de bosbode 2010 - 4

- De im pact van exploitatievoorwaarden

- Bosgroepnieuws

- Verslag Denemarkenen Drenthereis

- Een cursist aan het woord

-

-

Cursussen 2011

Brandhoutzoekertjes

Jozef Dauwe, p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent

Jaargang 6 – nr 4

De bosbode is een tijdschrift van de drie Oost-Vlaamse bosgroepen

Redactie

Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Maud

Plouy, Klaas Van Roy, Karen Dequidt, Dominique Lecompte, Armand Matthijs, Sander Janssens (Inverde), Vereniging voor Bos in Vlaanderen

Fotografie

Cover: Vildafoto, Ludo Goossens

Binnenpagina’s: Vildafoto, Hans Scheirlinck, Sylvie Mussche, Maud Plouy, Karen Dequidt, Dominique Lecompte, Sander Janssens (Inverde), Valentijn Decock (Inverde), VBV, Chantal Alessi, Lena Van Damme, Stefaan

Goessens

Lay-out

Koloriet – Leefdaal

Druk

Parys Printing N.V – Evergem

Papier

Deze publicatie werd gedrukt op kringlooppapier ‘Reprint’

Oplage

8 500 exemplaren

Verantwoordelijke uitgever

Jozef Dauwe

p.a. Bosgroep Oost-Vlaanderen

Noord vzw

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Raad van bestuur BON

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Leen

Meersschaert, Frans De Jonghe, Ingrid

Puylaert, Luc Claus, Nicole Van Duyse, Pierre d’Alcantara, Maurits Adriaenssens, Guy Bonsecour, Tom Van Holsbeke.

Raad van bestuur MOV

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Jan Verbeke, Marc Dilewyns, Francis De Beir, Geert de Visscher, Kris Janssens, Willy Van Hoey, Dirk Abbeloos,Werner Pycke, Steven Roosen, Jozef Wittouck, Norbert Van Stichel

Raad van bestuur VAD

Gedeputeerde Jozef Dauwe, Paul Sienaert, Thomas Vanderbeke, Marc De Bock, Willy Bauwens, José Tack, Jozef Van Crombrugge, Jan Van Huffel, Marc Nachtergaele, Raoul D’Hoossche.

Uw bos, onze zorg

Maak kennis met de bosgroepen

Een bosgroep heeft als doel u als boseigenaar praktische ondersteuning te bieden bij het beheer van uw bos. In een bosgroep zijn vele boseigenaars uit uw streek verenigd.

Samen met hen kan u vrijwillig meewerken aan een mooie toekomst voor het Vlaamse bos.

“Baas in eigen bos”, dat is het basisprincipe van de bosgroepen. De bosgroepen informeren adviseren en organiseren, maar u beslist steeds zelf over het beheer van uw bos.

Wat heeft de Bosgroep zijn leden te bieden?

GRATIS DIENSTVERLENING

1. Informatie

De bosgroep beantwoordt uw persoonlijke vragen over de technische, wettelijke en financiële aspecten van bosbeheer. U kunt ook deelnemen aan theorie- en praktijkcursussen in verband met bosbeheer.

2. Advies op maat van uw bos

U kunt een afspraak maken voor een terreinbezoek aan uw bos. Het resultaat is een beheeradvies op maat van u en uw bos.

3. Hulp bij uw bosadministratie

De bosgroep helpt u bij het aanvragen van subsidies en kapmachtigingen. Ook het opstellen van een bosbeheerplan kan begeleid worden.

DIENSTVERLENING TEGEN VERGOEDING

1. Betaalbare bosarbeid

U kunt een aanvraag indienen om tegen een voordelige prijs onrendabele werken in uw bos te laten uitvoeren. Voorbeelden zijn: bestrijding woekerende exoten, vrijstellen van jonge aanplantingen, onrendabele dunningen en hakhoutbeheer, aanleg van een bosrand,… De juiste tarievenlijst dient u bij uw bosgroep op te vragen.

2. Organisatie van beheerwerken

De bosgroep coördineert de beheerwerken bij meerdere boseigenaars samen zodat ze voor bos en eigenaar efficiënter en goedkoper worden. Wilt u werken uitvoeren in het bos dan kan de bosgroep die organiseren. U kunt deelnemen aan de gezamenlijke houtverkoop van de bosgroepen indien u hulp wenst bij de verkoop van bomen die u wenst te kappen.

3. Cursussen en excursies

De bosgroepen organiseren jaarlijks tal van cursussen zoals ‘kettingzaag, bosmaaier, houten constructies, enz. Leden kunnen hieraan deelnemen tegen een voordelig tarief.

Word gratis lid

Iedere boseigenaar die dit wenst kan gratis lid worden van de bosgroep die actief is in zijn streek.

Uw lidmaatschap geeft recht op de dienstverlening van de bosgroep.

Het lidmaatschap houdt geen verdere verplichtingen in.

Wenst u vrijblijvend advies en hulp

bij het beheer van uw bos? Contacteer ons:

• Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99 bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

• Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

– Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99 bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Maud Plouy

• Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

De Biesestraat 5 - 9600 Ronse

Tel. 055/21 62 80

Fax. 055/21 62 81 vlaamseardennen@bosgroep.be

Coördinator: Hans Scheirlinck

Woord vooraf

Het Jaar van de Biodiversiteit loopt stilaan op zijn laatste benen. Als er één zaak duidelijk is geworden gedurende het voorbije jaar, dan is het wel dat de biodiversiteit in Vlaanderen nog steeds verder afneemt en dat we zelfs met de uitbouw van grote natuurreservaten het tij niet zullen kunnen keren. Met z’n allen gaan we hiervoor bijkomende inspanningen moeten leveren, elk op zijn niveau en binnen zijn mogelijkheden. Vele boseigenaars hebben hierop reeds geanticipeerd en doen op hun manier, in hun bos belangrijke inspanningen om deze laatste ‘biodiversiteitreservoirs’ in stand te houden voor de komende generaties. Zij kunnen hiervoor rekenen op de ondersteuning en de knowhow van de bosgroepen. En dat het bij de Oost-Vlaamse bosgroepen niet bij woorden blijft, blijkt uit de rijk gevulde Bosbode die voor u ligt.

Zo leest u meer in dit nummer over het natuurherstelproject in het boscomplex Blekkervijver in Sint-Maria-Aalter. Dankzij provinciale ondersteuning kon de Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord boseigenaars helpen de natuurwaarden in hun bos veilig te stellen. Maar een duurzaam draagvlak voor natuur en biodiversiteit krijgt men maar als het met de paplepel wordt ingegeven aan de volgende generatie. En hoe kan men jongeren beter laten proeven van natuur dan door hen er fysiek mee in contact te laten komen via speelbossen. Een bijzonder woord van dank gaat dan ook naar de twee private boseigenaars die in Wachtebeke en Waasmunster tijdens de voorbije Week van het Bos hun bos officieel openstelden als speelbos. Een bijzondere gebeurtenis waarbij we in Waasmunster zelfs de minister van Leefmilieu Joke Schauvliege konden verwelkomen.

Meer en beter bos kunnen we in ons dichtbevolkt landje enkel bekomen door samen te werken. Dat de bosgroepen dit goed begrepen hebben blijkt ook uit het initiatief dat de Bosgroep Midden OostVlaanderen opstart rond zowel de Makegemse Bossen te Merelbeke als rond het Kravaal-Herenbos op de grens met Vlaams-Brabant. Hoe op beide plaatsen ingespeeld wordt op de vraag van de vele betrokken eigenaars tot ondersteuning bij het duurzaam beheren van hun eigendom leest u ook in dit nummer. Ook is er meer info over het lovenswaardig initiatief van een jachtgroep in de Vlaamse Ardennen die de betrokken natuur- en bosadministraties uitnodigde om samen na te denken over samenwerking rond natuurherstel.

U merkt het, terug een goedgevulde Bosbode waaruit blijkt dat het bij bosgroepen en hun leden niet bij woorden blijft maar dat er op het terrein veel gerealiseerd wordt. Alvast veel leesgenot!

u dit steeds doorgeven aan de Bosgroep.

Jozef Dauwe

Voorzitter Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw Voorzitter Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw Voorzitter Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender vzw

De impact van exploitatievoorwaarden in zwaar loofhout op de kosten voor de beheerder en de exploitant

en exploitatieschade zijn gevoelige thema’s , zowel voor de boseigenaar als voor de exploitant. Het Labo voor Bosbouw (UGent) nam een aantal exploitatiemethodes in zwaar loofhout onder de loep en verwerkte de resultaten in het rapport ‘Afwegingskader voor exploitatiemethodes in zwaar loofhout’. Wat volgt is een beknopte samenvatting van enkele resultaten uit dit onderzoek dat mede gefinancierd werd door het Agentschap voor Natuur en Bos.

Exploitatievoorwaarden

Een bos beheren met aandacht voor zowel economie als ecologie is niet altijd even gemakkelijk, zeker niet wanneer er zware bomen geëxploiteerd moeten worden. Exploiteren zonder enige schade is onmogelijk. Om deze toch zoveel mogelijk te beperken, worden steeds vaker strikte exploitatievoorwaarden opgesteld zoals bijvoorbeeld het verplicht volgen van vaste uitsleeppistes en het gebruik van een lier (= bomen uitslepen met een kabel).

Voor de exploitatiesector zelf is het ook een nieuwe evolutie dat bosbeheerders meer inspraak willen over de manier waarop hun bos geëxploiteerd wordt.

Bosexploitatie is en blijft zwaar werk waarbij heel wat vakkennis komt kijken. Door technische evoluties doorheen de tijd werden veel verbeteringen aangebracht en werd een deel van het werk eenvoudiger, sneller en veiliger. Machines zijn steviger en ingenieuzer en bieden zo mogelijkheden die voorheen ondenkbaar waren. Maar de steeds groter wordende machines kunnen bij verkeerd gebruik ook veel schade toebrengen waardoor de noodzaak ontstaat hun bewegingsvrijheid aan banden te leggen. De vraag blijft welke impact deze strenge exploitatievoorwaarden hebben op de financiële en lichamelijke lasten van bosexploitatie.

In de studie werd gekeken naar de gevolgen op financieel vlak, de impact op de bodem en op de resterende opstand. Daarnaast werden ook een aantal dis-

cussies gehouden tussen exploitant en beheerder om te peilen naar knelpunten en te zoeken naar mogelijke oplossingen.

Concreet werden negen exploitaties in zwaar loofhout opgevolgd, verspreid over Vlaanderen. Zowel dunningen als kaalkappen werden bekeken, al dan niet met vaste uitsleeppistes. Daarnaast werd ook het machinepark bij de variabelen opgenomen. Want het gebeurt steeds vaker dat zwaar loofhout wordt geoogst met een rupskraan, waar vroeger meestal een skidder werd ingezet. Andere belangrijke variabelen die mee in beschouwing werden genomen zijn het bodemtype, de topografie en de kenmerken van de resterende opstand.

De kosten verbonden aan een exploitatie kunnen opgesplitst worden in kosten voor de exploitant en kosten voor de boseigenaar of –beheerder (verder beheerder genoemd). Onder deze laatste kostenpost vallen de schade aan de resterende opstand (teelttechnische schade) en de bodemschade. Alvorens de resultaten van de berekeningen te bespreken, lichten we kort toe hoe deze kosten berekend werden.

Kosten voor de exploitant

Een vaak gehoorde opmerking van exploitanten is dat het werken met vaste uitsleeppistes een grote financiële last met zich meebrengt. Om de impact van dit soort exploitatievoorwaarden na te gaan op financieel vlak vulden de exploi-

tanten een gedetailleerde vragenlijst in. De kosten voor de exploitant werden opgedeeld in vaste kosten (zoals aankoop machinepark en onderhoud), kosten voor verbruik en kosten voor arbeid. Het was onmogelijk om voor alle kostenposten de nodige cijfers te verkrijgen, maar we zijn er wel in geslaagd om voor alle exploitaties eenzelfde kostenpakket te begroten zodat een onderlinge vergelijking mogelijk is. Telkens werd uitgegaan van de reële situatie. Dit betekent bijvoorbeeld dat rekening wordt gehouden met de effectieve gebruiksperiode van alle machines en niet met de theoretische. Het verbruik van alle exploitaties werd berekend aan hetzelfde tarief voor brandstof en smeermiddel. Om de waarde voor arbeid te berekenen werd ook uitgegaan van hetzelfde uurloon voor alle arbeiders.

Kosten voor de beheerder

De kosten voor de beheerder omvatten de teelttechnische schade en de bodemschade.

De teelttechnische schade omvat de schade aan de resterende opstand (bomen die overblijven na een dunning). Deze schade wordt gedefinieerd als het verlies aan toekomstige inkomsten doordat bomen werden beschadigd tijdens de exploitatie. Om dit verlies te begroten wordt het verschil genomen tussen de toekomstige waarde en de huidige waarde van de stam. Maar omdat één euro vandaag een andere waarde heeft dat één euro over vijftig jaar, wordt de toekomstige waarde verdisconteerd met een rentevoet van 3%. Om een exacte berekening van de toekomstige waarde uit te voeren, werd een methode ontwikkeld door Bruciamacchie (2008), een boseconoom van ENGREF, dé bosbouwschool van Frankrijk. Telkens werd

een minimumwaarde en een maximumwaarde bepaald. De eerste komt overeen met de brandhoutwaarde, de andere met de waarde van zaaghout. Het uiteindelijk resultaat is het gemiddelde van beide waardes.

Met bodemschade wordt hier voornamelijk bodemverdichting en bodemverstoring bedoeld. Dit is niet alleen ongunstig voor de kruidlaag en het bodemleven, bodemverdichting kan ook een negatief effect hebben op de productiviteit van de groeiplaats (= groeikracht van bomen) en bijgevolg op de opbrengst. Om de financiële impact van bodemverdichting te begroten werd gebruik gemaakt van de grondverwachtingswaarde. Dit is de verdisconteerde som van alle inkomsten en uitgaven die zich voordoen tijdens een bedrijfstijd (=periode van aanplant tot eindkap). Tot de uitgaven behoren bijvoorbeeld de kosten voor de aanplant en de eerste vrijstellingen. De opbrengsten worden gegenereerd door de dunningsproducten en de eindkap. De bodemschade werd dan berekend door de bereden oppervlakte te vermenigvuldigen met de grondverwachtingswaarde.

Resultaten

Als we naar de resultaten kijken, valt meteen op dat teelttechnische schade relatief gezien bijzonder klein is bij de meeste exploitaties (Tabel 1). Enkel waar de bomen dicht bij elkaar stonden is de schade aan de opstand relevant. De dunning in Moerbekebos, met een onderetage die gedeeltelijk bestond uit hakhout, is daar een mooi voorbeeld van. In dit geval is het zo dat het grootste deel van de beschadigde bomen tot de onderetage behoorden die sowieso economisch minder interessant is. In de jongere bestanden loopt de teelttechni-

sche schade ook hoger op. Dit wordt veroorzaakt doordat het verschil tussen de toekomstige waarde en de huidige waarde groter is voor jongere bomen dan voor oudere bomen. De meeste oudere exemplaren kunnen niet meer overgaan naar een hogere prijsklasse als ze dikker zouden worden. Zo bereikt een kwaliteitsbeuk de hoogste prijsklasse vanaf een omtrek van 250 cm. Voor een beuk waarvan het hout slechts van industriële kwaliteit is, stagneert de prijs vanaf 180 cm (prijslijst Federatie voor bosbouwexperten, 2008-2009). Logischerwijs is de

schade aan de opstand het laagst bij de kaalkappen (Zoniënwoud 19, Meerdaalwoud, Kluisbos).

In tegenstelling tot de teelttechnische schade is de bodemschade bijzonder groot (Tabel 1). Dit is dus een niet te verwaarlozen kost voor de beheerder! De exploitatie met het kleinste percentage bereden oppervlakte (5%, Aelmoeseneiebos) komt overeen met een bodemimpact van 13,63 €/m³. De bodemimpact van de exploitatie in Heverleebos, met het hoogste percentage bereden op-

Auteurs: Darline Velghe, Evy Ampoorter, Inge Sebruyns, Kris Verheyen

Exploitatie onder goede omstandigheden zorgt voor weinig schade. Zelfs de mol voelt zich hier al weer thuis.

pervlakte (53%), reikt zelfs tot 138,38 €/ m³ en ligt daarmee een stuk hoger dan de prijs per m³ die de eigenaar of beheerder voor zijn lot gekregen zal hebben. De exploitaties in het Zoniënwoud, Heverleebos en Meerdaalwoud werden uitgevoerd met klemskidders. Al deze exploitaties resulteren in een grote bereden oppervlakte. Toch werden in Heverleebos en Meerdaalwoud vaste uitsleeppistes aangeduid. Maar deze werden niet nauwkeurig gevolgd. Voor de exploitatie in Meerdaalwoud komt dit doordat er een uitzondering geldt voor stammen met een omtrek groter dan 200 cm. Om deze stammen te ruimen, mag afgeweken worden van de pistes. Aangezien de gemiddelde omtrek van het lot 220 cm was, was het dus te verwachten dat de vaste uitsleeppistes niet gevolgd zouden worden. Ook in Heverleebos is deze uitzondering van toepassing. Hier was de maximumomtrek 200 cm, waardoor in principe slechts in enkele gevallen beroep kon gedaan worden op deze uitzondering. Toch werd heel vaak afgeweken van de vaste uitsleeppistes om de stammen te ruimen.

De exploitaties in Heynsdaele, Moerbekebos, Kluisbos en Aelmoeseneiebos hadden vaste uitsleeppistes die goed tot zeer goed werden opgevolgd. Er werd gestreefd naar een afstand van 30 m tussen de pistes, maar afhankelijk van het terrein kon dit variëren. Het percentage bereden oppervlakte ligt bij deze exploitaties heel wat lager. Al deze exploitaties werden ook uitgevoerd met behulp van een rupskraan. De kraan tilt, draait en sleept de stam. Bovendien kan zo een afstand van ongeveer acht meter overbrugd worden. Tel hierbij nog de lengte van stam en het wordt duidelijk dat slechts enkele stammen ongrijpbaar zijn voor de kraan en gelierd moeten worden. Tijdens de exploitatie in Heynsdaele werd bijvoorbeeld slechts 18% van de stammen gelierd, de overige werden geruimd met behulp van de kraan en dit ondanks het erg hellende terrein en vaak moeilijk berijdbare bodem.

van een conventionele skidderexploitatie in Zonienwoud. De frisgroene kleur is afkomstig van ijle zegge (Carex remota), een typische plant voor verdichte situaties.

Tabel 1. Overzicht van de kosten voor de beheerder (bereden oppervlakte en teelttechnische schade) en de kosten voor de exploitant van alle beschouwde exploitaties. De totale kosten voor de exploitant zijn de som van de vaste kosten, verbruik en arbeid. De kosten werden uitgedrukt in € per m³ geëxploiteerd hout.

hetzelfde bedrijf op dezelfde manier met vaste uitsleeppistes, maar in een vlak en droog bestand. Daar bedragen de kosten een pak minder, namelijk 10,55 €/m³. Wat kost het minimaliseren van de bodemschade?

Om hierop een antwoord te geven, werden de vaste kosten, het verbruik en de arbeid uitgezet ten opzichte van het percentage bereden oppervlakte (zie Tabel 2). De exploitatie in Hallerbos wordt hier even buiten beschouwing gelaten omwille van de extreem hoge arbeidskosten. Meteen wordt duidelijk dat het streven naar een minimale bodemschade een grote financiële kost met zich meebrengt. Vooral wat arbeid betreft, is er een duidelijke stijging te zien naarmate het percentage bereden oppervlakte daalt. Maar ook voor de vaste kosten is de stijging significant. Dit betekent dus dat het prijskaartje van een bosvriendelijke exploitatie hoger is. Een exact cijfer kleven op de kostenstijging is nog voorbarig. Dit wordt pas realistisch wanneer deze bosvriendelijke exploitatietechnieken vaker worden toegepast in Vlaanderen en verder in detail worden opgevolgd.

Wat de kosten voor de exploitant betreft, zien we dat arbeid verantwoordelijk is voor het grootste deel van de kosten. Arbeid nam tussen de 60% en de 75% in van de totale directe kosten. Voor de dunning in het Hallerbos was dit zelfs 89%, maar dit gaat over een exploitatie die niet werd uitgevoerd door een professionele exploitant. De totale kosten varieerden tussen de 5,67 €/m³ en 22,35 €/m³ (Hallerbos niet meegerekend). De laagste kosten werden gemaakt tijdens de dunning in het Heverleebos, de hoogste tijdens de exploitatie in Heynsdaelebos (een kaalkap gecombineerd met een dunning). Hoewel voor beide exploitaties vaste uitsleeppistes werden opgelegd, werden de pistes in het bestand in Heverleebos niet exclusief gebruikt. Vele stammen werden geruimd met de klem, waardoor er al te vaak werd afgeweken van de piste. De vaste uitsleeppistes in Heynsdaelebos werden nauwkeuriger gevolgd. Vooraleer de exploitatie werd aangevat, werden de pistes uitgezet door de boswachter samen met

de exploitant. Tijdens de exploitatie bleek wel dat het hele gebied niet volledig ontsloten was, waardoor de exploitant op het moment zelf besloot nog enkele kleinere zijpistes in gebruik te nemen. Maar het al dan niet volgen van vaste uitsleeppistes is niet de enige oorzaak. Heynsdaelebos ligt, in tegenstelling tot het bestand in Heverleebos, op erg hellend terrein en heeft lokaal zeer natte plekken. Het was ook veruit de moeilijkste exploitatiesituatie uit de selectie. Ook de methode van exploiteren is verschillend. In Heverleebos werd geëxploiteerd met een skidder met klem, in Heynsdaele met een rupskraan gecombineerd met een skidder. De kraan werd gebruikt om de stammen uit te draaien vanop de piste. De skidder werd ingezet om de stammen over lange afstanden uit te slepen. Toch zijn het vooral de moeilijke omstandigheden die de hoge kost veroorzaken en niet de methode. Dit blijkt wanneer de vergelijking gemaakt wordt met de exploitatie in het Kluisbos die uitgevoerd werd door

over de ligging van de vaste uitsleeppistes. Een duidelijk exploitatieplan is voor veel exploitanten een must. Wanneer tijdens de kijkdagen een overzichtelijke kaart voorhanden is waarop duidelijk de stapelplaatsen en vaste uitsleeppistes aangeduid staan, dan kan de koper zich een veel beter idee vormen van de exploitatievoorwaarden en een realistischer bod doen. Wanneer een bestand voor de eerste maal met vaste uitsleeppistes moet worden geexploiteerd, willen de meeste exploitanten inspraak hebben bij het aanduiden ervan. Ze zijn er van overtuigd dat er samen een consensus kan gevonden worden die voor exploitant en beheerder werkt. In enkele bossen is dit al gebeurd met een goed resultaat.

voldoende worden gecontroleerd op terrein. Want indien een lot met strenge voorwaarden aan een relatief goedkoop tarief kan gekocht worden en vervolgens de voorwaarden niet gevolgd worden door een gebrek aan controle, wordt dit, terecht, beschouwd als concurrentievervalsing.

Conclusie

Tabel 2: Vaste kosten, verbruik en arbeid (€/m³) in functie van de bereden oppervlakte (%) voor alle beschouwde exploitaties.

Maar het grootste obstakel voor het correct toepassen van vaste uitsleeppistes wordt gevormd door het kroonhout. Zware bomen hebben grote kruinen en deze moeten eerst geruimd worden alvorens de stammen uitgesleept kunnen worden vanaf de vaste pistes. Dit is een tijdrovend werkje, vooral wanneer dit met een lier moet gebeuren. Het wordt meestal overgelaten aan een onderaannemer die de kronen als brandhout opwerkt. Wanneer er een kraan beschikbaar is, kan deze moeilijkheid sneller opgelost worden. In enkele snelle handelingen zorgt de kraanarm dat de kroon aan de kant ligt.

Kiezen voor een bosvriendelijke exploitatie in zwaar loofhout door het toepassen van vaste uitsleeppistes en lieren heeft een economische keerzijde. Dergelijke technieken nemen vooral meer tijd in beslag waardoor de arbeidskost hoog kan oplopen. Ook de vaste kosten stijgen, omdat het machinepark langer ingezet moet worden. Bij klassieke skidderexploitaties daarentegen, loopt de bodemschade hoog op. Soms wordt meer dan de helft van de bestandsoppervlakte bereden. En wanneer bodemschade financieel wordt uitgedrukt, zijn de kosten in sommige gevallen hoger dan de opbrengst van de stammen. Wanneer alle kosten (oa deze van het slechter groeien van de nieuwe bomen) in rekening worden gebracht, loont het voor de bosbeheerder dus ook financieel de moeite om te investeren in bosvriendelijke exploitatiemethodes.

vaste kosten in functie van % bereden oppervlakte verbruik in functie van % bereden oppervlakte arbeid in functie van % bereden oppervlakte

En wat denken de exploitanten zelf?

In het algemeen zijn exploitanten niet enthousiast over het toepassen van vaste uitsleeppistes in (zware) loofhoutbestanden. Er moet veel meer gelierd worden, wat langer duurt en fysiek heel zwaar werk is.

Bovendien zijn ze meestal niet tevreden

Verder waren vele exploitanten vragende partij voor een ruimtelijke afbakening van de loten in plaats van loten op te splitsen volgens diameter of soort. Dit brengt met zich mee dat de koper zelf op zoek gaat naar een onderaannemer voor het eventueel afzetten van de aanwezige hakhoutlaag. Zo hebben ze zelf de timing beter in de hand en dit stelt hen in staat om sneller te reageren op de markt. Ook voor de beheerder heeft dit als voordeel dat er slechts één koper aanspreekpunt en verantwoordelijke is.

Ten slotte bleek zowat elke exploitant voorstander van een strengere controle. Wanneer loten worden aangeboden met strikte verkoopsvoorwaarden moet er ten eerste voorzien worden dat deze voorwaarden controleerbaar zijn en ten tweede ook daadwerkelijk tijdens de exploitatie

Er zijn echter ook obstakels die de praktische toepassing bemoeilijken. Het kroonhout is het grootste probleem. Een goede voorbereiding met een duidelijk plan, een weldoordachte ligging van de pistes en voldoende communicatie en inspraak zijn een belangrijke stap in de goede richting.

Omwille van de hogere kosten, zijn exploitanten echter niet altijd even bereid om deze methodes toe te passen. Het is dus belangrijk dat voldoende aandacht besteed wordt aan de prijszetting en de naleving van de voorwaarden.

Een digitale versie van het volledige rapport is te verkrijgen door een mail te sturen naar kris. verheyen@ugent.be

Het rapport ligt tevens ter inzage op het bosgroepsecretariaat.

Met dank aan de VBV voor overname van dit artikel

Een klassieke skidder met klem.

Rijsporen

Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord

Openbare brandhoutverkoop op donderdag 7 oktober

Natuurbeheer in boscomplex Blekkervijver dankzij soortenbeschermingsproject

Bos- en natuurbeheerders zitten altijd wel te broeden op plannen die onze bossen en natuurgebieden aantrekkelijker kunnen maken op allerlei vlak. Dikwijls blijft het enkel bij plannen en wordt de concrete uitwerking op de lange baan geschoven omwille van een tekort aan financiering.

De Provincie Oost-Vlaanderen kent dit probleem en voorziet sinds enkele jaren een budget voor natuurbeheer waarvan de natuurverenigingen, Bosgroepen en regionale landschappen gebruik kunnen maken. Dit zijn de zogenaamde soortenbeschermingsprojecten. Bosgroep OostVlaanderen Noord kreeg van de Provincie een soortenbeschermingsproject goedgekeurd dat dit jaar in boscomplex Blekkervijver kon uitgevoerd worden. Hieronder een kort verslag van de waardevolle realisaties in het kader van dit project. U herinnert u zich misschien het relaas van eerdere verwezenlijkingen in het boscomplex Blekkervijver te Sint-Maria-Aalter? Voor een aantal eigenaars uit dit boscomplex werd een uitgebreid bosbeheerplan opgemaakt en onder coördinatie van de

Bosgroep werd in 2008 en 2009 reeds een deel van de Pontische rododendron in het gebied bestreden. Ook in 2010 kregen we van de Provincie centen en gingen we op dit elan verder. Er werd een laatste stukje rododendron bestreden in een beukenbestand. Rododendron heeft immers de neiging alles in onze bossen te gaan overgroeien en geen ruimte te laten aan andere bomen en struiken. Je krijgt dus als het ware een bos in kritieke toestand waarin slechts twee soorten aan bod komen: de bomen die boven de rododendrons uitsteken en de rododendrons zelf. Door deze te gaan verwijderen wordt weer ruimte gegeven aan natuurlijke verjonging van lijsterbes, spork, beuk en zomereik. Ook de kruidlaag zal hier ongetwijfeld van genieten.

Een tweede deel van ons soortenbeschermingsproject omhelsde het openmaken van een waterpartij in het bos. Waterpartijen in bossen geven een ecologische meerwaarde aan een complex. Ze bieden mogelijkheden aan watergebonden planten en insecten, die prooidieren zijn voor de insecteneters onder onze zangvogels en voor vleermuizen. Het water is dus een extra bron van leven in het bos en wordt gekoesterd met het oog op een natuurgericht beheer van het bos. Maar koesteren alleen volstaat niet, af en toe dient te worden ingegrepen. De bladeren van de bomen rondom het water komen in de herfst in het water terecht. Terwijl deze verteren, verzuurt het water en deze verzuring zorgt ervoor dat sommige soorten niet meer kunnen voorkomen. Bijkomend zorgen de aanwezige bomen voor een verlaagde instraling van de zon op het water. De temperatuur van het water gaat dan dalen en dat is nefast voor o.a. insecteneieren en dril van amfibieën die net warmte nodig hebben om te kunnen ont-

wikkelen. De voorbije decennia hadden zich op de steile oevers langs het water massaal veel berken en wilgen kunnen vestigen. In het bosbeheerplan werd het openkappen van de poel voorzien en deze kapping werd de voorbije maanden uitgevoerd.

Enkele jaren geleden werd het bos geteisterd door een hevige najaarsstorm. In een gedeelte tegen de autosnelweg E40 kwamen honderden bomen ten val. Deze werden noodzakelijkerwijs geruimd en in de jaren erop kon de vrijgekomen ‘kapvlakte’ zich ontwikkelen tot een mooi stukje heide. In het bosbeheerplan was voorzien om deze onverwachte kans te grijpen en om in dit deel van het bos kleinschalig aan heideherstel te gaan doen. De alweer aanwezige opslag van Douglas, Berk en Amerikaanse eik werd grotendeels gemaaid met uitzondering van enkele berken. Aangezien dit bestand in de winter behoorlijk nat kan worden, werd het potentieel voorkomen van dopheide vermoed. Deze heidesoort is zeldzamer dan struikheide en via een experiment met twee proefvlakjes, proberen we te achterhalen of ook Dopheide tot kieming komt.

Naar

jaarlijkse gewoonte organiseert de Bosgroep in de herfst een brandhoutverkoop. Dit jaar konden wij meer dan 300 m³ hout aanbieden verdeeld over 16 loten. De loten betroffen allen achterstallige dunningen en bestrijdingen van Amerikaanse vogelkers. De bomen werden verkocht op stam.

De interesse in brandhout vergroot jaar na jaar. Steeds meer mensen vinden de weg naar de Bosgroep om hen te voorzien van een winterse portie gezellige warmte. Dit was te merken aan het aantal raadplegingen van onze houtcatalogus op de bosgroepenwebsite en het aantal telefoons dat we ontvingen. Ook op onze schouwdag waarbij het hout kon worden bekeken was meer volk dan de voorbije jaren.

Voor de eerste maal verkochten we het brandhout via een openbare verkoping. De kooplustigen begaven zich op donderdagavond 7 oktober naar café ‘De Nieuwe Zwaan’ te Belsele. Onder het deskundig voorzitterschap van notaris Muller uit Stekene werd daar om 19u30 het startschot gegeven. Openbare verkopingen van brandhout zijn niet echt een dagdagelijkse bezigheid voor een notaris, maar notaris Muller liet zich niet kennen en met de nodige kwinkslagen kweet hij zich uitstekend van zijn taak. De ambiance zat meteen goed en op één lot na ging alles vlot van de hand tegen mooie prijzen. De verkoopprijzen van het hout varieerden tussen 10 euro en 21 euro per m³, afhankelijk van de grootte, ligging en toegankelijkheid van het lot. De gemiddelde verkoopprijs van het hout was 12,5 euro per m³. Wij hadden alvast de indruk dat na afloop zowel eigenaars als houtkopers tevreden huiswaarts keerden.

De Bosgroep wil bij deze notaris Muller nogmaals bedanken voor zijn diensten en wenst alle kopers een veilige kapping toe.

Geïnteresseerd?

Wenst u op de hoogte gebracht te worden van de Openbare Brandhoutverkoop? Geef dan een seintje aan het secretariaat van BON.

Een waterpartij met veel lichtinval is een aanwinst voor de natuur in het bos.

Open plekken beheer en heideherstel.

Onder deskundige leiding van notaris Muller gingen de loten vlot van de hand tegen mooie prijzen.

Europees beschermde natuur ook in het werkingsgebied van BON

DeBosgroep geeft boseigenaars advies over het beheer van hun bos en hun wettelijke rechten en plichten. Met dit artikel houden we u dan ook graag op de hoogte van recente ontwikkelingen met betrekking tot bos in ons werkingsgebied. Het Agentschap voor Natuur en Bos is momenteel bezig met de opmaak van de zogenaamde ‘Instandhoudingsdoelstellingen’ (IHD) voor heel wat bossen in onze regio, nl. voor deze bossen die deel uitmaken van een Speciale Beschermingszone of SBZ.

Wat is een Speciale Beschermingszone (SBZ)?

De Speciale Beschermingszones werden aangeduid op basis van twee Europese wetten nl. de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn. Deze wetten willen de toekomst van de Europese Biodiversiteit (het geheel van planten, dieren en hun leefgebieden) veilig stellen. Ook in Vlaanderen werden reeds jaren geleden SBZ’s afgebakend. Deze SBZ’s zijn belangrijk om kansen te geven aan dieren- en plantensoorten en hun leefgebieden (habitats) die in Europa zeldzaam of bedreigd zijn.

Waar in het werkingsgebied van BON?

In het werkingsgebied van BON is de Speciale Beschermingszone ‘Bossen en heiden van Zandig Vlaanderen: oostelijk deel’ af-

gebakend. Volgende boscomplexen maken o.a. deel uit van deze SBZ: Drongengoed, Markettebossen, Burkelbos, Het Leen, Bellebargiebossen, Vinderhoutse bossen, Heidebos, Moervaartdepressie en Stropers (zie ook kaart).

Wat gebeurt er momenteel in deze gebieden?

In de Speciale Beschermingszones moet Vlaanderen bijzondere maatregelen nemen om de kwaliteit en de kwantiteit van de Europees te beschermen leefgebieden en soorten te behouden en te verbeteren. Met andere woorden: in deze SBZ’s moeten speciale maatregelen worden genomen voor de natuur. Dit zijn de Instandhoudingsdoelstellingen en Instandhoudingsmaatregelen.

De franjestaart, één van de Europese te beschermen soorten.

Een nieuwe speelzone in het Kloosterbos

Momenteel is het Agentschap voor Natuur en Bos het proces gestart om ondermeer voor de SBZ in het werkingsgebied van BON deze Instandhoudingsdoelstellingen op te maken. Tot op heden zijn er echter nog geen concreet uitgewerkte voorstellen waarbij duidelijk is in welke bossen precies welke maatregelen zullen moeten genomen worden. Dit komt in een latere fase, die nog even op zich zal laten wachten.

Bent u boseigenaar en is uw bos gelegen in 1 van de deelgebieden van de SBZ ‘bossen en heiden van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’? Gelieve de Bosgroep hiervan op de hoogte te brengen. Wij houden uw contactgegevens bij, zodat we u onmiddellijk op de hoogte kunnen brengen wanneer hierover nieuwe informatie beschikbaar is. Als u bijkomende vragen heeft, aarzel niet om met de Bosgroep contact op te nemen.

Overzicht van de deelgebieden van SBZ ‘Bossen en Heiden van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’

De speelzone in het Kloosterbos te Wachtebeke is in totaal 9 ha groot en is onderverdeeld in 5 deelzones, met ieder een eigen karakter. Eén van deze zones is de Witte heuvel, een stuifduin van wit zand, die in de ruime omgeving al lang bekend staat om te ravotten en spelen. Het Kampenbos leent zich dan weer uitstekend tot het bouwen van kampen. De speelzone is deels eigendom van de Provincie Oost-Vlaanderen en is deels private eigendom. In overleg met de bosgroep, besliste de particuliere eigenaar van de Witte Heuvel immers om ook zijn deel van het bos open te stellen als speelzone.

1. Drongengoed - Koningsboscomplex

2. Markettebossen en Kraenepoel

3. Het Leen

4. Bellebargiebos of Kwadebossen

5. Burkel-Kapelleboscomplex

6. Stropersbos

7. Heidebos

8. Moervaartdepressie met Heernisse, Fondatie van Boudelo, Vettemeers, Etbos, Turfmeersen, Eenbes en De Linie

9. Moervaartdepressie met Siesmeersbos

10. Zeverenbeekvallei

11. Bos van Ooidonkkasteel

12. Vinderhoutse bossen

Op vrijdag 15 oktober 2010 opende de Provincie Oost-Vlaanderen officieel de nieuwe speelzone samen met de boseigenaars en de gemeenten. De speelzone werd ingespeeld door de vierde leerjaren van de basisscholen van Wachtebeke en Zelzate. Er waren een hele voormiddag bosactiviteiten zoals een boskwis en een creatief atelier. Na het officieel doorknippen van het lint, werd afgesloten met soep en heksenbrij. Een mooi voorbeeld van samenwerking tussen overheid en particulieren!

OprOep

Startschot openstelling particuliere

Eekhoekbos te Waasmunster

zaterdagnamiddag 16 oktober 2010 was het feest in het private Eekhoekbos te Waasmunster. Sedert dan is het Eekhoekbos immers officieel toegankelijk voor wandelaars, fietsers, ruiters, gespannen en voor de spelende jeugd. In aanwezigheid van minister Joke Schauvliege, gedeputeerde en bosgroepvoorzitter Jozef Dauwe en schepen Walter T’Kint werd de openstelling van het bos plechtig ingehuldigd. De talrijke aanwezigen konden deelnemen aan een gezonde boswandeling en de plaatselijke jeugdbewegingen organiseerden een bosspel. Na de toespraken zorgde het gemeentebestuur van Waasmunster voor een drankje.

In ons sterk verstedelijkt en weinig bebost Vlaanderen, is de toegankelijkheid van bossen vaak een knelpunt. Wandelaars, ruiters, fietsers of de jeugdbeweging: allen houden van een ontspannende boswandeling of een bosspel. Van ons schaarse Vlaamse bos is naar schatting ongeveer 70% echter particuliere eigendom en veel private bossen zijn niet toegankelijk voor het publiek.

De openstelling van het Eekhoekbos kwam tot stand dankzij de goede samenwerking tussen de boseigenaar, de Bosgroep, het gemeentebestuur van Waasmunster en het Agentschap voor Natuur en Bos. Hartelijk dank aan allen en in het bijzonder aan bosgroepvrijwilliger Frans De Jonghe en boseigenares Maria De Block die dit mogelijk maakten!

Bosgroep zoekt vrijwilligers !

Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord is volgend jaar 10 jaar actief en heeft ondertussen een 500-tal leden-boseigenaars met meer dan 2200 ha bos. Aangezien we onze dienstverlening voor de boseigenaars nog verder willen uitbouwen, kunnen we de hulp van enkele gemotiveerde vrijwilligers wel gebruiken. Daarom zijn we op zoek naar gemotiveerde en enthousiaste ‘bosconsulenten’! Aangezien we tot op heden geen bosconsulenten hebben, is dit voor BON een nieuwe stap in de vrijwilligerswerking.

Wat is een bosconsulent?

Een bosconsulent is een vrijwilliger die in een bepaald boscomplex of in een bepaalde gemeente de lokale contactpersoon is voor de boseigenaars. Het takenpakket van de bosconsulent kan samengesteld worden op basis van wat de persoon zelf graag doet en goed kan. Dit kan gaan van ledenwerving, infobrochures aan iemand bezorgen tot het opvolgen van exploitaties en van beheerwerken, het organiseren van een wandeling, zelf gidsen, enzovoort.

Bij alle taken kan de bosconsulent steeds rekenen op begeleiding van de Bosgroep. Het is immers niet de bedoeling dat de bosconsulenten het werk van de coördinator of adjunct- coördinator overnemen. Het is wel de bedoeling om in overleg met de lokale bosconsulent sneller te kunnen inspelen op de noden en vragen op het terrein. Het geven van advies, het opmaken van overeenkomsten, de houtverkoop en organisatie van beheerwerken enz. zal nog steeds door het bosgroepsecretariaat gebeuren.

Geïnteresseerd?

Neem voor eind januari 2011 contact op met de Bosgroep voor meer informatie of om je op te geven als kandidaat-bosconsulent! Data voor de voorziene opleiding zullen in overleg met de geïnteresseerden worden vastgelegd.

Consultatieronde bosbeheerplan Puitvoet

Wie kan bosconsulent worden?

Iedereen is welkom! Bosconsulenten moeten geen boseigenaar zijn. Het is echter wel belangrijk dat een bosconsulent :

- woont in 1 van de 23 gemeentes van het werkingsgebied van BON en niet te ver woont van het boscomplex waar hij/zij bosconsulent wordt;

- interesse heeft in bos en bosbeheer;

- een open ingesteldheid heeft en goed kan luisteren naar anderen;

- een neutrale positie kan innemen;

- gemakkelijk bereikbaar is.

Wat wordt van jou verwacht?

Vooraleer je als bosconsulent bij BON aan de slag kan, wordt er verwacht dat je samen met de andere kandidaatbosconsulenten een opleiding van 1,5

à 2 dagen volgt. Deze opleiding zal bestaan uit het leren kennen van de bosgroepwerking en uit praktijkoefeningen waarbij een aantal basisprincipes van bosbeheer worden toegelicht. De opleiding is gratis en wordt gegeven door de Bosgroep zelf.

Het ontwerp bosbeheerplan voor het boscomplex Puitvoet en gemeentebossen te Sint-Niklaas is klaar en zal van half december 2010 tot half januari 2011 ter inzage liggen bij onder meer de Bosgroep en het stadsbestuur van Sint-Niklaas. Inzage is mogelijk op afspraak. Meer info hierover bij de Bosgroep.

Wenst u ons te contacteren ? Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

P.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99

bosgroepnoord@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Sylvie Mussche

Na een spannend bosspel, genoten de kinderen van de scouts van een drankje.

Minister Joke Schauvliege onthult het infobord van het Eekhoekbos.

De openstelling van het Eekhoekbos kwam tot stand door een goede samenwerking tussen de boseigenaar, de Bosgroep, het gemeentebestuur van Waasmunster en het Agentschap voor Natuur en Bos.

Tijdens haar toespraak beklemtoonde minister Schauvliege de meerwaarde van de werking van de Bosgroepen.

Twee bosconsulenten van de Bosgroep Kempense Heuvelrug aan het werk in het bos.

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen

Bosburen volgen samen cursus bosbeheer

Samen met de collega’s van de VlaamsBrabantse Bosgroep Groene Corridor organiseerde de Bosgroep al twee keer een ontmoetingsmoment voor alle eigenaars en beheerders van het Kravaalbos-Herenbos op de grens van de gemeenten Aalst, Asse en Opwijk.

Tijdens ons laatste bezoek aan het bos in april bleek er bij meerdere boseigenaars interesse te bestaan om zelf te leren beslissen of het nodig en nuttig is kappingen in het bos te laten uitvoeren.

Op zaterdag 30 oktober spraken een 20tal bosburen af voor een oefendag bosbeheer georganiseerd door de bosgroep.

Na een korte theoretische inleiding vertrokken we naar het bos. In verschillende bosbestanden kon de theorie ingeoefend worden.

- Wat zijn criteria om te bepalen of een boom in mijn bos toekomst heeft?

- Wat zijn criteria om te beslissen of een boom beter gekapt wordt?

- Hoe organiseer ik de uitvoering van deze dunning?

Op al deze vragen werd - in gemoedelijke sfeer - samen naar een antwoord gezocht. Eigenaars die hun bos voor deze oefening openstelden hebben nadien een anderezelfs meer optimistische - kijk voor hun bos.

Daar moest iets op gedronken worden ...

één bos – vele eigenaars:

Hoe kijk jij naar het bos?

Winters plezier bij het samen brandhout sprokkelen? Een zeldzaam rustig plekje om te genieten van de natuur? Dolle pret met de (klein)kinderen?

Toon het ons en doe mee aan de fotowedstrijd!

Ter inspiratie…een willekeurige selectie uit de reeds ontvangen inzendingen

Allen naar het bos!

Deze fotowedstrijd loopt nog tot 15 januari 2011. Mail naar bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

of schrijf naar Bosgroep Midden OostVlaanderen p/a PAC Het Zuid, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent.

10 winnaars kunnen op zaterdag 30 april

2011 gratis deelnemen aan een cursus “natuur- en bosfotografie” met fotograaf Rollin Verlinde

Enkele indrukken van Rollins werk vind je op www.natuurfotografie.be

- Is het tijd om bomen te kappen ten voordele van een andere bomen, d. i “dunnen”?

Zelf interesse?

Neem contact met de bosgroep

Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) –één van de eigenaars van een deel van de Makegemse bossen te Merelbeke- nam enkele maanden geleden het besluit om minstens voor zijn deel van het bos een “Uitgebreid Bosbeheerplan” te laten opstellen.

ANB beheert een 50-tal ha van de Makegemse bossen. Gemeente Merelbeke en Provincie Oost-Vlaanderen brengen de totale oppervlakte openbaar bos in de omgeving op zo’n 100 ha.

Privé boseigenaars beheren samen het dubbele – ongeveer 200 ha bos in en rond de Makegemse bossen.

In overleg nam de Bosgroep daarom het initiatief om àlle geïnteresseerde boseigenaars uit het gebied de kans geven om ook met hun deel van het bos deel te nemen aan de opmaak van het uitgebreide bosbeheerplan. Met succes! Al zeker 10 eigenaars van privébos bevestigden hun deelname aan deze vrijwillige samenwerking ten voordele van bos en boseigenaars. Samen beheren zij een 100-tal hectaren van de Makegemse bossen. Nog een zestal eigenaars, beheerders van een bijkomende 20 ha privébos houden hun beslissing nog even in beraad.

Een bosbeheerplan legt vast hoe de boseigenaar zijn ecologische, economische en recreatieve doelstellingen voor het bos in de loop van de tijd gaat realiseren.

De Bosgroep zal de opmaak van dit bosbeheerplan voor de eigenaars coördineren. De eigenaars zelf blijven alle beslissingen over het bos zelf nemen. Bovendien zal de opmaak van het beheerplan gratis zijn dankzij de beslissing van de raad van bestuur dat de Bosgroep de opmaak van het beheerplan door een studiebureau zal prefinancieren in afwachting van de kostendekkende subsidies die de eigenaars er kunnen voor krijgen.

Wenst u ons te contacteren ?

Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw

Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2 - 9000 Gent

Tel. 09/267 78 60

Fax. 09/267 76 99

bosgroepmidden@oost-vlaanderen.be

Coördinator: Maud Plouy

Win een cursus bos- en natuurfotografie stuur ons je meest geliefde bos(mensen)foto door!

Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender Algemeen Bosgroepnieuws

Praktijknamiddag:

‘Natuur in de Vlaamse Ardennen’

bieden’. Opvallend bij dit alles is de samenwerking met de landbouwers. Verzakkingen in weilanden worden niet opgevuld maar beplant en zodus gestabiliseerd met struiken of bomen; bossen gelegen langs een weiland krijgen een struikrand waardoor bramen zonder herbiciden uit de weide geweerd worden; weilanden krijgen een struikrand of worden beplant met hoogstamfruitbomen. Deze ingrepen leveren niet alleen voordelen op voor de landbouwer en de jager, maar komen ook de natuur en de biodiversiteit ten goede. In de bossen worden ook inspanningen geleverd: populierenbossen krijgen een onderbegroeiing ; er wordt voor dynamiek gezorgd door het stapelen van snoeiafval & maaisel. Dit wordt een ideale schuilplek voor dieren; een weldoordachte aanplantingspolitiek zorgt voor gezonde bossen met een ecologische meerwaarde.

Slothappening Leaderproject

‘Duurzaam houtgebruik’

Bij de Bosgroep loopt dit Leaderproject binnenkort af. Zoals u in voorgaande bosbodes kon lezen heeft dit project als doel het promoten van het duurzaam produceren en verwerken van hout in de regio. Eind maart 2011 worden alle resultaten in de kijker gezet voor het grote publiek. U zal dan de afgewerkte stukken kunnen bewonderen die door onze ambachtslieden gecreëerd zijn uit de populier en de eik die ter beschikking gesteld werden. Vormingsmomenten, wandelingen en infostands zullen het geheel compleet maken. Een gedetailleerde agenda verschijnt in ons volgende nummer. Noteer nu alvast in uw agenda: zaterdag 26 en zondag 27 maart 2011 in Brakel, ZEGELSEM: slothappening Leaderproject ‘Duurzaam houtgebruik in de Vlaamse Ardennen’.

www.tweebomeneentoekomst.be

Het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland

Algemene Vergadering Koepel Vlaamse Bosgroepen

groepen vertegenwoordigde liet weten dat hij om persoonlijke redenen afziet van zijn bestuurdersmandaat bij de koepel. De Raden van Bestuur van de OostVlaamse bosgroepen houden er aan Luc langs deze weg nogmaals hartelijk te bedanken voor zijn bijdrage aan de koepelwerking.

De

jachtgroep Zulzeke nam op 5 oktober het initiatief om samen met vertegenwoordigers van het ANB een aantal praktijkvoorbeelden te bekijken uit hun jachtgebied waarin zij op hun manier een bijdrage leveren voor het behoud van de biodiversiteit. In het ecologisch interessante gebied tussen de Koppenberg en de Kluisberg realiseren zij dit door het aanplanten van bosjes, bosranden, wildakkers en door het herstel van kleine-landschapselementen.

Het doel van de namiddag was het toetsen van de wetgeving aan de dagdagelijkse praktijk, het onderling begrip creëren voor de verschillende drijfveren van alle gebruikers van het buitengebied (overheden, privé-boseigenaar, landbouwer, jager…) en aftoetsen hoe nieuwe synergiën tussen de verschillende actoren in het buitengebied een meerwaarde kunnen brengen voor de natuur.

Thomas Vanderbeke, bestuurder van de Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender en lid van de jachtgroep Zulzeke, gidste ons rond in hun jachtgebied.

Eén van de belangrijke verwezenlijkingen is het creëren van een netwerk van verschillende natuurelementen tussen de grote bossen in de omgeving Hotondbos, Elenebos, Koppenbergbos. Hierdoor ontstaan spontaan ‘natuurverbindingsge-

Er ontstaan spontaan ‘natuurverbindingsgebieden’…

De verwezenlijkingen van de Zulzeekse jachtgroep zijn een mooi voorbeeld van hoe goede contacten tussen de verschillende gebruikers van het buitengebied constructief kunnen bijdragen tot het verwezenlijken van meerwaarden voor de natuur en voor alle betrokkenen. Of hoe de privé-boseigenaar op zijn manier zijn steentje bijdraagt…

Meer info vindt u op www.jachtgroepzulzeke.be

Op 27 september vond de eerste Algemene Vergadering van de Koepel plaats in het prachtig historisch kader van het Stadhuis van Mechelen dat het Stadsbestuur voor de gelegenheid ter beschikking stelde. Na de hartelijke verwelkoming door Schepen De Bie volgde een toelichting van de activiteiten van het voorbije jaar. Hieruit bleek er sterk geïnvesteerd werd in de uitbouw van de werking van de Koepel. Sinds half april is Thomas Hövelmann werkzaam als coördinator bij de Koepel en enige tijd later werd het secretariaat versterkt met Leen Vandaele die instaat voor de administratieve opvolging.

Inmiddels sloten zich ook de 2 recent erkende bosgroepen Leie en IJzer (WVlaanderen) en Groene Corridor (Vl.-Brabant) zich aan zodat nu alle 19 Vlaamse bosgroepen lid zijn van de Koepel. De Algemene Vergadering bekrachtigde tevens de wijzigingen in de Raad van Bestuur. Zo worden de West-Vlaamse bosgroepen momenteel vertegenwoordigd door Benoit de Maere d’Aertrycke die daarmee Hugo Van Severen vervangt. Luc Claus die de Oost-Vlaamse bos-

De Koepel zal in de toekomst blijven focussen op de ondersteuning van de bosgroepen. Hierbij gaat de aandacht in de eerste plaats naar het verankeren van een duurzame financiering voor de bosgroepen. Dankzij de aangehouden inspanningen vanuit de Koepel zal ANB voor dit jaar bijkomende budgetten vrijmaken zodat voor het grootste deel van de voor 2010 geplande werken en cursussen subsidies zullen uitgekeerd worden. Wat volgend jaar zal brengen blijft voorlopig koffiedik kijken, maar naar alle waarschijnlijkheid zullen bijkomende besparingen worden doorgevoerd bij de bosgroepen waardoor de dienstverlening naar de leden mogelijks zal moeten worden afgebouwd. Meer hierover in de volgende Bosbode.

foto aan te leveren

Bestuurdersreis bosgroepen Denemarken

7 tOt 12 JUNI 2010

7 juni verzamelden 35 bestuurders van de Vlaamse bosgroepen in Zaventem voor een door Inverde georganiseerde 5-daagse studietrip naar Denemarken. Bosbeheer in Denemarken: hoe werkt dat daar?

Na de vliegreis volgde onmiddellijk een eerste excursie: de beheerders van de Søro-academie beten de spits af en brachten hun verhaal over bosbeheer in Denemarken.

Beuken verjongen doen zij ofwel met een soort lichtingskap na een mastjaar ofwel

met kaalkap. Bij het kaalkapsysteem worden steeds snel groeiende soorten tussen geplant, voornamelijk Lork, om schaduw te geven aan de beuken en een soort vooropbrengst te genereren. Tien procent van de bosoppervlakte mag ingenomen worden door kerstboomaanplantingen, een specialiteit van de Denen. Meer dan 90% hiervan wordt geëxporteerd.

Dinsdagvoormiddag gaf de bosbouwschool van de Universiteit van Kopenhagen uitleg over het bosbouwonderwijs van Denemarken.

In de namiddag liet Jan-Erik Løvgren de staatsbossen rond de bosbouwschool zien. Jan-Erik vertelde dat hout in Denemarken steeds aan de weg verkocht wordt. Beheerders doen beroep op onderaannemers om het hout uit het bos te halen. Niet alleen houtproductie is belangrijk, ook recreatie is hot in Denemarken. Zo worden er voor oriëntatielopen vaste punten aangeduid, mogen wandelaars overal komen (ook buiten de paden) en wordt voor ruiters geëxperimenteerd met betalingssystemen.

Het belang dat aan bosgebruikers ofte recreatie wordt gehecht bleek ook ’s

avonds. Boswachter Anders Walther Hansen liet in een staatsdomein een groot meer zien waar barbecueplaatsen aangelegd zijn, tenten kunnen gezet worden, gevist kan worden en waar een grote hut gebouwd is met centrale vuurplaats die gratis ter beschikking van groepen wordt gesteld. Het Deense beleid verschilt hier fundamenteel van het Vlaamse beleid…

Woensdag: Junkers Industries, wat wij brandhout noemen maken zij tot parket. We kregen oa uitleg over het bijzondere droogproces: zij slagen erin het hout te drogen op zeer korte tijd door het op te warmen en vervolgens ‘leeg te persen’.

dom van een private stichting, tegen het centrum van Koge. Bossen en open ruimtes wisselen elkaar af. Inkomsten haalt deze private stichting vooral uit huuropbrengsten van de aanwezige huizen in het domein.

Hierdoor zal hun parket enkel in de hoogte werken, breedte en lengte blijven ongewijzigd zodat grote oppervlaktes kunnen gelegd worden. Hun parket wordt vooral gebruikt in sportzalen.

In de namiddag hebben de bestuurders vooral genoten van het uitzicht op een meer dat ontstaan is door de winning van kalk voor de cementindustrie. Daarna trokken we naar een valleigebied, eigen-

Op donderdag bleek de Danish Forestry Extension zeer vergelijkbaar te zijn met de Vlaamse bosgroepen. Rasmus Gregersen vertelde dat hun organisatie niet langer gesubsidieerd wordt waardoor minder rendabele taken worden afgestoten. Op die manier vallen kleine eigenaars uit de boot of moeten zij meer betalen. De commissie die zij aanrekenen op de houtverkopen schommelt tussen 10 en 15 procent.

De essenziekte komt tijdens de excursie uitgebreid aan bod. We krijgen verschillende percelen te zien die aangetast zijn.

Voor dit probleem hebben ook de Denen voorlopig geen oplossing…

Private eigenaars blijken enorm creatief in het verzamelen van inkomsten. Stadsmensen betalen tot 100 € om met een koets het bos in te rijden en hun kerstboom zelf te vellen; landschappen worden

verhuurd als filmset; boeren betalen om hun vee te laten grazen… De bosgroepmensen stonden met open ogen te kijken naar een landschap dat volledig geschapen is door begrazing. Open plekken, hier en daar wat meidoorn en sleedoorn en van tussen de doornige struwelen groeit hier en daar een monumentale beuk.

De laatste dag stond het bos van Vetskøven op het programma. Kim Søderlund liet een heuvel zien die speciaal was aangelegd om als uitkijk te dienen voor het pas aangelegde stadsbos van 1500 hectare. 40 jaar geleden viel hier geen boom te bespeuren, nu is er bijna 1500 hectare bos. Belangrijkste functie van dit bos is recreatie. De locatie is tactisch gekozen, in de buurt van Kopenhagen nabij de arbeidersbuurten. Jacht en recreatie moeten samen kunnen. Jagers gaan enkel in uniform jagen, geven uitleg aan recreanten en openen hun geweer als er iemand in de buurt is. Toch wel een aparte kijk op multifunctioneel bosbeheer…

Met dank aan Sander Jansens (tevens redactie) en Alexandra Mannaert van Inverde voor de organisatie en de begeleiding.

praktijkoefeningen in de bosbouwschool

De firma Junkers is gespecialiseerd in parket voor sportvloeren.

Film maken? Bos te huur!

Drenthe: een verrassend hoekje Nederland

LEDENrEIS 27-29 AUGUStUS 2010

Het laatste weekend van augustus trokken zo’n 25-tal leden van de Vlaamse bosgroepen op studiereis naar Drenthe in Noord-Nederland, tegen de Duitse grens aan. De provincie Drenthe is relatief dun bevolkt zodat er nog heel wat ruimte overblijft voor bos, heide en natuurlijke graslanden. Bovendien werd het landschap pas laat ontgonnen waardoor er nog zeer veel oude landschapskenmerken bewaard zijn gebleven. Om het Drentse landschap te begrijpen dien je in de eerste plaats naar de ondergrond te kijken. De basis hiervan werd gelegd tijdens de laatste ijstijden toen de gletsjers vanuit het Hoge Noorden tot in Noord-Nederland reikten. Bij het wegsmelten lieten ze grote massa’s puin en zwerfkeien achter.

Tot zo’n 100 jaar geleden bestond het landschap voornamelijk uit veengebieden en uitgestrekte heideterreinen. Deze laatste ontstonden door de zeer intensieve begrazing door schapen. Bij de teloorgang van deze weinig rendabele landbouwactiviteit werd in de jaren 1920-’30 overgegaan tot grootschalige bebossingen waarbij de heidebodem diep geploegd werd en daarna bebost door middel van

Cursusaanbod 2011

Geniet van bijleren!

Een cursist aan het woord

bezaaiing. Op dit moment zijn er mooie gemengde bestanden op basis van lork, beuk en douglas aangevuld met fijnspar, zomereik en Amerikaanse eik. Opmerkelijk was dat het Nederlandse Staatsbosbeheer (= beheerder van openbare bossen) soorten als lork en douglas die het goed doen op deze gronden, niet ziet als te bestrijden exoten maar als belangrijke soorten binnen het kader van het gevoerde duurzaam bosbeheer.

Het Strubben Kniphorstbos te Anloo is uiterst rijk aan archeologische monumenten. Naast enkele hunebedden uit de steentijd vinden we er een 50-tal grafheuvels uit steen-, brons- en ijzertijd, allemaal uit de prehistorie en dus duizenden jaren oud. Dit terrein wordt in functie van deze historische waarden beheerd en ook de vegetatie is bijzonder en gevarieerd met zeer pittoresk gevormde eiken en dennen, stukjes heide, enz. Dat dit gebied behoorlijk uniek is en spiritueel zeer inspirerend is, werd door de bosgroepleden aan de lijve ondervonden. Het beheer dat wordt gevoerd met respect voor de archeologische, culturele en spirituele waarden is dan ook een hele uitdaging.

Als kers op de taart van deze boeiende excursie werd een bezoek gebracht aan één van de laatste restanten hoogveen. Deze climaxvegetatie bestaat uit typische veenmossen die het regenwater zeer efficiënt vasthouden en zo tijdens de voorbije duizenden jaren uitgegroeid zijn tot meters dikke pakken veen. In de loop van de voorbije eeuwen werd dit turf (= onderste, afgestorven lagen van het hoogveen) ontgonnen; eerst op artisanale manier voor lokaal gebruik en later op industriële wijze voor mondiale export. De afgravingen stopten in 1992 toen de voorraden quasi uitgeput waren. Eén klein stukje van enkele ha bleef gelukkig gespaard omdat Staatsbosbeheer het destijds had kunnen aankopen. Dat probeert men nu zo goed mogelijk te beheren met de inzet van grote investeringen in de waterhuishouding.

Een ervaring rijker én met nieuwe inzichten in bos- en natuurbeheer keerden de bosgroepleden tevreden terug naar huis.

Een tiental jaren terug plantte ik een bos aan. Voor de natuur en om later ons huisje op te warmen. Tot nu was er vooral wat snoeiwerk te doen. Maar de boompjes en de struiken groeien nu goed. En dan moet er uitgedund worden. Alles opknappen met de snoeischaar en het lichte boogzaagje kon niet meer. Maar een kettingzaag schrikte me wat af. En ik wou er zeker maar een aankopen na het volgen van een cursus bij de bosgroep. En dat werd meteen een meevaller. De cursusbegeleider legde uit hoe een dergelijke machine in elkaar zit. Wat je moet doen voor het onderhoud en voor het slijpen van de ketting. En vooral werd veel nadruk gelegd op de veiligheid.

Na de theorie volgde de praktijk in Haaltert. Maar eerst de veiligheidsuitrusting

aantrekken: de veiligheidsbroek (of zaagbroek), de helm met oogbescherming, de oorbescherming tegen lawaai…

Zagen is een werkje dat moet gebeuren met overleg en concentratie. De ketting moet telkens ‘geblokkeerd’ worden als men niet zaagt. Heb je het gehoord? Telkens weer opnieuw. Zo moet veiligheid een vanzelfsprekende zaak worden!

Bij de bosgroep bestelde ik de voordelige veiligheidsuitrusting. Het veilig zagen kon beginnen… Intussen volgde ik al een nieuwe cursus’ verwarmen met hout’. Erg nuttig en praktisch!

Ook leerde ik al heel wat tijdens de algemene vergadering van de bosgroep en de boeiende en leerrijke boswandeling achteraf.

Bij het volgen van een cursus leer je veel van de cursusbegeleider. Maar ook van de andere cursisten-boseigenaars. Zij weten veel van de aanplant, het materiaal, verschillende houtsoorten, de natuur, de stilte in het bos. Ja, een cursus volgen is meer dan de moeite waard. En helemaal niet duur….

Armand Matthijs, bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender

Naar jaarlijkse gewoonte bezorgen wij u op het einde van het jaar een overzicht van de cursussen die in het komende jaar georganiseerd zullen worden door de Oost-Vlaamse Bosgroepen. Opnieuw worden de theoretische cursussen door de drie bosgroepen samen georganiseerd. De praktijkcursussen worden door elke bosgroep apart georganiseerd, dit telkens in hun eigen werkingsgebied. Uiteraard blijven we de klassiekers zoals ‘werken met de kettingzaag’ aanbieden.

Wil u deelnemen aan één of meerdere van onderstaande opleidingen schrijf u dan snel in, de ervaring leert ons immers dat onze cursussen snel volzet zijn.

Momenteel is er onduidelijkheid over de vormingssubsidies die voor het jaar 2011 aan de Vlaamse bosgroepen zullen toegekend worden door het Agentschap voor Natuur en Bos. Als gevolg daarvan plannen wij de praktijkcursussen voorlopig onder voorbehoud. Dit moet er u echter niet van weerhouden om u in te schrijven. Wij hopen immers dat wij alsnog een bevestiging zullen krijgen over de toekenning van deze subsidies. De theoriecursussen gaan in elk geval door.

PrAKtIJKCUrSUSSEN

‘Omgaan met de kettingzaag - module 1 : ‘theorie, onderhoud, ergonomie en zaagtechnieken’ (max. 6 deelnemers)

de werking van kettingzaag en kan u deze onderhouden. Ook het veiligheidsaspect komt aan bod. In het praktijkgedeelte leert u op een veilige en verantwoorde manier gevelde stammen verzagen.

Wanneer ?

- Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON):

Vrijdag 21 & zaterdag 22 januari 2011

- Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV): Vrijdag 18 & zaterdag 19 maart 2011

- Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender(VAD)

Vrijdag 9 & zaterdag 10 september 2011

Waar ?

In de werkingsgebieden van de organiserende bosgroepen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 24,50; overige deelnemers : € 97

van Inverde voor de goede organisatie.

Deze cursus richt zich naar iedereen die een kettingzaag wil gebruiken. Na deze 2-daagse opleiding kent u het gebruik en

Met dank aan Willy Verbeke en Sander Janssen

Natuurlijke verjonging van lork. Deze wordt niet als exoot beschouwd.

‘Veilig werken met de kettingzaag - module 2 : ‘vellen en onttakken van bomen’ (max. 6 deelnemers)

Opgelet: aan deze cursus kunnen enkel personen deelnemen die eerder reeds module 1 of een beginnerscursus kettingzaag volgden.

Deze 2de module richt zich naar iedereen die bomen wil vellen. Na deze cursus kan u dit op een veilige en correcte manier doen. U leert ook velhulpmiddelen zoals velhevel en velwig kennen.

Wanneer ?

- Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV):

Vrijdag 11 & zaterdag 12 februari 2011

-

Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON):

Vrijdag 16 & zaterdag 17 september 2011

- Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender (VAD):

Vrijdag 14 & zaterdag 15 oktober 2011

Waar ?

In de werkingsgebieden van de organiserende bosgroepen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 24,50; overige deelnemers : € 97

‘Veilig werken met de kettingzaag – module 3 : ‘Hout onder spanning’ (max. 6 deelnemers)

Opgelet : aan deze cursus kunnen enkel personen deelnemen die eerder reeds module 1 of een beginnerscursus kettingzaag en module 2 volgden.

Wie zich nog verder wil bekwamen na het volgen van de 1ste en 2de module kettingzaaggebruik, en nu en dan te maken heeft met moeilijk velbare bomen, komt hier aan zijn trekken.

Wanneer ?

- Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender(VAD)

Vrijdag 25 & zaterdag 26 maart 2011

- Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord (BON)

Vrijdag 21 & zaterdag 22 oktober 2011

Waar ?

In het werkingsgebied van de organiserende bosgroep. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 24,50; overige deelnemers : € 97

‘Hakhoutbeheer en knotten van bomen’ (max 6 deelnemers)

Opgelet : aan deze cursus kunnen enkel personen deelnemen die eerder reeds module 1 of een beginnerscursus kettingzaag volgden.

Een hakhoutbosje is ideaal om te voorzien in uw eigen brandhout. Tijdens deze cursus leert u hoe u op een veilige manier het hout uit uw bosje kan winnen. Ook het knotten van bomen komt aan bod.

Wanneer ?

- Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender (VAD): Vrijdag 11 & zaterdag 12 februari 2011

Waar ?

In het werkingsgebied van de Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender. De exacte locatie wordt later meegedeeld. Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 24,50; overige deelnemers : € 97

‘Snoeien van bomen’ (max 10 deelnemers)

Deze cursus is bedoeld voor iedereen die begeleidingssnoei bij bomen wil uitvoeren. U leert waarom & wanneer bomen gesnoeid worden en u leert de juiste snoeitechniek toepassen.

Wanneer ?

- Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen (MOV) : Zaterdag 10 september 2011

Waar ?

In het werkingsgebied van de Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld. Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 12,50; overige deelnemers : € 73

‘Houten constructies’(max. 6 deelnemers)

Deze 2-daagse cursus is bedoeld voor iedereen die met eenvoudige middelen houten toestellen (banken, tafels…) uit ruwe stamstukken wil maken. U leert verschillende houtsoorten en hun toepasbaarheid kennen, met de kettingzaag rechte planken zagen uit een boomstam en verschillende verbindingen maken om tot een werkstuk te komen.

Wanneer ?

- Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen Noord (MOV):

Vrijdag 2 en zaterdag 3 december 2011

Waar ?

In het werkingsgebied van de Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld. Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 24,50; overige deelnemers : € 97

‘Workshop boskanterswerk of hout bewerken met handgereedschap’ (max 8 deelnemers)

Wil u aan de slag met primitieve werkbanken en allerlei handgereedschap om toch tot een afgewerkt product te komen, dan is deze workshop iets voor u. Jeroen Grillaert zet u op weg om zelf aan de slag te gaan met het hout uit uw bos. Als eindresultaat van deze workshop gaat u al met een klein houten werkstuk naar huis…

Wanneer ?

- Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender (VAD): Vrijdag 10 & zaterdag 11 juni 2011

Waar ?

In het werkingsgebied van de Bosgroep Vlaamse Ardennen tot Dender. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 24,50; overige deelnemers : € 97

tHEOrIECUrSUSSEN

‘Herkennen van boom- en struiksoorten’ (max. 25 deelnemers)

Aan de hand van een rijk geïllustreerde presentatie worden de inheemse bomen en struiken en enkele veelvoorkomende exoten besproken. De nadruk ligt op eigenschappen voor de soortherkenning, maar ook standplaatskenmerken en mogelijk (hout)gebruik worden besproken. Tijdens een terreinexcursie wordt het herkennen van bomen en struiken grondig geoefend.

Wanneer ?

Zaterdag 23 april 2011

Waar ?

Centraal in Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn: € 12,50; overige deelnemers : € 15

‘Bosranden’ (max 25 deelnemers)

Bosranden vormen de contactzone tussen het bos en een aanliggend perceel. We bekijken hoe deze perceelsgrens het best is opgebouwd en welke ecologische functies een goed ontwikkelde bosrand kan vervullen. We leren hoe we best een bosrand vormen en beheren. Tijdens de terreinexcursie bekijken we verschillende types bosranden en stellen we een aangepast beheer voor.

Wanneer ?

Zaterdag 21 mei 2011

Waar ?

Centraal in Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 12,50; overige deelnemers : € 15

‘Wat vertellen planten mij?’ (max 25 deelnemers)

De natuur is als een boek dat je kan lezen. Alleen moet je de taal en de woorden van de natuur begrijpen. Planten kunnen je hierbij helpen. Zo vertellen brandnetels je waar de voedselrijke plekken zijn. Zie je liesgras, dan weet je dat de voedselrijke bodem ook nat is. Dit en nog veel meer wordt je meegegeven op deze cursusdag en tijdens de terreinexcursie.

Wanneer ?

Zaterdag 10 september 2011

Waar ?

Centraal in Oost-Vlaanderen. De exacte locatie wordt later meegedeeld.

Kostprijs ?

Boseigenaars die lid zijn : € 12,50; overige deelnemers : € 15

Brandhoutzoekertjes

Via deze rubriek brandhoutzoekertjes brengen we regelmatig verkopers van brandhout en geïnteresseerde afnemers met elkaar in contact. Hierbij beperkt de Bosgroep haar inbreng enkel tot het geven van informatie en advies. De verkoop gebeurt rechtstreeks tussen de verkoper en de geïnteresseerde.

BRANDHOUTAANBOD

Bosgroep OOST-VLAANDEREN NOORD 09/267 78 60

- Stekene, 8m³ cypres, berk en lork op stam, kaalkap, in ruil voor het werk.

- Sint-Pauwels, grove den, gezaagd op 41 cm en gekliefd, 4 jaar gedroogd, 32 stères, prijs overeen te komen.

- Sint-Pauwels, bosgoed van es, 20 à 50 cm, gratis indien afgehaald.

- Wachtebeke, 15 m³ grove den op stam 6€/m³

Ook uit andere Oost-Vlaamse regio’s krijgen de bosgroepen regelmatig vraag naar brandhout. Meestal van particulieren die bereid zijn om ervoor te werken. Zoekt u als boseigenaar dus naar een goedkope manier om uw hakhout nog eens af te zetten of om kroonhout te laten opruimen: contacteer ons!

Meer informatie is beschikbaar bij de respectievelijke Bosgroep.

Nieuw adres Bosgroep Midden Oost-Vlaanderen vzw en Bosgroep Oost-Vlaanderen Noord vzw

MOV vzw - BON vzw

p.a. Provincie Oost-Vlaanderen

Dienst Milieubeleidsplanning

Woodrow Wilsonplein 2

9000 Gent

tel. 09/267 78 60

Fax 09/267 76 99

E-mailadressen en GSM nummers zijn dezelfde gebleven!