I N FO RM AT I E B L AD ANTW E RPSE BOSG RO E PE N D RI E M AAND E L I J K S T I J DSC H RI F T - N° 61 J A N U AR I - F E B R U AR I - M AART 2 02 2
Bosgazet
B-10770 P608022
En toen ging dat nieuwe bos aan het groeien ...
3
Vlaanderen zoekt...
4
Nieuwe bosuitbreidingsmedewerkers
10 Klimaatslimme bomen
INHOUD
de bosbode 4 | 2019
3
Campagne
4
Zullen we een bos beginnen?
8
Match tussen bedrijven en boseigenaars
9
Wij vierden de start van onze nieuwe Bosgroep met een schitterend fusie-feest!
Bosliefhebber anno 2022,
100.000 Vlamingen bezitten een bos
We laten 2021 achter ons en kijken naar 2022 met veel hoop op mooie tijden en heel wat positief nieuws.
10 Klimaatslimme bomen
Een nieuw jaar brengt heel wat met zich mee:
14 Bosgroepnieuws
- nieuwe bossen met een nieuw team rond bosuitbreiding, welkom!
- nieuwe boseigenaars: “Ben jij 1 van de 500 nieuwe boseigenaars in de Vlaamse campagne van meer bos?”
17 Zoekertjes & kalender 18 Bosbewoners: Predatie en habitatkwaliteit
20 Contactgegevens De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, het is een uitgave van de Antwerpse Bosgroepen en wordt zowel digitaal als per post verstuurd naar leden en geïnteresseerden. Verantwoordelijke uitgever en eindredactie: Karolien Devriendt Fotograaf voorblad: Bosgroep Antwerpse Gordel vzw Lay-out: Koloriet - Leefdaal Contact rond Bosgazet: Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo, 014 27 96 57 zuiderkempen@bosgroep.be www.bosgroepen.be.
- nieuwe inzichten zo ook rond klimaatslimme bomen - nieuwe pogingen om elkaar terug te zien: van harte welkom op onze Algemene Vergaderingen en wandelingen! - ook nieuwe uitdagingen voor elke bosgroep. Ga zeker wandelen in de bossen en geniet er ten volle van! Veel leesplezier met deze nieuwe Bosgazet! Martine & Frederic Co-voorzitters Bosgroep Antwerpse Gordel vzw
Bosgroepen, wat zijn dat? Veel van de bossen in Vlaanderen zijn in privéhanden. De bosjes zijn vaak kleiner dan een hectare en zeer versnipperd. Om op een duurzame en rendabelere manier aan bosbeheer te doen, zijn De Bosgroepen opgericht ter ondersteuning van de vele boseigenaars. Boseigenaars krijgen een professioneel advies en kunnen samenwerken met andere boseigenaars in de buurt. Elke boseigenaar is vrij om al dan niet gratis lid te worden en gebruik te maken van De Bosgroep-diensten. Men behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom. Een kans om te grijpen! De belangrijkste taken van De Bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en organiseren. Je kan ons contacteren voor: –
gratis, onafhankelijk en vrijblijvend advies
–
informatie over hoe je bos duurzaam kan beheerd worden
–
organisatie van wandelingen, cursussen en excursies
–
uitvoering van gezamenlijke bosbeheerwerken: dunnen, exotenbeheer, houtverkopen
–
hulp bij de bosadministratie: kapmachtigingen, subsidies en beheerplannen
–
ondersteuning bij aanplantingen
–
optimaliseren van de toegankelijkheid van je bos
Contact Verhuisd? Vragen over uw lidmaatschap? Neem dan contact op via 014 27 96 57 of zuiderkempen@bosgroep.be. De Bosgazet of Nieuwsbrief analoog of digitaal ontvangen? Of dit aanpassen? Kan je
2
zelf doen via de link web.provincieantwerpen.be/cn/avrml/bosgroepen.
CAMPAGNE
Surf snel naar
Bosteller.be
Heb jij recent een bos geplant? Laat het ons weten!
Zo werken we samen aan meer bos voor Vlaanderen! AGENTSCHAP NATUUR & BOS
VU: Marleen Evenepoel - Agentschap Natuur & Bos. Havenlaan 88/75, 1000 Brussel
Wil je weten hoeveel bos wij samen planten in Vlaanderen? Wil je zelf een bos planten en berekenen hoeveel subsidies je daarvoor kan krijgen?
Vlaanderen zoekt 500 grondeigenaars die van 1 hectare grond een bos willen maken
D
e Vlaamse Regering heeft zich als doel gesteld tegen
in aanmerking voor financiële ondersteuning. Je hoeft dus ze-
2024 te zorgen voor 4.000 hectare netto bijkomend
ker niet minstens 1 hectare te bebossen om waardevol bij te
bos in Vlaanderen. Dat is een stevige ambitie en dat
dragen aan de bosuitbreidingsambitie.
kan niet enkel door de Vlaamse Overheid zelf verwezenlijkt worden. Daarom werd een grote alliantie gecreëerd: de groot-
Geld is één zaak, maar niet alles. Als je nog nooit een bos ge-
ste bosalliantie ooit in Vlaanderen: een partnerschap tussen de
plant hebt, wat heel waarschijnlijk is, zit je logischerwijs met
betrokken Vlaamse overheidsdiensten met Natuur en Bos als
vele vragen. De bosalliantie helpt je meer dan vooruit. Bezit je
trekker en natuurorganisaties. Uiteraard maken de Bosgroe-
een grond die je graag wil bebossen? Wat is er dan makkelijker
pen hier ook deel van uit. 4.000 hectare is veel en dus moeten
dan een persoonlijk gesprek waarin alle relevante info en mo-
alle zeilen bijgezet worden. Dat wil zeggen dat ook particulie-
gelijkheden met jou bekeken worden, op maat van jouw loca-
ren, bedrijven, verenigingen gemotiveerd worden om zelf hun
tie? Het enige wat je hiervoor moet doen is je registreren op
bos bij te dragen. Daarom is Vlaanderen nu op zoek naar 500
www.bosteller.be. Ben je een particulier? Dan word je snel ge-
grondeigenaars die elk 1 hectare willen bebossen.
contacteerd door jouw lokale Bosgroepafdeling voor een toegankelijk een half uurtje dichter-bij-je-bos-babbel. In dit korte
Een bos realiseren is iets anders dan een nieuwe mixer of koel-
gesprek worden alle belangrijke zaken met jou overlopen. Sta
kast kopen. Een eigen bos planten zorgt voor verschillende
je er dan nadien alleen voor? Nee, de bosalliantie ondersteunt
voordelen: je draagt bij aan schonere en betere lucht, je zorgt
je doorheen heel het proces zodat je maximaal ontzorgd wordt
voor meer biodiversiteit en een plek waar jij en/of vrienden en
en volop kan wegdromen bij je toekomstige bos.
familie tot rust kunnen komen of zich juist kunnen uitleven in een natuurlijke speelplek. Misschien ben je zelfs blij dat je met je eigen bos iets meer in je eigen cocon zit en wat meer privacy creëert? Omdat er wel wat komt kijken bij het realiseren van een eigen bos, is de bosalliantie aan de slag gegaan om je als initiatiefnemer het leven zo makkelijk mogelijk maken. Sit back and relax, binnenkort ook écht in je eigen bos. Alle informatie is sinds kort gebundeld op één online platform: www.bosteller.be. Natuur en Bos van de Vlaamse Overheid ontwikkelde een subsidiesimulator waarmee je in een oogwenk kan berekenen hoeveel subsidies je kan krijgen voor een bebossing op jouw (stuk) grond. Dat zorgt meteen al voor instant motivatie, want je kan maar liefst tot 25.000 euro financiële steun krijgen voor een oppervlakte van 1 hectare. Die subsidie dekt de aankoop van bosplantsoen en het grondwaardeverlies dat je lijdt wanneer je een bos aanplant. Alles vanaf een oppervlakte van 0,1ha komt
3
VRIEND VAN HET BOS
Zullen we een bos Een ambitieuze Vlaamse doelstelling, 4.000 ha nieuw bos tegen eind 2024. Onze provincie bevat momenteel al tal van prachtige grote en kleinere boscomplexen maar met een bosindex van 15% - die sterk schommelt overheen de verschillende gemeenten - is er ook hier nood aan meer bos. De Antwerpse Bosgroepen en de Provincie Antwerpen steken samen de handen uit de mouwen. Een bebossingsteam werd in het leven geroepen, hun missie: 150 ha nieuw bos tegen 2025. Nieuw bos in alle mogelijke formaten en varianten, buurtbosjes, voedselbossen, vogelbosjes, speelbossen, populierenbossen… Alle nieuwe bossen - groot en klein – belangrijk voor natuur, mens, landschap en klimaat. If you have a problem*, if no one else can help, and if you can find them ... maybe you can hire* - The Aforrestation-Team.” * ps: wij zijn gratis Dag Sander, Isis, Jordan en Matthias. Wat hebben jullie met bos en De Bosgroepen? Sander (coördinator): Ik ben altijd graag en veel in de natuur geweest. Met de scouts zaten we vaak in de Bonheidense bossen, en ook nu trekken we er met het gezin vaak op uit. Hoewel ik van opleiding linguïst ben, was mijn ambitie altijd om beroepshalve veel met de natuur bezig te kunnen zijn. Zo mocht ik o.a. als domeinwachter aan de slag bij de provincie en als boswachter bij het Agentschap voor Natuur en Bos, waar ik echt enorm veel heb kunnen bijleren over natuur- en waterbeheer. Toen ik zag dat de provincie een coördinator zocht om de bosuitbreiding te kunnen realiseren, heb ik me kandidaat gesteld. De kans om via de bosgroepen en de provincie nieuwe bossen te kunnen realiseren wilde ik niet laten liggen. Matthias (BGAG): Al van kleins aan heb ik veel natuurliefde meegekregen van m’n vader, door overal ten velden samen vogels te gaan kijken en lange boswandelingen te maken. Die passie heb ik praktisch omgezet in mijn studies als bio-ingenieur. De Bosgroepen zelf zijn niet nieuw voor mij, hiervoor was ik al enkele jaren aan de slag bij de Bosgroep
4
Vlaams-Brabant maar de roep van mijn ‘moeder’-provincie bleek toch te groot! En dan zeker de kans om hier te kunnen werken op zo’n dankbaar thema als bosuitbreiding. Je creëert als het ware tegelijkertijd nieuwe habitats, speelmogelijkheden, verpozingsplekken, … en een duurzame grondstof. Het lijkt me dan ook fantastisch om later door de gemeenten van de Antwerpse Gordel te kunnen fietsen en stil te staan bij alle bossen waaraan ik heb kunnen meewerken. Jordan (BGKN): Het lijkt wel een beetje de rode draad doorheen ons team. Iedereen vertoefde in zijn jeugd in de bossen, ook ik als animator bij jeugdkampen, hier ontstond echt mijn fascinatie voor het natuurschoon. Tijdens het middelbaar en mijn hogere studies volgde ik ook richtingen die gericht waren op natuur en milieu én startte ik met vrijwilligerswerk bij Natuurpunt om zo ook in mijn vrije tijd meer te weten te komen over het Vlaamse landschap. Na de studies ben ik bij de KU Leuven aan de slag gegaan als technieker Bos, Natuur en Landschap en Archeologie, hier heb ik veel praktische ervaring opgedaan. Toen ik de functie projectmedewerker bosuitbreiding zag, waagde ik mijn kans. Ik kon me volledig plaatsen in deze uit-
daging. Zo hard zelfs dat ik in functie van de job ook naar de regio van Bosgroep Kempen Noord ben verhuisd! Isis (BGZK): Buiten in de natuur ben ik helemaal in mijn element. Hoewel mijn eerste gedachte was om biologie te gaan studeren, heb ik alsnog door mijn fascinatie voor de aarde in zijn geheel, voor Geologie gekozen. Je zal denken, wat doet een geologe bij de Bosgroep? De dode en levende materie zijn met elkaar verweven en onafscheidelijk. Het ene sluit het andere niet uit. De mineralen die bomen voeden waren eens een gesteente. The present is the key to the past, schreef Charles Lyell (1797-1875), maar ook omgekeerd, hoe de ‘afdruk’ van klimaatveranderingen in stalagmieten, ijskernen, jaarringen en gesteentelagen uit het geologisch verleden ons een idee kunnen geven van de toekomst. De noodzaak van bossen in dit verhaal is ondertussen duidelijk. Als geologe bij de Bosgroep Zuiderkempen tracht ik de ‘afdruk’ van onze toekomst mee te bepalen door samen met – toekomstige – boseigenaars ons levend groen erfgoed te koesteren en door bosuitbreiding de toekomst en welzijn van de volgende generaties te garanderen, zodat ook zij de geneugten en schoonheid die onze planeet en wereld bieden, kunnen beleven. Aan enthousiasme duidelijk geen gebrek. 150 ha nieuw bos is een hele zoektocht. Hoe gaan jullie te werk? Jordan: Samen met de gemeentebesturen gaan we aan de slag om de kansen voor bebossing op hun grondgebied op te speuren. We gebruiken hiervoor heel wat relevant kaartmateriaal, onder andere om te bepalen of er juridisch op deze plek wel bos kan komen maar we kijken even goed naar het gebied zelf, waar zijn de grotere bossen? De dorpskernen? Kunnen we de huidige bossen vergoten of verbinden? Zijn er relevante plekken voor een volledig nieuw speelbos?
