de bosbode 2018 - 3

- Fiscale voordelen bij natuurbeheerplannen

- Vakantie in het bos

- Een bos… 10 jaar later

- Doe-het-zelf met David

- De code van je bos ontrafeld (2)

- Kruiden uit het bos

- Bosgroepnieuws

- Bescherming van je persoonsgegevens

VU, Jozef Dauwe, p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent

Bezoek ons op  Oost-Vlaamse bosgroepen

Jaargang 14– nr 3

De bosbode is een tijdschrift van de drie Oost-Vlaamse bosgroepen

Redactie

Hans Scheirlinck, Klaartje Van Loy, Sylvie Mussche, Maarten Decoene, Kristof De Rous, Sylvie Focke, Karen Dequidt, Tineke De Smet, Simon Brandt, David Claeys, Bram Coupé

Fotografie

Cover: Maarten Decoene

Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Klaartje Van Loy, Maarten Decoene, Kristof De Rous, Tineke

De Smet, Simon Brandt, Pixabay, Wikimedia Commons, David Claeys, Bram Coupé, Vilda

Lay-out

Koloriet – Leefdaal

Druk

Lowyck Drukkerij – Oostende

Papier

Deze publicatie werd gedrukt op kringlooppapier ‘Reprint’

Oplage

9 000 exemplaren

Verantwoordelijke uitgever

Jozef Dauwe

p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen

Noord vzw

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Raad van bestuur BON

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Leen

Meersschaert, Jozef Van Eeckhoudt, Jan

Van Dooren, Maurits Adriaenssens, Kristien

Dierick, Hendrik Van den Berghe, Dirk Maes, Kathy Blondeel, Yoke Van Riet, François de Looz.

Raad van bestuur MOV

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Jan Verbeke, Marc Dilewyns, Francis De Beir, Geert de Visscher, Kris Janssens, Dirk Abbeloos,Werner Pycke, Steven Roosen, Jozef Wittouck, Norbert Van Stichel

Raad van bestuur VAD

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Willy Bauwens, Johan Detemmerman, Raoul D’Hoossche, Véronique De Bleeker, Laurens De Cock, Jozef Van Crombrugge, Marc De Bock, Wouter Stockman, Peggy Van Laethem

Uw gegevens werden opgenomen in een databank die wordt beheerd door de Bosgroep. De gegevens in deze databank zullen enkel worden gebruikt in het kader van de werking van de Bosgroep en niet voor andere doeleinden. Indien u niet wenst dat uw gegevens in deze databank zijn opgenomen of indien u uw gegevens wenst te wijzigen, kunt u dit steeds doorgeven aan de Bosgroep.

Uw bos, onze zorg

Wie zijn de Oost-Vlaamse bosgroepen?

De bosgroepen zijn vzw’s die de private boseigenaars ondersteunen bij het beheer van hun bos. Elke boseigenaar kan gratis en vrijblijvend aansluiten bij de bosgroepen. Hij of zij krijgt er advies, informatie en hulp bij de bosadministratie. Daarnaast coördineren de bosgroepen ook beheerwerken en organiseren ze opleidingen en excursies. Op die manier streven ze naar duurzaam bosbeheer in Oost-Vlaanderen met gezonde bossen, meer en betere natuur, recreatie en houtproductie.

In Oost-Vlaanderen zijn 3 vzw’s actief: Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord, Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen en Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender. Samen helpen ze zo’n 7000 hectare bos beheren voor meer dan 2000 boseigenaars, naar schatting de helft van het privébos in Oost-Vlaanderen. Het grootste deel van de leden bezit een bos dat kleiner is dan 1 hectare.

www.bosgroepen.be

Wat bieden de Oost-Vlaamse bosgroepen?

GRATIS DIENSTVERLENING

1. Informatie

De bosgroep beantwoordt al je vragen over de technische, wettelijke en financiële aspecten van bosbeheer. Je kan ook deelnemen aan theorie- en praktijkcursussen in verband met bosbeheer.

2. Advies op maat van jouw bos

Je kan een afspraak maken voor een terreinbezoek aan jouw bos. Het resultaat is een beheeradvies volledig op maat van jouw bos en jouw wensen.

3. Hulp bij de bosadministratie

De bosgroep helpt je bij het aanvragen van subsidies en kapmachtigingen. Ook het opstellen van een bosbeheerplan kan begeleid worden.

DIENSTVERLENING TEGEN VERGOEDING

1. Betaalbare bosarbeid

Je kan tegen een voordelige prijs onrendabele werken in jouw bos laten uitvoeren. Voorbeelden zijn: bestrijding van woekerende exoten, vrijstellen van jonge aanplantingen, onrendabele dunningen en hakhoutbeheer, aanleg van een bosrand,… De tarieven kan je vrijblijvend opvragen bij de bosgroepen.

2. Organisatie van beheerwerken

De bosgroep coördineert beheerwerken bij meerdere boseigenaars samen, zodat ze efficiënter en goedkoper zijn. Wil je werken uitvoeren in het bos, dan kan de bosgroep die organiseren. Je kan ook deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop van de bosgroepen als je hulp wenst bij de verkoop van je bomen.

3. Cursussen en excursies

De bosgroepen organiseren jaarlijks cursussen zoals leren werken met de kettingzaag, bosmaaier, houten constructies, enz. Leden kunnen hieraan deelnemen tegen een voordelig tarief. Regelmatig zijn er ook wandelingen of uitstappen die je in contact brengen met bosbeheer en andere boseigenaars.

Word gratis lid

Het feit dat u dit tijdschrift ontvangt betekent niet automatisch dat u lid bent. Iedere boseigenaar die dit wenst kan gratis lid worden van de bosgroep die actief is in zijn streek.

Uw lidmaatschap geeft recht op de dienstverlening van de bosgroep. Het lidmaatschap houdt geen verdere verplichtingen in.

Digitale Bosbode

Wil u graag papier besparen en wenst u de Bosbode enkel nog digitaal te ontvangen? Graag een seintje aan uw bosgroepsecretariaat!

Wenst u vrijblijvend advies en hulp

bij het beheer van uw bos? Contacteer ons:

• Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– PAC Zuid

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

• Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– PAC Zuid

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Klaartje Van Loy

• Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

Veemarkt 27 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Woord vooraf

Beste boseigenaars en bosliefhebbers,

Na een deugddoende zomer is het nieuwe schooljaar begonnen en doet ook de herfst stilaan zijn intrede. En waar kan je meer van de herfst genieten dan in het bos? Met alle prachtige herfstkleuren, de vochtige geur van de bomen, de bladeren, de stilte en rust. Of met jongeren en kinderen die zich kunnen uitleven in onze bossen. Dat brengt ons meteen ook bij het centrale thema van de komende Week van het Bos : ‘Ravot je rot’. Buiten spelen in bos en natuur is immers heel belangrijk voor de gezondheid en ontwikkeling van jongeren en kinderen.

In dit nieuwe nummer van de Bosbode vind je alweer heel wat informatie. Zo lees je in het artikel ‘De code van je bos ontrafeld’ meer over de verschillende natuurlijke bostypes op drogere bodems. Zo kan je die ook leren herkennen. Wie graag zelf aan de slag wil voor het opsnoeien van bomen, krijgt handige praktijktips in onze Doe-het-zelfrubriek met David. Iets drogere materie, maar wel bijzonder interessant is het artikel over de fiscale voordelen die je kan krijgen bij natuurbeheerplannen. Of heb je al heimwee naar de volgende vakantie? Begin maar al te plannen met onze tips voor bosreizen. Kortom, voor elke bosbeheerder – of liefhebber alweer wat wils.

Graag vraag ik jullie bijzondere aandacht voor alle activiteiten die in deze Bosbode aangekondigd worden. Er staan o.a. een cursus natuurbeheerplannen, een cursus dunnen en een paddenstoelenwandeling op het programma. Geïnteresseerd? Schrijf je dan zeker in!

