Bosgazet 64

Bosgazet

6 Waarom lijkt het al herfst in de zomer?

10 Bosgroepreis 2022: Expeditie in de Roemeense bossen!

17 Europese vogelkers: een feestmaal voor bijen en vogels!

3

Blablablaadjes

4 Predatie: Van de sluwe vos tot het kleine patrijskuiken

6 Waarom lijkt het al herfst in de zomer?

8 Dirk Vandenbussche aan het woord

10 Bosgroepenreis 2022: Expeditie in de Roemeense bossen!

14 BosgroepNieuws

17 Europese vogelkers: een feestmaal voor bijen en vogels!

18 Kalender en zoekertjes

20 Contactgegevens

De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, het is een uitgave van de Antwerpse Bosgroepen en wordt zowel digitaal als per post verstuurd naar leden en geïnteresseerden.

Verantwoordelijke uitgever en eindredactie: Stephanie Van Loock

Lay-out: Koloriet - Leefdaal

Contact rond Bosgazet: Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo, 014 27 96 57 zuiderkempen@bosgroep.be www.bosgroepen.be.

Beste boseigenaars,

Bij het verschijnen van deze editie, staan onze bomen in volle herfstmodus. Een fenomeen dat we reeds in de zomermaanden zagen. Wat zo’n mooi jaarlijks ritueel is als aankondiging van een nieuw seizoen, blijkt de voorbije jaren eerder een teken aan de wand van droogtestress. Bosgroepen hebben de volgende jaren dan ook een rol te spelen om met deze klimaatuitdagingen aan de slag te gaan en onze bossen weerbaar te maken. In onze bestaande bossen, in de nieuwe bossen, ... iedere beheermaatregel wordt getoetst aan klimaatslim bosbeheer. We laten jullie in deze editie ook proeven van de ervaringen van een aantal boseigenaars op bosgroepenreis in Roemenië. En Dirk komt aan het woord als vriend van het bos, actief bij de Provincie Antwerpen. De Bosgroepen en hun vrijwilligers zaten niet stil en dat lees je uitgebreid in ons bosgroepennieuws.

Tot slot nodigen we jullie van harte uit op onze verschillende buitenactiviteiten de volgende maanden, waarbij we op 12 oktober één van onze boseigenaars in de kijker zetten tijdens de Dag van de Boseigenaar. Van harte welkom op deze unieke wandeling!

Maak er een bosgezellig najaar van!

Martine en Frederic Co-voorzitters Bosgroep Antwerpse Gordel vzw

Bosgroepen, wat zijn dat?

Veel van de bossen in Vlaanderen zijn in privéhanden. De bosjes zijn vaak kleiner dan een hectare en zeer versnipperd. Om op een duurzame en rendabelere manier aan bosbeheer te doen, zijn De Bosgroepen opgericht ter ondersteuning van de vele boseigenaars. Boseigenaars krijgen een professioneel advies en kunnen samenwerken met andere boseigenaars in de buurt. Elke boseigenaar is vrij om al dan niet gratis lid te worden en gebruik te maken van De Bosgroep-diensten. Men behoudt de volledige zeggenschap over het beheer van zijn eigendom. Een kans om te grijpen!

De belangrijkste taken van De Bosgroep zijn informeren, sensibiliseren en organiseren. Je kan ons contacteren voor:

gratis, onafhankelijk en vrijblijvend advies

– informatie over hoe je bos duurzaam kan beheerd worden

– organisatie van wandelingen, cursussen en excursies

– uitvoering van gezamenlijke bosbeheerwerken: dunnen, exotenbeheer, houtverkopen

– hulp bij de bosadministratie: kapmachtigingen, subsidies en beheerplannen

– ondersteuning bij aanplantingen

optimaliseren van de toegankelijkheid van je bos

Contact

Verhuisd? Vragen over uw lidmaatschap? Neem dan contact op via 014 27 96 57 of zuiderkempen@bosgroep.be

De Bosgazet of Nieuwsbrief analoog of digitaal ontvangen? Of dit aanpassen? Kan je zelf doen via de link web.provincieantwerpen.be/cn/avrml/bosgroepen.

Roken en vuur maken voortaan altijd verboden in Vlaamse bossen!

Op 8 augustus lanceerde Vlaams minister van omgeving Zuhal Demir een algemeen en permanent verbod om te roken of vuur te maken in bossen, natuurreservaten en natuurgebieden die vallen onder een natuurbeheerplan. Het was al verboden om vanaf risicocode geel te roken of vuur te maken in Vlaamse bos- en natuurgebieden, maar dat verbod is dus veralgemeend. De droogte heeft een nefaste invloed op de weinige natuur die Vlaanderen kent dus deze moet zo goed mogelijk beschermd worden en Demir zet met dit verbod al een stap in de goede richting!

Is wat je van de supermarkt eet, goed voor de planeet?

Meer dan 80% van wat we eten kopen we via de supermarkt waardoor ze de mogelijkheid hebben een milieu- en klimaatvriendelijk voedingspatroon te promoten. Superlijst wil ervoor zorgen dat supermarkten meer inzetten om hun klanten te helpen om gezond, duurzaam, diervriendelijk en eerlijk te winkelen. In België doet Superlijst onderzoek bij verschillende supermarkten zoals Colruyt, Delhaize, Carrefour, Aldi en Lidl rond het thema milieu. Er wordt hierbij vooral gekeken naar de inspanningen die de supermarkten momenteel leveren om de verkoop van dierlijke eiwitten te verminderen, te kiezen voor producten uit duurzame landbouw, en ontbossing en voedselverspilling tegen te gaan. In november presenteert Superlijst de resultaten van dit onderzoek.

Nieuw boek door Anne Oosterbaan:

Tamme kastanje (Castanea spec.) voor vruchten, hout en bijproducten

e Tamme kastanje is een zeer gekende boom in zowel Nederland als in België. Met zijn vruchten als duurzame zetmeelbron en duurzaam hout is het een boom die voor veel toepassingen kan gebruikt worden. Zelfs de bolsters, schors, bladeren en wortels kunnen bruikbare producten opleveren! Voor de aanplant van deze imposante bomen moet er op veel zaken gelet worden zoals bodem, teeltdoel, keuze van rassen, bestuivers, etc. Wil je dit alles ontdekken en meer? Bestel dan snel het boek ‘Tamme kastanje’ bij de betere boekenwinkel of via (Belgische) websites! Als je hierover meer informatie wil, mag je de bosgroep contacteren.

© VRT Nieuws website

© BLABLAADJES

Superlijst

Predatie: van de sluwe vos tot het kleine patrijskuiken

Wanneer je aan predatoren denkt, denk je waarschijnlijk meteen aan soorten zoals vossen en kraaien. Soorten als de koolmees, de patrijs, de grutto of de groene kikker, komen misschien niet meteen in je op. Nochtans zijn deze soorten ook predatoren van insecten en andere ongewervelden. Predatoren zijn over het algemeen dieren die actief op andere dieren actief jagen voor voedsel. De meeste predatoren vallen trouwens zelf ten prooi aan soorten die hoger staan in de voedselketen.

