Speciale uitgave Riser by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

INFORMATIE OVER SCHERMVLIEGEN, VEILIGHEID EN VLIEGSCHOLEN

e l a i c e e p v s a g t ui 1

riser Colofon Hallo, Wat leuk dat je de eerste stappen hebt gezet om samen met ons te gaan vliegen!

Realisatie Erik Louwes (tekst) Peter Blokker (tekst) Bastienne Wentzel (tekst, redactie vormgeving en coördinatie)

Paragliding, of schermvliegen, is een fantastische sport waarbij je nog vele mooie avonturen zult gaan beleven. De Afdeling Schermvliegen van de KNVvL zorgt er voor dat je dat vliegen op een veilige en betrouwbare manier in Nederland en in het buitenland kunt uitoefenen.

Foto’s Leonard Bik Nikki Drijfhout NOVA paragliders Erwin Voogt Bastienne Wentzel Barney Woodhead Maaike Zijderveld

Wij zorgen voor goede opleidingsinstanties, nemen examens af, regelen liervelden en geven uiteindelijk ook brevetten en aantekeningen af. Dat alles wordt gedaan door een grote groep vrijwilligers en mede-piloten, zoals je ons vanaf heden mag noemen.

Met dank aan Medewerkers van alle KNVvL Schermvliegscholen en -verenigingen Henk Drijfhout Wycher Bos Karlien Engelen

Heel veel plezier gewenst, mooie vluchten en vooral veilige landingen. Met vriendelijke groet, vrien Maarten van Eck Voorzitter Afdeling Schermvliegen

Druk Drukkerij Hub Tonnaer bv. Disclaimer Dit boekje is met de grootste zorg samengesteld. De redactie noch de Afdeling Schermvliegen is aansprakelijk voor schade, ontstaan door eventuele fouten in de berichtgeving.

inhoudsopgave

Inhoud

To rise, rose risen (Eng): Move upward! Dit is een speciale uitgave van Riser, het officiële orgaan van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL. Dit informatiebulletin wordt gratis verstrekt aan aspirant-leden van de Afdeling Schermvliegen.

sp e uit cial e ga ve

Wat is...?

Interview Henk Drijfhout: “Koop een oefenscherm en ga spelen”

De Afdeling Schermvliegen - Zodat je mag vliegen waar het kan

Commissies van de Afdeling

Regelgeving 14 Veiligheidscommissie 15 Auditcommissie 16 Brevetten en aantekeningen

Interview Wycher Bos: “Leren voelen hoe het is om zelf te vliegen” 20 KNVvL Schermvliegscholen

KNVvL Schermvliegverenigingen

Interview Karlien Engelen: “Wedstrijdvliegen is uitdagend!”

Materiaal: Eigen spullen kopen

Boeken, websites, adressen

Wat is ... schermvliegen?

Wat is ... bergvliegen?

Risico op verslaving Schermvliegen is de makkelijkste, goedkoopste manier om daadwerkelijk te vliegen. Bovendien is het niet moeilijk te leren. We nodigen iedereen uit om het te komen proberen. starten met een opleiding tot schermvliegpiloot. Binnen enkele lesdagen vlieg je al solo aan je eigen scherm door de lucht. Maar je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om als passagier mee te vliegen met een ervaren tandempiloot..

We hoeven het eigenlijk niet meer uit te leggen. Vliegen, zo vrij als een vogel. In stilte, in een comfortabel zitje het landschap onder je door zien glijden. Sierlijke vleugels die langzaam en geruisloos door de lucht zweven. Cirkelen in thermiek, samen met roofvogels. Wie wil dat niet? Schermvliegen is de makkelijkste, goedkoopste wijze waarop je de droom van het vliegen waar kunt maken. Ons vliegtuig bestaat uit slechts textiel en lijnen. Het moderne, lichtgewicht, hi-tech materiaal past makkelijk in een rugzak en het geheel weegt vijftien tot twintig kilo, soms nog minder. Schermvliegen, ook wel paragliding of parapente, is niet moeilijk en daarom snel te leren. Omdat een paraglider een luchtvaartuig is, zijn de bestuurders ervan piloten. Iedereen van veertien jaar en ouder kan

Zo lang mogelijk in de lucht blijven Paragliders zijn ontwikkeld uit parachutes. In de jaren zeventig ontdekten enkele pioniers dat je met een parachute ook van een helling kunt starten en vliegen. Het parapente was geboren. ‘Para’ komt van de parachute, ‘pente’ van het Franse woord voor helling. Maar in tegenstelling tot een parachute, die er voor zorgt dat de val afgeremd wordt, gaat het er bij paragliding juist om zolang mogelijk in de lucht te blijven. Echt vliegen dus. Parapente werd aanvankelijk alleen in de bergen beoefend. In Nederland is het lastig een helling te vinden, hoewel het duinsoaren aan de kust ons de mogelijkheid geeft om eindeloos te zweven. Dankzij de lier-methode wordt ook in Nederland praktisch ieder weekend gevlogen. Met behulp van thermiek kun je ook in ons land lange vluchten maken. Er zijn al ongelooflijke afstanden van bijna tweehonderd kilometer gevlogen. Schermvliegen is een risicosport maar geen gevaarlijke sport. Het is een veilige sport zolang je geen onnodige risico’s neemt. Het grootste risico? Je raakt verslaafd aan paragliden! Ben je eenmaal verslaafd, dan kom je er maar moeilijk vanaf.

Foto

Genieten van het uitzicht

In de bergen is het schermvliegen geboren.

genoeg om te vliegen, dan is het geen straf om op de starthelling te wachten en genieten van het uitzicht. Wanneer je gaat bergvliegen kom je op plaatsen waar je anders niet snel zou komen. Met een busje, een terreinwagen of zelfs lopend ga je hoog de bergen in op avontuur.

De bergen hebben voor paragliderpiloten een enorme aantrekkingskracht. Niet in de laatste plaats omdat je al gelijk op grote hoogte vliegt na je start. Het prachtige uitzicht is een bonus.

Naar warme oorden De naam zegt het al: bij het bergvliegen start je met Voor ons Nederlanders ligt het voor de hand om je paraglider van een helling af boven een dal. Je hebt het bergvliegen te combineren met een vakantie. dus al meteen een bepaalde starthoogte. Op de helling De bergen liggen niet zelden in een land met een ligt het scherm achter je en breng je het aan de risers aangename temperatuur. De Alpen, landen rond de omhoog. Tegelijkertijd begin je te lopen en nadat Middellandse Zee of verder weg. Niet alleen zomers het scherm keurig boven je staat ben je klaar voor de is het daar aangenaam maar ook in het voor- en vlucht. naseizoen. Zelfs in de winter Eenmaal in de lucht geniet De start voor een bergvlucht ligt steevast op bieden Zuid-Europese of je van het uitzicht probeer je tropische bestemmingen een met behulp van de aan- een fantastische plek, hoog boven het dal warm klimaat om te vliegen wezige thermiek je vlucht én vakantie te houden. Niet zolang mogelijk te laten duren. Anders dan bij vliegen vliegende familieleden gaan dan graag met je mee op boven vlak land zoals Nederland, maak je in de bergen vliegvakantie. naast de thermiek ook gebruik van wind die tegen de Ben je uitgekeken op een eenvoudig vluchtje van berghellingen op stroomt. Daarop laat je je al zwevend boven naar beneden, dan kun je je in de bergen prima meenemen naar grote hoogten. toeleggen op het vliegen van grote afstanden, acrobatiDe start voor een bergvlucht ligt steevast op een sche toeren uithalen boven zee of een meer, het vliegen fantastische plek. Altijd hoog boven het dal met een combineren met skiën of avontuurlijke hike&fly tochten prachtig uitzicht over de omgeving waar je even later ondernemen waarbij je met je paraglider op je rug de zelf in rondzweeft. Zijn de condities even niet goed bergen in wandelt en vervolgens naar beneden vliegt.

Wat is ... Lieren?

Wat is ... soaren?

Aan een touwtje de lucht in Bergvliegen gaat niet zonder bergen, en soaren niet zonder westelijke wind. Ons vlakke landschap leent zich wel perfect voor het zogenaamde liervliegen. Op veel plaatsen in het land is het mogelijk om een kilometer kabel uit te rollen waarmee je vervolgens enkele honderden meters hoog wordt opgetrokken. Ontdek Nederland vanuit vogelperspectief!

Vliegen langs het Nederlandse kustgebergte Bergen van formaat heeft ons tamelijk vlakke land niet. Maar wie heeft er bergen nodig als wij kunnen zweven op de westenwind? Dankzij onze lange kuststrook met vliegbaar “duingebergte” kunnen we regelmatig urenlang vliegen. Niet alleen in de lucht, maar ook op de grond. Voordat je als een zeemeeuw boven de duinen hangt, sta je eerst urenlang te oefenen met het opzetten en controleren van het scherm. De één is na een paar uur al klaar voor een eerste vluchtje, de ander doet er een paar dagen langer over. Iedereen die aan soaren doet, is ooit voortgesleurd door het zand en heeft knarsetandend aan het duin gestaan. De beloning is groot. En heb je het “groundhandelen” en soaren eenmaal onder de knie, kan je op startplaatsen in de bergen ook makkelijker wegkomen. Soms zelfs beter dan de lokale piloten! Hoewel het grootste deel van de kustlijn vliegbaar is, is niet iedere locatie even geschikt. De vorm van het duin is een belangrijke factor. Er zijn populaire “soarstekken” en zelfs officiële startplekken. In Zeeland vind je bij Zoutelande het hoogste duin van Nederland met een officiële startplek bovenaan het duin. Deze plek is zeer geschikt bij zuidwestelijke windrichtingen. In Wijk aan Zee bevindt zich de startplek voor vluchten richting Castricum, Egmond of zelfs Den Helder. Ook op de eilanden wordt gevlogen. Verschillende plekken met een eigen karakter, vanuit een bijzonder perspectief!

Soaren, letterlijk de kunst van het vliegen zonder hoogteverlies. Badgasten en wandelaars staan vol bewondering en verbazing te kijken naar de dansende schermen boven de duinen. Het is een trucje dat eenvoudig te verklaren is. Zodra de wind uit westelijke richting tegen het duin blaast, wordt de luchtstroom bij de duinen naar boven omgebogen. Op de opwaartse luchtstroom die zo ontstaat kunnen we vliegen. Urenlang, kilometers

liervelden hebben elk hun eigen karakter. Zo staan de velden in het zuiden en oosten van het land vaak bekend om mooie thermische omstandigheden, zodat je langer in de lucht kan blijven en zelfs hoogte kan winnen. De velden in het midden en westen van het land kenmerken zich door het fraaie uitzicht op het verkavelde polderlandschap.

Aandachtig hou je de kabel in de gaten die nu nog slap in het gras ligt. Aan het andere einde van de kabel, bijna een kilometer verderop, draait de liertrommel al. Je ziet hoe de kronkels uit de kabel verdwijnen en binnen enkele seconden staat de kabel strak. Even tegenhouden, de spanning opbouwen… Nu is het tijd om te lopen! Het scherm komt op, nog een laatste check, een paar passen en de grond verdwijnt onder je voeten. Je eerste liervlucht vergeet je nooit. Het gevoel dat je losgetrokken wordt van de aarde. Het weiland waar je zojuist nog met beide voeten op stond zie je nu als een postzegel onder je liggen. Het uitzicht breidt zich uit en wordt steeds indrukwekkender. Nog even de lierkabel ontkoppelen en dan begint het echte vrije vliegen. Circa driehonderd hoogtemeters aan luchtruim om in te spelen, oefeningen in te doen, of gewoon te genieten van het unieke uitzicht. Via een radio heb je contact met de instructeur die je ook weer helpt om een veilige landing uit te voeren. De meeste vliegscholen hebben één of meerdere liervelden. Zo zijn er verspreid door het land veel mogelijkheden om te vliegen. De verschillende

Altijd weer anders vliegen Vliegen op een nieuwe plek is altijd weer extra spannend en interessant. Bovendien is het leuk om zo met verschillende vliegers in contact te komen. Op de liervelden worden spannende verhalen uitgewisseld en plannen gemaakt voor vliegreizen. Liervliegen is niet alleen interessant om het vliegen te leren en daarna naar de bergen te gaan voor het “echte werk”. Lieren blijft interessant, op ieder niveau. Voor cursisten is het een ideale leeromgeving waar je samen je instructeur kan trainen voor een brevet. Ervaren overlandvliegers laten zich door middel van het zogenaamde traplieren naar een thermiekbel trekken voor kilometerslange vluchten. Je raakt niet uitgelierd!

The right (soar)gear Inmiddels zijn er veel schermen op de markt die bij uitstek geschikt zijn voor het soaren. Met “gewone” schermen kan je vliegen met windsnelheden van 4 tot 7 m/s. De speciale minivleugels maken het mogelijk om met zeer stevige wind van wel 12 m/s nog te vliegen. Een goede gewoonte is om altijd te kijken wat voor type schermen er al boven het duin hangen, voordat je je eigen scherm uit je pakzak haalt. Hangt er niemand in de lucht, zijn de omstandigheden waarschijnlijk niet goed. Praat met de piloten die aan de grond staan en vraag maar raak! Ze helpen je graag op weg!

ver. Bij de juiste wind, met een geschikt scherm en de nodige ervaring kunnen piloten van Wijk aan Zee naar Den Helder vliegen en weer terug! Zandhappen Soaren geeft je de mogelijkheid om in eigen land vlieguren te maken. Veel “soarders” vliegen namelijk ook in de bergen en kunnen zo eenvoudig en voordelig ervaring opdoen. Omdat voor soaren een stevige wind nodig is, is een goede schermbeheersing noodzakelijk.

interview

Henk Drijfhout, net gebrevetteerd piloot

“Koop een oefenscherm en ga spelen tot je er bij neervalt” Wanneer je eenmaal de keus hebt gemaakt om te leren schermvliegen, raak je in een stroomversnelling. Waar ga ik de opleiding volgen? Wat voor spullen moet ik hebben? Wat moet ik allemaal kunnen? Henk Drijfhout (50) uit Enkhuizen heeft niet lang geleden zijn bergbrevet 2 gehaald en zijn leven als vrije vlieger krijgt vorm. Hij vertelt over zijn ervaringen en geeft goeie tips voor aanstaande piloten.

meer vertrouwen in de goede afloop. M’n vliegmaat Kris Joos heeft inmiddels ook z’n B2 gehaald. Ik denk dat we komend jaar samen op pad gaan. Wanneer heb je eigen spullen gekocht? In november 2012 ben ik naar Marokko geweest. Een van de piloten van de groep vloog met een Swing Mistral 6, een sportief scherm van een klasse hoger dan waarmee ik tijdens de opleiding heb gevlogen. Deze was te koop omdat hij de nieuwere Mistral 7 in bestelling had. Ik heb het scherm drie dagen mogen testen. Ik was erg enthousiast over de vliegeigenschappen en we konden het eens worden over de prijs.

Wanneer ben je begonnen met paragliding? “Ooit was ik in Coo, België, waar gevlogen werd. Daar heb ik een middag op het startveld gezeten. Toen is het virus aangeslagen. Later dat jaar was ik in Slovenië waar ik in contact kwam met Peter Remzac. Bij hem heb ik de beginselen geleerd. Dat was vooral heel veel groundhandling op het veldje van de plaatselijke voetbalvereniging. Uiteindelijk heb ik daar twee hoogtevluchten gemaakt.

Wat is je favoriete plek om te vliegen? Een favoriet heb ik niet echt, het zijn de omstandigheden die het boeiend maken. Afgelopen zomer was het weer in Frankrijk erg onrustig, elke dag eindigde met onweer. Het vliegen in zo’n onvoorspelbare atmosfeer was boeiend en erg leerzaam.

Bij welke school heb je leren vliegen? Met de ervaring uit Slovenië kon ik niet verder in Nederland. Toen heb ik een kennismakingsweekend geboekt in het Sauerland bij paraglidingschool Inferno. De ongecompliceerde aanpak van schoolhouder Roland ter Harkel tijdens het introductieweekend trok me wel aan en ik ben diezelfde zomer met hen mee naar St. Vincent-les-Forts gegaan in Frankrijk voor het behalen van brevet 1. De aanpak bij deze school is redelijk rechttoe-rechtaan en de sfeer is uitstekend.”

En het halen van je brevet? De rest ging vrij simpel, na het behalen van B1 heb ik in de aansluitende winter het theorie-examen voor brevet 2 gehaald om vervolgens in de aansluitende zomer het bergbrevet 2 af te ronden. Uiteindelijk was het allemaal goed te doen. Het omgaan met de vragen van het theorie-examen was waarschijnlijk wel het meest uitdagende deel. Ik heb het volgen van een theoriecursus wel gemist. Mijn tip: neem de tijd voor theorie en maak zo veel mogelijk proefexamens. Ten eerste om de stof eigen te maken en ten tweede om te wennen aan de manier van vragen stellen.

Had je plannen of verwachtingen toen je begon met vliegen? Na Sauerland wilde ik zo snel mogelijk vrije vlieger worden. De verwachtingen die ik had zijn meer dan uitgekomen!

Wat zijn de belangrijkste eigenschappen die aanstaande piloten moeten bezitten? Je moet redelijk fit zijn en niet terugschrikken van een beetje theorie. Verder moet je natuurlijk voldoende tijd, geld en een partner hebben die het ook leuk vindt dat je de halve vakantie bóven de camping hangt.

Wanneer ben je voor het eerst zelfstandig gaan vliegen? Mijn eerste echte zelfstandige vlucht was afgelopen winter in Coo. Ik heb vooral erg lang op de startplaats gezeten en ik heb gekeken naar de lokale mannen. Pas toen ik overtuigd was van de situatie ben ik gaan uitpakken. De start en de vlucht ging netjes, m’n grootste angst was dat ik hou zou verknoeien door een domme landing of zo iets dergelijks. Ik heb het laatste jaar uitsluitend met de school gevlogen om meer ervaring op te doen. Ik had bij het behalen van mijn B2 pas 43 hoogtevluchten gemaakt en ik was nog niet zo thuis. De teller staat nu op 125 en ik krijg steeds

Heb je tips of advies voor aanstaande piloten? Als je brevet 1 hebt gehaald, koop een oefenscherm en zoek een landje waar je gaat spelen tot je er bij neervalt. Dat is misschien wel belangrijker dan het vliegen zelf. Regelmatig naar de lucht kijken en proberen te snappen wat daar gaande is. Verder 100% focus voor en tijdens de vlucht. ‘Je kop er bij houden’ zoals de instructeur dat zegt. Kopen van materiaal kan voordelig zijn als je veel vliegt, bovendien vlieg je aan materiaal wat je zelf hebt uitgekozen. Test eens een scherm van iemand anders, kiezen uit een folder is moeilijk. Verder ben ik lowtech, een simpele porto en een vario met een zonnecel die alleen maar kan piepen of zeuren.

“Je moet natuurlijk een partner hebben die het leuk vindt dat je de halve vakantie bóven de camping hangt”

Vertel eens over je eerste hoogtevlucht? M’n eerste hoogtevlucht was pas na vijf dagen voorbereiding met veel groundhandling en veel korte glijvluchtjes. Ik was er meer dan klaar voor. De focus die ik toen voor de start had, heb ik eigenlijk nog steeds.

KNVvL AFDELING SCHERMVLIEGEN

De Afdeling Schermvliegen

Zodat je mag vliegen waar het kan De Afdeling Schermvliegen staat voor het stimuleren van het schermvliegen in Nederland en door Nederlandse piloten in het buitenland. Zo kunnen aspirant-piloten en piloten vliegen waar het verantwoord en toegestaan is. Wat doet de afdeling zoal? De Afdeling is onderdeel van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtsport. Deze KNVvL is aangesloten bij internationale organisaties die van belang zijn voor luchtsporten. Een belangrijk voordeel van lidmaatschap is dat cursisten en piloten zijn verzekerd voor wettelijke aansprakelijkheid bij het beoefenen van de schermvliegsport. De verzekerde som is 1,5 miljoen euro. De kosten voor deze verzekering zijn, in vergelijking met het buitenland, bijzonder laag. Belangstellenden voor schermvliegen kunnen terecht bij dertien erkende KNVvL Opleidingsinstanties. Je wordt er opgeleid tot piloot Brevet 1, vervolgens Brevet 2 waarmee je zelfstandig mag vliegen, en Brevet 3 waarmee je ook overland mag vliegen. Bij de scholen kun je ook aantekeningen halen voor Tandempiloot, (Hulp)Instructeur en (Opleidingsbevoegde) Lierman. De opleidingen binnen de scholen worden verzorgd door bevoegde instructeurs. Bij de ruim tien schermvliegverenigingen kunnen piloten met Brevet 2 of 3 zelfstandig vliegen. De scholen en verenigingen werken bij het lieren met door de Afdeling goedgekeurde lierinstallaties.

Contest ondersteund, een internationale databank waar je vluchten kunt uploaden. Veiligheid is een belangrijk terrein van de Afdeling. Bevordering van de veiligheid is in het belang van de individuele piloten en de beeldvorming van de sport. Daarom is er een veiligheidscommissie waar alle voorvallen en incidenten gemeld dienen te worden. Op basis van de meldingen worden analyses gemaakt om de sportveiligheid te stimuleren. Het lijkt vanzelfsprekend dat je mag schermvliegen. Dat is het helaas niet. Ook internationaal is inzet van de KNVvL en de Afdeling nodig om met Nederlandse brevetten in alle landen te mogen vliegen. Dat is bepaald geen eenvoudige opgave en onttrekt zich grotendeels aan het zicht van de leden. Leden hebben het meeste te maken met schermvliegscholen en schermvliegverenigingen. En dat is maar goed ook. Het belang van de Afdeling Schermvliegen en de KNVvL blijft evident.

Tal van activiteiten De Afdeling heeft een stelsel van Brevetten en Aantekeningen. Dit is uitgebreid te lezen in het Reglement Schermvliegen. De uitgifte daarvan wordt in opdracht van de Afdeling verzorgd door het KNVvL ExamingeringsInstituut, kortweg KEI. De Afdeling verzorgt theorie-examens en opleidingen voor instructeurs. Leden ontvangen vier keer per jaar het ledenmagazine Riser en binnen de website van de KNVvL heeft de Afdeling een eigen sectie met uiteenlopende informatie. Ieder jaar worden kampioenschappen georganiseerd voor wedstrijdvliegers: Nederlandse Kampioenschappen Schermvliegen Vlakland met voorronden in heel Nederland en de finale in de Achterhoek, de Dutch Open in het buitenland en de Kampioenschappen Precisie telkens op een andere locatie in Nederland. Voor wedstrijdpiloten wordt de XC

KNVvL AFDELING SCHERMVLIEGEN

Commissies van de Afdeling Schermvliegen op een rijtje Om het schermvliegen in Nederland en voor Nederlandse piloten in het buitenland te bevorderen,

De toetsingscommissie stelt de exameneisen voor de instructeursexamens vast, ziet toe op een goed verloop van de instructeursexamens en behandelt eventuele klachten.

zijn tal van commissies binnen de Afdeling Schermvliegen actief. Wil je je inzetten voor een van de commissies, dan ben je van harte welkom. Hieronder een kort overzicht. De veiligheidscommissie adviseert het bestuur over bevordering van de veiligheid binnen het schermvliegen. Daarvoor worden voorvalmeldingen verzameld en geanalyseerd, van ernstige ongevallen worden reconstructies en analyses gemaakt. In het ledenmagazine Riser wordt jaarlijks een overzicht van voorvalmeldingen gepubliceerd inclusief adviezen voor leden, en incidenteel over een geanonimiseerd ernstig ongeval. Zo gewenst worden adviezen gegeven voor kader(bij)scholing en aanpassing van reglementen.

De redactie Riser verzorgt vier keer per jaar de uitgave van het ledenmagazine. De redactie organiseert dat er voldoende artikelen, informatie en advertenties zijn en verzorgt de productie en uitgifte. Daarnaast worden artikelen verzorgd voor andere tijdschriften zoals Air Sports Mail.

De examencommissie verzorgt de theorie-examens voor Brevet 2 en 3. Daarbij horen de databank met vragen, samenstellen van examenvragenlijsten, organiseren en toezien op goed verloop van theorie-examenbijeenkomsten, vaststellen van de uitslag van het theorie-examen en het bekendmaken van de uitslag van het theorieexamen schermvliegen.

De PR-commissie verzorgt het opstellen van uitvoeren van het PR-beleid. Daartoe behoren presentaties op beurzen, infomarkten, perscontacten en persberichten en het beheer van de website van de afdeling binnen de website van de KNVvL.

De wedstrijdcommissie zorgt dat de schermvliegkampioenschappen worden georganiseerd. Dat zijn de Nederlandse Kampioenschappen Schermvliegen Vlakland, de Dutch Open en de kampioenschappen Precisie en de ondersteuning van de XC Contest. Daarnaast zorgt de commissie dat de wedstrijdreglementen passen binnen de FAI-regels.

De technische commissie verzorgt advisering over normen voor schermvlieguitrusting zoals helmen, lieren, afkoppelsystemen, schermen, harnassen, reddingssystemen en in de toekomst ook andere materialen. Minimaal eenmaal per jaar wordt de mogelijkheid geboden om lierinstallaties te laten keuren.

De commissie soaren bevordert het in stand houden van vliegstekken om te soaren, doorgaans aan de kust in Nederland. Daarbij behoren overleg met overheden over soarplekken, organiseren van beheer van duinstek/startplekken, opstellen van gedragsregels voor behoud van duinterrein en contacten met andere luchtgebruikers zoals zeilvliegers.

De auditcommissie beoordeelt opleidingsinstanties en schermvliegverenigingen op basis van de erkenningsregels van de Afdeling Schermvliegen. Daarmee wordt de kwaliteit van de scholen en verenigingen geborgd.

De verzekeringscommissie adviseert het bestuur over de verzekeringen schermvliegen voor leden en in het bijzonder voor instructeurs, hulpinstructeurs en tandempiloten. Zo mogelijk worden voorstellen voor verbetering gedaan.

De commissie belangenbehartiging zorgt voor bevordering van nieuwe en behoud van bestaande locaties voor liervelden in Nederland. Daarbij behoort overleg met overheden, bijhouden van een stekkenboek, en juridische aspecten van gebruik van terreinen.

De kaderscholingscommissie zorgt voor de organisatie van Kaderinstructie en bijscholingsdagen. Onderdelen van het opstellen van het scholingsplan voor instructeurs, organiseren van instructeursopleiding en organiseren van twee instructeursbijeenkomsten per jaar.

KNVvL AFDELING SCHERMVLIEGEN

Reglementen

Veiligheidscommissie

Volg de regels zodat we kunnen blijven vliegen Regels lijken vaak beperkingen. Maar als we regels niet volgen, kunnen we straks niet meer vliegen. Volg de regels daarom, zodat we kunnen blijven vliegen en je zelf ook nog eens veilig vliegt. Schermvliegen mag op veel plekken in Nederland en vooral ook in het buitenland. Dat is prachtig, maar niet vanzelfsprekend. Nog maar enkele jaren geleden dreigde het hele schermvliegen onmogelijk te worden in Nederland. Hoewel de Rijksoverheid teruggekomen is van dat dwaalspoor, dreigen er nog steeds beperkingen. Hoe meer incidenten waarbij regels worden overtreden, hoe lastiger het wordt. Neem het duinsoaren. Dat mag nu langs de hele Nederlandse kust. Maar ook soarders mogen niet zo maar in de duinen lopen; een groot deel van de duinen mag je niet betreden. Doe dat dan ook niet. En als anderen het wel doen, spreek hen daar op aan. In Nederland zijn vele officiële liervelden. Daar mag worden gestart en geland. De velden voldoen aan regels, die met de rijksoverheid zijn afgesproken. Het landen kan op de liervelden, maar ook daar buiten; meestal is dat in een weiland. Door de omstandigheden gedwongen, kan het voorkomen dat je geen andere plek hebt om te landen. Voorkom dat je na het landen problemen krijgt met een grondeigenaar.

In het buitenland verschillen de regels aanmerkelijk van de Nederlandse situatie. Het is daarom van belang om altijd te zoeken naar lokale piloten of een schermvliegvereniging om te weten wat wel en niet is toegestaan. Wees ook op de hoogte van de regels in het buitenland, zodat je weet hoe je problemen kunt voorkomen. Schermvliegen biedt je heel veel vrijheid. Als je die goed gebruikt, behouden we samen de vrijheid voor onze prachtige sport.

Veiligheid in onze genen De Afdeling Schermvliegen heeft een speciale commissie die actief met de veiligheid van het schermvliegen bezig is. Schermvliegen is geen gevaarlijke sport, wanneer je bewust met de bijbehorende risico’s omgaat en daardoor ongelukken weet te vermijden. Portefeuillehouder Henry Lemmen legt uit wat de rol van de commissie is.

De gedachte achter dit kwaliteitsmanagement is dat scholen en instructeurs van hoge kwaliteit, ook piloten afleveren van hoge kwaliteit. En dat houdt onder andere in dat piloten zich bewust zijn van de risico’s en gevaren en weten hoe zij zodanig kunnen vliegen dat zij en andere piloten zo min mogelijk risico lopen. De KNVvL, de Afdeling Schermvliegen en de veiligheidscommissie zijn dus actief bezig om de veiligheid te vergroten. “Veiligheid moet in onze genen gaan zitten,” zegt Henry. “Maar we stellen daarbij de sport en het plezier voorop.”

Het doel van de commissie is het verbeteren van de veiligheid bij het schermvliegen door voorlichting. “Om te beginnen moet er een cultuurverandering plaatsvinden,” vindt Henry Lemmen. “Het moet normaal worden dat piloten elkaar aanspreken op onveilige situaties en gedrag.” Daarmee kun je voorkomen dat zo’n situatie uitmondt in een ongeluk, zegt hij. Ten tweede meldt ieder lid van de afdeling de voorvallen waarvan hij getuige is aan het bestuur. “Een voorval is elke gebeurtenis die afwijkt van de normale gang van zaken,” legt Henry uit. Alle gemelde voorvallen zijn door iedereen te lezen op de website veiligheid.knvvl-schermvliegen.nl/voorvallen. De voorvalmeldingen worden geanalyseerd. Daarna worden ze gepubliceerd in Riser en gebruikt voor instructeursdagen en discussie over verbetering van de veiligheid. Daarnaast schrijven leden van de commissie artikelen met hints en tips om het veiligheidsbewustzijn van piloten te vergroten. Piloten die iets overkomen is waar anderen wat van kunnen leren, worden aangemoedigd om hun ervaringen in Riser te publiceren. Plezier voorop De afdeling zoekt samen met de piloten en instructeurs naar manieren om de oorzaken van ongevallen weg te nemen. Een recent voorbeeld is het voorval met een lierrelease die vanzelf opende. Naar aanleiding van de voorvalmelding is een onderzoek gedaan en een advies opgesteld voor de verbetering van dat type release. De verbeterde versie is bij de DHV ter keuring aangeboden en goedgekeurd. Momenteel wordt KNVvL-breed een zogenoemd veiligheidsmanagementsysteem ingevoerd. Dat biedt handvatten om gestructureerd de veiligheid te vergroten, door een goede registratie, een goede analyse en ten slotte maatregelen om herhaling te voorkomen. Verder doet de afdeling sinds 2011 aan kwaliteitsmanagement: scholen worden door de auditcommissie bezocht om de kwaliteit te beoordelen. Dat levert rapportages op met verbeterpunten voor scholen.

KNVvL AFDELING SCHERMVLIEGEN

Auditcommissie

De auditcommissie aan het werk Schermvliegen is een jonge sport. De vele ontwikkelingen van afgelopen jaren staan nog zeker niet stil. Om zo’n jonge sport optimaal te ontwikkelen, is een goede opleiding voor schermvliegers van het grootste belang.

de veiligheid van de sport vergroten. Het auditeren van een school is gezellig werk maar er komt heel wat bij kijken. Schoolhouders blijken vaak op pad en afspraken maken is niet altijd even gemakkelijk. De audits zelf zijn leuk, praten over je hobby met gepassioneerde mensen maar de verslaglegging achteraf is natuurlijk weer minder… De reistijden liegen er ook niet om, van Groningen tot Weert, van Gronau tot Leidschendam. Opvallend is de diversiteit van de vliegscholen als je kijkt naar ambitie, doelgroep en aanpak. Er zijn scholen die als enige in hun regio een belangrijke rol spelen omdat je daar kunt (leren) vliegen en er zijn scholen die tot op het allerhoogste niveau willen opleiden. Eenmansbedrijven en grote organisaties, voor elk wat wils. Het loont de moeite om als vlieger je te oriënteren op wat jou het beste past! Vrijwel alle schoolhouders hebben hun passie voor het schermvliegen omgezet in een tweede roeping: anderen veilig en verantwoord leren vliegen. De manier waarop verschilt soms, en hoewel vaak alleen in de nuances, kun je daar stevig over discussiëren! Voor de beginnende schermvlieger is het goed om te weten dat de basis altijd hetzelfde is. Dus zoek een KNVvL erkende vliegschool waar je je thuis voelt en help mee onze vliegsport verder te ontwikkelen.

Voor de KNVvL is de kwaliteit van opleidingen een belangrijk aandachtspunt. Daarom geeft de KNVvL vliegscholen die aan de kwaliteit voldoen een erkenning af. KNVvL-erkende vliegscholen werken met een basis opleidingsplan en de instructeursopleiding is rijkserkend en levert uiterst deskundige instructeurs af. Om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de opleidingen zich blijft ontwikkelen, komen de instructeurs en schoolhouders meerdere malen per jaar bijeen voor nascholing en onderling overleg. De auditcommissie van de Afdeling Schermvliegen bezoekt alle KNVvL-erkende vliegscholen. Doel van zo’n bezoek is vooral om, behalve de controle van een aantal papieren en voorwaarden, een goede indruk te krijgen van de aanpak van een vliegschool op allerlei gebied. Tijdens de audits staat het uitwisselen van informatie en ideeën voorop. Zo kan de KNVvL samen met de scholen de kwaliteit van opleiden en daarmee

Brevetten en aantekeningen

Steeds beter vliegen Je bent nu aspirant-lid van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL. Dus óf je bent bezig voor Schermvliegbewijs 1 of je hebt het papiertje al op zak. Daarmee sta je aan het begin van hopelijk een prachtige sportcarrière. Bestuurders van een paraglider of schermvliegtuig zijn deelnemers aan het luchtverkeer. Dat betekent dat je als aspirant-schermvlieger in opleiding bent om piloot te worden. Daarvoor doorloop je een opleiding waarin je diverse brevetten haalt. Hieronder leggen we het stelsel van Brevetten en Aantekeningen uit. In de eerste fase word je opgeleid tot piloot Brevet 1. Daarna kun je de opleiding vervolgen bij een van de dertien erkende Opleidingsinstanties in Schermvliegen die zich in deze uitgave aan je voorstellen. Je bent dan verzekerd van een goede en veilige opleiding door deskundige instructeurs. Deze opleiding sluit je af met het behalen van de luchtwaardigheidsverklaring en het slagen voor het theorie-examens. Dan krijg je Schermvliegbewijs 2, in de wandelgangen meestal Brevet 2 genoemd. Zelf vliegen of doorleren Met Schermvliegbewijs 2 mag je zelfstandig vliegen of bij een schermvliegvereniging in Nederland en het buitenland. Maar je kunt ook blijven vliegen bij een van de vliegscholen. Het is niet alleen leuk om in groepsverband op pad te gaan, maar je leert er ook nog steeds veel. Nagenoeg alle vliegscholen geven daarnaast namelijk ook nog tal van specifieke trainingen als thermiek-, overland-, zekerheids- en spiraaltraining. Deze trainingen helpen om voldoende kennis en ervaring op te doen voor Schermvliegbewijs 3. Voor Schermvliegbewijs 3 moet je voldoende vluchten overland hebben gemaakt, evenals een specifiek theorie-examen. Bij de scholen kun je daarnaast aantekeningen halen voor Tandempiloot, (Hulp)Instructeur en (Opleidingsbevoegde) Lierman halen. Het is duidelijk wat je met deze aantekeningen kunt.

Wil je meer weten, kijk dan op de website van de KNVvL en lees het Reglement Schermvliegen 16

When once you have tasted flight, you will forever walk the earth with your eyes turned skyward, for there you have been, and there you will always long to return. - Leonardo da Vinci

interview

Wycher Bos, instructeur paragliden

“Ik wil je laten voelen hoe het is om zelf te vliegen” zelf op de startplaats kan krijgen, heb je niet zo veel te zoeken in deze sport.

Wycher Bos is met zijn leeftijd van 26 jaar een jonge instructeur, toch vliegt hij al zijn halve leven. Wat drijft deze ambitieuze piloot om les te geven en hoe pakt hij dat aan? Op een regenachtige dag tussen zijn vliegreizen door heb ik de gelegenheid om hem een paar vragen te stellen.

Heb je wel eens cursisten in je groep die volgens jou niets te zoeken hebben in de lucht? Zeker wel. Zo was er een cursist die zich bij elke vlucht niet aan de afspraak hield. Na een landing in zee, een vlucht door turbulente gebieden en uiteindelijk een buitenlanding met een enkelblessure tot gevolg kan je je afvragen of je geschikt bent voor deze sport. Als de rest van de cursisten keurig op de landing staat ligt het volgens mij niet aan onze instructie. Het is wel zo dat de

Hoe heeft het paragliden jou gegrepen? De zoon van de vliegschooleigenaar zat in de klas die mijn vader lesgaf. Toen hij een spreekbeurt gaf over paragliden en mijn vader erover vertelde was ik verkocht. Dat wilde ik ook! Rond het Lac de Serre Ponçon (Zuid-Frankrijk) maakte ik op mijn veertiende mijn eerste vluchten.

Heb je tips voor de aanschaf van materiaal? Tsja, het scherm is eigenlijk het laatste wat je moet kopen, het slijt snel en is erg duur. Koop eerst een helm, een harnas en eventueel een portofoon. Vooral dat harnas is belangrijk en fijn om zelf te hebben. Je hebt dan iets wat je echt goed past en lekker vindt zitten, o.a. je speedsysteem staat op de voor jou geschikte lengte en je bent niet telkens weer tijd kwijt om lekker te zitten onder je scherm.

ene cursist meer aandacht nodig heeft dan de andere. Tien procent van nieuwe cursisten heeft talent en pakt het heel snel op, terwijl een andere tien procent het eigenlijk nooit zal leren. De resterende tachtig procent is de gemiddelde cursist, die stap voor stap zelfstandig piloot wordt. Wat is de belangrijkste les die je beginnende piloten meegeeft? Blijf zelf nadenken! Als je recht op een boom afvliegt kan je er toch beter links of rechts langs… ‘Denk gras’ is de geheime mantra om alle obstakels te ontwijken!

Wil je je verder specialiseren in een bepaalde tak van het vliegen of instrueren? Qua instructie wil ik graag groeien in het begeleiden van specifieke takken in de vliegsport, zoals veiligheidstrainingen of XC-vluchten (cross-country). In het vliegen zelf zou ik graag toetreden tot de century-club (100km+ overland) en me verbeteren in veel mooie vliegmanoeuvres. Daarnaast lijkt het me erg mooi om verschillende sporten te combineren, climb & fly’s, overlanders waarbij veel gebruik gemaakt wordt van de paraglider. Hiervoor wil ik ook in het klimmen groeien.

“Het mooiste moment was toch wel tandemvliegen met mijn moeder. Dat je zelf zo ver bent in je vliegcarrière dat je mensen mee kunt nemen”

Hoe zie je de toekomst van het paragliden? Zijn er veranderingen op komst? Het is erg jammer dat er een steeds grotere groep vliegers komt die zonder ‘officiële’ opleiding vliegt. Ik denk dat ze hierdoor soms de meest basale kennis missen en daardoor de sport paragliden in diskrediet brengen. Het materiaal zal steeds een stapje beter worden, als je kijkt waarmee 20 jaar geleden gevlogen werd en waar we nu aan vliegen. De performance gaat omhoog (verder vliegen per meter dalen), terwijl de schermen, gelukkig, ook steeds veiliger worden.

Sindsdien ben je dus aan het vliegen. Wat doe je daarnaast? Ik ben student fysiotherapie. Daarnaast werk ik als industrieel klimmer en begeleid ik abseil- en tokkelevenementen vanaf de Euromast. Ik geef ook les en training in sportklimmen in de klimhal. Lesgeven zit dus in je bloed. Waarom ben je instructeur in paragliden geworden? Deels ben ik daar gewoon ingegroeid. Na mijn honderdste vlucht werd ik hulpinstructeur bij Inferno en sinds dit jaar ben ik instructeur bergvliegen. Ik was dit seizoen meteen 14 weken weg als instructeur. Ik wil mensen graag laten voelen hoe het is om zelf te vliegen. Dat kan op twee manieren, tandemvliegen of opleiden tot zelfstandig piloot.

Kun je iets vertellen over jouw mooiste vliegervaring? Het mooiste moment was toch wel tandemvliegen met mijn moeder. Dat je zelf zo ver bent in je vliegcarrière dat je mensen mee kunt meenemen. En dan vooral met m’n moeder, dat is toch niet zomaar iemand!

Je geeft les in klimmen en in vliegen, allebei avontuurlijke sporten. Zie je toch opmerkelijke overeenkomsten of verschillen in de deelnemers aan je cursussen? Bij de evenementen die ik organiseer merk ik dat klimmen een sport is die door bijna iedereen gedaan kan worden. Degenen die verder gaan in de klimsport zijn wel actievelingen. Klimmers zijn sportlui, de meeste piloten echt ‘lui’ (het liefst in een busje/jeep/ lift tot òp de startplaats). Paragliden is niet de zwaarste sport, maar ik vind dat paragliders toch ook een zekere conditie moeten hebben. Als je je eigen pakzak niet

Wil je tot slot je spannendste vliegmoment met ons delen? Haha, dat is toch wel het moment dat ik mijn eigen scherm op me af zag komen na een mislukte helico. Gelukkig kreeg ik het scherm weer boven me en na een full-stall had ik alles weer onder controle.

KNVvL SCHERMVLIEGSCHOLEN

KNVvL SCHERMVLIEGSCHOLEN Op een goede dag halen ze tweehonderd lierstarts. Dat is nog eens efficiënt lieren. Maar SkyGliders is meer dan een geoliede liermachine. De school biedt lierlopleidingen, paraglidingvakanties, gezelligheid, vriendschap en veiligheid.

Efficiënt lieren in het Groene Hart Naam school SkyGliders Eigenaren Joost en Alice Mineur Activiteiten lieropleiding, liervliegen, tandemvliegen, bergreizen Hoofdlocaties vliegactiviteiten Aarlanderveen en Nieuwkoop (ZH) Website www.skygliders.nl Contact info@skygliders.nl

SkyGliders is gestart in 2003 door Alice en Joost Mineur met als belangrijkste doel het paragliden met behulp van de lierstart zo efficiënt mogelijk, dus met korte wachttijden, in het westen van Nederland aanbieden. “Tevens willen we onze passie voor het vrije vliegen met zoveel mogelijk mensen delen. Ons oorspronkelijke motto is vandaag nog steeds onze grote drijfveer, alleen zijn de activiteiten veel breder geworden,” zegt oprichter Joost Mineur. Inmiddels is SkyGliders een bloeiende all-round paraglidingschool. Joost vertelt: “Onze activiteiten omvatten het gamma van basisopleiding aan de lier in Nederland tot SIV-training in het buitenland. Ieder van ons twintig leden tellende instructieteam heeft buiten het paragliding nog ander werk, waardoor we in het weekeind op het veld en tijdens onze bergreizen extra gemotiveerd zijn om iets moois te bieden.” SkyGliders is van 1 april tot 31 oktober elke weekeinde actief op een van de liervelden midden in het Groene Hart. Het is er mooi om te vliegen en voor veel piloten is het binnen een uur bereikbaar. Zo’n drie keer per jaar gaat de school op reis naar bijvoorbeeld de Vogezen in Frankrijk. Dan zijn er dus geen lieractiviteiten.

Enthousiasme voor het vliegen voorop Wat is er nou mooier dan van je hobby je werk

van veiligheid. Het is ons streven om piloten op te leiden tot volwaardige schermvliegpiloten met alle benodigde bagage om op een veilige manier de sport te beoefenen. Dat betekent dat we in onze opleiding ook aandacht besteden aan op een veilige manier thermieken.” Het enthousiasme voor vliegen staat bij PaHo altijd voorop: “Als het vliegbaar is gaan we vliegen! De piloten die bij ons komen en zijn vaak sociaal en niet te beroerd om anderen te helpen, waardoor een goed groepsgevoel ontstaat tijdens de cursussen. De piloten die bij Paragliding Holland vliegen, waarderen vooral de professionele aanpak - we doen immers niets anders en de gemoedelijke, ongedwongen sfeer.” Paragliding Holland is niet alleen een school maar ook een vereniging met 64 leden. De activiteiten van de vereniging vallen samen met die van de school. Daarnaast kun je al je paraglidingspullen aanschaffen in de shop in Wateringen of online. Ten slotte benadrukt Henk dat PaHo het hele jaar door vliegt en liert. “Daardoor kun je makkelijk jouw agenda naast ons programma leggen. Je hebt dan altijd wel een mogelijkheid om met je opleiding te beginnen of te vervolgen.”

maken? Dat vinden Vincent Verbon en Henk Alberts die samen Paragliding Holland runnen. Voor beide mannen is het hun fulltime werk en beiden vinden het geweldig leuk om mensen hun eerste ervaringen

ervaring. We nemen wel alleen piloten mee die we zelf hebben opgeleid aan de lier. Uiteraard gaat het ook om het vliegen, je eigen verantwoordelijkheid, gedegen kennis van materiaal en techniek, opbouw van vaardigheden – en dat alles zonder tijdsdruk of machogedrag.” De reis naar de Vogezen in Frankrijk is een jaarlijks hoogtepunt. Het is een vriendelijk gebied, toegankelijk voor piloten met weinig ervaring en uitdagend voor de cracks. Maar SkyGliders bezoekt uiteraard ook andere plekken, vertelt Joost: “Elk vlieggebied heeft zijn eigen charme: de ruige bergen in Slovenië, het grote hoogteverschil tussen start en landing in Turkije, de bergliften in Oostenrijk. En dan zijn er nog zoveel mooie plekken om in de toekomst te ontdekken…”

Goede basis Op alle vliegdagen in binnen- en buitenland wordt instructie gegeven. Wil je de opleiding volgen, dan word je lid van de vereniging SkyGliders. De basisopleiding start aan het begin van het jaar. “We zijn vooral een lierschool, omdat we van mening zijn dat je in Nederland in je eigen tempo en tegen relatief lage kosten een goede basis kan leggen voor je verdere vliegcarrière,” vindt Joost. Maar de club is ook actief in de bergen. De vaste kern van zo’n 150 leden van SkyGliders vormt een hechte vriendengroep. De bergreizen zijn paraglidingvakanties met de nadruk op gezelligheid, vriendschap en veiligheid. Joost vertelt: “Veel piloten nemen hun hele familie mee en er is voor iedereen plek, ongeacht je leeftijd of

in de sport bij te brengen. Paragliding Holland, ook wel PaHo in de volksmond, bestaat al 25 jaar en heeft een groot team van 35 instructeurs en hulpinstructeurs. Het hele jaar door wordt er gelierd én staan er bergreizen op het programma. In totaal zijn er meer dan 35 cursussen in het buitenland per jaar. “We zien dan ook veel cursisten zowel bij het lieren als in de bergen. Je kunt op deze manier ook beter en sneller je vaardigheden verbeteren en onderhouden,” zegt Henk Alberts. PaHo vliegt erg graag In Bassano (Italië) en Lijak (Slovenië). Beide stekken hebben als kenmerk dat er een vlakte voor is die doorloopt tot aan zee, wat zorgt voor doorgaans mooie laminaire omstandigheden. Prima geschikt en veilig voor vooral beginners, maar ook uitdagend genoeg voor de gevorderde piloten die willen thermieken en hun eerste overlandjes willen maken. “De rest van de wereld is onze speeltuin, ons programma spreekt voor zich,” verklaart Henk. Naast het bergvliegen beschikt de school over een drietal lierterreinen in Moergestel, Houten en Nieuwerbrug.

Naam school Paragliding Holland Eigenaren Vincent Verbon en Henk Alberts Activiteiten liervliegen, bergvliegen, lieropleiding, bergopleiding, tandemvliegen, shop, theoriecursus Hoofdlocaties vliegactiviteiten Lieren in Moergestel (ZH) en Houten (Ut). Bergvliegen in Bassano (Italië) en Lijak (Slovenië) Website www.paragliding.nl Contact info@paragliding.nl

Als het vliegbaar is gaan we vliegen! Bij PaHo is en blijft veiligheid prioriteit nummer een maar dat kan ook in een ongedwongen en ontspannen sfeer, zegt Henk. “Wij geven graag cursus op maat. We geven iedereen de ruimte die hij of zij aankan, waardoor de piloten min of meer zelf hun tempo bepalen. Als je meer kan mag je ook meer, uiteraard binnen de grenzen

KNVvL SCHERMVLIEGSCHOLEN

“Liervliegen is gewoon ontzettend leuk”

Ronald ten Berge heeft de afgelopen veertig jaar

Deze kleine school is het meest te vinden op hun

ambitie: verstandige piloten opleiden tot een hoog

lierterrein centraal in het noorden van Nederland,

niveau met veel vliegplezier.

Serieus leren vliegen met plezier zo’n beetje alle luchtsporten beoefend die je kunt bedenken. Sinds 2004 houdt hij zich fulltime bezig met zijn paraglidingschool Action Air Sports. Zijn

Hooghalen. Tijdens de liercursussen krijgen nieuwe piloten alle essentiële vaardigheden aangeleerd. Daarna kan men eventueel mee met een bergcursus. Of mooie overlandvluchten maken in Nederland. Naam school Parapente Noord-Nederland Eigenaar Geert Mesander Activiteiten liervliegen, lieropleiding, bergvliegen, bergopleiding, tandemvliegen Hoofdlocatie vliegactiviteiten Hooghalen (Dr) Website www.parapentenoord.nl Contact zie website cursisten ligt de nadruk in de cursus op veilig starten en landen. Bij gevorderden is daarnaast ook veel aandacht voor het achterwaarts starten, schermbeheersing en thermiekvliegen. De vliegweken en-weekenden zijn ook toegankelijk voor gebrevetteerde piloten, die dan gezellig meegaan met een reis of komen lieren. De school biedt daarnaast extra activiteiten zoals theoriecursussen en het reservewerpen en weer vouwen dat in de winter (binnen) wordt gedaan. Hoewel PNN geen schermvliegvereniging is, enkel een school, hebben zich binnen PNN vriendengroepen gevormd zoals 'De laffe teckels'. Deze clubs bevriende piloten gaan regelmatig samen op paraglidingvakantie. Plezier voor iedereen ongeacht het niveau staat voorop bij PNN. En uiteraard staat veiligheid bovenaan. "Piloten bij PNN kenmerken zich doordat ze goed met elkaar omgaan. Dat is bij het lieren en in het algemeen erg belangrijk," aldus Geert.

In het noorden van Nederland huist de kleine vliegschool Parapente Noord-Nederland. Geert Mesander vliegt al sinds 1991 en richtte in 2000 PNN op. In de loop der jaren verzamelde hij zijn team van zes man om zich heen. Naast zijn dagelijks werk staat Geert zo mogelijk elk weekend van maart tot oktober op het lierveld. "Het is erg leuk je eigen hobby over te brengen op cursisten," vertelt hij. "Hun enthousiasme motiveert mij ook weer." Enthousiasme is er zeker ook bij het team van PNN. Op de website van de school stellen zij zich voor. Termen als fantastisch, onvergetelijk en indrukwekkend vliegen je om de oren. Zoals Geert op zijn website vertelt is hij zelf begonnen met bergvliegen en ontdekte na enige tijd het liervliegen. "Liervliegen is gewoon ontzettend leuk en nog altijd ondergewaardeerd. Je kunt wel degelijk fantastisch lange en verre vluchten ermee maken!" Het lierveld van PNN ligt in het Drentse Hooghalen (net onder Assen), centraal in het noorden van Nederland waar twee mooie velden beschikbaar zijn. Lieren ter voorbereiding op bergvliegen Naast het lieren is de school twee tot vier weken per jaar in de bergen te vinden, zoals bij Annecy of Sapenay in Frankrijk. "We gebruiken het lieren ter introductie van het bergvliegen. Deelnemers aan de beginnerscursus bergvliegen moeten eerst een liercursus met goed gevolg hebben afgelegd en daarbij hun brevet 1 hebben gehaald." legt Geert uit. Bij beginnende

Naam school Action Air Sports Eigenaren Ronald ten Berge en Angélique Lormans Activiteiten lieropleiding, bergopleiding, tandemopleiding, bergreizen, diverse trainingen Hoofdlocaties vliegactiviteiten Sterksel (NB), St. Hilaire du Touvet (Frankrijk) Website www.actionairsports.nl Contact info@actionairsports.nl

Action Air Sports, opgericht in 2004, wordt gerund door Ronald ten Berge en Angélique Lormans, beiden paraglidinginstructeur lier en berg. Ronald is in 1972 begonnen met zweefvliegen en andere luchtsporten maar richt zich nu volledig op paragliding. Angélique doet aan paragliding sinds 1997 en is naast haar fulltime baan de pilaar van structuur binnen de vliegschool. Hun team bestaat uit circa 25 enthousiaste piloten. Ronald vertelt: "Wij vinden het enorm leuk om mensen te leren vliegen en op te leiden tot zelfstandig paraglidingpiloot. Met een eigen vliegschool bepalen we zelf de manier waarop, want daar zijn we erg kritisch in. Veiligheid, professionaliteit en vliegplezier zijn onze drijfveren."

Action Air Sports kwalificeert zichzelf als een zeer serieuze vliegschool, zegt Ronald. "Dat betekent niet alleen dat de veiligheid voorop staat, maar we leiden een piloot op tot een niveau dat hoger is dan de gestelde minimale eisen voor een brevet. Los daarvan is er uiteraard veel ruimte voor vliegplezier en het hebben van een prachtige en gezellige tijd samen. Piloten die bij ons vliegen zijn verstandig, bewust, niet overmoedig, leergierig, sociaal en vaak natuurliefhebber." De cursusweken zijn gericht op bepaalde doelgroepen, zoals beginners om de basis van het bergvliegen te leren en gevorderden om het thermiekvliegen te leren. Of een overland/xc-training of veiligheidstraining voor verder gevorderde piloten. “We zijn daarbij flexibel om delen van zo’n cursus aan te passen voor mensen die ergens langer over doen bijvoorbeeld door angst, of juist extra aspecten in te bouwen voor piloten die als een speer gaan,” aldus Ronald. Doordat het cursusaanbod van Action Air Sports zo veelzijdig is, blijven veel cursisten vanaf hun eerste solovlucht tot ver in hun paraglidingcarrière bij Action Air Sports. Dat heeft een groot voordeel, zegt Ronald: "Je vlieginstructeurs leren jou dan door en door kennen, waardoor je opleiding perfect bij jou aansluit. En bovendien leer je steeds meer medecursisten kennen, waardoor je in elke vliegweek ‘vliegvriendjes’ tegen zult komen."

Maatwerk Het vliegen met behulp van de lierstart gebeurt in Sterksel, net ten zuidoosten van Eindhoven. Daar heeft Action Air Sports de beschikking over een aantal velden met veel ruimte in de lengte en breedte, wat prettig is bij opleidingen. In de zomer slaat de school het kamp op in St. Hilaire, Frankrijk. "Dat is een prachtige stek die veel mogelijkheden biedt aan piloten van alle niveaus," vertelt Ronald. "Ook andere landen waar we vliegen hebben hun eigen charmes zoals Oostenrijk, Zwitserland, Slovenië, Turkije, Spanje en Italië. Maar het meest mooie is toch wel onze jaarlijkse vliegsafari naar Zuid-Afrika."

KNVvL SCHERMVLIEGSCHOLEN

“More than just a school” Air Time is een gezellige en professionele school. Alle aandacht gaat uit naar het bergvliegen, vooral in Oostenrijk. Vanwege het brede aanbod aan cursussen sluiten niet alleen cursisten maar ook gebrevetteerde piloten graag aan bij een van de vele vliegweken.

Bergvliegen op een historische plek

Naam school Air Time Eigenaren Ayke Jager en Barry Zeldenrust Activiteiten bergopleiding, diverse trainingen, winkel, webshop Hoofdlocatie vliegactiviteiten Greifenburg (Oostenrijk) Website www.airtime.nl Contact info@airtime.nl

De vliegschool van André Wieringa heeft zijn basis op een historische plek. In het Franse Mieussy werd halverwege jaren zeventig de pers opgetrommeld voor een stunt om met parachutes naar beneden te vliegen. Het parapente was geboren. Wat is er mooier dan op deze plek je eerste stappen naar zelf parapenten te zetten?

Air Time vierde onlangs haar twintigjarig bestaan. In die tijd is de school uitgegroeid tot een van de grotere in Nederland. De huidige eigenaren Ayke Jager en Barry Zeldenrust vliegen bijna net zo lang en zijn sinds 2004 en 2007 respectievelijk, betrokken bij Air Time. Zij besteden veel aandacht aan het samenstellen van hun instructieteam. De ruim 25 mensen in het team hebben vrijwel allemaal een achtergrond in lesgeven of outdoor. En ze houden van paragliding natuurlijk. Zowel Ayke als Barry zijn helemaal verslingerd aan het vliegen en hebben letterlijk van hun hobby hun werk gemaakt. En dat zie je terug in de bevlogenheid waarmee ze Air Time runnen. Of zoals Ayke het zegt: “Anderen deze prachtige sport veilig en verantwoord bijbrengen is onze grootste motivatie!” Air Time is gespecialiseerd in het bergvliegen. Alle tijd en aandacht gaat naar deze discipline. Air Time biedt door het jaar heen maar liefst 42 verschillende cursusweken aan. Tevens organiseert Air Time acht specials, vliegreizen met een bijzonder karakter. “Gebrevetteerde piloten die graag aansluiten bij de veiligheid en gezelligheid van onze school, kunnen vele weken bij ons terecht. Wij zijn ‘more than just a school’, “ aldus Ayke.

vliegers een infrastructuur gecreëerd. Dit betekent dat wij als instructieteam niet hoeven te rijden en al onze aandacht gericht is op het vliegen. We kijken naar wat jij als cursist aankan en daarbij ben je niet afhankelijk van jouw groep.” Er zijn diverse starthellingen die 500 tot maar liefst 1150 meter hoogteverschil bieden. Je gaat naar de startplek die bij jouw niveau past. Tevens is dit de uitvalsbasis voor de overlandtraining en thermiekweek voor gevorderde piloten. In Oostenrijk vliegt Air Time ook regelmatig in Andelsbuch en Westendorf en in Italië bij Como, in de Dolomieten en bij Norma. In de specials worden diverse vlieggebieden bezocht, vertelt Ayke. “Door onze goede naam, in binnen- en buitenland, zijn wij een graag geziene gast!” De steekwoorden van Air Time zijn veilig, vertrouwd en professioneel, zegt Ayke. “Dat is voor Air Time de basis waarop je verantwoord tot zelfstandig piloot opgeleid kunt worden. Daarnaast betekent vliegen bij Air Time een week vol gezelligheid! Iedere piloot leert in zijn of haar tempo. Bij ons hoef je niet de hoogste of de snelste te zijn, belangrijker is dat je durft aan te geven waar je eigen grenzen liggen. Air Time helpt je verantwoord deze grenzen te verleggen.”

Graag geziene gasten De hoofdlocatie voor de bergopleiding is Greifenburg in Oostenrijk. “Op het Fliegercamp is speciaal voor

en parachutespringen. Bijzonder bij de opleiding parapente is dat de aanstaande piloot eerst enkele tandemvluchten maakt met een instructeur, alvorens solo de lucht in te gaan. De reizen gaan behalve naar Frankrijk ook naar Bassano en Fermo in Italië, naar Slovenië en naar Tenerife. “Het ontdekken van nieuwe landen gaat in overeenstemming met de wensen en behoeften van de leden,” vertelt André. “Uiteraard staat veilig vliegen bovenaan. Veel vliegen in verschillende landen. Plezier in het vliegen hebben, lekker eten en het plezier in de sport delen. Geen negen tot vijf mentaliteit, maar daarheen gaan waar er te vliegen valt. Dus ook touren in de bus hoort erbij.” “De meeste piloten die bij ons vliegen doen dit al heel lang en komen regelmatig terug om met eigen kinderen en zelfs kleinkinderen te vliegen. Een groot gedeelte van het instructieteam vliegt tandem met eigen kinderen,” vervolgt André. “Ook vliegt een aantal regelmatig bij andere clubs en dat is alleen maar goed, want overal valt te leren. En dat moet je doen binnen deze sport. “

Para Adventure is een van de oudste vliegscholen van Nederland. Oprichter en eigenaar André Wierenga is een van de bekendere en illustere figuren uit de Nederlandse paraglidingwereld met zijn karakteristieke baard en inmiddels 73 jaar. Vanuit zijn sportschool ontstond de stichting Para Adventure die is gespecialiseerd in parapente-opleidingen. André’s echtgenoot en zoon zijn eveneens zeer actief in de school en zij waren allen betrokken bij de oprichting van de KNVvL-afdeling schermvliegen. Het vijftienkoppige instructieteam van Para Adventure heeft ruime ervaring in allerlei luchtsporten naast parapente, vertelt André, zoals parachutespringen, zeilvliegen, ultralightvliegen en snorvliegen. De school verzorgt bergopleidingen parapente voor beginners en gevorderden in het Franse Mieussy. “Wij hebben vanaf het begin besloten om ons op het bergvliegen te richten en daarin te specialiseren,” zegt André. “Mieussy en Samoëns zijn de plekken waar het voor ons allemaal is begonnen. We hebben het hier altijd goed naar onze zin gehad. Binnen de lokale gemeenschap zijn we in de loop der jaren een begrip geworden met onze rode bussen. We voelen ons hier thuis.”

Naam school Para Adventure Eigenaren André Wierenga Activiteiten bergopleiding, bergvliegen, tandemvliegen, theoriecursus Hoofdlocatie vliegactiviteiten Mieussy (Frankrijk) Website www.parapente.nl Contact Telefoon 030-2444040

Parapente en parachutespringen Para Adventure is niet alleen een school maar tevens de eerste Nederlandse parapente vereniging die op dit moment zo’n 105 leden heeft. De school en vereniging organiseren diverse vliegweken per jaar voor beginners, gevorderden en zelfs voor paramotorvliegen

KNVvL SCHERMVLIEGSCHOLEN

Van parasailing tot parapente

Vliegen met de groep

De liervereniging en -school PTN startte lang geleden met het optrekken van koepelschermen achter een auto aan: het parasailing, dat nu nog wel achter een

Falcon Air verschaft een grote groep enthousiaste

boot aan wordt gedaan. Ad van den Akker vertelt

piloten in het zuiden des lands de mogelijkheden

wat PTN nu zoal doet in het Brabantse Nistelrode.

om te vliegen aan de lier. Hiervoor is een lierterrein, een lier, uitrustingen, training en enthousiaste instructeurs beschikbaar. Maar ook staan er reizen naar Oostenrijk of Spanje op het programma.

Naam school Parasailing Team Nistelrode Eigenaren Vereniging PTN Activiteiten liervliegen, lieropleiding, tandemvliegen Hoofdlocatie vliegactiviteiten Nistelrode (NB) Website www.parasailingteam.nl Contact info@parasailingteam.nl

Parasailing Team Nistelrode is een vereniging met circa 35 actieve leden. PTN heeft als vereniging geen eigenaren, de leden en het bestuur zetten zich op vrijwillige basis in voor een leuk en veilig vliegbedrijf. PTN bestaat al zo’n dertig jaar, de naam is dan ook te danken aan deze periode. Destijds was er echt sprake van parasailing, door met een koepelscherm achter een aangekoppelde rijdende auto te vliegen, vertelt voorman Ad van den Akker. Naast het vliegen van de gebrevetteerde piloten biedt PTN ook een opleidingsfaciliteit voor enkele cursisten elk jaar en is zodoende ook een vliegschool. “Dit geeft ons de kans om ook anderen ons enthousiasme te laten ervaren. Daarnaast houdt dit de vereniging jong door nieuwe aanwas en blijven we alert op de ontwikkelingen binnen de sport,” zegt Ad. PTN geeft alleen lieropleidingen, dit gebeurt gedurende het hele jaar naast het normale vliegbedrijf. “Omdat we een vereniging zijn, willen we het aantal cursisten wel beperken tot de ruimte die er is. De gebrevetteerde leden willen immers ook aan vliegen toekomen,” zegt Ad. “Wij willen iedereen leren vliegen, voor ieder in zijn of haar eigen tempo, een op maat opleiding dus. Dit kunnen wij ook omdat we geen grote groepen cursisten opleiden. Een bergvliegschool is voor een vereniging

van vrijwilligers niet haalbaar. Onze leden maken hiervoor gebruik van andere partijen, die hierin wel gespecialiseerd zijn.” Samen met zweefvliegers Het lierterrein ligt in het Brabantse Nistelrode en heeft een lengte van circa 1000 meter. In het seizoen vliegt PTN hier alle avonden indien het vliegweer is. Naast het terrein ligt een gebouw van de lokale zweefvliegvereniging. PTN maakt hiervan ook gebruik onder andere voor de opslag van schoolmateriaal en kantine. Het lierterrein wordt gedeeld met een zweefvliegvereniging. De vliegtijden zijn voor PTN daarom enigszins beperkt. Naast het normale schermvliegen organiseert PTN jaarlijks een clubkampioenschap precisievliegen. Daarbij is het de bedoeling dat je precies landt op het doel: een stip op een kussen. Voor mensen die voor het eerst kennis willen maken met schermvliegen zijn er tandemvluchten. De leden van PTN zijn over het algemeen mannen en af en toe een dame. Het zijn mensen die voor een vereniging kiezen boven een commerciele school, zegt Ad. “Veiligheid staat voorop, maar ook gezelligheid en verenigingsgevoel.”

“Andere mensen de lol van het vliegen bijbrengen.” Dat is de motivatie van Huub Coumans, oprichter en eigenaar van vliegschool Falcon Air. Huub is begonnen als parachutist in 1975 en enkele jaren later met ‘valschermzweven’, een mooi woord voor wat later schermvliegen werd. Het team van Falcon Air bestaat uit drie instructeurs en twee hulpinstructeurs. Deze kleine hechte groep vliegt ieder weekend, bij goed weer natuurlijk. In de zomermaanden is ook de woensdagavond beschikbaar. Vliegen doet Falcon Air vanaf de thuisbasis in Horst/ America, een klein plaatsje in Limburg bij Venlo. Daar worden niet alleen de lieropleidingen gegeven, maar ook gebrevetteerde piloten opgelierd voor overlandvluchten. Daarnaast is de schermvliegvereniging Falcon Air actief, met zo’n tachtig leden. Naast het vliegen organiseren zij onder andere een familieweekend, een nieuwjaarsreceptie, een barbecue en meer.

Precisie, klassiek en het NK Precisie, stand-up. Dat zijn twee aparte competies waarbij het erom gaat zo dicht mogelijk te landen bij een doel: een stip op een kussen. Bij de stand-up-competities is het de bedoeling dat je bij de landing op je voeten blijft staan, in tegenstelling tot de klassieke competitie waar je de meest bijzondere schuivers ziet. Bij deze wedstrijden zie je Huub’s roots in het parachutespringen terug: er mag ook gevlogen worden met zogehten squares, vierkante schermen die nog het meest lijken op parachutes. Maar Falcon Air is niet enkel een lierschool of -vereniging. Enkele weken per jaar gaat er een groep naar de bergen, bijvoorbeeld Sillian in Oostenrijk of Granada in Spanje. “Piloten die bij ons vliegen hoeven niet allemaal wereldkampioen te zijn,” zegt Huub, “Maar er moet wel met plezier gevlogen worden. Als we een week naar Oostenrijk of Spanje gaan dan gaat het niet alleen om zoveel mogelijk, of zo lang mogelijke vluchten. We willen ook een week plezier, met de hele groep. Prestaties staan niet voorop, de lol van het vliegen en veilig vliegen wel.” Bij Falcon Air is het belangrijk dat je bij de groep bent en hoort, wil Huub maar zeggen. “Of je nou al jaren rondloopt of er pas bij bent.”

Plezier en kampioenschappen Falcon Air staat tevens bekend om de jaarlijkse precisiekampioenschappen. Huub Coumans is de drijvende kracht hierachter. Elk jaar in het najaar organiseert hij op het eigen lierveld en met hulp van leden van de vereniging de Nederlandse Kampioenschappen

Naam school Falcon Air Eigenaren Huub Coumans Activiteiten liervliegen, lieropleiding, bergvliegen Hoofdlocatie vliegactiviteiten Horst/America (L) Website www.falcon-air-online.nl Contact huub.coumans@planet.nl

KNVvL SCHERMVLIEGSCHOLEN

Spiksplinternieuwe

lierschool

Leren vliegen op de

mooiste locaties Het oosten van Nederland is sinds kort een vlieg-

ook een opleiding bieden. Vandaar de keuze om ook de erkenning als vliegschool aan te vragen. Verder hebben de mensen achter Cloud to Cloud zeer goede contacten met schermenfabrikant NOVA. Deze materialen zullen dan ook verkocht worden via de school. In eerste instantie is de nieuwe school een lieropleidingscentrum. Hans vertelt: “We gaan wel verschillende buitenlandse trips organiseren waarbij het doel is zo veel mogelijk verschillende plekken te bezoeken. Als uitstekende partner van de firma NOVA beschikken we over een aantal hele mooie wintervliegplekken waar we prachtig boven de sneeuw kunnen vliegen en gebruik kunnen maken van alle testschermen en de kennis van NOVA.” De leden van Cloud to Cloud vliegen al jaren samen en gaan vaak naar Oostenrijk en bezoeken de wedstrijd Chabre Open in het Franse Laragne. De school wil zich onderscheiden door op alle vlakken goed te zijn, zegt Hans. “Als vanouds kun je boven de oostelijke zandgronden erg goed thermieken en zijn daarmee een uitstekend uitgangsbasis voor vele mooie overlandvluchten. De uitgestrekte vlakten en het grote lierterrein bieden tegelijkertijd alle ruimte voor lessen en mooie lokale vluchten. Voor mensen die eens een vluchtje willen proberen bieden we beperkt de mogelijkheid voor een tandemvlucht. Daarnaast hebben we vlak bij ons toekomstige lierterrein een voortreffelijke locatie voor de theorielessen, barbecues, materiaalopslag enzovoorts.

school rijker. Cloud to Cloud heeft de mooie omgeving van het grensgebied bij Almelo als thuisbasis. Perfect als startveld voor een lieropleiding maar ook voor vele mooie overlandvluchten. “We hebben net de erkenning als opleidingsinstantie gekregen van de KNVvL,” meldt Cloud to Cloud oprichter en voorzitter Hans ter Maat trots. “We zijn in september 2013 opgericht. We hebben als doel in het oosten van het land of het buurland te gaan vliegen.” Vanuit het enthousiasme van onze sport wil Hans samen met secretaris Jeroen Kaub en penningmeester Han Meijers een veilige, heel gezellige en goed gestructureerde vereniging opbouwen waarin de leden en alle helpers veel invloed kunnen uitoefenen op het reilen en zeilen van de vereniging. Het verantwoord en gestructureerd opleiden van nieuwe piloten en begeleiden van gevorderden is de basis voor een goede vereniging, vindt Hans. “Pas als je structuur en duidelijkheid biedt kun je aan de buitenkant ook veel plezier hebben. Het thuisveld moet voelen als een dagje vakantie met veel lol en een leuke uitdaging.” Als lierveld heeft Hans zijn zinnen gezet op een baan van een kilometer lang in Getelo, net over de grens met Duitsland bij Almelo. Cloud to Cloud wil niet alleen een vereniging zijn maar

Wil je graag paragliden op verschillende prachtige plekken in de bergen, maar wil je ook een relaxte vakantie met je vrienden of familie? Dan is de thuisbasis van Paraglidingschool Inferno in Zuid-Frankrijk een goede bestemming voor je volgende reis. Als een van de eerste paraglidingscholen in Nederland is eind jaren tachtig vanuit het windsurfen, skiën en snowboarden, paraglidingschool Inferno ontstaan. Roland ter Harkel werd besmet met het vliegvirus en besloot mede vanuit zijn opleiding als sportleraar in 1990 een paraglidingschool te beginnen. Zowel Roland als zijn vrouw Esther werken fulltime voor de school. De vlieg-genen zijn overgebracht op hun zonen Nick en Sven en zij vliegen dan al ook van jongs af aan. Nick is inmiddels instructeur en behoort tot het team van zeven instructeurs van de school. Daarnaast zijn er nog twintig hulpinstructeurs actief. In de opleiding van paraglidingschool Inferno sta je als cursist centraal, legt Roland uit. Samen met de instructeur werk je vanuit een takenboek en is de opleiding methodisch verdeeld in verschillende leerfasen. Door middel van het takenboek willen zij jou meer inzicht laten krijgen in de doelstelling, hun manier van lesgeven en de oefenstof om een betere piloot te worden.

wekelijks bergcursussen gegeven voor beginners en gevorderden op een van de mooiste vlieglocaties van Europa aan het Lac de Serre Ponçon in Zuid-Frankrijk. Daarnaast kun je elk weekend van mei tot november introductiedagen volgen op hun grote oefenhelling in het Sauerland (Duitsland). In het voor- en najaar zijn er vliegsafari’s naar Marokko, Turkije, Dolomieten, Spanje en verre reizen naar Kenia, Zuid-Afrika, Chili of Brazilië. “Onze thuisbasis Lac de Serre Ponçon is een prachtig meer omringd door imposante bergen. Een fantastische vliegplek en ideaal voor vakanties met het hele gezin,” vertelt Roland. “Daarnaast beschikken we over stoere 4x4 terreinwagens die je naar de meest bijzondere startplekken kunnen brengen.” Tegen alle beginnende piloten wil Roland nog zeggen: “Ook als je al cursussen bij andere scholen gevolgd hebt, kom naar ons prachtige Lac de Serre Ponçon of ga mee op één van de avontuurlijke reizen. Vliegen kan nog mooier en leuker. Je doet het niet elke dag, geniet er van en neem de tijd!

