Ballonvaren

Organisatie

Afdelingsbestuur René Zwarteveen, voorzitter Jan Oudenampsen, vanuit het veiligheidsteam Niels Kon, bijzonder bestuurslid Rick de Groot, penningmeester Bert Stuiver, namens de afdeling sport (DBCC) Rob den Boer, secretaris Jacqueline Zwarteveen, ambtelijk secretaris

DTO

Ronald Termaat (directeur KNVvL): veiligheid en vertegenwoordiger richting overheid. René Zwarteveen: Hoofd Trainingen en Hoofd FB instructeurs (theorie en praktijk).

De DTO heeft intussen cursussen voor alle bedrijfsopleidingen gemaakt en uitgevoerd voor de ballonbedrijven. De concentratie ligt in 2020 op het maken en invoeren van alle syllabi met betrekking tot de trainingen voor piloten en instructeurs. Het betreft hier initiële trainingen en herhalingstrainingen. Alle programma’s en presentaties zijn afgerond en door ILT bekeken en goed bevonden. In 2020 vonden ondanks Corona toch nog veel trainingen plaats, omdat deze deels online zijn gegeven.

VMS-team

Het VMS-team (Veiligheid Management Systeem) draagt zorg voor de benodigde veiligheidsaspecten, regelt dat wat nodig is tussen de ballonvaarders en landeigenaren, geeft invulling aan convenant met overheid en verzekeringen, behandeld voorvallen, is het aanspreekpunt naar de overheid voor het melden van voorvallen, organiseert mede flight safety seminars. Dit team heeft twee veiligheidsmanagers. Het VMSteam bestaat uit Jan Oudenampsen, Leon Leemans, Willem Hijink, Sebe Kruijer.

Algemeen

Einde 2019 en begin 2020 heeft in het teken gestaan van de overgang van nationale naar internationale wet- en regelgeving met betrekking tot brevetten en certificaten. EASA maakt de regelgeving voor de Europese Unie en bekrachtigd deze. Daar hebben we als sector nu mee te maken en dat geeft de benodigde werkzaamheden met betrekking tot trainingen en het omzetten van alle brevetten. We hebben de tijd tot 8 april 2021 om dit te voltooien. Daarmee zijn de bedrijven (8 april 2019) en de piloten/ brevetten (8 april 2020) over op Europese wet- en regelgeving. Dat overgang is even werk, daarna hebben we enkel voordeel.

Vanaf maart 2020 heeft alles in het teken gestaan van de coronapandemie. Door deze situatie is de ballonvaart in de maanden maart, april en mei stil komen te staan. Door stevig overleg met de overheid op inhoud en regelgeving heeft de ballonvaart per juni het seizoen kunnen starten om vervolgens in de tweede helft van het jaar weer stil te staan. Veel bedrijven hebben niet of nauwelijks een seizoen kunnen varen en daardoor veel schade geleden. Ook de overheidsondersteuning was niet beschikbaar, omdat de regels niet aansloten op de sector ballonvaren. We hebben ruim minder dan de helft van de 70.000 passagiers kunnen varen en dat is natuurlijk jammer. Dankzij de inzet van het coronacrisisteam en de verschillende overlegstructuren met de overheid hebben we gelukkig toch kunnen realiseren dat er nog een deel van het seizoen commercieel is gevaren.

Activiteiten 2020

Nagenoeg alle evenementen zijn afgelast. • Vernieuwde OM uitgebracht (Operationeel Vaarthandboek). • Indienen van de vereiste verklaringen per commercieel bedrijf bij ILT/ overheid afgerond. • Overgang van Nationale naar Internationale wet- en regelgeving (BFCL) voor alle piloten in de sector ballonvaren. • DTO is verder gegroeid en zal in 2021 het stadium van opzetten achter zich laten. • De luchtballon met het KNVvL logo heeft inmiddels veel les- en checkvaarten kunnen maken. • Veel energie en inzet is gegaan naar het coronateam om de maatregelen vereist voor de sector in te voeren. • Veel energie en inzet is gegaan naar overleg met DGLM,

Ministerie en ILT om maar te zorgen dat de sector kan varen.

