Bosgazet 43

043 BOSGAZET

Schietveld te Brasschaat (Foto: Karolien Devriendt)

Beste bosliefhebber, het is volle zomer wanneer jullie deze Bosgazet in handen hebben. Hopelijk vindt u regelmatig de tijd om wat in de bossen te gaan wandelen of te fietsen en volop te genieten van al dat moois en de rust om ons heen. Dankzij de leden-boseigenaars en de ondersteuning van de bosgroepen blijft deze prachtige natuur ook beheerd.

In deze editie gaan we dieper in op een aantal beleidsitems. Daarnaast zetten we dreven in het boslandschap volop in de kijker. Onze boseigenaars zoeken bij het drevenbeheer naar een mooi evenwicht tussen cultuurhistoriek, landschappelijke waarde en ecologie. Verre van een evidentie, maar o zo de moeite waard als je ziet wat je achterlaat voor de volgende generaties. Met enthousiasme laten we ook het lopende Europese project eco2eco aan bod komen waarbij eigenaars nu al schitterende resultaten zien van hun beheerinspanningen.

Voorts nog extra motivatie nodig voor de aanplant van een bosrand in het najaar? De bijen zijn je hier gegarandeerd dankbaar voor.

Doorblader naar de uitvoeringen van onze vier bosgroepen, en schrijf je tenslotte in voor onze gezamenlijke excursie op zaterdag 23 september 2017! We verkennen een aantal onbekendere plekken in de Kalmthoutse heide langs Vlaamse en Nederlandse zijde.

Tot dan,

Frederic van Haaren

Voorzitter Bosgroep Antwerpen Noord vzw

In dit nummer:

pg. 3 Ondersteuning voor méér en béter bos

pg. 5 Dreven

pg. 8 Eco2eco

pg. 10 BosgroepNieuws: nieuws per Bosgroep

pg. 20 Bijen

pg. 21 Activiteiten en wandelingen

pg. 22 Zoekertjes

Digitale Bosgazet!

De Bosgazet is vanaf nu ook digitaal verkrijgbaar. Wilt u deze vanaf de volgende editie enkel via e-mail ontvangen, geef dan een seintje via antwerpennoord@bosgroep.be Op deze manier kunnen we heel wat papier besparen!

Waarom samenwerken met de Bosgroepen ?

In Vlaanderen is 70% van het bosareaal in privé-eigendom, maar de meeste eigendommen zijn kleiner dan 1 ha. Door deze enorme versnippering van kleine ‘minibosjes’ is het voor de boseigenaar financieel onrendabel met als gevolg dat het beheer van deze sterk versnipperde bospercelen meestal achterwege blijft. Wanneer verschillende boseigenaars samen voor het bosbeheer zorgen, kan dit zonder de boseigenaars op al te veel kosten te jagen. Om deze samenwerking te stimuleren en te coördineren zijn de Bosgroepen vzw door de Vlaamse overheid in leven geroepen. In een Bosgroep komen boseigenaars vrijwillig samen om het beheer van hun bossen te verbeteren. Elke boseigenaar is vrij om al dan niet gebruik te maken van onze diensten. Iedere eigenaar behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom. Een kans om te grijpen!

Wat kan de Bosgroep voor u doen?

De belangrijkste taken van de bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en organiseren. U kan ons contacteren voor:

• gratis en onafhankelijk advies

• informatie over hoe uw bos duurzaam kan beheerd worden

• organisatie van wandelingen, cursussen en excursies;

• hulp bij het aanduiden van dunningen;

• hulp bij de bestrijding van Amerikaanse vogelkers en andere exoten;

• hulp bij het invullen van kapaanvragen, subsidiedossiers en het opstellen van beheerplannen;

• coördinatie van gezamenlijke boswerkzaamheden en houtverkopen voor meerdere boseigenaars zodat goedkoper en efficiënter werk geleverd kan worden.

Ondersteuning voor méér en béter bos!

De Bosgroepen en de Regionale Landschappen krijgen ook de komende drie jaar ondersteuning: het Agentschap voor Natuur en Bos en de Vlaamse provincies hernieuwden op maandag 20 maart 2017 hun samenwerking in het provinciaal domein het Gentbos in Merelbeke. Eén van de 5 thema’s in de vernieuwde overeenkomst waar de Bosgroepen en de Regionale Landschappen de komende 3 jaar extra aandacht aan zullen geven is bebossing en

bosuitbreiding (1). Het tweede thema in de overeenkomst focust op Natura 2000-gebieden, onze Europese topnatuur. Enerzijds door de realisatie van instandhoudingsdoelen (IHD’s) (2) en anderzijds ook het uitvoeren van de goedgekeurde soortbeschermingsprogramma’s (3). Verder moet de overeenkomst ook leiden tot een grotere recreatieve toegankelijkheid van natuur en landschap, inclusief bijkomende speelzones (4), en tot

het bevorderen van meer en beter groen aan de rand van steden en woonkernen (5).

’30 hectare nieuw bos per provincie tegen 2022’, zo klinkt de doelstelling voor het eerste aangehaalde thema- bebossing en bosuitbreiding. Geen evidentie, maar met jullie, onze leden, komen we er wel!

Minister Schauvliege ondertekende in bijzijn van de Vlaamse provincies en medewerkers van de Bosgroepen en de Regionale Landschappen de nieuwe overeenkomst.

1. Subsidies voor bebossing van de Vlaamse Overheid (Agentschap voor Natuur en Bos)

Wanneer je een perceel wilt bebossen, kan je bij het Vlaamse Gewest een subsidiedossier indienen. Er wordt een subsidie voorzien voor de (inheemse) beplanting, nl. 3.500 € per ha, en daarbij komt nog eens 250€ per ha als dat gebeurt met plantsoen van aanbevolen herkomst. Nieuw is ook dat er een vergoeding voor wildbescherming wordt voorzien. Deze bedraagt 350€ per 100m raster (collectieve wildbescherming) of 0,65€ per beschermingsstuk bij individuele wildbescherming. Verder valt in de nieuwe wetgeving de vaste plantafstand weg (mits het behalen van een richtaantal): er kunnen dus verjongingsgroepen aangeplant worden met daartussen natuurlijke verjonging (zgn. kloempen).

De beoordeling van het subsidiedossier is echter verstrengd, en meer gefocust op de realisatie van natuurdoelen. Verder dient er ook binnen 3 jaar een beheerplan voor het perceel worden opgesteld. Actieve landbouwers kunnen bijkomend genieten van een inkomstencompensatie en een onderhoudssubsidie. Er bestaan ook subsidies voor herbebossing ( andere bedragen )

Bebossing: Zelf aan de slag?! Misschien speel je zelf met het idee om een stukje bos te creëren? Een eigen bos biedt vele voordelen! Je kan er tot rust komen, meewerken aan meer natuur, er hout in laten groeien en mogelijks in jagen. Daarnaast is het ook een heuse investering voor later: zowel uw erfgenamen als alle toekomstige generaties zullen u dankbaar zijn.

Bebossing wordt vaak gelinkt aan een hoop werk, administratie en kosten. Gelukkig zijn er de Bosgroepen en Regionale Landschappen: vergunningsaanvragen, subsidiedossiers, boomsoortenkeuze, bebossingsplan, de effectieve aanplant en ook het latere beheer zijn ons helemaal niet vreemd!

Omdat zo’n bos ook veel teruggeeft aan de maatschappij, zijn er een aantal mogelijkheden om ondersteuning te krijgen bij de realisatie van je nieuwe bos. Mogelijke opties komen hier aan bod:

Referenties: Nieuwsbrief Bosgroepen Oost-Vlaanderen, editie april 2017. ’t Limburgs Bosbelang, Bosgroepen Limburg, editie 54 – herfst 2016.

Vrijwilligers van de Lions Club aan het werk bij een aanplantactie in Brasschaat.

2. Sponsoring door bedrijven en organisaties

Steeds meer bedrijven en organisaties zijn bezig met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo werken sommige ondernemingen samen met privé-eigenaars die nieuwe bossen aanplanten. Vaak gebeurt dit in de vorm van sponsoring of het helpen bij het planten met personeel of vrijwilligers. Deze sponsorbedragen schommelen vaak rond 1.000 € à 2.000€ per hectare én zijn combineerbaar met de subsidies van het Vlaamse Gewest (zie 1).

