de bosbode 2009 -3

- Europees beschermde natuur in Vlaanderen

- Bosgroepnieuws

- Week van het Bos

- Actie veiligheidskledij

- Activiteitenkalender

- Cursusaanbod

Jaargang 5 – nr 3

De bosbode is een tijdschrift van de drie Oost-Vlaamse bosgroepen

Redactie

Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Maud

Plouy, Karen Dequidt, Dominique Lecompte, Klaas Van Roy.

Fotografie

Cover: Vilda, Rollin Verlinde

Binnenpagina’s: Marc De Vos (ANB) Danni

Elskens, Kox, Freddy Moerman, Vilda.

Lay-out

Koloriet – Leefdaal

Druk

Parys Printing N.V – Evergem

Papier

Deze publicatie werd gedrukt op kringlooppapier ‘Reprint’

Oplage

9 000 exemplaren

Verantwoordelijke uitgever

L. Neirynck

p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

Gouvernementstraat 1

9000 Gent

Raad van bestuur BON

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Leen

Meersschaert, Luc Neirynck, Frans De Jonghe, Ingrid Puylaert,Yoke Van Riet, Luc Claus, Nicole Van Duyse, Pierre d’Alcantara, Maurits Adriaenssens.

Raad van bestuur MOV

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Jan Verbeke, Marc Dilewyns, Francis De Beir, Geert de Visscher, Kris Janssens, Willy Van Hoey, Dirk Abbeloos,Werner Pycke

Raad van bestuur VAD

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Paul Sienaert, Thomas Vanderbeke, Marc De Bock, Willy

Bauwens, José Tack, Jozef Van Crombrugge, Jan Van Huffel, Marc Nachtergaele, Raoul D’Hoossche.

Uw gegevens werden opgenomen in een databank die wordt beheerd door de Bosgroep. De gegevens in deze databank zullen enkel worden gebruikt in het kader van de werking van de Bosgroep en niet voor andere doeleinden. Indien u niet wenst dat uw gegevens in deze databank zijn opgenomen of indien u uw gegevens wenst te wijzigen, kunt u dit steeds doorgeven aan de Bosgroep.

Uw bos, onze zorg

Maak kennis met de bosgroepen

Een bosgroep heeft als doel u als boseigenaar praktische ondersteuning te bieden bij het beheer van uw bos.

In een bosgroep zijn vele boseigenaars uit uw streek verenigd.

Samen met hen kan u vrijwillig meewerken aan een mooie toekomst voor het Vlaamse bos.

“Baas in eigen bos”, dat is het basisprincipe van de bosgroepen. De bosgroepen informeren adviseren en organiseren, maar u beslist steeds zelf over het beheer van uw bos.

Wat heeft de Bosgroep zijn leden te bieden?

GRATIS DIENSTVERLENING

1. Informatie

De bosgroep beantwoordt uw persoonlijke vragen over de technische, wettelijke en financiële aspecten van bosbeheer. U kunt ook deelnemen aan theorie- en praktijkcursussen in verband met bosbeheer.

2. Advies op maat van uw bos

U kunt een afspraak maken voor een terreinbezoek aan uw bos. Het resultaat is een beheeradvies op maat van u en uw bos.

3. Hulp bij uw bosadministratie

De bosgroep helpt u bij het aanvragen van subsidies en kapmachtigingen. Ook het opstellen van een bosbeheerplan kan begeleid worden.

DIENSTVERLENING TEGEN VERGOEDING

1. Betaalbare bosarbeid

U kunt een aanvraag indienen om tegen een voordelige prijs onrendabele werken in uw bos te laten uitvoeren. Voorbeelden zijn: bestrijding woekerende exoten, vrijstellen van jonge aanplantingen, onrendabele dunningen en hakhoutbeheer, aanleg van een bosrand,… De juiste tarievenlijst dient u bij uw bosgroep op te vragen.

2. Organisatie van beheerwerken

De bosgroep coördineert de beheerwerken bij meerdere boseigenaars samen zodat ze voor bos en eigenaar efficiënter en goedkoper worden. Wilt u werken uitvoeren in het bos dan kan de bosgroep die organiseren. U kunt deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop van de bosgroepen indien u hulp wenst bij de verkoop van bomen die u wenst te kappen.

3. Cursussen en excursies

De bosgroepen organiseren jaarlijks tal van cursussen zoals ‘kettingzaag, bosmaaier, houten constructies, enz. Leden kunnen hieraan deelnemen tegen een voordelig tarief.

Word gratis lid

Iedere boseigenaar die dit wenst kan gratis lid worden van de bosgroep die actief is in zijn streek.

Uw lidmaatschap geeft recht op de dienstverlening van de bosgroep.

Woord vooraf

Het lidmaatschap houdt geen verdere verplichtingen in. Wenst u vrijblijvend advies en hulp

bij het beheer van uw bos? Contacteer ons:

• Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen – Dienst 81

Gouvernementstraat 1 - 9000 Gent

Tel. 09/267 84 60

Fax. 09/267 84 93

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

• Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen – Dienst 81

Gouvernementstraat 1 - 9000 Gent

Tel. 09/267 84 60

Fax. 09/267 84 93 bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Maud Plouy

• Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

De Biesestraat 5 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

Fax. 055/21 62 81 vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Op het ritme van de seizoenen bezorgt de post u de Bosbode. Terwijl de zon almaar fletser wordt, ziet het bos er elke dag kleuriger uit in aanloop naar de herfst.Wie ondertussen het buitenleven van tijdens de zomer nog niet wil opgeven, vindt in deze BOSbode inspiratie voor een aantal boeiende excursies.

Tijdens de Week van het BOS van11 tot 18 oktober kunnen bosliefhebbers overal in Vlaanderen terecht voor honderden bosactiviteiten. Dit jaat gaat de Week van het Bos terug tot de kern van de zaak: het zaad waaruit bomen en bossen ontstaan. “Zaad met Pit” is dan ook de uitnodigende slogan.

Voor boseigenaars met pit wordt een maand later, op zondag 15 november, de allereerste grote ledendag voor de leden van de 19 Vlaamse bosgroepen georganiseerd. U bent allen van harte uitgenodigd. Het wordt een leerrijke dag gevuld met gezellige ontmoetingen, demonstratie, vorming, feest en tal van activiteiten.

Aan het programma wordt duchtig getimmerd, maar dat het een onvergetelijke dag wordt, staat nu al vast.

Denkt u bij de eerste koude najaarsavond aan het aanvullen van uw brandhoutvoorraad dan zal allicht ook het artikel over veilig werken met de kettingzaag u interesseren. We bieden u dit jaar bovendien opnieuw de kans om aan een voordeeltarief veiligheidskledij aan te kopen.

Het thema-artikel gaat deze keer over Europees beschermde natuur in Vlaanderen. Een thema dat met de dag actueler wordt. In de BOSBode zoeken we net als in het bos naar het evenwicht tussen economie en ecologie.

Veel leesplezier, Jozef

Dauwe

Voorzitter Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw Voorzitter Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw Voorzitter Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

Beschermde natuur in Vlaanderen: een beetje Europa in uw bos

Natuur zonder grenzen

vereist internationale

bescherming

Vlaanderen beschermt al tientallen jaren natuurgebieden. Dat gebeurt door particulieren, door natuurverenigingen en door de overheid zelf. De lidstaten van de Europese Unie (EU) hebben een aantal jaren geleden besloten om de natuurbescherming gezamenlijk te organiseren. Gezamenlijk beschermen is veel effectiever dan ieder land voor zich. Logisch, omdat planten en dieren zich nu eenmaal niet aan landsgrenzen houden. Denk maar aan trekvogels, die hier in de lente broeden en in het najaar weer vertrekken.

De Europese lidstaten hebben daartoe samen de “Vogelrichtlijn” goedgekeurd (in 1979 al). Menselijke activiteiten liggen mee aan de basis van het verdwijnen van talrijke diersoorten en natuurlijke gebieden: 50% van alle Europese zoogdieren en 30% van de vissen, vogels en reptielen zijn op dit ogenblik bedreigd. De oorzaak hiervan is verdwijning of verslechtering van voor hen geschikte leefgebieden, habitats genoemd. Omdat planten en dieren dus enkel efficiënt beschermd kunnen worden als ook hun typische habitat beschermd is, werd in 1992 dan ook de “habitatrichtlijn” goedgekeurd.

Netwerk van Europese natuurparels

Hoe werken nu de Europese vogelrichtlijn en habitatrichtlijn? Europa heeft lijsten opgemaakt van planten- en diersoorten die voor Europa belangrijk zijn en beschermd moeten worden. In functie van de habitatrichtlijn is een tweede lijst van te beschermen habitats vastgesteld.

Alle Europese lidstaten moeten onderzoeken of die soorten en habitats op hun grondgebied voorkomen. Is dat het geval dan zijn ze verantwoordelijk voor

de bescherming van die planten, dieren en habitats.

