SP 1984 12(8) by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

DEZE VERENIGINGEN ZIJN AANGESLOTEN BIJ DE AFDELING PARACHUTESPRINGEN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENINGING VOOR LUCHTVAART

SPORTPARACHUTIST jaargang

Secretaris Clubhuis Vliegveld Dropzone(s) Type(n) vliegtuigen met aantal springers

13 - nummer 2 - oktober 1984

Tweemaandelijkse uitgave van de KNVvL Afdeling Parachutespringen

Abonnement SPORTPARACHUTIST Leden van de afdeling Parachutespringen ontvangen het blad gratis. Losse abonnementen kosten f 40,-- per jaar en zijn aan te melden via het Afdelingssekretariaat. De SPORTPARACHUTIST verschijnt in de eerste week van februari, april, juni, augustus, okiober en december. Druk: Van Deventer

b.v.,

's-Gravenzande.

Voeding" bar restaurant snacks overnachtingsmogelijkheden:

10 ST WE SS M

B R S ON

camping hm~ clubhuis

C H CH

rond pc sq

pc squares Bak voor precisie

Vaste medewerkers: Michel Bizot, Hein Cannegieter, Kees de Goeijer, Henk Kuizenga, Karst Sikkens en Bert Wijnands.

OZ, indien niet op het vliegveld

CH VV DZ TV

Inflight door Springtijden Weekeinden Sunsel Huurmateriaal:

Redaktie: Ronaid van den Boogaard, Irwin Broen, Nathalie Chudiak, Arnold Collenteur en Niels Tieland.

met eventueel

naam

Eerste Nederlandse Parachutisten Club S: Kees de Jager. Pascallaan 13. 4904 HG Oosterhout. 01620-55816. CH: VV Seppe. Bosschenhoofd. 01652-3129. VV: Seppe. DZ: Roosendaal. TV: C-182/4. ID. ST: WE: 8.00-SS. M: r. BP: Dl. B R S. ON: C H. Vereniging Nederlandse Paraclub Ttf-Zeven S: John Schouw, Godenstedterstrasse 23, 0-2730 Zeven, BRD. 09-4942815615. CH: VV Seedorf. BRD, 09-4942812081, tst 328. VV: Seedorf. DZ: VVo TV: C-182/3. ST: zomer: za. 13.00SS. zo: 10.00-SS, wo tlm vrij: 17.00-SS. M: r pc sq. SP: Dl. B S. ON: C H. Noord

Nederlandse

Parachutisten

S: Mart je Kief!, Rabenhauptstraat 050-253717. CH: VV Eetde. VV: Eelde. DZ: SR

Club 61, 9725 LL Groningen,

VV, Winde. TV: C-182/4. M: rpc. SP: VV

S. ON: C H.

Noord Nederlandse Parachutisten Club VV: Eetde. DZ: VV, Winde. TV: C-182/4. M: r pc. SP:

VVo

CH: VV Hilversum,

Loosdrecht.

02157-1849

VV: Hilversum. DZ: Westbroek, VVo TV: P. Porter/8 ID. ST: WE + di- en vrij-avond. M: r pc sq. SP: Dl. BON: CH Paraclub

Zuid-Limburg

VV: Zwartberg

(B), 09-3211383273. DZ: 2 km van ST: WE 10.00-SS. M: r pc. B R.

C-2061-5.

VVo TV:

Paraclub Mobiele Colonnes S: A. van Kooten. Oosterstraat 77, 3742 SM Baarn, 02154-13889 CH: Noodweg 52, "de Egelshoek" , Hilversum, 02157-1888 VV: Hilversum. DZ: Hoogland, VVo TV: C-182/4. ST: WE + di- en vrij-avond. M: r sq. SP: VV B S. ON: C. Paravereniging

Korps Commando

Troepen

S: Leo de Ruiter, Dorpsdijk 4, 3257 LA Ooitgensplaat CH: Commandobaan 4, 4706 CL Roosendaal, 01650-43920, tst. 155. TV: F-27/ ± 35. Skydiving Club The Flying Dutchmen S: C. H. C. van de Vooren, Korne 52, 3068 GH Rotterdam, 010-551925. CH: Vtiegveldweg 20, 2e straat, 3045 NS Rotterdam, 010-158421. VV: Zestienhoven. DZ: Pijnacker, Berkel, Schipluiden. TV: C-206/6. ST: di en wo: 16.00-SS, za: sunrise-SS, zo: 12.00-18.00. M: r pc sq. SP: behalve zondag. S R S. ON: H.

B R S. ON. C H.

VV: Hoogeveen. DZ: Nieuw-Balinge. TV: C-182/4 ID. ST: WE + feestdagen, evt. wo- en vrij-middag. M: r. SP: Dl. B R S. ON: CH C H. Paraclub

Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart Afdeling Parachutespringen Bestuur E. T. H. Wijnands H. Boerman P. Santegoeds H. Cannegieter P. J. Hoogerwerf S. Woerlee

Flevo

S: J. Bronsveld. Van Hallstraat 29, 8072 BA Nunspeet, 03412-54991 CH: VV Lelystad. Letystad, 03202-469. VV: Lelystad. DZ: Kavet E-24. TV: C-206/5. ST: za: 9.00-SS, zo: 9.00-19.00, zomer: wo: 18.00-SS. SP: Dl. M: r pc sq. B R S. ON: C. Paraclub Hohne S: J. van der Velden,

Exinerstrasse

7i, 3103 Bergen,

BRD,

09-4950513823.

VV Lohheide.

.Paraqasse",

- voorzitter

eH:

4950518021, tst. 485. VV: Lohheide. DZ: VVo TV: 00-27/5. ST: zo: 9.00-SS. r pc. SP: DZ. B S. ON: kamperen Dl.

sekretaris penningmeester publiciteit algemene projekten algemene projekten

Hoofd Bureau Parachutespringen KNVvL Michel Bizot, Jozef Israëlsplein 8, 2596 AS 's-Gravenhage. Telefoon: 070-245457. Lidmaatschap Alle leden f 75,- per jaar, na 1 juli f 42,-. Het inschrijfgeld voor leden bedraagt bij aanmelding f 8,--. Aanm~ldingen voor het lidmaatschap te richten aan het Afdelingssekretariaat (via de klubsekretaris).

Uw kopij gaarne inleveren vóór 24 oktober 1984 bij: N. Chudiak, redaktie SPORTPARACHUTIST, De Eerensplein 21,2593 NB 's-Gravenhage.

2 SPORTPARACHUTIST

Paraclub

Hohne,

09M:

Icarus

VV: Hilversum. Porter/8ID. Westbroek,

Lohheide,

DZ: Maartensdijk, Westbroek, VVo TV: P. ST: WE + ma-, di- en vrij-avond. M: r pc sq. SP: VVo B. ON: CH.

Stichting Nationaal Paracentrum Teuge S: Jan Koenegras, de Zanden 15, 7395 PA Teuge. 05763-604. CH: de Zanden 22, "de Wolk", 7395 PB Teuge, 05763-842. VV: Teuge. DZ: VVo TV: C-182/4 10, BNI/8. ST: dagelijks 9.00-20.00. M: r pc. SP: Dl. B R. ON: CH kamperen Dl, C H. Cadetten

.S: M.

Parachutisten Vereniging Mennenga, Kasteelplein 10,

4811

Breda,

076-222407. Vereniging Paracentrum Teuge S: S. J. M. Meijer, Bolkskamp 25, 7576 GH Oldenzaal, 05410-10586. Zie verder Paraclub

Nationaal

Paracentrum

Teuge.

Eindhoven

S: Ruud de Winter, Waleweinlaan 153, 5665 CH Geldrop, 040-859332. . CH: VV Budel, Jr. M. Davidsdijk 6, Budel. VV: Budel, met nadere ingang Eindhoven. DZ: Leendertsrijp, met nadere ingang Eindhoven. ST: WE: 09.00-SS. TV: 2 x C-182/4 tD. M: r pc. SP: Dl. ON: C.

Artikelen, reportages, brieven en beeldmateriaal over parachutespringen zijn altijd welkom. Materiaal wordt niet teruggezonden, tenzij op uitdrukkelijk verzoek. Beeldmateriaal moet voorzien zijn van de naam van de maker en/of eigenaar. In geval van beeldmateriaal met copyright dient een schriftelijke toestemming van de maker voor plaatsing in de SPORTPARACHUTIST te worden bijgevoegd. De redaktie behoudt het recht alle ingezonden materiaal te corrigeren, zo nodig in te korten of niet te plaatsen. De met naam onderschreven artikelen zijn voor verantwoordelijkheid van de schrijvers en behoeven niet altijd de mening van de redaktie weer te geven. De niet met naam onderschreven artikelen komen van de redaktie uit en zijn samengesteld aan de hand van informatie uit één of meerdere bronnen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redaktie. Advertentietarieven op aanvraag.

Inhoud Riggerkonferentie

USA

Arnold Collenteur

1ste Nationale Para Dames Dag

Redaktioneel

Simon Woerlee, Henk Nijhuis, Ingrid Zoetmulder, Nathalie Chudiak

en verder Tom Verschoor Ernst Woerlee

Bokaal: 5

Hein Cannegieter

In memoriam

Cees Masters

Freestyle

6 8

Irwin Broen

Paraplane

Het seizoen is weer voorbij. Een enkeling zal zich, ondanks de vrieskou, nog wel door een sneeuwbui laten vallen. Ik zal me voor de kachel vermaken met m'n rubberstempel en nieuwe sprongen trachten te verzinnen voor het nieuwe seizoen. (De laatste paar jaar verzeilen deze papiertjes vaker in de kast dan in mijn logboek, maar dat is mijn probleem.) Slechts een enkele keer zal ik de kachel de kachel laten om het Nederlands Dans Theater te gaan bekijken. Het zal u (lezer) natuurlijk volkomen siberisch laten, hoe ik mijn winters doorbreng.

Arnold Collenteur

In memoriam

Carl Boenish

Max Dereta

Een Paravlieger

AFF't

AndrĂŠ van den Worm

Going for a big one

Max Dereta

Vriendschapssprong

Nijmegen

Annet Gillebaard

NNPC op Eelde

Klaas Brouwer

ENPC op Etten-Leur

Ed Kolmeijer

AircastIe Arnhem

Annet Gillebaard

1000 Sprongen

Springers

Nu dan dus maar het echte redaktioneeltje. Vooral relatievers hebben de pretentie met meer dan sport bezig te zijn. Denk maar eens aan termen als: skydance, aerial ballet en the art of relative freefall work. Kunst dus. Toch blijft veel RW hangen in de ster-donut-bipole-ster-sfeer. Het begint er zelfs op te lijken dat de wedstrijden, die een gevolg waren van de ontwikkelingen in de sport, nu vooruitlopen op wat er op het veld gebeurt. Zie de nieuwe pools voor SRW en het freestyle gebeuren 1). Ik denk dat het zo niet zou moeten zijn 2). Kreativiteit heeft maar een heel klein beetje met talent te maken. Je kunt het gewoon leren. Bijvoorbeeld door veel naar het werk van andere kreatievelingen te kijken, er misschien iets van jatten of gewoon proberen na te gaan hoe de fantasie van een ander werkt. De sequences van de grotere balletten van het Nederlands Dans Theater kun je gewoon jatten. Natuurlijk kom ik alleen achter meiden te kijken.

mijn potkacheltje

vandaan

om naar die lekkere

Hein Cannegieter

Verzin eens een duik!

Seniorenwedstrijden

1984

Jim Huizinga

RAPA Hoppa

Matthieu Smakman,

Reinier v. d. Linden

1ste Paradropping

PH-DDA

1) Het freestyle programma zoals dat er nu ligt, is gebaseerd op min of meer traditionele vrijeval technieken. Zou er van schoonspringen iets te leren zijn? 2) Dit is natuurlijk een erg zwart/witte voorstelling van zaken. Helaas beperkt de ruimte de nuanceringen.

Kees Sassen

Springweek

ENPC

- Precisie

Nanneke Maas

Leerlingen

Robin Mossinkoff

Amelandboogie

1984

Klaas Brouwer

Bad Luck

Irwin Broen

Sunny 16, Wet 16

Peter Derksen

en als altijd Paravaria

Verzamelaars

Kees de Goeijer

Te koop

4 Ronaid van den Boogaard

Bij de voorplaat: Een sfeervolle plaat van Max Dereta van de RW-rekordpoging in Frankrijk.

SPORTPARACHUTIST 3

Pariavaria Parapersonalia Wijzigingen adreslijst: AB: Simon Woerlee, Munnikenweg 41, 8084 BT 'I Harde, telefoon: 05255-1877.

Wij wensen beterschap aan: H. Coopmans, Frank Jacques, S. Pronk, Ton Romeyn, M. van Rooyen, A. Rottier, R. Schaap, Nellie SpeersIra, Peter Sla aks en Herman Zandbergen.

Wij feliciteren: PCI: Peter Jan Hoogerwerf en Ankie Jacobs meI hun huwelijk op 14 augustus 1984. PCI: Alex Baas, Andre Mann, Cor van de Pol en Peter Steinberg meI de geboorte van hun Terror Team.

Handboek voor de Sportparachutist In het juninummer van de SPORTPARACHUTIST heeft u kunnen lezen dat het Handboek voor de Sportparachutist in een nieuwe geheel herziene versie is uitgegeven. Het IS een losbladige uitgave die in

een fraaie ringband kan worden verzameld. Een groot aantal hoofdstukken is kompleet en de resterende hoofdstukken zullen als supplement

4 SPORTPARACHUTIST

worden uitgegeven. Een onontbeerlijk stukje dokumentatie voor elke springer! Ringband en inhoud zijn te bestellen bij het Afdelingssekretariaat door overmaking van f 26,50 (dat is inklusief f 6,50 verzendkosten) op girorekening 179618 t.n.v. KNVvL, 's-Gravenhage, onder vermelding van Handboek Sportparachutist.

Positieve Publiciteit voor Para's Nadat de medische gemoederen rond Apeldoorn wat tot bedaren zijn gebracht, is de publiciteit rond het paragebeuren van de laatste weken uiterst positief te noemen. We denken dan aan alle artikelen en foto's die over de Para Dames Dag op Teuge zijn gepubliceerd in landelijke en regionale dagbladen en aan de artikelen over CRW en het AFF-springen op Texel die met prachtige kleuren platen van Max Dereta in de Telegraaf hebben gestaan. Berichten over vele festiviteiten, waarbij parachutespringen een grote rol speelde, hebben via de pers de bevolking be-

reikt, zoals de viering rond 30 jaar RLS op Eelde, de herdenking van de 1e gemotoriseerde vlucht boven Nederland (Etten-Leur) en de Open Dag

op Hoogeveen. Ook op de televisie zijn er regelmatig para's "in de lucht". Zo was o.a. Arnhem Memorial Flight met de massadropping boven het Sonsbeekpark uitgebreid in het Journaal en in Veronica's Vakantie '84 "in vogelvlucht" de opleiding op Texel. Ook het springen op de Open Dag op Soesterberg en de Jeugd Olympische Dagen op Papendal, Vier Uden Sportief, Broadstairs, in de Eerste de Beste en in de Knock Out Show was op de buis. Ik hoop dat ik nog wat vergeten ben, maar ook als dat niet zo is, mogen we spreken van een positieve ontwikkeling: meer aandacht van de media, hoera!

Para Medisch Het Nationaal Instituut voor de Sportgezondheidszorg is verhuisd naar Oosterbeek. Het adres van het NISGZ zowel als van de Vereniging voor Sportgeneeskunde, de Stichting Opleiding Sportartsen en de Redaktie Geneeskunde en Sport, is als volgt: Amsterdamseweg Arnhem (NSC .Papendal"), Postbus 90, 6860 AB Oosterbeek, telefoon 08308-1 984. ALEX BAAS ANDRE MANN eOR VAN DE POL PETER STEINBERG PROUDL Y PRESENT:

Verzamelaars Te koop De Vliegende Hollander is niet alleen de naam van een paraclub uit Rotterdam, maar ook van de Nederlandse Vereniging van Aero-Philatelisten. Deze club houdt zich dus bezig met de .Juchtvaart-phllatie". Naast het houden van diverse kleine bijeenkomsten en tentoonstellingen is er jaarlijks ook een grote tentoonstelling op de luchthaven Schiphol. . De 23ste "Dag van de AeroPhilatelie" wordt dit jaar gehouden in het week-einde van 17 en 18 november 1984. De tentoonstelling wordt gehouden in de expostieruimte "De Zonneruiter" op de Luchthaven Schiphol nabij het restaurant .Avlorama". Ook is er beide dagen verkoop van poststukken en zegels en met een beetje zoekwerk kom je altijd wel een parachute tegen (op een envelop of zegel). Wil je overigens meer weten over deze philatelie-vereniging, schrijf dan even naar: F. W. N. Hugenholtz, postbus 562, 7300 AN Apeldoorn.

Kees de Goeyer

Komplete springuitrusting: Harnas/container: Rapid Transit (beige/bruin). Main: Cruisair (zwart/rood/wit). Reserve: Piglet 11. Geheel 100 sprongen. Prijs n.o.t.k. Inlichtingen: Ton Anneg.rn, tel.: 015· 613940. Komplete springuitrusting: Harnas/container: SST Racer (beige). Main: Merlin Light, 40 sprongen. Reserve: Security Lopo, 26 ft. Hi· tek. Prijs n.o.t.k. Inlichtingen: Karen van Iersel, Kortenaerstraat 29 hs, 1057 JM Amsterdam, tel.: 020-182563. Komplete springuitrusting: Harnas/container: Starlite (zwart). Main: Stratostar. Reserve: T10R 24 ft, bestuurbaar. Patriek parasehoenen, maat 43. Barigo hoogtemeter. RW· overall. Liefst alles in één koop t.e.a.b. Inlichtingen: R. Donker, tel.: 08360· 32735 .

