SP 1979 7(6) by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

officieel orgaan van de Afdeling Parachutespringen Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart

Jaargang 7 - nummer 6 - 1 juli 1979

EXIT UIT EEN FRANSE

NORATLAS

(NEDERLANDS

TEAM

TIJDENS

DE WORLD-CUP

1978).

Foto: Sjaak Gielen.

sportparachutist TWEEMAANDELLJKSEUITGAVE VAN DE KNVvL AFDELING PARACHUTESPRINGEN Jaargang 7 - nummer 6~ 1 juli 1979

1__

\ Eindredactie, samenstelling Karst Sikkens Redaktie: Hein Cannegieter Bert Wijnands

en ontwerp:

in_h_OU_d__

Voor copy, foto' s en tekeningen zorgden deze maand: Steven Blietz, Ernst Bode, Timon v. d. Brink, Sjaak Gieten, Rob Klop, Piet Kool, Richard Meijer, Sonja Meijer-Miltenburg, Wilma Sikkens, Jan Testroote en Gerard Thieren. De met name onderschreven artikelen zijn voor verantwoordelijkheid van de schrijvers en behoeven niet altijd de mening van de redaktie weer te geven. Zonder schriftelijk toestemming van de redactie mag niets van de inhoud worden overgenomen. Abonnement SPORTPARACHUTIST LEDEN VAN DE AFDELING PARACHUTESPRINGEN ONTVANGEN HET BLAD GRATIS. Advertenties: Advertentietarieven

1. Weer een prachtige plaat van Sjaak Gielen. 3. Para-nieuws.

11. Materiaal/VPCT. 12. Sprongnabootser. 13/14. F. D. + Buitenlandse ervaringen.

4 t/m 6. Het team met hun gasten op reis naar de Verenigde Staten.

op aanvraag.

Verschijningsdatum: 1 jan. , 1 mrt, 1 mei, 1 juli, 1 september 1 november.

Druk: Van Deventer bv 's-Gravenzande

(J)=

15/16 Logisch vouwen van squares. 17.

Afscheid "Bill " Borum.

KONINKLlJKE NEDERLANDSE VERENIGING voor LUCHTVAART AFDELING PARACHUTESPRINGEN Bestuur: W. A. Velthuizen E. T. H. Wijnands P. Santegoeds H. Cannegieter H. Verbeek H.A.Elias C.A. T. Pellens K. Sikkens

voorzitter vice-voorzitter algemene zaken voorlichting sport en instruktie algemene projekten algemene projekten algemene projekten secretaris tvs afdeling> bureau

Adres secretariaat: p/a KNVvL Jozef IsraĂŤlsplein 2596 AS 's-Gravenhage.

Lidmaatschao Alle leden t 60, -- per jaar, Het inschrijfgeld melding f 4, --.

7/8 Technische training. 9/10 De persoon Garritson

na 1 juli

33, --.

voor leden bedraagt bij aan-

Aanmeldingen voor het lidmaatschap Te richten aan het afdelings secretariaat (d. t. v. de clubsecretaris).

18. 1000 sprongen. 19. wedstrtjdkalende r. 20. "Gepaald". 2

sportparachutist

nieuws

GEBOREN

/ Foto: R.A.

Meijer

adreslijst

25 februari 1979 RAHADI zoon van BERTIE EN KEES HEEG Tuinstraat 1, 6971 BG BRUMMEN 17 mei 1979 MENNO zoon van BIANCA EN BOYEN RIENKS Ankerstraat 31, OOSTEREND (Texel) BESTE OUDERS VAN HARTE GEFELICITEERD

Verzoeke de volgende wijzigingen aan te brengen: Beek op de P. W. - doorhalen Beek op de R. - opnemen Utrecht - von Weberstraat 30, Tel. nr. privé: 030-938150; funktie: hi PCMC. Boogaard, C. - opnemen Maarssenbroek-Duivenkamp 116, Tel. nr. privé: 03465-62803; funktie: hi PCMC. Bussemaker, E. - woonplaats wijzigen in Naarden funktie aanvullen met: vt Doeveren, A. - opnemen Bilthoven - Soestdijkseweg 196, Tel. nr. privé: 030 - 785772; funktie: v PCMC. Essen van J. J. - doorhalen Roelofs, D. - funktie aanvullen met hi PCMC. Slobbe, F. K. G. - funktie hi doorhalen. Tops, K. - opnemen Amsterdam - Zaanstraat 131, Tel. nr. privé: 020 - 860098; funktie: hi PCMC. Vlaar, P. straatnaam wijzigen in Corn. Begastraat 30 Vijfvinkel, J. - doorhalen funktie: hi PCMC. Wiegerink, D. wijzigen in Wiegerinek, D.

STRATOSTAR in rood starlite

pack met 24 ft. reserve. PIET KOOL Ilpenstein 27 3085 BL ROTTERDAM STRATOCLOUD 1978 met bag en pilotchute slechts enkele sprongen Twee PARACOMMANDERS MI<.1 Reserve met hoogtemeter en sentinel. Leren parahelm. R. W. P. FHIJ Oldenzaalstraat 196 ENSCHEDE Telnr. 053 - 331025

gevraagd

Alles op het gebied van parachutespringen, zoals: krantenknipsels, tijdschriften, foto's, oude SPORTPARACHUTIST(en), enz. enz. K. de GOEIJER Spiekmanstraat 11 2628 VD DELFT Vrezoeke in de PERMANENTE LIJST van springgebieden 1979 de volgende aanvulling aan te brengen: Paracentrum Noord (PCN) Springplaats: Vliegveld Hoogeveen Positie/Radius: 52 44 00 N 0631 00 E Radius 2 NM Periode en tijden: Zaterdag, zondag en feestdagen: 0800LT - SS Vrijdag 1700LT - SS Hoogte: 10.000 ft. Voorwaarden: Tel. aan-/afmelden: MATCC (05775 - 366). Tijdens sprongen: R/T contact met MATCC freq. 132.35 Mhz. Opmerkingen: Aanbeveling: a/c uitgerust met SSR (4096). sportparachutist

IN DEZE KUNT

RUBRIEK

U GRATIS

ADVERTENTIE

UW PLAATSEN.

nationaal team relatiefspringen 1979

inleiding Het RW team van 1979, met belangstellenden, heeft in april een bezoek gebracht aan Pope Valley, California, voor de start van de 1979 training. In totaal gingen vijftien springers van de selektieploeg, samen met tien "extra" springers en Piet Santegoeds als teammanager op reis. Bovendien reisden tien vrouwen mee, die ons èn California wilden zien. Overigens waren de tien extra springers meegegaan om 50/60 sprongen te maken en NIET om op sight-seeing te gaan. In deze aflevering vindt u vier verhalen gebaseerd op deze expeditie. 1. Een verhaal van onze vliegende springer, óf omgekeerd!, over hoe onverstandig men in de USA een Cessna 182 vliegt. Gelukkig doen wij dat heel anders! 2. De reis, de omgeving, de Oh's en Ah's, wel en wee.

het

3. Wat heeft het team trainingtechnisch gedaan en wat kunt u daarvan oppikken voor bijv. opleidingen en viermanswerk ? 4. De filosofie van Skratch Garrison, RW filosoof vanaf de zestiger jaren en één van de mensen die nadrukkelijk óp Pope Valley aanwezig was (dankzij ons). In dit verhaal wat over hem en veel over zijn kijk op RW.

USA

het

betere vliegwerk

Gedurende mijn verblijf op het amerikaanse vliegveld POPE VALLEY heb ik mij verdiept in het para-vliegwerk. De reden was dat één van de twee C-182's (1965) met vijf para's, geheel geluidloos, "als een scheermes" omhoog ging en daarbij sticktijden maakte waar wij niet eens van durven dromen!

Na een paar dagen spionnage kwam ik in kontakt met een vlieger/monteur die mij het één en ander vertelde over de vliegtechnieken. Het belangrijkste is volgens hem de opklapdeur waarbij men dan ook nog een andere power-setting gebruikt n.1. Full-Power + 2350 RPM. Bij het horen van de setting stond .ik perplex en vroeg betrokkene of op deze manier de motor niet opblaast zoals bij ons beweerd wordt. Hierop begon hij hartelijk te lachen en vertelde dat men dit doet op advies van de "Overhaul Service Comp. " Het vliegen van 2400 uren levert geen problemen op. Men geeft wel toe dat deze setting alleen tijdens de klim gebruikt mag worden want hierbij is koeling nodig en dit kan ook via een hogere benzinetoevoer. Teruggekeerd in ons land heb ik de informaties nagetrokken bij onze monteurs en na enige aarzeling werd het US (Pope Valley) systeem bevestigd. Voorts werden bij amerikaanse en noorse clubs nog informaties ingewonnen welke hieronder zijn weergegeven. Opgemerkt zij nog dat de temperatuur in de USA hoog is en in Noorwegen en ons land altijd laag. Take of Climb Descend

Full Throttle 24 inches 12 inches

Pitch Fine 2450 RPM 2300 RPM

POPE VALLEY

Take off Climb Descend

Full throttle Full throttlè 12 inches

Pitch Fine 2300 :2350 RPM 80 MPH 2300 RPM 90 MPH

NOORWEGEN

Take off Climb Descend

Full throttle 22 inches 12 inches

Pitch Fine 2300 RPM 2300 RPM

90 MPH 150 MPH

Take off Climb Descend

Full throttle 24 inches 12 inches

Pitch Fine 2450 RPM 2300 RPM

80 MPH 150 MPH

NEDERLAND

90 MPH 150 MPH

Hopende dat de para-verenigingen en hun vliegers iets aan deze informatie zullen hebben en misschien (na zelf ook nog informatie te hebben ingewonnen) er eventueel gebruik van kunnen maken. Karel Zee 4

sportparachutist

usa -1979

de oh's en de ah's Grondtraining! In het verslag van de teammeeting den in Utrecht, stond het volgende:

Foto: Rob Klop dd 28-10-78 gehou-

"Van 13-4 t/m 30-4 wordt er getraind in de USA, Elsinore of Pope, definitieve beslissing begin januari. De bedoeling is daar 50/60 sprongen te maken. " Het is nu 3 mei 1979. Wat is er allemaal gebeurd? Het werd Pope Valley, de data bleven. Hoe regel je zoiets? Eerst info over de plaats. Goed weer, een DC-3 en goede trainingsomstandigheden , dat waren de vereisten. Z 'hil.ls , Elsinore en Pope Valley stonden op de nominatie. Z'hills viel af omdat de trainlags omstandigheden met Pasen (=boogie) niet goed waren en er twijfel bestond v. w. b. het weer. Elsinore mistte de ambiance, is gewoon nauwelijks een sequential centrum, al hoefde dat niet doorslaggevend te zijn. Pope had een nieuw management na het vertrek van Curt Curtis, met een aantal vraagtekens. Uiteindelijk werd het toch Pope en ik denk dat we daarvan, nu terugkijkend geen spijt hebben. Het weer was goed m. u. v. 4! dag regen, de zgn. "laatste" regen omdat daar de zomer erg droog en heet is. Er zijn geen onoverkomelijke problemen met Bill Dause geweest (= de nieuwe manager). We moesten wel pressie uitoefenen om de DC-3 aan het vliegen te krijgen vooral doordeweeks. Daarvoor zijn minimaal 20 man nodig, (die waren er ruimschoots) maar met 30 man blijft een Beech continu vliegen, terwijl een DC-3 na iedere vlucht gestopt moet worden. Slapen was redelijk, voeding in de Lodge goed en redelijk van prij s, het springen zelfs voor US begrippen niet duur $ 8.50 voor 12.500 ft met de gestegen brandstofprijzen van 1978/79. Ondanks het werken van Hein Cannegieter en anderen was er geen spectaculaire prijs uit de bus gekomen voor de vliegreis en het leek er drie weken voor het vertrek zelfs even op alsof de hele trip niet door zou gaan. Uiteindelijk stonden er 32 mensen om 12 uur 's middags op 12 april op Schiphol om met CP-Am via Vancouver naar San Francisco (SF) Piet Santegoeds met zijn Philly en met Harrie Jansen waren als l,wartiermakers al de maandag daarvoor vertrokken, Steve Blietz vertrok i. v. m. werkzaamheden een dag later. De reis, inclusief de rondrit door Vancouver om het vijf uur durend oponthoud te breken, verliep probleemloos. sportparachutist

Aardig was het dat Buzz Bennet, de Canadese FAI-ClP afgevaardigde, ons op het vliegveld opving en meehielp met de afhandeling. Uiteindelijk arriveerden we om 22.00 uur locale tijd op SF International, alwaar onze kwartiermakers met een grote bus klaar stonden om ons naar definitieve of voorlopige slaapplaatsen te brengen in St. Helena, Calistooga en Pope Valley. ~ Onderweg hoorden we hoeveel problemen onze kwartiermakers hadden moeten (en kunnen!) oplossen om ons toch een vlekkeloze ontvangst te kunnen bereiden. Om 24.00/ 01. 00 uur locale tijd d. w. z. 10.00 uur 's morgens Nederlandse tijd lag iedereen in zijn/haar bed. De volgende dag hebben we besteed aan het uitslapen, in elkaar zetten van nieuw materiaal. Het totale bestelde pakket was inclusief 5 Wonderhog's zonder één mankement aanwezig. Voorwaar mission impossible mogelijk gemaakt. Bovendien werden er die dag afspraken met het centrum en onderling gemaakt. De enthousiasten, die eigen materiaal meegebracht hadden sprongen die vrijdag al. De kapotte DC-3 (au!) zou de zondag daarop weer inzet gereed zijn. Enkele begeleidende vrouwen organiseerden zich in groepjes, huurden auto's via Piet's wonderbaarlijke afspraken en vertrokken na het week-end naar Los Angelos/ San Diego/Mexico/Las Vegas en de tussengelegen gebieden. Ze kwamen pas weer terug vlak voor het vertrek-weekend. U begrijpt nu waarom er zo'n benzine tekort is in California. Vrijwel iedereen heeft tussen de 45 en de 50 sprongen gemaakt, met als positieve uitschieter Jan Beumer (50 ++) en de trieste uitschieter Rob Klop, die enige dagen moest toekijken omdat zijn 'valvertrager' mankementen vertoonde. De vliegtuigen: de DC-3 bewees zijn kwaliteiten, ruim, comfortabel bezet met 25 tot 45 (!) springers; de Beech met rails boven en onder de deur bestemd voor 8-13 springers; de Cessna 182, waarmee vijf springers in recordtijd naar 9500 ft gingen. Deze vliegtuigen waren onze belangrijkste vervoermiddelen gedurende ons verblijf. Over die Cessna 182 elders een verhaal van Karel Zee, die ons vertelde dat hem gebleken was, na een zorgvuldig onderzoek, dat volgende Nederlandse vliegersopvattingen dingen niet konden zoals ze op Pope (en vele andere plaatsen) gebeurden. Zoals vijf man met vlieger (=6) naar 9500 ft in 20 min. uit en thuis. En dat ondanks Sunny California met een deur. En dat on top off zonder veel lawaai, zelfs volgens onze ideeën bijna geruisloos. Wij van onze kant begerepen maar niet waarom de Amerikanen over "Crazy Dutch" praatten als we vertellen dat wij in ons klimaat, zonder deur, met maar vier springers daarvoor zo'n drie kwartier nodig hebben. Natuurlijk hebben we ook de nodige films gezien, de alom tegenwoordige Rande Deluca showde ons de nieuwe Carl Boenish film "Skydive", een aparte film over de

De DC-3!

Foto: Klop 5

"El Capitain" cliff-dives en dan nog wat films over verschijnselen als zweefvliegen en skate-board riding. Na de onvermijdelijke selectie, ditmaal extra moeilijk omdat ook de afvallers z'n hoog ni vo hadden, werd door het resterende team (9 + 1) een ambitieus basis trainingsprogramma afgewerkt. Daarover elders in dit blad. De 10 "mede" springers met de vijf "vrij" gekomen springers gingen hun tijd besteden afwisselend met viermans werk en met grotere dingen. Het is tekenend voor het peil dat aan het eind fan de trainingsperiode vrijwel steeds 10-12 mans figuren werden gemaakt. Een uur vrije val tijd in twee weken bij elkaar gesprongen is niet te versmaden. Als intermezzo hebben we de eerste week 1 x en de laatste zaterdag 2x een grote poging gedaan. Een weinig ambitieuze, maar wel stabiele figuur werd geprobeerd. De eerste maal ging er nogal wat fout, base/pin, 4/5 man, draaien etc. De laatste zaterdag leverde de eerste poging een redelijke 15 man op, gefilmd door Jacques Gielen, terwijl de tweede poging netjes opbouwde tot .... 15 man, ditmaal op de foto gezet door Jacques. Niet echt schokkend, maar wel 2x een Nederlands rekord. Overigens hadden we wel regelmatig Nederlandse verzorging in de Lodge. Anita Molenkamp (VPCT) aanwezig op Pope sinds eind vorig jaar en al met 200 skydives sinds die tijd, werkte er in de Lodge ter bekostiging van het verblijf en vond daar tussendoor tijd om met ons te springen, o. a. de grote pogingen.

Nederlandse 6

springers

over de plas.

De Beechcraft

van Pope Valley.

Foto: Rob Klop

ClichĂŠmatig, als altijd veel te vroeg was de periode om, moe maar gelukkig vertrokken we zondagmorgen om 07.30 uur vanuit Calistoga, Pope Valley en St. Helena, aangevuld met Paul en Marjan die de donderdag daarvoor was aangekomen, weer opweg naar SF International.

Foto: Rob Klop sportparachutist

technische training toen (1977) en nu (1979) ~l~.!~~~~

Jan van Dam, Ko van Wijngaarden

en Joeke de Jong. Foto: Rob Klop

De terugreis ving nogal schokkend aan met een kapotte bus zo'n twee kilometer voor het vliegveld. Steve Blietz charterde een passerende bus, die met een vloekende chaufeur volliep met 34 opgeluchte Nederlandse, volbepakte springers. De volgende periode verliep ook al niet vlekkeloos. De CP-AIR DC-8 vertoonde mankementen, maar ook bij een geanvanceerd produkt als een DC-8 bleek dat men met metaaldraad en een tangetje wonderen doet. Uiteindelijk leverde die vertraging een paniekerige transfer in Vancouver op èn slechte plaatsen in een volle 747 voor de transatlantische vlucht naar huis. Maandagmorgen op Schiphol, 30 april, was het aardig te merken dat we niet alleen uitgewuifd werden maar dat er ook een ontvangstcomité was (Bedankt Karst!). Overigens ging er 's morgens vroeg een golf van ontroering door de 747 toen de Captain ons vertelde dat er een harde wind woei in Nederland. "Daar gaan umpteen demo's voor Koninginnedag " We waren weer bijna thuis . Bert Wijnands.

