Riser 2012 (47)

Viva México!

ANNECY De hoofdstad van het vrije vliegen

apr2012

Lieren in Altes Lager Een lichtgewicht uitrusting voor Climb&Fly Interview met auteur Jérôme Maupoint: ‘Stolen Moments gaat over emoties’

47

riser To rise, rose, risen (Eng): Move upward!

Riser is het officiële orgaan van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL. Riser is gratis voor KNVvL-leden die zijn aangesloten bij de Afdeling Schermvliegen.

Hoofdredacteur Bastienne Wentzel Redactie-adres Eikenlaan 11, 3749 AE Lage Vuursche riser.schermvliegen@knvvl.nl.

Redactie Peter Blokker, Bastienne Wentzel, Maaike Zijderveld, Erik Louwes.

Concept & Art direction Charles Pellens.

Vormgeving & DTP Jos Claassen, Charles Pellens.

Medewerkers Jan Jacob Stam, Tamara BlokkerHondsmerk.

Druk Drukkerij Hub Tonnaer bv.

Advertenties Alle informatie, opgave en aflevering mail naar riser.schermvliegen@knvvl.nl.

Digitale foto’s en tekst Kunnen worden aangeleverd via: riser.schermvliegen@knvvl.nl of per cd-rom.

De redactie is niet aansprakelijk voor schade, ontstaan door eventuele fouten in de berichtgeving. De redactie, noch het bestuur van de Afdeling Schermvliegen is verantwoordelijk voor de inhoud van door derden ingezonden stukken.

Klaterhoen Examenstress........

De som van de totale luchtkrachten leveren de grootte van de aantrekkingskracht, waardoor uiteindelijk omgekeerd evenredig de weerstand kan worden bepaald.

De horizon is de lijn die bepaald wordt door de vliegbaan min de koorde plus de instelhoek.

In de bocht staat de dwarsas scheef op de horizon, de topas loodrecht op de koorde, de langsas parallel aan de vliegbaan en de trapas haaks op de glijhoek.

De instelhoek van het speedsysteem is belangrijk voor de weerstand.

De LPD moet zodanig afgesteld zijn, dat de QNH gelijk is aan de MSL maar wel binnen de SWL-limiet.

Hoge bomen vangen veel wind, waardoor tevens het aantal piloten drastisch en kwadratisch vermindert.

Om te voorkomen dat de lierkabel aangroeit, moet hij regelmatig met de benodigde vergunningen gekapt worden.

Uit de polaire blijkt tot welke verdieping de liftkracht reikt.

Als de aspectratio te dik wordt gaat dit ten koste van de slankheid.

Met de app ‘CTR’ kan men alle luchthavens probleemloos aanvliegen.

Bij het landingscircuit ontstaat vaak een gecompliceerde breuk in het dwarsbeen.

De reserve bevindt zich onder het bagagecompartiment.

Bij een slecht afgesteld harnas kan je last krijgen van diagonaalribben.

Staafjes verstevigen de ophangpunten van het imago.

De reserve kunt u na gebruik weggooien in de binnencontainer.

Met een roltraprelease ben je sneller boven.

Een ware Jacob vliegt naar het Noorden.

Het is verplicht de IKEA-kaart twee keer per jaar te vouwen.

Steek uw hoofd door de schouderbanden en help daarna uw passagier.

Het is verstandig de celwanden eens per jaar te witten.

Het is noodzakelijk de cross-ports regelmatig op een kiertje te zetten.

Een asymmetrische frontstall komt vooral voor na sluitingstijd van de thermiek.

Bij grote stapels wolken moet je met rooie oortjes trekken.

klaterhoen@xs4all.nl

2

inditnummer

Cover Annecy, Maaike Zijderveld - www.iolar.nl

1

Annecy: hoofdstad van het vrije vliegen

4

Lieren in Altes Lager

8

Synchroon acrovliegen

10

Een lichtgewicht uitrusting voor Climb&Fly

14

KNVvL-nieuws

18

‘Stolen Moments’: interview met Jérôme Maupoint

22

Viva Mexico!

24

Verslag incidenten 2006 t/m 2011

30

Lierterreinen in Nederland

36

Agenda, KNVvL, clubs

38

3

Reizen Tekst: Jan Jacob Stam, foto’s: Maaike Zijderveld en Bastienne Wentzel

de hoodfstad van het vrije vliegen

ANNECY

“Ah, het weer lijkt goed te worden. Als ik nou vrijdagavond de Easyjet naar Genève neem, daar een auto huur, dan kan ik drie of vier dagen vliegen in Annecy.” Deze dromen worden regelmatig werkelijkheid.

Annecy is ‘La Capitale du Vol Libre’ volgens het zeer lezenswaardige franse Parapente Mag: de hoofdstad van het vrije vliegen. Naast de bekende bergen zijn er ook een paar interessante en niet al te moeilijke routes die zeker door Nederlanders minder vaak worden gevlogen.

Daarom hier een herijking van vlieggebied Annecy.

4

Het meer van Annecy is adembenemend blauw, schoon en soms fris maar goed voor een duik na een mooie vlucht. Rond dat meer liggen vijf startplaatsen voor alle windrichtingen en 25 bedrijven die zich wijden aan parapente: parashops, Ripair voor reparatie, diverse fabrikanten en natuurlijk vliegscholen en veel tandembedrijven. De infrastructuur voor het vliegen is zeer goed en er zijn overnachtingsmogelijkheden te over voor alle budgetten. Het dorpje

Talloires halverwege de oostkant van het meer is het kloppend hart van dit alles. Vanuit deze comfortabele positie kun je de volgende bekende en minder bekende routes vliegen.

De kleine triangel - een mijlpaal voor de beginnende xc-vlieger Je eerste triangel zul je niet snel vergeten. Een highlight voor mij dit jaar was om met mijn zoon Tijmen zijn eerste triangel samen te vliegen: op vijftig meter

naast elkaar van boven uit een bel boven de Roc de Boeuf de zes kilometer oversteek naar de startplaats Forclaz. Euforie! Hier doen we het voor, het vliegen.

Je start op Forclaz of Planfait.

Vlieg naar de Dents de Lanfon en als je op tophoogte bent (1700m) is dat meer dan genoeg om het meer over te steken naar de Roc de Boeuf.

Zelfs als je 700m verliest vind je nog aansluiting. Maar wel pas tegen drieĂŤn, want het systeem dat hier werkt is dat je de Roc

5

omhoog soart op de valleiwind.

Vanaf de eerste hoogspanningsleiding kun je met 200 meter ruimte al terugsteken, maar dan maak je de triangel waarschijnlijk niet af en land je in Doussard.

Beter is om op een bel te wachten die in de dynamische wind meekomt. Hier is het de kunst om het verschil aan te voelen tussen een bel en de dynamische wind. Je ziet dat meteen omdat de minder ervaren piloten vlak boven de Roc blijven hangen, en de anderen

Reizen

‘De definitie van avontuur is dat je niet weet wat je volgende stap zal zijn’ er opeens honderden meters boven zitten. Bedenk dat het centrum van de bel niet boven de Roc zelf zit, maar honderd meter of meer aan loefzijde, richting de vlakte.

Mooier is ook om door te vliegen naar de tweede hoogspanningsleiding. Daar is het vaak flink thermisch. Let even op! Als je van de Roc weer naar het meer vliegt, kom je eerst in een sinkgebied dat een hele tijd duurt. Regelmatig jammert de vario met -4.

Niets van aantrekken, zo snel mogelijk recht door vliegen. Als je aan de rand van het meer komt houdt de sink weer op.

Met een hoogte van 1800m boven de Boeuf vlieg je rechtstreeks naar Forclaz of soart daar omhoog en voila! le triangle est fait! 24 km. Ben je gestart op Planfait, dan vlieg je uiteraard nog even door van Forclaz naar Planfait. Let trouwens op het grote sinkgebied in de kom als je rechtsstreeks van Forclaz naar Planfait vliegt. Bosjes onoplettende en verbaasde piloten staan daar te liften. Óf via de kleine tandjes en grote tandjes van Forclaz naar Planfait vliegen, of langs de rand van het meer. Dan

word je niet neergesabeld door de rotor in de kom van Verel.

Naar Grand Bornand of verder Spannend is om La Tournette te beklimmen, de berg achter Forclaz. Ligt 1100 m boven de start en is daarmee het hoogste punt in de buurt. Een pareltje om te beklimmen en als je boven bent heb je echt het gevoel dat de wereld aan je voeten ligt. Vlieg vanaf Forclaz langs de ridge twee kilometer naar het noorden waar je een groot restaurant in een zadel ziet liggen. Neem daar een bel en laat je zakken naar een graat in een grashelling, makkelijk te herkennen aan het zigzagpad dat daar loopt. Aan één van beide kanten van deze graat is lift, dynamisch. Je kunt langzaam helemaal naar de top soaren of je neemt de snelweg, namelijk een bel. Zoals eerder gezegd zit die bel meestal ook een stukje verder van de berghelling af.

En dan ben je boven! En je kunt terug, de bekende paden volgen of...verder. Wie op avontuur wil en het risico neemt het vertrouwde meer achter zich te laten komt nu in een enorme speeltuin met mogelijkheden. De makkelijkste

6

is om naar Grand Bornand te vliegen. Volg vanaf de top van de Tournette de nooroostelijke ridge en mik op de rug die aan de andere kant van Thones omhoog loopt. Let daar even op: de valleiwind komt van links en de thermiek van rechts, dus vlieg eerst pal boven de graat zodat je voelt aan welke kant je moet zijn.

Vóór je doemt de Mont Lachat op, met een groot kruis. Wacht op de grens van gras en rotsen op een bel die je over het kruis heen tilt. Vanaf daar is het glijden naar Grand Bornand, ook een bekend maar minder druk vlieggebied.

Wie hier aansluiting vindt, kan nog een hele tijd en een heel eind terugvliegen. Anders is het bier lekker in ‘Grand-Bo’ en rijden er regelmatig bussen terug. Verdiend, want je hebt immers net 24 km gevlogen.

Naar Chambéry Twee van mijn favoriete routes gaan naar Chambéry. Hieronder lees je de eenvoudigste. Wees wel bereid om te liften wanneer je niet helemaal terug kunt vliegen. Weinig Nederlanders vliegen dit, dus laat wat meer oranje langs deze routes zien!

De route begint hetzelfde als de kleine triangel: als je op de Roc de Boeuf bent vlieg je door tot het hoogste punt. Vaak staar hier stevige thermiek. Dan vlieg je in dezelfde richting door naar de wat lagere kamelenrug die eigenlijk Mt Chabert heet. Ja, het helpt om je markeringspunten langs je route bijnamen te geven, zoals ik van Jocky Sanderson leerde.

Gelukkig is dit bergje een vrij zekere thermiekbron, maar het is even zoeken op welk van de twee bulten die vandaag zit. Dan steek je vrij ver schuin rechts over, via de meertjes bij de campings van Lescheraines, naar weer een soort koeienrug, de Margeriaz.

Dat lijkt onmogelijk ver, maar je kunt daar ook weer heel erg laag aankomen. Inmiddels ken je het recept: soaren en af en toe een bel nemen. Ben je aan het eind van de ridge bij de top, dan heb je een magnifiek uitzicht over Chambéry. Terug via dezelfde route. Het moeilijkste is om van de kamelenbult naar de Boeuf te komen, maar geen nood: landingsplaatsen en aardige mensen die je een lift geven genoeg.

Als je heen en terug haalt heb je bijna 80 km op de teller.

Startplaatsen ➊

Planfait (950m) - west Boven Talloires ligt de startplaats Planfait, 400 meter hoger. Je kunt met de auto tot aan de start rijden, er gaat een gratis busje omhoog en liften gaat in dit gebied overal makkelijk. Soms wandel ik in een dik uur omhoog over een prachtig en heel stil pad door verstilde gehuchtjes en het bos. In Planfait begint de thermiek doorgaans een uurtje eerder dan in het hoger gelegen Col de la Forclaz. Makkelijker uitgangspunt voor xc dan Forclaz, zodra er een beetje noordcomponent waait. De standaard valleiwind is al uit het noorden en die helpt om bij de Dents de Lanfon (‘de tandjes’), omhoog te soaren. Een perfect uitgangspunt voor routes in meerdere richtingen.

➋

Montmin/Col de la Forclaz (1250m) - west Als je niet met een busje omhoog rijdt, moet je ergens voor de slagboom op de pas parkeren en dat betekent een kwartiertje flink omhoog zwoegen naar een prachtig geoutilleerde startplaats, inclusief ecotoiletten. In het seizoen zijn hier ook shuttles omhoog. Vroeg in de ochtend zie je hier vooral piloten met zwemvesten om, zenuwachtig voor hun SIV cursus. Ideale start voor vroege, rustige ochtendvluchten, meestal naar het gigantische landingsterrein van Doussard aan de zuidkant van het meer. Tussen een en twee begint de thermiek en in de zomer is dit ‘s avonds een prachtige plek om een lange avondvlucht in de restitutie te maken totdat de zon ondergaat.

➌

Entrevernes (840m) - oost Ochtendstek. Rijd rond het meer en sla net voorbij Duingt links af. Parkeer voorbij het dorpje Entrevernes loop tien minuten horizontaal naar het kleine smalle startje. Zorg dat je er niet later dan elf uur bent, dan heeft de zon de rotsbanden verwarmd en is het tot een uur of een heerlijk soaren. Je kunt ook van bergje naar bergje hoppend naar Faverges of Marlens vliegen in oostelijke richting. Entrevernes doet wel een beroep op je gevoel voor timing: ben je te vroeg, dan zak je uit, wacht je te lang dan draait de wind om en kun je niet meer starten.

➍

Marlens/col de l’Epine (950) - zuidoost Mooie ochtendstek, zeker bij een zuidcomponent. Je kunt hier al vroeg een uurtje blijven hangen. Als de thermiek doorzet en jij ook, kun je vanaf hier omhoog klimmen naar de keten van de Aravis, en die aan de oostkant afvliegen. Maar de aansluiting van Marlens naar de Aravis is hard werken. Landen in de achtertuin van Patrick Bérod. Hou de windsterkte op het landingsterrein in de gaten, aan het begin van de middag trekt die enorm aan door de venturi in het dal hier.