Een eerste stap in die bescherming is de afbakening van “Speciale Beschermingszones” (SBZ). Zo ontstond een Europees netwerk van speciale beschermingszones dat “NATURA 2000” noemt. Onze kustduinen, het Zwin, de Kalmthoutse heide, het Zoniënwoud en de Voerstreek zijn enkele welbekende Vlaamse voorbeelden.

Het Natura 2000 netwerk vormt de ruggengraat van het Europese natuurbeleid. Anders dan vele natuurreservaten, waar

‘natuur’ de enige functie is, zijn Natura 2000 gebieden geen “gesloten” reservaten. Integendeel, menselijke activiteiten zijn mogelijk zolang hierdoor het behoud en de bescherming van de aanwezige habitats en soorten niet in het gedrang komt. De natuur beschermen maar ook beleven én gebruiken, daar draait het om in de Natura 2000-gebieden.

Ook Oost-Vlaams privé-bos is Europees beschermd

In Vlaanderen zijn 38 speciale beschermingszones afgebakend voor in totaal bijna 163 500ha; dat is ongeveer 12% van de totale oppervlakte. Ook in OostVlaanderen zijn er natuurpareltjes te vinden die aangeduid zijn als speciale beschermingszone en zo deel uitmaken van het Europese natuur netwerk

Soms maken prive-bossen deel uit van deze Europese speciale beschermingszone (SBZ). Bij de afbakening van die gebieden werd immers geen rekening gehouden met de eigendomssituatie van de terreinen. Enkel wetenschappelijke gegevens over het voorkomen van waardevolle habitats en bijzondere soorten van de beschermde lijsten waren bepalend. Europa gaat er van uit dat elke lidstaat deze

Europees te beschermen bostypes in Oost-Vlaanderen

Absoluut prioritair voor Europa zijn de bossen op alluviale bodems langs beken rivieren of in moerassige depressies. De bronbosjes met Es in de Vlaamse Ardennen en de Wilgenbossen in de getijdenzone van de Schelde zijn er goede voorbeelden van. Langs de vele beken en rivieren die Oost-Vlaanderen doorkruisen is een groot potentieel voor Elzen-Essenbossen. Getuige daarvan de vele populierenbossen die vandaag al gemengd zijn met Es, inlandse Vogelkers, Zwarte els, Grauwe abeel, Olm of Boskers en in het voorjaar een uitbundige flora tonen met slanke sleutelbloem, speenkruid, dotterbloem of daslook.

Ook bijzonder zijn de beukenbossen met de grote paarse tapijten van boshyacinthen in de lente. Die zijn goed vertegenwoordigt in de grotere bosgebieden van de Vlaamse Ardennen.

Het Drongengoed in Knesselare is een goed voorbeeld van bostype op arme zandgronden. De ouden zuurminnende eikenbossen waar Zomereik gemengd staat met Ruwe berk en Lijsterbes. Typisch in de kruidlaag is de Blauwe bosbes.

Europees belangrijke natuur beschermt, ongeacht wie ze beheert. In bepaalde gevallen komen de habitats en soorten in de speciale beschermingszones op weinig andere plaatsen in Europa voor, of worden ze in gans Europa bedreigd. De overheid en privé-eigenaars zullen dus moeten samenwerken om de Europees gewenste be-

scherming van de natuur te realiseren.

Streven naar natuur van goede kwaliteit

Waardevolle natuur onderbrengen in een Europees netwerk is slechts de eerste stap.

De belangrijkste stap is er voor te zorgen dat deze natuur blijft bestaan en een goede kwaliteit heeft. Of een “goede staat van instandhouding” als we de terminologie uit de Europese wetgeving volgen.

Eerst moeten de Europese lidstaten vastleggen welke de minimum kwaliteit is die ze nastreven voor de Europees beschermde natuur op hun grondgebied –”instandhoudingsdoelstellingen” (IHD) genoemd. Deze doelstellingen zijn puur het resultaat van wetenschappelijk onderzoek. In Vlaanderen hebben wetenschappers van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) dat samen onderzocht. Zij hebben voor alle te beschermen habitats en soorten de na te streven instandhoudingsdoelstellingen op Vlaams niveau in cijfers vastgelegd. Dit geeft de verplichte bijdrage van Vlaanderen weer aan het beschermen van de Europees belangrijke natuur. Dit zijn de ‘gewestelijke instandhoudingsdoelstellingen’.

Een volgende fase is om na te gaan welke doelstellingen nodig zijn in elke speciale beschermingszone. Het zijn deze Specifieke Instandhoudingsdoelstellingen (S-IHD) die in december 2010 goedgekeurd zullen worden door de Vlaamse Regering om in orde te zijn met de Europese verplichting.

Elk S-IHD rapport wordt volgens een wetenschappelijke methode opgesteld, legt het verband met de G-IHD en beschrijft de socio-economische situatie in elk gebied. Dit om bij het bepalen van de doelen voldoende rekening te kunnen houden met de socio-economische situatie

Deze S-IHD rapporten zullen in de loop van 2010 voorgesteld worden aan bo-

venlokale overleggroepen waarin belangenverenigingen vertegenwoordigd zijn (bv. Boerenbond, Landelijk Vlaanderen, Natuurpunt, …). Op basis van het bovenlokaal advies kan het ANB de S-IHD rapporten aanpassen waarna de Vlaamse Regering beslist.

Daarna moet uiteraard per speciale beschermingszone nog een plan uitgewerkt worden dat beschrijft welke acties nodig zijn om de afgesproken instandhoudingsdoelstellingen ook effectief te realiseren. De noodzakelijke maatregelen en hun spreiding in de tijd zullen vastgelegd worden in een “natuurrichtplan”.

Samenwerking noodzakelijk

Het doel van Natura 2000 is het keren van de achteruitgang van de biodiversiteit. Uitgangspunt is steeds het realiseren van ecologische doelen met respect voor en in een zorgvuldige balans met wat particulieren en ondernemers willen. De gebruiksfuncties bestaan, net als de aanwezige natuur vaak al jaren en hebben zich soms zelfs gezamenlijk ontwikkeld. Het is dus goed mogelijk om bij deze natuurparels de balans tussen wonen, werken en recreëren te behouden.

In een “natuurrichtplan” zal daarom worden vastgelegd welke activiteiten, op welke wijze mogelijk zijn. Het opstellen van zo een natuurrichtplan zal daarom gebeuren in overleg met alle direct betrokkenen, zoals beheerders, gebruikers, omwonenden, gemeenten en natuurorganisaties. Eigenaars van bos in een speciale beschermingszone zullen daarbij dus ook betrokken worden. Interessant en belangrijk aangezien het dan zal gaan over concrete maatregelen op het terrein met invloed op het beheer van uw bos De overheid voorziet om in 2011 te starten met de opmaak van deze natuurrichtplannen voor de NATURA 2000 gebieden. 2011 vanaf 2011 door de overheid worden uitgenodigd om mee te overleggen over de opmaak van een natuurrichtplan.

Mijn bos ligt in NATURA 2000 gebied! Wat nu?

De kans is groot dat u uw huidig bosbeheer kan verder zetten.

Het ideaalbeeld voor de te beschermen bostypes is vaak een mooi gevarieerd en structuurrijk inheems loofbos met een deel echt oude bomen. Houtexploitaties om bijvoorbeeld dunningen te realiseren horen bij de maatregelen om zo’n structuurrijk bos te beheren. Het is geen probleem om door multifunctioneel en duurzaam bosbeheer bij de houtproductie rekening te houden met de natuurlijke karakteristieken van het bos. En een extraatje realiseren voor de natuur hoeft niet moeilijk of duur te zijn: vele boseigenaars werkten al met de bosgroepen samen om invasieve exoten te bestrijden, een bosrand of open plek te beheren of een poel aan te leggen. Enkel op zeer natte en gevoelige bodems is een klassiek bosbeheer moeilijk te combineren met de bescherming van de natuurwaarde. Bosexploitatie kan bijvoorbeeld in een moerasbos te veel schade aanrichten aan de bodem en de specifieke vegetatie. Een kleinschalig hakhoutbeheer lijkt dan eerder aangewezen. Nog goed nieuws: om de natuurkwaliteit van de waardevolle bostypes te verbeteren zal zeker bosuitbreiding nodig zijn. De versnippering van onze bossen is vandaag een bedreiging voor de dieren en planten die er leven. We vernamen dat er op Vlaams niveau 6000 à 9000 ha extra bos bij zou mogen bijkomen, waaronder heel wat in Oost-Vlaanderen. Er blijken echter ook 2500 tot 4000 ha ontbossingen nodig te zijn om andere –niet bos- natuurtypes te helpen beschermen.

Ligt uw bos in Natura 2000 gebied?

Surf naar http://www.agiv.be en klik in het infovlak ‘Diensten’ op de link naar ‘Geo-Vlaanderen’.

Klik in het blok ‘Milieu’ op ‘Natura2000’

Via het vergrootglas kunt u op deze kaart inzoomen en met het handje vrij bewegen. Ofwel zoekt u rechtstreeks naar een adres en straat.

