de bosbode 2011 - 3

- Jaar van het bos: bossen voor mensen

- Weetjes uit de boswetgeving

- Bosgroepnieuws

- De Essenziekte slaat toe in Vlaanderen

- Dit seizoen in het bos

- Veilig werken met de kettingzaag

- Brandhoutzoekertjes

VU, Jozef Dauwe, p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent

Jaargang 7– nr 3

De bosbode is een tijdschrift van de drie Oost-Vlaamse bosgroepen

Redactie

Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Maud

Plouy, Klaas Van Roy, Karen Dequidt, Dominique Lecompte

Fotografie

Cover: Vildaphoto

Binnenpagina’s: Vildaphoto, Jan Seynaeve, Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Maud

Plouy, Dominique Lecompte, Koloriet, Klaas Van Roy, Jan Mampaey, Arthur De Haeck, Goodplanet.org

Lay-out

Koloriet – Leefdaal

Druk

Parys Printing N.V – Evergem

Papier

Deze publicatie werd gedrukt op kringlooppapier ‘Reprint’

Oplage

9 000 exemplaren

Verantwoordelijke uitgever

Jozef Dauwe

p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen

Noord vzw

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Raad van bestuur BON

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Leen

Meersschaert, Frans De Jonghe, Ingrid

Puylaert, Luc Claus, Nicole Van Duyse, Pierre d’Alcantara, Maurits Adriaenssens, Guy Bonsecour, Tom Van Holsbeke.

Raad van bestuur MOV

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Jan Verbeke, Marc Dilewyns, Francis De Beir, Geert de Visscher, Kris Janssens, Willy Van Hoey, Dirk Abbeloos,Werner Pycke, Steven Roosen, Jozef Wittouck, Norbert Van Stichel

Raad van bestuur VAD

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Willy Bauwens, Johan Detemmerman, Raoul D’Hoossche, Paul Lievens, José Tack, Jozef Van Crombrugge, Jan Van Huffel, Peggy Van Laethem, Paul Vanderroost

Uw gegevens werden opgenomen in een databank die wordt beheerd door de Bosgroep. De gegevens in deze databank zullen enkel worden gebruikt in het kader van de werking van de Bosgroep en niet voor andere doeleinden. Indien u niet wenst dat uw gegevens in deze databank zijn opgenomen of indien u uw gegevens wenst te wijzigen, kunt u dit steeds doorgeven aan de Bosgroep.

Uw bos, onze zorg

Maak kennis met de bosgroepen

Een bosgroep heeft als doel u als boseigenaar praktische ondersteuning te bieden bij het beheer van uw bos. In een bosgroep zijn vele boseigenaars uit uw streek verenigd.

Samen met hen kan u vrijwillig meewerken aan een mooie toekomst voor het Vlaamse bos.

“Baas in eigen bos”, dat is het basisprincipe van de bosgroepen. De bosgroepen informeren adviseren en organiseren, maar u beslist steeds zelf over het beheer van uw bos.

Wat heeft de Bosgroep zijn leden te bieden?

GRATIS DIENSTVERLENING

1. Informatie

De bosgroep beantwoordt uw persoonlijke vragen over de technische, wettelijke en financiële aspecten van bosbeheer. U kunt ook deelnemen aan theorie- en praktijkcursussen in verband met bosbeheer.

2. Advies op maat van uw bos

U kunt een afspraak maken voor een terreinbezoek aan uw bos. Het resultaat is een beheeradvies op maat van u en uw bos.

3. Hulp bij uw bosadministratie

De bosgroep helpt u bij het aanvragen van subsidies en kapmachtigingen. Ook het opstellen van een bosbeheerplan kan begeleid worden.

DIENSTVERLENING TEGEN VERGOEDING

1. Betaalbare bosarbeid

U kunt een aanvraag indienen om tegen een voordelige prijs onrendabele werken in uw bos te laten uitvoeren. Voorbeelden zijn: bestrijding woekerende exoten, vrijstellen van jonge aanplantingen, onrendabele dunningen en hakhoutbeheer, aanleg van een bosrand,… De juiste tarievenlijst dient u bij uw bosgroep op te vragen.

2. Organisatie van beheerwerken

De bosgroep coördineert de beheerwerken bij meerdere boseigenaars samen zodat ze voor bos en eigenaar efficiënter en goedkoper worden. Wilt u werken uitvoeren in het bos dan kan de bosgroep die organiseren. U kunt deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop van de bosgroepen indien u hulp wenst bij de verkoop van bomen die u wenst te kappen.

3. Cursussen en excursies

De bosgroepen organiseren jaarlijks tal van cursussen zoals ‘kettingzaag, bosmaaier, houten constructies, enz. Leden kunnen hieraan deelnemen tegen een voordelig tarief.

Word gratis lid

Het feit dat u dit tijdschrift ontvangt betekent niet automatisch dat u lid bent. Iedere boseigenaar die dit wenst kan gratis lid worden van de bosgroep die actief is in zijn streek.

Uw lidmaatschap geeft recht op de dienstverlening van de bosgroep. Het lidmaatschap houdt geen verdere verplichtingen in.

Digitale Bosbode

Wil u graag papier besparen en wenst u de Bosbode enkel nog digitaal te ontvangen? Graag een seintje aan uw bosgroepsecreteriaat!

Wenst u vrijblijvend advies en hulp bij het beheer van uw bos? Contacteer ons:

• Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

• Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99 bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Maud Plouy

• Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

De Biesestraat 5 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

Fax. 055/21 62 81 vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Woord vooraf

Beste boseigenaars en bosliefhebbers, Zo kleurrijk als de herfst is, zo gevarieerd in inhoud wil de bosbode zijn.

In deze editie krijgt u eerst een overzicht van de vele diensten die bossen wereldwijd leveren ten voordele van ons mensen. “Bos zonder grenzen” is in dit internationaal jaar van de bossen het thema van de Week van het Bos die dit jaar doorgaat van 9 tot 16 oktober. Bekijk in de activiteitenkalender zeker eens aan welke activiteiten u kan deelnemen.

Het concept van de werking van de bosgroepen wekt trouwens zelf ook belangstelling van over de grenzen heen. Na een reportage van de Waalse televisie vorig jaar kwam de belangstelling dit jaar uit een iets exotischer hoek: u leest een verslagje van een ontmoeting van twee bosgroepcoördinatoren met Indianenleider Haru uit het Amazonewoud.

Naast Haru verdienen ook andere bosenthousiastelingen symbolische pluimen: de vrijwilligers die collega boseigenaars graag met raad en daad bijstaan. Bosgroep OostVlaanderen stelt u graag zijn kersvers opgeleide bosconsulenten voor.

De actieve buitenwerkers raad ik aan zeker ook het artikel over veiligheidskledij te lezen. Zonder te willen “zagen”: een kleine investering kan u veel ellende besparen.

En uiteraard hoop ik jullie talrijk te mogen verwelkomen op de evenementendag die op 17 september plaatsvindt om 10 jaar bosgroepen te vieren. Een uitnodigend aanbod aan bosactiviteiten verwacht u.

Ik wens u veel leesplezier!

Jozef Dauwe

Voorzitter Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw Voorzitter Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw Voorzitter Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

Internationaal jaar van het bos geen ver van ons bed show

2011is

door de Verenigde Naties (VN) uitgeroepen tot het Internationaal jaar van de bossen. Bedoeling is iedereen bewust te maken van het belang van bossen wereldwijd in ons leven. De kennis van de vele producten, diensten en voordelen die bossen de mens leveren is de beste promotiecampagne voor duurzaam bosbeheer.

Bossen voor mensen

Het logo van het “internationaal jaar van het bos 2011” is ontworpen om het thema “bossen voor mensen” perfect te illustreren. De boodschap is dat bossen onmisbaar zijn en zowel in ontwikkelingslanden als in ontwikkelde landen de kwaliteit van de leefomgeving op vele manieren beïnvloeden.

