KNVvL Jaarverslag 2015

KNVvL Jaarverslag 2015 Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart

I

2

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Inhoudsopgave Inhoudsopgave Voorwoord van de voorzitter

5

Verenigingsbureau 6 Algemene zaken 6 Operations 6 (Top)sport & Opleidingen 9 Ledenservice 9 KNVvL Examinering Instituut 9 Afdelingen 10 Aerobatics 10 Algemene Luchtvaart Afdeling 11 Ballonvaren 13 Deltavliegen 14 Gemotoriseerd Vliegen 16 Historische Luchtvaart 17 International Air Cadet Exchange 18 Luchtvaartkennis 19 Luchtvaartwetenschappen 20 Modelvliegsport 22 Nederlandse Vereniging van Amateur Vliegtuigbouwers 25 Parachutespringen 27 Schermvliegen 30 Zweefvliegen 32 Ledenontwikkeling 35 Ledenaantallen 35

Colofon Productie & coördinatie: Brenda Knibbe en Diana Schmidtke Redactie: Brenda Knibbe, Diana Schmidtke en Ronald Overdijk Fotogra­fie: All Clear (afd. Gemotoriseerd Vliegen), Anneke Wolthuis, Anne-Marie Breederland, Annette Barendrecht, Bas Driessen, Bert Jan Nijman, Bregje van den Akker, CEAS2015, Falcon Air, fotoarchief Fokker Four, Frans Guise, Gustavo Cabana, Harry Ribbers, iFly!, Lo Tänzer, LUCHTVAARTKENNIS, Martijn van Dam, Niels-Kon, NVAV, Peter Keim, Peter_van_ Harten, PTN, Riekus Reinders, Ritchard Bezuijen, Roger Soupart, Ronald Schnitker, Stuart Lorraine, Sven de Hoogd, VINK Aerobatics, www.iacea.ch en Zier & van de Steenoven Vormgeving en druk: Rosier Print, Grootebroek © KNVvL Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, microfilm, fotokopie, magnetische of digitale media, plaatsing op websites, of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Clubs, verenigingen en scholen

36

Medailles en insignes

38

Sportprestaties top 10 internationaal

38

Bestuur, Raad van Advies en verenigingsbureau 39 Hoofdbestuur 39 Raad van Advies 39 Medewerkers verenigingsbureau 39

Ik ben lid van de KNVvL omdat ik graag zorgeloos wil vliegen

KNVvL JAARVERSLAG 2015

3

V

4

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Voorwoord Voorwoord van de voorzitter

I

n het Nederlandse luchtvaartbeleid staan het behoud en de versterking van de netwerkkwaliteit en de militaire missieeffectiviteit centraal. Dit beleid is vastgelegd in de Luchtvaartnota en de Luchtruimvisie. Hierin is voor de luchtzijdige bereikbaarheid van Schiphol en andere luchthavens in Nederland aangegeven dat prioriteit wordt toegekend aan het mainportgebonden verkeer van Schiphol en het militaire luchtverkeer.

De General Aviation die naast de grote commerciële luchtvaart en de militaire luchtvaart de overige luchtvaartactiviteiten in Nederland invult, dreigt daar door steeds meer in het nauw te komen. De luchtruimindeling en de groei van de commerciële luchtvaart hebben directe gevolgen voor de beschikbare capaciteit voor luchtsporters in de lucht, maar ook op de grond.

Zo heeft zweefvliegen in ernstige mate te lijden onder de geplande luchtruimontwikkelingen rondom Eindhoven en Lelystad. Deze ontwikkelingen vergen een zodanig groot ruimtelijk beslag, dat een gedwongen verplaatsing van zweefvliegactiviteiten onvermijdelijk is.

Parachutespringen in de Randstad bij Rotterdam en Hilversum is nauwelijks nog uitvoerbaar. Ook Teuge en Seppe, beide op geruime afstand van Schipholgelegen, ondervinden nu al regelmatig hoogtebeperkingen.

Een permanente oplossing voor het kunnen blijven uitoefenen van deze luchtsporten is dan ook dringend gewenst. Als belangenbehartiger van alle luchtsporten in Nederland heeft de KNVvL in 2015 op constructieve wijze meegewerkt aan het project ‘Toekomstvaste GA Locaties (TGAL). Dit project, dat In 2014 op verzoek van de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu is opgestart door de Nederlandse Vereniging van Luchthavens (NVL), heeft als doel het onderzoeken waar in Nederland, binnen de kaders van de Luchtvaartnota en de Luchtruimvisie, toekomstbestendige mogelijkheden zijn voor GA activiteiten en wat er luchtzijdig nodig is om die mogelijkheden te benutten. Het project stond onder leiding van een onafhankelijke procescoördinator, die zijn bevindingen in februari 2016 openbaar zal maken.

De KNVvL richt haar aandacht niet alleen naar buiten, maar heeft ook oog voor veranderingen die noodzakelijk zijn om de vereniging aan te passen aan de tijdgeest en de dynamische omgeving waarin zij acteert.

Het hoofdbestuur heeft begin 2015, door het instellen van de werkgroep ‘Organisatiestructuur KNVvL’, opdracht gegeven de huidige structuur te beoordelen. Doel is het formuleren van verbetervoorstellen voor de huidige inrichting waardoor de KNVvL als vereniging effectiever en slagvaardiger zou moeten worden.

De werkgroep bestond uit KNVvL-leden uit de diverse organen en afdelingen zodat een gebalanceerd advies kon worden opgesteld.

De werkgroep constateert dat vooral de relatie tussen het centrale verenigingsdeel en de afdelingen van de verschillende luchtsporten verbetering vereist om meer synergie te bereiken.

De werkgroep heeft geconcludeerd dat de eenheidsorganisatie de meest passende organisatievorm voor de KNVvL met verschillende takken van luchtsporten is om onze omgeving het beste maximaal te beïnvloeden in het belang van onze toekomst. De ledenraad zelf heeft in het najaar 2015 uitgesproken dat de noodzakelijke verbetering van de samenwerking tussen hoofdbestuur, ledenraad, verenigingsbureau en de afdelingsbesturen, -vergaderingen en

Ronald Schnitker

–commissies is te bereiken door verandering van de structuur, cultuur en procedures, en dus niet door aanpassing van de organisatievorm. In ‘Route voor Versterking van de KNVvL 2016’ zullen voorstellen worden gedaan voor de vereiste verbetering van de inrichting van het bestuur en de ledenraad, en de strategische cyclus.

De KNVvL genoot in 2015 internationale belangstelling. Zo werd de 109de jaarvergadering van de Fédération Aéronautique Internationale (FAI) dit jaar gehouden te Rotterdam van 24 t/m 26 september. De FAI promoot en organiseert luchtsporten wereldwijd en registreert internationale records. Onder haar auspiciën worden EK’s en WK’s georganiseerd, waaronder recentelijk het EK en Worldcup parachutespringen te Teuge en het EK ballonvaren dames in Drenthe.

De locatie van de FAI jaarvergadering was heel bijzonder, op het schip de SS Rotterdam. 201 deelnemers uit 46 landen waren aanwezig. De organisatie was in handen van de KNVvL. Een uitstekende gelegenheid om de KNVvL en de recreatieve luchtvaart in Nederland op een positieve manier te presenteren. Het was de tweede keer dat de KNVvL de FAI jaarvergadering organiseerde. In 1932 vond deze bijeenkomst plaats in het Kurhaus in Den Haag.

Een KNVvL-team, bestaande uit parachutisten, gyrocoptervliegers en modelvliegers, nam van 1 t/m 12 december 2015 deel aan de World Air Games in Dubai. Honderden luchtsportbeoefenaars uit diverse landen namen het tegen elkaar op. Gyrocoptervlieger Remco van Ravenzwaaij werd bij de World Air Games verrassend eerste bij het onderdeel Microlight-Autogyrovliegen en nam een gouden medaille mee naar Nederland. Niet minder indrukwekkend was ook het behalen van de tweede plaats door zweefvlieger Robin Smit tijdens de Wereldkampioenschappen Zweefvliegen voor Junioren in Australië (Narromine), die eveneens in de maand december 2015 werden gehouden.

Ronald Schnitker Voorzitter KNVvL KNVvL JAARVERSLAG 2015

5

Verenigingsbureau Verenigingsbureau Het verenigingsbureau verzorgt, in opdracht van het hoofdbestuur en directie, vele en diverse taken en activiteiten. Dit voor de leden, afdelingen en aangesloten clubs en ledenverenigingen. Al deze taken en activiteiten zijn terug te voeren op de missie, visie en doelen zoals omschreven in het meerjarenbeleidsplan van de KNVvL en jaarplan 2015. Veel van deze zaken worden ook op afdelingsniveau behartigd en uitgevoerd, door personeel en door de vele betrokken vrijwilligers.

Deze staan per afdeling omschreven verderop in dit verslag. Voor de gezamenlijke en afdelingsoverstijgende professionele ondersteuning worden ze uitgevoerd en/of begeleid door het personeel op het kantoor te Woerden.

Het verenigingsbureau is in 2015 versterkt met twee parttime operationele medewerkers die als aandachtsgebieden veiligheid en (internationale)wet- en regelgeving hebben. Dit ter vervanging van het vertrek van de fulltime medewerkster operations. De medewerker die zich onder andere bezighield met aandachtsgebied opleidingen ten behoeve van parachutespringen is met pensioen gegaan. Hij zal niet worden vervangen en de activiteiten zullen door vrijwilligers opgepakt worden. De marketing en communicatiemanager heeft geen verlenging gekregen van zijn contract en de activiteiten zullen op projectbasis in de markt uitgezet worden.

In 2015 is er een vervolg gegeven aan het vernieuwen van de organisatiestructuur. De werkgroep heeft haar rapport opgeleverd en de ledenraad heeft ingestemd met de richting. Als vervolgstap is er een nieuwe werkgroep ingericht die aan de hand van de conclusies en aanbevelingen een uitwerking aan het maken is.

Deze commissie zal haar rapport in de voorjaarsvergadering van de Ledenraad toelichten. De structuur van het verenigingsbureau is in overleg met het bestuur zo ingericht dat de voorgestelde wijzigingen doorgevoerd kunnen worden.

Algemene zaken Diverse jaarplannen voor 2015 van afdelingen en het verenigingsbureau zijn opgesteld en geaccordeerd. Niet alle afdelingen hebben een jaarplan in het verslagjaar opgesteld. Er is echter wel een duidelijke verbetering te zien ten opzichte van 2014.

De doelstelling met betrekking tot ledenontwikkeling zoals begroot is niet gehaald. De absolute daling ten opzichte van 2014 bedraagt 234 leden, ten opzichte van de begroting 673 leden. Deze daling is voornamelijk toe te schrijven aan Zweefvliegen en Gemotoriseerd vliegen. Bij Gemotoriseerd vliegen en Zweefvliegen is dit een trend die zich al enige jaren zichtbaar maakt. Bij zweefvliegen gaat het om het totaal van zweefvliegers in Nederland dat dalende is, bij gemotoriseerd vooral om het aantal leden dat lid is van de KNVvL. De samenwerking met de NKBV is gecontinueerd, zowel facilitair (ruimten, middelen) als procesmatig (CRM systeem, urenregistratie, salarisportal). De samenwerking is terug te vinden in de meerjarenbeleidsplannen van beide verenigingen.

6

KNVvL JAARVERSLAG 2015

FAI Congres De 109de jaarvergadering van de Fédération Aéronautique Internationale (FAI) werd dit jaar gehouden te Rotterdam van 24 t/m 26 september. De locatie was heel bijzonder, op het schip de SS Rotterdam. 201 deelnemers uit 46 landen waren aanwezig. De organisatie was in handen van de KNVvL. De plenaire vergadering duurde twee dagen en werd voor aanvang opgeluisterd met een demonstratie van 2 luchtballonnen, de E-fan van Airbus en 2 parachutisten die de vlaggen van de FAI en de KNVvL aan FAI voorzitter John Grubbström overhandigden.

Tijdens het openingsdiner werden diverse diploma’s en medailles uitgereikt, waaronder aan Alan Eustace voor zijn hoogste ballonvaart en parachutesprong van ruim 41 kilometer en aan Loek Boermans voor zijn uitzonderlijke bijdrage aan de ontwikkeling van zweefvliegtuigen, lage snelheidsaerodynamica en OSTIV voorzitterschap. Ook Rietje de Luy die al 50 jaar actief is in het zweefvliegen, onder andere in haar functie als Nederlands teamcaptain zweefvliegen en haar jarenlange inzet als schrijfster ter promotie van het zweefvliegen bij EK’s en WK’s.

Bij dit openingsdiner was een keur van relaties aanwezig uit de luchtvaartsector, de politiek, het bedrijfsleven en sponsors, waaronder LVNL, MinIenM, ILenT, CLSK, KLu, KLM, Fokker, Airbus, AON, Allianz etc. Een uitstekende gelegenheid om de banden verder aan te halen en de recreatieve luchtvaart én de KNVvL op een positieve manier te presenteren.

