de bosbode 2021 - 3

de bosbode

Herkomst van plantsoen

Heeft jouw bos voldoende koele plekjes?

Van bosbaden tot zorgbossen: bos brengt rust

Bos hoog op agenda van Provincie

Oost-Vlaanderen

colofon

de bosbode is een tijdschrift van Bosgroepen Oost-Vlaanderen

redactie

Simon Brandt, Bram Coupé, Cédric De Noyette, Kristof De Rous, Karen Dequidt, Sylvie Focke, Sylvie Mussche, Hans Scheirlinck, Sofie Van Brussel, Lene Van Langenhove, Klaartje Van Loy, Lotte Van Nevel

fotografie

cover: Jeroen Mentens

Florence Beel, Simon Brandt, Mieke Decoster, Provincie Oost-Vlaanderen, Sofie Van Brussel, Kristine Vander Mijnsbrugge, Lene Van Langenhove, Klaartje Van Loy, Yavannah, Jerry

Gunner

lay-out

Koloriet - Leefdaal

druk

Drukkerij Arijs - Kluisbergen gedrukt op houtvrij gestreken FSC-papier op 9000 exemplaren

verantwoordelijke uitgever

Riet Gillis Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

W. Wilsonplein 2, 9000 Gent

BE 0865 959 877 RPR Gent

raad van bestuur

BON | Riet Gillis, Leen Meersschaert, Yoke Van Riet, Maurits Adriaenssens, Jozef Van Eeckhoudt, Kristien Dierick, André Bosmans, Pieter Dhollander, Jurgen Bauwens, Jan Van Dooren, François de Looz-Corswarem, Jan

Spaas

MOV | Francis De Beir, Hans Mestdagh, Marc Dilewyns, Theo Vitse, Lien Verwaeren, Kris Janssens, Steven Roosen, Jef Wittouck, Bruno Verstraeten, Dominiek Declercq, Luc Van den Berghe, Jan Verbeke, Geert De Visscher, Werner Pycke

VAD | Laurens de Cock, Véronique De Bleeker, Marc De Bock, Raoul D’Hoossche, Nele Meersman, Dirk Otte, Koen Roman, Wouter Stockman, Jozef Van Crombrugge, Dirk Vanderpoorten

Als je dit nummer per post ontvangt, betekent dit dat jouw gegevens zijn opgenomen in een databank beheerd door Bosgroep Oost-Vlaanderen. Deze gegevens worden enkel gebruikt in het kader van onze werking en niet voor andere doeleinden. Indien je niet wil dat jouw gegevens in onze databank zijn opgenomen of indien je jouw gegevens wil wijzigen, kan je dit doorgeven aan bosgroepen@oost-vlaanderen.be.

Een voor bos

De Bosgroepen ondersteunen particuliere boseigenaars bij het duurzaam beheer van hun bos. Wie zich aansluit krijgt advies, informatie en hulp bij de bosadministratie. De Bosgroepen coördineren ook beheerwerken en organiseren opleidingen en excursies. Naast het gezond houden van bestaande bossen zorgen De Bosgroepen ook voor bosuitbreiding want bomen zijn onmisbaar voor onze gezondheid, voor het klimaat en voor een evenwichtiger fauna en flora!

In Oost-Vlaanderen zijn drie vzw’s actief: Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord, Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen en Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender. Samen met 2500 boseigenaars beheren ze meer dan 7600 hectare bos, naar schatting de helft van het privébos in deze provincie.

Waarom lid worden?

J e kan rekenen op gratis dienstverlening:

- informatie over technische, wettelijke en financiële aspecten van bosbeheer

- advies op maat van jouw bos na terreinbezoek

- hulp bij bosadministratie zoals aanvraag subsidies en kapmachtigingen en opstellen bosbeheerplan.

J e geniet van voordelige tarieven voor:

- bosarbeid zoals bestrijding van woekerende exoten, vrijstellen van jonge aanplantingen, onrendabele dunningen, hakhoutbeheer, aanleg van bosrand,…

- beheerwerken: door de noden van boseigenaars te bundelen kunnen we beheerwerken efficiënter en goedkoper maken; leden kunnen ook deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop van De Bosgroepen

- cursussen (werken met kettingzaag of bosmaaier, houtconstructies,…) en excursies die boseigenaars en bosliefhebbers samenbrengen

Elke boseigenaar kan gratis lid worden van de Bosgroep in zijn/haar regio. Het lidmaatschap geeft recht op onze dienstverlening en houdt geen verdere verplichtingen in. Ook niet-leden ontvangen de bosbode. Als je twijfelt of jouw lidmaatschap al in orde is, kan je dit navragen via bosgroepen@oost-vlaanderen.be.

Woord vooraf

Beste bosliefhebber, Ik hoop dat je van een fijne zomer kon genieten en de tijd vond om de natuur op te zoeken. Misschien ben je wel gaan bosbaden? De heilzame effecten van een pauze in het bos zijn wetenschappelijk bewezen. In dit nummer lees je het relaas van een bezoek aan veerkrachtpaden en natuuroases, maar ook aan een initiatief waar kwetsbare personen worden ingeschakeld voor kleine bosbeheerwerken.

Bij De Bosgroepen is men volop bezig met de voorbereiding van het plantseizoen. De keuze voor de juiste boomsoort op de juiste plek is zo belangrijk. Je leest verderop meer over hoe men herkomsten opspoort en controleert, en welke uitdagingen boomkwekers zien voor de toekomst. Open plekken in het bos zijn belangrijk voor de biodiversiteit. Maar wist je dat bepaalde boomsoorten, zwammen en diertjes beter gedijen op koele plekjes? Donkere bossen met een gesloten kronendak kunnen bovendien ook helpen om extreme temperaturen te bufferen.

Ten slotte had ik het genoegen om tijdens een interview de bosplannen van de Provincie uit de doeken te doen. We hebben de afgelopen maanden allemaal ondervonden dat de druk op onze natuurgebieden groot was. Hoog tijd dus om onze provincie groener te maken. Private boseigenaars zijn een belangrijke schakel in het bosuitbreidingsverhaal. Samen komen we er wel!

Veel leesplezier,

Riet Gillis

Gedeputeerde voor milieu, natuur en klimaat

Je takken spelen met het licht

de zon en de wind Waar jij wilt, verschuil je je

je brede armen

Veilig, daar waar alles ooit begon

En je kiest soms voorzichtig om je bast te laten zien wanneer de wind het sterkste is

Herkomst van plantsoen: een goed begin is het halve werk

Het plantseizoen is in volle voorbereiding. Duizenden jonge bomen en struiken vinden komende winter hun stek in de vele aanplanten die De Bosgroepen samen met de eigenaars realiseren. We hebben er alle belang bij dat deze ‘jonkies’ uitgroeien tot de gezonde bossen van morgen. En dat begint al bij de keuze voor het juiste uitgangsmateriaal of de zaadjes waaruit de jonge bomen en struiken worden opgekweekt.

Van oude hakhoutstoven zoals deze wintereik in As is men vrij zeker dat ze uit lokaal materiaal zijn aangeplant en dus autochtoon zijn

Aanbevolen - erkendautochtoon

Enkel erkende herkomsten hebben een herkomstattest van de leverancier. Aanbevolen herkomsten vind je terug op een dynamische lijst die het INBO opstelt, waarbij – binnen de erkende herkomsten – extra gekeken werd naar kwaliteit, gezondheid en aanpassingsvermogen. Daardoor geeft de lijst van aanbevolen herkomsten zowel een groter aanbod aan aangepast teeltmateriaal als een betere kwaliteitsgarantie. Hierbij zitten niet enkel Vlaamse herkomsten, maar ook Waalse, Franse en Nederlandse en recent ook Duitse. Tussen de aanbevolen herkomsten vinden we uiteindelijk ook de autochtone herkomsten.

De autochtone of oorspronkelijke inheemse populaties van een bepaalde soort zijn populaties die hier al eeuwenlang voorkomen en volledig aangepast zijn aan de lokale groeiomstandigheden. Inheemse soorten zijn bomen of struiken die van nature voorkomen in een bepaalde regio en dus niet werden ingevoerd door de mens.

Het in de handel brengen van zaden, stekken en enten voor bosbouw valt onder een Europese richtlijn die 46 boomsoorten en 1 geslacht (populieren) vermeldt. De Vlaamse Regering zette deze richtlijn in 2003 om in een besluit dat de planter waarborg geeft over kwaliteit en herkomst van plantsoen. Slechts na officiële controles kunnen er herkomstattesten worden afgeleverd. Dat klinkt logisch, maar hoe zit dat eigenlijk in elkaar? We vroegen het aan wetenschapper Kristine Vander Mijnsbrugge (INBO) en boomkweker Jan Coussement (Sylva).

Kristine, jij leverde een waardevolle wetenschappelijke bijdrage aan het in kaart brengen en vermeerderen van autochtoon uitgangsmateriaal in Vlaanderen. Waarom is dat zo belangrijk?

Autochtone bomen en struiken zijn al eeuwenlang spontaan in onze streek gevestigd en zijn dus het best aangepast aan onze lokale groeiomstandigheden. Als we van deze bronnen uitgangsmateriaal gebruiken, zorgt dit voor het verdere behoud van deze eigenschappen. De meeste courante inheemse boom- en struiksoorten hebben gelukkig autochtone zaadbronnen.

Waar komen die autochtone zaden vandaan?

Er zijn twee types erkende autochtone zaadbronnen. De eerste zijn in situ, de zaden worden geoogst vanop een gekende locatie. Een tweede type zijn de zaadboomgaarden waarbij meerdere genetische populaties werden samengebracht om zaden van te oogsten. Deze laatste zijn het beste om plantsoen uit te vermeerderen want ze hebben een hogere genetische diversiteit. Die genetische diversiteit binnen één soort zie je niet met het blote oog, maar is wel een belangrijk factor. Een te beperkte diversiteit geeft bijvoorbeeld meer risico op ziektes en kan een struikelblok zijn om aan te passen aan een veranderend klimaat. De informatie over de oogstlocatie kun je terugvinden op de lijst met aanbevolen herkomsten.

Op welke manier wordt dan bepaald of het autochtone bronnen zijn?

In de jaren ‘90 is onder impuls van Jos Van Slycken van het toenmalige Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer onderzoek gestart naar autochtoon materiaal. In de boomkwekerijsector werd vooral gewerkt met onbekend uitgangsmateriaal waarvan men niet altijd wist hoe dit verder zou

uitgroeien. Tussen 1997 en 2008 zijn locaties onderzocht en geïnventariseerd waar bomen en struiken stonden die met grote zekerheid oorspronkelijk inheems zijn in de streek, dus niet aangeplant met opgekweekt materiaal afkomstig van een andere, verre streek. Hiervoor keek men op oude kaarten van Ferraris en Vandermaelen of naar indicaties voor oud bos (kenmerkende vegetatie) of naar oude elementen zoals hakhoutstoven en knotbomen die met grote zekerheid uit lokaal materiaal zijn aangeplant.

In het licht van de klimaatverandering stijgt de vraag naar het uitbreiden van de erkende herkomsten met meer zuidelijke soorten of herkomsten. Hoe sta jij daar tegenover?

Uit eigen onderzoek heb ik geleerd dat er geen zwart-wit conclusies te trekken zijn op vlak van klimaatbestendigheid van soorten. Ook met extrapolaties moet je voorzichtig zijn. Maar er gebeurt wel veel onderzoek naar de eigenschappen en reacties van zuidelijke en ook noordelijke herkomsten van eenzelfde boom- of struiksoort. In testen op droogtestress met zuidelijke herkomsten van sporkehout bijvoorbeeld, bleek de zuidelijke spork net sneller uit te drogen. Anderzijds stelden we bij proeven op wintereik

Bij deze winterlinde zaadboomgaard in het Meerdaalwoud maken de lage takken het gemakkelijker om zaden te oogsten

vast dat er geen verschil was tussen ‘drogere’ en andere herkomsten. Het is zeker goed om een hoge diversiteit aan soorten maar ook aan genetisch materiaal na te streven. Dit kan het beste met lokaal materiaal. Belangrijk bij de klimaatverandering zijn ook de extremen: een late voorjaarsvorst kan nefast zijn voor soorten die vroeger in blad komen, wat dikwijls het geval is bij herkomsten afkomstig uit het zuiden. Dit zagen we reeds bij een proef op beuk.

Wetenschapper Kristine Vander Mijnsbrugge

Boomkwekerij Sylva staat mee in voor de kweek en verdeling van zo’n 20 miljoen bomen per jaar, het grootste deel met erkende herkomst. Jan, hoe gaat dit praktisch in zijn werk?

Als kwekerij produceren we zelf geen zaad. Natuur en Bos/INBO, maar ook private personen of Natuurpunt hebben erkende bestanden of boomgaarden waar kan geoogst worden. Voor de meeste hoofdboomsoorten komt dit uit het bos zelf. In de zaadboomgaarden is het vooral autochtoon materiaal van struiksoorten. Via een aanbesteding kun je een oogst toegewezen krijgen.

Enkele dagen voor de oogst contacteren

wij het departement Landbouw en Visserij die de zaden keurt en een basiscertificaat voor de geoogste kilo’s aanlevert. Na het zuiveren van de zaden op de kwekerij volgt nog een controle op de korrelgrootte en kwaliteit en wordt het certificaat aangepast. Wanneer we dit verder uitzaaien, moeten we aangeven waar het is gezaaid en wordt een schatting gemaakt

van de hoeveelheid planten die eruit zijn voortgekomen. Op het attest van de leverancier kunnen nooit meer planten staan dan er uit die hoeveelheid zaad kunnen voortkomen.

Welke veranderingen zijn merkbaar?

We zien een verhoogde vraag naar wintereik, tamme kastanje en lindes. Spijtig genoeg stelt zich hier een probleem in de bevoorrading van zaden: er zijn niet veel

erkende bestanden voor wintereik en de zaadzetting bij lindes liet de laatste jaren te wensen over.

Door de klimaatverandering zal er ook een verandering zijn in welke soorten het al dan niet goed doen. Ook hier zijn herkomsten van belang want als we meer klimaatrobuuste bossen willen, moeten we ook uit een grotere genenpoel kunnen putten. Ik pleit dan ook voor een uitbreiding van de lijst met erkende herkomsten die rekening houdt met het toekomstige klimaat. Voldoende onderzoek hiernaar is belangrijk. De periode van uitlopen van de bladeren is vaak genetisch bepaald, als een boom in andere omstandigheden opgroeit kan dat slecht uitdraaien. Ook op de kwekerij proberen we daar meer zicht op te krijgen.

Wat is jouw advies voor toekomstige aanplantingen?

“Voor meer klimaatrobuuste bossen moeten we uit een grotere genenpoel kunnen putten”

Boomkweker Jan Coussement

Erkende of aanbevolen herkomsten gebruiken is zeker een goede zaak! Enkel zo ben je zeker van kwaliteit en aangepast plantsoen. De lijst wordt regelmatig herzien en aangepast. Verder zullen niet alle soorten altijd in voldoende hoeveelheid beschikbaar zijn omdat ook de kwekerij afhangt van de grillen van het klimaat. De planter zal zich dus flexibel moeten opstellen wat betreft de gevraagde boomsoorten.

Door Bosgroepen Oost-Vlaanderen

De lijst met aanbevolen herkomsten vind je op www. vlaanderen.be/inbo/bosbouwkundig-teeltmateriaal/

“Een beperkte genetische diversiteit geeft meer risico op ziektes en kan aanpassing aan een veranderend klimaat belemmeren”

Op de boomkwekerij

Bos hoog op agenda van Provincie Oost-Vlaanderen

Provincie Oost-Vlaanderen voorziet in haar bestuursakkoord om actie te ondernemen voor het Oost-Vlaamse bos. Wij spraken met Gedeputeerde Riet Gillis over de bosplannen van de Provincie, de uitdagingen voor de toekomst en de hechte samenwerking met de Oost-Vlaamse Bosgroepen.

Hoeveel bos heeft Provincie Oost-Vlaanderen in eigendom en waar zijn deze bossen gelegen?

We hebben 26 bos- en natuurgebieden en ook een aantal provinciale domeinen, zoals Het Leen (met 245 ha bos) en De Ster (met 170 ha bos). Er is het Kloosterbos in Wachtebeke (150 ha), de Hospice-

bossen in Nazareth (60 ha), de bossen in Nieuwdonk (74 ha) en het Bosmanshoekbos in Sint-Niklaas (11 ha) dat we in 2019 aankochten, om er enkele te noemen. In totaal gaat het om bijna 850 ha bos.

Hoe doet de Provincie aan bosbeheer?

In eerste instantie willen we onze bossen behouden en vermijden we al te groot-

schalige ingrepen. Maar vaak is het nodig om ze om te vormen tot klimaatbestendige bossen. Voor al onze bossen maken we een natuurbeheerplan op. We willen richting type 4 gaan: een natuurreservaat met hoge natuurwaarde en grote biodiversiteit. We proberen in de bossen ook open vlaktes te creëren om fauna en flora te stimuleren en natuurlijke verjonging mogelijk te maken, en voorzien ook poelen voor amfibieën. Bij een populierenbos bekijken we of dat deels kan omgevormd worden door aanplant met zomereik of andere streekeigen klimaatbestendige bomen. Vroeger werden er bossen aangeplant met één soort, maar nu zetten we echt in op de diversiteit binnen één bos. In het Waasland zitten we jammer genoeg met de letterzetter, het beestje heeft een mooie naam maar is heel verwoestend, vooral voor onze sparren en dennen. In

©IDPhotoAgency

zulke gevallen is een kapping nodig want de aangetaste bomen moet je zo snel mogelijk verwijderen. Nadien zorgen we dan voor een aanplant met bomen die bestand zijn tegen de klimaatopwarming. In het Gentbos, een groot en vrij nat bos, zien we nu al dat grote, oude beuken het heel moeilijk hebben omdat het daar droger wordt. De klimaatopwarming komt echt wel dichtbij.

Welke doelen stelt de Provincie rond bosuitbreiding?

In 2019, lang voor er sprake was van corona, wisten we al dat we te weinig bos en natuur hebben in onze provincie. Toen spraken we de ambitie uit om onze eigen bossen uit te breiden met 10%. Dat halen we zeker nog deze legislatuur (die loopt tot 2024, nvdr). Daarnaast willen we de bosindex verdubbelen. In Oost-Vlaanderen is die maar 6%, dat is

ongeveer de helft van het Vlaamse gemiddelde. We zijn echt heel goed op weg om dat te halen tegen 2030.

Kan je iets meer vertellen over het aankoopbeleid van de Provincie om bosuitbreiding te realiseren?

Er is rond alle bos- en natuurgebieden prospectie gedaan om te zien waar we nog gronden kunnen aankopen. Zijn er landbouwers die met pensioen gaan, of gronden die pachtvrij komen? Daarnaast wordt er ook wel wat spontaan aangeboden. Zo konden we recent 25 ha aankopen in de omgeving van de Kaaihoeve in Kruisem, waaronder een aantal hectare moerasbos. Wanneer een familie zoiets aanbiedt, moet je snel schakelen. Ook via het project Gestroomlijnd Landschap hebben we al een aantal bossen aangekocht, bijvoorbeeld 8 ha in Geraardsbergen. Ik zie meer bereidheid dan vroeger bij eigenaars om aan de provincie aan te bieden. We krijgen meer aangeboden dan

we kunnen aankopen, dus het is afwegen of het een waardevolle investering is wat betreft biodiversiteit en of we kunnen toewerken naar een natuurbeheerplan. Ik zie een bos in al zijn facetten, met moerassen en open gebieden. Dan krijg je een bos dat rijk is aan fauna en flora.

Welke uitdagingen zie je voor de toekomst?

Met haar klimaatactieplan streeft de Provincie ernaar om tegen 2040 klimaatneutraal te zijn. We moeten de uitstoot van broeikasgassen reduceren om de klimaatopwarming zoveel mogelijk tegen te gaan. Daarnaast zien we vandaag al de gevolgen van de opwarming. De hete zomers met hittegolven zorgen ervoor dat gewassen staan te verbranden en de droogte heeft ook een grote weerslag op bomen en planten. We moeten echt een omslag maken. Vroeger stond er rond elke weide een bosje, nu is dat - mede door de ruilverkaveling - een open vlakte. In de Vlaamse Ardennen zie je wel nog kleine landschapselementen. Als we nu eens terug bomen zouden plaatsen rond weides? Je hebt

wel opbrengstverlies maar na vijf jaar zou je al zien dat die bomen een gunstig effect hebben. Ze zorgen voor schaduw, houden het water vast en nemen CO2 op. We moeten in de toekomst kijken, op alle vlakken, en durven zeggen: dit gaat even moeilijk zijn, maar op lange termijn zal je hier winst uithalen.

Wat vindt de Provincie belangrijk aan de Bosgroepenwerking?

We dragen de private boseigenaars een warm hart toe. Daarom ondersteunen we de Oost-Vlaamse Bosgroepen met werkings- en projectsubsidies, en stellen we ook een coördinator en een administratieve kracht ter beschikking. Ik zie private boseigenaars als een belangrijke schakel in het ganse verhaal. Zij staan in voor een groot deel van ons bosareaal: 73% van de Oost-Vlaamse bossen is in privébezit. Het is ook mooi om te zien hoe Bosgroepleden met elkaar in dialoog gaan en informatie uitwisselen. Het is niet altijd makkelijk als je een bos wil aanplanten of omvormen om te weten hoe het zit met vergunningen en subsidies, en de Bosgroepen bieden daarbij goede ondersteuning. Zij spelen ook een belangrijke rol in de bosuitbreiding in Oost-Vlaanderen. Met BOOST, waarvoor we elk jaar 50.000€ in het bebossingsfonds stoppen, tonen we dat we het menen met de ondersteuning van private eigenaars bij hun bosuitbreidingsplannen. Daarnaast financieren we nog het Bosloket, waar collega’s van de Provincie en de Bosgroepen samen gemeenten die willen bebossen op weg helpen.

De Bosgroepen brengen boseigenaars samen en kunnen zo ook helpen om de versnippering tegen te gaan. Dat klopt. Het Oost-Vlaamse boslandschap is versnipperd: gemiddeld heeft

een private boseigenaar 1 ha in bezit. Een bos van 20 ha is vaak van twintig verschillende eigenaars die elkaar niet eens kennen. Gelukkig is de helft van de boseigenaars aangesloten bij De Bosgroepen die hen kunnen samenbrengen. Naast de versnippering in eigendom is er ook de ruimtelijke versnippering. Met de Provincie kijken we naar bossen in handen van ons, steden en gemeenten,

de federale overheid en particulieren, die dicht bij elkaar liggen. We zijn bezig om die verschillende ‘stapstenen’ met elkaar te verbinden. Ik zou in de toekomst graag bekijken of de Provincie gronden kan aankopen om zulke verbindingen te leggen. In Oost-Vlaanderen ontbreekt het ons aan uitgestrekte bossen, en daar moeten we zeker naar streven om de biodiversiteit te verhogen.

De Bosgroepen, waarvan een deel ook openbaar bos

Heeft jouw bos voldoende koele plekjes?

De laatste jaren focust bosbeheer vaak op open plekken en meer licht om de biodiversiteit te vergroten. Warmte- en lichtminnende soorten varen hier wel bij. Maar er zijn ook bossoorten die net sterk gebonden zijn aan het microklimaat van dichtere bossen. Voor hen betekent die open ruimte bijkomende versnippering van hun beperkte leefomgeving. Zeker oude bossen zijn gebaat met voldoende grote zones waar het microklimaat behouden blijft. Een warme oproep voor koele plekjes of cold spots.

Buffer

Zoals je weet heerst er in bossen een microklimaat. Een uitgebreide wereldwijde analyse door De Frenne et al. uit 2019 toont aan dat bossen op warme dagen gemiddeld 1,7 tot wel 4 °C koeler zijn dan hun omgeving. Bij koude temperaturen is het in het bos dan weer zo’n 1,1 °C warmer. Dit effect neemt toe naarmate de omgevingstemperaturen extremer zijn.

Verder is de dempende werking groter naargelang de kroonsluiting en biomassa toenemen. Onder een gesloten kronendak zijn de temperatuurverschillen minder extreem en blijven lucht- en bodemvochtigheid hoog. Heel wat typische bossoorten hebben dit microklimaat nodig voor hun voortbestaan. Een dicht kronendak vormt bovendien een buffer tegen de klimaatverandering en garandeert vochtigere omstandigheden.

Weg droogtestress

Een goed bosklimaat is essentieel voor de bodemvegetatie en voor veel bodembewonende soorten zoals naaktslakken, ectomycorrhiza- en houtverterende zwammen, bepaalde geleedpotigen zoals pissebedden, springstaarten, talloze kevertjes en vliegjes die gebonden zijn aan paddenstoelen. Er zijn zelfs heel wat boomkruinbewonende nachtvlinders gevonden die een uitgesproken voorkeur koesteren voor beschutte, donkere, vaak vochtige loofbossen. Dit zijn onopvallende soorten waar we weinig van weten,

waardoor ze vaak over het hoofd worden gezien bij het maken van beheerkeuzes.

Maar ook bepaalde climaxboomsoorten zoals haagbeuk en linde profiteren van een gesloten kronendak. Vooral beuk is zeer gevoelig voor droogtestress, maar beschikt over een grote veerkracht. Te extreme temperaturen kunnen echter tot sterfte leiden. Beuken in een gesloten bosbestand met een goed ontwikkeld bosmicroklimaat hebben - zeker op lemige bodems - meer kans om droogtestress te weerstaan.

Warm pleidooi voor cold spots

Lichtminnende soorten zoals dagvlinders zullen heel positief reageren op een gat in het kronendak, een open plek of een sterke kapping. Maar de minder opvallende, weinig mobiele en vaak veeleisende bewoners van het donkere bos krijgen het dan moeilijk. Meer zelfs: ook in de bosbestanden die aan de nieuwe open plek grenzen, is het effect tot minstens 50 meter ver voelbaar. Sommige soorten vind je enkel dieper in het bos omdat zij nood hebben aan grote zones met een ongestoord microklimaat.

Daar komt nog eens bij dat er aan zowel interne als externe bosranden meer neerslag van stikstof plaatsvindt. Aan bosranden vind je tot vier keer meer stikstof dan in boskernen. Verzuring en vermesting zijn nefast voor heel wat soorten.

Grotere loofboscomplexen met een dicht kronendak en een goed bosmicroklimaat zijn zeer zeldzaam in Vlaanderen. We zouden er dan ook heel voorzichtig mee moeten omspringen. Daarom zijn bosbeheerders voorstander van een specifieke zonering voor bosbeheer en natuurdoelen, die rekening houdt met de typische soorten van het microklimaat. In de kerngebieden van oude bossen raden we beheersystemen aan die het microklimaat in stand houden. Denk aan onbeheerde reservaten of boomgerichte beheersystemen met focus op schaduwtolerante climaxsoorten zoals beuk, esdoorn, linde en haagbeuk. De ingrepen voor licht- en warmteminnende soorten concentreer je best aan de bosranden.

In dennen- en populierenbossen zonder ondergroei kun je de ontwikkeling van een dichte, diverse onderetage van loofboomsoorten verder bevorderen. Hoe meer randeffecten je kunt opvangen in een bufferzone met nieuw ontwikkeld jong bos, hoe groter het aandeel van het oude bos dat een volwaardig microklimaat kan ontwikkelen. Om de diepte van het randeffect te reduceren, is het sterk aanbevolen om te werken met een dichte, geleidelijke bosrand (mantelzoom). Zo kun je alle natuurdoelen realiseren zonder de koele soorten uit het oog te verliezen.

Met dank aan Antwerpse Bosgroepen, die volgend artikel van Kris Vandekerkhove bewerkten: ‘Coldspots in bossen: belangrijke hotspots voor bosgebonden soorten’, Bosrevue 86a (2020)

Van bosbaden tot zorgbossen:

We hoeven geen wetenschappelijke onderzoeken te lezen om te weten dat tijd doorbrengen in de natuur ons tot rust brengt. Het bevordert de concentratie, helpt ons beter omgaan met stress en geeft een boost aan onze immuniteit. De laatste jaren is bosbaden uitgegroeid tot een begrip, ziekenhuizen en zorginstellingen doen aan vergroening en er is steeds meer aanbod voor kwetsbare personen om aan zinvolle dagbesteding in de natuur te doen. Wij trokken erop uit en bezochten een aantal initiatieven.

Bosbaden

Bosbaden (shinrin yoku) ontstond in de jaren ’80 in Japan en wordt ook bij ons steeds populairder. Je dompelt je met al je zintuigen onder in het groen door je tempo te verlagen en je bewust te worden van alles wat je ziet, ruikt, aanraakt. Je bent volledig in het hier en nu waardoor er ruimte ontstaat om uit je hoofd te komen. Het is bewezen dat een half uur bosbaden stress vermindert en

je mentale weerbaarheid verhoogt. Bosbaden is een individuele ervaring, maar je kan het ook in een kleine groep doen.

Katriina Kilpi is co-auteur van het Zakboek voor het bosbaden. Zij is de bezielster van NatureMinded dat onderzoek doet naar de effecten van natuur op de mentale en fysieke gezondheid, geeft lezingen en workshops en is natuurlijk bosbadgids. Volgens Katriina wandelen

we vaak door maar niet in het bos. Het komt erop neer om niet doelgericht maar als een kind te gaan wandelen. Je stelt je onbevangen open voor de omgeving en luistert naar wat je vanbinnen voelt.

Bosbaden kan je overal doen waar het groen en rustig is, maar er zijn een aantal plekken waar je op weg wordt gezet. Neem eens een pauze helemaal voor jezelf, smartphone aan de kant, niet nadenken maar ervaren met al je zintuigen.

Natuuroases

Natuur en Bos heeft natuuroases ingericht in zeven Vlaamse natuurgebieden (Zoniënwoud, Bosland, Heverleebos, Stropersbos, Eversambos, Lisdodde, Linde- en Chartreuzenbos) die uitnodigen voor een stille, trage natuurervaring. Op elke plek geeft een infobord uitleg over het natuurgebied en vind je tips om met al je zintuigen te focussen

hoe het bos rust brengt

op de natuur. Je kan er een korte lus van 2 kilometer volgen. Onderweg vind je een aantal rustpunten waar houten objecten je uitnodigen om te gaan zitten, liggen, hangen of oefeningen te doen om tot rust te komen.

Veerkrachtpad

De hoofdlocatie van Ebergiste, een zorgaanbieder die volwassenen met een verstandelijke beperking ondersteunt, is het prachtige kasteeldomein Borgwal in Vurste. Ebergiste is trouwens ook lid van de Bosgroep. Vorig jaar ontwikkelde NatureMinded er een veerkrachtpad samen met CM en Provincie Oost-Vlaanderen. Voorafgaand was er een onderzoek naar de impact van bewegen in een groene omgeving op de mentale gezondheid. Men zag een significante verbetering van slaapkwaliteit en concentratie en een afname van stress en piekergedrag.

Drie medewerkers van Ebergiste namen

deel aan de training van CM om veerkrachtwandelingen te begeleiden. Zo kunnen zij er collega’s en bewoners mee laten kennismaken. Het pad (2 km) is ook toegankelijk voor bezoekers. Je kan de wandeling op je eigen tempo doen. Vanaf het startpunt wijzen veren je de weg. Onderweg kom je acht bordjes tegen met een eenvoudige oefening om te vertragen. Voor groepen biedt CM begeleide wandelingen aan.

Opkikkerpad

NatureMinded heeft vorige zomer samen met Provincie Oost-Vlaanderen een route uitgestippeld in Puyenbroeck (Wachtebeke). De route is 3 à 4 km kilometer lang, afhankelijk van welke variatie je kiest, en is rolstoeltoegankelijk. Langs het pad staan genummerde paaltjes waar je een oefening kan doen die staat beschreven in de folder. Je wandelt grotendeels langs verharde paden die gebruikt worden door andere recreanten dus je kiest best een rustig moment (’s ochtends vroeg of kort voor sluitingsuur).

Praktisch

Natuuroases: meer info op www.natuurenbos.be/natuuroases

Veerkrachtpad: Leenstraat 31, Vurste (parking 2). Het domein is open van 8 tot 20 u van april tot september en van 9 tot 17 u van oktober tot maart. Meer info op www.ebergiste.be

Opkikkerpad: Puidonkdreef 1, Wachtebeke (parking 2). De folder kan je afhalen bij het zwembadonthaal of downloaden op puyenbroeck.be

Zorgbossen

De Antwerpse Bosgroepen startten in 2017 een project waarbij ze samenwerken met zorginstellingen. Kwetsbare personen (met een beperking of geestelijke kwetsbaarheid zoals depressie of verslaving) worden ingezet voor kleine bosbeheerwerken zoals een bosrand aanplanten, een pad onderhouden of een takkenwal maken. Het werken in de natuur en het sociale aspect kunnen bijdragen aan het herstel of betekenen een opstap naar re-integratie in de maatschappij.

In verstedelijkte gebie den is er veel vraag naar zin volle dagbesteding maar daar is minder groene ruimte. Het komt erop neer een goede match te vinden tussen de zorg- en natuursector.

Christoforus

In Oost-Vlaanderen gingen we op bezoek bij Christoforus in Munte. Dat is een antroposofische woon- en werkgemeenschap voor volwassenen met een mentale beperking. De bewoners werken in de moestuin, het houtatelier, het handwerkatelier, de keuken of het huishouden. Dankzij de moestuin leven ze hier grotendeels zelfvoorzienend. Het moestuinteam werkt ’s winters ook in het bos. Christoforus werd lid van de Bosgroep toen zij een bos verkregen door schenking. Voorlopig moet in dat bos weinig gebeuren dus trekt het team

steevast naar de Makegemse bossen. Het beheer gebeurt in samenspraak met boswachter Jean-Pierre van Natuur en Bos. Het gaat voornamelijk om het knotten van wilgen, waarbij de grote stukken gekliefd worden. Het meeste werk is het afvoeren en opruimen. In ruil voor de hulp krijgen de bewoners het hout. Op het domein ligt een enorme houtvoorraad netjes gestapeld.

Wanneer we bewoner Dirk vragen naar het werk in het bos, wil hij er meteen naartoe: “Ik ga heel graag naar het bos. Dan snoei ik takken of verzaag het hout, en ik leg de dunne takken op een hoop. En we drinken koffie.” Dat laatste is niet onbelangrijk. Ook Tony houdt van het buitenwerk: “Zon of regen, dat maakt mij niet uit. We gaan altijd met een groepje van een man of zeven. Ik ben vooral bezig met takken sleuren en de aanhangwagen laden. Het hout gebruiken we voor de speksteenkachel. Daarvoor heb je zacht hout nodig dat snel droogt”.

Thomas, één van de begeleiders, vertelt dat de meeste bewoners hier in de jaren ’90 zijn toegekomen. Enkelen wonen zelfstandig en haken overdag aan. “Wie hier aansluiting zoekt, moet zin hebben om iets te doen; de beperking is van ondergeschikt belang. Dat is de sterkte: het is geen bezigheidstherapie, ieder kiest echt zijn of haar werkdomein. We proberen zoveel mogelijk zelf te doen, want dat geeft voldoening”.

Verbondenheid

Projecten als deze zijn dun gezaaid en de vraag is groot. “Ik denk dat dit voor iedereen helend werkt. We leven op het ritme van de seizoenen. Mensen komen hier thuis en vinden opnieuw kracht.” Natuurlijk is het sociale aspect even belangrijk als de zinvolle arbeid in een groene omgeving. Dankzij het samenwerken ontstaat er verbondenheid en respect. En als er in het bos gewerkt wordt, komen mensen een praatje maken. “Ze bewonderen dat er nog ‘echt’ gewerkt wordt met de hand”, vertelt Thomas.

De begeleiders moeten naast groene vingers ook geduld hebben. “Het heeft wel wat voeten in de aarde tegen dat je

met zo’n ploegje in het bos bent en van start kan gaan of om al het hout uit het bos hier te krijgen”, zegt Thomas. “De schaal is niet groot genoeg om bijvoorbeeld een tractor te kopen dus het is allemaal handwerk.”

Begeleider Kurt vult aan: “Als je enkel denkt aan hoe je iets snel kan afwerken, zou je bepaalde personen niet meenemen naar het bos. Soms ben je de helft van de tijd bezig met het aansporen maar dat hoort erbij. Zo is Roel heel sterk en heeft hij altijd goesting om te helpen, maar we werken het best in tandem. Als begeleider moet je het evenwicht bewaken tussen de mensen een goede dag bezorgen en zien dat het werk gedaan raakt.”

Door Bosgroepen Oost-Vlaanderen

In Munte werken kwetsbare personen met veel plezier mee aan kleine bosbeheerwerken. Het hout wordt gebruikt voor de kachels.

Houtsoorten: de esdoorn

Als waardevolle, duurzame grondstof wordt hout nog steeds veel gebruikt om mee te bouwen. De verwerking van hout veroorzaakt een veel lagere CO2-uitstoot dan staal of beton. Tijdens het groeiproces neemt een boom CO2 op uit de lucht, die deels wordt opgeslagen in het hout. Parket en houten meubelen bevatten nog altijd deze opgeslagen CO2. De tweede houtsoort die we in deze reeks bespreken is de esdoorn.

Algemene kenmerken

De gewone esdoorn heeft crèmewit tot lichtgeel hout. Spint en kernhout zijn niet van elkaar te onderscheiden. Het hout vertoont een zijdeachtige glans en is vrij hard, sterk en vast. Het laat zich goed verwerken, draaien en buigen.

Esdoorn is goed te drogen, maar dit gebeurt best langzaam om kans op scheuren en vervorming te beperken. In droge toestand is esdoorn stabiel. Verbindingen met lijm, schroeven en nagels houden goed stand.

Het hout is niet altijd even wit van kleur, want bij oudere bomen kan een bruine kern of bruine streepvorming voorkomen. Om het vergelen van blank hout tegen te gaan wordt wel gebruik gemaakt van vernissoorten waaraan een UVA-filter is toegevoegd.

Esdoorn heeft zichtbare maar weinig uitgesproken groeiringen en een fijne, gelijkmatige nerf. Het hout heeft een licht vlampatroon op dosse en een fijne spiegeltekening op kwartier hout (bij dosse zaagt men evenwijdig aan de jaarringen; bij kwartier wordt de boomstam in 4 kwarten gezaagd en zijn de groeiringen zichtbaar als strepen).

Toepassingen

Esdoorn wordt gebruikt voor luxueus binnenschrijnwerk, meubelen, parket en decoratieve fineer. Typisch voorbeelden zijn schaakfiguren en damschijven, lijsten, deurknoppen, en natuurlijk ook snaarinstrumenten.

Bronnen: ‘Houtvademecum’, een publicatie van Stichting Centrum Hout Naarden in samenwerking met het Houtinstituut TNO Delft, en ‘Handleiding hout’ door Hout Info Bois

Esdoorn

Benamingen

gewone esdoorn (nl), Ahorn (de), maple (en), érable of sycomore (fr)

Botanische naam

Acer pseudoplatanus

Familie

Aceraceae

Groeigebied

Europa, Klein-Azië, Noord-Amerika

Volumieke massa

630 kg/m³

Duurzaamheidsklasse

V (niet duurzaam)

Veilig werken in het bos

Werken met kettingzagen, opsnoeien van bomen, hout klieven… Bij boswerken is het belangrijk om jezelf goed te beschermen. Wij zetten de must-haves voor je op een rijtje.

Zaagbroek

Een kettingzaag draait met een snelheid van 70 km/uur. Als de tanden van de ketting een onbeschermd lichaamsdeel raken, zijn de gevolgen ernstig. Bij ongevallen met kettingzagen worden meestal de benen geraakt, daarom is het dragen van een zaagbroek een must. Die is opgebouwd uit verschillende lagen vezels die het tandwiel laten vastlopen wanneer de kettingzaag in aanraking komt met de benen. Er zijn drie types zaagbroeken: A, B en C. Bij type A loopt de beschermlaag door tot aan de buitenkant van de linkerbroekspijp en de binnenkant van de rechterbroekspijp. Dit type biedt voldoende bescherming en heeft het hoogste draagcomfort. Bij type B en C loopt de beschermlaag verder door, wat het draagcomfort vermindert maar de bescherming verhoogt. De juiste maat kiezen is van belang: een te ruime broek zal sneller ‘omdraaien’ als de motorzaag de broek raakt. Kies ook voor een broek met versterkt kruis of stretchstof. En let op het CE-label, zo weet je zeker dat de broek beantwoordt aan de strenge EU-normen.

Valhelm

Bij het vellen van grote én kleine bomen is een helm sterk aangeraden. Ingedroogde en dode takken vallen soms eerder dan de boom zelf. Ook bij het knotten van bomen kan er al eens een tak richting hoofd zwiepen. Vervang de helm regelmatig want het plastic kan na een tijd broos worden door blootstelling aan UV-stralen. De meeste helmen zijn tegenwoordig uitgerust met een UV-indicator: wanneer die wit uitslaat, is de helm toe aan vervanging. Maar het gevaar komt niet altijd van boven. Rondvliegende houtvezels, zwiepende takken of wegspringende steentjes kunnen in het gezicht gekatapulteerd worden. Een vizier kan hier een oplossing voor bieden. Als je helemaal zeker wil zijn, kies dan voor een combinatie met een aanslagvrije veiligheidsbril.

Gehoorbescherming

Een kettingzaag produceert zo’n 115 dB. Blootstelling aan 90 dB zorgt al na 3 uur voor blijvende gehoorschade. Kneedbare oordoppen vormen al een zekere bescherming, maar beter zijn losse of aan de helm bevestigde oorkappen die over de oren gaan. Of kies voor op maat gemaakte oordoppen!

Omdat we veilig werken in het bos belangrijk vinden, bieden we korting aan bij aankoop van kwalitatieve veiligheidskledij. Ga naar www.wolfswinkel.nl/bosgroepen, vul je gegevens in en kies bij organisatie voor Bosgroepen. Als je al een account hebt bij Wolfswinkel kan je mailen naar klantenservice@wolfswinkel.nl met de vraag om jouw account aan te passen.

Resultaat van industriehoutverkoop 2021

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen organiseerde op 20 mei een gezamenlijke houtverkoop voor de leden. Er werden 11 loten van 12 boseigenaars te koop aangeboden. We ontvingen relatief veel biedingen en alle loten raakten ook verkocht.

Begin 2021 is de houtverkoop in gang gezet. Na het voorbereiden en aanvragen van kapmachtigingen of andere vergunningen begon het terreinwerk. Dit jaar werd een deel van het meetwerk uitbesteed aan een externe firma, maar we trokken ook zelf het bos in met meetklemmen, hoogtemeters en verf. De meetgegevens kwamen per lot, samen met de verkoops-

voorwaarden, terecht in de houtcatalogus. Om in elke specifieke situatie rekening te houden met de kwetsbaarheid van het bos en de lokale condities van het terrein werden zowel algemene als bijzondere voorwaarden per lot opgesteld. Door hout van meerdere eigenaars te bundelen in één lot werden ook kleinere houtvolumes toch verkoopbaar. De geboden prijzen waren goed en in verhouding tot wat werd aangeboden van hoeveelheid en kwaliteit. Intussen zijn de eerste kappingen van start gegaan. Hieronder vind je een overzicht van het resultaat.

De bosgroepen willen ook in 2022 een houtverkoop organiseren. Interesse? Contacteer ons tijdig zodat we dit optimaal kunnen voorbereiden!

Houtvolume (m3) Aantal bomen m3 / boom Hoogste bod (Koopprijs) prijs / m3

Legende: xPo = Populier, LH = loofhout (gemengd)

Fietsen door Rodeland

Na een succesvolle eerste editie vorig jaar organiseren we opnieuw een Rodelanddag. Op 12 september kan je al fietsend kennismaken met het Rodelandproject. Voor dit landschapsproject op grondgebied van Gavere, Melle, Merelbeke en Oosterzele werken overheden, natuur- en landbouworganisaties en onderzoeksinstellingen samen om het landschap te versterken en te ontwikkelen. Denk aan bos- en natuurherstel, verbrede landbouw, kleine landschapselementen, recreatieroutes, integraal waterbeheer, innovatief onderzoek … Je kiest zelf waar je start, welke lus je fietst en op welke stop-

plaatsen je halt houdt voor een babbel met één van de twintig Rodelandpartners. Iedereen is welkom, en op een aantal locaties zijn er activiteiten voor kinderen gepland. Uiteraard houden we rekening met de dan geldende coronamaatregelen. De wegwijzers blijven na de Rodelanddag nog twee maanden hangen zodat je de route ook op een later moment kan fietsen. De gratis fietskaart kan je ophalen in de bibliotheek en in het gemeentehuis van de vier gemeenten.

Meer info op rodeland.be

Week van het Bos

Tijdens de Week van het Bos, van 10 tot 17 oktober, valt er extra veel te beleven in de Vlaamse bossen. Trek je wandelschoenen aan voor een stevige wandeling en ga paddenstoelen spotten, dauwtrippen of leer eindelijk eens die bomen herkennen. Op heel wat plekken kan je tijdens de Week van het Bos op wandel met een gids. Laat je inspireren door het aanbod op www.natuurenbos.be/week-van-het-bos.

Ook Provincie Oost-Vlaanderen organiseert tijdens de Week van het bos enkele activiteiten. In verschillende bossen en natuurgebieden in onze provincie valt er voor iedereen wel iets te beleven. Het overzicht vind je op www.oost-vlaanderen.be/ week-van-het-bos of op uitinvlaanderen.be, dat alle activiteiten voor Week van het Bos bundelt.

Plantacties

Komende winter organiseren we enkele plantacties in samenwerking met gemeenten zoals Evergem en Buggenhout. Uiteraard is iedereen welkom om de jonge boompjes en struiken een goede plaats te geven in de grond.

We slaan opnieuw we de handen in elkaar met Jane Goodall Institute en partners voor Forest in 1 Day Het concept: zoveel mogelijk bomen planten op één dag, op drie locaties in België. Zoals steeds is één van de locaties het terrein van een Oost-Vlaams Bosgroeplid. Wil jij meehelpen om Jane’s droom van een duurzame toekomst waar te maken, duid dan alvast zondag 6 februari 2022 aan in je agenda!

Er komt ook een BOOST-plantactie bij één van de gekozen projecten die steun krijgen van het Oost-Vlaamse Fonds voor bosuitbreiding, of kortweg BOOST. Zo vestigen we de aandacht op een nieuwe oproep voor particulieren om via BOOST een toelage aan te vragen voor bosuitbreiding op hun grond.

Tot slot wordt aanstaande winter in Oudenaarde het demobos aangeplant. Het perceel aan Edelareberg in beheer van Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender zal zo worden ingericht dat boseigenaars en –liefhebbers in real life kunnen bijleren over het aanplanten van een bos en het beheer ervan nadien. We tonen er een diversiteit van boomsoorten met elk hun eigen ‘temperament’, net als de verschillende plantverbanden en methodes van wildbescherming. De komende jaren zullen er demo’s doorgaan van beheertechnieken, zoals bijvoorbeeld vrijstellen en vormsnoei. Jeuken jouw handen al om te komen helpen bij de aanplant van het demobos? Hou jouw mailbox in de gaten, een uitnodiging volgt binnenkort!

Meer info over de plantacties volgt later. Hou onze website en sociale media in de gaten, of schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Onze evenementen

Als de versoepelingen aanhouden, heten we je van harte welkom op enkele evenementen die Bosgroepen Oost-Vlaanderen organiseert.

Nachtvlinders spotten

Al gehoord van de bruine herfstuil, het kameeltje of het blond schaapje? Vergis je niet, dit zijn geen vogels of zoogdieren, maar nachtvlinders! Met wat geluk kan je ze mee helpen determineren op onze nachtvlinderavond. Cédric De Noyette van Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender is een geoefende nachtvlinderspotter. Hij neemt je mee naar een privaat bos in de Zwalmstreek waar we enkele lampenbakken uitzetten. Op een doorsnee avond zou je bij goede weersomstandigheden wel 50 vlindersoorten kunnen herkennen.

De nachtvlinderspotting gaat door op vrijdag 10 september vanaf 19u. Bij slecht weer kan dit helaas niet doorgaan en zullen we de deelnemers verwittigen. Deelname is gratis, inschrijven via bosgroepen.be/event-nachtvlinders.

Vorming: toekomstbomen

aanduiden & opsnoeien

Wat zijn de troeven van je bos, hoe weet je welke boom best groeit en hoe evolueert een bos als je lang niet ingrijpt? Op deze vormingsdag leer je toekomstbomen aanduiden. Om bepaalde bomen meer ruimte te geven, moeten andere gedund worden. Daarnaast gaan we dieper in op het snoeien van jonge bomen. Je maakt kennis met de snoeiregels- en technieken en verschillende gereedschappen. Bomen zijn levende wezens, dus fout snoeien kan schade aanrichten. Het is dan ook belangrijk te weten met welke omgevingsfactoren je rekening moet houden en wat je best wanneer toepast.

Deze vorming gaat door op zaterdag 25 september van 8u30 tot 16u in een particulier bos in regio Midden Oost-Vlaanderen. Deelnameprijs is 45€. Inschrijven via www.bosgroepen.be/ event-toekomstbomen.

Dag van de boseigenaar

Op woensdag 13 oktober, tijdens de Week van het Bos, vieren we Dag van de Boseigenaar. We zetten onze 14 500 leden in de spotlight, want dankzij hen wordt een groot deel van de Vlaamse bossen goed beheerd. Veel boseigenaars stelden tijdens de lockdown hun bos open voor bezoekers. Het thema van Dag van de Boseigenaar is dan ook de toegankelijkheid van private bossen. Meer info volgt via onze website en sociale media.

Wandeling ‘Wat is er aan de hand met Wase bossen?’

Tijdens de Week van het Bos organiseert Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord een gegidste wandeling in de Wase bossen. Bosgroepmedewerker Simon Brandt neemt je twee uur op sleeptouw en deelt met plezier zijn ruime ervaring met bosbeheer. Hij vertelt meer over wat er aan de hand is met de naaldbossen, die in het Waasland enorm te lijden hebben onder droogteperiodes en geplaagd worden door schorskevers. Zeker in deze regio is het belangrijk om de bossen om te vormen tot klimaatgezonde en weerbare bossen. Sinds april bieden we boseigenaars hierbij ondersteuning in het kader van het hefboomproject Klimaatgezonde en weerbare bossen voor het Waasland.

De gegidste wandeling gaat door op vrijdag 14 oktober van 10 tot 12u in Sint-Niklaas. Plaatsen zijn beperkt, dus best vooraf inschrijven via bosgroepen.be/event-wasebossen.

Paddenstoelenwandeling in het Aalmoezeneiebos

Kleine egelkruikje, schijftrilkorstje en grasleemhoed klinken jou niet bekend in de oren? Kom dan mee op wandeling in het Aalmoezeneiebos (Gontrode). Ervaren gids Dirk Fiers laat je de wondere wereld van de paddenstoelen ontdekken.

De gegidste wandeling gaat door op zondag 31 oktober van 10 tot 12 u. De gegidste wandeling is gratis, maar het aantal deelnemers is beperkt, dus we vragen om vooraf in te schrijven via www.bosgroepen.be/event-aalmoezeneiebos

Paddenstoelenwandeling in het Drongengoed

Wanneer de herfst z’n intrede doet en het bos langzaam verkleurt, geven paddenstoelen het bos dat extra tikkeltje magie. Paddenstoelen zijn er in vele vormen, kleuren en geuren. Natuurgids Lia Van Landschoot neemt je mee op ontdekkingstocht in het Drongengoedbos (Ursel). Ze vertelt je met veel enthousiasme over hoe paddenstoelen overleven, wat hun nut is en hoe je ze kan herkennen.

Je bent welkom op de paddenstoelenwandeling op zondag 14 november van 10 tot 12u. Deelname is gratis, inschrijven via www.bosgroepen.be/event-drongengoed

10/9: Nachtvlinders spotten

25/9: Vorming toekomstbomen & opsnoeien

13/10: Dag van de boseigenaar

14/10: Wandeling ‘Wat scheelt er met Wase bossen?’

31/10: Paddenstoelenwandeling in Aalmoezeneiebos

14/11: Paddenstoelenwandeling in Drongengoed

Florient Express

De Florient Express neemt je mee door twee eeuwen Oost-Vlaamse flora. Rapunzel, adonis, genadekruid en rozenkransje zijn maar enkele van de 1500 soorten die een enthousiasteling 200 jaar geleden in het wild plukte en bewaarde. Je ontdekt ze op de expo die nog tot eind oktober rondreist.

Bijna de helft van deze plantensoorten is intussen verdwenen of bedreigd. Dat maakt de collectie nog unieker. En er is meer! Alle wilde inheemse plantensoorten uit het herbarium zitten nu in een database. Je vindt er info over de vindplaats, de oude naam en uitleg over het culinaire en medicinale gebruik. Niet alleen interessant voor botanici of herboristen, maar ook voor wie betrokken is bij natuurinrichting of -heraanleg!

Meer info: oost-vlaanderen.be/florient

meer bosnieuws

Volg ons op social media bosgroepenoostvlaanderen bosgroepenovl

Schrijf je in op de nieuwsbrief via bosgroepen.be/jouwbosgroep

De bosbode digitaal ontvangen? Mail naar bosgroepen@oost-vlaanderen.be

boszoekers

Hieronder vind je een overzicht van bospercelen die momenteel te koop staan in Oost-Vlaanderen. De inbreng van Bosgroepen Oost-Vlaanderen beperkt zich tot informeren en adviseren; de verkoop gebeurt rechtstreeks tussen verkoper en koper.

SINT-NIKLAAS/BELSELE: Sectie A1205a. Oppervlakte: 48,66 are. Recent aangeplante bosgrond (eik/beuk).

Prijs overeen te komen. Meer info: johanmaes1951@gmail.com

WACHTEBEKE: Afd 2, sectie B, nrs. 596-599 en 1126-1129. Totale oppervlakte: 195 are. Vraagprijs: €2,5/m2

Meer info: 09 355 62 94 of info@notariaatzaffelare.be

Wil je zelf een zoekertje plaatsen, mail dan naar bosgroepen@oost-vlaanderen.be. We plaatsen geen advertenties voor verkoop van bosplantsoen of tweedehands materiaal. Zoekertjes worden niet herhaald.

brandhoutweb.be

Een overzichtelijk online verkoopplatform waar je het hele jaar door brandhout kan kopen. Bosgroepen Oost-Vlaanderen zorgen voor een up to date aanbod, een vlotte opvolging en een goede prijs-kwaliteitverhouding van lokaal en duurzaam brandhout.

contact

Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

PAC Zuid | W. Wilsonplein 2 - 9000 Gent | 09 267 78 60

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

coördinator: Sylvie Mussche

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

PAC Zuid | W. Wilsonplein 2 - 9000 Gent | 09 267 78 60 bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

coördinator: Klaartje Van Loy

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

Veemarkt 27 - 9600 Ronse | 055 21 62 80 vlaamseardennen@bosgroep.be

coördinator: Hans Scheirlinck