Meer weten over NATURA 2000: Surf naar http://www.natuurenbos.be/nl-BE/ Thema/Natuur/SBZ_en_IHD.aspx

Natuurpunt en Landelijk Vlaanderen/Hubertusvereniging Vlaanderen hebben ook interessante websites over Natura 2000: http://www.natuurpunt.be/nl/natuurbehoud/ natuurbeleid/natuur-en-samenleving_313.aspx

http://www.landelijkvlaanderen.be/natura2000. htm

Meer wetenschappelijke informatie vind je op de website van INBO

http://www.inbo.be/content/page

asp?pid=BEL_INT_NAT_start

Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord

Pontische rododendron: mooi! Is er een probleem?

De Pontische rododendron is een altijdgroene, exotische soort afkomstig uit Zuidelijk Europa. De plant bloeit in het voorjaar massaal en zorgt zo voor een kleurrijk aspect in het bos. De plant wordt door jagers geprezen voor de dekking die ze geeft aan klein en groot wild. Maar: trop is teveel en dat bewijst de plant volop in Sint-Maria-Aalter.

Pontische rododendron vermeerdert zich op verschillende manieren. Enerzijds is er vermeerdering via worteluitlopers en het inwortelen van takken, anderzijds is er verspreiding door zaad.

De soort doet het zeer goed op zandgronden en dat is nu juist het bodemtype in het boscomplex Blekkervijver. In combinatie

Natuurherstel dankzij de provincie Oost-Vlaanderen …

… of hoe in boscomplex Blekkervijver de Pontische Rododendron wordt ingetoomd!

Sinds enkele jaren heeft de provincie Oost-Vlaanderen subsidies ter beschikking voor ‘soortenbeschermingsprojecten’. Doel van deze subsidies is om de natuur in Oost-Vlaanderen en meer bepaald bedreigde planten- en diersoorten, een handje te helpen. Jaarlijks kunnen de bosgroepen, de regionale landschappen en de natuurverenigingen projectvoorstellen bij de provincie indienen. Vaak zijn natuurbeheerwerken zeer kostelijk, er worden dan ook jaarlijks steeds meer aanvragen ingediend dan er budget ter beschikking is. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord kreeg reeds drie jaar na elkaar subsidies toegekend om Pontische rododendron in Blekkervijver te bestrijden. De provincie Oost-Vlaanderen financierde telkens 90% van de kostprijs van de werken; een cofinanciering van 10% werd verkregen van het Agentschap voor Natuur en Bos. Hieronder volgt een kort verslag van de moeilijke maar toch succesvolle werken …!

Een beeld van boscomplex

Blekkervijver

Het boscomplex rond de Blekkervijver te Sint-Maria-Aalter is ontstaan uit een voormalig kasteelpark. Dit kasteelpark werd bij de aanleg van de E40 snelweg doormidden gesneden. Het resulteerde in een domein ‘Blekkerbos’ ten noorden van de E40 ( ongeveer 50ha) en Blekkervijver ten zuiden

ervan met een oppervlakte van 78 ha. De geschiedenis van het bos verraadt zich in het strak drevenpatroon met zware beuken.

Het zijn net die dreven en oude loofbomen die holtedieren aantrekken en bv. heel waardevol zijn voor vleermuizen. Een tweede typisch aspect voor dit 18e eeuwse kasteeldomein is de aanplanting van Pontische rododendron.

met slechts zeer weinig bosbeheer door de jaren heen, konden de rododendrons zich ontwikkelen tot alles overschaduwende struwelen die weinig ruimte laten voor inheemse soorten. Door de dichtheid en de hoogte (tot 5-6m!) die de struwelen in het complex bereikten, verloor het bos zijn natuurwaarden.

De natuurlijke onderetage ruimde plaats voor een monotoon rododendronstruweel, de kruidlaag verdween volledig door de constante beschaduwing en het wild vond die houtige massa toch wat te ondoordringbaar.

Welke werken werd uitgevoerd?

In het complex Blekkervijver coördineerde de bosgroep de opmaak van een uitgebreid

Door de dichtheid en de hoogte die de struwelen rododendron in Blekkervijver bereikten, verloor het bos zijn natuurwaarden

Pontische rododendron in bloei

bosbeheerplan voor ongeveer 40 ha bos.

Aangezien het bos waardevol is en een groot natuurpotentiëel heeft, besloot de bosgroep actie voor natuurherstel te ondernemen en haar pijlen te richten op de Pontische rododendron. In twee bewegingen werd een gebied van zo’n 20 ha aangepakt. Een eerste behandeling bestond uit het afzagen van de struiken en het insmeren van de zaagvlakken met glyfosaat, een jaar later werd voorzien in een nabehandeling. Uitgelopen wortels werden verwijderd, uitgelopen stobben kregen een bladbehandeling. Langs de E-40 werd een strook rododendron behouden als groenscherm.

De werken waren zeer arbeidsintensief en werden uitgevoerd door de sociale werkplaatsen Grijkoort en Pro Natura vzw. De resultaten die werden geboekt zijn meer dan behoorlijk. Nu reeds kan op bepaalde plekken in het bos worden vastgesteld dat de flora zich langzaamaan herstelt.

Hoe gaat het nu verder?

De beheerwerken (vnl. dunningen) gepland in het bosbeheerplan kunnen binnenkort in uitvoering gaan. We rekenen op de natuurlijke verjonging van inheemse soorten zoals lijsterbes, hazelaar en sporkehout om de natuurlijke struiklaag in het bos terug te herstellen.

Ook de kruidlaag zal op deze manier terug kans krijgen om zich te ontwikkelen. Als toemaatje kregen we voor het werkjaar 2010 een nieuw soortenbeschermingsproject goedgekeurd. De kers op de taart wordt een herstelde heidevegetatie en een ecologisch heringerichte waterpartij.

2e Vrijwilligersdag : Hou(t) van je bos

Zaterdag 28 november

2009 te Stekene

Midden in het boscomplex WullebosWildernis-Zandberg komen we samen in het bos van Maarten Pieters, een jonge boseigenaar. Het programma voor de vrijwilligersdag ziet er als volgt uit:

09.00: - ontvangst met koffie, thee, frisdrank

- Maarten vertelt …

10.00: BON licht toe:

- Welke zijn de voordelen van de boscomplexwerking?

- Wat zijn rendabele en onrendabele werken?

- Wat is het nut van een bosrand?

- Inverde geeft een overzicht van praktijk- en theoriecursussen

De werken van de arbeidersploeg jaarrond

Bosgroepen ondersteunen boseigenaars bij het plannen en uitvoeren van het beheer in hun bos. Vaak zijn bosbeheerwerken echter verlieslatend. Om deze werken toch uit te laten voeren, hebben eigenaars dikwijls nood aan een ruggesteuntje. Sinds enkele jaren beschikt de Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord over een arbeidersploeg die kan worden ingezet voor de uitvoering van onrendabele boswerkzaamheden. Dit dankzij de subsidies die de bosgroep krijgt van het Agentschap voor Natuur en Bos en de cofinanciering van de provincie Oost-Vlaanderen. De arbeidersploeg betreft een samenwerking met drie sociale werkplaatsen actief in het werkingsgebied.

Bestrijding van Amerikaanse vogelkers

In de winter en het vroege voorjaar zijn de ploegen vooral bezig met de bestrijding van Amerikaanse vogelkers. Hiervoor werden door de bosgroep twee mogelijkheden uitgedacht. Een eerste optie bestaat erin de arbeiders de bestrijding te laten uitvoeren tegen een tarief van €100/ha excl. 6% btw. De manier van bestrijden is de hak- en spuitmethode waarbij de moederbomen en grotere struiken sterven op stam. Het hout blijft in dit geval eigendom van de boseigenaar. De tweede optie bestaat erin

Vrijstelling van jonge aanplantingen

12.00: broodmaaltijd (aangeboden door BON) al of niet op terrein afhankelijk van het weer

13.30: samen aan de slag onder begeleiding van een medewerker van Inverde

hetzelfde werk gratis te laten uitvoeren, waarbij de bosgroep eigenaar wordt van de behandelde stammen. De bosgroep zal de stammen trachten te verkopen als brandhout om een deel van de kosten te dekken.

Nabehandelingen van eerder behandelde percelen tegen Amerikaanse vogelkers gebeuren best in de zomer. De zaailingen zijn dan het zichtbaarst en gemakkelijkst te onderscheiden van andere soorten. Eén nabehandeling is inbegrepen in het tarief van de eerste bestrijding.

In de maanden april en mei is er weinig werk voor de arbeidersploegen omwille van de schoontijd. Vanaf juni echter zijn de ploegen in de weer in de jonge aanplantingen. De eerste 2-3 jaar na het aanplanten van een nieuw bos, is het noodzakelijk tussen de boompjes al te snel groeiend kruid weg te maaien. Deze vrijstellingen dienen bij voorkeur te gebeuren voor 15 juli om de groei van niet gewenste soorten maximaal te breken. Eigenaars die deze werken laten uitvoeren betalen €75/ha excl. 6% btw.

Andere werken?