De boomstam en de breed vertakte kruinaanzet symboliseren de grote verscheidenheid aan bostypes die de wereld rijk is. Van boreale naaldwouden langs gematigde loofbossen en over droge savannes tot tropische regenwouden: ze zijn allen een bron van zuurstof die in de boomkroon geproduceerd wordt. In het logo tonen de symbolen in de

boomkruin de vele voordelen die bossen de mens leveren, ook de “ecosysteemdiensten” genoemd. Bossen geven mensen beschutting en zijn een habitat voor vele planten en dieren. Ze beschermen de bodem en het water en stabiliseren ons klimaat. Hout is het belangrijkste product dat bossen ons leveren, een hernieuwbare grondstof met vele toepassingen van constructiehout tot biomassa voor energieproductie. Daarnaast leveren bossen ook voedsel en zijn ze van onschatbare waarde bij de ontwikkeling van medicijnen. Mensen verdienen hun brood door in het bos te werken maar bossen zijn ook een bron van ontspanning en contact met de natuur. Al sinds mensenheugenis spelen bossen een rol in onze geschiedenis, cultuur en volksverhalen.

Al deze aspecten zijn terug te vinden in het logo van het jaar van het bos. De mens staat daarin centraal met de verantwoordelijkheid om bossen zodanig te beheren dat ook de volgende generaties mensen nog van al deze onmisbare ecosysteemdiensten kunnen genieten.

De belangrijkste feiten op een rijtje

Bossen Bedekken 31% van het land op aarde

Bos en lucht

• Meer dan 40 procent van het zuurstof in de wereld wordt geproduceerd door de grote regenwouden

• Bossen dragen bij aan het evenwicht tussen zuurstof, koolstofdioxide en vocht in de lucht die we in ademen

Bos en water

• Een boom levert door verdamping tot tien keer meer water aan de atmosfeer dan een vergelijkbare oppervlakte van het oceaanoppervlak

• Bossen zijn natuurlijke waterzuiveraars

• Grootschalige ontbossingen beïnvloeden de regens tijdens het groeiseizoen in belangrijke landbouwstreken in Middenen Latijns-Amerika en Centraal Azië

• Ontbossing kan leiden tot gronderosie en het dichtslibben van rivieren waardoor lokale bewoners minder toegang hebben tot proper drinkwater

Bos en biodiversiteit

• Bossen herbergen 80 procent van de biodiversiteit op het land

• Er wordt geschat dat 100 soorten per dag kunnen uitsterven als grote oppervlaktes regenwoud ontbost worden

Bos en bescherming tegen natuurrampen

• Wereldwijd zijn meer dan 300 miljoen hectaren bos aange-

duid voor hun specifieke bescherming van bodem, water en kusten en het beheer van lawines, zandstormen, verwoestijning en nutriëntenkringlopen

• Mangrove bossen zijn een barrière tegen tsunamis, cyclonen en orkanen

Bos en klimaat

• Er zit meer koolstof opgeslagen in de bossen dan er momenteel in de atmosfeer circuleert

• Bijna 20% van de wereldwijde CO2 uitstoot is te wijten aan ontbossing en bosdegradatie

• Bosbehoud en bosbescherming spelen een sleutelrol in het stabiliseren van het klimaat

Bos en gezondheid

• Meer dan een kwart van de moderne geneesmiddelen zijn oorspronkelijk afgeleid van planten uit tropische bossen

• Het gebruik van medicinale planten is 108 miljard dollar per jaar waard

• In malariagebieden is de kans op besmeting driehonderd maal groter na ontbossing

Bos en welvaart

• 1,6 miljard mensen zijn afhankelijk van bos voor hun dagelijks overleven

• 60 miljoen mensen zijn tewerkgesteld in de bossector

• De meerwaarde die de bossector aan de wereldeconomie levert is bijna gelijk aan 500 miljard dollar per jaar. De helft daarvan is afkomstig van de handel in primaire bosproducten (hout, geneeskrachtige planten, vruchten,…)

Week van het bos

Jaarlijks wordt in Vlaanderen de “Week van het bos” georganiseerd. Van 9 tot 16 oktober kan je deelnemen aan honderden activiteiten in en over het bos. Het Agentschap voor Natuur en Bos en de Vereniging voor Bos in Vlaanderen die deze campagne organiseren, willen met het thema “bos zonder grenzen” bijdragen aan de doelstellingen van het internationaal jaar van de bossen. Tijdens de week van het bos zal dit jaar extra aandacht gaan naar het duurzame beheer van alle soorten bos, bij ons en in de wereld, opdat de huidige en volgende generaties mensen kunnen blijven genieten van de vele diensten en voordelen die bossen ons leveren. Een overzicht van alle initiatieven tijdens de week van het bos is te vinden op www.weekvanhetbos.be

Bosgroepen zonder grenzen

In Oost-Vlaanderen is 80% van het bos privaat bezit. Wereldwijd is de situatie net omgekeerd: 80% van de bossen is publiek bezit. De Verenigde Naties stellen echter vast dat de steun van lokale particulieren en gemeenschappen essentieel is voor een duurzaam beheer van de bossen. Misschien moeten zij eigenaar kunnen worden van het bos of op zijn minst moeten zij mee kunnen delen in de opbrengsten die externe firma’s uit hun bos genereren. Zo kwam het dat er enkele maanden geleden vanuit het Amazonewoud plots interesse was voor de werking van de bosgroepen.

Jan Mampaey van bosgroep Limburgse duinen en Jan Seynaeve van bosgroep

Weetjes uit de boswetgeving: De subsidie voor (her)bebossing

Zuiderkempen kregen toen onverwacht de vraag om de bosgroepwerking uit te leggen aan Haru Xina Kuntanawa, een leider van de Amazone-Indianen. Haru was zeer geïnteresseerd over hoe de bosgroepen mensen proberen te overtuigen om het bos goed te beheren. Respect voor de boseigenaar, een winwin-win-verhaal (beter beheer is beter voor het bos, voor de boseigenaar én voor de mensen die rond het bos wonen), participatie tussen bosbeheerders, vergaderingen met omwonenden, het samen uitzetten van een toekomstvisie met alle betrokken partijen , … deze bosgroeptermen kregen toch een andere inkleuring in dit gesprek.

Haru schetste nadien de drie grote bedreigingen voor de bossen waar zijn volk in leeft: kappingen door grote internationale houtbedrijven die een schimmige concessie hebben gekregen van de Braziliaanse overheid, veeboeren die ontbossen voor het houden van runderen (o.a. voor de Westerse markt…) en grote multinationals die ontbossen voor het aanleggen van velden van suikerriet of soja. Haru besefte dat met het verdwijnen van het regenwoud hun hele cultuur dreigde te verdwijnen en dat alleen internationale aandacht en buitenlandse politieke druk een structureel antwoord kunnen bieden tegen deze bedreigingen. Haru’s vader kent 20 000 planten en hun medicinale toepassing. Daar ligt volgens hem de oplossing: «laten we eerst het woud behouden en dan onze kennis over planten delen met onderzoekers. Heel wat geneesmiddelen, parfums, … kunnen ontwikkeld worden. De kennis is al grotendeels aanwezig bij de Indianen

zelf, laten we die commercialiseren én het woud behouden ipv van het te kappen om een paar jaar aan landbouw te doen vooraleer de grond terug uitgeput is en het zeer moeilijk is om er opnieuw bomen aan te planten.»

Debos- en natuurwetgeving in Vlaanderen is complex. Het gebeurt maar al te vaak dat de bosbeheerders door de bomen het bos niet meer zien. Met deze rubriek willen we daar verandering in brengen. In een kort artikel proberen we telkens op een verhelderende manier 1 aspect van de boswetgeving toe te lichten. In dit artikel wordt ingezoomd op de subsidie voor (her)bebossing.

Waarvoor krijgt u subsidie?

boom- en struiksoorten. Tot slot is er ook een extra subsidie van € 250 per ha voorzien voor het gebruik van plantsoen van aanbevolen herkomst. Meer info hierover op http://contactpunt.inbo.be

Opgelet : er wordt voor bijna alle boomsoorten die u aanplant, een ‘document van de leverancier’ (vroeger herkomstattesten) gevraagd. U dient dit document te vragen bij de boomkweker die uw plantsoen levert. Zonder dit attest kunt u geen subsidie krijgen!

naar de centrale diensten van het ANB in Brussel. Ten laatste drie maanden nadat u een registratienummer is toegekend, krijgt u een brief met de beslissing over het al dan niet goedgekeurd zijn van uw subsidieaanvraag.

Voor wie graag meer wil ontdekken over de bosbouwproblematiek én oplossingen in een ontwikkelingsland, organiseren Groenhart vzw en de bosgroepen een inleefreis naar Ecuador.

Een unieke kans voor Vlaamse boseigenaars om kennis te maken met Ecuadoriaans collega’s en hun uitdagingen bij het beheer van het bos: grote houtexploitaties, onduidelijke eigendomsrechten, certificering en multifunctioneel bosbeheer, community forestry en nog veel meer.

De reis zal plaatsvinden tussen 1 en 15 juni 2012. De kostprijs zal ongeveer 1 800 euro bedragen, vlucht inbegrepen. Meer info: vraag de reisbrochure aan via jan.seynaeve@groenkempen.provant.be

De uiterste inschrijvingsdatum is 1 december 2011. Hoe vroeger je inschrijft, hoe meer kans je maakt om mee te gaan. Mis deze onvergetelijke ervaring niet. www.un.org/forests

U kunt subsidie krijgen van het Agentschap voor Natuur en Bos voor het aanleggen van een jong bos via beplanting, bezaaiing of natuurlijke bosverjonging. Deze subsidie geldt zowel voor een heraanplanting na kaalkap, als voor de aanleg van een nieuw bos. Indien het landbouwgrond is die u bebost, kunt u gebruik maken van een speciale subsidieregeling. Meer hierover in een volgend artikel of op www.natuurenbos.be Voorwaarden om de subsidie te krijgen zijn 1/dat u inheemse boomsoorten gebruikt en 2/ dat u minstens 0,5 ha (her)bebost. Om aan 0,5 ha te komen mag u ook verschillende percelen van minstens 10 are samenvoegen, als ze niet verder dan 1 km in vogelvlucht van mekaar gelegen zijn.

Welke boomsoorten en plantafstanden?

Enkel nieuw bos met inheemse boomsoorten wordt gesubsidieerd. In bijgevoegde tabel krijgt u een overzicht van de subsidieerbare boomsoorten en van het aantal stuks dat u moet aanplanten per ha. Betreft het een bezaaiing of natuurlijke verjonging, dan is deze voor het ANB geslaagd indien er bij de eerste terreincontrole 2500 planten per ha staan, regelmatig over het perceel verspreid.

Welke subsidiebedragen zijn voorzien?

Als u een inheemse boomsoort gebruikt die opgenomen is in bijgevoegde tabel, hebt u recht op een basissubsidie. Deze varieert afhankelijk van de boomsoort (zie tabel). Daarenboven kunt u een extra subsidie van € 500 per ha krijgen voor bijmenging (min. 10%, max. 25%) met inheemse

Hoe aanvragen?

U vult het aanvraagformulier in en dient het minstens 3 maand voor het uitvoeren van de aanplanting in bij de provinciale zetel van het ANB. U voegt bij uw aanvraag de nodige plannen en gevraagde documenten. Indien u kiest voor natuurlijke verjonging, hoeft u het aanvraagformulier pas in te dienen op het ogenblik dat er voldoende verjonging aanwezig is. Let op: 90% van de boompjes moet wel jonger zijn dan 10 jaar.

Procedure voor beoordeling en uitbetaling

Onmiddellijk na indiening van uw dossier bij het ANB, krijgt u een ontvangstmelding. Is uw aanvraag volledig, dan krijgt u een registratienummer. De provinciale zetel van het ANB beoordeelt uw verjongingsplan en maakt een berekeningsvoorstel voor de subsidie. Dit voorstel gaat

Overzicht van de subsidieerbare hoofdboomsoorten

Zodra de beplantingswerken zijn uitgevoerd, laat u dit weten aan de provinciale zetel van het ANB via een formulier voor uitbetaling van de eerste subsidieschijf. Op dat ogenblik bezorgt u aan het ANB ook de documenten van de leverancier. Het ANB zal de aanplanting op het terrein komen beoordelen. Wordt ze gunstig beoordeeld, dan wordt de eerste subsidieschijf van 60% uitbetaald. Drie of vier jaar nadat de eerste controle is uitgevoerd, doet het ANB een tweede controle van de aanplanting. Valt deze controle positief uit, dan ontvangt u de resterende subsidieschijf van 40%.

Meer info of hulp?

In dit artikel was het onmogelijk alle details over de subsidie (her)bebossing toe te lichten. Meer gedetailleerde info en een digitaal aanvraagformulier zijn ook te vinden op http://www.natuurenbos.be/nl-BE/Thema/Bos/Subsidies/ Herbebossing_en_bebossing.aspx U kunt ook uw Bosgroep contacteren voor meer info en ondersteuning bij de aanvraag van uw subsidie.

Bosgroep Oost-Vlaanderen

Maak kennis met de kersverse bosconsulenten!

Inhet winternummer van vorig jaar, lanceerde Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord een oproep naar vrijwilligers. Deze vrijwilligers of bosconsulenten zullen ons in de toekomst helpen om de dienstverlening voor de boseigenaars verder uit te bouwen. Acht enthousiaste mannen reageerden op onze oproep en werden ondertussen aangesteld als bosconsulent.

Een cursus voor de bosconsulenten…

Op vrijdag 17 en zaterdag 25 juni leerden de bosconsulenten de werking van de bosgroep beter kennen tijdens een cursus. Ook technische zaken m.b.t. bosbeheer (zoals aanplantingen, dunningen, ruimingspistes, …) werden op het terrein bekeken. Tijdens deze tweedaagse werden de kandidaten ‘klaargestoomd’ om de bosgroep op het terrein te ondersteunen.

Wie zijn de bosconsulenten en waar kun je ze tegenkomen?

Bijgevoegde tabel geeft een overzicht van wie werd aangesteld als bonsconsulent voor welk boscomplex. Elke bosconsulent heeft op deze manier een bepaald bosgebied waarin hij actief is. Daarnaast kan elke bosconsulent ook ondersteuning geven aan de bosgroep voor individuele dossiers in zijn woonomgeving. Gezien de grote versnippering van de bossen in het werkingsgebied, is ook deze steun erg welkom.

Wat gaan de bosconsulenten doen?

Een bosconsulent kan een lokaal aanspreekpunt zijn voor de boseigenaars

en voor de bosgroep. De bosconsulent kan informatie ter beschikking stellen aan de boseigenaars en kan eventueel helpen met het invullen van een kapmachtigingsaanvraag. Daarnaast zullen de bosconsulenten vooral ingeschakeld worden in het opvolgen van de boswerken die aan de gang zijn zoals aanplantingen, bestrijding Amerikaanse vogelkers, exploitaties, enzovoort. Welke ondersteuning de bosconsulent aan de boseigenaars en de bosgroep kan geven, hangt af van de tijd die de bosconsulent hiervoor kan vrijmaken. Professioneel advies over het beheer van uw bos, zal wel steeds vanuit het bosgroepsecretariaat blijven gebeuren!

Vragen of meer info? Contacteer ons!

Bosconsulent Woonplaats Bosconsulent in boscomplex …

Frans De Jonghe Belsele Puivelde (Belsele)

Eekhoekbos (Waasmunster)

Wim Bruggeman Sint-Gillis-Waas Stropers (Stekene en St.-Gillis-Waas)

Marnix Coulier Nevele Lembeekse bossen (Lembeke)

Roger De Bock Sinaai Wullebos-Wildernis-Zandberg (Stekene en Moerbeke)

Puitvoet (Sint-Niklaas)

Rudi De Clercq Waasmunster Patotterij deel I (Waasmunster)

Rozenberg (Waasmunster)

Patrick Drumont Belsele Patotterij deel II (Waasmunster)

Alain Marlier Gent Kloosterbos (Wachtebeke)

Willy Vanheule Aalter Blekkervijver (St.-Maria-Aalter)

Drongengoed (Knesselare en Maldegem)

Openbare Brandhoutverkoop 2011

Heeft u brandhout nodig en werkt u zelf graag met de kettingzaag in het bos? Dan is de brandhoutverkoop van de bosgroep Oost-Vlaanderen Noord iets voor u. Wij bieden kleine loten brandhout op stam te koop aan. Dit betekent dat u na aankoop van een lot zelf de bomen in het bos nog dient om te zagen en af te voeren. De kwaliteit van het brandhout en de soort is gevariëerd. Zowel naald- als loofhout zal worden aangeboden. Er zijn kleine en grotere loten voorzien. Voor elk wat wils dus!

2011 is naast het Internationaal Jaar van het Bos ook het Europees jaar van het Vrijwilligerswerk! Vrijwilligers zijn de zuurstof van onze samenleving. Cera wil alle vrijwilligers in de bloemetjes zetten en brengt dit jaar daarom in zijn magazine elke maand een andere ‘vrijwilliger van het jaar’ in beeld. In de maand juni werd Frans De Jonghe, penningmeester van de bosgroep, door Cera uitgeroepen tot vrijwilliger van het jaar.

“Frans De Jonghe woont in het bosrijke Belsele. Als penningmeester van de vzw Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord speelt hij een actieve rol in het bestuur. De bosgroep verenigt om en bij de 550 boseigenaars. Zij kunnen bij de vzw terecht voor informatie, advies op maat

over hun bos en hulp bij de bosadministratie.

Frans is uit het juiste hout gesneden want in de herfst (tijdens de week van het bos) en in de lente trekt hij met de jongens en meisjes van het tweede leerjaar het bos in en laat hen de fauna en flora ontdekken.

Tijdens de vier seizoenen is hij als vrijwilliger bezig, onder andere met het overtuigen van boseigenaars om zich aan te sluiten bij de bosgroep met de organisatie van een gezamenlijke brandhoutverkoop,” aldus Cera.

Dank je wel voor al je hulp en een welgemeende proficiat Frans!!

Meer informatie over de loten die te koop worden aangeboden en over de voorwaarden van de verkoop kunt u terugvinden in de brandhoutcatalogus. De openbare verkoop zal plaatshebben op dinsdag 15 november om 20u in een cafeetje in de regio. Waar het juist zal zijn, kan u ook vinden in de brandhoutcatalogus.

Wenst u de brandhoutcatalogus?

Deze is op eenvoudig verzoek beschikbaar vanaf 31/10 bij de bosgroep. U kan de catalogus vanaf die datum ook downloaden op www.bosgroepen.be

Een dunningsoefening met de bosconsulenten. Kijk vooral omhoog!

Bekijken van een recent uitgevoerde exploitatie.

Hoe ziet een mooie en goed aangeplante boom eruit?

De kersverse bosconsulenten van BON. Vlnr. Rudi De Clercq, Marnix Coulier, Alain Marlier, Roger De Bock, Patrick Drumont, Willy Vanheule, Frans De Jonghe, Wim Bruggeman.

Vrijwilliger van het jaar !

Industriële houtverkoop werd een succes

Zoals in de vorige Bosbode reeds aangekondigd, organiseerde de bosgroep in juni een gezamenlijke houtverkoop voor de industrie. Aangezien de vorige houtverkoop meer dan 1,5 jaar geleden was, was de houtcatalogus goed gevuld. Alles bij mekaar werd er meer dan 5 000 m³ hout aangeboden, goed voor ongeveer 12 000 bomen, opgedeeld in 10 loten. Zeven loten konden onmiddellijk wor-

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender

Pasar en bosgroep slaan handen in elkaar voor meer bos

Devrijetijdsorganisatie Pasar (voorheen gekend als Vakantiegenoegens)

wenst zich mee in te zetten voor een groener Vlaanderen. Zij stellen, samen met de ganse bossector, vast dat er bij ons nauwelijks bos bij komt en dit terwijl andere bosarme regio’s in Europa aan een duidelijke inhaalbeweging bezig zijn.

Nochtans zijn bossen van levensbelang. Ze binden de strijd aan met de klimaatopwarming, het zijn kostenefficiënte fijn-stoffilters en vormen bovendien nog een leuke en gezonde recreatieplek. Bovendien zijn bossen dé hotspot van biodiversiteit en herbergen ze maar liefst 80% van de biodiversiteit op het land.

Op zondag 6 november voegt Pasar de daad bij het woord. Dan komen liefst 150 Pasar-afdelingen in heel Vlaanderen naar buiten met de eis voor meer bos. Er wordt gewandeld langs groene plekken en langs plaatsen waar meer groen zou moeten bijkomen. Na de wandelingen worden 10.000 bomen in heel Vlaanderen bij geplant. Een overzicht van alle geplande plantacties en natuureducatieve wandelingen in Oost-Vlaanderen vind je op www.pasar.be

In samenwerking met de Bosgroep komen er ook in het Lozerbos te Kruishoutem bomen bij. Eén van de boseigenaars in het Lozerbos ondersteunt het initia-

tief en stelt zijn bos ter beschikking voor de actie.

Praktisch:

Zondag 6 november

Start: 14 u aan de kerk in Lozer – einde voorzien omstreeks 17 u deelnameprijs: 3 euro pp – kinderen -12 jaar gratis – elke deelnemer krijgt een mooie attentie mee naar huis meebrengen: laarzen en spade onderweg kan je meehelpen om de bomen aan te planten

Contactpersoon: Pasar Kruishoutem, Hedwig Balduck hedwig.balduck@gmail.com

09/383 64 29

den toegewezen gezien de mooie prijzen die geboden werden (zie tabel).

Het overgrote deel van dit hout is afkomstig uit achterstallige dunningen in naaldbossen. Door te dunnen in het bos krijgen de resterende bomen meer ruimte om te groeien en komt er ook meer licht in het bos. Er zijn ook enkele kaalkappen voorzien van kaprijpe

bestanden. Hier zal na de kapping jong bos heraangeplant worden.

Geïnteresseerd?

Hebt u ook een bos waarin gekapt dient te worden? Neem dan contact op met uw bosgroep. Door samen met andere eigenaars een lot aan te bieden, kan uw hout misschien ook tegen een goede prijs worden verkocht.

Open Bossendagen: verlengd wegens succes

Dankzij de steun van de provincie OostVlaanderen kan de Bosgroep volgend schooljaar terug het project Open Bossendagen aanbieden. Hierbij wordt een klas van de derde graad peter van een bos dat gelegen is in de omgeving van hun school.

Samen met de betrokken boseigenaar en onder deskundige begeleiding van een bosgids, ontdekken ze tijdens een

drietal bosbezoeken gespreid over het ganse schooljaar ‘hun’ bos.

Daarnaast werken ze in de klas met aangepaste educatieve pakketten en leren op die manier onder meer bij hoe bossen op een duurzame manier hout produceren.

Jammer genoeg waren de middelen ontoereikend om alle geïnteresseerde scholen te laten deelnemen aan het project en diende daarom een selectie te worden gemaakt.

Volgend schooljaar zullen scholen uit Haaltert, Herzele, Geraardsbergen en Maarkedal deelnemen. Tijdens het

project zal tevens bekeken worden of de Open Bossendagen structureel kunnen worden opgenomen in het educatief aanbod van de Provincie.

gesubsidieerd door

Gesubsidieerd door Prov. Oost-Vlaanderen

Wenst u ons te contacteren ? Bosgroep Vlaamse ardennen tot dender VzW

Coördinator: Hans Scheirlinck

Wenst u ons te contacteren ?

Bosgroep oost-Vlaanderen noord VzW

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen

Algemene ledenvergadering 2011

Opeen mooie lentedag in mei vond de jaarlijkse Algemene Vergadering plaats van de bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. Dat klinkt formeler dan het in werkelijkheid is. Het officiële deel van deze vergadering die de bosgroep als vzw wettelijk moet organiseren werd kort en bondig gehouden. Van de 294 leden van de bosgroep waren 30 stemgerechtigde boseigenaars aanwezig om het activiteitenverslag, de jaarrekening en de begroting goed te keuren. Samen met de mensen die hen vergezelden konden de leden nadien deelnemen aan een gegidste wandeling door het Borgwalbos en napraten met een hapje en een drankje onder de bomen.

Misschien schrok de formele agenda bij de uitnodiging voor de Algemene Vergadering onze 90% andere leden af? Met volgende foto’s doen we graag een poging om u gerust te stellen: de jaarlijkse Algemene Vergadering van de bosgroep is vooral een ontspannende dag die gelegenheid biedt kennis te maken met collega boseigenaars, een bijzonder bosgebied te ontdekken en samen het glas te heffen op een mooie toekomst voor uw boseigendom. We hopen van harte u volgend jaar talrijk te mogen ontmoeten.

Het Borgwalbos is deel van een historisch kasteeldomein. Het geheel is volledig ommuurd, de 2km lange bakstenen muur is een beschermd monument. Het kasteel zelf is verlaten maar het domein is nu de thuis van het ortho-agogisch centrum Broeder Ebergiste.