Operations Bestuurlijk Operations heeft in 2015 de diverse belangen behartigd van alle voor de KNVvL belangrijke zaken met betrekking tot regelgevingen luchtruimzaken. De diversiteit van de zaken was enorm, waarbij coördinatie en communicatie sleutelwoorden waren. Operations heeft contact gehad met de verschillende GA-partners waaronder AOPA, NACA en NVL. Verder ook met externe partijen als het ministerie van Infrastructuur en Milieu – Directie Luchtvaart, ILT, LVNL, LVC-staf, LVC-Strategisch Forum, MLA/CLSK, KNMI, NIN, NLR, To70, en provincies (via het Interprovinciaal Overleg). Behoeften en knelpunten van de KNVvL achterban werden naar deze externen gecommuniceerd. Belangrijk punt is dat de KNVvL in 2015 voor de GA-sector als volwaardige partner is toegelaten tot het LVCStrategisch Forum. Dit forum heeft als scope prestatiesturing op strategisch luchtruimbeheer. Hieronder vallen bijvoorbeeld verzoeken tot herindeling van luchtruim, maar ook gebruik vanwege evenementen.

Daarnaast heeft operations ook internationaal contact gehad met Europe Airsports (EAS), diverse CAA’s als ook met EASA en met Europese luchtsportorganisaties als de EGU, EHPU, EPU, EMF en EPFU. De medewerker veiligheid Huib Holstein verliet in april de KNVvL, de medewerkster operations Maya de Best in september.

Dit alles heeft verklaarbaar geleid tot enige vertraging op enkele

operations dossiers. In oktober werd de sollicitatie procedure opgestart, hetgeen einde 2015 heeft geleid tot de aanstelling van Hans Visser als opvolger van Maya, en Lennert Hoogduin voor veiligheid/operations per aanvang 2016. Hiermee is de lacune qua personele bezetting ingevuld.

In 2015 zijn de Terms of Reference (TOR) voor het GA overleg, na interne afstemming bij het ministerie geformaliseerd. Hiermee heeft de KNVvL een erkende inbreng in overheidsbeleid en regelgeving inzake luchtsporten. In deze TOR staan de werkwijze, taken en verantwoordelijkheden omschreven van dit overleg, met daarbij ook zaken als vergaderstructuur en frequentie, en een jaarplan met prioritering qua dossiers. De KNVvL voert het secretariaat namens deelnemende sectorpartijen, knelpunten over regelgeving- en luchtruimzaken worden geïnventariseerd en teruggekoppeld naar het ministerie. Hieronder volgt een overzicht op hoofdlijnen van de operations activiteiten.

Activiteiten Toekomstvaste General Aviation Locaties Net als in 2014 was het project Toekomstvaste General Aviation Locaties (TGAL) het belangrijkste operations dossier. 2015 is het jaar van de laatste input en commentaren vanuit de sector naar de procescoördinator geweest. Het was ook het jaar van de vertraging in dit project; waar het eerst voor de zomer 2015 gereed zou moeten zijn, is de inschatting dat dit voorjaar 2016 wordt. In het najaar zijn in drie vergaderingen de voorgestelde (toekomstvaste) locaties en lokale problemen door LVNL en de MLA getoetst qua luchtruim in een driedimensionale toets. Deze toetsing is naar de mening van de KNVvL zeer summier geweest en ook niet inzichtelijk qua criteria. Ondanks dit bezwaar zijn de locaties toch aldus beoordeeld.

Uiteindelijk is dit een rapport wat aan de staatssecretaris van IenM zal worden aangeboden en wat zal moeten uitmonden in toekomstvaste locaties voor de luchtsporten van de KNVvL. Pas dan zullen, per locatie apart, concrete onderhandelingen kunnen plaatsvinden.

Buck rapport economische waarde General Aviation In het kader van het TGAL project is lopende het jaar een inventarisatie gestart van de economische waarde van de GA. Hier werd al veel over gezegd, maar een integraal overzicht was niet beschikbaar.

Buck Consultancy heeft dit rapport opgesteld, waaraan de KNVvL qua informatie heeft meegewerkt. Dit rapport geeft nu een duidelijk inzicht, per sector en activiteit. De algemene conclusie is dat de GA ook vanuit recreatief oogpunt relevant is. De bestedingen van passieve recreanten bedragen €1,8 - 3,8 miljoen, de uitgaven van de actieve recreanten omvatten € 35 á € 40 mln. Kortom, de GA in Nederland is een veelzijdige sector die naast bedrijfseconomische waarde ook vanuit recreatief-maatschappelijk oogpunt bijdraagt aan de Nederlandse economie. Hiermee zijn argumenten en gereedschap in handen gekregen ten einde overheden te overtuigen van de meerwaarde van luchtsporten en de GA.

Drones Drones. Of, RPA’s? Of, UAV’s? Allemaal juist. Maar belangrijker dan de naam is de politieke belangstelling ervoor, en de aldus gewenste lees vereiste - regelgeving. Het verenigingsbureau is in nauw overleg met de afdeling Modelvliegsport bezig geweest met opstellen van een juist en passend kader voor drones. Immers, een modelvliegtuig en een drone zien er voor de leek bijna hetzelfde uit. Hierbij is intensief contact geweest met het ministerie, maar ook met DARPAS (branchevereniging voor onbemande vliegtuigen, helikopters en multirotors). Regelgeving voor drones mag immers niet negatief voor de modelvliegsport uitwerken. Dit alles heeft geleid tot het voornemen van oprichting van een aparte afdeling drones binnen de KNVvL. Deze afdeling zal per 2016 worden ingericht.

Veiligheid Zoals gemeld heeft dit onderwerp qua activiteiten vanuit het bureau langere tijd stil gelegen. De voorgenomen implementatie van het veiligheidsmanagementsysteem (VMS) op afdelings- en clubniveau derhalve ook. Wel is veel tijd besteed aan een onderzoek ten aanzien van een eventuele invoering van een KNVvL uniform meldingssysteem van voorvallen en incidenten. Diverse afdelingen hebben input gegeven op een bestaand extern systeem, FlyTool genaamd. Dit systeem biedt diverse mogelijkheden qua rapportage, analyse en verbetermaatregelen en is derhalve kansrijk en zal in 2016 als proef verder worden onderzocht op bruikbaarheid voor de KNVvL. Operations was aanwezig bij de externe vergaderingen met het ministerie van IenM, ILT en ABL over veiligheidszaken als het State Safety Programme (SSP). In dit SSP staan diverse eisen en veiligheidsprioriteiten voor de GA benoemd. De KNVvL heeft samen met AOPA een actieplan opgestart ten einde deze eisen en acties in te vullen, dit actieplan wordt begin 2016 verder uitgewerkt en ingediend bij het ministerie.

Per 15 november 2015 werd de EU Meldingsverordening nr.

376/2014 van kracht. Melden van luchtvaartvoorvallen is per die datum verplicht voor gemotoriseerde luchtvaart, ballonvaren en zweefvliegen. De concrete meldingsmogelijkheid via ABL is hierbij van toepassing, maar een KNVvL systeem verdient sterk de voorkeur.

Zaken als privacy en ‘just culture’ kunnen dan gewaarborgd worden volgens de wensen van de KNVvL achterban.

Luchtruimsluitingen In het verslagjaar werden de vliegende leden steeds meer geconfronteerd met luchtruimsluitingen. Er waren natuurlijk diverse grote evenementen, zoals Tour de France, TT Assen, Sail Amsterdam, etc. Wat echter opviel bij deze grote events was dat de beperkingen wel heel rigoureus waren. Verder was de trend dat veel sluitingen pas in een laat stadium de KNVvL bereikten, van een week tot 1 dag van tevoren. Hierdoor verviel de mogelijkheid tot tijdige communicatie naar de achterban, maar ook de mogelijkheid tot bezwaar met praktisch resultaat. Dit punt is door de afdeling operations bij het LVC Strategisch Forum als knelpunt onder de aandacht gebracht.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

7

Verenigingsbureau Navigatie: App en workshop Een KNVvL enquête heeft aangetoond ongeveer de helft van de GApiloten elektronische hulpmiddelen gebruikt ter ondersteuning van hun navigatie. Maar juist veel vliegers met beperkte vliegervaring gebruiken het niet. Om ook hen beter te laten navigeren heeft de werkgroep airspace infringements aan PocketFMS Foundation gevraagd een app te ontwikkelen die de ‘situational awareness’ van de piloot aanzienlijk kan verbeteren en aldus het aantal airspace infringements kan verlagen. De app is intussen beschikbaar en verschaft piloten tijdens een vluchtplanning actuele NOTAM informatie op mobiele apparaten.

Naast deze app is op 14 november een succesvolle workshop voor de GA gehouden met als titel ‘veilig gebruik van moderne communicatiemiddelen’. Georganiseerd door het NIN, AOPA en de KNVvL. Hierbij werd ingezoomd op technologische ontwikkelingen, juridische aspecten en human factors.

Paramotor Dankzij inzet van de KNVvL is per 5 juli een vrijstelling gerealiseerd voor gemotoriseerde schermvliegtuigen (paramotors). Zij mogen nu ook opstijgen van locaties die niet beschikken over een luchthavenregeling of een luchthaven besluit. Vrije luchtballonnen, schermzweeftoestellen en zeilvliegtuigen mochten dit al. De voorwaarden verbonden aan deze vrijstelling zijn gelijk aan dat van de overige categorieën. Wel zijn er een aantal voorwaarden aan verbonden (verklaring van geen bezwaar burgemeester en contact met ILT) Deze vrijstelling geldt alleen voor paramotors met voetstart.

8,33 kHz kanaalseparatie Volgens de EU uitvoeringsverordening nr. 1079/2012 moeten alle radio’s en frequenties uiterlijk 1 januari 2018 voldoen aan de 8,33 kHz kanaalseparatie. Nederland moet als zogenaamd congestieland echter voldoen aan eerdere data. Op basis van een KNVvL inventarisatie uitgevoerd in 2014 en het blijven benadrukken van onze standpunten bij het ministerie van IenM is besloten dat de GA sector en haar frequenties pas december 2017 hieraan hoeven te voldoen.

Vanuit Europe Air Sports bereikte einde 2015 de KNVvL het bericht dat een mogelijkheid zou komen tot een bijdrage in de kosten vanuit de Europese Commissie voor de verplichte vervanging van de radiosets. De KNVvL heeft deze mogelijkheid uitvoerig bestudeerd, contact gehad met EAS en het specifieke aanvraagbureau. Hieruit is gebleken dat de kosten en de complexiteit van de aanvraag bij de Europese Commissie dermate groot zijn dan, na zorgvuldige overweging van al deze factoren, belangen en noodgedwongen is besloten dit traject niet in te gaan.

Luchtvaartmeteo Diverse vliegende afdelingen hebben al langere tijd toegang tot de meteorologische gegevens via Luchtvaartmeteo. Per april is dit uitgebreid naar leden van modelvliegsport en parachutespringen.

Een mooie uitbreiding van het dienstenpakket van de KNVvL, dat 8

KNVvL JAARVERSLAG 2015

kan bijdragen tot verhoging van de vliegveiligheid. Later in het jaar kondigde het KNMI echter aan dat hun weerbulletin, METAR’s en TAF’s zouden verdwijnen. Bij navraag door de KNVvL bleek dat het huidige Weerbulletin en de METAR’s en TAF’s NL gelukkig openbaar beschikbaar blijven, maar wel met disclaimer, dat op Teletekst pagina 707 de info beschikbaar blijft, en dat er op de website een (extra) tabblad voor GA met primair informatie voor gebruikers die binnen Nederland vliegen.

Stageopdracht De KNVvL is operationeel een half jaar ondersteund door een stagiair, Nick Roobeek. Hij heeft als afstudeeropdracht onderzoek gedaan naar de regelgeving en mogelijke kansen voor de luchtsporten en GA op basis van het FUA principe. Daarnaast heeft hij het dossier slepen met MLA’s geactualiseerd.

Flight Crew Licensing De werkgroep Flight Crew Licensing (FCL) heeft een start gemaakt met het opzetten en inrichten van de nieuw benodigde examenstructuur, volgens de regels van EASA. Deze FCL beslaat van de KNVvL vooralsnog alleen zweefvliegen en ballonvaren.

Hiertoe is echter nog veel werk nodig om tot een bevredigende oplossing, namelijk het zelf inrichten en beheer van examens en de brevetuitgifte, te kunnen komen.

VFR night Onder EASA regels is een FCL night rating geïntroduceerd. Bij wijze van uitzondering mochten landen de invoering van deze rating uitstellen tot 8 april 2015. Nederland heeft dit gedaan. Met de uitvoering van SERA heeft het ministerie echter nog een verbod hiertoe opgenomen, terwijl dit echter wel toegestaan kan worden.

KNVvL heeft input geleverd op dit dossier om het verbod op te heffen. Dit is een lastig dossier, omdat ‘night’ verward wordt met nacht, terwijl het volgens de sector vliegen in het donker betekent, dus ook binnen reeds vastgestelde tijden van luchthavenbesluiten.

Micro Light Aircraft - sleepvluchten zweefvliegtuigen Na jaren van overleg en dossier update heeft de inspectie een positief advies uitgebracht aan het ministerie om het slepen van zweefvliegtuigen door MLA’s gereguleerd toe te staan. Dit is een doorbraak omdat ILT dit dossier vele jaren tegenhield op basis van veiligheidsargumenten. Het dossier ligt nu bij de juridische afdeling van het ministerie. Hopelijk wordt het slepen per 2016 toegestaan.

Single European Rules of the Air Per december 2014 werd SERA van kracht. Deze Europese regelgeving geldt universeel voor alle EASA lidstaten. Hiermee zijn enkele specifiek Nederlandse (luchtruim)zaken komen te vervallen, zoals bijvoorbeeld een BVG. Het verbod op VFR vliegen in klasse A luchtruim (waaronder paravluchten en fotovluchten op grotere hoogte, zweefvliegen op sommige locaties) is op een juridische manier voor de reguliere gebieden voor Nederland opgelost. Voor incidenteel gebruik echter nog niet, iets van de KNVvL graag zou

willen. Helaas wordt het KNVvL verzoek de bodem van de klasse A naar FL180 te verhogen nog steeds niet gehonoreerd.

