KNVvL Jaarverslag 2014 by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

KNVvL Jaarverslag 2014 Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 33

14-07-15 10:45

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 2

14-07-15 10:39

Inhoudsopgave Inhoudsopgave

Colofon Productie & coĂśrdinatie: Brenda Knibbe, Ronald Overdijk Redactie: Brenda Knibbe en Ronald Overdijk Fotografie: Alan Foulkes Williams, Christophe Hermans, Cristian Schrik, Frank Moorman, Frans Guise, Frits Snijder, George Katzoulis, Gerben Heijkoop, Han Nabben, Hans Ermers, Hans Labruyere, Henk Tito, Irene Damminga, Jeroen Buis, Luc Kunst, Maartje de Sonnaville, Narit Pidokrajt, Nathalie Chudiak, Olivier van Wonterghem, Peter Keim, Rik Epe, Roger Soupart, SKY unlimited, Sven de Hoogd, Tom van der Meulen, Wim de Gier, www.flyingcircus.nl, www.schaal.modelvliegsport.nl, Zier & van de Steenoven/ NVAV Vormgeving en druk: Puur Drukken BV, Medemblik ÂŠ KNVvL Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, microfilm, fotokopie, magnetische of digitale media, plaatsing op websites, of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voorwoord van de voorzitter

Bondsbureau Algemene zaken Marketing en communicatie Ledenservice (Top)sport en Opleidingen Operationele zaken Operations Internationaal Veiligheid

6 6 6 7 7 7 8 9

Afdelingen Aerobatics Algemene Luchtvaart Afdeling Ballonvaren Deltavliegen/zeilvliegen Gemotoriseerd vliegen Historische luchtvaart International Air Cadet Exchange Luchtvaartkennis Luchtvaartwetenschappen Modelvliegsport Nederlandse Vereniging van Amateur Vliegtuigbouwers Parachutespringen Schermvliegen Zweefvliegen

10 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20

Extern secretariaat Nederlands Lucht en Ruimtevaart Fonds

27 27

Ledenaantallen

Clubs, verenigingen en scholen

Medailles en insignes

Sportprestaties top 10 internationaal

Bestuur en medewerkers bondsbureau

Ik ben lid van de KNVvL omdat ik graag zorgeloos wil vliegen

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 3

22 23 24 26

14-07-15 10:39

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 4

14-07-15 10:39

Voorwoord Voorwoord van de voorzitter

e kracht van onze 107 jaar oude organisatie zit vooral in het vermogen zich voortdurend aan te passen aan de sterk wisselende omstandigheden waarin zij zich bevindt. Dat maakt de KNVvL tot een Nationale Aero Club die in de rest van de wereld graag als voorbeeld wordt gezien. Een overkoepelende organisatie die op de terreinen van belangenbehartiging en dienstverlening sterk scoort. In het verslagjaar 2014 werd de bureauorganisatie sterk aangepast aan de wensen die door de afdelingen aan de dienstverlening werden gesteld. Met name op de onderdelen ledenservice en marketing werden veranderingen aangebracht die perspectief voor de toekomst bieden. Dit jaar werd duidelijk dat de terugloop van leden die bij veel collega-sportfederaties zo pijnlijk zichtbaar is, ook voor de KNVvL een punt van aandacht moet zijn. Het kweken van belangstelling voor luchtsporten bij de jeugd is een must. Jonge mensen zijn geïnteresseerd in techniek, de verbinding met onze diverse takken van sport is derhalve evident. Maar moeite zal moeten worden gedaan om met de jeugd in contact te komen. Naast de veranderingen in de bureauorganisatie zijn ook veranderingen in de bestuursstructuur noodzakelijk. De positie van de afdelingen in onze organisatie verdient aandacht. Sportspecifieke zaken dienen zoveel mogelijk binnen de afdelingen te worden aangepakt. De meerwaarde van het bondsbureau moet telkens weer opnieuw worden gedefinieerd. Zo houden we elkaar scherp teneinde een efficiënte organisatie in stand te kunnen houden. Met deze gedachte werd in 2014 een begin gemaakt met een heroriëntatie op ons bestuursmodel. In 2015 moet dit leiden tot een verandering van de structuur die toekomstbestendig zal zijn. In goed overleg met onze GA-partners en met het departement werd in dit verslagjaar veel werk verzet om de toekomst voor de luchtsporten veilig te stellen. In ons land blijkt general aviation dermate ondergeschikt te worden gesteld aan de commerciële luchtvaart dat voor haar voortbestaan kan worden gevreesd. Ontwikkelingen rond Lelystad, ingegeven door vooral politieke motieven, bedreigen onze activiteiten rechtstreeks. Van harte hoop ik dat een door de KNVvL en haar GA-partners geïnitieerd onderzoek tot redelijk overleg zal leiden. En tot de erkenning van elkanders rechten op een veilig gebruik van de beschikbare ruimte. We hebben een stevige strijd moeten voeren om de uitgifte van brevetten door de KNVvL op zijn minst te kunnen continueren. Het zag er slecht uit toen de overheid vanwege, door ons niet te verklaren, redenen het al jaren bestaande convenant opzegde. Waar in de landen om ons heen brancheorganisaties als de onze deze activiteiten konden voortzetten bleek dat in ons land niet

Frits Brink te kunnen. Wij hebben ons daar sterk tegen verzet, immers een organisatie die in staat is gebleken deze taak goed te kunnen vervullen werd zonder valide argumenten aan de kant gezet! Met als gevolg lastenverzwaring voor onze leden. Aan het eind van het verslagjaar werd echter duidelijk dat de Europese regelgeving ons redding leek te bieden. Gevolg: voorlopig blijft de KNVvL taken met betrekking tot de brevettering uitvoeren. In de komende jaren moeten we waarmaken dat dit blijvend zal zijn. Mijn streven zal blijven dat de uitgifte van alle niet-commerciële brevetten dient te geschieden door de brancheorganisaties in plaats van de overheid. Al met al een boeiend jaar, ik verwacht dat dit jaarverslag u daarom veel leesplezier zal opleveren. Frits Brink Voorzitter KNVvL

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 5

14-07-15 10:40

Bondsbureau Bondsbureau Het bondsbureau verzorgt, in opdracht van het hoofdbestuur en directie, vele en diverse taken en activiteiten. Dit voor de leden, afdelingen en aangesloten clubs en ledenverenigingen. Al deze taken en activiteiten zijn terug te voeren op de missie, visie en doelen zoals omschreven in het meerjarenbeleidsplan van de KNVvL en jaarplan 2014. Veel van deze zaken worden ook op afdelingsniveau behartigd en uitgevoerd, door personeel en door de vele betrokken vrijwilligers. Deze staan per afdeling omschreven in dit jaarverslag. Voor de gezamenlijke en afdelingsoverstijgende professionele ondersteuning worden ze uitgevoerd en/of begeleid door het personeel op het kantoor te Woerden. Naar aanleiding van het meerjarenbeleidsplan is het bondsbureau opnieuw georganiseerd. Er is meer ingezet op Communicatie & Marketing, Ledenservice, Operationele zaken en (Top)Sport & Opleidingen. Door het opzeggen van het convenant door de overheid betreffende uitgifte van brevetten voor zweefvliegen en ballonvaren verviel tevens een functie. Dit bij elkaar had gevolgen voor 4 werknemers die niet meer aansloten bij de vereiste kwalifi caties. De nieuwe functies zijn in de loop van 2014 opnieuw ingevuld. In het najaar van 2014 is heeft een heidag plaatsgevonden met bestuur en voorzitters onder leiding van Frans Huizenga. Het doel van deze dag was te bezien of de huidige bestuursstructuur met ledenraad, hoofdbestuur, dagelijks bestuur, voorzittersoverleg, afdelingsbesturen en de verschillende commissies wel optimaal is voor het besturen van de vereniging. Het resultaat was het instellen van een werkgroep die de structuur verder zal onderzoeken en met een advies aan het hoofdbestuur komt.

Algemene zaken Diverse jaarplannen voor 2014 van afdelingen en het bondsbureau zijn opgesteld en geaccordeerd. Niet alle afdelingen hebben een jaarplan in het verslagjaar opgesteld. Dit punt behoeft de nadrukkelijke aandacht van de afdelingsbesturen.

De WA verzekeringen van de afdelingen zijn geactualiseerd. Modelvliegsport is naar een andere verzekeraar overgegaan. De verzekering van scherm/deltavliegen is bijgewerkt en verduidelijkt op het punt aspirant-lidmaatschap en aansluiting en erkenning van organisaties. Alle verzekeringen zijn intern beschikbaar in een smartsheet en voor leden in te zien, na inloggen, op Mijn.knvvl.nl.

Marketing en communicatie De contacten met de verschillende bestuurslagen zijn verder uitgebouwd, mede door de grote inzet van de afdelingen. Dit heeft onder andere geleid tot een opener communicatie met de, ILT. De relaties met de dagen weekbladen zijn geactiveerd daarbij is de perslijst geactualiseerd en is er actief meegedacht met de vakpers om gezamenlijk tot interessante content te komen. De nieuwe website is gelanceerd. De vormgeving heeft een aansprekende verjonging ondergaan. De afdelingen zijn prominent op de homepage aanwezig. De Airsportsmail is in 2014 vier keer verschenen. De Airsportsmail is ook digitaal beschikbaar via www.issuu.com/KNVvL. De papieren Airsportsmail is in december (voorlopig) voor het laatst verschenen. Een start is gemaakt met onderzoeken van alternatieve communicatiedragers. Wekelijks verschijnt de nieuwsbrief per e-mail met daarin informatie over operations, sportzaken en luchtsportontwikkelingen. De nieuwsbrief wordt verstuurd aan leden en overige luchtvaart ge誰nteresseerden. Aanmelden voor de nieuwsbrief staat open voor een ieder. Om tot een actief marketing en communicatiebeleid te komen is een hoofd marketing en communicatie aangetrokken. Hij heeft gezorgd dat een strategie is ontwikkeld gebaseerd op de noodzaak de opgebouwde kennis en kunde te ontsluiten in combinatie met het intenser communiceren van onze toegevoegde waarde richting stakeholders, afdelingen en leden. Veel aandacht is besteed aan het ontwikkelen van aanbod gestuurde vraag ontwikkeling. Als gevolg van deze strategie wordt actief gestreefd naar een grotere impactvolle zichtbaarheid van alle luchtsporten.

De doelstelling met betrekking tot ledenontwikkeling zoals begroot is niet gehaald. De absolute daling ten opzichte van 2013 bedraagt 552 leden, ten opzichte van de begroting 749 leden. Deze daling is voornamelijk toe te schrijven aan de afdelingen Gemotoriseerd vliegen, Zweefvliegen en parachutespringen. Bij Parachutespringen is dit toe te schrijven aan een daling van het aantal aspirant-leden. Bij gemotoriseerd vliegen en zweefvliegen is dit een trend die al enige jaren zichtbaar is. Bij zweefvliegen gaat het om het totaal van zweefvliegers in Nederland dat dalende is, bij gemotoriseerd vooral om het aantal leden dat lid is van de KNVvL.

Een start is gemaakt met het ontwikkelen van een partnerprogramma. Binnen dit programma krijgen bestaande business partners meer aandacht. Daarbij zijn gesprekken gestart met nieuwe partners. Gestreefd wordt naar een herkenbare positie van de partners binnen de KNVvL. Dit ten gunste van de leden. De organisatie van marketing en communicatie is binnen het bondsbureau geformaliseerd. Het voorstel deze activiteiten onder te brengen in de nieuwe afdeling Luchtsport Services is dit jaar door de Ledenraad goedgekeurd.

De samenwerking met de NKBV is gecontinueerd, zowel facilitair (ruimten, middelen) als procesmatig (CRM systeem, urenregistratie, salarisportal). De samenwerking is terug te vinden in de meerjarenbeleidsplannen van beide verenigingen.