In het Borwalbos komen heel wat oude monumentale bomen voor. Deze dreef met enorme platanen is er een mooi voorbeeld van.

Nog een bijzonderheidje: een jonge haagbeuk groeit zich een weg vanuit een innige omhelzing door de voet van een reus.

De traiteur die de receptie en de broodjeslunch verzorgde was ook gecharmeerd door het mooie domein. Overtuigd door een stralende zon bood hij ons zijn diensten aan onder de bomen. Een inspirerend decor om gezellig na te praten…

Vakkundige gids van dienst was Jean-Pierre Nicaise, boswachter bij het Agentschap voor Natuur en Bos. Naast hem op de foto onze gastheer Luc Aelbrecht, één van de beheerders van het woon- en zorgcentrum. Zij kiezen er bewust voor om het bos open te stellen voor wandelaars, in het belang van de bewoners mag het geen afgelegen eiland worden. Beide heren worden hartelijk bedankt!

Vanuit het domein is er aansluiting op een wandelpad door een nieuw aangelegd bosje van het Agentschap voor Natuur en Bos. Onder andere door dit Ganzendambosje wordt het Borgwalbos via de vallei van de Molenbeek in verbinding gebracht met de Makegemse bossen in Merelbeke. De eigenaars van het Borgwalbos hebben dan ook beslist om deel te nemen aan de opmaak van het gezamenlijke beheerplan voor de Makegemse bossen. Meer dan 15 eigenaars van privé-bos zullen in overleg met het Vlaams Gewest, de provincie en de gemeente samenwerken aan de toekomst van dit complex van waardevolle bossen en bosjes voor de streek.

Wenst u ons te contacteren ?

Bosgroep midden oost-Vlaanderen VzW

Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99

bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Maud Plouy

De Essenziekte slaat toe in Vlaanderen!

In 2009 kwam in het herfstnummer van de Bosbode het fenomeen van de ‘essenziekte’ reeds uitgebreid aan bod. Tot dan toe was deze ziekte nog niet gemeld in België. De oproep die toen via de Bosbode gelanceerd werd, om verdachte vitaliteitsverminderingen bij essen te melden, leidde eind vorig jaar jammer genoeg tot de eerste officiële vaststelling van de ziekte in Vlaanderen. Sindsdien lijkt de ziekte zich exponentieel uit te breiden, met de Vlaamse Ardennen als één van de zwaartepunten. Hoe moet het nu verder?

Een mysterieuze schimmel

Sinds een tiental jaren worden in steeds meer Europese landen ernstige ziektesymptomen en sterfte bij es (Fraxinus excelsior L.) vastgesteld. De eerste meldingen stammen van begin jaren ’90 uit Litouwen en Polen. De omvang van de problemen is uitermate zorgwekkend.

In onder andere Litouwen, Denemarken en Duitsland zijn volgens schattingen inmiddels 60 tot 90% van de essenbestanden aangetast of (gedeeltelijk) afgestorven. In Oostenrijk en Duitsland veroorzaakt de ziekte ernstige verliezen in boomkwekerijen, waar ook éénjarige zaailingen worden aangetast.

De oorzaak is een infectie door de schimmel Chalara fraxinea. Het is de vegetatieve of ongeslachtelijke vorm van de schimmel en werd pas in 2006 voor het eerst beschreven. Tot nog toe is er weinig bekend over de schimmel en het infectieverloop. De geslachtelijke vruchtlichamen worden op de stelen van de essenbladeren van het voorgaande jaar

gevonden. De sporen worden verspreid door de wind en kunnen tot nieuwe besmettingen leiden.

Ook in het Vlaamse Gewest worden sinds enkele jaren problemen bij es waargenomen. In 2010 is de aanwezigheid van deze schimmel voor het eerst aangetoond in België. In het Waalse Gewest werden besmettingen vastgesteld op 11 locaties in de provincies Henegouwen, Namen en Luik. In het Vlaamse Gewest werd de infectie als oorzaak van essensterfte gevonden in een jonge aanplanting in Schorisse (Oost-Vlaanderen). Deze schimmel lag ook aan de basis van de ziektesymptomen die eerder in een jong essenbestand in Liedekerke (Vlaams-Brabant) werden vastgesteld. Nader onderzoek van deze bomen heeft aangetoond dat de infectie hier al in 2007 aanwezig was.

In het voorjaar 2011 blijkt de ziekte massaal door te breken en werden er reeds op tientallen verschillende locaties melding gemaakt van aangetaste essen, waaronder zelfs aantastingen in boomkwekerijen. Veel aangetaste bestanden zijn gesitueerd in de (ruime omgeving) van de Vlaamse Ardennen. Het feit dat op de vruchtbare bodems in deze streek de voorbije jaren veel nieuwe essenaanplantingen werden gerealiseerd, zal hierin zeker een rol spelen.

Hoe de ziekte herkennen?

Op jonge bomen tot 10 jaar komt de aantasting momenteel het meest voor. De symptomen zijn niet altijd allemaal

tegelijk aanwezig maar zijn het best herkenbaar tijdens de lente en de zomer.

• Bladeren krijgen verkleurde vlekken en/of verwelken vroegtijdig

• Scheuten en jonge takken verkleuren over geel-oranje tot donkerpaars en sterven af. Dit is een typisch beeld bij jonge aanplantingen. Bij herhaling sterven zo uiteindelijk grotere stukken kroon volledig af

• De stam (ook op dikkere twijgen en takken) vertoont kankerachtige ingezonken vlekken, vaak rond een takaanzet. Deze vlekken kleuren aanvankelijk geel-oranje over oranje-paars naar donker paars en zijn vaak een langgerekt tot ruitvormig

• Het hout van de aangetaste stam/ twijg verkleurt bruin tot grauw

De infectie komt voor bij essen in alle leeftijdsklassen en op uiteenlopende standplaatsen. Jonge boompjes kunnen

door de infectie snel afsterven. Volgens recente gegevens zouden de symptomen bij essen op natte standplaatsen ernstiger zijn.

Wat is er aan te doen?

Ondanks het feit dat de ziekte al meer dan een decennium in grote delen van Europa woedt, is er nog steeds bitter weinig geweten over de exacte levenscyclus van de schimmel alsook over de verschillende factoren die het optreden en de verspreiding van de ziekte bepalen. Dit betekent dan ook dat het tot op heden moeilijk is om gerichte maatregelen te treffen die kunnen bijdragen tot een beheersing van de ziekte.

Algemeen kan gesteld worden dat het aanplanten van es enkel nog in zeer specifieke gevallen en steeds in beperkte mate verantwoord kan zijn. Vanuit de overheid worden volgende aanbevelingen gegeven:

• Controle van plantgoed op symptomen vóór het aanplanten en zeker geen besmet plantsoen aanplanten

• Conditie van aanplantingen opvolgen

• Es enkel op optimale standplaatsen (= voedselrijke grond met goede vochthuishouding) aanplanten

• Geen grootschalige nieuwe aanplantingen met es (risicospreiding)

• Geen nieuwe aanplantingen met es uitvoeren in de onmiddellijke buurt van geïnfecteerde bestanden

• Melden van geïnfecteerde bomen (zie lager)

Doordat de sporen van de schimmel zich zeer eenvoudig kunnen verplaatsen is een verder verspreiding van de ziekte niet tegen te gaan. Het trachten voorkomen van stress bij de bomen is zowat het enige dat de bosbeheerder kan doen. In hoeverre afzetten van hakhout

of snoeien impact heeft op de verspreiding van de ziekte is niet zo duidelijk. Tijdelijk uitstellen van minder dringende boswerken in essenbestanden lijkt evenwel aangewezen.

In jonge essenaanplanten die aangetast zijn, kan overwogen worden om tussen te planten met andere standplaatsgeschikte soorten zoals bijvoorbeeld zwarte els. Op de beter gedraineerde gronden kan ook overwogen worden om aangetaste essen te vervangen door zomereiken. Nog een optie is om de aanplanting aan te vullen met populieren. In dit laatste geval dient evenwel eerst te worden nagegaan of dit wettelijk is toegelaten (vb. via voorwaarden in de kapvergunning) en – indien van toepassing – wat de mogelijke consequenties zijn inzake uitbetaling van subsidies voor (her)bebossing.