De zomer is, naast nabehandeling van Amerikaanse vogelkers, het ideale moment om jonge aanplantingen te gaan snoeien en zuiveren. Dubbele toppen en plakoksels worden weggesnoeid, takkransen uitgedund en zuigers worden verwijderd. Ook hiervoor geldt een tarief van €75/ha excl.

6 % btw. De te snoeien bomen mogen niet hoger zijn dan 6m.

In het plantseizoen (van half november tot half maart) kunnen boseigenaars bosranden laten aanplanten door de arbeidersploeg. In twee tot drie rijen wordt bosplantsoen van inheemse en standplaatsgeschikte struiksoorten aangeplant in een rand langs het bos. De bosranden worden tegen een tarief van €1 per lopende meter (excl. 6% btw) aangeplant. Het plantgoed is hierin inbegrepen.

Wenst u gebruik te maken van de diensten van de arbeidersploeg?

Neem contact op met de bosgroep! Ook andere werkzaamheden kunnen steeds in overweging worden genomen. De arbeidersploegen hebben heel wat succes. Het is dus best mogelijk dat het even duurt vooraleer de werken in uw bos kunnen worden uitgevoerd.

16.00: we ronden af met een kleine attentie

Inschrijven? via het bosgroepsecretariaat uiterlijk tegen 15 november!

Een wegbeschrijving en definitieve uitnodiging volgt.

Bestrijding van Amerikaanse vogelkers met de hak- en spuitmethode.

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender

Workshop over ‘Duurzame houtproductie in de Vlaamse Ardennen’

Opeen zwoele zomeravond begin juli verzamelden een twintigtal inwoners uit de Vlaamse Ardennen in Ronse. Het was een bont gezelschap afkomstig uit alle geledingen van de maatschappij: boseigenaars, bedrijfsleiders, natuurliefhebbers, kunstenaars, jagers en ambtenaren; maar allen met een grote liefde voor het prachtige landschap van de Vlaamse Ardennen. Duurzame houtproductie ligt mee aan de basis van dit landschap zoals we het nu kennen. Denken we maar aan de knotwilgen voor brandhoutproductie, de populierenrijen voor de luciferfabriek in Geraardsbergen en de loofhoutbossen voor lokaal timmer- en constructiehout.

geven tot een ruimer maatschappelijk debat over de rol die de bomen en bossen in onze omgeving in de toekomst nog kunnen hebben bij het duurzaam produceren van hout. De eerste workshop verliep onder de deskundige leiding van Jos Gyssels, medewerker van VormingPlus Vlaamse Ardennen - Dender. Uit deze eerste workshop kwamen heel wat interessante ideeën en thema’s naar voor. Vragen zoals ‘Kan duurzame houtproductie in reservaten?’ of ‘Welke rol kan de landbouw spelen om ons blijvend te voorzien van de grondstof hout?’ geven alvast stof genoeg om op een volgende bijeenkomst dieper in te gaan.

Meer bos in de Vlaamse Ardennen?

De voorbije decennia nam de waardering voor de landschappelijke en ecologische waarde van bomen en bossen stelselmatig toe, terwijl de ‘nutsfunctie’ (lees: houtproductie) maatschappelijk steeds meer aan belang moest inboeten. Mensen vervreemden steeds meer van hun omgeving. Waar sommigen denken dat melk in de fabriek wordt gemaakt, zijn anderen er van overtuigd dat een plank uit de doe-het-zelf komt. Bossen zijn er volgens hen enkel nog om in te wandelen en de hond uit te laten.

Met de groep van lokale mensen uit de Vlaamse Ardennen willen we een aanzet

Deze workshops kaderen binnen het Leader-project ‘Twee bomen, één toekomst’ dat actueel loopt bij de Bosgroep. Dit project heeft als doel het maatschappelijk debat over duurzame houtproductie in eigen regio aan te zwengelen. Dat het een thema is dat leeft, merken we ook in het nieuwe Vlaamse Regeerakkoord waarin volgende passage is opgenomen ‘Door het optimaliseren van de verenigbare recreatieve functies van bossen en natuur, en het bevorderen van duurzaam geproduceerd hout, streven we naar een verbeterde economische functie van het bos en een return die de lokale economie in het buitengebied ten goede komt.’

Heeft u ook een eigen mening over dit onderwerp?

Laat ons deze dan zeker weten via ons forum op www.duurzamehoutproductie.be

Ruim

twee jaar geleden werd voor de Vlaamse Ardennen een planningsproces opgestart met als doel na te gaan welke gebieden in de toekomst voor landbouwgebruik zullen worden voorbehouden en in welke zones extra bos- en natuurgebieden kunnen komen. In mei 2009 werd de eerste fase van dit proces afgerond met de aanduiding van 79 gebieden in de Vlaamse Ardennen met een gezamenlijke oppervlakte van ongeveer 29.000 ha die voorbestemd blijven voor landbouw. De resterende 65 zones met een ongeveer even grote gezamenlijke oppervlakte zullen nu in de komende jaren stuk voor stuk verder in detail bekeken worden.

Per zone zal er een Ruimtelijk Uitvoeringsplan (soort van gewestplanwijziging) worden opgemaakt waarbij vastgelegd wordt dat ofwel de bestaande bestemming (vb. agrarisch gebied of

natuurgebied) behouden blijft; ofwel de huidige gewestplanbestemming gewijzigd wordt. Zones waarvoor op korte termijn een dergelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan zouden worden opgemaakt zijn oa. de omgeving van het Kasteel van Beerlegem, de omgeving KluisbosHotond-Koppenbergbos, de omgeving van de Zwalmvallei, de omgeving Hasseltbos-Moenebroek, de Dendervallei en de omgeving Neigembos.

Exacte oppervlaktedoelstellingen per zone zijn nog niet vastgelegd. Wat wel is bepaald, is dat er in totaal in de ganse Vlaamse Ardennen 635 ha bosgebied moet bijkomen, dit is iets meer dan 1% van de totale oppervlakte van het planningsgebied. Opmerking die hierbij dient te worden gemaakt is dat dit niet noodzakelijk wil zeggen dat er ook 635 ha nieuw bos zal bijkomen. Bestaand

bos dat nu gelegen is in agrarisch gebied zal in sommige gevallen in de toekomst in gewestplanbestemming ‘bosgebied’ komen te liggen. De oppervlakte hiervan dient in mindering gebracht te worden van de voorziene 635 ha.

Het areaal dat nog overschiet zouden gebieden zijn waar nieuwe bosaanplantingen kunnen gerealiseerd worden. De ligging van deze bosuitbreidingsgebieden zal onder meer gekozen worden in functie van de te realiseren InstandHoudingsDoelstellingen (IHD’s) (vb. rond

waardevolle beukenbossen). Elders in deze Bosbode vindt u meer info over deze IHD’s.

Meer info over deze lopende plannigsprocessen vindt u op www.ruimtelijkeordening.be of kan u uiteraard steeds bekomen op het secretariaat van de Bosgroep.

Terugblik op geslaagde cursus ‘Bostypes’

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen

Impressies van een geslaagde Algemene Vergadering

cursus was een voltreffer: een ruime belangstelling, een korte theoretische toelichting die voldoende informatie gaf voor de terreinoefeningen, en een zon die 3 maal van de partij was!

Deze

De cursus startte met een theoretische inleiding. Basis van het verhaal is de samenstelling van de bodem; inclusief de vochtigheid- en voedselgraad. De bodem bepaalt dus bijgevolg het type bos dat zich best thuis voelt op een specifieke plek. Via een korte geschiedenis over het ontstaan van de huidige bodemsamenstelling, worden de specifieke eigenschappen van elk type bodem besproken, met daarbij een overzicht van de bomen die daar van nature best gedijen. Belangrijke kanttekening hierbij is dat deze situaties nog uitzonderlijk voorkomen aangezien de meeste van onze bossen aangeplant zijn en de mens dus bepaald heeft welke boom waar staat. De benaming van de bostypes is dus min of meer misleidend. Zo kan een Essen-eikenbos beplant zijn met populier of in een Berken-eikenbos kan grove den aangeplant zijn. De boomsoort die we nu terugvinden kan ons dus meestal niet helpen om het type bos te bepalen. Vooral de kruidvegetatie (de zogenaamde kensoorten) kan ons hier op weg zetten.

Na de theorie trokken we het bos in. Als leidraad om het bostype te bepalen gebruikten we een tabel met de hiërarchische structuur van de bostype-groepen in Vlaanderen. In deze tabel wordt een opdeling gemaakt van voedselrijke en voedselarme bossen, vochtige en droge bossen. De eerste terreinexcursie ging door in het Muziekbos in Ronse. In dit bos komen verschillende bostypes voor. Zo vonden we oa het Essen-Eikenbos met de wilde hyacint en het Eiken-beukenbos met de bosanemoon. Op de 2de cursusdag trokken we naar de Lembeekse bossen, in het noorden van de provincie. De bodem is hier droger en armer. Ook hier vonden we op korte afstand verschillende types. Zo ontdekten we hier oa het Dennen-Eikenbos met struikheide en een Eiken-Beukenbos met adelaarsvaren. De laatste excursie ging door in de valleibossen in de omgeving van Dendermonde. Op deze eerder vochtige gronden vonden we Essen-Elzenbos en een klein stukje Wilgenvloedbos.