DOORBOMEN
beginnen? Isis: Het overleg op lokaal niveau met gemeentes geeft heel wat inzicht in de mogelijkheden, maar ook de struikelblokken die er zijn. De uitdaging ligt in het maken van een evenwichtsoefening tussen wat mogelijk is, in het qua open ruimte erg versnipperde Vlaanderen, en alle actoren die aanspraak maken op de schaarse grond die er nog is. Particulieren oproepen om te bebossen en met alle actoren zoeken naar verzoenbare compromissen om de ambitie voor meer bos waar te maken, is wat mij sterk motiveert binnen dit bosuitbreidingsproject. Bos die elke inwoner ten goede zal komen op vlak van gezondheid én als belangrijke klimaatbuffer. Sander: Mijn zoektocht start rond de bestaande provinciale groendomeinen. Denk maar aan de Averegten, Hertberg, het Vrijbroekpark. Hier trachten we een actief aankoopbeleid te voeren met de Provincie Antwerpen. De bebossingsambities van de Vlaamse Overheid zijn een uitgelezen kans om onze domeinen
niet alleen te kunnen vergroten, maar ook weerbaarder te maken voor de uitdagingen van de toekomst. Daarnaast probeer ik mijn collega’s bij de bosgroepen regelmatig samen te brengen en te ondersteunen waar nodig. Matthias: Soms komen de boskansen ook gewoon bij ons aankloppen! Er is heel wat animo voor bebossing en veel private eigenaars, jong en oud, staan klaar om hun terrein in te richten. Ze weten niet altijd meteen hoe eraan te beginnen maar vinden steeds meer de weg naar de Bosgroepen. Wij helpen hen graag verder! Jullie ondersteunen grondeigenaars bij bebossing. Stel, ik heb een stuk grond dat ik wil bebossen. Hoe gaan jullie mij concreet helpen? Matthias : Bij elke stap! Bijvoorbeeld controleren en aanvragen van de nodige vergunningen, de zoektocht naar de correcte (combinatie van) subsidies, het
plantplan opmaken of zelfs een plantactie met de buurt op poten zetten. We begeleiden de eigenaar van het idee dat als zaadje in zijn is hoofd ontsproten tot het bos. Jordan: Alles start bij een gezamenlijk terreinbezoek. We luisteren dan naar de wensen van de eigenaar. Soms willen ze een stukje rustnatuur vlakbij, andere zoeken een plek om met de kleinkinderen op avontuur te gaan of willen hout opkweken om in de stoof te steken. Hierop kunnen we dan ook het uiteindelijke plantplan afstemmen. Veel succes met jullie uitdaging, tot op één van de vele plantacties!
Medewerker bosuitbreiding KEMPEN NOORD
Jordan Rodriguez Milis Jordan.rodriguezmilis@provincieantwerpen.be
Medewerker bosuitbreiding ANTWERPSE GORDEL
Matthias Vermeire matthias.vermeire@provincieantwerpen.be
Coördinator bosuitbreiding Dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid Sander De Schryver
sander.deschryver@provincieantwerpen.be
Medewerker bosuitbreiding ZUIDERKEMPEN
lsis Veldeman isis.veldeman@provincieantwerpen.be
5
de bosbode 4 | 2019 BOSGROEPNIEUWS
ANTWERPSE GORDEL
Door 400 leerlingen uit de Zoerselse basisscholen en een aantal omwonenden werd op 18 en 19 november het Dwergenbos met zo’n 2,5 ha groter gemaakt. Met hulp van onze vrijwilligers staken ze 4.250 nieuwe boompjes in de grond en is het Dwergenbos met z’n 5,67 ha nu klaar om te groeien.
ANTWERPSE GORDEL
Op 19 en 21 november plantten 3 basisscholen, enkele jeugdverenigingen en Partago in Boechout 1,8 ha voedselbos aan i.s.m. met lokaal bestuur Boechout, Provincie Antwerpen en BOS +. Goed voor een totaal van 3060 bomen.
ANTWERPSE GORDEL
Zondag 28 november werd de gemeente Kapellen een geboortebos met 1100 bomen rijker. Vrijwilligers van de bosgroep hielpen zo’n 186 kinderen van 2013 en 2014 en hun familie planten aan de Fortdreef. Een schitterende houtsculptuur en een DJ caravan maakten de beleving compleet.
6
BOSGROEPNIEUWS
ZUIDERKEMPEN
Op 23 en 25 november hebben we in Meerhout een herbossing van 0,96 ha uitgevoerd ism met lokaal bestuur Meerhout en enkele Meerhoutse basisscholen. Goed voor een totaal van 1.450 bomen.
Provinciale bosteller: 150 hectare tegen 2025! KEMPEN NOORD
Op 26 november plantten we 1.350 boompjes in Geel op 0,67 ha, samen met de eigenares en de vrijwilligers van Bosgroep Kempen Noord.
Deze Provinciale Antwerpse bosteller krijgt vanaf nu een vast stekje in de Bosgazet. Volg op de voet mee hoeveel bos er sinds 2019 is bijgekomen in onze Provincie. De cijfers reizen mee naar al onze plantacties, hou kranten en sociale media goed in de gaten. Wil je graag actueel weten hoeveel bos er is bijgeplant? Kijk dan op: https://www.provincieantwerpen.be
Wil jij ook meewerken aan meer bomen en bos? Volg de bosgroepen op facebook en blijf op de hoogte van komende aanplantingen. Of plant bos op je eigen terrein! Meer info op ikwilbebossen.be, via de bosgroepen of via leefmilieu@provincieantwerpen.be. Iedere plantactie tonen we de vooruitgang van onze Provinciale Bosteller, op naar de 150!
ZUIDERKEMPEN
Op 21 november hebben we in Meerhout een herbebossing uitgevoerd van 0,61ha i.s.m. met lokaal bestuur Meerhout, Meerhoutse families (34 gezinnen) van kinderen die geboren zijn in 2020 en een 20-tal lokale vrijwilligers. Goed voor een totaal van 1.330 bomen.
7
de bosbode 4 | 2019 NOG MEER DOORBOMEN
Match tussen bedrijven en boseigenaars De Koepel van Vlaamse Bosgroepen onder-
Interesse om in nieuwe bossen of
steunt de werking van alle Bosgroepen op
weerbare bossen te investeren?
Vlaams niveau. De Bosgroepen hebben een goed zicht op lokale situaties, nauwe banden met grondeigenaars en een jarenlange exper-
Ben je zelf bedrijfsleider en wil je investeren in meer bos, maar heb je geen gronden ter beschikking of weet je niet goed waar te beginnen? Dankzij de juiste match kan je een bos helpen
tise in bebossen. Zo groeide het idee om een
aanplanten dat de komende eeuwen zal zorgen voor gezonde
aanbod voor bedrijfssponsoring te ontwikke-
lucht, koelte tijdens warme zomers en natuurlijk ook voor rust
len. De Bosgroepen zoeken de perfecte match tussen een bedrijf dat wil investeren in meer bos en een boseigenaar met een concreet bosuitbreidings- of herbebossingsproject. Het bedrijf toont zo haar maatschappelijk engagement en de eigenaar krijgt een financieel duwtje in de rug. Op deze manier dragen De Bosgroepen actief bij aan meer en gezonde bossen in Vlaanderen.
en ontspanning. Onze projectmedewerker Dries Moerloose helpt jou graag verder op weg om de formule op maat van jouw bedrijf te vinden. Als lid van de Bosalliantie zetten De Bosgroepen mee hun schouders onder ‘Meer Bos!’, het bosuitbreidingsplan van de Vlaamse Overheid. Met ons aanbod voor bedrijfssponsoring genereren we extra middelen voor bosuitbreiding en herbebossing en dragen we actief bij aan meer en gezonde bossen in Vlaanderen. Dries Moerloose - Koepel van Vlaamse Bosgroepen koepel@bosgroepen.be - 09 267 78 65
8
VRIEND VAN HET BOS
Lees hier het volledige artikel
100.000 Vlamingen bezitten een bos Met de actie ‘Plant je eigen bos’ wil Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir 4.000 hectare extra bos creëren tegen 2024. Knack sprak met vier mensen die al eerder het goede voorbeeld gaven.
nu bijligt, dan zou hij zeer teleurgesteld zijn geweest. Ik ben toen hulp gaan vragen
bij
De
Bosgroepen,
de
organisatie van private boseigenaars. Zij hebben me met raad en daad bijgestaan om er weer een mooi bos van te maken.
Vlaanderen heeft ongeveer 146.000
geërfd van mijn vader. Het is ongeveer 3
Nu zit ik bij hen in het bestuur. ‘Dit bos
hectare bos. Een kleine 60 procent
hectare groot. En dat is opmerkelijk. 95
verkopen zou ik niet over mijn hart
daarvan is in handen van bijna 100.000
procent van de huidige boseigenaars in
kunnen krijgen. Rijk zullen mijn broer en
privé-eigenaars. Omdat het beheer van
Vlaanderen bezit minder dan 1 hectare.
ik niet worden van ons goed beheerde
bossen niet rendabel is, blijven ze
‘Mijn vader overleed toen ik 13 jaar was.
bos. Laat het dus maar rustig zijn gang
dikwijls verwaarloosd achter. Daarom
Het bos interesseerde me op die leeftijd
gaan. Dat is goed voor het milieu. En
werd
totaal niet. Ik kwam hier nooit en liet het
ondertussen
verloederen.
wandelaars die hier per jaar passeren
er
eind
jaren
negentig
in
Vlaanderen een netwerk van Bos
kunnen
de
duizenden
ervan genieten.’
groepen opgericht. Die verenigingen proberen – op provinciaal niveau – alle
Toen ik hier achttien jaar geleden
vragen en noden van privébosbezitters
passeerde en de wildernis zag, dacht ik:
te beantwoorden. Ze helpen hen ook bij
als mijn pa zou zien hoe zijn bos er
Door OLIVIER ELEN, foto’s DEBBY TERMONIA van het magazine De Knack
het organiseren van bosonderhoud. Het idee achter de Bosgroepen is eenvoudig: als verschillende boseigenaars samen voor een bos zorgen, is dat goedkoper en efficiënter. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) wil dat er binnen drie jaar ongeveer 4.000 hectare bos bijkomt in Vlaanderen en rekent daarvoor ook op lokale besturen en privé-eigenaars. Vlamingen overtuigen om hun zuurverdiende spaarcenten in bomen te stoppen, is evenwel geen makkelijke opdracht. Misschien kunnen de
getuigenissen
van
deze
vier
bosbezitters u wel over de streep trekken.
‘Het bos interesseerde me totaal niet’ Eddy Rooyackers (66) ‘Dit naaldbomenbos is al vier generaties in onze familie. Het stuk waar we nu staan, hebben mijn broer en ik
9
de bosbode 4 | 2019 NOG MEER DOORBOMEN
Klimaatslimme bomen (Artikel door Bosgroep Limburg)
Hoewel de focus van bosbeheerders de afgelopen decennia op inheemse soorten lag, willen velen nu de blik verbreden. Dit niet alleen om de toekomst van hun groene oase veilig te stellen maar ook om de houtproductie en de zo noodzakelijke CO2-captatie op peil te houden. Er is op korte tijd een zoektocht op gang gekomen naar soorten die van nature bestand lijken tegen de nieuwe klimaatcondities. Onze Nederlandse collega’s spreken van ‘klimaatslimme bomen’.
Klimaatslim bosbeheer
aan soorten. Wetenschappers van het
Klimaatslim bosbeheer wil een passend
derzoek) zijn het er over eens dat de
antwoord bieden aan het veranderende klimaat door bossen aan de ene kant veerkrachtiger te maken en aan de andere kant zo veel mogelijk CO2 vast te leggen. In de afgelopen edities hebben we hier al wat artikels aan gewijd. Vooraleer over te gaan naar de ‘exotische’ soor-
10
meeste inheemse soorten nog een mooie toekomst hebben. Ze adviseren om hier zeker ook op in te zetten en daarbij ook de minder courante soorten te gebruiken zoals o.a. els, wilg, berk, linde, ratelpopulier, haagbeuk, boskers, esdoorn en steeliep.
ten, geven we nog de volgende samen-
Enkele interessante
vatting mee: Er komt veel meer kijken bij
soorten in de kijker
klimaatslim bosbeheer dan ‘gewoon’ de
Elsbes, zeer waardevol hout.
INBO (Instituut voor Bos en Natuuron-
juiste boomsoorten uitkiezen. Essentiële
Elsbes (Sorbus torminalis): Deze Euro-
factoren zijn de bescherming van het
pees inheemse soort, nauw verwant aan
bosmicroklimaat, de zorg voor de bos-
de lijsterbes, kan goed tegen droogte.
bodem en de keuze voor een variatie
Zijn strooisel verteert snel en hij levert
NOG MEER DOORBOMEN
Populier
een goede bijdrage aan de biodiversi-
Walnoot (Juglans regia):De boom levert
bare strooisellaag en de iets kleinere bij-
teit. Het hout is bijzonder waardevol en
hoogwaardig hout op en kan daardoor
drage aan de biodiversiteit. Opgelet: in
kent heel wat toepassingen. De elsbes
veel koolstof voor lange tijd vastleggen.
het Middellandse Zeegebied heeft de
gedijt zowel op voedselrijke als arme,
Doe daar de snelle jeugdgroei, het mak-
soort met verschillende ziekten te kam-
zure gronden.
kelijk verteerbaar strooisel en de diepe
pen.
penwortel bij, en je kan absoluut van een Populier (Populus): Nederlandse bos-
klimaatslimme (bos-)boom spreken. Een
bouwers prijzen de inheemse ratelpo-
ideale soort voor lichtrijke plekjes op iets
pulier (Populus tremula) omwille van zijn
rijkere bodems.
snelle jeugdgroei, goed afbreekbaar strooisel en hoge biodiversiteitswaarde.
Tamme kastanje (Castanea sativa): De-
Eigenlijk bieden alle populierensoorten
ze soort wordt officieel niet als inheems
dezelfde voordelen, ook de soms ver-
beschouwd, vermoedelijk brachten de
guisde Canadapopulier (Populus x ca-
Romeinen hem mee. De sterke penwor-
nadensis). Populieren zorgen snel voor
tel en redelijk hoge droogtetolerantie
een bosmicroklimaat, structuur, meer
wapenen de tamme kastanje. Kastanje-
koolstoffixatie en dik (al dan niet dood)
hout is hard en duurzaam, vergelijkbaar
hout.
met eik. Nadelen zijn de traag afbreek-
Walnoot
Tamme kastanje
11
de bosbode 4 | 2019 NOG MEER DOORBOMEN
Zilverspar
Gewone zilverspar (Abies alba): De ge-
en droogte en doet het goed op zowat
De steeneik (Quercus ilex) tolereert
wone zilverspar heeft een hoge scha-
alle bodemtypes. Nadeel is dat hij traag
halfverharding en houdt van droge en
duwtolerantie en diepe wortels, die ma-
groeit.
kalkrijke bodems. Nadeel is dat jonge steeneiken vorstgevoelig zijn.
ken dat hij letterlijk tegen een stootje kan en minder gevoelig is voor droog-
De Amerikaanse amberboom (Liqui-
testress en aantasting door de letterzet-
dambar spp.) kan goed tegen verhar-
ter dan de fijnspar. De gewone zilver-
ding en groeit het liefst op leemgron-
spar op zandgronden in bijmenging
den.
worden geïntroduceerd om de afname van de beperkte maar specifieke biodi-
De Europese hopbeuk (Ostrya carpini-
Met uitzondering van tamme
versiteit die in onze regio’s aan naaldbo-
folia) uit Zuid-Europa is een kleine boom
kastanje, populier en zilverspar is
men gebonden is te voorkomen.
die op alle bodems groeit, zelfs op zeer
er geen ervaring in onze bossen
droge. Bovendien heeft hij niet veel pro-
met de hoger genoemde booms-
Ook interessant…
blemen met verharding.
oorten. Hoewel de meeste soor-
De hartbladige of Italiaanse els (Alnus
De Japanse zelkova (Zelkova serrata) is
boom, weten we niet of de
cordata) is een middelgrote boom uit
een mooie boom die houdt van leem-
soorten ook in bosverband stand
het Middellandse Zeegebied die weinig
gronden en die verharding en voorjaars-
houden en voldoende groeien.
eisen aan de bodem stelt.
vorst goed verdraagt. Ook Zuid-Euro-
Wetenschappers vrezen vooral
pese eikensoorten komen in het vizier
schade door late vorst bij zuider-
van de klimaatslimme bosbouwer.
se soorten. Hou rekening met
Zowel de Europese of Oosterse netel-
ten het goed doen als straat-
boom (Celtis australis) uit het Middel-
het ‘stand-still principe’ van de
landse Zeegebied als zijn Amerikaanse
De moseik of Turkse eik (Quercus cerris)
Vlaamse natuurwetgeving. Dit
neef, de Westerse netelboom of zwe-
levert goed hout op, maar verdraagt
betekent dat inheemse soorten
penboom (Celtis occidentalis), gedijen
geen verharding.
in onze natuur niet mogen ver-
op uiteenlopende bodems, zijn droogte-
vangen worden door uitheemse De Hongaarse eik (Quercus frainetto)
soorten. Tot slot zijn er momen-
uit de Balkan kan wat beter tegen ver-
teel geen subsidiemogelijkheden
De pluimes (Fraxinus ornus) uit Zuid-Eu-
dichting, en gedijt zowel op droge als
zijn voor bosbeheer met uit-
ropa en West-Azië verdraagt verharding
natte standplaatsen.
heemse soorten.
bestendig en leveren kwaliteitshout.
12
Aandachtspunten
NOG MEER DOORBOMEN
M
os
ei k
De amberboom heeft bij ons in elk geval zijn waarde al bewezen als prachtige laan- en parkboom.
13
BOSGROEPNIEUWS
ZUIDERKEMPEN
Camille Dag allemaal, Sinds 1 september is Bosgroep Zuiderkempen drie man rijker en daar heb ik iets mee te maken. Ik, Camille De Herdt, zal als projectmedewerker toegankelijkheid met volle goesting instaan voor alles wat te maken heeft met de openstelling van bossen. Wat info over mezelf is dus wel op zijn plaats. Ik ben 24 jaar geleden geboren in Essen, waarna ik getogen en gestrand ben in Vorselaar. Echter niet te vergeten is mijn intermezzo in Leuven, waar ik een bachelor in de sociologie en zopas een master in de duurzame ontwikkeling behaalde. In mijn vrije tijd vind je mij tegenwoordig meestal lezend in een hangmat, druk in de weer met potten en pannen, babbelend in gezellige kringen of in de natuur met mijn wandelschoenen aan. Mijn liefde voor bos heb ik al van kleins af aan en laaide helemaal op tijdens mijn studententijd, samen met een sterk gevoel van verantwoordelijkheid voor mens en natuur. Ik ben dan ook vereerd dat ik samen met jullie ten dienste van bossen en boseigenaren mag staan. Ziezo, de rest laat ik jullie graag zelf ontdekken.
Tot snel!
Camille
ZUIDERKEMPEN
Véronique Hallo Bosgazetlezer, Blij met jullie kennis te maken, ik ben Véronique Geerts en op 1 november ben ik als administratief medewerker bij Bosgroep Zuiderkempen gestart. Afkomstig uit en wonende in Bouwel (Grobbendonk), ben ik een geboren en getogen kempenaar. Waar ik in het verleden hoofdzakelijk aan de slag was in de IT sector, met een kleine zijsprong naar boekhouding en automotive, heb ik nu de mogelijkheid om te werken in een sector die meer aansluit bij mijn persoonlijke interesses. Als gepassioneerd wandelaar, praktiserend imker en fervent tuinierster zit ik bij Bosgroep Zuiderkempen veel beter op mijn plaats. Ik ben dan ook blij dat ik hen en jullie mag ondersteunen in de samenwerking om onze bossen weerbaar te maken voor ons wijzigende klimaat. Groetjes uit Westerlo ANTWERPSE GORDEL
ZUIDERKEMPEN
KEMPEN NOORD
De Antwerpse Dag van de Boseigenaar: Opengestelde bossen in de kijker Op 13 oktober vierden de Antwerpse Bosgroepen de Dag van de Boseigenaar te midden van het speelbos Nieuwe Hoeve in Westerlo. Met behulp van de lokale jeugdbeweging en het gemeentebestuur werden de aanwezige private boseigenaars letterlijk en figuurlijk in de bloemetjes gezet door middel van lokale lekkernijen, plezierige bosspelen en een dankwoord met geurige ruikers. Bovenal werd er een belangrijke boodschap uitgedragen door de aanwezigen, namelijk het buitengewoon belang van opengestelde bossen voor ons fysiek en mentaal welzijn en de algemene beleving en bewustheid van onze kostbare Antwerpse bossen. Dit gezegd zijnde, wensen wij nog een speciaal woord van dank te uiten aan alle private boseigenaars en in het bijzonder aan zij die reeds bijdragen aan de openstelling van bossen!
