48P12T05
TAKSİM KENTSEL TASARIM YARIŞMASI
‘‘…Ancak şimdiki zaman hayat içinde her zaman gelecekten daha az yer tutar ve ikisi de geçmişe göre daha az. Şimdiki zaman duyular için çok fazladır, çok karmaşık, çok kalabalık, çok hayaller sunandır.’’ Robert Frost, “Carpe Diem”
Mekanın Belleğini Geleceğin Vizyonuyla Buluşturmak Taksim 18. yüzyıldan günümüze toplumsal bellekte derin izler bırakmış olaylara ve mekânsal dönüşümlere sahne olmuş bir kent mekanıdır. İstanbul kent kimliğinin bu önemli merkezi yeniden düzenlenirken meydanın kent için ifade ettiği sosyal, kültürel, ekonomik anlam ve kentsel sürdürülebilirlik ilkeleri gözetilmiş, meydan ve çevresinin kültür, turizm ve rekreasyon alanı olarak sahip olduğu potansiyeller değerlendirilmiştir. Taksim Meydanı Prost planı ve Pervitich haritalarındaki mekânsal izler yorumlanarak bugünün beklentilerini karşılamak üzere geleceğin vizyonuyla tasarlanmıştır. Bu proje ile yıllar içinde yapılan çeşitli müdahalelerle bir yaşam alanı olmaktan çıkıp bir geçiş alanına dönüşerek kimliksizleşen meydanın, yeniden kentin ve ülkenin belleği, gece – gündüz yaşayan ‘herkesin ve her şeyin meydanı’ olması hedeflenmektedir.
Mekanın Diyalektiği ve Kentsel Mekan Deneyimi Mimari mekan yalnızca bir yer değildir; o kurgusu, biçimlenişi, topoğrafya, tarih ve çevreyle kurduğu ilişkiyle bir yaşantı tanımıdır. Ancak nesne- özne etkileşimi onu aynı zamanda her kullanıcıyla farklı deneyimlenen, anlam bulan bir yaşam alanına dönüştürür. Tasarlanan mekan aslında, zamandan soyutlanamayan kaderi ve diyalektiğiyle oluş sürecinde devingen bir nesnedir. Hareketin yönü, kullanıcının düşünsel ve duygusal bakışı mekanın algısını farklılaştırır. Mekânsal deneyim, yaşanılan zamana ait fragmanların oluşturduğu mekanın keşfidir. Meydanlar, parklar, sokaklar kentsel yaşam kültürünü yansıtan kent mekanlarıdır. Taksim Meydanı ve çevresi sirkülasyon, program ve peyzaj olarak yeniden düzenlenirken tasarımın ana fikri mekanın diyalektiğidir: Tasarlanan, her kullanıcıyla farklı deneyimlenen, anlamlanan mekan.
Taksim Meydanı Yaklaşımları – Yol kararları Taksim Meydanı yayalaştırma çalışmaları kapsamında 2013 yılında kullanıma açılan yeraltı araç yolu, meydanın kullanımına yönelik önemli bir katkı sağlamadığı gibi mekanı ölçeksizleştirmiş, hareketten ve programdan arındırılmış bölge ıssızlaşarak özellikle akşam saatlerinde kullanıcıları için tekinsiz hale gelmiştir. Yeraltı –araç- geçidi Cumhuriyet Caddesi ve Tarlabaşı Bulvarı’nın yol karakterini bozmuş, Haliç’e kadar uzanan bulvarın yaya sirkülasyonunu ve Taksim Camii’nin meydanla kurduğu ilişkiyi sorunlu hale getirmiştir. Proje kapsamında yeraltı araç dolaşım güzergahının yer üstüne alınması önerilmektedir. İki yanındaki ağaçlıklı yaya yollarıyla mevcut dokuyla ilişkilenen, gidiş – geliş olarak düzenlenmiş bu araç yolu ile meydan ve çevresinin sınırlarının tanımlanması, Cumhuriyet Caddesi, Tarlabaşı Bulvarı ve İnönü Caddesi’nin kimliklendirilmesi, bu arterlerin Taksim Meydanı yaklaşımlarının vurgulanması, Tarlabaşı Bulvarı yaya sirkülasyonunun rahatlatılması ve önerilen programlarla meydanın canlandırılması amaçlanmaktadır.
Cumhuriyet Caddesi Araç Trafiği Yer Altından Yer Üstüne Alınması
Yeni Dikilen Ağaçlar ile Meydan ve Caddelerin Kimliğini Geri Kazanması
Yeni Ağaç Sıraları ile Güçlenen Önemli Caddeler
Henri Prost Planı 1937
Kent Sahnesi olarak Taksim Meydanı Proje kapsamında meydanın kentle, mevcut çevresel dokuyla ilişkisi fiziksel ve görsel olarak irdelenmekte, meydan seyredilen ve yaşanan bir kent sahnesi olarak tanımlanmaktadır. Mekânsal deneyimin bellekle, hareketin vektörel yönüyle ilişkisi etüd edilerek Cumhuriyet Caddesi, Talimhane, İnönü Caddesi, Mete Caddesi, Tarlabaşı Bulvarı, Sıraselviler, İstiklal Caddesi meydan yaklaşımları düzenlenmiş, meydanı çevreleyen ve kimliklendiren -Gezi Parkı, Atatürk Kültür Merkezi, Güney Bloğu Apartmanları, Aya Triada Kilisesi, Taksim Maksemi, Taksim Cami ve Taksim Cumhuriyet Anıtılandmarklarıyla Taksim Meydanı’nın mekânsal ilişkisi yeniden yorumlanmıştır. Yapılan peyzaj düzenlemesiyle Taksim Meydanı ağaç varlığı arttırılmış, çeperlerde ve meydan yaklaşımlarında hareketi ve mekanın kullanımını organize eden köklü yüksek dizi ağaçlar –çınar-önerilmiştir. Cumhuriyet’in ve Taksim Meydanı’nın simgelerinden Taksim Cumhuriyet Anıtı’nın meydanın tüm yaklaşımlarından görülmesine dikkat edilmiştir. Taksim Cami, Aya Triada Kilisesi, Güney Bloğu Apartmanları, Atatürk Kültür Merkezi ve Gezi Parkı meydanı tanımlayan ve sınır oluşturan unsurlar olarak ele alınmış, zemin ve cephe ilişkileri düzenlenmiştir. Meydan konser, festival, sergi, kutlama gibi farklı kullanımlar için ihtiyaç duyulan alt yapıyla donatılmış, ağaçların altında kafeler, gazete, çiçek kioskları, oturma alanları tasarlanmıştır. Meydanın Tarlabaşı Bulvarı girişinde zeminde oluşturulan kademelerle kay kay pistleri, kuru havuzlar, seyir bankları oluşturulmuştur. Taksim’e ismini veren Taksim Maksemi eski kaskatlı sularına kavuşturulmuş, meydanın Atatürk Kültür Merkezi ile buluştuğu eşikte tasarlanan yansıma havuzuyla kültür merkezinin mekanın belleğindeki yerine vurgu yapılmıştır. Havuz, geceleri yapılacak su ve ışık gösterileriyle meydana renk katacaktır.
Pervititch Haritası 1943
Şimdiki Durum2020
Yeni Taksim Meydanı
Kamusal Etkinlikler
Lale Festivali
Ağaçlar Altında Dinlenme Alanları
Gezi Parkı Park Maçka’dan Taksim’e uzanan kent yeşilinin Taksim Meydanı ile buluştuğu noktadır. 1937 tarihli nazım planda Prost Taksim Kışlası’nın yıkılmasıyla ortaya çıkan büyük alanda, Taksim Meydanı’na açılan bir teras ve bunun devamında bir gezi parkı (esplanad) düzenlemiştir. Parkın girişindeki basamaklar ve bu basamaklarla yükseltilmiş olan geniş teras, hem meydanda yapılacak olan törenleri izlemeye yönelik olarak hem de parka anıtsal bir giriş oluşturacak biçimde tasarlanmıştır. Girişin iki yanında rampalar yer alır. Önerilen projede parkın Taksim Meydanı bağlantısı Prost’un planına göre düzenlenmiştir. Parkın girişi hem parka açılan bir teras hem de konser, miting gibi meydandaki çeşitli etkinliklerde kullanılacak sahnedir. Topçu Kışlası’nın mekânsal izi parkı çepeçevre saran sık ve yüksek ağaçlarla bellekteki yerini alırken aynı zamanda Taksim Meydanı’nı mekânsal olarak tanımlar. Parkın üst –giriş- kotu esplanad biçiminde geometrik olarak düzenlenmiş bir gezi, panorama terası ve etkinlik alanıdır. Kafelerin, açık hava kütüphanelerinin, satranç, masa tenisi, çocuk oyun alanlarının açık sergilerin yer aldığı esplanad merdiven ve rampalarla Cumhuriyet Caddesi’ni Mete Caddesi’ne bağlar. Parkın çökük -alt –mekanı buradaki mevcut ağaçlar taşınarak çim peyzajıyla çeşitli etkinliklerin yapılacağı bir kent çayırına dönüştürülmüştür. Yaz geceleri açık hava sinema gösterimlerinin yapılacağı, konserlerin verileceği, sergi ve panayırların düzenlenip, çocukların top koşturup oynayacakları, kışın buz pistine dönüşecek bu çayır, yıkılana kadar avlusunda futbol maçları oynanıp, konserler verilen kışlanın Taksim Stadı diye anıldığı günlere bir göndermedir..
Taksim Bellek Müzesi ve Metro Girişi
Taksim Bellek Müzesi ve Metro Girişi
Eğitim Binaları ile Entegre Edilmiş Yeni Kültür Sokağı Aksı
Kültür Sokağı This project proposes to arrange Kütüphane Street as a cultural street that connects Taşkışla, Atatürk Library and Atatürk Cultural Center. The pavement on both sides of the Mete Avenue becomes wider when the number of lanes on the street is reduced; hence, a zestful pedestrian circulation is aimed while walking through Gezi Park and the blocks facing the park. In the ground floor of the blocks, facing Mete Avenue and Culture Street, restaurants, coffee shops and other public spaces are proposed to connect these streets with each other and with the park.
Mete Caddesinde Zemin Seviyesinde Artan Sosyal Fonksiyonlar ile Yeni Kültür Sokağına Bağlanan Alt Geçitler Olarak Hizmet Verebilir
Taksim Bahçesi 19.yüzyılda yapılaşmaya başlayan bölgenin konut alanları için tasarlanmış bu park, Prost’un planında Gezi Parkı peyzaj karakterinin dışında tutularak orijinal haline göre, kıvrımlı yollarla, serbest düzende tasarlanmıştır. Bu proje de aynı yaklaşım benimsenerek Taksim Bahçesi için mevcut ağaç varlığı korunarak organik bir peyzaj dili önerilmektedir. 1949’da Harbiye’den gelen yeşil aksı ve yayayı Taksim Bahçesi’ne bağlamak üzere inşa edilmiş yaya köprüsü proje kapsamında bir yeşil ulaşım ve manzara koridoru olarak değerlendirilmiş, köprünün parkla bağlantı rampaları yeniden düzenlenmiştir.
Tarlabaşı Bulvarı Taksim’e ismini veren Taksim Maksemi eski kaskatlı sularına kavuşturulmuş, meydanın Atatürk Kültür Merkezi ile buluştuğu eşikte tasarlanan yansıma havuzuyla kültür merkezinin mekanın belleğindeki yerine vurgu yapılmıştır. Havuz, geceleri yapılacak su ve ışık gösterileriyle meydana renk katacaktır.
Meydan ile Kilise Arasındaki Görüşleri Engelleyen Binaların ve Eklerin Yükseklikleri Alçaltıldı
Cumhuriyet Caddesi
Cumhuriyet Caddesi Boyunca olacak Dükkanlar, Kafeler ve Sokak Sanatı ile Taksim'in Kültürel ve Sosyal Yapısı Güçleniyor
Ağaçlar Altında Dinlenme Alanı Taksim Meydanı
Gece Görünüş
Taksim Meydanı
Tarlabaşı Bulvarından Meydana Geliş
Taksim Bellek Müzesi Mekanın belleği geçmişe ait pek çok iz taşır. Geçmişi bilmek yeniden canlandırmak için değil, geleceği tasarlarken kaybolmamak, kim olduğunu hatırlamak için önemlidir. Taksim yalnızca İstanbul’un değil Türkiye tarihinin de önemli bir parçasıdır. Bu itibarla araç yolunun yer üstüne alınmasıyla işlevsizleşen Cumhuriyet Caddesi yeraltı araç yolu yeni bir yapısal ve mekânsal düzenlemeyle Taksim –Bellek- Müzesi’ne dönüştürülmüştür. Bu müzede -mezarlıkların sessizliğine suyuyla hayat veren Maksem’den Taksim Stadı’na, yıkılarak bir kent parkına dönüştürülen kışlaya, 1 Mayıs olaylarından Gezi direnişine kadar uzanan- mekanın tarihi interaktif bir anlatımla sergilenecektir. Taksim Meydanı günlük etkinliklerin odağıyken meydanın altı mekanın belleğini muhafaza etmektedir. Müze, sergi, konferans gibi çeşitli etkinliklerle insanların kullanımına açılan bu negatif mekan meydanın kullanımına katkı koyan yeni bir landmarktır. Meydanla, feniküler hattı, metro ve metro çıkışlarıyla ilişkilendirilen müzenin girişi Prost planıyla uyumlu olarak Gezi Parkı’nın Cumhuriyet Caddesi yönünden Taksim Meydanı’na yönelen köşesindedir. Müzenin tavanında yer alan pencereler meydanla müze arasındaki görsel bağı kuvvetlendirir.
Memory Museum Plan Scheme Total Gross Ares 15.000 m²
Ulaşım & Erişilebilirlik Analizi
PEYZAJ TEKNÄ°K DETAYLARI
TEKNÄ°K DETAYLAR
Detay - 1
Detay - 2
Sistem Kesiti
Platanus Orientalis’ın Yıllara Göre Gelişimi
Platanus Orientalis’ın Yıllara Göre Gelişimi
Platanus Orientalis 10 Yıllık / 6 metre genişlik 8 metre uzunluk
Platanus Orientalis 20 Yıllık / 10 metre genişlik 12 metre uzunluk
Platanus Orientalis 50 Yıllık / 15 metre genişlik 20 metre uzunluk
Platanus Orientalis 100 Yıllık / 25 metre genişlik 30 metre uzunluk
AYDINLATMA TEKNÄ°K DETAYLARI
Aydınlatma Planı
Kullanılan Aydınlatma Elemanları
Cadde & Meydan Aydınlatması
Park Aydınlatması