Vanuit een scherp marketing perspectief wordt de ontwikkeling op het gebied van drones nauwgezet gevolgd. Maatschappelijke discussies hebben er toe geleid dat de vraag naar advies en visie richting de KNVvL is toegenomen.

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 6

14-07-15 10:40

12 april organiseerde de KNVvL in samenwerking met AOPA het General Aviation congres, met als thema ‘Veiligheid creëer je zelf’. Dit thema werd gekozen naar aanleiding van het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid inzake incidenten en ongelukken in de kleine luchtvaart. Voor AOPA en de KNVvL reden alle aspecten van veilig vliegen gezamenlijk nog eens onder de loep te nemen. Het congres was een groot succes; ruim 120 bezoekers vonden hun weg naar Lelystad Airport. Vrijdag 14 november is, in samenwerking met AOPA en NIN, de workshop voor de GA georganiseerd met de titel ‘Nieuwe regelingen: Vangnet of Dwangbuis?’. De KNVvL was verder het afgelopen jaar aanwezig bij diverse congressen en workshops.

Ledenservice De reorganisatie op het bondsbureau heeft ook zijn invloed gehad op de ledenservice. Een kwaliteitsslag is gemaakt ten einde de leden en de luchtsportafdelingen nog beter van dienst te kunnen zijn. Door het aantrekken van een zeer ervaren professional heeft de implementatie snel en succesvol kunnen verlopen. Als gevolg daarvan zijn aanpassingen in het ledensysteem doorgevoerd. De facturatie per e-mail (inclusief een iDeallink voor makkelijke betaling van de contributie) en het online aanmelden van nieuwe leden via www.knvvl.nl/lidworden zijn de belangrijkste en meeste herkenbare veranderingen. De meeste leden hebben daardoor de lidmaatschapskaart 2015 al in december 2014 ontvangen, dit in tegenstelling tot het voorgaande proces waarbij eerst de contributie betaald moest worden alvorens de ledenpas en het verzekeringsbewijs werden verstrekt. Om de urgente administratieve ledenservice processen effectief te kunnen opvolgen is de samenwerking met de NKBV op dit vlak versterkt.

(Top)sport en Opleidingen Na de reorganisatie kent het bondsbureau een aparte afdeling (Top)sport en Opleidingen. Hierdoor laat de KNVvL zien dat naast belangenbehartiging, sport een belangrijk deel is van onze vereniging. Rode draad van deze nieuwe afdeling is de samenwerking en interactie tussen de verschillende luchtsporten, wat kan gezamenlijk worden opgepakt teneinde de vrijwilligers zo efficiënt mogelijk te laten functioneren. Dit uit zich onder andere in het organiseren van workshops en seminars voor alle luchtsporters van de KNVvL. Zo zijn de KNVvL-dagen Sport zijn niet meer weg te denken uit het winterprogramma, evenals de workshop “de coachende instructeur”. Deze dagen zijn druk bezocht en voorzien duidelijk in een behoefte. Afgelopen seizoen zijn, met NOC*NSF-subsidie, nieuw aangeschafte KNVvL-trackers ingezet. Luchtvaartuigen voorzien van een dergelijke tracker kunnen online worden gevolgd qua positie, wat de promotionele waarde van bepaalde luchtsporten sterk vergroot. Maar liefst 22 KNVvL-wedstrijden en evenementen hebben hier in 2014 gebruik van gemaakt. De reacties waren zonder uit-

zondering positief. Het draagt bij aan de zichtbaarheid van onze wedstrijden, hetgeen weer gunstig is voor eventuele sponsoractiviteiten. Samen met de KNVvL-topsportcoördinator heeft de selectie van deltavliegers zich gebogen over hun missie en visie voor de komende 4 jaar. Dit heeft uiteindelijk geleid tot het document ‘Missie & Visie Kernploeg Deltavliegen’, waarin deze kort en krachtig worden verwoord. Vervolgens is op basis van deze waarden een meerjarenplan opgesteld en daaruit voortvloeiend een jaarplan met enkele behapbare actiepunten waarmee men aan de slag is gegaan. Het uitstel van de invoering van de Approved Training Organisation (ATO), van toepassing voor ballonvaren, gemotoriseerd vliegen en zweefvliegen, tot april 2018 heeft lucht gegeven in de organisatie hiervan, bekeken wordt nu of activiteiten (vakken, examens, organisatie) gezamenlijk opgepakt kunnen worden. Vanuit NOC*NSF is hiervoor ondersteuning in de vorm van expertise; de KNVvL is niet de enige sportbond met verschillende opleidingen binnen hun vereniging. Tot slot, namens de KNVvL zijn in 2014 verschillende luchtsporters naar internationale evenementen uitgezonden. Het parachuteteam FS8 ‘Matrix’ behaalde een knappe vijfde plek bij het wereldkampioenschap in Finland. Bart Gijsbertsen werd bij het WK voor junioren negende bij het onderdeel F2D lijnbesturing. De zweefvliegers hebben enkele top 10 plaatsen gehaald. Ook noemenswaardig is de recordpoging die gedaan is bij het parachutespringen op Teuge, maar helaas net niet is gehaald.

Operationele zaken De afdeling operations behartigt alle luchtruim- en regelgevingzaken voor de bond en haar afdelingen. De diversiteit van zaken is enorm, waarbij coördinatie en communicatie sleutelwoorden zijn. Er is contact met GA-partners (AOPA, NACA, NVL) en externen als ministerie van Infrastructuur en Milieu - Directie Luchtvaart, ILT, LVNL, LVC, MLA/CLSK en provincies (via het Interprovinciaal Overleg). Behoeften en knelpunten van de GA worden naar deze externen gecommuniceerd. Verzoeken worden geprioriteerd opgenomen in het jaarplan MinIenM. 2014 was qua werkzaamheden een uitermate druk jaar, met heel veel veranderingen in weten regelgeving, nationaal en internationaal, en qua overlegstructuren. Een overzicht op hoofdlijnen: Overlegplatform General Aviation De rol van de KNVvL voor het GA platformoverleg is in 2014 in ontwerp geformaliseerd. Er zijn diverse overleggen geweest met MinIenM voor het opstellen van Terms of Reference (TOR) en een jaarwerkplan. Hierover is een akkoord bereikt wat in 2015 zal in gaan. Dit is een belangrijke stap, omdat hiermee het reguliere overleg een sterkere basis gekregen heeft. De KNVvL neemt nu een formele positie in bij het wijzigen van regelgeving en de totstandkoming van beleid. In plaats van vooral een klankbord te zijn, zijn met deze TOR nu taken en verantwoordelijkheden belegd. KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 7

14-07-15 10:40

Bondsbureau De overleggen met LVNL zijn geïntensiveerd, die vinden nu elk kwartaal plaats. Overige GA partners wonen deze overleggen ook bij. Deze structuur wordt door alle partijen als zeer prettig ervaren en levert naast resultaten ook meer begrip voor elkaars standpunten op.

neemt toe, ook in de luchtvaart. De KNVvL heeft derhalve een juridische denktank opgericht voor het adviseren over juridische aspecten. Hierin zitten mensen met een juridische achtergrond. Doel is om kennis te delen en te verspreiden. Het voeren van rechtszaken valt echter buiten de reikwijdte.

Project Toekomstvaste Accommodatie General Aviation Het belangrijkste item afgelopen jaar was de start van het project Toekomstvaste locaties General Aviation Landzijdig (TGAL). Na het vaststellen van de Luchtruimvisie einde 2012 diende gestart te worden met het zoeken van locaties op de grond waarboven luchtruim vrij was voor luchtsporten. Dit begon als de “Roadmap Luchtruimvisie”. Uiteraard is dit een grote exercitie waarvoor middelen door de sector werden gevraagd bij het ministerie. Deze werden verkregen in de vorm van de aanstelling van een procescoördinator TGAL, dhr. Chris Lorraine. De KNVvL heeft op basis van input van alle afdelingen en overkoepelende informatie een conceptrapportage opgesteld. In deze rapportage staat beleid verwoord en worden toekomstvaste locaties, nieuwe en bestaande, voorgesteld. Deze locaties worden getoetst op haalbaarheid door LVNL. Dit zal moeten leiden tot een eindrapport wat aan de staatssecretaris van IenM zal worden aangeboden, en zal moeten uitmonden in het realiseren van toekomstvaste locaties voor de KNVvL-luchtsporten.

8,33 kHz radiofrequentie 2014 was ook het jaar van de invoering van de 8,33 kHz kanaalseparatie radiofrequentie. Nederland is aangewezen als ‘congestieland’ waardoor een gefaseerde invoering per aanvang 2014, met 25% per jaar t/m 2017 door het ministerie van IenM als noodzakelijk beoordeeld werd. De gevolgen zijn groot voor de sector, hier is heel veel tijd en geld mee gemoeid. Operations heeft een enquête opgesteld en aan IenM ter beschikking gesteld. Ondanks deze informatie kwam een besluit over fasering pas eind december beschikbaar, waarbij er nog diverse onduidelijkheden zijn en wensen tot aanpassing. 8,33 zal zeker in 2015 een vervolg krijgen.

Europese brevetten voor ballonvaren en zweefvliegen Een ander groot dossier is de transitie naar Europese brevetten voor zweefvliegen en ballonvaren, welke volgens planning 8 april 2015 gerealiseerd zouden zijn. De KNVvL heeft zich hard ingezet voor de mogelijkheid de brevetten en opleidingen voor deze categorieën te mogen blijven verzorgen. Het ministerie heeft echter anders besloten, met als argument dat dit onverenigbaar zou zijn met de Europese verordening. De invoeringstermijn is echter op de valreep met drie jaar opgeschort, wat betekent dat de Europese brevetten pas in april 2018 een feit zullen zijn. In deze nieuwe transitietermijn kunnen piloten die dat willen, een Europees brevet aanvragen bij de Inspectie. Ondertussen blijft de KNVvL zich inzetten voor een goede transitie van KNVvL-brevetten naar Europese brevetten, en het alsnog verkrijgen van de toestemming voor het uitgeven van de Europese brevetten en verzorgen van opleidingen en examens. Luchtverkeerscommissie Strategisch Forum Medio 2014 is gestart met het Luchtverkeerscommissie Strategisch Forum (LVC-SF). Doel van dit LVC-SF is beleid op te stellen ten aanzien van behoeften van luchtruimgebruikers en beheerders, civiel en militair. Aan de hand van dit beleid kunnen aanvragen voor luchtruimgebruik worden beoordeeld. Bij dit strategisch forum is specifi ek de KNVvL als gesprekspartner namens de GAsector betrokken. Juridische Expertgroep Nederland wordt steeds juridischer en het aantal rechtszaken 8

Single European Rules of the Air Einde 2014 werd Single European Rules of the Air (SERA) ingevoerd. Deze set regels vervangt op Europees niveau het woud aan van bestaande regelingen en wetten. Op zich een verbetering, waarvoor in Nederland wel een aantal zaken qua luchtruim beheer en gebruik aangepast moesten worden. Bij de implementatie enkele onvolkomenheden bleken te zijn ontstaan, waaronder voor parachutespringen en schermvliegen (met duinsoaren). Aan het oplossen hiervan wordt sinds de publicatie van SERA gewerkt. EASA hield in 2014 een consultatie om de ‘Basic Regulation’ aan te passen. Een van de doelen hiervan is om de GA als zodanig beter te kunnen bedienen met specifieke regels. Dit is tevens onderwerp geweest van een EASA veiligheidsconferentie in oktober, waarbij zaken als pilot licensing, luchtwaardigheid (certificering en onderhoud) en andere zaken uit de EASA GA Roadmap aan de orde kwamen. Paramotorvliegen Voor paramotorvliegers is een vrijstelling onder voorwaarden gerealiseerd. Door deze gewijzigde wetgeving zal het niet meer nodig zijn een ontheffing voor Tijdelijk of Uitzonderlijk Gebruik (TUG) of Luchthavenregeling aan te vragen voor het starten met een paramotor. Hiermee wordt een enigszins vergelijkbare status verkregen als delta- en schermvliegen, en ballonvaren. Volgens planning wordt de wijziging van de regelgeving per 1 juli 2015 van kracht.

