GIZARTEA
12/11/2013 | Gaindegia | 943 304365
13.alea (2013)
Euskal Herriko gazteen ihesa 路 22.000 gaztek baino gehiagok alde egin zuten Euskal Herritik 2012an Krisia hasi zenetik etengabe igo da alde egin duten gazteen kopurua. 2012an, esaterako, Euskal Herritik alde egin zuten gazteen kopurua %12,2 igo da lehengo urtearekin alderatuta. Hegoalden fenomeno hau berria bada ere, Iparraldek ezaguna du, hamarkadak baitaramatza gazteak galtzen.
Edukia Gazteen ihesa Datu orokorrak
1
Iparralde eta Hegoalde
2
Baliabide grafikoak
3-4
Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
www.gaindegia.org www.basqueinfo.net komunikazioa@gaindegia.org
943 304 365
2
Hegoalde 2012an, Euskal Herritik alde egin zuten gazteen kopurua %12,2 igo zen aurreko urtearekin alderatuta. Azpimarratzekoa da, batik bat, 18-34 bitarteko biztanlerian ematen den galera (INEren datuen arabera), immigrazio fluxuak behera egin eta emigrazio fluxuak gora egin baitu. Egoera horrek 2010etik hona Hegoaldeko migrazio-saldoa negatiboa izatea ekarri du, Hegoaldek gaur egun bizi duen testuinguru sozioekonomiko zailari lotuta. Azken urtean (2012), 18-34 urte bitarteko 22.399 gaztek alde egin dute Hego Euskal Herritik. Gehienek (%68,9) Estatu espainoletik kanpo zuten helmuga, baina portzentaje hori txikiagoa zen 2008 urtean (%42). Hortaz, 2008-2012 epealdia aztertuta, gero eta gutxiago dira Espainiako Estatura doazen gazteak (-%6,9 jaitsi da 2011-2012 bitartean), baina, aldiz, gehiago dira bestelako herrialde batera doazenak (+%23,7 2011-2012 bitartean). Hala, 2012an gazteen migrazio-saldoa Hegoalden negatiboa izan zen, eta dagoeneko hiru urte dira zifra negatiboetan mugitzen garela. Azpimarratzekoa da Espainiako Estatutik datozen gazteak Hegoaldera iristen direnen datuari laguntzen diotela, nahiz eta gero eta gutxiago diren horiek ere (-6,9%). Herrialdeka begiratuta, Araba da gazte gehien galtzen ari den herrialdea: mila gaztetatik 56,2 alde egin zuten 2012an, eta horietatik 40 atzerriko helmuga zuten. Kontra, Gipuzkoa da galera gutxien pairatu duen herrialdea: mila gaztetatik 30,9 emigratu dute.
HAUSNARKETA Txosten honetan eskainitako datuek argazki kezkagarria uzten digute. Iparraldek sistematikoki gazteria galtzen jarraitzea, Hegoalden fenomeno hori gero eta larriagoa izatea edota merkatuaren eskaintza gazteen prestakuntza-maila baino baxuagokoa izatea, ezinbestez, hausnarketara eraman beharko gintuzkete, egoera hori saihesteko bideen bilaketara alegia. Begiratu diezaiogun bestela gazteen jarduera mailari: ikasten eta lanik egiten ez duten 18-24 bitarteko gazteak (gaztelaniaz nini deiturikoak) %15,1 dira, alegia, Europa27ko (%17), Estatu espainoleko (%23,8) edo Frantziako (%16,2) baino baxuagoa.
Iparralde Iparralden azken hamarkadan gazteriak bizi izan duen irautetasa baxuak herrialdea uztera eraman ditu gazte asko, koiuntura makroekonomikoaren egoeraz haratago. Hala ere, ez ditugu eskura krisi egoerak fenomeno honi zein neurritan eragin dion ikertzeko daturik. 1999-2010 bitartean 21-30 urte bitarteko gazteen iraute-tasa negatiboa izan da (-%3,7 2010.urtean); hau da, azken hamarkadan gehiago izan dira herrialdea utzi duten gazteak bertaratu direnak baino. Herrialdeka begiratuta, datuak kezkagarriak dira: Zuberoan 1999 urtetik 21-30 bitarteko lau gaztetatik batek alde egin du (%26,9). Gaindegiaren estimazioen arabera, ordea, joera hori aldatzen ari da azken urteotan, eta dagoeneko migrazio-saldoa Iparralden positiboa da (2006-2012 bitartean). Hala, gehiago dira heltzen direnak joaten direnak baino. Eta 26-34 bitarteko gazteak dira aldaketa horren protagonistak; zoritxarrez, ez ditugu nahikoa datu jakiteko horietatik zenbat diren prestakuntza amaitu eta lan esperientzia hartu eta gero euren herrialdera etorri direnak. Iparraldeari dagokionean, komeni da emigrazioaren fenomenoari epealdi luzeago bat oinarri hartuta begiratzea. Izan ere, Hegoaldean ez bezala, fenomeno honek ez dio koiuntura ekonomikoari erantzuten; Iparraldean fenomeno estrukturala da: egun indarrean dagoen ekonomiaren planifikazioari lotua dago, baita lurraldearen beharrei erantzungo dieten instituzio propioen gabeziari ere. Iparraldeko gazteen emigrazioa oso lotuta dago, halaber, ikasketak burutzera ezinbestean atzerrira joan beharrarekin. Egia da, ordea, kasu gehienetan ez dela ematen alde egindako ikasle horien itzulera, lurraldearen ezaugarriengatik eta lan aukera eskasengatik. Gaur egun Iparraldeko 21-35 bitarteko biztanleriaren %52,1 bakarrik jaio da Pirinio Atlantikoaren departamenduan (2010eko datuak); %38 Frantziako beste lurralde batzuetan jaioa da eta %9,9 administratiboki behintzat atzerrian jaioa da (hemen sartzen dira Hegoalden jaiotakoak ere). Edozein kasutan, Frantziatik datozen eta Iparralden bizi diren gazteen gehiengoak bertakoek baino ikasketa maila altuagoa dute (%6,4 gehiagok du unibertsitateko titulua) eta euren presentzia handiagoa da kualifikazio altuenak dituzten kategoria profesionaletan, hala nola, koadroak eta profesionalak, profesional bitartekariak eta enplegatuak. Gehiago dira baita ere ondorengo sektoreetan: merkataritza, garraioa, hainbat zerbitzu, jarduera zientifiko, teknikoak, informazioa eta komunikazioak, ostatu ematea eta zaharberritze-lanak.
3
Emigrazio fluxuak (oinarri-urtea 2008). Hegoaldeko herrialdeak, 2008/12. 200 190
188
180 170
Arabatik
160
159
Bizkaitik
150
152
Gipuzkoatik
142
Nafarroa Garaitik
140
HEGOALDETIK
130
127
120 110 100
100
2008
2009
2010
2011
2012
ATZERRIA + ESPAINIA HELMUGA DUTEN EMIGRAZIOAK Emakume nahiz gizonezkoak
18-34 urte 2008
2009
2010
2011
2012
Arabatik
2.010
2.374
2.752
3.353
3.779
Bizkaitik
5.749
6.887
7.138
7.893
9.149
Gipuzkoatik
3.274
3.761
4.011
4.030
4.173
Nafarroa Garaitik
3.718
4.085
4.633
4.687
5.298
14.751
17.107
18.534
19.963
22.399
HEGOALDETIK
2008
2009
2010
2011
2012
Arabatik
100
118
137
167
188
Bizkaitik
100
120
124
137
159
Gipuzkoatik
100
115
123
123
127
Nafarroa Garaitik
100
110
125
126
142
HEGOALDETIK
100
116
126
135
152
MIGRAZIO MUGIMENDUAK 18-34 URTE BITARTEKO BIZTANLERIAN. HEGOALDEA, 2012. EMIGRAZIOAK Gordinak
Ratioa (mila biztanleko)
IMMIGRAZIOAK Gordinak
Ratioa (mila biztanleko)
MIGRAZIO SALDOA Gordinak
Ratioa (mila biztanleko)
OROTARA Araba
3.779
56,2
2.047
30,5
-1.732
-25,8
Bizkaia
9.149
40,8
5.732
25,6
-3.417
-15,2
Gipuzkoa
4.173
30,9
3.802
28,2
-371
-2,8
Nafarroa Garaia
5.298
39,0
4.341
31,9
-957
-7,0
22.399
39,8
15.922
28,3
-6.477
-11,5
Araba
2.693
40,1
720
10,7
-1.973
-29,4
Bizkaia
6.569
29,3
2.335
10,4
-4.234
-18,9
Gipuzkoa
2.906
21,6
1.887
14,0
-1.019
-7,6
Nafarroa Garaia
3.258
24,0
1.788
13,2
-1.470
-10,8
15.426
27,4
6.730
12,0
-8.696
-15,5
Araba
1.086
16,2
1.327
19,7
241
3,6
Bizkaia
2.580
11,5
3.397
15,1
817
3,6
Gipuzkoa
1.267
9,4
1.915
14,2
648
4,8
Nafarroa Garaia
2.040
15,0
2.553
18,8
513
3,8
HEGOALDEA
6.973
12,4
9.192
16,3
2.219
3,9
HEGOALDEA ATZERRIAREKIKO HARTU-EMANA
HEGOALDEA ESPAINIAR ESTATUAREKIKO HARTU-EMANA
Iturria: INE
MIGRAZIO MUGIMENDUEN HAZKUNDEA 18-34 URTE BITARTEKO BIZTANLERIAN. HEGOALDEA, 2011/12. EMIGRAZIOAK
IMMIGRAZIOAK
OROTARA Araba
12,7
-18,8
Bizkaia Gipuzkoa Nafarroa Garaia
15,9 3,5 13,0
-16,8 -4,8 -11,2
HEGOALDEA
12,2
-13,0
Araba Bizkaia Gipuzkoa Nafarroa Garaia
19,6 32,0 12,5 22,3
-26,6 -22,9 -12,6 -20,4
HEGOALDEA
23,7
-20,0
-1,4 -11,6 -12,5 0,9
-13,8 -12,0 4,5 -3,4
-6,9
-6,9
ATZERRIAREKIKO HARTU-EMANA
ESPAINIAR ESTATUAREKIKO HARTU-EMANA Araba Bizkaia Gipuzkoa Nafarroa Garaia HEGOALDEA Iturria: INE.