Riser 2014 (54)

De parel van Zwitserland

Wedstrijden:

Beginnerscompetities Dutch Open NK Precisie

Soaren in Nederland

Jan 2014

Voor het laatst: Lierterreinen in Nederland

54 1

riser To rise, rose, risen (Eng): Move upward!

Riser is het officiële orgaan van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL. Riser is gratis voor KNVvL-leden die zijn aangesloten bij de Afdeling Schermvliegen.

Hoofdredacteur Bastienne Wentzel Redactie-adres Eikenlaan 11, 3749 AE Lage Vuursche riser.schermvliegen@knvvl.nl.

Redactie Peter Blokker, Karlien Engelen, Bastienne Wentzel, Maaike Zijderveld, Erik Louwes.

Concept & Art direction Charles Pellens.

Vormgeving & DTP Leonard Bik, Jos Claassen en Stefan Smit.

Medewerkers Tamara Blokker-Hondsmerk en Wouter Janssen Druk Drukkerij Hub Tonnaer bv.

Advertenties Alle informatie, opgave en aflevering mail naar riser.schermvliegen@knvvl.nl.

Digitale foto’s en tekst Kunnen worden aangeleverd via: riser.schermvliegen@knvvl.nl of per cd-rom.

De redactie is niet aansprakelijk voor schade, ontstaan door eventuele fouten in de berichtgeving. De redactie, noch het bestuur van de Afdeling Schermvliegen is verantwoordelijk voor de inhoud van door derden ingezonden stukken.

He hallo!?

De donkere maanden zijn alweer aangebroken. Over het algemeen de tijd waarin er in de lucht wat minder te beleven is. Maar geen nood: des te meer tijd om nieuwe plannen te maken voor het komende seizoen. Deze Riser helpt je daar vast bij op weg. Of misschien haal jij je inspiratie wel uit films. Heerlijk om op de bank weg te dromen bij mooie vliegbeelden terwijl de regen op het raam tikt.

Als deze Riser op je mat valt, zijn de feestdagen in volle gang. Hopelijk heb je jouw piloot blij kunnen maken met een mooi cadeau. Toch niet helemaal in de smaak gevallen? Hierbij alvast wat inspiratie voor volgend jaar. Zoveel soorten piloten, zoveel cadeau-ideeen. Onder welke categorie valt jouw partner?

De technische vlieger. Praat vooral graag in termen als glijgetal, schermgrootte en weerstandscoefficient. Helaas zijn er (nog) geen bouwpakketjes voor paragliden a la de treinbaan. En aangezien het nieuwste van het nieuwste scherm waarschijnlijk niet in je budget past, is zo’n apparaat met veel van die cijfertjes en zo’n irritant piepje waarschijnlijk je beste optie.

De sociale piloot. Vindt vliegen leuk, maar het contact met andere piloten is eigenlijk het belangrijkst. Een dag niet gevlogen is voor deze man/vrouw geen probleem. Als het maar gezellig was... Een cadeau is eigenlijk niet eens nodig, verras hem/haar met een huis vol familie en vrienden.

De actieve piloot. Deze is verslaafd aan vliegen en wil het liefst zo veel mogelijk vluchten op zoveel mogelijk plekken maken. Wordt prikkelbaar als de hobby niet uitgeoefend kan worden. Handle with care! Een ticket naar een vliegbestemming waar in de winter gevlogen kan worden houdt hem/haar (en dus jou ook) rustig.

De leunstoelpiloot. Deze persoon is heel erg geinteresseerd in vliegen. Leest alle boeken over deze sport en kijkt alle DVD’s en YouTube-filmpjes. Dat er zo weinig tijd overblijft om daadwerkelijk zelf te vliegen, ach... Een cadeau is makkelijk. Alhoewel, succes met het vinden van vliegmateriaal dat hij/zij nog niet zelf heeft gekocht.

Enne piloten, je vouwkonijn maak je blij met een vliegvrij avondje en alle aandacht van de wereld! Alvast een fantastisch en gezond 2014 met veel nieuwe avonturen.

Tot volgend jaar!

Foto: Do Visser

2

inditnummer

Coverfoto: Maaike Zijderveld - iolar fotografie 1 Waar begin ik met wedstrijdvliegen?

4

British en Dutch Open: Veel Nederlandse deelnemers

8

NK Precisie: Kort en krachtig kampioenschap

12

De parel van Zwitserland

14

Veiligheid: Een harde toplanding

18

Soaren: tips & tricks

22

De Afdeling Schermvliegen in 2014

26

Serie: Vluchtplanning

30

Uit het logboek van: Michiel van Hees

35

Serie: Lierterreinen in Nederland - Laaste deel

36

3

Wedstrijden

Je eerste Overal in de wereld worden competities georganiseerd die zich richten op nieuwe overlandvliegers. Ze zijn gemakkelijk toegankelijk voor alle schermen: niet alleen EN D’s, maar ook EN A en EN B schermen zijn welkom. Er worden praatjes georganiseerd en je krijgt de hele dag door tips en tricks van ervaren piloten. Zo bouw je in korte tijd meer kennis, vertrouwen en ervaring op in het vliegen. Voor iedereen die voor het eerst met een competitie mee wil doen of goede bestemmingen zoekt voor volgend jaar, zocht Riser naar de leukste beginnercompetities voor komend seizoen.

Waarom zou ik voor een competitie kiezen?

De toegevoegde waarde van een competitie is dat je, meer dan bij een thermiekcursus of XC reis, gedwongen wordt om zelf keuzes te maken over je vliegroute en snelheid. De keuzes maak je op basis van de informatie die je van de organisatie, van de andere piloten en je eigen observaties krijgt. Dit zorgt ervoor dat je sneller op je eigen afwegingen durft te vertrouwen. Als je voor het eerste meedoet aan een competitie helpt het als je op zoek gaat naar iemand die jou kan helpen bij het filteren van de informatie. Een ervaren wedstrijdpiloot kan dan aangeven welke informatie belangrijk is en welke niet. Het voordeel van een georganiseerde XC reis is daarentegen dat je één op één begeleiding krijgt.

van de pendelbusjes naar de startplaats te gaan, je uitrusting klaar te leggen, je gps in te stellen en nog even naar het toilet te gaan voordat de wedstrijd begint. Het is gemakkelijk om opgejaagd te raken van de drukte en spanning om je heen. In de praktijk wacht de organisatie rustig tot iedereen boven is met de briefing en de taak, er is dus geen reden om te stressen.

En hoe begin je dan?

Om je eerste competitie te vliegen is er niet veel nodig: naast je (gekeurde) vlieguitrusting neem je je radio, vario en gps mee (of je leent er eentje van je meer ervaren vliegvrienden). Een cockpit is niet persé nodig: de papieren kaart bestudeer je op de start, maar tijdens het vliegen baseer je je op de gps, het uitzicht voor je en eventueel op een klein papiertje waar je de routepunten opschrijft. Over het vlieggebied hoef je je geen zorgen te maken: de ‘low-level’ competities gaan ervanuit dat je onbekend bent met het gebied. Ze verzorgen daarom op de eerste dag een informatieve briefing over veiligheid en vertellen over de bijzonderheden van het gebied. Sommige organisaties zorgen zelfs voor een oefentaak: deze taak is speciaal bedoeld om de omgeving te verkennen en te oefenen met je gps-instellingen.

Eén ding is goed om te bedenken voordat je aan de eerste competitiedag begint: je hebt ALLE tijd om je waterzak te vullen, met een

4

Mag ik zomaar meedoen?

Het inschrijfgeld voor een competitie is gemiddeld rond de 200 euro.

Wat er inbegrepen zit bij het inschrijfgeld verschilt per competitie en per jaar. Je moet altijd zelf je overnachtingen, reis en maaltijden verzorgen. Om mee te doen aan de competitie wordt er meestal om IPPI card stage 4 gevraagd (International Pilot Proficiency Information). Met brevet 2 en een paar aanvullende eisen kun je bij de KNVvL je eigen IPPI card aanvragen. Naast deze minimumeis is het belangrijk dat je zelfstandig kunt klaarmaken, starten en landen. Tijdens de competitie kun je niet verwachten dat je vrienden je scherm in een mooie hoefijzervorm leggen, dat moet je zelf doen. Voor de meeste ‘low level’ competities maakt het verder niet uit of je langste vlucht tot nu toe 15 kilometer is of 50 kilometer. Je zal misschien niet meteen in de top 5 eindigen, maar je vliegt tijdens de competitie vast wel een persoonlijk record! Alle extra ervaring die je meebrengt is vervolgens mooi meegenomen: heb je een SIV gedaan, dan voel je je wellicht veiliger in de lucht als het turbulent is. Heb je al veel lange vluchten gemaakt in de bergen, dan vind je het gemakkelijker om naar cloudbase te thermieken en een dal over te steken. En heb je die ervaring nog niet, dan zijn onderstaande competities goede instapmodellen.

competities Tekst en beeld: Karlien Engelen

Ozone Chabre Open

• Locatie: Laragne, Frankrijk • Data 2014: 27 juni – 4 juli 2014 • Meer info: http://flylaragne.com/ Deze competitie trekt een zeer diverse groep deelnemers: Scandinaviërs, Nederlanders, Fransen, Duitsers en Britten. Het is groep piloten met diverse achtergronden en ervaring (vlaklandvliegen, bergvliegen, soaren). De organisatie van de competitie is zeer compleet: voor 220 euro inschrijfgeld krijg je diverse feestjes, een uitgebreide prijsuitreiking en loting, retrieves, briefings en informatieve talks die gegeven worden door bekende piloten en

designers. Er is een speciale resultatenlijst voor ‘rookies’ die nog nooit eerder aan een competitie hebben meegedaan en het percentage vrouwen dat aan deze comp meedoet is de afgelopen jaren vrij hoog vergeleken met andere competities. Een waardevolle toevoeging van deze wedstrijd is dat er naast de gewone taakbriefing iedere dag nog een extra beginnersbriefing gegeven wordt over mogelijke vliegroutes en huisbellen langs de route.

Chabre Open 2013: • Datum: 29 juli – 5 juli 2013 • Taken: De taken varieerden van 40 tot 50 km • Goal: gemiddeld eenderde van de deelnemers haalde goal.

• Organisatie: Jocky Sanderson en David Owen

Kies voor komend seizoen eens één van deze competities en probeer er eentje uit!

5

Gin Wide Open

• Locatie: Meduno, Italië • Data 2014: 6 september – 13 september 2014 in Agèr, Spanje.

• Meer info: http://www.flywideopen.org/ Afgelopen jaar is de Gin Wide Open competitie voor het eerst georganiseerd. De locatie was Meduno, tussen Bassano (IT) en Kobarid (SLO) in. Het landschap is lieflijk met veel bossage, grote open vlakten en grote landingsvelden. Helaas was het weer tijdens de competitie in 2013 niet geweldig, waardoor er maar twee geldige taken gescoord zijn. Net als de Chabre Open is deze competitie

gericht op fun. Er zijn dagprijzen voor allerlei soorten prestaties, een loterij, informatieve talks bijvoorbeeld over de psychologie van succes hebben en over paragliderdesign en er wordt veel aandacht besteed aan hoe je je paragliding skills naar een hoger plan kunt trekken. De Gin Wide Open heeft geen vaste competitielocatie.

In 2014 vindt de competitie plaats in Agèr, Spanje. De opzet blijft echter hetzelfde.

Gin Wide Open 2013: • Datum: 19 mei – 26 mei 2013 • Taken: gemiddeld 25 km vanwege weersomstandigheden • Goal: gemiddeld eenderde van de deelnemers haalde goal.

• Organisatie: Brett Janaway en Toby Colombé

Rat Race

• Locatie: Woodrat mountain, Oregon, Amerika • Data 2014: 22 juni – 28 juni 2014 • Meer info: http://www.freeflightcomps.com De afgelopen tien jaar heeft de organisatie van de Rat Race geprobeerd om een evenement te organiseren waarbij piloten zoveel mogelijk leren en vooral een leuke tijd hebben. Deze competitie verandert steeds meer in een compleet festival. De piloten, die voor het grootste deel uit Amerika komen, worden ingedeeld op basis van schermklasse: De EN A en B schermen doen mee aan de Rat Race Sprint. De EN C en D schermen doen mee aan de Rat Race.

Beide wedstrijden vinden tegelijkertijd plaats in hetzelfde gebied, maar er zijn aparte starttijden en aparte taken. Sinds kort wordt er

gedurende de competitie ook een super clinic georganiseerd. Dit is een soort XC cursus bedoeld voor gebrevetteerde piloten die beter willen worden in overlandvliegen, maar die niet in competitieverband willen vliegen. Voor toeschouwers zijn er diverse wijngaarden in de buurt waarvandaan je de piloten kunt zien racen. Het gebied en de organisatie biedt dus een handige mix voor als je met een groepje (vlieg)vrienden gaat met uiteenlopende wensen.

Rat Race 2013: • Datum: 22 juni – 29 juni 2013 • Taken: Rat Race Sprint: gemiddeld 35 km. Rat Race: gemiddeld 75 km.

• Goal: Gemiddeld eenderde tot de helft van de deelnemers haalde goal.

• Organisatie: Mike and Gail Haley

Serial Cup

• Locatie: Kobarid, Slovenië • Data 2014: nog niet bekend • Meer info: http://www.serialcup.com

van nationaliteit: er komen vooral piloten uit Centraal- en OostEuropa. De wedstrijdorganisatie had dit jaar drie wedstrijdpiloten van wereldformaat gevraagd om mee te doen, zodat zij de andere piloten konden coachen in het wedstrijdvliegen. Ondanks dat deze competitie gericht is op minder ervaren competitiepiloten, kwamen er in 2013 erg veel ervaren wedstrijdpiloten die op hoge EN D schermen vlogen. Het lijkt het er dus op dat deze wedstrijd niet alleen maar ‘rookies’ aantrekt.

De Serial Cup is een goedgeorganiseerde wedstrijd waaraan veel lokale piloten meedoen. Op basis van hun lokale kennis en ervaring worden er uitdagende taken uitgezet. Dat is dan ook de sterkte van deze wedstrijdorganisatie. Er is bij Kobarid keuze uit twee verschillende vlieggebieden. Afhankelijk van de weersvoorspelling wordt voor één van de twee gebieden gekozen. Bij de competitie inbegrepen zijn retrieves, (de)briefings en regelmatig gezamenlijke maaltijden. De deelnemerslijst is niet erg gevarieerd op het gebied

Serial Cup 2013: • Datum: 3 – 8 september 2013 • Taken: De taken varieerden van 50 tot 65 km • Goal: gemiddeld eenderde tot de helft van de deelnemers haalde goal.

• Organisatie: Gasper Prevc en Primoz Susa

6

Welke competities zijn leuk als je net begint met overlandvliegen?

Paragliding Challenge

• Locatie: Greifenburg, Oostenrijk • Data 2014: nog niet bekend • Meer info: http://www.dhv.de/web/piloteninfos/ sport/gleitschirm-szene/ueber-uns/paragliding-challenge/ De organisatie van deze competitie ligt in handen van de Duitse DHV, de voertaal is dan ook Duits. Er worden leuke taken uitgezet in het gebied en de wedstrijdleider organiseert debriefings aan het einde van iedere vliegdag. Het inschrijfgeld is niet hoog (130 euro), maar je krijgt weinig extra’s tijdens de competitie: geen gratis

shuttlebusjes naar de startplaats, geen retrieve, geen uitbundige feestjes met livemuziek, geen gratis eten en drinken en geen grote prijsuitreiking aan het eind. De competitie met de goede taken en briefings is wel een erg leuke manier om het gebied rondom Greifenburg te verkennen en te vliegen naar plekken die je individueel misschien niet zou doen.

Paragliding Challenge 2013 : • Data 2013: 21 – 26 juli 2013 • Taken: De taken varieerden van 40 tot 65 km • Goal: gemiddeld de helft van de deelnemers haalde goal • Organisatie: DHV

Bright Open

• Locatie: Bright, Australië • Data 2014: 11 januari – 18 januari 2014 • Meer info: http://alpineinfotech.com.au/WordPress/ Zoals bij de Rat Race worden er in Bright iedere dag twee taken uitgezet vanaf dezelfde startplaats, ieder met een andere moeilijkheidsgraad. De sprint groep is gereserveerd voor EN A, B en C schermen. De race groep is open voor deelnemers van schermklasse EN A tot en met EN D. Een speciaal mentorprogramma helpt beginnende competitiepiloten door hun eerste stressvolle competitiedagen heen. De mentoren helpen met het instellen van je GPS, het interpreteren van de taken en de algehele competitieroutines. Elke ochtend is er een debriefing van de vorige dag waarin de meest interessante tracklogs van de deelnemers worden geanalyseerd. Daarnaast is er iedere avond een uitgebreide ‘dinner

debrief’: de top drie piloten van die dag worden uitgenodigd om in het restaurant te eten. Tijdens het eten blikken ze hardop terug op de vlucht van die dag en iedereen die wil mag aanschuiven om mee te praten. Als uitsmijter zijn er dan nog de ochtendtalks waarin ieder Australisch team om de beurt een praatje verzorgt over schermcontrole, comfortzones en dergelijke. Opvallend aan deze competitie is dat het inschrijfgeld redelijk laag is, maar dat een aantal dingen niet onder het inschrijfgeld vallen: je betaalt apart voor het transport naar de start en een retrieve terug naar de headquarters regel je zelf. Prijzen voor de winnaars en t-shirts worden ook niet gesponsord. In plaats daarvan houdt de organisatie het inschrijfgeld laag en investeren ze in clinics en XC workshops.

Bright Open 2013: • Datum: 12 januari – 18 januari 2013 • Taken: Sprint: Gemiddeld 40 km. Race: gemiddeld 70 km.

• Goal: Ongeveer eenderde van de deelnemers haalde goal.

• Organisatie: Brian Webb en Carolyn Dennis

7

Wedstrijden

British

Groot aantal Op vrijdag 23 augustus verzamelen 136 piloten zich in het Franse Saint André les Alpes voor de British & Dutch Open paragliding competitie.

Tijdens deze wedstrijd bepalen we de Nederlandse Kampioen Berg 2013. Het gebied staat bekend als een van de meest bijzondere vlieggebieden in Europa en vorig jaar werden hier de Europese Kampioenschappen gehouden. Dat belooft wat voor de negentien Nederlandse deelnemers! Ik sta op de lijst als een van de twee deelnemende Nederlandse dames en ben klaar voor mijn eerste Dutch Open.

Meet director Calvo Burns trapt op zaterdagochtend de eerste ochtendbriefing af. Helaas heeft hij over de weersvoorspellingen geen goed nieuws: rond 13.00uur brengt een koufront de nodige harde wind, regen en onweer naar Saint André. Geen taak dus. In plaats daarvan geven Emile van Wyck en Adrian Thomas een praatje over het gebied.

heil vandaag op de grond en ga wandelen bij Puget-Théniers.

Iedere ochtend besteedt de organisatie samen met de lokale school veel tijd aan het bestuderen van de weersvoorspellingen, waardoor ze elke dag het maximaal haalbare uit de competitie halen. Zelfs op de een-na-laatste dag, toen niemand er veel vertrouwen in had dat er gevlogen kan worden, zet de task committee nog een leuke taak uit. Helaas wordt de taak na een klein uurtje gestopt en op dat moment heeft nog niemand genoeg kilometers gevlogen om de taak geldig te verklaren. De taak is namelijk pas geldig na een bepaald aantal kilometer (bijvoorbeeld als minimaal één piloot 25 km heeft gevlogen) of een bepaalde tijd (bijvoorbeeld als de race langer dan 60 minuten loopt). Anders is het niet rechtvaardig tegenover degenen die in de lange, uitdagende taken goed hebben gescoord. Het scoren is dan meer gebaseerd op geluk dan op vliegtalent. De overontwikkeling was niet op alle punten langs de route even dreigend, dus ik kreeg samen met een aantal andere piloten de kans om nog terug te vliegen naar het officiële landingsterrein. Het overvolle landingsterrein leverde een mooi beeld op en al met al was het toch een mooie vlucht van anderhalf uur en 25 kilometer lang.

Tekstboek Ze wijzen aan waar je de mooiste bellen en convergentielijnen kunt verwachten en op welke plekken je beter niet kunt komen.

De samenvatting van hun boodschap is: “Om moeilijke situaties te voorkomen, zorg je ervoor dat je in Saint André hoog boven de bergen blijft.” Door de lange ridges, rotsige bergtoppen en smalle valleien kun je in Saint André alle theorie over thermiekvliegen toepassen. De theorie over het ontstaan van thermiekbellen en de vergelijking ervan met water dat op bepaalde punten van een voorwerp afdrupt, is in Saint André bijzonder goed toe te passen op het landschap. De complexe weersystemen en de snel veranderende windrichting zorgen er echter voor dat het gebied lastig te beteugelen is. Gelukkig maakten we op de eerste vrijdagavond al een verkenningsvluchtje om de startplaats, de huisbel en het gigantische landingsterrein van dichtbij te bekijken.

Op zaterdagochtend wordt er door sommigen een korte vlucht gemaakt voordat het koufront zijn intrede doet. Op de landing is het oppassen geblazen: er komt Zuidwind vanuit het meer, maar vanuit het Westen waait ook een wind over de bergpas heen. De twee windrichtingen strijden met elkaar om de overhand en dit zorgt ervoor dat de wind op de landing steeds draait. De piloten kijken tot op het laatste moment voor landing naar de windvaan en draaien dan pas op final. Op zondag zit er helaas in Saint André geen vliegkans in. Sommige Nederlandse piloten rijden een eind in de hoop een vluchtje te scoren op een andere startplek, maar ik zoek mijn

Personal coaching Het niveau van de deelnemers van de British & Dutch Open is over het algemeen erg hoog. Dit zie je terug in de taken die - afhankelijk van het weer - gemiddeld 75 kilometer lang zijn, en aan de schermen die men vliegt: in de top 30 op de ranglijst zie je vooral Ozone Enzo en Niviuk Icepeak 6 staan, de snelste schermen die nog binnen de EN-D certificering vallen. Toch richt de organisatie zich op het begeleiden van de opkomende talenten en de minder ervaren piloten door het aanbieden van mentoren. Op de eerste wedstrijddag mag iedereen zich verenigen in teams van vier piloten. Vervolgens biedt de wedstrijdorganisatie een lijst met mentoren aan waaruit

8

en Dutch Open:

Nederlandse deelnemers Tekst: Karlien Engelen Beeld: Max Stek

9

Het vlieggebied Saint André Startplaats: Le Chalvet Landingsplaats: Aerogliss Coördinaten start: 43°58’39”N; 6°28’44” E

(hoogte 1495 m) Coördinaten landing: 43°57’30” N; 6°30’38” E

(hoogte 883 m) De start is thermisch vanaf rond het middaguur. ’s Avonds is er vaak mogelijkheid om tot zonsondergang mooie vluchten te maken in de uitdovende avondthermiek. Het vlieggebied is geliefd om de cross country mogelijkheden: op een goede dag kun je vanuit Saint André naar Saint Vincent vliegen en daar vind je aansluiting op de Dormillouse. Keer je hier om, dan is het een out-and-return van ongeveer 100 kilometer.

In de zomermaanden juli en augustus kan de thermiek erg heftig zijn. De school in Saint André, Aerogliss, vliegt daarom met beginners alleen ’s ochtends en aan het eind van de middag.

Er zijn drie officiele landingsterreinen.

Gedurende de hele dag rijden er busjes van de grootste landing naar de start. Die landing, waar ook de school Aerogliss gevestigd is, ligt aan het noordelijkste puntje van het meer Lac de Castillon. Vanwege de draaiende wind en veranderende windsterkte is het belangrijk om constant op te etten hoe de situatie op de grond is. Is de wind ergl sterk of turbulent, dan is het beter om een van de andere twee landingsterreinen te kiezen.

ieder team iemand kan kiezen. Op de lijst staan bekende wereldpiloten zoals Russel Ogden en Adrian Thomas, en minder bekende piloten die het vlieggebied goed kennen en veel ervaring hebben met competitievliegen. Het is dus een geweldige kans om privétraining te krijgen van toppiloten! Hoe je als team gebruik maakt van je mentor staat vrij.

Mijn teamgenoten Max, Ronald, Ruud en ik besluiten dat we iedere dag op de start uitgebreid gebruik gaan maken van onze coach Klaudia Bulgakow. Zij kent het gebied omdat ze er tijdens de Europese Kampioenschappen in 2012 meedeed en ze is Paragliding female World Champion 2013: een succesvolle wedstrijdpilote dus! Voor mij is het natuurlijk extra bijzonder om een vrouwelijke mentor te hebben, want het wedstrijdvliegen is vooral een mannenaangelegenheid.

Na de dagelijkse taakbriefing die Calvo en Adrian geven, kijkt ons team samen met Klaudia naar de taak. Het voordeel van Saint André is dat bijna alle waypoints te zien zijn vanaf de startplaats, dus Klaudia wijst ons precies aan welke bergtoppen, ridges, antennes en grassige heuvels we moeten hebben om bij het waypoint te komen. Samen bespreken we welke routes er mogelijk zijn en wat de voor- en nadelen zijn: “deze route is sneller, maar risicovol als je weinig hoogte hebt, op deze route kom je zeker weten een aantal goede thermiektriggers tegen, deze route is alleen een optie als er mooie wolken boven de ridge staan, en als je bij dit waypoint op 2400 meter hoogte zit, dan weet je zeker dat je het eindpunt gaat halen!”

Sociaal digitaal Tijdens de wedstrijd neemt iedere piloot een GPS-tracker mee waarmee de organisatie én de buitenwereld live kan volgen hoe de wedstrijd verloopt. Het heeft een grote funfactor om je vliegvrienden vanaf je werkplek live te volgen, en met ze mee te leven als ze halverwege de route aan de grond staan! Daarnaast is het vooral een veiligheidsmaatregel.

Het ophalen van een tracker op de startplaats betekent dat je de taak accepteert en dat je van plan bent om die dag te gaan vliegen. Het inleveren van de tracker bij de organisatie op de landing betekent dat je veilig terug bent. Lever je je tracker niet in, of zien ze op de live-tracking dat je ergens op een afgelegen plekje bent geland, dan kunnen ze contact opnemen met de piloot of, als dat niet lukt, een busje of zelfs een helikopter naar je toesturen.

Grote verhalen over monsterafstanden hoef je dus aan je vrienden thuis niet te vertellen, want ze kunnen alles controleren via livetracking en Facebookupdates.

Resultaten Dutch Open 2013: Heren 1 Ronny Geijsen (Ozone Enzo) 2 Frank van Renesse (Niviuk Peak 3) 3 Wilco Lengkeek (Niviuk Icepeak 6) Dames 1 Nanda Walliser (UP Trango XC2) 2 Karlien Engelen (Gradient Nevada)

Voor niet vliegende reisgenoten is er ook genoeg te doen. Zoals in ieder berggebied is het er zeer geschikt voor fiets- en wandeltochten.

Het dorp ligt aan een meer waarin gezwommen en gevaren wordt. Klettersteigroutes zijn er in de buurt te vinden voor alle niveaus.

De plaats Digne les Bains ligt 40 kilometer verderop en is de moeite van het bezoeken waard, je rijdt er doorheen als je vanuit het Noorden richting Saint André aankomt. Een treinreis van ongeveer twee uur brengt je van Saint André naar Nice voor een dagje zonnebaden aan de Middellandse Zee.

Meer info: http://pgcomps.org.uk/ en http://flystandre.com

10

Hanneke Rossino Hanneke Rossino is op 3 september 2013 tijdens het schermvliegen, in Ager in de Spaanse Pyreneeen, door een ongeval om het leven gekomen.

Aangezien er geen getuigen zijn van het voorval is de toedracht niet bekend.

Als schermvliegers kennen we allemaal de risco’s van onze sport. We proberen deze risico’s zoveel mogelijk te beperken, maar ze zijn niet altijd zichtbaar.

Kennelijk geeft het schermvliegen ons iets wat zo de moeite waard is, dat we bereid zijn deze risico’s te nemen.

Hoewel ik kan zeggen dat Hanneke is omgekomen terwijl ze iets deed waaraan ze erg veel plezier beleefde, maakt dat het nog niet gemakkelijk te accepteren, dat iemand waarmee je 21 jaar hebt samengeleefd, zo plotseling wordt weggerukt uit je wereld.

Hoogste inruilprijs op schermen Kom met je scherm naar onze winkel en laat de inruilprijs bepalen bij aanschaf van een nieuw scherm

Winkel en Webshop Winkel open op : Vrijdagavond en verder op afspraak Adres: Weesperstraat 118 U 1112 AC Diemen - Amsterdam Email: info@panchoamelia.nl

www.panchoamelia.nl

Stef Boudens

11

Wedstrijden

Kort en krachtig kampioenschap In het weekend van 28 en 29 september werden bij Falcon Air, in Horst America, de Nederlandse Kampioenschappen Precisie klassiek gehouden. Deze kampioenschappen werden voor de eerste keer al in 1976 gehouden, en nu dus voor de 38e keer.

Tekst en foto’s: Huub Coumans

NK Precisie klassiek

Het NK Precisie klassiek is eigenlijk een weerspiegeling van de geschiedenis van het schermvliegen. Vanaf 1976 tot midden jaren negentig was dit het enige kampioenschap bij de toenmalige Afdeling Valschermzweven.

In 1992 werd het de Afdeling Schermvliegen, en midden jaren negentig kwamen er de Nederlands Kampioenschappen berg en de NK afstand (in Getelo) bij.

Nu is dat NK afstand vervangen door de overlandcompetitie.

Bij de kampioenschappen Precisie klassiek is er een klasse bergschermen, voor de gewone schermen, en de open klasse voor de andere schermen, zoals de squares. Met die squares kun je veel nauwkeuriger het 3 cm-doel raken. Het hangt tevens meer van de nauwkeurigheid van de piloot af, terwijl met de gewone schermen de factor geluk ook een grote rol speelt.

Komt dat verkeerde zuchtje wind

12

boven het doel, op het verkeerde moment, dan is jouw score meters in plaats van centimeters.

Dit is ook goed in de uitslagenlijsten te zien. Bij de squares werk je in centimeters, bij de gewone schermen zijn de scores in meters.

Overigens, bij de EK en WK Precisie wordt er volgens de FAI-regels gewerkt, en dat betekent, dat je onder andere op je voeten moet blijven staan of doorlopen en de glijhoek van je scherm minstens

vijf moet zijn.

Er is behalve de NK Precisie klassiek ook nog een Eurocompetitie, de EPAC, die al vanaf 1990 bestaat en voornamelijk met squares (glijhoek 2 Ă 2,5) gevlogen wordt. Deze EPAC-wedstrijden vinden o.a. plaats in Frankrijk, Engeland en Nederland. Bij de wedstrijden Precisie zijn er niet alleen individuele klassementen, maar ook teamklassementen. Dat is bij de gewone wedstrijden, zoals de

NK met teams van drie personen (meestal clubteams), maar op een EK en WK zijn dat dan de landenteams van vijf personen. De loting, voor de startvolgorde, is ook altijd middels de teams, en in die teams zelf wordt bepaald wie er de 1e , 2e , 3e vlieger is, in de startvolgorde. Alle teams hebben een team-captain.

Het NK 2013 Met de loting, de briefing en de driftersvlucht achter de rug, werden in de eerste ronde al gelijk goede scores gemaakt, maar er vielen ook al een serie 10-meters, dus buiten de doelcirkel.

De wind speelde een negatieve rol. Hij was hard tegen de limiet, en erg vlagerig. Nadat iedereen zijn doelpoging had gehad, kon deze ronde geldig verklaard worden, en werd er met de 2e ronde begonnen. De topposities werden versterkt, maar er vielen ook deze ronde weer een

serie 10-meters. Omdat de wind sterker werd, werden de limieten overschreden, en volgden er ook rejumps. Maar ook deze ronde kon geldig verklaard worden, nadat ieder zijn doelpoging had gedaan.

Er werd na deze 2e ronde wel een stop ingelast, in de hoop dat de wind in kracht zou afnemen.

Helaas was dat niet het geval.

Integendeel, de wind nam zelfs toe. Op zondagmorgen was de wind nog steviger en moesten we helaas besluiten om het bij deze twee rondes te laten. Na twee geldige rondes was Victor Remmers van Sky Rebels de winnaar in de klasse bergschermen met een totaalscore van 2,89m.

Huub Coumans van Falcon Air won de open klasse met een score van 61 cm en Falcons Oet Rooij (Huub Coumans, Victor Remmers en Paul Hendriks) werden het winnende team.

Gefeliciteerd!

1313

De parel van Zwitserland Tekst en foto’s: Anton van de Goor

Een vlieggebied met groene alpenweiden, hoge witte bergtoppen zoals de Eiger en perfect geregelde logistiek. Paragliden rond Interlaken in Zwitserland is een genot. Zwitserland heeft wel zijn eigenaardigheden als het op vrij vliegen aankomt. Anton van de Goor zocht het voor ons uit.

De weerberichten voorspellen niet veel goeds voor de komende week in de omgeving Interlaken, maar het gebied kennende kon het wel eens mee vallen. Dus ben ik gewoon in de auto gestapt en die kant op gereden voor een paraglidingvakantie. De kant waar ik achttien jaar geleden voor de eerste keer in aanraking ben gekomen met deze geweldig mooie sport. Nu, 18 jaar later, ga ik die kant op om er zelf te gaan vliegen.

En inderdaad: ter plaatse ziet het weerbericht voor komende week, behalve de dinsdag, er toch goed uit! Ik heb van te voren een hoop voorwerk gedaan om mijn kennis van het gebied op peil te brengen, in verband met de aanwezigheid van een aantal heliports, een vliegveld en de aangewezen landingsveldjes. Ook heb ik de regelgeving van Zwitserland, met betrekking op deze prachtige sport, goed doorgenomen, aangezien ik weet hoe ze daar met regels omgaan en de boetes die erbij komen kijken wanneer je de regels overtreedt. Mijn tips en bevindingen heb ik op een rijtje gezet.

Starten en landen bij Interlaken Na een goede nacht slaap loop ik de volgende dag, met de gastenkaart in de hand, naar de bushalte die op vijf minuten lopen van de camping ligt. Het busvervoer is hier met de gastenkaart gratis. De halte Kursaal een paar stops verderop ligt mooi naast het prachtige landingsveld middenin Interlaken. Daar vertrekken de busjes naar boven voor vijf tot negen Zwitserse francs, of als die nét weg zijn zoals nu neem je een taxi die je deelt met andere piloten. De prijs voor een ritje kan vreemd genoeg verschillen per rit bij hetzelfde tandembedrijf.

Mijn advies: gewoon betalen en nergens naar vragen.

De startplek Amisbuhl (turnpoint 7 bij de laatste RedBull X-Alps) geeft

14

mij de gelegenheid voor een mooie thermische vlucht. Doordat ik door de TMA begrensd was op 2000 meter AMSL kon ik niet verder stijgen dan 1400 meter AGL maar toch was het een mooie eerste vlucht. Een tip: ga hier echt niet hoger, want dan vliegen de F-18’s je letterlijk en figuurlijk om de oren.

Het landingsveld in Interlaken is groot en overzichtelijk. Afhankelijk van de wind wordt hier een links- of een rechtshandig circuit gevlogen. De instructie kun je makkelijk afkijken bij de rest en anders kun je dat het beste aan een tandempiloot op het veld vragen. De meeste piloten hier zijn heel behulpzaam om je te informeren over de wind, startplekken en waar je wel of niet moet komen.

Onder de rook van de Eiger Helaas stond de wind voor de dalen bij Grindelwald (onder de rook van bekende toppen als de Eiger, Jungfrau, Mönich en First) totaal niet gunstig en was het niet vliegbaar. Het gebied is makkelijk met openbaar vervoer bereikbaar. Met een Jungfraubahn pas of een regionalpass kun je een bepaald aantal dagen onbeperkt gebruik maken van alle berg-, bus- en treintrajecten in het hele gebied. Veel goedkoper dan wanneer je alle kaartjes voor de trein, gondel, tandradbaan en bus apart koopt.

In Grindelwald zijn er twee landingsvelden die vrij te gebruiken zijn.

Wanneer je in het dal bij Lauterbrunnen wilt landen, dan is het raadzaam om eerst de, daar gelegen, heliports in te lichten. Even bellen en melden dat je gaat vliegen is meestal al voldoende. Ze weten dat er door paragliders gevlogen wordt en het is VFR-gebied, maar als ze kwaad willen, dan kunnen ze het hele dal voor paragliders op slot gooien en dat zou jammer zijn.

Onder de juiste omstandigheden is het mogelijk om boven de Jungfrau (3500 meter AMSL) uit te stijgen en flinke overlandvluchten te maken in vrijwel alle richtingen. De startplek die hier veel voor wordt gebruikt is op de First, met een hoogteverschil van bijna 1500 meter.

Je zit dan al vrij hoog en vaak is het niet moeilijk om aansluiting te vinden in een thermiekbel die je dan verder omhoog brengt. Vervoer terug is dan met de regionalpas of jungfraubahn pas geen enkel probleem, tenzij je buiten de reikwijdte van de betreffende pas landt.

De ‘Romantic sunset’-vlucht Ook voor niet-vliegers is er in dit gebied van alles te doen. Van paardrijden tot bungeejumping en van raften tot skydiven uit een helikopter. Qua outdoorsporten kun je er zeker je hart ophalen. Wanneer je niet zo van de extreme sporten bent, kun je er heerlijk wandelen in de bergen. Er zijn lange en korte routes en de routes zijn er van licht tot zwaar. Ook voor ongeoefende wandelaars is er een pad te vinden. De piloot van het gezelschap kan meestal bij de bergstations de pakzak stallen, zodat je eerst met je (niet vliegende) medereizigers een mooie wandeling kunt maken. Wanneer zij dan weer met de bergbaan naar beneden gaan, kun jij dat lekker vliegend doen.

En als je dan toch daar bent, kan ik je absoluut aanraden om de vlucht te maken waarmee het bij mij achtien jaar geleden allemaal is begonnen. In de folders van de tandembedrijven noemen ze het de sunset of de romantic. Met de tandradbaan van Schynige Platte ga je met de trein van 16:45 uur omhoog. Deze stopt eerst bij het middenstation.

Vervolgens ga je dan nog een paar honderd meter de berg op, waar de trein speciaal voor paragliders stopt, midden in het veld, zodat je niet zover naar de startplek hoeft te lopen. Let op! Dit geldt alleen

15

voor de trein van 16:45 uur! Van daar uit start je dan weg en is het redelijk makkelijk om op de laatste restje thermiek van de dag, hoog boven de berg uit te komen. Het hoogteverschil bij de start is 800 meter AGL en dit stukje ligt buiten de TMA. Lekker veel vrijheid dus!

Genieten!

Wat er dan volgt het gewoon genieten met dat wat de zon doet op de bergen en de twee helderblauwe bergmeren die aan je voeten liggen met Interlaken in het midden daarvan. Weet je er boven uit te komen, dan kijk je uit over het Alpenmassief van de Eiger, Monich, Jungfrau, Matterhorn en al die andere met eeuwige sneeuw bedekte bergtoppen.

Als je merkt dat de thermiek ophoudt, is het de tokkels om en richting Interlaken. Zorg hiervoor wel dat je minimaal 800meter hoogte tot de grond overhoudt als je het vliegveld passeert. Lukt dit niet dan kun je nog voor het vliegveld landen en daar de bus pakken die je terug naar Interlaken brengt.

Meestal heb je hoogte genoeg en kun je het dal oversteken, om vervolgens bij de Harderklum nog wat op de wind te blijven hangen rondom het restaurantje wat daar op de top zit. Vervolgens kun je dan weer landen in Interlaken op het veld, waarbij je dan wel een beetje meer rekening moet houden met de aanwezige picknickende stelletjes die vanaf de grond aan het genieten zijn van de ondergaande zon op de Jungfrau.

Daarna is het gewoon scherm opvouwen en de boel inpakken, om dan aan de overkant van de weg lekker wat te gaan drinken of eten bij een van de vele restaurants/hotels die daar zitten. Of je pakt een Amerikaans avondmaal bij hOOters, onder het genot van een biertje!

Dit was mijn eerste vliegvakantie welke ik in dit gebied heb gehouden en één ding weet ik zeker: Ik zal hier nog regelmatig terug komen met mijn pakzak! De Zwitsers noemen het ‘Dé parel van Zwitserland’ en dat is het gebied van de groene alpenweiden en hoge witte bergtoppen echt.

Landelijke en plaatselijke regels • Minimaal IPPI kaart level4, voor overlandvliegen heb je minimaal IPPI 5 nodig • Incidentele niet-commerciële tandems mogen met een buitenlandse aantekening vliegen • Uitleg van regels en etiquette: http://www.swissparaglider.com/FlyInterlaken.html • o.a. een kaart met airspace: http://www.deltaclub-interlaken.ch/Fluggebiet/

Vervoer de berg op

• Bij de locale tandem bedrijven (te vinden bij de paraglider parking) zoals Star paragliden, Paragliding interlaken, Twinair, Skywings • De Jungfraubahn pas of regional pass http://www.jungfrau.ch/ of http://www.regiopassberneroberland.ch/

Reis & Verblijf

• Met de auto (plm 900 km): denk aan een vignet voor Zwitserland (+/-€35.-) • Diverse hotels via www.interlaken.ch • Campings manorfarm http://www.manorfarm.ch/ of (mijn warm aanbevolen keus) Camping Seeblick http://www.tcs.ch/de/reisencamping/camping/angebote/boenigen-interlaken.php

Voor de niet vliegers

• Lekker wandelen op de diverse bergen (ook leuk om te combineren met wandelen en naar beneden vliegen) • Outdoor sporten bij www.alpinraft.ch • Sightseeing in Interlaken en omgeving www.interlaken.ch

16

Dealers NL: Air Time Paragliding Sport Tel: +31 345 558 881 mail@airtime.nl www.airtime.nl Hollandair Tel: +31 653 744 749 info@hollandair.nl advance.hollandair.nl

Complete Pleasure Als ogenschijnlijke tegenstellingen succesvol samengaan.

De nieuwe EPSILON 7. Deze plezierige intermediate van ADVANCE, blinkt uit door z’n combinatie van compactheid met geweldige prestaties.

Een elegante vleugel met een simpele en nauwkeurige handeling. Een vleugel voor de piloten die een nieuw level van lekker voelen in de lucht willen ervaren. Een perfecte vleugel voor hen die voor hun plezier willen vliegen.

De film en meer informatie vind je onder: www.advance.ch /epsilon

17

Veiligheid

“Ik daalde veel sneller dan me lief was”

Tekst en foto’s: Frans van Dijk

Sinds ik in 2002 begon met vliegen heb ik veel overwonnen: de stoeltjesliften die vanwege hoogtevrees een grote kwelling waren, het draaien in de lucht vanwege mijn chronische lage bloeddruk, en een overgevoeligheid bij luchtziekte die de kop opstak tijdens het thermieken. Bij Maurik, Air Time en Action Air Sports volgde ik lier-, thermiek- en overlandcursussen. Ik heb IPPI-5 op zak en ben hulpinstructeur en lierman bij Maurik Paragliding van István Molnár. Toch heb ik, nadat een vlucht in Wolfsberg vervelend afliep, besloten om te stoppen met parapenten.

Vliegzekerheid opbouwen In juli 2011 volgde ik bij Action Air Sports in Villeneuve een SIVtraining. Deze training leverde mij helaas niet meer zekerheid bij het vliegen op. Daarom heb ik besloten om de geplande vliegvakantie in de Dolomieten in september 2012 te annuleren. In plaats daarvan boekte ik een safari in een breed dal met grazige weiden. Dit werd Wolfsberg bij André Manuel van Touch The Sky. De eerste dag van de vliegweek kon er door föhn niet gevlogen worden. Op dag twee, Koninginnedag 2012, gaf het plaatselijke meteobericht van Astro Controll aan dat er onder de 1500 meter minder wind voorspeld werd. Dit klopte: we zijn gestart en konden met enige thermiek de glijvluchten nog aardig verlengen. Ik ben tijdens de vlucht bewust onder de 1200 meter gebleven. Prima vluchten, niet te wild: mijn ding! In Wolfsberg zijn we wat gaan drinken en eten, daarna terug naar André’s huis.

Na de glijvluchten ben ik wat gaan rusten. Om 16.00 uur werd ik van mijn bed gelicht met de mededeling “We gaan vliegen vanaf de Koralpe”. Ik pakte snel mijn spullen bij elkaar, schoenen aan en water in de camelbag. Ik was de laatste die in die Landrover stapte. Dit is niet mijn manier van voorbereiden op het vliegen, maar vooruit maar…

Op de Koralpe, een voor mij nieuwe startplek, startten de eerste vliegers voor een soarvlucht en ook ik ging mij klaarmaken. De starts van de anderen gingen goed. Met een behoorlijke stijgsnelheid werden ze van de helling getild. Kijkend naar de in mijn ogen heftige en hoekige bewegingen van de schermen boven mij, besloot ik om toch niet te starten. Ik begon mijn scherm weer in te vouwen. Op dat moment heb ik me over laten halen om toch te starten, en daar ging het fout.

Ik heb dit keer geen vluchtplan gemaakt en ben blindelings achter de anderen aan gestart.

Vliegkeuzes maken Na aanvankelijk hoogte te winnen, lukte het niet om deze te behouden. Ik moest kiezen tussen het dal voor mij met alleen bomen of voor een toplanding op de starthelling achter mij. Ik daalde veel sneller dan me lief was, waardoor de tijd voor een doordachte keuze ontbrak: de toplanding restte. Op de helling stonden her en der wat boompjes. Twee meter boven de grond raakte mijn scherm een boom aan hellingzijde en werd ik met 35 km/u tegen de helling gekwakt. Een

18

enorme tinteling door mijn lichaam was het gevolg en daar lag ik. Na een à twee seconden kon ik mijn tenen bewegen, mijn voeten, knieën en de rest van mijn lijf. Alles deed het, maar ik had wel pijn in mijn rug.

Ik kon mijn radio vrijmaken en lichtte de andere vliegers in over mijn situatie. Een medepiloot is toen getopland en heeft me geholpen met de coördinatie en reddingsactie die volgde. Ik ben gestabiliseerd door middel van een band om mijn nek en van de nodige pijnstillers voorzien via een infuus. Een heli bracht me naar Klagenfurt en daar bevestigden de foto’s en CTI-scan dat mijn twaalfde ruggenwervel gebroken was. Ter plekke werden er tijdens een operatie drie wervels gekoppeld. In totaal heb ik twaalf dagen in Klagenfurt vertoefd.

Daarna kon ik per ambulance terug naar huis.

Iets geleerd?

De aarzeling in de vlucht betrof het vliegen onder deze omstandigheden. Door de haast in de voorbereiding en door me te laten overhalen om toch te starten, heb ik niet de gebruikelijke stappen vooruit gedacht. Ik vraag mij nog steeds af waarom ik van mijn zekere pad ben afgeweken. Nu, ruim een jaar na het ongeluk, loop en fiets ik weer en rijd ik weer auto. Echt hardlopen gaat nog niet, maar tillen en bukken gaan steeds beter.

Ik heb besloten te stoppen met vliegen. Mijn uitrusting, die nog in nieuwstaat verkeerde, is verkocht. Vooralsnog wil ik hulpinstructeur en lierman blijven. Het is moeilijk om me erbij neer te leggen dat ik niet meer vlieg. Anderzijds kan ik terugkijken op tien jaar van opbouw, het halen van alle brevetten, IPPI-kaart, aantekeningen en het schrijven van het handboek (waar ik trots op ben). Het is een abrupt einde van een prachtige hobby en ik vind het jammer langzaam afscheid te moeten nemen van de vele vliegvrienden en vriendinnen.

Collegae: Bereid je vluchten goed voor en vlieg veilig! Vlieg alleen als het leuk is of lijkt. Ik hoop dat mijn verhaal andere vliegers zal helpen om de juiste beslissingen te nemen en bij twijfel niet te starten. Een keertje overslaan is geen schande!

Ook je verhaal delen?

Wil je je verhaal vertellen in Riser, mail ons dan op riser.schermvliegen@knvvl.nl.

Voor meer informatie over veiligheid en voorvallen kijk je op http://veiligheid.knvvlschermvliegen.nl/

Het verhaal van een parapente-ongeval delen: sommige piloten houden het liever stil, anderen hopen dat medepiloten van hun verhaal kunnen leren.

Frans van Dijk vertelt over een ongelukkige toplanding die hij maakte na een onvoorbereide vlucht.

19

Voorjaarsvlucht in maart 2013 vanaf de Hohe Salve (1809 m) in Oostenrijk.

Fotograaf: J.C. Barsingerhorn

En de winn

kan worden. Naast deze fraaie vlucht heeft het Jaap ook de gloednieuwe DVD van de XAlps 2013 opgeleverd. De tweede plaats is voor Bas van Duijn en de inzending van Pierre van Bragt komt op de derde plaats. Namens de redactie onze felicitaties voor de winnaar. Iedereen hartelijk bedankt voor de inzendingen.

Viel je niet in de prijzen? Doe dan gewoon volgende keer weer mee!

De foto’s die de redactie heeft ontvangen laten zien dat er weer veel gevlogen is de afgelopen maanden, tussen onze eigen kust en het zuiden van Afrika. Opvallend is het dan dat juist die ene sneeuwrijke foto unaniem door de jury als winnende foto is verkozen. Jaap Barsingerhorn heeft vlak voor zijn start nog een foto gemaakt vanaf de besneeuwde Hohe Salve in Oostenrijk.

Midden boven het dal was het wolkeloos zodat toch gevlogen

20

Boven de Emberger Alm op 3100 meter, kijkend richting de alpenhoofdkam in het noorden. Fotograaf: Bas van Duijn

naar is...

Verras ons met je foto’s!

Ook in de volgende editie van Riser willen we graag weer een fotowedstrijd organiseren.

Verras ons met je fraaie foto’s en mail ze naar riser.schermvliegen@knvvl.nl.

In het kort nog even de belangrijkste voorwaarden: Elk nummer van Riser kun je deelnemen met maximaal twee foto’s. Stuur alleen foto’s die je zelf hebt genomen, en die een originele resolutie hebben van minimaal 2000x3000 pixels (6 MP). Stuur ook een korte beschrijving in één of twee zinnen.

Good luck, be creative and have fun!

Tijdens het NK in St. André op weg naar een positie voor de start van de wedstrijd.

Fotograaf: Pierre van Bragt

21

Soaren

Tips & tricks

Tekst: Bas de Weert Beeld: Bas de Weert en Leonard Bik

Steeds meer piloten ontdekken dat duinsoaren in Nederland een leuk alternatief is om dichtbij huis te kunnen vliegen. Bas de Weert is een ervaren soarder en bood Riser aan om eens iets over deze tak van paragliding te schrijven: “Voor de ervaren piloten is het soaren waarschijnlijk gesneden koek en is uitleg overbodig. Omdat ik merk dat beginnende soarders met veel vragen zitten vind ik het leuk om een paar feiten, do’s en don’ts uit te leggen.”

Mijn eerste kennismaking met soaren was bij Langevelderslag. Het was geen succesnummer voor mij want ik trok in mijn fonkelnieuwe Skywalk Tequila meer dan twintig gaten doordat hij in het prikkeldraad terechtkwam.

Ik ging dus op zoek naar een stuk strand met een hoog duin zonder prikkeldraad en reed met mijn all-terrain motorfiets de hele kustlijn af van Camperuin tot de pier in Velsen Noord. Mijn conclusie was: Wijk aan Zee moet het zijn. Officieel mocht je destijds alleen vliegen bij Langevelderslag. Gelukkig heeft de KNVvL ervoor gezorgd dat de gehele kust als start en landing mag fungeren.

Er was destijds een klein groepje piloten dat je telkens weer tegenkwam en ik voelde mij op deze spot snel thuis. Tegen de wind in hangen met mijn trage beginnersvleugel zette mij aan het denken. Waar vlogen die anderen toch aan? Competitievleugels, hybri-

devleugels, grote en kleine schermen. Lokale piloten stelden mij gerust dat het goed mogelijk is met een snellere vleugel te soaren.

Nou, dan ervaar je dat het inderdaad goed mogelijk is. Ik kon nu bij minder, maar ook bij meer wind met dezelfde vleugel goed blijven vliegen. Vanaf die ontdekking probeerde ik steeds andere, grotere en kleine vleugels.

Vliegen bij Wijk aan Zee Zoals gezegd vlieg ik vooral in Wijk aan Zee. In het dorp is er voor de strandopgang gratis ruime parkeergelegenheid. Het vliegbare duin loopt van de strandopgang tot aan Heemskerk en verder. In het hoogseizoen staan de strandhuisjes van de opgang tot een paar honderd meter noordwaarts, daar voorbij bevindt zich dan ook de eerste plaats om te starten. In het naseizoen kun je direct vanaf de opgang starten. Het duin in Wijk

22

aan Zee is prachtig van vorm waardoor de liftband je prima omhoog drijft. De vorm van het duin verschilt van plek tot plek. Op een aantal plaatsen loopt het duin niet geheel door. Bij deze gaten in het duin waait de wind een stuk harder door het venturi-effect.

Vooral als de wind al vrij krachtig is kunnen deze gaten ervoor zorgen dat je hierin wordt gezogen. Ga er dan ook met een boog omheen. Sinds de laatste twee seizoenen zijn er voorduintjes ontstaan, ongeveer 500m vanaf de strandopgang. Een voorduin is een lage duinstrook die zich voor het hoofdduin bevind. Kijk hier goed uit voor de turbulentie die achter het duin aanwezig is.

Regels Iedere piloot dient zich te houden aan de regels die keurig vermeld staan in de leerboeken van de KNVvL. Ook in het pas uitgeko-

men nieuwe boek van Thijs Versloot (zie Riser 52, p33) staan alle regels en facetten van het soaren vermeld.

Nog even snel de basisregels op een rij: 1) vliegend aan het duin hebben we een linksom circuit wat betekent dat je tegemoetkomende piloten rechts passeert.

2) Startende piloten (laagvliegend) hebben voorrang boven (hoger) vliegende piloten. Vliegende piloten mogen dus niet wingoveren en spelen op de plaats waar iedereen wil starten.

3) Iemand inhalen doe je aan de zeekant en pas als de ander je gezien heeft (oogcontact).

Als je een tijdje rondvliegt weet je dat de regels vrij ontspannen en min of meer vanzelf opgevolgd worden. Er ontstaan ook onge-

schreven regels zoals het voor laten gaan van tandempiloten en kleinere vleugels die moeite hebben om in de liftband te blijven.

Respect voor elkaar tonen en niet altijd je voorrang afdwingen is belangrijk.

Voor iedere soarstek geldt dat je je aan de regels van de lokale beheerder (gemeente of natuurbeschermingorganisatie) hoort te houden, meestal weergegeven op borden bij de strandopgang of aan de rand van het duin.

Dat houdt onder meer in dat je niet in het duin loopt als dat niet mag (dus starten vanaf het strand). In Zoutelande staat een bord met regels waaraan we ons als paragliders moeten houden. Het is in ons eigen belang dat we ons aan de regels houden, zodat het gebruik van de soarstekken niet in gevaar komt.

Soaren is niet zonder gevaar Net als lieren of bergvliegen heeft iedere tak

23

van sport zijn eigenaardigheden en momenten waarop het mis kan gaan. Bij soaren kan het een verkeerde inschatting zijn van de wind. Als het harder gaat waaien kun je achter het duin worden geblazen. Er zijn meerdere technieken, maar de beste is altijd nog gewoon met de neus tegen de wind in blijven vliegen en zo lang mogelijk handen hoog houden. Natuurlijk kun je dit probleem proberen te voorkomen door goed de windvoorspellingen (windtoename) in de gaten te houden, je speedsysteem direct paraat hebben en rustig te blijven. Een ander punt van aandacht is het vliegen bij zachte crosswind waarbij de piloot 180 graden wil draaien van wind mee naar wind tegen. Hierbij kan het voorkomen dat de vleugel negatief gaat. Als je toch wilt draaien in crosswind, doe dit dan met uiterste zorg en gevoel.

Aan het duin kun je uitstekend tandemvlie-

Gouden tips Raadpleeg meerdere lokale piloten bij vragen of onduidelijkheden.

Volg voordat je gaat soaren een berg- of lieropleiding.

Vlieg het scherm wat bij jou past en word niet overmoedig.

Bouw alles rustig op. Dat kan best meerdere seizoenen duren.

Links http://www.windguru.cz/ http://www.windfinder.com http://www.mevoli.net/meteovollibre http://rasp.kzc.nl/ http://www.kitehigh.nl/weer/wind http://www.zvnoordwijk.nl/cms/webcams http://www.reddingsbrigade-bloemendaal.nl/beachcam.html

24

gen mits je over de juiste vaardigheden beschikt. Gebrevetteerde piloten die deze aantekening hebben, weten dit als geen ander. Vooral de hardere wind die er is ten opzichte van de lier of in de bergen vergemakkelijkt het opzetten. Met name het achterwaarts opzetten kun je aan het duin goed oefenen. Uiteraard goed opletten dat je het juiste scherm hebt met betrekking tot het gewicht. De marges waarbij je wel en niet kunt tandemen aan het duin zijn een stuk kleiner dan solo.

Meteo Natuurlijk is een goede kijk op het weer een must voor de soarder. Voor het vliegen in Wijk aan Zee is een west tot noordwesten wind het beste. Internet is uiteraard dé bron van informatie (Zie het lijstje links onderaan deze pagina). Ik kijk al dagen van tevoren op Windfinder en Windguru om te zien wanneer er westelijke stromingen aankomen. Als de betere wind dichterbij komt check ik Mevoli en Rasp zodat je de windvelden goed kunt zien en de specifieke windstromen kunt bekijken. Een paar uur van te voren houd ik nauwlettend Kitehigh in de gaten voor de actuele wind. Op deze site zie je in één

grafiek wat de windrichting en -sterkte is. Ook de webcam op het strand van Bloemendaal geeft nuttige informatie via de wapperende vlaggen.

Uitdagingen Soaren blijft spannend omdat het altijd weer nieuwe uitdagingen geeft. Het blijft dus niet alleen bij braaf heen en weer vliegen. In de zomer van 2012 is het een kleine groep piloten voor het eerst gelukt om van Wijk aan Zee naar Den Helder te vliegen. Een deel daarvan is zelfs teruggevlogen naar Wijk aan Zee. We hebben het dan over een vlucht van ongeveer 100 km. Eind 2012 is het mijzelf gelukt om dit met een minivleugel (Little Cloud Ginseng) te doen. Voor mij was dat de meest

spannende vlucht ooit.

Omdat de glijhoek van de vleugels steeds beter wordt, is een van de uitdagingen op dit moment om weg te kunnen vliegen in een thermiekbel. Dit is extreem moeilijk omdat de thermiek boven het duin erg verwaait en je relatief laag bij de grond zit. Toch is het een kwestie van tijd tot het iemand lukt.

Onder de juiste omstandigheden voeren sommige ervaren piloten zelfs acromanoeuvres uit aan het duin. Ook de minivleugels worden steeds kleiner aan het strand en er wordt zelfs gevlogen aan een scherm van 8,1 m2 bij windkracht zeven. Al deze min of meer extreme zaken maken deze tak van paragliden interessant, mits uitgevoerd met de juiste skills en onder de juiste omstandigheden.

Onder de juiste omstandigheden voeren sommige ervaren piloten zelfs acromanoeuvres uit aan het duin

Materiaal Er is nog altijd onduidelijkheid over welke vleugels nu wel of minder geschikt zijn voor het soaren. Uiteindelijk maak je zelf de beslissing aan welke vleugel je vliegt. Iedere vleugel heeft zijn eigen voor- en nadelen en specifieke toepassing. Mijn soarset bij normale wind bestaat uit een Ozone R11-S met Kortel Karver harnas. Bij harde wind vlieg ik aan een Little Cloud Ginseng met Kortel Karver harnas. Met deze sets heb ik een windbereik van 3-12m/s.

De basis bergvleugel Dit zijn grofweg de schermen die vallen in de klassen DHV1 t/m DHV2 of EN-B t/m EN-C. Deze basisvleugel is en blijft dé vleugel waarmee je het beste kunt beginnen. Begin dan ook zoveel mogelijk met grondoefeningen. Probeer de vleugel kitend onder controle te krijgen. Oefen het voorwaarts en achterwaarts starten. Het helpt als je ervaring hebt aan de lier of in de bergen en al enige theorie kent over het paragliden in al zijn vormen. Oefenen is vervolgens de sleutel tot succes.

Voordelen van dit type scherm: prima voor beginners, stabiel maar beweeglijk genoeg en in de bergen te gebruiken. Het nadeel van dit type scherm: het windbereik (qua windkracht 5-7 m/s), de matige glijhoek, geen trimmers en het scherm komt minder goed tegen de wind in. Met dit type scherm wordt nog altijd het meeste gevlogen aan het duin door zowel beginnende als ervaren piloten.

Hoge aspect ratio vleugels Dit zijn grofweg de DHV3 of EN-D schermen en competitievleugels met een hogere aspect ratio (slankheid). Voordelen van deze vleugels: veelal voorzien van trimmers, betere glijhoek waardoor je hoger kunt vliegen boven het duin, je kunt bij zwakkere wind (vanaf 3 m/s) al vliegen, wegvliegen gaat makkelijker zodra de vleugel boven je hoofd staat en het scherm is geschikt voor hardere wind (tot 9 m/s), echter is ervaring

vereist om met deze klasse vleugel te vliegen. Nadelen: het scherm zet moeilijker op door de beweeglijkheid ervan, er is een juiste dosis ervaring nodig, inklapgevoeliger.

Minivleugels De laatste jaren zie je steeds meer minivleugels zowel in de bergen als aan het duin. Om hier goed mee boven het duin te vliegen heb je harde wind nodig. Dit gaat samen met meer turbulentie. In de lucht zijn deze vleugels naar mijn mening alleen geschikt voor ervaren piloten die reeds hebben leren soaren aan de bergvleugels. Daarentegen is de minivleugel wel uitstekend geschikt om te leren groundhandelen en een goed basis te leggen op de grond.

Voordelen: zeer geschikt (het beste) om te groundhandelen en te leren omgaan met de wind, vergroot je windbereik (naast je normale vleugel) tot wel 12 m/s, minder inklapgevoelig door de hogere wingload, heeft meestal trimmers, geeft ervaren piloten een kick door te kunnen vliegen met hardere wind. Nadelen: ervaring is vereist voor het vliegen met deze vleugels, is zeer beweeglijk.

Harnas Wat belangrijk is voor soaren en met name bij minivleugels is een juist type harnas. Kies voor een lichtgewicht model dat goed reageert op gewichtsbesturing. Alleen met het juiste type harnas kun je alles uit de vleugels halen. Het standaardharnas dat je in de bergen gebruikt, is naar mijn mening te log, hoewel tal van piloten hiermee vliegen.

Het voordeel van een bergharnas is dat er rug- en soms zijprotectie in zit. Enige vorm van (rug)protectie in het harnas is wel van nut bij een harde ontmoeting met het duin of strand. Een reserveparachute heeft geen functie aan het duin.

En tenslotte: draag altijd een helm!

25

KNVvL Foto Leonard Bik

DEEL I

Ambities op hoofdlijnen De Afdeling wil in tien concrete stappen vanaf 2014 een sprong voorwaarts maken. Op diverse ter-reinen zijn verbeteringen wenselijk om de belangen van de leden beter te behartigen.

Sprong voorwaarts door

De Afdeling Schermvliegen wil een sprong voorwaarts maken. Daarmee verbetert de dienstverlening aan de leden. De vraag ‘wat heb ik aan de afdeling’ is dan eenvoudig te beant-

woorden: ‘heel veel’. Alle ambities zijn vertaald in het Jaarplan 2014. Voor het meest werk worden nieuwe bestuursleden gezocht. Binnen een jaar tijd nemen namelijk vijf van de acht bestuursleden afscheid. De algemene ledenvergadering steunt de ambities en plannen. Kijk op de website van de afdeling voor een uitvoerige toelichting op de ambities,

1. Groei ledenaantal met jaarlijks 3%: Het afdelingsbestuur gaat met schermvliegscholen en -verenigingen bedenken hoe het aantal leden verantwoord kan groeien. Een initiatief is het aspirantlidmaatschap vanaf 2014 en mogelijk een onderzoek onder oudleden waarom zij zijn gestopt.

2. Verbetering communicatie: De nieuwe KNVvL-website wordt in januari 2014 vernieuwd.

Daarmee ontstaan mogelijkheden voor interactie met leden, social media en kan worden gedacht aan een tweewekelijkse nieuwsbrief.

3. Verbetering theorieopleiding: Verbetering van de theorieopleiding kan door vernieuwing van het theorieboek in samenwerking met anderen. Daarnaast bestaat de wens om het aantal examen-vragen uit te breiden en op de website beschikbaar te stellen voor proefexamens.

4. Uitbreiding opleiding (hulp) instructeurs: De nascholing voor instructeurs kan worden verbe-terd door de instructeursdagen inhoudelijker te maken en mogelijk aan te vullen met een praktijk-gedeelte. Delen van de instructeursopleiding kunnen worden aangeboden aan hulpinstructeurs.

5. Verhogen niveau schermvliegpiloten: In de praktijk komen zelfstandige piloten tijdens overlandvluchten soms ongepland omstandigheden tegen die veel

jaarplan 2014 en bestuursvacatures.

theoretische kennis èn praktijkerva-ring vereisen. Daarom lijkt het zinvol om de vervolgopleiding na Schermvliegbewijs 2 uit te breiden met trainingen als overlandvliegen, thermiekvliegen, SIV-trai¬ning, aparte spiraaltraining en hoogwaardige theoretische kennis.

6. Vergroting belangstelling breedtesport: Een speciaal programma kan geïnteresseerde piloten helpen om wedstrijdpiloot te worden. Met een breedtesportprogramma kan de toeleiding naar de wedstrijdsport worden verbeterd.

7. Stimulering van de deelname aan topsportwedstrijden: Deelname aan NKSV, Dutch Open en Precisie groeit gestaag, maar we willen een grotere groei van deelnemers. Met de topsportcoördinator van de KNVvL dienen topsporters goed te worden ondersteund.

schermvliegscholen en schermvliegverenigingen wordt een veiligheidsmanagementsysteem ‘light’ geïntroduceerd. Mogelijk komt er een jaarlijkse veiligheidsdag.

10. Samenwerking met andere organisaties: De afdeling is voorstander van samenwerking met andere organisaties voor een breder draagvlak en verbetering van de dienstverlening aan leden. Daarom wil de afdeling graag samenwerken en op termijn fuseren met de afdeling Zeilvliegen en mogelijk ook NVVV en Kitesurfers.

DEEL II

Jaarplan 2014 De afdelingsambities zijn geconcretiseerd in het jaarplan 2014.

8. Verbetering van schermvliegscholen en -verenigingen: De afdeling is begonnen met kwaliteitsborging van schermvliegscholen. De eerste ronde audits bij scholen krijgt een vervolg bij de scholen en daarna de schermvliegverenigingen.

9. Stimulering van veiligheid bij schermvliegscholen èn schermvliegverenigingen: Bij alle

26

Duinsoaren: Het aantal ongevallen met duinsoaren lijkt in aantal en ernst toe te nemen. Dat blijft ons zorgen baren en daarom willen we samen met soarders, gemeenten en duinbeheerders stre-ven naar verbetering. De soarcommissie is hiermee bezig.

Brevetten in Oostenrijk: We proberen onze brevetten rijkserkend te krijgen, zodat de problemen die in Oostenrijk dreigen zijn opgelost.

EHPU: De KNVvL afdeling

Schermvliegen organiseert als voorzitter van de EHPU de jaarlijkse bijeen-komst van de Europese afgevaardigden in Amsterdam.

Samenwerking: We willen in 2014 een tijdpad bepalen om intensiever samen te werken met Zeil-vliegen.

Begroting 2014 en contributie: Het bestuur heeft voor 2014 een sluitende begroting opgesteld.

Daarbij is de terugloop van € 5000 aan subsidieontvangsten van NOC*NSF opgevangen, zonder gro-te bezuinigingen.

Dit is gelukt door kritisch naar de uitgaven te kijken, verhoging van de afdelings-bijdrage met €0,70 tot €23,70, en verhoging van de examenkosten met €2,50 tot €32,50 om de examens kostendekkend te houden.

Website: De KNVvL vernieuwt de website in januari 2014, en tegelijk ook de afdelingssite. Het is de bedoeling om de afdelingssite niet alleen up to date te krijgen, maar inhoudelijk ook te verbeteren.

Riser: Als gevolg van intensivering van de samenwerking met Zeilvliegen is wellicht ook samenwerking met de redactie van het afdelingsblad Delta gewenst.

Veiligheid en techniek: Afgelopen jaar is er gewerkt aan de voorbereiding van de voorvallendata-base van de EHPU. Daarmee wordt het mo-

en concrete plannen 2014 grotendeels nieuw bestuur

gelijk om op basis van veel meer meldingen inzicht te krijgen in oorzaken van voorvallen en mogelijkheden om kans en effect te verkleinen. Het veiligheids¬managementsysteem wordt ingericht bij de opleidingsinstanties en schermvliegverenigingen. Daarnaast heeft de veiligheidscommissie het Handboek Veiligheidsmanagementsysteem opgesteld.

Aspirantlidmaatschap: In 2014 wordt het aspirantlidmaatschap ingevoerd. De aanpassing van het reglement is doorgevoerd, de ledenadministratie is aangepast en een nieuw Brevet 1 is gemaakt.

Ook is een speciale Riser gemaakt dat aan alle aanvragers van Brevet 1 wordt toegezonden.

Kwaliteitsmanagement: In 2014 ronden we het handboek Kwaliteit van de afdeling af; daarna wordt het blijvend geactualiseerd.

Auditcommissie: De auditcommissie zet de bezoeken aan de scholen voort, mogelijk ook in prak-tijksituaties tijdens vliegweken of lierdagen van de scholen.

EN OOK NOG IN 2014 • is de afdeling vertegenwoordigd tijdens de Parapente- en Deltabeurs op zondag 26 januari in sporthal Olympia in Wageningen - vergadert het bestuur minimaal zes keer op het KNVvL-kantoor - wordt twee keer een Afdelings-

vergadering gehouden in het Amrâth Hotel in Maarsbergen - worden twee lierkeuringen gehouden op vliegveld Terlet - wordt minimaal één keer een bijeenkomst met schoolhouders gehouden in het Amrâth Hotel in Maarsbergen - wordt twee keer een instruc teursbijeenkomst gehouden in het Amrâth Hotel in Maarsbergen - wordt twee keer een bijeenkomst voor theorieexamens gehouden in de Jaarsbeurs in Utrecht - wordt vier keer Riser uitgegeven - worden de Nederlands kampioenschap schermvliegen vlakland (NKSV) gehouden - wordt het Dutch Open in samenwerking met de Britten georganiseerd - worden de kampioenschappen Precisie in Nederland gehouden - ondersteunt de afdeling het Nederlandse onderdeel van Xcontest

DEEL III

plan brengen

Grote vernieuwing in bestuur Tot en met de najaarsvergadering 2014 treden vijf van de acht bestuursleden af. Daardoor is de vraag wie als bestuurslid wil meehelpen om de afdelingsambities waar te maken. In veel gevallen is het de verantwoordelijkheid van bestuursleden om te organiseren en stimuleren dat het afdelings-plan wordt uitgevoerd. Daarbij kan een beroep worden gedaan op commissies hetgeen enige ‘ver-lichting’ geeft voor bestuursleden. Hieronder staan de belangrijkste taken van de portefeuilles. Het tijdsbeslag is ongeveer een avond in de week.

- Wedstrijdsport en breedtesport (najaar 2013) - Doelstelling: breedtesport en wedstrijdsport op een hoger

- Vice-voorzitter en communicatie (voorjaar 2014) - Doelstelling: website verbeteren, Riser mogelijk samenwerking met Zeilvliegen - Examens en schoolerkenningen (voorjaar 2014) - Doelstelling: theorie verbeteren, examenvragenlijst uitbreiden en mogelijk digitaal aanbieden - Penningmeester (najaar 2014) - Doelstelling: financieel gezond houden van de afdeling - Voorzitter en belangenbehartiging (najaar 2014) - Doelstelling: samenwerking met Zeilvliegen, NVVV, Kitesurfers en binnen KNVvL - Brevettering en opleidingen (najaar 2014) - Doelstelling: rijkserkenning van onze brevetten en kwalitatief goede uitgifte

Bestuursleden gezocht om ambities waar te maken Het Afdelingsbestuur Schermvliegen zoekt kandidaten voor diverse portefeuilles in het bestuur.

Het bestuur doet een dringend beroep op de schoolhouders en de verenigingsbestuurders om eens na te gaan op welke wijze zij het bestuur en bijbehorende commissies ondersteunen en of dat in verhouding staat tot het eigen belang en de omvang van de school resp. de vereniging.

Een bestuurslid heeft in de meeste gevallen een combinatie van portefeuilles. De portefeuilleverdeling gebeurt op basis van interesses van de bestuursleden. Je kunt je aanmelden voor een of een combinatie van portefeuilles.

Portefeuille

Vacant Informatie Mailadres

Wedstrijden Instructeursdag Vice-voorzitter Communicatie Schoolerkenning Examens Voorzitter Belangenbehartiging Penningmeester Brevetteringen Opleidingen

per direct per direct voorjaar 2014 voorjaar 2014 voorjaar 2014 voorjaar 2014 najaar 2014 najaar 2014 najaar 2014 najaar 2014 najaar 2014

Wouter Stigter André Bizot Erik Louwes Erik Louwes Maurice Jansen Maurice Jansen Maarten van Eck Maarten van Eck Maurice Jansen André Bizot André Bizot

secretaris.schermvliegen@knvvl.nl opleidingen.schermvliegen@knvvl.nl communicatie.schermvliegen@knvvl.nl communicatie.schermvliegen@knvvl.nl penningmeester.schermvliegen@knvvl.nl penningmeester.schermvliegen@knvvl.nl voorzitter.schermvliegen@knvvl.nl voorzitter.schermvliegen@knvvl.nl penningmeester.schermvliegen@knvvl.nl brevetten.schermvliegen@knvvl.nl opleidingen.schermvliegen@knvvl.nl

Iedereen is van harte uitgenodigd om zich kandidaat te stellen.

27

KNVvL

Brevetten in Oostenrijk

Auditcommissie positief over vliegscholen De Auditcommissie van de Afdeling Schermvliegen is positief over de kwaliteit van de twaalf erkende opleidingsinstanties. De commissie heeft afgelopen twee jaar alle scholen bezocht en gekeken naar de organisatie en de kwaliteit van de opleidingen.

“We hebben gekeken naar hoe een school is ingericht, of er veilig wordt gevlogen, of instructeurs bevoegd zijn, of het materiaal waarmee scholen werken deugt en tal van andere relevante vragen. Bij door de KNVvLerkende scholen is het antwoord eenvoudig: JA,” zegt John Joosten, binnen het afdelingsbestuur verantwoordelijk voor de audits van scholen.

“Opvallend is de diversiteit van de vliegscholen als je kijkt naar ambitie, doelgroep en aanpak. Er zijn scholen die voor piloten in hun regio een belangrijke rol spelen tot scholen die tot op het allerhoogste niveau piloten uit het hele land willen opleiden. Het loopt uiteen van éénmansbedrijven tot grote organisaties. De ene school houdt zich dicht bij de thuisberg, de andere school geeft les op verschil-lende locaties en organiseert daarnaast safari’s,” legt Marc van Woensel uit als voorzitter van de auditcommissie.

Vrijwel alle schoolhouders hebben hun passie voor het schermvliegen omgezet in een tweede roeping: anderen veilig en verantwoord leren vliegen. “We zijn zeer tevreden over de kwaliteit en aan-pak van de scholen. Van een goede school mag je verwachten dat ze inderdaad lesgeven door goede instructeurs en werken met deugdelijk materiaal. Maar zeker zo belangrijk is dat instructeurs het lesgeven aanpassen op het niveau van de individuele cursist. De een heeft het gemakkelijker onder de knie dan de ander, mensen zijn verschillend en worden daarom niet hetzelfde behandeld,” zegt Guido Coumans als lid van de auditcommissie.

John Joosten: “Cursussen zijn spannend en heel erg leuk, maar ook niet zonder risico.

Daarom is het belangrijk dat cursisten zich thuis voelen binnen een school en begrepen voelen door instructeurs. Is dat niet het geval, dan hoeft dat zeker niet het einde van schermvliegen te betekenen, juist niet. De KNVvL heeft twaalf opleidingsinstanties erkend. Zoals gezegd verschillen ze van elkaar.

Er zijn altijd één of meerdere scholen waar je je zeker thuis zult voelen.”

KNVvL gaat ‘social media’ Waar word jij enthousiast van als het over schermvliegen gaat? De vrijwilliger die afgelopen weekeind in het zonnetje is gezet, het verslag van een succesvol verlopen wedstrijd of gewoon het weerbericht als een mooie vliegdag staat te beginnen? Nieuwtjes, evenementen, toernooien, vliegdagen of andere wetenswaardigheden die interessant zijn voor verspreiding onder de leden, kunnen worden gemeld bij …….

Een mooi voorbeeld is onderstaand bericht over zeilvliegen dat op de website en facebook werd gezet: http://www.knvvl.nl/ actueel/nieuws-knvvl/ nieuwsarchief/hetvetste-wat-ik-ooit-hebgedaan.

De brevetten van de KNVvL zijn niet meer geldig in Oostenrijk. Het bestuur hoopt zo snel mogelijk een oplossing te vinden om problemen voor 2014 te voorkomen.

Naar aanleiding van ongevallen heeft de Oostenrijkse regering besloten uitsluitend brevetten te erkennen die door of namens een rijksoverheid zijn uitgegeven; IPPI kaarten worden niet meer erkend. Helaas zijn de landen binnen de EHPU hierover verdeeld, waardoor het niet gelukt is om gezamenlijk en krachtig te protesteren.

Overigens is er ook nog veel onduidelijkheid over.

Onze Nederlandse brevetten worden momenteel niet door of namens de overheid uitgegeven, maar door de KNVvL. Dit functioneert in Nederland en veel buitenlanden prima, maar zorgt nu voor een probleem als we in Oostenrijk willen vliegen.

Inmiddels is voorzitter Maarten van Eck samen met KNVvL-voorzitter Frits Brink en -directeur Ronald Termaat bezig om onze brevetten door de rijksoverheid te laten erkennen, zoals bij zweefvliegen. We hopen goede kans te maken, omdat we zijn aangesloten bij het KEI zodat ons brevet en afgiftereglement grotendeels overeenkomen met de brevetten en regels die het rijk voor andere luchtsporten erkent. Maar intussen heeft het rijk aangegeven dat het zelf brevetten wil uitgeven in plaats van door het KEI; dat is een nieuw probleem.

Hou de website in de gaten voor het laatste nieuws.

Beurs Wageningen

Stuur bij twijfel je bericht gewoon naar de KNVvL en daar wordt beoordeeld of het wordt geplaatst.

De KNVvL is inmiddels actief op twitter (@knvvl) en Facebook (facebook.com/knvvl). Als je beter op de hoogte wilt worden gehouden, meld je dan aan voor de nieuwsbrief of kijk vaak op de website knvvl.nl. Voor berichten: mail naar communicatie@ knvvl.nl en dan komt het op social media!

28

De Afdeling Schermvliegen heeft met de Afdeling Zeilvliegen een stand tijdens de Deltaen Parapentebeurs op zondag 26 januari in sporthal Olympia in Wageningen. ,,We komen altijd veel leden tegen die suggesties hebben voor verbetering van de afdeling of alleen vragen hebben. En natuurlijk is het ook altijd leuk om weer bij te praten’’, vertelt bestuurslid André Bizot die nagenoeg ieder jaar in de stand staat. ,,Bovendien zijn er ook altijd mensen die belangstelling hebben voor schermvliegen, maar geen idee hebben waar ze moeten aankloppen. Wij vertellen graag over schermvliegen en op de beurs is het heel gemakkelijk om belangstellenden te verwijzen naar een van de scholen’’, vult bestuurslid Erik Louwes aan.

Lier(her)keuring Schermvliegen Terlet 2014 Op zaterdag 1 en zaterdag 8 maart 2014 geeft de Technische Commissie van de KNVvL Afdeling Schermvliegen weer de gelegenheid tot het keuren van uw lier. Liereigenaren zijn zelf verantwoordelijk voor het laten keuren van hun lier.

Dit jaar gaan we net als vorig jaar ‘op afspraak’ de lieren keuren! Daartoe kunnen de liereigenaren hun lier inschrijven voor een tijdslot, via onderstaande link, door een mail te sturen naar de Technische Commissie van de afdeling Schermvliegen. Op volgorde van aanmelden zullen de tijdsloten uitgegeven worden. Verzoek is om (ruim) op tijd aanwezig te zijn zodat op tijd gestart kan worden met de keuring.

Let goed op wat de vervaldatum van de keuring van uw lier is. De vervaldata van de lieren die voor de herkeuring in aanmerking komen staan op: de KNVvL website voor de afdeling Schermvliegen onder “Veiligheid en

meldingen” en vervolgens “Lierkeuringen” of via de link: http://www.knvvl.nl/afdelingen/ schermvliegen/veiligheid/lierkeuringen De herkeuring van de lier, ongeacht of deze goedgekeurd of afgekeurd wordt, kost € 45,00 (tarief vanaf 2013). Het keuren van een ‘nieuwe’ lier of een lier waarvan de keuring meer dan 2 jaar verstreken is, kost € 75,00

Nieuwe leden Veiligheidscommissie De Veiligheidscommissie is versterkt met twee nieuwe leden: Jeroen Buis en Winand Sitsen.

Jeroen Buis is ondernemer op IT-gebied en instructeur Liervliegen en Bergvliegen bij PaHo. Jeroen is een zeer ervaren vlieger en instructeur en weet daardoor veel van onze sport.

Winand Sitsen is tien jaar onderhoudsmonteur van F16’s geweest en werkt nu als technisch rechercheur bij team forensische opsporing Oost Nederland; met die kennis kan hij een belangrijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van onderzoeken van de commissie.