➎

Semnoz (1490) - west Prachtige avondstek. Parkeren op het grote parkeerterrein bij het Maison du Semnoz, wachten tot de wind voldoende geluwd is en om een uur of zes starten en uren lang de hele ridge afsoaren. Bij voorkeur toplanden, dan hoef je de auto niet weer op te halen.

1

5

Planfait

2 Montmin/Col de la Forclaz

Semnoz

Marlens/Col de l’Epine

4

3 Entrevernes

7

Reizen

Tekst: Jan Jacob Stam, foto’s: Bibi Schreuder, Martin Speis

Lieren op een voormalige

Russische luchtmachtbasis Voor wie eens ergens anders wil lieren is een lang weekend Altes Lager, 90 km ten zuiden van Berlijn, een prachtig alternatief. Gemoedelijk, een geweldige infrastructuur met enorm lange lierbanen; potentieel een goed gebied om XC te vliegen. Voor niet-vliegende vrienden en familie een prachtige natuuromgeving met vele mogelijkheden en natuurlijk Berlijn om de hoek.

Vrijdagmiddag, de week na Pasen. Het plan was Vogezen maar de voorspellingen mager volgens Weeronline. Dezelfde site laat zien dat het mooi is boven de lijn Arnhem-Warschau. En opeens schiet me een artikel te binnen in Gleitschirm over een lierplaats in de buurt van Berlijn, Altes Lager. De kampeerbus is snel geladen, ik heb vijfhonderd kilometer voor de boeg vanuit mijn woonplaats Groningen.

Een heel eind, maar minder ver dan de Vogezen.

Overgroeide kazernes De TomTom stel ik in op de coördinaten van Altes Lager, anders is het wel even zoeken. Vroeger was Altes Lager een Russische luchtmachtbasis en in de omgeving zijn in het bos overgroeide kazernes te bespeuren. De DCB, de Drachenflieg Club Berlin, ook voor parapenters, heeft dit gebied ontdekt en heeft een aantal jaren geleden met een slimme financiering en wat sponsoring het hele terrein kunnen kopen. Het clubhuis is een voormalige maar nu opgeknapte barak.

Er zijn douches voor een euro, een keuken die je kan gebruiken, een leslokaal, informatieborden en een aantal slaapzalen. Buiten is er een plek om te kamperen en hectares ruimte voor mijn bus. Overal op het enorme terrein zijn met gras overgroeide betonnen halfronde hangars. Een aantal daarvan hebben een nuttig tweede leven

8

als hangar voor een ultra-light, als werkplaats of als bar. Ik wordt hartelijk ontvangen en een beetje wegwijs gemaakt. Er is een cursus starten-landen bezig voor delta’s en dat geeft me mooi gelegenheid om eerst naar de lier te gaan waar instructeur Martin me verder de gang van zaken uitlegt. Alles gaat erg relaxed en sympathiek, een stuk soepeler dan ik in Duitsland verwacht had.

De oost-west lierbaan is bijna twee kilometer lang en het is fantastisch om in één keer op meer dan 500 meter hoogte te kunnen ontkoppelen. Getraplierd wordt er hier niet: overbodig met zo’n lange kabel. Zodra er meer vliegers komen worden een tweede en zelfs een derde lier uitgerold zodat er vier of zes kabels zijn. De startvolgorde wordt bepaald doordat je je helm aan het eind van het rijtje wachtende helmen neerlegt.

Altes Lager “

Nächster Pilot Jan Jacob Stam, 90 kilo

Pilot und Gerät startklar Pilot eingehängt Seil anziehen Seil straf

Starrrrrrrt

Duitse commando’s Het is even wennen aan de commando’s. De piloot is leading. Hij/ zij zegt de commando’s eerst.

Die worden dan herhaald door de startleider over de porto en daarna door de lierman, uiteraard ook over de porto. Achtereenvolgens zijn de commando’s: ‘Nächster Pilot Jan Jacob Stam, 90 kilo’; ‘Pilot und Gerät startklar’; ‘Pilot eingehängt’; ’Seil anziehen’; dan wordt de lierkabel aangetrokken en voorspanning gegeven, ‘Seil straf’, de bevestiging dat de lierlijn voorspanning geeft, ‘Seil straf’ zegt de piloot en kiest dan zijn of haar startmoment, zet het scherm op, loopt en zodra het scherm goed staat zegt de piloot: ‘Start’. ‘Staaarrrrrrrrrrrrrrrrt’, herhaalt de startleider en daar gaan we.

Voor die Nederlander die hier voor het eerst te gast is wordt er met de commando’s een handje geholpen. Achterwaarts starten is ook goed mogelijk. Gelukkig maar, want de oostenwind trekt behoorlijk aan. De gewoonte is hier dat je bij crosswind je in de lucht met de wind mee laat verzetten, zo, dat je steeds de kabel in een rechte lijn voor je houdt naar de lier. Ik begrijp dat dat niet overal in Duitsland hetzelfde is. Er zijn ook lierstekken waar het de

gewoonte is om met crosswind de baan aan te houden in een rechte lijn van waar je start naar de lier. Consequentie is dat je krabbend aan de lier hangt. Goed om even te weten hoe het hier de bedoeling is. Als je op hoogte bent dan merk je dat doordat de lierman de spanning van de kabel afhaalt en wordt je geacht uit te klinken. Hier worden geen commando’s over de porto bij gegeven.

Stad en natuurgebied ‘s Avonds is er een seminar in het leslokaal over het plaatselijke luchtruim, met daarna barbecue en bier buiten. Erg verleidelijk en erg nuttig, maar ik besluit die avond naar Berlijn te gaan, een uurtje rijden. Tja, als je toch in de buurt bent... Er is trouwens nog wel meer te doen in de buurt.

Altes Lager ligt in het prachtige natuurgebied Hohe Fläming. Uitgestrekte bossen, onderbroken door prachtige, net niet vlakke velden. De dorpjes in dit deel van voormalig Oost-Duitsland zijn nog enorm onbedorven.

Veel straten nog verhard met een soort kasseien. Maar voor de skate-liefhebber is er een fluweelgladde skate-route van 180 km aangelegd. Perfect land om rond te kijken in de dorpen

en stadjes, te wandelen, fietsen of skaten.

Vanuit Altes Lager zijn al heel wat lange vluchten afgelegd.

Het gebied ligt op een rug van droge zandgrond die naar het oosten tot aan Maagdenburg komt. Honderd kilometer is hier vrij gewoon. Ik zie op de site dat er in 2011 meerdere vluchten boven de tweehonderd zijn geklokt. Dus als je nog een UHU bent(Unter Hunderter, een piloot die nog geen honderd kilometervlucht heeft gemaakt) en onder dit stigma lijdt, dan is Altes Lager een optie.

Oostenwind is gunstig. Westenwind kan ook, maar dan kom je na 100 km aan de Poolse grens en je mag het Poolse luchtruim niet in, legt Christof Budee, de gezellige (voormalige) voorzitter van de club uit.

Nederlanders welkom Nederlanders zijn hier erg welkom. In het dorp achter de bomen woont Jacob, een Nederlandse tandarts die met alles wat vliegbaar is hier vliegt en tussendoor een praktijk heeft in Berlijn. Bijna meteen daarna word ik lekker gemaakt met de lage prijzen van de huizen hier.

Als je op XC gaat kan alleen het terugkomen wel een probleem

9

”

zijn. Of je bent aangewezen op iemand die zo goed is om je op te halen, of op de trein. Allemaal plaatselijke lijntjes met een frequentie van soms maar een keer per twee uur. En dan nog is het een heel stuk lopen van het station naar de start…..

Op de dagen dat ik hier ben vlieg ik vooral lokaal. Ik moet altijd even wennen aan een nieuwe plek en net als ik besluit er klaar voor te zijn om de navelstreng door te knippen, slaat het weer om en moet ik mijn dromen bewaren voor de volgende keer.

Maar dat die er gaat komen, is zeker. Vooral als het in de Alpen slecht is, kan Altes Lager een geweldig alternatief bieden.

Praktische gegevens: Coördinaten: 12.59.02 E; 51.59.46 N Website: www.dcb.org Kosten: €8 per start of €20 per dag, waarbij je zo vaak mag starten als je wilt. Te betalen door een envelop met het juiste bedrag te vullen en in het clubhuis in het daarvoor bestemde kistje te doen.

Aanmelden: via de website.

Ook door de week wordt er hier in principe gevlogen.

in Is een gewone steilspiraal of SAT je een beetje te makkelijk? Probeer het eens met z’n tweeën. Voor je het weet ben je aan het synchrovliegen.

Anthony Green doet dat al een tijdje samen met z’n tweelingbroer Timothy.

Ze leggen de basisprincipes hier uit.

10

Sync.

Tekst en foto’s: Anthony Green Vertaling: Bastienne Wentzel

Synchroon acrovliegen: letterlijk en figuurlijk op één lijn.

Chamonix, Frankrijk. Ik zit in de steilste spiraal ooit; het wordt grijs voor mijn ogen. De wereld draait om me heen in een waas van groen en blauw. De BASE-jumper, die aan mij gekoppeld zit, draait in een nog duizelingwekkender tempo onder mij rond. Ik kijk omhoog naar het felrode scherm boven mij dat op het punt staat in mijn scherm te vliegen. Mijn broer hangt eronder. Ik geef het signaal, een flap met mijn wingtips. We cirkelen weg en releasen de BASE-jumpers in de heldere berglucht.

weg van je partner. Neem de kleinst mogelijke stapjes vooruit in jullie gesynchroniseerde manoeuvres.

De manoeuvres Er zijn twee categorieën van gesynchroniseerde bewegingen. De basismanoeuvres, waarvan we hier een paar voorbeelden geven, worden uitgevoerd door twee piloten die samen en om elkaar heen vliegen. Het andere type bestaat uit het tegelijkertijd uitvoeren van soloroutines naast elkaar. Als je de basis onder de knie hebt, kun je iedere combinatie die je maar wilt toevoegen aan jullie series. Het belangrijkste om goede synchropiloten te worden is echter dat het voor jullie beiden je passie is.

Synchroon acrovliegen betekent jezelf en de andere piloot door en door kennen. Je vliegt hoog boven je huisberg in een thermiekbel rond je vliegmaat. De manoeuvres worden steeds agressiever en voordat je het weet zit je in een synchrospiraal.

Synchroon spiralen - Een DNA-keten van piloten Deze manoeuvre is de basis van gesynchroniseerde acrobatics en kan op diverse manieren ingeleid worden. Twee piloten vliegen om te beginnen altijd in tegenovergestelde richtingen op dezelfde hoogte.

Gelijktijdig zetten beiden een spiraal in. Je kunt ook starten met één van de piloten iets boven de ander. De hoogste draait om zodat ze

Onmisbaar Een beetje voorbereiding is wel nodig. Tijd is essentieel voor elke discipline in elke sport, dus ook voor synchrovliegen. Met een fulltimebaan redt je het meestal niet om voldoende vlieguren te maken.

Je vliegpartner vormt een essentiële maar lastige keus. Je hebt iemand van ongeveer jouw gewicht en lengte nodig. Jullie moeten beiden zeer goede acropiloten zijn. Veiligheid is twee keer zo belangrijk als je samen vliegt.

Je vliegt altijd hoog en boven water met een reddingsboot bij de hand, zeker wanneer je net begint of wanneer je nieuwe manoeuvres oefent. Het helpt als je vlakbij de woonplaats van jullie beide kunt vliegen. Zo maak je meer vlieguren.

Zorg dat je spullen sterk zijn en dat je er goed bekend mee bent. De snelle schermen (acroschermen zoals SOL Supersonics) zijn moeilijker te vliegen in gesynchroniseerde spiralen maar beter voor al het andere werk. Kies een acroharnas met weinig uitsteeksels. Wanneer je onverhoopt in het andere scherm belandt, blijf je minder snel haken.

Communicatie Start eerst met gewoon samen te vliegen. Leer het vlieggedrag van je partner kennen. Iedere piloot vliegt anders, zelfs tweelingen. Maak een plan voor elke vlucht. Communicatie voor en tijdens de vlucht is essentieel. Het is nuttig om een teken af te spreken dat jullie tijdens elke manoeuvre kunnen zien, bijvoorbeeld met een wingtip flapperen.

Oefen soloroutines tegelijkertijd en naast je partner om hetzelfde ritme te pakken te krijgen. Let erop dat je de manoeuvres uitleidt

11

Acro

elkaar aankijken en vervolgens starten beiden de spiraal. Een andere mogelijkheid is naast elkaar vliegen, van elkaar wegdraaien en weer naar elkaar toe zodat je elkaar aankijkt. Op dat moment start je de spiraal.

Als je tijdens het spiralen het idee hebt dat de één de ander najaagt, stop je ermee en begin je opnieuw. Je bent waarschijnlijk niet precies op gelijke hoogte of gelijktijdig begonnen. Als de spiraal niet helemaal symmetrisch is, kan de ene piloot flink afremmen en de ander slechts een beetje, waardoor de spiraal soms beter wordt.

Zit je eenmaal in de spiraal dan kun je dichter bij elkaar komen tijdens de eerste twee rotaties door beiden steeds meer te remmen.

Wees voorzichtig, want wanneer de schermen elkaar hierbij raken kunnen ze instabiel worden of stallen.

Als je wilt stoppen geef je het afgesproken signaal en leid je de spiraal uit in een 360 graden bocht uit of met een overgang naar een andere manoeuvre.

Paragliding Shop Schermen harnaSSen Pakzakken OccaSiOnS reddingSSchermen helmen kleding radiOS SchOenen SPeedSyStemen

Rodeo SAT/Helico - Spiralen rond een SAT of helico Het eenvoudigst is het als de piloot die de SAT doet hoger en een beetje voor de andere start, omdat je redelijk wat hoogte verliest bij de start van een SAT. Vertraag de SAT maximaal en draai rond met veel rem om de spiraal kleiner te maken en de schermen elkaar te laten raken. Het aanraken is meestal geen probleem zolang je in dezelfde richting draait. Na wat oefening kun je de SAT uitleiden een kwart ronde voor de schermen elkaar raken om in een synchrone spiraal over te gaan.

SPeedriding cadeaubOnnen dVdS gPS SyStemen VariOS bOeken en kaarten WindmeterS lierbenOdigheden

Molineti: Haasje over met je partner Voer deze manoeuvre nooit vlak boven de grond uit omdat er een groot risico is dat je elkaar raakt. Oefen de grootste dolfijnen die je kunt en leer je grenzen kennen. Een volle frontstall op het verkeerde moment kan vervelend uitpakken. Oefen naast je partner voordat je de tips elkaar laat kruisen. Wanneer de één omhoog gaat, gaat de ander omlaag. Als dit perfect verloopt, kun je je pad steeds meer verleggen zodat je over elkaar heen vliegt.

de

VernieuW

WebSite

www.parashop.nl 12

13

Een normale vlieguitrusting weegt snel meer dan twintig kilo. Zetten we vervolgens een rugtas van een alpinist op de weegschaal, dan blijft de aanwijzer pas voorbij tien kilo’s steken. Alleen een sherpa schrikt niet van de uitkomst van deze optelsom. Hoe stellen we een climb & fly-uitrusting samen die we ook daadwerkelijk een berg op kunnen krijgen?

Bestaat de ideale climb & fly-uitrusting?

14

Lichtgewichtige

afwegingen

Tekst en foto’s: Peter Blokker

Ook zonder t-shirt van de vliegschool is de rugzakdrager, met beide benen nog op de grond, als piloot te identificeren. De forse pakzak verraadt de inhoud: een vleugel in een tas. Door de vraag naar meer veiligheid, comfort en hogere prestaties werden de schermen en dus ook de pakzakken indrukwekkend groot. Vooral harnassen met dikke schuimlagen, zwaardere vleugels en meer elektronica droegen hieraan bij. Zonder de renaissance van lichtgewicht materialen, die ongeveer een decennium geleden op gang kwam, had niemand het meer in zijn hoofd gehaald een technische climb & fly-tocht te ondernemen. De moderne materiaalontwikkelingen maken het weer mogelijk om naast de vlieguitrusting ook een lichtgewicht klimuitrusting mee te nemen. Wie om kan gaan met pickel en stijgijzers kan zo alpiene, misschien nog wel maagdelijke, startplaatsen bereiken. Of je nu de ambitie hebt om van een vierduizender af te vliegen, aan een hike & fly-race deel gaat nemen of gewoon je vlieguitrusting als handbagage in wilt checken; de lichtgewicht optie maakt het mogelijk.

Maar hoe stel je die samen en welke concessies doe je daarbij, of juist niet?

wegingen die iedere climb & fly-piloot voor zichzelf moet maken, zolang het uitgangspunt maar blijft om na een fraai avontuur weer veilig in het dal terug te keren. Hoe vaker je hierin slaagt, hoe meer ervaring je op kan doen om voor het volgende avontuur nog efficiënter te kunnen pakken. De ideale lichtgewicht uitrusting bestaat, maar is voor iedereen anders.

Op het web Een compleet overzicht geven van lichtgewicht schermen en harnassen valt buiten het kader van dit artikel en is bovendien een momentopname. Vul de termen “lightweight” en “paragliding” in bij een zoekmachine en je kan concluderen dat elke zichzelf respecterende fabrikant wel een lichtgewicht variant scherm of harnas aanbiedt. Ik heb slechts één website kunnen vinden die een objectieve en verrassend actuele vergelijkingstabel van lichtgewicht schermen, harnassen en reserveschermen publiceert. Een aanrader dus: www.paraalpin.de/hersteller.htm

Lichtgewicht begint bij jezelf Er is al veel inkt besteed aan artikels over lichtgewicht materiaal, met name in de klimscene, en de vele internetfora staan er bol van.

Opvallend is dat één onmisbaar onderdeel van de uitrusting vaak buiten beschouwing blijft. Om in vliegjargon te spreken: datgene dat het grootste aandeel levert aan het startgewicht, de vleugelbelasting en de Fz. Inderdaad, de “piloot” zelf. Trainen voor een goede conditie en lager lichaamsgewicht is de meest efficiënte en voordeligste investering. Een onderhuidse besparing van een kilo vast vet uit de taille is al voldoende compensatie voor een lichtgewicht reserve.

Het scherm Schoenveters als risers vanaf 2,5 kilo Para-alpinisten beseffen dat zij langduriger het scherm dragen dan andersom en kiezen daarom voor lichtgewichtschermen.

Deze zijn niet alleen lichter, maar kunnen ook het pakvolume tot de helft reduceren, hetgeen van groot nut is voor een goede balans in steil terrein. Zogenaamde “bergschermen” zijn samengesteld uit speciaal lichtgewichtmateriaal en hebben vaak dunne risers, niet breder dan een schoenveter, en eenvoudige lusjes als stuurtokkels. Deze schermen zijn een paar kilo lichter dan normale schermen en meestal rond de 4,5 kilo. De lichtste gecertificeerde glider is nog steeds de Ozone Ultralight, met zo’n 2,5 kilo. Een dergelijk scherm is alleen bedoeld voor para-alpinisme en is erg gevoelig voor slijtage. Schermen uit de DHV 1-klasse zijn vaak al lichter dan een 1-2‘er, vooral omdat deze minder cellen hebben, een lagere aspect-ratio en minder dwarsribben. Lichtgewicht en een superglijgetal gaan helaas niet hand in hand.

Thuislaten en misgrijpen Geen enkel genoemd onderdeel van de uitrusting is op zichzelf het ei van Columbus voor een lichte uitrusting. Kies je echter consequent voor lichtgewicht en multifunctioneel materiaal dan kan dit gemakkelijk een halvering van het gewicht en volume van de uitrusting betekenen. Er is geen grotere bezuiniging dan schrappen.

Rigoureus, zoals ‘gewoon’ je noodscherm en EHBO-setje thuis laten.

Kan dat zomaar? Nee, niet zomaar, maar wel weloverwogen. Vier kilo besparen op een reservescherm inclusief container en daardoor twee liter extra water mee kunnen nemen, en dan ook nog netto gewicht besparen, kan deze beslissing al snel rechtvaardigen.

Op lange technische klimtochten, waarbij de kans bestaat dat de nacht invalt voordat je naar het dal kan terugvliegen, is het waarschijnlijker dat een bivakzak je leven redt dan een reservescherm. Aan de andere kant kan je beter misgrijpen aan een telelens voor je spiegelreflex dan aan de greep van je reserve. Wie verder kijkt naar wat de moderne markt te bieden heeft, vindt al een helm van 300 gram en een reserve van 800 gram. Gaat het dus om veiligheidsonderdelen van je uitrusting, kijk dan eerst welke alternatieven beschikbaar zijn alvorens deze te schrappen. Dit zijn af-

Het harnas Een ultralicht hangmatje circa 800 gram Voor dit onderdeel van de uitrusting is de keuze zeer ruim met een groot verschil in gewicht en volume tussen de diverse modellen. De grootste verschillen zitten in het type protectie, in te delen in: geen protectie, verwijderbare schuimprotectie en verwijderbare of vaste airbags. De simpelste uitvoering is niet veel meer dan een zelf gemodificeerde klimgordel (auw) van slechts driehonderd gram. Wil je op zijn minst de bloeds-

15

Lichtgewicht is de norm bij Hike, bike & fly race Raid Chamois

omloop op gang houden dan is er een aantal minimalistische harnassen van minder dan een kilo op de markt. De Gin Yeti Ultralight biedt de mogelijkheid om voor een kleine kilo meer een clip-on airbag te bevestigen. Voeg hier nog een paar ons aan toe en je hebt de beschikking over een omkeerbaar harnas. Deze “reversible” harnassen zijn erg populair, maar degene die ook zaken als klimtouw, stijgijzers of een tentje meeneemt zal erg moeten proppen. Als het niet past ben je veroordeeld tot een grotere pakzak, maar een omkeerbaar harnas in een pakzak stoppen mist zijn doel. Het meest flexibel ben je dus met een lichtgewicht niet-omkeerbaar harnas zonder protectie en een lichtgewicht alpiene pakzak (zoals de goed comprimeerbare Gin X-Alps bag). Tijdens de vlucht zal deze rugzak over het harnas gedragen moeten worden. Het is dan belangrijk de buikband van de rugzak vast te maken voor een goede balans.

Alle harnassen met schuimprotectie zijn in principe inefficiënt voor climb & fly-tochten, tenzij je de schuimvulling vervangt door je slaapzak, bivakzak en kleding. Ga je ultralicht en ben je ervan overtuigd dat je altijd op je landingsgestel terecht komt dan is er een scala aan speedflyharnassen die vanwege de functionaliteit en het lage gewicht ideaal zijn voor para-alpinisme. De Karver van Kortell is een fraai voorbeeld. Bepaal waar voor je het harnas gaat gebruiken en wat je belangrijk vindt voordat je een keuze maakt. Slechts een glijvluchtje naar het dal na een beklimming? Kies dan voor ultralicht. Wil je op cloudbase blijven hangen, kies dan voor wat meer comfort.

16

De reserve Vliegverzekering vanaf 800 gram Tegenwoordig hoeft een reserve niet meer te wegen dan een kilo en passen ze bijna in een jaszak. Het combineren van de reserve met een lichtgewichtharnas zonder ingebouwde container vereist een frontcontainer en is soms een hele puzzel. Zo heeft bijvoorbeeld het Gin Yeti Ultralight harnas een sluis voor de bridle naar twee ophangpunten ter hoogte van de schouders, hetgeen zich niet laat combineren met het dragen van een rugzak tijdens de vlucht. De bridle zal bij het werpen van de reserve blijven hangen onder de schouderbanden van de rugtas. Helaas zijn veel reserves wit, een schutkleur in winterse landschappen. Veel leveranciers kunnen op aanvraag alternatieve kleuren leveren.

De helm Opvouwbaar hoofddeksel 390 gram Als ik het oppervlak van mijn klimhelm bekijk, bewijzen de vele krasjes en deuken dat mijn hoofd er zonder die helm inmiddels minder fraai uit zou zien. Mijn vlieghelm daarentegen, glimt nog als nieuw. Dit is eenvoudig te verklaren. Klim je drie uur in een Via Ferrata, dan ben je bijna continu een potentieel doelwit voor steenslag en loop je de kans je hoofd te stoten tegen een uitstekende rots of beugel. In het kwartiertje dat het duurt om weer naar het dal te vliegen, is de helm enkel van nut bij de start- en landingsprocedure. Geen enkele helm is getest voor zowel klimmen als vliegen en een tweede helm meedragen is op zijn minst onaantrekkelijk. Aangezien klimmen met een vlieghelm als hoofddeksel niet is uit te houden – zelfs niet met de redelijk lichte en ventilerende PlusAir X-Alps – ligt het voor de hand te kiezen voor een bergsporthelm. Hierin is bovendien een uitgebreide keuze aan lichte en zelfs opvouwbare modellen als de Edelrid Madillo. De ideale climb & fly-helm moet nog worden uitgevonden, maar het zal mij niet verbazen als er binnenkort geschikte modellen zijn als antwoord op de groeiende belangstelling voor het para-alpinisme.

GoPro HERO2 + scherm magneetplaat € 305,00*

aanbieding bij Pancho en ook bij onze dealers *Geldig tot 1 juni 2012

www.panchoamelia.nl

De klimuitrusting Ultralichte innovaties De benodigde klimuitrusting is afhankelijk van het type beklimming. Meerdaagse technische tochten met gletsjeruitrusting vragen beduidend meer materiaal dan een Via Ferrata. Het gaat te ver de varianten hier te behandelen, maar de keuze aan lichtgewicht klimmateriaal is enorm groot en de concurrentie onder de fabrikanten is moordend. Anders dan bij vliegen is gewichtsbesparing bij de ontwikkeling van de klimsport altijd een criterium geweest. De Duitse fabrikant Edelrid produceert de lichtste klimgordel en klettersteigset. De nieuwe opvouwbare wandelstokken van Black Diamond, de Distance FL, zijn ultralicht en veel kleiner in te pakken dan telescopische stokken.

Accessoires Afgezaagde tandenborstels Polsvario’s in plaats van een cockpit, systeemcamera’s in plaats van spiegelreflex, gevriesdroogde pasta’s en afgezaagde tandenborstels… stof genoeg om een boek over te schrijven! Dat ga ik hier dus niet doen, maar wees niet teleurgesteld, het is al eens gedaan: “The Book of the Bivvy” van Ronald Turnbull is zeer vermakelijk. Liever digitaal? De website www.ultralightbackpacker. com heeft tal van tips omtrent materiaal en voeding.

ADVANCE NEDERLAND - HOLLANDAIR ALPHA 5 EN-A De voordeligste en leukste Advance ooit!

IMPRESS 3, niet alleen voor profs.

17

Naamloos-1 1

info@hollandair.nl www.hollandair.nl tel 0653 744749

02-03-12 17:53

KNVvL

Nieuwe opzet instructeursdag succes De eerste instructeursdag in nieuwe opzet is een succes geworden. In plaats van externe sprekers, hebben diverse instructeurs een programmaonderdeel voorbereid en geleid.

Dat leidde tot interessante discussies. Zo adviseerden Vincent Verbon en Henk Alberts van PaHo om vroeg in de opleiding al de techniek van het dolfijnen te oefenen, omdat

het tot een goede schermbeheersing leidt.

Ayke Jager, Barry Zeldenrust en Max Wout leidden de discussie welke oefeningen tot de opleiding voor PgPl2 behoren. Soaren zou wel tot deze opleiding behoren, maar over thermiekvliegen is het meningverschil groter.

Eenstemmigheid was er dat het oefenen van inklappers tot de officiële taken voor PgPl2

De geslaagde beurs in Wageningen werd opgeluisterd met de huldiging van de winnaars van 2010.

Voorzitter Maarten van Eck reikte de prijzen uit aan: Top 3 Nationaal: 1. Hans ter Maat (voor de foto was Lukas ten Napel stand in) met 339,97 punten, 2. Remko Bolt met 333,43 pnt en 3. Wilco Lengkeek met 306,46 pnt Top 3 Internationaal: 1. Wilco Lengkeek met

zou moeten behoren. Tot slot kreeg Maurice Janssen van de examencommissie nog een behoorlijk aantal nieuwe examenvragen aangedragen. “We hebben goede discussies gevoerd, maar eigenlijk moeten we meer tijd hebben,” concludeerde Vincent Verbon.

“Genoeg stof dus voor de volgende bijeenkomsten.”

Winnaars gehuldigd 738,19 pnt, 2. Remko Bolt met 702,55 pnt en 3. Pierre van Bragt met 573,72 pnt.

Voor meer informatie: http://www.goxc.org/xc-competitie/ voorlopige-uitslag-xcontest-2011

Voorjaarsvergadering vrijdag 11 mei

Instructeursopleiding in 2013

De voorjaarsvergadering van de Afdeling Schermvliegen wordt vrijdag 11 mei gehouden vanaf 19.30 uur in het Amrath Hotel in Maarsbergen. Behalve de vaste onderdelen als het verslag van de vorige vergadering, het verslag 2011 van het bestuur en de commissies en het goedkeuren van de financiële verantwoording, is het bestuur van plan een nieuw

De instructeursopleiding heeft in 2011 een geslaagde opgeleverd: Jeroen Buis die instructeur is bij PaHo. De instructeurs-opleiding voor 2012 gaat niet door, omdat er te weinig aanmeldingen waren. De vooruitzichten voor 2013 zijn zeer positief: er zijn al vijf geïnteresseerden. Bij zes cursisten gaat de opleiding door. Wie instructeur wil worden, kan informatie krijgen bij de opleidingsstaf André Bizot of Chris Borra. Voor informatie en/of aanmelden, kun je mailen naar opleiding.schermvliegen@knvvl.nl

18

bestuurslid voor te dragen. Ruud Oudendijk wordt, als het aan het bestuur ligt, verantwoordelijk voor de portefeuille wedstrijden.

Daarnaast wil het bestuur met de gevolmachtigden praten over eventuele samenwerking met de Afdeling Zeilvliegen en de vernieuwing van het Reglement Schermvliegen en het Afgiftereglement afronden.

Nieuws

Gradient lanceert de nieuwe Aspen4 Gradient heeft inmiddels de nieuwe Aspen4 in 3 gecertificeerde maten; een EN-C vleugel met een verrassend glijgetal van meer dan 10 en een topsnelheid boven de 58 km/u.

Door het zogenaamde ‘DDsystem’ is het mogelijk om circa 35% minder lijnen te gebruiken, waardoor de prestaties enorm omhoog zijn gegaan.

Het Double Diagonal System maakt gebruik van dubbele diagonale ribben in een deel van de cellen waardoor er minder ophangpunten kunnen worden gebruikt voor de lijnen zonder in te leveren op een stabiel profiel. Het scherm is nu leverbaar in de maten 24, 26 en 28; de 22 en 30 volgen zeer binnenkort. Leverancier ActionAirSports heeft de Aspen4 tijdens de vliegsafari in Zuid-Afrika eens stevig aan de tand gevoeld, vertelt Ronald ten Berge. “Het scherm draait erg gewillig en voelt met speed als een solide vleugel. Mijn conclusie: zeer hoge prestaties voor een EN-C scherm.”

Info: www.gradient.cx en www.actionairsports.nl

Vliegsafari-kalender 2012 Vliegsafari-kalender 2012 Vliegsafari Vliegsafari Istrië Istrië Slovenië Slovenië Sicilië Sicilië Karinthië Karinthië Karinthië Karinthië Dolomieten Dolomieten Griekenland Griekenland

Data Data 7-14 april Paasweek, combineerbaar met navolgende Slovenië safari combineerbaar met navolgende Slovenië 7-14 14-21april aprilPaasweek, Combineerbaar met voorafgaande Istrië safari.

21-28safari april (volgeboekt) 14-21 mei aprilAanmelden Combineerbaar voorafgaande Istrië safari. april (volgeboekt) 12-20 voor met 31 januari.

In overleg ook 8 of 921-28 dagen mogelijk voor januari. overleg ook| 21-28 8 of 9 juli dagen 12-20 mei mei Aanmelden 28 april–5 (Mei vak.) | 2631 mei-2 juniIn(Pinksteren) | 28 mogelijk juli-4 aug.

(Mei vak.) mei-2 juni aug.

(Pinksteren) | 21-28 julimet | 28Maurik juli-4 aug.

28 april–5 mei (Bergbrevet cursus) 11-18| 26 aug. & 18-25 In samenwerking Paragliding, prijs-info aldaar cursus) 11-18 aug.(laatste & 18-25week aug. reeds In samenwerking (Bergbrevet Sept. 1-8 | 8-15 | 15-22 | 22-29 volgeboekt)met Maurik Paragliding, prijs-info aldaar 1-8 | 8-15Okt. | 15-22 | 22-29 (laatste week Aanmelden reeds volgeboekt) Sept. (strand&vlieg) 13-20 | 20-27, herfstvak. voor 1 juni, ook 8 of 9 dagen mogelijk (strand&vlieg) Okt. 13-20 | 20-27, herfstvak. Aanmelden voor 1 juni, ook 8 of 9 dagen mogelijk

Prijzen zijn inclusief logies-ontbijt, transport terplaatse en de diensten van een ervaren en lokaal goed bekende gids/vliegleraar.

Prijzen zijn inclusief logies-ontbijt, transport en de diensten van eenvan ervaren en lokaalvoor goed bekende gids/vliegleraar.

Besloten groepen kunnen in overleg met ons,terplaatse zelf een week kiezen (afwijkend de kalender) een bepaalde bestemming. kiezen Besloten groepen kunnen in overleg ons, zelf een week kiezen (afwijkend van de kalender) voor een bepaalde bestemming.

De Karinthië-safari is exclusief ontbijtmet vanwege verblijf in appartementen.

De Karinthië-safari is exclusief ontbijt vanwege verblijf in appartementen. *(afhankelijk van het aantal deelnemers) *(afhankelijk van het aantal deelnemers)

Kenmerken & voordelen van Touch-The-Sky vliegsafari: Kenmerken vanalseen een Op elke bestemming & is ervoordelen een ervaren gids/vliegleraar back-up.Touch-The-Sky vliegsafari:

Op elke bestemming is er een ervaren back-up. mooiere vluchten maken.

Daardoor zul je zelfs als ervaren piloot gids/vliegleraar meer, veiliger enals kwalitatief Daardoor zul je zelfs alsiservaren piloot meer, veiliger en kwalitatief mooiere vluchten maken.

Lekker makkelijk, alles geregeld!

Slaapplaats, alternatief programma, kennis en transport terplaatse.

Lekker is geregeld!

Slaapplaats, programma, en transport terplaatse.

Om de makkelijk, kwaliteit tealles kunnen waarborgen nemen alternatief we maximaal 10 pilotenkennis aan. Grotere groepen slechts na overleg.

Om de een kwaliteit te kunnen nemen we maximaal 10worden pilotenmeerdere aan. Grotere groepen slechts na overleg.

Vanuit centraal gelegenwaarborgen en comfortabel standplaats-adres vlieggebieden bezocht.

Vanuit een verhuizen centraal gelegen comfortabel standplaats-adreszoals worden meerdere vlieggebieden bezocht.

Het lastige naar deen diverse overnachtingsadressen, bij een safari gebruikelijk, vervalt hiermee. hiermee.

Het verhuizen de diverse overnachtingsadressen, zoals bijvliegt een safari gebruikelijk, Onzelastige vliegsafari´s zijnnaar bedoeld voor gebrevetteerde piloten. Iedereen dus na de briefingvervalt op eigen Onze vliegsafari´senzijn bedoeld voor gebrevetteerde piloten.

Iedereen duszelfs na de op eigen verantwoording zelfstandig.

Natuurlijk houden we altijd een oogje vliegt in ´t zeil, debriefing beste piloot “struikelt” wel eens... verantwoording en zelfstandig.

Natuurlijkgraag houden wehoogte altijd een in ´t zeil, zelfsstartde beste piloot “struikelt” wel eens...

Indien gewenst brengen we je uiteraard op de vanoogje de meest actuele en vliegtechnieken.

Indien brengen wehebben je uiteraard de op hoogte van er deismeest actuele start-hulp en vliegtechnieken.

Mocht gewenst je überhaupt moeite metgraag hardeop wind de start, altijd vakkundige aanwezig.

Mocht überhaupt moeite hebbenvele metmalen harde leuker, wind op de start, eren is altijd vakkundige hulp aanwezig.

Vliegenjemet een groep is natuurlijk succesvoller veiliger dan met slechts 1 of 2 piloten.

Vliegen metinformatie: een groep isfly@touch-the-sky.at natuurlijk vele malen leuker, succesvoller en veiliger dan met slechts 1 of 2 piloten.

Voor meer Voor meer informatie: fly@touch-the-sky.at 0043-6644009586 (Oostenrijk) 0043-6644009586 (Oostenrijk) www.touch-the-sky.at www.touch-the-sky.at

Weekprijs v.a.* Weekprijs v.a.* €460,€460,€460,€460,Op aanvraag Op aanvraag €385,€385,Op aanvraag Op aanvraag €460,€460,Op aanvraag Op aanvraag

Stol, SloveniĂŤ. Op de derde dag van de Dutch Open 2010 maken piloten zich klaar om te starten. Foto: Maaike Zijderveld, www.iolar.nl

Jérôme Maupoint Stolen Moments #2

Alternatieve fotogids voor de bergen Fotograaf en piloot Jérôme Maupoint publiceert in eigen beheer het boek Stolen Moments #2. De beelden spreken voor zich: natuur, bergen, paragliders en fauna. Zelf zegt hij: “Dit boek gaat niet over paragliders, performance of technologie; het gaat beslist over emoties en aantrekkingskracht.”

Wat maakt deze foto’s anders dan de duizenden parakiekjes op internet?

22

Tekst: Karlien Engelen Foto’s: Jérôme Maupoint

Al tien jaar geleden werden zijn foto’s gepubliceerd in Cross Country Magazine. Jérôme Maupoint maakte toen een reportage over de Xceará Open in Brazilië; een locatie die nog steeds veel paragliders aantrekt. Op Coupe Icare 2005 brengt de Franse piloot zijn eerste Stolen Moments-fotografieboek uit. Eén van de reacties die dit boek teweegbrengt is: “Jérôme Maupoint’s foto’s helpen me door twee maanden vreselijke Britse weersomstandigheden heen!” Inmiddels heeft Jérôme meer dan genoeg materiaal verzameld voor een tweede boek.

Een lange geschiedenis De afgelopen jaren kwam Jérôme binnen het paraglidingcircuit regelmatig in de media. Zijn naam verschijnt tegenwoordig regelmatig op het internationale paraglidingforum. Afgezien van één promotiepost over Stolen Moments #2 schrijft hij zelf niet op het paraglidingforum.

Toch duikt zijn naam op in verschillende forumonderwerpen. De piloot is een voorbeeld op het gebied van camera’s, lenzen en ander fotogerei. Hij excelleert in het experimenteren met cameraposities tijdens het vliegen. Een voorbeeld hiervan is “een soort draadloze camera hangend onder de paraglider”; een techniek die op het forum

uitgebreid geïllustreerd wordt met foto’s van Maupoint.

Vliegen of fotograferen?

Wat kiest Jérôme als hij de keuze krijgt tussen fotograferen en vliegen? Het is een onmogelijke opgave omdat ze onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn in het leven van Maupoint. Zonder de passie voor het vliegen kan Maupoint’s fotografie niet bestaan. Dit blijkt uit de vele reisartikelen in Cross Country Magazine. In het tijdschrift van januari 2012 nam hij ons nog mee naar La Réunion, een tropisch eilandje in de buurt van Madagaskar. Hij legt uit dat het leven van een vliegende fotograaf niet altijd zomers is: “De lucht is niet altijd blauw, de wind is niet altijd perfect en de zon laat zich soms niet zien.”

Perfectie Jérôme slaagt erin de mysterieuze betovering van de pilotenervaring vast te leggen. Dat het vijf jaar tijd kost om de nieuwe compilatie te maken, zegt iets over Jérôme en zijn werk. Er spreekt perfectie en rust uit. Jérôme: “De collectie is een best of van mijn foto’s sinds 2005.

Elke pagina vertelt zijn eigen verhaal en toont de sterkste momenten van honderden vlieguren.” Het enige dat nog mist is het verhaal achter elke foto. Maar of dat een gemis is… Een gemiddelde piloot heeft genoeg fantasie om zijn eigen avonturen te visualiseren bij elke foto! Het boek bestaat volledig uit fotopagina’s met zeer summiere onderschriften, en lijkt daardoor pittig ge-

prijsd. Wees niet bang; het is de prijs dubbel is dwars waarde zodra het boek op het postkantoor wordt afgegeven en je met je vingers door de bladzijden glijdt. In eerste instantie zie je de gliders (mooi) en hun positie tijdens het vliegen (heftig). Kijk je een tweede keer, dan zie je ook de landschappen waardoor de piloot wordt omringd. En ben je voor een derde keer aan het bladeren, dan valt op dat er ook foto’s zijn zonder gliders, en dat die foto’s minstens net zo indrukwekkend zijn! Een schaduw op een grimmig berglandschap in de buurt van de Mont-Blanc brengt je fantasie op gang. Een paar pagina’s verder doet een close-up van een valk je zwijgen van ontzag. Dit boek maakt nieuwsgierig en ontvlamt keer op keer de ontembare drang om de natuur in te trekken.

Maupoint vliegt in thema’s Het boek is opgedeeld in 5 categorieën: cross country, walk & fly, speedflying, parahawking, en coast. De foto’s sluiten hierdoor goed op elkaar aan. Als huisfotograaf van Gin vergezelt Maupoint de testpiloten op reis als ze de nieuwe vleugels testen. De voorkeur voor het merk zie je in het boek duidelijk terug; er zijn weinig andere vleugels te ontdekken dan die van Gin. De passie en emotie die uit het boek spreken, zorgen ervoor dat het geen promotieboek is. Het bevat 144 pagina’s aan adembenemende fotografie, gedrukt op dik fotopapier. Een typisch “koffietafelboek” waaruit een grootse liefde voor de natuur spreekt.

Meer info vind je op www.jeromemaupoint.com.

Tip: bekijk het promotiefilmpje; daarin komen de foto’s letterlijk tot leven.

23

Viva

Het is aardig fris in een t-shirtje op 3500 meter. We zouden even een half uurtje gaan vliegen. Totdat we die bel van vijf meter per seconde tegenkwamen. We zijn nu drie uur en veertig kilometer verder. Mijn passagier Claudia heeft het ook koud maar als we de volgende oversteek halen wacht daar ons huisje in El Chante en een warme douche.

Op een uurtje rijden ten zuiden van Guadalajara ligt het grootste meer van Mexico, Laguna Chapala. In dit gebied vindt je een aantal leuke vliegstekken. Er worden regelmatig wedstrijden gehouden en er is aardig geïnvesteerd in goede startplekken. Tapalpa heeft twee startplekken en beide zijn georiënteerd op het zuidoosten. De San Marcos-start heeft een zuidwestelijke ligging en is daarom de middagstek. De kleinere startplek boven het dorpje El Chante ligt op het oosten en is een leuke ochtendstek met een prachtig uitzicht over het meer.

Ongeveer veertig procent van de oppervlakte van Mexico ligt op een plateau. De vallei in het Chapala-gebied ligt daarom al op een hoogte van ongeveer 1500 meter. De startplekken liggen rond de 2200 meter.

Landingsplaatsen zijn er genoeg; er zijn overal gras- en graanvelden.

Je kunt ook prima landen op de grote zandvlaktes die eigenlijk alleen tijdens het regenseizoen onder water staan. Op vrijwel elke start heb je genoeg ruimte om te toplanden. Dit gebied is ideaal voor overlandvliegen. Veel ridges lopen van oost naar west en thermieken doe je zowel aan de ridge als op het vlakland. In december kom je nog

Tekst en foto’s: Wouter Janssen

24

regelmatig bellen van zes meter per seconde tegen en cloudbase ligt vaak rond de 4000 meter.

Droomstart We zitten te ontbijten op de start bij Tapalpa. Juan Carlos heeft hier een mooie start gemaakt en hij verhuurt een aantal leuke huisjes naast de startplek. Deze Mexicaanse tandempiloot tref je meestal slapend aan in zijn hangmat. Siësta! Op de start zelf runt hij een klein restaurantje waar je ontbijt, lunch en sinds kort ook pizza’s kunt bestellen. Het is een prachtige dag, rond de 27 graden en blauwe lucht. Ook vandaag zijn we weer de enige piloten op de start. Deze stekken worden eigenlijk alleen gevlogen door lokale piloten en die zijn er maar weinig in dit gebied.

Het is twee uur in de middag. We staan op de San Marcos-start met een stevige zuidwestenwind. De combinatie van de wind en sterke thermiek zorgt voor lastige startcondities. Het is veiliger om nog een uurtje te wachten. Op het moment dat de wind wat afneemt, komt er een oude roestige pick-up, volgeladen met lokale piloten de startplaats opgereden. Er wordt wat gelachen en een mysterieuze sigaret gaat rond. Dan komen de schermen tevoorschijn. Zoals bij elke vliegstek weten de lokale piloten precies vanaf welke tijd en met welke condities er gevlogen kan worden. Een half uurtje later vliegen ook wij op 3500 meter en na een prachtige vlucht landen we vlak voor donker op de airstrip van Pedro. Pedro is een enthousiaste hanggliding instructeur, kinderpsycholoog en ziet er uit als een personage uit een Mad Max-film. Hij heeft een kleine airstrip waarvan hij tandems vliegt in zijn trike. Dit doet hij al jaren en hij was vroeger een echte pionier van het hanggliden in Mexico.

On the road Een gewone dag in het vlieggebied rond Tapalpa. Het is december en elke dag vliegbaar. Ik ben hier samen met Jim en Derek vanuit Canada naartoe gereden. Een roadtrip van bijna vijfduizend kilometer. Jim runt een van de grotere vliegscholen in de Fraser Valley in British Columbia en ik heb het afgelopen seizoen tandems voor hem gevlogen.

Als bedankje neemt hij me mee naar Mexico. Elk jaar overwintert hij zo’n drie maanden in het dorpje El Chante. Hij geeft daar les aan cursisten uit verschillende landen. Van beginnerscursus tot gevorderde piloten die verder willen komen in het overland vliegen. Het is een prachtig gebied met leuke dorpjes aan het meer. Het grotere plaatsje Chapala is meer toeristisch en hier vind je grote resorts en luxe Spahotels. Guadalajara is een leuke stad met een levendig centrum en zeker het bezoeken waard als je even wilt bijkomen van dagenlang vliegen.

Na drie weken in El Chante vliegt Jim voor een week terug naar Canada om kerst te vieren met zijn familie. Derek en ik rijden op dat

moment door naar Valle de Bravo. Een gemakkelijke rit dankzij de nieuwe Quota (tolweg) door een prachtig landschap.

Taco’s en vrouwelijk schoon Op het landingsveld in Valle de Bravo is het een drukte van belang. De tandemmachine is hier in volle gang en elke minuut landt er wel één.

We ontmoeten de lokale tandempiloot Raul, beter bekend als Rulo, en hij verhuurt ons een kamertje in zijn huis. Mi casa es su casa! Raul is een vriendelijke Mexicaan en enorm gepassioneerd in het vliegen. Hij vertelt ons jaarlijks zo’n zeshonderd tandems te vliegen vanaf La Torre, het startplekje boven Valle de Bravo. Gedurende die week in Valle de Bravo vlieg ik een paar tandems voor Raoul. Op deze manier betaal ik voor de huur van de kamer. In de avonduurtjes wandelen we door de

Bloedmooie Noorse pilotes verschenen :-)

25

kleine straatjes van het bruisende centrum van Valle de Bravo. Er zijn verschillende goede restaurants maar voor taco’s gaan we naar Taco Alley, een gezellig straatje met een aantal tacostandjes. Hier ontmoeten we piloten van over de hele wereld. Na een aantal cervezas (biertjes) gaan de verhalen al lang niet meer over vliegbestemmingen en lange overlandvluchten, maar over de twee mooie Noorse pilotes die vandaag op de start verschenen. Paragliders zijn natuurlijk ook gewoon mensen.

of taco kunt kopen. Na een dagje vliegen is het hier goed vertoeven met een Corona en de zonsondergang. Terugliften naar Valle de Bravo met een van de lokale scholen is meestal geen probleem. Onderweg is er de traditionele tequila-stop; een winkeltje waar je een lokaal gebrouwen glaasje tequila drinkt. Het leven in Mexico is goedkoop, gemakkelijk en zonder stress. Het went snel. De lokale bevolking is vrolijk en vriendelijk. Elke dag uren vliegen en het ontspannen sfeertje in Mexico maken dit tot een prima vliegbestemming. Adios!

De klassieker De volgende dag staan we met honderd man op de El Peñon. Dit is de wereldberoemde startplek van competities en overlandvluchten.

Zelfs in december worden in de middag de startcondities hier nog vrij sterk en turbulent. De beste tijd om te starten is ongeveer half twaalf.

De deltas starten de hele dag door maar tussen twaalf en vier zie je eigenlijk geen schermen meer op de start. De Super Final van de PWC wordt hier in januari gehouden en er zijn al behoorlijk wat piloten het gebied aan het verkennen. Zodra je gestart bent besef je waarom deze plek zo bijzonder is. Grote sterke thermiekbellen lanceren je in minuten honderden meters omhoog in een gebied met onbeperkte overlandmogelijkheden. Afhankelijk van de windrichting kies je een route met Valle de Bravo als goal. Ondanks dat er in dit gebied veel bebossing is kun je in vrijwel elk dal landen. Een taxi terug naar het dorp kost je misschien vijf euro. Dit gebied is gemaakt voor overlandvliegen en het uitzicht is spectaculair. Veertig kilometer naar het oosten ligt de prachtige vulkaan van Toluca (4680m). Een uitdagende out and return voor de ervaren overlandvlieger!

TIPS Op goede thermische dagen verschijnen er vrij regelmatig grote dustdevils in de vallei. De meeste piloten blijven uit de buurt maar er zijn mensen die boven deze dustdevils omhoog thermieken.

De landingsplaats aan het meer in Valle de Bravo lijkt vrij klein en het kan er behoorlijk druk zijn. Soms zit je met meerdere schermen in de landing. Afbouwen doe je boven het water. Er staat echter altijd een laminair windje vanaf het meer en het is mogelijk zeer nauwkeurig te landen. Misschien is de eerste keer een beetje spannend maar het is goed te doen. De startplaats boven het dorp, La Torre, is vrij klein en overdag kan de startwind stevig zijn. Starten op deze soarstek is toch vrij gemakkelijk: je zet je scherm op, draait uit en je vliegt vrijwel meteen de soarband in.

Een Piano is een vluchtje waarbij je uitzakt. Een Piano-landingsveld ligt dus binnen je glijhoek vanaf de startplaats.

Op het landingsveld aan het meer in Valle de Bravo zijn vaak kinderen aan het grondoefenen. De schermen lenen ze van piloten die er landen.

Deze tienjarige jochies hebben meer schermcontrole dan de gemiddelde piloot op El Peñon!

Cheers Tijdens de eerste vlucht van de dag probeert eigenlijk iedereen in Valle de Bravo te landen. In de namiddag komt een grote groep piloten terug naar El Peñon voor de restitutievlucht. Dan land je uiteindelijk in het dal op de Piano landingsplaats. Op het gezellige landingsveld staat een groepje kinderen te wachten om je scherm op te vouwen.

Dit kost tien pesos, minder dan een euro, en ze vouwen perfect celletje op celletje. Er staan een paar kleine standjes waar je een cerveza

ADRESSEN Tapalpa La Ceja: http://www.paragliding-tapalpa-mexico.com/ San Marcos Pedro Kordich: http://www.aladelta.com.mx Jim Reich Flybc Paragliding: http://www.flybc.org

26

27

Verslag incidenten

Veiligheid

Het doel van de veiligheidscommissie is het registreren en analyseren van incidenten en daaruit met de beste bedoelingen aanbevelingen doen of waarschuwingen geven.

Iedereen die vliegt heeft vroeg of laat een keer met een incident te maken, zoals iedereen die fietst ook weleens wat overkomt. Dat is voor de persoon in kwestie

natuurlijk heel vervelend en hopelijk is er geen blijvende schade. Maar het wordt voor ons allemaal vervelend als er systematisch iets fout gaat, bijvoorbeeld door verkeerd materiaal of een verkeerde vliegtechniek.

Dan is het zaak om de oorzaak te achterhalen en elkaar daarvoor te waarschuwen. Dat is de taak van de veiligheidscommissie

en daarom zijn we met name scherp op incidenten die vaker voorkomen. En dat is meteen ook de reden dat het melden van alle incidenten zo belangrijk is!

De veiligheidscommissie heeft afgelopen jaar 46 meldingen gehad via de website. We reageren doorgaans binnen enkele dagen en stellen dan zo nodig aanvullende vragen aan de melder. Op basis van deze informatie (waaronder regelmatig ook video’s die zeer verhelderend zijn!) bespreken we elk voorval. Dan bepalen we ook wat we er mee doen: een onderzoek starten; een publicatie in Riser er aan wijden of alleen opnemen in de statistieken.

Afgelopen jaar hebben we ĂŠĂŠn rapport gepubliceerd over het voorval van de uitelkaar gespatte release. Na de bespreking van een voorval melden we het resultaat daarvan altijd terug aan de melder en andere direct betrokkenen. Na ongeveer drie maanden vragen we hoe het met het herstel van een piloot staat indien sprake was van lichamelijk letsel. Velen zijn dan inmiddels geheel hersteld, maar helaas vergt het herstel voor enkelen een langdurig revalidatieproces.

Van de meldingen maken we ieder jaar een overzicht met grafieken. De belangrijkste

Gemelde incidenten lier, soaren, berg en anders 30

25

2006 2007 2008 2009 2010 2011

20

15

10

5

0

lier

soaren

berg

anders

Moment van incident

grafieken hebben we hier op een rij gezet. Vooraf is het wel belangrijk een aantal zaken te vermelden.

Wat wij bijvoorbeeld niet weten: - Hoeveel incidenten zijn er niet gemeld?

- Worden zware incidenten eerder gemeld dan lichte?

- Hoeveel lier-, soar- en bergvluchten zijn er in totaal gemaakt?

- Zijn alle meldingen naar waarheid ingevuld?

Aantal meldingen Het aantal meldingen is in 2011 toegenomen ten opzichte van 2010 met 10 meldingen tot een totaal van 46. Omdat we niet het totaal aantal vluchten weten en evenmin de uitsplitsing naar lier, berg en soaren valt er niets te zeggen over de relatieve veiligheid. Het grotere aantal meldingen bij bergvliegen zegt dus niets over de veiligheid van het bergvliegen in het algemeen.

Opvallend Ondanks dat we niet alles weten, kunnen we wel een aantal conclusies trekken uit de analyse.

In 2011 hadden we een grote toename van het totaal aantal meldingen (+28%), met daarbij

Letsel

25

25

20

20

15

15

10

10

5

5

start

vlucht

landing

geen letsel: landing aan reserve, boomlanding, stroomkabels en geluk licht letsel: kneuzingen, verstuikingen, snijwonden matig letsel: breuken, uit de kom, banden gescheurd zwaar letsel: breuken aan rug, bekken, meervoudig

geen letsel

grondoefening

28

licht letsel

matig letsel

zwaar letsel

fataal letse

el

2006 t/m 2011 een afname van het aantal voorvallen met licht of zwaar letsel en een toename van de voorvallen met matig letsel.

breuken aan rug, bekken, meervoudige breuken Fataal letsel: dodelijke afloop

Moment van incident Alls we kijken naar het moment dat de incidenten plaats vinden, is er in 2011 sprake van een vrijwel gelijke verdeling van incidenten over start, vlucht en landing. Er waren twee meldingen van incidenten tijdens grondoefeningen.

Welk facet lijkt volgens de meldingen een grote invloed te hebben gehad op het ongeval?

We hebben uit de meldingen een paar groepen met oorzaken kunnen herleiden.

Letsel We hebben het letsel verdeeld in vijf groepen. Het letsel zegt nog niks over de risico’s van het incident. We zien een toename van het aantal meldingen van zwaar letsel. Dit zijn de breuken aan rug, bekken en meervoudige breuken. We hebben het type letsel onderverdeeld in de volgende groepen: Geen letsel: landing aan reserve, boomlanding, stroomkabels en geluk Licht letsel: kneuzingen, verstuikingen, snijwonden Matig letsel: breuken, uit de kom, banden gescheurd Zwaar letsel:

1. onvoldoende controle over het materiaal en omstandigheden 2. bij het soaren afnemende en of draaiende wind 3. verkeerd ingeschatte meteorologische omstandigheden door piloot of instructeur 4. verkeerde vliegtechniek en of te weinig ervaring 5. materiaal 6. andere piloot 7. verkeerde instructie 8. overig of onduidelijk De belangrijkste facetten zijn onvoldoende controle over het materiaal en de omstandigheden respectievelijk verkeerde vliegtechniek en/of te weinig ervaring.

De veiligheidscommissie veroordeelt niet!

De veiligheidscommissie wil

alleen lering trekken en aanbevelingen doen en veroordeelt niemand. Dat is eventueel aan andere partijen om naar te kijken. De veiligheidscommissie heeft niet het recht noch de expertise en mogelijkheden om dit te doen.

Niet alles wordt gemeld Het aantal meldingen is afgelopen jaar duidelijk toegenomen en het is sterker gestegen dan het aantal actieve piloten. Betekent dit dat er onveiliger wordt gevlogen? Nee, dat hoeft niet.

We vermoeden dat een deel van de stijging komt doordat meer piloten en instructeurs bereid zijn om voorvallen te melden. En als veiligheidscommissie zijn we daar blij mee, want dat maakt het beter mogelijk om er van te leren en daarmee voorvallen te voorkomen. Het is immers geen schande om bij een voorval betrokken te zijn (maar soms wel “een beetje dom”).

Voor de duidelijkheid nog even wat er volgens de reglemente gemeld moet worden. Elk voorval bij het schermvliegen waarbij letsel van enig belang aan een persoon of schade aan enig goed is toegebracht of had kunnen ontstaan, alsmede elk voorval dat afwijkt van de normale gang

van zaken en waaruit lering kan worden getrokken. Dus ook bijna-botsingen, landing aan noodscherm zonder letsel of schade en alles wat niet veilig geweest is. Bij twijfel of je een incident moet melden kan je altijd contact opnemen met de veiligheidscommissie.

Veiligheidsmanagementsysteem Om scholen en instructeurs te helpen bij het verbeteren van de veiligheid is binnen de KNVvL gestart met het invoeren van een veiligheidsmanagementsysteem, kortweg VMS. Hiermee wordt het makkelijker om systematisch inzicht te krijgen in de oorzaken van incidenten én om hier lering uit te trekken. Voorlopig is het een pilot; bij succes wordt het over alle scholen en verenigingen uitgerold.

Hoe te melden Het melden van een incident gaat eenvoudig via het online formulier dat je kan vinden op de site van de KNVvL afdeling schermvliegen: http://veiligheid. knvvl-schermvliegen.nl . Met vragen kun je altijd contact opnemen met de veiligheidscommissie via het nieuwe e-mailadres: veiligheid.schermvliegen@ knvvl.nl

Welk facet lijkt volgens de meldingen een grote invloed te hebben gehad op het ongeval 25

20

15

1 2 3 4 5 6 7 8

Onvoldoende controle over het materiaal en omstandigheden Bij het soaren afnemende en of draaiende wind Verkeerd ingeschatte meteoroligische omstandigheden door piloot of instructeur Verkeerde vliegtechniek en of te weinig ervaring Materiaal Andere piloot Verkeerde instructie Overig of onduidelijk

2006 2007 2008 2009 2010 2011

10

5

1

2

3

4

5

29

6

7

8

Recensies

Tekst: Peter Blokker

Deel het luchtruim, redt de gieren!

DVD Flight for Survival Taal: Engels Duur: 52 minuten Bestellen: www.XCShop.com Prijs: £ 19.95 (€ 23,84) excl. verzendkosten De kans om een tumblende acropiloot in de lucht te zien is groter dan een Aziatische gier te spotten. In het afgelopen decennium is de populatie van deze vogelsoort met 99,9 procent gedaald, hiermee staan ze hoger op de lijst van met uitsterven bedreigde diersoorten dan de ijsbeer. De vliegende valkenier Scott Mason heeft als missie om aandacht te vragen voor de situatie. En dat is niet eenvoudig. De gier heeft als aaseter al geen hoge reputatie, maar ook met zijn uiterlijk kan hij niet tippen aan de hoofdrolspelers uit andere parahawking films zoals “Flying with Condors”. De eerste beelden van de gieren doen me denken aan een zak veren op kippenpoten, maar verdient de vogel het daarom om uit te sterven? Scott doet zijn best de kijker te overtuigen van het belang om de vogel te redden door zijn pleidooi te mixen met beelden van parahawking. Het concept werkt. Het is niet de schermvlieger die de show steelt, maar het zijn de Egyptische gieren Kevin en Bob die laten zien wat vliegen is. Voor de ultieme publiciteitsstunt reist Scott naar de Himalaya om daar de hoogste, langste en meest uitdagende parahawking vlucht uit te voeren.

De meerdaagse expeditie waarbij Kevin en Bob naar een afgelegen startplaats worden gedragen is een prachtig avontuur dat wordt afgesloten met een adembenemend mooie vlucht en boeiende beelden oplevert. Op de Coupe Icare is de film bekroond met de prijs voor Best Human Adventure Film. Als er maar genoeg mensen zijn met net zo’n enthousiasme en doorzettingsvermogen als Scott blijft de kans bestaan ooit met een Aziatische gier een thermiekbel te delen.

ICAO kaarten voor onderweg iPhone app: VFRiCharts De Deutsche Flugsicherung (DFS) is verantwoordelijk voor de Duitse luchtvaartkaart en heeft onlangs een app ontwikkeld voor de iPhone en Android.

De app is gratis te downloaden, evenals de Wall Chart van Europa. Schermvliegers hebben niet veel aan de Wall Chart waarop eigenlijk alleen de Europese luchthavens zijn aangegeven.

Het uitbreiden van de basiskaart met de officiële ICAO (International Civil Aviation Organization) kaarten gaat eenvoudig in de applicatie zelf, voor de landen Duitsland, Oostenrijk, Nederland, België, Denemarken, Polen en Tsjechië voor circa € 35,-per stuk.

De gehele collectie samen kost “slechts” € 89,99. Na het omkeren van mijn spaarpot is het tijd voor een praktijktest!

De app is niet te vergelijken met een navigatieprogramma met zoekfuncties en routeplanning, maar geeft alleen de huidige positie weer op de luchtvaartkaart met een paar extra’s als grondsnelheid (in knopen of km/h) en de GPS gemeten hoogte (in voet of meters).

Het inzoomen op de ICAO kaart gaat traploos en de kaarten zijn goed gedetailleerd. De kaarten worden lokaal opgeslagen en het laden, scrollen en zoomen van de kaart gaat dus lekker vlot.

In vergelijking met andere apps die een GPS communicatie gebruiken is de aanslag op de accu gemiddeld, na 2,5 uur gebruik was de batterijcapaciteit gezakt tot 35 procent. De DFS geeft uitdrukkelijk aan dat de app niet bedoeld is om te navigeren en routes uit te zetten. Er klinkt ook geen alarmsignaal als je verboden luchtruim invliegt.

Het blijft dus een vereiste om voor het plannen van een overlandvlucht de papieren ICAO kaarten te kunnen lezen en interpreteren. De app laat je vervolgens tijdens de vlucht zien of je nog enigszins de gekozen route volgt en kan van groot nut zijn als je route vlak langs verboden luchtruim gaat.

De app is goed in wat hij hoort te doen, je huidige positie weergeven op een gedetailleerde ICAO kaart, maar doet niet meer dan dat.

30

Koffietafelboek of de ultieme afvinklijst?

Boek: Classic Routes Boek: Classic Routes Auteur: Classic Routes team onder redactie van Bob Drury Formaat: hardcover, 192 pagina’s Info: http://www.classic-routes-book.com Bestellen: www.xcshop.com ISBN-13: 978-0957072701 Prijs: £ 29.95 (€ 35,79) excl. verzendkosten Cross Country International, de uitgever van het internationale paragliding en delta tijdschrift Cross Country magazine, heeft in eigen beheer een nieuw boek gepubliceerd: Classic Routes. Een verzameling van twintig ‘klassieke routes’ verdeeld over vijf continenten, van de outback van Australië langs de pieken in de Alpen tot de groene velden in Engeland. Als trouwe lezer van het magazine dat altijd gevuld is met professionele

foto’s en fraai is vormgegeven, had ik ook hoge verwachtingen van de kwaliteit van het boek. De eerste indruk is goed.

Het eerste wat opvalt bij het openslaan van het boek zijn de fraaie foto’s. Ben je een plaatjeskijker en sla je alle tekst over, heb je met dit boek toch waar voor je geld. Het

boek wordt door Cross Country gepresenteerd als koffietafelboek en voor een para-alpinist als ik heeft het die functie ook gekregen, ter vermaak en inspiratie om ooit eens zo’n route te vliegen. Voor een ambitieuze beginnende crosscountry piloot is het boek een complete handleiding met inside informatie om de klassiekers te kunnen vliegen als een local. De routes zijn beschreven door verschillende piloten, waaronder grote namen, met verschillende opvattingen over crosscountry vliegen.

Deze mix aan visies en stijlen is bijzonder interessant om te lezen. Bob Drury rijgt als editor de verhalen aan elkaar en zet met dit boek een kroon op zijn project waar hij al ruim tien jaar mee bezig is. Voor Bob is zijn droom uitgekomen, nu is het onze beurt om ervan te dromen de wereld rond te vliegen en die twintig routes te kunnen afvinken.

Voor iedereen met bergbrevet 2!

Naast de cursussen van beginner tot vergevorderde heeft Air Time ook leuke Specials. Gezellige, gevarieerde groepen met het niveau van zelfstandig piloot; iedereen met bergbrevet 2 is van harte welkom.

Specials!

Fun week De Air Time Fun Week is een week vol activiteiten en fun taken! Op verschillende manieren leer je spelenderwijs en veilig je vliegcapaciteiten te vergroten. De Air Time Fun Week is gewoon anders en nieuw!

Week 30

22 t/m 27 Juli 2012 Greifenburg

Twee landen trip Natuurlijk bezoek je tijdens de Twee Landen Trip vliegstekken in twee landen. Vanuit een vaste locatie in de buurt van Kufstein worden leuke en bijzondere vliegstekken bezocht als Hochries, de Aachensee, Zillertal, Westendorf en andere plekken. Met een klein groepje ben je lekker mobiel en kun je veel verschillende plekken leren kennen onder begeleiding van een instructeur.

Week 33

12 t/m 17 Augustus 2012 omg. Kufstein

Dolomieten Vliegen met als achtergrond de coulissen van de Dolomieten? Dat is vliegen in de derde dimensie!

De prachtige ruige rotswanden en scherpe berggraten zijn in de herfst goed vliegbaar.

Afgelopen jaren zaten we regelmatig boven 3500 meter hoogte! En wat een uitzicht heb je dan!

Week 40

30 September t/m 05 Oktober 2012 Dolomieten

Week 41

07 October t/m 12 October 2012

Dolomieten

Seven summits Verken gebieden vanuit de lucht tijdens de Seven Summits. In deze week vlieg je vanaf hooggelegen almen en toppen. Het doel is natuurlijk om er zeven te halen. Het uitzicht en het vliegen staan voorop. Samen met een locale gids vlieg je in de omgeving van Lienz, Matrei en de Grossglockner.

Lekbandijk 43

•

4119 RA

•

Ravenswaaij

Week 18

29 April t/m 04 Mei 2012 omg. Lienz

Week 21

20 Mei t/m 25 Mei 2012

Week 32

05 t/m 10 Augustus 2012 omg. Lienz

omg. Lienz

• 0345 558881 • mail@airtime.nl

•

www.airtime.nl/specials/

Nieuws

Leesbaar GPS-scherm

Volantis in brand Een felle brand heeft paraglidingcentrum Volantis in de nacht van 2 op 3 januari 2012 bijna volledig verwoest. Het hotelrestaurant en tevens basis van vliegschool Inferno, gelegen in het Franse dorpje St. Vincent-les-Forts aan het Lac Serre Ponçon, was goed verzekerd en wordt mogelijk deze zomer al herbouwd, aldus eigenaar Roland ter Harkel.

Op het moment dat de brand uitbrak waren twaalf personen waaronder eigenaren Roland en Esther ter Harkel in het pand aanwezig. Persoonlijke ongelukken hebben

zich evenwel niet voorgedaan. De oorzaak van de brand is nog niet duidelijk. Het pand is in 2003 gebouwd en wordt periodiek gekeurd door de brandweer.

De vlieguitrustingen van de school die zich in het pand bevonden konden tijdig worden verplaatst en zijn niet beschadigd. Alle cursussen van Inferno kunnen deze zomer daarom gewoon doorgaan, laat Roland weten. Ook de startplaats naast Volantis is gespaard gebleven. Gebrevetteerde piloten zijn daarom ook altijd welkom. www.paraglidingschool.nl

Nieuwkomer in de scene

Al enige tijd is er een open source GPS-applicatie die je kunt gebruiken tijdens het vliegen: LK8000, waarvan XCSoar de variant is voor zwevers. Dit draait op een Windows Mobile apparaat.

Maar de schermpjes daarvan zijn in de lucht nauwelijks te lezen. Holux heeft nu een GPS unit uitgebracht met een scherm dat wel goed leesbaar is in zonlicht, de FunTrek 130.

Als optie is LK8000 er op geïnstalleerd bij aflevering, dan hoef je dat ook niet meer zelf te doen. Het scherm is 3” en heeft een resolutie van 240x400 pixels. Het heeft tevens een elektronisch kompas en barometer. Het gaat 12 uur mee op de batterij als de backlight uit staat.

Een mooie tip van de site: stop het apparaat in een iPod Touch armband en bevestig rond je pols. Perfecte plek om tijdens het vliegen af te lezen.

De FunTrek 130 is te koop voor 265 euro via: http://www.wolf-gear.com Meer informatie over LK8000: http://lk8000.it

Onbreekbare zonnebrillen Nu ook in Nederland te koop! Gloryfy zonnebrillen zijn erg populair bij paragliding piloten en hebben als bijkomend voordeel dat ze onbreekbaar zijn. Zien is geloven: http://www.youtube.com/ watch?v=8xy_8-pDf_Y&feature=related Bezoek voor meer informatie en de hele collectie de website van Gloryfy: http://www. gloryfy.com/ De brillen zijn onder meer te koop in de webshop van Paragliding Holland, zie: http://www.paragliding.nl/shop/index. php?cPath=46_74

AirDesign is het nieuwe merk in de paragliding scene. AirDesign is een Oostenrijks merk met als designer voormalig wereldkampioen Stephan Stiegler. De gliders kenmerken zich door kwalitatief hoogwaardige materialen, zeer goede prestaties en easy handling. Momenteel hebben ze de Vita (low end EN B), de Rise (high end EN B) en de Pure (EN D). Team AirDesign is hard aan het werk om een EN A en EN C glider uit te brengen.

Info: http://ad-gliders.com en www.paragliding.nl

32

Logboek

Tekst en foto’s: Hajo Wigbels

Uit het logboek van...

Hajo Wigbels

Dit jaar ben ik voor ’t eerst naar St.Hilaire geweest, waar ik afgelopen zomer voor twee weken een thermiekcursus geboekt heb bij Action Air Sports. Tot nu toe had ik meestal in Oostenrijk gevlogen, vanaf gewone bergen – ook leuk – maar het was toch best anders om nu dichtbij steile rotswanden te vliegen (en te filmen). De startplekken zijn riant en het landingsveld is ook groot en duidelijk zichtbaar onder aan de bergen gelegen. Met een kabeltreintje kun je weer naar boven.

Na een paar korte probeervluchtjes raakte ik redelijk vertrouwd met de (soms voor mij best heftige) luchtstromen bij het rotsplateau. Ik kon gaandeweg steeds beter hoogte winnen en verder weg vliegen.

Hoger dan zo’n vierhonderd meter boven het plateau van St.Hilaire kwam ik echter niet. Het mooiste vond ik toch het vliegen vlak langs en over de randen van het plateau, bij de cascade en funiculaire.

Na een uurtje of twee vliegen vond ik het meestal wel weer mooi geweest, en landde op het veld bij Lumbin.

Bij een van die vluchten opperde de instructeur om eens een toplanding te maken. Dat had ik niet eerder gedaan, maar wilde het wel graag proberen.

Ik landde onder begeleiding op het glooiende oefenveld, vlak achter de grasstartplek. Dat ging redelijk goed en het gaf me genoeg vertrouwen dat het me zelfstandig ook wel zou lukken. Bij een van de volgende vluchten wilde ik weer in het dal bij Lumbin landen, maar kwam bij het afbouwen in een stevige bel en daardoor een eind boven het startveld uit. Aangezien mijn auto ook nog boven stond, besloot ik om dan maar weer een toplanding te maken. Ik had de begeleiding wel per porto ingelicht, maar was uiteindelijk al geland voordat ze ter plekke waren. Komend seizoen hoop ik daar meer en verder te kunnen vliegen, en misschien wel naar de Dent de Crolles!

In deze terugkerende rubriek nemen we een kijkje in een logboek van één van onze lezers en lichten we er een bijzondere vlucht uit. Misschien heb je ook wel een vlucht in je logboek staan met een uitroepteken in de kantlijn. Een vlucht die bijzonder voor je is, vanwege de locatie, prestatie of om andere reden. Heb je er ook nog een fraaie foto bij en kan je in ongeveer driehonderd woorden vertellen waarom dit een vlucht is die je nooit meer vergeet? Stuur het verhaal met foto dan op naar riser.schermvliegen@knvvl.nl

HARNASSHOP NL PARAGLIDING EQUIPMENT

33

Datum: 7 augustus 2011 Locatie: Saint Hilaire du Touvet GPS Coördinaten: 45º 18’ 24” N, 5º 53’ 17” O Scherm: Swing Arcus 5

Written on Air De in Australië wonende Brit Taff Thomas heeft een aantal verhalen geschreven over schermvliegen en deze verzameld in zijn boekwerk Written on Air. Taff schreef de verhalen oorspronkelijk voor het Australische magazine “Soaring Australia”. De verzamelde werken zijn soms humoristisch, soms spannend of gewoon verhalen. Voor ongeveer drie euro is het boek te downloaden via Amazon.

Paragliding Sport

More than just a schoo l...

HARNASSHOP NL PARAGLIDING EQUIPMENT

Laag s prijs te garan tie

www.airtime.nl

www.panchoamelia.nl 34

Nieuws

UP Trango XC2 M krijgt LTF C

Feestelijke start G-force Trainer Eén van de slechts drie G-force Trainers ter wereld staat in Heemskerk bij Max Morriën en Thijs Versloot. Zaterdag 17 maart namen ze het bijzondere apparaat in hun loods annex winkel in Heemskerk officiëel in gebruik.

De G-force Trainer is ontwikkeld door de Oostenrijker Thomas Grabner speciaal om paraglidingpiloten te leren omgaan met de hoge g-krachten die tijdens bijzondere manoeuvres kunnen optreden. Je kunt je laten blootstellen aan krachten tot 7 g. Het bijzondere is dat je het zelf in de hand hebt: tijdens de training zet je het apparaat met de gebruikelijke gewichtshulp en de stuurtokkels in beweging en laat je het zo hard draaien als je wilt. Max en Thijs hebben het apparaat nu zo’n twee maanden staan. “We hebben al ongelooflijk veel geleerd tijdens de tests,” zegt Thijs. “Bijvoorbeeld dat de problemen zoals blackout niet tijdens, maar

vaak pas bij het langzaam uitleiden van een sterke spiraal ontstaan. Binnenkort gaan we onze bevindingen in het echt testen op het lierveld.” Je kunt een training volgen waarbij de g-krachten langzaam worden opgebouwd.

Tevens is er de mogelijkheid om het werpen van je noodscherm onder deze condities te oefenen. In de volgende editie van Riser zullen we uitgebreid aandacht besteden aan de G-force Trainer.

Info: www.gforce-trainer.nl en www.gforce-trainer.com

De nieuwe UP Trango XC2 M heeft een LTF C certificering gekregen. Dat is opmerkelijk, want de fabrikant heeft het scherm als EN D in de markt gezet. De passieve veiligheid ligt in de C-klasse, aldus de testers. Het scherm heeft een aspect ratio van 6.8 en is daarmee een van de hogeren in de C-klasse. Het is bedoeld voor serieuze cross-countrypiloten met ervaring met D-schermen.

De C-certificering van de maat M wil nog niet zeggen dat alle maten van de Trango XC2 dezelfde rating krijgen. Info: www.in2xc.nl (Met dank aan Joost Visschedijk).

Independence EVO CROSS Op de beurs in Wageningen heeft Independence hun nieuwste reservescherm gepresenteerd; de EVO CROSS. Het model is niet meer rond maar vierhoekig. De openingstijd en pendelstabiliteit zijn ten opzichte van zijn voorgangers weer verder verbeterd. De daalsnelheid is extreem laag. De standaard norm waaraan een reservescherm minimaal moet voldoen zijn bij de EN op 5,5 m/s en bij de LTF op 6,8 m/s maximaal toegestane daalsnelheid gesteld. De EVO Cross zit hier ruim onder.

- EVO Cross 100 bij 100 kg 4,9 m/s - EVO Cross 120 bij 120 kg 4,7 m/s - EVO Cross 160 bij 155 kg 5,5 m/s Ook het pakvolume en gewicht is laag en daarom is dit type reserve dan ook voor bijna alle harnassen geschikt.

Info: www.airtime.nl

Ernstig ongeluk Pál Takáts Acropiloot Pál Takáts ligt sinds begin maart in een ziekenhuis in Zwitserland met ernstig letsel na een vliegongeval in Zermatt.

Dat meldt Gabor Kezi op het JustAcro forum.

Takátsheeft hersenletsel en in ieder geval een gebroken been, diverse gebroken ribben en beschadigde organen.

Het ongeluk gebeurde tijdens een vlucht alleen op 9 maart. Het is nog onduidelijk wat er precies is gebeurd. Pál heeft zelf de reddingsdiensten gebeld.

Info: http://justacro.com/forum/10/4459/paltakats-accident

35

Lier

Bijdragen en foto’s: Peter Blokker, Maaike Zijderveld

Officiële stekken voor vliegen over ons vlakke land, deel 4

Lierterreinen in Nederland

In elke uitgave van de riser komt wel een exotische bestemming aan bod. Maar waar vliegen wij laaglanders in het

weekend of op een avondje na werktijd? Zonder een westelijke soarwind zijn we aangewezen op onze lierBentelo

velden. Verspreid over het land vinden we inmiddels aardig wat vliegstekken, elk met hun eigen charme, potenties en beperkingen. De

Moergestel

boodschap van deze serie is duidelijk: verlaat eens voor een keer je vaste vliegbasis, trek het land in, zoek het avontuur op! Laat je met een frisse wind in het gezicht oplieren en verwerf zo nieuwe inzichten en uitzichten als gast bij een andere school of club. Ter inspiratie worden in deze rubriek telkens twee willekeurige (officiële) lierterreinen uitgelicht. De meest actuele informatie staat vermeld op de genoemde websites en check altijd even of er niets veranderd is voordat je op avontuur gaat.

36

Lierterrein Bentelo

MOERGESTEL - Overwinteren in het zuiden

BENTELO - Recordstek in het oosten

Adres: Tussen de Heuvelstraat en Molenakkerstraat in Moergestel Coördinaten: N 51° 31’ 20.5” E 5° 09’ 14.0” Veldlengte: 800 meter Oriëntatie: NW-ZO Stekbeheer: Paragliding Holland Website: www.paragliding.nl

Adres: Platenkampsweg 7, Ambt Delden Coördinaten: N 52° 14’ 26.3” E 6° 42’ 21.0” Veldlengte: 700 meter, en een “backupveld” van 400 meter Oriëntatie: NW-ZO, het “backupveld” ligt NNO-ZZW Stekbeheer: Paragliding Club Plus 4 Website: www.plus-4.nl

In de zomer van 2007 zag ik ze weer vliegen in de bergen. Ditmaal was ik vastbesloten om een cursus te gaan volgen. Eenmaal terug in Nederland na het klimseizoen, bleek ook het paragliden - met name aan de lier - seizoensgebonden te zijn. Slechts één vliegschool bood mij de gelegenheid in het najaar een liercursus te volgen.

De temperatuur schommelde rond de nul gradengrens terwijl ik met een dikke trui voor het eerst opgelierd werd boven de rietdaken van authentieke Brabantse boerderijen. Schermvliegpionier Jaap Eringa wist mij met een onophoudelijke stroom stuurcommando’s weer veilig aan de grond te zetten. Op het lierveld van PaHo in Moergestel kan je dus ook in de winter terecht voor een liertrek of cursus.

Dankzij de zanderige bodem is het veld ook in nattere periodes vaak bruikbaar. In de zomer zorgt dezelfde droge bodemgesteldheid voor goede thermiekontwikkeling. Het veld is lekker ruim, niet omringd door sloten en er is genoeg ruimte om grondoefeningen te doen.

De zoektermen “sleestart” en “Moergestel” leveren in Youtube een filmpje op van een perfecte start in een ligharnas op het besneeuwde lierveld van Moergestel en illustreert dat er veel mogelijk is op dit veelzijdige lierveld. Geen zin in parawaiten? In het off-season ben je vaak al aan de beurt zodra je klaar staat. Op een mooie weekenddag in de zomer kom je daarentegen op een lange startlijst terecht. Het professionele team van PaHo is goed op elkaar ingespeeld en weet daar wel weg mee, zodat je vaak toch weer vrij vlot aan de beurt bent.

Tenzij anders vermeld bij de “vliegverwachtingen” op het forum van de PaHo-website, is er altijd een instructeur en huurmateriaal aanwezig en is iedereen (zonder aanmelding) welkom, van cursist tot overlandpiloot. Deze laatste categorie wordt uitgedaagd om het afstandsrecord van 35 kilometer te verbreken, best een opgave met een plafond op 750 meter!

In het Oosten van Nederland, vlakbij Hengelo, ligt het lierveld van Plus 4. Deze KNVvL erkende paragliding vereniging is in 2009 door een 4-tal enthousiaste piloten opgericht met als doel; gewoon lekker vliegen! De meeste piloten, zowel Nederlandse als Duitse, komen hier dan ook om mooie XC vluchten maken. En wat betreft thermiek en indeling van het luchtruim zit je in het oosten van het land het beste.

Vorig jaar heeft Remko Bolt vanaf dit veld een nieuw Nederlands record gevlogen: 176km! Het XC vliegen wordt makkelijker gemaakt door het traplieren bij Plus 4. Getracht wordt de piloot zo in een mooie thermiekbel te lieren, en het liefst ook nog op een redelijke hoogte. De kans op een langere vlucht, hetzij XC of gewoon lekker boven het veld “dobberen” is dan ook erg groot.

In de loop van de jaren is de club bekender geworden, wat heeft geresulteerd in een gezellige groep van “stampiloten”, die altijd weer de weg vindt naar de gastvrijheid van de fam. Visschedijk, eigenaar van het hoofdveld van Plus 4. En mocht daar de wind niet goed op staan, kan er uitgeweken worden naar een tweetal velden van de “noabers” (de buren), zodat er eigenlijk bij elke windrichting gevlogen kan worden. Wat ook al redelijk bekend is geworden, is dat je als piloot van te voren je eigen eten mee neemt. Want aan het einde van de vliegdag, wanneer de meeste piloten zijn ingezameld, gaat vaak de BBQ aan.

