Lift 16, Januari 2020 by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

Magazine voor delta- en schermvliegen

LIFT

Januari 2020

LIFT /lıft/ Raise to a higher position or level; move upwards.

Lift is het officiële orgaan van de Afdelingen Schermvliegen en Deltavliegen van de KNVvL. Lift is gratis voor KNVvL-leden die zijn aangesloten bij een van deze afdelingen en online te lezen op issuu.com. Hoofdredacteur Bastienne Wentzel Redactie-adres Eikenlaan 11, 3749 AE Lage Vuursche lift.delta-schermvliegen@knvvl.nl Redactie Peter Blokker, Tamara BlokkerHondsmerk, Heleen van den Bos, Wouter de Jong, Mario Spee, Maaike Zijderveld. Coverontwerp Leonard Bik Vormgeving & DTP Leonard Bik, Bastienne Wentzel

Feestmaand December... you love it or hate it. Ik behoor tot de laatste groep. Ok, ‘haat’ is sterk uitgedrukt. Ik kan een heldere, zonnige winterdag best waarderen en schaatsen op natuurijs vind ik zelfs leuk. Maar haat heb ik wel voor de korte, donkere dagen en de virussen en bacteriën die continu op de loer liggen. En dan de feestdagen... Ik heb dus nul komma nul begrip voor die mensen die hartje zomer al beginnen af te tellen naar de Kerst. Are you kidding me?! Maar goed, Kerst. Als je dit leest, is het bijna zover. Als konijn sowieso een spannende tijd, want je hoopt het toch áán de eettafel en niet óp de eettafel mee te maken. Het liedje ‘Flappie’ werd bij ons thuis vanaf begin december grijs gedraaid, puur als waarschuwing. Los daarvan is Kerst met mijn piloot sowieso niet normaal te vieren. In de kerstboom hangen de kerstballen aan prusiktouwtjes in plaats van aan haakjes. Is veiliger, zegt ie. Ook geen traditionele piek bij ons, maar een windvaan. Echt supernuttig. En de cadeaus die hij vraagt zijn ook niet bepaald handig. Zeg nou zelf: zo’n helm is toch niet in te pakken? En onder de boom past het ook al niet. Over de boodschappen zal ik maar helemaal niet beginnen. Met een portofoon praat hij me door het gangpadencircuit heen.

Kerst - als konijn sowieso een spannende tijd, want je hoopt het toch áán de eettafel en niet óp de eettafel mee te maken.

Druk Drukkerij Hub Tonnaer bv.

Tijdens Kerst zelf moet ik hem uitleggen dat hij met zijn hoodie niet zo lekker mixt met de Advertenties Alle informatie, opgave en aflevering mail naar communicatie.schermvliegen@knvvl.nl Digitale foto’s en tekst Kunnen worden aangeleverd via: lift.delta-schermvliegen@knvvl.nl of per cd-rom. De redactie is niet aansprakelijk voor schade, ontstaan door eventuele fouten in de berichtgeving. De redactie, noch het bestuur van de Afdelingen Schermvliegen en Deltavliegen zijn verantwoordelijk voor de inhoud van door derden ingezonden stukken.

andere gasten in feestkleding. En stilzitten kan hij niet. Dus rent hij de trap op en neer om met zijn vario Jingle Bells na te bootsen. Zucht. Nee, geef mij maar Sinterklaas. Één avond feest, een Buff in zijn schoen en de rest van de cadeaus gaat zo in de snelpakzak. En als hij zich niet gedraagt... dan past hij er nog wel bij. Fijne feestdagen allemaal! Vouwkonijn

inditnummer

LIFT Coverfoto: Ölüdeniz, Turkije. Foto Erwin Voogt Expeditie naar Sardinië

Wat als je geen zin hebt in thermieken?

ParaAdventure - pionier van het parapenten - stopt ermee

Nieuwe airspace rondom Lelystad - hoe zit dat?

Alle nieuwtjes van de Coupe Icare 2019

Recensie: U-Turn Morpheus NG

Trukendoos 11 - Ontsnappen aan cloudsuck

KNVvL nieuws

Foto: Petar Loncar

Sardinië

Expeditie met een Italiaans sausje Tekst en foto’s: Peter Blokker

De gele punaise op Paragliding Earth lacht me tegemoet; de windvaan staat goed. Met de auto reden we, voor de verandering, direct naar de startplaats Cala Gonone. Wat mankeert eraan? Waarom is mijn trouwe tandempassagier zo stil en is mijn pakzak nog niet open? De condities lijken prima, maar misschien is de wind net te zacht om te soaren en zijn er iets te veel wolken om de thermiek op gang te houden. De landing ligt achter een bergruggetje en is best een stuk vliegen. Shit, ik durf het niet aan. Dit is Sardinië. Niemand vliegt maar de omstandigheden zijn prima… of toch niet?

Het op één na grootste eiland van de Middellandse zee is misschien wel het meest fascinerende eiland van Europa. De geheimzinnige restanten van de vele culturen die het eiland bewoond hebben, overgoten met een Italiaans sausje. Het weer is al net zo aangenaam als het eten. De landschappen zijn zo divers dat het lijkt of er betoverende plekken uit de hele wereld samengesmolten zijn tot dit geheimzinnige eiland. Van koraalriffen tot rotsachtige verlaten baaitjes, door de diepe kloven van het kustgebergte naar de hoogvlaktes waar wilde paarden grazen. Het is dan ook geen wonder dat een vliegreis op Sardinië veel karakters kent, van soarvluchten aan de kust, hike&fly tochten in het gebergte tot urenlang vlaklandvliegen. Een toeristische expeditie Sardinië is een populaire vakantiebestemming. Het toerisme concentreert zich in de badplaatsen rondom de steden met luchthavens: Alghero en Olbia. De meeste grote hotels zijn te vinden in de aangelegde oorden rondom Olbia aan de oostkust. Alghero, aan de westelijke kust, is wat authentieker. Buiten deze gebieden neemt het toerisme kwadratisch af met de afgelegde afstand terwijl het alleen maar mooier wordt. Voor piloten is Sardinië al decennia een gewaardeerde bestemming. Piloten die zoveel mogelijk vluchten willen noteren, hebben hier niets te zoeken. Ook als je alleen op reis bent, kun je beter een andere bestemming zoeken. Vliegen op Sardinië is een avontuur om samen te beleven. Daarbij doe je jezelf tekort als je je niet laat verleiden tot het bezoeken van culturele vindplaatsen, het maken van een kloof- of bergwandeling en een keer met een snorkel de zeebodem af te struinen tussen kleurrijke vissen. Doe je naast vliegen ook aan sportklimmen of Via Ferrata, dan vind je op Sardinië je op maat gemaakte paradijs. Rondreis Sardinië is groot. Zo groot dat je niet eens meer het idee hebt dat je op een eiland bent. Anders dan bijvoorbeeld de Canarische eilanden, moet je hier keuzes maken en bereid zijn om soms een paar uur achter het stuur te zitten. De enige efficiënte manier om Sardinië te verkennen is rond te reizen. Vanuit één centraal basiskamp verschillende stekken bezoeken is een nogo. Niet alleen reis je je dan suf, maar je mist ook de charme van de mooie plekken waar je kan overnachten en de dag in Italiaanse stijl kunt afsluiten. De genoemde startplaatsen in dit artikel laten zich in de beschreven volgorde goed combineren in een tiendaagse expeditie, waarbij je kennis maakt

met de verschillende gezichten van het eiland. Deze rondreis beslaat het noordelijke en middendistrict van Sardinië. De dichtheid aan bezienswaardigheden en vliegstekken wordt ten zuiden van Gesturi duidelijk minder, maar als je meer tijd hebt kan je de rondreis verder naar het zuiden uitbreiden. De scene Sardinië telt minder dan vijftig piloten. De meeste daarvan wonen op het vasteland van Italië en komen hooguit een paar keer per jaar een aantal dagen vliegen. Slechts een stuk of twintig piloten wonen zelf op Sardinië. Dat zijn er weinig en het zal je dan ook niet verbazen dat je op doordeweekse dagen alleen op de startplaats staat en het luchtruim voor jezelf hebt, zeker als de omstandigheden niet bijzonder goed zijn. Met andere woorden, als je niet volledig zelfstandig kunt vliegen heb je hier niets te zoeken. Paragliding Earth toont meer startplaatsen dan er in werkelijkheid zijn. Als een stek een of twee jaar niet onderhouden is, vind je er niets meer van terug. De enige zinnige aanspreekpunten zijn de tandembedrijven, die op een drietal locaties opereren. Zij spreken redelijk Engels en kunnen je op weg helpen met transport en tips, maar verwacht er niet te veel van. Zie het vliegen op Sardinië als een vliegexpeditie, geniet van het avontuur en zoek het zoveel mogelijk zelf uit, laat je verrassen en stop voordat het je teveel wordt.

Littigheddu (De pizzastart) In de gemeente Sedini, niet ver van de kust, vind je de best verzorgde startplaats van het eiland. Dit is een prima plek om de locals te ontmoeten. Zelfs op niet-vliegbare dagen hangen ze rond op het prachtig gelegen terras van het restaurant Valledoria, direct naast de startplaats. Vanaf het plateau op 400 meter kun je het uitzicht bewonderen tot aan de glinsterende zee aan de horizon. De startplaats is een kopie van Saint-Hilaire met een keurige kunstgrasmat aan de rand van de klif. Vooral in de namiddag en avond is het hier bijna standaard vliegbaar en hangt er een handvol piloten hoog boven de steile wand. Toplanden kan eenvoudig op het grote grasveld achter de startplaats, maar ook in het dal is een landingsveld voorhanden. Het hoogteverschil tussen start en landing is nauwelijks tweehonderd meter maar je hangt met goede thermodynamische omstandigheden honderden meters boven de startplaats. Zowel de startals landingsplaats zijn met een normale auto bereikbaar. Een hike&fly is heel goed mogelijk en zeer de moeite waard, als je het goede pad weet te vinden. Vanaf de landing loop je naar de hoofdweg en die steek je recht over, een steil bospad in. Meteen maak je hoogtemeters, pas daarna wandel je over het hoogplateau naar de startplaats. Om hier te mogen vliegen koop je een Cross Country jaarkaart bij het restaurant Valledoria. Coördinaten start: 40°52’50.9”N - 8°47’08.7”E landing: 40°52’57.9”N - 8°46’12.6”E Startrichtingen: noordwest Reistips: Overnacht in het kleurrijke maar toeristische kustplaatsje Castelsardo en bezoek de grotten van Neptunes. Doe dit laatste heel vroeg in de ochtend om de mensenmassa’s te ontlopen.

Alghero Speranza La Siesta Als je gek bent van soaren langs de kust kun je je hart ophalen op de mooiste soarplek van Sardinië. Urenlang soaren van de namiddag tot een gouden zonsondergang langs het dertig kilometer lange klif is als een droom waar je niet meer uit wilt ontwaken. Sowieso moet je hierheen, omdat het oude centrum van Alghero de moeite waard is om in de avond doorheen te slenteren en heerlijk te dineren met het decor van de ondergaande zon. De startplek is goed onderhouden en er wordt regelmatig gevlogen, zelfs met tandems, dankzij het nabijgelegen toeristenoord Alghero. Op de 350 meter hoge vlakte is geen toerist te bekennen. De startplaats is met een gewone auto goed bereikbaar en de landingsplaats aan zee ook, hoewel het bijna een half uur rijden is tussen start en landing. In diezelfde tijd ben ik vanaf de landing terug naar de startplaats geklommen. Fly&hike is goed te doen, als je een lange broek aantrekt om je te beschermen tegen de stekelige struiken die het pad hier en daar overwoekeren. De fly&hike volgorde is beter dan andersom, omdat het pad vanuit de lucht goed te herkennen is. Google maps in de hand is evengoed nog onmisbaar om het pad te volgen aan de hand van satellietfoto’s, want markeringen ontbreken. Ohja, toplanden kan ook op het enorm grote weiland tussen de weg en de rand van het klif. Ditzelfde weiland steek je over om bij de startplaats te komen. In de noordwesthoek van het weiland is een hekje waar je doorheen moet om na vijftig meter over een smal pad bij de startplaats te komen. Coördinaten start: 40°30’27.4”N - 8°23’00.5”E (350 m) landing: 40°29’46.5”N - 8°22’13.5”E Startrichtingen: west Reistips: Klimmen en Via Ferrata bij Monteleone Rocca Doria.

Bosa De rit vanuit Alghero naar Bosa over de hoogvlakte is een prachtige autorit, hoewel je al verwend bent als je boven dit klif hebt mogen soaren. In Bosa mondt de rivier Temo uit in zee en het eeuwenoude stadje nodigt uit om ijs te eten of een terrasje te pakken. Of beide, want ook hier komt pas in de middag de wind recht op het duin bij de Bosa Marina te staan. Starten kan op diverse plaatsen, het vliegen zelf is niet bijzonder maar het uitzicht op de rivieruitmonding is betoverend. Paragliding Earth geeft ook een vliegstek aan de oostkant van Bosa weer, vlak bij de kasteelruïne Castello Malaspina. Met mijn enkeldoeks kleine soloscherm wist ik klunend de “startplaats” de bereiken. Er is net genoeg ruimte om je fieldpack neer te leggen en linestretch te maken, voordat je rechtop omhoog wordt getrokken op deze thermische hotspot. Niet voor iedereen dus, maar als het werkt, wordt je beloond!

