28/05/2013 | GAINDEGIA, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garanerako behategia | 943 304 365
4.FITXA: LAN MERKATUA
LAN MERKATUA Gazteen langabezia EB-27ren bikoitza ia 2012ak 14,8 puntuko langabezia tasa utzi digu Euskal Herrian. 2007 urtetik langabezia tasa gogor hazi da (+8,6) EB-27 emandakoaren nabarmen gainetik (+3,3). Gaurdaino, 2009 urtea izan da beltzena, urte arteko 4,1 puntuko hazkundearekin. Hurrengo hazkunderik altuena 2012an eman da (+2,8). Populazio aktibo guztiaren langabezia datuen atzean ahulenak diren kolektiboen errealitateak ezkutatzen dira. Horien artean daude gazteak (15-24 urte artekoak), EUROSTATeko datu berrienen arabera (2013/05/15), langabezia tasa (39,5) altuenak dituzte eta urte arteko hazkunderik (+7,9) altuena dute 2012n Euskal Herrian. Europako Batasuna 27an, gazteen langabezia tasa %22,9koa da eta urte artekoak 1,5eko hazkundea izan du 2012an. 25 eta 34 urte arteko gazteek ere langabezia tasa altua pairatzen dute, %18,7 (+3,8), EB-27koa baino sei puntu gehiago. Adin tarte honetan, langabezia tasa altuagoa da gizonezkoetan emakumezkoetan baino, batez ere, 2012az geroztik. Orokorrean, emakumeen langabezia altuagoa da gizonezkoena baino, alta, genero arteko aldea inoiz baino baxuagoa da 2.000 urtea geroztik batik bat. Adin eta sexuaren arabera, Euskal Herriko langabezia tasarik altuena 15 eta 24 urteko emakumezkoen artean ematen da, %41era iritsiz zifra. Hala ere, gizonezkoetan langabezia gehiago handitu da. Deuseztatu den enplegua, gaurdaino, gizonezkoen lan eskua gailentzen zen sektoreetan galdu delako. Ondorioz, langabeziak erasandako beste taldea 25 eta 34 urte arteko gizonezkoak dira (19,4) non 2007tik langabeziak 13,9 puntutan egin duen gora. Antzeko egoeran daude 45 eta 64 urte arteko gizonezkoen taldea (11,1), izan ere, azken urtean 3,5 puntuko hazkundea izan baitu langabeziak (+8,9 2007tik). Adierazgarria da, besteak beste, kolektibo honek tradizioz langabezia tasa baxua izan baitu. Laburbilduz, langabezia tasa orokorraren atzean Euskal Herriko errealitate desberdinak ezkutatzen dira.
Edukia Lan merkatua Gazteen langabezia
1
Grafikoa
2
Kolektibo ahulenak
2
Europako Batasuna
2
Taula nagusia
3
Mapa
4
Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia www.gaindegia.org www.basqueinfo.net komunikazioa@gaindegia.org 943 304 365
2
Gazteek, emakumeek eta iraupen luzeko langabeek Europako erradiografia antzekoa dute baina indize altuagoekin Kolektibo ahulenak
Europako Batasuna
Enpleguaren suntsiketak bereziki gazteei erasaten die, batez ere, lan merkatuan barneratzen lortzen ez dutenei edo bertan modu
jarraian
mantentzeko
arazoak
dituztenei. Gauza bera gertatzen da lanbizitza luzeko okupatuekin. Aipatu berri kolektibo honek (gaurdaino prekarietatea gertutik eta zuzenean bizi gabekoa eta lan merkatuarekiko berme
Europako Batasunarekin alderatuz, Euskal Herriko sektorekako langabezia tasa guztiak EB-27ko bataz bestekoaren gainetik daude. Desberdintasun nabarienak gazteen kolektiboan hautematen dira (15-24 eta 25-34), baita emakumezkoetan ere. Kontra, gertuago gabiltza batasuneko datuetatik iraupen luzeko langabezia datuetan eta 55-64 urte arteko adinekoen langabezia tasan. Kroazia, Irlanda, Lituania eta Eslovakia dira Euskal Herriko langabezia zifra (sektore sozialen arabera) antzekoak dituzten lurralde erreferentzialak. Azpimarratzekoa da, Euskal Herriko iraupen luzeko langabezia tasa ez dela aipatu herrialdeena bezain altua.
gehiagokoak) pairatzen ditu orain lan merkatuan berriz ere txertatzeko arazo gehien. Hauxe da iraupen luzeko langabeziaren izatea arrazoitzen duen zioetako bat. Euskal Herrian, 88.962 langabe daude (EUROSTATeko datuen arabera) azken urte osoan lan egin ez dutenak (+16.570; 2012) eta
106.127
INEren
arabera.
Horiek
horrela, iraupen luzeko langabezia tasa 6,1 puntutakoa 2011n
da
aipatu
EUROSTATen tasak
1,52
arabera. puntutako
hazkundea izan zuen eta azken urtean berriz, 1,24 puntu.
15 eta 24 urte artekoen langabezia: 39,5 (+7,9) 25 eta 34 urte artekoen langabezia: 18,7 (+3,8) Emakumezkoen langabezia: 15 (+2,2) Iraupen luzeko langabezia: 6,1 (+1,2)
3
EUSKAL HERRIKO ETA EB-EKO LANGABEZIA TASA ADIN TARTEEN ARABERA, 2012 ADIN TARTEA
15-24 artean
25-34 artean
35-44 artean
45-54 artean
55-64 artean
EUSKAL HERRIA
39,5
18,7
12,6
11,1
9,6
EB-27
22,9
12,3
8,9
7,7
7,3
Belgika
19,8
9,5
6,1
4,8
4,5
Bulgaria
28,1
13,8
10,0
10,2
10,4
Txekiar Errepublika
19,5
7,6
5,4
5,6
5,8
Danimarka
14,1
9,5
6,0
5,2
5,5
Alemania
8,1
6,0
4,8
4,6
5,9
Estonia
20,9
10,9
7,6
10,4
7,0
Irlanda
30,4
15,5
12,9
11,7
10,5
Grezia
55,3
32,1
20,8
18,1
13,6
Espainia
53,2
28,3
22,0
20,5
17,9
Frantzia
24,6
11,8
8,3
7,3
7,2
Italia
35,3
14,9
8,6
6,7
5,3
Zipre
27,8
13,2
8,8
8,6
9,6
Letonia
28,4
13,2
13,1
14,4
14,6
Lituania
26,4
13,1
11,4
12,8
12,0
Luxemburgo
19,0
6,0
3,8
3,6
2,1
Hungaria
28,1
11,9
9,2
9,0
7,9
Malta
14,2
5,1
5,3
5,3
3,9
Herbehereak
9,5
5,0
4,3
4,1
4,7
Austria
8,7
4,8
3,5
3,2
3,0
Polonia
26,5
10,7
7,4
7,8
7,4
Portugal
37,7
18,1
13,4
13,1
12,8
Errumania
22,7
8,3
5,4
4,7
3,4
Eslovenia
20,6
11,7
6,5
6,7
6,2
Eslovakia
34,1
15,6
10,7
10,6
11,2
Finlandia
19,0
7,6
5,3
5,6
6,6
Suedia
23,6
7,9
5,0
5,0
5,2
Erresuma Batua
21,0
7,6
5,5
4,9
4,9
Islandia
13,3
7,0
3,5
3,6
4,1
Norvegia
8,5
3,5
2,4
2,0
1,2
Suitza
8,4
4,9
3,3
3,2
3,1
Kroazia
43,1
22,0
12,8
10,0
10,7
Turkia
15,7
9,1
5,9
5,8
3,9
Iturriak: EUROSTAT eta INSEE
4