Fakty i mity o paleniu drewnem i kominkach

Od kilku lat jesteśmy torpedowani informacjami, że kominki opalane drewnem trują, są odpowiedzialne za smog, a drewno stawiane jest na równi z węglem jako paliwo mało przyjazne. Antysmogowi działacze i niedoinformowani dziennikarze przekazują oraz często powielają fałszywe bądź niepotwierdzone informacje i straszą kominkowych klientów. Jak jest naprawdę? Poznajcie fakty i mity o kominkach i paleniu drewnem.

Mówiąc o kominkach opalanych drewnem, warto zauważyć dwie rzeczy. Po pierwsze, drewno to paliwo odnawialne numer jeden w Polsce. Po drugie – jest łatwo dostępne, bo Polska jest piątym, największym producentem drewna w Europie. Warto byłoby wykorzystać walory biomasy drzewnej i doświadczenia krajów zachodnioeuropejskich oraz postawić na edukację użytkowników odnośnie przygotowania drewna do palenia i sposobu jego spalania. To dużo lepsza droga, niż deprecjonowanie tego ważnego paliwa w drodze do osiągania unijnych celów klimatycznych.

Aldona Mazurkiewicz, aldona.m@ihz.pl

MIT: Kominki nie spełniają żadnych norm

FAKT: Kominki spełniają wyśrubowane normy emisji

Producenci palenisk na drewno, nie tylko zagraniczni, ale też polscy, od wielu lat badają i certyfikują swoje produkty, stale udoskonalając konstrukcję, aby między innymi poziomy emisji cząstek stałych PM 2,5 i PM 10 były coraz niższe, a sprawność urządzeń coraz wyższa. Od kilku lat większość dostępnych produktów spełnia normy Ekoprojektu (które już od 1 stycznia 2022 roku będą wymagane w całej Unii Europejskiej), a nawet znacząco je przekracza poniżej wymaganych przez Ekoprojekt 40 mg/m³ przy 13% dostępie tlenu dla palenisk kominkowych na drewno.

MIT: Palenie drewnem w kominkach powoduje smog

FAKT: Kominki na drewno nie są głównym winowajcą smogu

Dane oficjalne z inwentaryzacji przeprowadzonej w województwie małopolskim na potrzeby nowego Programu Ochrony Powietrza podają, że kominki opalane drewnem odpowiadają za mniej niż 1% emisji, biorąc pod uwagę wszystkie urządzenia, zarówno te nowe z Ekoprojektem, jak i te starsze. Kolejnym argumentem są też dane GUS, z których wynika, że zaledwie 650 tysięcy domów jest wyposażonych w kominki, a tylko 80 tysięcy z nich jest eksploatowana intensywnie. Nawet biorąc pod uwagę, że część tych urządzeń wymaga wymiany (terminy takich wymian założone już zostały w większości województw w tzw. uchwałach antysmogowych), to czy mogą być one sprawcami smogu?

MIT: Palenie drewnem niszczy lasy

FAKT: Drewno jako paliwo ma zerowy bilans emisji CO2

Ograniczenie emisji CO₂ to cel Europejskiego Zielonego Ładu. Palenie drewnem w kominkach i piecach nie powoduje wzrostu emisji CO₂. Dlaczego? Bo drzewo podczas wzrostu pochłania tyle samo CO₂, ile wydziela podczas jego spalenia. Póki poziom zalesienia w naszym kraju nie spada – a systematycznie od zakończenia drugiej wojny światowej rośnie – to na bieżąco bilans emisji CO₂ wychodzi na plus.

MIT: Kominki trują benzo(a)pirenem

FAKT: Emisja benzo(a) pirenu i WWA w nowoczesnych kominkach spełniających Ekoprojekt jest znikoma

Badania przeprowadzone w niezależnym laboratorium wykazały, że emisja benzo(a)pirenu i innych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w paleniskach na drewno jest na znikomym poziomie, więc rozpowszechniane przez alarmy smogowe i media opinie, że nowoczesne paleniska są źródłem takiej emisji, są błędne. Co więcej, opierają się na zagregowanych wskaźnikach odnoszących się do przestarzałych urządzeń, a nie na laboratoryjnych badaniach nowoczesnych palenisk, które spełniają wymagania Ekoprojektu. Emisja z nowoczesnych urządzeń – jak podaje dr Krystyna Kubica (ekspert Polskiej Izby Ekologii, emerytowany pracownik IChPW w Zabrzu i ITC Politechniki Śląskiej w Gliwicach, uczestnik międzynarodowego zespołu tworzącego normy Ekoprojekt) – jest o 99% niższa w porównaniu z wartościami przyjmowanymi i adekwatnymi dla urządzeń przestarzałych.

MIT: Palenie drewnem truje środowisko

FAKT: Drewno daje korzyści w walce o poprawę jakości powietrza i osiągnięcie neutralności klimatycznej

Przytoczę wypowiedź prof. Roberta Kubicy (specjalisty od spalania paliw i technologii grzewczych), który w rozmowie z Pawłem Sałkiem, doradcą prezydenta RP, odnośnie środowiska, polityki klimatycznej i zrównoważonego rozwoju, stwierdził: Drewno kawałkowane i pellet to źródła (według opracowania wykonanego przez nas na zlecenie Instytutu Ochrony Środowiska), które dają nam największą przewagę i największe korzyści, jeśli chodzi o równoległą walkę o poprawę jakości powietrza oraz przeciwdziałanie zmianom klimatycznym. W połączeniu z zaawansowanymi urządzeniami zgodnymi z Ekoprojektem można potwierdzić twardymi danymi, że możliwa jest skuteczna, równoległa walka ze smogiem i jednocześnie wypełnienie naszych zobowiązań związanych z neutralnością klimatyczną, która jest jednym z elementów Zielonego Ładu.

MIT: Drewno jest równie szkodliwe jak węgiel

FAKT: Drewno to paliwo odnawialne

Stawianie węgla i drewna w jednym rzędzie, to duży błąd. Dlaczego? Węgiel to paliwo kopalne, nieodnawialne, nijak nie można stawiać go w jednym rzędzie z paliwem odnawialnym, jakim jest drewno. Tak naprawdę węglowi bliżej jest do gazu, który też jest kopaliną. Biomasa drzewna jest uznanym na całym świecie odnawialnym źródłem energii. Dowodem mogą być między innymi Warunki Techniczne określające klasyfikację źródeł energii ze względu na wpływ na środowisko i odnawialność, gdzie paliwa drzewne zostały uznane za najbardziej ekologiczne, zaraz po energii słonecznej, wiatrowej i geotermalnej.