WK STYLE/PA 1983 up een van oeze oraozucen had een uitgebreid verslag van de begin september in Vichy gehouden WK moeten staan. Ondanks de voor publikatie in het oktobernummer ongunstige afloopdatum van deze wedstrijd was er plaats voor tekst en foto's gereserveerd. Toch bleken een aantal zaken deze plannen te doorkruisen zodat de redaktie de onsympathieke beslissing heeft moeten ne• men deze berichtgeving door te schuiven naar het decembernummer. Wij betreuren hel dat daarmede een uiterst belangrijke gebeurtenis niet die aktuele aandacht

Tom Verschoorbokaalwinnaar Ernst Woerlee: "Koepelrelatief een geaccepteerde sport" Werd er vorig jaar geen Tom Verschoorbokaal uitgereikt, dit jaar konden de initiatiefnemers van de prijs zonder zonder al te veel diskussie er een echt uitspringende jonge springer uithalen: Ernst Woerlee, 22 jaar, degene die in ons land het meest heeft gedaan aan de ontwikkeling van koepelrelatief, fanatiek relatiever en vlieger. Ik sprak Ernst op de avond van de Vrouwenparadag op Teuge na de barbecue in De Wolk. De hele dag had hij op de MEN gevlogen, de Pilatus van Texel, die hij - als werknemer/vlieger van het Paracentrum Texel - veel vliegt. Het was een klein beetje een familiefeest je, die Vrouwenparadag, want broer Simon Woerlee deed de manifest. Ernst, een rustige, vrij forse, blonde jongen, zie je het fanatisme niet onmiddellijk af. Maar hij is het wel. En één die bij dat fanatisme zijn hersens nog gebruikt ook. Ernst begon - nauwelijks 16 jaar - eind 1977 samen met z'n broer met springen en haalde z'n A-brevet. Zoals vrljwel iedereen op Texel stopte hij daarna. Maar het bleef kriebelen en in het voorjaar van 1979 voorzover zijn atheneum in Lisse dat toeliet - begon hij op Texel met een vrije val kursus. Het geld ervoor verdiende hij in het paraonderkomen De Kieviet als barkeeper en schoonmaker. Zo ging het door tot hij voorjaar '81 zijn eindexamen deed. Bijna een jaar had hij veel vrije tijd omdat hij de keuringen onderging voor de Rijksluchtvaartschool in Eelde om verkeersvlieger te worden. Dat jaar sprong hij zich suf. Van de ca. 2000 aanmeldingen bij de RLS bleef hij met ca. 20 over. "Komt ook een dosis geluk bij", relativeert hij. In de twee jaar RLS kon hij weer alleen weekeinden en vakanties springen. Nu geslaagd en wachtend op een baan als verkeersvlieger bij de KLM - werkt hij full time als

vlieger op Texel. En heeft tussen voorjaar '79 en nu 1100 sprongen gemaakt.

Uitreiking Had je ooit van de Tom Verschoorbokaal gehoord? Ernst: "Ja, maar ik dacht dat die voor beginnende springers was ofzo. Ik had er dus nooit aan gedacht dat ik ervoor in aanmerking zou komen. Tot m'n broer Simon zei dat ik op de lijst voor de bokaal stond en ze m'n logboek vroegen. Ik wist niet wat ik hoorde toen ik Bert Wijnands m'n naam hoorde noemen bij de prijsuitreiking. " En ooit van Tom Verschoor gehoord? Ernst: "Ja, maar eigenlijk alleen over de vermoedelijke oorzaak van zijn dodelijke ongeluk. Dat kwam ter sprake tijdens een instrukteurskursus op Texel waarbij ik meeliep." Uiteraard kan ik niet nalaten even iets over Tom te vertellen tegen deze winnaar van de mooiste prijs die er in ons land in het springen is te krijgen. Tom Verschoor, de grote kracht niet alleen achter de start van het springen in ons land in 1965, maar achter alle nieuwe ontwikkelingen, altijd bezig met het enthousiasmeren van jonge springers, altijd in voor iets nieuws, iets anders, iets geks. Tot zijn fatale sprong bij het vliegveld Hilversum in 1974.

Mafia In 1981 werd Mafia gevormd: Simon, Ernst, Herman Landsman en eerst Arnold Camfferman, maar na een aantal maanden in plaats van hem Iwan Spilker. Dat viertal bleek een ideale kombinatie. Ernst: "Het is een echt team, we zijn volledig op elkaar ingespeeld. Allemaal even fanatiek en we vertrouwen elkaar volkomen. Er is ook nauwelijks meer diskussie. Als iemand iets vindt, gebeurt het gewoon, zijn we het er allemaal mee eens. Een reserve-springer, wat sommi-

ge teams hebben, zou bij ons helemaal niet meer kunnen." "Relatief schiet er een beetje bij in de laatste tijd. Dit jaar hebben we wel zo'n 40 CRWrotatie-sprongen gemaakt, maar voor de NKP maar drie RW-sprongen. 't Verbaasde ons dan ook dat we tweede werden achter Magic Wave. Maar aan de andere kant, we hebben erg veel met elkaar gesprongen sinds 1981, weten precies wat we aan elkaar hebben, dus het oude ritme kwam al snel weer terug. Je vraagt je wel af: als we straks serieus gaan trainen, waar komen we dan op uit ... "

Texel Het is de eerste keer dat een team van Texel meedoet aan de NKP. Waarom? Ernst: "Weet ik niet precies. Ik heb begrepen dat er nogal wat friktie was in het verleden tussen de KNVvL-clubs en Texel. Alleen: wij zijn van een nieuwe generatie en hebben daar niets mee te maken. We hadden een leuk team, hadden al eerder aan wedstrijden meegedaan en dit leek ons leuk. Dus kwamen we. Ik vind het leuk om elders te springen. En nu zal het meer voorkomen: we hebben besloten niet meer op Texel te trainen, maar speciale trainingsweken te nemen elders. Ik werk op Texel als vlieger, Herman als instrukteur, dus komt er van springen nauwelijks iets. Hoo-

sprongen dit jaar voor de NKP, maar bij RW moet je uren dirt diven, doorpraten. Dat kan niet. Die tijd is er niet. Dus maar die drie RWsprongen. Nu we iets blijken te kunnen, willen we ook serieus gaan trainen en zullen volgend jaar dus trainingsweken organiseren voor ons zelf, niet op Texel. We blijven er wel gewoon werken. Voor mij althans tot ik bij de KLM kom." Je eerste sprongen buiten Texel waren als ik me goed herinner de 16-manswedstrijd van 1981 op Teuge? (De Woerlee's en ik zaten toen in één team.) Ernst: "Ja, en dat was een hele gekke ervaring: de organisatie is anders, de procedures, totaal onbekende mensen. Erg leuk, erg spannend, andere manier van dirt diven, heel andere sfeer, wat vooral komt, omdat de mensen die op Texel rondlopen voor 90 % leerlingen zijn en hier (Teuge) vrijevaIIers. En hoe vind je je eerste NKP? Ernst: "Dit was m'n eerste, echte grote wedstrijd. Ik vond het prachtig. Al die mensen bij elkaar. En ook alles wat met het springen te maken heeft op één plek: de bak, de vliegtuigen, de tenten, de video, het eten. Je bent dus kontinu met springen bezig, negen dagen lang. Daarom ging het met ons team zo goed. We konden - ook door het slechte weer - uren, dagen dirt diven, doorpraten." Straks ga je naar je eerste grote internationale wedstrijd. Ernst: "Ja. We zijn door de KNVvL samen met Magic Wave ingeschreven voor de wereldcup in Lapalisse, Frankrijk. Ik ben erg benieuwd."

Koepelrelatief guit een koepel relatief je zo nu en dan tussendoor. Daar hoef je niets aan voor te bereiden. Vandaar nog zo'n 40 CRW-

Je hebt veel gedaan aan de ontwikkeling van koepelrelatief. Ernst: "Ja, we zijn er in ons land zo'n beetje mee begonnen. Bart de Vries en Charles von Sury rommelden

SPORTPARACHUTIST 5

wel wat, maar dat was alles, voorzover ik weet. In 1980 begon ik er aan met Herman Landsman. We zetten het vrij serieus op. In '81 kwam Mafia en werd het vierman. In dat jaar maakten we de eerste diamond in ons land. We experimenteerden veel, landden handplanes, terwijl iedereen zei dat dat niet kon, probeerden de gekste dingen uit, maakten mensen enthousiast. In 1981 maakten we ook de eerste achtman . Ook begonnen we met kursussen, waar ik handleidingen voor samenstelde. Verder schreef ik erover in de SPORTPARACHUTIST. Die kursussen geven we nog steeds. Het is nu een volledig geaccepteerde tak van onze sport in Nederland." Met z'n 1100 sprongen heeft Ernst nog nooit onder zijn reserve gehangen. Eén keer had hij het graag gedaan: na een RW-sprong op Teuge in 1982 raakten de chutes van Herman Landsman en hemzelf in de knoop bij het trekken. Herman kon een break away maken en zijn reserve trekken, Ernst kwam niet uit de kluwen. De landing op Moeder Aarde betekende een langdurig verblijf in het zie-

kenhuis met gelukkig geen blijvende gevolgen. Hoe zie je de toekomst van het koepelrelatief? Ernst: "Dat groot, groter, grootst gaat er uit. Eens een keer een rekordpoging doen, zoals we met de Pinkster Boogie op Texel deden, dat is nog wel spannend. Maar die grote dingen doen, is gewoon niet leuk. Het is afzien, ellende. Roteren komt steeds meer in. De koepels worden er nu ook voor gemaakt: steeds kleinere, fellere, maar toch stabiele koepels. Sequentials zie je nog nauwelijks in Nederland en dat zal ook wel even duren. We hebben onze handen nog vol aan het ontwikkelen van nieuwe, nog snellere technieken voor dat roteren. Het lijkt wat eentonig, maar voor ons is het dat nog helemaal niet.

Fantasieën Koepelrelatief heeft voor mij nog allerlei fantasieën. Bij RW is alles bekend. Als je iets niet weet, ga je naar een topspringer en die heeft het antwoord voor je. Bij CRW kun je nog dromen, nieuwe dingen zelf bedenken, uitproberen, weggooien. We zijn nu een eigen techniek, een nieuwe, voor dat roteren aan het ontwikke-

len. Heel spannend. Maar "gewoon" relatief vind ik om te springen zeker zo leuk." Hoe kijken je ouders tegen jullie gespring aan? "Er springen nu vier van de vijf kinderen van ons gezin. Simon en ik begonnen er mee. We hadden er ooit eens een opmerking over gehoord van mijn vader en het leek ons leuk. Ze voelden er toen helemaal niets voor, zagen het helemaal niet zitten. Nu vinden ze het wel mooi, sponsoren ons soms ook wel een beetje. Toen we begonen zei m'n moeder: "Ik kom nooit kijken." Later, veranderde dat natuurlijk. "

De toekomst

geplaatst bij het Korps Commandotroepen waar hij onder de gedegen leiding van SMI Charlie Schuilenburg en de SGT I Jos Wery de kursus militair para-instrukteur met goed gevolg doorliep, die eindigde op 16 april 1984. Hij heeft bij het Korps Commando Troepen menige sprong mogen maken en mocht gezien worden als een veelzijdig parachutist.

Cees is niet meer, het Korps Mariniers heeft waardig afscheid genomen van een bijzonder goede collega en een bezielend mens. Wij voelen mee met zijn echtgenote Wilma en hopen dat ze kracht kan vinden in de wetenschap dat hij geleefd heeft zoals hij graag wilde.

En nu verder? Ernst: "Nu werken op Texel en straks de wereldcup in Lapalisse. Een prima training voor ons. En volgend jaar onze trainingskampen met de videoset die we van Bob (Rienks) hebben gekregen en die Bert Keizer gaat bedienen. En veel koepel relatief blijven springen. Kijken hoe ver we daar mee komen. En ook volgend jaar samen met Magic naar de wereldkampioenschappen relatief, waarschijnlijk. Ik zie het allemaal wel zitten, eigenlijk." Hein Cannegieter

In memoriam Met droefheid geslagen hebben wij afscheid moeten nemen van Cees Masters, lid van de Mariniers Sport Para Club te Doorn, het leven latend bij de uitoefening van zijn beroep, tevens zijn nieuw gekozen sport het parachutespringen, op de Regte Heide nabij Goirle op 23 juli 1984. Cees was nog geen echte "sportpara" , hij was kortelings gebrevetteerd militair para-instrukteur en verantwoordelijk voor de paraopleidingen bij het Korps Mariniers en als zodanig beroepsmatig parachutist. Hij is als KMR-officier begonnen te dienen in de Nederlandse Antillen, waarna hij bij terugkomst in Nederland is overgegaan in beroepsdienst, per 1 mei 1984 kapitein der Mariniers. Bezielend als hij was te mogen dienen bij het Korps Mariniers heeft hij de zwaarste opleidingen kunnen volgen

6 SPORTPARACHUTIST

die het Korps kent, te beginnen met de para-opleiding en de commando-opleiding bij het Korps Commandotroepen te Roosendaal die hij in 1979 met succes voltooide. Hierna heeft hij wederom met succes de Mountainleadersopleiding van de duur van 8 maanden bij het Engelse Korps Mariniers voltooid, waarna hij verantwoordelijk was voor de bergen koudweertrainingen bij de taktische eenheden van het Korps Mariniers. Na een aantal jaren, eind 1982, zag hij in zijn karrière een nieuwe dimensie, het parachutespringen en wel het para-instrukteur zijn. Voorafgaande aan deze kursus heeft hij eerst de lage-vrijeval kursus gevolgd te Altenstadt, West Duitsland. Hierop aansluitend de kursus operationeel springen in Pau, Zuid Frankrijk: het springen van grote hoogte met uitrusting in groepsverband. Hierna is hij

Koninklijke

Marine

FALLSCHIRMBÖRSE Unverbindliche

Main Canopies (Group # 1 7C 7C 7C 7C 9C 9C 9C

Pegasus/Fury Hobbit Spirit Wizard Mighty Mak Bandit/Wildfire Dragonfly/Raider

Price*

220' 172' 232' 296' 367' 168' 220'

468 364 520 572 670 338 468

Reserve Canopies (round) Group Lopo Lite PF-Conical-Pisa

26' 26'

Preisliste (Änderungen vorbehalten) non-obligatory price list

cbi cbi cbi cbi cbi cbi cbi

2.199 2.199 2.399 2.499 2.699 2.399 2.499

DM DM DM DM DM DM DM

Harnesses Group # 3 Jaguar, Harness/Container Requin, Harness/Container Rapid-Transit-System, H/C Campus-Student-Tandem

1.235 DM 1.235 DM

DM DM DM DM

# 5, 10 Nylon Thread "E", 40/3 Z, Spoole Nylon Thread 6Cord, 14/4 Z, Spoole Webbing Type 12, Nylon, 770 kg, per meter F-111 per square meter Nylon Duck Fabric per square meter Binding 3.4' (19 mm) per meter Velcro 20 mm, per meter Velcro 50 mm, per meter Hand Deploy or Pull Out complete Slider, split oft Connector link, new French Type Extra Safety Screw for link above Pilot Chute Type "Quick" 3 Ring Risers (baby or standard) Soft Toggles (Pair) Diaper for Mains and Reserves Reafing/Slider conversion for Foil 252' Suspension Line 200 dan, Polyester, meter

780 780 520 468 560 535 1250

cbi cbi cbi cbi cbi cbi cbi

182' 255' 172'

390 cbi 520 cbi 364 cbi

DM DM DM DM DM DM DM

1.699 DM 1.799 DM 2.499 DM

POD (main) POD (Res.) incl. Pilot Chute, Bridle Sleeve for Squares Sleeve for Foil 252 (made from silk)

70 265 130 145

30 60 3 12 13 0,60 15 30 130 130 20 3 130 130 20 60 160 3

DM DM DM DM DM DM DM DM DM DM DM DM DM DM DM DM DM DM

DYTTER, autom. Altitude-Warning-Device Altimeter, Barigo (4.000 m) FXC 12.000 autom. Opener KAP-3P autom. Opener (used) Accuracy Scoring-PAD-System (complete) Flotation Gear CO2-Cartridge for Flotation Gear French Leather Hat (navy blue) Boggie Goggle Style/Accuracy Suit -ST ACRW-Suit - COMPETITION Rubberbands, bag content 7oz. Packing Mat for Harness Packing Mat for entire System Cutaway handle Reserve-/Main ripcord Wallet, big one Rucksack over the shoulder Carrying Bag Rucksack over the shoulder, extra large T-shirt with dift. Motives Organizer Jogging-Rucksack

Slope Soaring Systems Groupe

11 2.699 DM

DM DM DM DM

260 DM 130 DM 1.599 DM 499 DM 1.999 DM 100 DM 7 DM 180 DM 16 DM 320 DM 380 DM 5 DM 15 DM 180 DM 53 DM 66 DM 15 DM 60 DM 60 DM 250 DM 20 DM 25 DM 34 DM

7C Finesse 1 5C Magic complete

AII prices without purchase tax (sales tax for German residents only). Group numbers describe group of stockage in our computer list. Ask for our prospectus, enclose US-$2.00 to cover the costs of the brochure and postage.

