GAINDEGIA
LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.
Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia |
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
0. AURKIBIDEA 1. PROLOGO ......................................................................................................... 4 1. HITZAURREA ..................................................................................................... 5 2. RESUMEN EJECUTIVO ......................................................................................... 6 2. LABURPEN EXEKUTIBOA ....................................................................................10 ADITUAREN ANALISIA ...........................................................................................14 3. BIZTANLERIA AKTIBOAREN EZAUGARRIAK ..........................................................18 3.0. BIZTANLERIA AKTIBOAREN BILAKAERA OROKORRA ........................................18 3.1. ADIN EGITURA ...........................................................................................18 3.2. … ETA LANESKUAREN ORDEZKATZEA ............................................................19 3.3. EMAKUMEZKOEN LAN MERKATURATZEA ........................................................19 3.4. FORMAZIO MAILA .......................................................................................20 4. ENPLEGUA ETA KONTRATAZIOA .........................................................................21 4.1. ENPLEGUA .................................................................................................21 4.1.0. ENPLEGUAREN BILAKAERA OROKORRA ....................................................21 4.1.1. ENPLEGUA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA ..........................................22 4.1.2. ENPLEGUA SEKTOREEN ARABERA ...........................................................23 4.1.3. ENPLEGUA GIZARTE SEGURANTZAKO AFILIAZIOAREN ARABERA ................25 4.1.4. ENPLEGU-ERREGULAZIO ESPEDIENTEETAN KALTETUAK ............................26 4.1.5. ENPLEGUA LANBIDE EGOERAREN ARABERA .............................................27 4.1.6. ENPLEGUA LEGE-NORTASUNAREN ARABERA ............................................28 4.1.7. EKINTZAILETASUN ELKARTEAK: ELKARTE MUGATU ETA LAN-KOOPERATIBA BERRIEN SORRERA .........................................................................................29 4.1.8. LANSARIEN BILAKAERA .........................................................................29 4.1.9. ASTEKO LANORDUAK ............................................................................30 4.1.10. LANALDI MOTAK .................................................................................30 4.2. KONTRATAZIOA ..........................................................................................32
4.2.1. KONTRATAZIOA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA ..................................33 4.2.2. KONTRATAZIO MOTA .............................................................................33 4.2.3. KONTRATAZIOA SEKTOREAREN ARABERA ................................................35 4.2.4. KONTRATAZIOA LANBIDEAREN ARABERA .................................................36
2
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
4.2.0. KONTRATAZIOAREN BILAKAERA OROKORRA ............................................32
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.2.5. KONTRATAZIO ESKARIA ........................................................................37 5. LANGABEZIA ....................................................................................................38 5.0. LANGABEZIAREN BILAKAERA OROKORRA ......................................................38 5.1. LANGABEZIA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA .............................................41 5.2. LANGABEZIA ADINAREN ARABERA ................................................................43 5.3. IRAUPEN LUZEKO LANGABEZIA ....................................................................45 6. ERANSKINAK....................................................................................................47 1. ERANSKINA: LAN EGITEKO ADINEAN DAGOEN BIZTANLERIAREN ADIN EGITURA. EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012 URTEA. ......................................................48 2. ERANSKINA: LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN PROPORTZIOA (% 16-64 BIZT.). EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012 URTEA. ......................................................49
GAINDEGIA
3. ERANSKINA: GAZTEEN LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN PROPORTZIOA (% 1624 BIZT.). EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012 URTEA. ......................................50
3
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
1. PROLOGO En
el
presente
informe
abordamos
el
panorama del mercado laboral en Euskal Herria. El objetivo es visualizar su evolución desde el comienzo de la crisis socioeconómica y así entender los trazos que caracterizan nuestra actualidad.
visión interesante para el conjunto de Euskal Herria. La publicación está estructurada en tres capítulos
básicos:
Características
de
la
población activa, empleo y contratación, y por último,
desempleo.
El
informe
se
El informe se basa en datos generados por
complementa con tres anexos que permiten
diversas fuentes estadísticas oficiales, de las
visualizar territorialmente algunas de las
cuales Gaindegia, partiendo de dichos datos,
cuestiones que se abordan en los distintos
intenta representar de la mejor forma posible
capítulos.
la realidad que afecta al conjunto de Euskal Herria y sus territorios, respetando los criterios
de
calidad
y
homogeneidad
metodológica necesarios para un tratamiento territorial de este tipo. No obstante, dado el interés y pertinencia de algunos datos difíciles de reunir para todo el territorio, en algunos casos hemos priorizado la publicación de datos
que
representan
una
fotografía
sirviera a los agentes económicos y sociales para conocer nuestra situación y reflexionar sobre
el
futuro
de
este
Pueblo
con
conocimientos suficientes, más si cabe en un entorno global en cambio y en medio de una crisis como la actual. Aportar un poco de luz a la compleja y diversa realidad de Euskal Herria es el objetivo de esta publicación.
GAINDEGIA
territorial incompleta pero que aportan una
Desde Gaindegia quisiéramos que esta síntesis
4
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
1. HITZAURREA Txosten
honetan
lan
jorratu ditugu lurraldearen argazki osatugabea
merkatuaren egoera aztertzen da. Helburua
eskaintzen badute ere ikuspegi interesgarria
krisi
eskaintzen baitute Euskal Herrirako.
sozio
gaurdainoko eboluzioari
Euskal
Herriko
ekonomikoaren lan
merkatuak
jarraipena
egunerokoa
egin
ezaugarritzen
hasieratik izandako eta
gure
dituzten
zertzeladak ulertzea da. Txostena
iturri
estatistiko
ofizialetako
hauetatik abiatuz Euskal Herri osoko eta hau osatzen duten lurraldeen errealitatea ahalik eta zintzoen irudikatzeko saiakera egin du, beti ere, lurralde osorako metodologikoki kalitate
eta
homogenitate
irizpideak aintzat hartuz. Hala ere, zenbait adierazle
lurralde
biztanleria aktiboaren ezaugarriak, enplegua eta kontratazioa, eta azkenik, langabezia. Txostena osagarritzen duten 3 eranskin daude.
datuetan oinarritzen da. Gaindegiak, datu
beharrezko
Argitalpenak oinarrizko hiru kapitulu ditu:
osorako
kalkulatzea
ezinezkoa suertatu da, baina, hauek duten
gaiak lurralde ikuspegitik lantzen dira. Gaindegiatik, sintesi honek, eragile ekonomiko eta sozialei gure egoeraren ezagutzan lagundu eta gure herriaren geroaz gogoeta egiteko nahikoa ezagutza eskaintzea nahiko genuke, are gehiago, etengabeko aldaketa bizitzen ari den inguru global honetan eta bizi dugun krisiaren erdian.
Euskal Herriko errealitate
konplexu eta askotarikoa ulertzen laguntzea da argitalpen honen xedea.
GAINDEGIA
interes maila eta egokitasunagatik txostenean
Bertan, kapitulu desberdinetan jorratzen diren
5
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
2. RESUMEN EJECUTIVO Actualmente la población activa total de Euskal Herria ronda las 1.450,85 mil personas, según estimaciones propias con respecto a Iparralde. La fuerte tendencia al crecimiento de la población activa (2000/06), principalmente alimentada por la incorporación de mujeres y personas inmigrantes al mercado laboral, se ha paralizado y desde el año 2007 sufre los vaivenes de la actual crisis socioeconómica. Desde el año 2005, la mano de obra presenta una estructura de edad más avanzada que la del conjunto de la UE-27 y el relevo generacional no es suficiente para mantener el volumen de activos existentes desde el año 2004, según diversos indicadores. El fenómeno se reproduce a nivel europeo desde el año 2010. La proporción de población activa con títulos formativos de grado superior en Euskal Herria (43,7%) es, en cualquier caso, considerablemente mayor que en la UE 27 (27,7%). Esta característica nos puede estar indicando una orientación de las políticas productivas para el futuro. La evolución del volumen de ocupados, salvo repunte coyuntural del año 2010, está disminuyendo desde el año 2009. La pérdida de empleados en 2012 ha sido similar a la de tres años antes y sitúa la tasa de empleo de Euskal Herria en 60,4 puntos (UE-27, 64,1). Las diferencias de género perduran en la tasa de empleo, pero las diferencias son las menores cuantificadas hasta la fecha debido a una menor destrucción de empleo entre mujeres que entre hombres. La radiografía sectorial apunta a la construcción y al sector industrial como los focos con mayores dificultades para la creación de empleo. En el caso del primero, la drástica y constante pérdida de empleo sucede tras años de auge en el sector dentro del contexto especulativo del mercado inmobiliario vivido en los territorios de Hegoalde. En el caso de la industria, la fuerte pérdida de empleo sufrida en 2012 (-8,5%; -24.000 empleos) ha roto marcas y Araba es su máxima expresión (23,7). Ello acelera la terciarización de la mano de obra. Así pues, el número de afiliados a la Seguridad Social en Euskal Herria continua disminuyendo desde 2009 y las menores proporciones sobre la población se localizan en Bizkaia (57,0%), Nafarroa Garaia
mayor proporción de despidos colectivos por trabajador. Durante el ejercicio 2012 se ha producido la mayor disminución del número de asalariados desde el comienzo de la crisis (-6,3), fenómeno que no se ha reproducido a nivel europeo (-0,5). Esta tendencia explica el incremento por segundo año consecutivo por encima de los tres puntos del
6
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
(57,1%) y Zuberoa (58,1%). Nafarroa Garaia también sigue siendo el territorio de Hegoalde con
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA número de trabajadores por cuenta ajena, que a pesar de ser el 17,4% del total de ocupados, su peso está por encima de la media de la UE-27 (15,2%). El fuerte incremento de nuevas cooperativas de trabajo asociado registradas en Hegoalde apunta al autoempleo como alternativa real en el actual contexto socioeconómico. En 2012, se ha disparado el número de cooperativistas iniciales (+202,4%), así como el número medio de trabajadores de las cooperativas recién creadas (5,4). La disminución de la media salarial es ya una realidad en Euskal Herria desde el año 2011. El salario medio anual en ese año es de 25.364€ y entre mujeres es un 24,9% menor que entre hombres, sobre todo en el caso de Nafarroa Garaia (-28,2%). Por otro lado, en 2012 la media semanal de horas trabajadas en Euskal Herria fue de 37,3. La media de horas trabajadas se mantiene en leve descenso desde el ejercicio 2009, situándonos en la actualidad en valores similares a Austria (37,6), Italia (37,1) o Finlandia (37,1). La menor media de horas trabajadas está en el sector servicios, principalmente debido a la concentración de jornadas a tiempo parcial que caracteriza al sector. Los ocupados a tiempo parcial continúan al alza y suponen ya el 20,0% del total. En el 81,4% de los casos, se trata de mano de obra femenina (2012), proporción mayor que en la UE-27 (74,3%). Sin datos para el conjunto de Euskal Herria, en Hegoalde el volumen de contratación disminuyó 6,7 puntos durante 2012, dejando un total de 4,14 contratos anuales por cada parado registrado. Es la proporción de contratos más baja conocida desde 2007. En Bizkaia incluso no alcanza los cuatro puntos (3,95 contratos/parado). La disminución del volumen de contratación es más acentuada entre hombres (-9,2) que entre mujeres (-4,3), dejando una proporción de contratos anuales por parado mayor entre mujeres (4,17 contr./p.) que entre hombres (4,11 contr./p.). Este fenómeno ya se produjo también en el año 2009. En el conjunto de Euskal Herria el 77,6% de los efectivos laborales lo hacen bajo contratación indefinida, proporción que aumenta considerablemente en los tres territorios de Iparralde (85,3%). En el ejercicio 2012, el volumen de contratos convertidos en indefinidos disminuyó hasta 18,2 puntos y solo aumentaron los contratos indefinidos (+8,0). En cualquier caso, si tomamos referencias temporales más amplias y los ejercicios 2011 y 2012 en su conjunto como el segundo periodo de crisis hasta la fecha, solo ha aumentado la contratación temporal (+2,7). En 2012 ha habido 3,88
contr./p.) y los convertidos en indefinidos (0,10 contr./p.). Por sectores, solo el sector primario ha incrementado el volumen de contratación respecto al año anterior (+4,8), y por detrás del sector servicios (5,63 contr./p.), también mantiene una proporción
7
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
contratos temporales por parado en todo el año, en contraste con los contratos indefinidos (0,16
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA de contratación por parado adscrito al sector mayor (4,91 contr./p.) que la radiografía general. Preocupa la baja proporción de contratos en la construcción (1,68 contr./p.), aunque puede que tras esa cifra también se esconda una mayor concentración y un ahondamiento de la economía sumergida. Atendiendo a la contratación según el tipo de ocupación, predominan los trabajos de baja y media cualificación en sector servicios, así como de baja cualificación en el sector primario y en la construcción. En este sentido, llama la atención la baja cualificación de la mayoría de las ocupaciones de mayor oferta en las tres administraciones principales de Euskal Herria teniendo en cuenta la proporción de población con títulos de grado superior existente, más aun entre la población joven. El desajuste es considerable. En Euskal Herria la tasa de paro alcanza los 16,4 puntos en el primer trimestre de 2013, que arroja un montante de alrededor de 237.000 parados. Las cifras varían según la fuente estadística oficial que se utilice. El cuantioso aumento del volumen de parados es una realidad que continua acechando el panorama laboral de Euskal Herria muy por encima de la realidad de la UE-27 y nos sitúa entre Croacia (16,8) y Eslovaquia (14,2), lejos de Finlandia (8,2) o Dinamarca (7,1). Los territorios de Nafarroa Garaia (19,0) y Bizkaia (18,0) son los más afectados, sobre todo tras el fuerte incremento del desempleo en el último año. A pesar del aumento del número de parados en los territorios de Iparralde, las cifras no son comparables con los territorios situados en Hegoalde. Por comarcas, las cotas más altas de paro se concentran en Tutera, Sakana, Encartaciones, Agoitzaldea o Bilbo Handia. Otras comarcas del interior de Iparralde se sitúan dentro de los niveles de pleno empleo, pero tras esas cifras también subyace un éxodo poblacional a municipios donde la actividad económica es mayor y está más diversificada. Analizando el fenómeno desde una óptica de género, 2012 nos acerca casi a la plena igualdad de género en términos de desempleo, si bien las desigualdades de género siguen siendo profundas en el mercado laboral. La tasa de paro entre mujeres de Euskal Herria (15,0) dista de la UE-27 (10,5) de forma similar que la tasa general. Además de las comarcas ya mencionadas, con respecto a los niveles de paro femenino, también destacan Bidasoa Beherea o Kantauri Arabarra.
24 años (39,3), seguidos de los jóvenes de entre 25 y 34 años (18,6). Entre el resto de edades, la tasa de paro es menor que la media. La distribución de los niveles de paro en Euskal Herria no dista en exceso del conjunto de la UE-27, pero en nuestro caso la población joven sufre proporcionalmente mayores niveles de desempleo.
8
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
Respecto a los niveles de paro según la edad, la mayor tasa de paro se concentra entre menores de
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA El complejo panorama laboral está provocando un considerable aumento del paro de larga duración. Este se sitúa ya en los 6,1 puntos y afecta a 89.093 personas (2012), aunque la cifra varía según la fuente estadística. Desde 2011 el paro de larga duración es mayor en nuestro territorio que en la UE27 y ya se distancia casi un punto y medio (2012). Así pues, en este ámbito Euskal Herria se sitúa entre Portugal (7,6) y Francia (4,3). Los herrialdes con mayor afección son Bizkaia (7,5) y Nafarroa Garaia (6,0). De forma correlativa al aumento del paro de larga duración está aumentando en Hegoalde el número de parados sin prestación por desempleo. El número de estos va camino de triplicarse desde el comienzo de la crisis y ya son 92.535 (año 2012) personas las que se ven en esta
GAINDEGIA
situación.
9
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
2. LABURPEN EXEKUTIBOA Egun, Euskal Herriko biztanleria aktiboa 1.450.850 lagunek osatzen dute, Iparraldeko lurraldeetarako egindako estimazio propioen arabera. Biztanleria aktiboaren hazkunde joera indartsua (2000/06), batez ere emakumeak eta etorkin berriak lan merkatuan txertatzeren ondorio, gelditu egin da eta 2007tik aurrera egungo krisi ekonomiko eta sozialaren gorabeherak pairatzen ditu. 2005az geroztik, lan-eskuaren adin egitura EB-27koa baino zaharragoa da eta 2004 urtetik dagoen aktiboen bolumena mantentzeko belaunaldi ordezkapena ez da nahikoa, hainbat adierazleren arabera. 2010z geroztik fenomeno hau Europa mailan ematen ari da ere. Edozein kasutan, goi mailako ikasketak dituen biztanleria aktiboaren proportzioa Euskal Herrian (%43,7) EB-27koa (%27,7) baino nabarmen altuagoa da. Ezaugarri honek etorkizuneko politika produktiboetarako joera adierazi diezaguke. Landunen bolumenaren bilakaerak beheranzko joera izan du 2009tik aurrera, 2010eko gorakada koiunturala salbu. 2012ko enplegatuen galera duela hiru urteko oso antzekoa izan da eta, ondorioz, Euskal Herriko
enplegu tasa 60,4 puntutan kokatzen da egun (EB-27, 64,1). Genero
desberdintasunak enplegu tasan bere horretan dirau, nahiz eta egun diferentzia hori inoiz zenbatutako apalenak izan, izan ere, gizonezko lanpostu suntsiketa altuagoa gertatu baita emakumezkoena baino. Sektorekako azterketak adierazten duenez lanpostuak sortzeko zailtasun gehien duten sektoreak eraikuntza eta industria dira. Lehenengoaren kasuan, enpleguaren bat-bateko galera etengabea sektoreak urtetan zehar bizitako goraldiaren ondoren dator, batez ere, Hegoaldeko lurraldeetan higiezinen merkatuak bizitako espekulazio testuinguruan. Industriaren kasuan, 2012n pairatutako enplegu galera sakonak (-%8,5, -24.000 lanpostu) mugak hautsi ditu eta Araba
(-23,7) da horren
adibide garbiena. Hirugarren sektoreak gero eta pisu handiagoa hartzeko duen joera azkartzen du egoera honek lan-eskuan. Horiek horrela, 2009az geroztik gizarte segurantzara afiliatutakoak murrizten doaz Euskal Herrian eta
(%58,1) daude. Hegoaldeko lurraldeen artean, langileko kaleratze kolektibo proportziorik altuena duen lurraldea izaten jarraitzen du Nafarroa Garaiak. Krisia hasi zenetik 2012ko ekitaldian soldatapekoen murrizketarik altuena bizi izan da (-6,3), aldiz, Europako testuinguruan gertakaria ez da berdin gauzatu (-0,5). Joera honek, bigarren urtez jarraian 3
10
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
biztanleriarekiko proportziorik txikienak Bizkaian (%57,0), Nafarroa Garaian (%57,1) eta Zuberoan
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA puntutik gora besteren konturako langile kopuruaren hazkundea azaltzen du. Nahiz eta landun guztien %17,4 izan hauek, proportzioa EB-27ko bataz bestekoaren gainetik dago (%15,2). Hegoalden erregistratutako kooperatiba lan-elkarteen hazkundeak egungo testuinguru ekonomiko eta sozialeko aukera erreal gisa erakusten du auto-enplegua. 2012n, kooperatiba berrien hasierako kide kopurua ziztu bizian hazi da (+%202,4), baita sortu berri diren kooperatibetako bataz besteko kide kopurua ere(5,4). Bataz besteko soldataren murrizketa dagoeneko errealitate bat da Euskal Herrian 2011z geroztik. Aipatu urtean, bataz besteko urteko soldata 25.364â‚Źkoa da, eta emakumezkoen artean gizonezkoena baino %24,9 murritzagoa da, batez ere Nafarroa Garaiko kasuan (-%28,2). Bestalde, 2012n, Euskal Herrian, asteko bataz besteko lan orduak 37,3 izan dira. 2009az geroztik, asteko lan ordu kopurua mantentzen ari da baina beheranzko joera apalarekin eta ondorioz, Austria (37,6), Italia (37,1) edo Finlandiako (37,1) baloreen pare geundeke. Bataz besteko lanordu apalenak zerbitzu sektorean kokatzen dira, hau, batez ere, sektorea ezaugarritzen duten lanaldi partzialeko kontratuen kontzentrazioarengatik gertatzen da. Lanaldi partzialeko landunen kopurua hazten jarraitzen du eta guztizko lanaldien %20,0 dira. Kasuen %81,4 emakumezkoen lan-eskua da (2012), EB-27koa baino bataz besteko altuagoa (%74,3). Euskal Herrirako daturik ezean, Hegoalden kontratazioaren bolumenak 6,7 puntu egin zuen behera 2012n (langabe erregistratuko 4,14 kontratu urteko). 2007tik ezagututako kontratu proportzio baxuena da aipatutakoa. Bizkaian, esaterako, zifra ez da 4 puntutara iristen (3,95 kontratu/langabetuko). Kontratazio bolumenaren jaitsiera gizonezkoetan (-9,2) nabariagoa da emakumezkoetan (-4,3) baino, horrela, emakumezkoetan urteko kontratu proportzioa langabetuko (4,17 kontratu/langabetuko) altuagoa da gizonezkoetan (4,11 kontratu/langabetuko) baino. Gertaera hau 2009an ere eman zen jada. Euskal Herrian, lanean daudenen %77,6k kontratu mugagabea dute. Iparraldeko hiru herrialdeetan proportzio hori altuagoa da (%85,3). 2012 ekitaldian mugagabe bihurtu ziren kontratuen bolumenak %18,2 egin zuen behera eta igo ziren bakarrak kontratu mugagabeak izan ziren (+8,0). Edozein kasutan, denbora tarte zabalagoak kontuan hartzen baditugu eta 2011 eta 2012 ekitaldiak bere osotasunean krisi garaiko bigarren epealditzat aintzat hartzen baditugu, aldi baterako kontratazioak
langabetuko. Aldiz, kontratu mugagabeak 0,16 kontratu langabetuko izan dira eta mugagabe bihurtutakoak 0,10.
11
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
soilik egin du gora (+2,7). 2012n, urte osoan zehar, 3,88 aldi baterako kontratu egon dira
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA Sektoreka, lehenengo sektorean soilik egin du gora kontratazio kopuruak aurreko urtearekiko (+4,8). Argazki orokorreko balioen gainetik, zerbitzuen sektorean gailentzen dira sektoreari atxikitako langabetuen kontratazio proportzio altuena (5,63 kontratu/langabetuko) eta jarraian lehenengo sektorekoak daude (4,91 kontratu/langabetuko). Kezkatzekoa da eraikuntzako kontratu proportzio baxua (1,68 kontratu/langabetuko), nahiz eta beharbada, zifra horren atzean ezkutatu lurpeko ekonomiaren kontzentrazio eta sakontze bat. Okupazioaren araberako kontratazioari erreparatzen badiogu, zerbitzu sektorean kualifikazio baxu eta ertaineko lanak nagusitzen dira, eta lehenengo sektorean nahiz eraikuntzan kualifikazio baxukoak. Ildo honetan, arreta deitzen du Euskal Herriko hiru administrazioetan eskaintza gehieneko okupazioen gehiengoa kualifikazio baxukoa dela eta goi mailako tituluak dituzten biztanleriaren proportzioa gurean altua dela, batez ere biztanleria gaztean. Desoreka kontuan hartzekoa da. Euskal Herrian, 2013ko lehenengo hiruhilekoan langabezia tasak 16,4 puntu hartu zituen, hau da, 237.000 langabetu inguru. Iturri estatistiko ofizialaren arabera datua aldatu egiten da. Langabetu kopuruaren bolumen igoerak Euskal Herriko lan merkatuan gogor eragiten duen errealitatea izaten jarraitzen du, EB-27ko errealitatearen nabarmen gainetik. Honek, Kroazia (16,8) eta Eslovakiaren (14,2) artean kokatzen gaitu eta Finlandia (8,2) edo Danimarkatik (7,1) urruntzen. Nafarroa Garaia (19,0) eta Bizkaiko (18,0) lurraldeak dira kaltetuenak, batez ere, azken urtean bizi izandako langabeziaren hazkunde altuagatik. Nahiz eta Iparraldeko lurraldeetan langabetuen zifra areagotu ezin dira Hegoaldeko zifrekin alderatu. Eskualdeka, langabezia daturik altuenak Tutera, Sakana, Enkarterriak, Agoitzaldea edo Bilbo Handian pilatzen dira. Iparraldeko barnealdeko beste eskualde batzuk, aldiz, enplegu beteko mailatan dabiltza. Alta, zifra horien atzean ezkutatzen da aktibitate ekonomiko altuagoa eta askotarikoagoa duten udalerriak helmuga duen biztanleriaren mugimendua. Genero ikuspegitik gaia aztertuz, langabezia terminoetan 2012ak berdintasunera hurbiltzen gaitu, nahiz eta lan merkatuan genero desberdintasuna handia izaten jarraitu. Euskal Herriko emakumezkoen langabezia (15,0) tasa EB-27tik (10,5) aldendu egiten da, tasa orokorraren moduan. Aurrez aipatutako eskualdeez gain, emakumezkoen langabezia maila dela eta, nabarmentzekoak dira
Adinaren araberako langabezia dela eta, langabezia tasarik altuena 24 urtez azpiko biztanlerian pilatzen da (39,3), jarraian 25 eta 34 urte artekoak daude (18,6). Gainontzeko adin tarteetan langabezia tasa bataz bestekoa baino apalagoa da. Euskal Herriko langabeziaren banaketa adin
12
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
Bidasoa Beherea edo Kantauri Arabarra.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA tarteen arabera ez dabil oso urrun EB-27tik, baina gure kasuan biztanleria gazteak proportzionalki langabezia tasa altuagoak pairatzen ditu. Lan merkatuaren egoera korapilatsuak iraupen luzeko langabeziaren hazkunde nabaria areagotu du. 2012n, Euskal Herriko iraupen luzeko langabezia tasa 6,1 puntutakoa zen, hau da, 89.093 pertsonakoa. Alta, zehaztu behar da zifra aldakorra dela erabilitako iturri ofizialaren arabera. 2011z geroztik hona iraupen luzeko langabezia tasa gure lurraldean altuagoa da EB-27n baino eta dagoeneko puntu eta erdiko diferentzia dute (2012). Horiek horrela, arlo honetan Euskal Herria Portugal (7,6) eta Frantzia (4,3) artean kokatzen da. Gehien erasandako herrialdeak Bizkaia (7,5) eta Nafarroa Garaia (6,0) dira. Iraupen luzeko langabezia tasa hazten den modu berean hazten ari da Hegoalden langabezia-saria jasotzen ez dutenen langabetuen kopurua. Azken hauen kopurua, krisia hasi zenetik hirukoizte bidean doa, izan ere, dagoeneko 92.535 pertsona dira egoera hori bizi
GAINDEGIA
dutenak (2012).
13
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
ADITUAREN ANALISIA
AITOR BENGOETXEA UPV/EHUko Lanaren eta Gizarte Segurantzaren Zuzenbideko Irakasle Agregatua
Gaindegiak egindako azterketa estatistikoak mahai gainean jartzen digu Euskal Herriko lan-merkatuaren panorama. 2007-2008an leherturiko krisi finantzarioak ekonomia produktiboan eragin nabarmena izan du eta, aktibitate ekonomikoaren moteltzeak, kalte latzak ekarri dizkie lanmerkatuko langile nahiz langabetuei. Biztanleria aktiboak, 2008az geroztik, beherakada bizi du, langabezia orokorrak eraginda. Biztanleria aktiboan zeuden hainbat pertsonak beste herrialde batzuetara jo du enplegu bila, eta lanik gabe dauden beste hainbatek, langabezia altuaren egoerak desanimatuta, enplegua bilatzeari utzi diote, lan-merkatu eta biztanleria aktibotik irten eginez modu horretan. Itzalen artean, biztanleria aktiboaren adin-egiturak erakusten duen zahartze-tasa bezalakoa, badago datu oso positibo bat: formazioa. Euskal Herrian biztanleriaren formazio maila oso altua da (%43.7ak ditu goi ikasketak), EB-27koa baino askoz ere altuagoa (%27.7). Krisia hasi zenetik, enplegu suntsiketa oso nabarmena da. Une honetan, enplegu-
14
tasa (16 eta 64 urte arteko biztanlerian zenbatek lan egiten duten), %60koa da Euskal Herrian, eta %64koa EB-27an. Joera beheranzkoa da azken lau urteotan, EHn eta EBn (2011ko salbuespenarekin). Datu horiek zein urruti dauden Europa 2020 plan estrategikoan 2020rako helburu bezala jartzen den %75tik! Dena den, Europako Batasunak eta bereziki Europako Batzordeak sarritan frogatu digu egia dela “paperak dena eusten du� dioen esaera, Lisboako estrategian 2010erako helburutzat enplegu osoa jarri zuenean bezala. Genero ikuspegitik, enplegu-tasan hurbiltze prozesu bat ekarri du krisiak emakume (%57.6) eta gizonen (%63.2) artean, baina, guztion tasa jaisten denean, ezin ospatu berez albiste ona den hori. Enplegua sektoreka aztertuta, enplegu galera sakonagoa da industrian zerbitzuetan baino. Industriak tradizio luzea du gure herrian, eskualdeka desberdintasun handiak egonda ere, ekonomiako traktore gisa, eta normalean industria arloko enpleguek kalitate hobeagokoak (lan-baldintzak) izaten dira zerbitzuen sektorekoak baino. Horregatik, ez da notizia ona industria sektorearen pisua ekonomian jaisten ari zaigula ikustea (une honetan industrian %21, zerbitzuetan %70.5 eta gainerako %8.5a lehen sektorea eta eraikuntzaren artean). Landunen kopurua jaitsi denez, gizarte segurantzari kotizatzen diotenen kopurua ere jaisten ari da, etengabe, 2009az geroztik. Horrek erraztu egiten ditu pentsio-sistemaren jasangarritasunari buruzko aurreikuspen alarmistak. Kalkulu horiek epe luzera egin behar dira, eta zaila da aldagai batzuen bilakaera aurreikustea (produktibitatea,
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
EUSKAL HERRIKO LANMERKATUA KRISIAREN ERAGINPEAN
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
Interesgarria da ikustea, krisi garai honetan, jende askok autoenpleguaren aldeko hautua egiten duela, enpresa batean soldatapeko izan gabe. Soldatapekoen tasa behera doa, eta autoenpleguarena gora. Bereziki azpimarratu behar da, autonomoen autoenplegu indibiduala alde batera utzita, autoenplegu kolektiboa: kooperatibak eta lanelkarteak. Modu nabarmenean indartzen ari da aukera hori, bereziki 2011-2012 tartean, agian hainbatek ikusirik krisia luzerako doala, eta aukera baliagarriena norberak enplegua lortzea dela: autoenplegua. Langabeziaren eragile nagusia aktibitate ekonomikoaren apaltzea da, dudarik gabe. Baina oso esanguratsua da autoenpleguak hobeto eusten diola enpleguari besteren konturako enpleguak baino. Zergatik? Lan-zuzenbideak aukera ematen die enpresei langileak erraz kaleratzeko, eta sarritan enplegua enpresaren kostu huts bezala tratatzen dute, enpresako kapitalaren aldagai gisa. Auto-enpleguan, normalean kontrakoa gertatzen da; lehentasuna enplegua mantentzea da, eta aldagaia kapitala. Bestalde, ez dira harrigarriak soldata jaitsieraren datuak, EHn, 2010ean 25.410 euro batez beste, eta 2011n 25.364 â‚Ź. Izan ere, Espainiako Gobernuak bultzaturiko lanerreformaren asmo nagusia lan-kostuak jaitsiz ekonomiak lehiakortasuna irabaztea da. Eta lan-kostuak dagoeneko jaitsi dira: soldatak murrizteaz gain, kaleratua izanez gero kalte-
15
ordaina baxuagoa da, hitzarmen kolektiborik gabe gelditu dira langile asko, etab. Denbora partzialeko kontratuak gora doaz. Zuzenbideak erabateko askatasuna aitortzen die enpresei denbora osoko nahiz partzialeko kontratua egiteko. Batzuetan langileak nahiago izaten du denbora partzialekoa, egoera pertsonalaren arabera. Baina une honetan denbora partzialeko kontratuak %20ra heldu direnean, horietako kasu askotan ezinbestekoa zaie onartzea, lanaldi osokoa eskaintzen ez dietelako. Bestelakoa da egoera kontratu mugagabea/aldi baterakoa binomioaren kasuan: Lan-zuzenbideak hautu argia egiten du mugagabearen alde (kontratu arrunta da), eta aldi baterakoak egin daitezke bakarrik hori justifikatzen duen arrazoiren bat dagoenean (obra jakin bat, beste langile baten ordez aritzea, etab.). Azken datuak dio EHn %22.4 aldi baterako kontratuak direla. Eta horrek ez dio errealitateari erantzuten, dezenteko iruzurra dago eta, krisi garaietan, lan-ikuskaritzak baditu beste lehentasunak. Are gehiago, %22 EHko argazki finkoa eginez gero, baina hilero egiten diren lan-kontratu berriei erreparatzen badiegu, Hego Euskal Herrian azken urteotan aldi batekoak %90etik gora dira. Espainiar Estatuak EB-27ko aldi bateko kontratuen bigarren tasa altuena du (EB-k %13.7, Espainiar Estatuak %23.6, Poloniak, %26.9). Espainiar Estatuko legedi eta dinamikak bultzatzen dute egoera hori, eta horregatik nabarmena da Hego Euskal Herrian pairatzen dugula aldi baterakotasunaren arazoa (%23.5), Ipar Euskal Herrian baino askoz gehiago (%14.7). Langabeziari dagokionez, EHn %16.4ko tasa dugu, Espainiar Estatuko %27.2 horren oso azpitik, baina Frantziako Estatuaren %10.8 edo EB-27ko %10.9tik oso gainetik. Hego
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
immigrazioa, emakumeen jarduera-tasa, etab.). Gainera, zuloa dagoenean, aukera desberdinak daude: ekarpenak egin aurrekontu publikoetatik, kotizazioak igo (enpresen irabazien arabera izan liteke), edo prestazioak jaitsi. Azken aldian hirugarren aukera hautatzen da. Eta pentsio-sistemaren jasanezintasuna aldarrikatzen den hainbatetan, dirua finantza entitate pribatuetara bideratzeko asmo ezkutua dago.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
Oso kezkagarria da, ezbairik gabe, langabetuen %58.5 15-34 urte tarteko gazteak izatea. Formazio maila oso altuarekin, eta lanik ez, hainbat gazte beste herrialdeetara joatera bultzatzen ari den egoera. Iraupen luzeko langabezia gora doa etengabe 2007az geroztik (%6.1, 89.083 pertsona). Horrekin batera, prestazio ekonomikorik jasotzen ez duten langabetuen tasa eta kopurua ere gora doaz (%17.4, 92.535 pertsona). Datu hauek erakusten dute segurtasun-malgua izeneko planteamenduaren porrota. Izan ere, Europar Batasunak planteatzen du, segurtasun-malguaren ereduan, kaleratze erraza orekatzeko langabetuak lehenbailehen lanera bueltatuko direla (enpleguko politika aktiboen bidez), eta bitarte horretan soldataren ordezko prestazio ekonomikoak jasoko dituztela (enpleguko politika pasiboen bidez). Eta aipaturiko datuek adierazten digute kaleratze errazak funtzionatzen duela, gorago ikusi dugun moduan, baina beste bi atalak, enpleguko politika aktiboak eta pasiboak, oso emaitza eskasak ematen ari direla, iraupen luzeko langabezia gora doalako, eta gauza bera gertatzen delako prestaziorik jasotzen ez duten langabetuen kopuruarekin. Gurean segurtasun-malgua aplikatzekotan, jatorrizko eredu eskandinaviarrari jarraitu behar genioke.
16
GOGOETA OROKORRA Espainiar Estatuako gobernuak azken aldian (batez ere 2012an) indarrean jarri dituen lan-erreformek lan-kostua merkatzea bultzatu dute, lehiakortasuna hobetzeko asmoz. Indarrean dagoen eredua gehiago saltzearena da, merkeago sal daitekeelako, soldata eta lan-baldintzak merkatuz. Hainbat neurri daude helburu horrekin: kaleratzea erraztu eta merkatzea, hitzarmen kolektiboen ultraeraginkortasuna mugatzea, enpresek aukera edukitzea alde-bakartasunez soldata jaisteko, etab. Hego Euskal Herriko lan-merkatuko datu negatiboen arrazoi nagusia krisia eta horrek dakarren jarduera ekonomikoa moteltzea dira. Baina legezko lan-erreformek ere badute eragina, enpresen esku jarri baitute, azken hamarkadetan gertatu ez bezala, lan-kostua jaisteko hainbat tresna. Planteatu beharrekoa da, krisiarekin eta krisirik gabe, ea zein ereduren aldeko apustua egiten den. Espainiako gobernuak egin du berea: lan-kostuak jaitsi. Baina Euskal Herrian badakigu, neurri batean gure errealitatea delako, badagoela beste bide bat ekonomikoki lehiakorrak izateko, apustu eginez ikerketa, garapena, berrikuntza, langileen formazioa, eta balio erantsi altuko ekoizpenaren alde. Formazioaren kasuan, gorago ikusi dugu EHko biztanleriaren %43.7ak goi ikasketak dituela, EB-27n baino askoz ere tasa altuagoa (%27.7). Eta emaitzak lan-kostuak jaistearenak baino askoz hobeak dira. Lan-kostuak altuak izan daitezke produktibitatea ere altua denean. Soldata altuek eta lan-baldintza duinek gizarte osoa aberasten dute; lankostuak jaitsiz gero, gizarte osoa pobretzen da, lan horren etekina bereganatzen duten gutxi batzuk ezik.
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
Euskal Herrian Espainiar Estatu mailan baino egitura ekonomiko sendoagoa dugu, produktibitate altuagoa, errenta altuago etab., eta langabezia tasa ez da hain altua, altuegia izanda ere. Ezaugarri positiboak, Hego Euskal Herrian, Gipuzkoan nabarmentzen dira, aspaldi luze honetan Estatu osoko langabezia tasa apalena duen lurraldea izanik, besteak beste bere industria eta kooperatibismo maila altuengatik.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA artean hitzartzen dituzte (soldataren zenbatekoa, lanordu kopurua, etab.). Hori da sistema. Lan-erreformak bultzatzen duen ereduari aurre egitea ez da intsumisioa. Autonomia kolektiboa baliatzea da, naturaltasun osoz. Legedi penalak, fiskalak, eta zuzenbideko beste arlo guztiek ez dute gordetzen lekurik autonomia kolektiboarentzat, baina lan arloak bai. Horregatik, krisiak lan-merkatuko egoera baldintzatzen du neurri handi batean, baina Euskal Herriko lan-harremanen eredua autonomia kolektiboaren esku dago: langileen eta enpresen ordezkarien esku.
GAINDEGIA
Gainera, lan-erreformari aurre egitea eta bertako eredu bat adostu eta garatzea borondate arazoa da. Lan-Harremanen eta Gizarte Babesaren Euskal Esparrua borondate kontua da. Azken aldian Euskal Herriko enpresaburuen ordezkariren batek esan du legedi fiskala edo banderen legea aplikatu behar badira, ea zergatik ez legezko lanerreforma. Ba erantzuna erraza da; lan zuzenbidean autonomia kolektiboa dagoelako, eta ez beste kasuetan, lan zuzenbidea bete beharrekoa da “marra gorriak� ezartzen dituenean (gutxieneko soldata, lan egiteko gutxieneko adina, etab.), baina lan-baldintzak oro har enpresen eta langileen ordezkarien
17
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
3. B
IZTANLERIA AKTIBOAREN EZAUGARRIAK
3.0. BIZTANLERIA AKTIBOAREN BILAKAERA OROKORRA
Biztanleria aktiboaren bolumena (milaka), iturri ofizialen arabera. Euskal Herria, 2000/12.
Biztanleria aktiboaren bolumena (2000 oin.=100). Euskal Herria eta EB 27. 114
1,550
112
1,500
110 1,450
108
1,400
106 104
1,350
102
1,300
100
EUSTAT
INE
EUSKAL HERRIA
EB-27
BIZTANLERIA AKTIBOA (MILAKA). EUSKAL HERRIA, 2001/2013ko LEHEN HIRUHILEKOA. 2001
2004
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013-I
EUSTAT
1.342,04
1.407,83
1.440,94
1.463,58
1.474,62
1.484,07
1.493,79
1.470,91
1.470,05
INE
1.347,01
1.419,61
1.485,76
1.501,85
1.486,52
1.488,64
1.500,77
1.469,94
1.450,85
Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT, INE eta INSEE.
3.1. ADIN EGITURA Lan egiteko adinean dagoen biztanleriaren egitura indizea. Euskal Herria eta EB 27, 2000/12. 120
119.2
115
114.1
114.7 110.7
110 105
107.7 107.6
104.5 100.9
100.8
100
97.0
95.4
95
93.4 90.5
90
85.5
85
EUSKAL HERRIA
EB 27
2001
2004
2007
2008
2009
2010
2011
2012
EUSKAL HERRIA
53,9
51,8
49,4
48,8
48,3
47,5
46,8
46,1
EB 27
52,9
51,8
50,7
50,2
49,7
49,2
48,7
48,3
Oharra: Euskal Herriko eskualdeen lan egiteko adinean dagoen biztanleriaren adin egitura indizea mapan ikusteko joan 1. eranskinera. Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
18
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
15 eta 39 URTE BITARTEKO BIZTANLERIA LAN EGITEKO ADINEAN (15-64) DAGOEN BIZTANLERIAREKIKO (%). EH eta EB 27, 2001/12.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 3.2. … ETA LANESKUAREN ORDEZKATZEA Lan egiteko adinean dagoen biztanleriaren ordezkatze indizea. Euskal Herria eta EB 27, 2000/12.
Erretiro altak eta erretiroan dagoen biztanleria (2000 oin.=100). Hegoaldea, 2000/12.
130
150
120
140
110
130
100
120
90
110
80
100
70
90
EUSKAL HERRIA
ERRETIRO ALTAK
EB 27
ERRETIROAN BIZTANLERIA
15-19 eta 60-64 URTEKO ADIN TALDEEN ARTEKO SALDOA. EH eta EB 27, 2001/12. 2001
2004
2007
2008
2009
2010
2011
2012
SALDOA BIZTANLERIA AKTIBO OSOAREKIKO (%) EUSKAL HERRIA
1,20
-0,47
-2,56
-2,91
-3,34
-3,65
-3,69
-3,74
EB 27
2,25
2,23
1,89
1,27
0,61
-0,03
-0,86
-1,20
16.170
-6.671
-38.005
-43.722
-49.684
-54.257
-55.363
-54.922
5.036.683
5.091.643
4.462.853
3.042.054
1.470.532
-71.584
-2.080.682
-2.902.701
SALDO GORDINA EUSKAL HERRIA EB 27
Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
3.3. EMAKUMEZKOEN LAN MERKATURATZEA
Jarduera tasak, sexuaren arabera. Euskal Herria, 2000/12.
Emakumezkoen jarduera tasa (15-64). Euskal Herria eta EB 27, 2000/12. 70
85 80
65
75 70
60
65 60
55
55 50
50
EMAKUMEZKOAK
EUSKAL HERRIA
GIZONEZKOAK
EB 27
2001
2004
2007
2008
2009
2010
2011
2012
EUSKAL HERRIA
54,0
59,0
63,5
64,4
64,8
65,8
68,1
67,0
EB 27
60,1
61,5
63,3
63,9
64,3
64,4
64,8
65,6
Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT, INE eta INSEE.
19
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
EMAKUMEZKOEN JARDUERA TASA. EH eta EB 27, 2001/12.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 3.4. FORMAZIO MAILA
Goi-mailako formazioa duen biztanleria (%). Euskal Herria eta EB 27, 2001/12. 45
43.7 41.7
40 35 30
39.4
39.2 35.0 31.9
27.7 25 20
21.9
24.3
23.0
25.9
19.7
15
EUSKAL HERRIA
EB 27
BIZTANLERIAREN HEZKUNTZA MAILA (%) (25-64 urte bitartean). EH eta EB 27, 2001/12. 2001
2004
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Bigarren hezkuntzako lehen zikloa EUSKAL HERRIA
48,2
44,5
37,5
36,6
35,8
33,8
33,7
32,7
EB 27
35,1
31,7
29,3
28,7
28,0
27,3
26,6
25,8
Bigarren hezkuntzako goi-maila EUSKAL HERRIA
20,0
20,5
22,5
24,0
23,5
24,5
23,9
23,6
EB 27
45,3
46,4
47,1
47,1
46,8
46,8
46,6
46,5
Goi-mailako ikasketak EUSKAL HERRIA
31,9
35,0
40,1
39,4
40,7
41,7
42,4
43,7
EB 27
19,7
21,9
23,5
24,3
25,1
25,9
26,8
27,7
GAINDEGIA
Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT, INE eta INSEE.
20
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
4E .
NPLEGUA ETA KONTRATAZIOA
4.1. ENPLEGUA 4.1.0. ENPLEGUAREN BILAKAERA OROKORRA Biztanleria landunak: Urte arteko aldakuntza tasa. Euskal Herria eta EB 27, 2001/12.
Biaztanleria landuna, iturri ofizialen arabera (milaka). Euskal Herria, 2000/12. 1,400
6
1,350
4 2
1,300
0 1,250
-2
1,200
-4
1,150
-6
EUSTAT
INE
EUSKAL HERRIA
EB 27
LANDUNAK ETA ENPLEGUA. EH eta EB 27, 2007/12. LANDUNAK: URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK
EUSKAL HERRIA
ENPLEGU TASA
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012
EUSTAT
1,7
0,8
-3,4
-0,4
-1,2
-3,3
61,8
INE
0,9
0,4
-5,4
0,3
-0,9
-5,1
60,4
2,0
1,2
-1,7
-0,6
0,3
-0,4
64,1
EB 27
Oharra: Enplegu tasa 16 eta 64 urte bitartean. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, EUSTAT, INSEE eta EUROSTAT.
LANDUNAK ETA ENPLEGUA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12.
2008
2009
ARABA
2,1
-0,2
-6,8
GIPUZKOA
2,4
0,7
-4,8
BIZKAIA
-1,0
0,5
-7,2
NAFARROA GARAIA
2,2
-0,2
-4,6
IPARRALDEA(*)
0,6
1,3
1,2
LAPURDI
0,5
1,5
1,4
NAFARROA BEHEREA
0,8
1,4
ZUBEROA
0,9
-1,1
EUSKAL HERRIA
0,9
0,4
-5,4
2010
ENPLEGU TASA
2011
2012
2012
1,7
1,9
-7,9
60,6
-1,3
-0,6
-8,1
61,1
1,8
-1,6
-4,1
59,1
-1,5
-0,8
-4,2
60,2
1,1
-2,2
0,3
66,0
1,2
-
-
64,6(**)
0,3
0,8
-
-
69,8(**)
-0,2
0,0
-
-
68,3(**)
0,3
-0,9
-5,1
60,4
(*) Iparralderako datua estimazioa da 2011 eta 2012 urterako. (**) 2010 urteari dagozkion enplegu tasak. Oharra: Enplegu tasa 16 eta 64 urte bitartean. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
21
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
LANDUNAK: URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK 2007
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
4.1.1. ENPLEGUA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA
Emakumezko landunak: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria, 2007/12.
3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5 -6
4 2 0 -2 -4
-6 2008
2009
2010
EMAKUMEZKOAK
2011
2012
2007
2008
2009
2010
EUSKAL HERRIA
OROTARA
2011
2012
EB 27
EMAKUMEZKOEN ENPLEGUA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2012. EMAKUMEZKOEN ENPLEGU TASA
TASA OROKORRAREKIKO TARTEA
ARABA
58,6
-2,0
GIPUZKOA
56,8
-4,3
BIZKAIA
56,8
-2,3
NAFARROA GARAIA
57,5
-2,7
IPARRALDEA(*)
61,9
-2,7
LAPURDI(**)
61,1
-3,5
NAFARROA BEHEREA(**)
66,2
-3,6
ZUBEROA(**)
66,3
-2,0
EUSKAL HERRIA
57,6
-2,8
(*) Iparralderako datua estimazioa da. (**) 2010 urteari dagozkion enplegu tasak. Oharra: Enplegu tasa 16 eta 64 urte bitartean. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
GAINDEGIA
2007
Emakumezko landunak: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
22
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.1.2. ENPLEGUA SEKTOREEN ARABERA Landunak sektoreka: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria, 2007/12. 15 10 LEHEN SEKT.
5
INDUSTRIA 0
ERAIKUNTZA
-5
ZERBITZUAK OROTARA
-10 -15 -20 2007
2008
2009
2010
2011
Eraikuntzako enplegua: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
2012
Industriako enplegua: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
15 10 5 0 -5 -10 -15 -20
2 0 -2 -4 -6 -8 -10 2007
2008
2009
2010
EUSKAL HERRIA
2011
2012
2007
2008
2009
2010
EUSKAL HERRIA
EB 27
2011
2012
EB 27
ERAIKUNTZAKO ENPLEGUA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK
SEKT. PISUA (%)
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012
ARABA
-10,4
6,1
-11,3
9,3
-33,7
-9,5
5,0
BIZKAIA
2,8
11,5
-20,5
-10,3
-9,7
-15,3
6,5
GIPUZKOA
9,3
-7,3
-12,1
-7,6
5,8
-18,5
6,0
NAFARROA GARAIA
19,0
-13,0
-23,0
-10,4
-2,0
-19,4
11,2
IPARRALDEA
6,8
4,8
3,3
1,0
6,2(**)
2,2(**)
10,1(**)
LAPURDI
7,1
4,6
2,9
1,0
-
-
7,9(*)
NAFARROA BEHEREA
5,2
8,5
4,8
2,4
-
-
11,2(*)
ZUBEROA
5,8
0,3
5,8
-2,5
-
-
10,1(*)
EUSKAL HERRIA
13,1
-5,3
-17,0
-6,9
-6,7
-14,9
6,4
GAINDEGIA
(*) 2010 urteari dagokion datua. (**) Estimazioa. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, EUSTAT, INSEE eta EUROSTAT.
23
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
INDUSTRIAKO ENPLEGUA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK
SEKT. PISUA (%)
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012
ARABA
-0,7
-1,6
-16,3
7,2
8,7
-23,7
25,7
BIZKAIA
0,2
-12,6
-6,6
-2,9
-7,5
-3,8
16,9
GIPUZKOA
0,7
-3,8
-7,3
-4,2
-2,0
-10,6
25,3
NAFARROA GARAIA
-0,2
9,5
-1,9
-10,8
-1,5
-3,1
12,7
IPARRALDEA
25,0
-1,8
-1,8
2,7
-9,3(**)
-7,6(**)
23,0(**)
LAPURDI
85,3
-2,7
-6,0
9,8
-
-
10,5(*)
NAFARROA BEHEREA
55,3
-3,3
-1,2
7,9
-
-
12,7(*)
ZUBEROA
0,2
0,4
-6,8
-3,8
-
-
23,0(*)
EUSKAL HERRIA
0,2
0,4
-6,8
-3,8
-1,9
-8,5
21,0
(*) 2010 urteari dagokion datua. (**) Estimazioa. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, EUSTAT, INSEE eta EUROSTAT.
Landunen banaketa sektoreka (%). Euskal Herria eta bere lurraldeak, 2012.
EUSKAL HERRIA
2.1
21.0
ARABA 2.0 BIZKAIA 1.4
6.4
25.7 16.9
0.8
NAFARROA GARAIA
3.6
25.5
1.510.5
7.9
25.3
NAFARROA BEHEREA
20.5
ZUBEROA
19.0
0%
5.0
67.3
6.5
GIPUZKOA
LAPURDI
70.5
75.3 6.0
67.9
6.7
64.2 79.8
12.7
11.2
23.0
20%
10.1
40% Industria
48.7
60% Eraikuntza
80%
100%
Zerbitzuak
GAINDEGIA
Lehen sektorea
55.7
24
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.1.3. ENPLEGUA GIZARTE SEGURANTZAKO AFILIAZIOAREN ARABERA Gizarte Segurantzaren afiliazio tasa (%) (16-64). Euskal Herria eta bere lurraldeak, 2013. 66.8
68 66
64.4 63.4
64 61.5
62 59.6 60
58.1 57.1
57.0
58 56
GIZARTE SEGURANTZAKO AFILIAZIOA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/13. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK
KOPURUA
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
ARABA
2,9
2,4
-2,6
-1,9
-0,2
-1,7
-4,7
2013 142.118
BIZKAIA
2,4
2,4
-1,7
-2,4
-0,3
-2,0
-3,7
439.795
GIPUZKOA
2,8
2,2
-1,6
-2,5
-0,8
-1,6
-3,6
287.928
NAFARROA GARAIA
3,0
3,5
-4,1
-2,3
-0,8
-2,6
-3,8
245.113
LAPURDI
0,7
1,9
1,5
1,0
-
-
-
101.881(**)
NAFARROA BEHEREA
1,6
2,1
0,6
1,0
-
-
-
11.852(**)
ZUBEROA
1,7
-0,4
-0,9
0,1
-
-
-
EUSKAL HERRIA
2,6
2,5
-2,0
-2,0
-0,5(*)
-1,8(*)
-3,5(*)
5.296(*) 1.233.983(***)
(*) Hegoaldeko aldakuntza tasa adierazten du. (**) 2010 urteari dagokion datua da. (***) Iparraldeko 2010 urteko datuen gainean 2013ko urtarrilerako egindako estimazioa. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa eta INSEE.
Giz. Seg. afiliazioaren altak eta bajak: Urte arteko aldakuntza tasak. Hegoaldea, 2000/12. 50 42.7 40.6
40 30 20
14.5 12.6
0
4.4
1.9
6.8 4.2
8.3 7.5 7.1 6.5
3.8 -3.3
-2.2 -4.4 -4.4 -4.5
-10
-18.2
-20
-24.3
-30
1.5
-1.3 -0.4 -7.4
-21.1 -24.9
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 ALTAK
25
BAJAK
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
10
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.1.4. ENPLEGU-ERREGULAZIO ESPEDIENTEETAN KALTETUAK
350
Enplegu-erregulazio espedienteetan kalteturiko langileak: Urte arteko aldakuntza tasa. Hegoaldea, 2006/12. 346.4
300 250 200
176.0
150 100
61.3
50
27.9
0.7
0 2006
18.2
-18.2
-33.6
-50
2007
74.8 44.0
28.7
-25.3
-28.9 2008
2009
2010
KALERATZE KOLEKTIBOAK
2011
2012
KALTETUAK OROTARA
ENPLEGU-ERREGULAZIO ESPEDIENTEETAN KALTETURIKO LANGILEAK. HEGOALDEA eta BERE LURRALDEAK, 2007/2012. KALTETUEN RATIOA(*) 2007
2008
2009
ARABA
5,1
17,0
163,0
GIPUZKOA
6,1
14,1
95,6
NAFARROA GARAIA
11,4
31,2
BIZKAIA
5,0
14,7
HEGOALDEA
6,7
18,6
2010
OROTARA LANGILE METAKETA 2011
2012
2008/12
75,5
27,3
118,3
45.172
60,5
42,7
49,3
62.460
83,6
32,5
40,3
65,4
59.873
63,6
29,4
23,6
48,3
70.945
88,1
43,6
32,8
60,7
238.450
KALTETUAK OROTARA
KALERATZE KOLEKTIBOAK ARABA
2,5
1,8
2,9
3,4
3,2
6,3
1.984
GIPUZKOA
1,4
2,6
3,9
3,1
4,3
4,7
4.785
NAFARROA GARAIA
3,1
3,7
7,6
3,5
5,3
8,5
6.803
BIZKAIA
1,6
1,6
2,4
2,2
2,6
4,6
5.298
HEGOALDEA
2,0
2,4
4,1
2,9
3,7
5,7
18.870
(*) Kalteturiko langile kopurua, mila landuneko. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa eta INE.
EREetan kaltetuak, mila landuneko. Hegoaldea, 2007/12. 180 163.0 160 140 120
118.3
GIPUZKOA
95.6 88.1
NAFARROA GARAIA
75.5
80 83.6 60 63.6
65.4 60.7 49.3 48.3
60.5 43.6
40 32.5 29.4
20 0 2007
2008
26
2009
2010
2011
2012
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
BIZKAIA HEGOALDEA
GAINDEGIA
100
ARABA
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.1.5. ENPLEGUA LANBIDE EGOERAREN ARABERA Enplegua lanbide egoeraren arabera: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria, 2007/12. 5 0
3.4 1.5 0.9 -1.0
3.0
1.5
1.0 0.5
0.2
-1.8
-1.4
-2.9
-5
-5.4
SOLDATAPEKO LANDUNAK
-0.9 -5.1 -6.3
-5.2
BERE KONTURA LAN EGITEN DUTEN LANDUNAK
-10
OROTARA LANDUNAK
-15 -16.1
-20 2007
2008
2009
2010
2011
2012
ENPLEGUA ESTATUSAREN ARABERA. EH eta EB 27, 2007/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK 2007
2008
2009
2010
OROTARA (%)
2011
2012
2012
SOLDATAPEKO LANDUNAK EUSKAL HERRIA
1,5
1,0
-2,9
1,5
-1,4
-6,3
82,6
EB 27
2,3
1,6
-1,8
-1,0
0,5
-0,5
83,3
BERE KONTURA LAN EGITEN DUTEN LANDUNAK EUSKAL HERRIA
-1,0
-1,8
-16,1
-5,2
3,4
3,0
17,4
EB 27
1,3
-0,4
-1,0
1,1
-0,5
0,2
15,2
OROTARA EUSKAL HERRIA
0,9
0,4
-5,4
0,3
-0,9
-5,1
100,0
EB 27
2,0
1,2
-1,7
-0,6
0,3
-0,4
100,0
Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT eta INSEE.
ENPLEGUA ESTATUSAREN ARABERA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2008/12.
ALDAKUNTZA TASA METATUA
BERE KONTURA LAN
OROTARA (%)
ALDAKUNTZA TASA METATUA
OROTARA (%)
2008/10
2010/12
2012
2008/10
2010/12
2012
ARABA
-2,2
-6,3
86,0
-23,2
-6,6
15,0
BIZKAIA
0,6
-9,6
84,7
-25,7
3,8
16,0
GIPUZKOA
-2,5
-8,2
78,8
-25,0
9,6
18,6
NAFARROA GARAIA
-4,5
-6,7
81,1
-10,4
3,0
18,5
IPARRALDEA
1,7
-1,9(*)
81,8(**)
5,1
34,9(*)
18,2(**)
LAPURDI
1,6
-
84,1(**)
7,4
-
15,9(**)
NAFARROA BEHEREA
2,9
-
67,5(**)
-1,1
-
32,5(**)
ZUBEROA
-0,6
-
68,3(**)
-1,3
-
31,7(**)
EUSKAL HERRIA
-1,5
-7,7
82,6
-20,5
6,5
17,4
EB 27
-2,7
-0,0
83,3
0,1
-0,3
15,2
(*) Estimazioa. (**) 2010 urteari dagokion datua. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT, INE, INSEE eta EUROSTAT.
27
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
SOLDATAPEKO LANDUNAK
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.1.6. ENPLEGUA LEGE-NORTASUNAREN ARABERA
Enplegua establezimenduko lege nortasunaren arabera: Urte arteko aldakuntza tasak. EAE, 2007/12. 10 8 6
OROTARA
4.5
4
PERTSONA FISIKOA
2.5
2
1.1
AKZIOKAKO ELKARTEA
0
ELKARTE MUGATUA
-1.8
-2 -4.9
-4
BESTELAKO ELKARTEAK
-1.9
BESTELAKO LEGE-FORMAK
-6 -8 -10 2007
2008
2009
2010
2011
2012
ENPLEGUA LEGE-NORTASUNAREN ARABERA: ALDAKUNTZA TASA METATUA. EAE eta BERE LURRALDEAK, 2008/12. EAE
ARABA
GIPUZKOA
BIZKAIA
2008/10
2010/12
2008/10
2010/12
2008/10
2010/12
2008/10
2010/12
PERTSONA FISIKOA
-10,2
0,4
-11,3
5,0
-11,0
-0,2
-9,3
-0,3
AKZIOKAKO ELKARTEA
-7,4
-7,7
-8,6
-5,7
-8,5
-7,3
-6,3
-8,6
ELKARTE MUGATUA
-0,8
-5,6
3,4
-6,2
-0,4
-5,3
-2,2
-5,6
BESTELAKO ELKARTEAK
0,2
1,1
1,6
-1,2
-2,0
-0,7
2,0
3,7
BESTELAKO LEGE-FORMAK
0,9
0,1
3,9
0,8
0,2
0,1
0,4
-0,2
OROTARA
-3,9
-3,6
-2,7
-3,2
-4,5
-3,5
-3,8
-3,8
Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT.
Enpleguaren banaketa, lantokiko lege-nortasunaren arabera (%). EAE, 2012.
14%
16%
PERTSONA FISIKOA
14%
AKZIOKAKO ELKARTEA 26% 30%
ELKARTE MUGATUA
BESTELAKO ELKARTEAK
GAINDEGIA
BESTELAKO LEGE-FORMAK
28
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.1.7. EKINTZAILETASUN ELKARTEAK: ELKARTE MUGATU ETA LANKOOPERATIBA BERRIEN SORRERA
Lan elkarte berriak: Kooperatiba eta lan-sozietateen hasierako kide kopurua. Hegoaldea, 2007/12.
Lan elkarte berriak: Kooperatiba eta lan-sozietate kopurua. Hegoaldea, 2007/12. 180
1400
160
164 1200
140
1000
132 126
120
600
80
75
64
60
800
111
106
100
1358
58
74
58
55
432
400
301
200
61
40
499
447 308
380 318
289
449 236
396
0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2007
KOOPERATIBA-ELKARTEAK
2008
2009
2010
2011
2012
ELKARTE MUGATUAK
4.1.8. LANSARIEN BILAKAERA BATAZ BESTEKO LANSARIA. EH eta BERE ADMINISTRAZIO NAGUSIAK, 2008/11. SEXUAREN ARABERA (2011) 2008
2009
2010
2011
EAE
25.547
26.162
26.594
NAFARROA GARAIA
23.343
23.658
24.523
IPARRALDEA EUSKAL HERRIA
EMAKUMEZKOAK
GIZONEZKOAK
26.370
22.450
29.493
23.825
24.385
19.977
27.834
18.754
19.580
19.580(*)
16.693(*)
22.330(*)
24.989
25.410
25.364
21.425
28.538
(*) 2010 urteari dagokion datua. Oharra: Iparraldeari Pirinio Atlantikoetako datua egokitu zaio. Oharra: Trebiñuko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE eta INSEE.
Bataz besteko lansaria, sexuaren arabera (urtean €). Euskal Herria, 2011.
28,538
GIZONEZKOAK
25,364
OROTARA
0
29
5,000
10,000 15,000 20,000 25,000 30,000
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
21,425
EMAKUMEZKOAK
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.1.9. ASTEKO LANORDUAK Bataz besteko lanorduak astero. Euskal Herria eta Europa, 2012. 30.3
Herbehereak Danimarka Norvegia Irlanda Alemania Erresuma Batua Suedia Belgika Finlandia Italia EUSKAL HERRIA Austria Frantzia Lituania Espainia Letonia Estonia Portugal Eslovenia Errumania Polonia Bulgaria
33.6 33.7 35.0 35.5 36.4 36.4 36.9 37.1 37.1 37.3 37.6 37.9 38.0 38.1 38.7 38.8 39.2 39.8 40.3 40.7 40.7
29
31
33
35
37
39
41
(Urteko) lanorduak, sektorearen arabera. Hegoaldea, 2007/12. 1,750 1,724 1,700 1,658 1,650
1,619
INDUSTRIA
1,647
1,600 1,550
1,574 1,546 1,527
1,552
1,516 1,500 1,450
1,476
1,491
2009
2010
2008
1,592
ERAIKUNTZA
1,531
ZERBITZUAK
1,497
1,511
2007
OROTARA
1,644
2011
2012
4.1.10. LANALDI MOTAK
20
19 18 17
18.1
18.8
18.2
19.2
19.5
20.0
84.2
84 83.0
82
83.6
82.7 81.3
80
16 16.1
15 14
86
Lanaldi partzialen emakumezkotasuna (%). Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
14.6
14.4
13.8
13 2007
14.7
15.4
78 76.4
76
76.2
75.9
75.2
74.8
74
2008
2009
30
2010
2011 2012 EUSKAL HERRIA
81.8
2007
2008
2009
2010
EB 27
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
2011
74.3 2012
GAINDEGIA
Lanaldi partzialak (%). Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA LANALDI PARTZIALAK, OROTARA ETA EMAKUMEZKOEN ARTEAN (%). EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12. OROTARA (%)
EMAKUMEZKOEN ARTEAN (%)
2007
2009
2011
2012
2007
2009
2011
2012
EAE
14,4
14,2
15,4
15,8
28,0
27,1
26,8
27,9
NAFARROA GARAIA
14,3
13,6
14,8
16,6
28,8
26,0
27,6
29,1
IPARRALDEA
17,9
17,3
19,8(*)
18,7(*)
30,8
29,2
32,2(*)
31,0(*)
LAPURDI
18,1
17,4
-
-
30,9
29,2
-
-
NAFARROA BEHEREA
16,8
16,1
-
-
30,3
29,1
-
-
ZUBEROA
17,9
18,2
-
-
30,0
30,4
-
-
EUSKAL HERRIA
14,7
14,4
15,4
16,1
28,4
27,1
27,2
28,2
GAINDEGIA
(*) Estimazioa. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT eta INSEE.
31
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.2. KONTRATAZIOA 4.2.0. KONTRATAZIOAREN BILAKAERA OROKORRA
Urteko kontratu kopurua langabetuko. Hegoaldea, 2007/12.
13.6 12.2 11.6 11.3 10.8
13 11
HEGOALDEA 9.7
ARABA
9
GIPUZKOA 7
5.5 4.6 4.3 4.1 4.1 3.9
5 3 2007
2008
2009
2010
2011
NAFARROA GARAIA BIZKAIA
2012
KONTRATAZIOA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK
BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK
KONTRATUAK LANGABETUKO
2008
2009
2010
2011
2012
2007-08/2009-10
2009-10/2011-12
2012
ARABA
-4,2
-19,4
8,2
2,0
-4,7
-17,9
3,5
4,63
GIPUZKOA
-2,0
-17,9
4,5
0,7
-6,9
-17,0
-0,6
4,28
NAFARROA GARAIA
-5,4
-16,0
6,9
3,0
-6,1
-15,5
3,2
4,12
BIZKAIA
-7,4
-17,8
4,9
2,6
-7,7
-19,0
1,1
3,95
HEGOALDEA
-5,4
-17,6
5,7
2,2
-6,7
-17,6
1,5
4,14
GAINDEGIA
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
32
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.2.1. KONTRATAZIOA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA Urteko kontratuak langabetuko, sexuaren arabera. Hegoaldea, 2007/12. 14.6
14 12
11.6 EMAKUMEZKOAK
10.7 10
9.8
GIZONEZKOAK
9.7
OROTARA
8
8.8
5.8 5.5
6
5.2 5.0 4.8
5.3
5.2 4 2007
2008
2009
2010
4.2 4.1 4.1
2011
2012
KONTRATAZIOA SEXUAREN ARABERA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK
BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK
KONTRATUAK LANGABETUKO
2008
2009
2010
2011
2012
2007-08/2009-10
2009-10/2011-12
2012
EMAKUMEZKOAK
-3,3
-15,8
0,4
0,7
-4,3
-17,0
-1,3
4,17
GIZONEZKOAK
-7,5
-19,6
11,8
3,8
-9,2
-18,2
4,5
4,11
OROTARA
-5,4
-17,6
5,7
2,2
-6,7
-17,6
1,5
4,14
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
4.2.2. KONTRATAZIO MOTA KONTRATUPEKO LANDUNAK, KONTRATU MOTAREN ARABERA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK 2007
2008
2009
2010
BANAKETA (%)
2011
2012
2012 76,9
KONTRATU MUGAGABEDUNAK EAE
5,5
2,9
1,5
-2,3
-0,6
-0,8
NAFARROA GARAIA
7,6
1,5
-0,4
-2,0
-2,3
-2,4
76,0
IPARRALDEA
0,2
1,7
0,5
-
-
-
85,3(*)
LAPURDI
0,0
1,8
0,4
-
-
-
85,2(*)
NAFARROA BEHEREA
1,9
2,8
1,2
-
-
-
86,1(*)
ZUBEROA
0,3
-0,6
0,4
-
-
-
84,7(*)
EUSKAL HERRIA
5,3
2,5
1,0
-2,0(**)
-0,9(**)
-1,0(**)
77,6
EAE
2,4
-6,1
-19,9
2,1
-1,8
-10,9
23,1
NAFARROA GARAIA
-1,7
-4,0
-24,3
-0,5
1,9
-10,7
24,0
IPARRALDEA
1,6
-0,3
0,3
-
-
-
14,7(*)
LAPURDI
1,5
-0,5
1,1
-
-
-
14,8(*)
NAFARROA BEHEREA
-0,1
4,0
-2,7
-
-
-
13,9(*)
ZUBEROA
6,5
-4,3
-6,2
-
-
-
15,3(*)
EUSKAL HERRIA
1,4
-5,4
-19,9
1,4(**)
-0,9(**)
-10,2(**)
22,4
ALDI BATERAKO KONTRATAZIOPEAN
EAE
4,5
0,1
-4,7
-1,2
-0,9
-3,3
100,0
NAFARROA GARAIA
4,5
-0,2
-7,6
-1,7
-1,3
-4,5
100,0
IPARRALDEA
0,4
1,4
0,5
-
-
-
100,0
LAPURDI
0,2
1,4
0,5
-
-
-
100,0
NAFARROA BEHEREA
1,6
3,0
0,6
-
-
-
100,0
ZUBEROA
1,2
-1,2
-0,6
-
-
-
100,0
EUSKAL HERRIA
4,1
0,2
-4,8
-1,2(**)
-0,9(**)
-3,2(**)
100,0
(*) 2009 urteari dagokion datua. (**) Hegoaldeko datuen bilakaera adierazten du. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa eta INSEE.
33
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
OROTARA KONTRATUPEKOAK
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA Urteko kontratuak langabetuko, motaren arabera. Hegoaldea, 2007/12 12
11.6 10.6
10
9.7
8
MUGAGABEA
8.8
6
ALDI BATERAKO
5.5
5.3 4.9
5.1
4
5.0
MUGAG. BIHURTUTA
4.7
4.1 3.9
0.2 0.1
0.2 0.1
OROTARA
2 0.6 0.5
0.5 0.4
0 2007
0.2 0.2
0.2 0.2
2008
2009
2010
2011
2012
KONTRATAZIOA SEXUAREN ARABERA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK
BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK
KONTRATUAK LANGABETUKO
2008
2009
2010
2011
2012
2007-08/2009-10
2009-10/2011-12
2012
MUGAGABEA
-7,0
-29,0
-5,7
-12,2
8,0
-33,5
-11,3
0,16
ALDI BATERAKO
-5,2
-16,3
6,6
3,1
-6,9
-15,9
2,7
3,88
MUGAG. BIHURTUTA
-7,7
-32,1
-3,5
-5,6
-18,2
-35,9
-15,7
0,10
OROTARA
-5,4
-17,6
5,7
2,2
-6,7
-17,6
1,5
4,14
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
KONTRATAZIO MUGAGABEA ETA MUGAGABE BIHURTUA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK KONTRATUAK LANGABETUKO 2008 2009 2010 2011 2012 2007-08/2009-10 2009-10/20112012 12 ARABA -5,8 -31,9 -0,7 -15,1 -3,0 -34,2 -16,7 0,27 GIPUZKOA
-2,1
-28,3
-3,0
-13,9
2,1
-30,1
-14,3
0,30
NAFARROA GARAIA BIZKAIA
-7,0
-37,0
-4,9
-4,8
-11,9
-40,8
-12,8
0,26
-10,8
-26,2
-6,9
-7,6
-1,9
-32,8
-11,7
0,25
HEGOALDEA
-7,3
-30,3
-4,7
-9,4
-3,6
-34,5
-13,2
0,26
GAINDEGIA
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
34
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.2.3. KONTRATAZIOA SEKTOREAREN ARABERA Urteko kontratuak langabetuko, sektorearen arabera. Hegoaldea, 2007/12 15.2 14.0
15 13
13.6
9
11.6
9.7
6.9
6.9
7
5.7
3
53.3
OROTARA
9.2 7.4
7.1 7.0
5.5
5.3
3.4
2.8 2.8
5 2.4
1
2007
59.9
ZERBITZUAK
12.0
11.8
11
Kontratazioaren emakumezkotasuna (%). Hegoaldea, 2012.
2008
2009
2010
LEHEN SEKT.
INDUSTRIA
ZERBITZUAK
OROTARA
6.7 5.4 5.0 3.0
5.6 4.9 4.1
2.4
2.3 1.7
2011
26.3
INDUSTRIA
12.2
LEHEN SEKT.
4.6
ERAIKUNTZA
2012 ERAIKUNTZA
0
50
100
KONTRATAZIOA SEKTOREAREN ARABERA: ALDAKUNTZA TASAK ETA LANGABETUKO URTEKO KONTRATU KOPURUA. HEGOALDEA, 2008/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASAK
BI URTEKO ALDAKUNTZA TASAK
KONTRATUAK LANGABETUKO
2008
2009
2010
2011
2012
2007-08/2009-10
2009-10/2011-12
2012
LEHEN SEKT.
11,4
-4,9
13,8
3,3
4,8
7,1
12,6
4,91
INDUSTRIA
-8,6
-29,9
12,7
3,7
-11,6
-28,8
3,5
2,34
ERAIKUNTZA
-15,9
-15,2
-9,6
-11,2
-22,1
-26,2
-25,0
1,68
ZERBITZUAK
-4,1
-16,5
6,2
3,1
-5,4
-15,7
3,4
5,63
OROTARA
-5,4
-17,6
5,7
2,2
-6,7
-17,6
1,5
4,14
GAINDEGIA
Oharra: Urteko kontratuak langabetuko 12 hilabeteetan egondako bataz besteko langabetu kopuruaren gainean kalkulatua izan da. Iturria: Espainiako Gizarte Segurantza eta Enplegu Ministerioa.
35
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.2.4. KONTRATAZIOA LANBIDEAREN ARABERA Kontratazio bolumen handieneko lanbideak (%). Hegoaldea, 2012. 18.9
KUALIF. GABEKO ZERBITZ. LANB. 17.5
JATETXE-MERKAT. ZERBITZ. LANB.
17.0
NEKAZAR.-ERAIKUNTZA PEOI 9.6
OSASUN ZERBITZU LANG. 7.7
TEKNIKOAK, LAGUNTZA PROFES. 5.1
OSASUN-HEZKUNTZA TEKN-PROFES. 4.0
INDUSTR. MANUFAKT. KUALIF.
3.8
ZIENTIF-INTELEK. BESTE TEKN. INSTALAZIO-MAKIN. LANB.
3.4
BULEGO EZ-PUBL. LANB.
3.3
MAKIN. MOBIL GIDARI LANB.
2.7
BULEGO PUBL. LANB.
2.6
ERAIKUNTZAKO LANB. KUALIF.
2.6 1.7
GAINONTZEKOAK 0
5
10
15
20
KONTRATAZIOA LANBIDEAREN ARABERA: BOLUMENA ETA LANBIDEEN EMAKUMEZKOTASUNA. HEGOALDEA, 2012. BOLUMENA (%)
EMAKUMEZKOTASUNA (%)
KUALIF. GABEKO ZERBITZ. LANB.
18,9
75,1
JATETXE-MERKAT. ZERBITZ. LANB.
17,5
67,2
NEKAZAR-ERAIKUNTZA PEOI
17,0
19,9
OSASUN ZERBITZU LANG.
9,6
85,3
TEKNIKOAK, LAGUNTZA PROFES.
7,7
51,9
OSASUN-HEZKUNTZA TEKN-PROFES.
5,1
74,2
INDUSTR. MANUFAKT. KUALIF.
4,0
16,0
ZIENTIF-INTELEK. BESTE TEKN.
3,8
50,5
INSTALAZIO-MAKIN. LANB.
3,4
24,5
BULEGO EZ-PUBL. LANB.
3,3
60,1
MAKIN. MOBIL GIDARI LANB.
2,7
7,4
BULEGO PUBL. LANB.
2,6
75,1
ERAIKUNTZAKO LANB. KUALIF.
2,6
1,7
GAINONTZEKOAK
1,7
-
GAINDEGIA
Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantzaren Ministerioa.
36
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 4.2.5. KONTRATAZIO ESKARIA
LAN ESKAINTZA NAGUSIA, LANBIDEEN ARABERA. EUSKAL HERRIA, 2013. IPARRALDEA, 2013. 1
Kafetegi, jatetxe eta antzerakoen zerbitzariak
2
Ostalaritza enplegatuak
3
Sukaldaritza arloan maila anitzeko laguntzaile, ikastun eta enplegatuak
4
Gizarte eta kultur arloko profesionalak (monitoreak eta zuzendariak)
5
Lokalen mantenimendurako pertsonala (ATSEM barne)
6
Sukaldariak
7
Etxeko osasun laguntzaileak; etxeko laguntzaileak
8
Kirolariak eta kiroletako monitoreak
9
Autozerbitzu enplegatuak
10
Nekazaritzako elikagaien industriako langile ez-kualifikatuak
11
Elikagai produktuen saltzaileak
12
Kutxazainak, gasolindegi langileak
13
Saltzaileak orokorrean
14
Erizaintza laguntzaileak (medikuntza-laguntza eta psikologikoa)
15
Arropa saltzaileak, luxuzko artikulu eta osagarriak, kirol, aisialdi eta kulturalak. EAE, 2013ko ekaina.
1
Zerbitzariak, orokorrean
2
Garbiketako langilea edo garbitzaileak, orokorrean
3
Manufaktura-industriako peoiak, orokorrean
4
Saltokiko saltzaileak, orokorrean
5
Biltegiko eta/edo hornidura-merkatuko karga eta deskargako mutilak
6
Hezkuntza eta astialdiko monitoreak
7
Erizaintzako laguntzaileak
8
Nekazaritzako peoiak, orokorrean
9
Etxeko enplegatuak
10
Sukaldariak, orokorrean
11
Paper eta kartoi produktuak sortzeko makina operadoreak
12
Etxe-eraikuntzako peoiak
13
Geriatriako erizaintzako laguntzaileak
14
Cuidadores de niĂąos en guarderĂas y centros educativos
15
Merkataritzako agenteak Manufaktura industriako peoiak
2
Merkataritzako agenteak
3
Etxe-eraikuntzako peoiak
4
Herri-lanetako peoiak, orokorrean
5
Sukaldariak, orokorrean
6
Igeltseroak
7
Saltokiko saltzaileak, orokorrean
8
Hezkuntza eta astialdiko monitoreak
9
Sorosleak
10
Administrazio-enplegatuak orokorrean
11
Garbiketako langilea edo garbitzaileak, orokorrean
12
Zerbitzariak, orokorrean
13
Geriatriako erizaintzako laguntzaileak
14
Pertsonen laguntzarako pertsonala
15
Hizkuntza-irakasleak, orokorrean
Iturria: Baionako Merkataritza Ganbara, LANBIDE eta Nafarroako Enplegu Zerbitzua.
37
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
NAFARROA GARAIA, 2012. 1
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
5. LANGABEZIA 5.0. LANGABEZIAREN BILAKAERA OROKORRA
Langabetuak, iturri ofizialen arabera (milaka). Euskal Herria, 2000/12.
Langabetu kopurua: Urte arteko aldakuntza tasak. Euskal Herria eta EB 27, 2000/2012. 60 50 40 30 20 10 0 -10 -20 -30
230 210 190 170 150 130 110 90 70 50
EUSTAT
EUSKAL HERRIA
INE
EB 27
LANGABEZIA TASA. EH eta EUROPAKO HAINBAT LURRALDE, 2007/2013ko LEHEN HIRUHILABETEA. 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013-I
Espainia
8,3
11,3
18,0
20,1
21,7
25,0
27,2
Grezia
8,3
7,7
9,5
12,6
17,7
24,3
26,6
Katalunia
6,5
9,0
16,2
17,8
19,2
22,7
24,5
Portugal
8,9
8,5
10,6
12,0
12,9
15,9
17,6
Kroazia
9,0
8,4
9,1
11,8
13,5
15,9
16,8
EUSKAL HERRIA (INE)
6,2
6,8
10,9
10,7
12,0
14,8
16,4
EUSKAL HERRIA (EUSTAT)
4,2
4,9
8,9
9,8
11,2
12,8
14,6
Eslovakia
11,2
9,6
12,1
14,5
13,6
14,0
14,2
Irlanda
4,7
6,4
12,0
13,9
14,7
14,7
13,7
EB-27
7,2
7,1
9,0
9,7
9,7
10,5
10,9
Frantzia
8,4
7,8
9,5
9,7
9,6
10,2
10,8
Finlandia
6,9
6,4
8,2
8,4
7,8
7,7
8,2
Eskozia
4,7
4,7
6,9
8,2
7,9
8,0
7,4
Danimarka
3,8
3,4
6,0
7,5
7,6
7,5
7,1
Herbehereak
3,6
3,1
3,7
4,5
4,4
5,3
6,2
Alemania
8,7
7,5
7,8
7,1
5,9
5,5
5,4
Flandria
4,3
3,9
4,9
5,1
4,3
4,3
4,6(*)
GAINDEGIA
(*) 2012 urteko azken hiruhilabeteari dagokion datua da. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT, INE, INSEE, EUROSTAT, Erresuma Batuko Estatistika Bulego Nazionala eta Belgikako Estatistiken Zuzendaritza Orokorra.
38
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA LANGABEZIA TASA. EH eta BERE LURRALDEAK, 2007/2013ko LEHEN HIRUHILABETEA. 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013-I
INE
4,9
4,8
11,3
11,1
10,3
15,5
16,3
EUSTAT
2,3
2,7
9,9
10,0
7,9
9,6
12,6
INE
7,2
7,7
12,3
11,9
13,8
16,3
18,0
EUSTAT
4,0
4,3
8,6
10,0
13,3
14,7
15,8
INE
4,9
5,3
9,0
8,1
9,9
12,2
13,3
EUSTAT
2,6
3,3
6,5
7,4
8,2
9,0
11,1
NAFARROA GARAIA
INE
4,8
6,7
10,9
11,8
12,9
16,2
19,0
IPARRALDEA
INSEE
10,1
9,9
9,9
10,1
9,9
10,7
11,0
LAPURDI
INSEE
10,9
10,7
10,7
10,9
-
-
-
NAFARROA BEHEREA
INSEE
5,4
5,4
5,5
5,6
-
-
-
ZUBEROA
INSEE
6,4
6,4
6,1
6,4
-
-
-
EUSKAL HERRIA
INE
6,2
6,8
10,9
10,8
12,0
14,8
16,4
EUSTAT
4,2
4,9
8,9
9,8
11,2
12,9
14,6
ARABA
BIZKAIA
GIPUZKOA
Oharra: Iparraldeko datua estimazioa da 2011 urtetik aurrera. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUSTAT, INE eta INSEE.
Langabezia erregistratuaren proportzio altueneneko eskualdeak. Euskal Herria, 2012. Tuteraldea Sakana Enkartazioak Agoitzaldea Bilbo Handia Arabako Lautada Arga-Aragoiko Erribera Iru単erria Kantauri Arabarra Estellerriko Ekialdea Bidasoa Beherea Estellerriko Mendebaldea EUSKAL HERRIA Errioxa Arabarra Debabarrena Tafallaldea 11
12
13
14
15
16
GAINDEGIA
10
39
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN MUTURREKO PROPORTZIOAK. EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012. LANGABEZI HANDIENEKOAK
LANGABEZI GUTXIENEKOAK
Tuteraldea
15,69
Ostibarre
0,56
Sakana
13,88
Basabürüa
3,23
Enkartazioak
13,83
Arbaila
3,32
Agoitzaldea
13,39
Pettarra
3,79
Bilbo Handia
13,09
Garazi
3,95
Arabako Lautada
12,64
Erronkari-Zaraitzu
3,96
Arga-Aragoiko Erribera
12,59
Baigorri
4,31
Iruñerria
12,25
Amikuze
4,34
Kantauri Arabarra
12,23
Arbela
4,41
Estellerriko Ekialdea
12,14
Lapurdi Beherea
5,09
Bidasoa Beherea
12,13
Lapurdi Ekialdea
5,13
Estellerriko Mendebaldea
11,78
Lapurdi Erdialdea
5,35
Errioxa Arabarra
11,21
Lapurdi Garaia
6,07
Debabarrena
11,18
Trebiñoko Konderria
6,17
Tafallaldea
10,95
Gorbeia Inguruak
6,49
EUSKAL HERRIA
11,44
GAINDEGIA
Langabezia erregistratuaren proportzioa: Langabetu gisa erregistraturiko pertsona kopurua 16 eta 64 urte bitarteko biztanleriarekiko (%). Oharra: Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak. Oharra: Langabezia proportzioa eskualdeen mapan ikusteko joan 2. eranskinera. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa, Pôle Emploi, INE eta INSEE.
40
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 5.1. LANGABEZIA GENERO IKUSPEGIAREN ARABERA
Emakumezkoen langabezia tasa. Euskal Herria, 2007/12.
Emakumezkoen langabezia tasa. Euskal Herria eta EB 27, 2007/12.
16 14
15.0 14.8
12.8 11.6
12
10.9
10 8.0 8.2 6.8 6.2
8 6 2007
11.4
16 14
15.0 11.6
12
12.0
11.4
12.8
9.6
9.8
2010
2011
10
10.8
8
8.0
8.2
7.9
7.6
8.9
10.5
6
2008
2009
EMAKUMEZKOAK
2010
2011
2012
2007
2008
2009
EUSKAL HERRIA
OROTARA
2012
EB 27
EMAKUMEZKOEN LANGABEZIA TASA. EH eta EUROPAKO HAINBAT LURRALDE, 2007/2012. 2007
2008
2009
2010
2011
2012
Grezia
12,8
11,4
13,1
16,2
21,4
28,1
Espainia
10,9
13,0
18,4
20,5
22,2
25,4
Katalunia
7,8
9,0
15,2
16,7
18,6
22,1
Portugal
9,6
8,8
10,2
11,9
13,1
15,6
Kroazia
11,1
10,0
10,3
12,2
13,2
15,5
EUSKAL HERRIA
8,0
8,2
11,6
11,4
12,8
15,0
Eslovakia
12,7
10,9
12,8
14,6
13,6
14,5
Irlanda
4,2
4,6
8,4
9,5
10,8
11,0
EB 27
7,9
7,5
8,9
9,6
9,8
10,5
Frantzia
9,0
8,4
9,8
10,1
10,2
10,5
Danimarka
4,2
3,7
5,3
6,6
7,5
7,5
Eskozia
4,6
4,2
5,7
6,9
6,8
7,2
Finlandia
7,2
6,7
7,6
7,6
7,1
7,1
Alemania
8,7
7,5
7,3
6,5
5,6
5,2
Herbehereak
3,6
3,0
3,5
4,5
4,4
5,2
Flandria
5,1
4,2
4,9
5,1
4,3
4,5
GAINDEGIA
Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INE, INSEE eta EUROSTAT.
41
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA Emakumezkoen langabezia erregistratuaren proportzio altueneneko eskualdeak. Euskal Herria, 2012. Tuteraldea Sakana Agoitzaldea Enkartazioak Bidasoa Beherea Kantauri Arabarra Arga-Aragoiko Erribera Arabako Lautada Zangozerria Estellerriko Ekialdea Bilbo Handia Estellerriko Mendebaldea Iruñerria Debabarrena EUSKAL HERRIA Tafallaldea 10
11
12
13
14
15
16
EMAKUMEZKO LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN MUTURREKO PROPORTZIOAK. EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012. LANGABEZI HANDIENEKOAK
LANGABEZI GUTXIENEKOAK
Tuteraldea
15,46
Ostibarre
0,00
Sakana
14,82
Arbaila
0,67
Agoitzaldea
14,13
Basabürüa
2,14
Enkartazioak
13,97
Pettarra
2,65
Bidasoa Beherea
13,31
Baigorri
2,98
Kantauri Arabarra
13,23
Garazi
3,01
Arga-Aragoiko Erribera
13,08
Erronkari-Zaraitzu
3,33
Arabako Lautada
12,88
Amikuze
3,43
Zangozerria
12,80
Arbela
3,73
Estellerriko Ekialdea
12,77
Lapurdi Beherea
5,32
Bilbo Handia
12,74
Lapurdi Ekialdea
5,40
Estellerriko Mendebaldea
12,47
Lapurdi Erdialdea
5,67
Iruñerria
12,28
Gorbeia Inguruak
6,47
Debabarrena
11,95
Auñamendi
6,49
Tafallaldea
10,95
Lapurdi Garaia
6,56
EUSKAL HERRIA
11,48
GAINDEGIA
Langabezia erregistratuaren proportzioa: Langabetu gisa erregistraturiko pertsona kopurua 16 eta 64 urte bitarteko biztanleriarekiko (%). Oharra: Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa, Pôle Emploi, INE eta INSEE.
42
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA Emakumezkoen langabezia tasa. Euskal Herria, 2012. 16.2 16.0 16.1 16.3 15.7 15.5 15.0 14.8 13.4 12.2 12.2 12.0 10.9 10.7
16 14 12
EMAKUMEZKOAK
10 8
6.9
6.4
OROTARA
7.1 5.6
6
4
5.2. LANGABEZIA ADINAREN ARABERA
Langabezia tasa, adinaren arabera. Euskal Herria, 2007/12. 40
39.3
35 30.1
30
31.4
29.3
15-24 urte
25
25-34 urte
20
19.1
16.1
15
13.8
12.2
10
7.5
6.5 4.6 4.5 4.1
5 0
5.3
2007
2008
2009
12.6 11.0 9.6
8.3 7.8
7.0 6.7
8.3 6.7
4.7 3.6
45-54 urte
10.4
8.3
8.3
2010
35-44 urte
18.6
14.8
2011
55-64 urte
2012
2007
2008
2009
2010
2011
2012
15-24 urte
16,1
19,1
30,1
29,3
31,4
39,3
25-34 urte
6,5
7,5
12,2
13,8
14,8
18,6
35-44 urte
4,6
5,3
8,3
8,3
10,4
12,6
45-54 urte
4,5
4,7
8,3
7,0
8,3
11,0
55-64 urte
4,1
3,6
6,7
6,7
7,8
9,6
Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Oharra: 2013 urteko uztailan berrikusitako datuak. Iturria: EUROSTAT eta INSEE.
43
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
LANGABEZIA TASA, ADINAREN ARABERA. EUSKAL HERRIA, 2007/12.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA Langabezia tasaren banaketa, adina eta sexuaren arabera. EMAKUMEZKOAK Euskal Herria, 2012. GIZONEZKOAK 55-64
10.8
55-64
7.8
6.7
10.2
45-54
7.7
7.8
35-44
8.4
8.7
45-54
11.6
35-44
11.8
25-34
13.5
19.4
25-34
17.8
15-24 38.2 45
40.4 30
15
0
Langabezia tasaren banaketa, adina eta sexuaren arabera. EB 27, 2012.
15
30
12.1
15-24
45
9.5 12.5
23.5 45
30
22.1 15
0
15
30
45
GIZA-TALDE AHULAK: LANGABEZIA ERREGISTRATUAREN MUTURREKO PROPORTZIOAK. EUSKAL HERRIKO ESKUALDEAK, 2012. GAZTEEN LANGABEZIA LANGABEZI HANDIENEKOAK
HELDUEN LANGABEZIA
LANGABEZI GUTXIENEKOAK
LANGABEZI HANDIENEKOAK
LANGABEZI GUTXIENEKOAK
Sakana
11,72
Arbaila
0,00
Tuteraldea
16,00
Arbaila
0,00
Tuteraldea
11,46
Ostibarre
0,00
Agoitzaldea
14,64
Ostibarre
0,00
Enkartazioak
10,36
Basabürüa
1,47
Sakana
13,48
Garazi
0,71
Agoitzaldea
10,34
Garazi
1,52
Enkartazioak
12,49
Basabürüa
0,78
Tafallaldea
10,33
Baigorri
1,91
Bilbo Handia
12,33
Amikuze
1,53
Kantauri Arabarra
9,75
Pettarra
1,96
Iruñerria
12,20
Pettarra
1,56
Estellerriko Ekialdea
9,67
Arbela
1,98
Arga-Aragoiko Erribera
11,91
Arbela
1,57
Arga-Aragoiko Erribera
9,65
Amikuze
2,31
Estellerriko Ekialdea
11,89
Baigorri
2,04
Lapurdi Itsasegia
9,03
Erronkari-Zaraitzu
3,17
Bidasoa Beherea
11,89
Lapurdi Erdialdea
2,83
Errioxa Arabarra
8,90
Trebiñoko Konderria
3,37
Arabako Lautada
11,58
Erronkari-Zaraitzu
2,88
Bilbo Handia
8,85
Gorbeia Inguruak
4,19
Estellerriko Mendebaldea
11,54
Lapurdi Garaia
3,38
Ultzamaldea
8,82
Irunberrialdea
4,20
Debabarrena
10,76
Lapurdi Ekialdea
3,53
Ebro Garaiko Erribera
8,59
Lapurdi Beherea
4,57
Kantauri Arabarra
10,59
Lapurdi Beherea
3,75
Bidasoa Garaia
8,45
Arabako Ibarrak
4,94
Tafallaldea
10,48
Lapurdi Itsasegia
4,60
Arabako Lautada
8,34
Lapurdi Ekialdea
4,97
Tolosaldea
10,21
Baiona-Angelu-Biarritz
5,19
7,97
EUSKAL HERRIA
EUSKAL HERRIA
10,68
Gazteak: Langabetu gisa erregistraturiko pertsona kopurua (<25 urte) 16 eta 24 urte bitarteko biztanleriarekiko (%).
GAINDEGIA
Helduak: Langabetu gisa erregistraturiko pertsona kopurua (<45 urte, Hegoaldean; <50 urte, Iparraldean), adin horreratik 64 urte bitarterarteko biztanleriarekiko(%). Oharra: Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak. Oharra: Gazteen langabezia proportzioa eskualdeen mapan ikusteko joan 3. eranskinera. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa, Pôle Emploi, INE eta INSEE.
44
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA 5.3. IRAUPEN LUZEKO LANGABEZIA
Iraupen luzeko langabezia tasa . Euskal Herria eta EB 27, 2007/12. 7 6.1
6 5
4.8 3.8
4
3.0
2
3.3
3.1
3
1.5
1 2007
2.5
2.6
1.4
4.6
4.1
2008
2009
2010
2011
EUSKAL HERRIA
2012
EB 27
IRAUPEN LUZEKO LANGABEZIA TASA ETA LANGABETU KOPURUA. EUSKAL HERRIA, 2007/12 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2012
EUROSTAT
1,4
1,5
2,5
3,3
4,8
6,1
89.093
INE
1,6
1,6
2,9
4,0
5,6
7,2
106.258
EUSTAT
0,9
1,1
2,0
3,7
4,7
5,9
86.512
Iraupen luzeko langabezia: 12 hilabete edo denbora luzeagoan dauden langabetuak aintzat hartzen ditu. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: EUROSTAT, INE, INSEE eta EUSTAT.
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Grezia
4,1
3,6
3,9
5,6
8,8
14,4
Espainia
1,7
2,0
4,3
7,3
9,0
11,1
Katalunia
1,3
1,5
3,9
7,5
9,0
11,1
Kroazia
5,9
5,3
5,1
5,2
8,6
10,2
Eslovakia
8,3
6,6
6,5
9,2
9,2
9,4
Irlanda
1,4
1,6
3,4
6,6
8,6
9,0
Portugal
3,8
3,6
4,2
5,6
6,1
7,6
EUSKAL HERRIA
1,4
1,5
2,5
3,3
4,8
6,1
EB-27
3,1
2,6
3,0
3,8
4,1
4,6
Frantzia
3,5
3,1
3,5
4,0
4,2
4,3
Eskozia
1,0
1,0
1,7
2,7
2,7
2,9
Alemania
4,8
3,9
3,5
3,3
2,8
2,5
Danimarka
0,6
0,5
0,5
1,4
1,8
2,1
Herbehereak
1,2
0,9
0,8
1,2
1,5
1,8
Finlandia
1,6
1,2
1,4
2,0
1,7
1,6
Flandria
1,6
1,4
1,5
1,9
1,6
1,5
Iraupen luzeko langabezia: 12 hilabete edo denbora luzeagoan dauden langabetuak aintzat hartzen ditu. Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: INSEE eta EUROSTAT.
45
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
GAINDEGIA
IRAUPEN LUZEKO LANGABEZIA TASA. EH eta EUROPAKO HAINBAT LURRALDE, 2007/2012.
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA Iraupen luzeko langabezia tasak. Euskal Herria eta bere lurraldeak, 2012. 7.5
8 7
6.4
6.1
6.0
6 5
3.9 3.4
3.3
4 3
LANGABEZI SARIAK ETA LANGABEZIA: URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASA. HEGOALDEA, 2007/12. URTE ARTEKO ALDAKUNTZA TASA
OROTARA
2007
2008
2009
2010
2011
2012
1,5
18,3
53,2
9,1
-4,7
9,0
120.301
LANGABEZI SARIRIK GABEKO LANGABETU KOPURUA
-14,5
7,7
29,0
12,2
34,2
17,4
92.535
LANGABETU ERREGISTRATUAK
-5,4
14,2
44,3
10,1
8,3
12,5
212.836
LANGABEZI SARI KOPURUA
2012
Oharra: Trebi単uko Konderria eta Turtzioz-Villaverde udalerria ez daude aintzat hartuta. Iturria: Espainiako Enplegu eta Gizarte Segurantzaren Ministerioa.
Langabetuak eta langabezi sariak (mila). Hegoaldea, 2007/12. 250 212.8
200
189.2 158.6
150
LANGABETU ERREGISTRATUAK
174.7
LANGABEZI SARI KOPURUA 100
109.9
101.8
110.4
115.9 106.3
96.3
92.5 78.8
69.4
57.8 58.6
50 44.1
120.3
58.8
52.4
40.6
37.7
LANGABEZI SARIRIK GABEKO LANGABETU KOPURUA
0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
GAINDEGIA
2006
46
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
GAINDEGIA
6. ERANSKINAK
47
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
1. ERANSKINA: Lan egiteko adinean dagoen biztanleriaren adin egitura. Euskal Herriko eskualdeak, 2012 urtea.
Oharrak: irudiko zenbakien legenda eranskinen amaieran.
Trebi単oko Konderria Arabako Ibarrak Bortziriak Gorbeia Inguruak Zangozerria Sakana Agoitzaldea Bidasoa Beherea Errioxa Arabarra Garesaldea Kantauri Arabarra Arrati Nerbioi Durangaldea Lea Artibai Tuteraldea Aralarko Iparraldea Ostibarre Arbela Plentzia-Mungia Iru単erria
12
48
14
16
18
20
22
24
26
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
28
GAINDEGIA
Egitura indizearen 20 zahartze prozesu handienak, 2007/12 epean
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
2. ERANSKINA: Langabezia erregistratuaren proportzioa (% 16-64 bizt.). Euskal Herriko eskualdeak, 2012 urtea.
Oharrak: · Langabetu gisa erregistraturiko biztanleria proportzioa 16 eta 64 urte bitarteko biztanleriarekiko. · Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak.
Langabeziaren 20 hazkunde handienak, 2007/12 epean
140
49
264.0 260.8 226.3 218.3 203.4 194.0 192.6 189.1 174.6 170.3 168.8 167.8 166.2 163.6 163.2 161.3 151.0 150.5 149.0 147.0 160
180
200
220
240
260
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
280
GAINDEGIA
Trebiñoko Konderria Errioxa Arabarra Arbaila Arabako Ibarrak Estellerriko… Sakana Durangaldea Tuteraldea Bidasoa Garaia Tafallaldea Enkartazioak Gorbeia Inguruak Aralarko Iparraldea Arabako Mendialdea Goierri Garesaldea Lea Artibai Arabako Lautada Arrati Nerbioi Arga-Aragoiko…
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
3. ERANSKINA: Gazteen langabezia erregistratuaren proportzioa (% 16-24 bizt.). Euskal Herriko eskualdeak, 2012 urtea.
Oharrak: 路 Langabetu gisa erregistraturiko biztanleria proportzioa (<25 urte) 16 eta 24 urte bitarteko biztanleriarekiko. 路 Hegoaldeko datuak 2012 urte amaierakoak dira eta Iparraldekoak 2011 urte amaierakoak.
Gazteen langabeziaren 20 hazkunde handienak, 2007/12 epean
633.3
Aralarko Iparraldea
500.0 500.0
Irunberrialdea Erronkari-Zaraitzu
380.0 360.0
Au帽amendi Zangozerria
Durangaldea Trebi帽oko Konderria Goierri Estellerriko Mendebaldea Tolosaldea Arrati Nerbioi Bortziriak Ultzamaldea Tafallaldea
Tuteraldea Kantauri Arabarra Debabarrena Arabako Lautada
100
50
201.1 200.0 198.6 190.9 190.4 188.9 186.7 180.0 177.6 177.0 170.5 155.7 153.6 200
300
400
500
600
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia
700
GAINDEGIA
264.3 250.0
Lea Artibai Errioxa Arabarra
[LAN MERKATUAREN EGOERA. EUSKAL HERRIA, 2013 URTEA.] GAINDEGIA
Zbk 1
Izena Euskaraz Amikuze
11
Baigorri
21
Donostialdea
31
51
Ultzamaldea
42
Lapurdi Itsasegia Lea Artibai
22
Durangaldea
32
52
UrolaKostaldea
23
Ebro Garaiko Erribera Enkartazioak
33
43
Ostibarre
53
Zangozerria
34
Gorbeia Inguruak Irunberrialdea
44
Pettarra
54
Agoitzaldea
Errioxa Arabarra ErronkariZaraitzu Estellerriko Ekialdea Estellerriko Mendebaldea
35
Iruñerria
45
36
Kantauri Arabarra Lapurdi Beherea Lapurdi Ekialdea
46
PlentziaMungia Sakana
47
Tafallaldea
48
Tolosaldea
Lapurdi Erdialdea Lapurdi Garaia
49
Trebiñoko Konderria Tuteraldea
2
Arabako Ibarrak
12
3
13 14
Baztanaldea
24
15
7
Arbela
17
Bidasoa Beherea Bidasoa Garaia Bilbo Handia
25
6
Arabako Lautada Arabako Mendialdea Aralarko Iparraldea Arbaila
BaionaAngeluBiarritz Basabürüa
8
ArgaAragoiko Erribera Arrati Nerbioi Auñamendi
18
Bortziriak
28
19
Debabarrena
29
Garazi
39
20
Debagoiena
30
Garesaldea
40
5
9 10
16
26 27
37 38
41
50
GAINDEGIA
4
GernikaBermeo Goierri
51
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia