Tijdschrift van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart
Jaargang 26 l December 2009
SPECIAL SHAPES
sieren de ballonvaart FIJNE FEESTDAGEN! Medicijnen en vliegen l Terugblik Red Bull X-Alps Focus op sport l EAS in de praktijk l Pararecord 6 vragen aan‌ Sportberaad l Modelvliegsport on tour | December D 2009
22342-4_ASM 0409.indd 1
1
07-12-2009 13:27:15
INHOUD
Het laatste nieuws via
www.knvvl.nl
December 2009
3 4
Voorwoord Ronald Termaat, Directeur KNVvL
5 6 7
Feeling voor Zeilvliegen
8 9
Focus op Sport
Medicijnen en vliegen Arcus zweeft boven Nederland
‘Opgeven zat niet in mijn systeem’ EAS in de praktijk KNVvL CAMO zweefvliegen
Column Beschermd schermen Gezocht: 80 jongeren voor iFly
10
AIB…wat kunt u ermee? Kampioen kunstzweefvliegen
11 12 13 14 15
Special shapes sieren de ballonvaart Europese para ontwikkelingen 6 vragen aan… Sportberaad Modelvliegsport on tour Agenda en verder
is een driemaandelijkse uitgave van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). KvK 40409050 ‘s-Gravenhage. NE ISSM 0040/6023 Adres: KNVvL, Houttuinlaan 16A, 3447 GM Woerden, T: (0348) 437 067, F: (0348) 437 069, E: info@knvvl.nl Redactie en acquisitie: Veva Ekkelenkamp. Aan dit nummer werkten mee: Tekst: Cor van den Burg, Hans van Hoesel, Frouwke Kuipers, Erik Louwes, LVNL, Marja Osinga, Ronald Overdijk, Frits Paymans, Bart Pelt, Gerard Rutte, Koos Sissingh, Frits Snijder, Ronald Termaat, Bert Wijnands. Foto’s: Carla Ammerlaan, Ben Bläss, Maarten van Haaff, Gerard Rutte, Frits Snijder, Joke Termaat, Frans Guise, Frans Herinx, Paul Vlootman, Henry Wiggers. Ontwerp en vormgeving: VerheulCommunicatie.com Alphen aan den Rijn. Druk en verzending: Thieme MediaCenter Rotterdam. Kopij: aanleveren in Word (*.doc) als ‘platte tekst’ (= zonder enige opmaak). De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij te corrigeren, in te korten of niet te plaatsen. Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijk de mening weer van redactie en uitgever (KNVvL), tenzij zij expliciet in functie zijn onderschreven. Anonieme bijdragen worden niet geplaatst, evenals bijdragen met lasterlijke uitlatingen jegens personen of instanties. Beeldmateriaal: van digitale foto’s het onbewerkte bronbestand uit de camera aanleveren. Bestandgrootte 1 MB, liefst groter, vanwege de voor druk vereiste resolutie (300 dpi). De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden beeldmateriaal op kwaliteit te beoordelen, te selecteren of niet te plaatsen. Publicatierechten: tenzij de inzender anders aangeeft, gaan redactie en uitgever (KNVvL) er vanuit dat ingezonden tekst en beeldmateriaal vrij van rechten in ‘Air Sports Mail’ gepubliceerd kunnen worden en ook ter beschikking staan voor gehele of gedeeltelijke publicatie op officiële websites van de ‘KNVvL’. Voor het overige mag niets uit deze uitgave op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ©All rights reserved. No part of this magazine may be reproduced in any form or by any means without prior permission from the publisher. Advertenties: tarieven voor zakelijke advertenties zijn opvraagbaar op het redactieadres, zie boven.
2
22342-4_ASM 0409.indd 2
| December 2009
07-12-2009 13:27:28
Van outsider naar insider Foto Frits Snijder
“Stropdassen in pak die belangrijk lopen te doen”. Dat dacht ik altijd van het KNVvL-hoofdbestuur. Met in Woerden – vroeger Den Haag - een Algemeen Secretariaat (AS) vol mensen waar ons contributiegeld in een put verdwijnt. Zelf ben ik al dertig jaar lid van de KNVvL en ik heb mij vooral met sport bezig gehouden. Eerst modelvliegen en daarna zweefvliegen, dat ik nu op topsportniveau doe. In het dagelijkse leven was ik ICT’er. Tot 1 september van dit jaar, toen maakte ik de overstap naar de KNVvL. Daar werk ik nu als directeur op dat zelfde AS in Woerden. Wel even wennen! Vooral omdat het er allemaal anders uitziet. Die hoofdbestuursleden blijken ook maar gewoon vrijwilligers te zijn, zoals je ze van je eigen afdelingsbestuur of club kent. En ze zijn vlieggek, net zoals u en ik. Op het AS zit een klein team, dat zich met groot enthousiasme voor de KNVvL inzet. Heb ik dan jarenlang niet goed uit mijn ogen gekeken? Of zag het hoofdbestuur onvoldoende kans om zijn beleid – en vooral het profijt daarvan voor de leden – zichtbaar te maken? Waarschijnlijk schuilt in allebei een kern van waarheid. Maar dat de passie voor de luchtsporten er is, is duidelijk. Vliegen, varen, modelvliegen, springen, het zijn allemaal fantastische sporten met veel ontwikkelingspotentieel. Alleen is de praktijk zo, dat we bestuurlijk vooral bezig zijn met ons voortbestaan veilig te stellen. Steeds weer dreigen mogelijkheden ingeperkt te worden, zowel in de lucht als op de grond. Maar bijvoorbeeld ook onze positie bij NOC*NSF verslechterde. Vergeleken met de rest van de georganiseerde sporten bleven we achter in de ontwikkeling van onze breedte- en topsport. Daardoor lopen we niet alleen subsidies en ondersteuning mis, maar kunnen we bovendien maatschappelijk en politiek draagvlak verliezen. Om ons niet door deze problemen te laten insneeuwen, is het belangrijk dat we ons als luchtsporten binnen de KNVvL nog beter verenigen. Elkaar helpen, aanvullen en bijstaan met onze kennis en ervaring. Ik voer momenteel gesprekken met de afdelingen om te kijken hoe we meer voor elkaar kunnen betekenen en welke rol het AS daarin kan vervullen.Want dat is onze belangrijkste taak, het ondersteunen van vrijwilligers! Behalve de verhuizing naar Woerden en de komst van een nieuwe directeur is er meer veranderd op het AS. De financiële afdeling is compleet vernieuwd. Er is een nieuwe office manager en voor de registratie van alle leden, relaties, abonnementen, brevetten en commissies
hebben we een nieuw Customer Relationship Management systeem (CRM). Oké, dat klinkt nou niet direct heel opwindend. Maar vooral dat CRM-systeem betekent een grote kwaliteitsverbetering van de dienstverlening die aan de basis ligt van veel andere activiteiten. Zoals vliegen! Een team onder leiding van Chris Borra, met leden van de afdeling Modelvliegsport en Schermvliegen, leverde hiermee een uitstekend project af. Verder nam de afgelopen Ledenraad een nieuw Huishoudelijk Reglement (HR) aan, dat aansluit bij de nieuwe statuten. De basis van het HR wordt gevormd door de “regels voor goed sportbestuur” zoals een aantal toonaangevende sportbonden hebben opgesteld. De belangrijkste bestaansredenen van een sportbond zijn: (1) zorgen voor een goede interne organisatie, (2) het extern behartigen van de belangen van de leden en (3) waarde toevoegen voor een individueel lid. Aan de eerste twee besteden we veel tijd, hoewel niet altijd zichtbaar genoeg. De derde moeten we verder ontwikkelen. Samen met de afdeling Modelvliegen worden hierin al initiatieven ontplooit, zoals voordeel bij aankopen, bezoek van evenementen of afsluiten van verzekeringen bij Ohra. Binnenkort kunnen we de eerste concrete resultaten bekend maken. Dat zou een mooie afsluiting van 2009 kunnen zijn. Namens de KNVvL wens ik u fijne feestdagen!