Operations Internationaal Naast overleg op nationaal niveau neemt de KNVvL ook deel aan internationaal overleg. In Europe Air Sports (EAS) zijn de Nationale Aero Clubs van vele Europese landen vertegenwoordigd. Maar ook bijvoorbeeld zweefvliegers, parachutespringers, modelvliegers en sinds kort

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 8

14-07-15 10:40

ook ballonvaarders zijn lid middels hun eigen luchtsportspecifieke federaties. Bij de EAS General Meeting heeft onder andere de KNVvL aangegeven dat het voor de vele kleine vliegscholen haast onmogelijk is aan de hoge eisen van de door EASA ingevoerde ATO te voldoen. Ook het onderhoud aan niet-complexe toestellen is te ingewikkeld neergelegd in Part M en de certifi cering kan ook simpeler zonder dat de veiligheid in gevaar komt. De GA Roadmap werd gepubliceerd tijdens het grote congres in oktober 2014 in Rome, waar ook de KNVvL vertegenwoordigd was. Hier werd duidelijk dat het EASA menens is. Zo vond een volledige reorganisatie plaats. Er wordt nu specifiek aandacht besteed aan de General Aviation in Europa. Sinds vorig jaar zijn teams en working groups (WG) samengesteld waarbij duidelijk de inbreng van de GA voorop staat. In één van die WG’s is de KNVvL vertegenwoordigd. Ondanks de ietwat taaie kost en de vele afkortingen willen we vermelden wat is bereikt. · Certifications Specificatons for Standard Changes and Standard Repairs (CS STAN) zal een eenvoudiger werkwijze voor het ontwerp en uitvoering van wijzigingen en reparaties toestaan. · ATO-regelgeving is te complex en te veelomvattend, vooral voor de kleine vliegscholen. Hier komt verandering in, daarom is de einddatum voor invoering van ATO’s verplaatst van 2015 naar 2018. Intussen kan worden bekeken hoe de regelgeving aangepast wordt. · Kleine OPS correcties: • definitie passagier (iemand mag meedelen in de kosten zonder dat het als commercieel wordt gezien) • Vervoer gevaarlijke stoffen (bijv. een bus de-icing) • Zuurstof (vooral belangrijk voor zweefvliegers) Waar zijn wij nu mee bezig? · Part M light Maintenance moet met minder regels. Bijvoorbeeld het gebruik van onderdelen zonder EASA Form1. · Accepteren van de FAA STC (Supplement Type Certification) waardoor modificaties worden toegestaan. · En-Route IR (EIR) tijdens VFR vlucht toestaan. · IR rating wordt makkelijker haalbaar. · Part 21 DOA/POA (Design en Production Organistation Approval) wordt simpeler (eind mei 2015 komt de CRT al) · Part 23/CS-23 ook hier wordt de regelgeving herzien. Bekeken wordt of standards die door de industrie worden ontworpen gebruikt kunnen worden (gaat richting ASTM Standard in USA) · OPS maatregels moeten meer toegesneden worden op ballonvaren. Ook komt er een nieuwe NPA voor Ballonnen. Concluderend kunnen we stellen dat de benadering van EASA in de toekomst meer gebaseerd is op een flexibele benadering, een proportionele regelgeving en risk-based veiligheid. Wel moeten nationale overheden begrijpen dat ‘aanbevolen’ (recommended) niet wil zeggen ‘verplicht’ (mandatory) en dat aanbevelingen niet omgezet moeten worden in een wet, want dan zal er geen ‘level playing field’ kunnen ontstaan.

De KNVvL blijft zich inzetten om onze vliegsport zo veilig en aangenaam mogelijk te houden.

Veiligheid KNVvL werkt met de afdelingen aan de invoering van veiligheidsmanagement. Overal waar risicoactiviteiten worden ondernomen wordt verwacht dat men nadenkt over deze risico’s. Niet alleen in de (kleine) luchtvaart maar ook in andere branches. Nadenken over mogelijke risico’s om deze vervolgens te verkleinen; dat is de essentie van veiligheidsmanagement. Meer en meer beginnen organisaties in de kleine luchtvaart te werken aan veiligheidsmanagement. Het ministerie van IenM (DGB) werkt met de KNVvL aan het State Safety Plan. Onder leiding van de Hoge School van Amsterdam werkt de KNVvL aan het ‘RAAK PRO’ project, een nieuw risico gestuurd veiligheidssysteem voor de luchtvaart. Met het Nationaal Luchtvaart Laboratorium wordt gewerkt aan het project ‘Safety performance scheme and approach’.

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 9

14-07-15 10:40

Aerobatics

Aerobatics Organisatie De afdeling Aerobatics is verheugd dat Sape Miedema (geassisteerd door Marianne Looisen) het Nederlandse jury team komt versterken. Samen hebben zij in februari 2014 deelgenomen aan een jurycursus in Engeland. Tijdens DONAC 2014 heeft Pieter Vrieling zijn interesse om te jureren kenbaar gemaakt. Met RenĂŠ Meijer (geassisteerd door Hardy Meijer), Sape, Marianne en Pieter zijn we minder afhankelijk van buitenlandse jury leden.

Communicatie De afdeling beheert samen met de stichting Vliegen Is Een Kunst (VINK) de website www.vliegeniseenkunst.nl waarop informatie staat over de activiteiten.â&#x20AC;?

Wedstrijden Het Nederlands open aerobatic kampioenschap is van 5 t/m 7 september gehouden op het vliegveld Lelystad. Zes vliegers vlogen in de Advanced klasse, vier in Intermediate en nog eens vier in de Standard categorie. Talon Cyrial (BE) behaalde de hoogste score. De titel Nederlands kampioen Aerobatics 2014 ging naar Hendrik Jan van Overvest.

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 10

14-07-15 10:40

Algemene Luchtvaart Afd. Algemene Luchtvaart Afdeling Organisatie De ALA is op 12 december 1970 opgericht en bestaat in 2015 dus 45 jaar. Het succes van haar bestaan bestond in de beginjaren, met circa 1.100 leden, uit de organisatie van lezingen, binnen- en buitenlandse excursies en vliegreizen. Zo is er zelfs een vlucht met de Concorde vanaf Schiphol uitgevoerd. De organisatie van bezoeken aan luchtvaartbedrijven blijkt heden ten dage steeds moeilijker. De bedrijven zijn vaak te druk en geven geen prioriteit aan het ontvangen van luchtvaartenthousiasten. Daarom zijn wij erg blij dat KLM, Luchthaven Schiphol en het Nationaal Militair Museum ons zo voortreffelijk hebben ontvangen. Wij prijzen ons gelukkig dat Wop van der Veen als secretaris tot het bestuur is toegetreden; hij verzet veel werk. Henk Verbruggen van de afdeling Gemotoriseerd vliegen heeft ons tijdelijk kunnen helpen. Ook is versterking gekomen van Loet Kuipers, bestuurslid van Luchtvaartkennis. Het bestuur heeft dringend behoefte aan verdere versterking. Grote dank aan Brenda Knibbe van het Bondsbureau die ons geweldig heeft geholpen bij diverse activiteiten. Grote waardering voor het blad Verenigde Vleugels dat zes keer per jaar verschijnt, maar waar te weinig ALA-nieuws werd opgenomen. Eigen schuld en derhalve een verbeterpunt.

Activiteiten Het Nationaal Ruimtevaart Museum (NRM) bestaat dit verslagjaar 25 jaar. Reden samen met het NRM en de Vriendenkring op zaterdag 22 maart een lezing te organiseren in Aviodrome over de eerste stappen van de Space Expedition Corporation. De lezing werd bezocht door 70 belangstellenden. Op 15 april heeft de Vriendenkring een excursie naar Airbus in Hamburg georganiseerd. De excursie hield in een uitgebreide rondwandeling door de productiehallen van de A319, A320 en A380 en de eindmontagelijn van de A380. 10 ALA-leden hebben de excursie gevolgd.

Zaterdag 21 juni, Klu Open Dag op de Vliegbasis Gilze-Rijen, met een bijzondere flyby. KLM heeft op voorstel van de ALA een afscheidsvlucht van de MD-11 voor het publiek georganiseerd. Heel spectaculair. Op dinsdag 9 september is een bezoek aan de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) op Schiphol-Oost georganiseerd, alleen toegankelijk voor 20 KNVvL-leden met een vliegbrevet. De organisatie van deze activiteit past in het beleid dat de ALA er is voor alle KNVvL’ers. Presentaties werden gegeven over het functioneren van de LVNL en verder werd een kijkje genomen in de ‘skybox’. Op zaterdag 13 september heeft de luchthaven Schiphol ons ontvangen voor een bezoek aan ‘Schiphol achter de schermen’, onze nationale trots. Een prachtige dag met presentaties en films over de operatie Nucleair Security Summit, een bezoek aan de ‘sneeuwvloot’, een rondleiding op post Sloten over de brandweer en een uitgebreide rondrit over taxi- en startbanen! In het verslagjaar viert KLM haar 95-ste verjaardag. Daarom de unieke en eenmalige kans die 30 ALA- en andere KNVvL-leden op maandag 20 oktober werd geboden; een uitgebreide rondleiding op Engineering& Maintenance KLM en een presentatie over de Boeing 787 Dreamliner. Zeer indrukwekkend, aldus de 30 bezoekers.

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 11

14-07-15 10:40

Algemene Luchtvaart Afd.

Op 21 oktober hebben 150 leden een gratis sneakpreview ontvangen bij het Nationaal Militair Museum op Soesterberg, dat in december zou worden geopend. Opzet was bezoekers een oordeel te laten vormen over de tentoonstelling.

Afscheid MD-11 De ALA heeft indertijd KLM gevraagd naar de mogelijkheid een afscheidsvlucht met luchtvaartliefhebbers te maken, voordat de laatste MD-11 zou worden uit gefaseerd. Dat idee werd voortvarend opgepakt en uitgewerkt door gezagvoerder en instructeur MD-11 Charley Valette en zijn staf. Uiteindelijk zijn drie rondvluchten gemaakt; voor in totaal 800 passagiers. De ALA kreeg 50 stoelen op ‘Vlucht Drie’ toegewezen. Bij de ALA werd de inschrijving ruim overtekend; zo groot was de belangstelling voor deze bijzondere gebeurtenis. Op 11 november werd gevlogen met de PH-KCD Florence Nightingale, die voorzien was van speciale opschriften. Na de start werd een rondvlucht gemaakt op zeer lage hoogte. Boven Rotterdam werd in een paar seconden op full power een paar 1000 voet gestegen, waarbij de MD-11 zich meer als een straaljager liet zien dan een verkeersvliegtuig. Na de laatste landing werd ‘Floortje’ opgewacht door een enorme rij luchthavenvoertuigen en de DDA Dakota. In optocht werd een rondrit over de luchthaven gemaakt; afgesloten met een ‘Shower of Affection’ van de luchthavenbrandweer.

Overige activiteiten · De ALA heeft geassisteerd bij de verwezenlijking van het Fokker Film Theater. De première was 28 oktober. Kaartjes voor de voorstelling zijn gegeven aan voormalig KNVvL-werknemers Annemiek Claessens en Richard Schotanus; als dank voor het vele werk dat beiden voor de ALA hebben verricht. · Het Platform Nederlandse Luchtvaart is opgeheven; reden om contact te zoeken met de Hogeschool van Amsterdam, die enkele activiteiten van het PNL overneemt. · Pogingen aanwezig te zijn bij de Open House van KLM in oktober zijn helaas op niets uitgelopen, deze was alleen voor KLM. · Excursies naar RAF museum Hendon en naar airshow Fundación Infante de Orléans, Madrid, zijn op de rails gezet, uitvoering volgt in 2015. · Voor een reis naar de luchtvaartmusea in China is te weinig belangstelling en daardoor te moeilijk te organiseren. · Voor de Airsportsmail zijn artikelen geschreven over de DDA en de Catalina.