Met dank aan Sander Jansens van Inverde voor het uitwerken van deze cursus op maat en de boeiende terreinexcursies. Wie graag meer wil weten over de bostypes in onze provincie mag steeds contact opnemen met de bosgroep.

Onze bos- en natuurwetgeving is een kluwen van regels en verplichtingen. Het is dan ook niet evident te weten wat je rechten en plichten zijn als boseigenaar. In het eerste deel van deze cursus krijgt u een overzicht van alle relevante wetgeving met betrekking tot bos, natuur en landschappen met bijzondere aandacht voor het Vlaamse bosbeleid en boswetgeving. In het tweede deel van de cursus wordt voldoende tijd voorzien om in te gaan op specifieke vragen van de cursisten.

Zit u met prangende vragen zoals ‘Hoe ver moet ik mijn bomen van de perceelsgrens planten?’, ‘Hoe regel ik de toegankelijkheid in mijn bos?’ of ‘Mag ik zelf kiezen welke bomen ik in mijn bos aanplant?’, schrijf u dan zeker in voor deze interessante cursus.

Praktisch: twee avondmodules (van 19u tot 22u) op dinsdag 6 & 13 oktober. Meer info vindt u achteraan in deze Bosbode.

Op16 mei hield Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw zijn jaarlijkse Algemene Vergadering. De raad van bestuur was blij een 50-tal aanwezigen te mogen verwelkomen. Ongeveer 35 van de 200 uitgenodigde ledenboseigenaars van de vereniging waren vertegenwoordigd.

Na een ontvangst met koffie en koeken begon het administratief gedeelte van de vergadering. Een uurtje later werd afgesloten met het goede nieuws dat het lidgeld nul euro kan blijven. De jaarrekening 2008 eindigde op een positief saldo en in de begroting 2009 blijken de voorziene inkomsten van de bosgroep ruimschoots te volstaan om de verwachte uitgaven te dekken. De inkomsten bestaan voor het grootste deel uit subsidies van het Vlaamse Gewest en de provincie Oost-Vlaanderen. De grootste uitgaven zijn de budgetten voorzien voor het uitvoeren van onrendabele beheerwerken bij de leden van de Bosgroep en de personeelskosten.

Samen trokken we daarna richting bos voor een minicursus bosbeheer. Robbie Goris was onze lesgever en sappige verteller van dienst.

Er werd ons veel duidelijk over de groei van bomen en hun takken in het bijzonder, toen “de boom van Robbie” ons werd voorgesteld. De interne structuur en de kwaliteit van een boomstam blijken sterk beïnvloed te worden door de manier waarop het bos beheerd wordt. Op het juiste moment en volgens de correcte manier dunningen uitvoeren is van cruciaal belang. De toegang tot een mooi oud en gevarieerd loofbos werd ons aangeboden door een lid van de bosgroep – waarvoor dank.

De Biesestraat 5 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

Fax. 055/21 62 81

vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

In het bos leerden we als het ware de toekomst van het bos te lezen. Waar staan de waardevolste bomen? Hebben zij voldoende licht en ruimte? Is een dunning nodig? Hoe kan ze uitgevoerd worden zonder het bos te veel te beschadigen? Het is maar een kleine selectie van de vele vragen die aan bod kwamen. En het was zeker een aangename kennismaking met het aanbod aan cursussen bosbeheer die de bosgroep aanbiedt.

Aan de overkant van de straat waren we welkom in natuurgebied van het Agentschap voor Natuur en Bos. Daar geen groot volwassen bos maar een jong bos in volle ontwikkelingen. En zeker

niet minder interessant. De aanwezigen deelden graag hun tips over de keuze van standplaatsgeschikte bomen bij een nieuwe aanplanting met elkaar. We zagen er ook het resultaat van een jaar of vijf spontane verbossing. Het aantal boompjes per hectare was er indrukwekkend groot. En ook al kies je de soorten niet zelf: ze zijn wel gratis.

Tot slot trakteerde Robbie ons nog op een vakkundige demonstratie snoeien. En zo was de cirkel zo goed als rond want de nadelige invloed van slecht snoeien hadden we al aan de binnenkant van de boom van Robbie kunnen zien. Met een receptie sloten we de Algemene Vergadering af.

Wat mag ik doen in mijn bos en wat niet?

Volg de cursus ‘Wetgeving’!

Wenst u ons te contacteren ? Bosgroep Vlaamse ardennen tot dender VzW

De boom van Robbie

Toekomst van een boom

Is uw bos toe aan een betaalbare winterse opknapbeurt?

Nietelke ingreep in het bos brengt geld in het laatje. Sommige werkzaamheden zijn enorm nuttig voor het bos maar kunnen de eigenaar flink wat geld kosten. Sinds 2008 biedt de bosgroep zijn leden betaalbare bosarbeid aan. U betaalt gemiddeld slechts 10% van de werkelijke kostprijs van de werken. Dankzij de financiële steun van het Vlaams Gewest en de provincie OostVlaanderen kan de bosgroep de rest van de factuur betalen.

Welke werkzaamheden?

De beheerwerken moeten aansluiten bij de doelstellingen van de bosgroep en van het duurzaam bosbeheer.

Ons winteraanbod

Type beheerwerk

Tarief

Particuliere eigenaar privé-bos

Tarief

Openbare boseigenaar of natuurvereniging

Bestrijding Amerikaanse vogelkers 100 euro/ha 200 euro/ha + (Eq. W)

Plantklaar maken moeilijk terrein 250 euro/ha 500 euro/ha + Eq. W

Aanleggen bosrand (4m breed) 100 euro/100m 200 euro/100m

Aanleggen onderetage in bestaand bos 500 euro/ha 1000 euro/ha

(her)bebossing < 0,5 ha 500 euro/ha 1000 euro/ha

Onrendabele dunning/hakhoutbeheer 100 euro/ha 200 euro/ha + Eq. W (Eq. W) = equivalent werkkracht

Voor het uitvoeren van dunningen, hakhoutbeheer en het bestrijden van Amerikaanse vogelkers zal vooraf grondig onderzocht worden of de werken niet rendabel kunnen uitgevoerd worden

Veilig werken met de kettingzaag

Bezint eer ge begint!

Schoenen

door het hout te verkopen als brandhout.

Wenst u een aanvraag in te dienen? Bel of mail ons vóór 1 oktober. Hoe sneller u de Bosgroep op de hoogte brengt van uw interesse in de uitvoering van beheerwerken, hoe beter. We bespreken dan samen in het bos wat precies nodig is. Zo kan de Bosgroep de projecten het beste plannen en voorbereiden en blijft er voldoende tijd om offertes op te vragen. De Bosgroep heeft namelijk geen eigen arbeiders in dienst maar zal steeds op de markt naar de beste uitvoerder zoeken. VzW

Een motorzaag is een erg lawaaierig ding dat trilt, olie sproeit en uitlaatgassen in het rond blaast. Aan één uiteinde draait er een scherpe zaagketting en in de buurt vallen bomen en zwiepen takken. Beschermende veiligheidskledij voor het werken met een motorzaag is dus geen overbodige luxe. Verderop in deze Bosbode bieden we u daarom de mogelijkheid enkele basisstukken te bestellen.

Maar veiligheidskledij alleen volstaat niet als garantie op veilig werken. Als je niet weet wat een kick-back is, waarvoor een kettingrem dient, hoe je een boom in de juiste richting velt of hoe hout onder spanning zich gedraagt, dan kan veiligheidskledij ook niet veel helpen. Zorg er dus voor dat je een veilige machine hebt en dat je weet hoe ze gebruikt moet worden. Via de bosgroep kan je voordelig een cursus “veilig werken met de kettingzaag” volgen.

PBM’s of persoonlijke beschermingsmiddelen

Broek

Een kettingzaag is scherp en heeft een snelheid van ongeveer 70 km/u... De broek met zaagbescherming beschermt tegen diepe snijwonden van een bewegende zaagketting doordat in de voering lange vezels zitten die de ketting bliksemsnel blokkeren.

Zaagschoenen bestaan als lederen of rubber laarzen. Wat je verkiest hangt af van persoonlijke voorkeur en van hoe hoog het water in je bos staat.

Hun gemeenschappelijk eigenschappen zijn stevigheid, een stalen neus, een geprofileerde zool en extra bescherming op de wreef van de voet. Zo beschermen veiligheidslaarzen je tegen inzagen met de motorzaag en verplettering door zware voorwerpen. Bovendien is stevig staan en niet uitglijden enorm belangrijk met een motorzaag in je handen.

Draag steeds je zaagbroek OVER je laarzen om je enkels en onderbenen extra te beschermen.

Handschoenen

Het doel van handschoenen is tweeledig. Het meest voor de hand liggende is je handen beschermen tegen allerlei verwondingen: bramen, stukken hout, een afgesprongen ketting,... Wat misschien minder goed geweten is, is dat ze nodig zijn om de trillingen van de kettingzaag te dempen. Die trillingen doen immers na een tijdje de aders in je handen samentrekken, wat slecht is voor de doorbloeding. Lederen handschoenen dempen het best de trillingen.

Helm met gelaatscherm en oorkleppen

De helm zelf beschermt je hoofd tegen vallende en wegzwiepende takken. Opgelet, een plastic helm wordt langzaam maar zeker aangetast door zonlicht en is na 3-5

jaar aan vervanging toe. Daarom staat er steeds een fabicagedatum ingestempeld. Let bij aankoop op de CE-keuring, recente fabricagedatum en bewaar hem niet in het zonlicht.

Het scherm of gelaatbescherming (meestal fijn gaas, soms plexi) scharniert op de helm en neemt amper zicht weg, maar beschermt je gezicht tegen het meeste zaagsel en takken. Niets zo vervelend als een vuiltje in je oog, of erger!

De oorkleppen of gehoorbescherming ten slotte dienen om hele fijne trilhaartjes diep in je oor te beschermen. Die breken namelijk af als je langdurig blootgesteld wordt aan lawaai, waardoor je slecht gaat horen. Dit is een geleidelijk proces, dat je niet merkt tot het te laat is.

De gehoorbescherming dempt enkel het lawaai, ze neemt niet alle geluid weg: krakend hout bijvoorbeeld kan je nog steeds horen. Ook helpers, die bijvoorbeeld met het verzaagde bos door het bos zeulen, dragen best een helm met gehoorbescherming.

Word gezien!

Je veiligheidsuitrusting is pas helemaal af met een opvallend gekleurde vest. Dat kan een profi houthakkersjas zijn, of eender welk ander fel gekleurd kledingsstuk. Als je compagnon je maar ziet staan. En dat geldt zeker ook voor helpers.

Provincie Oost-Vlaanderen – Dienst 81

Gouvernementstraat 1 - 9000 Gent

Tel. 09/267 84 60

Fax. 09/267 84 93

bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Maud Plouy

Voor als het toch fout zou gaan… Werk niet alleen en voorzie een EHBO-kit. Houd een GSM bij de hand en parkeer je wagen vertrekkensklaar.

[Naar een artikel van Robbie Goris en Koen Pans van Inverde, een organisatie die opleidingen in bos-, groen- en natuurbeheer organiseert. Meer info: www.inverde.be]

Veiligheidskledij

Veiligheidskledij: speciaal aanbod voor Bosgroepleden!

Bestelformulier

Bezorg uw ingevuld bestelformulier tegen uiterlijk 15 oktober 2009 aan uw Bosgroep

Naam + adres :

Tel Rek.nr.

Geef hier uw kledingmaat op aub : Broek

De

Bosgroep hecht veel belang aan veilig werken in het bos. Daarom bieden wij u de kans degelijk materiaal aan te schaffen tegen zeer interessante voorwaarden. Bij deze actie kunnen de werkende leden van Bosgroep OostVlaanderen Noord (BON) en Bosgroep Vlaamse Ardennen (BVA), genieten van een uitzonderlijke korting van 15 % op de normale verkoopprijs. De korting per werkend lid wordt wel geplafonneerd op € 50. Ook andere geïnteresseerden kunnen via ons bestellen, maar kunnen niet van de 15% korting genieten. Meer info over de bestelwijze vindt u hieronder. Neem gerust contact op met uw Bosgroep als u nog bijkomende vragen heeft.

Praktisch:

Stap 1: U vult bijgevoegd bestelformulier in en stuurt dit tegen uiterlijk woensdag 15 oktober 2009 naar uw bosgroep. Indien u zaagbroeken en/of jassen bestelt dient u volgende gegevens in te vullen (zie ook foto) : voor de broek: uw lengte, de omtrek van uw taille en uw staplengte (beenlengte gemeten langs de binnenzijde); voor de vest: maat S,M,L,XL of XXL.

Stap 2: De bosgroep verzamelt alle bestellingen en bezorgt de bestellingen gegroepeerd aan KOX tegen begin november. U zult van KOX rechtstreeks een factuur ontvangen. Nadat u de factuur heeft betaald, worden de bestelde artikelen door KOX aan huis geleverd per koerierdienst. In ruil voor deze rechtstreekse thuislevering betaalt u € 4,80 transportkost. Deze transportkost zal u aangerekend worden via de factuur van KOX.

Stap 3: Om als werkend lid van BON en BVA uw korting van 15% te krijgen, bezorgt u aan uw bosgroep een kopie van de factuur van KOX en uw rekeningnummer. Wij storten uw korting op uw rekening.

Stap 4: Indien omruiling van een artikel noodzakelijk is, regelt u dit rechtstreeks met KOX.

Vest (S,M,L,XL,XXL) 1. Totale lengte

EN 381-5, Model A, Klasse 1, zeer licht : goed voor warm weer

502-00 Mistral passende bretels met clips 110 cm voor de heupbroek

Mistral, EN 381-5, model A, Klasse 1, zeer licht goed voor warm weer

Kox TrieEst. Hoogwaardige rubberen laars met stalen neus. Zaagbescherming rondom. EN 345

klasse 2, mt. 38-48

Bosbouwhandschoenen Cross. Vaste greep door latex gripprofiel, gekeurd naar EN 420, 388.

deze

Blue Elk pak – heupbroek Mistral pak – heupbroek Mistral pak – tuinbroek Combi brandstofhouder Schuifmaat (*) Alle zaagbroeken voldoen aan de Europese norm EN 381-5. Conform deze norm betekent ‘Klasse 1’ dat dergelijke broeken bescherming bieden bij een kettingsnelheid van 20m/s. De zaagbeveiliging (=speciale vulling die de kettingzaag blokkeert) bevindt zich 180° aan de voorzijde + 5 cm aan de linkerzijde van beide broekspijpen.

schoenen

Medium, Large, Xlarge

Island. Comfortabele winterhandschoen met elastisch manchet. 1 maat.

€ 6,05 € Accesoires 9519 Kox Combi brandstofhouder in rood, met 2 compartimenten voor 5,5 liter brandstof en 2 liter kettingolie. Met schenktuit en afsluitdoppen. 19,25 € 22,65 €

9011-1 Kox 2 takt olie SM 1:50, 1 liter fles met schaalaanduiding. Geschikt voor motorzaag en bosmaaier.

Kox Bio kettingolie, verpakking van 5 liter. Biologisch snel afbreekbaar, keurteken Blauwe Engel.

301-8 Schuifmaat Waldmeister. Om diameters van bomen te meten. Max. diameter 80 cm.

Vijlhouder met ronde vijl, vergemakkelijkt het vijlen : diam. 4 mm voor 3/8” of 4,5 mm voor

of 4,8 mm voor 325” of 5,5 mm voor 3/8”

voor het vastzetten van het zaagblad bij vijlwerk

metaal

universeel ook voor dieptebegrenzers

vijlen 150 mm, ook voor dieptebegrenzers

in hout

bestaande uit vijlhouder, ronde vijl (4,8 mm), platte vijl, dieptebegrenzermal en groefreiniger

€ 5,44 €

€ 16,06 €

€ 114,95 €

€

Velgereedschap

velwig. Stabiel en licht voor veilig werken zonder kettingbeschadiging. 25 cm lang.

Handgrijper van veredeld staal. Tang kan snel worden omgezet naar pakhaak. Grijpopening

Lange Velhevel. 130 cm, 3,4 kg staal, met in hoogte verstelbare kantelhaak.

3,98 € 4,68 €

€ 60,98 € Markering 9740 Fluorescerende markering. Goede,langdurige zichtbaarheid,sneldrogend,500ml, kersenrood,blauw,geel of wit

1 Werkend lid = eigenaar van bossen uit het werkingsgebied van Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender of Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord die lid is van de betreffende bosgroep.

2 Andere = lid van bosgroep Midden Oost-Vlaanderen, niet-boseigenaars of boseigenaars uit een ander werkingsgebied

Zaaghelm Blue Elk pak – tuinbroek Zaagschoen Rubberen laars Velhevel

Velwig Vijlhouder + ronde vijl Bosbouwhandschoen Cross Vijlbok Handgrijper

Week van het bos WEEK van het BOS

Week van het Bos gaat dit jaar door van 11 tot 18 oktober, met als slogan “Zaad met Pit”.

Het Agentschap voor Natauur en Bos, de Vereniging voor Bos in Vlaanderen en tientallen lokale verenigingen nodigen u uit op meer dan honderd bosactiviteiten in de Vlaamse bossen.

Dit jaar gaat de week van het bos terug naar de kern van de zaak: het zaad. Het pad van klein zaadje tot oude boom is echter een heus hindernissenparcours.

Naast hun indrukwekkende uiterlijke kenmerken zijn dan ook de genetische, “innerlijke” kenmerken van bomen wonderlijk. Wetenschappers hechten veel waarde aan die genetische binnenkant van bomen en die hangt nauw samen met de herkomst van het zaad.

Tijdens de week van het bos kan je het ontdekken en beleven: een handje meehelpen tijdens een zaadoogst, op ontdekkingstocht gaan in een boomkwekerij, eeuwenoude bomen bewonderen, enzovoort. Ontdek het volledige programma op www.weekvanhetbos.be

MAAK VAN HET PARKBOS EEN VIJFSTERRENBOS!

parkbOS GrOeiT UiT ZaaD

eN MeNSeN MeT piT!

ZONDaG 11 OkTOber vaN

19 UUr TOT 17 UUr iN De piNTe

Het Parkbos wordt een grote groenpool nabij Gent met ruimte voor oud en nieuw bos, parken en natuurgebied én voor duurzame landbouw. Tal van overheden, zowel op Vlaams, provinciaal als gemeentelijk niveau, werken onder de coördinatie van het projectbureau Parkbos elke dag pittig verder aan de uitbouw

van dit Parkbos. Het Parkbos, dat is er voor jan-en-alleman. Daarom zoeken we op 11 oktober mensen mét pit om volgens de alom bekende Fata Morganaformule van het Parkbos een vijfsterrenbos te maken.

De uitdaging:

1. 250 bezoekers fietsen naar het Parkbos. 25 kinderen klimmen onder begeleiding in een boom van het Wonderwoud.

2. 250 mensen nemen deel aan de fotowedstrijd langs het wandelparcours (en maken kans op een digitale camera of andere mooie prijzen).

3. veel jong volk voor een prettig gestoorde opdracht in de Speelstraat.

4. 100 mensen op de dansvloer tijdens de workshop Boombal voor het Parkbos.

5. Benieuwd of we met zijn allen de dag kunnen afsluiten met een toost op de kersverse vijfsterren-status van het Parkbos!

Plaats van afspraak?

Scheldevelde, Kasteellaan 41, 9840 De Pinte.

Wegbeschrijving?

Je vindt een kaartje met fietsroutes vanuit Gent, Sint-Martens-Latem en Nazareth op www.weekvanhetbos.be of bij de provincie Oost-Vlaanderen – info@ oost-vlaanderen.be – 0800 94 808.

Dit is een coproductie van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), Gemeente De Pinte, Projectbureau Parkbos en Vereniging voor Bos in Vlaanderen i.s.m. Toerisme Oost-Vlaanderen

KENNIS MET ‘PLANTEN VAN HIER’!

GEZINSHAPPENING DEN BLAKKEN-WARANDEDuINEN

ZONDaG 18 OkTOber vaNaf 14 UUr iN weTTereN)

Het provinciaal domein Den Blakken en het Vlaams natuurreservaat de Warandeduinen liggen vlak naast mekaar op een boogscheut van het centrum van Wetteren. Ze vormen samen een zeer geschikte plek voor wie de ‘Planten van hier’ wil leren kennen.

BOMEN, LEVEND ERFGOED

Programma:

- Lancering nieuwe gebiedsfolder, inwandeling nieuwe wandelroute

- Demonstratie hakhoutbeheer en schapen drijven, publieke zaadoogst, historische evocatie, …langs het wandelparcours

- Reservatie verkoop gemeentelijke behaagactie

- Verenigingenmarkt met info over ‘Planten van hier’

- Cafetaria en randanimatie, kinderanimatie

- Mobiele zaadoogstactie per fiets (zelf fiets meebrengen, vooraf inschrijven)

Plaats van afspraak?

Tuin provinciaal domein Den Blakken, Wegvoeringstraat 308, 9230 Wetteren

Meer info en inschrijving voor de fietstocht: Catherine Tydgat, catherine@rlsd.be, 052 33 89 12

ZaTerDaG 17 OkTOber vaN 8.45UUr

TOT 16.30UUr iN aalST

Er zijn heel wat merkwaardige of bijzondere bomen. Omwille van hun omvang, hun leeftijd, hun standplaats, of wegens de religieuze of spirituele eigenschappen die hen worden toegedicht. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen inheemse bomen en exoten? En hoe belangrijk is dat onderscheid? Je hebt alleenstaande bomen, bosbomen en parkbomen. Sommige bomen zijn ziek, andere zijn vitaal en kerngezond. Maar hoe merk je het verschil?

Het programma:

- 8u45: onthaal met koffie

- Vanaf 9.00u volgen een uiteenzetting over cultuur- en cultusbomen in binnen en buitenland; een voordracht over inheemse bomen en struiken en een getuigenis over hoe een professio-

nele boomverzorger probleemsituaties aanpakt.

- 13u15 in de namiddag is er keuze uit (1)een fietstocht langs merkwaardige bomen in en rond Aalst en (2) een themawandeling over ‘inheemse bomen’ in het stadspark van Aalst.

- Tijdens beide activiteiten wordt stilgestaan bij een demonstratie boomklimmen.

Plaats van afspraak?

CC De Werf, Molenstraat 51, 9300 Aalst

Inschrijvingen?

- bij CC De Werf via . 053 / 73.28.12 (Code 09212BLEAA)

- € 14 / € 3 (aangepast tarief). Een bio-broodmaaltijd is inbegrepen in de prijs.

Het Agentschap voor Natuur en Bos beheert de Warandeduinen, het best bewaarde rivierduin in de streek. Kale duinen waarin de wind vrij spel heeft en het zand doet opstuiven geven dit gebied een uniek uitzicht. Heel bijzonder zijn de eeuwenoude hakhoutstoven van zomereik en beuk. Deze bomen zijn zo oud dat we zeker weten dat ze niet vanuit een andere streek zijn aangevoerd. Het park van het provinciaal domein Den Blakken is uitgebouwd als promotietuin voor de kwekers van sierplantsoen uit de regio, en geeft op die manier een heel andere betekenis aan ‘Planten van hier’…

Organisatie Regionaal Landschap Schelde-Durme, Agentschap voor Natuur en Bos, gemeente Wetteren, Provincie Oost-Vlaanderen, AVBS, Natuurpunt Scheldeland, Plantencentrum regio Wetteren, Leefmilieu Wetteren

Organisatie CC De Werf In samenwerking met INBO, de Groendienst Aalst, de vzw Bomen Beter Beheren en de Vereniging voor Bos in Vlaanderen.

Activiteitenkalender

Paddestoelenwandeling in bosreservaat Bellebargie

ZONDaG 18 OkTOber vaN 14 UUr TOT 17 UUr

In de 15e eeuw brachten trekschuiten (bargiën) brandhout naar Gent via de Burggravenstroom, het Brakeleiken en de Lieve. De schippers meldden zich vooraf aan via een bel ter hoogte van het bos. De naam Bellebargiebos was geboren. Het Bellebargiebos langs de Burggravenstroom in Waarschoot wordt ook wel ‘de Kwadebossen’ genoemd. Het sluit aan bij de Lembeekse Bossen. Het bos behoort tot de zogenaamde ‘bosgordel’ van het Meetjesland. Het Bellebargiebos wordt beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos en is ongeveer 80 hectare groot.

Het Bellebargiebos is vochtiger dan de Lembeekse Bossen, omdat het niet op de stuifzandrug van Oedelem tot Stekene ligt en vlak aan de Burggravenstroom gelegen is. Het bos is bovendien gelegen op een oude boslocatie. Daardoor heeft het nog steeds een bijzonder waardevolle flora. Het bestaat grotendeels uit oude eiken (waarvan sommige meer dan 200 jaar oud zijn!) en beuken. Planten zoals bosanemoon, salomonszegel, speenkruid, bleeksporig bosviooltje, rankende helmbloem en dalkruid wijzen erop dat het bos een zeer oude geschiedenis heeft. Dood hout blijft met opzet liggen, want het vormt het leefgebied voor zowel paddenstoelen als insecten, zoogdieren en vogels.

Tijdens deze wandeling leer je met een deskundige gids verschillende soorten paddestoelen herkennen.

Gids: Lia Van Landschoot, bos- en natuurgids

Plaats van afspraak: Hoofdingang Bellebargiebos ter hoogte van Bellebargie/Oostmoer te Waarschoot.

Wegbeschrijving: komende van het dorp van Waarschoot volgt u riching Lembeke. Aan het rond punt ter hoogte van een witte kerk, neemt u de tweede straat rechts (= Bellebargie). Ongeveer 500 meter verder op de linkerzijde is de ingang van het bos.

Komende van Lembeke neemt u de weg richting Waarschoot en u blijft deze volgen tot wanneer u aan bovenvermeld rond punt aan de witte kerk komt. U neemt de eerste straat op uw linkerzijde (= Bellebargie). Ongeveer 500 meter verder op de linkerzijde is de ingang van het bos. De wandeling is gratis, maar inschrijven is nodig!

Verslag van de bosgroepreis naar de Argonne

Open Ledendag Vlaamse Bosgroepen

ZONDaG 15 NOveMber 2009

Bosgroep Zuidwest Brabant vzw nodigt u allen uit op een prachtige locatie in het Provinciaal Domein van Huizingen in Beersel voor de allereerste ledendag voor alle Vlaamse bosgroepen.