Geprobeerd zal worden in dit artikel uit te leggen waarom de springtechnische training in 1979 zo anders was dan in 1977. Daarbij zal ik een aantal sprongen zoals wij die maakten in Pope Valley uittekenen. De uitgangspunten voor die training zijn niet alleen belangrijk voor ervaren rolatlver-s , maar nog veel meer voor beg innende en hun instructeurs. . . .. Ze gaan tevens evengoed op voor de viermanstraining als voor achtmanswerk , eigenlijk zijn de aantallen op zich totaal onbelangrijk.

algemene uitgangspunten 1. Vanaf de eerste ervaringen met RW zijn we als springers geleerd te denken in termen van de link-up, c. q. de grip als het doel van de sprong (en dus het succes). Die benadering is een formidabele denk-val. Wat is dat een andere, veel vruchtbaardere benadering? Een sprong van 12. 500 ft is ca. 70 seconden v I i e gen door de lucht met 1,2,3,4 of meer personen. Dat is RW. Op bepaalde momenten tijdens die 60" heb je iemand vast. Dat is nodig om iets concreets, meetbaars te krijgen voor de scheidsrechters op de grond. Op zich zijn die grips een niet-nodig onderdeel van het relatiefspringen. Wanneer je die uitspraken goed doordenkt dan is dat een 1800 andere kijk op het relatiefspringen. 2. Wanneer je kijkt naar het programma voor de WK'79, dan ziet het er razend ingewikkeld uit. Vijf-en-twintig verschillende formaties en vijftien verschillende set sequences. Maar ..... probeer nu eens vanuit die 1800 andere optiek naar dat programma te kijken. Denk eens na! Een RW sprong bestond uit 70 seconden vliegen met slechts voor de wedstrijd (=scheidsrechters) af en toe een grip. Vanuit die optiek is de essentie van elke sprong hetzelfde, nl. vliegen. Alleen hoe je ten-opzichte van e l'caar vliegt is per sprong wat anders, zoals de grip "incidenten" per sprong soms hand aan hand, soms hand aan been, etc. zijn. Focuseer niet meer je aandacht op defiguren maar

trainingstechniek in 1977

Canopy-Relatief-Werk. sportparachutist

Foto: Rob Klop

We hadden als team in het begin erg veel level (=hoogte) problemen. De eerste periode tot de NKP hebben we zeker tien sprongen gemaakt, waarbij één, niet steeds dezelfde, teamlid ca. 9.000 ft wanhopig reversed ar eh beoefende, terwijl de 7-mans formatie niets deed dan liggen en kleinmaken. We begonnen met de set-sequences omdat dan het team tenminste elkaar vast bleef houden wanneer de eerste figuur lukte. In de tweede helft van de training zijn we langzaam begonnen met random formaties. Dat was nadat zes van de negen springers een nieuwe jumpsuit gekregen hadden. Zowel in de eerste als in de tweede helft van de training was er een geweldige druk om zoveel mogelijke sprongen te maken. We wilden iedere ser-sequence 3-maal doen (= 45 sprongen) en iedere random formatie ook 3-maal (=40/50 sprongen). Dan gaat er natuurlijk nog wel het één en ander mis, wat over gedaan moet worden. Een voorwaar formidabele taak in de week-ends met in dat jaar nog veel slecht weer ook.

r 5. hop-overs,

trainingstechniek in 1979 Goed doordenken vanuit opmerkingen 1 en 2 geeft zicht op een totaal andere opzet van de training. Niet de ~ staan centraal, maar het vliegen. Uitgaande vanuit het VLIEGEN zijn er wel stadia te bedenken die in toenemende mate dat RW vliegen moeilijker maken zoals: 1. no-contact, wisselen.

2 rijen,

level blijven,

en van plaats

2. stap voor stap leren datzelfde te doen, maar met steeds minder overzicht. 3. verstoren van een no-contact formatie en weer opbouwen en dat dan gecoördineerd met de anderen via tekens. 4. hoogteverschillen

oproepen en weer te-niet

doen.

ofwel vertikale

transities.

6. back-ins maken, d. w. z. vliegen t. o. v. elkaar met concentratie op één persoon, en vervolgens weer de totale groep. 7. datzelfde scala mogelijkheden, met alleen vliegende springers

maar dan i. p. v. in paren.

N. B. Al deze dingen kunnen evengoed met vier als met ---acht of tien springers. Ik zal nu proberen d. m. v. tekeningen een aantal van onze sprongen te laten zien, met beknopt erbij welk aspekt voorop stond om te leren. Overigens zijn al die sprongen fantastisch leuk om te doen en moet iedereen de hele sprong even hard werken. I Bovendien komen de problemen er veel duidelijker (en indivudeler) tot uiting.

No. contact gecroupeerd vliegen. Op signaal steeds 3 man naar andere plaats vliegen. 2

Als groep vliegen, op teken "losse" man iedereen veranderen. 3 Op teken allen bewegen en hergroeperen. 4

Als groep vliegen, met minder overzicht. 5 Back-ins en hergroeperen (moeilijk!) 6

Als pairs de slalom erg leuk.

>rr;

~ J

-e,y,',

,;k )(!

1r9 ~f< J

Vliegen als stairsteps.

8 Hopovers als pair. d. w. z. over elkaar vliegen. 9

Als voorbereiding op deze testsprong hebben we de exit volgorde 100% omgedraaid, d. w. z. de twee lichtste als base/pin, en vervolgens een no-contact figuur. Dit gaf in het stadium waarin we toen al waren geen enkel probleem. Interessante testsprong. De stairstep vliegers no-contact, vliegen erachter èn ca. 1 mtr hoger. De middelste gaan naar achteren èn 2 mtr omhoog terwijl de daarachterliggenden naar het midden gaan. Erg leuk en leerzaam. Gaf geen grote problemen.

sportparachutist

skratch garrison

I' .~

. 11I.' ~

zijn ideeën, zijn persoon In de inleiding van één van zijn artikelen, gepubliceerd in de Amerikaanse "Parachutist" van dec. 1969, staat het volgende over hem te lezen: "Skratch Garrison maakte zijn eerste sprong uit een Piper Tri-Pacer in 1962. Sinds die dag, 7 jaar geleden heeft hij 1261 sprongen gemaakt en meer dan 13,5 uur vrije val tijd, zijn vrouw Clarice heeft 11 uur vrije val tijd. Hoewel hij Vic Deveau (D-529) noemt als degene die hem zijn basis instructie gaf en zijn interesse ontwikkelde voor het RW, heeft Skratch zichzelf tot een van de meest gerespecteerde relatief springers van Zuid-California gemaakt. Daarnaast heeft hij een "Masters" graad in de wiskunde gehaald terwijl hij momenteel werkt aan zijn Ph. D. (=Dr.) op UCLA."

Om dit nog wat meer te belichten wat info over de periode van 1969 tot nu. Het artikel waarbij bovenstaande inleiding hoort stond in de uitgave van december 1969. Hij schrijft daar over 4 mans relatief voor de US Nationals. De hele ontwikkeling van het 4 mans werk is bijna zijn zaak geweest. Tot en met 1972 is hij in allerlei funkties betrokken geweest bij de ontwikkeling van het wedstrijd relatiefspringen. Maar rond 1973 verflauwde zijn belangstelling met name door de toenemende z. i. negatieve invlod van 10 man speedstar competitie op de ontwikkeling van het relatiefspringen, en eigenlijk ook vanwege de negatieve invloed van competitie als zodanig. Daarover later nog meer. (pt 11). In 1974/75 werd hij als springer betrokken bij het United States Freefall Exhibition Team (USFET) projekt in Casa Grande, Artzona. De film "Wings" komt daar vandaan en het was de belangrijke impuls voor het Sequential springen. USFET is nog steeds zijn meest spectaculaire belevenis. Alles waarover hij nagedacht had, waarvan hij droomde, waarover hij schreef werd daar gedaan. Er waren de juiste mensen, in de juiste geestelijke stemming, het was "MAGIC". Hij reed er ieder week-end 1800!! km voor van L. A. naar Casa Grande en terug. Met USFET bezocht hij de Wereldkampioenschappen in Warendorf, waarna hij samen met de grote denker achter USFET, Mat Farmer een trip door Europa maakte. Hij is toen 001< een week bij mij thuis geweest. In 1976 is hij vervolgens 3 maanden in Noorwegen en Zweden geweest. (Noot: de Zweden werden 2e in het 4 mans relatief, de Noren in Warendorf nog nergens deden het tijdens de WK in Australië zowel in de 8 man als in de 4 man goed.) sportparachutist

