de bosbode 2011 - 4

- 10 jaar Oost-Vlaamse bosgroepen

- Op stap met … ANB beleidsadviseur Geert Flamand

- Bosgroepnieuws

- Buitenlandse excursie naar Berlijn

-

-

Weetjes uit de boswetgeving

Dit seizoen in het bos …

- Het lezen waard ...

-

Cursusaanbod

- Brandhoutzoekers

VU, Jozef Dauwe, p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent

Jaargang 7– nr 4

De bosbode is een tijdschrift van de drie Oost-Vlaamse bosgroepen

Redactie

Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Maud

Plouy, Klaas Van Roy, Karen Dequidt, Martin

Winnock

Fotografie

Cover: Vildaphoto

Binnenpagina’s: Vildaphoto, Hans

Scheirlinck, Sylvie Mussche, Maud Plouy, Dominique Lecompte, Klaas Van Roy, Jan Mampaey, Kathy Schaubroeck, Frans

D’Hoore, Martin Winnock, Ivo Pallemans

Lay-out

Koloriet – Leefdaal

Druk

Parys Printing N.V – Evergem

Papier

Deze publicatie werd gedrukt op kringlooppapier ‘Reprint’

Oplage

9 000 exemplaren

Verantwoordelijke uitgever

Jozef Dauwe

p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen

Noord vzw

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Raad van bestuur BON

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Leen

Meersschaert, Frans De Jonghe, Ingrid

Puylaert, Luc Claus, Nicole Van Duyse, Pierre d’Alcantara, Maurits Adriaenssens, Guy Bonsecour, Tom Van Holsbeke.

Raad van bestuur MOV

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Jan Verbeke, Marc Dilewyns, Francis De Beir, Geert de Visscher, Kris Janssens, Willy Van Hoey, Dirk Abbeloos,Werner Pycke, Steven Roosen, Jozef Wittouck, Norbert Van Stichel

Raad van bestuur VAD

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Willy Bauwens, Johan Detemmerman, Raoul D’Hoossche, Paul Lievens, José Tack, Jozef Van Crombrugge, Jan Van Huffel, Peggy Van

Laethem, Paul Vanderroost

Uw gegevens werden opgenomen in een databank die wordt beheerd door de Bosgroep. De gegevens in deze databank zullen enkel worden gebruikt in het kader van de werking van de Bosgroep en niet voor andere doeleinden. Indien u niet wenst dat uw gegevens in deze databank zijn opgenomen of indien u uw gegevens wenst te wijzigen, kunt u dit steeds doorgeven aan de Bosgroep.

Uw bos, onze zorg

Maak kennis met de bosgroepen

Een bosgroep heeft als doel u als boseigenaar praktische ondersteuning te bieden bij het beheer van uw bos. In een bosgroep zijn vele boseigenaars uit uw streek verenigd.

Samen met hen kan u vrijwillig meewerken aan een mooie toekomst voor het Vlaamse bos.

“Baas in eigen bos”, dat is het basisprincipe van de bosgroepen. De bosgroepen informeren adviseren en organiseren, maar u beslist steeds zelf over het beheer van uw bos.

Wat heeft de Bosgroep zijn leden te bieden?

GRATIS DIENSTVERLENING

1. Informatie

De bosgroep beantwoordt uw persoonlijke vragen over de technische, wettelijke en financiële aspecten van bosbeheer. U kunt ook deelnemen aan theorie- en praktijkcursussen in verband met bosbeheer.

2. Advies op maat van uw bos

U kunt een afspraak maken voor een terreinbezoek aan uw bos. Het resultaat is een beheeradvies op maat van u en uw bos.

3. Hulp bij uw bosadministratie

De bosgroep helpt u bij het aanvragen van subsidies en kapmachtigingen. Ook het opstellen van een bosbeheerplan kan begeleid worden.

DIENSTVERLENING TEGEN VERGOEDING

1. Betaalbare bosarbeid

U kunt een aanvraag indienen om tegen een voordelige prijs onrendabele werken in uw bos te laten uitvoeren. Voorbeelden zijn: bestrijding woekerende exoten, vrijstellen van jonge aanplantingen, onrendabele dunningen en hakhoutbeheer, aanleg van een bosrand,… De juiste tarievenlijst dient u bij uw bosgroep op te vragen.

2. Organisatie van beheerwerken

De bosgroep coördineert de beheerwerken bij meerdere boseigenaars samen zodat ze voor bos en eigenaar efficiënter en goedkoper worden. Wilt u werken uitvoeren in het bos dan kan de bosgroep die organiseren. U kunt deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop van de bosgroepen indien u hulp wenst bij de verkoop van bomen die u wenst te kappen.

3. Cursussen en excursies

De bosgroepen organiseren jaarlijks tal van cursussen zoals ‘kettingzaag, bosmaaier, houten constructies, enz. Leden kunnen hieraan deelnemen tegen een voordelig tarief.

Word gratis lid

Het feit dat u dit tijdschrift ontvangt betekent niet automatisch dat u lid bent. Iedere boseigenaar die dit wenst kan gratis lid worden van de bosgroep die actief is in zijn streek.

Uw lidmaatschap geeft recht op de dienstverlening van de bosgroep. Het lidmaatschap houdt geen verdere verplichtingen in.

Digitale Bosbode

Wil u graag papier besparen en wenst u de Bosbode enkel nog digitaal te ontvangen? Graag een seintje aan uw bosgroepsecreteriaat!

Wenst u vrijblijvend advies en hulp bij het beheer van uw bos? Contacteer ons:

• Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

• Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99

bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Maud Plouy

• Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

De Biesestraat 5 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

Fax. 055/21 62 81 vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Woord vooraf

Beste boseigenaars en bosliefhebbers, Na de mooie en kleurrijke najaarsperiode, slaat de winter weer toe in het bos. Maar dit betekent niet dat er in het bos geen actie is, integendeel! Het winterseizoen is het moment bij uitstek voor heel wat boswerken zoals uitvoering van aanplantingen, afzetten van hakhout, aanduiden en opmeten van bomen, … Ook de bosgroepen zijn volop in actie dus. Meer hierover leest u verder in dit nummer.

Ook een verslag van de heel geslaagde ledendag ter gelegenheid van 10 jaar Oost-Vlaamse bosgroepen kunt u verder in dit nummer lezen. Naar aanleiding van het 10-jarig bestaan hebben de Oost-Vlaamse bosgroepen –met steun van de provincie Oost-Vlaanderen- een mini-boek uitgegeven. Aan de hand van de persoonlijke verhalen van heel wat leden-boseigenaars, illustreert het boek de werking van de bosgroepen. Deze invalshoek laat de lezer meteen ook kennismaken met de diversiteit aan drijfveren bij de boseigenaars zelf. Een aanrader voor éénieder die graag meer te weten komt over het wat, waarom en hoe van de bosgroepen

Voor de leergierigen en doe-het-zelvers onder u is in deze BosBode ook het nieuwe cursusaanbod voor 2012 terug te vinden. De bosgroepen bieden opnieuw heel wat theoriecurssen aan met als vaste waarde de cursussen kettingzaag. Daarnaast zullen er in 2012 ook 5 theoriecursussen zijn. Voor elk wat wils dus!

Tot slot wens ik u een deugddoend en ‘bosvol’ eindejaar toe!

Veel leesplezier, Jozef Dauwe

Voorzitter Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw Voorzitter Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw Voorzitter Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

10 jaar Oost-Vlaamse bosgroepen... een verhaal met toekomst

In 2011 bestaan de Oost-Vlaamse bosgroepen 10 jaar en dit hebben de bosgroepleden geweten … Op zaterdag 17 september werd het tienjarig bestaan gevierd met een ledendag in het provinciaal domein Puyenbroeck te Wachtebeke. Met ondersteuning van de Provincie OostVlaanderen werden een heuse beurs en heel wat activiteiten op touw gezet en maakten we er een geslaagd feest van.