Regeling Veilig Gebruik Luchthaven en andere Terreinen De Regeling Veilig Gebruik Luchthaven en andere Terreinen (RVGLT) is begin 2015, na veel KNVvL overleg, aangepast. LSA, VLA en experimentals mogen nu op MLA-velden vliegen zonder dat aan een volledige luchthavenregeling of besluit, welke normaal geldt voor GA-velden, hoeft te worden voldaan. Hierdoor is het mogelijk geworden met enkele aanvullende veiligheidsmaatregelen het medegebruik op deze velden voor toestellen tot een MTOW van 890 kg mogelijk te maken. Velden die zwaardere toestellen dan 890 kg willen accommoderen zullen wel aan alle voorwaarden die gelden voor GA velden moeten voldoen. Er blijven overigens in de RVGLT nog steeds punten staan die aanpassing behoeven, hierover wordt met het ministerie van IenM overleg gevoerd.

Internationaal EASA hield in 2014 een consultatie om de ‘Basic Regulation’ aan te passen. Een van de doelen hiervan is om de GA als zodanig beter te kunnen bedienen met specifieke regels. Dit is tevens onderwerp geweest van een EASA veiligheidsconferentie in oktober, waarbij zaken als pilot licensing, luchtwaardigheid (certificering en onderhoud) en andere zaken uit de EASA GA Roadmap aan de orde kwamen.

Luchtvaartvertoningen - Display Authorisations KNVvL heeft het knelpunt Luchtvaartvertoningen - Display Authorisations eind 2015 weer opgepakt in de vorm van een commissie en het inrichten van KNVvL software om de uitgifte van Display Authorisations (DA’s) kwalitatief te borgen en inzichtelijk te maken.

EHR3 Boven het artillerie schietkamp Oldebroek is een permanente vliegbeperking ingesteld, vastgelegd als EHR3. De beperking geldt in het weekend op basis van het risico van spontane detonaties van niet ontplofte munitie. In het buitenland gelden over het algemeen geen vliegbeperkingen. De KNVvL wil voor haar achterban de minimum vlieghoogte in het weekend verlagen van 3000 naar 1000 voet. Hierover is separaat overleg gevoerd met de betrokken militaire instanties. Helaas hebben die niet kunnen leiden tot een aanpassing van de vlieghoogte. De KNVvL rest nog een optie tot creëren van een vliegcorridor, hiervoor is echter nader onderzoek en overleg nodig.

(Top)sport & Opleidingen Naast de belangenbehartiging is het onderdeel ‘Sport’ een belangrijk deel geworden van onze vereniging. De samenwerking en interactie tussen de verschillende luchtsporten en afdelingen is versterkt. Dit uit zich o.a. in het organiseren van workshops en seminars voor alle luchtsporters van de KNVvL. Zo zijn de KNVvL-dagen Sport zijn niet meer weg te denken uit het winterprogramma, evenals de workshop ‘de coachende instructeur’. Deze dagen zijn ook in 2015 druk bezocht en voorzien duidelijk in een behoefte. Namens de KNVVL zijn verschillende luchtsporters naar internationale evenementen uitgezonden. De

zweefvliegers hebben een zilveren en bronzen medaille op de EK behaald en een zilveren medaille op de Junioren WK, de andere luchtsporten kunnen terugkijken op nette plaatsen in de subtop. De KNVvL heeft een team uitgezonden naar de World Air Games in Dubai waar een gouden medaille is behaald bij het Gyrocoptervliegen. Helaas werd deze prestatie overschaduwd door een dodelijk ongeval in het Nederlands team, ook bij het Gyrocoptervliegen.

Er is een goede start gemaakt met de invoering van de examens voor zweefvliegen en ballonvaren conform de EASA richtlijnen zodat in 2018 (en zo mogelijk eerder) de examens met goedkeuring van ILT te kunnen uitvoeren.

Het uitstel van de invoering van de ATO tot april 2018 heeft wat lucht gegeven in de organisatie hiervan, bekeken wordt nu of er bij de opleidingen activiteiten (vakken, examens, organisatie) gezamenlijk opgepakt kunnen gaan worden. Vanuit NOC*NSF is hiervoor ondersteuning in de vorm van expertise, de KNVvL is niet de enige sportbond met verschillende opleidingen binnen hun vereniging.

Ledenservice De kwaliteitsslag die in 2014 is gestart, is in 2015 voortgezet.

Processen zijn anders ingericht, uitgebreid of zelfs compleet vernieuwd. Door de communicatie over deze processen richting leden en clubs te verbeteren hebben we de werkzaamheden van de ledenservice efficiënter en effectiever in kunnen vullen.

Een voorbeeld van een nieuw proces is het opzeggen van het KNVvLlidmaatschap via mijn.knvvl.nl. Dit is via de KNVvL-nieuwsbrief bij de leden geïntroduceerd. Een lid zegt op via mijn.knvvl.nl en ontvangt vervolgens de bevestiging van een opzegging automatisch per e-mail.

Op deze manier heeft hij/zij zijn lidmaatschap zelf in beheer. Voor de ledenservice scheelt dit diverse handmatige werkzaamheden.

Door deze kwaliteitsslag is het mogelijk gebleken andere vormen van dienstverlening, zowel bestaande als nieuwe, bij de ledenservice onder te brengen. Omwille van deze uitbreiding van taken en het verder vergroten van de dienstverlening is ruimte gecreëerd voor een extra medewerker Ledenservice. Vanaf oktober is Claudia Steenbergen de ledenservice komen versterken.

De dienstverlening van de ledenservice is hiermee verder uitgebreid en de leden, afdelingen en clubs hebben daar profijt van.

KNVvL Examinering Instituut In 2015 zijn de voorbereidingen gestart voor een aantal nieuwe werkzaamheden die bij het KEI ondergebracht gaan worden. Het betreft de prestatiebrevetten van de afdeling Zweefvliegen en de (theorie)examinering voor de afdelingen Ballonvaren en Zweefvliegen volgens de EASA-regelgeving.

In 2015 zijn de volgende aantallen brevetten uitgegeven.

• Ballonvaarbewijs: 28 • Paramotorvliegbewijs: 179 • Schermvliegbewijs: 474 • Zweefvliegbewijs: 1.235 • IPPI-kaart (schermvliegen): 85 KNVvL JAARVERSLAG 2015

9

Aerobatics Aerobatics Organisatie Leden van de afdeling Aerobatics zijn automatisch lid van de stichting Vliegen Is een Kunst (VINK). In het najaar heeft de afdeling haar jaarlijkse ALV gehouden. Barry Miedema heeft het bestuur verlaten. Henk van Kessel is toegetreden. Het bestuur van de afdeling Aerobitics (en VINK) bestaat nu uit Ringo Massa (voorzitter), René Kamphues (penningmeester / secretaris) en Henk van Kessel (sportcommissaris).

Activiteiten Eind maart heeft de afdeling Ian Scott bereid gevonden een jurycursus te verzorgen voor de Nederlandse juryleden Sape Miedema (geassisteerd door Marianne Looisen), Pieter Vrieling en René Meijer (geassisteerd door Hardy Meijer). Deze cursus stond ook open voor niet jurerende leden. Later in het seizoen is met de Nederlandse juryleden geoefend in het jureren op trainingsdagen.

Communicatie De afdeling beheert samen met VINK de website www. vliegeniseenkunst.nl. Op deze website informatie staat over de georganiseerde activiteiten.

Het Nederlands kampioenschap 2015 is bezocht door omroep Flevoland. Zij hebben een enthousiast verslag gemaakt over het kampioenschap. In verband met de vergunning mocht vooraf geen reclame voor het evenement worden gemaakt.

Wedstrijden Een aantal vliegers heeft aan de competitie in Engeland meegevlogen. Het Nederlands open aerobatic kampioenschap is van 28 tot en met 30 augustus gehouden op vliegveld Lelystad.

Drie vliegers vlogen in de Advanced klasse, zes in Intermediate, één in de Standard categorie en drie vliegers in de Beginners klasse. De titel Nederlands kampioen Aerobatics 2015 ging naar Ringo Massa.

10

KNVvL JAARVERSLAG 2015

A

Algemene Luchtvaart Afd Algemene Luchtvaart Afdeling Organisatie In 2015 bestond de Algemene Luchtvaart Afdeling (ALA) 45 jaar.

De ALA is de afdeling voor luchtvaartliefhebbers die niet direct actief zijn bij specifieke luchtsporten, maar wel besmet zijn met het luchtvaartvirus. Zij willen vooral op de hoogte blijven van de luchtvaartwereld van vroeger en nu.

De ALA werkt samen de Koninklijke Nederlandse Vereniging ‘Onze Luchtmacht’ afdeling Schiphol en N-Holland. Leden zijn welkom op elkaars activiteiten.

In 2015 werd tien keer vergaderd op Schiphol; in de Dakota Bar op Schiphol-Centrum en in Gebouw 33 op Schiphol-Oost. We konden ook een nieuw bestuurslid verwelkomen, Jan Hemink.

Het bestuur bestaat nu uit: Peter Andriesse (voorzitter), Wop van der Veen (secretaris), Jan Schipper (penningmeester), Michiel Kasteleijn (vicevoorzitter), Roger Soupart, Loet Kuipers en Jan Hemink.

Splash & Go’s Catalina De ALA heeft verder op zaterdag 13 juni voor 33 enthousiaste luchtvaartliefhebbers Splash & Go’s georganiseerd in de Catalina; de unieke, oudste en zonder twijfel de mooiste nog vliegende vliegboot ter wereld. Daarmee werd ook de kas van de Stichting Catalina versterkt.

Dienst Luchtvaart KLPD Eind juni werd de dienst Luchtvaart van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) bezocht. Totaal 20 personen konden eerst het vertrek van een politiehelikopter bijwonen voordat een boeiend en enthousiast verhaal gehouden werd over de activiteiten van deze bijzondere politiedienst.

Activiteiten Presentatie over 80 jaar Douglas vliegtuigen bij KLM In november 2014 is een einde gekomen aan een tijdperk van 80 jaar Douglas vliegtuigen in de KLM vloot. Loet Kuipers nam ons mee aan de hand van een fotopresentatie langs deze geschiedenis, die in 1934 begon met het succes van de Uiver en eindigde op 11 november 2014 met de afscheidsvlucht van de MD-11.

Charley Valette, KLM captain, vertelde aansluitend daarop een boeiend verhaal over de afscheidsvluchten van de KLM MD-11 in 2014. Er waren 50 belangstellenden.

Bezoek aan de Kustwacht op Schiphol-Oost Een groep van 20 luchtvaartenthousiasten werd op 26 mei ontvangen door Majoorvlieger Huisman, Koninklijke Luchtmacht, die een enthousiaste presentatie hield over zijn uiterst veelzijdige en boeiende werk. Een bijzonder bevlogen presentatie van een bevlogen vlieger over een bijzonder instituut, met bijzondere en belangrijke taken. Iets dat alle aandacht en respect verdient.

Bezoek aan PS Aero in Baarlo, en museum Bevrijdende Vleugels, Limburg, op zaterdag 26 september. PS AERO houdt zich bezig met de restauratie, verkoop en verhuur van vliegtuigen aan particulieren, musea, bedrijven en bijvoorbeeld voor film- of TV opnamen. Ook een bezoek Museum ‘Bevrijdende Vleugels” in Best stond op het programma, waar de bezetting, de onderdrukking en de uiteindelijke bevrijding van Nederland uitvoerig wordt belicht.

Welkomstvlucht Dreamliner Zondag 22 november was een hoogtepunt: Een welkomstvlucht met de Boeing 787 Dreamliner. ALA heeft, verwijzend naar het succes van de MD-11 afscheidsvluchten, KLM voorgesteld nu welkomstvluchten te organiseren met de Boeing 787-900.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

11

Algemene Luchtvaart Afd Op zaterdag 11 juli ging een aantal ALA leden mee met de uitgebreide toer ‘Schiphol achter de schermen’, die door de afdeling Schiphol/Noord Holland van de Koninklijke Nederlandse Vereniging Onze Luchtmacht gehouden werd.

Op maandag 5 oktober werd bij Fokker Services in Hoofddorp voor de leden van de KNVOL Schiphol en N-Holland een presentatie gehouden over het afscheid van de MD-11 bij KLM, en de introductie van de B-787 Dreamliner.

Makkelijker gezegd dan gedaan, maar KLM heeft weer een huzarenstukje uitgehaald en voor zo’n 800 belangstellenden drie welkomstvluchten georganiseerd. De ALA wist op de laatste vlucht 100 stoelen te bemachtigen, die binnen een paar dagen werden verkocht en afgerekend, een enorme klus. De vlucht ging van de Polderbaan over de Noordzee naar Zeeland en weer terug op baan 06. Beetje hinder van de buien. Na de laatste vlucht werd de Dreamliner ingehaald met een shower of affection. Een unieke belevenis met een uniek vliegtuig.

Ook werd een eerste aanzet gegeven voor een op te zetten Jongerenbeleid, JELLE: Jong en Luchtvaart Loopbaan Educatie. Dit samen met KLM vliegers en de VNV. Samenwerkingen Op woensdag 24 juni werd op initiatief van de ALA bij de Vereniging van Gepensioneerden KLM een lezing over de uitfasering bij KLM van de MD-11 georganiseerd. Gezagvoerder Charley Valette vertelde waarom dat moest gebeuren ( o.a. problemen bij de productie, gebruik van brandstof 4% meer dan in de folder stond, nieuwe materialen zijn goedkoper in gebruik, te weinig reserve onderdelen, het vliegtuig was onverkoopbaar).

Ook nam Valette het initiatief voor het uitgeven van een boek ‘Farewell MD-11’. De ALA ondersteunde de verkoop van dit boek, evenals dat van deel twee met de lotgevallen van de drie laatste MD-11’s. De opbrengst ging naar Wings of Support.

12

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Ook hier legde Charley Valette bevlogen en zeer betrokken uit waarom de MD-11 uit de KLM vloot moest verdwijnen, hoe dat moest worden georganiseerd en natuurlijk alles over de drie afscheidsvluchten die het wereldnieuws haalden. Dit allemaal toegelicht met prachtige illustraties en filmbeelden.

En ook hier werd deel twee van het boek Farewell MD-11 gretig gekocht.

Gezagvoerder Bouke Rypma, Operations Manager Boeing 777/787, vertelde daarna ‘alles’ over de introductie van de Boeing 787-900 Dreamliner in de KLM vloot.

De PH-BHC, (er komen totaal 21) werd ergens in november op Schiphol verwacht, en biedt het beste van het beste voor de passagier: comfortabele stoelen, grotere bagagebakken, grotere ramen, een nieuw inflight entertainment systeem en een aangepaste cabinedruk, waardoor het lichaam acht procent meer zuurstof in het bloed kan opnemen en dus een fittere passagier! Maar ook op het vlak van techniek – elektronisch in plaats van hydraulisch - was veel te vertellen. Aantal bezoekers: meer dan 100!

Communicatie Leden van de ALA ontvangen elke twee maanden het blad ‘Verenigde Vleugels’, het grootste tijdschrift voor de Nederlandse luchtvaarthistorie, een maandelijkse VV Nieuwsbrief en regelmatig e-mails met het laatste nieuws op dat gebied. Zij kunnen meedoen aan excursies en bijeenkomsten, via de KNVvL nieuwsbrief en website kunnen zij meer over de luchtvaartwereld te weten te komen, en kunnen natuurlijk ook zelf de lucht in om te vliegen.

Grote dank is verschuldigd aan Brenda Knibbe van het verenigingsbureau die de afdeling geweldig heeft geholpen bij de bekendmaking van onze programma’s, en aan het blad Verenigde Vleugels met zijn altijd interessante inhoud. Het 100ste nummer werd dit jaar uitgegeven.

Ballonvaren Ballonvaren Organisatie Nadat in 2014 de eerste stappen zijn gezet voor een fusie tussen de afdeling Ballonvaren en de Professionele Ballonvaarders Nederland (PBN) is in 2015 de laatste hand gelegd. Op de algemene ledenvergadering heeft 99% van de leden gestemd voor de noodzakelijke contributieverandering. Per 2016 zal de gehele fusie zijn afgerond en zal de nieuwe organisatie voor een betere belangenbehartiging staan. De belangrijke aandachtspunten hierin zijn: belangenbehartiging, opleiding, veiligheid en vergunningen. Deze aandachtspunten zijn verdeeld over diverse werkgroepen om een optimale betrokkenheid te kunnen realiseren. De voorzitter van de afdeling Ballonvaren, Sanne Haarhuis, heeft in februari haar functie neergelegd. Deze functie is in 2015 nog niet opgevuld.

Activiteiten De afdeling Ballonvaren wordt geconfronteerd met nieuwe regelgeving vanuit EASA. Samen met de European Ballooning Federation (EBF) wordt hierop geacteerd en overleg gevoerd met EASA. Diverse successen zijn hier al behaald met onder andere het vervangen van de ATO voor een BTO en de ontwikkeling van Part-OPS waarin de EBF veel inspraak heeft gehad bij de totstandkoming van de regelgeving die in 2018 van kracht zal worden. Ook de onderwerpen Part-M light en Part-FCL zijn hot en worden nauw besproken tussen de afdeling, EBF en ILT.

wedstrijden georganiseerd. Nederlandse ballonpiloten namen ook deel aan de WAG in Dubai. Het hoogtepunt voor de DBCC was de organisatie van het Europees Kampioenschap Ballonvaren voor vrouwen in september in Nederland. 30 vrouwelijke ballonvaarders streden om de eer. De winst ging naar de Poolse deelneemster Ewa Prawicka-Linke. De beste Nederlandse score was voor onze voormalig voorzitter: Sanne Haarhuis.

Communicatie De afdeling Ballonvaren informeert de leden middels het kleurrijke magazine ballonstof. Ballonvaarders delen hierin mooie avonturen, foto’s en praktische zaken. Dit magazine wordt uitgegeven samen met de Belgische ballonvaart federatie. Belangrijke ledenzaken worden middels een nieuwsbrief of per e-mail door de secretaris met de leden gedeeld. Bij de ledenvergaderingen is een opkomst van een kleine 40% van de leden aanwezig.

Wedstrijden De wedstrijdtak van de afdeling Ballonvaren, Dutch Balloon Competition Club (DBCC), organiseert alle ballonvaart gerelateerde wedstrijden. In 2015 zijn diverse eendaagse KNVvL JAARVERSLAG 2015

13

Deltavliegen Deltavliegen Organisatie De afdeling Deltavliegen heeft twee doelen, waar veel van de activiteiten in 2015 op waren gericht: 1. Deltavliegen voor iedereen toegankelijk maken (gericht op nieuwe aanwas piloten) 2. Deltapiloten optimaal faciliteren bij het uitvoeren van hun hobby Het afdelingsbestuur is in 2015 uitgebreid met 2 leden en bestaat nu uit 5 man, gesteund door een aantal actieve commissieleden.

Dat is maar een kleine groep mensen en daarom is in 2015 strenger gekeken welke taken horen bij de afdeling en welke bij het verenigingsbureau.

kunnen beide afdelingen in 2016 vier gezamenlijke magazines tegemoet zien. De bestuursnieuwsbrief verscheen 5 keer.

De voor 2015 voorgenomen extra promotie-activiteiten samen met KNVvL-marketing zijn vervallen met het vertrek van Coen Pen. Als reactie daarop is een promotiecommissie opgestart.

Activiteiten Deltavliegen toegankelijk maken begint bij een veilige en gedegen opleiding. Daarom is kritisch gekeken naar het opleidingsreglement. Bestuur, instructeurs en het kader van vliegclubs hebben flink gediscussieerd over de eisen voor brevetten en de opleiding voor instructeurs. Dit leverde zoveel input op, dat de aanpassingen van het reglement nog niet zijn afgerond.

Wedstrijden

De veiligheidsdagen voor aankomend deltapiloten werden ook door enkele schermvliegpiloten bezocht. Ook is er overlegd tussen de organisatoren van de theorie-examens van de afdelingen Deltavliegen en Schermvliegen. De eerste bodem voor samenwerking rond exameneisen, examenvragen, organisatie en communicatie is gelegd.

In Oostenrijk zijn de KNVvL-brevetten deltavliegen niet geldig.

Dit is niet alleen vervelend voor gebrevetteerde piloten, maar ook voor een van de Nederlandse scholen die graag lesgeeft in Oostenrijk. De afdeling werkte mee aan een oplossing. Die wordt op korte termijn verwacht.

Communicatie Het afdelingsmagazine DELTA magazine werd erg gewaardeerd door de leden, maar nam een groot deel van de begroting in beslag.

Daarom heeft ALV in 2015 besloten op proef een nieuw magazine op te zetten, samen met de afdeling Schermvliegen. Door goed overleg tussen de redacties wordt dat niet één proefeditie maar 14

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Elk jaar organiseert de afdeling Deltavliegen het Nederlands kampioenschap. Dat bestaat meestal uit twee delen. In 2015 waren dat het NK Slepen in Nederland en het NK Bergvliegen in Italië. Twee verschillende vliegdisciplines in twee verschillende gebieden maken dat de winnaar een veelzijdig piloot moet zijn!

Arne Tänzer, lid van de kernploeg van de KNVvL, werd Nederlands kampioen. Hij won van 31 andere piloten uit 9 verschillende landen. Het NK is namelijk een open kampioenschap, waaraan ook piloten uit andere landen deelnemen.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

15

Gemotoriseerd vliegen Gemotoriseerd vliegen Organisatie Veiligheid is een belangrijk aandachtspunt en daarom een standaard item op de agenda van de bestuursvergaderingen.

Verder werd veiligheidsfunctionarissen begeleiding geboden. De afvaardiging naar de ledenraad werd geoptimaliseerd en nieuwe functionarissen in gewerkt op de diverse taken zoals website beheer en financiĂŤle zaken.

Op het gebied van de paramotorvliegers werd een belangrijke doorbraak gerealiseerd, mede door de inzet van Frank Moorman.

De afdeling voert het secretariaat voor het Overlegorgaan Standaardisatie MLA Vliegopleidingen (O.S.M.V.) namens de KNVvL.

Activiteiten In 2015 werd intensief overlegd met de overheid. Belangrijke items ter bespreking waren de luchtruim structuur, de Europese brevettering en de omzetting van Nederlandse brevetten, overleg met de Luchthaven Lelystad over de toekomst van het recreatieve vliegen aldaar, infringementsoverleg en overleg over luchthavens.

Implementatie van het FLYTOOL systeem t.b.v. meldingen van incidenten en accidenten. Dit systeem staat voor iedereen open.

Meldingen kunnen desnoods anoniem via de APP. Het uitgeven van geluidsdocumenten MLA en Paramoteurs (blauwe boekjes).

Het beleid was gericht op het werven van nieuwe leden. Dit gebeurde onder andere door, met of zonder stand, aanwezigheid bij belangrijke evenementen, het bezoeken van vliegclubs en het promoten van evenementen via All Clear.

Communicatie Via de website worden leden zo snel en breed mogelijk geĂŻnformeerd over belangrijke zaken.

Op de website vindt men naast veel informatie over de afdeling ook allerlei wetenswaardigheden betreffende de gemotoriseerde luchtvaart. Via de website wordt doorgelinkt naar de website van de paramotorvliegen, www.paramotorweb.nl. Een bezoek waard.

Het afdelingsmagazine All Clear verscheen 4 keer.

16

KNVvL JAARVERSLAG 2015

H

Historische luchtvaart Historische luchtvaart Organisatie De Historische Luchtvaart heeft in 2015 te maken gehad met hele plezierige en positieve ontwikkelingen. Daar staat tegenover dat vanuit regelgeving c.q. toezicht er nog steeds een bijzonder stringent en beperkend beleid op na wordt gehouden.

De NFHL heeft van mevrouw D. Van Messel een legaat gekregen om de uitreiking van de Fiets van Messel Award in stand te houden.

Activiteiten Mobiel erfgoed Dit jaar is de nieuwe erfgoedwet van kracht geworden en hierin is heel nadrukkelijk ook een stuk gereserveerd voor het mobiele erfgoed. Tevens heeft de minister van OCW de opdracht gekregen om een actievere rol te gaan spelen om het mobiel erfgoed te beschermen.

Vanuit het ministerie is een regulier overleg met de Mobiele Collectie Nederland (MCN) ten einde eventuele regelgevende barrières weg te nemen. Een ander onderdeel hiervan is het Register Mobiel Erfgoed (RME). In opdracht van de MCN is met ondersteuning van OCW en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) het traject waren om een register te bouwen nu versneld. In 2016 moet dit register staan met 200 items die een beeld geven over de ontwikkeling van mobiel erfgoed vanaf eind 1800.

Iedere sector zal bewaarder worden van haar deel, naast luchtvaart ook scheepvaart, automobielen en treinen. De NFHL heeft een onafhankelijke register commissie die is getraind in het waarderen van stukken op de lijst en het bewaken van het register.

In ieder geval is de samenwerking binnen de MCN heel goed en

merken we dat we vanuit het collectief nu met de titel erfgoed meer en beter verankerd zijn in de samenleving.

Handhaving en inspectie Vanuit de Inspectie Leefomgeving en Transport wordt nog steeds op een hele eenzijdige en verkeerde manier gehandhaafd op regelgeving met betrekking tot nationaal afgegeven luchtvaart documenten. De rechter heeft vooralsnog aangegeven dat Nederland haar luchtruim mag sluiten voor historische luchtvaart.

Hierdoor is binnen de EU een spinnenweb ontstaan van regels met betrekking tot erkenning van documenten die betrekking hebben op onderhoud, vervoer en luchtwaardigheid. De NFHL is in hoger beroep gegaan.

Quality en Safety Het vervoer van donateurs en sponsors met historische vliegtuigen volgens de Regeling Historische Luchtvaart (RHL) loopt goed. Een team van Auditors zorgt dat vervoer op de juiste manier volgens Quality Manual wordt uitgevoerd.

In samenwerking met het verenigingsbureau wordt gewerkt aan een nieuw meldingssysteem voor het doen van verplichtte meldingen op het vlak van veiligheid.

Luchtruim en luchthavens Samen met het verenigingsbureau wordt goed in de gaten gehouden dat er genoeg luchtruim voor de (historische) luchtvaart blijft. Met alle ontwikkelingen rond Lelystad wordt gekeken naar alternatieven voor de historische luchtvaart. Schiphol heeft duidelijk laten weten dat de historische luchtvaart op Lelystad niet gewenst is.

Het zijn roerige tijden voor de historische luchtvaart maar met een gezonde blik naar de toekomst.