· Op verzoek van KLM is een zoektocht georganiseerd naar de verblijfplaats van een plaquette van ir. Von Baumhauer, een luchtvaartpionier van het eerste uur in het toenmalige stationsgebouw op Schiphol-Oost. Helaas heeft dit niet tot resultaat geleid. 12

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 12

14-07-15 10:40

d. Ballonvaren Ballonvaren Organisatie De organisatie van het ballonvaren in Nederland is in 2014 volop in beweging. De synergie tussen de PBN, die zich inzet voor commercieel ballonvaren, en de KNVvL, die de belangen in bredere zin behartigt, wordt evident. De leden zien voordelen van een volledige fusie en geven het nieuwe bestuur de opdracht vorm te geven aan belangenbehartiging, opleiding, veiligheid en vergunningen. Steeds meer is de internationale regelgeving leidraad en trachten wij deze te begrijpelijk, werkbaar en betaalbaar te houden. De bestuurssamenstelling is als volgt Sanne Haarhuis (voorzitter), Niels Kon (secretaris), Tommie Witteveen (penningmeester), Karel Abbenes (PBN), Leon Leemans (PBN) en afwisselend Bert Stuiver en Marije Roozendaal (DBCC).

Veiligheid De Safety Seminars worden goed bezocht. Het onderwerp leeft onder ballonvaarders. Nu is het zaak de implementatie van het veiligheidsmanagementsysteem bij iedereen te vervolmaken. Vergunningen Gewerkt wordt aan nieuwe vergunningen en het toegankelijk maken van bestaande vergunningen voor alle ballonvaarders in Nederland. Hier is veel lobbywerk voor verricht bij gemeenten en andere overheidsinstellingen.

Communicatie

Regels en procedures zijn vaak droog of zelfs niet interessant; totdat deadlines dichtbij komen en handelen noodzakelijk wordt. Bijvoorbeeld als de verlenging van een brevet of medical ‘ineens’

Middels de nieuwsbrief worden leden op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen in de organisatie en haar doelen in gefuseerde vorm. Ook komen praktische onderwerpen als vogelgriep en seminars aan de orde. In de Ballonstof staan daarnaast ook verhalen en foto’s over speciale events, wedstrijden, tochten en internationale avonturen.

aan andere regels moet voldoen. De komende deadlines lijken ver weg, maar er is nog veel werk te verrichten om de neuzen in Europa dezelfde kant op te krijgen. Meetings in Keulen en dit jaar ook in Nederland helpen daarbij.

Wedstrijden

Approved Training Organisation De verplichting voor een trainingsorganisatie is uitgesteld tot april 2018. Er is een mogelijkheid tot een verlichte organisatievorm ‘de derde weg’, waarvan de contouren vanaf 2016 helderder zullen worden. Waar zeker aan gewerkt wordt zijn gestandaardiseerde trainingsmanuals, een leerling volgsysteem, veiligheidsmanagement binnen de opleiding, een organisatievorm en controle over de uitvoering.

In 2014 zijn mooie resultaten behaald. De Nederlandse eindstand na 3 drukbezochte wedstrijden kent oudgedienden Henk Broeders (1) en Jan Oudenampsen (3) en ook nieuwkomer Rik Baan (2). Henk Broeders heeft voldoende sponsorgelden weten te verzamelen voor het WK in Brazilie. Sanne Haarhuis en Marije Roozendaal hebben gestreden voor wat ze waard waren bij het Dames WK in Polen. Tommie Witteveen nam deel aan het junioren WK in Frankrijk. Strategie en (computer-)tactiek werden gedeeld op trainingsdagen en oefenwedstrijden.

Activiteiten

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 13

14-07-15 10:41

Deltavliegen

Deltavliegen Organisatie De afdeling Deltavliegen vertegenwoordigt de belangen van deltapiloten bij overleggen, nationaal en internationaal. Namens de afdeling is het actieve lid Koos de Keizer aanwezig bij de CIVL-vergaderingen; hier vertegenwoordigt hij ook de afdeling Schermvliegen. In 2014 was deze bijeenkomst op Bali. Via de KNVvLafdeling Schermvliegen zijn wij vertegenwoordigd in de European Hang Gliding and Paragliding Union (EHPU).

in het vullen van het deel â&#x20AC;&#x2DC;deltavliegenâ&#x20AC;&#x2122; op de nieuwe website van de KNVvL. De website www.allesoverdeltavliegen.nl werd gebouwd ten behoeve van personen die naar aanleiding van Deltamagazine 0 meer informatie wilden. Verdere werd het blad Deltamagazine vier keer uitgegeven in 2014 en faciliteerde de afdeling het platform Deltachat en Deltamail, inclusief het bewaken van de gedragsregels hierop. Verder kunnen we toevoegen dat we een volledig hernieuwd format voor het Jaarplan hebben ontwikkeld en gevuld. Overleg heeft plaats gevonden met de afdeling Schermvliegen over het verkennen van de mogelijkheden tot samenwerking.

Activiteiten Het verzorgen van een heldere en adequate regelgeving onder andere door het herzien van de brevetteringsregeling en het herzien van de medische verklaring, ook voor duo-piloten. De afdeling verzorgde de examens en brevetten waarmee piloten zelfstandig kunnen vliegen in binnen- en buitenland: In samenwerking met de afdeling Schermvliegen is overleg gevoerd met de gemeente Veere over het verbeteren van de veiligheid bij vliegstek Zoutelande. Vanuit de afdeling Deltavliegen werd een bijdrage geleverd aan de visie TGAL die zal worden aangeboden aan het kabinet.

Communicatie De naam van de afdeling is veranderd van zeilvliegen in deltavliegen om daarmee een betere bekendheid te krijgen bij nieuwe piloten; deltavliegen is de ingeburgerde naam van deze sport. Ten einde deltavliegen voor iedereen toegankelijk te maken is het verslagjaar ingezet op het geven van heldere informatie over deltavliegen zodat mensen kunnen bepalen of deltavliegen voor hen interessant is. Dit kwam mede tot uiting in een speciale papieren uitgave, Deltamagazine 0. Deze is mede verspreid via de Leesmap (5000 exemplaren). Ook werd deze informatie beschikbaar gemaakt via de website www.zeilvliegen.nl. Dit ging eind 2014 over 14

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 14

14-07-15 10:41

Gemotoriseerd vliegen Gemotoriseerd vliegen Organisatie Het bestuur werd uitgebreid met een bestuurslid coĂśrdinatie onderhoudsprotocol microlight aeroplanes (MLA). Veiligheid was een belangrijk aandachtspunt en daarom een standaard item op de agenda van de bestuursvergaderingen. Verder werd veiligheidsfunctionarissen begeleiding geboden.

Op het gebied van de paramotorvliegers werd een belangrijke doorbraak gerealiseerd, mede door de inzet van Frank Moorman. De afdeling voert het secretariaat voor het Overlegorgaan Standaardisatie MLA Vliegopleidingen (O.S.M.V.) namens de KNVvL.

Activiteiten In 2014 werd intensief overlegd met de overheid. Belangrijke items ter bespreking waren de luchtruim structuur, de Europese brevettering en de omzetting van Nederlandse brevetten, overleg met de Luchthaven Lelystad over de toekomst van het recreatieve vliegen aldaar, infringementsoverleg, overleg over luchthavens en

over aanpassing van de regelgeving RVGLT (wetswijziging). Implementatie van het VMS bij vliegscholen/leden/vliegtuigeigenaren in samen werking met Tool.nu. Het uitgeven van geluidsdocumenten MLA en Paramoteurs (blauwe boekjes). In 2014 was het beleid gericht op het werven van nieuwe leden. Dit gebeurde onder andere door, met of zonder stand, aanwezigheid bij belangrijke evenementen (o.a. Texel fly-in), het bezoeken van vliegclubs en het promoten van evenementen via All Clear.

Communicatie Via de website worden leden zo snel en breed mogelijk geĂŻnformeerd over belangrijke zaken. Op de website vindt men naast veel informatie over de afdeling ook allerlei wetenswaardigheden betreffende de gemotoriseerde luchtvaart. Via de website wordt doorgelinkt naar de website van de paramotorvliegen, www.paramotorweb.nl. Een bezoek waard. Het afdelingsmagazine AllClear verscheen 4 keer. KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 15

14-07-15 10:42

Historische luchtvaart

In C

Historische luchtvaart Organisatie De Nationale Federatie Historische luchtvaart is actief op juridisch vlak ten einde vrij verkeer van Annex 2 vliegtuigen af te dwingen binnen de EU. Oftewel erkenning van Nationale bewijzen van Bevoegdheid. De voortgang op het gebied van het Register Mobiel Erfgoed onder de vlag van de Mobiele Collectie Nederland vordert gestaag. Veel data wordt verwerkt en de commissie voor het kwalificeren van historische vliegtuigen staat in de startblokken.

Activiteiten Er zijn diverse vliegshows en Fly Ins geweest en Hans Nordsieck is zeer actief met zijn theatervoorstelling Flying Circus. De NFHL heeft de tweejaarlijkse Fiets van Messel Award georganiseerd. Deze vond plaats in Gilze Rijen en de KLU HV was de gastheer. De Award is gegaan naar Mark Uleman, voor al zijn werk aan de vliegtuigen van de DDA en de Catalina.

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 16

Door alle leden van de Federatie is invulling gegeven door deel te nemen aan Airshows en andere evenementen.

Communicatie Het Blad de verenigde Vleugels is zeer actief en publiceerde geweldige artikels over de historische luchtvaart. Op de website www.nfhl.nl is meer informatie te vinden over de Historische Luchtvaart.

KNVvL JAARVERSLAG 2014

14-07-15 10:42

International Air Cadet Exchange International Air Cadet Exchange Organisatie In 2014 werd de aanzet gegeven tot de afdelingsstatus van International Air Cadet Exchange (IACE) binnen de KNVvL. Tevens werd een aanloop gemaakt voor een voorportaal: een air-cadet programma voor jongeren van 16-18 jaar, waarna de jongeren kunnen doorstromen naar de IACE als ze 18-21 jaar zijn. Ook in 2014 bevestigden de gastlanden weer de kwaliteit van de geselecteerde Nederlandse deelnemers. Dat willen we graag zo houden.

Activiteiten Het programma van ons luchtvaart-uitwisselingsprogramma was succesvol. IACE-NL wisselde 27 jongeren uit naar 10 landen en ontving 28 jongeren uit 11 landen. Helaas cancelde IsraĂŤl hun programma kort voor vertrek. Dankzij lastminute inspanningen

konden deze deelnemers vervolgens afreizen naar Frankrijk, Turkije en het Verenigd Koninkrijk. Getuige de verslagen van onze deelnemers hebben allen mooie ervaringen opgedaan in het gastland, welke de positieve sfeer van de IACE bevestigen. Het programma in Nederland verliep dankzij de traditionele support van onze partners uit het bedrijfsleven, Luchtvaart- & Ruimtevaart- instituten, (zweef)vliegclubs en overheidsinstanties succesvol. Een speciaal woord van dank gaat aan onze medeorganisatoren van de KLu., aan de KLM en aan de gastgezinnen van het slotweekend.