GmbH SKYOIVE-GÜNTER Justus-von-Liebig-Str. 1 0-6652 Bexbach (Saar) West Germany

2.499 1.400 1.699 1.899 2.299 2.199 1.850

Accessoires Group # 5, 6, 8 4.595 DM

Replacement Parts Group

Parascending Systems Group

5C S.O.S. 5C MAGIC 7C HobbitlKevlar

POOs, BAGs, SLEEVEs, Group 1.095 1.095 1.195 1.195

Student Training Group # 4 Campus-Student- Tandem-System complete incl. 26' Lopo, Harness, RC-Mistral

Parabeach RC, complete

252' 255' 255' 222' 224' 255' 24'

Reserve Canopies (square) Group # 2

# 2 442 cbi 520 cbi

Price * 7C Foil Lite 7C Tornado 5C Magic 7C Turbo 7C Contact CRW 7C Magnum Round-Canopy MISTRAL

Telefon: o 68 26/8 08 88 Telex: 444850

2.299 DM

Freesfyle, nieuwe wedsfrijdvorm? De huidige vorm van individuele vrije val kompetitie is al ruim twintig jaar onveranderd gebleven. Het gebruikte konsept bestaat uit een totaal van vier series; iedere serie behelst vier figuren, gebaseerd op twee elementen: de horizontale draai en de salto achterwaarts. De ontwikkeling van het stylespringen is gestagneerd. In grote delen van de wereld resulteerde dat in een sterke daling van het aantal aktieve beoefenaars, terwijl andere takken van het kompetitiespringen een groei doormaakten. Er wordt vanuit gegaan dat dit niet te wijten is aan een dalende interesse voor het style-springen in wedstrijdverband of aan een speciale affektie voor springen in teamverband, zoals RW, maar aan het feit dat het huidige konsept voor individuele vrije val niet de kapaciteiten van de hedendaagse style-springer weerspiegelt. Bovendien biedt het huidige konsept geen ruimte meer voor het belangrijkste element in de ontwikkeling van het sportspringen: INNOVATIE. Volgens de Noorse Aero Klub, die met het konsept voor freestyle kwam, wordt het hoog tijd voor een substantiële verandering voordat het style-gebeuren zich ontwikkelt tot een geïsoleerd relikt binnen de geschiedenis van het parach utespri ngen. Vijftien jaar geleden schreef de toenmalige wereldkampioen style Vladimir Gurnij (USSR) in 'Krylya Roding' - de Russische Sportparachutist dat, gezien de maximale te verkrijgen vertikale snelheid, de best mogelijke tijd voor een komplete serie tussen de 4,8 en 5,3 sekonden moest liggen. Ervaringen gedurende de jaren die volgden, geven Gurnij alleen maar gelijk. De enige fundamentele verandering in deze periode echter was de introduktie van een vierde serie; de 'right cross series'. Het in februari van dit jaar gepresenteerde freestyle-programma en de daarvan uitgaande try-out aanbeveling door het CIP behelst vijf hoofdpunten:

8 SPORT PARACHUTIST

1. verplichte series voor tijdscore 2. freestyle series voor puntenscore 3. puntensysteem werkend vanaf nul 4. individuele keuze uit het programma 5. nieuwe figuren (15 figuren, 12 nieuw)

zien de reakties van onze vaderlandse style-springers laat freestyle nogal het een en ander te wensen over. De uiteindelijke bestemming van het freestyle-programma: het strijdperk of de prullenmand? Het zal van de ervaringen van de stylespringers afhangen. Vast staat wel dat het nieuwe konsept, dat enigszins op 'aerial breakdance' lijkt, revolutjonair en het proberen waard -is .. Zoals de Noren zeggen: 'try it-you may like it.' Het komplete freestyle programma kan worden opgevraagd bij de 'Norsk Aero Klubb, PO Box 9514 Egertorget, N-Oslo 1, Noorwegen. Telefoon: (Noorwegen) 472415224. Kontaktpersonen: Jens H. Johnson en Eilif Ness. Suggesties, op en/of aanmerkingen over freestyle zijn uiterst welkom bij Hein Cannegieter of Bert Wijnands.

1. horizontale

(360°),

gezicht

draai rechts (360°),

draai

links

gezicht

naar beneden. 2.

horizontale

3. 4. 5. 6. 7.

vertikale draai achterover (360°), salto. vertikale draai voorover (360°). vertikale draai zijwaarts links (360°). vertikale draai zijwaarts rechts (360°). horizontale draai links (360°). gezicht

naar beneden.

Om verschillende interpretaties te vermijden, werd een standaard systeem voor jurering en score opgesteld. Organisatoren van freestyle wedstrijden staat het vrij af te wijken van dit systeem, doch dit zou afbreuk kunnen doen aan de try-out. Na afsluiting van dit seizoen zal worden bekeken wat het resultaat is van de try-out. Ge-

naar boven. 8. horizontale

draai rechts (360°),

gezicht

naar boven. 9. vertikale duik (± 15° van vertikale as), hoofd naar beneden. 10. rechtopstaand (± 15° van vertikale as) 11. vertikale pirouette (360° of meer, ± 15° van vertikale as), hoofd naar beneden. 12. rechtopstaande pirouette (360° of meer, ± 15° van vertikale as) 13. vlakke duik (45°), gezicht naar beneden. 14. vlakke duik (45°), gezicht naar boven. 15. vlakke duik (45°), met pirouette (360° of meer).

Irwin 8roen

Riggerkonferentie Je zou er bijna over gaan klagen als je op dinsdagavond op de NKP een achtmans wedstrijdsprong maakt en de volgende morgen vroeg van Schiphol vertrekt naar de Amerikaanse Nationals. Maar klagen past niet bij zo'n gelukslot. Het doel van de reis was nu eens niet .Jclemspringen". Met de huidige dollarkoers en de snelheid waarmee je die dollars uitgeeft, is dat verre van interessant. Doel van de reis daarentegen was het bezoeken van een riggerkonferentie. Vorig jaar was Hans Ponsioen erheen geweest. Dit jaar stelde hij mij in de gelegenheid om er een licht op te steken. Ook de Afdeling kon ik overtuigen van het nut van het bezoek, zodat ook van die kant financiële ondersteuning werd toegezegd. Reisorganisatie

Transalpino deed er nog een schepje bij in de vorm van korting. Zo kwam het dat Ingrid en ik na 17 uur bussen vanuit Chicago in het plaatsje Muskogee in het hete Oklahoma aankwamen. Met Muskogee heeft de USPA een kontrakt afgesloten om op het bijna verlaten vliegveld jaarlijks de Nationals te houden. De Nationals nemen daar ruim twee weken in beslag. De eerste week PA, stijl en CRW, dan tussendoor de boogie en vervolgens nog een week RW. De riggerkonferentie viel gelijk met de boogie van 30 juni tot en met 3 juli. De konferentie werd georgani-

seerd door de PEIA: Parachute Equipment Industry Association. Het is de organisatie van bijna alle bekende parachutefabrikanten, die voor hun gezamenlijke belangen opkomt. Agendapunten zijn bijvoorbeeld: de nieuwe TSO, standaardisatie, verzekeringen, juridische aangelegenheden en kennisuitwisseling. Voor riggers wordt een nieuwsbrief uitgegeven, maar het PEIA blaadje zelf verschijnt veel regelmatiger en is ook voor buitenlandse riggers een belangrijke bron van informatie. Het meest treedt de PEIA echter naar buiten met de jaarlijkse konferentie. De organisatie was in handen van Sandy Reid, de zeer enthousiaste manager van Westgaard Parachutes. Hij had vier ochtenden gepland met ieder een eigen thema en daarvoor

sprekers uitgenodigd. De aanwezige faciliteiten voldeden niet bepaald aan mijn verwachtingen. Ik denk dat skydivers overal en altijd improviseren. Gelukkig was er een PA-systeem in het stoffige klaslokaal zodat ik niet teveel last had van de ronkende airconditioner. Eerst was ik teleurgesteld dat de bijeenkomsten alleen gedurende de ochtenden waren, maar achteraf ben ik er blij om. De sprekers zijn niet allemaal didaktisch begaafd en vaak zeer moeilijk te volgen; dat is echt vermoeiend. Bovendien kwam ik nu natuurlijk in de gelegenheid om uit de DC-3's te duiken. Er meldden zich 59 gega-

digden, waaronder nog enkele buitenlanders. De toegang kostte $ 50 en daarvoor kreeg je ook nog een T-shirt en een grote klapper met infomateriaal. Of het nu aan de hoge entreekosten lag is onduidelijk, maar het aantal deelnemers was klein en het merendeel der aanwezigen was fulltime rigger. De doelgroep, de parttime thuisrigger, kwam dus niet opdagen. Sandy Reid maakte me duidelijk dat de achterstand, die wij in Europa hebben, zeker niet groter is dan de achterstand die de riggers op de kleine dropzones in de USA hebben. Jammer dat de interesse zo gering is. Voor de Afdeling en de riggers heb ik een uitgebreid verslag geschreven over alle presentaties. De hoeveelheid nieuwe kennis die ik opdeed, staat niet in verhouding tot wat de reis gekost heeft. Het is dure informatie, maar aan de andere kant is het goed om de kopstukken uit de chutebusiness persoonlijk te ontmoeten. Het vergroot ook de kans op advertenties in de SPORTPARACHUTIST; wellicht dat we op de lange duur nog wat terugverdienen? Ik zal nu een greep doen uit de presentaties, die ook voor springers van belang kunnen zijn. Manley Butter liet zien hoe een squareparachute moet worden opgemeten. Zelfs over zoiets eenvoudigs kan onenigheid bestaan. Als de ene fabrikant zijn koepel anders meet dan de andere wordt de klant direkt in verwarring gebracht en kan deze geen goede keuze maken. Manley heeft een nomenclatuur gemaakt, waarbij alle parachutekomponenten worden gedefinieerd. De oppervlakte van een square wordt berekend door de spanwijdte te vermenigvuldigen met de koorde. De koorde wordt gemeten door de koepel plat op een zijkant te leggen zodat één zijrib volledig zichtbaar is. Zoveel mogelijk plooitjes worden verwijderd. De afstand wordt gemeten van het verste punt aan de voorkant (het bovendak) in een rechte lijn naar het achterste punt, de staart.

De spanwijdte wordt gemeten over het bovendak, zo'n 20 cm achter de voorkant, dus niet over de band. De PEIA leden hebben de nomenclatuur aanvaard, wat inhoudt dat ze nu allemaal zo meten. Maar er zijn ook afspraken gemaakt over standaardafmetingen van komponenten. Zo zal de stuurlijnring voortaan 4 inch onder het uiteinde op riser worden genaaid met het harde velcro op de riser. Binnenkort valt de beslissing over de standaardsamenstelling van de drie komponenten: hoofdchute, reserve en containersysteem. Door deze standaardisatie weet de klant voortaan beter waar hij aan toe is. In dezelfde sfeer lag de presentatie van National over de volume-meting van parachutes. Langzamerhand evolueren we van het giswerk naar nauwkeurig gekontroleerde metingen, zodat werkelijke vergelijkingen mogelijk worden. De samenwerking op dit gebied tussen de fabrikanten is helaas nog minimaal. Het volume is een geliefd advertentie-gegeven. Het leent zich voor een gunstige voorstelling van zaken. Toch zou het een vooruitgang zijn als in de toekomst alle containers en koepels voorzien zijn van een volumeaanduiding zodat snel te zien is welke chute in welke container past. Wat een zeer interessante presentatie leek te worden, ging enigszins de mist in door afwezigheid van de grote man zelf: Bill Gargano. Hij zou vertellen over het verwijderen van draaien uit squarekoepels. Sandy Raid nam het over. Het verhaal betrof veelal ,,0 ja" kennis, maar wierp toch een dusdanig nieuw licht op het probleem dat ik het zeer nuttig vond. Met het verslag erbij moet elke rigger nu een gedegener aanpak kunnen voorbereiden. Air Enterprises zal voortaan met een speciaal invulpakket werken. Paraflite deed een presentatie over square-reparatie. Een mager verhaal voor zo'n belangrijke fabrikant. Een praktijkdemonstratie liefst met naaimachine was al beter geweest. Paraflite was overigens de enige die reageerde op het verzoek van Sandy om een

SPORTPARACHUTIST 9

demonstratie te geven hoe een square reserve te vouwen in hun rig. Sandy verzekerde mij dat geen der fabrikanten dit aandurfde om onder het kritisch oog van de riggers zo'n kreng in hun container te stuffen. En Paraflite had een makkelijke klus: een Swift in een Swift kan elke rigger. Uit de diskussie bleek dat velen erop zaten te wachten meer te horen over de kombinatie square reserve in een Racer reserve-container. Deze kwestie is in de belangstelling gekomen doordat een Deense springer een vertraging had bij de opening van zijn in een bag gepakte square in een Chaser. Dit voorval werd echter veroorzaakt door een zuivere pakfout. De Jumpshack, bouwer van de Racer, beweerde dat de Chaser niet goed is gebouwd. Dit is gewoon flauwekul. Beide containers hebben ingestikte hoeken en velcrosluiting in de hals waardoor de bag slechts met behoorlijke kracht uit de container kan worden getrokken. John Sherman van de Jumpshack beweert dat de bag met 12 pound trekkracht loskomt. Dit is in de praktijk hoger gebleken, speciaal als de springer voorover valt en de bag dus helemaal moet worden gekanteld. De meeste riggers verklaarden geen bags in Racerreservecontainers te pakken. Maar de kombinatie is wel legaal. Bill Booth liet nog zijn videofilm zien met de reklame voor de Vector. En nog meer anti-reklame voor de Racer. Volgens Bill springt de pilotchute namelijk te hoog uit een Racer reservecontai·

10 SPORT PARACHUTIST

ner, waardoor hij in het vacuum terugvalt, een enge slinger maakt en dan pas opzij omhoog gaat. De videofilm toont dat een pilotchute altijd opzij gaat en dan pas omhoog verdwijnt. De Vector pilotchute is beter omdat hij minder hoog springt en gelijk opzij verdwijnt. Bij één test met een Racer draaide de bridle om de pilot, die dus werd afgekneld. Ondanks de anti-horseshoe bridle (de lange) opende de chute zich niet. Als Bill Booth zijn afspraak nakomt, ligt er binnenkort bij de familie De Rijk in Dronten een kopie van deze interessante videofilm. Nog een film is mij toegezegd door Ted Strong en Bill Morrisey: zij sturen een kopie van "Spoof" , een schitterende zwarte humor speelfilm over een eerste sprong.

springen helemaal niet slechter is dan die in de USA op de gemiddelde dropzone. De evolutie naar kleinere jumpsuits is bij ons zelfs beduidend sneller gegaan. We zagen nog veel grote pakken. Verder konden we waarnemen hoe Amerika het land der uitersten is: je hebt er natuurlijk zeer goede springers, maar je hebt er ook echte "Turkey's" en je ziet soms werkelijk "rampenrigs". Voor sommige parasieten is de boogie dáárom zo aantrekkelijk omdat je er kunt springen zonder één chute te vouwen! In de grote tent hebben de fabrikanten namelijk demorigs klaarliggen. Iedereen kan zo de nieuwe koepels uitproberen. Maar je mag ze natuurlijk niet vouwen. Ingrid heeft voor de grap gesprongen met de Sting Ray, de kleinste square op de markt: 145 sq. ft. Ondanks dat ze maar ? kilo weegt, ging het toch allemaal

ding was met beide chutes formidabel. In de tent stond ook Precision Parachute Company met hun Ravens in vier maten. Deze squares zijn allemaal TSO-goedgekeurd en mogen dus ook als reserve worden gebruikt. De maten zijn 181,218,249 en 282 sq. ft. De pakvolumes zijn zeer laag. .Het leukste op het gebied van squares vond ik de introduktie van een nieuw fabriekje, Lone Star Parachute Company, die met een bouwpakket voor een 9 cel (190 sq. ft) op de markt komt. Er werd ter plekke gewerkt aan een chute op een oma trapnaaimachine. Voor ongeveer $ 500 krijg je een kompleet pakket thuis: alle panelen met de hot knife uitgesneden en voorzien van markeringen, band en lijnen, enkele gereedschappen, een boekwerk met uitleg en illustraties en drie cassettebandjes met het verhaal. Het

te hard. In de bocht stort hij zowat naar beneden en de landingsflare wordt erg kritiek: er is geen marge voor foutjes. Zelf heb ik gesprongen met de Renegade, een 9 cel van 232 sq. ft. Ik wilde hem vergelijken met de Nimbus 9 cel van Parafl ite (225 sq. ft). Ik vond de Nimbus mooier openen, typisch ParafIite. Tot de halve rem reageerde de Nimbus beter, maar in diepere remmen en draaien was de Renegade beter: hij reageerde daar feller. De togglerange van de Renegade is korter; hij laat zich goed stallen. De Nimbus kreeg ik echter met moeite in de stalI, terwijl de stuurlijnen niet te lang waren. De lan-

is als het ware een kursus. Begonnen wordt om proefstukjes te naaien. Het naaien aan de parachute wordt vereenvoudigd door op te plakken tapes en het afplakken van randen waardoor de stof niet kan rekken. Iedereen die niet echt onhandig is, kan zo zijn eigen chute bouwen. Een heel leuk idee!

De Boogie Natuurlijk was het prachtig weer - een beetje te heet eigenlijk - en stonden er maar liefst drie DC-3's. We zijn dus maar niet aan de grond gebleven. Ingrid kreeg direkt na aankomst al de kans om als tandem passagier omhoog te gaan met Kevin Gibson, de nieuwe redakteur van het krantje "Skydiving", die bij Bill Booth in opleiding was voor tandem piloot. Dit was z'n eerste sprong met levende lading (slik). Maar het ging goed. Op zo'n drukke boogie is het moeilijk om in de goede sprongen te komen, want je kent niemand. De hele goede springers zijn er nog niet (komen pas na de boogie voor de RW). Je kan dan merken dat de kwaliteit van ons Europese

De Nafionals Toen de boogie was afgelopen, verschenen de serieuze teams. Deze scherpe scheiding tussen funjumpers en serieuze teams heeft ook zijn weerslag op de sfeer van de Nationals daar. Het is veel

minder een sociaal gebeuren dan hier de NKP. De teams die gaan winnen, zie je helemaal niet. De Golden Knights zag je alleen langs marcheren op weg naar de kist. Coors, de vroegere Visions, die nu zwaar wordt gesponsord door dit biermerk, kwam met een kompleet uitgerust mobile home het veld oprijden, tapte voor iedereen een biertje en trok zich terug in de airconditioning. Ze komen alleen voor het dirtdiven onder hun eigen tent naar buiten. Wij hebben de eerste zes rondes achtman gezien en enkele rondes tienman speedstar. Voor een ronde achtman worden alle teams opgeroepen en in de kist gezet. Drie DC-3's stijgen vlak na elkaar op. Iedereen gaat naar de videozaai en kijkt naar de sprongen. Als alle teams hebben gesprongen, is het weer een uur lang stil op de dropzone. Tamelijk saai voor bezoekers. Het is natuurlijk prachtig om teams als Coors en de Golden Knights op zulke goede video te kunnen bekijken. Acht tot tien punten op de achtman is normaal. Ik vond Coors mooier vliegen, maar toch hebben

de Golden Knights met drie punten voorsprong gewonnen. Een les heb ik geleerd van het dirtdiven van Coors: ze lopen alles zo gestrekt mogelijk door, waardoor een reëeler beeld ontstaat. Als je zo goed kan vliegen, blijkt vaak dat de slots in de lucht te klein worden gemaakt. Vooral bij donuts draaien gebeurt dat gauw. Sensationeel vond ik de speedstar wedstrijd. We hadden de mazzel dat het winnende team, Dead Meet uit Lodi Californië, een keer voor ons de kist uitging. Prachtig zoals die jongens minutenlang bezig zijn om de exitpositie klaar te zetten, hoe ze naar buiten exploderen om vervolgens in gemiddeld 7,18 sek. een tienmanster neer te leggen. Van de vierman hebben we helaas niets gezien, want wij moesten alweer naar huis.

kanten en toft-eiqenaren: de best geïnformeerde groep. Nederland is duidelijk niet het enige land waar de riggers weinig interesse tonen voor samenwerking. Wellicht zou de PEIAkonferentie kunnen uitgroeien naar een internationale vergadering van nationale vertegenwoordigers, die voor verspreiding van de uitgewisselde kennis in hun eigen land zorgdragen In het vervolg moet de voorbereiding op het bezoeken van een dergelijke bijeenkomst worden verbeterd. Vooral het samenstellen van een vragenlijst (een enquête onder de riggers) is eigenlijk een eerste vereiste. Nu heb ik moeten ervaren dat me pas achteraf nog vele vragen te binnen schoten, omdat je op het moment

zelf teveel bezig bent met de gepresenteerde informatie. De prijs van technische informatie is een moeilijk waardeerbare faktor. De prijs van een reis naar de States is in ieder geval hoog; misschien wel te hoog. Tenslotte spreek ik de hoop uit dat we in de komende jaren verder zullen losgroeien van Amerika. De huidige ontwikkeling naar meer Europese fabrikage zal hopelijk het kapitaal opbrengen waarmee we eigen onderzoek kunnen gaan doen. Daarmee bewijzen we onszelf een grotere dienst dan dat we blijven opkijken tegen Big Brother, die eigenlijk weinig echte interesse in ons toont.

rustig. Vanwege de lage snelheid is het niet nodig om vanaf een vliegveld te starten. Een open veld van 400 bij 400 meter is voldoende. Vele zijn de voordelen die dit wonder op drie wielen te bieden heeft. Het ding kan worden opgevouwen

instrukteur en heeft er één gekocht. Tot nu toe heeft hij er echter niet mee kunnen vliegen omdat de ALD geen toestemming wil verlenen. Er zijn namelijk geluidsnivo's voor ultralites vastgelegd (ze vliegen immers op lage hoogtes) waaraan de motoren van de

tot een handzaam pakket dat in de kofferbak van de auto past. Het optuigen is zo gebeurd. Helpers die de chute openhouden bij de start zijn handig, maar het is zelfs mogelijk om te starten met de koepel liggend op de grond. Eenmaal in de lucht kan er weinig gebeuren. Door de afstelling kan de Paraplane niet overtrokken raken. Mochten de motoren allebei uitvallen dan zeil je zonder problemen naar een weilandje. Hans Ponsioen heeft een opleiding gevolgd tot Paraplane-

Paraplane niet voldoen. Dat is dus wel een ernstig nadeel. Het valt daarom te bezien in hoeverre de Paraplane enig recht van bestaan heeft in het dichtbevolkte Europa. Maar dat hij ongekende mogelijkheden biedt voor de Amerikaan die vanuit z'n achtertuin opstijgt en ongehinderd kan rondbrommen, dat is zeker. Wat dat betreft heeft Steve Snyder weer een leuk produkt op de markt erbij.

Arnold Collenteur

Nabeschouwing De opzet van de PEIA riggerkonferentie is goed. Als er meer "gewone" riggers aan zouden deelnemen zou er veel praktische kennis kunnen worden uitgewisseld. Nu waren de deelnemers zelf fabri-

Paraplane Je hebt van die mensen, die onophoudelijk met goede ideeën komen en het ook goed kunnen verkopen. Zo'n man is bijvoorbeeld de Amerikaan Steve Snyder. Hij was degene die van de ramair-parachute een commercieel succes maakte: de Stratostar en zijn opvolgers van Paraflite. Hij was ook de oprichter van Steve Snyder Enterprises, de fabrikant van Altimaster hoogtemeters en Sentinel automatische openers. Sinds kort is nu een derde onderneming op hetzelfde adres gestart: Paraplane Corporation. De senior para's onder ons verbinden de naam .Paraplane" aan een ramair uit de jaren, dat die chutes nog niet populair waren. Nu heeft Steve de naam echter opnieuw gebruikt voor een geesteskind, dat alle eigenschappen draagt om wel een grote populariteit te gaan genieten. Paraplane is de naam voor het eenvoudigste vliegtuig ter wereld, eenvoudiger nog dan ultralites. Kort gezegd, bestaat het apparaat uit een gemotoriseerde driewieler opgehangen aan een uit z'n krachten gegroeide ramair-parachute. Als springers kennen we de liftkapaciteiten van een ramair. Wil je echter vliegen zonder hoog-

teverlies dan is wat extra voorwaartse snelheid nodig; daar zorgen de twee motoren voor. Dat is het eenvoudige principe van het vliegtuig waarmee iedereen kan vliegen. De manual claimt dat je maar één uur instruktie nodig hebt om het te leren. Dat de besturing zo gemakkelijk is, komt omdat de piloot maar twee handelingen hoeft te verrichten: gas geven en links of rechts draaien. Het "karretje" waarop je zit, is een T-vormig frame met achter twee wielen en voor een neuswiel. De stoel is op de lange balk gemonteerd met erachter de motoren en de propellors. Boven het neuswiel zit het voeten stuur: hefbomen, die verbonden zijn met de stuurlijnen van de koepel. Trap je rechts dan draai je naar rechts. Heel simpel. Verder heb je nog één hand nodig om het gaspookje te bedienen. De koepel is zodanig getrimd (de invalshoek dus) dat bij neutraal motorvermogen de Paraplane rechtuit vliegt. Neem je gas terug dan gaat de snelheid eruit en begint het geheel als bij een gewone ramair naar beneden te zweven. Geef je daarentegen extra gas dan begin je te klimmen. De kruissnelheid is zo'n 40 km per uur. Alles gaat dus heel

Arnold Collenteur

SPORT PARACHUTIST 11

ISl;e

ntlt;i~ntlle PtlPtl Qtlme3 :t!tlf .

been. Van harte beterschap Marjolein! De coördinator AFF Cees Schoonen vindt dat de volgende Damesdagen voor alle springsters toegankelijk zouden moeten zijn.

Relafief (Relatief van Ingrid Zoetmulder)

Een gezellig weekend op Teuge Op het laatste weekend van augustus waren er opvallend veel vrouwen op het Nationaal Centrum Teuge te vinden. De Para Dames Dag zou namelijk op zaterdag zijn, met de zondag eraan vastgekoppeld. Veel was er aan de organisatie gedaan om dit projekt te laten slagen. Het doel was het bevorderen van deelname door vrouwen aan het Nederlandse springgebeuren. De verhouding tussen de aantallen springende vrouwen en mannen is namelijk wel heel erg scheef. Veel publiciteit was er dan ook aan het gebeuren gegeven. Kranten en radio stelden met name de regio Apeldoorn op de hoogte van het gebeuren. Landelijk zou De Telegraaf een artikel aan deze dag wijden. Op de dag zelf informeerden een aantal PR-mensen belangstellenden. Precies 44 meisjes gaven gehoor aan de uitnodiging om te komen. Onder leiding van een flink aantal coördinatoren (vaak 's lands beste springers!) kon iedereen een flinke dosis begeleiding krijgen. Er werd PA, Style, AFF en klein en groot RW-werk gedaan. Kamera- en/of videomannen sprongen regelmatig mee. Hierna volgt per onderdeel een kort verslag van de gebeurtenissen.

Brevefeisen Zaterdag kastelenweer en (dus?!) slechts vier gegadigden voor de individuele breveteisen (géén RW). Na een goed uitgevoerde tracking vertrok één van hen direkt naar het relatiefgebeuren.

12 SPORTPARACHUTIST

Omdat het slechte zicht een goede beoordeling vanaf de grond belemmerde, werd besloten de drie overgeblevenen na te springen, om van nabij draaien en salto's te beoordelen. De sprongen werden van tienen twaalfeneenhalfduizend voet gemaakt, zodat tegelijkertijd een paar vrijevaltijdeisen konden worden afgetekend. Zondags kon na een paar met, overigens, moeite te vullen bakken voor precisie (door lage bewolking, RWbriefings èn door in vergelijking met de grote hoogtes relatief dure sprongprijs?) worden doorgegaan met de breveteisen. Samenvattend is de coördinator breveteisen Henk Nijhuis van mening dat om de onderdelen breveteisen en precisie/stijl bij een eventueel vervolg succesvoller te maken, enerzijds de toelatingseisen moeten worden verlaagd en anderzijds de sprongprijzen voor PA sprongen aangepast.

De groep die zich had opgegeven voor het onderdeel RW was groot; ongeveer veertig personen hadden interesse om "zo hoog mogelijk" te gaan. Bijna elke deelneemster aan de Para Dames Dag(en) wilde relatieven. Het was mooi springweer en er werd gestart met groepjes die voor 4 en 8 way omhoog gingen. Scott Deal, een goede Australische springer, hielp mij bij het organiseren van de sprongen. De wat minder ervaren springsters konden met instrukteurs en/of ervaren

dag, probeerden we tweemaal een zestienvrouw te maken. De eerste keer kwamen we niet verder dan een 13 way en de tweede keer werd het helaas een 15 way. Heel jammer, want ik geloof dat het mogelijk moet zijn om minstens een zestienvrouw te maken met de springsters die aanwezig waren. Een volgende keer leggen we die formatie dus gewoon wèl neer! Zondag: slecht weer, niet te geloven. Enorm frustrerend, vooral omdat je weet dat het je maar vijftien gulden kost om naar 12.500 ft te vliegen. 's Middags na vier uur en na de sluiting van de PDDag klaarde het op en mochten we nog één sprong maken van vijftien gulden. Zeven springsters van Texel en een Belgische springster maakten een mooie achtvrouw rond. Vijf springsters van Teuge maakten met vier springsters die niet aan de 16 ways hadden meegedaan een negenvrouw

AFF Twee AFF'sters hebben een aantal sprongen gemaakt. Nanneke maakte twee sprongen van level 6, waarbij de backloops de eerste keer niet goed waren. De tweede keer wèl en samen met zelf spotten en een goed uitgevoerde tracking kon naar level 7 gestapt. Ook deze sprong werd goed uitgevoerd en bestond uit een halve serie, spotten, achterwaartse exit en een frontloop. Nanneke was los! De afloop van Marjolein's AFF-sprong was minder fortuinlijk: een gebroken kuit-

Foto: Bob Kaal

springers (leerzame) sprongen maken. Het was de bedoeling dat aan het eind van de dag een rekordpoging zou plaatsvinden met ongeveer zestien springsters. Omdat het moeilijk bleek te zijn de springkwaliteiten van iedereen te bekijken, hebben we wellicht bij het selekteren fouten gemaakt en waren er springsters die te weinig of geen kans kregen om in de grotere formaties mee te springen. Zaterdag, aan het eind van de

rond, waardoor vier mensen die in deze formatie lagen hun WSCR haalden (WSCR: Women Star Crest Recipient, d.W.Z. meegesprongen hebben in een ronde achtvrouw of meer). Mocht er een herhaling van de Para Dames Dag(en) komen, zou ik het relatiefgedeelte anders opzetten. Wat ik zelf van dit weekend heb geleerd, is vooral hoe ik zaken een volgende keer op een andere en betere wijze kan aanpakken. Blue skies,

Graag willen we volgend jaar weer gebruik maken van jullie diensten! Meer dan de helft van de aanwezige dames heeft de na de sluiting uitgereikte formulieren ingevuld en opgezonden. Het resultaat van deze evaluatie zal aan alle betrokkenen worden bekendgemaakt en is in hoofdlijnen zeer positief te noemen.

Het ziet er echter wel naar uit dat de deelname-eis van Bbrevet, die noodzakelijk was door de korte voorbereidingstijd van de organisatie, de volgende keer moet veranderen.

Simon Woerlee, Nathalie Chudiak

Foto: Bob Kaal

Alhoewel de beloofde Twin Otter, wegens vertrek naar Angola, plotseling niet kon komen, konden de BOB, de PAR en de MEN (van Texel) het aanbod best verwerken. Soms moest je even wachten voor je omhoog kon, maar dat is in 't springgebeuren een gewone zaak. De meesten maakten op zaterdag zo'n vier sprongen. Sponsoring zorgde voor zeer lage sprongprijzen! De Postgiro Rijkspostspaarbank had tshirts voor deelneemsters en medewerkers beschikbaar gesteld. De zorg voor de inwendige mens had Hans Jonkers op zijn schouders genomen en op uitstekende wijze voorzag hij de deelneemsters en medewerkers van lunches en een prima barbecue.

De zondag werd gekenmerkt door mistig en later heiig weer. 's Morgens werd er niet gesprongen; Bob Kaal liet wat van zijn videowerk zien, Herman Landsman vertelde een en ander over CRW en er werden bij de vliegtuigen plaatjes van de dames geschoten. Later werd het weer beter en maakten de meesten nog een sprongetje. Na de sluiting op zondagmiddag rond half vier, waaierden de deelneemsters uiteen, sommigen zelfs richting Duitsland, BelgiĂŤ of Luxemburg. Tijdens de sluiting werden reeds velen voor hun inzet bedankt. Nogmaals zouden wij onze komplimenten willen maken aan alle medewerkers die hebben bijgedragen tot het slagen van dit "projekt" .

De vijftienvrouw.

Foto: Max Dereta

Foto: Henk Verbeek

SPORTPARACHUTIST 13

isfe Nafionale Para Dames Dag Een ongelukkig gekozen naam voor een dag met gelukkige momenten. Verslag van twee weliswaar paradames maar niet in het bezit van een B-brevet. Met groot enthousiasme ontvingen wij de uitnodiging voor de Nationale Para Dames Dag. Als leden van de Noord Nederlandse Parachutisten Club, een club met nogal wat vrouwen, juichten wij zo'n geweldig initiatief toe. Citaat uit de uitnodiging: "De opzet is de sportieve vrouwen van Nederland te laten zien dat parachutespringen een sport voor iedereen is."

Na aanmelding voor deze dag werd pas een paar dagen van te voren definitief duidelijk, dat deelnemers in het bezit van een Bbrevet moesten zijn. Een teleurstelling! Zeker toen daar nog bij kwam dat we eigen springmateriaal en instrukteur mee moesten nemen. We besloten wel te gaan. Dan maar springen op het Nationale Centrum. We hebben gesprongen, maar bleven buitenstaanders van de PDDag: geen T-shirt en geen korting op de sprongen. Een rare ervaring om samen met de deelnemende dames in één stick ingedeeld te worden met als

In memoriam earl Boenish Ik herinner me de dag waarop Amerikaanse skydivers voor de allereerste keer in Europa relatief werk lieten zien. Dat gebeurde tijdens de wereldkampioenschappen in stijl en precisie in Bied, Joegoslavië, in het jaar 1970. Alle aanwezigen, waaronder ikzelf, waren verbaasd bij het zien van een dertienman ster in de lucht boven ons hoofd. Maar ik was nog meer verbaasd over één van die Amerikanen, omdat hij heel anders was, een hele bijzondere skydiver: hij had een verzameling fotokamera's op zijn helm. Ik was vreselijk nieuwsgierig en kon het dus niet laten om op hem af te stappen voor een gesprek. Het was Ga rl Boenish. Enige weken later stuurde hij een brief en een tijdschrift met zijn foto's erin, degenen die hij op de wereldkampioenschappen gemaakt had. In de brief schreef hij dat hij hoopte dat ik op een dag net zulke foto's zou maken en als ik daartoe zou besluiten, dat hij me dan zoveel mogelijk zou helpen. Dat was me een uitdaging! In de loop der tijden kwamen er steeds meer tijdschriften, posters en boeken vol met foto's van Garl. De sterren werden groter, de foto's werden steeds spektakulairder. Garl's naam lag op iedereens lippen. Hij werd geacht, bewonderd en geprezen. In januari 1972 gaf Ga rl z'n eerste film uit: "Masters of the sky". Een meesterwerk. Een wereldsukses. Het was de film die we allemaal duizend keer zagen en waar we ook nu nog graag zo nu en dan naar kijken. In diezelfde tijd ongeveer speelde een andere film in de bioskopen: .The Gypsy Moth", een twee uur durende film met Burt Lancaster, Deborah Kerr en Gene Hackman in het verhaal over drie skydivers,

14 SPORTPARACHUTIST

die hun brood verdienen met stuntsprongen op luchtshows en kermissen. Garl Boenish deed het vrije-val filmwerk voor die film. Ik heb die film zeker zeven keer gezien en steeds bleef ik mezelf afvragen hoe hij dat in hemelsnaam voor elkaar kreeg, hoe het georganiseerd was, wat voor apparatuur hij gebruikt had, hoeveel tijd hij eraan besteed had en tenslotte wat voor een leven hij leidde?!?!? Garl was de enige op de wereld die het antwoord op al deze en duizend andere vragen kon geven. En dus ging ik naar Los Angeles en zocht hem op. Hij was blij me weer te zien, acht

jaar na de eerste ontmoeting in Joegoslavië. Toen liet hij me zijn apparatuur zien en z'n filmstudio. We praatten vele uren. Hij was eigenlijk ingenieur maar had besloten dat vrije-val filmen veel leuker was en maakte er zijn beroep van. Hij had zo'n 250 sprongen met een 35 mm filmkamera op z'n hoofd gemaakt voor de Gypsy Moth film alleen. En het kostte hem nog eens drie jaren om genoeg filmmateriaal voor "Masterof the sky" te verzamelen. Totaal had hij toen al zo'n 1300 kamerasprongen. Hij spendeerde heel wat geld en tijd aan het inrichten van de studio en het bemachtigen

enig verschil gemiddeld f 20,per sprong. Wel genoten we een heerlijke lunch en een goed verzorgde barbecue. Met alle waardering voor de uitstekende begeleiding die de deelnemers van de dag hebben gekregen en begrip voor de organisatie die zaterdag konsekwent in haar eisen is gebleven. Toch nog enkele hartekreten: Juist om het vrouwenspringen te promoten, zouden beginnende springers moeten worden betrokken bij dit soort dagen. Wij hebben gemerkt, overigens met prima begeleiding van springcentrum Teuge, dat er een een enorm

stimulerend effekt van zo'n dag kan uitgaan. Kortom: graag een volgende nationale springdag voor alle vrouwen of dames (zo u wilt). Want als al die heren, die staticliners en die vrije vallers er nu niet geweest waren, dan hadden al die thuisgebleven dames toch zeker de lucht in gekund .. ? Organisatorisch vast een hele klus, maar niet onmogelijk. Dan eventueel maar een konsessie in de kosten en misschien zelfs op een ander springcentrum dan Teuge.