KNVvL JAARVERSLAG 2014

17

International Air Cadet Exchange International Air Cadet Exchange Organisatie In 2015 vervolgde International Air Cadet Exchange (IACE) haar weg naar de afdelingsstatus van de KNVvL.

Activiteiten Het uitwisselingsprogramma vond dit jaar plaats met 11 landen: Australië, Canada, Duitsland, Frankrijk, Hongkong, Japan, Zuid Korea, Turkije, UK, USA en Zwitserland.

boven de Noordzee, niet eerder bij de IACE vertoond. Onze speciale dank aan de Koninklijke Luchtmacht.

25 Nederlandse KNVvL- jongeren en twee escorts genoten van fraaie programma’s in de gastlanden, terwijl wij 28 buitenlandse jongeren en drie escorts ontvingen.

Het programma in Nederland werd opgeluisterd met een uniek bijzondere KDC-10 vlucht met Air to Air Refuelling van F-16’s

18

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Ook verder verliep het programma voorspoedig, met ook onze dank aan de gastfamilies, telkenjare een belangrijk hoogtepunt in ons programma. Onze dank aan alle bedrijven/instituten die de uitwisseling mogelijk maken, speciaal de support van KLu en KLM. Volgens de verslagen van onze Nederlandse deelnemers was er in 2015 sprake van speciale ervaringen in de gastlanden, welke de positieve sfeer en kwaliteit van de IACE-programma’s bevestigen.

L

Luchtvaartkennis Luchtvaartkennis Organisatie 2015 ligt weer achter ons en is voor de afdeling rustig verlopen.

Het afdelingsbestuur werd gevormd door Ton van Soest (voorzitter), Loet Kuipers (penningmeester), Frank van de Goor (secretaris) en Arno Landewers. Bestuursvergaderingen vonden plaats op 14 maart en 3 oktober 2015 De jaarvergadering vond plaats op 14 maart in het CRASH Luchtoorlog- en Verzetsmuseum ‘40-’45, Aalsmeerderbrug.

Tijdens deze vergadering werden Ton van Soest en Frank van de Goor herkozen als bestuurslid. Loet Kuipers gaf aan zijn functie in 2016 neer te willen leggen. Het bestuur heeft nog één vacature bestuurslid.

Op de jaarvergadering werd de, in eigen beheer geproduceerde, cd-rom Luchtvaartkennis Foto Archief Deel 2: Nederland Militair gepresenteerd. Hierop staan 417 foto’s afkomstig uit het fotoarchief van de afdeling Luchtvaartkennis.

De cd-rom is gratis aan de leden van de afdeling verzonden en te koop voor overige belangstellenden.

Activiteiten De vereniging heeft zich op luchtvaart gerelateerde beurzen gepresenteerd, en

wel op een Luchtvaartmarkt in het Aviodrome en op de Scramble Air Fete te Amersfoort.

Op deze gelegenheden zijn de diverse contacten weer aangehaald.

Communicatie Het afdelingsblad LUCHTVAARTKENNIS is wederom 4 maal verschenen met een schat aan luchtvaart historische artikelen.

Het was verheugend dat we zoveel medewerking in de vorm van bijdragen, aanvullingen en foto’s van onze leden en lezers mocht worden ontvangen. Frank van de Goor verzorgde als steeds de rubriek ‘Het Web’ over luchtvaarthistorie op het internet en Arno Landewers de mutaties in het Nederlands burgerluchtvaartuigregister.

De redactie was in de vertrouwde handen van Harm J. Hazewinkel en Arno Landewers. De opmaak werd verzorgd door Arno Landewers, het drukwerk door de Noorderhavengroep en de verzending door het KNVvL verenigingsbureau.

De leden ontvingen ook zes maal het blad Verenigde Vleugels, een samenwerking van vele organisaties die op enigerlei wijze op luchtvaart historisch gebied actief zijn. In de redactie van Verenigde Vleugels hebben inmiddels uit de kring van Luchtvaartkennis Harm J. Hazewinkel, Loet Kuipers en Arno Landewers zitting.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

19

Luchtvaartwetenschappen Luchtvaartwetenschappen Organisatie Voor de vakmensen die in de Nederlandse luchtvaart werkzaam zijn heeft de KNVvL de afdeling Luchtvaartwetenschappen.

Dit is het overkoepelende orgaan van de Nederlandse Vereniging voor Luchtvaarttechniek (voor hoger en academisch gevormde luchtvaarttechnici), de Nederlandse Vereniging voor Luchtvaartgeneeskunde (voor medici werkzaam in of met belangstelling voor de lucht- en ruimtevaartgeneeskunde) en ‘Leonardo da Vinci’ (vereniging van studenten Luchtvaart- & Ruimtevaarttechniek aan de Technische Universiteit Delft).

Hier volgt het jaarverslag van de Nederlandse Vereniging voor Luchtvaarttechniek.

Nederlandse Vereniging voor Luchtvaarttechniek Op 16 april 2015 werd de Algemene Ledenvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Luchtvaarttechniek (NVvL) gehouden bij het NLR. De heren Abbing, Blauw en Kalthof zijn allen herkozen voor een volgende termijn van drie jaar. De heer van Leeuwen is teruggetreden als bestuurslid. De heer Klein Lebbink heeft zijn positie overgenomen. Sinds september van het afgelopen jaar is Anouk Scholtes de VSV ‘Leonardo da Vinci’ vertegenwoordiger in het bestuur.

De samenstelling van het NVvL bestuur is als volgt: Fred Abbink (voorzitter/CEAS/ICAS Council Member), Christophe Hermans (secretaris /CEAS Council Member), Piet Kluit (penningmeester), Anouk Scholtes / Lieke Lugtenborg, Willem Blauw, SioeWen Go, Johan Kalthof, Marnix van der Heijde, Dick Dam, Gerben Klein Lebbink, Joris Melkert, Corné van Rooij en Jan Verbeek.

Activiteiten De NVvL organiseerde samen met de TU-Delft en de studievereniging VSV ‘Leonardo da Vinci’ van 7-11 september 2015 bij de TU-Delft het CEAS Air & Space congres 2015. Het thema van het congres was ‘Challenges in European Aerospace’.

De Council of European Aerospace Societies (CEAS), met de NVvL als Nederlandse vertegenwoordiger, organiseert dit congres tweejaarlijks.

Verder werden op diverse locaties dit jaar weer interessante lezingen gehouden over uiteenlopende onderwerpen: • NVvL New Year reception & lecture ‘Conceptual design of a passenger aircraft for aerial refueling operations’ • Geschiedenis wind tunnel testen in Nederland • Opleiding en training vliegend personeel Defensie Helikopter Commando • Fokker staart sectie voor de nieuwe Dassault Falcon 5X • State Safety Program • Ontwikkeling van wake turbulentie separatie voor veilig en efficiënt landen • Design and testing for composite aircraft • NVvL KIVI Student Award Lectures • Automatisering t.b.v. composietfabricage van vliegtuig­ componenten Op woensdag 18 november organiseerden KIVI (afdeling aerospace engineering) en de NVvL een bijeenkomst waarin de jaarlijkse prijzen voor de beste afstudeerverslagen worden uitgereikt en waar de prijswinnaars een presentatie verzorgen over hun afstudeerwerk.

Sinds 1991 kent de Nederlandse Vereniging voor Luchtvaarttechniek elk jaar een prijs toe aan zowel het afstudeerverslag van de Technische Universiteit Delft (faculteit L&R), Hogeschool InHolland (studierichting Luchtvaarttechnologie) en sinds 2010 ook Hogeschool van Amsterdam (Aviation Studies), die volgens de mening van onze studieprijzencommissie een van de doelstellingen van de NVvL & KIVI, de verbreiding van de lucht- en ruimtevaarttechnische kennis in Nederland, het beste ondersteunen. De afstudeerverslagen worden hierbij vooral beoordeeld op wetenschappelijke inhoud, innovatie en relevantie.

Deze prijzen omvatten naast de officiële erkenning van de kwaliteit van het werk (middels een certificaat) een geldbedrag van € 1.000.

De prijzencommissie van NVvL / KIVI (bestaande uit Evert Jesse, Frank Kaiser, Sijbrand Veenstra en Jos Meier) heeft na zorgvuldige

20

KNVvL JAARVERSLAG 2015

bestudering van de verslagen en uitvoerig beraad besloten de prijzen toe te kennen aan: • Mitchel_Pappot (HvA): ‘The integration of drones in today’s society’ • Ard-Jan de Blaeij (InHolland): ‘Free-state Quality Inspection of Non-rigid Components’ • Harry Linskens (TUD): ‘Tether Dynamics Analysis and Guidance & Control Design for Active Space Debris Removal’

CEAS Fred Abbink en Christophe Hermans vertegenwoordigen de NVvL in het bestuur van CEAS (Council of European Aerospace Societies).

Fred Abbink was dit jaar President van CEAS. Christophe Hermans is voorzitter van de luchtvaart (Aeronautics) branche.

ICAS Nederland is vertegenwoordigd in de ICAS Programme Committee PC door Fred Abbink, Michel Peters (NLR) en Joris Melkert (TU Delft). Michel Peters is tevens lid van het Executive Committee.

Communicatie Het aantal bezoekers aan de website laat ook dit jaar weer een stijging zien. Wekelijks worden 2.000 ‘hits’ geregistreerd op www.nvvl.org. De website wordt vooral gebruikt voor vooraankondigingen van de maandelijkse bijeenkomsten. Verder kunnen hier de presentaties van gehouden CEAS lezingen en papers worden gedownload.

Daarnaast is de NVvL actief op sociale media door middel van Facebook en LinkedIn.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

21

Modelvliegsport Modelvliegsport Organisatie Bestuur Het is de afdeling Modelvliegsport in 2015 niet gelukt de vacature van afdelingsvoorzitter op te vullen. De taken van de afdelingsvoorzitter werden waargenomen door vice-voorzitter Hans van Rooy. Het afdelingsbestuur werd aangevuld met Alex Janssen die de taak van Voorzitter Commissie Recreatief Vliegen (CRV) op zich nam.

Het afdelingsbestuur kwam elf keer bijeen. Er werden twee Algemene Ledenvergaderingen gehouden. Een op 15 april in

Regeling Modelvliegen zijn met name ingegeven vanwege de explosieve groei van het aantal drones. De regeling maakt een onderscheid tussen het commerciĂŤle en recreatieve gebruik van modelvliegen. Een zeer uit het oog springende maatregel is de hoogtebeperking die werd opgelegd. De maximale vlieghoogte met modelluchtvaarttuigen werd teruggebracht van 300 meter naar 120 meter. Vanwege de in de afgelopen jaren goed opgebouwde relaties wist de KNVvL, in samenwerking met

Montfoort en een op 17 oktober in Harmelen.

Onderscheidingen Vanwege zijn 35 jarig bestuurslidmaatschap van Radio Modelvliegvereniging Vlaardingen en zijn inzet voor de F3K wedstrijdsport ontving Frans Bal op 20 september uit handen van Richard Branderhorst het Ere-insigne in goud.

Met name vanwege zijn enorme stuwende kracht bij de organisatie van het Wereldkampioenschap F3B, maar zeker ook vanwege zijn vele andere werkzaamheden binnen de afdeling Modelvliegsport ontving Wout Heijne tijdens de ALV in het najaar uit handen van Hans van Rooy het Ere-insigne in goud.

de Federatie Limburgse Radio Controle Vliegers (FLRCV) een uitzondering te bedingen voor clubs die zijn aangesloten bij de KNVvL en FLRCV. Zij mogen tot een hoogte van 300 meter blijven vliegen.

Activiteiten

Brevetten Er werden in 2015 235 nieuwe brevetten aangevraagd, verdeeld over de vijf klassen: zweef, motor, helikopter, multikopter en jets.

Er waren 89 aanvragen voor nieuwe instructeurs en eveneens 89 aanvragen voor examinatoren.

Nieuwe regeling modelvliegen Op 1 juli 2015 trad de nieuwe Regeling Modelvliegen, onderdeel van de luchtvaartwet, in werking. De veranderingen in de

Terreinen In 2015 hebben diverse aangesloten modelvliegclubs aangeklopt

22

KNVvL JAARVERSLAG 2015

KNVvL JAARVERSLAG 2015

23

N A Diverse clubs vroegen en kregen ondersteuning bij hun clubevenement.

Communicatie Het afdelingsmagazine Modelvliegsport kwam in 2015 vier keer uit. In de najaarsvergadering werd besloten het komende jaar het blad verder uit te gaan bouwen. De afdelingswebsite www. modelvliegsport.nl werd met ruim 25.000 raadplegingen goed bezocht. Via onze Facebook Fanpage bereikten we een doelgroep van circa 250 fans.

bij de KNVvL voor hulp en advies met betrekking tot hun vlieglocatie. Dit betreft zowel nieuwe als lopende dossiers. Omdat veel van deze zaken een juridische achtergrond hebben, betrekken we steeds vaker hierbij de expertise van het verenigingsbureau en het hoofdbestuur.

Recreatief Op 28 maart werd in samenwerking met Modelvliegclub Woerden de eerste Nationale Indoor Recreade georganiseerd in Sporthal Helsdingen in Vianen. Ongeveer 80 indoorvliegers kwamen op het evenement af en keken terug op een zeer geslaagde dag. Het is de bedoeling dat in de toekomst dit evenement vaker wordt georganiseerd.

Wedstrijden Nationaal Op 10 januari werden voor de derde keer alle vliegervergaderingen op één dag en locatie georganiseerd. Alle subcommissie kwamen bijeen in het Bouw en Infra Park in Harderwijk.