14
Véronique
BOSGROEPNIEUWS
ANTWERPSE GORDEL
KEMPEN NOORD
20ste bosrandactie: 13.270 bomen en struiken verdeeld Met 13.270 verkochte plantjes werd de 20ste bosrandactie van
onale Landschappen organiseren we onder meer aanplan-
de Bosgroepen Antwerpse Gordel en Kempen Noord opnieuw
tingsacties en samen aankopen voor plantgoed. Ook onze
een groot succes. De leden kregen ook dit jaar de kans om
uitgebreide dienstverlening bij het soortenbeheer voor lokale
plantgoed aan een voordelig tarief aan te kopen. De succes-
besturen en de bijdrage aan de nationale campagne #samen-
volle actie is vooral goed nieuws voor de vele dieren die schui-
voorbiodiversiteit passen in dat kader.”
len en voedsel zoeken in onze bosranden. Een tevreden Simon De Smedt, adjunct-coördinator bij Bosgroep Antwerpse Gordel, vertelt: “We verdeelden deze ochtend meer dan 13.000 plantjes uit om het bos in de bloemetjes te zetten. En dat mag je letterlijk nemen, want een bosrand bevat veel bloeiende struiken die bijen en vlinders aantrekken. Tegelijkertijd vormen ze ook een veilige thuis voor zangvogels, egels en vleermuizen. Er werd dit jaar opvallend veel brem besteld (meer dan 800 stuks). De soort is goed bestand tegen de droogte, mogelijk verklaart dat het succes.” Jan De Haes, gedeputeerde voor Milieu en Natuur, verklaart het belang van de actie: “Dat het niet goed gaat met onze biodiversiteit, daar zijn we ons intussen pijnlijk van bewust. Als provincie organiseren en ondersteunen we daarom verschillende initiatieven om onze biodiversiteit te behouden en te stimuleren. Samen met partners zoals de Bosgroepen en Regi-
ZUIDERKEMPEN
Het plantgoed ligt klaar om opgehaald te worden. Kevin Greeven van de bosgroep helpt bij het inladen van het plantsoen.
KEMPEN NOORD
Prijzen houtverkoop Bosgroepen Zuiderkempen en Kempen Noord 26 oktober 2021 De voorbije jaren zakten de houtprijzen voor industriehout
prijs dit jaar op een recordhoogte. Er is ook opnieuw meer in-
door de massale sterfte van fijnspar in West-Europa. Eind ok-
teresse in brandhout zo blijkt uit de vlotte verkoop via
tober hadden de Bosgroep Kempen Noord en Bosgroep Zui-
www.brandhoutweb.be. Op dit digitaal platform worden re-
derkempen hun jaarlijkse houtverkoop in Arendonk. Door een
gelmatig nieuwe brandhoutloten te koop aangeboden.
algemeen (en kunstmatig?) tekort aan grondstoffen ligt de LOT
BOSCOMPLEX / GEBIED
GEMEENTE
BOOMSOORTEN
# BOMEN
VOLUME (IN M 3)
HOOGSTE BOD
GEBODEN PRIJS/M3
1
Teunenberg-Nieuwe Hoeve (openbaar lot)
Herentals, Olen, Westerlo
Grove den, Corsicaanse den
6.048
4.289,15
€ 197.700
€ 46,09
2
Winkelomheide
Geel
Zeeden, Amerikaanse eik
1.147
1.230,57
€ 57.572
€ 46,78
3
Achterbos-Galbergen-Kanaalstraat Toemaathoek-Rauw
Mol
Grove den
4.990
2.386,32
€ 108.760
€ 45,58
4
Hoeven-Wenen
Retie
Grove den, Corsicaanse den, Amerikaanse eik
856
332,95
€ 12.540
€ 37,66
5
Corsendonk-Rhoode
Oud-Turnhout
Grove den, Corsicaanse den
3.705
1.891,96
€ 91.999
€ 48,63
6A
Winkel-Mastheidestraat
Turnhout
Fijnspar (dood), Grove den, Lork
733
235,59
€ 4.444
€ 18,86
6B
Winkel-Mastheidestraat
Turnhout
Corsicaanse den
96
51,66
€ 1.111
€ 21,51
7
Wechelderzande-Lille-Gierle-Poederlee
Lille
Grove den, Corsicaanse den, Lork
2.592
1.340,95
€ 47.850
€ 35,68
8
Castelsebaan-Kerkhoflaan(openbaar lot)
Mol
Grove den
TOTAAL
248
101,16
geen bod
geen bod
20.415
11.860,31
€ 521.976
€ 44,01
15
de bosbode 4 | 2019 BOSBEWONER
BOSBEWONERS: Predatie Artikel naar de hand van Frederik Lembreght, Bosgroep IJzer en Leie vzw
Bij onze collega’s van Bosgroep IJzer en Leie werd in juni 2021 in samenwerking met Inverde een cursus voor leden georganiseerd rond de vos. Ondanks de naam van de cursus, was ‘de vos’ alleen maar de aanzet om interessante onderwerpen als predatie, predatoren en habitatbeheer in het algemeen te behandelen. Het werd een dag met wetenschappelijke inzichten in theorie en in de praktijk tijdens een wandeling in Kemmel. We nemen je graag mee in deze boeiende landschapsmaterie.
Predatoren en predatie Wanneer je aan predatoren denkt, denk je waarschijnlijk onmiddellijk aan soorten als de vos en de kraai. Aan soorten zoals de koolmees, de patrijs (de kuikens dan), de grutto (zie foto) of de groene kikker, zal je waarschijnlijk niet snel denken. Nochtans zijn deze soorten predatoren van insecten en andere ongewervelden. Algemeen genomen zijn predatoren namelijk dieren die andere dieren (de prooien) actief bejagen om ze op te eten. De meeste predatoren worden zelf trouwens ook gegeten door soorten die een hogere plaats innemen in de voedselketen. Verder kunnen predatoren opgedeeld worden in generalisten en specialisten. Specialisten hebben zich gespecialiseerd in en aangepast aan één enkele prooisoort of groep en hun populatie zal dan ook de populatietrend van hun prooi volgen. Generalisten zijn dan weer soorten die eten wat ze kunnen vangen en daarnaast vaak ook kunnen leven van andere voedingsbronnen zoals wilde bessen of afval van mensen.