Meten is weten

Om de gevolgen van de ziekte te kunnen inschatten is het uitermate belangrijk dat er zoveel mogelijk gegevens verzameld worden over de verspreiding van de essenziekte. Daarom roept het Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek op om alle gevallen van de essenziekte te melden. Indien er in uw bos kwijnende

essen staan met symptomen zoals hierboven beschreven, gelieve dit te melden aan het Diagnosecentrum voor bomen (054/436196 of arthur.dehaeck@inbo.be) ofwel rechtstreeks aan de bosgroep. Een voorgedrukt invulformulier voor een dergelijke melding kan u ook bekomen bij de bosgroep.

Bij dergelijke melding moeten volgende gegevens vermeld worden:

• Naam + contactgegevens

• Datum en plaats van waarneming (plaatsbeschrijving zo exact mogelijk, evt. via kaartje)

• Aantal bomen (of opp.), leeftijd bomen, aangeplant of zaailingen, percentage aangetast en/of dood alsook de vastgestelde symptomen.

Elk jaar doorleeft het bos de cyclus van de vier seizoenen. In elke seizoen is het bos anders. En dat heeft zo zijn gevolgen voor de bosbeheerder. Voor de meest voorkomende bosbeheerwerken lijkt een ideaal seizoen te bestaan. In vier afleveringen loodsen we u dit jaar door een praktische boskalender. In deze bosbode vindt u aflevering 3, de herfst!

Wat gebeurt er in het bos? Terwijl voorbereidingen worden getroffen voor de koude en donkere winter oogt het bos in de herfst nog kleurrijk en levendig. Vele planten dragen zaden en vruchten. Dieren hamsteren er op los. Bomen breken hun bladeren af om reservestoffen op te slaan in de wortels. In de periode voordat de bladeren vallen verschijnen de warme herfstkleuren. Paddenstoelen hebben een voorkeur voor deze klassiek vochtige periode. Vogels verzamelen in grote groepen om aan de trek te beginnen.

Welke werken worden nu best uitgevoerd?

Hakhout afzetten: sommige boomsoorten maken na dat ze afgezaagd zijn nieuwe scheuten op de bestaande wortels. Het resultaat zijn meerdere houtstaken op één voet. Dit noemen we hakhout. Om de 8 à 12 jaar heeft het hakhout opnieuw afmetingen die interessant zijn als brandhout. Om er voor te zorgen dat er krachtige nieuwe scheuten op de hakhoutstoof (voet) groeien is het uiteraard belangrijk dat de reservestoffen van de boom/struik op het moment van het oogsten van het hout in de wortels zitten. De late herfst is dus een ideale periode om het hakhout af te zetten.

Houtoogst: ook voor het vellen van zwaardere bomen kan de herfst geschikt zijn. De kroon is minder zwaar en de

stam bevat al minder sap. Er is een redelijke kans dat de bodem van het bos nog niet te nat is zodat het afvoeren van de stammen mogelijk is zonder te veel bodemschade.

Aanplanten: boompjes met blote wortel verplanten van de kwekerij naar het bos is enkel succesvol tijdens de rustperiode van het plantgoed. Het plantseizoen loopt gemiddeld van eind november tot eind maart. Indien mogelijk is het voordelig zo vroeg mogelijk in het plantseizoen aan te planten. Zo kunnen de worteltjes van het plantgoed zich al goed vestigen en actief worden vóór de blaadjes te voorschijn komen en vocht beginnen verdampen. Wordt er te laat aangeplant dan ontstaat een risico op verdroging en afsterven: het vocht dat de blaadjes verdampen kan nog niet worden aangevuld door water opgepompt vanaf de wortels. Een belangrijk aandachtspunt, zeker nu onze lentes droger lijken te worden.

Contacteer uw bosgroep indien u meer informatie wenst.

De bosgroepen helpen u met plezier verder!

Verkeuring van het hout door schimmelaantasting

Delen van de boomkroon sterven af

Activiteitenkalender

Week van het Bos

In januari gaven de Verenigde Naties het startschot voor het Internationaal Jaar van de Bossen. Hiermee willen ze overal ter wereld en voor iedereen het bos in de kijker zetten. Uiteraard doet de Week van het Bos www.weekvanhetbos.be mee! Bos zonder grenzen is de slogan waarmee we dit jaar van 9 tot en met 16 oktober het bos in trekken. Het wordt een editie om U tegen te zeggen.

Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en de Vereniging voor Bos in Vlaanderen (VBV) serveren in samenwerking met Natuurpunt en tientallen lokale organisatoren meer dan tweehonderd activiteiten.

Feestelijk opening in het raspailleBos zondag 9 oktoBer

Tijdens deze gezinshappening kan je deelnemen aan een geanimeerde tocht vol boeiende activiteiten naar en in het bos. Het wordt een bijzonder bosfeest voor groot en klein.

Ledendag 10 jaar Oost-Vlaamse Bosgroepen

zaterdag 17 septemBer van 14uur tot 18.00uur

Het tienjarig bestaan van de Oost-Vlaamse bosgroepen wordt gevierd met een feestelijke ledendag. Met de steun van de Provincie Oost-Vlaanderen, maken we er iets bijzonders van. In het Provinciaal domein Puyenbroeck worden allerlei activiteiten in en rond het bos georganiseerd.

Een greep uit het aanbod :

• Stand van Husqvarna met demonstraties en speciale aanbiedingen voor de leden

• Demonstraties boomklimmen, hout klieven, machineonderhoud, …

• Een mobiele boomzaag aan het werk

• Stekense druïde met zelfgemaakte houten instrumenten

• Culinaire boswandeling (inschrijving ter plaatse)

• Gegidste boswandelingen op het provinciaal domein (inschrijving ter plaatse)

• Openluchtvertellingen voor jong en oud(er)

• Infostanden van verschillende organisaties en bedrijven uit de bossector

Plaats van afspraak: de ledendag vindt plaats in het Provinciaal domein Puyenbroeck, Puyenbrug 1a, 9185 Wachtebeke. Alle festiviteiten gaan door in en rond gebouw De Vier Seizoenen. U parkeert op Parking 1 van het provinciaal domein. Bij het binnenstappen van het domein, volgt u de weg naar links over een afstand van ongeveer 500 meter. Op uw rechterzijde komt u aan de Vier Seizoenen.

Deelname aan de ledendag is gratis en inschrijven is niet verplicht.

Voor meer info kan u terecht bij het bosgroepsecretariaat.

Welkom! Afspraak: zondag 9/10 van 14u tot 18u, NMEC De Helix, Hoogvorst 2, Geraardsbergen.

Boseigenaars trakteren op een exclusieve Boswandeling zondag 16 oktoBer om 13.30 uur

Tijdens de Week van het Bos stellen boseigenaars Raoul

D’Hoossche en Willy Bauwens op 16 oktober hun bos open voor het publiek. Gepassioneerd brengen ze het verhaal van hun bos; de geschiedenis en de toekomstplannen maar ook van de relatie ermee met het omliggend landschap en de omwonenden. De bossen zijn gelegen in de prachtige Maarkebeekvallei en zijn één van de vele bospareltjes in de Vlaamse Ardennen. Iedereen die iets wil bij leren over bosbeheer en over de Vlaamse Ardennen is van harte welkom.

Afspraak op zondag 16 oktober om 13u30 aan het voetbalplein, Stene te Horebeke. Deelname is gratis, maar gelieve in te schrijven via vlaamseardennen@bosgroep.be of op 055/21 62 80.

landschapswandeling ‘Bos zonder grenzen’ doorheen het kravaalBos en de puttenBeekvallei zondag 16 oktoBer van 14uur tot 17 uur

Het Kravaalbos is ongeveer 80 hectare groot en is gelegen op het grondgebied van de gemeenten Aalst, Asse en Opwijk. In de volle middeleeuwen kreeg het bos grote bekendheid door de steengroeven, die door de abdij van Affligem werden ontgonnen voor de gekende Balegemse zandsteen. Via het natuurreservaat Vogelenzang staat het Kravaalbos in verbinding met de vallei van de Puttenbeek. Deze vallei werd uitgegraven door het steken van mergel en nu komt er een uitgestrekte natuurlijke rietkraag voor waarin talrijke vogels hun nest maken. De wandeling wordt georganiseerd in het kader van het Strategisch Project Landschap van Erembald tot Kravaalbos. Dit project heeft als doel het verhogen van de ecologische en recreatieve kwaliteit van het landschap in een gebied overlappend met de stad Aalst en de gemeenten Affligem, Asse, Opwijk en Merchtem.