De aftrap

Op zaterdagochtend 17 september zakten ongeveer 230 bosgroepleden af naar Puyenbroeck voor de aftrap van de ledendag. Bosgroepvoorzitter Jozef Dauwe verwelkomde iedereen met veel vuur en feliciteerde de bosgroepbestuurders en -vrijwilligers met hun engagement voor het Oost-Vlaamse bos.

Vervolgens kwam achtereenvolgens bosgroepbestuurders Ingrid Puylaert, Raoul D’Hoossche en Francis De Beir aan het woord. Ingrid is secretaris bij Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord en vertelde over de goede werking van de raad van bestuur van de bosgroep en de voldoening van haar engagement daarbinnen. Raoul

is bestuurder bij Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender en vertelde over zijn verbondenheid met de Vlaamse Ardennen en over het plezier dat hij beleeft aan de meerwaarde van zijn bos voor de natuur, voor het landschap en voor de mensen uit de omgeving. Francis is ondervoorzitter van Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen en benadrukte het grote milieubelang van onze (private) bossen o.m. voor de opslag van koolstof.

Vervolgens werd het bosgroepaandenken onthuld door de drie bosgroep-

Jozef Dauwe Ingrid Puylaert Raoul D’Hoossche Francis De Beir Joke Schauvliege

coördinatoren: een mini-boek over 10 jaar Oost-Vlaamse bosgroepen (zie ook kader). En tot slot kwam minister Joke Schauvliege aan het woord. De minister was zeer verheugd om de boseigenaars zo talrijk aanwezig te zien. Ze onderstreepte het belang van de bosgroepenwerking en van het engagement van de boseigenaars voor onze Vlaamse bossen. En ze deed ook een oproep aan de boseigenaars om samen met de overheid te werken aan het duurzaam beheer van onze schaarse bossen.

En vervolgens hakten de minister en onze bosgroepvoorzitter de knopen van het toegangstouw voor de minibeurs door! Er werd nog een winterlinde geplant en dan ging ook de mini-beurs van start.

Van alles te zien en te beleven …

Vanaf de middag konden bosliefhebbers hun hartje ophalen op de beurs. Er waren tal van demonstraties waaronder kettingzaagdemo’s, een mobiele boomzaag, een zware hakselmachine en een exploitatie. Infostanden van heel wat organisaties en bedrijven uit de sector zorgden voor informatie. En tot slot waren er nog de activiteiten zoals culinaire boswandelingen, een wandeling over de essenziekte, een fietswandeling, parapluvertellingen en boomklimmen voor de kinderen. Het geheel werd opgeluisterd door het eigenzinnige wandelorkest ‘Die verdammte spielerei’.

10 jaar Oost-Vlaamse bosgroepen … het mini-boek

Onder het motto ‘wie schrijft die blijft’ besloten de bosgroepen om een boek uit te geven naar aanleiding van het 10 jarig bestaan. Ook de voorzitter was meteen enthousiast over dit idee en met de steun van de Provincie Oost-Vlaanderen kwam het boek tot stand.

Aan de hand van de persoonlijke verhalen van heel wat leden-boseigenaars, illustreert het boek de werking van de bosgroepen. Deze invalshoek laat de lezer meteen ook kennismaken met de diversiteit aan drijfveren bij de boseigenaars zelf.

Een aanrader voor éénieder die graag meer te weten komt over het wat, waarom en hoe van de bosgroepen. Geïnteresseerd? Bosgroepleden kunnen 1 mini-boek gratis bestellen en afhalen bij hun bosgroepsecretariaat. Mits bestelling vooraf is gratis afhaling ook mogelijk op de nieuwjaarsreceptie. Verzending per post kan aan €5 voor 1 boek en €7 voor 2 boeken. Ook nieuwe leden kunnen van dezelfde voorwaarden genieten.

Een dag op stap met ...

ANB-beleidsadviseur Geert Flamand

Opeen kille, grijze en natte oktoberochtend spraken we af met Geert Flamand, beleidsadviseur bij het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Met al zijn enthousiasme om op het terrein te tonen waar hij zoal mee bezig is, zorgde Geert ervoor dat het hondenweer echter snel weer vergeten was!

Geert Flamand (GF) Ik startte bij de provinciale dienst Oost-Vlaanderen van het ANB als beleidsadviseur in 2007, nu dus zo’n 4 jaar geleden. Voor ik bij het ANB startte, werkte ik al in de ‘groene’ sector. Aangezien natuur en groen me erg interesseerden volgde ik in 2002 de cursus Bosbouwbekwaamheid. Toen er bij het ANB een plaats vrijkwam waagde ik -met succes- mijn kansen. En ik ben nog steeds heel tevreden met mijn afwisselende en boeiende job!

Redactie (R) Wat moeten we ons voorstellen bij het werk van een ‘beleidsadviseur’?

(GF) Een beleidsadviseur is samen met de boswachter en natuurinspecteur eigenlijk het uithangbord van het ANB op het terrein. De beleidsadviseurs geven deskundig advies bij vergunningsaanvragen of andere aangelegenheden waarbij onze kennis zeer goed van pas komt. Zo nemen we deel aan tal van lokale netwerken en projecten.

(R) Hoeveel beleidsadviseurs zijn er actief in Oost-Vlaanderen?

(GF) In totaal zijn we met 7 beleidsadviseurs, waarbij elk een bepaalde regio onder zijn hoede neemt. Zelf ben ik actief in de gemeenten Sint-Gillis-Waas, Stekene, Sint-Niklaas, Waasmunster, Temse, Hamme en Kruibeke. Ik vind het heel belangrijk om met de gemeentebesturen goede contacten te hebben. Ik ga dan

ook regelmatig langs bij de gemeenten om te overleggen of informatie te vragen over bv. een bepaald dossier.

(R) Vanuit de bosgroepen kennen we de beleidsadviseurs vooral van de advisering bij kapmachtiging- en subsidieaanvragen. Maar ongetwijfeld zijn er nog veel meer zaken waar je mee bezig bent. Welke dossiers behandel jij allemaal?

(GF) De dossiers die ik binnenkrijg voor advisering zijn zeer divers en gaan absoluut niet enkel over bossen. Zo krijg

ik bijvoorbeeld ook stedenbouwkundige vergunningsaanvragen in groene gewestplanbestemmingen om te adviseren. Ook natuurvergunningsaanvragen komen bij mij terecht. En uiteraard adviseer ik ook de kapmachtigingsaanvragen en subsidieaanvragen in het kader van het Bosdecreet. Voor de vergunningen die het ANB zelf aflevert, gaat mijn werk ook verder dan enkel de advisering: eens de vergunning werd afgeleverd, volg ik ook de uitvoering van de werken en het naleven van de vergunning verder op.

(R) Als ik je goed begrijp, werk je als beleidsadviseur zeer zelfstandig en grotendeels van thuis uit. Mis je het contact met collega’s niet?

(GF) Ik heb heel vaak telefonisch contact zowel met de ANB collega’s uit Gent als met de andere beleidsadviseurs. Ik vind het essentieel voor mijn werk om per telefoon regelmatig te overleggen en informatie in te winnen. Eén keer per week ga ik naar de kantoren van ANB in Gent, waar ik mijn nieuwe dossiers ophaal en waar ik de door mij behandelde dossiers terug afgeef. Deze momenten zijn ideale gelegenheden om te kunnen overleggen met mijn collega’s in Gent. Daarnaast

komen we met de Oost-Vlaamse beleidsadviseurs 1 keer per maand samen in Gent zodat de neuzen in de dezelfde richting blijven staan.