Bij BOS+ loopt een 10 Miljoen Bomen-campagne, waarbij zij geld van bedrijven, organisaties en particulieren inzamelen om (her)bebossingsprojecten en ecologisch bosbeheer, onder bepaalde voorwaarden, mee te ondersteunen. Het sponsorbedrag is € 2.700 per hectare voor (her)bebossing, voor vb. kloempen geven ze € 150 per stuk.

3. Realiseren van compenserende bebossingen

In Vlaanderen moeten (bijna) alle ontbossingen gecompenseerd worden. Hierbij heeft de eigenaar de keuze tussen realisatie van nieuw bos via aanplantingen (a) of het betalen van een ‘bosbehoudsbijdrage’ aan het Boscompensatiefonds (b).

(a) Hiervoor mag de ontbosser samenwerken met een eigenaar, die een vergoeding krijgt van de ontbosser. Dit systeem is niet combineerbaar met andere subsidies (zie 1) en soms ook niet met sponsoring (zie 2). Ontbossers en bebossers kunnen elkaar vinden via www.boscompenseren.be. Beide partijen kunnen rekenen op ondersteuning van de Bosgroep. (b) Recent heeft de Vlaamse Regering beslist om de bosbehoudsbijdrage te verhogen. Voor elke stedenbouwkundige aanvraag, ingediend sinds 7 mei 2017, wordt de bosbehoudsbijdrage vastgesteld op 3,50€/m². Deze bosbehoudsbijdrage wordt jaarlijks geïndexeerd. De bosbehoudsbijdrage is een vastgesteld bedrag voor toepassing van de compensatiefactor.

4. Projectsubsidies voor aankoop van te bebossen gronden

Alle ‘bosbehoudsbijdragen’ die betaald worden (zie 3), komen in het Boscompensatiefonds. Jaarlijks lanceert de Vlaamse overheid een projectoproep waarbij ook privé- eigenaars een project kunnen indienen om gronden aan te kopen om te bebossen. De aangenomen projecten genieten een terugbetaling van 60% van de aankoopprijs, met een maximum van 2,5€ per m².

Plantsoen, klaar om geplant te worden (Nijlen).

Een jonge geslaagde aanplant van eik, met natuurlijke verjonging van berk in Brecht.

Aanplanten met hulp van de allerkleinsten (Brasschaat)

Wil je meer info of concrete ondersteuning bij de realisatie van een nieuw bos, neem dan contact op met jouw Bosgroep.

DREVEN: het zijn schatten van bomen

Dreefbomen vinden we overal in Vlaanderen in bomenrijen langsheen de wegen, langs toegangsdreven en oprijlanen, als wandelwegen of autowegen. Stuk voor stuk bevatten deze bomen een schat aan informatie.

Meer dan reden genoeg om in onze Bosgazet ook even te focussen op het beheer van historische dreven (naar aanleiding van een studiedag op 5 mei 2017).

Hoe kunnen we erfgoed en beheer op elkaar afstemmen?

Het beheer van dreven is een werk dat de generaties overschrijdt. Het beheer moet zowel erfgoed als natuur als veiligheid en draagvlak als economie met elkaar verbinden. Het beheer van dreven, met die schatten van bomen, een eenvoudig of een complex verhaal?

Een verhaal van generaties

Voorbeeld: Park Wijnegemhof

Het park Wijnegemhof en haar enor- me kastanjedreef zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wordt het tijd om deze dreef te vernieuwen en klaar te stomen voor de toekomst?

Erfgoed is alles wat al lang (of voor de jongste generatie: al altijd) aanwezig is in onze leefomgeving. Het is een geschenk dat we kregen van onze voorouders. Erfgoed zijn de sporen uit het verleden die mensen de moeite waard vinden om te bewaren voor de toekomst. Laanbomen en dreven zijn zo’n geschenk van het verleden dat wij kregen van onze voorouders. Willen ook wij dit erfgoed bewaren voor onze toekomstige generaties, dan moeten we hier als goede huisvaders mee omgaan. Onze generatie moet beslissingen nemen om ons nageslacht ook te kunnen laten genieten van mooie dreven in verschillende leeftijdsklassen. Wij moeten nu werken aan de dreven van de toekomst.

Een verhaal van veiligheid en draagvlak Het veiligheidsverhaal dat bij dreven komt kijken, is niet zwart-wit te beschrijven. Vooral dreven die publiek toegankelijk zijn, komen hiermee in aanraking. Wanneer (in het kader van onder andere veiligheid) gekozen wordt om een dreef te vellen, is het belang van draagvlak niet te onderschatten. Het informeren van inwoners, eigenaars, overheden en gemeenten, … bij het vellen (en nog belangrijker: heraanplanten!) van een dreef, is één van de belangrijkste aspecten om tot een gedragen beslissing te komen. Bomen vellen blijft immers een gevoelige snaar raken bij vele mensen. Mensen voelen zich verbonden met de bomen en willen deze niet verliezen. Men is onwetend en heeft schrik voor wat zal komen. Mensen kunnen zich niet voorstellen hoe een dreef er na heraanplant zal uitzien, zijn bang voor het ‘lege effect’ dat zal ontstaan. Wanneer hier gekozen wordt voor een gedragen communicatie met voorbeelden en beeldmateriaal, zal deze vrees als sneeuw voor de zon verdwijnen. Achteraf, wanneer men het nieuwe beeld van de dreef heeft kunnen ontdekken en gewend geraakt is, wordt meestal met een positief verhaal afgesloten.

Voorbeeld: Vordenstein Na jaren van minimaal drevenonderhoud, worden de dreven van het sterbos in Vordenstein nu maximaal onderhouden. Gedurende de werken ging men op zoek naar de dreven, die uit de bossen opdoken. Nu zijn de dreven beslist een bezoekje waard!

Voorbeeld: Gasthuisdreef Wuustwezel De Gasthuisdreef in Wuustwezel werd in 2012 onder handen genomen. Door berichten in de media, een wandeling en vele andere communicatie, was van ongerustheid bij de bewoners geen sprake.

Dreven in bossen: een geval apart Bossen werden voor 1800 als middelhoutof hakhout beheerd. Dit maakte het heel wat eenvoudiger om dreven aan te planten in bossen. Bij het kappen van dreven werd rekening gehouden met de cyclus van hakhoutbeheer om de werken gezamenlijk uit te voeren. Op deze manier vormde het omliggende bos geen onmiddellijke concurrentie met de nieuw aangeplante dreefbomen.

Vandaag de dag is het heel wat moeilijker om dreven te ontdekken en te vervangen in een bosomgeving. Dreven die volledig opgegaan zijn in het boscomplex kunnen pas weer zichtbaar worden als er naar op zoek gegaan wordt. Het zou niet de eerste keer zijn dat enkele dreefbomen mee verdwijnen met het dunnen van een bosperceel… Bij twijfel kunnen heel wat oude kaarten geraadpleegd worden waarmee een indicatie van het al dan niet bestaan van een oude dreef kan opgezocht worden.

Het vervangen van een dreef in een boscomplex is geen eenzijdig verhaal. Wanneer de dreefbomen gerooid worden, komt ook het beheer van de bomen van het omliggende bosperceel in het gedrang. Er moet vermeden worden dat de dreefbomen te fel in concurrentie moeten treden met het omliggende bos, en dus te weinig mogelijkheden van rechte groei hebben. Een bosrand langsheen de dreven biedt hier een oplossing. Zo heeft de dreef de ruimte om uit te groeien in een bos.

Een verhaal van natuur, fauna en flora

Dreefbomen leven niet alleen in een dreef, zij zijn op hun beurt de woonplaats van vele andere fauna. Hierbij denken we in het bijzonder aan vleermuizen. De beschermde diersoort maakt gebruik van de holten, scheuren en barsten in (de weliswaar oudere) dreefbomen. Hiermee komen de moeilijkheden rond het vellen van dreefbomen al naar boven. Op welke manier kan je vleermuizen uit te vellen bomen én hen een nieuwe woonplaats aanbieden? Hiervoor wordt nauw samengewerkt met vleermuis-kenners, zij onderzoeken welke soorten vleermuizen aanwezig zijn in de dreef en kijken wat de beste oplossing is. Enkele voorbeelden hiervan zijn het dichtmaken van de holten in de bomen (wanneer de vleermuizen vertrokken zijn), het ophangen van nestkasten in de nabijheid, ….