Na de wandeling word je een gratis drankje aangeboden. Voor de jonge deelnemers wordt een aangepast kinderprogramma voorzien

Plaats van afspraak: café ‘Bij Stinne’ Putstraat 116, 9310 Meldert

De wandeling is gratis en inschrijven is niet verplicht. Meer info? via leen.martens@aalst.be of 053/73.24.18 of 0470/92.33.66

Herfstwandeling in de Heirnisse, Sinaai zondag 6 novemBer van 10 tot 12u

De Heirnisse is een bijzonder bos door de aanwezigheid van kalk in de bodem. Het is een biologisch zeer waardevol gebied en het bos kende in het verleden overwegend een hakhoutbeheer met witte en zwarte elzen als meest frequente soorten. Tussen dit hakhout werden later populieren aangeplant. Het bos werd in 1992 verworven door de Vlaamse overheid. Sindsdien werd er bijna geen beheer meer gevoerd. In 1999 werd de Heirnisse aangeduid als bosreservaat. Meer dan 75 ha bos kregen op die manier een beschermde status. Het werd afgesloten voor het publiek en is sindsdien enkel nog onder begeleiding te bezichtigen.

Onze gids, Joris Goossens, is als boswachter zeer vertrouwd met het gebied en zal ons meer vertellen over de herfst in dit speciale bos. Voorzie zeker stevig schoeisel of laarzen!

Gids: Boswachter Joris Goossens

Plaats van afspraak: Splitsing Weimanstraat/Liniedreef te Sinaai

Wegbeschrijving: Vanuit het centrum van Sinaai rijdt u richting Eksaarde. Na 2,5 km neemt u de Weimanstraat richting KleinSinaai. Na 1,6 km bereikt u de splitsing met de Liniedreef op uw rechterkant. U kan parkeren in de Liniedreef De wandeling is gratis, maar inschrijven is verplicht! Inschrijven kan via 09-267 78 60 of bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be (maximum 25 deelnemers).

Wandelquiz te Sint-Gillis-Waas : test uw kennis over het bos! van 15 septemBer tot 17 oktoBer

De milieuraad van de gemeente Sint-Gillis-Waas organiseert een wandelquiz in het Stropersbos te Sint-Gillis-Waas. Deze tocht loopt vanaf 15 september tot en met 17 oktober 2011. Wie wenst deel te nemen kan het deelnameformulier downloaden op de website van de gemeente www.sint-gillis-waas.be of kan het opvragen bij de gemeentelijke milieudienst, Burgemeester Omer De Meyplein 1, 9170 Sint-Gillis-Waas, tel.: 03/727 17 30. Op 21 oktober 2011 zal onder de vorm van een open milieuraad de winnaar van de wandelquiz bekend gemaakt worden. De winnaar ontvangt een mooie prijs.

Veiligheidskledij: speciaal aanbod voor Bosgroepleden!

Veilig werken met de kettingzaag

Bezint eer ge begint!

Een motorzaag is een erg lawaaierig ding dat trilt, olie sproeit en uitlaatgassen in het rond blaast. Aan één uiteinde draait er een scherpe zaagketting en in de buurt vallen bomen en zwiepen takken.

Beschermende veiligheidskledij voor het werken met een motorzaag is dus geen overbodige luxe. Verderop in deze Bosbode bieden we u daarom de mogelijkheid enkele basisstukken te bestellen.

Maar veiligheidskledij alleen volstaat niet als garantie op veilig werken. Als je niet weet wat een kick-back is, waarvoor een kettingrem dient, hoe je een boom in de juiste richting velt of hoe hout onder spanning zich gedraagt, dan kan veiligheidskledij ook niet veel helpen. Zorg er dus voor dat je een veilige machine hebt en dat je weet hoe ze gebruikt moet worden. Via de bosgroep kan je voordelig een cursus “veilig werken met de kettingzaag” volgen.

PBM’s of persoonlijke beschermingsmiddelen

Broek

Een kettingzaag is scherp en heeft een snelheid van ongeveer 70 km/u... De broek met zaagbescherming beschermt tegen diepe snijwonden van een bewegende zaagketting doordat in de voering lange vezels zitten die de ketting bliksemsnel blokkeren.

Schoenen

Zaagschoenen bestaan als lederen of rubber laarzen. Wat je verkiest hangt af van persoonlijke voorkeur en van hoe hoog het water in je bos staat.

Hun gemeenschappelijk eigenschappen zijn stevigheid, een stalen neus, een geprofileerde zool en extra bescherming op de wreef van de voet. Zo beschermen veiligheidslaarzen je tegen inzagen met de motorzaag en verplettering door zware voorwerpen. Bovendien is stevig staan en niet uitglijden enorm belangrijk met een motorzaag in je handen.

Draag steeds je zaagbroek OVER je laarzen om je enkels en onderbenen extra te beschermen.

Handschoenen

Het doel van handschoenen is tweeledig. Het meest voor de hand liggende is je handen beschermen tegen allerlei verwondingen: bramen, stukken hout, een afgesprongen ketting,... Wat misschien minder goed geweten is, is dat ze nodig zijn om de trillingen van de kettingzaag te dempen. Die trillingen doen immers na een tijdje de aders in je handen samentrekken, wat slecht is voor de doorbloeding. Lederen handschoenen dempen het best de trillingen.

Helm met gelaatscherm en oorkleppen

De helm zelf beschermt je hoofd tegen vallende en wegzwiepende takken. Opgelet, een plastic helm wordt langzaam maar zeker aangetast door zonlicht en is na 3-5

jaar aan vervanging toe. Daarom staat er steeds een fabicagedatum ingestempeld. Let bij aankoop op de CE-keuring, recente fabricagedatum en bewaar hem niet in het zonlicht.

Het scherm of gelaatbescherming (meestal fijn gaas, soms plexi) scharniert op de helm en neemt amper zicht weg, maar beschermt je gezicht tegen het meeste zaagsel en takken. Niets zo vervelend als een vuiltje in je oog, of erger!

De oorkleppen of gehoorbescherming ten slotte dienen om hele fijne trilhaartjes diep in je oor te beschermen. Die breken namelijk af als je langdurig blootgesteld wordt aan lawaai, waardoor je slecht gaat horen. Dit is een geleidelijk proces, dat je niet merkt tot het te laat is.

De gehoorbescherming dempt enkel het lawaai, ze neemt niet alle geluid weg: krakend hout bijvoorbeeld kan je nog steeds horen. Ook helpers, die bijvoorbeeld met het verzaagde hout door het bos zeulen, dragen best een helm met gehoorbescherming.

Word gezien!

Je veiligheidsuitrusting is pas helemaal af met een opvallend gekleurde vest. Dat kan een profi houthakkersjas zijn, of eender welk ander fel gekleurd kledingsstuk. Als je compagnon je maar ziet staan. En dat geldt zeker ook voor helpers.

Voor als het toch fout zou gaan… Werk niet alleen en voorzie een EHBO-kit. Houd een GSM bij de hand en parkeer je wagen vertrekkensklaar.

De

Bosgroep hecht veel belang aan veilig werken in het bos. Daarom bieden wij u de kans degelijk materiaal aan te schaffen tegen zeer interessante voorwaarden. Bij deze actie kunnen de werkende leden van Bosgroep OostVlaanderen Noord (BON) en Bosgroep Vlaamse Ardennen (VAD), genieten van een uitzonderlijke korting van 15 % op de normale verkoopprijs. De korting per werkend lid wordt wel geplafonneerd op € 50. Ook andere geïnteresseerden kunnen via ons bestellen, maar kunnen niet van de 15% korting genieten. Meer info over de bestelwijze vindt u hieronder. Neem gerust contact op met uw Bosgroep als u nog bijkomende vragen heeft.

Praktisch:

Stap 1: U vult bijgevoegd bestelformulier in en stuurt dit tegen uiterlijk vrijdag 14 oktober 2011 naar uw bosgroep. Indien u zaagbroeken en/of jassen bestelt dient u volgende gegevens in te vullen (zie p 22): voor de broek: uw lengte, de omtrek van uw taille en uw staplengte (beenlengte gemeten langs de binnenzijde); voor de vest: maat S,M,L,XL of XXL.