(R) Hoe ervaar jij de samenwerking met de bosgroepen op het terrein?

(GF) Ik ervaar de bosgroep als een belangrijke partner van het ANB die op het terrein een grote steun is voor de private boseigenaars. De samenwerking met de bosgroep verloopt zeer positief : de kapmachtigingsaanvragen zijn steeds deskundig opgemaakt, ik heb regelmatig telefonisch contact, ik word ook goed geïnformeerd over de plannen van de

Debeleidsadviseurs behandelen o.a. de subsidieaanvragen voor bebossing van landbouwgronden en voeren achteraf ook de nodige controle uit op de uitgevoerde aanplanting. Geert neemt ons mee naar een bebossing van een landbouwgrond te Waasmunster. Toeval of niet, hij gaat een terreincontrole doen van een subsidiedossier dat via de bosgroep werd aangevraagd. Deze aanplanting werd in het winterseizoen van 2010-2011 uitgevoerd en heeft zijn eerste groeiseizoen gehad. Het is nu dus het ideale ogenblik om de aanplanting te beoordelen en te zien hoeveel uitval er is. Hoofdboomsoort bij de aanplanting was zomereik, met bijmenging van groepen boskers en haagbeuk. Ook een struikenrand werd aangeplant. De grote droogte in het voorjaar heeft het jonge bosplantsoen echter zwaar gehavend : naar schatting 70 à 80 % van de jonge boompjes zijn kapot gegaan.

GF : Bosuitbreidingen zijn belangrijk en kunnen steeds op de volle steun van het ANB rekenen. Het subsidiesysteem voor bebossing van landbouwgronden voorziet een uitbetaling van de subsidie in twee schijven: indien de aanplanting goed werd uitgevoerd en aanslaat, krijgt de eigenaar na terreincontrole door ANB een eerste schijf van 60% van het subsidiebedrag uitbetaald. Ten vroegste na drie jaar gebeurt er door ANB een tweede terreincontrole van de aanplanting: is de aanplanting goed vertrokken, dan kan ook de tweede subsidieschijf van 40% uitbetaald worden.

Gezien de grote uitval in de zomereiken is het hier zeker nodig dat er ingeboet wordt, ik vrees dat de boseigenaar nog even op de uitbetaling van de eerste subsidieschijf zal moeten wachten.

R : De inboeting staat reeds op de planning voor november Geert, er wordt aan gewerkt.

bosgroep. Als ik contact heb met private boseigenaars die de bosgroepen nog niet kennen, verwijs ik hen graag naar jullie door. Het is voor mij heel handig om te kunnen doorverwijzen naar de bosgroep die de expertise in huis heeft om bv. te helpen bij het aanduiden van een dunning. Trouwens, graag wens ik jullie proficiat met het 10-jarig bestaan van de Oost-Vlaamse bosgroepen. Bedankt voor het toesturen van de heel interessante brochure die jullie hebben uitgegeven naar aanleiding van deze verjaardag.

(R) Geert, van harte bedankt om ons op sleeptouw te nemen! We wensen je veel succes en kijken net zoals jij uit naar een verdere goede samenwerking in de toekomst.

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender

Bedankt Dominique!

Na meer dan 8 jaar bij de Bosgroep koos Dominique Lecompte begin oktober voor een nieuwe professionele uitdaging. Dominique stond mee aan de wieg van de Bosgroep en hielp de organisatie mee uitbouwen tot wat deze vandaag is. Ze zorgde er ondermeer voor dat het administratieve luik van de vereniging uitgroeide tot een geoliede machine. Sinds enkele jaren werkte ze voltijds voor de Bosgroep en vervulde ze ook meer inhoudelijke taken. Op die manier onderhield ze ook goede contacten met vele boseigenaars. Ook mede dankzij haar inzet werd het scholenproject ‘Open Bossendagen’ een succes. Bedankt Dominique en veel succes in je nieuwe job!

Miljoenste boom in Herzele

De ‘1-miljoen bomen’-campagne is een initiatief van de Vereniging voor Bos in Vlaanderen (VBV) ism het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Deze campagne werd een tweetal jaar geleden opgestart en heeft als doel iedereen aan te zetten om nieuwe bomen aan te planten zodat er 1.000.000 bomen bijkomen in Vlaanderen. Deze campagne wordt ook ondersteund door bedrijven die duurzaam ondernemen en ecologie belangrijk vinden en in dat kader bosuitbreiding sponsoren. De voorbije jaren plantten verschillende private boseigenaars in Oost-Vlaanderen bijna 10 ha nieuw bos aan en ontvingen hiervoor naast de reguliere bebossingsubsidies ook sponsorgelden via deze campagne.

Op 3 oktober plantte Minister Schauvliege samen met de familie Braekeveldt

Peterschap brengt scholen

dichter bij bos

de 1 miljoenste boom in Herzele. De familie Braekeveldt is boseigenaar en gaat in samenwerking met de Bosgroep deze winter nog ruim 1 ha weiland bijkomend bebossen. De eigenaar zorgt voor de gronden, de overheid en de sponsorende bedrijven voor het financiële duwtje in de rug en de Bosgroep voor de technische en praktische ondersteuning bij de uitvoering; een samenwerking die leidt tot de effectieve bosuitbreiding in Vlaanderen.

Wegens het succes van de campagne loopt deze ook na het planten van de miljoenste boom nog door. Dus mocht u ook overwegen een stuk grond te bebossen, neem gerust contact op met de Bosgroep of de VBV voor meer info.

Inmiddels loopt de aanwervingsprocedure voor de vervanging van Dominique op haar laatste benen. In de volgende Bosbode mag u dan ook een korte voorstelling verwachten van de nieuwe medewerk(st)er van de Bosgroep.

Dankzij de steun van de Provincie OostVlaanderen kunnen we het initiatief van de “Openbossendagen” dit schooljaar opnieuw aanbieden. Via dit initiatief willen we een persoonlijke band scheppen tussen de klas, een stukje bos in de omgeving van de school én de betrokken boseigenaar. Op die manier is het bos niet langer iets ‘exotisch’ waar men met de schoolbus op uitstap naar gaat, maar wordt bos terug iets tastbaars en alledaags dat op wandelafstand ligt van de school. De betrokken klas werkt een jaar lang rond het bosthema en aanvaardt het peterschap van een stukje privé-bos in de buurt. Aan de hand van drie bosbezoeken leren ze het bos kennen in de verschillende seizoenen en in de klas werken ze een educatief pakket uit dat hen leert de link te leggen tussen de boom in het bos en het hout dat ze dagelijks gebruiken onder de vorm van o.a. potlood en papier. Verder gaan ze

ook aan de slag om nestkastjes te timmeren of jonge boompjes op te kweken uit zaadjes die ze zelf verzameld hebben in het bos.

Dit jaar zijn het de klassen van de 3e graad van de basisscholen uit Nukerke, Ophasselt, Haaltert en Hillegem die deelnemen aan het project. Tijdens de

bosbezoeken geeft de betrokken eigenaar uitleg waarom hij boseigenaar is en hoe hij zijn bos beheert. De educatieve omkadering gebeurt door een bosgids die de kinderen al spelend de geheimen van het bos leert ontdekken. Bedoeling is dat dit initiatief via de reguliere educatieve pakketten van de Provincie zou worden aangeboden, zodat er in de toekomst hierop meer scholen kunnen intekenen.

Minister Schauvliege plant samen met de familie Braekeveldt de miljoenste boom

Boseigenaar Luc Vander Bracht ondertekent samen met de leerlingen van het 6e leerjaar van de basisschool ’t Schoolke’ uit Ophasselt het Peterschapscontract

De leerlingen van de basisschool ‘De Krekel’ uit Haaltert luisteren geboeid naar het verhaal van boseigenaar Hugo Van de Steen

Aan de hand van een spel ontdekken de leerlingen van de 3e graad van de basisschool uit Hillegem de geheimen van het bos van Chantal Alessi

De leerlingen van de 3 graad van de basisschool ‘De Kleine Reus’ uit Nukerke leren spelenderwijs het bos van Eric Desmaele beter kennen.

Ter afsluiting van de Week van het Bos zakten op zondag 16 oktober meer dan 100 boseigenaars en –liefhebbers af naar Horebeke. Boseigenaars Raoul D’Hoossche en Willy Bauwens stelden, in samenwerking met de Bosgroep, hun bos open voor het publiek. Gepassioneerd brachten ze het verhaal van hun bos, de geschiedenis, de toekomstplannen, maar ook de relatie met het omliggend landschap en de omwonenden. Onder een stralende herfstzon ging de wandeling door in de prachtige Maarkebeekvallei. Thema’s als bosuitbreiding, recreatie, aanleg van poelen en andere natuurprojecten kwamen uitgebreid aan bod. Ook werd er van gedachten gewisseld over duur-

zame houtproductie en de problematiek van ziektes bij bomen. Wat dit laatste betreft zullen de indrukwekkende beelden van de ravage die de essenziekte op

Resultaten houtverkoop

De Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender organiseerde op 11 oktober een gezamenlijke houtverkoop voor zijn leden. De verkoop was georganiseerd volgens het systeem van biedingen onder gesloten omslag zonder recht van opbod. Er werden in totaal 6 loten aangeboden met een totaal volume van 1190 m³, goed voor 530 bomen. De prijs per m³ werd berekend op basis van het ‘To-

taal volume’ d.w.z. inclusief het kroonhout. Exploitanten rekenen meestal op basis van het ‘commercieel’ volume dat gemiddeld zo’n 15% lager ligt dan het ‘totaal’ volume.

Uit enkele recente houtverkopen blijkt dat de houtmarkt, na kortstondige heropleving vorig jaar, een dalende trend vertoont. De aanhoudende economi-

korte termijn heeft aangericht, zeker op het netvlies van de deelnemers gebrand blijven.

Op zondag 16 oktober vond de happening ‘Drongengoed in beweging’ plaats naar aanleiding van de Week van het Bos. Het Drongengoed is het grootste boscomplex van Oost-Vlaanderen. Na de opmaak van de Drongengoedvisie is het nu de bedoeling dat de verschillende partners komen tot de opmaak van een gezamenlijk en duurzaam bosbeheerplan. Twaalf private boseigenaars uit het Drongengoed maken, onder coördinatie van de bosgroep, samen met het Agentschap voor Natuur en Bos een uitgebreid bosbeheerplan op. Tijdens de voormiddag was er, in aanwezigheid van Minister Joke Schauvliege, een rondleiding in het Drongengoed. Tijdens deze rondleiding werden een aantal uitgangspunten van het toekomstige bosbeheerplan toegelicht en bediscussieerd. In de namiddag was er een publieksevenement met gegidste wandeling, infostanden (o.a. van de bosgroep) en activiteiten voor groot en klein!

Geïnteresseerd in meer info over het bosbeheerplan? Neem contact op met de bosgroep!

sche crisis zorgt voor een globaal dalende vraag wat een negatieve impact heeft op de prijzen. Afhankelijk van de exploitatieomstandigheden en kwaliteit wordt voor populier actueel een gemiddelde prijs van ongeveer 30 à 32 €/m³ betaald; wat ongeveer 10 à 15 % lager is dan vorig jaar.

De bosgroep organiseerde samen met het Agentschap voor Natuur en Bos op zaterdag 29 oktober een excursie voor de boseigenaars uit het Drongengoed die deelnemen aan het bosbeheerplan. Doel van deze excursie was om samen met de eigenaars op het terrein de mogelijke beheerdoelstellingen voor hun bos te bespreken. Het Drongengoed is een zeer waardevol boscomplex dat een Europees beschermde status geniet. Een doordacht en weloverwogen bosbeheer is hier dus zeker en vast op zijn plaats. Wordt vervolgd …

… heet Nika en is het dochtertje van bosgroepmedewerker Klaas Van Roy en zijn vrouw Katrien. Nika is geboren op donderdag 13 oktober. Van harte proficiat Klaas en Katrien!

Raoul geeft toelichting bij de poel die hij enkele jaren gelden liet aanleggen in zijn bos

De gepassioneerde boseigenaars Willy en Raoul

Wenst u ons te contacteren ?

Rondleiding in het Drongengoed met uitleg over het toekomstige bosbeheerplan.

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen

Tot uw dienst

bosgroep voorziet extra medewerker bosbeheer vanaf 2012

Onze bosgroep groeit. De raad van bestuur heeft beslist om tegen begin 2012 een extra medewerker bosbeheer aan te werven zodat een groeiende groep leden-boseigenaars beroep kan doen op een vlotte en kwaliteitsvolle dienstverlening van de bosgroep. Samen met coordinator Maud Plouy en administratief medewerkster Karen Dequidt wordt het bosgroepsecretariaat zo 3 werkkrachten sterk.

De kans is groot dat u snel kennis maakt met de nieuwe medewerker bosbeheer. Hij/zij zal mee op terreinbezoek komen om advies op maat van uw bos en wensen te geven. Ook bij de organisatie van de houtverkoop, de onrendabele beheer-

werken, de uitvoering van (her)bebossingen en andere bosgroepprojecten zal

hij/zij op het terrein technische ondersteuning bieden.

Gezamelijke houtverkoop

Laatste oproep

Nog tot maandag 19 december kan u een afspraak maken indien u wenst deel te nemen aan de gezamenlijke houtverkoop die de bosgroep organiseert. Tussen 5 januari en 15 februari worden de laatste vergunningen aangevraagd en moeten de bomen worden opgemeten. Na het in onderling overleg vaststellen van de verkoopsvoorwaarden wordt de houtcatalogus midden februari verspreid. Daarmee worden houtkopers en exploitanten uitgenodigd om biedingen uit te brengen tegen midden maart.

Bomen laten kappen in het bos is één van de meest voorkomende en normale

beheermaatregelen: het kan nodig zijn om andere bomen in het bos ruimte te geven voor een verdere stabiele groei, extra licht brengt meer leven in de natuur en het oogsten van hout levert u als eigenaar een opbrengst uit uw bos op.

Deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop via de bosgroep biedt vele voordelen: minder administratieve lasten voor de verkopende eigenaar, duidelijk vastgelegde afspraken met de houtkopers/exploitanten, opvolging van de werken en mogelijks betere prijzen doordat meerdere geïnteresseerde houtkopers tegen elkaar opbieden.

Er bestaan alleen maar goeie vragen

Een

artikeltje speciaal voor boseigenaars die de Bosbode lezen maar nog geen verder contact zochten met de bosgroep.

Boseigenaars komen elk met hun specifieke vragen bij de bosgroep terecht. Elke vraag over het beheer van uw bos is een goede vraag. Ons antwoord is nooit standaard. Het is steeds afgestemd op de verwachtingen die u over uw bos heeft.

De voorbije maanden beantwoordde de bosgroep met plezier vragen zoals:

- Wij werken zelf graag in ons natuurlijk bos. Kunnen wij vrijblijvend advies en tips krijgen voor de toekomst?

- Onze populieren zijn verkocht en gekapt. Het bos ligt nog vol kruinen. Wat nu?

- Wij kregen een brief van ANB omdat

onze herbebossing niet in orde is. Kan de bosgroep ons de zaak helpen oplossen?

- Ik heb een perceel grond en overweeg om het te bebossen. Mag dat? Wat zijn de voor- en nadelen? Hoe moet dat praktisch?

- Mijn bomen lijken ziek, wat kan ik doen?

- Mijn populieren zijn kaprijp, hoe kan ik ze laten kappen?

- Onze buren worden bang van onze randbomen. Hoe kunnen we dit oplossen?

- Ik heb een bosje geërfd maar weet het niet precies liggen. Kan de bosgroep me helpen zoeken op basis van de kadastrale gegevens?

- Wij zien vaak kikkers aan ons bos. Mogen wij een poel aanleggen?

- Ik wil een bosje kopen zodat mijn

kinderen goed buiten kunnen spelen. Waar moet ik op letten?

- …en wat is uw vraag?

Naast het geven van informatie en advies begeleidt de bosgroep u als boseigenaar ook bij het realiseren van werken in het bos. Klassiek in het winterseizoen zijn de herbebossingen. Veertien leden doen beroep op de bosgroep om advies te krijgen over de best geschikte boomsoorten, om een subsidiedossier op te stellen om boompjes te kopen aan de beste prijs-kwaliteit en om de aanplanting vlot en correct te laten verlopen. Daarnaast zullen tegen Nieuwjaar een vijftal boseigenaars weer geruster slapen nadat gevaarlijke randbomen veilig verwijderd zijn.

Nieuwe bossen nieuwe leden

Deze herfst kreeg de bosgroep opvallend meer vragen naar ondersteuning van particulieren die een stuk landbouwgrond wensen te bebossen. Op vijf locaties zullen in totaal 4 ha nieuw bos worden aangeplant.

Aan alle nieuwe boseigenaars: proficiat en welkom bij de bosgroep!

Overweegt u zelf een nieuw bos te planten? De bosgroep helpt u graag verder. Meestal is een vergunning nodig om bos te mogen aanplanten. Het kan enkele maanden duren eer u de vergunning

ontvangt. U wacht daarom best niet tot volgende herfst om uw bosdroom te beginnen organiseren…

Naast de gebruikelijke en aanzienlijke subsidies voor de bebossing van een landbouwgrond kan u als particulier ook minstens 1000€ en max 2000€/ha sponsorgeld van bedrijven ontvangen via de campagne www.1miljoenbomen. be De organisatoren van deze actie zijn continu op zoek naar grond waar hun sponsorende bedrijven kunnen helpen om een nieuw bos voor Vlaanderen te realiseren. Meer info bij uw bosgroep.

Buitenlandse excursie naar Berlijn

aar stilaan jaarlijkse gewoonte, gingen 15 Vlaamse bosgroepbestuurders en -coördinatoren van 20 tot 24 juni 2011 op buitenlandse excursie, ditmaal naar Berlijn en omstreken. Kwestie van het perspectief wat wijder te maken. Hieronder een ingekorte versie van het volledige verslag dat terug te vinden is op www.bosgroepen.be

Diverse uithoeken van de staat Brandenburg zijn niet aan onze nieuwsgierige ogen ontsnapt: Döberitzer Heide, Biosphärenreservat Spreewald, Fresdorfer Heide en Hoher Fläming, stuk voor stuk prachtgebieden die ons heel wat te vertellen hadden. We maakten er kennis met de werking van lokale verenigingen van boseigenaars, zowel op “kleinschalig” niveau (‘Forstbetriebsgemeinschaft Fresdorfer Heide’ met ongeveer 460 leden en 3.000ha privébos in beheer) als op niveau van de volledige deelstaat Brandenburg (‘Waldbesitzerverband Brandenburg e.V.’ die de belangen van maar liefst 2.270 leden en 110.000ha bos verdedigt). De grote variëteit aan bos- en natuurgerichte onderwerpen, doorspekt met ontspannende culturele momenten, maakte van deze excursie een mooie mix van het interessante en het aangename.

Maandag 20 juni stond gepland als een luchtige dag met verkenning van Potsdam, onze uitvalsbasis voor de komende week, en in bijzonder een bezoekje aan het park Sanssouci. Op dinsdagmorgen maakten we in eerste instantie kennis met de algemene situatie van de bossector in Duitsland en de deelstaat Brandenburg. Brandenburg telt zo’n slordige 1,01 miljoen ha bos (35% van de totale oppervlakte), waarvan grove den drie vierden voor zijn rekening neemt. Ongeveer 60% van de bosbestanden bevinden zich in de leeftijdsklassen tussen 20 en 60 jaar. Terwijl voor Duitsland het aandeel bos in privéeigendom 44% bedraagt, is dat voor Brandenburg ongeveer 66%. Dit komt dus in de buurt van de situatie in Vlaanderen. Het overduidelijke verschil is de bosoppervlakte per eigenaar (in Duitsland ligt dit veel hoger). Momenteel zijn in Duitsland ongeveer 4.300 verenigingen van en voor privé-boseigenaars actief, die meer dan 400.000 eigenaars verzamelen (samen goed voor 3,8 miljoen hectare bos). Na deze voorstelling volgde in de namiddag een excursie in de omgeving van Wildenbruch.

worden gefinancierd door een jaarlijkse ledenbijdrage (4 €/ha), een commissie van 10% op de opbrengsten van de houtverkopen, giften en subsidies van de federale republiek Duitsland en deelstaat Brandenburg. In 2010 bedroegen op deze manier de inkomsten iets meer dan 50.000 euro.

Na een kort afscheid rijden we verder naar Elstal voor een bezoek aan het 5.000 ha grote natuurreservaat Döberitzer Heide. Het grote aaneengesloten natuurgebied kent een enorme rijkdom aan fauna en flora. Maar liefst 2. 000 verschillende soorten kevers, 236 wespen, 188 bijen, 198 vogels en 47 zoogdieren werden hier aangetroffen. Recentelijk is gestart met een kweekprogramma van wilde Przewalskipaarden, Europese bizon en edelhert, die zullen worden ingezet voor het behoud van het (half) natuurlijk landschap (tegengaan van verbossing van de open plekken). Als afsluiter van deze goed gevulde dag nemen we nog een kijkje in het BUGA-park van Potsdam, dat in 2001 publiekelijk werd tentoongesteld.

geïntegreerd waterbeheer een belangrijk aandachtspunt.

Daarna licht de voorzitter van de Forstbetriebsgemeinschaft (FBG) Fresdorfer

Heide de werking van deze ‘bosgroep’ nog verder toe. Deze telt 452 leden, zowel particulieren en privébedrijven als gemeenten en kerkgemeenschappen, alles samen goed voor een 2.961 ha in beheer. De FBG wordt bestuurd door een 10-koppig bestuur, een beheerteam en een Algemene Vergadering. Ze heeft volgende kerntaken: advies en sensibilisering van boseigenaars, centralisering, ondersteuning bij houtverkopen en boswerkzaamheden en administratieve en financiële steun (o.a. bij bosbranden). Het werkingsgebied van de FBG, die in 1991 werd opgericht, is destijds niet door de overheid vastgelegd, dit in tegenstelling met Vlaanderen. De uitgaven

Woensdag zijn we al vroeg op weg naar het zuiden. Na anderhalf uur rijden, komen we aan in Burg, een van de toegangspoorten tot het grote biosfeerreservaat Spreewald. Het dankt zijn naam aan het dicht waternetwerk van meer dan 300 waterlopen die allen uitmonden in de Spree. Deze laatste stroomt vervolgens verder naar Berlijn om er uit te monden in de Elbe. Het is van oorsprong een moerassig gebied waar zwarte zwanen en otters voorkomen. Sinds 1991 heeft Unesco dit biosfeerreservaat erkend als werelderfgoed. Er wordt met dit gebied gestreefd naar een modelregio voor duurzame ontwikkeling en duurzaam landgebruik. Zowel behoud van natuur, landbouw als toerisme zijn elementen van deze strategie. Omwille van de vele waterlopen is

Toerisme is in Spreewald een belangrijke bron van inkomsten. Meer dan 3,5 miljoen dagtoeristen komen jaarlijks naar Spreewald, vooral Duitsers uit de grote steden Berlijn en Dresden. Bij mooi weer is kanovaren erg in trek, recreanten kunnen uitvaren vanuit de 40 ‘havens’ waar men kano’s verhuurt. Daarenboven bieden vele hotels ook nog kano’s aan. In totaal wordt gesproken over een vloot van ongeveer 5.000 kano’s. Van de 1.500 km waterlopen mag 300 km gebruikt worden voor recreatief gebruik. De hoeveelheid recreanten heeft echter ook als gevolg dat er op de drukkere plaatsen veel schade wordt toegebracht. Er wordt momenteel gewerkt aan een masterplan, waarbij men de milieudruk van het kanovaren wil verminderen.

Donderdagmorgen zijn we opnieuw vroeg op weg naar onze volgende bestemming: het gehucht Spring, een verzameling van enkele huizen in het gebied Hoher Fläming. Dit keer zijn wij meer dan ‘pünktlich’ op onze afspraakplaats, waardoor sommige nieuwsgieri-

gen de tijd hebben om rond te neuzen vooraleer onze gastheer en plaatselijke boswachter, Martin Hasselbach van de Waldbsitzerverband Brandenburg e. V., ons komt verwelkomen. We worden in de voormiddag rondgeleid langsheen verscheidene bosbestanden. Na het middagmaal wordt door Martin Hasselbach de werking van de Waldbesitzerverband Brandenburg e.V. uit de doeken gedaan, iets waarnaar de deelnemers fel hebben uitgekeken. Deze werd in 1990 opgericht met 9 boseigenaars (27 ha) en is vandaag uitgegroeid tot een vereniging met 2.270 leden en zo’n 110.000 ha bos. Aan de leden wordt een jaarlijkse bijdrage gevraagd: deze bestaat uit 10 € basislidgeld en bijkomstig 0,97 €/ha (voor eigenaars met meer dan 1.000 ha wordt vanaf de 1.000ste hectare 0,46 €/ha aangerekend). Deze ledenbijdrages zijn goed voor een input van ongeveer 100.000 €/jaar. Daarnaast is er nog jaarlijks 5.000 à 10.000 euro afkomstig van sponsorgeld uit de houtindustriesector. De vereniging is volledig zelfbedruipend en zelfstandig. De Waldbesitzerverband is onafhankelijk van de overheid en eerder belangenverdedi-

gend. Ze kan gezien worden als de tussenpersoon tussen de boseigenaar en de politiek en beleidsmakers, of m.a.w. een overkoepelende vereniging met als hoofddoel een sterkere stem te hebben in de verdediging van belangen voor de boseigenaar. De Waldbesitzerverband neemt deel aan adviesraden en overlegfora voor alle deelstaten (dus zowel op het niveau van Duitsland alsook op Europees niveau).

Het sluitstuk van de week is een bezoek aan de hoofdstad Berlijn. We trekken met de hele groep naar de buurt Mitte met prachtige plekjes zoals het bekende Unter den Linden, waar o.a. het operagebouw en de Humbold universiteit gevestigd zijn. We wandelen langs de Spree met uitzicht op de Berliner Dom, het Pergamonmuseum, en vele andere ontzagwekkende bouwwerken. Wat opvalt is dat, ondanks dat Berlijn een immense, bruisende grootstad is, alles zo is (her) opgebouwd dat een gevoel van ruimte wordt gecreëerd.

Deze tekst is een ingekorte versie van het verslag van Martin Winnock (Inverde).

Weetjes uit de boswetgeving ... het bosbeheerplan

bos- en natuurwetgeving in Vlaanderen is complex. Het gebeurt maar al te vaak dat de bosbeheerders door de bomen het bos niet meer zien. Met deze rubriek willen we daar verandering in brengen. In een kort artikel proberen we telkens op een verhelderende manier 1 aspect van de boswetgeving toe te lichten. In dit artikel wordt ingezoomd op het bosbeheerplan.

Wat is een bosbeheerplan?

Een bosbeheerplan is een document waarin beschreven wordt 1/ hoe je bos er actueel uitziet en welke bijzonderheden er voorkomen in je bos (=inventarisatie), 2/ hoe je als eigenaar je bos wenst te beheren gedurende de komende 20 jaar (= beheerdoelstellingen) en 3/ welke werken je in je bos voorziet om je doelstellingen te bereiken (= beheermaatregelen).

Een bosbeheerplan dient goedgekeurd te worden door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB).

Om ervoor te zorgen dat er bij de opmaak van een bosbeheerplan goed over de toekomst van het bos wordt nagedacht, loopt zo’n beheerplan meteen voor een periode van 20 jaar. Er bestaan 2 types van beheerplannen nl. beperkte bosbeheerplannen en uitgebreide bosbeheerplannen. Zoals de naamgeving al laat vermoeden, is de opmaak van een uitgebreid bosbeheerplan veel complexer. De inventarisaties zijn heel wat uitgebreider en de boseigenaar die een uitgebreid bosbeheerplan opmaakt, verbindt er zich ook toe om te voldoen aan de Criteria voor Duurzaam Bosbeheer (CDB). Meer over de CDB in een volgend artikeltje.

Waarom maak je een bosbeheerplan?

Een bosbeheerplan is voor de boseigenaar een leidraad voor het beheer van zijn bos. Het beheerplan zorgt ervoor dat de eigenaar nadenkt over wat hij wil doen in zijn bos en dat de werken op een optimale manier ingepland worden. Een groot voordeel van een goedgekeurd bosbeheerplan is dat alle boswerken die in het beheerplan zijn voorzien, mogen uitgevoerd worden zonder dat er nog vergunningen moeten aangevraagd worden. Met andere woorden : het bosbeheerplan is dan meteen ook de vergunning voor de uitvoering van de werken. Twee voordelen enkel voor de boseigenaars die een goedgekeurd uitgebreid bosbeheerplan hebben zijn 1/de vrijstelling van successierechten voor de bossen opgenomen in het beheerplan en 2/de mogelijkheid om een subsidie te krijgen voor de ecologische bosfunctie.

Is een bosbeheerplan verplicht?

Private eigenaars met een bos kleiner dan 5 ha dienen geen bosbeheerplan te hebben. Voor alle private eigenaars met een aaneengesloten bos groter dan 5 ha is de opmaak van een bosbeheerplan verplicht. Eigenaars wiens bos gelegen is in het Vlaams Ecologisch Netwerk, zijn verplicht om een uitgebreid bosbeheerplan op te maken. Voor de overige boseigenaars volstaat een beperkt bosbeheerplan

Subsidies voor de opmaak van een bosbeheerplan?

Voor de opmaak van een beperkt bosbeheerplan kunt u geen subsidies krijgen.

U kunt wel beroep doen op de ondersteuning van de bosgroep bij de opmaak ervan.

Voor de opmaak van een uitgebreid bosbeheerplan kunt u wel een subsidie krijgen. De grootte van deze subsidie hangt af van het aantal eigenaars dat samenwerkt bij de opmaak van het beheerplan. De subsidie varieert tussen € 200 en € 250 per ha bos. Vanaf een oppervlakte van ongeveer 50 ha bos volstaat de subsidie om de opmaak van een uitgebreid bosbeheerplan door een studiebureau mee te bekostigen.

Hoe begint u eraan?

Het was onmogelijk om in dit artikel de details toe te lichten. Meer informatie over de administratieve kant van de zaak kan u vinden op www.natuurenbos. be. Verder kunt u zowel voor informatie als voor hulp bij de opmaak van uw bosbeheerplan terecht bij uw bosgroep!

Elkjaar doorleeft het bos de cyclus van de vier seizoenen. In elke seizoen is het bos anders. En dat heeft zo zijn gevolgen voor de bosbeheerder. Voor de meest voorkomende bosbeheerwerken lijkt een ideaal seizoen te bestaan. In vier afleveringen loodsen we u dit jaar door een praktische boskalender. In deze bosbode vindt u de vierde en laatste aflevering, de winter!

Wat gebeurt er in het bos?

Bomen en planten zijn volledig in rust. Al het leven zoekt beschutting tijdens enkele koude en donkere maanden. De bosbodem wordt ondertussen verrijkt met afgevallen bladeren, naalden, takken,schors, vruchten, bolsters, afge-

storven wortels, …Dood hout en dood organisch materiaal zijn van levensbelang voor het ganse bosecosysteem. Ze zitten boordevol water en voedingsstoffen en zijn zo een bron van leven.

Welke werken worden nu best uitgevoerd?

Aanplantingen afwerken: Het plantseizoen loopt gemiddeld van eind november tot eind maart. In de vorige Bosbode kon u lezen waarom het voordelig is zo vroeg mogelijk aan te planten. Werk uw aanplantingen indien mogelijk zo snel mogelijk na Nieuwjaar af. Vermijd te planten op droge zonnige dagen of in bevroren bodem.

Hakhout afzetten: Op koude winterdagen kan u zich een eerste maal aan uw toekomstig brandhout verwarmen door hakhout af te zetten en af te voeren. Verzeker u ervan dat het bos niet te nat is, zo niet rijdt u diepe sporen die de bodem kunnen beschadigen. Een periode van aanhoudende sterke vorst maakt een nat bos toegankelijker…

Aanduiden en opmeten van bomen: in een winters bos is het overzicht beter. Een goed moment dus om dunningen aan te duiden en bomen op te meten. Bovendien kan u zich makkelijker een weg door het bos banen doordat veel vegetatie “gaan liggen” is.

En verder?

Tussen Kerst en Nieuwjaar maken velen van ons goede voornemens voor de toekomst. Welke goede voornemens en plannen koestert u voor uw bos? Welke werken wilt u (laten )organiseren? Het (laten) opstellen van een beheerplan met concrete acties voor de komende 20 jaar kan een oplossing zijn. Of een afspraak met uw bosgroep voor actueel advies op maat van uw bos en uw (Nieuwjaars)wensen.

Contacteer uw bosgroep indien u meer informatie wenst. De bosgroepen helpen u met plezier verder!

Bos onder de loep. Veertig jaar onderzoek in het Aelmoeseneiebos

Eind september verscheen het boek ‘Bos onder de loep. 40 jaar onderzoek in het Aelmoeseneiebos’ (uitgeverij Academia Press). Het Aelmoeseneiebos ligt op de grens tussen Melle en Oosterzele (Oost-Vlaanderen) en wordt sinds de jaren 1970 gebruikt als ‘openluchtlaboratorium’ door de Universiteit Gent. De resultaten van alle wetenschappelijke onderzoeken in het bos zijn in het boek gebruikt om actuele milieuvragen over bossen te beantwoorden. Bijvoorbeeld: Hoe maakt zure regen bomen ziek? Hoeveel planten en dieren vind je in het bos? Hoeveel hout produceert een bos? Op die manier behandelt het boek de verschillende rollen die bossen kunnen vervullen in onze maatschappij: het bos als ecosysteem, voorraadkamer, milieuregelaar en recreatieruimte. Het boek beschrijft ook uitgebreid de geschiedenis van het Aelmoeseneiebos. De lezer wordt uitgenodigd om zelf op pad te gaan in het bos, met de uitgestip-

Het lezen waard ...

pelde wandeling die beschreven wordt in het boek.

Geïnteresseerd? Het boek kost 15 euro en kan besteld word via de website van uitgeverij Academia Press (www.academiapress.be/bos-onder-de-loep.html).

Voor meer informatie over het Aelmoeseneiebos of het boek ‘Bos onder de loep’ kan je ook terecht op de nieuwe website: www.aelmoeseneiebos.ugent.be

Eendekooien in Vlaanderen en Nederland en 7 andere Europese landen

Eendenkooien zijn vaste installaties bestaande uit grote fuiken over sloten, aansluitend op een rustige waterplas die omgeven is door rieten schermen en een bos. Men ving er ooit duizenden eenden per jaar. Er kwam een wettelijk verbod in België in 1972 en nadien is alleen de kooi van Bornem nog gebruikt voor het ringwerk. De laatste 10 jaar kregen de eendenkooien in Vlaanderen extra aandacht: deze in Meetkerke en Sinaai zijn gedeeltelijk heringericht en de kooi van het Donkmeer in Berlare is volledig gereconstrueerd.

Over dit bijna vergeten Vlaams landelijk erfgoed schreven André Verstraeten (bezieler van de eendenkooiprojecten van vzw Durme en voorzitter van Vogelbescherming Vlaanderen), Désiré Karelse (voorzitter Eendenkooi Stichting –Nederland) en Arnout Zwaenepoel, wetenschappelijk medewerker van de West-

Cursusaanbod 2012

Naarjaarlijkse gewoonte bezorgen wij u op het einde van het jaar een overzicht van de cursussen die in het komende jaar georganiseerd zullen worden door de Oost-Vlaamse bosgroepen. Opnieuw worden de theoretische cursussen door de drie bosgroepen samen georganiseerd. De praktijkcursussen worden door elke bosgroep apart georganiseerd, dit telkens in hun eigen werkingsgebied. Uiteraard blijven we de klassiekers zoals ‘werken met de kettingzaag’ aanbieden. Wilt u deelnemen aan één of meerdere van onderstaande opleidingen schrijf u dan snel in, de ervaring leert ons immers dat onze cursussen snel volzet zijn.

Vlaamse Intercommunale, een kleurrijk boek met 335 gravures, tekeningen, plannen en foto’s. Ze bundelden de resultaten van archief- en terreinonderzoek aangevuld met de inbreng van 134 lokale zegslieden, correspondenten, fotografen, heemkundingen en musea uit negen landen. De Vlaamse kooien zijn hierbij Europees gesitueerd. Het boek is een gezamenlijke uitgave van de vzw Durme en de Eendenkooi Stichting uit Nederland.

Momenteel is er onduidelijkheid over de vormingssubsidies die voor het jaar 2012 aan de Vlaamse bosgroepen zullen toegekend worden door het Agentschap voor Natuur en Bos. Als gevolg daarvan plannen wij de praktijkcursussen voorlopig onder voorbehoud. Dit moet er u echter niet van weerhouden om u in te schrijven. Wij hopen immers dat wij alsnog een bevestiging zullen krijgen over de toekenning van deze subsidies. De theoriecursussen gaan in elk geval door.

PRAkTIJkcURSUSSEN

Omgaan met de kettingzaag ‘module1’ : ‘theorie, onderhoud, ergonomie en zaagtechnieken’ (max. 6 deelnemers)

Deze cursus richt zich naar iedereen die een kettingzaag wil gebruiken. Na deze 2-daagse opleiding kent u het gebruik en de werking van de kettingzaag en kan u deze onderhouden. Ook het veiligheidsaspect komt aan bod. In het praktijkgedeelte leert u op een veilige en verantwoorde manier gevelde stammen verzagen.

Wanneer ? Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON) : vrijdag 4 en zaterdag 5 mei 2012

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV) : vrijdag 23 en zaterdag 24 maart 2012

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender (VAD) : Vrijdag 5 en zaterdag 6 oktober 2012

Waar ? In de werkingsgebieden van de organiserende bosgroepen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Veilig werken met de kettingzaag – module 2 : ‘vellen en onttakken van bomen’ (max. 6 deelnemers)

Opgelet : aan deze cursus kunnen enkel personen deelnemen die eerder reeds module 1 of een beginnerscursus kettingzaag volgden

Deze 2de module richt zich naar iedereen die bomen wil vellen.

Na deze cursus kan u dit op een veilige en correcte manier doen. U leert ook velhulpmiddelen zoals velhevel en velwig kennen.

Wanneer ? Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON) : vrijdag 14 en zaterdag 15 september 2012

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV) : vrijdag 19 en zaterdag 20 oktober 2012

Waar ? In de werkingsgebieden van de organiserende bosgroepen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : €24,5; overige deelnemers €97

‘Veilig werken met de kettingzaag – module 3 : ‘Hout onder spanning’ (max. 6 deelnemers)

Opgelet : aan deze cursus kunnen enkel personen deelnemen die eerder reeds module 1 of een beginnerscursus én module 2 kettingzaag volgdenwie zich verder wil bekwamen na het volgen van de 1ste en 2de module kettingzaaggebruik, en nu en dan te maken heeft met moeilijke velbare bomen, komt hier aan zijn trekken.

Wanneer ? Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON) : vrijdag 29 en zaterdag 30 november 2012

Bestellen? Het boek kan besteld worden bij vzw Durme via info@vzdurme.be of op 09-348 30 20. Kostprijs van het boek is €40, verzending kost € 10 extra.

Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : €24,5; overige deelnemers €97

Waar ? In het werkingsgebied van de Bosgroep OostVlaanderen Noord. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : €24,5; overige deelnemers €97

‘Snoeien van bomen’ (max. 10 deelnemers)

Deze cursus is bedoeld voor iedereen die begeleidingssnoei bij bomen wil uitvoeren. U leert waarom & wanneer bomen gesnoeid worden en u leert de juiste snoeitechniek toepassen.

Wanneer ? Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV) : zaterdag 29 september 2012

Waar ? In het werkingsgebied van de Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : €12,5; overige deelnemers €73

‘Hakhoutbeheer en knotten van bomen’ (max. 6 deelnemers)

Opgelet : aan deze cursus kunnen enkel personen deelnemen die eerder reeds module 1 of een beginnerscursus kettingzaag volgden

Een hakhoutbosje is ideaal om te voorzien in uw eigen brandhout. Tijdens deze cursus leert u hoe u op een veilige manier het hout uit uw bosje kan winnen. Ook het knotten van bomen komt aan bod.

Wanneer ? Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender (VAD) : vrijdag 2 en zaterdag 3 maart 2012

Waar ? In het werkingsgebied van de Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : €24,5; overige deelnemers €97

THEORIEcURSUSSEN

‘Demo brandhout maken’ (max. 30 deelnemers) Zelf brandhout kappen lijkt op het eerste zicht niet moeilijk, maar enkele weetjes maken dit veiliger, efficiënter en leuker. In deze cursus kan u toekijken hoe een ervaren instructeur verschillende materialen en technieken demonstreert en tips aanreikt om uw brandhoutoogst te optimaliseren.

Wanneer ? Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV) : zaterdag 11 februari 2012

Waar ? In het werkingsgebied van de Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : €15; overige deelnemers €20

‘Natura 2000 – een Europese kijk op onze natuur’ (max. 25 deelnemers)

In Europa vinden we nog prachtige natuur, maar bijna overal is deze op één of andere manier bedreigd. Daarom heeft de Europese Unie een aantal wetten uitgeschreven die de natuur in Europa moeten beschermen. Ook in Vlaanderen liggen zo’n stukjes natuur die Europa belangrijk vindt. Hoe Vlaanderen de Europese wetgeving omzet in de praktijk leer je in deze cursus.

Wanneer ? Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON) : donderdag 18 en donderdag 25 oktober 2012 (2 avonden)

Waar ? In het werkingsgebied van de Bosgroep OostVlaanderen Noord. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : €15; overige deelnemers €20

‘Wat met zieke bomen’ (max. 20 deelnemers) Soms word je geconfronteerd met een zieke boom, in je tuin of je straat. Soms gaat de aftakeling traag en is ze duidelijk zichtbaar, een andere keer sterft een boom snel en onverwacht, zonder waarschuwing. Vaak is het niet duidelijk wat nu juist de doodsteek heeft gegeven.

In deze cursus maak je kennis met de verschillende factoren die ervoor zorgen dat een boom afsterft, zowel in zijn omgeving als door ziekteverwekkers. Je leert deze herkennen en detecteren en, als dat mogelijk is, de boom er terug bovenop te helpen. Tijdens een terreinbezoek zie je voorbeelden van zieke bomen. Die kan je zelf in groep beoordelen en bespreken. Dit is geen opleiding over visuele boombeoordeling, we gaan dus niet dieper in op de risico-beoordeling van bomen.

Wanneer ? Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender (VAD) : zaterdag 23 juni 2012

Waar ? In het werkingsgebied van de Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender. De exacte locatie wordt later meegedeeld. Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : €15; overige deelnemers €30

‘Lees eens een bos’ (max. 25 deelnemers) Hoe ziet mijn bos er uit? Hoe was dat vroeger? En hoe wil ik dat het verder evolueert? Dit zijn drie basisvragen die een bosbeheerder zich stelt alvorens in te grijpen. Je leert tijdens deze cursus zelf een antwoord formulieren op deze vragen. Je bekijkt samen met andere cursisten hoe deze antwoorden passen binnen de criteria duurzaam bosbeheer. En vooral : je leert vanuit deze antwoorden beheermaatregelen nemen. Dit is een cursus voor buitenmensen. Geen leslokaal, meteen het bos in : kijken, bespreken en besluiten nemen!

Wanneer ? Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV) : zaterdag 22 september 2012

Waar ? In het werkingsgebied van de Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : €15; overige deelnemers €20

In de cursus Kettingzaag 3 maken de deelnemers kennis met de spanningsbank

Brandhoutzoekertjes

Via deze rubriek brandhoutzoekertjes brengen we regelmatig verkopers van brandhout en geïnteresseerde afnemers met elkaar in contact. Hierbij beperkt de Bosgroep haar inbreng enkel tot het geven van informatie en advies. De verkoop gebeurt rechtstreeks tussen de verkoper en de geïnteresseerde.

Momenteel zijn bij de Oost-Vlaamse bosgroepen volgende loten brandhout beschikbaar gemeld. Meer informatie is beschikbaar bij de respectievelijke bosgroep.

BRANDHOUTAANBOD

Bosgroep OOST-VLAANDEREN NOORD 09/267 78 60

- Sint-Pauwels, 6 stères loofhout (mengeling berk, eik, Amerikaanse Vogelkers, diversen) gezaagd op ± 40 cm, nog niet gekliefd, 1 jaar gedroogd. Prijs overeen te komen.

- Stekene, 10 m3 fijnspar gezaagd op 1 meter - 2 jaar gedroogd, prijs overeen te komen. Mogelijkheid tot verzagen en klieven op gewenste lengte mits meerprijs.

Bosgroep VLAAMSE ARDENNEN TOT DENDER 055/21 62 80

- Brakel, kroonhout populier, gratis in ruil voor het werk.

Ook uit andere Oost-Vlaamse regio’s krijgen de bosgroepen regelmatig vraag naar brandhout. Meestal van particulieren die bereid zijn om ervoor te werken. Zoekt u als boseigenaar dus naar een goedkope manier om uw hakhout nog eens af te zetten of om kroonhout te laten opruimen: contacteer ons!