Ik wens jullie een kleurrijke herfst en veel leesplezier!

Jozef Dauwe

Voorzitter Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

Voorzitter Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

Voorzitter Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

De nieuwe wetgeving natuurbeheerplannen

Fiscale voordelen voor boseigenaars

Heel wat boseigenaars hebben momenteel een goedgekeurd bosbeheerplan. In tussen is de nieuwe wetgeving natuurbeheerplannen van kracht sinds 27 okto ber 2017. Deze hebben we al uitgebreid besproken in de vorige edities van de Bosbode. Nu is ook het decreet over de fiscale gunstmaatregelen verbonden aan het natuur beheerplan, gepubliceerd in het Staatsblad en in voege. Ten opzichte van de fiscale voordelen bij uitgebreide bosbeheerplannen zijn er best wel wat veranderingen. We

Hoe meer ambitie, hoe meer voordelen

De fiscale voordelen zijn bedoeld om terreinbeheerders aan te moedigen om een hoger ambitieniveau te kiezen en ook sneller natuurbeheerplannen op te maken. Zo is er de vrijstelling van erfbelasting (of successierechten), die oploopt van 50 tot 100 % vrijstelling naargelang het type natuurbeheerplan. Bij het ‘oude’ uitgebreide bosbeheerplan was er ook al deze vrijstelling van erfbelasting, maar wel voor 100 %, ongeacht de doelstellingen. Nieuw is de vrijstelling van schenkbelasting, dit is een belasting wanneer het bos/onroerend goed geschonken wordt. Tot slot zijn er nog twee andere vrijstellingen mogelijk: vrijstelling van verkooprecht (registratierechten) en onroerende voorheffing. Deze zijn er alleen als de beheerder kiest voor een natuurbeheerplan type 4 (erkend natuurreservaat). Voor type 1 natuurbeheerplannen zijn er geen fiscale voordelen, zoals dat ook al was bij de beperkte bosbeheerplannen.

Hieronder vind je een overzicht van de mogelijke vrijstellingen en hun grootte naargelang het type natuurbeheerplan:

De fiscale vrijstelling geldt voor zowel de grond- als de opstandswaarde. De opstandswaarde is de waarde van het hout dat uit de bomen of het bos op het betrokken perceel kan geoogst worden.

Hoe krijg je deze vrijstelling?

Er zijn twee situaties: ofwel is er een goedgekeurd natuurbeheerplan en dan geldt het goedkeuringsbesluit als bewijs daarvan. Ofwel is er geen goedgekeurd natuurbeheerplan, maar heb je wel de intentie om er één op te maken. In dat laatste geval kun je een intentieovereenkomst afsluiten met het Agentschap voor Natuur en Bos en is deze intentieovereenkomst het bewijs om de vrijstelling te bekomen. Dit is echter niet vrijblijvend:

1 De overeenkomst moet gesloten zijn op bepaalde termijnen, deze hangen af van het type vrijstelling.

2 Binnen de twee jaar na het overlijden of na het verlijden van de respectievelijke aktes moet er een goedgekeurde verkenningsnota van het natuurbeheerplan zijn.

3 Binnen de vier jaar na dezelfde data als hierboven is er een goedgekeurd natuurbeheerplan

Op de website van het Agentschap Natuur en Bos kun je verschillende modellen vinden van deze intentieovereenkomst. WanAfhankelijk van welke vrijstelling je aan vraagt, moet je de informatie van het natuurbeheerplan of de intentieovereenkomst toevoegen of laten toevoegen (bij notariële aktes). De vrijstelling van de onroerende voorheffing kan alleen worden toegekend bij goedgekeurde natuurbeheerplannen type 4 (dus niet bij beheerplannen in aanvraag).

Het fiscale voordeel dat je. krijgt door een (gedeeltelijke) vrijstelling van erfbelasting, schenkbelasting of verkooprechten, wordt omgezet in een fictieve subsidie voor 24 jaar..

Een voorbeeld?

Het fiscale voordeel dat je krijgt door een (gedeeltelijke) vrijstelling van erfbelasting, schenkbelasting of verkooprechten, wordt omgezet in een fictieve subsidie voor 24 jaar. Gedurende de looptijd van het beheerplan wordt jaarlijks een bedrag à rato van 1/24 van de (gedeeltelijke) vrijstelling toegekend. De termijn van 24 jaar begint te lopen vanaf het overlijden van de erflater

of de datum van de notariële akte bij een schenking of verkoop.

We illustreren dit even met een rekenvoorbeeld: je erft een bos ter waarde van 50 000 euro met een natuurbeheerplan type 3. De erfbelasting van 3 % bedraagt 1500 euro. Voor een natuurbeheerplan type 3 is er 75% vrijstelling mogelijk. Het fiscale voordeel bedraagt dus 1500 euro x 75 % = 1125 euro. Je betaalt nog 375 euro erfbelasting voor het bos. Dit voordeel komt overeen met een fictieve subsidie van 1125/24 = 46,27 euro per jaar.

Wat zijn de bijkomende voorwaarden?

Het fiscale voordeel wordt toegekend onder de volgende voorwaarden:

• Voor de hele termijn van 24 jaar moet er een goedgekeurd natuurbeheerplan bestaan (je moet het eventueel al bestaande natuurbeheerplan dus vernieuwen als dit sneller zou aflopen dan 24 jaar).

• Het effectief gevoerde beheer komt overeen met het goedgekeurde natuurbeheerplan.

• Het beheer mag niet overgenomen worden door het Agentschap Natuur en Bos (toepassing artikel 16decies Natuurdecreet).

De subsidie kan bovendien worden teruggevorderd, als er niet binnen de afgesproken termijnen tot een natuurbeheerplan wordt gekomen of aan de bovenstaande voorwaarden niet werd voldaan. Stel dat je in het rekenvoorbeeld na 12 jaar het beheerplan stop zet, dan kan er 46,87 x 12 = 562,5

Afhankelijk van welke vrijstelling je aanvraagt, moet je de informatie van het natuurbeheerplan of de. intentieovereenkomst. toevoegen of laten toevoegen. (bij notariële aktes)..

euro worden teruggevorderd. Nieuwe eigenaars of beheerders tijdens de looptijd van een natuurbeheerplan moeten in kennis worden gesteld van deze fiscale voordelen en de voorwaarden.

Wat met de oude vrijstellingen?

Er is een overgangsregeling voor de oude vrijstelling successierechten, voor bossen gelegen in VEN of opgenomen in een uitgebreid bosbeheerplan. Vanaf 8 juni 2020 zullen deze oude vrijstellingen successierechten niet langer gelden en geldt alleen nog de nieuwe regeling.

Extra informatie?

Op de website van ANB (www.natuurenbos.be) vind je meer informatie terug over de natuurbeheerplannen. Of neem contact op met je bosgroep.

Kruiden uit het bos

Daslook

Vroeger belandden kruidenvrouwtjes (en –mannetjes) op de brandstapel. Vandaag zijn de tijden gelukkig veranderd en is er opnieuw veel aandacht voor kruiden uit het bos. Deze keer hebben we het over Berelook, Hondsknoflook, Woutknooploock of Daslook(Allium ursinum L.).

“Eet prei in maart en daslook in mei, dan is men het hele jaar doktervrij.”

Volkswijsheid

Het lookgeslacht telt een 280-tal soorten, die vooral op het noordelijke halfrond voorkomen. De prei, die we het hele jaar door eten, is vermoedelijk afkomstig van een uiensoort (Allium ampeloprasum L.). Verder gebruiken we bij ons veel gekweekte bieslook, maar ook de sjalot, de gewone

knoflook en natuurlijk daslook. Daslook is bijzonder omdat we de plant in het voorjaar in het bos tegenkomen. Ze groeit bij voorkeur in schaduwrijke loofbossen met een humusrijke, vochtige en kalkhoudende ondergrond.