29

zaterdag 1 en zaterdag 8 maart 2014 Plaats: Parkeerplaats van Terlet Adres: Apeldoornseweg 203 Aanvang: 9:30 uur, afsluiting: 14:00 uur Info en aanmelding per e-mail: techniek@ knvvl-schermvliegen.nl Organisatie: KNVvL Afdeling Schermvliegen, Technische Commissie

Vluchtplanning deel 4

De majestueuze Dents de Lanfon bij Annecy zijn in Google Earth (rechts) eerder een stel stompjes die op het eerste gezicht niet van grote invloed zijn op een oversteek van het meer.

• Kracht van de thermiek of mate van instabiliteit • Verhouding tussen kracht van thermiek en wind; kan inhouden dat de thermiek verwaait • Mogelijkheid tot Cumulonimbus (eventueel met onweer)

In het vorige deel van de serie Vluchtplanning beschreven we hoe je je het beste een taak kunt stellen en die vervolgens kunt inplannen.

Een stukje kennis van de indeling van het luchtruim is daarbij onontbeerlijk. In deze aflevering laten we zien hoe het weer en het terrein invloed op je planning kunnen uitoefenen.

Het weer analyseren De luchtvaart in het algemeen heeft te maken met weer. Wij als paragliders zijn echter nog meer dan andere luchtgebruikers afhankelijk van (goed) weer. Vanwege deze kleine marge moeten we tijdens de planning rekening houden met de meteorologische omstandigheden.

Omdat onze marges met betrekking tot het weer zo klein zijn, speelt niet alleen het weer op macroniveau een rol maar ook het weer op microniveau. Theoretisch houdt dit in dat het er op regionaal niveau vliegbaar uitziet maar dat het op lokaal niveau niet zo blijkt te zijn. Dit kan natuurlijk ook andersom zijn.

De eerste analyse of het weer goed genoeg is om te vliegen is niet de moeilijkste. Door het bestuderen van één of meerdere websites zijn de meeste vliegers in staat om in korte tijd een analyse te maken of het vliegbaar is of niet. Voor sommige vliegers is vliegbaar alleen niet goed genoeg, misschien hebben ze zichzelf overlanddoelen gesteld waardoor er een verdere of andere analyse van het weer nodig is.

Punten die belangrijk zijn voor analyse zijn onder andere de volgende: • Wind • Regen • Hoogte van de wolkenbasis; hoe hoger de basis hoe langer de steken tussen de bellen • Hoogte van de toppen van de wolken; geeft de mate van instabiliteit aan • Hoeveelheid bewolking; kans dat de bewolking de grond af gaat schermen, weinig thermiek • Neerslag

30

Niet alle punten komen in de standaard weersverwachting voor. Persoonlijk gebruik ik graag XC Skies maar dit is wel een betaalde dienst.

Een andere meteodienst die veel bruikbare informatie weergeeft is Wetterzentrale. Deze is gratis maar biedt eigenlijk alleen informatie over de Alpen. Helaas zijn de lokale weersinvloeden niet te verwaarlozen, waardoor een redelijke kennis van het gebied noodzakelijk blijft. Deze kennis kan natuurlijk ook bij een lokale vliegclub of piloten gewonnen worden.

Veranderende omstandigheden Bij het plannen moet ook rekening gehouden met de weersverwachting die geldt gedurende de verwachte vliegtijd. Maar het blijven verwachtingen en ondanks alles, kan het weer gedurende de vlucht zodanig verslechteren dat het plan tijdens de vlucht moeten worden aangepast. Er hoeft niet gelijk uit gegaan te worden van een worst case scenario, toch is het handig om een scenario in je planning mee te nemen van weer dat net iets minder goed is dan voorspeld. Mocht dit scenario zich voordoen dan ben je er beter op voorbereid, waardoor je je beter kunt concentreren op het vliegen.

Een paar jaar geleden was ik zelf in Kössen aan het soaren toen er vanaf de overkant van het dal langzaam een Cumulonimbus richting de vliegstek kwam aandrijven. De wolk was ook actief aan het uitregenen wat weer voor een gustfront zorgde, een harde, vlagerige wind. De combinatie is natuurlijk bijzonder gevaarlijk. Als je te laat bent met landen kom je door de wind niet meer voorruit zodat je niet meer uit de soarband kunt komen waardoor je uiteindelijk alsnog in de regenbui belandt. Het is daardoor belangrijk om in dergelijke situaties op tijd te beginnen met naar beneden komen.

proper prior planning prevents piss poor performance Tien minuten na de landing kwam de bui over het landingsveld en nog steeds waren er schermen in de lucht die met vol speed maar nauwelijks vooruit kwamen. Gelukkig is uiteindelijk iedereen veilig geland. Door vooraf na te denken over de consequenties van verslechterend weer kun je besluiten in de lucht beter en sneller nemen.

Terrein - listige eigenschappen Planningsmatig naar terrein kijken voor wat betreft een lokale vlucht is vele malen eenvoudiger dan voor een overlandvlucht. Voor een lokale vlucht valt er niet veel te plannen. Wel kan er gekeken worden naar terrein met listige eigenschappen. Vliegers die wel eens in Bassano (Italië) zijn geweest, zijn vast wel bekend met de ‘holle kies’.

Deze uitsparing vlakbij de da Beppi startplek, genereert in combinatie met thermiek en wind, heel veel turbulentie. Het gebeurt regelmatig dat vliegers die toch hun zinnen hebben gezet om te vliegen in de ‘holle kies’, aan de reservechute naar beneden gekomen zijn.

Vaak gaan de gevaren van dit soort terrein gepaard met bepaalde weerscondities het gevaar schuilt hem dus in bepaalde combinaties van terrein en weer. Informatie over listig terrein is bekend bij de lokale vliegers, nog een reden om bij onbekende stekken altijd even te informeren bij een lokale piloot of vliegclub. Terrein dat problemen kan geven voor paragliders komt vanzelfsprekend niet alleen voor maar voor bij lokale vluchten maar natuurlijk ook bij overlandvluchten.

Vanwege het feit dat veel overlandvliegers, zo niet allemaal, met een

Nuttige websites XC Skies – www.xcskies.com Wetterzentrale – www.wetterzentrale.de XC Planner – xcplanner.appspot.com/

Tekst: Ian van der Horst

GPS vliegen, wordt het terrein vaak van te voren bekeken op de computer. Door middel van Google Earth en andere programma’s kunnen we vanuit onze luie stoel een plaatje bouwen over de te vliegen route.

Door de taak van te voren op bijvoorbeeld Google Earth te bekijken, kan er een goed beeld worden opgebouwd van de te vliegen route.

Ook het verloop van de zon-, en schaduwzijde van de bergen gedurende de dag, kan worden bekeken. Hiermee kan bepaald worden op welk gedeelte van de dag, of welke route je het beste kunt vliegen voor de gestelde taak. Daarnaast kun je bij bepaalde moeilijke oversteken redelijk goed bepalen hoe hoog de oversteek aangevangen moet worden.

Alhoewel de geografische programma’s veel informatie bieden, zullen de echte details soms achterwege blijven. Hierboven een plaatje van Dents de Lanfon in Annecy. Deze rotsen genereren mooie thermiek die nodig is om de oversteek van het meer van Annecy te volbrengen.

In Google Earth echter zijn de Dents eerder een stel stompjes die op het eerste gezicht niet van grote invloed zijn op een oversteek van het meer.

Een ander hulpmiddel om de vliegbaarheid van een bepaalde route te toetsen is XC Planner. Met behulp van deze Google Maps overlay worden, de veel door paragliders gevlogen routes, gehighlight. Daaraan kun je dus redelijke begaanbare routes herkennen. Deze luxe is er dus niet bij onbekende gebieden.

Door een combinatie van internet en lokale kennis kan er een redelijk goede inschatting worden gemaakt hoe men moet vliegen om een bepaalde taak te volbrengen.

Volgende keer: Alles over veiligheid en wat je daar zelf aan kunt doen.

Info: Ian van der Horst is piloot van een Boeing737 passagiersvliegtuig en sinds 2008 ook paragliderpiloot. Hij geeft tevens theorielessen ter voorbereiding van het B3 theorie-examenonderdeel Navigatie.

31

Nieuwtjes

Tonic krijgt aangepaste trimmers voor Nederlandse soarders Voor 2014 heeft Skywalk een aantal nieuwe producten aangekondigd. De nieuwe Mescal 4 (EN-A) is het kleine broertje van de Chili3 en heeft dezelfde technologieën van de grotere (ENB) broer. De Mescal 4 is een drielijner en ook geschikt om met een paramotor te vliegen. Op de Mescal 4 volgt nu de Tequila 4 (EN-B). Dit scherm is in Duitsland en Oostenrijk razend populair voor verder gevorderde piloten die heel veilig maar toch dynamisch willen vliegen. De jetflaps, een patent van Skywalk en bedoeld om de minimale snelheid van het scherm, de stallsnelheid, te verlagen, komen op dit scherm volledig tot zijn recht. Voor de soarfreaks gaat Skywalk op verzoek van PanchoAmelia, de risers van de Tonic aanpassen met trimmers. De X-wing Tonic, welk in drie maten gemaakt wordt, kan licht en zwaar gevlogen worden en valt onder twee EN classificaties (EN-B en EN-C). www.PanchoAmelia.nl

Nieuw merk voor speedwings en paragliders

Nieuw XC-scherm van Gin Gin Gliders heeft zijn C-scherm de Tribe vervangen door een geheel nieuw type, de Carrera, ook met een EN-C certificering. Volgens Gin is de Carrera veilig voor zijn klasse en heeft het daardoor een breed publiek, van ervaren XC-piloten tot ‘weekend warriors’. Er zou technologie van zowel het populaire competitiescherm de Boomerang 9 als van de intermediate de Atlas in verwerkt zitten. De drielijner heeft een aspect ratio van 6.2, slanker dan het vorige model, en is tevens letterlijk afgeslankt. De maat S weegt nog maar 5.1 kg tegenover 5.7 voor de Tribe. Performancedata zijn nog niet bekend.

Onlangs is Gwing gelanceerd, een nieuw Nederlands merk voor speedwings, hybrides en paragliders. Oprichter John Greiner heeft inmiddels een prototype speedflyer van 20 m2 klaar en getest. Ook de XC, een sportklassesscherm is al beschikbaar in de maat 25 m2 met een EN C klassificering. Meerdere types, waaronder een intermediate en een competitiescherm zitten in de pijplijn. Andere plannen zijn een downhill, een hybride en een tandemscherm.

Meer info: http://flygwing.nl/

HARNASSHOP P NL PARAGLIDING EQUIPMENT

32

Lichtgewicht string NEO is een Frans merk voor een nieuwe generatie lichtgewicht materialen, bekend van het lichtgewicht harnas The String. Die weegt slechts 290 gram. In februari 2014 worden omkeerbare harnassen uitgeleverd waar een concertina bag en harnas aan elkaar vast zitten. Dit harnas, de String Pack, is een door dachte oplossing van pakzak, harnas en draagtas in een.

Deze set weegt in totaal slechts een kilo. De basis van alle producten is Dyneema. Naast de harnassen levert NEO reserverisers en tandem spreaders van Dyneema. Een lichtgewicht reservefrontcontainer van 110 gr en lichtgewicht pak sleeve maken de productlijn compleet.

De folder is te downloaden (www.panchoamelia.nl/00Folders/Neo_NL.pdf ) op de site van Pancho and Amelia, importeur van NEO; www.PanchoAmelia.nl

Nieuwe safari Touch the Sky Touch the Sky heeft een nieuwe safari in het pakket, meldt André Manuel ons. “Op een steenworp afstand van onze thuisbasis ligt Friuli. Na er zelf vele mooie vluchten te hebben gemaakt staat mijn besluit vast, Friuli is het méér dan waard om als nieuwe vliegsafari-bestemming aan te gaan bieden in de toekomst! Friuli heeft veel te bieden voor kilometerjagers maar ook voor vliegende levensgenieters. Uren lang soaren en toplanden tot na zonsondergang of ontspannen thermieken met de vele gieren in een schitterend landschap is hier geen zeldzaamheid. Aan de rand van een gezellig en oud stadscentrum bevind zich ons pension met landplaats op loopafstand. De streek Friuli beslaat de oostkant van de Po-vlakte. De west-kant is beter bekend door druk bezochte vliegstekken als Bassano en Meduno, maar Friuli heeft meer te bieden zoals goede XC-mogelijkheden, meer mooie vlieggebieden in directe omgeving en het gebied is nog niet overlopen door para-toerisme.

Daarnaast veel vliegbare dagen per jaar door haar gunstige ligging ver ten zuiden van de Alpen-kam.”

Info: www.touch-the-sky.at

Reserve op afroep voorinschrijving met korting

De laagste prijs voor een reserve. Direct vanaf de fabriek, geen winkel ligtijd. De reserve ontvangt u op afroep en wij bouwen hem gratis in.

Keuze uit diverse Duitse merken in alle maten. Download de sheet met reserves, prijzen en mogelijkheden van onze site.

Voorbeelden van reserves scherm

advies prijs

voorinteken prijs

AnnularEvo 32m2 1550 gr 100 kg 5,5 m/s EvoCross 25m2 1500 gr 100 kg 4,9 m/s PiccoloEvo 24m2 1200 gr 85 kg 6,5 m/s

€ 630 € 730 € 610

€ 504 € 584 € 488

Pepper light 34m2 1600 gr 110 kg 5,5 m/s

€ 639

€ 480

Speedy 24

€ 460

€ 416

Type

maat

gewicht

30m2 1410 gr

gewicht piloot

daal snelheid

105 kg 5,5 m/s

www.panchoamelia.nl

33

Recensies

Tekst: Peter Blokker

Lichtgewicht of zwaargewicht Magazine: Thermik Hike & Fly 2013/2014 spezial: Hike & Fly Tijdschrift, 84 pagina’s Bestellen: www.shop.thermik.at Taal: Duits Prijs: € 9,50 excl. verzendkosten Net als vorig jaar brengt het Duitstalige paragliding magazine Thermik een Hike & Fly special uit. Het is duidelijk dat een aantal redactieleden van het tijdschrift liefhebbers zijn van deze tak van sport. Ook in de reguliere nummers staat namelijk steevast een tochtbeschrijving van een startbare berg die te voet beklommen moet worden. In deze special staat ook een aantal prachtige tochten.

Genoeg voorstellen om al je vakantiedagen aan te besteden. Toch staat, net als de vorige editie, ook deze special in het teken van tips hoe je je vakantiegeld het beste kunt besteden. Uitgebreide tests van lichtgewicht schermen, harnassen en vario’s maken duidelijk dat ook fabrikanten het afgelopen jaar niet stilgezeten hebben. De moderne lichtgewicht schermen zijn nu gecategoriseerd in lichte varianten van normale schermen, bergschermen en de zogenaamde speciale constructies.

Ook XC fanaten kunnen tegenwoordig beschikken over een licht scherm. Wie na een bergklimming als een komeet richting dal wil, hoeft geen zwaarder scherm dan drie kilo omhoog te sjouwen. Onder de speciale constructies wordt onder andere de nieuwe ontwikkeling van enkeldoeks schermen (zoals de Ozone XXlite) verstaan.

Ontbreekt er dan niets? Jawel, speedgliders doen niet mee in deze uitgave. Ook de populaire miniwings (Little Cloud e.d.) ontbreken, maar deze waren in de vorige uitgave al uitgelicht. Wie op het punt staat om een nieuw scherm aan te schaffen en ook de hike & fly trend niet aan zich voorbij wil laten gaan heeft veel baat bij de testrapporten. Heb je daarentegen je uitrusting compleet, dan zijn de mooie verhalen en tochtvoorstellen misschien de kosten waard om het tijdschrift te bestellen. Voordat het tijdschrift op je deurmat ligt ben je vanwege de bijzonder hoge verzendkosten wel € 20,lichter.

Hoe lichter hoe beter?

Meer vat op het weer Boek: Thuis in de Lucht Auteur: Dennis Pagen, vertaling Frank Jansen Prijs: € 39 Bestellen: http://thuisindelucht.nl/ Het is misschien wel het belangrijkste pakketje intellectuele bagage voor piloten: meteorologie. Tijdens het beoefenen van onze sport bevinden we ons in de lucht en zijn we blootgesteld aan de grillen van het weer. Tegelijkertijd is het een gecompliceerd onderwerp. Niets zo chaotisch en onvoorspelbaar als het weer.

Er zijn honderden boeken over volgeschreven en je kunt er op promoveren.

Toch is het boek Thuis in de Lucht, inmiddels een klassieker te noemen, erin geslaagd dit onderwerp zowel begrijpelijk en leesbaar als zeer uitgebreid in een boek te vatten voor alle soorten recreatieve piloten. Een piloot moet verstand hebben van het weer om zich thuis te voelen in de lucht. Dat is de overtuiging van de auteur. Dit boek helpt daar enorm bij.

