de bosbode 2019 - 2

Page 1

- Bos, natuur & gezondheid

- Schorsbrand bij beuk

- Boscomplex in beeld

- 3 jaar eco2eco (2)

- Doe-het-zelf met David

- Soort in de kijker

- Bosgroepnieuws

Driemaandelijks tijdschrift l april - mei - juni 2019 l Afgiftekantoor Gent X l P509065 informatieblad voor alle boseigenaars INHOUD
Jaargang 15 l Nr 2 gesubsidieerd door
VU, Riet Gillis, p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent Bezoek ons op  Oost-Vlaamse bosgroepen

Jaargang 15– nr 2

De bosbode is een tijdschrift van de drie Oost-Vlaamse bosgroepen

Redactie

Hans Scheirlinck, Klaartje Van Loy, Sylvie Mussche, Kristof De Rous, Sylvie Focke, Karen Dequidt, Dylan Klous, Simon Brandt, David Claeys, Bram Coupé, Lise Verhaeghe.

Fotografie

Cover: Vilda/Yves Adams

Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Klaartje Van Loy, Maarten Decoene, Kristof De Rous, Tineke

De Smet, Simon Brandt, Pixabay, Wikimedia

Commons, David Claeys, Bram Coupé, Dylan Klous, Bart Van Der Moeren, Vartago, Patrick Meesters, RLVA, gemeente Zingem.

Lay-out

Koloriet – Leefdaal

Druk

Lowyck Drukkerij – Oostende

Papier

Deze publicatie werd gedrukt op houtvrij gestreken FSC papier

Oplage

9 000 exemplaren

Verantwoordelijke uitgever

Riet Gillis

p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen

Noord vzw

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Raad van bestuur BON

Riet Gillis, Leen Meersschaert, Yoke Van Riet, Maurits Adriaenssens, Jozef Van Eeckhoudt, Kristien Dierick, André Bosmans, Pieter

Dhollander, Jurgen Bauwens, Jan Van Dooren, François de Looz-Corswarem

Raad van bestuur MOV

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Jan Verbeke, Marc

Dilewyns, Francis De Beir, Geert de Visscher, Kris Janssens, Dirk Abbeloos,Werner Pycke, Steven Roosen, Jozef Wittouck, Norbert Van Stichel

Raad van bestuur VAD

Willy Bauwens, Véronique De Bleeker, Marc

De Bock, Johan Detemmerman, Raoul

D’Hoossche, Dirk Otte, Koen Roman, Wouter Stockman, Jozef Van Crombrugge, Dirk Vanderpoorten, Peggy Van Laethem

Uw gegevens werden opgenomen in een databank die wordt beheerd door de Bosgroep. De gegevens in deze databank zullen enkel worden gebruikt in het kader van de werking van de Bosgroep en niet voor andere doeleinden. Indien u niet wenst dat uw gegevens in deze databank zijn opgenomen of indien u uw gegevens wenst te wijzigen, kunt u dit steeds doorgeven aan de Bosgroep.

Uw bos, onze zorg

Wie zijn de Oost-Vlaamse bosgroepen?

De bosgroepen zijn vzw’s die de private boseigenaars ondersteunen bij het beheer van hun bos. Elke boseigenaar kan gratis en vrijblijvend aansluiten bij de bosgroepen. Hij of zij krijgt er advies, informatie en hulp bij de bosadministratie. Daarnaast coördineren de bosgroepen ook beheerwerken en organiseren ze opleidingen en excursies. Op die manier streven ze naar duurzaam bosbeheer in Oost-Vlaanderen met gezonde bossen, meer en betere natuur, recreatie en houtproductie.

In Oost-Vlaanderen zijn 3 vzw’s actief: Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord, Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen en Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender. Samen helpen ze zo’n 7000 hectare bos beheren voor meer dan 2000 boseigenaars, naar schatting de helft van het privébos in Oost-Vlaanderen. Het grootste deel van de leden bezit een bos dat kleiner is dan 1 hectare.

www.bosgroepen.be

Wat bieden de Oost-Vlaamse bosgroepen?

GRATIS DIENSTVERLENING

1. Informatie

De bosgroep beantwoordt al je vragen over de technische, wettelijke en financiële aspecten van bosbeheer. Je kan ook deelnemen aan theorie- en praktijkcursussen in verband met bosbeheer.

2. Advies op maat van jouw bos

Je kan een afspraak maken voor een terreinbezoek aan jouw bos. Het resultaat is een beheeradvies volledig op maat van jouw bos en jouw wensen.

3. Hulp bij de bosadministratie

De bosgroep helpt je bij het aanvragen van subsidies en kapmachtigingen. Ook het opstellen van een bosbeheerplan kan begeleid worden.

DIENSTVERLENING TEGEN VERGOEDING

1. Betaalbare bosarbeid

Je kan tegen een voordelige prijs onrendabele werken in jouw bos laten uitvoeren. Voorbeelden zijn: bestrijding van woekerende exoten, vrijstellen van jonge aanplantingen, onrendabele dunningen en hakhoutbeheer, aanleg van een bosrand,… De tarieven kan je vrijblijvend opvragen bij de bosgroepen.

2. Organisatie van beheerwerken

De bosgroep coördineert beheerwerken bij meerdere boseigenaars samen, zodat ze efficiënter en goedkoper zijn. Wil je werken uitvoeren in het bos, dan kan de bosgroep die organiseren. Je kan ook deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop van de bosgroepen als je hulp wenst bij de verkoop van je bomen.

3. Cursussen en excursies

De bosgroepen organiseren jaarlijks cursussen zoals leren werken met de kettingzaag, bosmaaier, houten constructies, enz. Leden kunnen hieraan deelnemen tegen een voordelig tarief. Regelmatig zijn er ook wandelingen of uitstappen die je in contact brengen met bosbeheer en andere boseigenaars.

COLOFON

Word gratis lid

Het feit dat u dit tijdschrift ontvangt betekent niet automatisch dat u lid bent. Iedere boseigenaar die dit wenst kan gratis lid worden van de bosgroep die actief is in zijn streek.

Uw lidmaatschap geeft recht op de dienstverlening van de bosgroep. Het lidmaatschap houdt geen verdere verplichtingen in.

Woord vooraf

Beste boseigenaar en bosliefhebber, De voorbije maanden leerde ik de bosgroepenwerking beter kennen en was ik ook aanwezig op de Algemene vergadering van Bosgroep OostVlaanderen Noord. Met plezier maak ik ondertussen ook deel uit van de raad van bestuur van BON, waar ik verkozen ben tot voorzitter. In beide andere Oost-Vlaamse bosgroepen zal een andere vertegenwoordiger van de provincie de raad van bestuur versterken. De provincie wil graag verder constructief samenwerken met de bosgroepen en de private boseigenaars.

Sinds mensenheugenis wordt de schoonheid van bossen en natuur bezongen, beschreven en geschetst in de culturele wereld. Elke Bosbode zetten we hier graag iets in de kijker, ingezonden door bosgroeplid Margareta.

ONDER DE BOMEN

Vrienden zijn het, bomen die gesprekken met je voeren je gedachten laten gaan als hun bladeren het licht laten schommelen

Het zijn je vrienden, bomen hun schaduw leggen ze als een arm om je heen. Als je alleen wilt zijn en niet alleen wilt zijn.

Fetze Pijlman

uit: Een ander pad.

Holland 1986

Bossen zijn zeer belangrijk om zoveel redenen. Met de nieuwe deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen willen we inzetten op meer bos in Oost-Vlaanderen! Onze bosuitbreidingsdoelstellingen zijn zeer ambitieus en we willen graag samenwerken met alle partners om deze te realiseren. Samen met de bosgroepen staat hier al een project voor in de steigers. Het Oost-Vlaams Fonds voor bosuitbreiding wordt een nieuw samenwerkingsverband tussen de Provincie en de bosgroepen waarmee we samen op zoek gaan naar middelen om bosuitbreiding mee te financieren. En uiteraard rekenen we op jullie - bos- en grondeigenaars - om hier aan mee te werken! Laat ons dus de handen in mekaar slaan en alles in het werk zetten voor meer weerbare en gezonde bossen.