van de benodigde apparatuur; hij ging helemaal op in de sport. "Nothing worthy comes easily", zei hij. Ik onthield deze woorden en op de terugweg naar Europa besefte ik dat Garl niet alleen een beroemde vrije-val kameraman was, maar ook een filosoof en een ware kunstenaar. Spoedig daarna gaf hij "Skydive" uit, opnieuw een meesterwerk, opnieuw een wereldsukses en opnieuw een inspiratie voor de hele springgemeenschap. Met "Skydive" brak een geheel nieuw hoofdstuk in de springgeschiedenis aan. Opeens nam het BASE-springen (het springen van vaste objekten, red.) een grote vlucht. En opeens was er een nieuwe BASE-organisatie opgericht door Garl. Ook begon hij meer en meer adembenemende filmopnames van sprongen van

op gang brachten waarin werd gebroken met het normale gedrag, de wetten en de regels. Garl bleef rustig en citeerde met een glimlach op z'n gezicht: "Regels zijn er voor de gehoorzaamheid van idioten, maar ze zijn de leidraad voor verstandige mensen" en nog eenvoudiger: "Wat voor de één het plafond is, is voor de ander de vloer". Simpel en echt waar, inderdaad! Mensen die Garl beg repen waren z'n beste vrienden. en levenskameraden, zoals Jean, zijn lieve vrouw, die net zo'n wonderlijk en moedig mens is als Garl zelf. Ik bezocht Ga rl vele keren. De gesprekken met hem inspireerden mij meer dan gesprekken met wie dan ook in de springerij. Ik herinner me een avond bij hem thuis, dat ik op de bank zat en luisterde naar muziek van Bach, Beethoven en Ghopin, op de piano gespeeld door Garl zelf. Het klonk zo perfekt, zo ontspannen. Later die avond hadden we een lang gesprek over muziek, kunst, over politiek en geschiedenis, over de mensheid en het universum, over het leven en zijn doel. Garl zei: "Wees er niet bang voor dat je leven zal eindigen, maar dat het nooit zal beginnen." Op 7 juli overleed Garl bij een sprong van een rotswand in Noorwegen. Toen ik het trieste nieuws hoorde belde ik direkt Jean. "We verloren een vriend", zei ik. Jean stelde dat zeer op prijs en antwoordde: "Garl hield van het leven en leefde zijn leven tot op het laatste moment ... ik zal zijn ideeën voortzetten en ik weet dat jij en al z'n echte vrienden hetzelfde zullen doen!" Jean heeft gelijk. Het leven moet doorgaan en als we allemaal doorgaan van vaste objekten te springen, of films van onze sport te maken, of gewoon blijven skydiven, dan zal het zijn zoals Garl het altijd zei: "Het leven is ofwel een uitdagend avontuur, ofwel helemaal niets!"

antennes, bruggen, gebouwen en allerlei lage en hoge rotswanden uit te geven. Steeds meer springers maakten een sprong van een vast objekt. Opeens werd het "een sensatie" en "een stunt". Nog nooit was er in de pers en op de TV zoveel aandacht aan een nieuwe ontwikkeling in het springen besteed. Maar er was daarentegen nog meer kritiek op deze "ondergrondse zelfmoord beweging", die kwaad zou doen aan het image van de parachutesport naar het publiek toe. Sommigen werden ongerust dat Catl's ideeën en aktiviteiten een langzaam proces

Bonny Speelman Jessie Haandnkman

Max Dereta

Een paravlieger

(

Nadat een aantal beruchte lieden uit de parawereld (o.a. Henk Verbeek) mij de avond ervoor geestelijk murw hadden gebeukt, stond ik op een zonnige, maar mistige zaterdagmorgen en omgeven door vele mooie parinnen (dat was slechts toeval, het was n I. Para Dames Dag) vreemde gebaren en geluiden te maken. "UP, DOWN, ARCH" en ik stond net zo raar te zwaaien met mijn armen als al die andere vreemde wezens die met grote regelmaat door mij op het Nationaal Paracentrum worden vervoerd om er halverwege de rit weer uit te gaan. Wat niemand en ik zeker niet voor mogelijk had gehouden, ging gebeuren: ondergetekende zou zijn eerste vrije val, tevens squaresprong gaan maken. Ondanks het feit dat ik mezelf had beloofd nóóit meer te gaan springen na die ene static-line sprong (die overigens veel geld heeft opgebracht . .) want wat vind ik dat hangen aan zo'n bolletje ontzettend dom! Als AFF-instrukteurs zouden optreden: Jan Beumer (Jan Eén) en Japo de Poot (Jan Twee) en als videoot Ed Wissink (onze nationale Chef); kortom het crême de la crême. Pilotas importanta zou zijn Jan Koenepar, voor deze dag dus Jan Koenebob. Nou had ik het genoegen de opleiding van een aantal AFF-instruk-

A·EF·EF·T •

teurs o.l.v. Jeff Barbani te mogen meemaken, dus had ik wel een beetje vertrouwen in de heren gekregen, maar toch ... het zijn en blijven para's! Na een intensieve indoktrinatie van enige uren (iets anders kan je het moeilijk noemen) stapte ik, nagestaard en uitgewuifd door vele para's en parinnen, met gemengde gevoelens in de mij zo vertrouwde BOB. Ik kon mij niet aan de indruk onttrekken dat de dames en heren een vreemde grijns op het gezicht hadden. Want je ziet natuurlijk niet elke dag een paravlieger op zijn bek gaan aan een square. Wat denkt zo'n paravlieger wel, nietwaar?! Ook het gezicht van Koenebob voorspelde al niets goeds. Een beetje meewarig dacht ik. Wat klimt zo'n Cessna langzaam (toch nog 700' p.m., zag ik) en wat kreeg ik daardoor veel tijd om na te denken over weer zo'n onbezonnen daad van me. Volgens het begeleidend viertal was ik opvallend stil en stond mijn gezicht op serieus. Dat op zich moet al uniek zijn ... Mijn kollega's van Dutch Mil (ingelicht door Jan K.) waren zéér bezorgd. Niet zozeer over mijn gezondheid als wel over het feit of ik de volgende dag wel op dienst zou komen! Op 8000' begon het ritueel: wat

• •

ga je straks doen en in welke volgorde. En weer herhaalde ik: Jan Eén gaat naar buiten, ik ga met de pootjes naar buiten en op de rand zitten, handje aan de strut, kijken naar Jan Twee. Als Jan Twee knikt, klim ik naar buiten. Als Jan Twee wéér knikt, tellen we af en . .. ARCH (voor onze zuiderburen: CAMBREREN). Toen nog enige kontrole-vragen (meer bedoeld om te zien of je nog bij je verstand bent, denk ik) en zet de helm maar op. Nu werd het echt serieus en ik begon me al licht te ergeren aan de domme opmerkingen van Jan Eén over die mooie cumulus-toppen die door de inversie staken. Alsof een paravlieger die nooit ziet! (Maar het was goed bedoeld, een beetje relaxen kon geen kwaad). Op 11 .000' keek Koenepar nog steeds meewarig en met een gezicht van 'dan-moet-je-het-zelfmaar-weten' opende hij de deur. Ontzettend, wat een gat en wat is dat stepje klein. Het uitstappen was minder gemakkelijk als ik dacht. Kan die Koenepar soms niet langzamer vliegen? Daar sta je dan. Het Point-of-no-return is gepasseerd. Shit, Jan Twee knikt. Nu moet ik dus. Ik vond me nu echt heel stom. En dan lig je in de lucht. Circle of observation (Jan Twee heeft in de lucht echt een

hard en langzaam maar zeker kom ik tot het besef dat dit echt heel mooi is (OK, OK, ik geef het toe ... ). Dan, op 5000', pakt Jan Eén volgens afspraak weer mijn rechterarm en op zijn kommando 'PULL' trek ik op 4000' mijn ripcord. Wat een klap en wat is het dan stil. Geen instrukteur meer te zien, dus van de vlieg-instrukties zal ik niets meer te horen krijgen. (De videoot heb ik overigens helemaal nooit gezien, hoewel hij beweert vlak tegenover me gelegen te hebben ... ) Maar wat is een square een simpel vliegtuig. Hij remt, hij draait en hij accelereert alsof ik nooit iets anders heb gedaan. Dan een circuit en FLARE! (er schijnen mensen op de grond wat gebruld te hebben, jammer, niet gehoord, hoewel het hele vliegveld daarvan kon meegenieten!). Een tikkeltje te hard en daardoor glij ik uit over het gras, wat heel jammer was want al mijn zweefvlieg-maatjes stonden te kijken en dan is een stand-up natuurlijk een must. Het was voorbij en het was echt HEEL MOOI! Ik begrijp de para's en parinnen nu iets beter (hoewel ik dat bolletjes-gedoe nog steeds héél dom vind) en ik draag mijn AFF- T-shirt daarom "with pride". Ik moet dan ook mijn zeer grote

dom hoofd, maar dat weten velen van jullie al ... ) en dan gaat mijn helm los. Wetende dat Jan Twee vrij zuinig (!) is, probeer ik die weer vast te maken (héél stabiel) tot Jan Eén daar een eind aan maakt en tot afgrijzen van Jan Twee die dure Cooper-helm van mijn hoofd rukt en hij een eigen leven gaat leiden. Doorgaan met de oefeningen dan maar: driemaal 'kijken naar het ripcord en touch' (we blijven stabiel), weer circle of observation. We passeren 6000', het gaat heel

dank uitspreken voor inzet van tijd, mensen en materiaal aan: de heren uit de eerste regel van dit verhaal, het Nationaal Paracentrum en JAPO Enterprises Inc. (voor de perfekte opleiding). Skaidaif. Andre van den Worm. vlieger Nationaal Paracentrum Foto's: Henk Verbeek.

SPORTPARACHUTIST 15

kelen trokken op 6000 ft midden in dit luchtverkeer! Erg beangstigend! De separatie was ook matig. Om kort te gaan: er was totaal geen discipline! De eerste dag werden slechts twee pogingen gedaan. 's Avonds werd er veel gepraat, gemopperd, geklaagd en er was veel teleurstelling. Speciaal bij de buitenlanders die een ruime ervaring hadden met zelfs grotere formaties in de States. Zij weten heel goed hoe grote formaties veiliger en beter dienen te worden georganiseerd. Maar ja, we waren in Frankrijk en dus moest het "met de Franse slag!" De tweede dag deden we vier pogingen en de beste was 57 uit 70 springers. 'Sky-diving' was het nog steeds niet. De meesten waren dan ook aardig teleurgesteld en gefrustreerd. We diskussiëerden hierover en kwamen tot de konklusie dat de organisatie en het dirt-diven beter moesten, anders ...

Going for a big one! Orleans-Bricy, Frankrijk; 2-6 juli 1984. Het eerste wat ik hoorde, was het gerucht dat Franse springers van plan waren een grote formatie samen te stellen. "Hoe groot?!", vroeg ik me af. Toen ontving ik een brief van Bernard Colas, de voorzitter van de franse springorganisatie. Eigenlijk was het meer een uitnodiging om deel te nemen aan een poging om het huidige officiële wereld rekord van de Amerikanen (72-man) te breken. Het moest dus op z'n minst een 73-man worden en ik werd verondersteld deel te nemen. In de formatie of daarbuiten als kameraman, het maakte me niets uit! Wow! Meer dan 100 skydivers arriveer-

16 SPORTPARACHUTIST

den op de afgesproken dag op de luchtmachtbasis bij OrleansBricy. De meeste Fransen, maar ook Belgen, Duitsers, Amerikanen, een Canadees, een para uit Nieuw-Zeeland en ikzelf: Joegoslaaf/Nederlander. Ik was blij bekende gezichten te zien van vroegere Boogies. Maar deze keer waren we bij elkaar voor iets geheel anders. We waren uitgenodigd om vijf dagen lang vier keer per dag te springen van 14.000 ft uit een 'Transall' en dat alles ... gratis! Het enige waarvoor moest worden betaald, was accommodatie en eten. Maar zelfs dit was erg goedkoop. Ik betaalde voor de hele happening Ffr. 266,-! Bernard Colas was de organisator

en hij startte met het dirt-diven voor de eerste poging: een 78-man. Ik kon kiezen: meespringen in de formatie of kameraman zijn. Ik besloot eerst mee te springen in de formatie om te zien hoe het in z'n werk zou gaan. Bernard sprak alleen Frans zodat de meeste 'buitenlanders' er niet veel van begrepen. Doch springtaai is ook lichaamstaal, het dirtdiven verliep dus gladjes. Maar in de lucht leek het wel een dierentuin! Zo'n 84 springers (inklusief video-mannen en .Jurkers") sprongen uit de Transall, maar er werd slechts een 45-mans formatie opgebouwd. De rest zat óf te laag ('dead spiders') óf konden er van bovenaf niet bijkomen. De lucht was dus vol springers en en-

De derde dag: enige vooruitgang, eindelijk! Bernard besteedde meer aandacht aan een snel vallende basis, aanvliegen in 'golven', mooi aanvliegen, zachtjes aandocken, een gedisciplineerde separatie en veilige openingen. Deze niet overbodige aandacht resulteerde in formaties van 57, 62 en 67. Die dag besloot ik wat kamerawerk te doen; de dingen werden de moeite waard om te filmen en te fotograferen. Intussen raakte iedereen al aardig ingeburgerd op de luchtmachtbasis. De faciliteiten waren uitstekend. De accommodatie bijvoorbeeld was zo goed dat de meesten van ons een één of tweepersoons kamer hadden. Voor diegenen die niet wilden betalen, waren er gratis slaapzalen beschikbaar met éen capaciteit van veertien personen. De kwaliteit van het eten was beter dan goed en bij de lunches werd zelfs wijn geschonken. De basis zelf is erg groot zodat er altijd twee bussen klaarstonden op de dropzöne aan de andere kant van de basis. Als we geland waren, brachten de bussen ons naar het park in het midden van de basis, waar de parachutes werden gevouwen. Net naast het park is het platform waar werd gedirt-dived, waar we de exits oefenden en instapten. De Transall was 'ready for take-oft' als wij dat waren. Alles bij elkaar: de organisatie was uitstekend! De vele uren die we aan het dirt-diven besteedden, trokken de aandacht en grote interesse van het luchtmachtpersoneel. Zij realiseerden zich dat wij. burgerparachutisten, hoe vreemd we er ook uitzagen in onze clown-achtige jumpsuits, in feite zeer serieuze enthousiaste mensen zijn en dat we hard bezig waren een echt grote formatie samen te stellen en misschien

zelfs het wereld rekord te breken. En dat is beslist niet makkelijk! De kolonel, majoors, kapiteins en andere officieren, waren allen verrast en verbaasd over onze discipline (op de grond). Het werd iedereen duidelijk dat deze rekordpoging werd georganiseerd om vele redenen. De 'konstante aanwezigheid van een TV-ploeg op de basis bewees dat er veel zorg was besteed aan het promoten van de sport aan een groot publiek. Een week later had de Franse TV een dertig minuten durende 'special' over de rekordpoging. Zo'n publiciteit is natuurlijk prima voor de luchtmacht en het sportspringen. Voor beide zijden betekent dit een betere en hechtere samenwerking in de toekomst. Al deze faktoren resulteerden in 'good vibes' en beter springen wat betreft de laatste twee dagen. De vierde dag bouwden we een 64-man, een 68-m~n en tweemaal een 69-man uit 73 springers! Ik wou het filmen maar Bernard zei me dat ik beter van pas kwam in de formaties dan als kameraman, omdat er toch al genoeg kameramensen in de buurt waren. Zo kwam het dat ik in de grootste formatie lag die tot nu toe in Europa is gemaakt. En ik moet bekennen dat een 69-man verrekte groot is. Ik kreeg echt een 'airgazm'! De laatste dag maakten we

slechts twee sprongen (64 en 67). En dat was het dan. Het is ons niet gelukt het wereldrekord te breken of te evenaren, maar we rnaakten wel de grootste formatie boven Europa: een 69-man. Bernard Colas heeft goed werk gedaan, ondanks alles! Konklusie: ik weet nu dat deze 69-man en zelfs grotere formaties mogelijk waren Ă¨n zijn vooral

dankzij de uitstekende lucht- en grondsteun van de Franse luchtstrijdkrachten. En ik ga me nu realiseren dat de rest van Europa, ons kleine Holland incluis, het Franse voorbeeld kan en moet volgen. Tot die dag zal Frankrijk het enige land zijn waar de vrije val formaties groter en groter worden ... geen twijfel meer mogelijk! Vive la France!

Max Dereta

SPORTPARACHUTIST 17

Vriendschapssprong Nijmegen Het wordt al bijna een gewoonte om uit een F-27 te waaien, maar toch is het iedere keer weer een happening; dus met een blij ge7;cht naar Soesterberg voor de intussen bekende praatjes en koffie. .-iet doel van de reis was deze keer het Goffertstadion in Nijmegen. waar wij met een luchtige demonstratie een onderdeel zouden zijn van de openingsceremonie van de Vierdaagse. (Wandelen :wel te verstaan en dat dan ook nog eens vier dagen achter el'kaar ... Ik moet er niet aan den-ken, dan maar liever de lucht in!) Deze keer zouden we eerst een low-pass over/door/in het stadion maken, alvorens de kist verder tot komfortabele uitstaphoogte zou

klimmen. De meest woeste verhalen deden de ronde over hoe laag het vorig jaar wel was geweest: je kon zó de mensen op de tribunes recht aankijken. Jaja. Laag was die tew-pass wel, maar de woeste verhalen verwijzen we gevoeglijk naar de gebroeders Grimm. (Redaktie: die zaten vorig jaar anders wel aan de stuurknuppel ... ) De eerste stick, 17 man/vrouw sterk, stapte op een beschaafde hoogte uit en het was wederom zoeken naar een plekje en een stackje. Iedereen landde keurig op het voetbalveld (want dat blijft het tenslotte), alwaar Ad de Jong, nu eens zonder kamera, het veelhoofdig publiek (met strepen, sterren, lintjes en baretten) van

deskundig kommentaar voorzag. De tweede en derde stick waren minder fortuinlijk. Het uitstapgebeuren duurde wat lang doordat er weer allerlei figuren gelinked-qetlaked-qecrossed en vooral samen de deur uit moesten. Voor sommigen bleek een keurig gemaaid cricketveld een uitkomst. Na hun landing vertelden ze de stomverbaasde toeschouwers ter plaatse dat zij (de toeschouwers) daar normaal een aantal harde guldens voor moesten neertellen. Mensen ook weer blij. Terug naar het stadion: het was oorspronkelijk de bedoeling dat de aanwezige para's, als finale, een keurige lijn zouden vormen en een groet aan het publiek

ENPC bij herdenking

eerste gemotoriseerde vlucht Dit jaar wordt het feit herdacht dat 75 jaar geleden het allereerste vliegtuig in Nederland is opgestegen en wel in Etten-Leur. Ter gelegenheid hiervan werd tijdens de jaarlijkse Amilto, een soort groots opgezette middenstandsbeurs, braderie of noem het maar iets, ook een luchtvaartgedeelte ingericht. Natuurlijk mocht daarop een stand van de KNVvL, bemand door de heren Dirven van de KNVvL en

Een laatste check voor de sprong Eelde.

Hoogeslag van de ALA, niet ontbreken. Deze stand werd aangevuld met een para-stand, georganiseerd en bemand door mensen van de ENPC (de dichtstbijzijnde paraclub). Als tegenprestatie mochten die dan de F-27 bemannen voor de demo op 8 september in sportpark De Lage Banken in Etten-Leur, ook als onderdeel van de herdenking. In de regen naar Volkel, waar het een hele drukte was in verband

met festiviteiten in Arnhem. Terwijl we stonden te wachten tot onze Troopship terug was, begon het weer te regenen en de wolken joegen behoorlijk door het zwerk, dus iedereen zag het wat somber in. Maar hoop doet leven en jawel, boven Etten-Leur konden we naar 3000 ft en toen iedereen aan de grond stond en de F-27 nog eens laag was overgekomen, begon het weer te regenen. Publiek was er natuurlijk veel minder dan er had kunnen zijn, maar toch was de organisatie uiterst tevreden over de demonstratie, zodat we in de plaatselijke kantine een drankje kregen aangeboden, alsmede enkele schlagers van de enige drie Flevo-leden, die hadden meegesprongen nadat ze zich in het vliegtuig al hadden misdragen. (Altijd dezelfden ... ). Verder was het goed dat ze erbij waren want er zijn altijd mensen die het nooit leren en zonder enig bericht niet komen opdagen zodat er een stuk of tien plaatsen overbleven. Jammer. We hadden wel de ruimte. 's Avonds weer terug naar de Amilto, waar we nog tot en met 12

NNPC springt historie op Eelde Op zondag 26 augustus werd er op vliegveld Eelde een vliegshow georganiseerd ter gelegenheid van het feit dat de Rijksluchtvaartschool zich dertig jaar geleden op Eelde vestigde. Daar Eelde ons thuishonk is, waren wij er al op tijd bij om een mooi plaatsje in de vliegshow te veroveren. Allereerst was er sprake van om uit de Dutch Dakota te springen. De onderhandelingen liepen ech-

18 SPORTPARACHUTIST

ter stuk op het onderdeel geld. Gelukkig hebben we onze Klu nog die bereid was om een F27 te sturen. Hieruit zouden twee sprongen worden gemaakt. Deze voor Eelde en onze club unieke gelegenheid grepen wij met beide handen aan. Maar liefst 20 eigen clubleden, aangevuld met 17 springers van voornamelijk paraclub Flevo, zouden de F27 vullen. De twee weken voorafgaand aan

de show tekenden zich door een hoop georganiseer en mooi weer.. Op zondagmorgen zat het weer ons echter plots erg tegen; mist en lage bewolking dreigden alles in het honderd te laten lopen. De eerste sprong ging helaas niet door maar het middagprogramma kon na een uur uitstel toch beginnen. Tussen al het motorisch vlieggeweld van o.a. een Bonanza, een Hansa jet, de Grasshop-

brengen in het op de minuut geplande programma. Zie dat maar eens voor elkaar te krijgen terwijl het zachtjes begint te regenen en iedereen ronddraaft met nog halfgepakt materiaal ... Nou ja, het stadion uit en rennen naar de bus, speciaal voor ons uit de mottenballen gehaald. Maar het was binnen in ieder geval droog. Via een wel zéééér toeristische route terug naar Soesterberg en naar huis. Dat was dat, duizenden konden weer gaan wandelen en ik vond het helemaal niet op oorlog lijken. Wederom van harte op weg naar de volgende vriendschapssprong! Annet Gillebaard september de bekende vragen hebben beantwoord. De display van de Afdeling Para bleek uitstekend te voldoen en ziet er, toch zeker samen met de display van de KNVvL, erg goed uit. Tussen zeer professionele stands van bijv. de Luchtmacht en de Dienst Luchtvaart van de Rijkspolitie mocht het er allemaal best zijn. Wat het ook altijd goed doet op zo'n stand zijn films en een pop aangekleed als leerling met staticline, hitek e.d. Wat wel duidelijk was op een manifestatie als deze, is dat het meeste publiek niet in de eerste plaats komt voor het luchtvaartgedeelte. Maar dat een stukje promotie nooit weg is, moge blijken uit het feit dat opvallend veel mensen bijvoorbeeld wel hebben gehoord van Texel, maar niet weten dat ze een paar kilometer van huis ook kunnen springen. Verder hopen we natuurlijk weer wat van het totale onbegrip te hebben weggenomen over alles wat met springen te maken heeft. Alle medewerkers bedankt, ook de uitstekende grond ploeg bij de demo, bestaande uit ENPC'ers die zelf nog niet mee mochten springen en zeer speciaal en in het bijzonder, Johan Bronsveld als jumpmaster.

Ed Kolmeijer

pers en een massa formatie van de RLS van 16 vliegtuigen, zag het publiek in alle rust 37 parachutisten uit de lucht naar beneden komen. Een prachtige ervaring voor vele springers en een onderdeel van de show dat door het publiek zeer werd gewaardeerd. Hiermee is voor het parachutespringen in het noorden des lands weer een mooi stukje reklame gemaakt. Klaas Brouwer

Eerste paradropping Woensdag 5 september verzamelden zich enige genodigden op Schiphol-Oost om als eersten te springen uit "that big beautiful bird", de Dakota PH-DDA. Deze vlucht ging vooraf aan de herdenkingsvlucht boven Arnhem op 8 september. Daarvoor moest het één en ander worden uitgeprobeerd, zoals het droppen van bloemen en enkele "adrenaline junks". Dat waren 20 uitverkorenen van verschillende centra en clubs die uit dit historische vliegtuig mochten springen. Het weer was de voorgaande dag, waarop de vlucht oorspronkelijk was gepland, veel te slecht geweest, maar op woensdag was het goed genoeg. Er stond een flink en koud briesje, maar de bewolking was prachtig en zou geen problemen

opleveren om van 5000 ft te springen. Na het instappen werden netjes de riemen omgedaan en werd het "no smoking" bordje opgevolgd. Door de stand van het vliegtuig op het staartwiel was het zitten - met de beentjes omhoog zeer ongemakkelijk. Maar wel ruim: slechts hier en daar zat een para. De stoelen waren (zoals je begrijpt) verwijderd op vier na, waarop enkele passagiers van de DDA en de RLD zaten. Het viel op dat de kist er verder prachtig uitzag. Na take-off was de stand van de kist weer horizontaal en zo werd snel 1000 ft bereikt. De riemen mochten los en onmiddellijk waren alle raampjes bezet door mensen die van het uitzicht genoten. Toch grappig om al die achterwer-

PH·DDA

ken op een rijtje te zien. Na een kwartiertje ging het er voor mij zeer bekend uitzien: vliegveld Hilversum in zicht. Wim Velthuizen, onze springleider, dirigeerde de kist boven het vliegveld en gooide enkele bossen bloemen naar buiten, waarvan er één, naar we later hoorden, zeer hard naar beneden kwam. De DC-3 klom verder en op, 2000 ft werden twee gekleurde rollen klosetpapier van flink formaat uitgeworpen. Even later kwam weer het gebulder uit de motoren en klommen we door. Nu was er nog weinig over om ons tegen te houden. Na enkele rondjes kwamen we op 5000 ft. We vlogen in en plots hoorde ik een figuur met pethelm en oorbescherming in de kleuren van het Koninklijk Huis schreeuwen: "DDA numme-

Aircasfle Arnhem 8 september 1984

ro één!", waarna hij "plop" door het gat naar buiten verdween, de lucht bevuilend als een vogel die maar één vliegrichting heeft, namelijk omlaag. Hierop volgden nog enige kreaturen van verschillende pluimage. Toen werd ingevlogen voor de tweede run. "Ben ik nog niet aan de beurt?" Toch wel. "Allemaal eruit", luidde het kommando van Wim. Dat hoefde hij geen twee keer te zeggen: line up, "plop", ha, ha, 90 knopen is geen kattepis, skydive, effe gas, rook uit m'n sloffen, een relatief je bouwen, enkele bekende koppen zien smilen, wegwezen, trekken, naar m'n CRW-maatje Manuel, kliek, hé Melletje, leuk hé .. ! Even later landden we ... op het groene gras en zag ik iedereen die mij boven vóórging. Toch onvergetelijk mooi, zo'n nostalgisch vluchtje en een bedankje waard aan de organisator Wim Velthuizen, de Dutch Dakota Association en iedereen die tijd, geld noch moeite heeft gespaard en onmisbaar is om iets dergelijks mogelijk te maken. Skydive. Kees Sassen

Zaterdagmorgen zes uur: de wekker gaat en buiten is het donker; enerzijds door het onmenselijke tijdstip, anderzijds door de laaghangende, dicht opeengestapelde wolken. De hele dag zou dit chronische gebrek aan zonlicht vertonen. De reden van dit nachtbraken was dat er gesprongen ging worden ter gelegenheid van de herdenking van de Slag om Arnhem, 40 jaar geleden. Het was verzamelen geblazen (om 7.30 uur!) in het Sonsbeekpark waar we meteen hoorden dat het programma (vliegshow, enz.) 1112 uur werd uitgesteld door de erbarmelijke weersomstandigheden en de eerste slag van de dag werd geleverd om koffie en broodjes. Er stond een PA-wedstrijdje op het programma en de eerste drie

In afwachting

van de sprong op Eelde.

teams vertrokken daarvoor naar Deelen voor.een rendez-vous met de PH-BOB. Het slechte weer duurde voort, dus: meer koffie en weer wachten. Later weer per auto naar Arnhem om daarvandaan naar Voikei te vertrekken voor een DC-3, resp. F-27 sprong. (Enkele smiechten kregen het voor elkaar om tussentijds toch nog uit de BOB te springen - nog boven Arnhem ook - en moesten zich toen klem vouwen om op tijd te zijn voor de bus naar Voikei ... ) Op Volkel, u raadt het al: koffie en wachten en nog meer para's begroeten. Het leek wel alsof heel springend Nederland op de vliegbasis zat, maar wat wil je ook met twee DC-3's en een F-27 tot je beschikking! De laatste moest zelfs twee demo's vliegen! Eindelijk kwam het sein: naar de kisten. Daar stonden ze alledrie

bij elkaar: de PH-DDA van de Dutch Dakota Association, de GAMSV van Air Atlantic en de C-9 van de Koninklijke Luchtmacht. De Dakota's genoten uiteraard veel belangstelling en er moest natuurlijk een groepsfoto komen. Dan ... instappen en in formatie wegwezen; de F-27 voorop en de Dakota's er (slingerend) achteraan. Er werd in formatie naar Arnhem gevlogen zodat iedereen ruimschoots de gelegenheid kreeg om te zwaaien naar en foto's te nemen van de buren, voordat we boven (nou ja, boven) park Sonsbeek aankwamen en de drie vliegtuigen hun enkele-reispassagiers konden uitbraken. Dat waren een hoop para's, zo'n 80 chutes ontvouwden zich boven het park (gelukkig niet allemaal tegelijk) en de PH-MEN deed er, als klap op de vuurpijl, vanuit Teu-

ge nog een schepje van negen bovenop. Toen was de massa-droppingkoek op. Snel vouwen en (alweer) groepsfoto's met de oorlogsveteraan Mc Anelly in het midden. Met een vaderlijke grijns stond hij tussen allemaal blije para's. Maar ja, wij springen dan ook voor ons plezier! Al snel daarna begon het afschuwelijk te stortregenen, zodat de PA wedstrijd echt in het water viel (koffie & wachten). Eén team heeft toch nog gesprongen en won de door meneer Kodak uitgeloofde prijs. Alle teams kregen van dezelfde meneer nog een aardige slecht-weer-vergoeding. Toch jammer dat we niet meer hebben kunnen springen. De rest van de vlieg-, ballon-, helikopter-, enz. show is voor een groot deel aan onze neus voorbij gegaan, omdat we konstant van en naar vliegvelden reden. Het weer was dan ook schuldig aan het feit dat het geheel minder indrukwekkend was dan het ongetwijfeld had kunnen zijn. De organisatie had zich erg uitgesloofd om het geheel zo soepel mogelijk te laten verlopen. (Alleen moet je niet denken dat je als para aan het einde van de dag een biertje kreeg in de VIP-tent!). Het was toch weer alle moeite waard; alleen vraag ik met nog twee dingen af: Vloog de AMSV 40 jaar geleden ook al en sprongen er toen ook mensen uit?

Annet Gillebaard

SPORTPARACHUTIST 19

1000 sprongen springers

Na jarenlange afwezigheid vanaf nu weer elke keer vrij korte verhaaltjes over Nederlandse springers die 1000 sprongen of meer hebben. Althans tot zolang de voorraad strekt! Dit keer zijn aan de beurt Wim Velthuizen en Michel Bizot, toevallig beiden niet alleen zomaar springers, maar ook nog mensen die sleutelposities innemen in onze organisatie. Wim Velthuizen met ruim 1750 sprongen is van 1974 tot 1984 voorzitter geweest van het bestuur van de Afdeling Parachutespringen van de KNVvL. Nog steeds heeft hij verschillende taken in de landelijke organisatie: voorzitter van de examencommissie voor instrukteurs, de RLDman voor het Afdelingsbestuur en coördinator van de ongevallencommissie. Bij 'zijn' club, Icarus, is hij sinds 1969

instrukteur. Wim, nu 48 jaar, maakte zijn eerste sprong in juli 1967 op Hilversum, waar toen de Sep"school" was van het vliegveld Seppe uitgeweken naar veld Seppe uitgeweken naar Hilversum en Teuge, omdat het Brabantse veld geëgaliseerd moest worden. In 1967 ging een deel terug naar Seppe, maar het zaad had in Hilversum en Teuge wortel geschoten en aldus zouden lcarus en de VPCT ontstaan. Wim had vele andere sporten bedreven, had meegedraaid in de judo- en atletiektop, was in die sporten uit de top en zocht een nieuwe horizonten: springen. Zo trof ik toen ik in 1972 bij Icarus kwam Wim aan: een rustig, zeker, vriendelijk instrukteur èn een fanatiek demonstratiespringer. "Ik zou het moeten nakijken, maar ik moet meer dan 300 demo's hebben gesprongen", meldt hij nu, mijns inziens nog veel te bescheiden. Instruktie, demo's en organisatie, daar concentreerde hij zich op, minder op de wedstrijdsport, al deed Wim uiteraard aan vele tientallen wedstrijden mee. Zijn beste resultaat: derde bij de NKP in 1970. Internationaal deed hij ook mee. Zo sprong hij in die tijd ook een - toentertijd beroemde - wedstrijd in Lebach (Duitsland). Het onderdeel waaraan hij deelnam, was de "baton pass", een sinds lang

Michel Bizot is van een andere springersgeneratie. Met zijn 31 jaar hoort hij anderszins ook niet meer tot de echte jonkies. Wel behoort Michel nog steeds tot onze nationale trots: als u dit leest, is hij net terug van zijn zoveelste Wereldkampioenschap. Michel, goed voor maar liefst 2700 sprongen, begon met springen in militaire dienst in Seedorf in mei 1975. Vier en een half jaar later maakte hij zijn 1000ste sprong. Het voor ons land toch redelijk hoge aantal sprongen in korte tijd i~ mede te verklaren door zijn specialisaties: precisieen stijlspringen en instruktie: "Veel leerlingen naspringen,"

zegt hij er zelf van, "dan kom je een aardig eind." Plus, vullen we maar aan, eindeloze trainingen in ons land, Amerika, noem maar op. En een eindeloos aantal wedstrijden. In 1980 brak hij echt door met een eerste plaats precisie en overall bij de NKP. Eerste in stijl werd hij het jaar erop. In 1983 eerste precisie. Dit jaar "slechts" derde in beide. De snelste tijd in stijl maakte hij in 1981 in Graz tijdens een wedstrijd: 7,83 sec. Hij nam aan tientallen internationale wedstrijden deel, meestal als lid van het team Dutch Connection. Hij nam inmiddels aan drie WK's deel als lid van het Nederlandse team: 1980

20 SPORTPARACHUTIST

uitgestorven voorloper van het relatiefspringen. In de vrije val moest je aan een ander een stokje doorgeven, waarna je precisie deed. Samen werd

Wim daar met Jaap Havekotte (geen instrukteur, geen organisatieman, wèl later topspringe0tweedevóórh~toen roemruchte 7th Army Team uit de VS. Zijn gekste sprong was een sprong uit een Auster, een tweezitter. "Mijn vrouw vond die er zo oud en gammel uitzien dat ze er op stond dat ik pas de tweede vlucht meemocht," aldus Wim. Zijn Anneke is trouwens net zo min als hijzelf weg te denken uit het springen.' Nu nog niet: altlja IS ze erbij als Wim "zijn" school (de MTS in Amersfoort) voor ee-nvan onze vergaderingen ter beschikking stelt. Wim

Bulgarije, 1982 TsjechoSlowakije en 1984 Frankrijk. Maar ook instruktie heeft zijn hart gestolen. Als instrukteurcoördinator van Flevo heeft hij alle ruimte zijn strikte ideeën

is er leraar Engels. Wim heeft zo'n beetje alles gedaan in het springen. Zelfs is hij vier keer stand-in voor een akteur geweest in TV-films. Zijn gekste ervaring daarbij was toen hij in het kinderprogramma Oebele als Sinterklaas moest springen op de Leusderhei. Wim: "Wat je nu nog niet met je square zou durven, deed je vroeger wel met je PC. Ik sprong toen helemaal in vol Sinterklaasornaat. Alleen het paard ontbrak! Goddank raakte niets in de war en ging de parachute open. De opzet was vlak voor de kamera te landen. Dus hadden we vier sprongen gepland. Meteen bij de eerste kwam ik vrij precies voor de kamera terecht. Met een keurige stand-up. Gevolg was dat niemand van de kijkers van het programma geloofde dat het een echte sprong was. Iedereen dacht dat het getruukt was. Staan blijven bij een echte parachutesprong. Dat kon niet! Stoppen met springen? Wim: "Nee hoor. Ik vind het nog veel te leuk!"

over instruktie vorm te geven. Trouwens: hij heeft ook hierin ervaring genoeg: sinds 1979 is hij instrukteur en sinds drie jaar lid van de Technische Commissie van de Afdeling Parachutespringen van de KNVvL. Trouwens: mocht u het nog niet weten, Michel is onze enige eigen werknemer als Hoofd Bureau Para in het gebouw van de KNVvL in Den Haag. Er is kortom geen dag zonder dat hij met springen bezig is. Ik durfde hem niet te vragen of dat niet eens verveelt. Ik denk het niet, want inmiddels heeft hij weer iets nieuws ontdekt: paraskiën, een in ons land logischerwijs weinig voorkomende tak van

de parachutesport. Bij dat paraskiën spring je niet met ski's af (dit even ter informatie) om te kijken wie het minst vaak z'n benen breekt, maar het is een kombinatie van precisiespringen in de sneeuwen een slalom skiën. Als zijn gekste sprong tekent Michel een sprong op Maubeuge aan voor een achtmans relatief. Hij raakte op 14.000 ft bij het naar buiten klimmen zijn grip kwijt en werd liefdevol door de zeven anderen lachend' nagezwaaid. "Het werd de langste tracking in m'n leven," aldus Michel. Tot nu toe had hij vier mal functions. "Gelukkig nooit echt spannende. Ik besliste altijd hoog te kappen, dus hing nooit beneden de 1000 ft."

Zijn grootste vrije val formatie is een zestien man tijdens de Open Dag van de vliegbasis Eindhoven enkele jaren geleden. We zaten alletwee in de viermansdiamondbase. Gelinkt gingen we de F-27 uit, Michel in zijn superstrakke stijlpak als sluiter van de diamond de deur uit; wij in onze toen nog grote overalls. "Als je maar goed vasthoudt, is er niks aan de hand," hadden we Michel gezegd. En dat deed hij. Als een plaatje gingen we weg. Het werd een schitterende sprong. Nog verlangens? Michel: "Ik ben ook dol op vliegen. Dat zou ik graag ook nog eens gaan doen ... " Hein Cannegieter

Michel Bizot.

Seniorenwedstrijden Voor het eerst zouden we het zeer officieel maken: een internationaal gebeuren in België, Duitsland en Nederland. Met totaaltellingen en het FAI-reglement in de hand en zo. In België ging het goed. Bekende plek - Oud Turnhout - en veel ambiance en (erg belangrijk) uitstekend weer. Zon over Vlaanderen. Bovendien waren er een 40-tal aanwezigen, zodat er ook nieuwe grappen en grollen werden verteld en dat werkt verfrissend. Dat was in mei en dus behoort het tot de verhalen die beginnen met "Weet je nog. " Wat echter wel is bewaard, is de uitslag van de wedstrijd want die Belgen hadden dat op hun door Luc Verhelle geprogrammeerde computer zo voor elkaar. 't Duurt wel eens even bij die jongens, maar als ze beginnen, zijn ze ons ook straatlengten voor. Van 35 tot 40 was Guido de Bruyn niet te verslaan en de naam van deze man zult u vaker tegenkomen. Van 40 + tot schijndood liep ene Karl Heinz Fehr ogenschijnlijk kilometers weg van z'n belagers en hij nam de prijs mee naar Duitsland. Ook deze naam krijgt u nog onder ogen. Helaas waaide niemand in de plas, wèl er over; niemand hing achterwaarts onder z'n chute, dus verliep het springen vrij normaal. Afspraken werden gemaakt voor Duitsland en we gingen naar Paderborn-Haxterberg. Een droom van een veld. In 1981 meen ik, werden daar de wereldkampioenschappen zweefvliegen gehouden en als de Duitsers wereldbelangstelling hebben, worden kosten noch moeite gespaard. Schitterende lokaliteiten en een bak waar de kist naast

staat. Helaas, juist, het weer. Regen, onweer en voor de verandering regen met een wind die het zelfs de zwevers onmogelijk maakte te starten. Met veel moeite kregen we er een ronde door en zie, wie won? Joop Brandenburg. Jammer, het was maar één sprong en dus was de wedstrijd niet gesprongen. Ter kompensatie werd er een koud buffet opge-

Gerard Steenwinkel,

winnaar 35 + .

diend waar ik nu nog koud van word. Perfekt! Bovendien gaf de club even een vat bier weg dus. Afspraken gemaakt voor Nederland. Op één september zouden ze komen en ze waren er. Die anderen ook en die waren beslist niet uitgenodigd: bewolking en wind. Maar de volgende dag. Prachtig springweer. We gingen zes keer naar 3500 ft. Vooraf mocht Karl Heinz Fehr een ballonsprong maken die eigenlijk was bestemd voor degene die over de drie wedstrijden de minste centime-

Foto: Loes Sweep

1984

ters zou hebben. Omdat Duitsland niet als wedstrijd kon tellen en Rien Jurg, de ballon kom mandant, toevallig ook nog iets anders te doen had, was het Karl Heinz gegund en het was de sprong van z'n leven. Daarna werd met een hoog tempo de wedstrijd gestart en de gelegenheids-wedstrijdleider Kees Meier hield de gang er de hele wedstrijd in, soms tot kreunen en steunen toe. Een ieder die iets begrijpt van de 40 + weet dat behalve de centimeters het aantal lachsalvo's zeker zo belangrijk is, ook al hebben enkele fanaten die zichzelf nog steeds moeten bewijzen dat niet door. Vandaar de verademing als iemand, duidelijk gehinderd, rustig z'n chuutje aan de kant zet en geen kommentaar heeft. De jury, onder leiding van Rob den Hartog, had volgens mij dan ook een veredelde snipperdag in de bakken. Ja, u leest het goed, sinds medio augustus beschikt het Nationaal Centrum over twee bakken. De nieuwe ligt bij de kijkershoek en wordt gebruikt bij noorder- of zuiderwind. Of als de zwevers niet beter weten dan dat de wind uit die hoek komt. De winnaars van de wedstrijd, want daar ging het over, waren in de 35 + respektievelijk Gerard Steenwinkel notabene op z'n verjaardag, Fons Goris uit België en Guido de Bruyn eveneens zeker amai uit den Antwerp zulle. Kent u hem nog (u hoort weer van hem). Bij de "echte" senioren won Fritz Schiedschlag uit Duitsland en Karl Heinz Fehr (iuist, dezelfde) voor Jan Testroote uit Uden met de aangepaste G. Iedereen had daar vrede mee, want deze mensen hadden beter met een chute

op de rug geboren kunnen worden. Destijds heeft de VPCT de Jan Molenkamp-trofee ingesteld; de sportiviteitsprijs zou je ook kunnen zeggen. Daar degenen die deze prijs moeten toekennen af en toe niet weten waar je sportiviteit bij een dergelijke wedstrijd nu precies aan afmeet, is voor de deelnemers volkomen duidelijk, ook al begrijpen deze en gene er geen snars van, dat er alweer een prijs te vergeven is. Na wikken en wegen én overleg werd Guido Oe weet wel) voor één jaar de trotse bezitter van de Jan Molenkamp trofee voor de 35 + en werd onder luide bijval Joop Beket de winnaar in de 40 + klasse. De jeugd onder leiding van Henk Nijhuis was er ook en deed aan de wedstrijd mee. Nou ja, meedoen. Ze zouden, na de getelde vijf ronden, via dezelfde Nijhuis (hoe oud is ie eigenlijk) en Ottenhof bij de prijzen zijn, maar 't pils hebben we van ze tegoed. De regel van protesteren is ook hen bekend. Nu indienen met een krat bier en volgend jaar een bindende uitslag. Via sponsors kwamen we nog in het bezit van bijzonder fraaie geschenken die hun weg vonden naar hen die ze verdienden. Hartelijk dank, milde gevers. Wat rest me te vertellen? Hoe goed het eten was of hoe gezellig de avond? Op schrift komt dat immers toch niet over. Beter is het op 6 en 7 oktober mee te gaan naar de inhaalwedstrijd in Paderborn of, als dit voortreffelijke blad daarvoor te laat verschijnt, je nu reeds op te geven voor het circus in 1985. Desnoods bij mij. Jim Huizinga

SPORTPARACHUTIST 21

HOPPA, The Rhine Army Open Championships

Voor de 16de keer werd in Bad Lippspringe (West-Duitsland) de RAPA meet gehouden. Een werkelijk fantastische PA, Style en RW wedstrijd met als belangrijkste doelstelling: elf dagen veel springen en gezelligheid. De meeting, waaraan alleen op uitnodiging kan worden deelgenomen, werd bezocht door ± 350 para's afkomstig uit alle delen van de wereld. Holland was vertegenwoordigd door o.a. de teams: de KOHO's van de FD, Exalt, Hoppa, Suprise, Kinderlokkers (Rik me Leet), Misfits, Floppie, Solution en Para Pilot Shop. 18, 19 en 20 juli waren uitgetrokken voor trainingssprongen uit de twee Turbo Norman Islanders. Vanwege de lage bewolking kon er deze dagen alleen PA worden getraind, maar dit in een tempo van ± 10 teamsprongen per dag! Tevens werd op 20 juli al het materiaal en de springpapieren aan een zeer strenge kontrole onderworpen. Die avond werden we welkom geheten door Major Bob Gard, de nieuwe kommandant van het centrum. Hij benadrukte nog eens dat de gehele meet draaide om Vriendschappelijk Springen. Zaterdag 21 juli klokslag 08.00

22 SPORTPARACHUTIST

uur, na een stevig ontbijt, begon de wedstrijd. Omdat de bewolking nog steeds op ± 3000 ft zat, werd gestart met PAo De eerste ronde uit de Islanders, maar toen de door het Duitse leger beschikbaar gestelde GH 53 helicopter arriveerde, werd onmiddellijk hierop overgeschakeld. 30 Man, zeer ruim zittend, binnen 1 minuut op jumprun, had als resultaat dat die zaterdag twee van de acht rondes PA werden versprongen. Zondag 22 juli sprongen we drie rondes PA. Style en RW was om dezelfde reden als de dag ervoor niet mogelijk. Maandag 23 juli begon het weer op te klaren. 's Morgens nog even snel twee rondes PA, maar toen het tussen de middag meer en meer begon open te trekken, werd er, voordat er kon worden gestart met Style, nog even een 32 man georganiseerd. Deze slaagde wel niet helemaal, maar het was toch leuk geprobeerd. Even later kon met de eerste Style ronde worden gestart. Hierbij werd vrij streng gejureerd: wie inklusief pen alti es boven de 14 sec. draaide, kwam voor de volgende drie rondes niet meer in aanmerking. De dinsdag daarop werd geheel

in beslag genomen door de laatste PA en Style en de eerste RW rondes. Regelmatig was deze dag het sfeer scheppende geluid van Jan Testrootes mondharmonika rond de bak te horen. Woensdag 25 juli was wederom voor de Stylisten en RW'ers. Er mochten maar 15 style springers tegelijk mee in de GH 53. (Zij mogen niet langer dan 30 minuten in de lucht zijn.) Daarom mochten in elke load, geheel kosten loos, 15 funjumpers mee. Even klimmen van 7000 ft naar 15000 ft en Hoppa!

Het nieuwe spelletje met de flesjes werd naast jo-jo'en iedere avond zeer fanatiek beoefend! Foto: Ingrid Zoetmulder

1984

Omdat donderdag 26 juli de bewolking weer op 3000 ft zat, werd er een moneymeet georganiseerd. Iedere deelnemer betaalde 10 DM prijzengeld en mocht hiervoor een onbeperkt aantal PA sprongen maken van zo hoog mogelijk. Ook op vrijdag werd dit springfestijn voortgezet. Alles was mogelijk; zo kon het gebeuren dat een team door een verkeerde spot 10 km te vroeg uitstapte. Geen nood, zij werden even later gewoon weer door de heli opgepikt! Voor de minder gevorderde

was er die week een novices wedstrijd georganiseerd. Er mocht hieraan alleen worden deelgenomen met ronde bollen. En voor de springers die geen eigen materiaal hadden, verstrekte de RAPA alle benodigdheden. Het fanatisme dat in de novicewedstrijd werd gegooid, was zo groot dat geen moment werd geaarzeld om vóór de wind een aanval te maken op de bak, dit tot groot vermaak van de andere deelnemers. Op vrijdagavond was er een knallend barbecue/dansfeest dat zijn weerga binnen de parawereld moeilijk zal vinden. Een aardig detail hierbij was dat er de hele avond vrij en onbeperkt elke soort drank "gekonsumeerd" kon worden. De barbecue was, evenals al

het eten tijdens de meet, met alle zorg bereid door de Engelse Intendance. En het moet worden gezegd dat het ons op kulinair gebied aan niets heeft ontbroken. Op zaterdag 28 juli kon helaas, weer vanwege de bewolking, de geplande 52 man niet doorgaan, maar in plaats hiervan werden we getrakteerd op een wervelende. vliegshow van de CH 53 en de twee Islanders. Ook werden er nog even zeven militaire staticliners gedropt van 700 ft waarna hun jumpmaster hen met zijn

c; <ti

rJJ

-'"

cDa: 'is. ö g-ö [LLL c <ti

'xCl>

cr: c <1> W

square van 1000 ft nasprong. Onmiddellijk hierna volgde de prijsuitreiking. Ook hiermee werd weer groots uitgepakt. Met veel ceremonie verwisselden talloze prijzen van eigenaar. Terugkij-

kend Op de meet kan ik niets anders zeggen dan dat we het verschrikkelijk naar ons zin hebben gehad. We hopen op een volgende uitnodiging en willen Major Bob Card nogmaals heel hartelijk

ervoor danken dat hij, samen met zijn volledige staf, zich zo geweldig heeft ingezet om het ons zo goed mogelijk naar de zin te maken.

c <ti

> .x:

<1>

Ea; <1><1>

cE c ' «><1> c;

co ~E

Cl>

Olu

.s (/) Uc C<1> <ti U

:;;:'5 0..0; (/)

c(/)

<1><1>

wel

Dirk Boidin maakt een proefsprong

met een enkeldaks

square. Foto: Ingrid Zoetmulder

SPORTPARACHUTIST

$pringweek ENPC Nadat menig ENPC'er weer voet in eigen land had gezet, na een zeer geslaagde springweek in Soulac (Pasen), kwamen de eerste ideeën voor de volgende springweek alweer op tafel. Dit keer zou hij in eigen land worden gehouden, zodat er een groter publiek kon worden bereikt en verwacht. Er werd gesproken over Ameland, maar deze DZ bleek voor velen te ver weg te zijn en uiteindelijk werd 't met ieders instemming: Midden-Zeeland, een vertrouwd nest, waar menig ENPC'er vorig jaar, zijn vleugels leerde uitspreiden. En zo kwam het dat jl. 11 augustus onze springweek werd geopend op vliegveld Midden-Zeeland. Daar de weken ervoor de weergoden zich van hun slechtste kant

moeid, maar gelukkig. En terecht, want de volgende resultaten werden geboekt: - het behalen van A- en B-brevetten, - het maken van eerste PCsprongen, - het maken van eerste squaresprongen, - het uitvoeren van een zeer geslaagde reserve procedure, - vier man kwamen los en - een overgelukkige paravlieger (Hans Jansen), die zich na drie jaar weer op gelijk level gooide met die domme para's, maakte een c & p. Een apart hoofdstuk werd het AFF-gebeuren (stokpaardje en trots van de ENPC). In de week voor 11 augustus had de club nl. een cloud in de AFF-set laten zetten, zodat er èn met een UT 15 èn met een cloud kon worden gesprongen (een sensatie op zich). Jv.Het eerste weekend werden onze AFF-instrukteurs (Cees Schoonen

verschillende mensen van level 1 tot level 5 of 6 kwamen en menigeen zijn/haar eerste squaresprong maakte. Als afsluiter werd het laatste weekend de Norman lslander van Teuge ingezet, waar-

en Jac Kouwenhoven) bijgestaan door Jan van Dam en Riet Becker , zodat de aanwezige leerlingen in no time twee à drie sprongen per dag konden maken. De overige dagen bleven Jac en Cees hun leerlingen onvermoeibaar en vol enthousiasme begeleiden, wat als resultaat had, dat

uit 12 lyrische springers (9 ENPC'ers) een 11 mans-/vrouwsster maakten. Hoe de sfeer was geweest in deze springweek kwam tot uitdrukking tijdens de 'laatste barbecueavond. Na het eten, drinken en het bekijken van diverse parafilms, werden de instrukteurs en

statie als vliegend, op de jaarlijkse Open Dag van de Rijks Luchtvaart School op Eelde. Op 27 augustus was de 'Dak' alweer op weg naar WestMailing in Engeland, om daar deel te nemen aan de Great Warbirds Show. Voor september waren zelfs vijf vluchten gepland. Op 2 september naar Antwerpen waar, in het kader van 75 jaar luchtvaart en bevrijdingsfeesten, een vliegshow werd georganiseerd. Op 15 september was de DDA van de

partij op de Open Dag Hoogeveen en 16 september maakte zij een rondvlucht boven Nederland. Zondag 23 september voer de vlucht naar Duxford Airfield in Engeland waar het Imperial War Museum is gevestigd. Tenslotte werd er op 29 september een gezellig dagje Antwerpen gedaan. De PH-DDA begint op deze manier een bekende verschijning te worden op Nederlandse vliegvelden en bij verschillende nationale en internationale manifestaties.