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 17

14-07-15 10:42

Luchtvaartkennis

Luchtvaartkennis Organisatie De jaarvergadering 2014 vond plaats op 15 maart in Aviodrome te Lelystad. Op deze vergadering werd Frank van de Goor als secretaris in het bestuur gekozen. Hierdoor is het afdelingsbestuur weer enigszins op sterkte en blijft één vacature voor een bestuurslid over. Het afdelingsbestuur bestaat sinds 15 maart 2014 uit: • Ton van Soest, voorzitter • Loet Kuipers, penningmeester • Frank van de Goor, secretaris • Arno Landewers, lid Bestuursvergaderingen vonden plaats op 15 maart, 28 juni en 25 oktober 2014. Medio 2014 werden we in kennis gesteld van het plotselinge overlijden van E.A.H. (Ed) Nolte. Ed was een regelmatige leverancier van artikelen voor LUCHTVAARTKENNIS en we zullen zijn bijdrage en positieve opstelling tijdens de jaarvergaderingen zeker missen.

Activiteiten De vereniging heeft zich op luchtvaart gerelateerde beurzen gepresenteerd, en wel op de Dutch Spotters Convention te Rotterdam, een luchtvaartmarkt in Hoofddorp en op de Scramble Air Fete te Nieuwegein. Op deze gelegenheden zijn de diverse contacten weer aangehaald.

luchtvaarthistorie op het internet en Arno Landewers de mutaties in het Nederlands burgerluchtvaartuigregister. In dit verband verdient nog vermelding dat ook van buiten onze leden/abonneekring bijdragen werden aangedragen, zoals een uitvoerige studie over Rohrbach vliegtuigen door G.J. Staalman en het verhaal van Jos Slottje over Fokkers Duitse staatsburgerschap. Uit België werden van Serge Girard foto’s ontvangen van de vlieger Poulet in Nederlands-Indië. Hieruit kan de waardering blijken die ook elders voor LUCHTVAARTKENNIS als luchtvaart historisch tijdschrift bestaat. De redactie was in de vertrouwde handen van Harm J. Hazewinkel en Arno Landewers. De opmaak werd verzorgd door Arno Landewers, het drukwerk door de Noorderhavengroep en de verzending door het KNVvL Bondsbureau. De leden ontvingen ook zes maal het blad Verenigde Vleugels, een samenwerking van vele organisaties die op enigerlei wijze op luchtvaart historisch gebied actief zijn. In de redactie van Verenigde Vleugels hebben inmiddels uit de kring van Luchtvaartkennis Harm J. Hazewinkel, Loet Kuipers en Arno Landewers zitting.

Communicatie Het afdelingsblad LUCHTVAARTKENNIS is wederom 4 maal verschenen met een schat aan luchtvaart historische artikelen. Het was verheugend dat we zoveel medewerking in de vorm van bijdragen, aanvullingen en foto’s van onze leden/lezers mocht worden ontvangen. Wij noemen, in alfabetische volgorde: Wim Adriaansen, Nico Braas, Nico Geldhof, Frits Gerdessen, Jan Grisnich, Coen van den Heuvel, Ed Nolte (†), Jan Prinz, Wim Snieder, Aart van Wijk, Jan Willem de Wijn. Frank van de Goor verzorgde als steeds de rubriek ‘Het Web’ over 18

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 18

14-07-15 10:43

Luchtvaartwetenschappen Luchtvaartwetenschappen Organisatie Op 27 maart werd de Algemene Ledenvergadering gehouden bij het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR). De heren Hermans en Verbeek zijn beiden herkozen voor een volgende termijn. De heer Pasteuning is teruggetreden als bestuurslid. De heer Dam vertegenwoordigt sindsdien Fokker Technologies en de bestuursfunctie van een KLM vertegenwoordiger is in de loop van het jaar ingevuld door de heer van Rooij. Sinds september van het afgelopen jaar is Melchior Huijts de VSV ‘Leonardo da Vinci’ vertegenwoordiger in het bestuur.

Activiteiten Op diverse locaties zijn dit jaar weer interessante lezingen gehouden over uiteenlopende onderwerpen: • Ontwikkelingen en uitdagingen in de kleine onbemande vliegtuigtechnologie • Airspace Infringements • Understanding and supporting humans during vehicular control tasks: what aviation might learn from automotive • F-35 Lightning II • In-Flight Entertainment en Connectivity • Morphing technologies and their development: are we morphing in the right direction? • Bedrijfsbezoek aan NLR en DNW-LLF (Flevoland) • Non Destructive Testing Op 20 maart 2014 is ons derde eendaags symposium georganiseerd over ‘Human-in-the-loop simulatie: ontwikkelingen en uitdagingen’. Het NLR was dit jaar gastheer van het succesvolle symposium met als sprekers Max Mulder (TU-Delft), Harrie Bohnen en Rolf Zon (NLR), Marian Schuver-Blanken (LVNL), Herman Hello (KLM) en Kol. Robert Adang (Klu). De ruim 75 deelnemers konden na afloop van de boeiende presentaties een bezoek brengen aan 4 onderzoekssimulatoren van het NLR (NARSIM, GRACE, HPS en MUST). Dit jaar werden voor de 23ste keer prijzen toegekend aan de beste afstudeerverslagen van de Technische Universiteit Delft (faculteit L&R), Hogeschool InHolland (Luchtvaarttechnologie) en Hogeschool van Amsterdam (Aviation). De afstudeerverslagen worden hierbij beoordeeld op wetenschappelijke inhoud, innovatie en relevantie. Deze prijzen omvatten naast de officiële erkenning van de kwaliteit van het werk (middels een certificaat) een geldbedrag van € 1000,-. De prijzencommissie van de Nederlandse Vereniging voor Luchtvaarttechniek (NVvL) en de afdeling Aerospace Engineering van het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs (KIVI) (bestaande uit Evert Jesse, Frank Kaiser, Sijbrand Veenstra en Jos Meier) heeft na zorgvuldige bestudering van de verslagen en uitvoerig beraad besloten de prijzen toe te kennen aan: • Jan Schneiders (TUD): ‘Time-Supersampling 3D-PIV Measurements by Vortex-in-Cell Simulation’ • Krister de Ridder (InH): ‘Development of an Enhanced Classic Motion Drive Algorithm Dedicated to the Approach Flight Phase’

• Aaron Bussue & Kriston Sorton (HvA) : ‘Ultrasonic Verification Analysis - a non-destructive way to detect composite damage’ CEAS Fred Abbink en Christophe Hermans vertegenwoordigen de NVvL in het bestuur van CEAS (Council of European Aerospace Societies). Op 9 december heeft tijdens het Annual Event van de Association of European Research Establishments in Aeronautics EREA (Brussel) de CEAS award ceremonie plaatsgevonden. David Marshall, CEAS President in 2013 heeft de CEAS award 2014 aan onze voorzitter Fred Abbink uitgereikt wegens zijn grote verdiensten op luchtvaartgebied en Europese samenwerking in het bijzonder. Fred Abbink was dit jaar President van CEAS, Mercedes Oliver Director General; Constantinos Stavrinidis (Head Mechanical Engineering ESA/ESTEC) en Christophe Hermans zijn voorzitter van respectievelijk de ruimtevaart (Space) en luchtvaart (Aeronautics) branche. Het voorstel van de NVvL om het 2-jaarlijkse CEAS Air & Space congres in 2015 in Delft te organiseren is gehonoreerd. De call for papers is gepubliceerd en een website is ontworpen (http://www. ceas2015.org/). Eind 2014 waren 225 abstracts ingediend. ICAS Nederland is vertegenwoordigd in de ICAS Programme Committee PC door Fred Abbink en Michel Peters (NLR). Michel Peters is tevens lid van het CEAS Executive Committee. Fred Abbink heeft namens de NVvL ook de General Assembly van het ICAS congres, dat in St. Petersburg (Rusland) van 7-12 September 2014 heeft plaatsgevonden, bijgewoond. Er zijn 17 papers door Nederlandse auteurs gegeven.

Communicatie Het aantal bezoekers aan de website laat ook dit jaar weer een stijging zien. Wekelijks worden 2000 ‘hits’ geregistreerd op www.nvvl.org. De presentaties van de lezingen en de via de NVvL / CEAS gehouden presentaties van papers op internationale symposia worden waar mogelijk beschikbaar op de website voor leden. Daarnaast is de NVvL actief op Facebook.

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 19

14-07-15 10:43

Modelvliegsport Modelvliegsport Organisatie

Activiteiten

Het is de afdeling Modelvliegsport in 2014 niet gelukt de vacature van afdelingsvoorzitter op te vullen. De taken van de afdelingsvoorzitter werden waargenomen door vicevoorzitter Hans van Rooy. Gerard Rutten was na zijn derde periode als voorzitter PR & communicatie gekomen aan het einde van zijn maximaal toelaatbare termijn als bestuurslid. In september 2014 legde Bald de Boer zijn functie als voorzitter Commissie Recreatief Vliegen neer. In december werd Alex Janssen bereid gevonden de taken van de voorzitter commissie recreatief vliegen op zich te nemen. Hij zal in de voorjaarsvergadering van 2015 worden voorgesteld als kandidaat voor het afdelingsbestuur.

Commissie Instructie en Veiligheid In het 2014 werden in totaal vijf workshops, verdeeld over het land gehouden, waarbij ook de nieuwe syllabus voor instructeurs werd gepresenteerd. De syllabus is aan de deelnemers van de workshops uitgereikt en is nu te koop via de webshop van de KNVvL voor het lage bedrag van 7,50 euro.

Voor zijn werkzaamheden voor de KNVvL en de afdeling Modelvliegsport in het bijzonder en bij gelegenheid van zijn vertrek uit het hoofdbestuur werd Michiel Faassen op 14 mei 2014 onderscheiden met de KNVvL-medaille in zilver.

Er werden in 2014 302 nieuwe brevetten aangevraagd, verdeeld over de vijf klassen: zweef, motor, helikopter, multikopter en jets. Er waren 91 aanvragen voor nieuwe instructeurs en 137 aanvragen voor examinatoren. In 2014 hebben 8 aangesloten modelvliegclubs aangeklopt bij de KNVvL voor hulp en advies met betrekking tot hun vlieglocatie. Dit betreft zowel nieuwe als lopende dossiers. Omdat veel van deze zaken een juridische achtergrond hebben, betrekken we steeds vaker hierbij de expertise van het bondsbureau en het hoofdbestuur.

Communicatie Het afdelingsmagazine Modelvliegsport kwam in 2014 vier keer uit. Aan het magazine Airsportsmail werden diverse bijdragen geleverd. De vacature voor de voorzitter commissie PR & communicatie bleef na het vertrek van Gerard Rutten onvervuld. Lopende zaken werden waargenomen door Arthur Werner.

Wedstrijden

Gerard Rutten kreeg bij zijn afscheid als voorzitter commissie PR & communicatie het ere-insigne in goud van de KNVvL.

Op 11 januari werden voor de tweede keer alle vliegervergaderingen op één dag en locatie georganiseerd, nadat dit vorig jaar een prima concept is gebleken. Alle subcommissie kwamen bijeen in het Bouw en Infra Park in Harderwijk. Tijdens het ochtend-

Belangrijke contacten werden gelegd met onder andere KLPD dienst Luchtvaart, wat onder meer resulteerde in de aanwezigheid van een medewerker van de KLPD op onze ALV. Aan het eind van het jaar werden door de overheid maatregelen aangekondigd die invloed gaan hebben op het modelvliegen in Nederland. Dit wordt veroorzaakt door de opkomst van drones en de groei van commercieel gebruik van onbemande luchtvaartuigen.

programma bespraken de subcommissies de reglementenboeken en de agenda voor het komende wedstrijdseizoen. In de middag werden de nummers 1 van het vorige seizoen gehuldigd en was er een lezing door Rick Ruijsink. Nederland deed mee aan 6 internationale kampioenschappen (2 EK’s en 4 WK’s). Podiumplaatsen werden niet behaald. In het kader van de Nederlandse kampioenschappen werden circa 80 wedstrijden georganiseerd. 20

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 20

14-07-15 10:43

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 21

14-07-15 10:43

Nederlandse Vereniging van P Amateur Vliegtuigbouwers Nederlandse Vereniging van Amateur Vliegtuigbouwers Organisatie Een noodlottig ongeval van onze voorzitter en zijn partner heeft een grote leegte achtergelaten in de vereniging. Gelukkig is het bestuur sinds kort weer op volle sterkte, waarbij het kennisniveau voor verschillende disciplines weer aardig op peil is.