Ieder beestje zijn eigen stekje?

Verder kunnen predatoren opgedeeld worden in generalisten en specialisten. Specialisten hebben zich toegespitst op één enkele prooisoort of groep en hun populatie volgt dan ook de populatietrend van hun prooi. Generalisten daarentegen zijn soorten die eten wat ze kunnen vangen en zijn dus in staat ook te leven van andere voedingsbronnen zoals wilde bessen of achtergelaten afval van mensen.

Veel predatoren zoals vossen, steenmarters en insectenetende vogels hebben een territorium dat ze op zijn minst verdedigen tegen soortgenoten. De grootte van dit territorium hangt meestal af van het voedselaanbod in dat gebied. Zo wees onderzoek uit dat het territorium van bv. stadsvossen in Bristol ongeveer 30 ha bedraagt, dat van vossen in landbouwgebied in Midden-Engeland tussen de 100 en 200 ha en dat van vossen in het kale hoogland van Noord-Engeland maar liefst 1.000 ha!

Eens de territoria in een gebied zijn ingenomen, is ook het maximaal aantal van predators bereikt voor dat gebied. Nieuwe jongen worden daardoor verplicht om weg te trekken om hun eigen territorium te zoeken.

Zwarte kraaien en sommige andere soorten zijn sociale dieren en hebben zich volledig aangepast aan de mens. Zij eten naast hun prooien ook van gewassen en menselijk afval. Hun aantal hangt enkel en alleen af van het voedselaanbod.

Een apart geval zijn huiskatten en verwilderde katten – niet te verwarren met de

inheemse Europese wilde kat. De wilde kat heeft in de natuur een territorium van 1,5 à 2km2, maar op 1km2 leven gemiddeld 70 huiskatten (zonder verwilderde katten te rekenen). Elke huiskat vangt per jaar gemiddeld 40 prooien. Dit komt per 1km2 overeen met 2.800 prooien per jaar en voor heel België zelfs met 84 miljoen prooien! De reden hiervoor is natuurlijk dat huiskatten thuis gevoerd worden door hun baasjes. Het vangen van prooien is voor hen dus eerder een tijdverdrijf. De impact op de biodiversiteit is evenwel groot.

Het belang van goede verstopplekken en genoeg voedsel

Predatoren krijgen vaak de schuld van de achteruitgang van vele soorten. Denk hierbij aan de patrijs en de weidevogels of de kievit en de grutto. Er zijn naast predatie echter ook andere factoren die invloed hebben op het voortbestaan van soorten. Habitatkwaliteit heeft bijvoorbeeld zelfs een grotere directe en indirecte impact op de achteruitgang van soorten. Eenvoudig gezegd gaat het bij habitatkwaliteit vooral om voedselaanwezigheid en schuilplekken voor een soort. Deze twee elementen zijn nu net een groot probleem in Vlaanderen.

Neem nu bijvoorbeeld de patrijs. De populatie van deze typische akkervogel is de laatste jaren sterk achteruit gegaan door zijn nood aan een kleinschalig, gesloten agrarisch landschap met veel hagen en een ruige vegetatie onmiddellijk erlangs, verloren hoekjes en een grote gewasdiversiteit met veel kruiden. Deze types vegetatie en zeker de optimale

combinatie zijn door intensifiëring van de landbouw zo goed als verdwenen. De combinatie van deze types vegetatie is zeer belangrijk voor de patrijs omdat ieder type vegetatie een andere functie heeft.

De haag dient bijvoorbeeld als schuilgelegenheid tegen predatoren. De verruigde vegetatie langs de heg wordt gebruikt om te broeden en eveneens om te schuilen voor predatoren. De kruidenen bloemrijke vegetatie zijn nodig voor de kuikens om er naar insecten te zoeken. Kuikens van patrijzen moeten direct na het uitkomen zelf op zoek naar voedsel. Ontbreekt er één van deze vegetatietypes of is deze maar in beperkte mate aanwezig, dan zullen de patrijzenkuikens het moeilijk hebben om voldoende voedsel te vinden of zich te verstoppen voor predatoren. Zo is het broedsucces in akkerranden van minder dan 10 meter breed zeer laag omdat alle nesten gevonden worden door grondpredatoren. De predatoren lijken dan wel de oorzaak voor dit lage broedsucces, maar de echte oorzaak is de lage habitatkwaliteit die te weinig beschutting biedt voor het nest. Wanneer de broedrand echter breder is dan 12m, stijgt de kuikenoverleving met 64%!

Predatie kan bijdragen aan de achteruitgang van een soort, maar het grootste probleem is bijna altijd een te lage habitatkwaliteit. Om echt iets te veranderen in de goede richting, zal er dus op veel plaatsen sterk moeten worden ingezet op het verbeteren van de habitat!

Artikel door Frederik Lembreght, vzw Bosgroep IJzer en Leie vzw

Waarom lijkt het al herfst in de zomer?

Steeds drogere zomers...

Je hebt het ongetwijfeld al op het nieuws gehoord. Met hun weinige neerslag en hoge temperaturen zijn juli en augustus de droogste zomermaanden sinds 1833! Jaar na jaar blijven we droogterecords verbreken. Het is duidelijk dat de klimaatverandering ons in een nieuw tijdperk brengt met zomers gekenmerkt door extreme droogte. Veel mensen zoeken met dit warme weer daarom ook verkoeling in onze bossen. Niet onlogisch want er is aangetoond dat de gemiddelde en maximale temperatuur res-

pectievelijk gemiddeld 1,7 °C en 4,1 °C lager zijn onder de kronen van de bomen. Maar ook onze bossen lijden enorm onder deze periodes. Er wordt verwacht dat deze aanhoudende droogtestress zal leiden tot het verlies van verschillende boomsoorten, vooral in gebieden waar bossen sterk versnipperd zijn zoals in Vlaanderen.

Waarom vallen er al bladeren van de bomen in de zomer?

Het lijkt alsof de afgelopen jaren de herfst al in augustus van start gaat. Veel bomen verliezen hun bladeren en vruchten vervroegd waardoor er op sommige

plaatsen al een heus bladerentapijt te vinden is in het midden van de zomer. De reden hiervoor is dat de bomen hun bladeren vervroegd laten vallen als verdedigingsstrategie tegen de aanhoudende droogte. Via verdamping verliezen ze veel water en omdat er zo weinig water in de grond zit kunnen ze zich dit niet veroorloven. Door de bladeren af te stoten kunnen de bomen het weinige vocht dat ze hebben bijhouden. Natuurlijk heeft dit ook negatieve gevolgen. Bladeren zijn heel belangrijk voor de bomen om te groeien. Als ze minder bladeren hebben, kunnen ze minder voedselvoorraden aanleggen. Dit is geen ramp als deze periodes tijdelijk zijn want bomen kunnen zich goed herstellen. Het probleem is dat door de klimaatopwarming al een aantal jaren de droogte blijft aanhouden waardoor ze steeds kwetsbaarder worden en ook vatbaarder voor insecten en schimmels. Denk hierbij aan plaaginsecten zoals de letterzetter bij fijnsparren of de eikenprachtkever bij eiken. Daarnaast stijgt ook het risico op bosbranden enorm wat ook grote gevolgen heeft voor de natuur.