Gesturi Halverwege de eilandexpeditie, in het hart van Sardinië, steekt een oeroude tafelberg trots af tegen het vlakke binnenland. Trots met recht, want op het hoogplateau Altopiano della Giara vind je de laatste kolonie wilde paarden van Europa. In Barumini, een dorpje aan de voet van de berg, staat de interessante Nuraghe “Su Nuraxi”. Deze historische nederzettingen in de vorm van stenen kegels vind je door heel Sardinië, maar Su Nuraxi is het meest bezienswaardig. Het hoogteverschil tussen de startplaats (550 m) en de landingsplaats (250 m) is niet bijzonder groot, maar door de bijna dagelijks sterke thermische ontwikkelingen hang je met een beetje geluk op duizend meter boven de start. Starten kan naast de kerk Chiesa di Santa Luisa, welke je bereikt door vanuit Tuili de berg op te rijden. Landen kan op de vlakke velden aan de voet van de berg, zolang er geen gewassen worden verbouwd. Coördinaten start: 39°43’53.0”N - 8°58’21.6”E (550 m) Startrichtingen: zuidwest Reistips: Met een gids een wandeling maken over de Altopiano della Giara op zoek naar wilde paarden. De Nuraghe “Su Nuraxi” bezoeken. Misschien wel het beste ijs van Sardinië vind je bij de Gelateria van Barumini. Overnachingstip: Sa Lolla Ristorante – Pizzeria in Barumini.

Baunei We laten de kokendhete plaat weer achter ons, op zoek naar verkoeling aan de oostkust. Op aangename reisafstand vanuit Gesturi vinden we Baunei. Ook Baunei kent een hoogvlakte, de Altopiano del Golgo, waar je zeker met de auto overheen moet rijden. Pas op, want de weg wordt regelmatig geblokkeerd door ezels, koeien en wilde zwijntjes. De combinatie van nevelwolken, adembenemend uitzicht en loslopend wild wekt een sprookjesachtige indruk. De startplaats vind je op de route van Baunei naar de hoogvlakte, direct langs de weg. Het gravelplateau is groot genoeg voor een comfortabele start en er is zelfs een windvaan aanwezig. Voor de landing kunnen de velden aan de overkant van Baunei gebruikt worden. Deze vliegstek is vooral interessant vanwege het veelzijdige uitzicht op de bergen en de ruige kustlijn. Coördinaten start: 40°02’03.9”N - 9°39’54.1”E (650 m) landing: 40°00’58.4”- N 9°39’47.7”E Startrichtingen: zuid Reistips: Vanuit Baunei zit je ook zo aan de kust, waar je op de rotsen van Punta Pedra Longa kan klimmen en kan snorkelen in de prachtige rotsbaaitjes.

Nuoro – Monte Ortobene en Monte Maccione Maak kennis met de Sopramonte, de echte bergen van Sardinië rondom Nuoro. Dit is het gebied waar bergwandelaars en bergvliegers aan hun trekken komen. Het landschap doet erg denken aan de Alpen. Slechts de Mediterraanse begroeiing verraadt dat we nog altijd op een eiland in de Middellandse Zee zitten. Een perfecte vliegdag bij Nuoro ziet er als volgt uit: Sta vroeg op voor een hike&fly op de Monte Maccione, ga uitgebreid lunchen in Italiaanse stijl in Nuoro en vlieg halverwege de middag bij de Ortobene. Dit gebied is het beste vlieggebied voor overlandvluchten, maar er wordt niet veel gevlogen. Let op, het is geen eenvoudig vlieggebied, maar wel een met veel potentie. Monte Ortobene Coördinaten start: 40°19’21.0”N - 9°22’30.2”E (ca. 900 m) landing: Een willekeurig veld in het dal waar geen landbouw plaatsvindt, pas op voor kabels. Startrichtingen: zuidwest Monte Maccione Startplaats: Parkeer de auto bij de Albergo Enis, vanaf hier is het veertig minuten het zigzagpad omhoog volgen. De startplaats is een steil veld onder de rotsachtige graat van Sos Prados. Check op de graat de windrichting, om te voorkomen dat je nietsvermoedend in de rotor start. (1.080 m) Landing: Een willekeurig veld in het dal waar geen landbouw plaatsvindt, pas op voor kabels. Startrichtingen: noord en noordwest Reistips: Wandelingen door kloven zoals de Gola di Gorropu

Cala Gonone Vanuit de bergen van de Sopramonte rijden we rechtstreeks naar de kust. Zodra je door de tunnel rijdt en het uitzicht op zee zich opent, heb je recht boven je hoofd de startplaats van Cala Gonone. Zoals ik in de introductie van dit artikel al aangaf, lijkt het erop dat de landingsplaats – het atletiekstadion achter de bergrug – niet te bereiken is. Opties voor tussenlandingen zijn er niet en het is maar even af te wachten hoe makkelijk je hoogte wint. Zelfs op glijvlucht lukt het, maar het houdt niet over. Als je een beetje hoogte kunt pakken boven de start, wat vaak wel lukt met een stevige seabreeze, dan kun je veilig oversteken naar de bergrug bij het sportveld en vindt je doorgaans wat thermiek boven de kale rotsen. Kun je hier opnieuw hoogte houden, dan kun je op het strand landen. De startplaats is overigens prima onderhouden en wordt door lokale (tandem)piloten regelmatig gebruikt. Wie snel omhoog wil klimmen vanaf de landing naar de auto, volgt de rechtstreekse brandgang en mountainbike trail, die bijna zonder bochten bij de startplaats uit komt. Coördinaten start: 40°16’31.5”N - 9°35’40.2”E (568 m) landing: Parkeerplaats bij het sportveld, 40°16’58.4”N - 9°37’00.4”E, of op het strand. Reistips: Sportklimmen, mountainbiken, snorkelen en wandelen van baai naar baai (terug met de boot)

Su Vrau Tussen Cala Gonone en ons eindpunt Olbia is er nog één vliegstek die de moeite waard is. Moeite moet je er letterlijk voor doen, want de startplaats Su Vrau is alleen te voet te bereiken. De wandeling omhoog over een smal bergpad is verrassend mooi en waar het pad echt steil wordt, zijn treden gemaakt. Boven op de graat aangekomen is het uitzicht richting de kust en omliggende groene dalen met vruchtbare weiden bijzonder mooi. Op de graat moet je het hek over klimmen om aan de zuidkant van de graat bij een windvaan op een redelijke natuurstartplaats je scherm uit te leggen. Landen kan zowel op een veld voor als achter de berg. Voor die laatste variant moet je natuurlijk uitkijken om niet door de rotor te vliegen, maar die is te vermijden door om de berg heen te vliegen, met de venturiwind in je rug. Waarom zou je dat doen? Om naast je geparkeerde auto te kunnen landen als je geen chauffeur hebt, maar natuurlijk niet ten koste van alles. Hoe je het ook organiseert, de tocht is een waar avontuur in een overzichtelijke, kleinschalig complexe omgeving. Als je dit voor elkaar krijgt, is het een prachtige samenvatting van je reis met alle ingrediënten voor een puur Italiaanse vliegbeleving. Een waardig afscheid van Sardinië! Coördinaten start: 40°37’06.5”N - 9°41’45.5”E (364 m) landing: Een willekeurig veld in het dal waar geen landbouw plaatsvindt, pas op voor kabels. Startrichtingen: zuidoost

Ready to Transit Comfortabel, modulair, functioneel - v.a. 2,75 kg Het LIGHTNESS 3 lichte XC harnas is zeer comfortabel en héél functioneel. Nieuwe opties maken dat dit derde generatie LIGHTNESS harnas beter aan je gebruik is aan te passen dan ooit. De gewichtsrange van de S maat varieert van 2,75 kg tot 3,37 kg en dat hangt af van of je de SAS-TEC beschermingsplaat en het windscherm gemonteerd hebt. Daarmee creëer je veel gebruiksmogelijkheden. Van een aantal dagen durend bivouacking avontuur tot het vliegen van een nieuw cross country record: alles is mogelijk met een LIGHTNESS 3. Inbegrepen bij aflevering LIGHTPACK 3 en COMPRESSBAG Hollandair | Jos Vermeulen

www.advance.ch /lightness

Zwiepseweg 11, 7244 AJ Barchem 0653 744749 | www.hollandair.nl

190221_Hollandair_1/2_LIGHTNESS3_215x125mm+3.indd 1

21.02.19 16:02

DHV Schermkeuring

Laat je scherm ofﬁcieel keuren in Duitsland, bij een erkende DHV werkplaats. Wij sturen de schermen naar de keurder en deze stuurt het scherm na keuring direct aan de piloot retour. Door onze grote aantallen, bieden wij een lage prijs aan. Prijzen incl. verzending NL-DE-NL

€ 245,00 Skywalk met 2+2 Garantie

€ 180,00 Kontest voor alle andere merken

Van dromen naar doen Nieuwe liefde: Mister X

Tekst: Danielle ten Berge

Ze zijn zeldzaam: de piloten die niet zo’n zin hebben in urenlange thermiekvluchten maar liever lekker spelen met het scherm. Het zijn acropiloten in

spé of gewoon mensen die er meer plezier in hebben om het scherm tot in de puntjes te beheersen. Danielle ten Berge is zo’n piloot. En wat doe je dan, met je kersverse brevet 2 op zak en bijna niemand die snapt wat jij leuk vindt? Dit is wat Danielle deed.

Nadat ik een jaar geleden mijn brevet 2 behaald had, begon ik mij af te vragen wat mijn volgende leerdoelen zouden gaan zijn. Iedereen had het maar over overland-vliegen, maar dat sprak mij totaal niet aan. Ook met opmerkingen als “Ga toch lekker vliegen!” kon ik niet uit de voeten. Ik vind het fijn om iets te leren en ergens hard voor te kunnen trainen. Maar verdere opties dan het verheven overland-vliegen zag en hoorde ik niet, dus je begrijpt wel dat ik een beetje met m’n ziel onder m’n arm liep. Heb ik een hele toffe hobby gevonden, weet ik nog niet wat ik er mee aan moet. Wat is nou mijn volgende stap? Weliswaar heb ik nog genoeg angsten te overwinnen, daar heb ik zelfs al eerder over geschreven in Lift. Maar ik wil niet alleen maar bezig zijn met mijn angsten, ik wil vooral ook leren en prettige stappen vooruit maken, wat volgens mij ook prima naast elkaar kan: én angsten overwinnen én nieuwe dingen leren. Dansen in de lucht Bij toeval kwam ik een filmpje tegen van acropiloot Jeremy Bailly (zie de link onderaan) en toen dacht ik: ‘Ja! Dat wil ik!’ Nu zie ik mezelf ook nog geen tumblings maken, maar oh wauw, die totale schermbeheersing, 100% weten waar je mee bezig bent en van die prachtige wing-overs en andere zwiermanoeuvres, dat wil ik ook, ik wil dansen in de lucht! Ik had echter geen flauw idee waar te beginnen en mijn vakantiegeld voor dat jaar had ik er al doorheen gejast dus ik zat vast aan de mogelijkheden in Nederland. Nu had ik wel in mijn hoofd dat mijn destijdse scherm weliswaar nog goedgekeurd

was, maar ik heb hem zo enorm lopen afrossen in mijn weilandje en me suf gegroundhandled, dat ik de kans groot achtte dat het scherm na een jaar echt wel toe zou zijn aan vervanging. Stiekem dus maar vast kijken naar wat nieuws. Een scherm voor mijn passie Bijna elk scherm werd gepromoot met ‘doet het goed in XC’ en dat soort dingen waar ik helemaal niet op zat te wachten. Na wat speurwerk stuitte ik wel op de Gradiënt X-style, een baby-freestylescherm, vergelijkbaar met een B-er en ideaal voor mensen die willen starten met acrovliegen. Ook de Niviuk E-gravity popte op. Kijk, dat biedt mogelijkheden! Maar ja, de juiste scherminformatie in Nederland vinden is best lastig. Gelukkig kwam ik in contact met Peter Blokker van Pedro Verticalo Adventures, dealer van onder andere Niviuk. Een testscherm regelen was geen enkel probleem, maar… misschien paste de nieuwkomer Icaro Xenus nog wel beter bij me. Daar viel net iets meer uit te halen zodat ik er langer mee vooruit kon, mocht ik echt ooit (te) gekke acromanoeuvres willen gaan doen en ook niet geheel onbelangrijk: B geclassificeerd! Een veilig scherm dus! Na me eerst nog eens goed verdiept te hebben in specificaties en reviews van het scherm, was een testscherm zo geregeld. Het testscherm werd gelijk een nieuw scherm: “Dan kun je het scherm meteen houden als hij bevalt…” aldus Icaro. Meteen over de kop? Slimme zet van ze natuurlijk, maar eerlijk is eerlijk, ook wel weer