Activiteiten Er is veel bouwactiviteit, maar ook de clubactiviteiten mogen zich verheugen in een stabiele belangstelling en opkomst van leden. De NVAV is bezig met de opzet van een SMS (safety management system) om de veiligheid nog verder te vergroten.

werken alleen maar positief uitwerken. Voor het bestuur is veel te doen, niet alleen op het gebied van kwaliteitsborging, maar ook over nieuwe activiteiten wordt serieus nagedacht. Natuurlijk weten we allemaal dat er nog heel grote veranderingen aan komen, waarbij het goed is dat we als verenigingen op elkaar kunnen rekenen. We kunnen elkaars kennis, energie, netwerk en contacten goed gebruiken. Laten we dat dan ook doen.

Communicatie Op dit moment wordt gewerkt aan een volledig vernieuwde website, waarbij het straks mogelijk is dat ieder lid zijn eigen persoons- en projectgegevens aan kan passen. Op deze manier wordt geprobeerd het bestuur enigszins te ontlasten van een aantal zaken die het lid zelf het beste kan.

De NVAV staat open voor contacten met andere partijen in de vliegwereld. Er is nogal wat overlap naar verschillende kanten. Natuurlijk is de basis van de vereniging het bouwen van een vliegtuig. Hierin zien we toch wel de specifieke kennis binnen de vereniging die nergens anders te vinden is, en daarom kan samen-

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 22

14-07-15 10:43

Parachutespringen Parachutespringen Organisatie Het nieuwe afdelingsbestuur is voortvarend van start gegaan met het uitvoeren van de overeengekomen key performance indicatoren. Hierbij zijn duidelijke doelen gesteld op beleidsterreinen als bestuur en organisatie, sport, PR en financiën. Tevens is de werkverhouding met de afdelingscommissies verbeterd en is de oude examen/technische commissie gesplitst in een springtechnische commissie en een opleidings- en examen commissie. De brevetadministratie en het afdelingsblad zijn aan het einde van het verslagjaar qua werkzaamheden overgedragen aan het bondsbureau. De afdeling heeft mensen afgevaardigd naar de jaarvergaderingen van de International Parachuting Commission (IPC) te Wenen en de European Parachuting Union (EPU). De afgevaardigden zitten allen in commissies en werkgroepen van deze instanties waardoor directe invloed verzekerd is.

Activiteiten De neergaande trend qua sprongen sinds 2009 lijkt gestopt. In 2014 werden maar liefst 82.371 sprongen gemaakt, een groei van ruim 17% ten opzichte van 2013 met 70.181 sprongen. Het goede weer heeft zeker meegewerkt, maar ook lijkt het einde van de crisis in zicht. De afdeling heeft diverse activiteiten uitgevoerd met daarbij ondersteuning van twee medewerkers op het secretariaat en vele toegewijde vrijwilligers. Deze medewerkers zijn qua functionaliteit en werkzaamheden anders ingezet, volgens het KNVvL reorganisatieplan. Dit in het kader van efficiency, aansturing en kostenbeheersing. De afdeling verzorgt in eigen beheer haar opleidingen en examens. Tevens worden FAI-brevetten verstrekt. In totaal beschikt de afdeling over 60 instructeurs, 105 hulpinstructeurs, 85 tandemmasters en 42 AFF jumpmasters. Met dit kader worden bij de 13 aangesloten organisaties alle leerlingen opgeleid en de springactiviteiten uitgevoerd. Het Basis Veiligheidsreglement is in 2013 geactualiseerd en per 1 januari 2014 ingegaan. Op operationeel vlak is de werkgroep luchtruim (WLR) actief. Intern wordt overlegd met het bestuur en paraclubs, en operations van het KNVvL-bondsbureau. In opdracht van de WLR is een beleidsnotitie springlocaties opgesteld die door de ALV van de KNVvL is aangenomen. Hierbij worden problemen benoemd, bestaande en nieuwe locaties qua belangrijkheid ingedeeld, de nadruk gelegd op een paracentrum in de Randstad, bereikbaarheid van paracentra in het algemeen, het opheffen van bestaande luchtruimbeperkingen qua hoogte, en criteria gesteld voor toekomstvaste locaties.

over zal gaan op de KNVvL-website. Overig afdelingsnieuws werd verspreid via het KNVvL-orgaan Airsportsmail en de elektronische KNVvL-nieuwsbrieven.

Wedstrijden Dit jaar werden diverse nieuwe disciplines als NK georganiseerd, Wingsuit Performance, Speedskydiving en Indoor Skydiving. Nederland loopt met het invoeren van deze nieuwe wedstrijddisciplines internationaal voorop. In december is bij de internationale federatie een bod ingediend voor het EK/Worldcup 2015 in drie onderdelen. EK’s en WK’s met prestaties Het Nederlandse team FS8 ‘M8trix’ behaalde bij het WK Formatiespringen in Prostejov, Tsjechië, de 5de plek. Een prima prestatie die voldoet aan de top 10 doelstelling van NOC*NSF. Het Nederlandse teams FS4 ‘Cool Runnings’ eindigde als 18de. Bij het WK Canopy Piloting in Zephyrhills (VS) werd Ronald Zuydendorp 65ste. Frenk Smit eindigde als 79ste bij het WK Precisiespringen in Banja Luka (Bosnië Herzegovina). Henny Wiggers werd 28ste bij het WK Paraski in Tanay (Rusland). Records • Nederlands record bij Indoor Skydiving door het team “M4trix” van 28 punten. • Nederlands record Formatiespringen FS8 van 17 punten door het team “M8trix”. • Nederlands record snelste tijd bij Canopy Piloting, 2,498 seconden door Erwin Baatenburg de Jong • Nederlandse record speedskydiving van 407,2 km/uur door Martijn van Dam. • Nederlands record Wingsuit Performance speed van 242,1 km/ uur door Daan Pieren. • Nederlands record Wingsuit distance van 3,935 km door Martijn Maas. • Wereldrecord sequential formatie open en dames, 117 dames, 2 figuren. Nederlandse deelneemsters Conny van Setten en Marloes Swarthoff. • Een indrukwekkende poging het Nederlands record grootste formatie te verbreken is helaas net niet gelukt. Doel was een formatie van 84 springers. Daarbij werd 4 maal een 83 formatie gemaakt, en 1 maal een formatie met springers met een verkeerde grip. Het voornemen is in 2015 wederom een poging te wagen.

Communicatie Het afdelingsorgaan Sportparachutist is in 2014 vier maal verschenen. Het blad is digitaal beschikbaar via de KNVvL op www.issuu. com/KNVvL/docs. Het blad wordt goed gewaardeerd en heeft vele trouwe adverteerders. De website www.parachute.nl bestaat al vele jaren en wordt regelmatig geüpdatet. Nieuwsberichten van de website worden verder verspreid via Facebook en Twitter. Besloten is dat de content KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 23

14-07-15 10:44

Schermvliegen Schermvliegen Organisatie In 2013/14 was Nederland voorzitter van European Hang Gliding and Paragliding Union (EHPU) en dat betekende onder andere dat wij in februari gastheer waren voor de jaarlijkse vergadering. Na twee dagen praten en een rondvaart door Amsterdam vloog iedereen tevreden naar huis, ook al was dat in een metalen kist. In 2014 is Theo Küper onderscheiden met het ere-insigne in goud. Theo stopt na 20 jaar als instructeur. Theo heeft velen leren vliegen en heeft veel kennis overgedragen over de theorie van het vliegen. Theo is ook lange tijd actief geweest in de examencommissie. De vertrekkende bestuursleden André Bizot, Maarten van Eck en Erik Louwes zijn onderscheiden met de medaille in brons van de KNVvL. Alle drie hebben meer dan gemiddeld als bestuurslid bijgedragen aan het vorm en inhoud geven aan het schermvliegen en het besturen van de afdeling.

ren. Mochten gemeenten een brevet verplicht stellen, dan kunnen de leden van de KNVvL met dit brevet zodoende toch blijven vliegen. Onder de leden heeft dit tot veel discussie geleid, evenals het onderwerp materiaaleisen. Dat getuigt van een grote betrokkenheid bij het paragliden!

Communicatie Het afdelingsblad Riser verschijnt vier maal per jaar. In het blad stond een keur aan artikelen over onder andere vlieggebieden, reizen, materiaal en veiligheid, gelardeerd met fraaie foto’s. Eerdere edities zijn online beschikbaar via www.issuu.com. De website is opnieuw ingericht en er zijn meer nieuwsberichten op de website geplaatst. Daarmee willen we de leden sneller informeren over nieuwe ontwikkelingen.

Activiteiten De afdeling is op meerdere fronten actief geweest om de kwaliteit van piloten, scholen en instructeurs verder te verbeteren en de veiligheid te vergroten. Voor de instructeurs zijn twee scholingsdagen georganiseerd. Om hun bevoegdheid tot lesgeven te behouden moeten zij daarvan tenminste twee dagdelen per jaar bijwonen. Op advies van de instructeurs zijn de eisen voor brevet-3 uitgebreid. Zo moeten piloten voortaan twee snelle afdalingstechnieken beheersen en hun scherm vliegend kunnenhouden na inklappers.

De veiligheidscommissie heeft afgelopen jaar circa 50 meldingen besproken. Er zijn twee onderzoeksrapporten gepubliceerd. Vanaf 2014 worden meldingen van voorvallen verwerkt in een database van de EHPU. Hierdoor ontstaat meer inzicht in oorzaken en gevolgen van voorvallen en kan gerichter gewerkt worden aan maatregelen om het aantal voorvallen te verminderen. In 2014 hebben opleidingsinstanties en verenigingen voor het eerst gewerkt aan de hand van het veiligheidsmanagementsysteem. De resultaten daarvan worden in 2015 bekend.

Wedstrijden Zaterdag 20 september 2014 namen ongeveer 30 piloten deel aan het NK Precisie in Houten. Winnaar na twee omlopen werd Luke Lemmen met een totale afwijking van 399 cm. Tweede werd Huub Hendriks met 1.015 cm, op de voet gevolgd door Ronald ten Berge met 1.048 cm. Paragliding Holland, in het bijzonder Jeroen Buis, tekenden voor de uitstekende organisatie. Het NK Berg is ook in 2014 gehouden als onderdeel van het British Open, dat van 1 tot 7 juni in Gemona, Italië werd gehouden. Acht piloten hebben deelgenomen en na zes taken was de uitslag 1) Robert Smits, 2) Max Stek en 3) Marcel Bourgondiën. Het NK Vlakland is in 2014 gewonnen door Hans de Korte. Jan Meerbeek legde beslag op de tweede plaats en Joost Visschedijk werd derde. In april en november 2014 vonden in de Jaarbeurshal in Utrecht de theorie-examens plaats voor de schermvliegbrevetten 2 en 3. Van de 131 deelnemers zijn 89 geslaagd. Het wereldkampioenschap paragliding 2014 is van 10 tot 25 januari 2015 gehouden in Roldanillo, Colombia. De 150 beste piloten van de wereld verschenen aan de start, waaronder drie Nederlanders. Na tien taken is Ronny Geijsen op plaats 44 geeindigd, Remko Bolt op plaats 128 en Max Stek op plaats 148. Max moest helaas na de tweede taak uitvallen. Aan het Europees kampioenschap hebben geen Nederlanders deelgenomen.