Ronald Termaat, directeur KNVvL
| December 2009
22342-4_ASM 0409.indd 3
3
07-12-2009 13:27:38
GENEESMIDDELEN KUNNEN JE REACTIES EN PRESTATIES BEÏNVLOEDEN. VRAAG JE DAAROM ALTIJD AF OF DE COMBINATIE MET VLIEGEN WEL VEILIG IS. HET GEBRUIK VAN MEDICIJNEN, HOE ONSCHULDIG DEZE SOMS OOK LIJKEN, MOET JE ALTIJD MELDEN BIJ EEN KEURING. Tekst Marja Osinga, Voorzitter Vliegmedische Adviescommissie
Medicijnen & vliegen B
egin je met nieuwe medicatie,
2. de vluchtomstandigheden de reacties
neem dan bij twijfel of vragen
van het lichaam op een behandeling
contact op met een arts die
bekend is met luchtvaartgeneeskunde en de regelgeving. De Vliegmedische Advies-
kunnen beïnvloeden en
bewust is van de verschijnselen en risico’s van een (te) laag bloedsuikergehalte. - Middelen tegen hoge bloeddruk kunnen
3. de geneesmiddelen ongewenste neveneffecten kunnen veroorzaken.
commissie van de KNVvL speelt hierin
een verandering in de normale bloeddrukreflexen teweegbrengen. Bij de start van deze middelen dient eerst ca. 6 weken
een belangrijke rol. Want een huisarts of
Algemeen gebruikte geneesmiddelen,
specialist heeft gewoonlijk onvoldoende
die gewoonlijk worden aangemerkt als
kennis van dit specifieke terrein. Het komt
onverenigbaar met vliegen:
in overleg met de Vliegmedische Advies-
regelmatig voor dat deze onterecht meent
- Antibiotica, voorgeschreven bij een
commissie of de keuringsarts.
dat een patiënt met een voorgeschreven
infectie, dit maakt een vlieger meestal
medicijn gerust kan vliegen. Maar de
al ongeschikt.
symptomen van simpele kwaaltjes als ver-
het effect afgewacht te worden. - Middelen bij hartritmestoornissen, altijd
- Pijnstillers, zeker krachtige, kunnen een belangrijke vermindering in prestaties
- Tranquillizers, middelen tegen depressies,
teweegbrengen en zijn dus onverenigbaar
koudheid of buikklachten, die op de grond
slaapmiddelen, ADHD-medicatie etc.
met vliegen. De soort pijn waarvoor ze
nauwelijks problemen geven, kunnen in
hebben altijd invloed op het functioneren.
worden voorgeschreven maakt een vlieger
het vliegtuig gevaarlijk zijn doordat ze de
De onderliggende aandoening maakt
vlieger afleiden. Het milieu tijdens de vlucht
meestal al ongeschikt.
kan de symptomen ook doen verergeren.
gewoonlijk al ongeschikt. - Antihistaminica, gebruikt bij hooikoorts,
- Stimulerende middelen, zoals amfeta-
astma en allergische uitslag. Een aantal
De effecten kunnen worden versterkt door
minen, ‘peppillen’, cafeïne in grote
de (bij)werkingen van medicamenten.
hoeveelheden etc. werken vaak verslavend.
Dit geldt voor zowel medicijnen op recept
Alle kunnen gevaarlijke overmoed
toegestaan in verband met het verminderen
als middelen die vrij verkrijgbaar zijn.
teweegbrengen, bij een overdosis ook
van het reactievermogen.
middelen kan slaperigheid veroorzaken. - Middelen tegen bewegingsziekte, niet
hoofdpijn, duizeligheid, psychische ALLE LUCHTSPORTEN
stoornissen en hartritmestoornissen.
Het gebruik van geneesmiddelen kan in alle luchtsporten gevolgen hebben voor de geschiktheid om te vliegen, omdat:
- Bloedverdunners leveren risico op bloedingen.
DIT IS GEEN VOLLEDIGE OPSOMMING
- Insuline voor de behandeling van suiker-
Raadpleeg bij twijfel of vragen de
ziekte is in principe niet toegestaan.
Vliegmedische Adviescommissie, stuur
zichzelf oorzaak kan zijn voor ongeschikt-
Bepaalde tabletten mogen wel, mits de
een e-mail naar medicalboard@knvvl.nl.
verklaring;
vlieger die al langere tijd gebruikt en zich
1. de ziekte die behandeling behoeft op
ARCUS ZWEEFT BOVEN NEDERLAND Tekst Frits Snijder Foto Maarten van Haaff Alsof er geen economische crisis bestaat, lanceerde SchemppHirth dit jaar de Arcus, een 20m 2-zitter die het beste belooft in aerodynamica, techniek, prestatie en comfort. S-H importeur Francois Jeremiasse haalde de kist dit najaar ter kennismaking naar Nederland. Hier vliegt de Arcus boven verkeersknooppunt Waterberg bij Arnhem.
4
22342-4_ASM 0409.indd 4
| December 2009
07-12-2009 13:27:42
Paul Vlootman is vanaf 1 januari 2010 de nieuwe voorzitter van de afdeling zeilvliegen.
VANAF 1 JANUARI 2010 HEEFT DE AFDELING ZEILVLIEGEN EEN NIEUWE VOORZITTER. PAUL VLOOTMAN VOLGT KOOS SISSINGH OP, DIE VANAF 1 JUNI 2007 DE HAMER IN DE HANDEN HEEFT GEHAD. AIR SPORTS MAIL SPRAK MET KOOS SISSINGH OVER ZIJN AFTREDEN EN DE BEHOEFTEN
De feeling met zeilvliegen krijg je door het vooral te doen.