Voorbeeld: Rivierenhof

De jezuïetendreef in Provinciaal domein Rivierenhof werd gerestaureerd. Vooraleer de bomen te vellen, werd aan de vleermuizen de tijd gegeven zich te verplaatsen naar andere locaties in het bos.

Een verhaal van opbrengsten

In het verleden werden dreven langsheen wegen voornamelijk aangeplant als opbrengst-hout. Vandaag de dag is een ingewikkeld economisch verhaal verbonden aan het beheer van de dreven. De exploitatie van het hout brengt niet altijd geld op, het aanplanten van een nieuwe dreef kost ook veel geld. Er worden daarom vele onderzoeken en beheertechnieken uitgeprobeerd om een zo rendabel mogelijk systeem uit te denken.

Voorbeeld: Vordenstein

Toch wordt niet steeds gekozen voor de meest economische manier van werken. In het park Vordenstein te Schoten werd door de boswachter meermaals gekozen voor het vellen van dreefbomen door particulieren. Deze keuze werd gemaakt omwille van de minimale belasting die de particulieren hebben op de omgeving van de dreef. Een particulier komt immers geen bomen vellen met een enorme graafmachine, maar komt langs met een kettingzaag en een kruiwagentje. Dit zorgt voor een minimale verstoring in het bos en op termijn misschien wel voor de meest economische manier van werken?

Het exploiteren van dreefbomen is niet altijd even rendabel, gelukkig zijn er al vele creatieve oplossingen in de maak om toch iets met het vele hout te doen. Zo heeft de gemeente Brasschaat een project rond biomassa en het verwarmen van gebouwen. Elders werden bijvoorbeeld dreefbomen in meubelen verwerkt.

Aan de slag met jouw dreven

Wat kan je nu zelf doen in het beheer van je (historische) dreven? Om er alles aan te doen de bestaande dreefbomen alle kansen te geven, moeten deze zo goed mogelijk onderhouden worden. Alle verschillende factoren waarmee rekening gehouden moet worden zijn terug te vinden in de “Handleiding voor het beheer van historische dreven en wegbeplantingen” die door Agentschap voor Onroerend Erfgoed werd uitgegeven.

Zij stellen volgende werkwijze voor:

- Bepalen van de waarden van de dreef in functie van erfgoed, natuur, economie en sociale waarden (per individuele boom, voor de dreef als geheel of voor de dreef in het landschap).

- Opstellen van een beheersplan en dus zoeken naar oplossingen op maat van jouw dreef.

- Beslissingen (durven) nemen en de daarmee gepaard gaande communicatie voeren om een draagvlak te creëren.

Naast je Bosgroep, kan je ook voor meer info terecht via: Regionaal Landschap de Voorkempen: www.rldevoorkempen.be Inverde: Agentschaphttps://www.ecopedia.be/pagina/het-beheer-van-dreven voor Onroerend Erfgoed: www.onroerenderfgoed.be

Door Anne Stuer, projectmedewerker Regionaal Landschap De Voorkempen

QD, meer dan een fase!

Sinds juni 2016 zijn de Antwerpse Bosgroepen partner in het Europees project eco2eco. In dit project werken Vlaamse en Nederlandse bosbeheerder samen aan een hogere economische en ecologische waarde voor onze bossen. We willen nagaan hoe duurzaam bosbeheer mogelijk is waarin we natuurdoelen realiseren en tegelijkertijd economisch interessant kwaliteitshout kunnen oogsten.

Eén van de manieren om dit te bekomen is het toepassen van innovatieve beheermethoden, zoals het in Duitsland ontwikkelde ‘kwalificeren en dimensioneren’ (QD-methode). Deze bosbeheermethode streeft resoluut naar het produceren van dik kwaliteitshout op een zo kostenefficiënt mogelijke manier. En dit alles binnen het kader van natuurgericht bosbeheer. Zo willen we topkwaliteit bomen bekomen met een grote kruin en daarnaast gevarieerd, structuurrijk bos.

4

QD-methode kent vier grote bosontwikkelingsfasen. Het begint met het kiemen van nieuwe boompjes (vestigingsfase), het ontwikkelen van de jonge boompjes tot goede bomen (kwalificering), het vrijstellen en op record tempo bijgroeien van kwaliteitshout (dimensionering) om uiteindelijke te stranden bij een volwassen boom met zeer goede houtkwaliteit (rijpingsfase).

Kwalificeringsfase in verjonging onder scherm van grove den. De aanwezige zomereiken en berken hebben opvallend goede kwaliteit. Bij een doorgang zijn opties aangeduid (blauwe linten).

Vestigingsfase

Een kloemp van beuk aangeplant onder scherm van grove den na een omvormingskapping.

Deze fase omvat de eerste levensjaren van een boom. Dit loopt van de zaadval tot op het moment dat de jonge boompjes de concurrentie met andere vegetatie voorbij zijn. De vestigingsfase is de start van het hele QD-proces. Een goed begin is het halve werk, ook bij QD-beheer. Een kwaliteitsvolle verjonging is uiterst belangrijk om kwaliteitshout te verkrijgen.

Indien het bos zelf voldoende kwaliteitsvolle verjonging aanlevert is het uiteraard nuttig om deze verjonging te gebruiken. Indien deze natuurlijke verjonging onvoldoende is kunnen de boompjes aangeplant worden. Om de aanplanting zo kostenefficiënt mogelijk te doen planten we aan in kloempen, kleine groepjes bomen.

fasen in QD

Dimensionering (D-fase)

De tijd is rijp om van al die potentiële kwaliteitsbomen er één te kiezen, onze ‘QD-boom’. De onderstam zonder levende takken is gelijk aan 25% van de verwachte eindhoogte van de boom. Bij sommige boomsoorten met slechte takafstoting (douglas, boskers,…) is opsnoeien van de stam noodzakelijk. De kroon wordt vanaf dit moment consequent 360° vrijgesteld. Zo kan de kruin zich optimaal ontwikkelen, zal de groei zeer sterk toenemen en zal de stam op een recordtempo waardevol hout vormen.

De start van de dimensioneringsfase, het omslagpunt genoemd is dus het moment waarop de stam takvrij is voor 25% van de toekomstige hoogte. Afhankelijk van de boomsoort kan hier een richtleeftijd op geplakt worden (bv. berk 12-15 jaar, esdoorn 18-22 jaar, en eik 25-30 jaar).

Kwalificering (Q-fase)

Nu onze bomen de concurrentie met andere vegetatie ontgroeid zijn kunnen ze met elkaar gaan wedijveren. De vitaalste bomen zullen verder de hoogte in gestuwd worden en vanaf kroonsluiting treedt er natuurlijke stamreiniging op (zijtakjes sterven af door lichtgebrek). Het resultaat is een voldoende aantal goed gevormde en tegelijk supervitale bomen die kunnen doorgroeien tot kwaliteitshout. In deze fase is weinig ingrijpen van de beheerder nodig. Enkele opties (mogelijke toekomstige kwaliteitsbomen) aanduiden, zwaar takkige voorlopers terugdringen door knikken en een enkele vormsnoei kan uitgevoerd worden.

Rijpingsfase (R-fase)

Vanaf een bepaalde leeftijd gaat de lengtegroei van de takken van onze QD-boom afnemen, de kroon zal dan nog maar beperkt uitbreiden. Dit is als de boom zo’n 75-80% van de verwachte eindhoogte bereikt heeft. In deze fase moet u als beheerder voorkomen dat uw kwaliteitsstam beschadigd geraakt, aantasting krijgt,… waardoor de waarde vermindert. Aan het einde van de rijpingsfase kan het kwaliteitshout dan geoogst worden en kan er dan weer gestart worden met de nieuwe aanwezige verjonging.

Ga terug naar start!

QD-beheer bij de Antwerpse Bosgroepen

Ook bij onze Bosgroepen wordt QD-beheer uitgevoerd op verschillende percelen. Al deze experimenten worden uitgevoerd in het kader van het Europees project eco2eco. In de komende bosgazetten zullen we enkele experimenten uitlichten en voorstellen. Ben jij al super benieuwd naar QD-beheer? Wil je meer weten over deze innovatieve manier van bosbeheer? Kijk gerust op de website van eco2eco (www.eco2eco.info) of op Ecopedia voor meer info!