Een onderwerp waar veel tijd en aandacht naar uit is gegaan is het duinsoaren. Een toenemend aantal mensen ontdekt deze tak van paragliden. Zolang men zich aan de afspraken houdt, is dat prima, maar helaas doet niet iedereen dat. Sommige kustgemeenten dreigen het paragliden te verbieden via hun Algemene Plaatselijke Verordening, tenzij mensen in het bezit zijn van een brevet. Daarom is een nieuw brevet ingevoerd, specifiek voor soa24

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 24

14-07-15 10:44

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 25

14-07-15 10:44

Zweefvliegen

Zweefvliegen Organisatie In 2014 hebben twee reguliere ledenvergaderingen van de afdeling Zweefvliegen plaatsgevonden, op 20 mei en op 30 september. Elke maand vergaderde het afdelingsbestuur met uitzondering van de twee zomermaanden. Medisch inhoudelijk houdt de commissie medische zaken (CMZ) internationaal de vinger aan de pols op het gebied van de regelgeving rond medische keuringen. CMZ voorzitter Marja Osinga maakt deel uit van de Rulemaking Group van EASA op medisch gebied. Daarmee zitten wij op de eerste rang om te zorgen dat de medische eisen voor het LAPL met gezond verstand worden vastgesteld. EASA heeft ook in 2014 de nieuwe regelgeving voor Aircraft Maintenance Licence (AML) bevoegdheden (NPA2012-15) niet gepubliceerd. Van de mogelijkheid tot inspraak op deze regelgeving heeft

de commissie technische zaken reeds eind 2012 gebruik gemaakt. Het is tot op heden onduidelijk wanneer een reactie op de geleverde inspraak van EASA verwacht kan worden. EASA heeft in de loop van 2014 formeel onderkend dat meer proportionele regelgeving voor de General Aviation wenselijk is. De aanpassingen in de regelgeving zijn nog niet duidelijk en de impact op zweefvliegtechnische zaken is dan ook niet bekend. Op 10 mei 2014 vond de eerste landelijke bijeenkomst van onze safety managers zweefvliegen plaats. Alle club safety managers waren voor deze bijeenkomst uitgenodigd.

Uiteindelijk hebben 56 kandidaten succesvol hun eerste zweefvliegjaar voltooid. De overige kandidaten ontvingen aan het eind van het vliegseizoen geen sponsorgeld omdat ze niet aan alle voorwaarden voldaan hadden. Totaal hebben 50 iFly!-ers van 2014 gekozen door te gaan met zweefvliegen. Op 1 oktober vond een gesprek plaats met EPST managing director Eric Duijkers over de sponsoring van de iFly! regeling. In dit gesprek zegde Eric Duijkers toe ook in 2015 de iFly! regeling met 65 plaatsen te sponsoren. Kunstvliegcursussen In april zijn twee kunstvliegcursussen georganiseerd op Terlet. Tijdens deze cursus zijn twee nieuwe instructeurs begeleid. Op uitnodiging van de Aeroclub Keiheuvel (België) heeft de commissie kunstzweefvliegen op 4 oktober bijgedragen aan de initiatiedag kunstzweefvliegen. De MDM1 Fox is hiervoor ter beschikking gesteld. In het afgelopen jaar zijn in totaal 12 voorvallen met zweefvliegtuigen gemeld bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Het is te betreuren dat bij één van de ongevallen, bij een lierstart, een zweefvlieger omkwam. Harde landingen ten gevolge van een te lage naderingssnelheid kwamen het meeste voor. In 2014 werden in totaal 113.469 starts gemaakt en 43.764 uur gevlogen. Ter vergelijking, in 2013 waren dit minder starts (106.847) maar wel meer uren (46.438).

Communicatie Het tijdschrift van de afdeling Zweefvliegen, Thermiek, is in 2014 twee maal verschenen, in het voorjaar en in het najaar. Deze uitgaven van 2014 zijn ook digitaal verschenen. Op www.zweefportaal.nl, de website van de afdeling Zweefvliegen, zijn alle actuele zweefvliegzaken vermeld.

Wedstrijden Activiteiten iFly! 2014 Van de 80 beschikbare plaatsen bij de grotendeels door European Pilot Selection & Training (EPST) gesponsorde iFly! regeling 2014 gingen er dit jaar 67 kandidaten in het voorjaar van start.

Bij het WK in Räyskälä, Finland, behaalde Stefan Telkamp een tiende plaats in de Clubklasse. Sjaak Selen werd 33e. In de Standaardklasse werd Bas Seijffert 16e en Alfred Alfers eindige daar vlak achter op een 18e plek. Het wereldkampioenschap in Leszno, Polen, had 5 Nederlandse deelnemers. In de 15-meter klasse eindigde Francois Jeremiasse op een 9 plaats, direct gevolgd door Steven Raimond.

In de 18-meter klasse werd Jeroen Verkuijl 21e en Jelmer Wassenaar eindigde op een 34e plaats. Ronald Termaat behaalde een 9e plaats in de Open klasse. 26

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 26

14-07-15 10:44

Extern secretariaat Extern secretariaat Nederlands Lucht en Ruimtevaart Fonds Het Nederlands Lucht en Ruimtevaart heeft ten doel het bevorderen en opwekken van de belangstelling voor en de betrokkenheid bij de Nederlandse luchten ruimtevaart in de breedste zin, alsmede het nemen van maatregelen die, ter beoordeling van het bestuur van de stichting, aan de bloei van de Nederlandse luchten ruimtevaart ten goede kunnen komen. De KNVvL voert het secretariaat van de NLF en KNVvL voorzitter Frits Brink heeft zitting in het bestuur. Het jaar 2014 stond in het teken van de uitreiking van de Nationale Lucht- en Ruimtevaartprijs. Er zijn in 2014 twee NLF erediploma’s uitgereikt. Er is geen medaille uitgereikt. Wel is de nieuwe Excellent Aerospace Education Award uitgereikt. Het bestuur van de Stichting bestond gedurende het jaar 2014 uit 11 personen. De voorzitter, Ben Droste is opgevolgd door Jac Jansen. De leden van het bestuur in 2014 zijn: Ben Droste (voorzitter afgetreden in 2014), Jac Jansen (voorzitter), Dirk Sta-

rink (vicevoorzitter), Frits Brink (Secretaris qq KNVvL), Rob Hougee (Penningmeester), Michel Peters (lid), Anne Cor Groeneveld (Marketing Communicatie), Jacco Hoekstra (lid qq TU Delft afgetreden in 2014), Hester Bijl (lid qq TU Delft), Raoul de Jonge (lid qq Vsv Leonardo da Vinci afgetreden in 2014), Sjoerd van Rooijen (lid qq Vsv Leonardo da Vinci). Er werd vijf keer vergaderd en er vonden drie bestuur mutaties plaats. De jury onder leiding van voorzitter Frank Oliemans is op 25 september in de Zwaluwenberg bijeengekomen om de inzendingen van de studenten van de diverse onderwijsinstellingen te beoordelen en heeft advies aan het bestuur uitgebracht. Dit werd gevolgd door een diner in de Zwaluwenberg met de stakeholders. Uitreiking van de NLF prijzen heeft op 31 oktober plaatsgevonden in Hotels van Oranje in Noordwijk. Het NLF had dit jaar een totaalbedrag van € 15.000 te verdelen over drie winnaars. De winnaars waren studenten van het ROC Tilburg in de categorie MBO, de Hogeschool InHolland in de categorie HBO en de TU-Delft in de categorie WO.

Ledenaantallen Ledenaantallen Afdeling Aerobatics Algemene Luchtvaart Afdeling Ballonvaren Deltavliegen Gemotoriseerd vliegen Gemotoriseerd vliegen - clublid Historische luchtvaart Luchtvaartkennis Luchtvaartwetenschappen Modelvliegsport Modelvliegsport - clublid Parachutespringen Parachutespringen - aspirant-lid Schermvliegen Schermvliegen - aspirant-lid Zweefvliegen Zweefvliegen - aspirant-lid Aantal leden per afdeling Aantal leden met lidmaatschap bij meerdere afdelingen Ledenaantal (definitie NOC*NSF) Kwartaallidmaatschap € 0

Aantal leden 31-12-2013

Begroot aantal leden 2014

Aantal leden 31-12-2014

Absolute ledenmutatie T.o.v. 2013

27 273 225 353 474 236 35 100 62 455 3.901 2.113 2.167 1.575 0 3.660 183 15.839

30 300 230 380 550 200 35 100 65 475 4.440 2.200 1.600 1.550 0 3.750 150 16.055

32 247 210 340 445 64 38 97 58 447 3.908 2.113 1.905 1.562 54 3.533 230 15.283

5 -26 -15 -13 -29 -172 3 -3 -4 -8 7 0 -262 -13 54 -127 47 -556

-286 15.553 137 15.690

-305 15.750 0 15.750

-282 15.001 107 15.108

4 -552 -30 -582

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 27

14-07-15 10:44

Clubs, verenigingen en scho Clubs, verenigingen en scholen naam

website

aerobatics Vliegen is ‘n Kunst

website

modelvliegsport www.vliegeniseenkunst.nl

ballonvaren Ballonclub Joure

naam

www.ballonclub.nl

Haagse Ballon Club

Apeldoornse Radio Modelbouw Club “Aero-Dynamic”

www.armc.nl

Betuwse Modelbouw Club

www.betuwsemodelvliegclub.nl

Boxtelse Modelvliegtuigclub

www.mvcboxtel.nl

Deelense Modelvliegclub De Brik

www.mvcdebrik.nl

Hupelse Ballonclub

www.hupsel.com

Deventer Luchtvaartclub

www.deventerluchtvaartclub.nl

Parkstad Ballooning

www.parkstadballooning.nl

Dokkumer Modelvliegclub

www.dokkumermodelvliegclub.nl

E-Heli Vereniging Alkmaar

www.mhc-eva.nl

Eibergse Radio Modelvliegclub

www.ermvc.nl

Stg. Ballonsport Friesland Stichting Ballonteam Limburg

www.ballonteamlimburg.nl

Electronica en modelbouw Club

deltavliegen Deltavliegschool De Meeuw

Rozenburg www.deltavliegen.nl

De Nederlands-Franse zeilvliegschool

www.modelvliegclub-emcr.nl

Goirlese Luchtvaartclub De Thermiekvogels

High 5 Deltavliegschool

www.high5.name

Haagse Modelvliegvereniging -

Randonaero Adventures

www.deltavliegschool.nl

Gezellig en Sportief

Vlieg Uit

www.vlieguit.nl

Helderse Modelvliegclub

www.heldersemodelvliegclub.nl

Vliegvereniging “de Hoekse Vliegers” www.hoeksevliegers.nl

LC Agglomeratie Maastricht

www.lvcmaastricht.nl

Z.V.V. Daidalos

www.avda.nl/daidalos

Leidsche Luchtvaartclub

www.leidscheluchtvaartclub.nl

Z.V.V. De Buizerd

http://buizerd.dse.nl/BS/bzrdhoofd.html

Lichtenvoordse Model Club

www.lmc.nu

Zeilvlieger Jan van Gent

http://vliegvereniging-janvangent.nl

Model Vlieg Club Berlicum

http://members.home.nl/mvcberlicum/

Zeilvliegvereniging Plus-5

http://home.zonnet.nl/plus-5/top.html

Model Vlieg Club Midden Nederland

www.modelvliegclubutrecht.nl

Modelbouw Club Huizen

www.modelbouwclubhuizen.nl

gemotoriseerd vliegen

Modelbouw Club Zevenaar

Aero Club Zeeland

www.aeroclubzeeland.nl

Modelbouwclub De Hoogvliegers

www.dehoogvliegers.nl

Adventure Flights

www.adventureflights.nl

Modelbouwvereniging Jules Verne

www.modelbouwverenigingjulesverne.nl

Aero-Club Maritime

www.aeroclubmaritime.nl

Modelvliegclub “Alpha”

