Lift 01 - Maart 2016

Page 1

Magazine voor delta- en schermvliegen

LIFT

01 Maart 2016


LIFT /lıft/ Raise to a higher position or level; move upwards.

Nieuw! Voor jullie ligt het blad ‘Lift’. Wellicht was het een verrassing toen jullie dit blad op de deurmat zagen liggen. ‘Huh, Een

Lift is het officiële orgaan van de Afdelingen Schermvliegen en Deltavliegen van de KNVvL. Lift is gratis voor KNVvL-leden die zijn aangesloten bij een van deze afdelingen en online te lezen op issuu.com. Hoofdredacteur Bastienne Wentzel Redactie-adres Eikenlaan 11, 3749 AE Lage Vuursche riser.schermvliegen@knvvl.nl. Redactie Peter Blokker, Karlien Engelen, Bastienne Wentzel, Maaike Zijderveld, Wouter Stigter, Gijs Wanders, Frits van Dijk. Ontwerp Charles Pellens, Leonard Bik Vormgeving & DTP Leonard Bik, Anneke van Beek, Jos Claassen, Bastienne Wentzel. Medewerkers Tamara Blokker-Hondsmerk, Heleen van den Bos. Druk Drukkerij Hub Tonnaer bv. Advertenties Alle informatie, opgave en aflevering mail naar communicatie.schermvliegen@knvvl.nl Digitale foto’s en tekst Kunnen worden aangeleverd via: riser.schermvliegen@knvvl.nl of per cd-rom. De redactie is niet aansprakelijk voor schade, ontstaan door eventuele fouten in de berichtgeving. De redactie, noch het bestuur van de Afdelingen Schermvliegen en Deltavliegen zijn verantwoordelijk voor de inhoud van door derden ingezonden stukken.

nieuw blad van de KNVvL? Waar is mijn vertrouwde blad gebleven?’ Graag leggen we uit hoe het zo gekomen is. De afdelingen Schermvliegen en Deltavliegen verkennen al een tijdje de mogelijkheden voor meer samenwerking. Dit gezamenlijke blad is een van de nieuwste loten aan de stam. Met Lift kunnen schermvliegers en deltavliegers vanaf vandaag samen genieten van de avonturen die je met beide sporten kunt beleven. Lift willen we natuurlijk allemaal om lekker lang te kunnen vliegen! Uiteraard zijn er ook verschillen tussen deltavliegen en schermvliegen. Deltavliegers komen idioot hard aan op de landing en zo’n scherm kan gewoon inklappen tijdens het vliegen! De overeenkomsten zijn volgens ons echter veel groter. We komen elkaar tegen op vele startplekken, in de lucht uiteraard en op de landing. We hebben beide hetzelfde belang als het gaat om ruimte voor onze sport. In Nederland en daarbuiten. Eigenlijk is het vreemd dat onze sporten binnen de KNVvL niet onder één vlag vallen. In vrijwel alle landen ter wereld behartigt één organisatie zowel de belangen van deltavliegers als die van schermvliegers. Dat is op Europees niveau ook zo geregeld in bijvoorbeeld de organisaties van EHPU en CIVL. We willen echter niet gaan graven naar hoe het ooit zo is gekomen. We willen ook niet vooruitlopen op een fusie van de twee afdelingen want die is nu namelijk niet concreet. Er speelt wel iets anders: we willen na het bouwen aan Lift op meer gebieden de samenwerking intensiveren en uitproberen: veiligheid (onder andere de ongevallenregistratie), theorievakken, instructeursopleidingen, brevetuitgifte etcetera. Het zijn activiteiten waar we grote overeenkomsten zien en efficiency kunnen behalen. We zien het blad Lift als een uitgelezen kans voor individuele leden om nader met elkaar kennis te maken en nog meer overeenkomsten te ontdekken. We hopen uiteraard dat Lift voorziet in de behoefte van beide groepen vliegers. Met mooie verhalen, foto’s en andere informatie voor onze piloten. In het begin is het voor iedereen natuurlijk even wennen. Voor onszelf is dat niet anders. Wellicht kunnen er dingen anders of beter in het nieuwe blad. Laat het ons of de redactie vooral weten als je vragen, opmerkingen of suggesties hebt! Tot slot willen we alle redactieleden enorm bedanken voor hun grote inzet om dit nummer tot stand te brengen en in het bijzonder Leonard Bik voor zijn ontwerp van de nieuwe voorkant. Wij geloven dat het bundelen van krachten leidt tot nog meer inzet en passie voor onze sport en hopen op veel bijdragen van onze leden. We wensen je veel leesplezier en veilige vluchten dit voorjaar! John Joosten, voorzitter afdeling Schermvliegen (voorzitter.schermvliegen@knvvl.nl) Jeroen Roos, voorzitter afdeling Deltavliegen (voorzitter.deltavliegen@knvvl.nl)

Het vouwkonijn is vanaf het volgende nummer van Lift weer op deze plek te vinden.

2


inditnummer

LIFT Coverfoto: Dirk Soboll Nieuw Zeeland: Lord of the Wings

4

Samen vliegen: paragliders en delta’s

8

Human factor: Concentratie

12

Action XColombia

16

Vliegpsychologie: Ik ben een schijterd

22

Recensie: Thermix

27

Nieuws van de Stubai Cup 2016

28

Uit het logboek van: Gijs Wanders

33

Recensie: PAnoRAma

35

Bergstekken deel 9 - Granada en Marokko

36

KNVvL informatie

39

Achterpagina: Column Heleen van den Bos

40

Stubai Cup 2016, de start op de Elfer. Foto: Peter Blokker.

3


Vliegen aan het einde van de wereld

Reizen

Midden in de Nederlandse winter zochten wij de zomerthermiek en seabreeze op. We gingen naar een plek waar bijna alles andersom is, links gereden wordt, de thermiek ’s middags langs noordhellingen omhoog komt en de Homo Sapiens beter vliegt dan de nationale trots: de vleugellamme Kiwi. Tekst en foto’s: Peter Blokker en Tamara Blokker

Het ‘onbekende’ land aan de andere kant van de wereld. Nieuw-Zeeland is een land van uitersten en heeft een schitterend en gevarieerd landschap: witte verlaten stranden, diepe fjorden, ongerepte regenwouden, prachtige flora en fauna,

het zuidereiland. Omdat alleen professor Tolkien een reisverslag had kunnen schrijven waarin onze reiservaringen tot hun recht komen, vertel ik ons verhaal met foto’s. Ook een beschrijving van alle vliegmogelijkheden zal een boekwerk op zich zijn.

geisers en vulkanen. Zo divers als het landschap is, zijn ook de vliegmogelijkheden op de twee eilanden. Van soaren boven het gloeiend hete zwarte lavastrand van de westkust op het noordereiland, tot droomvluchten bij prachtige bergmeren midden op

Het aantal officiële startplekken is best overzichtelijk, maar ik zou de rest van mijn leven kunnen besteden aan het pionieren en bevliegen van nog maagdelijke startplekken. En eerlijk gezegd zou ik niets liever doen!

Muriwai - spelen op het zandduin met de UFO singleskin

4


Vliegen in Nieuw Zeeland Nieuw Zeeland heeft voor alle piloten wat te bieden, of je nu met je paraglider of deltavleugel komt. Van soaren boven lavazand tot vlakland-thermieken en bergvliegen boven gletsjers, Nieuw Zeeland heeft het allemaal. Voor de voorbereiding van je reis is het handig om met de volgende zaken rekening te houden: • Paragliden en deltavliegen is in Nieuw Zeeland gereguleerd door de Civil Aviation Authority. Dit houdt in dat alle piloten lid moeten zijn van de NZHGPA en een geldig brevet moeten hebben. Op de website www. NZHGPA.org.nz is een speciaal lidmaatschap voor gastpiloten verkrijgbaar met een geldigheidsduur van vier maanden. Hiermee krijg je ook korting op transportkosten en gebruik van het landingsveld bij vliegstekken als Wanaka en Coronet Peak (Queenstown).

• Op de weg is het even wennen, maar in de lucht is het weer vertrouwd: rechts blijven, naar rechts uitwijken, en rechts heeft voorrang. • De website www.paraglidingnewzealand.com is een overzichtelijke informatiebron met duidelijke kaarten en omschrijvingen van de populairste vlieggebieden. Bovendien staat bij iedere vliegstek aangegeven hoe je in contact komt met locals voor “onmisbare” informatie over het vlieggebied. • In veel vlieggebieden gelden luchtruim restricties. Er zijn nogal wat kleine vliegveldjes en het luchtruim moet worden gedeeld met skydivers, commerciële helikoptervluchten, Ultralights en vliegtuigen van divers formaat… niets om dicht bij in de buurt te komen. • Een nadrukkelijk verzoek van de locals: houd je aan de regels om de vlieggebieden open te houden!

Mangawhai heads - soaren voor fijnproevers

Kariotahi - soaren boven zwart lavazand, groene hellingen en goudgele rotswanden

5


Oceans Beach - tandemvliegen langs een droomduin

Noordereiland Het noordereiland kent over het algemeen zonnigere en warmere zomers dan het zuidereiland. Vliegen kan uitstekend op verschillende soarstekken langs de oost- en westkust. De meteowind is overwegend westelijk, zodat bijna dagelijks gevlogen kan worden boven de zwarte lavastranden van de steile westkust. Aan de oostkust komt in de lente en zomer ’s middags de seabreeze op gang en kan gevlogen worden aan de prachtige zandstranden. Ook in het binnenland zijn vliegstekken te vinden, maar dit is logistiek gecompliceerder vanwege private grond, gesloten hekken en complexe systemen.

Muriwai - prachtige soarbaai

biedt een geweldig mooie startplek. Het is een stukje rijden om hier te komen, maar een juweel van een vlieggebied.

Informatie van locals is vooral voor de binnenlandse vlieggebieden onmisbaar, en volgens de lokale vliegclub is vliegen daar soms zelfs strafbaar.

3. Muriwai Een bijzondere baai, grillig gevormd en beroemd vanwege de enorme kolonie Jan van Genten die hier broedt. Dit is een kwetsbare plek met heilig Maori land. Een vriendelijke groep locals wijst je hier graag de weg.

Vliegtips noordereiland 1. Mangawhai Heads Een prachtig stuk duin ten noorden van Auckland, halverwege de route naar de Bay of Islands. Het duin doet denken aan Zoutelande, met een prachtig wad en natuurlijke binnenzee. Een heerlijke plek om je reis je beginnen! 2. Bay of Islands Deze eilandengroep voor de noordwestkust is het best te bewonderen vanuit de lucht. Alleen het eiland Russell

Bay of Islands - startplek op het eiland Russell

6

4. Kariotahi Een enorm uitgestrekt duin dat de naam kustgebergte verdient. Soaren in combinatie met bergvliegen mogelijk! 5. Mount Maunganui Dit vulka-

nische schiereiland heeft mijn hart gestolen, hier wil je gewoon niet meer weg‌ vliegbaar met verschillende windrichtingen, en na de landing ligt er een prachtig zandstrand te wachten voor een verfrissende duik. 6. Te Mata Peak en Oceans Beach Een geweldige bergwand en een relaxte soarstek, op een steenworp afstand van elkaar. 7. Bay of Plenty Niet voor niets heeft onze landgenoot Michel Verhagen (www.kiwi-air.co.nz) zijn vliegschool hier gevestigd. Breng hem een bezoek tijdens je reis door Nieuw Zeeland.


Tandemvlucht in Wanaka

Zuidereiland Op het zuidereiland waren temperatuurverschillen van twintig graden tussen twee dagen (op dezelfde plek) geen uitzondering en lijkt het klimaat op de Nederlandse zomer. Op het zuidereiland bevinden zich misschien wel de mooiste vlieggebieden ter wereld. Van de Marlborough Sounds – het fjordenlandschap bij Nelson – tot de betoverend mooie bergmeren van Wanaka.

Queenstown - startplaats Coronet Peak take-off at cloudbase

Zowel soarders als bergvliegers komen hier aan hun trekken. Vliegtips zuidereiland 8. Nelson, Barnicoat Hill Het bijzondere klimaat in Nelson zorgt ’s middags en ’s avonds voor betrouwbare, rustige thermiek. Het uitzicht over de bergen en fjorden is onbeschrijfelijk mooi. 9. Wanaka, Treble Cone Spectaculaire uitzichten over prach-

tige bergmeren en uitdagende vluchten door het gebergte aan de rand van Mount Aspiring nationaal park. Minder commercieel dan het nabijgelegen Queenstown.

strikte procedures vanwege de luchtruimindeling. Iets verderop, in het bijzonder fraai gelegen skigebied Coronet Peak, is het vliegen veel minder gecompliceerd.

10. Queenstown Commerciële tandems worden gevlogen vanaf de Skyline Gondola “huisberg” in Queenstown. Om hier als gastpiloot te mogen vliegen is een site-briefing verplicht en gelden

11. Christchurch De imposante kraterrand aan de zuidkant van Christchurch biedt soarmogelijkheden in alle windrichtingen behalve het westen.

Treble Cone startplaats in vliegparadijs Wanaka

7


Samen vliegen

Paragliders en Tekst en foto’s: Dirk Soboll Vertaling: Wouter Stigter

Er worden regelmatig voorvallen gerapporteerd van drukke vliegstekken waar delta’s en paragliders door elkaar heen vliegen. Op zulke stekken is gedisciplineerd en conservatief vliegen noodzakelijk. Goed opletten en een paar eenvoudige regels in acht nemen zijn essentieel als paragliders en delta’s samen in de lucht hangen. 8


Delta’s

Vliegtechniek

Delta versus paraglider; ik bespeur zelden enige animositeit op een startplek. Eerder het tegendeel. Iedereen helpt elkaar: deltapiloten worden geholpen bij het inhangen en paragliders worden omhoog gehouden voor een gemakkelijkere start. In de lucht verandert dit nog al eens in een strijd om de eerste thermiekbel. Waarom is dat eigenlijk? Willen we de ander geen ruimte geven in de lucht of weten we te weinig van de specifieke vliegeigenschappen van het andere luchtvaartuig? Dit artikel wil die verschillen uitleggen, zodat piloten ze begrijpen tijdens het vliegen, beter kunnen voorspellen wat er gaat gebeuren en daardoor veiliger samen kunnen vliegen. Start Veel populaire startlocaties hebben gescheiden plekken voor paragliders en delta’s. Paragliders hebben ruimte nodig om het scherm uit te leggen voor hun start, zelfs als ze vooraf elders hun lijnen al gecontroleerd hebben. Delta’s bouwen hun vleugel op, haken zichzelf in en vliegen weg met weinig vertraging. Op locaties zonder gescheiden startplekken kan met een goede onderlinge communicatie ook zonder veel vertraging door elkaar heen worden gestart. Echte verschillen zitten hem in de starttechniek zelf. Terwijl een paraglider kan besluiten zijn start af te breken als het scherm niet goed opkomt, moet een deltapiloot doorzetten zodra hij zijn eerste stap heeft gezet. Afbreken is geen optie. Daarom moeten paragliderpiloten hun deltacollega’s de tijd en ruimte geven om fouten te vermijden vóór die hun point of no return bereiken. Naast elkaar tegelijk starten leidt enorm af en is daarom erg gevaarlijk! De benodigde startsnelheid van een delta is veel hoger dan van een paraglider, terwijl de wendbaarheid tijdens de start juist veel minder is. Delta’s hebben een relatief grote open ruimte nodig om te starten, zonder obstakels. Paragliderpiloten die dicht langs de helling vliegen bij de start onderschatten vaak hoeveel ruimte een delta nodig heeft om te versnellen en een stabiele vlucht te bereiken na de start.

13

9

Thermieken Iedereen kan zien dat delta’s sneller vliegen dan paragliders. Het is daarom niet moeilijk om daar onder normale omstandigheden rekening mee te houden. Maar dat wordt lastiger bij het thermieken of als het turbulent is. Voor een stabielere vlucht en een beter stuurgedrag vliegen delta’s onder turbulente omstandigheden sneller dan normaal. Dit zorgt weliswaar voor een grotere daalsnelheid, maar daar staat een grotere veiligheid tegenover. Paragliderpiloten doen het tegenovergestelde: door meer of minder te remmen (actief vliegen) regelen ze de invalshoek van het scherm. De snelheidsverschillen tussen delta’s en paragliders nemen dus toe naar mate het turbulenter is. Daarbij is de reactietijd van het scherm van een paraglider min of meer constant, ongeacht zijn vliegsnelheid. In enkele seconden en over een kleine afgelegde afstand, kan een paraglider significant van koers veranderen. Bij een delta is dit anders. Hoe hoger zijn snelheid, hoe groter de afgelegde afstand voordat een koerswijziging is voltooid. Abrupte koerswijzigingen van paragliders maken daardoor het leven van een deltapiloot erg lastig. Om botsingen te vermijden is het dus heel belangrijk om goed te kijken wat alle piloten doen in de ruimte om je heen en geen abrupte, onvoorspelbare bewegingen te maken. Samen vliegen in thermiekbellen is iets eenvoudiger zolang een paar regels in acht worden genomen. In de eerste plaats de draairichting; als je aansluit in een bel doe dat dan in dezelfde draairichting als de piloten die er al vliegen. Kijk naar de draaicirkel van de andere piloten en pas je vluchtpad daaraan aan. Verander niet plotseling van koers of draaisnelheid. Blijf kijken naar de andere piloten. Bedenk daarbij dat deltapiloten een beperkt blikveld hebben vanwege hun liggende positie. Paragliderpiloten die constant omhoog kijken naar hun scherm, bang voor inklappers, moeten beseffen dat dit deltapiloten nerveus maakt: ziet die paraglider mij wel? In geval van twijfel: even roepen naar de ander! Een deltapiloot kan niet naar boven kijken en niet naar achteren, terwijl een paragliderpi-


Delta’s hebben veel ruimte nodig voor hun final. Met name koerscorrecties dicht bij de grond zijn erg gevaarlijk. Paragliderpiloten moeten geen grondoefeningen doen op het landingsterrein als er ook delta’s aan het vliegen zijn .

loot moeite heeft met naar achteren kijken en naar beneden. Een delta die onder en achter een paraglider vliegt, zit daardoor in de dode hoek van beide piloten: ze kunnen elkaar niet zien. Vanwege hun verschillende snelheden kunnen hun vliegpaden elkaar kruisen, met de kans op een botsing. Dit is extra gevaarlijk tijdens het aanvliegen voor de landing. Ook tijdens het soaren moeten de regels om botsingen te vermijden in acht worden genomen. Er worden vaak verschillende inschattingen gemaakt door delta- en parapiloten omtrent de hoeveelheid ruimte die de ander nodig heeft. In het algemeen vliegen delta’s verder van de helling af dan paragliders, maar dat hangt ook af van het weer, de wind en het reliëf. Landen Landingen zijn na de start de tweede kritieke fase in een vlucht. Ook hier geldt dat er grote verschillen zijn tussen delta’s en paragliders, vooral vanwege hun verschillende vliegsnelheden.

10


Mazzel: dit had slecht kunnen aflopen als het enkele meters hoger was gebeurd. De botsing gebeurde omdat de paraglider onverwachts S-bochten vloog op zijn final en de delta hem niet kon ontwijken.

Tijdens het landen hebben delta’s maar een kleine foutmarge. Om de landing te halen moeten snelheid en hoogte nauwkeurig in de gaten worden gehouden. Een correct uitgevoerd landingscircuit helpt enorm om goed te landen. Kleine aanpassingen van de hoogte voor het indraaien op final zijn mogelijk als een tweebenig circuit wordt gevlogen. Tijdens de final stabiliseert de piloot zijn delta, opent zijn harnas, neemt een staande positie in en concentreert zich op het landingspunt. Dan is het een kwestie van de snelheid verminderen om uiteindelijk de stuurstang uit te duwen en te landen op twee benen. Een delta heeft veel ruimte no-

dig voor deze manoeuvres en er mogen geen belemmeringen zijn gedurende de landing. Koerswijzigingen dicht boven de grond zijn over het algemeen erg gevaarlijk; iets raken met een vleugeltip is desastreus en leidt meestal tot een crash met hoge snelheid en hele vervelende gevolgen. Paragliderpiloten die hoogte afbouwen met een S-circuit tijdens hun final zijn een serieus gevaar voor een naderende delta. Grondoefeningen tijdens het naderen van een delta zijn net zo gevaarlijk. Als delta’s en paragliders een landingsveld delen is het verstandig om verschillende landingscircuits af te spreken, zodat ze alleen

11

dezelfde final vliegen. Als dit niet mogelijk is vanwege het reliëf of obstakels, dan kunnen paragliders beter een krapper circuit vliegen en delta’s hun circuit daar omheen vliegen. Op deze manier kunnen de piloten elkaar goed zien en de delta’s krijgen de noodzakelijke ruimte om veilig te kunnen landen. Alle piloten moeten tijdens het landen goed kijken, gedisciplineerd vliegen en geen onvoorspelbare koerswijzigingen uitvoeren.

Dit artikel is geschreven op initiatief van de European Hanggliding and Paragliding Union en eerder gepubliceerd.


Vliegtechniek

Human factor: concentratie

Deze artikelenreeks gaat over de twaalf menselijke factoren die van invloed zijn op een goed verloop van een proces, bijvoorbeeld een vrije vlucht. Inzicht in de ‘human factors’ kan je bewustzijn aanscherpen. Het zijn factoren die we stuk voor stuk in eigen hand hebben of kunnen krijgen. Vanzelf gaat dat niet, het kost werk. Werk in de vorm van zelfreflectie en het wijzigen van gewoontes. In de komende afleveringen bespreken we daarom een aantal van deze factoren. Ze worden specifiek voor het vrijvliegen uitgediept. Het start in ieder geval met stilstaan bij de ‘human factors’ en jezelf daar eens op scoren. Deze artikelenreeks wil daar een handvat voor bieden. Eerdere delen verschenen in het blad ‘Delta’ .

Tekst: Koos de Keijzer en Daphne Schelkers Foto: Gijs Wanders vliegt geconcentreerd bij de Maasvlakte. Fotograaf: Bram Nootenboom

We kennen en hérkennen het allemaal. Op de snelweg de auto die niet goed op zijn baan blijft. Bij inhalen zien we iemand smsen of app-en. Ondanks dat we dit dagelijks zien gebeuren vermoed ik dat velen onder ons het zelf ook wel eens doen. Dus dat we ons bewust zijn van het risico wil niet zeggen dat we daar naar handelen. Of is het de gedachte: “Ik kan dat wel tijdens het auto­rijden”? In autorijden hebben we meer routine dan in vliegen, dus bij vliegen moeten we nog voorzichtiger zijn met afleiders. Een piloot staat klaar om te starten. Harnas en handschoenen aan, ingehaakt, radio en instrumenten gecheckt. Het is een mooi startmoment, de piloot voor hem start en is weg. Achter deze piloot neemt de onrust toe. Nog

even kijken of de GoPro aanstaat. Shit vergeten. Hij wilde het niet te vroeg doen, want de vorige keer stond de landing er niet op. Snel even het knopje vinden en indrukken. Op het moment dat hij de berg afrent denk hij: “Nu maar hopen dat de instelling van de camera niet veranderd is.” Hij laat neus van de vleugel verder opkomen dan normaal, de vleugel draagt niet en hij moet verder doorrennen om los te komen. Gelukkig blijft zijn vleugel recht en gaat het goed. Afleiders Welke afleiders kennen we in het vliegen? Camera’s, wie vliegt er niet mee? Instrumenten, radio’s die te hard of te zacht staan, een pratend vliegmaatje als je laag zit, een oncomfortabel harnas dat na een kwartier al pijn doet, de rits die niet dicht wil, het vizier

12

dat vies is en ons ergert omdat we het niet schoon hebben gemaakt. Andere afleiders zijn die helikopter in de verte (waar gaat hij heen?) die maakt dat we de piloot op onze koers pas laat bemerken. Eindelijk zijn je familie of vrienden komen kijken op de start. Na enig wachten op wind van voren worden ze ongeduldig en kletsen tegen je aan, terwijl jij probeert te bepalen of het een goed startmoment is. Zie je op tegen de landing en houden gedachten over die landing je bezig? Zo heeft iedereen zijn eigen afleiders. Het is haast niet te voorkomen, toch? En meestal, net als op de snelweg, merken we vanuit onze ooghoeken dat er iets is en corrigeren we op tijd. Wees je bewust van de aanwezige afleiders en maak keuzes, zodat ze je niet storen op


die momenten van de vlucht die je volle aandacht vereisen. Oplossing: vluchtvoorbereiding Voor veel van deze afleiders is een oplossing te vinden tijdens de vluchtvoorbereiding. Maak hiervoor afspraken met jezelf. Een camera kun je ook in vroeg stadium aanzetten en spreek met jezelf af dat je na een bepaald moment in de startvoorbereiding niets meer aan die camera wijzigt. Morgen is er weer een dag. Aan een oncomfortabel harnas moet je serieus iets doen, bij voorkeur ruim voordat je gaat vliegen. Zorg dat je bij de volumeknop van de radio kunt. Tegen familie kunnen we zeggen dat je je op start wilt concentreren en niet kunt praten. Op een mooie dag mis ik net de aansluiting bij een bel die mijn vliegmaatjes wel pakken. Ze zitten sky high en ik ploeter in een nul en verlies even later zelfs hoogte. Dan maar verderop proberen. De gedachte dringt zich op: “Zij vliegen beter dan ik, ik mis de bel altijd. Als ik de volgende bel niet pak sta ik aan de grond in de middle of nowhere.” De vario piept plotseling hard, maar als ik indraai is het weg. Een paar keer piept het nog maar ik kom lager en moet uiteindelijk landen.

de 12 human factors op een rij communicatie overmoed kennis

ziekte medicijnen stress

concentratie teamwork normen

alcohol vermoeidheid voeding

Wat is concentratie? Dit soort gedachtes leiden af en helpen in ieder geval niet om geconcentreerd te vliegen. We zijn uit concentratie. Concentratie is de vaardigheid om aandacht te richten en vast te zetten op de taak die je op dat moment te doen hebt. Concentratie is niet iets wat je actief kunt doen. Het is een passief verschijnsel en daarnaast kent het een aan- en uitstand. Je kunt je niet veel of maar een beetje concentreren. Concentratie is het gevolg van het richten van je aandacht in een hier-en-nu situatie waardoor uiteindelijk in het meest ultieme geval het fenomeen ‘flow’ kan ontstaan. Verlies van concentratie maakt dat je je dus niet meer op je taak richt, maar op andere

zaken zoals allerlei afleiders en dat heeft dan een negatief effect op de uitvoering van je taak. Aandacht, noodzakelijk om tot concentratie te komen, is iets wat je bewust doet. Je richt je aandacht en wilt je aandacht vasthouden; dit proces kost energie. Als je energie op is - omdat je bijvoorbeeld lang gevlogen hebt en je daardoor moe bent - dan zul je niet meer in staat zijn je aandacht te richten. De afleiders die we hierboven beschreven hebben kunnen we verdelen in twee catego­rie­ën. 1. Sportgebonden afleiders • meteo: o.a. lokale weersystemen en dagontwikkeling • navigatie en gebiedskennis • instrumentenkennis en gebruik (hoe voer ik ook al weer een keerpunt in?) • materiaal: de staat en kennis ervan • radiocommunicatie • vliegtechnisch: startprocedure, thermieken, gagglevliegen, steken • verzorging tijdens de vlucht: voeding, drank, sanitaire stop? Maar ook zaken als: • gedrag van anderen, zowel op de grond als in de lucht • wachten en hangen op de start of juist voordringerij in de startrij

Volg ons! Air Time Paragliding Sport

Paragliding Sport

More than just a school

Voor meer informatie

airtime.nl

13


• • •

• •

uitzakken of anderen zien uitzakken nadenken over meegaan/achterblijven hoe je tegenslag en succes verwerkt, bijvoorbeeld blijven piekeren over een zojuist gemaakte keuze (ik had die bel toch moeten uitmelken) of geconfronteerd worden met een vllieg­ongeluk lichamelijke ongemakken verleidingen zoals leuke feestjes tot diep in de nacht, of (teveel) Landebier.

5.

6.

2. Niet-sportgebonden afleiders Niet-sportgebonden afleiders zijn afleiders die dus niets met je sport te maken hebben, maar wel een rol spelen. Bijvoorbeeld zaken die spelen op het gebied van: thuisfront, relaties, familie, werk etcetera. Welke sportgebonden afleiders ken je zelf? Wat leidt je af, irriteert, frustreert je of houdt je bezig? Hoe ga je hiermee om? Nog meer oplossingen Er zijn allerlei oplossingen voor afleiders zoals: • negeren: geen aandacht aan besteden • relativeren: morgen is er weer een dag • regelen: zorg dat je voor je start je zaken op orde hebt bijvoorbeeld de retrieve. Afleiders waar jij zelf een rol bij speelt kan je in een routine opnemen. Dan voorkom je namelijk dat iets een afleider kan worden. • delegeren: verdeel taken met je vliegmaatjes • parkeren: spreek met jezelf af dat je er na de vlucht aandacht aan besteedt. Bedenk zelf welke afleiders je om kunt zetten in een routine. Let op: wanneer dingen té gemakkelijk gaan, verslapt de aandacht trouwens ook.

niet zoals je zou willen en je maakt je zorgen hoe deze vlucht afloopt en de consequenties ervan. Als … dan …, nog verder weg. (Als ik mijn takenlijst niet haal, haal ik dan mijn brevet nog wel dit jaar?) Wat doe ik hier? Waarom doe ik dit eigenlijk?

In iedere volgende cirkel raak je steeds verder uit het hier-en-nu. Wat is je strategie om terug te gaan naar cirkel 1?

Aandachtscirkels Om snel te zien waar je je aandacht op richt, of wat afleiding met je doet, kun je gebruik maken van de aandachtscirkels. Het gaat er bij sport of bij andere prestaties om dat je je aandacht richt op de taak die je op dat moment moet uitvoeren: starten, thermieken, vervolgroute bepalen, landen. Kortom: ben je bezig met starten dan ben je bezig met niets anders. Voor de beste prestatie moet je in cirkel 1 zitten. Afleiders zorgen ervoor dat je steeds verder uit het hier-en-nu (met volledige concentratie op je taak) komt. 1.

2. 3.

4.

In flow, volledige concentratie op het vliegen. Taak moet helder zijn en je moet het helemaal beheersen, snappen, toepassen. Hier valt ook zelfacceptatie onder. Afleiders die horen bij je taak (weer, materiaal, mede piloten). Het gaat nu zó, maar je had gewild dat het anders liep, omdat je vindt dat je het beter zou moeten kunnen (steek gemaakt lager uitgekomen). Winnen en verliezen: je presteert

Je weet nu welke afleiders er zijn en wat ze met concentratie doen. Als je herkent dat je uit cirkel 1 bent geraakt richt je aandacht dan weer op de taak die te verrichten hebt. Waar zit de bel, wat voel ik aan mijn vleugel, waar piept mijn vario, waar vliegen de anderen in deze bel? Naarmate je verder uit cirkel 1 weggaat nemen negatieve gedachten en zelfspraak toe. Shit, nu val ik weer uit de bel, straks zak ik uit. Wat ben ik toch een @#$#@!! Merk je dat je hier last van hebt, dan leidt dit je nog verder af en vermindert uiteindelijk de lol in het vliegen. Jezelf aanmoedigen en positief toespreken kan helpen. De juiste mentale instelling krijg je onder andere door gedachtecontrole en visualisatie. Denk bij gedachtecontrole aan het veranderen van irrationele gedachten. Je kunt dit oefenen door je mentale vaardigheden te trainen. Wil je meer weten over mentale vaardigheden, concentratie en flow, zie dan de volgende boeken en websites: • “Mindset” van Jackie Reardon & Hans Dekkers (www.themindset.nl). • “Mentale training in de sport” van Rico Schuijers.

HARNASSHOP P NL PARAGLIDING EQUIPMENT

14


Deltapiloten welkom

Ter kennismaking bieden wij de Deltapiloten 20% korting op alle Finsterwalder & Charly procucten. Voorbeeld: Swivel voor reserve parachutes € 57,80 Korting ook op: Reserves met DHV certificaat Blitz 140 kg € 368,- € 460,Blitz 160 kg € 384,- € 480,Blitz 220 kg € 762,- € 840,Laagste prijsgarantie! Is ergens (ook in het buitenland) een aantoonbare lagere prijs aangeboden, dan garanderen wij u ook die prijs.

Winkel en Webshop Winkel open op : Vrijdagavond en verder op afspraak Adres: Weesperstraat 118 U 1112 AC Diemen - Amsterdam Email: info@panchoamelia.nl

www.panchoamelia.nl

Volg ons! Air Time Paragliding Sport

When pilots achieve personal best performances, the main reason is of course the pilot does the right thing on the right day. It is equally important that the pilot and the wing used are in perfect harmony, so that the pilot is able to focus fully on the task at hand.

folded and stitched v-ribs to ensure a long life span

double 3D-shaping on top and bottom surface: one detail of its high-tech finish

adaptive profile when accelerating for more stability at half and full speed

Developed from the NEXUS (EN-C) the NYOS is a performance-oriented wing, which perfects the new feeling in flight: comfort, stability and manageability, combined with a lively handling and superior climbing in thermals.

mini ribs with internal seams

Let the NYOS take you to a whole new series of personal bests!

weight range (kg) EN/LTF

XS

S

M

L

XL

60-82

70-92

80-102

90-112

100-125

B

B

B

B

B

Voor meer informatie

15

airtime.nl

C-bridge: max. control & safety & glide for xc flying


Reizen

Action

XColombia!

Al jaren wilden we naar Colombia, voor onszelf, en ook als try-out voor Action Air Sports om hier in de toekomst mogelijk een vliegsafari te organiseren. De nadruk ligt niet alleen op veel vlieguren maken, maar ook op het verkennen van Colombia. Afgelopen winter kwam het er dan eindelijk van en hebben we met een kleine groep onder leiding van bekwame gidsen een tour van twee weken gedaan en daarbij veel verschillende vliegstekken gevlogen én veel van Colombia gezien. Wij zijn enthousiast! Tekst en foto’s: Ronald ten Berge en Angélique Lormans

16


Colombia ligt bij de evenaar en kent hierdoor geen winter en zomer, maar per jaar twee natte en twee droge seizoenen. Het weer wordt hierdoor minder gestuurd door drukgebieden en fronten. Er heerst overwegend een rustige wind met matige thermiek tot zo’n 3 m/s. De temperatuur in het droge seizoen is 25 tot 35 graden. Koffie en trots Colombianen zijn heel hartelijk en vriendelijk. Ze zijn trots op het land en noemen zichzelf het gelukkigste volk ter wereld. De Colombianen in de stad hebben vaak betere banen en een hogere levensstandaard dan de inwoners van de dorpen. Zij hebben meestal niet veel, maar zijn wel zuinig op wat ze wel hebben en houden hun dorpen en tuinen mooi schoon en hun huizen fris geverfd. In de steden liggen meerdere stadsparken die omringd zijn met restaurantjes, terrasjes en winkeltjes waar je drankjes kunt kopen. Het is gebruikelijk om vrienden te ontmoeten voor een gezamenlijk drankje in het park. Een relaxte sfeer overdag maar vooral ook ’s avonds. In alle dorpen is een gezellig centraal

plein waar men elkaar ontmoet. Colombia is natuurlijk bekend als hét land van de koffie. Op de flanken van de bergen zijn vele koffieplantages. We zijn op bezoek geweest bij de plantage van Fernando, die door de toeristen Mr. Coffee wordt genoemd. De bescheiden man neemt ons vol trots mee naar zijn koffieplantage en laat ons de eerste stappen van de koffieproductie zien. We krijgen uitleg over het maken van koffie en uitgerust met een emmer gaan we samen de vruchten plukken waar de koffiebonen in zitten. Daarna gaan de bonen in een machine om van de schil te ontdoen en moeten ze fermenteren. Vervolgens worden ze op het dak van Fernando’s pand gedroogd door de zon. Na het drogen gaan de bonen naar de branderij voor het vervolgproces. Op een andere dag zien we hoe de bonen worden gebrand naar light, medium en dark roast. Natuurlijk kopen we een pak om mee te nemen naar Nederland! Typisch Colombiaans Behalve koffie drinken de Colombianen graag het alcoholische Colombiaanse drankje

17

Aguardiente, een sterk drankje met anijs, dat met water wordt gedronken. Men verbouwt veel bananen en suikerriet. Typisch Colombiaans is Panella con limon. Een heerlijk fris drankje van suikerriet met water en limoen. Verder is er allerhande apart fruit dat wij niet kennen. Olie en goud zijn belangrijke exportproducten. We zien waar er met de hand goud wordt gewonnen in de Rio Cauca (Cauca rivier). De wegen zijn veelal door de bergen, maar er zijn ook veel tolwegen. De Colombianen grappen regelmatig dat de tol meer kost dan de brandstof. We trekken in twee weken van noord naar zuid en weer terug. De Rio Cauca stroomt als een ‘blauwe draad’ langs vrijwel alle vliegstekken die we in de Valle del Cauca tussen Medellín en Cali bezoeken. We starten onze tour ‘in de bergen’ met diverse thermische stekken met lokale overland mogelijkheden. En we reizen door naar ‘de vallei’ (‘El Valle’) waar we XC vliegen over vlakland.


Enkelen landen op de bijbehorende landing, anderen vliegen XC richting La Pintada, maar 15 km blijkt het maximaal haalbare. Na een late lunch vertrekken we naar La Unión. We blijven hier enkele dagen en vliegen op meerdere stekken.

De vliegstekken Medellín We starten in Medellín. We verblijven in een prima hotel centraal gelegen in de stad met vlakbij het park Parque Lleras. Het is kerst en het park is prachtig verlicht. Een prima gelegenheid om de Colombiaanse sfeer te proeven! De volgende dag start de tour met een briefing. De gidsen stellen zich voor, het reisschema wordt aan de hand van een kaart visueel gemaakt en een radiofrequentie wordt afgesproken. Het lokaal transport gebeurt met een bus met een imperiaal op het dak voor de pakzakken en bagage en met een 4x4 jeep.

Titiribi - Bolombolo We vertrekken richting Titiribi, een startplaats op 1860 meter hoogte. Op de start krijgen we een briefing over de lokale mogelijkheden. De ruime vallei heeft mooie grote groene velden. De vlucht is erg mooi met veel grote zwarte gieren. We bereiken cloudbase op een hoogte van ruim 2900 meter. Het thermisch vliegen is doorgaans smooth, op een enkele stevigere bel na. De ruime landing in Bolombolo ligt naast de rivier. Direct na de landing komen kinderen helpen met vouwen. Gelukkig zijn we hierop voorbereid met snoepjes om uit te delen. Daarna is het goed toeven in het dorp bij een bar met zwembad. Vervolgens rijden we naar het hotel in Jérico, gelegen op zo’n 2000 meter, met een aangenamere temperatuur. Het is een klein en keurig hotel. Jericó In de ochtend maken we een wandeling door Jericó, een typisch Colombiaans dorpje dat door de regering als belangrijk gezien wordt voor het toerisme. Het verhaal gaat dat hier in het verleden een vrouw leefde die mensen kon genezen. Zij is door het Vaticaan heilig verklaard. Het dorpje krijgt daarom geld om alles mooi te houden. Bij een koffiebranderij drinken we koffie en zien we het branden en malen van de koffiebonen. Op de start worden de XC mogelijkheden besproken. We starten op 1900 meter en doordat de zon erg hoog staat, kunnen we op een noordhelling lekker thermieken.

La Unión - Ansermanuevo We zijn nu op het zuidelijkste puntje van onze tour: ‘El Valle’. Hier zijn bergen met veel vlakland. In dit gebied zijn meerdere vliegstekken en we maken gebruik van de twee beste. Onze gidsen adviseren ons dagelijks een kansrijke route voor een goede XC vlucht die langs doorgaande wegen voert om een optimale retrieval te kunnen bieden. Eerst gaan we naar Ansermanuevo. Om op deze start te komen, moet je een klein stukje klimmen. De start is mooi en ruim. Onze taak is om richting Roldanillo te vliegen. Deze route is gemakkelijk voor beginnende XC piloten omdat de doorgaande weg gevolgd kan worden en er genoeg velden zijn om te landen. Aandachtspunt is wel het heuvelachtige landschap. Van bovenaf lijkt het dan wel vlak, maar eenmaal lager kan dit tegenvallen. De thermiek is soms best rommelig en schokkerig, maar niet heftig. Het is een uitdaging om een bel goed te centreren. Het uitzicht is prachtig, de vallei is ruim en de mogelijkheden zijn super. Roldanillo - Los Tanques Een andere vliegstek is in het bekende Roldanillo. Na een korte wandeling via een steile trap, komen we op Los Tanques, een van de de startplekken van Roldanillo. Een mooie ruime start met dito bijbehorende landing. Het landschap van de eerste kilometers direct na de start is ruig, door rotsen en bossen, en er zijn daar geen landingsmogelijkheden. Ook loopt er een hoogspanningskabel waar je overheen moet vliegen na de start, waardoor je moet oppassen dat je niet opgesloten wordt. Maar dat eenmaal gepasseerd begint een mooi vlieggebied in een breed dal, voornamelijk vlakland en met voldoende landingsmogelijkheden. De thermiek is in het begin vaak rommelig en klein, maar in de vallei zijn de bellen doorgaans groter en rustiger.

18


In ‘El Valle’ worden mooie afstanden gevlogen tot zo’n 70 km. Onze gidsen verzorgen de retrieval en dat is erg gemakkelijk. Zelf terugliften of een bus terug naar het hotel nemen is ook niet moeilijk. Terug in het hotel is het lekker chillen bij het zwembad. Later in de middag steekt er standaard een sterke wind op, die voor aangename verkoeling zorgt. Apía & La Pintada Vanuit La Unión vertrekken we naar Apía. De hellingen zijn hier wat dichter bebost. Het is een mooi dal met goede thermische condities en lokale overland mogelijkheden. De landing is een mooi veld met paarden, die het prima vinden als je er landt. Naast de landing is een sportvisclub met lekkere empanadas en cervesas. Daarna rijden we weer terug naar het noorden naar La Pintada. Hier verblijven we in een erg mooi hotel met ruime kamers en een mooi zwembad. De goede piloten kunnen naast het hotel landen. We blijven hier meerdere dagen en vliegen vanaf verschillende startplaatsen. La Cordoncillo De startplek is ruim en mooi maar bezet met paarden die rustig blijven staan tijdens het starten. Wij hebben meer ‘last’ van hen dan zij van ons! We maken hier meerdere vluchten onder verschillende condities. Op de ene dag is het thermieken in eerste instantie schrapen en knokken, en op een andere dag is de thermiek meteen goed en maakt iedereen een thermische vlucht. De gieren zijn tijdens het thermieken in grote aantallen aanwezig. Je kunt vanaf deze stek lokaal thermisch vliegen, maar er zijn binnen dit dal en de

omliggende valleien voldoende uitdagende XC mogelijkheden. Pantanillo Deze steile startplaats op 1400 meter biedt een geweldig uitzicht. In het dal stroomt een rivier die zich al kronkelend een weg baant naar de Rio Cauca die een eind verderop stroomt. We moeten even wachten tot de wolk van de bergtop los is en we startzicht hebben. Het is aanvankelijk hard werken om in de wat rommelige thermiek op cloudbase te komen, maar daarna wordt het makkelijker en vliegen we richting La Pintada, dat ongeveer 12 kilometer verderop ligt. La Merced Aangekomen op de start schijnt de zon volop en er waait er een heerlijk soarwindje door onze haren. Dit zijn de standaard condities voor deze stek op een normale dag. Het is een paragliding speeltuin en de sublieme gelegenheid voor het maken van toplandingen. De gras start is ruim en heeft een barretje en zelfs een muziekje erbij! Eenmaal gestart is het gemakkelijk om hoogte te maken en houden. Vanuit hier kun je prima een afstand vliegen in het dal en weer toplanden, of beneden in het dal landen. We hebben het enorm naar onze zin en zien na het vliegen, onder het genot van een drankje, de zon achter de horizon verdwijnen, super! Calentón Vanaf startplek Calentón hebben we een prachtig uitzicht over de diverse dalen met de Rio Cauca en het koloniale stadje Santa Fé de Antioquia. De thermiek is in het begin bokkig, maar na even komt dat tot rust en

19

wordt het relaxed. Op de landing is het regelmatig zo thermisch dat je vanaf 100 meter weer naar 1000 meter draait. Uiteindelijk heeft iedereen er wel genoeg van en na enkele uren landen we. We sluiten af met een lunch en wandelen rond in Santa Fé de Antioquia, dit was ooit de hoofdstad van de streek. Daarna steken we de Rio Cauca over via de Puente de Occidente; een 291 meter lange hangbrug van staal en hout, ooit de langste in zijn soort, die voornamelijk aan vier torens hangt. Het is een apart gevoel om zo hoog boven het water te lopen over een bewegende brug met houten balkjes waartussen je ver onder je de kolkende rivier kunt zien. Variatie en mogelijkheden We hebben heerlijk gevlogen en veel van het land gezien. We zijn blij dat we gekozen hebben voor deze tour in plaats van ons te beperken tot één gebied. Hiermee hebben we een grote diversiteit aan vliegstekken leren kennen en een grote variatie van mogelijkheden. Onze gidsen hanteren een hoge standaard van veiligheid. Zij komen niet in gebieden waar het mogelijk gevaarlijk kan zijn, zij vliegen met groepen niet op complexe vliegstekken, ze geven op iedere startplek een uitgebreide briefing en ze zijn integraal op de hoogte van de te nemen acties, wijze van handelen en het inschakelen van medische assistentie bij mogelijke calamiteiten. Onze gidsen zijn een Colombiaanse instructeur en tandempiloot en een Zwitserse acro- en tandempiloot. Kortom: een goed team waarmee we graag in januari 2017 de vliegsafari Action XColombia organiseren!


Fotowed

En de winn

Eerste plaats: Vliegen tot de schemering op het eiland Madeira. Fotograaf: Nikki Drijfhout.

Nikki Drijfhout maakte in de schemering op Madeira een prachtige silhouetfoto. De jury vond dit de mooiste inzending en Nikki wint hiermee de door Pedro Verticalo Adventures aangeboden Icaro vliegbril. Anne-Marie Wullink heeft haar man Jeroen Klein op de foto gezet in Tribalj in KroatiĂŤ en staat met deze foto op de tweede plaats. Max Wout startte op 29 januari 2016 vanaf de Aiguille du Midi richting het zuiden voor een prachtige vlucht over het Mer de Glace. Max komt met deze foto op de derde plaats. Namens de redactie onze felicitaties voor de winnaars, alle overige deelnemers worden bedankt voor hun inzendingen.

20

Deze Icaro sunglasses werden ter beschikking gesteld door Peter Blokker van Pedro Verticalo Adventures - www. pedroverticalo.nl


dstrijd

naar is... Verras ons met je foto’s!

Tweede plaats: Vliegen bij het fraaie Tribalj in Kroatië. Fotograaf: Anne-Marie Wullink

Derde plaats: Vliegen over het Mer de Glace vanaf de Aiguille du Midi. Fotograaf: Max Wout.

Ook in de volgende editie van Lift willen we graag weer een fotowedstrijd organiseren. Verras ons met je fraaie foto’s en mail ze naar riser.schermvliegen@knvvl.nl (ja, dat is nog het oude mailadres...). In het kort nog even de belangrijkste voorwaarden: Maximaal twee foto’s per deelnemers, een originele resolutie van minimaal 2000x3000 pixels (6 MP), en een korte beschrijving in één of twee zinnen. Good luck, be creative and have fun!

21


Vliegtechniek

Ik ben een

schijterd! En ik geef het toe Waarom vliegen we? En wanneer vliegen we niet? De Duitse XC paraglidingpiloot en Nova teammanager Till Gottbrath stort zich in de jungle van waarden, wensen, angsten en meer. Hij praat over ambitie, erkenning, risico, plezier, angst en eerlijkheid. Een roep om reflectie.

Tekst en foto’s: Till Gottbrath Vertaling: Bastienne Wentzel Alle piloten weten het: we hebben de mooiste hobby in de wereld! Maar ik heb de grootste moeite om aan niet-vliegende vrienden uit te leggen waarom ik zo gefascineerd ben door vliegen. Het beste zou zijn wanneer zij het zelf zouden kunnen ervaren. Maar dat is niet direct mogelijk. Dus probeer ik de juiste woorden te vinden...waarom vlieg ik? Echt, iedereen zou direct moeten willen leren vliegen. De fascinatie is zo vanzelfsprekend (voor ons dan). Aan de andere kant, het aantal piloten blijft min of meer constant ondanks dat scholen ieder jaar weer nieuwe piloten produceren. Dat betekent dat veel mensen stoppen met vliegen. Waarom? Niet naar beneden lopen Mijn motivatie om te beginnen met paragliding had weinig met ‘vliegen’ te maken. Ik was bergbeklimer. Net als veel andere pioniers werd ik verleid door het beeld dat ik een berg zou beklimmen en eenmaal op de top aangekomen mijn vleugel zou uitpakken en luttele minuten later zou ik rustig de vallei in glijden. Ik werd niet zozeer aangetrokken tot het vliegen als tot het ‘niet naar beneden hoeven lopen’. Alle vliegende dinosauriërs uit die tijd zouden ontdekken dat we een utopie najaagden. Beklimbare bergen hebben gewoon geen top met glooiende grashellingen die mooi op de wind liggen.

In plaats daarvan ervoer ik iets anders - het onbeschrijfbare gevoel van starten en vliegen. Tot op de dag van vandaag kan ik die sensatie niet onder woorden brengen. Je moet het meemaken. Daarnaast was daar het risico, de angst en het respect. Het is belangrijk om het gevaar te onderkennen, je eigen mogelijkheden en daar de juiste beslissing op te baseren. Vliegen of niet vliegen? Dat is niet zo eenvoudig. En in die tijd was het nog lastiger omdat niemand enige ervaring had. Zelfs vlieginstructeurs niet. Paragliding nam een grote vlucht en zij die niet hard genoeg konden rennen werden instructeur. Toen ik mij inschreef bij een school na mijn eerste autodidactische vliegpogingen, had ik al meer vluchten achter de rug dan mijn instructeur. Iedereen die een vleugel kocht kreeg op voorhand zijn brevet erbij. De stap naar zelfbeschikking Met een beetje geluk en een beetje gezond verstand overleefde ik deze wilde tijd zonder enig incident. Van de andere kant, het was een goede manier om te leren. Vanaf het begin was ik verantwoordelijk voor mijn eigen beslissingen. Iedereen die vandaag leert vliegen doet dat met goed getrainde instructeurs die de 25 jaar ervaring kunnen gebruiken die we hebben in paragliding. De

22

leerling is overgeleverd aan de genade van de instructeur: starten of niet starten? De luchtgod is overal en neemt alle besluiten. Naar mijn mening buiten sommige scholen deze situatie meedogenloos uit door leerlingen aan zich te binden. In plaats van ze op te leiden tot piloten die zelfstandig verstandige beslissingen kunnen nemen maakt men ze tot onwetende paraschapen die worden gemolken tot de laatste druppel. Maar dat is een andere verhaal...wanneer de stap naar zelfbeschikking is genomen geeft dat een goed gevoel: “Wat ik doe is mijn keus!” Lef en erkenning Een andere motivatie voor het vliegen - en niet alleen daar maar in het hele leven - is de wens om erkend te worden. In mijn vroege berg- en vliegdagen was deze behoefte niet belangrijk. Maar het duurde niet lang voordat ik me koesterde in de bewondering van mijn niet-vliegende klimvrienden. “Zo, Till heeft lef zeg...” Ik geef toe dat ik dat erg leuk vond en ik weet zeker dat dit tot op de dag van vandaag belangrijk is voor piloten. Dat zal nooit veranderen. Zo zijn mensen nou eenmaal. Met de snelle vooruitgang in prestaties van schermen groeide de paraglidingscene ook. Langzamerhand konden we echt over ‘vliegen’ spreken in plaats van glijden of dalen. Dat voedde ons verlangen naar airtime. Eerst


“Ik scheet regelmatig in m’n broek - maar dat kon ik nooit toegeven. Als je ballen hebt kun je niet bang zijn.”

Till Gottbrath neemt voorzorgsmaatregelen voor angstige vliegmomenten

23


om een half uurtje in de lucht te blijven, daarna een uur, drie uur of langer. Ik weet nog dat ik de grens van zes uur overschreed. Ik was zo gebrand op dat doel dat ik gek genoeg was om heen en weer te soaren langs de Wallberg, een berg ten zuiden van München, om de tijd te halen, zonder ook maar boven de berg uit te komen. Ik wist toen niets van thermiekvliegen. Daarna hoorde ik bij een elitegroepje van zes-uurs-piloten. Ik kon het niet bewijzen. GPS, online XC competities en dergelijke bestonden nog niet. Maar ik voelde me fantastisch en het was geweldig om ‘s avonds bij een biertje uit te leggen hoe ik het voor elkaar had gekregen en hoe ik het zelfs in mijn broek had gedaan...ha ha ha. Ik was zo cool. Dat lieten we ook zien door zo veel mogelijk schreeuwende, fluoriserende kleding te dragen. Nog zo’n gênante regel waar ik dacht me aan te moeten houden. Toen mijn vrouw later mijn oude dia’s zag dacht ze er eventjes over om te scheiden... Tussen gek en geniaal Vleugels kregen nog betere prestaties en langzamerhand leerden we om in de thermiek te vliegen. Dit gaf mogelijkheden om overland te vliegen - sommigen deden dat al snel, ik was wat later. Wie er nu nog erkenning wilde hoefde niet meer lang boven te blijven, maar zo ver mogelijk te vliegen. Het prestatieverschil tussen goedmoedige beginnersvleugels en prestatievleugels was enorm. Sommige van de vleugels waar we in die dagen mee vlogen waren op de rand van gek en geniaal, maar zonder een prestatiescherm stond je veel te snel weer op de grond. Met een prestatiescherm liet je ook duidelijk merken: “Hee, ik ben geen beginner meer. Ik heb een cool heethoofd van een scherm. Ik hoor erbij!” Mijn vliegvaardigheid en de eisen die deze vleugel aan mij stelde stonden diametraal tegenover elkaar. Ik scheet regelmatig in m’n broek - maar dat kon ik nooit toegeven. Als je ballen hebt kun je niet bang zijn. Maar in ieder geval had ik genoeg hersens om het dappere besluit te nemen om nooit als eerste te starten. Een jaar of tien geleden gebeurde er iets moois. Er kwamen schermen die ondanks hun grote passieve veiligheid genoeg prestaties hadden om overland mee te vliegen. Het werd mij duidelijk dat ik verder kon vliegen met een lager geklassificeerde vleugel dan met zo’n heethoofd. Het prestatiescherm

24


had zoveel aandacht van mij nodig dat mijn concentratievermogen er ernstig onder leed. Ik maakte vaak een cruciale fout en stond op de grond. Ik zei gedag tegen de pogingen om een FAI driehoek te vliegen. Ik zeg niet dat ik nooi meer fouten maak - maar ik maak ze minder vaak, later en soms helemaal niet meer. In die dagen keken piloten met hete schermen soms neer op de piloten met een lager geklassificeerd scherm: “Hee jochie, we zullen je vandaag ook een beetje laten spelen.” Dat gebeurt niet meer! Heel veel erg goede piloten hebben zich gerealiseerd dat ze retever kunnen vliegen met een EN-B scherm of intermediate vleugel. Met veel plezier en geheuk enorm! Lemmings Natuurlijk kan een beginnersvleugel ook inklappen, maar de meerderheid van de piloten vliegen veiliger met een lager geklassificeerd scherm dan met een competitiescherm. Het betekent dat we meer succesverhalen dan horrorverhalen horen. In het Nova team zitten XC-piloten van wereldklasse. Als teammanager zou je kunnen denken dat ik deze piloten dwing om zo ver mogelijk te vliegen voor Nova. Het tegengestelde is waar. Natuurlijk is het geweldig dat de Nova Mentor al jaren de EN-B klasse domineert, maar wat voor ons belangrijk is, is dat onze teampiloten plezier hebben in het vliegen en dat plezier met anderen delen. Enthousiasme is belangrijker dan resultaten! Een geweldige vlucht hoeft geen records te breken. We moedigen onze piloten aan om doelbewust en demonstratief weg te lopen van de start wanneer de condities niet goed zijn. Wolfgang Sattelegger, een deltapiloot van wereldklasse en bekend bij veel piloten als de eigenaar van de kiosk op de start van de Emberger Alm, gaf ons een groot compliment een paar jaar geleden. Het was als zo vaak: de voorspellingen zijn goed, de start

staat vol mensen maar de wind is toch noord. Ondanks de dubieuze condities starten er toch een paar dappere piloten. Als er ‘slechts’ een paar kleine inklappers zijn maar geen ongelukken, starten er meer lemmings. Om de andere start is er een ‘near miss’. Op een goed moment zijn wij ervan overtuigd dat dit geen goede dag is voor XC. Gevaarlijke startcondities rechtvaardigen niet het tijfelachtige genot van een noordwindvlucht vanaf de Emberger Alm. Wolfgang Bernhard, Hannes Kronberger, Mario Mayer, Hans Tockner and Micha Pohl - allen voortreffelijke overlandpiloten - pakken in en vertrekken. Bij een biertje met Wolfgang Sattelegger die avond zei hij: “Ik ben erg dankbaar dat jullie vertrokken. Daardoor gaven andere piloten ook toe dat de condities dubieus waren. Omdat de teampiloten inpakten, konden zij ook vertrekken zonder gezichtsverlies.” Dezelfde Wolfgang Bernhard vertelde met laatst door de telefoon: “Weet je waarom ik me zo goed voel in het Nova pilotenteam? Omdat ik geaccepteerd word als ik vroeg land omdat de condities te ruig voor mij zijn en ik toegeef dat ik bijna in mijn broek scheet.” Fantastisch! Ik vind deze uitspraak net zo bevredigend als de overheersing van EN-B vleugels. Ik ben absoluut een van die piloten die enorm respect heeft voor de risico’s van vliegen. En soms ben ik bang. Daarom probeer ik die situaties te vermijden. Is het niet beter dat we degenen niet toejuichen die zichzelf, dapper maar dom, in gevaar brengen? Maar dat we in plaats daarvan hen toejuichen die de moed hebben om toe te geven dat ze liever landen, of gewoon niet starten? Minder focus op prestatie maar meer op het plezier van de ervaring van het vliegen. Meer eerlijkheid tegen onszelf is goed voor de hele vlieggemeenschap. Op die manier kunnen we allemaal mooie ervaringen beleven, in de lucht en op de grond. Daar draait het toch allemaal om, of niet?

Over de auteur

Till Gottbrath vliegt paragliders sinds 1987 zonder tussenpozen en zonder ongelukken, met enige ambitie en met nog steeds groeiend enthousiasme. Hij is een pure cross-countrypiloot, geheel toegewijd aan het vliegen met EN-B schermen. Hij houdt ervan te voet de berg te bestijden. Hij woont in de Beierse Alpen en runt het public relationsbedrijf Kern Gottbrath Kommunikation. Naast andere klanten uit de outdoorbranche is hij verantwoordelijk voor de pr van paraglidingfabrikant Nova sinds 2003 en manager van het Nova Pilots Team.

Vliegplezier - de auteur bij de Kampenwand in zuid Duitsland.

25


Platte reserves

voor elk budget een geschikte platte reserve Gamma M

Independence Evo Cross

Gin Yeti Cross

Independence Ultra Cross

Uitverkoop

voorraad modellen Harnassen uit voorraad: nu afgeprijsd Skywalk Cult 3 maat M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 426,00 Skywalk Cult C maat L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 426,00 Woody Valley Wani maat M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 540,00 Gin Safari tandem harnas FA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 450,00 Gin Basic harnas maat M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 460,00 Gin Gingo Airlite maat L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 520,00 Gin Speedrider harnas FA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 356,00 Gin Genie Lite alle maten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 950,00 Gin Genie Race . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 1.400,00 Advance Progress 2 L . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 500,00 Gin G-chute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 62,00 Promotie aanbieding Schermen: GIN, Aircross en Skywalk Carrera+ alle maten en kleuren nieuw . . . . . . . . . . . . . € 2.500,00 Aircross U-Cross maat L en XL nieuw . . . . . . . . . . . . . € 1.800,00 Skywalk Arriba3 S met 15 vluchten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 2.400,00

adviesprijs € 780,00 € 780,00 € 850,00 € 740,00 € 720,00 € 790,00 € 490,00 € 1 .140,00 € 1 .900,00 € 870,00 € 70,00 € 3 .850,00 € 3 .550,00 € 3 .690,00

Alle producten zijn nieuw en vallen onder de fabrieksgarantie. Slechts enkele stuks beschikbaar.

Winkel en Webshop Winkel open op : Vrijdagavond en verder op afspraak Adres: Weesperstraat 118 U 1112 AC Diemen - Amsterdam Email: info@panchoamelia.nl

26

www.panchoamelia.nl


Paragliding Thermal Maps,

Recensie

Thermap en XCplanner =

Thermix Er zijn inmiddels verschillende bronnen op internet te vinden die ons nuttige informatie geven, gebaseerd op het in verleden verzamelde thermische-, vlucht en airspace data. Nu heeft piloot en software expert Bernd Gassner ze gecombineerd tot ĂŠĂŠn tool Thermix (http://berndgassner.de/thermix/) waarin we daadwerkelijk vluchten kunnen plannen en later ook analyseren. Het nut in de praktijk moet voor ons nog blijken, maar de eerste indruk is veelbelovend. In eerste instantie is het net als Paragliding Thermal Maps (http://thermal.kk7.ch/) een

handige tool om te bepalen waar in Europa je moet zijn, op een bepaald jaargetijden, om de meeste lift te vinden. Zo laat bovenstaand beeld van Paragliding Thermal Maps zien dat het bij Bossano Del Grappa in Italie zelfs in Januari best omhoog wil. Thermix zou ons goed kunnen helpen een route te bepalen langs de meest voorkomende huisbellen, met name op stekken waar we niet echt bekent zijn. De site geeft thermische data op een bepaalde tijd van de dag (Thermap), thermische hotspots (analyse van tracklog data; de punten waar vele andere

27

Tekst: Rens Peeters

omhoog gaan), en zelfs geeft het verboden luchtruimen weer. Het is mogelijk door route punten te selecteren een route te maken en deze op te slaan om later te gebruiken in onze GPS/ Vario. Ook is het mogelijk de track log van een werkelijke vlucht weer te geven in Thermix. Om zo je vlucht te analyseren en eventueel gebruiken om een nieuwe en betere vlucht te plannen.


Nieuws

Stubai Cup 2016

Jubileumfestival met

föhn en fun! Van 4 tot 6 maart vond de 25e editie van de StubaiCup plaats in het Oostenrijkse Stubaital. Al een kwart eeuw wordt in dit dal - op een steenworp afstand van Innsbrück - traditiegetrouw het vliegseizoen geopend. Je eigen scherm kun je gewoon nog even in de winterstalling laten liggen, want tijdens dit festival bieden ruim vijfentwintig fabrikanten hun nieuwste scherm aan voor een testvlucht.

Tekst: Peter Blokker Foto’s: Peter Blokker, Bastienne Wentzel en Erwin Voogt Het retrothema van de jubileumeditie sierde de lucht met een aantal felgekleurde schermen uit de jaren tachtig met nog veel oudere piloten in bonte vliegpakken. Ook de weersomstandigheden zorgden voor een kleurrijk karakter met een stralende dag op vrijdag en föhn met onvliegbaar weer op zaterdag. Wie niet met de zuidenwind het dal ontvlucht was, kon zondagochtend nog genieten van winterse vluchten tussen het

28

poedersuikerwit van hemel en aarde. De avonden werden gevuld met een zeer interessante lezing van viervoudig X-Alps winnaar Chrigel Maurer op vrijdag en een retrobal op zaterdag. Weer of geen weer, de StubaiCup was weer een gezellig evenement waar altijd weer verrassingen en nieuwtjes te vinden zijn. De opvallendste nieuwtjes zetten we op de volgende bladzijden voor je op een rijtje.


Met de klok mee van linksboven: Winnaar van de prijs voor de beste retro-outfit Manni Reiter met z’n outfit uit 1988; Paratech P20 uit 1990; Swing Minoa uit 1994 (het eerste scherm met een sharknose); Retro-legende Toni Bender.

29


Nieuws

Stubai Cup 2016

Nieuwe high-end B van Niviuk

Flying Sisters Opvallend aanwezig waren de drie spontane vliegende zussen met hun nieuwe bedrijf Flying Sisters. Doel: vrouwelijke piloten voorzien van trendy vliegaccessoires. In de kledinglijn van deze meiden worden stukken schermdoek verwerkt. Dames, binnenkort hangt u er modieus bij!

De Ikuma is het nieuwe high-end B-scherm van Niviuk, bedoeld om te concurreren met schermen als de Advance Iota en de Nova Mentor. Het is een veilig en plezierig te vliegen scherm voor de categorie piloten die Niviuk ‘Back Country’ piloten heeft genoemd. Niviuk had nog geen ‘hoge B’, de Ikuma neemt dan ook de positie in tussen de Hook en de Artik. Het scherm ziet eruit zoals je verwacht van een intermediate: ongemantelde lijnen, slank uiterlijk, drie risers aan beide zijden met maar weinig stamlijnen. Tijdens een korte testvlucht blijkt het scherm fijngevoelig voor de lichte winterthermiek. Het geeft goed door waar de lucht stijgt. Vanwege de aanwezigheid van slechts 2 A-lijnen is het trekken van oren wat zwaarder maar erg effectief vanwege het grote formaat van de ingeklapte oren.

Medicijn voor xc BGD beweert met de Cure het geneesmiddel tegen angstzweet en xc-problemen te hebben gevonden. Het scherm was oorspronkelijk bedoeld als high-end EN-C scherm, geplaatst boven de makkelijk te vliegen EN-C Tala. Maar ondanks de strekking van maar liefst 6,75 is het scherm toegankelijker te vliegen dan gedacht, zegt vertegenwoordiger Toni Pljakoski. Het regenboogkleurige scherm is inmiddels EN-C gekeurd voor de maten M en ML, de S en L worden momenteel getest.

Superkleine vario’s Syride, de Franse fabrikant van vario’s, laat een mooie serie lichtgewicht vario’s zien. Inmiddels zijn alle vier de modellen geüpdate naar versie 3. De kleinste, Sys’One, weegt maar 19 gram inclusief batterij, heeft lussen waarmee je ‘m aan een horlogeband (meegeleverd) of riser kunt maken en loopt 290 uur op een knoopcel. De ‘grootste’, de Sys’Nav van 90 gram, is nog steeds klein genoeg om aan je riser te binden. Deze vario heeft GPS aan boord, loopt 45 uur op een batterijlading en is eenvoudig aan te passen aan je wensen via de site van Syride. Kwestie van klikken en slepen van de benodigde informatievelden naar het scherm, waarvan er voor dit model meer dan honderd zijn. Dan de USB-kabel aansluiten en uploaden. Je kunt je setup ook online bewaren voor later gebruik.

30


Stubai Cup 2016 Vliegende schildpad De Franse mini-wing specialist Little Cloud heeft een nieuw omkeerbaar airbag harnas ontwikkeld, de Turtle. Het harnas is licht, heeft voldoende ruimte voor een scherm met reserve en een airbag die doorloopt over de volledige ruglengte. De ‘foolproof’ bevestiging van de beenbanden in de hoofdkarabiners is een slim detail.

Nieuws

Little Cloud heeft tevens de Spiruline GT2.4 uitgebracht. Een reus onder de miniwings, want deze heeft een oppervlak van maar liefst 24 m2. Hoewel het scherm geen EN-klassificatie krijgt, vliegt het makkelijk en veilig voor bijvoorbeeld piloten die een EN-B gewend zijn. Ook geschikt natuurlijk voor de grotere piloten onder ons die graag met een miniwing willen soaren.

Tussenschot maakt inklappers onschadelijk Een noviteit van Swing is de RAST technologie. RAST staat voor Ram Air Section Technology en is vergelijkbaar met een kreukelzone van de auto. Het scherm is door een tussenwand in twee compartimenten verdeeld, waarbij de achterkant als bufferzone werkt en bij vervormingen van het scherm (inklappers) gevuld blijft. Inklappers worden voorkomen of minstens sneller hersteld door dit systeem. Het beginnersscherm Mito (EN-A) is met dit innovatieve systeem uitgerust en dat scherm onderworpen we zelf even aan een testvlucht. Het scherm blijkt fijn direct te besturen waarbij de bochten toch beheersbaar blijven, zoals het hoort voor een EN-A. Het effect van RAST is heel duidelijk en wonderbaarlijk. Bij een zelf getrokken inklapper klapt de vleugel niet verder dan de helft van de koorde waar de RAST-tussenwand zit. Een front-rosette, getrokken met de binnenste twee A-lijnen, is zeer stabiel en kan moeiteloos vastgehouden worden zonder dat de punten van het scherm naar voren vouwen (zie foto). Op deze manier is de rosette misschien zelfs een bruikbare afdaaltechniek. Zelf zegt Swing over RAST dat er nu met de Mito eerst ervaring wordt opgedaan, alvorens men besluit of er meer schermen met dit systeem verschijnen. Er kleven ook enkele nadelen aan: het scherm wordt zo’n 300 gram zwaarder door het extra materiaal. Bovendien wordt de kap stijver waardoor het scherm in turbulente lucht weliswaar veel veiliger is, maar ook meer beweegt en daardoor misschien minder comfortabel vliegt. Bovendien hebben gevorderde piloten wellicht minder behoefte aan deze vorm van veiligheid.

31

De innovatie van Swing is RAST : Ram Air Section Technology


Nieuws

Stubai Cup 2016

Lichtgewicht van AirDesign We besteedden al uitgebreid aandacht aan de singleskin UFO van AirDesign (Riser 60). Naast de maten 14 en 16 komt het enkeldoeks scherm dit jaar ook in de maten 18 en 21. Deze grotere maten zijn beter toegankelijk voor de beginnende piloot zonder speedfly-ervaring. Ook wordt gewerkt aan een enkeldoeks tandem UFO, met het prototype zijn inmiddels succesvolle vluchten gemaakt. De nieuwe Volt 2, het EN-C scherm van AirDesign, blijkt bij een testvlucht een plezierig vliegend sportscherm. De zogenaamde vortex holes is enige verbazing over geweest. Dit zijn ongeveer twee centimeter grote gaten in het onderdoek van de buitenste cellen aan de trailing edge, lijkend op de gaatjes die duinsoarders wel eens in hun scherm maken om zand te lozen (hoewel die veel kleiner zijn). AirDesign claimt dat de gaten de weerstand van de tipwervels verminderen. Tijdens het vliegen is geen directe invloed merkbaar van de gaten. AirDesign wil ook duidelijk wat kilo’s kwijt: De Volt komt in een Superlight versie, samen met een lichtgewicht rugzak. De Vita 2 is een nieuw en veelbelovend EN-B scherm van AirDesign.

Soarscherm à la Mike Küng binnenkort verkrijgbaar U-Turn komt binnen enkele weken met de eerste exemplaren van de Trinity, een miniwing/funwing die ontwikkeld is in samenwerking met groundhandling-expert Mike Küng. U-turns Ernst Strobl vertelt dat het doel was om een makkelijke, veilige vleugel te ontwikkelen die speciaal geschikt is voor soaren en groundhandlen met hardere wind. Mike Küng testte de prototypes uitgebreid onder andere bij de bekende Deense soarstek Lökken. Strobl zegt dat het scherm vooral bestand moet zijn tegen symmetrische en asymmetrische inklappers omdat deze vanwege de geringe hoogte boven de grond bij het soaren gevaarlijk kunnen zijn. Het scherm is zo ontworpen dat het vlak draait en de snelheid van de bocht omzet in hoogte. Volgens Strobl stuurt het dynamisch met toch een veilige, lange stuurweg zodat stallen of negatief trekken niet snel voorkomt. Waarschijnlijk is het scherm binnenkort ook aan de Nederlandse duinen te testen.

32


uit het

Logboek van Gijs Wanders Datum: 7 januari 2016 Start: Forbes, Australië Landing: Walgett, Australië Delta: Wills Wing

In januari ging ik alweer voor de vijfde keer naar Australië om te vliegen. Deltafabrikant Moyes organiseert in die maand al jaren op geweldige wijze een internationale wedstrijd: de Forbes Flatlands. In 2013 vond hier het WK deltavliegen plaats. Forbes ligt zo’n 400 kilometer ten westen van Sydney. Deltapiloten worden er - bij gebrek aan bergen - met ultralight vliegtuigjes (zogenaamde DragonFly’s) de lucht in gebracht tot zo’n 500 meter hoogte. Daar ontkoppelen ze zichzelf en zijn ze op zichzelf én de thermiek aangewezen. Op 7 januari stond taak 4 op het programma: 368 km van Forbes naar Walgett. Dit is de langste taak die ooit in een wedstrijd werd uitgeschreven. De dag begon met crosswind, waardoor de haalbaarheid onzeker werd. Eenmaal in de lucht bleek het mee te vallen. De wind blies hogerop geheel conform de voorspelling vanuit het zuiden met zo’n 20-25 km/u. Er werd gevlogen met het ‘elapsed time’-format, waardoor we niet met een grote gaggle (groep vrijvliegers) op pad gingen. Het ging aanvankelijk maar tot zo’n 1.200 meter hoog, later ging het gelukkig hoger. De uren verstreken zonder dat ik er erg in had en ik vloog steeds met verschillende kleine groepjes piloten. Ondertussen was het 17.45 uur en de thermiek werd minder. Na een lang stuk glijden vonden we met een paar man in een verbroken halfje. Nog 80 kilometer te gaan. Tijd om door te vliegen, maar ik zakte tijdens het glijden als een baksteen. Links achter me zag ik een paar mensen draaien. Ik zat te laag om tegen de wind in terug te steken. Ik gleed en gleed en moest landen (18.09u): 302 wedstrijdkilometers en 313 overlandkilometers. Enerzijds was ik tevreden, omdat ik voor het eerst meer dan 300 kilometer had gevlogen. Anderzijds vond ik het erg jammer dat ik niet bij de 26 piloten zat die de taak hadden uitgevlogen. Volgende keer dan maar!

17:45u. Na een lang stuk glijden vonden we met een paar man een verbroken halfje. Nog 80 kilometer te gaan.

In deze terugkerende rubriek nemen we een kijkje in een logboek van één van onze lezers en lichten we er een bijzondere vlucht uit. Misschien heb je ook wel een vlucht in je logboek staan met een uitroepteken in de kantlijn. Een vlucht die bijzonder voor je is, vanwege de locatie, prestatie of om andere reden. Heb je er ook nog een fraaie foto bij en kan je in ongeveer driehonderd woorden vertellen waarom dit een vlucht is die je nooit meer vergeet? Stuur het verhaal met foto dan op naar riser.schermvliegen@knvvl.nl

33


Nieuwe website van Action Air Sports is live Vers van de pers: de nieuwe website van Action Air Sports is nét online gegaan. Lekker fris en modern. “Een nieuw seizoen, nieuwe opleidingen, nieuwe materialen en een nieuwe website, “ aldus Ronald ten Berge van AAS. Kijk op www.actionairsports.nl

Pancho and Amelia ASET bv is een leverancier van artikelen voor luchtsporten (onafhankelijk van vliegscholen). Om de continuïteit en sterke groei van Pancho & Amelia ASET bv te ondersteunen, hebben de twee aandeelhouders besloten één of meerdere aandeelhouders aan te trekken. Participatie in de Pancho and Amelia ASET bv is een van de mogelijkheden. Consolidatie of gehele overname van Pancho and Amelia ASET bv is bespreekbaar. Door drukke werkzaamheden zal een van de huidige vennoten, na geleidelijke overdracht, zich terugtrekken uit Pancho and Amelia ASET bv. De recente jaarcijfers kunnen opgevraagd worden bij de Kamer van Koophandel. Geïnteresseerden kunnen, na ondertekening van een (te downloaden*) geheimhoudingsverklaring samen met het insturen van een curriculum vitae, na weging, informatie over de dagelijkse bedrijfsvoering inzien. *www.panchoamelia.nl/00Folders/GHverklaring.pdf

Winkel en Webshop Winkel open op : Vrijdagavond en verder op afspraak Adres: Weesperstraat 118 U 1112 AC Diemen - Amsterdam Email: info@panchoamelia.nl

www.panchoamelia.nl

34


Europese vlieggebieden in woord, beeld en beleving Boek: Panorama Gliding Europe Auteur: Urs Lötscher Taal: Duits Bestellen: www.shop.thermik.at voor € 59,90 excl. verzendkosten, of www.PedroVerticalo.nl voor € 60,- incl. verzendkosten De Zwitser Urs Lötscher is paragliding piloot, instructeur, auteur en succesvol wedstrijdpiloot. Met zijn optreden in de X-Alps in 2003, 2005 (tweede plaats) en 2007 verwierf hij groot respect en bekendheid in de paragliding scene. Urs is een echte allrounder. En al net zo veelzijdig is zijn nieuwe boek, Panorama. Is het een gebiedsgids, fotoboek of avonturenverhaal? Eigenzinnig en inspirerend Urs weet altijd te verrassen. Uit zijn bijzondere routekeuze tijdens zijn X-Alps optreden, zowel te voet als vliegend, bleek dat hij bovenal graag zijn eigen weg gaat. Eigenzinnige artikelen van zijn hand worden graag gelezen in het Duitse tijdschrift Thermik. Tussen 1990 en 2000 schreef hij diverse gebiedsgidsen voor ruim 500 vlieggebieden op Zwitserse bodem. Als het in al deze gebieden toch niet vliegbaar was zat Urs op de fiets, getuige zijn Cross Country Bike Führer Zwitserland. Het boek Panorama is met 450 pagina’s andere koek! Een boek van formaat, en met twee kilogram aan papier geen vlieggids die je makkelijk mee neemt op reis. De luxe hardcover uitstraling en kwalitatief hoge afwerking van deze uitgave doet ook meer denken aan een koffietafelboek. Een boek dat belooft te inspireren, schreeuwt en smeekt om gepakt en doorgebladerd te worden op regenachtige dagen. En zo sla ik op een regenachtige zondagochtend voor het eerst het boek open… Buiten de platgetreden stekken De kaft verraadt al dat het boek vlieggebieden in Europa beschrijft. Na het openslaan van het boek zien we op een kaart van ons continent welke 35 vlieggebieden aan bod komen. Meer dan alleen een inhoudsopgave, want wordt hier meteen aangegeven wat het beste seizoen is om het gebied te bezoeken en om wat voor karakter het vlieggebied kent: Vooralpien, alpien, hoogalpien of soaring. Deze

Recensie

opbouw is erg handig om een vliegvakantie in te plannen. Opvallend maar ook wel logisch, is dat de meeste van de beschreven vlieggebieden zich in de Alpen bevinden. Zonder verrassingen zou dit geen boek van Urs Lötscher zijn! Naast de bekende vlieggebieden vinden we veel vliegstekken die nog veel minder platgetreden zijn. Zowel “geheime”startplekken uit zijn eigen Zwitserland, als exotische vlieggebieden op verschillende eilanden van de Azoren en het groene noorden van Spanje, Asturië. Sexy centerfolds Niks saaie vlieggids met coördinaten, algebra en droge kost! Natuurlijk staat letterlijk alle benodigde informatie met kaartjes, coördinaten en beschrijvingen uitvoerig vermeld, maar dan wel op een levendige manier. Echt levendig – zelfs avontuurlijk – wordt het boek als plotseling een volledig verslag van een bivaktocht over de Pyreneeën opduikt. Wat verderop wordt de Tour du Mont Blanc (een beroemde populaire trektocht door drie landen rondom de hoogste berg van de Alpen) van dag tot dag als hike & fly variant beschreven. Zelfs één van mijn persoonlijke favorieten en niet eens zo ver van huis – de trektocht langs alle soarstekken van Normandië – is uitvoerig behandeld. Beschrijvingen van hike & fly tochten en vlieggebieden welke nog in de pioniersfase zijn, is uniek voor een gebiedsgids. Urs speelt hiermee duidelijk in op de behoefte van de groeiende groep avontuurvliegers. Oké, een prachtig boek om inspiratie op te doen, vakantieplannen te maken en sterke bivakverhalen te lezen op regenachtige zondag. Maar naast een gebiedsgids en verhalenboek is er nog een reden waarom dit boek niet zo eenvoudig meer dicht is te slaan als het gestopt is met regenen… De foto’s! Het is heel bewonderenswaardig, dat alle beschreven gebieden zijn aangekleed met prachtig beeldmateriaal. Als een kers op de taart vinden we verspreid door het boek panoramabeelden, oogstrelend als centerfolds uit de PlayBoy, om boven je bed aan de muur te prikken en te dromen over vluchten in Europa!

35


Bergvliegen

Bergstekken

We zijn vaak op zoek naar

verre, exotische vliegbestemmingen. Liefst zo bijzonder mogelijk zodat jij de eerste bent die je vliegvrienden erover kunt vertellen. De

Nederlandse paragliding-

scholen die bergopleidingen verzorgen hebben ieder hun eigen, favoriete plek om de cursussen te geven. Die vliegstekken hebben ze niet voor niets uitgekozen: het zijn

stuk voor stuk fantastische

vlieggebieden, geschikt voor

Granada, foto: Bastiennne Wentzel

beginnende piloten zowel

als ver gevorderde. Vaak met een gunstig klimaat en veel vliegbare dagen per jaar.

In deze reeks Bergstekken

bekijken we van dichtbij de

mooie, bijzondere en uitdagende bergvlieggebieden

waar de paraglidingscholen huishouden. De twee plekken in deze

editie zijn het Spaanse Granada waar je het hele jaar

door kan vliegen en Marokko waar je geweldig kan soaren.

De mooiste plekken in Europa, uitgezocht door paraglidingscholen, deel 9 Tekst: Maaike Zijderveld

Granada - meer dan een citytrip

Granada staat bekend om de mooie binnenstad, de universiteit en het gezellige nachtleven. Een prima bestemming voor een citytrip. Dat de omgeving ook geschikt is om te vliegen is minder bekend! Granada ligt ongeveer 700 meter boven zeeniveau en ongeveer 70 km van de kust vandaan. Tussen de kust en Granada ligt de bergketen Sierra Nevada. De hoogste piek is Mulhacen, 3479 meter. De bekendste startplek is Cenes de la Vega, op 1200 meter hoogte. Hoewel dit maar 500 meter boven de landing is, kun je vanuit hier gemakkelijk omhoog draaien en deze plek wordt dan ook meestal gebruikt als startplek voor overlandvluchten. In de zomer is het mogelijk om van Granada naar de kust te vliegen en daar op het strand te landen: een vlucht van ongeveer 70 kilometer. De grote thermiekbellen zijn dan zeer sterk en de wolkenbasis ligt hoog, soms zelfs rond de 5000 meter. De andere startplek, Alfacar, ligt op dezelfde

Gebied: Granada, Spanje Startplek: Cenes de la Vega: N 37°8’33” ; W 03°31’9” Hoogte: 1270 meter. Landing: 37°9’15” N; 3°32’5” W Hoogte: 750 meter. School: Falcon Air Info: www.falcon-air-online.nl

36

hoogte en biedt een weids uitzicht over de Sierra Nevada, Granada en omliggende dorpen. Het is hier vaak mogelijk om om zomeravonden te starten en in de restitutiethermiek te vliegen tot zonsondergang. Er wordt in Granada het hele jaar door gevlogen. Wanneer je gaat, hangt dus af van het type vluchten dat je graag maakt. Je kunt overlandvliegen over de bergtoppen, vlaklandvliegen ten oosten van Granada en soaren langs de ridge. De beste thermische condities zijn er in de zomerperiode, van april tot september. Er is vaak ‘blauwthermiek’ dat wil zeggen dat er geen cumuluswolken zijn om te laten zien waar de thermiekbel zich bevindt. In de winter zijn er wel vaak mooie wolkenstraten maar de wolkenbasis is een stuk minder hoog en de thermiek is veel zachter. In oktober kan het twee kanten op met de weersomstandigheden: regenachtig of prachtig nazomerweer.

Granada, foto: Bastiennne Wentzel


Soaren in Marokko Als de lente in Nederland net een beetje zijn intrede doet, maar het nog wel erg koud is, is Marokko een heerlijke plek om heen te gaan. In maart is de wind aan de kust precies goed om te soaren en in het binnenland is het thermieken nog vrij rustig. In de zomer kun aan de kust te harde wind verwachten en in de winter juist te zacht. Aan de kust in de zuidelijke helft van Marokko liggen een aantal mooie soarstekken. Eén van de meest bekende is misschien wel Nid d’Aigle, een heuvel van meer dan 200 meter hoog, gelegen op het west-noordwesten. Er steekt meestal wel een zeewind op en je kunt dan heerlijk rustig, soms met een klein beetje thermiek, een leuk stuk soaren. Je kunt er prima toplanden, maar anders ben je met je auto ook zo weer boven. Waait het wat te hard, dan kun je het proberen bij de lager gelegen zandduinen. Een andere mooie soarstek ligt er vlakbij: Aglou Nord, voor als de westelijke wind een wat meer zuidelijke component heeft. Een andere prachtige vliegstek, iets zuidelijker, is Legzira: een westelijk geörienteerde start met een hoogteverschil van zo’n 350m. Naast soaren kun je er met een beetje geluk thermieken, om vervolgens op het strand te landen. Als de wind uit een noordelijke richting komt kun je boven de ‘boog’ soaren: een rots waar aan de onderkant een gat in zit. Er zijn geen busjes, liften, treintjes of andere vervoersmogelijkheden, dus je moet zelf zorgen voor vervoer. Voor de niet-vliegers is er ook veel te zien in Marokko. Het landschap is erg mooi, weer eens wat anders dan die groene Alpen. Het is in die regio niet vreselijk touristisch en er zijn zeker wel wat leuke dorpjes te bezoeken. Als je de kust snel gezien is het binnenland ook heel mooi, voor zowel vliegers als niet-vliegers. Je kunt er ook heerlijk eten, hoewel na twee weken die gestoofde groenten toch wel wat saai beginnen te worden.

Marokko, Nid d’Aigle, foto: Maaike Zijderveld

Marokko, Anglou Nord, foto: Maaike Zijderveld

Gebied: Mirleft, Marokko Startplek: Nid d’Aigle: N 29° 42’ 01’’; W 09° 55’ 54’’ Hoogte: 250 meter School: Paragliding Holland en Inferno Info: www.paragliding.nl en www.paraglidingschool.nl

37

Marokko, duinsoaren, foto: Maaike Zijderveld


Precisiewedstrijden schermvliegen 2016 STAND UP-WEDSTRIJDEN 18 Juni 19 Juni 10 -14 Mei 27 Mei - 3 Juni 11-17 Juli

NK Stand Up NK Stand Up, uitwijk pre- WK Precisie Aziatische kampioenschappen Europese kampioenschappen

Sky Rebels, Numansdorp Sky Rebels, Numansdorp Taldykorgan Paluknys

Nederland Nederland Albanie Kazakhstan Litouwen

Bernes sur Oise St. Cerney Sky Rebels, Numansdorp Falcon Air, Horst St. Cerney

Frankrijk Engeland Nederland Nederland Engeland

KLASSIEKE WEDSTRIJDEN 11-12 Juni 3-4 Sep. 10-11 Sep. 1-2 Okt. 8-9 Okt.

EPAC-1, GIPS-Parijs EPAC-2, B.H.P.A. EPAC-3 NK Precisie, klassiek EPAC, reserve-datum

Inlichtingen over al deze wedstrijden : Huub Coumans, Wedstrijdcommissie Precisie. Tel. : 0411-673376, E-mail : huub.coumans@planet.nl.

DUS JÍJ WILT WEL OVERLANDVLIEGEN?

Maar... • je wilt graag wat hulp bij je eerste XC-vluchten? • je weet niet zo goed hoe te beginnen? • je vindt het fijn als alles goed geregeld is? • je vindt het eigenlijk best spannend?

Vlieg dan mee met ‘Les Petites Cross’ en ga XC in de Alpen! Overlandvliegen in de bergen, wat komt daar allemaal bij kijken? Hoe bereid je je voor? Hoe vlieg je veilig, alleen en met elkaar? Hoe kom je zo ver mogelijk? In een overzichtelijk maar uitdagend vlieggebied vlieg je van stek naar stek. Je wordt begeleid door twee zeer ervaren instructeurs, vanuit de lucht en vanaf de grond. Deze stage is voor 4 tot 8 deltapiloten met B2 of B3 en een goede landingsmentaliteit. Data: 3 tot en met 14 augustus. Aanmelden kan tot 1 mei: www.deltavliegschool.com/OVERLAND

38

www.air-zone.nl


Informatie De afdelingen Deltavliegen en Schermvliegen brengen samen 4x per jaar het blad Lift uit met daarin informatie en artikelen over vliegen. Voor leden verschijnt er daarnaast regelmatig een digitale nieuwsbrief met actuele onderwerpen, zoals aankondiging van inschrijvingen voor examens en wedstrijden plus de uitslagen daarvan, veranderingen in regelgeving, bijzondere vliegprestaties en nog veel meer. Ben je lid maar ontvang je geen digitale nieuwsbrief? Stuur dan een e-mail met je lidmaatschapsnummer naar ledenservice@knvvl.nl en het verzoek om toezending van de digitale nieuwsbrief.

KNVvL afdeling Schermvliegen Op de website van de afdeling Schermvliegen http://knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/ is de meest actuele informatie te vinden over onder meer de volgende onderwerpen: Agenda Nieuws Scholen Verenigingen Regelgeving Veiligheid Brevetten Examens Wedstrijden Organisatie

KNVvL afdeling Deltavliegen Op de website van de afdeling Deltavliegen http://knvvl.nl/afdelingen/deltavliegen/ is de meest actuele informatie te vinden over onder meer de onderstaande onderwerpen. Ook is het mogelijk een gratis advertentie te plaatsen voor 2e hands materiaal: een delta’tje Agenda Nieuws Scholen Verenigingen Regelgeving Veiligheid Brevetten Examens Wedstrijden Organisatie

39


Column

Heleen van den Bos

Jullie doen maar wat! Tijdens mijn opleiding tot deltapiloot leerde ik vliegen in verkeer. Op de huisstek van de school was het nooit erg druk maar op mooie dagen werd het er toch gezellig in de lucht, met delta’s en met parapentes. Gaandeweg en bijna vanzelf leer je er samen vliegen met andere luchtgebruikers. Ik was die cursus ook het landingscircuit aan het oefenen, en met mogelijke drukte boven het landingsterrein kwam dat goed uit. Op een mooie dag was ik uitgevlogen en ging ik richting het landingsterrein. Daar vloog een parapenter heen en weer aan de benedenwindse kant, op een hoogte waarbij ik al met mijn landing bezig zou zijn. Hij was er eerst, dus voor zo ver mogelijk gaf ik hem voorrang. Ik deed mijn best wat hoogte te houden en in ieder geval niet al te snel te verliezen maar toch zakte ik langzaam. De parapente zakte niet. ‘Is ‘ie dan niet aan het landen? Hij doet maar wat! Heeft ‘ie mij dan nog niet gezien?’ denk ik een beetje bezorgd... Meteen schoot me een tip te binnen van mijn instructeurs: even zwaaien om te zien of hij mij gezien heeft en weet dat ik achter hem aan kom. Ik zwaai enthousiast. En ja hoor, hij zwaait heel kort even terug om daarna gauw zijn tokkel weer te grijpen. Ik maak een uitnodigend gebaar (hup, ga nou landen, ik houd het niet lang meer vol op deze hoogte!), maar de piloot blijft op min of meer dezelfde hoogte heen en weer vliegen. Ook nog eens precies daar waar mijn circuit langs zou voeren... Waarom rommelt hij nou maar wat aan, boven het landingsterrein? Of moet hij het ook nog leren? Tijd voor tip 2: neem initiatief. Ok dan, als hij niet gaat, dan ga ik. Zo duidelijk als maar kan scheur ik met mijn enkeldoeker naar beneden. Mijn toestel is wat oud waardoor het doek flappert op hoge snelheid. Behalve te zien is mijn actie dus ook nog eens goed te horen. Een mooi circuit wordt het niet, aangezien ik hem zo min mogelijk in de weg wil vliegen. Een wat geïmproviseerd figuur dus, waarbij ik mik op een van de verre hoeken van het landingsterrein zodat de parapentist ook de ruimte houdt om te landen, desnoods tegelijk. Ik zit nog maar net op final of daar komt hij met nog een slinger precies door mijn vluchtpad gevlogen... We wijken beide uit, landen naar omstandigheden prima, lopen naar de rand van het veld en brengen onze uitrusting in veiligheid. Goh, verzucht ik tegen mijn vliegmaatjes, dat was best spannend. Die parapenters, het lijkt vaak of ze maar wat doen bij de landing. Ik had geen idee wat zijn vluchtplan was. Daarom bleef ik maar wachten zo lang ik kon. Ik hoop dat ‘ie niet te erg geschokken is. De parapentist en ik zoeken elkaar daarna nog even op. Hij vloog ook bij een school, en was ongeveer net zo ver als ik in de opleiding. Als ik zijn Frans goed begreep, was zijn reactie: ‘Goh, dat was best spannend hè. Weet je, die deltavliegers, die doen altijd maar wat bij het landen. Ik snap nooit precies wat. Ik had dus geen idee wat je vluchtplan was. Daarom bleef ik maar wachten zo lang ik kon. Je hebt je toch niet bezeerd?’ Ik vertel hem dat ik precies hetzelfde dacht en we schieten beide in de lach. Blijkbaar is het voor beide kanten precies even moeilijk om in te schatten wat de ander doet! We schudden elkaar hartelijk de hand en spreken af de volgende dag nog duidelijker te vliegen. Foto start: Start Col de la Forclaz/Boven het meer van Annecy Fotograaf: André van der Lingen Foto landing: Landingsterrein Col du Sapenay Foto: Randonaero Adventures

40


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.