Hoe reageren onze bomen en bossen?

Niet alle boomsoorten zijn natuurlijk even gevoelig voor deze droogteperiodes. Haagbeuk, Zomer- en Wintereik, Zomerlinde en Winterlinde zijn bijvoorbeeld meer bestand tegen deze periodes. Twee inheemse soorten die zeer

gevoelig zijn aan deze droogte zijn beuken en fijnsparren. Beuken hebben een oppervlakkige wortelgestel wat hen kwetsbaar maakt. Het zijn dan ook echte bosbomen die het liefste in schaduwrijke bossen bij elkaar staan. Fijnsparren, een soort uit vochtige berggebieden, is ook minder goed opgewassen tegen droogte. Ze zijn al haast volledig verdwenen door de combinatie van droogte en de letterzetter. Een lichtpuntje is dat bomen die in bossen staan over het algemeen beter gebufferd zijn tegen de effecten van droogte door hun microklimaat. Bomen in een gesloten bosverband kunnen dus veel beter weerstaan aan droogte. Het is eigen aan bossen dat ze vochtiger en koeler zijn. Hierdoor zijn hun overlevingskansen groter. Een uitzondering hierop is de bosrand waar de klimaatbuffering minder sterk is. In Vlaanderen zijn er bijna 70.000 km aan bosranden door landschapsversnippering. Hier zien we dan ook dat bosspecialisten zoals klaverzuring, daslook en boshyacint, riskeren sterk achteruit te gaan als gevolg van klimaatverandering in combinatie met versnippering. Generalisten zoals brandnetel en look-zonder-look zullen hierdoor dan de bovenhand krijgen. Dit kan uiteindelijk resulteren in verlies van biodiversiteit!

Kunnen we er iets tegen doen?

Gelukkig is het antwoord ja. Het in stand houden van goed gebufferde boskernen is daarvoor van groot belang. Biodiversiteit lijkt hierbij alvast een sleutelwoord. Zoals we reeds aantoonden reageren boomsoorten verschillend op droogtestress en is het dus belangrijk om een gemengd bos te hebben. Er moet daarom gestreefd worden naar structuurrijke en gemengde bosbestanden zodat er voldoende risicoverspreiding is. Ook de versnippering moet zo veel mogelijk tegengegaan worden. Dit kan door bosuitbreiding zoveel mogelijk aan te sluiten bij bestaand bos. Ook de juiste bosbeheer is hierbij belangrijk. Een meer gesloten kronendak en meer biomassa kan klimaatextremen beter bufferen. In gesloten bossen zorgt het bosmicroklimaat ervoor dat de luchtvochtigheid en de bodemvochtgehaltes hoog blijven. Dit buffert de temperatuurextremen die we momenteel zien. Het is dus van groot belang dat we onze bossen goed blijven opvolgen en hen zoveel mogelijk wapenen tegen de opeenvolgende droogtes met klimaatslim bosbeheer!

Inspiratie gehaald uit artikel “Waarom bosplanten in Vlaanderen extra vatbaar zijn voor droogte” door Leen Depauw en Pieter De Frenne (Forest & Nature Lab, UGent)

© Stephanie Van Loock

Bladertapijt aan beukendreef op 25/08

Dirk Vandenbussche aan het woord

De laatste jaren staan bossen en bosuitbreiding meer centraal in het beleid van onze milieudiensten. We hadden een gesprek met Dirk Vandenbussche, werkzaam bij de Provincie Antwerpen als directeur van de dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid, over zijn rol binnen de Antwerpse bosgroepen.

Wat betekenen de bosgroepen binnen jouw dienst?

Ik heb met de bosgroepen verschillende linken. In eerste instantie als leidinggevende van de bosgroepcoördinatoren van de drie bosgroepen, waarbij de nadruk ligt op samenwerking en het kwalitatief organiseren van alle aspecten van een vzw.

Bosgroepen maken het verschil met hun ‘schup in de grond’

Daarnaast bieden we als dienst ook financiële ondersteuning om zo ons beleid vorm te geven. Heel wat thematische projecten rond biodiversiteit en bosuitbreiding worden gerealiseerd door de Antwerpse bosgroepen met provinciale subsidies. Verder ben ik bij enkele bosgroepen ook de afgevaardigde van de provincie in het bestuursorgaan. Een grote meerwaarde hiervan is dat ik hierdoor goed op de hoogte blijf van het reilen en zeilen van de bosgroepen zoals bijvoorbeeld de zorgen van grote en kleine boseigenaars, de motivatie van vrijwilligers, houtprijzen… Ik kom de Bosgroepen dus regelmatig tegen in mijn professioneel leven.

Wat zie je als grootste meerwaarde van de bosgroepen als onderdeel van jouw dienst?

Bosgroepen staan voor realisaties op het terrein, voor hetgeen waar wij op onze dienst allemaal rond werken zoals biodiversiteit en klimaat. Het is een wisselwerking tussen theorie en praktijk waarbij bosgroepen de voeling hebben met het terrein op tal van milieu-onderwerpen. Binnen de bosgroepen wordt er veel kennis opgebouwd zoals de booms-

oorten van de toekomst, mogelijk aanpak van de bodemkwaliteit, ... Met hun voelsprieten op terrein leveren zij ons waardevolle praktijkkennis rond het veranderende klimaat. Daarnaast spelen bosgroepen voor ons ook een essentiële rol in het verbinden van onze waardevolle landschappen in Vlaanderen, naast het beheerwerk in grotere natuurgebieden door andere instanties. In het buitengebied spelen private eigenaars een cruciale rol om de kwaliteit hiervan te verhogen, en laat dat net de sterkte zijn van de bosgroepen om aan de hand van een vertrouwensrelatie veel constructieve samenwerkingen en uitvoeringen te realiseren. Zo kan het beleid ook landen in het buitengebied. En natuurlijk zijn de bosgroepen voor ons ook echte terreinuitvoerders. Door hun aanpak weten ze het verschil te maken en de spreekwoordelijke ‘schup in de grond’ is nooit ver weg!

Hoe zie je de toekomst van de Antwerpse bossen?

Eén van hun uitdagingen lijkt me de kennis uit de praktijk, gecombineerd met de wetenschappelijke kennis, vertaald te krijgen naar hun boseigenaars en het terrein. De voorbije jaren zijn de externe uitdagingen van weersomstandigheden (te warm, te droog, te nat,..) tot het opduiken van tijdelijke plaagsoorten ons niet meer vreemd. Toch is het niet evident om hier gepast, en toch heel gericht op in te spelen in het beheer. Hoe zorgen we dat onze bossen een zekere weerbaarheid ontwikkelen om de volgende generatie in te gaan?