(https://www.ecopedia.be/pagina/qd-bosbeheer-minder-meer)

QD-boom van tamme kastanje in bos van Kempens Landschap aan Den Eik in Laakdal.

Verslag Algemene Vergadering 25 maart 2017

De eerste gewone Algemene Vergadering van de fusievereniging Bosgroep Kempen Noord vzw vond plaats in de Kapelhoeve in Turnhout. Vanwege haar centrale ligging in het werkingsgebied was deze feestzaal een ideale locatie voor een vergadering waarbij ook een nieuw bestuur moest gekozen worden.

Om 13u40 opende voorzitter Stan Verschueren de vergadering. Nadat hij de aanwezige leden had verwelkomd, gaf hij het woord aan coördinator Wim Boonen. Die behandelde de volgende agendapunten.

• De voorstelling van het activiteitenverslag van de Bosgroep Kempen Noord vzw voor 2016 en de planning van activiteiten voor 2017.

• De goedkeuring van de jaarrekening 2016 en de begroting 2017. Hierbij bleef de coördinator ook even stilstaan bij een belangrijke wijziging voor 2016, namelijk de fusie tussen Bosgroep Kempense Heuvelrug en Bosgroep Noorderkempen. Deze had immers een belangrijke impact op zowel de uitgaven als de inkomsten. Ook het eigen vermogen van de fusievzw was aanzienlijk toegenomen.

• Vragenronde: er waren geen vragen.

• Kwijting en ontlasting aan de Raad van Bestuur

De Algemene Vergadering keurde zowel het activiteitenverslag, de jaarrekening en balans 2016, als de begroting 2017 goed. Nadien gaf de vergadering volledige kwijting en ontlasting aan de bestuurders van hun taken van 2016. Alvorens er werd overgegaan tot de verkiezing van een nieuwe Raad van Bestuur, werden nog vier afscheidnemende bestuursleden in de bloemetjes gezet voor hun gewaardeerde, jarenlange inzet. Het ging om Suzanne De Smedt, Rudy Liekens, Griet Noyens (vertegenwoordiger van de gemeente Kasterlee) en Dirk Peeters, (vertegenwoordiger van de gemeente Oud-Turnhout). Enkel Suzanne De Smedt was effectief aanwezig, de andere oud-bestuurders waren verontschuldigd. Vervolgens stelden de aanwezige kandidaat-bestuurders zich kort voor en volgde de stemming. Hierbij brachten 38 effectieve leden hun stem uit, waarbij er 2 maal ongeldig gestemd werd.

Terwijl de stemmen werden geteld, maakten de leden een wandeling door het natuurgebied van de Balderij, waar de bosgroep en het Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete de voorbije jaren een reeks van beheerwerken hebben uitgevoerd. Na de wandeling werd de uitslag van de stemming bekend gemaakt en kwam de nieuwe raad van bestuur samen om een verdeling van de functies te bespreken. De namiddag werd afgesloten met een receptie.

De nieuwe raad van bestuur voorgesteld

Hieronder vind je de samenstelling van onze nieuwe raad van bestuur. De statuten voorzien een maximaal aantal van 15 mandaten binnen onze raad van bestuur. Met onderstaande samenstelling heeft de raad haar maximale bezetting bereikt. De private eigenaars hebben een meerderheid van één zetel tegenover de openbare eigenaars.

De Bont August (privé), Druyts Eric (privé), Peeters Marc (privé), Van de Velde Willy (secretaris - privé), Van Ravestyn Louis (privé), Van Rooy André (Penningmeester) (privé)

Verschueren Stan (voorzitter – privé), Lenaerts Christophe (privé), Gemeente Beerse (Adriaensen August), Gemeente Kasterlee (Van de Perre Guy), Gemeente Lille (De Backer Luc), Gemeente Oud-Turnhout (Hermans Bart), Gemeente Ravels (Van Gestel Eric), OCMW Kasterlee (Stevens Nick), Provincie Antwerpen (Röttger Rik - ondervoorzitter)

Coordinator Wim Boonen licht de jaarrekening van 2016 toe. De beheerwerken in natuurgebied de Balderij worden van dichtbij bekeken.

Aanplantactie in Malle en Ravels groot succes

Op zondag 26 maart werken de Vlaamse bosgroepen samen met de Lions Club voor een grote plantactie. Op meer dan 20 locaties in Vlaanderen werden 50.000 nieuwe boompjes geplant. Deze locaties werden ter beschikking gesteld door leden van de bosgroepen en door het Agentschap voor Natuur en Bos. De Bosgroep Kempen Noord coördineerde een grootschalige plantactie in Malle en in Ravels. In Malle werden door personeel en vrijwilligers van de Bosgroep samen met de leden van de Lionsclub en enthousiaste buurtbewoners, maar liefst 4.190 jonge boompjes in de grond gestoken om zo een nieuw bos te laten groeien. In Ravels vond een herbebossing plaats met 55 kloempen en een bosrand van 250 struiken. We kijken terug op vruchtbare samenwerking en een toffe actieve dag in de zon. Dat het bos maar snel weelderig mag groeien!

Hierbij enkele sfeerbeelden van deze dag …

Brandhoutverkoop Tielen 2017

Bosgroep Kempen Noord houdt dit jaar een brandhoutverkoop op zaterdag 7 oktober 2017. De start is voorzien om 10 uur. Dit jaar zal de jaarlijkse verkoop NIET doorgaan in het Ligahof maar WEL in het OC Tielen (Kasteeldreef 34, 2460 Kasterlee).

Wil u graag onze brandhoutcataloog ontvangen en op de hoogte blijven van het aanbod en de verkoop?

Contacteer ons op 014/85.90.19 of kempennoord@bosgroep.be De houtcataloog is beschikbaar vanaf 15 september bij de betrokken gemeenten en op onze website.

Zomervakantie?

Bosvakantie!

Vind jij een vakantie ook pas compleet als je tent of vakantiehuis midden in het bos staat? Een bos waar kinderen vrijuit kunnen spelen en je zelf de frisse buitenlucht kan opsnuiven? De medewerkers van Bosgroep Kempen Noord denken er ook zo over! We geven je onze leukste bosbestemmingen prijs in België, Europa en buiten Europa.

Kamperen of overnachten in een bos is rustgevend. Naast de bosgeluiden, vogels, groene omgeving en zuivere lucht maak je veel kans om allerlei dieren te spotten. En bossen zijn natuurlijk bij uitstek geschikt om te wandelen of fietsen. Ieder bos heeft zijn eigen karakter en op elke vakantiebestemming is de sfeer van een bos weer anders. Van sprookjesachtig tot spannend en avontuurlijk, een vakantie in het bos is heerlijk! Maar wat zijn de mooiste bossen ter wereld en de leukste vakantiebestemmingen in het bos? We geven je graag een aantal tips voor bijzondere bosbestemmingen. Laten we beginnen met de bossen dicht bij huis.

Mooiste bossen in België

Als het bos je belangrijkste criterium is, dan lijken de Ardennen als vakantiebestemming al snel een logische keuze. Met een landschap van dichte bossen, kabbelende rivieren en ruige rotsen vormt de natuur in de Ardennen een geschikte omgeving voor bosliefhebbers die mooie plekjes en avontuur willen combineren. De bekendste en mooiste gebieden van de Ardennen zijn Bastogne, Bouillon, Durbuy, La Roche, Spa, de Watervallen van Coo, de Grotten van Han, Stavelot en Francorchamps. Maar wil je eens wat anders in eigen land dan adviseren wij Sint-PietersbergKanne. Dit is een grensoverschrijdend wandelgebied op de grens van

Dikkopje op aangebrande orchis (Viroinval, Namen)

Nevelwoud (Tasmanie) Dehesa-bos (Spanje)

Meer omringd door bos (Polen)

Nederland, Vlaanderen en Wallonië en voert je door het mergelland tussen Jeker en Maas. Een aanrader! Zin om de natuur van dichtbij te bekijken, denk dan eens aan Viroinval (Namen). De weelderige plantenwereld ligt letterlijk aan je voeten! De kalksteenhoudende rotsen vol orchideeën worden afgewisseld door bloemrijke weilanden, rivierbeddingen en bossen.