Want wat is nou lekker vliegen zonder achteraf de sterke verhalen, lekker eten, en (misschien) een drankje??

Plus 4 is alleen voor gebrevetteerde piloten, en het gebruik van een veiligheidsrelease is verplicht (om te proberen is er vaak een extra release aanwezig). Je hoeft niet perse lid te zijn om te komen. Het veld is met het openbaar vervoer goed te bereiken, Station Delden ligt op ca. 3 km afstand van het veld. En is je dit te ver dan gaat er vanaf station Delden een bus die ca 1 km vanaf het veld stopt (en als je de buschauffeur lief aankijkt wil hij je soms ook wel bij het veld afzetten).

Wil je ook eens traplieren of overland vliegen in Nederland? Kijk dan op het forum bij “Vliegverwachting” en laat weten dat je wilt vliegen!

37

Lierterrein Moergestel

Contact KNVvL Bestuur Afdeling Schermvliegen Voorzitter: Maarten van Eck, voorzitter.schermvliegen@knvvl.nl Secretaris: Marysia Zolik, secretaris.schermvliegen@knvvl.nl Penningmeester: Maurice Janssen, penningmeester.schermvliegen@knvvl.nl Kwaliteitsmanagement: John Joosten, kwaliteitsmanagement.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder scholen en examens: Maurice Janssen, examens.schermvliegen@knvvl.nl, scholen.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder brevettering en opleidingen: André Bizot, opleiding. schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder veiligheid en techniek: Wouter Stigter, veiligheid.schermvliegen@knvvl.nl, techniek.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder public relations en belangenbehartiging, vice-voorzitter: Erik Louwes, communicatie.schermvliegen@knvvl.nl, belangenbehartiging.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder wedstrijden: Maarten van Eck (ai), wc.schermvliegen@knvvl.nl

Agenda Zaterdag 31 maart, zondag 1 april NKSV, voorronde Zaterdag 7, zondag 8, maandag 9 april NKSV, voorronde Zaterdag 14 en zondag 15 april NKSV, voorronde 20 april 2012 Theorie-examen, 20-22 uur, Jaarbeurs, Utrecht Zaterdag 21 en zondag 22 april NKSV, voorronde Dinsdag 24 april 2012 Vergadering Afdelingsbestuur, 19.00 uur, KNVvL-kantoor, Woerden Zaterdag 28, zondag 29 en maandag 30 april NKSV, voorronde Zaterdag 5 en zondag 6 mei NKSV, voorronde Vrijdag 11 mei Afdelingsvergadering voorjaar, 19.30 uur, Amrath Hotel, Maarsbergen Zaterdag 12 en zondag 13 mei NKSV, voorronde Zie voor actuele data ook www.knvvl.nl

38

Lidmaatschap KNVvL Opgave lidmaatschap KNVvL in combinatie met de Afdeling Schermvliegen: KNVvL ledenadministratie, Houttuinlaan 16A, 3447 GM Woerden, telefoonnummer 0348 - 437060. Afdelingsbijdrage: € 22,00, KNVvL-bijdrage: € 54,00.

Ongevallen/Voorvallen Elk voorval bij het schermvliegen ten gevolge waarvan letsel van enig belang aan een persoon of schade aan enig goed is toegebracht, alsmede elk voorval dat afwijkt van de normale gang van zaken en waaruit lering kan worden getrokken, moet binnen 3 maal 24 uur door of namens de betrokkenen ter kennis van de Veiligheidscommissie van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL worden gebracht. In geval van een opleidingssituatie moet deze melding door de betrokken instructeur worden gedaan.

Het voorval online melden op de site http://veiligheid.knvvl-schermvliegen.nl Schademelding, verzekering en informatie Leden van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL zijn verzekerd voor wettelijke aansprakelijkheid in hun hoedanigheid van beoefenaar van de schermvliegsport. Verzekerde som € 1.500.000,- Het polisnummer is 19.007.04 bij De Nederlandse Luchtvaartpool, Oostenburgervoorstraat 140-144, 1018 MR Amsterdam, telefoon 020-5301040.

Brevetten Schermvliegen De afgifte van Brevet 1 geschiedt door een door de KNVvL erkende opleidingsinstantie schermvliegen. Kosten € 10,- (excl. door de opleidingsinstantie te rekenen toeslagen), te voldoen aan de opleidingsinstantie die het brevet uitgeeft. De afgifte van Brevet 2 en 3 geschiedt door het Afdelingsbestuur.

Lidmaatschap van de KNVvL Afdeling Schermvliegen is verplicht. Brevetaanvraagformulieren, takenlijsten en eigen medische verklaring verkrijgbaar bij scholen en via http://www.brevet.aero/schermvliegen/aanvraagformulieren.

Kosten € 16,50 over te maken op girorekening 896830 t.n.v. Afdeling Schermvliegen te Woerden; duidelijk vermelden naam en welk brevet.

Een IPPI-Card kan worden aangevraagd via www.knvvl.nl/schermvliegen, kosten € 12,-. Een FAI-sportlicentie moet worden aangevraagd bij het Algemeen Secretariaat van de KNVvL, kosten € 9,-. Logboekjes kosten € 2,50 per stuk eveneens te bestellen via http://www.knvvl.nl/webshop Theorie-examens op 20 april 2012 De eerstvolgende theorie-examens voor brevet 2 en 3 worden gehouden op vrijdag 20 april 2012 van 20.00 tot 22.00 uur in de Jaarbeurs in Utrecht.

De inschrijving sluit 20 maart 2012. Het examen staat uitsluitend open voor KNVvL-leden die in het bezit zijn van brevet 1 respectievelijk brevet 2. Aan het examen voor brevet 2 kan dus alleen worden deelgenomen door diegenen die al beschikken over KNVvL brevet 1 en aan het examen voor brevet 3 alleen door diegenen die al beschikken over brevet 2. Zie voor verdere informatie www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/examens/theorie-examens Instructeur-opleiding 2012 Wie instructeur bergvliegen of lieren wil worden en meer wil weten, wordt uitgenodigd contact op te nemen met de portefeuillehouder opleidingen, André Bizot. Iedereen die ruime ervaring heeft als hulpinstructeur is van harte welkom. Je kunt je interesse laten weten via een mail aan opleiding.schermvliegen@knvvl.nl De opleiding is vooral gericht op het verbeteren van je didactische vaardigheden, je leert vooral effectiever lesgeven. Je toekomstige cursisten kunnen daardoor sneller leren. Daarmee verhoog je het plezier voor je cursisten (en voor jezelf ) en draag je bij aan het verbeteren van de veiligheid.

Lees meer op http://www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/opleidingen/ afdelingscursussen en http://www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/organisatie/documenten. Onder handboeken: Opleidings- en examenprogramma instructeursopleiding.

KNVvL-erkende instructeurs

Berg Tandem

Absolute Airadventure Paragliding Holland, Vincent Verbon & Henk Alberts, Turfschipper 96, 2292 JB Wateringen, 0174-290458 en 06-51278458, info@paragliding.nl, www.paragliding.nl Action Air Sports, Ronald ten Berge, Anemoonhof 20, 6002 WN Weert, 0495-548595, info@actionairsports.nl, www.actionairsports.nl Air Time Paragliding Sport, Ayke Jager & Barry Zeldenrust, Lekbandijk 43, 4119 RA Ravenswaaij, 034-5558881, mail@airtime.nl, www.airtime.nl Eurofly Paragliding, Lucas ten Napel, Moorblick 1, D-48599 Gronau, 0049(0)2562-710677 en 06-54663893, eurofly-paragliding@t-online.de, www.eurofly.nl Falcon Air, Huub Coumans, ‘t Schild 31, 5282 VJ Boxtel, 0411 - 673376, huub. coumans@planet.nl, www.falcon-air-online.nl Maurik Paragliding, István Molnár, Aalsloot 25, 3993 HA Houten, 06-16810988, info@maurikparagliding.nl, www.maurikparagliding.nl Para Adventure, André Wierenga, Amsterdamsestraatweg 400, 3551 CW Utrecht, 030-2434264, andre@parapente.nl, www.parapente.nl Paraglidingschool Inferno, Roland ter Harkel, Kogellaan 10, 7602 JL Almelo, 0546-860662, info@paraglidingschool.nl, www.paraglidingschool.nl Parapente Noord-Nederland, Geert Mesander, Kromme Elleboog 40, 9751 RE Haren, 050-5719934 en 06-13182565, www.parapentenoord.nl Parasailingteam Nistelrode, Rob van de Akker, Heufkens 526, 5403 LV Uden, www.parasailingteam.nl, info@parasailingteam.nl Pro Air Paragliding, André Bizot, Prunusstraat 49, 7271 HP Borculo, 0545-273305, info@proair.nl, www.proair.nl Skygliders Paragliding, Joost Mineur, Veursestraatweg 98, 2260 AG Leidschendam, 070-317 82 16 / 06-245 320 26, info@skygliders.nl, www.skygliders.nl

KNVvL-erkende Schermvliegverenigingen AA Paragliding Holland (7301), Vincent Verbon, Turfschipper 96, 2292 JB Wateringen, 0174-290458 en 06-51278458, info@paragliding.nl, www.paragliding.nl Achterhoekse Vliegers XCC (7201), J.M. van Steenderen, Zutphensestraatweg 49A, 6953 CJ Dieren, 0313-496940, secretariaat@achterhoeksevliegers.nl Eerste Ned. Parapente Vereniging (Para Adventure) (7655), André Wierenga, Amsterdamsestraatweg 400, 3551 CW Utrecht, 030-2434264, andre@parapente.nl, www.parapente.nl Falcon Air (8503), Huub Coumans, ‘t Schild 31, 5282 VJ Boxtel, 0411-673376, huub.coumans@planet.nl, www.falcon-air-online.nl Paraglidingclub Sky Rebels (7198), Aart de Harder, Bergse Linker Rottekade 221b, 3056 LG, Rotterdam, 06-54757845, aart@raatsaam.nl, www.skyrebels.nl Parasailingteam Nistelrode (7289), Rob van de Akker, Heufkens 526, 5403 LV Uden, www.parasailingteam.nl, info@parasailingteam.nl Plus 4 (715232), Dick ter Maat, Postbus 647, 7500 AP Enschede, dtermaat@t-online.de, www.plus-4.nl Pro Air Paragliding (8502), André Bizot, Prunusstraat 49, 7271 HP Borculo, 0545-273305, info@proair.nl, www.proair.nl Skyclub Holland (7297), Alex Schreurs, Meester Meinenweg 9 te 7107 AN Winterswijk Kotten, 0543-563253, fwa.schreurs@kpnmail.nl Stichting Eurofly Paragliding (7292), Ton van Duuren, Moorblick 1, D-48599 Gronau, 0049(0)2562-710677 en 06-54663893, vanduuren-t@versanet.de, www.eurofly.nl Twentse Paragliding Club Skyline (7657), Maarten Swart, Middendorpstraat 7, 7855 PR Meppen, 0591-377155, skyline.bruinehaar@gmail.com

39

verval datum

Lier

A. J. Wierenga 9201 E.J. Wierenga 9202 J. Eringa 9221 H.M.J. Coumans 9222 R. ter Harkel 9226 F.G.M. Jansen 9230 A. Klopfenstein 9403 L.H. ten Napel 9405 E.C.M. Beekman 9501 T.M.W. Kuper 9518 A. Manuel 9602 A.G.H.M. Bizot 9606 J.P. Dekker 9701 J.W.H. Omlo 9703 G. Mesander 9801 R. van Veen 9802 J. Ijsselsteijn 9805 L. Montforts 9807 C. Snoey 9808 CH. Blonk 9905 A. Jager 9907 W.G.van Brink 9908 M.F.J. Schel 9912 M F Wout 0101 R.E. ten Berge 0201 A.E. Meindertsma 0204 J.M. Mineur 0205 J.M. Klopfenstein-Geijsen 0208 R.J.M. Kortink 0209 H.J. Alberts 0210 R.J. van Zijl 0211 J.G.M. Sikking 0214 L.A.N.W. de Wit 0215 T. Wolbert 0216 P. Rehorst 0401 G.J.J. van Helvoort 0501

IL IL IL IL IL IL IL IL IL IL IL IL IL IL IL

IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

15-11-2014 15-03-2012 15-11-2011 15-11-2014 23-04-2014 10-06-2014 21-12-2011 10-06-2014 16-12-2013 10-08-2014 01-09-2012 15-11-2014 15-11-2014 11-11-2011 11-01-2015 22-06-2012 31-08-2014 15-11-2014 12-09-2012 09-07-2014 07-01-2015 14-08-2014 13-07-2014 15-11-2014 03-05-2012 12-09-2013 25-09-2012

IL IL IL IL IL

IB IB IB IB IB IB -

x x x x x x x x

04-02-2012 10-06-2014 21-09-2014 31-07-2012 09-07-2014 07-04-2014 01-07-2014 27-06-2012 28-01-2014

P. J .A. Scheurink 0502 I. Molnar 0505 H.J. ter Maat 0506 R. P. M. Beukers 0507 R.C. van Koutrik 0509 L. Kragten 0601 S. Haas 0603 C. Borra 0702 G.A.N. van Rijn 0703 M.W.J.Arends 0704 R.E.Wolff 0705 V.Verbon 0706 R.Dijk 0801 B.Zeldenrust 0802 A.A.H.N. van den Akker 0901 S.R.Majoor 1001 M.Kommer 1002 P.J.Buis 1201

IL IL IL IL IL IL IL IL IL IL -

IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB IB

x x x x x x x x x x x x x

08-07-2014 10-06-2014 06-12-2014 12-06-2014 28-12-2011 06-03-2012 22-05-2012 17-02-2014 06-02-2014 07-04-2014 19-06-2014 01-10-2014 11-11-2014 27-12-2014

IL IL IL IL

IB IB IB

x x x

12-09-2012 19-05-2012 19-05-2012 04-01-2015

Naam

KNVvL-erkende Opleidingsinstanties

instructeurnr

Geldigheid aantekeningen per 1 februari 2012

Vlucht vanaf de ‘secret launch’ bij de Tsambika kapel, naar het gelijknamige strand op het Griekse eiland Rhodos. Foto: Peter Blokker