“Bosgroepen zijn belangrijke voelsprieten op het terrein”

Daarenboven zagen we in de voorbije periode ook een groeiende nood ontstaan om aanwezig te zijn in het groen. Meer en meer mensen zoeken de bossen op om te wandelen, fietsen, mountainbiken, spelen, geocachen, trails, ... Zijn we hier als bossen, als eigenaars en als maatschappij klaar voor? Wat komt er dan allemaal bij kijken, en hoe kan de bosgroep daar een nuttige rol in spelen? Beleving in het groen is een toenemende trend. Een bewuste keuze als provincie waarbij de bosgroepen een belangrijke rol in te spelen hebben, is het thema van bosuitbreiding. In ons nieuwe klimaatplan 2030 is dit een speerpunt waar we in samenwerking met de bosgroepen sterk op willen inzetten!

Wat zijn jouw ervaringen met de Antwerpse bossen vroeger en nu, zie je evolutie?

In onze eigen dienst komen bossen vooral voor in de verschillende vormen van beheerplannen die we maken voor gemeenten en waar intussen ook heel wat knowhow werd opgebouwd. Binnen het beleid valt het me op dat de voorbije jaren bossen veel sterker worden ingezet binnen het klimaatonderwerp. Waar vroeger de multifunctionaliteit van bossen gericht was op ecologie, economie en recreatie, gaat het belang van bossen nu veel verder in hun rol van CO2-captatie, hun rol in het fijnstofverhaal en de meerwaarde binnen zorg en gezondheid. Op terrein zie ik vooral aandacht voor meer variatie in de bossen op vlak van soorten, leeftijden, maatregelen ten voordele van de bodem, wa-

tercaptatie, ... Bossen krijgen dus een veel rijkere rol toebedeeld. Ook op het terrein zie je dat de bossen veranderen. Het klassieke beeld van open kempische naaldbossen wordt langzaam ingeruild voor bossen met meer ondergroei en gevarieerde bosranden.

Hoe beleef je zelf de bossen?

Beleving in de Antwerpse bossen in vriendenkring, levert me iedere keer wel weer de vraag op ‘wat is een bosgroep eigenlijk’? Een teken dat we rond communicatie nog heel wat stappen vooruit kunnen zetten!

Van nature uit ben ik vooral een “landschapper”. Ik geniet ten volle van de variatie van opeenvolgende landschappen. De overgangen van bijvoorbeeld een beekvallei naar bos naar open na-

tuur, daar laad ik mijn batterijen van op. In de bossen zelf recreëer ik als wandelend of op de mountainbike. Dan fiets ik regelmatig op het ‘geleverde werk’ van de bosgroepen in Geel-Bel.

Dankjewel Dirk voor je inzet en ondersteuning voor onze Antwerpse bosgroepen. We kijken uit naar een verdere constructieve samenwerking!

We zien duidelijk een groeiende nood om in het groen aanwezig te zijn.

Bosgroepreis 2022: Expeditie in de Roemeense bossen!

Na twee jaar uitstel was het in juni 2022 eindelijk zover! De bosgroepenreis trok met een dertigtal “bosmensen” naar de Karpaten in Roemenië om te kijken naar de bossen, en hoe bos daar beheerd wordt. Onder hen ook Tom, Guy, John en Paul van de Bosgroep Antwerpse Gordel. De voorbereiding en begeleiding waren in handen van Filip en Hannes van Inverde, en de plaatselijke Viorel Timisescu, een bosbeheerder van Romsilva in het Neamt County Forest District.

Het ANB in Roemenië?

Romsilva is de overheidsdienst die de Roemeense bossen beheert, zeg maar het Roemeense ANB. In heel het land bezitten en beheren ze 4 miljoen ha bos, wat ongeveer 65% van het Roemeense bosareaal is. In Neamt County Forest District, een bosrijke provincie met bosindex 35%, beheert Romsilva ongeveer 200.000ha bos. Hiervan is 23% in eigendom van private eigenaars en lokale besturen, de rest is in overheidshanden. De reis richt zich dus op het bosbeheer door Romsilva. De bossen in Neamt County bestaan hoofdzakelijk uit fijnspar, zilverspar en beuk, de typische soorten die voorkomen op grotere hoogtes zoals in de Karpaten. Er is zo’n 55.000ha Natura2000-gebied en natuurreservaat in deze provincie.

Tabula rasa: progressieve eindkap

Voor iemand die niet elke dag actief is in bosbeheer, is het soms wat moeilijk om door al de bomen het bos te zien. Al die verschillende beheermethoden, vaak moeilijk uit elkaar houden, laat staan te beoordelen welke methode in welke omstandigheden gewenst is. Romsilva zet sterk in op natuurlijke verjonging. We bezochten verschillende percelen waar dit duidelijk zichtbaar was. Om voldoende ruimte te maken voor natuurlijke verjonging, gebeurt de eindkap in enkele opeenvolgende kleinere kappen. Een eerste kap creëert “ogen”, openingen van eenmaal de boomhoogte, terwijl een tweede kap deze ogen groter maakt tot driemaal de boomhoogte. De derde kap is een eindkap van alle resterende bomen. Met dit systeem verjongen ze hun bossen op 25 tot 35 jaar. Als regel stelt Romsilva dat er op minimum 70% van de oppervlakte voldoende natuurlijke verjonging aanwezig moet zijn alvorens men kan overgaan tot de eindkap. Is dit niet het geval, dan moet de eind-

kap uitgesteld worden tot er bijvoorbeeld een succesvol mastjaar optreedt. Extra aanplanten wordt tot een minimum herleid, plantsoen wordt opgekweekt in hun eigen kwekerijen en van wildbescherming is er geen sprake. Bestanden krijgen bij Romsilva een score die weergeeft welke bomen er groeien en wat de doelsamenstelling is. Een bestand heeft bijvoorbeeld als doel “zes beuk, drie zilverspar, één diverse hardhoutsoort” wat zoveel betekent als het streven naar 60% beuk, 30% zilverspar en 10% andere (hardhout)soorten.

Hoewel het kapsysteem voor ons Vlaamse Bosgroepers soms wrang aanvoelt, zullen we tijdens onze reis leren dat het bosbeheer in de Karpaten evenwel gebaseerd is op natuurlijke processen en duurzaam bosbeheer. Naast natuurlijke verjonging wordt ook gebruik gemaakt van vaste ruimingspistes. De ruimingspistes zijn op kaart ingetekend maar anders dan bij ons zijn er geen vaste afstanden tussen de pistes. De pistes richten zich dan ook meer naar het reliëf en kunnen wel tot 100 m uit elkaar lig-

Het fantastische reisgezelschap!

gen. Het volledige bosareaal van Romsilva in Piatra Neamt is ook FSC gecertificeerd. Het maakt ons alvast benieuwd naar wat exact in de nationale FSC standaard staat, want zaken als (dik) dood hout en habitatbomen waren zo goed als nergens te zien.

Dubbel schalmen, dubbel plezier

We staan nu aan een padje dat recht omhoog tegen een steile helling op het bos in loopt. We klauteren naar boven en weten vanaf nu dat de Roemeense woorden “steil” en “niet zo ver” net iets anders betekenen dan in het Nederlands. Het valt ons op dat alle bomen op twee plaatsen geschalmd zijn: eenmaal op borsthoogte en dan nog eens aan de voet van de boom. De boom wordt afgezaagd net boven de schalm aan de voet, die blijft dan zichtbaar voor controle na exploitatie. Viorel licht ons toe hoe de controlesystemen bij Romsilva in elkaar zitten. Het is een complex systeem waarbij de boswachters grote ver-

antwoordelijkheid dragen indien er overexploitatie plaatsvindt. Boswachters geven geëxploiteerde volumes op een tablet in die dan direct via de cloud naar een centrale databank worden gestuurd. Hierdoor kunnen houtvolumes tot op de vrachtwagens gecontroleerd worden en wordt illegale houtkap verhinderd. Momenteel wordt zelfs geëxperimenteerd met het plaatsen van een chip in elke boomstam, benieuwd hoe dat verder gaat evolueren want dat heeft ook een prijs.

Maar waar gaat al dat hout naartoe? In Roemenië wordt ongeveer 19.000.000m3 hout per jaar geoogst. Het grootste deel van het hout wordt geëxporteerd via de Zwarte Zee. De beuken gaan veelal richting Egypte of het oosten. Het naaldhout vertrekt via Oostenrijkse zagerijen naar o.a. Japan, China of de VS. Romsilva heeft zelf ook een zagerij waar 1.500.000m3 per jaar verzaagd kan worden. Over het hele land wordt 5.000.000m3 verzaagd en de rest verlaat Roemenië als rondhout. Momenteel is er geen houtverwerkende

industrie meer in het land om het hout te verwerken tot hoogwaardige producten. Het verdwijnen van die plaatselijke lokale keten is natuurlijk jammer, omdat daarmee ook een belangrijk deel van de toegevoegde waarde elders wordt gerealiseerd. Daarnaast wordt er ook heel wat hout door de lokale bevolking als brandhout benut. De prijzen van het hout leken ons toch op een behoorlijk niveau te liggen. De vergoedingen voor het handwerk in de bossen liggen duidelijk lager dan bij ons, wat wellicht verklaart dat het moeilijker wordt om uitvoerders voor het diverse werk te vinden.

Plaatselijk te gebruiken brand-

Landschap aan de voet van de Karpaten © Paul Van den Bossche

hout, à la Lars Mitting © Paul Van den Bossche

Paardenkracht in de bergen

In een jong bestand zien we twee paarden aan het werk die een vroege dunning helpen uitvoeren. Het is een erg geaccidenteerd terrein, en de paarden, toch een kleiner formaat dan onze Brabanders, moeten stevig werken om de afgezaagde bomen onderuit en de helling op te trekken.

Imposant oerbos

We bezoeken ook een 1064ha groot oerbos waar er al sinds 1875 een nulbeheer van kracht is. Enkel de omliggende graslanden worden om de twee jaar gemaaid teneinde de successie te stoppen. De totale opstand wordt geschat op een 460–520m3 per hectare en het volume dood hout wordt geschat op meer dan 30m3 per hectare. In het gebied zouden naast allerhande wilde fauna en een gezonde berenpopulatie ook drie lynxen actief zijn. Het oerbos bestaat voornamelijk uit fijnspar, den, beuk

en taxus. Sommige exemplaren zijn tot meer dan 200 jaar oud, 50m hoog en hebben een diameter van 140cm.

B&B: beer en bizon

De bosgroepreizigers wilden beren in de natuur zien. ‘Neen’, verzekerden de plaatselijke bosbeheerders ons, ‘dat wil je niet’. Getuige daarvan enkele foto’s van door beren aangevallen collega’s, gruwelijke wonden! Daarbij moet je niet enkel de bek vrezen, maar zeker ook de klauwen aan hun poten. Het dichtst dat we bij een beer zijn gekomen was een

recente pootafdruk in de modder aan de kant van de weg.

Bizons dan maar! Deze Europese bizon, eigenlijk moet je wisent zeggen, was uitgestorven in het wild, maar ook in Roemenië is er een herintroductieplan. Dat plan houdt in dat er wisents worden gekweekt in een groot park, waarvan er jaarlijks een aantal in het wild worden uitgezet. Momenteel leven er meer dan 70 wisents vrij in de bossen in Neamt County en er werden al een 20-tal kalveren in de natuur geboren. ’s Winters worden de kuddes wel nog bijgevoederd met mineralen en zout. De wisents mogen voorlopig niet bejaagd worden, maar op termijn zou dat eventueel wel toegelaten worden. Soms komen de wisents in de buurt van de lokale dorpen. Boeren kunnen een compensatie krijgen wanneer wisents schade hebben veroorzaakt. Via educatie in de scholen tracht Romsilva een zo breed mogelijk maatschappelijk draagvlak te creëren voor de aanwezigheid van de wisents in het landschap. De bedoeling is dat deze wisents zich uiteindelijk ook gaan vermengen met deze in Polen en Oekraïne. In het park zelf konden we een aantal behoorlijk tamme exemplaren bewonderen, op 5m afstand, achter draad. Een

Rijke flora in het bos o.a. dankzij het vele dode hout © Paul Van den Bossche

© Tom Vets

beetje teleurstellend dus voor zij die mee waren met de bosgroepenreis in Polen, waar we wisents in het wild hebben gezien, zonder draad, maar gelukkig op wat grotere afstand.

Kwaliteitsvolle eik for dummies

Waar we tot nu toe op een hoogte van 600-800m boven de zeespiegel vertoefden en prachtige voorbeelden van fijnspar, beuken en zilversparren bossen zagen, gaan we nu richting een iets lager gelegen gebied waar de eik op de voorgrond komt. We stoppen eerst aan een 15 jarige verjonging van eik en beuk, 12 ha groot, allemaal ontstaan uit natuurlijke verjonging. Ook hier is dit het resultaat van progressieve eindkappen om de natuurlijke verjonging zich te laten doorzetten. Het bestand staat vol mooie rechte eikjes en waarbij de dichte stand de natuurlijke takreiniging optimaal in de hand werkt. Het recept om deze kwaliteitsboompjes te bekomen is om niet onder de 80% kroonsluiting te komen. Op die manier blijft het bestand dicht

genoeg en is de onderlinge concurrentie groot genoeg. Anderzijds moeten de eiken wel regelmatig bevoordeeld en vrijgesteld worden om meer schaduwtolerante en ongewenste soorten geen kans te geven en om de hoogte/diameter verhouding op peil te houden. Lange slanke stammen zijn namelijk een probleem bij hevige sneeuwval en daarvan krijgen ze heel wat gedurende de Roemeense winters. Het is trouwens deze sneeuwval die de natuurlijke verjonging vrijwaart tijdens exploitaties. Er wordt pas geëxploiteerd als er veel, ideaal <30 cm sneeuw ligt. We zijn allemaal onder de indruk van dit mooie resultaat. De zuiveringen die in deze fase van het beheer plaatsvinden zorgen voor kleine dimensies van hout wat als brandhout verkocht wordt. Ze krijgen hiervoor een prijs van 25-30 euro/m3, niet slecht.

Met de volgende stop nemen we een sprong in de tijd en zien we een eikenbestand waarbij de laatste eindkap nog dient plaats te vinden. De eiken zijn er 170 jaar, hebben geen bijzonder grote kronen maar zijn naast waterlot wel van

goede kwaliteit. De prijzen die men voor deze eiken krijgt bij verkoop langs de weg liggen tussen de 300-400 euro/m3 Wat vooral in het oog schiet is de overvloedige dichte verjonging die in het bestand aanwezig is. De soortenrijkdom in dit bestand is enorm met lindes, esdoorns, eik, beuk, haagbeuk, kers,… Het begin van een soortenrijk bestand?

Neen, dat toch niet. Geen plaats voor de linde of andere soorten die commercieel niet belangrijk zijn, de focus ligt hier duidelijk op economisch gewin. De boswachters demonstreren hoe ze in deze verjonging met de hand (of met het kapmes) te werk gaan om de soortensamenstelling te sturen en de eikenverjonging te bevoordelen. Lindes en esdoorns worden geknikt aan een sneltempo. Dat het snel moet gaan moet wel als je weet dat je 200 euro/ha krijgt voor dit werk. In dit bestand wordt, zoals overal, gewerkt met vaste ruimingspistes die soms wel tot wel 160m uit elkaar kunnen liggen!

We besluiten met een pintje in de hand dat we sterke staaltjes bosbouw zagen: economisch bosbeheer gestoeld op natuurlijke processen en duurzaamheid, die Roemenen kunnen er wat van!

Auteur: Lode Corluy met dank aan Paul Van den Bossche, Hannes Cosyns, Lotte Van Nevel, Sander Van Daele, Bram Coupé en Tom Vets voor tekst en foto’s.

“Wilde” bizons in het park © Paul Van den Bossche

Eikenbos, op wat lagere hoogte, met veel natuurlijke verjonging © Tom Vets

Na online edities in 2020 en in 2021: eindelijk terug een

Op dinsdag 7 juni hield Bosgroep Zuiderkempen zijn 19de (!!!) algemene vergadering in de Kruierie in Balen. Voorzitter Jan Milis verwelkomde een honderdtal leden. Secretaris Eddy Helsen lichtte de agenda toe en de medewerkers stelden de activiteiten en de financiële resultaten van 2021 voor.

Na het verslag van de commissarissen keurden de leden met handengeklap de voorgestelde resultaten van de vzw en de ontlasting en kwijting van de raad van bestuur voor het werkjaar 2021 goed. Coördinator Jan Seynaeve ging kort in op een aantal bekommernissen die werden geuit aangaande de sterke ontbossingen in de provincie Antwerpen. Deze vinden vooral in industrie- en woonzones plaats.

Wim Buysse, specialist boomgericht bosbeheer van het Agentschap voor Natuur en Bos, gaf een boeiende voordracht over klimaatrobuust bosbeheer in Vlaanderen. Na een korte wetenschappelijke uiteenzetting over oorzaken en gevolgen van de

klimaatopwarming schetste hij de verwachte effecten en uitdagingen voor het Vlaamse bosbeheer. Hierbij benadrukte Wim het belang van een brede genetische variatie, de ontwikkeling van een goede bosbodem, de aanleg van bosranden, de creatie van een bufferend bosmicroklimaat en de zorg voor een goede vochthuishouding.

Tot slot ontving bosbeheerder Swa Sels ‘de halterprijs van Bosgroep Zuiderkempen voor de ontwikkeling van sterke bossen’. Zijn inspanningen om een monotoon Corsicaans dennenbos om te vormen naar een weerbaar gemengd bos werken inspirerend voor vele andere boseigenaars!

Tijdens de receptie werd er nog heel wat nagepraat. De infostand van de Bosgroep met de vele vogelnestkastjes werd gesmaakt, evenals de lekkere hapjes en het nieuwe kloempenbier.

‘echte’ algemene vergadering in de Kruierie te Balen!

ZUIDERKEMPEN

Bosconsulenten schaven hun kennis bij!

Op 4 mei, 28 en 29 juni organiseerde Bosgroep Antwerpse Gordel een bosconsulentenopleiding op kasteeldomein Vrieselhof (Ranst). Onder leiding van Simon De Smedt en Bert Van Gils werd op drie avonden tijd de bosgroepwerking, de ecologie en de regelgeving rond bosbeheer toegelicht. Natuurlijk konden enkele versnaperingen en een lekker kloempenbiertje hierbij niet ontbreken! Naast theorie waren er ook praktijkoefeningen waar de consulenten mee op stap gingen om hun opgedane kennis te testen. De consulenten ruilden maar al te graag de vergaderzaal in voor het bos om te oefenen op schalmen, soorten herkennen en een beheerplan opstellen op het domein van het Vrieselhof. Het mooie weer zorgde ook mee voor een aangename sfeer en het enthousiasme om bij te leren. Op de laatste avond kwam voorzitster Martine Van Goethem langs om de nieuwe consulenten te leren kennen en de sessie mee te volgen. In het najaar zal er een ‘opfrissingsmoment’ voorzien worden van deze opleiding. Op 17 augustus stond een gezamenlijk schalmoefening op het programma waarbij het schalmen voor brandhout en industriehout nog meer in detail aan bod kwam.

Heb jij ook interesse om deel uit te maken van ons team bosconsulenten? Neem zeker eens contact op met je Bosgroep!

Nieuwe collega bij Bosgroep Antwerpse Gordel!

Hallo iedereen!

Mijn naam is Stephanie Van Loock en sinds 1 juli werk ik als nieuwe kracht bij de Bosgroep Antwerpse Gordel. Hoog tijd dus voor een korte introductie! Ik ben opgegroeid in Duffel en al van kleins af aan geïntrigeerd door alles wat met natuur te maken heeft. In de zomer kon je me dan ook vaak vinden op de dijk langs het water op zoek naar diertjes in het gras of al wandelend nieuwsgierig naar alle verschillende planten die ik op mijn pad tegenkwam. Mijn liefde voor natuur bracht mij naar de opleiding biologie aan de Universiteit Antwerpen. Hier werd al snel duidelijk dat mijn interesse lag in het helpen de weinige natuur in Vlaanderen te beschermen. Dit zorgde ervoor dat ik mij in mijn verdere studies heb verdiept in het beheer van zowel land als water. Na mijn afstuderen was het even zoeken naar werk waar ik mijn passie kon uitoefenen. Na wat kortstondige projecten die slechts indirect invloed hadden op de natuur, ben ik dan ook heel blij dat ik de kans heb gekregen om bij de bosgroep te kunnen starten! Samen met jullie wil ik graag meehelpen om veerkrachtige bossen te creëren en jullie te ondersteunen met al jullie bosgerelateerde vragen. Hopelijk tot snel in het bos!

Stephanie

ANTWERPSE GORDEL

ANTWERPSE GORDEL

© Martine Van Goethem

© Stephanie Van Loock

Een echte win-win: Geslaagde CO2-samenwerking tussen Bosgroep Kempen Noord en Orakel!

Het begon allemaal met taart in juni 2021 op de verjaardag van één van de bedrijfsleiders van Orakel Group NV, een bedrijf uit Retie. Orakel vertelde ons dat ze graag CO2 willen compenseren in lokale bossen. Dit past in hun duurzaam beleid en het streefdoel om tegen 2025 een CO2-neutraal bedrijf te worden, samen met haar dochterondernemingen. De Bosgroepen ondersteunen privé boseigenaars. Wij zijn steeds op zoek naar extra ondersteuning. Bossen bezitten heel wat ecosysteemdiensten: gebruik voor recreatie, houtopbrengst, luchtzuivering, watercaptatie. Koolstofopslag is één van de ecosysteemdiensten die een bos levert aan de maatschappij. Door dit te valoriseren krijgt de boseigenaar een deel van de maatschappelijke winst uitbetaald.

Deze twee doelen zorgen voor een win-win situatie. Orakel zocht naar 100 ha bos voor de CO2-compensatie. De CO2 die het bos capteert, wordt omgezet in een bedrag dat het bedrijf ervoor betaald. Dit is een systeem dat vaker toegepast wordt

in andere landen en met bossen in de Tropen. Orakel kiest ervoor om in gesprek te gaan met partners met lokale bossen. De Bosgroep engageerde zich om binnen de 2 jaar 100 ha privé eigenaars bereid te vinden hun bos te behouden en duurzaam te beheren. Dit lukte zelfs binnen het jaar. Met dit bedrag kunnen wij nog meer CO2 kapteren in de Kempense bossen. We investeren in eerste instantie in ecologische projecten waarbij de CO2-opslag van een bos vergroot, zoals vernatting, bodemverbetering en menging van boomsoorten. We vierden dit resultaat met een wandeling in Ravels op 20 juli 2022, met hapje en drankje op een boomstam. Wat een fijne samenwerking!

Serviceploeg Antwerpse

Bosgroepen zoekt stielman

Steek je graag de handen uit de mouwen om samen met je collega’s de bossen te onderhouden?

Werk je graag elke dag buiten?

Heb je interesse en kennis in bossen en bosbeheer?

Dan ben jij de stielman die wij zoeken!

Kijk zeker op onze website voor meer informatie over de functie alsook hoe je kan solliciteren.

https://www.provincieantwerpen.be/werken-bij-de-provincie.html of bel de ploegbaas, Niels Neirinckx, op het nummer 0474 66 44 18.

Vacature

Europese vogelkers: een feestmaal voor bijen en vogels!

Wetenschappelijke naam: Prunus padus

Familie: Rosaceae

Synoniem: gewone vogelkers

Morfologie

Meestal een grote struik die tot een 15 m hoge, meerstammige boom kan uitgroeien. De schors is glad, zwartgrijs en bevat bleke horizontale lenticellen. Opvallend bij vogelkers is de amandelgeur, veroorzaakt door blauwzuur, die vrijkomt bij kneuzing. De bladeren staan alternerend geschikt, zijn breed langwerpig tot eirond, toegespitst en onregelmatig fijngezaagd. Ze zijn dofgroen van kleur en de zijnerven zijn onderaan uitspringend. Europese vogelkers kent een rijke voorjaarsbloei eind april-mei na het uitlopen van de bladeren. De typische witte bloementrossen staan eerst rechtop, maar gaan later overhangen en zijn zeer geliefd bij bijen. Vogels houden dan weer van de blauwzwart glanzende steenvruchten.

Verspreidingsgebied

Europese vogelkers is veel voorkomend in Europa en West-Azië. In België specifiek ook zeer algemeen op rijke leemgronden en in de duinstreek. In tegenstelling tot de Amerikaanse vogelkers is de Europese variant inheems en autochtoon.

Ecologie

De Europese vogelkers is een halfschaduwsoort en komt daarom vooral voor op zonnige tot licht beschaduwde plaatsen. Verder is het een veeleisende soort die vochtige tot natte, matig voedselarme tot voedselrijke, zwak zure, humusrijke zand- en leemgronden verkiest. Bosbouwkundig wordt de

soort voornamelijk gebruikt vanwege zijn goede strooiselkwaliteit. Het is een karakteristieke soort voor beek- en rivierbegeleidende bossen zoals elzen-essenbos en elzen-vogelkersbos. Het is een ideale struiksoort voor in een biodiverse bosrand! Deze wordt daarom ook aangeboden tijdens onze bosrandactie. Zie verder voor meer informatie hier omtrent.

Gebruik

Ondanks de goede houtkwaliteit wordt het hout niet courant gebruikt gezien de beperkte grootte. De vruchten kunnen dienen als smaakmaker bij brandewijn en wijn. Ten slotte werd de schors in de Middeleeuwen gebruikt om er een aftreksel van te maken als opwekkend middel en als pijnstiller bij maagpijn, terwijl men stukjes schors aan de buitenkant van de deur en in drinkwater hing als bescherming tegen de pest.

Verschillen met Amerikaanse vogelkers

Amerikaanse vogelkers: waardevol meubelhout in Amerika, goed strooisel, en een snelgroeiende vulsoort die economisch interessante soorten sneller de hoogte in trekt. Achteraf bekeken ook een invasieve exoot op armere bodems net vanwege zijn snelle groei, kiemkrachtigheid en zeer brede amplitude inzake lichtbehoefte en bodemeisen. Hierdoor is hij ook berucht geworden onder de naam ‘bospest’. Hoe onderscheid je nu beide vogelkersen? Hiernaast een overzicht.

Europese vogelkers

- Dofgroen blad

- Bloeit in april-mei

- Voornamelijk in leemstreken

- Inheems en autochtoon

- Uitspringende nerven aan de onderkant van het blad

- Bleke lenticellen

Amerikaanse vogelkers

- Glanzend leerachtig blad

- Bloeit in mei-juni

- Voornamelijk in zandstreken

- Invasieve exoot

- Minder uitspringende nerven aan de onderkant van het blad

- Donkere lenticellen

© Paul Busselen

© KULeuven

DAG VAN DE BOSEIGENAAR 12-10-2022

Kom en ontdek het verhaal achter kasteeldomein Zellaer op Dag van de Boseigenaar!

Op woensdag 12 oktober is het weer zover!

Dan vieren de Vlaamse Bosgroepen de Dag van de Boseigenaar om hun 15 000 leden te bedanken.

Dit jaar staat het verhaal van de boseigenaar centraal en zetten we daarom in het bosdomein Diedonken bos en kasteeldomein Zellaer in Bonheiden in de kijker.

Tijdens onze wandeling in het kasteeldomein ontdek je samen met onze bosgroepmedewerkers al het prachtigs dat het domein te bieden heeft en het verhaal achter de vroegere en huidige eigenaar van het bos.

Ruim een kilometer aan oude dreven, een grachtenstructuur met spiegelvijvers en tientallen veteraanbomen brengen ons terug in de geschiedenis.

Aan de overkant van de gewestweg ligt het Diedonken bos met “de op één na mooiste boom van Vlaanderen” in 2017: een knotes van minimaal 250 jaar oud. We gaan deze boom en enkele van zijn leeftijdsgenoten een bezoekje brengen, met een korte toelichting over het delicate beheer van dergelijke veteraanbomen. Onderweg heeft het bos nog enkele verrassingen in petto die ons een beeld

geven van de historische ontwikkeling vanaf de tijd van Ferraris (1775) alsook het meer recente bosbeheer.

- 9.45u: Afspraak op de parking van het kasteeldomein Zellaer (Zellaerdreef 1, Bonheiden). Ingang via de dreef die uitkomt op de Putsesteenweg.

- 10u: Wandeling doorheen beide bosgebieden

- 12u: Persmoment waarbij de eigenaars in de kijker staan met aansluitend een hapje en drankje

Zin om mee de geschiedenis van dit schitterend bosdomein en zijn eigenaar te ontdekken?

Aarzel niet en schrijf je vóór 7/10/2022 in via antwerpsegordel@bosgroep.be of door telefonisch contact op te nemen met vermelding van aantal aanwezige personen.

© Stephanie Van Loock

©

Bert

Van Gils

Leg een bosrand aan en maak je bos klimaatrobuust! 100 planten kopen, 30 betalen!

De Antwerpse Bosgroepen stimuleren sinds 2006 de realisatie van bosranden via groepsaankopen van plantgoed. Vanaf dit jaar willen we dit succesverhaal nog sterker uitwerken door ieder bosrandtraject sterker te begeleiden en op te volgen Dankzij financiële steun van de provincie Antwerpen krijg je als lid van de Bosgroep 70% korting op het plantsoen en op de aanplant en beheer achteraf

In overleg met je contactpersoon bij je Bosgroep stel je een gevarieerd bosrandpakket samen die je in het najaar van 2022 wil aanplanten. We bieden verschillende soorten aan, die al naargelang je bosbodem geschikt zijn voor je bosrand. Sommige soorten zijn extra interessant voor vlinders, bijen, vogels, de bodem of als brandhout.

Laat je bij twijfel of vragen zeker assisteren door een bosgroepmedewerker: hij/zij kan je advies op maat van je bosperceel geven.

Houdt daarnaast ook rekening met de voorwaarden hieronder en dan zien we uw vraag graag binnenkomen tegen ten laatste 14 oktober.

- Voor leden van Bosgroep Antwerpse Gordel: mail naar: antwerpennoord@bosgroep.be of bel 03/355.09.40 - Voor leden van Bosgroep Kempen Noord: mail naar: kempennoord@bosgroep.be of bel 014/85.90.19

Bos te koop

Prijs: prijs overeen te komen

locatie: Meerhout

Oppervlakte: 1,0315 ha

Contact: notaris Laureys 014 31 44 01

Bos te koop in agrarisch gebied

Prijs: prijs overeen te komen

locatie: Olen

Oppervlakte: 0,6424 ha

Contact: Christel Verstrepen: christel.verstrepen@skynet.be;

0473 42 60 29

Bos te koop

Prijs: prijs overeen te komen

locatie: Meerhout

Oppervlakte: 0,4053 ha

Contact: Willy Thielemans: willy.thielemans@telenet.be; 0475 46 57 18

- Voor leden van Bosgroep Zuiderkempen: mail naar: zuiderkempen@bosgroep.be of bel 014/27.96.57

Afhaalmoment op vrijdag 18 november:

- vanaf 9u in het Vrieselhof in Ranst (Antwerpse Gordel)

- vanaf 9.30u in het Prinsenpark in Retie (Kempen Noord)

- vanaf 12.30u bij boomkwekerij Armand Op De Beeck in Putte (Zuiderkempen)

Voorwaarden voor deelname aan de bosrandenactie

- Je bent boseigenaar en lid bij Bosgroep Antwerpse Gordel, Kempen Noord of Zuiderkempen. Je neemt contact op met je eigen bosgroep en vraagt ondersteuning voor de aanleg van een bosrand. Geef al zoveel mogelijk aan over welke lengte en breedte je wilt aanplanten.

- Je koopt minstens 100 plantjes in totaal, van minstens 4 verschillende soorten

- Haagbeuk, liguster en veldesdoorn maken maximaal 25% van je pakket uit

- De meeste struikvormige soorten zitten per 25 in een pakket, enkele soorten zitten per 10!

Met steun en financiering van

Naaldbos te koop

Prijs: Prijs overeen te komen

locatie: 2400 Mol

Oppervlakte: 0,2975 ha

Contact: paroso@outlook.be; 0496 80 93 16

Naaldbos te koop

Prijs: Vaste prijs: 1,5 € per m2

locatie: 5111 CC Baarle Nassau / Schaluinen

Oppervlakte: 1,2 ha

Contact koen.ceusters1@gmail.com; 0498 79 30 30

Bos te koop

Prijs: Prijs overeen te komen

locatie: Lichtaart

Oppervlakte: 0,1420 ha

Contact: luchannes96@gmail.com

Contact

Bosgroep Antwerpse Gordel vzw Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst

T: 03 355 09 40

M: antwerpsegordel@bosgroep.be

Coördinator:

Kathleen Vanderheyden - 0476 76 18 25

Coördinator:

Karolien Devriendt - 0475 75 77 98

Projectmedewerker:

Bert Van Gils - 0476 86 80 01

Projectmedewerker:

Gijs Bracke - 0470 21 38 94

Projectmedewerker:

Simon De Smedt - 0472 45 19 70

Projectmedewerker:

Stephanie Van Loock – 0471 44 92 99

Bosuitbreidingsmedewerker:

Matthias Vermeire - 0471 11 87 40

Medewerksters:

Britt Van Cotthem, Marleen Brosens

Bosgroep Kempen Noord vzw Polderstraat 33, 2360 Oud-Turnhout (Oosthoven)

T: 014 85 90 19

M: kempennoord@bosgroep.be

Coördinator:

Marieke Verreet - 0474 74 17 31

Adj.-coördin:

Kevin Greeven - 0477 63 12 47

Adj.-coördin:

Chris Meeuws - 0478 45 51 38

Adj.-coördin:

Joost Malliet - 0477 93 25 51

Adj.-coördin:

Thomas Van de Peer - 0476 96 57 92

Adj.-coördin:

Sien Van Looveren - 0470 90 57 44

Bosuitbreidingsmedewerker:

Jordan Rodriguez-Milis – 0471 55 93 80

Medewerksters:

Annick Vangenechten, Elly Maes

Bosgroep Zuiderkempen vzw

Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo

T: 014 27 96 57

M: zuiderkempen@bosgroep.be

Coördinator:

Jan Seynaeve - 0474 99 99 35

Adj.-coördin:

Joran Mertens - 0475 80 73 36

Adj.-coördin:

Jan Wauters - 0478 78 20 22

Projectmedewerker:

Juul De Witte - 0474 84 21 78

Projectmedewerker:

Camille De Herdt - 0473 28 76 38

Bosuitbreidingsmedewerker:

Isis Veldeman - 0471 22 14 06

Medewerkster:

Veronique Geerts

Provincie Antwerpen

Algemeen bosuitbreidingsmedewerker:

Sander De Schryver – 0477 91 61 56