Bosgazet 66

Bosgazet

15

18

20 Contactgegevens

De Bosgazet verschijnt viermaal per jaar, het is een uitgave van de Antwerpse Bosgroepen en wordt zowel digitaal als per post verstuurd naar leden en geïnteresseerden.

Verantwoordelijke uitgever en eindredactie: Joost Malliet

Lay-out: Koloriet - Leefdaal

Contact rond Bosgazet: Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo, 014 27 96 57 zuiderkempen@bosgroep.be www.bosgroepen.be.

Daar achter de kerk van Lichtaart

We hadden uitzonderlijk veel uitnodigingen verstuurd, maar weinig volk verwacht... En ons bovendien gewapend op een moeilijke confrontatie...

Die avond in het ontmoetingscentrum van Lichtaart op 14 april 1994.

We hadden ook niet meteen een mooi verhaal.

Maar we konden niet leven met het gegeven dat de provinciale domeinen Prinsenpark en Hoge Mouw twee mooi verzorgde eilanden zouden blijven te midden van het verwaarloosd geografisch geheel van de Kempense heuvelrug.

Daarom wilden we absoluut de vernietigende conclusies van de inventarisatiestudie over de kwaliteit van de bossen op deze 2700 ha heuvelrug niet wegmoffelen in de provinciale bibliotheekkast. We zouden alle opgezochte boseigenaars confronteren met deze conclusies en hen vooral oproepen om er samen iets aan te doen. En dat alles tegen de achtergrond van het nieuwe bosdecreet dat hen allerlei nieuwe verplichtingen zou gaan opleggen.

Geef toe...de voorwaarden voor een “feestelijk” onthaal waren niet meteen vervuld. En toch...er kwam niet alleen verbazend veel volk opdagen weliswaar in een erg wantrouwige gemoedstoestand, maar heel snel ontstond een chemie van verbondenheid die ik tot dan nog weinig had meegemaakt.

Was het die gemeenschappelijke liefde en zorg voor het bos ?...waren het de vele, spontaan vertelde, verhalen en geschiedenis die bleken verbonden te zijn met hun bos.

Was het besef daar plots dat hun eigendom deel was van een welomschreven Kempens geografisch geheel waar verantwoordelijkheid moest worden voor opgenomen?

Hoe dan ook de avond eindigde in de vastberaden wil om er samen iets aan te doen...maar met de grote wens om hiervoor hulp en bijstand te krijgen.

Nog dezelfde avond werd een bestuurscomité van eigenaars opgericht; drie maanden later een coördinator aangeworven en nog eens drie maanden later begon een ploeg bosverplegers in een sociaal tewerkstellingsproject aan het verwijderen op grote schaal van vogelkers en prikkeldraad.

Meteen ook werd een overeenkomst getekend tussen ons provinciebestuur en de Vlaamse overheid die ons het statuut van” Pilootproject oprichting bosgroepering” meegaf en de succesformule voor de latere bosgroepen kon officieel worden uitgetest.

Een succesformule die van het eerste moment duidelijk in beeld kwam... vertrouwen, openheid, respect, vriendschap, enthousiasme...

Liefde en fierheid voor het bos...mensenwerk dus. Ondertussen een unieke huisstijl geworden en een sterk staaltje van zgn. “stakeholdersdemocratie”.

Jos Geuens ere-gedeputeerde

4 Vijf coördinatoren van het eerste uur 7 Suzanne De Smedt, ex-bestuurder bij de eerste Bosgroep 9 Roel Vanhaeren, ex-medewerker Agentschap voor Natuur en Bos 11 Bert Wierbos, houtaankoper voor West Fraser

De cijfers van de Antwerpse Bosgroepen voor 2022!

Kalender en zoekertjes

Huidige voorzitter van Bosgroep Kempen Noord, Stan Verschueren en de eerste voorzitter van de eerste Bosgroep Kempische Heuvelrug, Jos Geuens.

Vijfentwintig jaar. Een kwarteeuw. Zo lang is het geleden dat de eerste kiemen voor De Bosgroepen gelegd werden. Dat gebeurde niet toevallig in het hart van de Kempen op de Kempense Heuvelrug in Kasterlee, waar honderden private en meestal kleine bosperceeltjes bij elkaar liggen. En waar de nood aan een gegroepeerd en gezamenlijk beheer dus het grootst was.

In dit nummer laten we enkele pioniers aan het woord die er vanaf het prille begin bij waren. Wat opvalt in de verhalen, is het engagement, de liefde voor bossen, de durf en wil om te experimenteren en groeien. Het DNA van De Bosgroepen is niet veranderd. Ondanks alle politieke en maatschappelijke evoluties bleef onze missie dezelfde: boseigenaars verenigen en hen hel-

pen om hun bos te beheren op een manier die bij hen past, met respect voor de verschillende functies die het bos voor hen en de maatschappij vervult. En vooral: bosbeheer leuk maken!

Wij danken al onze voormalige en huidige medewerkers, bestuurders, vrijwilligers, leden en sympathisanten van harte voor hun tomeloze inzet voor goed beheerde privébossen in Vlaanderen en om de stem van private eigenaars luid en duidelijk te doen klinken. Ook willen we onze warme dank uitspreken aan de Vlaamse Overheid en de provincies, want zonder hun steun zouden we hier vandaag niet staan.

Op een bosrijke toekomst!

Oktober 1993: Bosbouwkundige studie in opdracht van het provinciebestuur van Antwerpen in samenwerking met “Dienst Waters en Bossen”. “Bossen op de Kempense Heuvelrug”

14 april 1994: Eerste informatievergadering voor privé-boseigenaars te Lichtaart

17 oktober 1994: Start van de eigenlijke werking van het bosverplegingsproject. Dit is een pilootproject voor Vlaanderen.

December 1999: Vanaf nu spreekt men niet meer van ‘bosverplegingsproject’ maar wordt deze term vervangen door de term Bosgroep

4 december 2001: Oprichting van de v.z.w. Bosgroep Kempense Heuvelrug

3 juni 2003: Oprichting van de v.z.w. Bosgroep Zuiderkempen

27 juni 2003: Subsidiëring en erkenning van de bosgroepen worden in een uitvoeringsbesluit van het bosdecreet vastgelegd

27 juni 2003: Vlaanderen voorziet basissubsidie, beheersubsidie, vormingssubsidie en een projectsubsidie voor de bosgroepen

1 januari 2004

Voorlopige erkenning van Bosgroep Kempense Heuvelrug en Bosgroep Zuiderkempen, als eerste in Vlaanderen.

23 juni 2005: Oprichting van de v.z.w. Bosgroep Noorderkempen

6 september 2006: Bosgroep Antwerpen Noord vzw wordt opgericht met een enthousiaste bestuurdersploeg aan de start.

1 januari 2007: Definitieve erkenning van de Bosgroep Kempense Heuvelrug en Bosgroep Zuiderkempen, als eerste in Vlaanderen.

1 januari 2008: Gebiedsdekkend netwerk in Vlaanderen door 19 bosgroepen. Deze zijn voorlopig of definitief erkend of nog in pilootfase.

8 mei 2008: Bosgroep Antwerpen Zuid vzw is ook vertrokken! Vanaf nu kan iedere Antwerpse boseigenaar bij een Bosgroep terecht.

2008: Start van de vrijwilligerswerking in de verschillende bosgroepen

2012: Bosgroep Kempense Heuvelrug viert zijn 2000ste lid.

1 juli 2014: Uitvoering van de interne staatshervorming: de bosgroepen worden bevoegdheid van de provincies

18 juni 2016: De Bosgroepen Kempense Heuvelrug en Noorderkempen smelten samen tot de Bosgroep Kempen Noord

10 oktober 2021: Bosgroep Antwerpen Noord en Zuid houden Bosgroep Antwerpse Gordel vzw boven het doopvont. Een bewuste samenwerking voor meer en beter bos.

2023: We vieren samen over heel Vlaanderen 25 jaar Bosgroepen!

Vijf coördinatoren van

Al jarenlang zijn ze nauw betrokken bij de werking van De Bosgroepen, elk in een andere provincie. Deze piepjonge pioniers van weleer nemen ons mee naar de beginjaren, maar kijken ook naar de huidige uitdagingen en de toekomst.

Hoe ging het eraan toe in die beginjaren?

Jan Seynaeve: “In 1999 nam ik de rol van Frederik Vaes over binnen het Bosverplegingsproject ‘de Kempische Heuvelrug’, dat in 2001 uitmondde in Bosgroep Kempense Heuvelrug vzw. Een werkgroep van private boseigenaars, waarvan ook het Vlaamse Gewest en de provincie deel uitmaakten, schreven de statuten. Er was veel dynamiek en enthousiasme. Het Vlaamse gewest betrok ons ook bij de ontwikkeling van het Uitvoeringsbesluit van het bosdecreet die de Bosgroepen rechtsgrond gaf. Een nieuwe, inspirerende samenwerking tussen private eigenaars en overheid!”

Sylvie Mussche: “Voor mij begon het in 2001, met een lijstje van zo’n 15 boseigenaars die bekend waren bij de Vlaamse Overheid. De Vlaamse Overheid, Provincie Oost-Vlaanderen en Stad Sint-Niklaas wilden ook in Oost-Vlaanderen een Bosgroepproject opstarten. Ik werd, samen met een administratieve collega, aangeworven door de provincie. Mijn opdracht was om Bosgroep Zandrug Maldegem-Stekene op te richten. Ik was piepjong, net zoals de coördinatoren van andere gebieden. Het hielp in het contact met boseigenaars dat we jong en onbevooroordeeld waren. We keken met een open blik naar alles.”

An Pierson: “Ik verving in 2001 Jan Mampaey als coördinator van de prille Bosgroep West-Limburg. In Noord-Oost

Sylvie Mussche

An Pierson

Dat mensen zelf natuur in bezit hebben, geeft een speciale band. Jan Seynaeve

het eerste uur

Limburg liep op dat moment ook een pilootproject op initiatief van Jan Spaas die een tiental grote boseigenaars verenigde in een vzw, Geert Bruynseels was daar de coördinator. In 2002 nam de provincie dat project over, werd ik daarvan coördinator en kwam er een nieuwe coördinator voor Bosgroep West-Limburg.”

Jan Goris: “Ik startte in 2002 vanuit het toen net opgerichte Regionaal Landschap Houtland. Jarenlang waren ik en de administratief medewerker Marie-Louise de enige Bosgroepmedewerkers in West-Vlaanderen. We waren manusjes-van-alles. Bij evenementen stonden we al vroeg in de keuken om koffie te zetten. Tegen de maand april waren de reserves op en was het wachten op de jaarlijkse subsidie. De coördinatoren van over heel Vlaanderen vormden een hechte kliek. Onze samenkomsten waren altijd een feestje. Het eerste tweedaagse coördinatorenoverleg vond plaats in een houten chalet van mijn nonkel in de Ardennen, waar de helft van ons op de grond sliep, en iemand van ANB in de kookpotten roerde. Ik herinner me ook een meerdaagse Inverde-excursie in Oostenrijk, waar we tot in de late uurtjes dansten en zongen, om voor het ontbijt in een meer te gaan zwemmen.”

Jeroen Franssens: “Ik werd in 2004 coordinator van Bosgroep Dijle-Geteland. Voorheen was er het niet zo succesvolle pilootproject Bosgroep Noord-Hageland. Ik werd betaald door het Regionaal Landschap en een intercommunale. Het was een warme omgeving om in te werken. Wij moesten op zoek naar een andere aanpak dan in de Kempen, want de eigendommen waren groter en de bos-

sen meer verspreid. Er was minder nood aan samenwerken en gezamenlijke houtverkoop werkte bij ons niet. Het was een spannende, stimulerende periode. We hadden geen echte anciens om op terug te vallen, dus al snel was ik de ancien.”

Wat was er zo vernieuwend aan de aanpak van De Bosgroe pen?

Jan Seynaeve: “Dat we neutrale verenigingen van boseigenaars zijn. De eindbeslissing ligt bij hen, maar de overheden zijn wel enorm betrokken. Het eerste wat mensen ons vroegen wanneer we naar hen toestapten, was: Ge zijt toch gene groene, he. Veel eigenaars dachten dat er wel een addertje onder het gras moest zitten.”

An Pierson: “Dat private eigenaars en ambtenaars kwamen voor het eerst met elkaar in contact kwamen, creëerde wederzijds vertrouwen en droeg bij aan de positieve sfeer. Een eerste golf van eigenaars was snel enthousiast gemaakt, anderen waren wat achterdochtiger, maar de mond-aan-mondreclame onder boseigenaars en de resultaten op het terrein zorgden voor een snelle groei.”

Jeroen Franssens: “We luisteren echt naar de mensen en leggen niets van hogerhand op. Het was een initiatief van de overheid, maar niemand zwaaide met het vingertje.”

Wat is er de afgelopen 25 jaar veranderd?

Jan Goris: “Qua doelstellingen veranderde er nagenoeg niets. Wat we wel

We gaven boseigenaars meer plezier in bosbeheer.

Jan Goris

Jeroen Franssens

zien, is dat bossen regelmatig van eigenaar veranderen. We zien nu opvallend veel nieuwe eigenaars die een bos kopen om er tiny houses te verhuren of workshops bushcraft of yoga te geven, waarbij ze stuiten op de boswetgeving. Notarissen en makelaars zouden hen beter moeten inlichten. Anderzijds zien we een groeiende groep jonge mensen die een bos kopen om een stukje groen Vlaanderen te behouden.”

Jan Seynaeve: “We creëren nu veel meer nieuw bos, zowel via spontane verjonging als aanplantingen. We gaan ook relaxter om met exoten. In het begin wilden we van elke eigenaar een beheerder maken. Nu weten we dat niet iedereen dat kan of wil. Sommige leden willen gewoon een betrouwbare partner die er mee voor zorgt dat het bos goed beheerd wordt, zonder dat het hen veel geld kost.”

An Pierson: “Er zijn natuurlijk wel eigenaars die veel zelf doen, en enkel bij ons komen aankloppen voor een kapmachtiging of de opmaak van een beheerplan.”

Sylvie Mussche: “De context waarbinnen we werken en de wetgeving veranderden enorm de voorbije jaren. Alles is complexer, en de nood aan professionele begeleiding voor de doorsnee boseigenaar nog groter. Het ledenaantal van De Bosgroepen groeide heel sterk, waardoor we nu minder tijd kunnen besteden aan elk individueel lid. Daarnaast professionaliseerden we ons steeds verder, onder meer met de oprichting van de Koepel van Vlaamse Bosgroepen.

Wat zijn de grootste verwezenlijkingen van De Bosgroepen?

Sylvie Mussche: “We tilden het beheer van privaatbos naar een hoger niveau. Dankzij onze neutrale, bemiddelende rol konden we een krachtig netwerk uitbouwen. Eigenaars komen via ons ook met elkaar in contact en wisselen ervaringen uit.”

Jeroen Franssens: “We veroorzaakten

een mindshift bij de politiek en de natuursector, die plots beseften dat private eigenaars, mits wat ondersteuning, aan kwaliteitsvol natuurbeheer kunnen doen en dat het niet nodig is om alle natuurgebieden aan te kopen om natuurdoelstellingen te behalen. We gaven boseigenaars ook meer plezier in bosbeheer.”

Jan Seynaeve: “De bossen van bepaalde leden zien er nu totaal anders uit dan twintig jaar geleden, met meer boomsoorten en biodiversiteit. We betekenen vaak meer voor onze leden dan hulp bij bosbeheer. Je zit samen rond de keukentafel en vormt een luisterend oor. Dat mensen zelf natuur in bezit hebben, geeft een speciale band. Die liefde en dat eigenaarschap geven een extra dimensie aan het natuurbeheer. Als we dat zouden verliezen, gaat er iets ontzettend moois verloren.”

Jan Goris: “Privébossen werden lang meewarig bekeken. De bossen waren verwaarloosd, kennis over het beheer ontbrak en tijd om het beheer uit te voeren ook. Uit de laatste bosinventaris blijkt echter dat de private bossen het op een aantal vlakken minstens even goed en soms zelf al beter doen dan openbaar bos. Ik wil graag denken dat De Bosgroep hier van aan de basis liggen”.

An Pierson: “Mijn grootste drive is dat we mensen echt helpen. Bij al mijn collega’s vind ik die dankbaarheid en het plezier terug. Er is geen enkele andere organisatie of overheidsdienst die in de bres springt voor de kleine private eigenaars zoals wij dat doen, wat natuurlijk enkel kan dankzij de steun van de overheid. We zijn ook echt mee met de laatste ontwikkelingen en volgen het onderzoek op de voet. Dat is enorm belangrijk om de bossen weerbaar te maken voor de toekomst.”

Wat zijn de grootste uitdagingen waar De Bosgroepen voor staan?

Sylvie Mussche: “We krijgen steeds meer taken, soms zonder voldoende bijkomende financiering. Denk bijvoorbeeld aan de bosuitbreiding, de realisatie van Europese natuurdoelen en de verhoogde nood aan communicatie om het draagvlak te vergroten voor boswerken.”

Jan Goris: “De discussies rond kapwerken nemen toe, zelfs in bossen waar we in het verleden zonder problemen dunningen uitvoerden. Communicatie is hier een grote uitdaging. Daarnaast slinken de overlevingskansen van jonge bossen door de klimaatverandering en wildvraat.”

Ik kan me voorstellen dat jullie een vat vol anekdotes zijn!

Jan Goris: “Op een mooie dag troonde een eigenaar me mee naar een schuurtje, waarin een helikopter bleek te staan. We maakten een vlucht over mijn volledige werkingsgebied. Daarbij cirkelden we ook op zeer lage hoogte boven ons kantoor, tot verbazing van mijn collega’s.”

Sylvie Mussche: “Ik heb ooit een terreinbezoek in Aalter uitgesteld omdat ik bij aankomst in het bos de politie en het parket aantrof die een moordzaak onderzochten. Collega Maud, die wist dat ik daar een afspraak had, hoorde het op het radionieuws en belde me later die dag in paniek op met de vraag of alles in orde was.”

Jeroen Franssens: “Toen ik eens met een eigenaar stond te praten in diens bos, passeerden er twee mannen die ons de weg vroegen. Even later arriveerden er politiecombi’s, waaruit agenten met automatische geweren en kogelvrije vesten sprongen. Die twee mannen bleken ontsnapte, gewapende gevangenen.”

Suzanne De Smedt, ex-bestuurder bij de eerste Bosgroep

Vijfentwintig jaar geleden kreeg Suzanne De Smedt de vraag om mee te stappen in een nieuwe vzw van bos eigenaars in de Antwerpse Kempen. Al snel werd ze lid van de Raad van Bestuur, een positie die ze zo’n 15 jaar enthousiast zou bekleden. Daarmee behoorde ze tot de eerste lich ting van boseigenaars die zich verenig den en een gezamenlijke visie voor hun bos uitwerkten.

Hoe begon jouw Bosgroepavontuur?

“Mijn man en ik kochten een huis met een aanpalend bos van 1,5 ha in Lichtaart. We wisten niets van bosbeheer en lieten de natuur haar gang aan. Op een dag kregen we bezoek van Frederik Vaes, die peilde naar onze plannen voor het bos. Hij vertelde over het pilootproject waar hij mee bezig was: boseigenaars bij elkaar brengen. Toen men mij vroeg of ik me wilde aansluiten bij een nieuwe vzw en me kandidaat stellen als bestuurder, dacht ik: waarom ook niet?”

Hoe verliepen die eerste jaren?

“Als lerares plastische kunsten was ik niet thuis in de werking van vzw’s, maar ik werd verkozen als bestuurder bij Bosgroep Kempische Heuvelrug en leerde snel bij. De meeste leden hadden een sterke visie voor hun bos, waardoor ook mijn blik verruimde. In het begin waren we slechts met een handvol privé-eigenaars, de gemeente, Jos Geuens van de provincie en coördinator Jan Seynaeve.

We ondersteunden eigenaars met advies en organiseerden praktische cursussen, wandelingen en infodagen. Je voelde dat er interesse was. De Bosgroep groeide snel.”

Wat was de visie in die beginperiode?

“We probeerden eigenaars samen te brengen, om op een grotere schaal werken uit te voeren. Eerst lag de focus op achterstallig bosbeheer en exotenbestrijding. De gezamenlijke houtverkoop was ook vroeg een vaste waarde. Het was voor sommige eigenaars een stimulans en we merkten dat ze hun bos terug gingen waarderen, in een tijd waarin mensen meer interesse hadden in verre reizen dan in natuur in eigen land.”

“Wat ons eigen bos betreft, leerde ik snel en liet een grote, broodnodige dun-

ning uitvoeren. Zo’n dunning schrok veel eigenaars af, omdat het er niet zo mooi uitziet en weleens opmerkingen van wandelaars oplevert. Maar door mijn engagement in de Bosgroep kon ik goed uitleggen waarom de kappingen nodig waren en waarom we dood hout lieten liggen.”

Zijn er anekdotes van die eerste jaren die je bijbleven?

“In het begin was ik de enige vrouw. Toen we eens waren uitgenodigd bij een Bosgroep in het Brusselse, inclusief een bezoek aan de bloeiende boshyacinten van het Hallerbos, moest er iemand BOB zijn om met het busje te rijden. De mannen waren enthousiast toen ik me kandidaat stelde, maar ze leken er toch niet helemaal gerust in. Tijdens de terugrit,

met mij aan het stuur, waren ze opvallend stil… ”

Wat wens je De Bosgroepen voor de toekomst?

“Dat ze dit unieke platform voor private boseigenaars sterk blijven uitbouwen. Verder wens ik ook dat De Bosgroepen ons blijven vertegenwoordigen op alle niveaus: de gemeente, de provincie en Vlaanderen, en dat het besef van onze meerwaarde als private eigenaar nog meer mag doorsijpelen. Zelfs een kleine eigenaar heeft een belangrijke inbreng bij natuurbehoud. Ik hoop dat we kunnen blijven rekenen op de ijver van de talloze vrijwilligers, die helpen bij kleine beheerwerken en aanplantingen. Ze zijn onmisbaar!”

“We merkten dat veel leden hun eigen bos terug gingen waarderen, in een tijd waarin meer interesse was voor verre reizen dan voor natuur in eigen land.”

Roel Vanhaeren, ex-medewerker Agentschap voor Natuur en Bos

In de jaren ’90 werkte Roel Vanhaeren voor de afdeling Bos en Groen van de Vlaamse Overheid, die later samen met de afdeling Natuur zou fuseren tot het Agentschap voor Natuur en Bos. Hij was vanaf het prille begin een van de bezielers van De Bosgroepen. Ook nu hij met pensioen is, spreekt hij met veel passie over het belang van privé-eigenaars voor de toekomst van de bossen in Vlaanderen.

Op welke manier was de Vlaamse overheid betrokken bij het ontstaan van De Bosgroepen?

“Het Bosdecreet van 1990 besteedde veel aandacht aan privébossen, samen goed voor zo’n 70% van het Vlaams bosareaal. Er waren toen meer dan 100.000 eigenaars, wier bos gemiddeld minder dan een halve hectare groot was. Het bosdecreet omvatte maatregelen voor privaat bos, maar dat vormt nog geen garantie voor realisatie op het terrein. De grote eigenaars waren al enigszins georganiseerd, per provincie was er een ambtenaar privébos en er waren beperkte subsidies voor de begeleiding van beheerplannen.”

“Midden jaren ‘90 startte het Bosverplegingsproject Kempische Heuvelrug. Een team van arbeiders werkte aan de bestrijding van Amerikaanse vogelkers. De Vlaamse Overheid voorzag financiële middelen. Gaandeweg verbreedde de werking zich: dunningen, gezamenlijke houtverkoop, beheerplannen, toegankelijkheidsregelingen. Vanuit het bosdecreet was al bepaald dat bossen veel verschillende functies moeten vervullen. Elke eigenaar legde zijn eigen focus. De Vlaamse overheid en de provincies

werkten goed samen, en de gemeenten haakten vlot aan.”

Wat was jouw rol hierin?

“Mijn opdracht was om het project draaiende te houden. Tientallen keren reed ik ’s avonds naar Retie om vergaderingen bij te wonen. Dan was ik vaak pas om middernacht thuis. Maar ik had het ervoor over, want ik zag de resultaten op het terrein. Vervolgens kreeg ik de opdracht om de werking uit te breiden naar de andere provincies. Dat ging vrij vlot omdat het zo’n goed concept is. Elke politieke partij vond wel een aankooppunt.

Wij als Vlaamse overheid bleven op de achtergrond. In 2003 is het concept van De Bosgroepen geïntegreerd in het Bosdecreet. Later verschoof de werking van het Vlaams niveau naar de provincies. Ik nam zelf ook andere taken op maar bleef van aan de zijlijn volgen en zat in andere overlegorganen met de Bosgroepcoördinatoren.”

Zijn er straffe verhalen die je bijbleven?

“Ooit nodigden we prins Laurent uit om te komen spreken op een avondvergadering. Hij was toen heel actief rond natuur en biodiversiteit. We hoopten op

“Elke vierkante meter bos in Vlaanderen is belangrijk en verdient een doordacht beheer.”

persaandacht voor het project maar lokten vooral nieuwsgierige buurtbewoners. Hij maakte tijd vrij om met iedereen te praten en was heel geïnteresseerd in bosbeheer en de werking van De Bosgroepen.”

Wat wens je De Bosgroepen toe voor de toekomst?

“Ik hoop dat het beleid ook in de toekomst inziet hoe belangrijk privébossen zijn, en dat de Bosgroepen meer middelen krijgen om hun ambities waar te maken, ook in de regio’s waar ze nu nog niet echt een voet aan de grond hebben. Elke vierkante meter bos in Vlaanderen is belangrijk en verdient een doordacht beheer. De Bosgroepen vervullen een belangrijke rol binnen de Bosalliantie en de nood aan deskundig bosbeheer zal enkel maar toenemen.”

“Ik ken geen enkele andere organisatie waar zoveel bekwame bosbouwmensen bij elkaar zitten.

Bert Wierbos, houtaankoper voor West Fraser

Als houtaankoper bij houtverwerkend bedrijf Norbord, sinds 2020 onderdeel van West Fraser, heeft Bert Wierbos een nauwe band met De Bosgroepen en een goed zicht op de houtindustrie.

Welke meerwaarde hebben De Bosgroepen voor de houtmarkt?

“We werkten altijd al met privéboseigenaars. Het zou goed zijn als alle particuliere bosbezitters zich aansluiten bij de Bosgroepen om een goed beheer en

betere vermarkting van de producten mogelijk te maken. De houtindustrie maakt zich grote zorgen over onze bossen. Het gebruik van hout als duurzame grondstof wordt goed gepromoot, maar we moeten er ook voor zorgen dat er voldoende lokaal hout voor de volgende generaties is. Het huidige systeem van De Bosgroepen, waarbij ze dunningen uitvoeren en kloempen aanplanten onder bestaand bos, is op zich niet slecht. Maar het volstaat absoluut niet als je ziet

welke rol bossen in de toekomst moeten spelen. Ik vind dat er al decennialang te weinig bos wordt vervangen door jong en weerbaarder bos, ook in bossen van Bosgroepleden. Met de huidige zeer mooie houtprijzen is het perfect mogelijk om volop in nieuw, weerbaar en biodivers bos te investeren en nog een surplus over te houden.”

Hoe verloopt voor jou de samenwerking?

“Goed. Ik doe altijd mee met de openbare houtverkopen, heel handig. Die volumes stegen doorheen de jaren, maar zouden nog veel hoger kunnen. Het jaarvolume dat wij kopen van de bosgroepen bedraagt ca. 10 % van ons totaal volume eigen aankoop, goed voor ongeveer 10.000 m3 per jaar. Op de 18 jaar dat ik met De Bosgroepen samenwerk,

hebben we voor meer dan 4 miljoen euro aan hout gekocht via hen. Het is wel jammer dat wij als trouwe klant aan openbare veilingen moeten meedoen, dat er geen structurele samenwerking is.”

Zijn er anekdotes die je overhoudt aan die 18 jaar samenwerking?

“Toen we pas samenwerkten, organiseerde ik een houthakkersweekend bij mij thuis met natuurliefhebbers: ex-klasgenoten, ANB-medewerkers, jagers en ook mensen van Bosgroep Limburg. Natuurlijk maak je ook op het terrein veel mee. Zo gingen we eens met een Bosgroepcoördinator ter plekke na aanhoudende klachten van een eigenaar van een paardenweide, die beweerde dat een van onze vrachtwagens zijn stroomdraad beschadigde. Die eigenaar bleef

volhouden dat wij het waren geweest. Terwijl we onderhandelden over een oplossing, stopte er plots een vuilniswagen. De chauffeur sprong dolenthousiast uit zijn cabine. Hij had de week ervoor de draad beschadigd, en was blij dat hij daar nu de eigenaar over kon aanspreken…”

Hoe zie jij de toekomst voor de Bosgroepen?

“Ik zie een zeer grote rol voor hen weg-

gelegd, maar er moeten meer middelen komen. Als de overheid meer en weerbaarder bos wil, moet ze hechter samenwerken met de Bosgroepen. Daarnaast vind ik dat de Bosgroepen meer moeten inzetten op certificering, bij voorkeur PEFC.”

Wat wens je de Bosgroepen toe voor de toekomst?

“Veel moed, want ze werken in een uitdagende wereld. Ik merk dat de mede-

werkers over veel kennis en goede wil beschikken, en hoop dat er mensen blijven binnenstromen vanuit bosbouwopleidingen. Ik ken geen enkele andere organisatie of dienst waar zoveel bekwame specialisten bij elkaar zitten. Ze moeten hun stem echter nog meer durven verheffen en meer gewicht in de schaal krijgen aan de onderhandeltafel.”

Oproep tot “straffe” verhalen

Zoals op voorgaande pagina’s te lezen valt, kunnen over de voorbije 25 jaar heel wat interessante, leerrijke, straffe of grappige bosgroepverhalen verteld worden. In deze editie komen de mensen aan bod die professioneel van dichtbij betrokken waren.

Graag horen wij ook de ervaringen van de zijde van de eigenaar. Dus wil u graag een verhaal kwijt dat voor publicatie vatbaar is, laat het ons zeker weten. We nemen contact met u op en mogelijk verschijnt u dan in één van de komende edities!

Reageren mag AntwerpseBosgroepen@provincieantwerpen. be of via uw contactpersoon op de achterzijde van de Bosgazet.

De cijfers van de Antwerpse Bosgroepen voor 2022!

103.529

6.756

en struiken aangeplant

31,47 hectare

vrijwilligers ingezet

62 bosrand aangeplant

24.394 meter

908

educatieve activiteiten

omgevormd naar meer (bio)diverse bossen

15 BOSGROEPNIEUWS

De voorbije winter werden heel wat percelen in de Provincie Antwerpen bebost.

Hierbij een beeldend overzicht!

“Iliana Janssens is recent begonnen als coördinator bosuitbreiding en hoopt mee de ambitie van provincie Antwerpen voor 150 hectaren extra bos waar te maken. Enerzijds coördineert ze het team van bosuitbreidingsmedewerkers die over de verschillende Antwerpse Bosgroepen verspreid zitten, anderzijds gaat ze op zoek naar mogelijkheden voor bosuitbreiding in en rond de provinciale eigendommen. Iliana werkte hiervoor bij WWF-België op biodiversiteitsbeleid en is biologe van opleiding, met een specialisatie in socio-ecologie. In haar vrije tijd houdt Iliana zich graag bezig met allerhande hobby’s waaronder een cursus goudsmederij en trekt ze graag rond in de bergen. “

Algemene Vergadering Bosgroep Zuiderkempen vzw

Vier je mee 20 jaar vzw. Bosgroep Zuiderkempen ?

Bosgroep Zuiderkempen vzw nodigt al haar leden uit voor de Algemene Vergadering op vrijdag 26 mei vanaf 17u00. Het wordt een feestelijke versie, want 20 jaar geleden werd de bosgroep Zuiderkempen vzw boven de doopvont gehouden. De locatie wordt mogelijk de Lissenvijver in Geel maar zal nog bevestigd worden. We bespreken het jaarverslag, de jaarresultaten, de planning voor 2023 en halen wat geschiedenis op. We kijken vooruit naar de toekomst en nodigen een interessante spreker uit. Gezien de mooie verjaardag maken we het extra gezellig en feestelijk. Jij komt toch ook?

Wanneer? Vrijdag 26 mei 2023 vanaf 17.00u Waar? Lissenvijver 10, 2440 Geel Inschrijven? Je ontving of ontvangt nog een persoonlijke uitnodiging!

Kettingzaagcursussen

De Antwerpse bosgroepen organiseren jaarlijks opleidingen om veiliger te werken met de kettingzaag. Lesgevers van Pronatura volgen de Europese kettingzaagnormen (European Chainsaw Standards of ECS’s). Er zijn verschillende modules die in onderstaande volgorde moeten gevolgd worden.

ECS 1: onderhoud van kettingzaag en doorkorttechnieken

Data: 21 & 22 september 2023

Plaats: Vrieselhof in Ranst, Schildesteenweg 95-99

Max. aantal deelnemers: 6

ECS 2: vellen van bomen < 40 cm diameter

Data: 10 & 11 oktober 2023

Plaats: Pastorie Oosthoven in Oud-Turnhout, Polderstraat 33

Max. aantal deelnemers: 6

ECS 3: vellen van bomen > 40 cm diameter met behulp van handlier

Data: 21 & 22 november 2023

Plaats: Kamp C in Westerlo, Britselaan 20

Max. aantal deelnemers: 6

Inschrijven kan via mail naar Zuiderkempen@bosgroep.be of via 014/27.96.57

ZOEKERTJES

Op zoek naar brandhout?

Surf dan naar www.brandhoutweb.be. Dit is een overzichtelijk online verkoopplatform waar je het hele jaar door brandhout kan kopen. De Antwerpse Bosgroepen zorgen voor een up-todate aanbod, een vlotte opvolging en een goede prijs-kwaliteitverhouding van lokaal en duurzaam brandhout.

U wil ook graag een zoekertje in de Bosgazet?

- Surf dan naar https://ap.lc/7SsOG

- Lees de voorwaarden

- Geef uw zoekertje en contactgegevens in

- En uw zoekertje verschijnt in de volgende Bosgazet

Te koop

Wat: Loofbos te koop

Opp: 1,5 ha

Ligging: Dessel, Hoogveldestraat

Vraagprijs: Prijs overeen te komen

Contact: 0473/240970 of andy_mi@hotmail.com

Wat: Gemend bos te koop

Opp: 0,64 ha

Ligging: Westerlo, Wernee

Vraagprijs: Prijs overeen te komen

Contact: Benny Lievens: 0478/765666 of blievens@its.jnj.com

Wat: Loofbos te koop

Opp: 1,8 ha

Ligging: Herselt, Vispoel

Vraagprijs: 2,5€/m3

Contact: Marc Van Dun: 03/6451603 of marc.van.dun@telenet.be

Wat: Loods gezocht in de buurt van het Prinsenpark, Retie. Voor stockage bosgroepmateriaal (wildbescherming,…)

Huurprijs: Prijs overeen te komen

Contact: Verreet Marieke: 0474/741731

Wat: Gemengd bos te koop

Opp: 0,17 ha

Ligging: Lichtaart

Vraagprijs: Prijs overeen te komen

Contact: hermansdruyts@skynet.be of 0470/950806

Wat: Loofbos te koop

Opp: 0,37 ha

Ligging: Balen

Vraagprijs: 6000€

Contact: 0495/577297 of info.leenaerts@telenet.be

Wat: Te herbebossen grond te koop

Opp: 1,07 ha

Ligging: Bornem, Buitenland – Rijksweg

Vraagprijs: Prijs overeen te komen, alsook of de grond beplant of onbeplant verkocht wordt. Op deze percelen is een kaalkap uitgevoerd: er rust een heraanplantverplichting op met inheems loofhout of populier.

Contact: Yvette Van Huffel: 0478/750908 of yvanhuffel@gmail.com

Wat: Gemengd bos te koop

Opp: 0,55 ha

Ligging: Kasterlee, Holle weg

Vraagprijs: Prijs overeen te komen.

Contact: 0494/274942 of annvantichelen@telenet.be

Wat: Bos te koop

Opp: 0,33 ha

Ligging: Kasterlee, Hoge weg

Vraagprijs: Prijs overeen te komen.

Contact: 014/438722 of cyriel.verschueren@telenet.be

Wat: Gemengd bos te koop

Opp: 1,46 ha

Ligging: Mol, De Bleken

Vraagprijs: Prijs overeen te komen.

Contact: 0479/602725 of verstappentheo@telenet.be

Wat: Gemengd bos te koop

Opp: 0,28 ha

Ligging: Vorselaar, Molenbaan

Vraagprijs: Prijs overeen te komen.

Contact: Vital Geukens: 0498/326182 of geukens-vangenechten@telenet.be

Contact

Bosgroep Antwerpse Gordel vzw Vrieselhof, Schildesteenweg 99, 2520 Ranst

T: 03 355 09 40

M: antwerpsegordel@bosgroep.be

Coördinator:

Kathleen Vanderheyden - 0476 76 18 25

Coördinator:

Karolien Devriendt - 0475 75 77 98

Projectmedewerker:

Bert Van Gils - 0476 86 80 01

Projectmedewerker:

Gijs Bracke - 0470 21 38 94

Projectmedewerker:

Simon De Smedt - 0472 45 19 70

Projectmedewerker:

Stephanie Van Loock – 0471 44 92 99

Bosuitbreidingsmedewerker:

Matthias Vermeire - 0471 11 87 40

Medewerkers:

Britt Van Cotthem, Marleen Brosens

Bosgroep Kempen Noord vzw Polderstraat 33, 2360 Oud-Turnhout (Oosthoven)

T: 014 85 90 19

M: kempennoord@bosgroep.be

Coördinator:

Marieke Verreet - 0474 74 17 31

Adj.-coördin:

Kevin Greeven - 0477 63 12 47

Adj.-coördin:

Chris Meeuws - 0478 45 51 38

Adj.-coördin:

Joost Malliet - 0477 93 25 51

Adj.-coördin:

Thomas Van de Peer - 0476 96 57 92

Adj.-coördin:

Sien Van Looveren - 0470 90 57 44

Bosuitbreidingsmedewerker:

Jordan Rodriguez-Milis – 0471 55 93 80

Medewerkers:

Annick Vangenechten, Elly Maes

Bosgroep Zuiderkempen vzw

Kamp C, Britselaan 20C, 2260 Westerlo

T: 014 27 96 57

M: zuiderkempen@bosgroep.be

Coördinator:

Jan Seynaeve - 0474 99 99 35

Adj.-coördin:

Joran Mertens - 0475 80 73 36

Adj.-coördin:

Jan Wauters - 0478 78 20 22

Projectmedewerker:

Seppe De Peuter - 0474 84 21 78

Projectmedewerker:

Camille De Herdt - 0473 28 76 38

Bosuitbreidingsmedewerker:

Isis Veldeman - 0471 22 14 06

Medewerker: Veronique Geerts

Provincie Antwerpen

Algemeen bosuitbreidingsmedewerker:

Iliana Janssens, 0477 91 61 56