Mooiste bossen in Europa

In Duitsland is het Zwarte Woud het grootste bosgebied, het bestaat vooral uit sparren-en dennenbomen. Zweden en Finland zijn royaal voorzien van bossen, met de altijd aanwezige kans om elanden, beren en andere bosdieren te zien. Meer naar het zuiden vind je bossen van een heel ander kaliber. In Spanje bijvoorbeeld vind je mediterrane bossen, bestaande uit o.a. kurken steeneiken, de zogenaamde ‘dehesa’s’. Corsica staat bekend om haar sprookjesachtige bossen. En wie een vakantie in het bos op een eiland wil boeken, kan gaan wandelen langs levada's in de laurierbossen op Madeira. Maar ook een vakantie in Oost-Europa bevelen wij zeker aan voor wie van bossen houdt: zo is Polen het enige land met nog echte oerbossen. De bosgroepreis zal twee jaar op een rij hier dan ook naar toe gaan. Houd dus steeds de Bosgazet in het oog

als je samen met ons meer wil leren over deze prachtige bossen! Andere aanbevelingswaardige bossen vind je in de Duits-Tsjechische grensstreek in Nationaal park Šumava. In één woord: Prachtig!

Verre bosbestemmingen

Op zoek naar een vakantie in het bos buiten Europa? Ook op verre reisbestemmingen zijn veel bosrijke gebieden te vinden. Meestal denk je bij bossen in verre bestemmingen aan jungle en regenwoud, maar het is ook bijzonder om bijvoorbeeld

te wandelen tussen de reusachtige sequoia's in Californië of de kauribomen in Nieuw-Zeeland. Een van de meest bosrijke bestemmingen ter wereld is Canada, hoewel je ook op vele plaatsen in de Verenigde Staten en Australië uitgestrekte bossen vindt. Een pareltje daartussen is Tasmanië. Behalve de zeer herkenbare eucalyptus vind je hier boom en struik-soorten die je nog nooit eerder hebt gezien. Je kunt je tent plaatsen in het bos op speciaal aangelegde houten platforms. Een wonderlijke wereld gaat voor je open!

Waar je ook naar toe gaat deze zomer, Bosgroep Kempen Noord wenst iedereen een fantastisch verlof vol bosplezier!

Huifkar in het bos (Luerdisen, Duitsland)

Tropisch bos (Ghana)

Sint Pietersberg-Kanne (Limburg)

Geslaagde algemene vergadering leden Bosgroep Zuiderkempen vzw

Cultuurcentrum Zwanenberg in Heist-op-denBerg staat bekend als het kloppende culturele hart in onze regio. Dat het CC ook aandacht heeft voor bos en natuur bleek vorig jaar al uit een gezamenlijk project met de Bosgroep. De gemeente Heist-op-den-Berg, die ons ondersteunt in onze werking, stelde na deze leuke samenwerking voor om ook de Algemene Vergadering van 2017 te laten doorgaan in het CC. Daar gingen we natuurlijk graag op in.

ANB om erop aan te dringen deze betalingen zo snel als mogelijk te realiseren. Verder merkte er iemand op dat zijn bos na de kapping er slordig bij lag. Jan Seynaeve vroeg om een terreinbezoek te plannen om het bos te zien en te evalueren wat er aan gedaan kan worden. Verder stelde iemand dat het lijkt dat de pers geleidelijk de publieke opinie aan het bewerken is met als doel de houtstoven te bannen in Vlaanderen. Na wat overleg stelde men dat het aangewezen is om correctere informatie te verspreiden. Uitstoot van fijnstof is vooral het gevolg van ongeschikte houtkachels en wijze van stoken. Er is zeker een wil aanwezig bij de brandhoutliefhebbers om op een correcte wijze te stoken met een zeer lage uitstoot van fijnstof.

De tribune in de kleine toneelzaal bleek precies op maat van ons publiek, we mochten 177 mensen verwelkomen (146 boseigenaars + aanhang en 31 sympathiserende eigenaars). Jan Seynaeve leidde de vergadering in met een voorstelling van de basiswerking en de projecten van het afgelopen jaar. Een bijzonder moment was de aankondiging van het vertrek van adjunct-coördinator Pieter-Jan, hij heeft gekozen voor een andere uitdaging in Polen. Ook de fanfare van Itegem vrolijkte onze vergadering op met een zeer gesmaakte versie van het kloempenlied. Aandachtig volgde het publiek de uiteenzettingen van voorzitter, penningmeester en de commissarissen, het officiële gedeelte van de avond. Met handengeklap werden de voorgestelde resultaten van onze vzw goedgekeurd door de leden. In de rondvraag vroeg een lid van de bosgroep meer toelichting omtrent de administratiekosten. Jan Seynaeve lichtte het nodige toe. Verder werd geuit dat in het bosgebied van de Keiheuvel veel te veel ontbossingen gebeuren in het kader van Natura 2000. Jan Milis bevestigde de beslissing van verleden jaar dat de bosgroep zich momenteel enkel focust op het bosbeheer. Een ander lid vroeg zich af wanneer de subsidies omtrent toegankelijkheid uitbetaald worden. Jan Seynaeve erkende dat de bosgroep zelf ook al lang geen subsidies hieromtrent had ontvangen. De bosgroep zal contact opnemen met

Simon Klingen, een geroutineerde Nederlandse bosbouwer, mocht als gastspreker de vergadering afsluiten. Op een bevattelijke en onderhoudende manier bracht hij ons publiek heel wat kennis en weetjes bij over bos en bomen. Kennis die hij na afloop van een mooie carrière verzameld heeft in het boekje ‘De twaalf boslessen’. Een uitgave op maat van de geïnteresseerde bosliefhebber. Indien je interesse hebt in dit boekje kan je ons contacteren, meer info vind je ook op: https://boslessen.nl/. Na afloop volgde nog een leuke receptie met een kloempenbiertje.

Bij aankomst konden de leden van Bosgroep Zuiderkempen genieten van een glaasje berkensap.

Veel aanwezigen op de tribune in het cultuurcentrum Zwanenberg.

Na de Algemene Vergadering nog even bijpraten bij een glaasje of een kloempenbiertje.

Omwonenden helpen ‘Buurtbos’ ontwerpen

Vlak tegen het centrum van Noorderwijk ligt een dennenbos van zo’n 70 are in eigendom van stad Herentals. Omdat een groot gedeelte van de bomen eerder onstabiel is, werd de beslissing genomen om een volledige kapping van het dennenbestand uit te voeren. Komende winter gevolgd door een herplanting. Stad Herentals vindt de aanwezigheid van aantrekkelijke groene elementen in dorpskernen zeer belangrijk. Ook onze Bosgroep sluit zich aan bij dit idee. Samen met ook het Agentschap Natuur en Bos rijpte het idee om de buurt te betrekken bij het ontwerp van het nieuwe beplantingsplan. Zo gezegd, zo gedaan.

Aanwezige buurtbewoners op het participatief overleg over het buurtbos in Herentals

4 mei jongstleden werd er een vergadering georganiseerd waarbij buurtbewoners hun ideeën mochten geven over de toekomst van het bos. We noteerden vele enthousiaste voorstellen, denk aan gevarieerd bosranden, een wandelpaadje, bijenhotel, zitbanken, bloemenrijke bermen, enz. Aan de Bosgroep nu om dit alles samen te gieten in een ontwerpkaart.

Vrijwilligers sluiten winterseizoen af !

Met de dauw op het gras kwamen de vrijwilligers van Bosgroep Zuiderkempen aan op de locatie van de opvolgingsdag in Veerle. Een idyllische plaats om het fantastische vrijwilligersseizoen te overlopen. In totaal hebben onze vrijwilligers in de winter 2016-2017 350 mandagen gepresteerd!

Na de koffie en de koffiekoeken was het tijd om een mooi overzicht te geven: 350 mandagen gepresteerd door enthousiaste vrijwilligers, 245 kloempen aangeplant, 600 m bosrand en een hele hoop leuke en leerrijke activiteiten. Zelfs de regen kon het goed humeur van Jan en zijn vrijwilligers niet kapot krijgen.

Na even brainstormen over de vrijwilligerswerking en de jaarlijkse geduchte vrijwilligersquiz konden de vrijwilligers zich klaar maken voor een zeer interessant namiddagprogramma.

Met een hele meute vrijwilligers trokken we naar de lokale zagerij

Verbeek in Varendonk. We kregen een uitgebreid verslag van hoe een lokale zagerij zijn hout koopt, wat ze nodig hebben, etc. Kortom alles van hoe een zagerij draait van A tot Z. Lutgart, onze lieftallige gids en tevens zaakvoerster van de zagerij, kon met moeite het vragenvuur van onze ijverige vrijwilligers onder controle houden. Maar gaf op elke vraag een super interessant antwoord! We konden zien hoe een kleine lokale zagerij ons lokaal hout (voornamelijk eik) omtovert in een fantastisch mooi eindproduct. Voor meer info over de zagerij van Lutgart kunt u terecht op de website www.zagerijverbeek.be

Wil jij ook vrijwilliger worden bij Bosgroep Zuiderkempen? Neem dan vlug contact op met Bosgroep Zuiderkempen en ga mee genieten in het bos!

De sfeervolle locatie voor onze vrijwilligers opvolgingsdag

Bosgroepwerking in het licht tijdens jaarlijkse Algemene Vergadering

Voor de start van onze Algemene Vergadering, gingen een 45-tal boseigenaars, begeleid door een natuurgids op stap in het natuurgebied De Merel. Het gebied kenmerkte zich in het verleden enkel door de aanwezigheid van weekendhuisjes en een mestbunker, maar groen krijgt hier de laatste jaren ook meer aandacht. Toekomstplannen voor het bestaande arboretum werden verteld, net als de bestemming van de bunker als vleermuizenonderdak. Nieuw in de Merel zijn ook de recente aanplantingen, ondersteund door de bosgroep, en gerealiseerd in samenwerking met Brechtse scholen en voor het geboortebos met jonge gezinnen. Op termijn kan dit uitgroeien tot heus speelbos of leuke recreatieplek.

Na een verwelkoming van de voorzitter werden de talrijke realisaties uit 2016 en de vooruitblik naar 2017 met veel interesse gevolgd en toegelicht aan de hand van uitgebreide cijfers en foto’s. Alle medewerkers van de bosgroep gaven achter elkaar meer uitleg over de basiswerking en de thema’s van de projectwerking. De penningmeester vervolgde met een uiteenzetting waarbij de cijfers vertaald werden in acties en realisaties. Bij de begroting van 2017, werd gekozen voor terreinrealisaties en kwaliteitsgarantie als prioriteit. Hierdoor is de aanwerving van een extra adjunct-coördinator vanaf september 2017 ook te verantwoorden. Zowel de jaarrekening 2016, als de begroting 2017 spreken hierdoor de werkingsreserve aan. De kastoezichter benadrukte de correctheid van de rekeningen en de nauwgezette financiële opvolging vanuit de werking. De transparante toelichting van de inhoudelijke en financiële bosgroepwerking, leidde tot goedkeuring en kwijting van de bestuurders. Na de vragenronde, konden alle aanwezigen nog gezellig samen bijpraten bij een hapje en een drankje.

Hierbij enkele sfeerbeelden van onze wandeling …

Simon

komt ons bosgroepteam versterken!

Met Jan Valckx, die halftijds bij de bosgroep actief is, verwelkomen we vanaf september Simon De Smedt als extra adjunct-bosgroepcoördinator.

Simon aan het woord: woonachtig te Antwerpen, 28 jaar, en in 2013 afgestudeerd als bioloog aan de UA met een grote passie voor natuur en natuurbescherming. In mijn vrije tijd ben ik dan ook vaak in de natuur te vinden, meestal met verrekijker rond de nek. De voorbije drie jaar was ik actief als domeinwachter voor de provincie, met veel aandacht voor advisering naar beheer, de bestrijding van invasieve exotische soorten en het monitoren van de biodiversiteit in de domeinen door middel van cameravallen. Daarnaast ook ervaring opgedaan met de aanpak van beheerplannen in de Kesselse Heide, een thema waar ik bij de bosgroep ook graag aan wil meewerken. Nu krijg ik de kans bij de bosgroepen om verder in te gaan op duurzaam bosbeheer op grotere schaal, breder dan de provinciale domeinen. Ik kijk ernaar uit om jullie beter te leren kennen en een fijne samenwerking uit te bouwen. Concreet zal ik tijdens de zomer al regelmatig op terrein zijn om vertrouwd te raken met het werkingsgebied en vanaf september zal ik jullie dan voltijds bijstaan met raad en daad.

Tot binnenkort, Simon

Experimenteren met Amerikaanse vogelkers

Het is bijna als vloeken in de kerk. Maar wist je dat Amerikaanse vogelkers, een moeilijk onder controle te krijgen exoot, ook een meerwaarde kan betekenen voor de bosbeheerder? Zijn hout is nauwelijks te onderscheiden van het Europese kersenhout (het merendeel van de toepassingen uit kersenhout worden dan ook effectief gemaakt van Amerikaanse vogelkers. Gekweekt in en geïmporteerd vanuit de VS wel te verstaan). En zijn makkelijk verteerbare strooisel buffert de bosbodem tegen verzuring, iets wat je niet van dennennaalden kan zeggen.

In Schoten legden we daarom een uitgekiend experiment

aan in het kader van het eco2eco-project. Zo kunnen we de economische én ecologische troeven van Amerikaanse vogelkers onderzoeken in de omvorming naar gemengd inheems bos.

Begin maart gingen daarvoor 4.500 plantjes de grond in, o.a. 28 kloempen. Dank aan de serviceploeg, de vrijwilligers en het personeel om dit onder soms barre omstandigheden tot een goed einde te brengen! Omdat meten (vaak) weten is, zal thesisstudent Sven komende zomer een en ander opmeten en in kaart brengen. Wordt ongetwijfeld vervolgd…

De bosgroep aan het werk in weer en wind

Hout van Amerikaanse vogelkers of Europese boskers? Weinig tot geen verschil!

Potentiële toekomstboom van Amerikaanse vogelkers

Een rijke mullhumus onder Amerikaanse vogelkers: een ecologische troef!

Terugblik op een mooie wandeling en geslaagde AV

Op zondag 30 april 2017 verzamelden zo’n 50 boseigenaars en sympathisanten aan de Pulse bossen. De beheerder meneer van de Werve gidste de groep langs gemengde bossen met prachtige voorjaarsflora.De bossen worden met hulp van de Bosgroep beheerd, zoals exotenbeheer. Het familiedomein kent een rijke historiek. Elke boom heeft zo zijn eigen verhaal. Via een duurzame samenwerking tussen de eigenaars en Regionaal Landschap De Voorkempen is een dubbele eikendreef verjongd en zijn visvijvers hersteld om zo een broedplaats te creëren voor de zeldzame vogels.

De Algemene Vergadering van Bosgroep Antwerpen Zuid vzw vond plaats in het Dorpshuis te Massenhoven, Zandhoven. De voorzitster, Martine Van Goethem verwelkomde de aanwezige leden van de Bosgroep. Het bosgroepteam deed de verwezenlijkingen en financiële resultaten van 2016 uit de doeken. Het jaar 2016 werd

afgesloten met een verlies van 13.792 euro. De reserves worden ingezet voor realisaties op terrein onder andere via een extra personeelslid. Ondertussen wordt op verschillende niveaus gezocht naar externe middelen. De Algemene Vergadering keurt de jaarrekening 2016 en de begroting 2017 goed en geeft kwijting aan de Raad van Bestuur voor het geleverde werk.

De Algemene Vergadering stelde een nieuwe Raad van Bestuur samen, die de komende drie jaar onze vereniging zal besturen: Martine Van Goethem (voorzitster), Paul Van den Bossche (secretaris), John Maes (ondervoorzitter), Chris Van de Peer (penningmeester), Peter Geuens, Koen Van der Haegen, Luc Van Elsacker, Dirk Van Brabant, Rik Röttger (vertegenwoordiger van de Provincie Antwerpen).

De leuke dag werd afgesloten met een glaasje bubbels en heerlijke hapjes. Op naar een nieuw werkjaar met nieuwe projecten, uitdagingen en een nieuw bestuur!

Brandhoutkopers: sla uw slag op vrijdag de 13e !