16
BOSBEWONER
en habitatkwaliteit direct na het uitkomen zelf op zoek naar
Veel predatoren als vossen, steenmar-
van de patrijs en van weidevogels als de
ters en insectenetende vogels hebben
kievit en de grutto. Naast predatie is er
voedsel. Ontbreekt er één van deze ve-
een territorium dat ze op zijn minst ver-
echter ook de factor habitatkwaliteit, die
getatietypes of is deze maar in beperkte
dedigen tegen soortgenoten. De groot-
bovendien een grotere directe en indi-
mate aanwezig, dan zullen de patrijzen(-
te van dit territorium hangt meestal af
recte impact heeft op de achteruitgang
kuikens) het moeilijk hebben om vol-
van het voedselaanbod in dat gebied.
van soorten.
doende voedsel te vinden of te schuilen
Zo wees onderzoek uit dat het territori-
Wat houdt habitatkwaliteit in? Eenvoudig
voor predatoren. Zo is het broedsucces
um van bv. stadsvossen in Bristol +/- 30
gezegd gaat dat vooral over de aanwe-
in akkerranden van minder dan 10 meter
ha bedraagt, dat van vossen in een
zigheid van voedsel en schuilgelegenheid
breed zeer laag omdat alle nesten ge-
agrarisch gebied in Midden-Engeland
voor een soort. Deze twee elementen zijn
vonden worden door grondpredatoren.
+/- 100-200 ha en dat van vossen in het
net een probleem in Vlaanderen.
De predatoren lijken dan wel de oorzaak
kale hoogland van Noord-Engeland +/-
Laten we de patrijs als voorbeeld nemen.
voor dit lage broedsucces, maar de echte
1000 ha.
De patrijs is een typische soort van het
oorzaak is echter de lage habitatkwaliteit
agrarische landschap, waarvan de popu-
die te weinig beschutting biedt voor het
Eens de territoria ingenomen zijn in een
latie de laatste jaren sterk achteruit gaat.
nest. Wanneer de habitat (broedrand)
Deze soort heeft een kleinschalig, geslo-
echter breder is dan 12m, stijgt de kuiken-
ten agrarisch landschap nodig, met veel
overleving met 64%.
gebied is ook het maximaal aantal van bv. vossen of steenmarters bereikt voor dat gebied. Nieuwe jongen zullen dan verder weg moeten trekken om een leeg territorium te vinden. Zwarte kraaien en sommige andere soorten zijn sociale dieren en hebben zich volledig aangepast aan de mens. Zij eten naast hun prooien ook van gewassen en menselijk afval en hun aantal hangt enkel en alleen af van het voedselaanbod.
hagen met een ruige vegetatie onmiddellijk erlangs, verloren hoekjes en een grote gewasdiversiteit met veel kruiden. Deze types vegetatie en zeker de optimale combinatie zijn door intensifiëring van de landbouw zo goed als verdwenen. De combinatie van deze types vegetatie is zeer belangrijk voor de patrijs omdat ieder type vegetatie een andere functie heeft. De haag dient als schuilgelegenheid tegen predatoren. De verruigde vegetatie langs de heg wordt gebruikt om
Predatie versus habitatkwaliteit
te broeden en eveneens om te schuilen
Predatoren krijgen vaak de schuld van de
de kuikens om er naar voedsel (insecten)
achteruitgang van vele soorten, zoals bv.
te zoeken. Kuikens van patrijzen moeten
voor predatoren. De kruiden- en bloemrijke vegetatie/gewassen zijn nodig voor
Meer dan alleen predatie… Predatie kan bijdragen aan de achteruitgang van een soort, maar het grootste probleem is bijna altijd een te lage habitatkwaliteit. Om echt iets te veranderen in de goede richting, zal er dus op veel plaatsen sterk moeten worden ingezet op het verbeteren van de habitat. Aan de slag!
Links en in het midden worden nesten gemakkelijk gevonden door predatoren, kuikens hebben weinig voedsel. Rechts een goed voorbeeld, met alle nodige elementen voor broed- en schuilgelegenheid en het vinden van voedsel.
17
BOSGROEPNIEUWS de bosbode 4 | 2019
Bosgroepen Antwerpen Zuid en Noord gaan samen verder!
O
p 10 oktober 2021 zagen meer dan 125 boseigenaars en bosliefhebbers elkaar terug over de toekomst van een gemeenschappelijke Bosgroep. De fusie is het resultaat van een constructieve samenwerking, en dat mocht gevierd worden.
naast krijgt ook nieuw bos onze aan-
Boseigenaars worden gebriefd via aller-
dacht en werden alleen al in 2020 21.185
hande communicatiekanalen, er volgt
nieuwe boompjes geplant.
zelfs de kans om voor een nieuwe naam te stemmen.
Gaan we samen verder? En zo kwamen Bosgroep Antwerpen Noord en Zuid op 10 oktober samen en werd beslist om samen te gaan in de nieuwe Bosgroep, Bosgroep Antwerpse
Korte historiek
Gordel vzw. Co-voorzitters Martine Van
Even terug in de tijd waarbij vzw Bos-
deze nieuwe naam is het gevarieerde en
groep Antwerpen Noord en Zuid in de loop van 2005 en 2006 het levenslicht zien. Beide organisaties bouwen een actieve werking uit waarbij bossen en hun boseigenaars centraal staan. Ondersteund door de Provincie Antwerpen en Vlaanderen, bieden ze een uitgebreide dienstverlening aan in samenwerking met verschillende lokale partners op het terrein. Bosgroepen worden zo een betrouwbare partner in het buitengebied om meer
Goethem en Frederic van Haaren: “In uitgestrekt nieuw werkingsgebied vervat, met een verwijzing naar associaties zoals de Fortengordel en de Antitankgracht die beide Bosgroepen verbindt. Maar zeker ook naar gordel als verbinden, werk maken van verbindingen tussen kleinere individuele bospercelen en inzetten op de corridorfunctie. Als nieuwe Bosgroep willen we ook mensen verbinden en samenbrengen van boseigenaar, partner, vrijwilliger en burger.”
In het plantseizoen 21-22 alleen al, staan via plantacties met gemeentes zo’n 17,7 ha nieuw bos op het programma. Maatschappelijke thema’s als bosuitbreiding, ecosysteemdiensten, evenwicht tussen economie en ecologie, klimaatweerbaarheid van onze bossen, allen krijgen hun plaats in deze unieke samenwerking tussen boseigenaars. Jan De Haes, gedeputeerde bevoegd voor Milieu en Natuur: “Bescherming, beheer en uitbreiding van onze bossen staat hoog op de agenda van private eigenaars en overheden, zo ook bij Provincie Antwerpen. Om nog meer Antwerpse bossen in de toekomst in beheer te krijgen bij onze Bosgroepen én om de uitdaging rond bosuitbreiding aan te gaan, is een versterkte samenwerking een absolute meerwaarde. Naast technisch-administratieve ondersteuning tij-
Blik op de toekomst
dens de fusieoperatie, dragen we vooral
Bosgroep Antwerpse Gordel is een ver-
uit naar alle boseigenaars in onze pro-
eniging van zo’n 1.066 leden-boseige-
vincie. Daarom herhaal ik telkens deze
naars, en meer dan 500 bosliefhebbers.
boodschap: heb je een vraag over bos?
krachten te bundelen.
Met een personeelsteam van 8, en met
Bel jouw Bosgroep!”.
Traject van doorgedreven samenwerking naar fusie
ten we verder in op de 11.855 ha bos in
Bosgroep Antwerpse Gordel vzw, als dé
huidig beheer om te werken aan beter
referentie voor bos.
en beter bos te realiseren samen met hun eigenaars. Beide bosgroepverhalen kennen echter ook heel wat gelijkenissen waardoor in 2019 voor de eerste keer naar elkaar wordt gekeken om de
Met heel wat betrokken boseigenaars als bestuurder of vrijwilliger start zo een traject van mogelijke fusie. Sterktes en kansen worden benut, mogelijke valkuilen benoemd. Wat volgt is een verkenning van elkaars werking en regio, elkaars aanpak en toekomstbeeld. De medewerkers ervaren de nieuwe mogelijkheden van doorgedreven sa-
18
menwerking en bouwen hierop verder.
de kennis en kunde van de Bosgroepen
talrijke vrijwilligers en bestuurders, zet-
bos samen met de boseigenaars. Daar-
ZOEKERTJES
KALENDER
Welkom op onze
Gemengd bos te koop
algemene vergadering
Prijs:
overeen te komen
locatie:
2450 Meerhout
De drie Antwerpse Bosgroepen nodigen hun leden graag uit voor de jaarlijkse Algemene Vergadering. Tijd en ruimte voor ontmoeting en uitwisseling, kans tot terugblikken op de voorbije tijd en vooruitkijken naar wat komen gaat. Alle leden ontvangen nog een persoonlijke uitnodiging per mail of brief. Alle vergaderingen worden corona veilig georganiseerd, waardoor aanpassingen mogelijk zijn tot het laatste moment. U wordt op de hoogte gehouden.
Oppervlakte: 0,71 ha Contact:
Bos te koop Prijs:
overeen te komen
locatie:
Geel
Oppervlakte: 1,00 ha Contact:
Waar?
Firma Luyckx, Abdijlaan 33, Brecht
Inschrijven: t.e.m. 14 maart op 03/355 09 40 of
antwerpsegordel@bosgroep.be met vermelding
van aantal personen.
Programma: - Wandeling met gids doorheen het privaat bosgebied - Overzicht van de activiteiten en resultaten van 2021 - Vooruitzichten en verwachtingen voor 2022 - Verkiezing nieuw bestuur - Afsluiten met receptie - Mogelijkheid tot bedrijfsbezoek
Bosgroep Kempen Noord vzw
052 30 22 38 of 0495 65 26 69 of frans.moyaert@telenet.be
Bosgroep Antwerpse Gordel vzw Wanneer? Zondag 20 maart 2022 om 10.30u
0485 78 87 50 of heidiboons@hotmail.com
Bos te koop Prijs:
overeen te komen
locatie:
Heindonk in de buurt van de Kievitstraat en de Hooiendonkstraat, Willebroek
Contact:
03 866 41 95
Populier-eikenbos te koop Prijs:
overeen te komen
locatie:
Peerdsdonkendreef, Booischot
Oppervlakte: 32 are Contact:
015 756 870 of loudom@telenet.be
Wanneer? Zaterdag 26 maart 2022 van 13.30u tot 18u Waar?
Kerk van Oosthoven, naast onze kantoren in
Oosthoven, Polderstraat, Oud-Turnhout.
Inschrijven: vóór 10 maart op 014/85 90 19 of
kempennoord@bosgroep.be met vermelding van
aantal personen.
TE KOOP
Programma: - Overzicht van de activiteiten en resultaten van 2021 - Vooruitzichten en verwachtingen voor 2022 - Prijsuitreiking voor verdienstelijke boseigenaar - Bezoek kantoren bosgroep in Pastorie met receptie
Bosgroep Zuiderkempen vzw Wanneer? Dinsdag 7 juni 2022 Meer info zal volgen in de volgende Bosgazet, houd deze dus zeker in het oog en noteer deze datum alvast in jullie agenda.
19
Contact Bosgroep Antwerpse Gordel vzw Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst T: 03 355 09 40 M: antwerpsegordel@bosgroep.be
Coördinator: Kathleen Vanderheyden - 0476 76 18 25 Coördinator: Karolien Devriendt - 0475 75 77 98 Projectmedewerker: Bert Van Gils - 0476 86 80 01 Projectmedewerker: Gijs Bracke - 0470 21 38 94 Projectmedewerker: Simon De Smedt - 0472 45 19 70 Bosuitbreidingsmedewerker: Matthias Vermeire - 0471 11 87 40 Medewerksters: Britt Van Cotthem, Marleen Brosens
Bosgroep Kempen Noord vzw
Polderstraat 33, 2360 Oud-Turnhout (Oosthoven) T: 014 85 90 19 M: kempennoord@bosgroep.be
Bosgroep Zuiderkempen vzw Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo T: 014 27 96 57 M: zuiderkempen@bosgroep.be Coördinator: Jan Seynaeve - 0474 99 99 35
Coördinator: Marieke Verreet - 0474 74 17 31
Adj.-coördin: Joran Mertens - 0475 80 73 36
Adj.-coördin: Kevin Greeven - 0477 63 12 47
Adj.-coördin: Jan Wauters - 0478 78 20 22
Adj.-coördin: Chris Meeuws - 0478 45 51 38
Projectmedewerker: Juul De Witte - 0474 84 21 78
Adj.-coördin: Joost Malliet - 0477 93 25 51
Projectmedewerker: Camille De Herdt - 0473 28 76 38
Adj.-coördin: Thomas Van de Peer - 0476 96 57 92
Bosuitbreidingsmedewerker: Isis Veldeman - 0471 22 14 06
Adj.-coördin: Sien Van Looveren - 0470 90 57 44
Medewerkster: Veronique Geerts
Bosuitbreidingsmedewerker: Jordan Rodriguez-Milis – 0477 53 20 91
Provincie Antwerpen
Medewerksters: Annick Vangenechten, Elly Maes
Sander De Schryver – 0477 91 61 56
Algemeen bosuitbreidingsmedewerker: