1 6 4 2 5
BAKIRKÖY MEYDANI KENTSEL TASARIM YARIŞMASI MEKAN
BÖLGESEL YAKLAŞIM
MEVCUT DURUM
MEVCUT DURUM
Bir kentin hafızası meydanlarıdır. İnsanlar,
katmanları ile yaşanmışlığın izlerini taşır
Bu ve daha fazla soruyu hafızalara getirdi
meydanlarda buluşur, bir araya gelir;
üzerinde. Zamanın getirdiği izler bellidir;
Bakırköy Meydan’ı.
Karşılaşmalar,
arada
eskimiş, yaşanan hikayeler kahramanlarıyla
Zamana tanık bir meydan yeni anılara
durmalar ve daha nice anlar burada,
birlikte yaş almıştır. Hikayeler anlatılır
da kucak açmak için nasıl bir dönüşüm
meydanların sessiz tanıklığında gerçekleşir.
geçmişe
geçirmeliydi?,
Kentin yaşayan hafızası, sessiz tanıkları ve
okuldan çıkıp koşarak geldiğim meydandı
koruyarak dönüşüm ve gelişim mümkün
sahnesidir Meydan’ı. Bu nedenle önemlidir,
Bakırköy Meydanı; şimdi çocuklarım buraya
kılınmalıydı. Yeni ihtiyaçlara mekân açarken,
belleğin yapı taşı meydanlar; hatırlarken
gelmek istemiyor”. Peki neydi bu değişimin
hafızalardan anımsanan anlar ile suretlerde
kenti, gözümüzde hayal ederken ilk canlanan
nedeni, zamana yenik düşer miydi meydan?
tebessüm yaratmalı, yere ait olmayan bir
anlar buradan filiz verir. Bakırköy Meydanı
İhtiyaçlar ve beklentiler değişirdi elbet ama
yabancılaşma yaşanmamalıydı. Bu anlayış
belki de bunun en iyi örneklerinden biridir.
kent buna adapte olup değişemez miydi?
ile tasarım yaklaşımları geliştirilmiş, yere ve
Tarihe tanıklık eden geçmişi, hikayeleri ve
Kent ve kentli ayrı mı düşerdi bu noktada?
yereline ait bir dönüşüm hayal edilmiştir.
buluşmalar,
bir
dönük;
“benim
gençliğimde
belleğin
ULAŞIM BAĞLANTILARI
değerlerini
*sokak çarşıları
çok amaçlı yeşil alanlar meydanlar “Kolektif
olarak
kentlerimizi
üretirken,
EKONOMIK SÜRDÜRÜLEBILIRLIK -
kolektif olarak kendimizi de üretiriz.”
TICARET BIRLIKTELIĞI
David Harvey
IKLIMSEL KONFOR
KAPALILIK
ÖLÇEKLENME
SOSYAL EŞITLIK
MEKAN KALITESI
BÖLGESEL ÖNERİLER YAYA ODAKLI ULAŞIM
TARIH VE KÜLTÜR
EĞITIM
TICARET
ÇOK YÖNLÜ KULLANIM KULLANICI
Kent mekânları ve özellikle meydanlar
de yapı taşıdır. Bellek, toplar, kaydeder ve
soluklanacağı bir vaha, nefes alacakları
bireyin ve toplumun bir araya geldikleri
geri çağırır; bazen de siler. Bu bağlamda
bir alan olarak çalışacaktır.
önemli mekânlardır.
Meydanların en
hatırlama ve aynı zamanda unutma
Alan okumalarında Bakırköy’ün köklü
önemli fonksiyonu binaların arasında
aracıdır. Mekân, belleğin bu işlevleri
geçmişi, çeper yerleşimlerin var olmasını,
bir sosyal doku örüntüsü yaratarak
yerine getirirken ihtiyaç duyduğu alanı
gelişmesini ve dönüşmesini sağlamıştır.
bireylerin bir araya gelme, toplanma,
yaratır. Mekân, kendi belleğinde bu izleri
Üst
karşılaşma mekânlarını oluşturmaktır.
saklamaya başlar. Zamanla mekânın bir
Atatürk havalimanı düşünülmüş, olası
Bu sosyal örüntü birden fazla insanın
belleği oluşur. Sosyal ağlarla örülmeye
bir yeniden işlevlendirmede, Bakırköy
kamusal bir mekânda bir arada olması,
devam eden mekânın kendisi bir süre
üzerinde ciddi bir etkisi olacağı ön
insanların birbirleriyle iletişim kurup
sonra bellek mekânı haline gelir.
görülmüştür. Ana arter bağlantılar ve sahil
paylaşımda bulunarak sosyalleşmesini
Kentsel heykeller, kamusal mekanların
yolu bu durumun taşıyıcıları olacaktır.
sağlar ve ortak bir iletişim dili kurar.
toplumsal nesneleri olmalarının yanında,
Çeper ilişkilere bakıldığında, ana ulaşım
Meydanlar tarihten günümüze, şehir
mekân üretme sürecinin güçlü aktörleri
bağlantıları ve bu bağlantılar üzerinde
halkının veya ziyaretçilerinin buluşma
olma potansiyeline de sahiptir.
yer alan çok çeşitli ulaşım türleri temelde
yeri,
kopup
Alanda yer alan kolon arkad sisteminin
üç noktada düğüm oluşturmaktadır.
soluklandıkları, rahatlama ve dinlenme
korunması önerilmiş ve çeper izinde bir
Bunlardan biri Bakırköy Meydan’ı bir
imkânı buldukları, insanların birbirini
enstelasyon kurgusu ile hikâye anlatıcısı
diğeri ise meydandan başlayıp ticaret
izledikleri ve kentteki olup biten olayları
bir kılavuz zemin tasarlanmıştır. Bakırköy
omurgası olarak devam eden Ebuzziya
üzerindeki yaya hareketliliğinin sahil bağlantısı önceliğinde
bir ticaret odağı yaratılması mümkün olacaktır. Bu noktada kilit
linklenmesi önerilmiştir.
fonksiyonların eğitim odaklı olması bu yeşil alanın aynı zamanda
paylaştıkları, kısaca çok amaçlı kullanım
tarihi, hikayeleri bu iz boyunca yer
caddesinin sahil bağlantısıdır. Bütünleşik
Kennedy Caddesi’ne yüz veren alanda meydanlaşma önerilmiş,
alan ticaret sokağı ile yer altı çarşısını birlikte değerlendirmek ve
Eski mezarlıkların ağaç dokusu kentli için nefes alınacak
bir Açıkhava çalışma ve/veya ortak çalışma (co working) olarak
mekânları olmuşlardır.
yüzüne çıkmıştır.
yaklaşım
odaklı
bu meydana açılan Muhtar Halit Kral Sokağı ve Banyolar sokağı
potansiyelini ortaya çıkarmaktır. Kentlinin sahil bağlantısı olarak
açık alan sisteminin bir alt bileşenini oluşturmaktadır. Yeşil
da işlevlendirilmesini güçlü kılmaktadır. Bu noktada yeşil
Yaşanılan ve paylaşılan her an, mekân
Mevcut meydan önerilen yeşil meydan
geliştirilebilmesi için öncelikli olarak
araç trafiğine kapatılmıştır. Sahil bağlantısı için güçlü bir zemin
da kullandığı Ebuzziya caddesi bu anlamda halkın sürekli olarak
alan sürekliliğinin sağlanması için meydan genişlemesinde
meydan çeperdeki okul, dershane, kurs gibi alanların açık hava
izleri ile birlikte insan zihninde saklanır
ile bütünleşik çalışacak bir sistemde
Meydan
üzerindeki
ve bağlantı kuracak bu alan ile kesintisiz bir yaya sürekliliği
ayak bastığı, zaman geçirdiği ve gün içinde sayısız temasın
yeşil meydan kurgusu önerilmiş, Meydan çeperinin yeşil
uzantıları olarak sosyal mekân olarak çalışabilecektir. Kent
ve
kurgulanmıştır. Böylece meydanın yeşil
toplu taşım linklenmeleri için öneriler
sağlanmıştır. Çeperde yer alan AVM ler ile Ebuzziya caddesi
gerçekleşeceği, altı ve üstü ile çeperdeki ticareti de tetikleyecek
alan bütünü ile birlikte çalışması düşünülmüştür. Yeşil alan
merkezinde güçlü bir açık alan sistemi, yeşil alan sürekliliğinde
parçalarını oluşturur. Bireysel olan bu
entegrasyonlu
mümkün
geliştirilerek başlanmıştır. Yaya ulaşım
ve yeraltı çarşısı ilişkisi değerlendirildiğinde, kentlinin alışveriş
güçtedir. Tarihi ve kültürel alanların kesişim odağında kalan
sürekliliği Ebuzziya caddesi üzerinde de kontrollü olarak devam
Bakırköy Meydanı’ndan başlayarak Ebuzziya caddesi üzerinden
bellek aynı zamanda toplumsal belleğin
olmuştur.
insanların
önceliği doğrultusunda Ebuzziya caddesi
odağını oluşturduğu, birbirini besleyecek bağlantılar ile güçlü
bir kamusal alan yaratılması ve çeper alanların bu doğrultuda
ettirilmiş, sahile konforlu bir erişim olanağı geliştirilmiştir. Çeper
sahile kadar devam edecektir.
şehrin
anı
karmaşasından
olarak
adlandırdığımız
düş
genişlemesi
Yeşil
meydan
*kılavuz rota hikaye anlatısı bellek enstelasyonu
ölçek
yaklaşımlar
stratejisinin düğüm
geliştirilirken
yaya
noktası
GENEL VAZİYET 1/2000 YERA L T I KA PA L I M I N I BUS O T O PA RKI
H UB UL A Ş I M ( I E T T - M I N I BÜS - D O L M UŞ - M E T R O )
YEŞIL ALAN D UR A K L A M A - D I N L E N M E - B E K L E M E E ĞI T I M O D A ĞI
ALAN KULLANIM ANALİZLERİ GÖRSEL VE FIZIKSEL DURUM KULLANICI ALIŞKANLIKLARI
K ÜL T ÜR S A N A T O D A ĞI M EYDA N T O PL A N MA -B U L UŞ M A - M I T I N G
YEŞIL MEYDAN R E K R E A S Y O N - S A N A T - A Ç I K H A VA ÇALIŞMA YEME-IÇME ALANLARI
YA YA O M U RG A S I KÖ PRÜ B A Ğ L A N T I YEŞIL TAMPON S O KA K Ç A RŞ I G I R I Ş I
S O KA K Ç A RŞ I A L T K O T
YEŞIL ALAN
F O N KS I YO N B A N D I
T I C A RET C A DDESI
F O N K S I Y O N BA N D I O T UR M A - D I N L E N M E BE K L E M E - Ç A L I Ş M A
YEŞIL ALAN
TICARET CADDESI F O N KS I YO N B A N D I Y E Ş I L S ÜR E K L I L I ĞI A ĞA Ç L I B Ö L GE Ç A Y B A H Ç ES I YEŞ I L A L A N V E A H Ş A P T E R A S F O N K S I Y O N BA N D I O T UR M A - D I N L E N M E BE K L E M E - Ç A L I Ş M A
Kullanıcı durumları ve fiziksel çevre koşulları analiz edilmiştir.
yolları ve merdivenler, kendiliğinden gelişen işgaliye yerleşimleri,
Meydanda yer alan arkad üzerindeki görsel kirlilik ve kalabalık, sokak
kentsel donatı eksikliği göze çarpmakta. Yoğun kullanıcı potansiyeli
boyunca devam eden tabela düzensizliğinin getirdiği katmanlaşma
düşündüğünde, alanın fiziksel kalitesini yükseltmek, kullanıcı konforu
ile devam etmektedir.
sağlamak ve ticari faaliyetleri destekleyecek servis birimlerinin
Kullanıcı alışkanlıkları ve fiziksel çevrenin buna verdiği cevaplara
eklenmesi cadde ve meydanın kullanım yoğunluğunu ve süresini
bakıldığında; yaşlı ve engelli kullanımına uygun olmayan yaya
arttıracaktır.
1 6 4 2 5
BAKIRKÖY MEYDANI KENTSEL TASARIM YARIŞMASI VAZİYET PLANI
K
1/500 Meydanın çeperinde ulaşımın bir düğüm oluşturması, çözüm öncelikli problem olarak ele alınmıştır. Bu doğrultuda farklı ulaşım türlerinin aynı alana çıkış vermesi, aktarma yapacak yolcular için bir avantaj oluşturacak şekilde, birbirlerine entegre edilerek çözüme kavuşturulmuştur. Bu doğrultuda, iett, sarı dolmuş ve minibüs hatları Metro 1 ve 2 nolu çıkış kapılarının olduğu alanda , Bakırköy Cumhuriyet Meydanı’nın kuzey tarafında çözülmüştür. Yeni önerilen alanda toplulaştırılan ulaşım hub’ı tüm yolcuların meydanı geçiş olarak kullanmadan aktarma yapmasına pratik bir şekilde olanak sağlayacak olup, meydanın geçiş olarak kullanımından kaynaklı yüküne çözüm olacaktır. Tüm tasarım minimum araç yolu teması prensibiyle kullanıcı ön planda tutularak geliştirilmiştir. Toplu taşım aktarmalarına ek olarak alanda bisiklet durakları önerilmiş olup, kullanıcılara alternatif bir ulaşım çözümü de sunulmuştur. Meydan çeperinde duran dolmuşların stok yaparak alanda yaptığı işgalin önüne geçmek için al-bırak noktası dışındaki bekleme yapan minibüs araç stoklarının yer altı kapalı otoparkına alınması önerilmiştir.
A l a n d a t e sp i t e d i l e n d uruml ar so nrasında cadde üz erinde g ü n e ş h a re k e ti anal i z e d i l mi ş, sürekli güneş alan alanların ol d u ğ u b e l i rl e nmi şti r. Bu d oğrult uda ort a aks boy unca f o n k s i y o n b and ı ge l i şti ri l mi şti r. Bu fo nksiy on bandı üz erinde ot u rma
el e manl arı ,
ge ri
dö nüşüm
elemanları,
t o t em
ay d ı n l a t ma, şarj i stasyonu gi bi kent sel do nat ılar eklenmiş, f a rk l ı y a ş grub u k ul l anı c ı l ara caz ibe o lacak kuru hav uz , se rg i d ü z le mi gi b i al anl ar önerilmişt ir. So kak lez et lerinin d e v a m l ı l ı ğ ı i ç i n i şgal i ye re ze rv alanlar bırakılmışt ır.
AYDINLATMA KARARLARI
KATENER AYDINLATMA
APLIK AYDINLATMA
MEYDAN AYDINLATMA
TOTEM AYDINLATMA
SERVIS BIRIMLERI
YEŞIL AMFI
GÖLGELEME
YEŞIL ALAN
1 6 4 2 5
BAKIRKÖY MEYDANI KENTSEL TASARIM YARIŞMASI Mekân
MEYDAN
Kamusal alanlar geçmiş, bugün ve yarın
kurgusu üzerinden gerçekleştirilmiş, bu
arasında önemli bir bağlayıcı ve kentsel
alanda açıkhava sinema , sergi, gösteri gibi
belleğin oluşmasında etkin bir aktördür.
toplu etkinlikler yanı sıra günlük kullanımda
Kentsel hayatın geçtiği ve yaşanmışlıkların
açıkhava çalışma, oturma dinlenme gibi
biriktiği bu mekânlar sosyal ilişkiler ağı
faaliyetler de gerçekleşmektedir. Anıt etkisini
sıklaştıkça, bireysel bellek öğesi olmaktan
arttıracak yansıma havuzu dönemsel olarak
çıkar, toplumsallaşır ve bellek mekânlarına
açılacak zeminden çıkan su oyunları ile de
dönüşür. Meydanın yeni ihtiyaçlara cevap
çocukların su ile temas etmesine aracılık
verecek şekilde genişlemesi yeşil meydan
edecektir.
ve
bellek
arasında
birbirini
üreten
gereksinimleri vardır. Bakırköy Meydanı’nın 24
Meydana çeper olan kolon sistemi ve heykeltraş
Yaratılan bu zemin aynı zamanda kolon altında
diyalektik bir ilişki vardır. Bu ilişkinin en iyi
saat yaşayarak kentliye gece-gündüz ev sahipliği
Prof.Tamer Başoğlu tarafından yapılan Atatürk
kullanıcıların oturup soluklanacağı, dinleneceği,
örneğini ise meydanlar oluşturur. Bellek olarak
yapması için, mevcut meydan yeşil meydan ile
heykeli birer kolektif bellek ürünüdür. Bireyin
dinlenirken okuyacağı gündelik hayatının da bir
sözü edilen toplumun ortak hafızası olan kolektif
bütünleştirilmiş, birbirini besleyen sert ve yumuşak
çocukluk ve gençlik dönemlerine çehre tutan
parçası olacak bir enstelasyona dönüşecektir.
bellektir. Bu belleğin oluştuğu fiziksel düzlemi ise
peyzaj arasındaki denge kurulmuştur. Mevcut
meydanın yüzü, toplumsal hafızada önemli yer
Bir kente sahip çıkmak için kentlilerin onunla
kentin meydanı, sokakları, ortak kullanımda olan
meydan, toplanma, bir araya gelme, karşılaşma,
tutar. Görür, hatırlar ve yaşatmaya devam ederiz.
bağ kurmaya ihtiyacı vardır. Bu ağın her geçen
mekanları oluşturur. Kent bu parçaların birbiri ile
kavuşma, anma ve miting gibi ihtiyaçlara karşılık
Hafızada yer edinen bu bellek değerin alanda
gün daha da örüldüğü bir sistem için geçmiş ile
uyumundan güç alır, bu bileşenlerden meydana
verirken; yeşil meydan dinlenme, oturma, sosyal
korunması önerilmiştir. Kolon sistemi zemin
bugün arasındaki ilişkiye yön verecek ve gelecek
gelir. Kenti kentliden ayrı düşünemediğimiz gibi
faaliyetler gibi ihtiyaçlara zemin sunar. Bakırköy
birleşiminde; köklü Bakırköy tarihi’nin, önemli an
neslin bu ağa entegre olduğu bir kurguya ihtiyaç
meydanından sokaklarından ve bunların bir
halkının genel yaş dağılımı düşüldüğünde ağaçlar
ve anılarının anlatılacağı zeminde kolon izi boyunca
vardır. Korumak ve yaşatmak için kullanmak,
aradalığından da ayrı düşünemez, düşleyemeyiz.
ve yeşil alan ile kurgulanan yeşil meydan yaşlı
devam edecek, görsel bir sınır oluşturmadan
anı biriktirmek ve bu anılarla mekanlara anlam
Bir devrenin çalışma sistemi gibi birbirine doğru
halka nefes alacakları, dinlenip vakit geçirecekleri
alanın hikayesini anlatacak bir kılavuz tarih çeperi
kazandırarak bağ kurmak bunu sağlayacaktır. Bu
bağlanmayan devre elemanları pilin çalışmasına
bir alan olacak; gençlere ise çalışma, toplanma bir
önerilmiştir. Zemin hareketi ile tasarlanan bu alan
nedenle meydan her yaş kullanıcıya ev sahipliği
engel olduğu gibi onun gücünün de tükenmesine
arada sosyalleşme için bir düzlem sunacaktır. Her
yaşayan ve/veya ziyaret eden kullanıcılara hikâye
yapacak
yol açar. Kentte tam olarak böyle çalışır, bir
yaş grubunu bir araya getirecek bu alan meydanın
anlatıcılığı yapacak, hafızalarda sözlü kalan anlar ve
kullanıcıların alanları dönüştürmesi düşlenmiştir.
canlı gibi yaşamı ve bu yaşamın ihtiyaç duyduğu
sosyal bağlacı olacaktır.
anılar bu yüzeylerde yazılı olarak beden bulacaktır.
KESİT 1/200
SOKAK Yapılan
analizler
sonucunda
ve
değerlendirmeler
kullanıcı konforu, nitelikli açık alan, servis
olmasına rağmen alanın kullanıcı konforu
alanları, görsel bir düzen ve çekicilik,
yönünden eksiklikleri bulunmaktadır.
sokakta sanat gibi bileşenler yer almalıdır.
Kullanıcıların
geçireceği
Bu doğrultuda temel tasarım prensibi, yer
alan eksikliği, gün içerisinde yoğunluklu
altı çarşısını yer yüzüne çıkaracak yırttıklar
olarak güneş alan açık alanlar nedeni ile
ile alt ve üst olarak ikiye ayrışmış ticari
kullanıcıların yapı çeperlerine yakın oturma
faaliyetleri bir araya getirmektir. Birbirine
ve dinlenme ihtiyaçları, yer altı çarşısı
güç katacak bu oluşum ile yer altı çarşısının
nedeni ile Ebuzziya caddesi üzerinde yeşil
üst zemine sirayet eden şaftları ortadan
alan ve ağaç eksikliği, yine benzer şekilde
kalkacak, aktif olarak kullanılmayan orta
yeraltı çarşısı nedeniyle zemine çıkan
aks sokak çarşı galeri boşluklarına ve bu
şaftların düzensizliği bu alanların oturma
galeriler etrafına yerleştirilen üst örtü,
elemanı
oturma birimlerine dönüşecektir.
olarak
bir
nitelikli
olarak kullanıcılar
ticaret
Aktif bir ticaret caddesinin en temelinde
caddesi
rağmen,
aktif
PLAN 1/200
vakit
değerlendirilmesine tarafından
kullanamamaları
başlıca problemlerdendir.
göze
yoğun
Böylece cadde üzerinde iki yönlü bir
çarpan
ticaret aksı ortasında güçlü bir servis alanı oluşacaktır.
KESİT 1/50
fonksiyonlarla
birlikte
tasarlanmış,
1 6 4 2 5
BAKIRKÖY MEYDANI KENTSEL TASARIM YARIŞMASI ÇARŞI MEVCUT DURUM
ÖNERI
Mevcuttaki yer altı çarşısı Ebuzziya caddesi üzerinde niteliği düşük dolaşım çekirdekleri ile kullanıcıları yer altına alan bir yeraltı çarşısı olarak hizmet vermektedir. Niteliği düşük bu kapalı alanın kullanıcı konforu ve sağlığı üzerinde olumsuz etkileri vardır. Ebuzziya Caddesi üzerinden görsel olarak niteliği düşük çarşı girişleri ile kullanıcılar için cazibe oluşturmayan yer altı çarşısını odak haline getirmek; cadde üstündeki alışverişin alt ve üst olarak ayrışmadan bütünleşik bir zemin düzlemi sürekliliğinde kurgulanması önerilmiştir. Böylece birbirini tetikleyen ve besleyen bir kullanıcı sürekliliği ve akışı olacak, alışverişi tetikleyici bir cazibe alanı oluşacaktır. Her geçen gün açık alanların hayatımızdaki önemi artmakta ve kullanıcı trendleri bu yönde değişim göstermektedir. Alışveriş merkezleri de bu dönüşüme cadde kurguları, avlu sistemler ile adapte olmaya çalışmaktadır. Yer altı çarşısının üst cadde ile birbirini besleyecek güçte birlikte çalışmaları önerilmiş, bu doğrultuda yeraltı çarşısı üstü kısmi açıklıklar ile açılarak sokak çarşı konseptinde dönüştürülmüştür. Kullanıcının temiz havaya eriştiği, gün ışığında ve açıkhavada gerçekleştireceği alışveriş deneyimi mevcut yeraltı durumuna göre üst seviyede olacaktır. Kısmi kapalılık, alt katta konforu sağlarken üst katta cadde sürekliliğine ve işgaliye alanlarına olanak tanıyacaktır. Böylece sokak çarşıda bitkiler ve ağaçlar yetişebilecek her iki kotta da kullanıcı için yeşil alan görsel ve fiziksel olarak mümkün olacaktır.
MİMARİ SERVİS BİRİMLERİ
PLAN 1/50
KESIT A 1/50
KESIT B 1/50
KESIT C 1/50
GÖRÜNÜŞ 1/50
KENTSEL DONATILAR
SOKAK ÇARŞI - YEŞİL ALAN SARILICI BİTKİSEL VE MERDİVEN
MEYDAN AYDINLATMA ELEMANI
BELEDIYE SERVIS BIRIMLERI
BİSTRO MASA-SANDALYE
“BÜFE-YEREL ÜRÜN
AÇIKHAVA ÇALIŞMA
SATIŞI-BEYAZ MASA”
YEME-IÇME
TOTEM AYDINLATMA TICARET CADDESI IZI
ÜST ÖRTÜ - PERGOLA
YÖNLENDIRME
OTURMA BIRIMI
GRUP OTURMA ARKASI BISTRO MASA BISIKLET PARK ELEMANI
AÇIKHAVA ÇALIŞMA
GERI DÖNÜŞÜM KUTULARI