Daarna is hij een maand lang betrokken geweest bij de start van het Golden Knight team in relatief work , nl. 8 mans SRW. De Golden Knights wonnen in 1978 de Nationals èn de World Cup in Reims. In 1976 en 1977 was hij de grote organisator op Pope Valley, en ontwikkelde een hele eigen kijk op de weg die men met RW moet gaan. Een hele dropzone volgde hem in die gedachte. "The Skydance approach to boogie mechanics" in de praktijk gebracht . "MAGIC". De start van het competitie team "mirror Images" vormde de inleiding tot opnieuw grote teleurstellingen. Midden 1978 besloot hij plotseling te stoppen. Het is ironisch dat hij (en, overigens ook Mat Farmer) werden gevraagd om met Mir-ro r Images mee te doen, maar als u dit verhaal uitgelzen hebt moet het u niet meer verbazen te horen dat hij niet mee wilde doen. Het is teveel gevraagd om hier een complete uitleg te geven over het totale denken en voelen van Skratch m. b. t. RW. Ik zal er een aantal facetten uitlichten. Het is niet makkelijk alles met mijn eigen woorden duidelijk te maken, ik ga het proberen aan de hand van een aantal punten. Probeer steeds de onderlinge relaties te blijven zien. Hier en daar haal ik stukjes aan uit zijn eigen verhalen en gedichten. Om dat zo natuurgetrouw mogelijk te doen zal ik die stukjes niet vertalen. De volgorde van die punten is ongeveer van algemeen tot steeds specifieker. 1. "The Skydance Approach to Boogie Mechanics". "Al] the special and magie times in my life had a common ingredient: there was a group of people in a certain frame of mind - we thought that we were doing was special and so it was - MAGIC. " Dit is een gevoel breder dan springen, maar daar komt het erg intensief voor. (Waarom eigenlijk?) Wij allen kennen dat gevoel, - MAGIC - denk maar eens aan de eerste sprong, de eerste link-up, een gewonnen wedstrijd, een erg goed verlopen demo, etc. Op boogie's is dat gevoel er erg vaak, veel springers, grote vliegtuigen, goede sprongen enz. De vraag is nu, en dat vult Skratch in, is zo'n gevoel bewust oproepbaar op een willekeurige dropzone, met een Cessna 182, een aantal springers en op het moment waarop je dat wilt. Op Pope Valley, al is dat nu niet direkt de gemiddelde dropzone in de USA, daar kon het. Hoe? Daar hebben de volgende punten alles mee te maken. 2. Springen leren we op "latere" leeftijd. Op zijn vroegst vanaf 16 jaar. Nog meer geldt dat voor relatiefspringen. Er is nauwelijks een vergelijkbare ervaring waarop we kunnen terugvallen. Bovendien, ook voor de al ingewijde, er zijn tal van nieuwe dingen in het relatiefspringen te leren, oude wijsheden, die niet wijs bleken te vergeten enz. Daar bestaat veel inwendig weerstand tegen. "When you are a kid you can learn almost anything in a flsh - it's only later like in school when people start coming down on you for arbitrary fuck-ups that you get scared to learn. I think anybodu who survices our school system with any kind of creativity left is some kind of a tough bastard. Als je weet dat nieuwe dingen leren een "raar"gevoel geeft, als je weet dat dat gevoel eigenlij k niet raar is, mogelijk dat je dan meer geneigd bent dat rare gevoel te accepteren en toch nieuwe dingen te leren. '1

3. Nu wat dichter tegen het springen aan. Dat gevoel van "MAGIC" (zie punt 1) dat hoeft niet voorbehouden te zijn aan grote vliegtuigen, veel goede springers, de zogenaamde boogies. Het is Skratch zijn overtuiging dat dat nog meer slaat op de "modale" dropzone met 30-40 springers van een erg verschillend nivo en met 1 Cessna 182. Het is een universeel gevoel, dat mits goed begrepen en "bespeeld" universeel reproduceerbaar is. "Because you can cross the experience barrier simple by adjusting the difficulty of the moves fr om slot to slot which is really easy if you build your dives out of moves instead of hook-ups - in fact it is better that way because 9

each person can add or subtract to their own slot according to their own mood of the moment which also gets them creatively involved and thereby in itself adds to vibes being up for this particular dive - add something new or something to learn on each dive pretty much equalizes everybody because if nobody's ever done this before then we are all kind of on an equal footing learning how to learn is part of it - and the lurking slots gives you complete flexibility for odd numbers of people of one who shows up late or ..... you can have some nice patterns of meshes and whirls cruising down the center and entertain yourself by hopping over it or flying on people or - almost anything as long as you don 't take it out or do something scary. " 4. Veel van de "boogie mechanics" hebben te doen met het leren van nieuwe dingen. Eén van de eer ste dingen die een beginnende relatiever moet leren = hoogte (altitude). Alleen beginnende relatievers ? EEmsprong is vaak opgebouwd uit: exit; werken; paniek i. v. m. separatie, soms te laag. Kun je hoogte leren? Is het belangrijk? Skratch is in zijn denken erg nadrukkelijk bezig met veiligheid, zozeer zelfs dat hij een conservatieve benadering heeft van voor relatief springen niet zo belangrijke vernieuwingen zoals de square canopy, handdedployed's, lightweight equipment etc. Die betrokkenheid op veiligheid is ontstaan door een 17 jarige springcarriere, waarin veel te veel vrienden en kennissen verongelukt zijn, om niet het realiteitsbesef te krijgen dat "you have to risk your life to enjoy the specialty of skydiving". Bij die veiligheid speelt hoogte een voorname rol. Maar hoe leer je dat nu? "The Oreo Cookie" Dat is een koekje, te koop bij de kruidenier, dat bestaat uit 2 biscuitjes op elkaar met een vulling ertussen. Zo komt ook gevoelsmatig een skydive over. NI. de bovenlaag (= biscuit je) wordt gevormd door de exit met al zijn eigen kenmerken, de vulling wordt dan de werktijd en de onderste laag (=koekje) is de separatie. Hoe bouw je nu die laatste voor de veiligheid zo belangrijke fase in? Je maakt dan hoogte en separatie een wezenlijk bestanddeel van de sprong, zoals trouwens ook de exit. Je maakt er met andere woorden één koekje van.

FILLIN6=

I<.ü-Ici'-i../,

Hoe? Je laat iets gebeuren op 5000 ft, nog steeds geplanned en relatief t. o. v. elkaar, maar wat al wel een inleiding vormt tot de definitieve separatie op 3500 ft. Zo is er geen hectische overgang van werken naar separatie. Bovendien worden de deelnemers gericht op het in de gaten houden van de hoogte als een wezenlijk element van de sprong. 5. De exit. Er zijn allerlei, in de ogen van Skratch mechanische middelen om de exit te synchroniseren. Het is een nadeel van mechanische middelen, zoals bijvoorbeeld gripshifting, dat het middel het doel zelfstandig, negatief gaat belnvloeden. Zoals het tellen en/of de beweging bij de exit wordt belangrijker dan de exit zelf, en neemt bovendien een stuk aandacht weg. Gevolg: een goed gesynchroniseerde exit waarvan de voordelen wegvallen omdat de volgende 5 seconden zo slecht verlopen. Zijn suggestie is, kijk elkaar aan, probeer kontakt te krijgen via de ogen, en start de exit beweging. Vergelijk het met een Hollywood kus. U kent dat wel, de hoofd10

rolspelers kijken elkaar diep in de ogen, en zonder praten, ook duidelijk voor de kijkers bewegen de hoofden naar elkaar toe voor het volgende tonggeworstel. De synchronisatie is zo perfect dat de kijker het gevoel heeft dat hij mee kan doen. Zo kan, en dat is dan de relavantie voor het springen, een perfekt getimede exit tot stand komen. 6. Probeer de sprong, maar ook het noodzakelijke dirt-diven een extra dimensie te geven door er een verhaal omheen te bouwen. Zo'n verhaal maakt de sprong zelf anders, omdat de betekenis van een bepaalde beweging extra specia}l wordt in de lucht. Je kunt een sprong zien als een film. Je maakt een film anders of extra wanneer er muziek bijkomt. Op dezelfde manier maak je een sprong anders als er een verhaal achter zit. "The Day at the Races ".

•.... .. .. . ( ' ~...•. . ~.~ ---.~.---~ .. - - -~~~./ ~

•.. --

'-.

""..-'~

,. ,

_~:

.......

'\}

.... -.--

Met een beetje creativiteit zijn allerlei varianten op zo'n verhaal denkbaar en dat is ook de bedoeling. Bedenk je eigen verhaal en probeer het in de lucht te doen. De "Slalom". Zie ook ons 8 mans programma in de USA.

Je kunt hier naast afstand ook hoogteverschillen inbrengen. Waarbij 3 ca. 1 mtr. lager ligt dan 2, en 4 op zijn/ haar beurt weer 1 mtr lager dan 3 etc. "The hobbit-dive". Dat is een vergelijk uit een sprookje van Tolien. Met betoveringen en het verbreken van die betovering. Er zitten hop-overs in, en een aantal ladyspringers. Die zijn altijd al speciaal. 7. Een belangrijk element in het hele denken over RW is eigenlijk al omschreven bij het verhaal over de Technische Teamtraining. Namelijk een relatief sprong valt en staat niet door de grips. Grips zijn er alleen voor de scheidsrechters, in veel sprongen zijn ze totaal niet nodig. Relatief springen is "vliegen", niet al vasthoudend hangen. NB. In.Frankrojk bestond de omschrijving "Travail Relative" (=relatief werk), die is in de ban gedaan en vervangen door de volgende frase: "Vol Relative" (= relatief vliegen. ) 8. Als je goed vliegt met een groep springers dan kan iedereen zowel omhoog als omlaag. Het is een leuke gewaarwording om omhoog te gaan, te side-sliden en dan over een naast je liggende springer te vliegen en vervolgens weer te dalen. Je voelt dan goed de turbulentie, maar hebt er eigenlijk niet zoveel last van. Zoiets als hier getekend. Dat heet dan een hop-over. Door het combineren van allerlei "moves", maak je steeds weer nieuwe sprongen.

'*~9-( \'--ëJ-" '.,.'\..."9-< ,"

•......• " . ...-.......

)..

"",

~'",.

'-I

_./

.",.. •..

•.......