Foto: Wilfred Bussink

handig want ik was stiekem al een beetje verliefd. Het weer in Nederland speelde echter nog niet lekker mee. Na weken staren naar een prachtig pakketje en een middagje groundhandlen, mocht hij eindelijk eens uitgetest worden. Ik was toch in eerste instantie nog een beetje huiverig: ‘Dit scherm kan echt van alles, trek ik hem niet meteen over de kop?’ Totale onzingedachte natuurlijk want het is gewoon een veilige midden B-er, maar toch, retespannend was het wel. Ik heb me dan ook voorgenomen om mijn eerste vlucht alleen maar veilig te starten en veilig te landen en te vliegen als een oud wijf. Dat bleek geen enkel probleem en hij had ook geen neigingen om uit de band te springen, dus die gekke gedachte hadden we meteen getackeld. Een spannende relatie Er werd mij aangeraden om meer contact te vliegen (oh ja, ook wel handig), wat gelijk ook noodzakelijk werd omdat ik de tweede vlucht meteen in allerlei thermiekbellen omhoog werd gezogen. Dat ging wel hobbel de bobbel dus het was wel spannend, maar vond ik nou het scherm spannend of was het gewoon de thermiek? De derde vlucht werd mij dat duidelijk: mijn thermiekangsten waren duidelijk afgezwakt en met mijn nieuwe vriendje alias Mister X heb ik heerlijk gedanst in de thermiek! Dan weer linksom, dan weer rechtsom, lekker scherp sturen en heen en weer zwieren door de lucht. Ik was verkocht! Mister X wordt mijn nieuwe liefde! Het enige waar ik nog wel een beetje aan moet wennen is de snelheid die het scherm heeft, al kan het zijn dat het snel lijkt omdat ik voorname-

lijk elke keer geland ben met nul-wind en ik ook redelijk bovenin het gewicht zit van het scherm. Ook moet ik nog wennen aan mijn afwijkende gedrag dat ik acro leuk vind en niet overland zoals bijna de rest van vliegend Nederland. Sommige mensen verklaren me dan ook voor gek dat ik met dit scherm vlieg: “Gaat dat bange meisje nou opeens met een acroscherm vliegen?” Nou, bezorgde mensen, ik kan jullie vertellen: Het is geen acroscherm maar een baby-freestyle en als dat bange meisje ergens haar tanden in heeft gezet gaat ze er ook voor, hoeveel hobbels ook nog te nemen! De toekomst tegemoet De komende tijd ga ik me vooral bezig houden met het beter leren kennen van het scherm. Sommige dingen moet ik echt even opnieuw leren. Zo moet ik meer aanremmen bij het starten, wat ik in levende lijve al heb ondervonden door languit in het weiland te vallen doordat ik alle schermdruk verloor (en de lier natuurlijk net op dat moment ging trekken) en geeft Mister X heel duidelijk aan wat er in de lucht zit, wat tevens ook superfijn is waardoor ik al een keer skyhigh omhoog heb geschroefd. En wat die acro betreft: in mijn hoofd ben ik al verder dan ik werkelijk kan. Ik moet mezelf echt even op de plek zetten dat ik gewoon nog niet zo ver ben en eerst de basics beter moet leren beheersen. Maar ik heb mezelf al wel vast getrakteerd op een SIV-training deze zomer, dus kom maar door met dat avontuur! https://tinyurl.com/JeremyBailly

VENTUS â&#x20AC;&#x201C; vrij als de wind 4,4 kilo (maat S) schuimstof protector en SAC-TEC protector | Honeycomp zitplaat De VENTUS is een modern allround comfortabel harnas met een hoge mate aan passieve veiligheid. Naast de klassieke schuifstofprotector zit er een viscoelastische rugbeschermer in van de Duitse fabrikant SAS-TEC die bij een eventuele val de druk over een veel groter vlak verdeeld. Dat vermindert de kans op zware rugblessures. Makkelijk in het gebruik en een perfecte ergonomische zitgeometrie. De kleine pakmaat is ideaal en dat bij elkaar maakt het tot een ideale begeleider op je vliegdag.

Wil je het harnas proberen? Meer info kun je krijgen bij de Nederlandse NOVA dealers, of is te vinden op www.nova.eu/ventus joost@skygliders.nl, www.skygliders.nl | info@cloudtocloud.nl, www.cloudtocloud.nl

Nieuw: Breeze XL

Breeze is een modulair harnas, speciaal op verzoek van ons gemaakt, omdat de Nederlandse markt om XL vraagt. Het harnas heeft een afneembare protectie met een opblaasbaar deel en een slim reserve compartiment. Maak een afspraak om proef te zitten of om er mee te vliegen.

Nieuw: Arriba4 EN-B

De Tequila5 in de maat S weegt 5 kg en de nieuwe Arriba4 in maat S weegt 3,9 kg. Lichtgewicht materiaal vliegen is een niet te stoppen trend.

De nieuwe Arriba4 is de lichte versie van de Tequila5

Pionier en ambassadeur van het parapenten

Para Adventure stopt na 30 jaar

Tekst: Sonja Wierenga Foto’s: Para Adventure

André en Bea Wierenga

André Wierenga heeft na ruim dertig jaar besloten te stoppen als actief lid binnen de ‘Parapentewereld’. Met dit besluit komt een eind aan Para Adventure en de Eerste Nederlandse Parapente Vereniging. Ondanks dat André nooit van belangstelling heeft gehouden, kunnen wij de afsluiting van dit tijdperk niet geruisloos voorbij laten gaan. Als het gaat om herinneringen en belevingen van het hoofdstuk ‘Parapente’ zou ik, als dochter van André, boeken vol kunnen schrijven. Met dit artikel probeer ik namens de familie het werk van André enigszins de aandacht te geven die het verdient. 14

Para Adventure is niet alleen mijn vader. Mijn moeder Bea Wierenga was de drijvende kracht achter Para Adventure en ENPV. Bea deed de hele administratie, onderhield de contacten met onder andere het hoofdbestuur en de ledenadministratie van de KNVvL. Ze had altijd een luisterend oor voor iedereen. Helaas is mijn moeder op 15-12-2013, na fouten bij een simpele medische ingreep, veel te vroeg overleden. Anders zouden zij nog samen van het leven genieten. Het begin André, Bea, jongste zoon Eric en vele andere leden hebben vanaf de beginperiode in

André, Sonja en Beanieke aan de tri-place.

meerdere commissies gezeten. Zij hebben zich gezamenlijk erg ingezet om te komen tot een eigen afdeling binnen de KNVvL. Met onder andere regelementen, brevetten, Nederlands theorieboek, veiligheid commissie en dergelijke. Cruciaal hierbij waren de gesprekken bij ons op de Rijschool Wierenga in Utrecht met andere pioniers van het Valschermzweven en het Zeilvliegen om zo tot iets gezamenlijks te komen waarmee ze naar het hoofdbestuur van de KNVvL konden stappen. “De parapenters binnen de afdeling Valschermzweven willen de luchtsport Parapente in de KNVvL meer structuur geven. Er wordt daarom gestreefd naar het instellen

van een aparte sectie. De sectie wil op deze wijze activiteiten stimuleren, ontplooien en coördineren die zijn gericht op het ontwikkelen en toepassen van de kennis en het kweken van belangstelling voor Parapente. Daarnaast wil de sectie zich richten op het ontwikkelen en toepassen van regels voor het beoefenen van het Parapente. In de toekomst wil de sectie ook competities, wedstrijden en andere sportieve evenementen organiseren (i.o. secretariaat sectie Parapente, 1989)” De weg naar het opzetten van een eigen afdeling voor het parapente was een lange en hobbelige weg. André was bij velen geliefd voor zijn passie en inzet voor de sport maar

Her en der parapenten met het gezin Wierenga.

André en Beanieke aan de Lier bij PZG.

Het vervoer van Para Adventure.

zeker ook gehaat. Met name in de beginperiode waren er regelmatig machtsstrijden tussen scholen, verenigingen en clubs, waaraan het wel of niet hebben van commerciële doeleinden meestal ten grondslag lag. De meest voorkomende herinneringen aan deze periode zijn de vergaderingen waar zes rode busjes van Para Adventure/ENPV met haar leden naar toe gingen. Reden hiervoor was dat er gestemd moest worden over de belangrijke wijzigingen in bijvoorbeeld het

afdelingsregelement of andere eisen aan brevetten of het Basis Opleiding Plan. Verschillende bestuurcrises, het komen en gaan van commissieleden en de vele overleggen hebben we meegemaakt. Uiteindelijk kwam er een getrapte stemmenvertegenwoordiging zodat ENPV niet altijd de meeste stemmen had. Een begrijpelijke beslissing maar de ENPV had nu eenmaal heel veel leden die aangesloten waren bij de KNVvL. In de hoogtij-

dagen zeker wel 550 leden. En die krijg je toch niet zomaar, daar moet je ook wat voor doen. De familie en vele leden stonden op beurzen zoals de Op Pad Beurs voor actieve vakanties, de vakantiebeurs, skibeurzen en nog veel meer. Vele leden van het instructieen begeleidingsteam kwamen enthousiast helpen met het opbouwen en het verstrekken van informatie over het Parapente en onze opleidingen. Mensen konden de fotoboeken bekijken en er even voor gaan

zitten om naar de instructie video banden te kijken. Deze werden gedurende alle opleidingen gemaakt. Ook hadden wij maandelijkse contactavonden, waarbij een gedeelte van het instructie -en begeleidingsteam aanwezig was voor het geven van informatie. Natuurlijk waren deze avonden ook voor gezellig bijkletsen en ervaringen delen. De eerste trips Halverwege de jaren tachtig ging André met de familie met de camper her en der parapenten. Al snel daarna wilden vrienden en kennissen met ons mee. Deze trips waren al snel een succes en er was veel behoefte aan. Naar aanleiding hiervan is besloten om

stichting Para Adventure in 30-08-1989 in te schrijven bij KvK en de ENPV 11-06-1990 op te richten en in te schrijven bij de KvK. Ook heeft André zich in laten schrijven bij het Franse Ministerie de Sport Haute Savoie. Mieussy werd de thuisbasis voor de tiendaagse opleidingen. Para Adventure stond bekend als de all-in-one organisatie, de opleiding begon eigenlijk al in de rode bussen die vertrokken uit Utrecht naar Mieussy. Het begon met onze eigen kleine camper en een extra huurbus, heel eenvoudig met één caravan en een paar tentjes, op een groot stuk grasveld dat ‘camping’ genoemd werd van Mme en M. Buffet. Uiteindelijk was er een permanent onderkomen van twaalf

grote caravans voor het overnachten. In de tussentijd huurde Para Adventure het chalet van madame voor alles eromheen. In 2008 is de camping gesloten en huurden we de bovenverdieping van het grote huis van Mme Buffet. De stichting beschikte in Mieussy over eigen prima onderhouden starten landingsterreinen en een eigen oefenweide. De rode bussen dienden als het standaard vervoer en tevens als herkenningspunt voor de club. Daarnaast was er een grote DAF camper 12,5 ter beschikking voor brevet 2 en 3 houders om een trektocht door Frankrijk te organiseren. In een later stadium was de Mitsubishi 4x4 onmisbaar voor de steile

Toespraak-goeroe André, heenreis Mieussy.

De stand van Para Adventure op de beurzen.

bergroutes bijvoorbeeld naar de start van Pertuiset in Mieussy, zodat we zonder een Parapent op de rug de berg op konden lopen. Het bleef niet alleen bij beginners cursussen brevet 1. Die werden verbreed naar zelfstandig vliegen, KNVvL brevetten 2 en 3. Het vlieggebied is begonnen bij Mieussy, Samoëns, Annecy, Geneve en Chamonix. Tijdens de wintermaanden werden een aantal wintercaravans naar Bourg St Maurice

André aan de Ailes de K, Big X in Verbier Zwitserland.

verplaatst. In de winter werd het parapente gecombineerd met skiën. Er werd onder andere gevlogen bij Val d’isere, Grand Bornand en Tignes. Later zijn de vlieggebieden uitgebreid naar verschillende landen zoals: Griekenland, Macedonië, Turkije, Marokko, Italië, Spanje, Slovenië, Monaco, Réunion, Tsjechië, Bulgarije, Tenerife en Sicilië. Eén keer per jaar rond november werd er een avontuurlijke parapentereis georganiseerd in landen

zoals: Zuid- Afrika, Chili, Mexico, Argentinië, Brazilië en Venezuela. Hierbij werd ook altijd een professionele parapentegids ingehuurd die de trip van de parapenters 24 uur per dag begeleidde. Safety first Een belangrijk onderdeel van de opleiding was het uitvoeren van bepaalde veiligheidsoefeningen. Onder andere het leren omgaan met een reddingparachute zodat

er in voorkomende gevallen handelend kan worden opgetreden. Para Adventure was de eerste school in Europa die met leerlingen zowel als gevorderden met reddingschermen is gaan vliegen. Tijdens elke opleidingsweek werden er door leden van het instructieteam demo’s van het werpen van het reddingscherm gegeven. Voor clubleden die in het bezit zijn van brevet 2 was het mogelijk om een extra veiligheidscursus te volgen, waarna er een clubcertificaat werd uitgereikt. Deze oefeningen werden boven het landingsterrein uitgevoerd. Oefeningen die boven het meer van Annecy werden uitgevoerd werden nauwkeurig begeleid en gecoördi-

Wedstrijden André sponsorde onder andere het eerste wereldkampioenschap Championnat du Monde de Parapente South of France in

september 1991. De deelnemers waren Harry van Rijswijk en Eric Wierenga. André sponsorde in maart 1995 de Paragliding World Championship. Eric Wierenga, Agnes Wiegand en Rob Kors vertegenwoordigeden Nederland bij het kampioenschap in Kyushu, Japan. Het derde kampioenschap was The Benelux Paragliding Championship juli 1995 in Verbier Zwitserland. De wedstrijdploeg van Para Adventure bestond uit 20 personen, waarvan 16 piloten. De hulpploeg kookte, filmde, reed en verzorgde het Para Adventure team. Eind januari, begin februari 1996 vlogen Eric en een aantal leden van Para Adventure mee met een wedstrijd in Zuid-Afrika.

als rode draad door de geschiedenis van familie Wierenga gelopen. Zo hingen de vijf kinderen van jongs af aan al in de parasail en brachten vele uren van hun jeugd op vliegvelden door. De passie voor het vliegen is begonnen met parachutespringen, waarvoor André zich sinds 1974 door het hele land is gaan inzetten als instructeur. Vier van de vijf kinderen hebben in de beginjaren ook geparapent. Eric had ruime ervaring in het de kleine

luchtvaart met parachutespringen, zeilvliegen, ultralightvliegen en met parapente. Hij heeft nu al jaren zijn eigen Paramotor Vliegschool. En ik met parachutespringen en in het parapente. André was in 1992 de eerste door de KNVVL erkende instructeur geworden nummer 92-01, Eric de tweede instructeur 92-02 en ik de derde instructeur met nummer 92-03. Voordat de kleinkinderen de schoolleeftijd bereikten, waren ze vaak met André en Bea mee tijdens de vlieg-

neerd vanuit de boot door het instructieteam. Vanuit Nederland werden er avonden georganiseerd voor het reserve werpen in een sporthal. Daarnaast werden er in 1997 nog meer tandems aangeschaft. Hierdoor kon het instructieteam de leerlingen voor de eerste hoogtevlucht meenemen in de tandem. Het doel van André was hiermee het opleidingsprogramma hierdoor nog beter en veiliger te maken.

DAF camper 12,5m.

André op de eigen lier.

Er werd niet alleen in het buitenland berg gevlogen maar ook in Nederland gelierd. In verband met het bijhouden van het luchtwaardigheid konden leden van Para Adventure met minimaal brevet 1 in samenwerking met PZG in Gelderland lieren. Daarbij gebruikten wij tegen betaling hun faciliteiten. Vliegende familie De vliegsport in het algemeen heeft altijd

weken. In de schoolvakantie weken werd er altijd ruimte ingepland voor het parapente met de kinderen, aanhang en kleinkinderen. Alle kleinkinderen vonden het fijn om te tandemen met Opa Baard. Niet alleen de (klein)kinderen en aanhang van de familie Wierenga maar ook een aantal leden van het instructieteam waren dan aanwezig met hun kinderen. Vier van de zes kleinkinderen zijn besmet geraakt door het vliegvirus en zijn zelfstandig gaan parapenten.

All-inclusive vliegvakantie Wij waren een van de weinigen die een trip helemaal van deur tot deur organiseerden. Para Adventure stond erom bekend dat de trips geheel verzorgd waren. Van Utrecht vertrok de rode stoet van bussen naar de bestemming. Er was geen negen tot vijf mentaliteit, het streven is altijd geweest om het maximale uit de weken te halen. Alles werd uit de kast gehaald om veilig te vliegen, geen route was te gek om toch ondanks het

weer wel te kunnen vliegen. Mocht parapenten toch niet mogelijk of verantwoord zijn dan werden, met name in de beginjaren, alle andere actieve mogelijkheden benut. Zo waren op de thuisbasis in Mieussy verschillende actieve alternatieven door André ter beschikking gesteld en begeleid door het instructieen begeleidingsteam; wildwaterkanoën, boogschieten, mountainbiken, klimwand, darten en abseilen van de lokale spoorbrug. Ook een bezoek aan de ITV

André met dochter, kleindochter, Kickie en Brian.

André, Beanieke, Tycho aan de tri-place. André Jr biedt begeleiding.

fabriek behoorde tot de mogelijkheden. In alle jaren heeft het instructieen begeleidingsteam haar steentje bijgedragen tot het succes van onze club. Hierdoor verliepen de opleidingsweken soepel. Het enthousiasme en inzet van al deze vrijwilligers vormden het fundament voor de organisatie. De laatste paar jaar werd in de loop ter tijd het instructieteam kleiner vanwege ziektes, stoppen met parapenten, overstap naar andere clubs en privé-omstandigheden. Doelbewust gingen wij als organisatie langzaam afbouwen met onder andere minder trips organiseren, minder opleidingen geven tot helemaal geen opleidingen meer geven en mindere landen bezoeken om te parapenten. Dit omdat er veel gebrevetteerden hun eigen trips gingen organiseren. En zeker ook omdat de leeftijd van André steeg waardoor er minder georganiseerd werd.

Het einde André kreeg als charismatisch en karakteriserend persoon met zijn nukken en grillen in de loop der jaren vele bijnamen, zoals the Godfather, the Wingman, ZZ-top, Goeroe en ouwe Para Baas. André heeft in de loop der jaren de titel van pionier en ambassadeur van de ‘Parapente-wereld’ wel verdiend. Uiteindelijk heeft André na meer dan dertig jaar zijn passie om de mensen te leren parapente en te blijven begeleiden de beslissing genomen. Met pijn in zijn hart zal hij de stichting Para Adventure en de ENPV per 3112-2019 uit laten schrijven bij de KVK. Hiermee komt er ook een einde aan de bij de KNVVL erkende vliegschool Para Adventure en de ENPV. Met het oog op de beruchte plek achter de geraniums blijft André z’n streven wel om zolang zijn gezondheid het toelaat op basis van behoefte betrokken te

blijven bij het organiseren van een aantal trips met enkel gevorderde vliegers. André en de familie willen alle (oud) leden, bestuur van de KNVVL afdeling schermvliegen en alle anderen betrokkenen bedanken voor de mooie en bijzondere jaren die we met zijn allen hebben beleefd.

Mocht je nog een foto, tekst, gedenkwaardigheid of anekdote hebben die met André of Para Adventure te maken heeft, dan is dit van harte welkom. Mail dit naar het onderstaande adres zodat we er een leuk herinneringsboek van kunnen maken voor André. s.wierenga65@gmail.com

AndrĂŠ en Kirsten (zijn jongste kleinkind)

Bij geen parapente weer, andere activiteiten.

AndrĂŠ voor zijn laatste keer zijn parapent vouwen.

Nieuwe airspace

Lelystad Airport zorgt voor lagere thermiekplafonds Tekst: Maaike Zijderveld Kaart: LVNL

Al jaren is de airspace boven Nederland vrijwel hetzelfde. Er verandert wel eens wat, maar meestal zijn dat kleine veranderingen. Afgelopen 7 november is er een CTR en een aantal TMA’s bijgekomen, die vooral voor de (overland) vliegers in het noorden, oosten en midden van belang kunnen zijn. Hierbij een korte samenvatting van de belangrijkste veranderingen. TMA’s met luchtruimklasse E zijn hierbij niet genoemd. 20

De belangrijkste verandering is de komst van een CTR, of eigenlijk twee CTR’s, boven Flevoland (rood). De CTR bestaat uit twee delen, het zuidelijke deel loopt van ground tot 1500 ft en het noordelijke deel van ground tot 2500ft. De Schiphol TMA 1 die voor het grootste deel boven Flevoland zit blijft hetzelfde. Oost van Schiphol TMA 1 zijn een aantal nieuwe TMA’s gekomen. Het vervelende is dat de Lelystad TMA’s allemaal klasse D zijn en je er dus zonder toestemming niet doorheen kunt vliegen. De meest westelijke, Lelystad TMA 3 (roze), die alleen boven Flevoland ligt begint op 1500 voet. TMA 2 (ook roze) pakt ook nog een klein stukje Gelderland mee en begint ook op 1500 voet. Ten noorden en oosten daarvan loopt TMA 4 (oranje), tot net ten westen van Zwolle, beginnend op 2500 voet. TMA 5

(lichtblauw) begint op FL045 (ongeveer 4500 voet, afhankelijk van de luchttdruk). Deze loopt van net onder Wolvega tot een paar kilometer west van Ommen. Bij een standaard druk (1013 hPa) is dat net iets meer dan 1370 meter. Op een goede overlanddag is dat wel wat aan de lage kant. Nieuw Milligen TMA’s Tenslotte zijn ook een aantal van de Nieuw Milligen TMA’s veranderd. Waar TMA B en TMA E (beide paars) voorheen luchtruim klasse E waren tot FL065 is dat plafond nu verlaagd naar FL055 (bij een standaard luchtdruk is dat iets meer dan 1670 m). Ook is Nieuw Milligen TMA C, de TMA in het oosten van het land opgesplitst in twee nieuwe TMA’s: C1 (lichtgroen) en C2 (donkergroen). De hoogte van TMA C1 is hetzelfde geble-

ven, maar die van TMA C2 is verlaagd naar FL055. TMZ’s Met de TMA’s zijn er ook nieuwe TMZ’s bij gekomen. Het lijkt erop dat de hoogte in het grootste deel van het land doordeweeks voor paragliders niet is veranderd. Alleen de TMZ bij Lelystad TMA4 loopt voor paragliders altijd vanaf 2500 voet, de hoogte waarop ook TMA4 begint. De hoogtes van de TMZ’s vallen in het weekend samen met de hoogtes van de TMA’s. TMA C1 is een uitzondering, de hoogte van de TMZ in het weekend is dan FL065. Doordeweeks is er in die zin weinig veranderd: de uitzondering voor paragliders die geldt tot FL045 is vrijwel overal hetzelfde gebleven. Tot voor kort konden we in het weekend voor het overgrote deel tot FL065 (ongeveer 1980m), waar nu buiten de genoemde uitzondering FL055 (ongeveer 1670m) als limiet geldt. Kijk even goed op de kaart waar je vliegt welke TMZ actief is en wat er dan precies van toepassing is. Dit kun je vinden op de ICAO kaart rechts onderin bij ‘Notes’ (note 8 voor weekend en note 9 voor doordeweeks). De kaart is gratis te downloaden vanaf de website van de LVNL, zie de link onder ‘Aeronautical chart’. https://www.lvnl.nl/informatie-voor-luchtvarenden/informatie-voor-luchtvarenden/ aeronautisch-informatie-downloads

Hoe zat het ook weer met flight levels en luchtdruk? Vanaf een hoogte van 3500 voet (in Nederland) wordt niet meer gerekend met hoogte vanaf zeeniveau, maar wordt 1013,25 hPa als referentie genomen om de hoogte te bepalen. Dit heet de standaard druk. Er wordt dan niet meer over voeten maar over flight level gesproken. FL045 betekent 4500 voet wanneer de druk 1013,25 hPa is. Eigenlijk zou je boven 3500 voet je vario in moeten stellen op de standaard druk in plaats van de ‘echte’ luchtdruk. Als de luchtdruk op het land stijgt, gaan de vliegniveaus ook omhoog en als de luchtdruk daalt worden de vliegniveaus ook lager. Als je gaat vliegen is het dus handig om even te kijken wat de luchtdruk is, voordat je per ongeluk ongewild een TMA in vliegt omdat de luchtdruk lager dan de standaard druk is.

Fotowed En de winnaar is... Het najaar is doorgaans de tijd voor spectaculaire luchten, aangelicht door de laagstaande zon. Helaas ook van regen en wind, waardoor het vliegen op een lager pitje komt te staan. Tenzij je nog even de zon opzoekt, bijvoorbeeld in Ölüdeniz. Op veel inzendingen waren mooie luchten en zuidelijke vliegstekken te zien. De foto van Stephan Blom sprong eruit, omdat beide ingrediënten hierin op een prachtige wijze zijn gecombineerd. Stephan wint met zijn inzending een Birdz vliegbril, aangeboden door Pedro Verticalo Adventures. Boven de wolken schijnt de zon en de klim naar de Dent des Crolles was niet voor niets! Naast een fraaie vlucht leverde het Egbert IJzerman een gedeelde tweede plaats op. Jan Sikking sleepte met zijn zwevende camera evenveel punten binnen, en dat gewoon in eigen land. Namens de redactie onze felicitaties voor de winnaars, alle overige deelnemers bedankt voor hun inzendingen.

Verras ons met je foto’s! Ook in de volgende editie van Lift willen we graag weer een fotowedstrijd organiseren. Verras ons met je fraaie foto’s en mail ze naar Lift.delta-schermvliegen@knvvl.nl. In het kort nog even de belangrijkste voorwaarden: De foto moet door jou zelf gemaakt zijn, je kan maximaal twee foto’s laten meedoen en de foto dient een originele resolutie van minimaal 2000x3000 pixels (6 MP) te hebben. Voeg in één of twee zinnen een korte beschrijving van de foto toe. Good luck, be creative and have fun!

De winnaar van deze editie van de fotowedstrijd wint een Birdz vliegbril, aangeboden door Pedro Verticalo Adventures.

dstrijd

Gedeelde tweede plaats: Jitte Jorritsma boven de wolken, na een start van de Dent des Crolles. Fotograaf: Egbert IJzerman

Eerste plaats: Een sunset vlucht vanaf de Babadag met lichtgewicht materiaal. Fotograaf: Stephan Blom

Gedeelde tweede plaats: Een â&#x20AC;&#x153;stickless selfieâ&#x20AC;? van Jan Sikking in Ameide, onder een Skywalk Mescal 5 met grote oren. Fotograaf: Jan Sikking

Red Bull X-Alps-ster Kinga Masztalerz is wel in voor een lolletje en doet mee aan het Icarnaval.

Alles kan op de Coupe Icare e ValĂŠrie DUMAS

De vlucht samen met de heteluchtballonnen is magisch. Alleen deze vlucht al is de reis naar de Coupe Icare waard.

Elk najaar staat vier dagen lang het Franse dorp St. Hilaire du Touvet op zâ&#x20AC;&#x2122;n kop voor het vliegfestival. Er is een beurs, er zijn kraampjes, optochten, demonstraties en heel veel campers en tenten. Ook in de vallei zijn de twee landingsvelden vol met activiteiten. Er zijn tweehonderd vrijwilligers, twee betaalde krachten en een budget van een miljoen. En: meer dan 100.000 bezoekers! Dat zijn de ongelooflijke cijfers van de Coupe Icare, het Franse 'Vol libre' vliegfestival dat nu al voor de 46ste keer in Saint Hilaire du Touvet (nabij Grenoble) werd gehouden. Niets is te gek op de Coupe Icare. Er zijn films, straatbands, demonstraties van alles wat vliegt, vogelshows, Braziliaanse ballonnen (die papieren, met een vlammetje, met honderden tegelijk), een beurs met de nadruk op paragliding en paramotoring met vrijwel alle fabrikanten. Je kunt ook zelf vliegen met als hoogtepunt de vlucht samen met de heteluchtballonnen. En natuurlijk is er de verkleedparade tijdens het Icarnaval. Overnachten doe gratis je in je eigen auto, tent of camper op een van de weilanden rond het dorp. Of als je op tijd was op de camping of in een appartement (niet gratis). Het festival zelf kost

bijna niets: voor 25 euro mag je vier dagen overal in. En als je een carnavalspak aantrekt mag je ook zelf meevliegen met het Icarnaval. De Coupe Icare moet je een keer meegemaakt hebben. Volgend jaar is er vier dagen voorafgaand aan het vaste programma een testival gepland waar je onder andere paragliders kan lenen en testvliegen. Nog een reden dus om een weekje St. Hilaire te plannen: 13 tot en met 20 september 2020. Op de volgende pagina's vind je een fotoimpressie van het festival plus een selectie van de nieuwtjes die we er tegenkwamen. Hier vind je de professionele dagelijkse reportages van de Franse regionale VVV, mooie beelden en professioneel gemaakt: coupe-icare.org/les-videos.html

Tekst en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Bastienne Wentzel en Erwin Voogt

Tips en aanraders

Les Icares du

Cinéma

Het filmfestival is een vast onderdeel van de Coupe Icare. Iedereen kan eigen films inzenden zolang ze maar over vliegen gaan. Dat mag je ruim nemen: wind, lucht, vliegers en zelfs vogels is ook goed. De beste kun je zien tijdens de vele sessies van Les Icares du Cinéma, in totaal 14 uur film. Dit jaar werden uit 102 ingezonden films de 38 beste gekozen om op het festival te draaien en mee te dingen naar de prijzen. We konden ze niet allemaal bekijken, maar hier zijn de prijswinnaars en onze eigen favorieten.

Still flying Miroslaw Dembinski. Polen, 33 min. Prijs: Icare du Coup de Coeur. Onze favoriet. Een prachtige documentaire over Janusz Orłowski ofwel Papy, een Poolse piloot op leeftijd. Eerst als 76-jarige, dan in de tachtig en tot slot zijn laatste vlucht: 326 meter boven de grond op de leeftijd van 91 jaar. Daarvoor krijgt hij een vermelding in het Guinnes Book of Records. Papy is drie dagen voor de Coupe Icare gestorven meldt de maker, wat de vertoning extra bijzonder maakt. De film draait op diverse internationale filmfestivals.

Icare Nicolas Boucart, België, 27 min. Prijs: Icare Spécial du jury. Een mooie korte film die het verhaal vertelt van een oude man die twee jonge jongens gekaapt houdt op een ruig, onbewoond eiland. De oudste lijkt wat simpel, de jongste wordt gedrild om te oefenen met een Leonardo da Vinci-machine met vleugels en een loopband. Tot op een dag de tijd rijp is dat hij echt moet vliegen... Voor € 1,99 op Vimeo te zien: vimeo.com/ondemand/icarenicolasboucart.

Lost in Karakorum Antoine Girard, Damien Lacaze, Jeremie Chenal. Frankrijk, 54 min. Prijs: Icare d’Or en Icare du Public Wint meerdere prijzen en daarom alleen al de moeite waard. Voor € 10 te zien op: antoinegirard.fr/le-filmlost-in-karakorum. Rencontre avec Zouhair Prisca Ari. Madagascar, 10 min. Prijs: Icare de la Presse. Documentaire over een Marokkaans jongetje dat van lappen en paraplustof een heuse paraglider in elkaar zet, die daadwerkelijk vliegt. Dat is de start van zijn parapente-carrière.

Wayra Julien Mabileau. Frankrijk, 26 min. Prijzen: Icare de l’Image, Icare des Mômes. Document van reis met kites over Salar de Uyuni. Vooral mooie beelden en een bijzonder landschap. Een korte versie staat op Vimeo: https://vimeo. com/250642971

T’as la frite?! Michaël Kreins, België, 3 min. Met de Flying Frenchies, het recept voor knappe stunts en goede beelden. flying-frenchies.com/fr/film/tas-la-frite

Banana Express Léo Taillefer en Eliot Nochez, Frankrijk, 8 min. Stunts met ski's en paragliders in een knap ge-edite video. De opbouw is subtiel van skiën naar vliegen, vliegen skitechnisch heel knap, filmisch mooi, passende muziek en oog voor detail. Een eenvoudige, korte edit is te zien op de Facebookpagina van Eliot Nochez, maar de final edit (niet online) is veel professioneler.

Alchimie 2 Antoine Boisselier, C. Tongviet, J. Chenal. Frankrijk, 32 min. Een ode aan de mogelijkheden van het paragliden. Boisselier en vrienden doen 'combo's', bijvoorbeeld

een route door de bergen met paragliders, ski's en speedriders. Het is het vervolg op Alchimie 1 uit 2013, die in z'n geheel te zien is op internet: youtube.com/watch?v=YeRO-qlsvyk . Deel 2 draait op diverse filmfestivals.

Fly the Alps Julien Christe, Zwitserland, 43 min. Dit begint als een gewone hike&fly-film en ook nog niet zo'n succesverhaal, maar de film zit knap in elkaar en houdt je toch geboeid. Voor € 5 op vimeo te zien: tinyurl.com/flythealps

Skies Untouched Ryan Southwell, USA, 12 min. Het verhaal is niet persé bijzonder maar het zijn prachtige beelden van een paramotortrip in IJsland, met een rasechte Amerikaanse voice-over die het geheel professioneel doet klinken. www.youtube.com/watch?v=-fhTfTDv3zI

Meten is weten

Organisch harnas

XC-Analytics is een nieuwe app voor Android waar xc-piloten enthousiast over zijn. De app analyseert je eigen tracklog tot in de kleinste details, om ervan te leren voor de volgende keer. Niet alleen vluchtduur, snelheid en andere open deuren, maar hij analyseert hoe je thermiek zoekt, hoe goed je stijgt en hoe goed je glijdt. Alles wordt in heldere grafieken of tabellen weergegeven. Je kunt bijvoorbeeld de tracks van verschillende piloten in een wedstrijd vergelijken, om te kijken wat de winnaar anders deed. Grafisch heel strak en een enorme hoeveelheid data, voor de echte liefhebber van getallen. De maker is Martin Morlet, een Franse xc-piloot die onder andere 411 km vloog over het Franse vlakland van Rouen naar Limoges in 2016, een Frans record. Te koop voor â&#x201A;Ź 4,89 in de Play Store. xcanalytics.fr

Ozone heeft drie nieuwe harnassen in de Solos-serie: een gewone, een lichtgewicht en een organic versie. De laatste is gemaakt van biologisch katoen en gerecyclede PET. De stof die zo is verkregen heet BlueSign en Oeko-Tex. De Solos-harnassen zijn de eerste reversibele harnassen van Ozone met een container voor de reserve en een rugprotector. Ze hebben een hybride zitvlak: split-leg met een half plankje aan de voorkant bij je knieholtes. Dat moet gewicht sparen en toch goede gewichtssturing mogelijk maken. Het plankje kan er ook uit. De standaard versie weegt 3,3â&#x20AC;Żkg met karabiners, speedbar en reservecontainer. Deze is al verkrijgbaar, de andere twee niet. flyozone.com

Smart nose Het Koreaanse merk Davinci Gliders is twee jaar geleden opgericht door Jihun Lee. Jihun is een ingenieur vloeistofmechanica die na jaren werken in de industrie besloot zijn kennis en kunde in te zetten voor wat hem echt blij maakt: paragliding. Jihun is begonnen met het ontwerpen van een tandem en een schoolscherm. Inmiddels is het palet uitgebreid met twee EN-B's en een geavanceerde EN-D, de XChord. Een EN-C en competitiescherm zijn gepland voor komend jaar. Hierbij werkt Davinci samen met het Australische Flow Paragliders. De knipoog naar Leonardo da Vinci suggereert innovatie en dat zien we onder andere terug in wat Jihun noemt de 'smart nose'. Dit is een variant op de traditionele sharknose, waarbij direct achter de celopeningen een soort ventielen zijn aangebracht die de druk in het scherm beter reguleren. dv-gliders.com

Lichter dan licht

Master Acro breidt uit

Volgend jaar is het lichtste paraglidingdoek ooit klaar: Porcher Skytex 21, van 21 g/m2. Het superdunne materiaal heeft kleine ripstopvierkantjes om het visueel te onderscheiden van Skytex 27 met grotere vierkantjes, dat nu veel als licht (onder)doek wordt toegepast. De lichte variant krijgt dezelfde twee coatings als de zwaardere en heeft daarom dezelfde slijtagekarakteristieken en sterkte, aldus de fabrikant. Het is wel wat duurder omdat er heel dun garen nodig is voor het weven. Dat is lastiger voor de machines. Er worden momenteel al testmonsters naar fabrikanten verstuurd, zegt Porcher. Die hebben het nodig om de nieuwe vliegeigenschappen van schermen met dit materiaal te gaan testen. Maar de fabriek is nog niet klaar voor de productie van grote volumes. porcher-sport.com

Pál Takáts vertelt Lift dat hij hard werkt aan een uitbreiding van zijn videoinstructieserie Master Acro. In oktober bracht hij al de aflevering ‘Misty Flips’ uit, hij belooft dat er meer gevorderde acromanoeuvres en ook meer SIV-insructie volgt. De opnames zijn gedaan, maar in tegenstelling tot de eerste serie zal Pál dit keer alles zelf editen en moeten de opnames van de uitleg nog gemaakt worden. De nieuwe episodes zullen zonder extra kosten beschikbaar komen voor mensen die de eerste serie al gekocht hebben. masteracro.justacro.com

3D geprinte weerstations De Zuid-Afrikaanse Russell Troy Witthuhn ontwerpt en bouwt iWeathar weerstations die met een simkaartje data doorgeven naar het internet. Met gsm-verbinding dus, in plaats van de gebruikelijke wifi. De behuizing wordt met een 3D-printer gemaakt en iWeathar heeft een eigen app. De stations kosten 600 euro exclusief data-abonnement. iweathar.co.za

XC Tracer Mini III GPS Waarom zou je een product dat je zelf perfect vindt nog verbeteren? Omdat de leverancier van een intern schakelaartje failliet is gegaan, vertelt Koni Schafroth van het Zwitserse XC Tracer. De XC Tracer vario's onderscheiden zich door het volledig ontbreken van vertraging en Zwitserse precisie. Hiervoor wordt een heel scala aan sensoren ingezet: versnellingsmeters, magnetometers en uiteraard ook de barometer en gps, gecombineerd met slimme software die schudden en turbulentie onderscheidt van beweging door thermiek. Het kleine apparaatje heeft bewust een onopvallend zwart uiterlijk, zodat het geen afleiding geeft in je cockpit of op de riser. Maar een ander schakelaartje vereiste ook een aanpassing in de printplaat en het aan/uit knopje. En als je zulke grote wijzigingen doorvoert, dan ook maar een aanpassing van het biebgeluid. Want dat was eigenlijk de enige kritiek die er was op model twee: Zwitserse precisie mag wat luidruchtiger. Waarvan akte! xctracer.com

Licht en snel Het lichtgewicht competitieharnas van Gin, de Genie Lite, heeft een update gekregen. Versie 3 die eind dit jaar beschikbaar moet zijn heeft een nieuw ontwerp gebaseerd op de Genie Race 4. Er is een ABS-systeem dat ervoor zorgt dat je met een wijde buikband de lucht beter aanvoelt. BIj een oversteek trek je de buikband aan voor meer stabiliteit. Het lijkt er in de praktijk op of het glijgetal dan ook iets verbetert, zegt Michael Sigel van Gin. Er is een platte protector van Koroyd die dunner is dan de vorige dus minder luchtweerstand geeft. De cockpit heeft een betere kijkhoek. Tot slot is er een nieuwe fairing, de staart achter de piloot. Die is hoger tot achter de helm, dus ook daar is een verbetering in prestatie te verwachten. Het prototype weegt ongeveer 5 kg. gingliders.com

Weer gegroeid

Onze formule van webshop met winkel slaat goed aan. Daarom maken we een stap naar een grotere ruimte om nog meer te kunnen laten zien. Wij bedanken al onze klanten voor het vertrouwen in de afgelopen jaren. Wij hopen u snel weer te zien, op hetzelfde adres.

Het is recordseizoen in Brazilië Afgelopen oktober was een zeer goede vliegmaand. Meerdere vluchten van meer dan 500 kilometer werden gevlogen in Mexico en Brazilië. Drie piloten vlogen in Brazilië samen een nieuw wereldrecord. Ze vlogen meer dan elf uur samen en landden 588 kilometer verder allemaal op dezelfde plek. De gemiddelde snelheid was zo’n 52 km/h. Hiermee heeft Rafael Saladini zijn record uit 2016 van 572 kilometer vanaf ongeveer dezelfde plek ingehaald met 16 kilometer. Ook een vrouw, Yael Margelisch, heeft voor het eerst een 500km+ vlucht gemaakt. Ook deze vlucht vond plaats in Brazilië, vanuit Caico. Deze keer vlogen zes mensen tegelijk zo'n 552 kilometer. De grote vraag is: wanneer wordt de eerste 600+ vlucht gevlogen?

De tracklog van de recordvlucht van Rafael Saladini.

Para-foil uitvinder Jalbert krijgt hoogste FAI-prijs

Domina Jalbert, ontwikkelaar van de eerste flexibele dubbeldoeks parachute, krijgt daarvoor postuum de hoogste FAI-onderscheiding, de FAI Gold Air Medal. Domina Jalbert (Canada, 1904) woonde zijn hele leven in de Verenigde Staten en haalde daar in 1927 zijn pilotenbrevet. Hij ontwikkelde reclamevliegers en -ballonnen om wat geld te verdienen in de crisisjaren dertig en stortte zich daarna op het verbeteren van parachutes. Die moesten een beter glijgetal krijgen dus zich meer als een vleugel gedragen dan als iets wat weerstand bij het afdalen genereerde. Hij naaide een dubbeldoeks vierkante vleugel in elkaar. De parachute heeft cellen gescheiden door wanden van doek en vult zich met lucht door de zogeheten ram-air

celopeningen. Het eerste model vloog en werd gepatenteerd in 1964. Hij noemde het Para-foil, later meestal aan elkaar geschreven. Enkele jaren later patenteerde Jalbert een nieuw ontwerp dat meer een vleugelvorm bezat en daardoor erg op moderne paragliders leek. Samen met het enkeldoeks-ontwerp van David Barish is hieruit de paraglider ontwikkeld, maar Jalbert kreeg hiervoor weinig credit nadat NASA de ontwikkeling had overgenomen. In 1988 hoorde Jalbert van de nieuwe sport paragliding; het vliegen met dubbeldoeks

parachutes met cellen een vleugelvorm en was onder de indruk van het aantal beoefenaars van die sport. Hij kreeg eindelijk erkenning voor zijn bijdrage aan het ontwikkelen hiervan. De FAI Gold Air Medal is de hoogste FAIonderscheiding, bestemd voor mensen die een uitzonderlijke bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de luchtvaart. Een van de eerste ontvangers was Charles Lindbergh in 1927. De prijzenceremonie was op 5 december, maar Jalbert was daar niet bij - hij overleed in 1991.

Recensie: U-Turn Morpheus NG Tekst: Bastienne Wentzel Foto’s: Erwin Voogt

Een acrotrainer voor ervaren acrobeginners Ruim tien jaar geleden lanceerde U-Turn de Morpheus, een acroscherm dat samen met Mike Küng werd ontwikkeld. Hij wilde een dynamisch scherm dat alle manoeuvres kon uitvoeren, maar met een veiligheidsmarge voor het uitvoeren van shows. Op verzoek van veel klanten lanceert U-Turn nu de Morpheus Next Generation op basis van deze populaire ‘legende’ zoals ze het noemen. Net zoals de oude Morpheus een milde versie van hun professionele acroscherm de GForce was, is de Morpheus NG het kleine broertje van de zeer populaire Blackout+ en Joker. Het vervangt de freestyler RedOut. Lift kreeg de beschikking over het allereerste seriegeproduceerde exemplaar en nam het mee naar Ölüdeniz in Turkije voor wat testvluchtjes. 32

Uit de doos halen we een vrij licht pakketje, slechts 4,5 kg in maat 19. Het Skytex 38-materiaal voelt zelfs een beetje kwetsbaar, maar na een week van zware omstandigheden in Ölüdeniz (Turkije) ben ik ervan overtuigd dat dit materiaal lang meegaat. De leading edge heeft dezelfde halfronde celopeningen als de oude Morpheus en korte staafjes ter versteviging. De risers zijn overzichtelijk met een kleurcode voor links en rechts. De lijnen zijn ommanteld behalve de toplijnen en standaard zijn acrohandles gemonteerd. Het geeft allemaal de indruk van een zeer goed doordacht scherm van hoge kwaliteit. Op de start Voor de allereerste vlucht sta ik op de korte, steile en rotsachtige noordstart bovenop Babadağ met een glanzend nieuwe Morpheus NG. Ik weet niet eens zeker of het scherm al wel gevlogen heeft. Minstens vijftig piloten wachten op goede condities in de wispelturige, lichte crosswind. Als ik aan de beurt ben, besluit ik om achterwaarts te starten ook al is er weinig wind. Er is uiteraard niks aan de hand: het scherm komt makkelijk op en met een sprintje maken we genoeg snelheid en lift om weg

te vliegen. In de loop van de volgende dagen variëren de omstandigheden op de starts van vlagerige en sterke zijwind tot lichte thermiek tot nul of rugwind. De Morpheus NG gedraagt zich prima in al die omstandigheden, hoewel het vaak afgeremd moet worden om niet over me heen te schieten. Niets ernstigs voor een piloot met genoeg ervaring om dit scherm te vliegen. De eerste testjes Al tijdens de eerste bochtjes valt op dat de Morpheus NG supergevoelig op gewicht reageert. Even omkijken en hij maakt gelijk een flinke bocht. Ook de remmen reageren direct en sterk, hoewel ik later ontdek dat de totale remlengte eigenlijk vrij lang en veilig is voor een acroscherm. Het scherm heeft geen gedeelde A-risers, maar het trekken van grote oren met de buitenste van de drie A-lijnen is eenvoudig genoeg. Door de gevoelige gewichtssturing is het heel gemakkelijk om bochten te maken met getrokken oren. Ik trek een paar inklappers, wat geen problemen oplevert. Het is gemakkelijk om een rechte koers te houden en de vleugel opent vanzelf weer. Een interessante gadget is de Stabilo Secu-

rity Function, een extra pully op de B-riser waardoor de stabilolijn wordt gevoerd. Het heeft een rode lus om vast te pakken en wordt met klittenband aan de riser bevestigd. Het idee is dat je altijd de stabilolijn kunt bereiken en er gemakkelijk aan kunt trekken in het geval van een cravat, want dat is de zekerste manier om die op te lossen. Maar omdat het heel moeilijk is om expres een cravat te veroorzaken, kon ik de werking ervan niet testen. Het scherm vliegt snel zoals verwacht. De trimsnelheid ligt over het algemeen tussen die van de professionele acroschermen en de tandems, die beide in grote aantallen om me heen vliegen. Thermieken U-Turn zegt dat de Morpheus NG beter presteert qua glijhoek dan een acroscherm. Ik kan bevestigen dat mijn glijhoek over het algemeen beter was dan dat van de acroschermen om me heen, maar uiteraard minder dan dat van een bergscherm. Ölüdeniz is niet echt de plek voor uitgebreid xc-vliegen, dus ik heb geen vario meegenomen. Maar als ik een groep schermen zie cirkelen in de huisbel van de Babadağ 1700 meter start, besluit ik ze te volgen. Het lukt

Foto: Petar Loncar.

Interview: Ernst Strobl Ernst is oprichter en hoofdconstructeur van U-Turn paragliders in Duitsland. Hij was betrokken bij het ontwerp van de eerste Morpheus uit 2007 en ontwierp ook de Morpheus NG. Lift stelde hem een paar vragen. Waarom wilde je een opvolger maken van de originele Morpheus uit 2007? Fans van de legendarische Morpheus vroegen ons om een nieuwe versie. We werken al lang aan een nieuw freestyle- en acro-trainerconcept waarmee alle acromanoeuvres kunnen worden uitgevoerd, maar met nog meer vergevingsgezinde kenmerken dan de bekende Blackout+. Heeft de nieuwe iets met het origineel te maken? Ja, maar ik vind persoonlijk dat hij beter vliegt. Ik wilde de nieuwe generatie nog een beetje veiliger en minder dynamisch maken. De nieuwe Morpheus heeft aanzienlijk meer prestaties en beheersbare dynamiek. Het is nu bijna perfect, hoewel ik had gewild dat het scherm nog minder agressief was. Maar toen we het langzamer trimden, kwamen we erachter dat het te lang in zakvlucht bleef bij lage vleugelbelastingen, dus bij lichte piloten. Kun je ons wat van de ontwerpdetails vertellen? Het basisprofiel en de vleugelvorm zijn overgenomen van de Morpheus. Alle inzichten uit onze ervaring van Blackout+, Joker en Twinforce RE4 zijn in de ontwikkeling verwerkt. We hebben bijvoorbeeld nieuwe lijngeometrieën en de bevindingen van het trimmen van de stabilo van de Blackout+ gebruikt in het concept van de Morpheus NG. Voor het scherm gebruiken we Skytex 38, waarmee we een kilo van het gewicht van het scherm besparen. Dit resulteert in een minder agressief scherm dat minder fel aanduikt. Ook het startgedrag en groundhandling zijn eenvoudiger. Voor wie is de Morpheus NG? De Morpheus NG is gericht op alle piloten die houden van dynamisch vliegen en die meer acromanoeuvres willen vliegen. Het is de perfecte beginnersvleugel om later over te schakelen naar meer dynamische Blackout+. Maar zelfs voor ervaren piloten is de Morpheus NG een lichtgewicht vleugel met een hoog prestatieprofiel. Waarom wilde je een EN-D classificatie voor de Morpheus NG? Mijn partner Thomas Vosseler heeft al lang een visie van een echte acrobeginner die geschikt is voor infinity’s en die een EN-classificering heeft. Vooral piloten die de eerste acromanoeuvres willen proberen, willen graag een scherm met classificering. Ik ben trots dat we deze stap voorwaarts hebben gezet door een acroscherm te lanceren met een EN-D classificatie, waar je infinity’s mee kunt vliegen. Foto: Petar Loncar.

prima om met hen te stijgen met behulp van de aanwijzingen die de Morpheus NG geeft. Het scherm is gevoelig voor bewegende lucht en geeft zo aan waar thermiek zit. De feedback over de remmen is heel duidelijk: aan de kant van de stijgende lucht voel je een hogere remdruk en een nog vlottere remrespons. Acromanoeuvres Met de gevoeligheid voor gewichtsverschuiving en reminvoer van de Morpheus NG in gedachten, doe ik eerst een paar SAT’s en spiralen. Die gaan zoals verwacht; de timing van het inleiden is gemakkelijk te vinden en niet erg kritisch. Een kleine ritmische SAT blijkt niet moeilijk. De remdruk wordt behoorlijk hoog in deze manoeuvres en het spinpunt wordt duidelijk aangegeven, beide mooie veiligheidsvoorzieningen. De spiraal is gemakkelijk in te leiden binnen 360° met gewicht en een beetje rem. Uitleiden kost weinig remkracht en is gemakkelijk maar vereist wel enige precisie en subtiliteit om een grote duik te vermijden. Asymmetrische spiralen en wingovers zijn geweldig om te vliegen met de Morpheus NG. Timing lijkt bijna onbelangrijk, terwijl de timing van deze manoeuvre kritisch is voor een groter scherm en niet gemakkelijk te leren. Met de Morpheus NG hoef je weinig moeite te doen voor ‘loopy’ wingovers, het gaat eigenlijk té makkelijk. Toch laat de Morpheus NG het wel weten wanneer je fout zit, bijvoorbeeld door in klappen of energie te verliezen. Gelukkig reageert het scherm dan milder dan een heet acroscherm zou doen. Netelige situaties Tot slot ga ik voor enkele full stalls. Dan blijkt dat de Morpheus NG een echt acroscherm is, hoewel een goedaardige. Het scherm houdt er niet van om in een full stall te worden gehouden. Het is essentieel om direct naar de tailslide (ook wel back-fly) te gaan, die overigens makkelijk te vinden is. En ook in tailslide is het scherm erg gevoelig, de kleinste asymmetrie in remmen of gewichtsverplaatsing zorgt voor rotatie. Er is nogal wat ervaring nodig om deze situaties correct te besturen. Geen ervaring met het snel vinden en stabiliseren van de tailslide? Oefen die dan eerst met een EN-B voordat je dit scherm gaat vliegen! Tijdens deze wat netelige situaties bij de full stalls, kwam ik erachter dat de Morpheus NG toch vergevingsgezind is voor zulke pilootfouten. Cravats bleven niet hangen en zelfs een serieuze duik die ik niet kon vangen vanwege een twist had geen echte gevolgen. Behalve een zeer verhoogde hartslag en adrenalinewaarden aan mijn zijde...

De Morpheus NG heeft veel energie, maar vertoont geen agressief gedrag, waardoor het een fijn scherm is om mee te spelen en van te leren. Foto: Petar Loncar.

De smalle risers zien er overzichtelijk uit, de lijnen zijn gemanteld en hebben een kleurcode. Interessant is de Stabilo Security-functie (op de groene stabilolijn). De serieproductie is standaard voorzien van acrotoggles.

Het scherm heeft veel versterkingen om hoge g-krachten te weerstaan. Het profiel lijkt op dat van de eerste Morpheus maar is verbeterd op basis van ervaringen met de Blackout + en Joker, zoals lijnen en versterkingen.