VAN DE AFDELING ZEILVLIEGEN. Foto’s Paul Vlootman
VOORZITTERSWISSEL
Feeling voor Zeilvliegen k ben nu 2,5 jaar voorzitter geweest,
hoop tijd en energie in gestoken moeten
De actieve zeilvlieger Paul Vlootman is in
waarvan ik het laatste half jaar ook
worden. De communicatiebanden met de
de ledenraadsvergadering van 16 oktober jl
nog de functie van secretaris waarnam.
clubs en de scholen moeten worden aan-
benoemd tot afdelingsvoorzitter. Vlootman
Toen ik destijds voorzitter werd, lag het
gehaald en ga zo maar door.”
was al penningmeester van het bestuur en
zwaartepunt van het voorzitterschap bij de
Sissingh geeft het stokje over en zal deze
heeft de nodige bestuurlijke ervaring.
bestuurlijke perikelen van de KNVvL als
missie niet meer leiden. “Ik vlieg al een
“En belangrijk: heeft verstand van financiële
koepel. Inmiddels lijkt hierin een zekere
behoorlijke tijd zelf niet meer. Het leiden
zaken! Hij zal ook, totdat er een nieuwe
mate van rust en stabiliteit te zijn gekomen.
van een sportafdeling wanneer je deze
penningmeester is gevonden, deze functie
Daardoor komt nu meer en meer de
sport zelf niet meer actief beoefend is verre
waarnemen. Daarnaast gaat het bestuur
afdeling op de voorgrond en daar ligt nu
van optimaal. Uiteindelijk wordt de meeste
actief werven voor een nieuwe secretaris.”
ook de grootste uitdaging.” Sissingh laat
informatie grotendeels tijdens het vliegen op
Op de vraag of Sissingh het zeilvliegen
een missie achter. De afdeling Zeilvliegen
de vliegterreinen uitgewisseld. Dáár worden
niet gaat missen, antwoordt hij: “Uiteraard
heeft zich voorgenomen om het ledental
zaken gedaan en daar heb je contact met
blijf ik lid van de KNVvL. Zeilvliegen is
weer op peil te brengen, het bestuur aan te
je achterban over activiteiten en besluiten.
naar mijn mening én ervaring één van de
vullen en het wedstrijdvliegen naar een
Ik mis de feeling met de actieve zeilvliegers.
meest fascinerende sporten die er bestaat
nóg hoger niveau te tillen. “Daar zal een
Dan is het tijd om over te dragen!”
en ik wil er graag bij betrokken blijven.”
“I
| December 2009
22342-4_ASM 0409.indd 5
5
07-12-2009 13:27:45
Ronny over die bergen: “zo mooi als je weet dat je daarheen gaat vliegen.”
RONNY GEIJSEN OVER ZIJN DEBUUT BIJ DE RED BULL X-ALPS
‘Opgeven zat niet in mijn systeem’ “WAT JE OOK PLANT, HET LOOPT TOCH ANDERS,” BEGINT RONNY GEIJSEN. HIJ VERTELT ZIJN VERHAAL OVER ZIJN DEBUUT BIJ DE RED BULL X-ALPS. ZESTIG BELANGSTELLENDE PARAGLIDERS IN HET HISTORISCH LUCHTVAART MUSEUM OP KAMP ZEIST BIJ SOESTERBERG LUISTEREN AANDACHTIG. EEN VERHAAL OVER EEN SCHERMVLIEGER DIE ZICHZELF TOT HET UITERSTE DREEF TIJDENS DE RED BULL X-ALPS.
“H
Tekst Erik Louwes Foto’s Carla Ammerlaan
et loopt altijd anders dan je verwacht. Voorbeeldje: je plan
werking.” Zo kreeg hij tijdens de race van Tom Payne een cursus
is om te vliegen aan de zuidkant van de berg, maar op
gletsjerlopen. Het mooiste moment beleefde Geijsen op de vijfde
locatie adviseren ervaren piloten een andere route. Ik ben
dag. “Het was zes uur in de ochtend en ik had uitzicht op de
in de winter in de Alpen geweest om diverse plaatsen te verkennen.
Mormolade. Zo mooi, zeker als je weet dat je daarheen gaat vliegen!”
Maar de sneeuw die er dan ligt geeft een andere thermiek dan in
Helaas liep het anders. Hij kwam bij een landing te hard neer.
juli. Kortom, je moet eerst een keer meedoen, dan weet je tenminste
“Ik ben nog doorgegaan, hinkend de berg op, met een kilometer
wat de wedstrijd voorstelt!” Het debuut van Ronny Geijsen bij de
per uur naar beneden. Ik had enkele dagen zestig kilometer op
Red Bull X-alps was een hele ervaring. In plaats van 818 kilome-
een dag gelopen. Maar opgeven zat toen niet in mijn systeem.”
ter vliegen en lopen door de Alpen van Salzurg naar Monaco, legde hij 350 kilometer vooral lopend af vanwege het slechte weer.
RISICO
Tot hij op dag vijf ongelukkig terecht kwam bij een landing. On-
De wijze les? Minder risico´s nemen. “Als je op één dag een wedstrijd
danks de letterlijke ondersteuning van zijn begeleider Hugo Rob-
vliegt, komt de landing aan het eind. Iedereen heeft wel eens een
ben moest hij opgeven.
harde landing, dat is op zich geen probleem, want daarna ben je klaar. Bij de X-alps denk je dat het risico zit in een fohn, keiharde
HARDE LANDING
wind, storm, regen. Dat is het niet. In deze race gaat het om een
Van de dertig deelnemers haalden alleen Christian Maurer en
aaneenschakeling van starten, vluchten, landen. Een verkeerde
Alex Hofar de eindstreep in één van de spannendste paragliding-
start of landing heeft gevolgen voor de volgende keer. Daarin zit
marathons van de wereld. Ronny Geijsen: “je gaat tot het gaatje,
het risico, weet ik nu.” Of Geijsen volgend jaar weer meedoet
tot je niet meer verder kunt. Het is een wedstrijd, maar vooral
is geen vraag. Hij staat te popelen om te gaan trainen voor de
tegen jezelf. Natuurlijk zijn de andere deelnemers wel concurrenten.
volgende aflevering. “Maar mijn enkel is nog niet hersteld en
Maar tijdens de race help je elkaar. Als je niet voldoende eten bij
daardoor kan ik niet trainen voor de marathon van Rotterdam.
je hebt, krijg je dat van een ander. Er is veel overleg en samen-
Ik moet eerst revalideren.”