I 'Qo-{'

••

.• I"

is bewegingen,

. "~.o(.' •

9. Als je nu vanuit een aantal opmerkingen hiervoor naar de wedstrijd sequences kijkt, als je dan eerst de grip in het juiste=betrekkelijke perspectief bekijkt, dan zie je ook dat sequences bestaan uit veel vliegen, wat slde-Ins , wat back-Ins , dokken op armen en benen en wat grips. Start de training dan ook vanuit dat perspectief en staar je niet blind op een donut of compressed accordian. Die zien er moeilijk uit maar zijn het niet. Ze worden pas moeilijk als je allerlei fases overslaat en start met de grip=de figuur. Probeer je een comsportparachutist

pressed als je met je team kunt vliegen, ook kunt vliegen met een beperkt oogkontakt, dan wordt een compressed een fluitje van een cent.

• • vereniging para-

10. Weinig heb ik tot nu geschreven over de kijk van Skratch op het hele mentale, geestelijke vlak. Het is dan ook het moeilijkste facet om uit te leggen, omdat je zo ver terug moet. Aan het einde van dit artikel volgt een compleet gedicht, waarin alle elementen terug komen inclusief "moods ", "vibes ". 11. Skratch is erg negatief over competities. Hij vindt het een "energy trap", een tot verstarring aanleiding gevende tendens, terwijl de "boogie mechanics" onmogelijk worden. Hij kan nog met afgrijzen vertellen over wat er op Pope Valley gebeurde toen "Mirror Images" gevormd werd en ging trainen. Er ontstond een "to be or not to be ", Wie zit erin, wie niet. Zij die er niet inzaten, verloren een prestige, dat geldt heel sterk in de USA. Sommigen haakten af, verdwenen. De "in" mensen werden snel tot SKY-GODS, zeker nadat ze US en Wereldkampioen geworden waren. Allerlei nieuwe interessante dingen waren plotseling weg van Pope, verdwenen op de achtergrond, inclusief het gevoel van MAGIC. Het idee van Skratch dat je een bepaalde sfeer op een centrum kunt oproepen, werd overvleugeld door een "andere", competitie sfeer die machtiger bleek. Vandaar dat Skratch opnieuw teleurgesteld afhaakte. Hij had en jaar niet gesprongen toen hij door onze komst, telefoongesprekken, brieven etc. zich weer involveerd genoeg voelde om naar Pope Valley te komen. Naast vele gesprekken heeft hij ons met raad en daad terzijde gestaan. Het is jammer dat er zo bitter weinig werkelijk creatieve mensen in het springen zijn. Ik hoop dat ik u middels dit verhaal een indruk heb mogen geven van één van die heel speciale mensen. Bert Wijnands. NEXUS-NEXUS AND THE TIME WINDS WAILANALYZE WHAT TEAMS DO TO GET GOODWHITH THEIR DAILY DOSES OF BALANCED DIET DO NUTIZE. BACKIN HOPOVER ... THE BASIC INGREDIENTS AND THE TIMING PRACTICE FOR CROSSES WEAVES AND ANALYZE THOSE SPECIAL TIMES PAST WHEN THE FANTASY FLOWED AND DIVES WE RE NOTTHE USFET MAGIC WAS A FRAME OF MIND THERE BECAUSE WE BELIEVED IN IT ANALYZE THE QUADRA BlPOLE FLASH AND THE MOOD COMPONENTS OR ORGANISED DIVES ANALYZE, TOO THE V/S - THE PATH - THE ASZ THE JUMP RUN FEELING OF TUNING IN AND THAT EXPLOSIVE EXPANSION OF AWARENESS WHEN YOU'RE STILL GOING FAST AND THE WORLD SLOWS DOWN TO CANOPY SPEED ANALYZE COMPETITION THE ENERGY TRAP THE PRICE OF THAT EDGE IS A FOCUS TOO NARROW NO FANTASY HOW GOOD A DONUT DO YOU REALLY WANT TO MAKE ANALYZE . JOURNEYS AND GOALS AND EQUATING THE TWO AND THE MULTIPLEX BALANCE OF PRACTICE AND CRALLENGE FOCUS - VARIETY CHOOSING A ND DRIFTING ON AN EDGE NOT OUT BUT IN ANALYZE THE AUR FLOW AND YOURS SWOOPING AND SWARMING AND ALL THAT MILLING VALENCES - SLALOMS - INFINITIES - PULSARS LURK LOADS - MANEUVER FLAKES LOUNGE EXITS - AIR FLOW DAYS DEMO DIVES A ND COORDINA TION BOOG lES ANALYZE UNTIL IT'S TIME YOU'LL HAVE TO PARDON ME NOW BUT I'M GETTING OFF MERE ANALYZING WITH YOU BUT THAT'S DIRT DIVE OFF RAMP AND I'VE A FANTASY TO DO SKR 5.5.77

sportparachutist

centrum teuge Op 11 oktober 1979 zal de VPCT haar 10 jarig bestaan vieren. Op deze datum werd de dochter van de ENPC, 10 jaar geleden zelfstandig. De dochter was de moeder boven het hoofd gegroeid, zowel met het aantal leden als ook met het aantal uitgevoerde sprongen. Om het feit van het tien jarig bestaan niet onopgemerkt voorbij te laten gaan denkt het bestuur aan het organiseren van een nachtsprong , watersprong en een reünie van oude- en nieuwe leden met daarbij iets aan een spit. De nachtsprong hoort er bij, omdat Teuge de eerste civiele nachtsprong van de moderne parasport in Nederland werd uitgevoerd. Het bestuur heeft op voordracht van de materiaal commissie besloten tot aanschaf van nieuwe harnassen en containers voor haar chutes, tevens zal worden overgegaan tot het "bag system". De invoering was gepland op 1 juni 1979, maar door materiaalleverings problemen zal dit vermoedelijk 1 juli 1979 worden. Wilt u nog een sprong maken uit de oude vertrouwde PH-KOK, dan zult u snel moeten zijn, want dit vliegtuig is aan zijn laatste uren bij de VPCT bezig. Deze 172 zal worden vervangen door een 182. Dan tot besluit nog een WAARSCHUWENDE vinger. Het is bij een boel gastspringers te merken dat ze niet gewend zijn op een druk vliegveld te springen, dit brengt ons vaak in moeilijkheden met de havendienst. Mocht u niet gewend zijn op Teuge te springen vraag dan even aan de instructeur wat de regels zijn. Het voorkomt dat we drie springers (gasten) rustig napratend over de sprong, over de in gebruik zijnde verharde baan zien lopen, of dat er springers rustig voor de baankoppen landen. Sonja M. M.

modificatie aan de stabilisatiepanelen

cru isa ir

! Eigenaars van CRUISAIR canopies dienen z. s. m. kontakt op te nemen met een erkende VALSCHERMTECHNICUS met betrekking tot een modificatie aan de stabilisatie panelen.

~.------------------------------------------------------------------------------------------------

sprong-nabootsers

[~/

(

Voor voortgezette opleidingen kan dit toestel eveneens gebruikt worden, zoals: - exits voor relatiefwerk; - het instrueren van hulp-instrukteurs cedures , static-line werk enz.). U ziet - genoeg mogelijkheden in de slecht-weerprogramma's.

(0. a. in noodpro-

voor creatieve

mensen

Succes.

Vrije exit met opvang in een groot vang-net.

Vandaag kennen we in de luchtvaart vele soorten flight-simulators om een vlucht zo getrouw mogelijk na te bootsen. Er zijn door de hand te bedienen blindvliegkappen tot computer-geprogrammeerde systemen.

\~I

â&#x20AC;˘

In "onze luchtsport" zien we zelden "sprong-nabootsers". Toch kom je in het buitenland regelmatig apparatuur tegen die ook in ons land gebruikt zou kunnen worden om de springer nog beter te begeleiden. Bij een aantal verenigingen in ons land heeft men de laatste tijd al een model van het club-vliegtuig voor dit doel vervaardigd. In tegenstelling tot de vlieger gaat de para direkt alleen het luchtruim - hij is dus meteen SOLO. EĂŠn van de belangrijkste zaken is de EXIT uit het vliegtuig en daarbij kan een "nabootser" helpen. Het geeft de leerling een voorbereiding op die oefeningen welke hij in werkelijkheid goed en rustig moet kunnen uitvoeren en wel met name het klimmen op het wiel (hangt af van het vliegtuigtype welke bij de club in gebruik is), het af'sprtngen en de eventuele simulatie van de opening van de parachute.' Wat heeft men nodig om iets dergelijks te realiseren?

in de praktijk

De minimum-uitrusting dient te bestaan uit een model van het interieur van het vliegtuig en deze dienen wel van dezelfde afmetingen te zijn als het clubvliegtuig. Voorts een compleet harnas en wel om de springer zowel vertikaal als horizontaal te kunnen laten afspringen aan kabels. Het geheel kan nog worden vervolmaakt door gebruik te maken van een projektor die tegen het plafond verschillende situaties (koepelvormen en de verschillende storingen) nabootst. En wat denkt u van een band-recorder die het geluid/wind en/ of vliegtuigmotor weergeeft? 12

CRW!

Foto: Rob Klop. sportparachutist

V.l.n. r.: NIEUW en OUD.

Foto: Ernst Bode

~ -d/!ié 7/j;1 ngv ulcAmen SKYDIVINGCLUB

een nieuwe cessna-206 voordefd Eind vorig jaar werden door de FD berekeningen gemaakt wat een grote revisie voor een Cessna-182 gaat kosten. De PH-DES was nog ongeveer 300 uur van zijn grote revisie af en in het tempo waarmee bij de FD wordt gesprongen zou dat binnen een jaar zover zijn. Daarbij werd ook gekeken of een nieuw vliegtuig binnen de mogelijkheden lag, waarbij eerst werd gedacht aan een 207. Uit de offerte van Air Service Holland bleek echter dat een 207 evenals een 206/6 springers mee mag nemen, zodat uiteindelijk de ledenvergadering de volgende keuze werd voorgelegd: 1e een nieuwe 206, tweede een nieuwe 182 en derde revisie van de DES. Omdat de kapaciteit van een 182 toch te klein is voor de FD werd met een overweldigende meerderheid voor een 206 gekozen. Belangrijk punt van overweging was de verwachting van minder geluidshinder. Een 206 heeft namelijk een drie-bladige propellor en een ander uitlaatsysteem. Hoewel er nog geen exacte gegevens beschikbaar waren, omdat het model 1979 in feite een geheel nieuwe 206 is, bleek het genomen risiko gerechtvaardigd want het geluid bleek naderhand niet alleen minder van volume te zijn, maar ook minder snerpend, wat de meeste hinder van de DES had veroorzaakt. sportparachutist

Wat het besluit tot aankoop van een nieuwe kist vergemakkelijkte was de fraaie inruilprijs die voor de DES/. werd geboden. Niet in het minst veroorzaakt door de uitstekende staat waarin de DES verkeerde door alle aandacht die vlieger Pieter Buis Sommer aan het onderhoud had besteed. Goed onderhoud betaalt zichzelf terug. Na ampele overwegingen besliste de ledenvergadering voor aankoop van een nieuwe 206. Air Service had één exemplaar in Reims staan en zou proberen deze kist voor Koninginnedag gereed te hebben. Maar voor het zover was moesten er nog bergen werk worden verzet: de RLD moest nog toestemming geven voor zes springers en dank zij de inspanningen van Air Service en de medewerking van de KNVvL kwam de toestemming de dag voor de overdracht af, de vliegers kregen een pittige checkout, waarvan Ton Maas zelfs een lijvig man uaI samenstelde, instrukteurs Fred Dierssen en Jacques Kouwenhoven gingen naar Teuge voor springtechnische adviezen voor de ombouw tot parakist en de keren dat vlieger Pieter Buis Sommer naar Teuge ging voor de vliegtechnische zaken zijn niet meer te tellen. Zaterdag 28 april von op Teuge de officiële overdracht van de PH-SFD plaats. De DES stond er nog naast voor de foto, maar het was helaas niet gelukt om er ook het eerste vliegtuig dat de FD in eigendom had bij te hebben, want door het slechte weer vertoefde de WVB nog op Rotterdam ..De roepletters SFD waren gekozen als afkorting van Skydiving Club "The Flying Dutchmen", maar niemand was zich destijds bewust dat deze ook ergens anders de afkorting van zijn. Zodat toekomstige sekretaris Mieke Verhaaff de kist doopte door het met champagne overgieten van de naam ""t sufferdje" die Air Service nog gauw onder de vliegers plaats had geplakt. Jammer genoeg begreep Mieke niet meteen dat de champagne ook voor konsumptie was bestemd zodat met slechts half gevulde glaasjes werd getoost en de kist droop. 13

Naar Rotterdam ferryen ging 's-middags niet vanwege de lage bewolking, maar 's-avonds klaarde het iets op. Nog gauw werden de laatste voorbereidingen om nog voor sunset op Rotterdam te kunnen zijn, getroffen, Pieter Buis Sommer en Angèle van Delft die meeging voor navigatie werden uitgezwaaid, maar toen het kontakt werd omgedraaid deed de motor niets omdat de master switch het had begeven. Daarom moesten beiden nog vele uren door Rob van den Sigtenhorst van Air Service gezelschap worden gehouden voordat ze in het holst van de nacht per auto werden opgehaald. De volgende morgen was de zaak gerepareerd en werd koers gezet naar Rotterdam. Boven Zestienhoven werd eerst laag overgevlogen om iedereen goed de fel oranje driehoek onder de rechtervleugel, symbool van de FD, te laten zien voordat de SFD warm werd onthaald.

Die eerste dag kwam er van springen nog niets omdat eerst de afwijkende exit moest worden getraind. Konsekwentie van 6 springers in deze kist is het kritische gewicht, waardoor iedereen met uitrusting en al op de weegschaal moest gaan staan en vervolgens een sticker met zijn gewicht erop op zijn helm geplakt kreeg. De volgende dag, Koninginnedag, bleef het hard waaien zodat er uiteindelijk maar drie demo's door konden gaan. Zo kwam het dat oud-penningmeester Koos Groeneveld de eerste was die uit de SFD sprong op een demo in Zuid-Beijerland. Ook u bent van harte welkom als u uit deze magnifieke kist wilt springen om een gastsprong bij "The Flying Dutchmen" te komen maken. Jan van Male.

buitenlandse para-ervaringen amerika voor para's "het land van belofte" Annemiek van Gestel, Leo Verboom en Rein Voskamp samen met ondergetekende, togen in april j. 1. naar de U. S. A. Om precies te zijn naar Raeford in North Carol.ina, Europees gezien gelegen ter hoogte van Marokko. De temperatuur kon niet beter, overdag tussen de 24 en 26 graden en s 'nachts :!: 20. Stijl trainen onder ideale omstandigheden. Eén van 's werelds beste trainers, J. Paul Thacker, Chessna 's 182 met een infly-door. Elke sprong op de video met deskundig commentaar. Vliegers die het spotten bijna overbodig maken en het verschil weten tussen up- en downwind. Vijf à zeven sprongen per dag is normaal, niets haasten alles op je gemak. Wel erg veel turbulentie op de dropzone. Ik had het de laatste dag zo erg dat ik dacht dat mijn chute het begeven had. Aan goede springers van allerlei nationaliteiten geen gebrele Je traint er samen met Noren - Zweden - Zwitsers - Denen en springers uit Canada en alle staten van de U. S. A. Er is een fijne onderlinge sfeer van behulpzaamheid en uitwisseling van ervaringen. We kregen van de Denen een uitnediging om in Jutland te komen trainen in mei 0.1. v. de wereldkampioene Cheeryl Stearns en in juli o. 1. v. J. Paul Thacker, ook weer met video en goedkope sprongen. F. 12. - voor 6600 ft. Hopelijk kunnen we er met een ploeg naar toe gaan. Deze trainingen hebben we

En dit was dan de laatste keer dat Jan "alleen" op reis ging! 14

nodig, dat zet-zoden-aan-de-dijk. Rein maakte 65 sprongen en ging hard vooruit, hij zette zich ook volledig in. Leo en Rein maakten ook nog een sprongetje van 25000 ft vanlrit-een C-141 Starlifter, met zuurstof uiteraard. Onderweg maakten ze met de HALO-instructeurs nog een 7-mans ter . Het kostte hun wel ongeveer 2} uur lopen in de hitte, de dropzones zijn daar wat groter dan in ons land. Annemiek heeft zich een goede ondergrond geschapen voor haar stijlseries. Met vijftig sprongen heeft ze aardig haar best gedaan. Wanneer gaan we eens met een damesteam naar de W. K. ? Zelf heb ik ook lekker gesprongen, 44 jumps en tevens m'n D-aantekening behaalt. Mijn 12 manster ging de wolken in. Informatie met een Chessna en de Otter van de Golden Knights, die zich hiervoor niet te groot voelden, wi lden ze me aan mijn 12 man helpen. Helaas kwamen we niet hoger dan 4500 ft. TI, heb wel nog tussendoor tien 4 mans relatiefsprongen gemaakt en wat kiss-passes met enkele Amerikaanse schonen. Dat is ook een leuke ervaring. Gemakkelijk buurt hebt, duurde mijn me f 2.500,

en fijn is het dat je steeds een rigger in de ze helpen je vlot en goedkoop. Uit en thuis geweldige avontuur 17 dagen en het kostte -- alles inbegrepen. Jan Testroote

KS sportparachutist

Een verhaaltje over het hoe en waarom vouwen van een square-canopy lijkt een erg nuttige zaak, hoewel dit populaire "vlieg-tuig" in al z'n verscheidenheden al aardig is ingeburgerd. Even de aantallen "tota ls", "streamers", "twists" en andere reserve-veroorzakende voorvallen van het afgelopen jaar buiten beschouwing gelaten, wil ik me nu concentreren op ons hevig enthousiaste en ook gevarieerde gezelschap in Pope Valley van Âą 36 man + vrouw zeer ervaren springers tot ietwat minder ervaren; wat heet! Misschien wel bijna een representatieve groep als gemiddelde square-springers. Voordat ik me uitlaat over details en persoonlijke inzichten of visie op bepaalde zaken, wil ik het volgende eerst duidelijk stellen. Het is geenszins mijn bedoeling om iemand ook maar enig verwijt te maken over de manier waarop hij of zij z'n canopy vouwt. Veelal gebeurt dat keurig, met als leidraad een prima, in het Engels gestelde, handleiding. Toch, als je om je heen kijkt, kun je zien dat iedereen het anders doet, in details dan, dus het verpersoonlijken van het vouwen. Vragen om mij heen en aan mij, zoals "hoe rol je nu eigenlijk zo'n ding want het gaat zo hard open!" en "hoe krijg je dat hele frutje nou in zo'n klein rot-pod-je zonder dat het er als een puinhoop uitziet en het er aan alle kanten uitbulkt " om de klappen en het gesjor niet te vergeten om het pack dicht te krijgen, laat staan het goed te sluiten. Wel, beste mensen, deze vragen, en het constateren van brandgaten in doek van splinternieuw materiaal een gebroken stuurlijn en een open gebogen connector-link waren aanleiding te over om een en ander neer te krabbelen.

SUN-SET

Foto: R. A. Meijer

logisch vouwen van je square-canopy /'

logisch pakken In beginsel geldt voor alle materiaal hetzelfde; pak het logisch en netjes in waardoor je vanzelfsprekend en tegelijkertijd zuinig bent op je mooie en dure spullen. Heb je ooit wel eens goed naar een opening van dat frotje boven je hoofd gekeken? Ja? Heel goed! Neen? Bang voor een stij ve nek? In dat geval kan ik je enkele pracht filmopname van Sjaak warm aanbevelen. Dus, doe het eens, en je zult tot de ontstellende conclusie komen: "WAAROM VOUW IK EIGENLIJK?" Wel, daar zijn we dan! Mensen, besef toch dat er tijdens een opening een briesje van zo'n 180 km/uur door je spullen blaast, d. w. z. dat je je moet realiseren dat elke verticale beweging (schuiven) van materiaal ten opzichte van elkaar, dus zowel doek op doek, als lijnen op doek en lijnen op lijnen enorme slijtage en brandgaten kan opleveren! Wat ik daarmee zeggen wil? Probeer zoveel mogelijk die toestand na te bootsen, zoals die zich in de lucht manifesteert. Alles wordt met veel kracht gestrekt en naar boven gedrukt. Jammer dat je je spullen niet gestrekt in je "pod"-je kunt leggen. Maar je kunt het en je moet het er wel zoveel mogelijk -vzodanlg instoppen, zoals het eruit zal en ook moet komen. Dat is dan ook b. v. de reden om alle cellen netjes op elkaar te leggen, dus de bovenkanten van alle cellen bovenin en zo. Handig zijn hiervoor de z. g. "packing-tabs" ook wel vouw-lintjes genoemd.

en nog een paar zaken sportparachutist

Sommige squares worden zo af-fabriek geleverd, anderen niet. Maar ze zijn er heel simpel op te maken, liefst door een "qualified-rigger" natuurlijk. 15

Dan, zorg ervoor dat tijdens het pakken al de lijnen gestrekt liggen en niet alleen tot aan de splitsing of vork, ook daarboven. Bedenk daarbij weer, dat tijdens de opening je pilot-chute als het ware als een anker in de lucht staat en dat jij er keihard onderuit valt. Dus, de lijnen zullen zich het eerst strekken en alles wat er aan lijnen ongecontroleerd tussen je koepel gevouwen zit, zal onvermijdelijk ergens wrijving veroorzaken. De concentratie van dat trek- of strekpunt zit in het verlengde van de één of twee bridle-cord bevestigingen bovenop de koepel. Dat is nu b. v. een punt waar je nauw op moet letten als je je koepel wilt gaan "rolvouweri". Het is n.l. iets minder voor de handigheid, dan het gestrekt op elkaar leggen van de lijnen met koepel bij de harmonica manier. Het voordeel van het rolvouwen van voren naar het midden en van achteren naar het midden vind ik, dat je het geheel redelijk op de breedte van je pod of bag kunt vouwen, zonder dat je een concentratie van gebundelde lijnen in het midden hebt, zoals bij de harmonica manier. Bovendien blijft het een homogeen geheel als je daarna de dubbele platte rollen wèl harmonica gewijs op elkaar in de pod of bag vouwt, waarbij je heel goed de vaak lege hoeken kunt opvullen. Het gaat er gemakkelijk in, het zit niet rommelig, en de koepel heeft een regelmatige opening, zonder dat er eerst stukken staart in het rond vliegen. Dit lijkt bijna een pleidooi voor het "rol-packen", maar beschouw het als een mogelijkheid met een aantal tips. Kijk uit met je slider. Ga niet eerst je chute uitgebreid rol-packen, en dan daarna je slider tussen allerlei gedraaide lijnen door naar boven sjorren. Fout! Je krijgt dan een geforceerd gedraaide bundel lijnen juist onder je koepel waar die open zou moeten gaan. ZÓ kun je dan inderdaad een hele zachte opening krijgen, een ± 900 draai tijdens opening of een pracht van een streamer. Je zult de eerste niet wezen! Dus, trek chute + lijnen om en nabij de bevestiging van de bridle cord strak, leg de buitenste lijnen wat naar het midden, schuif de slider soepel tot bovenaan en rol het geheel in. Maak je niet druk om je stabilisatiepanelen, want die rollen net zo hard weer uit als je ze inrolt. Idem voor de rest van de koepel. Dit, voor wat betreft het gecontroleerd openen van de koepel, welke vouwmethode je ook gebruikt. Nogmaals, ten overvloede, ik doel alleen op een aanzet om na de denken over waar je mee bezig bent. Nog iets, het opschieten van al je lijnen aan de pod. Bedenk dat dat de vreemdste bewegingen, slingeringen en draaiingen aan je pod kàn geven en een aanleiding kan zijn tot een twist. Iets wat mijzelf na opening een hoogst onaangenaam gevoel geeft, omdat je niet direct kunt sturen. Je pod zit met 2 elastieken dicht, en dicht is dicht! (Als je elastieken tenminste in orde zijn!) Waarom die angst voor losse lijnen onder in je pack? In de knoop of zo? Als je ze een beetj e zorgvuldig in de rondte legt of in een 8, dan strekken ze zich gewoon, verder niks.

harde openingen

ofwel afstelling

Neen? Erg jammer, dan ook nog een paar woorden dààrover. Dit is hetgene dat bij een square-canopy hoofdzakelijk bepalend is voor de hardheid van de openingj Dus niet de soort vouwmethode, hooguit enigszins de zorgvuldigheid daarvan. Het is ook heel logisch dat een fabrikant van wat dan ook, maar laten we het bij parachutes houden, z'n produlden met een ruim gemiddelde afstelling aflevert. 16

Let wel, het gaat bij het "trimmen" van je materiaal om centimeters, die grote effecten kunnen hebben. Ook hiervoor geldt weer, laat niets veranderen als het niet dringend noodzakelijk is. --

stuurklosjes Kanden met onze vliegapparten blijkt veelal ook nog een probleem, en soms eengr-iezel lge zaak om naar te kijken. Niet dat ik het zelf altijd even goed doe, maar je kunt er wel wat aan doen. En dat is de plaatsing van de stuurklosjes of stuurlussen. Ook die zijn ruim gemiddeld afgesteld en daar mag je nu eens wel zelf aan prutsen. Doe dat dan ook en stel ze zo af, dat je je koepel met volledig gestrekte armen nog net in de "sta ll " kunt drukken. Beste sportvrienden, genoeg voor deze keer en over dit onderwerp. Laat het een aanzet zijn om jezelf vertrouwd te maken met je materiaal. -Ik was niet van plan hiermee een bepaalde rubriek te openen, maar positieve opmerkingen en vragen zijn altijd welkom, want ik ben ervan overtuigd dat er in ons spring-wereldje zaken te over zijn, waar we in onze SPORTPARACHUTIST over kunnen communiceren. Steven Blietz

ALGEMENE LEDENVERGADERING AFD. PARA-KNVvL

-:'"\

Harde openingen met een square? Het ene merk anders dan het andere? Wel eens van "brake-setting" gehoord, van de halve rem bij opening?

Want iedereen heeft een ander gewicht, bouw, en lengte, wat weer inhoudt dat ook ieder z'n snelheid bij opening anders zal zijn. Al die factoren, dus je gewicht, snelheid en afstelling van de halve rem, zullen tesamen bepalend zijn voor de hardheid, of positiviteit van de opening. Kijk voor jezelf eens na, of de staart van je canopy, na de stuurlijnen eerst op halve rem te hebben vastgezet, ongeveer gelijk ligt met de onderste voorkant van de cellen. Let op! Niet de onderkant van de stabilisatie panelen! Doe dit nauwkeurig, met de uiteinden van de risers op elkaar, en let erop dat het hier gaat om de lengte van de kortste stuurlijnen. Je zult dan zien, dat onderkant staart of gelijk ligt of in de meeste gevallen 10 tot 15 cm langer uitkomt dan de voor-onderkant van de cel-opening ~ijna nooit korter, omdat je dan in het "stall"-gebied van de remmen zit. Er wordt dus in principe een "ronde-bol" opening nagebootst. Hoe langer de halve-rem lijnen, des te harder de opening en des te groter de voorwaardse snelheid na de opening!

19 september 1979 HOOG-BRA BANT-UTRECHT

Agenda: 1. Parasport 1978 + 1979 2. Plannen 1980 3. Bestuur & Financiën

sportparachutist

A"Cprr

Toch konden er tussen dat tijdstip en sunset nog twee ronden versprongen worden. De zondag was het weer enigszins twijfelachtig en er werd niet gesprongen. Om twaalf uur togen de eerste "oude stompen" huiswaarts om gemiddeld ca. 250 km te gaan.

PAftACHUTE:

"bilt" · borum In het weekend van 19 en 20 mei togen zo'n twintig SENIOR-PARA 's naar het Belgische vliegveld ZUTENDAAL (thuisbasis van de Afcent Parachute Club) om aldaar de jaarlijkse wedstrIjden te houden. Ideaal weer - veel zon, weinig wind en een rustige grote dropzone . Alles was aanwezig ..... behalve hét vliegtuIg. Deze arriveerde eerst omstreeks 18.15 uur van de eerste wedstrijddag. Jammer.

"Bi ll " - tussen zijn medewerkers. V. L. n. r. Jan Houben, Ad van Lierop, Ferdy Thijssens, "Bi ll " en Piet Santegoeds. Foto: Gerard Thieren

Waar is het vliegtuig?

Foto: Gerard Thieren

Echter de zaterdagavond was toch belangrijk. De leden van de AFCENT PARACHUTE CLUB namen afscheid van hun sympathieke president en diens charmante echtgenote. "Bifl " BORUM, Kolonel van de US-Army, heeft zijn diensttijd in Europa beëindigd en werd teruggeplaatst naar de Verenigde Staten. Deze president heeft veel voor de club gedaan en dit werd dan ook door een ieder zeer gewaardeerd. "Bfll " is een militaire springer met 181 militaire sprongen zowel in de USA als in Vietnam. Bij AFCENT maakte hij in de loop der jaren nog eventjes 150 civiele sprongen. Door de nieuwe president werd Bill enige kado's aangeboden terwijl zijn echtgenote in de bloemetjes werd gezet. Van paraspringend Nederland ontving hij van ons bestuurslid Piet Santegoeds een KNVvL-plaquette alsmede het door hem zo begeerde SKIES CALL 2. Zoals u zult kunnen begrijpen werd de avond in gepaste stemming verder doorgebracht. KS

"Bi ll tussen zijn 40 plussers" sport parachutist

Foto: Gerard Thieren.

"BILL" - THANKS FOR ALL!

Foto: Gerard Thieren 17

Zijn 1000ste sprong maakte hij op 18 juli in 1976 in Seedorf. Hij zit nu op een 1400 sprongen. Zijn aantal malfunctions is acht, wat redelijk hoog is, zijn beste wedstrijdresultaat is eerste bij de Ram Air-wedstrijd op Flevo in 1978. Hij heeft een kleine zeven uur vrije valtijd.

koos verhaar

duizend sprongen springers

jan de bruyne Jan de Bruyne is - volgens mij - een van de meest positieve springers en krachten-achter-het-springen in ons land. Onbaatzuchtig, keihard werkend en vechtend voor iets waarvan hij ment dat het een goede zaak is (en dat is het dan ook), het toppunt van integriteit, blijvend leergierig, kortom beter kan het niet. Op één ding na: zijn tijd. Dat is dan ook de dieptreurige reden dat we het laatste jaar minder van hem gehoord hebben, dan ons lief was. Zo moest hij de organisatorische/technische begeleiding van het Holland Toernement/nationale PA en stijlteam opgeven en later ook zijn zeer doordachte, zeer deskundige, voor alle springers zeer belangwekkende bijdragen aan Cone Loek in de Sportparachutist stoppen. Maar de druk op Jan blijft groot, dus wie weet krijgen we hem weer helemaal terug op het springerspad, een pad, dat hem hard nodig heeft. Want, zo blijkt telkens weer, er zijn veel te weinig Jan de Bruynen! Ja, 35 jaar, is als ik het wel heb, iets redelijk hoogs in het leger. In 1969 begon hij met springen en was met name bij de PCMC en later bij de TU-7 een toonaangevend figuur op het gebied van het springen, maar vooral ook op het gebied van instructie, materiaal, organisatie. De laatste jaren is hij instructeur bij Flevo, was de grote man van de TC-nieuwe stijl, begeleider en organisator van Holland Toernement, schrijver van Cone Loek. 18

Koos Verhaar is een "very old timer". Misschien niet in leeftijd (36 jaar) maar dan wel in springleeftijd : hij maakte zijn eerste sprong in 1964. En dat was in Lille, zoals kenners van de Nederlandse parageschiedenis zullen begrijpen, want Tom Verschoor startte de springerij in Nederland pas in 1965. In 1965 toen ook de Flying Dutchmen werd opgericht, was Koos met Steve Groff mede-oprichter van die club. In de zestiger jaren was Koos met Tom Verschoor, Steve Groff, Bert Wijnands, Charles Pellens één van Nederlands leidende springers, leidend zowel op springals op organisatorisch gebied. Zo werd hij bij de NKP van 1967 3e en bij clubkampioenschappen in 1970 eerste. Sindsdien sprong hij nauwelijks meer bij NKP's maar bleef in de betrekkelijke anonimiteit van "zijn" club en sprong lekker door, waarbij vele honderden in de loop der jaren van zijn wijsheid gebruik konden maken. Toch kon men de afgelopen j aren Koos, altijd de rust en vriendelijkheid zelve, weer hier en daar tegenkomen: bij Friendshipsprongen, spectaculaire demo 's , zoals de ram air-sprong over het Marsdiep, een sprong bij Paleis Soestdijk en een moeilijke demo zoals die op het Schouwburgplein in Rotterdam. Ook is hij een stuwende kracht achter "Uden -sportief". Koos maakte zijn 1000ste sprong in oktober 1976 op 'zijn' Zestienhoven. Nu heeft hij een dikke 1200 sprongen. H.C. sportparachutist

IIm9 HILVERSUM

wedstrijdkalender

SCHEMA SPORTPROGRAMMA'S (radio)

lANGS DE UJN

VANAF 1 APRIL 1979

ZONDAG

08.30 - 09.00 uur

AVRO/AVRO's Sportpanorama eindredactie per 1-6 Heinze Bakker Postbus 2, 1200 JA HILVERSUM

14.02 - 17.55 uur

NOS/Langs de Lijn eindredactie Rob van der Gaast Postbus 10, 1200 JB HILVERSUM

MAANDAG

08.30 - 09.00 uur

TROS/ Aktua-Sport eindredactie Eddy Poelmann en Evert ten Napel Postbus 450, 1200 AL HILVERSUM

DINSDAG

12.30 -13.00

13.11 - 13.30 uur

augustus 17 t/m 19 augustus open precisiewedstrijd voor leden van alle verenigingen op het afspringterrein van de EERSTE NEDERLANDSEPARACHUTISTENCLUB. 18 augustus relatiefwedstrijd georganiseerd door de FLYING DUTCHMEN. 18-19 augustus open precisiewedstrijd + viermansrelatief georganiseerd door het PARACENTRUMNOORD. 22 augustus tot 2 september WERELDKAMPIOENSCHAP-

PEN RELATIEFSPRINGENOP HET VLIEGVELD CHATEAUROUX (Midden-Frankrijk). 25 - 26 augustus clubkampioenschappen PARACLUB ICARUS(uitwijkdatum 1-2 september).

WOENSDAG Hl

september

5 - 10 september precisie- en stijl-wedstrijd

om de Adriatic Cup (tweejaarlijkse officieuze wereldkampioenschappen PA en stijl), Portoroz, Joegoslavi毛. 8 - 9 september groepsprecisiewedstrijd,

Straatsburg, Frankrijk.

19.02 - 20.00 uur VERONICA/Veronica Sport eindredactie John Haanen Postbus 1234, 1200 BE HILVERSUM

22.02 - 23.00 uur KRO/Goal eindredactie Bep van Houdt Postbus 2240, 1200 CE HILVERSUM

11.30 - 12.26 uur TROS/Aktua-Sport(caf茅) eindredactie Eddy Poelman en Evert ten Napel Postbus 450, 1200 AL HILVERSUM

12.02 - 13.00 uur VARA/Tussen start en finish eindredaktie : vakant Postbus 175, 1200 AD HILVERSUM

14.03 - 18.00 uur NCRV/NCRV -zaterdagmiddag met o. a. sport vanaf sportredacteur tot 1-6 Heinze Bakker17.30 - 18.00 uur Schuttersweg 8, 1217 PZ HILVERSUM sportuitslagen

H 1

20.30 - 22.30 uur NOS/Langs de Lijn eindredactie Rob van der Gaast Postbus 10, 1200 JB HILVERSUM

groepsprecisie-

wedstrijd, Chambery, Frankrijk.

ZATERDAG

)

19.30 - 22.30 uur NOS/Langs de Lijn eindredactie Rob van der Gaast Postbus 10, 1200 JB HILVERSUM

VRIJDAG

november 1 t/m 4 november "Coupe d'Autornne"

uur NCRV/Hier en Nu met sportbijdrage(n) sportredacteur tot 1-6 Heinze Bakker Schuttersweg 8, 1217 PZ HILVERSUM

13.11 -13.30

Frankrijk. groepsprecisiewedstrijd,

KRO/Goal eindredactie Bep van Houdt Postbus 2240, 1200 CE HILVERSUM

DONDERDAG H 2 Chartres,

14 t/m 16 september "De drie dagen van Straatsburg" -

18.11 -19.30

uur AVRO/AVRO's Sportpanorama eindredactie per 1-6 Heinze Bakker Postbus 2, 1200 JA HILVERSUM

RADIO EDERLAND WERELDOMROEP zorgt ervoor dat u, 贸贸'c bij een verblijf in het buitenland, n iet van sportinformatie ver-stoken blijft. Elke zondag/maandag en donderdag zijn er vaste sportrubrieken die over de gehele wereld te beluisteren zijn dankzij o. a. de relaystations op Bonaire en Madagascar.

Deze fraaie zes-kleurige 12 cm brede sticker kunt u verkrijgen bij uw clubsekretaris of bij de Afdeling PARA-KNVvL. Prijs, slechts f 1,--

sportparachutist

Inlichtingen over ontvangstmogelijkheden , waar ook ter wereld, worden u gaarne verstrekt door: Sportredactie RADIO NEDERLAND WERELDOMROEP Postbus 222 1200 JG HILVERSUM t. a. v. Peter van Brakel,

sportredacteur

o o S

G R

o E

E V E

L D

E,::

p .,

A A

L ---""'-D D

o o R

p I E T

o o L

sportparachutist