http://www.angelfire.com/alt/mca/

Eindhovense Aeroclub Motorvliegen

www.eacm.nl

Modelvliegclub Beaufort 7

www.beaufort7.nl

Rotterdamsche Aeroclub

www.rac-nl.com

Modelvliegclub Condor

Stg U.L.V. Flevoland

www.ulvflevoland.nl

Modelvliegclub Cumulus Kampen

www.mvc-cumulus.nl

Modelvliegclub De Sticks

www.desticks.nl

Stichting Vliegsport Gilze Rijen U.L.V. Brouwershaven

Modelvliegclub De Stootkop

www.stootkop.nl

Modelvliegclub De Valken

www.mvcdevalken.nl

U.L.V. Schagen

Modelvliegclub De Vier Poorten

www.home.kpn.nl/meijhmb1

U.L.V. Twenthe

Modelvliegclub De Vrije Vogels

www.mvcdevrijevogels.nl

U.L.V. Budel

www.vliegclubdekempen.nl

U.L.V. Vereniging Brabant

www.ulvbrabant.nl

Modelvliegclub Delta

www.modelvliegclubdelta.nl

U.LV. Fryslan

www.ulv-fryslan.nl

Modelvliegclub Europoort

www.mv-europoort.nl

Vliegclub Midden Zeeland

www.vliegclubmz.nl

Modelvliegclub Gilze-Rijen

www.mvc-gr.nl

Vliegclub Rotterdam

www.vliegclubrotterdam.nl

Modelvliegclub Oisterwijk

www.mvco.nl

Vliegclub Schiphol

www.vliegclub-schiphol.nl

Modelvliegclub Stadskanaal &

Vliegclub Teuge MVL

www.vliegclubteuge.nl

Omstreken

www.modelvliegclubstadskanaal.nl

Vliegclub Twenthe

www.vliegclubtwente.nl

Modelvliegclub Ter Apel

www.mta-terapel.nl

Vliegclub Westerwolde / U.L.V.

www.ehst.nl

Modelvliegclub Voorne-Putten

www.mvc-voorneputten.nl

Noord-Nederlandse Aeroclub

www.nnac.nl

Modelvliegclub Wieringermeer

www.mvc-wieringermeer.nl

Modelvliegclub Woerden

www.mvcwoerden.nl

historische luchtvaart

Modelvliegklub Valkenburg

www.modelvliegklubvalkenburg.nl

Schermer Voest

Modelvliegtuigclub “Crash”

www.mvccrash.nl

Nationale Federatie Historische Luchtvaart www.nfhl.nl

Modelvliegtuigclub Thermiek ‘58

www.thermiek58.nl

SKHV-Stichting Kon. Luchtmacht

Modelvliegtuigsport Vereniging Almere www.modelvliegalmere.nl

Historische Vlucht

www.skhv.nl

Modelvliegvereniging Delta Oss

www.deltaoss.nl

CAF-Classic Aircraft Foundation

www.classicaircraftfoundation.com

R.C. Modelvliegclub Losser

www.modelvliegclublosser.nl

Classic Wings

www.classicwings.nl

Radio Controlled Modelvliegclub Assen www.rcm-assen.nl

DHAC-Dutch Historic Aircraft Company

Radio Modelvlieg Vereniging Vlaardingen www.rmvv.nl

DHJA-Dutch Historic Jet Association

www.dutchfouga.com

Radio Modelvliegclub The Eagles Z.W.H. www.theeagles.nl

Stichting “vrienden van de Catalina”

www.catalina-pby.nl

Radio Vlieg Club Heiloo

www.vliegclubheiloo.centerall.com

Stichting DDA Classic Airlines

www.dutchdakota.nl

Radiomodelvliegvereniging Nimbus

www.rmv-nimbus.nl

Regionale Modelvlieg Vereniging Phoenix

www.rmvphoenix.nl

KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 28

14-07-15 10:44

holen naam

website

Regionale Modelvliegsport

naam

website

Para ZC Cumulus

www.paracumulus.nl

Vereniging De Pelikaan

www.freewebs.com/rmvdepelikaan

Plus 4

www.plus-4.nl

Twentse Radio Modelvliegtuigclub

www.trmc.nl

Pro Air Paragliding

www.proair.nl

Veluwse Model Vlieg Club

www.vmvc.nl

Skyclub Holland Skygliders Paragliding

www.skygliders.nl

Otto Lilienthal

www.mvc-otto.nl

Stichting Eurofly Paragliding

www.eurofly.nl

Modelvliegclub Pegasus

www.mvcpegasus.nl

Vliegvereniging “de Hoekse Vliegers” www.hoeksevliegers.nl

Vereniging Modelvliegclub

Vliegvereniging Jan van Gent

West Brabantse Luchtvaart Club De Grondpiloten

www.grondpiloten.nl

Winterswijkse Luchtvaartclub

www.winterswijkseluchtvaartclub.nl

Zoetermeerse Luchtvaart Club

http://vliegvereniging-janvangent.nl

zweefvliegen Aeroclub Nistelrode

www.acnistelrode.nl

Los Van de Grond

www.zoetermeerseluchtvaartclub.nl

Aeroclub Valkenburg

www.ac-valkenburg.nl

Nijmeegse Luchtvaart Club

www.nijmeegseluchtvaartclub.nl

Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen www.acvz.nl

Odoorner Luchtvaart Club

www.flyolc.nl

De Eerste Limburgse Zweefvlieg Club

www.elzc.nl

Aeroclub Kennemerland

www.aeroclubkennemerland.nl

De Gelderse Zweefvliegclub

www.gezc.org

Delftsche Studenten Aeroclub

www.aeroclub.tudelft.nl

Ermelose Luchtvaart Club Air Fighter Club Gorinchem

www.airfighterclub.nl

Drienerlose Zweefvlieg Club Vleugellam www.vleugellam.nl

Arnhemse Luchtvaart Club

www.arnhemseluchtvaartclub.nl

Eerste Zaanse Zweefvlieg Club

Brabantse Luchtvaart Club

www.brabantseluchtvaartclub.nl

Eindhovense Aero Club Klu

Luchtvaartclub Emmeloord

www.lvc-emmeloord.nl

zweefvliegcombinatie

Luchtvaartclub Lenticularis

www.lenticularis.nl

Gilzer Luchtvaartclub Illustrious

www.illustrious.nl

Veendammer Luchtvaart Club

www.veendammerluchtvaartclub.nl

Gliding Adventures Europe

www.zweven.eu

Holland Glide

www.hollandglide.nl

Gooise Zweefvlieg Club

www.gozc.nl

Leeuwarder Luchtvaart Club Aeria

www.llc-aeria.net

Groninger Studenten Aeroclub

www.gazc.nl

Vliegclub Zuid Ginkel

www.vzg-ede.nl

Kennemer Zweefvlieg Club

www.kzc.nl

EMVC Nieuwkerk

www.emvcnieuwkerk.nl

KLu ZC De Peel

www.kluzcdepeel.nl

Modelbouw Vereniging Woubrugge

www.mvwoubrugge.nl

KLU ZC Deelen

www.ezzc.nl www.eaczc.nl

KLU ZC Soesterberg Sicut Larus

parachutespringen

KLU ZC Twenthe

Airboss Skydiving

www.airboss.nl

KLU ZC Volkel

Airmoves Skydiving

www.airmoves.nl

KLU ZC Woensdrecht

Cadetten Parachutisten Vereniging

https://sites.google.com/site/kmacpv

Leidsche Studenten Aeroclub

www.zweefvliegenleiden.nl

Eerste Nederlandse Parachutisten Club www.enpc.nl

LSK Zweefvlieg Club Gilze Rijen

Nationaal Paracentrum Teuge

www.paracentrumteuge.nl

Sticht. Samenwerkende Zweefvliegers

Paracentrum Eelde-Hoogeveen

www.paracentrumeeldehoogeveen.nl

Midden Zeeland

www.zeelandzweefland.nl

Paracentrum Midden Nederland

www.pcmn.nl

Stichting V.I.O.D.

www.viod.info

Paracentrum Texel

www.paracentrumtexel.nl

Twentsche ZVC

www.tzc.aero

Paracentrum Zeeland

www.skydive-zeeland.nl

Venlose Zweefvlieg Club

www.venlosezweefvliegclub.nl

Parachute Group Holland

www.paragroupholland.nl

ZC Ameland

www.zweefvliegenopameland.nl

ZC Den Helder

www.zweef.nl

Parachutists Over Phorty Society Nederland

www.pops-nl.com

ZC Eindhovense Studenten

www.zweefvliegen.nu

Skydive Blauwestad

www.skydiveblauwestad.nl

ZC Flevo

www.zcflevo.nl

Skydive Ameland B.V.

www.skydive-ameland.nl

ZVC Noordoostpolder

www.zcnop.nl

The Flying Dutchmen Skydive Rotterdam

ZVC Oost Nederland www.skydiverotterdam.com

schermvliegen

ZVC Texel

www.mczt.nl

ZVC Volkel

www.zvcvolkel.nl

Zweefvliegclub Deelen

www.zcdeelen.nl

AA Paragliding Holland

www.paragliding.nl

Zweefvliegclub Rotterdam

www.zcrotterdam.nl

Achterhoekse Vliegers XCC

www.achterhoeksevliegers.nl

Nijmeegse Aeroclub

www.nijac.nl

Action Air Sports

www.actionairsports.nl

Noord Nederlandse Zweefvlieg Club

www.nnzc.nl

Airtime Paragliding

www.airtime.nl

NSA Stabilo

www.nsastabilo.nl

Cloud to Cloud paragliding

www.cloudtocloud.nl

Vliegclub Haamstede

www.vliegclubhaamstede.nl

Eerste Ned. Parapente Vereniging

www.parapente.nl

Eerste Zeeuws Vlaamse Aero Club

www.ezac.nl

Falcon Air

www.falcon-air-online.nl

Friese Aero Club

www.frieseaeroclub.nl

Maurik Paragliding

www.maurikparagliding.nl

Vliegclub Hoogeveen

www.vliegclubhoogeveen.nl

Para Adventure

www.parapente.nl

ZVC Teuge

www.zweven.nl

Para Sailing Team Nistelrode

www.parasailingteam.nl

Zuidhollandse Vliegclub

www.zhvc.nl

Paraglidingclub Sky Rebels

www.skyrebels.nl

Vliegclub Midden-Zeeland

www.vliegclubmz.nl

Paragliding Inferno

www.paraglidingschool.nl

West Brabantse Aeroclub

www.wbac.nl

Parapente Noord-Nederland

www.parapentenoord.nl

Ver. Historische Zweefvliegtuigen

www.zweefhist.nl KNVvL JAARVERSLAG 2014

15040784_KNVvL jaarverslag 2014.indd 29

14-07-15 10:44

Medailles en insignes

Medailles en insignes Afdeling

Persoon

Onderscheiding

Reden

Toenmalig hoofdbestuurslid

M. Faassen

Medaille in zilver

Verdienste voor de KNVvL

Toenmalig hoofdbestuurslid

B. Wijnands

Medaille in goud

Verdienste voor de KNVvL

Ballonvaren

H.van Hoesel

Medaille in goud

Verdienste voor de KNVvL

Gemotoriseerd vliegen

D. Mereuze

Medaille in brons

Inzet MLA buitenland

Modelvliegsport

G. Rutten

Ere-insigne in goud

Verdienste voor de KNVvL

Parachutespringen

P. Hofstee

Penning in zilver

Sportieve prestaties

Schermvliegen

E. Lowes

Medaille in brons

Verdienste voor de KNVvL

Schermvliegen

A. Bizot

Medaille in brons

Verdienste voor de KNVvL

Schermvliegen

M. van Eck

Medaille in brons

Verdienste voor de KNVvL

Schermvliegen

T.Küper

Ere-insigne in goud

Verdienste voor de KNVvL

Zweefvliegen

R.C. Cadée