Eigen startplekken Paraglidingschool Inferno is een zeer actieve school en heeft een groot aanbod aan vliegactiviteiten. De nadruk ligt op het vliegen in de bergen. Het lieren wordt gecoördineerd door vliegvereniging Skyclub Holland. Van eind april tot medio september worden in Frankrijk

Naam school Paraglidingschool Inferno Eigenaren Roland en Esther ter Harkel Activiteiten bergopleiding, bergreizen, liervliegen, theoriecursus, shop Hoofdlocaties vliegactiviteiten Lac de Serre Ponçon (Frankrijk) en Sauerland (Duitsland) Website www.paraglidingschool.nl Contact info@paraglidingschool.nl

Naam school Cloud to Cloud Eigenaren Hans ter Maat, Jeroen Kaub, Han Meijers Activiteiten lieropleiding, liervliegen, bergreizen, shop Hoofdlocatie vliegactiviteiten Getelo (Duitsland) Website www.facebook.com/cloudtocloud

KNVvL SCHERMVLIEGSCHOLEN

Vliegen bereikbaar voor iedereen

Minimale inspanning, maximale

ontspanning

Uren vliegen boven de toppen van de wereld zonder

dat beheerst heb je daar in de bergen weer voordeel van.” Het lieren doet de school op het eigen veld vlak bij Borculo. Daar kan met de meeste windrichtingen gevlogen worden en er is een leslokaal annex shop en een werkplaats. “Alles lekker bij elkaar is makkelijk.” Daarnaast plant de school de bergopleidingen en reizen voor gevorderden naar hoeveel vraag er is. De reis gaat onder andere naar Australië. Verder worden overlandtrainingen, veiligheidstrainingen en soaropleidingen gegeven. Afhankelijk van het doel van de opleiding en het niveau van de groep gaat de school overal heen waar gevlogen kan worden. “Als het vliegbaar is zijn we gedurende het seizoen zeven dagen in de week bezig,” aldus André. Pro Air wil zo stressvrij mogelijk vliegen met veiligheid voorop. Het zwaartepunt licht op schermbeheersing en overlandvliegen met zo weinig mogelijk middelen. De school, tevens schermvliegvereniging met 33 leden, trekt mensen aan die goed willen leren vliegen. En na een goede landing moet het plezier in het vliegen voorop staan, zegt André. “De belangrijkste beslissing die je moet leren maken als piloot is, is het nu, hier, voor mij vliegbaar en heb ik dan ook nog plezier in het vliegen. Als je dat kan, kun je aan het schermvliegen heel lang een fijne hobby hebben.”

dat het je veel moeite kost. Stressvrij in de lucht hangen zo lang je wilt. Dat kun je leren bij schermvliegschool Pro Air Paragliding in het oosten van het land. “Ik geniet zelf nog iedere keer als ik vlieg.” Dat zegt André Bizot, eigenaar van Pro Air Paragliding. André vliegt al sinds 1992 en is enkele jaren later instructeur geworden. Hij heeft zowel een technische als een sportachtergrond en hield zich voor de oprichting van Pro Air in 1997 bezig met het ontwikkelen van liersystemen. Tevens was hij testpiloot voor deze lierbouwer bij de Duitse zusterorganisatie van de KNVvL, de DHV. “Al het werk dat ik doe is gerelateerd aan het vliegen, keuren van materiaal, reparatie, vouwen van noodchutes, keuren van lieren,” zegt André. “Ik vind het prachtig andere mensen dit te leren.” Pro Air doet 12 tot 15 basisopleidingen aan de lier per jaar. “We doen al sinds het begin alle basis opleidingen aan de lier omdat ik denk dat dat een hele goeie manier is de basics te leren, daarna gaan mensen mee naar de bergen als ze dat willen. Ook aan de lier is het prima mogelijk het overlandvliegen te beoefenen en als je

De enthousiaste vliegschoolhouder István Molnár

Daarnaast biedt Maurik bergopleidingen aan. “Wij beheersen een opleidingstraject voor beide disciplines. De sport eindigt vaak in de bergen maar waarom de basis niet leggen in eigen land. Lieren; de manier om het te ervaren of je het leuk vind en om bezig te blijven met deze sport in eigen land. Juist het herhaaldelijk oppakken van je scherm en naar de liervelden te komen draagt bij tot progressie van je kunnen!” Zo’n vier weken per jaar zijn ze te vinden in Oostenrijk, bijvoorbeeld in Wolfsberg, Andelsbuch en Wildschönau. István legt uit waarom juist in dat land: “Dit heeft alles te maken met het vriendelijke karakter van de berghellingen, vliegmogelijkheden, starts, luchtcondities, de controles, de lokale vliegschoolhouders, de medische zorg enzovoort.” De mensen van Maurik paragliding zijn bedreven mensen die graag deze mooie sport willen delen met derden. “Belangrijk vinden wij dat deze sport bereikbaar is voor een ieder. Dit doen wij in combinatie met zekerheid, veiligheid, gezelligheid en een bijzondere teamspirit. De deur staat wagenwijd open voor iedereen om deze mooie sport te delen! Mensen blijven bij ons omdat gezelligheid erg centraal staat. Wij streven naar een waar vakantiegevoel in combinatie met een uitdaging. Mede door de kleinschaligheid kunnen wij dit blijven waarborgen.”

wil graag iedereen de kans geven om te leren vliegen. In Nederland aan de lier, lekker dichtbij. Of in de bergen in Oostenrijk, compleet met vakantiegevoel. Vliegschool Maurik paragliding dankt zijn naam aan het Eiland van Maurik waar zij jarenlang actief was met liervliegen. István Molnár richtte de school in 2008 op, een kleinschalige maar intensieve opleidingsschool voor lier- én bergvliegen tot en met brevet 2. “Het werken met diverse mensen vind ik boeiend,” zegt István, die ook nog in het onderwijs werkt. “Iedereen een kans geven dit moois te ervaren. Een dag starten en afronden en dan terugkijken op een nieuw avontuur, progressie voor de cursisten en vooral veel plezier beleven. Met ons geweldige instructieteam van zo’n twintig man lukt dit ons telkens weer!” Sinds kort is het lierveld bij Maurik ingeruild voor de velden bij Noordeloos, Ameide en Rosmalen. Daar kun je elk weekend tussen maart en november tandemvliegen, een lieropleiding volgen of vrij vliegen. “Het zijn mooie velden, obstakelvrij en regelmatig pakken wij hier thermiek. Het luchtruim is nagenoeg onbegrens dus veel mogelijkheden tot overlandvliegen,” aldus István.

Naam school Maurik paragliding Eigenaar István Molnár Activiteiten lieropleiding, liervliegen, tandemvliegen, bergopleiding, bergvliegen Hoofdlocatie vliegactiviteiten Noordeloos, Ameide (ZH) Website www.maurikparagliding.nl Contact info@maurikparagliding.nl

Naam school Pro Air Paragliding Eigenaren André Bizot Activiteiten lieropleiding, liervliegen, bergopleiding, bergvliegen, shop Hoofdlocatie vliegactiviteiten Borculo (Gld) Website www.proair.nl Contact info@proair.nl

KNVvL SCHERMVLIEGVERENIGINGEN

Eigenlijk maakt het niet uit waar je vliegt, als je maar vliegt!

Naam vereniging Plus 4 Bestuursleden Christiane Blömer, Joost Visschedijk, Edwin Grootoonk en Dick ter Maat Activiteiten Liervliegen en vlaklandvliegen Hoofdlocaties Bentelo, familie Visschedijk, 52°14’15” N, 6°42’12” E Website www.plus-4.nl Contact info@plus-4.nl

Lekker lang en veilig vliegen en samen de club runnen

toegankelijk te maken voor enthousiaste vliegers. Dóór en vóór de leden, want er is geen baas of directeur. Een groot aantal leden zorgt zelf voor het reilen en zeilen van de club. Daartoe behoren het onderhoud van het materieel en het bedienen van de lieren. De vereniging verzorgt het liervliegen in Twente. Het huisveld is Bruinehaar, waar zowel een N-Z als een O-W lierbaan is van elk bijna een kilometer lang, zodat bij alle windrichtingen goed kan worden gelierd. Per jaar worden er ruim zevenhonderd vluchten gemaakt. Het aantal vliegdagen varieert afhankelijk van goede en slechte jaren. Gemiddeld zo’n vijftig tot zestig vliegdagen per jaar, doorgaans van maart tot en met oktober. Alle piloten worden middels traplieren omhoog getrokken. Daardoor worden ze hoog in de lucht afgezet. Daarna is het eenvoudigweg prachtig vliegen boven Twente. Deze omgeving kenmerkt zich door vaak goede thermische omstandigheden voor lange en verre vluchten. Behalve het lieren bij Bruinehaar, vliegen ook veel leden zelf, al of niet samen met andere clubleden, regelmatig in de bergen.

Lekker relaxed vliegen en dat op een veilige manier en vooral ook gezellig. Dat zijn de kernwoorden van Skyline Bruinehaar. Niet verrassend is het dat het daarom vaak gezellig is bij Bruinehaar waar piloten lang kunnen vliegen en ook nog eens samen de club runnen.

Plus 4 is een clubje zelfstandige vliegers die proberen

middel van het traplieren wordt de kans op een mooie vlucht enorm vergroot en een goed begin is het halve werk! Daarnaast worden op het forum en op het veld ook afspraken gemaakt over trips en vakanties naar de bergen, of bijvoorbeeld een dagje soaren aan de kust. De vereniging is in Bentelo gast bij de familie Visschedijk. En deze gastvrijheid is geweldig! Er zijn een kantine en toiletten en de kassen mogen worden gebruikt voor bijvoorbeeld het ‘reserve pakken’, en na het vliegen kan op het erf de barbecue worden aangestoken. Ook niet onbelangrijk is dat gestart kan worden op een aantal velden, zodat eigenlijk bij elke windrichting kan worden gevlogen. Voor de beginnende piloot is Plus 4 eigenlijk niet zo interessant. Bij Plus 4 moet je zelfstandig kunnen vliegen en is minimaal brevet 2 vereist. Natuurlijk is iedereen welkom om te kijken. De leden vertellen graag over traplieren, overlandvliegen en natuurlijk barbecues. Wel nog een kleine tip: wanneer je een brevet hebt en al verslaafd bent, ga eens een dagje bij een andere vliegclub, -school of -vereniging vliegen. Niets is leuker en belangrijker (!) dan nieuwe ervaringen opdoen, en andere piloten en startplekken leren kennen. en vooral…genieten van het vliegen!

in een relaxte sfeer geweldige vluchten te maken. Hoog, lang, ver, genieten en gezelligheid, zijn daarom kernwoorden. De paraglidingclub vliegt in Bentelo in Twente. De vereniging is in 2009 opgericht door het kwartet enthousiaste piloten Christiane Blömer, Joost Visschedijk, Edwin Grootoonk en Dick ter Maat. Sindsdien komen heel wat trouwe fans, piloten die het ontspannen sfeertje weten te waarderen, naar Bentelo. De vereniging heeft ongeveer vijftig vaste leden. Eigenlijk is Plus 4 actief op alle vliegbare dagen. Natuurlijk is het op door-de-weekse dagen wel iets moeilijker om een groepje piloten, waaronder dan vooral een lierman bij elkaar te krijgen. Wanneer wordt gevlogen, is te lezen via het Plus4-forum op de website. De piloten gaan op mooie zomeravonden ook nog graag ‘after-work’ vliegen. Rustige avondvluchtjes, bbq erbij….relax! Plus 4 is mede opgericht omdat de initiatiefnemers en leden het ‘vlaklandvliegen’, ofwel het overlandvliegen in het mooie vlakke land, zo geweldig vinden. Door

Bij Skyline kunnen piloten lid worden met tenminste Brevet 2 met aantekening Lierstart. Bruinehaar kent een maximum van vijftig leden. Maar: aanmelden voor de wachtlijst kan altijd. Momenteel is er nog beperkt plek voor nieuwe leden, bij voorkeur leden die ook iets extra willen doen voor de club. Van die vijftig leden is ongeveer een twee derde schermvlieger en één derde zeilvlieger. De vereniging bestaat ruim twintig jaar en heeft tot doel het schermen zeilvliegen in Nederland

Naam vereniging Skyline Bruinehaar Bestuursleden Maarten Swart, Gijsbert Koren en Harry Meussen Activiteiten Liervliegen Hoofdlocaties ’s Gravenlandweg, Bruinehaar (Twente), 52°28’00”N , 06°42’00”E Website www.skylinetwente.nl Contact skyline.bruinehaar@gmail.com

KNVvL SCHERMVLIEGVERENIGINGEN

Plezier, genieten en laten genieten Plezier, genieten en laten genieten, zijn kernwoorden voor Sky Rebels. Daarnaast is Sky Rebels speels compe-

Combinatie van schermvliegen en zeilvliegen in landelijk Zeeland

titief op het gebied van precisielanden. Aart de Harder vertelt: “Als er een beslissing genomen moet worden kijken we elkaar in de ogen en weten we dat we het goed doen.” “Sky Rebels is een echte, maar kleine schermvliegvereniging. Voor en door de leden wordt alles mogelijk gemaakt. Iedereen draagt zijn steentje bij. Sky Rebels bestaat ruim tien jaar en heeft ongeveer twintig leden. De vereniging is opgericht om geen lier-productiebedrijf te zijn, zoals wij scholen ervaren, maar juist gezamenlijk zelf vliegen. Daarbij hoeft er niets en kan er veel. Sommige jaren wordt er bijna ieder weekend gevlogen maar afgelopen jaar is dat veel minder geweest. Het weer heeft daar een belangrijke rol bij gespeeld. Het vaste lierveld is het door de provincie Zuid-Holland aangewezen lierterrein voor schermvliegen aan de Lange Biesakkersweg in Numansdorp. Dit ligt onder de rook van Rotterdam in de Hoekse Waard.

De Sky Rebels maakt buiten hun eigen veld graag gebruik van de locaties waar een wedstrijd precisielanden wordt georganiseerd. Dat zijn veelal nieuwe locaties met een locale structuur voor schermvliegen. De wedstrijden zelf zijn laagdrempelig en gedurende het weekend is alles georganiseerd. Daardoor is het niet meer nodig om ter plekke nog van alles te regelen en kunnen de leden gemakkelijk veel vliegen, ook buiten de wedstrijd. Bij Sky Rebels kunnen piloten vliegen met tenminste Brevet 2 en vooral veel vliegervaring opdoen als je dat zelf wilt. Als het een mooi weekend wordt en je wilt vliegen dan kun je gewoon de mensen bij elkaar trommelen en ervoor gaan.”

Het is de uitzonderlijke combinatie van schermvlie-

Naam vereniging Sky Rebels Bestuursleden John van der Reijden en Aart de Harder Activiteiten Liervliegen Hoofdlocaties Lange Biesakkersweg in Numansdorp; 51°45’6”N 4°27’16”E. Ingang: Bedrijf Harbo. Website www.skyrebels.nl Contact aart@raatsaam.nl

Voorlopig zijn de hoofdactiviteiten van de vereniging geconcentreerd op het liervliegen op en rond het veld, maar komend seizoen wordt ook gekeken of er bergreizen kunnen worden gemaakt, omdat alle leden en gastpiloten over beide brevetten beschikken en ook in beide activiteiten geïnteresseerd (en actief ) zijn. Het terrein heeft de beschikking over twee lierbanen van respectievelijk 750 en 550 meter zodat bij alle windrichtingen eenvoudig gestart kan worden. De Kabelhoogte is tot 910 meter met een plafond in het weekend op 1700 meter hoog. Het lierveld ligt landelijk in het mooie Zeeuws Vlaanderen in de nabijheid van industrieterreinen die bij noordelijk windrichtingen mooie thermiek bieden waarin langere (duur)vluchten zijn te maken. Tevens is op het terrein ook nog een minicamping zodat overnachtingen mogelijk zijn. Als vanzelfsprekend zijn de leden altijd serieus met veiligheid bezig, maar het vliegen, het plezier, de gezelligheid samen en het leren van elkaars ervaringen op het vliegterrein (en daarbuiten) geeft toch iedere keer de kick van deze hobby.

gen en zeilvliegen in het landelijke Zeeland, die De Hoekse Vliegers bijzonder maakt. De Hoekse Vliegers is een van de jongste loten van verenigingen van de Afdeling Schermvliegen. Behalve lieren, is ook zeilvliegen mogelijk. Daarom presenteert de club zich ook als Vereniging van en voor Zeil- en Schermvliegers Zeeuws-Vlaanderen. Belangrijkste motivatie voor de vereniging is, meer piloten gelegenheid geven om gebruik te maken van de faciliteiten van het vliegterrein de Vliegende Hollander bij het plaatsje Hoek westelijk van Terneuzen. En dit dan in een meer geregelde vorm van een echte vereniging. De vereniging is in juli 2012 opgericht en is op dit moment een nog kleine vereniging met behalve vaste leden ook gastpiloten die regelmatig komen vliegen. De vereniging combineert het schermvliegen en zeilvliegen. Door deze redelijk unieke combinatie is het ook leerzaam om over beide manieren van vliegen te praten en ervaringen uit te wisselen, alsmede het in de praktijk omgaan met beide soorten van (lier)vliegen. De vereniging streeft ernaar om zoveel mogelijk op vliegbare dagen te kunnen vliegen. Door het jonge bestaan is een goede indicatie voor vliegdagen nog niet altijd goed te geven, maar wordt er ieder goed weekend en eventueel doordeweeks gevlogen.

Naam vereniging Hoekse Vliegers Bestuursleden Egbert Cijsouw en Danny Mout Activiteiten Zeil- en Schermvliegen Hoofdlocatie Vliegterrein ‘Vliegende Hollander’, Hoek bij Terneuzen; 51°19’37”N 003°45’50”E Website www.hoeksevliegers.nl Contact info@hoeksevliegers.nl

KNVvL SCHERMVLIEGVERENIGINGEN

Veilige laminaire vliegcondities Een veilige vliegvereniging waar leden vliegen voor

Jan van Gent is een pure liervereniging, gecombineerd met een zeilafdeling. De piloten gaan overigens ook geregeld naar de bergen of aan de kust vliegen. Sinds enkele jaren hebben de leden zich gespecialiseerd in het maken van duovluchten met een rolwagen. Passagiers met een fysiek probleem kunnen dan plaats nemen in onze rolwagen en meegenieten van alle facetten van de vrije vlucht sport. Bij Jan van Gent zijn overigens ook net gestarte piloten van harte welkom. Juist ook voor hen is het aantrekkelijk om in Zeeuws-Vlaanderen te vliegen omdat meestal sprake is van erg veilige laminaire vliegcondities door de nabijheid van de Noordzee. Daarom zijn deltavliegschool Randonaero Adventures en de Belgische parapenteschool Airxperience veelvuldig actief op het vliegterrein. Behalve dat Jan van Gent erkend is door de KNVvL, heeft de vereniging ook een erkenning van de Belgische Vrije Vlucht Federatie.

hun hobby en plezier. Daar staat de Zeeuwse vliegvereniging Jan van Gent voor. Zowel parapente- als deltapiloten vliegen al jarenlang in goede harmonie samen.

Lekker een dagje vliegen boven de prachtige Achterhoek Sky Club Holland is een van de oudste schermvlieg-

heerlijk is om bij ondergaande zon nog een vluchtje mee te pakken. Daarnaast wordt jaarlijks op verschillende locaties het inmiddels befaamde Fly by Wire weekend georganiseerd waarbij een weekend lang het vliegen centraal staat en er een feestavond is met barbecue, pizzaâ&#x20AC;&#x2122;s, muziek en veel gezelligheid. Bij de vereniging komt iedereen om te lieren, maar daarnaast ook om de ervaringen van vliegreizen in de bergen te delen; vliegen in Marokko, Turkije, Frankrijk, Zuid-Afrika of Spanje. Vanzelfsprekend kan er alleen worden gevlogen door piloten met een brevet. Daarnaast zijn er mogelijkheden om een opleiding te volgen onder de vleugels van Inferno. Iedereen is welkom, niet alleen piloten die bekend zijn, maar ook piloten die willen kennismaken en vliegen in een voor hen nieuwe omgeving. Ook zij ervaren dan de ontspanning en focus op veiligheid en zorgvuldigheid zodat iedereen plezier beleeft aan het vliegen.

verenigingen in Nederland en bestaat al vanaf 1995. De vereniging telt ongeveer dertig leden die geregeld vliegen op de weilanden in het Achterhoekse Halle. De locatie ademt een en al ontspanning, daarom is de sfeer tijdens het vliegen in het weekeind of doordeweeks ook altijd buitengewoon relaxed. Piloten komen er voor hun plezier en zorgen er samen voor dat iedereen kan vliegen. Van oorsprong is Sky Club Holland gelieerd aan vliegschool Inferno. Tegenwoordig komen er echter ook steeds meer piloten die bij andere scholen hun opleiding hebben gevolgd. Ze willen vooral graag ontspannen vliegen in de mooie omgeving van de Achterhoek. Door de toeloop van piloten is een aantal liermannen in opleiding bij de huidige drie liermannen. Daardoor kan er vaker en meer worden gevlogen. Het huisveld is in Halle en in de omgeving zijn nog diverse alternatieven. Met enige hoogte is er uitzicht tot Nijmegen, Duitsland, Deventer en de Veluwe. Hoewel er vaak op het lierveld zelf wordt geland, is het een uitdaging om overland te vliegen en geen enkel probleem als elders in de omgeving wordt geland. Sky Club Holland heeft de ambitie om steeds vaker te vliegen. Zo wordt er op mooie dagen in het weekeind gevlogen en ook steeds vaker doordeweeks; eventueel na een drukke werkdag als het mooi weer is en het

Jan van Gent behoort tot de oudste schermvliegverenigingen van Nederland. De vereniging werd opgericht op 17 oktober 1988 en is nu bezig aan zijn 26ste jaargang. De passie van het liervliegen was de aanleiding voor de oprichting van de vereniging en die passie is er nog steeds bij de ongeveer dertig leden. Jan van Gent maakt gebruik van het lierterrein Nieuwvliet aan de Sint Jansdijk in de gemeente Sluis in Zeeuws-Vlaanderen. Dat is een ruim en tamelijk vrij aanvliegbaar terrein van zes hectare. Bij het terrein is behalve een fikse schuur voor opslag van materialen, ook heel handig en fijn de landschapscamping met prima sanitair, een speeltuintje en een gezellig terras waar men terecht kan voor een biertje, broodje of een goede maaltijd. Zo is het aantrekkelijk om de familie mee te nemen naar een vliegdag! Zo vaak als de weersomstandigheden goed zijn, wordt er gevlogen. In 2013 werden 25 vliegdagen geboekt en werden in totaal 750 vluchten gemaakt. Als het meezit, worden bij Jan van Gent tien starts in een uur gehaald.

Naam vereniging Vliegvereniging Jan van Gent Bestuursleden Arnold Van Remoortere, Luc Christiaens, Peter Bruynsteen, Jan Bernaerts Activiteiten Liervliegen Hoofdlocaties Sluis, Nieuwvliet, Sint Jansdijk Website www.vliegvereniging-janvangent.nl Contact secretariaat@vliegvereniging-janvangent.nl

Naam vereniging Sky Club Holland Bestuursleden Alex Schreurs, Rob Verheij Activiteiten Liervliegen Hoofdlocaties Halle, Molenweg/Meuweg Contact fly.by.wire@upcmail.nl

KNVvL SCHERMVLIEGVERENIGINGEN

Verder vliegen dan rondje om het veld

Eurofly Paragliding

Veiligheid, betrokkenheid, gezelligheid, saam-

Vliegschool Eurofly van Lucas ten Napel heeft het lierveld in Stegeren als basis waar je tandemvluchten kunt boeken en een basiscursus liervliegen kunt volgen. Daarna kun je mee met de bergopleidingen in onder andere Italië, Spanje, Frankrijk, Turkije of Oostenrijk. Je bent dan inmiddels donateur geworden van Eurofly. Eurofly is niet alleen door de KNVvL erkend als vliegschool maar ook door de Duitse zusterorganisatie DHV.

De vereniging werd in februari 2009 opgericht en bestaat in 2014 dus vijf jaar. De vereniging telt twintig leden en het is niet de bedoeling om het ledental verder uit te breiden. De reden hiervoor is dat het anders op de thermisch ‘interessante’ dagen te druk wordt op het veld. Bovendien is het met een grotere vereniging lastiger om het gevoel van saamhorigheid te bewaren. Het bestuur van de Achterhoekse Vliegers XCC wordt gevormd door Bert Delmaar, voorzitter/penningmeester, Jeroen van Steenderen, secretaris en Roland Jansen, techniek. De Achterhoekse Vliegers XCC is een (kleine) vereniging van overlandvliegers in de Achterhoek. De verenigingsstatuten leggen hier ook de nadruk op. Om die reden is het lierbedrijf erg belangrijk en verplichten de leden zich ertoe na twee jaren lidmaatschap een lieraantekening te behalen en regelmatig te lieren. Het aantal vliegdagen is onderhevig aan het weer en is dus lastig te voorspellen. In principe wordt er ieder vliegbaar weekend gevlogen, doordeweeks bij voldoende animo. Gemiddeld worden er jaarlijks zo’n 400 starts gemaakt over (gemiddeld) veertig dagen.

horigheid, genieten, zijn de kernbegrippen bij de Achterhoekse Vliegers XCC. De vereniging vliegt vanaf het lierveld aan de Lenderiet in Barchem in de gemeente Lochem. Er zijn tevens alternatieve locaties die af en toe worden gebruikt. Omstreeks 2008, bestond er bij vliegcentrum Hollandair in Zwiep een vaste groep vrije vliegers. Het grootste deel van deze groep was tijdens de vliegdagen altijd aanwezig en verleende diverse hand- en spandiensten. De eigenaar van het vliegcentrum besloot te stoppen met zijn bedrijf en gaf aan de lier en het veld over te willen doen aan deze groep. Daarop heeft het huidige bestuur het initiatief genomen de vereniging de Achterhoekse Vliegers XCC op te richten. De nadruk ligt op de XCC, het ‘rondje om het veld’ zijn onze leden inmiddels ontgroeid. Daarnaast is de ligging van ons terrein gunstig voor het maken van mooie overlandvluchten.

Naam school Eurofly Eigenaren Lucas ten Napel Activiteiten liervliegen, lieropleiding, bergopleiding Hoofdlocatie vliegactiviteiten Stegeren (Ov) Website www.eurofly.nl Contact zie de website

Naam vereniging Achterhoekse Vliegers XCC Bestuursleden Bert Delmaar, Jeroen van Steenderen en Roland Jansen Activiteiten Liervliegen Hoofdlocaties Lenderiet, Barchem, gemeente Lochem, 52°3’48”N 6°16’14” E. Website www.achterhoeksevliegers.nl Contact secretariaat@achterhoeksevlieger.nl

interview

Karlien Engelen, wedstrijdpiloot

“Wedstrijdvliegen is uitdagend, veilig en erg leuk!” Voor beginnende piloten is er een aparte briefing, zodat iedereen goed geïnformeerd van start gaat. Er wordt zelfs uitgelegd in welke boomsoort je het

Wedstrijden vliegen met een paraglider, wat moet ik me daarbij voorstellen? Is dat niet alleen voor de meest ervaren piloten weggelegd? Karlien Engelen (26) uit Amersfoort is zes jaar geleden begonnen met vliegen en doet al drie jaar aan wedstrijden mee. Karlien legt uit wat een wedstrijd inhoudt en wat er zo leuk aan is.

beste kunt landen, mocht het zover komen.

Wanneer ben je begonnen met vliegen? Mijn eerste vlucht heb ik gemaakt in het Italiaanse Bassano in 2008. Ik had me ingeschreven voor een cursus bij vliegschool PaHo (Paragliding Holland). Sindsdien ben ik steeds vaker gaan vliegen en heb mijn bergbrevet B3 en internationale IPPI V gehaald. Je bent ook al vrij snel gaan wedstrijdvliegen. Hoe kwam dat? In Bassano heb ik mijn vriend Ruud leren kennen, die al aan wedstrijden meedeed. Ik kende het wereldje dus al een beetje, waardoor de stap minder groot was. Nadat ik mijn brevet op zak had, ben ik twee keer zelfstandig op vliegvakantie gegaan en daarna heb ik in 2011 aan mijn eerste wedstrijd meegedaan.

Inmiddels het ik ook meegedaan aan de Pre Worlds and Colombian Open in Roldanillo in Colombia. Daar is het weer anders geregeld. Je krijgt een zogenaamd startwindow waarbinnen je zelf mag bepalen wanneer je de lucht in gaat. Alle piloten blijven binnen een bepaalde cirkel om de startberg en op de besproken tijd gaat de race van start. De combinatie van het vliegen in bergen en over het vlakke land was extra uitdagend voor me.

En wat voor wedstrijd was dat? Ozone Chabre Open, een heel toegankelijke wedstrijd die jaarlijks in Laragne in Frankrijk wordt gehouden. Na mijn eerste deelname in 2011 kom ik daar nu elk jaar terug. De nadruk ligt daar op de fun factor. Er worden uitgebreide briefings gehouden, waarin de route en weersomstandigheden uitgebreid aan de orde komen. Voor beginnende piloten is er een aparte briefing, zodat iedereen goed geïnformeerd van start gaat. Er wordt zelfs uitgelegd in welke boomsoort je het beste kunt landen, mocht het zover komen. En als je ergens tijdens het traject aan de grond komt te staan, wordt je daar opgehaald door de organisatie. Een leuke en leerzame ervaring en ik ben zelfs vierde geworden. Helaas deden er maar acht vrouwen mee…

Wat maakt het wedstrijdvliegen nou zo leuk voor je? Op een gegeven moment wil je als piloot overland vliegen, grotere afstanden afleggen. Als je alleen of met vrienden vliegt, blijft het toch vaak conservatief. In een wedstrijd word je vanzelf meer uitgedaagd, zonder dat het onveilig wordt. De briefings en informatie over de weersomstandigheden zijn altijd erg goed verzorgd. Ik vind het vooral leuk om samen met andere piloten – als het kan met lokale piloten – de uitgezette taak door te nemen en een route te plannen. Ik probeer vervolgens in de lucht zo lang mogelijk bij ze in de buurt te blijven

Wat staat er op je wedstrijdprogramma? Ik ga deze zomer naar Piedrahita voor de Spanish Open. Daar ben ik nog niet eerder geweest dus dat wordt meer een verkenning van het vlieggebied dan punten scoren in de competitie. Toch neem ik het wedstrijdelement ook serieus, want ik analyseer al de routes van piloten die hun vlucht met gps hebben vastgelegd, samen met YouTube-filmpjes en wat er nog meer op het internet te vinden is. Daarnaast wil ik meedoen aan de British and Dutch open in Gemona, Italië. En de Nordic Open, en misschien de Serial Cup in Slovenië.

tot ik ze uit het oog verloren ben. Met de Nederlandse deelnemers praat ik dan ’s avonds wel weer bij. Je hebt het over een “taak”. Gaat het er nu om wie het verst komt of wie ergens het eerste is? Het belangrijkste is dat je probeert om het doel te halen. Afhankelijk van de wedstrijd ligt deze 30 tot wel meer dan 70 kilometer van de start verwijderd. De afstand is zodanig bepaald dat de toppiloten zeker een uur onderweg zijn. Kilometers leveren meer punten op dan snelheid. In het begin heeft het ook niet veel zin om je te meten met de toppiloten die aan heel ‘hete’ schermen vliegen.

Plannen genoeg dus! Zijn er tot slot nog bijzondere positieve en negatieve ervaringen die je met ons wilt delen? Negatieve ervaringen gelukkig niet echt. Hoewel ik in Colombia bijna frontaal uit de lucht gevlogen ben door een Colombiaanse piloot. Hij vloog plotseling recht op me af! Gelukkig liep het goed af. Er staan veel positieve ervaringen tegenover. Het mooiste is toch wel het gevoel om met zo’n grote groep piloten tegelijk in de lucht te zijn. Het zou leuk zijn als er langzamerhand meer mensen mee gaan doen aan de Nederlandse kampioenschappen bergvliegen. En vooral wat vrouwelijke piloten betreft kan ik wel wat Nederlandse concurrentie gebruiken!

Met wat voor scherm vlieg jij je wedstrijden nu? Ik vlieg nu met een Gradient Nevada (EN-B). Ik vind het een heel fijn scherm omdat ik hem heel goed aanvoel en hij me veel zekerheid geeft, en toch goede vliegeigenschappen heeft. Misschien dat ik volgend jaar overstap op een scherm uit een hogere klasse.

Materiaal

Eigen spullen kopen Wanneer je start met je opleiding tot piloot van een schermvliegtuig voorziet de school in al je spullen. Je huurt een scherm, harnas, helm en al wat je meer nodig hebt. Maar na verloop van tijd wil je misschien je eigen spullen hebben. Wat schaf je aan, waar doe je dat en waar moet je op letten?

ander merk of type scherm te vliegen. De verschillen zijn duidelijk merkbaar. Scherm en harnas moeten een goedkeuring dragen van een testinstantie zoals de DHV. Het is verstandig een helm te dragen die voor vliegen geschikt is, gekeurd met de norm EN966. Een radio is een goede aanschaf als je veel liert, met een groep of school vliegt. Zorg wel dat je de juiste radiofrequenties kunt ontvangen, vraag het na bij je school. Een eigen lierrelease kan handig zijn wanneer je vanaf het lierveld overland wilt gaan vliegen. Gadgets zoals vario en gps zijn in het begin geen must.

Het materiaal dat je bij Nederlandse scholen huurt is altijd van uitstekende kwaliteit. Bovendien is huren veel voordeliger wanneer je maar een of twee weken per jaar vliegt, dan een eigen uitrusting kopen. En je hebt er geen omkijken naar. Maar er zijn veel argumenten om toch eigen spullen aan te schaffen, bijvoorbeeld wanneer je je brevet 2 hebt gehaald en je wilt onafhankelijk van een school gaan vliegen.

Kosten Nadelen van eigen spullen zijn er ook. Een scherm moet elke twee jaar (of 150 vlieguren) gekeurd worden door de fabrikant of keuringsinstantie. Dat brengt kosten met zich mee. Vergeet niet dat je ook een reserveparachute moet kopen en onderhouden. De ontwikkelingen in materiaal gaan bovendien zeer snel. Over twee jaar zijn de schermen en harnassen weer beter, lichter en sneller. Koop je dan alweer nieuw materiaal, dan zal je afschrijving hoog zijn. Gebruikt materiaal verliest vrij snel zijn waarde, ongeveer de helft in het eerste jaar.

Essentiële spullen eerst Een eigen helm is een goede eerste investering: hygiënischer en comfortabeler dan een huurexemplaar. Een eigen harnas volgt. Schoolharnassen zijn voor gemiddelde mensen. Een bijzonder lang, kort, breed of smal persoon zal er niet lekker in zitten. Bovendien moet je een harnas afstellen en dat hoeft met een eigen harnas maar een keer. Ten slotte het scherm. Schoolschermen zijn zeer veilige, rustig reagerende schermen. Perfect voor beginnende piloten, maar naar mate je meer ervaring hebt wil je misschien een scherm dat iets vlotter reageert of vliegt. Het is ook bijzonder leuk en leerzaam om eens met een

Waar klop ik aan? Voordat je een scherm of harnas koopt, is het sterk aan te raden om het uit te proberen. Je kunt alleen weten hoe een scherm of harnas (bij voorkeur de combinatie van die twee!) vliegt als je er daadwerkelijk mee hebt gevlogen. Het ene scherm is het andere niet, ook al is het in dezelfde klasse gecertificeerd (bijvoorbeeld een EN-A of EN-B scherm). Naast de scholen vormen de

Je kunt alleen weten hoe een scherm of harnas vliegt als je er mee hebt gevlogen

zogeheten testivals een mooie gelegenheid voor het uitproberen van materiaal. Wanneer je hebt besloten wat je wilt aanschaffen, kies je voor nieuw of gebruikt materiaal. De aanschaf van nieuw materiaal kan goed via een van de KNVvL schermvliegscholen of -verenigingen. Veel scholen zijn importeurs van bepaalde merken. De instructeurs kunnen je persoonlijk adviseren, zijn soms op de hoogte van jouw vliegcapaciteiten en ervaring en je kunt het materiaal vaak proefvliegen. Een goede mogelijkheid om gebruikt lesmateriaal te kopen is ook via een van de Nederlandse vliegscholen. Tevens is op websites als Marktplaats.nl en DHV Gebrauchtmarkt (van de Duitse zustervereniging van de KNVvL afdeling Schermvliegen) veel tweedehands materiaal te koop. Zorg dat het materiaal gekeurd is of laat het zelf keuren voor je ermee vliegt.

Testivals Proefvliegen op een festival

Laat je adviseren Tot slot een waarschuwing: koop alleen zelfstandig je eigen materiaal (dus zonder advisering van een instructeur of school) als je genoeg kennis hebt om te beoordelen of het materiaal voor jou geschikt is en veilig is. Je moet minimaal op de hoogte zijn van de verschillende certificeringen van schermen en wat dat betekent voor de vliegeigenschappen ervan. Ook de combinatie van harnas en scherm is van belang. Wil je enkel een scherm en harnas om grondoefeningen mee te doen, dan gelden de waarschuwingen in veel mindere mate. Elektronica zoals een radio, vario en gps zijn prima tweedehands te kopen. Ten slotte: ook duinsoaren is vliegen. Voor soaren dien je dus ook een goedgekeurd scherm te hebben dat voor jouw capaciteiten geschikt is.

Proefvliegen is leuk én leerzaam. Je kunt testvliegen op zogeheten testivals; paragliding festivals waar je naast vliegen, feesten en andere activiteiten ook materiaal van alle grote merken mag uitproberen. Vaak is het gratis en hoef je alleen je brevet achter te laten als borg. Enkele bekende testivals zijn: • • • •

Stubai Cup (Oostenrijk) - www.stubaicup.at Super Paragliding Testival Kössen (Oostenrijk) www.fly-koessen.at Parapente Expo Annecy (Frankrijk) - www.annecyparapente-expo.fr Coupe Icare (Frankrijk) - www.coupe-icare.org

Boeken De theorie

KNVvL

Adressen en telefoonnummers

Schermvliegen - Huub Verton en Urs Lötscher Het enige Nederlandstalige theorieboek voor schermvliegen, onder andere nuttig ter voorbereiding op het KNVvL-theorie-examen.

KNVvL Bestuur Afdeling Schermvliegen

Voorzitter: Maarten van Eck, voorzitter.schermvliegen@knvvl. nl; vacature vanaf najaarsvergadering 2014 Secretaris: Wouter Stigter, secretaris.schermvliegen@knvvl.nl Penningmeester: Maurice Janssen, penningmeester.schermvliegen@knvvl.nl; vacature vanaf najaarsvergadering 2014 Kwaliteitsmanagement: John Joosten, kwaliteitsmanagement. schermvliegen@knvvl.nl Portefeuillehouder scholen en examens: Maurice Janssen, examens.schermvliegen@knvvl.nl, scholen.schermvliegen@ knvvl.nl; vacature vanaf voorjaarsvergadering 2014 Portefeuillehouder brevettering en opleidingen: André Bizot, opleiding.schermvliegen@knvvl.nl; vacature vanaf najaarsvergadering 2014 Portefeuillehouder veiligheid en techniek: Henry Lemmen, veiligheid.schermvliegen@knvvl.nl, techniek.schermvliegen@ knvvl.nl Portefeuillehouder public relations en belangenbehartiging, vice-voorzitter: wordt spoedig ingevuld, communicatie. schermvliegen@knvvl.nl, belangenbehartiging.schermvliegen@ knvvl.nl Portefeuillehouder wedstrijden: vacature, wc.schermvliegen@ knvvl.nl

Thuis in de lucht - Dennis Pagen Alles wat je moet weten als piloot over het weer en meteorologie, complexe materie duidelijk beschreven. Streckenfliegen - Roger P. Frey Waarin de basis van de theorie nog eens zeer duidelijk wordt uitgelegd en toegepast op het overlandvliegen. Thermal Flying - Burkhard Martens Gids voor thermieken overlandvliegen van een van de bekendste auteurs-piloten ter wereld (2013). Best flying sites of the Alps - Oliver Guenay Meer dan honderd verschillende vliegstekken rondom de Alpen (2011). Guide to the Central and Eastern Alps - Burkhard Martens en Nina-Renate Brümmer Drie dvd’s en een boek met informatie over de belangrijkste vlieggebieden in de centrale en oostelijke alpen (2013).

Websites

www.knvvl.nl/afdelingen/schermvliegen - website van de afdeling. veiligheid.knvvl-schermvliegen.nl - informatie over de veiligheidscommissie en het melden van ongevallen. www.knvvl.nl/webshop - onder andere voor logboekjes en luchtvaartkaarten. www.brevet.aero/schermvliegen - voor theorie- en praktijkeisen en het aanvragen van schermvliegbrevetten en aantekeningen.

Websites

Info from cyberspace para2000.org - Site van Franse origine, volgepakt met informatie over schermen, weer, vliegstekken en een instructieboek.

Video en DVD

Magazines Lekker bladeren

paraglidingmap.com - Op Google Maps gebaseerde site met vrijwel alle vliegstekken ter wereld.

Riser - issuu.com/knvvl/docs Het enige Nederlandstalige schermvliegmagazine! Blad van de Afdeling Schermvliegen van de KNVvL

paraglidingearth.com - Vliegstekkensite met grote database met uitgebreide lokale informatie. windfinder.com en windguru.com - twee vergelijkbare sites voor wind- en weersvoorspellingen.

Thermik - www.thermik.at Het toonaangevende magazine voor Duitstalige vliegers.

xcontest.org - log je eigen vluchten met gps en verzamel punten voor de lokale competities.

Cross Country - www.xcmag.com Een van de grootste magazines in de Engelse taal

46 46

Vliegen vanuit je luie stoel

Parapente + - http://flying-pages.com/ Franstalig magazine

Security in Flight II - Jocky Sanderson Niet te missen film. Drie uur instructie over vliegtechniek en bijzondere manoeuvres van de goeroe op het gebied van veiligheidstrainingen (2012)

Parapente Mag - http://www.parapentemag. com/ Franstalig magazine

X-Alps 2013 Spannend verslag van een race die om het jaar wordt gehouden, te voet en vliegend dwars over de Alpen, van Salzburg naar Monaco

ÂŠ 2014 Riser - KNVvL Afdeling Schermvliegen