Dossiers

Luchtruimherziening 2023 Het Nederlandse luchtruim moet dringend verbeterd worden. Meer capaciteit, efficiëntie en duurzaamheid zijn de doelen, waarbij veiligheid een randvoorwaarde is. Wij hebben daartoe samen met AOPA en NACA een behoeftestelling ingediend. Ook zijn wij bij drie algemene ontwerpsessies aanwezig geweest en is er een aparte meeting met ons geweest. Daarnaast is het essentieel dat wij formeel gesprekspartner zijn bij het opstellen van dit soort ontwerpdocumenten, nu en in de toekomst. De ontwerp voorkeursbeslissing van de luchtruimherziening zou begin 2021 gepubliceerd worden voor een internet consultatieronde. Uiteraard zullen wij hierop reageren.

Lelystad In 2019 besloot minister Van Nieuwenhuizen dat luchthaven Lelystad uiterlijk november 2020 open zou gaan voor groot handelsverkeer. In de loop van het jaar werd echter duidelijk dat de praktische noodzaak door het sterk verminderde vliegverkeer door Corona steeds meer ontbrak. Omdat aan eerder gestelde randvoorwaarden niet voldaan kon worden, werd het politieke draagvlak voor de opening steeds kleiner. Uiteindelijk is de opening doorgeschoven tot na de verkiezingen van maart 2021 en staat deze nu gepland voor november 2021. Enkele politieke partijen hebben echter zelfs de opening an sich van hun programma verwijderd.

Wat er gaat gebeuren is nog onzeker, maar als de luchthaven geopend wordt zal het zeker impact hebben, ondanks de hogere vliegroutes die geïntegreerd zullen worden in Schiphol verkeer. De gevolgen voor parachutespringen op Teuge en zweefvliegen in de provincie blijven naar verwachting groot. Ook heeft het impact op GA-partijen die nu hun vestiging op de luchthaven hebben. Alle GA-partijen zullen samen moeten blijven vechten om hun bedreigde belangen te verdedigen.

IPO/ICL Onze contacten met provincies vinden plaats in het Interprovinciaal Overleg (IPO), specifiek in de Interprovinciale Contactgroep Luchthavens (ICL). Jaarlijks is er een ICL-vergadering waarbij de belangen van de KNVvL worden behartigd. Denk hierbij aan zaken als de vrijstellingsregeling paramotortrikes, TUG’s, buffers rond natuurgebieden, RBML, etc.

GA-Platform overleg

De KNVvL neemt deel aan het GA-Platform dat vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wordt belegd. Het Platform vergadert op reguliere basis, samen met de GApartners AOPA, NACA en NVL. Ook CLSK, ILT en ICL nemen deel. De contactpersoon van het ministerie hiervoor is Arjan Vermeij. Er wordt gewerkt met een jaarwerkplan met een looptijd van twee jaar, nu 2020-2021. In dit plan worden op voordracht van de KNVvL en de GA-partners onderwerpen en knelpunten verwoord. Het overleg en het plan gaan puur om operationele en regeltechnische zaken. Het jaarwerkplan 20202021 bevat onderwerpen over veiligheid, paramotortrikes, MLA’s, parachutespringlocaties, de uitfasering van GA van Lelystad, laagvlieggebieden, RMBL evaluatie en elektrisch vliegen.

LVC-Strategisch Forum

De KNVvL zit namens de GA-partners in het LVC-SF, waarbij de luchtsporten-evenementenlijst het hoofditem is. Doel van deze lijst is om de belangrijkste luchtsportevents via dit platform te communiceren en zoveel mogelijk te kunnen accommoderen.

In 2019 waren er problemen bij valschermspringevenementen op een locatie, die leidden toen tot interferentie en beperkingen bij een andere springlocatie. Uiteraard was dit niet de bedoeling. De kwestie is aan de orde gesteld bij het ministerie van IenW en LVNL waarna tot een werkbare oplossing voor 2020 is gekomen. Een verdere verbetering staat gepland voor 2021.

Paramotor De door de KNVvL gewenste vrijstellingsregeling voor paramotortrikes is nog steeds niet gerealiseerd. In april 2020 is Adecs Airinfra een evaluatie hiervan in de RBML gestart die heeft geleid tot goedkeuring van de vrijstelling. De ambtelijke en wettelijke molens draaien echter zeer langzaam. Zoals het er nu uitziet zal het medio 2021 geformaliseerd worden. De inzet van Frank Moorman was hierbij onmisbaar.

Helaas is de op 1 oktober 2020 ingevoerde Regeling Nationale Veiligheidsvoorschriften luchtvaartuigen (Normenkader Luchtwaardigheid) een probleem geworden voor de sector. Een buitenlandse inschrijving voor Annex 1 luchtvaartuigen die permanent in Nederland staan wordt niet meer geaccepteerd, wat voor tweederde van de paramotorvloot het geval is. Er wordt onderzocht of het desbetreffende artikel geschorst kan worden. Veiligheidstechnisch is er immers geen verschil.

Drones Op 31 december is er nieuwe EASA-regelgeving voor drones ingegaan. Formeel heten drones Remotely Piloted Aircraft (RPA). Er is nu geen wettelijk verschil meer tussen recreatief en beroepsmatig RPA vliegen. Elke gebruiker moet dezelfde regels volgen die gebaseerd zijn op het risico van de vlucht en de RPA zelf. De meeste recreatieve dronevliegers en ROC-Light piloten zullen terechtkomen in de Open Category. Deze categorie is onderverdeeld in drie subcategorieën: A1, A2 en A3, gebaseerd op de hoogte van de risico’s - ten aanzien van mensen op de grond - en gewicht van de drones die erbij komen kijken. Als je buiten de beperkingen van de Open Category wilt vliegen, kom je direct in de Specific Category terecht. In de Open Category vallen alle dronevluchten met drones onder de 25 kg, waarmee in het zicht van de piloot wordt gevlogen, niet in buurt van mensen en niet in gecontroleerd luchtruim. Afhankelijk van de klasse waar de drone in valt worden er eisen gesteld aan bijvoorbeeld geluidsproductie, maximale vlieghoogte en navigatieverlichting. In de toekomst kunnen nieuwe drones voorzien worden van CE-markering: C0 t/m C4, met een overgangsperiode van twee jaar. Daarnaast worden er eisen gesteld aan drones tussen 250 gram en 25 kg (Drone ID voor C0 t/m C3), met uitzondering van RPA’s in C4.

Een RPA-vlieger zal ook verplicht een examen moet afleggen, dit kan bij een van de acht erkende scholen.

Aeronautical Information Publication, AIP De KNVvL verifieert aanvragen van aangesloten clubs voor het opnemen of wijzigen van velden in de AIP. Indien volledig en correct stuurt de afdeling Operations de aanvraag door aan de afdeling Aeronautical Information Services (AIS) bij LVNL. Ter verduidelijking en ten behoeve van het vastleggen van de procedure en de verantwoordelijkheden is in 2017 een protocol opgesteld. In dit protocol ligt de procedure en de verantwoordelijkheden van beide partijen vast.

Laagvlieggebieden In Nederland zijn een aantal aangewezen laagvlieggebieden. Deze zijn essentieel voor het trainen van noodprocedures met luchtvaartuigen. Een van de gebieden is door de plaatsing van windmolens praktisch onbruikbaar geworden. Alternatieven worden door het ministerie onderzocht, waarbij het probleem is dat provincies niet op dit soort gebieden zitten te wachten, omdat ze de eventuele hinder hiervan willen vermijden. Het kan echter niet zo zijn dat er nergens in Nederland meer geoefend kan worden. De zoektocht naar alternatieven is verwoord in het programma Integrale Aanpak Lagere Luchtruim, IALL.

Windmolens Ze zijn er en gaan niet meer weg. Sterker nog, er komen er steeds meer en ze worden ook steeds hoger, nu al met een tiphoogte van 270 meter. De ruimte tot aan de ondergrens van 1500 voet (in veel TMA’s van toepassing) wordt wel erg krap. Aangezien plaatsing in het hele land plaatsvindt vanuit de provincies en het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie (RES), waartegen nauwelijks bezwaarmogelijkheden bestaan, wordt dit een fact of life. Een groot probleem is dat bij het kiezen van locaties het luchtruimaspect niet wordt meegewogen, uitgezonderd bij plaatsing dicht bij een vliegveld.

KNVvL Juridische Commissie

De Juridische Commissie bestaat uit KNVvL-leden met juridische kennis die leden, clubs en afdelingen bijstaan die zich benadeeld voelen door (rechts)handelingen van derden (bijvoorbeeld de overheid). Zij helpen met name op het gebied van het luchtruim, milieuzaken, vergunningen (bestuursrecht) en overtredingen. Zo worden leden op een professionele manier ondersteund. Voorzitter van de commissie is Dick van het Kaar, oud-Hoofdbestuurslid.

In 2020 bracht de commissie maar liefst tien adviezen uit, die zeer verschillend van karakter waren: 1. Advisering casus remkleppen incident. OVV onderzoek.

Fabrikant / verzekering (11 december 2019). 2. Advisering definitie zeilvliegtuig en onkostenvergoeding duovlucht (4 maart). 3. Advisering over de vraag of beide (gescheiden) ouders belast zijn volgens het ouderschapsplan met het gezag over het minderjarige kind bij een sportkeuze, in casu zweefvliegen (19 maart). 4. Advisering al of niet bestaan van een grijs gebied gemotoriseerd zeilvliegen (Delta-met) (6 mei). 5. Advisering over de rechtmatigheid van handelen door de Nederlandse overheid met betrekking tot COVID-19maatregelen, ondanks een zorgvuldig opgesteld protocol over aangepast ballonvaren met passagiers, alsmede het negeren door diezelfde overheid van het verzoek afkomstig van de professionele ballonvaarders voor een financiële tegemoetkoming vanwege de COVID-19-pandemie (11 juli). 6. Advisering aantasting inkomstenbron. Last onder dwangsom/handhaving ILT op vier open dagen waarbinnen uitsluitend introductie-vluchten gemaakt mogen worden met niet-leden (ILT vereist een marginale activiteit, hetgeen een ernstige bedreiging voor de gehele luchtsport in de volle breedte vormt) (10 augustus). 7. Advisering beroep op de Regeling Nadeelcompensatie vanwege verregaande restricties voor de paraclub opererend vanaf vliegveld Hilversum door verlaging van de ondergrens van de TMA Schiphol. Maatschappelijk risico bij overheidsbesluiten (8 oktober). 8. Advisering boete luchtruimschending (luchtruimklasse C) van een lid Afdeling Zweefvliegen met een Schleicher Ka-6 bij Grefrath, Duitsland (12 oktober). 9. Advisering vraag omtrent de juridische status convenant tussen Royal Netherlands Aerospace Center NLR (stichting) en ZCNOP met betrekking tot de Luchthavenregeling

Marknesse (baangebruik) (21 oktober). 10. Advisering in verband met bestaand gebruik in Natura 2000 gebied. Wet natuurbescherming en Provinciaal inpassingsplan (Overijssel) (17 november).

Veiligheid

Veiligheid Het vliegseizoen is in 2020 laat op gang gekomen. Een winter met veel slecht weer en vervolgens de COVID-19-lockdown in het voorjaar hield veel GA-vliegers en luchtsporters aan de grond. Het gevolg was dat de currency van veel vliegers in het geding zou kunnen komen. Er zijn verschillende initiatieven genomen om dit punt onder de aandacht te brengen bij de vliegers en er zijn suggesties gedaan hoe je hier mee om kunt gaan.

Airspace Infringements Vanuit de KNVvL nemen we deel aan de werkgroep Airspace Infringements die onder leiding staat van LVNL en DGLM. Het aantal infringements in gecontroleerd luchtruim laat een bemoedigende stabilisering zien, maar een duidelijke daling blijft uit. Dat moet beter. Als sector geloven we absoluut in de gestarte initiatieven en is communicatie over dit onderwerp cruciaal. Maar uiteindelijk is het natuurlijk de vlieger zelf die het verschil maakt. We roepen je op om gebruik te maken van de tools die je als vlieger in handen hebt gekregen om luchtruimschendingen te voorkomen. Maak gebruik van FIS (Flight Information Service) of, als je dat echt niet wilt, pas in de Amsterdam en Rotterdam area de Listening Squawk toe.

Een zorg is het aantal meldingen over GA-verkeer dat actieve gebieden doorkruist waar gelierd wordt met zweefvliegtuigen, paragliders en delta’s. Dat geldt ook van het doorkruisen van actieve dropzones waar parachute wordt gesprongen. Een deel van deze meldingen is te verklaren door de beschikbaarheid