de bosbode 2010 - 3

Jozef Dauwe, p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent

Jaargang 6 – nr 3

De bosbode is een tijdschrift van de drie Oost-Vlaamse bosgroepen

Redactie

Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Maud Plouy, Dominique Lecompte, Klaas Van Roy, Tom Joye (INVERDE)

Fotografie

Cover: Vilda, Y. Adams

Binnenpagina’s: Vildafoto, Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Maud Plouy, Karen Dequidt, Dominique Lecompte, Jeroen Grillaert, Sylvie Decoster, Tuur De Haeck

Lay-out

Koloriet – Leefdaal

Druk

Parys Printing N.V – Evergem

Papier

Deze publicatie werd gedrukt op kringlooppapier ‘Reprint’

Oplage

8 500 exemplaren

Verantwoordelijke uitgever

Jozef Dauwe

p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen

Noord vzw

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Raad van bestuur BON

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Leen

Meersschaert, Frans De Jonghe, Ingrid

Puylaert, Luc Claus, Nicole Van Duyse, Pierre d’Alcantara, Maurits Adriaenssens, Guy Bonsecour, Tom Van Holsbeke.

Raad van bestuur MOV

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Jan Verbeke, Marc Dilewyns, Francis De Beir, Geert de Visscher, Kris Janssens, Willy Van Hoey, Dirk Abbeloos,Werner Pycke, Steven Roosen, Jozef Wittouck, Norbert Van Stichel

Raad van bestuur VAD

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Paul Sienaert, Thomas Vanderbeke, Marc De Bock, Willy Bauwens, José Tack, Jozef Van Crombrugge, Jan Van Huffel, Marc Nachtergaele, Raoul D’Hoossche.

Uw gegevens werden opgenomen in een databank die wordt beheerd door de Bosgroep. De gegevens in deze databank zullen enkel worden gebruikt in het kader van de werking van de Bosgroep en niet voor andere doeleinden. Indien u niet wenst dat uw gegevens in deze databank zijn opgenomen of indien u uw gegevens

Uw bos, onze zorg

Maak kennis met de bosgroepen

Een bosgroep heeft als doel u als boseigenaar praktische ondersteuning te bieden bij het beheer van uw bos.

In een bosgroep zijn vele boseigenaars uit uw streek verenigd.

Samen met hen kan u vrijwillig meewerken aan een mooie toekomst voor het Vlaamse bos.

“Baas in eigen bos”, dat is het basisprincipe van de bosgroepen. De bosgroepen informeren adviseren en organiseren, maar u beslist steeds zelf over het beheer van uw bos.

Wat heeft de Bosgroep zijn leden te bieden?

GRATIS DIENSTVERLENING

1. Informatie

De bosgroep beantwoordt uw persoonlijke vragen over de technische, wettelijke en financiële aspecten van bosbeheer. U kunt ook deelnemen aan theorie- en praktijkcursussen in verband met bosbeheer.

2. Advies op maat van uw bos

U kunt een afspraak maken voor een terreinbezoek aan uw bos. Het resultaat is een beheeradvies op maat van u en uw bos.

3. Hulp bij uw bosadministratie

De bosgroep helpt u bij het aanvragen van subsidies en kapmachtigingen. Ook het opstellen van een bosbeheerplan kan begeleid worden.

DIENSTVERLENING TEGEN VERGOEDING

1. Betaalbare bosarbeid

U kunt een aanvraag indienen om tegen een voordelige prijs onrendabele werken in uw bos te laten uitvoeren. Voorbeelden zijn: bestrijding woekerende exoten, vrijstellen van jonge aanplantingen, onrendabele dunningen en hakhoutbeheer, aanleg van een bosrand,… De juiste tarievenlijst dient u bij uw bosgroep op te vragen.

2. Organisatie van beheerwerken

De bosgroep coördineert de beheerwerken bij meerdere boseigenaars samen zodat ze voor bos en eigenaar efficiënter en goedkoper worden. Wilt u werken uitvoeren in het bos dan kan de bosgroep die organiseren. U kunt deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop van de bosgroepen indien u hulp wenst bij de verkoop van bomen die u wenst te kappen.

3. Cursussen en excursies

De bosgroepen organiseren jaarlijks tal van cursussen zoals ‘kettingzaag, bosmaaier, houten constructies, enz. Leden kunnen hieraan deelnemen tegen een voordelig tarief.

Word gratis lid

Iedere boseigenaar die dit wenst kan gratis lid worden van de bosgroep die actief is in zijn streek.

Uw lidmaatschap geeft recht op de dienstverlening van de bosgroep.

Woord vooraf

Het lidmaatschap houdt geen verdere verplichtingen in.

Wenst u vrijblijvend advies en hulp

bij het beheer van uw bos? Contacteer ons:

• Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

• Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99

bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Maud Plouy

• Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

De Biesestraat 5 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

Fax. 055/21 62 81

vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Beste boseigenaars en bosliefhebbers, Het stemt me steeds hoopvol te weten dat onze Oost-Vlaamse bossen en bosgroepen inspirerend werken voor vele mensen. In het verslag van het project “Twee bomen, één toekomst” van de bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender kan u daar meer over lezen. In het bosgroepnieuws van de andere Oost-Vlaamse bosgroepen zijn we eveneens getuige van de betrokkenheid van enthousiaste schoolkinderen over gepassioneerde boseigenaars tot ondernemende professionelen in de bossector. Ook onderstaand gedicht, spontaan ingestuurd door een bosgroeplid, illustreert dat bomen en landschappen engagementen kunnen uitlokken. Dat dit een garantie moge zijn voor de toekomst van ons groen patrimonium.

Ik wens u veel leesplezier in deze BOSbode!

Jozef Dauwe

Voorzitter Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw Voorzitter Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw Voorzitter Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

BOMEN

Bomen in de Vlaamse Ardennen, waar de avondzon de wilgen wil verwennen. Kunnen avondsluiers het bomenleed niet helen, zij zullen gedwongen het leed wel delen, van hen die op vele erven staande zullen sterven. Bomen aan de stroom weerspiegelen grimmig in de snelle vliet, en zien in de ochtendnevel d’andere bomen niet, maar in het park getuigt de bleke maan, hoe stille daar de bomen staan.

Bomen in het kaler wordend heuvelland, waar mensen met vernielende overhand, hen verdringen uit de warme avondzon, en niet meer voelen hoe het anders kon.

Bomen met natte voeten kunnen het tij niet keren, er zijn niet genoeg bomen om ’t wassende water te weren, maar eens de kille vloed weer verdwenen, zullen zij eenzaam treuren en wenen.

P.a. DePoorter

wenst te wijzigen, kunt u dit steeds doorgeven aan de Bosgroep.

Zieke bomen in het bos

verstoring van het natuurlijke evenwicht kan één organisme, hoe onschuldig ook, op korte tijd de bovenhand nemen en een plaag worden. Om het heel eenvoudig te stellen: als de vogels die rupsen eten er niet langer zijn, dan krijgen de rupsen vrij spel om bomen kaal te vreten.

Om ziekten en plagen te voorkomen, moeten we dus in de eerste plaats werken aan een herstel van die levensgemeenschappen, de ecologische netwerken. En daarin moet plaats zijn voor bladvreters, bladluizen en allerlei andere ‘plaagorganismen’, zo lang ze in evenwicht gehouden worden door hun predatoren en parasieten. Een boom in een ‘kaal’ bos, zonder nevenetage, zonder bodemleven rond zijn wortels en een kruidlaag erop, zonder vogels of insecten in zijn kroon, is een boom die zeer kwetsbaar is voor die ene aanvaller die er toevallig toch passeert.

variatie in de boomsoorten. Als je bos voor 100% uit één boomsoort bestaat en net die soort wordt aangevallen, dan kan je hele bos binnen de kortste keren om zeep zijn. Als er meerdere boomsoorten voorkomen, dan is dat niet alleen goed voor de ecologie van je bos, aantastingen zullen ook nooit je hele bos vellen.

Alle hens aan dek? Boomziekten en –plagen kunnen er heel erg dramatisch uitzien, denk maar aan een boom die door rupsen volledig kaalgevreten of ingesponnen is. Ze zien er echter vaak veel erger uit dan ze effectief zijn. Voor een boom zelf is zo’n eenmalige kaalvraat geen groot probleem. Vaak zal de boom al na enkele weken opnieuw uitlopen en gewoon voortleven. Pas als zo’n aantasting telkens opnieuw gebeurt (meerdere keren in één groeiseizoen of verschillende jaren na elkaar), kan het zijn dat de boomconditie achteruitgaat en dat je boom vatbaarder wordt voor andere aanvallers.

Elke

bosbeheerder wordt vroeg of laat geconfronteerd met zieke bomen. In sommige gevallen ziet de situatie er zelfs heel dramatisch uit en sta je als beheerder met de handen in het haar. Vaak ziet een aantasting er echter veel erger uit dan ze effectief is. Hieronder laten we je op een begrijpbare manier kennis maken met verschillende ziektes en aantastingen van bomen en hoe ermee om te gaan.

Ecologie: een bos is veel meer dan bomen alleen

Bomen maken deel uit van een ecologisch netwerk, een levensgemeenschap waarin heel wat organismen van elkaar afhankelijk zijn: planten, dieren, schimmels, bacteriën, …. Zo bestaat de levens-

gemeenschap van een eik uit honderden organismen die er leven en de eik of elkaar ‘consumeren’. In een natuurlijke situatie is zo’n levensgemeenschap relatief stabiel, maar hoe minder soorten er aanwezig zijn, hoe minder stabiel die levensgemeenschap wordt. Door een

Soortkeuze: een boom die zich thuis voelt is een fitte boom Een eerste stap om problemen te vermijden is een goede soortkeuze. Een boom die geschikt is voor zijn standplaats, is minder kwetsbaar voor ziekten en plagen. In tegenstelling tot wat we vaak denken, kunnen bomen zich namelijk heel goed verdedigen tegen allerlei aanvallen: houtrotschimmels worden opgesloten door het afgrendelingsysteem, bladvretende insecten worden weggejaagd door de aanmaak van slecht smakende stoffen en naaldbomen plakken houtboorders vast in hun hars. De enige voorwaarde om dit verdedigingssysteem te laten werken is een goede conditie van je bomen. En bomen in een goede conditie krijg je onder meer door de juiste soortkeuze: de standplaatsgeschiktheid moet altijd je eerste prioriteit zijn. Naast de juiste soortkeuze is het ook belangrijk om te zorgen voor voldoende

Als bosbeheerder kan je in de meeste gevallen toch weinig tot niets doen om je bomen te genezen. Vaak zijn de mogelijkheden beperkt tot aangetaste bomen vellen en afvoeren, maar voor het zover komt moet je eerst duidelijk weten wat er aan de hand is. Schiet dus niet met een kanon op een mug, maar ga op zoek naar betrouwbare informatie over de aantasting voor je kiest voor drastische maatregelen. Misschien is er wel niets aan de hand.

Op zoek naar de echte oorzaken

De eerste vraag die je je als bosbeheerder stelt bij het zien van een zieke boom is waarschijnlijk: “Wat is hier de oorzaak van?” Jammer genoeg is deze vraag vaak niet zo eenvoudig te beantwoorden als we wel denken. In veel gevallen worden bij de beoordeling van zieke bomen veel te vlug conclusies getrokken. Als

er een duidelijk zichtbare aantasting te zien is, bijvoorbeeld een zwam of een insect, dan wordt deze met de vinger gewezen als de schuldige voor de aftakeling van bomen. Soms is dat ook zo, maar meestal is de realiteit complexer dan dat: bomen sterven slechts zelden door de acties van één aanvaller. Zoals hierboven al uitgelegd, leeft een boom in een complexe relatie met zijn aantasters, zijn omgeving en zijn standplaats. En net in die omgeving en standplaats zijn vaak de ware schuldigen te vinden, de eerste oorzaak van het probleem. In zeer veel gevallen komen verschillende oorzaken van boomproblemen ook samen voor, waarbij er een negatieve spiraal van conditieverlies en aantastingen op gang komt. Dan is het heel moeilijk om één ware schuldige aan te duiden. Heb bij het beoordelen van bomen dus voldoende aandacht voor de relaties tussen verschillende schadefactoren en oordeel niet te snel, enkel zo kun je de échte bron van de aftakeling vinden en er ook rekening mee houden of iets aan doen. Ga je er te snel overheen, dan doe je in veel gevallen aan ‘symptoombestrijding’ en dan is de kans groot dat je heraanplanting net dezelfde weg opgaat.

Ter verduidelijking een voorbeeldje van zo’n negatieve spiraal: bij aanplanting van een bos wordt geen rekening gehouden met de standplaatsgeschiktheid: er worden eiken geplant op een veel te natte grond. De bomen groeien, maar niet zoals het zou moeten zijn, hun conditie is verre van optimaal. Bij een eerste dunning wordt er nogal met de grove middelen gewerkt op de natte grond waardoor de bodem sterk verdicht wordt en de boomwortels beschadigd worden. De boomconditie gaat verder achteruit. Op dat moment ziet de honingzwam zijn kans schoon en valt hij de verzwakte bomen aan via de beschadigde wortels, het grootste deel van de eiken sterft af.

Wat is hier nu de oorzaak van het afsterven van de boom? De honingzwam is natuurlijk duidelijk herkenbaar en wordt vaak aangewezen als enige schuldige. Maar de échte oorzaken van de problemen zitten eigenlijk enkele (tientallen) jaren daarvoor, bij de verkeerde soortkeuze voor een natte standplaats, bodemverdichting en wortelschade. Het enige wat de honingzwam doet is de bomen de doodsteek geven.

Een laatste puntje om rekening mee te houden is dat de populatie van veel plaagorganismen cyclisch verloopt: met pieken en dalen. Het kan dus gerust zijn dat een aantasting die dit jaar zeer erg is, binnen enkele jaren volledig verdwenen is. Geef de natuur de kans om evenwichten te herstellen.

Veel voorkomende ziekten en plagen

Eén artikel is natuurlijk veel te kort om je kennis te laten maken met alle mogelijke ziekten en plagen. Het beste ga je daarvoor zelf aan de slag met een van de boeken die aan het eind van dit artikel staan. Wat hier volgt is slechts een eerste kennismaking met de verschillende types ziekten en aantastingen die voorkomen in het bos.

Schimmels

Schimmels kun je naar levenswijze onderverdelen in drie grote groepen: de saprofieten, die dood organisch materiaal verteren, de symbionten, die bomen hel-

Rupsen

pen en tot slot de parasieten, die levende organismen aanvallen. Gelukkig voor ons zijn slechts enkele procenten van de honderdduizenden bekende schimmels parasitair. Sommige schimmels vormen vruchtlichamen, wat wij zwammen of paddestoelen noemen. Die maken slechts een klein deeltje van uit van de schimmelmassa, het grootste deel van de schimmel zit onder de grond of in de boom of het hout waarop hij groeit. Vruchtlichamen wegnemen heeft dus geen enkele zin om aantastingen te bestrijden.

zich verspreidt om nieuwe bomen aan te tasten.

- Een andere houtrotschimmel die wel eens in onze bossen opduikt is de Zwavelzwam (Laetiporus sulphureus). Deze opvallende oranjegele verschijning vergeet je nooit meer als je hem eenmaal gezien hebt. Zwavelzwam is een typische wondparasiet, die bomen infecteert via snoeiwonden, stamwonden of afgescheurde takken en wortels. Zwavelzwam veroorzaakt een uitgebreide bruinrot in het kernhout van de boom. Aangetaste bomen sterven doorgaans niet af omdat het spinthout intact blijft, maar de boom wordt wel gevoelig voor stam- of takbreuk.

- Een soort als de Grijze buisjeszwam (Bjerkandera adusta) is dan weer een zwakteparasiet bij uitstek. Strikt genomen valt deze schimmel wel levende bomen aan, maar als je deze zwam ziet verschijnen, wijst dat erop dat je boom al bijna dood is. De zwam profiteert hier hooguit van de situatie.

deze schimmel je bomen helpt door hun wortelgestel sterk uit te breiden. Het enige wat hij in ruil van de boom vraagt zijn wat suikers om te overleven. Een mooie afspraak!

De bekendste groep parasitaire zwammen bij bomen zijn de houtrotschimmels, die levende bomen aanvallen en het hout wegrotten. Sommige zijn heel agressief, andere veel minder.

- De Echte honingzwam (Armillaria mellea) is de meest agressieve houtrotschimmel die we vinden in onze bossen. Hij verschijnt in de herfst in dichte bundels aan de voet van bomen, waar hij een uitgebreide witrot kan veroorzaken in de wortels en de stamvoet, wat uiteindelijk kan leiden tot het afsterven van de boom. Honingzwam tast meestal reeds verzwakte bomen aan, maar soms ook nog vitale bomen, vaak via beschadigde wortels. Je vindt de honingzwam ook als saprofiet op stronken van bomen en dood hout, waar hij als het ware wacht om opnieuw toe te slaan. Typisch voor honingzwam zijn de zogenaamde rhizomorfen, zwarte strengen die lijken op schoenveters, waarmee de schimmel

Zoals gezegd zijn niet alle zwammen die je vindt in de nabijheid van bomen parasieten. Een veel voorkomende saprofiet, die dood hout afbreekt, is de Witte bultzwam (Trametes gibbosa). Dus als je die ziet in je bos, dan is er niets aan de hand, hij recycleert gewoon het dode hout.

En dan zijn er nog schimmels die geen opvallende vruchtlichamen maken, maar wel bomen aanvallen. Populierenroest (Melampsora spp.) bijvoorbeeld zorgt ervoor dat de bladeren bij populieren vervroegd afvallen, waardoor de conditie van de bomen achteruitgaat, de groei stilvalt en de bomen vatbaarder worden voor andere aantastingen. Populierenroest kun je herkennen aan de gele sporenhoopjes op de bladeren tijdens de zomer. Ook de Iepenziekte (Ophiostoma novo-ulmi) wordt veroorzaakt door een schimmel die zich in de houtvaten bevindt. Als reactie stopt de boom zijn houtvaten dicht, waardoor hij als het ware zichzelf wurgt. De symptomen van de iepenziekte zijn dus het verwelken en afsterven van takken verspreid in de boomkroon, gevolgd door het volledige afsterven van de boom. De schimmel die de iepenziekte veroorzaakt wordt verspreid door de iepenspintkever.

Insecten

Net als de schimmels, zijn de insecten een zeer grote groep, met zeer veel verscheidenheid. Bij sommige insecten is het de larve of rups die de boom beschadigt, soms is het het volwassen insect. Sommige insecten vreten aan het blad, anderen boren zich een weg door de bast of zelfs het hout.

probleem. Als het evenwicht verstoord geraakt, kan het zijn dat één soort zich plots kan uitbreiden tot een plaag en dan kunnen je bomen ineens kaal komen te staan. Op zich is dat nog geen heel groot probleem, een boom kan zo’n kaalvraat wel aan. Het is slechts als de schade herhaaldelijk optreedt dat de boomconditie echt achteruit gaat, waardoor andere, meer agressieve aantasters hun kans grijpen. Een bladvreter die de laatste jaren terug is van weggeweest is de Eikenprocessierups (Thaumetopoea processionea). Eigenlijk gaat het hier om een onopvallende nachtvlinder, van wie de rupsen natuurlijk bekender zijn, aangezien ze soms massaal voorkomen op eiken. Bij een hevige aantasting kan de boom volledig kaalgevreten worden. Voor je bomen is de eikenprocessierups niet zo’n groot probleem. Voor ons daarentegen, kan de eikenprocessierups voor veel overlast zorgen door zijn brandharen. In de omgeving van paden of huizen kan het dus aangewezen zijn om de eikenprocessierups te bestrijden, maar massale bestrijding heeft weinig zin. Integendeel, zo belet je de natuur om opnieuw tot een evenwicht te komen.

die profiteert van de opwarming van het klimaat. De larven vreten gangen tussen bast en hout in de onderste meters van de stam. Deze kever is vooral te herkennen aan de D-vormige uitvliegopeningen. Vooral verzwakte bomen worden aangetast, maar bij een zware aantasting kunnen ook gezonde bomen aangevallen worden. Als er veel gangen dicht bijeen ontstaan, kan de boom geringd worden en afsterven. Ook de Iepenspintkever (Scolytus spp.) is zo’n houtboorder, die echter vooral belangrijk is omdat hij de iepenziekte overbrengt.

En verder zijn er nog eerder onschuldige insecten, zoals bladluizen en galverwekkers. Zo ken je zeker wel de gallen op eikenbladeren, die eigenlijk een reactie van de boom zijn op het eitje en later de larve van de Eikengalwesp (Cynips quercusfolii). Mooi om te zien, maar volstrekt onschuldig.

lende bacteriën veroorzaakt worden op verschillende boomsoorten. De symptomen zijn kleurloos of bruin vocht dat uit een scheur of snoeiwond loopt. Het ziet er onsmakelijk uit, maar is voor de boom weinig schadelijk. Door zijn zuurtegraad belet het slijm zelfs een aantasting door houtrotschimmels.

En als je de Vliegenzwam (Amanita muscaria) of Eekhoorntjesbrood (Boletus edulis) tegenkomt in je bos, weet dan dat

Een grote groep aantasters van bomen zijn de blad- en naaldvretende insecten. Op zich is het perfect normaal dat deze soorten voorkomen in een evenwichtige levensgemeenschap (ze vormen het voedsel van veel vogels en andere dieren) en als je echt van dichtbij gaat kijken, zul je altijd wel een of andere bladvreter op je bomen vinden. Voor de conditie van je bomen is dat geen enkel

Een andere groep bladvreters zijn de Stippelmotten of spinselmotten (Yponomeuta spp.). Dit is een groep van sterk op elkaar lijkende soorten, die elk hun eigen waardplant hebben. Bomen en struiken kunnen in het voorjaar volledig kaalgevreten worden, maar lopen later gewoon opnieuw uit. Takken en zelfs volledige bomen kunnen ingesponnen worden in een taai wit spinsel, waarin de rupsen leven. Hoewel ze er dramatisch kan uitzien, is deze plaag niet echt problematisch.

Een andere groep insecten die bomen beschadigen zijn de bast- en houtboorders. Het zijn de larven die de schade veroorzaken, doordat ze zich een weg vreten doorheen de bast, het hout en het cambium. Eikenprachtkever (Agrilus biguttatus) is een warmteminnende kever

Bacteriën

Bomen kunnen ook aangetast worden door bacteriën. De bacterie die buiten bossen momenteel het meest slachtoffers maakt is de Bloedingsziekte van paardekastanje (Pseudomonas syringae spp.). De eerste symptomen zijn kleine roestbruine vlekjes op de schors, waaruit na verloop van tijd vocht loopt dat zwart opdroogt. Later scheurt de bast open en sterft ze af. In het bos kom je soms wel eens bacteriële aantastingen tegen die lijken op de bloedingsziekte: Slijmvloed of bacterieslijm. Dit kan door verschil-

Voor wie er meer over wenst te weten

- Stadsbomenvademecum 3c: ziekten en aantastingen (IPC Groene Ruimte)

Oorspronkelijk geschreven voor bomen in openbaar groen, maar heel goed toepasbaar voor bosbomen. Een heel overzichtelijk, begrijpbaar en Nederlandstalig boek.

- Diagnosis of ill-health in trees, Strouts & Winter (TSO)

Een uitgebreide gids met ziekten en aantastingen bij bomen en struiken, zowel in het bos als daarbuiten. Heel toegankelijk, Engelstalig boek.

- CD-Rom Tree Doctor (Alterra)

Een interactieve gids, die je door vragen te stellen helpt om tot een juiste diagnose van de aantaster te komen. Informatief en gebruiksvriendelijk. De CD-Rom is meertalig, waaronder Nederlands.

Auteur: Tom Joye, Inverde

Echte honingzwam

Witte bultzwam

Eikengalwesp

Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord

Onder leiding van Wim en Martine leren de kinderen wat een toekomstboom is en hoe een dunning wordt aangeduid.

Duurzaam bosbeheer vertaald in de lessen Natuur Knap

In basisschool ‘De Ritsheuvel’ in Puivelde wordt gewerkt met crea-ateliers, waarin de kinderen hun talenten verder kunnen ontwikkelen, want ieder kind is op verschillende manieren ‘KNAP’. Deze ateliers worden gebaseerd op het model van meervoudige intelligentie van professor Gardener (woord, redeneer, beeld, beweging, muziek, samen, zelf en natuur).

Voor deze crea-ateliers doet de school beroep op vrijwilligers. Bosgroeplid Wim Bruggeman en zijn vrouw Martine gingen de uitdaging aan om op de school van hun dochter Lisa de lessen Natuur Knap voor hun rekening te nemen. Op een boeiende en praktische wijze hebben ze in hun bos te Puivelde de kinderen van het eerste, tweede en derde leerjaar laten proeven van duurzaam bosbeheer gedurende 4 namiddagen.

Tijdens de eerste namiddag, wandelden de kinderen door verschillende soorten bossen in het boscomplex Puivelde. Zo kwamen een donker fijnsparbos, een bos overwoekerd met Amerikaanse vogelkers en het bos van Wim en Martine, een overwegend grove dennenbos met

wat zomereik en berk, aan de beurt. De kinderen somden de verschillen op tussen de bossen en beschreven ook in welk bos ze het aangenaamst vertoeven vonden. De kinderen ontdekten welke dieren, planten en bomen in die verschillende bossen leven en Wim en Martine leerden hen wat een toekomstboom is.

De volgende namiddag was voor alle kinderen de meest spectaculaire want Wim heeft toen op een professionele en veilige manier een boom geveld. Natuurlijk was het een boom die plaats moest maken voor een toekomstboom.

De kettingzaag, de hulpmiddelen en alle persoonlijke beschermingsmiddelen

werden uitgebreid besproken en geanalyseerd door de kinderen. Na de vel-

ling ruimden de kinderen de takken op en boden zo een helpende hand in het bos. Ze kregen allen een schijfje van de boom mee als aandenken en dat viel in ieders smaak. Eén achtste van het bos van Wim en Martine werd reeds gedund in overeenstemming met het bosbeheersplan. De derde namiddag mochten de kinderen zelf de dunning aanduiden in een deel van het bos dat nog gedund moet worden. De kinderen merkten de bomen, ze zochten naar de dikste boom in het bos, ze bepaalden de leeftijd en lengte van de bomen, ze bespraken de wijzigingen in de seizoenen en daarna speelden ze leuke bosspelletjes. De vierde en laatste namiddag ging door in een tuin en niet in het bos. De school kreeg namelijk dit schooljaar de tuin van de oude pastorij, waar nu een crèche is gevestigd, ter beschikking. Dit was dan ook een uniek moment voor de kinderen om, met hun opgebouwde kennis van de vorige 3 namiddagen, zelf eens tuinar-

Openbare Brandhoutverkoop

Heeft u brandhout nodig en werkt u zelf graag met de kettingzaag in het bos? Dan is de brandhoutverkoop van de bosgroep Oost-Vlaanderen Noord iets voor u. Wij bieden kleine loten brandhout op stam te koop aan. Dit betekent dat u na aankoop van een lot zelf de bomen in het bos nog dient om te zagen en af te voeren. De kwaliteit van het brandhout en de soort is gevariëerd. Zowel naald- als loofhout zal worden aangeboden. Er zijn kleine en grotere loten voorzien. Voor elk wat wils dus!

chitect te spelen en een echt tuinplan op te maken. De tuinarchitecten-in-spé behielden natuurlijk de bestaande inheemse oude bomen en creëerden daarrond een zeer avontuurlijke tuin voor zowel de kinderen als de dieren. Zo tekenden ze insectenhotels, takkenwallen, bloemenweiden, fruitbomen, nestkasten, lang gras en zelfs een ecologische vijver. Iedereen heeft genoten van deze momenten in de natuur! Wim en Martine: een fantastisch initiatief, doe zo verder!

Meer informatie over de loten die te koop worden aangeboden en over de voorwaarden van de verkoop kunt u terugvinden in de brandhoutcatalogus. De openbare verkoop zal plaatshebben op donderdag 7 oktober om 19u30 in ‘De Nieuwe Zwaan’, Hof van Belsele 3, 9111 Sint-Niklaas (Belsele).

Wenst u de brandhoutcatalogus?

Deze is op eenvoudig verzoek beschikbaar vanaf 15/09 bij de bosgroep. U kan de catalogus vanaf die datum ook downloaden op www.bosgroepen.be

Het tellen van de jaarringen leert je hoe oud een boom is.

De ochtendstond heeft goud in de mond:

verslag Dauwtrip Maldegemveld

De ochtendstond heeft goud in de mond: verslag Dauwtrip Maldegemveld

Op zondagochtend 6 juni verzamelen

16 bosgroepers op een ontiegelijk vroeg uur op een verlaten parking in het OostVlaamse Drongengoed. Zeven uur ‘s ochtends is het en de nacht laat slechts nog bij enkelingen zijn sporen na. Op het programma staat een dauwtrip doorheen het Maldegemveld. Veelbelovend genoeg om vanuit alle hoeken van de provincie te komen afgezakt.

Het Maldegemveld is een natuurreservaat in eigendom van de vzw Natuurpunt. Onze gids is Steven De Bruycker, een echte Urselnaar en één van de stichters van het reservaat. Hij start de rondleiding met een korte schets van hoe het reservaat groeide van een klein heiderelict naar een groot aanééngeslo-

Een infovergadering voor het boscomplex Stropers

Alle boseigenaars uit het boscomplex Stropers, werden uitgenodigd voor een infovergadering op maandagavond 28 juni te Stekene.

Een aangename wandeling doorheen een mooi wastine-landschap

ten gebied (81,5 ha) met internationale allure. Het Maldegemveld wordt immers door de Europese Commissie onder het Life-project ‘Vlaams Veldgebied’ voorzien van ondersteuning. Steven start de wandeling met stevige tred en zal de komende 3 uur zijn enthousiasme overbrengen op de groep.

In het Maldegemveld wordt gestreefd naar het herstel van het wastinelandschap zoals dit voorheen in deze streek aanwezig was. Een wastine is een mozaïeklandschap waarin de open ruimte wordt doorsneden door houtkanten, bossen en struwelen. Vertrekkende van homogene, gesloten naaldhoutplantages betekent dit onvermijdelijk dat er gekapt moest worden. Natuurpunt koos voor heideherstel op grotere schaal.

Sommige bestanden werden kaalgekapt

en afgegraven, andere werden grondig gedund om natuurlijke verjonging van inheemse soorten te stimuleren. Bodemkundig wordt het gebied gekenmerkt door het dagzomen van zowel zand als klei. Deze specifieke omstandigheden zorgen ervoor dat zowel planten van de droge heide als de natte heide kunnen voorkomen. Het gebied is voorzien van uitgestippelde wandelroutes. Voor de gelegenheid verlaten we deze paden af en toe om een nog beter beeld op te doen van de uitzonderlijke natuurwaarden. Dit levert mooie waarnemingen op van onder andere kleine en ronde zonnedauw, moeraswolfsklauw, tweenervige zegge en koningsvaren. Het open maken van een gebied is één zaak, een gebied open houden is een andere. Wanneer je niets zou doen, veran-

dert het grootste gedeelte van dit gebied spontaan immers terug in bos. Om het gebied open te houden, doet Natuurpunt beroep op een bescheiden kudde Galloway-runderen. Dit runderras is bijzonder geschikt omwille van zijn rustig karakter en specifiek graasgedrag. Op bepaalde plekken wordt spontane herbebossing toegelaten. Het resultaat zijn jonge, dichte berkenbestanden waarin de fitis zich duidelijk in zijn sas voelt. Jammer genoeg zijn de weergoden ons tijdens de wandeling steeds minder genegen. Na verloop van tijd begint het te motregenen en de groep begeeft zich richting parking waar ons koffiekoeken en een drankje wachten. Van de gezichten staat voldoening af te lezen en de dag moet eigenlijk nog beginnen.

Wenst u ons te contacteren ? Bosgroep oost-Vlaanderen noord VzW

Tijdens deze vergadering werd een toelichting gegeven door de bosgroep over onze werking. Ingrid Puylaert, secretaris van de bosgroep en tegelijk mede-boseigenaar in de Stropers, vertelde aan de aanwezigen haar verhaal over haar ervaringen met de bosgroep. Daarnaast gaf het ANB ook uitleg over het beheer van hun eigendommen in het gebied. De Stropersbossen zijn immers deels gelegen in het Vlaamse Ecologisch Netwerk en in Habitatrichtlijngebied.

P.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

Bedoeling van deze actie is om samen met de geïnteresseerde boseigenaars te komen tot een gezamenlijk bosbeheerplan en de gezamenlijke uitvoering van bosbeheerwerken. De terreinbezoeken bij de eigenaars zijn lopend.

Hebt u een bos in het boscomplex Stropers en bent u geïnteresseerd in meer informatie? Aarzel niet en contacteer ons!

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen

Verslag van een geslaagde ontmoetingsdag: de algemene vergadering 2010

256 leden van de bosgroep Midden Oost-Vlaanderen werden dit voorjaar uitgenodigd voor de jaarlijkse Algemene vergadering van de vzw. Op 15 mei mocht de voorzitter J. Dauwe 55 boseigenaars verwelkomen in Gontrode (Melle).

Alle

We startten de dag met een enigszins verplichte vergadering. De Algemene Ledenvergadering van de bosgroep heeft immers een aantal wettelijke rechten en bevoegdheden.

Bijvoorbeeld de verkiezing van leden voor de raad van bestuur. Sinds 2009 was een functie als bestuurder vacant bij de bosgroep. De raad van bestuur was dan ook verheugd dat zich dit jaar drie kandidaten presenteerden aan de Algemene Vergadering. Steven Roosen (boseigenaar in Dendermonde en de Ardennen) werd door de Algemene Vergadering aangesteld als nieuwe bestuurder van de bosgroep. Norbert Van Stichel (boseigenaar Dendermonde) en Jef Wittouck (boseigenaar Oosterzele) zijn de kersverse adviseurs in de raad van bestuur van de bosgroep.

Verder gaf penningmeester Marc Dilewyns een toelichting bij de jaarrekening 2009 en de begroting 2010. Samengevat: de jaarrekening 2009 eindigt op een positief saldo en in de begroting 2010 volstaan de voorziene inkomsten van de bosgroep om de verwachte uitgaven te dekken. De inkomsten bestaan voor het grootste deel uit subsidies van het Vlaamse Gewest en de provincie OostVlaanderen. De grootste uitgaven zijn de personeelskosten en de budgetten voorzien voor het uitvoeren van onrendabele beheerwerken bij de leden van de Bosgroep. Aangezien de huidige inkomsten van de bosgroep volstaan om de uitgaven te dekken, stelt de voorzitter voor om het lidgeld op 0 euro te houden. Uiteraard waren de leden akkoord.

Na de presentatie van het activiteitenverslag 2009 en de planning 2010 had de Algemene Vergadering twee suggesties voor de werking van de bosgroep: (1) De mogelijkheid onderzoeken om de BOSbode digitaal te sturen aan leden die dit wensen en (2) een cursus voorzien over bosvegetatie en kruiden in het bos in het bijzonder.

Opdat de bosgroep op langere termijn aanspraak zou kunnen blijven maken op subsidies van het Vlaamse Gewest om de werking te financieren, moet de bosgroep tegen 1 oktober een “beleidsplan 2011 – 2016” opstellen en ter goedkeuring indienen. Om de toekomstige doelstellingen en acties van de bosgroep zo veel mogelijk op maat van de noden en wensen van de leden-boseigenaars af te stemmen heeft de bosgroep de aanwezige leden hierover bevraagd.

Na anderhalf uur sloot de voorzitter de

vergadering en nodigde iedereen uit voor een excursie in het Aelmoeseneibos. Professor Verheyen van het Labo voor Bosbouw van de Universiteit Gent was onze ervaren gids.

Het Labo voor Bosbouw (LaBo) is de beheerder van een groot deel van de Aelmoeseneiebossen in Gontrode, dat eigendom is van de Universiteit Gent. Alhoewel het Aelmoeseneiebos dus een openbaar bos is, hanteert het LaBo een specifieke voorwaarde voor het beheer van het bos: de inkomsten uit het bos moeten volstaan om de kosten van het beheer te dekken. Een visie die velen van de aanwezige boseigenaars zeer bekend in de oren klonk.

Omdat er geen jacht verpacht wordt en er geen niet-hout bosproducten vermarkt worden, is houtvoortbrengst de enige economische functie van het Aelmoeseneiebos. In principe is deze

houtvoortbrengst een bijproduct van natuurgetrouw bosbeheer: de ecologische, recreatieve, educatieve en wetenschappelijke functies bepalen de boomsoortenkeuze, de gewenste bosstructuur en de randvoorwaarden voor eventuele houtexploitatie. De aanwas van kwaliteitshout wordt gestuurd door beheer in de mate dat dit niet tegenstrijdig is met de andere bosfuncties en met de beoogde bestandstructuren. Er is een doorgedreven validatie van zowel brandhout als industriehout. De doelstelling is inkomsten te genereren die minstens de kosten dekken:

- kosten ten behoeve van de andere bosfuncties en

- kosten ten behoeve van het voorkomen van schade en overlast op eigendommen die grenzen aan het bosdomein.

strook van 10 à 20 meter wordt als hekhout beheerd. Het LaBo werkt daarvoor onder andere samen met omwonenden die graag wat werken in ruil voor brandhout.

Het bos is voor de omwonenden ook een geliefde plek om te komen wandelen. Bij de opmaak van het beheerplan voor het Aelmoeseneiebos werd dan ook met hen overlegd over het herstellen, afschaffen en inrichten van boswegen. Over het gebruik van een deel van het bos als speelzone voor de lokale jeugdbeweging werden goede afspraken gemaakt om te vermijden dat de ecologische waarde van gevoelige delen van het bos er onder zouden lijden.

Als universiteitsbos wordt het Aelmoeseneiebos ook gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek Zo is er een omheinde wetenschappelijke zone met een 35m hoge meettoren erin. Er zijn twee proefvlakken van het Europese netwerk voor de intensieve monitoring van het bosecosysteem. Ook buiten deze zone wordt onderzoek gedaan in het bos: het gaat om ecosysteemonderzoek (nutriënten- en watercycli in gemengd loofbos), onderzoek van bosontwikkeling (bestandstructuren, inclusief invloed van beheermaatregelen) en onderzoek van planten- en dierengemeenschappen.

FOTOWEDSTRIJD

Stuur ons je meest geliefde bos(mensen)foto door!

We gaan nog steeds op zoek naar de mensen achter het bos. Wat maakt je bos voor jou speciaal? Wie verwelkom je graag in je bos?

Deze foto wedstrijd loopt tot 15 januari 2011. Mail naar bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be of schrijf naar Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen p/a PAC Het Zuid, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent.

10 winnaars kunnen op zaterdag 30 april 2011 gratis deelnemen aan een echte cursus “natuur- en bosfotografie” met fotograaf Rollin Verlinde (enkele indrukken van zijn werk? www.natuurfotografie.be )

In ruil zal de bosgroep u vragen of uw foto eventueel in een toekomstige BOSbode mag gepubliceerd worden.

Aarzel niet, de kleurrijke herfst komt eraan, allen naar het bos…

Het bos grenst op vele plaatsen aan huizen, tuinen, de spoorweg of de openbare weg. Om veiligheidsredenen wordt er dus veel aandacht besteed aan het beheer van de bosranden. Grote kwijnende bomen worden preventief geveld. Een

Na de boeiende rondleiding in het Aelmoeseneiebos was het tijd voor een hapje en een drankje. Een druk bijgewoonde en gezellig uitlopende broodjeslunch doen ons besluiten dat de Algemene Vergadering 2010 een geslaagde ontmoetingsdag was voor onze leden/ boseigenaars.

Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent Tel. 09/267 78 60 Fax. 09/267 76 99 bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Maud Plouy

Met gids K. Verheyen in het Aelmoeseneiebos

Wenst u ons te contacteren ? Bosgroep Midden oost-Vlaanderen VzW

Afstromend water wordt gemeten in de wetenschappelijke zone

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender

Leader-project ‘Duurzaam houtgebruik’

voor duurzame houtproductie ontstaan. 2. Er is geen toekomstvisie inzake duurzame houtproductie.

Bij de Bosgroep loopt actueel een project met als doel het promoten van het duurzaam produceren en verwerken van hout uit de regio. In de voorgaande nummers van de Bosbode werd hierop reeds uitvoerig ingegaan. Ook de voorbije maanden werd er intensief gewerkt aan dit project. Het luik van de ‘Open Bossendagen’ werd afgesloten en de 4e en laatste workshop ivm de ontwikkeling van een toekomstvisie voor locale duurzame houtproductie vond plaats. Het luik waarbinnen een eik en een populier verwerkt worden door kunstenaars en ambachtslieden loopt ondertussen door.

Peterschap brengt scholen dichter bij bos

Het voorjaar was een drukke periode voor de leerlingen die peter of meter werden van een stukje bos bij hen in de buurt. Na het laatste lentebezoek waarin de kinderen op zoek gingen naar de voorjaarsflora (zie BB 2010-02), leerden zij van dicht bij het bos kennen in al zijn facetten tijdens een bezoek aan het bosmuseum in het provinciaal domein ‘Het Leen’ te Eeklo (www.oost-vlaanderen.be – cultuur & vrije tijd – provinciale domeinen).

Daarnaast konden zij bij bosboomkwe-

kerij Sylva in Waarschoot (www.sylva. be) mee beleven hoe het jonge leven van een boom start: van zaad of stek tot jonge boom. Zij klommen mee op de plantmachine en kregen achteraf een boompje mee naar huis om te planten in hun tuin.

Lokale duurzame houtpro-

ductie: een toekomstvisie

Waar willen we op (middel)lange termijn met onze bossen en bomen naartoe?

Bosbeheer vereist een dergelijke lange termijn visie, want keuzes die vandaag

gemaakt worden bepalen mee welke mogelijkheden de toekomstige generaties zullen hebben met deze hernieuwbare grondstof.

Aan de hand van een aantal workshops werd met een groep bevoorrechte getuigen uit de regio nagedacht over de uitdagingen die er zijn om de lokale duurzame houtproductie te bestendigen.

In een eerste fase werd gepoogd te komen tot een verduidelijking van het begrip ‘duurzame houtproductie’

De deelnemers waren het eens over het feit dat ‘duurzaamheid’ niet enkel een kwestie is van regels en wetgeving,

maar dat maatschappelijke interesse en betrokkenheid van de lokale bevolking cruciaal is om duurzaam bosbeheer in praktijk te kunnen brengen. Dergelijk bosbeheer moet a priori multifunctioneel zijn en men betreurt het dat dit vaak verengd wordt tot enkel de natuurfunctie, al dan niet gecombineerd met de recreatieve functie. Het ruimtelijk opsplitsen van de functies, waarbij bepaalde gebieden worden voorbehouden voor productie, andere voor de natuurwaarde en nog andere voor het recreatieve aspect, was voor de deelnemers geen optie. Er was consensus over het feit dat houtproductie, hoe gering deze ook mag zijn, niet per definitie als bijkomstig mag worden beschouwd.

In een volgende stap werden de bedreigingen en kansen voor duurzame houtproductie in de regio opgelijst. De voor-

naamste bedreigingen werden als volgt geformuleerd:

1. Het bosareaal waarbinnen duurzame houtproductie mogelijk is, neemt jaarlijks af in Vlaanderen.

Dit is het gevolg van enerzijds ontbossingen (zowel voor industriële als natuurontwikkeling) en anderzijds het omzetten van multifunctioneel bos naar ‘natuurbos’. Via een actieve aankooppolitiek beheren overheden en natuurverenigingen steeds een groter deel van het Vlaamse bosareaal. Deze instanties focussen bij het gevoerde beheer in de eerste plaats op het verhogen van de natuurwaarden, zonder hierbij steeds de impact af te wegen op de lokale duurzame houtproductie. Van de geplande grootschalige bosuitbreiding in Vlaanderen wordt geen werk gemaakt zodat ook hier geen nieuwe opportuniteiten

Actueel is er geen (lange termijn) beleid inzake duurzame houtproductie in Vlaanderen en er is ook geen enkele instantie bezig met de uitwerking ervan. Beleidsmatig wordt houtproductie wel erkend, maar een visie inzake de na te streven soorten, sortimenten en volumes ontbreekt volledig. Ook over de manier waarop de relatie tussen lokale houtproductie en houtverwerkende nijverheid in Vlaanderen zich dient te ontwikkelen is er geen plan. Via het subsidiebeleid wordt de aanplant van inheemse soorten met lange omlooptijd (eik, beuk, es,…) gestimuleerd, maar een complementair beleid inzake productiedoelstellingen van deze aanplantingen bestaat niet (vb. ondersteuning bij vormsnoei, onrendabele dunningen,…) Herbebossingen met snelgroeiende en meer economisch gerichte soorten zijn sinds enkele jaren niet meer subsidieerbaar, en worden vaak ontraden of verboden via de afgeleverde vergunningen. Voorgaande heeft een belangrijke impact op de evolutie van onze zelfvoorzieningsgraad voor hout, zonder dat dit evenwel kadert in een globale visie. 3. Er is een toenemende afstand tussen het publiek en duurzame houtproductie door (bos)eigenaars.

Boseigenaars worden geconfronteerd met onbegrip tov het beheer van hun bos (vb. vellen van bomen) alsook met problemen voortvloeiend uit een veranderende maatschappij (vb. sluikstorten, motorcrossen,…). Dit is voor een deel te verklaren doordat het gezicht achter het bos niet of op een foutieve manier gekend is door het publiek. Vroeger werden eigenaars die bomen aanplantten en correct onderhielden (inclusief vellen van volgroeide bomen), hiervoor gerespecteerd omdat men meer voeling had met de meerwaarde die dit creëerde voor de ganse maatschappij. Gebrek

Op bezoek in het bosmuseum

Productiebos (hier van populier) heeft ook een ecologische waarde

aan kennis en onwetendheid zorgt er nu voor dat veel eigenaars tegenstand ervaren bij hun bosbeheer. De voeling met het bos als leverancier van hout is bij het publiek minimaal geworden.

4. Er is onvoldoende vakkennis (zowel bij boseigenaars als overheid) rond duurzame houtproductie.

Duurzame houtproductie vereist een permanent gericht beheer van aanplant tot eindkap. Diverse factoren zoals boomsoortenkeuze, onderhoud van aanplant, vormsnoei, tijdige dunningen, bepalen mee welke houtkwaliteiten een bepaald bos zal opleveren. Er wordt vastgesteld dat de vakkennis terzake bij boseigenaars én administratie hierover globaal genomen afneemt. De vorming en individuele adviesverlening van bosgroepen aan boseigenaars komt hieraan gedeeltelijk tegemoet. Maar toch dient de uitwisseling van concrete praktijkervaringen tussen alle betrokken partijen te worden verbeterd.