Tijdens het ochtendprogramma bespraken de subcommissies de reglementenboeken en de agenda voor het komende wedstrijdseizoen. In de middag werden de nummers één van 2014 gehuldigd en was er een lezing over ‘weerstand’ door Rob Metkemeijer.

Er werden ca. 75 wedstrijden georganiseerd in het kader van de Nederlandse Kampioenschappen en selecties voor internationale ploegen. Helaas moesten vanwege weersomstandigheden diverse wedstrijden worden afgelast.

Internationaal Eind juli werd op Vliegbasis Deelen bij Arnhem het WK F3B georganiseerd. Nederland deed mee aan 6 internationale kampioenschappen (2 EK’s en 4 WK’s). Podiumplaatsen werden niet behaald. Begin december werden in Dubai de World Air Games gehouden. Hierbij vertegenwoordigde Robbert van den Bosch Nederland in de klasse F3T (Pylonrace). Hij behaalde een plaats in de halve finale, waarbij hij als 5de van de 8 deelnemers eindigde.

24

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Nederlandse Vereniging van Amateur Vliegtuigbouwers Nederlandse Vereniging van Amateur Vliegtuigbouwers Organisatie Het vernieuwde bestuur van de Nederlandse Vereniging van Amateur Vliegtuigbouwers (NVAV) is enthousiast aan de slag gegaan en veel is bereikt in 2015, zowel intern als extern.

Intern zijn nieuwe activiteiten ontwikkeld en zijn andere nieuw leven ingeblazen.

Extern is veel gedaan aan het bekend maken van de mogelijkheden die het zelf bouwen van vliegtuigen biedt.

250 gebleven, maar wel met een aantal nieuwe bouwprojecten.

Ook groeit het aantal leden dat een vliegtuig bezit dat ze niet zelf gebouwd hebben. Het aantal zelfgebouwde vliegtuigen in Nederland is op dit moment ongeveer 170, op een totaal van ongeveer 1.200 GA en MLA-vliegtuigen.

De samenwerking met andere belangenorganisaties, zoals de KNVvL en AOPA is geïntensiveerd en er wordt meer overlegd over gemeenschappelijke activiteiten en –belangen.

Het ledenaantal is het afgelopen jaar op ongeveer

Activiteiten De organisatie van activiteiten en evenementen draait erg goed door de samenwerking tussen oude en nieuwe teamleden. Naast de maandelijkse bijeenkomsten die vaak het karakter van een workshop of een lezing hebben is de NVAV regelmatig te zien geweest op de vliegvelden.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

25

P Zo is een zeer goed bezochte NVAV fly-in geweest op Midden Zeeland en is de NVAV prominent te gast geweest op het evenement Classic Cars & Aeroplanes op Seppe.

Meer intern gericht is bij het vliegend Museum Seppe een geslaagde dag geweest voor de ongeveer 25 vrijwilligers, waar ideeën zijn uitgewisseld en nieuwe plannen zijn ontstaan, onder andere op basis van een enquête.

De nieuwe commissie Vliegzaken is voortvarend te werk gegaan, door het ontwikkelen van procedures en documenten voor het invliegen van nieuwe projecten en het bieden van ondersteuning bij het op een hoger peil brengen van de vliegvaardigheden. In dat kader zijn bijvoorbeeld themadagen georganiseerd over formatievliegen en vliegen in het buitenland.

De veiligheidscommissie is bezig met een programma om veiligheid tijdens de bouw en het vliegen te stimuleren en werkt samen met KNVvL aan het implementeren van een veiligheidsmanagement systeem.

Omdat er nog veel onbekendheid is bij sportvliegers over het zelf bouwen en onderhouden van vliegtuigen zijn het afgelopen jaar presentaties gegeven bij vliegclubs, maar ook bij modelbouwclubs en op de algemene ledenvergadering van AOPA. Ook is de publiciteit gezocht via artikelen in luchtvaartbladen.

Om deze communicatie een platform te bieden is de NVAV website het afgelopen jaar volledig vernieuwd. Deze site, www. nvav.nl, wordt continu aangevuld en verbeterd en dient als een plek waar praktische informatie te vinden is en waar kennis uitgewisseld kan worden.

Communicatie Een van de actuele speerpunten van de NVAV is de communicatie naar buiten toe. Motorvliegen staat momenteel onder stevige druk, onder meer door de gestegen kosten van aanschaf, brandstof en onderhoud. Naast MLA’s bieden ook zelfbouwvliegtuigen op dit gebied interessante mogelijkheden.

26

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Ook wordt veel meer naar de leden toe gecommuniceerd, in de vorm van bulkmails en digitale nieuwsbrieven. De papieren versie van de NVAV nieuwsbrief, ‘Profiel’, zal hiermee op termijn verdwijnen. Voor informeel contact tussen leden en andere geïnteresseerden is een Facebookpagina opgezet.

Parachutespringen Parachutespringen Organisatie In het tweede jaar heeft het afdelingsbestuur zich gefocust op het afronden van de taken zoals die door de achterban waren geformuleerd bij het aantreden van het afdelingsbestuur in 2014.

De belangrijkste was het opstellen van een beleidsplan en daarbij een jaarplan 2016. Dit beleid is tot stand gekomen in overleg met de diverse commissies. Een van de kwesties betrof het verder uitwerken en laten stabiliseren van de commissiestructuur.

Hierdoor is de kwaliteit van het werk toegenomen maar ook de samenwerking geoptimaliseerd. Nu de commissies steeds beter gevuld raken, is de afdeling bestuurlijk weer in balans en in staat haar rol binnen de KNVvL goed in te vullen. Het bestuur bestaat uit Harold Boekholt (voorzitter), Arjen Vos (secretaris), Maarten Smeets (penningmeester), Ton Pruisken en Sjoerd Laarberg.

medewerkers op het secretariaat en vele toegewijde vrijwilligers.

Eind 2015 heeft helaas een van de medewerkers ons verlaten. Zijn plek zal niet worden opgevuld, deels omdat de werkzaamheden met de nieuwe commissiestructuur anders verdeeld zijn, deels omdat de benodigde financiële middelen niet meer beschikbaar zijn omdat het AB andere keuzes heeft gemaakt.

De afdeling verzorgt in eigen beheer haar opleidingen en examens. In totaal beschikt de afdeling over 62 instructeurs, 103 hulpinstructeurs, 82 tandemmasters en 40 AFF jumpmasters.

Met dit kader worden bij de 13 aangesloten organisaties alle leerlingen opgeleid en de springactiviteiten uitgevoerd. De

Vanuit de vernieuwde stabiliteit is er veel energie gestoken in het project Toekomstvaste General Aviation Locaties (TGAL), een project dat de toekomst van het parachutespringen in Nederland zal beïnvloeden. Het project heeft voor een goede inventarisatie van de behoefte van de GA geleid, inclusief parachutespringen.

TGAL geeft aan dat er kwantitatief misschien voldoende ruimte is maar dat kwalitatief er onvoldoende mogelijkheden zijn om tot een acceptabele verdeling van de springlocaties over Nederland en de beschikbare hoogte op die locaties te komen.

Activiteiten Het aantal leerlingen (aspirant-leden) daalde in 2015 van 1905 naar 1826, maar het aantal vaste leden is met 175 gegroeid naar 2288. Het aantal sprongen is hard gegroeid en met 89.500 sprongen is 2015 het op één na (2013) beste springjaar ooit.

Nadat in 2014 al 17% meer sprongen zijn gemaakt, is dit nu met 9% toegenomen. De reden voor deze groei ligt vooral in de investeringen die de diverse verenigingen hebben gedaan in de paravloot. De verwachting is dat deze groei onder druk komt te staan door de beperkingen die aan de huidige springlocaties worden opgelegd vanuit de luchtruimproblematiek. Het bestuur zal daarom ook het luchtruim dossier de hoogste prioriteit geven in 2016.

De afdeling heeft diverse bestuurlijke, sportieve, opleidings- en operationele activiteiten uitgevoerd, daarin ondersteund door 2

brevetten worden decentraal geëxamineerd, de uitgifte hiervan gebeurt door het verenigingsbureau ledenservice. Ledenservice verzorgt ook namens de afdeling de jaarlijkse verlenging van de bevoegdheden. Het Basis Veiligheidsreglement (BVR) is in 2015 geactualiseerd en per 1 januari 2016 ingegaan.

Communicatie Het afdelingsorgaan Sportparachutist is in 2015 vier maal verschenen. Het blad is digitaal beschikbaar via de KNVvL op www.issuu.com/knvvl/stacks en wordt fysiek aan de leden verzonden. Het blad wordt goed gewaardeerd en heeft vele trouwe adverteerders en daardoor een gezonde financiële basis.

Het bladmanagement gebeurt door de afdeling communicatie van het verenigingsbureau, de controle qua opmaak en content ligt bij de afdeling Parachutespringen.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

27

De website www.parachute.nl bestaat al vele jaren en wordt regelmatig geüpdatet. Nieuwsberichten van de website worden verder verspreid met RSS via Facebook en Twitter. Binnen de KNVvL is besloten is dat de formele content over zal gaan op de website van het verenigingsbureau. Onze eigen afdelingswebsite zal echter blijven bestaan, maar zal meer worden gericht op de promotie van onze sport binnen Nederland.

Wedstrijden Net als in 2014 was 2015 een goed sportief parajaar. De NKP werd succesvol gehouden door Paracentrum Texel, er was een NKP indoor (windtunnel) te Roosendaal, vele nationale records werden verbroken, Nederlanders maakten deel uit van wereldrecords, deel werd genomen aan de World Air Games te Dubai, het nationaal damesrecord grootste formatie werd verbroken, en de EK / Worldcup werd op een indrukwekkend wijze door Paracentrum Teuge georganiseerd. Deze laatste wedstrijd is heel belangrijk voor de afdeling; niet alleen sportief, maar ook in het kader van het luchtruimaspect, waarbij er beleidsmatig voldoende luchtruim dient te zijn voor parachutespringen. Er was een discussie over geldigheid van sportlicenties van een buitenlands team, deze zaak is op het moment van schrijven afgehandeld.

EK’s, WK’s en Worldcups met prestaties Hét sportieve evenement voor parachutespringend Nederland was de Worldcup / EK. De organisatie was in de kundige handen van paracentrum Teuge, ondersteunt door specialisten van de andere

springlocaties. De wedstrijd werd gehouden in de onderdelen Formatiespringen (FS4, FS4 vrouw, FS8 en VFS), Artistieke onderdelen (Freestyle Skydiving en Freeflying) en Speedskydiving.

Door de samenwerking met LVNL, benodigd voor het begeleiden van het Schiphol luchtverkeer, was voldoende luchtruim beschikbaar om de wedstrijd binnen de door de internationale federatie gestelde tijd af te krijgen.

Het Nederlandse team FS8 ‘M8trix’ behaalde na een spannende wedstrijd een bronzen medaille op het EK. Een uitstekende prestatie! Daarbij verbrak het team het aloude Nederlands 28

KNVvL JAARVERSLAG 2015

record en maakte maar liefst 20 formaties in de werktijd. Het Nederlandse teams FS4 ‘M4trix’ eindigde gedeeld 7de plaats .

Bij Speedskydiving werd Edu Mertz 8ste, Martijn van Dam 15de, Erwin van Hooijdonk 21ste en Henny Wiggers 22ste. Edu stelde tijdens deze wedstrijd het Nederlands record scherper naar 447,53 km/uur.

Bij het eerste WK Indoor Skydiving te Praag nam het team ‘Murphy Mania’ deel. Bij Dynamic 2-way het team van de windtunnel te Roosendaal, team ‘ISR Dynamic Dutchies’. Deze WK kende een grote deelname. Tunnels zijn begonnen als toeristenattractie

en trainingmiddel voor skydivers, maar er zijn meer en meer gespecialiseerde tunnelvliegers.

Records 2015 was een goed springjaar met met veel records, nationaal en internationaal met Nederlanders. Een overzicht: • Nederlands record Formatiespringen FS8 van 20 punten door het team “M8trix”.

• Nederlands record snelste tijd bij Canopy Piloting, 2,498 seconden door Erwin Baatenburg de Jong • Nederlandse record speedskydiving van 447,53 km/uur door Edu Mertz.

• Nederlands record Wingsuit Competition speed van 264,3 km/ uur door Martijn Maas • Nederlands record Wingsuit Competition time van 81,9 seconden door Martijn Maas • Nederlands record Wingsuit Competition distance van 3,877 km door Martijn Maas.

• Nederlands record Wingsuit Performance. Distance van 6,533 km door Martijn Maas • Nederlands record Wingsuit Performance. Tijd van 253,8 seconden door Jarno Cordia.

• Een geslaagde poging Damesrecord 34 dames. 11 juli te Teuge.

De namen van deze recordhoudsters zijn alle via de link hieronder te vinden.

• Wereldrecord head-down grootste formatie, 164 springers. Kim van der Horst.

• Wereldrecord Formatie sequential, 202 springers 2 formaties: José Brouwers, Herman Landsman, Conny van Setten, Marloes Swarthoff, Tom Winkler.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

29

Schermvliegen Schermvliegen Organisatie Het aantal aangesloten verenigingen én het aantal erkende scholen is beide met één toegenomen tot 14. In 2015 heeft de afdeling enkele nieuwe bestuursleden mogen verwelkomen inclusief een nieuwe voorzitter. Het bestuur is daarmee op volle sterkte gekomen om mooie ambities voor 2016 na te jagen.

John Joosten (voorzitter), Wouter Stigter (secretaris), Marga van Woensel (penningsmeester), Jeroen Buis, Sanne Both en Bas van Duijn.

Op een aantal vlakken is de samenwerking met afdeling deltavliegen verder verkend en concreet gemaakt.

Activiteiten Veiligheid In 2015 werden de eerste resultaten zichtbaar van het nieuwe veiligheidsmanagement systeem. Het grote voordeel van deze nieuwe systematiek is dat de verantwoordelijkheid voor veiligheid en het leren op veiligheidsgebied nog duidelijker bij de scholen en clubs wordt gelegd. Het was dan ook zeer positief te zien dat vrijwel alle scholen en clubs dit goed hebben opgepakt. Dat heeft geresulteerd in veel leerpunten die onderling gedeeld kunnen worden. De expertise van de ene school/club kan goed worden gebruikt door andere met minder ervaring op een bepaald terrein. Begin 2016 wordt de eerste veiligheidsdag georganiseerd waarbij deze leerpunten nog eens worden besproken met de veiligheidsmanagers van de scholen/clubs.

Examens Op verzoek van de leden werd met ingang van 2015 drie keer, in plaats van twee keer, een theorie-examen gehouden. Hier is zeer positief op gereageerd door de examenkandidaten, die nu meer flexibiliteit hebben bij het kiezen van een examenmoment en meer kans hebben het papiertje op zak te hebben vóór het vliegseizoen begint. Van de 144 deelnemers voor Brevet 2 zijn er 94 geslaagd (65%). Van de 22 deelnemers voor brevet 3 zijn er 20 geslaagd (90%).

Soarbrevet In januari is een nieuw specifiek brevet voor duinsoaren ingevoerd.

Tijdens een bijeenkomst in januari met vele belangstellende leden heeft de soarcommissie een toelichting gegeven. Op basis van een goede discussie zijn de eisen voor het verkrijgen van een dergelijk brevet en de reglementen helder en eenduidig vastgesteld. Een volwaardig soarbrevet toegespitst op deze discipline van het schermvliegen laat zien dat we als afdeling deze steeds populairder wordende discipline actief ondersteunen en in goede banen leiden.

Communicatie Riser was het blad voor de leden van de afdeling en verscheen in 2015 viermaal. Na 62 edities neemt de afdeling in 2016 afscheid van het blad en gaan de afdelingen Schermvliegen en Deltavliegen voortaan samen een blad samenstellen. Oude edities van Riser (en de voorloper B-lijn) blijven online beschikbaar via 30

KNVvL JAARVERSLAG 2015

www. issuu.com. In 2015 is gestart met het uitbrengen van een digitale afdelingsnieuwsbrief met actuele informatie, naast de nieuwsbrief van de KNVvL.

Wedstrijden NK Bergvliegen Het NK Bergvliegen is van 22 tot en met 29 augustus gehouden in St André les Alpes in Frankrijk. Ronny Geijsen was de winnaar bij de mannen; tweede werd Hugo Robben en derde Remco Bolt. Beste vrouw was Nanda Walliser. Het kampioenschap is georganiseerd als onderdeel van de tweede wedstrijd van het British Open. In die wedstrijd was Ronny Geijsen niet alleen de beste Nederlander: hij was de beste van alle 141 deelnemers!

NK Precisie Stand-up Op zaterdag 10 oktober is het NK Precisie Stand-up gehouden bij Parasailing Team Nistelrode. Er streden maar liefst 10 teams om de prijzen. De weersomstandigheden waren niet optimaal, door de vlagerige en stevige wind was het behoorlijk turbulent wat aan de scores goed te merken was. Uiteindelijk is het gelukt om alle piloten hun drie doelpogingen te laten vliegen. Winnaar individueel werd Victor Remmers en bij de teams ging de eerste plaats naar Sky Rebbels.

NK Precisie Klassiek Op 3 en 4 oktober is in America, gemeente Horst aan de Maas, het NK Precisie Klassiek gehouden. Bij deze vorm van precisievliegen hoeft de piloot bij zijn landing niet op zijn benen te blijven staan.

2015 was de veertigste editie van dit kampioenschap, een fraai jubileum! Winnaar in de open klasse werd Victor Remmers; bij de bergschermen ging John van der Reijden met de beker naar huis en de Falcons (Paul Hendriks, Victor Remmers, Huub Coumans) was het winnende team.

XContest De XContest is een competitie waarbij deelnemers hun gemaakte vluchten kunnen uploaden en volgens een bepaalde waarderingsmethode punten voor een vlucht krijgen. De punten van de zes beste vluchten worden bij elkaar opgeteld en zo krijg je een stand. Er zijn twee categorieën waarin prijzen verdeeld worden: alle vluchten wereldwijd (internationaal) en vluchten gemaakt in Nederland (nationaal). Beste Nederlander internationaal is geworden Jaap Crezee, terwijl Jan Meerbeek nationaal de beste was.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

31

Zweefvliegen Zweefvliegen Organisatie Het afgelopen jaar is de Algemene Leden Vergadering (ALV) van de afdeling driemaal bij elkaar geweest: twee reguliere overleggen en eenmaal om het veranderingsproces binnen de KNVvL te bespreken. Daarna was een vervolgoverleg met de voorzitters van de zweefvliegclubs over hetzelfde onderwerp. Hierbij kwam het HB werkgroeprapport: ‘Met vertrouwen effectief de toekomst tegemoet’ aan de orde.

Het bestuur bestaat uit de volgende personen: Jan Forster (voorzitter / buitenlandse contacten), Tom Ottenheym (penningmeester), Lonneke Alsema (Pr en Communicatie), Willem den Baars (KunstZweefvliegen), Joris Felsbourg (Sportzaken, Wedstrijd en Selectie), Nick Roobeek (Luchtruim), Jaap Vis (Technische Zaken) en Ed Westerhof (Instructie en Veiligheid). Hans den Besten heeft, omdat hij aan het einde van zijn termijn was, in mei 2015 het ABZ verlaten.

Hij zet zijn werk voort in de CIV. Buiten de 11 ABZ vergaderingen hebben de individuele bestuursleden deel genomen aan 129 overleggen.

Secretariaat Zonder ondersteuning en inzet van het secretariaat zweefvliegen in de personen van Anneke Wolthuis en Charles Kerstens, sportcoördinator Frouwke Kuijpers en het KNVvL verenigingsbureau waren onze werkzaamheden onmogelijk geweest.

Charles Kerstens groeit steeds meer in zijn functie als spin in het zweefvliegweb. Bestuursleden gaan weg en worden vervangen maar niet de accountmanager. Op deze manier ontstaat meer zekerheid over de voortgang van processen.

Afdelingscommissies Als we het hebben over de 8 afdelingscommissies, dan hebben we het over vele tientallen vrijwilligers. Vrijwilligers die hun vrije tijd en kennis inzetten om ons op verantwoorde wijze en betaalbaar, onze sport te laten uitoefenen. Vooral voor deze mensen hebben we veel bewondering, zonder hen stonden wij al lang aan de grond.

32

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Activiteiten 2015 was een jaar met veel zweefvliegactiviteiten. In totaal maakten de 3713 leden totaal 105.744 starts in Nederland met een totale vlucht duur van 45.519 uren. In de OnLineCompetition declareerden 727 piloten 3639 overlandvluchten met een totale afstand van 927.171,97 kilometer. Dat Nederlandse zweefvliegers ook wereldwijd meetellen werd zichtbaar aan de eindstand van de OLC 2015: twee Nederlandse zweefvliegclubs aan kop, met samen 1653 vluchten en 552473 km, door 198 piloten.

31 prille zweefvliegers behaalden dit jaar hun B brevet, 28 het C brevet.

Bestuur Het ABZ is aanwezig geweest bij: • Het Europe Gliding Union en International Gliding Union congres.

• De besprekingen over het tot stand komen van het ‘Toekomst General Aviation Locaties’ (TGAL) rapport.

• Vruchtbaar overleg is met EPST geweest over de toekomst van de opleidingen en het voortzetten van hun bijdrage in de startkosten van nieuwe zweefvliegers (iFly!-regeling) • Veel overleg is besteed aan de toekomst van de KNVvL. De grote lijn hierin is de eigen verantwoordelijkheid voor de afdeling, in ons geval op specifiek zweefvlieggebied zoals de commissies die werken voor de afdeling.

• Op het gebied van luchtruim is de afdeling gestart met het inrichten van een infonetwerk dat gevoed wordt door ‘Luchtruim Commissarissen’ van de clubs.

• Buiten bovenstaande heeft luchtruim de aandacht van het ABZ, de grootste bedreiging voor het zweefvliegen is het steeds maar weer inperken door de overheid van het luchtruim. Door samen te werken met alle clubs, en bedreigde clubs in het bijzonder, proberen we het tij te keren of in ieder geval de schade te beperken.

• Dit jaar is er vanuit de luchtmacht een nieuwe contactpersoon zweefvliegen actief: Marco Zeemeijer. Een aantal zaken die enige tijd lagen te wachten zijn al naar tevredenheid opgelost.

• Het CIV is hard aan het werk om de vereenvoudigde Approved Training Organisation (ATO) vorm te geven, met de nieuwe naam Registered Training Organisatie (RTO) of Basic Training Organization (BTO). In 2018 moet deze RTO/BTO ingaan.

• De Continuing Airworthiness Management Organisation (CAMO) onder verantwoordelijkheid van de CTZ heeft wederom een positieve Audit van het ILT gehad. Dit is één regeltje, maar om dit te bereiken is heel wat gepresteerd door CIV, de inspecteurs en Anneke Wolthuis. In 2015 zijn door de CAMO 510 ARC inspecties en 351 onderhoudsprogramma’s (AMP’s) verwerkt. iFly! In 2015 heeft European Pilot Selection and Training (EPST) voor de tiende keer de iFly! regeling gesponsord. Gestart werd met 80 iFly!ers, 69 voldeden aan de voorwaarden van de regeling. gaan 42 iFly!-ers gaan in 2016 door met zweefvliegen.

zweefvliegvliegers. Haar internationale betrokkenheid bij wedstrijden als jury. Haar vele Internationale columns en blogs die een bindende factor zijn binnen de wereld zweefvlieg gemeenschap.

Communicatie Sinds dit jaar is weer iemand in het bestuur verantwoordelijk voor communicatie: Lonneke Alsema. Ze heeft een stevige portefeuille: de Thermiek, stroomlijnen van alle communicatie, ledenwerving en -behoud en meer.

Eén van de zeer informatieve manieren van communicatie is een eigen website; dankzij de eenmans-job van Ben Hiemstra kunnen we allemaal gebruik maken van zweefportaal.nl. De pagina zweefvliegen van de KNVvL website is gekoppeld met het zweefportaal.

Wedstrijden Ook dit jaar zijn Nederlandse zweefvliegers weer zeer succesvol geweest. Sjaak Seelen werd tweede in de Standaardklasse bij de Europese kampioenschappen en Jeroen Verkuijl behaalde op de EK een derde plaats in de open klasse. Robin Smit werd tweede in de Standaardklasse bij de Wereld kampioenschappen voor junioren.

Deze prestaties kunnen niet zonder goede ondersteuning; de commissie Wedstrijd en Selectie, de teamcaptains en de ophalers.

Financieel zouden deze prestaties ook onmogelijk zijn geweest zonder de subsidie van het NOS*NSF. De Open Benelux wedstrijden vonden dit jaar in St Hubert (België) plaats. Hier streden 49 vliegers, waarvan 20 Nederlanders, in 2 klassen voor de eretitels. Die werden behaald door: (standard / 15m /20m): 1e Dennis Huybreckx (Be), 2e Robbie Seton, 3e Jeroen Jennen. In de 18m/ open klasse werd Maurits Dortu derde na de 2 Belgen Yves Jeanmotte en Jean-Luc Colson.

In november was de Nationale Zweefvliegdag op Terlet. Honderden belangstellenden namen kennis van de laatste ontwikkelingen op zweefvlieggebied. Onze dank aan de initiatiefnemers!

De overland- en wedstrijd opleidingsprogramma’s SION en TABOE ondersteunen beginnende overlandvliegers en wedstrijdvliegers door middel van zowel een theorieprogramma in de winter als de coaching bij de eerste ervaringen tijdens het seizoen.

Onderscheidingen Loek Boermans ontving de FAI Lilienthal Medal. Zonder Boermans waren we aerodynamisch nog in het stenen tijdperk. Hij heeft grote invloed gehad op ontwerpen en evolutie van zweefvliegtuigen wereldwijd. Hij heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van meer dan 20 high performance productie zweefvliegtuigen.

Ritz de Luy ontving de FAI Pelagia Majewska Gliding Medal. Voor haar pionierswerk als jarenlang team-captain van de Nederlandse KNVvL JAARVERSLAG 2015

33

L

L

34

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Ledenontwikkeling Ledenontwikkeling De ontwikkeling van de ledenaantallen baart zorgen. De doelstelling met betrekking tot ledenontwikkeling was handhaving van het aantal leden. Ondanks de vele inspanningen kon deze doelstelling niet worden gerealiseerd.

Het aantal leden 2015, dat aan de definitie van NOC*NSF voldoet, komt uit op 14.767. In 2014 waren dit 15.001 leden. De absolute daling ten opzichte van 2014 bedroeg 234 leden (- 1,56%). De absolute daling ten opzichte van de begroting bedroeg 673 leden (- 4,36%).

In de verslagperiode werden 3.950 nieuwe leden ingeschreven, waaronder 2.175 aspirant-leden. In 2014 waren dit 3.539 nieuwe leden en 2.189 aspirant-leden. Het aantal leden met een lidmaatschap bij meerdere afdelingen bedroeg 683.

Het aantal opzeggers, dat betrekking had op 2015, bedroeg 3.788 leden en voor 2016 zijn dit 3.651 leden. Een dalende tendens.

Ledenaantallen Ledenaantallen

Begroot

Absolute

Aantal leden aantal leden Aantal leden ledenmutatie Afdeling 31-12-2014 2015 31-12-2015 T.o.v. 2014 Aerobatics Algemene Luchtvaart Afdeling Ballonvaren Deltavliegen Gemotoriseerd vliegen Gemotoriseerd vliegen - clublid Historische luchtvaart Luchtvaartkennis Luchtvaartwetenschappen Modelvliegsport Modelvliegsport - clublid Parachutespringen Parachutespringen - aspirant-lid Schermvliegen Schermvliegen - aspirant-lid Zweefvliegen Zweefvliegen - aspirant-lid Aantal leden per afdeling Aantal leden met lidmaatschap bij meerdere afdelingen Ledenaantal (definitie NOC*NSF)

32 30 32 0 247 250 241 -6 210 215 222 12 340 360 329 -11 445 445 447 2 64 65 51 -13 38 35 37 -1 97 95 95 -2 58 60 56 -2 447 465 450 3 3.908 4.000 4.018 110 2.113 2.340 2.288 175 1.905 2.070 1.826 -79 1.562 1.600 1.524 -38 54 0 125 71 3.533 3.580 3.485 -48 230 200 224 -6 15.283 15.810 15.450 167 -282 15.001

-370 15.440

-683 14.767

KNVvL JAARVERSLAG 2015

-401 -234

35

Clubs, verenigingen en sch Clubs, verenigingen en scholen

Afdeling

Naam

Afdeling

Naam

Aerobatics

Vliegen is ‘n Kunst

Modelvliegsport

Arnhemse LC

Betuwse MC

Ballonvaren

Ballonclub Joure

Boxtelse MVC

Haagse Ballon Club

Brabantse LC

Hupelse Ballonclub

Deelense MVC De Brik

PARKSTAD-BALLOONING

Deventer LC

St Ballonteam Limburg

Dokkumer MC

Stg. Ballonsport Friesland

E-Heli Vereniging Alkmaar

Eibergse RMVC

Deltavliegen

de meeuw

EMC Rozenburg

high 5

EMVC Nieuwkerk

NL-FR zeilvliegschool

Ermelose LVC

Randonaero Adventures

Federatie Limburgse RC Vliegers

Vlieg uit

Goirlese LVC de Thermiekvogels

Vliegvereniging de Hoekse Vliegers

Gooi en Eemland VvM

Z.V.V. Daidalos

Haagse Modelvliegvereniging

Z.V.V. De Buizerd

Helderse MC

Zeilvlieger Jan van Gent

Holland Glide

Zeilvliegvereniging Plus-5

LC Agglomeratie Maastricht

Leeuwarder LC Aeria

Gemotoriseerd Vliegen

AC Maritime

Leidsche LC

AC Zeeland

Lichtenvoordse MC

Adventure Flights

LVC Emmeloord

Aeroclub Valkenburg (GV)

LVC Lenticularis

Eindhovense Aeroclub Motorvliegen

MBC de Hoogvliegers

Flightclub Lelystad

MBV Jules Verne

Noord-Nederlandse AC

MC Alpha Hulst

Rotterdamsche Aeroclub

MC The Red Baron

Stg U.L.V. Flevoland

MC Zevenaar

Stichting Vliegsport Gilze Rijen

Modelbouw Vereniging Woubrugge

U.L.V. Brouwershaven

Modelvliegclub Pegasus

U.L.V. Budel

Modelvliegsport Oosterhout

U.L.V. Twente

MV Almere

U.L.V. Vereniging Brabant

MV Europoort

U.L.V. Westerwolde

MVC de Vrije Vogels

ULV Fryslan

MVC Beaufort ‘7

Vliegclub Midden Zeeland

MVC Berlicum

Vliegclub Rotterdam

MVC Crash

Vliegclub Schiphol

MVC Cumulus Kampen

Vliegclub ‘t Hoge Land

MVC de Sticks

Vliegclub Teuge MVL

MVC de Stootkop

Vliegclub Twenthe

MVC de Valken

Vliegclub Wieringermeer

MVC de Vier Poorten

MVC Delta Vlissingen

Historische Luchtvaart

CAF-Classic Aircraft Foundation

MVC Gilze-Rijen

Classic Wings

MVC Huizen

DHAC-Dutch Historic Aircraft

MVC Midden Nederland

Company

MVC Noordoost Veluwe

DHJA-Dutch Historic Jet Association

MVC Oisterwijk

Schermer Voest

MVC Otto Lilienthal

SKHV-Stichting Kon. Luchtmacht

MVC Stadskanaal & Omstreken

Historische Vlucht

MVC Ter Apel

Stichting DDA Classic Airlines

MVC Thermiek ‘58

Stichting Vrienden van de Catalina

MVC Voorne-Putten

MVC Wieringermeer

Modelvliegsport

AC Kennemerland

MVC Woerden

AFC Gorinchem

MVK Valkenburg

Apeldoornse RMC Aero-Dynamic

MVV Delta Oss

36

KNVvL JAARVERSLAG 2015

holen Afdeling

Naam

Afdeling

Naam

Modelvliegsport

MZC Condor

Schermvliegen

TPC Skyline

Nijmeegse LC

Vliegvereniging de Hoekse Vliegers

Odoorner LC

Zweefvliegen

AC Nistelrode

RCM Assen

AC Salland

RMV Phoenix

Aeroclub Valkenburg (ZW)

RMV Vlaardingen

Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen

RMVC De Pelikaan

Delftsche Studenten Aeroclub

RMVC Losser

Drienerlose ZVC

RMVC Nimbus

Eerste Limburgse ZVC

RMVC The Eagles

Eerste Zaanse ZVC

RVC Heiloo

Eerste Zeeuws Vlaamse AC

Twentse RMC

Eindhovense Aeroclub ZC

Veendammer LC

Friese Aeroclub

Veluwse MVC

Gelderse ZVC

Vliegclub Zuid Ginkel

Gilzer Luchtvaartclub Illustrious

WBLC de Grondpiloten

Gliding Adventures Europe

Winterswijkse LC

Gooise ZVC

ZLC Los van de Grond

Groninger Studenten Aeroclub

Kennemer Zweefvlieg Club

Parachutespringen Airboss

KLu zc De Peel

Airmoves

KLU ZC Deelen

Blue Side Up

KLU ZC Soesterberg Sicut Larus

Cadetten Parachutisten Vereniging

KLU ZC Twenthe

Eerste Nederlandse Parachutisten Club

KLU ZC Woensdrecht

Nationaal Paracentrum Teuge

Kon. Luchtmacht zw. Volkel

Paracentrum Eelde-Hoogeveen

Leidsche Studenten Aeroclub

Paracentrum Midden Nederland

LSK ZVC Gilze Rijen

Paracentrum Texel BV

N.S.A. Stabilo

Paracentrum Zeeland BV

Nijmeegse Aeroclub

Parachutistenvereniging Korps

Noord-Nederlandse ZVC

Commando Troepen

Stichting Samenwerkende Zweefvliegers

Parachutists Over Phorty

Midden Zeeland

Society Nederland

Stichting V.I.O.D.

Paraclub Flevo

Twentsche ZVC

Skydive Ameland B.V.

VC Haamstede

Skydive Blauwestad

VC Hoogeveen

Stichting Pathfinder Parachute

VC Midden-Zeeland

Group Holland

VC Teuge

Stichting voor Beroepsmatig

Venlose ZVC

Parachuteonderricht van

Ver. Historische Zweefvliegtuigen

Ned. Springcentra

West Brabantse Aeroclub

The Flying Dutchmen Skydive

ZC Ameland

Rotterdam

ZC Den Helder

Vereniging Ned. Paraclub TU-Zeven

ZC Eindhovense Studenten

Vereniging Parachutisten Centrum

Zuidhollandse Vliegclub

ZVC Flevo

ZVC Noordoostpolder

Teuge

Schermvliegen

Absolute Airadventure

ZVC Oost Nederland

Paragliding Holland

ZVC Rotterdam

Achterhoekse Vliegers XCC

ZVC Texel

Cloud to Cloud paragliding

ZVC Volkel

Eerste Ned. Parapente Vereniging

Zweefvliegclub Deelen

Eurofly Paragliding

Falcon Air

Paragliding Team Zeeland

Paraglidingclub Sky Rebels

Parasailingteam Nistelrode

Plus 4

Pro Air Paragliding

Skyclub Holland KNVvL JAARVERSLAG 2015

37

Medailles en insignes

B

Medailles en insignes Afdeling Persoon Onderscheiding

Reden

Modelvliegsport

W.J.A.M. Heijne

Ere-insigne in goud

Verdienste voor de KNVvL

Parachutespringen

J. Verhaar

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar brevethouderschap

Schermvliegen

J.M.A. Janssen

Medaille in brons

Verdienste voor de KNVvL

Zweefvliegen

M.H.A. Bakx

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar ZVB/GPL

Zweefvliegen

T.de Bruine

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar ZVB/GPL

Zweefvliegen

F.N.M. Bruinsma

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar ZVB/GPL

Zweefvliegen

C.H. Hendriks

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar ZVB/GPL

Zweefvliegen

L. Hulsbergen

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar ZVB/GPL

Zweefvliegen

B.J. Kuijper

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar ZVB/GPL

Zweefvliegen

A.L. de Moel

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar ZVB/GPL

Zweefvliegen

R.A. Rijken

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar ZVB/GPL

Zweefvliegen

D.J.A. Teuling

Ere-insigne in goud met lauwerkrans met briljant

50 jaar ZVB/GPL

Sportprestaties Sportprestaties top 10 internationaal Dit overzicht geeft de tinternationale sportprestaties weer van de KNVvL selectieleden, op EK’s, WK’s en wereldbekerwedstrijden.

De top 10 normering is in lijn met de criteria van NOC*NSF.

Afdeling

Internationale wedstrijd

Discipline

Sporter / team

Gemotoriseerd Vliegen Modelvliegsport Parachutespringen Parachutespringen Parachutespringen Zweefvliegen Zweefvliegen Zweefvliegen

World Air Games, Verenigde Arabische Emiraten World Air Games, Verenigde Arabische Emiraten Worldcup / EK, Nederland Worldcup / EK, Nederland Worldcup / EK, Nederland EK, Italië WK junioren, Australië EK, Hongarije

Autogyrovliegen F3T Pylonrace Formatiespringen Formatiespringen Speedskydiving Standaardklasse Standaardklasse Open klasse

Remco van Ravenzwaaij Robbert van den Bosch FS8 ‘M8trix’ FS4 ‘M4trix’ Edu Mertz Sjaak Seelen Robin Smit Jeroen Verkuijl

38

KNVvL JAARVERSLAG 2015

Prestatie 1e 1/2 finale 3e 7e 8e 2e 2e 3e

Bestuur en medewerkers Bestuur, Raad van Advies en verenigingsbureau Hoofdbestuur Dhr. R.M. Schnitker Dhr. H. Kort Mevr. G.D. van Luijt-Huisman Dhr. D. van het Kaar Dhr. J.F.J.M. Forster Dhr. M.P. Tefsen Dhr. H. Van Rooij

- - - - - - -

voorzitter penningmeester operations internationaal operations luchtruim voorzitter afdeling Zweefvliegen voorzitter afdeling Gemotoriseerd Vliegen voorzitter afdeling Modelvliegsport

Mutaties De heer F. Brink is afgetreden als voorzitter en is opgevolgd door de heer R.M. Schnitker.

Mevrouw S.G.C. Haarhuis is afgetreden.

Raad van Advies De heer dr. J.M. Schröder De heer ir. F.J. Abbink De heer M. Peters De heer M.M.D. van Eeghen MBA De heer Y. de Haan Gen. Maj. KLu b.d. C.J. van den Burg Lt. Gen. KLu S. Schnitger

Verenigingsbureau Dhr. R.C.G. Termaat Mevr. C. Zinnekeveld Mevr. H.B. de Mik Mevr. B. Knibbe Mevr. C.A.J.M. Steenbergen Mevr. J. Snoek - Charmant Mevr. D. Schmidtke Dhr. H. Visser Mevr. F.J. Kuijpers-Kwant Dhr. R.M.A. Overdijk Mevr. A.J. Wolthuis Dhr. C.A.J. Kerstens

- - - - - - - - - - - -

directeur financiële administratie financiële administratie communicatie KEI / ledenservice KEI / ledenservice office manager operations topsportcoördinator afdeling Parachutespringen / operations afdeling Zweefvliegen afdeling Zweefvliegen / operations

Mutaties Mevrouw C.A.J.M. Steenbergen (KEI/ledenservice) en de heer H. Visser (operations) zijn een dienstverband aangegaan.

De heer H.S. Holsteijn is uit dienst sinds april 2015. Mevrouw M.de Best is uit dienst sinds september 2015. De heer C.J. Pen is uit dienst sinds oktober 2015. De heer J.P. Hercules is uit dienst sinds december 2015.

KNVvL JAARVERSLAG 2015

39

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR LUCHTVAART A HOUTTUINLAAN 16A 3447 GM WOERDEN T 0348 437 060 E LEDENSERVICE@KNVvL.NL I WWW.KNVvL.NL

KNVvL JAARVERSLAG 2015