6
22342-4_ASM 0409.indd 6
| December 2009
07-12-2009 13:27:50
EAS
in de praktijk IN DE TWEE VORIGE EDITIES VAN AIR SPORTS MAIL HEBBEN LEON GOMMANS EN IK IN ALGEMENE ZIN NUT EN NOODZAAK VAN EUROPE AIR SPORTS BESPROKEN. IN DEZE BIJDRAGE ZAL IK AANGEVEN WELKE DE ZAKEN ZIJN WAAR WE (EAS) ONS IN DE NAASTE TOEKOMST VOOR ZULLEN INZETTEN IN HET BELANG VAN DE LEDEN. IK BEPERK MIJ TOT DE HOOFDZAKEN. Tekst Cor van den Burg
- Alle regelgeving moet proportioneel zijn. Dus geen regelgeving die voor een Boeing 777 geldt ook voor ons, de kleine luchtvaart, onverkort geldig verklaren. - Als EASA besluit tot regelgeving, dan willen we dat die alleen wordt voorgesteld als er een duidelijke ‘safety case’ is. Dus geen regels om de regels. - We leggen sterk de nadruk op ‘grandfather rights’, dus privileges van vòòr de nieuwe regels moeten blijven bestaan (met name bij de FCL zal dat duidelijk zijn). - Houd de kosten tengevolge van nieuwe regels op een absoluut minimum. We willen bewerkstelligen dat de nieuwe EU-regels kunnen worden uitgevoerd en beheerd door de organisaties in de landen. Daar is wel de mede inzet van de KNVvL, de afdelingen en de clubs voor nodig die expertise in huis moeten hebben. - Natuurlijk is het behoud van voldoende luchtruimte essentieel. Zorg
KNVVL CAMO ZWEEFVLIEGEN Tekst en Foto Frits Snijder
ervoor dat er niet onnodig luchtruim wordt gekaapt door commerciële stakeholders en we leggen er de nadruk op dat in het nieuwe stelsel van SES en SESAR we niet gedwongen worden tot aanschaf en installatie van
Ir. Kathalijn Schreurs (l) en ir. Hok Goei (r),
uitrusting om in ons luchtruim te kunnen vliegen.
Hoofd Afdeling Objectvergunningen en Inspecteur Luchtvaartechnische Bedrijven
Dat zijn enige hoofdlijnen. Hoe is de vertaling nu naar de praktijk? Ik noem
bij IVW, bezochten 7 oktober de leden-
hier een paar voorbeelden. Ik realiseer mij dat het wat technisch is, maar
vergadering van de Afdeling Zweefvliegen.
dat hoort bij de luchtvaart veel meer dan bij andere sport en recreatie:
Ze reikten er de officiële vergunning uit
- een zeer belangrijk item is het verder werken aan een goede definitie van
voor de KNVvL CAMO. Deze CAMO
‘commercial operations’, zodat er ruimte blijft voor onze niet commer-
(Continuing Airworthiness Management
ciële activiteiten;
Organisation) is sinds 28 september de
- we bieden een alternatief voor de regels voor ‘Training Organizations’;
instantie die volgens Europese regel-
- Microlights blijven in Annex II. Part M en Part 21 moeten worden
geving toezicht houdt op technisch
aangepast en verbeterd; - zorg dat de invoering van de 8.33 radio rekening houdt met de 7 jaar termijn.
onderhoud en luchtwaardigheid van (motor)zweefvliegtuigen. Maar liefst 25% van de Nederlands geregistreerde
De lijst is natuurlijk veel langer. Eén ding is duidelijk hoop ik. Veel meer
luchtvloot valt hieronder. Mw. Schreurs
dan in het verleden is Europa ook uw zaak. Maak er als het kan werk van!
sprak haar waardering uit voor de
Ik denk aan een nationale pool van experts op alle gebieden waar EAS een
deskundigheid en voortvarendheid waar-
beroep op kan doen. Daarvoor zijn nodig: vakkennis, bereidheid tijd te
mee vanuit de Afdeling Zweefvliegen aan
investeren en een goede kennis van de Engelse taal en het bijbehorende
de totstandkoming van de KNVvL CAMO
jargon als het kan. EAS heeft onze stem nodig!
was gewerkt.
| December 2009
22342-4_ASM 0409.indd 7
7
07-12-2009 13:27:59
KNVvL benoemt Topsportcoördinator Frouwke Kuijpers DE KNVVL STREEFT ERNAAR OM MEER ALS EEN SPORTBOND TE FUNCTIONEREN EN DUS IS EEN TOPSPORTCOÖRDINATOR ONMISBAAR. SINDS 1 OKTOBER JL. IS DEZE FUNCTIE VERVULD. MAAK KENNIS MET DE TOPSPORTCOÖRDINATOR VAN DE KNVVL: FROUWKE KUIJPERS.
Tekst Frits Snijder Foto Joke Termaat
WAAROM SPORT? Waarom wedstrijden vliegen? Waarom topsport? Omdat in competitieverband je sport uitoefenen heel leuk kan zijn, het geeft een extra dimensie aan je sportbeoefening. Het is niet voor niets dat overal in de wereld competities zijn in allerlei vormen van sport! Doe je mee aan wereldkampioenschappen, dan mag je stellen dat je aan topsport doet. Er zijn een aantal redenen waarom de KNVvL zich meer gaat focussen op de (top)sport, zowel intern als extern. Indien leden hun sport niet alleen recreatief maar ook in wedstrijdverband uitoefenen, zullen leden minder snel opzeggen door de extra uitdagingen die dit biedt. Het verloop zal dus minder groot zijn. Verder heeft
Z
e is geen onbekende binnen de
zeven podiumplaatsen behaald, waarvan
topsport een voorbeeldfunctie voor met
vereniging. Samen met hoofd-
drie Europese titels, twee keer een 2e en twee
name de jeugd (denk aan idolen), vaak
bestuurslid Sportzaken Bert
keer een 3e plaats. Daarnaast is Nederland
is het een stimulans om zich verder te
Wijnands en Peter Keim van modelvliegen
op de wereldranglijst opgeklommen naar
bekwamen. En wie de jeugd heeft, heeft
vormt ze al een paar jaar het dagelijks
een mooie 5e plaats.
de toekomst! Extern heeft topsport ook
bestuur van het Sportberaad. Dit is het
een belangrijke functie. Het is een middel
overlegorgaan van alle afdelingen binnen
TAAK
om jezelf naar buiten toe te etaleren.
de KNVvL voor sportzaken. Afgelopen jaar
Haar taak voor de komende drie jaar zal
De sport krijgt bekendheid, hetgeen weer
heeft ze de succesvolle KNVvL Sportdag
zijn om binnen de KNVvL een afdelings-
handig is aan de onderhandelingstafel
op Papendal georganiseerd en was zij
overschrijdende organisatiestructuur op te
met de overheid. Waarom hebben we
verantwoordelijk voor een drietal avonden
zetten voor de sport. Dat houdt o.a. in de
dat luchtruim nu nodig? Precies, daarom!
voor luchtsportselecties met gerenommeerd
verschillende afdelingen van de KNVvL meer
sportpsycholoog Rico Schuijers.
te laten samenwerken op het gebied van de wedstrijdsport. Er zullen gezamenlijke
(aankomende) selectieleden in een basis-
COACH
bijeenkomsten worden georganiseerd waarbij
opleiding topsport. Dit is immers voor
Oorspronkelijk komt Frouwke Kuijpers
kennisoverdracht tussen de verschillende
iedere tak van sport bijna gelijk.
uit het zweefvliegen, daar is zij vanaf 2002
takken van sport centraal zal staan.
algemeen coach van de kernploeg en de
Modelvliegen maakt bijvoorbeeld gebruik
Voor de mensen in het veld zal Frouwke
juniorenselectie. Door deze functie heeft
van thermiekmeters, dat kan best handig
een ondersteunende rol gaan spelen. Haar
ze ervaring opgedaan in hoe iemand zijn
zijn voor andere zweefsporten. Wat betreft
opgedane ervaring bij het zweefvliegen en
prestatieniveau kan verbeteren. Hierbij
de topsport, informatie over mentale
het opgebouwde externe netwerk in de
heeft ze ondersteuning gekregen van het
vaardigheden, voeding en meer kan alle-
sport, met name binnen NOC*NSF, zal
NOC*NSF. In deze periode zijn er in totaal
maal centraal worden aangeboden aan de
hierbij goed van pas komen.
8
22342-4_ASM 0409.indd 8
| December 2009
07-12-2009 13:28:01
column BESCHERMD SCHERMEN
J
arenlang beoefen ik mijn sport, het vrije en verhevene
beginsel en de safety case. Je kan niet zomaar zondermeer strengere
Schermvliegen. Jaren geleden ben ik lid geworden van
eisen stellen aan het schermvliegen als daar geen aanleiding toe is.
de KNVvL die de vrijheid binnen onze luchtsport heeft
Tot ik de berichten las.
bedongen. In de loop der jaren verschenen er steeds meer reglementen en instructies. Ook het geven van opleidingen werd
Opeens moet ik voldoen aan de terreineisen van een zweefvliegveld,
beter gedocumenteerd en gestandaardiseerd. Het begint er al aardig
dat wordt ingericht op basis van ICAO-bepalingen. Moet ik een
professioneel uit te zien.
aanvraag doen bij de provincie voor een luchthavenregeling. Wordt mijn veld getoetst aan de ligging van andere velden en de
Eigenlijk heb ik het niet zo op al die regeltjes en papieren.
CTR. Dat gaat maanden duren, terwijl ik nu al kan zeggen dat ik
Maar voor het voortbestaan en de vliegruimte lijkt het wel nuttig.
aan die eisen niet kan voldoen. De boerderij moet plat en een
Ik ga liever om met de praktijk. De zorg voor het veld van de mij
bomenrij moet worden geslecht. De watermolen staat ook in de
bevriende boer die mij voor een redelijk bedrag het gebruik verhuurt
weg volgens de eisen. Nooit last van gehad want we starten de
en de toestemming van de burgemeester. Lekker low profile en
andere kant op. We vliegen te langzaam om bij de bomen te komen
veel tijd voor de echte sport.
en te kort om andere obstakels als hinderlijk te ervaren. Nooit een incident gehad, laat staan dat we ooit een echt vliegtuig
Ik meld de instanties als het terrein actief is. Ik bel met de dichtst-
hier van dichtbij hebben gezien. In, rond en boven het weiland
bijzijnde verkeersleiding om indien nodig praktische afspraken te
is het een toonbeeld van veilig gebruik. Waarom die onzinnige
maken voor die dag. Ik richt het weiland in volgens de richtlijnen
eisen van een studeerkamergeleerde? De duimschroeven aan van
van de KNVvL en geef een briefing aan alle schermvliegers.
onkundige leken? Wat heb ik fout gedaan? Nog even en het hoeft
Verder is het heerlijk en zorgeloos zweven voor een aantal sporters.
niet meer. Dan is het verboden en gaan we weer illegaal, net als
Genieten van de mooie natuur en de stilte.
twintig jaar geleden. Spannend maar met meer risico. De minister vraagt er toch om?
Af en toe las ik wel over de bedreigingen die op ons af komen. Meer regulering en gezochte veiligheid. Ik dacht Brussel beschermt mij daar wel tegen. Er is immers zoiets als het proportionaliteits-
80
GEZOCHT: Tekst Frits Snijder Foto Frans Guise
jongeren voor iFLY!
In 2010 kunnen in totaal 80 jongeren gebruik maken van de iFly! sponsorregeling. Je kunt daarmee een jaar leren zweefvliegen voor ongeveer de helft van de normale prijs. Voorwaarden zijn dat je minimaal 14 en maximaal 19 jaar oud bent, een HAVO- of VWOopleiding met tenminste Nederlands, Engels, wiskunde en natuurkunde volgt en je voldoet aan de medische voorwaarden voor de burgerluchtvaart. De iFly! regeling wordt mogelijk gemaakt door European Pilot Selection & Training (EPST) te Utrecht en de KNVvL Afdeling Zweefvliegen met de deelnemende clubs (FS). Info en opgave tot 15 januari via www.ifly.zweefportaal.nl.
Demy Schinkel (15) uit Nieuwegein begon in 2008 bij de Gooise Zweefvliegclub. De iFly! regeling vraagt tenminste 30 starts. Maar Demy ging half juni solo en eindigde het seizoen met maar liefst 152 starts! “Ik wilde heel graag vliegen en nu is het echt mijn passie. Op school doe ik ook mijn best, want later wil ik beroepspiloot worden.� Deze winter gaat Demy theorie doen en begin volgend jaar wil ze haar GPL halen.
| December 2009
22342-4_ASM 0409.indd 9
9
07-12-2009 13:28:10
OMDAT ONBEKEND MOGELIJK ONBEMIND MAAKT, GEBRUIKEN WIJ GRAAG DEZE GELEGENHEID OM U WAT MEER TE VERTELLEN OVER ONSZELF - HET FLIGHT SERVICE CENTRE (FSC) - EN HET GEMAK VAN ONS NIEUWE SYSTEEM AIB, OFTEWEL: AMSTERDAM INTEGRATED BRIEFING. HIERMEE KUNT U EENVOUDIG VIA INTERNET VLIEGPLANNEN INDIENEN.
GEMOTORISEERDE VLIEGERS,
OPGELET!
AIB… Wat kunt u ermee? of ‘rejected’). Ook is het mogelijk een
Tekst en beeld LVNL
Pre-flight Information Bulletin/NOTAMHet FSC is onderdeel van Luchtverkeers-
informatie in te zien, afgestemd op de door
leiding Nederland (LVNL). Wij zijn onder
u ingediende route. En het is zelfs mogelijk
andere wettelijk verantwoordelijk voor
via SMS IFR-slottijdinformatie te krijgen.
het geven van luchtverkeersdienstverlening en het verstrekken van luchtvaartinlich-
UW EIGEN ACCOUNT
tingen binnen het vluchtinformatiegebied
Volgens ons voldoende redenen om een
Amsterdam.
account voor AIB aan te vragen en uw vliegplan via internet in te dienen. Geen
ERIK HOUTMAN
kampioen kunstzweefvliegen
AANGEPASTE DIENSTVERLENING
wachttijden én online pre-flight informatie!
Op dit moment maakt LVNL een grote
Nu een account aanvragen? Ga naar
reorganisatie door waarbij arbeidsplaatsen
www.ais-netherlands.nl. Hier komt u via
verdwijnen. Ook bij het FSC. Wij blijven
de button FPL and Briefing op de site van
onze wettelijke taken en verantwoordelijk-
AIB. Als u de button register here aanklikt,
heden uitvoeren, maar zijn door deze
opent zich het formulier waarmee u een
reorganisatie wel gedwongen dat op een
account kunt aanvragen.
nog efficiëntere manier te doen. Eén van de
We realiseren ons dat het even wennen is
gevolgen is dat de dienstverlening van het
voordat het ‘gewoon’ wordt een vliegplan
FSC moet worden aangepast. De telefonische
via internet in te dienen. Maar eenmaal
Op de Open NK Kunstzweef-
dienstverlening wordt zoveel mogelijk tot
gewend, ondervindt u al snel de voordelen.
vliegen 2009 in augustus
een minimum beperkt en eventueel zelfs
Vele vliegers gingen u reeds voor. Natuur-
prolongeerde Erik Houtman
vervangen door een antwoordapparaat met
lijk blijft het FSC vierentwintig uur per dag
zijn nationale kampioenstitel
keuzemenu. Daardoor zullen (lange) wacht-
bereikbaar en blijven wij altijd bereid u,
en troefde daarmee een serie
tijden ontstaan wanneer u naar ons belt.
indien nodig, te helpen.
Duitse topvliegers af.
Tekst en Foto Frits Snijder
Tussen de wedstrijdonderdelen WIJ BIEDEN EEN PRIMA ALTERNATIEF
door zag hij nog kans enkele
Voor het indienen van een vliegplan
gasten rond te vliegen, zoals
hebben wij echter een prima alternatief:
hier KNVvL-medewerkster Veva
AIB. Dit systeem is operationeel sinds
Ekkelenkamp. De kampioenstitel
26 november 2008. Hiermee kunt u via
gaat naar de winnaar in de
internet - www.ais-netherlands.nl -
Unlimited klasse. Erik vloog
eenvoudig en snel uw vliegplan indienen.
met de enige Nederlandse
Bijkomend voordeel is dat u in één oog-
MDM-1 Fox PH-1091.
opslag kunt zien wat de status is van het door u ingediende vliegplan (‘accepted’, ‘waiting’,
10
22342-4_ASM 0409.indd 10
| December 2009
07-12-2009 13:28:29
SPECIAL SHAPES sieren de ballonvaart Tekst Hans van Hoensel Foto Ben Bläss
D
ankzij de gebroeders Montgolfier is de mensheid sinds 1783 in staat zich aan de zwaartekracht te ontworstelen
Tijdens ballonfeesten trekken de special shapes altijd veel publiek.
in een heteluchtballon. Bijna twee eeuwen later vond
wederom een belangrijke gebeurtenis plaats in de historie van de heteluchtballon: in 1976 maakte een bemande bijzondere vorm heteluchtballon - een als pinda gekleed figuur, registratie
G-OLLI - de eerste vaart. En daarmee was een nieuw element aan de ballonvaart toegevoegd: het bouwen van en varen met special shapes. Cameron Balloons in Bristol bouwde de eerste special shape ballon. Deze constructeur heeft inmiddels bijna 500 exemplaren gebouwd. Wereldwijd wordt het aantal special shape ballons geschat op zo’n 1200 stuks. Voorwaar een aardig marktaandeel van deze bouwer. De eerste Nederlandse special shape was in de vorm van een jeansbroek, ook door Cameron in 1976 gebouwd, PH-AAD.
Kijk voor meer spectaculaire opnamen van special shapes
CONSTRUCTIE
op www.specialshapes.nu.
De constructie van een special shape gebeurt op basis van door
Volgens deze website is de
een klant aangeleverde specificatie. Bijna alle denkbare vormen
in Nederland geregistreerde
zijn te realiseren, dankzij slimme computer software (CAD).
PH-TEE Golfbal, de oudste,
Om de gewenste vorm te krijgen, en in de lucht te behouden, is
nog luchtwaardige en actieve
de binnenkant van een special shape een ‘geraamte’ van panelen
special shape
en lijnen. Dit raamwerk weegt vaak alleen al 100-150 kilo! Het materiaal is hetzelfde als van tradioneel gevormde ballons. Natuurlijk kunnen er oneindig veel kleuren worden gebruikt. SPECIAAL
Een special shape heeft wel enkele beperkingen in vergelijking met traditionele ballons: doorgaans zijn ze vanwege de constructie (veel) zwaarder en dat gaat dan ten koste van de pay load. Ook kan de windsnelheidslimiet soms in het nadeel uitvallen. Ondanks de bijzondere vorm, voldoet een special shape aan de luchtwaardigheidseisen zoals die door EASA worden gesteld. Alleen al die papierwinkel kost veel tijd en geld. Dat een special shape mede daarom wat meer kost dan een ‘normale’ ballon, dat moge duidelijk zijn. Daar staat tegenover dat een special shape een buitengewoon hoge attentiewaarde heeft. De meest gestelde vraag is dan ook: ‘Hoe hebben ze dat zo kunnen bouwen?’
| December 2009
22342-4_ASM 0409.indd 11
11
07-12-2009 13:28:31
EUROPESE PARA ONTWIKKELINGEN EUROPA KOMT NAAR ONS TOE, OOK BIJ PARACHUTESPRINGEN. IS DE ROL EN TOENEMENDE INVLOED VAN EASA BIJ LUCHTVARENDEN EN LUCHTSPORTERS AL IN MEER OF MINDERE MATE BEKEND, ER ZIJN OOK ANDERE ORGANISATIES NAAST DEZE INSTANTIE IN KEULEN. TWEE DAARVAN HOUDEN ZICH EXPLICIET MET PARACHUTESPRINGEN BEZIG: EUROPEAN PARACHUTING UNION (EPU) EN EUROPEAN ASSOCIATION FOR SAFETY PARACHUTES (EASP). Tekst Ronald Overdijk Foto Henny Wiggers
EUROPEAN PARACHUTING UNION (EPU)
De EPU is begin jaren 90 opgericht om parachutistenbelangen zoals erkenning van brevetten en opleidingen en verzekeringen op Europees niveau te regelen. Na een voortvarende start is hier echter de klad in gekomen. Een van de redenen hiervoor is dat het springen als zodanig vanuit een nationale basis in anderen Europese landen
EUROPEAN ASSOCIATION FOR SAFETY PARACHUTES (EASP)
gewoon doorgang kon vinden. Met de oprichting van EASA en
Over de EASP hebben al wat artikelen gestaan in het parablad
de toenemende regelgeving en luchtuimverdrukking werd duidelijk
Sportparachutist. Deze vereniging is opgericht door diverse
dat een Europese aanpak toch onontbeerlijk is. Luchtruim- en
Europese landen. Net als bij de EPU was de noodzaak hiervoor een
luchtsportbelangen worden door Europe Airsports (EAS) behartigd
externe, en wederom was het EASA. EASA mengde zich namelijk
bij EASA. Parachutespringen werd formeel niet apart bij EAS
stevig in de regelgeving t.a.v. toelating, keuring en onderhoud van
vertegenwoordigd. Ergo, de heroprichting van de EPU. Dit vond
parachutes. Er werden zelfs EASA toelatingen (E-TSO voor de
plaats tijdens de IPC vergadering van januari 2009 in Zweden.
experts) afgekondigd en veiligheidsbulletins afgegeven. Op basis
De EPU is dit jaar formeel lid geworden van de EAS. Een van de
van Franse initiatieven en vergaderingen in Parijs (met Neder-
kwesties waartegen de EPU via EAS gaat ageren is de al dan niet
landse afgevaardigden) is via de EU materiaalwerkgroep in 2007
commerciële status van tandemsprongen. EASA heeft via een
de EASP opgericht. In de tussentijd was al gebleken dat de acties
NPA aangeven dat ze als insteek heeft dat tandemspringen een
van EASA prematuur waren. De E-TSO werd herroepen en EASA
commerciële activiteit is. Derhalve dienen de piloten van de vlieg-
gaat zich nu alleen nog formeel bemoeien met parachutes die als
tuigen een CPL te bezitten, en dient de springclub een Air Operators
in essentie noodparachute worden aangemerkt.
Certificate (AOC) te hebben. Om een AOC te hebben moet er
De EASP houdt zich ook bezig met de brevettering van parachute-
aan allerlei zware en kostbare eisen voldaan worden: dit is voor
technici, de ‘riggers’. Doel is om een Europese standaard voor
de meeste paraclubs in Europa onhaalbaar. De EPU-insteek is dat
opleidingen, examen en brevetten te krijgen. De EASP zou ook
tandemspringen een sport is en dat de kosten hiervan de reële
de instantie moeten worden die bulletins voor materiaalzaken
kosten zijn. Verder zijn de gelden die hierbij omgaan niet gerelateerd
verspreid. Een van de zaken die nu in voorbereiding is, is een
aan de vliegkosten maar aan de parasport. De (commerciële) link
testdocument voor automatische openers voor reserve parachutes.
die EASA legt is niet terecht. Een en ander is vastgelegd op de
De eerstkomende EASP vergadering is 18 december te Rome.
laatste EPU vergadering van 19 september jl. te Frankfurt.
Ondergetekende zal daarbij voor Nederland aanwezig zijn.
12
22342-4_ASM 0409.indd 12
| December 2009
07-12-2009 13:28:37
6
VRAGEN AAN…
BERT WIJNANDS - SPORTBERAAD HOOFDBESTUURSLID BERT WIJNANDS IS VERANTWOORDELIJK VOOR SPORTZAKEN. TOEN HIJ BINNEN KWAM BIJ DE KNVVL WAS ER WEINIG ONDERLINGE COMMUNICATIE. MODEL, ZWEEF, PARA, SCHERM, ZEIL, BALLON, MOTORVLIEGEN EN AEROBATICS HADDEN WEINIG MET ELKAAR. BERT WIJNANDS ZETTE HET SPORTBERAAD OP, OM LUCHTSPORTDISCIPLINES MET ELKAAR TE LATEN COMMUNICEREN EN SAMENWERKEN. Foto’s Frits Snijder en Bert Wijnands
1. WAT IS HET SPORTBERAAD? Het Sportberaad is een vergadering van
3. WAT HEEFT DE KNVVL AAN HET SPORTBERAAD?
5. HOE WERKT DAT MET NOC*NSF? NOC*NSF is onze grootste sponsor en dan
luchtsporters over sportzaken. In het
Het Sportberaad zorgt voor een gezamenlijke
heb ik het niet alleen over het financiële
Sportberaad zitten vertegenwoordigers
aanpak van alle luchtsporten. Dit maakt niet
gedeelte. Kennisoverdracht en steun is
van alle luchtsportdisciplines en samen
alleen de communicatie naar organisaties als
naast geld van groot belang. Maar NOC*NSF
maken we afspraken over sportzaken.
NOC*NSF en de FAI sterker, maar ook het
praat met Sportbonden, niet met afzonder-
De sleutelwoorden zijn communicatie en
standpunt van de KNVvL naar overheden toe:
lijke diciplines. Alle belangrijke NOC*NSF
draagvlak. Aan het begin en eind van
er is meer draagkracht, want de disciplines
topsportacties gaan dus naar de KNVvL en
de winter komen wij bij elkaar en verder
werken samen.
namens de koepel maken wij dan afspraken en verspreiden informatie.
communiceren we per e-mail. 4. WAT HEEFT HET SPORTBERAAD TOT 2. WAT IS HET DOEL VAN HET SPORTBERAAD?
NU TOE BEREIKT? Op het gebied van samenwerking en com-
6. HOE ZIET DE TOEKOMST VAN HET SPORTBERAAD ERUIT?
Het doel van het Sportberaad is het delen
municatie gaan we vooruit. We hebben recent
Goed, als wij als luchtsporten tenminste
van kennis en ervaring en samenwerking
een Topsportcoördinator aangesteld, zie
durven te veranderen en verder ontwikkelen.
binnen de luchtsporten. Het verleden
pagina 8 van deze Air Sports Mail. We hebben
Het is noodzakelijk dat wij onderling samen-
heeft aangetoond dat de toekomst voor
als KNVvL team deelgenomen aan de laatste
werken in plaats van elkaar te bevechten.
iedere individuele luchtsport beperkt is,
World Air Games en we hebben al 3 jaar een
Maar daarnaast moeten we ook kijken naar
maar dat er grote kansen liggen als wij
gezamenlijk winterprogramma. Daarnaast
andere sporten en onze horizon verbreden.
samenwerken. Vanuit NOC*NSF wordt dit
hebben we een behoorlijke relatie met het
Van andere sporten kunnen we nog heel
ook gestimuleerd.