5. Interne bedreigingen in de bossector.

De Vlaamse bossector is klein en bovendien sterk versnipperd. Daardoor is de structuur van de sector voor vele andere

organisaties bindt in plaats van steeds op zoek te gaan naar datgene wat hen verdeelt.

Door de deelnemers van de workshops werden volgende kansen voor duurzame houtproductie in Vlaanderen aangehaald:

1. De aandacht voor het behoud en de verbetering van de landschappelijke kwaliteit.

Duurzame houtproductie kan een stimulans zijn voor bosbehoud en bosuitbreiding welke op hun beurt de landschappelijke waarde van bepaalde regio’s kunnen versterken (vb. de Ardennen in Wallonië als groene, bosrijke toeristische regio).

Dergelijke regio’s hebben vaak een grote recreatieve waarde wat voor de bossector onrechtstreeks kansen inhoudt om via dit kanaal zijn eigen werking ruimer kenbaar te maken en in een beter daglicht te plaatsen. Als belangrijke randvoorwaarde wordt echter wel gesteld dat het recreatieve medegebruik van bosgebieden de ecologische draagkracht van het gebied niet mag overschrijden.

2. Hout als hernieuwbare grondstof wint om economische en ecologische redenen aan belang.

Er is een groeiend maatschappelijk besef dat onze natuurlijke rijkdommen en grondstoffen eindig zijn. Dit gegeven houdt kansen in voor de bossector om het maatschappelijk draagvlak voor duurzame houtproductie te vergroten. Het is bewezen dat duurzame houtproductie kan samen gaan met CO2-captatie alsook met het behoud van diversiteit. Het internationale en Europese beleid inzake biodiversiteit en klimaatsverandering houden dan ook kansen in voor de bossector om multifunctioneel bosbeheer blijvend te promoten.

beheer van onze bossen. Samenwerking waarbij steeds gestreefd wordt naar winwin situaties is dan ook cruciaal om te komen tot een betaalbaar én maatschappelijk aanvaardbaar natuur- en bosbeleid. Constructief meewerken aan een kader tot samenwerking is een kans die de bossector dient aan te grijpen.

4. Lokale duurzame houtproductie kan bijdragen tot verankering van houtverwerkende bedrijven in de regio. Houtverwerkende bedrijven verkiezen om zich (minstens gedeeltelijk) te kunnen bevoorraden in de (ruime) perimeter rond hun bedrijf. Op die manier trachten ze een grotere flexibiliteit te behouden, zich onafhankelijker op te stellen tov buitenlandse markten en de transportkosten te beperken. Door het behouden van de verwerking van de primaire grondstof hout in eigen regio wordt een grotere economische toegevoegde waarde gecreëerd. Bovendien wordt op die manier het behoud (en eventuele toename) van de lokale tewerkstelling bevorderd. Door lokale duurzame houtproductie te verzekeren kan de bossector bijdragen tot het ondersteunen van de lokale tewerkstelling én het creëren van een grotere economisch toegevoegde waarde. Deze kansen dient de bossector maximaal te ondersteunen.

5. De bestaande houtmarkt en bepaalde nichemarkten kunnen nog geoptimaliseerd worden.

Men moet vaststellen dat het lokaal aanbod van bepaalde houtsortimenten niet steeds optimaal vermarkt wordt. Vaak gaat het om geringe volumes van specifieke kwaliteiten. Vanuit de bossector dienen de kansen die zich aanbieden om

dergelijke potentiële nichemarkten aan te boren beter benut te worden.

6. Houtcertificering kan bijdragen tot betere erkenning van duurzame houtproductie in Vlaanderen.

Het Vlaamse bosareaal wordt globaal gezien goed beheerd. Houtcertificering kan in belangrijke mate bijdragen tot een betere maatschappelijke erkenning van dit goed bosbeheer. Jammer genoeg is slechts een beperkt deel van de Vlaamse bossen actueel gecertificeerd. Complexe regelgeving en procedures liggen hier mee aan de basis. Er wordt van uit gegaan dat op termijn alle schakels uit de houtkolom baat zullen hebben bij certificering. De bossector dient dan ook alle kansen die zich aanbieden om te komen tot meer toegankelijke en efficiëntere certificeringsystemen aan te grijpen.

Op basis van voorgaande bedreigingen en kansen schoof de werkgroep volgende acties naar voor:

1. Opmaak van een toekomstvisie inzake duurzame houtproductie in Vlaanderen.

Er dient dringend werk te worden gemaakt van een concreet plan dat gedetailleerd beschrijft op welke manier duurzame houtproductie in Vlaanderen zal evolueren. Aspecten die hierbij zeker aan bod dienen te komen zijn:

- kwantitatieve doelstellingen inzake houtproductie gedurende de komende decennia en dit naar volumes, houtsoorten, kwaliteiten en sortimenten

- bepalen van het areaal multifunctioneel bos dat hiervoor nodig is en welke rol de geplande bosuitbreiding hierbij dient te spelen

- definiëren van de maatregelen die hiertoe dienen te worden genomen naar de boseigenaars (zowel private als openbare) en dit onder andere op vlak van ondersteuning, stimulering en opleiding

- vastleggen van een taakverdeling tussen private boseigenaars, overheden en terreinbeherende verenigingen

De werkgroep ziet ANB als meest aangewezen instantie om hiertoe initiatief te nemen. Uiteraard dient dergelijk beleidsdocument opgemaakt te worden in overleg met alle betrokken organisaties uit de bossector en houtverwerkende nijverheid.

2. Lokale verwerking van rondhout in Vlaanderen bestendigen en stimuleren.

Actueel is er een belangrijke economische activiteit in Vlaanderen inzake de verwerking van rondhout. Deze sector moet functioneren binnen een mondiale marktsituatie en staat voor grote uitdagingen. Eén hiervan is de toenemende wereldvraag naar de grondstof hout waardoor bevoorrading onder druk komt te staan. Door de verwerking van de lokaal geproduceerde grondstof hout in Vlaanderen te ondersteunen en te stimuleren creëert men niet enkel een economische meerwaarde maar zorgt men tevens voor tewerkstelling. Er dient dan ook een beleid ontwikkeld te worden dat er op gericht is om innovatieve, toekomstgerichte bedrijven die inspelen op bepaalde nichemarkten in Vlaanderen te houden. Uiteraard zal het duurzaam functioneren van deze bedrijven in belangrijke mate gelinkt zijn met vorig punt, namelijk de garantie van bestendige aanvoer van de noodzakelijke volumes en sortimenten hout.

voor duurzame houtproductie in Vlaanderen zeer klein is. Alle inspanningen focussen zich hoofdzakelijk op de natuur- en recreatieve functie van bossen zonder de afweging te maken van de impact hiervan op de houtproductie is. Dit is een verontrustende situatie aangezien de mondiale houtvraag toeneemt en er de komende decennia schaarste zal ontstaan van deze grondstof. Aangezien bosbeheer en in het bijzonder houtproductie een langetermijnproces is, dient men er zich van bewust te zijn dat ook de volgende generaties nog de gevolgen zullen dragen van de actueel gemaakte keuzes. Het betrekken van de bevolking bij alle aspecten van duurzaam bosbeheer kan zorgen voor een beter inzicht en een ruimer maatschappelijk draagvlak voor houtproductie in Vlaanderen. Eén van de uitdagingen voor de bossector (samen met de houtverwerkende industrie) is dan ook hierrond een gezamenlijke, sectoraal gedragen visie te ontwikkelen en deze te vertalen naar alle geledingen van de maatschappij. De deelnemers van de workshops stelden voor om de bekomen resultaten aan te kaarten op Vlaams niveau. De komende maanden zullen de conclusies voorgelegd worden aan alle Vlaamse bosgroepen, om via de Koepel van Vlaamse Bosgroepen, hopelijk te komen tot één gezamenlijk gedragen tekst. Deze zal dan op zijn beurt worden voorgelegd aan de voornaamste organisaties uit de bossector en de houtkolom, met als doel de maatschappelijke verwachtigen die leven rond dit thema te vertalen naar het ambtelijk en politiek niveau. Hierover beslist meer in een volgende Bosbode!

Met dank aan de deelnemers van de workshops!

doelgroepen onduidelijk en is er geen centraal aanspreekpunt. Het gebrek aan samenwerking tussen de verschillende actoren van de bossector (en houtkolom) wordt dan ook ervaren als een reële bedreiging. Het is belangrijk dat er in de toekomst meer structureel wordt samengewerkt rond de vele gemeenschappelijke doelstellingen die de organisaties binnen de bossector hebben. Er moet meer gefocust worden op de punten die deze

3. Samenwerking en draagvlakverbreding op alle niveaus kan bijdragen tot bosbehoud en goed bosbeheer. Eén van de grote uitdagingen in Vlaanderen is te komen tot een duidelijke taakverdeling tussen private boseigenaars, overheid en natuurverenigingen. Actueel wordt meer dan 2/3e van het Vlaamse bosareaal nog beheerd door private boseigenaars die op die manier een belangrijke bijdrage leveren in het duurzaam

Een trekkersrol voor deze actie lijkt in de eerste plaats weggelegd voor de houtkolom. In samenspraak met de sociale partners, tewerkstellingsorganisaties en de bos- en natuursector zou er een breed maatschappelijk gedragen beleid terzake kunnen worden ontwikkeld.

3. Vergroten maatschappelijk draagvlak voor duurzame houtproductie in Vlaanderen.

Men moet vaststellen dat actueel het maatschappelijk én politiek draagvlak

Op de website www.tweebomeneentoekomst.be kan u alles verder opvolgen ivm het project ‘Duurzaam houtgebruik in de Vlaamse Ardennen’

Dit project wordt mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun van:

De typische populierenaanplant bepaalt mee het gewaardeerde landschap van de Vlaamse Ardennen

In Vlaanderen zijn nog verschillende houtverwerkende bedrijven actief. Zij produceren oa zaaghout voor paletten

Activiteitenkalender

Bosgroep maakt Maarkebeek stukje natuurvriendelijker!

De Maarkebeek en haar bovenlopen doorkruisen een belangrijk deel van het werkgebied van de Bosgroep en rijgt de talloze vallei- en bronbosjes als een snoer aan elkaar. Dankzij de continue instroom van helder bronwater uit de omliggende hellingen, is de waterkwaliteit tot op heden in de Maarkebeek goed tot zeer goed. Bovendien vertonen de oevers van dit stroomgebied op veel plaatsen nog interessante structuurkenmerken zoals holle oevers, meanders, oeverbeplantingen, ed. Dit alles zorgt er voor dat er nog steeds een belangrijke populatie van zeldzame vissoorten zoals beekprik, rivierdonderpad en beekforel in de Maarkebeek en haar bovenlopen aanwezig is. Enkele jaren geleden werd er zelfs een uitgestorven soort, nl. de kwabaal, met succes geherintroduceerd.

Houtverkoop zomer 2010

De Bosgroep Vlaamse Ardennen organiseerde op 17 juni een gezamenlijke houtverkoop voor zijn leden. De verkoop was georganiseerd volgens het systeem van biedingen onder gesloten omslag zonder recht van opbod. Er werden in totaal 13 loten aangeboden met een totaal volume van 3070 m³, goed voor 1239 bomen. De prijs per m³ werd berekend op basis van het ‘Totaal volume’ d.w.z. inclusief het kroonhout. Exploitanten rekenen meestal op basis van het ‘commercieel’ volume dat gemiddeld zo’n 15% lager ligt dan het ‘totaal’ volume.

RESULTATEN GEZAMENLIJKE HOUTVERKOOP 2010

Lot

Paddestoelenwandeling in het Heidebos te Moerbeke

Zondag 31 oktober van 14 tot 16.30 uur bosgroep oost-vlaanderen noord vZw

Het heidebos is één van onze natuurpareltjes op de zandrug Maldegem-Stekene. Alhoewel hier vroeger natuurlijk bos aanwezig was, werd dit al vroeg in de middeleeuwen ontgonnen om plaats te maken voor de veehouderij in opdracht van naburige abdijen. Door dit ‘beheer’ ontstonden op deze vlaktes heidevelden en wastines die kenmerkend zijn voor zandige bodems. Deze werden op hun beurt weer ontgonnen voor dennenplantages die hout opleverden voor het stutten van de mijnen, met een verlies aan biodiversiteit tot gevolg. Natuurpunt Moervaart-Zuidlede heeft momenteel van dit bos 270 ha in beheer en probeert hier de teloor gegane natuur te herstellen en te bewaren. In het gebied worden dennenbossen gecombineerd met beukendreven en heide. Het bos herbergt een schat aan paddestoelensoorten waarvan wij er een aantal hopen te kunnen gaan ontdekken.

Gids: Lou Roelandt

Plaats van afspraak: Bezoekersparking 1

Uit enkele recente houtverkopen blijkt dat de houtmarkt, na een belangrijke terugval in 2009, terug aantrekt en dat de prijzen stilaan een normaal niveau bereiken. Er is een toenemende vraag naar rondhout vanuit alle sectoren (afrol, zaaghout, plaatindustrie, papier) alsook voor export (vb. Verre en Midden-Oosten). De prijsstijgingen zijn vooral het grootst bij eik en populieren van goede kwaliteit. Afhankelijk van de exploitatieomstandigheden en kwaliteit wordt voor deze laatste actueel een gemiddelde prijs van ongeveer 35€/m³ betaald. Bij de verkoop van hout uit openbare bossen georganiseerd door ANB werden analoge prijzen geboden. Hierbij bleken de prijzen weinig afhankelijk te zijn van de extra voorwaarden, zoals verlenging van de schoontijd of verplicht werken met vaste ruimingpistes, die bij sommige loten werden opgelegd.

Wegbeschrijving: Vanuit het centrum van Moerbeke volgt u richting Wachtebeke. Honderd meter voorbij het einde van de bebouwde kom van Moerbeke, gaat u de betonbaan naar rechts. Honderd meter voorbij de spoorwegovergang vindt u parking 1 van het Heidebos. Vanuit het centrum van Wachtebeke neemt u richting Moerbeke. Zeshonderd meter voorbij de gemeentegrens met Moerbeke de betonbaan naar links. 100 meter voorbij de spoorwegovergang vindt u parking 1

De wandeling is gratis, maar inschrijven is verplicht! Inschrijven kan via bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be of 09-267 78 60 (maximum 25 deelnemers).

Naar aanleiding van het Internationaal Jaar van de Biodiversiteit pakken het Agentschap voor Natuur en Bos en de Vereniging voor Bos in Vlaanderen uit met een (bio)divers campagnebeeld. In geuren en kleuren kun je tijdens de Week van het Bos kennismaken met de rijkdom aan planten en dieren die bossen en natuur herbergen en met hun belang voor het behoud van de biodiversiteit. Er staan al meer dan 100 activiteiten online http://vbv.be/weekvanhetbos/bezoeker.php/2/ programma

Excursie naar boomkwekerij en naar populierenbossen in Lier

vrijdag 8 oktober van 9.00 tot 16.00 uur organisatie inverde

Inverde nodigt u uit voor een boeiende excursie. De dag start met een geleid bezoek aan boomkwekerij Op de Beeck in Putte. Na een broodjeslunch worden in Lier populierenbossen bezocht. De verschillende klonen populier worden vergeleken: wat zijn de risico’s? wat zijn de opbrengsten? hoe past populier in een geïntegreerd bosbeheer? Enzovoort. Genoeg stof voor een leerrijke dag en levendige discussies.

Plaats van afspraak: om 9.00u bij boomkwekerij Op de Beeck, Lierbaan 108 in Putte.

Er is geen (bus)vervoer voorzien. Wel organiseren we een carpool met de ingeschrevenen.

Teneinde deze uitzonderlijke visfauna nog betere overlevingskansen te bieden nam de Bosgroep het initiatief voor de aanleg van een vispaaiplaats langsheen de oevers van de Maarkebeek. Dit gebeurde aan de rand van een bosperceel langsheen deze waterloop en dat beheerd wordt door Natuurpunt. De natuurinrichtingswerken werden in de sterk verruigde oeverwal uitgevoerd, waardoor er geen andere waardevolle natuurelementen in het gedrang kwamen. Vooraf werd uiteraard uitgebreid overlegd met alle betrokken partijen zoals de waterloopbeheerder (Provincie Oost-Vlaanderen), de visserijbioloog van ANB en uiteraard de eige-

naar. De realisatie werd mogelijk gemaakt dankzij een éénmalige projectsubsidie van de Nationale Loterij die de Bosgroep ontving via het ANB. Hiermee werd parallel aan de beek een geul aangelegd met talrijke structuurelementen zoals holle oevers, ondiepe zones en steenpartijen. De Bosgroep zal gedurende de komende maanden de verdere natuurlijke ontwikkeling van deze paaiplaats nauwkeurig opvolgen en waar nodig met kleine ingrepen bijsturen zodat deze optimaal kan bijdragen tot het behoud van de biodiversiteit in de Maarkebeek.

Wenst u ons te contacteren ? Bosgroep VlaaMse

De Biesestraat 5 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

Fax. 055/21 62 81

vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Inschrijven: kost 10 euro en kan via Tel 09 – 267 78 60 of mail bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Bedrijfsbezoek boomkwekerij Sylva te Waarschoot

Zaterdag 18 september organisatie vereniging voor bos in vlaanderen (vbv)

De Werkgroep Recreatie van VBV plant op 18 september een bedrijfsbezoek aan boomkwekerij Sylva in Waarschoot. Een unieke kans om deze plantsoengigant eens vanbinnen te zien! Meer info en inschrijven via lore.provoost@vbv.be of 09/264 90 49.

ardennen tot dender VzW

Week van het bos 10 – 17 oktober

Veiligheidskledij

Veiligheidskledij: speciaal aanbod voor Bosgroepleden!

Bestelformulier

Bezorg uw ingevuld bestelformulier tegen uiterlijk 15 oktober 2010 aan uw Bosgroep

Naam + adres :

Tel Rek.nr.

De

Bosgroep hecht veel belang aan veilig werken in het bos. Daarom bieden wij u de kans degelijk materiaal aan te schaffen tegen zeer interessante voorwaarden. Bij deze actie kunnen de werkende leden van Bosgroep OostVlaanderen Noord (BON) en Bosgroep Vlaamse Ardennen (BVA), genieten van een uitzonderlijke korting van 15% op de normale verkoopprijs. De korting per werkend lid wordt wel geplafonneerd op € 50. Ook andere geïnteresseerden kunnen via ons bestellen, maar kunnen niet van de 15% korting genieten. Meer info over de bestelwijze vindt u hieronder. Neem gerust contact op met uw Bosgroep als u nog bijkomende vragen heeft.

Praktisch:

Stap 1: U vult bijgevoegd bestelformulier in en stuurt dit tegen uiterlijk vrijdag 15 oktober 2010 naar uw bosgroep. Indien u zaagbroeken en/of jassen bestelt dient u volgende gegevens in te vullen (zie ook foto) : voor de broek: uw lengte, de omtrek van uw taille en uw staplengte (beenlengte gemeten langs de binnenzijde); voor de vest: maat S,M,L,XL of XXL.

Stap 2: De bosgroep verzamelt alle bestellingen en bezorgt de bestellingen gegroepeerd aan KOX tegen begin november. U zult van KOX rechtstreeks een factuur ontvangen. Nadat u de factuur heeft betaald, worden de bestelde artikelen door KOX aan huis geleverd per koerierdienst. In ruil voor deze rechtstreekse thuislevering betaalt u € 5,50 transportkost. Deze transportkost zal u aangerekend worden via de factuur van KOX.

Stap 3: Om als werkend lid van BON en BVA uw korting van 15% te krijgen, bezorgt u aan uw bosgroep een kopie van de factuur van KOX en uw rekeningnummer. Wij storten uw korting op uw rekening.

Stap 4: Indien omruiling van een artikel noodzakelijk is, regelt u dit rechtstreeks met KOX.

Geef hier uw kledingmaat op aub : Broek

Kox Harz 1. Lichte zaagschoen uit waterproof leder. Rondom uitgevoerd met zaagbescherming, grote stalen neus. EN 345 II, klasse 1. Mt. 36-50

Kox TrieEst. Hoogwaardige rubberen laars met stalen neus. Zaagbescherming rondom. EN 345

klasse 2, mt. 38-48

Blue Elk pak – heupbroek Mistral pak – heupbroek Mistral pak – tuinbroek Combi brandstofhouder Schuifmaat

(*) Alle zaagbroeken voldoen aan de Europese norm EN 381-5. Conform deze norm betekent ‘Klasse 1’ dat dergelijke broeken bescherming bieden bij een kettingsnelheid van 20m/s.

€

Vest (S,M,L,XL,XXL)

schoenen 75.101 Bosbouwhandschoenen Cross. Vaste greep door latex gripprofiel, gekeurd naar EN 420, 388. Maten Medium, Large, Xlarge

18,27 € 21,49 €

€ 75 304-0 Bosbouwhandschoen Island. Comfortabele winterhandschoen met elastisch manchet. 1 maat. 5,86 € 6,90 € Accesoires 9519 Kox Combi brandstofhouder in rood, met 2 compartimenten voor 5,5 liter brandstof en 2 liter kettingolie. Met schenktuit en afsluitdoppen.

9011-1 Kox 2 takt olie SM 1:50, 1 liter fles met schaalaanduiding. Geschikt voor motorzaag en bosmaaier.

€ 5,49 €

Kox Bio kettingolie, verpakking van 5 liter. Biologisch snel afbreekbaar, keurteken Blauwe Engel. 11,62 € 13,67 € 97 301-8 Schuifmaat Waldmeister. Om diameters van bomen te meten. Max. diameter 80 cm. 92,82 € 109,20 €

Vijlhouder met ronde vijl, vergemakkelijkt het vijlen : diam. 4 mm voor 3/8” of 4,5 mm voor

of 4,8 mm voor 325” of 5,5 mm voor 3/8”

voor het vastzetten van het zaagblad bij vijlwerk

metaal

universeel ook voor dieptebegrenzers

150 mm, ook voor dieptebegrenzers

in hout

bestaande uit vijlhouder, ronde vijl (4,8 mm), platte vijl, dieptebegrenzermal en groefreiniger

velwig. Stabiel en licht voor veilig werken zonder kettingbeschadiging. 25 cm lang.

van veredeld staal. Tang kan snel worden omgezet naar pakhaak. Grijpopening

Markering 9740 4,21 € 4,95 €

1 Werkend lid = eigenaar van bossen uit het werkingsgebied van Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender of Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord die lid is van de betreffende bosgroep.

2 Andere = lid van bosgroep Midden Oost-Vlaanderen, niet-boseigenaars of boseigenaars uit een ander werkingsgebied

De zaagbeveiliging (=speciale vulling die de kettingzaag blokkeert) bevindt zich 180° aan de voorzijde + 5 cm aan de linkerzijde van beide broekspijpen.

Zaaghelm Blue Elk pak – tuinbroek Zaagschoen Rubberen laars Velhevel

Velwig Vijlhouder + ronde vijl Bosbouwhandschoen Cross Vijlbok Handgrijper

Cursusaanbod 2010

‘Demo brandhout’ (max 30 deelnemers)

Zelf brandhout kappen lijkt op het eerste zicht niet moeilijk, maar enkele weetjes maken dit veiliger, efficiënter en leuker. In deze cursus kan u toekijken hoe een ervaren instructeur verschillende materialen en technieken demonstreert en tips aanreikt om uw brandhoutoogst te optimaliseren.

Wanneer ?

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV) : Zaterdag 16 oktober 2010

Waar ? in het werkingsgebied van de Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 12,50; overige deelnemers : € 36,50

‘Fauna in bossen’ (max. 25 deelnemers)

In het kader van biodiversiteit speelt ook het behoud van de fauna in onze bossen een belangrijke rol. In deze cursus wordt u aangeleerd hoe dierenpopulaties kunnen krimpen of groeien en waarom. De relatie met de omgeving, voedsel, predatoren ed. wordt belicht. Tot slot worden u praktische tips aangereikt voor een faunagericht bosbeheer.

Wanneer ?

Zaterdag 9 oktober 2010

Waar ?

Centraal in Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn: € 12,50; overige deelnemers : € 36,50

Uvindt hier een overzicht van de cursussen die de Oost-Vlaamse bosgroepen nog organiseren in het najaar van 2010. Geen nood als u niet vindt wat u zoekt: in de volgende BOSbode stellen we het uitgebreide aanbod voor volgend jaar 2011 voor. De theoretische cursussen worden door de drie bosgroepen samen georganiseerd. We zoeken telkens naar een cursuslocatie die centraal gelegen is in Oost-Vlaanderen.

De praktijkcursussen worden door elke bosgroep apart georganiseerd, dit telkens in het eigen werkingsgebied. Wilt u deelnemen aan één of meerdere van onderstaande cursussen schrijf dan snel in.

PrAKTIJKCUrSUSSEN

Nieuw

‘Workshop boskanterswerk of hout bewerken met handgereedschap’ (nog 2 plaatsen)

Wegens het grote succes wordt deze cursus nog eens hernomen. Wilt u aan de slag met primitieve werkbanken en allerlei handgereedschap om toch tot een afgewerkt product te komen, dan is deze workshop iets voor u. Jeroen Grillaert zet u op weg om zelf aan de slag te gaan met het hout uit uw bos. Als eindresultaat van deze workshop gaat u al met een klein houten werkstuk naar huis… (zie ook Bosgroepnieuws Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender)

Wanneer ?

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender (VAD): vrijdag 17 en zaterdag 18 september Waar ?

in het werkingsgebied van de Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender. De exacte locatie wordt later meegedeeld. Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 24,50; overige deelnemers : € 97

THEOrIECUrSUSSEN

‘Stoken met hout’ (max 25 deelnemers)

Met een toelichting over de koolstofcyclus starten we meteen met het belangrijkste voordeel van verwarmen op hout. Verschillende soorten brandstof en de bijpassende verwarmingsinstallaties worden besproken: houtblokken, chips, pellets. We gaan dieper in op zaken zoals vochtgehalte, stookwaarde en het verbrandingsproces zelf. Tot slot worden verschillende manieren om brandhout te verwerken en op te slaan behandeld.

Wanneer ?

Zaterdag 2 oktober 2010

Waar ?

Centraal in Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 12,50; overige deelnemers : € 36,50

Brandhoutzoekertjes

Via deze rubriek brandhoutzoekertjes brengen we regelmatig verkopers van brandhout en geïnteresseerde afnemers met elkaar in contact. Hierbij beperkt de Bosgroep haar inbreng enkel tot het geven van informatie en advies. De verkoop gebeurt rechtstreeks tussen de verkoper en de geïnteresseerde.

BRANDHOUTAANBOD

Bosgroep OOST-VLAANDEREN NOORD 09/267 78 60

Kluizen (Evergem)

Grove den — gezaagd en gekliefd 20 stere. Zelf af te halen

Prijs: 25 euro per stère

Ook uit andere Oost-Vlaamse regio’s krijgen de bosgroepen regelmatig vraag naar brandhout. Meestal van particulieren die bereid zijn om ervoor te werken. Zoekt u als boseigenaar dus naar een goedkope manier om uw hakhout nog eens af te zetten of om kroonhout te laten opruimen: contacteer ons!

Meer informatie is beschikbaar bij de respectievelijke Bosgroep.

Te bebossen grond gezocht!

De campagne “ 1 Miljoen Bomen voor Vlaanderen” is een ambitieuze actie die iedereen aan het planten wil krijgen. Het is een spin-off van de internationale “Billion Tree Campaign” waarbij de Verenigde Naties wereldwijd 12 miljard nieuwe bomen willen aanplanten.

Dit najaar sponsoren onder andere Ikea, De Lijn en Decathlon een bos. Maar ook particulieren kunnen een boompje bijdragen!

Heeft u een lapje grond liggen dat u graag zou bebossen? Laat dan zeker iets weten!

VBV biedt administratieve en financiële steun (tot € 2000/ha, bovenop de bestaande bebossingssubsidies).

Meer weten? Surf naar www.1miljoenbomen.be of neem contact met ons op (Lore.Provoost@vbv.be of 09/264 90 49) of met uw bosgroep.

Nieuw adres Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw en Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

MOV vzw - BON vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax 09/267 76 99

E-mailadressen en GSM nummers zijn dezelfde gebleven!