De leading edge met karakteristieke ronde celopeningen en korte staafjes van 30 cm om de cellen open te houden. De toplijnen zijn allemaal ongemanteld.

De Morpheus NG is het eerste acroscherm dat geschikt is voor infinity’s en een EN-D-classificatie heeft. Het is een goede introductie in de acrowereld voor de ervaren acrobeginner.

Dan geef ik het scherm voor een paar vluchten aan de experts: Petar Loncar en Andres Villamizar. Beide zijn ervaren wedstrijdacropiloten. Ze willen de claim van U-Turn op de proef stellen: dat dit ‘s werelds eerste acroparaglider met EN-D classificatie is die geschikt is om infinity’s mee te vliegen. Hun oordeel: “Dit is een verrassend goed acroscherm voor zo’n grote maat. Infinity werkt prima. Alle connecties zijn mogelijk zoals twisters, misty naar heli of mactwist naar heli. Het voelt heel veilig en gemakkelijk.” Conclusie U-Turn heeft dus gelijk: de Morpheus NG heeft inderdaad gemakkelijk toegankelijke dynamiek met de veiligheid van een

EN-D-scherm. Het scherm laat je weten of je een fout maakt, maar op een milde en niet te agressieve manier. Tegelijkertijd is het een zeer dynamisch scherm dat voor alle acropiloten behalve wedstrijdpiloten misschien wel het enige scherm is dat je ooit nodig hebt. Maar vergis je niet! Dit is een acroscherm. Vlieg er alleen mee als je al veel ervaring hebt met stalls en diverse manoeuvres zoals heli met een groter scherm zoals een EN-B. ‘Take it slow’ zoals de professionele acrodudes allemaal adviseren. Met de Morpheus NG kun je dan een hoop lol hebben.

De feiten

Dit artikel is geschreven in opdracht van en gepubliceerd in Cross Country Magazine 206, december 2019.

Bastienne Wentzel vloog de U-Turn Morpheus NG maat 19 met een Independence acroharnas met een startgewicht van 85 kg, tijdens een week acrotraining in Ölüdeniz, Turkije.

Gebruik: acro-training en freestyle Piloot-niveau: ver gevorderd Maten (m2): 19, 21 Gecertificeerd startgewicht (kg): 65-100, 75-115 Gewicht (kg): 4.5, 4.8 Cellen: 56 Strekking: 5,5 Trimsnelheid (km/u bij 80-95 kg): 41-44 Certificering: EN / LTF D

Uit de Trucje 11: Ontsnappen aan cloudsuck

Tekst: Peter Blokker

Vannacht sloegen de hagelstenen bijna door mijn dak zo ging het tekeer. Het koufront is inmiddels grotendeels voorbij getrokken en er staat er prima soarwindje. Normaal is het zicht eindeloos en kan je bijna de hele Hollandse kustlijn overzien na een koufront passage. Vandaag niet, want de lucht is nog erg vochtig en de wolken bouwen snel op. Het begint wat harder te waaien ook en ik hang hoger boven het duin dan ik gewend ben. Vol op de speedbar kom ik nog vooruit, richting zee, nog steeds hoog. Ik zou nog kunnen landen, maar ik zie een andere uitdaging… 360 graden… en nog een. Nog steeds ga ik omhoog. Ik ben tevreden en ga gewoon door, inmiddels ben ik al aardig ver van de kustlijn af. Tot ik me begin af te vragen… ben ik nou zo goed bezig of gaat het eigenlijk te makkelijk? Het zicht wordt wazig en de wolk die zo hoog boven me hing komt wel erg dichtbij, of eigenlijk andersom. Wat is er aan de hand?

Foto: Peter Blokker 1 als soaren een overlandvlucht wordt gaat het misschien wel te gemakkelijk.

De situatie die ik hier omschrijf heet in pilotentaal “cloudsuck”. Niet iedere piloot heeft dezelfde definitie van deze term, maar in de “weerbijbel” van Dennis Pagen (Thuis in de Lucht) wordt het als volgt omschreven:

“Dicht bij thermiekwolken kan het stijgen plotseling sterker worden door een fenomeen dat bekend staat als cloudsuck. Menig piloot heeft al eens moeten vechten om uit de wolken te blijven. Cloudsuck lijkt het meest voor te komen in lage druk gebieden en specifiek met vochtige condities.”

Waarom zou je je zorgen moeten maken om cloudsuck? In de basis om twee redenen: regelgeving en veiligheid.

Wat te doen als het te hard omhoog gaat Regelgeving Onze vliegsport oefenen we uit in luchtruim klasse E en G en buiten transponderplicht zones. Op de ICAO kaart is schematisch aangegeven welke verticale afstand we van wolken in acht moeten nemen. In klasse E luchtruim is dat 1000 voet (ca. 300 meter) en in klasse G geldt datzelfde als we hoger zitten dan 3000 voet (ca. 900 meter). Daaronder geldt in klasse G dat we niet in de wolken mogen vliegen. Hou er rekening mee dat dit niet voor al het luchtverkeer geldt. Piloten met toestellen die IFR vliegen in plaats van VFR, mogen legaal door wolken vliegen. Zit je ook in die wolk, hoor je ze wel maar zie je ze niet. In cloudsuck kun je gemakkelijk met 5 m/s omhoog gezogen worden. Dus als je 150 meter onder een wolk hangt, zit je in minder dan een halve minuut in een white-out. Veiligheid Veiligheid is subjectiever dan regelgeving. Veel hangt af van je positie ten opzichte van het terrein en andere piloten. Hoe voorkom je om opgezogen te worden? Voordat ik deze vraag beantwoord, is het belangrijk om je te realiseren wanneer je deze vraag wilt stellen. Voordat je in de lucht hangt (fase 1), als je (te) lekker aan het thermieken bent (fase 2), of als je je beste afdaaltechnieken uit de kast moet halen om hoogte te verliezen (fase shit). Als je nog weinig afdaaltechnieken beheerst die je tenminste met 10 m/s omlaag helpen, of een tweelijner hebt waar je weinig mee kunt, heb je uiteraard niets in “fase shit” te zoeken. Als je te kritisch bent op fase 1, maak je misschien alleen maar glijvluchten in je carrière. Persoonlijk haak ik het liefste af voordat ik alles uit de kast moet halen om aan een white-out te ontsnappen.

2 Zie je deze cumulus congestus in de lucht, dan weet je zeker dat je in de buurt ervan te maken krijgt met sterke cloudsuck. Blijf uit de buurt.

tenminste minder hard omhoog gaat.

Het plan Fase 1 Op de grond kun je al een beetje inschatten of er een risico op cloudsuck bestaat. Bekijk de weersverwachting en thermiekvoorspellingen. Bij een onstabiele luchtmassa en aankondiging van overontwikkeling en onweer, wees gewaarschuwd. Kijk naar de wolken voordat je start en ook tijdens het vliegen. Een vuistregel: “Is de wolk hoger dan hij breed is, bestaat er een risico om opgezogen te worden.” Dit is niet makkelijk te zien als je er onder hangt, maar als de schaduw van de wolk groter is dan je zou verwachten, is dat ook een waarschuwend signaal. Bij twijfel kun je het beste aan de rand van de wolk thermiek benutten in plaats van onder het midden, zo kan je altijd nog ontsnappen naar het “blauwe gebied”. Fase 2 Als het zo makkelijk omhoog gaat en je het vermoeden hebt dat er sprake is van cloudsuck, schroef dan niet helemaal op naar cloudbase. Afhankelijk van de grootte van de wolk kun je tussen de honderd vijftig en driehonderd meter onder de wolk zorgen dat je ontsnapt naar de rand van de wolk. Het veiligste is dan om de rand van de wolk te kiezen waar het meeste “blauw” naast zit, omdat daar de meeste ontsnappingsruimte zit. Tenzij dit betekent dat je tegen harde wind in moet vliegen om er te komen, dan kies je beter een andere richting. Gaat het nog steeds omhoog tijdens het vliegen naar de rand, helpt het om speedbar of trimmers te activeren. Niet alleen ben je dan sneller weg, je glijgetal gaat ook wat achteruit zodat je makkelijker daalt of

Fase shit Nu wordt het menens. Je hoeft er niets voor te doen om te stijgen. Je bent serieus aan het werk om uit de wolk te blijven, of zelfs om eruit te komen. Je weet nu zeker dat je met cloudsuck te maken hebt in deze situatie, aan de late kant, maar beter laat dan nooit. Als je met volledig ingetrapte speedbar niet omlaag komt, is het trekken van grote oren gecombineerd met ingetrapte speedbar meestal de eenvoudigste manier om de daalsnelheid te verhogen. Bij deze methode hou je ook nog voorwaartse snelheid, zodat je meer kans hebt om aan het invloedsgebied van de wolk te ontsnappen. Als je merkt dat grote oren met speed niet effectief genoeg zijn, kun je andere afdaalmethodes gebruiken. Dit zijn die momenten dat een SIV-training je de ingrediënten geeft die je nodig hebt om de situatie de baas te worden. Misschien een B-lijn stall, of een spiraal met een groot oor of met een ingeklapt scherm aan de binnen- of buitenzijde van de draairichting. De voorkeur is persoonlijk, afhankelijk van je ervaring en de mate waarin je opgewassen bent tegen G-krachten. Blijf in het blauw Er is nog veel meer te zeggen over het fenomeen cloudsuck en al helemaal over de meest effectieve afdaaltechnieken. Samenvattend is de truc om in het blauwe te blijven ruimschoots aan bod gekomen. Preventie werkt het beste: Zorg dat je uit het invloedsgebied van cloudsuck bent voordat je je eigen trukendoos open moet trekken om te ontsnappen. Eén 360 graden bocht kan het verschil maken tussen een eenvoudige uitweg en een white-out.

Een inkijkje in de Afdeling Schermvliegen

Tekst: Wouter de Jong

Samen maken we het vliegen mogelijk. Scholen, verenigingen en de afdeling Schermvliegen. Maar ook anderen hebben hier mee van doen: het Ministerie, de ALV, het EHPU, meerdere commissies, het FAI, het hoofdbestuur én ook nog een verenigingsbureau. Dus toen ik een half jaar geleden startte als bestuurslid Communicatie, zag ik al snel door lijnen de paraglider niet meer. Het afgelopen half jaar heb ik onderzocht wat er nu allemaal rondom het bestuur speelt. En dit deel ik graag in dit artikel. Dus lees lekker door: ik beloof je een mooi inkijkje in ons bestuur. Samengevat: het bestuur van de afdeling Schermvliegen van de KNVvL stuurt en beïnvloedt daar waar nodig. Om op te komen voor de belangen van Nederlandse schermvliegers (net als de afdeling Deltavliegen). En om te zorgen dat onze sport zich blijft ontwikkelen. Zowel op veiligheid, aantal leden, scholen en wedstrijden. De afdeling Schermvliegen strijdt voor het behoud van het schermvliegen, in Nederland en daarbuiten, voor zoveel mogelijk mensen en tegen redelijke kosten. En hier speelt nog veel omheen. Het verenigingsbureau Alle afdelingen samen (van Aerobatics tot Zweefvliegen) vormen de KNVvL. Net als de afdeling Schermvliegen heeft ook de KNVvL een ALV die het beleid bepaalt en een hoofdbestuur dat dit uitvoert. Dat bestuur bestaat net als bij onze afdeling uit vrijwilligers. Daarom worden de feitelijke werkzaamheden door het Verenigingsbureau gedaan. Daar werken 14 medewerkers dagelijks voor alle afdelingen en de 14.000 leden. Dit is het bureau waar jullie veel mee te maken hebben. Voor ledenservice, de verzekering en brevetuitgifte, om maar wat te noemen. Het hoofdbestuur neemt een essentiële positie in om de vliegsport, in de breedste zin van het woord, mogelijk te maken in Nederland. Het luchtruim in Nederland wordt steeds drukker. Verenigd in de KNVvL kunnen alle luchtsporters samen invloed uitoefenen op de besluitvorming door de Nederlandse overheid, met name het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Voorbeeld: we hebben gezorgd dat het luchtruim boven een groot deel van de duinen als vlieggebied voor deltavliegers en schermvliegers is opengesteld. Het verenigingsbureau van de KNVvL draait voor veel afdelingen alle operationele taken. Bijvoorbeeld de uitgifte van brevetten, ledenadministratie, facturatie en het logistieke proces rondom de theorie-examens en uitslagen. Het verenigingsbureau is op de achtergrond ook een steun in de rug voor het afdelingsbestuur en een aantal van onze commissies. Onze commissies voeren op het gebied van schermvliegen al het inhoudelijke vrijwilligerswerk uit, en daar zijn we heel blij mee! Met hun inzet kunnen we invulling geven aan de examens, wedstrijden, deze Lift, het veiligheidsmanagementsysteem en nog veel meer. Dus namens het hele bestuur: bedankt! De afdeling Terug naar de afdeling, de afdeling is een vereniging. Inherent hieraan hebben de leden instemming in het beleid en bestuur. Dit wordt geregeld via de afgevaardigden. Een afgevaardigde mag je zien als een soort raadslid, zoals je die tijdens de gemeenteraadsverkiezingen hebt verkozen. Als je aangesloten bent bij een paraglidingvereniging (let op, een school of club hoeft geen vereniging te zijn!) wordt je vertegenwoordigd door de afgevaardigde(n) van die vereniging. Hij of zij komt op voor jouw belangen tijdens de ALV van de afdeling. Elke vereniging bepaalt zelf hoe haar afgevaardigden worden benoemd of aange-

OVERZICHT

EHPU & CIVL

KNVVL AFDELING SCHERMVLIEGEN & COMMISSIES

VERENIGINGEN & INDIVIDUELE LEDEN

BEST

KNVV HOOF BESTU

ANDER LOKA LUCHTS BESTU

Een van de leden van de afdeling had een voorstel ingediend tot wijziging van dit reglement. Dat zou jíj dus ook kunnen doen.