NOC*NSF en goede contacten met de FAI.
veel leren.
| December 2009
22342-4_ASM 0409.indd 13
13
07-12-2009 13:28:39
Nieuwe afdelingsvoorzitter Arthur Werner
Regiomeetings van Assen tot Roermond MODELVLIEGSPORT ON TOUR DE AFDELING MODELVLIEGSPORT GAAT VOOR DE DERDE KEER OP RIJ EEN ZESTAL REGIOMEETINGS ORGANISEREN. VOOR DEZE MEETINGS ZIJN NAAST DE VERTEGENWOORDIGERS VAN DE BIJ DE KNVVL AANGESLOTEN MODELVLIEGCLUBS EN INDIVIDUELE LEDEN EXPLICIET OOK NIET KNVVL AANGESLOTEN CLUBS UITGENODIGD. Tekst Gerard Rutten Foto’s via Gerard Rutten
oel is om een dialoog aan te
zelvigen met de club, op de hoogte zijn van
namens de modelvliegers de gemeenschap-
gaan en te laten zien dat het
activiteiten, geen verkeerde beeldvorming
pelijke belangen behartigt – maar dat deze
belangrijk is om verenigd te
hebben en misschien zelfs meerwaarde in
evenzeer afhankelijk is van de clubs, de
zijn binnen de KNVvL. Daarnaast wordt
de activiteiten zien. Maar daar moet een
leden en hun ideeën als andersom.
gezamenlijk gezocht naar oplossingen
club wel wat voor doen! Zo zijn er clubs
voor actuele zaken zoals terreinen, PR
die succesvol samenwerken met scholen,
NIEUWE VOORZITTER
of de omgang met gemeentes en belang-
buurtdagen organiseren of samenwerken
Arthur Werner is sinds afgelopen zomer
hebbenden.
met de detailhandel en daardoor beslist
de nieuwe voorzitter van de afdeling
een streepje voor hebben. En in deze tijd
Modelvliegsport. Behalve actief model-
De meetings van Assen tot Roermond
van milieuvergunningen en beperkte
vlieger is hij ook schermvlieger en zeiler;
worden gemiddeld door dertig man bezocht.
ruimte is ieder mogelijk voordeel een kans.
allen sporten waarbij het spelen met de
D
U leest het goed: man. Daarmee wordt
wind en het gevoel van ruimte terugkomen.
direct een van de onderwerpen aangesneden,
MISVERSTANDEN
Als kersvers voorzitter vind Arthur Werner
want de vraag ‘wat kunnen wij als club
Op elke regiomeeting wordt er ook stil
het belangrijk om bij zo veel mogelijk clubs
doen tegen vergrijzing en hoe zorgen we
gestaan bij de structuur van de KNVvL,
zijn gezicht te laten zien: “de regiomeetings
dat we een doorsnede van de samenleving
de afdeling en de contributie opbouw.
vormen een ideale mogelijkheid om met de
zijn?’ komen we maar al te vaak tegen.
Er blijken soms hierover nog hardnekkige
clubs kennis te maken en de problemen liggen
Modelvliegclubs zijn vaak afhankelijk
misverstanden te bestaan. Gelukkig lukt
direct op tafel. Maar ook de oplossingen
van de medewerking van derden en dan
het zonder uitzondering om de avond af
blijken soms dicht bij huis te liggen – clubs
helpt het als die zich ook kunnen vereen-
te sluiten met het gevoel dat de afdeling
kunnen veel van elkaar leren.”
14
22342-4_ASM 0409.indd 14
| December 2009
07-12-2009 13:28:53
agenda en verder EVENEMENTEN 2009 EN 2010
FAI Worldcup en
NK zweefvliegen
WK vrouwen zweefvliegen
EK Paraski
Wanneer:
Wanneer:
NK modelvliegen, F3P-A,
Wanneer:
13 t/m 23 mei 2010
15 t/m 27 juni 2010
F3P-B, F3P-C, F3p-AM
10 t/m 14 maart 2010
NK zeilvliegen, slepen
Fly-in 100 jaar vliegveld
Wanneer:
Aero Friedrichshafen,
Wanneer: 29, 30 mei,
Brasschaat (EBBT)
20 december 2009
Duitsland
5 en 6 juni 2010
Wanneer: 19 juni 2010
Modelbouwbeurs TACU
Wanneer:
Open dag/fly-in
Euroglide 2010
Wanneer: 16 januari
8 t/m 11 april 2010
vliegclub Wieringermeer
Wanneer:
Wanneer: 5 juni 2010
27 juni t/m 3 juli 2010
en 20 februari 2010
WERELDRECORD
grootste formatie Tekst Ronald Overdijk Foto Henny Wiggers
Maar liefst 181 vrouwelijke parachutisten sprongen op 26 september jl. uit vliegtuigen boven Perris Valley in Californië. Een nieuw wereldrecord grootste formatie werd gevestigd! De recordpoging werd gedaan in het kader van een inzamelingsactie tegen borstkanker. Er sprongen twee Nederlandse vrouwen mee, Marloes Swarthoff en Conny van Setten. Henny Wiggers maakte deel uit van de cameraploeg. De afdeling para is bijzonder trots op hun deelname en feliciteert de dames met hun wereldrecord.
Kijk op www.jumpforthecause.com voor meer informatie.
Zweefvliegdag 2009 Tekst Frits Snijder Foto Frans Guise De Nederlandse Zweefvliegdag (NZD) trok dit jaar zo’n 350 bezoekers. Zij luisterden naar experts op het gebied van aerodynamica en vliegveiligheid, kregen uitgelegd waarom zweefvliegen relevante ervaring oplevert voor piloten in de civiele en militaire luchtvaart, hoorden het avontuur aan van de WK Junioren en EK Clubklasse – waarin Nederlanders op de 1e en 2e plaats eindigden - en mochten, mits ze aanstormende jonge talenten waren, een workshop volgen bij Baer Selen, technisch coach van de kernploeg. Organisator van de NZD 2009 was de Friese Aeroclub.
| December 2009
22342-4_ASM 0409.indd 15
15
07-12-2009 13:28:57
1SPGJUFFS BMT ,/7W- MJE WBO POT UPQ BBOCPE FO POUEFL IFU OJFVXF [PSHWFS[FLFSFO .BBL OV BMT ,POJOLMJKLF /FEFSMBOETF 7FSFOJHJOH WPPS -VDIUWBBSU MJE WPPSEFMJH LFOOJT NFU POT UPQ BBOCPE tù DPMMFDUJWJUFJUTLPSUJOH ùù tù6JUTUFLFOEF EFLLJOHùùù ;$5
tù7PMMFEJHF LFV[FWSJKIFJE tù0OMJOF HFNBL
.FFS HFNBL NJOEFS QSFNJF ù0OUEFL IFU OJFVXF [PSHWFS[FLFSFO
4MVJU EJSFDU BG PQ XXX PISBDPMMFDUJFG OM LOWWM PG CFM
22342-4_ASM 0409.indd 0409.indd 16 16 22342-4_ASM
25-11-2009 07-12-2009 11:41:55 13:29:08