Daslook wordt rauw (gekneusd of fijngehakt) gebruikt bij de bereiding van salades, soepen of gemengd met andere planten, als groente. Je kan deze bijzondere plant ook verwerken in huisbereide hummus, een lekkere aanrader. Het heeft enkele geneeskrachtige eigenschappen: tegen aderverkalking, hoge bloeddruk, chronische huiduitslag en bij spijsverteringsstoornissen. Nog een leuk weetje: hoewel daslook smaakt zoals knoflook, houd je er geen slechte adem aan over.

Wist je dat ?

Eet je toch liever knoflook? Dan hebben we nog deze tip uit een 17de-eeuws receptenboek: “Men heft de slechte adem na het gebruik van look op door onmiddellijk na de maaltijd wijnruit, peterselie of boon te eten.”

Veelzijdige eikels: van brood tot koffie

Wist je dat het woord boek afkomstig is van Germaanse woord voor beuk: ‘boche’?

Beukenhout vervulde vroeger immers een belangrijke communicatierol. Men kerfde tekens op dunne plankjes beukenhout, waardoor deze kunnen gezien worden als de eerste boeken. In deze rubriek gaan we op zoek naar niet-alledaagse weetjes rond bomen en bos. Deze keer belichten we een bijzondere vrucht die binnenkort volop te vinden is in het bos: de eikel.

Eikels zijn de vruchten van de eik en een belangrijke voedselbron voor heel wat kleine en grote zoogdieren. Maar wist je dat wij ze ook op bepaalde manieren kunnen eten? De Romein Plinius De Oudere schrijft dat, bij gebrek aan graan, eikels

werden geplet tot meel om verder af te bakken tot eikelbrood. In Spanje werden vroeger eikels geserveerd als tweede gerecht. De bittere eikels krijgen een zoetere smaak als ze geroosterd worden in as. Dat eikels in de Oudheid gegeerd waren , blijkt ook uit de wet van de Twaalf Tafels, die zegt dat alle eikels die op iemands grond vallen, het bezit worden van de grondeigenaar. Het eten van rauwe of geroosterde eikels is tot op vandaag blijven doorleven in Spanje en in Griekenland.

Geroosterde eikels kunnen ook dienen als koffiesurrogaat. Zo’n drankje bereid je door eerst de eikels te schillen, ze dan in stukken te snijden en te drogen in de oven. Voor gebruik rooster je de eikels bruin en

vermaal je ze in een vijzel tot grof poeder. Neem 10 gram van dit eikelpoeder en kook het gedurende een kwartier in 1 liter water. Daarna zeven en net zoals bij koffie extra smaak geven met suiker, room of melk.

Bron: ‘Compendium van rituele planten in Europa’ Marcel De Cleene – Marie Claire Lejeune.

10 jaar later in…. de Lembeekse

n deze rubriek blikken we terug op enkele projecten die de Oost-Vlaamse bos groepen het voorbije decennium realiseerden bij leden-boseigenaars. Voor dit nummer trokken we naar de Lembeekse bossen, waar de omvorming van een ho mogeen lorkenbos naar een gemengd loofbos mooi gelukt is.

Hoe het begon

In het najaar van 2006 nam de eigenaar van een groot lorkenbos van 2,7 hectare in Lembeke contact op met de Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord voor advies. Bij het terreinbezoek bleken de lorken nooit eerder gedund te zijn. Aangezien lork bijzonder oppervlakkig wortelt en de bo-

men zeer dicht bij elkaar stonden, was het bos dan ook heel gevoelig voor windval. Een dunning uitvoeren was hier bijgevolg niet aan te raden. In overleg met de bosgroep, besloot de eigenaar om het lorkenbos in 2 fasen kaal te kappen en om te vormen tot een inheems loofbos. De bosgroep hielp met het aanvragen van de kapmachtiging en organiseerde in februari 2007 de verkoop van het lot bomen op stam. Na het aanduiden en opmeten van de bomen (of schalmen) werd het lot van 352 m³ lork via de bosgroep op stam verkocht voor een bedrag van 27 euro per m³.

Na het kappen kwam er een herbebossing in de winter van 2007/2008, met zomereik als hoofdboomsoort. Er gingen 2100 kleine zomereiken de grond in, in een plantverband van 2 x 2,5 meter. Er werden ook 100 beuken, 85 grauwe abelen en 100 winterlindes geplant. Langs de randen van het bestand kwam er een mooie bosrand met Gelderse roos, hazelaar, lijsterbes en sporkehout. In 2007 was er – raar maar waar – nog geen reeenpopulatie aanwezig in de Lembeekse bossen. De keuze voor wildbescherming ging daarom naar latex-forestier. De kostprijs van de terreinvoorbereiding

Juli 2007. De geschalmde lorken zijn verkocht en staan klaar om gekapt te worden. Het schalmen gebeurde met de bijl, op de stam van de lorken is hierdoor harsuitvloei zichtbaar.

De kapvlakte zoals ze eruitzag in december 2007, net voor de herbebossing. Om te kunnen herbebossen werd het terrein eerst geklepeld. Vervolgens werden met de tractor plantgaten geboord en werd er aangeplant.

Augustus 2007. Het vellen en korten van de bomen gebeurde met een houtoogstmachine of harvester. Nadien volgde een uitrijcombinatie om de stukken stam uit het bos te halen.

bossen

en uitvoering van deze aanplanting bedroeg € 5350.

De bosgroep maakte voor deze herbebossing een beplantingsplan, besteedde de werken aan en volgde ook de uitvoering op. Ook bij de aanvraag van een subsidie herbebossing bij het Agentschap voor Natuur en Bos, zorgde de bosgroep voor begeleiding. De eerste 2 jaar na de aanplanting werden de jonge boompjes vrijgesteld van hinderende vegetatie door de arbeidersploeg. De jonge eiken hadden het op de droge zandgrond heel lastig om in de groei te komen en maakten amper groeischeuten de eerste jaren.

Hoe het nu is

Exact 10 jaar oud zijn de jonge eiken nu: toch al een echt bos ondertussen. Er kwam de voorbije jaren bijzonder veel natuurlijk verjonging van vooral berk en lork tussen de aangeplante bomen. Enerzijds was deze verjonging een zegen om de aangeplante eiken in de groei te krijgen. Anderzijds was het door de natuurlijke verjonging wel nodig om de eikjes beperkt vrij te stellen. Dit om te vermijden dat een deel van de eiken in de verjonging zou achterblijven.

Mei 2008. De net aangeplante bomen beginnen uit te lopen. De eerste 4 groeiseizoenen zullen de zomereiken het moeilijk hebben op de droge zandgrond en slechts traag groeien. Het percentage aan uitval in de aanplant was echter minimaal en bedroeg minder dan 10%.

Juni 2018. Het jonge bos is goed vertrokken. De aangeplante zomereiken, beuken, abelen en winterlindes worden in hun groei begeleid door de spontane groei van berken en lorken. Een eerste zuivering was al nodig om de meeste zomereiken in de menging te behouden.

Krijg je als bosliefhebber maar niet genoeg van het bos en wil je buiten de landsgrenzen ook eens een bosrijke vakantie meemaken? Hieronder vind je 3 mooie bosreizen die sommige van onze medewerkers en bosgroepleden al maakten. Ideaal voor als je een vakantie plant voor deze winter of misschien zelfs al volgende zomer.

Bestemming 1: Bialowieza in Polen

Bijna 30% van de oppervlakte in Polen is bebost (ter vergelijking: in Vlaanderen 11%!). Dit land in Midden-Europa is dus absoluut groen te noemen en een echte must voor bosliefhebbers. Wie Polen zegt, denkt meteen aan Bialowieza, het laatste oerbos van Europa en beschermd natuurgebied. Het boscomplex zelf is maar liefst 150 000 hectare groot, waarvan 62 500 hectare op Pools grondgebied ligt en de rest in Wit-Rusland. We noemen het een oerbos omdat de menselijke invloed zeer beperkt is gebleven en de natuur er meestal zijn gang heeft kunnen gaan. Een van de meest

Vakantie in het bos

kenmerkende bostypen in Bialowieza is het eiken-haagbeukenbos. Het is in dit bostype mogelijk om eeuwenoude Zomereiken, Winterlindes, Haagbeuken, Noorse esdoorns en Fijnsparren aan te treffen. Ook zijn er zeer natte boreale sparrenbossen, ook sparrenbroekbossen genoemd, waarin de Fijnspar de belangrijkste boomsoort is. De bomen van het oerbos zijn gemiddeld 130 jaar oud, maar er zijn ook exemplaren die dat veruit overtreffen. Zo vind je er zo’n 2500 eiken die 3000 jaar oud zijn, met een diameter van 2,5 meter op borsthoogte. De biodiversiteit is er zeer groot, naast 250 vogelsoorten komen vrijwel alle grote inheemse zoogdieren nog voor zoals wolven, bevers en de wisent of Europese bizon. Deze bizon was in de Middeleeuwen aanwezig in de meeste Europese bossen, maar door de grote ontbossingen was de soort bijna uitgestorven aan het begin van de 19de eeuw. Dankzij kweekprogramma’s kon de wisent in stand gehouden worden en in 1952 werden ze opnieuw geïntroduceerd in het oerbos. Nu leven er ongeveer 600 wilde bizons in het boscomplex. Kortom, Bia-

Bestemming 2: Slovenië

Slovenië doet het nog beter dan Polen: het land telt 1,2 miljoen hectare bos, goed voor zo’n 60% van de totale landoppervlakte. Maar wat het voor bosgroepleden zo interessant maakt, is dat zo’n 80% in handen is van private eigenaars. Dat maakt dat de Slovenen voor veel gelijkaardige uitdagingen staan als bij ons: houtoogst, klimaatadaptatie, beheer in functie van Natura2000,… Slovenië heeft één Nationaal Park: Triglav National Park, waar dieren als de bruine beer en de Europese lynx leven en waar veel bijzondere planten te vinden zijn. Daarnaast zijn er nog verschillende regionale natuurparken en landschapsparken. Zo is er het door UNESCO erkende, ongerepte beukenbos van Snežnik-Ždrocle,

lowieza is een echt mekka voor de natuur- en bosliefhebber!

een Natura2000-site. Ook het bosreservaat van Kobile is de moeite waard. Dit is het grootste van Slovenië (iets meer dan 200 hectare). Hier vind je meerdere rivierkloven, schilderachtige beekjes en beuk gemengd met mediterrane soorten. Het is een toevluchtsoord voor vele zeldzame en bedreigde soorten, zoals zoogdieren, vogels en saproxylische kevers. Vergeet ook niet om even halt te houden in Celje, de tweede grootste stad van Slovenië. Het stadsbos van 94 hectare groot, met 14 km wandelpaden is absoluut de moeite waard. Je kan er ook de grootste boomhut van het land terugvinden, volledig gemaakt van de lokaal gegroeide Douglas.

Bestemming 3: woudreuzen in Californië

Wie echt hoge bomen wil zien, moet iets verder gaan en de oceaan oversteken. Enkele collega’s gingen helemaal naar Californië in de Verenigde Staten, waar je tussen imposante woudreuzen kan wandelen. Er zijn verschillende nationale parken (Coast Redwood, Sequioa National Park), waar je de Sequioa sempervirens en de Sequioadendron giganteum of Mammoetboom kan

bewonderen. Beiden zijn lid van de cipressenfamilie en waren voor de ijstijden verspreid over het noordelijk halfrond en zijn zelfs in Europa terug te vinden in de fossiele lagen. In het Giant Forest, gelegen in het Sequioa National Park, vind je de boom met het grootste volume hout: General Sherman. Met een immense hoogte van 83,8 meter, een ferme omtrek van 24 meter, een respectabele geschatte leeftijd van 2300-2700 jaar én maar liefst 1487 kubieke meter hout is dit levend erfgoed ‘duizelingwekkend’ te noemen. Om natuurlijke regeneratie te stimuleren wordt soms met opzet een deel van het bos in brand gestoken, onder gecontroleerde omstandigheden. De schors van de volwassen Mammoetboom is immers bestand tegen brand en ondervindt geen hinder van het vuur. In deze bosrijke omgeving (waar zich 5 van de 10 grootste bomen ter wereld bevinden) kan je ook mooi wandelen, kamperen en vissen. Een aanrader!

Met dank aan de reisverslagen van: Inverde, Johan Maes, Kristof De Rous, Sylvie Mussche

SLOVENIË .

Doe-het-zelf met David

Naar een betere houtkwaliteit

osgroepmedewerker David laat ons zien hoe we kleine bosbouwkundige ingrepen zelf kunnen uitvoeren in het bos. Deze keer gaan we dieper in op het opsnoeien van bomen en zien we

Wat is het?

Bij opsnoeien gaan we de zijtakken van een boom afzagen. We versnellen het proces van natuurlijke stamreiniging, waarbij de zijtakken eerst afsterven en daarna op de grond vallen. Het hout dat later aan de boom groeit, zal geen knoesten bevatten, waardoor de houtkwaliteit sterk verbetert. Wanneer weet je dat het tijd is om te beginnen opsnoeien? Er bestaan verschillende manieren, maar het eenvoudigste is om te wachten tot de eerste levende tak op ongeveer 6 meter hoogte zit. Dan kunnen we met een stokzaag in één keer alle dode zijtakken opsnoeien, zonder de levende takken te beschadigen. Opsnoeien doe je best in de nazomer. In die periode kan de boom snel reageren om de wonde te dichten en is de sapstroom minder sterk. Want een sterke sapstroom (zoals in het voorjaar), werkt de verspreiding van schimmels in de hand. Er is ook minder kans op waterlot (snelgroeiende twijgen in de wonde) in de nazomer.

Hoe doen we het?

We gebruiken een stokzaag om de onderste 6 meter van de stam op te snoeien. Een stokzaag of een telescopische zaag is bijzonder handig gereedschap om zonder klimwerk vanaf de grond takken af te zagen. Er bestaan verschillende modellen en lengtes, maar een lengte van 6 meter is voldoende. Met langere modellen is het veel moeilijker om nauwkeurig en snel te werken. Draag bij het opsnoeien ook altijd stevige schoenen, handschoenen, een helm en een bril om geen vallend zaagsel in de ogen te krijgen.

Om een mooie stam zonder knoesten. te verkrijgen, gaan we de dode. zijtakken verwijderen..

1 Stel de stokzaag in op de gewenste lengte..

2 Leg de stokzaag naast de takkraag. Zorg hierbij dat je loodrecht op de tak werkt om een scheve zaagsnede te vermijden.

met opsnoeien

Nog enkele snoeitips

- Takken die dikker zijn dan een mensenarm laat je beter staan. Het duurt te lang voor de wonde dichtgegroeid is, om voordeel uit het opsnoeien te halen. Van levende takken dikker dan 4 cm diameter blijf je ook beter af, om te vermijden dat schimmels of bacteriën via het snoeivlak het hout binnendringen.

- Bij het snoeien is het enorm belangrijk om de takkraag niet te beschadigen. In deze zone zit een groot deel van de groeikracht. Als we de takkraag beschadigen, zal de boom veel meer moeite hebben om de wonde te overgroeien.

Vaak voorkomende moeilijkheden

- Snoei bij dode takken enkel het dode gedeelte, laat de levende takkrans intact.

- Als de takkraag niet zichtbaar is, spiegel je de bastrichel rond de loodrechte uit de takoksel.

- Bij steil aangehechte takken of plakoksels ligt de plaats waar beide takken of stammen samenkomen, lager dan je op het eerste gezicht zou denken. De zaagsnede zou moeten eindigen net buiten de echte aanhechtingsplaats. Als er onvoldoende plaats is in de oksel, kan je van onder naar boven zagen. Is dit niet mogelijk, werk dan zo dicht mogelijk bij de takkraag.

Bij plakoksels moet je opletten waar je de zaagsnede zet.

3 Maak met het steekmes (onderaan het zaagblad van de stokzaag) een snede in de onderkant van de tak, dit. voorkomt inscheuren. als de tak valt..

4 Zaag altijd schuin naar beneden..

Beschadig de. takkraag niet bij . het snoeien.

(tekening: INBO)

– DEEL 2

De code van je bos ontrafeld

Eiken-beukenbossen op zure. bodems zijn zeldzaam. geworden in Vlaanderen en. vinden we o.a. terug in het. Bellebargiebos in Waarschoot.

Hoe eiken- en beukenbossen herkennen en beheren

Je kent ze wellicht wel, de zogenaamde Speciale Beschermingszones (of SBZ’s). Dat zijn gebieden in Vlaanderen waar de biodiversiteit voorop staat. Meestal vallen ze samen met de vroegere Vogel- en Habitatrichtlijngebieden en ze maken deel uit van het Europese Natura2000-netwerk. Heel wat grote en kleine boscomplexen zijn opgenomen in deze SBZ’s en het bos- en natuurbeleid is erop gericht om die in topconditie te krijgen. Ook private boseigenaars krijgen hiermee te maken, zeker als hun eigendom in deze Natura 2000-gebieden ligt. Er zijn verschillende soorten bossen die onderverdeeld zijn in bostypes. In Bosbode 1 van 2018 bespraken we al de vallei- en bronbossen, in dit nummer gaan we verder met de meest voorkomende types eiken- en beukenbossen.

Eiken-beukenbossen op zure bodems (code 9120)

De zuurminnende beukenbossen zijn te herkennen aan de zuurtolerante soorten in de kruidlaag zoals Lelietje-van-dalen, Wilde kamperfoelie, Bochtige smele, Hengel, Dalkruid, Adelaarsvaren, Blauwe bosbes of Valse salie. Onder de door beuken gedomineerde bossen vinden we wel vaak een kale bodem terug. Als gevolg van het vroeger gevoerde middelen hakhoutbeheer worden deze bossen in de boomlaag vaak door eik gedomineerd. In de verjonging is Beuk en Hulst

kunnen bramen de ondergroei sterk overheersen.

De goed ontwikkelde vormen van dit bostype zijn vrij zeldzaam in Vlaanderen (zo’n 2500 hectare). We vinden ze terug in bossen zoals het Meerdaalwoud, het Zoniënwoud en in onze regio het Bellebargiebos te Waarschoot.

Eiken-beukenbossen met Wilde hyacint en ParelgrasBeukenbossen (code 9130)

Bossen op neutrale pH- bodems met een goed verteerde humuslaag en een sterk ontwikkelde voorjaarsflora behoren tot dit habitattype. In Vlaanderen onderscheiden we twee subtypes.

1. In het westen van Vlaanderen vinden we het subtype ‘Eiken-beukenbossen met Wilde hyacint’ met de karakteristieke tapijten van Wilde hyacint, Bosanemoon, Daslook (op de vochtige plaatsen) en Wijfjesvaren. In de boomlaag vinden we Zomereik, Es, Beuk, Gladde iep en Zoete kers terug.

sterk vertegenwoordigd, naast plaatselijke verjonging van Gewone esdoorn, Haagbeuk, Hazelaar of Zoete kers. In de vochtige varianten kunnen Zwarte els, Zachte berk of Geoorde wilg aanwezig zijn. Door eutrofiëring (het steeds voedselrijker worden van het bossysteem),

2. In de Voerstreek en plaatselijk in de Vlaamse Ardennen vinden we het in Vlaanderen zeer zeldzame subtype ‘Parelgras-beukenbos’ terug met Eenbloemig parelgras en Lievevrouwebedstro. Deze soorten gaan vaak samen met kalkminnende soorten zoals Bosbingelkruid, Heelkruid, Ruig klokje en Vogelnestje.

Een kenmerk van dit bostype is de grote soortenrijkdom in de boom- en struiklaag met soorten zoals Spaanse aak,

Grauwe abeel, Wilde kardinaalsmuts, Gelderse roos, Rode kornoelje, Eenstijlige meidoorn,… Dit bostype komt voor in Zuid-Engeland, Noord-Frankrijk en de Vlaamse leemstreek ten westen van Brussel. Het is het dominante bostype in vrijwel alle middelgrote voedselrijke loofboscomplexen. In de meeste gevallen gaat het om het om eikenbossen met Wilde hyacint. De zeldzame variant beukenbossen met Wilde hyacint komt voor in o.a het Hallerbos (Halle) en het Bos ter Rijst (Pepingen).

In de Vlaamse. Ardennen vinden we. het zeer zeldzame. type ‘Parelgras-. beukenbos’ terug. met Eenbloemig. parelgras en. Lievevrouwebedstro.

Eiken-beukenbos met Wilde hyacint.

Parelgras-beukenbos

lijk Zomereik, Wintereik, Es, Haagbeuk en Linde voor. Door de fluctuerende en hoge waterstand zijn Beuken hier niet veel te vinden.

Essen-eikenbossen zonder

Wilde hyacint (code 9160)

Dit habitattype bevat in Vlaanderen twee bostypes. Een eerste type is te vinden op vrij zure, voedselarme leembodem met zuurtolerante voorjaarsflora als Bosanemoon, Grote muur en Gele dovenetel. Een tweede type komt voor op minder zure en iets voedselrijkere bodem met soorten als Bosbingelkruid, Slanke sleutelbloem, Eenbes en Daslook.

Typisch voor deze bodems is de sterk fluctuerende vochttoestand gedurende het jaar, terug te vinden op valleibodems, depressies of hellingbossen. In de boomlaag komen van nature voorname-

Om de biodiversiteit te behouden, moet er veel aandacht zijn voor het behoud en het versterken van de structuurvariatie. door bvb. ruimte te. geven aan open plekken,. bosranden, dood hout. en dikke oude bomen..

In de voedselrijke middelgrote- en grote loofbossen is dit bostype dominant aanwezig. Het zwaartepunt van de verspreiding ligt in de Leemstreek van Oost-Brabant en Limburg. Bekende bossen zijn delen van het Meerdaalwoud of de Haspengouwse bossen. Op andere plaatsen in Vlaanderen is dit type vaak in de overgangszone naar alluviaal bos te vinden.

Grote biodiversiteit

De goed ontwikkelde bossen van de eiken- en beukenbossen zijn vaak terug te vinden in de grotere loofboscomplexen. In deze bossen leven populaties van o.a. verschillende vleermuizen, Zwarte

specht, Boommarter, Kleine ijsvogelvlinder, Hazelworm of het Vliegend hert (een keversoort). Daarnaast is er nog een grote diversiteit van ongewervelde dieren en paddenstoelen. De aanwezigheid van deze soorten komt voor een groot deel door de structuurvariatie, dood hout en monumentale (laan) bomen (bomen met een omtrek groter dan 3m).

Bosbeheer

Vroeger was het middel- en hakhoutbeheer met een sterke dominantie van Zomereik het meest gevoerde bosbeheer in deze bostypes. Vandaag is dit overgegaan in een multifunctioneel hooghoutbeheer. Om de biodiversiteit te behouden, moet er veel aandacht zijn voor het behoud en het versterken van de structuurvariatie door bvb. ruimte te geven aan open plekken, bosranden, dood hout en dikke oude bomen. Om dit in stand te kunnen houden, is het belangrijk grote aaneengesloten bossen te behouden en verder uit te breiden.

Meer weten?

Meer achtergrondinformatie over de afbakening van Natura2000 en de doelstellingen vind je in vorige Bosbodes. Ook op de websites www.natura2000. vlaanderen.be of www.privaatbeheer.be kan je heel wat informatie en kaartmateriaal raadplegen.

Bronnen: www.natura2000.vlaanderen.Be

Jan Van Uytvanck & Geert De Blust (reds.), (2012). Handboek voor beheerders: Europese natuurdoelstellingen op het terrein, Deel I, Habitats.

Essen-eikenbos zonder Wilde hyacint.

Dankzij de grote structuurvariatie komen in eikenen beukenbossen o.a. boommarters voor.

Bosgroepnieuws

Terugblik ‘Aan de slag in je eigen bos’: kwaliteitshout

Op 16 juni kwamen 15 enthousiaste boseigenaars samen in het bos van Luc Janssen voor het derde en laatste deel van de reeks ‘Aan de slag in eigen bos’ rond kwaliteitshout. De dag startte met een inleiding waarin uitgebreid aan bod kwam wat kwaliteitshout juist is, waarom het een meerwaarde kan betekenen en hoe we het kunnen herkennen. Nadien gingen we het bos in om de bomen te selecteren met het meeste potentieel voor toekomstig kwaliteitshout. Dit ging gepaard met gedachtewisselingen over welke boom de beste keuze was. Na het doorhakken van de moeilijkste knopen, toonde bosgroepmedewerker David hoe we bomen op de juiste manier opsnoeien (meer daarover op p.12-13). Daarna mochten de deelnemers zelf de handen uit de mouwen te steken. Na deze geslaagde dag lieten we het bos in goede staat achter en kan het kwaliteitshout van de toekomst rustig verder groeien.

Brandhout nodig?

Check www.brandhoutweb.be

Nog op zoek naar brandhout voor de komende winter en zin om zelf ook de handen uit de mouwen te steken? Zoals jullie weten hebben de Oost-Vlaamse bosgroepen sinds vorig jaar hun eigen online verkoopplatform: www.brandhoutweb.be. Daar vind je brandhout op stam of liggend aan een bosweg. Op de website kan je zoeken op locatie, type lot, houtsoort en nog veel meer. Ben je geïnteresseerd? Dan kan je zelfs meteen het lot kopen en veilig online betalen met Bancontact of een overschrijving. Natuurlijk ben je ook welkom om het lot eerst ter plaatse te gaan bekijken of vragen te stellen. En net zoals altijd kan je rekenen op een vlotte opvolging via de bosgroepen en op een goede prijs-kwaliteitverhouding van lokaal en duurzaam brandhout.

Dus kijk zeker eens op www.brandhoutweb.be

Op stap in de Clingse bossen

Op zondag 27 mei trok een 25-tal gemotiveerde boseigenaars van de Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord de Clingse bossen in. Doel van de wandeling: meer ontdekken over het ontstaan en het beheer van dit bosgebied, dat werd aangelegd op gronden van de Nederlandse waterwinning. Voormalig bosbeheerder Gerrit Blaauwendraat vertelde met veel kleur over het bosbeheer. Vooral interessant was de economische aanpak of hoe kwaliteitshout te ontwikkelen zonder grote investeringen te doen. Gerrit had één en ander uitgeprobeerd, met wisselend succes. Zoals zijn experiment met Fijnspar, die het in ons werkingsgebied vaak

niet goed doet. Maar toch kunnen we in de Clingse bossen mooie exemplaren vinden. Gerrit kende enkele kerstboomkwekers die de aanplant verzorgden en er kerstbomen mochten oogsten. Met de rest ging hij aan de slag. Regelmatig dunnen, in het begin om de rij een

volledige rij weg, later met toekomstboommethode. Het resultaat mag er zijn: Fijnsparren met takvrije stamlengte tot 8 m door Gerrit eigenhandig opgesnoeid, met diepe kronen die tot onderaan groen zijn. Ook een ander bestand met Douglasspar is bijzonder geslaagd: woudreuzen van superieure kwaliteit. Maar bosbeheerder Gerrit had ook oog voor de biodiversiteit. Zo kwam de bosmier plots terug in de Clingse bossen, uniek voor Zeeuws-Vlaanderen. Kortom, het verhaal van Gerrit past volledig in het eco2eco-plaatje waar economische, ecologische en de sociale functies hand in hand gaan.

: Ute De Meyer

Ute De Meyer startte op 1 mei 2018 als Adviseur Bosbeleid bij het Aanspreekpunt Privaat Beheer – Natuur en Bos (APB-NB). Als adviseur bosbeleid zal zij het private bosbeheer en de bosgroepen ondersteunen met advies en beleidsopvolging op het vlak van bosbouw. Zij is het aanspreekpunt voor de Koepel van Vlaamse bosgroepen, de bosgroepen zelf, het Bosforum en de talrijke overlegplatformen met de Vlaamse overheid rond bosbeleid. Het Aanspreekpunt Privaat Beheer – Natuur en Bos (APB-NB) is in 2014 opgericht door de Koepel van de Vlaamse Bosgroepen en Landelijk Vlaanderen. Het APB-NB helpt de private beheerders vooral bij het vormgeven van de Europese natuurdoelen.

Meer dan 85 hectare grond van private eigenaars ligt in Vlaanderen te wachten op bebossing. Met deze insteek stuurde de Koepel van Vlaamse Bosgroepen in mei een persbericht rond. De Koepel wilde daarmee de Vlaamse overheid oproepen om een bebossingspremie toe te kennen aan eigenaars die hun grond definitief willen omzetten naar bos. De Vlaamse bosgroepen zorgden al voor de vergunning van 44 hectare plantklare gronden bij private eigenaars. Bij nog eens 41 hectare grond is de vergunning in aanvraag. Volgens de Koepel Vlaamse Bosgroepen tonen de boseigenaars voldoende initiatief, maar gaan er toch te weinig bomen in de grond. Boseigenaars die willen aanplanten, wachten immers tot iemand anders een bos kapt. De Koepel wil dat de Vlaamse overheid daarom budgetten voorziet om de private bebossingen correct te ondersteunen, zodat het voor boseigenaars wél interessant wordt om aan echte bosuitbreiding te doen. “De overheid zou een bebossingspremie kunnen toekennen aan eigenaars die hun grond definitief willen omzetten naar bos. Deze eenmalige premie vergoedt de waardevermindering die ontstaat door het aanplanten van bos op hun grond en zou ook moeten liggen rond 3 euro per m²”, motiveerde de Koepel.

In een reactie in de krant Het Laatste Nieuws reageerde Vlaams minister van Natuur Joke Schauvliege dat ze de verzuchtingen van de bosgroepen begrijpt en een oplossing wil aanreiken. “Ze heeft reeds vroeger een besluit in die zin op de tafel van de Vlaamse regering gelegd”, zei haar woordvoerder Jan Pauwels.

(HLN 22/05/2018)

Nieuw bos gepland of herbebossen?

Neem nu contact op!

Wil je de komende winter je bos (opnieuw) planten, dan start je nu best met de voorbereidingen. De bosgroepen bieden ondersteuning via de organisatie van een gezamenlijke offertevraag. Je krijgt dan advies voor de aanplanting en betere prijzen bij de aankoop van het plantsoen. Ook voor de opvolging nadien staan de bosgroepen in. Maar soms moeten er nog vergunningen aangevraagd worden, wacht daarom niet te lang en contacteer ons zeker voor 15 september. Na deze datum kunnen we niet meer garanderen dat je kan deelnemen aan de gezamenlijk actie.

Een nieuwe collega voor de ondersteuning van privaat bosbeleid

“Meer dan 85 hectare ligt te wachten op bebossing in Vlaanderen”

Algemene Vergadering bosgroep Midden Oost-Vlaanderen

Op 26 mei gaf de zon het beste van zichzelf en dat deden ook de meer dan 100 deelnemers aan de Algemene Vergadering van de bosgroep Midden OostVlaanderen in Erembodegem (Aalst). Tijdens het officiële gedeelte werden alle verslagen en resultaten goedgekeurd, net als de hernieuwing van het mandaat van één bestuurder, Steven Roosen. Daarna trok iedereen erop uit in het nabijgelegen natuurgebied de Gerstjens voor een demo bosmaaien

of geleide wandelingen in het gebied. Een bezoek aan het domein Ronsevaal, samen met de eigenaar, viel in de smaak. Binnenblijvers werden verwend met de voordracht ‘Faunabeheer in het bos’ en de echte sportievelingen fietsten 17 kilometer op zoek naar merkwaardige bomen in Aalst. Voor elk wat wils dus en ook bij de afsluitende lunch was dat het geval.

Excursie natuurbeheerplan Nieuw Kasselrij

De Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender en de Bosgroep IJzer en Leie werken samen aan een gezamenlijk natuurbeheerplan voor de boscomplexen op de grens tussen Oost- en West-Vlaanderen. Op vrijdag 1 juni vond er een excursie plaats die in het teken stond van het nieuwe boscomplex ‘Nieuw Kasselrij van Oudenaarde tot Anzegem’, aan de rand van de Vlaamse Ardennen. Als onderdeel van het Europees Interregproject ‘Forêt Pro Bos’, proberen de 2 bosgroepen hier meer dan 200 boseigenaars met bijna

1000 hectare bos te verenigen in een nieuw boscomplex, waarvoor een gezamenlijk natuurbeheerplan opgemaakt wordt. Tijdens deze excursie bezochten we enkele merkwaardige private bossen (Spitaelsbossen en Bouvelobos), die deel uitmaken van het nieuwe beheerplan. Onder begeleiding van de lokale bosgroepen en Inverde kregen meer dan 50 geïnteresseerden uitleg rond boscomplexwerking, het gevoerde en geplande bosbeheer, de voorwaarden en voordelen van natuurbeheerplannen enz. Wordt vervolgd!

Resultaat van de industriehoutverkoop 2018

De bosgroep Midden Oost-Vlaanderen organiseerde dit voorjaar opnieuw een gezamenlijke houtverkoop voor de leden. Er werden 13 loten van 19 boseigenaars te koop aangeboden. Deze werden allemaal effectief verkocht aan erkende exploitanten.

Begin dit jaar begonnen de eerste voorbereidingen met het aanvragen van kapmachtigingen of andere vergunningen om de bomen te kunnen rooien. Daarna begon het schalmwerk: de bomen opmeten en markeren met verf. Die meetgegevens kwamen in de houtcatalogus

terecht, waarin ook de voorwaarden beschreven staan. Dit gaat om algemene verkoopsvoorwaarden en bijzondere voorwaarden bij elk lot. Op die manier houden de bosgroepen rekening met de kwetsbaarheid van elk bos en de lokale situatie. Enkele loten bevatten hout van

meerdere eigenaars, dat zorgde ervoor dat ook kleinere hoeveelheden toch verkoopbaar werden. De geboden prijzen waren goed en in verhouding tot wat werd aangeboden van hoeveelheid en kwaliteit. Ondertussen zijn afgelopen zomer al de eerste kappingen van start gegaan. Hieronder vind je een overzicht van het resultaat.

Legende: xPo: Populier, AE: Amerikaanse eik, zE: Zomereik, tKa: Tamme Kastanje, Ep: Fijnspar, zwEls: Zwarte Els

In het kader van het Interregproject

Forêt Pro Bos, trok onze collega Bram Coupé van de Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender samen met Clint Callens van de Bosgroep IJzer en Leie in juni naar een conferentie in Vaasa (Finland). Bedoeling was om tijdens de IUFRO Small Scale Forestry Conference uitleg te geven over de groepering van boseigenaars in Frankrijk, Wallonië en Vlaanderen. Er bleek bij het internationale publiek van wetenschappers en bosbouwers bijzonder veel interesse te

bestaan voor dit studiegebied. Dit heeft te maken met het feit dat de bossituatie in N-Frankrijk, Wallonië en Vlaanderen opvallende gelijkenissen vertoont met vele andere regio’s in de wereld. Zo zijn er in NO-Amerika en zelfs China een groot deel private boseigenaars die relatief kleine boseigendommen bezitten, waardoor zij ook te maken krijgen met een verregaande versnippering. Net als bij ons is de groepering van boseigenaars noodzakelijk om een uniform, economisch rendabel en duurzaam bos-

Boomsoort Houtvolume

beheer te kunnen voeren. Daarom blijft het belangrijk om deze ervaringen wereldwijd te kunnen uitwisselen.

Internationale conferentie in Finland over de groepering van boseigenaars

TREK EROP UIT MET DE BOSGROEPEN

Cursus: ‘EEn natuurbEhEErplan: iEts voor mij?’ op 27 sEptEmbEr En 6 oktobEr

De nieuwe wetgeving over de natuurbeheerplannen brengt heel wat vragen met zich mee. Nieuwe begrippen zoals natuurstreefbeeld, lokale staat van instandhouding en de subsidiecalculator doen hun intrede. De keuze om een natuurbeheerplan op te maken is niet meer zo evident. Wanneer je bos in Natura2000 of in VEN gelegen is, zijn er bovendien extra uitdagingen. Daarom organiseren de Oost-Vlaamse bosgroepen, speciaal voor hun leden, een basiscursus over deze nieuwe plannen. We leggen eerst duidelijk en bondig de belangrijkste aspecten uit en daarna trekken we het bos in om na te gaan wat een natuurbeheerplan in de praktijk kan betekenen. Heb je interesse om een natuurbeheerplan (vanaf type 2) op te maken? Dan ben je van harte welkom op deze cursus.

Praktisch:

Wanneer: Donderdag 27 september van 19u tot 22u (theorie) en zaterdag 6 oktober van 9u tot 12u (praktijk)

Waar: 27/09 in Gent, 06/10 in Merelbeke. De exacte locaties worden meegedeeld na inschrijving.

Kostprijs: Inschrijven is gratis en ook mogelijk voor één van de beide dagen (bosgroepen@oost-vlaanderen.be of 09/267 78 60).

bos nadien zijn functies beter vervult. Er bestaan diverse dunningsmethoden: laagdunning, hoogdunning, toekomstbomendunning, etc. Tijdens deze dag leer je hoe je dunningen aanduidt in functie van de vooropgestelde beheerdoelen. Daarna volgen praktijkoefeningen.

Praktisch:

Waar: Drongengoedhoeve, Ursel

Wanneer: Zaterdag 29 september van 9 tot 16 uur

Kostprijs: 64,50 euro. Inschrijven via Inverde op https://www.inverde.be/ cursus/121

Ben je werkend lid van een OostVlaamse bosgroep, vraag dan zeker je terugbetaling aan van een deel van het cursusgeld.

bos, waarin uiteraard veel meer dan alleen de paddenstoelen te ontdekken valt.

Praktisch:

Waar: Sint-Maria-Aalter (na inschrijving zal de exacte plaats van afspraak meegedeeld worden)

Wanneer: Zondag 28 oktober van 14 tot 17 uur

Kostprijs: De wandeling is gratis, maar inschrijven is verplicht (bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be of 09/267 78 60).

savE thE datE: dag van dE bosEigEnaar op 9 dECEmbEr

WEEk van hEt bos 2018 : ravot jE rot!

Van 14 tot 21 oktober is het weer zover: iedereen het bos in tijdens de Week van het Bos! Rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan: het thema voor de leukste week van 2018 wordt ... RAVOTTEN! Buiten spelen en op avontuur gaan in de natuur maakt ons immers gezonder én creatiever. Meer info op www.natuurenbos.be/ week-van-het-bos

De Dag van de Boseigenaar vieren we dit jaar niet tijdens de Week van het Bos, maar wel op zondag 9 december. Inderdaad, midden in het plantseizoen, dus wat is er gepaster dan het organiseren van een grote plantactie met alle Vlaamse bosgroepen? Ook in Oost-Vlaanderen zorgen we voor nieuw bos. Waar precies, dat blijft nog even een verrassing. Binnenkort krijg je een persoonlijke uitnodiging. Hou je mailbox in het oog!

Neem coNtact op met je bosgroep:

bosgroep Vlaamse ardeNNeN tot deNder Vzw

Veemarkt 27 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Cursus dunnEn En toEkomstbomEn op 29 sEptEmbEr

Dunningen in een bosbestand kunnen de natuurlijke processen (bvb. concurrentie, verjonging, aanwas) zodanig sturen dat het vooropgestelde toekomstbeeld efficiënt wordt bereikt. Dunnen is dan geen doel op zich, maar een gerichte ingreep. De dunning zorgt ervoor dat het

paddEnstoElEnWandEling op 28 oktobEr

Natuurgids en paddenstoelenkenner Lia Van Landschoot neemt ons mee in de wondere wereld van de paddenstoelen. We gaan op stap in de bossen van het Hooggoed in Sint-Maria-Aalter. Een prachtig

bosgroep oost-VlaaNdereN Noord Vzw

P.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

bosgroep middeN oost-VlaaNdereN Vzw

P.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Klaartje Van Loy

JtionRegulation’ deed dit voorjaar zijn intrede in Europa. De GDPR is een set van regels om de burger te beschermen rond het gebruik van persoonsgegevens. Bedrijven, maar ook organisaties en vzw’s zoals de bosgroepen, moeten in orde zijn met die nieuwe wetgeving. Wij verzamelen en verwerken immers ook persoonsgegevens om onze doelstellingen na te streven. Lees even mee hoe we hier mee omgaan.

Belangrijke principes

De GDPR hamert vooral op enkele grote principes: organisaties hebben een grotere verantwoordingsplicht en moeten transparant zijn over de verwerking, het beheer en de bewaring van gegevens; de bewijslast in het geval van aansprakelijkheidskwesties ligt bij de verwerker (diegene die de gegevens verwerkt) in plaats van de betrokkene (over wiens gegevens het gaat);

· de betrokkene heeft een aantal rechten die moeten gegarandeerd worden;

· een sterker toezicht o.a. door het uitbreiden van de bevoegdheden van de Gegevensbeschermingsautoriteit (de vroegere Privacycommissie).

Waarom verzamelen en verwerken we gegevens?

Het voornaamste doel van de bosgroepen is om boseigenaars te ondersteunen bij het duurzaam beheer van hun bos. Om dit doel te bereiken, geven we informatie en vorming, advies op maat van het bos, helpen we bij administratie en organiseren we bosbeheerwerken. Je gegevens zijn dus nodig om je als lid onze dienstverlening aan te kunnen bieden en je op de hoogte te houden van de vereniging en van alle activiteiten. Ook moeten we een ledenregister bijhouden in kader van de vzw-wetgeving.

Ontvang je de Bosbode, maar ben je geen lid? Dan ben je misschien wel een toekomstig lid of heb je hiervoor ooit interesse

om onze organisatie verder te ontwikkelen. Wens je de Bosbode (of andere informatie) niet meer te ontvangen, dan kun je dit eenvoudig telefonisch of per mail laten weten aan de Oost-Vlaamse bosgroepen (contactgegevens zie p.3).

Over welke gegevens gaat het?

Dat je deze Bosbode ontvangt, betekent dat de bosgroepen gegevens van je hebben. Dit zijn doorgaans de basisgegevens om je te contacteren (naam en adres, eventueel e-mailadres). Ben je ook effectief lid van de bosgroep, dan hebben we ook informatie over je bospercelen, je deelname aan onze dienstverlening of aan activiteiten van de bosgroep. Dit zijn meestal gegevens die je ons zelf hebt bezorgd via een lidformulier, een overeenkomst of andere. De Oost-Vlaamse bosgroepen vragen enkel de gegevens op die nodig zijn om onze ondersteuning te kunnen bieden en gaan hier zorgvuldig mee om. Zo geven we deze nooit door aan andere partijen voor commerciële doeleinden.

Zijn mijn gegevens in goede handen?

Jouw persoonsgegevens worden veilig bewaard. De bosgroepen nemen zowel organisatorische als technische maatregelen om je gegevens volgens de Europese regels te verzamelen en te verwerken. Dit betekent onder meer dat geen andere personen dan medewerkers of bestuurders van de vzw’s toegang hebben tot je gegevens en dat die worden bewaard in een beveiligde omgeving. We bewaren gegevens ook niet langer dan nodig en je hebt het recht om jouw gegevens in te kijken, te verbeteren of zelfs te laten wissen.

Meer weten?

Op de website www.bosgroepen.be/oost-vlaanderen vind je bij elke bosgroep de respectievelijke privacyverklaring terug met meer informatie. Of contacteer je bosgroep.

Boszoekers

Via deze rubriek brengen we regelmatig verkopers van bos en geïnteresseerde kopers met elkaar in contact. De inbreng van de bosgroepen is beperkt tot het geven van informatie en advies. De verkoop gebeurt rechtstreeks tussen de verkoper en de geïnteresseerde. Andere zoekertjes zoals werkmateriaal, bosplantsoen, … worden niet gepubliceerd. Voor brandhoutverkopen verwijzen we je graag door naar ons online platform www.brandhoutweb.be.

Momenteel zijn bij de Oost-Vlaamse bosgroepen volgende percelen beschikbaar gemeld: (meer informatie is beschikbaar bij de respectievelijke bosgroep)

PUBLICATIEAFSPRAKEN

• Uw zoekertje verschijnt maar één keer

• GEEN verkoop van tweedehands materiaal

• GEEN verkoop van bosplantsoen

• Brandhout kopen en verkopen gebeurt voortaan via www.brandhoutweb.be

BOS TE KOOP

Bosgroep OOST-VLAANDEREN NOORD 09/267 78 60

- STEKENE (KLEIN SINAAI) : STEKENE 4 AFD, Sectie E, nr 504L3. Totale oppervlakte: 13 a 26 ca. Bosperceel met Grove Den. Meer info : 052/33 75 75 (Jozef De Backer).

Bosgroep VLAAMSE ARDENNEN TOT DENDER 055/21 62 80

- OUDENAARDE: OUDENAARDE, 7de AFD Leupegem, Sectie A, nr 390. Totale oppervlakte: 71 a 90 ca. Populierenbos, ingesloten ligging nabij een onverharde buurtweg en toegankelijk via erfdienstweg. Gelegen op een heuvelflank en omringd door weiden. Prijs overeen te komen. Meer info: 0472/200 801 (Blondieau).

NIEUW! ONLINE HOUT KOPEN EN VERKOPEN VIA WWW.BRANDHOUTWEB.BE

Het is je misschien opgevallen dat je via deze pagina geen brandhout meer kan kopen of verkopen. Dat komt omdat we sinds kort onze houtverkoop helemaal hebben gedigitaliseerd. Nu kan je het hele jaar door brandhout kopen via de Oost-Vlaamse bosgroepen en dit dankzij de website www.brandhoutweb.be

Dit online verkoopplatform is niet alleen bijzonder handig en snel, er is ook een voortdurende vernieuwing van het aanbod. Gedaan dus met zoekertjes uit te pluizen, alles is vanaf nu verzameld op een overzichtelijke website. Maar je kan nog altijd rekenen op een vlotte opvolging via de bosgroepen en op een goede prijs-kwaliteitverhouding van lokaal en duurzaam brandhout. Kijk dus zeker eens op www.brandhoutweb.be.

BLIJF OOK DIGITAAL OP DE HOOGTE VAN HET BOSNIEUWS!

De Oost-Vlaamse bosgroepen beschikken al een tijdje over een eigen Facebookpagina. Daar posten we heel wat interessante weetjes, foto’s, filmpjes en aankondigingen op. Zoek op Facebook ‘Oost-Vlaamse bosgroepen’ en vind ons leuk.

Af en toe brengen we ook een digitale nieuwsbrief uit. Zo kunnen we jou nog beter en sneller op de hoogte brengen van alles wat er beweegt rond bossen. Wens je deze nieuwsbrief graag te ontvangen? Stuur dan een mailtje naar bosgroepen@oost-vlaanderen.be, met vermelding van je naam en adres.