TUURSORGANEN

EUROPESE OVERHEID

VL FD UUR

E AL SP UR

MINISTERIE VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

wezen. Als je niet aangesloten bent bij een vereniging, kan je elke twee jaar stemmen op kandidaten voor afgevaardigden namens de Individuele leden. Voor 2019 en 2020 is Kees van der Stelt de enige afgevaardigde namens de individuele leden. Op mijn.knvvl.nl kun je vinden van welke club jij lid bent en wie de afgevaardigden is of zijn namens die club. De ALV stemt ook over reglementswijzigingen en andere onderwerpen die het beleid van de afdeling bepalen. Een voorbeeld van de afgelopen vergadering: als een piloot wilde beginnen aan zijn opleiding tot tandempiloot, moest zijn passagier voor de eerste 10 vluchten een Instructeur zijn. Dit staat in ons opleidingsreglement. Een van de leden van de afdeling (dat zou jíj dus ook kunnen doen) had een voorstel ingediend tot wijziging van dit reglement. Tijdens de ALV is er over gestemd en de afgevaardigden stemden voor; en nu wordt het reglement wordt nu aangepast. De KNVvL heeft dezelfde positie als elke andere sportbond. We zijn gelijk aan de KNVB of de Koninklijke Nederlandsche Kegelbond, om maar eens wat te noemen. Een van de redenen om lid te zijn van de KNVvL is vanwege het brevet. De brevetten voor de verschillende luchtsporten zijn verschillend geregeld. Voor gemotoriseerd vliegen en zweefvliegen is een wettelijk erkend brevet verplicht. Voor deltavliegen en schermvliegen is een brevet in Nederland niet verplicht. Voor wie nu stante péde het theorieboek aan de kant gooit en zich uitschrijft voor het theorie-examen, niet doen. Want met je brevet (in combinatie met je lidmaatschap) kan je de KNVvL WA-verzekering krijgen. En als er eens nood aan de man is, zal het je helpen dat je met je brevet kan aantonen competent te zijn. Internationale inspraak En zo dacht ik er intussen te zijn. Maar er is meer. Want wij hebben ook te maken met buitenlandse organisaties. Zoals de EHPU: European Hang- and Paragliding Union. Jaarlijks gaan bestuursleden van de landelijke delta- en schermvliegverenigingen bij elkaar zitten om op Europees niveau samen te werken aan regelgeving. Zodat bijvoorbeeld iedereen dezelfde uitwijkregels hanteert – wel zo handig. De KNVvL is ook lid van de FAI; zeg maar de FIFA van het vliegen. Door de FAI kunnen we ook invloed uitoefenen op wereldwijde en Europese regelgeving en competitievoorwaarden. En we kunnen gezamenlijke normen hanteren. Dit loopt via het CIVL; Commission Internationale de Vol Libre. Zo komen onze brevetten overeen met de IPPI eisen van de FAI. Zodoende zijn onze brevetten geldig in veel andere landen, maar helaas niet allemaal. Individuele landen kunnen er voor kiezen om hier een uitzondering op te maken, zoals in Oostenrijk. De afdelingen delta- en schermvliegen hebben er, met dank aan onze goede opleiding, voor gezorgd dat onze brevetten wél geldig zijn in Oostenrijk. Samengevat zie je dat zowel de KNVvL en de afdeling Schermvliegen allebei een sleutelrol spelen in het open houden van het luchtruim voor (scherm)vliegers. En we maken dat we (internationale) regels hanteren en dat de opleidingen van goede kwaliteit zijn. Samen maken we het schermvliegen mogelijk. Kijk voor een kort-maar-krachtig overzicht ook eens in de figuur hiernaast.

Het bestuur van de afdeling EN E ORT EN

LOKALE OVERHEDEN

Voorzitter: Sanne Both Penningmeester: Marga van Woensel Secretaris: vacant Wedstrijden: Marga van Woensel Examens: Mark van Schoonhoven Communicatie: Wouter de Jong Belangen/soaren: vacant Veiligheid en techniek: vacant Opleidingen: vacant

Mail ons gerust! communicatie.schermvliegen@knvvl.nl Volg ook onze Facebook pagina: www.knvvl.nl/schermvliegen Kijk regelmatig eens op onze website: www.facebook.com/KNVvLSchermvliegen

Nieuws

Stevige wind bij NK Precisie, klassiek In het weekend van 5 en 6 oktober werden bij Falcon Air, in Horst/America, weer de NK Precisie, klassiek gehouden. Een mooi evenement met dit keer een groot aantal nieuwe deelnemers. Tekst en foto: Huub Coumans Deze NK Precisie is voor het eerst in 1976 gehoudenen is nou een jarenlange traditie geworden. In 1976, in de beginperiode van het schermvliegen begonnen we met de toenmalige ronde koepels. Maar in de loop van de jaren zijn de schermen veranderd en zijn ook de regels rond de Precisie-wedstrijden aangepast. De ronde koepels zijn halverwege de jaren ’80 verdwenen en werden opgevolgd door de matrassen. Eind jaren ’80 werden de matrassen weer opgevolgd door de voorlopers van de hedendaagse schermen, de Brizairs, de Genairs, de Apache, de Atlas, de Comet, de Condor enzovoort. De regels Wat betreft de regels, had je vroeger de klasse ronde koepels en de klasse matrassen. Nu heb je ook twee klassen, de Open klasse waarin de matrassen, c.q. squares, gebruikt mogen worden en de klasse Bergschermen, waarin de hedendaagse schermen gebruikt worden. In tegenstelling tot de NK Precisie, Stand Up hoef je bij de NK klassiek niet te blijven staan bij de landing, maar telt het eerste contact met de grond. Er ligt ook een 50 cm dik luchtkussen, van zo'n vijf meter doorsnede om op te landen. Dit is nodig voor de squares, omdat je ongeremd binnenkomt. Immers, ga je remmen, dan verander je de hoek van binnenkomen en verander je jouw lijn naar de doelstip. En

die doelstip is maar drie cm. groot. Rond dat kussen is een doelcirkel, van 10 meter groot en je score is dus ook nooit meer dan 10 meter. Dit volgens de internationale regels. Door een 3-koppige jury wordt gemeten, waar jij jou eerste contact maakt. Er is ook een Teamklassementen een team bestaat uit 3 personen. het Team bepaald zelf, wie er eerste, tweede, of de derde vlieger in hun team is. Door een loting vooraf, wordt de startvolgorde bepaald, via de teams. Daarbij is een ronde pas geldig, als ook alle vliegers een geldige vlucht hebben gehad, incl. de eventuele rejumps. Om een geldige NK Precisie te hebben, zijn er minimaal 3 volledige rondes nodig. Dan de wedstrijd zelf Op zaterdagmorgen was er eerst het verwelkomen van de deelnemers. Er waren behalve de 'vaste' Precisie-vliegers, van Sky Rebels en Falcon Air, een hele serie nieuwe gezichten, die ook wel eens kennis wilden maken met Precisie-wedstrijden. Dan was de briefing, met uitleg over de regels, rond deze NK, speciaal voor die nieuwe vliegers. Hierna volgde de vlucht van de winddummy. Na deze dummyvlucht konden de deelnemers zelf aan de slag en werd er gestart met de eerste ronde. Bij de start was er een wind van zo'n 4 à 5 m/s. Dat was even wennen en er waren dan ook een hele serie

10 m scores, dus buiten de doelcirkel. In de 2e ronde nam de wind iets af en werd zo'n 3 a 4 m/s. Maar ook in deze ronde vielen nog veel 10 mtr scores. De betere vliegers nestelden zich voor in het klassement. Maar ook de nieuwe vliegers lieten zich niet onbetuigd en scoorden ook goed. Na die twee rondes was er een korte pauze, voor een hapje en een drankje en hadden de helpers, liermannen en jury ook even een pauze. Na die pauze werd er gestart, met de derde ronde. De wind was nog wat verder afgenomen en in deze ronde vielen dan ook de beste scores. Zo tegen 18.00 uur hadden alle deelnemers de drie volle rondes gevlogen en was deze NK dus al geldig. Er volgde een gezellige barbecue met alle deelnemers, helpers en hun aanhang. Op zondag zou er regen komen. Volgens de weersvoorspellingen rond 12 uur. Maar die voorspellingen zaten dik mis, want om 7.00 uur ’s morgens kwam die regen al met bakken uit de hemel en dat zou heel die dag doorgaan. Dus geen vervolg meer van de NK. Alle scores werden uitgeteld en hierbij bleek dat de 'nieuwelingen' zich ook aardig hadden laten gelden, gezien hun uitslagen. Alles bij elkaar een geslaagd kampioenschap ondanks het niet-vliegen op zondag. Iedereen dik tevreden en de nieuwe vliegers hadden het al over 'de volgende NK’. Dus? Wordt vervolgd.

De uitslagen Open klasse 1. Huub Coumans

Falcon Air.

Bergschermen 1. Peter Moree 2. John van der Reijden 3. Koen Arends 4. Frank Thole 5. Bob Arends

Teamklassement 1. Falcon Rebels 2. Inferno 3. Maurik-A 4. Falcons

Sky Rebels Sky Rebels Inferno Maurik Inferno

2,71 mtr. 7,17 mtr. 7,78 mtr. 7,94 mtr. 9,07 mtr.

John v.d. Reijden, Peter Moree, Huub Coumans 15,42 mtr. Tessa Smits, Bob Arends, Koen Arends 40,88 mtr. Frank Thole, Richard Sijmonsma, Paul Allers 47,04 mtr. Rudi Ceyssens, Hein Geerts, Roel Stroucken 72,87 mtr.

Informatie

Lier(her)keuring Schermvliegen in 2020 Op zaterdag 29 februari en zaterdag 7 maart 2020 geeft de Technische Commissie van de KNVvL Afdeling Schermvliegen weer de gelegenheid tot het keuren van uw lier. Liereigenaren zijn zelf verantwoordelijk voor het laten keuren van hun lier. Dit jaar gaan we net als voorgaande jaren ‘op afspraak’ de lieren keuren! Daartoe kunnen de liereigenaren hun lier inschrijven voor een tijdslot, via onderstaande link, door een mail te sturen naar de Technische Commissie van de afdeling Schermvliegen. Op volgorde van aanmelden zullen de tijdsloten uitgegeven worden. Verzoek is om (ruim) op tijd aanwezig te zijn zodat op tijd gestart kan worden met de keuring. Let goed op wat de vervaldatum van de keuring van uw lier is. De vervaldata van de lieren die voor de herkeuring in aanmerking

AirArea.eu Aanbod van alles wat men verkopen wil, particulier of zakelijk.

AirArea.eu

komen staan op: de KNVvL website voor de afdeling Schermvliegen onder “Veiligheid en meldingen” en vervolgens “Lierkeuringen” of via de link: http://www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/veiligheid/lierkeuringen De herkeuring van de lier, ongeacht of deze goedgekeurd of afgekeurd wordt, kost € 45,00 (tarief vanaf 2013). Het keuren van een ‘nieuwe’ lier of een lier waarvan de keuring meer dan 2 jaar verstreken is, kost € 75,00 Plaats: Parkeerplaats van Terlet Adres: Apeldoornseweg 203 Aanvang: 9:30 uur Afsluiting: 14:00 uur Info en aanmelding per e-mail: techniek. schermvliegen@knvvl.nl

Op de website veilingen van: • Schermen • Harnassen • Vario’s • Pakzakken • Helmen

Heldere garantieregels voor kopers en verkopers.

De afdelingen Deltavliegen en Schermvliegen brengen samen 4x per jaar het blad Lift uit met daarin informatie en artikelen over vliegen. Voor leden verschijnt er daarnaast regelmatig een digitale nieuwsbrief met actuele onderwerpen, zoals aankondiging van inschrijvingen voor examens en wedstrijden plus de uitslagen daarvan, veranderingen in regelgeving, bijzondere vliegprestaties en nog veel meer. Ben je lid maar ontvang je geen digitale nieuwsbrief? Stuur dan een e-mail met je lidmaatschapsnummer naar ledenservice@knvvl.nl en het verzoek om toezending van de digitale nieuwsbrief.

KNVvL afdeling Schermvliegen Op de website van de afdeling Schermvliegen http://knvvl.nl/afdelingen/ schermvliegen/ is de meest actuele informatie te vinden over onder meer de volgende onderwerpen: Agenda Nieuws Scholen Verenigingen Regelgeving Veiligheid Brevetten Examens Wedstrijden Organisatie

KNVvL afdeling Deltavliegen Op de website van de afdeling Deltavliegen http://knvvl.nl/afdelingen/deltavliegen/ is de meest actuele informatie te vinden over onder meer de onderstaande onderwerpen. Ook is het mogelijk een gratis advertentie te plaatsen voor 2e hands materiaal: een delta’tje Agenda Nieuws Scholen Verenigingen Regelgeving Veiligheid Brevetten Examens Wedstrijden Organisatie

De nieuwe Swing Helios RS - lees de recensie in het volgende nummer van Lift. Foto: Erwin Voogt