Stap 2: De bosgroep verzamelt alle bestellingen en bezorgt de bestellingen gegroepeerd aan KOX tegen begin november. U zult van KOX rechtstreeks een factuur ontvangen. Nadat u de factuur heeft betaald, worden de bestelde artikelen door KOX aan huis geleverd per koerierdienst. In ruil voor deze rechtstreekse thuislevering betaalt u € 5,50 (excl BTW) transportkost. Deze transportkost zal u aangerekend worden via de factuur van KOX.

Stap 3: Om als werkend lid van BON en VAD uw korting van 15% te krijgen, bezorgt u aan uw bosgroep een kopie van de factuur van KOX en uw rekeningnummer. Wij storten uw korting op uw rekening.

Stap 4: Indien omruiling van een artikel noodzakelijk is, regelt u dit rechtstreeks met KOX.

[Naar een artikel van Robbie Goris en Koen Pans van Inverde, een organisatie die opleidingen in bos-, groen- en natuurbeheer organiseert. Meer info: www.inverde.be]

Mistral – tuinbroek Mistral pak – heupbroek Mistral Jack Mistral pak - tuinbroek Zaaghelm (*) Alle zaagbroeken voldoen aan de Europese norm EN 381-5. Conform deze norm betekent ‘Klasse 1’ dat dergelijke broeken bescherming bieden bij een kettingsnelheid van 20m/s. De zaagbeveiliging (=speciale vulling die de kettingzaag blokkeert) bevindt zich 180° aan de voorzijde + 5 cm aan de linkerzijde van beide broekspijpen.

Zaagschoen Rubberen laars Bosbouwhandschoen Cross Handschoen Island Combi brandstofhouder

kettingolie Schuifmaat Vijlset Velhevel Handgrijper

Bestelformulier

Bezorg uw ingevuld bestelformulier tegen uiterlijk 14 oktober 2011 aan uw Bosgroep Naam + adres :

Tel Rek.nr. :

Geef hier uw kledingmaat op aub

Broek Vest (S,M,L,XL,XXL)

1. Totale lengte :

2. Tailleomtrek:

3. Staplengte:

product artikel omschrijVing prijs (€) incl BtW maat of kleur

Helm 74 103-12 Peltor zaaghelm - complete helm met opklapbare gehoorbeschermers en gezichtsbescherming

Praktijkcursussen

‘Veilig werken met de kettingzaag - module 2 : ‘vellen en onttakken van bomen’ (max. 6 deelnemers)

Opgelet: aan deze cursus kunnen enkel personen deelnemen die eerder reeds module 1 of een beginnerscursus kettingzaag volgden. Deze 2de module richt zich naar iedereen die bomen wil vellen. Na deze cursus kan u dit op een veilige en correcte manier doen. U leert ook velhulpmiddelen zoals velhevel en velwig kennen.

Wanneer ?

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender (VAD):

Vrijdag 14 & zaterdag 15 oktober 2011 (nog 2 plaatsen)

Waar ? in de werkingsgebieden van de organiserende bosgroepen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ? Boseigenaars die lid zijn : € 24,50; overige deelnemers : € 97

aantal Werk.lid1 Andere2

V4J (oranje) 39,57 € 46,55 €

Vanaf dit jaar bieden wij enkel het model ‘Mistral’ aan. Dit model heeft dezelfde veiligheidsklasse als de zwaardere modellen maar is minder warm waardoor het zowel voor de zomer als de winter geschikt is. Voor koude weersomstandigheden kan u warme onderkledij voorzien. Hou hiermee rekening bij het bepalen van uw maat.

Kledij type

Mistral

Lichte zaagschoen uit waterproof leder. Rondom uitgevoerd met zaagbescherming, grote stalen neus. EN 345 II, klasse 1. Mt. 36-50

TrieEst. Hoogwaardige rubberen laars met stalen neus. Zaagbescherming rondom. EN

II, klasse 2, mt. 38-48

Bosbouwhandschoenen Cross. Vaste greep door latex gripprofiel, gekeurd naar EN 420,

Maten Medium, Large, Xlarge

Bosbouwhandschoen Island. Comfortabele winterhandschoen met elastisch manchet. 1 maat.

Accesoires 9519 Kox Combi brandstofhouder in rood, met 2 compartimenten voor 5,5 liter brandstof en 2 liter kettingolie. Met schenktuit en afsluitdoppen.

Kox 2 takt olie SM 1:50, 1 liter fles met schaalaanduiding. Geschikt voor motorzaag en bosmaaier.

Kox Bio kettingolie, verpakking van 5 liter. Biologisch snel afbreekbaar, keurteken Blauwe Engel.

Waldmeister. Om diameters van bomen te meten. Max. diameter 80 cm.

met ronde vijl, vergemakkelijkt het vijlen diam. 4 mm voor 3/8” of 4,5 mm voor 3/8” of 4,8 mm voor 325” of 5,5 mm voor 3/8”

Brandhoutzoekertjes

Via deze rubriek brandhoutzoekertjes brengen we regelmatig verkopers van brandhout en geïnteresseerde afnemers met elkaar in contact. Hierbij beperkt de Bosgroep haar inbreng enkel tot het geven van informatie en advies. De verkoop gebeurt rechtstreeks tussen de verkoper en de geïnteresseerde.

Momenteel zijn bij de Oost-Vlaamse bosgroepen volgende loten brandhout beschikbaar gemeld. Meer informatie is beschikbaar bij de respectievelijke bosgroep.

BRANDHOUTAANBOD

Bosgroep OOST-VLAANDEREN NOORD 09/267 78 60

- Wachtebeke, 10 m³ grove den op stam, dunning, 6 €/m³

Dit najaar organiseert Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord nog een grote brandhoutverkoop.

Velgereedschap

vijlset bestaande uit vijlhouder, ronde vijl (4,8 mm), platte vijl, dieptebegrenzermal en groefreiniger 10,25 € 12,06 €

Kunststof velwig. Stabiel en licht voor veilig werken zonder kettingbeschadiging. 25 cm lang.

Handgrijper van veredeld staal. Tang kan snel worden omgezet naar pakhaak. Grijpopening 190 mm.

€

€

97.206 Lange Velhevel. 130 cm, 3,4 kg staal, met in hoogte verstelbare kantelhaak. 49,24 € 57,93 €

Markering 9740 Fluorescerende markering. Goede,langdurige zichtbaarheid,sneldrogend,500ml, kersenrood,blauw,geel of wit 4,21 € 4,95 €

1 Werkend lid = eigenaar van bossen uit het werkingsgebied van Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender of Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord die lid is van de betreffende bosgroep.

2 Andere = lid van bosgroep Midden Oost-Vlaanderen, niet-boseigenaars of boseigenaars uit een ander werkingsgebied

Ook uit andere Oost-Vlaamse regio’s krijgen de bosgroepen regelmatig vraag naar brandhout. Meestal van particulieren die bereid zijn om ervoor te werken. Zoekt u als boseigenaar dus naar een goedkope manier om uw hakhout nog eens af te zetten of om kroonhout te laten opruimen: contacteer ons!

Als

dit u al niet heeft overtuigd zorgt AutoTune ™ daar zeker voor.

De nieuwe Husqvarna 560 XP® is een slanke, fraai vormgegeven motorzaag voorzien van talloze innovatieve voorzieningen.

Een daarvan is AutoTune, een functie voor automatische fijnafstelling van de motor voor optimale prestaties onder alle gebruiksomstandigheden. Een andere innovatie is onze unieke X-Torq® motortechnologie die een hoog vermogen en snelle acceleratie koppelt aan een tot 20% lager brandstofverbruik en tot zelfs 75% lagere emissies. Deze machine is ook voorzien van RevBoost™, een nieuwe functie die de snelheid van de zaagketting met intervallen verhoogt voor het eenvoudiger afzagen van zijtakken.

Bovendien maken het lage gewicht van deze motorzaag, de lage gyroscopische krachten en de vorm van het handvat deze motorzaag zeer handelbaar en gebruiksvriendelijk.

Bezoek onze website om de Husqvarna 560 XP in actie te zien.