'0 '0

Q; Ol

'§ Cl

B oE Ol Cl

Q; Ui. Wc Cal

~~ '<IJ

;::'0 .0 OlO

ocr:

30 ",,,,

~~ ",:T

"'~ "~ ~E: 00. .

'" " "

'Tlrn

S'" 0'" .,

:D» o 'Tl 0''Tl 0.'

",rn

';:0 Ol " ,,(0

hadden laten zien, waren wij, gewapend met film, video en theoriekursussen, op alles voorbereid. Maar de weergoden droegen ons een warm hart toe, zodat wij negen dagen de Zeeuwse blue-, sky konden veroveren. En verove-: ren deden we! Aan het eind van de week waren veel springers ver-

para's van dienst, die zich de hele week voor 200% hadden ingezet ten dienste van de springers, terecht in de zon gezet. Een extra dankwoord ging naar Rob de Man, die een springweek en een wedstrijd had afgezegd, om in onze week schitterende foto- en videoreportages te maken, waarbij menig springer zijn valfouten keihard op papier/scherm zag. Ook alle lof voor Henk Schrouwen en Wim Ernest, die hun tijd, energie en vakkundigheid toonden in het bedienen van de grondvideo. Aparte aandacht werd besteed aan de twee AFF-instrukteurs: beiden zagen er aan het eind van de week zo afgepeigerd uit, dat de AFF-Ieerlingen er gewetenswroeging van kregen en hen een AFF club maskotte aanboden met een begeleidend rijm. En daarbij werd op 19 augustus de springweek afgesloten. Voor hun inzet, begeleiding, optimisme en organisatietalent, wil ik nogmaals al diegenen danken die deze springweek weer tot een knaller maakten. Nanneke Maas

DDA De Dutch Dakota Association had, in verband met de vakantie, slechts een beperkt aantal vluchten gepland. Toch was er 5 augustus jl. een vlucht naar Sanicole bij het Belgische Hechtel. Aan de internationale luchtvaartshow die daar werd gehouden, namen onder de Red Arrows (GB), Frecce Tricolori (I), een Spitfire, een Junker JU-52 en natuurlijk onze DDA-Dakota deel. Op 26 augustus was de PHDDA te bewonderen, zowel

24 SPORTPARACHUTIST

Voor wat betreft de vluchten in de nabije toekomst zijn ons nog geen data bekend. Doch voor alle vluchtinfo, prijsopgaven en boekingen kun je terecht bij de DDA: Aukje Munk, telefoon: 01720-35627.

Leerlingen · Precisie Een PA-wedstrijd waar je gediskwalificeerd kon worden als je je benen uit elkaar deed om een betere score te behalen óf als je met de wind mee landde; een DG van 10 meter doorsnee en een landingscirkel van 100 meter doorsnee; instrukteurs die konstant lijnenen spaghetti-checks moesten uitvoeren? Ervaren springers zullen wel even de wenkbrauwen fronsen bij het lezen van dergelijke berichten over een PA-wedstrijd, maar wat was het geval? Onder een stralend, warm zomerzonnetje werden op 7 .en 8 juli

instrukteur zoals gewoonlijk op de bak. Alle scores werden opgeteld voor het team-klassement en voor de leerlingen was er uiteraard ook nog een individueel klassement. Onder de meest zotte namen werden de teams ingeschreven en werd er vrolijk begonnen aan het springgebeuren. Zelfs onder deze .ideale vrijwel windstille zomerse omstandigheden, bleek het toch nog moeilijk om, hangend onder een ronde bol, in de cirkel te landen. Van de 4 x 33 sprongen die die dag door de leerlingen werden gemaakt, werd 42 keer een score van 50 m behaald. Aan de andere

prijs kon worden overhandigd aan het team van Free Fall United (voorheen "De Dummies", maar na een aantal sprongen waren er nog slechts vv'ers, waarop de wedstrijdleider Bram Lasschuijt Jr. zijn hand over zijn hart streek en de naam veranderde), bestaande uit Klaas Sol, Eric Durrestein en Klaas Groot, o.l.v. Anita von Eugen, met een score van 308,60 meter. In het individuele klassement kon ondergetekende als winnaar

Ç!.I (1)(1)

00-

::;; ~ 5" ,.-::J <(1)

::J

»0. 0.(1) 0.(1)

2;"3 ::J.

cc.:IJ

rr er (1)

CD ::J :IJ

r;;

1984 op T euge voor het eerst sinds tijden weer leerlingenprecisie-wedstrijden gehouden. Op initiatief van Henk van den Berg en Anita von Eugen, die vonden dat ook static-liners en beginnende vv'ers eens een wedstrijd moesten meemaken, werd er een weekend gepland, een mooie targetzone uitgelegd en werden er natuurlijk leerlingen uitgenodigd. Belangstelling genoeg! Uiteindelijk waren er 33 deelnemers, gesplits in teams van drie personen, met aan het hoofd een willige instrukteur, die zijn groep naar de overwinning moest leiden. De leerlingen sprongen op de cirkel van 100 m (buiten de cirkel gold een maximum score van 50 m) met een DG van 10 m en de

Na een dankwoord aan de organisatoren, de instrukteurs en de scheidsrechters, die toch maar mooi een dag van hun weekend hadden opgeofferd om de leerlingen iets bij te brengen van het PA werk en een afsluitende barbecue verzorgd door Hans Jonkers en de zijnen, mogen wij terugkijken op een bijzonder geslaagd evenement. Toch wel iets om serieus in gedachten te houden voor volgend jaar!

kant waren er vijf die op het DG landden. Het was dus gelukkig niet onmogelijk! Na een harde en verbeten strijd, waarin de heer Goopmans met een beenblessure moest worden afgevoerd (spoedig herstel toegewenst!). bleek het team "Rubberen Robbies" aan het einde van de dag het laagste aantal meters in de wacht te hebben gesleept. Jeroen Kasters, Robert Markus en ondergetekende bleken onder de bezielende leiding van Ad de Jong op slechts 206,75 m uit te komen, waarmee ze het "Booze"team bestaande uit Ingo Langohr, Gerard Elzinga en Harry Bos, o.l.v. Henk Nijhuis, die op 265,36 m eindigden, op ruime achterstand hadden gezet. De derde worden aangewezen met als eindscore 33,10 m. Als tweede kwam Robert Markus met 55,87 m uit de bus en de derde prijs ging naar Eric van Gog met 70,41 m. Eric kwam uit het team van Bram Lasschuijt Jr. en daar de laatste niet .z6 tevreden was met zo'n plaats, zocht hij naar andere mogelijkheden om er boven uit te springen. En ja hoor, gelukkige toevalligheid, wat vond hij in zijn team? De beste vrouwelijke deelnemer Willeke Fun, met 116.30 m. Bram kon deze dame dus met trots op vaderlijke wijze in zijn armen sluiten na overhandiging van een extra prijs.

Hobin Mossinkeft

Nachfsprongen Hilversum Op 30 november bestaat er bij paraclub Icarus de mogelijkheid nachtsprongen te maken. Uitwijk data hiervoor zijn: 1, 6, 7, 10, 11, 14 en 15 december. Inlichtingen bij: Klaas van Altena, telefoon: 02158-3573.

SPORTPARACHUTIST 25

Amelandboogie 1984 ofwel een kursus paardrijden

Z 0

Alweer voor de vierde keer hield de NNPC dit jaar haar zomerkamp op Ameland. Evenals vorig jaar zaten we twee weken op dit gezellige eiland nabij het heel erg gezellige dorp Ballum (lees café Nobel). Dit zomerkamp zal in ons geheugen blijven hangen met een aantal opvallende gebeurtenissen. Herman Boerman liet zien dat hij niet voor niets in het Nederlands team zit. Hij verdiende het vat bier dat Willem Nobel drie jaar geleden uitloofde aan de para die voor zijn kroeg zou landen. Een opmerkelijke prestatie, gezien de smalle weg, vele huizen en hoge bomen die het landingsterrein vormden. Op springgebied mag niet onvermeld blijven de zevenmansplane

"Tl

s !'! I CD

., 3 :>

(J) 0

., 3 :>

~ 9< 0 Q

.,ro: o

die met drie springers van de NNPC, drie van de PCN en één loslopende para werd gemaakt. Verder werkte het weer ons dermate tegen dat velen zich genoodzaakt zagen om paard rijles te nemen om de lange dagen van wachten wat in te korten. Het verhaal wil zelfs dat één onzer vliegers meer uren op een paard heeft gezeten dan in het vliegtuig. Een uitermate gezellige bbq (dat wil altijd met para's) sloot het springkamp af. Ondanks het slechte weer kijken we terug op een erg gezellig kamp en hebben we zelfs alweer een datum geprikt voor volgend jaar (6 tfm 21 juli). Er wordt zelfs al gesproken over de mogelijkheid om volgend jaar twee vliegtuigen permanent ter beschikking te hebben. Laat u dus niet afschrikken door het Nederlandse weer en kom volgend jaar ook eens langs. Klaas Brouwer

Turnhout, 18 augustus klap die volgde, was teveel voor het landingsgestel dat het begaf en door de vloer van het vliegtuig naar boven kwam. Na ongeveer twaalf meter schuivend en ploegend met de propellors te hebben afgelegd, kwam de Pilatus op ca. zeven meter voor de eigenlijke startbaan tot stilstand. De piloot kwam met de schrik vrij. Een passagier evenwel zat met zijn onderbenen beklemd tussen het door de vloer gebroken landingsgestel en zijn stoel. Hij werd met enkele vleeswonden afgevoerd naar het ziekenhuis.

Bleek iedereen na het gebeurde aanvankelijk vrij rustig en werden de juiste akties adequaat doorgevoerd, centrumleider Leo Moortgat was duidelijk van de kaart, gezien zijn irrationeel gedrag. Luidkeels schreeuwend liet hij zich gelden. Desgevraagd deelde de centrumleider ons mee geen kommentaar te willen leveren op het gebeurde. Niettemin een onverwachte tegenvaller voor alle para's die zich zo hadden verheugd op de Pilatus Turbo. lrwin Broen

Niets stond het springplezier in de weg op zaterdag 18 augustus. Blue Sky, een zuchtje wind ... kortom: kastelenweer. Om half één ging de eerste bak omhoog. De gehuurde Pilatus Turbo Porter voldeed in de meeste opzichten prima, er was ruimte voor negen mensen en door de ruime deuropening waren linked exits niet moeilijk te realiseren. Het enige nadeel was een slechts gedeeltelijk funktioneren van een bepaald onderdeel van de Turbo, waardoor maar 40% van het normale vermogen werd gebruikt. Het supersnelle tempo waarmee een Pilatus Turbo ge-

26 SPORTPARACHUTIST

woonlijk pleegt te stijgen en dalen, werd niet bereikt. Nog niets aan de hand, men was al blij een negenpersoons vliegtuig ter beschikking te hebben. Kwart voor één en ik zag de Pilatus binnenkomen voor de landing. Het viel al direkt op dat, in vergelijking tot vorige keren, de piloot laag binnenkwam. Toen de vlieger zo'n vijf meter boven grondoppervlak de propeller in 'reverse' zette (waardoor de voorwaartse beweging sterk wordt atqeremd), stond het gevaarte een moment nagenoeg stil in de lucht en kwam vervolgens vrijwel loodrecht naar beneden. De enorme

From a Sunny 6-feen info a Wef 6-feen Na een korte telefonade met Ton Annegarn togen wij, Kees Debie en ondergetekende, naar La Ferté Gaucher om daar deel te nemen aan 'n zestienmanswedstrijd. De ochtend van de 17de augustus werd besteed aan diverse diskussies van organisatie en teamcaptains. Het leek allemaal wat "beneden nivo" . Enfin, daarnee hadden we een teamnaam, namelijk "Under Level" (niet terecht overigens). Met dertien springers van de FD, twee van Teuge en één vriendelijke, goedogende en altijd op tijd zijnde Duitser begonnen wij de wedstrijd. Er werd gewerkt met air-video hetgeen een must is, vooral als er wolken hun kop opsteken. Het weer was voortreffelijk, zodat alles zeer luchtig (ver-)liep. De sfeer in ons team was buitengewoon goed, hetgeen later duidelijk bleek toen ik een schitterende vijftienmans formatie van onderen bewonderde. Je voelt je ... nu ja, u kent dat wel. Ton gaf mij de kans m'n fout te herstellen, zonder direkt plaatsen te gaan wisse-

len. Ik bleek daarna duidelijk voorzichtiger te werk te gaan, omdat er nu op mij moest worden gewacht. Maar. . er lag een mooie zestienmans quadra-diamond. Het tweede figuur lag er op één diamond na. Al onze exits deden we los, opdat er veel kon worden gevlogen, waarbij het aspekt "sky-fun" een grote rol speelde. Je hebt tenslotte 60 sekonden de tijd, dus valt er voldoende te beleven. Met ons team stonden we al gauw in de middenmoot, wat zeker acceptabel mag worden genoemd. Als koplopers waren er drie zeer goede teams, die elkaar geen duimbreedte toegaven door bijna voortdurend twee formaties neer te leggen. Indien de wolken het toelieten, wat dat een prachtig gezicht. In het Franse kamp werd de Fresh Air (Fruit) steeds benauwender gevonden. Ondanks de aanwezigheid van twee Twin Otters (!) verliep de wedstrijd zeer traag. Voor de zonaanbidders was dat echter ideaal. Ooit in een zestienmansster gele-

gen? The rea I kick inside! De laatste dag konden wij slechts twee sprongen maken omdat er nog diezelfde avond door sommige team leden moest worden gewerkt. Met een score van 197 punten over 7 rondes keerden wij huiswaarts. Het internationaal samengestelde team .Fresh Air Fruit" wist het beste Franse team "Demons du Midi" te verslaan met een voorsprong van 10 punten! Ineens zijn we veertien dagen verder. Toen stortten wij ons in de, zoals later zou blijken, 16-WetWay op .Teuqevaltey". Dond=rdaq 6 september werd gestart met vijf teams, waarbij zich een dag later nog twee Belgische teams voegden. De afwezigheid van de Twin Otter en het slechte weer zorgden ervoor dat slechts een trieste anderhalve ronde op het bord van een score werd voorzien. De Belgen, altijd in voor een geintje, hadden als variant op "Fresh Air Fruit" gekozen voor "Rotten Air Vegetables" . Uit de

uitgedeelde papieren blijkt naar mijn mening dat de organisatie redelijk goed in elkaar zat. "De Wolk" was als vanouds het middelpunt der belangstelling met een overdadige barbecue op zaterdag. Met de gezelligheid van de avonden kon de trieste aanblik van het weer even worden weggespoeld. Onze sport is een weersgevoelige als geen andere; waarschijnlijk ligt daarin de verklaring voor het enorme geduld dat u en ik kunnen opbrengen om in vier dagen slechts één sprong te maken. Carl's Dog (Engeland), Sodom en Gomorra (Nederland), Fresh Air Fruit (internationaal), One Woman (Nederland), Try to be Magic en Rotten Air Vegetables (beiden uit België), Dan-maar-de-Iucht-in! (Nederland.

Peter Derksen, Teuge "Wetvalley"

»Hij is Veilig, Klein En Stijlvol. Hij is Uniek!« l

Dealers in Nederland

AIR ENTERPRISES

a.v.s

PARA PILOT SHOP Postbus 97 . 3620 AB Breukelen-Nederland Tel. 03462·3522'

(!)

J.Pit,LS,llItlUJ'JlU':..2ISJ:..2IillI1UCrJ:.J!I De Zanden 22 7395 PB Teuge Nederland . Tel. 05763·928

SPORTPARACHUTIST 27

Weekends zijn er voor ons allemaal. Wij springen elk weekend. Dat is de voornaamste sprongen overslaan om naar jou te luisteren.

verklaring

voor ons sukses. De tweede reden is dat we een paar

Onze parachutes zijn het resultaat van zeer kostbaar onderzoek naar ontwerp en konstruktie, maar ook het resultaat van een voortdurende dialoog. Wij kunnen parachutes maken met jouw behoeftes in ons achterhoofd omdat we kontakt onderhouden met jou, persoonlijk of via één van onze dealers. Door de week werken wij aan jouw toekomstige parachute. Tot volgend weekend! PARACHUTES DE FRANCE SA zijn de ontwerpers en de makers van: MAGNUM, TURBO en CONTACT 7-cel koepels, MAGIC 5-cel koepel, S.O.S. en MAGIC 5-cel reservekoepels, REQUIN, JAGUAR en CAMPUS tandemsystemen, MARSOUIN conventioneel systeem, EVOLUTIVE, MANTA, SUPER-MANTA en GRIP' springoveralls, QUICK pilotchute. etc. Al onze koepels en harnassystemen zijn officieel getest en zijn volledig goedgekeurd door de Franse Ministeries van Defensie en Sport.

ntICJünfl,(JIli.:JO V~LTI

,->U . \.Iv

)li.:J {\n.onni.:J

LILTI

L..I,->V

SA • ZODIAC

BP 247- 9. Chaussée Jules-Cé~ar. 95523 Cergy-Pontoise Cedex. Téléphone: (3)032.16.33.- Télex : Parchut 697061 F.