7.Bölge_2.Mansiyon_36_61372

İSTANBUL SENİN HALİÇ KIYILARI TASARIM YARIŞMASI TASARIM REHBERİ

61372

FR AG MAN istanbul

01

BAKIŞ “HALİÇ

ÖZ

Gün dogumu ile milyonlara dokunan bir kent. “Çocuklar gibi gülmüştük, hatırlarsın Kapalıçarşı, Mahmutpaşa, satıcılar Bir hafiflik içinde elele, yaya.

Bir sabah vaktiydi, güzel ve taze Mevsim bahardı…” TURGUT UYAR

suyun şekillendirdiği yarımada.

” İstanbul’un manzarasının güzelliğini hiç bir fırça ve kalem lâyıkıyle tarif edemez. ” Fransız şâiri, Alphonse de Lamartine

Haliç, İstanbul’un Avrupa yakasında, Boğaziçi’nin güney girişinde

dönemlere tanıklık eden Haliç için tarihin uzun yolculuğunda

yer alan ve Sarayburnu ile Kağıthane ve Alibeyköy derelerine

bize İstanbul’u, ilk yerleşimleri, sanayi ve endüstrideki gelişmeleri

kadar uzanan, yaklaşık 8 km uzunluğunda bir iç liman özelliğine

takip etmemizi sağlayan rehber bölgedir. Asya ve Avrupa’yı

sahiptir. Buzul çağının sonlarına doğru Kağıthane ve Alibeyköy

birbirine bağlaması, Karadeniz ve Akdeniz gibi iki önemli denizi

derelerinin deniz istilasına uğraması ile oluşmuştur. Haliç bu

birleştirmesi, kuzey – güney trafiğinin denetlenebildiği korunaklı

oluşum şeklinden dolayı coğrafyada ‘ria’ terimiyle ifade edilen

bir iç liman olması vb. nedenlerle üç imparatorluk (Roma, Bizans.

‘derin körfez’ (deniz istilasına uğramış vadi) olarak bilinir.

Osmanlı) için o dönemlerin vazgeçilmez bir odak noktası olmuş

Sahip olduğu stratejik gelişmeler ve topografik yapısıyla farklı

ve hızla gelişme göstermiştir.

SU HAVZALARI

KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

SU SİSTEMİ

SİSTEM EŞİKLERİ

100 YILLIK SU YÜKSELMESİ PROJEKSİYONU h:100 cm OLDUĞUNDA.

Boğaziçi’nin Marmara Denizi ile birleştiği bölge ve Haliç Ekoton Ekosistem Alanı’nın Boğaziçi ile birleştiği bölge hem oksijence hem de organik maddelerce zengin, canlılık aktivitesi için uygun koşullar oluşturmaktadır. Bu durum hafızalarda yer edinen bellek değer olan Galata Köprüsü üzerindeki balıkçılık faaliyetlerinin nedenidir.

TARİHİ KENT LEKESİ

KIYI KULLANIM YOĞUNLUĞU DEĞİŞİMİ

Haliç’in tarihsel süreç içinde kimlik oluşumunda, doğa,

doğal

Bizans bir

OSMANLI DÖNEMİ (15-18 YY)

OSMANLI DÖNEMİ (18-1923)

1923-1980 YILLARI ARASI DÖNEM

1980-2011 YILLARI ARASI DÖNEM

döneminde;

liman,

surlar,

yerleşim bölgesi, kilise ve sinagoglar, Osmanlı döneminde; camiler, silüet etkisi, sadabad-mesire alanı, farklı kültür grupları iken, Cumhuriyet döneminde ise; sanayi, gecekondu, kirlilik ve kentleşme rol oynamıştır. Bu bağlamda kimliğe yansıyan işlevsel baskınlığın, Bizans döneminde doğal liman, Osmanlı döneminde eğlence ve mesire, Cumhuriyet döneminde ise

sanayi

olduğu

sonucuna

Haliç kıyılarının mekânsal şekillenmesinde etkili rol oynamış plan,

ölçeklerden başlayarak analiz edilmiştir. Yakın dönemde geliştirilen

varılabilir. Günümüzde ise tüm bu

karar ve politikalar süreci incelendiğinde; bölgenin sanayiye

sanayisizleşme, kıyıda rekreatif düzenleme, endüstri yapılarının

katmanlar

dönüşen

açılmış olması, prestij ticaretin Haliç’ten uzaklaşması, kara yolu

yeniden işlevlendirilmesi şekilde özetlenebilecek olumlu politikalar

işlevler ile baskın kimliğin “kültür”

öncelikli ulaşım politikaları, göz ardı edilen tarihi doku gibi sonuçları

ışığında; İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından dönüşümü

olarak ön plana çıktığını söylemek

günümüze yansıyan etkiler tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, proje

“Kültür ve Sanat Vadisi” olarak adlandırılan Haliç yaklaşımı göz

mümkündür.

alanına yansıyan problemlerin çözümüne yönelik stratejiler, üst

önünde bulundurularak proje alanı senaryosu geliştirilmiştir.

mozaiğinde

Gören, B. G. 2011, Kıyı Alanlarının ve Kıyı Alanlarındaki Endüstri Alanlarının Kültür ve Eğitim Odaklı Dönüşümü: Haliç Kıyı Alanı Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul

ESKİ İSTANBUL FOTOĞRAFLARI ARŞİVİ

Haliç’in

en

zenginliği,

uğramış olsa da içinde barındırdığı kültür mozaiği potansiyeli

Silahtarağa Elektrik Fabrikası Santral İstanbul’a dönüştürülerek

coğrafyası ve tarihinin yanı sıra

her daim açığa çıkmaya hazırdır. Bu potansiyel, “farkında olarak

alana eğitim-kültür fonksiyonu yüklenmiş; yeşil alanın Miniatürk

tüm bu altyapıya eklemlenen

yaşayan” insanlar ve “korunarak yaşatılan” mekanlar sayesinde

Kültür

insan çeşitliliği katmanıyla birlikte

açığa çıktığında ancak sürdürülebilir olacaktır. Bu yüzden

Merkezine, Lengerhane fabrikasının Rahmi Koç Sanayi Müzesine

bir

yaşayarak

kullanıcının “duyulara dayalı” mekânsal algısı ve deneyimini

dönüştürülmesi ile söz konu alanlara kültür işlevi yüklenmiş; proje

şekillenmeye

güçlendirmeye yönelik mekânsal müdahale ilkeleri önem

alan sınırı dahilinde bulunan Cibali Tütün Fabrikası ise Kadir Has

devam edecek bir kültür havzası

kazanmaktadır. Başka bir deyişle, geliştirilen tasarım prensipleri

Üniversitesine dönüştürülerek yapının eğitim işlevi ile yaşamaya

olmasıdır. İnsan faktörüne ait

ile yaşadığı çevrenin farkına beş duyusu ile varan birey, onu

devam ettiği tespit edilmiştir. Bu bilgiler ışığında dönüşen

fikir, yaşam ve üretme biçimi

koruyarak yaşatırken, olası “kültürel” erozyon tehdidinin önüne

kullanımların çoğu bir araya geldiğinde birlikte çalışan bir sistem

çeşitlilikleri;

yaşadığı

geçilmiş olacaktır. Böylece bugüne kadar olduğu gibi, bundan

oluştururken, uygulama aşamasında olan Feshane Tasavvuf

çok katmanlı coğrafi ve tarihsel

sonra da kültürel mozaiğin üstüne yeni katmanlar eklenecek,

müzesinin özellikle kuzey kesiminde çevre koridorlar ile ilişkisinin

dokuya

onu

İstanbul’un mikrokozmosu olan Haliç’in kültür havzası kimliği

zayıf olduğu gözlenmiştir. Haliç kıyılarının kuzey kesitinde, Eyüp’ten

besleyen bir dinamiktir ve bu

güçlenerek yaşamaya devam edecektir. Bu çerçevede proje alanı,

başlayan ekolojik koridorun, Bahariye adalarının da kattığı değer ile

kültür

mekânsal

öngörülen mekânsal müdahale ve tasarım ilkelerinin tüm Haliç

birlikte Alibeyköy ve Kağıthane dereleri boyunca doğal niteliğinin

biçimlenme ve dönüşümünde

ölçeğine yayılması açısından kıvılcım niteliğinde başlatıcı bir rol

güçlendiği görülmektedir. Ekolojik koridorun bu kesiti, Haliç

etkin bir rol oynar. Her ne kadar

üstlenmektedir.

kimliğinin baskın bir unsuru olması beklenen “Sadabad” kentsel

söz konusu çeşitlilik, değer ve

Haliç kıyı kullanımlarının tamamının tarihsel süreç içerisinde

belleğini canlandırıcı bir potansiyel taşımaktadır. Eğitim ve kültür

katmanlar hem mekânsal hem

geçirdiği değişim ve dönüşümün bugünkü mekânsal işleyişe

odağı kimliği ile Santral İstanbul ise ekolojik koridorun iki dere ile

de sosyolojik bağlamda zaman

yansıması analiz edildiğinde, sanayi kullanımının ağırlıklı olarak

kollara ayrıldığı noktada konumlanarak, Haliç Kültür Havzasını

zaman dağılma ve erozyonlara

kültür ve eğitime yönelik işlevlere dönüştüğü görülmektedir.

sonlandırıcı bir rol üstlenmektedir. Miniatürk Kültür merkezi,

bütün

şekillenmiş

büyük

olarak ve

üstünde

renk

katarak

havzasının

Merkezine,

Sütlüce

Mezbahasının

Haliç

Kongre

Çoban, D. 2015, Endüstri Mirasının Dönüşümünün Tüketim ve Mimarlık Arakesitinde Değerlendirilmesi: Haliç Kıyı Bölgesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Alpan, A. 2010, Bir Kültür Vadisi olarak Halicin Yaratıcı Kent Kriterleri Bağlamında Değerlendirilmesi,Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi,Fen Bilimleri Enstitüsü Gören, B. G. 2011, Kıyı Alanlarının ve Kıyı Alanlarındaki Endüstri Alanlarının Kültür ve Eğitim Odaklı Dönüşümü: Haliç Kıyı Alanı Örneği, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Kart, N. 2008, İstanbul Tarihi Yarımada Yeşil Alanlarının Tarihsel Süreç İçerisindeki Değişiminin İrdelenmesi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul

Haliç Kongre Merkezi ve Rahmi Koç müzesinin oluşturduğu

aracılığı ile neredeyse kesintisiz şekilde kuzeyde Feshane Tasavvuf

kültür koridoru, içinde barındırdığı aktif yeşil koridor ile birlikte

Müzesine kadar bağlanabilmektedir. Ayrıca söz konusu aktif yeşil

Haliç’in bu kesitinde yeşil ve kültürel aktivitenin birlikte çalıştığı,

koridor ise çeperde Cibali, Balat, Fener, Ayvansarayın oluşturduğu

daha kentsele geçiş niteliğinde bir bütünlük oluşturmaktadır.

çok katmanlı kültür koridoru ile beslenerek Haliç ölçeğinde özel

Güneye inildiğinde kıyı kullanım niteliği değişen, dönüşümü

bir kentsel değer kazanmaktadır. Koridordaki eğitim odağı olan

devam etmekte olan tersaneler bölgesi farklı kimlikli bir alt bölge

Kadir Has Üniversitesi dönüşerek yaşayan ve Haliç kimliğine katkı

olarak ön plana çıkmaktadır. Yürütülen Haliç Tersanesi Müzesi

sağlayan önemli bir unsurdur.

ve Tersane İstanbul projesinin bulunduğu bu koridor; kapladığı geniş alan, Galata’ya yakınlığı, kentsel kullanım ve çeper ilişkileri

Tüm bu üst ölçek ilişkiler çerçevesinde; proje alanının Haliç’teki

açısından Haliç için kritik bir bölgedir. Daha güneye inildiğinde,

konumu hem işlevsel hem de anlamsal bağlamda oldukça kilit

proje alanının su üzerinden ilişki kurduğu Galata dokusu, Eminönü

bir noktadır. İşlevsel açıdan, mevcut doğal-yapay dokunun da

ile birlikte Haliç kıyı kullanım şemasının kentsel bağlamda en can

etkisiyle; Haliç kıyısı boyunca kuzeyden güneye doğru inildikçe

alıcı kesitidir. Proje alanı için yaşam omurgası niteliği taşıyan Galata

ekolojik niteliğin kendini yoğun kentsel kullanıma bıraktığı açıktır.

Köprüsü ile bağlanarak birlikte çalışan tarihi merkez-ticari odak

Merkezi fonksiyonların ve etki alanlarının ön plana çıktığı bu kentsel

ilişkisi aynı zamanda su ile temasın farklı bir deneyim potansiyelini

kullanımın; toplayıcı-dağıtıcı, yönlendirici ve hatta karşılayıcı bir rol

barındırmaktadır. Karşı kıyıya geçildiğinde ise Tarihi Yarımada’nın

üstlendiği söylenebilir. Proje alanının konumu anlamsal bağlamda

kapısı olan Eminönü Meydanı, Sarayburnu-Sirkeci-Eminönü

ele alındığında ise Sarayburnu’ndan doğan hayatı üstünde taşıyan,

birlikteliğinin çok katmanlı kültür koridoruna açılmaktadır. Haliç

bunu karşıda Galata’ya bağlayan, kıyı aracılığı ile suyun hafızasına

kültür havzasının düğüm noktası olan bu bölge, kıyı boyunca su

temas halinde olan, üstünde biriktirdiği kentsel bellek ve kültür

ile çeşitli temaslar geliştirme potansiyeline sahip aktif yeşil koridor

katmanları ile birleştirici bir kimlik sahibi olduğu düşünülebilir.

01

BAKIŞ “TARİHİ YARIMADA

TOPOĞRAFYA VE FİZİKSEL EŞİKLER 7 TEPE İSTANBUL

TARİHİ YAPILAR VE DEĞERLER

SINIRLAR VE HAFIZA MEKANLARI SURLAR VE UNESCO KORUMA ALAN SINIRLARI

HALİÇ SURLARI VE GÜNÜMÜZE ULAŞAN VE KAYBOLAN BÖLÜMLERİ

Kaynak: ÜNAÇAN,S. & ERDOĞAN,E. (2018). Peyzaj Mimarlığı ve Hafıza Mekanları: İstanbul, Tarihi Yarımada Örneği. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 3(1), 34-53.

01

02

03

04

05

05

05

05

05

05

06

06

06

06

07

08

09

09

09

10

10

10

10

10

11

11

11

11

12

13

Kaynak: Semiz, H. N. (2015). İstanbul Haliç Ve Marmara Surları, belgeleme Çalışmaları, Tarihi Ve Peyzaj Değerlerinin Korunmasına Yönelik Öneriler (Doctoral dissertation, Fen Bilimleri Enstitüsü).

“Bir şehir, farklı türde insanlardan oluşur; benzer insanlar bir şehir meydana getiremez.” Aristoteles Tasarım Alanı içerisinde yer alan Haliç sur parçalarını görünür

Aya kapı ve Cibali Kapı arasında kalan aks boyunca bağlantısı

kılmak ve alandaki kullanıcının Haliç Sur izini algılaması değerlidir.

kopmuş yaya akışı bu kapı aksları doğrultusunda kıyı giriş-çıkış

Bu doğrultuda Zindan Han ve Baba Cafer Türbesi, önerilen

çıkışını sağlayacak şekilde tasarıma entegre edilmiş böylece Sur

“fragman” konsept yaklaşımı ile projenin Haliç meydanından

görünürlüğü ve farkındalığı arttırılmıştır.

kıyıya açılan dokunun başlangıç durağı olacaktır.

BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM ÖNERİSİ: HALİÇ’İ TARİHİ YARIMADA İLE BİRLİKTE DÜŞÜNMEK VE DÜŞLEMEK

Kıyı, kent ve su arasında “ara yüz/arakesit” oluşturur. Arakesiti, bu

sorunları ve potansiyelleri ile hayli zor bir tasarım alanıdır. Tekil ve

iki farklı taraf üzerinden okumak ve bir birbiri üzerinden kurduğu

tek yönlü bir bakış ve çözüm ile alana bakmak alanın hafızasına,

ilişkiye yön vererek tasarlamak kenti ve suyu şekillendirir.

kıyı ara yüzünün potansiyeline ve kozmopolit kentli yapısına karşı büyük bir haksızlık olur.

Grosz, ara-mekânın, belirli bir sanallığın ve kimlikleri oluşturan işlemlerin bozulmasına daima tehdit oluşturan olanakların mekânı

“Bir şehir, farklı türde insanlardan oluşur; benzer insanlar bir şehir

olduğunu söyler. Ona göre, “şeylerin arasında kalan mekân,

meydana getiremez.” Aristoteles

yapılmamış şeylerin mekânıdır. Grosz, E., (2001) Arada kalan ama arafta olmayan bir Haliç kurgusu için tıpkı çok Eminönü Meydanı’na ayak basan bir kişinin karşılaştığı, algıladığı,

kimlikli Tarihi Yarımada karakterinin bir mozaik gibi alana yansıdığı,

gözlemlediği ve/veya yaşadığı bir deneyim ile hafızasına yerleştirdiği

özden kıyıya vurduğu; gelen ve giden, yaşayan ve ziyaretçi,

imge kolektif belleğin bir parçasıdır. Bu nedenledir ki; vapur

gözleyen ve gözlenen gibi farklı taraf ve bakışa olanak tanıyan,

sesleri, balık ekmek kokusu, taş duvarın verdiği serinlik, Galata’nın

çeşitli deneyim ve hikayelerin birbirine kaynadığı dönüşen ve

yükselişi hatırlanır hafızadan; görmeden resmedilir, hissedilir ve

dönüştüren bir mekanlar bütünü önerilmektedir.

yeniden yaşanır anılardan. Haliç’in başladığı ve kentsel belleğin en

“Yer”, zemine ayak basan bir kişinin 5 duyusu ile algıladığı tat,

önemli izlerinden biri olan Eminönü Meydan ile başlayan tasarım

koku, ses, görüş ve temas deneyimi bir Fragman gibi tüm Tarihi

alanı, girift yapısı, birbirine içine çözünmüş değerleri, iç içe geçmiş

Yarımada hikâyesinin özünü, heyecanını ve bilinmezliğini aktarır.

STRATEJİLER

DÜNDEN B UGÜNE

Eminönü Meydanı ve Haliç kıyısı dönüşümü için

Yarımada ölçeğinde alınan üst ölçek, karar ve

kilit nokta; tarihi yarımadanın bir bütün olarak

yaklaşımlar ile ele alınmıştır.

ele alınmasıdır. Tarihi merkez çekirdeğin yaya ve

“Çevreye duyarlı İstanbul” için ulaşım modu olarak

toplu taşım odaklı dönüşümü ile araçsızlaştırılması,

bisiklet kullanımı”nın yaygın ve güvenli bir hale

bu doğrultuda güçlü toplu taşım ağları, transfer

getirilmesi, “sürdürülebilir çevre ve enerji yönetimini

noktaları ve stok otopark çözüm önerileri ile

güçlendirmek” amacına hizmet edecektir. Proje

birlikte sunulmasıdır. Tarihi ve kültürel değerlerin

genel yaklaşımı, İBB 2020-2024 Stratejik planında

yoğun bir mozaik oluşturduğu eski kent dokusu

yer alan “Yaşayan İstanbul” için “erişilebilir ve

ve turistik değer oluşturan bu dokuyu besleyecek

kapsayıcı stratejiler ile dinamik bir kültür sanat alanı

Haliç kıyısı için birincil derece önemdeki ilk adım,

yaratmak” hedefine hizmet etmeyi amaçlamaktadır.

kıyı ve kıyı bandının araçlardan arındırılması, tarihi

Toplu taşıma ve yaya dostu diğer ulaşım modlarının

yarımadanın belleği olan kıyı çizgisinin kent ve

transfer noktalarında kurgulanarak “Ulaşılabilir

kentli tarafından görünür ve algılanabilir olmasını

İstanbul”

sağlamak ile başlayacaktır. Bu amaç doğrultusunda

Entegrasyonu, Erişilebilirliği ve Kaliteyi Artırmak”

geliştirilen öneriler Haliç kıyısının temas ettiği Tarihi

hedefine katkı sağlamak amaçlanmıştır.

teması

altında;

“Toplu

Taşımada

ULAŞILABİLİR

ÇEVREYE

İSTANBUL

DUYARLILIK

ÜRETEN

PAYLAŞAN

İSTANBUL

İSTANBUL

KATILIMCI

FİNANSAL

VE YENİLİKÇİ

SÜRDÜRÜLE-

YÖNETİM

BİLİRLİK

EŞSİZ

YAŞAYAN

MİRAS

İSTANBUL

Altin boynuzun baslangic noktasi. “palamuda gelince, sonbaharda, eylülün ortasından kasımın başına kadar istediğin gibi hazırla...İyisini istiyorsan, mutlaka güzel Byzantion’da yakalananlardan olsun. Byzantion’a yakın sularda yakalanırsa iyidir.”

Arkhestratos (MÖ 4. yy ortaları)

ÜST ÖLÇEK EŞİKLER

Tarihi

merkez

alanını

trafikten

arındırmak, yaya ve bisiklet odaklı

GENEL LEKE

dönüşümü sağlamak için ana bağlantı araç yollarına entegre olacak stok araç parkları ve

araçsız kent merkezine

ulaşım için aktarma merkezleri ile entegre olacak bütüncül bir sistem önerilmiştir.

Böylece Atatürk köprüsü ve Avrasya Tünelinden alana araç ile ulaşımda Yenikapı dolgu alanı araç parkı olarak servis

verecek,

üzerinden

toplu

Aktarma taşım

merkezi ile

merkeze ulaşım sağlanacakıtr.

MOTTO 1: ÇEKİRDEK, SERVİS VE HUB’DAN OLUŞAN BÜTÜNCÜL BİR SİSTEM ÖNERİSİ

tarihi

DEMOGRAFİ 15 YAŞ VE ALTI

DEMOGRAFİ

KULLANIM AYRIŞMASI

65 YAŞ VE ÜZERİ

MOTTO 2: DÖNÜŞEN MEKAN ÖNERİLMESİ

FLICKR BIG DATA ANALİZİ ÇEKİM NOKTALARI

MOTTO 3: GALATA KÖPRÜSÜNÜN ELE ALINMASI

EUROVELO -13

ÜST ÖLÇEK ULAŞIM

Günümüzde yoğun nüfuslu kentlerin, ulaşım

politikalarını

yaya

odaklı

çözümlerle geliştirmesi, Covid-19’dan sonra daha da güncel bir tartışma haline

gelmiştir.

Özellikle

taşıt

trafiğinin yoğun olduğu kentlerde ekolojik

kriz

üretmek

adına;

bisiklet

üzerine

akslarını

çözümler

Avrupa odağına

kentleri almış,

bunları geliştirmek üzere çalışmalara başlamıştır.

İstanbul’un

bisiklet

haritasına bakıldığında, üstelik tarihi yarımada ve turizm bölgesi olan bu bölgenin, bu açıdan büyük eksikleri bulunmaktadır.

01.Mevcut Durum Karayolu Bağlantısı

02.Mevcut Durum Karayolu Bağlantıları ve Tramway

03.Önerilen Dolaşım ve Kamusal Alana Dönüşüm

KARAYOLU:

bulundurulduğunda, yüzeyde ilerleyen hafif raylı

niteliğindeki proje alanında, “duyulara dayalı mekânsal

Parkı’na kadar devam edene bisiklet rotasının, arazi

Mevcut Eurovelo rotaları incelendiğinde; EuroVelo-6

Proje alan sınırı dahilinde, Haliç’in karşı kıyısı ile

sistemin tercih edilmesi, yeraltı kalıntılarının zarar

deneyimi azami düzeye taşıma” hedefinin en etkin

eğim analizleri çerçevesinde Vatan, Millet ve Fevzi

“Atlantic-Black Sea” rotasının, Avrupa üzerinden yayılan

bağlantı Galata Köprüsü (araç, raylı, yaya), Haliç Metro

görmesini

araçlarından biri de bisiklettir. İsbike’ın verileri İstanbul

Paşa Caddelerini kullanarak Tarihi Yarımada’nın

diğer birçok rota ile kesişen stratejik bir güzergahı

Köprüsü (raylı, yaya) ve Atatürk (araç, yaya) köprüsü

gözlemleme

bir

ölçeğinde incelendiğinde, mevcut bisiklet güzergahları

merkezine kadar ulaşması mümkündür. Bu ana

olduğu tespit edilmiştir. EuroVelo-6 “Atlantic-Black

şeklinde üç farklı alternatif üzerinden sağlanmaktadır.

çözümdür. Bu yüzden geliştirilen ulaşım politikalarının

ve duraklarının Tarihi Yarımada’da kesintiye uğradığı

rotalara bağlanan İtfaiye, Hacıkadın, G.M.K. Paşa,

Sea” rotasının, EuroVelo-13 “Iron Curtain Trail” rotası

Proje tasarım prensiplerinin temelinde “duyulara

raylı sistemi daha aktif kullanmaya yönlendirmesi temel

tespit edilmiştir. Bisikletin aktif bir ulaşım modu

Divanyolu, Hüdavendigar, Kızılelma, Şehzadebaşı,

ile

dayalı deneyimi azami düzeye taşıma politikası” yattığı

prensiptir. Ayrıca; bu yönlendirme kullanıcının 5 duyu

olarak çalışabilmesi için, üst ölçekte bütüncül bir

Ordu Caddeleri gibi çoğunlukla eğimi %0-5 aralığında

sonucunda EuroVelo-13 “Iron Curtain Trail” rotasında

için, bu üç bağlantı arasında bir hız değerlendirmesi

aracılığı ile mekânsal tecrübesini katkı sağlayacaktır.

bisiklet kurgusunun oluşturularak rota devamlılığının

olup, nadiren %10-15 aralığına çıkan güzergahlardan

Bulgaristan üzerinden İstanbul’a geçişin mümkün ve

yapılarak, birbirine göre hızları derecelendirilmiştir.

Bu bağlamda; uygulama aşamasında olan T5 hattının

sağlanması oldukça önemlidir. Bu amaçla; öncelikle

bir bisiklet ağı öngörülmüştür. Hüdavendigar ve

deneyimlenmiş olduğu bilgisine ulaşılmıştır.

Hız düştükçe, duyulara dayalı deneyim yükselecektir.

hem T1 hem de diğer yaya ve çevre dostu ulaşım

mevcut bisiklet güzergahlarına entegre olarak birlikte

Hacıkadın Caddeleri ile proje alanına direkt bağlantı

EuroVelo-13 yerel harita sisteminde Bulgaristan’dan

Buna göre; Tarihi Yarımada’nın kalbi olan proje alanına

modları (bisiklet, toplu taşıma) ile entegrasyonu, Tarihi

çalışacak

kurgulanmış

sağlandığı için, söz konu esnek güzergahlar üzerinden

Türkiye’ye Edirne-Kırklareli üzerinden giriş rotası

girişlerde Atatürk köprüsünün en hızlı, Haliç metro

Yarımada’nın kalbi sayılan proje alanının erişilebilirliğini

ve bu sistem proje alanında planlanan bisiklet

Tarihi Yarımada’nın önemli bir kısmı bisiklet aracılığı ile

mevcuttur. Söz konusu rotanın devamına, Saray-

köprüsünün görece orta hızlı, Galata Köprüsünün ile

yükseltecektir. Örneğin T5 hattına ait her istasyonda

yoluna bağlanarak kesintisiz çalışan bir bisiklet ağı

deneyimlenerek proje alanını da içine alan kesintisiz

Karaburun-Sarıyer güzergahının eklenmesi önerilerek;

en düşük hızda olması gerektiği öngörülmüştür.

akıllı bisiklet durağı bulunması, kullanıcıya dilediği

hedeflenmiştir.

yolu

bisiklet rotası mevcut sistem ile çalışır hale gelecektir.

İsbike mevcut güzergahının Sarıyer’deki başlangıç

DENİZYOLU:

noktada ulaşım modunu değiştirerek bisiklet ile hareket

üzerinden Tarihi Yarımada’nın güneyine kadar gelip

Tarihi Yarımada’nın iç kesiminde tariflenen rotalar

noktası ile entegre edilebileceği öngörülmüştür.

İdari, ticari, eğitim, kültür gibi alt odakları içinde

esnekliği sağlar. Böylece başka bir transfer noktasında

Kennedy Caddesi üzerinde Yenikapı’da kesilen mevcut

rekreatif nitelikte iken, diğerleri ulaşım modu olarak

Böylece Sarıyer’den Karaköy’e kadar sahil yolu

barındıran

alt

bisiklet bırakılarak ihtiyaç duyulan ulaşım alternatifine

güzergahın; aynı caddeyi takip ederek Eminönü’ne

kurgulanmıştır.

üzerinde İsbike verilerinde mevcut güzergâh; proje

merkezlerinden biri olarak çalışmaktadır. Bu baskı

erişim kolaylıkla sağlanabilir. Bu entegrasyonun, üst

kadar uzatılması öngörülmüştür. Bu noktada proje

Ayrıca ulaşım transfer noktalarına göre kurgulanmış

önerisi kapsamında Galata Köprüsü’nden başlaması

Eminönü Meydanı ve etki alanına toplayıcı-dağıtıcı

ölçekte de transfer noktaları (Sirkeci, Karaköy, Yenikapı,

alan sınırı içine dahil olan bisiklet rotası, ikiye ayrılarak

bisiklet durakları sayesinde, kullanıcı uygun noktada

planlanlanan bisiklet yolu ile birleştirilebilir. Bu

işlevi yükleyerek bu bölgeyi özellikle ulaşım açısından

Topkapı, Beyoğlu, Taksim gibi) şeklinde geliştirilmesi ve

Haliç sahil yolu ve Galata Köprüsü üzerinden devam

ulaşım modu değiştirip toplu taşıma alternatiflerini

entegrasyon sayesinde; proje alanı dahilinde başlayan

bir düğüm noktası haline getirir.

farklı alternatiflerle desteklenmesi, proje alanının uzak

etmesi planlanmıştır. Galata köprüsü üzerindeki

(raylı sistem, otobüs, vapur gibi) kullanarak istediği

Tarihi Yarımada ve Haliç bisiklet rotaları ile birlikte

RAYLI SİSTEM:

noktalardan da erişilebilirliğini yüksek kılacaktır.

kolu, kuzeyde sahil yolu üzerinden Sarıyer’den gelip

birçok noktaya ulaşabilecek olması öngörülerek,

çalışacak, bütüncül bir sistem kurgulanmış olacaktır.

Yaya ve çevre dostu ulaşım politikalarının desteklenmesi

BİSİKLET:

Karaköy’de sonlanan mevcut güzergâh ile birleşmesi

Tarihi Yarımada’yı tehdit eden trafik yoğunluğunun

Avrupa üzerinden ağ şeklinde yayılan EuroVelo

için raylı sistem kullanımının yaygınlaşması şarttır

Ulaşım modu olarak veya rekreatif amaçlı bisiklet

önerilmiştir. Proje alanı içine dahil olan ikinci kolu

azaltılması hedeflenmiştir. “Çevreye duyarlı İstanbul”

rotalarının, İstanbul ile entegrasyonunun sağlanacak

çünkü motorlu araç yükünü azaltarak; hem yaya

kullanımı, sürdürülebilir ve kaliteli bir kent yaşamı

ise Haliç sahil bandını takip ederek, halihazırda

için ulaşım modu olarak bisiklet kullanımı”nın yaygın

olması; İstanbul Stratejik Planı’nın “Üreten İstanbul”

öncelikli kamusal açık alan deneyimini destekler hem

için kaçınılmaz olduğu kadar, projenin senaryosu

kullanılan ve tüm Haliç’i kıyıdan çevreleyerek yine

ve güvenli bir hale getirilmesi, “sürdürülebilir çevre

teması altında, turizm potansiyeline uluslararası

de üzerindeki baskıyı azaltarak Tarihi Yarımada’nın

açısından da ayrı bir önem ve anlam taşımaktadır.

Karaköy’de sonlanan “Sadabad Haliç Bisiklet Ringi”

ve enerji yönetimini güçlendirmek” amacına hizmet

ölçekte katkı sağlayarak, kentin ekonomik değerinin

daha fazla tahrip olmasını önler. Tarihi Yarımada

Farkındalığı

düşürmek

ile birlikte çalışacaktır. İsbike verilerine göre, 10. Yıl

edecektir. (İBB 2020-2024 stratejik plan).

yükselmesi için, ekolojik bir çözüm hayata geçirilmiş

özelinde, yeraltı katmanlarının zenginliği göz önünde

kaçınılmaz olduğundan; Tarihi Yarımada’nın kalbi

Caddesi üzerinde Belgradkapı’dan başlayıp Topkapı

EUROVELO ROTALARI İLE ENTEGRASYON

olacaktır. (İBB 2020-2024 stratejik plan).

Eminönü;

İstanbul’un

yoğun

önlerken,

içindeki

şansı

yaratacak

yükseltmek

kullanıcıya

adına

çevreyi

sürdürülebilir

hızı

Tarihi

Yarımada

Bakırköy’den

rotaları

başlayıp

sahil

ise

Romanya’da

kesişmektedir.

Araştırmalar

DEĞERLENDİRME

01. Galata Köprüsü Eminönü Bağlantısı: DÜĞÜM Neden: Motorlu Araç Odaklı Yaklaşım, Araç Yoğunluğu, Parklanma ve Duraklama, Kıyı İşgali •

Galata Köprüsü Üzerinden Tarihi Yarımada Çekirdeğine Araç Bağlantısı (Turistik Bölge olan Tarihi çekirdeğin dar sokak yapılanmasına aykırı olarak trafik yükü getirimesi)

•

İETT Toplu Taşım Otobüs Stokları

•

Arabalı Vapur İskelesi

•

Yaya ve Bisiklet Erişimi Sorunu

02. Atatürk Köprüsü Kavşak Bağlantısı: HUB

01. GALATA KÖPRÜSÜ EMİNÖNÜ BAĞLANTISI : DÜĞÜM

03. Yeni Kapı Dolgu Alanı: SERVİS Mevcut kullanım durumunu analiz edildiğinde kapasitesinin çok altında kullanıldığını görülmüş yeni

02. ATATÜRK KÖPRÜSÜ KAVŞAK BAĞLANTISI : HUB

işlev ekleyerek servis olarak çalışmasını sağlayarak tarihi yarımadanın yükünü hafifletmek önerilmiştir.

03. YENİKAPI DOLGU ALANI : SERVİS

oluşumu sağlanırken aynı zamanda kıyıdaki su teması arttırılmıştır. Bu yaklaşım ile aynı zamanda

04. SARAYBURNU : KARŞILAMA

Küresel iklim değişikliği su yükselmesi projeksiyonuna bakıldığında alanda sel riski var. Bu nedenle dolgu alanının kıyıdan bir kanal gibi koparılması önerilmiş; Böylece tekneler için güvenli bir liman Tarihi yarımada özü, çizgi ve karakterine yapılan ekin ayrışması önerilmiştir.

4.Sarayburnu: KARŞILAMA Görsel olarak tarihi yarımadanın denizden yaklaşım yüzünü oluşturan Sarayburnu’nda yer alan otoparkların yarattığı gri etek etkisinin giderilmesi önerilmektedir.

Görüntü katmanı olarak kıyı üzerinde yükselen Topkapı Sarayı gibi sembol değeri çok güçlü tarihi alanların görsel etkisini düşüren, mevcut kullanımda otopark olarak işlevlendirilmiş, kıyı potansiyelinin kullanıcıya yansıtılmadığı bu alan, Tarihi Yarımada’ya geri kazandırılmalıdır.

ÖNERİLER 01. GALATA KÖPRÜSÜ EMİNÖNÜ ARAÇ GİRİŞİNİN KAPATILMASI • Karaköy Bölgesinden Eminönü Meydanı’na Yaya Sürekliliği ve Bisiklet Yolu Bağlantısı Oluşturulması Proje alan sınırı dahilinde, Haliç’in karşı kıyısı ile bağlantı Galata Köprüsü (araç, raylı, yaya), Haliç Metro Köprüsü (raylı, yaya) ve Atatürk (araç, yaya) köprüsü şeklinde üç farklı alternatif üzerinden sağlanmaktadır. Proje planlama ilkeleri doğrultusunda; “duyulara dayalı deneyimi azami düzeye taşıma politikası” ile bu üç bağlantı arasında bir hız değerlendirmesi yapılarak, birbirine göre hızları derecelendirilmiştir. Çünkü hız düştükçe, duyulara dayalı deneyim yükselecektir. Buna göre; Tarihi Yarımada’nın kalbi olan proje alanına girişlerde Atatürk köprüsünün en hızlı, Haliç metro köprüsünün görece orta hızlı, Galata Köprüsünün ise en düşük hızda olması

gerektiği öngörülmüştür. Bu senaryo doğrultusunda; Atatürk köprüsü motorlu araç giriş kapısı, Haliç Metro köprüsü (durağı köprünün orta noktasında bulunması nedeniyle) yürüten dış kapı, Galata Köprüsü ise yürüyerek, bisiklet ya da tramvay ile geçilen, bir yaşam omurgası olarak çalışacaktır.

Bu sınıflandırma sonucu; hızı düşürüp, mekânsal deneyim kalitesini yükseltmek amacıyla Galata Köprüsü’nün Eminönü yönü motorlu araç trafiğine tamamen kapatılmıştır. Bu karar aynı zamanda; Tarihi Yarımada’yı tehdit eden motorlu araç odaklı ulaşım politikalarının değişmesi için öncül olması hedeflenen, konum itibariyle de stratejik bir çözüm önerisidir.

• Köprü Yaya bağlantısının Mısır Çarşısı Meydanına Açılması

• Galata Köprüsü Çok Yönlü Dönüşümü Gün Batımı Seyir Terası – Haliç Vista’sı, Balıkçılık Faaliyetleri, Oturma-Dinlenme-Bekleme, Galata Köprüsü Seyir Kuleleri (Zaman Tüneli) Deneyim Tasarımı: Roadscape ile Hareketin Tasarımı

ÖNERİLER 02. TRAMVAY GÜZERGAH KARŞILAŞTIRMASI SONUCU İETT OTOBÜSLERİNİN MEYDANDAN KALDIRILMASI Tramvay hattı güzergahında hareket eden otobüs hatları analiz edilmiş, bu doğrultuda tramvay ile aynı güzergahta olan hatlar tespit edilmiştir. Eminönü Meydan’da stok olarak bekleyen ve buradan hareket eden bu hatlar, tramvay güzergahı boyunca bypass edilmiştir. Alana erişimde tramvay öncelikli ulaşım yöntemi, otobüs’ün önünde tutulmuştur.

Eminönü Meydan’dan tramvay ile hareket eden bir yolcu,

güzergah ayrımında ilgili otobüslere aktarma yapacaktır.

Dur, kalk, bekleme gibi sebeplerle alanda yavaşlayan trafik ve yavaşlayan trafiğin oluşturduğu trafik sıkışıklığı çözülecek; Eminönü Meydan gibi yüksek değer ve potansiyeldeki bu alan otobüs parkı işgalinden kurtularak kamusal kullanımına kazandırılacaktır.

ÖNERİLER 03. ARABALI VAPURLARIN (MEVCUTTA SİRKECİ GARI KARIŞISI) YENİKAPI DOLGU ALANI İSKELESİNE TAŞINMASI Planlama sürecinin belli dönemlerinde geliştirilmiş ve etkisini hala sürdüren araç odaklı ulaşım politikalarının Tarihi Yarımadanın üstünde yarattığı yoğun kullanım baskısı, insan ölçeğini ezen, doğaya zarar veren bir sorun olmasının yanı sıra; insanlık tarihinin kültürel mirasını tehdit eden bir problemdir. Bu nedenle üst ölçekte geliştirilen bir diğer çözüm önerisi; Eminönü sahilinde yer alan arabalı vapur iskelelerinin (Eminönü ve İDO) Yenikapı’ya taşınmasıdır. Yenikapı iskelesinin

Atatürk Bulvarı üzerinden erişilebilirliğinin yüksek olması ve Avrasya tünel girişine yakın konumu, tıkanıklık yaratmadan dağıtım ve toplama açısından avantaj sağlar. Ayrıca Yenikapı iskelesinin, Yenikapı transfer merkezi ile yakın temasta olması, farklı ulaşım alternatiflerine (M1, M2, Marmaray) kolay erişimi de mümkün kılacaktır. Böylece bu iskeleleri kullanmak amacı ile Eminönü- Sirkeci hattında yığılan motorlu araçlar trafikten elenerek, bölgede yarattığı baskı önlenecektir.

ÖNERİLER 04. ATATÜRK KÖPRÜLÜ KAVŞAĞININ YENİDEN DÜZENLENEREK KIYIDA YER ALAN OTOPARKLARIN BU ALANA TAŞINMASI Kamusal mekân kalitesine ilişkin en temel gereklilik ve öncelik yaya dolaşımının devamlılığı ve kullanım alanlarının bütünlüğüdür. Ancak yalın, engellerden arındırılmış ve yaya öncelikli bir alan kurgusu sağlandıktan sonra mekânsal müdahale ve tasarım ilkelerinin uygulanması mümkün olacaktır. Bu doğrultuda kıyı boyunca kamusal mekânı işgal eden, kıyı sürekliliğine engel teşkil eden tüm otoparklar ve İSPARK otopark alanlarının kaldırılarak, Atatürk köprüsü altında önerilen otopark alanına taşınması öngörülmüştür.

Böylece yaya akışının devamlılığı, kıyı kullanım sürekliliği, kamusal alan kullanımın bütünlüğü sağlanacak; kullanıcının mekânsal deneyim kalitesi yükselecektir. Otoparklar, mekânsal akışa engel teşkil etmenin yanı sıra; görüntü ve gürültü kirliliği ile de kullanıcın mekanı duyuları aracılığıyla deneyimleme

kalitesini düşürmektedir. Proje senaryonun hedeflerinden biri de; bu değerli alanın okunurluğunu yükselterek atmosferi güçlendirmek, yapay ve doğal tüm çevresel öğeleri 5 duyu aracılığı ile deneyimleyerek, zihninde kalıcı izler bırakmasını sağlamaktır.

“Dönüşen mekan” olarak kurgulanan Atatürk köprüsü altında önerilen otopark alanı, konum itibarı ile erişilebilirliği yüksek ve farklı ulaşım modlarına yakınlığı ile avantajlıdır. Araç girişi olarak çalışacak Atatürk köprüsünden gelen kullanıcılar, aracını hemen altına park ederek, alana yaya olarak katılabilir ya da toplu taşıma alternatiflerine kolaylıkla ulaşabilir.

Böylece, Tarihi Yarımada’nın üstündeki baskı ve araç dolaşım yoğunluğunu düşürme politikasına katkı sağlanmış olacaktır.

ÖNERİLER 05. SU İLE TEMAS İÇİN KIYIDA YER ALAN MEVCUT TEKNE PARKLARININ YENİKAPI DOLGU ALANINA TAŞINMASI İdari, ticari, eğitim, kültür gibi alt odakları içinde barındıran Eminönü; İstanbul’un yoğun alt merkezlerinden biri olarak çalışmaktadır. Bu baskı Eminönü Meydanı ve etki alanına toplayıcı-dağıtıcı işlevi yükleyerek bu bölgeyi özellikle ulaşım açısından bir düğüm noktası haline getirir. Meydanın kıyıya yakın konumu, farklı ulaşım modlarının da kesiştiği bir transfer noktası olarak kullanılmasına neden olduğu için, deniz yolu trafiği de oldukça yoğundur. Bu durum kullanıcının

deniz ile ilişkisini zayıflatmakta ve yaya hareketine engel teşkil etmektedir. Ayrıca Haliç kimliğinin öncül elemanı olan su ile teması artırmak amacı ile kıyıda yer alan mevcut tekne parklarının da Yenikapı dolgu alanına taşınması önerilmektedir. Böylece, halihazırda liman vasfı ile çalışan, planlanan Kruvaziyer Limanı’nın da etkisiyle bu kimliği güçlenecek olan Yenikapı’nın, transfer merkezine yakınlığı da avantaj sağlayacaktır.

03

ALANDAN “VERİLER

KIYI KULLANIM: İSKELE VE TEKNE PARKLARI

GÖRSEL VE FİZİKSEL SINIR KIYI TEMASINA BARİYER

KIYI KULLANIM: OTOPARKLAR VE KAPASİTELERİ

SU EKOSİSTEMİNE OLUMSUZ ETKİ GÜNEŞ IŞIĞINA BARİYER

Kıyı, kent ve su arasında “ara yüz/arakesit” oluşturur.

Arakesiti, bu iki farklı taraf üzerinden okumak ve bir birbiri üzerinden kurduğu ilişkiye yön vererek tasarlamak kenti ve suyu şekillendirir.

Gyerleştirdiği imge kolektif belleğin bir parçasıdır. Bu nedenledir

SES ANALİZİ (MEKANSAL SES DÜZEY DAĞILIMLARI)

AĞAÇ DAĞILIMLARI, TÜR VE DURUMLARI

DÖNÜŞEN MEKAN İDEA

Tarihi yarımadanın çok katmanlı ve çok kimlikli kent dokusuna, aynı

Mekanlar” kurgulanır. Aynı alan kullanımının dönüşmesi, katı kalıp

zaman diliminde yer alan farklı kullanıcı türlerinin bir arada olma

ve tip yerleşmenin ötesinde, güçlü izleri olan, yoruma ve öznel

durumu eklenir. Dar sokakların kalabalıklığında farklı hikayeler,

olma durumuna imkân verecek tasarım kurgularını içerir. Örneğin

farklı insanlar vardır. Esnafı, turisti, yereli, öğrencisi bu ve diğer

Tasarım alanı içerisinde yer alan bir alanın gün içerisi kullanımı

herkes bu mozaiğin birer parçası, aynı kesitin farklı yansımalarıdır.

otopark olarak planlanırken akşam kullanımında etkinlik mekânı,

Çokluğu ve bir aradalığı farklı arakesit ve düzlemlerde sunan

gece sineması, açık hava konser düzlemi olabilir. Aynı durum gün

alan, bünyesindeki potansiyeli kıyısına yansıtmakta güçlük çeker.

içerisinde yoğun bir karşılama alanı olarak çalışan meydan için,

Öz içeride sıkışır ve kalır. Oysaki Altın boynuza yüz veren bu

spor sahaları ve/veya açık hava eğitim terasları için de geçerlidir.

kapı açıldığında tüm potansiyelin Haliç kıyıları boyunca yayılması

Dönüşen mekân, değişimi içinde barındıran esneklikte ve

kaçınılmaz olacaktır.

güçtedir. Böylece zamana ve zamanın getireceği ihtiyaçlara uyum

Bu gücü tek ve tekil olan fonksiyonlar üzerinden kurgulamak ve

sağlar. İlerleyen teknoloji ve teknolojilerin hayatımıza getirdiği

alana yansıtmak, tüm bu olasılıklar çeşitliliğinin bir bölümüne

dijital dönüşümler düşünüldüğünde, kentlerin bu hıza ve bu

cevap vermek olacaktır.

hızın getirdiği değişime hazırlıklı olması elzemdir. Zaman aktığı an

Alanın kullanıcı türlerine, kullanım zaman ve mekanları detayında

itibari ile eskimeye ve geçmiş olmaya mahkumdur. Bu durumda

baktığımızda; tarih turizmi ve ticareti günün büyük bir bölümünde

bugünün ihtiyaçlarına çözüm sunan mekanlar kadar yarının

aktif olarak var iken; kapılar kapandığında aniden yok olur.

ihtiyaçlarına da zemin olacak esnek kurgular düşünmek ve bu

Öğlen saatlerinde adım atmakta zorlandığımız mekânda akşam

düşünce izlerini de alana yansıtmak gereklidir. Dönüşüm gücünü,

saatlerinde tek kalmamız mümkündür. Oysaki bünyesinde bu

değişim esnekliğinden alır. Kentin verdiği izler, kıyıya sızar. Mekân

kadar yüksek bir potansiyeli olan alanın günün ve/veya sezonun

biçimlenişi ve kullanımı, kullanıcı tarafından şekillenir.

belli bir dönemine sıkışan bir yoğunluk ile tek ve tekil olan kullanım

Böylece alan 7/24, dört mevsim kullanıcı ve kullanıcı ihtiyacına

üzerinden var veya yok olması büyük bir kayıptır. Tam da bu

yönelik dönüşecek, dönüşebildiği oranda sonsuz ve zamansız

noktada tasarım fikri bu özet durumdan ilham alır. Kullanıcıya,

kalacaktır.

etkinliğe, zamana veya duruma göre değişme üzerinden “Dönüşen

FRAGMAN İSTANBUL

4 Dönem İzinin Alanda birer yapı ile temsiliyetinin olması, farklı açı ve

arasında kurulan bağ doku mozaiği, farklı sanat ve sanatçılar

yerleşimlerle kıyı şeridi içerisinde bağımsız yüzer yapılar olmasının

tarafından yıl içerisinde farklı dönemlerde bienal gibi süreçlere

kopukluğu ve eklektikliği, bu yapıların tekil ama bir arada olma

ev sahipliği yapacak bir “fragman” alan olarak önerilmiş, Yarımada

kurgusu İstanbul mozaiği olarak düşünülmüş, önerilen fragman

karakterini duyular aracılığı ile alan kullanıcılarına aktarması için

yaklaşımı için dönüşen mekanlara sürekli iz verecek, kullanıcıları

dönüştürülmüştür. Alan içerisinde yer alan İTO’ya ait Üniversite

içine çeken; yürüten, gezdiren, baktıran, deneyimleten değişen ve

yapısı HALİÇ MODERN “Sanat Üretim Alanı” olarak dönüştürülmesi

dönüşen kurgusu ile açık hava sanat üreteci, Haliç Kültür havzası

önerilmiş, alanda üretim, kültür ve sanat faaliyetleri jeneratörü

üst misyonunun lokomotifi olacaktır.

olarak çalışması düşünülmüştür. Dört farklı dönem temsiliyetinin

Haliç meydanı ile alana ilk erişim ardından dört yapı (Baba

yer aldığı bu alan arasında kurulan bağ; esnek, geçirgen, sınırlı ama

Cafer Türbesi, Zindan Han, Ahi Çelebi Cami ve İTO binası)

tarifsiz bir izdir. Turizm potansiyeli çok yüksek bu alan için yeni

TAS ARL AMAK

TASARIM İLKELERİ

Tasarlama ile temizlemek arasinda bir arakesit. Çok Fonksiyonluluk

hedeflenmektedir. Bu sayede yerli yabancı turistlerin alandaki

Proje alanı; farklı tarih katmanları, çok çeşitli kullanımlar ve kültürel

tarihi ve görsel birikimlerden duyu odaklı tecrübe edebilmesi ve

çeşitlilik açısından yoğun birikim içermektedir. Proje kapsamında;

kentlinin alanı özgür kullanımı hedeflenmiştir.

alandaki bu birikimi “dönüşen mekanlar” fikri ile günün belli

Kolektif ve Toplumcu Tasarım

zamanlarına yaymak ve farklı zamanlarda farklı kullanımlara imkân

İstanbul tarihsel süreç boyunca farklı kültürler ve çok çeşitli

verecek alanlar yaratmak amacını gütmektedir.

sanatçılar tarafından benimsenmiş, adına şiirler şarkılar yazılmıştır.

Ulaşılabilirlik

“Fragman” çok zengin kültür çeşitliliğini bir “düşünce mozaiği”

Alanda çeşitli ulaşım yollarının kesişimleri bulunmaktadır.

olarak okuyarak alana işleyerek, proje alanının kolektif bir yolla

Bu ulaşım yolları avantajları ile yaya ve bisiklet odaklı tasarım

şekillenmesine öncelik verecektir.

Alan problemlerinden arındırıldığında içindeki potansiyeli dışa vurur.

V AZ Ä° Y E T PL ANI 1 :2 0 0 0

02

01

TASARIM ODAKLAR

00. GALATA KÖPRÜSÜ 01. HALİÇ MEYDANI 02. KÜÇÜKPAZAR İSTASYON HALİÇ METRO KESİŞİMİ 03. UNKAPANI KAVŞAĞI 04. FENER İSKELESİ

ODAK 0

GALATA KÖPRÜSÜ “Fatih ilçesi’nden Harbiye’ye köprü yolu ile giden bir kimse farklı uygarlık ve farklı kültürü ayaklarına yerleştirir.”

Peyami SAFA

ODAK 1

HALİÇ MEYDANI

K E NTSE L TASAR I M 1 :5 0 0 O DAK 0 1

K E NTSE L TASAR I M 1 :2 0 0 O DAK 0 1

DÖNÜŞEN MEKANLAR HALİÇ MEYDANI

ODAK 2

KÜÇÜKPAZAR İSTASYON HALİÇ METRO KESİŞİMİ

K E NTSE L TASAR I M 1 :5 0 0 O DAK 0 2

ODAK 3

UNKAPANI KAVŞAĞI

K E NTSE L TASAR I M 1 :5 0 0 O DAK 0 3

ODAK 4

FENER İSKELESİ

K E NTSE L TASAR I M 1 :5 0 0 O DAK 0 4

ODAK 01 A KESÄ°T

ODAK 01 B KESÄ°T

ODAK 02 C KESÄ°T

ODAK 03 D KESÄ°T

İLİŞKİLER

KIYI TİPOLOJİLERİ

ULAŞIM İLİŞKİLERİ TİPOLOJİSİ

ETAPLAMA STRATEJİSİ