Communicatie

De communicatie bestond voornamelijk uit overleg rondom corona. Er is zelfs een gesprek tussen Karel Abbenes en Monique Hoogeslag van de afdeling met minister Grapperhaus geweest om onze situatie duidelijk en helder te maken. Er is veel met de pers gecommuniceerd in de periode dat er niet kon en mocht worden gevaren. Er zijn veel krantenartikelen geweest met de kop BALLONVAART AAN DE GROND.

Samenvattend

We kunnen terugkijken op een jaar met als hoogtepunten: • Overgang nieuwe wet- en regelgeving • Een grotendeels verloren seizoen voor de ballonvaart en haar passagiers • Geen activiteiten in onze afdeling sport • Geen evenementen • Redelijk veel trainingen en checks vanuit de DTO • Uitstekende inzet van onze leden in de coronacrisis • Een prima bestuur

We gaan ervan uit dat 2021 voor ons een beter jaar zal worden.

Veiligheid

Meldingen en afdeling Ballonvaren Het melden van voorvallen is in 2017 binnen de afdeling Ballonvaren geïmplementeerd. Het VMS-team had al een Veiligheidshandboek gemaakt waarin het melden van voorvallen is opgenomen. In 2020 is het Veiligheidshandboek opgenomen in de Operations Manual. Aan de leden is gevraagd om alles te melden wat niet de bedoeling was. Voorvallen worden gemeld bij de VM van de afdeling en worden besproken binnen het VMS-team. Aan de hand van de voorvallen wordt bekeken hoe we de vaartveiligheid kunnen verhogen, bijvoorbeeld door middel van bepaalde thema’s voor een Flight Safety Seminar, of door artikelen in Ballonstof. In 2020 organiseerden we samen met het KNMI een seminar over meteo. Vanwege Corona is dit niet doorgegaan en staat het voor 2021 op het programma. In Ballonstof heeft in 2020 een artikel gestaan over het onwel worden van passagiers bij een ballonvaart. Daarnaast kunnen leden een beroep doen op het VMS-team om op basis van meldingen de vaartveiligheid binnen het bedrijf te verhogen. Hier wordt helaas nog weinig gebruik van gemaakt. De meldingen worden geanonimiseerd en op die wijze doorgemeld naar het ABL. Als afdeling nemen we deel aan het overleg met ABL (ABL+) en het Casusoverleg (overleg met ABL, GA-sectoren en OM). Het aantal meldingen was in 2020 (15) minder dan in 2019 (19). Vanwege corona is in 2020 minder gevaren dan voorgaande jaren. In totaal is ongeveer 60% gevaren van het aantal van voorgaande jaren. Toch zijn er nog circa 2500 vaarten gemaakt. Het aantal gevaren passagiers zal een stuk lager zijn geweest dan voorgaande jaren vanwege de beperkende maatregelen. Wedstrijdvaarten hebben amper tot niet plaatsgevonden. Een relatief groot deel van de 60% betreft vaarten met kleinere ballonnen.

Opvallend is dat een relatief groot aantal meldingen betrekking hebben op landingen op de openbare weg of binnen de bebouwde kom. 10 september 2020 was zo’n dag waarop, vanwege wegvallende wind, dergelijke landingen zijn voorgekomen.

Meldingsbereidheid De afgelopen jaren is binnen de afdeling veel aandacht besteed aan het verplicht en anoniem melden en de wijze waarop dit gedaan kan worden. Voor het VMS-team is en blijft dit een voortdurend punt van aandacht. We zijn niet ontevreden over de meldingsbereidheid, we hebben het idee dat deze toeneemt, maar het kan altijd beter. Hoe meer meldingen, hoe meer we kunnen leren. Uit de gemelde voorvallen kunnen we al heel veel leren; zeker als we dit door de jaren heen bekijken. We merken dat de meldingsbereidheid geprikkeld wordt doordat voorvallen sneller op social media verschijnen. We hopen dat deze categorie melders ervaren dat melden van voorvallen niet iets negatiefs of bedreigends is. Op deze manier kan de Just Culture dus verder verhoogd worden. Ook merken we dat op seminars waarbij voorvallen ter sprake komen de bereidheid om te delen groot is. Het VMS-team neemt al deze signalen mee in de aanpak om te komen tot vergroten van de vaartveiligheid.

2021 Vooralsnog gaan we door op de ingeslagen weg, dat wil zeggen, overleg met en informatie naar leden, Flight Safety Seminar Meteo, artikelen in Ballonstof.