De eerste uitgave is al in 1992 gepubliceerd als ‘Understanding the Sky’ door de Amerikaan Dennis Pagen. In 2004 is het voor het eerst in Nederland verschenen in de vertaling van Frank Jansen, die onlangs de tweede uitgave uitbracht. Een mooie gelegenheid, vond Jansen, om het boek weer eens onder de aandacht te brengen. Komend jaar verschijnt er daarom een serie artikelen in Riser die gebaseerd zijn op het boek Thuis in de Lucht.

De inhoud van het boek is nagenoeg niets op aan te merken.

Het is naar onze mening wel een gemiste kans dat de vormgeving van de nieuwe Nederlandse uitgave niet is gemoderniseerd. Bijzonder is dat de auteur de materie duidelijk zelf zeer goed onder de knie heeft en het daarom erg helder kan uitleggen.

Voor aanstaande piloten die nog het theorie-examen van de KNVvL moeten afleggen staat alles wat je moet weten in dit boek. Nadeel is wel dat er nog veel meer in staat, zodat je mogelijk door de bomen het bos niet meer ziet.

Vanaf het Riser voorjaarsnummer 2014: een serie artikelen over het weer op basis van het boek Thuis in de Lucht.

34 34

Hoe ver ga je je dromen achterna?

Film: The Boy Who Flies Genre: Documentaire Duur: 61 minuten Website: www.TheBoyWhoFlies.com Bestellen: Download ($ 15,-) of DVD ($ 25) via website De Canadese paraglider piloot Benjamin Jordan reist naar Malawi om zijn droom waar te maken, kinderen leren vliegeren.

Tot hij Godfrey tegen het lijf loopt, een jongen met zijn eigen droom. Hij droomt er al zijn hele leven van om zelf te vliegen maar de middelen zijn nog niet toereikend. Van de paar centen die hij verdient heeft hij over een jaar of veertig genoeg voor een eerste vliegles. Toch blijkt zijn droom realistischer dan die van zijn vriend die met Britney Spears wil trouwen. Zeker nu Ben in zijn leven is verschenen. “Het was te mooi om waar te zijn” zegt Ben. “De eerste echt vriendelijke Engels sprekende jongen die op me af kwam was Godfrey, die al zijn hele leven wilde leren vliegen.” Als onderdeel van de training gaan Ben en Godfrey met de fiets naar de voet van de berg Mount Mulanje, de hoogste berg van Malawi. De reis duurt drie weken. Voor beide reizigers is deze periode een harde leerschool. Godfrey probeert de moed erin te houden als het groundhandelen op het stoffige voetbalveld niet wil vlotten. Ben probeert zich in te leven in de cultuur van de bevolking van het land dat door devaluatie en corruptie straatarm is, en al helemaal niet gewend is aan blanke bezoekers. Als uiteindelijk de dag komt waarop Godfrey voor het eerst vliegt en zelf de camera vasthoudt komen zijn emoties ongeremd in beeld. Zo voelde het toen wij voor het eerst het luchtruim kozen!

De documentaire is geheel door Ben zelf gefilmd en gemonteerd met een professioneel resultaat.

Een 45 minuten festivalversie werd met meerdere awards onderscheiden en is momenteel onderdeel van de Banff Mountain Film Festival World Tour. Haal deze film in huis, want het is zoveel meer dan “gewoon” een vliegfilm!

uit het

Logboek van Michiel van Hees Datum: 18 oktober 2013, 13:30uur Start: Unterberghorn, Kössen, Oostenrijk GPS: 47°37’52.36”N 12°25’51.55”O Scherm: Ozone Magnum

Sinds ik met paragliding begonnen ben, had ik altijd de wens om anderen mee te kunnen nemen tijdens een mooie vlucht in de bergen. Na zes jaar als solopiloot te hebben gevlogen, vond ik de tijd aangebroken om hier iets aan te doen.

Begin april 2013 begon mijn opleiding tot tandempiloot. De eerste tien vluchten met instructeur waren snel een feit, daarna oefenen met andere tandempiloten en gebrevetteerde piloten als passagier. Heel veel lol gehad, maar ook erg veel geleerd. Medio juni had ik genoeg vluchten bij elkaar gesprokkeld en voldoende vaardigheden kunnen tonen en dus mijn aantekening aangevraagd. Tegelijkertijd werd het spaargeld aangesproken om een gloednieuwe tandemuitrusting aan te schaffen die ik hoopte in de buurt van Annecy te kunnen inwijden. Helaas kwam ik daar niet aan toe. Een paar tandemvluchten aan de lier gaven daarna enigszins verlichting in het gemis.

Gelukkig stond er in oktober nog een vakantie naar Kössen in het vooruitzicht, dus tandemspullen mee! Het zouden de eerste tandembergvluchten worden, eerst maar eens rustig aan beginnen met wat glijvluchten. Vrijdag 18 oktober, laatste dag van de vakantie. Een mooi westenwindje, zonnetje op de helling, mijn eigen, lieve vrouw ingehaakt, achterwaarts startje, en een fantastische vlucht. Niet lang, 25 minuutjes, maar helemaal AF, alles klopte aan deze vlucht! Wat een genot!

Ik had altijd de wens om anderen mee te kunnen nemen tijdens een mooie vlucht in de bergen

Een impressie van deze vlucht is te vinden op: http://vimeo.com/77536370.

35 35

Lierterreinen

Lierterreinen in Nederland In elke uitgave van de Riser komt wel een exotische bestemming aan bod. Maar waar vliegen wij laaglanders in het weekend of op een avondje na werktijd? Zonder een westelijke soarwind zijn we aangewezen op onze liervelden. Verspreid over het land vinden we inmiddels aardig wat vliegstekken, elk met hun eigen charme, potenties en beperkingen.

De boodschap van deze serie is duidelijk: verlaat eens voor een keer je vaste vliegbasis, trek het land in, zoek het avontuur op! Laat je met een frisse wind in het gezicht oplieren en verwerf zo nieuwe inzichten en uitzichten als gast bij een andere school of club. Ter inspiratie worden in deze rubriek een willekeurige

Giethoorn

(officiële) lierterrein uitgelicht.

Bruineha

Tekst en foto’s: Peter Blokker Het laatste KNVvL-erkende lierterrein vind je in deze uitgave. Bij deze laatste publicatie vind je tevens een overzicht met alle adressen, websites en locaties van deze lierterreinen, plus het nummer van Riser waarin je meer informatie kunt lezen. Let wel: informatie veroudert snel. De lijst bevat de meest recente gegevens ten tijde van publicatie van dit nummer.

De meest actuele informatie staat vermeld op de genoemde websites en check altijd even of er niets veranderd is voordat je op avontuur gaat. Genoeg keuze als je eens een dagje of weekend wilt vliegen. Stuur ze een mailtje of bel ze op en ga lekker vliegen!

Be Aarlanderveen IJsselstein Langerak

Borculo

Houten

Lopik

Numansdorp

Maurik

Nistelrode Moergestel

Sterksel

Officiële stekken voor vliegen over ons vlakke land, laatste deel 36

Hooghalen

aar

entelo

o Halle

Plaats (provincie) Halle (Gld) Giethoorn (Ov) Hooghalen (Dr) Sterksel (NB) Aarlanderveen (ZH) Lopik (Ut) Moergestel (NB) Bentelo (Ov) Eiland van Maurik (Gld) IJsselstein (Ut) Langerak (Ut) Houten (Ut) Bruinehaar (Ov) Nistelrode (NB) Borculo (Gld) Numansdorp (ZH)

Borculo Beheerder: ProAir, André Bizot.

Adres: Op het Eiland 1, Geesteren Coördinaten: 52°09’36” N, 6°28’44” O Veldlengte: 500 meter Oriëntatie: NW-ZO Stekbeheer: Pro Air Website: www.proair.nl Zeker als je van iets verder komt, waan je je op het lierterrein van Pro Air aan Op het Eiland in Geesteren bij Borculo in een heel andere wereld. Het is de Achterhoek met het welbekende coulissenlandschap. Je bent al ontspannen voordat je uitstapt en dat is de goede stemming om te lieren.

André Bizot heeft een prachtig lang veld Op het Eiland.

De ontvangst is altijd in ‘het hok’, zoals André het noemt. Het is de gezellige aanbouw aan de schuur met daarin het leslokaal en winkel, en natuurlijk altijd koffie.

Op de bovenverdieping van de schuur is de werkplaats staan machines om schermen, harnassen en allerhande vliegspullen te repareren of te maken. Alles is lekker dicht bij elkaar.

Als het vliegbaar is, is André zeven dagen in de week bezig. Goede kans dat je Arjen Pool of Ab Joling op de lier aantreft. Ab is een van de liermannen die niet meer

Vereniging Skyclub Holland Paragliding Holland Parapente Noord Nederland Action Air Sports Sky Gliders Action Pilots Lopik Paragliding Holland Plus 4 Maurik Paragliding Paragliding Holland Action Pilots Lopik Paragliding Holland Skyline Twente PTN ProAir Sky Rebels

vliegt, maar daarentegen uitstekend liert. Bij de start wordt de instructie door André of een hulpinstructeur gegeven. Met het lieren leer je de basisprincipes van het vliegen. Wie enige ervaring aan de lier heeft, kan daarna mee de bergen in.

Als de lier helemaal is uitgezet, hoeven bezoekers weinig anders te doen, dan aankoppelen en vliegen.

André heeft een lierinstallatie waar de kabel via een driehoek weer terugkomt bij de startplek. De kabel hoeft dus niet opgehaald te worden ‘ ergens’ in het veld of helemaal bij de lier.

De vereniging heeft 33 leden, wat betekent dat er geen wachtrijen zijn bij het vliegen. Als er wordt gevlogen, heb je grote kans op behoorlijk wat vluchten. En Op het Eiland is zeer geschikt om niet alleen rondjes om het startveld te vliegen, maar juist ook als start voor een overlandvlucht. Met de meeste windrichtingen kunnen piloten goed uit de voeten. Vorig jaar vertrok Joost Visschedijk er voor een recordvlucht naar het westen van Nederland. Nog mooier dan de omgeving zien vanaf de weg, is het aanschouwen van het coulissenlandschap met veel zandgrond en dus thermiek vanuit de lucht.

Bij Pro Air staat veiligheid voorop, en daarnaast stressvrij en dus vooral plezier in het vliegen, zegt André: “Als piloten na een goeie landing plezier hebben, is het helemaal goed.”

Website/contact fly.by.wire@upcmail.nl www.paragliding.nl www.parapentenoord.nl www.actionairsports.nl www.skygliders.nl http://www.facebook.com/ActionPilotsLopik www.paragliding.nl www.plus-4.nl www.maurikparagliding.nl www.paragliding.nl http://www.facebook.com/ActionPilotsLopik www.paragliding.nl www.skylinetwente.nl www.parasailingteam.nl www.proair.nl www.skyrebels.nl

37

Coördinaten Riser N 51°58’53” O 06°25’45” 44 N 52°45’11” O 06°04’17” 44 N 52°55’30” O 06°30’47” 45 N 51°20’34” O 05°37’57” 45 N 52°08’27” O 04°44’30” 46 buiten gebruik 46 N 51°31’20” O 05°09’14” 47 N 52°14’26” O 06°42’21” 47 buiten gebruik 48 N 52°02’18” O 04°59’51” 48 N 51°55’33” O 04°55’15” 49 N 51°58’55” O 05°11’06” 49 N 52°28’00” O 06°42’00” 51 N 51°40’59” O 05°33’10” 51 N 52°09’36” O 06°28’44” 54 N 51°45’06” O 04°27’18” 54

Contact

Lidmaatschap KNVvL Opgave lidmaatschap KNVvL in combinatie met de Afdeling Schermvliegen: KNVvL ledenadministratie, Houttuinlaan 16A, 3447 GM Woerden, telefoonnummer 0348 - 437060. Afdelingsbijdrage: € 22,00, KNVvL-bijdrage: € 54,00.

KNVvL Bestuur Afdeling Schermvliegen Voorzitter: Maarten van Eck, voorzitter.schermvliegen@knvvl.nl; vacature vanaf najaarsvergadering 2014 Secretaris: Wouter Stigter, secretaris.schermvliegen@knvvl.nl Penningmeester: Maurice Janssen, penningmeester.schermvliegen@knvvl.nl; vacature vanaf najaarsvergadering 2014 Kwaliteitsmanagement: John Joosten, kwaliteitsmanagement.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder scholen en examens: Maurice Janssen, examens.schermvliegen@knvvl.nl, scholen.schermvliegen@knvvl.nl; vacature vanaf voorjaarsvergadering 2014 Portefeuillehouder brevettering en opleidingen: André Bizot, opleiding. schermvliegen@knvvl.nl; vacature vanaf najaarsvergadering 2014 Portefeuillehouder veiligheid en techniek: Henry Lemmen, veiligheid. schermvliegen@knvvl.nl, techniek.schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder public relations en belangenbehartiging, vice-voorzitter: Erik Louwes, communicatie.schermvliegen@knvvl.nl, belangenbehartiging. schermvliegen@knvvl.nl; vacature vanaf voorjaarsvergadering 2014 Portefeuillehouder wedstrijden: vacature, wc.schermvliegen@knvvl.nl De afgevaardigden namens de individuele leden zijn: Bas Wassenaar, Bas@wassenaar.nu Contijn van Marle, nicolai@ision.nl Leontien Kragten, leontien@airtime.nl Martijn Geurts, m.l.geurts@xs4all.nl PaulBlok, paul.blok@xs4all.nl

Agenda

Ongevallen/Voorvallen Elk voorval bij het schermvliegen ten gevolge waarvan letsel van enig belang aan een persoon of schade aan enig goed is toegebracht, alsmede elk voorval dat afwijkt van de normale gang van zaken en waaruit lering kan worden getrokken, moet binnen 3 maal 24 uur door of namens de betrokkenen ter kennis van de Veiligheidscommissie van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL worden gebracht. In geval van een opleidingssituatie moet deze melding door de betrokken instructeur worden gedaan.

Het voorval online melden op de site http://veiligheid.knvvl-schermvliegen.nl Schademelding, verzekering en informatie Leden van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL zijn verzekerd voor wettelijke aansprakelijkheid in hun hoedanigheid van beoefenaar van de schermvliegsport. Verzekerde som € 1.500.000,- Het polisnummer is 19.007.04 bij De Nederlandse Luchtvaartpool, Oostenburgervoorstraat 140144, 1018 MR Amsterdam, telefoon 020-5301040.

Brevetten Schermvliegen De afgifte van Brevet 1 geschiedt door een door de KNVvL erkende opleidingsinstantie schermvliegen. Kosten € 10,- (excl. door de opleidingsinstantie te rekenen toeslagen), te voldoen aan de opleidingsinstantie die het brevet uitgeeft. De afgifte van Brevet 2 en 3 geschiedt door het Afdelingsbestuur.

Lidmaatschap van de KNVvL Afdeling Schermvliegen is verplicht. Brevetaanvraagformulieren, takenlijsten en eigen medische verklaring verkrijgbaar bij scholen en via http://www.brevet.aero/schermvliegen/aanvraagformulieren.

Kosten € 17,50 over te maken op girorekening 896830 t.n.v. Afdeling Schermvliegen te Woerden; duidelijk vermelden naam en welk brevet.

Een IPPI-Card kan worden aangevraagd via www.knvvl.nl/schermvliegen, kosten € 12,-. Een FAI-sportlicentie moet worden aangevraagd bij het Algemeen Secretariaat van de KNVvL, kosten € 9,-. Logboekjes kosten € 2,50 per stuk eveneens te bestellen via http://www.knvvl.nl/webshop Theorie-examens De theorie-examens van afgelopen november zijn goed gemaakt.

64 kandidaten slaagden voor hun B2 examen (79%) en 17 (89%) voor het B3.

Alle geslaagden van harte gefeliciteerd!

De theorie-examens voor brevet 2 en 3 worden gehouden op vrijdag 28 maart 2014 van 20.00 tot 22.00 uur in de Jaarbeurs in Utrecht. De inschrijving sluit vrijdag 28 februari 2014. De najaarsexamens zijn vrijdag 7 november; de inschrijving daarvoor sluit vrijdag 10 oktober 2014.

Het examen staat uitsluitend open voor KNVvL-leden die in het bezit zijn van brevet 1 respectievelijk brevet 2. Aan het examen voor brevet 2 kan dus alleen worden deelgenomen door diegenen die al beschikken over KNVvL brevet 1 en aan het examen voor brevet 3 alleen door diegenen die al beschikken over brevet 2.

Zie voor verdere informatie www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/examens/theorie-examens

Zondag 26 januari Delta- en Paraglidingbeurs, 10-17 uur, Olympiahal, Wageningen Uitreiking kampioenen wedstrijden Donderdag 6 februari 2014 Bestuursvergadering, 19.00 uur, KNVvL-kantoor Woerden Vrijdag 21 februari 2014 Deadline Riser, nummer 55, riser.schermvliegen@knvvl.nl Vrijdag 28 februari 2014 Sluiting aanmelding voor theorie-examens op vrijdag 28 maart 2014 www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen/examens/theorie-examens Vrijdag 1 maart 2014 Instructeursdag, 10.00 uur, Hotel Amrâth Maarsbergen Donderdag 6 maart 2014 Bestuursvergadering, 19.00 uur, KNVvL-kantoor Woerden Vrijdag 28 maart 2014 Verschijning Riser, nummer 55 Zie voor actuele data ook www.knvvl.nl

38 38

KNVvL-erkende KNVvL-erkendeinstructeurs instructeurs

verval vervaldatum datum

Berg Berg Tandem Tandem

Absolute Airadventure Paragliding Holland, Vincent Verbon & Henk KNVvL-erkende Opleidingsinstanties Alberts, Turfschipper 96, 2292 JB Wateringen, 0174-290458 en 06-51278458, info@paragliding.nl, Absolute Airadventure www.paragliding.nl Paragliding Holland, Vincent Verbon & Henk Action Alberts,Air Turfschipper Sports, Ronald 96, 2292 ten JB Berge, Wateringen, Anemoonhof 0174-290458 20, 6002en WN 06-51278458, Weert, 0495-548595, info@paragliding.nl, info@actionairsports.nl, www.paragliding.nl www.actionairsports.nl Air Action TimeAir Paragliding Sports, Ronald Sport, ten Ayke Berge, Jager Anemoonhof & Barry Zeldenrust, 20, 6002Lekbandijk WN Weert, 43, 4119 0495-548595, RA Ravenswaaij, info@actionairsports.nl, 034-5558881, mail@airtime.nl, www.actionairsports.nl www.airtime.nl Cloud Air Time to Cloud, Paragliding Hans ter Sport, Maat, Ayke Boerskottenhoek Jager & Barry Zeldenrust, 67, 7546 DCLekbandijk Enschede,43, 053-4776830 4119 RA Ravenswaaij, of 06-38737021, 034-5558881, hans@cloudtocloud.nl, mail@airtime.nl, www.airtime.nl www.cloudtocloud.nl Eurofly EuroflyParagliding, Paragliding, Lucas Lucas ten ten Napel, Napel, Moorblick Moorblick 1, 1, D-48599 D-48599 Gronau, Gronau, 0049(0)2562-710677 0049(0)2562-710677 en en 06-54663893, 06-54663893, eurofly-paragliding@t-online.de, eurofly-paragliding@t-online.de, www.eurofly.nl www.eurofly.nl Falcon FalconAir, Air,Huub Huub Coumans, Coumans,‘t‘t Schild Schild 31, 31, 5282 5282VJ VJ Boxtel, Boxtel, 0411 0411 -- 673376, 673376, huub. huub. coumans@planet.nl, coumans@planet.nl, www.falcon-air-online.nl www.falcon-air-online.nl Maurik MaurikParagliding, Paragliding, István István Molnár, Molnár, Aalsloot Aalsloot 25, 25, 3993 3993 HA HA Houten, Houten, 06-16810988, 06-16810988, info@maurikparagliding.nl, info@maurikparagliding.nl, www.maurikparagliding.nl www.maurikparagliding.nl Para ParaAdventure, Adventure, André AndréWierenga, Wierenga, Amsterdamsestraatweg Amsterdamsestraatweg 400, 400, 3551 3551 CW CW Utrecht, Utrecht, 030-2434264, 030-2434264, andre@parapente.nl, andre@parapente.nl, www.parapente.nl www.parapente.nl Paraglidingschool ParaglidingschoolInferno, Inferno, Roland Roland ter ter Harkel, Harkel, Kogellaan Kogellaan 10, 10, 7602 7602 JL JL Almelo, Almelo, 0546-860662, 0546-860662, info@paraglidingschool.nl, info@paraglidingschool.nl, www.paraglidingschool.nl www.paraglidingschool.nl Parapente ParapenteNoord-Nederland, Noord-Nederland, Geert Geert Mesander, Mesander, Kromme Kromme Elleboog Elleboog 40, 40, 9751 9751 RE RE Haren, Haren, 050-5719934 050-5719934 en en 06-13182565, 06-13182565, www.parapentenoord.nl www.parapentenoord.nl Parasailingteam ParasailingteamNistelrode, Nistelrode,Rob Rob van van de de Akker, Akker, Heufkens Heufkens 526, 526, 5403 5403 LV LV Uden, Uden, www.parasailingteam.nl, www.parasailingteam.nl, info@parasailingteam.nl info@parasailingteam.nl Pro ProAir AirParagliding, Paragliding,André André Bizot, Bizot, Prunusstraat Prunusstraat 49, 49, 7271 7271 HP HP Borculo, Borculo, 0545-273305, 0545-273305, info@proair.nl, info@proair.nl, www.proair.nl www.proair.nl Skygliders SkyglidersParagliding, Paragliding,Joost Joost Mineur, Mineur,Veursestraatweg Veursestraatweg 98, 98, 2260 2260 AG AG Leidschendam, Leidschendam, 070-317 070-317 82 82 16 16 // 06-245 06-245 320 320 26, 26, info@skygliders.nl, info@skygliders.nl, www.skygliders.nl www.skygliders.nl

Lier Lier

Naam Naam

KNVvL-erkende Opleidingsinstanties

instructeurnr instructeurnr

Geldigheid Geldigheidaantekeningen aantekeningen per per217 november oktober 2012 2013

A.A.J.J.Wierenga Wierenga 9201 9201 - - IB IB TD 15-11-2014 x 15-11-2014 E.J. E.J.Wierenga Wierenga 9202 9202 - - IB IB TD 15-03-2015 x 15-03-2015 H.M.J. H.M.J.Coumans Coumans 9222 9222 IL IL IB IB TD 15-11-2014 x 15-11-2014 R.R.ter terHarkel Harkel 9226 9226 IL IL IB IB TD 23-04-2014 x 23-04-2014 F.G.M. F.G.M.Jansen Jansen 9230 9230 - - IB IB - 10-06-2014 10-06-2014 L.H. L.H.ten tenNapel Napel 9405 9405 IL IL IB IB TD 10-06-2014 x 10-06-2014 E.C.M. E.C.M.Beekman Beekman 9501 9501 IL IL IB IB TD 16-12-2013 x 16-12-2013 T.M.W. T.M.W.Kuper Kuper 9518 9518 IL IL IB IB TD 10-08-2014 x 10-08-2014 A.A.Manuel Manuel 9602 9602 - - IB IB TD 01-09-2012 x 01-09-2015 A.G.H.M. A.G.H.M.Bizot Bizot 9606 9606 IL IL IB IB TD 15-11-2014 x 15-11-2014 J.P. J.P.Dekker Dekker 9701 9701 IL IL IB IB TD 15-11-2014 x 15-11-2014 J.W.H. J.W.H.Omlo Omlo 9703 9703 - - IB IB - - 11-11-2014 11-11-2014 G.G.Mesander Mesander 9801 9801 IL IL IB IB TD 11-01-2015 x 11-01-2015 J.J.IJsselsteijn IJsselsteijn 9805 9805 - - IB IB TD 31-08-2014 x 31-08-2014 L.L.Montforts Montforts 9807 9807 - - IB IB TD 15-11-2014 x 15-11-2014 C.CH. Snoey Blonk 9808 9905 IL - IB IB TD 12-09-2012 x 03-10-2015 CH. A. Jager Blonk 9905 9907 - - IB IB TD 03-10-2015 x 07-01-2015 A.M.F.J. Jager Schel 9907 9912 - IL IB - TD 07-01-2015 x 13-07-2014 W.G.van M F Wout Brink 9908 0101 - - IB IB TD 14-08-2014 x 15-11-2014 M.F.J. R.E. ten Schel Berge 9912 0201 IL IL - IB TD 13-07-2014 x 03-05-2015 MJ.M. F Wout Mineur 0101 0205 - IL IB IB TD 15-11-2014 x 25-09-2016 R.E. R.J.M. ten Berge Kortink 0201 0209 IL - IB IB TD 03-05-2015 - 10-06-2014 A.E. H.J.Meindertsma Alberts 0204 0210 - IL IB IB TD 12-09-2013 x 21-09-2014 J.M. J.G.M. Mineur Sikking 0205 0214 IL - IB IB TD 25-09-2013 x 09-07-2014 R.J.M. L.A.N.W. Kortink de Wit 0209 0215 - IL IB - - x 10-06-2014 07-04-2014 H.J. T. Wolbert Alberts 0210 0216 - IL IB IB TD 21-09-2014 x 01-07-2014 J.G.M. P. Rehorst Sikking 0214 0401 - IL IB IB TD 09-07-2014 x 26-06-2015 L.A.N.W. G.J.J. van deHelvoort Wit 0215 0501 IL IL - - TD 07-04-2014 x 28-01-2014 T.P.Wolbert J .A. Scheurink 0216 0502 IL IL IB IB TD 01-07-2014 x 08-07-2014 P.I. Rehorst Molnar 0401 0505 IL IL IB IB TD 26-06-2015 x 10-06-2014 G.J.J. H.J. ter vanMaat Helvoort 0501 0506 IL IL - IB TD 28-01-2014 x 06-12-2014 P.R.J .A. P. M.Scheurink Beukers 0502 0507 IL IL IB IB TD 08-07-2014 x 12-06-2014 I. R.C. Molnar van Koutrik 0505 0509 IL - IB IB TD 10-06-2014 x 28-12-2014 H.J. L. Kragten ter Maat 0506 0601 IL - IB IB TD 06-12-2014 x 06-03-2015 R.S.P. Haas M. Beukers 0507 0603 IL - IB IB TD 12-06-2014 x 22-05-2015 R.C. C. Borra van Koutrik 0509 0702 - IL IB - TD 28-12-2014 x 17-02-2014 L.G.A.N. Kragten van Rijn 0601 0703 - IL IB IB TD 06-03-2015 x 06-02-2014 S.M.W.J. Haas Arends 0603 0704 - IL IB IB TD 22-05-2015 x 07-04-2014 C.R.E. Borra Wolff 0702 0705 IL IL - - TD 17-02-2014 x 19-06-2014 G.A.N. V. Verbon van Rijn 0703 0706 IL IL IB IB TD 06-02-2014 x 01-10-2014 M.W.J. R. Dijk Arends 0704 0801 IL IL IB - TD 07-04-2014 x 11-11-2014 R.E. B. Zeldenrust Wolff 0705 0802 IL - - IB TD 19-06-2014 x 27-12-2014 V.A.A.H.N. Verbon van den Akker 0706 IL IB TD 01-10-2014 R. Dijk 0801 0901 IL IL - - TD 11-11-2014 x 12-09-2015 B.S.R. Zeldenrust Majoor 0802 1001 - IL IB IB TD 27-12-2014 x 19-05-2015 A.A.H.N. P.J. Buis van den Akker 1201 IL IB x 04-01-2015 A. Lormans 0901 1301 IL IL - IB TD 12-09-2015 x 03-12-2014 S.R. W. Majoor Bos 1001 1302 IL - IB IB TD 19-05-2015 x 14-06-2016 P.J. N.Buis ter Harkel 1201 1303 IL - IB IB TD 04-01-2015 x 28-06-2016

KNVvL-erkende KNVvL-erkende Schermvliegverenigingen Schermvliegverenigingen

AA Paragliding Holland (7301), Vincent Verbon, Turfschipper 96, 2292 JB Wateringen, AA Paragliding 0174-290458 Holland (7301), en 06-51278458, Vincent Verbon, info@paragliding.nl, Turfschipper 96, 2292 JB www.paragliding.nl Wateringen, 0174-290458 en 06-51278458, info@paragliding.nl, Achterhoekse www.paragliding.nl Vliegers XCC (7201), J.M. van Steenderen, Zutphensestraatweg Achterhoekse 49A, 6953 CJ Vliegers Dieren,XCC 0313-496940, (7201), J.M.secretariaat@achterhoeksevliegers.nl van Steenderen, Zutphensestraatweg Eerste 49A, 6953 Ned. CJParapente Dieren, 0313-496940, Verenigingsecretariaat@achterhoeksevliegers.nl (Para Adventure) (7655), André Wierenga, Eerste Ned. Amsterdamsestraatweg Parapente Vereniging 400, (Para 3551 Adventure) CW Utrecht, (7655), 030-2434264, André andre@parapente.nl, Wierenga, Amsterdamsestraatweg www.parapente.nl 400, 3551 CW Utrecht, 030-2434264, Falcon andre@parapente.nl, Air (8503), Huub www.parapente.nl Coumans, ‘t Schild 31, 5282 VJ Boxtel, 0411-673376, huub.coumans@planet.nl, Falcon Air (8503), Huub Coumans, www.falcon-air-online.nl ‘t Schild 31, 5282 VJ Boxtel, 0411-673376, Paraglidingclub huub.coumans@planet.nl, Sky Rebels www.falcon-air-online.nl (7198), Aart de Harder, Bergse Linker Rottekade 221b, Paraglidingclub 3056 LG, Rotterdam, Sky Rebels 06-54757845, (7198), Aartaart@raatsaam.nl, de Harder, Bergsewww.skyrebels.nl Linker Rottekade Parasailingteam 221b, 3056 LG, Rotterdam, Nistelrode 06-54757845, (7289), Rob aart@raatsaam.nl, van de Akker, Heufkens www.skyrebels.nl 526, 5403 LV Parasailingteam Uden, www.parasailingteam.nl, Nistelrode (7289), info@parasailingteam.nl Rob van de Akker, Heufkens 526, 5403 LV Plus Uden, 4 (715232), www.parasailingteam.nl, Dick ter Maat, Postbus info@parasailingteam.nl 647, 7500 AP Enschede, dtermaat@t-online.de, Plus 4 (715232), Dick ter www.plus-4.nl Maat, Postbus 647, 7500 AP Enschede, Pro dtermaat@t-online.de, Air Paragliding (8502), www.plus-4.nl André Bizot, Prunusstraat 49, 7271 HP Borculo, 0545-273305, Pro Air Paragliding info@proair.nl, (8502), André www.proair.nl Bizot, Prunusstraat 49, 7271 HP Borculo, Skyclub 0545-273305, Holland info@proair.nl, (7297), Alexwww.proair.nl Schreurs, Meester Meinenweg 9 te 7107 AN Winterswijk Skyclub Holland Kotten,(7297), 0543-563253, Alex Schreurs, fwascheurs@telfort.nl Meester Meinenweg 9 te 7107 AN Stichting Winterswijk Eurofly Kotten, Paragliding 0543-563253, (7292), fwa.schreurs@kpnmail.nl Ton van Duuren, Moorblick 1, D-48599 Gronau, Stichting 0049(0)2562-710677 Eurofly Paragliding en(7292), 06-54663893, Ton vanvanduuren-t@versanet.de, Duuren, Moorblick 1, D-48599 www.eurofly.nl Gronau, 0049(0)2562-710677 en 06-54663893, vanduuren-t@versanet.de, Twentse www.eurofly.nl Paragliding Club Skyline (7657), Maarten Swart, Middendorpstraat Twentse 7, 7855 Paragliding PR Meppen, Club 0591-377155, Skyline (7657), skyline.bruinehaar@gmail.com Maarten Swart, Middendorpstraat 7, 7855 PR Meppen, 0591-377155, skyline.bruinehaar@gmail.com

Vermelding Vermeldingininrood, rood,betekent betekentverlopen verlopen aantekening aantekeninginstructeur. instructeur.

39

VLIEGSPORT Op 26 januari 2014 wordt in de Olympia sporthal in Wageningen de 23e internationale Vliegsport beurs gehouden. Bezoekers van de beurs zijn welkom van 10:00 uur tot 17:00 uur.

• Presentaties van paragliding, delta en paramotor vliegscholen • Vertegenwoordigers van verschillende merken en materialen • Tweedehands markt • Kinderplein met activiteiten • Prijsuitreiking XContest • En natuurlijk een gezellige bar...

Entree € 2,Kinderen tot 16 jaar

Kijk voor meer informatie en routebeschrijving op

Kijk voorGRATIS meer informatie en routebeschrijving op www.vliegsportbeurswageningen.nl www.vliegsportbeurswageningen.nl 40