40_25381_7.Bölge_3.Mansiyon

İ st anbulSeni n Hal i çKı yı l ar ıTasar ı m Yar ı şması -Pr oj eKi t abı

25381

GenelYakl aşı m Topl amda 7 Böl geye ayr ı l an ve Emi nönü İ skel esi nden başl ayar ak Al i beyköy’ e kadarul aşı pt ekr ar Hal i ç’ i n ağzı na,Kar aköy’ e ul aşan al an Hal i ç Kı yı l ar ıdüzenl enmesikapsamı nda el e al ı nmakt adı r .

Hal i çM. Ö.3.y. y. ’ daAnt i kYunanDönemi ’ ndenRoma’ yaveBi zans,Cenevi zl i l er eor adanOsmanl ıİ mpar at or l uğu’ na ve günümüze var an bi r çok kat manı ni zl er i niözel l i kl e Tar i hiYar ı mada ekseni nde t aşı yabi l en özel l i kl ibi rböl gedi r .Hal i ç kı yı l ar ıi se bu f ar kl ıdöneml er de f ar kl ıi şl evselözel l i kl er l e bi çi ml enmi ş ve özel l i kl e Emi nönü-Fener Eyüp dı şı nda kal an kı yıböl gel er iOsmanl ıİ mpar at or l uğu Dönemive sonr ası nda yoğun bi çi mde kul l anı l mı şt ı r .1800’ l ü yı l l ar da Unkapanı( At at ür k) ve Gal at a köpr üsünün yapı l ması yl a Tar i hiYar ı mada’ nı n kı yı l ar ı yl a Kar aköyAzapkapıböl gesiar ası nda ul aşı m kol ayl aşmı şvekı yıkul l anı mıdabueksendebüt ünl eşmeyebaşl amı şt ı r .Hal i ç’ i nözel l i kl e16. y. y. ’ dan başl ayar akve yoğun ol ar akul aşı mt i car etve ür et i m sanayi ni n gel i şt i ğibi ral an ol ar akkul l anı l ması uzunsür eböl geyiat ı lbi rkar akt er ebür ümüşCumhur i yetDönemi ’ ndei seyapı l ani marpl anıhaml el er i böl geni nt ar i hselkar akt er i nizedel emi ş,90’ l ıyı l l ar da ver i l en si tkar ar l ar ıi l e böl ge kor uma al t ı na al ı nmayaçal ı şı l mı şt ı r .

7.Böl ge Çal ı şma al anı mı zol an böl ge kendii çi nde i şl evselve mekânsalol ar akdör tf ar kl ıkar akt er e ayr ı l mı şt ı r .

Buayr ı m böl geyebağl ananköpr ül er i nvet er sanel er i ni şl evselkar akt er l er i ni nol uşt ur duğumaf sal l arar ası ndakal anal anl arol ar akşeki l l enmi şt i r .Bueksendeböl geni nal ti şl evselzonl ar ı 1- Per şembePazar ıBöl gesi , 2- Hal i çTer sanesi , 3- Kası mpaşaİ skel esi 4- Cami al t ıveTaşkı zakTer sanel er i( Ter saneiAmi r e)ol ar akbel i r gi nl eşmekt edi r .

Böl gel erar ası nda kı yısür ekl i l i ği nisağl amak herne kadarzorol sa da f i zi kselbi r l i kt el i k sağl anmaya çal ı şı l mı şt ı r .

1-Perşembe Pazarı At at ür kKöpr üsüi l eGal at aKöpr üsüar ası ndakal anal anböl gei çi ndeenyoğunyapı l aşmanı nvef ar kl ı t ar i hselkat manl ar ı n bul unduğu al andı r .Al an i çer i si nde 13. y. y. da Cenevi zl i l ert ar af ı ndan yapı l mı ş sur l ar a ai ti zl erbaşt a ol maküzer e bugün kor unmuşveya kı smen kor unmuşçeşi t l it ar i hiyapı l arbul unmakt adı r .Kur şunl uHan,Gal at aBedest eni(Fat i hÇar şı sı ) ,Makbulİ br ahi m PaşaCami ,Yel kenci l er Han ( Har ap dur umda) ,Yahya Paşa Çeşmesi ,Yunus Baba Tür besi( f ar k edi l meyecek dur umda) , Sokol l uMehmetPaşaCami( Mi marSi nanEser i ) ,Sal i haSul t anÇeşmesi ,Per şembePazar ıböl gesi nde konuml anmakt adı r .Ter sane caddesi ni n kuzey kı smı nda Ar ap Camive Gal at a Hı r davat çı l arÇar şı sı ni t el i kl ive al ana komşu t ar i hiyapı l arol ar ak bel i r gi nl eşmekt edi r .

Kı yıdüzenl emesikapsamı nda el e al ı nsadaal andakit ar i hiyapı l ar ,buyapı l ar aai ti zl ervekul l anı m al ı şkanl ı kl ar ı ,onl ar ıol uşt ur ankul l anı cı l ar ıi l e bi r l i kt e kor unmayıve gel i şt i r i l meyihaket mekt edi r .Bu kapsamda Per şembe Pazar ıkı yı t asar ı mıel eal ı nı r kenkı yı yıbesl eyenar tal anı nı ndamekânsalkar akt er idi kkat eal ı nmı şbukar akt er i nkor unar akgel i şt i r i l mesi ndekı yı nı nkat kı sı nı nar t ı r ı l masıhedef l enmi şt i r .

İ l k ol ar ak Kar aköy Tr amvay Dur ağı ,Gal at a Köpr üsü,TünelRayl ıhat t ı ndan al ana ul aşan ve Bal ı kçı Pazar ı ,Tur yolVapurİ skel esi ’ ni n kar şı l adı ğı ,Fer meneci l erCaddesi ’ ni n devamıol an al an yeni den el e al ı nmı şvebual anbi rkar şı l amagi r i şmekanıol ar akyeni dençözül müşt ür .Gal at aKöpr üsü’ nünol uşt ur duğukotf ar kıel eal ı nmı ş,geni şbi rkamusalmer di venr ampaçözümüöner i l mi şt i r .Al andabul unanbüf e t ar zıki oskl arvebet onamf ikal dı r ı l ar akkı yı yaul aşı mf i zi kselol ar akr ahat l at ı l mı şt ı r .Tur yolVapurİ skel esii çi n yenibi r mi mar iöner iyapı l mı ş,yapı nı n üstör t üsü uzat ı l ar ak göl gel i kl ial anl ar ar t ı r ı l maya çal ı şı l mı şt ı r .Bual anaynızamandaGal at aKöpr üsüvet ar i hiYar ı mada’ nı ndaeni yii zl enebi l di ğial andı r .Makbulİ br ahi m Paşa Camii l e kı yıar ası nda kal an al an geni şl et i l mi ş ve bur ada ağı r l ı kl ıol ar ak bal ı kçı l arve onl ar ı n ol uşt ur duğu gast r onomi kal ı şkanl ı kl ar ıdevam et t i r mesidüşünül en bal ı kçıi skel esi öner i l mi şt i r .

Tur yolVapurİ skel esiçevr esi yl ebi r l i kt eel eal ı nmı ş vapur l ar ı n sağl ı kl ı kul l anı mı nı sağl ayacak yenibi ri skel eyapı sıöner i l mi şt i r .

Per şembe Pazar ı ’ nı nt ümünü göst er en yer l eşi m pl anı .

Kı yıpr of i l i ni naçıkazandı ğıböl gededeni zamf i si veyüzerpl at f or ml aröner i l mi şt i r . Çeşi t l i et ki nl i kl er e ve sanat enst el asyonl ar ı na al t l ı kol uşt ur ar akkent l i ni n suyl ai l i şki si ne f ar kl ı bi rboyutkazandı r makhedef l enmi şt i r .

Tur yolVapurİ skel esiveal anaKar aköy’ denyakl aşı mıgöst er enyer l eşi m pl anı .

Per şembe Pazar ı ’ nda ve Hal i ç’ t e var ol an bal ı kçı l ı kkül t ür üne ve onun get i r di ğiyemei çme al ı şkanl ı kl ar ı nı sür dür mek i çi n bi ri skel e ve onunl a büt ünl eşen ot ur ma yüzeyl er it asar l anmı şt ı r .

Hal i ç’ t eCenevi zSur l ar ı

Per şembe Pazar ı ’ nda bul unan ve yapı l ar l a kesi şt i ğiböl gel er de yı kı l ar akyokol an Cenevi zSur l ar ı ’nı n i zl er it asar ı m kapsamı nda t ekr ar el e al ı nmı ş ve bu t ar i hsel i z mümkün ol duğunca okut ul maya çal ı şı l mı şt ı r .Surduvarve kapı l ar ı nı ni zl er i ni n devam et t i ğiaks t ar i hselbel gel er den yar ar l anı l ar ak ger ekzemi nde,ger ek3boyut l uel emanl aryar dı mı yl ai mgeselol ar akt ekr ari nşaedi l meyeçal ı şı l mı şt ı r .

Ar ap Cami – Kı yı ekseni nde bul unan bi r kaç küçük yapı kal dı r ı l ar ak ve Yel kenci l er Caddesi yayal aşt ı r ı l ar akTer saneCaddesi ’ ndenkı yı yadi r ekul aşı mısağl ayacakbi raçı kal anel deedi l mi ş,bual anda kotf ar kı ndanyar ar l anar akaçı kbi rseyi ramf i siöner i l mi şt i r .

A.M.Schnei erveM.İ S.Nomi di st ar af ı ndan1944yı l ı ndayapı l anGal at a’ nı nt opogr af i k vear keol oj i kpl anı .

Suri zl er i ni n al anda i zl enebi l mesi ne ol anak t anı yan düzenl eme,bazen zemi nde kapl ama,bazen bi r ot ur mael emanıbazensei çi ndengeçi l enyüksekbi rduvarol ar akgeneldüzenl emeni nöneml ibi rbi l eşeni hal i neget i r i l mi şt i r .

Suri zl er i ni nt asar ı m al anı ndavarol ani zl er iüzer i negel i şt i r i l enyakl aşı ml ai l gi l iyer l eşi m pl anı .

Hal i çMet r oKöpr üsüal t ı ndabul unanCenevi zsur l ar ı nı nbugünküdur umunai l i şki ngör sel l er .

Müşt er ekKı yıKul l anı mı Kı yıbandı nı ngi der ekgeni şl edi ğiveHal i çMet r oİ st asyonu’ nukul l ananl ar ı nKar aköy’ eyönl ener eki l k kar şı l aşt ı ğıal anda Hal i ç’ e doğr ui nen ve suya t emasıar t ı r mayıhedef l eyen al t er nat i fbi rkı yıkul l anı mıöner i sigel i şt i r i l mi şt i r .Ar dı ndakiyaya pr omenadı na ekl enen,Hal i ç’ l ei l i şki yial anı nt ar i hsel kar akt er i neözgübi rt asar ı ml aar t ı r mayaçal ı şanöner i ,f ar kl ıyaşgr upl ar ı ndankent l i l er i nkul l anı mı nı müşt er ekkı yıbaşl ı ğıal t ı ndadeğer l endi r mekt edi r .

Hal i ç Met r o Köpr üsü al anl a kesi şt i ğiböl gede zemi n sür ekl i l i ği nibozmamakt a ama al gı salol ar ak Sokol l u Camive Sal i ha Sul t an Çeşmesi ’ nial andan ayı r makt adı r .Tasar ı m kapsamı nda yayabi si kl et ul aşı mıçözüml er iveyeşi lal andüzenl emel er ibuböl gedededevam et t i r i l mi ş,t ar i hiyapı l ar ı nni t el i kl ibi rçevr edevarol masısağl anmayaçal ı şı l mı şt ı r .

Hanl ar ı n ve bedest enl er i n bul unduğu böl gedekit aşı tyol l ar ıkı yı yl ai l i şki l endi ğiböl gel er de yayal aşt ı r ı l maya çal ı şı l sa da bi r çokt aşı tyol unun şu anda kul l anı l dı ğıhal ii l e bı r akı l masıöner i l mi şt i r .

Bunun nedenibu yol l ar ı n ser vi s amaçl ıol ar ak t ar i hiyapı l ar l a büt ünl eşi k bi rkar akt er i ni n ol uşmuş ol masıveyaşant ı nı nbi rpar çasıhal i negel mesi di r .

Deni ze dökül en kübi k el emanl ar dan ol uşan düzenl eme yenibi rt ürkı yıpeyzaj ıyar at mak amacı yl a t asar l anmı şt ı r .Far kl ıyaş gr upl ar ı ndan kul l anı cı l ar ı n et ki l eşi m i çi nde var ol abi l ecekl er ibu al an deni züzer i ndeöner i l enpl at f or ml ar dakiet ki nl er l ebüt ünl eşi kol ar akdakul l anı l abi l ecekt i r .

Kı yıkul l anı mı nı nkal i t esi niar t ı r makamacı yl agöl gel i kal anl arür et meyevebual anl ar ıkent l i ni nkul l abi l eceğikentmobi l yal ar ıi l ebüt ünl eşt i r meyeçal ı şı l mı şt ı r .

2-Hal i ç Tersanesi Hal i çTer sanesimül ki yet iİ st anbulBüyükşehi rBel edi yesi ’ neai t t i rvekı smenhal kaaçı l masıhedef l enmekt edi r .Buanl amdaşar t nameekiol ar akver i l enpr oj el er dendeanl aşı l dı ğıüzer ebi rHal i çMüzesipr oj esial anda gel i şt i r i l mi şt i r .Hal i çTer sanesi ’ ni nt er sanedebul unant ar i hiyapı l arkor unar akveyenikamusali şl evl eryükl ener ekkent ekazandı r ı l acakol masıkı yıkul l anı mıadı naol uml ubi rgel i şmedi r .

Per şembe Pazar ıböl gesi nden al ana ul aşı mda At at ür k Köpr üsü ve köpr ünün devamı ndakicaddel eryaya ve bi si kl etyol u sür ekl i l i ği nisekt eye uğr at makl a ber aberköpr ünün al t ı ndan bi rbağl ant ıgel i şt i r i l ebi l eceği düşünül müşt ür .Evl i yaÇel ebiCaddesiüzer i ndenmevcut t abul unanpar kdakul l anı l ar akHal i çMüzesiönündekiyayagi r i şi neul aşı l abi l mekt edi r .Yayavebi si kl eti çi nmüzeyeul aşı mdabazıt r et uvargeni şl emel er iya da bi si kl et l eri çi nt aşı tyol unda sı nı rt anı ml ayan çözüml er l e sür ekl i l i k sağl anabi l mekt edi r .Hal i ç Ter sanesiböl gesi nde kı yıdüzenl emesianl amı nda kul l anı mdan kaynakl ıkı sı t l amal ar ı n ol masıbu böl geni n bu kı sı t koşul l arekseni ndeel eal ı nması nıger ekt i r mi şt i r . .

Ter sane’ ni nHal i ç’ t engör ünümü,yolvekı yıbağl ant ı l ar ı .

Hal i çTer sanesi ,kamukul l anı mı naaçı l acakol anmüzekı smıvet er saneni ngenelyer l eşi m pl anı .

Ter sane’ ni nmüzet yedönüşt ür ül er ekhal kaaçı l acakkı smı ndanbi rgör sel .

3-Kası mpaşa İ skel esi Kası mpaşaİ skel esi ,sosyalt esi sivear dı ndakial anHal i çMüzesii l ebüt ünl eşi kol ar akt ekr art asar l anmı şt ı r .İ skel evesosyalt esi sönündekiar açyol u,ot opar kıveyeşi lal anıyayaöncel i kl iol ar akel e al ı nmı şt ı r .Mevcutyapı l ar a ul aşı mısağl ayan t aşı tyol u ve ot opar kıBahr i ye Caddesiçeper i ne yakl aşt ı r ı l ar ak çözül müş,al an t aşı t t an ar ı ndı r ı l mı şt ı r .Bu düzenl eme Hal i ç Müzesive i skel e yapı sı nı n gi r i şi ndegeni şbi ryayaal anı nı nel deedi l mesi nisağl amı şt ı r .İ skel eMeydanıol ar akt anı ml ananal andandeni zei nenmer di venl eröner i l mi şt i r .Vapuri skel esivesosyalt esi syapı l ar ıi çi nHal i çMüzesi ’ ne par al elbi ryer l eşi m öner i l mi ş,kı yı dandamüzeyeul aşı m sağl anmı şt ı r .Hal i çMüzesiyapı l ar ı nı nt ar i hselki ml i ği nigüçl endi r i r ken onl ar a yakı n böl gede konuml andı r ı l an kı yıyapı l ar ı nı n da ni t el i ğiönemsenmi şt i r .

Tasar ı m kapsamı ndaöner i l enKası mpaşaİ skel esivegi r i şkı smı naai taçı kal andüzenl emesi yer l eşi mipl anı .

Kası mpaşaİ skel esisi l üet i niHal i çMüzesii l ebi r l i kt ebüt ünl eyençağdaşbi rekyapıkar akt er i ,t ar i hselol anl a bugün ol anı n bi r l i kt e kı yı ya ve yaşant ı ya değerkat acağıdüşünül er eköner i l mi şt i r .İ skel e ve ar tal anı nı n devamı nda böl gede yi ne bi rmaf salnokt asıt anı ml ayan ve asker iamaçl ıol ar akkul l anı l anyapıbul unmakt adı r .Osmanl ıDönemi ’ ndeDi vanhaneol ar aki si ml endi r i l enveBahr i yeMekt ebi ol ar ak kul l anı l an yapıbugün de Deni z K. K. ’a ai tasker ibi ryapı dı r .Yapı nı ni skel e kı smı nda yi ne Komut anl ı ğa ai tgemi l er i n demi r l emesii çi n par maki skel el erbul unmakt adı r .Böl geni n kuzeyyönüne yayavebi si kl etr ot al ar ı nı ndevaml ı l ı ğı nısağl amaküzer eDi vanhanebi nası nı nkı yı sı ndanbel l ikoşul l arsağl anar akul aşı l abi l eceğidüşünül er ekyayavebi si kl etyol l ar ıkı yı dandevam et t i r i l mi şt i r .

Kası mpaşa i skel esive sosyalt esi sideni zl ei l i şki yiar t ı r an bi ryapıol ar ak el e al ı nmı ş, Hal i çMüzesi ’ni ni skel ekul l anı cı l ar ıi l ebüt ünl eşt i r i l mesihedef l enmi şt i r .

4-Cami al t ıve Taşkı zak Tersanel eri( TersaneiAmi re) Hal i ç’ ekar akt er i niver enenöneml iyapı l arCami al t ıveTaşkı zakTer sanel er i di r .1455yı l ı ndaFat i hSul t anMehmett ar af ı ndanyapı mı nabaşl anant er sanel erOsmanl ıİ mpar at or l uğuDönemi ’ ndegel i şer ekbüyümüşt ür .

Ası lamacıOsmanl ıDonanması ’ nasavaşgemi siür et mekol ant er sane,çevr esi ndedegemisanayii l ei l gi l ibi r çoksekt ör üvet i car et igel i şt i r mi şt i r .Cumhur i yetDönemi ’ ndekul l anı m yoğunl uğuazal sadayakı nt ar i he kadarasl iamacı nıdevam et t i r mi şt i r .

Al anda yatl i manıve bunl ar ıdest ekl eyen al ı şver i ş,ot elgi bii şl evl er l e yeni l enmek üzer er est or asyon çal ı şmal ar ıyapı l makt adı r .Ver i l ipr oj el erüzer i nden al andakit ar i hit er sane yapı l ar ı nı n ve yeniekl enecek yapı l ar ı ni şl evselni t el i kl er i nianl amakol anaksı zdı r .Buyapı l ar ı nmekânsalkar akt er l er iokunamadı ğıi çi nkı yı yl ai l i şki l er i neöner iget i r i l ememi şt i r .

Al anda kamusalni t el i ğe sahi p ve deni zden ul aşı mısağl ayan bi rvapuri skel esibul unmakt adı r .Kamusalal an sür ekl i l i ği nisağl amak adı na bu vapuri skel esi ne kı yı dan ul aşı mısağl ayan yayabi si kl etyol u ul aşt ı r ı l mı şt ı r .

Ter sanel er i nKası mpaşaİ skel esiveasker ial ani l ei l i şki si nigöst er enyer l eşi m pl anı .