Voor u ligt alweer een interessant zomernummer van de bosbode. Het artikel over ‘bos en gezondheid’ laat nog maar eens blijken welke ‘verborgen’ diensten bossen leveren aan onze samenleving. Het besef groeit dat bossen veel meer zijn dan enkel medicijnenleveranciers. Wetenschappelijk onderzoek bewijst dat het regelmatig vertoeven in de natuur op zichzelf al veel gezondheidsvoordelen oplevert. Een boswandeling op doktersvoorschrift is dan niet eens zo gek bedacht.

Ook het vervolg van de resultaten van het eco2eco project zijn in dit nummer te lezen. Er verscheen trouwens een themanummer van het Nederlandse vakblad ‘Bos, natuur en landschap’ dat volledig is gewijd aan de resultaten van eco2eco. Wil je graag een exemplaar ontvangen? Vraag er dan naar bij je bosgroep (zolang de voorraad strekt).

Ga je graag zelf aan de slag in je bos? Dan is de ‘Doe-het-zelf’ rubriek zeker iets voor jou. In dit artikel vind je handige tips en tricks over het omgaan met Amerikaanse vogelkers in je bos. Wil je graag iets bijleren over ‘vlindervriendelijk bosbeheer’, dan kun je je ook inschrijven voor de excursie in provinciaal domein Het Leen op 16 juni.

Deze bosbode biedt opnieuw voor elk wat wils dus. Laat je inspireren en veel bosplezier gewenst!

3

Eco2eco nadert zijn einde, tijd voor een evaluatie

Sinds 2016 werken de Oost-Vlaamse bosgroepen samen met verschillende Vlaamse en Nederlandse partners binnen het eco2eco project. Ondertussen loopt het driejarig project bijna ten einde. Hoog tijd dus voor enkele interessante resultaten!

Met het eco2eco project willen we aantonen dat economie en ecologie hand in hand gaan. Concreet betekent dit een duurzaam bosbeheer waarin het mogelijk is natuurdoelen te realiseren én tegelijkertijd verschillende sortimenten hout (van bulkhout voor vezelplaten tot kwaliteitshout voor meubels) te oogsten. Om dit te bereiken, werken we nauw samen rond innovatieve beheermethoden, alternatieve manieren om hout te vermarkten en kennisuitwisseling tussen bosbeheerders en boseigenaars. In de vorige Bosbode (winter, 2019) bespraken we kort wat er allemaal gebeurd is rond bosbeheer. Deze keer gaan we dieper in op houtverkoop en de houtmarkt.

Lokaal hout en cascadering

Een goede kennis van de houtmarkt en de verschillende manieren van houtverkoop is essentieel wanneer we meer kwaliteitshout op de markt willen brengen. Bij de start van het eco2eco project in 2016 gebeurde dan ook een uitgebreide studie rond de vraag en aanbod van de houtmarkt. Op basis van deze resultaten voerden we verschillende haalbaarheidsstudies en test-cases uit rond alternatieve mogelijkheden voor houtverkoop en vermarkting van lokaal hout. Parallel hieraan begonnen de Oost-Vlaamse bosgroepen met ‘brandhoutweb’, een

online verkoopplatform voor brandhout. Ook onze Limburgse collega’s startten in dezelfde periode een biomassaplein op!

Hout zo lokaal mogelijk vermarkten, dat was het einddoel van de haalbaarheidsstudies en test-cases. Hierbij werd ook extra aandacht besteed aan de cascadering: het principe waarbij hout steeds naar zijn meest waardevolle toepassing gebruikt wordt.

Test-cases houtverkoop

De uitgevoerde test-cases kunnen we opsplitsen in 4 grote onderdelen:

- Houtverkopen op gespecialiseerde houtveilingen in Frankrijk en Nederland.

- De opstart van een houtveiling in Vlaanderen.

- Verkoop van hout aan de kant van de weg.

- Gedifferentieerde houtverkoop van het bulkhout en de hoogwaardige sortimenten op stam.

Over het algemeen kunnen we uit de test-cases concluderen dat vooral de verkoop van de mooiste stammen uit onze bossen op gespecialiseerde houtveilingen een groot succes zijn. Zowel financieel als naar cascadering van het hout biedt deze manier van verkoop een grote meerwaarde.

Haalbaarheidsstudies

Wanneer bosbeheerders vaker kiezen voor een grotere boomsoortensamenstelling in het bos, zal er ook meer kwaliteitshout van diverse loofhoutsoorten op de markt gebracht worden. Om deze producten zo hoogwaardig en lokaal mogelijk te vermarkten werden er verschillende haalbaarheidsstudies uitgevoerd waarbij we de mogelijkheden voor potentiele eindproducten of afnemers

4
Vooral de verkoop van de mooiste stammen uit onze bossen op gespecialiseerde houtveilingen zijn een groot succes

onderzochten. Zo werd bijvoorbeeld het gebruik van lokaal Zwarte elzenhout voor keukens en lokaal berkenhout voor speciale vormen van parket bekeken. De studies hielpen ons om de huidige pijnpunten in kaart te brengen zodat deze in de toekomst op een gepaste manier aangepakt kunnen worden.

Brandhoutweb

In 2017 werd het online verkoopplatform brandhoutweb.be opgericht met als doel lokaal brandhout uit duurzaam bosbeheer aan te kunnen bieden aan particuliere kopers. Sinds de opstart van de website zijn er bijna 200 brand-

houtloten verkocht, goed voor meer dan 2.000 m³. Ondertussen wordt de website gebruikt door alle Vlaamse bosgroepen. Een groot succes dus! Wens je zelf brandhout te (ver)kopen? Neem dan zeker een kijkje op www.brandhoutweb.be!

Houtverkoopwerf

biomassaplein

Het biomassaplein is een samenwerking tussen het Regionaal Landschap Lage Kempen, de provincie Limburg en verschillende private partners. Het project wil biomassastromen uit het landschap inzamelen, verwerken en indien mogelijk opwaarderen gebaseerd op een efficiënte logistieke productieketen. Kortom: biomassa duurzaam vermarkten door kwaliteitsvolle snippers en andere producten aan te bieden aan lokale afnemers.

Meer weten?

De rapporten met de uitgebreide resultaten zijn beschikbaar via de website www.eco2eco.info. Om op de hoogte gehouden te worden van de verdere ontwikkelingen van het eco2eco project kun je via de website van eco2eco inschrijven op de nieuwsbrief of houd je de nieuwsbrief van de bosgroepen in de gaten.

Eco2eco wordt gefinancierd binnen het Interreg V programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.

5
Op brandhoutweb wordt lokaal brandhout uit duurzaam bosbeheer aangeboden aan particuliere kopers. Op bezoek in het eerste Vlaamse houtpark met de verschillende eco2eco partners.

Regelmatig vertoeven in de. natuur vermindert de kans. op diabetes, depressie,. burn-out en hartfalen..

Bos, natuur & gezondheid

Door de Antwerpse bosgroepen

6
80% van de Vlamingen voelt zich fitter, positiever en gelukkiger na een boswandeling.

Loop even naar de medicijnenkast en neem er een willekeurig geneesmiddel uit. Eén kans op twee dat hier essentiële plantaardige stoffen inzitten. De farmaceutische sector gebruikt naar schatting 50.000 plantensoorten, waaronder ook veel soorten uit het bos. Een bekend voorbeeld is salicylzuur, het medicinale bestanddeel van aspirine, dat werd ontdekt in wilgenbast. Ook taxus is een boomsoort met genezende eigenschappen. Het produceert baccatine, de stof die nodig is voor het belangrijkste geneesmiddel tegen kanker. Iedereen is het erover eens: bossen zijn essentieel voor onze gezondheidszorg.

Boswandeling op doktersvoorschrift?

Het besef groeit dat bossen veel meer zijn dan enkel medicijn-leveranciers. Wetenschappelijk onderzoek toont dat het regelmatig vertoeven in de natuur op zichzelf al veel gezondheidsvoordelen oplevert. Het vermindert bijvoorbeeld de kans op diabetes, depressies, burn-out en hartfalen. In een enquête bij 13 000 Vlamingen verklaarde 80% van de deelnemers zich fitter, positiever of gelukkiger te voelen na een boswandeling! Ook dat is gezondheid.

Een boswandeling op doktersvoorschrift is dan niet eens zo gek bedacht. In het Verenigd Koninkrijk schrijft 21% van de dokters “beweging” voor als therapie.

Een duidelijke trend, want tien jaar eerder was dit slechts 5%. De Vlaming kan zo’n boswandeling op voorschrift best gebruiken. Want ja, ook wij hebben het allemaal druk, druk, druk. Maar liefst 30% van de werknemers wordt geconfronteerd met stress en één op zeven krijgt ooit te maken met een zware depressie. Zwaarlijvigheid komt voor bij gemiddeld 48% van de volwassenen en 13% van de jongeren. Hebben we een chronisch tekort aan het preventieve én helende medicijn van een tussendoortje in het groen? De cijfers doen alvast vermoeden van wel. We spenderen 95% van de tijd binnenkamers, waarvan gemiddeld zo’n 6 uren per dag voor het scherm. Uit een enquête van Natuurpunt blijkt dat de helft van de bevolking slechts maandelijks eens in de natuur komt.

Het geheim van Dokter Bos

Toch bijzonder, die gezondheidsvoordelen door simpelweg in de natuur te vertoeven. Bestaat er dan zoiets als een vitamine G(roen)? Wetenschappers ontdekten alvast dat de schoonheidsbeleving tijdens een boswandeling zorgt voor een lager stressniveau. Een mooie omgeving houdt onze aandacht vast waardoor negatieve gedachten verminderen en we tot rust komen. Wetenschappers konden dit ook rechtstreeks meten met het stresshormoon cortisol. Ten opzichte van de controlegroep was de aanmaak van cortisol lager bij studenten die tussendoor gingen ontspannen in een groene omgeving. Ook natuurgeluiden kunnen heilzaam zijn. Ze activeren namelijk het parasympathisch deel van ons zenuwstelsel, waardoor de bloeddruk daalt en naast onze gedachten ook ons lichaam

tot rust komt. Zelfs het louter zien van groen kan al een gezondheidseffect opwekken. Wanneer men zicht heeft op een bos, park of groendak blijken patiënten sneller te herstellen en zijn werknemers productiever met minder ziekteverzuim. Ook dit werd veelvuldig onderzocht en ondertussen wetenschappelijk bewezen. Daarnaast zet een groene omgeving simpelweg aan tot meer beweging. Het is immers veel aangenamer om te joggen in een groen bos dan in een grijze stad. Die regelmatige lichaamsbeweging vermindert de kans op hart- en vaatziekten, heeft positieve effecten op conditie en weerstand, bevordert de slaap en is uiteraard de beste preventie tegen overgewicht. En dit alles krijg je aan de democratische prijs van een degelijk paar wandel- of loopschoenen. Niet slecht, toch?

Een derde werkwijze van Dokter Bos kan wat tegenstrijdig klinken. Steeds meer Vlamingen hebben last van allergie en astma omdat onze maatschappij het contact met de natuur lijkt te verliezen. Maar zijn het nu niet die vervelende pollen van bomen en grassen die net verschillende allergische reacties uitlokken? Jazeker, maar ons afweersysteem kan pas correct geregeld worden wanneer we ons regelmatig blootstellen aan lichte infecties uit de natuur. Gebeurt dit onvoldoende, dan kan het immuunsysteem reageren op onschuldige dingen zoals allergenen in de lucht.

Snoezel- & zorgbossen

Nu er wetenschappelijke duidelijkheid bestaat over het medicinale effect van een groene leefomgeving, is het inrichten van gezondheidsgroen een logische volgende stap. Zorginstellingen richten al lang speciale kamers in waarin patiënten zich even kunnen terugtrekken, weg van alle drukte. Natuurplekjes dicht bij de zorginstelling zijn hier uitermate geschikt voor. Natuur en Bos werkt bijvoorbeeld aan de inrichting van zo’n snoezelbos in Hasselt. In deze natuurlijke oase van rust kunnen patiënten genieten, genezen, herbronnen of energie tanken. De chemopatiënten van Ter Gooi (NL) kunnen hun behandeling voortaan krijgen

7
Zorgbossen bieden een zinvolle dagbesteding, begeleid door de zorginstelling en de Antwerpse bosgroepen, voor patiënten die graag zelf de handen uit de mouwen steken.

in een chemotuin. Hier werd een houten structuur met glazen dak geïnstalleerd, volledig ingebed in de natuurlijke tuin die het ziekenhuis omringt. De eerste resultaten tonen aan dat patiënten hun behandeling aangenamer ervaren en dat de behandeling zelfs effectiever lijkt. In het AZ Sint-Lucas in Brugge, tenslotte, kunnen patiënten voortaan hun beurt afwachten in wachtkamers in het bos. Korte en lange wandellussen met tijdsindicatie zorgen ervoor dat patienten en personeel tijdig terug op afspraak zijn.

Maar niet iedere zorginstelling beschikt over voldoende natuur in de onmiddellijke omgeving. Voor patiënten die bovendien graag zelf de handen uit de mouwen steken, riepen de Antwerpse bosgroepen het Platteland Plus project ‘Zorgbossen’ in het leven. Dit project biedt, via de zorginstelling, een zinvolle dagbesteding in de vorm van kleinschalige bosbeheerwerken aan. Dit kan de aanplant van een stukje bosrand zijn, het ruimen van takken na een kleinschalige exploitatie, het onderhouden van een wandelpad,… De werkjes worden steevast uitgevoerd onder begeleiding van bosgroeppersoneel en vrijwilligers. In 2018 zijn er zo 177 mensdagen aan zinvolle dagbesteding gerealiseerd. Het project loopt nog tot maart 2020 en het is de bedoeling dat de ontwikkelde samenwerkingsverbanden tussen de bosgroepen en zorginstellingen ook nadien blijven bestaan.

lenderwijs risico’s inschatten. Dat zijn essentiële vaardigheden die ze hun hele leven nodig zullen hebben. Helaas zijn spelende kinderen in het bos bijna een zeldzaam fenomeen geworden. Zonder het te beseffen ruilen ze hun recht op vuile kleren in voor televisie, gsm en computer. Maar ook ouders blijken meer beschermend dan vroeger. In 1970 hadden kinderen nog een actieradius van 9 kilometer om onbegeleid te spelen. Nu is dat nog zo’n 100 meter. De kans dat er in deze zone toegankelijke natuur of bos te vinden is, is hier in Vlaanderen bijzonder klein.

Bos op wandelafstand

én leefmilieu! Stadsbossen, buurtbossen, speelbossen, loopbossen of tiny forests, overal valt er wel een groen gezondheidsbeleid op maat van de buurt uit te werken.

Baden in het bos

Afsluiten doen we met een opkomende hype uit Japan. Daar zien ze “Shinrin-Yoku”, oftewel bosbaden, als een onmisbaar onderdeel van het leven om als persoon gezond te blijven. De overheid organiseert al sinds de jaren ‘80 programma’s rond bosbaden om mensen te helpen zich preventief te wapenen tegen de dagelijkse (werk) drukte.

Met een bosbad laat je je helemaal onderdompelen in het bos en neem je de sfeer ervan op met al je zintuigen. Bomen knuffelen hoeft niet per se, maar het kan zeker! Ook volgende tips zetten je alvast goed op weg:

In het bos leren kinderen al spelenderwijs risico’s inschatten. Het verscherpt hun coördinatie, behen-. digheid, creativiteit. en zelfstandigheid..

VITO berekende dat 3 miljoen Vlamingen geen natuur op wandelafstand van hun woning kunnen vinden die voldoet aan de groennormen. Zoals eerder besproken toont onderzoek net aan dat mensen, jong en oud, meer gaan bewegen als die groene plekken dichtbij huis er wel zijn. Een duidelijk signaal dus naar het beleid: investeer in bos, natuur en groen dicht bij de mensen. Zorg daarbij voor een optimale toegankelijkheid met wandelpaden, rolstoelpaden, fietsroutes, speelzones, hondenzones,… Zo zal de bevolking geen moeite hebben om zich elke dag een halfuurtje in het groen te vermaken en op die manier hun fysieke en mentale gezondheid op te krikken.

Jong geleerd, oud gedaan

Ook voor onze jongste knapen heeft de natuur veel te bieden. Een vroege en regelmatige blootstelling aan de natuur verscherpt de coördinatie, behendigheid, creativiteit en zelfstandigheid. Het leert hen al spe-

De gezondheidswinsten zijn de overheidsinvestering in natuur nochtans meer dan waard. VITO berekende namelijk dat 10% meer lokale natuur zal leiden tot een besparing van 214 euro per inwoner per jaar in zorgkosten, vooral dankzij verminderd ziekteverzuim. En dan gaat het nog niet over alle andere voordelen die zo gecreëerd worden. Lokale natuur zorgt voor een betere luchtkwaliteit, minder fijnstof, minder lawaaihinder en een aangenaam gevoelsklimaat. Dat is investeren in mens, natuur

Ten eerste, laat je telefoon en camera thuis; die heb je al zeker niet nodig. Ten tweede, zoek een plek in het bos waar het aangenaam vertoeven is. Neem je tijd en hou het ook rustig. Bosbaden is vooral een mentale sport. Bij een gewone boswandeling ga je meestal vrij snel en let je niet echt op je omgeving. Dat is bij bosbaden net omgekeerd. Kijk, luister, ruik en geniet. Hoor de vogelgeluiden, voel de boomschors, ruik de bladeren en pak eens een handje bosgrond vast! Doe gerust even je schoenen uit, dan voel je het strooisel en misschien ook een kriebelend miertje op je been. In het begin kan het onnatuurlijk aanvoelen om je dagdagelijks tempo plots zo te vertragen. Maar probeer het eens uit, wie weet is het echt iets voor jou.

Meer

weten over bos, natuur en gezondheid?

• Toekomstvisie ‘Bos en samenleving’ www.bosforum.be

• Wetenschapsbrochure Natuur en Gezondheid www.bosplus.be

• Factsheet Natuur en Gezondheid www.ivn.nl

• Bewegen in het groen www.30-30.be

• Natuur op wandelafstand www.natuurpunt.be

• Natuurrapport - Hoofdstuk Welzijn www.inbo.be

8
Met Shinrin-Yoku of bosbaden laat je je met al je zintuigen onderdompelen in het bos. Het wordt in de Japanse cultuur als onmisbaar gezien om gezond te blijven.

Hoe zit dat nu?

Schorsbrand bij beuk

Van alle bomen in de Vlaamse bossen, is beuk ongetwijfeld één van de sterkste soorten. Maar hoe statig en stevig de beuk er ook uitziet, zijn schors is enorm gevoelig voor schorsbrand. Gelukkig kunnen we als bosbeheerder verschillende maatregelen nemen om de soort hiertegen te beschermen!

Het schaduwtolerante karakter van de beuk zorgt ervoor dat de soort zeer sterk staat in onze bossen. Hij heeft namelijk niet veel licht nodig om een dominante positie in te nemen. Toch heeft de soort ook heel wat zwakheden. Zo kunnen beuken niet goed tegen vochtige standplaatsen, waaien ze gemakkelijk uit en gaan ze snel inrotten wanneer er wonden optreden door bijvoorbeeld snoei of takbreuk. Daarnaast mogen ze nog zo goed tegen schaduw kunnen, fel licht is helemaal niet aan de beuk besteed.

De dunne schors van de beuk zorgt ervoor dat hij extreem gevoelig is aan verbranding bij directe zonnestraling, ook wel schorsbrand genoemd. De schors droogt te snel uit waardoor de boom zich onvoldoende kan beschermen. Ze krijgt een oranje-bruine kleur en valt uiteinde-

lijk af. Jonge bomen kunnen zich nog gedeeltelijk aanpassen, maar grotere exemplaren zet je beter niet in het zonnetje!

Hoe kun je schorsbrand voorkomen

Bereid kappingen rondom beuken altijd goed voor. Zorg dat je de stam kunt inpakken met bv. jute om direct zonlicht op de schors te vermijden.

1 Plant beuk op de juiste standplaatsen! Afwezigheid van kalk bijvoorbeeld maakt de boom gevoeliger voor schorsbrand.

2 Plant beuk onder een scherm van overstaanders in plaats van op kaalkapsites!

3 Jonge beuken maken veel zijtakken om hun schors uit het licht te zetten. Pas dan ook bemantelingssnoei toe in plaats van het klassieke opsnoeien. Snij te dikke zijtakken weg, maar behoud altijd de fijne takjes zolang er geen kroonsluiting is met buurbomen!

4 Vermijd het plots vrijstellen van oude beuken. Directe zonnestraling door het vrijkomen is bijna altijd nefast voor de boom.

5 Bereid kappingen rondom beuken goed voor! Zorg dat je de stam meteen kunt inpakken met bijvoorbeeld jutedoeken om direct zonlicht op de schors te vermijden.

9
Bij schorsbrand droogt de schors te snel uit, kleurt ze oranje-bruin en valt ze uiteindelijk af. Vermijd het plots vrijstellen van oude beuken. Directe blootstelling aan de zon is bijna altijd nefast. Ook jonge boompjes plant je beter niet op kaalkapsites.

Boscomplex in beeld

Nieuwe speelbossen?

Het Wannenlappersbos inspireert!

‘Boompje groot, plantertje dood’ is een spreekwoord dat nogal eens gemakkelijk in de mond genomen wordt bij de aanplant van een nieuw bos. Maar wanneer een nieuw bebossingsproject goed aanpakt wordt, kan er na een tiental jaar toch al een bepaald ‘bosgevoel’ ontstaan. Dit is een belangrijk aspect, zeker voor lokale besturen die overwegen te investeren in de aanleg van een speelbos of een buurtbosje om op die manier de leefomgeving op te waarderen. Het verhaal van het Wannenlappersbos toont aan dat waar een wil is, ook al snel een echt bos is.

Hoe het allemaal begon

Dit verhaal start een vijftiental jaar geleden, toen de Zingemse Jeugdraad een duidelijk signaal gaf aan het gemeentebestuur: er is nood aan meer groene speelruimte in de nabijheid van de dorpskern. En niet zomaar een stukje ‘schaamgroen’, maar een volwaardig speelbos. Begrijpelijk, want Zingem,

deelgemeente van de kersverse fusiegemeente Kruisem, ligt aan het open meersengebied van de Scheldevallei en behoort tot de bosarmere gemeenten van de provincie. Het gemeentebestuur nam de vraag ernstig en kon, in de onmiddellijke nabijheid van de dorpskern, een vijftal hectare akkerland aankopen. Een bebossingsplan werd uitgetekend, spades opgediept en met vereende

krachten werd tijdens een plantactie het nieuwe speelbos aangelegd. Voor de aanplant werden nog enkele reliëfwijzigingen aangebracht om de belevingswaarde van het recreatieve gebied te vergroten. Zo werd bijvoorbeeld een soort van amfitheater aangelegd waar jeugdbewegingen gebruik van kunnen maken tijdens hun activiteiten.

De aanleg van het bos

Bij de aanleg van het speelbos werd gekozen voor streekeigen plantgoed. Door zones aan te planten met sneller groeiende pioniersoorten zoals wilg, zwarte els en grauwe abeel kreeg het jonge bos al snel vorm. Maar ook duurzamere soorten als zomereik, winterlinde, haag-

Het verhaal van het. Wannenlappersbos toont. aan dat waar een wil is,. ook al snel een echt bos is..

Het Wannenlappersbos is ondertussen uitgegroeid tot een vaste stek voor allerlei jeugdbeweging- en schoolactiviteiten.

10

beuk en hazelaar ontwikkelden zich vlug op deze rijke gronden. Langs de randen van het bos werd een houtkant aangelegd met bloeiende struiksoorten zoals meidoorn, sleedoorn, hondsroos en lijsterbes. Om nog meer biodiversiteit aan te trekken werd er een wat lager gelegen stuk uitgediept tot een poel. Daarnaast werd een omvangrijke zone niet aangeplant en ingericht als open ruimte die geleidelijke overgaat in het omliggend bos. Deze open ruimte fungeert als speelweide, maar dankzij een aangepast graslandbeheer hebben vlinders zoals het oranje en bruin zandoogje er ook al hun stek gevonden.

Het bos vandaag de dag

Een vijftal jaar geleden werd het bos opengesteld voor het publiek. Het wandelpad dat zich door het gebied slin-

gert, werd voorzien van houtsnippers waardoor het ook gebruikt kan worden door lokale joggers. Met steun van Sport Vlaanderen werd een tweetal jaar geleden bovendien een nieuwe fit-o-meter aangelegd langs het wandelparcours zodat de inwoners van Zingem hier nu

ook terecht kunnen om er zich fit te trainen. Deze groene oase kreeg de naam ‘Wannenlappersbos’, een link naar het cultuurhistorisch verleden van de streek. Wannen zijn grote schudmanden om het kaf van het koren te scheiden. Ze werden gemaakt van jonge wilgen-

twijgen die jaarlijks gesneden werden in de daarvoor aangelegde grienden in de Scheldevallei. De wannenlappers gingen rond van boerderij tot boerderij om de aanwezige manden ter plaatse te herstellen. De wannenmakers maakten thuis dan weer nieuwe manden. Wannenmakers en wannenlappers waren in het begin van de vorige eeuw talrijk aanwezig in Zingem.

Het lokale bestuur is vandaag helemaal gebeten door de ‘bosmicrobe’ en heeft de intentie om het Wannenlappersbos verder uit te breiden. De gemeente bekijkt momenteel de aankoop van een aanpalend weiland van ruim 1 hectare dat toegankelijk gemaakt zal worden via een uitbreiding van de bestaande wandellus. Om ervoor te zorgen dat de ecologische functie in dit vochtiger deel alle kansen krijgt, zal het enkel toegankelijk zijn op het wandelpad. Bij de opmaak van het natuurbeheerplan met bijhorend toegankelijkheidsreglement voor het gebied, kan de gemeente Kruisem rekenen op de steun van de provincie. In het natuurbeheerplan wordt het beheer voor de komende decennia vastgelegd, zodat er een mooie toekomst verzekerd is voor het Wannenlappersbos!

11
De metamorfose van het Wannenlappersbos: links de akkergronden die in 2000 werden aangekocht door de gemeente, rechts het bos zoals het er vandaag uitziet. Bij de aanleg van het bos werden enkele reliëfwijzigingen aangebracht om de belevingswaarde van het gebied te vergroten.

met David

Bestrijden van Amerikaanse

Amerikaanse vogelkers is een invasieve exoot die bij ons in de 17e eeuw geïntroduceerd werd als sierplant. Ondertussen is de soort niet meer weg te denken uit onze bossen op zandgronden. Door zijn invasieve karakter onderdrukt Amerikaanse vogelkers vaak andere inheemse soorten op langere termijn. In die gevallen kan het nuttig zijn om de soort te bestrijden. Klassiek werd dit gedaan met het omstreden, en ondertussen voor particulieren verboden, middel Glyfosaat. Voor wie graag in zijn bos werkt zijn er echter nog verschillende mechanische bestrijdingsmethodes mogelijk!

Uittrekken van jonge boompjes

Een treepopper is een handig hulpmiddel om jonge boompjes met beperkte inspanning uit te trekken. Zolang er veel zaailingen tevoorschijn komen, herhaal je deze handeling best regelmatig. Laat hierbij andere boomsoorten of struiken zeker staan. Die zullen ervoor zorgen dat er minder zaailingen uitkomen. Je focust best op twee- tot driejarige planten. Veel zaailingen sterven namelijk al in hun eerste jaar. Door even geduld te hebben kunnen we de natuur al een deel van het werk laten doen.

Wat met grote bomen?

Grote bomen kunnen zeer veel zaad verspreiden. Om te vermijden dat het bos na enkele jaren opnieuw volstaat met Amerikaanse vogelkers is het belangrijk de grote zaadbomen zo veel mogelijk te bestrijden. Dit kan je doen door ze om te zagen of te ringen. Let op, zolang er voldoende licht het zaagvlak bereikt zal de boom opnieuw scheuten vormen! Doordat het wortelstelsel van de boom intact blijft, kunnen de scheuten enorm snel groeien en na enkele jaren alweer volop in bloei staan. Er zit dan niks anders op dan regelmatig de scheuten af te knippen en zo de boom uit te putten. Een andere mogelijkheid is de stam afschermen van zonlicht. Naast het afdekken van de stamschijf met biologisch worteldoek bestaan er nog tal van originele oplossingen. Heb je zelf een verrassende oplossing? Stuur deze gerust door naar de bosgroep, want ook wij zijn benieuwd!

Let wel steeds op om geen plastiek of metaal in het bos rond te laten slingeren en zorg ervoor dat alles goed opgeruimd kan worden!

Voor en na: bestrijding van Amerikaanse vogelkers door na verwijdering onder te planten met esdoorn en tamme kastanje. Zo doorbreken we de dominantie van de soort in het bos.

12
Doe-het-zelf

vogelkers

De treepopper wordt aan de stamvoet van de boom vastgeklemd.

Door het hefboomeffect wordt de boom mét wortels uit de grond getrokken.

De treepopper met een breed steunvlak is geschikt voor natte of slecht dragende gronden.

13
bron: Patrick Meesters

Soort in de kijker

De buizerd

Soort in de kijker is terug van weggeweest! In deze rubriek zetten we elke editie een dier- of plantsoort in de kijker die terug te vinden is in het bos. Deze keer bekijken we de heerser van het Vlaamse luchtruim: de buizerd.

Met zijn lengte van 55 centimeter en een spanwijdte tot meer dan 120 centimeter mag de buizerd zich tot de grootste roofvogels van Vlaanderen rekenen. Een zittende buizerd herken je aan zijn brede schouders. Al zwevend in de lucht vormen zijn vleugels een ondiepe V met gevingerde, zwarte vleugeluiteinden die een beetje opkrullen. Zoals bij veel roofvogels is het vrouwtje iets groter dan het mannetje. De kleur van de buizerd schommelt tussen volledig wit en zwartbruin. Die variatie in kleur is vooral goed te zijn op zijn buik.

Een buizerd heeft twee dingen nodig: een bos en een open veld. In het bos maakt hij zijn nest. Het open veld is zijn jachtterrein. Verhogingen in het landschap zoals heuveltjes, dode bomen of paaltjes fungeren als uitkijkpost. Het menu van de buizerd is enorm gevarieerd. 80 % ervan bestaat uit kleine zoogdieren: muizen, ratten, eekhoorns, mollen, hazen,... Maar ook reptielen en amfibieën gaan vlotjes binnen. En hoewel hij geen echte visser of vogeljager is, staan er af en toe toch vogels en vissen op het menu. Tenslotte vormen ook (naakt)slakken, regenwormen en insecten een belangrijk onderdeel van zijn dieet. Een echte Bourgondiër dus, die buizerd!

Iedereen heeft weleens een buizerd zien zweefvliegen op thermiek. Zonder al te veel vleugelslagen kan hij lange tijd rond-

cirkelen. Van zodra hij een prooi in het vizier krijgt, gaat de zoekvlucht over in bidden: de buizerd hangt stil en de kop blijft nagenoeg op dezelfde plaats. Maar ook vanop een paaltje of boom is hij een geduchte jager. Met een korte glijvlucht stort hij zich naar beneden om zijn prooi met zijn klauwen te doden. En in sommige omstandigheden durft hij zelfs vanop de grond jagen!

De buizerd bouwt een nest in zowel naald- als loofbossen. Minimaal op 8 meter hoogte, maar soms loopt het op tot wel 30 meter hoog! In april legt het vrouwtje twee of drie eieren waar ongeveer een maand later witte donskuikentjes uitkomen. Na de nodige vliegoefeningen in het nest zelf, vliegen de jongen na 8 weken uit. Vanaf een jaar oud zijn ze geslachtsrijp, maar pas op driejarige leeftijd zijn ze echt broedrijp. Een buizerd kan tot 25 jaar oud worden.

Vandaag doet de buizerd het goed in onze streek, maar dat was lang niet altijd zo. In de jaren ’70 werd het Vlaams bestand geschat op slechts 10 paren. Gelukkig zorgden de wet op de bescherming van roofvogels uit 1966 en het terugdringen van pesticiden voor een explosieve groei. In 2002 bedroeg het geschatte bestand weer tussen de 1 800 en 2 800 paren. Ook natuurlijke factoren zoals het ouder worden van onze bossen hebben bijgedragen aan de terugkeer van deze prachtige roofvogel.

14
Dit artikel is gebaseerd op een artikel verschenen in ’t Limburgs Bosbelang (2017) van de Limburgse bosgroepen. Na de nodige vliegoefeningen in het nest zelf, vliegen de jongen na 8 weken uit.

Bosgroepnieuws

Op bezoek in de Abdij van Roosenberg

tijdens de Algemene Ledenvergadering

Meer dan 150 leden en sympathisanten kwamen op zaterdag 23 maart samen in de prachtige Abdij van Roosenberg voor de Algemene Ledenvergadering van bosgroep Oost-Vlaanderen Noord. Ondervoorzitter Leen Meersschaert opende het administratief deel van de dag. Kersvers gedeputeerde Riet Gillis verzorgde vervolgens een welkomstwoordje. Ze benadrukte de belangrijke rol die weggelegd is voor de boseigenaar met oog op de toekomstige klimaatuitdagingen. Aansluitend nam ondervoorzitter Leen Meersschaert opnieuw het woord en werden de jaarrekening van 2018 en de begroting voor 2019 voorgesteld. De Algemene Vergadering keurde alles goed en verleende kwijting aan de raad van bestuur. Aansluitend stelden de kandidaat bestuurders voor 8 bestuurdersplaatsen zich voor. De algemene vergadering stelde 4 oud-bestuurders opnieuw aan en verkoos ook 4 nieuwe bestuurders nl. Riet Gillis, André Bosmans, Pieter Dhollander, en Jurgen Bauwens. Heel wat nieuwe gezichten dus in de raad van bestuur! We bedanken hierbij graag ook ontslagnemend bestuurder Hendrik Van den Berghe voor zijn inzet voor de bosgroep. Tot slot stelde de coördinator

van de bosgroep ook het jaarverslag van 2018 en de planning voor 2019 voor. Een hele boterham in het korte tijdsbestek van de vergadering. Na het administratieve gedeelte waren er naar goede gewoonte verschillende bosactiviteiten voorzien! Bijleren over ziekten en plagen bij bomen, tips & tricks van bosbeheerder Honoré, samen met Karen al wandelend Waasmunster verkennen, de verborgen schatten van de Abdij ontdekken of een rondleiding over bosbeheer en Amerikaanse vogelkers. Er was voor elk wat wils! Afsluiten deden we met een gezellig babbel tijdens de lunch.

Grote bos-opruimactie een succes!

Op woensdag 10 april sloegen we de handen in elkaar met kersvers boseigenaar Philip, een twintigtal vrijwilligers en Pro Natura voor een heuse bosopruimactie in Wachtebeke. Samen ruimden we 0,7 hectare bos op, goed voor meer dan anderhalve container afval! De kinderen speelden tussen het opruimen door verschillende spelletjes en over de middag kon iedereen genieten van een hapje en een drankje in het zonnetje. Kortom, een geslaagde dag en een grote schoonmaak voor het bos!

15
Welkomstwoordje van gedeputeerde Riet Gillis De kersvers verkozen raad van bestuur

Na het administratieve gedeelte verkenden we de Dendervallei tijdens een prachtige lentewandeling

Gezelligheid troef op de Algemene Ledenvergadering van bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender

Ook de Algemene Ledenvergadering van bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender was een succes! Een tachtigtal leden en sympathisanten verzamelden zaterdag

11 mei in Schendelbeke voor deze jaarlijkse traditie. Na het welkomstwoordje bespraken we het activiteitenverslag en de planning voor 2019. Aansluitend werd de jaarrekening van 2018 en de begroting

voor 2019 besproken, waarna de Algemene Vergadering kwijting aan de raad van bestuur verleende. Vervolgens stelden de leden volgende nieuwe bestuurders aan: Koen Roman die de provincie zal vertegenwoordigen, Dirk Vanderpoorten die namens de Stad Ninove zal zetelen en twee boseigenaars namelijk Dirk Otte en Wouter Stockman. Na het administra-

tieve gedeelte verkenden we de Dendervallei tijdens een prachtige lentewandeling met enkele educatieve pauzes waar we meer te weten kwamen over jonge aanplantingen en hoe ze te beschermen tegen onder meer reewild. Een gezellige lunch in het restaurant zorgde voor de perfecte afsluiter van deze toffe dag!

Afscheid van een kanjer

Voor sommige leden is dit al oud nieuws, toch zijn heel wat anderen wellicht nog niet op de hoogte van de personeelswissel bij bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. Maarten Decoene werkt niet langer als medewerker bosbeheer bij de bosgroep maar is sinds begin dit jaar aan de slag voor het Steunpunt Bos in de provincie Vlaams-Brabant. Bij deze willen we hem nogmaals bedanken voor de vele jaren dat hij actief was bij de OostVlaamse bosgroepen. Hij heeft absoluut bijgedragen tot de groei en verdere professionalisering van de organisatie. Bedankt Maarten en het ga je goed!

16
Een gezellige lunch als perfecte afsluiter van een geslaagde dag

Een nieuw gezicht

Ondertussen heeft de bosgroep werk gemaakt van een waardige vervanger: Lise Verhaeghe. Hieronder stelt ze zich graag even voor aan jullie.

Beste bosliefhebber,

Ik ben Lise Verhaeghe en sinds april gestart als medewerker bosbeheer bij bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. Door mijn grote interesse in natuur studeerde ik in 2012 af als groenmanager, om me vervolgens nog een extra jaar te verdiepen in landschapsontwikkeling.

Ik startte als veldmedewerker bij de Universiteit van Antwerpen binnen de onderzoeksgroep Ecosysteembeheer. Daar deed ik veldkennis op in de gecontroleerde overstromingsgebieden langs de Schelde. Gezien mijn grote passie voor bomen ben ik daarna bij de groendienst van Brugge gestart waar ik mij focuste op het beheer van stadsbomen en ondersteuning bood rond natuurbeheer. Gebeten door de boeiende wereld van de boom, volgde ik ondertussen de tweejarige opleiding ‘boomverzorging’, waarbij ik zowel technische als praktijkkennis opdeed.

Mijn interesse in bosbeheer maakt de stap naar de bosgroep een logische keuze en een leuke kans om mij verder te verdiepen in het bos. En zo geschiedde: op 1 april ging ik van start bij Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. Ik ben zeer gedreven om binnen deze gevarieerde en uitdagende job ondersteuning te bieden waar nodig!

Tot binnenkort op terrein!

Een herdenkingsbos voor Destelbergen!

Zondag 17 maart ondersteunde bosgroep Midden Oost-Vlaanderen de plantactie ‘1000 vuren’ in Destelbergen. Daar werd de openbare parking in de Kerkham omgetoverd tot 1 hectare nieuw bos! Meer dan 1600 boompjes werden geplant met elk hun symbolische betekenis: een geboorte, een huwelijk, het afscheid van een geliefde of een uitzonderlijke vriendschap. De gedenkkaartjes die de 250 vrijwilligers achterlieten bij hun boom, worden later verzameld en vereeuwigd op een centrale gedenkplaat in het bos. Om het jonge bos alle kansen te geven, werd het terrein voorlopig opnieuw afgeschermd. Wanneer de tijd rijp is, zal het gebied terug opengesteld worden voor het publiek en kunnen de inwoners van Destelbergen genieten van hun nieuw bos!

Lise
17

Bos compenseren: meer mogelijkheden dan gedacht

blijkt in de praktijk al te vaak dode letter’ lazen we midden april in het nieuws nadat Vlaams Parlementslid Elizabeth Meuleman (Groen) de cijfers voor boscompensatie bekend maakte. Als de overheid zelf gronden moet verwerven voor de nodige boscompensaties, blijkt dit vaak traag te gaan en duur uit te vallen. Hierdoor dreigen vergunde ontbossingen moeilijk of onvoldoende gecompenseerd te worden. Particuliere eigenaars daarentegen zouden sneller en in verhouding met de ontboste oppervlakte voor boscompensatie kunnen zorgen.

Vorig jaar kaartte de Koepel van de Vlaamse Bosgroepen al aan dat bosuitbreiding in Vlaanderen stagneert. Zo stelden ze vast dat er bij hun leden in

2018 ruim 160 voetbalvelden klaarstonden om te bebossen en werd er gepleit voor een betere subsidieregeling. Maar ook de boscompensatie loopt achterstand op. Wanneer de vergoedingen voor ontbossingen naar het boscompensatiefonds gaan, blijkt de realisatie van nieuw bos zeer moeizaam te verlopen. Wanneer deze vergoeding echter rechtstreeks naar een mogelijke bebosser gaat, wordt het nieuwe bos veel sneller aangeplant. Bovendien zal voor de ontbossing minstens dezelfde oppervlakte bebost worden. Deze manier van compenseren is duidelijk goedkoper, sneller en effectiever en kan voor elke ontbossing, dus ook kleiner dan 3 hectare, want zelden zijn de vergunde bebossingen van dergelijke oppervlakte. Veel van de 13 000 (bos)eigenaars die lid zijn bij de

Vlaamse bosgroepen zijn alvast bereid om snel en veel te planten!

Nog veel meer werk ligt er op de plank voor het realiseren van de lang beloofde 10 000 hectare extra bosuitbreiding. Vooral hier willen de Vlaamse Bosgroepen mee aan de kar trekken. Nieuwe initiatieven zijn dringend nodig om de vele doelstellingen voor bossen waar te maken.

Voor het volledig persbericht verwijzen we je graag door naar onze website www.bosgroepen.be of onze Facebookpagina ‘Oost-Vlaamse bosgroepen.’

18
‘Boscompensatie

Bezoek aan het eerste Vlaamse Houtpark

Eind februari bezochten we samen met verschillende eco2ecopartners het allereerste Vlaamse Houtpark. Het park, gelegen in het Meerdaalwoud, was een primeur voor Vlaanderen. Voor de allereerste keer werden boomstammen liggend verkocht in plaats van op stam. Natuur & Bos hoopt dat het hout op deze manier vaker bij lokale houtverwerkers of onze buurlanden terechtkomt. Die kampen met bevoorradingsproblemen omdat het hout van een traditionele verkoop op stam vaak voor verwerking naar Azië verscheept wordt, om dan later als halffabricaat of eindproduct terug te keren. Bij de verkoop werd rekening gehouden met de twee sleutelprincipes van lokale verwerking: cascadering en een korteketenaanpak. Na een interessante rondleiding en een korte bespreking van de resultaten keerden we terug huiswaarts. Wij blikken in ieder geval terug op een boeiende dag!

Laatste eco2eco Kennisdag

Donderdag 4 april was het zover: de tweede en laatste Kennisdag van eco2eco. Ruim 225 geïnteresseerden verzamelden in het Noord-Brabantse Ossendrecht (NL) voor een dag vol boeiende lezingen en workshops. Onder het moto ‘eco2eco in vogelvlucht’ was een route langs vijf plekken in het bos uitgestippeld. Elke plaats stond voor een belangrijk thema binnen het driejarig project: boomgericht bosbeheer, duurzame exploitatie, vermarkting van hout, kwaliteitshout en verjonging, aanplant & verzorging. Na de lunch waren er verschillende workshops voorzien waarin er meer tijd en ruimte was om inhoudelijk op een thema in te gaan, maar vooral ook om zelf te zien en te ervaren. Ter afronding gaven hoogleraren Bart Muys (KU Leuven), Kris Verheyen (Ugent) en Frits Mohren (Wageningen Universiteit) hun visie op het project. Een geslaagde afsluiter van een geslaagd project! Alles weten over eco2eco? Vakblad Natuur Bos Landschap wijdde een themanummer aan de eindresultaten van het project. Vraag een exemplaar aan bij je bosgroep of bekijk de editie digitaal via www.eco2eco.info!

19

Met vereende krachten boscomplex Bekaf beheren

Om de vele (kleine) boseigenaars in bosgebied Bekaf te verenigen, organiseerde bosgroep Oost-Vlaanderen Noord op donderdag 2 april een infovergadering in het Gildenhuis te Stekene. Door de verscheidene bospercelen actief samen te brengen, kan er in het ganse gebied op een rendabele manier aan bosbeheer gedaan worden. Een tachtigtal private boseigenaars kwamen luisteren hoe ze samen hun bos op een duurzame manier kunnen beheren en hoe de bosgroep hen daarbij kan helpen. Na een hartelijke verwelkoming van Pieter Dewitte, Schepen voor Natuur en Milieu, vertelde boseigenaar Leen Meerschaert in geuren en kleuren over haar ervaring met de bosgroep. Vervolgens gingen we over tot de presentatie waarin we kort de werking van de bosgroepen schetsten en de mogelijkheden tot samenwerking bespraken. De respons achteraf was groot! De meeste aanwezige boseigenaars vroegen een gratis en vrijblijvende terreinbezoek aan. De terreinbezoeken zullen gespreid worden over de komende maanden. Na de vragenronde konden de aanwezige boseigenaars zowel met de bosgroepmedewerkers als collega-boseigenaars van gedachten wisselen met een afsluitend drankje in de hand. Een geslaagde avond!

Neem coNtact op met je bosgroep:

bosgroep Vlaamse ardeNNeN tot deNder Vzw

Veemarkt 27 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

bosgroep oost-VlaaNdereN Noord Vzw

P.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

bosgroep middeN oost-VlaaNdereN Vzw

P.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Klaartje Van Loy

20

Jaarverslag 2018

Benieuwd wat de Oost-Vlaamse bosgroepen allemaal verwezenlijkten in 2018? Wij ook! Daarom zetten we hieronder de belangrijkste cijfers op een rijtje!

COMMUNICEREN & INFORMEREN

36.600 Bosbodes verspreid

12.400 nieuwsbrieven

21
DE OOST-VLAAMSE BOSGROEPLEDEN
BEELD
IN
7.243 hectare privaat bos beheerd
Oost-Vlaanderen Noord 39.430 boompjes Vlaamse Ardennen tot Dender 22.308 boompjes Midden Oost-Vlaanderen 28.342 boompjes
AANGEPLANTE BOOMPJES 90.080 boompjes & struiken geplant
BEHEERWERKEN IN HET BOS
20.138 m2 hout verkocht uit duurzaam beheer met een totale waarde van 557.056 euro
SOCIALE MEDIA FACEBOOK 595 terreinbezoeken bij boseigenaars 614 leden volgden een excursie of opleiding CURSUS HOUTHAKKEN BOSBEHEER
2.142 leden (privé & openbaar)
3.216 hectare in bosbeheerplan
98 hectare onrendabele werken voor 95 boseigenaars
informatieblad voor alle boseigenaars INHOUD- Schorsbrand bij beuk- jaar eco2eco (2)- Soort in de kijker - Bosgroepnieuws Jaargang 15
€124 subsidiedossiers en vergunningen aangevraagd

Activiteiten

Excursie ‘vlindervriendelijk bosbeheer’

Als bosbeheerder kunnen we heel wat doen om bossen aantrekkelijk te maken voor vlinders. Kom en leer samen met ons bij over vlindervriendelijk bosbeheer. Tijdens deze excursie in het Leen gaan we dieper in op vlinders in het algemeen, soortenherkenning, waardplanten en bespreken we de voornaamste beheersmaatregelen die we kunnen nemen in het kader van vlinderbehoud en –herstel.

Praktisch:

Waar? Provinciaal domein het Leen.

Wanneer? Zondag 16 juni van 9u30 tot 12u00. Inschrijven? Gratis maar verplicht via bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be of via het nummer 09 267 78 60

Zomeruitstap naar Demo Forest op 30 juli

Op dinsdag 30 juli kunnen de leden van de Oost-Vlaamse en West-Vlaamse bosgroepen mee op daguitstap naar de bosbouwbeurs Demo Forest in Bertix! Het evenement maakt deel uit van de bekende landbouwbeurs van Libramont waar om de twee jaar ook een luik bosbouw op het programma staat. Demo Forest biedt op een oppervlakte van maar liefst 150 hectare demonstraties aan van evenveel exposanten en is daarmee één van de grootste bosbouwevenementen in Europa. Iedereen die ons op de vorige editie vergezelde, zal het kunnen beamen: een niet te missen belevenis!

Net zoals vorige editie wordt er opnieuw een bus ingelegd. We vertrekken om 7u in Nevele (Park & Ride aan de E40) en maken vervolgens een tussenstop voor een tweede opstapmoment in Erpe-Mere (carpool parking) om 7u15. Terugkomst staat gepland rond 19u30 in Nevele.

Praktisch:

Prijs? 25 euro voor leden (incl. toegangsticket van 15 euro, busrit en koffiekoek op de bus).

Waar? Bertrix, Luxemburg.

Wanneer? Dinsdag 30 juli van 7u00 tot 19u30. Inschrijven? Graag inschrijven voor maandag 15 juli via de website, via bosgroepen@oost-vlaanderen.be of telefonisch via 09 267 78 60 met vermelding van naam, adres, telefoonnummer, aantal personen en opstapplaats.

22

• Aankoop van bomen

• Demonteren van moeilijk bereikbare bomen

• Uitfrezen van stronken

• Bosfrezen Vrijblijvend plaatsbezoek en offerte

+32 (0) 490 11 82 98 - info@ecosnoei.be

+32 (0) 490 11 82 98 - info@ecosnoei.be - www.ecosnoei.be

Dé speciaalzaak voor al uw optische instrumenten

Ontdek onze nieuwe WEBSHOP! www.natuurkijkers.be

Verrekijkers, telescopen, sterrenkijkers, microscopen, loupes, ... Demonstraties op aanvraag

Nederstraat 25

9700 Oudenaarde

+32 (0)55 61 33 13 info@natuurkijkers.be www.natuurkijkers.be

23
Natuurkijkers.be is een merknaam van Optiek Van Ommeslaeghe, Nederstraat 20 Ecosnoei bvba - Haagstraat 63 - 9890 Asper

Boszoekers

Hieronder brengen we verkopers van bos en geïnteresseerde kopers met elkaar in contact. De inbreng van de bosgroepen is beperkt tot informeren en adviseren. De verkoop gebeurt rechtstreeks tussen de verkoper en geïnteresseerde.

Publicatieafspraken:

• Zoekertjes verschijnen maar één keer

• GEEN verkoop van tweedehands materiaal

• GEEN verkoop van bosplantsoen

Momenteel zijn bij de Oost-Vlaamse bosgroepen volgende percelen beschikbaar gemeld: (meer info is beschikbaar bij de respectievelijke bosgroep)

BOS TE KOOP

Bosgroep OOST-VLAANDEREN NOORD 09/267 78 60

- STEKENE : STEKENE, 2 AFD, Sectie D, nr. 188, 189 en 378a. Totale oppervlakte: 2,07 ha. Prijs overeen te komen. Meer info: 03/772 42 25 (Cole Robert)

- STEKENE: STEKENE, 2 AFD, SECTIE C, nr. 1806. Totale oppervlakte: 0,285 ha. Meer info: 0475 / 43 24 53 (Luc Van Havere)

Bosgroep VLAAMSE ARDENNEN TOT DENDER 055/21 62 80

- LIERDE: SINT-MARTENS-LIERDE, 4 AFD, Sectie A, nr. 1022a, 1023a, 1183d.

- BRAKEL: PARIKE, 6 AFD, sectie A, nr. 1027d.

Gezamenlijke oppervlakte beide bossen: 2ha28a20ca. Populier. Deels kaprijp, deels in aanwas. Goed bereikbaar via de weg. Prijs overeen te komen. Gegevens eigenaar beschikbaar via BVAD.

WWW.BRANDHOUTWEB.BE

Sinds 2017 hebben de Oost-Vlaamse bosgroepen de brandhoutverkoop helemaal gedigitaliseerd. Nu kan je het hele jaar door brandhout kopen via de website www.brandhoutweb.be!

Een overzichtelijk online verkoopplatform met een voortdurende vernieuwing van het aanbod. Gedaan dus met zoekertjes uit te pluizen! Handig en snel, waarbij je nog steeds kan rekenen op een vlotte opvolging via de bosgroepen en een goede prijs-kwaliteitverhouding van lokaal en duurzaam brandhout.

BLIJF OOK DIGITAAL OP DE HOOGTE VAN HET BOSNIEUWS!

Naast de Bosbode zijn er ook digitaal heel wat mogelijkheden om op de hoogte te blijven van het reilen en zeilen van de Oost-Vlaamse bosgroepen! Zo posten we heel wat interessante weetjes, filmpjes, foto’s en aankondigingen op onze sociale media en brengen we geregeld een digitale nieuwsbrief uit. Wens je de nieuwsbrief graag te ontvangen? Stuur een mailtje naar bosgroepen@oost-vlaanderen.be of schrijf je in via de website.

Wil je graag papier besparen en wens je de Bosbode enkel nog digitaal te ontvangen. Geef dan een seintje aan jouw bosgroepensecretariaat!

Oost-Vlaamse bosgroepen

Oost-Vlaamse bosgroepen

Bosgroepen Oost-Vlaanderen

WENST U VRIJBLIJVEND ADVIES EN HULP BIJ HET BEHEER VAN UW BOS? CONTACTEER ONS:

• Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen – PAC Zuid | Woodrow

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

• Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen – PAC Zuid | Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent |

78 60 bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Klaartje Van Loy

• Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw Veemarkt 27 - 9600 Ronse | Tel. 055/21 62 80

vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Gent
Tel. 09/267
Wilsonplein 2 - 9000
|
78 60
Tel. 09/267

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.