Iedereen is welkom: uiteraard de duizenden bosgroepleden, hun families, vrienden en kennissen, maar ook elke geïnteresseerde boseigenaar of sympathisant.

Het wordt een leerrijke dag gevuld met gezellige ontmoetingen, demonstratie, vorming, feest en tal van activiteiten.

Aan het programma wordt duchtig getimmerd, maar dat het een onvergetelijke dag wordt, staat nu al vast. Zo heeft het er alle schijn van dat de fameuze ‘Grote Boskwis’ van de Bosgroep Dijle-Geteland vzw voor haar derde editie dit najaar afzakt naar de streek van Geuze en Kriek. Er zullen themawandelingen zijn voor groot en klein. Verder wordt het concept “duurzaam barbecuen in de winter” nader bekeken. Tot daar een voorzichtige en kleine tip van de sluier…

Inschrijvingen: de dag zelf is gratis en de toegang is vrij, maar een aantal onderdelen kunnen betalend zijn Voor de te betalen activiteiten zal inschrijven en vooraf betalen verplicht zijn. Meer info volgt later.

Locatie: Provinciaal Domein van Huizingen, Henri Torleylaan te 1653 Beersel

Route: Ring R0/E19 rond Brussel, neem afrit 20 ‘Huizingen’. Ga 400 à 500 m in de richting van Alsemberg/SintGenesius-Rode en sla dan links af (Henri Torleylaan). Na ongeveer 500 m ben je reeds ter hoogte van de grote parking aan de hoofdingang van het park!

Meer info: Over carpoolen/vervoer: bij je bosgroep / Over de dag zelf: bij Bosgroep Zuidwest Brabant vzw

Inmei trokken een veertigtal enthousiaste boseigenaars richting Frankrijk voor een korte intensieve cursus bosbeheer. In de Argonne zijn ze te gast in het bos van de familie De Pauw waar ongelijkvormig loofhout en naaldhoutaanplantingen elkaar afwisselen. Inverde begeleidt de reis en Frederik Vaes en Geert Bruynseels zijn de gidsen van dienst.

de vele everzwijnen. Geert en Frederik hopen met een aantal praktijkvoorbeelden de jagers te kunnen overtuigen van het nut van een lagere wildstand.

Op dag twee brak het feest helemaal los. De hemelsluizen gingen open en de doorwinterde bosbeheerders konden hun geluk niet op: regen, modder en schitterende bossen.

En het werd nog be ter. Eerst water dan Cognac. In Le vielldampierre bevindt zich een producent van “Merrain”. Het beste eikenhout wordt hier omgezet in prachtige vaten om Cognac in op te slaan.

Dag één staat in het teken van bosverjonging. Natuurlijke verjonging van loofbomen wordt serieus bemoeilijkt door het vele wild in de bossen. De populatie herten is de laatste jaren exponentieel gestegen. Eikels zijn bovendien de lievelingskost van

De plaatselijke boswachter liet op dag drie een mooie opvolging zien van de verschillende bosstadia: van verjongen, jongwasverpleging, dunning tot eindkap: een mooi résumé van wat de groep boseigenaars de vorige twee dagen had gezien.

Een uittreksel uit het verslag van Sander Jansens van Inverde

40 enthousiaste bosgroepers na 3 dagen Frankrijk

Frederik geeft uitleg herten, omheiningen en bosverjonging

Van stam tot Cognacvat op enkele uren tijd

Cursusaanbod 2009

Uvindthier een overzicht van de cursussen die de bosgroepen dit najaar nog organiseren. Wil u deelnemen aan één of meerdere van onderstaande opleidingen schrijf u dan snel in, de ervaring leert ons immers dat onze cursussen snel volzet zijn.

PRAKTIJKCURSUSSEN

‘Veilig werken met de kettingzaag - module 2 : ‘vellen en onttakken van bomen’ (max. 6 deelnemers)

Opgelet : aan deze cursus kunnen enkel personen deelnemen die eerder reeds module 1 of een beginnerscursus kettingzaag volgden bij Inverde/EBG.

Deze 2de module richt zich naar iedereen die bomen wil vellen. Na deze cursus kan u dit op een veilige en correcte manier doen. Je leert ook velhulpmiddelen zoals velhevel en velwig kennen.

Wanneer ?

- Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON):

Vrijdag 23 & zaterdag 24 oktober 2009

- Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV):

Vrijdag 16 & zaterdag 17 oktober 2009 (5 plaatsen)

- Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender(VAD)

Vrijdag 30 & zaterdag 31 oktober 2009 (4 plaatsen)

Waar ?

- in de werkingsgebieden van de organiserende bosgroepen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

- Boseigenaars die lid zijn € 24.50; overige deelnemers : € 97

‘Veilig werken met de kettingzaag – module 3 : ‘Hout onder spanning’ (max. 6 deelnemers)

Opgelet : aan deze cursus kunnen enkel personen deelnemen die eerder reeds module 1 of een beginnerscursus kettingzaag en module 2 volgden bij Inverde/EBG.

Wie zich nog verder wil bekwamen na het volgen van de 1ste en 2de module kettingzaaggebruik, en nu en dan te maken heeft met moeilijk velbare bomen, komt hier aan zijn trekken.

Wanneer ?

- Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON): Vrijdag 16 & zaterdag 17 oktober 2009 (1 plaats)

Waar ?

- in de werkingsgebieden van de organiserende bosgroepen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

- Boseigenaars die lid zijn : € 24.50; overige deelnemers : € 97

‘Snoeien van bomen’ (max 10 deelnemers)

Deze cursus is bedoeld voor iedereen die begeleidingssnoei bij bomen wil uitvoeren. Je leert waarom & wanneer bomen gesnoeid worden en je leert de juiste snoeitechniek toepassen.

Wanneer ?

- Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV) : Zaterdag 26 september 2009 (1 plaats)

Waar ?

- in het werkingsgebied van de Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

- Boseigenaars die lid zijn : € 12,50; overige deelnemers : € 73

THEORIECURSUSSEN

Nieuw

‘ Van aanplant tot eerste dunning’ (max. 25 deelnemers) In deze cursus krijgt u basisinformatie over terreinvoorbereiding voor de aanplant, boomsoortenkeuze, vrijstellen van de jonge aanplant, zin en onzin van onderhoudssnoei en het principe van dunnen in het bos. Het cursus bestaat uit een theoretisch gedeelte (’s avonds) en een praktijkgedeelte onder de vorm van een excursie.

Wanneer ?

- Donderdagavond 17 september (19u-22u) & zaterdag 19 september (dag)

Waar ?

- Sint-Lievens-Houtem

Kostprijs ?

- Boseigenaars die lid zijn: € 12,50; overige deelnemers : € 36,50

Nieuw

‘Boswetgeving en bosbeleid’ (max 25 deelnemers)

‘Bosdecreet’, ‘kapmachtiging’, ‘compensatieregeling’, ‘vengebied’ … het zijn allemaal termen waar we als boseigenaar mee geconfronteerd worden. Met deze cursus willen wij u wegwijs maken in het Vlaamse bosbeleid en de boswetgeving.

Wanneer ?

- 2 avondmodules op dinsdag 6 & 13 oktober 2009 (19u-22u)

Waar ?

- Centraal in Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

- Boseigenaars die lid zijn: € 12,50; overige deelnemers : € 36,50

Brandhoutzoekertjes

Via de rubriek brandhoutzoekertjes brengen we verkopers van brandhout en geïnteresseerden met elkaar in contact. Hierbij beperkt de Bosgroep haar inbreng enkel tot het geven van informatie en advies. De verkoop gebeurt rechtstreeks tussen de verkoper en de geïnteresseerde. Eventuele problemen bij deze transactie vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de Bosgroep. Momenteel zijn bij de Oost-Vlaamse bosgroepen onderstaande loten beschikbaar.

Meer informatie is beschikbaar bij de respectievelijke Bosgroep.

BRANDHOuTAANBOD

Bosgroep MIDDEN OOST-VLAANDEREN 09/267 84 60

Dendermonde (Appels)

15 stère populier (gezaagd en gekliefd) 40 euro/stère

Erpe-Mere (Burst)

Kroonhout van 1 zware treurwilg. Gratis in ruil voor snoeiwerk

ALGEMEEN

Bos te koop gevraagd (Meetjesland of Waasland)

Contacteer : Roger Dereu 0479/73 71 78

Bosgroep OOST-VLAANDEREN NOORD 09/267 84 60

Maldegem

± 6 m³ fijnspar,Corsicaanse den, Am.vogelkers

Gratis in ruil voor het werk

Bosgroep VLAAMSE ARDENNEN TOT DENDER

055/21 62 80

Kluisbergen, Kwaremont

± 20 m² Italiaanse Populier op stam Prijs overeen te komen

Wilt u uw advertentie zien verschijnen op deze pagina?

Neem dan contact op met Bosgroep O-Vl. Noord vzw

Gouvernementstraat 1

9000 Gent

09 267 84 60

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be