Bosgroep Antwerpen Zuid houdt zijn jaarlijkse brandhoutverkoop op vrijdagavond 13 oktober 2017. De locatie is nog te bepalen en zal gecommuniceerd worden via de Bosgazet (editie oktober), de Bosgroepenwebsite en rechtstreeks per mail naar al wie zich bij ons heeft opgegeven als geïnteresseerde. Wil u graag onze brandhoutcataloog ontvangen en op de hoogte blijven van het aanbod en de verkoop? Contacteer ons op 03/355.09.40 of antwerpenzuid@bosgroep.be

Geheimen van Bemortelbos

Onder een stralende zon verkenden een 40-tal leden en sympathisanten van Bosgroep Antwerpen Zuid het Bemortelbos in Sint-Katelijne-Waver op zondag 12 maart. Dit bos is een restant van het Waverwoud dat zich volgens de overlevering uitstrekte tussen Nete, Grote nete en Dijle. De Bosgroep en de eigenaren maakten een gezamenlijk beheerplan op dat begin 2017 goedgekeurd werd.

Sinds de Middeleeuwen stond hier eeuwenlang een kasteel, de oudste schriftelijke vermelding is een oorkonde uit 1286. Het kasteel verdween in de 18e eeuw, een deel van de ringgracht vormt nog een stille getuige. In het bos kronkelt ook een mysterieuze, metershoge aarden wal. Tijdens WOI werd deze verdediging opgericht met een lokaal hoofdkwartier en artilleriepost. In september 1914 is er op die locatie en in de regio een week lang gevochten.

wordt wel gecontroleerd: via kleinschalige, selectieve kap wordt hij weggenomen waar hij in competitie staat met inheemse soorten en die laatste worden via groepenkap en -aanplant extra ingebracht.

De gids sloot af met een anekdote over ‘De Bosgalm’, een taverne die ooit middenin het bos gelegen was. Alle aanwezigen waren meteen akkoord deze traditie ter plaatse te eren met een versnapering.

De Bosgroep dankt ‘Erf en Heem’, de heemkundige kring van Sint-Katelijne-Waver, voor het bezorgen van geschiedkundige info over de Bemortel site en Martine Van Goethem voor de knappe foto’s.

Uiteraard kwam ook het bosbeheer(plan) aan bod. De algemene doelstelling is een veroudering van het bomenbestand en daarmee samenhangend een groter aandeel dood hout in het bos. De ouderdom van de bomen weerspiegelt namelijk niet de leeftijd van het bos, getuige waardevolle voorjaarsbloeiers zoals de Bosanemoon. Tot enkele decennia geleden zou wateroverlast er voor gezorgd hebben dat vele oude(re) bomen het loodje hebben gelegd.

We maakten een korte tussenstop bij een uitzonderlijk bestand van oude hakhoutstoven van Gewone es, bij een boseigenaar-lid in de omgeving van het Bemortelbos. Hier en daar kwam al een bloempje piepen van de rijke voorjaarsflora die zich kan handhaven onder het lichtrijke essenhakhout. Een klein maar prachtig stukje bos dat met veel zorg beheerd wordt door de eigenaar.

De Amerikaanse eik vormt een uitdaging voor het bosbeheer in het Bemortelbos. Hij is problematisch voor het voortbestaan van de voorjaarsbloeiers en drukt de inheemse onderetage weg. Gezien de sterke aanwezigheid in sommige bosbestanden nemen we vrede met het feit dat hij er zal blijven. Zijn aandeel

Een bosrand zorgt voor blije bijen

Bijen staan al enkele jaren sterk in de belangstelling. Vooral omdat het niet zo goed gaat met de bijenpopulatie. Zowel de honingbij als de solitaire of wilde bijen gaan sterk achteruit. De achteruitgang van de bijen heeft grote gevolgen voor de natuur, maar ook voor de landbouw en onze voedselproductie. Ze nemen immers een groot deel van de bestuiving van planten op zich. Eén van de grootste problemen is de achteruitgang van de natuur en het verdwijnen van meer en meer bloemen uit het landschap door nieuwe bebouwing, infrastructuur, intensievere landbouw, … Bijen hebben van het vroege voorjaar tot in de herfst nood aan een gevarieerd aanbod aan nectar en stuifmeel, het voedsel van de bijen. Bijen helpen kan je door zoveel mogelijk bloeiende bomen, struiken en kruiden aan te planten.

Ook als boseigenaar kan je een steentje bijdragen tot een beter bloemenaanbod voor bijen. In het bos is er vaak te weinig licht voor veel bloeiende planten, maar aan de rand van het bos is er wel veel licht. De ideale plek dus voor de aanleg van een bosrand met veel bloeiende planten. Soorten zoals spork, sleedoorn, meidoorn, wilg en kers zijn een paar goede voorbeelden van bloeiende planten die nuttig zijn voor bijen. In een bosrand is er vaak ook voldoende licht voor een aantal interessante kruiden zoals het wilgenroosje, havikskruid en vingerhoedskruid (afhankelijk van de bodem in je bos kunnen deze voorkomen). Allemaal planten die graag bezocht worden door bijen.

Door Maarten Pluym, medewerker Regionaal Landschap De Voorkempen

Niet alleen bijen, hommels en vlinders profiteren van bloeiende planten, na de bloemen verschijnen de bessen. Die zijn dan voor veel vogels een waardevolle aanvulling in de winter.

solitaire

Ben je nog meer gemotiveerd voor het aanplanten van een bosrand aan je bos? In onze volgende editie vind je meer informatie tot deelname aan onze bosrandenactie najaar 2017.

De valse zandbij is een

bij die je vaak terugvindt op de bloemen van spork.

Het stuifmeel van de wilg is een belangrijke voedselbron voor heel wat bijen in het voorjaar.

28 tot 31 juli 2017

De beurs van Libramont

Het is een buitengewoon uitstalraam van de landelijke wereld in zijn vele facetten: machines, veeteelt, het bos, agrovoeding, tuinbouw, maar ook onderzoek, onderwijs en cultuur.

Door haar duurzame beheer is het een " groene ". beurs. Recyclage, vegetalisatie van het terrein en hernieuwbare energie zijn de rode draad. Deze aspecten maken van de Beurs een evenement zonder weerga in Europa.

Inschrijven: www.foiredelibarmont.be

Indien interesse in carpoolen, neem contact op met je Bosgroep.

Zondag 3 september 2017

Inhuldiging bomenrij en wandeling in Boechout

De Bosgroep heeft met financiële steun van Provincie Antwerpen een door-schimmel-aangetaste bomenrij op het domein van het Psychiatrisch Ziekenhuis Multiversum laten kappen en opnieuw laten opplanten met winterlinde. We starten daar met een wandeling van ongeveer 2 uur. Zo passeren we ook langs de Boshoek in Boechout waar de Bosgroep een gezamenlijk natuurbeheerplan aan het voorbereiden is.

Gids: Kathleen Vanderheyden

Organisatie: Bosgroep Antwerpen Zuid vzw

Afspraak: Zondag 3 september 2017, 11u. aan het Psychiatrisch Centrum, Provinciesteenweg 408, Boechout

Inschrijven: Gratis maar verplicht op antwerpenzuid@bosgroep.be

Zaterdag 23 september 2017

Excursie Kalmthoutse heide

Hoe bosbeheer en Natura 2000 verenigen?

We ontdekken samen de talrijke realisaties in het Grenspark, waar zowel de Vlaamse, als de Nederlandse beheerders actief zijn in Natura 2000 gebieden. Boeiend om te zien hoe heide, open zandstroken en bos naast elkaar beheerd worden. Een uniek schouwspel waarbij we de Kalmthoutse heide op een nieuwe manier leren kennen.

Organisatie: 4 Antwerpse Bosgroepen

Afspraak: bus voorzien met opstapplaats Geel en Wommelgem. Start excursie 9.30u in De Vroente te Kalmthout.

Inschrijven: http://bosgroepen.be/event/excursie-antwerpse-bosgroepen

Deelnameprijs: 25 euro ( incl. busvervoer en middagmaal)

woensdag 11 oktober 2017

Dag van de Boseigenaar

Onder het motto ‘de Natuur beweegt ons allemaal’ vieren De Antwerpse Bosgroepen op woensdag 11 oktober de “Dag van de Boseigenaar”.

Duid deze dag dus al met een knalgroene stift aan in je agenda en houd onze website en Facebookpagina goed in de gaten.

Organisatie: 4 Antwerpse Bosgroepen

Afspraak: woensdag 11 oktober 2017 vanaf 14u

Inschrijven: meer info volgt nog via de digitale nieuwsbrieven, website en facebookpagina

8 tot 15 oktober 2017

Week van het Bos

En het thema van dit jaar? Onder het motto ‘de Natuur beweegt ons allemaal’ zetten we de talloze mogelijkheden om te bewegen in de natuur in de kijker. Waarom zou je in een muffe sportzaal aan je conditie werken als je dat ook vrij en blij in de natuur kan doen? En het thema reikt verder, want we moeten onze natuur koesteren en respecteren, de kwaliteit verbeteren ... er zuinig op zijn. Allemaal samen, want bewegen in de natuur, dat doet deugd!

Organisatie: Agentschap van Natuur en Bos (ANB)

Afspraak: 8 tot 15 oktober 2017

Inschrijven: www.weekvanhetbos.be

De Bosgroep organiseert in samenwerking met Inverde elk jaar opleidingen om veiliger te werken met de kettingzaag. Inverde volgt de Europese Kettingzaagnormen (European Chainsaw Standards of ECS’s). Er zijn verschillende modules. De inhoud van elke module kan je vinden op de website van Inverde: www.inverde.be

Afspraak: volgende data zijn nog beschikbaar:

ECS 1 op 12 en 13 oktober 2017 in Kamp C te Westerlo, van 9u tot 16u. NOG 2

ECS 2 op 14 en 21 oktober 2017 in het Prinsenpark te Retie, van 9u tot 16u.

PLAATSEN

VOLZET

ECS 3 op 18 en 25 november 2017 in de regio Antwerpen, van 9u tot 16u. NOG 2

LEDEN-BOSEIGENAARS : 40 euro

LEDEN-NIETBOSEIGENAARS : 120 euro

Inschrijven:

U kan zich inschrijven via mail: antwerpenzuid@bosgroep.be of telefonisch via 03/355.09.40. U vermeld dan de cursuscode, uw naam en contactgegevens. Enkele weken voor de cursus ontvangt u dan nog de nodige info met factuur.

Indien interesse in toekomstige ECS-cursussen, gelieve je aan te melden bij antwerpenzuid@bosgroep.be. Zo kunnen we het aantal cursussen volgende jaren, afstemmen op de vraag.

PLAATSEN

ZOEKERTJES

Particulieren die bos, hout of tweedehands bosmateriaal zoeken of willen verkopen, kunnen hier gratis een zoekertje plaatsen. Via deze rubriek komen geïnteresseerden met elkaar in contact. De Bosgroep beperkt haar inbreng tot het geven van informatie en advies en waakt erover dat het zoekertje bosgerelateerd is. Voordat het zoekertje gepubliceerd wordt, ondertekent de eigenaar een toelating. Het zoekertje bevat maximum 200 tekens (incl. spaties). Het zoekertje verschijnt eenmalig in de Bosgazet. Als u het wil herhalen, dient u opnieuw een aanvraag in. De publicatie van het zoekertje is geen garantie voor de verkoop. De zoekertjes worden ten laatste op 15 mei, 15 augustus, 15 november of 15 februari naar antwerpennoord@bosgroep.be gestuurd. Een zoekertje bevat minstens volgende informatie:

• Bos: ligging, oppervlakte, type bos (loof/gemengd/naald/populier), telefoon en/of e-mailadres

• Hout: gemeente, staand/liggend/gekliefd, soort, hoeveelheid, prijs, telefoon en/of e-mailadres

• Tweedehands machines/hulpmiddelen/veiligheidskledij: gemeente, beschrijving, merk, prijs, telefoon en/of e-mailadres Hebt u interesse? Ga dan zeker naar www.provincieantwerpen.be en druk in het vakje ‘zoeken’ het trefwoord “BOSGAZET” in en laat hier uw zoekertje en gegevens achter!

TE KOOP

Loofbos te koop

0,5400 ha

Naaldbos te koop

0,6305 ha

Heistraat wijk B 330, Herentals, 15.760 euro

Maes Regenat, Julien: 014/21.77.91 of 0475/46.42.59 of rmaes.dmaes@skynet.be

Hulshout

Prijs overeen te komen

Contactgegevens: 015/61.27.00 of 0478/44.13.22 of gust.lut@gmail.com

Bosrevue vanaf nu digitaal en gratis

Na 15 jaar en 58 edities vol boeiend bosnieuws, houdt de papieren Bosrevue, het tijdschrift van BOS+, het voor bekeken. Maar niet getreurd! Vanaf 2017 houdt de digitale Bosrevue u nog beter op de hoogte over allerlei bosthema’s. We blijven wetenschappelijke informatie brengen op zo’n manier dat ze praktisch kan toegepast worden door bosbeheerders en -eigenaars, beleidsmakers en –uitvoerders en iedereen die bos een warm hart toedraagt. Vanaf 2017 kan je gratis iedere maand twee artikels in je mailbox krijgen. De eerste digitale bosrevue werd ondertussen verstuurd. Bovendien hebben we het volledige bosrevue-archief digitaal ontsloten op deze pagina en zullen alle nieuwe artikels hier een plaats krijgen. Alle informatie wordt dus toegankelijker en permanenter beschikbaar gemaakt.

Schrijf je hier in: http://bosrevue.bosplus.be/inschrijving-bosrevue

Bos te koop +/- 5,8000 ha

Bonheiden

Prijs overeen te komen 0476/29.27.05

Bosperceel te koop

0,2747 ha

Paardenmarkt te Zoersel Overeen te komen Schelkens Lia: 0475/96.98.29

Rechtzetting

Bosgazet editie 42 pagina 21: Eetbare zwammen telen in het bos

De link naar een goede startersgids voor eetbare zwammen zat een typfout in: www.mycobois.be is de juiste link

Bosgroep Antwerpen Noord vzw

Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst

Tel.: 03/355.09.40

Fax.: 03/355.09.45

Mail: antwerpennoord@bosgroep.be

Coördinator: Karolien Devriendt • 0475/75.77.98

Adj.-coördin.: Jan Valckx • 0472/45.19.70

Adviseur: Gijs Bracke • 0470/21.38.94

Medewerkster: Britt Van Cotthem

Bosgroep Kempen Noord vzw

Hoge Mouw, Lichtaartsebaan 45, 2460 Kasterlee

Tel.: 014/85.90.19

Fax.: 014/85.90.21

Mail: kempennoord@bosgroep.be

Coördinator : start najaar 2017

Adj.-coördin.: Greeven Kevin • 0477/63.12.47

Chris Meeuws • 0478/45.51.38

Dennis Berckmans • 0472/50.05.11

Noor de Laat • 014/85.90.17

Joost Malliet • 0477/93.25.51

Medewerkster : Annick Vangenechten

Elly Maes

Bosgroep Zuiderkempen vzw

Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo

Tel.: 014/27.96.57

Fax.: 014/27.96.69

Mail: zuiderkempen@bosgroep.be

Coördinator: Jan Seynaeve • 0474/99.99.35

Bosgroep Antwerpen Zuid vzw

Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst

Tel.: 03/355.09.40

Fax.: 03/355.09.45

Mail: antwerpenzuid@bosgroep.be

Coördinator: Kathleen Vanderheyden • 0476/76.18.25

Adj.-coördin.: Bert Van Gils • 0476/86.80.01

Adviseur: Gijs Bracke • 0470/21.38.94

Medewerkster: Marleen Brosens

Adj.-coördin.: Jeroen Truyen • 0475/80.73.36 Hans Van Lommel • 0474/85.91.11

Medewerkster: Rebecca Himschoot

Medewerker terreinwerkzaamheden

Chris Meeuws : 0478/45.51.38

Mail: chris.meeuws@provincieantwerpen.be

De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, het is een uitgave van de Antwerpse Bosgroepen en wordt zowel digitaal als per post verstuurd naar onze leden en geïnteresseerden. Verantwoordelijke uitgever en eindredactie: Karolien Devriendt, Secretariaat en vormgeving: Britt Van Cotthem, Bosgazet: Schildesteenweg 99, 2520 Ranst , tel: 03/355.09.40, fax: 03/355.09.45, e-mail: antwerpennoord@bosgroep.be

website: www.bosgroepen.be

In samenwerking met: