نشریه کوچه شماره یک

‫شماره اول نشریه کوچه ‪ -‬گزیده مطلب های تارنمای‬ ‫کوچه از یکم تا پانزده ام دسامبر ‪۲۰۱۱‬‬

‫سرمقاله‬

‫اولین شماره دیجیتالی کوچه را تحویل بگیرید‬

‫اردوان روزبه ‪ /‬سردبیر‬ ‫دوس��تان رادیو کوچه سالم‪ .‬در اولین شماره شبه مکتوب کوچه‬ ‫می خواهم برای ش��ما بگویم داس��تان رادیو کوچه و این نشریه‬ ‫اش چیس��ت‪ .‬می دانید من هر چه فکر کردم نتوانس��تم اسمش‬ ‫را بگذارم ش��ماره مکتوب یا مجلد یا هر چه دیگر‪ ،‬برای این که‬ ‫این نش��ریه در عین این که مجله است‪ ،‬مجله نیست‪ .‬یعنی هم‬ ‫هست و هم نیست‪.‬‬ ‫بگذارید کمی به گذشته برگردم‪ .‬یکی از آرزوهایم در ایران انتشار‬ ‫یک نش��ریه به دور از درگیری و تشویش بود‪ .‬کاری که محقق‬ ‫نش��د و هر بار که نش��ریه مستقل را س��عی کردم به راه بیندازم‬ ‫ب��ا تند ب��اد حادثه روبرو ش��د‪ .‬بعد ها هم که دیگ��ر راهی بالد‬ ‫خارجه ش��دیم این ش��د آرزویی مانده‪ .‬اما شرایط ایران هنوز هم‬ ‫متاس��فانه این فرصت را برای انتشار یک نشریه بدون گرایش و‬ ‫بدون محدودیت نمی دهد‪ .‬باید متاس��ف بود که با بس��ته شدن‬ ‫رسانه های کاغذی در ایران نه تنها حاکمیت کاری به نفع خود‬ ‫نکرد‪ ،‬بلکه ضرری هنگفت به همان پایه های نظام به زعم خود‬ ‫مردمی زد و البته فرصتی را برای رش��د رس��انه های دیجیتالی‬ ‫فراهم کرد‪.‬‬ ‫در واقع قضیه این اس��ت که اگر حاکمیت با تدبیر رس��انه های‬ ‫داخلی را به صورت فله ای تعطیل نمی کرد‪ ،‬امروز می توانس��ت‬ ‫حتا نظارت بیش��تری نیز بر آن ها داش��ته باش��د‪ .‬اما با توجه به‬ ‫دیدگاه های مختلف و گاه متضاد در داخل حاکمیت و هم چنین‬ ‫نگاهی نه بلند نس��بت به خواسته ها مردم و عدم درک مفهموم‬ ‫واقعی جای گاه یک حکومت در برابر مردم این مهم رخ داد که‬

‫امروز به یمن همین کم توجهی‪ ،‬رس��انه های متنوعی در زمینه‬ ‫های مختلف برای ایران در حال فعالیت هستند‪.‬‬ ‫کاری ب��ه میزان صحت و صداقت و س�لامت و ارزیابی در این‬ ‫زمینه ندارم که این کار من نیس��ت‪ .‬ام��ا به هر روی این کثرت‬ ‫خود رخدادی اس��ت ک��ه حاکمیت در ایران موج��ب های آن را‬ ‫فراهم کرده است‪.‬‬ ‫اما چه ش��د که ما تصمیم به انتشار نسخه مجله ای از «کوچه»‬ ‫گرفتیم‪ .‬همان طوری که می دانید رادیو کوچه بالغ بر هش��تصد‬ ‫آیتم خبر و گزارش در ماه تولید می کند که این آیتم ها در حوزه‬ ‫های مختلف فرهنگ‪ ،‬سیاس��ت‪ ،‬اجتماع‌‪ ،‬اندیش��ه وخبر تقسیم‬ ‫بندی می شود‪.‬‬ ‫بسیاری موارد مشاهده شده که مطلبی به دلیل انتشار روزانه سایر‬ ‫مطلب ها به آرش��یو رفته اس��ت در حالی که می توانست زمان‬ ‫بیشتری بر روی صفحه اول برای رویت باشد‪ .‬از سویی با توجه‬ ‫به فیلترینگ و بس��ته ش��دن عمده راه های استفاده از سرویس‬ ‫های خارج از ایران که در ماه های اخیر ش��دیدتر نیز شده است‪،‬‬ ‫با همراهی و هم فکری دوس��تان کوچه و درخواست مخاطبان‬ ‫دیدیم باید راهی دیگر هم برای ارتباط با مخاطب بیابیم‪.‬‬ ‫هم کاسه کردیم ایده ها را‪ ،‬بررسی و کم و زیاد و بهترین راهی‬ ‫که یافتیم انتش��ار نش��ریه کوچه بود‪ .‬ما در واق��ع به این نتیجه‬ ‫رس��یدیم با این کار انگار که با یک تیر دو نش��ان زده ایم‪ .‬همه‬ ‫مجموعه ای از منتخب های کوچه را به صورت دوره ای مکتوب‬ ‫ک��رده ایم و هم فایلی که به صورت پی دی اف قابل دریافت و‬ ‫پرینت اس��ت را در اختیار شما قرار داده ایم‪ .‬به این شکل‪ :‬آماده‬

‫س��ازی نشریه و محتوا از ما‪ ،‬چاپ از خود شما‪ .‬بلخره این روزها‬ ‫کار آس��ان تر شده است‪ .‬کافی اس��ت شما یک پرینتر دم دست‬ ‫داشته باشید و فایل مجله «کوچه» را دریافت کنید و چاپ‪ ،‬تمام‪.‬‬ ‫به این ترتیب هم می توانید کوچه را در اختیار دیگران قرار دهید‬ ‫و هم اگر از تبلت و یا آی پد یا حتا لب تاب استفاده می کنید بر‬ ‫روی آن نشریه را که گزیده انتشار در تارنمای کوچه در هر دوره‬ ‫پانزده روز است بخوانید‪.‬‬ ‫در نهایت ما با روش��ی دیگر س��عی کرده ایم به شما نزدیک تر‬ ‫باشیم‪ .‬ش��ما می توانید فایل مجله را از روی سایت دانلود کنید‬ ‫و نش��ریه را به همه دوس��تانی که حتا به نت دست رسی آسان‬ ‫ندارند بدهید‪.‬‬ ‫می ماند که اشاره کنیم نشریه کوچه وام دار تمامی اهل اندیشه ای‬ ‫اس��ت که چه مستقیم و یا چه غیر مستقیم مدد رسان و راه نمای‬ ‫آن بوده اند و دیگر این که نشریه کوچه هم اسم با یکی از نشریات‬ ‫استخوان دار و فراموش نشدنی روزهای آغازین پس از انقالب ایران‬ ‫در س��ال ‪ ۵۷‬شد که به سردبیری مرحوم شاملو منتشر می شد‪ .‬این‬ ‫نشریه هنوز که هنوز است می تواند الگو بسیاری از ما روزنامه نگاران‬ ‫باشد و تشابه اسمی بین این دو به هیچ وجه نگاهی تقلیدی و رقابتی‬ ‫نیس��ت‪ .‬انتخاب رادیو کوچه نیز به احترام همان فرهنگ و ادبیات‬ ‫ارزش��مند مردمی و کوچه ای بوده اس��ت و امروز نشریه آن کوچه‬ ‫خوانده می ش��ود‪ .‬با ادب و تکریم به حرمت اندیش��مندان واقعی‬ ‫فرهنگ و ادبیات ایرانی که تمام ما امروز مدیون تالش بی پیرانه و از‬ ‫خود گذشتگی آنان است‪ .‬در پایان باید اشاره کنم «کوچه» هر پانزده‬ ‫روز یک بار منتشر می شود‪.‬‬

‫با تصویب یک فوریت در مجلس شورای اسالمی‪،‬‬

‫اختصاصنیمدرصدازافزایشدرآمدفروشنفتبهبسیج‬ ‫نمایندگان مجلس شورای اسالمی در جلسه‌ی علنی روز سه‌شنبه‪،‬‬ ‫‪ 29‬نوامب��ر‪ ،‬به یک فوریت رای دادند که در صورت تصویب نهایی‬ ‫آن هر سال معادل نیم درصد از محل افزایش درآمد فروش نفت در‬ ‫اختیار سازمان بسیج مستضعفین قرار می‌گیرد‪ .‬به گزارش ایسنا‌‪ ،‬به‬ ‫موجب ماده واحده این طرح دولت موظف ش��د هر سال معادل نیم‬ ‫درصد از محل افزایش درآمد حاصل از فروش نفت و میعانات گازی‬

‫را قبل از واریز به حساب ذخیره‌ی ارزی و معادل ریالی آن را پس از‬ ‫واریز به خزانه در اختیار سازمان بسیج مستضعفین قراردهد‪ .‬در این‬ ‫طرح هم‌چنین آمده که دولت باید هر س��ال ‪ 10‬درصد از اعتبارات‬ ‫بخش مربوط به جوانان را به منظور مقابله با چالش‌های منطقه‌ای‬ ‫و فرامنطقه‌ای جهت بست و گسترش بسیج در اختیار سازمان بسیج‬ ‫مستضعفین قرار دهد‪ .‬هم‌چنین دولت موظف شد‪ 10 ،‬درصد اعتبارات‬

‫منابع رسمی دولت بریتانیا اعالم کردند‪:‬‬ ‫نش��ریه کوچه چکیده و منتخب مطلب های منتش��ر ش��ده در تارنمای‬ ‫رادیو کوچه است‬ ‫اول و پانزده ام هر ماه منتشر می شود‬ ‫صاحب امتیاز‪ :‬بنیاد فرهنگی کوچه‬ ‫سردبیر‪ :‬اردوان روزبه‬ ‫هماهنگی و تنظیم برای مجله‪ :‬آزی ف‬ ‫مسوول خبر‪ :‬بهنام ف‬ ‫صفحه آرایی‪ :‬بخش گرافیک بنیاد کوچه‬ ‫ب��رای تماس با س��ردبیر به طور مس��تقیم می توانید با آدرس پس��ت‬ ‫الکترونیکی زیر در تماس باشید‪:‬‬ ‫‪editor@koochehmail.com‬‬ ‫هم چنین برای دریافت نشریه به صورت دوره ای بر روی آدرس پست‬ ‫الکترونیکی خود به طور مستقیم می توانید با آدرس زیر مکاتبه کنید‪:‬‬ ‫‪contact@koochehmail.com‬‬ ‫هم چنین می توانید از تارنمای رادیو گوچه دیدن کنید و روزانه از خبرها‬ ‫و گزارش های آن مطلع شوید‪:‬‬ ‫‪www.radiokoocheh.com‬‬

‫‪2‬‬

‫و کمک‌هایی که هر س��ال در قالب امداد و نجات به س��ازمان‌های‬ ‫ام��دادی از جمله هالل احمر تخصیص می‌دهد را به منظور ایجاد‬ ‫زیر س��اخت‌ها و اتخاذ س��از و کارهای الزم در برنامه‌های دفاعی و‬ ‫ت‌) دراختیار سازمان بسیبج مستضعفین قرار دهد‪.‬‬ ‫بحران (‌امداد و نجا ‌‬ ‫به گزارش ایسنا‌‪ ،‬این طرح با ‪ 110‬رای موافق ‪ 9،‬رای مخالف و ‪20‬‬ ‫رای ممتنع از مجموع ‪ 197‬نماینده‌ی حاضر به تصویب رسید‪.‬‬

‫خروجکارمندانسفارتبریتانیاازایران‬ ‫بامداد روز چهارشنبه‪ 30 ،‬نوامبر‌‪ ،‬منابع رسمی دولت بریتانیا‬ ‫اع�لام کردند که در پ��ی ورود گروهی از تظاهرکنندگان‬ ‫معترض به محل‌های س��فارت‌خانه این کشور در تهران‪،‬‬ ‫کارمندان سفارت بریتانیا را به منظور حفظ امنیت آنان از‬ ‫ایران خارج می‌کند‪ .‬هنوز مشخص نیست که آیا این دستور‬ ‫شامل تمامی کارمندان سفارت می‌شود و یا تنها برخی از‬ ‫آنان ایران را ترک می‌کنند‪.‬‬ ‫زمان اجرای این دس��تور مش��خص نیس��ت ام��ا برخی‬ ‫گزارش‌ه��ا حاکی از آن اس��ت که تع��دادی از کارمندان‬ ‫س��فارت‌خانه برای عزیمت به امارات عربی متحده‪ ،‬عازم‬ ‫فرودگاه تهران شده‌اند اما این گزارش‌ها هنوز مورد تایید‬ ‫قرار نگرفته است‪.‬‬

‫رییس مجلس شورای اسالمی‪:‬‬

‫برکناری وزیر اقتصاد‬ ‫کم‌هزینه‌ترین راه برای‬ ‫بحران اختالس است‬ ‫رییس مجلس ش��ورای اسالمی‪ ،‬روز چهارش��نبه‪ 30 ،‬نوامبر‪ ،‬در‬ ‫مصاحب��ه‌ای با خبرنگاران عنوان کرد که در جلس��ه س��ران قوا‬ ‫درباره چگونگی رس��یدگی به پرونده فساد مالی‪ ،‬یکی از نظرات‬ ‫مطرح ش��ده برکناری وزیر اقتصاد بود که اف��کار عمومی آن را‬ ‫می‌پذیرفت‪.‬‬ ‫به گزارش خبرآنالین‪ ،‬علی الریجانی‪ ،‬گفت‪« :‬خود این سه هزار‬ ‫میلیارد یک ش��وک بزرگ بود‪ .‬اگر دول��ت می‌پذیرفت که وزیر‬ ‫اقتصاد را برکنار کند هزینه کم‌تر می‌شد‪».‬‬ ‫او روشن نکرده است که پیش��نهاد برکناری وزیر اقتصاد توسط‬ ‫کدام یک از سران قوا مطرح شده است‪.‬‬ ‫ریی��س جمهوری‪ ،‬رییس مجلس و رییس قوه قضاییه جمهوری‬ ‫اس�لامی در جلساتی که گاه با پوش��ش خبری برگزار می‌شود‪،‬‬ ‫مسایل حکومتی را بررسی و در مورد آن‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند‪.‬‬ ‫آقای الریجانی در مورد استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس گفت‪:‬‬ ‫«هزینه‌ه��ای اس��تیضاح یک چالش جدید ایجاد ک��رده بود‪ .‬لذا‬ ‫س��بک و سنگین کردیم و دیدیم می‌ش��ود این هزینه‌ها را زیاد‬ ‫نک��رد‪ .‬وزیر اقتص��اد هم آمد و گفت که اگر قصوری ش��ده من‬ ‫عذر می‌خواهم‪ ».‬اس��تیضاح آقای حس��ینی به ماجرای اختالس‬ ‫‪ 3‬هزار میلیارد تومانی از شبکه بانکی ارتباط داشت و نمایندگان‬ ‫اس��تیضاح‌کننده‪ ،‬وزی��ر دارای��ی را ب��ه کوتاهی در شناس��ایی و‬ ‫پیش‌گیری از این اختالس متهم کرده بودند‪.‬‬ ‫ب��ه گفته مقام��ات قضایی‪ ،‬پرونده این ماج��را در حال حاضر در‬ ‫دست بررسی است و دادستان کل کشور و مسوول پیگیری این‬ ‫پرونده‪ ،‬گزارش‌هایی را از نحوه پیش‌رفت کار ارایه کرده هر چند‬ ‫به دس��تور آیت‌اله خامنه‌ای‪ ،‬رهبر جمهوری اسالمی‪ ،‬رسانه‌های‬ ‫همگانی از پی‌گیری و انتش��ار گزارش‌های مستقل در این زمینه‬ ‫منع شده‌اند‪.‬‬

‫در پی افزایش بحران در اروپا و آمریکا‪،‬‬

‫اقدام شش بانک‬ ‫مرکزی برای کمک به‬ ‫بحران مالی‬ ‫روز پنج‌ش��نبه‪ 1 ،‬دس��امبر‪ ،‬بنا به گزارش رسانه‌های‬ ‫خارجی‪ ،‬ش��ش بانک مرکزی متعلق به اقتصادهای‬ ‫قدرت‌مند جهان در تصمیمی هماهنگ ش��ده دست‬ ‫به اقدامی زده‌اند که دست‌رسی به اعتبار مالی برای‬ ‫تجار و مردم عادی را آسان‌تر خواهد کرد‪.‬‬ ‫ب��ه گزارش الجزی��ره‪ ،‬بانک مرکزی اروپ��ا‪ ،‬آمریکا‪،‬‬ ‫بریتانیا‪ ،‬کانادا‪ ،‬ژاپن و س��وییس شش بانکی هستند‬ ‫که در این برنامه شرکت داشته‌اند‪.‬‬

‫بر اس��اس این تصمیم‪ ،‬بانک‌های تجاری می‌توانند‬ ‫دالر آمریکا را به نرخی ارزان‌تر خریداری کنند‪.‬‬ ‫این تصمیم از روز ‪ ۵‬دس��امبر به اجرا گذاشته خواهد‬ ‫ش��د‪ .‬از س��ویی دیگ��ر و هم‌زم��ان با ای��ن تصمیم‬ ‫بازارهای آسیایی در قبال این تصمیم واکنش مثبت‬ ‫نشان دادند‪.‬‬ ‫برای اولین بار مطرح شد‪،‬‬

‫«سنای آمریکا در‬ ‫آستانه تحریم بانک‬ ‫مرکزی ایران»‬ ‫شام‌گاه چهارشنبه‪ 29 ،‬نوامبر‪ ،‬مجلس سنای آمریکا‬ ‫برای اولین‌بار متمم��ی را در چارچوب الیحه بودجه‬ ‫نظامی ایاالت متحده بررسی کرده که بانک مرکزی‬ ‫جمهوری اس�لامی و خریداران نفت این کش��ور را‬ ‫تحریم می‌کن��د‪ .‬کمیته روابط ام��ور خارجه مجلس‬ ‫نماین��دگان آمریکا حدود دو هفت��ه پیش‪ ،‬طرحی را‬ ‫برای تحری��م بانک مرکزی تصویب ک��رد که اکثر‬ ‫اعضای این مجلس‪ ،‬از آن حمایت می‌کنند‪.‬‬ ‫دولت باراک اوباما بانک مرکزی ایران را یک نگرانی‬ ‫ج��دی در زمین��ه «پولش‌ویی» اع�لام اما برخالف‬ ‫بریتانی��ا‪ ،‬از تحری��م بانک مرکزی خ��ودداری کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬گزارش‌ها حاکیس��ت که دولت باراک اوباما‬ ‫نگران آن اس��ت ک��ه تحریم ف��وری بانک مرکزی‬ ‫جمهوری اس�لامی ک��ه اکثر اعض��ای کنگره از هر‬ ‫دو ح��زب دموک��رات و جمهوری‌خ��واه خواهان آن‬ ‫هس��تند‪ ،‬بهای نفت را افزایش دهد و اقتصاد جهان‬ ‫را متزلزل‌تر کند‪ .‬انتظار می رود که این متمم تا روز‬ ‫جمعه این هفته به تصویب مجلس س��نا برسد و به‬ ‫احتمال زیاد پس از تصویب نهایی طرح مشابهی در‬ ‫مجلس نمایندگان‪ ،‬در س��ال ‪ ۲۰۱۲‬میالدی به اجرا‬ ‫گذاشته شود‪.‬‬ ‫وزارت امور خارجه جمهوری اسالمی‪:‬‬

‫در خصوص حمله به‬ ‫سفارتبریتانیاتحقیق‬ ‫می‌کنیم‬ ‫در پی اعت��راض وزارت خارجه بریتانیا در خصوص‬ ‫حمله به س��فارت این کش��ور در تهران‪ ،‬وزارت امور‬ ‫خارج��ه جمه��وری اس�لامی از آن‌چ��ه «رفتارهای‬ ‫غیر‌قاب��ل قب��ول مع��دودی از معترض��ان» خوانده‪،‬‬ ‫ابراز تاس��ف کرده اس��ت‪ .‬در بیانیه ای��ن وزار‌ت‌خانه‬

‫از مس��ووالن امر خواس��ته شده اس��ت تا اقدامات و‬ ‫بررس��ی‌های فوری و ض��روری در این خصوص به‬ ‫عمل آورند‪.‬‬ ‫به گ��زارش واحد مرکزی خبر‪ ،‬در ادام��ه این بیانیه‬ ‫تاکی��د ش��د‪« :‬وزارت امور خارجه ضم��ن احترام به‬ ‫قوانین و مقررات بین‌الملل��ی و با تاکید بر مصونیت‬ ‫اماکن دیپلماتیک‌‪ ،‬بر تعهد دولت جمهوری اسالمی‬ ‫ای��ران ب��ه حفاظت و صیان��ت از اماک��ن و ماموران‬ ‫دیپلماتیک تاکید می‌کند‪».‬‬ ‫در پی حمله گروهی در روز سه‌ش��نبه‪ 29 ،‬نوامبر‪ ،‬به‬ ‫سفارت بریتانیا در تهران و وارد کردن خسارت به دو‬ ‫منطقه تحت پوشش این س��فارت‌خانه‪ ،‬وزارت امور‬ ‫خارجه بریتانیا در واکنش به ش��دت ابراز خشم کرده‬ ‫و آن را غیر‌قابل قبول خوانده است‪.‬‬ ‫الزم به اش��اره اس��ت دولت‌های فرانسه و ایتالیا نیز‬ ‫حمله به س��فارت‌خانه انگلستان در تهران را قاطعانه‬ ‫محکوم کرده و آن را غیرقابل تحمل خواندند‪ .‬دولت‬ ‫پاریس با انتش��ار بیانیه‌ای‪ ،‬دولت تهران را مس��وول‬ ‫حمله به سفارت انگلستان اعالم کرده است‪ .‬وزارت‬ ‫خارجه روسیه نیز حمله به سفارت انگلستان در تهران‬ ‫را غیرقابل قبول خوانده و آن را محکوم کرده است‪.‬‬ ‫هم‌زمان در لندن اعالم ش��د که دولت انگلستان در‬ ‫نظر دارد همه اتباع خود را از ایران خارج کند‪ .‬بنا به‬ ‫بیانیه وزارت خارجه انگلس��تان‪ ،‬این کش��ور از همه‬ ‫اتباع خود خواسته است ایران را ترک کنند‪.‬‬ ‫جهت اعالم اقدامات برای بازگشت به ایران‪،‬‬

‫«تماس تلفنی وزیر‬ ‫خارجه ایران با کاردار‬ ‫سفارت در لندن»‬

‫به گ��زارش رادی��و و تلویزی��ون دولت��ی جمهوری‬ ‫اس�لامی‪ ،‬علی‌اکبر صالحی‪ ،‬وزیر خارجه‪ ،‬در تماس‬ ‫با کاردار سفارت جمهوری اسالمی در لندن اقداماتی‬ ‫را ک��ه ب��رای بازگش��ت تمامی کارکنان س��فارت و‬ ‫خانواده‌هایش��ان به ایران انج��ام گرفته به اطالع او‬ ‫رساند‪.‬‬ ‫روز گذشته وزیر امور خارجه بریتانیا اعالم کرد که در‬ ‫واکنش به ورود ش��ماری از تظاهرکنندگان به مراکز‬ ‫سفارتخانه این کشور در تهران‪ ،‬اعضای سفارت‌خانه‬ ‫بریتانیا را از ایران خارج کرده و به کارکنان س��فارت‬ ‫جمهوری اسالمی هم چهل و هشت ساعت فرصت‬ ‫داده ت��ا خ��اک بریتانی��ا را ترک کنن��د‪ .‬وزیر خارجه‬ ‫بریتانیا گفت که آش��کار است تجمع تظاهرکنندگان‬ ‫خودجوش نبوده بلکه آنان توسط تشکیالت حکومتی‬ ‫در جمهوری اسالمی سازمان یافته بودند و با برنامه‬ ‫قبلی به سفارت حمله کردند‪.‬‬ ‫‪3‬‬

‫در نشست روز پنج‌شنبه‪ 1 ،‬دسامبر‬ ‫در بروکسل‪،‬‬

‫ایران و سوریه‪ ،‬موضوعات‬ ‫اجالس وزاری خارجه‬ ‫اتحادیه اروپا‬

‫به گزارش رس��انه‌های خارجی و به نقل از محافل دیپلماتیک‪،‬‬ ‫جمهوری اس�لامی در آس��تانه اعمال بزرگ‌ترین تحریم‌ها از‬ ‫زمان انقالب اسالمی تا‌کنون قرار دارد‪.‬‬ ‫کش��ورهای آلمان‪ ،‬بریتانیا و فرانس��ه از شورای وزیران خارجه‬ ‫اتحادیه اروپا خواس��ته‌اند تا در نشست روز پنج‌شنبه‪ 1 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫خود در بروکسل‪ ،‬پایتخت بلژیک‪ ،‬واردات نفت ایران را به اروپا‬ ‫منع کنند و در کنار آن تحریم‌های ش��دید سیاسی و اقتصادی‬ ‫تازه‌ای را علیه جمهوری اسالمی به تصویب برسانند‪.‬‬ ‫گفته ش��ده اس��ت که این تحریم‌ها در واکن��ش به برنامه‌های‬ ‫هس��ته‌ای ایران و بحران اخیر بین بریتانیا و جمهوری اسالمی‬ ‫اس��ت‪ .‬تصمیم در باره سوریه نیز از دیگر موضوعاتی است که‬ ‫وزراری خارجه کش��وهای اروپایی قرار اس��ت بر سر آن تبادل‬ ‫نظر کنند‪.‬بر اساس گزارش‌ها‪ ،‬بیش‌تر کشورهای عضو اتحادیه‬ ‫اروپا انتظار دارند که شورای وزیران خارجه این کشورها در ابراز‬ ‫هم‌دردی و هم‌بس��تگی با بریتانیا‪ ،‬ایران را بیش از پیش مورد‬ ‫انزوای سیاس��ی قرار دهند‪.‬گفته ش��ده است که به دنبال حمله‬ ‫به سفارت بریتانیا در تهران‪ ،‬بریتانیا خواهان اعمال تحریم‌های‬ ‫بیش‌تر بر بخش انرژی ایران است‪ .‬به نقل از منابع دیپلماتیک‬ ‫گفته ش��ده اس��ت که اعمال نهایی برخی از تحریم‌های عمده‬ ‫نظیر نفت ایران‪ ،‬به جلس��ه سران اتحادیه که قرار است روز ‪۹‬‬ ‫دسامبر صورت گیرد‪ ،‬موکول خواهد شد‪.‬‬

‫با دستور امیر کویت‪،‬‬

‫«وزیر دفاع کویت‪ ،‬نخست‬ ‫وزیر جدید این کشور شد»‬

‫روز چهارش��نبه‪ 30 ،‬نوامب��ر‪ ،‬امی��ر کویت‪ ،‬ش��یخ جابر‌مبارک‬ ‫احمد‌الصباح‪ ،‬وزیر دفاع این کش��ور را به عنوان نخس��ت وزیر‬ ‫جدید کویت منصوب کرده اس��ت‪.‬تلویزیون دولتی کویت گفت‬ ‫ش��یخ جابر‪ ،‬جانشین شیخ ناصر‌محمد احمد‌جابر‌الصباح می‌شود‬ ‫که روز دوش��نبه‪ 28 ،‬نوامبر‪ ،‬استعفا داد‪.‬در ماه‌های اخیر‪ ،‬انتشار‬ ‫گزارش‌های��ی در مورد فس��اد مالی برخی مقام‌ه��ای دولتی و‬ ‫نمایندگان مجلس باعث خشم مردم شده است‪.‬فشار بر نخست‬ ‫وزیر س��ابق کوی��ت در روزهای اخیر و پ��س از اتهامات مبنی‬ ‫ب��ر این‌که ‪ ۱۵‬عضو مجلس رش��وه دریافت کرده‌اند تا از دولت‬ ‫حمایت کنند‪ ،‬افزایش یافته بود‪.‬‬ ‫با وجود موافق صالح برای کناره‌گیری از قدرت‪،‬‬

‫«درگیری‌های یمن بیش‬ ‫از ‪ ۴۰‬کشته و مجروح به‬ ‫جا گذاشت»‬

‫یک منبع پزش��کی در یمن روز پنج‌شنبه‪ 1 ،‬دسامبر‪ ،‬اعالم کرد‬ ‫در پ��ی در‌گیری نیروه��ای نظامی هوادار عل��ی عبداله صالح‪،‬‬ ‫رییس جمهوری این کشور با دو قبیله از مخالفان حکومت یمن‬

‫‪4‬‬

‫در جنوب صنعا دست‌کم ‪ 8‬تن کشته و ‪ 35‬نفر مجروح شدند‪.‬‬ ‫ب��ه گ��زارش خبرگ��زاری فرانس��ه درگیری‌ها ار ش��ام‌گاه روز‬ ‫چهارش��نبه آغاز و تا روز پنج‌ش��نبه‌ ادامه داشته است‪.‬براساس‬ ‫این گزارش ش��هر تع��ز در جنوب صنع‌ا در کنت��رل کامل افراد‬ ‫مس��لح قبایل درآمده است و تمام تالش‌های ‪ 24‬ساعت لشکر‬ ‫‪ 33‬ارت��ش یمن ب��رای باز پس‌گیری مجدد این ش��هر تاکنون‬ ‫بی‌نتیجه بوده است‪.‬براس��اس گزارش های رسیده افراد مسلح‬ ‫از ناحیه غرب کش��ور پشتیبانی می‌شوند و به اسلحه و مهمات‬ ‫زیادی دست‌رس��ی پیدا کرده‌اند‪ .‬ش��هر تعز یکی از بزرگ‌ترین‬ ‫شهرهای یمن و محل حضور مخالفان علی عبداله صالح است‪.‬‬

‫برای تحکیم روابط آمریکا و ترکیه‪،‬‬

‫«سفر معاون رییس‬ ‫جمهوری آمریکا به‬ ‫ترکیه»‬

‫جو بایدن‪ ،‬معاون رییس جمهوری آمریکا‪ ،‬روز جمعه‪ 2 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫به ترکیه سفر کرده و قرار است با عبداله گل‪ ،‬رییس جمهوری‪،‬‬ ‫و دیگر مقامات ارش��د دولت ترکیه دی��دار و در مورد روابط دو‬ ‫کشور و مسایل منطقه با آنان گفت‌وگو کند‪ .‬تحلیل‌گران علت‬ ‫س��فر این مقام آمریکایی را تحکیم روابط میان این دو کش��ور‬ ‫اع�لام کردند که به دلی��ل حمایت ترکیه از ای��ران برای حل‬ ‫بحران هس��ته‌ای این کش��ور و تیرگی روابط دول��ت ترکیه و‬ ‫اس��راییل در یک‌سال گذشته رو به س��ردی گذاشته بود‪ .‬الزم‬ ‫به اشاره است این روابط در ماه‌های اخیر و در پی موضع‌گیری‬ ‫تن��د ترکیه در حمای��ت از حرکت‌های اعتراض��ی و حمایت از‬ ‫طرف‌داران دموکراسی در خاورمیانه بهبود یافته است‪.‬‬ ‫بدون حضور خبرنگاران صورت گرفت‪،‬‬

‫«بازدید دیپلمات‌ها‬ ‫از باغ قلهک برای‬ ‫هم‌بستگی با بریتانیا»‬

‫دو روز پ��س از ورود برخ��ی معترضان منس��وب به‬ ‫دول��ت جمهوری اس�لامی ب��ه س��فارت بریتانیا در‬ ‫تهران‪ ،‬ش��ماری از س��فرا و دیپلمات‌های خارجی از‬ ‫مجتمع مس��کونی دیپلمات‌ه��ای بریتانیایی در باغ‬ ‫قلهک بازدی��د کرده‌اند‪ .‬به گزارش منابع خبری‪‌،‬روز‬ ‫پنج‌شنبه‪ 1 ،‬دسامبر‪ ،‬گروهی از دیپلمات‌های خارجی‬ ‫در مقاب��ل باغ قلهک تجمع کردن��د و خواهان ورود‬ ‫به آن ش��دند‪ .‬به گزارش فارس‪ ،‬ای��ن دیپلمات‌ها از‬ ‫بیش از ‪ ۲۰‬کش��ور بودن��د‪ ،‬ولی ب��ا مخالفت پلیس‬ ‫دیپلماتیک مواجه ش��دند‪ .‬حدود یک س��اعت بعد‪ ،‬با‬ ‫موافقت وزارت خارجه جمهوری اس�لامی‪ ،‬بعضی از‬ ‫اعضای این گروه اجازه ورود به باغ قلهک را یافتند‪.‬‬ ‫دیپلمات‌ه��‌ا از کش��ورهای جمهوری چ��ک‪ ،‬ترکیه‪،‬‬ ‫کرواسی‪ ،‬آلمان‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬مکزیک‪ ،‬دانمارک‪ ،‬اسلواکی‪،‬‬ ‫بلژیک‪ ،‬مکزیک‪ ،‬مجارس��تان‪ ،‬بلغارس��تان‪ ،‬استرالیا‪،‬‬ ‫کانادا‪ ،‬نیوزلند‪ ،‬ونزوئال در میان بازدیدکنندگان بودند‪.‬‬

‫ب��ا ای��ن ح��ال‪ ،‬نیروهای پلی��س مان��ع از هم‌راهی‬ ‫خبرنگاران و فیلم‌برداران خارجی شدند‪.‬‬ ‫یک خبرنگار واشنگتن‌پس��ت از ق��ول دیپلمات‌هایی‬ ‫که وارد باغ قلهک ش��ده‌اند‪ ،‬نوشته است‪« :‬تابلوهای‬ ‫نقاشی پاره ش��ده‪ ،‬کامپیوترها خرد شده و مهاجمان‬ ‫روی دیواره��ا با اس��پری ش��عارهایی مانند مرگ بر‬ ‫انگلیس و حزب‌اله پیروز است نوشته‌اند‪».‬‬ ‫در همین حال وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی با‬ ‫انتش��ار بیانیه‌ای خبرنگاران رس��انه‌های خارجی در‬ ‫ای��ران را از حض��ور در هر‌گونه تجم��ع و تظاهرات‬ ‫حامیان حکوم��ت منع کرد‪ .‬به گ��زارش خبرگزاری‬ ‫فرانس��ه‪ ،‬در این بیانیه تصریح شده است‪« :‬به کلیه‬ ‫نمایندگی‌های رس��انه‌های خارجی اطالع می‌دهیم‬ ‫که شرکت در تظاهرات‪ ،‬بخصوص در مقابل سفارت‬ ‫بریتانیا و باغ قلهک بدون کس��ب مجوز قبلی ممنوع‬ ‫اس��ت‪ ».‬در ادامه محکومی��ت بین‌الملل��ی ورود به‬ ‫س��فارت بریتانیا‪ ،‬امروز اس��پانیا نیز س��فیر جمهوری‬ ‫اسالمی در مادرید را برای بیان اعتراض احضار کرد‪.‬‬ ‫الزم به اش��اره اس��ت با وجود فش��ارهای جهانی به‬ ‫ایران برای محاکمه مهاجمان سفارت بریتانیا‪ ،‬یازده‬ ‫نفر از عامالن این حمله از بازداشت‌گاه آزاد شده‌اند‪.‬‬ ‫پس از نشست وزاری خارجه اتحادیه اروپا‪،‬‬

‫«تحریم ‪ ۱۸۰‬فرد و‬ ‫شرکت ایرانی توسط‬ ‫اتحادیه اروپا»‬

‫روز پنج‌شنبه‪ 1 ،‬دسامبر‪ ،‬وزرای امور خارجه اتحادیه‬ ‫اروپا در نشستی در بروکس��ل گسترش تحریم‌های‬ ‫این اتحادیه به ‪ ۱۴۱‬ش��رکت و ‪ ۳۹‬ش��خص ایرانی‬ ‫را تصوی��ب کرده‌ان��د‪ .‬تحریم‌ه��ای جدی��د به دلیل‬ ‫خ��ودداری مس��ووالن جمهوری اس�لامی از توقف‬ ‫فعالیت‌های هسته‌ای اعمال شده است‪.‬‬ ‫وزرای حاضر در نشس��ت بروکس��ل هم‌چنین توافق‬ ‫کرده‌ان��د که گفت‌وگو در مورد اعم��ال تحریم علیه‬ ‫بخش‌های مالی‪ ،‬حمل و نقل و انرژی ایران را ادامه‬ ‫دهند‪ .‬پیش‌ت��ر دولت‌های فرانس��ه و بریتانیا اعالم‬ ‫کرده بودند که پیشنهاد تحریم خرید نفت از ایران را‬ ‫در این نشست مطرح خواهند کرد‪.‬ویلیام هیگ‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه بریتانیا تاکید کرده است که تحریم‌های‬ ‫امروز مربوط به برنامه اتمی ایران اس��ت و ربطی به‬ ‫حمله به سفارت ندارد‪.‬‬ ‫اتحادی��ه اروپا می‌گوید افرادی ش��امل تحریم های‬ ‫تازه شده‌اند که با برنامه اتمی این کشور ارتباط دارند‬ ‫ی��ا قطع‌نامه‌های ش��ورای امنیت را نق��ض کرده‌اند‪.‬‬ ‫ای��ن اتحادی��ه هم‌چنین ش��رکت‌هایی را مش��مول‬ ‫تحریم‌های تازه کرده اس��ت که از جمله با ش��رکت‬ ‫کش��تی‌رانی جمهوری اسالمی و سپاه پاسداران این‬ ‫کش��ور ارتباط داش��ته‌اند‪ .‬قرار اس��ت نام این افراد و‬

‫شرکت‌ها فردا در ژورنال اتحادیه اروپا منتشر شود‪.‬‬ ‫با وجود رییس جمهوری آمریکا‪:‬‬

‫«حمایت سنای آمریکا از‬ ‫تحریم بانک مرکزی ایران»‬

‫با وجود مخالفت صریح باراک اوباما‪ ،‬رییس جمهوری‬ ‫آمریکا‪ ،‬با تحریم بانک مرکزی جمهوری اس�لامی‪،‬‬ ‫ش��ام‌گاه پنج‌شنبه‪ 1 ،‬دسامبر‪ ،‬س��نای ایاالت متحده‬ ‫ب��ه اتفاق آرا طرحی را با هدف تحریم بانک مرکزی‬ ‫ایران به تصویب رسانده است‪.‬‬ ‫مجلس س��نا روز چهارش��نبه متممی را در چارچوب‬ ‫الیحه بودجه نظامی ایاالت متحده بررس��ی کرد که‬ ‫بان��ک مرکزی جمهوری اس�لامی و خریداران نفت‬ ‫این کش��ور را تحریم می‌کند‪.‬ای��ن متمم بدون رای‬ ‫مخالف به الیحه بودجه نظامی سال ‪ ۲۰۱۲‬میالدی‬ ‫آمریکا اضافه شد‪.‬‬ ‫این مصوب��ه در صورتی به یک قان��ون الزم‌االجرا‬ ‫تبدیل می‌ش��ود که مجل��س نماین��دگان هم طرح‬ ‫مشابهی را تصویب کند و باراک اوباما در مقام رییس‬ ‫جمهوری آمریکا آن‌را امضا کند‪ .‬تیموتی گایتنر‪ ،‬وزیر‬ ‫خزانه‌داری آمریکا‪ ،‬پنج‌ش��نبه ط��ی نامه‌ای به کارل‬ ‫لوین‪ ،‬رییس کمیته نیروهای مس��لح مجلس سنا‪ ،‬با‬ ‫جزییات طرح سنا مخالفت کرده بود‪.‬‬ ‫او هشدار داد که اجرای تدابیر مندرج در آن می‌تواند‬ ‫به متح��دان آمریکا صدمه بزن��د و بهای نفت را در‬ ‫بازاره��ای جهانی افزایش ده��د‪ .‬در این طرح‪ ،‬برای‬ ‫هدف قرار دادن مبادالت نفتی بانک مرکزی ایران‪،‬‬ ‫یک فرصت شش ماهه در نظر گرفته شده تا از وقوع‬ ‫شوک نفتی در جهان جلوگیری شود‪.‬‬ ‫شورای حقوق بشر سازمان ملل اعالم کرد‪،‬‬

‫«بررسی جنایت علیه‬ ‫بشریت در سوریه»‬

‫یک روز پس از ارایه گزارش رییس ش��ورای حقوق‬ ‫بشر س��ازمان ملل‪ ،‬این شورا در جلسه‌ای اضطراری‬ ‫در روز جمعه‪ 2 ،‬دس��امبر‪ ،‬موض��وع ارتکاب جنایت‬ ‫علیه بشریت توسط دولت‪ ،‬ارتش و نهادهای امنیتی‬ ‫سوریه را بررسی می‌کند‪.‬‬ ‫روز گذش��ته رییس شورا در گزارشی «شواهد مربوط‬ ‫به کش��ته ش��دن بیش از چهار هزار تن از مخالفان‬ ‫حکومت بش��ار اسد‪ ،‬رییس جمهوری سوریه‪ ،‬طی نه‬ ‫ماه تظاهرات اعتراضی‪ ،‬سرکوب وحشیانه معترضان‬ ‫و دستور قتل آنان توسط نیروهای نظامی و امنیتی»‬ ‫را شرح داد‪.‬‬ ‫از جمل��ه بخش‌های این گزارش ش��واهد مربوط به‬ ‫«تجاوز به عنف به بازداشت‌ش��دگان مرد و شکنجه‬ ‫کودکان��ی ب��وده ک��ه در جریان تظاهرات دس��تگیر‬

‫می‌شوند که هدف از آن ظاهرن ارعاب مردم سوریه‬ ‫و جلوگیری از شرکت آنان در تظاهرات» بوده است‪.‬‬ ‫رییس ش��ورای حقوق بشر س��ازمان ملل هم‌چنین‬ ‫گف��ت که حدود هش��ت‌صد ت��ن از نیروهای دولتی‬ ‫نیز در س��وریه کش��ته ش��ده‌اند و افزود که با توجه‬ ‫به افزایش ش��مار نظامیان فراری و پیوستن آنان به‬ ‫مخالفان‪ ،‬ادامه حکومت بش��ار اس��د عملن سوریه را‬ ‫گرفتار یک جنگ داخلی کرده است‪.‬‬ ‫به دلیل بیماری روی داد‪،‬‬

‫«درگذشت مسن‌ترین‬ ‫عکاس ورزشی ایران»‬

‫به گزارش رسانه‌های داخلی ایران‪ ،‬شام‌گاه جمعه‪2 ،‬‬ ‫دسامبر‪ ،‬اس��ماعیل زرافشان از قدیمی‌ترین عکاسان‬ ‫ورزشی در این کش��ور در سن ‪ ۸۳‬سالگی درگذشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫آقای زرافش��ان که به تازگی از بیمارس��تان مرخص‬ ‫ش��ده بود به دلیل وخامت حالش شب گذشته مجدد‬ ‫به بیمارس��تان منتقل اما پس از انتقال درگذش��ت‪.‬‬ ‫وی به عنوان مس��ن‌ترین عکاس ح��وزه ورزش در‬ ‫رسانه‌های ایران مطرح شده است‪.‬‬ ‫وزیر دفاع آمریکا‪:‬‬

‫«ظهور ایران اتمی یک‬ ‫تهدید برای همه است»‬

‫لئون‌پانه‌تا‪ ،‬وزیر دفاع آمریکا روز جمعه‪ 2 ،‬دس��امبر‪،‬‬ ‫به وقت واشینگتن‪ ،‬اعالم کرد که هرگونه اختالل در‬ ‫جریان آمد و شد دریایی در خلیج پارس برای آمریکا‬ ‫به مثابه «عبور از خط قرمز» است‪.‬آقای پانه‌تا اظهار‬ ‫داشت‪« :‬ایران یک تهدید بسیار جدی برای همه ما‬ ‫تلقی می‌شود‪».‬‬ ‫او با اشاره به برنامه‌های هسته‌ای ایران گفت‪« :‬هیج‬ ‫تهدی��دی در خاورمیانه جدی‌ت��ر از ظهور یک ایران‬ ‫اتمی نیس��ت‪».‬وی هم‌چنین تاکید ک��رد که باراک‬ ‫اوباما‪ ،‬رییس جمهوری آمریکا هیچ‌گاه گزینه نظامی‬ ‫علیه برنامه هس��ته‌ای ایران را از مد نظر دور نکرده‬ ‫اما برای ب��ه کارگیری این گزینه ی��ا هرگونه حمله‬ ‫احتمالی علیه مراکز هسته‌ای ایران‪ ،‬باید تمام جوانب‬ ‫به دقت بررسی شود‪.‬‬ ‫وی از س��ویی دیگر به اس��راییل اشاره کرد و گفت‪:‬‬ ‫«این کش��ور باید تالش کند که از انزوای روزافزون‬ ‫خ��ود در خاورمیانه جلوگیری کند‪».‬وی از اس��راییل‬ ‫خواست روابط دیپلماتیک خود را با کشورهایی چون‬ ‫مصر و ترکیه بهبود ببخش��د و مجدد با فلسطینی‌ها‬ ‫بر س��ر صلح مذاکره کند‪.‬اما وزیر دفاع آمریکا گفت‬ ‫اسراییل در این مورد به کامل هم مقصر نیست و در‬ ‫این زمینه به کارزار بین‌المللی منزوی کردن اسراییل‬

‫اشاره کرد‪.‬‬ ‫آقای پانه‌ت��ا افزود که دولت ب��اراک اوباما هم‌چنان‬ ‫متعهد اس��ت ک��ه در زمان بی‌ثبات��ی و ناآرامی‌های‬ ‫سیاسی در کشورهای عربی‪ ،‬مراقب امنیت اسراییل‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫روسیه و چین بازهم مخالفت کردند‪،‬‬

‫«تصویب یک قطع‌نامه‬ ‫علیه سوریه‬ ‫در سازمان ملل»‬

‫شام‌گاه جمعه‪ 2 ،‬دسامب‪ ،‬شورای حقوق بشر سازمان‬ ‫ملل متحد خش��ونت علیه معترضان در سوریه را به‬ ‫شدت محکوم کرده و گفته است که یک بازرس ویژه‬ ‫برای بررسی نحوه برخورد و مقابله با تظاهرکنندگان‬ ‫مخالف دولت در سوریه تعیین می‌کند‪.‬‬ ‫گزارش این ش��ورا در باره خشونت‌ها در سوریه هم‬ ‫به شورای امنیت سازمان ملل متحد فرستاده خواهد‬ ‫شد‪.‬س��ازمان ملل متح��د برآورد کرده اس��ت که از‬ ‫زمان آغاز اعتراضات در سوریه چهار هزار تن کشته‬ ‫شده‌اند‪.‬نماینده بریتانیا در شورای حقوق بشر سازمان‬ ‫ملل متحد گفته اس��ت که قطع‌نامه روز جمعه‪ ،‬علیه‬ ‫س��وریه س��خت‌گیرانه‌ترین قطعنام��ه‌ای اس��ت که‬ ‫تاکنون از سوی این شورا صادر شده است‪.‬‬ ‫در ای��ن قطع‌نامه‪ ،‬به نقض فاحش و س��ازمان یافته‬ ‫حقوق بش��ر در خش��ونت‌های نظامیان سوریه اشاره‬ ‫ش��ده است‪.‬این ش��ورا که ‪ ۴۷‬عضو دارد‪ ،‬از سازمان‬ ‫ملل متحد خواس��ته اس��ت ت��ا در این ب��اره اقدامی‬ ‫مناسب انجام دهد‪.‬‬ ‫پیش از این‪ ،‬ناوی پیالی‪ ،‬کمیس��ر عالی حقوق بشر‬ ‫س��ازمان ملل متحد‪ ،‬درباره اتهامات مربوط به نقض‬ ‫حقوق بش��ر معترض��ان‪ ،‬خواهان رس��یدگی به رفتار‬ ‫س��وریه در دادگاه بین‌الملل��ی کیفری ش��ده بود‪ .‬اما‬ ‫نماینده سوریه در نشست شورای حقوق بشر سازمان‬ ‫ملل متحد گفت که مش��کالت کش��ورش‪ ،‬از طریق‬ ‫جامعه بین‌الملل نمی‌تواند حل شود‪.‬‬ ‫او هشدار دارد که هر گونه مداخله سازمان ملل متحد‬ ‫می‌تواند به راحتی بحران سوریه را عمیق‌تر کند‪.‬‬ ‫قطع‌نامه ش��ورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در‬ ‫نشس��ت اضطراری این ش��ورا در روز گذشته‪ ،‬با ‪۳۷‬‬ ‫رای مثب��ت‪ ،‬چهار رای مخالف و ش��ش رای ممتنع‬ ‫تصویب شد‪.‬‬ ‫روس��یه و چین از جمله مخالفان صدور این قطع‌نامه‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫در قطعنامه ش��ورای حقوق بشر سازمان ملل متحد‬ ‫درخواس��ت‌های متعددی مطرح شده است که توقف‬ ‫فوری خش��ونت‌ها‪ ،‬آزادی تمام زندانیان سیاس��ی و‬ ‫تعلیق تمام اعضای نیروهای نظامی س��وریه که ظن‬ ‫آن می‌رود در این خش��ونت‌ها دست داشته باشند‪ ،‬از‬ ‫جمله این درخواست‌ها است‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫بیش از سایرین آسیب‌پذیر بودند‪.‬‬ ‫دولت فرانسه پیش‌تر در اعتراض به حمله به سفارت‬ ‫بریتانی��ا در تهران‪ ،‬س��فیر خود را از این کش��ور فرا‬ ‫خوانده بود‪.‬‬

‫به گزارش رس��انه‌های داخل��ی ایران‪ ،‬دیپلمات‌های س��فارت‬ ‫جمهوری اس�لامی در بریتانیا بامداد روز شنبه‪ 3 ،‬دسامبر‪ ،‬وارد‬ ‫تهران‪ ،‬پایتخت این کشور‪ ،‬شده‌اند‪.‬‬ ‫این دیپلمات‌ها در پی ورود معترضان به سفارت بریتانیا و مرکز‬ ‫فرهنگی این کش��ور در باغ قلهک تهران‪ ،‬از لندن اخراج شدند‬ ‫و بع��د از ظهر جمعه با پای��ان یافتن ضرب‌االجل دولت بریتانیا‬ ‫برای ترک خاک این کش��ور‪ ،‬از ف��رودگاه هیتروی لندن عازم‬ ‫تهران شدند‪.‬‬ ‫به گزارش فارس‪ ،‬پ��س از ورود هواپیما به خاک ایران‪ ،‬کاردار‬ ‫پیشین سفارت جمهوری اسالمی به نمایندگی از دیپلمات‌های‬ ‫این کشور هم‌راه با رامین مهمانپرست‪ ،‬سخن‌گوی وزارت امور‬ ‫خارجه‪ ،‬در جمع آن‌ها حاضر شد‪.‬‬ ‫رامی��ن مهمانپرس��ت هن��گام ورود دیپلمات‌ه��ای جمهوری‬ ‫اس�لامی تصمیم بریتانیا در اخ��راج آن‌ها را «عجوالنه» خواند‬ ‫و ضمن اش��اره به این موضوع که رابطه سیاسی دو کشور قطع‬ ‫نشده اس��ت‪ ،‬گفت پرچم ایران هم‌چنان بر باالی سفارت‌خانه‬ ‫جمهوری اسالمی در لندن برافراشته است‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که دامینیک چیلکات‪ ،‬س��فیر سابق بریتانیا‬ ‫در ای��ران‪ ،‬روز جمعه هم‌زمان با خروج دیپلمات‌های جمهوری‬ ‫اس�لامی از لندن گفت‪« :‬بس��یار روش��ن اس��ت که یورش و‬ ‫غارت سفارت‌خانه کش��ورش در تهران تحت حمایت حکومت‬ ‫جمهوری اسالمی بوده است‪».‬‬ ‫ب��ه گزارش بی‌بی‌س��ی‪ ،‬آقای چیل��کات در اولی��ن واکنش به‬ ‫این ماجرا گفت‪« :‬ایران از آن دس��ت کش��ورهایی نیس��ت که‬ ‫گروهی به‌صورت خودجوش تظاهرات و بعد به سفارتی خارجی‬ ‫حمل��ه کنند‪ .‬این نوع حرکت تنها با رضایت و حمایت حکومت‬ ‫صورت می‌گیرد‪ .‬چندین دلیل هست و حاال که به گذشته نگاه‬ ‫می‌کنیم‪ ،‬می‌بینیم کاملن روش��ن اس��ت که این (حمله) تحت‬ ‫حمایت حکومت بوده است‪».‬‬

‫قهرمانی این دور از رقابت‌ها دست پیدا کرده است‪.‬‬ ‫تی��م ملی روس��یه در دیدار پایانی ب��ا نتیجه ‪ ۳‬به ‪۲‬‬ ‫و ب��ا نتای��ج ‪ 17-25 ،25-22 ،23-25 ،25-22‬و‬ ‫‪ 17-15‬تیم لهس��تان را در پنج س��ت شکس��ت داد‬ ‫و قهرمان جهان شد‪ .‬تیم والیبال لهستان نیز عنوان‬ ‫نایب قهرمانی را به دس��ت آورد‪ .‬برزیل و ایتالیا هم‬ ‫سوم و چهارم شدند‪.‬‬ ‫اما تیم مل��ی والیبال ایران با شکس��ت مقابل ایتالیا‬ ‫به کار خود در مس��ابقات جهانی پایان داد‌‪ .‬تیم ملی‬ ‫ای��ران در آخری��ن بازی خ��ود در مس��ابقات جهانی‬ ‫والیبال مقابل ایتالیا با نتیجه س��ه بر یک شکس��ت‬ ‫خورد‪ .‬و در م��کان نهم جدول رده‌بندی قرار گرفت‪.‬‬ ‫ایران در س��ت نخست و دوم ‪ 25‬بر ‪ 13‬و ‪ 25‬بر ‪17‬‬ ‫شکس��ت خورد‪ .‬اما در ست س��وم این تیم ایران بود‬ ‫که با نتیجه ‪ 25‬بر ‪ 20‬ایتالیا مغلوب کرد‪ .‬ست چهارم‬ ‫را هم ایتالیا با نتیجه ‪ 25‬بر ‪ 18‬پش��ت سر گذاشت تا‬ ‫سه بر یک تیم ایران را از پیش رو بردارد‪.‬‬

‫شام‌گاه ش��نبه‪ 3 ،‬دسامبر‪ ،‬حس��ین وفایی عضو تیم‬ ‫ملی اسنوکر ایران با شکست حریفی از کشور ولز در‬ ‫مسابقات اس��نوکر قهرمانی جهان به مقام قهرمانی‬ ‫رس��یده اس��ت‪.‬به گزارش روابط عمومی فدراسیون‬ ‫بولینگ و بیلیارد‪ ،‬حس��ین وفایی ورزش‌کار ‪ 17‬ساله‬ ‫ایرانی با پیروزی ‪ 10‬بر ‪ 9‬برابر لی والکر ‪ 35‬س��اله از‬ ‫کش��ور ولز برای نخس��تین بار در طول تاریخ بیلیارد‬ ‫ایران‪ ،‬نخستین ش��گفتی رقابت‌های جهانی اسنوکر‬ ‫را رق��م زد‪.‬این ورزش‌کار نوج��وان با پیروزی مقابل‬ ‫حریفان��ی از کش��ورهای ولز‪ ،‬اتریش‪ ،‬هندوس��تان‪،‬‬ ‫ایرلند‪ ،‬اسکاتلند‪ ،‬افغانستان‪ ،‬روسیه و استرالیا توانست‬ ‫در رقابت با برترین‌های این رشته نام خود را در صدر‬ ‫جدول به ثبت رس��انده و عنوان قهرمانی مس��ابقات‬ ‫را کس��ب کند‪ .‬گفتنی اس��ت این مسابقات با حضور‬ ‫‪ 85‬ش��رکت‌کننده از سراسر جهان به میزبانی کشور‬ ‫هندوستان از تاریخ ‪ 6‬تا ‪ 12‬آذرماه برگزار شد‪.‬‬

‫به دلیل وخامت وضعیت جسمانی‪،‬‬

‫وزارت امور خارجه فرانسه‪:‬‬

‫جام جهانی والیبال ژاپن‪،‬‬

‫سفیر پیشین بریتانیا‪ :‬حمله به سفارت تحت‬ ‫حمایت حکومت بود‪،‬‬

‫«بازگشت دیپلمات‌های‬ ‫جمهوری اسالمی در‬ ‫لندن به تهران»‬

‫«فراخواندن تعدادی از‬ ‫دیپلمات‌های فرانسه از‬ ‫تهران»‬

‫روز شنبه‪ 3 ،‬دسامبر‪ ،‬سخن‌گوی وزارت امور خارجه‬ ‫فرانس��ه از فراخوان موقتی تعدادی از دیپلمات‌های‬ ‫سفارت این کش��ور در تهران و اعضای خانواده‌های‬ ‫آن‌ها به دلیل نگرانی‌های امنیتی خبر داده است‪.‬‬ ‫این سخن‌گو اظهار داشت‪« :‬پس از آن‌چه در سفارت‬ ‫بریتانی��ا اتفاق افتاد‪ ،‬می‌خواهی��م از کادر دیپلماتیک‬ ‫خود و اعضای خانواده آن‌ها حفاظت کنیم‪».‬‬ ‫او حاضر نش��د تعداد دیپلمات‌های فراخوانده شده را‬ ‫اعالم کند‪ ،‬ام��ا گفت که آن‌ها کس��انی بوده‌اند که‬ ‫‪6‬‬

‫برای نخستین بار در تاریخ ایران‪،‬‬

‫«قهرمانی یک نوجوان‬ ‫ایرانی در مسابقات‬ ‫جهانی اسنوکر»‬

‫«روسیه قهرمان جام‬ ‫جهانی والیبال ‪»۲۰۱۱‬‬

‫روز یک‌ش��نبه‪ 4 ،‬دس��امبر‪ ،‬در دوازدهمی��ن دور از‬ ‫مس��ابقات جام جهانی والیبال مردان در سال ‪2011‬‬ ‫در ژاپن‪ ،‬تیم ملی روسیه در دیدار پایانی خود به مقام‬

‫«درگذشت سوکراتس‪،‬‬ ‫کاپیتان پیشین تیم ملی‬ ‫برزیل»‬

‫س��وکراتس کاپیتان پیش��ین تیم ملی برزیل که روز‬ ‫پنج‌ش��نبه گذش��ته به دنب��ال وخام��ت بیماریش به‬ ‫بیمارس��تان منتقل ش��ده بود صبح روز یک‌شنبه‪4 ،‬‬ ‫دسامبر درگذشته است‪ .‬با وجود تالش‌های پزشکان‬ ‫س��وکراتس ‪ 57‬ساله در ساعات اولیه صبح یک‌شنبه‬ ‫دچار شوک شد و در نهایت در ساعت ‪ 4:30‬صبح به‬ ‫دلیل ناراحتی‌های روده درگذشت‪.‬‬ ‫س��وکراتس پیش از این ‪ 9‬روز در ماه آگوست و ‪17‬‬ ‫روز در ماه نوامبر در بیمارستان بستری بود‪.‬‬ ‫سوکراتس پیش‌تر در تیم‌های بوتافوگو‪ ،‬کورینتیانس‪،‬‬ ‫فیورنتینا‪ ،‬فالمنگو و سانتوس بازی می‌کرد‪ .‬او که ‪60‬‬ ‫بازی ملی در کارنامه خ��ود دارد در جام‌های جهانی‬ ‫‪ 1982‬و ‪ 1986‬نیز برای برزیل به میدان رفت اما به‬ ‫عنوانی دست نیافت‪.‬‬

‫برهان غلیون‪ :‬با ایران رابطه نظامی خاص نخواهیم داشت‪،‬‬

‫تعیینضرب‌االجلاتحادیهعرببرایسوریه‬

‫اتحادی��ه ع��رب در قاطع‌انه‌تری��ن اق��دام خود براب��ر یکی از‬ ‫اعضایش‪ ،‬به سوریه تا روز یک‌شنبه‪ ،‬چهارم دسامبر مهلت داد‬ ‫که پیش��نهاد این اتحادیه را اجرا کند و به ناظران خارجی اجازه‬ ‫دهد که وارد آن کشور شوند‪.‬‬ ‫در عی��ن حال کمیته‌ای متش��کل از کش��ورهای عضو اتحادیه‬ ‫عرب طی جلسه‌ای در قطر اعمال تحریم‌های اقتصادی بر ضد‬ ‫سوریه را تایید کرده است‪.‬این تحریم‌ها در واکنش به سرکوب‬ ‫خشونت‌آمیز معترضان توسط حکومت سوریه اعمال شده است‪.‬‬ ‫این کمیته هم‌چنین فهرستی از ‪ ۱۹‬مقام ارشد سوری را منتشر‬ ‫کرده که سفر آن‌ها به کش��ور‌های عربی ممنوع و دارایی‌های‬ ‫آن‌ها در این کشورها مس��دود می‌شود‪.‬هم‌چنین در درگیری‌ها‬ ‫و تجمع‌های اعتراضی مختلف در س��وریه که در روز ش��نبه‪3 ،‬‬ ‫دس��امبر‪ ،‬نیز ادامه داشت دست‌کم ‪ 23‬تن کشته و تعدادی نیز‬ ‫مجروح ش��ده‌اند‪.‬به گزارش دیده‌بان حقوق بش��ر سوریه‪ ،‬تعداد‬ ‫کشته‌شدگان اعتراضات به حدود ‪ 4600‬تن رسیده است‪.‬‬ ‫این منبع تاکید کرد ‪ 12‬تن از کشته‌شدگان در درگیری مسلحانه‬ ‫بین جداش��دگان از ارتش و نیروهای دولتی در ش��هر ادلب در‬ ‫نزدیک��ی مرز ترکیه کش��ته ش��دند و ‪ 3‬نف��ر از قربانیان دیگر‬ ‫غیرنظام��ی بودند‪.‬هم‌چنین ‪ 5‬تن از مخالفان در ش��هر حمص‬ ‫کشته شدند و نیروهای امنیتی جسد یکی از بازداشت‌شدگان را‬ ‫که پیش از این توسط نیروهای دولتی دستگیر شده بود پس از‬ ‫‪ 5‬روز به خانواده‌اش تحویل دادند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که مکررن دولت دمشق اعالم می‌کند که‬ ‫با گروهک‌های مس��لح مبارزه می‌کن��د‪ .‬در همین حال برهان‬ ‫غلیون رییس ش��ورای انتقالی س��وریه یک‌بار دیگر خواس��تار‬

‫دخالت س��ازمان ملل برای اعمال فشار علیه دولت دمشق شده‬ ‫است‪.‬به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال‪ ،‬او در گفت‌گویی‬ ‫تاکید کرد گفت پس از س��رنگونی حکومت بش��ار اسد‪ ،‬رییس‬ ‫جمهوری سوریه‪ ،‬این کشور از هم‌پیمانانی که با غرب دشمنی‬ ‫می‌کنند جدا خواهد شد‪.‬‬

‫وی با اش��اره به جمهوری اس�لامی و حزب‌ال��ه لبنان افزود ما‬ ‫مخال��ف برقراری رابط��ه تجاری با ایران نیس��تیم اما در آینده‬ ‫رابطه ویژه‌ای با ایران و یا هم‌پیمانی نظامی نخواهیم داشت‪.‬‬ ‫غلیون تاکید کرد قطع ش��دن این ارتب��اط ویژه به معنی پایان‬ ‫یافتن هم‌پیمانی نظامی استراتژیک بین دو کشور است‪.‬‬

‫آغاز انتخابات پارلمانی در روسیه‪،‬‬

‫‌حزبروسیهمتحد‪،‬دارایبیش‌ترینبختپیروزیدرانتخابات‬ ‫رای‌گیری برای انتخابات پارلمانی روسیه از صبح روز یک‌شنبه‪،‬‬ ‫‪ 4‬دس��امبر‪ ،‬در حوزه‌های انتخاباتی ش��رق این کشور آغاز شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫رای گیری در روس��یه که پهناورترین کشور جهان است در‬ ‫بیش از ‪ ۹‬منطقه زمانی برگزار می‌ش��ود که زمان‌های آن از‬ ‫س��اعت کش��ورهای اروپای مرکزی تا سواحل اقیانوس آرام‬ ‫امتداد دارد‪.‬‬

‫حزب روسیه متحد که از نامزدی والدیمیر پوتین نخست وزیر‬ ‫فعلی روس��یه برای انتخابات ریاس��ت جمهوری آینده حمایت‬ ‫می‌کند بیش‌ترین بخت را برای پیروزی دارد‪.‬‬ ‫ساعاتی پیش از آغاز رای گیری در روسیه‪ ،‬نهاد مستقل نظارت‬ ‫بر انتخابات این کش��ور اعالم کرده بود که در آستانه برگزاری‬ ‫انتخاب��ات پارلمان��ی آن‌ه��ا تحت فش��ار فزاینده‌ای از س��وی‬ ‫مقام‌های دولتی قرار گرفته‌اند‪.‬‬

‫انتقاد و شکایت از فشار بر نهادهای مستقل نظارت بر انتخاباتی‬ ‫پس از آن باال گرفت که لیلیا شیبانوا دبیر یک سازمان مستقل‬ ‫نظارت بر انتخابات در بدو ورود به روسیه در فرودگاه مسکو به‬ ‫مدت ‪ ۱۲‬ساعت بازداشت و کامپیوتر او توسط ماموران گمرک‬ ‫روسیه ضبط شد‪.‬‬ ‫والدیمیر پوتین‪ ،‬نخس��ت وزیر روس��یه دولت‌های غربی را به‬ ‫تالش برای تاثیرگذاری بر انتخابات امروز متهم کرده است‪.‬‬

‫برای شرکت در کنفرانس «بن دوم»‪،‬‬

‫وزیر امور خارجه ایران به آلمان سفر کرد‬

‫به گزارش رس��انه‌های داخلی ایران‪ ،‬علی‌اکب��ر صالحی‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه جمهوری اس�لامی‪ ،‬روز یک‌شنبه‪ 4 ،‬دسامبر‪ ،‬برای‬ ‫شرکت در کنفرانس «بن دوم» به آلمان سفر کرده است‪.‬‬ ‫ب��ه گزارش مهر‪ ،‬قرار اس��ت آقای صالح��ی در این کنفرانس‪،‬‬

‫مواضع جمهوری اس�لامی در مورد مسایل افغانستان را مطرح‬ ‫کند‪.‬کنفرانس «بن دوم» روز دوش��نبه‪ 5 ،‬دس��امبر با ش��رکت‬ ‫مقامات ده‌ها کش��ور و س��ازمان بین‌المللی در باره افغانس��تان‬ ‫برگزار می‌شود‪.‬‬

‫ای��ن در حالی اس��ت که دولت پاکس��تان اعالم ک��رده در این‬ ‫نشس��ت بین‌المللی ش��رکت نمی‌کند‪.‬دولت افغانستان می‌گوید‬ ‫شرکت همسایه‌های این کش��ور‪ ،‬از جمله ایران و پاکستان در‬ ‫این نشست مهم است‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫در پی افزایش تنش‌ها در اقلیم کردستان‬

‫«نخستوزیرکردستانعراقاستعفاکرد»‬

‫س��اعاتی پیش در روز ش��نبه‪ ،‬س��وم دس��امبر‪« ،‬برهم صالح»‬ ‫نخس��ت وزیر اقلیم کردس��تان عراق از سمت خود کناره‌گیری‬ ‫کرده است‪ .‬آقای صالح از حزب اتحاد میهنی اشاره می‌شود به‬ ‫دلیل اعتراض به عمل کرد ریاس��ت فعلی این اقلیم اس��تعفای‬ ‫خود را تقدیم کرده است‪.‬یکی از مقام‌های امنیتی در کردستان‬ ‫عراق که نخواس��ت نامش فاش ش��ود‪ ،‬به رادی��و کوچه گفت‪:‬‬ ‫«برخورد با معترض‌ها و به آتش کشیدن دفترهای حزب اتحاد‬

‫اس�لامی در کردس��تان عراق یکی از دلیل‌های اصلی اس��تعفای‬ ‫آقای صالح بوده است» از سویی دیگر بنابر اخبار دریافتی از اقلیم‬ ‫کردستان این اس��تعفای در پی اعتراض نخست وزیر به سیاست‬ ‫تک روی حزب دموکرات کردس��تان صورت گرفته است‪.‬برخی از‬ ‫افراد نزدیک به اپوزیس��یون در کردس��تان نیز با اشاره به از پیش‬ ‫تعیین ش��ده بودن به آتش کشیدن منازل و مقرهای حزب اتحاد‬ ‫اسالمی به رادیو کوچه اظهار داشتند که این حرکت با هدف ایجاد‬

‫ارعاب از سوی برخی گروه‌های مشخص رخ داده است‪ .‬گروه‌های‬ ‫اپوزیسیونی نام حزب دموکرات را می برند که تاکنون این نکته از‬ ‫سوی منابع تایید نشده است‪.‬‬ ‫مسعود بارزانی از حزب دموکرات کردستان عراق در حال حاضر‬ ‫ریی��س جمهوری اقلیم کردس��تان را بر عه��ده دارد‪ .‬این اقلیم‬ ‫در س��ال دو هزار و یازده میالدی ش��اهد برخی اعتراض‌های‬ ‫خیابانی مردم نیز بوده است‪.‬‬

‫بر اثر انفجار یک مینی‌بوس‪،‬‬

‫بر اساس آخرین گزارش‌ها از شمارش آرا‪،‬‬

‫پس از شمارش ‪ 95‬درصد آرا‪،‬‬

‫روز یک‌ش��نبه‪ 4 ،‬دس��امبر‪ ،‬رییس کمیته عالی انتخابات مصر‬ ‫اعالم کرد که اس�لام‌گرایان بیش از ‪ 65‬درصد آرای انتخابات‬ ‫پارلمانی این کش��ور را که هفته گذشته برگزار شد‪ ،‬در سه شهر‬ ‫بزرگ به دس��ت آورده‌اند‪ .‬این در حالی اس��ت که هنوز نتیجه‬ ‫انتخابات به طور رسمی منتشر نشده است‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری فرانسه‪ ،‬یسری عبدالکریم اظهار داشت‪:‬‬ ‫«حزب«آزادی و عدالت» معروف به «‌اخوان المسلمین» بیش‬ ‫از ‪ 36‬درصد آرا را به دس��ت آورده است‪ .‬به گفته وی عالوه بر‬ ‫«‌اخوان المس��لمین»‪ ،‬حزب «نور» موسوم به «سلفی‌ها» با ‪24‬‬ ‫درصد آرا و حزب« وسط » موسوم به «میانه‌رو» با ‪ 4‬درصد آرا‬ ‫‪ ،‬بیش‌ترین آرا در سه شهر بزرگ مصر را از آن خود کرده‌اند‪».‬‬ ‫عبدالکریم هم‌چنین خاطرنش��ان کرد که تعداد کرسی‌های به‬ ‫دست آمده توسط هر حزب در حال حاضر اعالم نخواهد شد و‬ ‫این اقدام پس از آن صورت می‌گیرد که مرحله س��وم انتخابات‬ ‫به پایان برس��د‪ .‬مرحله اول انتخابات مصر در روزهای دوشنبه‬ ‫و سه‌ش��نبه هفته گذشته در ‪ 9‬استان از جمله قاهره‌‪ ،‬اسکندریه‌‪،‬‬ ‫اسیوط و بورسعید‌با حضور ‪ 8‬میلیون رای‌دهنده از مجموع ‪13‬‬ ‫میلیون واجد شرایط برگزار شد‪.‬‬

‫حزب «روس��یه متحد» ب��ه رهبری والدیمیر پوتین با کس��ب‬ ‫‪ 49.7‬درص��د آرا از مجموع ‪ 95‬درصد آرای ش��مارش ش��ده تا‬ ‫بعد‌ازظهر‪ ،‬دوش��نبه‪ 5 ،‬دس��امبر‪ ،‬به وقت محلی‪ ،‬پیروزی را در‬ ‫انتخاب��ات پارلمانی روس��یه از آن خود کرده اس��ت‪.‬به گزارش‬ ‫خبرگزاری رویترز‪ ،‬حزب «روس��یه متحد» ب��ا وجود در اختیار‬ ‫داش��تن بیش‌ترین آرا‪ ،‬در مقایسه با انتخابات ‪ 4‬سال پیش که‬ ‫‪ 64‬درص��د آرا را به خود اختص��اص داده بود‪ ،‬با کاهش روبه‌رو‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬به این ترتیب شمار کرس��ی‌هایی که در مجلس‬ ‫ب��ه این حزب تحت کنترل آقای پوتی��ن تعلق می‌یابد‪ ،‬کاهش‬ ‫خواهد یافت‪.‬البته هم‌چنان به نظر می‌رسد که والدیمیر پوتین‬ ‫پیروز انتخابات ریاست جمهوری روسیه باشد که در ماه مارس‬ ‫برگزار خواهد شد‪.‬‬

‫انفجار در نزدیکی سفارت‬ ‫بریتانیا در بحرین‬

‫وزارت کش��ور بحرین روز یک‌شنبه‪ 4 ،‬دسامبر‪ ،‬در اطالعیه‌ای‬ ‫اع�لام کرد انفج��اری در نزدیکی س��فارت بریتانی��ا در منامه‬ ‫پایتخت این کشور روی داده است‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری فرانس��ه‪ ،‬مقام��ات بحرینی گفته‌اند این‬ ‫انفجار در مینی‌بوسی در یک پارکینگ عمومی روی داده است‪.‬‬ ‫تا‌کنون گزارش��ی در م��ورد تلفات احتمالی این انفجار منتش��ر‬ ‫نش��ده است‪ .‬سفارت بریتانیا در منامه‪ ،‬وقوع این انفجار را تایید‬ ‫کرده اما در خصوص این‌که آیا سفارت هدف انفجار بوده یا خیر‬ ‫جزییاتی را عنوان نکرده است‪.‬‬ ‫به دلیل تجاوز به محدوده غیرمجاز‪،‬‬

‫«سرنگونی یک هواپیمای‬ ‫بدون سرنشین آمریکایی‬ ‫توسط ایران»‬

‫به گزارش رس��انه‌های داخلی ایران‪ ،‬روز یک‌شنبه‪ 4 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫یک فروند هواپیمای بدون سرنش��ین تجسس��ی آمریکایی در‬ ‫مرز ش��رقی ایران توسط نیروهای مس��لح این کشور سرنگون‌‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫به گزارش فارس‪ ،‬منابع نظامی جمهوری اس�لامی این هواپیما‬ ‫را‌ ی��ک پهپاد (پرنده هدایت‌پذیر از دور) مدل ‪ RQ۱۷۰‬خوانده‬ ‫که توانسته‌اند «با اندک خسارتی» در اختیار بگیرند‪.‬‬ ‫یک مقام نظامی اظهار داشت‪« :‬واحدهای جنگ الکترونیکی و‬ ‫پدافند هوایی موفق ش��دند با اقدامات عملیاتی خود یک فروند‬ ‫هواپیمای بدون سرنشین پیش‌رفته جاسوسی آمریکایی از نوع‬ ‫«‪ »RQ۱۷۰‬را که به طور محدود به مناطق مرزی شرق کشور‬ ‫تجاوز کرده بود‪ ،‬کشف و از کنترل متجاوزین خارج ساخته و آن‬ ‫را با اندک خسارتی سرنگون کرده و در اختیار بگیرند‪».‬‬ ‫هم‌زمان وزارت‌خانه‌های دفاع و امور خارجه آمریکا و س��ازمان‬ ‫اطالعات مرکزی آمریکا (س��یا) در پاسخ به درباره این موضوع‬ ‫اظهار‌نظری نکرده‌اند‪.‬‬ ‫تابس��تان امس��ال نیز س��پاه پاسداران از س��رنگون کردن یک‬ ‫«هواپیمای بدون سرنشین تجسسی» آمریکا بر فراز تاسیسات‬ ‫غنی‌س��ازی اوارنیوم فوردو خبر دادند‪ ،‬ام��ا چند روز بعد ادعای‬ ‫خ��ود را پس گرف��ت و در بیانیه‌ای اعالم کرد ک��ه این حادثه‬ ‫بخشی از یک مانور نظامی بوده است‪.‬‬ ‫بر اساس گزارش‌ها این نوع هواپیمای بدون خلبان در عملیات‬ ‫کشته ش��دن اس��امه بن‌الدن‪ ،‬رهبر س��ابق القاعده‪ ،‬برای زیر‬ ‫نظر گرفتن مح��ل اقامت او در هنگام انجام حمله کماندوهای‬ ‫آمریکایی مورد استفاده قرار گرفت‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫«پیروزی اخوان‌المسلمین‬ ‫در انتخابات مصر»‬

‫در دیدار با وزیر خارجه آلمان مطرح شد‪،‬‬

‫«تاسف وزیرخارجه‬ ‫جمهوری اسالمی از حمله به‬ ‫سفارت بریتانیا»‬

‫ش��ام‌گاه یک‌شنبه‪ 4 ،‬دس��امبر‪ ،‬وزیر خارجه آلمان پس از دیدا ‌ر‬ ‫با هم‌تای خود از جمهوری اس�لامی از اظهار تاس��ف علی‌اکبر‬ ‫صالحی در خصوص حمله به س��فارت بریتانیا در تهران توسط‬ ‫جمعی از معترضان منس��وب به حامیان جمهوری اسالمی خبر‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫به گزارش دویچه‌وله‪ ،‬گیدو وس��تروله‪ ،‬وزیر خارجه آلمان بعد از‬ ‫دیدار با وزیر خارجه جمهوری اس�لامی گفت که آقای صالحی‬ ‫«عمیقن به دلیل آن چه رخ داده متاس��ف اس��ت» و قول داده‬ ‫که «هرکاری از دستش بربیاید برای پیش‌گیری از وقوع چنین‬ ‫اتفاقاتی در آینده انجام خواهد داد‪».‬‬ ‫دیدار وزرای خارجه ایران و آلمان در حاشیه نشست «‌بن دوم»‬ ‫برای بررسی آینده افغانستان صورت گرفت‪.‬‬ ‫بر اس��اس بیانی��ه وزارت خارجه آلمان‪ ،‬آقای وس��تروله در این‬ ‫دی��دار تاکید کرده اس��ت که حمله به هر یک از س��فارت‌های‬ ‫اروپای��ی‪ ،‬به عنوان حمله به «تمام نمایندگی‌های کش��ورهای‬ ‫عضو اتحادیه اروپا تعبیر می‌شود‪».‬‬

‫«پیروزی حزب پوتین‬ ‫در انتخابات روسیه»‬

‫دبیرکل سازمان ملل‪:‬‬

‫«بهتر بود پاکستان در نشست‬ ‫آلمان شرکت می‌کرد»‬

‫نمایندگان چندین کش��ور و س��ازمان بین‌المللی روز دوش��نبه‪،‬‬ ‫‪ 5‬دس��امبر‪ ،‬در شرایطی در آلمان مس��ایل افغانستان را بررسی‬ ‫می‌کنند که رابطه این کشور با پاکستان دچار تنش شده است‪.‬‬ ‫بان‌کی‌مون دبیرکل سازمان ملل پیش از برگزاری این نشست‬ ‫در بن آلمان که با حضور حدود ‪ 100‬وزیر خارجه از کشورهای‬ ‫مختلف برگزار می‌شود با اشاره به مشکالت جاری درافغانستان‬ ‫تاکی��د ک��رد‪« :‬ما این‌جا هس��تیم ت��ا بگوییم به پش��تیبانی از‬ ‫افغانستان ادامه می‌دهیم‪».‬‬ ‫اس�لام آباد در اعتراض به کشته‌ش��دن ‪ 24‬تن از سربازان خود‬ ‫در بمباران جنگنده‌های ناتو این نشس��ت را تحریم کرده است‬ ‫و عدم حضور آن‪ ،‬این کنفرانس را تحت‌الشعاع قرار داده است‪.‬‬ ‫بان‌کی‌مون ضمن ابراز تاس��ف از عدم مش��ارکت این کش��ور‬ ‫در کنفرانس اظهار داش��ت‪« :‬خوب بود پاکس��تان نیز ش��رکت‬ ‫می‌کرد‪».‬پاکس��تان به دلیل ارتباط با طالبان نقش عمده‌ای در‬ ‫روند صلح در افغانستان بازی می‌کند‪.‬‬ ‫هم‌چنی��ن حام��د ک��رزی ریی��س جمه��وری افغانس��تان در‬ ‫گفت‌وگویی با یک مجله آلمانی این کشور را به عدم هم‌کاری‬ ‫برای گفت‌وگو با طالبان متهم کرد و گفت‌‪« :‬متاس��فانه تاکنون‬ ‫از ه��م‌کاری ب��رای گفت‌وگ��و با ر‌هب��ران طالبان خ��ودداری‬ ‫می‌کنند‪».‬پیش‌تر اعالم ش��د کش��ورهای غربی تالش کردند‬ ‫تع��دادی از نمایندگان طالبان هیت افغانس��تان را در کنفرانس‬ ‫بن هم‌راهی کنند‪.‬گفت‌وگو برای صلح پس از ترور برهان‌الدین‬ ‫ربان��ی ریی��س جمه��وری پیش��ین افغانس��تان و سرپرس��ت‬ ‫گفت‌وگوهای صلح متوقف شد‪.‬‬

‫باوجود نگرانی غرب‪،‬‬

‫آرژانتین به دنبال نزدیکی روابط با ایران است‬

‫در حال��ی که آمریکا و متحدان��ش به دنبال افزایش فش��ار‌ها بر‬ ‫جمهوری اس�لامی بر سر فعالیت‌های هس��ته‌ای مورد تردید این‬ ‫کشور هستند‪ ،‬آرژانتین در صدد توسعه روابط خود با ایران است‪.‬‬ ‫این در شرایطی است که روابط آرژانتین با ایران به دنبال حمله به‬ ‫مرکز یهودیان در بوینس آیرس در س��ال ‪ 1994‬که در آن ‪ 85‬تن‬ ‫کشته شدند‪ ،‬با بحران روبه‌رو شد و این روابط در سال ‪ 2007‬پس‬ ‫از دس��تگیری ‪ 5‬ایرانی و یک لبنانی به اتهام دست داشتن در این‬ ‫ماجرا‪ ،‬به حال تعلیق درآمد‪.‬‬ ‫هرچند تهران هرگونه ارتباط با این بمب‌گذاری را تکذیب کرده اما‬ ‫در ماه جوالی پیش��نهاد داد مذاکرات با آرژانتین به منظور روشن‬ ‫شدن زوایه‌های پنهان این ماجرا آغاز شود‪.‬‬ ‫حمله سال ‪ ،‌1994‬دو سال پس از آن انجام شد که «سازمان جهاد‬ ‫اسالمی» که گفته می‌شود با ایران و گروه حزب‌اله روابط نزدیکی‬ ‫دارد‪ ،‬مسوولیت حمله به سفارت اسراییل در بوینس آیرس که منجر‬ ‫به کشته شدن ‪ 29‬نفر شد را پذیرفت‪.‬‬ ‫خبرگزاری رویترز‪ ،‬با انتشار گزارشی در این زمینه به اقدامات محدود‬ ‫آرژانتین در طول سال‌ها برای کشف راز بمب‌گذاری‌ها اشاره کرده‬ ‫و می‌نوسید‪« :‬آرژانتین برای سال‌ها اقدام قابل توجهی انجام نداد تا‬ ‫این‌که «‌نستور کیچنر» در سال ‪ 2003‬به ریاست جمهوری آرژانتین‬ ‫رس��ید و متعهد شد که این پرونده‌ها را دنبال خواهد کرد‪ .‬این در‬ ‫حالی است که با گذشت سال‌ها هنوز نام «علی‌اکبر رفسنجانی»‬ ‫رییس‌جمهوری پیشین ایران به عنوان یکی از متهمان این پرونده‬ ‫در فهرست بازرسان و پلیس اینترپل قرار دارد‪».‬‬ ‫با این وجود نشانه‌هایی وجود دارد که از کاهش خصومت در روابط‬ ‫دو‌جانبه ایران و آرژانتین حکایت دارد‪.‬‬ ‫گزارش‌ها حاکی از آن است که با وجود کاهش صادرات آرژانتین‬ ‫به ایران به دنبال به الخی گراییدن روابط‪ ،‬در سال‌های اخیر حجم‬ ‫صادرات افزایش یافته و در سال گذشته مالدی با رشد ‪ 70‬درصدی‬ ‫به ‪ 1.5‬میلیارد دالر رسیده است‪ .‬ایران یکی از بزرگ‌ترین خریداران‬ ‫ذرت از آرژانتین به شمار می‌رود که یکی از ارزش‌مند‌ترین صادرات‬ ‫این کشور است‪.‬‬ ‫یک دیپلمات اروپایی به ش��رط فاش نش��دن نامش در این زمینه‬ ‫گفت‪« :‬در حالی که ما به دنبال فش��ار بر ایران به منظور متوقف‬ ‫ساختن فعالیت‌های هس��ته‌ای این کشور هستیم‪ ،‬دولت آرژانتین‬ ‫حرکت در جهتی مخالف را برگزیده است‪».‬‬ ‫این در حالی است که در ظاهر نیز موضع آرژانتین در قبال ایران تا‬ ‫تغییر اندکی داشته است‪ .‬در ماه می‪« ،‬آلبرتو نیسمن»‪ ،‬که بازرس‬ ‫ویژه پرونده بمب‌گذاری مرکز بهودیان است‪ ،‬بار دیگر این پرونده را‬ ‫از سوی اینترپل به جریان انداخت‪.‬‬ ‫ماه گذش��ته نیز‪ ،‬آرژانتین به جمع کش��ور‌هایی ملحق شد که در‬ ‫س��ازمان ملل با صدور قطع‌نامه‌ای وضعیت حقوق بش��ر در ایران‬ ‫را مورد انتقاد قرار دادند‪.‬‬ ‫نشانه‌هایتغییر‬ ‫اما نش��انه‌هایی از تغییر وجود دارد‪ .‬در ماه س��پتامبر‪« ،‬کریس��تینا‬ ‫فرناندز» رییس جمهوری آرژانتین‪ ،‬در مجمع عمومی سازمان ملل‬ ‫اعالم کرد که آرژانتین به دنبال تعامل مذاکره‌ای با ایران اس��ت و‬

‫البته از تهران می‌خواهد با بازرسان در مورد حل پرونده بمب‌گذاری‬ ‫هم‌کاری کند‪.‬‬ ‫فرناندز در این سخن‌رانی گفت‪« :‬این یک پیشنهاد مذاکره است که‬ ‫آرژانین نباید و نمی‌تواند آن را نپذیرد‪».‬‬ ‫برخی نمایندگان غربی در سازمان ملل با اشاره به اجالس مجمع‬ ‫عمومی سازمان ملل این نکته را خاطرنشان می‌کنند‪ ،‬هنگامی که‬ ‫نماینده آرژانتین در سازان ملل با شکستن رسم معمول چند سال‬ ‫گذش��ته در زمان سخن‌رانی «محمود احمدی‌نژاد‌« سر جای خود‬ ‫س جمهوری‬ ‫نشست‪ ،‬همه متعجب شدند‪ .‬این در حالی است که ریی ‌‬ ‫اسالمی در سخن‌رانی خود همه دوستان آرژانتین از اسراییل گرفته‬ ‫تا آمریکا و اروپا را محکوم کرد‪.‬‬ ‫گفتنی است در سال‌های قبل‪ ،‬در زمان سخن‌رانی رییس جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬صندلی آرژانتین همواره خالی بود‪.‬‬ ‫تو‌گویی‬ ‫به گزارش خبرگزاری رویترز‪ ،‬یک دیپلمات غربی در گف ‌‬ ‫یادآور شده است که ایران و آرژانتین اخیرن گام‌های رو به جلویی‬ ‫را در توسعه روابط خود برداشته‌اند‪.‬‬ ‫ایران برای تقوی��ت روابط خود با آرژانتین دالی��ل متعددی دارد‪.‬‬ ‫با توجه به فش��ار تحریم‌ها و ایزوله بین‌المللی در ش��رایط کنونی‬ ‫دوستان محدودی برای جمهوری اسالمی باقی مانده‌اند و این در‬ ‫حالی است که تهران به کشور‌های متحد و دوست نیاز دارد‪ .‬عالوه‬ ‫ب��ر این آرژانتین یکی از اعضای ش��ورای حکام آپانس بین‌‌المللی‬ ‫انرژی اتمی اس��ت که پرونده هس��ته‌ای ایران در آن جریان دارد‪.‬‬ ‫دیپلمات‌ها می‌گویند دالیل تمایل آرژانتین برای نزدیکی روابط با‬ ‫ایران مشخص نیست‪ .‬برخی دیپلمات‌ها بر این باورند که افزون بر‬ ‫روابط تجاری با ایران‪ ،‬آرژانتین به دنبال الگوی بزریلی در سیاست‬ ‫خارجی خود از طریق تقویت روابط با کشور‌های عضو جنبش غیر‬ ‫متعهد‌ها است‪.‬‬ ‫یک مقام اسراییلی در گفت و گو با رویترز به وجود نوعی سیاست‬ ‫خارج��ی که ب��ه گفته وی «جهان س��وم‌گرایی» تعبیر ش��ده‪ ،‬در‬ ‫روی‌کرد آرژانتین اشاره می‌کند‪.‬‬ ‫برخی بر این باورند که فرناندز متحد نزدیک چپ‌های منطقه مانند‬ ‫هوگو چاوز و اوو مورالس‪ ،‬روسای جمهوری ونزوئال و بولیوی است‬

‫که به دنبال توسعه روابط با جمهوری اسالمی هستند‪ .‬گفتنی است‬ ‫مسئله هسته‌ای ایران یکی از موضوعاتی بود که «باراک اوباما»‪،‬‬ ‫رییس جمهوری آمریکا در حاش��یه نشس��ت گروه ‪ 20‬در فرانسه‬ ‫که ماه گذش��ته برگزار ش��د‪ ،‬با هم‌تای آرژانتینی خود در مورد آن‬ ‫تو‌گ��و کرد‪ .‬وی در این مذاک��ره بر اهمیت هم‌کاری آمریکا و‬ ‫گف ‌‬ ‫آرژانتین در مورد ایران اشاره کرد‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که ایاالت متحده به نوبه خود مش��کالتی در‬ ‫روابط ب��ا آرژانتین دارد که از جمله آن‌ه��ا می‌توان به بدهی‌های‬ ‫معوق این کشور اشاره کرد‪.‬‬ ‫نگرانی جامعه یهودیان و اسراییل‬ ‫پ��س از این‌ک��ه روزنامه «پرفی��ل» در آرژانتین در مارس س��ال‬ ‫جاری به نشس��ت محرمان��ه مقامات ایران��ی و آرژانتینی در مورد‬ ‫پرونده بمب‌گذاری ‪ 1994‬اشاره کرد‪ ،‬جامعه یهودیان آرژانتین که‬ ‫بزرگ‌ترین گروه یهودیان در کشور‌های آمریکای التین به شمار‬ ‫می‌رود‪ ،‬مراتب نگرانی خود را در این زمینه اعالم کرد‪.‬‬ ‫این در حالی است که مقامات اسراییلی نیز در مورد نزدیکی روابط‬ ‫آرژانتین با ایران خرسند به نظر نمی‌رسند‪.‬‬ ‫هم‌چنین عربستان سعودی نیز این روابط را با تردید زیر نظر دارد‪.‬‬ ‫منابع دیپلماتیک در آرژانتین فاش کرده‌اند که ریاض در اوایل سال‬ ‫جاری ب��ه آرژانتین در مورد احتمال حمله ایران به س��فارت‌های‬ ‫عربس��تان و اس��راییل در بوینس آیرس هش��دار داده بود‪ .‬این در‬ ‫شرایطی اس��ت که «محمد‌جواد الریجانی» مشاور عالی آیت‌اله‬ ‫تو‌گوی اخیر خود با خبرگزاری رویترز‪ ،‬تاکید کرد‬ ‫خامنه‌ای در گف ‌‬ ‫که تهران به دنبال بهبود روابط خود با آرژانتین است که به وسیله‬ ‫اسراییل آسیب دیده بود‪.‬‬ ‫گفتنی اس��ت باوجود گمانه‌زنی‌ها‪ ،‬دیپلمات‌های اروپایی در مورد‬ ‫این‌ک��ه آرژانتین تا چه اندازه می‌تواند به ایران نزدیک ش��ود‌‪ ،‬ابراز‬ ‫تردید می‌کنند‪ .‬آن‌ها این نکته را خاطرنشان می‌کنند که آرژانتین‬ ‫نمی‌خواهد خش��م آمری��کا را برانگیخته کند‪ .‬هم‌چنی��ن پرونده‬ ‫بمب‌گذاری نیز موضوع قابل توجهی است و هر‌گونه اقدام اشتباه‬ ‫در این زمینه می‌تواند یک خودکشی سیاسی باشد‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫اتحادیه اروپا اعالم کرد‪،‬‬

‫اعالماسامیتحریم‌شده‌هایایرانی ازسویاتحادیهاروپا‬

‫روز یک‌شنبه‪ 4 ،‬دسامبر‪ ،‬اتحادیه اروپا فهرست اسامی ‪۱۸۰‬‬

‫تأسیسات غنی سازی نطنز و قم مشارکت دارد‬

‫راهبران امید دریا‬

‫‪ )25‬عیوض تکنیک‪ ،‬تولید کننده تجهیزات خالء‬

‫اسالمی ایران (‪)IRISL‬‬

‫ش��خصیت حقیقی و حقوقی ایرانی و منس��وب به جمهوری‬

‫‪ )24‬بهینه بازرگانی‪،‬‬

‫هسته‌ای این کشور قرار گرفته‌اند‪ ،‬منتشر کرده است‪.‬‬

‫‪( Fatsa )26‬پردازش اورانیوم و تولید س��وخت هس��ته‌ای‬

‫‪)54‬منصور اسالمی‪ ،‬مدیرعامل شرکت کشتیرانی “‪Royal‬‬

‫‪ )27‬شرکت غنی سازی اورانیوم (شرکت تماس)‬

‫‪)55‬محمد طالیی مدیر اجرایی خطوط کشتی رانی جمهوری‬

‫‪ )29‬شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی فالت قاره‬

‫‪ )56‬محمد مقدمی فرد‪ ،‬مدیر منطقه‌ای خطوط کش��تیرانی‬

‫‪ )2‬داوود بابایی‪ ،‬رییس کنونی موسس��ه تحقیقات لجستیکی‬

‫‪ )30‬شرکت کارانیر‬

‫‪ )57‬کاپیتان علیرضا قزالیق‬

‫اداره می‌شود‪.‬‬

‫‪ MACPAR Makina San Ve Tic )32‬ش��رکت‬

‫سهامدار شرکت کشتی رانی راهبران امید دریا‬

‫‪ )4‬سید‌ش��مس‌الدین بوربوردی‪ ،‬معاون سازمان انرژی اتمی‬

‫‪ )33‬شرکت مهندسی توسعه ساخت اتمی کاالی الکتریکی‬

‫رانی حافظ دریا‬

‫‪ )5‬پیمان نوری بروجردی‪ ،‬مدیرعامل بانک رفاه‬

‫‪ )34‬شرکت مبین سنجش‬

‫جمهوری اسالمی ایران‬

‫اس�لامی را که تحت تحریم‌های جدید غ��رب علیه برنامه‬ ‫به گزارش سایت اطالع‌رس��انی اتحادیه اروپا‪ ،‬این فهرست‬

‫ایران)‬

‫و صنعت کش��تی‌رانی و هم‌چنین مقامات س��پاه پاس��داران‬

‫‪ )28‬شرکت ایران پویا‬

‫ش��امل وزیران‪ ،‬محققان و پژوهش‌گران‪ ،‬مسوولین بانک‌ها‬ ‫می‌شود‪.‬‬

‫‪ )1‬احمد عزیزی‪ ،‬معاون رییس و مدیرعامل بانک ملی لندن‬

‫نیروهای مسلح وزارت دفاع که توسط «محسن فخری‌زاده»‬ ‫‪ )3‬حسن بهادری‪ ،‬مدیرعامل بانک آرین‬ ‫ایران‬

‫ایران‬

‫‪ )31‬خال‌ آفرین پارس‬ ‫ثبت شده در ترکیه‬

‫مورد نیاز در صنایع هسته‌ای‬

‫‪ )6‬کامران دانشجو‪ ،‬وزیر علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری‬

‫‪Multimat lc ve Dis Ticaret Pazarlama )35‬‬

‫‪ )8‬میالد جعفری‪ ،‬بازرگان کاال به ویژه فلزات‬

‫اداره می‌ش��ود و برای گروه صنعتی ش��هید همت از طریق‬

‫‪ )10‬علی کریمیان‪ ،‬بازرگان فلزات‬

‫‪ )36‬مرکز تحقیقات انفجار و ضربه متافاز‬

‫‪ )7‬عبدالناصر همتی‪ ،‬مدیرعامل بانک سینا‬

‫‪ )9‬محمد جهرمی‪ ،‬مدیرعامل بانک صادرات‬

‫‪”Med‬‬

‫اسالمی ایران در اروپا‬

‫جمهوری اسالمی ایران در امارات متحده عربی‬

‫‪ )58‬غالم حسین گلپرور‪ ،‬مدیر تجاری و معاون مدیرعامل و‬ ‫‪ )59‬حسن جلیل زاده‪ ،‬مدیرعامل و سهام دار خطوط کشتی‬ ‫‪ )60‬محمد هادی پاژند‪ ،‬مدیر مالی سابق خطوط کشتی رانی‬

‫‪ ،Limited Sirketi‬ش��رکتی که توس��ط میالد جعفری‬

‫‪ )61‬احمد سرکندی‪ ،‬مدیر مالی خطوط کشتیرانی جمهوری‬

‫شرکت های برجسته مواد اولیه هسته‌ای تهیه می‌کند‪.‬‬

‫‪ )62‬س��ید عالء الدین س��ادات رسول‪ ،‬مش��اور مدیر قانونی‬

‫‪ )11‬مجید خوانس��اری‪ ،‬مدیرعامل شرکت بازرگانی کاالی‬

‫‪ )37‬سامان نصب زاینده رود‬

‫‪)12‬محمود رضا خاوری‪ ،‬مدیرعامل بانک ملی‬

‫‪ )39‬صنعت ثامن‬

‫الکتریک‬

‫‪)53‬ناصر باطنی‪ ،‬رئیس قانونی س��ابق کشتیرانی جمهوری‬

‫اسالمی ایران از سال ‪۲۰۱۱‬‬

‫گروه ‪ ،IRISL‬مدیر قانونی شرکت کشتیرانی راهبران امید‬ ‫دریا‬

‫‪ )38‬شرکت سامان توسعه آسیا‬

‫‪ )63‬احم��د تفضل��ی‪ ،‬مدیرعام��ل ش��رکت کش��تیرانی‬

‫‪ )13‬محمد رضا مسکریان‪ ،‬مدیرعامل بانک بین‌المللی پرشیا‬

‫‪ )40‬شرکت رآکتور سوخت هسته‌ای سوره‬

‫‪ )64‬شرکت کشتیرانی “‪( ”Sail Shipping‬ثبت شده در‬

‫‪ )15‬محمد حسن محبیان‪ ،‬مدیرعامل پست بانک‬

‫‪ San ve TIC A.S‬ثبت شده در استانبول ترکیه‬

‫‪ )14‬محمد محمدی‪ ،‬مدیرعامل ‪MATSA‬‬

‫“‪”Santeliners‬‬

‫‪ )41‬ش��رکت ‪STEP Standart Teknik Parca‬‬

‫شانگهای)‬

‫‪ )16‬محمد‌صادق ناصری‪ ،‬رئیس موسسه تحقیقات فیزیکی‬

‫‪ )42‬شرکت سورنا (شرکت ساخت و راه اندازی)‬

‫‪)Institute‬‬

‫‪ )17‬محمد‌رضا رضوانی زاده‪ ،‬مدیرعامل ش��رکت س��وخت‬

‫‪ )44‬شرکت تست تفسیر تولید و عرض ظروف خاص ‪UF‬‬

‫‪ )67‬شرکت کشتیرانی خیبر‬

‫‪ )18‬صدقی‪ ،‬مدیرعامل ش��رکت س��اخت نیروگاه هسته‌ای‬

‫‪ )46‬یارصنعت‬

‫‪ )69‬آژانس کشتیرانی ‪Boustead‬‬

‫‪ )19‬بهمن والیکی‪ ،‬مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران‬

‫‪ )48‬عظیم آقاجانی‬

‫که پیش تر با نام موسسه فیزیک کاربردی شناخته می‌شد‪.‬‬

‫رآکتور هسته‌ای سوره‬

‫(مانسا)‬

‫‪ )43‬شرکت تابا‪ ،‬ساخت ابزار برش‬

‫‪ )45‬توسعه سیلوها‪ ،‬توسعه جهاد سیلو‬

‫‪ )65‬آم��وزش کش��تیرانی (‪Maritime Training‬‬ ‫‪ )66‬کشتیرانی کارا ثبت شده در هامبورگ‬ ‫‪ )68‬شرکت خطوط کشتیرانی کیش‬

‫‪ )47‬شرکت کمپرسور توربو نفت‬

‫‪ )70‬خدمات کشتیرانی دیاموند‬

‫‪ )20‬جواد آل یاس��ین‪ ،‬رئیس مرکز تحقیقات فناوری انفجار‬

‫‪)49‬ابوالقاس��م مظفری ش��مس‪ ،‬فرمانده قرارگاه سازندگی‬

‫‪ )72‬آژانس “‪ ”ocean express‬پاکستان‬

‫‪ )21‬زوار‪ ،‬مدیرعامل فعال بانک بین المللی پرشیا در دبی‬

‫‪ )50‬علی‌اکبر طباطبایی‬

‫کش��تیرانی که از جانب خطوط کشتیرانی جمهوری اسالمی‬

‫و ضربه‪ ،‬یا متفاز‬

‫موسسات‪:‬‬

‫‪ )22‬آریا نیکان‪ ،‬تهیه مواد تعیین شده در بخش راکتور‬

‫‪ )23‬ب��رق آذرخ��ش‪ ،‬ش��رکتی ک��ه در امر برق رس��انی به‬

‫‪10‬‬

‫خاتم االنبیا‬

‫‪)51‬شرکت یاس ایر‬

‫خطوط کشتیرانی جمهوری اسالمی ایران‬

‫‪)52‬قاسم نبی پور‪ ،‬مدیرعامل و سهام دار شرکت کشتی‌رانی‬

‫‪ )71‬شرکت کشتیرانی (گود الک) دبی‬

‫‪ )73‬آژان��س ‪( OTS Steinweg‬اس��تانبول) ش��رکت‬ ‫ایران فعالیت می‌کند‬

‫‪Universal Transportation Limitation )74‬‬

‫(تایلند)‬

‫‪ Walship SA )75‬الجزایر‬

‫‪ )۱۴۵‬آژانس کشتیرانی مالشیپ‬

‫‪ )76‬ش��رکت کش��تیرانی “‪ ”Acena‬ک��ه توس��ط خطوط‬

‫‪ )۱۰۵‬شرکت دریانوردی گالیوت‬

‫‪ )77‬ش��رکت کشتیرانی آلفا کارا که توسط خطوط کشتیرانی‬

‫‪ )۱۰۷‬شرکت جاینت کینگ با مسوولیت محدود‬

‫‪ )78‬شرکت کشتیرانی آلفا ناری‬

‫‪ )۱۰۹‬ش��رکت س��رمایه‌گذاری گلدن س��امیت بامسوولیت‬

‫‪ )۱۴۹‬ش��رکت کش��تیرانی میدهرست با مس��ولیتمحدود‬

‫‪ )۱۱۰‬شرکت توسعه گولدن واگن‬

‫‪ )۱۵۰‬شرکت مودالیتی با مسوولیت محدود‬

‫کشتیرانی جمهوری اسالمی ایران اداره می‌شود‬

‫جمهوری اسالمی ایران اداره می‌شود‬

‫‪ )۱۰۶‬شرکت ناوبری گاما کارا با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۴۶‬شرکت بین‌المللی مستر سوپریم‬

‫‪ )۱۰۸‬شرکت توسعه گلدن چارتر با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۴۸‬شرکت بین‌المللی مترو سوپریم بامسوولیت محدود‬

‫‪ )۱۴۷‬شرکت کشتیرانی ملودیوس‬

‫(مالت)‬

‫‪ )79‬شرکت شرکت دریایی آسپاسیس دبی‬

‫محدود‬

‫‪ )81‬خط��وط کش��تیرانی “‪Avrasya Container‬‬

‫‪ )۱۱۱‬شرکت گرند ترینیتی با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۵۱‬شرکت توسعه مدرن الگانت با مسوولیتمحدود‬

‫‪)82‬شرکت کشتیرانی ‪ Azores‬دبی‬

‫‪ )۱۱۳‬شرکت خدمات کشتیرانی اقیانوس کبیر‬

‫‪ )۱۵۳‬شرکت کشتیرانی کوه اورست بامسوولیت محدود‬

‫‪ Bis Maritime Limited )84‬ثبت شده در باربادوس‬

‫‪ )۱۱۵‬شرکت گریت وست جی‌ام‌بی‌ایچ بامسوولیت محدود‬

‫‪ )۱۵۵‬شرکت کشتیرانی نیوهیون با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )86‬خطوط کش��تیرانی ‪ Bright Jyoti‬که توسط خطوط‬

‫‪ )۱۱۷‬شرکت هاروست سوپریم با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۵۷‬شرکت ان‌اچ‌ال نوردلند جی‌ام‌بی‌ایچ‬

‫‪ Bright Ship FZC )87‬ثبت شده در دبی‬

‫‪ )۱۱۹‬شرکت کشتیرانی هلیوتروپ‬

‫‪ )۱۵۹‬شرکت کشتیرانی پسیفیک‬

‫‪ )80‬شرکت آتالنتیک اینترمودال‬ ‫‪”Shipping‬‬

‫‪)83‬ناوبری بتاکارا‬

‫‪ Brait Holding SA )85‬ثبت شده در جزایر مارشال‬ ‫کشتیرانی جمهوری اسالمی ایران اداره می‌شود‬

‫‪ )88‬ش��رکت کش��تی رانی ‪Bright-Nord GmbH‬‬

‫‪ )۱۱۲‬شرکت سرمایه‌گذاری گریت اکوئیتی‬ ‫‪ )۱۱۴‬شرکت بین‌المللی گریت پراسپکت‬

‫‪ )۱۱۶‬شرکت هپی – سود جی‌ام‌بی‌ایچ آند‬ ‫‪ )۱۱۸‬شرکت کشتیرانی هارزارو‬

‫‪ )۱۵۲‬شرکت حسابداری موریسون منون‬ ‫‪ )۱۵۴‬شرکت کشتیرانی نارمادا‬

‫‪ )۱۵۶‬شرکت ان‌اچ‌ال بیسیک با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۵۸‬شرکت کشتیرانی اکستد با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۲۰‬شرکت کشتیرانی هلیکس با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۶۰‬شرکت کشتیرنی پتورس با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۲۲‬شرکت کشتیرانی آی‌فولد با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۶۲‬شرکت سرمایه‌گذاری پراسپر مترو‬

‫‪ )۱۲۴‬شرکت ناوبری یوتا ناری‬

‫‪)۱۶۴‬شرکت دریانوردی ریشی‬

‫‪ )۱۶۱‬شرکت پراسپر بیسیک جی‌ام‌بی‌ایچ‬

‫‪ und Co. KG‬ثبت شده در هامبورگ آلمان که از جانب‬

‫‪ )۱۲۱‬شرکت لجستیکی هونگ تو‬

‫‪CF Sharp Shipping Agencies Pte Ltd )89‬‬

‫‪ )۱۲۳‬شرکت دریانوردی ایندوس‬

‫‪ )90‬خطوط کشتیرانی چپلت ثبت شده در مالت‬

‫‪ )۱۲۵‬شرکت آی‌اس‌آی‌ام امین با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۶۵‬شرکت لجستیکی سیبو با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۲۷‬شرکت زیتون آی‌اس‌آی‌ام با مسوولیت محدود‬

‫‪ )۱۶۷‬شرکت بین‌الملل سیلور یونیورز‬

‫‪)92‬ش��رکت کش��تیرانی ‪Crystal Shipping FZE‬‬

‫‪ )۱۲۹‬شرکت ارابه دریایی آی‌اس‌آی‌ام بامسوولیت محدود‬

‫‪ )۱۶۹‬ش��رکت توس��عه «اس��مارتبریلیانت» با مس��وولیت‬

‫‪)93‬شرکت دریایی دامالیس‬

‫‪ )۱۳۱‬شرکت آی‌اس‌آی‌ام سینین با مسوولیتمحدود‬

‫‪)95‬شرکت کشتیرانی دلتا ناری‬

‫‪ )۱۳۳‬شرکت آی‌اس‌آی‌ام تور با مسوولیتمحدود‬

‫خطوط کشتیرانی جمهوری اسالمی ایران فعالیت می‌کند‬

‫واقع در سنگاپور‬

‫‪ Cosy-East GmbH und Co. KG )91‬ثبت شده‬ ‫در هامبورگ آلمان‬

‫امارات متحده عربی دبی‬

‫‪)94‬شرکت دلتا کارا‬

‫‪)96‬شرکت کشتی رانی البروس‬

‫‪ )۱۲۶‬شرکت آی‌اس‌آی‌ام آتر با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۲۸‬شرکت آی‌اس‌آی‌ام سات با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۶۳‬شرکت کشتیرانی ریگیت با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۶۶‬شرکت شاین استار با مسوولیت محدود‬ ‫‪ )۱۶۸‬شرکت دریانوردی سینوز‬

‫‪ )۱۳۰‬شرکت هالل دریایی آی‌اس‌آی‌ام بامسوولیت محدود‬

‫محدود‬

‫‪ )۱۳۲‬شرکت آی‌اس‌آی‌ام تاج محل بامسوولیت محدود‬

‫‪ )۱۷۱‬شرکت سیراکیوز اس‪ .‬ال‬

‫‪ )۱۳۴‬شرکت کشتیرانی جکمن‬

‫‪ )۱۷۳‬شرکت تی‌ای‌یو فیدر با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۷۰‬شرکت دریانوردی استاتیرا‬ ‫‪ )۱۷۲‬شرکت تاماالریس با مسوولیت محدود‬

‫‪)97‬شرکت کشتیرانی ‪ Elcho Holding Ltd‬ثبت شده‬

‫‪ )۱۳۵‬شرکت کشتیرانی کاالن کیش‬

‫‪ )۱۷۴‬شرکت دریانوردی تتا ناری‬

‫‪)98‬ش��رکت ‪Elegant Target Development‬‬

‫‪ )۱۳۷‬شرکت دریانوردی کاوری‬

‫‪ )۱۷۶‬شرکت تجاری تاپ پرستیژ با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )99‬شرکت ‪ Epsilon Nari Navigation Ltd‬ثبت‬

‫‪ )۱۳۹‬شرکت توسعه کی چارتر‬

‫‪ )۱۷۸‬شرکت کشتیرانی «وسترنسرج» با مسوولیت محدود‬

‫‪ )۱۰۱‬شرکت ناوبری اتا ناری‬

‫‪ )۱۴۱‬شرکت کشتیرانی کینگزوود‬

‫در جزایر مارشال‬

‫‪ Limited‬ثبت شده در هنگ کنگ‬

‫‪ )۱۳۶‬شرکت ناوبری کاپا ناری‬

‫‪ )۱۳۸‬شرکت کشتیرانی کاوری‬

‫‪ )۱۷۵‬شرکت تاپ گالسیر با مسوولیت محدود‬ ‫‪ )۱۷۷‬شرکت کشتیرانی تولیپ‬

‫‪ )۱۴۰‬شرکت سرایه‌گذاری کینگ پراسپر‬

‫(قبرس)‬

‫‪ )۱۰۲‬شرکت اکسترنال اکسپرت‬

‫‪ )۱۴۲‬شرکت ناوبری المبدا ناری‬

‫‪ )۱۸۰‬شرکت کشتیرانی «زتا نری»‬

‫‪ )۱۰۴‬شرکت دریایی فاسیروس‬

‫‪ )۱۴۴‬شرکت مگنا کارتا با مسوولیت محدود‬

‫شده در جزیره مالت‬

‫‪ )۱۰۳‬شرکت کشتیرانی فیروی‬

‫‪ )۱۴۳‬شرکت کشتیرانی لنسینگ با مسوولیتمحدود‬

‫‪ )۱۷۹‬شرکت دریانوردی «وایزلینگ» با مسوولیت محدود‬

‫‪11‬‬

‫روزنگاشت‬

‫به بهانه زادروز «اردوان روزبه»‬

‫روزنامه‌نگاری و رنج‌های آن‬

‫محبوبه شعاع ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫س��یزدهم آذر برابر با تولد «اردوان روزب��ه» روزنامه‌نگار‬ ‫ایران��ی‪ ،‬فوتوژورنالیس��ت‪ ،‬محقق در حوزه آس��یب‌های‬ ‫اجتماع��ی‪ ،‬وب‌الگ‌نوی��س و تهیه‌کنن��ده رادیو اس��ت‪.‬‬ ‫راه‌اندازی نشریه پارسی‌زبان «مونوریل» در مالزی هم از‬ ‫فعالیت‌های اوست‪ .‬وی که متولد سال ‪ 1348‬خورشیدی‬ ‫اس��ت مدیر «رادیو کوچه» و سردبیر و بیان گذار «نشریه‬ ‫هفت» در ایاالت متحده آمریکا است‪.‬‬ ‫«اردوان روزبه» در سیزدهم آذرماه سال ‪ 1348‬خورشیدی‬ ‫در بجنورد و در خانواده‌ای فرهنگی زاده شد‪ .‬او در سنین‬ ‫نوجوانی اولین دوره‌های آموزش��ی را در انجمن سینمای‬ ‫ج��وان ایران و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان‬ ‫در قوچان‪ ،‬مش��هد و تهران آموخت و تجربه عکاسی را از‬ ‫سال ‪۱۳۶۴‬شروع کرده‌ است‪.‬‬ ‫او از سال ‪ ۱۳۶۷‬در سرویس اجتماعی «روزنامه قدس»‬ ‫به ط��ور رس��می گزارش‌گ��ری اجتماعی را آغ��از کرد‪.‬‬ ‫مجموعه گزارش‌هایی از مردم‪ ،‬بازگش��ت اسیران ایرانی‬ ‫از ع��راق‪ ،‬موضوعات ش��هری در ای��ن دوره و هم‌چنین‬ ‫عکس‌های��ی از موضوع��ات اجتماعی محص��ول فعالیت‬ ‫آن دوره‌اوس��ت‪ .‬او در ای��ن دوره دو نمایش‌گاه عکس با‬ ‫نام‌های «سایه‌س��ار تصویر» و «پشت‌شبکیه» با نگاه به‬ ‫مس��ایل اجتماعی آن زمان را برگزار کرد‪ .‬این نمایش‌گاه‬ ‫نگاهی بود ب��ه وضعیت زندگی گدایان��ی که در مرکزی‬ ‫موسوم به «گرم‌خانه شهرداری» نگه داری می‌شدند‪.‬‬ ‫روزب��ه در س��ال ‪ ۱۳۷۰‬ب��ه ه��م‌راه «محمدص��ادق‬ ‫جوادی‌حص��ار» و «ناصرآملی» ج��زو تیمی بود که اولین‬ ‫شماره‌های روزنامه توقیف شده «توس» را منتشر کردند‪.‬‬ ‫پس از آن در س��ال ‪ ۱۳۷۱‬او به روزنامه خراسان پیوست‬ ‫و توام با آن س��ردبیر «هفته‌نامه خاوران» شد‪ .‬در روزنامه‬ ‫خراس��ان وی در س��رویس اجتماعی گزارش‌های حوزه‬ ‫ش��هری را بر عهده داشت و پس از آن نیز دبیر سرویس‬ ‫جوانان این روزنامه شد‪.‬‬ ‫او در س��ال ‪ ۱۳۷۴‬از روزنامه خراس��ان نیز جدا ش��د و به‬ ‫ص��ورت اختصاصی در ح��وزه اجتماعی و افغانس��تان با‬ ‫نشریات مختلف هم‌کاری داشت و از سال ‪ ۱۳۷۶‬صاحب‬ ‫امتیاز «هفته‌نامه خاوران» ش��د ک��ه در روزهای ابتدایی‬ ‫دول��ت اصالحات ب��ا گروهی از نویس��ندگان جوان نظیر‬ ‫«فره��اد جعفری»‪« ،‬محم��د رمضانی فرخان��ی»‪« ،‬امیر‬ ‫شهال»‪« ،‬رضا خجسته»‪« ،‬ش��هریار وقفی پور» و برخی‬ ‫روزنامه‌نگاران دیگر ش��کل گرفت‪ .‬اما با ش��کایت هیات‬ ‫نظارت بر مطبوعات در س��ال ‪ ۱۳۷۸‬در نود صفحه انتشار‬ ‫آن توقی��ف و پرونده این نش��ریه به دادس��رای کارکنان‬ ‫دول��ت ارجاع و بع��د از آن نیز به ش��عبه دوازدهم دادگاه‬ ‫عمومی مشهد ارسال شد‪.‬‬ ‫‪12‬‬

‫پس از آن‪ ،‬اردوان روزبه در حوزه آسیب‌شناسی اجتماعی‬ ‫ماه‌نام��ه‌ای را با جمعی دیگر نظی��ر «آرش وظیفه‌دان»‪،‬‬ ‫«محمد شهری»‪« ،‬محمد قادری» و چندی دیگر آسیب‬ ‫شناس��ان اجتماعی منش��ر کردند که در سال دوم انتشار‬ ‫این نش��ریه نیز لغو پروانه شد‪ .‬این روزنامه‌نگار هم‌چنین‬ ‫مدرس روزنامه‌نگاری مدیا و اصول روزنامه‌نگاری در چند‬ ‫دوره آموزشی نیز بوده‌است‪.‬‬ ‫روزب��ه هم‌چنی��ن عضو هیت موس��س انجم��ن صنفی‬ ‫مدیران مطبوعات خراس��ان و هیت مدیره آن و دو دوره‬ ‫عضو هیت مدیره و بازرس خانه مطبوعات نیز بوده‌است‪.‬‬ ‫در انجمن عکاسان خراسان نیز او یک دوره منتخب اعضا‬ ‫بود ‌ه است‪ .‬او هم‌چنین عضو شورای سیاست‌گذاری اولین‬ ‫دور برگ��زاری نمایش‌گاه بین‌الملل��ی فن‌آوری اطالعات‬ ‫‪ ELECIT‬بوده‌ اس��ت‪ .‬ما حصل فعالیت‌های وی تهیه‬ ‫گزارش‪ ،‬نوش��تار و عکس از بیش از پانزده کش��ور نظیر‬ ‫افغانس��تان‪ ،‬ایران‪ ،‬ع��راق‪ ،‬اتحادیه اروپ��ا‪ ،‬امارات متحده‬ ‫عربی‪ ،‬مالزی و آسیای میانه است‪.‬‬ ‫در زم��ان حمل��ه نیروهای نات��و و آمریکا به افغانس��تان‬ ‫مجموعه عکس‌هایی از زندگی مردم در اردوگاه‌ها را تهیه‬ ‫کرد که در نمایش‌گاهی تحت عنوان «ما هیچ‪ ،‬افغانستان‬ ‫هی��چ» به نمای��ش در آمد‪ .‬پس از آن نی��ز مصاحبه‌های‬ ‫رادیوی��ی و مکتوب با تن��ی چند از فرمانده��ان نظامی‪،‬‬ ‫دولت‌مردان و نمایندگان پارلمان این کشور داشته‌ است‪.‬‬ ‫اردوان در همی��ن زمینه پای��ان نامه‌ای را با عنوان «تاثیر‬

‫رس��انه بر تغییر حکومت‌ها» در دست تدوین دارد که به‬ ‫عنوان جامعه نمونه به افغانستان و تاثیر رسانه‌ها در چهل‬ ‫سال گذشته آن می‌پردازد‪.‬‬ ‫او در م��رداد ‪ ۱۳۸۵‬برابر با ‪ ۲۰۰۶‬میالدی به‌دعوت مدیر‬ ‫وقت رادی��و زمانه‪« ،‬مهدی جامی» ب��ه گروه همک‌اران‬ ‫این رادیو پیوس��ت‪ .‬وی از ابتدای تاسیس این رادیو تا آذر‬ ‫‪ ۱۳۸۸‬در تیم برنامه‌سازان رادیو زمانه بود‪.‬‬ ‫اردوان روزبه در سپتامبر سال ‪ ۲۰۰۹‬میالدی با ایده رسانه‬ ‫تکثرگ��را و کم هزینه «رادیو کوچ��ه» را راه‌اندازی کرد‪.‬‬ ‫رادیو کوچه در حال حاضر روزانه دارای پخش اس��ت که‬ ‫در حوزه‌های فرهنگ‪ ،‬اجتماع‪ ،‬اندیش��ه و سیاست و خبر‬ ‫فعال است‪ .‬اردوان هم‌چنین نشریه‌ای را در ایاالت متحده‬ ‫آمریکا با نام «هفت» راه اندازی کرده که س��ردبیری آن‬ ‫را ب��ر عهده دارد‪ .‬این نش��ریه به حوزه فرهنگ عمومی و‬ ‫خبر‪ ٫‬تحلیل و گزارش‪ ،‬در حال حاضر با گستره آمریکای‬ ‫ش��مالی و کانادا می‌پردازد‪ .‬راه‌اندازی نش��ریه پارسی‌زبان‬ ‫«مونوریل» در مالزی هم از فعالیت‌های دیگر اوست‪.‬‬ ‫اردوان روزب��ه ک��ه دانش‌آموخته رش��ته روزنامه‌نگاری‪،‬‬ ‫چندرس��انه‌ای و دوره‌ه��ای تخصص��ی عکاس��ی اس��ت‬ ‫عالوه بر آموخت��ن روزنامه‌نگاری در دوره‌های آکادمیک‬ ‫دوره‌هایی را نیز در زمینه مدیریت رس��انه‪ ،‬چندرسانه‌ای‪،‬‬ ‫خبر‪ ،‬تارنماهای خبری آنالین‪ ،‬عکاس��ی برای مطبوعات‪،‬‬ ‫مصاحبه‪ ،‬ش��هروند خبرنگار و تهیه کنندگی رادیویی‪ ،‬در‬ ‫انگلیس‪ ،‬هلند‪ ،‬دانمارک و ایران گذرانده‌است‪.‬‬

‫سیاست‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪ -‬بخش ‪28‬‬

‫جایگله‌اینیست‬

‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫کم‌تر هم‌وطنیس��ت که از س��رانجام داریوش فروهر مطلع‬ ‫نباش��د‪ .‬متن��ی را که در زی��ر می‌خوانید مصاحب��ه داریوش‬ ‫فروه��ر «وزیر کار کابینه دولت موقت انقالب» با مس��وول‬ ‫واحد خاطرات موسسه تنظیم و نشر آثار خمینی است که در‬ ‫‪ 1377/7/29‬انجام شده است‪ .‬قسمت دوم مصاحبه به علت‬ ‫قتل ناگوار او انجام نگرفته است‪ .‬برای بازخوانی روایت رابطه‬ ‫جبهه ملی و انقالب ‪ 57‬و نوع نگرش اعضای برجسته این‬ ‫حزب به آقای خمین��ی و انقالب روحانیت‪ ،‬واژه به واژه این‬ ‫متن مهم اس��ت‪ .‬نیاز به تفسیری نیست‪ ،‬همان‌گونه که از‬ ‫نظام حاکم جای گله‌ای نمی‌ماند‪ ،‬این مصاحبه ‪ 20‬سال پس‬ ‫از انقالب و مشاهده تمامی نابه‌هنجاری‌ها انجام گرفته است‪.‬‬ ‫یاران بسیاری از این جبهه کشته‪ ،‬تبعید و محجور‬ ‫گشته بودند و مصاحبه‌شونده نیز به قتل می‌رسد‪.‬‬ ‫به این متن در دو برنامه توجه کنید‪:‬‬ ‫«شاید در دهه بعد از ‪ ،1320‬چند بار با نام ایشان‬ ‫برخورد کرده بودم‪ ،‬و شاید در سال‌های ‪28‬و ‪29‬‬ ‫یک کتاب کوچک بنام کشف‌االسرار‪ ،‬اگر اشتباه‬ ‫نکنم‪ ،‬از ایش��ان در دوران دانش‌جویی خواندم و‬ ‫یک آقایی که دانش‌ج��وی دانش‌گاه حقوق بود‪،‬‬ ‫و در ق��م آمد و رفت داش��ت این کتاب را به من‬ ‫داد‪ ،‬صرف‌نظ��ر از موضوع‌ه��ای‌‌اش ک��ه جنبه‬ ‫ضد دیکتاتوری دوران رضاش��اهی داشت‪ ،‬شیوه‬ ‫نگارش‪ ،‬آن ه��م از یک روحانی برای من جالب‬ ‫بود‪ ،‬چون‪ ،‬خیلی عالقه‌مند بودم به کاربرد واژگان‬ ‫ب گاه واژگان فارسی به کار‬ ‫فارس��ی و در آن کتا ‌‬ ‫برده ش��ده بود که دیگران کم‌تر به کار می‌بردند‪ ،‬مددکاری‬ ‫ک کاری‪ ،‬یا مانند آن‌ها‪ ،‬اکنون درس��ت‬ ‫ف��رض بگیرید‪ ،‬کم ‌‬ ‫یادم نیست‪ .‬نخس��تین برخوردی که به اسم ایشان داشتم‪،‬‬ ‫اگر اش��تباه نکن��م در زمان زم��ام‌داری دکتر محمد مصدق‬ ‫بود که در قم یک آش��وبی به پا ش��ده ب��ود‪ ،‬به این ترتیب‬ ‫که توده‌ای‌ها کوش��ش می‌کردند که هرجا که ممکن است‬ ‫اخالل‌هایی پدید بیاورند‪ ،‬از جمله چیزهایی راه می‌انداختند‪،‬‬ ‫گروه‌هایی در روزهای جمع��ه راه می‌انداختند و گویا در قم‬ ‫یکی دوبار رفته بودند و اگر اس��م را اشتباه نگویم در اشنویه‬ ‫که حضرت آیت‌اله بروجردی تابستان‌ها به آن‌جا می‌رفتند‪.‬‬ ‫ی��ک عده از جوان��ان‪ ،‬زن و مرد توده‌ای رفته بودند به آن‌جا‬ ‫ب��رای پیک‌نیک‪ ،‬و این مورد اعت��راض روحانیون و طلبه‌ها‬ ‫قرار گرفت و به هر حال در شهر قم آیت‌اله داشتند که از او‬ ‫پیروی می‌کردند‪ ،‬به نام آیت‌اله برقعی‪ ،‬در شهر قم درگیری‬ ‫به پا ش��د و در آن درگیری‪ ،‬درست به یاد ندارم که یکی دو‬ ‫نفر کش��ته ش��دند یا نه‪ ،‬ولی به هرحال چند نفر از طلبه‌ها‬ ‫زخمی شدند و در بیمارستان خوابیدند‪ ،‬دولت هیاتی فرستاده‬ ‫بود به حضور حضرت آیت‌اله بروجردی و از زخمی‌ش��دگان‬ ‫دیدار کرد‪ ،‬باید آن‌چه که می‌گویم عکس در روزنامه آسیای‬ ‫جوان آن هنگام باشد‪ ،‬که فرماندار نظامی قم‪ ،‬معاون وزارت‬

‫کشور‪ ،‬آقای شهشهانی و یکی دو نفر دیگر که اکنون به یاد‬ ‫نمی‌آورم‪ ،‬آن‌جا عکسی بود از یک روحانی بسیار خوش‌سیما‪،‬‬ ‫زیر عکس‌ها نوش��ته بود که فرمان‌دار نظامی‪ ،‬معاون وزارت‬ ‫کشور و حاج آقا روح‌اله نماینده آیت‌اله بروجردی‪ ،‬بعد دیگر‬ ‫من برخوردی با نام ایشان نداشتم‪.‬‬ ‫بعد از بیست و هش��تم مرداد هم کوشش‌هایی گسترده در‬ ‫حوزه‌های علمیه برضد دیکتاتوری نبود‪ ،‬تا اوج کوشش‌هایی‬ ‫که جبهه ملی می‌کرد و من هم در یکی از حزب‌های وابسته‬ ‫ب��ه جبهه ملی‪ ،‬یعنی حزب ملت ایران‪ ،‬در آن جبهه کوش��ا‬ ‫بودم و عضو شورای مرکزی آن‌جا بودم‪ ،‬شاه شروع کرد که‬ ‫یک رشته به گمان خودش اصالح بکند‪ ،‬پیش درآمدش این‬ ‫بود که امینی با الیحه‌هایی س��رکار آمده بود و آمریکایی‌ها‬

‫در ص��دد بودند ک��ه برنامه‌هایی اجرا بکنن��د‪ ،‬هرجا هم که‬ ‫نفوذ داش��تند‪ ،‬ای��ن برنامه‌ها را اجرا ک��رده بودند برای پدید‬ ‫آوردن یک طبقه متوس��ط‪ ،‬که به خیال خودشان این طبقه‬ ‫متوسط بتواند جلوگیر پیش‌رفت اندیشه‌های چپ باشد‪ ،‬که‬ ‫آن موض��وع اصالحات ارضی و اصالحات مالیاتی و همانند‬ ‫آن را پیش کش��یده بود‪ ،‬شاه به هرحال آمریکایی‌ها را قانع‬ ‫کرد که این کار‌ها را خودم انجام می‌دهم ضرورت ندارد که‬ ‫نخس��ت‌وزیری که با من دم‌سازی داشته باشد انجام بدهد‪،‬‬ ‫امینی کنار رفت و علم روی کار آمد ولی وزیر کشاورزی دکتر‬ ‫امینی‪ ،‬دکتر ارسنجانی در کابینه علم باقی ماند که اصالحات‬ ‫ارضی را اجرا کند‪ ،‬به تدریج شاه داعیه‌دار اصالح کار‌ها شد‪،‬‬ ‫و از انجم��ن ایالتی و والیتی صحبت ش��د‪ .‬در انجمن‌های‬ ‫ایالتی هم گویا ش��رط بیرونی از ادیان الهی حذف شده بود‪،‬‬ ‫برای نامزد‌ها‪ ،‬هم موضوع جن��س رای‌دهندگان‪ ،‬یعنی زن‬ ‫و م��رد بودن‪ ،‬و ه��م روی این‌که این اصالحات را بخواهند‬ ‫گس��ترش بدهند‪ ،‬پی��ش از آن‌چه که به انقالب س��فید نام‬ ‫گرفت و رفراندوم شش��م بهمن‪ ،‬اعتراض‌هایی که شد‪ ،‬آن‬ ‫هنگام نام حضرت آیت‌اله‌العظمی خمینی بیش‌تر به گوش‬ ‫می‌رسید‪ .‬البته چیزی که باید گفت در فروردین سال ‪،1340‬‬ ‫حضرت آیت‌اله بروجردی در گذشته بودند‪ ،‬طبیعی بود که در‬

‫موضوع جانشین‪ ،‬یا بررسی کسی که شایستگی مرجع تقلید‬ ‫دارد صحبت می‌شد‪ ،‬اما زیاد به سیاست کشیده نمی‌شد‪ ،‬شاه‬ ‫البته نظرش این بود‪ ،‬چون رسم بود که شاه تلگراف می‌کرد‬ ‫و تسلیت می‌گفت درگذش��ت را‪ ،‬تسلیت درگذشت آیت‌اله‬ ‫بروج��ردی را به نجف‪ ،‬به حضرت آیت‌اله حکیم زد‪ ،‬ش��اید‬ ‫ای��ن طرز تفکر بود که مرجع تقلید ش��یعیان از ایران بیرون‬ ‫برده بش��ود‪ ،‬به هر حال از اسامی که نام برده می‌شد‪ ،‬یکی‬ ‫هم حضرت آیت‌اله العظمی خمینی بودند‪ ،‬تا این‌که موضوع‬ ‫رفراندوم که پیش آمد‪ ،‬مبارزه روحانیون خیلی جدی‌تر شد و‬ ‫باز ما می‌شنیدیم که آن کس که پیش از همه و پیش از همه‬ ‫حرکت می‌کند‪ ،‬آیت‌اله العظمی خمینی است‪.‬‬ ‫من و هم اعضای جبهه ملی و ش��اید حدود دویس��ت نفر از‬ ‫اعضای عالی آن در ماه‌های بهمن و اس��فند دست‌گیر شده‬ ‫بودی��م و در زندان‌های قصر و قزل‌قلعه بودیم‪ ،‬روحانیونی را‬ ‫کم و بیش به آن‌جا می‌آوردند و بعد از چند روز آزاد می‌کردند‪،‬‬ ‫بعد شنیدیم ـ زندان بودیم ـ که موضوع مدرسه فیضیه دوم‬ ‫فروردین در سال ‪ 1342‬به وجود آمد خوب بیش‌تر صحبت‬ ‫جدی بودن مبارزه روحانیون با دیکتاتوری طرح ش��د‪ ،‬تا باز‬ ‫در زن��دان بودیم که ی��ک روز دیدیم وضع غیرعادی‬ ‫اس��ت‪ .‬چون ما در خارج از قلعه نگه داشته می‌شدیم‪،‬‬ ‫از روی پلکان آن‌جا شهر پیدا بود‪ ،‬تقریبن نشانه‌های‬ ‫آتش‌س��وزی نمایان بود‪ ،‬م��ا از خان��ه برای‌مان غذا‬ ‫می‌آوردن��د‪ ،‬آن روز برای ما غ��ذا نیاوردند‪ ،‬فهمیدیم‬ ‫که ش��هر غیرعادی اس��ت‪ ،‬کم و بیش ما با خانواده‬ ‫خودمان که دیدار داشتیم‪ .‬ش��نیده بودیم که عاشورا‬ ‫در قم حض��رت آیت‌اله‌العظمی خمینی س��خن‌رانی‬ ‫تندی کرده‌اند‪ .‬دیگر از این‌که ایش��ان شب دست‌گیر‬ ‫شده‌اند چیزی نمی‌دانس��تیم‪ ،‬آن روزی که می‌گویم‬ ‫روز پانزدهم خرداد بود‪ ،‬که بعدازظهر آن روز سرلشگر‬ ‫پاکروان که آن موقع رییس ساواک بود‪ ،‬چگونگی را‬ ‫اعالم ک��رد و در درون زندان واقعیت‌اش این بود که‬ ‫کسانی می‌آمدند با آقایان صالح و صدیقی و سنجابی‬ ‫صحبت می‌کردند که التیامی بدهند بین دولت و مردم‪ ،‬بعد از‬ ‫این جریان وقتی آن نماینده آن‌ها آمد‪ ،‬آقای صالح گفت که‬ ‫کاری که انجام شده است‪ ،‬در تاریخ ایران سابقه نداشته است‪،‬‬ ‫گذشته از کش��تن مردم‪ ،‬این‌که یک مرجع تقلید دست‌گیر‬ ‫بشود و زندانی بش��ود‪ ،‬و وضع‌اش روشن نباشد‪ ،‬به هر حال‬ ‫به صورت یک عامل موثر در روی‌دادهای کش��ور‪ ،‬ایش��ان‬ ‫درآمدند و ما هم از این راه با ایشان آشنا شدیم بعد که ایشان‬ ‫از زندان آزاد شدند‪ ،‬مدتی بعد‪ ،‬شاید یک ماه‪ ،‬یک ماه و نیم‪،‬‬ ‫من و دیگر کوشندگان جبهه ملی آزاد شدیم‪ ،‬ایشان می‌آمدند‬ ‫و برای ما تعریف می‌کردند که این س��ه روزی که ایشان در‬ ‫داوودیه بودند‪ ،‬شهر به طور کلی می‌آمدند به دیدن ایشان و‬ ‫بعد بردند ایش��ان را به قلهک اگر اش��تباه نکنم‪ .‬منزل آقای‬ ‫روغنی‪ ،‬بعد دیگر آن‌جا در حقیقت در حصر به سر می‌بردند و‬ ‫اجازه دیدار داده نمی‌شد‪.‬‬ ‫در فروردین هم خبر داده شد که منصور ایشان را بالفاصله‬ ‫بع��د از آم��دن آزاد کردند‪ ،‬ولی به هر حال ش��کل آزادی را‬ ‫خبر نداشتیم‪ ،‬آن موقع جبهه ملی‪ ،‬یک نشریه‌ای جوانان‌اش‬ ‫داش��تند به نام پیام دانش‌جو‪ ،‬که ش��اید نخستین‌بار خارج از‬ ‫چیزهای رسمی جبهه ملی‪ ،‬آزادی ایشان و برگشتن ایشان‬ ‫به قم تبریک گفته شده بود…‬ ‫‪13‬‬

‫پس‌نشینی تند‬

‫طعمواقعیآلت‌دستبودن‬ ‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫حمله به س��فارت «انگلس��تان» در تهران بدون ش��ک تبعات‬ ‫غیرقابل جبرانی را برای جمهوری‌ اس�لامی و متاس��فانه خواه‬ ‫و ناخ��واه م��ردم ایران خواهد داش��ت‪ .‬ش��دت گرفتن حمالت‬ ‫کش��ورهای غرب��ی به جمه��وری‌اس�لامی و هم‌دل ش��دن‬ ‫جمع��ی از آن‌ها برای بیرون‌کش��یدن سفرای‌ش��ان از تهران‪،‬‬ ‫صدور بیانیه‌های ش��دیدالحن علیه جمهوری‌اس�لامی‪ ،‬وضع‬ ‫تحریم‌های کمرشکن‌تر بر علیه ایران و دامن زدن به این تفکر‬ ‫البته درس��ت‪ ،‬که نباید به چنین حکوم��ت غیرقابل پیش‌بینی‬ ‫اج��ازه‌ی دس��ت‌یابی به س�لاح اتم��ی را داد‪ ،‬تنها بخش��ی از‬ ‫صدماتی اس��ت که این اقدام احمقانه و ساده‌لوحانه برای ایران‬ ‫و ایرانیان داشت‪.‬‬ ‫آن‌هایی که ش��خصیت «علی‌ خامنه‌ای» را می‌شناس��ند خوب‬ ‫می‌دانند که او هر که چه باش��د‪ ،‬سیاس��ت‌مدار خوبی نیست و‬ ‫ای��ن را چندین و چند ب��ار در دوره‌ی رهبری‌اش در جمهوری‬ ‫‌اس�لامی آش��کارا به نمایش گذاشته اس��ت‪ .‬تنها کسی که در‬ ‫تمام این س��ال‌ها توانس��ته است تا با مش��ورت‌ها و نصایح به‬ ‫موقع‪« ،‬خامنه‌ای» و جمهوری‌اسالمی را از خطر برهاند بدون‬ ‫شک «اکبر هاشمی‌رفسنجانی» بوده است‪ .‬از نمونه‌های خوب‬ ‫این اعم��ال نفوذها و تاثیرات می‌توان ب��ه پیش‌گیری از ورود‬ ‫ایران به جن��گ اول «خلیج‌فارس» و دیگری حفاظت از آرای‬ ‫مردم در انتخابات ریاس��ت‌ جمهوری دوم‌ خرداد ‪ 76‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫دو مقطعی که به ش��هادت دوس��ت و دشمن می‌توانست سبب‬ ‫سقوط جمهوری‌ اسالمی شود‪.‬‬ ‫اتفاق��ات و وقایع پیش‌ آمده پس از انتخابات ‪ 88‬نتایج مختلفی‬ ‫را برای نظام در برداش��ت ولی ش��اید مهم‌تری��ن آن‌ها حذف‬ ‫«هاش��می‌ رفس��نجانی» از گردونه‌ی ق��درت و از همه مهم‌تر‬ ‫نبود او به عنوان یک مش��اور زیرک در کنار «علی‌ خامنه‌ای»‬ ‫بود‪ .‬ی��اران و اطرافیان جدید رهبری که ب��ه جز مجیزگویی و‬ ‫هندوان��ه به زیر بغل او دادن کار دیگری ندارند‪ ،‬هر روز بیش‌تر‬ ‫و بیش‌ت��ر ب��ر این توهم «عل��ی‌ خامنه‌ای» دام��ن زدند و این‬ ‫ام��ر را بر او مش��تبه کردن��د که می‌تواند ب��ه تنهایی به‌ترین و‬ ‫عمیق‌ترین تصمیمات سیاسی دنیا را بگیرد‪ .‬و همین شد که او‬ ‫روز به روز س��خنانی را بر زبان راند و مواضعی را اتخاذ کرد که‬ ‫مش��کالت نظام و کشور را تشدید کرد‪ .‬اما این مورد آخر یعنی‬ ‫حمله و اشغال موقت سفارت «انگلیس» گل سرسبد دستورات‬ ‫کوته‌فکرانه‌ی آقا بود‪ .‬چرا که این بار دیگر موضوع فقط کشور‬ ‫و مردم و منافع نظام نبود که دچار مش��کل می‌شد‪ ،‬بلکه اعتبار‬

‫‪14‬‬

‫و ش��خصیت اسطوره‌ای‌اش را نیز در میان هوادرانش به شدت‬ ‫متزلزل کرد‪.‬‬ ‫در بیانیه‌های دو تش��کل اس�لامی تندرویی که دستورات خود‬ ‫را مس��تقیم از بیت رهبری و نهاد والیت‌فقی��ه در دانش‌گاه‌ها‬ ‫می‌گیرند‪ ،‬نشانه‌های آش��کاری از پشیمانی و بی‌ثمر و زیان‌بار‬ ‫بودن اقدام بر علیه س��فارت «انگلیس» به روش��نی به چش��م‬ ‫می‌آید‪ .‬حاال و پس از سال‌ها که این گروه‌ها با حمایت رهبری‬ ‫و نیروهای امنیتی و نظامی دیگر تشکل‌های منتقد را از میدان‬ ‫به در کرده‌اند‪ ،‬برای نخس��تین بار به چش��م خ��ود دیده‌اند که‬ ‫بیش‌ت��ر از بازی‌چ��ه‌ای در دس��تان دیگران نیس��تند و از همه‬ ‫ناگوارت��ر آن‌که بازی‌گردان اصلی که «علی‌ خامنه‌ای» اس��ت‬ ‫هیچ برنامه و قصد و نیت آش��کاری از دستورش نداشته و حاال‬ ‫پس از عواقب سختی که دامن‌گیر نظام جمهوری‌اسالمی شده‬ ‫است چنان سردرگم است که توان یک پاسخ‌گویی ساده را هم‬ ‫به طرف‌دارانش ندارد‪ .‬رهبر جمهوری‌اس�لامی که اگر هر دو‬ ‫روز یک‌بار افاضاتی بیان نمی‌کردند شب‌شان روز نمی‌شد‪ ،‬حاال‬ ‫ده روزی هس��ت که ساکت ش��ده‌اند‪ .‬گیرم که ایشان بخواهند‬ ‫س��خن بگویند چه خواهند گفت به ج��ز نمونه‌های تکراری و‬ ‫کپی‌های دس��تمالی شده از مواضع گذش��ته که‪ ،‬بله یک عده‬

‫خودس��ر چنین و چنان کردند‪ ،‬و دوباره خط و نش��ان کش��یدن‬ ‫برای غربی‌ه��ا‪ ،‬اما چون می‌داند که ای��ن دفعه این تو بمیری‬ ‫از آن ت��و بمیری‌ها نخواهد بود و دنی��ا بر علیه ایران یک صدا‬ ‫شده است مجبور اس��ت که لحن مالیم‌تری را در پیش بگیرد‬ ‫که از عهده‌ی آن هم بر نخواهد آمد چرا که این کار تصویری‬ ‫را که از خودش در پیش چشم هواداران و یارانش ساخته است‬ ‫مخدوش خواهد کرد‪.‬‬ ‫ب��ه ه��ر روی ای��ن تاریخ نقط��ه‌ی عطف��ی ب��رای جریانات‬ ‫دانش‌جوی��ی اصول‌گرا خواه��د بود‪ .‬اس��طوره‌ی رهبری دانا و‬ ‫فرزانه و شکس��ت‌ناپذیر «علی‌خامن��ه‌ای» برای آنان نیز ترک‬ ‫برداش��ته است و به این س��ادگی‌ها ترمیم نخواهد شد‪ .‬آنان از‬ ‫س��ویی دیگر‪ ،‬طعم واقعی آلت‌دس��ت بودن را چشیده‌اند و پس‬ ‫از این رفتارش��ان در برابر فرامین رس��یده از بیت از سر اطاعت‬ ‫محض نخواهد بود‪.‬‬ ‫در پایان بد نیس��ت که گفته شود بزرگ‌ترین برنده‌ی این بازی‬ ‫در جن��گ قدرت درونی اصول‌گرایان کس��ی ب��ه جز «محمود‬ ‫احمدی‌ن��ژاد» نب��ود‪ .‬وزارت خارجه‌ی او در براب��ر این حرکات‬ ‫مواضع به نسبت قابل قبولی گرفت که چهره‌ی گذشته‌ی او را‬ ‫در دید غربی‌ها تا اندازه‌ی زیادی ترمیم خواهد کرد‪.‬‬

‫در پی استعفای نخست‌وزیر اقلیم کردستان‪،‬‬

‫کردستان عراق و تفکر قبیله‌ای در سیاست‬

‫تذکار از رادیو کوچه‪ :‬یکی از سیاست‌های کاری در رادیو کوچه‬ ‫انتشار نظرها و نامه و ایده‌های خوانندگان است‪ .‬بی‌شک رادیو‬ ‫کوچ��ه تایید و یا تکذیبی بر این مطالب ن��دارد‪ .‬اما با توجه به‬ ‫روش این رسانه‪ ،‬اگر منطبق با اصول کاری رادیو باشد ‪-‬که در‬ ‫بخش‌هایی به این نکات اشاره شده است‪ -‬آن را منتشر خواهد‬ ‫کرد‪ .‬مخاطب اینمطالبدر هر شرایطی حق دارند که نوشته‌ای در‬ ‫پاس��خ به این نامه‌ها به رادیو ارسال کنند‪ .‬بی‌شک این نوشته‬ ‫بی‌کم و کاست در پایگاه اینترنتی رادیو کوچه منتشر خواهد شد‪.‬‬ ‫برای هر نوع پاسخ به این نوشته شما می‌توانید با آدرس پست‬ ‫اکترونیک��ی‪contact(at) :‬‬ ‫‪ koochehmail.com‬در‬ ‫تماس باشید‪.‬‬

‫عرفان قانعی‌فرد ‪ /‬محقق‬ ‫تاریخ معاصر‬ ‫ر ای��ن ‪ 2-3‬روز اخی��ر‪ ،‬مقرها‬ ‫و مراکز حزب اتحاد اس�لامی‬ ‫توس��ط اق��دام نظام��ی حزب‬ ‫س��نتی دمک��رات کردس��تان‬ ‫عراق به آتش کش��یده شده و‬ ‫افراد زیادی ه��م مورد ضرب‬ ‫و ش��تم قرار گرفته‌اند و دلیل‬ ‫هم س��اده اس��ت‌‪ :‬حزب اتحاد‬ ‫اس�لامی‪ ،‬رقیب ق��وی برای‬ ‫ح��زب دمک��رات در مناط��ق‬ ‫بادین��ان و دهوک‌‪ ،‬محس��وب‬ ‫می‌ش��ود و در انتخابات پیش‬ ‫رو هم حزب دمکرات از باخت‬ ‫در عرصه سیاسی به این حزب‬ ‫نس��بتن ام��روزی‪ ،‬به ش��دت‬ ‫هراس دارد‪ .‬گرچه این حزب از‬ ‫سال ‪ 1945‬به بعد خود را حزب‬ ‫بالمن��ازع کردس��تان و آقای‬ ‫کردها می‌دان��د و هر منتقدی‬ ‫را به صفاتی مانند جاس��وس‪،‬‬ ‫مام��ور‪ ،‬وابس��ته‪ ،‬خائن و …‬ ‫توصیف کرد و خود را عین کرد‬ ‫و کردستان نامید و سرزمین بادینان و دهوک را در عین فقر و‬ ‫بی‌س��وادی و بی‌خبری بماند تا مبادا کسی عمل‌کرد این حزب‬ ‫را به بوته نقد بکشاند‪.‬‬ ‫یکی از مقام‌های امنیتی کردستان عراق در این بار ه معتقد است‬ ‫که «این حمله به افراد و آتش‌سوزی و … سناریوی خون‌آلودی‬ ‫اس��ت که حزب دمکرات کردستان برای ایجاد ارعاب در میان‬ ‫مردم هوادار حزب اتحاد اس�لامی ساخته و پرداخته کرده است‬ ‫تا ش��اید کنترل صندوق آرا را در دست داشته باشد و کاندیدای‬ ‫م��ورد نظر حزب خود را از صندوق بیرون بکش��اند‪ ،‬هرچند در‬ ‫رسانه‌های حزبی سریالی حزبی هم با نقدها و خبرهای سفارشی‬ ‫و جهت‌دار‪ ،‬اعتبار حزب اتحاد اسالمی را مخدوش کند»‪.‬‬ ‫امروزه هم کنترل ش��هرهای اربی��ل و دهوک و بادینان تحت‬ ‫تدابیر ش��دید امنیتی اس��ت و البته پرواضح است که در جریان‬ ‫انتخابات اعتراض‌آمیز سال گذش��ته هم‌‪ ،‬صرفن در کردستان‬

‫جنوب��ی‌– مناطق تحت نفوذ حزب جالل طالبانی‌– راه‌پیمایی‬ ‫و اعتراض و انتقاد به قدرت س��نتی مسلط‪ ،‬صورت گرفت و در‬ ‫مناطق ش��مالی کردستان‪ ،‬هر نوع اعتراضی به شدت سرکوب‬ ‫شد و بارزانی هم سراسیمه و نسنجیده‪ ،‬همه معترضان را وابسته‬ ‫به سپاه پاسداران ایران نامید چون طبق عقالنیت او‪ ،‬همه مردم‬ ‫کردس��تان ملزم به احترام نهادن و پرستش او و خانواده اویند‌؛‬ ‫گرچه منتقدان سیاس��ی هم نوشتند و گفتند که از روز نخست‬ ‫انقالب اس�لامی ‪ 1357‬او و ب��رادرش بود که به دیدار مقامات‬ ‫امنیتی و نظامی ایران رفتند‪ ،‬در ایران حضور داش��تند‪ ،‬و حزب‬

‫فروپاشیده شان را ایران‪ ،‬از نو برقرار کرد تا در جنگ علیه صدام‬ ‫حسین‪ ،‬هم‌راه و هم‌گام سپاه پاسداران ایران باشد‪.‬‬ ‫پس از رس��وایی تل��خ ده��وک و بادینان؛ ح��زب دمکرات‬ ‫کردستان نخست بیانیه‌ای صادر کرد که نیروهای اپوزیسیون‬ ‫آن را نوعی تظلم‌نمایی و فریب افکار عمومی خوانده‌اند‪ ،‬زیر‌‬ ‫خواهان عذرخواهی حزب اتحاد اسالمی شده بود که مقامات‬ ‫اپوزیسیون هم این خواس��ته بارزانی را نامتعارف و غیر‌قابل‬ ‫قبول از نظر سیاس��ی خواندند و گفتند‌‪« :‬با ‪ 100‬هزار نیروی‬ ‫ت؟‌‪،‬‬ ‫مس��لح‪ ،‬قادر به کنترل امنیت شهری ‪ 2000‬نفری نیس ‌‬ ‫و صرفن به خاطر داش��تن ث��روت و قدرت‪ ،‬برای خود چنین‬ ‫حقی متصور اس��ت‌؟» و سپس حزب دمکرات برای انحراف‬ ‫افکار‪ ،‬به انفجار بمبی صوتی در موسسه خیریه بارزانی اشاره‬ ‫کرد اما امروز نیروهای امنیتی کردستان جنوبی اظهار کردند‬ ‫که «این مس��ئله‌‪ ،‬صرفن انفجار یک ظرف پالس��تیکی آب‬ ‫بوده اس��ت و خس��ارتی جانی و مالی هم در برنداش��ته» و‬

‫اپوزیسیون هم آن را سناریوی شتاب‌زده پاراستن‌– سازمان‬ ‫امنیت حزب دمکرات کردس��تان عراق‌– نامیدند که مسرور‬ ‫بارزانی ریاست آن را بر عهده دارد‪ ،‬کسی که خود را جانشین‬ ‫خلیفه پ��درش می‌داند و مصطفی بارزانی را هم رهبر آیینی‬ ‫و مذهبی کردس��تان می‌نامد که ای��ن تقدس‌گرایی افراطی‬ ‫و بت‌س��ازی عوامانه هم مورد نقد روش��ن‌فکران کردستان‪،‬‬ ‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫دکتر برهم صالح‪ ،‬سیاس��ت‌مدار عمل‌گرا و روش��ن‌فکر هم در‬ ‫اعت��راض به تک‌روی و تحجر رییس فعلی اقلیم کردس��تان‪،‬‬ ‫استعفای خود را نوشت که بدون‬ ‫اطالع برهم صال��ح و یا حزب‬ ‫هم‌پیم��ان اس��تراتژیک خود‌–‬ ‫اتحادیه میهنی کردس��تان‌– با‬ ‫اعزام یک سری لباس شخصی‬ ‫و اوب��اش حزب��ی مس��لح‪ ،‬به‬ ‫سرکوب مردم معترض و آتش‬ ‫زدن مراکز و منازل حزب رقیب‬ ‫پرداخته و بعد دم از هم‌زیس��تی‬ ‫مس��المت‌آمیز و صل��ح و حفظ‬ ‫تجربه ن��ورس حکومت محلی‬ ‫کردس��تان می‌زند؛ سخنی که‬ ‫نوش��یروان مصطف��ی امین آن‬ ‫را نش��انه بیماری فکری و عدم‬ ‫تعادل ذهنی نامی��د که پس از‬ ‫‪ 20‬سال تجربه‪ ،‬هنوز حکومت‬ ‫را تجربه‌ای نو نامید‪.‬‬ ‫یک��ی از مقام‌ه��ای امنیت��ی‬ ‫کردستان در گفت‌وگویش اظهار‬ ‫داشت که‌‪« :‬بار دیگر این اقدام‬ ‫ثابت کرد که بارزانی صرفن یک‬ ‫رهبر قبیله است و صالحیت و‬ ‫اعتبار الزم برای رهبری اقلیم را‬ ‫ندارد و ضد هر حرکت متمدنانه‬ ‫و مدنی اس��ت و حزب او عامل‬ ‫ایجاد بح��ران و ناآرامی و مانع‬ ‫پیش‌رفت کردس��تان اس��ت و‬ ‫ب��رای همین موضوع امروز هم‬ ‫دوباره تظاهرات آغاز ش��د و نسل جوان خواهان نابودی حزب‬ ‫دمکرات کردس��تان و استعفا یا برکناری مسعود بارزانی و قبیله‬ ‫گرایی‌اش در عرصه سیاست کردستان شدند اما متاسفانه این‬ ‫حزب به دنبال سانسور و کنترل شدید اخبار است و حتا مزاحم‬ ‫خبرنگاران ایرانی و الجزیره ش��د که مبادا خبری بدون کنترل‬ ‫حزب وی‪ ،‬منتشر کنند‪ .‬اما بهار عربی هم به کردستان خواهد‬ ‫رسید‪».‬‬ ‫در چند روز اخیر هم مالکی – نخست وزیر عراق – بارزانی‬ ‫را متهم کرد که افسران ارشد حزب بعث را امان و پناه داده‬ ‫است‪ .‬زیرا نیروی معارضه عراقی هنوز روابط االستخابارات‬ ‫صدام حس��ین با مسعود و نچیروان بارزانی در سال ‪ 1991‬را‬ ‫فراموش نکرده‌اند که س��ال ‪ 1996‬هم منجر به نسل کشی‬ ‫‪ 11000‬نفر ش��د‪ .‬و اپوزیسیون عراقی هم مسعود بارزانی را‬ ‫ب��ه فروش غیرقانونی نفت کردس��تان و ت��اراج اموال عراق‬ ‫متهم می‌کنند‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪ -‬قسمت ‪29‬‬

‫هم‌‌راهی با آیت‌‌اله‬ ‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«داریوش فروهر» که عقاید پان‌ایرانیستی داشت و رهبر حزب‬ ‫«ملت» ایران بود‪ ،‬در ‪ 26‬دی‌‌ماه ‪ 57‬و هم‌زمان با خروج ش��اه‬ ‫از ایران‪ ،‬برای مالقات با آیت‌اله خمینی عازم پاریس شد و ‪16‬‬ ‫روز بعد هم‌‌راه آقای خمینی به کشور بازگشت‪ .‬او بالفاصله پس‬ ‫از انقالب‪ ،‬در ‪ 24‬بهمن ‪ 57‬در کابینه دولت موقت به ریاس��ت‬ ‫مه��دی بازرگان ش��رکت کرد و در ابتدا به عن��وان وزیر کار و‬ ‫س��پس به عنوان وزیر س��یار و نماینده دولت در امور کردستان‬ ‫مشغول به کار شد‪.‬‬ ‫داریوش فروهر در اولین دوره انتخابات ریاس��ت جمهوری نیز‬ ‫شرکت نمود‪ .‬پس از دوره‌ای وزارت در دولت موقت به مخالفت‬ ‫با حکومت اس�لامی پرداخت و در س��ال ‪ 60‬به زندان افتاد اما‬ ‫ب��ا دس��تور آیت‌‌اله خمینی ب��ه علت هم‌‌بندی در زمان ش��اه با‬ ‫مصطفی خمینی با این برهان که او‬ ‫از مبارزان اصیل بوده‌است آزاد شد‪.‬‬ ‫قس��مت اول آخری��ن گفت‌وگ��وی‬ ‫این مقت��ول قتل‌‌ه��ای زنجیره‌‌ای و‬ ‫نظرات‌‌اش راجع ب��ه آقای خمینی را‬ ‫نق��ل کردیم‪ ،‬حال قس��مت دوم این‬ ‫روایت به نقل از نشریه «حضور» در‬ ‫پاییز سال ‪( 77‬متن این نوشتار بدون‬ ‫ویرایش منتش��ر شده است و مشکل‬ ‫از متن اصلی است‪).‬‬ ‫به هر حال ایش��ان را از لحاظ‪ ،‬پرهیز‬ ‫و دانش‪ ،‬ج��دا از دیگ��ران و بر‌تر از‬ ‫دیگران عن��وان می‌کردن��د‪ ،‬توام با‬ ‫این‌‌که بسیاری اصولن بینش سیاسی‬ ‫ایشان را قبول داش��تند‪ ،‬حاال جلو‌تر‬ ‫ک��ه بیاییم‪ ،‬هنگام مبارزه‪ ،‬و صحبتی‬ ‫که بین من و آیت‌اله ربانی‌ ش��یرازی‬ ‫ش��د را برای ش��ما می‌گویم‪ ،‬به هر‬ ‫ح��ال آن یک دوره فت��رت بود برای‬ ‫کارهای سیاس��ی‪ ،‬و در سال ‪ 49‬من‬ ‫به زندان رفتم اما می‌ش��ود گفت که‬ ‫ی��ک موضوع اس��تثنایی‪ ،‬اختصاصی‬ ‫بود‪ ،‬یعنی موضوع یا در کش��ور یک‬ ‫مبارزه وجود نداش��ت و آن موضوع توطئه جداسازی بحرین از‬ ‫ای��ران بود‪ ،‬و حزبی که من عضو آن بودم‪ ،‬آن موقع جبهه ملی‬ ‫هم فعالیتی نداشت‪ ،‬حزبی که من عضو آن بودم‪ ،‬اعالمیه داده‬ ‫ب��ود‪ ،‬و چند نفر از دوس��تان ما را گرفتند‪ ،‬ب��ه هر حال منظورم‬ ‫این اس��ت ک��ه در آن موقع مب��ارزه روحانی��ون‪ ،‬آن پی‌گیری‪،‬‬ ‫پیوس��تگی را که در حال گداخته بودن و ش��عله‌ور بودن باشد‪،‬‬ ‫نداش��ت‪ ،‬گاهی نواری‪ ،‬س��خن‌‌رانی‪ ،‬از ایشان می‌رسید و دست‬ ‫به دست می‌گشت‪ ،‬در سال ‪ ،1350‬کم‌‌کم کارهای چریکی هم‬ ‫س��ازمان مجاهدین خلق‪ ،‬س��ازمان فداییان خلق‪ ،‬شروع کردند‬ ‫ولی آن چیزی که همه‌گیر باش��د نب��ود و حتا‌‌ همان هنگام به‬ ‫ف��رض در زندان بودند روحانیونی مثل آیت‌اله ربانی‌ ش��یرازی‬ ‫که می‌گفتند‪ ،‬بعد‌ها البته تاییدش��ان را ش��نیدیم ولی آن موقع‬ ‫می‌گفتند که این کار‌ها مورد تایید حضرت امام نیس��ت‪ ،‬به هر‬ ‫حال در این س��ال‌ها‪ ،‬به ذهن من چیز قابل ذکری در رابطه با‬ ‫حضرت آیت‌اله العظمی خمین��ی نمی‌آید‪ ،‬تا این‌‌که این چیز‌ها‬ ‫و چریکی هم خاموش ش��د‪ ،‬روحانی��ون هم غیر از چند نفر که‬ ‫به عنوان کمک به سازمان مجاهدین خلق‪ ،‬دوباره در سال ‪53‬‬ ‫گرفتند آن‌‌ها را‪ ،‬یکی حض��رت آیت‌اله منتظری‪ ،‬یکی حضرت‬

‫‪16‬‬

‫آیت‌ال��ه طالقانی‪ ،‬که البت��ه آن رابطه‌اش با ملی‌ها و جبهه ملی‬ ‫س��وای دیگران بود‪ ،‬ولی این بار به عن��وان کمک به این‌گونه‬ ‫س��ازمان‌ها گرفته بودند او را‪ ،‬آقای حجت‌االس�لام هاش��می‬ ‫رفس��نجانی‪ ،‬آیت‌اله الهوتی‪ ،‬آیت‌ال��ه مهدوی‌کنی و این‌‌ها را‬ ‫گرفتن��د‪ ،‬به ط��ور کلی مبارزه روحانیون در این س��ال‌های ‪51‬‬ ‫تا ‪ 55‬خیل��ی گداخته نبود‪ ،‬حتا بیش‌‌تر ای��ن آقایان که فعالیت‬ ‫داشتند‪ ،‬ساواک از آن‌‌ها تعهد گرفته بود که به منبر نروند‪.‬‬ ‫ب��ه هر حال م��ن باز در این‌‌جا یک زندان س��ال ‪ 49‬تا هفدهم‬ ‫فروردین س��ال ‪ 49‬تا نوروز س��ال ‪ 52‬را داشتم‪ ،‬نزدیک به سه‬ ‫س��ال و هفده روز کم‪ ،‬خیل��ی کم اتفاق افتاد ک��ه با بعضی از‬ ‫ای��ن آقایان رو‌به‌رو بش��وم ولی یکی‪ ،‬دو ب��ار‪ ،‬حضرت آیت‌اله‬ ‫ربانی‌شیرازی را دیدم‪ ،‬این را به این جهت روی آن تاکید کردم‬ ‫که سال ‪ ،1355‬فضا حس می‌کردیم که جوری به جلو می‌رود‬

‫که کوش��ش‌ها را گسترش می‌دهد از جمله‪ ،‬از یک طرف آقای‬ ‫مهندس بازرگان که از زندان بیرون آمده بود ش��روع کرد‪ ،‬زیاد‬ ‫اعتقاد به کار سیاس��ی نداش��ت و صحبت از کارهای فرهنگی‬ ‫می‌کرد‪ ،‬از یک س��و خود من از یک سوی دیگر کوشش‌هایی‬ ‫می‌کردیم ک��ه یک حرکتی علیه وضع موجود بکنیم که به هر‬ ‫حال منجر ش��د به نامه سه امضایی که به شاه نوشته شد برای‬ ‫ت��رک دیکتاتوری‪ ،‬که این نام��ه را من امضا کرده بودم و دکتر‬ ‫بختیار امضا کرده بود و دکتر س��نجابی‪ ،‬و آقایان نهضت آزادی‬ ‫این‌‌که در تهیه آن سهم داشتند ولی در مورد امضا آن عقیده‌ای‬ ‫به نوع دیگر داش��تند و امضا‌ نکردند و در نتیجه کوشش‌ها هم‬ ‫در دو جناح انجام گفت‪ ،‬یک جهت ما که کوشش می‌کردیم که‬ ‫جبهه ملی را بازسازی کنیم و مطهری و این‌‌ها نزدیک‌تر بودند‪،‬‬ ‫کوش��ش می‌کردند‪ ،‬بیش‌‌تر کوش��ش می‌کردند به اسم جامعه‬ ‫حقوق بش��ر‪ ،‬در دوستان ما‪ ،‬یعنی حزب ملت ایران‪ ،‬به هر حال‬ ‫چون آن هنگام نیروی‌‌اش در بازار از همه بیش‌‌تر بود یا کوشاتر‬ ‫از دیگران بود‪ ،‬در جریان گس��ترش مبارزه س��عی کردیم که با‬ ‫نهض��ت روحانیون که دچار یک فترت نس��بی هم بود‪ ،‬نزدیک‬ ‫بش��ویم‪ ،‬حول و حوش‌‌ همان نوش��تن نامه بود که رابطه من با‬

‫آیت‌اله ربانی‌ ش��یرازی زیاد بود‪ ،‬این نکته‌ای که می‌خواس��تم‬ ‫ی��ادآوری کنم‪ ،‬این بود که بعضی از دوس��تان ما‪ ،‬چون مصدق‬ ‫هم درگذش��ته بود‪ ،‬چهاردهم اسفند سال ‪ 1345‬درگذشته بود‪،‬‬ ‫این پیش��نهاد در حزب ملت ایران بود که ما باید که مبارزه ما‬ ‫با روحانیون در بیامیزد و برای نخس��تین بار‪ ،‬س��خن از رهبری‬ ‫حضرت آیت‌اله العظمی خمینی پیش دوستان ما طرح شده که‬ ‫من این را با حضرت آیت‌اله ربانی‌ش��یرازی در میان گذاش��تم‪،‬‬ ‫که این ممکن اس��ت که در نش��ریات به تدریج عنوان بش��ود‪،‬‬ ‫ایش��ان نظرش این بود که شما نباید بنویس��ید رهبر سیاسی‪،‬‬ ‫باید بنویس��ید مرجع تقلیدی که درستی بینش سیاسی‌اش هم‬ ‫برای همه روش��ن شده اس��ت‪ ،‬یعنی نقل به عین نیست‪ ،‬نقل‬ ‫به مضمون اس��ت‪ ،‬منظورش این بود که همیشه باید مرجعیت‬ ‫ایش��ان را مورد تاکید قرار دارد و این‌‌که بینش سیاس��ی ایشان‬ ‫هم جا دارد که به عنوان یک رهبر از آن‬ ‫پیروی بشود‪.‬‬ ‫درست در بهار س��ال ‪ ،1356‬چون آن نامه‬ ‫تو‌س��وم خرداد س��ال ‪ 56‬نوش��ته‬ ‫در بیس ‌‬ ‫ش��د‪ ،‬و آن نامه را به وس��یله آیت‌اله ربانی‌‬ ‫ش��یرازی به نجف فرس��تادیم‪ ،‬تا آن‌‌جایی‬ ‫که برای من گفته ش��ده اس��ت مورد تایید‬ ‫ایش��ان قرار گرفت‪ ،‬و یک ماه بعد در یکی‬ ‫از چیز‌های‌‌شان تشویق می‌کنند روحانیون‬ ‫برجسته را که شما هم اعتراض کنید‪ ،‬مثل‬ ‫ـ ش��اید ـ رجال سیاسی‪ ،‬بنویسید اعالمیه‬ ‫بدهی��د‪ ،‬چ��ون می‌گویم یک رک��ود وجود‬ ‫داش��ت‪ ،‬به هر حال ما این موقع آن شکل‬ ‫رابطه‌ای ک��ه غیرمس��تقیم نظرخواهی از‬ ‫حض��رت آیت‌اله العظمی خمینی بکنیم‪ ،‬یا‬ ‫گزارش کار‌های‌‌مان را برای ایشان بفرستیم‪،‬‬ ‫وجود داشت‪ .‬از یکی یا دو سال پیش هم از‬ ‫دوستانی که خارج از کشور داشتیم مثل دفتر‬ ‫اروپایی حزب ملت ایران که خیلی نزدیک‬ ‫ب��ود با بنی‌صدر و این آق��ای حبیبی‪ ،‬آقای‬ ‫بنی‌صدر ه��م از موقعی که پدرش‪ ،‬آیت‌اله‬ ‫بنی‌صدر در س��وییس درگذشت و جنازه را‬ ‫به نجف بردند که به خاک بس��پارند‪ ،‬او هم‬ ‫هم‌‌راه جنازه پدرش به آن‌‌جا رفت و بعد مورد پشتیبانی حضرت امام‬ ‫قرار گرف��ت‪ ،‬به هر حال مبارزه ملی‌ها‪ ،‬نه زیر نام جبهه ملی ولی‬ ‫زیر به هر حال ملی بودند‪ ،‬داش��ت گسترش پیدا می‌کرد‪ .‬از جمله‬ ‫کارهای��ی که کردیم‪ ،‬گروه‌هایی بود در منزل یکی از بازاری‌ها‪ ،‬در‬ ‫خیابان ری‪ ،‬به مناسبت میالد حضرت رضا‪ ،‬روز دوم آبان ماه سال‬ ‫‪ ،1356‬قرار بود که در آن‌‌جا من سخن‌‌رانی بکنم‪ ،‬اجتماعی هم‪ ،‬از‬ ‫جمله هفده یا هجده نفر از بازاری‌ها‪ ،‬از جمله بعضی از بازاری‌های‬ ‫ن پوراستاد و این‌‌ها هم جز‬ ‫که بعد به هیت موتلفه پیوستند مثل ای ‌‬ ‫ای��ن دعوت‌کنندگان بودند‪ ،‬اول یک تلفن از بازار به من ش��د که‬ ‫می‌گویند که حاج آقا مصطفی درگذشته است‪ ،‬بعد حدود ساعت ده‬ ‫بود که یکی از روحانیون جوان‪ ،‬پیش از این‌که از ایران برود مدتی‬ ‫مخفی بود‪ .‬به هر حال من از او شناخت داشتم آقای حمید زیارتی‪،‬‬ ‫که قبلن به نام حمید روحانی او را می‌شناختند‪ ،‬درآمدند و آن کتاب‬ ‫نهضت خمینی یا نهضت روحانیون را نداشتند‪ ،‬از نجف به من تلفن‬ ‫کردند و با لحن اندوه‌باری به من گفتند که دوست شما درگذشته‬ ‫اس��ت‪ ،‬من هم گفتم که از بازار هم به من تلفنی شده بود و گفتم‬ ‫که تسلیت من را خدمت پدر بزرگ‌وار ایشان بدهند و نخستین بار‬ ‫که در تهران سخن از درگذشت ایشان پدید آمد‪‌‌.‬‬

‫اقتصاد‬

‫افزایش قیمت ارز و سکه بر خالف وعده بانک مرکزی‬

‫افزایش قیمت دالر در بازار ایران‬

‫سایه کوثری ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫قیم��ت ه��ر دالر آمریکا در معامالت پایان هفت��ه بازار آزاد ارز‬ ‫تهران به یک‌هزار و ‪ 350‬تومان رسید‪.‬‬ ‫این در حالی‌س��ت که طی داد و س��تدهای روز سه‌ش��نبه نرخ‬ ‫دالر ت��ا یک‌هزار و ‪ 332‬توم��ان کاهش یافته ب��ود‪ .‬اما وقتی‬ ‫چن��د روزی از اظهارنظ��ر رییس کل بانک مرک��زی که گفته‬ ‫ب��ود هیچ‌گونه کمب��ود ارزی وجود ندارد و ای��ن بانک قادر به‬ ‫پاسخ‌گویی به نیازهای متقاضیان است‪ ،‬سیر صعود دالر دوباره‬ ‫آغاز ش��د‪ .‬به‌طوری که روز چهارشنبه بهای دالر به یک‌هزار و‬ ‫‪ 340‬تومان رس��ید‪ .‬با ثبت قیمت روز پنج‌ش��نبه و سه روز پس‬ ‫از اظهارات محمود بهمنی‪ ‌،‬دالر ‪ 18‬تومان گران شده است‪.‬‬ ‫نرخ رس��می دالر هم در پایان هفته کاری در ایران‪ ،‬یک هزارو‬ ‫‪ 87‬تومان بود‪ .‬یعنی ‪ 263‬تومان ارزان‌تر از قیمت آزاد‪.‬‬ ‫نرخ سکه دوباره باال می‌رود‬ ‫در حال��ی که قیمت س��که بانکی به ‪ 530‬ه��زار تومان کاهش‬ ‫پیدا کرده اس��ت‪ ،‬قیمت س��که در بازار آزاد تا ‪ 620‬هزار تومان‬ ‫باالرفت‪.‬‬ ‫بانک مرکزی در روز پنج‌شنبه و به دنبال روندی که آغاز کرده‬ ‫بود قیمت هرس��که بهار آزادی را با پنج هزار تومان کاهش به‬ ‫‪ 530‬ه��زار توم��ان کاهش داد‪ ،‬با این اق��دام بانک مرکزی در‬ ‫عمل طی چهار روز گذش��ته قیمت هر سکه بهار آزادی که در‬ ‫شعب منتخب بانک ملی عرضه می شود بالغ بر ‪ 88‬هزار تومان‬ ‫کاهش پیدا کرده است‪.‬‬ ‫به نظر می‌رس��د بانک مرکزی ب��ا ارائه یک قیمت غیرمنطقی‬ ‫برای سکه تالش‌دارد بازار را به پیروی از خود وادارد و از سوی‬ ‫دیگ��ر بازار هم کوتاه نیامده و هم‌چنان در مقابل بانک مرکزی‬ ‫ایستاده و از فروش ارز و سکه به خریداران خودداری می‌کند‪.‬‬ ‫صراف��ان ب��ازار دلیل کوتاه نیامدن و نفروخت��ن این دو کاال به‬ ‫مشتریان را گران خریدن آن عنوان می‌کنند‪.‬‬ ‫دست‌کاری دولت در آمار بی‌کاری کشور‬ ‫قائم مقام مرکز آمار ایران هفته گذش��ته در گفت‌وگو با روزنامه‬

‫همشهری اعالم کرد که نرخ بی‌کاری در دولت نهم به دستور‬ ‫معاون اول رییس جمهوری دست‌کاری شده است‪.‬‬ ‫‌خلیل سعیدی قائم‌مقام سابق مرکز آمار ایران در این گفت‌وگو‬ ‫به دخالت مسووالن ارشد دولتی در آمارهای کالن کشور اشاره‬ ‫ک��رده و گفته اس��ت‪‌« :‬من در دوران مس��وولیتم در مرکز آمار‬ ‫ایران موارد متعددی از این گونه فش��ارها را ش��اهد بودم‪ ،‬برای‬ ‫مث��ال در زمان دولت نه��م مرکز آمار ایران ن��رخ بی‌کاری را‬ ‫تولید کرده بود و قصد داش��ت آن را ارای��ه کند ولی زمانی که‬ ‫معاون اول وقت رییس جمهوری از نرخ بی‌کاری که نسبت به‬ ‫دوره‌ه��ای قبل افزایش یافته بود مطلع ش��د به صراحت اعالم‬ ‫کرد که آمار اصالح شود‪».‬‬ ‫افزایش سهم بسیج از درآمد نفت‬ ‫نمایندگان مجلس هفته گذشته در تصمیمی‪ ،‬نیم درصد از سود‬ ‫درآمد نفت را به بسیج اختصاص دادند‪.‬‬ ‫براساس طرح نمایندگان که فعلن یک فوریت آن تصویب شده‬ ‫اس��ت هر سال معادل نیم درصد از محل افزایش درآمد فروش‬ ‫نف��ت برای کمک به اج��رای ماموریت‌ه��ای فرهنگی جوانان‬ ‫بسیج اختصاص خواهد یافت‪.‬‬ ‫ب��ه موجب ماده واحده این طرح دولت موظف ش��د هر س��ال‬ ‫معادل نیم درصد از محل افزایش درآمد حاصل از فروش نفت‬ ‫و میعانات گازی را قبل از واریز به حساب ذخیره ارزی و معادل‬ ‫ریال��ی آن را پس از واریز به خزانه در اختیار س��ازمان بس��یج‬ ‫مستضعفین قراردهد‪.‬‬ ‫بودجه بس��یج مس��تضعفان اکنون س��الیانه‌ ‪ 570‬میلیارد تومان‬ ‫است‪.‬‬ ‫براس��اس این طرح‪ ،‬دولت باید هر سال ‪ 10‬درصد از اعتبارات‬ ‫بخ��ش مربوط ب��ه جوانان را ب��ه منظور مقابله ب��ا چالش‌های‬ ‫منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای بسط و گسترش بسیج در اختیار‬ ‫سازمان بسیج مستضعفین قرار دهد‪.‬‬ ‫هم‌چنین دولت موظف ش��ده اس��ت که ‪ 10‬درصد اعتبارات و‬ ‫کمک‌هایی که هر سال در قالب امداد و نجات به سازمان‌های‬

‫ام��دادی از جمله هالل احمر تخصیص می‌ده��د را به منظور‬ ‫ایجاد زیر س��اخت‌ها و اتخاذ ساز و کارهای الزم در برنامه‌های‬ ‫دفاع��ی و بح��ران (‌امداد و نجات‌)‌ دراختیار س��ازمان بس��یبج‬ ‫مستضعفین قرار دهد‪.‬‬

‫نفت خام در بورس گران فروخته می‌شود‬ ‫مدیرعامل شرکت ملی نفت هفته گذشته از عدم کاهش قیمت‬ ‫نفت خام برای فروش در بورس خبر داده است‪.‬‬ ‫به گفته احمد قلعه‌بانی قرار نیس��ت برای ارایه نفت در بورس‪،‬‬ ‫ش��رکت ملی نفت ضرر کند و نفت را هفت تا هش��ت دالر زیر‬ ‫قیمت بفروشد‪.‬‬ ‫ریی��س ب��ورس کاال بارها تاکید کرده اس��ت که دلیل ناموفق‬ ‫ب��ودن عرضه نف��ت خام در بورس‪ ،‬عدم انعطاف ش��رکت ملی‬ ‫نف��ت برای عرضه نفت خام به قیمت مناس��ب برای خریداران‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫انحالل یک شرکت بورسی‬ ‫یک شرکت بورسی برای نخستین‌بار در طی سال‌های فعالیت‬ ‫بورس منحل شد‪.‬‬ ‫ش��رکت «فرومولبیدن کرمان» به‌دلیل حضور چینی‌ها و زیان‬ ‫انباشته ‪ 2.1‬میلیارد تومانی‪ ،‬با رای سهام‌داران منحل‌شد‪.‬‬ ‫به گفته یکی از مس��ووالن این ش��رکت از زمانی که چینی‌ها‬ ‫اق��دام ب��ه صادرات ای��ن محصول ب��ا تناژهای ب��اال کرده‌اند‌‪،‬‬ ‫فعالیت‌ه��ای ش��رکت فرومولبیدن کرمان ب��ا توجه به کاهش‬ ‫حاشیه سود به صرفه نبود‪.‬‬ ‫این ش��رکت که با بازدهی منفی ‪ 24‬درصدی نتوانست حداقل‬ ‫انتظ��ار حدود ‪ 5‬هزار س��هام‌دار خود را برآورده کند‌‪ ،‬طی س��ال‬ ‫جاری با کاهش روزانه بهای هر سهم روبه‌رو شد‪ .‬به‌طوری که‬ ‫قیمت هر س��هم آن تا قبل از توقف نماد معامالتی در ‪ 25‬آبان‬ ‫ماه ‪ 52‬تومان بود‪.‬‬ ‫بازار سرمایه کشور که طی هفته‌های اخیر هم‌چنان شاهد روند‬ ‫نزولی و کاهش ارقام شاخص و خروج سرمایه و سرمایه‌گذاران‬ ‫اس��ت‌‪ ،‬با پدیده‌ایی نادر و ناش��ی از حض��ور محصوالت چینی‬ ‫روبه‌رو شده‌اس��ت‪ .‬اتفاقی که می‌تواند زنگ خطری برای دیگر‬ ‫شرکت‌های بورسی باشد‪‌.‬‬

‫‪17‬‬

‫افزایش دو برابری قیمت نفت جهان‬

‫احتمال افزایش قیمت نفت‬

‫سایه کوثری ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫خبرگزاری رویترز روز دوش��نبه گذش��ته در گزارشی پیش‌بینی‬ ‫ک��رد که قیم��ت جهانی نف��ت ب��ه زودی دو برابر ش��ود‪ .‬این‬ ‫خبرگزاری در گزارش��ی نوشت‪« :‬تشدید بحران هسته‌ای ایران‬ ‫قیمت نفت را به مرز ‪ 111‬دالر رس��انده است‪ .‬درصورت ادامه‬ ‫بحران هس��ته‌ای ایران‪ ،‬قیمت هر بشکه نفت می‌تواند به مرز‬ ‫‪ 200‬دالر هم برس��د‪».‬اکنون قیمت نف��ت در بازارهای جهانی‬ ‫به ‪ 111‬دالر رس��یده است و قیمت هر بش��که نفت آمریکایی‬ ‫دبلیو‌تی آی هم باال رفت و به ‪ ۱۰۱‬دالر و ‪ ۴۰‬سنت رسید‪.‬‬ ‫به نظر می‌رس��د تحریم نفت ایران نیز در این امر بی‌تاثیر نبوده‬ ‫اس��ت‪ .‬به تازگ��ی تالش‌هایی در آمریکا و اروپا آغاز ش��ده که‬ ‫تحریم خرید نفت در مرکز آن قرار دارد‪ .‬وزیران خارجه‌ اتحادیه‬ ‫اروپا در نشست روز اول دسامبر خود در بروکسل درباره تحریم‬ ‫خرید نفت ایران به توافق نرس��یدند‪ ،‬اما گفته شده تالش‌ها در‬ ‫این باره ادامه خواهد یافت‪.‬‬ ‫ایران نیز در واکنش به تحریم نفت خود هش��دار داده است که‬ ‫در ص��ورت ب��روز چنین اتفاقی‪ ،‬قیمت نفت ب��ه مرز ‪ 250‬دالر‬ ‫خواهد رس��ید‪.‬رامین مهمانپرس��ت‪ ،‬س��خن‌گوی وزارت خارجه‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران در گفت‌وگو با روزنامه شرق که روز‬ ‫یک‌شنبه منتشر ش��د‪ ،‬گفته است که در صورت تحریم نفت و‬ ‫گاز ایران قیمت نفت به باالی ‪ ۲۵۰‬دالر خواهد رسید‪.‬‬ ‫پایان عمر بنزین ‪ 100‬تومانی‬ ‫خبرگ��زاری ایس��نا خبر داد‪« :‬ذخی��ره بنزی��ن ‪ 100‬تومانی در‬ ‫کارت‌های س��وخت تا کم‌تر از سه ماه دیگر پایان می‌یابد‪ .‬این‬ ‫موضوع عالوه ب��ر کاهش تعداد نرخ‌های عرضه بنزین‪ ،‬خبر از‬ ‫دور دوم افزایش قیمت سوخت هم می‌دهد‪».‬‬ ‫ذخی��ره بنزی��ن ‪ 100‬تومانی باقی‌مانده در کارت‌های س��وخت‌‬ ‫به گفته علی‌رضا ضیغمی‌‪ ،‬مدیر عامل ش��رکت ملی پاالیش و‬ ‫پخش فرآورده‌های نفتی ایران‪ ،‬کم‌تر از ‪ 125‬میلیون لیتر است‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر طبق اظهارات جای‌گاه‌داران‪ ،‬میانگین مصرف‬ ‫روزان��ه بنزی��ن ‪ 100‬تومان��ی ‪ 2.5‬درصد مصرف‬ ‫روزانه بنزین کل کش��ور (مع��ادل ‪ 1.5‬میلیون لیتر‬ ‫در روز) است‪ .‬بر این اساس باید ذخیره بنزین ‪100‬‬ ‫تومانی در کارت‌های س��وخت تا کم‌تر از س��ه ماه‬ ‫دیگر و حداکثر تا پایان امسال پایان یابد‪.‬‬ ‫ب��ا اتم��ام ذخی��ره بنزی��ن ‪ 100‬تومانی ب��ه نظر‬ ‫کارشناسان افزایش قیمت بنزین قطعی خواهد بود‪.‬‬ ‫تاخیر دولت در ارایه بودجه ‪91‬‬ ‫دولت در ارایه الیحه بودجه س��ال ‪ 91‬به مجلس‬ ‫تاخیر دارد‪.‬‬ ‫درحالی‌که بر اساس آیین‌نامه داخلی مجلس مهلت‬ ‫دولت برای ارایه الیجه بودجه س��االنه حداکثر تا‬ ‫‪ 15‬آذرماه اس��ت که بر این اس��اس مهلت دولت‬ ‫برای ارایه الیحه بودجه ‪ 91‬تمام ش��ده و دولت در‬ ‫فرصت قانونی الیحه را ارایه نکرده است‪.‬‬ ‫طبق آیین‌نامه داخلی مجلس دولت می‌بایس��ت الیحه بودجه‬ ‫س��ال آینده را حداکثر تا ‪ 15‬آذرماه امس��ال به مجلس می‌برد‬ ‫که این رویه قانونی در کم‌تر س��الی اجرا شده است‪ .‬محمدرضا‬ ‫میرتاج‌الدین��ی معاون پارلمانی احمدی‌نژاد گفته بود‪« :‬دولت در‬ ‫تالش است تا الیحه بودجه سال ‪ 91‬را آذر یا اوایل دی ماه به‬ ‫مجل��س ارایه کند‪ ».‬به گزارش ف��ارس پیش از این محمدرضا‬ ‫میرتاج‌الدین��ی معاون پارلمانی احمدی‌نژاد گفته بود‪« :‬دولت در‬

‫‪18‬‬

‫تالش اس��ت تا الیحه بودجه س��ال ‪ 91‬را آذر یا اوایل دی ماه‬ ‫به مجل��س ارایه کند‪ ».‬وی با اع�لام این‌که رییس جمهوری‬ ‫ب��ه معاونت برنامه‌ری��زی و نظارت راه‌بردی اب�لاغ کرده تا در‬ ‫کوتاه‌ترین زمان ممکن بودجه را در جلس��ات آتی دولت مطرح‬ ‫تا پس از بررس��ی کلیات و جزییات آن‪ ،‬به مجلس ارایه ش��ود‪،‬‬ ‫خاطر‌نش��ان کرده بود‪« :‬با توجه به انتخابات آتی مجلس دولت‬ ‫در تالش اس��ت بودجه را در وقت مقتضی و زمانی که مجلس‬ ‫فرصت کافی برای بررس��ی آن تا قبل از انتخابات داشته باشد‪،‬‬ ‫ارای��ه کند‪ ».‬این در حالی اس��ت ک��ه رض��ا عبداللهی رییس‬ ‫کمیس��یون برنامه و بودجه مجلس تاکید ک��رده بود که دولت‬

‫الیحه بودجه را در فرصت قانونی ‪ 15‬آذر ارایه کند‪.‬‬ ‫حذف بورس تهران از فهرس�ت فدراسیون جهانی‬ ‫بورس‌های اورق بهادار‬ ‫فدراس��یون جهانی بورس‌های اوراق به��ادار در اقدامی تازه و‬ ‫بدون اعالم قبلی نام ش��رکت بورس اوراق بهادار را در آخرین‬ ‫گزارش ماهانه خود حذف کرد و حتا نام بورس تهران در سایت‬

‫این فدراسیون دیده نمی‌شود‪.‬‬ ‫فدراسیون جهانی بورس‌های اوراق بهادار اکنون مشتمل بر ‪54‬‬ ‫ب��ورس عضو از نقاط مختلف جهان ب��ا ارزش ‪ 50‬هزار میلیارد‬ ‫دالری اس��ت و توس��ط هیت مدیره‌ای متش��کل از ‪ 15‬بورس‬ ‫عضو اداره می‌شود‪.‬‬ ‫بورس تهران از س��ال ‪ 1992‬میالدی ب��ه عضویت کامل این‬ ‫فدراس��یون در آمده اس��ت‪ ،‬اما در آخرین گزارش منتش��ره نام‬ ‫بورس اوراق بهادار حذف ش��ده است‪ .‬سیدعلی حسینی‌ معاون‬ ‫نظارت بر بورس‌ها و ناش��ران اوراق به��ادار پس از اعالم این‬ ‫رخداد ب��ه فارس گفته بود‪« :‬ب��ا توجه به انتق��ال فعالیت‌های‬ ‫بین‌المللی بورس به ش��رکت بورس اوراق بهادار‪،‬‬ ‫مس��ووالن این شرکت درحال پی‌گیری و بررسی‬ ‫دلیل آن هس��تند تا بعد از مش��خص ش��دن ابعاد‬ ‫آن‌‪ ،‬گزارش��ی را طی روزه��ای آینده ارایه کنند‪».‬‬ ‫ب��ه گفته وی احتمال تحری��م بورس تهران قابل‬ ‫قبول نیس��ت و با توجه به اس��تقالل فعالیت‌های‬ ‫فدارس��یون جهانی و بورس اوراق به��ادار دلیلی‬ ‫ب��رای تحری��م وجود ن��دارد و چنی��ن روی‌دادی‬ ‫تاکنون سابقه نداشته است‪.‬‬ ‫حراج شمش طال در بانک‌های ایران‬ ‫فروش ش��مش طال از طریق ح��راج حضوری در‬ ‫محل بانک کارگش��ایی از روز چهارشنبه گذشته‬ ‫آغاز شد‪.‬‬ ‫ب��ه گ��زارش ایس��نا بان��ک مرک��زی جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران اعالم کر ‌د‪« ‌:‬پیرو اطالعیه مورخ‬ ‫‪ 12/9/1390‬این بانک‌‪ ،‬مبنی بر فروش ش��مش طال از طریق‬ ‫حراج حضوری در محل بانک کارگشایی‪ ،‬به اطالع هم‌میهنان‬ ‫عزیز می‌رس��اند به منظور ایجاد ثبات در بازارسکه و طال‌‪ ،‬این‬ ‫حراج از روز چهارشنبه مورخ ‪ 16/9/1390‬آغاز خواهد شد»‪.‬‬ ‫در اطالعیه قبلی این بانک به حراج ش��مش طال از روز ش��نبه‬ ‫مورخ ‪ 19/9/90‬اش��اره ش��ده بود که این اقدام س��ه روز زودتر‬ ‫انجام شد‪‌.‬‬

‫جامعه‬

‫اجتماع کوچه ( به بهانه دومین سال‌گرد رادیو کوچه)‬

‫نگاهی به رسانه‬

‫امیر‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫امروز به بهانه تولد دو سالگی رادیو کوچه با شما خواهم بود تا‬ ‫در مورد رس��انه‪ ،‬نیاز آن در جامعه و هم‌چنین مش��کالت آن با‬ ‫هم صحبت کنیم‪ .‬با ما هم‌راه باشید‪.‬‬ ‫قب��ل از ورود به بح��ث اجازه می‌خوام کلمه مدیا یا رس��انه رو‬ ‫از زبان اس��توارت ترجمه و تفس��یر کنم‪ .‬رسانه یا مدیا از لحاظ‬ ‫لغوی به معنای رس��اندن است‪ .‬انسان و حیوان توسط بعضی از‬ ‫اعضا و جوارح خود قادرند تا تغییرات محیط رو متوجه بش��وند‬ ‫و بعد از تصمیم‌گیری نس��بت به ای��ن تغییرات واکنش صحیح‬ ‫رو از خود بروز بدهند‪ .‬این اعضا‌ ش��امل‪ :‬چش��م‪ ،‬گوش‪ ،‬بینی و‬ ‫پوست می‌باشد‪ .‬حقیقت مطلب آن است که این اعضا رسانه یا‬ ‫مدیا هس��تند‪ .‬ابزارهایی مثل تلویزیون‪ ،‬رادیو‪ ،‬روزنامه و کتاب‬ ‫عامل انتقال تغییرا به رس��انه و مدیای بدن انس��ان و حیوان به‬ ‫حساب می‌آیند‪.‬‬ ‫فک��ر می‌کنم دلیل این‌که این ابزار به صورت عام به رس��انه و‬ ‫مدیا معروف شدند این باش��د که ‪ 90‬درصد تصمیم‌گیری‌ها از‬ ‫طریق انتقال تغییرات محیط به چش��م و گوش انس��ان انجام‬ ‫می‌ش��ود‪ .‬پس اس��تفاده از این ابزار‌ها با عنوان مدیا و رسانه پر‬ ‫به راه نیست‪.‬‬ ‫با پیش‌رفت تکنولوژی و پر اهمیت ش��دن آن در زندگی انسان‬ ‫نقش رسانه و مدیا هم پر‌رنگ‌تر شده‪ ،‬به طبع تاثیرات فراوانی‬ ‫در زندگی اجتماعی و فردی انس��ان ها به جا می‌گذارد‪ ،‬حتا در‬ ‫بعضی موارد می‌توانیم بگوییم که رسانه به جای رهبر کل بدن‬ ‫یعنی همان مغز برای زندگی افراد تصمیم می‌گیرد‪.‬‬ ‫برای اثب��ات این جمله و این ادعا به تغیی��رات حاصله از ورود‬

‫تکنول��وژی مثل‪ :‬اینترنت‪ ،‬تلویزیون‪ ،‬ماه��واره و رادیو در تغییر‬ ‫روند زندگی و بزرگ‌تر از آن در تغییر آداب و رسوم کشورهای‬ ‫مختلف استناد می‌کنم‪.‬‬ ‫حاال ش��ما خودتان تص��ور کنید با این موقعیت که رس��انه در‬ ‫زندگی بش��ر دارد‪ ،‬اهالی رس��انه و هنر چه وظیفه سنگینی رو‬ ‫متحمل می‌شوند‪.‬‬ ‫متاس��فانه وقتی به وضعیت اهالی هنر و رس��انه نگاه می‌کنیم‬ ‫می‌بینیم که مشکالتی از جانب دولت‌مردان و گاهی خود مردم‬ ‫برای این قشر ایجاد شده و گاهی هم خود این اشخاص یعنی‬ ‫اهالی رسانه شخصن دچار مشکل هستند‬ ‫کوچک‌تری��ن حرکت اهالی رس��انه باعث تغییرات اساس��ی‪-‬‬ ‫خواس��ته یا نا خواسته‪ -‬در فرهنگ یک کشور است‪ .‬اما دردسر‬ ‫زمانی آغاز می‌ش��ود که دولت‌مردان ی��ا حتا خود مردم اهمیت‬ ‫این موضوع را در نش��ر نگرفته و ی��ا کم اهمیت فرض کنند و‬ ‫به نوعی این افراد تاثیر‌گذار بر فرهنگ کش��ور را به حال خود‬ ‫ره��ا کنند‪ ،‬به طبع گاهی فجایع‌ای رخ می‌دهد که قابل جبران‬ ‫و برگشت نیست‪.‬‬ ‫متاس��فانه وقتی به وضعیت اهالی هنر و رس��انه نگاه می‌کنیم‬ ‫می‌بینیم که مشکالتی از جانب دولت‌مردان و گاهی خود مردم‬

‫برای این قشر ایجاد شده و گاهی هم خود این اشخاص یعنی‬ ‫اهالی رس��انه شخصن دچار مشکل هس��تند‪ .‬این مسایل رفته‬ ‫رفته روی فرهنگ جامعه تاثیر مخربی به جا گذاشته‪.‬‬ ‫اگر به خواهیم رک و رو راست با هم صحبت کنیم‪ ،‬مشکلی رو‬ ‫که به عنوان بزرگ‌ترین مشکل رسانه اعالم می‌کنند‪ ،‬مشکلی‬ ‫اس��ت که بیش‌تر قشر عادی جامعه هم با آن دست به گریبان‬ ‫هستند و آن همان مشکل همیشگی عدم تامین مخارج زندگی‬ ‫اس��ت ولی این مشکل اصلی نیس��ت‪ ،‬مشکل اصلی رسانه هم‬ ‫نیست‪ .‬همان طور که گفتیم بیش‌تر اقشار جامعه هم با آن سر‬ ‫و کله می‌زنند‪.‬‬ ‫ولی اگر بخواهیم کمی خوش‌بین‌تر باش��یم و خوش انصاف‌تر‬ ‫اگر این قش��ر از حمای��ت بیش‌تری برخوردار ش��وند به همان‬ ‫دالیلی که گفتیم اینان فرهنگ سازان جامعه هستند‪ ،‬می‌توانیم‬ ‫جامعه خود را از افتادن به ورطه آسیب و نابودی نجات دهیم‪.‬‬ ‫دومین ولی به نظر ما اولین مش��کل در عرصه مدیا و رس��انه‬ ‫گاهی ع��دم انتخاب صحیح فرد و یا گ��روه برای ورود به این‬ ‫وادی اس��ت‪ .‬گاهی افرادی که وارد حرفه رس��انه می‌شوند به‬ ‫اندازه کافی نس��بت به حرفه مورد نظر علم ندارند و حساسیت‬ ‫شغلی خود را درک نمی‌کنند و یا بعضن نسبت به آن بی‌تفاوت‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫این افراد و نیرو‌های ما‌فوق آن‌ها که اجازه ورود این اش��خاص‬ ‫ب��ه این وادی را داده‌اند کش��ور و فرهنگ خ��ود را به مخاطره‬ ‫ج��دی می‌اندازند که در بیش‌تر موارد آرام آرام کش��ور را رو به‬ ‫تباهی می‌کشند‪.‬‬ ‫خوب اجازه بدید بحث را همین جا نگه داریم و این موضوع را‬ ‫در روزهای آینده بیش‌تر با هم بررسی کنیم‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫دایره‌ی شکسته‬

‫زادروز رادیو جان‬

‫مه‌شب‌تاجیک‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫زادروز یک رادیو که می‌شود‪ ،‬می‌رسد‪،‬‬ ‫آن هم رادیویی که با خط‌مش��ی‌های‬ ‫رای��ج تعری��ف ی��ک رادی��و در داخل‬ ‫کشور تفاوت‌های عمده دارد‪ ،‬منظورم‬ ‫دقیقن راس��ت‌گویی و خبررس��انی به‬ ‫معنای واقعی اس��ت و ی��ا انتقاد کردن‬ ‫و ب��ه چالش کش��یدن‪ ،‬همان‌گونه که‬ ‫وظیف��ه‌ی ی��ک رس��انه اس��ت‪ ،‬یعنی‬ ‫ت��و کودک��ی داری که تنها دس��ت او‬ ‫را نگرفت��ی و راه بب��ری‪ ،‬ت��و کودکت‬ ‫را از میدان‌ه��ای می��ن‪ ،‬بمباران‌ه��ا و‬ ‫میدان‌های جنگ به مقصد رسانده‌ای‪.‬‬ ‫فکر کردم نوشتن جمالت تکراری که‬ ‫رادیو چند س��اله می‌شود و چقدر خوب‬ ‫اس��ت که به این‌جا رس��یده و ما چقدر‬ ‫خوش‌حال هس��تیم‪ ،‬حق مطلب را در‬ ‫م��ورد این‌که چه خ��ون دل‌ها خورده‬ ‫ش��ده که رادیو امروز این‌ج��ا تولد دو‬ ‫س��اله بودنش را جش��ن می‌گی��رد ادا‬ ‫نمی‌کن��د‪ ،‬زب��ان ش��عر‪ ،‬ش��اید زبان‬ ‫رساتری باش��د‪ .‬به هر روی نمی‌توانم‬ ‫این جمله تکراری قشنگ را نگویم که‬ ‫رادیو جان زادروز دو سالگیت خجسته‪.‬‬ ‫شاید تو هم مانند «بنجامین باتن» در‬ ‫دو سالگی به اندازه‌ی یک پیرمرد هفتاد ساله رنج کشیدی تا به‬ ‫این‌جا رسیدی‪ .‬زادروزت خجسته رادیو جان‪.‬‬ ‫اما سرزمینی نیست در آن‬ ‫که جایی از ما می‌گریزند‬ ‫کوه را غرق کنم بین خورشیدهایی‬ ‫تو آخرین‌ش��ان بودی و ش��اید بین دو بار آم��دن و رفتن جایم‬ ‫عوض می‌شد‬ ‫نامم را به تو بخشیدم‬ ‫دست‌هایم‬ ‫من را می‌دزدیدند‬ ‫چرخ‌هایی‬ ‫که گم شدند‬ ‫روی راهی که‬ ‫من را به هیچ‌کجایت‬ ‫حتا اسمم را دزدیده‌ام از لب‌های‌ که بوسه تمنا ست وقتی‬ ‫اشک لباس تو را می‌دوزد‬ ‫همان برگ‌های درخت چنار‬ ‫باالی سرم‬ ‫تو روی تنم می‌کشیدی نقش خورشید را توی‬ ‫دشت‌های مردادی‬ ‫جه‌قدر نبودنت‬ ‫نمی‌رساندم‬ ‫این را که پر نمی‌کند سایه‌ی تمنا‌یم‬ ‫رودهای منتهی به الکل و شیرعسل‬ ‫شیپور نمی‌زدم فقط‬ ‫گوش می‌دادم به تنت وقتی‬ ‫نوبت حرف‌هایت سر می‌رساند‬ ‫نمی‌خواهم بدزدمت از این‌همه شب نمی‌خواهم نبودنت‬ ‫توی قله‌ها‬

‫‪20‬‬

‫و رودهایم‬ ‫نمی‌خواهم که ندانی من در برابر‌ت‬ ‫نیستم ایست‌گاه واجب من‬ ‫می‌ایستم‬ ‫و هوایی تازه می‌شود‬ ‫توی کافه‌ها‌یی کمی کنار تو بودن تو نبودن تو‬ ‫کمی روشن‬ ‫تو گفته بودی‬ ‫خودت را از من دزدیدی‬ ‫و من‬ ‫همه شب‌هایم‬ ‫توی لحاف نارنجی رود‌ها‌‌یی‬ ‫که دارم ماهی قرمز توی صدام‬ ‫که دارم ماهی قرمز‬ ‫باران که نمی‌بارد‬ ‫باد که نمی‌وزد‬ ‫فقط برگ‌ها‌یی از چنار می‌افتد‬ ‫صدایت که نمی‌دانم کجاست‬ ‫دست‌هایت که نمی‌دانم به چه راهی ست به صورت‌گری‬ ‫دست‌هایت برای شام‬ ‫هر نفس که زنده می‌شوم هر قله دیگرست‬ ‫من نباشم از این‌همه‬ ‫ایستادن میان دشت‬ ‫بشقاب پر نمی‌شود‬ ‫قناری کوچک میان تنم‬ ‫حتا یک کلمه‬ ‫داستان ما نیست مال ما همه شب‌های غریبان است شمعی‬ ‫که آتشت زدم‬

‫برویم جایی‬ ‫برویم حتا‬ ‫گلو‌یی دارم مثل یک گربه‌ی وحشی‬ ‫دارم به اسم‌ها عادت دیرینه‌ای می‌کنم‬ ‫آن‌زمان‌که فرش قرمز تو‬ ‫مال گربه‌ی من باشد‬ ‫گربه‌ی من‬ ‫هم توی طشت‌های شیر فلج می‌شود‬ ‫توی راه‌های منتهی به شیشه‌های ودکا‬ ‫راه‌های قالب‌های پنیر‬ ‫تو کجایی‬ ‫به صورتی دیگر‬ ‫نان و کره در ویار روزهای مردادی‬ ‫هم یواش‌تر‬ ‫به جشن سایه‌ها می‌روم‬ ‫با کفش‌های تمیز‌م‬ ‫می‌روم وقتی که تازه می‌ش��ود نشست‬ ‫آن سمت‌ها‌یی‬ ‫که هوایی دارد ماهی قرمز‬ ‫اسم کوچکت را سایه‌ای از من‬ ‫می‌پرسد‬ ‫من‬ ‫می‌پرستمش وقتی‬ ‫بت‌هایم‬ ‫طشت‌ها‌یی‬ ‫به خاط��رات دور به خاط��رات نقره‌ای‬ ‫توی جیب‌های نظامی‌ام‬ ‫داد می‌زنم‬ ‫ایست‌گاه بدون من‬ ‫خانم قرمز‬ ‫خانم لباس دکمه‌دار‬ ‫خانم ساختمان چند دکمه روی در‬ ‫بعد باز می‌شود که در‬ ‫خانم آدرس من به کوچه‌ی‬ ‫من خیابان کنار مدرسه‬ ‫آجرهای سه‌سانتی و خانم‬ ‫دانه‌های زیتون توی گلویم‬ ‫و بعد صحنه می‌رود به‬ ‫تاریکی چشم‌هایم‬ ‫دست‌هایم‬ ‫می‌روند به راهی که گم شدند‬ ‫حتا اسمم‬ ‫آیا صبح بیدار که می‌شوم‬ ‫آیا که سایه روی دیوار همان دیوار‬ ‫آیا گربه‌ی وحشی‬ ‫خورشید می‌کشاندم به روز خورشید‬ ‫همان که من همان مهتابی قشنگ گونه‌هات همان‬ ‫برق عقاب روی ستیغ برف‌گیر که‬ ‫سرم می‌خورد به سقف‬ ‫جغد‌ها ولی همیشه می‌دانند هوای‬ ‫اما خورشید چیزی ست که پرده‌های کتان‬ ‫نمی‌گذرانند روزهای جمعه را‬ ‫شب‌های کوسه‌ها ولی یک گربه یک جغد یک‬ ‫قناری کوچک میان‬ ‫راهی به هیچ کجا‬ ‫که جایی از ما می‌گریزند‬ ‫روی راهی که من را به هیچ کجا‌یت‬ ‫تو گفته بودی‬ ‫ایست‌گاه واجب من‬ ‫شعر از «الهام ملک‌پور»‬

‫دوسالگی کوچه با هم‌راهانش‬

‫«کوچه‌ایکههست‪،‬کوچه‌ایکهمی‌شناسید»‬ ‫اردوان روزبه‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫یک��م دس��امبر ‪ 2011‬رادی��و کوچه قدم به س��ه س��الگی خود‬ ‫گذاش��ت‪ .‬در دو س��ال فعالیت این رادیو هم‌راهان بس��یاری با‬

‫نظ��رت و گفته‌های‌ش��ان پا به کوچه گذاش��تند و با آن هم‌دل‬ ‫ش��دند‪ .‬به همین بهانه اردوان روزبه نظرات «ایرج ادیب‌زاده»‬ ‫گوینده باسابقه رادیو‪« ،‬علی افشاری» تحلیل‌گر سیاسی و عضو‬

‫س��ابق ادوار تحکیم وحدت‪« ،‬کامران موسوی» از مخاطبان و‬ ‫هم‌راهان کوچه و هم‌چنین «حس��ن نائب‌هاشم» فعال حقوق‬ ‫بشر را در خصوص رادیو کوچه و رسانه جویا شده است‪.‬‬

‫«ایرج ادیب‌زاده» در تولد دوسالگی رادیو کوچه‪:‬‬

‫رادیو اول از طبل‌های سرخ‌پوست‌ها به وجود آمد‬

‫اردوان روزبه‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫‪ardavan@koochehmail.com‬‬ ‫یک��م دس��امبر ‪ 2011‬رادی��و کوچه قدم به س��ه س��الگی خود‬ ‫گذاش��ت‪ .‬در دو س��ال فعالیت این رادیو هم‌راهان بس��یاری با‬ ‫نظ��رت و گفته‌های‌ش��ان پا به کوچه گذاش��تند و با آن هم‌دل‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫ب��ه همین بهانه اردوان روزبه نظرات «ایرج ادیب‌زاده» گوینده‬ ‫باس��ابقه رادیو را در خصوص رادیو کوچه و رس��انه جویا ش��ده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ش�ما به عنوان یکی پیشکس�وتان رادیو و صدا‪ ،‬چه‬ ‫نگاه�ی ب�ه رادیو و رس�انه داری�د‪ .‬از خاطرات خود‬ ‫برای‌مان بگویید‪.‬‬ ‫من کار رادیو را از رادیو زاهدان ش��روع کردم‪ ،‬زمانی که آقای‬ ‫نواب صفا رییس رادیو ش��د‪ .‬من ب��رای کار دیگری آن‌جا رفته‬ ‫بودم اما آن‌قدر این کار ژورنالیستی را دوست داشتم که امتحان‬ ‫دادم و بین حدود هفتاد نفر قبول شدم‪.‬‬ ‫از آن زمان من در رادیو هس��تم‪ .‬در روزنامه آیندگان و سال‌ها‬ ‫در تلویزیون ملی ایران بودم اما رس��انه اصلی من بیش‌تر رادیو‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬حدود شانزده سال اخیر هم در رادیو فرانسه و چند‬ ‫سال هم هم‌کار شما در رادیو زمانه بودم‪ .‬البته رادیو کوچه هم‬ ‫گاهی مطالبی از من پخش می‌کند که باعث خوش‌حالی است‪.‬‬ ‫حس تو نس�بت به رادیو چیست؟ به نظر شما رادیو‬ ‫می‌میرد؟‬ ‫رادی��و هرگز نمی‌میرد‪ .‬اگر نگاه بکنید روز به روز رادیو‌ها قدرت‬ ‫بیش‌ت��ری پیدا می‌کنند‪ .‬چون یک خبر رس��انی عامی اس��ت‪.‬‬ ‫ب��ا وجود این همه افرادی که در ماش��ین هس��تند و رادیوهای‬ ‫آن‌ها روش��ن اس��ت چطور می‌ش��ود گفت که رادیو می‌میرد؟‬ ‫رادی��و نه تنها نمی‌میرد‪ ،‬بلکه گس��ترش پی��دا می‌کند‪ .‬رادیو‌ها‬ ‫سایت ایجاد کردند که در آن عکس و ویدئو منتشر می‌کنند تا‬ ‫شنوندگان‌شان خبرهای تصویری را نیز ببینند‪.‬‬ ‫یادم می‌آید در س�ال ‪ 57‬در گفت‌وگوی شیرینی تو‬ ‫از رادیو می‌گفتی‪ .‬با توجه به س�ابقه و فعالیت ش�ما‬ ‫نزدی�ک چه�ار ده�ه در رادیو و ص�دا‪ ،‬از لحظه‌های‬ ‫عجیب در رادیو برای ما بگویید‪.‬‬ ‫درست روزی که انسان پایش را روی ماه گذاشت‪ ،‬من گوینده‬ ‫خبر کوتاه در رادیو ایران بودم‪ .‬گفتم‪«:‬انسان قدمش را روی ماه‬ ‫گذاش��ت و ماه هیچ چهره دژم نکرد» چون قبلن ضرب‌المثلی‬ ‫ب��ود که می‌گفتند قدمت را روی چش��م ما بگ��ذار‪ .‬من آن‌قدر‬ ‫هیجان زده بودم که به جای این‌که بگویم «میلیون‌ها تَن این‬ ‫صحنه را تماشا می‌کردند»‪ ،‬گفتم «میلیون‌ها تُن این صحنه را‬ ‫تماش��ا می‌کردند» و بعد از اتاق خبر گفتند‪« :‬تَن» و من گفتم‬ ‫«از آن پش��ت به من اش��اره می‌کنند و می‌گویند تَن تَن‪ ».‬آن‬ ‫زمان اصلن در رادیو جایز نبود که کسی شوخی کند‪.‬‬

‫نمی‌تواند در مورد خبرها آدم بی‌طرفی باشد‪ .‬وقتی خبر ناراحت‬ ‫کننده‌ای از ایران می‌رس��د واقعن در ابتدا روی اعصاب من اثر‬ ‫می‌گذارد اما آن خبر را تنظیم می‌کنم و می‌خوانم‪ .‬برای این‌که‬ ‫در آن‌جا مس��ئله احساس آدمی نیس��ت‪ ،‬من همیشه می‌گویم‬ ‫وقتی جل��وی میکروفن ق��رار می‌گیریم باید ش��خصیت قبلی‬ ‫خودمان را فراموش کنیم‪.‬‬ ‫مسوالن جمهوری اسالمی گفته بودند که بی‌بی‌سی بلندگوی‬ ‫استعمار است‪ .‬من به آقای قطب‌زاده که اتفاقن در استودیو بود‬ ‫گفتم‪« :‬بی‌بی‌سی که در این سال‌های قبل از انقالب از شماها‬ ‫حمایت کرده اس��ت این تیتر را من بخوانم یا نه؟» گفت‪« :‬آره‬ ‫بخون‪ ،‬گور پدرشون‪».‬‬

‫یک بار دیگر هم خبری را مربوط به ش��هر «الشتر» می‌خواندم‬ ‫که گفتم‪« :‬امروز نماینده الشُ ُتر…‪ ».‬بعد از آن نماینده زنگ زد‪.‬‬ ‫به هر حال اتفاقات زیادی در رادیو وجود دارد‪ ،‬از جمله اتفاقات‬ ‫غم‌انگیز‪ .‬یک‌ب��ار من در حال تنظیم خبر و آمادگی بودم که با‬ ‫تلفن از ایران زنگ زدند و گفتند که داریوش فروهر و همسرش‬ ‫را با چاقو تکه تکه کردند‪.‬‬ ‫این‌ک��ه می‌گوین��د روزنامه‌نگارها عمر کم‌ت��ری دارند به دلیل‬ ‫همی��ن هیجان‌های خبری اس��ت‪ .‬به هر ح��ال داریوش فرهر‬ ‫چهره‌سرشناس��ی بود و در به وجود آمدن انقالب نقش داشت و‬ ‫در س��ال‌های اول دولت در جبهه ملی شهرت داشت‪ .‬ما سعی‬ ‫داشتیم خبر را از دو یا سه منبع بگیریم بنابراین من به چند نفر‬ ‫از افراد جبهه ملی زنگ زدم و یکی از آن‌ها که در همس��ایگی‬ ‫فروهر بود‪ ،‬خبر را تایید کرد و پس از آن خبر را اعالم کردیم‪.‬‬ ‫خیلی وقت‌ها در رادیو خبرهایی به دس��ت‌مان می‌رسد که ابتدا‬ ‫هیجان زده می‌ش��ویم ام��ا به هر حال باید خبر درس��ت را در‬ ‫اختیار شنوندگان گذاشت‪.‬‬ ‫وقت�ی در پش�ت میکروفن هنگام اج�رای زنده خبر‬ ‫ب�دی را اعالم می‌کنی خیلی س�خت اس�ت و حس‬ ‫بدی دارد‪ .‬مانند اعالم زلزله‌ای که هزاران نفر در آن‬ ‫کشته ش�دند‪ ،‬یا یک حادثه‪ ،‬جنگ یا ترور یک فرد‪.‬‬ ‫می‌گویند وقتی خبر را می‌خوانید باید مانند ماش�ین‬ ‫باشید و هیچ حسی نسبت به آن خبر نداشته باشید‪.‬‬ ‫وقت�ی می‌خواه�ی خب�ر ب�دی را بخوان�ی آن لحظه‬ ‫احساس خودت چیست؟‬ ‫من خیلی به این موضوع فکر کردم‪ .‬گوینده رادیو یا روزنامه‌نگار‬

‫خب��ر دیگری را نیز همان روزها می‌خواندم که در مورد آیت‌اله‬ ‫طالقان��ی بود و تا چهار س��طر قبل از آن عربی داش��ت‪ ،‬عربی‬ ‫من هم خ��وب نبود و آخر پیش یک نفر رفتم و خواندم و پس‬ ‫از یک خط احس��اس ک��ردم غلط می‌خوان��م و دیگر نخواندم‪.‬‬ ‫آخ��رش قربت‌الی‌اهلل بود که من گفتم‪« :‬قربتول‌الی‌اهلل» و یک‬ ‫نفر زنگ زد و گفت‪« :‬چرا این را غلط خواندید؟ مگر ش��ما نماز‬ ‫نمی‌خوانید؟» گفتم‪« :‬نه‪ ».‬یک مرتبه صدای او گرفت و گفت‪:‬‬ ‫«شما نماز نمی‌خوانید؟ پس چرا آمدید در تلویزیون اسالمی؟»‬ ‫من گفتم‪« :‬این تلویزیون ملی است نه اسالمی‪».‬‬ ‫این ه��م چند خاط��ره دوران کاری من بود‪ .‬ب��دون هیچ‌گونه‬ ‫اغ��راق و تعریف بای��د بگویم یکی از جالب‌ترین رس��انه‌ها که‬ ‫در این س��ال‌ها و دس��ت تنها به وجود آمده رادیو کوچه است‪.‬‬ ‫در آمس��تردام که با تو اردوان روزبه آش��نا شدم دیدم که چقدر‬ ‫شم خبری داری و مس��ایل را تجزیه تحلیل می‌کنی‪ .‬من فکر‬ ‫می‌ک��ردم ادامه این رادیو کوچه کار مش��کلی اس��ت‪ .‬اما االن‬ ‫که می‌گویی جش��ن تولد دوسالگی کوچه است هم خوش‌حال‬ ‫شدم و هم راه دشوارتری برایت پیش‌بینی می‌کنم‪ .‬چون وقتی‬ ‫فرزند آدم دوساله ش��ود به هیچ ترتیب راضی نمی‌شوی که او‬ ‫مریض یا متوقف ش��ود‪ .‬من برای ش��ما و هم‌کاران‌تان آرزوی‬ ‫موفقیت می‌کنم‪.‬‬ ‫یادمان باش��د رادی��و اول از طبل‌های سرخ‌پوس��ت‌ها به وجود‬ ‫آمد تا باالخره رادیو اختراع ش��د و االن وس��یله ارتباطی برای‬ ‫خبر‌رس��انی و برای س��اعات تفریح و اس��تراحت است‪ .‬حتا در‬ ‫پالژهای فرانسی رادیو همیشه روشن است‪.‬‬ ‫یک آهنگ بگو تا در آخر برنامه پخش کنیم‪.‬‬ ‫آهن��گ «گل س��رخ» «ویگن»‪ .‬چ��ون مربوط به س��ال‌هایی‬ ‫اس��ت که کار روزنامه‌نگاری را آغاز کردم و ش��ب‌ها ترانه‌های‬ ‫درخواستی نیز پخش می‌کردیم و یکی از آهنگ‌هایی که مورد‬ ‫توجه جوانان عاش��ق هم قرار گرفته بود همین آهنگ بود‪ .‬هر‬ ‫ش��ب این آهنگ را پخ��ش می‌کردیم و پیش��نهاد کردند این‬ ‫آهنگ را آرم برنامه کنیم و ما این کار را کردیم‪.‬‬

‫‪21‬‬

‫علی افشاری در تولد دوسالگی کوچه‪:‬‬

‫رسانه‌هایبزرگدلیلیبرپدیدنیامدنرسانهکوچکنیست‬ ‫اردوان روزبه‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫یک��م دس��امبر ‪ 2011‬رادی��و کوچه قدم به س��ه س��الگی خود‬ ‫گذاش��ت‪ .‬در دو س��ال فعالیت این رادیو هم‌راهان بس��یاری با‬ ‫نظ��رت و گفته‌های‌ش��ان پا به کوچه گذاش��تند و با آن هم‌دل‬ ‫ش��دند‪ .‬به همین بهانه اردوان روزبه نظرات «علی افش��اری»‬ ‫تحلیل‌گر سیاس��ی و عضو س��ابق ادوار تحکی��م وحدت را در‬ ‫خصوص رادیو کوچه و رسانه جویا شده است‪.‬‬ ‫آقای افشاری نگاه شما نسبت به رادیو کوچه چیست؟‬ ‫دومین تولد رادیو کوچه را تبریک می‌گویم‪ .‬این رادیو رسانه‌ای‬ ‫اس��ت که اخبار محلی را با اخبار سراس��ری پیوند می‌دهد‪ .‬هم‬ ‫اتفاقات��ی ک��ه در آمریکا رخ می‌دهد و ه��م رخ‌داداهای مربوط‬ ‫ب��ه ایران را می‌بینم‪ .‬این رادیو س��عی می‌کند فراتر از منازعات‬

‫سیاس��ی اخبار و دیدگاه‌ها را پوش��ش دهد‪ .‬البته بعضی وقت‌ها‬ ‫وارد جزییاتی می‌ش��ود که به نظر من ممکن اس��ت با رسالت‬ ‫رسانه‌های حرفه‌ای تطبیق نداشته باشد‪.‬‬ ‫به نظر ش��ما با توجه به ش��رایطی ک��ه در ایران وج��ود دارد‪،‬‬ ‫فک��ر می‌کنید رس��انه‌ها تا چه حد می‌توانند نس��بت به حد‌اقل‬ ‫اطالع‌رس��انی بیش‌ت��ر نقش جدی‌ت��ری ب��ازی کنند؟ فرض‬ ‫می‌کنیم رس��انه‌های قدری هم در حال فعالیت هس��تند اما آیا‬ ‫وجود رسانه‌های میانه‌ای مانند رادیو کوچه ضرورت دارد؟‬ ‫نظر درستی نیست که چون رسانه‌های بزرگی وجود دارند نباید‬ ‫رس��انه‌ی دیگر وجود داشته باش��د‪ .‬ما نیازمندیم که رسانه‌های‬ ‫بیش‌تری داش��ته باش��یم‪ .‬تا تعدد رس��انه‌ها جود نداشته باشد‪.‬‬ ‫بی‌طرف��ی در انعکاس اخبار هم محقق نخواهد ش��د‪ .‬چون هر‬

‫رس��انه‌ای تابع دیدگاه خاصی نس��بت به مسایل است‪ .‬هر ابعاد‬ ‫مختلف��ی واقعیت��ی را منعکس می‌کند‪ .‬طبق نظ��ر آیزیا برلین‬ ‫مش��اهده برابر خود واقعیت نیست بنابراین می‌توانیم به زمانی‬ ‫برسیم که رسانه‌های بیش‌تری داشته باشیم‪.‬‬ ‫در رادی��و کوچه با دیدگاه‌های بخ��ش دیگری از جامعه مواجه‬ ‫هستیم‪ .‬در گس��تره بیش‌تری به اخبار محلی پرداخته می‌شود‪.‬‬ ‫که ممکن است رس��انه‌های فراگیر نتوانند وارد چنین جزییاتی‬ ‫ش��وند‪ .‬به نظ��ر من رادیو کوچ��ه در مجموع رس��انه‌ی موفق‬ ‫ب��وده اس��ت‪ .‬اگر چنین رس��انه‌هایی بیش‌تر ش��وند هم در امر‬ ‫اطالع‌رس��انی اتفاق مثبت��ی می‌افتد و جلوی سانس��ور گرفته‬ ‫می‌شود و هم تولید محتوای بیش‌تری خواهد شد که به غنای‬ ‫فرهنگی ایران کمک می‌کند‪.‬‬

‫«کامران موسوی» از مخاطبان در تولد دو سالگی‪:‬‬

‫رسانهنبایدبهدنبالهوچی‌گریباشد‬ ‫اردوان روزبه‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫یک��م دس��امبر ‪ 2011‬رادی��و کوچه قدم به س��ه س��الگی خود‬ ‫گذاش��ت‪ .‬در دو س��ال فعالیت این رادیو هم‌راهان بس��یاری با‬ ‫نظ��رت و گفته‌های‌ش��ان پا به کوچه گذاش��تند و با آن هم‌دل‬ ‫ش��دند‪ .‬به همین بهانه اردوان روزبه نظرات«کامران موسوی»‬ ‫از مخاطب��ان و هم‌راهان کوچه را در خص��وص رادیو کوچه و‬ ‫رسانه جویا شده است‪.‬‬ ‫کامران چه صحبتی در مورد کوچه دوساله داری؟‬ ‫به نظر من خیلی پربار بوده اس��ت‪ .‬به نظر من نش��ریه‌ای باید‬

‫در بیاید که مشابهی نداش��ته و کوچه همان است‪ .‬بزرگ‌ترین‬ ‫دس��ت‌آوردی است که انجام شده اما مهم‌تر حفظ آن است‪ .‬در‬ ‫مورد غلط‌ها مدت‌ها زبان ما مو در آورده بود اما در شماره‌های‬ ‫اخیر خوب ش��ده و کیفیت مطالب بس��یار عالی شده است‪ .‬اما‬ ‫مهم نگه داشتن خط است‪ ،‬خطی به دور از هوچی‌گری‪.‬‬ ‫به نظر تو رادیو نمی‌میرد؟‬ ‫هدف روش��ن‌گری بدون قیل و قال و بی‌طرف اس��ت‪ .‬به طور‬ ‫کل��ی کوچ��ه همان هدف��ی که داش��ته را دنبال ک��رده و باید‬ ‫همین‌طور بماند حتا بعد از تغییرهایی که احتمالن ممکن است‬

‫در فکر همه باشد‪ .‬کوچه قدم‌های خیلی خوبی برمی‌دارد‪.‬‬ ‫چ��ه برنامه‌ای از کوچه در ذهنت هس��ت که صحبتی در مورد‬ ‫آن داشته باشی؟‬ ‫ب��ه خاطر این‌که خیلی دیر به جمع ش��ما آمدم و هم‌کاری من‬ ‫آماتوری است‪ ،‬می‌توانم بگویم مطالب کوچه بی‌غرض و بدون‬ ‫تعارف فعالیت می‌کند‪ .‬و در حد معقول اس��ت و به همه فرصت‬ ‫اظه��ار نظر می‌دهد و به طور کلی از نظر فنی که کوچه مرتب‬ ‫است و از نظر محتوایی هم که من بدون تعارف کوچه را به هر‬ ‫کسی که توانایی شنیدن را دارد توصیه می‌کنم‪.‬‬

‫«حسن نائب‌هاشم» فعال حقوق بشر در تولد دوسالگی کوچه‪:‬‬

‫اگررادیواینترنتیدرسطحوسیعیپخششود‬ ‫تاثیرشبیش‌تراست‬ ‫اردوان روزبه‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫یک��م دس��امبر ‪ 2011‬رادی��و کوچه قدم به س��ه س��الگی خود‬ ‫گذاش��ت‪ .‬در دو س��ال فعالیت این رادیو هم‌راهان بس��یاری با‬ ‫نظ��رت و گفته‌های‌ش��ان پا به کوچه گذاش��تند و با آن هم‌دل‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫به همین بهانه اردوان روزبه نظرات«حس��ن نائب‌هاشم» فعال‬ ‫حقوق بشر را در خصوص رادیو کوچه و رسانه جویا شده است‪.‬‬ ‫آقای نائب‌هاشم چند بار در این مدت در لحظه‌های بحرانی در‬ ‫تماس بودیم‪ .‬زمانی که ش��ما در جلسه‌های سازمان ملل و در‬ ‫ژنو کار می‌کردید‪ .‬نگاه خودتان نسبت به رادیو کوچه چیست؟‬ ‫زمان مانند برق گذش��ته و زحمت‌های ش��ما بسیار زیاد بوده و‬ ‫در این زمان یک س��ایت با رادیو را پیش بردن بس��یار مشکل‬ ‫اس��ت‪ .‬من فکر می‌کنم در تماس با توده وسیعی از مردم خیلی‬ ‫موفق بودید‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫متاس��فانه امکانات رادیوی اینترنتی محدود است و اگر امکان‬ ‫داش��ته باشد در سطح وسیعی بین مردم ایران پخش شود تاثیر‬ ‫آن هم بیش‌تر است‪.‬‬ ‫امیدوارم موفق باش��ید و عرصه فعالیت خود را به تلویزیون نیز‬ ‫گسترش دهید چرا که پیام‌های تصویری خیلی تاثیر دارد و اگر‬ ‫فرات��ر از اینترنت بتواند الیه‌های مختلف اجتماعی و گروه‌های‬ ‫مختلف س��نی از مخاطب‌ها را داشته باشد قطعن برد بیش‌تری‬ ‫دارد‪ .‬رادیو کچه سیاستی که اعمال کرده خوب بوده و انگشت‬ ‫بر مس��ایلی گذاش��ته که مورد توجه عمومی ب��وده و به خوبی‬ ‫رسالت رسانه‌ای خود را انجام داده است‪.‬‬ ‫این روزها رس��انه‌ها باید فعال مدنی باشند یا کار رسانه‌ای خود‬ ‫را انجام دهند؟ ش��ما به عنوان یک فعال مدنی فکر می‌کنید ما‬ ‫هم باید هم‌سو باشیم؟‬ ‫باید وظایف رس��انه‌ای را انج��ام داد و وقتی توجه به الیه‌های‬

‫مختلف اجتماع مبس��وط باشد‪ ،‬خواه‌ناخواه فعاالن جامعه مدنی‬ ‫را نی��ز در بر می‌گیرد‪ .‬من فکر می‌کنم نباید اصل بی‌طرفی در‬ ‫کار و اصول رس��انه‌ای را باید رعایت کرد‪ .‬رس��انه‌ای جانب‌دار‬ ‫ک��ه طیف محدودی را نمایندگی می‌کند‪ ،‬نباش��ند‪ .‬رادیو کوچه‬ ‫در این راس��تا تا حد زیادی موفق بوده اس��ت‪ .‬البته مخاطب‌ها‬ ‫به اینترنت دست‌رس��ی دارند و الیه‌های مشخصی از جامعه را‬ ‫در بر می‌گیرد و نمی‌تواند به صورت رس��انه‌ی توده‌ای باش��د‪.‬‬ ‫هرچن��د نام کوچه را بر خ��ود دارد اما فکر می‌کنم عملن نتواند‬ ‫ب��ا همه پیوند بخورد چ��ون بازخوراند از جان��ب مخاطبان هم‬ ‫دارد‪ .‬اما طیف کس��انی که به اینترنت دست‌رسی دارند در حال‬ ‫افزایش است‪.‬‬ ‫رس��انه‌های تصویری رادیویی تجربه چند صد س��اله را دارند و‬ ‫دس��تورالعمل‌هایی را پی��دا کردند که فکر می‌کن��م باید به آن‬ ‫دستورالعمل‌ها وفادار ماند‪.‬‬

‫پس‌نشینی تند‬

‫رفاقت با طعم شله‌ی مشهدی‬ ‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫در دفت��ر رو که بازکردم دیدم بهنام یهو عین جن بو داده پرید‬ ‫جلو و گفت‪:‬‬ ‫ترشیزاد جون سالم دستم به دامنت‬‫گفتم‪:‬‬ ‫چی شده بهنام جون‬‫گفت‪:‬‬ ‫تو حاضری واسه‌ی «کوچه» هر فداکاری که الزم باشه بکنی‬‫راستش از شما چه پنهون‪ ،‬موندم تو در بایستی اردوان‪ ،‬یه لحظه‬ ‫تصویر دوران جوانی و زمانی که دو نفری تو مشهد از یه بشقاب‬ ‫شله می‌خوردیم اومد تو ذهنم و با خودم گفتم‬ ‫غیرتت کجا رفته مرد؟ دو تا مشهدی از یه بشقاب با هم شله‬‫خورده بشن و بعد آدم وسه رفیقش کاری نکنه‪ .‬خاک تو سرت‬ ‫یره‪ ،‬بگو بله‪ ،‬فکر کردن ندره که‬ ‫راستش هر موقع که با خودم حرف می‌زنم ناخودآگاه به لهجه‌ی‬ ‫مشهدی صحبت می‌کنم‬ ‫گفتم‪:‬‬ ‫بله‪ ،‬حاال جریان چیه‬‫بهنام گفت‪:‬‬ ‫ببی��ن عزیز‪ ،‬ت��و موضوع��ات برنام��ه‌ی منو ک��ه می‌دونی‬‫«پاپاراتزی»؟‬ ‫خوب‬‫هیچی راستش از تو چه پنهونه این هفته هر چی گشتم چیزی‬‫پیدا نکردم‪ ،‬خواستم خودزنی کنم‬ ‫خوب؟‬‫هیچی کی به‌تر از تو‪ ،‬یه جنجال الکی واست درست می‌کنیم‬‫و یک��ی دو تا عکس ازت می‌گیریم بعدش��م چند س��اعت بعد‬ ‫تکذیبش می‌کنیم‪ ،‬چطوره؟‬ ‫گفتم‪ :‬بد نیست و کار شروع شد‪ .‬پا شدیم رفتیم جلوی یکی از‬ ‫این بارها‪ .‬یک خانم ترگل و مرگل شرق‌دوری تنها نشسته بود‬ ‫روی صندلی و داشت یک نوشیدنی بزرگ از این هیتی‌هایش‬ ‫نوش جان می‌کرد‪.‬‬ ‫بهن��ام رفت و جلو و ازش خواهش کرد اجازه بده منم بش��ینم‬ ‫کنارش و اون دو سه تا عکس ازمون بگیره‪ .‬اونم یه نگاهی به‬ ‫ما کرد و لب‌خندی زد و پاهاش رو انداخت روی هم و بهنام هم‬ ‫تند و تند عکس گرفت‪ .‬وسط عکس گرفتن بود که نمی‌دونم‬ ‫خانم چرا یهو احساس صمیمیت کرد و دستش را انداخت روی‬ ‫ش��انه‌ی ما و بهنام هم همون موقع یه دونه عکس گرفت و از‬ ‫قضا همون رو هم تو «پاپاراتزی» چاپ کرد و زیرش نوشت که‬ ‫بله متاسفانه خبردار شدیم که هم‌کار ما آقای فالنی‪ ،‬یعنی بنده‬ ‫در عکسی کنار یک خانم دیگه دیده شده و شایعاتی دراین باره‬ ‫شنیده می‌شه و از این جور حرف‌ها‪.‬‬ ‫برنامه که رفت روی س��ایت‪ ،‬از شانس بد ما زد و اینترنت دفتر‬ ‫قطع ش��د‪ .‬تا بیان بجنبن و ببین جریان چیه‪ ،‬دو سه ساعتی از‬ ‫ماجرا گذش��ت و بعد یهو دیدیم ای داد بی‌داد‪ ،‬خبر رسوایی ما‬ ‫عالم رو برداشته‪ .‬یه شیر پاک خورده‌ای برنامه رو گذاشته بود رو‬ ‫باالترین و موضوع داغ شده بود و رفته بود صفحه‌ی اول و یه‬

‫دویست‪ ،‬سیصدتایی هم رای آورده بود‪ .‬بدتر از همه اون اظهار‬ ‫نظرهایی و کامنت‌هایی بود که مردم زیرش گذاشته بودن‪ .‬یکی‬ ‫گفته بود‪:‬‬ ‫اینا همون‌هایی هس��تن که ادعای مب��ارزه و این حرف‌ها رو‬‫دارن‪ ،‬ببینی��د ح��اال در رفتن اون ور آب و دارن عش��ق و حال‬ ‫می‌کنن‬ ‫یکی دیگه نوشته بود‬

‫راس��تش من از اول هم به این فالنی مشکوک بودم‪ ،‬با اون‬‫طنزهایی که می‌نوش��ت معلوم بود ریگی به کفشش داره‪ .‬آخه‬ ‫مگه می‌شه آدم این موضوعات رو با این همه جزییات بنویسه و‬ ‫خودش این‌کاره نباشه؟ حاال معلوم شد که طرف استاده مخ‌زنیه‪.‬‬ ‫هنوز از گیج��ی باالترین در نیومده ب��ودم که خبرگزاری‌های‬ ‫داخلی هم موضوع رو کار کردن‪ .‬اول «فارس» و بعدشم «ایرنا»‪،‬‬ ‫«تابناک» و «جوان»‪ .‬ولی از همه جالب‌تر سایت «عماریون»‬ ‫بود که یه عکس از یه دختر خانم شونزده‪ ،‬هفده ساله‌ی چشم‬ ‫آبی چاپ کرده بود و نوش��ته بود که برطبق اطالعات سربازان‬ ‫گم‌نام امام زمان‪ ،‬اینم عکس دختر این نویسنده‌ی معلوم‌الحال‬ ‫است که از زن خارجیش داره و تاکنون پنهانش کرده بوده است‪.‬‬ ‫بهنام که داشت نوشته رو می‌خوند قاه قاه‌خندید و گفت‪:‬‬ ‫این احمق‌ها اینقد عقل‌ش��ون نمی‌رس��ه که بچ��ه‌ی یه آدم‬‫س��بزه‌ای مثل تو و یه دختر ش��رق‌دوری‪ ،‬سفید و چشم‌آبی از‬ ‫آب در نمی‌یاد؟‬ ‫گفتم‪:‬‬ ‫بسه بهنام‪ ،‬نخند که هر چه می‌کشم از دست تو‪ ،‬با اون طرح‌ها‬‫و ایده‌هات‪ .‬حاال بفرمایین جمع و جورش کنین‪.‬‬ ‫تا بهنام توضیح خبر و ساختگی بودن اون رو آدماده کنه بره رو‬ ‫سایت‪ ،‬صدا و سیما هم کار خودش رو کرده بود و یه مصاحبه‌ی‬ ‫نشون داد با یکی از دوستان قدیمی‌ام که درباره‌ی فساد اخالقی‬ ‫من در دوره‌ی جوانی شهادت می‌داد‪ .‬طرف وایستاده بود راست‬ ‫راست جلوی دوربین و تو روز روشن دروغ‌هایی سرهم می‌کرد‬ ‫از «دون‌ژوان» بودن من و شهادت می‌داد که در راه دبیرستان‬ ‫ب��ه دخترها متلک می‌گفتم و مخ‌زن ماهری ب��ودم‪ .‬تو رو خدا‬ ‫ببین‌ها‪ ،‬آش نخورده و دهن سوخته که میگن اینه‌ها‪.‬‬ ‫اوضاع بدجوری ش��یر تو شیر ش��ده بود‪ .‬توضیحات «کوچه»‬ ‫هم کارگر نیافتاده بود و ش��رایط را بدتر هم کرده بود‪ ،‬چرا که‬ ‫همه فکر می‌کردند هم‌کاران من دارند گندکاری‌های مرا ماله‬ ‫می‌کشند‪ .‬خانم‌هایی که توی فیس‌بوک دوست‌هایم بودند یکی‬ ‫پس از دیگری حذفم می‌کردند و حرف و حدیث‌های آن‌چنانی‬ ‫پشت‌س��رم شنیده می‌شد‪ .‬نشسته بودم که مادرم از ایران زنگ‬ ‫زد‪ .‬گوش��ی را که برداش��تم و گفتم بله زد زیرگریه‪ ،‬های های‬ ‫گریه می‌کرد گفت‪:‬‬ ‫همسایه‌ها عکس��ت رو تو اینترنت نشونم دادن‪ ،‬می‌گن این‬‫همون پسرت نیست که می‌گی روزنامه‌نگاره و نویسنده و چه‌چه‬ ‫گفتم‪:‬‬ ‫مامان جان شما که مو ر مشناسی‪ ،‬مو اهل ای حرفا نیستم‬‫اینو که گفتم بغضش رو خورد و گفت‪:‬‬

‫م��و خودم مدونم تو از ای عرضه‌ها ندری بری س��راغ چند تا‬‫زن‪ ،‬همو یکی‌ام گرفتی منت گذاشت زنت شد‪ .‬مو منظورم چیز‬ ‫دیگس‪ .‬تو مگه نگفتی که ما وعضما اون‌جا خوبه و سردبیرمان‬ ‫رفته «آمریکا» با کیف پر پول برگرده؟‬ ‫گفتم‪:‬‬ ‫خوب چرا؟‬‫خوب پس ای شلوار آب رفته‌ی کوتاه چیه تو عکس پاته؟ تو‬‫پول ندری یه ش��لوار بره خودت بخری مادر‪ ،‬شلوارای آب رفته‬ ‫ر موپوشی؟‬ ‫اینارو گفت و باز زد زیر گریه‬ ‫گفتم‪:‬‬ ‫نه مادرم این‌جا هوا گرمه همه از ای شلوارا موپوشن‪ ،‬خیلی‌ام‬‫گرونه‬ ‫از مادرم که خداحافظی کردم و گوش��ی رو که گذاشتم‪ ،‬شروع‬ ‫کردم به خودم فحش دادن‪ .‬آخه احمق این چه کاری بود کردی‪،‬‬ ‫بعد یه عمر آبرو داری این آخر و عاقبتت‪ ،‬حاال بیا و درس��تش‬ ‫کن‪ .‬داشتم این فکرارو می‌کردم که دیدم اردوان زنگ زد‪.‬‬ ‫سالم چطوری برادر؟‬‫ای چه عرض کنم‬‫ببین اینارو ولش بیا دفتر یه فکری کردم بشینیم با هم حرف‬‫بزنیم‬ ‫از در ک��ه رفت��م تو حس کردم جو عوض ش��ده‪ .‬رفتم تو اتاق‬ ‫اردوان‪ .‬بی مقدمه شروع کرد‬ ‫ببین من و تو چند ساله روزنامه‌نگاریم و نویسنده؟‬‫خوب‪ ،‬بیست‌سالی می‌شه‬‫االن هر دو تامون چی داریم از مال دنیا؟ آواره مملکت غریب‪،‬‬‫آبرو هم که برامون نمونده‪ ،‬مونده؟‬ ‫واسه من که اصلن‬‫ببین چقدر بدبختی داریم‪ .‬دایم که مردم بهمون تهمت می‌زنن‪،‬‬‫اون وریا بهمون می‌گن جاسوس «آمریکا» و نوکر «اسراییل» و‬ ‫این وریام می‌گن مواجب بگیر «جمهوری‌اسالمی»‪ ،‬خسره‌الدنیا‬ ‫و االخره شدیم‪.‬‬ ‫خوب‪ ،‬بگو اردوان جون‬‫ببین م��ن فکرامو کردم می‌گم بیا همی��ن دفتررو بکنیمش‬‫آشپزخونه سنتی از نوع مش��هدی‪ .‬کسی هم تا حاال این کارو‬ ‫نک��رده‪« ،‬شله‌مش��هدی» می‌پزیم می‌دیم دس��ت مردم‪ .‬هم‬ ‫اعصاب‌مون راحته هم اوضاع مالی‌مون خوب می‌شه‪ ،‬چطوره‪،‬‬ ‫ها؟‬ ‫دستش رو که دراز کرد تا به عنوان موافقت باهاش دست بدم‪،‬‬ ‫خورد به فنجان چایش که رو میز جلوش بود و چای داغ ریخت‬ ‫روی پام که یهو زنم داد زد‪.‬‬ ‫بمیرم الهی سوختی؟‬‫من که از خواب پریده بودم گیج و منگ و ترسیده گفتم‪‌:‬‬ ‫نه نه خیلی داغ نبود‪ ،‬خدا رو شکر که خواب بود‪.‬‬‫چی خواب بود؟‬‫گفتم‪:‬‬ ‫‪-‬هیچی‪ ،‬بگذریم‪ ،‬رسیده بود بالیی‪ ،‬ولی به خیر گذشت‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫تو‌سوم‬ ‫این‌جا آسیاست‪ -‬برای تولد رادیو کوچه‪ -‬بیس ‌‬

‫اگرهمهکوچه‌ها‪،‬کوچهآشتیکنانباشد‬ ‫سحر بیاتی‪/‬رادیو کوچه‬ ‫س��ال‌گرد تولد «رادیو کوچه»‬ ‫اس��ت‪ ،‬نمی‌شود که از هر چیز‬ ‫و هرکس نوش��ت‪ ،‬ب��ه نظرم‬ ‫باید فقط از کوچه نوش��ت؛ کم‬ ‫نیس��ت این کوچه در فرهنگ‬ ‫و ش��عر و معم��اری ایرانی‪ ،‬پر‬ ‫اس��ت از خاطره‪ ،‬از نوستالژی‪،‬‬ ‫از قراره��ای ب��ی ق��رار از بن‬ ‫بس��ت‌های دل‌گیر‪ ،‬از بید‌های‬ ‫مجن��ون و درخت توت کوچه‪،‬‬ ‫که ج��ای خوبی اس��ت برای‬ ‫پنهان ش��دن و دزدکی سیگار‬ ‫کش��یدن‪ ،‬ش��اید هم بوسیدن‬ ‫معش��وق‪ ،‬اصل��ن چ��ه فرقی‬ ‫می‌کن��د دقیق��ن چ��ه کاری‪،‬‬ ‫شایدم هم دزدکی پنهان شدن‬ ‫پشت درخت کوچه برای چشم‬ ‫گذاش��تن یکی و قایم ش��دن‬ ‫دیگری‪ ،‬همه خاطره اس��ت از‬ ‫کودکی تا جوانی و کهن‌سالی‪.‬‬ ‫از کوچه‌ه��ای باری��ک «یزد»‬ ‫که کوچه‌های «آشتی کنان»‬ ‫نام گرفته تا کوچه‌های سرس��بز و پ��ر دارودرخت «تبریز» که‬ ‫«کوچه‌باغ» می‌نامندش‪.‬‬ ‫از کوچه «م��روی» تهران‪ ،‬تا زیرگذرهای کوچه به کوچه بازار‬ ‫با نام‌های فالن‌الدوله و فالن‌الس��لطنه‌اش برای هر نسل و هر‬ ‫سنی خاطره اس��ت‪ .‬عناصر بسیاری در معماری ایرانی است از‬ ‫جمله بازار‪ ،‬کاخ‪ ،‬مناره‪ ،‬عصارخانه و بسیاری دیگر اما کوچه چیز‬ ‫دیگری اس��ت این را می‌شود در مشهورترین اشعار و ترانه‌های‬ ‫ایرانی دید و خواند‪.‬‬ ‫کوچه مش��هور مش��یری که «بی تو مهتاب ش��بی» از آن گذر‬ ‫می‌ک��رد‪ ،‬یا کوچه‌ای ک��ه خواننده محبوب ایران��ی «داریوش‬ ‫اقبالی» در آن زاده ش��ده بود و مثل پدربزرگ باید‬ ‫«تو همون کوچه بن بست» می‌مرد‪ .‬همه نشان از‬ ‫اهمیت کوچه در فرهنگ ایرانی دارد‪.‬‬ ‫هم��ه ما ایرانی‌ها کوچه خاطره انگیزی برای خود‬ ‫داریم‪ ،‬حتا همین روزه��ای بعد از انتخابات چقدر‬ ‫کوچه که خاطره نش��د‪ ،‬کوچه‌‌هایی که در آن گیر‬ ‫افتادیم‪ ،‬کوچه‌های بن بس��تی ک��ه ناگهان دری‬ ‫در انتهایش باز می‌ش��د بس��ان در بهشت و کوچه‬ ‫دیگ��ری که با تولد ی��ک دیوار از هر دو طرف بن‬ ‫بست ش��د‪ ،‬کوچه‌ای که کس��ی پشت دیوارهاش‬ ‫هنوز دل نگران فردای ایران ماس��ت‪ ،‬بن بس��ت‬ ‫«اختر» را عرض می‌کنم‪.‬‬ ‫هنوز هیچ خاطره و نوستالژی از کوچه‌های جنوب‬ ‫شرق آسیا ندارم‪ ،‬خیابان زیاد است اما کوچه‌هاش‬ ‫را هنوز نمی‌دانم چطور می‌شود از خیابان تفکیک‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫اما کوچه در سرزمین من چیز دیگری است‪ ،‬حتا سبکی در آواز‬ ‫اصیل ایرانی اس��ت که نام «کوچه‌باغی» برآن نهاده‌اند که به‬ ‫«بیات تهران» هم شهرت دارد‪.‬‬ ‫«داریوش شهبازی» مولف کتاب «برگ‌هایی از تاریخ تهران»‬

‫‪24‬‬

‫در این‌باره می‌نویس��د‪« :‬بیات تهران زایی��ده فرهنگ‪ ،‬مردم و‬ ‫محیط اجتماعی و روزگاری است که بدان تعلق داشت‪ ،‬دورانی‬ ‫که تهران از کوچک‌ترین محله امروزی این ابرشهر کوچک‌تر‬ ‫بود با خانه‌های ی��ک طبقه و کوچه‌باغ‌ها و جوی آب روان که‬ ‫صدای ترنم پرندگان بر شاخ‌س��ار درخت��ان طنین‌انداز بود‪ .‬هر‬ ‫چند اکثریت غالب جمعیت اندک تهران شبان‌گاهان گرد کانون‬ ‫خانواده جمع می‌ش��دند اما این جمعیت کم شب زنده‌دارانی هم‬ ‫داشت که «بابا شمل‌«شان می‌گفتند‪ .‬غروب و اوایل شب «بابا‬ ‫شمل‌ها» در پیاله فروشی‌ها گرد هم می‌آمدند و پس از ساعاتی‬ ‫می‌خواری شبانگاهان وقت گذر از کوچه باغ‌ها مستانه نغمه‌ای‬

‫دل‌نش��ین را زمزمه می‌کردند‪ .‬نغم��ه و ترنمی که به طور خود‬ ‫جوش در میان همین آدم‌ها و همین کوچه‌ها شکل گرفته بود‪.‬‬ ‫آنان که تبحری داش��تند با صدایی رسا این آواز گیرا و محزون‬ ‫را می‌خواندند ک��ه «کوچه باغی» نام گرفت و بعد‌ها به «بیات‬

‫تهران» شهرت یافت‪».‬‬ ‫فرهنگ مردمان کوچه آن‌قدر‬ ‫جذاب بود که «احمد شاملو»‬ ‫دس��ت به کار انتشار «کتاب‬ ‫کوچ��ه» ش��د‪ ،‬چن��د دهه از‬ ‫عمر ش��املو صرف گردآوری‬ ‫و تدوی��ن ای��ن کتاب ش��د و‬ ‫چه��ارده جل��د از آن در زمان‬ ‫حی��ات وی به چاپ رس��ید‪.‬‬ ‫بع��د از ش��املو‪ ،‬سرپرس��تی‬ ‫ای��ن مجموع��ه ب��ر عهده‌ی‬ ‫همسرش «آیدا سرکیسیان»‬ ‫ق��رار گرف��ت که ب��ه عنوان‬ ‫دایره‌المعارف فرهنگ عامیانه‬ ‫مردم ایران تدوین شده‌ است‪.‬‬ ‫کوچه‌های ادب��ی‪ ،‬کوچه‌های‬ ‫موس��یقی‪ ،‬کوچه‌های زندگی‬ ‫را که نادی��ده بگیریم باز هم‬ ‫می‌رس��یم به کوچه‌ای که به‬ ‫خص��وص این روزه��ا جای‬ ‫خالی‌اش در میان ما ایرانی‌ها‬ ‫به ش��دت احس��اس می‌شود‪.‬‬ ‫ک��ه هم��ان «کوچه‌ه��ای‬ ‫آش��تی‌کنان» نام گرفته اس��ت‪ .‬به کوچه‌ه��ای تنگ و باریک‬ ‫بافت قدیم ش��هر «یزد» که معمولن دو نفر به دش��واری از آن‬ ‫می‌گذرند‪ ،‬کوچه «آشتی‌کنان» می‌گفتند‪.‬‬ ‫روایتی از روزگاران قدیم نقل شده که دو نفر با هم قهر بودند‪،‬‬ ‫بر حسب اتفاق‪ ،‬در یک زمان و از دو جهت مخالف گذرشان به‬ ‫یکی از همین کوچه‌ها افتاد‪.‬‬ ‫آن دو وقت��ی به یک‌دیگر رس��یدند‪ ،‬یک‌وری ش��دند تا از کنار‬ ‫هم بگذرند‪ ،‬اما س��ینه به سینه هم‪ ،‬میان کوچه گیر کردند‪ .‬این‬ ‫وضعی��ت مضحک کم کم خنده بر لبان دو طرف آورد و منجر‬ ‫به این شد که کینه‌ها را از دل بشویند و با هم آشتی کنند‪.‬‬ ‫حاال توضیح این‌که چ��را میان این همه کوچه دل‬ ‫مان برای «کوچه آش��تی‌کنان» تنگ ش��ده‪ ،‬خیلی‬ ‫هم دشوار نیست‪ .‬فقط کافی است به اخبار روزهای‬ ‫گذش��ته و حمله به س��فارت «بریتانی��ا» در ایران‬ ‫نگاه��ی بزنیم تا ببینیم خبری از آش��تی و مراس��م‬ ‫آش��تی‌کنان و کوچ��ه آش��تی‌کنان در این روزهای‬ ‫ایران ما هست؟‬ ‫هم��ه کوچه‌ها ش��اید بتواند کوچه «آش��تی‌کنان»‬ ‫باش��د‪ ،‬به خص��وص اگ��ر ورود هیچ‌ک��س با هیچ‬ ‫عقیده و نظری در آن ممنوع نش��ود‪ ،‬آن‌چه «رادیو‬ ‫کوچ��ه» به آن اص��رار دارد‪ .‬هر چند کار س��اده‌ای‬ ‫نیس��ت پاس��خ دادن به مخاطبین ه��ر طیف و هر‬ ‫س��لیقه که گاه با انتشار خبری‪ ،‬تحلیلی یا گزارشی‬ ‫خشم‌گین می‌ش��وند‪ .‬و بار دیگر با مطلبی از طیفی‬ ‫دیگر مخاطبین قبلی دل‌گیر می‌شوند‪ .‬اما خاصیت‬ ‫«کوچه» همین اس��ت‪ .‬به خصوص اگر جوی آبی‬ ‫از وس��ط آن روان باش��د و نوای «کوچ��ه باغی» هم به گوش‬ ‫برس��د‪ .‬می‌شود رس��انه‌ای هم این میان باشد برای همه عقاید‬ ‫و س��لیقه‌ها که رو در روی هم در کوچه‌ای گیر بیافتند و شاید‬ ‫آشتی کنند‪.‬‬

‫تو‌دوم‬ ‫این‌جا آسیاست‪ -‬غذانوردی‪ -‬قسمت بیس ‌‬

‫بچه طهران‪ ،‬متولد بازار‪ ،‬ساکن مراکش»‬ ‫سحر بیاتی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫در سیاحت آسیا با جشن‌واره شگفت‌انگیزی از غذاهای متفاوت‬ ‫رو‌به‌رو می‌ش��وی که ش��اید در هیچ قاره دیگری چنین تنوعی‬ ‫به چشم نیامده باشد‪ .‬فرهنگ غذایی آسیایی‌ها فرهنگی کاملن‬ ‫متفاوت از یک‌دیگر اس��ت که این خود می‌تواند سفری جذاب‬ ‫و خوش‌مزه باشد‪ .‬حتا اگر چشم‌هایت را به روی همه دیدنی‌ها‬ ‫ببندی دهانت را به بلعیدن غذاهای آسیایی نخواهی بست‪.‬‬ ‫فرهنگ غذایی مردمان خاورمیانه به یک‌دیگر نزدیک‌تر اس��ت‬ ‫و فرهن��گ غذایی مردمان خ��اوردور به یک‌دیگ��ر اما باز هم‬ ‫تفاوت‌های فاحشی اس��ت که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد‬ ‫ضمن این‌که هیچ ربطی هم بین فرهنگ غذایی مردمان شرق‬ ‫و غرب آسیا نمی‌یابی‪.‬‬ ‫آسیایی‌ها کم‌تر از مردمان چهار قاره دیگر به بیماری‌های قلبی‬ ‫و س��رطان مبتال می‌شوند و این حقیقت انکار نشدنی‪ ،‬موفقیت‬ ‫رژیم غذایی ش��رقی را به جهان ثابت کرده است‪ .‬البته در میان‬ ‫رکوردداران س�لامت غذایی آسیای شرقی‌ها از خاورمیانه‌ای‌ها‬ ‫پیشی گرفته‌اند‪.‬‬ ‫دوست چینی‌ام به شوخی می‌گفت‌‪« :‬هر چه در دریاست به جز‬ ‫زیر دریایی‪ ،‬هر چه در آس��مان اس��ت به جز هواپیما و هر چه‬ ‫روی زمین است به جز تانک ما می‌خوریم‪».‬‬ ‫فرهنگ غذایی کش��ورهای آسیایی ریش��ه‌های تاریخی دارد و‬ ‫البته به واس��طه تف��اوت آب و هوا و مذهب ک��ه حالل بودن‬ ‫و غی��ر حالل بودن غذا را از هم جدا ک��رده با هم تفاوت دارد‬ ‫نزدیکی به دریا و البته جمعیت نیز تاثیر بس��یاری در این زمینه‬ ‫دارد کش��ورهای پر جمعیت‌تر که مس��لمان هم نیستند تمایل‬ ‫بیش‌تری به خوردن همه موج��ودات دریایی به جز زیردریایی‬ ‫دارن��د‪ .‬کش��ورهای خاورمیانه ش��اید به واس��طه وج��ود منابع‬ ‫زیرزمین��ی چون نفت و گاز کش��ورهای ثروت‌مندتری نس��بت‬ ‫به «هند» و «س��ریالنکا» محسوب می‌شوند و خوردن گوشت‬ ‫بیش‌تر به خصوص کباب در میان آن‌ها رواج بیش‌تری دارد‪.‬‬ ‫ژاپنی‌ها و کره‌ها که در گذشته با مشکل سوخت دست و پنجه‬ ‫نرم می‌کردند به خوردن غذاهایی که کم‌تر برشته و پخته شده‬ ‫عادت کرده‌اند و مردم خاورمیانه به غذاهایی که به‌تر طبخ شده‬ ‫عالقه‌مند هستند‪.‬‬ ‫برای آسیای شرقی‌ها غذاخوردن نوعی تفریح و سرگرمی محسوب‬ ‫می‌شود‪ ،‬غذا خوردن بیرون از خانه برای آن‌ها امری طبیعی است‬ ‫تا جایی که اگر به خانه‌های ش��رق آسیا بروید می‌بینید بر خالف‬ ‫کشوری چون ایران آشپزخانه جای‌گاه ویژه و خاصی ندارد‪.‬‬ ‫کافی است وقت ناهار یا شام در یکی از خیابان‌های شرق آسیا از‬ ‫«مالزی» تا «چین» یا «تایلند» و «کره» قدم بزنید تا اکثریت مردم‬ ‫ش��هر را ببینید که در رستوران‌ها مشغول غذا خوردن هستند‪ .‬حتا‬ ‫خوردن صبحانه بیرون از خانه هم رسم معمولی است‪.‬‬ ‫برخالف خاورمیانه‌ای‌ها که آشپزی و غذای خانگی اهمیت خاص‬ ‫و به سزایی در زندگی روزمره‌شان دارد‪ ،‬اما غذای قدیمی و مرسوم‬ ‫ما ایرانی‌ها برای میل کردن بیرون از خانه همانا «کباب» است و‬ ‫لذت خوردنش با برنج کره‌ای یا نان سنگک و ریحان‪.‬‬ ‫چلوکباب را اولین فست فود ایرانی می‌نامند‪ ،‬داستان این غذای لذیذ‬ ‫از بازار تهران آغاز شد در واقع چلوکباب اصالتن بچه تهران است‪.‬‬ ‫فک��رش را بکنید در گزارش‌های قبل ت��ا «میدان ارگ» تهران و‬ ‫«کاخ زیبای گلس��تان» رفته‌ایم‪ ،‬چطور دل‌مان می‌آید س��ری به‬ ‫چلوکبابی‌های معروفش نزنیم؟ این‌جا خواست‌گاه چلوکباب و محل‬ ‫تولد این غذای لذیذ است‪.‬‬ ‫آن‌گونه که «اعتمادالس��لطنه»‪ ،‬روزنامه خوان «ناصرالدین شاه»‬ ‫در خاطراتش نوشته‪ ،‬تا قبل از سال ‪( 1257‬سال ترور «ناصرالدین‬ ‫شاه») چلوکباب فقط در بازار عرضه می‌شده است‪.‬‬

‫امروز می‌دانیم که اجزای چلوکباب عبارتند از‪ :‬برنج‪ ،‬نوشابه‪ ،‬گوجه‪،‬‬ ‫کره‪ ،‬س��ماق و گاه ماس��ت و زیتون‪ .‬اما در گذشته به جای نوشابه‬ ‫فقط از دوغ اس��تفاده می‌ش��ده و با توجه به ورود گوجه فرنگی در‬ ‫اواخر حکومت قاجار‪ ،‬این غذای ملی ما فاقد گوجه فرنگی بوده تا‬ ‫این‌که در باغ ف��ردوس تجریش «معیرالممالک» اولین بوته‌های‬ ‫گوجه فرنگی را در ایران پرورش می‌دهد‪.‬‬ ‫مخل��ص چلوکباب نگاری این‌که‪ ،‬در همی��ن «کواالالمپور» هم‬ ‫رس��توران‌های زیادی هستند که می‌توان در آن‌ها چلوکباب خورد‬ ‫و لذتش را برد‪ .‬از رستوران‌های ایرانی تا رستوران‌های پر‌طرف‌دار‬ ‫عربی‪.‬‬ ‫جای همه دوستان خالی شب گذشته را در رستورانی «مراکشی»‬ ‫ن عربی بیش‌تر از چلوکباب و‬ ‫به نیمه رس��اندم اما در این رستورا ‌‬ ‫«قوزی» (غذایی ش��بیه همان باقالی پلو با ماهیچه) سینی پیش‬ ‫غذا می‌درخشید‪.‬‬ ‫با س��االدهایی نظیر «تبوله» و پیش غذاهایی چون «هوموس»‪،‬‬ ‫«متبل»‌‪« ،‬باباغنوج» و «کش��ک بادمجان» و «میرزا قاس��می»‬ ‫خودمان که عرب‌ها آن‌ها را از آن خود می‌دانند‪ .‬گویا «بادمجان»‬ ‫جای‌گاه ویژه‌ای در غذاهای عربی دارد‪.‬‬ ‫خوردن این پیش غذاها را در هر وضعیت و سن و سالی که هستید‬

‫توصیه می‌کنم‪ ،‬هر چند غذاهای خاورمیانه‌ای نس��بت به غذاهای‬ ‫آسیای شرقی به شدت چرب و غیر سالمت هستند اما نمی‌دانم چرا‬ ‫همه غذاهای خوش‌مزه دنیا برای سالمتی زیان‌آور است‪ .‬باید دل‬ ‫س��پرد به غذاهای ناسالمت برای شادمانی روح که او هم سهمی‬ ‫دارد از این زندگی کوتاه و نباید از شادمانی‌اش برای سالمت جسم‬ ‫چشم پوشید‪.‬‬ ‫ش��ام دی‌ش��ب عالوه بر این س��ینی خوش مزه با ن��ان تنوری‬ ‫«تافتون» هم بس��ی لذت بخش‌تر و نوس��تالژیک‌تر ش��د‪ ،‬به یاد‬ ‫صبحانه‌های ایران که این‌جا کم‌تر حوصله میل کردنش هست‪.‬‬ ‫«ق��وزی» هم که ب��ا ماهیچه چرب و لذیذش خواب ش��ب را به‬ ‫بی��داری تا صبح دم بدل کرد و بوی کباب جلز ولز کرده بر ذغال‬ ‫خ��وب مص��داق مثل معروف «رفی��ق بد و ذغال خوب» ش��د تا‬ ‫شادمانی روح را جشن بگیریم در شبی تب‌دار روی خط استوا‪.‬‬ ‫ام��ا نکته قابل توجه این‌جاس��ت که هر ان��دازه که کباب و پیش‬ ‫غذای مراکش��ی لذیذ باش��د‪ ،‬لذت خوردن کباب و ریحان با نان‬ ‫س��نگک در «ش��اه عبدالعظیم» تهران یا چلو ک��ره‌ای و کباب‪،‬‬ ‫چلوکبابی‌های نزدیک بازار عالم دیگری دارد‪ .‬چلوکبابی‌هایی که‬ ‫هر چند به میز و صندلی‌های شیک و آن‌چنانی مزین نشده و هنوز‬ ‫به س��بک فیلم‌های فارسی پیش از انقالب «ژتون» می‌فروشد و‬ ‫دوغ شیش��ه‌ای دست مردم می‌دهد و گاه خیلی هم تمیز و پاکیزه‬ ‫نیس��ت اما لذتی در خوردن همان غذاست که در رفتن به بهشت‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫هن��وز دل دل می‌کنم که س��ری به غذاهای «ج��االن آلور»‬ ‫(خیابان��ی در کواالالمپور) ک��ه جشن‌واره‌ای‌س��ت از غذاهای‬ ‫«تایلندی»‪« ،‬چینی»‪« ،‬هن��دی» و حتا «کره‌ای» و «ژاپنی»‬ ‫بزن��م یا نه‪ ،‬هنوز دلم نیامده به خام‌خواری «سوش��ی» (غذای‬ ‫ژاپنی) ناخنکی بزنم ی��ا صدای قور قور قورباغه فلک‌زده را در‬ ‫ش��کم مبارک تحمل کنم اما چه می‌ش��ود کرد‪ .‬مجموعه این‬ ‫گزارش‌ها تنها در صورتی تکمیل می‌شود که بتوانم از تجربیاتم‬ ‫بنویس��م‪ ،‬هنوز البته سیر و س��یاحت در غذاهای خاورمیانه‌ای‬ ‫ادامه دارد و ش��اید این ادامه بهانه‌ای‌ست برای ترسی که دارم‬ ‫از خوردن غذاهای ش��رق آس��یا‪ .‬و باید دید و باید خورد و باید‬ ‫تعری��ف کرد لذت خوردن هم��ه چیز جز تانک و زیر دریایی را‪،‬‬ ‫پس پیش به سوی «جاالن آلور» و غذاهای پر‌تردیدش‪.‬‬

‫‪25‬‬

‫تقویمتاریخ‬

‫دهم آذر‪ -‬یکم دسامبر‬

‫یازدهم آذر ماه ‪ -‬دوم دسامبر‬

‫دوازدهم آذر‪ -‬سوم دسامبر‬

‫‪ 2009‬میلادی‪ :‬رادی��و کوچه راه‌اندازی ش��د‪ .‬ای��ن رادیو‬ ‫رس��انه‌ای آزاد در حوزه‌های اندیش��ه‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬اجتماع‪ ،‬هنر و‬ ‫خبر است‪.‬‬ ‫«اردوان روزبه» پایه‌گذار و مدیر آن اس��ت‪ .‬این رسانه با همت‬ ‫گروه��ی از روزنامه‌ن��گاران آزاد و دانش‌آموخت��ه‌گان در حوزه‬ ‫روزنامه‌نگاری نو در اوت س��ال دو ه��زار و نه‌ میالدی آغاز به‬ ‫کار کرد‪.‬‬ ‫‪ 1640‬میلادی‪ :‬طبق��ه اش��راف پرتغال علیه اش��غال‌گران‬ ‫اس��پانیایی قیام کردند و توانس��تند با حمایت فرانسه بار دیگر‬ ‫استقالل کشور خود را به دست آورند‪.‬‬ ‫در پی استقالل دوباره پرتغال‌‌‪ ،‬اشراف این کشور یک نفر به نام‬ ‫«ژائو دو براگانس» را از میان خود برگزیده و بر تخت سلطنت‬ ‫پرتغال نشاندند‪.‬‬ ‫پرتغال عال‌رغم حفظ امپراتوری مستعمراتی خود‌‪ ،‬قدرت پیشین‬ ‫دریایی را از دست داد و هلندی‌ها و انگلیسی‌ها انحصار تجارت‬ ‫ادویه که در گذشته در اختیار پرتغال بود را آغاز کردند‪.‬‬ ‫‪ 1792‬میلادی‪« :‬نیک��والی ایوانووی��چ لوباچفس��کی»‬ ‫ریاضی‌دان روس به دنیا آمد‪.‬‬ ‫لوباچفس��کی‪ ،‬هر چند درب��اره‌ی موضوع��ات متنوعی از قبیل‬ ‫مکانیک‪ ،‬اخترشناس��ی‪ ،‬نظریه‌ی احتماالت‪ ،‬تحلیل ریاضی‪ ،‬و‬ ‫جبر پژوهش کرد و مقاله و کتاب نوشت اما نام او را فعالیت در‬ ‫زمینه‌ی هندس��ه در تاریخ ماندگار کرد‪ .‬لوباچفسکی با تعلیمات‬ ‫و عقاید کانت به مبارزه پرداخت‪.‬‬ ‫لوباچفسکی اولین کسی بود که مقاله‌ای در زمینه‌ی هندسه‌ی‬ ‫نااقلیدس��ی نوش��ت‪ .‬اکن��ون در کنار هندس��ه اقلیدس��ی چند‬ ‫هندس��ه‌ی دیگر وجود دارد که مهم‌ترین‌ش��ان یکی هندسه‌ی‬ ‫لوباچفسکی است‪.‬‬ ‫‪ 1973‬میلادی‪« :‬داوید بن گوری��ون» (‪David Ben-‬‬ ‫‪ )Gurion‬اولین نخست وزیر اسراییل درگذشت‪.‬‬ ‫وی ریی��س کمیته اجرایی آژانس یه��ود را به عهده گرفت‪ .‬در‬ ‫س��ال ‪ ۱۹۵۳‬از نخست وزیری اس��تعفا داد و در سال ‪ ۱۹۵۵‬به‬ ‫عنوان وزیر دفاع اس��راییل انتخاب ش��د‪ .‬دیوید بن گوریون در‬ ‫نهایت در سال ‪ ۱۹۷۰‬از فعالیت‌های سیاسی کناره‌گیری کرد‪.‬‬ ‫روز جهان��ی مبارزه ب��ا ایدز‪« -‬ای��دز» (‪ )AIDS‬یک بیماری‬ ‫پیش‌رونده و قابل پیش‌گیری اس��ت‪ ،‬این بیماری حاصل تکثیر‬ ‫ویروسی به نام اچ‌آی‌وی در بدن میزبان است که باعث تخریب‬ ‫جدی دس��ت‌گاه ایمنی بدن (مع��روف به نقص ایمنی یا کمبود‬ ‫ایمنی) انس��ان و در نهایت پیش‌رفت همین عفونت‌ها منجر به‬ ‫مرگ بیمار می‌شود‪.‬‬ ‫از س��ال ‪ ۱۹۸۸‬ب��ه منظور افزایش بودجه‌ه��ا و هم‌چنین برای‬ ‫بهب��ود آگاهی‪ ،‬آموزش اول دس��امبر هر س��ال ب��ه عنوان روز‬ ‫جهانی ایدز تعیین شده‌است‪ .‬نماد این روز روبان قرمز است تا‬ ‫توجه و مراقبت در برابر ایدز را هشدار دهد‪.‬‬

‫‪ 1989‬میلادی‪ :‬انحالل حزب کمونیس��ت ماالیا به دنبال‬ ‫امض��ای معاه��ده صلح میان این ح��زب و دولت‌های مالزی و‬ ‫تایلند‪ .‬حزب کمونیس��ت ماالیا حزبی سیاسی و نظامی بود که‬ ‫در دهه س��ی میالدی و در کشور س��نگاپور با اکثریت اعضای‬ ‫چینی تاس��یس شد‪ .‬این حزب در جنگ جهانی دوم در مقاومت‬ ‫مسلحانه در مقابل ژاپن نقش مهمی داشت‪.‬‬ ‫ارت��ش آزادی بخ��ش خلق‌های ماالیا‪ ،‬ب��ال نظامی این حزب‬ ‫بود ک��ه از س��ال ‪ ۱۹۴۸‬تا ‪ ۱۹۶۰‬در مناطق روس��تایی ش��به‬ ‫جزیره ماالیا درگیر جنگ��ی چریکی بود و مورد حمایت بعضی‬ ‫س��ازمان‌های زیرزمینی در ماالیا و س��نگاپور نی��ز بود‪ .‬پس از‬ ‫شکس��ت در جنگ و پراکنده شدن نیروها در اواخر دهه‌ ‪۱۹۸۰‬‬ ‫حدود پانصد چریک و رهبر حزب به رهبری چین پنگ و فونگ‬ ‫چونگ پیک در جنگل‌ه��ای مرز مالزی و تایلند مجدد گردهم‬ ‫آمدند و حزب را دوباره ساختند‪.‬‬ ‫‪1302‬خورش�یدی‪ :‬زادروز «ج�لال آل‌احمد» نویس��نده و‬ ‫مترجم ایرانی‪ .‬او در س��ال ‪ 1348‬و در سن چهل‌و‌شش سالگی‬ ‫درگذش��ت‪ .‬اما در مدت کوتاه فعالیت هنری‌اش آثار ماندگاری‬ ‫از خود به جای‌گذاشت‪.‬‬ ‫نث��ر آل‌احمد صریح‪ ،‬طنزگونه‪ ،‬کوتاه و نزدیک به زبان گفتاری‬ ‫اس��ت‪ .‬از او نزدیک به چهل و پنج اثر ادبی‪ ،‬اجتماعی‌‪ ،‬سیاسی‬ ‫و ترجم��ه ب��ه ی��ادگار مانده‌اس��ت‪ .‬او که تاثیری گس��ترده بر‬ ‫جریان روش��ن‌فکری دوران خود داشت‪ ،‬به جز نوشتن داستان‬ ‫ب��ه نگارش مق��االت اجتماع��ی‪ ،‬پژوهش‌های مردم‌شناس��ی‪،‬‬ ‫سفرنامه‌ها و ترجمه‌های متعددی نیز پرداخته است‪.‬‬ ‫شاید مهم‌ترین ویژگی ادبی آل‌احمد نثر او بود‪ .‬نثری فشرده و‬ ‫موجز و در عین حال عصبی و پرخاش‌گر‪ ،‬که نمونه‌های خوب‬ ‫آن را در س��فرنامه‌های او مثل «خسی در میقات» و یا داستان‬ ‫زندگی‌نامه «سنگی بر گوری» می‌توان دید‪.‬‬ ‫‪ 1300‬خورش�یدی‪ :‬چنین روزی برابر اس��ت با س��ال‌روز‬ ‫درگذشت «میرزا کوچک‌خان جنگلی» مبارز انقالب مشروطه‬ ‫و س��ردار جنبش جنگل و از اولین رهبران جمهوری ش��وروی‬ ‫سوسیالیس��تی ایران‪ ،‬معروف به «جمهوری سرخ گیالن»‪ .‬وی‬ ‫زاده س��ال ‪ 1257‬خورشیدی در رشت بود و در سن چهل و سه‬ ‫سالگی درگذشت‪.‬‬ ‫‪ 1971‬میالدی‪ :‬تاس��یس امارات عربی متحده‪ .‬دوم دسامبر‬ ‫‪ 1971‬ش��ش شیخ نش��ین س��احل جنوبی خلیج فارس با هم‬ ‫متحد و امارات عربی متحده را تشکیل دادند‪ .‬این شش امارت‬ ‫عبارتند از‪ :‬ابوظبی‪ ،‬ام القوین‪ ،‬دوبی‪ ،‬شارجه‪ ،‬عجمان و فجیره‪.‬‬ ‫و س��ال بعد راس الخیم��ه هم به این اتحادیه پیوس��ت‪ .‬این‬ ‫ام��ارات قبلن تحت حمایت انگلس��تان بودند که همان س��ال‬ ‫نیروهای نظامی خود را از ش��رق آبراه س��وئز خارج ساخت‪ .‬در‬ ‫سال ‪ 2009‬و در سال‌گرد تاسیس این فدراسیون دشواری مالی‬ ‫در ارتباط با سرمایه گذاری ‪ 59‬میلیارد دالری در دوبی از اخبار‬ ‫ردیف اول رسانه‌ها بود‪.‬‬

‫‪ 1967‬میلادی‪ :‬برای نخس��تین بار در تاریخ پزش��کی دکتر‬ ‫«کریستیان بارنارد» (‪ )Christiaan Barnard‬در بیماستان‬ ‫«گروت ش��ور» (‪ )Groote schuur‬کیپ تاون در جمهوری‬ ‫آفریقای جنوبی عمل پیوند قلب انجام داد‪ .‬این عمل روی فردی به‬ ‫نام «لویس وایشکانسکی» (‪ )Lewis Washkansky‬انجام‬ ‫ش��د که قلب فردی ‪ 25‬س��اله که در تصادف اتومبیل جان باخته‬ ‫بود را دریافت کرد‪.‬‬ ‫«لوی��س وایشکانس��کی» در ‪ 21‬دس��امبر همان س��ال به علت‬ ‫سرماخوردگی شدید و بیماری ریوی درگذشت‪.‬‬ ‫‪ 1971‬میالدی‪ :‬بنگالی‌ها خواهان استقالل و جدایی از پاکستان‬ ‫بودن��د و هند به آنان کمک می‌رس��اند‪ ،‬به دنبال قیام مس��لحانه‬ ‫بنگالی‌ها نیروی هوایی پاکستان به چند پای‌گاه نیروی هوایی هند‬ ‫حمله کرد و س��ومین جنگ دو کش��ور در طول ‪ 24‬سال آغاز شد‬ ‫که هند به پیروزی رس��ید‪ .‬نیروهای هن��دی به فرمان‌دهی ژنرال‬ ‫«جاکجی سینگ» (‪ )Jagji Sing Aurora‬تا شانزدهم دسامبر‬ ‫بیش از ‪ 80‬هزار نظامی پاکستانی را اسیر کردند‪.‬‬ ‫ح��دود ‪ 13‬هزار غیر نظام��ی از جمله مقام��ات و کارکنان اداری‬ ‫پاکس��تانی هم که در بنگال شرقی (بنگالدش) سکونت و فعالیت‬ ‫داشتند به زندان هند افتادند‪ .‬در پی این شکست نظامی پاکستان‬ ‫بود که بنگال شرقی استقالل یافت‪.‬‬ ‫دومین جنگ هند و پاکس��تان نیز مانند جنگ اول این دو کش��ور‬ ‫که در س��ال ‪ 1965‬بر س��ر کشمیر روی داد‪ ،‬به شکست نیروهای‬ ‫پاکستان از ارتش هند‪ ،‬انجامید‪.‬‬ ‫‪ 1284‬خورشیدی‪« :‬غالم‌حسین صدیقی» زاده شد‪ .‬او استاد‬ ‫دانش‌گاه تهران و وزیر پست‪ ،‬تلگراف و تلفن (در دولت اول) و وزیر‬ ‫کشور (در دولت دوم) دکتر مصدق بود‪ .‬دکتر صدیقی از آورندگان‬ ‫دانش جامعه‌شناس��ی به ایران و از موسس��ان موسسه مطالعات و‬ ‫تحقیقات اجتماعی (وابسته به دانشگاه تهران) بود‪.‬‬ ‫در ش��هریور ‪ 1308‬هم‌راه با دومین گ��روه دانش‌جویان اعزامی از‬ ‫س��وی وزارت معارف به فرانس��ه رفت و به تحصیل پرداخت‪ .‬در‬ ‫حوم ‌ه پاریس در رشته فلسفه به اخذ دانش‌نامه عالی در رشته‌های‬ ‫روان‌شناس��ی‪ ،‬آموزش و پرورش‪‌،‬اخالق‪ ،‬جامعه‌شناس��ی و تاریخ‬ ‫ادیان فارغ‌التحصیل شد‪ .‬پس از بازگشت به ایران به مدیریت کل‬ ‫دبیرخانه دانش‌گاه تهران منصوب شد‪ .‬وی را پدر علم جامعه‌شناسی‬ ‫در ایران دانسته‌اند‪.‬‬ ‫مهم‌ترین خدمت علمی و فرهنگی دکتر صدیقی تاسیس موسسه‬ ‫مطالعات و تحقیقات اجتماعی در دانش‌گاه تهران در ‪ ۱۳۲۷‬بود‪ .‬او‬ ‫هم‌چنین از بنیان‌گذاران کنگره‌ی هزاره ابو علی سینا بود‪.‬‬ ‫‪ 1358‬خورش�یدی‪ :‬در چنی��ن روزی پ��س از تصویب قانون‬ ‫اساسی از سوی مجلس خبرگان رهبری‌‪ ،‬این قانون به همه‌پرسی‬ ‫عمومی گذاشته ش��د و طی آن قانون اسا سی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران به تصویب رسید‌‪.‬‬ ‫قانون اساسی‪ ،‬دارای ‪ 12‬فصل و ‪ 175‬اصل بود که پس از بازنگری‬ ‫آن در س��ال ‪ 1368‬ب��ه ‪ 14‬فصل و ‪ 177‬اص��ل افزایش یافت‪ .‬در‬ ‫اصل اول قانون اساسی‪ ،‬جمهوری اسالمی «حکومت حق و عدل»‬ ‫اعالم شده است‪ .‬بند «ج» اصل دوم هر‌گونه ستم‌گری‪ ،‬ستم‌کشی‬ ‫و سلطه‌پذیری را نفی کرده است‪.‬‬

‫دهم آذر‬

‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1955‬میالدی‪« -‬رزا پارکز» بانوی سیاه‌پوس��ت آمریکایی در‬ ‫ایالت آالبامای آمریکا رس��م تبعیض‌آمیز نشستن سیاه‌پوستان‬ ‫روی صندلی‌های عقب اتوبوس‌های عمومی را که یک تحقیر‬ ‫طوالنی بود شکس��ت و پ��س از ورود به اتوب��وس در صندلی‬ ‫قسمت جلو نشست و توسط پلیس بازداشت شد‪.‬‬ ‫در پی انتشار این گزارش سیاه‌پوستان آمریکا به مدت یک‌سال‬ ‫سوار شدن بر اتوبوس‌های عمومی را تحریم کردند و تظاهرات‬ ‫خیابانی و مقاومت‌های دیگر آنان ادامه یافت که در دهه بعد به‬ ‫تصویب قانون «حقوق مدنی» و رفع تبعیض انجامید‪.‬‬

‫‪26‬‬

‫یازدهم آذر‬

‫برخی دیگر از روی‌دادها‬ ‫‪ 1942‬میلادی‪ :‬دکت��ر «انریکو فومی» موفق ش��د که در‬ ‫البرات��واری ک��ه در دانش‌گاه ش��یکاگو ب��رای تحقیقات اتمی‬ ‫تاس��یس ش��ده بود‪ ،‬واکنش زنجیره‌ای ات��م را کنترل کند که‬ ‫سرآغاز تولید سالح اتمی بود‪.‬‬ ‫‪ 1356‬خورش�یدی‪ :‬س��االر عقیلی خواننده جوان موسیقی‬ ‫س��نتی ایرانی زاده ش��د او خواننده ثابت ارکستر موسیقی ملی‬ ‫ایران اس��ت و س��ابقه کار با گروه دستان‪ ،‬گروه رازونیاز و ارشد‬ ‫تهماسبی را دارد‪.‬‬

‫دوازدهم آذر‬

‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1992‬میالدی‪ -‬در اجالس مجمع عمومی س��ازمان ملل متحد‬ ‫چنین روزی‪ ،‬از سوی سازمان ملل به عنوان روز جهانی «معلوالن»‬ ‫نام گرفت‪ .‬طبق آمار سازمان ملل‪ ،‬بیش از نیم میلیارد نفر از مردم‬ ‫جهان به دلیل ابتال به نارسایی‏های جسمی‪ ،‬ذهنی یا حسی‪ ،‬معلول‬ ‫به شمار می‏آیند‪.‬‬

‫سیزدهم آذر‪ -‬چهارم دسامبر‬

‫سیزدهم آذر‬

‫‪ 1319‬خورشیدی‪ :‬دکتر «محمد مصدق» که در بیرجند‬ ‫زندان��ی بود به احمدآباد س��اوجبالغ در نزدیکی کرج منتقل‬ ‫ش��د و به حال��ت تبعید تحت نظر مام��وران انتظامی در‌آمد‪.‬‬ ‫مصدق در این دوره از دور بر مناس��بات سیاسی کشور نظر‬ ‫داشت و بیش‌تر به مطالعه و تحقیق می‌پرداخت‪.‬‬ ‫دکتر مصدق در دهه ‪ 1335‬نیز پس از سه سال که در زندان‬ ‫بود‪ ،‬به احمد‌آباد تبعید شد و تا پایان عمر در آن‌جا باقی ماند‪.‬‬ ‫مقبره و تبعیدگاه او جز آثار ملی در آمده است‪.‬‬ ‫‪ 1369‬خورش�یدی‪« :‬محمد‌حس��ین مش��ایخ فریدنی»‬ ‫دیپلمات‪ ،‬مترجم و پژوهش‌گر ایرانی در دوران پهلوی است‬ ‫ک��ه در چنین روزی در س��ال ‪ 1369‬در حالی‌که یک هیت‬ ‫علمی بین‏المللی را در یک کشتی مطالعاتی برای بررسی راه‬ ‫آبی جاده ابریشم در نزدیکی بندر بمبئی‪ ،‬هم‌راهی می‏کرد بر‬ ‫اثر سکته قلبی درگذشت‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 1328‬که علی‌اصغر حکمت به وزارت امور خارجه‬ ‫منصوب ش��د‪ ،‬چند تن از فرهنگستان از جمله محمد‌حسین‬ ‫مش��ایخ فریدنی را مامور خدمت در آن وزارت‌خانه کرد‪ .‬وی‬ ‫پ��س از انتقال موقت به وزارت امور خارجه‪ ،‬رایزن فرهنگى‬ ‫ایران در پاکس��تان شد و سپس رایزنى فرهنگى ایران را در‬ ‫هندوستان برعهده گرفت‪.‬‬ ‫وی در س��ال ‪ 1312‬وارد دانش‌کده معقول و منقول ش��د و‬ ‫هم‌زمان در رشته ادبیات نیز تحصیل می‌کرد‪ .‬وی بعدها در‬ ‫پاکستان‪ ،‬زبان فارسی در دانش‌گاه کراچی را تاسیس کرد و‬ ‫به تدریس مشغول شد‪« .‬نوای شاعر فردا»‪« ،‬گزیده اغانی»‬ ‫و «رس��اله‏ای در شرح نظرات سیاس��ی علی‌ابن‌الحسین» از‬ ‫جمله آثار اوست‪.‬‬

‫‪ 1936‬میالدی‪ :‬جمهوری سوسیالیس��تی قرقیزس��تان‬ ‫شوروی یا قرقیزس��تان شوروی‪ ،‬یکی از پانزده جمهوری‬ ‫تش��کیل‌دهنده‌ی اتحاد جماهیر ش��وروی بود که در ‪۱۴‬‬ ‫اکتبر ‪ ۱۹۲۴‬از جمهوری فدراتیو روس��یه شوروی تشکیل‬ ‫ش��د‪ .‬در چنی��ن روزی این جمهوری‪ ،‬ب��ه یک جمهوری‬ ‫مستقل اتحاد جماهیر شوروی تبدیل شد‪.‬‬ ‫قزاقستان‪ ،‬قرقیزستان‪ ،‬گرجستان‪ ،‬آذربایجان و ارمنستان‬ ‫در چارچوب اتحاد جماهیر ش��وروی سوسیالیستی عنوان‬ ‫«جمه��وری» یافتند‪ .‬پی��ش از انقالب بلش��ویکی اکتبر‬ ‫‪ ،1917‬مناطقی از امپراتوری روس��یه بودند که بخشی از‬ ‫آن‌ها را روسیه ضمن جنگ از ایران گرفته بود‪.‬‬ ‫‪ 1945‬میالدی‪ :‬یک��ی از معروف‌ترین حوادث برمودا‪،‬‬ ‫حادثه پرواز ‪ 19‬بود که در پنج دسامبر ‪ 1945‬روی داد‪ .‬در‬ ‫این حادثه پنج بمب‌افکن نیروی دریایی آمریکا از پای‌گاه‬ ‫دریای��ی فلوریدا برای انجام یک عملیات آموزش��ی پرواز‬ ‫کردند‪ .‬هر پنج هواپیما باالی مثلث برمودا ناپدید ش��دند‬ ‫و در پی آن یک هواپیما نیز که برای جست‌وجو و نجات‬ ‫آن‌ها به منطقه اعزام شد‪ ،‬نیز ناپدید شد‪.‬‬ ‫مثلث برم��ودا منطق��ه‌ای جغرافیایی در غ��رب اقیانوس‬ ‫اطلس است که در سه راس آن جزیره برمودا‪ ،‬پورتوریکو‬ ‫و فلوریدا واقع شده است‪.‬‬ ‫‪ 1977‬میلادی‪ :‬پ��س از دی��دار انور س��ادات رییس‬ ‫جمه��وری مصر از اس��راییل کش��ور‌های س��وریه‌‪ ،‬لیبی‌‪،‬‬ ‫الجزایر‌‪ ،‬عراق و یمن روابط سیاس��ی خود را با مصر قطع‬ ‫کردند ‪.‬‬ ‫انور س��ادات اولین حاکم یک کش��ور عرب بود که پیمان‬ ‫صل��ح را با دولت اس��راییل امضا کرد و این کش��ور را به‬

‫‪ 1870‬میالدی‪« :‬الکساندر دوما» معروف به دومای پدر‪،‬‬ ‫رمان‌نویس و نمایش‏نامه نویس بلندآوازه فرانس��وی در ‪68‬‬ ‫سالگی درگذشت‪.‬‬ ‫‪ 1901‬میلادی‪ :‬زادروز «وال��ت دیزن��ی» نق��اش و‬ ‫تهیه‏کننده کارتون و فیلم‪ .‬والت دیزنی‪ ،‬شخصیت برجسته‬ ‫سینمای کودکان و مبتکر فیلم‏های انیمیشن (پویانمایى) در‬ ‫ش��یکاگو به‌دنیا آمد‪ .‬وی پس از اتمام تحصیالت متوسطه‬ ‫و دان��ش‌گاه‪ ،‬موفق به اخذ مدرک دکترای علوم و هنرهای‬ ‫زیبا ش��ده و از آن پس وارد عرصه سینما شد‪ .‬وی در طول‬ ‫عمر کاری خود بیش از ‪ 430‬فیلم ساخت و ‪ 37‬جایزه اسکار‬ ‫دریافت کرد‪ .‬والت دیزنی سرانجام در ‪ 1966‬در ‪ 65‬سالگی‬ ‫در نهایت ش��هرت درگذشت‪« .‬س��فید برفی‪ ،‬هفت کوتوله‪،‬‬ ‫خرس‏های قطبی و پروفس��ور فرام��وش‏کار» از جمله آثار‬ ‫مهم اوس��ت‪ .‬پس از مرگ او‪ ،‬شرکت دیزنی به‌عنوان یکی‬ ‫از بزرگ‏ترین ش��رکت‏های رس��انه‏ای جهان شناخته شد و‬ ‫جام امپراتوری تلویزیونی را دریافت کرد‪.‬‬

‫تقویمتاریخ‬

‫تقویمتاریخ‬

‫‪ 1976‬میالدی‪«:‬بنجامی��ن بریت��ن» (‪Benjamin‬‬ ‫‪ )Britten‬آهنگ‌س��از‪ ،‬نوازن��ده پیان��و و رهب��ر ارکس��تر‬ ‫بریتانیایی درگذشت‪.‬‬

‫روز تاس�وعا‪ :‬به اعتقاد ش��یعیان روز نه��م ماه محرم‬ ‫آخری��ن روزی اس��ت که حس��ین بن علی س��ومین امام‬ ‫ش��یعیان و یارانش شبان‌گاه آن را درک کرده‌اند‪ .‬شیعیان‬ ‫این روز را منتس��ب به «عباس بن علی» نیز می‌دانند‪ ،‬و‬ ‫این روز را گرامی داشته و به سوگ‌واری می‌پردازند‪.‬‬ ‫روز بین‏المللی خیرین و داوطلبان در زمینه‌های پیش‌رفت‬ ‫اقتصادی و اجتماعی‪ -‬روز جهانی داوطلبان هر س��اله در‬ ‫چنی��ن روزی در همه کش��ور‌های جهان برگزار ش��ده و‬ ‫به طور قانونی توس��ط س��ازمان ملل به رسمیت شناخته‬ ‫می‌شود‪ .‬در این روز داوطلبین در زمینه‌های مختلف گرد‬ ‫هم آمده و فعالیت‌های خود را اعالم می‌کنند‪.‬‬ ‫‪ 1926‬میلادی‪« :‬کل��ود مون��ه» بنیان‌گذار نقاش��ی‬ ‫دریافت‌گری فرانس��وی درگذشت‪ .‬نقاش��ی دریافت‌گری‬ ‫ی��ا امپرسیونیس��م از یک��ی از نقاش��ی‌های او ب��ا عنوان‬ ‫«امپرسیون طلوع» گرفته شده است‪ .‬آثار وی در بسیاری‬ ‫از نگارخانه‌های مهم دنیا نگه‌داری می‌شود‪.‬‬ ‫در آکادمی س��ویس و مدرس��ه‌ی هنرهای زیبای پاریس‬ ‫تحصی��ل کرد‪ .‬در س��ال ‪ ۱۸۷۴‬که نخس��تین نمایش‌گاه‬ ‫امپرسیونیس��ت‌ها ب��ر پ��ا ش��د‪ ،‬ت��ا س��ال ‪ ۱۸۸۲‬در این‬ ‫نمای��ش‌گاه و نمایش‌گاه‌ه��ای بعدی ش��رکت کرد‪ .‬مونه‬ ‫مجموعه‌ی تابلوهای «نیلوفرهای آبی» را در سال ‪۱۸۹۹‬‬ ‫آغاز کرد‪.‬‬

‫رس��میت ش��ناخت‪ .‬که به دلی��ل همین ت�لاش وی برای‬ ‫برقراری صلح جایزه صلح نوبل در ‪ ۱۹۷۸‬را دریافت کرد‪.‬‬ ‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1791‬میلادی‪ :‬درگذش��ت «ولفگان��گ آمادئ��وس‬ ‫موتس��ارت» (‪)Wolfgang Amadeus Mozart‬‬ ‫آهنگ‌ساز اتریشی‪ ،‬از نوابغ مسلم موسیقی و از بزرگ‌ترین‬ ‫آهنگ‌س��ازان موسیقی کالس��یک‪ .‬او در زندگی کوتاه خود‬ ‫بیش از شش‌صد قطعه موسیقی برای اپرا‪ ،‬سمفونی و غیره‬ ‫از خود باقی گذاشت‪.‬‬

‫تقویمتاریخ‬

‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1110‬میالدی‪« :‬صلیبیون» بندر «صیدا» (‪ )Sidon‬را‬ ‫پ��س از یک محاصره طوالنی تص��رف کردند‪ .‬این بندر که‬ ‫‪ 25‬قرن پیش به دست نیروهای مهاجم بابل ویران شده بود‬ ‫به دس��تور کوروش با هزینه ایران بازسازی شده بود‪ .‬صیدا‬ ‫اینک در قلمرو لبنان است‪.‬‬

‫چهاردهم آذر‬

‫تقویمتاریخ‬

‫‪ 16799‬میالدی‪« :‬توم��اس هابز» (‪Thomas Ho b‬‬ ‫‪ )bes‬یکی از فیلس��وفان سیاس��ی برجس��ته‌ی انگلس��تان‬ ‫درگذش��ت‪ .‬او به دلیل کارهایش در فلس��فه‌ی سیاس��ی و‬ ‫هم‌چنین کتاب «لویاتان» (‪ )Leviathan‬به شهرت رسید‬ ‫که این کتاب بنیان بس��یاری از نظریه‌های قرارداد اجتماعی‬ ‫را در فلسفه‌ی سیاسی به وجود آورده است‪.‬‬ ‫پ��س از ورود ب��ه آکس��فورد ب��ا مطالعات فلس��فی خود‪ ،‬از‬ ‫«ماکیاول��ی» (‪ ،)Machiavelli‬فیلس��وف ایتالیایى تاثیر‬ ‫پذیرفت و به نش��ر افکار خود پرداخت‪ .‬فلسفه هابز از عالقه‬ ‫و رغبت او به حوادث و امور عالم سرچشمه می‏گرفت‪.‬‬

‫چهاردهم آذر‪ -‬پنجم دسامبر‬

‫تقویمتاریخ‬

‫تقویمتاریخ‬

‫تقویمتاریخ تقویمتاریخ‬

‫‪27‬‬

‫فرهنگ‬

‫کرانه‌های سن‬

‫آثارحماسی‪،‬نخستینشاه‌کارهایادبیفرانسه‬ ‫سایه کوثری‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫ی است سترون و فقیر‪،‬‬ ‫ادبیات فرانسه تا اواخر قرن یازدهم ادبیات ‌‬ ‫ن هم‬ ‫در این دوره به‌جز تعداد انگشت‌ش��ماری منظومه کوتاه آ ‌‬ ‫در ش��رح احوال اولیای دین مس��یح و ستایش آنان چیزی خلق‬ ‫نش��د ‌ه اس��ت‪ .‬ولی از قرن یازدهم به بعد به تدریج آثار حماسی‬ ‫فراوان��ی در این کش��ور به منصه ظهور می‌رس��د‪ ،‬به این معنی‬ ‫که از اواخر همین قرن گروهی از ش��عرای فرانس��ه که به حفظ‬ ‫کی��ان و مفاخر ملی و اعمال پهلوانی نیاکان خود عالقه فراوانی‬ ‫داشتند‪ ،‬قطعات منظوم نسبتن طوالنی و مهمی درباره رزم‌ها و‬ ‫دالوری‌ها و اعمال برجس��ته قهرمانان گذشته و جنگهایی که‬ ‫بین مسیحیان و مس��لمانان اروپا و آفریقا روی داد ‌ه بود‪ ،‬سروده‬ ‫یا بر اس��اس اش��عار کوتاه عامیانه و روایات و افسانه‌های ملی و‬ ‫محلی که به صورت پراکنده در زبان مردم عادی جاری و ساری‬ ‫بود‪ ،‬حماسه‌های شکوه‌مندی ساخته‌اند‪ .‬این حماسه‌ها مدت سه‬ ‫سده در کشور فرانسه رواج و رونق داشته و از شهرت و اعتالی‬ ‫خاصی برخوردار بوده‌اند‪ .‬از این‌گونه اشعار حماسی که در حقیقت‬ ‫نخستین شاه‌کارهای ادبی فرانسه به‌شمار می‌آیند‪ ،‬تقریبن هشتاد‬ ‫منظومه باقی ماند ‌ه اس��ت که به طور کلی آن‌ها را شانسون دو‬ ‫ژست یا منظومه‌های پهلوانی می‌خوانند‪.‬‬ ‫در پیدایش منظومه‌های حماسی عوامل و انگیزه‌های فراوانی‬ ‫دخیل و موثر اس��ت اما شاید بتوان گفت که دو امر مهم بیش‬ ‫از ه��ر چیز دیگر در ظهور آن تاثیر و دخالت داش��ته‌اس��ت‪:‬‬ ‫یکی اس��تقرار نظام فئودالیته یا حکوم��ت ملوک‌الطوایفی در‬ ‫فرانس��ه از قرن نهم به بعد که از صفات ب��ارز آن وفاداری و‬ ‫سرسپردگی در مقابل ولی‌نعمت و پرورش و رواج این خصلت‬ ‫بود و دیگری شور و هیجان قهرمانی و ویژه که در جنگ اول‬ ‫صلیب��ی در دل‌ها به‌وجود آمده بود و اعتقاد و ایمان مذهبی را‬ ‫در دل شهس��واران اصیل و بزرگزاده و توده ملت فرانسه بیش‬ ‫از پی��ش زنده‌کرد و به دنبال ای��ن امر فکر گردآوری و حفظ‬ ‫روایات و داستان‌های حماسی و ذوق سرودن اشعار پر مفهوم‬ ‫ی قهرمان و جنگ‌جویان‬ ‫حماس��ی درباره پهلوانی‌ها و مردانگ ‌‬ ‫صلیبی در س��ر شاعران پیداش��د و آنان را به سرودن این‌گونه‬ ‫منظومه‌ها وادار و ترغیب‌کرد‪.‬‬ ‫حماسه‌های پهلوانی را در آغاز ژانگولرها یا ناقالن و قصه‌گویان‬ ‫دوره‌گرد اغلب در مجال��س و محافل عمومی و هفته بازارها یا‬ ‫در ح��ال گردش در کوچه و بازار هم‌راه با س��ازهای مخصوص‬ ‫نقل می‌کردند که این منظومه‌ها سینه‌به‌س��ینه و دهان‌به‌دهان‬ ‫ن و سرور و در تاالر کاخ‌های‬ ‫می‌گشت یا در اعیاد و مجالس جش ‌‬ ‫اشرافی برای سرگرمی طبقه اعیان مرفه اجرامی‌شد و با گذشت‬ ‫روزگار و تسلس��ل روایات‪ ،‬عناصر ی��ا مضامین جدیدی مطابق‬ ‫ب��ا ذوق هر روزگاری ب��ر آن‌ها افزوده می‌ش��د و از حیث قالب‬ ‫و ش��کل و ش��یوه بیان تغییراتی در آن‌ها پدید می‌آمد و در هر‬ ‫دوره سرایندگان‪ ،‬شا ‌خ و برگ‌های تازه‌ای بر آن‌ها می‌افزودند یا‬ ‫حوادث فرعی گوناگونی به آن اضافه می‌کردند‪ .‬در نتیجه به مرور‬ ‫زمان این منظومه‌ها کامل‌تر و طوالنی‌تر می‌شد‪.‬‬ ‫حماسه‌های پهلوانی یا همان شانسون دو ژست‌ها از اواخر قرن‬ ‫س��یزدهم به بعد راه زوال و سقوط در پیش گرفت و به ضعف و‬ ‫انحط��اط گرایید‪ ،‬زیرا محرکات اصلی و عوامل پدیدآورنده آن از‬ ‫میان رفت‬ ‫به‌تدریج ش��اعران باذوق و زبردس��ت نیز اصالحات��ی در آن‌ها‬

‫‪28‬‬

‫به‌وجود آوردند تا این‌که این منظومه‌ها به نهایت رش��د و کمال‬ ‫رسید‪ .‬اکثر شانسون دوژست‌ها سرگذشت دالوری‌های قهرمانان‬ ‫ملی و گزارش توصیفی از روی‌دادهای پهلوانی و داس��تان‌های‬ ‫حماس��ی به‌ویژه دالوری‌ها و فتوحات س��رداران و مردان عصر‬ ‫کارولنژین‌ها یا جنگ‌های دوره شارلمانی‌س��ت و از میان آن‌ها‬ ‫س��ه حماس��ه از همه ممتازترند‪ :‬اول از همه شانسون دو روالن‬ ‫که در نوع خود بی‌نظیر اس��ت‪ ،‬و دوتای دیگر به‌ترتیب اهمیت‬ ‫تاریخی و ادبی عبارتند از حماسه پهلوانی گیوم دورانژ و حماسه‬ ‫گورمون و ایزانبار‪.‬‬ ‫حماسه‌های پهلوانی یا همان شانسون دو ژست‌ها از اواخر قرن‬ ‫س��یزدهم به بعد راه زوال و سقوط در پیش گرفت و به ضعف و‬ ‫انحط��اط گرایید‪ ،‬زیرا محرکات اصلی و عوامل پدیدآورنده آن از‬ ‫میان رفت‪.‬‬ ‫اما «شانس��ون دوروالن» در میان منظومه‌های حماسی فرانسه‬ ‫از همه زیباتر و و ممتازتر است‪ .‬این منظومه زیبا و مشهور که از‬ ‫هر جهت معرف گونه ادبیات حماسی در ادبیات فرانسه است‪ ،‬به‬ ‫شکل شعر ده هجایی سروده شده و متعلق به آغاز قرن دوازدهم‬ ‫میالدی‌ست و از نظر زیبایی و اصالت داستان و عبارات دلکش‬ ‫و لطف و ش��یوایی کالم س��راینده آن شهرت و اعتبار و منزلتی‬ ‫ویژه یافته و در ردیف آثار کالس��یک ادب فرانس��ه قرار گرفته‬ ‫ف شده‬ ‫‌است‪ .‬کهن‌ترین نسخه خطی آن که در سال ‪ 1832‬کش ‌‬ ‫مشتمل بر ‪ 4002‬بیت است و هم اکنون در کتاب‌خانه آکسفورد‬ ‫نگه‌داری می‌شود‪.‬‬ ‫داستان این منظومه ملهم از یک واقعه تاریخی‌ست که سه قرن‬ ‫و اندی پیش از تاریخ نظم حماس��ه روی‌داده و در واقع بخش��ی‬ ‫از کارنامه اعمال ش��اهان سلسله فرانک‌ها و به‌ویژه در برگیرنده‬ ‫تذهیب زیبایی از سیمای شارلمانی‌ست‪ .‬در این حماسه باشکوه‬ ‫و زیبا‪ ،‬شاعری زبردست و گم‌نام از یکی از وقایع تاریخی عصر‬ ‫ش��ارلمانی که در س��ال ‪ 778‬میالدی رخ‌داده الهام گرفته و این‬ ‫واقعه را با قلمی ساحر به نظم کشیده و با استفاده از ذوق لطیف‬ ‫و تخیل شاعرانه خود در آن تغییراتی داده و در نتیجه عظمت و‬ ‫اعتبار بیش‌تری به آن بخشیده‌است‪.‬‬ ‫واقعه تاریخی مذکور از این قرار اس��ت که ش��ارلمانی پادش��اه‬ ‫مشهور فرانک‌ها در سال ‪ 778‬میالدی پس از یک‌سری جنگ‌ها‬ ‫با اعراب اس��پانیا از آن کشور برمی‌گردد‪ .‬در گردنه‌های کوه‌های‬ ‫پیرنه ناگهان عده‌ای از باسک‌های ساکن به دنباله سپاه او حمله‬ ‫می‌برند و در این نبرد چند تن از سران مهم و معروف او از جمله‬ ‫روالن‪ ،‬سردار دلیر سپاه وی به‌دست باسک‌ها به قتل می‌رسند‪.‬‬ ‫در این منظومه‪ ،‬شیفتگی و شوق نسبت به مذهب و مهر و عالقه‬ ‫به زادگاه و میهن و وفاداری نسبت به خداوند و ولی‌نعمت خود با‬ ‫زبانی فخیم اما بی‌پیرایه توصیف شد ‌ه است‪.‬‬ ‫طرح و زمینه این منظومه یک‌نواخت‪ ،‬ساده و روشن ولی سبک‬ ‫نگارش و انشای آن بسیار محکم و شاعرانه و از نظر درون‌مایه‬ ‫حاوی افکار انس��انی عالی ا‌ست‪.‬هنوز نمی‌دانم چطور می‌شود از‬ ‫خیابان تفکیک کرد‪.‬‬ ‫اما کوچه در س��رزمین من چیز دیگری است‪ ،‬حتا سبکی در آواز‬ ‫اصیل ایرانی اس��ت که نام «کوچه‌باغی» ب��رآن نهاده‌اند که به‬ ‫«بیات تهران» هم شهرت دارد‪.‬‬ ‫«داریوش ش��هبازی» مولف کتاب «برگ‌هایی از تاریخ تهران»‬ ‫در این‌ب��اره می‌نویس��د‪« :‬بیات تهران زایی��ده فرهنگ‪ ،‬مردم و‬

‫محیط اجتماعی و روزگاری است که بدان تعلق داشت‪ ،‬دورانی‬ ‫که تهران از کوچک‌ترین محله امروزی این ابرش��هر کوچک‌تر‬ ‫ب��ود با خانه‌های یک طبقه و کوچه‌باغ‌ه��ا و جوی آب روان که‬ ‫ص��دای ترنم پرندگان بر شاخ‌س��ار درخت��ان طنین‌انداز بود‪ .‬هر‬ ‫چند اکثریت غالب جمعیت اندک تهران شبان‌گاهان گرد کانون‬ ‫خانواده جمع می‌ش��دند اما این جمعیت کم شب زنده‌دارانی هم‬ ‫داش��ت که «بابا شمل‌«شان می‌گفتند‪ .‬غروب و اوایل شب «بابا‬ ‫شمل‌ها» در پیاله فروشی‌ها گرد هم می‌آمدند و پس از ساعاتی‬ ‫می‌خواری شبانگاهان وقت گذر از کوچه باغ‌ها مستانه نغمه‌ای‬ ‫دل‌نش��ین را زمزمه می‌کردند‪ .‬نغمه و ترنم��ی که به طور خود‬ ‫جوش در میان همین آدم‌ها و همین کوچه‌ها شکل گرفته بود‪.‬‬ ‫آنان که تبحری داش��تند با صدایی رسا این آواز گیرا و محزون‬ ‫را می‌خواندن��د که «کوچه باغی» ن��ام گرفت و بعد‌ها به «بیات‬ ‫تهران» شهرت یافت‪».‬‬ ‫فرهنگ مردم��ان کوچه آن‌قدر جذاب بود که «احمد ش��املو»‬ ‫دست به کار انتشار «کتاب کوچه» شد‪ ،‬چند دهه از عمر شاملو‬ ‫صرف گردآوری و تدوین این کتاب ش��د و چه��ارده جلد از آن‬ ‫در زمان حیات وی به چاپ رس��ید‪ .‬بعد از شاملو‪ ،‬سرپرستی این‬ ‫مجموعه بر عهده‌ی همس��رش «آیدا سرکیسیان» قرار گرفت‬ ‫که به عنوان دایره‌المع��ارف فرهنگ عامیانه مردم ایران تدوین‬ ‫شد ‌ه است‪.‬‬ ‫کوچه‌های ادبی‪ ،‬کوچه‌های موس��یقی‪ ،‬کوچه‌های زندگی را که‬ ‫نادیده بگیریم باز هم می‌رسیم به کوچه‌ای که به خصوص این‬ ‫روزه��ا جای خالی‌اش در میان ما ایرانی‌ها به ش��دت احس��اس‬ ‫می‌شود‪ .‬که همان «کوچه‌های آشتی‌کنان» نام گرفته است‪.‬‬ ‫به کوچه‌های تنگ و باریک بافت قدیم شهر «یزد» که معمولن‬ ‫دو نفر به دشواری از آن می‌گذرند‪ ،‬کوچه «آشتی‌کنان» می‌گفتند‪.‬‬ ‫روایتی از روزگاران قدیم نقل ش��ده که دو نفر با هم قهر بودند‪،‬‬ ‫بر حسب اتفاق‪ ،‬در یک زمان و از دو جهت مخالف گذرشان به‬ ‫یکی از همین کوچه‌ها افتاد‪.‬‬ ‫آن دو وقت��ی به یک‌دیگر رس��یدند‪ ،‬یک‌وری ش��دند تا از کنار‬ ‫هم بگذرند‪ ،‬اما س��ینه به سینه هم‪ ،‬میان کوچه گیر کردند‪ .‬این‬ ‫وضعیت مضحک کم کم خنده بر لبان دو طرف آورد و منجر به‬ ‫این شد که کینه‌ها را از دل بشویند و با هم آشتی کنند‪.‬‬ ‫ح��اال توضی��ح این‌که چرا میان این همه کوچ��ه دل مان برای‬ ‫«کوچه آشتی‌کنان» تنگ ش��ده‪ ،‬خیلی هم دشوار نیست‪ .‬فقط‬ ‫کافی است به اخبار روزهای گذشته و حمله به سفارت «بریتانیا»‬ ‫در ای��ران نگاه��ی بزنی��م تا ببینیم خبری از آش��تی و مراس��م‬ ‫آشتی‌کنان و کوچه آشتی‌کنان در این روزهای ایران ما هست؟‬ ‫هم��ه کوچه‌ها ش��اید بتواند کوچه «آش��تی‌کنان» باش��د‪ ،‬به‬ ‫خص��وص اگ��ر ورود هیچ‌کس با هیچ عقی��ده و نظری در آن‬ ‫ممنوع نشود‪ ،‬آن‌چه «رادیو کوچه» به آن اصرار دارد‪ .‬هر چند‬ ‫کار س��اده‌ای نیست پاس��خ دادن به مخاطبین هر طیف و هر‬ ‫س��لیقه که گاه با انتشار خبری‪ ،‬تحلیلی یا گزارشی خشم‌گین‬ ‫می‌ش��وند‪ .‬و ب��ار دیگر با مطلب��ی از طیفی دیگ��ر مخاطبین‬ ‫قبل��ی دل‌گیر می‌ش��وند‪ .‬اما خاصیت «کوچه» همین اس��ت‪.‬‬ ‫ب��ه خصوص اگر جوی آبی از وس��ط آن روان باش��د و نوای‬ ‫«کوچه باغی» هم به گوش برس��د‪ .‬می‌شود رسانه‌ای هم این‬ ‫میان باش��د برای همه عقاید و سلیقه‌ها که رو در روی هم در‬ ‫کوچه‌ای گیر بیافتند و شاید آشتی کنند‪.‬‬

‫پس‌نشینی تند‬

‫سودای حقیقت‬ ‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫ش��اید انتخاب میان «بیروت» و «قاهره» برای برگزیدن پایتخت‬ ‫فرهنگی جهان عرب‌زبان کار س��ختی باشد‪« .‬مصریان» از دیرباز‬ ‫اهل فرهنگ و هنر بوده‌اند اما همیشه ادیبان و روشن‌فکران در این‬ ‫کشور در چالشی سخت با سنت‌گرایان قرار داشته‌اند‪ .‬چنین جوی‬ ‫در کشور «مصر» موجب ش��ده است که بسیاری از نویسندگانی‬ ‫که از ش��هرت و اعتباری جهانی برخ��وردار بوده‌اند اجازه‌ی چاپ‬ ‫کتاب‌های‌ش��ان را در س��رزمین م��ادری خود نداش��ته و همواره‬ ‫جان‌ش��ان مورد تهدید قرار بگیرد‪« .‬نجیب‌‌محفوظ» نویس��نده و‬ ‫نمایش‌نامه‌نوی��س «مصری» و تنها عرب‌زبان برنده‌ی «جایز‌هی‌‬ ‫نوبل» ادبیات یکی از همین نمونه‌هاست‪.‬‬ ‫ب محف��وظ» در ‪ ۱۱‬دس��امبر ‪ ۱۹۱۱‬در یک��ی از محالت‬ ‫«نجی�� ‌‬ ‫«قاه��ره» به‌نام «جمیلیه»‪ ،‬به دنی��ا آمد‪ .‬او که فرزند یک کارمند‬ ‫دولتی بود‪ ،‬پس از پایان دبیرستان به تحصیل فلسفه در دانش‌گاه‬ ‫پرداخت و بعد از اتمام تحصیالتش در قس��مت فرهنگی خدمات‬ ‫کش��وری «مصر» از سال ‪ ۱۹۳۴‬تا زمان بازنشستگی‌اش در سال‬ ‫‪ ۱۹۷۱‬کار کرد‪ ،‬چرا که به باور خودش‪« :‬در کشورهای عقب‌افتاده‪،‬‬ ‫هر نویسنده یا هنرمندی‪ ،‬قبل از هرگونه خالقیتی نیاز به یک شغل‬ ‫نان‌آور دارد»‪ .‬رمان‌های اولیه‌ی او در زمان‌های «مصر باس��تان»‬ ‫می‌گذشت چرا که فکر می‌کرد چاره و راه درمان عقب‌ماندگی‌های‬ ‫جامعه‌ی «مصر» بازگشت به افتخارات گذشته است‪ ،‬اما هنگامی‬ ‫که ش��روع به نوشتن اثر بزرگش کرد‪ ،‬به توصیف جامعه‌ی مدرن‬ ‫«مصر» روی آورد‪ .‬این اثر که با نام ‪ The Cairo Trilogy‬یا‬ ‫«سه‌گانه‌ی مصر» شناخته می‌شود‪ ،‬زندگی سه نسل از خانواده‌های‬ ‫متفاوت را در «قاهره» از جنگ‌جهانی اول تا بعد از کودتای نظامی‬ ‫سال ‪ ۱۹۵۲‬که موجب سقوط شاه «فاروق» شد بیان می‌کند‪ .‬این‬ ‫سه‌گانه‪ ،‬بررسی هوش‌مندانه و رسوخ‌کننده‌ای از اندیشه‌ها‪ ،‬رفتارها‬ ‫و تغییرات اجتماعی در «مصر» را به انجام می‌رس��اند‪ .‬در کارهای‬ ‫بعدی‪« ،‬محفوظ»‪ ،‬دیدگاه‌های منتقدانه از حکومت سلطنتی قدیمی‬

‫«مصر»‪ ،‬استعمار «انگلیس» و «مصر» کنونی را بیان داشت‪ .‬تعداد‬ ‫زیادی از رمان‌های برجسته‌ی او‪ ،‬در مورد مسایل اجتماعی شامل‬ ‫زنان و زندانیان سیاسی است‪« .‬بچه‌های محله ما» یکی از به‌ترین‬ ‫آثار او است که ب ‌ه خاطر کفرگویی ناشی از تصویر کنایی او از خدا که‬ ‫مخالف عقاید ادیان ابراهیمی «یهودیت»‪« ،‬مسیحیت» و «اسالم»‬ ‫بود در «مصر» سال‌ها ممنوع ش��د‪ .‬در سال ‪ ۱۹۸۹‬پس از فتوای‬ ‫«روح‌اله‌خمینی» در مورد «سلمان‌رشدی»‪« ،‬عم ‌ر عبدالرحمن»‬ ‫روحانی نابین��ای «مصری» در گفت‌وگو با یک روزنامه‌نگار گفت‬ ‫که اگر «محفوظ» برای نوش��تن این داس��تان مجازات می‌ش��د‪،‬‬ ‫«رش��دی» به خود اجازه انتش��ار چنین کتابی را نم��ی‌داد‪« .‬عمر‬ ‫عبدالرحمن» همیش��ه تاکید می‌کرد که آن‌چه او گفته فتوا نیست‪.‬‬ ‫اما اس�لام‌گرایان تندرو آن را فتوا انگاشته و تصمیم به‌کشتن این‬ ‫نویس��نده ‪ ۸۲‬ساله داش��تند و او را بیرون از خانه‌اش در «قاهره»‪،‬‬ ‫از ناحیه‌ی گردن با چاقو مجروح کردند‪ .‬او زنده ماند اما پس از آن‬ ‫همیشه و همه‌جا محافظان او را هم‌راهی می‌کردند‪ .‬سرانجام رمان‬ ‫«بچه‌های محله ما» در اوایل سال ‪ ۲۰۰۶‬در «مصر» با مقدمه‌ای‬ ‫از «احمد کمال‌ابوالمجد» به‌چاپ رسید‪« .‬محفوظ»‪ ،‬مجموعه‌ای در‬ ‫حدود ‪ ۴۰‬رمان و داستان کوتاه‪ ،‬به عالوه‌ی بیش از ‪ ۳۰‬نمایش‌نامه‬

‫پس‌نشینی تند‬

‫کاندینسکی‪ ،‬مبسوط‌تر از هر هنرمند دیگری‬

‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«واس��یلی ‌واس��یلیویچ ‌کاندینس��کی»( (‪Wassily Wa s‬‬ ‫‪ )silyevich Kandinsky‬نق��اش و نظریه‌پ��رداز هن��ری‬ ‫«روس» بود‪ .‬او در ‪ ۱۶‬دس��امبر ‪ ۱۸۶۶‬در ش��هر «مسکو» چشم‬ ‫به جهان گش��ود‪ .‬از آن‌جا که او خالق نخستین نقاشی‌های مدرن‬ ‫«انتزاعی» است‪ ،‬از «کاندینسکی» به عنوان یکی از مشهورترین‬ ‫و اثرگذارترین هنرمندان قرن بیستم یاد می‌شود‪« .‬کاندینسکی»‬ ‫دوران کودکی‌اش را در «ادسا» چهارمین شهر بزرگ «اوکراین»‬ ‫کنون��ی گذراند‪ .‬در جوانی در دانش‌گاه «مس��کو» ثبت نام کرد و‬ ‫حقوق و اقتصاد سیاس��ی را ب��رای تحصیل برگزید‪ .‬او حقیقتن در‬ ‫کارش موفق بود تا جایی به او پیشنهاد منصب استادی در دانش‌گاه‬ ‫«دورپات» شده بود اما رویای «کاندینسکی» چیز دیگری بود‪.‬‬ ‫«کاندینس��کی» فردی بس��یار پرمطالع��ه و در زمینه‌هایی چون‬ ‫موس��یقی‪ ،‬ادبیات و هنر تجسمی اطالعاتش کم‌نظیر بود‪ .‬زمانی‬ ‫که در «روسیه» بود‪ ،‬درباره‌ی سنن هنر عامیانه به تحقیق پرداخت‬ ‫و چه بس��ا همین تجربه و نیز تماسش با هنر مدرن در «مسکو»‬ ‫موجب ش��د که در سی سالگی به «آلمان» برود و زندگی خویش‬ ‫را وق��ف هنر کند‪ .‬در ‪ ۱۸۹۶‬در «مونیخ» اقامت گزید و در آکادمی‬ ‫هنرهای زیبای «مونیخ» مشغول به تحصیل شد‪ .‬از «کاندینسکی»‬ ‫در آن س��ال‌ها به عنوان مبلغ اصلی «اکسپرسیونیس��م» آلمانی‪،‬‬

‫س��ازمان دهنده نمایش‌گاه‌ها‪ ،‬ویرایش‌گر‪ ،‬مقاله‌نویس و شاعر یاد‬ ‫می‌ش��د‪ .‬او در س��ال ‪ ۱۹۱۴‬و بعد از ش��روع جنگ جهانی اول به‬ ‫روسیه بازگشت و نقش مهمی را در سازمان‌دهی نهادهای هنری‬ ‫«روسی ‌هی‌نوین» بر عهده گرفت‪« .‬کاندینسکی» در ‪ ۱۹۲۱‬زمانی‬ ‫که حزب «کمونیس��ت» شوروی س��ابق هنر «انتزاعی» را هدف‬ ‫ق��رار داد و آن را غیرمردمی خواند «روس��یه» را ترک گفت‪ .‬او در‬ ‫‪ ۱۹۲۲‬ش��روع به تدریس در مدرسه‌ی «باهاوس» کرد و تا زمان‬ ‫بس��ته شدن آن توس��ط «نازی‌ها» در ‪ ۱۹۳۳‬به این کار ادامه داد‪.‬‬ ‫«کاندینسکی» پس از آن به آخرین اقامت‌گاه خود‪ ،‬در شمال غرب‬ ‫«پاریس» نقل مکان کرد و در ‪ ۱۳‬دسامبر ‪۱۹۴۴‬در همان‌جا چشم‬ ‫از دنیا فروبست‪.‬‬ ‫«کاندینس��کی» را بنیان‌گذار و طالیه‌دار سبک هنری «آبستره»‬ ‫(‪ )Abstract‬می‌نامن��د‪ .‬هنر «مج��رد»‪« ،‬انتزاعی» و یا همان‬ ‫«آبس��تره» به هنری اطالق می‌ش��ود که هیچ صورت یا ش��کل‬ ‫طبیعی در جهان در آن قابل شناس��ایی نیس��ت و فقط از رنگ و‬ ‫فرم‌های تمثیلی و غیرطبیعی برای بیان مفاهیم خود بهره می‌گیرد‪.‬‬ ‫این اصطالح به طور معمول در مقابل هنر «فیگوراتیو» اس��تفاده‬ ‫می‌شود و در معنای وسیعش می‌تواند به هر نوع هنری گفته شود‬ ‫که اش��یا و رخ‌دادهای قابل شناخت را بازنمایی نمی‌کنند‪ ،‬ولی به‬ ‫طور معمول به آن‌گونه از آفرینش‌های هنرمدرن اطالق می‌گردد‬

‫نوشته اس��ت‪« .‬نجیب‌محفوظ» با اعتقاد عمیق به انسان‌دوستی‪،‬‬ ‫به خلق رمان‪ ،‬داستان‪ ،‬نمایش‌نامه و فیلم‌نامه پرداخت‪ .‬منتقدین او‬ ‫را از پایه‌گذاران ادبیات مدرن عرب نیز به ش��مار می‌آورند‪« .‬نجیب‌‬ ‫محفوظ»‪ ،‬بزرگ‌ترین دشمن هنر را تقلید و کپی‌کردن چشم‌بسته‬ ‫می‌دانست‪ .‬او می‌گفت آزادی در جامعه به شکوفایی علم و فرهنگ‬ ‫و آموزش می‌انجامد‪ .‬به نظر او ادبیات باید مسایل اجتماعی را برای‬ ‫خواننده به صورت هنری و جذاب درآورد‪ ،‬چون هنر و ادبیات موجب‬ ‫جالی شخصیت انسان‪ ،‬رضایت روحی‪ ،‬صداقت و صفای قلبی او‬ ‫می‌شود‪ .‬کتاب‌های «نجیب‌محفوظ» به خاطر حمایت فراوان او از‬ ‫پیمان صلح «انورسادات» با اسراییل در «کمپ‌دیوید»‪ ،‬در بسیاری‬ ‫از کشورهای عربی ممنوع بود که با گرفتن «جایزه‌ی‌نوبل» برداشته‬ ‫شد‪ .‬اگرچه او از قشر مرفه «مصر» بود‪ ،‬ولی در آثارش به توصیف‬ ‫مشکالت تمامی طبقات اجتماعی پرداخت‪ .‬او در طول عمر طوالنی‬ ‫خود فقط دو بار کشورش را ترک کرد‪‌« .‬محفوظ» پس از یک عمل‬ ‫جراحی ناموفق بر روی سرش تحت مراقبت‌های ویژه‌ی پزشکی‬ ‫قرار گرفت و س��رانجام در ‪ ۳۰‬اوت ‪ ۲۰۰۶‬درگذش��ت‪ .‬در ایران بر‬ ‫اساس یکی از کتاب‌های او فیلمی به‌نام «کافه ستاره» ساخته شد‬ ‫که در تابستان ‪ ۱۳۸۵‬به نمایش درآمد‪.‬‬ ‫که از هر گونه تقلید طبیعت یا شبیه‌سازی آن‪ ،‬به مفهوم مرسوم در‬ ‫هنر اروپایی‪ ،‬روی می‌گرداند‪.‬‬ ‫داس��تانی هست که بیش‌تر به افسانه می‌ماند تا واقعیت‪ ،‬اما گفته‬ ‫می‌شود که «کاندینسکی» این گونه سبک «آبستره» را خلق کرد‪.‬‬ ‫می‌گویند او در سال ‪ 1910‬در منزلش که پر بود از تابلوهای نقاشی‪،‬‬ ‫به دنبال چیزی می‌گش��ت که ربطی به نقاش��ی نداشت‪ .‬ناگهان‬ ‫چشمش به یکی از نقاشی‌ها افتاد و دید که چقدر زیباست‪ .‬قضیه‬ ‫این بود که نقاشی به طور اتفاقی برعکس آویزان شده بود‪ .‬همین‬ ‫تصویر‪ ،‬جرقه‌ی آتش��ین سبک جدیدی از نقاشی و طراحی به نام‬ ‫«آبستره» بود که پیروان زیادی پیدا کرد‪ .‬او تا سال ‪ 1944‬که از دنیا‬ ‫رفت‪ ،‬عمرش را صرف کشیدن نقاشی به سبک «آبستره» نمود‪.‬‬ ‫«کاندینسکی» به مانند بسیاری از دوستان آلمانی هم‌دوره‌ی خود‪،‬‬ ‫عارف مس��لک بود و ارزش‌های پیش‌رفت و علم را قبول نداشت‬ ‫و در آرزوی بازآفرینی جهان از طریق هنر ناب جوش��یده از احوال‬ ‫درون به س��ر می‌برد‪ .‬وی در کتاب ش��ورانگیز و تا حدی بی‌نظم‬ ‫«معنوی��ت در هنر»‪ ،‬بر تاثیرات روان��ی رنگ خالص تاکید کرد و‬ ‫توضی��ح داد که چگونه یک رنگ قرمز روش��ن می‌تواند هم‌چون‬ ‫ن��وای یک «ترومپت» بر ما اثر بگذارد‪ .‬او هم‌چنین معتقد بود که‬ ‫می‌توان و الزم اس��ت که بدین ش��یوه‪ ،‬ارتباطی را بین ذهن‌های‬ ‫آدمیان برقرار س��اخت و همین اعتقاد این شجاعت را به او داد که‬ ‫نخستین کوش��ش‌های خودش را برای رسیدن به یک موسیقی‬ ‫رنگین به نمایش بگذارد‪ .‬حرکتی که آغازگر راه نقاشی «انتزاعی»‬ ‫یا «آبستره» در دنیای هنر شد‪.‬‬

‫‪29‬‬

‫ناقوس تبعید‪ -‬بخش نخست‬

‫سانسوروخودسانسوریدرادبیاتمهاجرت‬

‫پیمان عابدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫ادبیات مهاجرت ایران فراز و نش��یب‌های بسیاری را طی کرده‬ ‫است که مجال بررس��ی‌های بیش‌تر و عمیق‌تری را می‌طلبد‪.‬‬ ‫از دوره‌ای که آثار نویس��ندگان خارج از کشور را بیش‌تر آثاری‬ ‫سیاس��ی و بعد از آن نوس��تالوژیک تشکیل می‌داد تا دوره‌های‬ ‫بع��دی که ب��ا هرچه بیش‌تر مانوس ش��دن قش��ر فرهنگی با‬ ‫کش��ور میزبان‪ ،‬نویس��نده موفق ش��د به خلق ادبیاتی بپردازد‬ ‫که فض��ا‪ ،‬اندیش��ه و امکانات ت��ازه‌ای را به‬ ‫مخاطب معرف��ی می‌کند‪ .‬البته بس��یاری‬ ‫از نویس��ندگان مهاج��ر معتقدن��د اثر با‬ ‫عب��ور از ممی��زی وزارت فرهن��گ و‬ ‫ارش��اد اس�لامی‪ ،‬از توانایی‌های ذاتی‬ ‫خود یعن��ی ارایه‌ی فض��ا و تجربیات‬ ‫جدید با کم‌ترین خودسانسوری‪ ،‬دور‬ ‫می‌ش��ود و به عبارتی دیگر وارد قیف‬ ‫یک‌سان‌سازی می‌شود‪.‬‬ ‫م��ن الزم می‌بین��م این‌ج��ا مقوله‌ی‬ ‫سانس��ور را کمی باز کنم؛ این سانسور‬ ‫به خصوص در حوزه‌ی مذهب و سکس‬ ‫روی می‌ده��د‪ .‬هر آن‌چه در ارتباط با این دو‬ ‫باش��د نباید مورد س��وال قرار بگی��رد‪ ،‬حتا نباید‬ ‫به آن اش��اره ش��ود‪ ،‬مگر آن‌که ستایش‌اش کنند و‬ ‫ارزش‌هایش تایید ش��ود‪ .‬هنگامی که توصیف هرگونه‬ ‫کنش جنس��ی‪ ،‬یا کوچک‌ترین اش��اره به س��کس ممنوع‬ ‫است‪ ،‬به این ترتیب ادبیات اروتیک نمی‌تواند تولید شود‪.‬‬ ‫در این‌جا برای نمونه قس��متی از گفت‌وگ��و با بهرام مرادی را‬ ‫می‌آورم‪« :‬برای من فضای اروتیک به خودی خود چندان مهم‬ ‫نیس��ت‪ .‬لحظات اروتیک در فضای عمومی اثر است که مهم و‬ ‫تعریف می‌ش��ود‪ .‬وقتی با حذف یک صحنه‌ی اروتیک روبه‌رو‬ ‫می‌شوم‪ ،‬از آن‌جا که عقیده دارم اروتیسم یکی از وجوه اساسی‬ ‫بازنمایی و برون‌فکنی ش��خصیت است‪ ،‬در نتیجه با حذف آن‪،‬‬ ‫بخش اساس��ی ش��خصیت یک آدم را معرفی نک��رده‌ام‪ ،‬پس‬ ‫تالش می‌کنم تا آن را با کلمات دیگری منتقل و مطرح کنم‪».‬‬ ‫در این‌جا با یک مثال قیاسی وضعیت سانسور و خودسانسوری‬ ‫را بررس��ی می‌کنم‪ :‬اختراع راوی اول شخص در تاریخ ادبیات‬ ‫جهان برمی‌گردد به اواخر قرن ‪ 19‬توس��ط «جیمز جویس» و‬ ‫در ادبیات خودمان حض��ور این نوع راوی را برای اولین بار در‬ ‫«ب��وف کور» می‌بینی��م‪‌.‬در آن زمان نوش��تن راوی بوف کور‬ ‫جس��ارت فراوانی می‌خواست‌‪ ،‬آن هم پنجاه سال پیش که حتا‬ ‫ادبای ما هم قادر نبودند راوی اول ش��خص را از خود نویسنده‬ ‫تفکیک کنند‪ ،‬چه رسد به یک خواننده ی عادی‪.‬‬ ‫اما امروزه در غالب متن‌هایی که با راوی اول ش��خص نوشته‬ ‫شده‌اند گویی نویسنده معتقد است (یا دست کم تن داده است‬ ‫ب��ه این تلقی رای��ج در نزد عامه‌ی خوانن��دگان) که راوی اول‬ ‫ش��خص همان نویسنده است‪ .‬واضح اس��ت که این متن‌ها پر‬ ‫اس��ت از خودس��تایی راوی‪ .‬چون در آن فضایی که سانسور و‬ ‫خودسانس��وری به اندازه‌ی کافی محدودش کرده اس��ت و در‬ ‫ش��رایطی که جامعه ه��م از هنرمند می‌خواهد جامه ی قدیس‬ ‫به تن کند‪ ،‬کم‌تر نویسنده‌ای حاضر می‌شود فردیت خودش را‬ ‫بپذیرد و از قضاوت این و آن نهراسد‪ .‬تردیدی نیست که این با‬ ‫ذات ادبیات منافات دارد؛ ادبیات نه محل تبلیغ ش��خصی است‬ ‫و نه محل تس��ویه حساب‪ .‬جالب اس��ت که تنها استثنا‌ در این‬ ‫مورد‪ ،‬رمان «س��نگی بر گوری» آل‌احمد اس��ت که آن هم به‬ ‫این نیت نوشته شده که در زمان حیات نویسنده منتشر نشود‪.‬‬ ‫در اس��اس‪ ،‬ریش��ه‌ی سانس��ور در ترس و البته زور است‪ ،‬هم‬

‫‪30‬‬

‫سانس��ورگر می‌ترس��د و هم آن ک��ه خود را سانس��ور می‌کند‪.‬‬ ‫چیزی که مش��خص اس��ت این‌که ترس برای مهاجران وجوه‬ ‫محدودت��ری دارد‪ .‬این ترس عواقب وخیم��ی دارد که یکی از‬ ‫نتایج آن ان��کار «خود» و «دیگ��ری» و در نهایت انکار «ما»‬ ‫اس��ت‪ .‬یعنی به خاطر زور و قدرت م��ن و البته ترس از «تو»‪،‬‬ ‫من وجود و هستی تو را انکار کرده و نا دیده می‌انگارم و تو را‬ ‫سانسور می‌کنم‌‪ ،‬تو را به شکلی می‌پردازم و عرضه می‌کنم که‬

‫به هیچ وجه وجود مرا در خطر و زحمت قرار نمی‌دهد‪.‬‬ ‫در مرحله‌ی بعد نیز خود را سانس��ور می‌کنم‪ ،‬زیرا که این ترس‬ ‫یک بیماری مزمن و مس��ری اس��ت و در من نیز سرایت کرده‬ ‫اس��ت و البت��ه واقعی اس��ت و عواقب واقعی نی��ز دارد‪ .‬در هر‬ ‫صورت وجود و اعمال سانسور‪ ،‬در خود و دیگران حاکی از یک‬ ‫بیماری و یک اجتماع بیمار است‪.‬‬ ‫هرکس آزاد است که هر‌چه می‌خواهد بگو‌ید و بنویسد و انتشار‬ ‫بدهد و هر‌کس نیز آزاد اس��ت که آن را گوش نکند و نخواند و‬ ‫نا‌دیده بگیرد یا این‌که بخواند و انتقاد کند‪ .‬با آزادی بیان واقعی‬ ‫اس��ت که می‌توان به تمیز سره از ناسره پرداخت و آن‌چه را که‬ ‫از سر کینه و دشمنی با انسانیت و دشنام نوشته شده افشا کرد‪.‬‬ ‫بی‌شک گروهی از شاعران و نویسندگان مهاجر کم کم به این‬ ‫سرچش��مه‌ی روان و حیاتی برای وجود و بقای روحی انسان‌ها‬ ‫دست یافته‌اند‪.‬‬

‫پرونده‌ای برای دین‪ -‬بخش چهار‪ -‬جای‌گاه دین‬

‫دینماشینی‬

‫علی فرح‌بخش‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫در ادامه‌ی بحث پیش��ین پیرامون ج��ای‌گاه دین‪ ،‬همان‌گونه که‬ ‫ذکر ش��د‪ ،‬به بررس��ی جای‌گاه دین در س��طح اجتماع پرداختیم‪.‬‬ ‫برای رسیدن به ریش��ه‌ی این مهم‪ ،‬از مبحث‌های به ظاهر ساده‬ ‫و موضوع‌ه��ای بارز در اجتماع آغ��از کردیم تا از این رو بتوانیم به‬ ‫بن‌مایه‌های این خاست‌گاه دست یابیم‪.‬‬ ‫یک��ی دیگر از بروز‌های باور‌های معنوی در ایران‪ ،‬با رس��یدن ماه‬ ‫محرم س��ر برمی‌آورد؛ دین ماش��ینی‪ .‬گروهی از مردم‪ ،‬در راستای‬ ‫هم‌نوا ش��دن با روزهای عزاداری‪ ،‬به نوشتن کلمه‌ها و جمله‌های‬ ‫مذهبی روی بدنه‌ی ماش��ین خود اقدام می‌کنند که به شکل یک‬ ‫مد درآمده‪.‬‬ ‫این موضوع نیز همانند مبحث پیش��ین‪ ،‬پرسش‌هایی را در ذهن‬ ‫مخاطب ایجاد می‌کند‪ .‬آیا باید با یک نوشته‌ی بزرگ روی بدنه‌ی‬ ‫ماشین خود‪ ،‬نشان دهیم که اعتقاد و باور‌مان چیست؟ صرف نظر‬ ‫از ای��ن پدیده‌ی نوظهور در ایران‪ ،‬باید این موضوع را مد نظر قرار‬ ‫داد که شاید در دیگر نقاط جهان نیز چنین اقداماتی به شکل‌های‬ ‫مختلف صورت گیرد‪ ،‬اما هدف ما ریشه‌یابی و نگاه به رخ‌دادی‌ست‬ ‫که در س��طح عمومی اجتماع ایرانی رخ می‌ده��د و از این حیث‪،‬‬ ‫به‌تر آن اس��ت که نگاه تطبیقی را در ای��ن مرحله از موضوع‪ ،‬مد‬ ‫نظر قرار ندهیم‪.‬‬ ‫چرا بیش‌تر مش��روب‌خور‌هایی که تمام س��ال را مست می‌کنند‪،‬‬ ‫در ماه محرم مش��روب نمی‌خورند؟ اگر مسلمان هستند‪ ،‬پس چرا‬ ‫اصلن مشروب می‌خورند؟ بعضی جوان‌هایی که تا پیش از محرم‪،‬‬ ‫گوشی‌های هم‌راه‌شان پای‌گاه فیلم‌ها و عکس‌های سکسی بود‪،‬‬ ‫ناگهان می‌شود آرش��یو پر و پیمانی از فایل‌های مذهبی و همان‬ ‫گوش��ی هم‌راه‌شان‪ ،‬تلفنی می‌شود که به هنگام زنگ خوردن‪ ،‬در‬ ‫غم «حس��ین ابن علی» ناله س��ر‌می‌دهد‪ .‬دختر‌بازها دست از کار‬ ‫می‌کشند‪ ،‬خالف‌کارها‪ ،‬زاهد و عابد می‌شوند‪ ،‬گروه‌های عزاداری‬ ‫در خیابان‌ها حرکت می‌کنند و گاه‪ ،‬جمعیت بیننده‌های آن‌ها‪ ،‬ده‌ها‬ ‫برابر کسانی‌ست که برای هم‌دردی با «حسین»‪ ،‬زنجیر می‌زنند‪.‬‬ ‫جوان‌های ماشین‌سوار‪ ،‬در سال‌های اخیر گرفتار مد ویژه‌ای شده‌اند‬ ‫ک��ه روی بدنه‌ی خودرو‪ ،‬ش��عار‌هایی مذهبی با موضوع عاش��ورا‬ ‫خطاطی می‌کنند‪ .‬گاه در این میان‪ ،‬جمله‌هایی روی ماشین‌ها نقش‬ ‫می‌بن��دد که نه تنها حس س��وگ‌واری ندارند‪ ،‬بلکه باعث خنده و‬ ‫سرگرمی‌اند‪ .‬بدون شک‪ ،‬عشق به یک مقام باالی مذهبی‪ ،‬مبحثی‬ ‫کاملن شخصی‌س��ت‪ .‬اما زمانی که این عشق‪ ،‬سر از بدنه‌ی یک‬ ‫ماشین در می‌آورد و آن ماشین در خیابان‌های شهر تردد می‌کند‪،‬‬ ‫دیگ��ر نمی‌توان گفت که این موضوعی شخصی‌س��ت زیرا دیگر‬ ‫باوری‌ست که دارد به جامعه و شعور جمعی‪ ،‬منتقل می‌شود‪.‬‬ ‫چرا در روز‌های عاشورا‪ ،‬ما به جای پرداختن به بن‌مایه‌های مذهبی‪،‬‬ ‫به فکر راه‌انداختن یک کارناوال هس��تیم؟ آیا دلیل آن نبودن حتا‬ ‫یک فستیوال و کارناوال در کشورمان است؟‬ ‫به راستی چرا در روز‌های عاشورا‪ ،‬ما به جای پرداختن به بن‌مایه‌های‬ ‫مذهبی‪ ،‬به فکر راه‌انداختن یک کارناوال هستیم؟ آیا دلیل آن نبودن‬ ‫حتا یک فس��تیوال و کارناوال در کشورمان است؟ اگر بپذیریم که‬ ‫این پدیده‪ ،‬ریشه در یک عشق و احساس درونی عمیق دارد‪ ،‬پس‬ ‫چرا فقط سالی یک بار و آن هم به مدت ده روز فوران می‌کند؟‬ ‫و اگر بخواهیم از دیدگاه دیگری به این موضوع بپردازیم‪ ،‬به راستی‬ ‫آیا اصلن در این کار اشکالی هست؟ آیا با تحریم کردن این پدیده‪،‬‬ ‫آزادی فردی افراد آسیب می‌بیند؟‬ ‫سال گذشته‪ ،‬رییس پلیس راهنمایی و رانندگی استان تهران گفت‪:‬‬ ‫«نوشتن روی شیشه خودروها که چند سالی است به مناسبت‌های‬ ‫مختلف به خصوص ماه محرم رواج یافته‪ ،‬تخلف محس��وب شده‬ ‫و با متخلفان برخورد قانونی می‌ش��ود‪ ».‬به گزارش ایرنا‪ ،‬سرهنگ‬

‫حبیب‌کمالوند افزود‪« :‬بر اساس قوانین راهنمایی و رانندگی‪ ،‬نصب‬ ‫هرگونه وسیله‪ ،‬پرده‪ ،‬رنگ آمیزی و نوشتن روی شیشه خودرو‌ها‬ ‫که باعث کاهش دید راننده ش��ود‪ ،‬ممنوع است‪ ».‬وی با اشاره به‬ ‫این‌که پلیس ابراز ارادت قلبی مردم به ائمه را درک می‌کند گفت‪:‬‬ ‫«مردم به خصوص جوانان ضمن احترام به قانون‪ ،‬باید از نوش��تن‬ ‫روی شیشه‌های خودرو‌ها و نصب پارچه نوشته‌هایی که مانع دید‬ ‫راننده شود‪ ،‬پرهیز کنند‪ ».‬کمالوند تاکید کرد‪« :‬برخی جوانان این‬ ‫روز‌ها خودرو‌ها را آن‌چنان با نوش��ته‌ها‪ ،‬پارچه‌های سیاه و پرچم‌ها‬ ‫می‌پوشانند که نه تنها برای خودشان خطر‌آفرین است‪ ،‬بلکه عابران‬ ‫و سرنش��ینان دیگر خودرو‌ها را نی��ز در معرض خطر تصادف قرار‬ ‫می‌دهند‪ ».‬گروهی بر ای��ن باورند که افراد باید آزاد بوده و بتوانند‬ ‫عشق خود به یک امام شیعه که عاشقش هستند را ابراز کنند‪ .‬برای‬ ‫نمونه قسمتی از یک متن را مرور کنیم از م‪.‬ب که در وبالگ خود‬ ‫این‌چنین نوش��ته‪( :‬برای حفظ حقوق نویسنده‌‪ ،‬این متن به همان‬ ‫شکل اصلی خود آورده می‌شود‪).‬‬ ‫«باز هم گیر دادن به محرم‪.‬‬ ‫… اولین حرکت چند س��ال پیش بود که ش��روع شد؛ مبارزه‌ای‬ ‫تحت عنوان مبارزه با علم و علم‌کش��ی‪ .‬که در واقع شروع حرکت‬ ‫بود‪ .‬البته قبل از اون چندین سال روی افکار عمومی کار شده بود‪.‬‬ ‫البته کنار این حرکت یه چاشنی هم زده بودن که تلخ به نظر نیاد‪.‬‬ ‫یعنی یه حرکت صحیح رو باهاش هم‌راه کرده بودند که مورد تایید‬ ‫قرار بگیره‪ .‬اونم مبارزه با تمثال‌های ائمه بود‪ .‬این دو حرکت در کنار‬ ‫هم آغازگر مبارزه با عاش��ورا بود‪ .‬خدا خیرش بده اون آقایی رو که‬

‫متوجه موضوع ش��د و فرمود‪ :‬هر چیزی که به عنوان نماد عاشورا‬ ‫شده باشد نباید حذف شود‪.‬‬ ‫دومین حرکت فکر می‌کنم س��ال گذشته بود‪ .‬تحت عنوان مبارزه‬ ‫با تبلیغات روی ماش��ین‌ها‪ .‬این حرکت که خیلی حساب شده بود‬ ‫نکات ظریفی داش��ت‪ .‬یادتون میاد که یه مدت مد شده بود مردم‬ ‫روی ماشین‌هاشون از ارادت‌شون به ائمه می‌نوشتند؟ مخصوصن‬ ‫محرم‪ .‬ام��ا از اون‌جا که قراره مح��رم و تمامی نماد‌هاش از توی‬ ‫جامعه حذف بشه اون سال از این‌جا شروع کردند‪ .‬چون یه حرکت‬ ‫جدید ش��کل گرفته بود که نباید قوت می‌گرفت‪ .‬درسته که قانون‬ ‫می‌گه که نوش��تن و چسباندن اشکال بر روی بدنه ماشین ممنوع‬ ‫اس��ت ولی نکاتی در این حرکت بود‪ .‬اول این‌که چرا برای اجرای‬ ‫این قانون محرم رو ش��روع کردن��د‪ .‬دوم این‌که چرا تاکید عوامل‬ ‫اجرایی به نوشته‌های پشت شیشه در مورد ائمه بود نه سایر مطالب‪.‬‬ ‫سوم این‌که چرا به ماش��ین‌های پخش مثلن محصوالت غذایی‬ ‫کاری نداشتند که تبلیغات خودشون رو روی ماشین کرده بودن یا‬ ‫اتوبوس‌های شرکت واحد که مثلن تبلیغ ریش تراش بود‪».‬‬ ‫در هر حال موافق‌ها و مخالف‌های زیادی بر سر این موضوع وجود‬ ‫دارند‪ .‬اما باید به این نکته توجه داشت که پیام عاشورا‪ ،‬مقام حسین‬ ‫ابن علی‪ ،‬عش��ق عاشق‌ها و یا به گفته‌ی بعضی‪ ،‬عاشق‌نماها‪ ،‬اگر‬ ‫قرار باشد که با پاک شدن نیم لیتر رنگ از بین برود و از صحنه‌ی‬ ‫روزگار حذف شود‪ ،‬واقعن یک مصیبت عالم‌گیر است‪.‬‬ ‫در ادامه‌ی این دست گفتارها‪ ،‬به بررسی و کنکاش دیگر مبحث‌ها‬ ‫پرداخته و یک جمع‌بندی کلی را هدف قرار خواهیم داد‪.‬‬

‫‪31‬‬

‫قسمت اول‬

‫دریا پراز کروکودیل است‬ ‫مازیار مهدوی‌فر‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«دریا پر از کروکودیل اس��ت»‪ ،‬داس��تان زندگ��ی «عنایت‌اله‬ ‫اکب��ری»‪ ،‬نوجوان هزاره افغان اس��ت‪ .‬او که در زمان تس��لط‬ ‫طالب��ان بر افغانس��تان و برای فرار از دس��ت جنایت‌های آنان‪،‬‬ ‫هم‌راه مادرش از افغانستان به پاکستان گریخته‪ ،‬ناگهان خود را‬ ‫تنها می‌بیند و به ناچار سفری دشوار را آغاز می‌کند‪ .‬سفری پراز‬ ‫فراز و نشیب که طی آن پس از تحمل دشواری‌های فراوان و با‬ ‫گذشتن از کشورهای پاکستان‪ ،‬ایران‪ ،‬ترکیه و یونان‪ ،‬سرانجام‬ ‫به ایتالیا می‌رسد‪ .‬رمان حاضر شرح این سفر از زبان عنایت و به‬ ‫قلم «فابیو جدا» نویس��نده ایتالیایی است که برای اولین بار در‬ ‫س��ال ‪ ۲۰۱۰‬و به زبان ایتالیایی منتشر شده است‪ .‬اولین ترجمه‬ ‫انگلیس��ی کتاب در سال ‪ ۲۰۱۱‬نش��ر یافته که هم‌چون نسخه‬ ‫ایتالیایی هفته‌ها در صدر کتاب‌های پرفروش اروپا قرار داشت‪.‬‬ ‫حقیقت این‌اس��ت که اصلن انتظار نداشتم مرا ترک کند‪ .‬وقتی‬ ‫ده س��الت باشد و آماده رفتن به رخت‌خواب باشی‪ .‬در شبی که‬ ‫تفاوتی با ش��ب‌های دیگر ندارد؛ نه تاریک‌تر‪ ،‬نه پرستاره‌تر و نه‬ ‫آرام‌تر و حتا بوی بد آن هم بیش‌تر از ش��ب‌های دیگر نباش��د‪.‬‬ ‫ش��بی که مثل همیشه صدای آش��نای موذن از فراز مناره‌ها به‬ ‫گوش برسد‪.‬‬ ‫گفتم وقتی ده س��اله باشی‪ .‬اگرچه مطمئن نیستم چه سالی به‬ ‫دنیا آمده‌ام‪ .‬چون هیچ س��ازمانی برای ثبت آن‪ ،‬در استان غزنی‬ ‫افغانستان وجود ندارد‪.‬‬ ‫وقتی ده سالت باشد و مادرت قبل از آن‌که تو را در رخت‌خواب‬ ‫بگذارد‪ ،‬س��رت را محکم و طوالنی روی س��ینه‌اش بفش��ارد و‬ ‫بگوید‪:‬‬ ‫ س��ه چیز هس��ت که هرگز در زندگی نباید سراغ‌شان بروی‬‫عنای��ت جان‪ .‬ب��ه هر دلیلی‪ .‬اول؛ مواد مخ��در‪ .‬بعضی مخدرها‬ ‫طع��م و بوی خوبی دارند و توی گوش��ت زمزم��ه می‌کنند که‬ ‫می‌توانند برای همیشه احساس به‌تری به تو و زندگیت بدهند‪.‬‬ ‫اما تو باور نکن‪ .‬به من قول بده‪.‬‬ ‫ قول می‌دهم‪.‬‬‫ دومین چیزی که باید از آن دوری کنی اسلحه است‪ .‬حتا اگر‬‫کسی به خدا‪ ،‬کشورت و آدم‌هایی که دوست‌شان داری توهین‬ ‫کرد و احساساتت جریحه‌دار شد‪ ،‬قول بده هرگز دست به تفنگ‬ ‫نزنی‪ .‬حتا چاقو یا س��نگ یا حتا میل��ه چوبی که با آن قرمه‌پلو‬ ‫درست می‌کنیم را هم برای صدمه زدن به کسی دست نزن‪.‬‬ ‫ قول می‌دهم‪.‬‬‫ سومی دزدی و فریب است‪ .‬هرچه مال تو هست در اختیارت‬‫هس��ت و هر‌چ��ه در اختیارت نیس��ت‪ ،‬مال تو نیس��ت‪ .‬هرچه‬ ‫می‌خواهی را با کارکردن به‌دس��ت بیاور‪ ،‬هر چند خیلی سخت‬ ‫باش��د‪ .‬هیچ‌کس را هیچ‌وقت گول نزن عنایت جان‪ .‬باش��د؟ به‬ ‫همه خوبی کن و صبور باش‪ .‬به من قول بده‪.‬‬ ‫ قول می‌دهم‪.‬‬‫حتا وقتی مادرت گردنت را نوازش‌کند و همان‌طور که از پنجره‬ ‫به بیرون خیره ش��ده با تو از رویا حرف بزند‪ .‬از رویاهایی شبیه‬ ‫ماه‪ ،‬آن‌قدر روش��ن و پرنور که بش��ود زیر نورش نشست و غذا‬ ‫خورد‪ .‬از رویاهایی که باید جلوی چش��مت باشد و درست مثل‬ ‫خ��ری که مدام تالش می‌کند به هویج آویزان جلوی س��رش‬ ‫برسد باید مدام تالش کنی تا بهشان برسی‪ .‬رویاهایی که باید‬

‫‪32‬‬

‫داشته باشی تا بفهمی زندگی‪ ،‬ارزش زندگی کردن را دارد‪.‬‬ ‫حت��ا وقت��ی م��ادرت درحالی‌که ب��ه رفتن تو ت��وی رختخواب‬ ‫کم��ک می‌کند‪ ،‬با صدای آرام حرف‌های ب��ه این عجیبی بزند‬ ‫و ب��ر خالف همیش��ه که تند تند و بی‌وقف��ه حرف می‌زده بین‬ ‫حرف‌هاش س��کوت‌های طوالن��ی‌کند‪ ،‬حت��ا آن موقع هم به‬ ‫ن است‪« :‬خدا‬ ‫ذهنت خطور نمی‌کند معنای همه این حرف‌ها ای ‌‬ ‫نگه‌دار‪».‬‬ ‫صبح که شد چشمانم را باز کردم‪ .‬کش و قوسی به خودم دادم‬ ‫و غلت زدم سمت راس��ت تا مثل همیشه حضور آرامش‌بخش‬ ‫مادر را کنارم حس کنم‪ .‬عطر اطمینان‌بخش پوس��تش همیشه‬ ‫به من می‌گفت بیدار ش��و‪ ،‬زود باش از رختخواب بیا بیرون‪ .‬اما‬ ‫دستم هیچ چیزی را لمس نکرد‪ ،‬جز پارچه سفید ملحفه‌ای که‬ ‫در دس��تم جا مانده بود‪ .‬ملحفه را کن��اری زدم‪ .‬از جایم پریدم‬ ‫بیرون و فریاد زدم‪« :‬مادر»‬ ‫کس��ی جوابم را ن��داد‪ .‬او توی رختخواب نب��ود‌‪ ،‬توی اتاقی که‬ ‫ش��ب گذش��ته آن‌جا خوابیده بودیم هم نبود‪ ،‬ت��وی راه‌رو هم‪.‬‬ ‫توی منظره شیش��ه پنجره هم تنها شلوغی خیابان و رفت‌و‌آمد‬ ‫ماشین‌ها و موتور‌ها را می‌شد دید‪.‬‬ ‫بیرون‪ ،‬صدای شلوغی شهر قتا به گوش می‌رسید‪ .‬سر و صدایی‬ ‫خیلی بیش‌تر از آن‌چه در روس��تای خودم در غزنی افغانس��تان‬ ‫شنیده بودم‪ .‬روستای کوچک و خانه خودم‪ .‬زیباترین جای دنیا‪.‬‬ ‫عین واقعیت و بدون مبالغه‪.‬‬ ‫تا آن روز در شهری به این بزرگی و شلوغی نبودم‪ ،‬پس طبیعی‬ ‫بود این همه س��ر و صدا و ش��لوغی‌ را هم ندیده باش��م‪ .‬فکر‬ ‫می‌کردم این هم یکی از تفاوت‌های کشورهای مختلف است‪.‬‬ ‫درست مثل تفاوت فصل‌های سال‪ .‬فکر می‌کردم البد این هم‬ ‫تفاوت کش��ور خودم با پاکس��تان اس��ت‪ .‬چون در ذهن من هر‬ ‫کش��وری صدای خودش را داشت که وابس��ته به خیلی چیزها‬ ‫بود‪ .‬مثلن این که آدم‌های آن کش��ور چ��ه چیزی می‌خورند یا‬ ‫چطور از جایی می‌روند جای دیگر‪.‬‬ ‫دوباره صدا زدم‪:‬‬ ‫ مادر‬‫ب��از ه��م جوابی نگرفتم‪ .‬بلند ش��دم و کفش‌هایم را پوش��یدم‪.‬‬ ‫چش��م‌هایم را مالیدم به‌هم و رفتم س��راغ صاحب مهمان‌خانه‪.‬‬ ‫باید راجع به مادرم از او می‌پرس��یدم‪ .‬آخر س��ه روز قبل وقتی‬ ‫ت��ازه به این مهمان‌خانه رس��یده بودیم او به م��ا گفته بود که‬ ‫هیچ‌کس ب��دون اطالعش آن‌جا ورود و خروج نمی‌کند‪ .‬اگرچه‬ ‫به نظر نمی‌رسید حرف درستی باشد چون او هر وقت که دلش‬ ‫می‌خواست می‌خوابید‪.‬‬ ‫خورشید‪ ،‬ورودی هتل قاضی را به دو قسمت تقسیم کرده بود‪.‬‬ ‫در آن بخ��ش از دنیا واقعن مردم به چنی��ن جاهایی می‌گفتند‬ ‫هت��ل‪ .‬اما فابیو‪ ،‬آن س��اختمان با تصور ش��ماها از هتل خیلی‬ ‫فرق داش��ت‪ .‬بیش‌تر ش��بیه انباری موقتی بود برای بدن‌های‬ ‫آدم‌ه��ا‪ .‬جایی برای انبار ش��دن و منتظر مان��دن آدم‌ها قبل از‬ ‫این‌که بخواهند آن‌ها را بس��ته‌بندی کنند و به کش��ور دیگری‬ ‫مثل ایران یا افغانس��تان بفرس��تند‪ .‬جایی ب��رای ارتباط گرفتن‬ ‫با قاچاق‌چی‌های مرزی که کارشان جابه‌جا کردن آدم‌هاست‪.‬‬ ‫سه روز تمام توی هتل بودیم‪ .‬بدون آن‌که از آن بیرون برویم‪.‬‬ ‫در حالی‌ک��ه من مش��غول بازی ب��ودم‪ ،‬مادر ب��ا زن‌های دیگر‬ ‫مش��غول صحبت بود و به نظر می‌رس��ید به کسانی که با کل‬

‫خانواده‌شان آن‌جا هستند بیش‌تر اعتماد دارد‪.‬‬ ‫تم��ام مدت��ی که در قتا بودیم مادرم‪ ،‬س��ر و بدن��ش را با برقع‬ ‫می‌پوشاند‪ .‬در حالی‌که در خانه خودمان‪ ،‬در روستای نوا و جلوی‬ ‫خاله‌ام و دوس��تانش هیچ‌وقت برقع نمی‌پوشید‪ .‬حتا نمی‌دانستم‬ ‫او همچی��ن چی��زی دارد‪ .‬اولین باری که دیدم برقع پوش��یده‪،‬‬ ‫مرز افغانس��تان و پاکس��تان بودیم‪ .‬وقتی دلیلش را پرسیدم‪ ،‬در‬ ‫جوابم گفت این فقط یک‌جور بازی است‪ ،‬و بعد من را برد توی‬ ‫برقعش‪ .‬من را باال کش��ید و برد توی لباس‌هایش‪ .‬سر خوردم‬ ‫ی رنگ‪ .‬انگار ش��یرجه زده باشم توی استخر شنا‪.‬‬ ‫توی پارچه آب ‌‬ ‫نفسم را حبس کرده بودم با این که شنایی در کار نبود‪.‬‬ ‫دس��ت‌هایم را گرفتم جلوی چشم‌هایم‌‪ ،‬چون نور راه‌روی هتل‬ ‫خیلی شدید بود و اذیتم می‌کرد‪ .‬رفتم سراغ کاکا رحیم‪ ،‬صاحب‬ ‫هتل و از او پرس��یدم آیا مادرم را دیده یا نه‪ .‬کاکا رحیم داش��ت‬ ‫س��یگار دود می‌ک��رد و روزنامه‌ای می‌خواند به خط انگلیس��ی‪.‬‬ ‫روزنامه دو رنگ داشت؛ قرمز و مشکی و هیچ عکسی نداشت‪.‬‬ ‫کاکا رحیم مژه‌های بلندی داش��ت و گونه‌هایش شبیه هلو‌های‬ ‫پرزدار بود‪ .‬روی میز‪ ،‬کنار در ورودی‪ ،‬بش��قاب بزرگی بود پر از‬ ‫میوه‌هایی مثل زردآلو و شاتوت‪.‬‬ ‫م��ادر به من گفته بود که قتا پر از میوه‌های خوش‌مزه اس��ت‪.‬‬ ‫در زبان پشتون «قتا» یعنی «مرکز تجارت»‪ .‬تجارت اجناس و‬ ‫کاال و شاید هم تجارت آدم‌ها‪ .‬قتا مرکز استان بلوچستان است‪.‬‬ ‫باغ میوه کشور پاکستان‪.‬‬ ‫کاکا رحیم بدون آن‌که سرش را بر گرداند دود سیگار را سمت‬ ‫خورش��ید بیرون داد و گفت‪« :‬بله‪ ،‬او را دیدم‪ ».‬خوش‌حال شدم‬ ‫و پرسیدم‪« :‬کجا رفت کاکا رحیم؟»‬ ‫ از این‌جا رفته‪.‬‬‫ از این‌جا رفته؟ کجا رفته؟‬‫دوباره گفت‪:‬‬ ‫ گفتم که‪ ،‬از این‌جا رفته‪.‬‬‫ کی بر می‌گردد؟‬‫ دیگر بر نمی‌گردد‪.‬‬‫ برنمی‌گردد؟‬‫ نه‪.‬‬‫ منظورت چیست کاکا رحیم؟ یعنی چه که دیگر برنمی‌گردد؟‬‫کاکا رحیم دوباره گفت‪« :‬او از این‌جا رفته و دیگر برنمی‌گردد‪».‬‬ ‫آن لحظه داش��تم از س��واالت مختلفی فرار می‌کردم‪ .‬سواالت‬ ‫زیادی بود که دوس��ت داش��تم جواب‌ش��ان را بدانم و می‌ش��د‬ ‫بپرس��م‪ .‬اما همین‌جور توی س��کوت کامل ایستاده بودم‪ ،‬سرم‬ ‫را انداخته بودم پایین و س��مت کاکا رحیم نگاه می‌کردم‪ .‬بدون‬ ‫این‌که او را ببینم‪.‬‬ ‫باز هم کاکا رحیم بود که شروع کرد به حرف زدن‪:‬‬ ‫ مادرت گفت یک چیزی را به تو بگویم‪.‬‬‫ چه چیزی کاکا رحیم؟‬‫ خدا نگه‌دار‬‫با تعجب پرسیدم‪:‬‬ ‫ همین؟‬‫ نه‪ ،‬یک چیز دیگر هم هست‪.‬‬‫ چی هست کاکا رحیم؟‬‫ گف��ت به تو یادآوری کنم به او قول دادی س��ه کار را هرگز‬‫انجام ندهی‪.‬‬

‫قسمت دوم‬

‫همیش��ه مادرم را مادر‪ ،‬برادرم را ب��رادر و خواهرم را خواهر صدا‬ ‫می‌زدم‪ ،‬اما روستایی که در آن زندگی می‌کردیم را صدا نمی‌زدم‬ ‫روستا‪ .‬می‌گفتم‪ :‬نوا‪ .‬نوا در زبان ما‪ ،‬به معنای شیار باریک است‪.‬‬ ‫روس��تای ما در عمق دره باریکی بود که دو ردیف رش��ته کوه را‬ ‫از هم جدا می‌کرد‪.‬‬ ‫یک روز غروب وقتی خسته و کوفته از بازی با دوستانم برگشتم‬ ‫خانه‪ ،‬مادرم گفت‪« :‬زود باش آماده ش��و‪ .‬باید برویم‪ ».‬پرس��یدم‪:‬‬ ‫«کجا؟» گفت‪« :‬می‌خواهیم از افغانستان برویم‪ ».‬فکر کردم باید‬ ‫برویم آن طرف همین دو رشته کوهی که دو سمت روستای‌مان‬ ‫بود‪ .‬تا آن زمان فکر می‌کردم همه افغانستان‪ ،‬همان جاست‪ .‬حد‬ ‫فاصل همان دو رش��ته کوه‪ .‬نمی‌دانستم افغانستان چقدر وسعت‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫س��اکی برداش��تیم و توی آن چند لباس برای من و یکی برای‬ ‫مادرم و مقداری نان و خرما برای خوردن گذاشتیم‪ .‬از شوق سفر‬ ‫آن‌قدر هیجان داش��تم که می‌خواستم بدوم بیرون و به همه خبر‬ ‫بدهم‪ .‬اما مادر نمی‌خواست این کار را بکنم و از من خواست آرام‬ ‫بگیرم‪ .‬خاله‌ام آمد و با مادرم گوش��ه‌ای رفتند و مشغول صحبت‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫بعد مردی از راه رس��ید که از دوس��تان قدیم��ی پدرم بود‪ .‬بدون‬ ‫این‌که وارد خانه شود‪ ،‬گفت باید زود راه بیفتیم‪ ،‬چون هنوز ماه در‬ ‫نیامده و تاریکی می‌تواند ما را از چشم طالبان یا هر کس دیگری‬ ‫که ممکن است دنبال‌مان باشد مخفی نگه دارد‪.‬‬ ‫از مادرم پرس��یدم‪« :‬برادر و خواهرم هم ب��ا ما می‌آیند؟» جواب‬ ‫داد‪« :‬نه‪ .‬آن‌ها پیش خاله‌ات می‌مانند‪ ».‬گفتم‪« :‬اما برادرم خیلی‬ ‫کوچک اس��ت‪ .‬نمی‌خواهد پیش خاله بماند‪ ».‬م��ادر جواب داد‪:‬‬ ‫«خواهرت از او مواظبت می‌کند‪ .‬او دیگر چهارده س��الش ش��ده‪.‬‬ ‫برای خودش خانمی است‪».‬‬ ‫ کی بر می‌گردیم؟‬‫ خیلی زود‬‫ چقدر زود؟ آخر من باید برای مسابقه این‌جا باشم‪.‬‬‫مادر گفت‪:‬‬ ‫ عنایت‪ ،‬تا حاال ستاره‌ها را دیده‌ای؟‬‫گفتم‪:‬‬ ‫ این موضوع چه ربطی به ستاره‌ها دارد؟‬‫ آن‌ها را بشمار‪.‬‬‫ نمی‌شود مادر‪ .‬خیلی زیادند‪.‬‬‫ همه‌شان را بشمار و وقتی تمام شد دوباره از نو بشمار‪.‬‬‫منطقه‌ای که م��ا در آن زندگی می‌کردیم مخصوص قوم هزاره‬ ‫است‪ .‬هزاره‌ها افغان‌هایی شبیه من هستند‪ ،‬با چشم‌هایی بادامی‬ ‫و بینی‌هایی مشت‌خورده‪ .‬منظورم تخت‌تر از دیگران است‪ .‬مثلن‬ ‫تخت‌تر از بینی تو فابیو‪ .‬ش��بیه مغول‌ه��ا‪ .‬بعضی‌ها می‌گویند ما‬ ‫بازمانده‌های لشکر چنگیزخان در افغانستانیم‪ .‬بعضی‌ها هم ما را‬ ‫بازماندگان کوشان‌ها یعنی ساکنان اصلی و باستانی این سرزمین‬ ‫می‌دانند‪ .‬همان‌ها که مجسمه بودای بامیان را ساخته‌اند‪ .‬بعضی‌ها‬ ‫هم ما را برده می‌دانند و با ما مثل برده‌ها رفتار می‌کنند‪.‬‬ ‫خروج از منطقه برای ما بس��یار خطرناک ب��ود‪ .‬این‌که می‌گویم‬ ‫خطرناک بود به این خاطر اس��ت که امروز از شرایط آن منطقه‬ ‫بی‌خب��رم‪ .‬اگرچه بعید می‌دانم آن ش��رایط تا امروز تغییر خاصی‬

‫کرده باشد‪.‬‬ ‫پشتون‌ها و طالبان با هم فرق دارند اما در بدرفتاری با ما تفاوت‬ ‫خاصی بین‌ش��ان نبود‪ .‬برای همین‪ ،‬عبور از سرزمین‌های آن‌ها‬ ‫ب��رای ما خیلی خطرناک بود‪ .‬ب��ه همین خاطر بود که ما مجبور‬ ‫بودیم شب‌ها حرکت کنیم‪ .‬ما سه نفر یعنی من‪ ،‬مادرم و آن مرد‬ ‫که دوست پدرم بود و مادر از او خواسته بود که هم‌راه‌مان باشد‪.‬‬ ‫س��ه ش��ب تمام پیاده راه رفتیم‪ .‬در پوشش��ی از تاریکی و تنها‬ ‫راه‌نمای ما نور س��تاره‌ها بود‪ .‬در مس��یری که چیزی به نام برق‪،‬‬ ‫آن‌جا معنایی ندارد‪ ،‬نور ستاره‌هاست که اهمیت پیدا می‌کند‪.‬‬ ‫ما به سمت قندهار حرکت می‌کردیم‪.‬‬ ‫من پیراهن خاکس��تری همیشگیم را پوشیده بودم‌‪ .‬شلوار بلندی‬ ‫پوشیده بودم و ژاکتی که تا زانوهام می‌رسید‪ .‬مادرم چادر سرش‬ ‫بود اما برقعی هم توی کیفش داش��ت تا هروقت با کسی روبه‌رو‬ ‫شدیم بپوشدش‪ .‬می‌خواست کسی متوجه هزاره بودنش نشود و‬ ‫بتواند من را هم‪ ،‬آن تو پنهان کند‪.‬‬ ‫صبح روز اول به کلبه‌ای رس��یدیم که ب��رای توقف کاروان‌های‬ ‫تجاری س��اخته ش��ده بود‪ .‬از میله‌های کلفتی که روی پنجره‌ها‬ ‫کشیده بودند می‌ش��د فهمید که زمانی طلبان آن‌جا را به عنوان‬ ‫زندان استفاده می‌کرده‪ .‬کس��ی آن‌جا نبود که البته برای ما خبر‬ ‫خوبی حس��اب می‌شد‪ .‬حوصله‌ام س��ر رفته بود‌‪ .‬شروع کردم به‬ ‫تمرین نشانه‌گیری روی حلقه‌ای که آویزان کرده بودم به میله‌ها‪.‬‬ ‫چند تا سنگ برداشتم و سعی‌کردم از فاصله‌ی صد قدمی حلقه‬ ‫را نشانه بگیرم‪ .‬تازه یاد گرفته بودم چطور به هدف بزنم که مرد‬ ‫هم‌راه‌مان‪ ،‬همان دوست قدیمی پدرم‪ ،‬دوان دوان آمد طرفم‪ ،‬مچ‬ ‫دستم را گرفت و بازیم نیمه‌کاره رها شد‪.‬‬ ‫روز دوم‪ ،‬ی��ک مرغ ش��کاری را دیدیم که باالی س��ر یک االغ‬ ‫چرخ می‌زد‪ .‬االغ مرده بود‪ .‬پاهایش میان دو تکه س��نگ بزرگ‬ ‫گیر ک��رده بود و به هیچ دردی نمی‌خورد‪ .‬ما که نمی‌توانس��تیم‬ ‫بخوریم��ش‪ .‬یادم می‌آی��د نزدیک «ش��اجوی» بودیم‪ .‬جایی در‬ ‫افغانس��تان که هزاره‌ها خیلی از آن می‌ترس��ند‪ .‬می‌گفتند آن‌جا‌‪،‬‬ ‫طالب��ان‪ ،‬ره‌گذره��ای هزاره‌ای مثل ما را می‌گیرن��د و زنده زنده‬ ‫می‌اندازند توی چاه‌های عمیقی که سگ‌ها دخل‌شان را درآورند‪.‬‬ ‫نوزده مرد از روس��تای من وقتی برای رفتن به پاکس��تان از این‬ ‫منطقه می‌گذش��تند ناپدید ش��ده بودند‪ .‬اولین بار این ماجرا را از‬ ‫برادر یکی از آن نوزده مرد ش��نیدم‪ .‬او برای پیدا کردن برادرش‬ ‫آمده بود ش��اجوی و تنها چیزی که پیدا کرد بود لباس‌ها و چند‬ ‫تکه از استخوان‌هاش بود‪.‬‬ ‫مثل��ی میان طالب��ان رایج بود ک��ه می‌گفت‪ :‬تاجیک‌ه��ا بروند‬ ‫تاجیکس��تان‪ ،‬ازبک‌ه��ا برون��د ازبکس��تان و هزاره‌ه��ا بروند به‬ ‫گورس��تان‪ .‬روز س��وم با تع��داد زیادی مرد و زن روبه‌رو ش��دیم‬ ‫که درون ماش��ین‌های پر از مرغ و جوج��ه و تخته‌های پارچه و‬ ‫بطری‌ه��ای آب رو به مقصد نامعلومی در حرک��ت بودند‪ ،‬انگار‬ ‫داشتند از چیز نامعلوم و ناشناخته‌ی فرار می‌کردند‪.‬‬ ‫ه��ر وق��ت توی مس��یر ب��ه کامیون��ی برمی‌خوردی��م از راننده‬ ‫می‌خواستیم برای مسیر کوتاهی هم که شده سوارمان کند‪ .‬اگر‬ ‫راننده‪ ،‬مرد خوبی بود می‌ایس��تاد و سوارمان می‌کرد‪ .‬اگر هم آدم‬ ‫بی‌محبتی بود یا به هر دلیلی از دست خودش یا دنیا شاکی بود‪،‬‬ ‫پایش را محکم می‌گذاش��ت روی گاز و فقط گرد و خاکش بود‬ ‫که نصیب ما می‌شد‪.‬‬ ‫من و مادرم به محض این‌که س��ر و ص��دای موتور کامیونی را‬

‫می‌ش��نیدیم‪ ،‬می‌دویدیم و جایی پنهان می‌ش��دیم‪ .‬دوست پدرم‬ ‫کن��ار جاده می‌ایس��تاد و به راننده عالمت می‌داد تا بایس��تد‪ .‬اما‬ ‫فقط از انگشت شستش اس��تفاده نمی‌کرد‪ .‬او دستانش را کامل‬ ‫باز می‌کرد و تکان می‌داد تا مطمئن شود راننده او را دیده باشد‪.‬‬ ‫وقتی مطمئن می‌ش��د همه چیز روبه‌راه اس��ت ما را صدا می‌زد‬ ‫و ما از گودالی که آن‌جا پنهان ش��ده بودیم‪ ،‬بیرون می‌پریدیم و‬ ‫سوار کامیون می‌شدیم‪ .‬گاهی جلو و گاهی عقب آن‪ .‬یک بار که‬ ‫عقب‪ ،‬س��وار شدیم دیدیم کامیون پر است از حصیر‪ .‬شانسی بود‬ ‫که بتوانم خواب راحتی روی حصیرها داشته باشم‪.‬‬ ‫ت��ا رس��یدن به قنده��ار و لحظه‌ای ک��ه از رودخان��ه «قنداب»‬ ‫می‌گذشتیم‌‪ ،‬سه هزار و چهار صد تا ستاره شمرده بودم‪.‬‬ ‫به جز س��تاره‌ها‪ ،‬تعداد پل‌های خراب شده‪ ،‬ماشین‌های سوزانده‬ ‫ش��ده و تانک‌های توقیف شده توسط طالبان را هم شمرده بودم‬ ‫و باعث شده بود خیلی خسته شوم‪ .‬دوست داشتم برگردم خانه‌ام‬ ‫در «نوا» و با دوستانم بازی کنم‪.‬‬ ‫وقتی رس��یدیم قندهار دیگر شمردن س��تاره‌ها را گذاشتم کنار‪.‬‬ ‫چون اولین باری بود که ش��هری به ای��ن بزرگی می‌دیدم و نور‬ ‫خانه‌ها و المپ‌های روش��ن خیابان‌ها حواس��م را پرت می‌کرد‪.‬‬ ‫خیلی هم خسته شده‌بودم‪.‬‬ ‫خیابان‌های قندهار آس��فالت بود‪ .‬ماشین‌ها‪ ،‬موتور‌ها‪ ،‬دوچرخه‌ها‬ ‫و مغازه‌های زیادی داش��ت‪ .‬همین طور جاهای زیادی که آدم‌ها‬ ‫بتوانند بنش��ینند و در حالی‌که چای می‌نوشند با هم گپی بزنند‪.‬‬ ‫ساختمان‌های بلندی داشت که روی بام‌شان آنتن هوایی بود‪ .‬باد‬ ‫ش��دیدی می‌وزید و ش��هر پر بود از گرد و خاک‪ .‬آدم‌های زیادی‬ ‫توی خیابان‌ها بودند‪ .‬انگار هیچ‌کس‪ ،‬خانه‌اش نبود‪.‬‬ ‫بعد از مدتی پیاد ‌ه روی در شهر‪ ،‬مرد ایستاد و به ما گفت همان‌جا‬ ‫منتظر باش��یم تا کارها را راس��ت و ریست کند‪ .‬اما نگفت کجا و‬ ‫با چه کس��ی؟ من روی دیوار کوتاهی نشس��تم و ش��روع کردم‬ ‫به ش��مردن ماش��ین‌های رنگ��ی‌ای که رد می‌ش��دند‪ .‬مادر هم‬ ‫همین‌طور گوشه‌ای ایستاده بود‪ .‬بوی خوب غذای سرخ شده به‬ ‫مش��امم رسید‪ .‬رادیو داشت خبر ناپدید شدن گروهی از آدم‌ها در‬ ‫بامیان و پیدا ش��دن تعداد زیادی جس��د توی یک خانه را پخش‬ ‫می‌ک��رد‪ .‬پیرمردی در حالی‌که رد می‌ش��د دس��ت‌هاش را رو به‬ ‫آسمان گرفت و در حالی‌که گریه می‌کرد گفت‪:‬‬ ‫ خدا به خیر کند‪.‬‬‫با این‌که گرس��نه و تشنه بودم اما نه آب خواستم نه غذا‪ .‬دوست‬ ‫پدرم در حالی‌که می‌خندی��د و مرد دیگری هم هم‌راهش بود از‬ ‫دور پیدایش شد‪ .‬به مادرم گفت‪« :‬امروز شما خیلی خوش‌شانس‬ ‫بودید‪ .‬این آقا ش��وکت است‪ .‬ش��ما را با کامیون خودش می‌برد‬ ‫پاکستان‪».‬‬ ‫مادرم گفت‪« :‬سالم آقا شوکت‪ .‬خیلی ممنون‪ ».‬شوکت که مردی‬ ‫پاکستانی بود جوابی نداد‪ .‬دوست پدرم گفت‪« :‬حاال بروید‪ ،‬خیلی‬ ‫زود دوباره هم‌دیگر را خواهیم دید‪».‬‬ ‫مادر گفت‪« :‬به خاطر همه چیز ممنونم‪ .‬به خواهرم بگو که سفر‬ ‫خوب و راحتی داشتیم‪».‬‬ ‫مرد گفت‪« :‬حتمن‪ ».‬بعد رو به من کرد و گفت‪« :‬موفق باش��ی‬ ‫عنایت کوچولو‪ .‬به امید دیدار‪ ».‬مرا در آغوش گرفت و پیش��انیم‬ ‫را بوس��ید‪ .‬خندیدم و با خودم فکر کردم اگر قرار است به همین‬ ‫زودی هم‌دیگ��ر را ببینیم‪ ،‬دیگر چرا ب��رای من آرزوی موفقیت‬ ‫می‌کند؟‬

‫‪33‬‬

‫قسمت سوم‬

‫دوس��ت پدرم از ما خداحافظی کرد و رفت‪ .‬شوکت‪ ،‬مرد پاکستانی‬ ‫دست‌هایش را باال برد و به ما عالمت داد دنبالش برویم‪ .‬کامیونش‬ ‫ت��وی پارکینگ پر از گرد و خاکی پارک بود که با نرده‌های فلزی‬ ‫محاصره شده بود‪ .‬پشت حیاط پر بود از تیرک‌های چوبی‪ .‬جلوتر که‬ ‫رفتم و خوب نگاه انداختم دیدم تیرک چراغ‌برقند‪.‬‬ ‫ چرا تیرک‌های چوبی را جابه‌جا می‌کنید؟‬‫شوکت‪ ،‬مرد پاکستانی جواب نداد‪.‬‬ ‫اما من بع��دن دلیلش را فهمیدم‪ .‬آدم‌ها برای دزدی از پاکس��تان‬ ‫می‌آمدند افغانستان‪ .‬هرچیزی که می‌ش��د را می‌دزدیدند‪ .‬هرچند‬ ‫چی��ز زیادی برای دزدی نب��ود‪ .‬تیرک چراغ برق یکی‌ش��ان بود‪.‬‬ ‫آن‌ه��ا با کامیون‌های خودش��ان می‌آمدند‪ ،‬تیرک‌ه��ا را می‌کندند‬ ‫و راه می‌افتادن��د س��مت مرز‪ .‬یا خودش��ان اس��تفاده می‌کردند یا‬ ‫می‌فروختندش��ان‪ .‬اما آن لحظه چی��زی که برای ما مهم بود یک‬ ‫وسیله خوب برای سفر بود‪ .‬شاید هم بیش‌تر از خوب‪ ،‬یک وسیله‬ ‫عالی‪ .‬چون در مرز افغانستان و پاکستان‪ ،‬کامیون‌های پاکستانی را‬ ‫کامل بازرسی نمی‌کردند‪.‬‬ ‫س��فر بسیار طوالنی بود‪ .‬ساعت‌ها و س��اعت‌ها در مسیر کوه‌ها و‬ ‫دست‌اندازها باال و پایین می‌رفتیم‪ .‬از صخره‌ها و چادرها و مغا‌زه‌های‬ ‫بین راه می‌گذشتیم‪ .‬بعضی جاها وقتی هوا تاریک می‌شد‪ ،‬شوکت‬ ‫ماشین را برای خوردن غذا‪ ،‬جایی نگه می‌داشت‪ .‬فقط هم خودش‬ ‫از کامیون پیاده می‌شد‪ .‬به‌تر بود ما از کامیون خارج نشویم‪ .‬شوکت‪،‬‬ ‫قدری گوشت و ته‌مانده غذا برای‌مان می‌آورد و بعد راه می‌افتادیم‪.‬‬ ‫هم‌راه بادی که زوزه‌کشان از شیشه پنجره می‌آمد تو‪ .‬شیشه‌ای که‬ ‫به اندازه یک شکاف کوچک پایین کشید‌ه شده بود تا کمی هوای‬ ‫تازه به ما برسد‪ .‬اما فقط گرد و غبار بود که وارد می‌شد‪.‬‬ ‫وقتی به زمین‌هایی که از آن‌ها رد می‌شدیم نگاه می‌کردم یاد پدرم‬ ‫می‌افتادم‪ .‬آخر او هم زمان زیادی راننده کامیون بود‌‪ .‬قضیه‌اش اما‬ ‫در کل فرق داشت‪ .‬او مجبور شده بود به این کار‪.‬‬ ‫هرچند حاال دیگر زنده نیست‪ .‬اما داستان زندگیش را حتمن برایت‬ ‫تعریف می‌کنم‪ .‬همان داستانی که خودش برایم تعریف کرده بود‪.‬‬ ‫اگرچه نمی‌توانم قسم بخورم کاملن درست باشد‪.‬‬ ‫ماجرا این بود که پشتون‌ها بیش‌تر هزاره‌های منطقه ما را مجبور‬ ‫می‌کردند تا با کامیون بروند ایران و برگردند تا محصوالت‌شان را‬ ‫آن‌جا برای‌شان بفروشند‪ .‬پتو‪ ،‬پارچه و یک جور اسفنج که نمی‌دانم‬ ‫به چه دردی می‌خورد؟ مردم ایران شیعه هستند‪ ،‬مثل ما هزاره‌ها‪.‬‬ ‫اما پشتون‌ها شیعه نیستند‪ .‬طبیعی‌ست که هم‌مذهب‌ها با هم به‌تر‬ ‫کنار می‌آیند‪ .‬تازه پش��تون‌ها فارسی هم بلد نیستند اما ما فارسی‬ ‫می‌فهمیم‪.‬‬ ‫ب��رای این‌که پدرم را مجبور به این کار کنند به او گفتند اگر برای‬ ‫فروش محصوالت‌مان نروی ایران‪ ،‬خانواده‌ات را می‌کشیم‪ .‬اگر با‬ ‫جنس‌های ما فرار کنی‪ ،‬خانواده‌ات را می‌کشیم‪ .‬وقتی برمی‌گردی‬ ‫اگر یکی از جنس‌ها گم یا خراب شد‌ه باشد‪ ،‬خانواده‌ات را می‌کشیم‪.‬‬ ‫اگر کسی سرت را کاله گذاشت‪ ،‬خانواده‌ات را می‌کشیم‪ .‬خالصه‬ ‫این‌که با کوچک‌ترین اشتباهی‪ ،‬خانواده‌ات خواهند مرد‪.‬‬ ‫وقتی پدرم مرد فکر می‌کنم شش سالم بود‪ .‬یک گروه راه‌زن توی‬ ‫کوه‌ها به کامیونش حمله کردند و او را کش��تند‪ .‬وقتی پش��تون‌ها‬ ‫فهمیدن��د به کامیون پدرم حمله ش��ده و جنس‌ها را برده‌اند آمدند‬ ‫س��راغ ما و از ما خواستند پول جنس‌هاشان را بدهیم‪ .‬اول از همه‬ ‫رفتند سراغ عمویم‪ .‬به او گفتند مسوولیت گردن اوست و باید جبران‬ ‫خس��ارت کند‪ .‬عمو تالش کرد راه حلی پیدا کند‪ .‬مثلن زمینش را‬ ‫بفروش��د اما نتوانس��ت‪ .‬تا این‌که یک روز جلوشان ایستاد و گفت‬

‫‪34‬‬

‫دیگر به او مربوط نیست و نمی‌تواند از پسش بربیاید‪ .‬گفت خودش‬ ‫خانواده و هزار بدبختی دیگر دارد‪.‬‬ ‫یک روز غروب پشتون‌ها آمدند سراغ مادرم و گفتند اگر پول‌شان‬ ‫را جور نکند‪ ،‬من و برادرم را به عنوان برده با خودش��ان می‌برند تا‬ ‫برای‌شان کار کنیم‪ .‬کاری که در همه جای دنیا حتا خود افغانستان‬ ‫هم ممنوع بود‬ ‫عمویم را به خاطر حرف‌هایش سرزنش نمی‌کنم‪ .‬چون حرف‌هایش‬ ‫عین واقعیت بود و چاره دیگری نداشت‪.‬‬ ‫یک روز غروب پشتون‌ها آمدند سراغ مادرم و گفتند اگر پول‌شان‬ ‫را ج��ور نکند‪ ،‬من و برادرم را به عنوان برده با خودش��ان می‌برند‬ ‫ت��ا برای‌ش��ان کار کنیم‪ .‬کاری ک��ه در همه جای دنی��ا حتا خود‬ ‫افغانستان هم ممنوع بود‪ .‬از آن روز دیگر مادرم خواب آرام نداشت‬ ‫و می‌ترسید‪ .‬از من و برادرم می‌خواست همیشه بیرون از خانه باشیم‬ ‫و بین بچه‌های دیگر‪ .‬این‌جوری وقتی غروب می‌ش��د و پشتون‌ها‬ ‫می‌آمدند خانه‌مان‪ ،‬م��ن و برادرم توی خانه نبودیم تا قیافه‌مان را‬ ‫ببینند و بشناسندمان‪ .‬این شد که من و برادرم همیشه بیرون خانه‬ ‫بین دوستان‌مان می‌پلکیدیم و پشتون‌ها هم همیشه از کنارمان رد‬ ‫می‌شدند‪ .‬نه ما به آن‌ها نگاه می‌کردیم و نه آن‌ها به ما‪.‬‬ ‫اما ش��ب که می‌ش��د دیگر وضع فرق می‌ک��رد‪ .‬هر وقت صدایی‬ ‫می‌آمد‪ ،‬فوری می‌دویدیم و توی چاله‌ای که پشت سیب‌زمینی‌ها‬ ‫کنده بودیم قایم می‌شدیم‪ .‬من خیلی به این روش اعتماد نداشتم‪.‬‬ ‫ب��ه مادرم هم می‌گفتم که اگر بخواهند دنبال‌مان بیایند که نه در‬ ‫می‌زنند و نه سروصدا می‌کنند‪.‬‬ ‫اوضاع چند وقتی به همین منوال گذشت تا این‌که مادرم تصمیم‬ ‫گرفت من را از افغانستان بیرون ببرد‪ .‬آخر من دیگر ده سالم شده‬ ‫بود و هیکلم آن‌قدر بزرگ ش��ده بود که دیگر توی آن یک وجب‬ ‫سوراخ جا نمی‌شدم‪ .‬تازه ممکن بود برادر کوچکم را هم له کنم‪.‬‬ ‫ترک کردن «نوا» انتخاب ش��خصی من نبود‪ .‬روستای من جای‬ ‫خیلی خوبی بود‪ .‬هرچند از نظر تکنولوژی جای پیش‌رفته‌ای نبود‬ ‫و حتا برای روش��نایی از چراغ‌های نفتی استفاده می‌کردیم‪ .‬اما در‬ ‫عوض پر بود از درخت‌های س��یب‪ .‬من خودم شاهد شکوفه زدن‬ ‫میوه‌ها بودم‪ .‬گل‌ها جلوی من باز می‌ش��دند و تبدیل می‌شدند به‬ ‫میوه‪ .‬می‌دانم این‌جا هم شکوفه‌ها تبدیل می‌شوند به میوه‪ .‬اما شما‬ ‫خودتان هیچ‌وقت آن‌جوری شاهدش نیستید‪ .‬ستاره‌ها و ماه را هم‬ ‫که دیگر نگو‪ .‬یادم می‌آید وقتی می‌خواستیم کم‌تر نفت بسوزانیم‪،‬‬ ‫شب‌ها چراغ نفتی را خاموش می‌کردیم و می‌رفتیم توی هوای آزاد‬ ‫زیر نور ماه‪ ،‬شام می‌خوردیم‪.‬‬ ‫خانه ما یک اتاق بزرگ داشت که همه آن‌جا می‌خوابیدیم‪ .‬به‌عالوه‪،‬‬ ‫یک اتاق که مال مهمان‌ها بود‪ .‬گوش��ه‌ای هم برای روشن کردن‬ ‫آتش و پخت و پز که زیر طبقه اول بود‪ .‬زمستان‌ها‪ ،‬لوله‌هایی‪ ،‬گرما‬ ‫را از آتش می‌گرفتند و به سرتاسر خانه انتقال می‌دادند‪ .‬طبقه دوم‬ ‫یک اتاق انباری بود که غذای حیوانات را آن‌جا انبار می‌کردیم‪ .‬توی‬ ‫حیاط‪ ،‬آشپزخانه‌ی دیگری بود که تابستان‌ها از آن استفاده می‌شد‬ ‫تا هوای داخل خانه گرم‌تر از آن‌چه بود نشود‪.‬‬ ‫حیاط‌م��ان بزرگ بود و پر از درختان س��یب‪ ،‬گی�لاس‪ ،‬انار‪ ،‬هلو‪،‬‬ ‫زرد آلو و حتا ش��اتوت‪ .‬دیوار پوشیده شده بود از یک الیه ضخیم‬ ‫گل که ضخامتش به بیش‌تر از یک متر هم می‌رس��ید‪ .‬ما ماست‬ ‫دست‌ساز خانگی می‌خوردیم‪ .‬چیزی شبیه ماست یونانی‪ .‬اما خیلی‬ ‫خوش‌مزه‌تر از آن‪ .‬دو تا گاو و یک گوسفند هم داشتیم و زمین‌هایی‬ ‫که رویش ذرت می‌کاش��تیم‪ .‬ذرت‌هایی که بعد‪ ،‬آن‌ها را می‌بردیم‬ ‫کارخانه برای آس��یاب کردن‪ .‬این بود ن��وا‪ .‬جایی که هرگز خودم‬ ‫تصمیمی برای ترک کردنش نگرفتم‪ .‬حتا وقتی طالبان مدرسه‌مان‬

‫را تعطیل کرد‪.‬‬ ‫ فابی��و‪ ،‬می‌خواهی در مورد زمانی که طالبان آمدند مدرس��ه‌مان‬‫برایت صحبت کنم؟ حوصله‌ات سر نمی‌رود؟‬ ‫ البت��ه که دوس��ت دارم‪ .‬من به هر چیزی ک��ه تو تعریف کنی‬‫عالقه‌مندم عنایت جان‪.‬‬ ‫آن روز توجه زیادی به حرف‌های معلم نداش��تم‪ .‬یک گوش��م به‬ ‫حرف‌های او بود و و گوش دیگرم داشت به مسابقات بوزول بازی‬ ‫فکر می‌کرد که برای آن روز غروب تدارک دیده بودیم‪.‬‬ ‫بوزول بازی‪ ،‬بازی است که با استخوان پای گوسفند انجام می‌شود‪.‬‬ ‫چیزی ش��بیه تاس‪ ،‬البته بزرگ‌تر و ناصاف‪ .‬بازی هم چیزی شبیه‬ ‫تاس بازی یا تیله بازی است‪ .‬بوزول بازی را تقریبن هر چهار فصل‬ ‫سال انجام می‌دادیم‪ .‬در حالی‌که بادبادک‌بازی معمولن مال بهار و‬ ‫پاییز است و قایم‌باشک بازی مال زمستان‪ .‬توی سرمای زمستان‬ ‫قایم ش��دن الی گونی‌های ذرت یا وس��ط کپه‌ی پتوها یا پشت‬ ‫سنگ‌های بزرگ خیلی لذت بخش است‪.‬‬ ‫معلم داش��ت به ما ضرب و تقس��یم یاد می‌داد که صدای نزدیک‬ ‫ش��دن موتورسیکلت‌ها را ش��نیدیم‪ .‬نگاه همه‌مان خیره شد به در‬ ‫کالس‪ .‬سخت نبود حدس بزنم چه اتفاقی در حال رخ دادن است‪.‬‬ ‫صدای خاموش ش��دن موتور‌ها را ش��نیدیم و ناگهان مرد طالبان‬ ‫بزرگ جثه‌ای در آستانه در ظاهر شد‪.‬‬

‫قسمت چهارم‬

‫مرد طالبان بزرگ جثه‌ای در آستانه در ظاهر شد‪ .‬مثل همه آن‌ها‬ ‫ریش بلندی داش��ت‪ .‬از آن ریش‌هایی ک��ه ما هزاره‌ها هیچ وقت‬ ‫نمی‌توانیم داشته باشیم‪ .‬چون ما هم مثل چینی‌ه‌ا و ژاپنی‌ها ریش‌‬ ‫کمی داریم‪ .‬یک‌بار یکی از همین مردان‪ ،‬من را کتک زد‪ ،‬فقط به‬ ‫این خاطر که ریش نداشتم‪ .‬آن موقع خیلی بچه بودم‪ .‬آن‌قدر بچه‬ ‫که اگر به جای هزاره‪ ،‬پش��تون هم بودم باز هم زود بود ریش در‬ ‫بیاورم‪ .‬مرد طالبان تفنگ به دست وارد کالس شد و با صدای بلند‬ ‫فریاد زد مدرسه باید فورن تعطیل شود‪ .‬معلم پرسید‪« :‬چرا؟» مرد‬ ‫جواب داد‪« :‬چون رییس من دستور داده و شما باید اطاعت کنید‪».‬‬ ‫بعد هم بدون این‌که منتظر جوابی ش��ود یا توضیح دیگری بدهد‬ ‫کالس را ترک کرد و رفت‪ .‬معلم‌مان نه حرفی زد و نه حرکتی کرد‪.‬‬ ‫فقط منتظر ماند سروصدای موتور مرد طالبان دور شود‪ .‬بعد شروع‬ ‫کرد به ادامه درس ریاضی‪ ،‬درس��ت از همان جایی که قطع شده‬ ‫بود‪ .‬با همان صدای آرام و با همان لب‌خند خجالتی روی صورتش‪.‬‬ ‫آخر معلم‌مان خیلی خجالتی بود‪ .‬هیچ وقت سرمان داد نمی‌کشید و‬ ‫صدایش را برای‌مان بلند نمی‌کرد‪ .‬اگر هم یک وقتی مجبور می‌شد‬ ‫س��رمان داد بزند بیش‌تر خودش اذیت می‌ش��د تا ما‪ .‬روز بعد مرد‬ ‫طالبان دوباره برگش��ت‪ .‬همان مرد دیروزی سوار همان موتور روز‬ ‫قبلش‪ .‬وقتی دید ما هم‌چنان سر کالسیم و معلم هم هم‌چنان در‬ ‫حال درس دادن‪ ،‬سر معلم‌مان داد کشید‪:‬‬ ‫ چرا هنوز مدرسه را تعطیل نکرده‌ای؟‬‫ چون دلیلی برای تعطیلی نبود‬‫ دلیل باالتر از این که مالعمر دستور داده؟‬‫ اما این دلیل خوبی نیست‪.‬‬‫ توهین می‌کنی؟ مالعمر گفته مدارس هزاره‌ها باید تعطیل شود‪.‬‬‫ پس بچه‌های ما کجا درس بخوانند؟‬‫ هیچ جا‪ .‬مدرسه جای هزاره‌ها نیست‪.‬‬‫ اما این مدرسه‪ ،‬هست‪.‬‬‫‪ -‬این مدرسه برخالف خواست خداست‪.‬‬

‫ منظورت این‌ست که برخالف خواست شماست‪.‬‬‫ شما چیزهایی را درس می‌دهید که خدا هرگز نمی‌خواهد‪ .‬یک‬‫مشت دروغ‪ .‬چیزهایی که مخالف حرف‌های خداست‪.‬‬ ‫ ما به بچه‌ها یاد می‌دهیم آدم‌های خوبی باشند‪ .‬بیا بنشینیم و در‬‫این مورد حرف بزنیم‪.‬‬ ‫ من با تو حرفی ندارم‪ .‬دارم به تو می‌گویم‪ .‬انسان خوب بودن یعنی‬‫خدمت کردن به خدا‪ .‬ما خوب می‌دانیم خدا از انسان چه می‌خواهد‬ ‫و چگونه باید به او خدمت کنیم‪ .‬اما شما هزاره‌ها نمی‌دانید‪.‬‬ ‫مرد طالبان به سرعت از میان ما رد شد‪ .‬به سختی نفس می‌کشید‪.‬‬ ‫درست مثل نفس کش��یدن من در روزی که یک سنگ کوچک‬ ‫توی دماغم گیر کرد‌ه بود‪ .‬بدون آن‌که حرف دیگری بزند از کالس‬ ‫بیرون رفت و سوار بر موتورسیکلتش دور شد‪.‬‬ ‫صبح روز س��وم‪ ،‬از آن صبح‌های پاییزی بود که آفتاب هنوز گرم‬ ‫اس��ت‪ .‬اگرچه باد بوی برف می‌داد اما هوا سرد نبود و جان می‌داد‬ ‫برای بادبادک بازی‪.‬‬ ‫آن روز صبح داشتیم یک شعر هزاره‌ای برای مسابقه شعر تمرین‬ ‫می‌کردیم که ناگهان دو ماشین جیپ‪ ،‬پر از طالبان از راه رسیدند‪.‬‬ ‫دویدیم سمت پنجره تا ببینیم چه خبر شده‪ .‬همه بچه‌های مدرسه‬ ‫برای دیدن آن‌ها از سرجای‌ش��ان نیم‌خیز شده بودند‪ .‬هم ترسیده‬ ‫بودیم و هم هیجان‌زده‪ .‬آخر وقتی نمی‌دانی چه اتفاقی در حال رخ‬ ‫دادن است‪ ،‬ترس‪ ،‬هیجان‌انگیز می‌شود‪.‬‬ ‫دوازده‪ ،‬س��یزده مرد مسلح از جیپ پیاده شدند و همان مردی که‬ ‫طی دو روز قبل آمده بود سراغ معلم‌مان‪ ،‬وارد کالس شد و گفت‪:‬‬ ‫«به تو گفته بودیم مدرسه را تعطیل کن اما تو گوش ندادی‪ .‬حاال‬ ‫نوبت ماست که به تو درس بدهیم‪».‬‬ ‫مدرس��ه ما س��اختمان بزرگی بود با حدود دویست شاگرد‪ .‬سال‌ها‬ ‫قبل وقتی قرار بود مدرس��ه را بس��ازند هرکدام از اولیا گوشه‌ای از‬ ‫کار را به‌عهده گرفتند‪ .‬هرکس کاری را که بلد بود به‌عهده گرفت‪.‬‬ ‫بعضی‌ها سقف را ساختند‪ .‬بعضی‌ها هم سعی کردند راهی پیداکنند‬ ‫ن هم قابل‬ ‫که باد داخل کالس‌ها سر نکشد و کالس‌ها در زمستا ‌‬ ‫استفاده باشند‪ .‬هرچند روش‌های آن‌ها برای جلوگیری از ورود باد‬ ‫چندان موثر نبود‪ .‬هرچیزی که جلوی پنجره می‌کشیدیم باد پاره‌اش‬ ‫می‌کرد و می‌آمد تو‪.‬‬ ‫مدرسه چندین کالس و یک مدیر مدرسه داشت‪ .‬طالبان همه ما‬ ‫را از ب��زرگ و کوچک توی حی��اط جمع کردند‪ .‬مجبورمان کردند‬ ‫حلق��ه بزنیم‪ .‬بچه‌ترها جلو‪ ،‬بزرگ‌ترها عقب‪ .‬بعد مدیر مدرس��ه و‬ ‫معلم‌مان را بردند وس��ط دایره‪ .‬مدیر مدرسه به شدت ترسیده بود‬ ‫و نزدی��ک ب��ود بزند زیر گریه‪ .‬اما معلم ما مثل همیش��ه آرام بود‪.‬‬ ‫دس��ت‌هایش دوطرف بدنش آویزان بود و با چشم‌هایی باز‪ ،‬رو به‬ ‫جلو نگاه می‌کرد‪ .‬چش��مان معلم‌مان زیبا بود‪ .‬انگار با نگاهش به‬ ‫همه دوروبری‌ه��اش انرژی می‌داد‪ .‬معلم رو به ما گفت‪« :‬به امید‬ ‫دیدار بچه‌ها‪».‬‬ ‫آن‌ها جلوی همه ما به او شلیک کردند‪ .‬از آن روز به بعد مدرسه‌مان‬ ‫تعطیل شد و بدون مدرسه زندگی مثل خاکستر شد‪.‬‬ ‫ فابیو‪ ،‬حتمن باید یک چیزی را روشن کنم‪.‬‬‫ بگو عنایت جان‬‫ باید روشن کنم افغان‌ها با طالبان فرق دارند‪ .‬می‌خواهم مردم این‬‫موضوع را بدانند‪ .‬تو می‌دانی افرادی که معلم من را کشتند از چند‬ ‫ملیت مختلف بودند؟‬ ‫ چند تا عنایت؟‬‫ بیست نفر از آن‌ها توی جیپ بودند‪ .‬درست؟ شاید از بیست ملیت‬‫مختلف نبودند اما خیلی متنوع بودند‪ .‬بعضی‌هاشان حتا نمی‌توانستند‬ ‫با هم صحبت کنند‪ .‬پاکستان‪ ،‬سنگال‪ ،‬مراکش‪ ،‬مصر‪ .‬خیلی‌ها فکر‬

‫می‌کنند طالبان همان افغان‌ها هستند فابیو‪ .‬اما این‌طور نیست‪ .‬البته‬ ‫بعضی‌هاشان افغانند اما نه همه‪ .‬آن‌ها هیچ چیز سرشان نمی‌شود‪.‬‬ ‫مانع تحصیل بچه‌ها می‌شوند‪ .‬چون می‌ترسند بچه‌ها درس بخوانند‬ ‫و بفهمند کارهایی که آن‌ها می‌کنند برای رضایت خودشان است‬ ‫نه خدا‪.‬‬ ‫ بس��یار خوب عنایت جان‪ .‬ما این موضوع را برای همه روش��ن‬‫خواهیم کرد‪ .‬حاال کجا بودیم؟ قندهار؟‬ ‫ آها بله قندهار‬‫ بیا برگردیم قندهار‬‫صب��ح بود که رس��یدیم‪ .‬این را گفته بودم؟ ت��وی کامیونی که پر‬ ‫بود از تیرک‌های چوبی‪ .‬از پیش��اور گذشتیم و به قتا رسیدیم‪ .‬البته‬ ‫من و مادرم هیچ‌وقت از کامیون پیاده نش��دیم‪ .‬در قتا دنبال جایی‬ ‫برای خواب گش��تیم‪ .‬یکی از آن جاهای��ی که ما به آن می‌گوییم‬ ‫مس��افرخانه‪ .‬جایی برای خواب که مسافران در سفر خود به ایران‪،‬‬ ‫آن‌جا توقف می‌کردند تا راه‌نمایی برای سفرشان پیدا کنند‪.‬‬ ‫به مدت سه روز‪ ،‬ما مسافرخانه را ترک نکردیم‪ .‬مادر داشت با آدم‌ها‬ ‫حرف می‌زد تا شرایط بازگشتش به افغانستان را فراهم کند‪ .‬اگرچه‬ ‫آن موقع من این موضوع را نمی‌دانستم‪ .‬البته بازگشتن به افغانستان‬ ‫خیلی راحت‌تر از خارج شدن از آن بود‪.‬‬ ‫در آن مدت من کاری برای انجام دادن نداش��تم و این ور و آن ور‬ ‫می‌پلکیدم‪ .‬تا این‌که یک ش��ب قبل از این‌که مرا توی رختخواب‬ ‫بگذارد‪ ،‬سرم را توی دستانش گرفت‪ ،‬مرا سخت توی بغلش فشرد و‬ ‫با من در مورد کارهایی حرف زد که هرگز نباید انجام‌شان می‌دادم‬ ‫و گفت که باید در زندگی هدفی داشته باشم و تمام وجودم از آن‬ ‫پر شود‪ .‬صبح روز بعد‪ ،‬مادر آن‌جا نبود و وقتی از کاکارحیم صاحب‬ ‫مهمان‌خانه پرس��یدم می‌داند مادرم کجا رفته‪ ،‬گفت مادرت رفته‬ ‫افغانستان پیش خواهر و برادر کوچک‌ترت‪.‬‬ ‫بعد از آن نشستم گوشه‌ای‪ ،‬در فاصله دو صندلی‪ ،‬نه روی یکی از‬ ‫آن‌ها‪ .‬روی کف زمین‪ .‬روی پاشنه پاهایم چمباتمه زدم و با خودم‬ ‫فکر کردم که باید فکر کنم‪.‬‬ ‫معلمم همیشه می‌گفت‪« :‬فکرکردن به این‌که باید فکر کنید یک‬ ‫گام بزرگ و مهم است‪ ».‬اما هیچ فکری توی سرم نبود‪ .‬جز نوری‬ ‫که همه چیز را می‌بلعید و نمی‌گذاشت چیزی را ببینم‪ .‬درست مثل‬ ‫وقتی که مس��تقیم به خورشید خیره می‌شوی‪ .‬وقتی که نور رفت‪،‬‬ ‫چراغ‌های خیابان‌ها روشن شد‌ه بودند‪.‬‬

‫قسمت پنجم‬

‫خسته و کوفته بودم‪ .‬درست مثل تکه گوشتی که زنان روستا بارها‬ ‫و باره��ا و بارها آن را توی کف دست‌ش��ان می‌چرخاندند تا از آن‬ ‫گلوله‌های گوشتی به نام کوفته بسازند‪ .‬انگار یک غول من را گرفته‬ ‫بود توی دس��ت‌هایش و داشت فش��ار می‌داد تا از من هم کوفته‬ ‫درست کند‪ .‬همه جام درد می‌کرد‪.‬‬ ‫قت��ا پر بود از هزاره‌ها‪ .‬چند روزی که در مهمان‌خانه قاضی بودیم‪،‬‬ ‫می‌دیدم که هزاره‌های زیادی آن‌جا رفت و آمد می‌کنند‪ .‬زمانی که‬ ‫مادرم هنوز آن‌جا بود وقت زیادی را صرف صحبت کردن با آن‌ها‬ ‫می‌کرد‪ .‬انگار که رازهای زیادی داش��ت که باید با آن‌ها در میان‬ ‫می‌گذاش��ت‪ .‬درست یادم نمی‌آید‪ ،‬اما متوجه شده بودم هزاره‌های‬ ‫آن‌جا‪ ،‬کمی با آدم‌های منطقه خودم فرق دارند‪ .‬لهجه‌ش��ان بر اثر‬ ‫اضافه ش��دن کلم��ات خارجی‪ ،‬پیچیده و برای م��ن نامفهوم بود‪.‬‬ ‫حرف‌هاش��ان را درس��ت نمی‌فهمیدم و نمی‌توانستم حرف‌هام را‬ ‫به آن‌ها بفهمانم‪ .‬نمی‌توانس��تم از کسی اطالعاتی بگیرم‪ .‬یا حتا‬ ‫با آدم‌ها گپ و گفتی دوس��تانه رد و بدل کنم یا مثلن برای کسی‬

‫جوکی تعریف کنم شاید از من خوشش بیاید و به من کمک کند‪،‬‬ ‫مثلن من را ببرد خانه‌اش و یک کاس��ه ماس��ت یا یک تکه خیار‬ ‫جلویم بگذارد‪ .‬اگر یک تازه وارد باشی به محض این‌که دهانت را‬ ‫برای حرف زدن باز می‌کن��ی لو می‌روی و اگر ندانی دقیقن کجا‬ ‫هس��تی و چطور باید با مسایل اطرافت کنار بیایی مردم به آسانی‬ ‫می‌توانند از تو سو‌‌اس��تفاده کنند‪ .‬یک��ی از چیزهایی که باید از آن‬ ‫دوری می‌کردم‪ ،‬یکی از صدها چیز‪ ،‬این بود که مواظب باش��م از‬ ‫من سو‌استفاده نشود‪.‬‬ ‫خ��ودم را توی آش��پزخانه آرام کردم‪ .‬بعد رفتم س��راغ کاکا رحیم‬ ‫صاحب مهمان‌خانه‪ .‬او تنها کس��ی بود که می‌ش��د باهاش ارتباط‬ ‫برقرار کرد‪ .‬شاید چون زبان‌های زیادی بلد بود و مدام در حال سر‬ ‫و کله زدن با آدم‌های مختلفی بود که آن‌جا رفت و آمد می‌کردند‪.‬‬ ‫از او پرس��یدم آیا می‌توانم آن‌جا کار کنم؟ هر کاری باش��د انجام‬ ‫می‌دهم‪ .‬شستن کف زمین‪ ،‬تمیز کردن کفش‌ها‪ ،‬هر کار دیگری‬ ‫که الزم باش��د‪ .‬چیزی که می‌خواستم مانعش ش��وم این بود که‬ ‫مجبور باش��م بروم توی خیابان‪ .‬کاری که ازش می‌ترس��یدم‪ .‬آخر‬ ‫نمی‌دانس��تم آن‌جا چه خبر اس��ت‪ .‬کاکا رحیم حرف‌هام را شنید‪.‬‬ ‫اگرچه تظاهر می‌کرد به من گوش نمی‌دهد‪.‬‬ ‫بعد گفت‪ :‬فقط برای امروز‪.‬‬ ‫ فقط امروز؟ فردا چطور؟‬‫ فردا باید دنبال یک کار دیگر باشی‪.‬‬‫ فقط یک روز؟‬‫نگاهی به ابرو‌های پرپشت‪ ،‬موهای پرزدار روی گونه‌اش‪ ،‬پیراهن‬ ‫س��فید و دمپایی‌اش انداختم‪ ،‬س��یگاری الی دندان‌هاش بود که‬ ‫خاکسترش داشت می‌ریخت روی زمین‪.‬‬ ‫ش��ب که ش��د زانوهایم را بغل گرفتم و خوابیدم‪ .‬جسمم خواب‬ ‫بود اما در رویاهایم بیدار بودم و داشتم توی صحرا قدم می‌زدم‪ .‬از‬ ‫خواب که پا شدم خیلی نگران بودم‬ ‫یک لحظه به ذهنم رسید بپرم رویش و ژاکتش را سفت بچسبم‬ ‫و آن‌قدر منتش را بکشم تا یا نفس من بند بیاید یا او پرده گوشش‬ ‫پاره ش��ود‪ .‬اما فکر کردم کار درس��تی نیست‪ .‬چندین بار به خاطر‬ ‫مهربانیش از او تشکر کردم و پرسیدم آیا می‌توانم یک سیب‌‌زمینی‬ ‫و ی��ک پیاز از آش��پزخانه قرض بگی��رم؟ او موافقت کرد و من باز‬ ‫هم تش��کر کردم‪ .‬شب که شد زانوهایم را بغل گرفتم و خوابیدم‪.‬‬ ‫جس��مم خواب بود اما در رویاهایم بیدار بودم و داشتم توی صحرا‬ ‫قدم می‌زدم‪ .‬از خواب که پا ش��دم خیلی نگران بودم‪ .‬چون مجبور‬ ‫بودم مسافرخانه را ترک کنم و بروم توی خیابان‪ .‬خیابانی که وقتی‬ ‫از پنجره دست‌شویی یا درب اصلی مهمان‌خانه نگاهش می‌کردم‪،‬‬ ‫اصلن دوستش نداشتم‪ .‬ماشین و موتور آن‌قدر زیاد بود که نمی‌شد‬ ‫نفس کش��ید‪ .‬فاض�لاب هم به جای آن‌که زیر آس��فالت و دور از‬ ‫چشم آدم‌ها جریان پیدا کند‪ ،‬تا جلوی بوی بدش هم گرفته شود‪،‬‬ ‫دقیقن توی خیابان و از کنار پیاده‌رو می‌گذشت‪ .‬تنها به فاصله چند‬ ‫متری مهمان‌خانه‪ .‬کمی آب خوردم و آبی به صورتم پاشیدم‪ .‬باید‬ ‫شجاعت الزم برای رفتن توی خیابان را در خودم ایجاد می‌کردم‪.‬‬ ‫بعد رفتم تا از کاکا رحیم خداحافظی کنم‪.‬‬ ‫کاکا رحی��م بدون آن‌که حرفی بزن��د به من نگاه کرد‪ .‬گفت‪ :‬کجا‬ ‫می‌روی؟‬ ‫ دارم از این‌جا می‌روم کاکا رحیم‪.‬‬‫ کجا می‌روی؟‬‫ش��انه‌هایم را انداخت��م باال و گفت��م‪ :‬نمی‌دانم‪ .‬من این ش��هر را‬ ‫نمی‌شناسم‪ .‬راستش را بخواهی حتا نمی‌دانم وقتی از این‌جا رفتم‬ ‫بیرون‪ ،‬به‌تر است بروم سمت راست یا سمت چپ‪ .‬برای همین تا‬

‫‪35‬‬

‫انتهای خیابان می‌روم بعدش تصمیم می‌گیرم به‌ترین راه را انتخاب‬ ‫کنم کاکا رحیم‪.‬‬ ‫کاکا رحیم گفت‪ :‬توی شهر قتا نمی‌توانی این‌جوری راهت را پیدا‬ ‫کنی‪ .‬این‌جا تا چشم کار می‌کند پر است از خانه‪.‬‬ ‫ این تنها راهی است که به ذهنم می‌رسد کاکا رحیم‪.‬‬‫کاکا رحیم گفت‪ :‬من نظرم عوض شد‪.‬‬ ‫ در چه موردی؟‬‫ می‌توانم این‌جا به تو کار بدهم و برایت درآمدی در نظر بگیرم‪.‬‬‫مثل تو این‌جا خیلی زیاد است‪ .‬نمی‌توانم به همه کار بدهم‪ .‬اما تو‬ ‫پسر خیلی خوب و مودبی هستی‪ .‬اگر بخواهی می‌توانی همین‌جا‬ ‫بمانی‪ ،‬بخوری و بخوابی تا زمانی که بتوانی کار مناسبی پیدا کنی‪.‬‬ ‫اما تا زمانی‌که این‌جایی باید برای من سخت کار کنی‪ .‬از لحظه‌ای‬ ‫که از خواب بیدار می‌شوی تا زمانی که به رختخواب می‌روی‪ .‬هر‬ ‫کاری از تو بخواهم باید انجام دهی‪ .‬فهمیدی؟‬ ‫طوری خندیم که احس��اس می‌کردم همه دندان‌هایم از دهانم زد‬ ‫بیرون‪.‬‬ ‫ امیدوارم عمرتان به اندازه عمر درخت طوالنی باشد کاکا رحیم‪.‬‬‫او جواب داد‪ :‬خدا کند‪.‬‬ ‫ب��ا این‌که خیلی خوش‌حال بودم و احس��اس آرامش می‌کردم اما‬ ‫نمی‌توان��م ادعا کنم که همه چیز از ابتدا تا انته��ا روبراه بود‪ .‬باید‬ ‫بگویم اولین روز کاری من در مهمان‌خانه قاضی‪ ،‬مثل جهنم بود‪.‬‬ ‫اول از همه کلی کار برای انجام دادن به من سپرده شد‪ .‬دوم این‌که‬ ‫از هیچ توضیحی هم خبری نبود‪ .‬انگار که من همه چیز بلد بودم‪.‬‬ ‫در حالی‌که من تقریبن هیچ چیزی بلد نبودم‪ .‬به‌خصوص کارهایی‬ ‫که آن‌ها از من توقع داشتند‪.‬‬ ‫سوم این‌که من هیچ‌کس را نمی‌شناختم‪ .‬چهارم این‌که نمی‌توانستم‬ ‫با کسی صحبت یا شوخی کنم‪ .‬چون می‌ترسیدم باعث سو‌تفاهم‬ ‫ش��وم‪ .‬و پنجم این‌که به نظر می‌رس��ید پایانی برای آن روز وجود‬ ‫ن��دارد‪ .‬تعجب ک��ردم که چه اتفاقی برای م��اه افتاده که پیدایش‬ ‫نیس��ت‪ .‬آن‌قدر متعجب بودم که فکر ک��ردم البد در قتا ماه فقط‬ ‫زمانی بیرون می‌آید که صاحب کارها دس��تور بدهند‪ .‬البد دلیلش‬ ‫هم این بود که بتوانند بیش‌تر از مردم کار بکشند‪.‬‬ ‫آخر ش��ب وقتی به رختخواب می‌رفتم خیلی خسته و کوفته بودم‪.‬‬ ‫حتا بدتر از کوفته قلقلی‪ .‬شده بودم مثل غذای مرغ‌ها‪.‬‬ ‫روی تش��ک نشستم و قبل از این‌که به بدنم کش و قوس بدهم‬ ‫و آماده خواب ش��وم‪ ،‬با خودم راجع به زشتی‌های مهمان‌خانه فکر‬ ‫کردم‪ :‬دیوارهای پوسته پوسته شده‪ ،‬بوی بد‪ ،‬گرد و خاک که همه‌جا‬ ‫را پر کرده بود و بدتر از همه‪ ،‬شپش‪.‬‬ ‫آن‌جا را با خانه خودم مقایس��ه می‌ک��ردم‪ .‬اما این فقط برای یک‬ ‫لحظه طول کش��ید‪ .‬چون به ش��دت فکر افس��رده کننده‌ای بود‪.‬‬ ‫غریزه‌ام به من می‌گفت باید خانه‌ام را فراموش کنم‪.‬‬ ‫این‌که مادرم آن‌جا مرا تنها گذاشته بود‪ ،‬حتمن دلیلی داشت‪.‬‬ ‫سعی کردم افکارم را با دست از اطرافم دور کنم‪ .‬درست مثل یکی‬ ‫از به‌ترین دوستانم در نوا که هر وقت دزدکی ریشه گیاهان را مثل‬ ‫سیگار دود می‌کرد‪ ،‬با دس��تانش‪ ،‬دود را دور می‌کرد تا به لباسش‬ ‫نچسبد و لباسش بو نگیرد‪.‬‬ ‫ عنایت! عنایت! زود باش بیا این‌جا‪.‬‬‫ چه خبر است؟‬‫ این سطل را بگیر عنایت‪ .‬دوباره راه فاضالب توی خیابان گرفته‪.‬‬‫سطل‪ ،‬پارچه و چوب دستی‪.‬‬ ‫ چوب دستی برای چه کاکا رحیم؟‬‫‪ -‬گفتم سطل‪ ،‬پارچه و چوب دستی‪ ،‬عنایت بدو‪.‬‬

‫‪36‬‬

‫ دارم می‌دوم‪.‬‬‫ عنایت! من به کمک نیاز دارم‪.‬‬‫ نمی‌توانم کاکا زمان‪ .‬راه فاضالب گرفته و نزدیک است فاضالب‬‫بیاید تو‪.‬‬ ‫ دوباره؟‬‫ آره‪ .‬دوباره‬‫ لعنت بر شیطان‪ .‬همیشه داریم توی گه راه می‌رویم‪ .‬اما آشپزخانه‬‫نباید تعطیل شود‪ .‬پیاز و هندوانه نداریم‪ .‬باید بروی مغازه خرید کنی‬ ‫عنایت جان‪ .‬هر‌چه زودتر‪.‬‬ ‫ این بوی چیست کاکا زمان؟ این بو را احساس می‌کنی؟‬‫ منظورت چیست که این بو را احساس می‌کنم یا نه‪ .‬بوی به این‬‫وحشت‌ناکی را‪ .‬بوی فاضالب است که دارد می‌آید تو‪ .‬بدو عنایت‪.‬‬ ‫رحیم آقا منتظرت است‪.‬‬ ‫ کجایی عنایت؟ این‌جا هس��تم کاکا رحیم‪ .‬این سطل‪ ،‬این هم‬‫پارچه‪.‬‬ ‫ نگفتم پارچه تازه احمق جان‪ .‬آن‌هایی که گوشه حیاط افتاده‌اند‪.‬‬‫ دارم می‌دوم کاکا رحیم‪.‬‬‫ عنایت!‬‫‪ -‬دارم می‌آیم کاکا رحیم‪.‬‬

‫قسمت ششم‬

‫دویدم س��مت پارچه‌های کهنه‌ای که روی طناب گوش��ه حیاط‬ ‫آویزان بودند‪ .‬این پارچه‌ها را معمولن زیر در می‌گذاشتیم تا جلوی‬ ‫ورود هوای س��رد را بگیرند‪ .‬اما نمی‌دانس��تم چوب‌دس��تی‌ای که‬ ‫کاکا رحیم خواس��ته بود به چه درد می‌خورد‪ .‬وقتی این موضوع را‬ ‫فهمیدم که کاکا رحیم دس��تور داد بروم توی فاضالب و کمکش‬ ‫کنم کثافت‌های جمع شده روی سوراخ فاضالب را کنار بزنیم‪ .‬من‬ ‫قبول نکردم چون برای این‌جور کارها اصلن آمادگی نداشتم‪.‬‬ ‫کاکا رحیم سرم فریاد کشید و گفت وقتی خودش که مرد به این‬ ‫بزرگی و صاحب مسافرخانه است این کار را می‌کند‪ ،‬پس برای من‬ ‫که یک الف‌بچه هستم و تازه از صدقه سر او آن‌جا مانده‌ام هم نباید‬ ‫کار س��ختی باشد‪ .‬سرم را انداختم پایین‪ .‬من واقعن الف‌بچه بودم‪.‬‬ ‫خیلی کوچک‪ .‬حتا از بعضی تکه‌های زباله ش��ناور توی فاضالب‬ ‫هم کوچک‌تر بودم‪.‬‬ ‫آخرش مردان دیگری به کمک کاکا رحیم رفتند و من از افتادن‬ ‫در فاضالب نجات پیدا کردم‪ .‬البته مجبور شدم تا چند روز جلوی‬ ‫چشم کاکا رحیم ظاهر نشوم‪.‬‬ ‫م��ا چند کارگری که در آش��پز‌خانه کار می‌کردی��م یک اتاق جدا‬ ‫داشتیم‪ .‬پنج نفر بودیم‪ .‬بین ما مرد میان‌سالی بود که من خیلی زود‬ ‫به او عالقه‌مند شدم‪ .‬مرد مهربانی بود که به من خیلی چیزها یاد‬ ‫می‌داد‪ .‬راجع به این‌که چطور خودم را به کشتن ندهم و جوری کار‬ ‫کنم که کاکا رحیم از دستم راضی باشد‪ .‬توی مسافرخانه‪ ،‬اتاق‌های‬ ‫اختصاصی برای آدم‌هایی بود که پول بیش‌تری داشتند‪ .‬اتاق‌های‬ ‫ب��زرگ برای خانواده‌هایی که بچه هم داش��تند مثل همان اتاقی‬ ‫ک��ه من و مادرم آن‌جا بودیم‪ .‬و بخش��ی هم ب��ود برای خواب‌گاه‬ ‫مردان‪ .‬من هیچ‌وقت با اتاق‌های خصوصی س��ر و کاری نداشتم‪.‬‬ ‫حتا بعدترها‪ .‬کارگرهای دیگری این اتاق‌ها را تمیز می‌کردند‪ .‬آدم‌ها‬ ‫می‌آمدن��د و می‌رفتند و به زبان‌هایی صحبت می‌کردند که من از‬ ‫آن سر در نمی‌آوردم‪ .‬همیشه مسافر خانه پر بود از دود و سروصدا‪.‬‬ ‫ام��ا من‪ ،‬هیچ‌وقت خودم را وارد هیچ ماجرایی نمی‌کردم و س��عی‬ ‫می‌کردم همیشه از هر دردسری دور بمانم‪.‬‬

‫بعد از این‌که آن‌ها فهمیدند من چندان به درد آشپزخانه نمی‌خورم‪،‬‬ ‫شروع کردم به بردن چای در مغازه‌ها‪ .‬چند بار اول خیلی می‌ترسیدم‬ ‫مبادا اشتباه کنم یا سرم کاله بگذارند‪ ،‬اما کم‌کم کارم را یاد گرفتم‬ ‫و همان هم زمینه‌ساز به‌ترین اتفاقی شد که ممکن بود برایم بیفتد‪.‬‬ ‫بین همه مغازه‌ها‪ ،‬یک جای ویژه بود که خیلی دوس��تش داشتم‪.‬‬ ‫مغازه صندل‌فروشی که هر روز حدود ساعت ده صبح‪ ،‬شیر‪ ،‬چای‬ ‫و نان تندوری مخصوص برای صاحبش‪ ،‬اس��تاد صاحب می‌بردم‪.‬‬ ‫مغازه‌ی اس��تاد صاحب نزدیک یک مدرسه بود‪ .‬سینی را روی میز‬ ‫کوچکی می‌گذاشتم‪ .‬به استاد صاحب سالم می‌گفتم؛ همان‌جور که‬ ‫کاکا رحیم به من یاد داده‌بود‪ .‬پول را می‌گرفتم و خیلی سریع بدون‬ ‫این‌که معلوم ش��ود سکه‌ها را می‌شمردم‪ .‬برای این‌که ممکن بود‬ ‫استاد صاحب فکر کند ما به او اعتماد نداریم‪ .‬کاکا رحیم چندین بار‬ ‫این کار را با من تمرین کرده بود‪ .‬بعد با استاد صاحب خداحافظی‬ ‫می‌کردم و به جای این‪‎‬که مستقیم بروم سمت مسافرخانه‪ ،‬قدم‌زنان‬ ‫به طرف خیابانی می‌رفتم که پشت حیاط مدرسه بود و آن‌جا منتظر‬ ‫می‌ماندم تا وقت زنگ تفریح شود‪.‬‬ ‫از صدای زنگ و باز ش��دن درها و ریختن بچه‌ها توی حیاط لذت‬ ‫می‌بردم و دوس��ت داش��تم صدای فریاد کشیدن‌هاشان را بشنوم‬ ‫و آن‌ه��ا را در ح��ال بازی کردن توی حیاط تص��ور کنم‪ .‬خودم را‬ ‫می‌دیدم در حال فریاد کش��یدن و بازی کردن با دوس��تانم در نوا‪.‬‬ ‫توی س��رم آن‌ها را به اسم صدا می‌زدم‪ ،‬توپ را شوت می‌کردم و‬ ‫ب��ا یکی از بچه‌ها که توی بادبادک‌بازی تقلب کرده بود جروبحث‬ ‫می‌ک��ردم‪ .‬یا با خودم می‌گفتم این منصفانه نیس��ت که من توی‬ ‫بوزول بازی بیرون زمین بنش��ینم‪ ،‬چون استخوانم را گم کرده‌ام‪.‬‬ ‫همان استخوانی که باید قبلش حتمن توی دیگ جوشانده می‌شد‪.‬‬ ‫آرام آرام در حالی‌که توی فکر بودم قدم می‌زدم و به صدای بچه‌ها‬ ‫گوش می‌دادم‪ .‬قدم می‌زدم چون اگر کاکا رحیم در حال راه رفتن‪،‬‬ ‫من را می‌دید کم‌تر عصبانی می‌شد تا وقتی‌که همان‌طور ایستاده‬ ‫بود‌م و زل زد‌ه بودم به حیاط مدرسه‪.‬‬ ‫بعضی وقت‌ها که صبح زود چای را می‌بردم مغازه‪ ،‬بچه‌ها را در حال‬ ‫رفتن به مدرس��ه می‌دیدم‪ .‬همه‪ ،‬شسته رفته‪ ،‬تمیز و شانه کشیده‪.‬‬ ‫به من احس��اس بدی می‌داد و سرم را برمی‌گرداندم‪ .‬نمی‌توانستم‬ ‫نگاه‌ش��ان کنم‪ .‬اما با این حال وقت زنگ تفریح باز هم دوس��ت‬ ‫داشتم صدای‌شان را بشنوم‪.‬‬ ‫ می‌دانی عنایت‪ ،‬من هرگز این‌طوری فکر نکرده بودم‪.‬‬‫ چطوری فابیو؟‬‫ این‌که شنیدن صدای چیزی با دیدن آن فرق داشته باشد‪ .‬انگار‬‫شنیدن از دیدن‪ ،‬کم‌تر دردناک است‪ .‬تو می‌توانی با شنیدن صدای‬ ‫چیزی آن را توی رویاهایت آن‌جور که دوست داری تصور کنی‪.‬‬ ‫ درست است فابیو‪ .‬حداقل در مورد من که همین‌طور بود‪.‬‬‫ من توی یک اتاقی در حال نوش��تن کتاب��ی بودم که بالکنش‬‫مش��رف بود به حیاط یک مدرسه ابتدایی‪ .‬بعضی وقت‌ها که برای‬ ‫خوردن قهوه دس��ت از کار می‌کش��یدم‪ ،‬پدر و مادرها را می‌دیدم‬ ‫که برای بردن بچه‌ها آمده‌اند مدرس��ه‪ .‬بچه‌ها را تماش��ا می‌کردم‬ ‫که به محض ش��نیدن صدای زنگ می‌دویدند توی حیاط و صف‬ ‫می‌بس��تند و روی نوک پاها بلند می‌ش��دند تا سرک بکشند توی‬ ‫جم��ع پدر‪ ،‬مادرها که دست‌های‌ش��ان را تکان می‌دادند و س��عی‬ ‫می‌کردند از میان آن‌ها پدر یا مادر خودشان را پیدا کنند‪ .‬وقتی هم‬ ‫که پیدای‌ش��ان می‌کردند چشم‌های‌شان درشت می‌شد و با تمام‬ ‫قدرت فریاد می‌زدند‪ .‬آن لحظه انگار همه دنیا از نفس کشیدن باز‬ ‫می‌ماند حتا درخت‌ها و ساختمان‌ها‪ .‬تمام شهر نفسش را توی سینه‬ ‫حبس می‌کرد‪ .‬بعد از آن تازه سوال پرسیدن‌ها شروع می‌شد‪ .‬درس‬

‫چطور بود؟ امروز چه مش��قی داری؟ ش��نا چطور بود؟ مادرها زیپ‬ ‫ژاکت بچه‌ها را می‌کشیدند باال تا بچه‌شان سرما نخورد و کاله‌شان‬ ‫را می‌کشیدند روی پیشانی و گوش‌شان‪ .‬بعد هم می‌نشستند توی‬ ‫ماشین‌هاشان و می‌رفتند‪.‬‬ ‫ن صحنه‌ها را گاهی دیده‌ام‪.‬‬ ‫ آره فابیو‪ .‬من هم ای ‌‬‫ حاال چطور است عنایت؟ می‌توانی به این صحنه‌ها نگاه کنی؟‬‫من دوتا پیراهن داش��تم‪ .‬هروقت یکی را می‌شس��تم‪ ،‬آن را روی‬ ‫طناب پهن می‌کردم و دومی را می‌پوش��یدم‪ .‬وقتی هم که خشک‬ ‫می‌شد آن را می‌گذاشتم توی ساک کنار تشکم‪ .‬هر روز غروب هم‬ ‫چک می‌کردم لباس‌هایم سرجای‌شان باشند‪.‬‬ ‫روزه��ا و هفته‌ها و ماه‌ها گذش��ت و کاکا رحیم فهمید من کارگر‬ ‫خوبی هستم‪ .‬نه این‌که بخواهم مبالغه کنم‪ .‬من در رساندن چای‬ ‫در مغازه‌ها خیلی ماهر بودم‪ .‬لیوانی نمی‌انداختم‪ .‬ش��کر قهوه‌ای را‬ ‫هم نمی‌ریختم زمین‪ .‬خالصه‪ ،‬هیچ‌وقت کار احمقانه‌ای نمی‌کردم‪.‬‬ ‫مثلن سینی‌ای را توی مغازه‌ای جا بگذارم یا مهم‌تر از همه این‌‌که‬ ‫همیش��ه همه‌ی پول را برمی‌گرداندم‪ .‬حتا کمی هم بیش‌تر‪ .‬چون‬ ‫بعضی از مغازه‌دارهایی که مرتب برای‌ش��ان چای می‌بردم‪ ،‬یعنی‬ ‫یک‌بار صبح حدود س��اعت ده و یک بار هم غروب حدود ساعت‬ ‫س��ه‪ ،‬چهار‪ ،‬مرا دوست داش��تند و به من انعام می‌دادند‪ .‬آن موقع‬ ‫نمی‌دانس��تم که انعام‌ها را می‌توانم برای خودم نگه دارم‪ .‬می‌بردم‬ ‫تحویل کاکا رحیم می‌دادم‪ .‬هرچند فکر می‌کنم کار درس��تی بود‪.‬‬ ‫چون اگر محاسباتم اشتباه می‌شد و مبلغ بیش‌تری انعام برمی‌داشتم‬ ‫ممکن بود کاکا رحیم اعتمادش را به من از دست بدهد و من هم‬ ‫نمی‌خواستم جای خواب و زندگیم را از دست بدهم‪.‬‬ ‫اما یک روز که باد شدیدی می‌وزید و آسمان پر از گردوخاک شده‬ ‫بود‪ ،‬یکی از مغازه‌دارها‪ ،‬یعنی اس��تاد صاحب‪ ،‬همان صاحب مغازه‬ ‫صندل‌فروش��ی که خیلی هم دوستم داش��ت از من خواست چند‬ ‫دقیقه‌ای با او بنشینم و چای بنوشم‪ .‬نمی‌دانستم کار درستی هست‬ ‫یا نه‪ .‬اما بعد فکر کردم چون او از من خواس��ته‪ ،‬بی‌ادبانه است اگر‬ ‫خواس��ته‌اش را رد کنم‪ .‬دوزانو نشستم روی فرشی که روی زمین‬ ‫پهن بود‪.‬‬ ‫ چند سالت هست عنایت؟‬‫نمی‌دانم‪.‬‬ ‫ حدودن؟‬‫ ده سال‪.‬‬‫ مدتی هست که توی مسافرخانه کار می‌کنی؟ درست است؟‬‫ حدود شش ماه استاد صاحب‪.‬‬‫ شش ماه‬‫در حالی‌که فکر می‌کرد نگاهی به آسمان انداخت و گفت‪:‬‬ ‫ هیچ‌کس تا حاال این‌قدر طوالنی با رحیم کار نکرده‪ .‬معلوم است‬‫حسابی از تو راضی‌ست‪.‬‬ ‫ کاکا رحیم هرگز نگفته از کار کردن من راضی‌ست‪.‬‬‫استاد صاحب گفت‪« :‬آفرین پس��ر‪ .‬اگر او شکایتی ندارد معنایش‬ ‫این‌ست که خیلی خوش‌حال اس��ت‪ .‬حاال می‌خواهم از تو سوالی‬ ‫بپرس��م و تو باید حقیقت را به من بگویی‪ .‬باش��د؟» سرم را تکان‬ ‫دادم یعنی باشد‪.‬‬ ‫ از کارت در مسافرخانه راضی هستی؟‬‫ منظورتان کاری‌ست که کاکا رحیم در مهمان‌خانه به من داده؟‬‫البته که راضیم‪.‬‬ ‫سرش را تکان داد و گفت‪« :‬نه‪ .‬نپرسیدم بابت کاری که رحیم به تو‬ ‫داده از او ممنون هستی یا نه‪ .‬خوب‪ ،‬معلوم است راضی هستی‪ .‬باید‬ ‫از بابت این‌ک��ه به تو جایی برای خواب داده‪ ،‬چیزی برای خوردن‬

‫ش��ام و کاسه ماستی برای ناهار از او ممنون باشی‪ .‬اما منظور من‬ ‫این‌ست که آیا کارت در مسافرخانه را دوست داری؟ تا حاال به تغییر‬ ‫شغلت فکر کردی؟‬ ‫ یعنی یک شغل دیگر؟‬‫ بله‪.‬‬‫ چه جور شغلی؟‬‫ مثلن فروشندگی‪.‬‬‫ فروختن چه چیزی؟‬‫ هرچیزی که بخواهی‪.‬‬‫ مث��ل همان پس��رهایی که با جعبه‌های چوبی‌ش��ان توی بازار‬‫می‌گردند و چیز می‌فروشند استاد صاحب؟‬ ‫ بله‪ .‬همان‌ها‪.‬‬‫ راس��تش اولین روز به این موضوع فکر کردم‪ .‬اما آن موقع زبان‬‫این‌جا را بلد نب��ودم‪ .‬االن می‌توانم خوب حرف بزنم اما نمی‌توانم‬ ‫چیزی بخرم تا بتوانم آن را بفروشم‪.‬‬ ‫ هیچ پولی برای خودت کنار گذاشته‌ای؟‬‫ چه پولی استاد صاحب؟‬‫ پول��ی که رحیم ب��ه عنوان حق��وق کارت در مهمان‌خانه به تو‬‫می‌دهد‪ .‬پول را می‌فرستی خانه یا آن را همین‌جا خرج می‌کنی؟‬ ‫ استاد صاحب‪ ،‬من برای کار در مهمان‌خانه پولی نمی‌گیرم‪ .‬فقط‬‫آن‌جا زندگی می‌کنم‪.‬‬ ‫ راس��ت می‌گویی؟ یعنی این رحیم دندان‌گرد حتا نیم روپیه هم‬‫به تو نمی‌دهد؟‬ ‫ نه‬‫ لعنت بر شیطان‪ .‬گوش کن‪ .‬می‌خواهم به تو پیشنهادی بدهم‪.‬‬‫توی مهمان‌خانه بابت کار به تو غذا و جای خواب می‌دهند اما اگر‬ ‫برای من کار کنی من به تو پول می‌دهم‪ .‬جنس از من‪ ،‬کار از تو و‬ ‫سود بین ما تقسیم می‌شود‪ .‬اگر بیست روپیه بفروشی پانزده تا مال‬ ‫من‪ ،‬پنج تا هم مال تو‪ .‬مال خود خودت‪ .‬نظرت چیس��ت؟ هر کار‬ ‫بخواهی می‌توانی با پول خودت انجام بدهی‪.‬‬ ‫ ام��ا اگر بخواهم برای ش��ما کار کنم‪ ،‬کاکا رحی��م دیگر اجازه‬‫نمی‌دهد توی مسافرخانه بخوابم‪.‬‬ ‫ مشکل خاصی نیست‪ .‬برای خوابیدن جا زیاد هست‪.‬‬‫ واقعن؟‬‫‪ -‬واقعن‪.‬‬

‫قسمت هفتم‬

‫لحظاتی سکوت کردم‪ .‬بعد از استاد صاحب اجازه گرفتم بروم بیرون‬ ‫و قدمی بزنم تا بتوانم راجع به پیش��نهادش فکر کنم‪ .‬وقت زنگ‬ ‫تفریح مدرسه بود و ممکن بود فریادهای بچه‌ها کمک کند بتوانم‬ ‫به تصمیم درستی برسم‪ .‬تنها چیزی که کمی مرددم می‌کرد این‬ ‫بود که من خیلی کوچک بودم‪ ،‬به اندازه یک قاش��ق چای‌خوری‬ ‫چوبی‪ .‬هرکس��ی می‌توانست مرا بدزدد یا سرم کاله بگذارد‪ .‬اما در‬ ‫قتا بچه‌های زیادی بودند که توی خیابان‌ها کار می‌کردند‪ .‬اجناس‬ ‫را از عمده‌فروشی‌ها می‌خریدند و آن را خرده‌فروشی می‌کردند‪ .‬پس‬ ‫پیشنهاد استاد صاحب چیز عجیبی نبود‪ .‬ضمن این‌که این‌طوری‬ ‫من صاحب پول خودم می‌شدم که خیلی هم خوب بود‪ .‬نمی‌دانستم‬ ‫کجا باید بخوابم‪ .‬اما اس��تاد صاحب گفته‌بود این مش��کل خاصی‬ ‫نیس��ت و هر جایی بچه‌های دیگر می‌خوابند‪ ،‬برای خوابیدن من‬ ‫هم‪ ،‬جا هست‪ .‬برای چیز‌های دیگر مثل غذا هم می‌توانستم از پول‬ ‫تو‌شو هم می‌توانستم بروم مسجد‪.‬‬ ‫خودم خرج کنم و برای شس ‌‬

‫آن روز صبح‪ ،‬کل مس��یر همیش��گی را قدم نزدم‪ .‬زود برگش��تم‬ ‫پیش اس��تاد صاحب و به او گفتم با پیشنهادش موافقم‪ .‬بعد رفتم‬ ‫سراغ کاکا رحیم و به او گفتم می‌خواهم از مهمان‌خانه بروم‪ .‬فکر‬ ‫می‌کردم با شنیدن این حرف عصبانی شود اما او گفت که تصمیم‬ ‫درس��تی گرفته‌ام و هر وقت چیزی نیاز داش��تم می‌توانم روی او‬ ‫حساب کنم‪ .‬از بابت این حرف‌ها از او تشکر کردم‪.‬‬ ‫با اس��تاد صاحب رفتیم محله «س��رآب» در حومه شهر تا اجناس‬ ‫م��ورد نیازم را بخریم‪ .‬میدان بزرگی بود که دور تا دورش پر بود از‬ ‫ماشین‌های کهنه و ون‌هایی که پشت‌شان باز بود و صاحبان‌شان‬ ‫کنار آن‌ها ایس��تاده بودند و چی��ز می‌فروختند‪ .‬اولش گیج بودیم و‬ ‫نمی‌دانس��تیم چه چیزهایی بخریم‪ .‬س��عی می‌کردیم بفهمیم چه‬ ‫اجناس��ی ارزان‌ترند و چه محصوالتی می‌توانند بیش‌تر مش��تری‬ ‫جذب کنند‪ .‬اس��تاد صاحب س��ر همه چیز حتا بسته‌های کوچک‬ ‫چان��ه می‌زد‪ .‬او یک تاجر مادرزاد ب��ود‪ .‬آخرش مقداری هله هوله‪،‬‬ ‫چند بس��ته آدامس‪ ،‬چند جوراب و چند تا هم فندک خرید‪ .‬همه را‬ ‫گذاشتیم توی یک جعبه مقوایی و با یک طناب‌کشی وصل کردیم‬ ‫دور گردنم‪ .‬استاد صاحب کلی توصیه و سفارش هم داشت‪ .‬برایم‬ ‫توضیح داد که چه حرف‌هایی را خوب است بزنم و چه حرف‌هایی‬ ‫را اصلن نباید بگویم‪ ،‬کجا جای خوبی برای فروش اس��ت و کجا‬ ‫جای خوبی نیست‪ .‬اگر پلیس دیدم باید چه رفتاری داشته باشم و‬ ‫چیزهای دیگری از این قبیل‪ .‬اما بین همه این حرف‌ها مهم‌ترینش‬ ‫این بود که‪:‬‬ ‫«به هیچ کس اجازه نده جنس‌هایت را بدزدد‪».‬‬ ‫با هم خدا‌حافظی کردیم‪ .‬استاد صاحب دستانش را باال برد و برایم‬ ‫آرزوی موفقیت کرد‪ .‬از این آرزویش به خودم لرزیدم‪ .‬درست است‬ ‫که «موفق باشی»های زیادی در جاهای مختلفی شنیده بودم اما‬ ‫این یکی درس��ت مثل همانی بود که دوس��ت پدرم یعنی همان‬ ‫مردی که ما را از حوالی قندهار فراری داده بود به من گفته‌بود‪.‬‬ ‫خیلی س��ریع دویدم توی خیابان‪ .‬فکر کردم اگر تند ندوم ممکن‬ ‫است کس دیگری «موفق باشی» من را بقاپد و اصلن نمی‌خواستم‬ ‫این اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫زمان زنگ تفریح بعد‌از‌ظهر مدرس��ه بود و نمی‌خواستم عادت هر‬ ‫روزه‌ام را تغییر دهم‪ .‬عمدن مسیرم را طوری عوض کردم تا بتوانم‬ ‫بیرون زمین بازی بچه‌ها بایستم و صدای توپ‌بازی آن‌ها را بشنوم‪.‬‬ ‫و صدای خودشان را وقتی دنبال هم می‌دویدند‪ .‬روی دیوار کوتاهی‬ ‫نشس��تم‪ .‬وقتی معلم‌ها بچه‌ها را برای ش��روع کالس بعدی صدا‬ ‫زدند بلند شدم و راه افتادم سمت بازار‪ .‬برای این‌که امنیتم بیش‌تر‬ ‫باشد از سمت خانه‌های مسکونی حرکت می‌کردم و سفت‪ ،‬جعبه‬ ‫جنس‌هایم را چسبیده بودم‪ ،‬مبادا کسی آن‌ها بدزدد‪.‬‬ ‫بازاری که اس��تاد صاحب گفت ‌ه بود بروم آن جا در مرکز ش��هر بود‬ ‫و اس��مش بود «بازار لیاقت»‪ .‬خیابان پر بود از رنگ‌های مختلف‬ ‫روی پوسترها و چراغ‌های رنگارنگ زرد‪ ،‬قرمز‪ ،‬سفید‪ ،‬سبز و آبی‪.‬‬ ‫مثلن روی یک پوستر زرد‪ ،‬تبلیغ و عالمت تلفن بود و یا روی یک‬ ‫تابلوی آبی نوشته شده بود‪« :‬جواهری رضوان» و چیزهای دیگری‬ ‫از این قبیل‪.‬‬ ‫زیر حروف انگلیس��ی با حروف عربی چیزهایی نوشته شده بود و‬ ‫زی��ر حروف عربی هم‪ ،‬پ��ر بود از گرد و غباری که توی نور آفتاب‬ ‫موج می‌زد‪ .‬توی گرد و غبار هم‪ ،‬آدم‌ها‪ ،‬دوچرخه‌ها‪ ،‬ماشین‌ها‪ ،‬سر‬ ‫و صدا و شلوغی‪ ،‬دود و انواع بوها موج می‌زد‬ ‫طبق معم��ول‪ ،‬روز اول اوضاع خیلی بد بود‪ .‬حتا بدتر از اولین روز‬ ‫کاری در مهمان‌س��رای قاضی‪ .‬از آن روزهایی که دوس��ت داری‬ ‫ازش��ان فرار کنی و هرگز دوب��اره آن‌ها را نبینی‪ .‬احتمالن به اندازه‬

‫‪37‬‬

‫کافی س��ریع نبودم و آن «موفق باشی» معروف استاد صاحب از‬ ‫دس��تم فرار کرده بود‪ .‬غروب شده بود و من چیزی نفروخته بودم‪.‬‬ ‫شاید معنایش این بود که فروشنده خوبی نیستم‪ .‬شاید هم کسی‬ ‫تمایلی به خرید این جنس‌ها نداشت‪ .‬یا شاید مردم خانه‌های‌شان پر‬ ‫بود از خرت و پرت‌هایی که من داشتم می‌فروختم‪ .‬احساس یاس‬ ‫و شکس��ت می‌کردم‪ .‬به ستونی تکیه دادم و خیره شدم به صفحه‬ ‫تلویزیونی که توی یک مغازه لوازم خانگی روشن بود‪ .‬درست یادم‬ ‫نیست جذب چه برنامه‌ای شده بودم‪ .‬اخبار بود یا فیلم مستند‪ ،‬شاید‬ ‫هم یک ش��وی تلویزیونی‪ .‬به هر حال برنامه‌ای بود که باعث شد‬ ‫نفهمم اطرافم چه می‌گذرد‪ .‬تنها چیزی که دیدم یک دست بود که‬ ‫آمد توی جعبه من‪ .‬یک بسته از آدامس‌هایم را برداشت و غیب شد‪.‬‬ ‫از جا پریدم‪ .‬یک گروه از پس��رها‪ ،‬ش��ش‪ ،‬هفت نف��ر که به زبان‬ ‫پش��تونی یا بلوچی حرف می‌زدند‪ ،‬وسط خیابان ایستاده بودند‪ .‬به‬ ‫من نگاه می‌کردند و می‌خندیدند‪ .‬یکی از آن‌ها که به نظر می‌رسید‬ ‫رییس‌شان باشد یک بسته آدامس را گذاشته بود پشت دست‪‎‬هایش‬ ‫و با آن بازی می‌کرد‪ .‬همان بسته آدامس من‪ .‬ما شروع کردیم به‬ ‫جر و بحث‪ .‬من به زبان خودم و آن‌ها هم به زبان خودشان‪.‬‬ ‫پس��ر گفت‪« :‬من واقعن یک بسته آدامس احتیاج داشتم‪ ».‬گفتم‪:‬‬ ‫«آدامس��م را برگردان‪ ».‬گفت‪« :‬بیا و بگیرش‪ ».‬و با دستش ادا در‬ ‫آورد‪ .‬از خودم پرس��یدم حاال باید تالش کنم آدامس��م را از او پس‬ ‫بگیرم؟ آخر من از آن‌ها خیلی کوچک‌تر بودم‪ .‬ضمنن آن‌ها چند نفر‬ ‫بودند و من یک نفر‪ .‬تازه از طرز نگاه کردن‌شان هم می‌شد حدس‬ ‫زد چه‌جور آدم‌هایی هستند‪.‬‬ ‫اگ��ر به جنگ رییس‌ش��ان می‌رفت��م باید انتظار می‌داش��تم تمام‬ ‫اس��تخوان‌هایم خرد ش��ود و جنس‌هایم هم برود توی جعبه‌های‬ ‫آن‌ها‪ .‬بعد هم باید به اس��تاد صاح��ب می‌گفتم که همان روز اول‬ ‫کارم‪ ،‬همه جنس‌هایم از دس��تم رفت��ه‪ .‬پس نه به خاطر ترس‪ ،‬به‬ ‫خاطر این که عادت داشتم قبل از هر کاری به عواقبش فکر کنم‪،‬‬ ‫تصمیمم این شد که از دست دادن یک بسته آدامس به‌تر است تا‬ ‫از دست دادن همه بسته‌ها و خرد شدن دندان‌هام‪.‬‬ ‫داشتم صحنه را ترک می‌کردم که ناگهان کسی گفت‪:‬‬ ‫ برش گردان‪ .‬بسته‌اش را برگردان‪.‬‬‫ناگه��ان گروهی از پس��ربچه‌های هزاره جلوی ما ظاهر ش��دند‪.‬‬ ‫اول یک��ی‪ ،‬بع��د دومی‪ ،‬بعد س��ومی‪ ،‬انگار قرار نبود تمام ش��وند‪.‬‬ ‫بعضی‌هاش��ان حتا از من هم کوچک‌تر بودن��د‪ .‬بعضی‌ها از روی‬ ‫پشت‌بام‌ها و بعضی‌ها هم از کوچه پشتی خودشان را رسانده بودند‪.‬‬ ‫حاال دیگر تعداد ما خیلی بیش‌تر از آن‌ها شده بود‪.‬‬ ‫چند تا از بلوچ‌ها فرار کردند‪ .‬اما رییس‌ش��ان و دو تا از نوچه‌هایش‬ ‫سرجای‌شان ماندند‪ .‬یکی س��مت چپ و دیگری سمت راستش‪.‬‬ ‫البته یک قدم عقب‌تر‪ .‬انگار حسابی ترسیده‌بودند‪ .‬مثل یک خرس‬ ‫قطبی احس��اس قدرت می‌کردم‪ .‬به پش��توانه ارتش پش��ت سرم‬ ‫دستور دادم آدامسم را برگرداند‪ .‬او ناگهان پا گذاشت به فرار‪ .‬پریدم‬ ‫س��متش و گرفتمش‪ .‬افتادیم روی زمین و شروع کردیم به چرخ‬ ‫خوردن‪ .‬جعبه‌ها و وس��ایل‌مان هم پخش زمین شد‪ .‬عضالتش را‬ ‫زیر پیراهنش احساس می‌کردم‪ .‬همین‌طور که در هم می‌لولیدیم‬ ‫یک جفت جوراب از جعبه‌اش کش رفتم‪ .‬لگدی زد توی شکمم و‬ ‫نفسم بند آمد‪ .‬جعبه‌اش را برداشت و فرار کرد اما هنوز آدامس من‬ ‫دستش بود‪ .‬البته من هم یک جوراب از او گرفته بودم که بیش‌تر از‬ ‫آدامس می‌ارزید‪ .‬یکی از هزاره‌ها کمک کرد بلند شوم‪.‬‬ ‫پرسیدم‪« :‬چرا جلو نیامدید؟ می‌آمدید برای کمک‪».‬‬ ‫او گفت‪« :‬می‌شد بیاییم جلو‪ .‬ولی این‌جوری برای تو به‌تر بود‪ .‬حاال‬ ‫نشان دادی که دفعه بعد هم می‌توانی تنهایی از خودت دفاع کنی‪».‬‬

‫‪38‬‬

‫ واقعن این‌جوری فکر می‌کنی؟‬‫ بله‪ .‬دقیقن‪.‬‬‫دست‌هایش را فش��ردم و گفتم‪« :‬به هر حال ممنونم‪ .‬من عنایت‬ ‫هستم‪».‬‬ ‫پسر گفت‪« :‬من هم صوفی هستم‪».‬‬

‫قسمت هشتم‬

‫با پس��رهای هزاره دوست شدم‪ .‬به خصوص دوستی نزدیکی بین‬ ‫من و صوفی برقرار شد‪ .‬اسم اصلی صوفی‪« ،‬جیوما» بود‪ .‬اما چون‬ ‫پس��ر آرامی ب��ود و مثل راهب‌های دینی س��اکت و آرام بود به او‬ ‫می‌گفتند «صوفی»‪ .‬اگر‌چه یک وقت‌هایی دردسر‌هایی هم درست‬ ‫می‌کرد که از دس��ت هیچ‌کس دیگری برنمی‌آمد‪ .‬مثلن یک روز‬ ‫غروب که توی خیابان قدم می‌زدیم صوفی رفت سمت یک گدای‬ ‫ول‌گرد ک��ه نیمه خواب روی زمین دراز کش��یده بود‪ .‬یک گدای‬ ‫معتاد کثیف و بدبو‪ .‬صوفی چند تا سنگ کوچک پرتاب کرد توی‬ ‫کاس��ه گدایی مرد ول‌گرد‪ .‬مردک بی‌چاره فوری از خوب پرید که‬ ‫ببیند کی آن پول‌ها را به او داده‪ .‬حاضرم ش��رط ببندم داشت توی‬ ‫رویا‪ ،‬خودش را در حال خوردن غذا در به‌ترین رس��توران ش��هر یا‬ ‫در حال خریدن مقدار زیادی مواد مخدر تصور می‌کرد‪ .‬همان شد‬ ‫که تا فهمید توی کاس��ه‌اش فقط چند تا سنگ افتاده و ما را دید‬ ‫کنار دیوار مسجد ایستاده‌ایم و به او می‌خندیم شروع کرد به دنبال‬ ‫ک��ردن ما‪ .‬فریاد می‌زد و تهدید می‌کرد که م��ا را توی روغن داغ‬ ‫سرخ خواهد کرد‪ .‬ما با سرعت می‌دویدیم و او ضعیف‌تر از آن بود‬ ‫که بتواند به ما برسد‪.‬‬ ‫یک روز دیگر‪ ،‬صوفی موتورسیکلتی را دید که جایی بسته شده بود‪.‬‬ ‫رفت سمتش‪ .‬نه برای آن که موتور را بدزدد‪ .‬فقط می‌خواست بداند‬ ‫سوار شدن روی موتورسیکلت چه حسی دارد‪ .‬همیشه آرزویش این‬ ‫بود برای خودش موتورسیکلتی داشته باشد‪ .‬اما به محض این که‬ ‫ساسات را فشار داد و کالچ را گرفت به دلیل نامعلومی موتور روشن‬ ‫ش��د و ش��روع کرد به چرخ زدن‪ .‬صوفی از روی موتور پرتاب شد‬ ‫پایین و افتاد توی بساط یک دکه میوه فروشی که آن اطراف بود‪.‬‬ ‫کمر و پاهایش آس��یب دید و تا مدت‌ها بعد از آن اتفاق به سختی‬ ‫وقت نماز خواندن پاهایش را خم می‌کرد‪.‬‬ ‫ه��ر روز با بچه‌ها می‌رفتیم بازار و وقت ناهار پول‌های‌مان را روی‬ ‫هم می‌گذاشتیم و مقداری ماست یونانی و موسیر و چند تکه نان‬ ‫تندوری می‌خریدیم‪ .‬اگرهم می‌شد کمی میوه و سبزی‪ .‬اوضاع به‬ ‫همین منوال می‌گذشت‪ .‬به کار در بازار لیاقت ادامه می‌دادم چون‬ ‫کار به‌تری نداشتم‌‪ .‬هیچ وقت به مهمان‌خانه قاضی برنگشتم‌‪ .‬چون‬ ‫ممکن بود صوفی و دوس��تان دیگرم را از دست بدهم‪ .‬البته کارم‬ ‫را دوست نداشتم‪ .‬کارم شبیه داشتن مغازه نبود که آدم‌ها خودشان‬ ‫بیاین��د و چیزی بخرند و تو خودت فقط توی مغازه بنش��ینی و به‬ ‫شآ‌مد بگویی‌‪ .‬توی کار ما تو مجبور بودی خودت بروی‬ ‫آن‌ها خو ‌‬ ‫س��راغ آدم‌ها‪ ،‬روبه‌رو یا کنارشان بایستی در حالی‌که آن‌ها در حال‬ ‫انجام دادن کار دیگر یا فکر کردن به چیز دیگری هستند‪ .‬بعد باید‬ ‫از آن‌ها خواهش کنی از تو خرید کنند‪ .‬مجبوری مثل یک مگس‪،‬‬ ‫مزاحم آن‌ها شوی و آن‌ها را عصبانی کنی و طبیعی است که آن‌ها‬ ‫با تو رفتار بدی خواهند داشت‪ .‬دوست نداشتم مزاحم آدم‌ها شوم‪.‬‬ ‫دوس��ت نداش��تم با من بدرفتاری ش��ود‪ .‬اما هر آدمی دوست دارد‬ ‫زنده بماند و برای زنده ماندن مجبور است کارهایی انجام دهد که‬ ‫دوست‌شان ندارد‪.‬‬ ‫همیش��ه ایده‌های بکری برای فشار آوردن به آدم‌ها برای خریدن‬

‫جنس‌هایم داشتم‪ .‬به نظر می‌رسید این ایده‌ها اغلب کارساز بودند‪.‬‬ ‫یکی این بود که می‌رفتم س��راغ افرادی که بچه‌ای توی بغل‌شان‬ ‫ب��ود‪ .‬ی��ک پاکت خوردنی برمی‌داش��تم و وقتی پ��در و مادر بچه‬ ‫حواس‌شان نبود آن را می‌گذاشتم توی دست بچه‪ .‬قبل از این کار‬ ‫گوشه‌ای از پاکت را پاره می‌کردم‪ .‬بعد به پدر و مادر بچه می‌گفتم‬ ‫ببینید‪ ،‬بچه ش��ما پاکت من را خراب کرده و ش��ما باید پول آن را‬ ‫بدهید‪ .‬حقه دیگرم این بود که نیشگون کوچکی از بچه می‌گرفتم‬ ‫تا صدایش در بیاید‪ .‬البته طوری نیشگون می‌گرفتم که عالمتش‬ ‫روی پوس��ت بچ��ه نماند‪ .‬بعد هم یک پاک��ت از هله‌هوله‌هایم را‬ ‫برمی‌داش��تم و می‌گرفتم س��مت بچه و به پدر و مادرش نش��ان‬ ‫می‌دادم چیزی دارم که می‌تواند گریه بچه‌شان را بند بیاورد‪ .‬البته‬ ‫باید بگویم این کارها خالف قول سومی بود که به مادرم داده بودم‪.‬‬ ‫به او قول داده بودم سر کسی کاله نگذارم‪.‬‬ ‫گذش��ته از همه این‌ها‪ ،‬مش��کل اصلی جای خوب بود‪ .‬وقتی هوا‬ ‫تاریک می‌شد من و باقی بچه‌ها می‌رفتیم به محله کثیف و بد نام‬ ‫اطراف ش��هر قتا‪ .‬آن جا پر بود از خانه‌های به‌هم فشرده‪ ،‬معتادانی‬ ‫که پشت ماشین‌ها نشسته بودند‪ ،‬کپه‌های روشن آتش و زباله‌های‬ ‫بدب��و‪ .‬من در طول روز خیلی کثیف می‌ش��دم‪ ،‬ام��ا هر روز صبح‬ ‫قب��ل از این که صبحانه‌ای بخورم اول می‌رفتم مس��جد و خودم‬ ‫را می‌شستم‪ ،‬بعد هم می‌رفتم سراغ همان مدرسه همیشگی‪ .‬حتا‬ ‫ب��رای یک روز هم این برنامه را به‌هم نمی‌زدم‪ .‬فکر می‌کردم اگر‬ ‫آن کار را نکنم‪ ،‬شاگرد تنبلی هستم‪.‬‬ ‫یک روز بعد‌از‌ظهر با اس��تاد صاح��ب صحبت کردم و به او گفتم‬ ‫می‌خواهم کارم را با او قطع کنم و بروم س��راغ کاری دیگر‪ .‬چون‬ ‫نمی‌خواس��تم دیگر توی خیابان بخوابم‪ .‬بدون این که حرفی بزند‬ ‫کاغذی آورد و ش��روع کرد به نوش��تن حس��اب‌کتاب‌های من و‬ ‫خودش‪ .‬بعد هم سهم من را حساب کرد‪ .‬باورم نمی‌شد‪ .‬اسکناس‌ها‬ ‫و س��که‌ها را آورد و تحویلم داد‪ .‬هرگز توی زندگیم این همه پول‬ ‫نداشتم‪ .‬اس��تاد صاحب گفت اگر مشکلت فقط جای خواب است‬ ‫می‌توان��ی غروب‪ ،‬قبل از این که من مغازه را تعطیل کنم بیایی و‬ ‫همین‌جا توی مغازه بخوابی‪ .‬نگاهی به اطراف کردم‪ .‬جای تمیزی‬ ‫بود‪ .‬روی زمین فرش پهن بود و چند تا پش��تی به دیوار تکیه داده‬ ‫بودند‪ .‬البته مغازه‪ ،‬آب و دست‌ش��ویی نداشت‪ .‬اما مسجدی همان‬ ‫حوالی بود که می‌ش��د هر روز صبح از دست‌شویی و آبش استفاده‬ ‫کرد‪ .‬این ش��د که قبول کردم‪ .‬غروب‌ها قبل از ساعت ‪ ۷‬خودم را‬ ‫به مغازه می‌رس��اندم‪ .‬استاد صاحب کلید‌ها را به من نمی‌داد‪ .‬برای‬ ‫همین مجبور بودم تمام ش��ب توی مغازه بمانم تا صبح ش��ود و‬ ‫خودش بیاید‪ .‬بعضی وقت‌ها تا ساعت ‪ ۱۰‬صبح پیدایش نمی‌شد‪.‬‬ ‫مجب��ور بودم همین‌طور منتظرش بمانم بدون آن که کاری برای‬ ‫انجام دادن داش��ته باشم‪ .‬س��عی می‌کردم روزنامه‌هایی که استاد‬ ‫صاحب پشت پیش‌خوان می‌گذاش��ت را بخوانم‪ .‬اما زبان اردو بلد‬ ‫نبودم‪ .‬خیلی کند پیش می‌رفتم‪ .‬آنقدر کند که بعضی وقت‌ها وقتی‬ ‫به وسط صفحه می‌رس��یدم یادم رفته بود شروع مطلب چه بوده‪.‬‬ ‫همیشه دنبال خبرهایی راجع به افغانستان بودم‪.‬‬ ‫ عنایت! چرا قبل از این‌که ادامه بدهیم کمی راجع به افغانستان‬‫برایم حرف نمی‌زنی؟‬ ‫ راجع به چه چیزی فابیو؟‬‫ چیزهای��ی در مورد مادرت‪ ،‬دوس��تان و فامیل‌هایت‪ ،‬یا راجع به‬‫روستای نوا‪.‬‬ ‫ راستش دوست ندارم در مورد آدم‌ها و مکان‌ها حرف بزنم‪ .‬چون‬‫اهمیتی ندارند‪.‬‬ ‫‪ -‬چرا؟‬

‫ به نظر من اتفاقات و داس��تان‌ها مهم‌ترند‪ .‬اتفاقات هس��تند که‬‫زندگی آدم‌ها را تغییر می‌دهند نه آدم‌ها و مکان‌ها‪.‬‬ ‫فصل زمس��تان‪ ،‬هر روز صبح به امید دیدن برف به آسمان نگاه‬ ‫می‌کردم‪ .‬اما با این‌که زمس��تان قتا‪ ،‬بس��یار س��رد بود‪ ،‬طوری که‬ ‫احساس می‌کردی پوست تنت کنده می‌شود اما از برف خبری نبود‬ ‫و این برای من که عاش��ق برف بودم خبر بدی بود‪ .‬یک زمستان‬ ‫بدون برف‪ .‬وقتی این را فهمیدم نشس��تم و کلی گریه کردم‪ .‬یک‬ ‫صبح زمس��تانی رفتم توی مغازه‌ای که کاسه‪ ،‬بشقاب و لیوان و از‬ ‫این جور چیزها می‌فروخت‪ .‬از مغازه‌دار مقداری آب خواستم‌‪ .‬نگاهی‬ ‫به سر تا پای من انداخت‪ ،‬انگار داشت به یک حشره نگاه می‌کرد‪.‬‬ ‫بعد گفت‪:‬‬ ‫ اول بگو ببینم شیعه هستی یا سنی؟‬‫از لح��اظ تئوری هر دوی این‌ها یک چیز هس��تند و به نظرم این‬ ‫س��وال خیلی احمقانه بود‪ .‬برای همین خیلی عصبانی شدم‪ .‬وقتی‬ ‫بچه‌ای هستی که قدت به اندازه قد یک بز هم نمی‌شود معمولن‬ ‫زود کاسه صبرت لبریز می‌شود‪ .‬جواب دادم‪:‬‬ ‫ اول یک ش��یعه هس��تم بعد هم یک مس��لمان‪ .‬یا اگر بخواهم‬‫کامل‌ت��ر بگویم اول یک هزاره هس��تم بعد یک ش��یعه بعد هم‬ ‫یک مس��لمان‪ .‬خیلی راحت‌تر بود که در جوابش بگویم فقط یک‬ ‫مسلمانم و موضوع را همان‌جا فیصله دهم‪ ،‬اما آن‌جوری جوابش را‬ ‫دادم تا لجش را در بیاورم‪.‬‬ ‫او هم جارو را برداشت و با دسته جارو مرا زد‪ .‬محکم به سر و پشتم‬ ‫می‌زد‌‪ .‬در حالی‌که جیغ می‌کش��یدم دوی��دم بیرون‪ .‬فریادم‪ ،‬هم به‬ ‫خاطر عصبانیت بود و هم برای دردی که داشتم‪ .‬مردمی که از آن‬ ‫اطراف رد می‌شدند تنها ایستاده بودند و تماشا می‌کردند‪ .‬خم شدم‬ ‫و س��نگی از روی زمین برداشتم و پرت کردم سمت مغازه‪ .‬آن‌قدر‬ ‫دقیق س��نگ را پرتاب کردم که فکر می‌کنم اگر آمریکایی‌ها من‬ ‫را می‌دیدند فوری برای بازی در تیم بیسبال استخدامم می‌کردند‪.‬‬ ‫نمی‌خواستم به مغازه‌دار صدمه‌ای بزنم‪ .‬فقط می‌خواستم چند تا از‬ ‫کاس��ه بشقاب‌هایش را خرد کنم‪ .‬س��رش را دزدید تا سنگ به او‬ ‫نخورد‪ .‬سنگ یک‌راست رفت توی کابینت چوبی که پشت سرش‬ ‫بود و همه چیز را خرد کرد‪ .‬من هم پا گذاشتم به فرار و هرگز دوباره‬ ‫آن‌طرف‌ها پیدایم نشد‪.‬‬

‫قسمت نهم‬

‫آن روز غروب صوفی غیبش زده بود‪ .‬یک‌وقت‌هایی گم می‌شد و‬ ‫اصلن نمی‌توانستی پیدایش کنی‪ .‬من هم برای خوردن آش‪ ،‬رفتم‬ ‫محله هندی‌ها‪ .‬یک جور آش مخصوص با رش��ته و لوبیا بود که‬ ‫خیلی دوست داشتم‪ .‬کمی پول اضافه داشتم و تصمیم گرفته بودم‬ ‫به خودم حالی بدهم‪ .‬چون واقعن از دس��ت نان تندوری و ماست‬ ‫یونانی کالفه ش��ده بودم‪ .‬تازه کاسه آش را گرفته بودم دستم که‬ ‫یک مرد ریش بلند آمد س��متم و گفت‪« :‬داری آشی را که از یک‬ ‫هندی خریده‌ای می‌خوری؟»‬ ‫الزم است بدانی فابیو که خوردن آن آش مخصوص یک گناه بود‪.‬‬ ‫نمی‌دان��م چرا‪ ،‬اما گناه بود‪ .‬من قبلن هم از آن آش خورده بودم و‬ ‫مزه‌اش فوق‌العاده بود‪ .‬اگر غذایی این‌قدر خوش‌مزه باشد‪ ،‬خوردنش‬ ‫نمی‌تواند گناه به حساب بیاید‪ .‬در جواب مرد ریش بلند گفتم‪:‬‬ ‫«من این آش را دوست دارم‪ .‬چرا نباید از آن بخورم؟»‬ ‫آن‌جا یک رس��توران واقعی نبود‪ .‬به همین دلیل بود که مرد ریش‬ ‫بلند مرا دیده بود‪ .‬یک میدان کثیف قدیمی بود و یک مرد هندی‬ ‫که با یک دیگ پر از آش وسط میدان بساط می‌کرد‪ .‬وقتی پولش‬

‫را می‌دادی یک کاس��ه آش تحویلت می‌داد‪ ،‬می‌رفتی گوشه‌ای از‬ ‫میدان‪ ،‬سرپا می‌ایستادی و آش��ت را می‌خوردی‪ .‬بعد هم کاسه و‬ ‫قاشقش را بر می‌گرداندی‪ .‬از بهداشت و این جور چیزها هم خبری‬ ‫نب��ود‪ .‬نمی‌دان��م آن مرد واقعن که بود‪ .‬عمامه‌ای که دور س��رش‬ ‫پیچیده بود آن‌قدر ضخیم بود که اگر هزار بار به سرش می‌کوبیدی‬ ‫احتمالن هیچ ضربه‌ای را احساس نمی‌کرد‪ .‬ریش‌هایش هم آن‌قدر‬ ‫انب��وه بود که وقتی حرف می‌زد نمی‌توانس��تی حرکت لب‌هایش‬ ‫را ببینی‪ ،‬انگار یک عروس��ک خیمه‌ش��ب‌بازی بود‪ .‬به هر حال او‬ ‫احتمالن یک وهابی بود‌‪ .‬یکی از آن بنیادگراهایی که همیشه دنبال‬ ‫جهاد و این جور چیزها هستند‪ .‬کاسه‌ام را گرفت و پرتابش کرد‪ .‬من‬ ‫که پول آش را پرداخت کرده بودم فریاد زدم‪:‬‬ ‫«آن آش من بود‪».‬‬ ‫البته نهایتن تمام کاری که می‌شد انجام دهم این بود که به کاسه‬ ‫آش پرت ش��ده روی زمین و آش��ی که پخش شده بود‪ ،‬نگاه کنم‬ ‫و با حس��رت‪ ،‬گربه‌ای که داش��ت لوبیاهای توی آشم را می‌خورد‬ ‫ببینم‪ .‬همین‪.‬‬ ‫از این‌که با من بدرفتاری می‌ش��د خسته شده بودم‪ .‬از بنیادگرایی‬ ‫خسته شده بودم‪ .‬همین‌طور از دست پلیس‌ها‪ .‬جلویت را می‌گرفتند‬ ‫و پاسپورتت را می‌خواستند‪ .‬وقتی می‌فهمیدند پاسپورت نداری همه‬ ‫پولت را می‌گرفتند و برمی‌داشتند برای خودشان‪ .‬مجبور بودی همه‬ ‫پولت را بدهی وگرنه می‌بردندت ایست‌گاه پلیس و تا می‌خوردی‬ ‫می‌زدندت‪.‬‬ ‫زندگی‌مان مدام در خطر بود‪ .‬مثل آن باری که معجزه‌آسا از مرگ‬ ‫نجات پیدا کردیم‪ .‬بنیاد‌گراها به مسجدی که همیشه ما بچه‌های‬ ‫بازار لیاقت برای خواندن نماز می‌رفتیم آن‌جا‪ ،‬حمله کرده بودند اما‬ ‫به طور اتفاقی آن روز ما آن‌جا نبودیم‪.‬‬ ‫درست یادم نمی‌آید چرا آن روز نرفتیم مسجد‪ ،‬اما شنیدیم که دو‬ ‫بمب‌گذار انتحاری به آن‌جا حمله کردند‪ .‬یکی‌شان موفق شده بود‬ ‫بمبش را داخل مس��جد منفجر کند‪ .‬هر دو نفر با بمب‌هاشان تکه‬ ‫تکه شدند و می‌گفتند نوزده نفر از آدم‌های داخل و بیرون مسجد‬ ‫هم با بمب‌های آن‌ها به قتل رسیدند‪.‬‬ ‫پس��رهای زیادی را می‌دیدم که از ایران برمی‌گش��تند‪ .‬می‌گفتند‬ ‫اوضاع ایران خیلی به‌تر از پاکس��تان اس��ت‪ .‬در این مورد ش��کی‬ ‫نداشتم‪ .‬چون حاضر بودم قسم بخورم هر جایی در دنیا از قتا به‌تر‬ ‫اس��ت‪ .‬آن‌ها می‌گفتند در ای��ران راحت‌تر و به‌تر می‌توانی کار پیدا‬ ‫کنی‪ .‬جدا از این‪ ،‬مس��ئله مذهب هم بود‪ .‬ایرانی‌ها ش��یعه بودند و‬ ‫این برای ما هزاره‌ها که ش��یعه بودیم خوب بود‪ .‬احمقانه است اما‬ ‫آدم‌هایی که مذهب‌ش��ان یکی باش��د با هم رفتار به‌تری دارند در‬ ‫حالی‌ک��ه تا جایی که من می‌دان��م خود دین گفته که باید با همه‬ ‫آدم‌ها مهربان باشیم‪ ،‬بدون آن‌که به شناس‌نامه‌شان نگاه کنیم یا‬ ‫مذهب‌شان را بپرسیم‪.‬‬ ‫این حرف‌ها را توی هوا می‌ش��نیدم‪ .‬انگار موذنی داشت آن‌ها را با‬ ‫صدای بلن��د فریاد می‌زد‪ .‬مثل پرواز پرندگان‪ ،‬آن حرف‌ها را حس‬ ‫می‌کردم و باورشان می‌کردم‪ .‬من خیلی کوچک بودم‪ .‬وقتی بچه‬ ‫هستی چیزی از دنیا نمی‌دانی‪ .‬برای یک طفل‪ ،‬شنیدن همان است‬ ‫و باور کردن همان‪ .‬من هر چه را مردم می‌گفتند باور می‌کردم‪ .‬به‬ ‫همین دلیل وقتی شنیدم ایرانی‌ها شیعه هستند و رفتار خوبی با ما‬ ‫دارند و ایران پر از موقعیت‌های کاری اس��ت باور کردم‪ .‬پسرهای‬ ‫افغان��ی را توی خیابان می‌دیدم که می‌گفتن��د قبلن تهران و قم‬ ‫بوده‌اند و حاال پول زیادی داشتند‪ .‬موهاشان مرتب و لباس‌هاشان‬ ‫تازه بود و به جای دمپایی‪ ،‬کفش کتانی می‌پوش��یدند‪ .‬یک ش��ب‬ ‫نشس��تم توی مهمان‌خانه قاضی و با خ��ودم فکر کردم آن‌ها هم‬

‫روزی مثل من بودند‪ ،‬اما حاال جین و پیراهن می‌پوشند و جیب‌شان‬ ‫پر است‪ .‬این شد که من هم تصمیم گرفتم راهی ایران شوم‪.‬‬ ‫رفت��م پیش کاکا رحیم و نظرش را پرس��یدم‪ .‬چون بین آدم‌هایی‬ ‫که می‌ش��ناختم او بود که بیش‌تر از همه راجع به سفر کردن چیز‬ ‫می‌دانس��ت‪ .‬کاکا رحیم مثل همیشه عبوس بود و سیگاری روی‬ ‫لب‌هایش داشت‪ .‬دود سیگار‪ ،‬تمام پهنای صورتش را پوشانده بود‪.‬‬ ‫به من گفت که رفتن به ایران تصمیم درس��تی اس��ت‪ .‬اگرچه هر‬ ‫تصمیم خوبی یک سمت بد هم دارد‪ .‬مثل قرص نانی که دو سمت‬ ‫دارد و اگ��ر بخواهی آن را بخوری باید هردو س��متش را بخوری‪.‬‬ ‫روی تکه‌ای کاغذ‪ ،‬چیزی نوشت و داد به من‪ .‬گفت برو با این مرد‬ ‫صحبت کن‪ .‬روی کاغذ اسم مردی بود که توی کار قاچاق آدم‌ها‬ ‫به ایران بود‪ .‬باید خودم را به عنوان دوست کاکا رحیم به او معرفی‬ ‫می‌کردم تا با من رفتار خوبی داشته باشد و سرم کاله نگذارد‪.‬‬ ‫رحیم رفت توی آشپزخانه و با یک پاکت مرغ برگشت‪ .‬پاکت را داد‬ ‫دس��تم‪ ،‬و گفت نمی‌تواند چیز دیگری به من بدهد‪ ،‬جز آن‌که آرزو‬ ‫کند صحیح و سالمت به مقصدم برسم‪ .‬من تصمیمم را گرفته بودم‬ ‫و دیگر راه برگشتی نبود‪.‬‬ ‫رفتم سراغ کاکا زمان توی آشپزخانه تا از او خداحافظی کنم‪ .‬به او‬ ‫قول دادم هر وقت توانستم قرآن بخوانم‪ .‬بعد هم رفتم پیش استاد‬ ‫صاحب تا از او به خاطر همه چیز تش��کر کنم‪ .‬آخر س��ر هم رفتم‬ ‫سراغ بچه‌های بازار لیاقت تا آن‌ها را از تصمیم خود خبردار کنم‪.‬‬ ‫ کجا می‌روی؟‬‫ ایران‬‫ چه‌طور؟‬‫ با قاچاق‌چی‌های آدم‪ .‬اسم یکی از آن‌ها را از کاکا رحیم گرفته‌ام‪.‬‬‫ اگر ایرانی‌ها تو را دس��تگیر کنند س��ر و کارت با «تلیس��یا» و‬‫«سنگ‌سفید» اس��ت‪ .‬مثل همان مرد گدایی که توی بازار است‪،‬‬ ‫همان مرد دیوانه‌ای که با سنگ‌ریزه‌ها بازی می‌کند و فکر می‌کند‬ ‫آن‌ها سکه‌های طال هستند‪.‬‬ ‫داس��تان‌هایی که راجع به تلیس��یا و سنگ‌س��فید دهان به دهان‬ ‫می‌چرخید را ش��نیده بودم‪ .‬اما برایم اهمیتی نداش��تند‪ .‬من دیگر‬ ‫نمی‌خواس��تم آن‌جا بمانم‌‪ .‬یکی از بچه‌ها گفت که تعداد زیادی از‬ ‫مردم توی مرز ایران و افغانستان کشته می‌شوند‪ ،‬چون مامو‌رهای‬ ‫ایرانی به آن‌ها ش��لیک می‌کنند‪ .‬یکی دیگر از پس��رها هم گفت‬ ‫شنیده که در ایران کار خوب پیدا می‌شود‪.‬‬ ‫در جواب همه این حرف‌ها گفتم‪:‬‬ ‫«این‌ها همه شایعه هست‌‪ .‬تنها کاری که می‌شود کرد این‌ست که‬ ‫خودم بروم و ببینم آن‌جا چه خبر است‪».‬‬ ‫صوفی که داش��ت خرما می‌خ��ورد و مثل ش��تر‪ ،‬خرماها را توی‬ ‫دهان��ش می‌چرخاند‪ ،‬دهانش را ب��ا پیراهنش پاک کرد‪ ،‬کیفش را‬ ‫از روی دوش��ش برداشت و گذاشت روی زمین و پرید روی دیوار‬ ‫کوتاهی‪ .‬مارمولک کوچکی که روی دیوار لم داده بود و داش��ت از‬ ‫آفتاب غروب لذت می‌برد از ترسش پا گذاشت به فرار‪ .‬صوفی مثل‬ ‫همیش��ه چند دقیقه س��کوت کرد و در حالی‌که پاها و بازوهایش‬ ‫را جمع کرده ب��ود فکر کرد‪ .‬بعد گفت‪« :‬مطمئنی این فکر خوبی‬ ‫هست؟»‬ ‫شانه‌هایم را باال انداختم‪ .‬تنها از یک چیز مطمئن بودم و آن این بود‬ ‫که می‌خواستم قتا را ترک کنم‪.‬‬ ‫صوفی گفت‪« :‬من هم دیگر نمی‌خواهم این‌جا بمانم‪».‬‬ ‫چیزی نگفتم‪ .‬اما تمام آرزویم این بود که همین حرف را از دهان‬ ‫او بشنوم‪.‬‬ ‫صوفی گفت‪« :‬من هم با تو می‌آیم عنایت‪».‬‬

‫‪39‬‬

‫گالری ‪ /‬دفاع از حقوق پناهندگان در سوئد‬

‫هم‌بستگی‪ ،‬فدراسیون سراسری پناهندگان ایرانی‌– سوئد‬ ‫روز ‪ 3‬دس��امبر ‪ 2011‬در چند شهر مختلف سوئد یک‬ ‫رش��ته‌ اعتراضات‌ در دفاع از حق��وق پناهندگان‪ ،‬علیه‬ ‫دیپ��ورت و اخراج آن‌ها به کش��ورهایی نظیر ایران و‬ ‫هم‌چنین در اعتراض به نژادپرس��تی و خارجی‌ستیزی‬ ‫برگزار شد‪.‬‬ ‫در اس��تکهلم جمع��ی از حامیان این ط��رح عال‌رغم‬ ‫ب��ارش ب��اران در ‪ Slussen‬در اس��تکهلم اجتم��اع‬ ‫کردند و س��پس ب��ه طرف محل پارلمان س��وئد یک‬ ‫راه‌پیمایی انجام دادند‪ .‬این حرکت اعتراضی از س��وی‬ ‫ش��بکه «جنبش پناهندگی» که فدراس��یون یکی از‬ ‫اعضای آن اس��ت سازماندهی ش��ده بود‪ .‬سخن‌رانان‬ ‫متع��ددی هر ی��ک از زوایای مختلف‪ ،‬سیاس��ت‌های‬ ‫دولت س��وئد در زمین��ه پناهندگی را م��ورد نقد قرار‬ ‫دادن��د و خواه��ان توقف اخ��راج پناه‌جوی��ان و اتخاذ‬ ‫یک سیاس��ت پناهنده‌پذیری ش��دند‪ .‬تظاهر‌‌کنندگان‬ ‫هم‌چنی��ن ب��ی‌زاری خود را از نژادپرس��تی به نمایش‬ ‫گذاش��تند‪ .‬فع��االن و اعض��ای فدراس��یون در ای��ن‬ ‫تظاهرات مشارکت داشتند و از جمله اطالعیه سوئدی‬ ‫فدراس��یون مربوط به این تظاهرات را در میان مردم‬ ‫پخش کردند‪.‬‬ ‫در ش��هر ب��ورس نی��ز ش��بکه جنب��ش پناهندگی با‬ ‫برگزای یک تظاهرات‌ش��روع تازه‌ایی را آغاز کرد‪ ‌.‬در‬ ‫تظاهرات روز ‪ 3‬دس��امبر بورس نمایندگانی از شاخه‬ ‫جوانان حزب سوس��یال دمکرات و حزب چپ س��وئد‬ ‫و هم‌چنین نماینده‌ای از س��وی حزب سوسیالیس��ت‬ ‫عدالت‌خواه س��وئد سخن‌رانی کردند‪ .‬امید صالحی نیز‬ ‫از سوی فدراسیون سراسری پناهندگان ایران به ایراد‬ ‫س��خن‌رانی پرداخت و از جمله گف��ت‪« :‬پلیس چنان‬ ‫ب��ا پناه‌جویان رفتار می‌کند که انگار س��وئد در جنگ‬ ‫به‌سر می‌برد‪ .‬رفتار پلیس سوئد با پناه‌جویان زمانی که‬ ‫ب��ا آن‌ها مثل مجرمین برخ��ورد می‌کند یادآور اعمال‬ ‫نازیست‌ها در دهه ‪ 30‬است‪».‬‬ ‫روز ‪ 3‬دس��امبر ب��ه ابت��کار فدراس��یون دانش‌جویان‬ ‫پزش��کی س��وئد (‪ )IFMSA‬در ش��هرهای مالم��و‪،‬‬ ‫گوتنبرگ‪ ،‬اپساال و لین شوپینگ فراخوان به برگزاری‬ ‫اعتراضات��ی داده ش��ده بود‪ .‬موضوع ای��ن اعتراضات‬ ‫«خدمات درمان��ی برای هم��ه» و از جمله مهاجران‬ ‫فاقد اوراق اقامت (‪ )Papperslösa‬و یا پناه‌جویان‬ ‫بود‪ .‬در س��وئد مهاجران «غیر‌قانون��ی» و پناه‌جویان‬ ‫گروه‌هایی هس��تند که در مقایس��ه با س��ایر ساکنین‬ ‫کش��ور از کم‌تری��ن خدمات درمان��ی برخوردارند و یا‬ ‫اصلن از آن محروم می‌باشند‪.‬‬ ‫در تظاهرات ش��هر مالمو که به همین مناسبت برگزار‬ ‫شد منجمله فریده آرمان از سوی واحد فدراسیون در‬ ‫این ش��هر به س��خن‌رانی پرداخت و از شرایط سخت‬ ‫پناه‌جوی��ان و به‌ویژه پناه‌جویان مخفی س��خن گفت‪.‬‬ ‫اعتراضات روز ‪ 3‬دس��امبر در کش��ور سوئد نشانه دور‬ ‫جدیدی از مب��ارزه برای احقاق حق��وق پناهندگان و‬ ‫مش��ارکت بخش‌های مختلف جامعه در این مبارزه با‬ ‫خواست‌های انسانی است‪.‬‬

‫‪40‬‬

‫سران آلمان و آمریکا‪:‬‬

‫به حمایت خود از‬ ‫افغانستان ادامه می‌دهیم‬

‫هم‌زمان با برگزاری مراسم مذهبی‪،‬‬

‫انفجار با هدف زائران‬ ‫شیعه در مرکز عراق‬

‫روز دوش��نبه‪ 5 ،‬دس��امبر‪ ،‬هم‌زمان با برگزاری مراسم مذهبی‬ ‫توس��ط مسلمانان شیعه در عراق‪ ،‬انفجاری در مرکز این کشور‪،‬‬ ‫منجر به کشته شدن شانزده تن و مجروح شدن بیش از ده نفر‬ ‫شده است‪ .‬به گزارش سی‌ان‌ان‪ ،‬به گفته مقام‌های عراقی هدف‬ ‫این انفجار زائران شیعه بودند‪.‬‬ ‫پلیس در ش��هر حله‪ ،‬مرکز استان بابل گفت که خودرویی پر از‬ ‫مواد منفجره در نزدیکی یک هیت مذهبی زائران شیعه منفجر‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬تاکنون از عامل یا عامالن این انفجار گزارش��ی‬ ‫منتشر نشده است‪.‬‬

‫درقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا‪،‬‬

‫در نشس��ت «بن دوم» در آلمان که روز دوش��نبه‪ 5 ،‬دس��امبر‪،‬‬ ‫برگ��زار ش��د‪ ،‬س��ران و نمایندگان دو کش��ور آمری��کا و آلمان‬ ‫اطمین��ان داده‌ان��د که هم‌راه ب��ا متحدان خود‪ ،‬پ��س از خروج‬ ‫نیروه��ای خارجی از افغانس��تان در س��ال ‪ ۲۰۱۴‬میالدی‪ ،‬به‬ ‫کمک‌رسانی به آن کشور ادامه خواهند داد‪.‬‬ ‫صدراعظ��م آلمان‪ ،‬در مراس��م افتتاح ای��ن کنفرانس به عنوان‬ ‫میزبان س��خن‌رانی کرد و گفت که هیچ‌گاه افغانس��تان را تنها‬ ‫نخواهد گذاشت‪.‬‬ ‫خانم مرکل افزود که کش��ورش به کمک‌های مالی و هم‌چنین‬ ‫آموزش��ی در تمام��ی زمینه‌ه��ا از جمله نظام��ی و انتظامی در‬ ‫افغانستان ادامه خواهد داد‪.‬‬ ‫در عین حال صدراعظم آلمان تاکید کرد که دولت افغانس��تان‬ ‫باید ب��ه تعهد خود در قبال اصالحات عمیق سیاس��ی در تمام‬ ‫سطوح آن به ویژه ایجاد سازمان قضایی مستقل عمل کند‪.‬‬ ‫در نشست امروز حدود هزار نماینده از ‪ ۱۰۰‬کشور و سازمان‌های‬ ‫بین‌الملل��ی حضور دارند و برای اولین‌ب��ار حامد کرزی‪ ،‬رییس‬ ‫جمهوری افغانستان ریاست این کنفرانس بین‌المللی را برعهده‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫هم‌چنی��ن آقای کرزی در س��خن‌رانی خود ب��ر حمایت جامعه‬ ‫جهانی از افغانس��تان‪ ،‬تاکید کرد و گفت که پس از سال ‪۲۰۱۴‬‬ ‫میالدی کشورش هم‌چنان نیازمند حمایت بین‌المللی است‪.‬‬ ‫بان کی مون‪ ،‬دبیر کل س��ازمان ملل متحد در س��خنرانی خود‬ ‫خاطرنش��ان کرد که هم‌چنان هم‌راه ب��ا جامعه جهانی به حفظ‬ ‫صل��ح و ثبات در افغانس��تان و رفع مش��کالت منطقه‌ای ادامه‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫مس��ئله فساد مالی در افغانستان یکی از موارد مهم مطرح شده‬ ‫توس��ط کش��ورهای ش��رکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی بن‬ ‫است‪.‬‬ ‫هیالری کلینتون‪ ،‬وزیر امور خارجه آمریکا در س��خن‌رانی خود‬ ‫از مقام‌های افغان خواست که در مواردی از قبیل تقویت جامعه‬ ‫مدنی‪ ،‬مبارزه با فس��اد مالی و مواد مخ��در به تعهدات خود در‬ ‫قبال جامعه جهانی عمل کنند‪.‬‬ ‫علی اکبر صالحی‪ ،‬وزیر امور خارجه جمهوری اسالمی در راس‬ ‫هیتی در کنفرانس بن ش��رکت داشت و یکی از نمایندگان وی‬ ‫در بخش افغانس��تان به رس��انه‌های داخلی ایران اظهار داشت‪:‬‬ ‫«موافقت نهاد مش��ورتی افغانس��تان موس��وم به لویه جرگه در‬ ‫مورد پیمان امنیتی کابل‪ -‬واش��نگتن بر این نشست تاثیر منفی‬ ‫گذاشته است‪».‬‬ ‫آق��ای پاک‌آیین هم‌چنین تاکید کرده اس��ت که برقراری صلح‬ ‫و ثبات در افغانس��تان با حضور نیروهای نظامی در آن کش��ور‬ ‫امکان‌پذیر نیست‪.‬‬ ‫کنفرانس بن امروز با صدور قطع‌نامه‌ای به کار خود پایان داد‪.‬‬

‫دیدار دو تیم استقالل و‬ ‫ذوب آهن در پلی‌آف لیگ‬ ‫قهرمانان‬

‫قرعه‌کش��ی مرحله پلی‌آف رقابت‌های لیگ قهرمانان آس��یا در‬ ‫سال ‪ 2012‬روز سه‌ش��نبه‪ 6 ،‬دسامبر‪ ،‬در کواالالمپور‪ ،‬پایتخت‬ ‫مالزی انجام ش��د و طی آن تیم‌های فوتبال استقالل تهران و‬ ‫ذوب آهن اصفهان در مرحله نخس��ت این رقابت‌ها به مصاف‬ ‫هم خواهند رفت‪.‬‬ ‫به گزارش س��ایت رسمی فدراس��یون فوتبال آسیا‪ ،‬استقالل و‬ ‫ذوب آه��ن در اولین بازی مرحله پل��ی‌آف در ورزش‌گاه آزادی‬ ‫به مص��اف هم می‌روند‪ .‬این بازی روز ‪ 22‬بهمن س��ال جاری‬ ‫برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫با این ش��رایط از بی��ن این دو تیم فقط ی��ک تیم جواز حضور‬ ‫در مرحله دوم پلی آف لیگ قهرمانان آس��یا را کس��ب می‌کند‬ ‫و تیم بازنده ش��انس حضور در لیگ قهرمانان و کاپ آسیا را از‬ ‫دست می‌دهد‪.‬‬ ‫برنده مس��ابقه اس��تقالل – ذوب آهن در مرحل��ه دوم پلی‌آف‬ ‫لیگ قهرمانان آس��یا میزبان تیم االتفاق عربستان خواهد بود‪.‬‬ ‫هم‌چنین دیگر بازی مرحله دوم پلی آف بین تیم‌های الش��باب‬ ‫امارات و نفتچی ازبکستان برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫هم‌چنی��ن پرس��پولیس در گ��روه ‪ D‬با تیم‌ه��ای الغراقه قطر‪،‬‬ ‫اله�لال عربس��تان و تیم برن��ده بازی پلی‌‌آف ش��ماره یک در‬ ‫غرب آس��یا (یکی از دو تیم نفتچی ازبکستان و الشباب امارات)‬ ‫هم‌گروه‌ ش��د و س��پاهان در گروه ‪ C‬با تیم‌های لخویای قطر‪،‬‬ ‫النصر امارات و االهلی عربستان رقابت خواهد کرد‪.‬‬

‫به دستور امیر کویت‪،‬‬

‫انحالل مجلس کویت جهت‬ ‫برگزاری انتخابات‬ ‫پ��س از ادامه اعتراض‌ها در کویت و کناره‌گیری نخس��ت وزیر‬ ‫این کشور‪ ،‬روز سه‌شنبه‪ 6 ،‬دسامبر‪ ،‬امیر کویت‪ ،‬دستور انحالل‬ ‫مجلس را صادر کرده است‪ .‬با انحالل مجلس کویت‪ ،‬راه برای‬ ‫برپایی انتخابات جدید هموار می‌شود‪.‬‬ ‫بر اس��اس قانون این کشور انتخابات جدید باید ظرف مدت ‪۶۰‬‬ ‫روز برگزار ش��ود‪ .‬امیر کویت‪ ،‬اخیرن ش��یخ جابر مبارک احمد‬ ‫الصباح‪ ،‬وزیر دفاع این کش��ور را به عنوان نخس��ت وزیر جدید‬ ‫کویت منصوب کرد‪.‬‬

‫از سوی پاریس و لندن صورت می‌گیرد‪،‬‬

‫تالش برای تحریم‬ ‫نفت ایران‬

‫دیپلمات‌های اروپایی اواخر وقت دوش��نبه‌‪ 5 ،‬دس��امبر‪ ،‬اعالم‬ ‫کردند‪ ،‬فرانس��ه و انگلیس از نشس��ت رهبران اتحادیه اروپا در‬ ‫هفته دوم دس��امبر برای پیش‌برد طرح خ��ود به منظور تحریم‬ ‫کامل واردات نفت از ایران استفاده خواهند کرد‪.‬‬ ‫به گزارش روزنامه فایننش��ال تایمز‪ ،‬این نشس��ت با دستور کار‬ ‫بررسی استفاده از یورو در بین کشور‌های اروپایی برگزار خواهد‬ ‫شد اما دیپلمات‌ها می‌گویند فرانسه می‌کوشد از آن برای راضی‬ ‫کردن متحدانش به افزایش فشار‌ها علیه ایران استفاده کند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که وزیران خارجه اتحادیه اروپا در نشست‬ ‫هفته گذش��ته خود به این نتیجه رس��یدند ک��ه موضوع تحریم‬ ‫نفت ایران را در نشس��ت ماه ژانویه خود بررس��ی کنند‪ .‬اقدامی‬ ‫که به طور حتم دست‌رسی ایران را به صورت‌حساب‌های ارزی‬ ‫محدود‌تر می‌‌‌کند‪.‬‬ ‫دیپلمات‌های انگلیس��ی و فرانس��وی می‌گویند‪ ،‬یونان که بین‬ ‫‪ 25‬ت��ا ‪ 30‬درصد منابع نفتی مورد نیاز خود را از طریق واردات‬ ‫از ایران تامین می‌کند‪ ،‬تنها کش��وری است که مخالفتی جدی‬ ‫نسبت به منع واردات نفت از ایران نشان داده اما این اختالف‌ها‬ ‫باید تا نشست ماه آتی وزیران خارجه اتحادیه اروپا حل شود‪.‬‬ ‫یک دیپلمات اروپایی در این زمینه گفت‪‌« :‬در هفته‌های آتی به‬ ‫یون��ان کمک می‌کنیم تا منابع جای‌گزین برای نفت ایران پیدا‬ ‫کند‪ ».‬این در حالی است که یونان هم اکنون با بحران بدهی‌ها‬ ‫مواجه اس��ت و شرایط اقتصادی نابسامانی دارد‪ .‬وی افزود‪‌« :‬بر‬ ‫این باوریم که منابع دیگر پیدا می‌شوند و مجموعه کلی تحریم‬ ‫ایران مورد موافقت قرار می‌گیرد‪».‬‬

‫تحریم اتحادیه اروپا برای خرید نفت از ایران‪ ،‬پیامد‌های جدی‬ ‫برای اقتصاد جمهوری اس�لامی به هم‌راه خواهد داشت که ‪18‬‬ ‫درصد از نفت صادراتی خود را به اروپا می‌فروش��د و از س��وی‬ ‫دیگر به درآمد نفتی وابسته است‪.‬‬ ‫البته برخی تحلیل‌گران بر ای��ن باورند که ایران می‌تواند جای‬ ‫خال��ی ب��ازار اروپا را ب��ا افزایش صادرات به چی��ن‪ ،‬هند و کره‬ ‫جنوبی جب��ران کند‪ .‬اقدامی که به گفته آن‌ها آس��ان نخواهند‬ ‫ب��ود‪ .‬زیرا چین ه��م اکنون ‪ 22‬درصد از مناب��ع نفت مورد نیاز‬ ‫خ��ود را از ایران وارد می‌کند و افزایش این میزان چین را دچار‬ ‫بحران خواهد کرد‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر این نگران��ی نیز در بین برخی از کارشناس��ان‬ ‫اروپایی وجود دارد که آمریکا و روس��یه در صورت تحریم نفت‬ ‫ای��ران در اتحادیه اروپا‪ ،‬درص��دد تعدیل موضع جهانی در قبال‬ ‫جمهوری اس�لامی برآیند تا ب��ه نوعی مقامات تهران را به میز‬ ‫مذاک��ره بازگردانند‪ .‬یک دیپلمات اروپای��ی در این مورد گفت‪:‬‬ ‫«‌این ریس��ک وجود دارد که آمریکا و روسیه با توجه به چماق‬ ‫س��نگین اتحادی��ه اروپا در تحری��م نفت ای��ران از هویج‌هایی‬ ‫استفاده کنند تا تهران به مذاکره ترغیب شود‪».‬‬ ‫اش��اره وی به هویج و چماق‌‪ ،‬اس��تراژی است که در چند سال‬ ‫اخیر از س��وی آمریکا و متحدانش علیه جمهوری اس�لامی به‬ ‫کار گرفته ش��ده است‪ .‬این اس��تراتژی ترکیبی از مجازات‌ها و‬ ‫مش��وق‌ها به منظور تغییر رفتار جمهوری اسالمی و دست‌یابی‬ ‫به راه حل مذاکره‌ای برای بن‌بس��ت هسته‌ای ایران است و به‬ ‫سیاست «‌هویج و چماق» مشهور است‪.‬‬

‫‪41‬‬

‫پس از موافقت دمشق با ورود ناظران‬

‫عالرغم ادامه درگیری‌ها در سوریه‪،‬‬

‫کشته‌شدن ‪ ۶۰‬شهروند‬ ‫حمص به‌دست‬ ‫نیروهای سوری‬

‫بازگشت سفیران فرانسه‬ ‫و آمریکا به سوریه‬

‫هم‌زمان با موافقت دمش��ق با امضای پروتوکول ارسال ناظران‬ ‫اتحادیه عرب به سوریه خبرها از مفقود و کشته‌شدن دست‌کم‬ ‫‪ 60‬ش��هروند س��وری در ش��هر حمص حکای��ت دارد‪ .‬به گفته‬ ‫فعاالن حقوق بش��ر در حمص این افراد ش��ام‌گاه یک‌شنبه‪4 ،‬‬ ‫دسامبر‪ ،‬ربوده شدند‪.‬‬ ‫به گ��زارش الجزیره‪ ،‬پس از این‌که وزارت خارجه س��وریه روز‬ ‫دوشنبه‪ 5 ،‬دسامبر‪ ،‬از موافقت دولت این کشور با حضور ناظران‬ ‫اتحادیه عرب که ضرب‌االجل آن روز یک‌شنبه‪ ،‬به پایان رسیده‬ ‫ب��ود خبر داد‪ ،‬بک گروه مدافع حقوق بش��ر س��وری گفتند که‬ ‫ماموران امنیتی این کش��ور به برخی محله‌های ش��هر حمص‬ ‫که محل تمرکز مخالفان حکومت بش��ار اسد‪ ،‬رییس جمهوری‬ ‫سوریه بوده‌اند‪ ،‬حمله کرده و دست‌کم شصت تن از شهروندان‬ ‫را ربوده و کشته‌اند‪.‬‬ ‫از س��ویی دیگر جفری ولتمن مع��اون وزیر خارجه آمریکا گفته‬ ‫اسد بشار اسد سوریه را به سمت جنگ داخلی می‌کشاند‪.‬‬ ‫هم‌چنی��ن جو بایدن معاون رییس جمه��وری آمریکا نیز اعالم‬ ‫کرده است ایاالت متحده و ترکیه مسئله هم‌کاری با سوریه در‬ ‫صورت سرنگونی حکومت بشار اسد را بررسی می‌کنند‪.‬‬ ‫دیدبان حقوق بشر سوریه اعالم کرد روز گذشته در تجمع‌های‬ ‫اعتراض��ی و درگیری‌ها در ش��هرهای مختلف س��وریه ‪ 40‬تن‬ ‫کشته شدند‪.‬‬ ‫در همی��ن ح��ال مناب��ع خب��ری از بازداش��ت رازان غ��زاوی‬ ‫وبالگ‌نویس معروف سوری در مرز اردن خبر دادند‪.‬‬ ‫خان��م غزاوی قصد داش��ت برای ش��رکت در ی��ک کنفرانس‬ ‫رس��انه‌ای به عمان س��فر کند اما مام��وران گذرنامه او را ضبط‬ ‫و به بازداشت‌گاه منتقل کردند‪.‬‬

‫به گزارش رس��انه‌های مخالف دولت جمهوری اس�لامی‪ ،‬به نقل‬ ‫از صفحه فیس‌بوک محمد‌حس��ین کروبی‪ ،‬فرزند مهدی کروبی‪،‬‬ ‫از رهبران مخالفان در ایران‪ ،‬با انتش��ار یادداش��تی از روز شنبه‪3 ،‬‬ ‫دسامبر‪ ،‬و دیدار با پدر خود مطالبی را عنوان کرده است‪.‬‬ ‫به گزارش س��حام‌نیوز‪ ،‬در این روایت‪ ،‬حس��ین کروبی با اشاره به‬ ‫گفت‌وگویی با پدرش‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬مشخص بود که اوضاع حصر‬ ‫او به نس��بت ماه‌هایی که در آپارتمانی کوچک به هم‌راه ماموران‬ ‫امنیتی در ش��رایط س��خت و دشواری به س��ر می‌برده‪ ،‬بهتر شده‬ ‫‌اس��ت‪ ».‬الزم به اشاره است مهدی کروبی ده ماه گذشته را در دو‬ ‫آپارتمان با حضور ماموران امنیتی گذرانده بود‪ .‬ماموران اجازه حضور‬ ‫فاطمه کروبی را در ماه‌‌های اخیر برای اقامت در منزل همسرش‪،‬‬ ‫مهدی کروبی نداده بودند‪.‬‬ ‫مهدی کروبی با نام بردن از نام دو روزنامه عنوان کرده است‪« :‬دو‬ ‫هفته است که روزنامه «جام‌جم» و «اطالعات» را برای مطالعه در‬ ‫اختیارم می‌گذارند و برخالف گذشته از امکان هواخوری و قدم زدن‬ ‫هر روز برخوردار شده‌ام‪ ».‬هم‌چنین روز شنبه آقای کروبی به محل‬ ‫دفن مادر‪ ،‬پدر و خواهر خود نیز مراجعه کرده است‪.‬‬

‫پس از انتشار گزارش آژانس انرژی اتمی‪،‬‬

‫انفجار خونین در کابل؛‬

‫افزایش تحریم‌های‬ ‫استرالیا علیه ایران‬

‫اس��ترالیا‪ ،‬روز سه‌شنبه‪ 6 ،‬دس��امبر‪ ،‬به دنبال افزایش نگرانی‌ها‬ ‫در مورد فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسالمی‪ ،‬پس از انتشار‬ ‫گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‪ ،‬تحریم‌های اعمالی خود‬ ‫علیه ایران را به بخش‌های مالی و نفت توسعه داد‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری فرانس��ه‪ ،‬انگلیس‪ ،‬کان��ادا و آمریکا پس‬ ‫از انتش��ار گزارش آژانس در ماه گذشته‌‪ ،‬تحریم‌های مضاعفی‬ ‫را علیه جمهوری اس�لامی به اجرا درآوردند‪ .‬در این گزارش از‬ ‫ماهیت نظامی فعالیت‌های هس��ته‌ای ایران ابراز نگرانی ش��ده‬ ‫بود‪.‬‬ ‫کوین راد‪ ،‬وزیر امور خارجه اس��ترالیا اظهار داش��ت‪‌« :‬اقدامات‬ ‫جدید اس��ترالیا افراد و ش��رکت‌هایی را ش��امل می‌ش��ود که با‬ ‫برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران در ارتباط هستند‪.‬‬ ‫وی با اش��اره به نگرانی فزاین��ده کنبرا در مورد ایران ادامه داد‪:‬‬ ‫«‌این اقدامات هم‌چنین محدودیت تجارت در بخش‌های مالی‬ ‫و نفتی ایران را نیز در بر می‌گیرد‪».‬‬ ‫وزی��ر امور خارجه اس��ترالیا به جزییات بیش‌تر اش��اره نکرد اما‬ ‫تاکی��د کرد که ایران باید گام‌های الزم که از س��وی ش��ورای‬ ‫امنیت سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخواست‬ ‫شده است را بردارد و به طور سازنده با جامعه بین‌المللی بر سر‬ ‫برنامه هسته‌ای‌اش وارد تعامل شود‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که در نخس��تین هفته دسامبر نیز اتحادیه‬ ‫اروپا فهرس��تی ‪ 180‬موردی از مقامات و ش��رکت‌های تحریم‬ ‫شده ایرانی منتشر کرد‪.‬‬

‫‪42‬‬

‫فرزند مهدی کروبی‪:‬‬

‫وضعیت پدرم نسبت به‬ ‫گذشته بهتر شده است‬

‫کشته و زخمی شدن بیش‬ ‫از ‪ ۱۰۰‬تن در افغانستان‬

‫صبح روز سه‌ش��نبه‪ 6 ،‬دسامبر‪ ،‬یک حمله‌کننده انتحاری در مرکز‬ ‫کابل مراس��م عزاداری مذهبی شیعیان موسوم به عاشورا را هدف‬ ‫قرار داد و سبب کشته شدن ده‌ها تن شدند‪ .‬مقامات امنیتی در محل‬ ‫روی‌داد گفتند که حدود پنجاه نفر از عزاداران که همه غیر‌نظامیان‬ ‫هستند کشته شده و حدود پنجاه و چهار تن دیگر زخمی شده‌اند‪.‬‬ ‫در پی این روی‌داد ش��ماری از ش��هروندان کابل بر ضد پاکستان‬ ‫ش��عار دادند‪ .‬هم‌چنان امروز دو انفجار دیگر نیز شهرهای کندهار‬ ‫و بل��خ را لرزاند‪ .‬مقامات امنیتی در بل��خ می‌گویند در این روی‌داد‬ ‫نیز چهار غیر‌نظامی کش��ته شده‌اند‪ ،‬اما از تلفات انفجار در کندهار‬ ‫جزییات در دست نیست‪ .‬تاکنون کسی مسوولیت این حمالت را به‬ ‫عهده نگرفته است‪ .‬گفتنی است این انفجار‌ها در حالی در افغانستان‬ ‫روی داده اس��ت که روز گذش��ته کنفرانس «بن دوم» به منظور‬ ‫بررسی شرایط امنیتی افغانستان برگزار شد و شرکت کنندگان در‬ ‫آن راه‌های برقرار ثبات در این کشور را مورد بحث قرار داده بودند‪.‬‬

‫رس��انه‌های خارج��ی روز سه‌ش��نبه‪ 6 ،‬دس��امبر‪ ،‬ب��ه نق��ل از‬ ‫س��خن‌گوی وزارت خارجه فرانسه از بازگشت سفیر این کشور‬ ‫به سوریه خبر‌داده‌اند‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری فرانس��ه‪ ،‬سخن‌گوی وزارت خارجه گفته‬ ‫است اریک شوالیه که ماه پیش به پاریس فراخوانده شده بود‪،‬‬ ‫به دمشق باز گشته است‪.‬‬ ‫س��خن‌گوی وزارت خارجه فرانس��ه گفته است که این کشور‪،‬‬ ‫بیش از پیش در کنار مردم سوریه قرار دارد‪.‬‬ ‫هم‌چنین امروز‪ ،‬به وقت واش��ینگتن‪ ،‬یک مقام بلندپایه دولت‬ ‫آمریکا گفته اس��ت که رابرت فورد‪ ،‬سفیر این کشور در سوریه‬ ‫نیز به دمشق باز خواهد گشت‪.‬‬ ‫این در حالی است که آمریکا در پی تشدید خشونت‌ها و حمله‬ ‫به سفارت آمریکا‪ ،‬در ‪ ۲۲‬اکتبر امسال سفیر خود را فرا خواند‪.‬‬ ‫دولت آمریکا گفته اس��ت حضور سفیر در سوریه برای پیش‌برد‬ ‫اهداف آمریکا ضروری است‪.‬‬ ‫سفیر آمریکا در مدت زمان حضور خود در سوریه به شهرهایی‬ ‫که شاهد تظاهرات گسترده ضد‌دولتی بودند‪ ،‬سفر کرد که این‬ ‫اقدام با اعتراض رسانه‌های دولتی هم‌راه شد‪.‬‬

‫به دنبال خسارت‌ وارده به سفارت انگلیس‬

‫درخواست غرامت یک‬ ‫میلیون پوندی لندن از تهران‬

‫رسانه‌های خارجی به نقل از یک سخن‌گوی در وزارت امور خارجه‬ ‫انگلیس در روز سه‌ش��نبه‌‪‌6 ،‬دسامبر گزارش دادند‪ ،‬لندن در صدد‬ ‫گرفتن غرامت یک میلیون پوندی از ایران به دلیل خسارت‌هایی‬ ‫است که در جریان حمله هفته گذشته به سفارت وارد شده است‪.‬‬ ‫به گزارش روزنامه تلگراف‪ ،‬به دنبال حمله گروهی از معترضان‬ ‫موس��وم به حامیان جمهوری اسالمی به س��فارت انگلیس در‬ ‫تهران‪ ،‬خس��ارت‌هایی به س��اختمان و وس��ایل داخلی آن وارد‬ ‫شده است‪ .‬گفته می‌شود که جواهرات و دیگر وسایل شخصی‬ ‫نیز که در باغ قلهک و اقامت‌گاه پرس��نل س��فارت قرار داشته‌‪،‬‬ ‫نیز ناپدید شده‌اند‪.‬‬ ‫یک سخن‌گوی وزارت امور خارجه انگلیس در این زمینه گفت‪:‬‬ ‫«‌خسارت‌ها گس��ترده بوده و‌طبق کنوانس��یون وین به دنبال‬ ‫غرامت گرفتن از دولت ایران هستیم‪».‬‬ ‫اما زمزمه تالش انگلیس برای دریافت غرامت از ایران در حالی‬ ‫مطرح می‌ش��ود که احمد خاتمی‪ ،‬از چهره‌های روحانی نزدیک‬ ‫به آیت‌اله خامنه‌ای رهبر جمهوری اس�لامی‪ ،‬حمله به س��فارت‬ ‫را مورد انتقاد قرار داده اس��ت‪ .‬وی اعالم کرده که با اقداماتی از‬ ‫این دست مخالف است زیرا حمله به سفارت مانند حمله به یک‬ ‫کشور است‪ .‬از سوی دیگر علی‌اکبر صالحی‪ ،‬وزیر امور خارجه نیز‬ ‫در دیدار اوایل هفته جاری با هم‌تای آلمانی خود‪ ،‬مراتب تاس��ف‬ ‫عمیق خود از اش��غال س��فارت انگلیس در تهران را اعالم کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬با این وجود برخی چهره‌ها مانند علی الریجانی‪ ،‬رییس‬ ‫مجلس شورای اسالمی تاکید کرده‌اند که با توجه به تحریم‌هایی‬ ‫که انگلیس علیه ایران اعمال کرده‪ ،‬اقدام افراد معترض در حمله‬ ‫به سفارت قابل درک است‪.‬‬

‫وزیر امور خارجه آمریکا پیام داد‪:‬‬

‫آغاز به کار سفارت مجازی‬ ‫تهران توسط آمریکا‬

‫بر اس��اس اع�لام وزارت امور خارجه آمریکا‪ ،‬روز سه‌ش��نبه‪6 ،‬‬ ‫دس��امبر س��فارت مجازی تهران راه‌اندازی و آغاز به کار کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در این س��فارت مج��ازی پی��ام ویدیویی از هی�لاری رادهام‬ ‫کلینتون‪ ،‬وزیر امور خارجه ارایه شده است‪.‬‬ ‫علت بازگش��ایی این س��فارت در متن وب‌س��ایت آن این‌گونه‬ ‫بیان ش��ده اس��ت‪« :‬س��فارت مجازی تهران یک هیت رسمی‬ ‫دیپلماتیک نیس��ت‪ ،‬یا یک سفارت واقعی ایاالت متحده را که‬ ‫به دولت ایران معرفی ش��ده باش��د‪ ،‬نمایندگی نمی‌کند‪ .‬اما در‬ ‫غیبت روابط مس��تقیم‪ ،‬می‌تواند به عن��وان یک پل رابط میان‬ ‫مردم آمریکا و ایران عمل کند‪».‬‬ ‫هم‌چنین معاون وزارت امور خارجه آمریکا در امور سیاسی‪ ،‬روز‬ ‫سه‌شنبه به هنگام افتتاح و آغاز به کار این سفارت‌خانه مجازی‬ ‫گفت‪« :‬ما می‌خواهیم به صورت مس��تقیم با مردم ایران ارتباط‬ ‫برقرار کنیم‪ .‬ما می‌خواهی��م همه مردم ایران به ویژه جمعیت‬ ‫ب��زرگ جوانان درداخل ایران بدانند که ایاالت متحده به مردم‬ ‫ایران و تمدن آن‌ها عمیقن احترام می گذارد‪».‬‬ ‫وندی ش��رمن‪ ،‬گفت‪« :‬سفارت مجازی یاد شده‪ ،‬نه فقط امکان‬ ‫تبادل اطالعات در مورد سیاس��ت ه��ای آمریکا در مورد ایران‬ ‫اس��ت‪ ،‬که مکان��ی برای مطال��ب مرتبط با فرهن��گ و جامعه‬ ‫آمریکاست‪».‬‬ ‫خانم ش��رمن تاکید کرد‪« :‬متاس��فانه نظام حاک��م در ایران با‬ ‫آزادی بی��ان مردم چ��ه در خیابان‌ها و چ��ه در فضای مجازی‬ ‫مخالف است و حتا حصاری الکترونیک روی ارتباط‌های تلفنی‬ ‫و اینترنتی کش��یده است‪ .‬این یک تالش دیگر از سوی ماست‬ ‫تا بتوانیم از این حصار رد شده و به طور مستقیم با مردم ایران‬ ‫ارتباط برقرار کنیم‪».‬‬ ‫وی هم‌چنین در مورد امکان فش��ارها از س��وی دولت جمهوری‬ ‫اسالمی ایران بر روی این وب‌سایت گفت‌‪« :‬ما فکر می‌‌کنیم توان‬ ‫فناوری آن را داریم که از این وب‌سایت حفاظت و حمایت کنیم و‬ ‫اگ��ر هم اخاللی در کار آن پیش آمد‪ ،‬باز به تالش‌های خود ادامه‬ ‫می‌دهیم تا بتوانیم اطالعات را بی‌واسطه به مردم ایران برسانیم‪».‬‬ ‫یادآوری می‌ش��ود پس از تس��خیر س��فارت آمری��کا در تهران‬ ‫هم‌زمان با انقالب س��ال ‪ 1357‬کلیه روابط دیپلماتیک مستقیم‬ ‫میان دو کشور قطع شده است‪.‬‬ ‫متن زیر پیام خانم کلینتون به مناس��بت بازگشایی این سفارت‬ ‫مجازی است‪:‬‬ ‫به سفارت مجازی ایاالت متحده آمریکا در تهران خوش آمدید‪.‬‬ ‫یاالت متحده آمریکا دارای نمایندگی‌های دیپلماتیک در سرتا‬ ‫سر جهان اس��ت تا از این طریق با سایر دولت‌ها ارتباط داشته‬ ‫باش��د‪ ،‬تجارت و بازرگانی را تس��هیل کند و از تفاهم و احترام‬ ‫متقابل حمایت به عمل آورد‪ .‬از آن‌جا که ایاالت متحده و ایران‬ ‫دارای مناس��بات دیپلماتیک نیستند‪ ،‬ما برخی فرصت‌های مهم‬ ‫را برای گفت‌وش��نود با شما شهروندان ایرانی از دست داده‌ایم‪.‬‬ ‫ام��ا امروز ما می‌توانیم فناوری‌ه��ای نوین را برای ایجاد پل و‬ ‫ارتق��ا‌ تفاهم بهتر بین دو کش��ور و مردم این دو کش��ور به‌کار‬ ‫گیریم‪ .‬و این دلیل راه‌اندازی این سفارت مجازی است‪.‬‬ ‫این تارنما عرصه‌ای اس��ت برای ما تا به طور ش��فاف و بدون‬ ‫ت��رس با یک‌دیگر در م��ورد ایاالت متحده‪ ،‬سیاس��ت‌های ما‪،‬‬ ‫فرهنگ ما و مردم ما‌گفت‌وگو کنیم‪ .‬ش��ما در این‌جا می‌توانید‬ ‫اطالعاتی را در مورد فرصت‌های تحصیلی در ایاالت متحده و‬ ‫یا دریافت روادید برای آمدن و دیدار از ما نیز بیابید‪.‬‬ ‫ما امیدواریم این س��فارت مجازی ابزاری مفید برای شما باشد‬ ‫و از نظرات ش��ما در مورد آن اس��تقبال می‌کنی��م‪ .‬پس لطفن‬ ‫از صفح��ات فیس ب��وک و توئیتر ما بازدید کنی��د و نظرات و‬ ‫ایده‌هایتان را در مورد این‌که چگونه می‌توانیم بیش‌تر به تعامل‬ ‫بپردازیم و به رابطه‌مان عمق بیش‌تری بخش��یم با ما در میان‬ ‫بگذارید‪.‬‬

‫یک مقام وزارت دفاع آمریکا‪:‬‬

‫سقوط هواپیمای بدون‬ ‫سرنشین با حمله سایبری‬ ‫مهمل است‬

‫یک مقام وزارت دفاع آمریکا پنتاگون در گفت‌وگویی روز سه‌شنبه‪،‬‬ ‫‪ 6‬دس��امبر‪ ،‬احتمال سقوط هواپیمای رادارگریز آمریکایی در خاک‬ ‫ایران را تایید کرد اما سخنان برخی از نظامیان ایرانی درباره تاثیر‬ ‫حمالت سایبری در سرنگونی آن را «مهمل» خواند‪.‬‬ ‫‌به گزارش واشنگتن‌پست‪ ،‬روز یک‌شنبه برخی از خبرگزاری‌های‬ ‫داخلی ایران‌‪ ،‬منس��وب به س��پاه پاس��داران از «سرنگونی» یک‬ ‫هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی خبر دادند که در حال گشت‌زنی‬ ‫با هدف جاسوس��ی و شناس��ایی حریم هوایی ای��ران در نزدیکی‬ ‫‌مرزهای ش��رقی را نقض کرده و ه��دف حمله «واحدهای جنگ‬ ‫الکترونیکی و پدافند هوایی» جمهوری اسالمی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری رویت��رز‪ ،‬برخی از مقامات آمریکایی ناپدید‬ ‫ش��دن این هواپیما در مجاورت مرزهای ایران را تایید کرده‌اند اما‬ ‫یکی از مقامات ارشد پنتاگون گفته که «هیچ نشانه‌ای از سقوط یا‬ ‫سرنگونی چنین هوایپمایی وجود ندارد»‪.‬‬ ‫پیش‌تر نیروهای ناتو در افغانستان ناپدید شدن این هواپیمای بدون‬ ‫سرنشین را که به گفته رسانه‌های داخلی ایران از نوع ‪RQ-170‬‬ ‫بوده تایید کرده بودند‪ .‬این در حالی اس��ت تاکنون عکسی از این‬ ‫هواپیما منتشر نش��ده است‪ .‬یکی دیگر از مقامات پنتاگون نیز در‬ ‫گفت‌وگویی اظهار داش��ت‪« :‬اگر هم چنین اتفاقی رخ داده باش��د‬ ‫به احتمال ‪ ۹۵‬درصد نتیجه اختالالت فنی یا مشکالت مکانیکی‬ ‫بوده است‪ ».‬این مقام وزارت دفاع‌آمریکا هم‌چنین اظهارات برخی‬ ‫از مقامات نظامی جمهوری اسالمی درباره تاثیر حمالت سایبری‬ ‫بر س��قوط این هواپیما را «مهمل» خواند و گفت این هواپیماها از‬ ‫تکنولوژی ماهواره‌ای رمزگذاری‌شده بهره می‌گیرند و همین مسئله‬ ‫نفوذ به آن را غیرممکن می‌سازد‪.‬‬

‫‪78‬کشته در دو روز گذشته‪،‬‬

‫نوزده کشته‬ ‫در انفجاری در افغانستان‬

‫مقام‌ه��ای افغ��ان از کشته‌ش��دن ‪ 19‬ت��ن ب��ر اثر انفج��ار یک‬ ‫بمب‌کنارجاده‌ای در مسیر حرکت یک وانت حامل غیرنظامیان در‬ ‫ولس��والی سنگین در والیت هلمند در جنوب افغانستان‪ ،‬خبر دادند‬ ‫که در میان کشته‌شدگان نیز ‪ 5‬کودک دیده می‌شود‪.‬‬ ‫ب��ه گ��زارش رادیو کوچه‪ ،‬این در حالی اس��ت که ب��ر اثر حمالت‬ ‫انتحاری و بمب‌گذاری‌های در روزهای چهارشنبه و سه‌شنبه هفته‬ ‫جاری دست‌کم ‪ 78‬تن جان خود را از دست داده‌اند‪.‬‬ ‫روز گذشته بمب‌گذاری در مراسم مذهبی شیعیان در شهرهای کابل‬ ‫و مزار شریف روی داد که منجر به کشته شدن ‪ 59‬تن شد‪.‬‬ ‫به گزارش الجزیره‪ ،‬یک مقا ‌م محلی عنوان کرد بر اثر انفجار امروز‬ ‫‪ 5‬نفر نیز مجروح که به پای‌گاه ناتو انتقال داده شده و تحت درمان‬ ‫قرار گرفته‌اند‪ .‬تاکنون هی ‌چ گروهی مسوولیت انفجارهای این دو روز‬ ‫را بر عهده نگرفته است‪.‬‬ ‫این در حالی است که در هلمند امنیت یک بخش به نام لشگرگاه به‬ ‫نیروهای افغان محول شده است و سه بخش دیگر هم‌چنان توسط‬ ‫نیروهای بین‌المللی محافظت می‌شود‪.‬‬

‫توسط دولت جمهوری اسالمی صورت گرفت‪،‬‬

‫ابالغ قانون کاهش‬ ‫روابط با انگلیس به‬ ‫وزارت خارجه ایران‬

‫به گزارش رسانه‌های داخلی ایران‪ ،‬محمود احمدی‌نژاد‪ ،‬رییس‬ ‫جمهوری اس�لامی‪ ،‬روز چهارشنبه‪ 7 ،‬دس��امبر‪ ،‬طرح مصوب‬ ‫مجلس مربوط به «کاهش س��طح روابط با انگلیس» را که به‬ ‫تایید شورای نگهبان رسیده امضا و برای اجرا به وزارت خارجه‬ ‫ابالغ کرده است‪.‬‬ ‫این طرح دو هفته پیش به تصویب نمایندگان مجلس ش��ورای‬ ‫اسالمی رسید و بر اساس آن‪ ،‬دولت موظف شده است تا ظرف‬ ‫دو هفته‪ ،‬روابط سیاسی جمهوری اسالمی با بریتانیا را از سطح‬ ‫س��فیر به سطح کاردار و روابط اقتصادی و سیاسی با آن کشور‬ ‫را به حداقل ممکن تنزل دهد‪.‬‬ ‫به گزارش پای‌گاه اطالع‌رس��انی دولت جمهوری اسالمی‪ ،‬این‬ ‫طرح در عین حال به دولت اجازه داده است تا «در صورت تغییر‬ ‫سیاست انگلیس» در مورد ارتقا‌ سطح روابط اقدام کند‪.‬‬ ‫مصوبه مجلس در حالی ابالغ می‌ش��ود که هفته گذشته‪ ،‬مراکز‬ ‫س��فارت بریتانیا در تهران مورد حمله گروهی تظاهرکننده قرار‬ ‫گرف��ت که به تصمیم دولت بریتانیا برای خارج کردن کارکنان‬ ‫سفارت‌خانه این کشور از تهران و دستور خروج تمامی کارکنان‬ ‫سفارت جمهوری اسالمی از لندن منجر شد‪.‬‬

‫ساعاتی پس از راه‌اندازی صورت گرفت‪،‬‬

‫فیلترشدن تارنمای سفارت‬ ‫مجازی آمریکا‬ ‫مقام‌های جمهوری اس�لامی س��اعاتی پس از راه‌اندازی سفارت‬ ‫مجازی آمریکا برای مردم ایران‪ ،‬سایت این سفارت را فیلتر کردند‬ ‫و همزمان چند نماینده مجلس‪ ،‬اقدام اخیر آمریکا را «منافقانه» و‬ ‫برای «جاسوسی» ارزیابی کردند‪.‬‬ ‫گزارش‌ه��ای رس��یده از ایران حاکی اس��ت که س��اعاتی پس از‬ ‫راه‌اندازی این سفارت مجازی‪ ،‬روز چهارشنبه‪ 7 ،‬دسامبر‪ ،‬مقام‌های‬ ‫جمهوری اس�لامی دست‌رسی به آن را ممنوع کرده و این سایت‬ ‫را فیلتر کرده‌اند‪.‬‬ ‫خبر راه‌اندازی این س��ایت که نخس��تین بار در مصاحبه ماه پیش‬ ‫هیالری کلینتون‪ ،‬وزیر امور خارجه آمریکا‪ ،‬با شبکه‌های تلویزیونی‬ ‫اعالم ش��د‪ ،‬با واکنش‌های تند مسووالن جمهوری اسالمی ایران‬ ‫روبه‌رو ش��ده بود‪ .‬علی الریجانی‪ ،‬رییس مجلس شورای اسالمی‪،‬‬ ‫در این زمینه گفته بود که این برنامه با شکست روبه‌رو خواهد شد‬ ‫و «اگ��ر آمریکایی‌ها تصور می کنند که می‌توانند با س��فارت‌خانه‬ ‫مجازی خود در ایران کاری انجام دهند‪ ،‬در اشتباه هستند‪».‬‬ ‫به دنبال راه‌اندازی س��ایت س��فارت مجازی آمریکا‪ ،‬نایب رییس‬ ‫کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسالمی‬ ‫روز چهارشنبه اظهار داشت‪« :‬من پیش‌بینی می‌کنم که این سایت‬ ‫حداکثر شش ماه تا یک‌سال فعالیت خواهد کرد‪».‬‬ ‫اسماعیل کوثری در خصوص دالیل این پیش‌بینی خود گفته است‪:‬‬ ‫«مس��ووالن آمریکایی بدانند که آن قدر انتقادها به آن‌ها افزایش‬ ‫می‌یابد که به زودی از کرده خودش��ان پش��یمان می‌شوند و این‬ ‫سایت مجازی را هم تعطیل می‌کنند‪».‬‬ ‫حسین ابراهیمی‪ ،‬دیگر نماینده مجلس‪ ،‬هدف از راه‌اندازی سفارت‬ ‫مجازی آمریکا را «جاسوسی» عنوان کرد و گفت که «آمریکایی‬ ‫می‌خواهند با افرادی در کشور ارتباط داشته باشند‪».‬‬ ‫وی تهدید کرد که «جمهوری اس�لامی ایران می‌تواند در فضای‬ ‫س��ایبری اقداماتی را برای مقابله با ای��ن توطئه‌ها انجام دهد» و‬ ‫افزود‪« :‬کاربران سایبری ما قوی هستند و می‌توانند اقدامات خوبی‬ ‫انجام دهند‪».‬‬

‫‪43‬‬

‫افزایش ورود پناهجویان به استرالیا؛‬

‫ورود ‪ ۹۲۰‬پناهجو در ماه‬ ‫نوامبر به استرالیا‬

‫آمارها نش��ان می‌ده��د در جریان م��اه نوامب��ر ‪ 920‬پناه‌جو و‬ ‫مستخدمان قایق به استرالیا رسیده‌اند که این رقم نشان‌دهنده‬ ‫‪ 30‬در صد افزایش نسبت به پیش‌بینی اداره مهاجرت آن کشور‬ ‫می‌باشد‪.‬‬ ‫اخیرن مقامات حفاظت از مرز‌های اس��ترالیا دو قایق پناه‌جویان‬ ‫را ک��ه حام��ل ‪ 219‬پناه‌جو بود‪ ،‬در مرز‌های آن کش��ور متوقف‬ ‫ساخته است‪.‬‬ ‫گفته می‌ش��ود افزایش در تعداد پناه‌جویان که توس��ط قایق به‬ ‫استرالیا می‌آیند فشار‌های را به دولت آن کشور وارد کرده است‪.‬‬ ‫در س��وم دسامبر حزب کارگر استرالیا که رهبری آن را نخست‬ ‫وزی��ر آن کش��ور خانم جولیا گی�لارد به عهده دارد‪ ،‬سیاس��ت‬ ‫بررس��ی پرونده‌های پناه‌جویان درخارج از مرز‌های آن کش��ور‬ ‫را به عنوان سیاس��ت رسمی دولت در زمانی که به قدرت برسد‬ ‫اعالم نموده است‪.‬‬ ‫بربنیاد گزارش‌ها در نشس��ت این حزب‪ ،‬اعضای آن از سیاست‬ ‫هم‌کاری‌ه��ای منطقه‌یی و هماهنگی دو جانبه با کش��ور‌های‬ ‫منطقه مبنی بر بررس��ی پرونده‌ه��ای پناه‌جویان حمایت نموده‬ ‫و در بدل این هم‌کاری کریس بوون وزیر مهاجرت آن کش��ور‬ ‫گفته اس��ت وی ‪ 6500‬پناهنده دیگر را که به ش��کل قانونی از‬ ‫طریق کمیس��اری عالی پناهنده‌گان س��ازمان ملل متحد برای‬ ‫پناهنده‌گی درخواس��ت نموده باش��ند و به ص��ورت غیر‌قانونی‬ ‫توسط قایق به استرالیا نیامده باشند را می‌پذیرد‪.‬‬ ‫وی گفته اس��ت استرالیا به خاطر متوقف س��اختن پناه‌جویان که‬ ‫جان‌های‌شان را در خطر انداخته و توسط قایق به شکل غیر‌قانونی‬ ‫به اس��ترالیا می‌آیند باید با کشور‌های منطقه کار نماید‪.‬آقای بوون‬ ‫اضافه نموده است تعهد حزب کارگر در حمایت از سیاست بررسی‬ ‫پرونده‌های پناه‌جویان در خارج از کشور نشان می‌دهد وقت موضوع‬ ‫حفاظت از مرزهای آن کش��ور در میان باش��د اعضای این حزب‬ ‫دارای «قلب نرم و سرسخت هستند‪».‬‬

‫در افغانستان رخ داد؛‬

‫حکم حبس برای چند‬ ‫مامور افغان به اتهام قاچاق‬ ‫موادرمخدر‬

‫دادگاه اس��تیناف مبارزه با مواد مخدر در افغانس��تان بیست تن‬ ‫را ب��ه ج��رم قاچاق مواد مخدر از چهار تا بیس��ت س��ال زندان‬ ‫محکوم کرد‪.‬‬ ‫مقامات در این دادگاه می‌گویند که در در میان متهمان شماری‬ ‫از فرماندهان و سربازان پلیس افغانستان نیز شامل‌اند‪.‬‬ ‫پولی��س افغانس��تان از نزد این اف��راد بی��ش از ‪ 113‬کیلوگرام‬ ‫هیرویین‪ ،‬بیش از ‪ 1060‬کیلوگرام تریاک و ‪ 195‬لیتر مشروبات‬ ‫الکولی را به دست آورده است‪.‬‬ ‫بر اس��اس آمارهای مرکز عدلی و قضایی مبارزه با مواد مخدر‬ ‫افغانستان در س��ال روان صدها تن به اتهام قاچاق مواد مخدر‬ ‫بازداش��ت شده‌اند که در میان آنان ده‌ها مقام امنیتی نیز شامل‬ ‫می‌باشد‪.‬‬

‫‪44‬‬

‫مجله خبری تاجیکستان‬

‫ی که عاشورا در‬ ‫بحث ‌‬ ‫تاجیکستان برپا کرد‬

‫شورا علمای مرکز اسالمی تاجیکستان‪ ،‬نهاد حامی مسلمان‌های‬ ‫این کش��ور‪ ،‬از برادران «تورجانزاده»‌ها انتقاد کرد که یک‌جایه‬ ‫با مهمانان ایرانی مراس��م عاش��ورا را برگزار کرده‌‌اند‪ .‬این شورا‬ ‫از نهادهای انتظامی تاجیکس��تان خواس��ت‪ ،‬تا به این عمل‌کرد‬ ‫روحانیان سرش��ناس تاجی��ک «تورجانزاده»‌ه��ا بهای حقوقی‬ ‫بدهند‪ .‬برگزاری مراس��م «عاش��ورا» برای هفت میلیون ساکن‬ ‫مس��لمان تاجیکستان که ‪ ۹۰‬درصد آن‌ها پیرو مذهب «حنفی»‬ ‫هستند‪ ،‬بیگانه می‌باشد‪.‬‬ ‫با اش��اره به این ش��ورا علمای تاجیکس��تان گفته‪ ،‬که خانواده‬ ‫تورجانزاده‌ه��ا می��ان مردم مس��لمان تاجیکس��تان فتنه ایجاد‬ ‫می‌کنند‪ .‬دعوای که «حاجی اکبر تورجانزاده» آن را رد می‌کند‬ ‫و می‌گوی��د آن‌ه��ا تنه��ا از روز قتل فاجعه بار «امام حس��ین»‬ ‫یادآوری کردند‪ .‬او این اظهارات ش��ورا علمای تاجیکس��تان را‬ ‫س��اخته و فرمایش��ی می‌داند که علیه خانواده آن‌ها روانه شده‬ ‫اس��ت‪ .‬ش��ورا علمای تاجیکس��تان یک نهاد جمعیتی است که‬ ‫ی به‬ ‫در اطراف��ش گروهی از روحانیان را جمع آورده اس��ت‪ .‬ول ‌‬ ‫این ش��ورا خانواده روحانی��ان «تورجانزاده»‌ها که همیش��ه در‬ ‫موضوع‌ه��ای مهم سیاس��ی و دینی نظر و موق��ع خود را بیان‬ ‫می‌دارند‪ ،‬وارد نشده‌اند‪.‬‬ ‫جایزه سه آوازخان تاجیک در آمریکا‬ ‫«جوره بیک م��راد»‪ ،‬هنرمند مردمی اتحاد ش��وروی‪ ،‬هم‌راه با‬ ‫آوازخوان‌های معروف موسیقیی پاپ تاجیک «جانی بیک مراد»‬ ‫و «ش��بنم ثریا» برنده جوایز «بیگ اپل اوارد» در آمریکا شدند‪.‬‬ ‫«جوره بیک مراد» رهبر گروه ششمقام خوانان «نور خجند» در‬ ‫شمال تاجیکستان جایزه «داس��تان زنده» را در این جشن‌واره‬ ‫صاحب��ی کرد‪« .‬جانی بیک مراد» فرزن��د کوچک «جوره بیک‬ ‫مراد» که ‪ ۱۰‬س��ال به این س��و در ژانر پاپ هنرنمای می‌کند‪،‬‬ ‫«به‌تری��ن آوازخ��وان آس��یای میانه و «ش��بنم ثری��ا» به‌ترین‬ ‫آوازخوان زن در آسیای مرکزی اعالن شد‪ .‬این نخستین جایزه‬ ‫آوازخوان‌های تاجیک در جشن‌واره «بیگ اپل اوارد» نیست‪ .‬دو‬ ‫سال پیش از این هم «جانی بیک مراد» صاحب یکی از جوایز‬ ‫این جشن‌واره شده بود‪.‬‬

‫رییس جمهوری سوریه‪:‬‬

‫مسوول هیچ خون‌ریزی‬ ‫در سوریه نیستم‬

‫بش��ار اسد‪ ،‬رییس جمهوری س��وریه‪ ،‬در مصاحبه با یک کانال‬ ‫تلویزیونی آمریکایی‪ ،‬ش��ام‌گاه سه‌ش��نبه‪ 7 ،‬دسامبر‪ ،‬تاکید کرد‬ ‫وی مس��وول خش��ونت‌ها و خون‌ریزی‌هایی که نیروهای وی‬ ‫علیه مخالفان به کار می‌برند‌‪ ،‬نیست‪.‬‬ ‫به گزارش ای‌بی‌س��ی‌ نیوز‪ ،‬بش��ار اس��د هنگام توضیح موضع‬ ‫خویش نس��بت به حوادث جاری در این کشور گفت‌‪« :‬من فقط‬ ‫رییس جمهوری هس��تم‌‪ ،‬مالک کشور نیستم‌‪ .‬هم‌چنین کسانی‬ ‫که دست به این کارها می‌زنند نیروهای من نیستند‪».‬‬ ‫بش��ار اس��د هم‌چنین تاکید ک��رد‪« :‬بین به‌کارگیری سیاس��ت‬ ‫س��رکوب عم��دی و ارت��کاب برخی اش��تباه‌ها توس��ط برخی‬ ‫مسووالن تفاوت وجود دارد‪ .‬تفاوت بسیار است‪».‬‬ ‫در همی��ن حال م��ارک تونر س��خن‌گوی وزارت خارجه آمریکا‬ ‫تاکید کرد بشار اسد فرصت‌های بسیاری را از دست داده است‪.‬‬ ‫تونر افزود‌‪« :‬این بسیار احمقانه است که دیگران را نادان بشمارد‬ ‫و جرات کند تا بگوید وی در کش��ور خویش مسوولیت ندارد‪ .‬او‬ ‫جز سرکوب وحشیانه مخالفان مسالمت‌آمیز کاری نمی‌کند‪».‬‬ ‫الزم به اش��اره است این نخس��تین مصاحبه‌ای است که رییس‬ ‫جمهوری س��وریه با یک رس��انه غربی برای دفاع از عمل‌کرد‬ ‫خود انجام داده است‪.‬‬

‫سناتور مارک کیرک اعالم کرد‬

‫تالش دولت اوباما برای‬ ‫تضعیف تحریم‌های ایران‬

‫س��ناتور مارک کیرک‪ ،‬روز چهارش��نبه‪ 7 ،‬دسامبر‪ ،‬اعالم کرد‪،‬‬ ‫دولت ب��اراک اوباما‪ ،‬رییس جمهوری آمری��کا‪ ،‬درصدد تعدیل‬ ‫تحریم‌هایی اس��ت که قانون‌گذاران آمریکایی به منظور هدف‬ ‫قرار دادن بانک مرکزی جمهوری اسالمی پیشنهاد داده‌اند‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری رویترز‌‪ ،‬کیرک یک سناتور جمهوری‌خواه‬ ‫اس��ت که ب��ه هم‌راه راب��رت من��دز دمکرات‌‪ ،‬ط��رح مجازات‬ ‫موسس��ه‌های مال��ی خارجی که ب��ا بانک مرک��زی جمهوری‬ ‫اسالمی هم‌کاری می‌کنند را ارایه داده است‪.‬‬ ‫این در حالی است که مجلس سنا با وجود البی مقامات دولت‬ ‫اوبام��ا علیه این طرح‪ ،‬در هفته گذش��ته ب��ا ‪ 100‬رای موافق و‬ ‫ب��دون رای مخال��ف آن را به تصویب رس��اند‪ .‬مقامات دولتی‬ ‫اوبام��ا که در توجیه مخالفت خود با این طرح می‌گویند‪ ،‬تهدید‬ ‫متحدان آمریکا بهترین را برای به دست آوردن هم‌کاری آن‌ها‬ ‫در قبال تهران نیست‪.‬‬ ‫گفتنی اس��ت با توجه ب��ه مخالفت‌های دولت��ی‪ ،‬این طرح در‬ ‫کنگ��ره هم‌چن��ان در حال تعلیق قرار دارد و این در ش��رایطی‬ ‫اس��ت که طرح تحریم بانک مرکزی ایران جمهوری اسالمی‬ ‫تبدیل شدن به قانون به رای موافق کنگره و سنا نیاز دارد‪.‬‬ ‫کیرک در این زمینه اظهار داشت‪‌« :‬دولت در نامه‌هایی خطاب‬ ‫به برخی قانون‌گذاران به آن‌ها پیش��نهاد داده اس��ت تا برخی‬ ‫انعطاف‌های تکنیکی را در طرح پیشنهادی کیرک و مندز ایجاد‬ ‫کنن��د‪ ».‬وی در ادامه با لحنی انتقاد‌آمیز خاطرنش��ان کرد‪‌« :‬اما‬ ‫این پیش��نهاد‌ها به هیچ وجه تغییرات تکنیکی نیس��ت و برای‬ ‫تضعیف تحریم‌ها صورت گرفته است‪».‬‬ ‫گزارش‌ها حاکی از آن اس��ت که در طرح تحریم بانک مرکزی‬ ‫جمهوری اسالمی‪ ،‬اگر بانک‌ها و موسسه‌های خارجی‌‌ با بانک‬ ‫مرکزی ایران هم‌کاری کنند از دست‌رس��ی به سیس��تم مالی‬ ‫ای��االت متحده منع خواهند ش��د‪ .‬این در حالی اس��ت که هم‬ ‫اکنون بانک‌های ایاالت متحده از تعامل با بانک مرکزی ایران‬ ‫منع شده‌اند‪.‬‬ ‫به گفته یکی از س��ناتور‌هایی که نام��ه دولت را دریافت کرده‌‪،‬‬ ‫در این نامه از قانون‌گذاران خواس��ته ش��ده است زمان اجرای‬ ‫تحریم‌ه��ا را از ‪ 60‬روز به ‪ 180‬روز افزایش دهند‪ .‬کیرک تاکید‬ ‫دارد که باید ظرف مدت دو ماه این تحریم‌ها به اجرا درآید‪.‬‬ ‫هم‌چنین از قانون‌گذاران درخواس��ت ش��ده لح��ن تحریم‌ها را‬ ‫مالیم‌ت��ر کنند‪ .‬به بیان به‌تر به جای این‌که بانک‌های خارجی‬ ‫به اتهام رابطه با بانک مرکزی جمهوری اسالمی از دست‌رسی‬ ‫به سیس��تم مالی آمریکا منع شوند‪ ،‬محدودیت‌هایی برای آن‌ها‬ ‫در نظر گرفته شود‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که روز سه‌ش��نبه روزنامه فایننشال‌تایمز با‬ ‫انتش��ار گزارش��ی در خصوص تحریم نفت ایران از سوی اروپا‬ ‫ب��ه نقل از برخ��ی دیپلمات‌ها این احتم��ال را مطرح کرده بود‬ ‫که امکان تالش آمریکا و روس��یه برای تعدیل تحریم‌‌ها علیه‬ ‫جمهوری اسالمی وجود دارد‪.‬‬ ‫یکی از تحلیل‌گران در این زمینه پیش‌بینی کرده بود در صورتی‬ ‫که اتحادی��ه اروپا تحریم واردات نفت از ایران را تصویب کند‪،‬‬ ‫آمریکا و روسیه مواضع جهانی علیه ایران را متعادل‌تر خواهند‬ ‫کرد تا مقامات جمهوری اسالمی را به میز مذاکره بازگردانند‪.‬‬

‫لیگ قهرمانان اروپا‪،‬‬

‫حذف منچستر یونایتد از‬ ‫مرحله بعدی لیگ اروپا‬

‫هفت��ه پایان��ی از مرحله گروه��ی رقابت‌های لی��گ قهرمانان‬ ‫باش‌گاه‌های اروپا‪ ،‬ش��ام‌گاه چهارش��نبه‪ 7 ،‬دس��امبر‪ ،‬با صعود‬ ‫تیم‌های آرس��نال انگلستان‪ ،‬بنفیکا پرتغال و اینتر ایتالیا و حذف‬ ‫منچستر یونایتد به پایان رسیده است‪.‬‬ ‫به گزارش الجزیره‪ ،‬منچستر‌سیتی با دو گل توانست بایر مونیخ‬ ‫در گروه ‪ A‬را شکس��ت دهد‪ .‬ناپولی هم با همین نتیجه از سد‬ ‫ویارئال گذش��ت‪ .‬از این گروه بایر مونی��خ و ناپولی با ‪ 13‬و ‪11‬‬ ‫امتیاز به دور بعد صعود کردند منچستر سیتی هم به لیگ اروپا‬ ‫راه یافت‪.‬‬ ‫در گروه ‪ ،B‬اینتر ایتالیا و زس��کا مس��کو روسیه که پیش از این‬ ‫صعودشان قطعی ش��ده بود برابر هم در مسکو به میدان رفتند‬ ‫که تیم روس��ی دو بر یک حریف خود را شکس��ت داد‪ .‬اینتر و‬ ‫زس��کا با ‪ 10‬و ‪ 8‬امتیاز اول و دوم گروه ش��دند‪ .‬ترابزون اس��پر‬ ‫ترکیه هم با کسب نتیجه تساوی بدون گل برابر لیل فرانسه با‬ ‫‪ 7‬امتیاز وارد لیگ اروپا شد‪ .‬اما در گروه ‪ C‬رقابت‌ها‪ ،‬منچستر‬ ‫یونایت��د که تا‌کنون ‪ 3‬بار به قهرمانی لیگ فوتبال اروپا رس��یده‬ ‫است‪ 2 ،‬بریک نتیجه را به اف‌سی بازل سوییس واگذار کرد‪.‬‬ ‫به دنبال این شکس��ت منچس��تر ناچار ش��د برای نخستین بار‬ ‫پس از ‪ 1996‬این لیگ را ترک کند و به رقابت‌های لیگ اروپا‬ ‫راه یابد‪ .‬بنفیکا هم با یک گل اتلول رومانی را شکس��ت داد‪ .‬با‬ ‫این نتایج تیم‌های بنفیکا با ‪ 12‬و بازل س��وییس با ‪ 11‬امتیاز به‬ ‫مرحله بعدی صعود کردند‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر تیم آژاکس در گروه ‪ D‬با شکس��ت ‪ 3‬بر صفر‬ ‫مقابل رئال مادرید از گردونه رقابت‌ها خارج شد‪.‬‬ ‫هرچن��د آژاکس با ‪ 3‬گل زده و اخت�لاف ‪ 7‬گل با تیم لیون‪ ،‬در‬ ‫مقام باالتری در جدول قرار داشت اما لیون فرانسه توانست تیم‬ ‫دینامو زاگرب را با نتیجه ‪ 7‬بر یک شکست داده و رتبه خود را‬ ‫در جدول بهبود ببخش��د‪ .‬در این گروه رئال با ‪ 18‬امتیاز و لیون‬ ‫با ‪ 8‬امتیاز و به دلیل تفاضل گل بهتر به دور بعد صعود کرده و‬ ‫تیم آژاکس هم با ‪ 8‬امتیاز به لیگ اروپا راه یافت‪.‬‬

‫سخن‌گوی دولت مکزیک‪:‬‬

‫جلوگیری از ورود فرزند‬ ‫معمر قذافی به مکزیک‬

‫الخان��درو پویره‪ ،‬س��خن‌گوی دولت مکزیک روز چهارش��نبه‪،‬‬ ‫‪ 7‬دس��امبر‪ ،‬اعالم کرد کشورش از ورود س��اعدی فرزند معمر‬ ‫قذافی‪ ،‬رهبر پیشین لیبی‪ ،‬و چندین نفر از خانواده وی جلوگیری‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری رویترز‪ ،‬س��خن‌گوی دولت مکزیک افزود‬ ‫ک��ه در این ارتباط عده‌ای که احتمال می‌رود در قاچاق انس��ان‬ ‫دست دارند‌‪ ،‬دستگیر شده‌اند‪.‬‬ ‫پویره گفته اس��ت که نقشه قاچاق ساعدی قذافی و هم‌راهانش‬ ‫به داخل مکزیک توسط یک گروه جنایی «با ابعاد بین‌المللی»‬ ‫طراحی شده بود‪.‬‬ ‫مقام‌های مکزیک گفتند که در این طرح که در شش��م سپتامبر‬ ‫گذشته فاش شد از مدارک و اسامی جعلی استفاده شده بود‪.‬‬

‫‪ 130‬بازداشت در نخستین تجمع چهار روزه‪،‬‬

‫ماموران در منامه اجازه تجمع ندادند‪،‬‬

‫تجمع معترضان جنبش اشغال استفاده از گاز اشک‌آور برای‬ ‫وال‌استریت در واشنگتن‬ ‫کنترل معترضان بحرینی‬ ‫هزاران معترض جنبش «اش��غال وال‌اس��تریت» در واشینگتن‪،‬‬ ‫پایتخت آمریکا‪ ،‬روز چهارش��نبه‪ 7 ،‬دسامبر به وقت پایتخت‪ ،‬در‬ ‫یکی از نقاط مهم سیاسی این شهر تجمع کردند‪ .‬پلیس بیش از‬ ‫‪ ۶۰‬نفر از معترضان در پایتخت را بازداشت کرده است‪.‬‬ ‫هم‌چنین معترض��ان اعالم کرده‌اند که در روزهای پنج‌ش��نبه‪،‬‬ ‫جمعه و ش��نبه‪ ،‬به وقت محلی‪ ،‬هم تجمع‌های مش��ابهی را در‬ ‫خیابان‌ها و محوطه‌های نزدیک اماکن سیاسی چون کاخ سفید‬ ‫یا کنگره آمریکا برگزار خواهند کرد‪.‬‬ ‫تجمع روز گذش��ته نخس��تین مرحله از برنامه چه��ار روزه این‬ ‫جنبش است که قرار است طی روزهای آینده ادامه یابد‪.‬‬ ‫همزمان در شهر سانفرانسیسکو پلیس ‪ ۷۰‬نفر از معترضان این‬ ‫جنب��ش را دس��تگیر کرده و حدود یک‌صد چ��ادر آن‌ها را جمع‬ ‫آوری کرده است‪.‬‬ ‫آن‌ه��ا این تجمع‌ها را «ب��از پس‌گیری کنگ��ره» نامیده‌اند که‬ ‫استعاره است به تالش این جنبش برای جلب توجه سیاسیونی‬ ‫که در س��اختمان‌های مهم و اس��تراتژیک پایتخت (واقع شده‬ ‫در حد فاصل س��اختمان‌های کاخ س��فید تا کنگره) آمد و ش��د‬ ‫می‌کنند‪.‬‬ ‫تجمع روز چهارش��نبه‪ ،‬که هزاران نفر در آن ش��رکت داش��تند‬ ‫با حمایت اتحادیه بین‌الملل��ی کارگران بخش خدمات عمومی‬ ‫برگزار ش��د که یک��ی از بزرگ‌ترین اتحادیه‌ه��ای کارگری در‬ ‫ایاالت متحده است‪.‬‬ ‫الزم به اشاره اس��ت معترضان هم‌چنین بیرون دفتر جان بینر‪،‬‬ ‫س��خن‌گوی کنگره آمریکا و میچ مک کانل‪ ،‬رهبر فراکس��یون‬ ‫اقلیت کنگره تحصن کرده بودند‪.‬‬

‫هم‌زمان با اعتراضات ضددولتی در روسیه‪،‬‬

‫اقدام پوتین برای ریاست‬ ‫جمهوری روسیه‬

‫والدیمیر پوتین‪ ،‬نخس��ت وزیر روسیه‪ ،‬روز پنج‌شنبه‪ 8 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫به‌طور رسم برای احراز پست ریاست جمهوری این کشور اقدام‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫ب��ه گزارش خبرگ��زاری اینترفاک��س‪ ،‬این در حالی اس��ت که‬ ‫تظاهرات ضد‌دولتی در ش��هرهای مختلف روسیه وارد سومین‬ ‫روز متوالی خود شده است‪.‬‬ ‫معترضان معتقدند که نتایج انتخابات روز یک‌شنبه به نفع حزب‬ ‫روس��یه متحد که ریاس��ت آن با والدیمیر پوتین اس��ت‪ ،‬تغییر‬ ‫یافته است‪.‬‬ ‫حدود یک هزار نفر از معترضان طی چند روز گذشته در جریان‬ ‫تظاهرات ضد دولتی بازداشت شده‌اند‪.‬‬ ‫هم‌زمان میخائیل گورباچف‪ ،‬آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫خواستار برگزاری دوباره انتخابات شده است‪.‬‬ ‫آقای گورباچف گفته اس��ت گزارش‌های بی‌ش��ماری از تخلف‬ ‫انتخاباتی منتش��ر ش��ده و نتیجه این انتخابات منعکس کننده‬ ‫خواسته مردم روسیه نیست‪.‬‬

‫بر اس��اس گزارش‌های منتش��ر ش��ده در رس��انه‌های خارجی‪،‬‬ ‫مام��وران امنیت��ی بحری��ن روز چهارش��نبه‪ 7 ،‬دس��امبر‪ ،‬برای‬ ‫جلوگیری از تجمع معترضان در یکی از میادین ش��هر که محل‬ ‫تجم��ع اعتراضی آن‌ها در چند ماه اخیر بوده‪ ،‬از گاز اش��ک‌آور‬ ‫استفاده کرده‌اند‪ .‬به گزارش رویترز‪ ،‬صدها تن از معترضان شیعه‬ ‫که پس از شرکت در مراسم عزاداری مذهبی‪ ،‬تالش می‌کردند‬ ‫خود را به میدان «لؤلؤ» برس��انند‪ ،‬با برخورد پلیس ضد شورش‬ ‫مواجه شده‌اند‪ .‬معترضان بحرینی کوشش می‌کردند این میدان‬ ‫را به مکانی مشابه میدان تحریر قاهره تبدیل کنند‪ ،‬اما ماموران‬ ‫حکومتی با تخریب مجس��مه این می��دان و جلوگیری از تجمع‬ ‫معترضان در آن‪ ،‬از این کار جلوگیری کردند‪.‬‬ ‫بناب��ه گزارش‌ها‪ ،‬ماموران پلیس ضد ش��ورش رو ‌ز چهارش��نبه‬ ‫ب��ا باتوم و با اس��تفاده از ح��دود ‪ ۱۰۰‬خودروی جی��پ‪ ،‬مانع از‬ ‫پیش‌روی معترضان به سوی میدان شدند‪.‬‬ ‫معترضان ش��یعه بحرین��ی که در اکثریت هس��تند که به رفتار‬ ‫مقام‌های سنی مذهب با شیعیان اعتراض دارند‪.‬‬ ‫از س��ویی دیگ��ر حکومت بحری��ن‪ ،‬جمهوری اس�لامی را به‬ ‫تحریک معترضان متهم می‌کند‪.‬‬

‫بیانیه جمعی از رسانه‌های خارجی‪:‬‬

‫ایران به فیلتر کردن‬ ‫رسانه‌هایمستقلپایاندهد‬

‫جمعی از رس��انه‌های بین‌المللی در روز چهارش��نبه ‪ 7‬دسامبر با‬ ‫انتش��ار بیانیه‌ای از ای��ران به دلیل وارد آوردن فش��ار مضاعف‬ ‫علیه دست‌رس��ی به رس��انه‌های خارجی در ایران و جمع‌آوری‬ ‫آنتن‌های ماهواره‌ای‪ ،‬انتقاد کرده‌اند‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس‪ ،‬این بیانیه پس از مالقات‬ ‫گروهی از روس��ای رس��انه‌ای از ص��دای آمریکا‪ ،‬بی‌بی‌س��ی‪،‬‬ ‫دویچه‌ول��ه و رادیو هلند در لندن منتش��ر ش��د‪ .‬در این بیانیه از‬ ‫جمهوری اس�لامی خواس��ته ش��ده به تالش‌ها برای مسدود‬ ‫کردن دست‌رسی به رسانه‌های مستقل پایان دهد‪.‬‬ ‫در بخش��ی از این بیانیه با اش��اره به اهمیت مطرح ش��دن این‬ ‫موضوع در نشس��ت ارتباطات بین‌الملل��ی اتحادیه اروپا در ژنو‪،‬‬ ‫آمده است‪‌« :‬از مقامات مسوول می‌خواهیم علیه آن‌هایی که در‬ ‫س��یگنال‌های ماهواره‌ای اختالل ایجاد می‌کنند‪ ،‬اقدام به عمل‬ ‫آورند‪».‬‬ ‫این در حالی اس��ت که در جریان اعتراضات به نتیجه انتخاباتی‬ ‫ک��ه در آن محمود احمدی‌نژاد برای دومین بار به عنوان رییس‬ ‫دولت جمهوری اس�لامی برگزیده ش��د‪ ،‬تهران ش��بکه خبری‬ ‫بی‌بی‌س��ی و دولت انگلی��س را به س��اماندهی این اعتراض‌ها‬ ‫متهم کرد‪.‬‬ ‫گفتنی اس��ت اخیرن کاخ س��فید نیز با انتش��ار بیانیه‌ای مسدود‬ ‫شدن دست‌رسی به تارنمای مجازی سفارت آمریکا در ایران از‬ ‫سوی جمهوری اسالمی را محکوم کرده است‪.‬‬ ‫این تارنما روز سه‌شنبه ‪ 6‬دسامبر به طور رسمی آغاز به کار کرد‬ ‫و کم‌تر از ‪ 24‬ساعت بعد در ایران فیلتر شد‪.‬‬

‫‪45‬‬

‫با تودیع قرار وثیقه صورت گرفت‪،‬‬

‫آزادی فرزدی رییس‬ ‫شاخه آذربایجان‬ ‫نهضت آزادی‬

‫به گزارش رس��انه‌های مخالف دولت جمهوری اسالمی‪،‬‬ ‫روز پنج‌ش��نبه‪ 8 ،‬دس��امبر‪ ،‬غفار فرزدی‪ ،‬فعال سیاس��ی و‬ ‫رییس ش��اخه آذربایجان نهضت آزادی از زندان آزاد شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫به گزارش میزان خبر‪ ،‬غفار فرزدی که سوم آذر ماه توسط‬ ‫اداره اطالعات بازداشت شده بود‪ ،‬با قرار وثیقه آزاد شد‪.‬‬ ‫این بازداشت در رابطه با نامه ‪ ۱۴۳‬امضایی فعاالن سیاسی‬ ‫به رییس جمهوری پیشین ایران صورت گرفته بود‪.‬‬ ‫گفتنی است محمد توسلی از دیگر امضا‌کنندگان این نامه‬ ‫هم‌چنان در زندان به سر می‌برد و از وضعیت وی گزارشی‬ ‫منتشر نشده است‪.‬‬

‫رییس جمهوری فرانسه‪:‬‬

‫بحران اقتصادی در حزوه‬ ‫یورو به بدترین وضعیت‬ ‫خود رسید‬

‫شام‌گاه پنج‌ش��نبه‪ 8 ،‬دسامبر‪ ،‬رهبران کش��ورهای اروپایی در‬ ‫بروکس��ل‪ ،‬پایتخت بلژیک‪ ،‬برای یافتن راهی به منظور نجات‬ ‫واحد پول یورو‪ ،‬نشست طوالنی مدتی را برگزار کرده‌اند‪.‬‬ ‫به گزارش الجزیره‪ ،‬در این نشس��ت فرانسه و آلمان طرحی را‬ ‫برای س��خت‌تر کردن قوانین مربوط به تدوین بودجه‌های ملی‬ ‫کشورها ارایه کرده‌اند و بر اساس اعالم مقامات رسمی‪ ،‬توافق‬ ‫بر س��ر رئوس کلی این طرح به دس��ت آمده است‪ ،‬اما جزییات‬ ‫طرح هنوز در دست بررسی است‪.‬‬ ‫اندک��ی پی��ش از آغاز این نشس��ت‪ ،‬نیکال س��ارکوزی‪ ،‬رییس‬ ‫جمهوری فرانس��ه هش��دار داد که خطر از هم پاشیدن اتحادیه‬ ‫اروپا هیچ‌وقت تا این حد جدی نبوده است‪.‬‬ ‫او گفت که هیچ فرصت دیگری برای رسیدن به راه حل وجود‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫رییس جمهوری فرانسه می‌گوید تالش‌ها برای نجات یورو بر‬ ‫معامله میان ‪ ۱۷‬کشوری که از این پول واحد استفاده می‌کنند‬ ‫تمرکز خواهد یافت‪.‬‬ ‫نیکال س��ارکوزی پس از گفت‌وگوهایی که در تمام طول شب‬ ‫در بروکس��ل ادامه داشت گفت که بلوک کشورهای حوزه یورو‬ ‫ضرب‌االجلی تا ماه مارس برای بهبود تصویب یک پیمان میان‬ ‫دولتی تعیین کرده‌اند‪.‬‬ ‫صدراعظ��م آلمان هم تایید کرد که واحد پول یورو‪ ،‬اعتبار خود‬ ‫را از دست داده است‪.‬‬ ‫فرانسه و آلمان خواس��تار آن بودند که کلیه ‪ ۲۷‬کشور عضو از‬ ‫تغییرات در این پیمان حمایت کنند؛ تغییراتی که شامل مقررات‬ ‫سخت بودجه برای حل بحران بدهی می‌شد‪.‬‬ ‫اما بریتانیا خواستار امتیازاتی بود که برلین و پاریس نپذیرفتند‪.‬‬

‫‪46‬‬

‫به دلیل مخالفت صریح بریتانیا با طرح‌ پیشنهادی‪،‬‬

‫عدم توافق رهبران‬ ‫اتحادیه اروپا بر سر تغییر‬ ‫ساختار مالی‬

‫رهبران کش��ورهای عضو اتحادیه اروپا‪ ،‬که تا بامداد روز جمعه‪،‬‬ ‫‪ 9‬دس��امبر‪ ،‬که در نشست بروکسل‪ ،‬پایتخت بلژیک‪ ،‬به منظور‬ ‫یافتن راه‌حلی برای بحران ناش��ی از بدهی‌های سنگین برخی‬ ‫کشورهای حوزه یورو شرکت کرده بودند‪ ،‬بدون نتیجه نشست‬ ‫را ترک کردند‪.‬‬ ‫به گزارش الجزیره‪ ،‬رهبران بیس��ت و س��ه کش��ور از بیست و‬ ‫هفت کش��ور عضو اتحادیه اروپا‪ ،‬بر سر تغییر معاهده عضویت‬ ‫به منظور تقویت نظارت بر سیاس��ت‌های مالی این کشورها به‬ ‫توافق نرس��یده و تصمیم‌گیری در این م��ورد به اعضای حوزه‬ ‫یورو منحصر شده اس��ت‪.‬در این اجالس‪ ،‬رهبران تمامی هفده‬ ‫کشوری که یورو‌ را به عنوان پول ملی خود پذیرفته‌اند هم‌راه با‬ ‫تعدادی از کش��ورهای عمده عضو اتحادیه اروپا که عضو حوزه‬ ‫یورو نیستند شرکت داشتند‪.‬‬ ‫دستور کار نشست بروکسل بررس��ی پیشنهاد مشترک فرانسه‬ ‫و آلمان برای اصالحاتی در پیم��ان عضویت اتحادیه اروپا بود‬ ‫که براس��اس آن‪ ،‬به نهادهای اتحادی��ه امکان می‌داد کنترل و‬ ‫نظارت دقیق‌تری بر سیاست‌های مالی تمامی کشورهای عضو‬ ‫اعمال دارد‪.‬هدف از این تغییرات‪ ،‬که در صورت تصویب نه تنها‬ ‫ش��امل کشورهای حوزه یورو بلکه شامل تمامی بیست و هفت‬ ‫کشور عضو اتحادیه اروپا و اعضای آتی آن می‌شد‪ ،‬ایجاد نوعی‬ ‫انضباط مالی مشترک در زمینه بودجه دولت‌های عضو اتحادیه‬ ‫بود با این هدف که استفاده از کسری بودجه توسط تمامی این‬ ‫دولت‌ها به شدت محدود شود‪.‬‬ ‫رییس جمهوری فرانس��ه‌ و صدراعظم آلمان‪ ،‬در پی مذاکراتی‬ ‫در هفته گذش��ته گفتند که حل مشکل بدهی کشورهای حوزه‬ ‫یورو مستلزم اصالحاتی در ساختارهای کل اتحادیه اروپاست‪.‬‬ ‫ای��ن در حالی اس��ت که بی‌نتیجه ماندن اجالس بروکس��ل در‬ ‫دس��ت‌یابی به توافقی در این زمینه عمدتن ناش��ی از مخالفت‬ ‫بریتانیا با پیشنهاد مشترک فرانسه و آلمان بوده است‪.‬‬ ‫به گ��زارش رویت��رز‪ ،‬بریتانیا عضو حوزه یورو نیس��ت و دیوید‬ ‫کامرون‪ ،‬نخس��ت وزیر این کش��ور‪ ،‬در ی��ک کنفرانس خبری‬ ‫که در پایان اجالس بروکس��ل برگزار ش��د‪ ،‬تاکی��د کرد که با‬ ‫افزایش کنترل نهادهای اروپایی بر سیاس��ت‌های مالی کش��ور‬ ‫خ��ود موافق نبوده و این نظر را با جدیت در اجالس بروکس��ل‬ ‫مطرح کرده است‪.‬‬ ‫نخست وزیر بریتانیا افزود که در اجالس بروکسل تاکید داشته‬ ‫است که نمی‌تواند تعهداتی را به پارلمان و مردم بریتانیا توصیه‬ ‫کن��د که‪ ،‬به گفته او‪ ،‬به وضوح با منافع ملی کش��ورش انطباق‬ ‫ندارد‪.‬آلمان و فرانس��ه مایل بودند تا موض��وع نظارت مرکزی‬ ‫اتحادیه بر سیاست‌های مالی به تمامی کشورهای عضو تعمیم‬ ‫یاب��د و برای اطمینان از اجرای موثر آن‪ ،‬این موضوع در پیمان‬ ‫عضویت در اتحادیه اروپا گنجانده شود‪.‬‬ ‫به دلیل مخالفت بریتانیا‪ ،‬شرکت‌کنندگان در اجالس بروکسل‬ ‫تصمیم گرفتند که نظارت اتحادیه اروپا بر سیاس��ت‌های مالی‬ ‫تنها به هفده کش��ور عضو حوزه یورو و کشورهایی که در آینده‬

‫پول واحد اروپایی را جای‌گزین پول ملی خود می‌کنند منحصر‬ ‫ش��ود‪.‬به اعتقاد آقای س��ارکوزی و خانم مرکل‪ ،‬مشکل بدهی‬ ‫ش��ماری از کشورهای حوزه یورو ناش��ی از سیاست‌های مالی‬ ‫دولت‌های این کشورها در سال‌های گذشته است که به منظور‬ ‫افزای��ش رفاه عمومی‪ ،‬هزینه‌های دولتی را به ش��دت افزایش‬ ‫دادند بی‌آن‌که ب��رای تامین منابع الزم‪ ،‬به افزایش متناس��بی‬ ‫در درآمدها از طریق اخذ مالیات بیش‌تر مبادرت کرده باشند‪.‬‬ ‫در عین ح��ال‪ ،‬برخی ناظ��ران معتقدند که تاکی��د صدراعظم‬ ‫آلمان بر انضباط مالی ش��دید در کشورهای حوزه یورو‪ ،‬عالوه‬ ‫ب��ر «بازگرداندن اعتماد جهانی به کش��ورهای حوزه یورو»‪ ،‬با‬ ‫مسایل سیاسی داخلی آلمان هم ارتباط نزدیک داشته است‪.‬‬ ‫ناکام��ی آلمان و فرانس��ه در جلب موافقت تمامی کش��ورهای‬ ‫عض��و اتحادیه اروپا با اصالح��ات مورد نظر در پیمان عضویت‬ ‫تاثی��ری منفی بر بازارهای مالی گذاش��ته و در س��اعات اولیه‬ ‫معام�لات در بورس‌های منطقه خ��اور دور‪ ،‬بهای اوراق قرضه‬ ‫کش��ورهای عضو حوزه ی��ورود بازهم تنزل یاف��ت و احتمالن‬ ‫همین وضعیت پس از گش��ایش بازارهای اروپایی و آمریکا نیز‬ ‫مشاهده خواهد شد‪.‬‬ ‫عالوه بر ناکامی اجالس بروکس��ل‪ ،‬روز گذش��ته رییس بانک‬ ‫مرکزی اروپا هم‪ ،‬که مس��وولیت سیاس��ت پولی حوزه یورو را‬ ‫ب��ر عهده دارد‪ ،‬با اعالم کاهش نرخ بهره به امید ایجاد تحرک‬ ‫اقتصادی در این حوزه‪ ،‬از اعالم تعهد این بانک به خرید اوراق‬ ‫قرضه کشورهای بده‌کار حوزه یورو سر باز زد‪.‬‬

‫برای دومین سال پیاپی‪،‬‬

‫ایران‪ ،‬بزرگ‌ترین زندان‬ ‫روزنامه‌نگاران در جهان‬

‫کمیته حمایت از روزنامه‌ن��گاران در تازه‌ترین گزارش خود که‬ ‫روز پنج‌ش��نبه‪ 8 ،‬دس��امبر‪ ،‬منتشر ش��د‪ ،‬ایران را «بزرگ‌ترین‬ ‫زندان روزنامه‌نگاران در جهان» توصیف کرده است‪.‬‬ ‫در این گزارش هم‌چنین آمده اس��ت که ش��مار روزنامه‌نگاران‬ ‫زندانی در جهان به باالترین حد خود طی پانزده س��ال گذشته‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫بنا به این گزارش در حال حاضر ‪ 179‬روزنامه‌نگار در کشورهای‬ ‫مختلف زندانی‌اند که ‪ 34‬نفر بیش‌تر از آمار سال گذشته است‪.‬‬ ‫به نوشته‌ی این س��ازمان غیردولتی مستقر در نیویورک‪ ،‬ایران‬ ‫با ‪ ۴۲‬روزنامه‌نگار زندانی‪ ،‬برای دومین سال پیاپی در مقام اول‬ ‫این فهرس��ت قرار دارد و پس از آن‪ ،‬کش��ورهای اریتره‪ ،‬چین‪،‬‬ ‫میانمار و ویتنام هستند‪.‬‬

‫به دلیل تجاوز آمریکا به حریم هوایی ایران‪،‬‬

‫احضار سفیر سوییس‬ ‫به وزارت خارجه ایران‬

‫وزارت امور خارجه جمهوری اسالمی روز پنج‌شنبه‪ 8 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫سفیر سوییس در تهران را به عنوان حافظ منافع ایاالت متحده‬ ‫در ایران‪ ،‬احضار کرده است‪.‬‬ ‫وزارت ام��ور خارج��ه جمهوری اس�لامی‪ ،‬علت احضار س��فیر‬ ‫س��وییس را اعتراض «بس��یار ش��دید ب��ه تجاوز ی��ک فروند‬ ‫هواپیمای جاسوسی آمریکا به عمق حریم هوایی» ایران اعالم‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫وزارت خارجه با ارایه یادداشت کتبی به سفیر سوییس خواستار‬ ‫«توضیح��ات فوری و اقدامات جبران��ی دولت آمریکا» در این‬ ‫زمینه شده است‪.‬‬ ‫این در حالی است که صدا و سیمای جمهوری اسالمی شام‌گاه‬ ‫پنج‌ش��نبه‪ ،‬هواپیمای تجسس��ی آمریکا را که در نواحی مرزی‬ ‫شرق ایران سرنگون شده به نمایش گذاشت‪.‬‬

‫پس از بررسی‌های دادگاه انقالب تهران‪،‬‬

‫در نسشت اتحادیه اروپا تصمیم‌گیری شد‪،‬‬

‫بر اس��اس گزارش‌های رس��یده ب��ه رادیو کوچ��ه‪ ،‬محمدعلی‬ ‫طاهری‪ ،‬بنیان‌گذار طب مکمل فرادرمانی‪ ،‬روز چهارش��نبه‪8 ،‬‬ ‫دس��امبر‪ ،‬با صدور حکمی از س��وی ش��عبه ‪ ۲۶‬دادگاه انقالب‬ ‫تهران به ریاس��ت قاضی پیرعباسی‪ ،‬به حبس‪ ،‬شالق و جریمه‬ ‫نقدی محکوم شده است‪.‬‬ ‫بر اس��اس این گزارش دادگاه انقالب تهران اعالم کرد‪« :‬پس‬ ‫از بررسی‌های به‌عمل آمده در روند قضایی محمدعلی طاهری‪،‬‬ ‫وی ب��ه اتهام ارتکاب فعل حرام به ‪ 74‬ضربه ش�لاق‪ ،‬به اتهام‬ ‫توهین به مقدس��ات به ‪ 5‬س��ال حبس‪ ،‬به اتهام تکثیر و توزیع‬ ‫آثار سمعی بصری به ده میلیون تومان جریمه‪ ،‬به اتهام دخالت‬ ‫در امور پزش��کی به پرداخت پانصد هزار تومان جزای نقدی و‬ ‫هم‌چنین به اتهام تحصیل مال نامش��روع به ‪ 2‬س��ال حبس و‬ ‫پرداخت نه صد میلیون تومان جزای نقدی محکوم شد‪».‬‬ ‫الزم به اش��اره اس��ت آقای طاهری از اردی‌بهش��ت ماه سال‬ ‫ج��اری تاکنون به اتهام تهدید علیه امنیت ملی برای س��ومین‬ ‫بار توسط نیروهای حفاظت اطالعات سپاه پاسداران جمهوری‬ ‫اسالمی بازداشت شده بود‪.‬‬

‫رهبران اتحادیه اروپا روز جمعه‪ 9 ،‬دس��امبر‪ ،‬در ادامه نشس��ت‬ ‫بروکسل‪ ،‬پایتخت بلژیک‪ ،‬که برای بررسی راه‌حل‌های بحران‬ ‫مال��ی در اروپا برگزار ش��ده بود‪ ،‬خواهان اعم��ال تحریم‌های‬ ‫بیش‌تر علیه جمهوری اس�لامی به دلیل برنامه هسته‌ای این‬ ‫کشور شدند‪.‬‬ ‫رهبران اروپایی خواسته‌اند تا تحریم‌های تازه‪ ،‬شامل ممنوعیت‬ ‫سفر و مسدود کردن اموال افراد و شرکت‌های مرتبط با برنامه‬ ‫هس��ته‌ای ایران‪ ،‬تا پایان ماه ژانویه ‪ ۱۰( ۲۰۱۲‬بهمن ‪)۱۳۹۰‬‬ ‫تصویب شود‪.‬‬ ‫ای��ن در حالی اس��ت که در بیانی��ه رهبران اروپا اش��اره‌ای به‬ ‫ممنوعی��ت واردات نفت از ایران نش��ده اس��ت‪ .‬احتمال اعمال‬ ‫تحریم نفتی علیه ایران در نشست قبلی وزرای خارجه اتحادیه‬ ‫اروپا مطرح شده بود‪ .‬در آن نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا‬ ‫تحریم‌های ت��ازه‌ای علیه ‪ ۱۴۱‬ش��رکت و ‪ ۳۹‬ایرانی تصویب‬ ‫کردند‪.‬‬

‫حبس‪ ،‬شالق و جریمه‬ ‫نقدی‪ ،‬محکومیت‬ ‫بنیان‌گذار فرادرمانی‬

‫شورای انقالب سوریه‪:‬‬

‫بیش از سی کشته در‬ ‫تظاهرات ضددولتی سوریه‬

‫ش��ورای انقالب س��وریه که رهبری مخالفان بشار اسد‪ ،‬رییس‬ ‫جمه��وری این کش��ور را بر عهده دارد‪ ،‬روز جمعه‪ 9 ،‬دس��امبر‪،‬‬ ‫اعالم کرد در س��اعات اولیه تظاه��رات ضد‌دولتی مخالفان ‪35‬‬ ‫تن به ضرب گلوله نیروهای نظامی کشته شدند‪.‬‬ ‫به گزارش الجزیره‪ ،‬فعاالن سیاسی مخالف رژیم سوریه که این‬ ‫روز را «جمع��ه اعتصاب کرامت» نام‌گذاری کردند می‌گویند در‬ ‫بین کشته‌شدگان حمص دو کودک هم دیده می‌شود‪.‬‬ ‫بر اس��اس گزارش مخالفان دولتی ‪ ،‬قرار است از روز یک‌شنبه‬ ‫آینده اعتصاب عمومی‌‪ ،‬مدارس‪ ،‬دانش‌گاه‌ها‪ ،‬کارکنان دولتی و‬ ‫مراکز تجاری سوریه را شامل شود‪.‬‬ ‫ش��ورای انقالب س��وریه در گ��زارش امروز خ��ود از برگزاری‬ ‫تظاهرات در اغلب شهرهای س��وریه از جمله در دمشق‌‪ ،‬دوما‌‪،‬‬ ‫سقبا‌‪ ،‬دیر الزور‌‪ ،‬درعا و حمص خبر داد‪.‬‬ ‫در همی��ن ح��ال ش��ورای ملی س��وریه در بیانی��ه‌ای از جامعه‬ ‫بین‌المللی خواس��ته اس��ت از غیر‌نظامیان شهر حمص حفاظت‬ ‫کنند‪ .‬این ش��ورا وضعیت ش��هر حمص را «فاجعه‌بار» خوانده و‬ ‫از ناظران بین‌المللی و عرب خواس��ته اس��ت اوضاع را زیر نظر‬ ‫داشته باشند‪.‬‬

‫تشدید تحریم‌های ایران‬ ‫بدون تحریم نفت‬ ‫از سوی اروپا‬

‫پس از تمصیم‌گیری کابینه ژاپن‪،‬‬

‫تحریم ‪ ۱۰۰‬شرکت ایرانی‬ ‫توسط ژاپن‬ ‫هم‌زمان با افزایش فشارهای بین‌المللی بر جمهوری اسالمی‬ ‫در خصوص برنامه هس��ته‌ای این کش��ور و گزارش آژانس‬ ‫بین‌المللی انرژی اتمی‪ ،‬دولت ژاپن نیز روز جمعه‪ 9 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫تحریم‌های تازه‌ای علیه ایران وضع کرده است‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری فرانس��ه‪ ،‬کابینه ژاپن در جلس��ه امروز‬ ‫اعالم کرد که نام بیش از ‪ ۱۰۰‬فرد و گروه ایرانی را به لیست‬ ‫تحریمی خود اضافه کرده است‪.‬‬ ‫به این ترتیب ش��مار افراد و شرکت‌های ایرانی مورد تحریم‬ ‫ژاپن‪ ،‬که اموال آن‌ها در این کشور مسدود می‌شود‪ ،‬به بیش‬ ‫از ‪ ۳۰۰‬مورد رسید‪.‬‬ ‫دولت ژاپن هم‌چنین با ممنوع کردن ارتباط مالی با سه بانک‬ ‫دیگر ایرانی‪ ،‬ش��مار بانک‌های تحریم‌ش��ده ایرانی را به ‪۲۰‬‬ ‫بانک رساند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که تحریم‌های تازه ژاپن ش��امل بخش‬ ‫انرژی ایران نخواهد شد‪.‬‬ ‫وزیر اقتصاد و تجارت ژاپن هش��دار داد که این کش��ور باید‬ ‫نسبت به هرگونه توقف صادرات نفت خام با احتیاط برخورد‬ ‫کند‪ .‬ایران چهارمین تامین‌کننده نفت ژاپن است‪.‬‬ ‫اما ژاپ��ن تاکید کرد که س��رمایه‌گذاری‌های تازه در صنعت‬ ‫نفت و گاز ایران را تعلیق خواهد کرد‪ .‬ژاپن بعد از چین و هند‬ ‫سومین واردکننده بزرگ نفت خام از ایران است‪.‬‬ ‫تحریم‌ه��ای ت��ازه ژاپن علیه ایران ش��امل ‪ ۱۰۶‬ش��رکت و‬ ‫سازمان‪ ،‬یک فرد و سه بانک ایرانی می‌شود‪.‬‬ ‫ا اضاف��ه ش��دن تحریم‌های تازه‪ ،‬در مجموع ‪ ۲۶۷‬ش��رکت‪،‬‬ ‫‪ ۶۶‬ف��رد و ‪ ۲۰‬بان��ک ایرانی در فهرس��ت تحریم‌های ژاپن‬ ‫قرار گرفتند‪.‬‬ ‫الزم به اشاره است پیش‌تر اتحادیه اروپا نیز به منظور افزایش‬ ‫فش��ار بر دولت ایران برای هم‌کاری شفاف‌تر با آژانس هفته‬ ‫گذش��ته‪ ،‬تحریم‌های سخت‌گیرانه‌تری علیه ایران وضع کرد‬ ‫و تهدید کرد که در مرحله بعد ممکن اس��ت به تحریم خرید‬ ‫نفت ایران رو بیاورد‪.‬‬

‫دولت ژاپن خبر داد‪:‬‬

‫نشت آب رادیواکتیو‬ ‫از یک نیروگاه‬ ‫هسته‌ای در ژاپن‬

‫دولت ژاپن روز ش��نبه‪ 10 ،‬دس��امبر از نش��ت حدود دو تن‬ ‫آب رادیواکتیو از یک نیروگاه هسته‌ای این کشور خبر داده‬ ‫است‪.‬‬ ‫یکی از س��خن‌گویان آژانس ایمنی هسته‌ای ژاپن گفت آب‬ ‫رادیواکتیو از یک سیستم خنک‌کننده در نیروگاه گنکای در‬ ‫جنوب ژاپن نشت کرده اما وارد محیط زیست نشده است‪.‬‬ ‫وی گفت این آب بعدن جمع آوری شد و نشت آن خطری‬ ‫ایجاد نکرده است‪.‬‬ ‫از زمان بروز فاجعه هس��ته‌ای فوکوشیما در ماه مارس سال‬ ‫جاری میالدی‪ ،‬نگرانی‌ها در مورد ایمنی تاسیس��ات انرژی‬ ‫هسته‌ای در ژاپن افزایش یافته است‪.‬‬ ‫نیروگاه فوکوش��یما در ماه م��ارس پس از وقوع زمین‌لرزه و‬ ‫سونامی سهمگین دچار نقص فنی و انفجار شد‪.‬‬

‫پس از کاهش روابط دیپلماتیک با بریتانیا‪،‬‬

‫ایران در بریتانیا حافظ‬ ‫منافع معرفی می‌کند‬

‫وزارت خارج��ه جمه��وری اس�لامی طی بیانی��ه‌ای روز‬ ‫ش��نبه‪ 10 ،‬دسامبر‪ ،‬اعالم کرده است که به دنبال اخراج‬ ‫دیپلمات‌های این کشور از بریتانیا‪ ،‬به زودی حافظ منافع‬ ‫خود را در بریتانیا مشخص خواهد کرد‪.‬‬ ‫به گزارش ف��ارس‪ ،‬رامین مهمان‌پرس��ت س��خن‌گوی‬ ‫وزارت امور خارجه اعالم کرد کش��ورش در حال بررسی‬ ‫گزینه‌هایی برای تعیین حافظ منافع در بریتانیا است‪.‬‬ ‫به دنبال حمله معترضان به اماکن دیپلماتیک بریتانیا در‬ ‫تهران که منجر به وارد آمدن خس��ارات‌هایی به سفارت‬ ‫ای��ن کش��ور و اقام��ت‌گاه دیپلمات‌های بریتانی��ا در باغ‬ ‫قلهک ش��د‪ ،‬ویلیام هیگ وزیر خارجه بریتانیا ‪ ۴۸‬ساعت‬ ‫به دیپلمات‌های جمهوری اس�لامی مهلت داد که خاک‬ ‫این کشور را ترک کنند‪.‬‬ ‫آقای هیگ گفته بود اگ��ر بریتانیا نمی‌تواند فعالیت‌های‬ ‫معمول دیپلماتیکش را در تهران انجام دهد دلیلی ندارد‬ ‫که سفارت ایران در لندن بتواند به کارش ادامه دهد‪.‬‬ ‫با اخراج همه دیپلمات‌های جمهوری اسالمی از بریتانیا‪،‬‬ ‫کنسول‌گری ایران هم در لندن به تعطیلی کشیده است‪.‬‬ ‫حس��ین قش��قاوی‪ ،‬معاون کنس��ولی وزارت امور خارجه‬ ‫جمهوری اس�لامی پس از تعطیلی بخش کنسولی ایران‬ ‫در بریتانیا گفته بود که مجلس ش��ورای اسالمی از یک‬ ‫سال پیش به دنبال قطع کامل روابط میان دو کشور بود‬ ‫اما اصلی‌ترین دلیلی که وزارت خارجه نمی‌خواس��ت این‬ ‫روابط قطع ش��ود‪ ،‬مسایل کنسولی ایرانیان مقیم بریتانیا‬ ‫بود‪.‬‬ ‫الزم به اش��اره اس��ت بریتانیا س��اعاتی پی��ش از اعالم‬ ‫تصمی��م به اخ��راج دیپلمات‌های جمهوری اس�لامی از‬ ‫لندن‪ ،‬کارکنان خود از ایران را خارج کرده بود‪.‬‬ ‫از س��ویی دیگ��ر بریتانیا اعالم کرده اس��ت که تا زمان‬ ‫تعیین حافظ منافع این کش��ور در ایران‪ ،‬اتباع بریتانیایی‬ ‫ک��ه نیاز به خدمات کنس��ولی فوری دارن��د می‌توانند به‬ ‫هر یک از س��فارت‌های اعضای اتحادیه اروپا در تهران‬ ‫مراجعه کنند‪.‬‬

‫‪47‬‬

‫روزنگاشت‬ ‫به بهانه زادروز «داریوش مهرجویی»‬

‫ازموج نویگاو تا توقیف سنتوری‬

‫محبوبه شعاع‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫هفدهم آذرم��اه برابر با زادروز «داری��وش مهرجویی» کارگردان‪،‬‬ ‫نویس��نده و مترجم ایرانی اس��ت‪ .‬وی که زاده سال ‪ 1318‬است با‬ ‫ساخت فیلم «گاو» در سال ‪ ۱۳۴۸‬نگاه‌ها را متوجه سینمای ایران‬ ‫کرد و به موج نوی سینمای ایران شکل داد‪ .‬مهرجویی جوایز متعدد‬ ‫بین‌المللی دریافت کرد‌ه و داور جشن‌واره‌های سینمایی زیادی هم‬ ‫بود‌ه اس��ت‪ .‬عالوه بر سینما او به نوش��تن رمان و نیز ترجمه هم‬ ‫می‌پردازد‪.‬‬ ‫«داریوش مهرجویی» هفدهم آذر ‪ ۱۳۱۸‬در تهران در محله شاپور‪،‬‬ ‫درخون��گاه‪ ،‬در خانواده‌ای از طبقه متوس��ط به‌دنیا آمد‪ .‬در نوجوانی‬ ‫به موس��یقی عالقه‌مند ش��د و مدت کوتاهی ب��ه کالس آموزش‬ ‫موس��یقی‪« ،‬آقای زندی» رفت او نزد پدرش که موس��یقی ایرانی‬ ‫را خوب می‌ش��ناخت به نواخت سنتور پرداخت و بعد به موسیقی‬ ‫کالسیک غربی آشنا شد و به نواختن پیانو و نوشتن قطعاتی برای‬ ‫پیانو پرداخت‪ .‬در هفده سالگی به سینما عالقه‌مند شد و برای درک‬ ‫به‌تر فیلم‌های روز به آموختن زبان انگلیسی پرداخت‪ .‬تحصیالت‬ ‫مقدماتی را در تهران به پایان برد و در بیس��ت سالگی برای ادامه‬ ‫تحصی��ل به کالیفرنیا‪،‬آمریکا رفت‪ .‬مهرجوی��ی در ابتدا به خواندن‬ ‫سینما رو آورد اما خیلی زود سینما را رها کرد و به فلسفه پرداخت‬ ‫و در سال ‪ ۱۳۴۴‬از دانش‌گاه «یوسی‌ال‌ای» لس‌آنجلس لیسانس‬ ‫فلسفه گرفت و در همین سال سردبیری «نشریه پارس ریویو» در‬ ‫لس‌آنجلس را به‌عهده گرفت و س��ال بعد به تهران آمد و در سال‬ ‫‪ ۱۳۴۶‬نخس��تین فیلم خود به نام «الماس ‪ »۳۳‬که فیلمی بسیار‬ ‫پرهزینه بود را ساخت‪.‬‬ ‫این فیلم در پنجم بهمن ‪ ۱۳۴۶‬در تهران روی پرده آمد و فروش‬

‫‪48‬‬

‫متوس��طی داش��ت و با توجه به هزینه باالی ساخت آن شکستی‬ ‫تجاری محسوب می‌ش��د اما در ‪ ۱۳۴۸‬با هم‌کاری «غالمحسین‬ ‫س��اعدی» فیلم‌نامه «گاو» را از روی یکی از داس��تان‌های کوتاه‬ ‫«عزادارن بیل» نوشته ساعدی نوشت و کارگردانی کرد‪ .‬این فیلم‬ ‫برای مهرجویی و سینمای ایران جوایز متعددی را در جشن‌واره‌های‬ ‫بین‌المللی به ارمغان آورد‪ .‬گاو هم از نظر تجاری هم از نظر هنری‬ ‫فیلم موفقی از کار درآمد و فصل جدیدی در سینمای ایران گشود‪.‬‬ ‫س��اخته ش��دن فیل��م «گاو» در آخری��ن س��ال‌های دهه چهل‬ ‫خورش��یدی س��ینمای ایران را که تا پیش از آن حضور کم‌رنگی‬ ‫در جشن‌واره‌های جهانی داشت به عنوان سینمایی متفکر و قابل‬ ‫اعتنا به منتقدان جهانی معرفی کرد‪ .‬گفته ش��ده‪« :‬سینمای ایران‬ ‫اگر تولد خود را مدیون سپنتا و مردان پیش‌گامی باشد که پس از‬ ‫وی آمدند‪ ،‬شناسایی جهانی خود را بی‌تردید به داریوش مهرجویی‬ ‫مدیون است‪».‬‬ ‫داری��وش مهرجویی طی چهل س��ال گذش��ته به ج��ز وقفه چند‬ ‫س��اله‌اش پس از انق�لاب ‪ ۱۳۵۷‬و وقایع بع��د از آن که منجر به‬ ‫مهاجرت وی به فرانس��ه شد‪ ،‬هم‌واره یکی از فیلم‌سازان مطرح و‬ ‫پرکار ایرانی بوده‌است‪ .‬هرچند از آغاز فعالیت فیلم‌سازی مهرجویی‬ ‫ت��ا کنون تعدادی از فیلم‌های‌اش توقیف ش��ده‌اند اما هم‌چنان به‬ ‫ساختن فیلم‌های متفاوت ادامه می‌دهد‪ .‬فیلم «الموت» که در سال‬ ‫‪ ۱۳۵۵‬ساخته شد و فیلم بلند مستند سینمایی بود و در مورد اسالم‬ ‫و تشیع و اسماعیلیان بود و برای تلویزیون ملی ایران ساخته شده‬ ‫بود هرگز به نمایش در نیامد و گفته ش��د فیلم مفقود شد‌ه است‪.‬‬ ‫فیلم «سنتوری» هم که در ‪ ۱۳۸۵‬ساخته شده‌است به دستور وزیر‬ ‫فرهنگ و ارش��اد اسالمی دولت نهم اجازه اکران عمومی نگرفت‬

‫تا این که در دولت دهم بدون اکران عمومی وارد ش��بکه خانگی‬ ‫(ویدیویی) شد‪.‬‬ ‫داریوش مهرجویی هم‌چنین عالوه بر س��ینما به نوش��تن رمان و‬ ‫ترجمه هم می‌پردازد‪ .‬او جوایز متعدد بین‌المللی دریافت کرده‌است‬ ‫و داور جشن‌واره‌های سینمایی زیادی هم بوده‌است‪.‬‬ ‫ام��ا در م��ورد زندگی خصوص��ی مهرجویی وی ابتدا ب��ا «فریال‬ ‫جواهری��ان» ازدواج کرد که یکی از طراحان صحنه و لباس نامی‬ ‫س��ینمای ایران به ش��مار می‌رفت اما ای��ن ازدواج با طالق پایان‬ ‫گرفت‪ .‬سپس وی با «وحیده محمدی‌فر» که از فیلم‌نامه‌نویسان‬ ‫سینما است ازدواج کرد و حاصل این ازدواج دختری به نام «مونا»‬ ‫است‪ .‬مهرجویی از کسانی بود که سرکوب مردم معترض به نتایج‬ ‫انتخابات را محکوم کرد وی از حامیان موسوی می‌باشد‪.‬‬ ‫داری��وش مهرجویی تا کنون کارگردان��ی فیلم‌های زیر را برعهده‬ ‫داشته است‪ :‬الماس‪ ،‬گاو‪ ،‬آقای هالو‪ ،‬پستچی‪ ،‬دایره مینا‪ ،‬مدرسه‌ای‬ ‫که می‌رفتیم‪ ،‬اجاره‌نشین‌ها‪ ،‬شیرک‪ ،‬هامون‪ ،‬بانو‪ ،‬سارا‪ ،‬پری‪ ،‬لیال‪،‬‬ ‫درخت گالبی‪ ،‬داست‌ان‌های جزیره‪ ،‬میکس‪ ،‬بمانی‪ ،‬مهمانی مامان‪،‬‬ ‫شو‌فرشته‪ ،‬تهران در جس��تجوی زیبایی و آسمان‬ ‫س��نتوری‪ ،‬فر ‌‬ ‫محبوب‪ .‬بسیاری از مطرح‌ترین بازی‌گران ایران در فیلم‌های وی‬ ‫حضور داشته‌اند‪ .‬بازی‌گرانی مانند‪ :‬عزت‌اله انتظامی‪ ،‬علی نصیریان‪،‬‬ ‫جمش��ید مش��ایخی‪ ،‬پرویز فنی‌زاده‪ ،‬فخری خوروش‪ ،‬محمدعلی‬ ‫کش��اورز‪ ،‬فروزان‪ ،‬س��عید کنگرانی‪ ،‬اس��ماعیل محمدی‪ ،‬مرضیه‬ ‫برومند‪ ،‬ایرج راد‪ ،‬حمیده خیرآبادی‪ ،‬اکبر عبدی‪ ،‬فردوس کاویانی‪،‬‬ ‫خسرو شکیبایی‪ ،‬فریماه فرجامی‪ ،‬بیتا فرهی‪ ،‬توران مهرزاد‪ ،‬نیکی‬ ‫کریمی‪ ،‬علی مصفا‪ ،‬محمدرضا شریفی‌نیا‪ ،‬حسن پورشیرازی‪ ،‬بهرام‬ ‫رادان و گلشیفته فراهانی‪.‬‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪ -‬قسمت ‪30‬‬

‫روایت خستگان پرتاب‌شده‬ ‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫می‌دانی��م که انقالب منجر به دموکراس��ی نخواهد ش��د‪ .‬تمامی‬ ‫انقالب‌های مدرن به این سرنوشت محتوم دچار بوده‌اند و موردی‬ ‫استثنا را سراغ نداریم‪ .‬پس از برهم خوردن نظمی متداول با رفتاری‬ ‫رادیکال و پرخاش‌گر‪ ،‬نتیجه‪ ،‬حکومت همان رادیکال‌هایی اس��ت‬ ‫که موجبات آن رفتار خشن را فراهم کرده‌اند و کشور انقالبی‪ ،‬در‬ ‫پروسه‌ای معیوب تنها دست‌به‌دست می‌شود‪ .‬البته همیشه بوده‌اند‬ ‫احزاب��ی معتدل و دموکرات که در بازی جذاب رادیکال‌ها به علت‬ ‫خستگی از مبارزه فرسایش��ی به درون انقالبی پرتاب شده‌اند که‬ ‫در س��رانجام آن بیش‌ترین هزینه را پرداخت کرده‌اند‪ .‬جبهه ملی‬ ‫و رهبران و اعضای آن یکی از همان قربانیان هس��تند‪« .‬داریوش‬ ‫فروهر» ک��ه یکی از آخرین قربانیان هم‌ردی��ف‌اش بود‪ ،‬در ادامه‬ ‫تو‌گوی منتش��ر ش��ده‌اش واقعیاتی از پذیرش رهبری‬ ‫آخرین گف ‌‬ ‫رادیکال را بازگو می‌کند که روش��ن‌گر بس��یاری از پرس��ش‌های‬ ‫ماست‪:‬‬ ‫او در پاسخ به این سوال که‪ :‬در واقع چه علتی وجود داشت‪ ،‬یا چه‬ ‫زمینه‌هایی وجود داش��ت‪ ،‬که حزب «جبهه ملی» ش��ما را به این‬ ‫قضیه رس��اند که باید وارد نهضت روحانیت بشود و رهبری امام را‬ ‫مطرح بکند؟ و بعد از این قضیه آیا در نشریات رهبری امام در واقع‬ ‫آورده می‌شد و تاکید می‌شد؟‬ ‫می‌گوید‪ :‬ببینید درست است که امام بیرون از کشور بودند‪ ،‬و شاید‬ ‫هم بشود و تعبیر کرد که در برابر بساط دیکتاتوری شاه و ساواک در‬ ‫آن وقت در دست‌رس نبودند‪ ،‬ولی به هر حال حرفی را که در دل‬ ‫مردم بود‪ ،‬شاید هم به سر زبان‌ها می‌آمد‪ ،‬آن‌که مردم ایران از نظام‬ ‫سلطنتی و وجود شاه بیزار شده‌اند‪ ،‬ایشان روشن‌تر و زود‌تر از بقیه‬ ‫می‌گفت و آفت ب��زرگ زندگی مردم ایران هم آن نظام اجتماعی‬ ‫بود‪ ،‬مردم ایران‪ ،‬یک بار در جنبش مش��روطیت شکس��ت خورده‬ ‫بودند‪ ،‬این را یک پیوندی از اس��تبداد و اس��تعمار تلقی می‌کردند‪،‬‬ ‫در جنبش ملی ش��دن نفت شکس��ت خورده بودند‪ ،‬باز این را یک‬ ‫پیوندی از اس��تعمار و اس��تبداد تلقی می‌کردند که در هر دو مورد‬ ‫باالخره کانون آن نهاد س��لطنت بود‪ .‬به این ترتیب مردم ایران به‬ ‫این نتیجه رسیده بودند که باید این بساط را دگرگون کرد و کسی‬ ‫که به حق باید گفت توانا‌تر و آشکار‌تر از دیگران این سخن را به‬ ‫زب��ان می‌آورد و همه جا از اس��تقالل و آزادی ایران دفاع می‌کرد‪،‬‬ ‫البته جای‌گاه دینی و مرجعیت موضوعی است بدون شک غیرقابل‬ ‫انکار که می‌توانس��ت تارهای قلب مردم را به لرزه درآورد‪ ،‬ایشان‬ ‫بود‪ ،‬ما در راستای هدف‌مان این برداشت را داشتیم که با پشتیبانی‬ ‫از ایشان‪ ،‬با پیروی از حرکتی که ایشان سال‌هاست دنبال کرده‌اند‬ ‫می‌توانیم به هدف‌های خودمان برسیم‪ .‬البته هدف‌هایی که ما آن‬ ‫هنگام برای خیزش مردم عنوان می‌کردیم و بعد هم دنباله دادیم‪،‬‬ ‫اس��تقالل‪ ،‬آزادی و عدالت اجتماعی ب��ود‪ .‬حاال در جریان انقالب‬ ‫این قسمت سوم‪ ،‬اول تعبیر شد به عدل اسالمی و قسط اسالمی‪،‬‬ ‫سرانجام بعد از پیروزی انقالب به جمهوری اسالمی‪.‬‬ ‫ی شیرازی گفتند‬ ‫از او پرس��ش می‌شود‪ :‬این نکته‌ای که آقای ربان ‌‬ ‫راجع به مرجعیت‪ ،‬این در واقع مورد تایید شما بود؟‬ ‫بله‪ ،‬مورد تایید ما بود که پیروی می‌کردیم‪ ،‬اصلن ما طرح کردیم‪،‬‬ ‫که ما می‌خواهی��م در صحنه کارهای سیاس��ی خودمان رهبری‬

‫آیت‌اله العظمی خمینی را طرح کنیم‪ ،‬ایش��ان نظرش این بود که‬ ‫شما باید طرح کنید ولی به عنوان مرجع تقلیدی که درستی بینش‬ ‫سیاسی او هم روشن شده است‪.‬‬ ‫او در جواب نشریات شما هم این قضیه را مطرح کردند؟ می‌گوید‪:‬‬ ‫تمام نشریاتی که آن هنگام داشتیم‪ ،‬یعنی به عنوان خبرنامه جبهه‬ ‫ملی شروع کرده بودیم به بیرون آوردن‪ ،‬همه پر از خبر پیکارهای‬ ‫روحانیون و همواره یک بخش��ی از آن اعالمیه‌ها و نوارهای پیاده‬ ‫ش��ده‪ ،‬به تدریج حتا‪ ،‬از زمستان ‪ 56‬شاید ‌‌از همان زمان‪ ،‬هم‌زمان‬ ‫با مرگ حاج آقا مصطفی دیگر‪ ،‬عنوان هم می‌شد امام خمینی‪.‬‬ ‫مصاحبه‌کننده می‌پرس��د‪ :‬س��فر‌های‌تان به واقع از پاریس شروع‬ ‫می‌شود؟ فروهر پاس��خ می‌دهد‪ :‬سفر‌ها نیست‪ ،‬من آخرین کسی‬

‫ب��ودم که رفته بودم به پاریس و این را به جهت چیزی نمی‌گویم‬ ‫من کار خودم را داش��تم می‌کردم‪ ،‬و پیوند قبلی که نداش��تم‪ ،‬فکر‬ ‫می‌کردم‪ ،‬رفتن من به آن‌جا جز خود جلواندازی‪ ،‬چه معنی دیگری‬ ‫می‌تواند داشته باشد‪ ،‬ولی سرانجام بعد از این‌که آقای بازرگان هم‬ ‫آن‌جا بود و برگشت و آقای سنجابی هم برگشت‪ ،‬و آن اعالمیه سه‬ ‫امض��ا را داده بود که راجع به جبهه ملی‪ ،‬و نظرات جبهه ملی چه‬ ‫است و در آن نادرستی‪ ،‬یعنی قانونی نبودن نظام سلطنتی را طرح‬ ‫کرده بود و از آموزش‌های اس�لامی سخن به میان آورده بود‪ ،‬و از‬ ‫پیکاری‌هایی که باید برای آزادی باشد‪ ،‬که این را بعد از دو دیدار که‬ ‫با حضرت امام داشت‪ ،‬مطرح کرده بود که این متن را حضرت امام‬ ‫خودشان گرفتند و بعد از آزادی‪ ،‬کلمه استقالل را با خط خودشان‬ ‫گذاشتند و سنجابی از ایشان می‌پرسد که این را ببرم در این ایران‬ ‫و منتشر کنم‪ ،‬می‌گویند که نه‪ ،‬همین جا برو و منتشر کن‪ ،‬که از آن‬ ‫قسمتی که من بعدن رفتم‪ ،‬منزل امام در نوفل‌لوشاتو بود‪ ،‬آن طرف‬ ‫خیاب��ان هم جایی بود که حضرت امام هم نماز می‌خواندند و هم‬ ‫اگر اجتماعی بود آن‌جا برگزار می‌ش��د‪ ،‬می‌گویند برو آن‌جا بخوان‬ ‫که او می‌رود و آن‌جا آن اعالمیه را می‌خواند‪ ،‬چند روز قبل از آن‪،‬‬

‫این مال س��یزدهم آبان ماه سال ‪ 1357‬است‪ ،‬چند روز قبل از آن‪،‬‬ ‫حضرت آیت‌اله منتظری و حض��رت آیت‌اله طالقانی از زندان آزاد‬ ‫شده بودند‪ ،‬و بعد از هفدهم شهریور‪ ،‬خیلی از فعالیت‌ها افت کرده‬ ‫بود زیر س��یطره فرمان‌دار نظامی‪ ،‬بازاری‌ها آمدند که بیایید این‌جا‬ ‫ب��ه دیدار حضرت آیت‌اله طالقانی‪ ،‬که من از دفتر خودم از خیابان‬ ‫فردوس��ی آمدم‪ ،‬این طرف دروازه ش��میران‪ ،‬من آن‌جا سخن‌رانی‬ ‫کردم‪ ،‬به عنوان سخن‌گوی جبهه ملی‪ ،‬نظر جبهه ملی را گفتم که‬ ‫نظام سلطنت جنبه قانونی و مشروعیت ندارد و نظام آینده باید با‬ ‫مراجعه به آرای عمومی تعیین بشود‪ ،‬که این نهم آبان است‪ ،‬آن را‬ ‫که سنجابی در خدمت امام نوشته بود و بعد خواند‪ ،‬آن روز سیزدهم‬ ‫آبان ماه است‪ ،‬باز من آن را به عنوان سخن‌گوی جبهه ملی منتشر‬ ‫کردم‪ ،‬به هر حال بعدن که س��نجابی برگش��ت‪ ،‬فرمان‌دار نظامی‬ ‫من و س��نجابی را گرفت روز عید قربان بود که قرار بود مصاحبه‬ ‫کنی��م‪ ،‬گرفت و این به حضرت امام برخورده و گران آمده بود که‬ ‫کس��ی آن‌جا رفته ایشان و اعالمیه‌ای خوانده است دال بر این‌که‬ ‫دیگر نظام سلطنتی مشروعیت ندارد‪ ،‬بعد که برگشته به ایران‪ .‬او‬ ‫را گرفته‌اند‪ ،‬بعد که از زندان آزاد شدیم‪ ،‬البته پنج روز بیش‌تر طول‬ ‫نکش��ید‪ ،‬من آزاد شدم‪ ،‬دوستانی که آن‌جا بودند‪ ،‬پی در پی به من‬ ‫تذکر دادند که من به پاریس بردم‪.‬‬ ‫تو‌ششم دی به پاریس‬ ‫درست روزی که شاه رفت‪ .‬من رفتم‪ ،‬بیس ‌‬ ‫رفتم و همان‌جا هم این آقای بنی‌صدر و چند تا از دوستانم و آن‬ ‫آق��ای دکتر مکری آمده بودند به فرودگاه جلوی من‪ ،‬از همان جا‬ ‫رفت��م خدمت امام‪ ،‬چون می‌گویم که من ایش��ان را ندیده خیلی‬ ‫به ایش��ان ارادت پیدا ک��رده بودم‪ ،‬بع��د در گفت‌وگو‌ها و این‌ها‪،‬‬ ‫وضع��ی پیش آمده که امام اجازه دادند که در مدت ش��انزده روز‬ ‫بیش از دوازده بار خدمت ایش��ان رفتم‪ ،‬در دیدار اول دکتر یزدی‬ ‫و قط��ب‌زاده و حاج احمد آقا و آیت‌اله اش��راقی‪ ،‬با من هم آقای‬ ‫بنی‌صدر و مک��ری و این‌ها آمده بودند‪ ،‬ول��ی در دیدارهای بعد‪،‬‬ ‫دیدارهایی ش��د که تنها در خدمت ایشان بودم‪ .‬در پاریس خوب‬ ‫یادم هس��ت هنگامی که ما رسیدیم هنگام نماز بود‪ ،‬می‌خواستند‬ ‫نم��از ظهر و عصر را اقامه کنند‪ ،‬که آم��ده بودند این طرف‪ ،‬من‬ ‫هم پش��ت سر ایشان نماز خواندم‪ ،‬بعد برگشتند به آن اتاق و من‬ ‫هم رفتم خدمت ایش��ان‪ ،‬یادم هست نخستین سخنی که از من‬ ‫پرسیدند این بود که خوب این مردک «شاه» هم که رفت‪ ،‬گفتم‬ ‫من که پرواز کردم‪ ،‬س��اعت شش و نیم صبح بود‪ .‬من در هواپیما‬ ‫شنیدم که رفته است‪ ،‬بعد راجع به اوضاع ایران صحبت شد‪ ،‬این‌جا‬ ‫البته می‌ش��نیدیم که بعضی از آقایان دور هم جمع هس��تند‪ ،‬به‬ ‫عنوان این‌که ش��ورایی پدید بیاورن��د و این حرف‌ها‪ ،‬این موضوع‬ ‫به هیچ‌وج��ه علنی نبود‪ ،‬آقای طالقانی هم یک‌بار یک عده‌ای را‬ ‫دعوت کردند که یک ش��ورایی را پدید بیاورند‪ ،‬که باز آن هم به‬ ‫نتیجه نرسید‪ ،‬نظر امام از این‌که می‌خواستند با کسانی دیدار بکنند‪،‬‬ ‫این بود که ش��ورایی به وجود بیاورند‪ ،‬در این زمینه شاید در قبل‬ ‫صحبت شده بود‪ ،‬این‌جوری که آقای مهندس بازرگان بعد‌ها هم‬ ‫خودش می‌گفت که بودن در آن ش��ورا با عالیت سیاسی‪ ،‬زیر نام‬ ‫نهضت و این‌ها جور در نمی‌آید‪ ،‬مهندس بازرگان بعد‌ها می‌گوید‪،‬‬ ‫به خود ما هم این را گفت که ما گفتیم تا هنگامی که در شورای‬ ‫انقالب در فعالیت هستیم‪ ،‬آن فعالیت‌ها را نخواهیم کرد‪.‬‬

‫‪49‬‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر‬

‫پس‌نشینی تند‬

‫حذفباچشمانبسته‬

‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫با پایان گرفتن انتخابات در بس��یاری از کش��ورهای عربی که‬ ‫انقالب‌ه��ا و ش��ورش‌های رخ‌داده در آن‌ها ب��ه «بهار عربی»‬ ‫مش��هور ش��دند‪ ،‬واقعیتی تلخ کم‌کم خود را به روش��نی برای‬ ‫جهانیان به تماشا می‌گذارد‪ .‬در «تونس»‪« ،‬مصر» و «مراکش»‬ ‫یکی پس از دیگری احزاب و گروه‌هایی به پیروزی می‌رس��ند‬ ‫که آشکارا اسالم‌گرا هستند و حاال پس از پیروزی صریحن به‬ ‫طرف‌داران‌ش��ان وعده‌ی تنظیم قانون اساسی بر پایه‌ی قوانین‬ ‫اسالم و اجرای احکام شریعت در جامعه را می‌دهند‪.‬‬ ‫بر اس��اس تحلیلی که غربی‌ها از جوامع عربی داش��تند‪ ،‬وجود‬ ‫حکومت‌ه��ای خودرای و دیکتاتور تا اندازه‌ی زیادی تنش‌ها را‬ ‫در منطقه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا باال برده بود و سرنگونی‬ ‫این حکومت‌ها و جای‌گزین��ی آن با حکومت‌های دموکراتیک‬ ‫و بر اس��اس رای مردم می‌توانس��ت فض��ا را تلطیف‌تر کند‪ .‬اما‬ ‫اکنون به روش��نی دیده می‌ش��ود که در این میان نه تنها غرب‬ ‫بازی خورده است بلکه منطقه به سمت قدرت گرفتن نیروهای‬ ‫اسالم‌گرای تندرو و تنش بیش‌تر میان غرب و مردم کشورهای‬ ‫عربی پیش می‌رود‪ .‬مردم این کش��ورها بر اس��اس وعده‌هایی‬ ‫که رهبران اس�لام‌گرا به آن‌ها می‌دهند ب��ه تغییراتی در آینده‬ ‫دل خوش کرده‌اند که واقعی نیس��ت‪ .‬جنس وعده‌های رهبران‬ ‫اسالم‌گرا در این کشورها بسیار شبیه همان چیزهایی است که‬ ‫در انقالب «ایران» دیده ش��د و اس�لام‌گرایان به سبب این‌که‬ ‫س��ال‌ها در اپوزیس��یون بوده‌اند از فقر فرهنگی و تعصب دینی‬ ‫موج��ود در می��ان مردم اس��تفاده کرده و چ��اره‌ی درد آن‌ها را‬ ‫اجرای ش��ریعت می‌بینند‪ .‬این گروه‌ها در ی��ک اقدام ریاکارانه‬ ‫ی اس�لامی «ای��ران» را در پیش‬ ‫از س��ویی روش‌های جمهور ‌‬ ‫گرفته‌اند و از س��ویی دیگر الگ��وی موفق «ترکیه» را به مردم‬ ‫خود نشان می‌دهند‪.‬‬ ‫در «ترکی��ه» نظامی��ان ب��ه مانند حزبی پنه��ان و پرقدرت که‬ ‫خود را حافظ و نگاه‌بان روح س��کوالر حاکم بر ترکیه‌ی مدرن‬ ‫می‌داند‪ ،‬همواره در صحنه‌ی سیاس��ی حضور داش��ته و به هیچ‬

‫‪50‬‬

‫طریقی در برابر انحراف از این مسیر کوتاه نمی‌آیند‪ .‬این قدرت‬ ‫عظیم مانند س��دی محکم جلوی رویاهایی جمعی برای تبدیل‬ ‫«ترکیه» به یک کش��ور اسالمی‌سنتی ایستاده‌اند و هرگاه الزم‬ ‫بدانند به زور متوسل خواهند شد‪ .‬شاید تا چند دهه‌ی بعد زمانی‬ ‫که درصد بیش‌تری از مردم «ترکیه» پی به س��ودمندی چنین‬ ‫س��اختاری ببرن��د دیگر به وجود آن نیازی نباش��د اما تجربه‌ی‬ ‫کشورهای عربی تایید کننده‌ی این نگرانی‌هاست و لزوم وجود‬ ‫چنین اهرمی است‪.‬‬ ‫شمشیر خطرناک اسالم‌گرایی در کشورهای عربی دو لبه دارد‪.‬‬ ‫س��وی نخستین آن متوجه وضعیت معیش��تی و اقتصادی خود‬ ‫این کشورهاس��ت و لبه‌ی تند دیگ��ر آن منافع غرب را تهدید‬ ‫خواهد کرد‪ .‬روحیه‌ی شدید ضدغربی‪ ،‬عشق و عالقه‌ی فراوان‬ ‫برای گسترش و ترویج اسالم و ضدیت با دیگر ادیان و دشمنی‬ ‫با طبقه‌ی روش��ن‌فکر از خصوصیات بارز اس�لام‌گرایان است‪.‬‬ ‫گرچه که این نیروها با کمک غربی‌ها به قدرت رسیده‌اند اما از‬ ‫هم اکنون می‌توان نوع نگاه آن‌ها به روابط بین‌الملل‪ ،‬مس��ایل‬ ‫فرهنگ��ی و آزادی‌های اجتماعی را به آس��انی دریافت‪ .‬اگر در‬ ‫یکی دو دهه‌ی پیش گروه‌های «س��لفی» و «وهابی» مخفیانه‬ ‫و به طور پنهانی افکار و عقاید ضدغربی‪ ،‬بنیادگرایانه و کهنه و‬ ‫پوس��یده‌ی خود را ترویج می‌کردند‪ ،‬حاال آن‌ها با گرفتن قدرت‬ ‫سیاس��ی در دست به طور وسیع‌تری دست به تکثیر و گسترش‬ ‫ای��ن عقای��د خواهن��د زد و نه تنه��ا جهان غرب بلک��ه تمامی‬ ‫روش��ن‌فکران و آزادی‌خواه��ان و دس��ت‌آوردهای اندک آن‌ها‬ ‫در خاورمیان��ه و جه��ان عرب را مورد تهدید ق��رار خواهند داد‪.‬‬ ‫این نمونه‌ها به خوبی بیان‌گر این نکته اس��ت که نوع عمل‌کرد‬ ‫«آمریکا» و غرب بر علیه حکومت‌های پیش��ین در این مناطق‬ ‫بر اساس شناخت واقعی از مردم بومی و نوع عقایدشان صورت‬ ‫نگرفته اس��ت و‌گرنه ش��اید انجام اصالحات سیاسی در همان‬ ‫حکومت‌ها و ساختارهای پیشین که تا اندازه‌ی زیادی به اصول‬ ‫سکوالریس��م پای‌بند بودند‪ ،‬می‌توانس��ت بیش‌تر به سود مردم‬ ‫این کشورها و هم‌چنین غربی‌ها باشد‪.‬‬

‫ترسیم کردند‪ -‬قسمت ‪31‬‬

‫دردسرهای‬ ‫بزرگ‌ترین‬ ‫کاله خمینی‬ ‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«مه��دی بازرگان» از بنیان‌گذاران نهض��ت آزادی ایران و یکی‬ ‫از اولی��ن دانش‌جویان بورس��یه ب��رای اعزام به فرن��گ بود‪ .‬او‬ ‫ترمودینامیک در فرانس��ه خواند‪ .‬در س��ال ‪ 1313‬پس از ‪ 7‬سال‬ ‫تحصیل در فرانس��ه به کشور بازگشت و به خدمت نظام وظیفه‬ ‫رفت‪ .‬در س��ال ‪ 1315‬به عنوان اولین دانش‌یار در دانش‌کده فنی‬ ‫دانش‌گاه تهران مشغول به تدریس شد و دو دوره متوالی ریاست‬ ‫دانش‌کده فنی را به عهده گرفت‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ ،1330‬توس��ط دکتر مصدق به ریاست هیت مدیره و‬ ‫مدیریت عامل ش��رکت ملی نفت ایران انتخاب ش��د و موفق به‬ ‫خلع ید از انگلیسی‌ها و هم‌چنین موفق به راه‌اندازی و اداره صنایع‬ ‫عظیم نفت ش��د‪ .‬در سال ‪ 1331‬مسوول احداث شبکه لوله‌کشی‬ ‫آب تهران ش��د و آن را به ثمر رسانید‪ .‬پس از کودتای ‪ 28‬مرداد‬ ‫‪ ،‌1332‬به دلیل اعتراض مکتوب علیه انتخابات مجلس ش��ورای‬ ‫ملی‪ ،‬در بهمن ‪ 1332‬از خدمات دولتی و استادی دانش‌گاه برکنار‬ ‫ش��د و تا ش��انزدهم بهمن ‪ 1357‬که پست نخست‌وزیری دولت‬ ‫موق��ت انقالب را به عهده گرفت‪ ،‬تنه��ا در بخش خصوصی در‬ ‫زمین��ه تولیدات صنعت��ی فعالیت و خالقیت داش��ت‪ .‬او به مدت‬ ‫‪ 9‬ماه س��مت نخس��ت‌وزیری موقت را بر عهده داش��ت‪ .‬پس از‬ ‫اشغال س��فارت آمریکا توسط دانش‌جویان خط امام هیت دولت‬ ‫به ریاس��ت مهندس بازرگان تش��کیل جلسه داد و برای بار سوم‬ ‫استعفا کرد و از سوی جریان حاکم تالش شد تا استعفای وی در‬ ‫نتیجه‌ی اشغال سفارت آمریکا وانمود شود‪.‬‬ ‫محس��ن رضایی در م��ورد او گفت‪« :‬اگر ام��ام در اوایل انقالب‬ ‫بازرگان را بر سر کار نمی‌گذاشت شاید انقالب به ثمر نمی‌رسید‪،‬‬ ‫بازرگان بزرگ‌ترین کالهی بود که امام بر س��ر آمریکا گذاشت‪،‬‬ ‫ایشان نیرویی را به کار گرفت که آمریکا احساس خطر نکند‪».‬‬ ‫مصاحبه مطبوعاتی او در طول نخس��ت‌وزیری‌اش‪ ،‬منحصر شد‬ ‫تو‌گوی جنجال‌برانگیزش با «اوریانا فاالچی»‪ ،‬روزنامه‌نگار‬ ‫به گف ‌‬ ‫و محقق سرش��ناس ایتالیایی که گفته شد او نیز به سلیقه خود‪،‬‬ ‫مطالب بازرگان را ویرایش کرده بود‪ .‬روزنامه اطالعات در تاریخ‬ ‫چهارم و پنجم دی ‪ 1358‬مصاحبه‌ای با مهندس مهدی بازرگان‬ ‫پس از اس��تعفای دول��ت موقت انجام می‌دهد‪ ،‬ب��ازرگان در این‬ ‫مصاحبه می‌کوشد اتهامات منتسب به خود را رد کند‪ .‬عالقه‌اش‬ ‫به روحانیت را ثابت کند و در عین حال از روی‌کرد لیبرالی دولت‬ ‫خ��ود و یا پرهی��ز آن دولت از برخورده��ای رادیکالی دفاع کند‪.‬‬ ‫بررس��ی تناقض‌های موجود در این مصاحبه می‌تواند تصویری‬ ‫روش��ن‌تر از بازرگان عصر انقالب ارایه ده��د‪ .‬مردی که گمان‬

‫داشت‪ ،‬می‌شود به واسطه اخالق‌گرایی دینی از رادیکالیزم عصر‬ ‫انقالب گذش��ت‪ ،‬اما گذر زمان نشان داد اس��تراتژی مناسبی را‬ ‫برنگزیده بود‪ .‬مصاحبه را با هم بخوانیم‪:‬‬ ‫ انتقادات و ایرادهایی به شما و طرز عمل دولت شما وارد شده‬‫اس��ت که میل دارم آن‌ها را با ش��ما مطرح کنم و پاس��خ شما را‬ ‫بدانم‪ .‬من یکی‪ ،‬یکی انتقادها را مطرح می‌کنم‪.‬‬ ‫بازرگان‪ :‬قبل از آن‌که شما مطالب را طرح کنید‪ ،‬الزم است بگویم‪:‬‬ ‫به‌طور کلی انتقاد چه نسبت به دولت موقت و چه نسبت به خود‬ ‫من بوده که مس��وول دولت موقت بوده‌ام و چه از نظر شخصی‪،‬‬ ‫به هر حال انتقاد بوده و انتقاد علی‌االصول چیز ناحقی نیس��ت و‬ ‫نمی‌توان ایرادی بر آن گرفت‪ .‬البته‪ ،‬در مقابل این انتقادات تعریف‬ ‫و توصیف هم بس��یار بوده و فقط انتقاد نبوده اس��ت‪ .‬بسیاری از‬ ‫انتقادها بجاس��ت‪ .‬من در اولین س��خن‌رانی خود چند روز پس از‬ ‫انتصاب به نخست‌وزیری که در دانش‌گاه ایراد کردم‪ ،‬پیشاپیش‬ ‫عذر تقصیر را خواس��تم و گفتم در این شرایط و برای این مدت‬ ‫و در ای��ن اوضاع و ب��ا افرادی که به ه��م‌کاری برخواهم گزید‪،‬‬ ‫به لحاظ نق��ص و عیب و ایرادی که اولی آن‌ها خودم هس��تم‪،‬‬ ‫نه چنین ادعایی را می‌توانم داش��ته باش��م و نه مردم باید چنین‬ ‫انتظاری داشته باشند که ما هیچ نقص و ایراد و خطایی نخواهیم‬ ‫داشت‪ .‬بنابراین خیلی به جا و طبیعی است که ایراد و انتقاد باشد‪،‬‬ ‫اما مقدار کمی از ایرادها و انتقادهایی که بوده‪ ،‬ناش��ی از سو‌نیت‬ ‫و غرض و تحریف حقایق و وارونه جلوه دادن و غلط پنداش��تن‬ ‫بوده و مقدار عمده انتقادها‪ ،‬ناش��ی از کمی اطالع و تحت تاثیر‬ ‫اشتباهات یا انحراف دیگران قرار گرفتن‪.‬‬ ‫و ای��ن نقص و ای��رادی که به خود دولت وارد ش��ده‪ ،‬امام دوبار‬ ‫اظهار کردند که دولت موقت بازرگان‪ ،‬کار خیلی می‌کند‪ ،‬زحمت‬ ‫و خدم��ات خیل��ی دارد‪ ،‬اما حرف نمی‌زند و بی��ان نمی‌کند‪ .‬این‬

‫مطلب صددرصد حقیقت داشت‪ ،‬خصوصن که دست‌گاهی که در‬ ‫تمام دولت‌ها و در همه‌جا اس��باب کار و زبان دولت است و باید‬ ‫دفاع کند و معرفی کند و نشان بدهد و افکار عمومی را موافق و‬ ‫بس��یج کند و مخصوصن دولت‌های انقالبی‪ ،‬بیش از دولت‌های‬ ‫عادی به دست‌گاه تبلیغاتی احتیاج دارند‪ ،‬این دست‌گاه متاسفانه‬ ‫در دولت موقت نه تنها این‌گونه نبود و هم‌کاری نداشت و دولتی‬ ‫در دولت بود‪ ،‬بلکه دولتی مخالف دولت بود‪ .‬دس��ت‌گاهی بود که‬ ‫نه تنها کارهای دولت را نشان نمی‌داد و بیان نمی‌کرد‪ ،‬بلکه مثل‬ ‫این‌که ماموریت داش��ت‪ .‬حاال ماموریت از کجا ب��ود‪ ،‬ذاتن بود‪،‬‬ ‫داخل��ی بود‪ ،‬خارجی بود‪ ،‬کاری ن��دارم‪ ،‬ولی علیه دولت‪ ،‬تبلیغات‬ ‫می‌ک��رد‪ .‬مقداری از این طریق بود که آن وضع پیش آمد‪ .‬عامل‬ ‫دیگر هم این بود که توجه نداشتند که محال است یک شبه‪ ،‬راه‬ ‫صدساله را بتوان پیمود‪ .‬یک مقدار حالت عجله و دستپاچگی در‬ ‫مردم بود و مثلن آن‌ها که می‌خواستند انتقاد کنند‪ ،‬توقع و انتظار‬ ‫داشتند همان‌طور که مرحله اول انقالب ما به طور معجزه‌آسا به‬ ‫س��رعت انجام گرفت‪ ،‬مرحله س��ازندگی و مثبت انقالب هم به‬ ‫سرعت و سهولت و چشم‌گیر صورت بگیرد‪ ،‬این مسئله را کرارن‬ ‫به من گفت��ه بودند و من نیز بارها در پیام‌های خود با مثال‌های‬ ‫مختلف‪ ،‬این را نش��ان داده بودم که ی��ک عمارت ‪ 120‬طبقه را‬ ‫می‌ت��وان ظرف چند ثانیه خراب کرد‪ ،‬ولی س��اختن یک خانه در‬ ‫ش��رایط فعلی‪ ،‬برای یک خانواده س��اده‪ ،‬عملن یک سال طول‬ ‫می‌کشد‪ ،‬بنابراین سازندگی و کار اجرایی انقالب‪ ،‬همیشه فرصت‬ ‫و مخصوصن مطالعه زیادی می‌خواهد‪.‬‬ ‫ به هرحال این انتقاد هس��ت که دولت شما نتوانسته با نیروی‬‫جوان ارتباط برقرار کند و از این نیرو بهره بگیرد‪.‬‬ ‫ب��ازرگان‪ :‬وقتی می‌گویند دولت‪ ،‬گاهی ناظر به ش��خص رییس‬ ‫دولت و طبعن این‌جانب اس��ت و گاهی به مجموعه دولت گفته‬

‫می‌شود‪ .‬اگر منظور شخص بنده باشم‪ ،‬درست است که شخصن‬ ‫فرصت تماس عمیق و وسیع و مستمر با نیروهای جوان نداشته‌ام‬ ‫این‌گونه برخورد و تماس برخالف گذشته‌ام که همیشه بیش‌تر با‬ ‫جوان‌ه��ا بوده‌ام‪ ،‬در ای��ن دوره از این نعمت محروم بوده‌ام‪ ،‬ولی این‬ ‫منحصر به جوان‌ها نبود‪ ،‬بلکه با طبقات و قشرهای دیگر هم نتوانستم‬ ‫تماس بگیرم‪ ،‬زیرا همان مقدار تماس و بحث و صحبت و حضوری‬ ‫که باید با مقامات مختلف انقالب از امام گرفته تا ش��ورای انقالب‪،‬‬ ‫هیت دولت و روس��ای شرکت‌ها و دست‌گاه‌های اصلی و مسوولین‬ ‫سطوح اول‪ ،‬زمانی که صرف شد و تماسی که می‌بایست گرفته شود‪،‬‬ ‫آن‌قدر اوقات و ساعات عمر را می‌گرفت که فرصت برای امور دیگر‬ ‫نبود‪ .‬حتا نمی‌توانس��تم برادرم و نزدیکا ‌نا‌م را که با من کار داشتند‬ ‫ببینم‪ ،‬بنابراین مجبور بودم از این حیث‪ ،‬امساک داشته باشم‪ .‬این‌که‬ ‫می‌گویید نتوانسته‌ام با نیروی جوان تماس برقرار کنم‪ ،‬اگر از این‬ ‫حیث بررسی شود‪ ،‬درست است‪.‬‬ ‫اما اگر منظور همه اعضای دولت باش��د‪ ،‬این درست نیست‪ .‬وزیر‬ ‫فرهن��گ و هنر عالی با دانش‌جویان و وزی��ر آموزش و پرورش‬ ‫ب��ا دانش‌آم��وزان و مقامات بعدی و بعدی آنان تماس داش��تند‪.‬‬ ‫در دول��ت ما‪ ،‬یک معاون نخس��ت‌وزیر در ام��ور انقالب بود که‬ ‫ابت��دا آق��ای دکتر یزدی و بعد آقای دکتر چم��ران بودند و آن‌ها‬ ‫حتا جمعه‌های‌ش��ان را هم بین طبقات مختلف مردم و بیش‌تر‪،‬‬ ‫جوان‌ها س��پری می‌کردند‪ .‬همه‌جا س��خن‌رانی و جلسات بحث‌‬ ‫‌و گفت‌وگو داش��تند و این جلس��ات‪ ،‬نه تنه��ا در تهران‪ ،‬بلکه در‬ ‫اغلب ش��هرهای کوچک و ب��زرگ ایران‪ ،‬به ط��ور مرتب ادامه‬ ‫داش��ت‪ .‬پس��ت جدیدی هم که در دولت ما ابتکاری بود‪ ،‬معاون‬ ‫نخس��ت‌وزیر در امور هم‌کاری بود‪ .‬ببینید این مقام با چه کسانی‬ ‫هم‌کاری داشت‪ .‬با تمام افراد مملکت‪ ،‬علی‌الخصوص کسانی که‬ ‫به نحوی در انقالب مشارکت کرده بودند…‬

‫‪51‬‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪ -‬قسمت ‪31‬‬

‫هزینه‌ایکه هویت‌شان پرداخت‬ ‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫گاه��ی‪ ،‬جایی‪ ،‬برای ایجاد یا نگه‌داش��ت روندی‪ ،‬با کس یا کس��انی‬ ‫هم‌س��فره می‌شوی که با تو میلیون‌ها سال نوری فاصله دارند‪ .‬و این‬ ‫ابتدایی‌ترین اتفاقی است که در فرآیند نابودی تو و آرمان‌هایت حادث‬ ‫می‌شود‪ .‬مهندس بازرگان و یاران‌اش برای فرار از دیکتاتوری حکومت‬ ‫پهلوی با توسل به کسانی به مقصود رسیدند‪ ،‬که هیج تعریف مشابهی‬ ‫برای‌ش��ان وجود ندارد‪ .‬هزینه ابتدایی پرداخت شده از سوی مهندس‬ ‫بازرگان برای پیروزی بر پهلوی انکار خود و دوستان‌اش بود‪ .‬آن‌ها در‬ ‫روندی قرار گرفتند که مجبور بودند‪ ،‬مزایای‌شان را انکار کنند‪ .‬رفتاری‬ ‫که هرگز برای‌شان مفید نبود و نتوانست آن‌ها را هم‌رنگ رادیکال‌ها‬ ‫نماید و تنها موجب خدش��ه‌دار شدن هویت مستقل‌شان شد‪ .‬واقعیتی‬ ‫ک��ه در ادامه مصاحبه طوالنی آقای ب��ازرگان با روزنامه «اطالعات»‬ ‫کاملن مشخص است‪:‬‬ ‫ در مبارزه با امپریالیسم و وابستگی سیاسی نظامی ایران با آمریکا در‬‫دولت موقت به میزان زیادی تعلل شده‪ ،‬نشده؟‬ ‫بازرگان‪ :‬این اتهام یا از روی غرض اس��ت‪ ،‬یا اشتباه و یا جهل و عدم‬ ‫اطالع‪ .‬در تاریخ زندگی و در تاریخ کار اداری من‪ ،‬این نقطه برجس��ته‬ ‫هست که اولین کسی بودم که از جانب مرحوم دکتر مصدق که سمبل‬ ‫مبارزه با امپریالیزم و استیالی خارجی و استعمار بود‪ ،‬مامور شدم‪ .‬کسی‬ ‫بودم که مامور خلع ید انگلیس��ی‌ها از شرکت نفت سابق ایران شدم‪،‬‬ ‫یعنی دور ریختن یکی از النه‌ها و مراکز کاخ‌های امپریالیزم در ایران‪.‬‬ ‫و به حمداله موفق هم شدم‪ .‬البته نمی‌خواهم بگویم شخصن‪ ،‬ولی این‬ ‫ماموریت را داشتم که با رهبری دکتر مصدق و دولت و مردم و مبارزین‬ ‫و با ه��م‌کاری آن‌ها این کار را انجام دادم‪ .‬بنابراین‪ ،‬این را نمی‌توانند‬ ‫بگویند‪ .‬هر کار و هر شغلی که داشتم‪ ،‬یک قسمت از شغل‌ام‪ ،‬از بین‬ ‫بردن دخالت و نفوذ خارجی‌ها بود‪ .‬وقتی مدیرعامل سازمان آب تهران‬ ‫بودم‪ ،‬البته آن موقع نام آن دس��ت‌گاه سازمان لوله‌کشی تهران بود و‬ ‫نام سازمان آب را من انتخاب کردم‪ ،‬آن سازمان یک مهندسی مشاور‬ ‫خارجی داشت‪ .‬در آن سازمان هم وظیفه‌ام را که قطع دست خارجی‌ها‬ ‫بود تا آن‌جا که مقدور بود انجام دادم‪ .‬بنابراین چنین اتهام و نس��بتی‪،‬‬ ‫تا آن‌جا که به شخص من مربوط می‌شود‪ ،‬خیلی روی جهل است یا‬ ‫روی غرض‪.‬‬ ‫دولت من نیز همین کار را کرده است‪ .‬دولت ما براساس خواست امام و‬ ‫خواست همه مردم‪ ،‬مقدم قطع رابطه با اسراییل شد‪ .‬رابطه با آفریقای‬ ‫جنوبی را قطع کردیم‪ .‬بعد از قرداد کمپ دیوید رابطه با مصر را قطع‬ ‫کردیم‪ .‬دولت ما‪ ،‬ایران را وارد کشورهای غیرمتعهد کرد‪ .‬قراردادهای‬ ‫اسارت‌آمیز با ش��وروی و آمریکا را لغو کرد‪ .‬بسیاری از وابستگی‌های‬ ‫نظام��ی و اقتصادی بین امپریالیزم و س��لطه‌های خارجی را از همان‬ ‫روزه��ای اول قطع کردیم‪ .‬ماموریتی که محمدرضا افتخار می‌کرد به‬ ‫ژاندارم بودن ایران در خلیج فارس و اقیانوس هند که در واقع مزدوری‬ ‫ب��رای آمریکا و امپریالیزم بود‪ ،‬دولت موقت از بین برد و این را اعالم‬ ‫کرد برای این‌که ارتش ما مامور و اس��یر و مزدور امپریالیزم نباشد‪ ،‬به‬ ‫تناس��ب آن‌را تغییر دادیم و وضع دیگری به وجود آوردیم‪ .‬از آن قبیل‬ ‫قطع وابستگی‌ها که به تدریج دولت انجام داد بسیار است‪ .‬مثلن وزیر‬ ‫بازرگانی در ش��ورای انقالب گزارش داد سال گذشته ایران صددرصد‬ ‫گندم خود را از آمریکا می‌خرید‪ ،‬ولی امسال سی درصد یا چهل درصد‬ ‫خریده است‪ .‬البته قبل از جریانات اخیر سفارت آمریکا‪ .‬من نمی‌دانم چرا‬ ‫می‌گویند ما با امپریالیزم درنیفتادیم‪ .‬البته هیچ‌وقت جزو اصول انقالب‬

‫‪52‬‬

‫ما و بیان و خواس��ت‌های امام و دولت‪ ،‬قط��ع ارتباط و مخاصمه چه‬ ‫سیاسی چه نظامی با دولت‌های غربی به طور کلی و آمریکا نبوده‪ ،‬بلکه‬ ‫برعکس‪ ،‬آن طور که بارها گفته ش��ده و تایید و تصویب شده‪ ،‬دولت‬ ‫جمهوری اسالمی ایران با تمام ممالک دنیا‪ ،‬منهای آفریقای جنوبی‪،‬‬ ‫اسراییل و مصر به دالیل خاص‪ ،‬خواهان روابط دوستانه ولی متقابل و‬ ‫محترمانه با حفظ حیثیت‪ ،‬استقالل‪ ،‬تمامیت ارضی و عدم مداخله آن‌ها‬ ‫در ایران و عدم مداخله متقابل بوده است‪.‬‬ ‫بر این اساس‪ ،‬ما از طرف دولت‌های خارجی شناخته شدیم و برهمین‬ ‫اساس هم روابطی با آن‌ها برقرار کردیم و هر جا خالف‌اش را دیدیم‪،‬‬ ‫اعتراض می‌کردیم و مخالفت می‌کردیم‪ ،‬از جمله در همین جریانات‬ ‫اخیر‪ ،‬وقتی اطالع دادند که دولت آمریکا خیال دارد شاه خائن را برای‬ ‫معالجه به آن کش��ور ببرد‪ ،‬بی‌درنگ اعتراض کردیم و گفتیم‪ :‬چنین‬ ‫چیزی قابل قبول نیست‪ ،‬رس��من‪ ،‬شفاهن و حضورن گفتیم و تذکر‬ ‫دادیم که این مسئله عواقب بسیار وخیمی هم برای شما و هم برای‬ ‫ما دارد و این کار را به هیچ‌وجه نکنید‪ ،‬همان‌طور که در پیام تلویزیونی‬ ‫هم گفتم پیش از آن‌که راه‌پیمایی‌ها بشود و به طریق مختلف خواسته‬ ‫شود و گروگان‌گیری شود‪ ،‬وزارت خارجه ایران رسمن از دولت آمریکا‬ ‫تحویل دادن شاه را خواست و اگر به پرونده‌های وزارت خارجه مراجعه‬ ‫شود‪ ،‬دیده می‌شود که نه تنها در برابر آمریکا‪ ،‬بلکه در برابر هر دولتی‬ ‫که احتمال این داده می‌شد دخالت و سونیت داشتند‪ ،‬شدیدن ایستادگی‬ ‫کردیم و مقابله و مخالفت و مصرن عکس آن‌را از آن‌ها خواسته بودیم‪.‬‬ ‫این را هم برای کسانی که آشنایی به گفته‌های قدیم بنده و کتاب‌های‬ ‫من ندارند بگویم که این اختالف‪ ،‬شاید بین بعضی از هم‌کاران دولتی‬ ‫و برخی سیاست‌مداران و شخص بنده باشد که من همیشه معتقد به‬ ‫این بوده‌ام که دو دش��من ما‪ ،‬یکی استبداد است و دیگری استعمار و‬ ‫یا اس��تیالی خارجی‪ .‬وقتی این دو را پهلوی هم قرار دهیم‪ ،‬اس��تبداد‬ ‫مهم‌تر است‪ .‬اس��تعمار یک پدیده جدید است‪ ،‬اما استبداد یک ریشه‬ ‫‪ 2500‬س��اله دارد و اس��تعمار از طریق استبداد است که می‌تواند نفوذ‬ ‫کند‪ .‬چون من پیرو و معتقد به علی هس��تم و به آیات کریمه قرآن‪،‬‬ ‫می‌گویم‪« :‬دائک منکو دوائک فیک» «درد تو از خودت است و دوای‬ ‫تو در خودت» و من همیشه معتقد بوده و هستم که استبداد چون یک‬ ‫پدیده و مس��ئله داخلی است و مربوط به ما‪ ،‬این اساس و ریشه است‪.‬‬ ‫این را باید از بین برد و استیالی خارجی هم همیشه با اتکا و هم‌کاری‬ ‫اس��تبداد آمده و همان‌طور که مرحوم دکتر مصدق همیشه می‌گفت‪:‬‬ ‫آن‌ها از خدا می‌خواهند که استبداد‪ ،‬یعنی شاهی‪ ،‬رییسی‪ ،‬کسی باشد‬ ‫که دیکتاتور باش��د‪ .‬چون یک دیکتاتور را می‌توان فوری به اسارت‬ ‫درآورد‪ ،‬اما استعمار همیشه پشتیبان و نگه‌بان و حافظ پادشاهان و‬ ‫دیکتاتورها بوده‪ ،‬ولی ما اگر اس��تبداد را از بین بردیم‪ ،‬مثل این‌که‬ ‫دس��ت و پای اس��تعمار را قطع کرده‌ایم‪ .‬البته باید به موقع س��راغ‬ ‫استعمار هم رفت و او را از بین برد‪.‬ولی باید توجه داشت که نیروی‬ ‫داخلی و حاکمیت ملی و هم‌کاری بین دولت و ملت را قوی کنیم‪.‬‬ ‫این هم‌کاری و روش��نایی و آگاهی هر‌قدر کامل‌تر و شدیدتر باشد‪،‬‬ ‫راحت‌تر می‌توان اس��تعمار را نابود کرد‪ .‬من هیچ‌وقت معتقد نبودم‬ ‫که اس��تعمار‪ ،‬یا امپریالیزم آمریکا وجود ندارد‪ .‬معتقد بودم که با آن‬ ‫بای��د مبارزه کرد و مراق��ب‌اش بود و همین کار هم در نیت و برنامه‬ ‫دولت موقت بود و در عمل هم نشان دادیم‪.‬‬ ‫ آقای بازرگان‪ ،‬افراد وابسته به دولت شما‪ ،‬اغلب بورژوا بوده‌اند و حتا‬‫بسیار شنیده می‌شود که خود شما نیز سرمایه‌دار هستید‪.‬‬

‫بازرگان‪ :‬این هم از آن حرف‌هاس��ت‪ .‬بستگی دارد که برای بورژوا چه‬ ‫معنایی قائل باشیم و چه معنایی برای س��رمایه‌دار و سرمایه‌داری‪ .‬از‬ ‫خودم ش��روع کنیم‪ :‬من اسم‌ام بازرگان است‪ .‬پدرم بازرگان بود و اهل‬ ‫شغل کسب و کار آزاد بوده‌ام و به آن افتخار می‌کنم‪ .‬دالیل‌اش را هم‬ ‫در کتاب‌های متعدد و در سخن‌رانی‌هایم گفته‌ام‪ .‬اما سرمایه‌داری بنده‬ ‫و کارخانه‌داری بنده‪ ،‬عبارت اس��ت از داشتن دو یا سه سهم پنج هزار‬ ‫تومانی در یک شرکت‪ .‬کل سرمایه آن شرکت یک و نیم میلیون بوده‬ ‫و کل پرسنل و کادر اداری و فنی آن‪ ،‬از شصت نفر تجاوز نمی‌کند‪ .‬به‬ ‫این ابعاد و به این قیاس‪ ،‬بله بنده سرمایه‌دار و کارخانه‌دار هستم‪ .‬ولی‬ ‫من مهندس هستم‪ ،‬مدیر هستم‪ ،‬هم در بخش دولتی بوده‌ام و هم در‬ ‫بخش خصوصی‪ .‬در خیلی از ش��رکت‌ها مدیرعامل مجانی و رایگان‬ ‫بوده‌ام‪ .‬در طول خدمت‌ام در ش��رکت «انتشار» یا مدت‌ها در شرکت‬ ‫«ایرف��و» حقوق می‌گرفتم و حقوق‌ام آن‌قدر ناچیز بود که وقتی دفاتر‬ ‫ب��ه وزارت دارایی برای رس��یدگی می‌رفت‪ ،‬آن‌ها باور نمی‌کردند یک‬ ‫مدیرعامل‪ ،‬چنین حقوق مختصری بگیرد‪ .‬این راجع به سرمایه‌داری و‬ ‫بورژوا بودن خودم‪ .‬اما راجع به هم‌کاران‌ام (وزرا) باید بگویم افرادی را‬ ‫انتخاب کردیم که در مجموع به قول مولوی‪:‬‬ ‫شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر‬ ‫کز دیو و دد ملول‌ام و انسان‌ام آرزوست‬ ‫ما دنبال کسانی می‌رفتیم که شرط اول خصلت آن‌ها این باشد که در‬ ‫مبارزات گذشته ایران و در انقالب‪ ،‬سهم مثبت و موثر و مفیدی داشته‬ ‫باش��ند و در دست‌گاه طاغوتی‪ ،‬منشا و مس��وول موثر آن نظام نبوده‬ ‫باش��ند‪ .‬یعنی در وزارت‪ ،‬معاونت یا در کارهای ردیف اول‪ .‬یک‌س��ره‬ ‫نوکر و خدمت‌گذار دست‌گاه طاغوت نبوده باشد‪ .‬ما دست‌چین کردیم‪.‬‬ ‫کسانی که بر حسب مورد از روز اول مبارزات ایران «یعنی ‪ »1320‬در‬ ‫مبارزه بودند‪ .‬خیلی از آن‌ها از همان اوایل ورود متفقین مبارزه را شروع‬ ‫کرده بودند و پا به پای مبارزه بودند‪ .‬ش��کنجه شده بودند‪ ،‬بعضی‌ها از‬ ‫ایران تبعید شده بودند‪ ،‬یا مجبور به اقامت در خارج از کشور و در خارج‬ ‫اصلن به وجود آورنده و گرداننده مبارزات ضد استبداد و ضد استیالی‬ ‫خارجی بودند‪.‬‬ ‫متاسفانه دشمنان ما و دشمنان انقالب برای این‌ها‪ ،‬چهره‌های عضو‬ ‫س��یا بودن‪ ،‬امپریالیستی بودن‪ ،‬موساد بودن و بورژوا و غیره می‌سازند‪.‬‬ ‫اتفاقن جزو شروطی که امام معین کرده بودند و با شورای انقالب هم‬ ‫که خود من در آن موقع عضوش بودم‪ ،‬از ش��رایطی که برای انتخاب‬ ‫گذاش��ته بودیم‪ ،‬شرط اول بعد از مسلمان و معتقد به انقالب اسالمی‬ ‫ب��ودن‪ ،‬این بود که نه تنها چهره ظاهری و نمایش��ی که حاال خیلی‬ ‫زیاد ش��ده‪ ،‬بلکه دس��ت و پا و عمل در این انقالب داشتن بود‪ .‬با ذکر‬ ‫این موضوع که اثبات ش��یی ماعدا نمی‌کند و نمی‌خواهیم بگوییم که‬ ‫هرکس انقالبی بود و هرکس س��هم و فضیلت و ارزشی داشت توی‬ ‫دول��ت بود‪ .‬نه‪ ،‬ولی آن اندازه که می‌توانس��تیم کردیم و نظر اداری و‬ ‫سابقه و تخصص هم در نظر گرفته شده بود‪ .‬اتفاقن وضعی که بعد از‬ ‫استعفای دولت پیش آمد تایید همین نظر شد‪ .‬یعنی دولتی که طبق‬ ‫دستور امام به عهده شورای انقالب گذاشته شد‪ ،‬آن‌ها وقتی خواستند‬ ‫برای این مقام‌ها و مس��وولیت‌ها اشخاصی را پیدا کنند‪ ،‬عملن دنبال‬ ‫همان‌ه��ا رفتند و همان‌ها را آوردند‪ .‬پس به هیچ وجه من‌الوجوه‪ ،‬چه‬ ‫انتخابی که بنده به عنوان نخس��ت‌وزیر منص��وب امام کرده بودم‪ ،‬به‬ ‫طرف بورژوایی‌ها و ضدانقالب‌ها و نوکرهای اس��تعمار و امپریالیسم‬ ‫نبوده است…‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪ -‬قسمت ‪31‬‬

‫وقتی لیبرال ناسزا شد‬

‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫در نظامی که ارزش‌ه��ای اخالقی‌اش مرهون ارکان دینی قبایل‬ ‫وحش��ی است‪ ،‬باید که دولتی به علت رعایت حداقل‌های عرفی و‬ ‫بین‌المللی حقوق شهروندان‌اش‪ ،‬مورد مواخذه مردمانی قرار گیرد‬ ‫که چارچوب‌های ذهنی‌ش��ان در حد انتخاب هم‌چون نظامی بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬البته مواخذه‌ای که به علت عدم شناخت معنای کلمات از‬ ‫س��وی بی‌سوادان‪ ،‬ناسزا بود‪ .‬باید پذیرفت وقتی لیبرال بودن ناسزا‬ ‫باش��د‪ ،‬دولت بازرگان هم با لیبرالیس��م مورد عتاب قرار گیرد‪ ،‬آن‬ ‫قوم با روی‌کرد وحش��یانه تنها پس از گذشت چندسال با پشتوانه‬ ‫همان مردمان می‌تواند نام آزادی را با هر واژه زش��ت و س��خیفی‬ ‫هم‌معنا کند‪.‬‬ ‫مهندس بازرگان در ادامه مصاحبه طوالنی‌اش‬ ‫با روزنامه اطالعات در س��ال ‪ 58‬به س��واالت‬ ‫مرتبط با لیبرالیسم چنین پاسخ می‌دهد‪:‬‬ ‫ در رابطه ب��ا مخالفین‪ ،‬به طور لیبرال عمل‬‫کرده‌اید‪.‬‬ ‫بازرگان‪ :‬این‌جا باید دید لیبرال یعنی چه؟ من‬ ‫نمی‌دانم‪ ،‬مگر لیبرالیس��م‪ ،‬یا لیبرال چیز بدی‬ ‫است؟ مخالفان دو دسته‌اند و عمل و هم‌کاری‬ ‫ب��ا مخالف��ان هم دو نوع اس��ت‪ .‬یک دس��ته‬ ‫مخالفینی هس��تند که دش��من اعالم شده‌اند‬ ‫و علی��ه مکتبی قیام می‌کنن��د‪ ،‬یا مملکتی‪ ،‬یا‬ ‫ملتی‪ ،‬یا انقالبی‪ ،‬این دس��ته را نه تنها نباید با‬ ‫آن هم‌کاری ک��رد‪ ،‬بلکه باید با آن مبارزه هم‬ ‫کرد‪ .‬البته مبارزه هم مختلف است‪ .‬نوع دیگر‬ ‫مخالف این است که اختالف‌نظر دارد‪ .‬مخالفت‬ ‫او در اساس و ریشه نیست و یا با قسمت‌هایی‬ ‫مخالفت دارد و متعلق به همین مملکت و ملت‬ ‫هم هس��ت‪ .‬یعنی قانون و نظ��ام‪ ،‬او را هم به‬ ‫عنوان یک فرد و عضوی از این ملت و مملکت شناخته است‪ .‬ما‬ ‫مدعی بودیم «وقتی می‌گوییم ما‪ ،‬یعنی کل این دست‌گاه انقالب‬ ‫ک��ه انقالب کرده ب��ود و در راس‌اش هم امام از همان موقعی که‬ ‫در نج��ف بودند» ما این ادع��ا و اعالم را کرده بودیم که معتقد به‬ ‫دموکراس��ی و آزادی در موازین قانونی هستیم و حتا به مخالفین‪،‬‬ ‫برخالف شاه مخلوع که حزب رستاخیز را درست کرد و اعالم کرد‬ ‫هرکس مخالف اس��ت‪ ،‬یا جای‌اش در زندان است‪ ،‬یا باید خارج از‬ ‫کشور منتقل شود‪ .‬ولی انقالب اسالمی ما و مبارزاتی که شد و امام‬ ‫در نجف هم صریحن به مخبر تلویزیون پاریس گفته بودند‪ ،‬ما به‬ ‫مخالفین خود اجازه حیات و حضور و ابراز نظر و اظهارنظر می‌دهیم‪،‬‬ ‫مادام که عملن علیه نظام ما قیام و اقدام نکرده باشند‪ .‬این مسئله‬ ‫و دس��تورالعمل‪ ،‬رویه دولت انقالب بود‪ ،‬ولی بودند کس��انی که از‬ ‫این حدود تجاوز کرده بودند‪ .‬از حدود آزادی قانونی و دموکراتیک‬ ‫و اب��راز عقیده و آزادی و مبارزه مس��المت‌آمیز‪ .‬و مس��لح بودند و‬ ‫کارهای غیرانس��انی می‌کردند و تحریک می‌کردند‪ .‬با این‌ها باید‬ ‫در می‌افتادیم و می‌جنگیدیم‪ .‬ما در همه تظاهرات و راه‌پیمایی‌ها به‬ ‫عنوان دولت قانونی معرفی شده بودیم‪ .‬اصولن نامی که بر دولت ما‬ ‫در مقابل دولت غیرقانونی بختیار گذاشته بودند‪ ،‬همان دولت قانونی‬

‫بود‪ .‬ما می‌بایس��تی هر عملی که می‌کردیم‪ ،‬مثلن اگر روزنامه‌ای‬ ‫یا ش��خصی را توقیف می‌کردیم‪ ،‬بای��د قانونی می‌بود‪ .‬این بود که‬ ‫بالفاصل��ه‪ ،‬در صدد برآمدیم و از کارهای انقالبی که دولت موقت‬ ‫انجام داده الیحه قانونی مطبوعات بود که روی اهمیتی که داشت‪،‬‬ ‫در شورای انقالب شاید دو سه هفته بررسی شد تا به تصویب رسید‪.‬‬ ‫بنابراین دولت قانونی نمی‌توانست برخالف قانون کاری بکند‪ ،‬مگر‬ ‫مجوز و مس��تند قانونی داشته باشد‪ .‬از طرفی‪ ،‬همان‌طور که بارها‬ ‫ه��م گفته بودم‪ ،‬دولت موقت از حیث امکانات عملی‪ ،‬مخصوصن‬ ‫نظامی و انتظامی‪ ،‬در بعضی موارد فاقد بود و واگذار ش��ده بود به‬ ‫سپاه پاسداران انقالب یا دادگاه انقالب یا قسمت‌های دیگر و خارج‬ ‫از اختیار ما بوده و آن‌جایی هم که در اختیار داش��تیم‪ ،‬آن نفرات و‬ ‫اختیارات را نداش��تیم‪ ،‬پس اگ��ر می‌گویند «لیبرال» عمل کردیم‪،‬‬

‫تا آن اندازه که اس�لامی و انس��انی و قانونی بوده بله‪ .‬حق حیات‪،‬‬ ‫ح��ق اظهارنظر‪ ،‬حق بیان و حق عرض اندام به مخالف باید داد و‬ ‫ما می‌دادیم‪ ،‬زیرا هر مخالفی را نمی‌ش��ود گفت دشمن است‪ ،‬ولی‬ ‫آن‌جا که اساسن مخالف انقالب‪ ،‬مخالف مملکت‪ ،‬مخالف تمامیت‪،‬‬ ‫مخالف ملت هس��ت‪ ،‬اما مخالفت‌اش را اب��راز می‌کند یا در عمل‬ ‫پیاده می‌کند‪ ،‬ما می‌توانس��تیم از نظر حقوق��ی و از نظر عملی‪ ،‬با‬ ‫آن‌ها درافتیم که این کار را کردیم و هیچ مدارایی هم روا نداشتیم‪.‬‬ ‫ برای مردمی که مس��ایل مملکتی را صمیمانه و با عالقه دنبال‬‫می‌کنند‪ ،‬جالب اس��ت بدانند که شما هنوز هم در مسایل مملکتی‬ ‫مورد مشورت قرار می‌گیرید‪ ،‬یا فعالیت شما منحصر به شرکت در‬ ‫جلسات شورای انقالب است‪.‬‬ ‫ب��ازرگان‪ :‬همان‌ط��ور ک��ه خودتان گفتی��د و امام ه��م – بعد از‬ ‫اس��تعفای من – در یکی از فرمایشات‌شان متذکر شده بودند که‬ ‫بازرگان کنار نیس��ت و با ش��ورای انقالب هم‌کاری دارد‪ .‬من بعد‬ ‫از اس��تعفا‪ ،‬عضو شورای انقالب هستم و ش��ورای انقالب هم –‬ ‫همان‌گونه که از اس��م‌اش برمی‌آید – محل شور و مشورت است‪.‬‬ ‫عالوه بر این‌که در تمام جلس��ات و مذاکرات ش��ورا حضور دارم‪،‬‬ ‫در کمیس��یون‌های مختلفی هم که لوایح و تصویب‌نامه‌ها و امور‬

‫مربوط به قسمت‌های اداره مملکت هست‪ ،‬عضو هستم و در یکی‬ ‫از کمیسیون‌ها‪ ،‬مسوولیت مستقیم دارم‪ .‬گذشته از این‌ها در موارد و‬ ‫مسایل مختلفی که پیش بیاید‪ ،‬مثل مسئله تبریز‪ ،‬مسئله کردستان‪،‬‬ ‫دانش‌گاه و غیر دانش‌گاه – هرجا الزم باشد‪ ،‬عالوه بر اظهارنظر و‬ ‫طرف شور بودن‪ ،‬انجام ماموریت کرده‌ام و می‌کنم‪ .‬استعفای دولت‬ ‫هم همان‌گونه که در پیام خداحافظی گفتم‪ ،‬به معنای اس��تنکاف‬ ‫از خدمت و ش��انه خالی کردن نبود و همیش��ه می‌گفتم که برای‬ ‫هم‌کاری در هر س��طحی که بخواهند و الزم باش��د‪ ،‬من و همه‬ ‫هم‌کاران من در دولت موقت‪ ،‬حاضر به خدمت هستیم‪.‬‬ ‫ بنابراین در حال حاضر شما در جریان کلیه امور مملکتی هستید؟‬‫ب��ازرگان‪ :‬کلیه امور نه‪ ،‬ولی در جریان آن اموری که در جلس��ات‬ ‫رسمی شورای انقالب مطرح می‌شود هستم و مثل سایر اعضا در‬ ‫مذاکرات و اظهارنظرها شرکت می‌کنم‪ .‬خالصه با‬ ‫گرم و سرد حوادث و وقایع و قضایا‪ ،‬پا به پا هستم‪.‬‬ ‫ ب��ا توجه به این‌که نام ش��ما‪ ،‬از آغاز اوج‌گیری‬‫انقالب‌اسالمی ایران تا زمانی که استعفا کردید‪،‬‬ ‫با انقالب ما هم‌گام و هم‌راه بوده و این هم‌گامی‬ ‫و هم‌راه��ی الزامن تجربیات تازه‌ای به تجربیات‬ ‫دیگر ش��ما افزوده‪ ،‬می‌خواهم بدانم ش��ما آینده‬ ‫سیاسی ایران را چگونه می‌بینید؟‬ ‫بازرگان‪ :‬جواب این سوال‪ ،‬هم مشکل است‪ ،‬هم‬ ‫س��اده‪ .‬هر ملتی که انقالب می‌کند‪ ،‬هر اندازه که‬ ‫انقالب واقعیت داش��ته باشد‪ ،‬یعنی انقالبی باشد‬ ‫عمیق و از بطن جامعه‪ ،‬به همان اندازه مشکالت‪،‬‬ ‫خطرات‪ ،‬مسایل و معضالت بحران‌هایش بیش‌تر‬ ‫خواه��د بود‪ .‬انقالب ما هم از همان ابتدا و قبل از‬ ‫پیروزی مرحله اول‪ ،‬همین‌طور بوده است‪ .‬آن‌چه‬ ‫مسلم اس��ت این است که حوادث و خطراتی که‬ ‫با آن‌ها روبه‌رو شدیم و هر‌کدام از مشکالتی که‬ ‫حل ش��ده‪ ،‬دیده‌ایم که هم خطرات کوچک‌تر از آن بوده که باید‬ ‫باشد و هم مشکالت زودتر از آن‌چه باید‪ ،‬حل شده است‪ .‬البته این‬ ‫هم هس��ت که اگر دردی یا مشکلی حل شده‪ ،‬چیز دیگری جای‬ ‫آن را گرفته‪ ،‬ولی همه این‌ها الزمه انقالب بوده و مردم – اعم از‬ ‫مردم عادی یا دس��ت‌اندرکاران انقالب – بر حسب مشکالتی که‬ ‫وجود داشته‪ ،‬رش��د کرده‌اند و روزبه‌روز قوی‌تر و مسلط‌تر شده‌اند‪.‬‬ ‫خصوصن که انقالب ما‪ ،‬انقالب اس�لامی بوده اس��ت و مبدا آن‬ ‫متکی بر اس�لام و ایمان و توکل‪ ،‬مخصوصن در شخص امام‪ ،‬به‬ ‫صورت بسیار بارز ظاهر است‪ .‬عالوه بر آن تجربه تاریخی همه‬ ‫انقالب‌ها نش��ان می‌دهد انقالب ما این خاصیت مافوق بشری‬ ‫را هم دارد و ما حق نداریم مایوس باش��یم‪ .‬بدون آن‌که بتوانیم‬ ‫مش��کالتی را که امروز با آن درگیر هس��تیم‪ ،‬ی��ا احیانن بعدن‬ ‫پیش خواهد آمد‪ ،‬مش��خص کنیم ک��ه چگونه و چه موقع حل‬ ‫خواهند ش��د‪ .‬ولی به همان دالیلی که گفتم و براساس تجارب‬ ‫تاریخ��ی همه انقالب‌های اصیل و برخاس��ته از بطن جامعه‪ ،‬با‬ ‫این ابعاد بین‌المللی و وسیع‌اش‪ ،‬چنین انقالبی نمی‌تواند موفق‬ ‫و پیروز نباشد‪ .‬من آینده را به امید و فضل خدا و البته با همت‬ ‫مردم‪ ،‬بسیار روشن می‌بینم‪.‬‬

‫‪53‬‬

‫هم‌کاران آنان در ممالک مختلف است تا بدانند سرانجام‪ ،‬رسیدگی‬ ‫و بازخواس��تی هس��ت و از طرفی افکار عمومی کشورها را «این‬ ‫را ه��م بگویم که به دلیل این‌که به حاکمیت ملی معتقد هس��تم‬ ‫شخصن افکار عمومی کشورها حتا کشورهای اروپایی و آمریکایی‬ ‫را نادیده و کوچک نمی‪-‬گیرم و بدان احترام می‌گذارم» به س��ود‬ ‫عمل ما‪ ،‬با متانت و عقل و منطق و تامل و مخصوصن عدالت و‬ ‫صحت صورت بگیرد که امیدوارم همین‌طور هم بشود‪.‬‬ ‫‌همه جا این زمزه به گوش می‌رسد که شما با روحانیت اختالفاتی‬‫دارید‪ .‬با توجه به س��وابق شما به خصوص تخصص‌تان در زمینه‬ ‫مس��ایل مذهبی‪ ،‬میل دارم در این زمینه‪ ،‬هم به س��وال من پاسخ‬

‫آزادی مملکت و حیثیت به شمار می‌رفت و بلیت و اسکناس رایج‬ ‫جامعه ب��ود‪ .‬عمل و وظیفه‌ام‪ ،‬مبارزه با این عقیده و این فکر بوده‬ ‫اس��ت و شناساندن و عمدن اس��م بردن از آن‌ها‪ ،‬تماس داشتن با‬ ‫آن‌ه��ا‪ ،‬حتی وصلت کردن با آن‌ها و مق��ام و موقعیت و ضرورت‬ ‫وجودی و احتیاج جامعه به آن‌ها را نش��ان داده‌ام‪ .‬حتی دوران‌های‬ ‫اخی��ر هم‪ ،‬چقدر بنده ضربه می‌خوردم‪ .‬به م��ن از طبقات مبارز و‬ ‫انقالبی‪ ،‬روابط و ارادتی که به روحانیت داش��تم‪ ،‬وسیله‌ای بود که‬ ‫افراد خیلی زیادی مرا بکوبند‪ .‬من این‌طور مدافعی بودم‪ ،‬و در خیلی‬ ‫از سخن‌رانی‌ها و یکی از تازه‌ترین سخن‌رانی‌هایم که به مناسبت‬ ‫نیمه شعبان قبل از پیروزی انقالب قرار بود نبش خیابان مصدق و‬ ‫طالقان��ی انجام بدهم و دولت آن زمان اجازه نداد‪ ،‬ولی بعدن چاپ‬ ‫ش��د «امام و زمان» اگر آن‌را بخوانند‪ ،‬می‌بینند که چگونه نقش و‬ ‫مقام و ارزش و معنویت روحانیت را ستایش کرده‌ام و مدافع آن‌ها‬ ‫بوده‌ام‪ .‬منتهی هیچ اصلی در دنیا‪ ،‬غیر از اصول دین وجود ندارد که‬ ‫ثابت و الیزال و قطعی باشد‪ ،‬هیچ فردی هم در دنیا وجود ندارد که‬ ‫به عقیده ما مسلمان‌های شیعه‪ ،‬خارج از عیب و خطا و ایراد باشد‪،‬‬

‫بدهید و هم یک‌بار برای همیشه این مسئله را روشن کنید که آیا‬ ‫بین شما و روحانیت یا بخشی از روحانیت اختالفی هست یا نه؟‬ ‫ب��ازرگان‪ :‬البته چنین صحبت و اظه��اری در یکی از روزنامه‌ها به‬ ‫طور تفسیری‪ ،‬به وس��یله یکی از آقایان شده بود‪ .‬جسته گریخته‬ ‫هم به گوش می‌رسد‪ .‬از آن‌جایی که همیشه در عمرم صراحت و‬ ‫صداقت داشته‌ام‪ ،‬به بعضی‌ها‪ ،‬مخصوصن برای کسانی که حضور‬ ‫و اس��تماع در آن س��خن‌رانی یا صحبت نداشته باشند یا کتاب را‬ ‫ش��خصن نخوانده‌اند و قس��مت‌هایی را کم و بیش تحریف شده‬ ‫ش��نیده‌اند‪ ،‬از آن نوع اظهارات و نوش��تنی‌جات من‪ ،‬چنین سوالی‬ ‫برانگیخته می‌شود‪ .‬آن‌چه باید بگویم و قبلن هم گفته‌ام‪ ،‬من متعلق‬ ‫یا برخاس��ته از دورانی هس��تم‪ ،‬یعنی از دورانی وارد جامعه شده‌ام‬ ‫که نه تنها نشس��ت و برخاست با روحانیت و روحانیون‪ ،‬خصوصن‬ ‫در محیط‌های درس‌خوانده و روش��ن‌فکر و ن��ام آن‪-‬ها را بردن و‬ ‫انتس��اب به آن‌ها یا ارتباط با آن‌ها داشتن‪ ،‬مورد مالمت و مسخره‬ ‫قرار می‌گرفت و یک‌پا املی و عقب‌افتادگی و نفهمی و ضدیت با‬

‫به غیر از چهارده معصومی که داریم‪.‬‬ ‫بنابراین اصل روحانیت‪ ،‬مثل اصل‌های عدل و توحید نیس��ت‪ .‬در‬ ‫میان روحانیون و روحانیت‪ ،‬نه تنها در اس�لام و تشیع بلکه در هر‬ ‫دینی‪ ،‬افراد جاهل و غافل و خطاکار بودند‪ ،‬و از آن طرف هم افراد‬ ‫پاک و خوب هم بودند‪ .‬بنابراین اگر اظهاری کردم‪ ،‬با توجه به این‌ها‬ ‫بوده‪ ،‬ولی من حیث المجموع‪ ،‬هم در اس�لام و هم در ایران تشیع‬ ‫و در انقالب و مبارزات ایران‪ ،‬همان‌طور که به قلم من نوشته هم‬ ‫ش��ده است‪ ،‬مثل کتاب «مرز بین دین و سیاست» روحانیت نقش‬ ‫اساس��ی و عمده و قابل تحس��ین و ستایشی داشته و اگر انتقادی‬ ‫ب��وده‪ ،‬انتقادی بوده که در هر موردی باید کرد مثلن اگر بخواهیم‬ ‫راجع ب��ه دانش‌گاه صحبت کنیم‪ ،‬اگر عیب و ایرادی در دانش‌گاه‬ ‫باش��د و نگوئیم‪ ،‬خیانت کرده‌ایم‪ .‬در م��ورد روحانیت هم جز این‬ ‫نیست‪ ،‬وقتی انسان بخواهد به طور مثبت و سازنده و واقع‌بینانه و‬ ‫حق‌طلبانه بحث بکند‪ ،‬ناچار باید خصوصیات را بگوید‪ .‬حاال بعضی‬ ‫از این خصوصیات‪ ،‬به لحاظی ممکن است بد تلقی شود یا خوب‪.‬‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪-‬بخش ‪34‬‬

‫من این‌طور مدافعی بودم‬

‫شراره سعیدی ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫ما مختاریم که در رویاهای‌مان افراد را در هیبت افکارمان تجسم‬ ‫کنیم‪ .‬این امری فردیست و مطابق بر میزان منطق ماست‪ ،‬اما اگر‬ ‫این روند در مسایل مرتبط با جامعه و سیاست‌مان نیز ورود داشت‪،‬‬ ‫آن‌گاه س��یر وقایع به شکلی دیگر مجسم شده و نه تنها مسیری‬ ‫انحرافی را ایجاد می‌کند‪ ،‬بلکه گیجی حاصل از آن موجب می‌شود‬ ‫تا این خطای فکری بر اثر باور گروهی خیال‌پرداز‪ ،‬در کل جامعه‪،‬‬ ‫موجی از روحانیت کاذب را عمومیت دهد و به همین سبب‪ ،‬ملتی‬ ‫قهرمان‌س��از‪ ،‬نه بر اساس واقعیات‪ ،‬بلکه سوار بر خیاالت‪ ،‬آن فرد‪،‬‬ ‫گروه یا تفکر را نهایت آمال خود قرار داده و باز راه به اشتباه روند‪.‬‬ ‫مهندس بازرگان در آخری��ن بخش از مصاحبه‬ ‫مفصل خود با روزنامه اطالعات‪ ،‬مطالبی عنوان‬ ‫نموده که می‌تواند به تابوشکنی فعلی جامعه ناچار‬ ‫فعلی ما کمک نماید‪.‬‬ ‫‌آن‌چ��ه امروز اف��کار مردم ما و حت��ا جهان را‬‫جل��ب کرده‪ ،‬مس��ئله گروگان‌هاس��ت و اخیرن‬ ‫دادگاه بزرگی که قرار اس��ت در ایران تش��کیل‬ ‫شود و اعضای آن که افراد مستقل و سرشناس‬ ‫بین‌المللی خواهند بود تا جنایات و روابط ایران و‬ ‫آمریکا را در ‪ 25‬س��ال اخیر بررسی کنند‪ .‬به نظر‬ ‫شما این دادگاه چه بهره‌هایی می‌تواند برای ما در‬ ‫محدوده مبارزه با امپریالیسم جهانی به سرکردگی‬ ‫آمریکا داشته باشد؟‬ ‫ب��ازرگان‪ :‬مس��ئله گروگان‌گی��ری مثل س��ایر‬ ‫پدیده‌ه��ای انقالب ما‪ ،‬هم انع��کاس فوق‌العاده‬ ‫داخل��ی و خارجی داش��ته‪ ،‬و هم به س��رعت و‬ ‫مس��تمرن در معرض تحول و تط��ور و تکامل‬ ‫قرار گرفته اس��ت‪ .‬مساله تش��کیل دادگاه که در‬ ‫آن جنایات و روابط س��و بی��ن ایران و آمریکا در‬ ‫‪ 25‬سال گذش��ته به محاکمه کشیده شود‪ ،‬خود‬ ‫یکی از همان تحوالت و تطورات انقالبی است‬ ‫و خیلی مطل��وب و خوش‪-‬آیند‪ .‬به آن اندازه که‬ ‫من در بحث‌های ش��ورای انقالب و بیانات رهبر انقالب شنیده‌ام‪،‬‬ ‫تنها محاکمه آمریکا نیس��ت‪ ،‬بلکه محاکمه ش��اه مخلوع هم در‬ ‫ارتباط با آمریکاس��ت و عالوه بر این محاکمه‪ ،‬مساله رسیدگی و‬ ‫بررسی و افشا و اثبات روابط جنایت‌آمیز و ظالمانه‌ای که امپریالیزم‬ ‫و استبداد شاه در ایران داشته‌اند‪ ،‬و این بسیار خوب و تحول مطلوب‬ ‫و میمونی است‪ .‬چون متاسفانه بعد از مرحله اول پیروزی انقالب‪،‬‬ ‫حتی کش��ورهای مس��لمان و هم کیش ما‪ ،‬بر اثر تبلیغاتی که در‬ ‫دنیا با دخالت بیش‌تر صهیونیس��م و اس��راییل می‌شد که نه تنها‬ ‫درس��ت نیس��ت و خواس��ت‌های انقالب ما را درک نکردند‪ ،‬بلکه‬ ‫کاملن معکوس و هم‌راه تحریف و هوچی‌گری جلوه داده‌اند‪ ،‬حاال‬ ‫تشکیل چنین محکمه و هیاتی‪ ،‬به خصوص که اعضای آن افراد‬ ‫باصالحیت و با اطالع و بی‌طرف باشند و قضایا را در محیطی آرام‬ ‫و علمی و عقالنی بسنجند و مدارک و سند را با استدالل رسیدگی‬ ‫کنند‪ ،‬نه تنها برای ایران کمال مطلوب و مفید اس��ت‪ ،‬بلکه برای‬ ‫دنیا هم مفید اس��ت‪ ،‬زیرا درسی برای سایر دولت‌های سلطه‌گر و‬

‫‪54‬‬

‫زن ایرانی‪« -‬عالم‌تاج قائم‌مقامی»‬

‫زن فمینیست شاعر دوران قاجاریه‬ ‫سایه کوثری‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«عالم‌ت��اج قائم‌مقام��ی» با تخلص «ژاله» در س��ال ‪ 1262‬در‬ ‫فراهان متولد ش��د‪ .‬پدربزرگ��ش «قائم مق��ام فراهانی»‪ ،‬وزیر‬ ‫دانش‌مند عباس میرزا‪ ،‬نایب‌الس��لطنه فتحعلی ش��اه قاجار بود‬ ‫که او را آغازگر اصالحات در ایران پیش از امیرکبیر می‌دانند‪.‬‬ ‫ژاله نوه کسی بود که عباس میرزا اولین اصالحات منظم اداری‬ ‫در تاریخ ایران را به کمک دانش و درایت او انجام داده بود‪.‬‬ ‫ذوق و ادب در این خانواده ارثی بود‪ .‬میرزا فتح‌‌اله خان‪ ،‬پدر ژاله‬ ‫نیز شاعر و نویس��نده بود‪ .‬عالم‌تاج قائم‌مقامی درس خواندن را‬ ‫خیلی زود از پنج س��الگی در خانه آغاز کرد و عالوه بر آموختن‬ ‫فارسی و عربی به تدریج صرف و نحو و معانی و بیان و منطق‬ ‫و نقد شعر و مقدمات حکمت را نیز آموخت‪.‬‬ ‫به جز این از اش��عار او پیداس��ت که با ادبیات و شعر کالسیک‬ ‫فارس��ی هم به خوبی آشنا بوده است‪ .‬در شعرهایش به خوبی‬ ‫تاثیر بزرگانی چون منوچهری‪ ،‬ناصرخسرو‪ ،‬خاقانی و مولوی را‬ ‫می‌توان دید‪.‬‬ ‫ژاله با صنایع ادبی آش��نا بود و در اش��عارش نمونه‌های مختلف‬ ‫آن را می‌توان دید‪.‬‬ ‫اما از بخش ادبی زندگی او که بگذریم‪ ،‬بخش دیگر حیات این‬ ‫زن مثل تقریبن همه زن‌های ایرانی زیر سایه تصمیمات مردان‬ ‫گذشت‪ .‬هر چند ژاله آن‌قدر اراده داشت که در بخشی از زندگی‬ ‫به قیمت دوری از فرزندش‪ ،‬رشته پیوند اشتباه خود با همسرش‬ ‫را بگسلد و مانند بقیه زنان آن روز تا پایان عمر تحمل نکند‪.‬‬ ‫ازدواج او ناخواس��ته و زودهنگام بود و فضای فکری و ذهنی او‬ ‫را کس��ی در نظر نگرفت‪ .‬او را در پانزده س��الگی به عقد مردی‬ ‫چهل و چند ساله درآوردند که برخالف خودش بی‌سواد بود اما‬ ‫در ع��وض از خان‌های بختیاری بود و ث��روت و قدرت فراوان‬ ‫داشت‪ .‬خودش ازدواجش را وصلتی سیاسی خوانده است‪.‬‬ ‫پس��ر ژاله «پژم��ان بختیاری» از ش��عرای بن��ام معاصر درباره‬ ‫زندگ��ی مادر و پدرش می‌نویس��د‪« :‬م��ادرم در آغاز جوانی بود‬ ‫و پ��درم در پایان جوانی‪ ،‬مادرم اهل ش��عر و بحث و کتاب بود‬ ‫و پ��درم مرد جنگ و جدال و کش��مکش‪ ،‬مادرم به ارزش پول‬ ‫واقف نبود و پدرم بر عکس پول دوست و تا حدی ممسک بود‪،‬‬ ‫مادرم از مکتب به خانه شوهر رفته و پدرم از میدان‌های جنگ‬ ‫و خون‌ری��زی به کانون خانوادگی قدم گ��ذارده بود‪ .‬آن از این‬ ‫توقع عشق و عالقه و کرم و هم‌نوایی به افراط داشت و این از‬ ‫آن منتظر حد اعالی خانه‌داری و شوهر‌ستایی و صرفه‌جویی و‬ ‫فرمان‌برداری بود…»‬ ‫این ازدواج نه تنها در ابتدا بلکه در س��ال‌های بعد هم هیچ‌گاه‬ ‫مواف��ق میل ژاله نش��د‪ .‬او صد و س��ی س��ال پی��ش از این در‬ ‫ش��عرهایش ازدواج ناخواسته و بنا به مصلحت را به تن‌فروشی‬ ‫تعبیر کرده است‪.‬‬ ‫ای ذخیره کامرانی‌های مرد ‪ /‬چند باید برده‌آسا زیستن؟‬ ‫تن‌فروش��ی باش��د این یا ازدواج؟ ‪ /‬جان س��پاری باشد این یا‬ ‫زیستن؟‬ ‫و یا در جای دیگر‪:‬‬

‫مرد س��یما ناجوان‌مردی که ما را ش��وهر اس��ت ‪ /‬مر زنان را از‬ ‫هزاران مرد نامحرم‌تر است‬ ‫آن‌که زن را بی‌رضای او به زور و زر خرید ‪ /‬هس��ت نامحرم به‬ ‫معنی‪ ،‬ور به صورت شوهر است‬ ‫او را در بیان افکار و احساس��ات زنانه‪ ،‬جسارت و دفاع از حقوق‬ ‫زن در ش��عرهایش‪ ،‬پیشکسوت شاعرانی چون پروین اعتصامی‬ ‫و فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی می‌دانند‪.‬‬ ‫ازدواج ژاله با همس��رش چندان به طول نینجامید‪ .‬اندکی پس‬ ‫از تول��د فرزن��دش‪ ،‬ژاله زندگ��ی را رها کرد و ب��ه خانه پدری‬ ‫رف��ت‪ .‬جای��ی که پدر و مادرش با م��رگ ناگهانی خود آن را با‬ ‫یادگارهای‌شان برای او گذارده بودند‪ .‬از آن‌جا که حق طالق از‬ ‫آن زن نبود‪ ،‬ژاله هم بدون طالق تنها خانه شوهر را ترک کرد‬ ‫و بعد از آن حتا نتوانست فرزندش را ببیند‪.‬‬ ‫رنج��ی که من از دوری فرزند کش��م‪ /‬یعق��وب از آن حال خبر‬ ‫دارد و بس‬ ‫پ��س از آن ژاله به فراه��ان و خانه برادرش رفت و با او زندگی‬ ‫ک��رد‪ .‬هر ب��ار هم که ب��ه تهران ب��رای دیدار فرزن��د می‌آمد‪،‬‬ ‫شوهرش این اجازه را به او نمی‌داد‪.‬‬ ‫پژمان ‪ 9‬س��اله بود که پدرش درگذش��ت اما باز هم دیدار مادر‬ ‫و فرزند میسر نشد‪.‬‬ ‫بعد از مرگ ش��وهر‪ ،‬پسرش زیر نظر برخی اقوام خود مثل حاج‬ ‫علیقلی خان س��ردار اس��عد و پس از او جعفر قلی خان س��ردار‬ ‫اسعد زندگی می‌کرد‪.‬‬ ‫پژمان ‪ 27‬س��اله شده بود که توانست بقیه عمرش را با مادرش‬ ‫بگذراند‪.‬‬ ‫از ژاله اش��عار زیادی به جای نمانده است و بیش‌تر شعرهایش‬ ‫را خود س��وزانده اس��ت‪ .‬آن مقدار را که باقی مانده بود پس از‬ ‫مرگ‪ ،‬پس��رش گردآوری و منتشر کرد‪ .‬با این‌حال همین تعداد‬ ‫هم یک دیوان شعر ‪ 917‬بیتی شده است‪.‬‬ ‫پژمان بختیاری درباره مادر می‌گوید‪« :‬ژاله ش��اعر درون خود و‬ ‫رنج‌ها و ناکامی‌های خود بود‪».‬‬ ‫ژاله در سرودن اشعار به احساسات درون خود بسیار توجه کرده‬ ‫و معلوم اس��ت ش��عر را برای دل خود س��روده اس��ت‪ .‬شاید به‬ ‫همین دلیل هم شعرش اصالت و صداقتی خاص دارد‪ .‬از سویی‬ ‫آشنایی او با ادبیات فارسی و صنایع ادبی شعرش را زیباتر کرده‬ ‫است یکی از ویژگی‌های ش��عر ژاله لحن بیان زنانه اوست که‬

‫آب و رنگ و لطافتی خاص به آن بخشیده است‪.‬‬ ‫ژاله در ش��عرهایش از همه آن‌چه مس��ئله زنان است‪ ،‬می‌گوید‪:‬‬ ‫«تف��اوت زن و مرد‪ ،‬ازدواج زودهنگام‪ ،‬مظلومیت زنان‪ ،‬انتقاد از‬ ‫جهل و عقب‌ماندگی آنان‪ ،‬س��نت و عرف و دیگر قیدهایی که‬ ‫زنان را دربند کرده است‪».‬‬ ‫ژاله خطاب به زنان و دختران می‌سراید‪:‬‬ ‫از تو گر برتر نباش��د جنس زن مانند توس��ت ‪ /‬گو‪ ،‬خالف رای‬ ‫مغرور تو باشد رای من‬ ‫در ره احقاق حق خویش و حق نوع خویش ‪ /‬رسم و آیین مدارا‬ ‫نیست در دنیای من‬ ‫این بانوی ش��اعر همه احساساتش را در کمال ایجاز بیان کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬دیوان شعر ژاله ش��امل قصیده و قطعه و غزلیاتی است‬ ‫که به س��بک خراسانی گرایش دارند اما تازگی مضمون و صور‬ ‫خیال و نیز زیبایی بافت س��خن و واژه‌ها و ترکیب‌های نوپدید‬ ‫و موزونش طراوت و جالیی خاص به ش��عر او بخش��یده است‪.‬‬ ‫شعرش به شیوه سنتی است با روح و حال و کیفیتی نو و ویژه‬ ‫خویش‪.‬‬ ‫مرد اگر مجنون شود از شور عشق زن‪ ،‬رواست‬ ‫زان که او مردست و کارش برتر از چون و چراست‬ ‫لیک اگر اندک هوایی در سر زن راه یافت‪،‬‬ ‫قتل او شرعا هم ار جایز نشد‪ ،‬عرفن رواست‬ ‫بر برادر‪ ،‬بر پدر‪ ،‬بر شوست رجم‌‌ او از آنک‬ ‫عشق دختر‪ ،‬عشق زن‪ ،‬بر مرد نامحرم خطاست‬ ‫همسر یاران رها کن‪ ،‬زن‌برادر‪ ،‬زن‌پدر‬ ‫مرد را شاید‪ ،‬ورش فرمان حرمت ز انبیاست‬ ‫لیک زن گر یک نظر بر شوهر خواهر فکند‪،‬‬ ‫خون او در مذهب مردان غیرت‌ور‪ ،‬هباست‬ ‫کار بد‪ ،‬بد باشد اما بهر زن‪ ،‬کز بهر مرد‪،‬‬ ‫‌‌‌‬ ‫زشت‪ ،‬زیبا‪ ،‬ناروا جایز‪ ،‬خطاکاری سزاست‬ ‫کار مردان را قیاس از خویشتن ای زن مگیر‬ ‫در نوشتن‪ ،‬شیر شیر و در نیستان‪ ،‬اژدهاست‬ ‫نیست زن در کار بد بی‌باک‪ ،‬ور خود علتش‪،‬‬ ‫ترس شو یا باس دین‪ ،‬یا نقش عفت یا حیاست‬ ‫لیک مرد از کار بد‪ ،‬نه شرم دارد‪ ،‬نه هراس‬ ‫زان‌که خودخواهیش حاکم‪ ،‬شهوتش فرمان‌رواست‬

‫‪55‬‬

‫گپی با صمد موسوی‪ ،‬کارگردان جوان ایرانی آمریکایی‪،‬‬

‫مهم نیست کجا بودن مهم چگونه بودن‬

‫اردوان روزبه ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫ایرانی‌های خارج‌نش��ین‪ ،‬ایرانی‌های داخل‌نشین‪ ،‬ایرانی‌های مهاجر‪،‬‬ ‫ایرانی‌های ترک وطن کرده‪.‬‬ ‫می‌دانید به نظرم می‌رسد ما خیلی درگیر ماجرا هستیم‪ .‬راستی جریان‬ ‫ایران و ایرانی چگونه اس��ت‪ .‬آیا ترک‌های ایران‪ ،‬ایرانی نیس��تند؟ آیا‬ ‫لر‌ها یا نمی‌دانم عرب‌های خوزس��تان یا کرد‌های ش��مال خراسان یا‬ ‫کردستان‪ ،‬این‌ها چطور؟‬ ‫چه ش��د که روز اول فارس و ترک از هم جدا ش��د‪ .‬چه ش��د که لر‌ها‬ ‫حسابشان از فارس‌ها سوا شد و کرد‌ها شدند اقلیت مانند بلوچ‌ها‪ .‬هیچ‬ ‫توجه کرده‌اید در فرهنگ دیداری و ش��نیداری ما هنوز هم بسیاری از‬ ‫کلمه «اقلیت» برای یاد کردن اقوام ایرانی استفاده می‌کنند‪.‬‬ ‫اما راستی در برابر این اقلیت کدام اکثریت قرار دارد؟‬ ‫من در بین بس��یار از کشورها که مجموعه‌ای از قومیت‌های مختلف‬ ‫هس��تند کم‌تر برخورده‌ام که عنوان اقلیتی یا اکثریتی را برای بخش‬ ‫عمده جامعه‌شان به کار ببرند‪.‬‬ ‫شاید این مقدمه به نظر شما خیلی به آن چه در پی می‌آید نداشته باشد‬ ‫اما به نظرم راس��تش را بخواهید دارد‪ .‬خیلی‌ها بچه‌های ایرانی که در‬ ‫خارج از ایران به دنیا می‌آیند را نیز مش��مول همین سوا جدا کردن‌ها‬ ‫می‌دانند‪ .‬در حالی که این‌ها هم بخشی از جامعه ما هستند اما انگار از‬ ‫مام وطن درو افتاده‪.‬‬ ‫در آمریکا با چند جوان ایرانی که زاده آمریکا هس��تند آش��نا ش��دم و‬ ‫نکته خوب جریان این بود که آن‌ها بدون تعصب و رفتارهای افراطی‬ ‫ناسیونالیستی دل در گرو سرزمین مادر داشتند‪ .‬از سویی نیم نگاهی به‬ ‫جامعه باز جهانی و از سویی دل گرو وطن‪ .‬این ترکیب به نظرم ترکیب‬ ‫خوبی آمد‪ .‬چرا که ش��اید دگماتیس��می که در وطن‌پرستی تند وجود‬ ‫دارد به همان نسبت مخاطره‌آمیز است که در اینترناسیونالیزم یا جهان‬ ‫وطنی صرف یافت می‌ش��ود‪« .‬صمد موسوی» یک پسر ایرانی است‬ ‫که در آمریکا متولد ش��ده‪ .‬صمد را دوس��تان انگلیسی زبانش «صم»‬ ‫(‪ )Sam‬صدایش می‌کنند‪.‬‬ ‫صمد موس��وی جوان اهل سینماس��ت‪ .‬اگرچه فارسی بسیار سخت‬ ‫حرف می‌زند اما اشتیاق فارسی نوشتن و فارسی خواندن دارد‪ .‬آخرین‬ ‫روزهایی که دیدمش س��عی می‌کرد الفبای فارسی را بیاموزد و سوال‬ ‫داشت از این که حروف وسط چگونه‌اند و حروف آخر و چه و چه‪.‬‬ ‫صمد یک فیلم بلند ساخته است‪« .‬دوره آماتوری» فیلمی است که او‬ ‫تو‌گو توضیح می‌دهد‪ .‬او هم چنین به تازگی‬ ‫درب��اره‌اش در طول گف ‌‬ ‫یک فستیوال فیلم را در واشینگتن به راه انداخته است که نزدیک به‬ ‫چهل فیلم در این فستیوال از گوشه و کنار جهان حضور داشتند‪.‬‬ ‫روزی به سراغش رفتم و خواستم حرف بزند‪ .‬قرار شد من سوال کنم‬ ‫او انگلیسی بگوید و پدرش ترجمه کند‪ .‬این شد که مصاحبه ما ترکیب‬ ‫انگلیسی فارسی از کار در آمد‪.‬‬ ‫ش��اید ش��نیدن حرف‌های صمد فرصتی باش��د برای ما که با درون‬ ‫بچه‌های این نسل و دور از ایران بیش‌تر آشنا بشویم‪:‬‬ ‫صمد در کجا به دنیا آمدی؟ چند سال داری؟ چه رشته‌ای‬ ‫تحصیل کردی؟‬ ‫صمد موس��وی هستم‌‪ 26 ،‬س��المه و در فلوریدا آمریکا به دنیا آمدم و‬ ‫در دانش‌گاه سانفرانسیس��کو اس��تیت دوره پی��ش از حقوق خواندم و‬ ‫می‌خواستم به دانش‌کده حقوق بروم اما در طول راه در ابتدای دوران‬ ‫دانش‌گاه در اثر زندگی دانش‌جویی چیزهای دیگری دیدم که متوجه‬

‫‪56‬‬

‫شدم به غیر از حقوق راه‌های دیگری هم برای زندگی هست‪.‬‬ ‫افکار من در طول دانش‌گاه به تدریج رادیکال ش��د و با نظر به آن‌چه‬ ‫در آمریکا دیدم‪ ،‬متوجه ش��دم بای��د راه‌حل‌های دیگری هم به غیر از‬ ‫مسایل عادی از قبیل مدرسه حقوق برای من باشد‪ .‬به طول کلی االن‬ ‫نویسنده هستم که در اثر اختالط با افراد مختلف به طرف آن کشیده‬ ‫ش��دم‪ .‬در دوران دانش‌گاه هم به فیلم‌سازی و فیلم‌نامه مایل شدم و‬ ‫اولین فیلم خود را در سال گذشته ساختم‪.‬‬ ‫آیا واقعن فکر می‌کنی ایرانی هستی؟‬ ‫دو جور می‌توانم به این سوال شما پاسخ دهم‪ .‬در حال سطحی نه اما‬ ‫در حقیقت باید بگویم که من به هیچ ملیتی معتقد نیستم و برداشت‬ ‫من این است که انسان ابتدا باید انسان باشد مسایل دیگر در این مورد‬ ‫ثانوی است‪ .‬این به‌ترین جواب من به شما است‪.‬‬ ‫اما حتمن به جامعه ایرانی گرایش داری که با رسانه‌های‬ ‫ایرانی ارتباط برقرار می‌کنی‪ .‬حس تو نس�بت به ایرانی‬ ‫بودنت چیست؟‬ ‫بله تمایالت ایرانی حتمن وجود دارد که من آن را مدیون پدر و خانواده‬ ‫پدری هستم و همین‌طور عموی خودم که به دست حکومت انقالبی‬ ‫اعدام شد‪ .‬من در خود یک احساس انقالبی را حمل می‌کنم عالوه بر‬ ‫آن پدرم صحبت‌هایی را که به دوران دانش‌جویی‌اش مربوط می‌شود‬ ‫برایم تعریف کرده است‪ .‬و به طور خو‌د آگاه دلیل تماس و تمایل من‬ ‫به هم‌کاری با رسانه‌ی ایرانی این است که می‌خواهم خود را دوباره به‬ ‫نژاد و اصلیت ایرانی خودم وصل کنم‪.‬‬ ‫با دو گروه افراد در ارتباط هستی‪ ،‬ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها‪.‬‬ ‫آی�ا تفاوتی بین فرهنگ این دو می‌بینی و اگر می‌بینی در‬ ‫چه هست؟‬ ‫ش��اید جواب من سطحی باشد اما ساده هم نیست‪ .‬مهم‌ترین چیزی‬ ‫که در بین ایرانی‌هایی که از ایران می‌آیند می‌بینم‪ ،‬محتاط بودن‌شان‬ ‫اس��ت‪ .‬به خصوص در مورد مسایلی که در مورد رژیم یا به طور کلی‬ ‫ای��ران می‌گویند‪ .‬دیگر این‌که آن‌ها بیش‌تر از چیزهایی که در آمریکا‬ ‫عادی به نظر می‌آید لذت می‌برند و قدردانی می‌کنند‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫من با یک دختر خانمی صحبت می‌کردم که برای او خیلی مهم بود‬ ‫که بتواند به راحتی از یک موزه دیدن کند یا هر کاری که دلش بخواهد‬ ‫انجام دهد‪ ،‬چیزهایی که ما قدرش را نمی‌دانیم‪.‬‬ ‫اش�اره کردی که عموی�ت را حکومت انقالب�ی در ایران‬ ‫اعدام کرد‪ .‬آیا این موضوع پس ذهنی تو شده است؟ آیا‬ ‫هر چیزی که در مورد ایران بسازی احساس تنفر نسبت‬ ‫ب�ه حکومت جمهوری اسلامی در تو وج�ود دارد یا نگاه‬ ‫برابر داری؟‬ ‫طبیعتن ممکن است مس��ئله عموی من در نگاه من نسبت به رژیم‬ ‫تاثیر‌گذار باشد اما اگر به طور سطحی اعمال رژیم را تجزیه و تحلیل‬ ‫کنیم می‌بینیم جنبه منفی دارد و به طور کلی نیازی نیس��ت که من‬ ‫از مسئله احساسی که در مورد عموی من اتفاق افتاده استفاده کنم‪.‬‬ ‫اخالق و مسایل منفی که در مورد زن‌ها یا مطبوعات و مسایل سیاسی‬ ‫اعمال می‌کنند‪ ،‬چیزهایی است که دیگر نیازی ندارد من به عمویم فکر‬ ‫کنم تا در مورد این رژیم نظر منفی دهم‪.‬‬ ‫سال گذشته اولین فیلم را ساختی‪ .‬ایده این فیلم چطور به‬ ‫ذهن تو آمد و به دنبال چه بودی؟‬ ‫کم‌تر از یک سال پیش اولین فیلم طوالنی خود را کارگردانی و تهیه‬

‫کردم‪ .‬این فیلم اولین فیلم‌نامه‌نویسی من نبود و حدود دو سال قبل از‬ ‫آن من و هم‌کارم یک فیلم‌نامه دیگری نوشته بودیم و برایش زحمت‬ ‫کش��یده بودیم اما به بودجه کالنی احتیاج داشت و سعی کردیم این‬ ‫بودجه را جمع کنیم اما عملی نشد‪.‬‬ ‫این موضوع ما را به «دوره آماتوری» سوق داد و به همین دلیل تصمیم‬ ‫گرفتیم خود را خالی کنیم‪ .‬این فیلم جنبه حقیقی در مورد زندگی خود‬ ‫م��ا دارد و قهرمانان به همان صورت رفتار می‌کنند‪ .‬فیلم مخلوطی از‬ ‫دهه ‪ 60‬و ‪ 70‬و موج جدید س��ینمای فرانسه است که به ما اجازه داد‬ ‫این موضوع را مطرح کنیم و بپرورانیم‪.‬‬ ‫قهرمان این داستان چون نمی‌تواند فیلم خود را بسازد‪ ،‬تصمیم می‌گیرد‬ ‫دزدی کن��د‪ .‬محصول این افکار مخلوطی از ژانرهای مختلف بود‪ .‬هر‬ ‫کسی داس��تانی برای گفتن دارد و «دوره آماتوری» هم گفتار و بیان‬ ‫قهرمان اصلی داس��تان است که همه چیز را روی یک خط می‌گذارد‬ ‫تا فیلمش را بس��ازد تا شاید بتواند انتقام خود را از دوران فعلی در دنیا‬ ‫بگیرد‪.‬‬ ‫آیا وقتی فیلم را ساختی‪ ،‬همان شد که دلت می‌خواست؟‬ ‫سوال خوبی است‪ .‬آن‌چه در مغزم بود موقع نوشتن با آن‌چه محصول‬ ‫نهایی فیلم بود‪ ،‬تفاوت عمده دارد‪ .‬وقتی قلم را روی کاغذ می‌گذارید‪،‬‬ ‫مس��ایل دیگر مانند فیلم‌برداری‪ ،‬دوربین و فضاسازی را نمی‌بینید اما‬ ‫وقتی مشغول این کار هستید لغت‌های فیلم‌نامه را در مغزتان می‌بینید‪.‬‬ ‫در واقع نتیجه از آن‌چه من فکر می‌کردم به‌تر شد چون همان‌طور که‬ ‫گفتم وقتی می‌نویسید کار اصلی مربوط به فیلم را نمی‌بینید اما وقتی‬ ‫ش��روع به کار می‌کنید مسایلی مانند دوربین و فضاسازی تازگی پیدا‬ ‫می‌کند‪ .‬آن‌چه ش��ما می‌نویس��ید با آن‌چه در عمل به وجود می‌آید با‬ ‫هم فرق دارند‪ .‬بسیار تجربه خوبی بود و از حد انتظار خودم خارج بود‪.‬‬ ‫نظرت در مورد این جمله چیس�ت؟ «ایرانی‌ها دارای یک‬ ‫تاریخ بس�یار غنی و بزرگ هس�تند که می‌توانیم بگوییم‬ ‫بزرگ‌ترین مردم از نظر فرهنگ‪ ،‬اندیشه و هنرند‪».‬‬ ‫ب��ا وجود این‌که ب��ه تاریخ عالقه دارم اما بیش‌تر به تکامل مس��ایل‬ ‫اجتماع��ی معتقدم‪ .‬م��ا می‌توانیم از تاریخ هر تمدن��ی چه ایرانی‪ ،‬چه‬ ‫آمری��کای جنوب��ی درس بگیریم‪ .‬من معتقدم به طور کلی مس��ایل‬ ‫منقضی و تاریخ مصرف‌ش��ان تمام می‌ش��ود‪ .‬بدون این‌که به تکامل‬ ‫کامل برس��یم می‌شود از مس��ایل قبل درس گرفت اما باید به جایی‬ ‫برسد که به سمت به‌تر شدن رود تا در آینده موفق باشیم نه به آن‌چه‬ ‫در گذشته بودیم‪.‬‬ ‫اولین احساس�ی که نسبت به این کلمات داری را به من‬ ‫بگو‪:‬‬ ‫آزادی‪ :‬هنر‬ ‫مشکی‪ :‬موج نو فیلم‌های فرانسوی‬ ‫ایران‪ :‬دست نخورده‬ ‫دوست دختر‪ :‬بتوانم چند همسر داشته باشم‬ ‫عشق‪ :‬تناوبی‬ ‫رابطه‪ :‬محبت‬ ‫مرد‪ :‬نادان‬ ‫آینده‪ :‬اون‌قدر روشن است که باید عینک آفتابی بزنم‬ ‫یه جمله فارسی بگو‬ ‫«من به بچه‌های عاش��قی که در ایران زندگی می‌کنند می‌گویم که‬ ‫یک نور از سیاهی می‌آید‪».‬‬

‫دایره‌ی شکسته‬

‫پرده‌‌ی تزویر و ریا‬

‫مه‌شب‌تاجیک‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫رانندگی کردن آدابی دارد‪ ،‬نمی‌توان برهنه بود و رانندگی کرد‪،‬‬ ‫انس��ان باید حداقل جامه را داش��ته باش��د و در غیر این‌صورت‬ ‫پلیس با او برخورد می‌کند‪ ،‬بعد روی صندلی یک ماشین بنشیند‬ ‫و فرمان و دنده و کالج را حرکت داده و ماش��ین را راه بیندازد‬ ‫و این مس��ئله چه ربطی به باکرگ��ی پیدا می‌کند؟ چندی پیش‬ ‫یک گروه تندرو اس�لام‌گرا در عربس��تان با ص��دور یک بیانیه‬ ‫اعالم کردند که در صورتی‌که به زنان حق رانندگی داده ش��ود‪،‬‬ ‫به زودی کش��ور به فحشا و فس��اد کشیده می‌شود و تا چندین‬ ‫س��ال آینده مس��ئله‌ی بکارت هم از بین می‌رود‪ .‬بحث بکارت‬ ‫را می‌ت��وان از چند جنبه بررس��ی کرد‪ .‬یکی از تقس��یم‌بندی‌ها‬ ‫بررس��ی جداگانه ریشه در گذشته و بازخورد آن در آینده است‪.‬‬ ‫ریشه این مفهوم در کجای تاریخ نهفته است؟‬ ‫به ذاته بودن و همگانی نبودن مفهوم بکارت آن‌را به یکی از‬ ‫ضعیف‌ترین دستاویز‌های نگاه‌های مردساالرانه تبدیل می‌کند‬ ‫و با تمام تالش‌ها و کوشش‌های‬ ‫تندروی��ان جوامع ب��ه خصوص‬ ‫اسالمی‪ ،‬این مس��ئله روبه محو‬ ‫شدن اس��ت‪ .‬در واقع این مسئله‌‬ ‫ب��ه این دلی��ل تابو اس��ت که از‬ ‫بیش‌تری��ن مفاهیمی اس��ت که‬ ‫در زمره‌ی مفاهیم پدرس��االرانه‬ ‫می‌گنجد‪ .‬یعنی صاحب داش��تن‬ ‫یک ش��خص‪ .‬یک فرد‪ ،‬یک زن‬ ‫به عنوان یک کاال نه یک انسان‪.‬‬ ‫در واق��ع در جامع��ه مردس��االر‬ ‫که هماهنگ‌تر با س��رمایه‌داری‬ ‫اس��ت مفهوم ب��کارت می‌تواند‬ ‫مشکل ایجاد کند‪ .‬مفهوم بکارت‬ ‫باعث به‌وج��ود آمدن ازدواج‌های‬ ‫بی‌بازگشتی می‌شود که تضمینی‬ ‫برای آن وجود ندارد که زوج چه‬ ‫از هم��ان ابت��دا و چه در گ��ذار ایام هم‌دیگر را از نظر جنس��ی‬ ‫ارضا کنند‪ .‬پس برای داش��تن نیروی کار با باالترین بازده نیاز‬ ‫اس��ت سیستمی ارایه شود که افراد از نظر جنسی تا حد ممکن‬ ‫هماهنگ با شریک‌های جنسی هم در هر برهه از زمان باشند‪.‬‬ ‫ب��کارت در واقع یکی از اصلی‌ترین فاکتورهای دختران در نگاه‬ ‫س��نت اس��ت و به همین نس��بت حذف آن یا گرایش به حذف‬ ‫آن به معنای تغییری اساس��ی در شناس��ه‌های زن و مناسبات‬ ‫دو جنس اس��ت به صورتی که تا امروز می‌شناخته‌ایم‪ .‬یکی از‬ ‫دالیل آش��فتگی در این بحث و هم در عمل اجتماعی دختران‬ ‫در این زمینه‪ ،‬به طور دقیق به همین خاطر اس��ت که مالزمات‬ ‫تعریف بکارت کم‌تر در نظر گرفته می‌شود‪.‬‬ ‫بخش��ی از این مس��یر البته ب��ه طبع و به غری��زه و بنا به یک‬ ‫جریان عمومی دس��ت کم در میان گروه‌هایی از جامعه و بدون‬ ‫آگاهی متناس��ب پیموده می‌شود اما نمی‌توان تمام این مسیر را‬ ‫بدون توجه به آگاهی‌های نظری و توصیه‌های عملی هم‌راه با‬

‫آن طی کرد‪ .‬در این‌جا دو دیدگاه می‌توان به مس��ئله‌‌ی بکارت‬ ‫داشت‪ .‬یک به هر حال حذف این مفهوم را نمی‌توان به سادگی‬ ‫اعمال کرد و مهم‌تر آن‌که باید متوجه باش��یم که با حذف این‬ ‫مس��ئله‌ دچار این توهم نشویم که مردساالری در حال نابودی‬ ‫اس��ت چرا که مسئله‌ بکارت از ابتدا هم مفهومی ذاتی و فراگیر‬ ‫نبوده که با حذف آن مردس��االری ضربه‌ای س��خت بخورد‪ ،‬در‬ ‫نتیج��ه نباید طبق این مالک قض��اوت کنیم‪ .‬موضوع دیگری‬ ‫ک��ه باید مورد بررس��ی و کنکاش ق��رار بگیرد این اس��ت که‬ ‫همی��ن اکنون و امروز این مفهوم در جامعه‌ی ما موجود اس��ت‬ ‫و مس��ئله‌‌ای هم نیست که بسیاری به سادگی از آن گذر کنند‪.‬‬ ‫پس ما باید چه برخوردی به عنوان یک انس��ان با این موضوع‬ ‫داشته باشیم؟‬ ‫از مناظر متفاوتی می‌توان به بررس��ی این پدیده پرداخت‪ .‬ولی‬ ‫ی��ک از منظر منتقد و دیگ��ری این‌که از منظ��ر غالب جامعه‬ ‫می‌توانیم این مس��ئله‌ را بررسی کنیم‪ .‬می‌توانیم به دنبال دادن‬

‫ب��ار منفی به بکارت باش��یم‪ .‬می‌توانیم توجیه‌های خود را برای‬ ‫عدم وجود این مس��ئله‌ بیاوریم‪ .‬س��وابق تاریخی این مس��ئله‌‪،‬‬ ‫امکان‌پذیری و سبک برخورد را بررسی کنیم‪ .‬می‌توانیم دالیل‬ ‫زیادی از ابعاد روان‌شناس��ی مطرح کنیم که وجود و حفظ این‬ ‫پدیده باعث مش��کالت بیش‌تری می‌ش��ود‪ .‬به طور مسلم یک‬ ‫ف��رد با هم‌خوابگی‌های خود چه با یک نفر و چه با افراد متعدد‬ ‫نیازها و مهم‌تر از آن زبان بدن خود را می‌شناس��د‪ .‬یعنی چنین‬ ‫مانع��ی برای ایجاد ی��ک رابطه طبیعی و ش��ناخت خود باعث‬ ‫می‌ش��ود که افراد زیادی تا س��ال‌ها حتا ابتدایی‌ترین نیازهای‬ ‫خود را نشناس��ند‪ .‬واقعیت این است که بدون هم‌خوابگی هیچ‬ ‫مالکی برای تطبیق جنس��ی زوجین وجود ندارد و عدم تطبیق‬ ‫جنسی یکی از مهم‌ترین عوامل جدایی‌ها است‪.‬‬ ‫اما زبان بدن چیست؟‬ ‫زبان بدن‪ ،‬ش��اید تعبیرهایی متفاوت داشته باشد‪ .‬اما مهم‌ترین‬ ‫راه برای ش��ناخت این زبان و نیازهای آن تجربه‌ای اس��ت که‬

‫می‌توان بدن را با آن از س��طوح ناش��ناختن خارج نمود و برای‬ ‫آن تعریف��ی از یک نیاز ارایه داد‪ .‬پرده‌ی بکارت به مفهوم رایج‬ ‫آن و اهمیتی که در حفظ آن می‌ش��ود‪ ،‬حتا اگر نس��بی باش��د‪،‬‬ ‫بازدارنده‌ی برای شناخت بدن اس��ت‪ .‬بسیاری از زنان هستند‪،‬‬ ‫ک��ه به دلیل عدم ارتباط‌های گوناگون و تنها ارتباط با همس��ر‬ ‫نیازهای خود را نمی‌شناسند‪ ،‬به همین دلیل ساده شاید بسیاری‬ ‫از زن��ان از روابط جنس��ی خود رضایتی نداش��ته و به دنبال آن‬ ‫رضایت در هیچ‌ی��ک از دو طرف به‌وجود نخواهد آمد‪ .‬زنی که‬ ‫س��ال‌ها ازدواج کرده به دلیل همین کارکردهای اشتباه مفاهیم‬ ‫تا س��ال‌ها نمی‌تواند متوجه بشود که تمایالت هم‌جنس‌گرایانه‬ ‫داش��ته اس��ت‪ .‬از این منظر هم با مش��کالت عدیده‌ای مواجه‬ ‫خواهد شد‪ .‬یا خانواده تشکیل داده و نمی‌تواند نیاز تازه شناخته‬ ‫شده‌ی خود را جواب‌گو باشد یا برای پاسخ به یک نیاز ابتدایی‬ ‫مجبور است تاوان یک اشتباه را بپردازد که ممکن دیگران نیز‬ ‫در آن سهم داشته باشند‪.‬‬ ‫مس��ئله‌‌ی دیگر موضوع ب��کارت به‬ ‫عن��وان ی��ک مس��ئل ‌ه ب��رای جامعه‬ ‫اس��ت برای اثبات و دس��ت نخورده‬ ‫بودن ی��ک دختر‪ .‬آیا این اس��تدالل‬ ‫می‌تواند منطقی باش��د؟ تش��خیص و‬ ‫مالکی ب��رای یک دخت��ر باکره و یا‬ ‫زنی یا تج��ارب گوناگون وجود ندارد‪.‬‬ ‫در بس��یاری از م��وارد پ��رده‌ی زنان‬ ‫حلقوی اس��ت و به راحت��ی می‌تواند‬ ‫دخول انجام بگیرد و حتا گاهی انجام‬ ‫حرکات��ی‪ ،‬مانند حرکات ورزش��ی به‬ ‫ازاله‌ی پرده ب��کارت می‌انجامد‪ .‬پس‬ ‫این مالک ب��ه راحتی می‌تواند حذف‬ ‫ش��ود و اصرار بیش از ح��د بر وجود‬ ‫آن انج��ام جراحی‌ه��ای ترمیمی و یا‬ ‫پرده‌های بکارت مصنوعی اس��ت که‬ ‫به فراوانی وجود دارد‪.‬‬ ‫اما در واقع این‌گونه تفس��یر ک��ردن در مورد بکارت که باز هم‬ ‫اعمال قدرتی بر تن زن اس��ت‪ .‬در واقع این برخورد را می‌توان‬ ‫به‌ص��ورت نم��ودی از قدرت دیگ��ر دید که اس��تقالل او را در‬ ‫تصمیم‌گیری روی بدنش محدود می‌کند‪ .‬ش��اید راه به‌تر نگاه‬ ‫نکردن و در نتیجه از موضوعیت انداختن آن است‪ .‬منفی نشان‬ ‫دادن بکارت باعث ایجاد یک تناقض در زندگی زنان می‌ش��ود‬ ‫ک��ه در جوامع مختلف هم وج��ود دارد‪ .‬به طوری که از طرفی‬ ‫بکارت منفی است و از طرفی عدم بکارت هم منفی است و در‬ ‫حقیقت هیچ راه فراری برای زنان وجود ندارد‪.‬‬ ‫اهمیت ندادن به این قضیه به‌ترین راه از بین بردن آن اس��ت‪.‬‬ ‫آیا کس��ی از یک مرد در هنگام ازدواج درباره بکارتش س��وال‬ ‫می‌کن��د؟ بکارت یا عدم ب��کارت یک مرد هرگ��ز یک فاجعه‬ ‫محسوب نمی‌شود‪ .‬برای زنان هم تنها همین بی‌تفاوتی نسبت‬ ‫ب��ه بکارت آن را از یک اصل می‌اندازد و برخوردهای منطقی‌تر‬ ‫به دنبال خواهد داشت‪.‬‬

‫‪57‬‬

‫زخم‪ -‬زنان سرپرست خانوار‬

‫زنانی با یک دنیا تنهایی‬

‫افشان برزگر‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫تنهای تنها هس��تند‪ ،‬با کودکان‌ش��ان‪ .‬دست‌های‌شان خالی است‬ ‫و زندگی برای‌ش��ان س��خت گرفته و روزگار را با مکافات سپری‬ ‫می‌کنند‪ .‬پش��توانه مادی و معنوی خود را از دس��ت داده‌اند و باید‬ ‫کوهی از مشکالت با گلیم خود را از آب بکشند‪ .‬حضور کودکان و‬ ‫بزرگ کردن یک‌تنه آن‌ها کار را بیش از پیش مشکل‌تر می‌کند‪.‬‬ ‫مشکل‌ش��ان فقط این نیس��ت‪ .‬در جامعه س��نتی ایران‪ ،‬به چشم‬ ‫دیگری به آن‌ها نگاه می‌شود‪ .‬نگاه‌ها و برداشت‌هایی که خوشایند‬ ‫خیلی از آن‌ها نیست‪ .‬شاید خانواده‌های‌شان نیز با آن‌ها سر سازش‬ ‫نگذارند و طردشان کنند و این گونه قصه پرغصه زنان سرپرست‬ ‫خانوار رقم می‌خورد‪.‬‬ ‫تعداد این دس��ته از زنان نه تنها در ایران‪ ،‬بلکه در دنیا قابل توجه‬ ‫اس��ت‪ ،‬به طور کل��ی ‪ 37‬درصد خانواده‌های جهان توس��ط زنان‬ ‫سرپرستی می‌ش��ود که این رقم به دالیل متعدد در حال افزایش‬ ‫است‪ .‬بر اساس تعاریف‪ ،‬به زنان بیوه‪ ،‬مطلقه‪ ،‬همسران‬ ‫م��ردان معتاد‪ ،‬زندانی‪ ،‬بی‌کار‪ ،‬مهاجر و س��رباز‪ ،‬دختران‬ ‫بی‌سرپرس��ت و هرگز ازدواج نکرده و همسران مردان‬ ‫از کار افتاده و س��المند که مجبور به انجام فعالیت‌های‬ ‫اقتصادی برای امرار و معاش هس��تند‪ ،‬زنان سرپرست‬ ‫خانوار می‌گویند‪.‬‬ ‫بر اس��اس آخرین آمارهای رس��می‪ ،‬تعداد خانواده‌های‬ ‫مردسرپرس��ت در ایران حدود ‪ 16‬میلیون خانوار و تعداد‬ ‫خانواده‌های زن سرپرست نیز بیش از یک میلیون و ‪641‬‬ ‫هزار خانوار اس��ت که رش��د خانواده‌های مرد سرپرست‬ ‫طی س��ال‌های گذشته ‪ 38‬درصد بود که این رشد برای‬ ‫خانواده‌های زن‌سرپرست به ‪ 58‬درصد رسیده است‪.‬‬ ‫بر این اساس‪ ،‬ساالنه ‪ 60‬هزار زن در کشور بی‌سرپرست‬ ‫شده‌اند که به گفته مس��ووالن‪ ،‬این عدد هشدار دهنده‬ ‫است و با ادامه روند جاری‪ ،‬تعداد زنان سرپرست خانوار تا‬ ‫چند سال دیگر به پنج میلیون نفر خواهد رسید‪.‬‬ ‫بررس��ی ساختار سنی این قشر نشان می‌دهد که حدود‬ ‫‪ 26‬درصد آن‌ها ‪ 25‬تا ‪ 44‬ساله‪ 38 ،‬درصد ‪ 45‬تا ‪ 64‬ساله‬ ‫و ‪ 32‬درصد نیز ‪ 65‬ساله و باالتر هستند‪.‬‬ ‫هم‌چنین تنها حدود ‪ 44‬درصد از زنان سرپرست خانوار شهری و ‪17‬‬ ‫درصد این دسته از زنان در روستاها باسواد هستند‪ ،‬به همین علت‬ ‫حدود ‪ 56‬درصد از این زنان به لحاظ اقتصادی غیر‌فعال و خانه‌دار‬ ‫محسوب می‌ش��وند‪ .‬البته ‪ 17‬درصد زنان سرپرست خانوار از نظر‬ ‫اقتصادی فعال هستند و ‪ 22‬درصد هم دارای منابع درآمدی بدون‬ ‫داشتن شغل هستند‪ .‬بر اس��اس آمارها‪ 22 ،‬درصد زنان سرپرست‬ ‫خانوار شاغل ش��هری به عنوان متخصص‪ 18 ،‬درصد صنعت‌گر‪،‬‬ ‫‪ 23‬درص��د به عنوات کارکنان خدماتی و فروش��نده‪ 12 ،‬درصد به‬ ‫عنوان کارمند س��اده و ‪ 10‬درص��د به عنوان کارمند امور دفتری و‬ ‫اداری مشغول به کار هستند‪ .‬هم‌چنین ‪ 49‬درصد از زنان سرپرست‬ ‫خانوار روستایی هم به عنوان کارکنان ماهر بخش کشاورزی‪19 ،‬‬ ‫درصد به عنوان صنعت‌گر و ‪ 12‬درصد به عنوان کارگر ساده فعالیت‬ ‫می‌کنند‪.‬‬ ‫دو دلیل عمده برای تبدیل شدن زنان به سرپرست خانوار در ایران‬ ‫وجود دارد‪ .‬اولی مرگ همس��ر است‪ ،‬به طوری که ‪ 70‬درصد زنان‬

‫‪58‬‬

‫به دلیل از دس��ت دادن شوهران‌شان مجبورند که بار زندگی را به‬ ‫تنهایی به دوش بکش��ند که اکثر مواقع نیز م��ردان در تصادفات‬ ‫رانندگی و یا حوادث حین کار جان خود را از دست می‌دهند‪.‬‬ ‫دومین عامل مهم در این زمینه نیز باال بودن آمار طالق در ایران‬ ‫اس��ت‪ ،‬به طوری که از هر س��ه ازدواج در کش��ور‪ ،‬یک ازدواج به‬ ‫طالق منجر می‌ش��ود که این امر نقش بسزایی در افزایش تعداد‬ ‫زنان سرپرست خانوار در کشور دارد‪ .‬جامعه‌شناسان و آسیب‌شناسان‬ ‫عوامل دیگری هم‌چون وجود اختالف سنی میان مردان و زنان و‬ ‫به تبع آن مرگ زودهنگام مردان نسبت به زنان‪ ،‬گرایش مردان به‬ ‫همسرگزینی در بین دختران مجرد و وفاداری زنان به شوهر متوفا‬ ‫و یا ترس از آزار کودکان در ازدواج مجدد را از دیگر دالیل تحمیل‬ ‫سرپرستی خانوار به دوش زنان می‌دانند‪.‬‬ ‫امروزه در ایران برای برخورداری از وضعیت متوسط اقتصادی‪ ،‬زن و‬ ‫مرد مجبورند که در خارج از خانه مشغول به کار باشند و درآمدزایی‬

‫داشته باش��ند‪ ،‬با این وجود در بسیاری از مواقع با مشکالت مالی‬ ‫متعدد روبه‌رو می‌شوند‪ ،‬در چنین شرایطی کاملن مشخص است که‬ ‫زنان سرپرست خانوار در نبود پشتوانه عاطفی همسر‪ ،‬باید متحمل‬ ‫چه فشارها و مشکالتی شوند‪ .‬بس��یاری از زنان سرپرست خانوار‬ ‫از فق��دان یک چتر حمایتی و تامین مالی رنج می‌برند‪ ،‬هرچند که‬ ‫نبود تامین اجتماعی برای بخش بزرگی جمعیت ایران‪ ،‬ناامنی به‬ ‫دنبال دارد‪ ،‬اما با مرگ مردان نان‌آور‪ ،‬بحران‌های بیش‌تری بنیان‬ ‫خانوارهای تحت سرپرس��تی زنان را می‌لرزان��د‪ .‬اکثر این زنان به‬ ‫دلیل کم‌سوادی و نداش��تن مهارت‌های الزم و تخصص‪ ،‬ناگزیر‬ ‫به ورود به بازار کار س��یاه‪ ،‬ناامن و پر از تبعیض و تعدی جنسی و‬ ‫ش��غلی می‌شوند‪ .‬استثمار جنسی و جسمی از این گروه از زنان در‬ ‫نبود هرگونه حمایت دولتی و اجتماعی از آنان سرنوشت بسیاری از‬ ‫این زنان اس��ت که با دالوری در تدارک معاش آبرومند برای خود‬ ‫و خانواده‌ش��ان هستند‪ .‬فقر مالی و فشارهای اجتماعی و فرهنگی‬ ‫و باال بردن نرخ آس��یب‌پذیری باعث شده که شیوع بیماری‌های‬ ‫روانی‪ ،‬ناامیدی‪ ،‬افس��ردگی‪ ،‬افزایش به میل خودکش��ی و آرزوی‬

‫مرگ در بین زنان سرپرست خانوار بسیار بیش‌تر از زنان دیگر باشد‪.‬‬ ‫این شرایط نه تنها مادر خانواده‪ ،‬بلکه فرزندان این خانواده‌ها را تحت‬ ‫تاثیر قرار می‌دهد‪ ،‬به طوری که بنا به اعتقاد صاحب‌نظران‪ ،‬فرزندان‬ ‫ای��ن خانوارها به‌طور بالقوه در معرض انواع آس��یب‌های اجتماعی‬ ‫بس��یاری از قبیل فرار کودکان‪ ،‬کار کودکان در مش��اغل س��یاه و‬ ‫غیررس��می‪ ،‬بزه‌کاری اجتماعی‪ ،‬محرومیت از تحصیل و سو‌تغذیه‬ ‫قرار دارند‪ .‬با وجود تمام مش��کالتی که زنان سرپرس��ت خانوار به‬ ‫صورت جدی با آن دست به گریبان هستند‪ ،‬اما هیچ ارگان و نهادی‬ ‫در ایران مس��وولیت حمایت از این دسته از زنان را بر عهده ندارد‪.‬‬ ‫هرچند کمیته امداد‪ ،‬س��ازمان بهزیستی و شهرداری تهران به‌طور‬ ‫هم‌زمان در تالشند تا سهمی در سامان‌دهی زنان سرپرست خانوار‬ ‫داش��ته باشند‪ ،‬اما خدماتی که از س��وی این ارگان‌ها ارایه می‌شود‬ ‫بسیار ناچیز و حتا قابل چشم‌پوشی برای خانواده‌هاست‪.‬‬ ‫در حال حاضر تنها ‪ 147‬هزار تن از زنان سرپرس��ت خانوار تحت‬ ‫پوشش بهزیستی قرار دارند که این سازمان ماهانه ‪ 25‬تا ‪ 50‬هزار‬ ‫تومان به خانواده‌های پنج نفره پرداخت می‌کند‪.‬‬ ‫هم‌چنین از یک میلیون و ‪ 700‬هزار زن سرپرست خانوار تنها حدود‬ ‫‪ 29‬هزار نفر آن‌ها تحت پوش��ش طرح بیم��ه اجتماعی زنان قرار‬ ‫گرفته‌اند که البته قرار بود امسال ‪ 55‬هزار زن دیگر تحت پوشش‬ ‫این بیمه قرار بگیرند که هنوز گزارشی از اجرای این طرح‬ ‫ارایه نشده است‪.‬‬ ‫وضعیت زنان سرپرست خانوار چنان در شرایط بحرانی‬ ‫قرار دارد که مس��ووالن کشور نس��بت به این موضوع‬ ‫عکس‌العم��ل نش��ان داده‌اند‪ ،‬به طوری که سرپرس��ت‬ ‫«کمیته ام��داد امام خمینی» گفته که وضعیت آن‌چنان‬ ‫وخیم اس��ت که باید هر س��ه قوه به سرعت وارد عمل‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫وی عنوان ک��رده که امروز پول‌های کالن بدون هدف‬ ‫و به نام زنان بی‌سرپرس��ت هرز می‌رود و هیچ نظارتی‬ ‫نیز بر هزینه‌کرد این پول‌ها وج��ود ندارد‪ ،‬موازی کاری‬ ‫دست‌گاه‌ها از یک س��و و نگرش محدود در غیاب یک‬ ‫برنامه تعریف‌ش��ده برای مهارت‌آموزی این زنان سبب‬ ‫شده تا آن‌ها با مشکالت زیادی دست و پنجه نرم کنند‪.‬‬ ‫اما در این میان دولتی‌ها نظر دیگری دارند‪ ،‬به طوری که‬ ‫کبرا خزعلی‪ ،‬رییس شورای فرهنگی اجتماعی زنان گفته‬ ‫که در حوزه سیاست‌گذاری و پیش‌بینی قوانین برای زنان‬ ‫سرپرست خانواده مشکلی وجود ندارد و اگر کمیته امداد‬ ‫نسبت به افزایش زنان سرپرست خانوار هشدار می‌دهد برای جذب‬ ‫کمک‌های مالی بیش‌تر است‪ .‬عال‌رغم اظهارنظرهای مسووالن‬ ‫دولتی‪ ،‬فعاالن حقوق زنان به کرارت اعالم کرده‌اند که قوانین فعلی‬ ‫درباره زنان سرپرس��ت خانوار دارای مشکالت و خالهای گسترده‬ ‫ن دس��تورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های‬ ‫اس��ت که اصالح قانون و تدوی ‌‬ ‫مربوطه باید برای رفع مشکالت این دسته از زنان صورت گیرد‪.‬‬ ‫اما آن‌چه مسلم است‪ ،‬این است که این زنان برای ادامه زندگی خود‬ ‫و خانواده‌شان باید توان‌مند شوند و مهارت‌های الزم برای ورود به‬ ‫بازار کسب و کار را کسب کنند که این موضوع باید دردستور کار‬ ‫دولت و سازمان‌های غیردولتی قرار گیرد که این دسته از کمک‌ها‬ ‫بسیار متفاوت از کمک‌های موردی و صدقه‌وار است‪.‬‬ ‫زنان سرپرس��ت خانوار‪‌،‬زنان زحمت‌کش��ی هستند که خواسته و‬ ‫ناخواس��ته وارد نبردی طاقت‌فرسا برای گرداندن چرخ دهنده‌های‬ ‫زندگی با انجام کارهای سنگین و مردانه شده‌اند‪ .‬زنانی که نیازمند‬ ‫ترحم دیگران نیس��تند و از جامعه سنتی ایران چیزی جز احترام و‬ ‫نگاه یک‌سان با سایر افراد جامعه نمی‌خواهند‪.‬‬

‫اجتماع کوچه‪ -‬نگاهی به رسانه‬

‫معایب رسانه فرمایشی‬

‫امیر‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫هفته گذشته معنای رس��انه را با هم بررسی کردیم و گفتیم که‬ ‫اهالی رسانه به نوعی فرهنگ‌سازان جامعه هستند و دو مشکل‬ ‫از مش��کالت حاضر در رسانه را بیان کردیم‪ ،‬مشکل عدم تامین‬ ‫مخارج و ورود افراد غیر متخصص در وادی رسانه‪.‬‬ ‫این هفته می‌خواهیم بیش‌تر به مشکالت حضور رسانه در زندگی‬ ‫فردی و اجتماعی افراد بپردازیم‪.‬‬ ‫عده‌ای معتقدند که کتاب و کتاب‌خوانی باعث ایجاد خالقیت در‬ ‫ذهن انسان می‌شود و ضریب هوشی افراد را باال می‌برد‪ ،‬ما هم‬ ‫با این ایده موافق هس��تیم‪ .‬گاه��ی یک کتاب به قدری می‌تواند‬ ‫قدرت تصویر‌سازی شما را باال برد که بدون نیاز به لنز دوربین و‬ ‫اس��تفاده از ادوات پیچیده‪ ،‬شما یک فیلم از آن کتاب را در ذهن‬ ‫خود بسازید‪.‬‬ ‫ولی گاهی تلویزیون و رادیو کار را برای ش��ما آسان‌تر می‌کند و‬ ‫به جای این‌که شما به ذهن خودتان فشار بیاورید تا تصویری را‬ ‫از متن کتاب در ذهن بس��ازید‪ ،‬افرادی با ابزارهای مختلف آن را‬ ‫برای ش��ما متصور می‌کنند و از طریق چش��م و گوش ش��ما آن‬ ‫را ب��ه مرکز کل بدن ارس��ال می‌کنند‪ .‬این موضوع محاس��نی و‬ ‫معایبی دارد‪.‬‬ ‫از محاس��ن آن‪ ،‬این اس��ت که ش��ما گاهی ارتباط مناسب‌تری‬ ‫ب��ا موضوع تصویر ش��ده برق��رار می‌کنید و می‌‌توانید احس��اس‬ ‫به‌تری داش��ته باشید و پس از آن واکنش مناسب‌تری نسبت به‬ ‫موضوع��ات مطرح در آن تصویر از خودت��ان بروز بدهید‪ .‬و یک‬ ‫حس��ن دیگر آن‪ ،‬این اس��ت که در حین دیدن و یا شنیدن توان‬ ‫انجام کار دیگری را هم دارید و بیش‌تر از زمان استفاده می‌کنید‪.‬‬ ‫اما معایب آن‪ ،‬وقتی ش��ما تمام قوای مغز را به ورودی تصویری‬ ‫و ش��نیداری متمرکز کنید‪ ،‬مغز انرژی کم‌ت��ری برای تمرکز بر‬ ‫موضوعات خرج می‌کند و به مرور زمان کرخت و سست می‌شود‬ ‫و در نهای��ت به قدری ق��درت خودش را از دس��ت می‌دهد که‬ ‫تصمیم‌گیری را به چش��م و گوش می‌سپارد‪ .‬در این موارد است‬ ‫که فرد دچار مش��کالت عدیده می‌ش��ود‪ ،‬از جمله این‌که قدرت‬ ‫تصمیم‌گیری پایین می‌آید و تصمیم‌ه��ای الزم برای زندگی را‬ ‫به تصویر‌های انتقالی می‌س��پارد و این به معنای آن اس��ت که‬ ‫تلویزی��ون و رادی��و جای مغز را در بدن می‌گی��رد و آن‌وقت این‬ ‫رسانه‌ها هس��تند که برای تک تک مراحل زندگی افراد تصمیم‬ ‫می‌گیرند‪.‬‬ ‫حاال فکر کنید جامعه‌ای که افراد آن متکی به اطالعات وارده از‬ ‫تلویزیون و رادیو باشند و متاسفانه رسانه‌ی آن‌ها دچار معایبی از‬ ‫نوع معایب بیان شده در برنامه قبل باشد‪ ،‬آن وقت رسمن تکلیف‬ ‫آن جامعه چه خواهد شد‬ ‫حاال فکر کنید جامعه‌ای که افراد آن متکی به اطالعات وارده از‬ ‫تلویزیون و رادیو باشند و متاسفانه رسانه‌ی آن‌ها دچار معایبی از‬ ‫نوع معایب بیان شده در برنامه قبل باشد‪ ،‬آن وقت رسمن تکلیف‬ ‫آن جامعه چه خواهد شد‪.‬‬ ‫دوستان رس��انه به خودی خود بد نیست‪ ،‬ما رسانه‌هایی را داریم‬ ‫که کارکش��ته عمل می‌کنند و در راس��تای فعال‌سازی ذهن گام‬ ‫برمی‌دارند‪ .‬هدف ما از بیان معایب تلویزیون و رادیو آن است که‬

‫بتوانیم آن‌ها را رفع کنیم و از این مخلوق بش��ر به به‌ترین شکل‬ ‫به��ره ببریم و از آن برای بهب��ود زندگی‌های فردی و اجتماعی‬ ‫استفاده کنیم‪ ،‬چون اساسن شکل‌گیری این مخلوق برای بهبود‬ ‫زندگی‌ها بوده است‪ .‬این توضیح را دادیم تا مخاطبان نپرسند اگر‬ ‫این چنین است شما آن‌جا چه می‌کنید‪.‬‬ ‫اما یکی دیگر از معایب رس��انه‌های تصویری و شنیداری‪ ،‬وجود‬ ‫خط قرمزهاست‪ .‬وقتی رس��انه‌ای فرمایشی باشد و برنامه‌سازان‬ ‫آن موظف باش��ند در حیطه خاصی گام بردارند و اگر تصمیم به‬ ‫بیان یک واقعیت تلخ در جامعه را داشته باشند دچار ممنوعیت‌ها‬ ‫و خط قرمز‌ها بش��وند‪ ،‬آن‌وقت اس��ت که برنامه‌سازها مجبور به‬ ‫آرمان‌گرای��ی می‌ش��وند و حرف‌های خ��ود را در قالب «اگر این‬ ‫چنی��ن بود به‌تر بود» بیان می‌کنند‪ .‬و این آس��یب زمانی خود را‬ ‫نش��ان می‌دهد که ما تماشاگران و ش��نونده‌های خود را در نظر‬ ‫نگرفته باشیم‪ .‬یعنی توجه نکنیم که آیا قشر خاصی از بیننده‌ها و‬ ‫شنونده‌ها از این برنامه استفاده می‌کنند و یا عامه مردم؟ آیا همه‬ ‫مردم از ضریب هوشی و درک یک‌سان برخوردار هستند؟ و یا آیا‬ ‫همه شنوندگان و بینندگان ما از یک میزان علم بهره‌مند هستند؟‬ ‫زمانی که این سوال‌ها را بررسی کنیم می‌بینیم که متاسفانه این‬ ‫آرمان‌گرایی‌ها و ایهام‌ها و اشا ‌ره‌ها برای فرار از خط قرمز‌ها باعث‬ ‫ایجاد سردرگمی و گیجی بیش‌تر در مخاطب می‌شود و به جای‬ ‫حرکت مثبت به سمت انحطاط می‌رویم‪.‬‬ ‫در این زمین��ه مصاحبه‌ای با «اردوان روزبه» فتو‌ژورنالیس��ت و‬ ‫صاحب رسانه ترتیب داده شده که در پی می‌آید‪:‬‬ ‫دیدگاه شما در مورد خط قرمز در رسانه چیست و چه مشکالتی‬ ‫را در پی خواهد داشت؟‬ ‫اول باید بگوییم که خط قرمز یعنی چه؟ بعد درباره مش��کالتش‬ ‫بح��ث کنیم‪ .‬هیچ چیز در دنیا بدون خط قرمز نیس��ت‪ .‬یعنی هر‬ ‫چی��زی که م��ا در موردش صحبت می‌کنی��م در درجه اول باید‬ ‫بدانیم که طرح آن در چه ش��رایطی و چه جای‌گاهی اس��ت آیا‬ ‫عملی هست یا نه‪ .‬من این اتفاق را در جریان خانم «علیا ماجده‬

‫مهدی» معتقد بودم که شکس��تن عرف و تابو‌ها در یک جامعه‬ ‫می‌تواند خیلی خوب باش��د برای این‌که آن جامعه به گزینه‌های‬ ‫تازه پی می‌برد اما آیا یک زن‪ ،‬برهنه ش��دنش به صورت کاملن‬ ‫بی‌پروا در برابر دیدگان همه می‌تواند گذشتن از آن تابوها باشد‪،‬‬ ‫من معتقدم نه‪ .‬به نظر من این شکس��تن ارزش و اخالق نه تابو‪.‬‬ ‫خط قرمز وقتی ش��ما را دچار معیارهای دست و پا گیر می‌کند و‬ ‫شما را در یک محاق بزرگ می‌اندازد چیز قابل قبولی نیست‪ .‬اما‬ ‫خط قرمز همیش��ه چیز بدی نیست چون نمی‌توانید همیشه خط‬ ‫قرمزها را بشکنید‪ .‬مثلن شما نمی‌توانید در رسانه عمومی کودک‬ ‫آزاری را و ی��ا رابط��ه زن و مرد را بی پ��روا‪ ،‬رواج دهید این هیچ‬ ‫جای دنیا رس��م نیست‪ .‬حتا قبایل آفریقایی هم که برهنه زندگی‬ ‫می‌کنند در بعضی موارد دارای خط قرمزهایی هستند‪ .‬به نظر من‬ ‫زمانی که خط قرمز‌ها اختالف‌ش��ان با ارزش‌ها زیاد باشد دست‬ ‫و پا گیر و بد می‌شوند مثلن به شما بگویند که در مورد سیاست‬ ‫نگو‪ ،‬در مورد دردهای اجتماعی نگو‪ ،‬این رو نگو‪ ،‬آن رو نگو این‬ ‫بد اس��ت و دست و پای برنامه‌ساز را می‌بندد‪ .‬هرچه خط قرمزها‬ ‫انطباق‌شان با اخالق بیش‌تر باشد قابل قبول است و در غیر این‬ ‫صورت قابل تحمل نیست‪.‬‬ ‫اتکای یک جامعه بر رسانه چه آسیب‌هایی به دنبال دارد؟‬ ‫رسانه یک مرجع معتبر و خوب و گاهی تنها مرجع اطالع‌رسانی‬ ‫اس��ت‪ .‬اما خطر داشتن آن‪ ،‬اول باید خطر را تعریف کرد‪ .‬دانستن‬ ‫برای یک گروه خطرناک است و برای گروهی منفعت و بر عکس‬ ‫برای گروهی ندانستن خطر است‪ .‬رسانه وظیفه‌اش اطالع‌رسانی‬ ‫است و پر واضح که مرجع برداشت‌های ما رسانه است‪ .‬اما زمانی‬ ‫که رس��انه خط فکری برای جامعه تعریف کند و رسانه بخواهد‬ ‫جامعه را تکان دهد به قولی‪ -‬دم س��گ را تکان دهد نه س��گ‬ ‫دم – را مثل رسانه در ایاالت متحده که در انتخابات آر‌ا مردم را‬ ‫تغییر می‌دهد این یک مقوله‌ای متفاوت است‪ .‬در بعضی موارد اگر‬ ‫رسانه خط فکری جامعه را عوض کند و خط سازی کند بر اساس‬ ‫منفعت عده‌ی اقلیت مطمئنن خطرناک است و اجتناب ناپذیر‪.‬‬

‫‪59‬‬

‫این‌جا آسیاست‪ -‬غذانوردی‪ -‬بیست‌و‌پنجم‬

‫چلوقورباغه کباب با هشت‌پای اضافه‬

‫سحر بیاتی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫غذانوردی در آسیا با یادی از چلوکباب ایرانی و سر زدن به رستوارن‬ ‫«مراکشی» آغاز شد و حاال کار به جاهای باریک رسیده است‪ .‬باید‬ ‫س��ری زد به غذاهای شرق آسیا‪ ،‬غذاهایی که برای خوردنش گاه‬ ‫باید چشم‌ها را بست و حتا جور دیگر هم ندید‪.‬‬ ‫بای��د اصلن به خوردنش فکر هم نکرد‪ ،‬باید خورد و بعد… نه بعد‬ ‫از خوردن هم نباید فکر کرد‪ .‬البته نه همه غذاهای جنوب ش��رق‬ ‫برخ��ی از آن غذاهایی که نام و یادش دلت را می‌لرزاند و حالت را‬ ‫بهم می‌زند‪.‬‬ ‫با یکی از دوستان خوش‌خوراک و اهل فن ساکن «کواالالمپور»‬ ‫راه افتادیم به س��مت «جاالن آلور» و رستوران‌های خیابانی‌اش با‬ ‫انواع غذاهای شرقی‪ ،‬در مسیر حرکت با من و دوستان دیگرم قرار‬ ‫گذاشت که او غذاها را انتخاب کند ضمن این‌که قول داد از خوردن‬ ‫هیچ کدام از غذاها پشیمان نشویم‪.‬‬ ‫در میان رستوران‌های رنگارنگ و پر از بوی «جاالن آلور» بی‌تردید‬ ‫وارد یکی از رس��توران‌های چینی ش��د‪ ،‬با رومیزی‌های نارنجی و‬ ‫گارس��ن‌های نارنجی پوش که الحق نس��بت به سایر رستوران‌ها‬ ‫تمیزتر بود‪ .‬منوی غذا را برداش��ت و ش��روع کرد به سفارش دادن‬ ‫حسابی گوش‌هایم را تیز کردم که مبادا این میان قورباغه سفارش‬ ‫دهد که اسم «فورک» یا همان «قورباغه» به گوشم خورد‪ .‬سریع‬ ‫واکنش نش��ان دادم و دوست عزیز هم انکار کرد‪ .‬به چشمان زن‬ ‫مسنی که سفارش غذا را می‌گرفت خیره شدم و از او پرسیدم‪ .‬و او‬ ‫هم رندانه بدون حتا کوچک‌ترین نگاه یا اش��اره‌ای با دوست عزیز‬ ‫م��ا گفت‌‪« :‬نه نه فورک نه هی اوردر پورک» از من اصرار از خانم‬ ‫گارسن انکار که دوست ما قورباغه سفارش نداده و گوشت خوک‬ ‫سفارش داده‪.‬‬ ‫میز چیده ش��د‪ ،‬یک سینی پر از حلقه‌های سرخ شده که بی‌شک‬ ‫خودم اعالم کردم‪ ،‬بچه هشت‌پای بوده تقریبن شش تا هفت ماهه‬ ‫که خدایش بیامرزد هزار آرزو در دل داشته برای زیستن در اعماق‬

‫‪60‬‬

‫اقیانوس‪ ،‬از حق نگذریم خوش‌مزه و لذیذ هم بود‪.‬‬ ‫سپس یک دیس گوشت چرب و نرم و خوش‌مزه خوک که خدا از‬ ‫سر تقصیرات ما بگذرد خوردیم و لذت بردیم تا شب که توبه کنیم‬ ‫که خداوند توبه‌کاران را دوست دارد‪.‬‬ ‫و اما س��ینی پر از تکه‌های ران کوچک سفیدی که سرخ و برشته‬ ‫ش��ده بود و دوس��ت عزیز فرمودند بلدرچین است‪ ،‬خب ما هم که‬ ‫گفتیم انشااله که بلدرچین است و به دندان کشیدیم‪.‬‬ ‫در دلم صدای قورق��ور قورباغه بی‌نوا را حس می‌کردم اما ترجیح‬ ‫دادم وانمود کنم از پشت کوه آمده و فرق گوشت پرنده و خزنده و‬ ‫چرنده را نمی‌توانم از هم تشخیص دهم‪.‬‬ ‫از شما چه پنهان پیش از سفارش غذا آرزو می‌کردم دوست عزیز‬ ‫حتمن قورباغه س��فارش دهد و وقتی گارسن مسن با رندی تمام‬ ‫اصرار داشت که س��فارش نداده باز هم دوست داشتم دروغ گفته‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫دو نفر شده بودم‪ .‬نفری که اصرار داشت قورباغه را بخورد و نفری‬ ‫که از خوردن قورباغه حالش بهم می‌خورد‪ .‬خود قورباغه دوس��تم‪،‬‬ ‫ت�لاش می‌کرد ح��واس خود دیگرم را پرت کن��د تا او نفهمد چه‬ ‫خورده و چه بالیی سر خودش آورده است‪.‬‬ ‫غذاها که تمام ش��د دوس��ت عزیز فاتحانه اعالم کرد که قورباغه‬ ‫خوردید‪ .‬دیدین چیزی نبود؟ همه خندیدیم و گفتیم پیش از خوردن‬ ‫و هنگام خوردن هم فهمی��ده بودیم و انگار در درون تک تک ما‬ ‫جنگی بود بر سر قورت دادن قورباغه‪.‬‬ ‫هر چند موقع نوش��تن این داس��تان هم دلم نمی‌خواهد به آن‌چه‬ ‫خوردم بی‌اندیش��م و اصلن فکر کردن به خوردن قورباغه هم دل‬ ‫آدم را به��م می‌زند‪ .‬اما خوردی��م و نمردیم‪ .‬حاال نمی‌دانم خوردن‬ ‫قورباغه خاصیت ویژه‌ای هم دارد یا نه؟‬ ‫یاد کتاب «قورباغه را قورت بده» از «برایان تریسی» می‌افتم؛ که‬ ‫انجام کارهای سخت را به خوردن قورباغه تشبیه می‌کرد‪ .‬به نظرم‬ ‫روان‌شناس��ان باید مثال دیگر و خوراکی دیگری را بیابند که این‬

‫روزها خوردن قورباغه خیلی هم س��خت نیست و غذاهای آسیای‬ ‫شرقی کم کم به کشورهای غیر اسالمی در قاره‌های دیگر هم وارد‬ ‫شده و گویا لذت بخش هم هست‪.‬‬ ‫در سال ‪ 1386‬رویترز خبری منتشر کرد از درمان بیماری معده یک‬ ‫مرد چینی با خوردن قورباغه زنده‪ ،‬خبر از این قرار بود که «مردی‬ ‫در جنوب ش��رقی چین می‌گوید‪ 40‬سال قورت دادن ‪ 3‬قورباغه و‬ ‫م��وش زن��ده در روز به او کمک کرده هرگز ش��کایتی از امراض‬ ‫روده‌ای نداشته باشد و او را قوی کرده است‪ .‬او اوایل جرات نداشت‬ ‫قورباغه زنده بخورد تا این‌که با چش��م خودش دید که دوست‌اش‬ ‫قورباغ��ه لزج و زنده را خورد‪ .‬بعد از یک ماه خوردن قورباغه زنده‌‪،‬‬ ‫دردهای ش��کمی او به طور کامل از بین رفت‪ .‬او بعد از یک‌س��ال‬ ‫خوردن موش زنده را نیز به برنامه خود اضافه کرد و بچه موش‌ها‬ ‫و قورباغه‌های سبز ج ‌ز رژیم غذایی او شدند‪».‬‬ ‫کم کم جشن‌واره غذاهای شرق آسیا برایم تبدیل به تونل وحشت‬ ‫غذاهای ش��رق آسیا می‌ش��ود به خصوص بعد از این‌که گزارش‬ ‫مراسمی در «هنگ کنگ» را خواندم که به افتخار دختر شایسته‬ ‫برگزار شده بود و در آن عالوه بر انواع غذاها مغز میمون هم سرو‬ ‫ش��ده بود‪ .‬نویسنده گزارش توضیح داده بود که درست کردن این‬ ‫غذا کار بسیار سختی است چون باید از مغز میمونی درست بشود‬ ‫که وقتی مغزش را تخلیه می کنند هنوز هم نفس می‌کشد‪.‬‬ ‫خبره��ای عجیب و غریب از چینی‌ها در غذا خوردن کم نیس��ت‪.‬‬ ‫تصویر جنینی که مردان چینی در یک رستوران برای تقویت قوای‬ ‫جنسی می‌خوردند یا همین مغز میمون و خیلی چیزهای دیگر که‬ ‫واقعن نمی‌دانم چطور توحشی در یک انسان موجب خوردن جنین‬ ‫یک انسان دیگر یا خوردن مغز میمونی که در حال نفس کشیدن‬ ‫است می‌شود؟‬ ‫ای��ن چینی‌ه��ای ظریف و چش��م بادامی با کار م��داوم و تالش‬ ‫شبانه‌روزی چطور تا این حد بی‌رحم هستند؟ شاید اگر بیش‌تر بدانم‬ ‫کم‌تر قضاوت کنم‪.‬‬

‫دایره‌ی شکسته‬

‫خطی بر دیوار اعتماد‬

‫مه‌شب‌تاجیک‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫در حال حاضر هیچ‌گونه مطالعه‌ای برای بررس��ی واکنش زنان‬ ‫و مردان نس��بت ب��ه خیانت عینی‪ ،‬در عرص��ه‌ی جهانی وجود‬ ‫ندارد‪ .‬برای بررس��ی پدیده‌ی خیانت محدودیت‌های بس��یاری‬ ‫وجود دارد‪ .‬به این دلیل س��اده ک��ه خیانت حوزه‌های مختلفی‬ ‫را ش��امل می‌شود و تنها برقراری روابط را در خارج از چارچوب‬ ‫ی��ک قانون به نام ازدواج نمی‌توان خیان��ت نامید‪ .‬تطابقاتی در‬ ‫فرهنگ‌ه��ای مختلف در امر واکنش زنان و مردان نس��بت به‬ ‫خیان��ت وج��ود دارد‪ ،‬که قابل تامل و توجه هس��تند‪ .‬خیانت به‬ ‫عنوان داشتن رابطه جنسی بدون اجازه همسر یا شریک‬ ‫جنس��ی تعریف شده اس��ت‌‪ .‬اما قادر بودن برای تعیین‬ ‫این امر که آیا رابطه جنس��ی ش��امل ی��ک رابطه کوتاه‬ ‫مدت خارج از ازدواج می‌باش��د یا رابطه‌ی بلندمد‌ت کار‬ ‫ساده‌ای نیست‪ .‬خیانت می‌تواند تعاریف متعددی داشته‬ ‫باش��د و باید در حوزه‌ها و زمان‌ها و با توجه به ش��رایط‬ ‫مورد بررسی قرار بگیرد‪ .‬یعنی به سادگی نمی‌توان حکم‬ ‫خیانت صادر نموده و پیامدهای آن‌را دنبال و اجرا کرد‪.‬‬ ‫ذهنیت رایج در بی��ن دانش‌مندان علوم اجتماعی بر آن‬ ‫است که در جامعه انسانی‪ ،‬رابطه جنسی خارج از ازدواج‬ ‫مردان بیش‌تر از رابطه جنس��ی خ��ارج از ازدواج زنان‪،‬‬ ‫پذیرفته ش��ده است‌‪ .‬مردان از س��اختارها و کارکرد‌های‬ ‫اجتماع��ی که ب��ه درک و دریافت‌اش��ان از این‌که زنان‬ ‫مل��ک جنس��ی آنان هس��تند‪ ،‬کمک می‌گیرند و س��ود‬ ‫بیش‌تری می‌برند‪ .‬تئوری حس��ادت جنس��ی‪ ،‬هم‌چون‬ ‫مدل پدرش��اهی س��االری‪ ،‬بر این فرض است که رفتار‬ ‫جنس��ی‪ ،‬آن‌چنان که در روابط بین دو نفر مرسوم است‬ ‫باعث می‌ش��ود که‌ دو جنس از هم متفاوت باش��ند‪ ،‬این‬ ‫تفاوت‌ها نه در مالکیت بلکه تنها در سبک است‪ .‬گاهی‬ ‫روان‌شناس��ان معتقدن��د زن��ان بیش‌تر نگران مس��ایل‬ ‫عاطفی‪-‬مال��ی خیان��ت‪ ،‬ضربات احساس��ی و عاطفی و‬ ‫وجوه خیانت جنسی هستند‪ .‬در حالی که مردان بیش‌تر‬ ‫نگ��ران خیانت جنس��ی می‌باش��ند‌‪ .‬از این زاوی��ه‪ ،‬نتیجه‌گیری‬ ‫می‌شود که زنان در بعضی جوامع‪ ،‬می‌بایست نسبت به برقراری‬ ‫رابطه خارج از ازدواج همسر‪-‬ش��ریک جنسی خود‪ ،‬تا حدودی‬ ‫بی‌تفاوت باش��ند‪ .‬تا این تاریخ‪ ،‬اطالعات مربوط به اختالف دو‬ ‫جنس درامر واکنش به خیانت جنسی‪ ،‬تا حدود زیادی از طرف‬ ‫تحقیقات مربوط به روان‌شناسی تعریف‌های جدیدی‪ ،‬ارایه شده‬ ‫اس��ت‪ .‬هر چند که بعضی از روان‌شناس��ان اعتبار آن‌ها را مورد‬ ‫شک قرار داده‌اند‪.‬‬ ‫خیانت‌شکل‌های متفاوتی دارد‪ .‬این خیانت تنها به روابط جنسی‬ ‫محدود نمی‌شود‪ .‬در ابعاد گستر ‌ده‌تر می‌توان گونه‌های متفاوتی‬ ‫از آن‌را تعریف کرد‪ .‬که بدون ش��ک ه��ر کدام از انواع خیانت‬ ‫می‌تواند تاثیری را که باید در یک رابطه بگذارد‪ .‬همان‌طور که‬ ‫گفته شد ممکن است بر اس��اس فاکتورهای رایج پدرساالرانه‬ ‫این موضوع تا اکنون در زنان که نقش ملکه را بازی می‌کردند‬ ‫و تنها زنان مطبخی بودند کم‌تر به چش��م می‌خورده اس��ت اما‬ ‫با تغییر نقش‌ها و بیرون آمدن زنان از حالت انفعالی این قضیه‬

‫تعاریف جدیدی به خود گرفته است‪.‬‬ ‫خیانت ذهن��ی‪ ،‬خیانت قلبی‪ ،‬خیانت کالم��ی‪ ،‬خیانت عملی و‬ ‫هر‌کدام از این تعاریف یک خیانت محس��وب می‌شوند‪ .‬و دلیل‬ ‫خاصی وجود ندارد که به طور صرف حتمن به خیانت جنس��ی‬ ‫یا عملی کشیده شود‪ .‬زمانی بعد از چندین سال بودن دو طرف‬ ‫با یک‌دیگر مردان یا زنان احساس کند که می‌توانسته شخص‬ ‫مناس��ب‌تری را ب��رای زندگی بیابد و یا حت��ا در ذهن خود فرد‬ ‫دیگری را با ش��ریک خود مقایس��ه می‌کنند‪ .‬افرادی که بنا به‬ ‫دالیل مختلف امکان جدا ش��دن از ش��ریک خ��ود را ندارند و‬

‫این نتایج حتا مس��ئله‌ی فرضیه حس��ادت جنس��ی را که ادعا‬ ‫می‌کند زنان در بعضی از ش��رایط کم‌تر نگران روابط جنس��ی‬ ‫خارج از ازدواج همس��ر خود هستند‪ ،‬رد می‌کند‌‪ .‬نتیجه‌گیری‌ها‬ ‫دال بر آن دارد که زنان خیانت جنس��ی همس��ر شریک جنسی‬ ‫خ��ود را امری غیر قاب��ل قبول می‌دانند‪ .‬این مس��ئله و مطرح‬ ‫ش��دنش دالیل متفاوتی می‌تواند داش��ته باشد‪ .‬گاهی بسیاری‬ ‫از زن��ان پ��س از پی بردن به خیانت همس��ر خود واکنش‌های‬ ‫مالیم‌تری نشان می‌دهند به این خاطر که این زنان از بسیاری‬ ‫لحاظ وابس��ته به زندگی مشترکی هستند که دارند و نمی‌توانند‬

‫فرهن��گ‌ و عرف رایج موانعی را ب��رای آن‌ها ایجاد می‌کند‪ ،‬به‬ ‫م��رور به این نوع از خیانت‌ه��ا روی می‌آورند‪ .‬اگر بخواهیم به‬ ‫ص��ورت موردی به تک‌تک ای��ن خیانت‌ها بپردازیم ش��اید به‬ ‫جرات بتوان گفت موارد بس��یاری ب��رای خیانت وجود دارد‪ ،‬اما‬ ‫اگ��ر بخواهیم تمام��ی آن‌ها را در یک دس��ته‌بندی کلی جای‬ ‫دهی��م‪ ،‬دالیل واضحی مانند عدم ارضای نیازهای جنس��ی در‬ ‫خان��واده‪ ،‬تنوع‌طلبی‪ ،‬عدم جذابیت همس��ر‪ ،‬ضعف روابط‪ ،‬روبه‬ ‫س��ردی نهادن و مشکالت شخصیتی دو طرف منجر به انواع‬ ‫خیانت می‌شود‪.‬‬ ‫همان‌طور که گفته ش��د گاهی مطرح می‌ش��ود که زنان نسبت‬ ‫به مردان حساس��یت کم‌تری نسبت به مسئله‌ی خیانت دارند و‬ ‫از این مس��ئله به س��ادگی بیش‌تری گذر می‌کنند‌‪ .‬در ابتدا باید‬ ‫گف��ت که بیش‌ت��ر داده‌ها دال بر آن هس��تند که زنان در همه‬ ‫فرهنگ‌ها‪ ،‬به طور فعالی مراقب رفتارهای جنس��ی همس��ر یا‬ ‫ش��ریک جنس��ی خود در خارج از روابط خصوصی‪ ،‬می‌باشند و‬ ‫راه و روش‌ه��ای مختلف��ی برای کنترل آن ب��ه کار می‌گیرند‪.‬‬

‫ب��ه دالیل گوناگون این زندگی را به س��ادگی از هم بپاش��ند‪.‬‬ ‫مسئله‌ی دیگر این‌که زنان واکنش‌های متفاوت از مردان نشان‬ ‫می‌دهند‪ .‬مردان در مواجهه با خیانت همسر به خودیاری دست‬ ‫می‌زنند‪ ،‬یعنی می‌کوش��ند تا با واکنش‌های بیرونی مس��ئله را‬ ‫مط��رح کنند‪ .‬مانند صدمه زدن به همس��ر یا کتک زدن او‪ .‬اما‬ ‫زنان یا این خش��ونت را نسبت به شریک همسرشان در خیانت‬ ‫ب��روز می‌دهند و یا با فاصله گرفتن س��عی در واکنش نش��ان‬ ‫دادن دارند‪.‬‬ ‫ام��ا باور کلی بر این اس��ت که واکنش‌های دو جنس نس��بت‬ ‫به خیانت همس��ر یک‌سان اس��ت‌‪ .‬تفاوت‌ها تنها در واکنش دو‬ ‫جنس بیش‌تر به عوامل فردی و ش��خصیتی بستگی دارند تا به‬ ‫تفاوت‌ه��ای جنس��ی‪ .‬هر دو طرف به یک می��زان از این رفتار‬ ‫صدمه خورده و واکنش نش��ان می‌دهند‪ .‬و شرایط و تفکرات و‬ ‫باورها می‌تواند فاکتورهای مهمی در نش��ان دادن عکس‌العمل‬ ‫در این مورد باش��د‪ .‬اما بدون ش��ک در هر فرهنگی خیانت آثار‬ ‫مخربی بر ذهن و روان فرد خیانت دیده بر جای می‌گذارد‪.‬‬

‫‪61‬‬

‫پاپاراتزی‪ -‬قسمت چهل‌و‌ششم‬

‫آنجلینا جولی‪ :‬در مورد ازدواجم با برد خواهم گفت‬ ‫بهنام ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«همسر «فرانچسکو توتی»‪:‬‬ ‫من و خیانت؟»‬ ‫«ایالری بالسی» همسر «فرانچسکو‬ ‫توتی» بازیکن رم ایتالیا شایعه خیانت به‬ ‫همس��ر خود با یک تهیه‌کننده تلویزیونی را‬ ‫به‌شدت تکذیب کرد‪.‬‬ ‫مجل��ه «ایفا ‪ »300‬هفته پیش در خب��ر بحث‌برانگیز گزارش داد‬ ‫ایالری با «لوک» هم‌کار فرانچس��کو توتی در برنامه تلویزیونی‬ ‫«ریزیر وورا» ارتباط پنهانی دارد‪.‬‬ ‫در عین حال این مجله افزوده است که احتمالن لوک با فاش شدن‬ ‫این خبر به‌دنبال شهرت بیش‌تر و پر‌بیننده کردن برنامه تلویزیونی‬ ‫جدید خود باشد‪.‬‬ ‫همسر کاپیتان رم ایتالیا در گفت‌وگویی رادیویی مجله «ایفا ‪»300‬‬ ‫را «دروغ‌گ��و» توصیف کرد و افزود که ادعاهای این مجله کاملن‬ ‫دروغ است‪.‬‬ ‫بالس��ی اف��زود‌‪« :‬من توتی را دوس��ت دارم او همس��ر من و پدر‬ ‫فرزندانم است و به مرد دیگری فکر نمی‌کنم‪».‬‬ ‫وی هم‌چنین گفته اس��ت این مجله را به دلیل منتشر کردن خبر‬ ‫«خیانت وی» شکایت خواهد کرد‪.‬‬ ‫بالس��ی گفت‌‪« :‬با وکیلم صحبت کردم و قرار بر این شد که وی‬ ‫تمام اقدامات قانونی را انجام دهد‪».‬‬

‫«وقتی اس�کارلت یوهانس�ون از حس�ادت‬ ‫منفجر می‌شود»‬ ‫بلخره «رایان رینولدز» دوس��ت دختر خود را پیدا و‬ ‫انتخاب کرد‪.‬‬ ‫این یک خبر بد برای «اسکارلت یوهانسن» بود‪ .‬رایان‬ ‫رینولدز در یک قرار مالقات غیررسمی با «بلیک الیولی»‬ ‫در یک رستوران با هم یک بستنی را خوردند‪.‬‬ ‫منابع اعالم کردند که این دو از خوردن بستنی بسیار لذت بردند‪.‬‬ ‫این در حالی است که این دو پیش‌تر هم در یک فروش‌گاه طراحی‬ ‫لباس «دبورا آن» با هم به پوشیدن لباس پرداختند‪.‬‬

‫«ب�ازی کامپیوتری کار دس�ت‬ ‫هنرپیشه آمریکایی داد»‬ ‫خدمه پرواز هواپیمای مس��یر‬ ‫لس‌آنجلس ب��ه نیویورک از‬ ‫«الک بالدوین»‪ ،‬هنرپیش��ه‬ ‫آمریکایی ب��ه دلیل آن که‬ ‫به هنگام برخاس��تن هواپیما‬ ‫س��رگرم بازی کامپیوتری بود‪،‬‬ ‫خواستند هواپیما را ترک کند‪.‬‬ ‫آقای بالدوین‪ ،‬پس از آن‌که از او خواس��ته‬ ‫ش��د هواپیما را ترک کند‪ ،‬در س��ایت توییتر نوش��ت که یکی از‬ ‫مهمان‌داران هواپیما‪ ،‬مرا به دلیل آن که در حال بازی کامپیوتری‬ ‫بودم‪ ،‬از هواپیما بیرون کرد‪.‬‬ ‫«آمریکن ایرالینز» در پاسخ به آقای بالدوین گفته است که آن‌ها‬ ‫باید مراقب وقوع هر‌گونه حادثه‌ای باشند‪.‬‬ ‫پیش از آغاز س��فر همیش��ه از مسافران ش��رکت‌های هواپیمایی‬ ‫خواسته می‌ش��ود که موبایل‪ ،‬لپ‌تاپ و سایر وسایل الکترونیکی‬ ‫خود را قبل از برخاستن هواپیما‪ ،‬خاموش کنند‪.‬‬ ‫الک بالدوین بازی‌گر پرسابقه سینما‪ ،‬تلویزیون و تاتر در آمریکاست‪.‬‬ ‫او با بازی در سریال کمدی «‪ 30‬راک» که تولید آن هم‌چنان ادامه‬ ‫دارد‪ ،‬جوایز زیادی از جمله جایزه به‌ترین بازی‌گر س��ربال کمدی‬ ‫«امی» را دریافت کرده است‪.‬‬

‫«آنجلینا جولی‪ :‬در مورد ازدواجم با برد خواهم گفت»‬

‫‪62‬‬

‫آنجلینا جولی فیلمی را کارگردانی کرده به نام «در سرزمین خون‬ ‫و عس��ل» که در آن به زندگی ش��خصی خود نیز پرداخته است‪.‬‬ ‫هم‌چنین وی به مراس��م ازدواج خود ب��ا برد پیت که هنوز برگزار‬ ‫نشده‪ ،‬اشاره‌ای می‌کند‪.‬‬ ‫وی در خصوص این مس��ئله در گفت‌وگویی اعالم کرد‪« :‬ش��ش‬ ‫فرزند من و برد همیشه از ما می‌پرسند که چرا ازدواج نمی‌کنید؟ ما‬ ‫می‌خواهیم که کیک عروسی شما را بخوریم‪».‬‬ ‫آنجی گفت‪« :‬من به بچه‌ها گفتم که مردم با هم ازدواج‬ ‫می‌کنن که تشکیل خانواده بدهند‪ ،‬ولی ما این خانواده‬ ‫خوب را داریم و نیازی به این کار نیست‪».‬‬

‫«کریس هم‌جنس‌گراست‪ ،‬کیم من را بازی داد»‬ ‫کریس همفریز یک هم‌جنس گراست‪ .‬این ادعایی است که خواهر‬ ‫کیم کارداش��یان‪ ،‬کلویی‪ ،‬کرده و اظهار داشته که برای این حرف‬ ‫اسنادی نیز موجود است‪.‬‬ ‫کلویی کارداشیان که رابطه خوبی هم با همسر پیشین خواهرش‬ ‫نداش��ت مدعی شده اس��ت که برخی منابع موثق به وی گزارش‬ ‫کردند که علت جدا شدن خواهرش از کریس به دلیل هم‌جنس‌گرا‬ ‫بودن وی بوده است‪.‬‬ ‫کلوی��ی به نق��ل از این منابع اعالم کرد‪« :‬یک ش��ب که کیم‬ ‫به اتاق‌ش��ان در یک هتل آمد و ش��مع‌هایی را در آن روش��ن‬ ‫و موس��یقی‌ای را پخ��ش کرد و ب��ه آرامی و طن��ازی خاصی‬ ‫لباس‌هایش را درآورد‪ ،‬کریس حتا س��رش را از روی تلویزیون‬ ‫بلند نکرد تا کیم را ببیند و به کیم گفته است که دارم برنامه‌ای‬ ‫را می‌بینم‪».‬‬ ‫وی گفت این مس��ئله‌ای بوده که خواه��رش از اعالم آن تاکنون‬ ‫خودداری کرده بوده است‪.‬‬ ‫در همین حال کریس در یک مصاحبه عنوان کرده بود که «کیم‬ ‫بعد از این‌که در تمامی تیتر یک همه مجله‌ها و تلویزیون‌ها قرار‬ ‫گرفت و به عناوینی که می‌خواس��ت دس��ت پیدا کرد‪ ،‬از من جدا‬ ‫شد‪».‬‬ ‫او گف��ت‪« :‬کیم از ابتدا نمی‌خواس��ت که با م��ن زندگی کند‪ .‬او و‬ ‫خانواده‌اش تنها در پی شهرت هستند و حاال که به اندازه کافی آن‬ ‫را کسب کردند دیگر به دامادی احتیاج ندارند‪».‬‬ ‫کریس تاکید کرد که «کیم من را به شدت به بازی گرفت‪».‬‬

‫دایره‌ی شکسته‬

‫بازگشت بهآینده‬

‫ب تاجیک‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫مه‌ش ‌‬ ‫هر پیش‌رفتی ش��یفتگی و فریفتگی زیادی را به‌وجود می‌‌آورد‪ .‬هر‬ ‫قدمی روبه جلو در ما امید جدیدی به‌وجود آورده اس��ت‪ ،‬هنوز هم‬ ‫هر پیش‌رفتی قدمی است به سوی آرامش بشر‪ .‬شاید روزی برسد‬ ‫ک��ه نامیرایی حاصل ش��ود و بتوان هرکس را ک��ه مایل بود و از‬ ‫زندگی و ادامه‌اش خس��ته نشد‪ ،‬به فردی نامیرا تبدیل کرد‪ .‬زمانی‬ ‫بود که انسان‌ها به علت وجود سدها و موانع مصنوعی از بسیاری‬ ‫از بدیهی‌ترین حقوق اولیه‌ی خود محروم بودند‪ ،‬امروز هم بسیاری‬ ‫از انسان‌ها هنوز با انواع مشکالت دست و پنجه نرم می‌کنند‪ ،‬انگار‬ ‫که این خاصیت ذات بشر است که دایم در کنکاش باشد‪ ،‬در مقابل‬ ‫طبیعت گردن‌کشی کند تا بتواند سدهای موجود سر راه بشریت را‬ ‫از بین ببرد‪ .‬اما نکته‌ی حساسی که مردم‌امروزه به آن کم‏و بیش‬ ‫پی‏برده‏اند این است‌ک ‏ه پیش‌رفت صنعتی و علمی شکل زندگی‌ها‬ ‫را تغییر می‌دهد و انسان را و بالطبع آن فرم رفتارها و زیست او را نیز‬ ‫تغییر می‌دهد‪ .‬این واقعیت که بگوییم برای به دست آوردن‌ها باید‬ ‫از دس��ت داد‪ ،‬یک سیکل دنباله‌دار است که شاید امروز حتا چنین‬ ‫تعریف نمی‌ش��ود‪ ،‬انسان از دس��ت نمی‌دهد بلکه در ساختار یک‬ ‫زندگی تغییر بوجود می‌آورد و هماهنگ با آن نوع نگرش و رفتارها‬ ‫نیز تغییر می‌کند و این تغییر به طور لزوم مثبت یا منفی تلقی نمی‬ ‫شود‪ ،‬بلکه مفهومی متفاوت را در زندگی به‌وجود می‌آورد‪ .‬در واقع‬ ‫در زندگی امروز مفهو ‏م ترقی و پیش‌رفت جز الینفک تمدن است‬ ‫پس از سال‌ها ترقی و پیش‌رفت مردم و دولت‌ها متوجه شده‏اند که‬

‫برای داشتن یک تمدن پیش‌رفته باید ترقی کرد‪.‬‬ ‫اما با پیش‌رفت جوامع‪ ،‬صنعتی ش��دن آن‌ها محرز شد و دوری یا‬ ‫کناره‌گیری از آن امکان‌پذیر نبود‪ .‬این موضوع تعارض‌های اساسی‬ ‫در بین طبقات اجتماعی به‌وجود آورد‪ .‬گاهی در این ش��رایط برای‬ ‫این‌که نه صنعت به مرحله‏ای رس��یده بود که کار طاقت‏فرس��ای‬ ‫را تخفیف دهد و نه س��رمایه به مرحل��ه‏ای از تراکم و بازدهی که‬ ‫بتواند از میزان استثمار بکاهد شرایط نامید کننده‌تر شده بود‪ .‬در این‬ ‫زمان پدیده‌های مختلف سیاسی و اجتماعی و فرهنگی در کنش‬ ‫و واکنش مس��تقیم با محیط‌‌های خود قرار گرفتند‪ .‬این وضعیت‪،‬‬ ‫عمل‌کرد و الگوبرداری متفاوت از جهانی متفاوت بود که با صنعتی‬ ‫شدن و پیش‌رفت به‌وجود آمده بود‪.‬‬ ‫ام��روزه تحقیقات مورخین اقتصادی بحث‌ه��ای قدیمی راج ‌ع به‬ ‫استانداردهای زندگی را تغییر داده است‪ .‬آن‌ها این روزها به دنبال‬ ‫یافتن پاسخ این سوال که استاندارد زندگی چه تغییری کرد نیستند‪،‬‬ ‫بلکه در پی جواب این س��والند که اثر تحوالت صنعتی به تنهایی‬ ‫و با کس��ر اثر‪ ،‬چه بازتاب رفتاری به‌وجود آورده اس��ت که شکل و‬ ‫گونه‌های رفتار را متفاوت کرده و بش��ر اساس��ن به دنبال چه چیز‬ ‫اس��ت‪ .‬به طور مثال قدرت تخریبی بش��ر امروزی هرگز در تاریخ‬ ‫گذشته سابقه نداشت ‏ه است‪ .‬تحقیقات گران‌بها و طاقت‏فرسا برای‬ ‫پیش‌رفت‌های علمی موجب ش��ده ک ‏ه بش��ر بتواند در ظرف چند‬ ‫س��اعت تمام موجودات روی زمین و تمدنی را که محصو ‏ل قرون‬ ‫متمادی زندگی او در روی کره‌ی خاکی بوده است از بین ببرد‪ .‬به‬

‫طور مسلم چنین تغییری رفتارهای بشر را در مقابل یک‌دیگر تغییر‬ ‫نیز می‌دهد و نوع متفاوتی را تعریف می‌کند‪ .‬وقتی چنین قدرتی در‬ ‫دست اوست بنابراین میل‌های او نیز تغییر می‌کند‪ .‬پس حرکت‌های‬ ‫او مانند قبل نخواهد ب��ود و با آرایش جدیدی از یک رفتار مواجه‬ ‫خواهیم بود‪.‬‬ ‫اجتماع کنونی ما به طور مس��لم در حال تغییر و تحول اس��ت‪ .‬پر‬ ‫واضح است ک ‏ه الزمه‌ی ترقی و پیش‌رفت حرکت است‪ .‬این عامل‬ ‫ی امری بدیهی اس��ت که ظاهر شده و‬ ‫«حرکت» در اجتماع امروز ‏‬ ‫هیچ قدرتی نمی‌تواند آن را متوقف کند‪ .‬به عبارت س��اده‌تر مردم‬ ‫امروز در این تحوالت به ناچار وارد یک حرکت شده‌اند که الزمه‌ی‬ ‫زیست‌شان است‪ .‬این حرکت پدیدار شده و به طور مسلم هر روز‬ ‫بر ش��دت و قدرت آن افزود‏ه خواهد ش��د و انسان‌ها از آن گریزی‬ ‫ندارند‪ .‬و اصل این موضوع هم این است که حرکت به سوی جلو‬ ‫است ن ‏ه مشکی است و نه الزامی برای توقف آن‪ .‬بلکه نکته حساس‬ ‫ن اس��ت که انسان امروز باید متوجه باشد که این تفاوت‌های‬ ‫در ای ‏‬ ‫رفتاری دایم و در حال تغییر اس��ت و از امروز تا فردا هزاران فرق‬ ‫خواهد بود‪ .‬جامعه به ش��دتی غیرقاب��ل توصیف نوع و به صورتی‬ ‫فراگیر و همگانی ش��یوه‌های رفتاری را تغییر می‌دهد و گونه‌های‬ ‫جدی��دی از آن‌را تعریف می‌کند‪ .‬رفتارهایی ک��ه در زندگی‌های‬ ‫امروزی است دارای تشکیالت‪ ،‬فرهنگ خاص خود و حتا اقتصاد و‬ ‫سبک معیشت ویژه‌ی خود است‌‪ .‬چنان‌که گویی جامعه‏ای از درون‬ ‫جامعه‌ای دوباره سر درمی‌آورد‪.‬‬

‫‪63‬‬

‫پس‌نشینی تند‬

‫ســــرودکریســـمس‬

‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫همه‌ی ما ضعف‌ها و یا آرزوهایی داریم که س��ال‌های سال برای‬ ‫رفع و یا رس��یدن به آن‌ها تالش کرده‌ایم اما چنان که باید موفق‬ ‫نبوده‌ایم‪ .‬برای نمونه ش��مار زیادی از مردان و زنان هس��تند که از‬ ‫اضاف��ه وزن رنج می‌برند‪ ،‬آن‌ها دوس��ت دارند تا بدنی س��الم و یا‬ ‫اندامی زیبا و جذاب داش��ته باشند‪ .‬برخی از مردم به دنبال کسب‬ ‫شرایط مالی خوب و یا رسیدن به شهرت و اعتبار اجتماعی هستند‬ ‫و تعدادی در پی کس��ب م��دارج باالی علمی و یا دانش‌گاهی‪ .‬اما‬ ‫به راستی چه ش��یوه‌ای برای رسیدن به این چشم‌اندازها مناسب‬ ‫و موثرتر است‪.‬‬ ‫داستان «سرود کریسمس» را که یادتان هست‪ .‬اگر این نوشته‌ی‬ ‫مش��هور «چارلز دیکنز» را به این نام نمی‌شناس��ید‪ ،‬حتمن اس��م‬ ‫«اسکروچ» برای‌تان آشناست‪ .‬انیمیشن‌های زیبایی که از روی این‬ ‫داس��تان ساخته شده‌اند بدون شک برای همه‌ی ما خاطره‌برانگیز‬ ‫بوده است‪ .‬پیرمرد خسیس و بی‌عاطفه‌ای که سرگذشت او در شب‬ ‫سرد پیش از کریسمس و صبح روز عید همه را تحت‌تاثیر خود قرار‬ ‫می‌داد‪« .‬اسکروچ» تاجر خسیس‪ ،‬پول‌پرست و بی‌عاطفه‌ای است‬ ‫که حتا حاضر نیست تا شب عید کریسمس هم دست از رفتارهای‬ ‫زشت گذشته‌ی خود بردارد‪ .‬در طی اتفاقاتی خارق‌العاده و عجیب‬ ‫و غریبی‪ ،‬روح شریک درگذشته‌ی او و چند روح دیگر به کمک او‬ ‫می‌آیند تا تصویری واقعی از شرایط پیشینی‪ ،‬کنونی و آینده‌ی او را‬ ‫هم‌چون یک فیلم سینمایی پیش چشمانش بیاورند به این منظور‬ ‫ک��ه او بتواند به‌تر درباره‌ی زندگی‌اش تصمیم بگیرد و آن را تغییر‬

‫‪64‬‬

‫دهد‪ .‬این داستان گرچه که به ظاهر ساده و روان به نظر می‌رسد اما‬ ‫به نوعی یک بازی عمیق روان‌شناسانه و نوعی درمان شخصیتی‬ ‫است که اگر هر کدام از ما بخواهیم می‌توانیم با این روش به درک‬ ‫درستی از خود‪ ،‬عالیق‪ ،‬گذشته و آینده‌ی روشن و یا تاریک پیش‬ ‫روی‌مان دست بیابیم‪.‬‬ ‫برای ه��ر تغییر عم��ده در زندگی‪ ،‬ما به یک اهرم فش��ار روحی‬ ‫جدی نیازمندیم و چه چیزی به‌تر از درد‪ .‬دردی عمیق که ناش��ی‬ ‫از رفتارهای غلط گذش��ته‌ی ماس��ت‪ .‬آن چیزهایی که سبب شده‬ ‫است تا در سال‌های دور و نزدیک دوستان‪ ،‬آشنایان و بستگان‌مان‬ ‫را از خ��ود برنجانیم‪ .‬ما ضعف‌هایی داش��ته‌ایم که به موجب آن‌ها‬ ‫موقعیت‌های طالیی را در گذش��ته از دست داده‌ایم‪ .‬غم و اندوهی‬ ‫که به سبب همین شکست‌ها بر ما وارد شده خانواد‌ه و عزیزان ما‬ ‫را نیز دل‌خور کرده و از س��وی دیگ��ر به علت ناتوانی ما در انجام‬ ‫کارهایی که دوس��ت داشته‌ایم تا برای آن‌ها انجام دهیم‪ ،‬خودمان‬ ‫نیز دچار عذاب وجدان شده‌ایم‪ .‬کم نیستند کسانی که آرزو داشته‌اند‬ ‫تا با رسیدن به جای‌گاهی ویژه برای برخی از عزیزان‌شان کارهایی‬ ‫را انج��ام دهند که متاس��فانه با عدم موفقیت‌ش��ان و هم‌چنین از‬ ‫دست رفتن عزیزان‌ش��ان این آرزو برای همیشه در دل‌شان باقی‬ ‫مانده اس��ت‪ .‬برخی از ما به سبب عدم اعتماد به نفس بسیاری از‬ ‫فرصت‌های عاطفی و یا ش��غلی طالیی را در زندگی خود از دست‬ ‫داده‌ایم که جبران‌ناپذیر به نظر می‌رسند‪.‬‬ ‫ادامه‌ی روش‌های غلط گذشته برای ما آینده‌ای را رغم خواهند‬ ‫زد که س��یاه‌تر از گذش��ته خواهد بود‪ .‬هر کدام از ما باید روزی‬

‫صادقانه بنشیند و آن‌چه را که با ادامه‌ی روند کنونی بر سرش‬ ‫خواهد آمد در ذهنش بازسازی کند‪ .‬سبب بی‌کسی «اسکروچ»‬ ‫در گذشته خساست و بی‌عاطفگی او بوده است و اگر این روش‬ ‫ادامه یابد کس��ی زحمت حضور بر س��ر مزارش را هم به خود‬ ‫نخواه��د داد‪ .‬م��ا در آینده نیز موقعیت‌های زیادی را از دس��ت‬ ‫خواهیم داد و بر مش��کالت مادی و روحی و روانی‌مان افزوده‬ ‫خواهد شد اگر که در رفتارهای گذشته‌ی خود تغییری ندهیم‪.‬‬ ‫همه‌ی این گذشته و آینده‌ی تیره و تار دردی عمیق در دل ما‬ ‫ایجاد خواهد کرد و سبب خواهد شد تا به خود بیاییم‪ .‬اما آیا غم‬ ‫و اندوه و حس��رت بر گذشته و نگرانی عمیق از آینده به خودی‬ ‫خ��ود برای تغییر ما کافی اس��ت؟ به طور حتم ن��ه‪ .‬ما در کنار‬ ‫این‌ها به تصویری روش��ن‪ ،‬زیب��ا‪ ،‬امیدوارکننده و هیجان‌آور از‬ ‫آین��ده‌ای نیاز داریم که تغییر رفتار غلط‌مان برای‌مان به ارمغان‬ ‫خواهد آورد‪ .‬ش��رایط مالی خوب‪ ،‬اندامی زیبا و سالم‪ ،‬دوستانی‬ ‫وفادار و قابل اعتماد‪ ،‬شهرت و موفقیت همه و همه تنها بخشی‬ ‫از آن چیزهای��ی اس��ت که بس��ته به انتظاری که م��ا از خود و‬ ‫آینده‌ی ایده‌آل‌مان در نظر داریم ممکن اس��ت متفاوت باش��د‬ ‫اما رس��یدن به آن‌ها شدنی اس��ت‪ .‬این آرزوها انگیزه‌ای مثبت‬ ‫خواهد بود تا با پشتکار و تالش دوچندان در راه تغییر رفتارهای‬ ‫نادرس��ت خود بکوشیم و امیدوار باش��یم که روز‪ ،‬ماه و یا سال‬ ‫دیگر بسیار زیباتر از آن چیزی خواهد بود که اکنون هست‪ .‬هر‬ ‫ش��ب می‌تواند برای ما شب عید باشد به شرطی که سرود شب‬ ‫عیدمان را خودمان بسراییم‪.‬‬

‫این‌جا آسیاست‪ -‬غذانوردی‪ -‬بیست‌و‌ششم‬

‫ناسی گورنگ‪ ،‬با نعنای تازه‬ ‫سحر بیاتی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫مدت‌هاس��ت ت�لاش می‌کنم ب��ر ترس‌هام غلبه کن��م‪ ،‬ترس از‬ ‫حیوانات‪ ،‬ترس از جانوران موذی‪ ،‬ترس از س��فر به ناشناخته‌ها و‬ ‫حتا ترس از خوردن غذاهای تازه‪ .‬هر چند هنوز هم حس خوبی از‬ ‫دیدن مارمولک‌های مالزی که روی همه دیوارها در حال رژه رفتن‬ ‫هستند ندارم و همیشه از گزیدگی توسط پشه‌های محترم «دنگی»‬ ‫وحشت دارم‪ .‬اما برای خوردن غذاهای تازه آماده‌ام‪.‬‬ ‫در نزدیک��ی هم��ه مجتمع‌ه��ای مس��کونی و اداری و تج��اری‬ ‫«کواالالمپور» بی‌شک رس��توران‌های محلی ماالیی یا هندی و‬ ‫چینی دیده می‌ش��وند رستوران‌هایی که خیلی معروف نیستند اما‬ ‫همیش��ه پر هستند از مش��تری‪ .‬همان‌طور که قبلن گفتم عالقه‬ ‫عجیب آسیای ش��رقی‌ها به غذاخوردن بیرون خانه موجب شکل‬ ‫گرفت��ن انواع رس��توران‌های س��اده و مجلل و فس��ت فودی در‬ ‫کشورهای‌شان شده که مالزی هم از این قاعده مستثنا نیست‪.‬‬ ‫یکی از روزهای پر مشغله و شلوغ کاری به اتمام رسیده و نه حال‬ ‫و حوصله آشپزی هست نه حال و حوصله دور شدن از خانه که دل‬ ‫به دریا می‌زنم و با یکی از دوستانم راهی یکی از این رستوران‌های‬ ‫کوچک و محلی می‌شویم‪ .‬که رستورانی است هندی‪ -‬ماالیی‪.‬‬ ‫«ناس��ی گورنگ» (‪ )Nasi goreng‬یا «برنج س��رخ شده» به‬ ‫نظرم انتخاب به‌تری اس��ت در این غذا برن ‌ج پخته‌ش��ده را با انواع‬ ‫گوشت و س��بزی‌جات و البته مقداری سس مخصوص در روغن‬ ‫کمی تف��ت می‌دهند‪ .‬اگر در انتهای نام «ناس��ی گورنگ» کلمه‬ ‫«ایام» یا همان «مرغ» نقش بسته باشد گوشت سرخ شده‪ ،‬گوشت‬ ‫مرغ است که من این یکی را ترجیح می‌دهم‪.‬‬ ‫«وجتبل فراید رایس» (‪ )vegetable fried rice‬که می‌توان‬ ‫آن‌را به «برنج و س��بزی‌های تف داده ش��ده» یا همین «ناس��ی‬ ‫گورن��گ» نام برد‪ ،‬غذایی‌س��ت ش��رقی که‬ ‫دستور پخت و مواد اولیه آن میان هندی‌ها‪،‬‬ ‫چینی‌ها و ماالیی‌ها کمی متفاوت است‪ ،‬اما‬ ‫همگی با برنج سفید یا قهوه‌ای تهیه می‌شوند‬ ‫و میزان و تنوع س��بزی‌ها و گیاه‌هایی که در‬ ‫برنج خرد می‌شود‪ ،‬متفاوت است‪.‬‬ ‫ش��ما البه‌الی برنج پخت��ه و کمی تف داده‬ ‫ش��ده پیاز‪ ،‬هویج و لوبیا س��بز ریز خرد شده‪،‬‬ ‫نخ��ود فرنگی‪ ،‬س��یر و ادویه‌های آس��یایی‬ ‫مخصوص برن��ج را خواهید یافت‪ .‬هم‌چنین‬ ‫اگر بخواهید‪ ،‬این غذا را با تخم‌مرغ سرخ شده‬ ‫و کاملن ریز شده یا «توفو» که از شیر سویا‬ ‫تهیه می‌ش��ود‪ ،‬برای شما سرو خواهند کرد‪.‬‬ ‫«مرغ تندوری» و «چیز نان» سفارش بعدی‬ ‫ماست‪ ،‬مرغ تندوری در تنور کبابی می‌شود‪ ،‬با‬ ‫ذائقه‌ی ایرانی‌ها جور در می‌آید و سوپ دال‪،‬‬ ‫نخود یا نعناع تند هم‌راه با یک عدد نان داغ‪،‬‬ ‫که الی آن پنیر ریخته‌اند با دو جور س��س‪،‬‬ ‫این غذا در رستوران‌های محلی زنجیره‌ای از جمله «اظهر ماجو» و‬ ‫یا «موالنا» راحت‌تر از هر جای دیگر در دست‌رس است‪.‬‬ ‫یک��ی از به‌ترین روش‌های خوردن غذا در رس��توران‌های محلی‬ ‫مالزی پشت کردن به آشپزخانه و ندیدن وقایعی است که در آن‌جا‬

‫اتفاق می‌افتد‪ .‬اما ش��انس یاری‌مان نمی‌کند و تن‌ها صندلی‌های‬ ‫جلوی آش��پزخانه جایی برای نشس��تن دارد‪ .‬ابت��دا گربه‌ای زرد و‬ ‫بی‌رنگ و رو که از فرط گرسنگی چیزی نمانده از حال برود به پر‬ ‫و پای من دوستم می‌پیچد‪ .‬سپس مارمولکی چاق و فربه سرش را‬ ‫می‌اندازد پایین و به آشپزخانه سرک می‌کشد‪.‬‬

‫در آشپزخانه هم که انواع و اقسام میکروب‌ها را به وضوح می‌بینم‬ ‫که از س��ر و روی کارگران و ظروف باال و پایین می‌روند‪ .‬اما خب‬

‫قرار من با خودم دل زدن به دریاست‪ .‬شاید دریایی که غرق شدن‬ ‫و از نفس افتادن نتیجه ش��نا کردن در آن باش��د و شاید هم لذت‬ ‫بردن از خوردن یک غذای تازه‪.‬‬ ‫دوستم معتقد است که اگر قرار بود با این میکروب‌ها و مارمولک‌ها‬

‫و گربه‌ها کس��ی بمیرد تا امروز همس��ایه‌های مجتمع همه تلف‬ ‫شده بودند چون حداقل هفته‌ای یکی دوبار همه آن‌ها این‌جا غذا‬ ‫می‌خورند‪ .‬از طرفی هم یاد حرف اس��تاد محترم هندی‪-‬ماالیی‌ام‬ ‫می‌افتم که اصرار داشت هرگز در رستوران‌های محلی بدون «نی»‬ ‫نوشابه یا آب نخوریم که روی قوطی‌های نوشابه و آب این دست‬ ‫رستوران‌ها انواع موش و مارمولک در رفت و آمد هستند‪.‬‬ ‫تصمیم می‌گیریم برای نوش��یدنی هم این بار «آیس لمون تی»‬ ‫(‪ )ice lemon tea‬ی��ا چای لیمو با یخ س��فارش دهیم‪ .‬غذا در‬ ‫ظرف‌های مالمین و خیلی ساده روی میز قرار می‌گیرد‪.‬‬ ‫چرب��ی برن��ج «ناس��ی گورن��گ» بیش از ح��د تصور اس��ت و‬ ‫خوش‌مزگی‌اش نیز‪ ،‬اما مرغ تندوری چرب نیس��ت و بس��یار هم‬ ‫خوش‌رنگ و خوش‌مزه اس��ت‪ .‬همه این‌ها یک طرف «چیز نان»‬ ‫(‪ )cheese nan‬با س��س سبز و سس قرمز تندش یک طرف‪،‬‬ ‫آن‌قدر خوش‌مزه اس��ت که دلم می‌خواس��ت به جای همه غذاها‬ ‫«چیزنان» سفارش داده بودم‪.‬‬ ‫و اما نوشیدنی محبوب ماالیی‌ها «آیس لمون تی» که مزه‌ای بین‬ ‫ترش و شیرین دارد و کمی هم گس است‪ ،‬هم‌چنان در طول غذا‬ ‫رژه مارمولک‌ها را تماش��ا می‌کنم و دور از چشم دوستم مقداری‬ ‫مرغ «ناسی گورنگ ایام» را به گربه بی‌نوا و کنه‌ای که پاهای ما‬ ‫را ول نمی‌کند می‌دهم‪.‬‬ ‫غذا با پرداخت هزینه کمی پایان می‌یابد و دوستم هوس دسر بعد‬ ‫از غذا به سرش می‌زند‪ .‬شیرینی‌های مالزی یکی از خوش‌مزه‌ترین‬ ‫خوراکی‌های این‌جاس��ت‪ .‬بدم نمی‌آید برش��ی کیک یا پیراشکی‬ ‫خوش‌مزه‌ای را روی این غذای پر‌استرس امتحان کنم‪.‬‬ ‫در ط��ول مس��یر به غذایی ک��ه خوردم فکر می‌کنم‪ ،‬به اش��تیاق‬ ‫غذاخوردن میان آسیای شرقی‌ها‪ ،‬به زحمتی که مادران ایرانی در‬ ‫آشپزخانه می‌کش��ند و غذایی که ما ایرانی‌ها‬ ‫پنج دقیقه‌ای تمامش می‌کنیم‪ .‬به این جمله‬ ‫پدرها که سر س��فره غذا حرف نمی‌زنند و به‬ ‫دهان همیش��ه باز آسیای ش��رقی‌ها هنگام‬ ‫غذاخوردن و ریز ریز حرف زدن‪.‬‬ ‫خیلی از بایدهای ما در جایی دیگر نباید می‌شود‬ ‫و برعکس‪ ،‬خیلی از مزه‌های ما عوض می‌شود‬ ‫و ش��اید خیلی از افکار ما ب��ه مرور زمان و به‬ ‫تغییر مکان دچار تحوالت باور نکردنی شود‪.‬‬ ‫اما برای کسانی که بر افکار‪ ،‬بایدها و نبایدها‬ ‫و حتا ذائق��ه خود تعصب و اص��رار دارند کار‬ ‫سخت‌تر می‌شود‪ .‬باید بدون تعصب و پافشاری‬ ‫جهان در تغییر را باور کرد و برای زنده ماندن‬ ‫تغییر ک��رد‪ .‬همان‌طور که زمی��ن برای زنده‬ ‫مان��دن تغییر می‌کند و خ��زان و برفش را به‬ ‫بهار و تابستان می‌سپارد‪ .‬همین که معلق میان‬ ‫افکار خود آسمان بی‌ستاره «کواالالمپور» را‬ ‫نظاره می‌کنم بوی پیراشکی‌هایی که دوستم‬ ‫خریده حس��ابی گیجم می‌کند و حاال مس��یر خانه را بازمی‌گردیم‬ ‫ب��رای دم کردن چای «کمرون هایلند» با نعنای تازه که صبح از‬ ‫فروش‌گاه نزدیک خانه خریده بودم‪ .‬انداختن چند پر نعنای تازه را‬ ‫در قوری چای به شما هم توصیه می‌کنم‪.‬‬

‫‪65‬‬

‫ششم دسامبر‬

‫پانزدهم آذر‬ ‫روز عاشورا‪ :‬به اعتقاد شیعیان ‪ 10‬ماه محرم سال ‪ 61‬قمری‬ ‫«حس��ین ابن علی»‪ ،‬امام سوم شیعیان در عراق کنونی در نبرد‬ ‫کربال که میان س��پاه حس��ین ابن‌ علی و سپاه یزید بن معاویه‬ ‫روی داد‪ ،‬به هم‌راه ‪ 72‬تن از یارانش کش��ته شد‪ .‬شیعیان همه‬ ‫ساله در چنین روزی به عزاداری می‌پردازند‪.‬‬ ‫‪ 1917‬میالدی‪« :‬فنالند» از روس��یه اعالم اس��تقالل کرد‪.‬‬ ‫در قرون وس��طا س��رزمین فنالند به تصرف سوئدی‌ها درآمد و‬ ‫بس��یاری از مردم آن به مس��یحیت روی آوردند‪ .‬در اواخر قرن‬ ‫هجدهم و اوایل قرن نوزدهم میالدی روسیه تزاری در جریان‬ ‫جنگ با سوئدی‌ها سرزمین فنالند را اشغال کرد‪.‬‬ ‫نهض��ت اس��تقالل‏طلبی که از س��ال‏های آخر ق��رن نوزدهم‬ ‫ش��دت گرفته بود به جنگ داخلی میان طرف‌داران روس��یه و‬ ‫ملی‏گرایان انجامید‪ .‬سرانجام هم‏زمان با تشکیل اتحاد جماهیر‬ ‫ش��وروی‪ ،‬ملی‏گرایان در فنالند به پیروزی رس��یدند و در سال‬ ‫‪ 1917‬اعالم استقالل کردند‪.‬‬ ‫فنالند در ش��مال اروپا واقع ش��ده که از شمال با نروژ‪ ،‬از شرق‬ ‫با روسیه‪ ،‬از غرب با س��وئد همسایه است‪ .‬شهر «هلسینکی»‬ ‫(‪ )Helsinki‬پایتخت این کشور است‪.‬‬ ‫‪ 1941‬میالدی‪ :‬نیروهای ارتش س��رخ در جنگ مس��کو به‬ ‫نیروه��ای آلمانی حمله کردند‪ .‬با ی��ورش ارتش آلمان نازی به‬ ‫ش��وروی در ‪ 22‬ژوئن ‪ ،1941‬نیروهای آلمان تا نزدیک مسکو‬ ‫پایتخت ش��وروی پیش رفتند‪ ،‬اما با فرا رسیدن زمستان سخت‬ ‫ش��وروی‪ ،‬عملیات تهاجمی نیروهای آلمان نیز متوقف شد‪ .‬در‬ ‫دسامبر همان سال حمالت متقابل ارتش سرخ شوروی آغاز شد‬ ‫که در نتیجه آن برخی از نیروهای آلمان عقب‏نش��ینی کردند‪.‬‬ ‫آمریکا تجهیزات نظامی به ش��وروی ارس��ال کرد‪ .‬عقب‏نشینی‬ ‫آلمان از شوروی‪ ،‬نخستین شکست آلمان در جنگ جهانی دوم‬ ‫بود و شوروی به پیروزی رسید‪.‬‬ ‫‪ 1992‬میلادی‪« :‬مس��جد باب��ری» (‪Mosque of‬‬ ‫‪ )Babur‬هند توس��ط هندوهای افراطی این کش��ور تخریب‬ ‫ش��د‪ .‬این مس��جد در ش��هر «آیودیا» (آیودهیا یا آجودهیا) در‬ ‫هند اس��ت که برف��راز تپه‌ای به‌نام «رام کوت» وجود داش��ت‪.‬‬ ‫و در اوای��ل س��ده دهم هجری به دس��تور «ظهیرالدین محمد‬ ‫بابر» بنا شده بود‪.‬‬ ‫هندوه��ای افراطی معتقدند که مس��جد در محل زادگاه خدای‬ ‫آن‌ها «راما» بنا ش��ده بود و پیش‌ت��ر معبدی در آن مکان قرار‬ ‫داش��ته که در زمان بابر تخریب ش��ده اس��ت‪ .‬از زمان تس��لط‬ ‫انگلیس��ی‌ها بر ش��به قاره هند تا‌کنون مس��جد بابری موضوع‬ ‫درگیری‌ه��ای خونین میان هندوها و مس��لمانان بوده اس��ت‪.‬‬ ‫پیش از تخریب مس��جد‪ ،‬خش��ونت بر س��ر این اختالف هر از‬ ‫گاه��ی ف��وران می‌کرد و با تخریب مس��جد باب��ری ناآرامی‌ها‬ ‫و درگیری‌های متعدد و ش��دیدی آغاز ش��د ک��ه ابعاد مذهبی‪،‬‬ ‫اجتماعی‪ ،‬سیاسی و حقوقی پیدا کرده است‪.‬‬ ‫‪ 1384‬خورشیدی‪ :‬هواپیمای سی‪ -130‬کشور ایران‪ ،‬پس‬ ‫از برخاستن از فرودگاه «مهرآباد» سقوط کرد‪ ،‬که در این حادثه‪،‬‬ ‫‪ 94‬نفر ش��امل نیروی نظامی سپاه و ارتش ایران و خبرنگاران‪،‬‬ ‫جان باختند‪ .‬این هواپیما هنگام بازگشت برای فرود اضطراری‬ ‫در فرودگاه مهرآباد با ساختمانی مسکونی برخورد کرد‪.‬‬ ‫گفته شده چهارده فروند از هواپیمای سی‪ -130‬سقوط کرده‌اند‬

‫‪66‬‬

‫که در سوانح سقوط این هواپیما تا کنون بیش از ‪ 500‬تن جان‬ ‫خود را از دس��ت داده‌اند و سرنش��ینان یک��ی از این هواپیماها‬ ‫فرمان‌دهان کلیدی جنگ ایران و عراق بوده‌اند‪.‬‬ ‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1369‬خورش�یدی‪«:‬منوچهر جهانبگلو» از اساتید موسیقی‬ ‫اصی��ل ایرانی درگذش��ت‪ .‬او بعد از اتمام تحصیالت متوس��طه‬ ‫موس��یقی را نزد استادانی چون اس��تاد ابوالحسن صبا آموخت‪.‬‬ ‫کتاب «آموزش سنتور» اثر وی است‪.‬‬ ‫‪ 1357‬خورشیدی‪:‬هم‌چنین «عیس��ی صدیق» معروف به‬ ‫«اعلم» موس��س دانش‌گاه تهران و یکی از نام‌داران فرهنگی‬ ‫س��ده اخیر تاریخ فرهنگ ایران در چنین روزی درگذش��ت‪ .‬در‬ ‫ایران در وزارت فرهنگ مشغول به خدمت شد و در سال ‪1309‬‬ ‫جهت ادامه تحصیل ب��ه آمریکا زفت‪ .‬وی پس از اخذ دکترای‬ ‫فلس��فه به ایران بازگش��ت و از طرف دولت ایران‪ ،‬مامور تهیه‬ ‫طرح تاس��یس دانش‌گاه تهران شد‪ .‬صدیق عالوه بر تهیه طرح‬ ‫و قانون تاس��یس دانش‌گاه تهران و ایجاد هس��ته مرکزی آن‪،‬‬ ‫خدمات فرهنگی دیگری نیز انجام داد که تاس��یس نخس��تین‬ ‫مدارس جدید گیالن‪ ،‬پیش��نهاد اع��زام محصل به اروپا و تهیه‬ ‫قانون آن‪ ،‬تاسیس دانش‌گاه تبریز و تاسیس نزدیک به دو هزار‬ ‫مدرسه در طول فعالیت فرهنگی خود‪ ،‬از آن جمله‏اند‪.‬‬ ‫‪ 1358‬خورش�یدی‪ :‬اع�لام ش��د که «ش��هریار ش��فیق»‬ ‫خواهرزاده ش��اه سابق‪ ،‬پسر اش��رف از شوهر دوم و افسر سابق‬ ‫نیروی دریایی ای��ران هنگامی که در یک خیابان پاریس پیاده‬ ‫به س��وی خانه مادرش در حرکت بود به دست مردی جوان که‬ ‫به او نزدیک ش��ده بود با شلیک گلوله کشته شده و تیرانداز با‬ ‫موتورسیکلتی که در انتظار وی بود فرار کرده است‪.‬‬

‫هفتم دسامبر‬

‫شانزدهم آذر‬

‫‪ 1873‬میالدی‪« :‬ویال کاتر» (‪ )Willa Cather‬نویسنده‬ ‫زن آمریکایی متولد ش��د‪ .‬وی برنده جای��زه «پولیتزر» بود که‬ ‫از طری��ق خل��ق رمان‌هایی که به زندگی نخس��تین مهاجرین‬ ‫اروپایی س��اکن در ایاالت غربی آمریکا اختصاص داش��ت‪ ،‬به‬ ‫شهرت رس��ید‪ .‬آثاری مانند «اوه پیشگامان»‪« ،‬آنتونیای من»‬ ‫و «نغم��ه‌ی الرک»‪ ،‬از جمل��ه‌ی این آثار او به ش��مار می‌آیند‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 1923‬او به خاطر نگارش رمان «یکی از ما»‪ ،‬جایزه‬ ‫پولیتزر را دریافت کرد‪.‬‬ ‫وی هم‌چنین مجموعه رمان‌هایی هم در ارتباط با جنگ جهانی‬ ‫اول نوشت‪ .‬نخستین رمان مفصل او‪« ،‬پل الکساندر»( (‪Ale x‬‬ ‫‪ ،)ander’s Bridge‬است که این کتاب مورد توجه بسیاری‬ ‫از نویسندگان آن زمان قرار گرفت‪.‬‬ ‫«بانوی گم‌ش��ده»‪« ،‬خانه استاد»‪« ،‬سایه‌ای بر صخره» برخی‬ ‫دیگر از رمان‌های او هستند‪.‬‬ ‫‪ 1941‬میالدی‪ :‬در جنگ جهانی دوم پای‌گاه نظامی آمریکا‬ ‫در «پرل هاربر» توسط هواپیماهای ژاپن بمباران شد‪ .‬به دنبال‬

‫حمله نیروی هوایى ژاپن به این پای‌گاه‪ ،‬آمریکا به ژاپن اعالن‬ ‫جنگ داد‪ .‬به دنبال آن‪ ،‬س��ران آلمان و ایتالیا هم که به موجب‬ ‫پیمان س��ه جانبه‪ ،‬متحد ژاپن بودند‪ ،‬در روز یازدهم دسامبر به‬ ‫آمریکا اعالن جنگ دادند‪.‬‬ ‫هواپیماه��ای ژاپنی توانس��تند پنج رزم‌ناو ب��زرگ آمریکایی به‬ ‫هم‌راه سه کشتی کوچک‌تر را غرق کنند‪ .‬عالوه بر آن‪ ،‬چندین‬ ‫هواپیمای آمریکایی بر روی زمین نابود شدند‪.‬‬ ‫‪ 19900‬میلادی‪« :‬رینالدو آرن��اس» (‪Reinaldo Ar e‬‬ ‫‪ )nas‬نمایش‌نامه‌نویس‪ ،‬نویس��نده و شاعر کوبایی درگذشت‪.‬‬ ‫در جوانی به هاوانا رفت و در کتاب‌خانه‌ی ملی هاوانا مش��غول‬ ‫کار ش��د و داستان‌نویسی را شروع کرد‪ .‬اولین رمان او «آوازی‬ ‫از ت��ه چاه» بود ک��ه در ‪ 1965‬برنده جای��زه‌ی دوم اتحادیه‌ی‬ ‫نویس��ندگان کوبا ش��د‪ .‬رم��ان دومش ب��ا نام «هذی��ان» در‬ ‫مکزیکوسیتی منتشر شد‪.‬‬ ‫در ‪ 1980‬پس از آن‌که مدتی به جرم فس��اد اخالقی در زندان‬ ‫به‌س��ر برد به آمریکا رفت و در نیویورک و میامی س��اکن شد‪.‬‬ ‫سرانجام در چنین روزی خودکشی کرد‪.‬‬ ‫بر اس��اس زندگ��ی آرناس فیلم «وقتی ش��ب ف��رو می‌افتد» به‬ ‫کارگردانی «جولیان اشنابل» (‪ )Julian Schnabel‬ساخته شد‪.‬‬ ‫‪ 1384‬خورشیدی‪« :‬منوچهر نوذری» بازی‌گر تاتر‪ ،‬سینما‪،‬‬ ‫رادی��و و تلویزیون ایران و از پیش‌گامان هنر دوبله درگذش��ت‪.‬‬ ‫وی بیش از نیم‌قرن در این حیطه‌ها به فعالیت پرداخت‪.‬‬ ‫‪ 1388‬خورش�یدی‪ :‬تظاه��رات اعتراض��ی منس��وب ب��ه‬ ‫«تظاه��رات هواداران جنبش س��بز» در روز دانش‌جو در ایران‬ ‫با حضور مردم و دانش‌جویان در ایران برگزار شد‪.‬‬ ‫دانش‌جوی��ان معت��رض در دانش‌گاه‌های تهران ب��ا نیروهای‬ ‫امنیتی و نظامی در بیرون از دانش‌گاه درگیر ش��دند‪ .‬این تجمع‬ ‫یکی از بزرگ‌ترین تظاهرات در ماه‌های پس از انتخاب ریاست‬ ‫جمهوری بود‪.‬‬ ‫بعد از انتخابات بحث‌برانگیز ریاس��ت جمهوری و وقایع پس از‬ ‫آن‪ ،‬معترضان به نتایج انتخابات از برخی مناس��بت‌های رسمی‬ ‫مانن��د روز قدس و س��یزدهم آبان برای اع�لام اعتراض خود‬ ‫اس��تفاده کردند‪ .‬در طول یک ماهه‌ی پی��ش از روز دانش‌جو‪،‬‬ ‫ده‌ه��ا تن از دانش‌جویان فعال سیاس��ی در ایران بازداش��ت یا‬ ‫احضار شدند‪.‬‬ ‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1332‬خورشیدی‪ :‬چند ماه پس از وقوع کودتای ‪ ۲۸‬مرداد‬ ‫‪ ،۱۳۳۲‬س��ه دانش‌جوی ایران��ی در اعتراض به دیدار رس��می‬ ‫«ریچارد نیکسون» نایب ریاست جمهوری وقت آمریکا‪ ،‬توسط‬ ‫نیروهای امنیتی در دانش‌گاه تهران کش��ته شدند‪ ،‬این روز (‪۱۶‬‬ ‫آذر) به «روز دانش‌جو» معروف شد‪.‬‬ ‫‪ 1372‬خورش�یدی‪« :‬ج��واد معروفی» از آهنگ‌س��ازان و‬ ‫نوازندگان برجس��ته پیانو در ایران درگذش��ت‪ .‬وی فرزند استاد‬ ‫«موسی معروفی» نوازنده تار است‪.‬‬ ‫‪ 1949‬میلادی‪« :‬توم��اس آل��ن ویت��س» (‪Thomas‬‬ ‫‪ )Alan Waits‬خواننده‪ ،‬آهنگ‌ساز و بازی‌گر آمریکایی زاده‬ ‫ش��د‪ .‬وی بارها نامزد جوایز مختلف موس��یقی ش��ده و توانسته‬ ‫‌است دو بار برنده جایزه «گرمی» شود‪.‬‬

‫هشتم دسامبر‬

‫نهم دسامبر‬

‫هفدهم آذر‬

‫هجدهم آذر‬

‫‪ 1886‬میلادی‪« :‬دیه‌گ��و ری��ورا» (‪)Diego Rivera‬‬ ‫نق��اش و دیوارنگار مکزیکی زاده ش��د‪ .‬ریورا یک��ی از رهبران‬ ‫جنب��ش هنر م��درن در مکزیک و از ش��خصیت‌های مهم در‬ ‫عرص��ه‌ی واقع‌گرایی اجتماعی قرن بیس��تم به ش��مار می‌آید‪.‬‬ ‫وی در مکزی��ک و مادرید ب��ه تحصیل هنر پرداخت‪ ،‬در ‪۱۹۱۱‬‬ ‫در پاریس زندگی کرد‪ .‬پس از بازگش��ت به مکزیک در ‪1921‬‬ ‫ب��ه فعالیت‌های انقالبی پرداخت‪ .‬وی ب��ا «فریدا کالو»‪ ،‬نقاش‬ ‫مکزیکی ازدواج کرد‪.‬‬ ‫تابلوی نقاش��ی «دختری با ش��ال» اثر این نقاش از گران‌ترین‬ ‫تابلوهای به فروش رسیده در آمریکای التین اعالم شده است‪.‬‬ ‫«صنعت» نام یکی دیگر نقاشی‌های او است‪.‬‬ ‫‪ 19800‬میلادی‪« :‬جان اونو لنون» (‪John Ono Le n‬‬ ‫‪ )non‬خواننده‪ ،‬ترانه‌س��را‪ ،‬موس��یقی‌دان‪ ،‬آهنگ‌ساز و شاعر‪،‬‬ ‫انگلیسی کش��ته شد‪ .‬او به‌عنوان یکی از اعضای موسس گروه‬ ‫«بیتلز» در جهان ش��ناخته شد‪ .‬پس از انتشار آلبوم جدیدش با‬ ‫نام «فانتزی دو» به ضرب گلوله به‌قتل رسید‪.‬‬ ‫پ��س از گوش‌س��پردن به آهنگ‌ه��ای «الویس پریس��لی» به‬ ‫موسیقی روی آورد‪ .‬وی در موسیقی سبک «راک اند رول»‪ ،‬در‬ ‫دهه ش��صت میالدی‪ ،‬تاثیر به‌سزایی داشت‪« .‬دشت‌های توت‬ ‫فرنگی برای همیش��ه»( (‪Strawberry Fields Fore v‬‬ ‫‪ )er‬و «من گراز دریایی هستم» (‪ )I Am the Walrus‬از‬ ‫تک‌آهنگ‌های به‌یادماندی این هنرمند انگلیسی است‪.‬‬ ‫او به‌جز موس��یقی در زمینه‌های سیاس��ت‪ ،‬صلح‪ ،‬نویسندگی و‬ ‫هنرپیشگی هم فعالیت کرده بود‪.‬‬ ‫‪ 1991‬میالدی‪ :‬روسیه‌‪ ،‬بالروس و اوکراین اعالم کردند که‬ ‫دولت ملی شوروی سابق مرده است‪ .‬و اتحاد جدیدی را منعقد‬ ‫کردند که به اتحاد «کشور‌های مستقل همسود» معروف است‌‪.‬‬ ‫این عمل توسط گورباچف تقبیح شد چراکه وی آن را عملی بر‬ ‫خالف قانون اساسی می‌دانست ‪.‬‬ ‫مرکز اصلی آن در «مینس��ک» پایتخت روس��یه سفید‪ ،‬است و‬ ‫نشست‌های آن در کاخ تاوری در سن پترزبورگ انجام می‌شود‪.‬‬ ‫‪ 1321‬خورش�یدی‪ :‬پس از نخس��ت‏وزیری «احمد قوام»‪،‬‬ ‫با بروز تورم پول ناش��ی از چاپ بی‌رویه اس��کناس‪ ،‬مشکالت‬ ‫اقتص��ادی‪ ،‬وضعی��ت نامرغ��وب آرد و ن��ان‪ ،‬ع��ده زی��ادی از‬ ‫دانش‏آم��وزان و دانش‌جوی��ان در میدان بهارس��تان دس��ت به‬ ‫ش��ورش زدند‪ .‬پس از آن وارد مجلس شدند و به ضرب و شتم‬ ‫نمایندگان پرداختند‪ .‬به دنبال آن بازار تهران تعطیل‪ ،‬فرمان‌دار‬ ‫نظام��ی تهران برکنار و س��پهبد «امیراحمدی» منصوب ش��د‪.‬‬ ‫معترضان خانه نخست وزیر را آتش زدند و پس از آن هم قوام‬ ‫دستور توقیف کلیه روزنامه‏ها و مجالت را صادر کرد‪.‬‬

‫‪ 1370‬خورشیدی‪ :‬معرفی عراق به عنوان آغازگر و متجاوز‬ ‫و مسئول جنگ بر علیه ایران توسط سازمان ملل متحد‪ .‬خاویر‬ ‫پرز دکوئیار‪ ،‬دبیر کل وقت س��ازمان ملل متحددر چنین روزی‬ ‫طی یک گزارش رسمی به شورای امنیت اعالم کرد که عراق‬ ‫در س��ی‌ویکم ش��هریور ‪ 1359‬به ایران حمله ک��رده و متجاوز‬ ‫اس��ت‪ .‬این ش��ورا هم‌چنین عراق را موظف به پرداخت غرامت‬ ‫جنگ به ایران کرد‪.‬‬ ‫در ای��ن جنگ ارتش عراق به طور گس��ترده از جنگ‌افزارهای‬ ‫شیمیایی علیه کردهای عراقی و مردم و نظامیان ایران استفاده‬ ‫کرد‪ .‬با این وجود جامعه جهانی هیچ‌گاه نتوانست اجماعی برای‬ ‫محکوم کردن این جنایت جنگی از سوی عراق ترتیب دهد‪.‬‬ ‫‪ 1608‬میالدی‪ :‬زادروز «جان میلتون» (‪)John Milton‬‬ ‫ش��اعر و نویس��نده انگلیس��ی‪ .‬از مهم‌ترین آث��ار وی می‌توان‬ ‫«بهش��ت گمش��ده» و «فردوس موجود یا بهشت بازیافته» را‬ ‫ن��ام ب��رد‪ .‬وی هم‌چنین مقاالت بح��ث برانگیزی در خصوص‬ ‫آزادی انتش��ار‪ ،‬آموزش و حذف سانس��ور نگاش��ته بود‪ .‬میلتون‬ ‫در س��ال ‪ ۱۶۵۲‬بینایی خود را از دس��ت داد و در هشتم نوامبر‬ ‫‪ ۱۶۷۴‬درگذشت‪.‬‬ ‫‪ 1840‬میلادی‪ :‬تاس��یس «کاخ کرملین» در مس��کو‪ :‬کاخ‬ ‫بزرگ کرملی��ن که یک��ی از زیباترین ابنی��ه تاریخی امروزی‬ ‫روس��یه محس��وب می‏شود در ش��هر مس��کو‪ ،‬در چنین روزی‬ ‫افتتاح ش��د‪ .‬این کاخ در زمان نیکالی اول‪ ،‬تزار روسیه در شهر‬ ‫مسکو پایتخت این کشور و در ساحل چپ رود مسکوا بنا شده‬ ‫اس��ت و ت��ا قبل از این که حکومت ش��وروی‪ ،‬مق��ر خود را در‬ ‫ای��ن کاخ اع�لام کند‪ ،‬کاخ موقتی تزار نامیده می‏ش��د‪ .‬در کاخ‬ ‫کرملین مهم‏ترین مجمع‏های عمومی‪ ،‬جلسات شورای عالی و‬ ‫کنفرانس‏های بزرگ بین‏المللی تشکیل می‏شود‪.‬‬ ‫‪ 1916‬میلادی‪ :‬زادروز «ک��رک داگالس» بازیگر و تهیه‬ ‫کننده آمریکایی‪ .‬وی در سال ‪ ۱۹۳۸‬از دانشگاه فارغ التحصیل‬ ‫شد و پیش از جنگ جهانی دوم و پس از آن نقش‌های کوتاهی‬ ‫را در چن��د فیلم‌ ایفا کرد‪ .‬در س��ال ‪ ۱۹۴۶‬ب��رای اولین بار وارد‬ ‫س��ینما شد و در فیلم «عش��ق عجیب مارتا ایورس» حضوری‬ ‫خاطره انگیز داشت‪.‬‬ ‫‪ 1377‬خورش�یدی‪ :‬پیدا شدن جسد «محمدجعفر پوینده»‬ ‫از قربانی��ان قتل‌ه��ای زنجی��ره‌ای ایران‪ .‬او زاده س��ال ‪1333‬‬ ‫خورش��یدی و مترجم‪ ،‬نویس��نده و روشن‌فکر معاصر بود که در‬ ‫جریان ترورهای موس��وم به قتل‌های زنجیره‌ای کش��ته ش��د‪.‬‬ ‫پوینده از فعال‌ترین اعضای کانون نویسندگان ایران بود‪.‬‬

‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1318‬خورش�یدی‪« :‬داری��وش مهرجوی��ی» کارگ��ردان‪،‬‬ ‫نویس��نده و مترجم ایرانی به‌دنیا آمد‪ .‬مهرجویی با ساخت فیلم‬ ‫«گاو» در س��ال ‪ ۱۳۴۸‬نگاه‌ها را متوجه س��ینمای ایران کرد و‬ ‫به موج نوی س��ینمای ایران ش��کل داد‪ .‬آخری��ن فیلم بلند او‬ ‫«سنتوری»‌است‪.‬‬ ‫‪ 1941‬میلادی‪ :‬تنها یک روز پس از واقعه «پیرل هاربر»‌‪،‬‬ ‫آمریکا به تالفی چنین حمله‌ای وارد جنگ جهانی دوم شد‪.‬‬

‫برخی دیگر از روی‌دادها‬ ‫‪ 1961‬میلادی‪ :‬اس��تقالل تانگانی��کا از بریتانی��ا‪ .‬با اتحاد‬ ‫تانگانیکا و زنگبار در ‪ ۱۹۶۴‬نام این کشور به تانزانیا تغییر یافت‪.‬‬ ‫‪ 1970‬میالدی‪ :‬س��ال‌روز درگذش��ت «آرتی��وم میکویان»‬ ‫مهندس و اس��تاد دان��ش‌گاه ارمنی و یک��ی از طراحان نام‌دار‬ ‫هواپیما در شوروی‪.‬‬ ‫وی که زاده س��ال ‪ 1905‬بود در سال ‪ ۱۹۳۹‬به هم‌راه میخائیل‬ ‫گورویچ دفتر طراحی هواپیما ش��ماره ‪ ۱۵۵‬موسوم به میکویان‬ ‫و گورویچ را بنیان نهاد‪.‬‬

‫دهم دسامبر‬

‫نوزدهم آذر‬

‫‪ 1520‬میالدی‪« :‬مارتین لوتر»کشیش آلمانی فرمان پاپ را‬ ‫س��وزاند‌‪ .‬فرمان پاپ حاوی این دس��تور بود که او یا باید حرف‬ ‫خود را در خصوص رد کاتولیس��م و طرح نظریه پروتستان پس‬ ‫بگیرد یا این‌که تکفیر خواهد شد‌‪ .‬لوتر این کار را نپذیرفت و در‬ ‫سال ‪ 1521‬میالدی از کلیسا طرد شد ‪.‬‬ ‫‪ 1870‬میلادی‪« :‬پی��ر لویی��س» (‪)Pierre Louÿs‬‬ ‫ش��اعر و نویس��نده فرانس��وی در بلژیک به دنیا آمد‪ .‬وی برای‬ ‫ادامه تحصیل در رش��ته فلس��فه به پاریس رفت و مجله ادبی‬ ‫«الکونک» را بنیان نهاد و اش��عارش را در این مجله منتش��ر‬ ‫کرد‪ .‬در سال‏های بعد آثار متعدد دیگری از او به نمایش درآمد‪.‬‬ ‫رمان‌های «آفرودیت» و«زن و عروس��ک» از مهم‌ترین آثار او‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫‪1901‬میالدی‪ :‬اولین جوایز نوبل در س��ال‌روز مرگ «آلفرد‬ ‫نوب��ل» اعطا ش��دند‪ .‬پایه‌گ��ذاری جوایز نوب��ل در پی وصیت‬ ‫آلفرد نوبل ش��یمی‌دان‪ ،‬کارآفرین س��وئدی و مخترع دینامیت‬ ‫ص��ورت گرفت‪ .‬نوب��ل معتبرترین جایزه‌ی علمی اس��ت که به‬ ‫یک دانش‌مند تعلق می‌گیرد‪ .‬س��االنه پنج جایزه در رشته‌های‬ ‫فیزی��ک‪ ،‬ش��یمی‪ ،‬فیزیولوژی و پزش��کی‪ ،‬ادبی��ات و صلح‪ ،‬به‬ ‫افرادی برجسته در این حوزه‌ها تعلق می‌گیرد‪.‬‬ ‫‪ 1941‬میالدی‪ :‬نیروهای امپراتوری ژاپن وارد فیلیپین شدند‬ ‫و جزی��ره «گ��وام» را که متعل��ق به آمریکا ب��ود تصرف و ناو‬ ‫«پرن��س آو ویلیز» (‪ )Prince of Wales‬انگلس��تان را در‬ ‫آب‌های سنگاپور غرق کردند‪.‬‬ ‫کت��اب «علی��ه خیزش آفتاب» نوش��ته یکی از تاریخ‌نویس��ان‬ ‫فیلیپینی با محور اصلی تاریخ تحوالت فیلیپین در دوران جنگ‬ ‫دوم جهان��ی و حمل��ه نیروهای ژاپنی به خ��اک این جزیره در‬ ‫سال‌های ‪ 1941‬تا ‪ 1945‬به تازگی منتشر شده است‪.‬‬ ‫‪ 1948‬میالدی‪ :‬اعالمیه جهانی حقوق بشر در سازمان ملل‬ ‫متحد‪ ،‬تصویب شد‪ .‬این اعالمیه یک پیمان بین‌المللی و شامل‬ ‫سی ماده است که به تشریح دیدگاه سازمان ملل متحد در مورد‬ ‫حقوق بش��ر می‌پردازد و هدف آن برقراری و تضمین حقوق و‬ ‫آزادی‌های برابر برای همه مردم است‪.‬‬ ‫به دنبال تصویب اعالمیه جهانی حقوق بشر‪ ،‬روز دهم دسامبر‬ ‫به عنوان «روز جهانی حقوق بشر» نام‌گذاری شده و در سراسر‬ ‫جهان گرامی داشته می‌شود‪.‬‬ ‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1898‬میلادی‪ :‬مجمع‌الجزایر «فیلیپین» در اقیانوس کبیر‬ ‫توس��ط دولت اسپانیا به مبلغ چهار‌میلیون‌دالر به ایاالت متحده‬ ‫آمری��کا فروخته ش��د‌‪ .‬فیلیپین‌‪ ،‬که امروزه ب��ا یک جمهوری و‬ ‫به‌طور مستقل اداره می‌ش��ود‌‪ ،‬دیر زمانی متعلق به اسپانیا بود‌‪.‬‬ ‫وقت��ی اس��پانیا در جنگ با آمریکا شکس��ت خ��ورد‌‪ ،‬به موجب‬ ‫معاه��ده «پاری��س» که در ای��ن روز امضا ش��د‌‪ ،‬فیلیپین را به‬ ‫آمریکا فروخت و آمریکا نیز ژوییه ‪ 1946‬میالدی به آن کشور‬ ‫استقالل داد‪.‬‬

‫‪67‬‬

‫ناقوس تبعید‪ -‬بخش دوم‬

‫خودسانسوری‬ ‫و‬ ‫سانسور‬ ‫نگاهی به‬ ‫مهاجرت‬ ‫ادبیات‬ ‫در‬ ‫سینما و تاتر‬ ‫‌کوچه هفتم‪ -‬سینما و تاتر ایران و جهان‬

‫پیمان عابدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫در قسمت قبل در ارتباط با بحث سانسور مطالبی بیان شد‪ .‬در‬ ‫مورد خودسانس��وری نیز که به اعتقاد من در میان نویسندگان‬ ‫ایرانی به خصوص آن‌ها که داخل ایران می‌نویس��ند به نوعی‬ ‫عادت بیمارگونه تبدیل شده‪ ،‬بیش‌تر به شرایط روانی و ذهنی و‬ ‫نیز شرایط تاریخی و اجتماعی‪ -‬سیاسی آنان برمی‌گردد‪ .‬یعنی‬ ‫اگر از کودکی به ما آموخته ش��د ک��ه برخی از موضوعات تابو‬ ‫هس��تند و به سراغ‌شان نباید رفت‌‪ ،‬به این گونه از ابتدا سانسور‬ ‫خود در وجود ما نظام می‌گیرد و به اصطالح مانند نوشیدن شیر‬ ‫مادر «اندرونی» می‌شود‪.‬‬ ‫یکی از دغدغه‌های هنرمند و ش��اعر و نویسنده همین بازی با‬ ‫تابو‌هاست‪ .‬در ادبیات‪ ،‬یکی از علت‌های وجودی «جریان سیال‬ ‫ذهن» همین در هم کوبیدن دیوارهای خود‌سانسوری در ذهن‬ ‫شاعر و نویسنده بوده است‪.‬‬ ‫نویس��ندگانی چ��ون «ج��ک ک��رواک» ت��ا ح��دی در مورد‬ ‫سانس��ور‌زدایی پیش رفتند که پیراس��تن و ویراستن متن را در‬ ‫مراحل بعدی و باز‌نویسی‌‪ ،‬نوعی خود‌سانسوری تلقی می‌کردند‪.‬‬ ‫این نظریه برای شاعر دیگری چون «آلن گینزبرگ» غیر‌قابل‬ ‫قب��ول ب��ود‪ ،‬زیرا ک��ه او نس��خه‌ی نخس��ت را م��اده‌ی خام‬ ‫می‌پنداش��ت که در مراحل باز‌نویس��ی به پختگی و رس��یدگی‬ ‫تحول می‌یافت‪ .‬البته بین ویرایش و ممیزی نیز تفاوت بزرگی‬ ‫وجود دارد اما تاریخ به هرحال در سیر و تحول خود ویرایش‌گر‬ ‫و ویراس��تار بزرگی اس��ت‪ .‬یعنی در مسیر تاریخ‬ ‫مت��ون بازنویس��ی می‌ش��ود و ویرایش‬ ‫می‌یابند‪ .‬حتا خواجه حافظ ش��یراز هم‬ ‫از این دخالت و تخطی مصون نمانده‬ ‫است و می‌دانیم که دیوانش را چندین‬ ‫بار به اصطالح «تصحیح» کرده‌اند‪.‬‬ ‫در این‌ج��ا نق��ل قولی دیگ��ر از همان‬ ‫گفت‌وگوی «به��رام م��رادی» را می‌آورم‪:‬‬ ‫«من خودسانس��وری را در جنس کلمه نمی‌بینم‪.‬‬ ‫نویس��نده ایران��ی به سانس��ور‪ ،‬دید بیرون��ی دارد‪ .‬او‬ ‫سانسور را به طور مطلق خارج از خود می‌بیند‪ .‬در صورتی‬ ‫که سانس��ور می‌تواند از ب��روز اولین جرقه‌های اثر در ذهن‌مان‬ ‫ش��کل بگیرد‪ .‬ممکن اس��ت حتا در روابط روزم��ره برای خود‪،‬‬ ‫حدومرزهای بی‌دلیل و غیرانس��انی بگذاریم‪ .‬ممکن اس��ت به‬ ‫قواعد و افکار جامعه‪ ،‬گردن بگذاریم و داس��تانی بنویسیم پر از‬ ‫خودسانس��وری‪ .‬مهم این است که ما نگاه آزاد خود به مسایل‬ ‫را از دست بدهیم که کم‌تر در نویسنده ایرانی هست که از این‬ ‫دام رها باش��د‪ .‬این‌جا دیگر جنس کلمه مس��ئله نیست؛ فضای‬ ‫داستان است که مخدوش می‌شود‪».‬‬ ‫من خودسانس��وری را در جنس کلمه نمی‌بینم‪ .‬نویسنده ایرانی‬ ‫به سانسور‪ ،‬دید بیرونی دارد‪ .‬او سانسور را به طور مطلق خارج‬ ‫از خود می‌بیند‪ .‬در صورتی که سانس��ور می‌تواند از بروز اولین‬ ‫جرقه‌های اثر در ذهن‌مان شکل بگیرد‬

‫‪68‬‬

‫در پایان س��خن این نکت��ه را هم اضافه کنم که رس��انه‌های‬ ‫داخل ایران آن‌طور که باید و شاید به ادبیات مهاجرت توجهی‬ ‫ندارند و دلیل آن هم به حتم سیاس��ی اس��ت‪ .‬یعنی یا به آن‌ها‬ ‫اج��ازه نمی‌دهند که به ادبیات مهاج��رت بپردازند یا خود آن‌ها‬ ‫خوسانس��وری می‌کنند‪ .‬دلیل قضیه به اعتقاد من این است که‬ ‫ادبی��ات تبعید با ادبیات مهاجرت مخلوط ش��ده اس��ت‪ .‬ادبیات‬ ‫تبعید دقیقن سیاسی اس��ت و طبیعی است که مسایل سیاسی‬ ‫روز ایران اجازه نمی‌دهد که چنین ادبیاتی در سطح مطبوعات‬ ‫و رسانه‌های داخل کشور مطرح شوند‪.‬‬ ‫ام��ا ادبیات مهاج��رت ادبیات محض یا ادبیات ناب اس��ت که‬ ‫می‌تواند پیام سیاس��ی داشته باشد یا نداش��ته باشد‪ .‬اما اگر به‬ ‫آن می‌پردازیم نه به دلیل پیام سیاسی بلکه به دلیل شایستگی‬ ‫ادبی اثر است که توجه را به خود جلب می‌کند‪« .‬رضا قاسمی»‬ ‫در مصاحبه‌ای با کارنامه می‌گوید‪« :‬من به این دلیل از کش��ور‬ ‫خارج ش��دم که دیدم از هر طرفی به راه می‌افتم تابلوی ورود‬ ‫ممن��وع زده‌اند‪ .‬پس وقتی از کش��ور مهاجرت ک��ردم تکلیفم‬ ‫را ب��ا خودم روش��ن کردم‪ .‬به خودم گفتم اگ��ر نتوانم آزادانه از‬ ‫هرچیزی که دغدغه ذهنی من اس��ت حرف بزنم پس حضورم‬ ‫در این‌جا بی‌معناس��ت‪ .‬البته حرف زدن آزادانه از هر چیزی که‬ ‫در داخل کش��ور تابوس��ت لزومن به خلق یک اثر هنری به‌تر‬ ‫منجر نمی‌ش��ود‪ .‬اما ی��ک چیز را هم آثار ب��زرگ ادبی به من‬ ‫ثابت کرده‌اند‪:‬‬ ‫«در هن��ر‪ ،‬منطقه ممنوعه وجود ن��دارد‪ ،‬و نمی‌توان بدون نقب‬ ‫زدن آزادان��ه به همه وجوه هس��تی اثر بزرگی آفرید‪ .‬البته‬ ‫تابلوه��ای ورود ممن��وع یک طرف قضیه اس��ت‪،‬‬ ‫خودسانس��وری هم ط��رف دیگر قضیه و من‬ ‫باید اعت��راف کنم که رهاش��دن از قید‬ ‫و بندهای فرهنگ��ی و اجتماعی و‬ ‫خانوادگ��ی به هی��چ وجه کار‬ ‫آسانی نیست‪».‬‬

‫ایران‬

‫امیر‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫این برنامه نگاهی دارد بر تاتر و سینمای ایران و سینمای جهان‪.‬‬ ‫این برنامه را تقدیم می‌کنم به همه هنر دوستان عزیز و امیدوارم‬ ‫اطالعات خوبی را در این برنامه تقدیم حضورتان کنم‪« .‬کوچه‬ ‫هفتم» ش��امل ‪ 3‬بخش است‪ ،‬در بخش اول سری می‌زنیم به‬ ‫س��الن‌های تاتر و نمایش‌های در حال اجرای آن‪ ،‬بخش دوم‪،‬‬ ‫گش��تی در س��ینماهای ایران می‌زنیم و دسته‌بندی فیلم‌های‬ ‫ایرانی و میزان فروش آن‌ها و بخش سوم هم اختصاص دارد به‬ ‫فیلم‌های روز سینمای جهان و رتبه‌بندی آن‌ها‪.‬‬ ‫تاتر ش��هر این روزها به خاطر تعطی�لات ایران برنامه‌ای را در‬ ‫حال اجرا ن��دارد ولی بعد از تعطیالت دوباره فعالیت خودش را‬ ‫آغاز می‌کند‪.‬‬ ‫در سالن اصلی تاتر شهر از ‪ 11‬آذر ماه کاری با عنوان «مشروطه‬ ‫بانو» نوشته و کارگردانی «حسین کیانی» روی صحنه رفت که‬ ‫بازی‌گرانی چون «بهزاد فراهانی»‪« ،‬رویا نونهالی»‪« ،‬ش��هرام‬ ‫حقیقت‌دوس��ت» و «س��یامک صفری» در آن به ایفای نقش‬ ‫پرداختند‪ .‬تاالر «چهار‌س��و» ش��اهد دو اج��را از «قطب‌الدین‬ ‫صادقی» است‪ .‬دو کار متفاوت با نام‌های «پیکره‌های بازیافته»‬ ‫که س��اعت ‪ 81‬اجرا می‌شود و اگر نرفته بودید ساعت ‪ .02‬هر‬ ‫دو کار از نوشته‌های قطب‌الدین است و کارگردانی کارها را هم‬ ‫خودش به عهده دارد‪ .‬تاالر «‌سایه» تا ‪ 11‬آذر ماه شاهد دو کار‬ ‫با عنوان‌های با عنوان «گفت امروز بینی‪ ،‬فردا بینی و پس آن‬ ‫فردا» نوشته «نیما دهقانی» و کارگردانی «زهره بهروزی‌نیا»‬ ‫و با «پرهای نرم بر ماه پیش��انی‌ات تاج ن��وزادی می‌بافد» به‬ ‫کارگردانی «مریم معینی» و نویسندگی «نسیم احمد‌پور» بود‬ ‫و از ‪ 02‬آذر ه��م کار «کش��تار خاموش» نوش��ته و کارگردانی‬ ‫«نصر‌اله قادری» روی صحنه می‌رود‪.‬‬ ‫در تاالر «قشقایی» تاتر دیگری به اسم «به آسمان نگاه کن»‬ ‫به قلم و کارگردانی «محمد‌مهدی خاتمی» ساعت ‪ 91‬در حال‬ ‫اجراست‪.‬‬ ‫در «کارگاه نمایش» هم کار‪« ،‬البی» نوشته «آرش عبادی» و‬ ‫به کارگردانی «بیتا الهیان» ساعت ‪ 81‬اجرا می‌شود‪.‬‬ ‫اما این روزها اتفاق جالبی در تاتر ش��هر افتاده و آن اس��تقبال‬ ‫بی‌نظی��ر مردم از تاترهای محیطی اس��ت که در فضای کافه‬ ‫‌تری��ای تاتر ش��هر برگزار می‌ش��ود‪ .‬س��اعت ‪ 71‬ه��ر روز در‬ ‫کافه‌تریای چهار‌س��و کاری ب��ا عنوان «» با ب��ازی «هدایت‬ ‫هاش��می» و کارگردانی «هادی عاملی» و نوشته «داریو فو»‬ ‫اجرا می‌شود و بعد از آن ساعت ‪ 81‬در کافه‌تریای سالن اصلی‬ ‫کار دیگری به نام «صد سال پیش از تنهایی ما» نوشته «سجاد‬ ‫افش��اریان» و کارگردانی «حسن جودکی»‪ ،‬با بازی «سیامک‬

‫گزارش ادبی‪ -‬سعدی‪،‬‬

‫شاعری برای همه دوران‌ها‬

‫صفری» اجرا می‌شود‪.‬‬ ‫از مجموعه تاتر ش��هر که خارج بش��ویم باید سری بزنیم به‬ ‫سالن‌های تماشاخانه ایران شهر‪ .‬در سالن استاد «سمندریان»‬ ‫کاری با عنوان «نامه‌هایی به تب» نوشته «محمد چر ‌م شیر»‬ ‫و کارگردانی «سیامک احصایی» به اجرای خودش پایان داد‪.‬‬ ‫جالب است بدانیم که «فاطمه معتمدآریا» بعد از مدت‌ها دوری‬ ‫از کار تاتر در این نمایش کنار «احمد ساعت‌چیان» و «پانته‌آ‬ ‫پناهی» به ایفای نقش پرداخته بود‪.‬‬ ‫س��الن دیگر تماش��اخانه هم کاری با عنوان «خشک‌سالی و‬ ‫دروغ» با قلم و کارگردانی «محمد یعقوبی» در حال اجراست‬ ‫که سال گذشته این کار در مجموعه تاترشهر اجرا شد‪ ،‬با این‬ ‫تفاوت که امس��ال در کنار «آیدا کیخایی» و «علی سرابی»‪،‬‬ ‫«ب��اران کوث��ری» و «پیمان مع��ادی» نیز ب��ه ایفای نقش‬ ‫پرداخته‌اند‪.‬‬ ‫در بخش دوم برنامه گش��تی خواهیم زد در سینماهای ایران‪.‬‬ ‫سینمایی که امروز پر از جنجال و هیاهوست‪.‬‬ ‫این روزها فیلم س��عادت‌آباد با بازی «حس��ین یاری»‪« ،‬حامد‬ ‫بهداد»‪« ،‬لیال حاتمی»‪« ،‬مهناز افشار» و «هنگامه قاضیانی»‬ ‫و کارگردان��ی «مازی��ار می��ری» بع��د از ‪ 44‬روز اکران حدود‬ ‫‪ 1/891/000‬فروش داشته و رتبه اول را به خودش اختصاص‬ ‫داده اس��ت‪ .‬بع��د از آن‪ ،‬فیلم «یک حبه قن��د» با بازی «نگار‌‬ ‫جواهری��ان»‪« ،‬رض��ا کیانیان»‪« ،‬اصغر هم��ت» و «پریوش‬ ‫نظری��ه» در ح��ال اک��ران اس��ت و کارگردان��ی آن را «رضا‬ ‫میرکریمی» به عهده داشته است‪ .‬این فیلم هم ‪ 44‬روز است‬ ‫که روی پرده رفته و ‪ 359/000/000‬فروش داشته و جای‌گاه‬ ‫دوم را در رده‌‌بندی به دست آورده است‪.‬‬ ‫رتبه سوم هم از آن فیلم «پرتغال خونی» شده است‪ .‬این فیلم‬ ‫با کارگردانی «سیروس الوند» ‪ 03‬روز است که در حال اکران‬ ‫بوده و ‪ 654/000/000‬هم فروش داش��ته اس��ت‪ .‬بازی‌گران‬ ‫این کار «فریبرز عرب‌نیا»‪« ،‬حامد بهداد» و «نیوشا ضیغمی»‬ ‫هس��تند‪« .‬راه آبی ابریش��م» هم با ‪ 73‬روز اک��ران و فروش‬ ‫‪ 592/000/000‬در رتبه چهارم قرار دارد‪ .‬این کار به کارگردانی‬ ‫«محمد بزرگ‌نیا» است و بزرگانی چون «عزت‌اله انتظامی»‪،‬‬ ‫«داریوش ارجمند»‪« ،‬رضا کیانیان»‪« ،‬پیام دهکردی»‪« ،‬بهرام‬ ‫رادان» و «پگاه آهنگرانی» در این فیلم هنرنمایی کرده‌اند‪.‬‬ ‫فیلم‌های دیگری ه��م مثل «پیتزا مخل��وط»‪« ،‬باغ قرمز»‪،‬‬ ‫«دلق��ک» در ژانر کمدی روی پرده هس��تند ک��ه برای خود‬ ‫جای‌گاهی هم در رتبه‌بندی‌ها به دست آورده‌اند‪.‬‬ ‫از اول آذر ه��م چند فیلم جدید اکران ش��ده با عنوان «بدرود‬ ‫بغداد»‪« ،‬گلوگاه شیطان» و «آسمان هشتم» که در روزهای‬ ‫آینده به آن‌ها خواهیم پرداخت‪.‬‬

‫سایه کوثری‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫سخن «سعدی» آن‌چنان که سهل و ممتنع است‪ ،‬سخن گفتن از‬ ‫او نیز سهل است‪ ،‬زیرا درباره او بسیار گفته‌اند و بسیار شنیده‌ایم‪ .‬اما‬ ‫ممتنع هم هست چون نه ما می‌توانیم حق مطلب را ادا کنیم و نه‬ ‫با همه تحقیقات انجام شده حق مطلب ادا شده است‪.‬‬ ‫از س��عدی آن‌چه می‌دانیم بیش‌تر از گفته‌های خودش اس��ت‪ .‬از‬ ‫آن‌چه در «بوستان» و مهم‌تر از آن در «گلستان» گفته است‪.‬‬ ‫کودکی او چون کودکی همه کودکان به بازی‪ ،‬شور و نشاط‪ ،‬جستن‬ ‫و افتادن‪ ،‬سرودن و شیرین سخنی سپری می‌شود‪ .‬جز اشاراتی در‬ ‫آثارش و افسانه‌هایی دور از واقع‪ ،‬چیزی از او نمی‌دانیم‪.‬‬ ‫«یاد دارم که در ایام طفولیت متعبد بودم و شب‌خیز و مولع زهد و‬ ‫پرهیز‪ .‬ش��بی در خدمت پدر نشسته بودم و همه شب دیده بر هم‬ ‫نبسته و مصحف عزیز برکنار گرفته و طایفه‌ای گرد ما خفته‪ ،‬پدر‬ ‫را گفتم‪« :‬از اینان یکی سربرنمی‌آورد که دوگانه‌ای به درگاه یگانه‬ ‫بگزارد‪ .‬چنان خفته‌اند که گویی مرده‌اند‪».‬‬ ‫گفت‪« :‬جان پدر‪ ،‬تو نیز اگر بخفتی به که در پوستین خلق افتی‪».‬‬ ‫پدر را در کودکی از دست می‌دهد‪:‬‬ ‫«مرا باشد از درد طفالن خبر‬ ‫که در طفلی از سر برفتم پدر»‬ ‫مادرش هم خیلی زود از دنیا می‌رود و چه سخت بود آن روز که به‬ ‫جهل جوانی بانگ بر مادر زد و «مادر دل آزرده به کنجی نشست‬ ‫و گریان گفت‪ :‬مگر خردی فراموش کردی که درشتی می‌کنی؟»‬ ‫پس از مرگ پدر‪ ،‬زیر نظر اتابک س��عد بن زنگی‪ ،‬حاکم فارس و‬ ‫بر اثر هوش و ذکاوت ذاتی ره‌سپار بغداد شد‪ ،‬زیرا او باید به سوی‬ ‫آینده‌ای می‌رفت که در انتظارش بود‪.‬‬ ‫از س��ویی به گفته خودش همه قبیله او عالمان دین بودند‪ .‬در این‬ ‫ایام فارس دچار آش��وب و هرج و مرج اس��ت و نمی‌تواند محیطی‬ ‫مناس��ب و مس��اعد برای این جوان جویای نام باش��د‪ .‬پس در آن‬ ‫روزگار آشفته از شیراز بیرون می‌رود‪:‬‬ ‫جهان در هم افتاده‬ ‫برون رفتم از ننگ ترکان چو دیدم‬ ‫چون موی زنگی‬ ‫اما بغداد در آن دوران مرکز خالفت اسالمی بود و نظامیه بغداد که‬ ‫سعدی تحصیالتش را در آن ادامه داد‪ ،‬از جمله دانش‌گاه‌های مهم‬ ‫آن دوران به شمار می‌رفت‪ .‬سازنده این مدرسه خواجه نظام‌الملک‪،‬‬ ‫وزیر معروف سلجوقی بود که به نظامیه شهرت یافت‪.‬‬ ‫نظامی��ه پرورش دهنده ب��رادران غزالی‪ ،‬ابن جوزی‪ ،‬س��هروردی‪،‬‬ ‫سمعانی‪ ،‬صالح‌الدین ایوبی‪ ،‬ابن انباری و بسیاری دیگر از بزرگان‬ ‫بود‪ .‬سعدی در نظامیه با حقوق مختصر و حجره‌ای که می‌گیرد به‬ ‫تحصیل مشغول می‌شود‪.‬‬ ‫شهاب‌الدین سهروردی‪ ،‬فیلسوف بزرگ مشرق زمین‪ ،‬استاد سعدی‬ ‫بود‪ .‬تحصیل با همه لذت‌ها و تلخی‌ها سپری می‌شود‪ .‬اکنون وقت‬ ‫آن اس��ت که تصمیم بگیرد در بغداد بماند‪ ،‬تحصیالت دینی خود‬ ‫را ادامه دهد و در ش��مار فقیهان روزگار درآید یا به شعر و شاعری‬ ‫بازگردد که میل باطنی اوست‪ .‬او راه میانه را برمی‌گزیند‪ :‬سفر‬ ‫گرچه برخی محققان در مورد س��فرهای س��عدی تردید دارند‪ .‬اما‬ ‫بی‌ش��ک‪ ،‬هنگام رفتن به حج و بازگشت به شیراز توقف‌هایی در‬ ‫شهرهای بین راه داشته است و این سفرها را نمی‌توان انکار کرد‪.‬‬ ‫در باب پنجم بوس��تان از س��فر خویش به اصفهان یاد می‌کند که‬

‫در آن‌جا به عیادت یار قدیم رفته اس��ت‪ .‬چون او را به حال س��ابق‬ ‫نمی‌بیند و علت را جویا می‌ش��ود‪ .‬می‌شنود که در نتیجه شکست‬ ‫مردم اصفهان به دست مغوالن‪ ،‬روح جنگ‌جویی خود را از دست‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫بنابر حکایتی دیگر از گلستان در جامع کاشغر با طالب علم جوانی‬ ‫آش��نا می‌ش��ود و گفت‌وگو می‌کند‪ .‬برخی از محققان معتقدند که‬ ‫س��عدی پس از این سفر به بغداد برمی‌گردد و به تحصیالت خود‬ ‫ادامه می‌دهد‪ ،‬اما گروهی دیگر نیز از س��فرهای او به شامات خبر‬ ‫می‌دهند‪.‬‬ ‫در گلستان نیز از سخن‌رانی خود در مسجد بعلبک یاد می‌کند که‬ ‫دم گرمش در هیزم تر شنوندگان اثر نمی‌کند اما سرانجام‪:‬‬ ‫«از صحبت یاران دمش��قم‪ ،‬ماللتی پدید آمده بود‪ ،‬س��ر در بیابان‬ ‫قدس نهادم و با حیوانات انس گرفتم تا وقتی که اسیر فرنگ شدم‬ ‫و در خندق طرابلس با جهودانم به کار گل بداشتند‪».‬‬ ‫در همین حکایت خواندنی‌س��ت که از ازدواج خود با دختر یکی از‬ ‫روسای حلب یاد می‌کند و معلوم است که به دلیل آن ازدواج مدتی‬ ‫را هم در حلب سپری کرده است‪.‬‬ ‫به مکه نیز بیش از یک بار و پیاده س��فر کرده اس��ت‪ .‬در یکی از‬ ‫س��فرهای حج در رفت یا بازگش��ت با پای برهنه به مسجد کوفه‬ ‫م��ی‌رود‪« :‬مگر وقتی که پایم برهنه مانده بود و اس��تطاعت پای‬ ‫پوشی نداشتم که جامع کوفه آمدم دل‌تنگ‪».‬‬ ‫پس از سفرهای طوالنی و پرماجرا در سال ‪ 655‬عزم وطن می‌کند‪.‬‬ ‫پس از س��فرهایی که بیش از بیست سال طول کشید‪ ،‬خستگی و‬ ‫از همه مهم‌تر آرزوی دیدار خاک ایران و آسمان آن او را به سوی‬ ‫وطن می‌کش��اند و معتقد است ش��یراز و مردمش از همه مردان و‬ ‫جاهایی که دیده به‌تر است‪:‬‬ ‫در اقصای گیتی بگشتم بسی‬ ‫به سر بردم ایام با هرکسی‬ ‫تمتع زهر گوشه‌ای یافتم‬ ‫زهر خرمنی خوشه‌ای یافتم‬ ‫چو پاکان شیراز‪ ،‬خاکی نهاد‬ ‫ندیدم که رحمت بر آن خاک باد‬ ‫توالی مردان این پاک بوم‬ ‫برانگیختم خاطر از شام و روم‬ ‫در ش��یراز سعدی به آسایش و آرامش می‌رسد‪ .‬در خانقاهی بیرون‬ ‫شهر سکنا گزیده و با مردم کم‌تر مراوده دارد زیرا معتقد است‪:‬‬ ‫کسی گیرد آرام دل در کنار‬ ‫که از صحبت خلق گیرد کنار‬ ‫در این روزگار‪ ،‬وقتش را به وعظ‪ ،‬پند‪ ،‬نصیحت و سرودن غزلیات و‬ ‫قصاید‪ ،‬تالیف برخی رساله‌ها و کتاب‌ها می‌گذراند‪.‬‬ ‫او در شیراز اکنون شاعری معروف است‪ .‬شهرت او نه در شیراز بلکه‬ ‫در اقصای عالم پراکنده شده است‪ .‬شاعران و نویسندگان معروف‬ ‫به دیدارش می‌ش��تابند‪ .‬معروف است امیر خسرو دهلوی در شیراز‬ ‫سعدی را مالقات کرده است‪.‬‬ ‫از سعدی‪ ،‬کلیات‪ ،‬بوستان یا سعدی نامه و گلستان باقی مانده است‪.‬‬ ‫سخنان و آثار او نه تنها در ایران و زبان فارسی بلکه در میان ملل‬ ‫و زبان‌های دیگر هم شهرت یافته است‪.‬‬ ‫به عبارتی سعدی شاعری‌ست برای همه دوران‌ها‪.‬‬

‫‪69‬‬

‫کرانه‌های سن‬

‫قصه شانسون دو روالن‬

‫سایه کوثری‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫قصه «شانس��ون دو روالن» به عنوان معروف‌ترین اثر حماسی‬ ‫در ادبیات فرانس��ه شناخته ش��ده است‪ .‬این هفته داستان آن را‬ ‫با هم می‌خوانیم‪:‬‬ ‫«شارلمانی»‪ ،‬پادشاه مشهور فرانک‌ها پس از هفت سال جنگ‬ ‫با اعراب اس��پانیا‪ ،‬این کشور را تسخیر و قوم سارازن را مغلوب‬ ‫می‌کند‪ .‬تنها ش��هری که هن��وز در مقابل او پای��داری کرده و‬ ‫تسلیم نشده‪ ،‬شهر ساراگس‪ ،‬در شمال شرقی اسپانیاست‪.‬‬ ‫«مارس��یل» س��لطان ش��هر س��اراگس به دروغ از ش��ارلمانی‬ ‫درخواست صلح می‌کند‪ ،‬ولی در خفا قصد دارد که شارلمانی را‬ ‫فریب دهد و لشکر او را غافل‌گیر کرده و شکست دهد‪.‬‬ ‫ش��ارلمانی پس از دریافت پیش��نهاد صلح از طرف مارس��یل‪،‬‬ ‫س��رداران لش��کر خ��ود را جمع می‌کن��د و درب��اره رد یا قبول‬ ‫پیش��نهاد مارسیل‪ ،‬مجلس مش��اوره تش��کیل می‌دهد‪ .‬سران‬ ‫لشکر شارلمانی که از جنگ‌های چندین ساله و سنگین خسته‬ ‫شده‌اند‪ ،‬پیش��نهاد مارس��یل را پذیرفته و به شارلمانی پیشنهاد‬ ‫می‌کنند که س��فیری نزد مارس��یل گس��یل دارد و با او پیمان‬ ‫صلح ببندد‪.‬‬ ‫به پیش��نهاد روالن‪ ،‬ناپدری او گانلون به عنوان سفیر از طرف‬ ‫شارلمانی انتخاب و به سوی ماموریت اعزام می‌شود‪.‬‬ ‫ماموری��ت گانلون بس��یار افتخارآمیز‪ ،‬اما مهم و پرخطر اس��ت‪.‬‬ ‫گانلون تصور می‌کند که روالن به عمد او را برای این ماموریت‬ ‫پرخطر پیش��نهاد کرده است و قصد هالک او را دارد‪ .‬به همین‬ ‫س��بب در دلش کینه‌ای سخت نس��بت به روالن پدید می‌آید‬ ‫و ب��ا خود عهد می‌کن��د که از او انتقام بگی��رد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫هنگام مذاکره با مارس��یل‪ ،‬روالن را سبب اصلی همه جنگ‌ها‬ ‫و خون‌ریزی‌ها معرفی می‌کند و به این ش��کل خش��م و کینه‬ ‫مارسیل و دیگر اعراب را علیه روالن برمی‌انگیزاند‪.‬‬ ‫پس از آن‪ ،‬نقش��ه خیانت‌کارانه‌ای طرح و به مارس��یل پیشنهاد‬ ‫می‌کند که به ظاهر تس��لیم شارلمانی ش��ود‪ ،‬ولی در مقابل به‬ ‫هرحیله‌ای که هس��ت از شارلمانی قول بگیرد که خاک اسپانیا‬ ‫را ترک خواهد کرد و مترصد باش��د به محض آن‌که شارلمانی‬ ‫از گردنه‌ه��ای جب��ال پیرنه عبور کرد‪ ،‬قوای او به عقبه لش��کر‬ ‫شارلمانی حمله کنند و روالن و دیگر سرداران سپاه او را که در‬ ‫قسمت عقب لشکر هستند به قتل برساند‪.‬‬ ‫ش��ارلمانی پس از امضای پیمان صلح و بازگش��ت گانلون‪ ،‬به‬ ‫این تصور که مارس��یل کاملن به وی تسلیم شده است و دیگر‬ ‫دشمنی باقی نیست‪ ،‬عزم بازگشت به کشور فرانسه می‌کند ولی‬ ‫قبل از حرکت برحسب پیشنهاد گانلون‪ ،‬فرمان‌دهی عقبه سپاه‬ ‫را به روالن می‌سپرد‪.‬‬ ‫همین‌ک��ه ش��ارلمانی از کوه‌های پیرنه عب��ور می‌کند و دنباله‬ ‫سپاه او به گردنه‌های رونسه‌وو می‌رسد‪ ،‬ناگهان قوای بی‌شمار‬ ‫مارسیل بر سر روالن و یاران او هجوم آورده و لشکر شارلمانی‬ ‫را از هر س��و در محاصره می‌گیرند‪« .‬اولیویه»‪ ،‬دوس��ت روالن‬ ‫به او پند می‌دهد که بالفاصله در بوق خود بدمد و از شارلمانی‬ ‫کم��ک بخواهد‪ .‬اما روالن این عمل را خالف ش��ان و ش��رف‬

‫‪70‬‬

‫دالوری می‌دان��د و از دمیدن در بوق خودداری می‌کند‪ .‬روالن‬ ‫به قدرت شمش��یر خود غره شده و با شادی و شوق به استقبال‬ ‫دشمن می‌شتابد‪.‬‬ ‫نبرد س��ختی بین قوای شارلمانی و قوای مارسیل درمی‌گیرد و‬ ‫سپاه مارسیل دوبار به سختی به روالن و یارانش حمله می‌کند‪.‬‬ ‫در نتیجه این حمله‪ ،‬همه سرداران و افراد سپاه شارلمانی به جز‬ ‫«روالن» و «اولیویه» و «تورپن» از پای درمی‌آیند‪.‬‬ ‫روالن چ��ون عرصه را بر خود تنگ و دش��من را قوی و چیره‬ ‫می‌بین��د‪ ،‬ب��ه ناچار در بوق خود دمیده و آن را چنان به ش��دت‬ ‫به صدا درمی‌آورد که ش��قیقه‌اش از هم م��ی‌درد‪ .‬صدای بوق‬ ‫به گوش شارلمانی می‌رس��د و بی‌درنگ متوجه می‌شود که به‬ ‫او خیان��ت کرده‌اند‪ .‬عنان برمی‌گرداند و به س��رعت به س��وی‬ ‫اس��پانیا بازمی‌گردد و پیش از هر چیز دستور می‌دهد «گانلون»‬ ‫را بازداشت کنند‪.‬‬ ‫آن‌گاه به جنگ با سارازن‌ها می‌پردازد‪ .‬اعراب قوای خود را مدد‬ ‫و قوت می‌دهند‪ .‬در این اثنا اولیویه به قتل می‌رسد‪ ،‬اعراب که‬ ‫از ش��نیدن صدای شیپور و نزدیک ش��دن نیروهای شارلمانی‬

‫به وحش��ت افتاده‌ان��د‪ ،‬روالن و تورپن را که ه��ردو نیمه جان‬ ‫و مش��رف به مرگ در گوش��ه‌ای افتاده‌اند‪ ،‬رها کرده رو به فرار‬ ‫می‌نهند‪.‬‬ ‫تورپن پیش از مرگ اجس��اد فرانسویان را تقدیس و برای آن‌ها‬ ‫طلب آمرزش می‌کند‪ .‬روالن می‌کوش��د که شمشیر خود را در‬ ‫هم بشکند تا به دست دشمن نیفتد‪ ،‬اما موفق نمی‌شود‪.‬‬ ‫پ��س تن به قضای آس��مانی و حکم یزدانی می‌دهد و دس��ت‬ ‫به دعا و اس��تغفار به سوی آس��مان بلند می‌کند و در حالی که‬ ‫روی به دشمن دارد و دستکش دست راست خود را به عالمت‬ ‫احت��رام به س��وی پ��روردگار خویش دراز کرده اس��ت جان به‬ ‫جان‌آفرین تسلیم می‌کند‪.‬‬ ‫در این موقع شارلمانی به گردنه‌های رونسه‌وو یعنی محل وقوع‬ ‫حادث��ه می‌رس��د و با تاثر و غم فراوان صحن��ه‌ای را که در آن‬ ‫س��پاهیانش قتل‌عام شده‌اند به چش��م می‌بیند و با خشم تمام‪،‬‬ ‫افراد سپاه مارسیل را تعقیب می‌کند‪.‬‬ ‫در این‌جا خداوند معجزه منسوب به «یوشع‌بن نوح» را برای او‬ ‫تجدید می‌کند و ش��ارلمانی به مدد این معجزه بر قوای دشمن‬ ‫غلبه یافته‪ ،‬همه را قلع‌وقمع می‌کند‪ .‬اما در این هنگام‪ ،‬بالیگان‪،‬‬ ‫امیر بابل و فرمان‌ده اعظم س��ارازن‌ها با کشتی به اسپانیا قدم‬ ‫می‌گذارد و به کمک س��پاه مارسیل می‌شتابد‪ .‬جنگی سهم‌ناک‬ ‫بین قوای طرفین درمی‌گیرد‪ .‬تقدیر آسمانی‪ ،‬فرمان‌ده دو سپاه‬ ‫را در مقابل یک‌دیگر قرار می‌دهد و نبرد سختی بین آن دو آغاز‬ ‫می‌شود‪ .‬شارلمانی به یاری خداوند بالیگان را از پای درمی‌آورد‬ ‫و لشکر اعراب روی به فرار می‌گذارد و سرانجام شهر ساراگس‬ ‫به دست ش��ارلمانی فتح می‌شود و مارسیل فرمان‌ده سارازن‌ها‬ ‫از شدت خشم و جنون قالب تهی می‌کند و به این شکل لشکر‬ ‫عیسویان غالب و فاتح می‌شود‪.‬‬ ‫پ��س از آن‌ک��ه جس��د روالن‪ ،‬اولیوی��ه و تورپن در کلیس��ای‬ ‫سن‌‌رومن به خاک سپرده می‌شود‪ ،‬شارلمانی به اکس ال شاپل‬ ‫بازمی‌گ��ردد و در آن‌جا «اد»‪ ،‬خواهر اولیویه از مرگ نامزد خود‬ ‫روالن آگاه و از غم این مصیبت جان‌گداز بیمار می‌ش��ود و در‬ ‫اندک زمانی چشم از جهان فرو می‌بندد‪.‬‬ ‫به امر ش��ارلمانی برای رس��یدگی ب��ه جرم گانل��ون دادگاهی‬ ‫تش��کیل می‌شود‪ .‬گانلون ادعا می‌کند که در اجرای وظیفه خود‬ ‫هرگز کوتاهی و خیانتی نکرده بلکه قصد او از پیشنهاد خود به‬ ‫ش��ارلمانی مبنی بر تعیین روالن به سرکردگی عقبه سپاه فقط‬ ‫این بوده که از روالن انتقام بگیرد‪.‬‬ ‫ولی خصومت بین افراد یک لش��کر آن هم در زمانی که شاه با‬ ‫دشمنان ملک و ملت می‌جنگد و احتیاج به قوای متحد ومتفق‬ ‫دارد غیرمجاز و خیانت محس��وب می‌شود‪ .‬به حکم شارلمانی و‬ ‫براساس رسوم و آیین آن زمان دو پهلوان یکی به نام «پینابل»‬ ‫به ج��ای گانلون و دیگری به نام «نیری دانژو» به جانش��ینی‬ ‫روالن تعیین می‌شوند تا با یک‌دیگر به جنگ تن‌به‌تن بپردازند‪.‬‬ ‫در این مبارزه پینابل مغلوب می‌ش��ود و در نتیجه گانلون که در‬ ‫نظر ش��ارلمانی و یارانش در حکم یهودای ثانی‌ است‪ ،‬محکوم‬ ‫به مرگ شده و چهار شقه می‌شود‪.‬‬

‫مهارت‌های زندگی – رازهای طول عمر‬

‫نوشیدنی‌هایمعجزه‌گر‬

‫سیمین‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫تا پایان س��ال می�لادی چن��د روزی باقی نمانده و م��ن در این‬ ‫برنامه‌‌های پایانی مهارت‌های زندگی در سال ‪ 2011‬تالش می‌کنم‬ ‫توصیه‌های دوازده گانه دکتر مائو را کامل کنم تا به توصیه پایانی‬ ‫یعنی توصیه ماه دسامبر برسیم‪.‬‬ ‫در ای��ن برنامه به پنجمین عادت؛ عادت ماه می اش��اره می‌کنم ‪.‬‬ ‫عادتی که می‌گوید‪« :‬اگر می‌خواهید که چرخه گوارش بدنتان به‬ ‫خوبی کار خودش را انجام دهد هر روز یک فنجان چای بنوشید‪».‬‬ ‫عادت ماه می‪ :‬نوش�یدن روزانه یک فنجان یا بیش�تر‬ ‫چای گیاهی‬ ‫برای این که خود را در شرایط مناسب و سالمت نگاه دارید و زمینه‬ ‫را برای داش��تن عمری طوالنی فراهم کنید باید به چرخه گوارش‬ ‫و هض��م غذا در بدنتان توجه کنید‪ .‬ب��ا جذب هر چه بیش‌تر مواد‬ ‫خوراکی که مصرف می‌کنید قادر خواهید بود عمل کرد بدن را در‬ ‫باالترین شرایط خود قرار دهید‪.‬‬ ‫م��ا در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که به دلیل پی��روی از رژیم‌های‬ ‫خوراکی ناسالم امکان بهره بردن کافی سلول‌های بدن را از غذایی‬ ‫که می‌خوریم به آن‌ها نمی‌دهیم‪.‬‬ ‫درواقع ممکن اس��ت خوراکی مورد اس��تفاده حاوی باالترین مواد‬ ‫مغذی باش��د اما اگر شرایطی فراهم نشود تا جذب سلول‌ها شود‪،‬‬ ‫این مواد خوراکی رهسپار روده‌ها شده و از بدن خارج می‌شوند‪.‬‬ ‫گاهی برخی شرایط داخلی بدن یا خارجی امکان هضم کامل غذا را‬ ‫برای ما از بین می‌برند و در این جا این نوشیدنی‌های گیاهی هستند‬ ‫که به کمک ما می‌آیند تا این مرحله به طور کامل انجام شود‪.‬‬ ‫این نوشیدنی‌های گیاهی به طور معمول حاوی آنزیم‌هایی هستند‬ ‫که به جذب بهتر مواد مغذی کمک می‌کنند‪ .‬از این رو هست که‬ ‫در بسیاری از فرهنگ‌ها نوشیدن یک فنجان چای گیاهی به طور‬ ‫روزانه حتا به عنوان نوعی دارو توصیه می‌شود‪.‬‬ ‫بهترین چای‌های پیشنهادی‬ ‫برای جذب هر چه بهتر مواد غذایی و داشتن یک سیستم گوارشی‬

‫بهتر‪ ،‬نوشیدن یکی از انواع این چای را یک ساعت بعد از هر وعده‬ ‫غذا امتحان کنید‪:‬‬ ‫چای نعناع‪:‬‬ ‫خاصیت‌ه��ای نعن��اع (‪ )Peppermint‬بر هیچ کس پوش��یده‬ ‫نیست؛ ترش��حات س��الم معده را افزایش می‌دهد‪ ،‬روده‌ها را نرم‬ ‫می‌کند و اسپاسم را آرام‪ .‬در کنار این که معده را سرو سامان داده و‬ ‫گاز معده را کاهش می‌دهد‪.‬‬ ‫کوشاد‬ ‫کوش��اد (‪ ،)Gentian‬گیاه تلخی اس��ت که البته برای من زیاد‬ ‫نام آشنایی نبود و االن نمی‌توانم توضیح خیلی آشنایی برای شما‬ ‫بدهم‪ .‬گویا از تیره‌ی بنفشه‌هاست و گفته می‌شود که زکریای رازی‬ ‫هم از آن برای درمان زیاد استفاده می‌کرد‪ .‬این گیاه سابقه طوالنی‬ ‫در اس��تفاده برای موارد گوارش��ی دارد و عالوه بر تحریک چرخه‬ ‫گوارشی‪ ،‬فعالیت‌های لوزالمعده و صفرا را نیز افزایش می‌دهد‪.‬‬ ‫شیرین بیان‬ ‫ش��یرین بی��ان (‪ )Licorice‬گیاهی اس��ت که البت��ه بر خالف‬ ‫نامش بس��یار هم تلخ است اما از دیرباز به عنوان تسکین‌دهنده و‬ ‫ضدالتهاب‪ ،‬برای کمک به رفع ناراحتی معده و روده مورد استفاده‬ ‫قرار می‌گرفته‪.‬‬ ‫زنجبیل‬ ‫زنجبیل ( (‪Ginger‬نیز برای تسکین مخاط گوارشی معده و ایجاد‬ ‫تعادل در مایعات معده مورد اس��تفاده قرار می‌گیرد‪ .‬ضمن آن که‬ ‫سبب آسان سازی جذب مواد مغذی و دفع مواد غیر مفید می‌شود و‬ ‫البته شاید به خاطر همین خواص هم هست که در آشپزی آسیایی‬ ‫و به ویژه جنوب شرق آسیا بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد‪.‬‬ ‫بابونه‬ ‫بابونه (‪ )Chamomile‬یکی دیگر از گیاهان دارویی اس��ت که‬ ‫برای بهبود وضعیت معده بس��یار مفید اس��ت‪ .‬جوشانده این گیاه‬ ‫س��بب آرامش سیستم عصبی و شل ش��دن عضالت شده و یک‬ ‫انتخاب ایده‌آل برای نوش��یدن یک فنجان ساعتی پیش از رفتن‬

‫به رختخواب است‪.‬‬ ‫یک نوشیدنی ترکیبی‬ ‫گاهی می‌توانید از گیاهان تازه‌ای که ممکن است در آشپزخانه‌تان‬ ‫یافت ش��ود یک نوشیدنی س�لامت تهیه کنید‪ .‬یک قاشق چای‬ ‫خوری از ریحان‪ ،‬گش��نیز‪ ،‬نعنا‪ ،‬پونه‪ ،‬رزماری و مریم گلی در یک‬ ‫لیتر آب داغ دم کنید و پس از مصرف یک فنجان باقی آن را برای‬ ‫مصرف‌های بعدی نگاه دارید‪.‬‬ ‫چای نه؟!‬ ‫اما اگر چای نوش��یدنی مورد عالقه ش��ما نیس��ت می‌توانید برای‬ ‫دریافت منافعی که نوش��یدن یک نوش��یدنی س��الن برای چرخه‬ ‫گوارش شما دارد از نوشیدنی مشابه مثل یک لیوان آب گرم همراه‬ ‫با چند قطره آب لیموی تازه استفاده کنید‪.‬‬ ‫نخستین فایده‌ای که این نوشیدنی در ابتدای صبح برای شما دارد‬ ‫این است که کمک به پاک‌سازی سیستم گوارشی شما و به حرکت‬ ‫درآوردن آن و هدای��ت مواد باقی‌مان��ده در روده‌ها به خروج ازبدن‬ ‫می‌کند‪.‬‬ ‫می‌توانید به این نوش��یدنی لیم��وی بیش‌تر به همراه کمی نعناع‪،‬‬ ‫رزماری یا کمی ریحان اضافه کنید که آن را معطر و خوش طعم‌تر‬ ‫می‌کند‪ .‬ضمن این که با کمی عسل یا چوب دارچین می‌توانید آن‬ ‫را شیرین‌تر کنید‪.‬‬ ‫و هم‌چون هر عادت دیگری تالش کنید نوشیدن یک فنجان چای‬ ‫گیاهی را هر روز یا هر شب یک ساعت قبل از خواب ادامه دهید تا‬ ‫نتایج جالب آن را ببینید ضمن آن که در پایان ماه یک عادت خوب‬ ‫دیگر به عادت‌های مفید قبلی برای سالمتی افزوده شده است‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬یک نکته هم این که برای انجام این عادت هیچ بهانه‌ای‬ ‫هم پذیرفتنی اس��ت چرا که ش��ما به سادگی امکان تهیه چای‬ ‫مورد نظرتان را در هر جایی دارید‪ .‬تنها کافی اس��ت کمی آب‬ ‫جوشیده داغ در اختیار داشته باشید و با چای کیسه‌ای که همراه‬ ‫دارید در محل کار‪ ،‬س��فر یا هر مکان دیگری از نوشیدنی خود‬ ‫لذت ببرید‪.‬‬

‫‪71‬‬

‫دایره‌ی شکسته‬

‫کوچک‬ ‫اما‬ ‫انقالبی‬ ‫مه‌شب‌تاجیک‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫امروزه‪ ،‬انجام هرگونه اختراع و اکتشاف علمی قابل توجه که به‬ ‫حل یکی از مش��کالت الینحل روبه‌روی بشر منجر شود تنها‬ ‫توسط مجموعه‌ای وسیع از دانش‌مندانی که دارای تحصیالت‬ ‫و تخصص‌های الزم در آن زمینه مورد نظر هستند امکان‌پذیر‬ ‫اس��ت‪ .‬دیگر مثل زمان برادران «رایت»‪ ،‬دو نفر تنها نمی‌توانند‬ ‫بنشینند و راه حلی به طور مثال برای مسافرت به نزدیک‌ترین‬ ‫س��تاره پیدا کنن��د‪ .‬در هر زمانی انجام اختراعات و اکتش��افات‬ ‫تاثیرگذار و پیش‌رو کاری مش��کل بوده اس��ت‪ .‬ولی امروزه این‬ ‫احس��اس وجود دارد که انجام اختراعات به‌ وسیله افراد مستقل‬ ‫و در زمینه‌های روزمره زندگی نیز امری ضروری و الزم است‪.‬‬ ‫زیرا حجم بی‌امان کار و وقت کم ش��اید جایی برای دس��ت و‬ ‫پنجه نرم کردن مداوم با مشکالت خرد و کالن را برای انسان‬ ‫امروزی نمی‌گذارد‪.‬‬ ‫به‌طور کلی‪ ،‬اختراع کوچک اختراعی اس��ت ک��ه تمام الزامات‬ ‫قابلیت ثب��ت اختراع را ندارد ولی دارای اس��تفاده‌های صنعتی‬ ‫و عمومی اس��ت‪ .‬هدف از ش��مول اختراع��ات کوچک در نظام‬ ‫مالکی��ت فک��ری بعض��ی از کش��ورها‪ ،‬پ��رورش و مراقبت از‬ ‫نوآوری‌های درون‌زاد به خصوص در کس��ب و کارهای کوچک‬ ‫و متوس��ط و در بین اش��خاص حقیقی اس��ت‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫در کش��ور آلمان می‌توان محصوالت جدی��د را با هزینه کم‌تر‪،‬‬ ‫راحت‌تر و در مدت زمان کوتاه‌تری به صورت اختراع کوچک به‬ ‫ثبت رس��اند‪ .‬به خصوص در مورد شرط دارا بودن گام ابتکاری‬ ‫اختراعات کوچک‪ ،‬سخت‌گیری زیادی صورت نمی‌گیرد‪ .‬اختراع‬ ‫کوچک محصول یا فرآیندی اس��ت ک��ه راه جدید انجام کاری‬ ‫را ارایه می‌دهد یا راه حل فنی جدیدی را برای مش��کل خاصی‬ ‫پیشنهاد می‌کند‪ .‬حق ثبت اختراع یا پتنت حق انحصاری است‬

‫‪72‬‬

‫که در قبال اختراع ثبت ش��ده به مخترع ی��ا نماینده قانونی او‬ ‫اعطا می‌شود و این به طور لزوم تنها به مسایل الینحل بشری‬ ‫باز نمی‌گردد‪.‬‬ ‫یک��ی از مهم‏ترین دالیلی ک��ه انس��ان‌ها را وادار می‏کند تا روند‬ ‫ن را به‏طور مس��تمر پی‌گیری کنند‪،‬‬ ‫تح��والت فن‌آوری‏ه��ای نوی ‏‬ ‫ف‬ ‫نبود پیش ش��رط عبور از فن‌آوری‏های س��طح پایی��ن و متعار ‏‬ ‫برای رسیدن به پیش‌رفت‏های جدید و توسعه‌یافته است‪ .‬بنابراین‬ ‫هر کش��وری با هر درجه از توسعه‏یافتگی‪ ،‬می‏تواند با ایجاد بستر‬ ‫مناسب‪ ،‬زمینه ورود به فن‌آوری‏های نوین و استفاده از فرصت‏های‬ ‫رقابتی مرتبط با آن‏ها را فراهم سازد‪ .‬ب ‏ه عالوه نکته مهم این است‬ ‫ن نهادهای مرتبط با سیستم‏های اقتصادی و اجتماعی‬ ‫که چیدما ‏‬ ‫ی نیازهای سیستم در حال تعادل‬ ‫هر کشور به‏طور منطقی پاسخ‌گو ‏‬ ‫اس��ت‪ ،‬ظهور اختراعات نوین و خلق فرصت‏ه��ای جدید رقابتی‪،‬‬ ‫ب می‏شود و سیستم‬ ‫و طرح تقس��یم کار را در عرصه جهانی س��ب ‏‬ ‫اقتصادی و اجتماعی جامعه در سطح ملی دچار تحول شده و ورود‬ ‫آن‏ها به دوره‏های گذار فراهم آید‪.‬‬ ‫عل��م و اختراع در این جهان پر رقابت‪ ،‬پر محدودیت و پیچیده‪،‬‬ ‫موقعیت‏های جدیدی را ب ‏ه وجود آورده است که می‏توان آن را‬ ‫عالوه بر فرایند کارکردی بودن در زمان خاص خود و استفاده‌ی‬ ‫بهین��ه برای افراد حاضر در آن موقعیت موتور محرک توس��عه‬ ‫اقتصادی و اجتماعی جهان دانس��ت‪ .‬اما بهره‏برداری درست از‬ ‫ای��ن اختراعات کوچ��ک مدیریت تحوالت عمل��ی و فن‌آوری‬ ‫آن‌ها‪ ،‬مس��تلزم‏ آن اس��ت که سیاس��ت‏های عل��م و فن‌آوری‬ ‫متناس��ب با تهدیدها و فرصت‏های آینده طراحی ش��ود‪ .‬ذهن‬ ‫دانش‌مندان‪ ،‬مهندس��ین‪ ،‬اقتصاددانان‪ ،‬و حتا سیاست‌مداران را‬ ‫انجام اعمال کالن تسخیر کرده است اما برنامه‌ریزی درست در‬ ‫برخورد با فضای جدید این اختراعات کوچک می‌تواند با هدف‏‬

‫پیش‌تازی جهانی و خیز برداش��تن برای کسب منافع اقتصادی‬ ‫بزرگ در آینده‪ ،‬هم‌راه شود‪.‬‬ ‫چرا اختراع کوچک باید حایز اهمیت باش��د؟ عدم توسعه‌ی یک‬ ‫کش��ور عدم تحقق حقوق فردی و فردیت است و برای توسعه‬ ‫کش��ور باید ابتدا زیر ساخت‌ها ترمیم ش��ود‪ .‬فرد می‌تواند منبع‬ ‫ایجاد تغییر در کشور شود‪ .‬درست است که با حرکت‌های بزرگ‬ ‫فردی س��ود آن حرکت مستقیم به فرد می‌رسد اما در مرحله‌ی‬ ‫بع��د س��ود هرحرکت فردی س��ازنده‌ای به جامعه می‌رس��د‪ .‬تا‬ ‫مادامی که فرد در حال حرکت و مبارزه است فرصتی برای ابراز‬ ‫وجود خواهد داش��ت‪ .‬پس پروس��ه‌ی اختراع او را در مبارزه‌ای‬ ‫علمی می‌اندازد‪ .‬تجربه و مطالعه بیوگرافی مخترعین و خالقان‬ ‫دنیا نشان می‌دهد که ورود به این راه تالش و حرکتی دایم را‬ ‫طلب می‌کند‪ .‬اختراعات کوچک عالوه بر تمام این محس��نات‪،‬‬ ‫برانگیزانن��ده‌ی انس��ان‌ها برای بروز خالقیت‌هایش��ان به طور‬ ‫غیرمس��تقیم اس��ت‪ .‬در جامعه‌ای که افراد خالق موجود باشند‬ ‫و ش��رایط ابراز وجود داشته باش��ند‪ ،‬جامعه از نظر روان‌شناختی‬ ‫هم ب��ه وضعیت پ��ای‌دار و س��الم‌تری خواهد رس��ید‪ .‬ش��اید‬ ‫ع��ده‌ای خرده بگیرند‪ ،‬ک��ه در این‌صورت و میدان دادن به هر‬ ‫خالقی��ت کوچکی هر کس قصد بهره‌ب��رداری و منفعت بردن‬ ‫را داشته باش��د‪ .‬واقعیت این است که با یک چارت مشخص و‬ ‫برنامه‌ریزی مناس��ب می‌توان س��ره را از ناسره تشخیص داد و‬ ‫این اختراعات را در ص��ورت قابلیت‌های الزم وارد عرصه‌های‬ ‫صنعتی و به تعداد انبوه رساندن نمود‪ .‬به این ترتیب در زندگی‬ ‫پر‌مش��غله‌ی امروز هم کمکی به افراد در راستای خالقیت‌اشان‬ ‫و بهره‌برداری از آن می‌شود و هم وسایل و تجهیزاتی به وجود‬ ‫می‌آید که در اس��تفاده‌ی بهینه از زمان و شرایط به افراد کمک‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬

‫پیام ویدئوی رابرت لوینسون‪ ،‬مامور پیشین اف‌بی‌آی در ایران‬ ‫این خبر در بخش شایعه رادیو کوچه قرار دارد و رادیو کوچه صحت و سقم آن‬ ‫را تایید نمی‌کند‪.‬‬ ‫منبع‪:‬اسوشیتدپرس‬ ‫با گذش��ت نزدیک به پنج س��ال از ناپدید شدن رابرت لوینسون‪ ،‬مامور پیشین اف‌بی‌آی در ایران‪،‬‬ ‫گزارش‌ها حاکی است که خانواده وی در یک سال گذشته یک پیام ویدیویی و چندین عکس از‬ ‫آقای لوینسون دریافت کرده‌اند‪.‬‬ ‫به گزارش آسوشیتد پرس‪ ،‬خانواده رابرت لوینسون نوامبر سال ‪ ۲۰۱۰‬یک پیام ویدیویی از آقای‬ ‫لوینسون دریافت کرده‌اند که در این پیام این مامور پیشین پلیس فدرال آمریکا‪ ،‬اف‌بی‌آی‪ ،‬از دولت‬ ‫آمریکا درخواس��ت کرده‌است تا با عمل کردن به خواسته‌های افرادی که وی را ربوده‌اند‪ ،‬شرایط‬ ‫آزادی‌اش را فراهم کنند‪.‬‬ ‫آقای لوینسون در این پیام ویدیویی گفته است‪« :‬با من خوش رفتاری شده است‪ ،‬اما من به کمک‬ ‫دولت ایاالت متحده احتیاج دارم‪ .‬می‌خواهم آمریکا به خواسته‌های گروهی که در سه سال و نیم‬ ‫گذشته من را نگاه داشته‌اند‪ ،‬عمل کند… و خواهش می‌کنم کمک کنید تا من به خانه بازگردم‪».‬‬ ‫رابرت لوینس��ون فروردین ماه س��ال ‪ ۸۶‬زمانی که در قالب یک سفر کاری به ایران رفته بود‪ ،‬در‬ ‫جزیره کیش ناپدید شد‪.‬‬

‫رسانه‌های خارجی مدعی شدند‪،‬‬

‫تهدید حماس از جانب جمهوری اسالمی‬

‫این خبر در بخش شایعه رادیو کوچه قرار دارد و رادیو‬ ‫کوچه صحت و سقم آن را تایید نمی‌کند‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬هاآرتص‬ ‫روز دوشنبه‪ 5 ،‬دسامبر‪ ،‬گزارش رسانه‌های خارجی به نقل از منابع‬ ‫فلسطینی حاکی از آن است که جمهوری اسالمی گروه حماس را‬ ‫تهدید کرده که در صورت ترک س��وریه‪ ،‬کمک مالی و تسلیحاتی‬ ‫دریافت نخواهد کرد‪.‬‬ ‫به گزارش روزنامه «هاآرتص»‪ ،‬یک منبع فلسطینی که نام خود را‬ ‫فاش نکرده‌‪ ،‬گزارش داد‪« :‬حماس در حال ترک پای‌گاه‌های خود‬ ‫در سوریه است و می‌کوشد در کشور‌های عربی جای‌گزینی برای‬ ‫مراکز فرماندهی سیاسی خود پیدا کند‪».‬‬ ‫این در حالی اس��ت که گفته می‌ش��ود‪ ،‬جمهوری اسالمی فشار را‬ ‫بر حماس افزایش داده تا این گروه را متقاعد کند از س��وریه خارج‬ ‫نشود‪ .‬هم‌چنین ایران تهدید کرده در صورتی که حماس سوریه را‬ ‫ترک کند عالوه بر قطع بودجه به متوقف شدن تامین تجهیزات و‬ ‫آموزش نظامی نیز مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫گفتن��ی اس��ت برهان غلیون‪ ،‬رهبر مخالفان بش��ار اس��د‪ ،‬رییس‬ ‫تو‌گوی اخیر با روزنامه وال‌استریت ژورنال‬ ‫جمهوری سوریه در گف ‌‬ ‫خاطرنش��ان کرده بود در صورتی که اسد برکنار شود‪ ،‬دولت بعدی‬ ‫تمایلی به حفظ اتحاد خاص نظامی خود با ایران و حزب‌‌اله نخواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫این در ش��رایطی است که ایران از گروه حماس حمایت می‌کند و‬ ‫بشار اسد نیز نزدیک‌ترین متحد حماس در بین رهبران کشور‌های‬ ‫عربی به شمار می‌رود‪.‬‬ ‫برخی از کارشناس��ان بر این باورند که با توجه به ابهام جدی که‬ ‫در مورد آینده اسد وجود دارد‪ ،‬حماس در جستجوی متحدانی تازه‬ ‫در جهان عرب اس��ت‪ .‬اقدامی که با مخالفت جمهوری اس�لامی‬

‫مواجه است‪.‬‬ ‫اما این منبع فلسطینی این نکته را نیز یادآور شد که تنها مقامات‬ ‫رده دوم و سوم حماس‪ ،‬دمش را ترک کرده‌اند و مقامات عالی‌رتبه‬ ‫این گروه تحت رهبری «خالد مش��عل» هم‌چنان در سوریه باقی‬ ‫مانده‌اند‪.‬‬

‫در همین حال «صالح النوری»‪ ،‬از اعضای ش��اخه سیاسی حماس‬ ‫تاکید کرده اس��ت که هنوز در مورد ترک سوریه تصمیمی اتخاذ‬ ‫تو‌گویی اظهار داشت‌‪‌« :‬این‌که یک یا دو‬ ‫نش��ده است‪ .‬وی در گف ‌‬ ‫خانواده عضو حماس س��وریه را ترک کرده باشند به طور حتم به‬ ‫دالیل شخصی صورت گرفته است‪».‬‬

‫‪73‬‬

‫کوچه سالمتی ‪ -‬صرع یا اپیلپسی‬

‫دانستنی‌های مفید در زمان بحران تشنج‬ ‫دکتر آویده مطمئن‌فر ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫در قاره آمریکای ش��مالی‪ ،‬در حدود ی��ک در صد از افراد به صرع‬ ‫مبتال هستند‪ .‬پس از میگرن‪ ،‬صرع یکی از رایج‌ترین بیماری‌های‬ ‫عصبی است‪ .‬هر چند که این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد‪،‬‬ ‫ص��رع معمولن در طی کودکی یا نوجوانی رخ می‌دهد و یا پس از‬ ‫سن ‪ ۶۵‬سالگی‪ .‬در افراد مسن‪ ،‬افزایش بروز بیماری قلبی و سکته‬ ‫مغزی خطر ابتال به صرع را افزایش می‌دهد‪‌.‬‬ ‫تشنج صرع اختالل گذرای عمل کرد مغزی است که در اثر تخلیه‬ ‫غیرطبیعی الکتریکی در سلول‌های عصبی مغز پیدا می‌شود این‬ ‫تخلیه الکتریکی به طور ناگهانی رخ می‌دهد و معمولن مدت زمان‬ ‫کوتاهی طول می‌کشد‪ .‬این اختالل می‌تواند در یک منطقه خاص‬ ‫از مغ��ز به وجود بیای��د و یا در تمام مغ��ز‪ .‬این پالس‌های عصبی‬ ‫غیرطبیعی را می‌ت��وان با یک الکتروس��فالوگرام (‪ )EEG‬یعنی‬ ‫آزمونی که می‌توان با آن فعالیت مغز را اندازه‌گیری کرد مشاهده‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫برخالف آن‌چه ممکن است فکر کنیم‪ ،‬تشنج‪ ،‬همیشه با کشش‬ ‫و لرزش بدن هم‌راه نیس��ت و درواقع ممکن است کم‌تر چشم‌گیر‬ ‫باش��د‪ .‬ولی به نظر می‌رس��د که تش��نج می‌تواند با احساس��ات‬ ‫غیرمعمولی مانند توهم شنوایی یا بویایی‪ ،‬و یا بدون از دست دادن‬ ‫هوشیاری‪ ،‬و روند روی‌دادها‪ ،‬با خیره شدن نگاه و حرکات تکراری‬ ‫و غیرارادی هم‌راه باشد‪.‬‬ ‫نکته مهم‪ ،‬این است که این بحران‌ها باید تکرار شود تا صرع در‬ ‫نظر گرفته شود‪ .‬بنابراین داشتن یک تشنج در زندگی به این معنی‬ ‫نیست که فردا به بیماری صرع مبتال است‪ .‬این واکنش می‌تواند‬ ‫در شرایط متعددی رخ دهد‪ .‬ضربه به سر‪ ،‬مننژیت‪ ،‬سکته مغزی‪،‬‬ ‫مص��رف بیش از حد مواد مخدر‪ ،‬خروج از اعتیاد به مواد مخدر به‬ ‫عنوان مثال ش��رایطی هستند که در آن عالیم مشابه به بیماری‬ ‫صرع را می‌توان یافت‪.‬‬ ‫اگر تشنج بیش از ‪ 5‬دقیقه طول کشد‪ ،‬تقاضای کمک فوری کنید‬ ‫زیرا تشنج طوالنی تونیکوکلونیک ژنرالیزه صرع می‌تواند کشنده‬ ‫باشد‬ ‫این غیرعادی نیس��ت که کودکان با تب باال تشنج داشته باشند‬ ‫ولی «تش��نج تب» معمولن حدود پنج یا ش��ش سالگی‬ ‫متوقف می‌شود‪ .‬این نوع تشنج صرع نیست ولی‬ ‫هنگام��ی که چنین تش��نج رخ می‌دهد‪،‬‬ ‫مهم است که با دکتر خود مشورت کنید‪.‬‬ ‫تقربین در ‪ ۶۰‬درصد موارد‪ ،‬پزشکان قادر‬ ‫به تعیین علت دقیق بحران صرع نیستند‪.‬‬ ‫فرض می‌شود که در حدود ‪ ۱۰‬تا ‪۱۵‬درصد‬ ‫از موارد یک عامل ارثی برای صرع وجود دارد زیرا‬ ‫به نظر می‌رسد که صرع در برخی از خانواده‌ها شایع‬ ‫تراس��ت‪ .‬در مواردی نادر‪ ،‬صرع می‌تواند از یک سکته‬ ‫مغزی یا ضربه دیگر به مغز ناش��ی شود زیرا این‌گونه‬ ‫مش��کالت جای زخمی در قش��ر مغز م��ی گزارد که‬ ‫می‌تواند فعالیت نورون ها را تغییر دهد‪ .‬توجه داش��ته‬ ‫باشید که ممکن است چند سال بین یک حادثه و شروع‬

‫‪74‬‬

‫صرع بگذرد ولی به یاد داش��ته باشید که برای وجود صرع‪ ،‬بحران‬ ‫تشنج باید بارها و بارها رخ دهد‪ ،‬نه یک بار‪.‬‬ ‫تشنج جزیی که محدود به یک منطقه خاص از مغز است و تشنج‬ ‫عمومی که به تمام مناطق مغز گس��ترش می‌یابد‪ ،‬دو نوع اصلی‬ ‫تشنج صرع هستند‪ .‬گاهی اوقات یک بحران تشنج جزیی‪ ،‬می‌تواند‬ ‫به سراس��ر مغز گسترده شود و به تشنج عمومی تبدیل گردد‪ .‬نوع‬ ‫احساس بحران نشان دهنده منشا آن است‪.‬‬ ‫بحران تش��نج جزیی که تشنج کانونی نیز نامیده می‌شود به یک‬ ‫منطقه از مغز محدود اس��ت و معمولن چند دقیقه طول می‌کشد‬ ‫و فرد هوش��یار باقی می‌ماند‪ .‬نش��انه‌ها به منطقه صدمه دیده مغز‬ ‫بستگی دارد‪ .‬ش��خص ممکن است احساس سوزن سوزن شدن‪،‬‬ ‫کش��ش غیر قابل کنترل قس��متی از بدن‪ ،‬توهم بویایی‪ ،‬بینایی و‬ ‫ی��ا طعم و مزه و یا بیان یک احس��اس غیرقابل توضیح را تجربه‬ ‫کند‪ .‬در یک بحران تشنج جزیی کمپلکس که قبلن تشنج روانی‬ ‫نامیده می‌شد‪ ،‬فرد در یک وضعیت هوشیاری تغییریافته است‪ .‬به‬ ‫محرک پاسخ نمی‌دهد و نگاه او ثابت است‪ .‬فرد می‌تواند به صورت‬ ‫ی غیرارادی تکراری مثل کش��یدن لباس‌های‬ ‫خودکار‪ ،‬حرکات‌ها ‌‬ ‫خود یا دندان قروچه‪ ،‬و غیره داشته باشد‪ .‬پس از بحران‪ ،‬فرد تمام‬ ‫اتفاقات را به یاد نداشته و احساس خواب آلودگی دارد‪.‬‬ ‫تش��نج عمومی شامل کل مغز اس��ت و صرع مختصر نیز نامیده‬ ‫می‌شود‪ .‬این نوع بحران صرع معمولن در طی کودکی رخ می‌دهد‪،‬‬ ‫چند ثانیه طول می‌کشد و با حرکات کوچک پلک‌ها هم‌راه است‪.‬‬ ‫فرد تماس خود را با محیط اطراف از دست می‌دهد ولی تانسیون‬ ‫عضالنی را حفظ می‌کند‪ .‬در بیش از ‪ ۹۰‬درصد کودکان مبتال‪ ،‬این‬ ‫نوع تشنج در سن ‪ ۱۲‬سالگی بهبود می‌یابد‌‪.‬‬ ‫تشنج تونیکوکلونیک که صرع بزرگ نیز نامیده می‌شدند معمولن‬ ‫کم‌تر از دو دقیقه طول می‌کشد و در دو مرحله رخ می‌دهد‪ :‬تونیک‬ ‫و کلونیک‪ .‬در طی فاز تونیک‪ ،‬فرد ممکن اس��ت فریاد بکش��د و‬ ‫سپس هوشیاری خود را از دست بدهد‪ .‬تمام بدن سخت می‌شود و‬ ‫فک ها به شدت بسته‪ .‬این مرحله کم‌تر از ‪ ۳۰‬ثانیه طول می‌کشد‪.‬‬ ‫سپس در فاز کلونیک‪ ،‬فرد وارد تشنج غیرقابل کنترل می‌شود که‬

‫با کشش و تشنج فک هم‌راه است‪ .‬تنفس که در آغاز این بحران‬ ‫مس��دود می‌شود می‌تواند بسیار نامنظم باشد‪ .‬این مرحله معمولن‬ ‫کم‌تر از یک دقیقه طول می‌کشد‪.‬‬ ‫وقتی که بحران پایان می‌یابد‪ ،‬عضالت ش��ل می‌شوند‪ ،‬از جمله‬ ‫عضالت مثانه و روده‌ها‪ .‬و پس از آن‪ ،‬فرد ممکن اس��ت گیجی‪،‬‬ ‫سردرد و احس��اس خواب آلودگی را تجربه کند‪ .‬این اثرات حدود‬ ‫بیست دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد و درد عضالنی می‌تواند‬ ‫چند روز باقی بماند‪.‬‬ ‫اگر یک بحران جدید بالفاصله پس از اولین بحران شروع شود‪،‬‬ ‫تقاضای کمک فوری کنید‬ ‫تشنج میوکلونیک نادرتر است و مشخصه آن پرش های ناگهانی‬ ‫بازوها و پاها است‪ .‬این نوع از تشنج چند ثانیه به طول می‌انجامد و‬ ‫به طور کلی سردرگمی ایجاد نمی‌کند‪ .‬تشنج بی‌صدا غیر‌معمول‌تر‬ ‫است و فرد به طور ناگهانی به دلیل از دست دادن کنترل عضالت‬ ‫س��قوط می‌کند‪ .‬بعد از چند ثانیه‪ ،‬او دوباره هوش��یاری را به دست‬ ‫می‌آورد و قادر به بلند شدن و راه رفتن است‪.‬‬ ‫عواقب احتمالی تش��نج می‌تواند صدمه به خود شخص باشد اگر‬ ‫شخص کنترل حرکتی خود را از دست بدهد‪ .‬افراد مبتال به صرع‬ ‫می‌تواند به ط��ور قابل توجهی از اثرات روانی غیرقابل پیش‌بینی‬ ‫ی دارویی جانبی‪ ،‬و غیره‬ ‫بودن بحران‌ها‪ ،‬تعصب‌ها و واکنش‌ه��ا ‌‬ ‫رنج ببرند‪.‬‬ ‫به بحران‌های طوالنی و یا بحران‌هایی که با بازگش��ت به حالت‬ ‫کاملن عادی تمام نمی‌ش��وند باید ف��ورن پرداخت‪ .‬این بحران‌ها‬ ‫می‌توانند عوارض عصبی قابل توجهی در هر س��نی ایجاد کنند‪.‬‬ ‫در واق��ع‪ ،‬در یک بحران طوالنی م��دت‪ ،‬برخی از مناطق مغز در‬ ‫نارس��ایی اکسیژن هس��تند و عالوه بر این‪ ،‬آسیب به سلول‌های‬ ‫عصبی ممکن اس��ت ناشی از آزادس��ازی کاتکول آمین‌ها و مواد‬ ‫تحریک‌کننده هم‌راه با استرس حاد باشد‪.‬‬ ‫برخی از حمالت حتا می تواند کشنده باشد‪ .‬این پدیده نادر و کم‌تر‬ ‫دیده ش��ده است و «مرگ ناگهانی غیرمنتظره و غیر‌قابل توضیح‬ ‫در صرع» نامیده می‌ش��ود‪ .‬اعتقاد بر این است که بحران می‌تواند‬ ‫بر ضربان قلب اثر بگزارد و یا باعث توقف تنفس شود‪ .‬این خطر‬ ‫در افرادی که برای صرع معالجه نمی‌شوند‬ ‫باالتر خواهد بود‪.‬‬ ‫زنان��ی که به صرع مبتال هس��تند باید‬ ‫ب��رای ب��ارداری برنامه‌ری��زی کنند و‬ ‫تحت مراقبت‌های ویژه باشند و‬ ‫با یک دکتر حداقل سه ماه قبل‬ ‫مشورت کنند‪ .‬به عنوان مثال‪،‬‬ ‫ممکن است که دکتر داروهای‬ ‫ضد تشنج را به دلیل خطرهای‬ ‫نقص تولد تغییر دهد‪ .‬عالوه براین‪،‬‬ ‫داروهای ضد صرع در دوران بارداری به طور دیگری متابولیزه‬ ‫می‌شوند‪ ،‬بنابراین ممکن است دوز داروها را باید تغییر‬ ‫داد‪ .‬توجه داشته باشید که تشنج ممکن است خود‬ ‫به تنهایی جنین را به طور موقت در معرض خطر‬

‫محرومییت از اکسیژن قرار دهد‪.‬‬ ‫به طور کلی‪ ،‬اگر فرد مبتال تحت کنترل باشد می‌تواند یک زندگی‬ ‫عادی را با کمی محدودیت داش��ته باشد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬رانندگی‬ ‫و اس��تفاده از تجهیزات فنی و یا ماش��ین آالت در اشتغال ممکن‬ ‫اس��ت ممنوع باش��د‪ .‬اگر فرد مبتال به صرع‪ ،‬دوره‌ای بدون تشنج‬ ‫را سپری کرده باش��د‪ ،‬پزشک ممکن است وضعیت او را مجددن‬ ‫ارزیابی کند و با یک گواهی پزشکی به این‌گونه ممانعت‌ها پایان‬ ‫دهد‪ .‬باید به خاطر س��پرد که افراد مبتال به صرع که زنگی فعالی‬ ‫دارند‪ ،‬کم‌تر دچار بحران تش��نج می‌شوند‪ .‬بنابراین باید آن‌ها را به‬ ‫اشتغال و فعالیت تشویق کرد‪ .‬صرع می‌تواند یک عمر طول بکشد‪،‬‬ ‫اما برخی از افراد در نهایت دیگر دچار تش��نج نمی‌ش��وند‪ .‬داشتن‬ ‫چندین بحران تش��نج در س��نین پایین به نظر می‌رسد که به نفع‬ ‫بهبود این بیماری است‪.‬‬ ‫‪ ۷۰‬تا ‪ ۸۰‬درصد از کسانی که برای آن‌ها این بیماری ادامه می‌یابد‪،‬‬ ‫داروها قادر به از بین بردن بحران تشنج هستند‪.‬‬ ‫از آن‌جایی که در اکثر موارد‪ ،‬علت صرع ناش��ناخته است‪ ،‬توصیه‬ ‫برای جلوگیری از آن دش��وار اس��ت‪ .‬ولی احساسات قوی‪ ،‬ورزش‬ ‫شدید‪ ،‬موس��یقی با صدای بلند‪ ،‬چراغ‌های چشمک‌زن‪ ،‬بازی‌های‬ ‫ویدیویی‪ ،‬اس��ترس ب��اال‪ ،‬تب‪ ،‬قاعدگ��ی زنان‪ ،‬و فق��دان خواب‪،‬‬ ‫ش��ایع‌ترین عوامل بحران‌زا هستند‪ .‬یک شیوه زندگی سالم‪ ،‬رژیم‬ ‫غذایی متعادل و خ��وردن غذا در زمان‌های منظم‪ ،‬مکمل مهمی‬ ‫برای درمان پزشکی و کمک به کنترل بحران تشنج است‪ .‬مصرف‬ ‫ال��کل می‌تواند با برخی از داروه��ای ضد صرع تعامل کند و تاثیر‬ ‫آن‌ها را کاهش دهد‪.‬‬ ‫رژی��م غذای��ی پروتیینی��ک و ب��دون قند به نظر می‌رس��د که‬ ‫به‌خص��وص در کودکان به کنترل بحران تش��نج کمک زیادی‬ ‫می‌کند البته اگر تحت کنترل پزش��کی انجام ش��ود‪ .‬بر اساس‬ ‫یک بررس��ی از مطالعات منتشر شده در سال ‪ ،‌2006‬این رژیم‬ ‫غذایی تعداد دفعات تش��نج را در حدود یک س��وم از کودکان‬ ‫کاهش داده است‪.‬‬ ‫در هر حال‪ ،‬اگر با یک بحران تش��نج تونیک کلونیک ژنرالیزه‬ ‫روبه‌رو ش��دید‪ ،‬باید بدانید ک��ه جلوگیری از بحرانی که در حال‬ ‫‌آغاز است‪ ،‬غیر ممکن است‪ .‬اغلب اوقات‪ ،‬فرد به سرعت زمین‬ ‫می‌خ��ورد بدون این‌که وقت جلوگیری از س��قوط او را داش��ته‬ ‫باشید‪ .‬تالش��ی برای جلوگیری از تشنج و یا بی‌حرکت کردن‬ ‫فرد نکنید‪ .‬او را حرک��ت ندهید مگر این‌که او در یک موقعیت‬ ‫خطرناک باش��د‪ .‬ولی س��عی کنید هر چ��ه زودتر هر چیزی که‬ ‫ممکن است باعث آسیب او شود را از او دور کنید‪.‬‬ ‫چی��زی به دهان او وارد نکنید‪ .‬لباس‌های او را ش��ل کنید‪ .‬پس از‬ ‫اتمام بح��ران‪‌،‬یک بالش یا لباس زیر س��ر او بگزارید و اطمینان‬ ‫حاصل کنید که به راحتی به نفس کش��یدن ادامه میدهد و اجازه‬ ‫دهید استراحت کند‪ .‬در سه مورد باید تقاضای کمک فوری کرد‪:‬‬ ‫اگر بیهوش��ی هم چنان چند دقیق��ه پس از پایان بحران ادامه‬ ‫داشت‪ ،‬تقاضای کمک فوری کنید‬ ‫س��گ‌های راهنما برای کم��ک به افراد مبتال ب��ه صرع دوره‬ ‫دیده‌اند‪ .‬هنگامی که یک بحران رخ می‌دهد‪ ،‬س��گ دوره دیده‬ ‫می‌تواند به دنیال کمک برود و یا از فرد حمایت کند‪ .‬در برخی‬ ‫موارد تشنج جزیی‪ ،‬سگ دوره دیده فرد را به محل امن هدایت‬ ‫می‌کند‪ .‬و در حال حاضر‪ ،‬س��گ‌ها برای احساس بحران قبل از‬ ‫رخ دادن آن‪ ،‬و هش��دار دادن به فرد در حال تمرین هستند‪ .‬در‬ ‫یک مطالعه کوچک کنترل نش��ده در ‪ ۱۰‬نفر مبتال به صرع با‬ ‫تش��نج تونیکو کلونیک‪ ،‬حضور سگ راهنما ‪ ۳۵‬درصد فرکانس‬ ‫تشنج رادر ‪ ۹‬نفر از آن‌ها کاهش داده است‪.‬‬

‫مهارت‌های زندگی – رازهای طول عمر‬

‫افزایش انرژی با‬ ‫وعده‌های کوچک خوراکی‬

‫سیمین‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫در ادامه سلسله برنامه‌های رازهای داشتن عمری طوالنی‪،‬‬ ‫در این برنامه به عادت سوم از برنامه عادت‌های مفید دوازده‬ ‫گانه دکتر مائو اشاره دارم‪.‬‬ ‫ای��ن عادت برای ماه م��ارچ در نظر گرفته ش��ده بوده که از‬ ‫آن‌جا که در حال تکمیل این مجموعه عادت‌های مفید برای‬ ‫سالمتی تا قبل از به پایان رسیدن سال جاری میالدی هستم‬ ‫به آن اشاره‌ای دارم‪.‬‬ ‫دکتر مائو در این عادت توصیه می‌کند که برای این که بدن‬ ‫خود را فعال نگاه دارید و س��طح انرژی‌تان را افزایش بدهید‬ ‫آن ه��م پس از روزهای کوتاه زمس��تانی ک��ه گویی بدن از‬ ‫خواب برخاس��ته‪ ،‬بهتر است از یک عادت ساده پیروی کنید‪:‬‬ ‫عادت��ی که می‌گوید‪ :‬در طول روز با خوردن پنج وعده غذایی‬ ‫کوچک ش��امل مواد غذایی افزایش دهنده طول عمر‪ ،‬انرژی‬ ‫خود را افزایش دهید‪.‬‬ ‫با تمرین مداوم این عادت و در پایان ماه مارس‪ ،‬آن را تبدیل‬ ‫به یک عادت جدید س��الم کردید که شما را برای سال های‬ ‫آینده آماده می کنند‪.‬‬ ‫عادت مارس ‪ :‬خوردن ‪ 5‬وعده در هر روز‬ ‫امروزه ما به طور معمول سه وعده غذا در طول روز مصرف‬ ‫می کنیم‪ ،‬اماگفته می‌ش��ود که خوردن پنج وعده کوچک در‬ ‫طول روز ممکن است تاثیر بهتری در تداوم سالمتی بدن به‬ ‫طور طوالنی مدت داش��ته باشد‪ .‬با این کار در تمام طول روز‬ ‫چرخه‌ی رس��یدن مواد مغذی‪ ،‬قند خون و انرژی به بدن شما‬ ‫ادامه دارد‪ .‬از س��ویی دیگر خوردن مقدار کم‌تری در هر وعده‬ ‫غذایی اثر منفی کم‌تری بر سیس��تم‌های گوارش و متابولیک‬ ‫ب��دن می‌گذارد و و خطر ابت�لا به بیماری قلبی را نیز کاهش‬ ‫می‌دهد‪.‬‬ ‫هم‌چنبن با ابن کار توجه شما به مواد خوراکی بیشتر می‌شود‬ ‫و بدن ش��ما بهتر و موثرتر قادر به جذب مواد مغذی اس��ت و‬ ‫کم‌تر درگیر س��م زدایی می‌شود‪ .‬و از این رو می‌تواند انرزی‬ ‫خود را حفظ کند‪.‬‬ ‫یک نکته مهم در پیروی از این عادت هم این اس��ت که به‬ ‫طور پیوس��ته غذا خوردن در طول روز باعث می‌ش��ود کم‌تر‬ ‫دچار گرسنگی‌های آنی شده و به سراغ خوردن خوراکی‌های‬ ‫ناسالم یا فست فود بروید‪.‬‬ ‫ب��رای این کار بهتر اس��ت که با خ��وردن وعده‌های غذایی‬ ‫کوچک‪ ،‬به اندازه یک کف دس��ت آغاز کنی��د‪ .‬روز خود را با‬ ‫پروتئین و چربی مورد نیاز روزانه آغاز کنید که سبب می‌شود‬ ‫وزن بیشتری از دست بدهید و انرژی بیشتری دریافت کنید‪.‬‬ ‫و البته برعک��س‪ ،‬اگر همین مواد را برای وعده پایانی که به‬ ‫طور معمول در س��اعت ‪ 7‬شب توصیه می‌شود‪ ،‬استفاده کنید‬ ‫احتم��ال افزایش وزن و خطر ابتال به بیماری قلبی را افزایش‬

‫می‌دهید‪.‬‬ ‫کدام غذاها را انتخاب کنید؟‬ ‫ام��ا ببینی��م برای این پن��ج وعده غذایی ک��ه در فاصله‌های‬ ‫س��اعت ‪ 8‬صبح تا ‪ 7‬شب پیش��نهاد شده چه مواد خوراکی را‬ ‫باید انتخاب کرد؟‬ ‫این طبیعی اس��ت که در این روش نوع انتخاب شما در مواد‬ ‫خوراکی متفاوت است‪ .‬به جای استفاده از موادی که از طریق‬ ‫قندهای ساده به سرعت انرژی شما را افزایش می‌دهند بهتر‬ ‫است از خوراکی‌هایی که دارای انرژی پایدارتری هستند بهره‬ ‫ببرید‪ .‬چراکه در حالی که قندهای ساده به سرعت می‌سوزند‬ ‫و بدن ش��ما از انرژی تهی می‌ش��ود این خوراکی‌ها هم‌چنان‬ ‫مواد مغذی به بدن ش��ما می‌رس��انند سطح انرژی بدن را نیز‬ ‫افزایش می‌دهند‪.‬‬ ‫• منابع آنتی اکسیدان غنی شامل از انواع توت‌ها(‪،)berries‬‬ ‫به خصوص توت سیاه‪ ،‬زغال اخته‪ ،‬تمشک‪ ،‬و …‬ ‫• انواع لوبیا و حبوبات‪ ،‬به خصوص لوبیای سیاه و ماش‬ ‫• خوراکی‌های سرش��ار از کلروفیل‪ ،‬مثل انواع آب سبزی‌ها‬ ‫از ساقه‌های س��بز گندم و جو گرفته تا جلبک‌های خوراکی‬ ‫و…‬ ‫• انواع سبزی‌های برگ‌دار‪ ،‬به ویژه کلم سبز و اسفناج‬ ‫• انواع گوناگون قارچ‬ ‫• آجیل و دانه‌های خوراکی که سرش��ار از انرژی هس��تند و‬ ‫س��بب افزایش آهن و منیزیم بدن می‌ش��وند ب��ه ویژه بادام‪،‬‬ ‫تخمه کدو‪ ،‬تخمه آفتابگردان‪ ،‬کنجد و بادام هندی‪.‬‬ ‫• غالت کامل مانند جو‪ ،‬بلغور‪ ،‬برنج قهوه‌ای‪ ،‬آرد جوی دوسر‬ ‫و…‬ ‫• کدو از همه نوع‬ ‫• انواع سیب زمینی شیرین‬ ‫• مرغ‪ ،‬گوشت‪ ،‬ماهی و صدف در حد متعادل‬ ‫• سبزیجاتی هم‌چون گشنیز‪ ،‬شوید‪ ،‬سیر‪ ،‬زنجبیل‪ ،‬پیاز‪ ،‬پونه‬ ‫کوهی‪ ،‬جعفری‪ ،‬نعناع‪ ،‬رزماری‪ ،‬پیازچه و ‪..‬‬ ‫پاداش دادن به خود‬ ‫و ح��اال اگر تقریبن هر روز به ع��ادت خوردن پنج وعده‌های‬ ‫غذایی کوچک‌تر س��الم دس��ت یافتید می‌توانی��د برای خود‬ ‫پاداشی در نظر بگیرید‪.‬‬ ‫هم‌چنین اگر مش��کلی در راه انجام این کار وجود دارد آن را‬ ‫بررسی کنید و از سویی ببینید که با انجام این کار چه تفاوتی‬ ‫در سطح انرژی بدنتان ایجاد شده‪.‬‬ ‫از س��ویی دیگر ممکن اس��ت فکر کنید که آماده کردن پنج‬ ‫وعده در طول روز کار دشواری است اما بسیاری از وعده‌های‬ ‫غذایی می‌تواند خیلی س��اده ش��امل یک مشت آجیل و انواع‬ ‫توت‌ها‪ ،‬حبوبات و یا ‪ hummus‬بر روی نان تس��ت باشد‪.‬‬ ‫یا سوپ‌های ساده که در آن از سبزیجات استفاده شده است‪.‬‬

‫‪75‬‬

‫شاد و تندرست‬

‫دعای‌فرج در شهرآورد تهران‬ ‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫دوازدهمی��ن دوره رقابت‌ه��ای جام جهانی والیب��ال و انتخابی‬ ‫المپیک در حالی با ش��ناخت س��ه تیم برتر به پایان رس��ید که‬ ‫تیم کش��ورمان در میان ‪ 12‬تیم برتر دنیا عنوان نهم را به خود‬ ‫اختصاص داد و به عنوان برترین تیم آس��یایی برگزیده شد‪ .‬در‬ ‫پایان این مس��ابقات هم‌چنین «پوریا فیاضی» پدیده‌ی والیبال‬ ‫ایران به عن��وان یکی از چهره‌های تازه‌ و برتر این مس��ابقات‬ ‫ش��ناخته شد‪ .‬واکنش‪ ،‬استقبال و برخورد سرد مسووالن ورزش‬ ‫کش��ور اما در نوع خ��ود پرس��ش‌برانگیز بود‪ .‬وقت��ی که تمام‬ ‫بودجه‌ه��ای میلی��اردی ورزش در رواب��ط کثیف‬ ‫فوتبال کشور گم می‌شود و به قول قدیمی‌ها چاه‬ ‫والیبال برای آقای��ان نانی ندارد‪ ،‬بیش از این هم‬ ‫نمی‌توان انتظاری از دوستان داشت‪.‬‬ ‫حتمن تا به حال‪ ،‬ش��ما هم خبردار شدید که پس‬ ‫از بی‌کفایت��ی مدی��ران فوتبال و ورزش کش��ور‬ ‫س��همیه‌ی ایران در مس��ابقات باش‌گاه‌های آسیا‬ ‫کاهش یافت‪ .‬اکنون بدشانس��ی هم به س��راغ ما‬ ‫آمده است‪ .‬پس از انجام قرعه‌کشی این مسابقات‬ ‫در شهر «کواالالمپور» مشخص شد که تیم‌های‬ ‫«اس��تقالل» و «ذوب‌آه��ن» دو نماین��ده‌ی‬ ‫کشورمان در این مسابقات باید در مرحله پلی‌آف‬ ‫به مصاف هم دیگر بروند و یکی از دو تیم ایرانی‬ ‫نیز بدین طریق حذف خواهد شد‪.‬‬ ‫کاروان ای��ران نای��ب قهرم��ان رقابت‌ه��ای جهان��ی معلوالن‬ ‫ویلچ��ری و قطع عض��و ش��د‪ .‬کاروان ‪ 39‬نف��ره ورزش‌کاران‬ ‫ایران که در چهار رش��ته «تیراندازی»‪« ،‬ش��نا»‪« ،‬دوومیدانی»‬ ‫و «وزنه‌برداری» در این دوره از بازی‌ها حضور داشت با کسب‬ ‫‪ 20‬مدال طال‪ 22 ،‬نقره و ‪ 9‬برنز به مقام دوم دست یافت‪ .‬حدود‬ ‫‪ 500‬ورزش‌کار از ‪ 40‬کش��ور در این رقابت‌ها حضور داش��تند‬ ‫که در ‪ 6‬رش��ته ورزشی «وزنه‌برداری»‪« ،‬دوومیدانی»‪« ،‬شنا»‪،‬‬ ‫«تیران��دازی»‪« ،‬تنیس روی میز» و «ویلچررانی» در جاده‪ ،‬به‬ ‫م��دت پنج روز ب��ه مصاف هم رفتند‪« .‬چینی‌ه��ا» با ‪ 52‬مدال‬ ‫طال‪ 13،‬نقره و ‪ 4‬برنز قهرمان این دوره از بازی‌ها شدند‪.‬‬ ‫گفتو‌گو با خبرنگاران‬ ‫مدیر عامل باش‌گاه «پرس��پولیس» در ‌‌‬ ‫اعالم کرد‪« :‬با وجود بازی حس��اس درب��ی که پیش رو داریم‬ ‫من هم‌چنان بر س��ر اصول اخالقی و انضباطی خود ایستاده‌ام‬ ‫و بر این اس��اس «محمد نصرتی» و «ش��یث‌رضایی» از نظر‬ ‫باش‌گاه محروم هستند‪ ».‬سردار «رویانیان» که حاال دیگر پس‬ ‫از آخرین باخت «پرس��پولیس» طرف حساب تماشاگران شده‬ ‫و با ش��عارهای تن��د آن‌ها مورد عنایت قرار گرفته اس��ت‪ ،‬گویا‬ ‫شمش��یر را از رو بس��ته و می‌خواهد روبروی ط��رف‌داران این‬ ‫باش‌گاه بایستد‪ ،‬باید دید که چه کسی در پایان کم می‌آورد‪ ،‬او‬ ‫یا تماشاچیان پرشمار «پرسپولیس»‪.‬‬

‫‪76‬‬

‫فیف��ا س��ه نامزد نهایی ت��وپ طالی جهان در س��ال ‪ 2011‬را‬ ‫اعالم کرد و همان‌طور که انتظار می‌رفت «مس��ی»‪« ،‬کریس‌‬ ‫رونالدو» و «ژاوی» به عنوان نامزدهای نهایی معرفی شده‌اند‪.‬‬ ‫این انتخاب ب��ه نوعی نمایش دهنده‌ی تفاوت س��طح فوتبال‬ ‫باش‌گاه‌ه��ای اس��پانیا و لیگ‌ه��ای دیگر اروپایی و از س��وی‬ ‫دیگر دو تیم «بارس��لونا» و «رئال‌مادرید» با دیگر تیم‌های آن‬ ‫کش��ور دارد‪ .‬این عرصه یک‌بار دیگر فرصتی را برای رقابت دو‬ ‫ستاره‌ی مشهور فوتبال جهان نیز فراهم کرده است‪.‬‬

‫از خبرهای خوب برای ورزش ما در هفته‌ی گذش��ته‪ ،‬قهرمانی‬ ‫«حسین‌ وفایی» عضو تیم ملی «اسنوکر» ایران بود‪ .‬این جوان‬ ‫شایس��ته‌ی هفده س��اله‌ی ایران��ی با پیروزی مقاب��ل حریفانی‬ ‫از کش��ورهای «ولز»‪« ،‬اتری��ش»‪« ،‬هندوس��تان»‪« ،‬ایرلند»‪،‬‬ ‫«اس��کاتلند»‪« ،‬افغانستان»‪« ،‬روسیه» و «استرالیا» توانست در‬

‫رقابت با برترین‌های این رش��ته ن��ام خود را در صدر جدول به‬ ‫ثبت رس��انده و عنوان قهرمانی مس��ابقات را کسب کند‪ .‬هنوز‬ ‫ش��یرینی این اتفاق در کام‌مان ته نش��ین نشده بود که خبردار‬ ‫شدیم‪ ،‬از جمع هش��ت کمک داور ایرانی که برای انجام تست‬ ‫به «مالزی» رفته بودند‪ ،‬س��ه نفر رد شدند‪ .‬یکی از این سه نفر‬ ‫«رس��ول‌فروغی» بود که همیشه از کمک داوران خوب لیگ‬ ‫ایران بوده است‪« .‬داود رفعتی» هم در این تست‌ها رد شد‪ .‬اما‬

‫نفر سوم‪ ،‬چهره‌ی ش��اخص کمک داوران فوتبال ایران است‪.‬‬ ‫«حس��ن‌کامرانی‌فر» که در یکی دو س��ال گذش��ته درخشش‬ ‫زی��ادی در کم��ک داوری داش��ته و به‌ترین کمک داور آس��یا‬ ‫شناخته می‌شد‪ ،‬جزو رد شده‌ها است‪.‬‬ ‫خبرهایی به گوش می‌رسد که ممکن است دوباره «افشین‌قطبی»‬ ‫را در روی نیمک��ت تیم‌ملی «کره‌جنوبی» ببینیم اما این‌بار نه در‬ ‫نقش کمک‌مربی بلکه به عنوان س��رمربی این تیم‪ .‬در پی نتیجه‬ ‫ضعیف تیم‌ملی «کره‌جنوبی» برابر «لبنان» در جریان بازی‌های‬ ‫مقدماتی جام جهانی‪ ،‬فدراسیون فوتبال این کشور تصمیم گرفته‬ ‫است تا قرارداد با مربی این تیم را تمدید نکند و به دنبال گزینه‌ای‬ ‫جدید برای س��رمربی‌گری تیم ملی این کش��ور باشد‪ .‬با برکناری‬ ‫«چورائه»‪ ،‬سه گزینه جدی برای هدایت تیم‌ملی این کشور مطرح‬ ‫شده‌اند‪ ،‬سرمربی تیم ملی زیر ‪ 23‬سال‪« ،‬کانگ‌هی» سرمربی تیم‬ ‫«چومبوک» و «افش��ین‌قطبی»‪« .‬قطبی» که پس از ناکامی با‬ ‫تیم‌ملی ایران به «ژاپن» رفته بود‪ ،‬در این فصل با «ش��یمیزو» به‬ ‫عنوان دهمی لیگ ژاپن دست یافت‪ .‬نتیجه‌ای‬ ‫که اگرچه جالب نیست اما برای او که تیمش را‬ ‫به شدت جوان کرده بود‪ ،‬خیلی هم بازتاب منفی‬ ‫نداشته است‪.‬‬ ‫ب��اور کنید این بخ��ش طنز برنام��ه‌ی امروز‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه برنامه‌های فرهنگی اعالم شده‬ ‫از س��وی فدراسیون برای «شهرآورد» تهران‬ ‫است‪ .‬به گزارش خبرگزاری «فارس»‪ ،‬کمیته‬ ‫فرهنگ��ی س��ازمان لی��گ‪ ،‬برنامه‌‌هایی را به‬ ‫مناسبت ایام سوگ‌واری حسین‌بن علی برای‬ ‫تماشاگران در نظر گرفته است‪ ۴۰ .‬هزار برگه‬ ‫زیارت عاش��ورا تهیه شده که در هنگام ورود‬ ‫به ورزش‌گاه به تماش��اگران اهدا خواهد شد‬ ‫و س��پس برنامه‌ها از زم��ان اذان‌ظهر به این‬ ‫ش��رح آغاز می‌شود‪ :‬قرائت دعای فرج حضرت ولی عصر‪ ،‬ذکر‬ ‫مصیبت در مدح امام حس��ین‪ ،‬تواش��یح و مدیحه‌سرایی گروه‬ ‫بین‌المللی نورالمهدی‪ ،‬اجرای دکلمه در مدح خورش��ید کربال‪،‬‬ ‫ورود پرچم‌داران در قالب هیت عزاداری در پیس��ت ورزش‌گاه‪،‬‬ ‫پخش مارش س��وگ‌واری گروه موزیک هیت طرایق‌الرضوان‪،‬‬ ‫نوحه‌خوانی و سینه‌زنی‪ ،‬تواشیح و مدیحه‌سرایی‪.‬‬ ‫علت عدم توافق مربی «سوئدی» سابق تیم ملی «انگلستان»‬ ‫با «پرسپولیس» مشخص شد‪ .‬ظاهرن سردار «رویانیان» برای‬ ‫«اریکس��ون» پیغام فرس��تاده که اگر بخواهد ب��ه ایران بیاید‬ ‫بای��د ش��یوه زندگی خ��ود را تغییر دهد و ب��ه او گوش‌زد کرده‬ ‫که برای مثال نوش��یدن ال��کل در ایران ممنوع ب��وده و زنان‬ ‫هم‌راه این مربی باید در اماکن عمومی با حجاب باش��ند‪ .‬از آن‬ ‫جایی که این مربی ‪ 63‬س��اله «س��وئدی» عالقه‌ی وافری به‬ ‫دختران زیب��اروی «ایتالیایی» و «آمریکایی» دارد گویا عطای‬ ‫مربی‌گری در ایران را به لقایش بخشیده است‪.‬‬ ‫هفته‌ی گذش��ته «اس��ماعیل‌ زرافش��ان» قدیمی‌ترین عکاس‬ ‫ورزش��ی ایران به علت نارسایی قلبی‪ ،‬در «تهران» درگذشت‪.‬‬ ‫مراسم تشییع جنازه‌ی پیکر «زرافشان» در حالی برگزار شد که‬ ‫هیچ‌یک از مسوولین وزارت ورزش و جوانان زحمت شرکت در‬ ‫آن را به خود نداده بودند‪.‬‬

‫شاد و تندرست‬

‫«مهدی‌مهدوی‌کیا» محبوب آلمانی‌ها‬

‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«ج��واد نکونام» س��تاره‌ی تیم‌ملی ایران و باش‌گاه «اوساس��ونا»‬ ‫هفته‌ی گذش��ته و در جریان مرحله‌ی یک شانزدهم لیگ حذفی‬ ‫«اس��پانیا» مش��هور به «کوپا‌دل‌ری» گل دوم تیم��ش را مقابل‬ ‫«آل‌مریا» از روی نقطه‌ی پنالتی به ثمر رساند‪.‬‬ ‫این بازیکن بااخالق ایرانی یکی از محبوب‌ترین بازیکنان در میان‬ ‫هوادارن این باش‌گاه است‪.‬‬ ‫—————————————‪-‬‬ ‫ی مهدوی‌کیا» بازیکن س��ابق تیم‌ملی ای��ران و باش‌گاه‬ ‫«مه��د ‌‬ ‫«هامبورگ» آلمان در دیداری خیرخواهانه به هم‌راه ستاره‌هایی از‬ ‫سراسر جهان به میدان رفت‪ .‬ستاره‌هایی که برخی از آن‌ها هم‌چنان‬ ‫در دنیای فوتبال می‌درخشند و برخی دیگر سال‌های آخر بازی‌گری‬ ‫خود را دنبال می‌کنند‪.‬‬ ‫کاپیتان سال‌های نه چندان دور تیم‌ملی فوتبال ایران در این بازی‬ ‫خیرخواهانه پا به پای دیگر ستاره‌ها درخشید و با پاس گل زیبایی‬ ‫ک��ه داد خاطرات خوبی را برای ه��واداران «هامبورگ» زنده کرد‪.‬‬ ‫ص��دای طرف‌داران تیم «هامبورگ» که ن��ام «مهدی» را فریاد‬ ‫می‌زدند یادآور روزهای پرافتخار موش��ک ایرانی تیم «هامبورگ»‬ ‫در این ش��هر بندری بود‪ ،‬بازیکنی که سال‌های زیادی را در سطح‬ ‫اول فوتبال اروپا بازی کرد و هنوز هم که هنوز است از چهره‌های‬ ‫محبوب طرف‌داران فوتبال در «آلمان» و «هامبورگ» به حساب‬ ‫می‌آید‪ .‬راز ماندگاری «مهدوی‌کیا» بی‌حاشیه بودن این بازیکن و‬ ‫اخالق و منش‌های انسانی‌اش بوده است‪.‬‬ ‫—————————————‪-‬‬ ‫«ک��وروش‌باق��ری» مربی تیم‌مل��ی وزنه‌برداری کش��ورمان در‬ ‫مصاحب��ه‌ای با رس��انه‌ها اعالم کرده اس��ت که با ش��رایط فعلی‬ ‫وزنه‌ب��رداری‪ ،‬نبای��د امیدی به کس��ب مدال در المپیک داش��ت‪.‬‬ ‫«باقری» گفته است ما هنوز برای اشتغال دو ملی‌پوش‌مان یعنی‬ ‫«بهداد سلیمی» و «کیانوش‌رستمی» هیچ کاری نکرده‌ایم‪.‬‬ ‫وقتی ی��ک ورزش‌کار حداقل نگرانی‌هایش ب��رای تامین زندگی‬ ‫رفع نش��ود چگونه می‌تواند با خیال آسوده تمرین کند‪ .‬البته اصل‬ ‫حرف‌های مرب��ی تیم‌ملی درب��اره‌ی تامی��ن ورزش‌کاران حرف‬ ‫درستی است اما در هیچ کجای دنیا و در هیچ ساختار درستی‪ ،‬یک‬ ‫ورزش‌کار حرفه‌ای حقوق بگیر دولت و یا فدراسیون نیست‪ .‬واقعیت‬

‫این اس��ت که مس��ایلی در کش��ور ما هم‌چون عدم فعالیت سالم‬ ‫باش‌گاه‌ها و نبود منابع مالی کافی و این‌که طبق قانونی احمقانه و‬ ‫من درآوردی حق حضور ورزش‌کاران حرفه‌ای در تبلیغات از آنان‬ ‫س��لب شده است و عالوه بر این‌ها عدم وجود بیمه‌های درمانی و‬ ‫بازنشستگی است که همه و همه سبب شده تا انتظار داشته باشیم‬ ‫مدیران ورزشی متولی استخدام ورزش‌کاران ملی هم باشند‪.‬‬ ‫—————————————‪-‬‬ ‫هر دم از این باغ بری می‌رسد‪ .‬بی‌لیاقتی مدیران ورزش و فوتبال‬ ‫کشور دوباره مشکل‌ساز شد‪ .‬شایعات چند هفته‌ی گذشته در مورد‬ ‫احتمال بسته‌ش��دن حس��اب بانکی بین‌المللی فدراسیون فوتبال‬ ‫به س��بب شکایت سرمربی اس��بق تیم‌ملی به حقیقت تبدیل شد‬ ‫و «برانکو ایوانکوویچ» توانس��ت حق و حق��وق ‪ 450‬هزار دالری‬ ‫خودش را بعد از گذشت چیزی حدود پنج سال دریافت کند‪.‬‬ ‫«برانکو» که بع��د از جام جهانی ‪ 2006‬آلمان با توافق با «محمد‬ ‫دادکان» دوس��تانه از خیر دریافت پ��اداش صعود تیم‌ملی به جام‬ ‫جهانی گذشته بود‪ ،‬پس از این‌که «داریوش‌مصطفوی» دبیر کل‬ ‫سابق فدراسیون در دوره کمیته انتقالی‪ ،‬از او به خاطر عدم بازگشت‬ ‫به تهران در شرایطی که کم‌تر از س ‌ه ماه از پایان یافتن قراردادش‬ ‫زمان باقی‌مانده بود به فیفا ش��کایت کرد‪ ،‬مربی «کروات» نیز به‬ ‫اقدام فدراس��یون فوتبال واکنش نش��ان داد و در کمیته انضباطی‬ ‫فیفا ش��کایتی را برای دریافت طلب ‪ 450‬هزار دالری علیه ایران‬ ‫طرح کرد‪ .‬در این میان فیفا در اختالف بین «برانکو» و فدراسیون‬ ‫فوتبال‪ ،‬طرف مربی «ک��روات» را گرفت و به نفع «ایوانکوویچ»‬ ‫حکم داد‪.‬‬ ‫—————————————‪-‬‬ ‫و حاال بپردازیم به حواش��ی باش‌گاه «پرسپولیس»‪ .‬نخست آن‌که‬ ‫پس از باخت س��نگین سرخ‌پوش��ان پایتخت به «اس��تقالل» و‬ ‫اس��تعفای «اس��تیلی» این تیم در به در به دنبال مربی می‌گردد‪.‬‬ ‫اما آن‌چنان که از ظواهر امر پیداس��ت‪ ،‬گمان می‌رود مربی‌ها هم‬ ‫شرایط ضعیف مدیریتی باش‌گاه «پرسپولیس» را درک کرده‌اند و‬ ‫حاضر نیس��تند تا به راحتی به این تیم بیایند‪ .‬البته همیشه افرادی‬ ‫هم‌چون «حمید درخشان» هستند که آماده‌اند تا در این شرایط از‬ ‫آب گل‌آلود ماهی بگیرند و به این تیم بازگردند اما گمان نمی‌رود‬ ‫این دفعه به راحتی سرتماش��اچیان و طرف‌داران پرشمار این تیم‬

‫کاله برود‪ .‬در همین راس��تا در پی افشای خبر مذاکره‌ی مدیران‬ ‫باش‌گاه «پرس��پولیس» با «دنیزلی» او از پذیرش این مسوولیت‬ ‫س��رباز زده است‪ .‬اما جالب‌تر آن‌که با وجود بهانه‌هایی که در ابتدا‬ ‫برای عدم رضایت او از آمدن به ایران اعالم شده بود حقیقت چیز‬ ‫دیگری بوده اس��ت و در محافل ورزش��ی نقل شده که این مربی‬ ‫ترک به خاطر حضور «پروین» در «پرس��پولیس» سرمربی‌گری‬ ‫این تیم را قبول نکرده است‪« .‬دنیزلی» گفته‪« :‬ما درباره‌ی وضعیت‬ ‫باش‌گاه حرف زدیم و من هم پیش��نهادهای خود را مطرح کردم‪.‬‬ ‫در ادامه مذاکرات متوجه مشکالتی شدم‪ .‬از آن‌جا که اختیارات تام‬ ‫می‌خواستم‪ ،‬با شنیدن نام «علی‌پروین»‪ ،‬تاکید کردم در صورتی‬ ‫به «پرسپولیس» می‌آیم که ایشان نباشد‪ ،‬چون حرف‌هایی درباره‬ ‫او شنیده بودم‪ ».‬به این ترتیب بعد از حدود یک ماه مشخص شده‬ ‫است که مش��کالت «دنیزلی» و «پرسپولیس» مالی نبوده است‬ ‫بلکه تنها به ش��خص «پروین» مربوط می‌شده است‪ .‬از آن‌جا که‬ ‫«رویانیان» اصرار عجیبی بر ماندن «پروین» در ساختار مدیریتی‬ ‫این باش‌گاه دارد‪ ،‬به احتم��ال فراوان باید حضور «دنیزلی» روی‬ ‫نیمکت قرمزها را منتفی دانست‪.‬‬ ‫—————————————‪-‬‬ ‫ی کریمی» به «عزیز‬ ‫خب��ر دیگر این‌ک��ه در پی اعتراضات «عل�� ‌‬ ‫محمدی» و تهدید به افشاگری علیه او و اقدام متقابل فدراسیون‬ ‫علی��ه این اس��طوره‌ی فوتبال کش��ورمان‪ ،‬مربی تیم‌مل��ی نیز از‬ ‫«کریمی» حمایت کرد‪.‬‬ ‫«کارلوس‌کیروش»‪ ،‬سرمربی «پرتغالی» تیم‌ملی کشورمان‪ ،‬که‬ ‫هم اکنون برای پی‌گیری کارهای ش��خصی خود در کشورش به‬ ‫س��ر می‌برد‪ ،‬بالفاصله بعد از ش��نیدن محرومیت احتمالی «علی‌‬ ‫کریمی» از تیم ملی‪ ،‬واکنش تندی نشان داده و گفته است‪« :‬من‬ ‫نمی‌دانم که «کریمی» چه کاری انجام داده است که می‌خواهند‬ ‫او را محروم کنند‪ ،‬اما مطمئن باش��ید اگر «کریمی» محروم شود‪،‬‬ ‫دیگر پایم را در ایران نمی‌گذارم‪ ».‬از س��وی دیگر شنیده‌ها حاکی‬ ‫از این اس��ت که هواداران «پرس��پولیس»‪ ،‬به نش��انه‌ی اعتراض‬ ‫به محرومی��ت احتمالی کریمی که در بین ه��وادارن این تیم به‬ ‫«جادوگر» مش��هور است‪ ،‬و نش��ان دادن حمایت خود از کاپیتان‬ ‫تیم‌ش��ان در حال برنامه‌ریزی برای حضور پرش��مار در بازی روز‬ ‫پنج‌شنبه مقابل «راه‌آهن» در ورزش‌گاه آزادی هستند‪.‬‬

‫‪77‬‬

‫مشکالت ویزا دلیل اخراج مطرح شد‪،‬‬

‫رییس شورای ملی انتقالی لیبی‪:‬‬

‫اخراج نماینده صداوسیمای بخشش وفاداران قذافی‬ ‫توسط رهبران جدید لیبی‬ ‫دولتی ایران از جمهوری‬ ‫آذربایجان‬ ‫روز ش��نبه‪ 10 ،‬دس��امبر‪ ،‬رییس ش��ورای ملی انتقالی لیبی در‬ ‫روز جمعه‪ 9 ،‬دس��امبر‪ ،‬ماموران جمهوری آذربایجان به نماینده‬ ‫رادیو و تلویزیون دولتی جمهوری اسالمی اجازه ندادند که پس‬ ‫از پیاده شدن از هواپیمایی که او را به باکو پایتخت این کشور‬ ‫رسانده بود‪ ،‬از فرودگاه خارج شود‪.‬‬ ‫احمد کاظمی‪ ،‬نماینده صدا و سیمای جمهوری اسالمی هم‌راه‬ ‫با خانواده خ��ود بعداز‌ظهر روز جمعه هجدهم آذر‪ ،‬با هواپیمای‬ ‫ایران ایر به باکو رس��یده بود اما با ممانع��ت ماموران فرودگاه‬ ‫مواجه و کم‌تر از س��ه س��اعت بعد با هم��ان هواپیما به ایران‬ ‫بازگشت‪.‬‬ ‫به گ��زارش فارس‪ ،‬مقام‌های جمهوری آذربایجان به س��فارت‬ ‫جمه��وری اس�لامی در باکو اعالم ک��رده بودند ت��ا زمانی‌که‬ ‫آقای کاظمی تمایلی به بازگش��ت نداشته باشد‪ ،‬اجازه پرواز به‬ ‫هواپیمای ایران‌ایر نخواهند داد‪.‬‬ ‫هواپیم��ای ایران��ی که آق��ای کاظمی با آن به باک��و رفته بود‬ ‫س��رانجام با ‪ ۴۵‬دقیق��ه تاخیر از زمان پیش‌بینی ش��ده هم‌راه‬ ‫ب��ا نماینده رادی��و و تلویزیون دولتی جمهوری اس�لامی خاک‬ ‫آذربایجان را ترک کرده است‪.‬‬ ‫ب��ه گزارش بی‌بی‌س��ی‪ ،‬دلیل اخ��راج نماینده صدا و س��یمای‬ ‫جمهوری اس�لامی از باکو اعالم نش��ده اما دالغا خاتین اوغلو‪،‬‬ ‫مدیر بخش فارس��ی و اخبار ایران خبرگ��زاری ترند جمهوری‬ ‫آذربایجان گفته که مقام‌های کشورش به شکل «غیر‌رسمی»‬ ‫دلیل اخراج نماینده صدا و سیمای جمهوری اسالمی را مشکل‬ ‫ویزای او توصیف کرده‌اند‪.‬‬ ‫صدا و س��یمای جمهوری اسالمی که آقای کاظمی نماینده آن‬ ‫در جمهوری آذربایجان است‪ ،‬تلویزیون آذری زبان «سحر» را‬ ‫تاس��یس کرده که روزانه به مدت ‪ ۹‬ساعت برنامه‌های ویژه‌ای‬ ‫از ایران برای شهروندان جمهوری آذربایجان پخش می‌کند‪.‬‬ ‫برنامه‌ه��ای ای��ن تلویزیون تاکنون باع��ث اختالفات متعددی‬ ‫میان دو کشور شده است‪.‬‬ ‫گفته می‌ش��ود محت��وای ای��ن برنامه‌ها که عمدت��ن تبلیغات‬ ‫اس�لامی و سیاس��ی هم‌س��و با دیدگاه‌های جمهوری اسالمی‬ ‫است‪ ،‬مورد اعتراض دولت جمهوری آذربایجان بوده و تاکنون‬ ‫چندبار روابط دو کشور را به سردی کشانده است‪.‬‬ ‫آقای حسن‌اف‪ ،‬رییس رادیو و تلویزیون آذربایجان در انتقادی‬ ‫از این ش��بکه پیش‌تر عنوان کرده بود‪« :‬اگر این کانال با لهجه‬ ‫صریح و زبان آذربایجانی ارزش‌های اس�لامی را تبلیغ می‌کند‪،‬‬ ‫ب��رای خود آذری‌های ایران هم ب��ا همین زبان تبلیغ کند‪ ،‬چرا‬ ‫برای لنکران‪ ،‬باکو و دیگر مناطق آذربایجان پخش می‌شود‪ ،‬اما‬ ‫برای مردم تبریز‪ ،‬خوی و غیره پخش نمی‌ش��ود؟ اگر از تبعات‬ ‫آن می‌ترسند‪ ،‬برای مردم ما هم پخش نکنند‪».‬‬ ‫رواب��ط ایران و جمه��وری آذربایجان از ابتدای اس��تقالل این‬ ‫کش��ور با دوره‌هایی از س��ردی هم‌راه بوده اما دو طرف تالش‬ ‫کرده‌ان��د از عمیق ش��دن اختالف��ات جلوگیری کنن��د‪ .‬روابط‬ ‫جمهوری آذربایجان با اسراییل یکی از موارد اختالف مقام‌های‬ ‫جمهوری اسالمی و آذربایجان بوده است‪.‬‬

‫‪78‬‬

‫مصاحبه‌ای اعالم کرد که رهبران جدید این کش��ور افرادی را‬ ‫که در زمان حکومت معمر قذافی‪ ،‬رهبر پیش��ین این کشور‪ ،‬در‬ ‫حمایت از او جنگیده‌اند‪ ،‬می‌بخشد‪.‬‬ ‫در همی��ن رابط��ه مصطف��ی عبدالجلیل‪ ،‬رییس ش��ورای ملی‬ ‫انتقالی‪ ،‬در مراسم گش��ایش کنفرانس آشتی ملی در طرابلس‪،‬‬ ‫پایتخت این کشور‪ ،‬اعالم کرد که این کشور آماده پذیرش هر‬ ‫فرد از هر قش��ر و گروهی است‪ .‬در این نشست‪ ،‬نمایندگانی از‬ ‫قبایل اصلی و اقلیت‌ها در لیبی حضور دارند‪.‬‬

‫رییس جمهوری سوریه‪:‬‬

‫ایران با ماست‬ ‫هیچ‌کس نمی‌تواند‬ ‫ما را محاصره کند‬

‫اباذر نوری‌زاد به رادیو کوچه اظهار کرد‪:‬‬

‫ویدئو نوری زاد‬ ‫ساخته‌گی است‬

‫ب��ه دنبال انتش��ار ویدیوی��ی از محمد نوری‌زاد ک��ه وی را در‬ ‫صحنه‌هایی از زندان نشان می‌دهد‪« .‬اباذر نوری‌زاد» فرزند وی‬ ‫به رادیو کوچه گفت‪ ،‬فیلم‌ها بخشی از یک پروژه داستانی بوده‬ ‫است که توسط عوامل امنیتی از منزل آن‌ها ربوده شده بود‪.‬‬ ‫این فیلم هفت دقیقه‌ای با یک روایت به طور کامل س��ینمایی‬ ‫به توضیح در مورد وضعیت آقای نوری‌زاد در زندان می‌پردازد و‬ ‫با استناد به بخش‌هایی از این فیلم که به نظر می‌رسد نما‌هایی‬ ‫در زندان انفرادی اس��ت سعی دارد رفتارهای وی را ساختگی و‬ ‫با برنامه‌ریزی قبلی نشان دهد‪.‬‬ ‫اگر چه فیلم مزبور س��عی در تداعی ای��ن دارد که بخش‌هایی‬ ‫از فیلم از زندان خارج ش��ده اس��ت‪ ،‬اما اباذر نوری‌زاد می‌گوید‬ ‫تمامی صحنه‌های گرفته ش��ده مربوط ب��ه بین دو تا چهار ماه‬ ‫پیش است که وی برای بخشی از یک پروژه سینمایی خود از‬ ‫پدرش گرفته و هیچ ربطی به زندان ندارد‪.‬‬ ‫این فیلم‌س��از هم چنین به رادیو کوچه گفت که پیش‌تر عوامل‬ ‫امنیتی وارد منزل آن‌ها ش��ده بودند و کلی��ه لوازم و فیلم‌های‬ ‫شخصی و از جمله همین فیلم‌ها را نیز از سر صحنه‌های گرفته‬ ‫ش��ده که به صورت خام بوده اس��ت را بدون اطالع از منزل و‬ ‫محل برداشت‌شان ربوده‌اند‪.‬‬ ‫محمد نوری‌زاد تاکنون چهارده نامه اعتراضی به رهبر جمهوری‬ ‫اس�لامی نوش��ته و مدتی را در زندان انفرادی و بند عمومی به‬ ‫سر برده است‪ .‬برخی از اعتراض کننده‌گان می‌گویند این روش‬ ‫سیستم امنیتی در ایران است که متقدین را به شیوه‌های هتک‬ ‫حرمت از میدان به در کنند‪.‬‬

‫رضا پهلوی‪:‬‬

‫بشار اسد‪ ،‬رییس جمهوری سوریه‪ ،‬در دیدار با تعدادی از روحانیون‬ ‫درزی که از لبنان به دیدار او آمدند حوادث جاری در کشور خویش‬ ‫را پایان یافته دانس��ت و گفت سوریه بر توطئه خارجی پیروز شد‪.‬‬ ‫هم‌زمان گزارش‌ها از کشته شدن ‪ 9‬تن در این کشور خبر می‌دهد‪.‬‬ ‫به گزارش روزنامه کویتی االنبا‪ ،‬روز شنبه‪ 10 ،‬دسامبر‪ ،‬منتشر کرده‬ ‫اس��ت بشار اسد در این دیدار گفت‌‪« :‬سوریه بر فتنه خارجی پیروز‬ ‫شد‌‪ ،‬حوادث پایان یافته است و بر همه مسایل اشراف داریم‪».‬‬ ‫او اف��زود‌‪« :‬از طرف تع��دادی از افرادی که علیه س��وریه موضع‬ ‫خصمانه گرفته بودند به ما پیام رسید که آن‌ها به زودی به کشور‬ ‫بازخواهند گشت‪».‬‬ ‫رییس جمهوری سوریه تحریم‌هایی را که اتحادیه عرب علیه این‬ ‫کشور به تصویب رسانده بود را بیهوده توصیف کرد و گفت‌‪« :‬آن‌ها‬ ‫چه می‌توانند انجام دهند ‪ ،‬هیچ کاری نمی‌توانند بکنند ‪ ،‬همه این‬ ‫اتفاق‌ها توطئه خارجی اس��ت … برخی کشورهای خلیجی بیمار‬ ‫هستند‪ ».‬بش��ار اس��د تاکید کرد‪« :‬هیچ کس نمی‌تواند سوریه را‬ ‫محاصره کند‌‪ ،‬آن‌ه��ا با این قطع‌نامه‌ها خود را محاصره می‌کنند‪.‬‬ ‫ایران با ماست و عراق نیز پس از عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی‬ ‫به بهترین جای‌گاه خود بازخواهد گش��ت‪ .‬لبنان در کنار ماست و‬ ‫اردن نی��ز تحریم‌ها را رد کرده اس��ت‪ .‬آن‌ها می‌خواهند چه کنند؟‬ ‫هیچ‌کس نمی‌تواند سوریه را محاصره کند‪».‬‬ ‫از س��ویی دیگر فعاالن حقوق بش��ری در س��وریه‪ ،‬از کشته‌شدن‬ ‫دس��ت‌کم ‪ 9‬تن از معترضان در روز ش��نبه‪ 10 ،‬دسامبر به دست‬ ‫نیروهای امنیتی خبر داده‌اند‪.‬‬ ‫به گزارش منابع محلی‪ ،‬سازمان نظارت بر حقوق بشر سوریه اعالم‬ ‫کرد که چهار غیرنظامی پس از ش��لیک گلوله و گاز اش��ک‌آور در‬ ‫خالل تش��ییع جنازه کودکی که شام‌گاه جمعه کشته شده بود‪ ،‬در‬ ‫اس��تان ادلب کشته شدند‪ .‬سه شهروند سوری دیگر نیز با در شهر‬ ‫حم��ص جان‌باختند و دو غیرنظامی دیگر در درعا به ضرب گلوله‬ ‫ماموران حکومت بشار اسد از پا درآمدند‪.‬‬

‫بالتکلیفی ساکنان اشرف‬ ‫به فاجعه حقوق بشری‬ ‫تبدیل می‌شود‬

‫روز ش��نبه‪ 10 ،‬دسامبر‪ ،‬رضا پهلوی‪ ،‬فرزند آخرین پادشاه ایران‬ ‫در نامه‌ای سرگش��اده به رییس جمهوری آمریکا هش��دار داده‬ ‫است که تعطیل کردن اردوگاه اشرف توسط دولت عراق پیش‬ ‫از پذیرش ساکنان این اردوگاه توسط کشورهای دیگر می‌تواند‬ ‫به یک فاجعه حقوق بشری تبدیل شود‪.‬‬ ‫آقای پهلوی در این نامه نوش��ته اس��ت‪« :‬همه ما از عقاید تند‬ ‫سیاسی سازمان مجاهدین خلق ایران و سابقه خشونت و ترور‬ ‫این س��ازمان آگاهیم… با این حال من سابقه و عقاید سیاسی‬ ‫این گروه را از حقوق اساسی انسانی آن‌ها به عنوان هم‌وطنانم‬ ‫ج��دا می‌کنم و ی��ادآوری می‌کنم که کودکان س��اکن اردوگاه‬ ‫اشرف نقشی در این سابقه نداشته‌اند‪».‬‬ ‫او به وعده نوری مالکی‪ ،‬نخست وزیر عراق برای تعطیل کردن‬ ‫اردوگاه اشرف‪ ،‬محل سکونت اعضای سازمان مجاهدین خلق‪،‬‬ ‫تا پایان سال جاری میالدی اشاره کرده و می‌نویسد که سازمان‬ ‫ملل هنوز نتوانس��ته در تالش برای پیدا کردن کشورهایی که‬ ‫حاض��ر به پذیرش س��اکنان این اردوگاه باش��ند موفق چندانی‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫آقای پهلوی نوش��ته است که به عقیده او مفاد کنوانسیون ژنو‬ ‫در مورد س��اکنان اردوگاه اشرف رعایت نشده است و این خطر‬ ‫وج��ود دارد که دولت عراق پس از تعطیل کردن اردوگاه‪ ،‬آن‌ها‬ ‫را به ایران بفرستد‪.‬‬ ‫او از ب��اراک اوباما خواس��ته اس��ت که دولت ع��راق را به کنار‬ ‫گذاش��تن تصمیم تعطیلی ای��ن اردوگاه تا پایان س��ال ‪۲۰۱۱‬‬ ‫و ص��دور اجازه فعالیت آزادانه کمیس��اریای عال��ی پناهندگان‬ ‫سازمان ملل در آن ترغیب کند‪.‬‬

‫نخست‌وزیر پیشین روسیه‪:‬‬

‫مردم روسیه می‌فهمند‬ ‫که در انتخابات‬ ‫تقلب شده است‬

‫میخاییل کاس��یانوف‪ ،‬نخست‌وزیر پیشین روسیه روز یک‌شنبه‪،‬‬ ‫‪ 11‬دس��امبر در اظهارنظری عنوان کرد که مردم این کشور از‬ ‫این‌که با آن‌ها «ز» رفتار می‌شود‪ ،‬به ستوه آمده‌اند‪.‬‬ ‫س��خنان آقای کاس��یانوف در حالی مطرح می‌شود که مسکو‪،‬‬ ‫پایتخت روسیه‪ ،‬روز شنبه‪ 10 ،‬دسامبر‪ ،‬با بزرگ‌ترین تظاهرات‬ ‫اعتراض��ی طی چندین س��ال گذش��ته روبه‌رو بود‪ .‬بر اس��اس‬ ‫گزارش‌ها نزدیک به ش��صت هزار معترض به انتخابات برگزار‬ ‫شده در روسیه که به پیروزی حزب والدمیر پوتین نخست وزیر‬ ‫حال حاضر این کشور ختم شد‪ ،‬به خیابان‌ها آمده‌اند‪.‬‬ ‫هم‌زم��ان آق��ای پوتین خ��ود را برای حضور دوباره در پس��ت‬ ‫ریاست جمهوری آماده می‌کند‪ .‬میخاییل کاسیانوف با هم‌راهی‬ ‫معترض��ان تاکید ک��رد‪« :‬در ش��هرهای بزرگ روس��یه مردم‬ ‫تحصی��ل کرده هس��تند و از اطالعات روز دنی��ا باخبرند‪ .‬دیگر‬ ‫مثل گذش��ته نمی‌توان با مردم رفتار ک��رد‪ .‬آن‌ها می‌دانند که‬ ‫در انتخابات تقلب ش��ده اس��ت‪ ».‬این در حالی اس��ت که سه‬ ‫روز گذش��ته والدمیر پوتین اظهارنظری رس��می در خصوص‬ ‫اعتراضات به انتخابات نکرده است‪.‬‬

‫پس از سه ماه بازداشت در زندان اوین‪،‬‬

‫آزادی‬ ‫مجتبی میرطهماسب‪،‬‬ ‫مستندساز ایرانی‬

‫به گ��زارش رس��انه‌های داخلی ای��ران‪ ،‬مجتبی میرطهماس��ب‪،‬‬ ‫مستندس��ازی که به اتهام هم‌کاری با رسانه‌های خارجی از حدود‬ ‫س��ه ماه پیش در زندان اوین به‌سر می‌برد‪ ،‬روز‌شنبه‪ 10 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫از زندان آزاد شده است‪.‬‬ ‫به گزارش ایس��نا‪ ،‬مجتبی میرطهماسب مستندس��از ایرانی که از‬ ‫ش��هریورماه س��ال جاری به اتهام «هم‌کاری با شبکه تلویزیونی‬ ‫بی‌بی‌سی فارسی» بازداشت شده‌بود شام‌گاه شنبه با تودیع وثیقه‬ ‫‪ ۲۰۰‬میلیون تومانی آزاد ش��د‪ .‬وی پس از پخش مس��تند «خط و‬ ‫نش��ان رهبر» در بی‌بی‌سی فارسی به اتهام هم‌کاری با این شبکه‬ ‫تلویزیونی بازداش��ت و به زندان اوین منتقل ش��د‪ .‬میرطهماسب‬ ‫نزدی��ک به س��ه م��اه را در بند ‪ ۲۰۹‬زن��دان اوین به‌س��ر برد که‬ ‫‪ ۳۲‬روز از ای��ن مدت را در س��لول‌های انفرادی و بقی��ه آن را در‬ ‫س��لولی دو نفره در این بند بوده اس��ت‪ .‬وی به‌هم‌راه سینماگران‬ ‫دیگر‪ ،‬ناصر صفاریان‪ ،‬هادی آفریده‪ ،‬مهران زینت‌بخش‪ ،‬محسن‬ ‫ش��هرنازدار و کتایون شهابی‪ ،‬پس از پخش مستند «خط و نشان‬ ‫رهبر» در شهریورماه دستگیر شدند‪ .‬مجتبی میرطهماسب آخرین‬ ‫ش از این محسن شهرنازدار و‬ ‫فرد از مستندس��ازان زندانی بود؛ پی ‌‬ ‫ناص��ر صفاریان در تاریخ ‪ ۱۸‬مهرماه و کتایون ش��هابی و مهران‬ ‫زینت‌بخش در تاریخ ‪ ۱۸‬آبان‌ماه از زندان آزاد شده بودند‬ ‫پس از دس��تگیری مستندسازان و س��ینماگران‪ ،‬وزارت اطالعات‬ ‫جمهوری اسالمی طی اطالعیه‌ای اعالم کرد‪« :‬افراد دستگیرشده‬ ‫از طری��ق فعالیت‌ه��ای زیرزمینی و غیرقانون��ی در قبال دریافت‬ ‫وج��وه کالن از مجاری پنهان و با روش‌های پیچیده پول‌ش��ویی‬ ‫که معمولن مورد اس��تفاده س��رویس‌های جاسوس��ی می‌باش��د‪،‬‬ ‫ماموریت‌های ضد‌ملی محوله از طرف س��تاد ارتباطات پوشش��ی‬ ‫و مرکز عملیات روانی س��رویس اطالعاتی انگلس��تان موسوم به‬ ‫بی‌بی‌سی را دنبال می‌کردند‪».‬‬ ‫این در حالی اس��ت که ش��بکه بی‌بی‌س��ی در رابطه با دستگیری‬ ‫مستندسازان ایرانی در بیانیه‌ای تاکید کرده بود که در ایران با هیچ‬ ‫فرد یا گروهی هم‌کاری نمی‌کند‪.‬‬

‫نوری‌زاد‪ ،‬فیلم‌ساز منتقد رهبر جمهوری اسالمی‪:‬‬

‫فیلم‌ها را پس ندهید آبشاری از اسید بر شما می‌بارد‬ ‫محمد نوری‌زاد‪ ،‬فیلم‌س��از منتقد جمهوری اسالمی‪ ،‬در واکنش‬ ‫به انتش��ار فیلمی درباره وی‪ ،‬اظهار داش��ت‪« :‬من خودم را حتا‬ ‫برای نابودی هم آماده کردم‪ .‬این مسایل که چیزی نیست‪ .‬من‬ ‫آبروی خودم را کف دست‌ام گذاشته‌ام‪».‬‬ ‫این در حالی اس��ت که اباذر ن��وری‌زاد‪ ،‬فرزند محمد نوری‌زاد‪،‬‬ ‫شام‌گاه شنبه‪ 10 ،‬دسامبر در گفت‌وگویی با رادیو کوچه‪ ،‬عنوان‬ ‫کرده بود «فیلم‌ها بخش��ی از یک پروژه داستانی بوده است که‬ ‫توسط عوامل امنیتی از منزل آن‌ها ربوده شده بود‪».‬‬ ‫این فیلم هفت دقیقه‌ای با یک روایت به طور کامل س��ینمایی‬ ‫ب��ه توضیح در مورد وضعیت آقای نوری‌زاد در زندان می‌پردازد‬ ‫و با اس��تناد به بخش‌های��ی از این فیلم‬ ‫ک��ه به نظر می‌رس��د نما‌هایی در زندان‬ ‫انفرادی اس��ت سعی دارد رفتارهای وی‬ ‫را ساختگی و با برنامه‌ریزی قبلی نشان‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫اما ب��ه گ��زارش روز‪ ،‬محمد ن��وری‌زاد‬ ‫می‌گوی��د‪« :‬م��ن هنوز ب��ه دلیل کندی‬ ‫سرعت اینترنت موفق نشده‌ام این فیلم‬ ‫را ب��ه طور تم��ام و کمال ببین��م و تنها‬ ‫چند دقیقه اول آن را مش��اهده کرده‌ام‪.‬‬ ‫گرچ��ه ب��ا گفتاری ک��ه هم��ان ابتدای‬ ‫فیلم گذاش��ته‌اند‪ ،‬می‌توان��م تصور کنم‬ ‫ک��ه چگونه فیلمی بوده اس��ت‪ .‬با توجه‬ ‫به این‌که نوش��ته ش��ده بود این قسمت‬ ‫اول اس��ت‪ ،‬احتمالن باید منتظر سریالی‬ ‫در این زمینه باشیم‪».‬‬ ‫وی اضافه می‌کند‪« :‬من مشغول ساختن فیلمی محرمانه برای‬ ‫رهبری بودم‪ .‬برای تهیه این فیلم س��لول انفرادی ساخته بودم‪،‬‬ ‫بازجویی‌ها تصویر شده بود‪ ،‬دادگاه‪ ،‬اتفاقاتی که در زندان افتاده‬ ‫بود و… حدود هش��تاد روز پیش‪ ،‬عده‌ای از اطالعات س��پاه با‬ ‫ی��ورش به منزل ما‪ ،‬ای��ن فیلم‌ها را به هم‌راه ه��ارد کامپیوتر‪،‬‬ ‫کامپیوت��ر و وس��ایل دیگر بردند‪ .‬حتا در س��لول انفرادی را نیز‬ ‫ب��ه عنوان س��ند هم‌راه خود بردن��د‪ .‬من به این ب��رادران نامه‬ ‫نوش��تم و به آن‌ها گفتم که این فیلم‌ها حق من اس��ت‪ .‬ش��ما‬ ‫خ��ود بارها گفتید چرا مس��ایل را به ط��ور خصوصی با رهبری‬ ‫در میان نمی‌گذاری؟ من هم مش��غول ساختن فیلمی محرمانه‬ ‫بودم برای رهبری‪ .‬نه عکس��ی و نه خب��ری از این فیلم جایی‬ ‫منتش��ر نکردم‪ .‬در آخر نامه هم صراحتن نوشتم که اگر تا یک‬ ‫م��اه این فیلم‌ها را به من پس ندهید‪« ،‬آبش��اری از اس��ید» بر‬ ‫ش��ما خواهیم بارید‪ .‬که ندادند و من هم شروع کردم به نوشتن‬ ‫نامه‌های جدید‪».‬‬ ‫نوری‌زاد هم‌چنی��ن می‌گوید که در این نام��ه اعالم کرده اگر‬ ‫فیلم‌ه��ا را به وی پس بدهند‪ ،‬آن‌ه��ا را مرتب کرده و تحویل‬ ‫این افراد خواهد داد‪.‬‬ ‫این کارگردان س��ینما‪ ،‬هم‌چنین می‌گوی��د‪« :‬این فیلم‌ها پاک‬ ‫کردن صورت مس��ئله اس��ت‪ .‬ف��رض بگیریم صورت مس��ئله‬ ‫ن��وری‌زاد را پ��اک کردید‪ ،‬او را تخریب کردید‪ ،‬صورت‌مس��ئله‬ ‫جنایت‌ها و خون‌هایی که ریخته ش��ده اس��ت ک��ه قابل پاک‬ ‫نیست‪ .‬به جای تخریب افراد‪ ،‬به اوضاع مملکت سامان دهید‪».‬‬ ‫وی ادام��ه می‌دهد‪« :‬من خودم را حت��ا برای نابودی هم آماده‬ ‫کردم‪ .‬این مس��ایل که چیزی نیست‪ .‬من آبروی خودم را کف‬ ‫دست‌ام گذاشته‌ام‪».‬‬ ‫وی در خصوص انگیزه اصلی س��اخت ای��ن فیلم عنوان کرد‪:‬‬ ‫«من در تم��ام نامه‌های‌ام بااحترام با آق��ای خامنه‌ای صحبت‬ ‫ک��رده‌ام‪ .‬این روش من اس��ت و معتقدم ک��ه صحبت کردن با‬ ‫احترام و خارج نش��دن از دای��ره ادب‪ ،‬تاثیر به مراتب بیش‌تری‬ ‫دارد»‪ .‬نوری‌زاد با بیان این سخنان‪ ،‬ادامه می‌دهد‪« :‬هرگز هم‬ ‫از دایره نزاکت خارج نخواهم ش��د‪ .‬هر رفتاری با من شود‪ ،‬هر‬

‫چ��ه توهین کنند‪ ،‬باز هم من از دایره نزاکت خارج نمی‌ش��وم‪.‬‬ ‫ب��ه هر حال هنوز امیدوارم که این نامه‌ها بتواند تاثیری بگذارد‪.‬‬ ‫این راز جهان هستی است که باید تا آخرین لحظه امیدوار بود‬ ‫به تغییر در رفتارهای انسانی‪».‬‬ ‫وی درب��اره این امیدواری و امکان اثرگذاری نامه‌ها برای تغییر‬ ‫رفتار رهبر جمهوری اسالمی‪ ،‬می‌گوید‪« :‬وقتی نامه‌ای را علنی‬ ‫منتش��ر می‌کنیم‪ ،‬در واقع مخاطب آن به ه��زاران و میلیون‌ها‬ ‫می‌رس��د‪ .‬این نامه‌ها فراتر از فرد می‌رود‪ .‬هدف آن‌ها می‌شود‬ ‫امی��د ب��ه تغییر و اصالح برخ��ی روش‌ها‪ ،‬روش��ن‌گری درباره‬ ‫اتفاقاتی که در جامعه می‌افتد‪».‬‬ ‫وی در خص��وص تغیی��ر در لحن نخس��تین نامه‌ه��ا به رهبر‬

‫جمهوری‌اس�لامی و نامه‌های اخی��ر تاکید کرد‪« :‬نامه اول من‬ ‫نامه عاش��قانه‌ای بوده اس��ت‪ .‬با همه عالقه‌ای که به ایش��ان‬ ‫داش��تم و نوشتم که اگر ایش��ان را پدر خطاب کنیم‪ ،‬این ملت‬ ‫فرزندان ایش��ان هس��تند و کدام پدری به فرزندان خود آسیب‬ ‫وارد می‌کن��د؟ با ای��ن همه هنوز هم ایش��ان را با همان لحن‬ ‫محترمانه نامه‌های اول خطاب قرار می‌دهم و هیچ بی‌احترامی‬ ‫در نامه‌های من نمی‌بینید‪».‬‬ ‫وی در ادام��ه تصریح ک��رد‪« :‬من‪ ،‬محمد ن��وری‌زاد‪ ،‬یک فرد‬ ‫مستقل هستم‪ .‬نوشته‌ها و آثار من موجود است‪ .‬هرگز و حتا به‬ ‫مدت یک دقیقه نه در جناح راس��ت بوده‌ام و نه در جناح چپ‪.‬‬ ‫ب��ه هر دو جناح انتقاداتی داش��ته‌ام و همواره از رهبر جمهوری‬ ‫اسالمی دفاع کرده‌ام‪ .‬به امید پیش‌رفت جامعه و به امید سامان‬ ‫ش��دن اوضاع کش��ور‪ .‬اما بعد از اتفاقاتی که افتاد وفجایعی که‬ ‫آش��کار ش��د‪ ،‬پایداری بنده بر مواضع پیش��ین نه تنها درست‬ ‫نبود‪ ،‬بلکه می‌توانس��ت مجرمانه باشد‪ .‬اگر به همان روند ادامه‬ ‫می‌دادم‪ ،‬در واقع ش��ریک جرم می‌شدم‪ .‬به همین دلیل مواضع‬ ‫خودم را روشن کردم‪».‬‬ ‫نوری‌زاد‪ ،‬هم‌چنین با اشاره به سخنانی که در فیلم درباره فرزند‬ ‫وی‪ ،‬اب��وذر نوری‌زاد‪ ،‬بیان ش��ده‪ ،‬این‌گون��ه اظهارنظر می‌کند‪:‬‬ ‫«این رفتارها‪ ،‬همان رفتارهای دوران بازجویی است‪ .‬در دوران‬ ‫بازجوی��ی هم به من و خانواده‌ام توهی��ن می‌کردند‪ .‬تاختن به‬ ‫فرزن��د من ه��م‪ ،‬دلیلی ندارد جز این‌که ما را تحت فش��ار قرار‬ ‫دهند‪ .‬آن‌هم درباره وقایعی که مستند است‪ .‬یکی از افراد سپاه‬ ‫می‌گفت که این فیلم‪ ،‬صهیونیستی‌ترین فیلمی بود که می‌شد‬ ‫س��اخت‪ .‬و همسر من پاسخ داد‪ :‬اگر این فیلم صهیونیستی بود‪،‬‬ ‫پس نام رفتارهای شما چیست؟»‬ ‫ن��وری‌زاد گفت‪« :‬در این فیلم هم چیزی جز واقعیت نیس��ت‪.‬‬ ‫فیلمی اس��ت مس��تند از آن‌چه در زندان بر من رفته اس��ت‪ .‬از‬ ‫رفتارهای��ی که با من ش��د و برایم پرونده س��اختند‪ .‬هیچ نکته‬ ‫غیرواقع��ی یا اغراق‌آمیز در این فیل��م وجود ندارد‪ .‬در این فیلم‬ ‫کس��ی جز من ه��م حضور ن��دارد‪ .‬تنها هنرپیش��ه فیلم خودم‬ ‫هستم‪».‬‬

‫‪79‬‬

‫پس از گذشت چندماه از بازداشت صورت گرفت‪،‬‬

‫پس از شکست برابر هند‪،‬‬

‫به گزارش رس��انه‌ منس��وب به دراویش گناب��ادی‪ ،‬در روزهای‬ ‫اخیر‪ ،‬بازپرس پرونده وکالی دراویش نعمت‌الهی قرار کفالت و‬ ‫وثیقه برای ایشان صادر کرده است‪.‬‬ ‫به گزارش س��ایت مجذوبان‌ن��ور‪ ،‬بازپرس پرون��ده برای امیر‬ ‫اس�لامی‌ و افش��ین کرم‌پور‌ قرار ‪ ۴۰۰‬میلیون تومانی کفالت و‬ ‫ب��رای امید بهروزی قرار ‪ ۱۰۰‬میلیون تومانی وثیقه صادر کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫یادآور می‌شود‪ ،‬امیر اسالمی و افشین کرم‌پور دو تن از وکالی‬ ‫دراویش هستند که در تاریخ ‪ ۱۳‬شهریور به دعوت فرمان‌داری‬ ‫شهرستان کوار در استان فارس به آن‌جا رفته و توسط نیروهای‬ ‫امنیتی بازداشت و به بند امنیتی زندان اوین منتقل شدن ‌د که از‬ ‫این مدت بیش از دو ماه را در س��لول‌های انفرادی بند امنیتی‬ ‫زندان اوین گذارنده‌اند‌‪.‬‬ ‫امید بهروزی نیز در تاریخ ‪ ۱۶‬ش��هریور ماه سال جاری توسط‬ ‫نیروهای امنیتی بازداش��ت و به بن��د امنیتی زندان اوین منتقل‬ ‫ش��د‌‪ ،‬هم‌چنین گفته می‌ش��ود وی در وضعیت وخیم جسمانی‬ ‫به‌سر می‌برد‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است پروانه وکالت امید بهروزی در ارتباط با واقعه‬ ‫تخریب حس��ینیه دراویش گنابادی در قم توس��ط قوه قضاییه‬ ‫باطل شده است‌‪.‬‬

‫روز یک‌ش��نبه‪ 11 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫تیم ملی فوتبال افغانس��تان‬ ‫که ب��رای نخس��تین بار در‬ ‫تاریخ خود به فینال مسابقات‬ ‫ج��ام قهرمان��ی مس��ابقات‬ ‫کنفدراسیون جنوب آسیا در‬ ‫س��ال ‪ 2011‬راه یافت��ه بود‪،‬‬ ‫ب��ازی را با نتیج��ه چهار بر‬ ‫صفر در برابر هند باخت‪.‬‬ ‫به گفته کارشناس��ان‪ ،‬علت‬ ‫شکس��ت تیم افغانس��تان‪،‬‬ ‫اخراج حمید‌اله یوس��فزی دروازه‌بان تیم افغانس��تان بود که تیم تا‬ ‫پایان مس��ابقه ده نفره به کار خود ادامه داد‪ .‬این در حالی است که‬ ‫تیم هند در تمامی ‪ ۴۵‬دقیقه نیمه اول بازی‪ ،‬هرگز موفق نشد که‬ ‫به دفاع افغانستان رخنه کند‪ .‬درنیمه دوم هندی‌ها بازی را تهاجمی‬ ‫آغاز کردند و در ‪ ۵‬دقیقه اول دوبار دروازه افغانستان را مورد تهدید‬ ‫جدی قرار دادند که با دفاع مدافغان افغان روبه‌رو ش��دند‪ .‬به دنبال‬ ‫اخراج دروازه بان افغانس��تان‪ ،‬محمد یوسف کارگر مجبور شد که‬ ‫غالم حضرت یکی از بازیکنان افغانستان را از بازی حذف کند‪ ،‬تا‬ ‫بشیر همت دروازه بان ذخیره افغانستان به میدان بیاید‪.‬‬

‫رییس سازمان بازرسی کل جمهوری اسالمی‪:‬‬

‫فرانسه خواستار توضیح از دمشق شد‪،‬‬

‫مصطف��ی پورمحم��دی‪،‬‬ ‫رییس س��ازمان بازرس��ی‬ ‫کل جمه��وری اس�لامی‪،‬‬ ‫روز دوش��نبه‪ 12 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫در مصاحبه ب��ا خبرنگاران‬ ‫داخل��ی ایران اع�لام کرد‬ ‫که مرحله نخس��ت پرونده‬ ‫اختالس ب��زرگ بانکی در‬ ‫این کش��ور ب��رای ارایه به‬ ‫دادگاه آماده شده است‪ .‬به‬ ‫گزارش فارس‪ ،‬وی افزوده‬ ‫اس��ت که سخن‌گوی قوه قضاییه جمهوری اسالمی و مسوول‬ ‫پیگی��ری پرونده در نظر دارد چند مرحل��ه دیگر این پرونده را‬ ‫آم��اده و به دادگاه ارس��ال کن��د‪ .‬آقای پورمحم��د اضافه کرد‪:‬‬ ‫«قطع��ن متهمان صاحب نفوذ ای��ن پرونده حامیان و مدافعانی‬ ‫دارند که امروز نمی‌توان از آن‌ها اس��می آورد و آرام آرام باید با‬ ‫توجه به دستاوردهای جدید پرونده صحبت کرد‪».‬‬ ‫رییس س��ازمان بازرس��ی کل کش��ور با تاکی��د براین‌که روند‬ ‫رسیدگی به این پرونده به دلیل پیچیدگی آن به زودی تکمیل‬ ‫نمی‌ش��ود اف��زود که مردم نگران آن هس��تند ک��ه «مبادا این‬ ‫پرونده تخلف بزرگ مالی مش��مول مرور زمان شود» اما وعده‬ ‫داد که چنین نخواهد شد‪.‬‬ ‫الزم به اش��اره است بر اس��اس آخرین گزارش‌ها‪ ،‬غالمحسین‬ ‫محسنی‌اژاه‌ای‪ ،‬از بازداشت ‪ ۲۷‬نفر در ارتباط با پرونده اختالس‬ ‫سه هزار میلیارد تومانی خبر داده بود‌‪.‬‬ ‫وی هم‌زم��ان‪ ،‬از ص��دور قرار مجرمیت ب��رای ‪ ۵۰‬نفر در این‬ ‫ارتباط نیز سخن گفت‪.‬‬

‫بر اس��اس گزارش‌های منتشر ش��ده توسط فعاالن حقوق بشر‬ ‫در س��وریه‪ ،‬روز یک‌ش��نبه‪ ،‬دس��ت‌کم ‪ 26‬تن از معترضان به‬ ‫حکومت بش��ار اسد‪ ،‬رییس جمهوری این کشور‪ ،‬در درگیری‌ها‬ ‫با نیروهای امنیتی کشته و تعدادی نیز زخمی‌ شده‌اند‪.‬‬ ‫این کش��تار هم‌زمان با اعالم اعتصاب سراسری توسط فعاالن‬ ‫مخالف دولت‌ در سوریه بوده است‪.‬‬ ‫به گزارش الجزیره‪ ،‬کمیته‌های هماهنگی محلی که اعتراضات‬ ‫علیه حکومت بش��ار اسد را سازمان دهی می‌کنند‪ ،‬می‌گویند ‪9‬‬ ‫نفر در شهر حمص‪ 6 ،‬تن در حما‌‪ 3 ،‬نفر در درعا‪ 2 ،‬نفر در ادلب‬ ‫و ‪ 2‬تن نیز در اطراف دمشق کشته شده‌اند‪.‬‬ ‫هم‌چنین گزارش‌ها از درگیری نیروهای ارتش و س��ربازانی که‬ ‫به مخالفان پیوسته‌اند در جنوب این کشور خبر می‌دهد‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که دولت سوریه فعالیت رسانه‌های خارجی‬ ‫در آن کشور را به شدت محدود کرده است‪.‬‬ ‫اما روز یک‌شنبه که اعتصابات سراسری در سوریه آغاز شد در‬ ‫بخش‌هایی از ش��هر دمشق دانش‌آموزان و کارمندان دولت در‬ ‫خانه ماندند اما در مناطق مرکزی ش��هر نش��انه‌ای از اعتصاب‬ ‫دیده نمی‌شد‪.‬‬ ‫ام��ا کمیته‌های هماهنگی محل��ی خبر داده‌اند که در اس��تان‬ ‫ادلب مغازه‌هایی که کرکره‌های خود را پایین کشیده‌اند توسط‬ ‫سربازان ارتش به آتش کشیده شد‪.‬‬ ‫ام��ا وزیر ام��ور خارجه فرانس��ه‪ ،‬آلن ژوپه‪ ،‬روز یک‌ش��نبه‪ ،‬در‬ ‫اظهارنظری عنوان کرد که یکی از نمایندگان صلح این کشور‬ ‫ک��ه روز جمع��ه در نواحی مرزی جنوبی س��وریه اقدام به تهیه‬ ‫گزارش می‌کرده و بر اثر بمباران این مناطق کش��ته ش��ده‪ ،‬به‬ ‫دست نیروهای امنیتی سوریه صورت گرفته است‪.‬‬ ‫پاری��س اعالم کرد که به ش��دت به‌دنبال روش��ن ش��دن این‬ ‫موضوع است و از دمش��ق خواست عوامل این حادثه را هرچه‬ ‫«سریع‌تر معرفی کند‪».‬‬

‫صدور قرار کفالت و وثیقه‬ ‫برای وکالی دراویش‬ ‫گنابادی‬

‫آمادگی ارایه مرحله اول‬ ‫پرونده اختالس بانکی‬ ‫به دادگاه‬

‫‪80‬‬

‫افغانستان نایب قهرمان‬ ‫جام فوتبال کنفدراسیون‬ ‫آسیا‬

‫‪ ۲۶‬کشته در آغاز اعتصاب‬ ‫سراسری سوریه‬

‫موسسه علوم و امنیت بین‌المللی‪:‬‬

‫انفجار اصفهان‬ ‫در تاسیسات هسته‌ای رخ‬ ‫نداده است‬

‫رییس موسس��ه علوم و امنیت بین‌المللی‪ ،‬در آخرین اظهارنظر‬ ‫خود با رس��انه‌های خارجی در ماه دسامبر عنوان کرد انفجاری‬ ‫ک��ه چند هفته پیش در اصفهان گزارش ش��ده‪ ،‬ب��ه انفجار در‬ ‫تاسیسات هسته‌ای این شهر ارتباطی ندارد‪.‬‬ ‫به گزارش رویترز و به نقل از سایت این موسسه‪ ،‬دیوید آلبرایت‬ ‫اعالم کرد بر اس��اس رصد ماه‌واره‌ای که در این روزها صورت‬ ‫گرفته اس��ت‪ ،‬عالیمی از وقوع انفجار در تاسیس��ات هسته‌ای‬ ‫اصفهان دریافت نشده است و بعید است که انفجار اصفهان به‬ ‫تاسیسات مربوط باشد‪.‬‬ ‫وی اضافه کرد‪« :‬مش��خص اس��ت که انفج��اری در اصفهان‬ ‫صورت گرفته‪ ‌،‬ولی این انفجار در یک س��ایت هس��ته‌ای روی‬ ‫نداده اس��ت‪ ».‬این در حالی اس��ت که اس��تان‌دار و مسووالن‬ ‫اس��تان اصفهان قوی��ن وقوع انفجار در اصفه��ان را رد کردند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که برخی رسانه‌های داخلی از شنیده‌شدن‬ ‫انفجار مهیبی در این اس��تان توس��ط ش��هروندان خبر دادند و‬ ‫به نقل از اس��تان‌داری اعالم کردند که صدای انفجار شدیدی‬ ‫ش��نیده شده است‪ .‬پس از چند س��اعت از وقوع صدای انفجار‪،‬‬ ‫مس��ووالن صدای انفجار را نیز تکذیب کرده و تصریح کردند‬ ‫ب��ه هیچ‌وج��ه انفجاری در هیچ نقطه از اصفه��ان گزارش و یا‬ ‫دیده نشده است‪.‬‬

‫دولت بشار اسد‪:‬‬

‫انتخابات شوراها‬ ‫آزادنه‌تر برگزار می‌شود‬

‫هم‌زمان با ادامه ناآرامی در س��وریه دولت بش��ار اس��د‪ ،‬رییس‬ ‫جمهوری این کشور روز دوشنبه‪ 12 ،‬دسامبر‪ ،‬از آغاز رای‌گیری‬ ‫در انتخابات شوراهای محلی خبر داده است‪.‬‬ ‫از صبح روز دوش��نبه‪ ،‬رای‌گیری در انتخابات شوراهای محلی‬ ‫در س��وریه آغاز ش��ده و دولت این کش��ور گفته اس��ت که در‬ ‫مقایس��ه با دوره‌های قبل‪ ،‬در ای��ن دوره نامزدهای انتخاباتی و‬ ‫رای‌دهندگان از آزادی بیش‌تری برخوردارند‪.‬‬ ‫ب��ا این‌همه‪ ،‬گروه‌ه��ا و فعاالن مخالف دولت ش��رکت در این‬ ‫انتخابات را تحریم کرده و گفته‌اند که ش��رایط مناس��ب برای‬ ‫مشارکت آزادانه مردم در این انتخابات فراهم نیست‪.‬‬ ‫به گفته آنان‪ ،‬حضور در چنین انتخاباتی بدون آن‌که بشار اسد‪،‬‬ ‫اصالحات اساس��ی م��ورد نظر معترضان را در کل تش��کیالت‬ ‫حکومتی به اجرا گذاش��ته باش��د به منزله تایی��د این حکومت‬ ‫است‪.‬‬ ‫کارشناس��ان بر این باورند ادامه و تش��دید نا‌آرامی و مشخص‬ ‫نبودن نحوه مبارزات انتخاباتی مشارکت مردم در این انتخابات‬ ‫را کاهش خواهد داد‪.‬‬

‫پس از پایان مهلت پانزده روزه‪،‬‬

‫در آستانه خروج نیروهای آمریکایی‪،‬‬

‫آمریکایی‌ها پای‌گاه شمسی دیدار نخست وزیر عراق‬ ‫با رییس جمهوری آمریکا‬ ‫پاکستان را تخلیه کردند‬

‫کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل‪:‬‬

‫تعداد کشته‌های‬ ‫ناآرامی‌های سوریه‬ ‫از ‪ ۵۰۰۰‬نفر گذشت‬

‫در آس��تانه خروج نیروهای آمریکایی از ع��راق‪ ،‬نوری مالکی‪،‬‬ ‫نخس��ت وزیر عراق‪ ،‬ب��رای دیدار و گفت‌وگو با ب��اراک اوباما‪،‬‬ ‫رییس جمهوری آمریکا‪ ،‬روز دوشنبه‪ 12 ،‬دسامبر‪ ،‬به این کشور‬ ‫سفر کرده تا در خصوص روابط دو کشور برنامه‌ریزی کنند‪.‬‬ ‫به گزارش الجزیره‪ ،‬ب��ا وجود خاتمه ماموریت واحدهای ارتش‬ ‫آمری��کا در عراق‪ ،‬انتظار می‌رود ای��االت متحده هم‌چنان نفوذ‬ ‫قاب��ل توجه و روابطی اس��تراتژیک خود با عراق را حفظ کند و‬ ‫س��فارت ایاالت متحده در بغداد در حال حاضر هم با دست‌کم‬ ‫پانزده هزار عضو‪ ،‬ش��امل مستش��اران نظامی و معاهده کاران‬ ‫امنیتی‪ ،‬بزرگ‌ترین سفارت‌خانه در جهان است‪.‬‬ ‫رهبران عراق نس��بت به توانایی نیروهای امنیتی این کشور در‬ ‫مقابله با تهدید گروه القاعده و تندروهای ش��یعه ابراز اطمینان‬ ‫کرده‌ان��د اما برای رویارویی ب��ا تهدیدهای خارجی به کمک و‬ ‫حمایت غرب نیاز دارند‪.‬‬

‫از سوی اوباما مطرح شد‪:‬‬

‫نخس��ت وزیر پاکستان روز دوشنبه‪ 12 ،‬دسامبر در مصاحبه‌ای‬ ‫با رس��انه‌های خارجی از بس��ته ماندن مس��یر انتقال تجهیزات‬ ‫سازمان پیمان آتالنتیک شمالی‪ ،‬ناتو‪ ،‬در پاکستان جهت ارسال‬ ‫به افغانستان برای مدت چند هفته خبر داده است‪.‬‬ ‫هم‌چنین یوس��ف‌ گیالن��ی احتمال عدم اجازه پ��رواز نیروهای‬ ‫آمریکایی و ناتو را بر فراز پاکستان رد نکرده است‪.‬‬ ‫این تصمیم پاکستان در حالی اتخاذ شده است که چندی پیش‬ ‫نیروهای ناتو در منطقه مرزی این کشور با افغانستان منجر به‬ ‫کشته شدن ‪ 24‬نظامی پاکستانی شدند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که نیروهای ناتو جهت مبارزه با گروه‌های‬ ‫ش��به‌نظامی تروریس��تی در منطقه مرزی ش��مال پاکستان با‬ ‫افغانستان از طریق پاکستان تجهیزات و سوخت مورد نیاز خود‬ ‫را منتقل می‌کردند‪.‬‬ ‫آقای گیالنی تصریح کرد پس از کش��تار نظامیان این کش��ور‬ ‫به دس��ت نیروهای ناتو‪ ،‬که موجب خش��م این کش��ور ش��ده‬ ‫اس��ت مقام‌های پاکس��تان درصدد طراحی رابط��ه جدیدی با‬ ‫دولت‌مردان آمریکایی هستند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که روز یک‌ش��نبه‪ 11 ،‬دس��امبر‪ ،‬نیروهای‬ ‫آمریکایی که پانزده روز فرصت داش��تند تا پای‌گاه شمسی در‬ ‫والیت بلوچستان را ترک کنند این پای‌گاه را تخلیه کردند‪.‬‬ ‫هم‌چنی��ن فرمان‌دار بلوچس��تان تاکید ک��رد‪« :‬در صورتی که‬ ‫تمامی تانکرهای س��وخت و دیگ��ر ادوات آمریکا و ناتو از این‬ ‫منطقه تخلیه نشوند‪ ،‬تمامی آن‌ها منهدم خواهد شد‪».‬‬ ‫وی هشدار داد در صورت ورود هر آمریکایی به منطقه پای‌گاه‬ ‫شمسی درگیری صورت خواهد گرفت‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که کاروان ناتو به هنگام بازگش��ت به بندر‬ ‫کراچی مورد حمله هش��ت فرد مس��لح قرار گرفت که یکی از‬ ‫رانندگان این کاروان کشته شد‪.‬‬

‫درخواست بازگرداندن‬ ‫پهپاد آمریکایی از ایران‬ ‫ب��اراک اوبام��ا‪ ،‬ریی��س‬ ‫جمه��وری آمری��کا روز‬ ‫دوش��نبه ‪ 12‬دس��امبر‪ ،‬از‬ ‫ایران خواس��ت هواپیمای‬ ‫تجسس��ی این کشور که‬ ‫هفت��ه گذش��ته در خاک‬ ‫ای��ران س��قوط ک��رده را‬ ‫بازگرداند‪.‬‬ ‫ب��ه گ��زارش نیوی��ورک‬ ‫تایمز‪ ،‬این نخستین باری‬ ‫است که اوباما به صورت‬ ‫علنی در مورد این هواپیمای بدون سرنشین اظهار نظر می‌کند‪.‬‬ ‫وی در جمع خبرنگاران گفت‪‌« :‬ما درخواس��ت بازگرداندن این‬ ‫هواپیما را مطرح کرده‌ایم و منتظر پاسخ ایران هستیم‪».‬‬ ‫ای��ن در حالی اس��ت که س�لامی‪ ،‬معاون بخش هوایی س��پاه‬ ‫پاس��داران هم‌زمان ب��ا اظه��ارات اوباما اعالم ک��رده بود که‬ ‫جمهوری اس�لامی ای��ن هواپیما را بازنمی‌گردان��د‪ .‬وی تاکید‬ ‫کرده بود که این هواپیمای نش��انه‌ای از ت�لاش آمریکا برای‬ ‫اقدامات جاسوسی در ایران است و هیچ کشوری این سند را به‬ ‫طرف مقابل باز نمی‌گرداند‪.‬‬ ‫‌این هواپیمای تجسسی هفته گذشته در نزدیکی مرز مشترک‬ ‫ایران و افغانستان سقوط کرد‌‪ .‬سپاه پاسداران اعالم کرده است‬ ‫که توانسته این هواپیما را ردیابی کند و موجب سقوط آن شود‪.‬‬ ‫گفتنی است لئون پانه‌تا‪ ،‬وزیر دفاع آمریکا نیز تاکید کرده که به‬ ‫طور جدی از ایران خواسته شده الشه این هواپیمای تجسسی‬ ‫را بازگردان��د اما وی نیز در مورد ش��انس آمریکا برای دریافت‬ ‫این هواپیما از ایران ابراز تردید کرده است‪.‬‬

‫ش��ام‌گاه دوشنبه‪ 12 ،‬دسامبر‪ ،‬ناوی پیالی کمیسر عالی حقوق‬ ‫بش��ر س��ازمان ملل متحد در گفت‌وگویی با شورای امنیت این‬ ‫س��ازمام اعالم کرد در درگیری‌های سوریه از ابتدای اعتراض‬ ‫به حکومت بشار اسد رییس جمهوری سوریه‪ ،‬تاکنون دست‌کم‬ ‫پنج هزار تن کشته شده‌اند‪.‬‬ ‫هم‌زمان با این گزارش و برگزاری انتخابات ش��وراهای محلی‬ ‫در س��وریه‪ ،‬درگیری‌های مس��لحانه در این کشور ادامه داشته‬ ‫که منجر به کشته شدن ‪ 20‬تن دیگر از معترضان شده است‪.‬‬ ‫ناوی پیالی‪ ،‬کمیس��ر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد‪ ،‬از‬ ‫ش��ورای امنیت خواسته اس��ت تا پرونده س��وریه در برخورد با‬ ‫معترضان به دادگاه جنایی بین‌المللی ارایه ش��ود‪ .‬وی هم‌چنین‬ ‫تاکید کرد که وضعیت ش��هروندان در شهر حمص «اسف‌بار»‬ ‫است‪.‬‬ ‫خانم پیالی گفته عالوه بر کس��انی ک��ه در جریان درگیری‌ها‬ ‫جانش��ان را از دس��ت داده‌اند‪ ،‬حدود ‪ ۱۴‬هزار نفر در این کشور‬ ‫دستگیر شده‌اند و ‪ ۱۲‬هزار و ‪ ۴۰۰‬نفر هم از کشور گریخته‌اند‪.‬‬ ‫او می‌گوید که در این کش��ور جنایت علیه بشریت به صراحت‬ ‫انجام شده است‪.‬‬ ‫ام��ا دولت س��وریه در واکنش به این گ��زارش می‌گوید که در‬ ‫جریان اعتراض‌ها تنها هزار نفر کش��ته شده‌اند که آن‌ها هم از‬ ‫نیروهای پلیس و امنیتی کشور بوده‌اند که «گروه‌های مسلح»‬ ‫مسوول آن هستند‪.‬‬ ‫کمیته‌ه��ای هماهنگی محل��ی که اعتراض��ات علیه حکومت‬ ‫بش��ار اسد را س��ازمان‌دهی می‌کنند‪ ،‬گفته‌اند که روز گذشته و‬ ‫هم‌زم��ان با برگزاری انتخابات ‪ 20‬تن در ش��هرهای ادلب‪ ،‬در‬ ‫ش��مال س��وریه‪ ،‬حمص و حما‌ در جنوب و در اطراف دمش��ق‪،‬‬ ‫پایتخت سوریه‪ ،‬کشته شدند‪.‬‬ ‫دول��ت س��وریه‪ ،‬حض��ور مردمش پ��ای صندوق‌ه��ای رای را‬ ‫«چشم‌گیر» توصیف کرده است‪ .‬مخالفان اما مدعی هستند که‬ ‫حضور آن‌قدر کم بوده که اصلن «ش��اید نتوان گفت انتخاباتی‬ ‫در کار بوده است‪».‬‬

‫‪81‬‬

‫وزیر امور خارجه انگلیس‪:‬‬

‫دور جدید‬ ‫تحریم ها علیه ایران‬

‫ویلی��ام ه��گ‪ ،‬وزیر امور خارج��ه انگلیس‪ ،‬روز سه‌ش��نبه‪13 ،‬‬ ‫دسامبر‪ ،‬اعالم کرد در اوایل سال آینده میالدی دور جدیدی از‬ ‫تحریم‌ها علیه جمهوری اسالمی اعمال خواهد شد‪.‬‬ ‫ب��ه گزارش خبرگزاری نووس��تی‪ ،‬وی اظهار داش��ت تحریم‌ها‬ ‫ش��یوه‌ای صلح‌آمیز و مش��روع برای افزایش فشار بر جمهوری‬ ‫اس�لامی اس��ت که باید به س��واالت بین‌الملل��ی در خصوص‬ ‫برنامه‌های هسته‌ای خود پاس��خ دهد‪ .‬سواالتی که تا‌کنون به‬ ‫آن‌ها پاسخ نداده است‪.‬‬ ‫آقای هگ هم‌چنین خاطرنش��ان کرد‪« :‬م��ا به دنبال درگیری‬ ‫نظام��ی ب��ا ایران نیس��تیم در عی��ن حال مخالف دس��ت‌یابی‬ ‫جمهوری اس�لامی به توان نظامی هس��ته‌ای هستیم‪ .‬بنابراین‬ ‫باید پیش��نهاد مذاکره بدهیم و در عین حال فشار‌ها را افزایش‬ ‫دهیم‪ ».‬وی در کنفرانس خبری مش��ترک با هیالری کلینتون‌‪،‬‬ ‫هم‌ت��ای آمریکای��ی خود تاکید ک��رد که در س��ال آینده تعداد‬ ‫بیش‌تری از شرکت‌های فعال در بخش مالی‪ ،‬انرژی و حمل و‬ ‫نقل ایران به فهرست تحریمی اضافه می‌شوند‪.‬‬ ‫گفتنی اس��ت دور بعدی تحریم‌ها از اواخر ژانویه س��ال جاری‬ ‫علیه جمهوری اسالمی اعمال می‌شود‪.‬‬

‫با قید ضمانت صورت گرفت‪،‬‬

‫آزادی بازداشت‌شدگان‬ ‫واقعه حمله به سفارت‬ ‫بریتانیا‬

‫روز سه‌ش��نبه‪ 13 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫دادس��تان عمومی و انقالب‬ ‫تهران‪ ،‬در مورد ورود عده‌ای‬ ‫از تظاهرکنندگان به سفارت‬ ‫بریتانیا در تهران در دو هفته‬ ‫پی��ش‪ ،‬گفته اس��ت‪« :‬این‬ ‫موض��وع در حال بررس��ی‬ ‫اس��ت و پرون��ده قضای��ی‬ ‫تشکیل شده است‪».‬‬ ‫در پ��ی حمل��ه ع��ده‌ای از‬ ‫تظاهرکنندگان به متجمع‌های متعلق به سفارت بریتانیا در تهران‬ ‫ک��ه دو هفته پیش روی داد‪ ،‬به نقل از برخی منابع داخلی گزارش‬ ‫شد که تعدادی از این افراد توسط پلیس بازداشت شده‌اند هر چند‬ ‫دولت بریتانیا مش��خصن مراجع حکومتی جمهوری اسالمی را به‬ ‫سازمان‌دهی این تهاجم متهم کرده بود‪ .‬به گزارش فارس‪ ،‬عباس‬ ‫جعفری‌دولت‌آبادی در مورد وضعیت بازداشت‌ش��دگان گفته است‬ ‫ک��ه «چند نفری که پلی��س در این زمینه معرفی کرده بود‪ ،‬با اخذ‬ ‫ضمانت آزاد شدند» اما در مورد ادامه یا توقف پی‌گیری قضایی این‬ ‫موضوع توضیحی نداد‪ .‬دادس��تان تهران به اتهام شهرداری تهران‬ ‫علیه سفارت بریتانیا در مورد «آتش زدن درختان باغ قلهک» نیز‬ ‫اش��اره کرد و گفت که «در این باره پرونده‌ای در دادسرای تهران‬ ‫تشکیل و از مجاری مربوطه استعالم شده است‪».‬‬

‫‪82‬‬

‫وزیر دفاع در واکنش به درخواست اوباما برای بازگرداندن پهپاد‬

‫ایران کوتاه نمی‌آید‬

‫وزیر دفاع جمهوری اس�لامی روز سه‌ش��نبه‪ 13 ،‬دس��امبر‪ ،‬در‬ ‫واکنش به درخواست رییس‌جمهوری آمریکا برای بازگرداندن‬ ‫پهپاد شناس��ایی‪ ،‬اظهار داش��ت‪« :‬جمهوری اسالمی با منطق‬ ‫قوی بدون این‌که دنبال س��لطه‌جویی بر جایی باشد با قدرت از‬ ‫مواضع خود و منافع مردم ایران دفاع می‌کند و کوتاه نمی‌آید‪».‬‬ ‫به گزارش مه��ر‪ ،‬احمد وحیدی در مراس��م افتتاح دوازدهمین‬ ‫نمایش‌گاه هفته پژوهش و فن‌آوری اظهار داشت‪ «:‬امروز یکی‬ ‫از حوزه‌ه��ای اصلی مبارزه‪ ،‬حوزه فن‌آوری اس��ت‪ ،‬بنابراین در‬ ‫یک ن��گاه موضوع دانش و فن‌آوری را ی��ک مبارزه مقدس و‬ ‫جهاد قلمداد می‌کنیم‪».‬‬

‫وی اضافه کرد‪« :‬نظام س��لطه نه تنه��ا دانش و فن‌آوری را به‬ ‫عنوان ابزاری برای بهره‌گیری اقتصادی از دنیا استفاده می‌کند‪،‬‬ ‫بلکه نظامی اس��ت که تس��لط فرهنگی خود را بر اس��اس آن‬ ‫تحکیم می‌بخش��د و همه مشروعیت فرهنگی‌اش را بر اساس‬ ‫قدرت دانش و فن‌آوری‌اش کس��ب کرده ‪ ،‬به همین دلیل از در‬ ‫پیش‌رفت علمی ایران بسیار در هراس است‪».‬‬ ‫الزم به اش��اره اس��ت باراک اوباما‪ ،‬رییس جمهوری آمریکا‬ ‫روز دوش��نبه ‪ 12‬دس��امبر‪ ،‬از ای��ران خواس��ت هواپیم��ای‬ ‫تجسسی این کش��ور که هفته گذشته در خاک ایران سقوط‬ ‫کرده را بازگرداند‪.‬‬

‫مجله خبری تاجیکستان‪،‬‬

‫«هشدار از کمبود غذا در تاجیکستان»‬ ‫برنامه جهانی غذا از کمبود آذوقه در تاجیکس��تان هشدار داده‬ ‫اس��ت‪ .‬مدیر این برنامه در تاجیکس��تان گفته اس��ت عالوه به‬ ‫ای��ن بند مان��دن قطارهای حام��ل مواد غ��ذای و کمک‌های‬ ‫بشردوس��تانه به تاجیکستان در مرز ازبکستان امکان دارد وضع‬ ‫را باز هم بدتر بکند‪.‬‬ ‫ب��ه ق��ول او در حال حاضر بیش از بیس��ت قط��ار حامل مواد‬ ‫غذایی که باید به تاجیکس��تان می‌رس��یدند در مرز ازبکس��تان‬ ‫بن��د مانده‌اند‪ .‬در م��اه ناومبر جانب ازبکس��تان از انفجاری در‬ ‫منطقه راه‌آهن «آمزانگ» در این کش��ور خبر داده بود‪ .‬مقامات‬ ‫تاجیکستان می‌گویند تا حال «تاش��کند» این قطعه راه‌آهنش‬ ‫را ترمیم نکرده اس��ت تا قطارها به جنوب تاجیکس��تان برسند‪.‬‬ ‫مسووالن شرکت راه‌آهن تاجیکستان می‌‌گوید انفجار در قطعه‬ ‫راه‌آهن «آمزانگ» جز یک بهانه ازبکستان چیزی دیگر نیست‪.‬‬ ‫زیرا به بس��تن این راه در فصل زمس��تان ازبکستان می‌خواهد‬ ‫قیمت کاالها در تاجیکس��تان باال رفته حکومت و مردم آن در‬

‫وضعیت ناگواری قرار بگیرند‪.‬‬ ‫«تقاضای سنجش فعالیت امام خطیبان مساجد»‬ ‫محم��د س��عید عبید‌االیف رییس مجلس مل��ی مجلس باالیی‬ ‫پارلمان تاجیکس��تان از ش��ورای علمای این کشور تقاضا کرده‬ ‫اس��ت که فعالیت امامان مس��اجد پایتخت این کش��ور را مورد‬ ‫سنجش قرار بدهد‪ .‬وی گفته است این تصمیم برای جلوگیری‬ ‫از اندیشه‌های تفرقه‌انگیز در میان نمازگزاران و تحکیم فضای‬ ‫دینی و مذهبی در شهر «دوشنبه» اتخاذ شده است‪.‬‬ ‫ای��ن تقاضای رییس مجلس ملی تاجیکس��تان در حالی‌س��ت‬ ‫که بحث ش��ورا علما و خانواده روحانیان تورجانزاده‌ها در مورد‬ ‫عاش��ورا از یک بحث علمی فراتر رفته به دادس��تانی کش��یده‬ ‫شده اس��ت‪ .‬مقامات تاجیکستان در پی این بحث مسجد جامع‬ ‫«محمدیه» را که بنیان‌گذارانش ب��رادران تورجانزاده‌‌ها بودند‪،‬‬ ‫بست‪ .‬مقام‌های تاجیک این خانواده روحانیان شناخته در کشور‬ ‫را به ایجاد تفرقه و فتنه در میان مسلمانان متهم می‌کنند‪.‬‬

‫در پی افزایش تحریم‌ها‪:‬‬

‫اضافه شدن نوکیا به‬ ‫تحریم‌کنندگان ایران‬

‫شرکت «نوکیا زیمنس» روز چهارشنبه‪ 14 ،‬دسامبر‪ ،‬اعالم کرد‬ ‫با توجه به فشار تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسالمی‬ ‫روند کاهش تدریجی روابط تجاری با ایران را آغاز خواهد کرد‪.‬‬ ‫به گ��زارش رویترز‪ ،‬این ش��رکت دومین ش��رکت تولید کننده‬ ‫تجهیزات تلفن هم‌راه در جهان است که به هم‌راه «اریکسون‬ ‫»سوئدی و «هووآیی» ژاپن در بخش اپراتور‌‌های تلفن همراه‬ ‫ایران فعالیت می‌کنند‪.‬‬ ‫در نام��ه‌ای که از س��وی «نوکیا»برای کارمندان این ش��رکت‬ ‫در ایران ارس��ال شده آمده اس��ت‪ « :‬تهدید تحریم بانک‌های‬ ‫بین‌المللی و موسس��ه‌های مالی که با ایران همکاری می‌کنند‪،‬‬ ‫موجب ش��ده که این ش��رکت در سال اخیر میزان کمی پول از‬ ‫ای��ران خارج کند‪».‬این در حالی اس��ت که نوکیا زیمنس که به‬ ‫دلی��ل ادامه روابط تج��اری با ایران در غرب م��ورد انتقاد قرار‬ ‫دارد‪ ،‬سال گذشته اعالم کرده بود که قصد دارد تنها به تجارت‬ ‫با مش��تریان کنون��ی ادامه دهد‪ .‬ام��ا در نامه اخی��ر این نکته‬ ‫خاطرنش��ان شده که با توجه به فشار تحریم‌ها‪ ،‬اخذ مجوز‌های‬ ‫صادرات به ایران دش��وار ش��ده و از س��وی دیگر دریافت وجه‬ ‫صورت‌حس��اب‌ها از ایران نیز با موانع متعددی روبه‌رو اس��ت‪.‬‬ ‫بنابرای��ن ادامه تجارت ب��ه این روش نیز تقریب��ن غیرممکن‬ ‫شده اس��ت‪.‬گفتنی است پیش از این ش��رکت‌های «هووآیی»‬ ‫و «اریکس��ون» نی��ز اعالم کرده بودند ک��ه قرارداد‌های جدید‬ ‫با جمهوری اس�لامی منعقد نخواهند ک��رد و در صدد کاهش‬ ‫رواب��ط خود با ایران هس��تند‪.‬عالوه بر فش��ار تحریم‌ها‪ ،‬انتقاد‬ ‫جامعه بین‌المللی از ش��رکت‌هایی که نجهیزات ردیابی موبایل‬ ‫در اختی��ار ایران می‌گذارند نیز در تصمیم آن‌ها برای کاهش یا‬ ‫قطع روابط با جمهوری اسالمی موثر بوده است‪.‬‬

‫وزیر امور خارجه روسیه اعالم کرد‪:‬‬

‫حمایت روسیه‬ ‫از حکومت بشار اسد‬ ‫در سوریه‬ ‫س��رگئی الورف‪ ،‬وزیر امور خارجه روس��یه روز سه‌ش��نبه‪13 ،‬‬ ‫دس��امبر‪ ،‬اعالم کرد که غرب در مواجهه با س��وریه سیاس��تی‬ ‫«غیراخالقی» اتخاذ کرده است‪ .‬او از کشورهای غربی خواسته‬ ‫تا با مخالفان بشار اس��د همان برخوردی را داشته باشند که با‬ ‫نیروهای امنیتی این کشور دارند‪.‬‬ ‫آقای الورف هم‌چنین گفته اس��ت گروه‌های مخالف دولت در‬ ‫تالش��ند با ایجاد «فاجعه‌ای انس��انی» کمک کشورهای دیگر‬ ‫را به خ��ود جلب کنند‪.‬وزیر امور خارجه روس��یه این س��خنان‬ ‫را درحال��ی بیان ک��رد که پیش‌تر ناوی پیالی‪ ،‬کمیس��ر عالی‬ ‫حقوق بش��ر س��ازمان ملل متحد‪ ،‬از شورای امنیت خواسته بود‬ ‫که پرونده س��وریه در برخ��ورد با معترض��ان در دادگاه جنایی‬ ‫بین‌المللی مطرح ش��ود‪.‬به گفته خانم پی�لای تاکنون حدود ‪۵‬‬ ‫هزار نفر در جریان درگیری‌ها در این کش��ور کشته شدند‪.‬آقای‬ ‫الورف گفته است که گروه‌های مخالف در تالشند با توسل به‬ ‫سازمان ملل حکومت سوریه را تغییر دهند‪.‬‬ ‫الزم به یادآوری اس��ت روسیه و چین در ماه اکتبر پیش‌نویس‬ ‫قطع‌نامه شورای امنیت س��ازمان ملل را که در محکوم کردن‬ ‫اقدامات س��وریه صادر ش��ده بود‪ ،‬وتو کردند‪.‬این قطع‌نامه که‬ ‫از س��وی فرانسه و بریتانیا ارایه ش��ده بود‪ ،‬مورد حمایت سایر‬ ‫کش��ورهای غربی بود‪.‬وزیر امور خارجه روس��یه هم‌چنین گفته‬ ‫اس��ت که نیروهای مخالف دولت س��وریه در ش��هر حمص به‬ ‫بیمارستان‌ها و مدارس حمله کردند‪.‬‬

‫هم‌زمان با تخلیه پای‌گاه هوایی پاکستان‪:‬‬

‫تعلیق بخشی از کمک‬ ‫مالی به پاکستان به‬ ‫وسیله کنگره‬

‫شام‌گاه سه‌شنبه‪ 12 ،‬دسامبر‪ ،‬هیتی از نمایندگان کنگره آمریکا‬ ‫خواه��ان تعلیق ‪ ۷۰۰‬میلی��ون دالر از کمک‌های مالی ایاالت‬ ‫متحده به پاکس��تان و پرداخت آن به شرط دریافت ضمانت از‬ ‫این کشور در رابطه با مبارزه با ساخت بمب‌های خانگی است‪.‬‬ ‫این دومین بار در س��ال جاری اس��ت ک��ه نمایندگان کنگره با‬ ‫تعلیق بخش��ی از کمک مالی آمریکا به پاکستان‪ ،‬سرخوردگی‬ ‫خود را از ضعف اس�لام‌آباد در مبارزه با گروه‌های تندرو نشان‬ ‫می‌دهند‪.‬نماین��دگان کنگ��ره می‌گوین��د نگران ب��ه کارگیری‬ ‫بمب‌های دست‌س��از کنارجاده‌ای علیه نظامیان ایاالت متحده‬ ‫و ناتو در افغانس��تان هس��تند‪ .‬به گفته آن‌ها‪ ،‬ای��ن بمب‌ها در‬ ‫پاکستان تولید می‌شود‪.‬‬ ‫ای��ن اقدام کنگره از س��وی مقام‌های عالی رتبه در پاکس��تان‬ ‫مورد انتقاد قرار گرفته اس��ت‪.‬آمریکا هم‌چنین از مبارزه ضعیف‬ ‫پاکس��تان با ش��بکه حقانی که به ارتباط با القاعده متهم است‪،‬‬ ‫ناراض��ی است‪.‬ش��بکه حقانی مته��م به آم��وزش تندرویان در‬ ‫پاکستان برای مبارزه با نظامیان آمریکایی در افغانستان است‪.‬‬ ‫تعلیق ‪ ۷۰۰‬میلیون دالر از کمک‌های مالی آمریکا به پاکستان‬ ‫بخش��ی از طرح قانون بودجه دفاعی آمریکاس��ت و پیش‌بینی‬ ‫می‌ش��ود در کنگره به تایید برس��د‪.‬آمریکا در ده س��ال گذشته‬ ‫بیشتر از ‪ ۲۰‬میلیارد دالر کمک نظامی و غیرنظامی به پاکستان‬ ‫اعطا کرده است‪.‬‬ ‫ایاالت متحده در ماه ژوئن نیز ‪ ۸۰۰‬میلیون دالر از کمک‌های‬ ‫نظامی خ��ود به پاکس��تان را تعلیق کرد‪ .‬از س��ویی دیگر این‬ ‫تعلیق پس از دستور تخلیه پای‌گاه هوایی شمسی در پاکستان‬ ‫به نیروهای ناتو و آمریکایی در روز یک‌ش��نبه‪ 11 ،‬دس��امبر ‪،‬‬ ‫صادر می‌شود‪.‬‬

‫وزیر کشور یمن‪:‬‬

‫صدور دستور آزادی‬ ‫تمام معترضان یمن از‬ ‫زندان‬

‫بر اس��اس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های خارجی‪ ،‬روز‬ ‫چهارش��نبه‪ 14 ،‬دسامبر‪ ،‬بنا به دس��تور وزیر کشور یمن‪ ،‬تمام‬ ‫زندانیان��ی که در ارتباط ب��ا اعتراضات ده ماه گذش��ته در این‬ ‫کشور علیه علی‌ عبداله صالح‪ ،‬رییس جمهوری یمن‪ ،‬بازداشت‬ ‫شده‌اند‪ ،‬آزاد می‌شوند‪.‬‬ ‫تاکن��وت جزییاتی درباره تعداد زندانیانی که آزاد خواهند ش��د‪،‬‬ ‫منتشر نشده اس��ت‪.‬با این حال‪ ،‬مخالفان آقای صالح می‌گویند‬ ‫که از زمان آغاز اعتراضات در ماه فوریه گذشته‪ ،‬نزدیک به یک‬ ‫هزار و ‪ ۴۰۰‬نفر در شهر صنعا‪ ،‬پایتخت یمن‪ ،‬زندانی شده‌اند‪.‬‬ ‫دول��ت کنونی یمن‪ ،‬حدود یک ماه پیش و پس از آن تش��کیل‬ ‫ش��د که علی عبداله صالح‌ توافق‌نام��ه‌ای را برای کنار رفتن از‬ ‫قدرت امضا کرد‪.‬‬

‫به دلیل آسیب‌پذیری برابر حمالت خارجی‪:‬‬

‫احتمال تغییر مکان مراکز‬ ‫غنی‌سازی در ایران‬

‫ریی��س س��ازمان پدافن��د غیرعام��ل جمهوری اس�لامی‪ ،‬روز‬ ‫چهارش��نبه‪ 14 ،‬دسامبر‪ ،‬از احتمال جابه‌جایی مراکز غنی‌سازی‬ ‫اورانی��وم در ایران به مکانی امن‌تر خبر داده اس��ت‪ .‬وی دلیل‬ ‫این کار را آس��یب‌پذیری مراکز هسته‌ای برابر حمالت خارجی‬ ‫عنوان کرد‪.‬‬ ‫ب��ه گزارش مه��ر‪ ،‬غالمرضا جالل��ی در مورد ایمن��ی نیروگاه‬ ‫بوش��هر اظهار داشت که قوانین بین‌المللی مانع از حمله به این‬ ‫محل می‌ش��ود و در مورد س��ایر مراکز نیز‪ ،‬با تاکید بر اقدامات‬ ‫دفاعی سازمان تحت نظر خود‪ ،‬افزوده است‪« :‬اگر آمریکایی‌ها‬ ‫و اس��راییلی‌ها می‌توانستند به این تاسیس��ات حمله کنند و به‬ ‫آن ضربه بزنند‪ ،‬قطعن تا کنون این کار را انجام داده بودند‪».‬‬ ‫غالمرضا جاللی به اقدامات سازمان پدافند غیرعامل در مقابله‬ ‫با «ویروس جاسوس��ی رایانه‌ای» هم اشاره کرده و گفته است‬ ‫که این س��ازمان توانس��ته اس��ت «آنتی ویروس» الزم برای‬ ‫مقابله با این ویروس‌ها را بسازد‪.‬‬

‫وزارت خزانه‌داری آمریکا‪:‬‬

‫تحریم دو فرمانده‬ ‫ارشد نظامی ایران‬ ‫از سوی آمریکا‬

‫روز سه‌شنبه‪ 13 ،‬دسامبر‪ ،‬به وقت واشینگتن‪ ،‬ایاالت متحده دو‬ ‫فرمانده ارشد نظامی جمهوری اسالمی را به اتهام آن‌چه نقض‬ ‫حقوق بشر خوانده‪ ،‬در فهرست تحریم‌های خود قرار داده است‪.‬‬ ‫وزارت خزانه‌داری آمریکا اعالم کرد حسن فیروزآبادی‪ ،‬فرمانده‬ ‫س��تاد کل نیروهای مسلح جمهوری اس�لامی ایران و عبداله‬ ‫عراق��ی‪ ،‬معاون نیروی زمینی س��پاه پاس��داران را در «حمایت‬ ‫از خواس��ته مردم ایران برای برقراری عدالت و پاسخ‌گو کردن‬ ‫مسووالن»‪ ،‬تحریم کرده است‪.‬‬ ‫این تحریم به معنی مسدود کردن اموال این دو نفر در آمریکا‪،‬‬ ‫منع ورودش��ان به این کش��ور و ممنوعیت معامله اتباع ایاالت‬ ‫متحده با آن‌هاست‪ .‬به گفته مایکل پاسنر‪ ،‬دست‌یار وزیر خارجه‬ ‫آمریکا در امور دموکراس��ی‪ ،‬حقوق بشر و کارگران‪ ،‬تحریم این‬ ‫دو فرمانده نظامی ایرانی «بیان‌گر تعهد آمریکا برای پاس��خ‌گو‬ ‫کردن» مقام‌های جمهوری اسالمی ناقض حقوق بشر است‪.‬‬ ‫عبداله عراقی در ناآرامی‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫فرماندهی سپاه تهران بزرگ را عهده‌دار بود‪.‬‬ ‫آقای پاس��نر گفت‪« :‬ما به ش��هروندان ایران کمک می‌کنیم تا‬ ‫حکومت خود را بر اس��اس قوانین این کشور و کنوانسیون‌های‬ ‫بین‌المللی‪ ،‬در قبال حفاظت از حقوق بشر پاسخ‌گو کنند‪».‬‬ ‫تحریم حسن فیروزآبادی و عبداله عراقی بر اساس دستورالعمل‬ ‫اجرایی س��پتامبر ‪ ۲۰۱۰‬باراک اوباما‪ ،‬رییس جمهوری آمریکا‪،‬‬ ‫انجام می‌ش��ود که با هدف مجازات مقام‌های شرکت‌کننده در‬ ‫سرکوب معترضان به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران و‬ ‫وقایع پس از آن صادر شد‪.‬‬

‫‪83‬‬

‫نخست‌وزیر عراق‪:‬‬

‫ملت سوریه‬ ‫به دنبال آزادی‬ ‫و دموکراسی است‬

‫روز سه‌ش��نبه‪ 13 ،‬دس��امبر‪ ،‬نوری مالکی‪ ،‬نخست‌وزیر عراق‪،‬‬ ‫جه��ت دیدار با رییس جمهوری آمریکا‪ ،‬باراک اوباما به ایاالت‬ ‫متحده سفر کرد و به بررسی وضعیت خروج نظامیان آمریکایی‬ ‫از عراق و هم‌چنین اوضاع سوریه پرداختند‪.‬‬ ‫سفر اخیر‌ نوری مالکی‪ ،‬به آمریکا‌ یک نکته کلیدی داشت و آن‬ ‫بحث س��وریه بود که عراق در حال حاضر یکی از نقش‌آفرینان‬ ‫اصلی آن ش��ده است‪ .‬در کنار ترکیه که رهبری مخالفان نظام‬ ‫اس��د را رهبری می‌کند‪ ،‬عراق رهبری کش��ورهای حامی نظام‬ ‫اسد در اتحادیه عرب را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که عراق طرح حل بحران ارایه داده است‬ ‫و تالش می‌کند ضمن جلب توجه جامعه جهانی س��وریه را نیز‬ ‫هم‌راه کند‪.‬‬ ‫ب��ه گ��زارش روزنامه النهار‪ ،‬چ��اپ لبنان‪ ،‬اوبام��ا در کنفرانس‬ ‫مطبوعات��ی‌اش با ن��وری مالک��ی اذعان کرد ک��ه «اختالفی‬ ‫تاکتیکی» با عراق دارد و از این که س��وریه در وضعیت انسانی‬ ‫و امنیتی نامناسبی به سر می‌برد به هیچ وجه خشنود نیست‪.‬‬ ‫وی درباره اختالفاتش با مالکی بر س��ر موضوع س��وریه گفت‪:‬‬ ‫«کشتار سوری‌ها و محروم ساختن آن‌ها از حقوقشان مشکلی‬ ‫اس��ت که در س��وریه وجود دارد و ما بر س��ر ای��ن موضوع با‬ ‫یک‌دیگ��ر اختالف نداریم‪ .‬اختالف ما در نوع برخورد با رفتاری‬ ‫اس��ت که نظام سوریه با مردمش می‌کند‪ .‬من معتقدم که اسد‪،‬‬ ‫رییس جمهوری س��وریه فرصت را برای اصالح از دست داده‬ ‫اس��ت و راه قلع و قمع را انتخاب کرده اس��ت و تالش می‌کند‬ ‫که از تاکتیک‌های س��رکوب مردمش را قل��ع و قمع کند‪ .‬این‬ ‫مس��ئله باعث شده اس��ت تا ما عمیقن از رفتارهای او ناخرسند‬ ‫ش��ویم و به این باور برسیم که او مشروعیتش را از دست داده‬ ‫اس��ت‪ .‬در حالی که آقای مالکی چنین دیدگاهی ندارد و معتقد‬ ‫اس��ت که باید هم‌چنان به بشار اسد وقت داد تا اصالحاتش را‬ ‫پیش ببرد‪».‬‬ ‫در پاس��خ به اظهارات اوباما‪ ،‬نوری مالکی نیز گفت‪« :‬اوضاع در‬ ‫سوریه بسیار سخت است‪ .‬ما خواسته‌های مشروع ملت سوریه‬ ‫را تایی��د می‌کنیم و با آن‌ها هم‌صدا هس��تیم‪ ،‬ملت س��وریه به‬ ‫دنبال آزادی و دموکراسی است‪».‬‬ ‫وی سپس تاکید کرد‪ ،‬عراق با طرح اتحادیه عرب موافقت کرد‬ ‫اما عراق با س��پری کردن دوران محاص��ره اقتصادی در زمان‬ ‫صدام حس��ین در وضعیت اقتصادی نامناسبی به سر می‌برد و‬ ‫برای همین است که با تحریم سوریه مخالف است‪.‬‬ ‫نخس��ت‌وزیر عراق سپس با اشاره به اسد تصریح کرد‪ ،‬به هیچ‬ ‫وج��ه نمی‌توانی��م از ریی��س جمهوری کش��وری بخواهیم که‬ ‫کناره‌گی��ری کند‪ .‬کما این که معتقدیم اتحادیه عرب در اعمال‬ ‫تحریم‌ علیه سوریه شتاب‌زده و با عجله عمل کرد‪.‬‬

‫‪84‬‬

‫در بریتانیا صورت گرفت‪:‬‬

‫بازداشت دو تاجر به‬ ‫اتهام هم‌کاری با ایران‬ ‫یک تاجر ایرانی و کارمند وی روز پنج‌ش��نبه‪ 15 ،‬دس��امبر‪ ،‬به‬ ‫اته��ام ت�لاش غیرقانونی برای صادرات قطعات��ی به ایران که‬ ‫می‌تواند برای تسلیحات مورد استفاده قرار گیرد‪ ،‬در انگلیس با‬ ‫حکم زندان مواجه شدند‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری بی‌بی‌س��ی‪ ،‬رامین پوالدیان ‪ 45‬ساله از‬ ‫گیلفورد به ‪ 12‬سال زندان مواجه شده است‪.‬‬ ‫آربرن حسین ‪ 32‬ساله‪ ،‬کارمند وی نیز به ‪ 6‬ماه زندان محکوم‬ ‫ش��ده اس��ت‪.‬مقامات گمرکی اعالم کرده‌اند که این افراد قصد‬ ‫داش��تند قطعات الکترونیکی به ارزش ‪ 135‬هزار پوند به ایران‬ ‫صادر کنند که می‌تواند در برنامه‌های تس��لیحات کشتار جمعی‬ ‫کارآیی داشته باشد‪.‬‬ ‫گفتنی است بخش��ی از حکم پوالدیان نیز به ‪ 200‬ساعت کار‬ ‫اجباری بدون دس��تمزد مربوط می‌شود و حسین نیز باید ‪100‬‬ ‫ساعت کار اجباری انجام دهد‪.‬‬ ‫این در حالی است که متهان این پرونده اعالم کرده‌اند که این‬ ‫قطعات نمی‌تواند برای اهداف نظامی مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬ ‫ب��ه گفته پوالدیان یک محموله به ش��رکت «تابلو» در تهران‬ ‫صادر ش��ده و با وجود اینکه این محموله از کش��ور خارج شده‬ ‫بود‪ ،‬مقامات مجوز صادراتی آن را باطل کردند‪.‬‬ ‫مقامات می‌گویند که وی قصد داش��ته پس از این محموله در‬ ‫تاری��خ ‪ 24‬نوامبر‪ ،‬محموله دیگری را ب��ه ایران صادر کنند که‬ ‫جلوی آن گرفته شده است‪.‬‬

‫فعاالن حقوق بشری سوری‪:‬‬

‫افزایش کشته‌شدگان‬ ‫سوریه در درگیری‬ ‫پس از انتخابات‬

‫فعاالن حقوق بش��ری در سوریه روز چهارشنبه‪ 14 ،‬دسامبر‪ ،‬از‬ ‫افزایش تعداد کشته‌ش��دگان در مناطق مختلف س��وریه از روز‬ ‫گذش��ته تاکنون به ‪ 47‬تن خبر داد‌ه‌اند‪ .‬بیش‌تر کشته‌ش��دگان‬ ‫ساکنان شهر ادلب در شمال این کشور بودند‪.‬‬ ‫هم‌چنین درگیری‌هایی بین تعدادی از س��ربازان جدا ش��ده از‬ ‫ارتش و نیروهای دولتی روی داده است‪.‬‬ ‫ش��هر درعا در جنوب و منطقه حرستا و دوما در اطراف دمشق‬ ‫نیز ش��اهد تجمع‌های اعتراض��ی و درگیری بی��ن مخالفان و‬ ‫نیروهای حکومت بشار اسد‪ ،‬رییس جمهوری این کشور بود‪.‬‬ ‫مخالفان اعالم کرده‌اند در شهر ادلب ‪ 22‬نفر‌‪ ،‬در حما‌ ‪ 6‬تن‌‪ ،‬در‬ ‫درعا ‪ 3‬نفر و هم‌چنین در حمص ‪ 3‬نفر کشته شدند‪.‬‬ ‫دیدبان حقوق بش��ر س��وریه نیز ادام��ه درگیری‌ها تا صبح روز‬ ‫چهارشنبه‪ ،‬را نیز تایید کرده است‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که در دو روزه گذشته انتخابات شور‌اها نیز‬ ‫برگزار ش��ده و در خصوص اس��تقبال از این انتخابات خبرهای‬ ‫ضد و نقیضی منتشر شده است‪.‬‬

‫علی مطهری‪:‬‬

‫اگر نظام عامل مرگ‬ ‫هاله سحابی است‪،‬‬ ‫عذرخواهی کند‬

‫روز سه‌ش��نبه‪ 13 ،‬دس��امبر‪ ،‬عل��ی مطه��ری‪ ،‬نماینده مجلس‬ ‫شورای اس�لامی در مورد س��وال از وزیر اطالعات این کشور‬ ‫در مورد مرگ هاله سحابی از فعاالن حقوق مدنی در ایران در‬ ‫مجلس و پاسخ‌های او نکاتی تازه را مطرح کرده است‪.‬‬ ‫آقای مطهری روز گذشته در مراسم گرامی‌داشت روز دانش‌جو‬ ‫در دانش��کده فنی دانش‌گاه تهران گف��ت‪« :‬از وزیر اطالعات‬ ‫در‌باره مرگ هاله س��حابی س��وال کردیم تا به کمیسیون بیاید‬ ‫و توضیحاتی را ارایه بدهد؛ قرار ش��د که س��ی‌دی (حاوی فیلم‬ ‫مربوط به وقایع تش��ییع جنازه عزت‌اله سحابی) را به ما بدهند‬ ‫تا آن را مش��اهده کنیم و اگر قانع نشدیم‪ ،‬وزیر به صحن علنی‬ ‫بیاید و توضیح بدهد‪».‬‬ ‫هاله سحابی‪ ،‬فرزند عزت‌اله سحابی‪ ،‬فعال ملی مذهبی‪ ،‬خرداد‬ ‫ماه امسال در مراسم تشییع پیکر پدرش در لواسان‪ ،‬جان‌باخت‪.‬‬ ‫به گفته ش��اهدان عینی وی بر اثر ضربه یکی از افراد موس��وم‬ ‫به لباس ش��خصی جان‌باخته است‪ ،‬اما مقامات رسمی مرگ او‬ ‫را «طبیعی» و بر اثر س��ابقه بیماری قلبی‪ ،‬گرمای هوا و شوک‬ ‫ناشی از مرگ پدرش توصیف کردند‪.‬‬ ‫آقای مطهری اظهار داش��ت که وزارت اطالعات در پاس��خ به‬ ‫سوال او اعالم کرده است که آن‌ها «نمی‌خواستند که او از دنیا‬ ‫برود و آن‌چه اتفاق افتاده‪ ،‬بی‌توجهی مامور بوده است‪».‬‬ ‫آقای مطه��ری در این مورد گفت‪« :‬اگ��ر مامور خطایی انجام‬ ‫داده‪ ،‬باید برای مردم توضیح داده ش��ود و از مردم عذرخواهی‬ ‫شود‪».‬‬ ‫او از ت�لاش عده‌ای برای ایجاد «قداس��ت بی‌جا برای نظام»‬ ‫انتقاد کرد و گفت که اعتراف به اش��تباهات به حکومت آسیبی‬ ‫نمی‌زند‪ .‬هاله س��حابی به اتهام ش��رکت در اعتراضات پس از‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری سال ‪ ۱۳۸۸‬دستگیر و زندانی شده‬ ‫بود‪.‬او پس از مرگ پدرش‪ ،‬عزت‌اله سحابی از چهره‌های ملی‪-‬‬ ‫مذهبی برای ش��رکت در مراسم تدفین او از زندان به مرخصی‬ ‫آمد‪ ،‬اما در جریان حمله به این مراسم آسیب دید و جان‌باخت‪.‬‬ ‫الزم به یادآوری اس��ت چند روز پ��س از جان‌باختن او‪ ،‬هدی‬ ‫صابر‪ ،‬فعال ملی‪-‬مذهبی که به اتهامی مش��ابه در زندان به سر‬ ‫می‌ب��رد در اث��ر اعتصاب غذا در اعتراض ب��ه نحوه مرگ خانم‬ ‫سحابی‪ ،‬جان خود را از دست داد‪.‬‬ ‫مخالف��ان دول��ت جمهوری اس�لامی مقام��ات زن��دان را به‬ ‫سهل‌انگاری در مراقبت از آقای صابر متهم کردند‪.‬‬ ‫هم‌چنین آقای مطهری در سخنان روز گذشته خود در دانش‌گاه‬ ‫تهران از نح��وه برخورد حکومت با اعتراضات پس از انتخابات‬ ‫دو سال پیش ایران و زندانی کردن معترضان انتقاد کرد‪.‬‬ ‫او گف��ت که ب��ه نوع برخوردی ک��ه در جری��ان وقایع پس از‬ ‫انتخابات با معترضان ش��د معترض بوده است و عقیده دارد که‬ ‫آن همه «سخت‌گیری» الزم نبوده است‪.‬‬ ‫آقای مطهری با انتقاد از زندانی کردن افراد به دلیل اعتقاداتشان‬ ‫افزود‪« :‬به غیر از کس��انی که در حوادث سال ‪ ۱۳۸۸‬دست به‬ ‫تخریب و ایجاد حریق زدند‪ ،‬کسی نباید زندانی باشد‪».‬‬

‫سنا با تحریم جدی ایران موافقت کرد‪:‬‬

‫نزدیک شدن آمریکا‬ ‫به تحریم بانک مرکزی‬ ‫جمهوری اسالمی‬

‫س��نای آمریکا روز چهارشنبه‪ 14 ،‬دس��امبر‪ ،‬موافقت خود را با‬ ‫‪ 2‬طرح که تحریم‌های جدی‌تر علیه جمهوری اس�لامی را به‬ ‫دنبال دارد‪ ،‬اعالم کرد تا ضمن تضعیف شرایط اقتصادی ایران‪،‬‬ ‫روند دست‌یابی تهران به سالح هسته‌ای را متوقف کند‪.‬‬ ‫به گ��زارش خبرگزاری آسوش��یتدپرس‪ ،‬تحلیل گ��ران بر این‬ ‫باورند که اقدام سنا با توجه به زمان کوتاه باقی مانده تا جلسه‬ ‫کنگره ب��رای تصویب تحریم‌های ای��ران بیش‌تر یک حرکت‬ ‫«سمبولیک» به نظر می‌رسد‪.‬‬ ‫ای��ن در حالی اس��ت که کنگره نیز باید ب��ه طور جداگانه طرح‬ ‫تحریم‌های ایران که ش��امل تحریم موسسه‌های مالی خارجی‬ ‫در ارتباط با بانک مرکزی ایران می‌ش��ود را به تصویب برساند‪.‬‬ ‫این طرح در هفته گذش��ته با ‪ 100‬رای موافق به توصیب س��نا‬ ‫رسید و در انتظار رای کنگره قرار دارد‪.‬‬ ‫ب��ه نظر می‌رس��د که اقدام روز چهارش��نبه س��نا در حمایت از‬ ‫تحری��م جدی‌تر ایران به منظور نش��ان دادن چه��ره تندرو و‬ ‫حامی اسراییل نمایندگان سنا باشد‪ .‬دو طرحی که با ‪ 410‬رای‬ ‫در مقابل ‪ 11‬رای مخالف و ‪ 418‬رای در مقابل ‪ 2‬رای مخالف‬ ‫تصویب ش��ده‪ ،‬تحریم‌ه��ای کنونی علیه جمهوری اس�لامی‬ ‫تقویت شده و در عین حال فهرست افراد و شرکت‌های ایرانی‬ ‫تحریم شده نیز طوالنی‌تر می‌شود‪.‬‬ ‫ای��ن طرح‌ها ب��ر مبن��ای تحریم‌های مصوب کنگ��ره طراحی‬ ‫ش��ده که سال گذش��ته به امضای باراک اوباما‌رییس‌جمهوری‬ ‫آمریکا رس��ید‪ .‬این مجازات‌ها صادرات بنزین و دیگر تولیدات‬ ‫پاالیش‌گاهی به ایران را ممنوع کرده و بانک‌های آمریکایی را‬ ‫از هم‌کاری با بانک‌های خارجی که با سپاه پاسدران جمهوری‬ ‫اسالمی در ارتباط بوده‌اند‪ ،‬باز‌می‌دارد‪.‬‬ ‫ایلن��ا رز لتینن‪ ،‬ریی��س کمیته امور خارجی س��نا در این زمینه‬ ‫اظهار داشت‪« :‬هدف استراتژیک بنیادین ما این است که پیش‬ ‫از این‌که ایران به سالح هسته‌ای دست‌یابد‪ ،‬آن را متوقف کرده‬ ‫و تهران را مجاب کنیم که در این راه گام برندارد‪».‬‬ ‫گفتن��ی اس��ت در طرح‌های جدید س��نا برای تحری��م ایران‪،‬‬ ‫زیرمجموعه‌های خارجی ش��رکت‌های آمریکایی نیز از تجارت‬ ‫با جمهوری اسالمی منع می‌شوند‪.‬‬

‫به دنبال درخواست توضیح علی مطهری‪:‬‬

‫قوه قضایی مرگ‬ ‫هاله سحابی را طبیعی‬ ‫توصیف کرد‬

‫مقامات قضایی جمهوری اسالمی روز چهارشنبه ‪ 14،‬دسامبر‪،‬‬ ‫به خانواده هاله س��حابی‪ ،‬فعال مدنی اعالم کردند که نیروهای‬

‫اداره مهاجرت استرالیا‪:‬‬

‫بیش از ‪ 70‬نظامی پیشین سوریه اعالم کردند‪:‬‬

‫«در شش ماه آینده احتمال‬ ‫حوادث زیاد است»‬

‫دس�تور تیراندازی مستقیم‬ ‫از مقام‌های ارشد سوریه‬

‫اداره مهاج��رت اس��ترالیا در جریان این هفته به دولت آن کش��ور‬ ‫هش��دار داده اس��ت که آن‌ها پیش‌بینی می‌کنند دست‌کم ‪3600‬‬ ‫پناه‌جو توس��ط قایق در جریان شش ماه آینده به استرالیا خواهند‬ ‫رس��ید‪.‬به باور اداره مهاجرت اس��ترالیا هیچ سیاس��ت پردازش به‬ ‫پرونده‌های پناه‌جویان در خارج از مرز‌های اس��ترالیا وجود ندارد تا‬ ‫جلو آمدن آن‌ها را بگیرد‪.‬با این همه انتظار می‌رود خرابی آب و هوا‬ ‫و وضعیت خطرناک اقیانوس که با فصل مون سون هم‌راه است‪،‬‬ ‫باعث کاهش در تعداد قایق‌های که به استرالیا می‌رسد‪ ،‬گردد‪.‬‬ ‫مون سون موسمی توفان‌های بزرگ استوایی با باد و باران می‌باشد‬ ‫که آب‌های ش��مال اس��ترالیا را برای قایق‌های کوچک چوبی که‬ ‫پناه‌جویان به‌خاطر رسیدن به استرالیا از آن استفاده می‌کنند‪ ،‬ناامن‬ ‫می‌سازد‪.‬سال گذشته در چنین روزی ‪ 15‬دسامبر سال ‪ 2010‬قایق‬ ‫چوبی معروف ب��ه (‪ )SIEV-221‬حامل ‪ 90‬تن از پناه‌جویان در‬ ‫سواحل جزیره کرسمس اس��ترالیا غرق گردید‪ .‬گفته می‌شود این‬ ‫قایق پس از آن دچار سانحه شد که موتورش از کار افتیده و توسط‬ ‫موج‌ه��ای عظیم اقیانوس در میان صخره‌های نا هموار س��واحل‬ ‫جزیره پرتاب ش��د‪.‬در این حادثه ‪ 50‬تن از پناه‌جویان جان باختند‪،‬‬ ‫تع��دادی هم نا‌پدید و تنها ‪ 35‬تن نجات یافتند‪ .‬بیش‌تر پناه‌جویان‬ ‫در این قایق از کشور‌های ایران و عراق بودند‪.‬سید‌حسین حسینی‬ ‫ش��هروند ایرانی یک تن از ‪ 39‬پناه‌جوی می‌باشد که از این حادثه‬ ‫جان به س�لامت برده است و در حال حاضر در استرالیا به عنوان‬ ‫پناهن��ده زند‌گی می‌کن��د‪.‬وی از به ی��اد آوردن خاطراتش عذاب‬ ‫می‌کش��د زیرا پسرش س��ام‪ ،‬خانمش مریم و یک تن از اعضای‬ ‫فامیلش از جمع ‪ 50‬پناه‌جویی می‌باش��د که درآن روز غرق شدند‪.‬‬ ‫حسین می‌گوید‪« :‬چیزهای که من در جریان فاجعه دیدم خاطرات‬ ‫خان��م‌ام و بچه‌ام می‌باش��د‪ ،‬هیچ وقت نمی‌توان��م از ذهنم بیرون‬ ‫کنم‪».‬جس��د سام به دس��ت آمد ولی جسد مریم هرگز یافت نشد‬ ‫و این موضوع سبب بحران روانی در حسین شده است‪.‬وی اضافه‬ ‫نمود‪« :‬من با کابوس خودم زند‌گی می‌کنم‪».‬‬ ‫زند‌گی جدید حسین تبدیل به زند‌گی کردن در جهنم شده است‪،‬‬ ‫وی قادر به کار کردن‪ ،‬حتا ظاهر ش��دن در جامعه نمی‌باشد و تنها‬ ‫در آپارتمان��ش زند‌گی می‌کند‪.‬وی ماه گذش��ته متاس��فانه تالش‬ ‫کرد خودکش��ی کند‪ ،‬اما جان سالمت برد و در حال حاضر در یک‬ ‫بیمارس��تان امراض روانی با خاطرات س��فرش در آن قایق مبارزه‬ ‫می‌کند‪.‬حس��ین در پیامی به دیگر شهروندانش که می‌خواهند به‬ ‫گونه‌ی غیر‌قانونی مهاجرت کند گفت‪« :‬لطفن چنین خطر را متقبل‬ ‫نشوید‪ ،‬این واقعن ارزش آن‌را ندارد که فکر می‌کنید‪ ،‬شما تقریبن از‬ ‫دست دادن هرچیز را در زند‌گی تان قبول می‌توانید بکنید اما نه از‬ ‫دست دادن فامیل‌تان را‪ ،‬قطعن صد در صد‪».‬‬ ‫این در حالی‌س��ت که در حال حاضر صده��ا تن از پناه‌جویان در‬ ‫اندونزی منتظر هستند تا فرصت به دست بیارند و به استرالیا بروند‪.‬‬ ‫براندن او کارنر وزیر خارجه استرالیا گفته است‪« :‬این موضوع تا حد‬ ‫زیادی باعث نگرانی من است که افراد توسط قاچاق‌چیان ترغیب و‬ ‫تشویق می‌شوند تا توسط این قایق‌ها به استرالیا بیایند‪ ،‬به ویژه در‬ ‫موسم مون سون که زمینه‌ی برای فاجعه است‪».‬‬

‫بیش از ‪ 70‬نظامی سوری‪ ،‬که از ارتش این کشور جدا شده و به‬ ‫صف معترضان علیه بشار اسد‪ ،‬رییس جمهوری سوریه پیوسته‬ ‫بودند روز چهارش��نبه‪ 14 ،‬دس��امبر‪ ،‬اعالم کردند که از مقامات‬ ‫ارشد این کشور دستور تیراندازی به معترضان را داشتند‪.‬‬ ‫به گزارش الجزیره‪ 74 ،‬فرمانده‪ ،‬سرباز و ماموران امنیتی سوری‬ ‫روز گذشته در گفت‌وگو با فعاالن حقوق بشری در سوریه اظهار‬ ‫داش��تند که از سوی مقام‌های ارش��د این کشور دستور شلیک‬ ‫مس��تقیم به س��وی معترضان را داش��ته و در صورت بازداشت‬ ‫تظاهرکنندگان‪ ،‬آن‌ها را در بازجویی‌های مورد «شکنجه» قرار‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫این در حالی است که مسووالن حکومتی تاکنون نسبت به این‬ ‫اظهارات واکنشی نشان نداده‌اند‪.‬‬ ‫از س��ویی دیگر س��ازمان نظارت بر حقوق بشر در سوریه گفته‬ ‫اس��ت که در درگیری بین نفرات ارتش سوریه و نظامیانی که‬ ‫در مخالفت با حکومت‪ ،‬از ارتش گریخته‌اند‪ ،‬دس��ت‌کم بیس��ت‬ ‫و ش��ش تن از نفرات ارتش سوریه کش��ته شده‌اند اما در مورد‬ ‫تلفات مخالفان خبری انتشار نیافته است‪.‬‬ ‫این درگیری روز پنج‌شنبه‪ 15 ،‬دسامبر‪ ،‬و در ادامه سه روز نبرد‬ ‫بین دو طرف در استان درعا روی داده است‪.‬‬ ‫مخالفان حکومت سوریه هم‌چنین گفته‌اند که نیروهای دولتی‬ ‫هم‌چنان به عملی��ات خود علیه معترضان ادامه می‌دهند و روز‬ ‫چهارش��نبه‪ ،‬دست‌کم ده تن در استان حما و هفت تن در نقاط‬ ‫دیگر سوریه به دست نظامیان ارتش کشته شدند‪.‬‬

‫انتظام��ی و امنیت��ی از ارایه فیلم‌های مرب��وط به صحنه مرگ‬ ‫او خودداری کرده‌اند‪ ،‬بنابراین بر‌اس��اس ش��واهد موجود مرگ‬ ‫هاله س��حابی «طبیعی» اس��ت‪ .‬به گزارش رسانه‌های مخالف‬ ‫جمهوری اسالمی‪ ،‬مرگ هاله سحابی از سوی دستگاه قضایی‬ ‫طبیعی اعالم ش��ده مگر این که خانواده وی شاهدی به دادگاه‬ ‫معرفی کنند‪ .‬هاله س��حابی‪ ،‬فرزند عزت‌اله سحابی‪ ،‬فعال ملی‌‬ ‫مذهبی‪ ،‬خرداد ماه امس��ال در مراس��م تش��ییع پیکر پدرش در‬ ‫لواس��ان‪ ،‬جان‌باخت‪ .‬به گفته ش��اهدان عینی وی بر اثر ضربه‬ ‫یکی از افراد موس��وم به لباس ش��خصی جان‌باخته اس��ت‪ ،‬اما‬ ‫مقامات رس��می مرگ او را «طبیعی» و بر اثر س��ابقه بیماری‬

‫قلبی‪ ،‬گرمای هوا و شوک ناشی از مرگ پدرش توصیف کردند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که علی مطهری‪ ،‬نماینده مجلس شورای‬ ‫اس�لامی روز سه‌شنبه‪ 13 ،‬دس��امبر‪ ،‬از سوال از وزیر اطالعات‬ ‫جمهوری اس�لامی در خصوص مرگ هاله سحابی در مجلس‬ ‫خبر داده بود‪ .‬آقای مطهری اظهار داش��ت‪« :‬از وزیر اطالعات‬ ‫در‌باره مرگ هاله س��حابی س��وال کردیم تا به کمیسیون بیاید‬ ‫و توضیحاتی را ارایه بدهد؛ قرار ش��د که س��ی‌دی (حاوی فیلم‬ ‫مربوط به وقایع تش��ییع جنازه عزت‌اله سحابی) را به ما بدهند‬ ‫تا آن را مش��اهده کنیم و اگر قانع نشدیم‪ ،‬وزیر به صحن علنی‬ ‫بیاید و توضیح بدهد‪».‬‬

‫‪85‬‬

‫نخست وزیر روسیه‪:‬‬

‫ابطال انتخابات محال است‬

‫والدیمیر پوتین‪ ،‬نخست وزیر روسیه‪ ،‬روز پنج‌شنبه‪ 15 ،‬دسامبر‪،‬‬ ‫در برنامه س��االنه تماس مس��تقیم تلویزیونی با مردم‪ ،‬کاهش‬ ‫چشم‌گیر در آرای حزب حاکم روسیه در انتخابات اخیر پارلمانی‬ ‫را منعکس‌کننده اراده مردم دانسته است‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که وی به‌شدت درخواست معترضان برای‬ ‫ابطال انتخابات را رد کرده است‪.‬‬ ‫وی گفته اس��ت که برگزاری تظاه��رات اعتراضی علیه نتیجه‬ ‫این انتخابات بخش��ی از س��ازوکار دموکراس��ی است و ضمن‬ ‫استقبال از حساسیت جوانان معترض نسبت به شرایط سیاسی‬ ‫در روسیه‪ ،‬افزوده است که اعتراضات تا زمانی قابل قبول است‬ ‫که باعث قانون شکنی نشود‪.‬‬ ‫والدیمی��ر پوتین‪ ،‬که نام��زد حزب حاکم «روس��یه متحد» در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری آتی در ماه مارس است‪ ،‬گفته است‬ ‫که به منظور اطمینان از س�لامت رای‌گیری در این انتخابات‪،‬‬ ‫دس��تور خواه��د داد در تمام مراکز رای گی��ری تلویزیون مدار‬ ‫بسته نصب شود‪.‬‬

‫تش��دید تحریم بخش‌های پتروش��یمی‪ ،‬انرژی و خدمات مالی‬ ‫ایران توسط ایاالت متحده و چند کشور دیگر منجر شده است‪.‬‬ ‫اخیرن مقام��ات آمریکایی از دولت کره جنوبی خواس��تند تا با‬ ‫برنامه تحریم ایران هم‌کاری بیش‌تری داش��ته باش��د هر چند‬ ‫ب��ا توجه به این‌که کره جنوب��ی وارد کننده عمده نفت از ایران‬ ‫اس��ت‪ ،‬احتمالن دولت این کش��ور واردات نفت خام را مشمول‬ ‫تحریم‌های جدید نخواهد کرد‪.‬‬

‫اوباما از سربازان آمریکایی جنگ عراق استقبال کرد‪،‬‬

‫عراق خواستار کمک‬ ‫آمریکاییان در روند‬ ‫بازسازی شد‬

‫به اتهام سو‌استفاده از اموال عمومی‪،‬‬

‫مجرم‌شناخته‌ش�دن رییس‬ ‫جمهوری پیشین فرانسه‬ ‫به گ��زارش رس��انه‌های خارج��ی‪ ،‬دادگاه��ی در پاریس ژاک‬ ‫ش��یراک‪ ،‬رییس جمهوری پیش��ین فرانس��ه را در ارتباط با دو‬ ‫فقره سو‌اس��تفاده از اموال عمومی هنگام تصدی سمت شهردار‬ ‫پاریس (سال‌های ‪ ۱۹۹۷‬تا ‪ )۱۹۹۵‬مجرم شناخته است‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری فرانس��ه‪ ،‬آقای شیراک‪ ،‬که تا پایان دوره‬ ‫ریاست جمهوری دارای مصونیت قضایی بود‪ ،‬به ایجاد مشاغل‬ ‫ص��وری برای ط��رف‌داران خود و پرداخ��ت مبالغی از صندوق‬ ‫شهرداری به عنوان حقوق به آنان متهم شده بود‪.‬‬ ‫پیش از آقای شیراک‪ ،‬تنها رییس جمهوری فرانسه که محاکمه‬ ‫و محکوم ش��د‪ ،‬مارش��ال فیلیپ پتن بود که در زمان اش��غال‬ ‫این کشور توس��ط نیروهای آلمان نازی در جنگ دوم جهانی‪،‬‬ ‫ریاست تشکیالت دولتی منس��وب به آلمان موسوم به «دولت‬ ‫ویشی» را پذیرفت و پس از جنگ به اتهام خیانت محاکمه و به‬ ‫اعدام محکوم شد هر چند این حکم به حبس ابد تخفیف یافت‪.‬‬ ‫ژاک ش��یراک از جمله سیاست‌مداران با سابقه فرانسه است که‬ ‫عالوه بر ش��هرداری پاریس‪ ،‬بین س��ال‌های ‪ ۱۹۷۴‬تا ‪،۱۹۷۶‬‬ ‫نخس��ت وزیر و بین س��ال‌های ‪ ۱۹۹۵‬تا ‪ ۲۰۰۷‬دو دوره رییس‬ ‫جمهوری این کشور بود‪.‬‬

‫پس از گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‪،‬‬

‫اج�رای تحریم‌های تازه علیه‬ ‫ایران از سوی کره جنوبی‬ ‫روز پنج‌ش��نبه‪ 15 ،‬دس��امبر‪ ،‬دول��ت ک��ره جنوب��ی از اعم��ال‬ ‫تحریم‌های جدیدی علیه جمهوری اسالمی خبر داد که شامل‬ ‫ممنوعیت واردات پتروش��یمی و تحریم ش��ماری از اش��خاص‬ ‫و س��ازمان‌های مرتبط با برنامه‌های اتمی جمهوری اس�لامی‬ ‫خواهد بود‪ .‬ب��ه گزارش خبرگزاری یونه��اپ‪ ،‬این اقدام در پی‬ ‫انتش��ار گزارش اخی��ر آژانس بین‌المللی ان��رژی اتمی در مورد‬ ‫برنامه‌های هس��ته‌ای جمهوری اسالمی صورت می‌گیرد که به‬

‫‪86‬‬

‫روز چهارش��نبه‪ 14 ،‬دس��امبر‪ ،‬نوری مالکی‪ ،‬نخست وزیر عراق‬ ‫که در آمریکا به‌س��ر می‌برد‪ ،‬در مالقات با بازرگانان و صاحبان‬ ‫صنایع آمریکایی از آنان خواس��ته اس��ت در بازسازی و توسعه‬ ‫عراق‪ ،‬به این کشور کمک کنند‪.‬‬ ‫‌وی هم‌چنین افزوده است‪« :‬با خروج نظامیان آمریکایی اینک‬ ‫شرکت‌های آمریکایی به جای ژنرال‌ها در خط مقدم جبهه نبرد‬ ‫برای ساختن آینده عراق قرار گرفته‌اند‪».‬‬ ‫آق��ای مالکی گفت که اگرچه نف��ت هم‌چنان مهم‌ترین بخش‬ ‫س��رمایه‌پذیر برای خارجیان است‪ ،‬اما بخش‌های دیگری مانند‬ ‫مراقبت‌های پزش��کی‪ ،‬ارتباطات‪ ،‬مسکن و راه سازی و خدمات‬ ‫مالی نیز امکانات نامحدودی را در اختیار شرکت‌های آمریکایی‬ ‫قرار می‌ده��د‪ .‬در حال حاض��ر‪ ،‬میزان س��رمایه‌گذاری ایاالت‬ ‫متح��ده در عراق اندکی بیش از ده درصد کل س��رمایه‌گذاری‬ ‫خارجی در این کشور است و آقای مالکی‪ ،‬که هم‌راه با وزیران‬ ‫اقتصادی کابین��ه خود به آمریکا رفته‪ ،‬خواس��تار افزایش قابل‬ ‫توج��ه در این میزان اس��ت‪ .‬از س��ویی دیگر هم‌زمان با س��فر‬ ‫نخس��ت وزیر عراق به آمریکا‪ ،‬ب��اراک اوباما‪ ،‬رییس جمهوری‬ ‫این کشور‪ ،‬در مراسم ویژه خوش‌آمد‌گویی به سربازان بازگشته‬ ‫از جنگ عراق گفت که س��ربازان آمریکایی با افتخار آمریکا را‬ ‫ترک کردند و اکنون سرنوشت عراق به دست مردم این کشور‬ ‫سپرده شده است‪ .‬او که در جمع سربازان در کارولینای شمالی‬ ‫س��خن می‌گفت پای��ان جنگ عراق را نقط��ه عطفی در تاریخ‬ ‫آمریکا ارزیابی کرد‪.‬‬

‫اداره مهاجرت استرالیا ‪:‬‬

‫در شش ماه آینده احتمال‬ ‫حوادث زیاد است‬ ‫اداره مهاج��رت اس��ترالیا در جریان این هفته به دولت آن کش��ور‬ ‫هش��دار داده اس��ت که آن‌ها پیش‌بینی می‌کنند دست‌کم ‪3600‬‬ ‫پناه‌جو توس��ط قایق در جریان شش ماه آینده به استرالیا خواهند‬ ‫رس��ید‪.‬به باور اداره مهاجرت اس��ترالیا هیچ سیاس��ت پردازش به‬ ‫پرونده‌های پناه‌جویان در خارج از مرز‌های اس��ترالیا وجود ندارد تا‬ ‫جلو آمدن آن‌ها را بگیرد‪.‬‬ ‫ب��ا این همه انتظار م��ی‌رود خرابی آب و هوا و وضعیت خطرناک‬ ‫اقیانوس که با فصل مون سون هم‌راه است‪ ،‬باعث کاهش در تعداد‬ ‫قایق‌های که به استرالیا می‌رسد‪ ،‬گردد‪.‬‬ ‫مون سون موسمی توفان‌های بزرگ استوایی با باد و باران می‌باشد‬ ‫که آب‌های ش��مال اس��ترالیا را برای قایق‌های کوچک چوبی که‬ ‫پناه‌جویان به‌خاطر رسیدن به استرالیا از آن استفاده می‌کنند‪ ،‬ناامن‬ ‫می‌سازد‪.‬‬ ‫سال گذش��ته در چنین روزی ‪ 15‬دسامبر سال ‪ 2010‬قایق چوبی‬ ‫معروف به (‪ )SIEV-221‬حامل ‪ 90‬تن از پناه‌جویان در س��واحل‬ ‫جزیره کرسمس استرالیا غرق گردید‪ .‬گفته می‌شود این قایق پس‬ ‫از آن دچار سانحه شد که موتورش از کار افتیده و توسط موج‌های‬ ‫عظیم اقیانوس در میان صخره‌های نا هموار سواحل جزیره پرتاب‬ ‫ش��د‪.‬در این حادثه ‪ 50‬تن از پناه‌جوی��ان جان باختند‪ ،‬تعدادی هم‬ ‫نا‌پدید و تنها ‪ 35‬تن نجات یافتند‪ .‬بیش‌تر پناه‌جویان در این قایق از‬ ‫کشور‌های ایران و عراق بودند‪.‬سید‌حسین حسینی شهروند ایرانی‬ ‫یک تن از ‪ 39‬پناه‌جوی می‌باشد که از این حادثه جان به سالمت‬ ‫برده اس��ت و در حال حاضر در اس��ترالیا به عنوان پناهنده زند‌گی‬ ‫می‌کند‪ .‬وی از به یاد آوردن خاطراتش عذاب می‌کشد زیرا پسرش‬ ‫س��ام‪ ،‬خانمش مریم و ی��ک تن از اعضای فامیل��ش از جمع ‪50‬‬ ‫پناه‌جویی می‌باشد که درآن روز غرق شدند‪.‬‬ ‫حسین می‌گوید‪« :‬چیزهای که من در جریان فاجعه دیدم خاطرات‬ ‫خان��م‌ام و بچه‌ام می‌باش��د‪ ،‬هیچ وقت نمی‌توان��م از ذهنم بیرون‬ ‫کنم‪».‬جس��د سام به دست آمد ولی جسد مریم هرگز یافت نشد و‬ ‫این موضوع س��بب بحران روانی در حسین شده است‪ .‬وی اضافه‬ ‫نمود‪« :‬من با کابوس خودم زند‌گی می‌کنم‪».‬زند‌گی جدید حسین‬ ‫تبدیل به زند‌گی کردن در جهنم شده است‪ ،‬وی قادر به کار کردن‪،‬‬ ‫حتا ظاهر ش��دن در جامعه نمی‌باش��د و تنها در آپارتمانش زند‌گی‬ ‫می‌کند‪ .‬وی ماه گذش��ته متاسفانه تالش کرد خودکشی کند‪ ،‬اما‬ ‫جان سالمت برد و در حال حاضر در یک بیمارستان امراض روانی‬ ‫با خاطرات سفرش در آن قایق مبارزه می‌کند‪.‬حسین در پیامی به‬ ‫دیگر ش��هروندانش که می‌خواهند به گونه‌ی غیر‌قانونی مهاجرت‬ ‫کند گفت‪« :‬لطفن چنین خطر را متقبل نش��وید‪ ،‬این واقعن ارزش‬ ‫آن‌را ندارد که فکر می‌کنید‪ ،‬شما تقریبن از دست دادن هرچیز را در‬ ‫زند‌گی تان قبول می‌توانید بکنید اما نه از دست دادن فامیل‌تان را‪،‬‬ ‫قطعن صد در صد‪ ».‬این در حالی‌ست که در حال حاضر صدها‬ ‫تن از پناه‌جویان در اندونزی منتظر هس��تند تا فرصت به دست‬ ‫بیارند و به اس��ترالیا بروند‪.‬براندن او کارنر وزیر خارجه اس��ترالیا‬ ‫گفته اس��ت‪« :‬این موضوع تا حد زیادی باعث نگرانی من است‬ ‫که افراد توسط قاچاق‌چیان ترغیب و تشویق می‌شوند تا توسط‬ ‫این قایق‌ها به اس��ترالیا بیایند‪ ،‬به ویژه در موسم مون سون که‬ ‫زمینه‌ی برای فاجعه است‪».‬‬

‫سیاست‬

‫خمینی پسرخود را کشت‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪ -‬قسمت ‪35‬‬

‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫مرحوم آیت‌اله منتظری در خاطرات خود می‌نویسد‪« :‬روزی آقای‬ ‫احمد آقا در قم به منزل ما آمد و در حالی که آقای حاج سیدهادی‬ ‫نیز حضور داش��ت‪ ،‬با نحوه تهدید‌آمیز گفت‪« :‬امشب قطب‌زاده در‬ ‫تلویزیون مطالبی را راجع به آقای ش��ریعتمداری می‌گوید‪ .‬ش��ما‬ ‫مواظب باشید حرفی نزنید و چیزی نگویید‪ ».‬بعد شب‪ ،‬مصاحبه‌ی‬ ‫آقای قطب‌زاده از تلویزیون پخش ش��د و در این راس��تا بود که به‬ ‫س��راغ آقای ش��ریعتمداری رفتند‪ ،‬و من از صحت و س��قم قضایا‬ ‫بی‌اطالع بوده و هستم‪ .‬بعدن شنیدم آقای حاج احمد آقا در زندان‬ ‫سراغ قطب‌زاده رفته و به او گفته است‪« :‬شما مصلحتن این مطالب‬ ‫را بگویید و اقرار کنید و بعد امام شما را عفو می‌کنند‪ ».‬اما باالخره‬ ‫او را اعدام کردند‪ .‬و باز بعدها از طریق موثقی ش��نیدم که جریان‬ ‫ریختن مواد منفجره در چاه نزدیک محل سکونت مرحوم امام‪ ،‬به‬ ‫کلی جعلی‌ست و واقعیت نداشته است و منظور‪ ،‬فقط پرونده‌سازی‬ ‫برای مرحوم شریعتمداری بوده است‪.‬‬ ‫روزنامه‌های آن زمان برای اثبات فساداخالقی قطب‌زاده ‪0‬وزیر امور‬ ‫خارجه س��ابق ایران و مدیر صدا و سیما) که در ‪ 46‬سالگی مجرد‬ ‫بود‪ ،‬نوش��تند‪« :‬قطب‌زاده در حالی که با معش��وقه فرنگی خود در‬ ‫منزل‌اش بود‪ ،‬دستگیر شد‪».‬‬ ‫نامزد قط��ب‌زاده که نام‌اش «کرول جروم»‪ ،‬اهل کش��ور کانادا و‬ ‫خبرنگار ش��بکه سی‌بی‌س��ی بود بعدها کتابی در مورد قطب‌زاده‬ ‫نوش��ت به نام «مردی در آینه» (این کتاب سرگذش��ت زندگی او‬ ‫با نامزدش پیرامون حوادث پس از انقالب اس�لامی ایران است‪).‬‬ ‫زمان��ی که صادق قطب‌زاده در پاریس مقدمات بازگش��ت روح‌اله‬ ‫خمین��ی را ب��ه تهران فراه��م می‌کرد‪ ،‬به عن��وان مترجم و یکی‬ ‫از نزدیک‌تری��ن افرد ب��ه وی کنفرانس‌های خب��ری متعددی با‬ ‫خبرنگاران غربی هم داش��ت‪ .‬در یکی از این کنفرانس‌ها با کارول‬ ‫جروم‪ ،‬خبرنگار کانادایی ش��بکه سی‌بی‌سی آشنا شد‪ .‬این آشنایی‬ ‫خیلی زود به یک رابطه عاشقانه جدی بدل گشت که حتا باعث شد‬ ‫کرول جروم با وجود عدم عالقه‌اش به مس��ایل خاورمیانه با پرواز‬ ‫ایرفرانس هم‌راه خمینی و قطب‌زاده راهی تهران شود‪ .‬اگرچه این‬ ‫رابطه تا زمان اعدام قطب‌زاده مخفی می‌ماند اما آن‌قدر جدی بوده‬ ‫که کرول جروم به خاطرش از سی‌بی‌سی استعفا می‌دهد تا بتواند‬ ‫در تهران بماند‪ .‬به این موضوع در کتاب (اخالق و رسانه‌ها‪ :‬اخالق‬ ‫در ژورنالیسم کانادایی) هم اشاره شده است‪ .‬این خبرنگار کانادایی‬ ‫که بعدن به سی‌بی‌سی باز می‌گردد در سال ‪ 1987‬کتابی به عنوان‬ ‫«مردی در آینه» داس��تانی واقعی از عش��ق‪ ،‬انقالب و خیانت در‬ ‫ایران‪ ،‬منتشر می‌کند‪».‬‬ ‫جروم می‌گوید‪« :‬صادق می‌دانست که به سراغ‌اش خواهند آمد‪ .‬به‬ ‫او گفتم‪ :‬من و دوس��تان‌ام تو را از کشور خارج خواهیم کرد‪ .‬اما او‬ ‫جواب داد‪ :‬نه‪ .‬این انقالب کابوسی بود که من برای این ملت رقم‬ ‫زدم‪ .‬من مقصر هس��تم‪ .‬می‌مانم و با سرنوشت‌ام روبه‌رو می‌شوم‪.‬‬ ‫وقتی که س��وار ماشین ش��د که برود‪ ،‬هرگز نمی‌دانستم که دیگر‬ ‫او را نخواه��م دی��د‪ .‬باور نمی‌کردم که آقای خمینی پس��ر خود را‬ ‫خواهد کشت‪».‬‬ ‫جروم در قس��متی از کتاب‌اش و ابتدای آش��نایی‌اش با قطب‌زاده‬

‫‪87‬‬

‫می‌نویس��د‪« :‬قطب‌زاده قطعن آن کسی نبود که من انتظارش را‬ ‫داش��تم‪ .‬من گرفتار توان‌مندی‌اش شده بودم و همین‌طور ظاهر و‬ ‫رفتارش‪ .‬برای چهل دقیقه تاریخ ایران استثمارشده توسط انگلیس‪،‬‬ ‫روس��یه و آمریکا را برای‌ام شرح داد‪ .‬در مورد فعالیت‌های ساواک‪،‬‬ ‫فساد دست‌گاه سلطنت و لزوم هماهنگی بین سیاست و مذهب در‬ ‫یک فرهنگ اسالمی برایم توضیح داد‪.‬‬ ‫م��ن پرس��یدم‪ :‬آی��ا می‌توانی مکانی��زم یک جمهوری اس�لامی‬ ‫دموکراتیک را توصیف کنی؟ قانون اساس��ی‪ ،‬مجلس و سیس��تم‬ ‫قضایی چگونه خواهند بود؟‬ ‫او پاسخ داد‪ :‬روی جزییات بر طبق قوانین اسالمی کار خواهد شد‪.‬‬ ‫گفتم‪ :‬قوانین اسالم قرون وسطایی؟‬ ‫گفت‪ :‬نه‪ ،‬نه‪ .‬اس�لام یک نیروی مترقی نوظهور است‪ .‬او در حالی‬ ‫ک��ه مصاحبه را به پایان می‌بردیم‪ ،‬ب��ه من در این رابطه اطمینان‬ ‫خاطر می‌داد‪».‬‬ ‫محمد محمدى‌رى‌شهرى (اولین وزیر اطالعات جمهورى اسالمى)‬ ‫در این‌باره می‌گوید‪« :‬قطب‌زاده براى کودتا یک سا ‌لو‌نیم فعالیت‬ ‫کرده بود و پس از دستگیرى اعالم کرده که «آماده‌ام حرف‌های‌ام‬ ‫را در مصاحبه تلویزیونى بگویم اما به شرط این‌که مرا فورن یا اعدام‬ ‫کنید یا عفوم کنید‪».‬‬ ‫البته قطب‌زاده فورن اعدام یا عفو نش��د‪ .‬او پنج ماه در زندان اوین‬ ‫ماند‪ .‬دادگاه او در مرداد همان س��ال تشکیل شد‪« .‬دادگاه انقالب‬ ‫ارتش» پس از مدت‌ها تاخیر در صدور رای دادگاه‪ ،‬صادق قطب‌زاده‬ ‫را ک��ه روز ‪ 17‬فروردین ماه ‪ 1361‬به اتفاق عده‌ای دیگر به اتهام‬ ‫طرح توطئه براندازی حکومت دستگیر شده بود‪ ،‬محکوم به اعدام‬ ‫کرده و سحرگاه روز پنج‌شنبه ‪ 25‬شهریور ماه او را در زندان اعدام‬ ‫کرد‪ .‬متن اطالعیه‌ای که از رادیوی پخش شد به شرح زیر است‪:‬‬ ‫ش��عبه اول دادگاه انقالب ارتش در رابطه با اتهام صادق قطب‌زاده‬ ‫مبنی بر اقدام علیه جمهوری اس�لامی ایران تشکیل جلسه داد و‬

‫با بررس��ی‌های مکرر در جلس��ات مختلف و با توجه به اعترافات‬ ‫آقای قطب‌زاده نتیجه‌گیری ش��د که وی مرتکب دو جرم شده که‬ ‫مجازات‌اش از نظر اسالم اعدام است‪ .‬جرم‌های صادق قطب‌زاده‪:‬‬ ‫‪ 1‬طراحی توطئه براندازی جمهوری اسالمی ایران و اقدام عملی‬‫با تقس��یم پول میان افراد برای پیاده ک��ردن منویات خود و اعزام‬ ‫نماینده برای هماهنگ کردن کشورهای خارج و جناح‌های مخالف‬ ‫داخل و دریافت کمک‌های اطالعاتی و مالی‪.‬‬ ‫‪ 2‬طرح توطئه برای ترور مسوولین رده اول کشور و در راس همه‬‫حضرت امام و اقدام عملی با در اختیار گذاشتن سفته ‪ 50‬هزار تومن‬ ‫پول و منزل و قول به این‌که در روز عملیات چند نفر در این رابطه‬ ‫در اختیار خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫با توجه به مطالب یاد ش��ده آقای قط��ب‌زاده به عنوان یاغی و به‬ ‫عنوان یکی از مصادیق بس��یار روشن مفس��دفی‌االرض محکوم‬ ‫ش��د و حکم صادره پس از تایید دادگاه عالی قضایی شب گذشته‪،‬‬ ‫به مرحله اجرا در آمد‪ .‬احکام س��ایر متهمی��ن نیز به زودی اعالم‬ ‫خواهد شد‪ .‬منابع نزدیک به قطب‌زاده می‌گویند وی در ‪ 4‬روز اول‬ ‫دستگیری‌اش به شدت شکنجه شده بوده است‪ .‬حکومت جریان‬ ‫محاکمه او را سانس��ور کرده و از پخش قس��مت‌هایی از دفاعیات‬ ‫قطب‌زاده که وی طی آن به خمینی و حکومت او انتقادهای سختی‬ ‫کرده بود‪ ،‬جلوگیری به عمل آورد‪.‬‬ ‫او یک‌ب��ار هم به خاطر مصاحبه‌ای که با کانال ‪ 2‬تلویزیون ایران‬ ‫کرد دس��تگیر و مدت کوتاهی زندانی شد‪ .‬الزم به یادآوری است‬ ‫‪ 12‬نفر دیگر نیز در این ارتباط اعدام شده‌اند که حکومت از افشای‬ ‫اسامی آنان خودداری کرده اس��ت‪ .‬ولی از شواهد می‌توان حدس‬ ‫زد که‪ :‬حسن عباسی (داماد آیت‌اله شریعتمداری)‪ ،‬مهدی مهدوی‬ ‫(روحان��ی)‪ ،‬عبدالرضا حجازی (روحان��ی)‪ ،‬و مناقبی (روحانی) جز‬ ‫اعدام‌شدگان باشند‪ .‬دادگاه قطب‌زاده با برقراری سانسور شدید ولی‬ ‫با حفظ ظاهر در جراید ایران برگزار شد‪.‬‬

‫‪87‬‬

‫گریزی به وضعیت پناه‌جویان ایرانی در کواالالمپور‪،‬‬

‫تشویش‌های یک پناه‌جو در مالزی‬ ‫اردوان روزبه ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫پناه‌جو‪ ،‬شاید تعریف خیلی پیچیده‌ای نداشته باشد‪ ،‬مفهموم این اسم‬ ‫در آن هویدا اس��ت‪ .‬کس��ی که به دلیل رنج و مشکلی که با آن در‬ ‫جایی روبه‌رو است به جایی دیگر پناه می‌آورد و یا پناه می‌جوید‪ .‬اما‬ ‫بدون ش��ک ش��رایط یک پناه‌جو به راحتی که اسمش را می‌آوریم‬ ‫نیست‪ .‬به طور تقریبی می‌توانم گفت مسیر پناه‌جویی فاصله بسیار‬ ‫طوالنی است بین مبدا یا کشوری که موطن پناه‌جو است تا مقصد‬ ‫یا کشوری که در آن سکنا می‌گزیند‪.‬‬ ‫پناه‌جویی پروس��ه سختی است‪ .‬این جمله‌ای است که از هر کس‬ ‫که سابقه پناه‌جویی داشته باشد می‌توانید بشنوید‪ .‬شروعی که تو در‬ ‫آغاز آن نقش داشته‌ای ولی در پایانش خیلی نمی‌توانی نقشی بازی‬ ‫کنی‪ .‬ممکن است یک پروسه پناه‌جویی از ماهی آغاز شود و حتا تا‬ ‫یک دهه ادامه بیابد‪.‬‬ ‫دوستی را می‌ش��ناختم که هنرمند بود‪ .‬در مشهد کار تاتر می‌کرد‪.‬‬ ‫یادم می‌آید در آمس��تردام وقتی او را دیدم بسیار شاد بود‪ .‬می‌گفت‬ ‫می‌تواند برای خودش از این به بعد برنامه‌ریزی کند و به یک زندگی‬ ‫منسجم بی‌اندیشد‪ .‬او یازده سال بود منتظر پاسخ پناهنده‌گی‌اش بود‪.‬‬ ‫اما همه‌جا این‌گونه نیست‪ .‬بسیاری از ایرانیان بعد انتخابات به دلیل‬ ‫افزایش فشارهای اجتماعی و سیاسی و محدودیت در فعالیت‌های‬ ‫حرفه‌ای‪ ،‬سخت‌ترین مسیر را با معرفی خود در یک کشور دوم به‬ ‫عنوان پناه‌جو به دفتر سازمان ملل انتخاب کردند‪.‬‬ ‫عمده این افراد معمول اولین اسکان‌شان کشور ترکیه است‪ .‬چرا که‬ ‫هم جواری مناس��ب و امکان خروج از مرزهای غیر‌قانونی و وجود‬ ‫س��از و کار الزم که ناش��ی از سی سال حضور پناه‌جویان ایرانی در‬ ‫این کشور است فرصت را نسبت به سایر کشور‌ها بهتر فراهم کرده‬

‫‪88‬‬

‫است‪ .‬معمول پناه‌جویان در کشور دوم خود را به نمایندگی سازمان‬ ‫ملل ‪-‬کمیساریای عالی امور پناه جویان‪ -‬معرفی می‌کنند و با طی‬ ‫یک پروسه که گاه بلند و گاه کوتاه است منتظر معرفی کشور سوم‬ ‫شده و بعد راهی این کشور می‌شوند این همان بخش از ماجرا است‬ ‫که توام با انتظار و عدم امکان کار و بحران‌های شدید روحی هم‌راه‬ ‫اس��ت‪ .‬نزدیک به چهار سال قبل بود که در مالزی یک پناه‌جوی‬ ‫ایرانی پس از سال‌ها انتظار به دلیل جواب منفی خود را در برابر دفتر‬ ‫س��ازمان ملل در کواالالمپور به آتش کشید‪ .‬اگرچه برخی معتقدند‬ ‫وی وضعیت روش��نی در مورد پناه‌جویی خود نداش��ت اما وضعیت‬ ‫برخی دیگر نیز که اینک چند س��ال اس��ت در انتظار هستند بهتر‬ ‫از این نیس��ت‪ .‬اما یکی دیگر از کش��ورهایی که این روزها حضور‬ ‫پناه‌جویان ایرانی در آن بارز ش��ده کشور مالزی است‪ .‬مالزی که به‬ ‫دلیل شرایط س��اده ورود برای ایرانیان امکان مناسبی برای خروج‬ ‫از ایران محس��وب می‌شود‪ .‬این روزها ش��اهد حضور بالغ بر ‪۳۰۰‬‬ ‫خانواده پناه‌جوی ایرانی اس��ت که در نوبت مصاحبه با کمیساریای‬ ‫عالی پناه‌جویان سازمان ملل قرار دارند‪ .‬اگرچه آمار‌های روشنی در‬ ‫اختیار نیس��ت اما به نظر می‌رسد در مجموع قریب به هزار ایرانی‬ ‫پناه‌جو در کش��ور مالزی در انتظار نوبت مصاحبه و بررسی پرونده‬ ‫هس��تند‪ .‬بر خالف کشوری مانند ترکیه که این روال از سرعت به‬ ‫طور نس��بی باالتری برخوردار است در مالزی روندی کند‪ ،‬انتظار را‬ ‫برای پناه‌جویان رقم می‌زند‪.‬‬ ‫نزدیک به چهار س��ال قبل بود که در همین کشور یک پناه‌جوی‬ ‫ایرانی پس از سال‌ها انتظار به دلیل جواب منفی خود را در برابر دفتر‬ ‫س��ازمان ملل در کواالالمپور به آتش کشید‪ .‬اگرچه برخی معتقدند‬ ‫وی وضعیت روش��نی در مورد پناه‌جویی خود نداش��ت اما وضعیت‬

‫برخی دیگر نیز که اینک چند س��ال است در انتظار هستند بهتر از‬ ‫این نیست‪.‬‬ ‫اگ��ر بخواهیم نظر خود پناه‌جویان را در مورد این اوضاع بش��نویم‬ ‫خیل��ی از آن‌ها معتقدند روابط بین ای��ران و مالزی در این طوالنی‬ ‫شدن دخیل است‪ .‬گروهی دیگر کشور مالزی را که سعی در دوری‬ ‫از تنش‌های سیاسی و بحران‌های این چنینی دارد‪ ،‬دخیل می‌دادند‬ ‫و گروه��ی دیگر نیز عدم تخصص مس��ووالن این بخش در دفتر‬ ‫کمیساریای عالی را در مالزی دلیل دیگر‪ .‬اما آن چه مسلم است تمام‬ ‫این‌ها باعث شده است که امروز پناه‌جویان ایرانی وضعیت روشنی در‬ ‫کشور مالزی نداشته باشند‪.‬‬ ‫اما گروه عمده‌ای از پناه‌جویان ایرانی در مالزی کسانی هستند که‬ ‫به دلیل تغییر دین از کش��ور ای��ران رفته‌اند‪ .‬آن‌ها می‌گویند که در‬ ‫کشور مالزی هم که کشوری مسلمان‌نشین است همین وضعیت‬ ‫نگران‌کننده حاکم است‪ .‬مسلمانان به طور عمده کسانی که از اسالم‬ ‫بر می‌گردند را «محدور‌الدم» می‌دانند‪.‬‬ ‫روند بررس��ی پرونده‌ها در کمیس��اریای عالی پناه‌جویان در مالزی‬ ‫بسیار نفس‌بر اس��ت‪ .‬این مارتن سنگین در ابتدا با تشکیل پرونده‬ ‫آغاز می‌شود و بعد مصاحبه اول و دوم و مدارک و غیره که گاه در‬ ‫مالزی بین دو بخش از این مسیر بیش از یک سال انتظار وجود دارد‪.‬‬ ‫موج افزایش مراجع به سازمان ملل که اینک در مالزی شامل برخی‬ ‫روزنامه‌نگاران و فعاالن سیاس��ی و غیر‌سیاسی و کسانی که به هر‬ ‫روی به امید هوای تازه‌تر در انتظار هستند‪ ،‬این روند را سخت‌تر هم‬ ‫کرده است‪ .‬برخی منبع‌ها که با رادیو کوچه در ارتباط هستند اشاره‬ ‫می‌کنند که در چند ماه گذشته تعدادی از همین روزنامه‌نگاران رد‬ ‫شده‌اند‪.‬‬

‫‪88‬‬

‫پرونده پناه‌جویی در کش��ور مالزی برای ایرانی��ان از اما و اگر‌های بسیار نفس‌بر اس��ت‪ .‬این مارتن سنگین در ابتدا با تشکیل پرونده هیچ سازمانی به من کمکی نکرده است‪ .‬چون من مسیحی شدم‪،‬‬ ‫بس��یاری برخوردار است‪ .‬این گزارش در بخش‌هایی دیگر به سایر آغاز می‌شود و بعد مصاحبه اول و دوم و مدارک و غیره که گاه در از طریق کلیس��ا کمک دریافت می‌کنم و هم‌وطنانی که در کلسیا‬ ‫پناه‌جویان و منتظران در مسیر رفتن به کشوری دیگر می‌پردازد‪.‬‬ ‫مالزی بین دو بخش از این مسیر بیش از یک سال انتظار وجود دارد‪ .‬شرایط من را می‌دانند در کلیسا به من کمک فکری و مالی می‌کنند‪.‬‬ ‫برخی‬ ‫شامل‬ ‫مالزی‬ ‫در‬ ‫اینک‬ ‫که‬ ‫ملل‬ ‫سازمان‬ ‫به‬ ‫مراجع‬ ‫افزایش‬ ‫موج‬ ‫در‬ ‫‌جو‬ ‫خودتان را معرفی کنید و بگویید چه مدت است به عنوان پناه‬ ‫حتا من حالم خیلی بد بود و پزش��کی م��ن را معاینه کرد و به من‬ ‫مالزی مستقر هستید؟‬ ‫روزنامه‌نگاران و فعاالن سیاس��ی و غیر‌سیاسی و کسانی که به هر دارو داد‪.‬‬ ‫هم‬ ‫‌تر‬ ‫ت‬ ‫سخ‬ ‫را‬ ‫روند‬ ‫این‬ ‫هستند‪،‬‬ ‫انتظار‬ ‫در‬ ‫‌تر‬ ‫ه‬ ‫تاز‬ ‫هوای‬ ‫امید‬ ‫به‬ ‫روی‬ ‫در‬ ‫‌ام‬ ‫ه‬ ‫خانواد‬ ‫‌راه‬ ‫م‬ ‫ه‬ ‫به‬ ‫اس��ت‬ ‫ماه‬ ‫هفت‬ ‫حدود‬ ‫من مرداکا هس��تم و‬ ‫کشور مالزی دولت اسالمی دارد و در مورد کسانی که دین‌شان را‬ ‫مالزیهستیم‬ ‫کرده است‪ .‬برخی منبع‌ها که با رادیو کوچه در ارتباط هستند اشاره تغییر می‌دهند خیلی حس��اس است‪ .‬آیا در این مورد حساسیتی در‬ ‫رد‬ ‫‌نگاران‬ ‫ه‬ ‫روزنام‬ ‫همین‬ ‫از‬ ‫تعدادی‬ ‫گذشته‬ ‫ماه‬ ‫چند‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫‌کنند‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫کردید؟‬ ‫انتخاب‬ ‫‌جویی‬ ‫ه‬ ‫پنا‬ ‫برای‬ ‫چرا مالزی را‬ ‫برابر شما به کار نبردند؟‬ ‫چون کش��وری است که نیاز به ویزا ندارد‪ ،‬اما کشورهای دیگر ویزا شده‌اند‪.‬‬ ‫من با آقایی در ارتباط بودم که قصد داشت در مورد گرفتن ویزا به‬ ‫در‬ ‫‌جو‬ ‫ه‬ ‫پنا‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫مدت‬ ‫چه‬ ‫بگویید‬ ‫و‬ ‫کنید‬ ‫معرفی‬ ‫را‬ ‫خودتان‬ ‫می‌خواهد و ما هم باید سریع از کشور خارج میشدیم‪ .‬خیلی دوست‬ ‫من کمک کند اما به محض این‌که من به او گفتم مسیحی هستم‬ ‫داشتیم به استرالیا‪ ،‬سوئد یا کره‌جنوبی برویم اما نمی‌توانستیم چون مالزی مستقر هستید؟‬ ‫عقب‌نش��ینی کرد و االن حتا سالم من را هم جواب نمی‌دهد‪ .‬حتا‬ ‫که‬ ‫مشکالتی‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫هستم‬ ‫مالزی‬ ‫در‬ ‫اس��ت‬ ‫حدود چهار سال‬ ‫این کشورها ویزا می‌خواستند‪.‬‬ ‫فکر می‌کنم از این‌که من مسیحی شدم متنفر شده است‪.‬‬ ‫آیا کمیس��اریای عالی پناهندگان‪ ،‬پناه‌جویی شما را تایید کرد و در در ایران داش��تم باعث ش��د از ایران خارج ش��وم‪ .‬با پرداخت شش آیا فکر می‌کنید پروس��ه کاری شما از طریق دولت‌های دیگر قابل‬ ‫پروسه پناه‌جویی قرار دارید؟‬ ‫میلیون من و دخترم که در ایران پرونده داش��تیم با فاصله سه ماه پی‌گیری است‪ .‬آیا کشور یا گروه دیگری تاکنون برای تغییر وضعیت‬ ‫خیر‪ ،‬هنوز تایید نکردند‪ .‬اولین باری که رفتیم پس از س��ه ماه ما را از کشور خارج شدیم‪ .‬من نمی‌خواستم اعالم پناهندگی کنم چون یا افزایش سرعت عمل جریان پرونده شما تالشی کرده‌اند؟‬ ‫پذیرفتند و بعد از آن برای یازده ماه و بیس��ت روز‬ ‫من فکر نمی‌کنم‪ .‬چون اگر تالشی کرده باشند‬ ‫نزدیک به چهار سال قبل بود که در مالزی یک پناه‌جوی‬ ‫دیگر وقت مصاحبه به ما دادند‪ .‬نمی‌دانم طبق چه‬ ‫می‌بایست با من تماس بگیرند‪ .‬من خیلی اصرار‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫منفی‬ ‫جواب‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫انتظار‬ ‫‌ها‬ ‫ل‬ ‫سا‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫ایرانی‬ ‫حسابی زمان‌های طوالنی به ما وقت می‌دهند‪ .‬من‬ ‫کردم که وضعیتم اضطراری است‪ .‬حدود دو ماه‬ ‫یک فرزند دو س��اله و یک فرزند هفت س��اله دارم برابر دفتر سازمان ملل در کواالالمپور به آتش کشید‪ .‬اگرچه‬ ‫پیش بیرون بودیم و وقتی آمدیم متوجه ش��دیم‬ ‫و به هم‌راه همس��رم این‌جا هستیم‪ .‬نمی‌دانم چرا برخی معتقدند وی وضعیت روشنی در مورد پناه‌جویی خود درب منزل شکسته ش��ده و درب تمام اتاق‌ها را‬ ‫این‌ق��در زمان مصاحبه را طوالنی تعیین می‌کنند‪ .‬نداشت اما وضعیت برخی دیگر نیز که اینک چند سال است‬ ‫باز کرده بودند اما چیزی س��رقت نشده بود‪ .‬این‬ ‫اگر می‌خواهند صحت گفته‌های ما را متوجه شوند‬ ‫در انتظار هستند بهتر از این نیست‬ ‫بیان‌گر این است که می‌خواستند من را بترسانند‬ ‫در همان دو ماه می‌توانند بفهمند‪ .‬ما این‌جا اجازه کار‬ ‫یا بالیی سر ما بیاورند اما ما نبودیم‪ .‬به نگه‌بانی‬ ‫‌ام‬ ‫ه‬ ‫خانواد‬ ‫و‬ ‫باشم‬ ‫داشته‬ ‫درآمد‬ ‫کسب‬ ‫مالزی‬ ‫در‬ ‫بتوانم‬ ‫‌کردم‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫فکر‬ ‫‌ها‬ ‫پ‬ ‫‌شا‬ ‫ی‬ ‫کاف‬ ‫و‬ ‫‌ها‬ ‫نداریم و حتا برای تمییز کردن خانه‌ها‪ ،‬رستوران‬ ‫اعتراض کردم اما توجهی نکردند‪.‬‬ ‫نیاز به ویزای کار داریم و ما را نمی‌پذیرند‪ .‬من معلم ریاضی هستم و را اداره کنم‪.‬‬ ‫چند بار نیز از نیروهای ایرانی که برای دولت ایران جاسوسی می‌کنند‬ ‫‌توانستم‬ ‫ی‬ ‫نم‬ ‫و‬ ‫ببرم‬ ‫پناه‬ ‫ان‬ ‫یو‬ ‫به‬ ‫شدم‬ ‫مجبور‬ ‫پیش‬ ‫ماه‬ ‫همسرم پانزده سال سابقه کار فنی دارد اما حتا من را برای تدریس حدود چهار‬ ‫به من زنگ زدند و من را تهدید کردند که‪« :‬اگر به دین اصلی خود‬ ‫خصوصی به قیمت پایین نیز قبول نمی‌کنند‪ .‬از ما می‌ترسند‪.‬‬ ‫ویزا بگیرم‪ ،‬پاسپورتم هم در حال تمام شدن بود و جرات نداشتم به بر نگردی هم خود و هم بچه‌هایت در خطر هس��تید‪ ».‬من خیلی‬ ‫شدم‪.‬‬ ‫پناهنده‬ ‫دالیل‬ ‫همین‬ ‫به‬ ‫بروم‪.‬‬ ‫سفارت‬ ‫برخورد دولت مالزی با شما چگونه است؟‬ ‫نگران بودم‪.‬‬ ‫برخوردی با پلیس مالزی نداشتم اما یو ان این‌جا خیلی کند عمل آیا یو ان با ش��ما هم‌کاری کرده یا خیر؟ آیا پرونده شما رد شده؟ و به افرادی که برای دولت ایران جاسوس��ی می‌کنند اش��اره کردید‪.‬‬ ‫می‌کن��د‪ .‬اگر س��اعت ‪ 8‬صبح به آن‌جا ب��روم و بگویم جان من و پرونده شما در چه شرایطی است؟‬ ‫فضای مالزی در این زمینه به چه صورت است؟‬ ‫بچه‌هایم در خطر است‪ ،‬من را به داخل راه نمی‌دهند‪ .‬پدر شوهرم چهار ماه پیش که رفتیم برای پنجاه روز بعد از آن به منظور مصاحبه «یک بار من در جایی کار می‌کردم که حضوری من را تهدید کردند‪.‬‬ ‫ما را تهدید کرده بود و می‌خواست ما را بکشد‪ ،‬جان ما برای آن‌ها وقت دادند‪ .‬وقتی برای مصاحبه رفتی��م بدون این‌که مدارک ما را و گفتند‪« :‬ما از طریق سفارت شما را می‌توانیم دستگیر کنیم و به‬ ‫ارزشی ندارد‪.‬‬ ‫چک کنند‪ ،‬سواالت مختصری پرسیدند و برای مصاحبه بعدی حدود ایران باز گردانیم‪ ».‬س��ی سال است من با این رژیم در حال جنگ‬ ‫پرونده‬ ‫مسوول‬ ‫از‬ ‫‌جا‬ ‫ن‬ ‫هما‬ ‫من‬ ‫دادند‪.‬‬ ‫وقت‬ ‫دیگر‬ ‫ماه‬ ‫دو‬ ‫و‬ ‫سال‬ ‫یک‬ ‫شدید؟‬ ‫خارج‬ ‫ایران‬ ‫از‬ ‫به چه علتی‬ ‫هس��تم که در این مدت خیلی بال بر س��رم آمده اما گفتم شاید در‬ ‫به طور کلی من و همسرم در ایران تغییر عقیده دادیم اما چون به خواهش کردم چون به هم‌راه سه دخترم این‌جا زندگی می‌کنیم و این‌جا امنیت داشته باشیم که دیدم مشکل داریم‪.‬‬ ‫صورت سری بود مشکل حادی پیش نیامد‪ .‬ولی بعد از این‌که پسرم جان‌مان در خطر است به وضعیت ما رسیدگی کنند‪ .‬اما گفتند اگر روزی من و بچه‌هایم در کلیسا بودیم‪ .‬وقتی بیرون آمدیم دو موتور‬ ‫به مدرسه رفت و فهمیدند که ما مسیحی شدیم و مرتد هستیم (به اعتراضی دارید می‌توانید به صورت کتبی بنویسید‪ ،‬شاید اعتراض‌تان سوار در حال صحبت به زبان فارسی بودند‪ .‬پس از گذشت ده روز از‬ ‫مورد بررسی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫قول خودشان) برای‌مان مشکل ایجاد شد‪.‬‬ ‫ایرن به من زنگ زدند و گفتند‪« :‬شما در فالن ساعت و در آن کلیسا‬ ‫آیا س��ازمان غی��ر دولتی وجود دارد ک��ه در زمینه‬ ‫چه کار می‌کردید؟» گفتم‪« :‬مگر من اجازه ندارم‬ ‫پناه‌جویی یا مشکلی که با آن مواجه هستید از شما‬ ‫به کلیسا بروم؟» گفتند‪« :‬نه‪ ،‬شما مرتد هستید و‬ ‫«یک بار من در جایی کار می‌کردم که حضوری من را‬ ‫حمایت کند؟‬ ‫می‌گوییم که تحت نظر هستید‪».‬‬ ‫تهدید کردند‪ .‬و گفتند‪« :‬ما از طریق سفارت شما را می‌توانیم‬ ‫حمایت‬ ‫خداوند‬ ‫طرف‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫نداریم‬ ‫پولی‬ ‫‌جا‬ ‫«ما در این‬ ‫من دو هفته خواب نداشتم و نگران بودم‪ .‬احتمال‬ ‫دستگیر کنیم و به ایران باز گردانیم‪».‬‬ ‫می‌شویم‪ .‬ما خانواده‌های پناه‌جویی را می‌شناسیم‬ ‫دادیم آن دو موتو سوار ما را تحت نظر داشتند‪.‬‬ ‫که سه روز گرسنه‌اند‪ .‬بچه‌هایی می‌شناسیم که از‬ ‫من با پناه‌جوی دیگر آش��نا ش��دم که میدانم در‬ ‫گرسنگی رنج می‌برند‪ .‬همسرم نمی‌تواند کار کند و حدود دو ساعت «یک بار من در جایی کار می‌کردم که حضوری من را تهدید کردند‪ .‬کلیس��ا زندگی می‌کنند و یک سالی است مسیحی شده‌اند‪ .‬در‌آمد‬ ‫زمان می‌برد تا پسرم را با اتوبوس به مدرسه برسانیم‪».‬‬ ‫و گفتند‪« :‬ما از طریق سفارت شما را می‌توانیم دستگیر کنیم و به ندارند و با دو بچه کوچک زندگی سختی دارند‪.‬‬ ‫اما گروه عمده‌ای از پناه‌جویان ایرانی در مالزی کسانی هستند که ایران باز گردانیم‪».‬‬ ‫من تنها این خانواده را می‌شناسم اما می‌دانم خانواده‌های پناه‌جوی‬ ‫شاید‬ ‫‌برم‪،‬‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫ان‬ ‫یو‬ ‫به‬ ‫آینده‬ ‫روز‬ ‫چند‬ ‫تا‬ ‫که‬ ‫نوش��تم‬ ‫به دلیل تغییر دین از کش��ور ای��ران رفته‌اند‪ .‬آن‌ها می‌گویند که در من اعتراض را‬ ‫دیگر هم هستند‪ .‬من مادر سه دختر هستم و با این تهدیدها جای‬ ‫کشور مالزی هم که کشوری مسلمان‌نشین است همین وضعیت ترتیب اثر دهند‪ .‬اما تا کنون برای من کاری انجام نش��ده اس��ت‪ .‬نگرانی دارم‪».‬‬ ‫نگران‌کننده حاکم است‪ .‬مسلمانان به طور عمده کسانی که از اسالم من انتظار داشتم سواالت بیش‌تری بپرسند و پرونده و زندگی من پرونده پناه‌جویی در کش��ور مالزی برای ایرانی��ان از اما و اگر‌های‬ ‫بررسی شود اما انجام نشد‪.‬‬ ‫بر می‌گردند را «محدور‌الدم» می‌دانند‪.‬‬ ‫بس��یاری برخوردار است‪ .‬این گزارش در بخش‌هایی دیگر به سایر‬ ‫کردند؟‬ ‫کمکی‬ ‫شما‬ ‫به‬ ‫‌کنون‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫خاصی‬ ‫گروه‬ ‫یا‬ ‫‌دولتی‬ ‫ر‬ ‫غی‬ ‫سازمان‬ ‫آیا‬ ‫مالزی‬ ‫در‬ ‫‌جویان‬ ‫ه‬ ‫پنا‬ ‫عالی‬ ‫کمیس��اریای‬ ‫روند بررس��ی پرونده‌ها در‬ ‫پناه‌جویان و منتظران در مسیر رفتن به کشوری دیگر می‌پردازد‪.‬‬

‫‪89‬‬

‫پس‌نشینی تند‬

‫تمعنادار‬ ‫سکو ‌‬ ‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫اش��غال سفارت «آمریکا» در س��ال ‪ 57‬با حمله‌ی اخیر به سفارت‬ ‫«انگلیس» تفاوت‌های عمده‌ای داش��ت‪ .‬یکی از مهم‌ترین آن‌ها‬ ‫این بود که رهبر وقت جمهوری‌اسالمی «روح‌اله‌خمینی» نقشی‬ ‫در برنامه‌ری��زی و انجام آن حرکت نداش��ت ام��ا با تایید و صحه‌‬ ‫گذاردن بر آن به سرعت بر روی موج ایجاد شده سوار شد‪« .‬علی‌‬ ‫خامنه‌ای» اما با وجود آن‌که خود طراح و دس��تور دهنده‌ی اصلی‬ ‫برای ماجرای حمله‌ی اخیر بود پس از واکنش‌های ایجاد شده به‬ ‫سرعت خود را از مهلکه به کناری کشید‪ .‬یافتن چرایی این واکنش‬ ‫رهبر جمهوری‌اس�لامی اما به گمان نگارنده زیاد سخت نیست‪.‬‬ ‫ی خامنه‌ای» و بیت رهبری به هیچ‬ ‫شروع این حرکت از سوی «عل ‌‬ ‫وجه به قصد ادامه برخورد و یا گس��ترش آن به دیگر کش��ورهای‬ ‫غربی نبوده است‪ .‬س��بب این حرکت به شرایط ویژه فعلی درون‬ ‫نظام و تهدیدات خارجی برمی‌گردد‪.‬‬ ‫ش��کی نیس��ت که اولویت اصلی کنونی حاکمان نظام جمهوری‌‬ ‫اس�لامی حفظ اقتدار درونی و جلوگیری از فروپاشی است‪ .‬برای‬ ‫رس��یدن به ای��ن امر روش‌های گوناگونی وج��ود دارد که یکی از‬ ‫آن‌ها برای کاس��تن از میزان فش��ارهای داخلی‪ ،‬حمالت نظامی‬ ‫محدود خارجیان به مراکز نظامی و اقتصادی کش��ور اس��ت‪ .‬این‬ ‫اتفاق می‌تواند مجوز حمله و س��رکوب ش��دیدتر مخالفان درون‬ ‫کش��ور را فراهم کن��د‪ .‬اما چگونه می‌توان به می��زان جدی بودن‬ ‫ی اسالمی پی برد‪ .‬قدر مسلم اگر ابعاد‬ ‫غربی‌ها در برخورد با جمهور ‌‬ ‫حمالت «آمریکا» و متحدان اروپایی‌اش بر علیه ایران گس��ترده‬ ‫باشد به سرنگونی نظام منجر خواهد شد که این آینده‌ی مطلوب‬ ‫رهبران مذهبی جمهوری‌اسالمی نخواهد بود‪ .‬یکی از احتماالت‬

‫ممکن برای ریشه‌یابی اقدام نیروهای بسیجی و لباس‌شخصی در‬ ‫تسخیر سفارت «انگلیس» می‌تواند اقدام برای گمانه‌زنی رهبری‬ ‫و طرف‌داران��ش از میزان جدی ب��ودن غربی‌ها در برخورد با ایران‬ ‫باشد‪ .‬پاسخ محکم و هماهنگی که از سوی اروپاییان و «آمریکا»‬ ‫ی خامنه‌ای» و اطرافیانش تاثیر‬ ‫به این اقدام داده شد بر رفتار «عل ‌‬ ‫جدی گذاشته است‪.‬‬ ‫سکوت معنادار رهبر و سخن‌گویان غیررسمی‌اش هم‌چون برادران‬ ‫«الریجانی» خود گواه بر این مدعاس��ت‪ .‬به جز یکی دو روز اول‬ ‫پس از حمله به س��فارت دیگر هیچ‌گونه واکنش و یا سخن تند و‬ ‫تحریک‌کننده‌ای از سوی آنان شنیده نشد‪ .‬حکومت برای برخورد‬ ‫ب��ا معترضین‪ ،‬منتقدی��ن و تهدیدات امنیتی از جمل��ه اعتراضات‬ ‫ش��دید صنفی و کارگری در درون کشور‪ ،‬احتیاج به اهرم فشاری‬ ‫به نام بس��یج و لباس ش��خصی‌ها دارد‪ .‬اگر ای��ن نیروها در زمان‬ ‫«روح‌ال ‌ه خمینی» بر اس��اس باورهای خ��ود در برابر مخالفان او و‬ ‫انقالب‌اس�لامی به آس��انی و بدون ذره‌ای تردید دست به اسلحه‬ ‫می‌بردند اکنون آن‌ها خود به‌تر از هر کس��ی می‌دانند که بازی‌چه‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪ -‬قسمت ‪36‬‬

‫داماد پیامبر منشا اطالعات بود‬ ‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫از ک��رول ج��روم در کتاب «م��ردی در آینه» به نق��ل از وبالگ‬ ‫دست‌نوشته‌ها می‌خوانیم‪« :‬در کنار جمعیت من صادق را دیدم و به‬ ‫سمت‌اش رفتم و خیلی رسمی گفتم‪:‬‬ ‫آقای قطب‌زاده‪ ،‬اگر به ایران برگردید‪ ،‬خمینی حکومت خواهد کرد؟‬ ‫(من دوباره ضبط صوت‌ام را روشن کرده بودم‪).‬‬ ‫نه‪ ،‬مردم حکومت خواهند کرد‪ .‬ما انتخابات برگزار و دولت خودمان‬ ‫را انتخاب خواهیم کرد‪ .‬خمینی یک رهبر روحانی است‪».‬‬ ‫در همین کتاب آمده اس��ت‪ ،‬قطب‌زاده در مورد خمینی می‌گوید‪:‬‬ ‫«ببین‪ ،‬او هم یک آدم اس��ت‪ .‬تو بای��د بعضی وقت‌ها او را ببینی‪.‬‬ ‫امروز بعد از نماز که به خانه برگش��ت‪ ،‬عمامه‌اش را به گوش��ه‌ای‬ ‫انداخت و گفت‪ :‬پس��ر‪ ،‬خوش‌حالم که تمام ش��د‪ .‬او از این سیرک‬ ‫رس��انه‌ای بیرون متنفر است‪ .‬خواهی دید که او نمی‌خواهد که در‬ ‫مرکز توجهات باشد‪».‬‬

‫‪90‬‬

‫قطب‌زاده در اواخر دهه س��ی پس از یک دوره بازداشت به آمریکا‬ ‫مهاجرت کرد‪ .‬در جشنی که حکومت پهلوی در واشینگتن ترتیب‬ ‫داد‪ ،‬قطب‌زاده بر گوش س��فیر ایران «اردش��یر زاهدی» سیلی زد‬ ‫و از آمریکا دیپورت ش��د و به کانادا رفت‪ .‬نقل اس��ت که ساواک‬ ‫برای‌اش تروریس��ت اجیر می‌کند تا او را در پاریس بکش��د‪ ،‬اما او‬ ‫جان س��الم به در‌برد‪ .‬محمدرضا پهلوی در آخرین مصاحبه‌اش با‬ ‫دیوید فراست خبرنگار شبکه ا‪.‬بی‪.‬سی‪.‬نیوز چنین گفت‪« :‬من باور‬ ‫نمی‌کنم همه این کارها را خمینی به تنهایی انجام داده باشد‪ .‬او حتا‬ ‫نمی‌داند پروتئین چیس��ت‪ ،‬او مشاورینی دارد‪ .‬به عنوان مثال همه‬ ‫ما دو نفر از آن‌ها را به خوبی مى‌شناس��یم‪ ،‬ابراهیم یزدی و صادق‬ ‫قطب‌زاده‪ .‬قطب‌زاده دانش‌جوی بی‌اس��تعدادی بود که از دانش‌گاه‬ ‫اخراج ش��د‪ .‬گروهی او را عامل س��یا و گروهی دیگ��ر او را عامل‬ ‫کا‪.‬گ‪.‬ب می‌دانند‪».‬‬ ‫قطب‌زاده پس از س��ال ‪ 1342‬به ط��رف‌داران خمینی می‌پیوندد‪.‬‬

‫و ابزاری بیش در دس��ت حاکمان نیستند‪ .‬اکنون این نیروها بهای‬ ‫مادی ایفای نقش خ��ود را از نظام طلب می‌کنند که با مصوبه‌ی‬ ‫اخیر مجلس در اعطای درصدی از درآمد فروش نفت به بسیج تا‬ ‫اندازه‌ی زیادی به آن دست یافته‌اند‪.‬‬ ‫از دیگر س��و برای تامین این هزینه‌ها‪ ،‬نظام احتیاج به فضای آرام‬ ‫بین‌المللی برای فروش نفت خود دارد و فضای تشنج‌آمیز سیاسی‬ ‫به هیچ عنوان به نفع آنان نیس��ت‪ .‬از همین روی اس��ت که دور‬ ‫و بری‌های «علی‌خامنه‌ای» در هفته‌ی گذش��ته س��کوت کامل‬ ‫اختیار کرده‌اند و افسار سیاست خارجی کشور را به وزیر امورخارجه‬ ‫سپرده‌اند‪ ،‬تا او با سفرهای پرشمار خارجی‌اش پیام‌های عذرخواهی‬ ‫ج��دی حاکمان ایران را ب��ه گوش جهانیان رس��انده و حداقل از‬ ‫اجماع جدی در راه تحریم‌های شدید نفتی و بانکی بر علیه ایران‬ ‫جلوگیری کنند‪ .‬زمزمه‌هایی از کوتاه آمدن‌های استراتژیک نظام در‬ ‫مسئله‌ی هسته‌ای به گوش می‌رس��د که در یک ماه آینده علنی‬ ‫خواهد شد‪ .‬باید کمی بیش‌تر منتظر شد و دید که شخص «علی‌‬ ‫خامنه‌ای» برای بقای خود حاضر به پرداخت چه هزینه‌ای است‪.‬‬ ‫س��پس به لبنان م��ی‌رود و در زمره هواداران امام موس��ی‌صدر به‬ ‫فعالیت می‌پردازد‪ .‬در همان زمان او با سرویس امنیتی دولت معمر‬ ‫قذافی در لیبی هم‌کاری می‌کند‪.‬‬ ‫قطب‌زاده سرنخ اصلی یکی از مهم‌ترین اجالس‌های کشورهای‬ ‫غرب��ی در مورد ایران ب��ود‪ .‬اجالس گوادال��وپ‪ ،‬اوایل دی ‪1357‬‬ ‫رییس‌جمهوری فرانسه از سران دولت‌های آمریکا‪ ،‬بریتانیا و آلمان‬ ‫درخواس��ت کرد به گوادالوپ سفر کنند تا به‌طور غیر رسمی راجع‬ ‫به بحران‌های بین‌المللی با یک‌دیگر به بحث و تبادل‌نظر بنشینند‪.‬‬ ‫گفته شده‪ ،‬منشا اطالعات صادق قطب‌زاده بوده است‪ .‬یک هفته‬ ‫قب��ل از کنفرانس گوادلوپ‪ ،‬وزارت امور خارجه فرانس��ه با صادق‬ ‫قطب‌زاده تماس می‌گیرد‪ .‬علت تم��اس آن‌ها با صادق قطب‌زاده‬ ‫چنین گفته شده است‪…« :‬او بسیار به آیت‌اله خمینی نزدیک بود‪،‬‬ ‫در واقع به آن حد نزدیک بود که به نام (داماد پیامبر) شناخته شده‬ ‫بود‪ .‬فرانس��وی‌ها مشغول تهیه تدارکات کنفرانس گوادلوپ بودند‬ ‫و مطمئن بودند که مس��ئله ایران در کنفرانس مطرح خواهد شد‪.‬‬ ‫لذا از قطب‌زاده خواس��تند که برای آن‌ها روشن کند که در صورت‬ ‫پیروزی آیت‌اله خمینی‪ ،‬چه نوع سیاست‌هایی از جانب ایشان اتخاذ‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫قطب‌زاده در زمان بسیار کوتاه و با سرعت بی‌سابقه‌ای تحلیلی تهیه‬ ‫و برای وزارت امور خارجه فرانسه فرستاد‪ .‬سپس مسئله را پی‌گیری‬

‫س جمهوری فرانسه به گوادالوپ‪ ،‬آیت‌اله‬ ‫کرد‪ .‬کمی بعد از سفر ریی ‌‬ ‫س جمهوری‬ ‫خمینی از قطب‌زاده می‌خواهد که تحقیق کند آیا ریی ‌‬ ‫فرانسه مسئله ایران را در کنفرانس مطرح خواهد کرد و آیا تحلیل‬ ‫س جمهوری داده شده است‪ .‬در ظرف چند ساعت‬ ‫قطب‌زاده به ریی ‌‬ ‫قطب‌زاده تماس گرفته و به او پاس��خ داده می‌ش��د که بله رییس‌‬ ‫جمهوری مسئله ایران را در کنفرانس مطرح خواهد کرد و او تحلیل‬ ‫قطب‌زاده را دیده اس��ت‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬نماینده وزارت امور خارجه‬ ‫س جمهوری را تحت‬ ‫گفته است که تحلیل قطب‌زاده به قدری ریی ‌‬ ‫تاثیر قرار داد که ژیسکاردس��تن به کارتر توصیه کرد که با دولت‬ ‫احتمالی جدید تهران که ریاست معنوی آن با خمینی خواهد بود‪،‬‬ ‫وارد مذاکره ش��ود‪ .‬ابراهیم یزدی در کتاب��ش درباره محتوای این‬ ‫گزارش می‌گوید‪« :‬محتوای گزارش شفاف و روشن بود‪ .‬مسایل ما‬ ‫این بود بگوییم که چرا با بودن شاه هیچ مسئله‌ای حل نمی‌شود و‬ ‫با رفتن شاه است که مشکالت کشور و وضع فعلی اصالح می‌شود‪.‬‬ ‫فرانسوی‌ها هم این را پذیرفته‌بودند‪».‬‬ ‫صادق قطب‌زاده این تماس‌ها را با اطالع خمینی انجام داده بود و‬ ‫طبیعتن نتیجه را هم به اطالع او رسانده بود‪ ،‬خمینی هم با توجه به‬ ‫این اطالعات‪ ،‬از موضع‌گیری رییس‌جمهوری فرانسه در گوادالوپ‬

‫تشکر کرد‪ .‬هنگام پیروزی انقالب ‪ 57‬هم‌راه خمینی به ایران آمد و‬ ‫در ابتدای پیروزی انقالب از اعضای شورای انقالب بود‪ .‬علی جنتی‬ ‫درب��اره حضور لیبرال‌ها از جمله بنی‌صدر و قطب‌زاده در ش��ورای‬ ‫انقالب می‌گوید‪« :‬صادق قطب‌زاده ش��خصیتی مش��ابه بنی‌صدر‬ ‫داش��ت‪ ،‬او مجرد بود و تا زمانی ه��م که به ایران آمد مجرد باقی‬ ‫ماند‪ .‬به هر حال خیلی روحیات دینی نداشت‪ ،‬یعنی در همان زمان‬ ‫هم که در آن‌جا بود بس��یاری از دانش‌جویان خارج از کشور پشت‬ ‫سر ایشان مسایلی از نظر اخالقی مطرح می‌کردند‪ .‬در هر صورت‬ ‫وی یک عنصر دینی شناخته نمی‌شد‪ .‬من اختالطش را با خانم‌ها‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪ -‬قسمت ‪37‬‬

‫او به تمامی محو شد‬

‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫شاید «قطب‌زاده» ناشناخته‌ترین فردی باشد که در قبل و ابتدای انقالب‬ ‫آن‌چنان حضور پررنگی داشت که کم‌تر نامی مانند او به خمینی پیوند‬ ‫مس��تقیم داده می‌شد و پس از گذشت مدتی کوتاه تقریبن به صورت‬ ‫عمدی به تمامی محو شد‪ .‬او و عمل‌کردش را آن‌چنان ناگهانی از تاریخ‬ ‫انقالب حدف کردند که حافظه جمعی ما نیز از او خالی ش��د‪ .‬او فردی‬ ‫موثر بود که نخستین سمت رسمی‌اش ریاست صدا و سیما بود‪ .‬حضور‬ ‫صادق قطب‌زاده در راس س��ازمان رادیو تلویزیون ملی ایران انتقادات‬ ‫بسیاری را از طیف‌های مختلف سیاسی‪ ،‬کارکنان این سازمان‪ ،‬برخی از‬ ‫روحانیون و حتا سخن‌گوی دولت موقت برانگیخته بود‪ .‬گرچه قطب‌زاده‬ ‫که برنامه‌های‌اش برای س��ازمان را بیان ص��دای پابرهنه‌ها توصیف‬ ‫می‌کرد‪ ،‬خود را مورد اعتماد شخص خمینی می‌دانست و می‌گفت‪« :‬با‬ ‫مقاله نوش��تن در روزنامه‌ها که تا دیروز بلندگو‌های رژیم فاسد بوده‌اند‬ ‫ذره‌ای در اراده رهبر انقالب و آن اعتماد و اطمینانی که به من داشته‪،‬‬ ‫نمی‌توانن��د تزلزلی حاصل کنند» اما برخی هم‌چون جنتی او را فردی‬ ‫تحمیلی به آقای خمینی می‌دانستند که می‌گفت‪« :‬نظر امام این بود که‬ ‫باید در شورای انقالب باشند که دیگران فکر نکنند‪ ،‬آخوندها آمده‌اند تا‬ ‫همه مراکز قدرت را در اختیار خود بگیرند…» با این همه قطب‌زاده از‬ ‫آن انتخاب‌های دولت موقت و شخص بازرگان بود که حول او انتقادات‬ ‫و حرف و حدیث‌های فراوانی جریان داشت‪.‬‬ ‫قطب‌زاده در گام اول با حضور در سازمان رادیو تلویزیون اعالم کرد که‬ ‫«در ابتدای کار اعالمیه‌های تمام گروه‌ها را خواندیم ولی حاال تصمیم‬ ‫گرفته‌ای��م که از امروز (چهارش��نبه ‪ 25‬بهم��ن‪ )1357‬از هیچ گروهی‬ ‫اعالمیه نخوانیم‪ .‬چه این نهضت آزادی باشد چه جبهه ملی و چه سایر‬ ‫گروه‌های مختلف و توقع‌مان هم این است که این گروه‌ها نگویند که‬ ‫نس��بت به ما اجحاف شده است‪ ».‬این اقدام اعتراض برخی از گروه‌ها‬ ‫را به‌دنبال داش��ت عالوه بر آن برخی از روزنامه‌ها هم در اعتراض به‬ ‫عمل‌کرد قطب‌زاده دست به انتقادات گسترده زدند‪ .‬از آن جمله روزنامه‬ ‫«آیندگان» در نقد رفتارهای قطب‌زاده در مطلبی با عنوان «سانس��ور‬

‫به ش��کل دیگر در رادیو تلویزیون» نوش��ت‪« :‬باید دید کارکنان رادیو‬ ‫تلویزیون برای چه اعتصاب کرده بودند و اینک که اعتصاب آنان تمام‬ ‫شده است به چه چیزی دست یافته‌اند؟ هدف از اعتصاب کارکنان رادیو‬ ‫تلویزیون آن‌گونه که از قطع‌نامه‌های متعدد ش��ورای موسس اتحادیه‬ ‫کارکنان این س��ازمان بر می‌آید‪ ،‬در درج��ه اول حفظ بی‌طرفی رادیو‬ ‫تلویزیون و خارج کردن آن از زیر یوغ دولت‪ ،‬هر‌گونه دولتی بود‪ .‬ولی در‬ ‫چند روز گذشته ثابت شده کارکنان رادیو تلویزیون نه تنها به این هدف‬ ‫نرسیده‌اند بلکه در واقع چیز زیادی عوض نشده است‪».‬‬ ‫در ادامه این مطلب و برای اثبات اعمال سانسور در رادیو تلویزیون به‬ ‫مواردی اش��اره شده اس��ت‪ .‬آیندگان نوشته است از جمله سانسور خبر‬ ‫حمله به س��فارت آمریکا اس��ت که این خبر در اخب��ار رادیو تلویزیون‬ ‫سانس��ور ش��ده و تنها با تکذیب دستگیری آقای ویلیام سالیوان سفیر‬ ‫خوش‌نام آمریکا در ایران س��ر و ته قضیه هم آورده ش��د‪ .‬در خالصه‬ ‫اخبار تلویزیون عنوان می‌ش��ود که «سازمان چریک‌های فدایی خلق‬ ‫ایران اعالمیه مهمی‌درباره وظایف دولت موقت صادر کرده اس��ت‪».‬‬ ‫به نوشته آیندگان‪« ،‬وقتی خالصه خبر در ابتدای اخبار خوانده می‌شود‬ ‫این بدان معنی است که متن اصلی خبر بایستی در مشروح اخبار بیاید‪.‬‬ ‫سو‌جو معلوم شد که آقای‬ ‫ولی متاسفانه آن شب چنین نشد‪ .‬بعد از پر ‌‬ ‫قطب‌زاده با ش��دت عمل تمام از پخش خبر یاد شده‪ ،‬جلوگیری کرده‬ ‫و گویا دستور کتبی نیز در این مورد صادر کرده است… همه آگاهی‬ ‫داشتند که در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه حوادث مرگ‌باری در تبریز‬ ‫جریان داشت ولی رادیو تلویزیون هرگز نتوانست اخباری درست از این‬ ‫شهر به مردم نگران ایران بدهد‪ .‬معلوم نیست که آیا این کوتاهی ناشی‬ ‫از کمب��ود امکانات خبری بوده و ی��ا این‌که مصلحت ایجاب می‌کرده‬ ‫است…روز پنج‌شنبه پیام گروهی از کارکنان ساواک از صدای انقالب‬ ‫پخش ش��د مبنی بر این‌که آنان ضمن توجیه اعمال خود در گذش��ته‬ ‫هم‌بس��تگی خود را با مردم اعالم کرده بودن��د‪ .‬از آقای قطب‌زاده باید‬ ‫بپرس��یم که چطور شد جالدان دیروز س��اواک این چنین عزیز شدند‪،‬‬ ‫گناهان‌شان از طرف آقای قطب‌زاده بخشوده شده و پیام‌شان به اطالع‬

‫می‌دیدم‪ .‬با بسیاری از خبرنگاران به راحتی می‌نشست و صحبت‬ ‫می‌کرد‪ .‬این دسته از مبارزان روحیات دینی خاصی داشتند‪ ،‬به ظاهر‬ ‫مس��لمان بودند‪ ،‬نماز می‌خواندند و در اروپا سمبل نیروهای مبارز‬ ‫مس��لمان بودند…من با آقای قدوسی ارتباط نزدیک داشتم‪ .‬یک‬ ‫روز به ایشان گفتم چرا بنی‌صدر و قطب‌زاده را در شورای انقالب‬ ‫راه داده‌اند؟ اگر وضعیت این‌ها را نمی‌دانس��تند حداقل از کس��انی‬ ‫که در خارج بودند سوال می‌کردند‪ ،‬آقای هاشمی رفسنجانی خبر‬ ‫دارد که این‌ها آدم‌های مذهبی‪ ،‬دینی و شایسته‌ی اطمینان نیستند‪.‬‬ ‫بعد هم مسایلی را که درباره‌ی بنی‌صدر می‌دانستم از نوع تفکر و‬ ‫نحوه زندگی خانوادگی برای ایشان توضیح دادم‪ .‬ایشان گفت که‬ ‫آقایان هم دل خوش��ی از آن‌ها ندارند اما نظر امام این بود که باید‬ ‫در شورای انقالب باشند که دیگران فکر نکنند آخوندها آمده‌اند تا‬ ‫همه‌ی مراکز قدرت را در اختیار خود بگیرند…»‬ ‫قطب‌زاده پس از روی کار آمدن دولت موقت عهده‌دار سرپرس��تی‬ ‫صدا و سیما و سپس با حفظ سمت عهده‌دار وزارت امور خارجه‌ی‬ ‫دول��ت موقت ش��د‪ .‬پ��س از آن در انتخابات اولین دوره ریاس��ت‌‬ ‫جمهوری ش��رکت کرد و در میان هفت کاندید نهایی انتخابات با‬ ‫کسب ‪ 48547‬رای‪ ،‬کم‌ترین آرا را کسب کرد و هفتم شد‪.‬‬ ‫هم‌وطنان شریف و انقالبی رسید ولی پیام سازمان چریک‌های فدایی‬ ‫خلق ایران یا س��ازمان‌های سیاس��ی دیگری که در راه ملت جنگیده‪،‬‬ ‫شکنجه دیده و کشته شده‌اند بنا بر مصلحت کنار گذارده شده است‪».‬‬ ‫این روزنامه در ادامه می‌نویسد‪« :‬اگر قرار باشد رادیوی یک مملکت از‬ ‫حوادثی که بیخ گوش آن می‌گذرد اخبار ساختگی تحویل مردم بدهد‪،‬‬ ‫چگونه می‌توان اس��م آن را رادیوی انقالب گذاش��ت و تفاوت آن را با‬ ‫رادیوی س��ال‌های اختناق مشخص کرد؟ آیا مردم برای شنیدن اخبار‬ ‫کشور خود بازهم باید به بی‌بی‌سی گوش کنند؟»‬ ‫اق��دام دیگر قطب‌زاده در س��ازمان رادیو تلویزیون ملی‪ ،‬اخراج و حذف‬ ‫بس��یاری از کارکنان این س��ازمان بود که هم‌زمان با پاک‌س��ازی در‬ ‫س��ایر دس��ت‌گاه‌ها و وزارت‌خانه‌ها در این س��ازمان اعمال شد‪ .‬با این‬ ‫حال بس��یاری از این اخراج‌ها از نظر کارمندان و نیروهای این سازمان‬ ‫ش��بهه‌برانگیز اعالم می‌شد‪ .‬در همین رابطه جمعی از کارمندان رادیو‬ ‫تلویزیون با انتش��ار نامه‌ها و اطالعیه‌های سرگش��اده نسبت به اخراج‬ ‫برخی از هم‌کاران خود اعتراض کردند‪ .‬نظر قطب‌زاده در این خصوص‬ ‫این بود که‪« :‬همان‌گونه که تصفیه اساسی در ارکان‌های اساسی دیگر‬ ‫دولتی از قبیل ارتش و ساواک الزم بود در این سازمان نیز لزوم تصفیه‬ ‫افراد ناباب قطعی است‪ .‬این مطلب نیز باید روشن شود که مرز انقالبی‬ ‫بودن و انقالبی نبودن اعتصاب نیست‪ .‬اعتصاب سه ماهه افراد سازمان‬ ‫که با پرداخت کلیه مزایا و حقوق صورت گرفته اس��ت دلیل برانقالبی‬ ‫بودن آن افراد نیست‪ ».‬اما کارکنان رادیو تلویزیون در قطع‌نامه‌های خود‬ ‫اعالم کرده بودند که‪« :‬سرپرست سازمان رادیو تلویزیون باید انتخابی‬ ‫باش��د نه انتصابی‪ .‬ضمنن اعالم شده بود که هیتی مرکب از اعضای‬ ‫کانون‌های مختلف چون جمعیت حقوق‌دانان دفاع از حقوق بشر‪ ،‬کانون‬ ‫نویس��ندگان و… به تمام امور فرهنگی خبری و هنری این سازمان‬ ‫نظارت داشته باشند‪».‬نکته جالب در بین انتقادات به قطب‌زاده آن بود که‬ ‫اعضای دولت موقت نیز در گفته‌های خود به عمل‌کرد رادیو تلویزیون‬ ‫انتقاد داشتند‪ .‬عباس امیرانتظام‪ ،‬معاون نخست‌وزیر و سخن‌گوی دولت‬ ‫در مصاحبه مطبوعاتی در پاسخ به عمل‌کرد رادیو تلویزیون گفت که‪:‬‬ ‫«دولت اصرار دارد که رادیو تلویزیون یک موسسه مستقل و بی‌طرف‬ ‫باشد و انتقال‌دهنده افکار همه گروه‌ها‪ .‬این اصرار دولت در حالی است‬ ‫که ما حاضریم بودجه موسسه را تامین کنیم ولی آزاد باشد‪ ».‬سخن‌گوی‬ ‫دولت درباره سانس��ور در رادی��و تلویزیون و حمله به مطبوعات گفت‪:‬‬ ‫«متاسفانه حتا گفته‌های مرا هم سانسور می‌کنند‪».‬‬

‫‪91‬‬

‫پارس‌نامه‪ -‬گنج‌نامه‬

‫کهن‌ترین سند مکتوب تمدن ایران‬

‫امیر و کاملیا‌‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«گنج‌نامه»‪ ،‬در یکی از دامنه‌های کوهستان الوند و به فاصله پنج‬ ‫کیلومتری جنوب غربی هم��دان‪ ،‬در دوره مصفای عباس‌آباد قرار‬ ‫دارد‪ .‬در نزدیکی گنج‌نامه‪ ،‬چش��م‌انداز زیبایی از آبش��ار گنج‌نامه و‬ ‫دره‌های سر‌سبز عباس‌آباد‪ ،‬تاریک دره و کیوارستان دیده می‌شود‪.‬‬ ‫تاریک دره نیز به دو ش��اخه تقسیم می‌شود‪ .‬در شاخه شرقی آن‪،‬‬ ‫تاسیسات پیست اس��کی تاریک دره احداث شده است و در ضلع‬ ‫غربی تاریک دره‪ ،‬در خط‌الراس گردنه (گدوک)‪ ،‬جاده ماش��ین رو‬ ‫جدید با راه کاروان رو قدیمی یکی می‌ش��ود‪ .‬این دره‬ ‫عصر هخامنش��یان‪ ،‬ش��روع جاده هگمتانه‪ ،‬استخر‪،‬‬ ‫معروف به «جاده ش��اهی» بوده‪ ،‬ک��ه هگمتانه را از‬ ‫طریق پیچ و خم‌ه��ای تاریک دره‪ ،‬گدوک (دره)‪ ،‬ورد‬ ‫آورد علیا‪ ،‬شهرستانه‪ ،‬اش��تران به تویسرکان‪ ،‬نهاوند‪،‬‬ ‫کرمان‌ش��اه‪ ،‬لرستان‪ ،‬تخت جمش��ید و فارس مرتبط‬ ‫می‌ساخته است‪.‬‬ ‫ای��ن راه‪ ،‬هم‌چنین یکی از راه‌ه��ای ارتباطی همدان‬ ‫به غرب و جنوب کش��ور (و میانرودان) یا بین‌النهرین‬ ‫(عراق امروزی) بوده اس��ت‪ .‬به سبب آن‌که هگمتانه‪،‬‬ ‫پایتخت تابس��تانی هخامنشیان بوده و در مسیر جاده‬ ‫ش��اهی قرار داشته است‪« ،‬داریوش اول» هخامنشی‬ ‫پس از اتمام کار س��نگ نبش��ه‌های بیستون‪ ،‬دستور‬ ‫کتیبه کنونی گنج‌نامه را داده است‪ .‬پس از او فرزندش‬ ‫«خشایارش��اه» نیز به پیروی از او کتیبه‌ای در سمت‬ ‫راس��ت و کمی پایین‌تر از سنگ نبشته پدر‪ ،‬بر جای‬ ‫گذارده است‪( .‬حدود ‪ 500‬سال قمری) به زبان‌های پارسی باستان‬ ‫ایالمی و بابلی و در مس��یر راه شاهی آن روزگار نگاشته شده‌اند تا‬ ‫کاروانیان هنگام اس��تراحت آن را بخوانند و پی به عظمت ش��اه و‬ ‫اصل و نصب وی ببرند‪ .‬هر یک از کتیبه‌ها به س��ه زبان‪ ،‬در س��ه‬ ‫ستون و ‪ 20‬س��طر‪ ،‬بر روی صخره‌ای بزرگ حک شده‌اند‪ ،‬که در‬ ‫س��تون دست چپ‪ ،‬متن پارسی باس��تان‪ ،‬ستون وسط عیالمی یا‬ ‫شوشی و ستون دست راست کتیبه‌ها‪ ،‬به زبان بابلی یا اکدی و هر‬ ‫س��ه به خط میخی مادی یا هخامنشی هستند‪ .‬اولین واژه ستونی‬ ‫که به پارسی باستانی حک شده‪ ،‬کلمه (‪ )baga‬به معنی خداست‪.‬‬ ‫در تاریخ معاصر‪ ،‬ایران‌شناس��ان بس��یاری در ص��دد ترجمه متون‬ ‫کتیبه‌های گنج‌نامه بوده اند‪ ،‬که «اوژن فالندن» باستان‌ش��ناس‬ ‫فرانس��وی و «پاس��کال کس��ت» (‪ 1840‬و ‪ 1841‬می�لادی)‬ ‫دس��ت‌یارش‪ ،‬از آن جمله‌اند‪ .‬ولی عاقبت «سر هنری راولینسن»‬ ‫انگلیسی موفق ش��د‪ ،‬که رمز خط میخی پارسی باستان را کشف‬ ‫کند و سرانجام این پندار مردم‪ ،‬که این کتیبه‌ها را راز مکتوب یک‬ ‫گنج پنهان تصور می‌کردند‪ ،‬با کشف رازهایی از تاریخ باستان این‬ ‫سرزمین تعبیر شد و اینک ترجمه سنگ نبشته داریوش هخامنشی‪:‬‬ ‫«خدای بزرگ است اهورامزدا که این سرزمین را آفرید‪ ،‬که مردم را‬ ‫آفرید‪ ،‬که شادی را برای مردم آفرید‪ ،‬که داریوش را شاه کرد‪ ،‬یگانه‬ ‫ش��اه از میان شاهان بسیار و یگانه فرمان‌روا از میان فرمان‌روایان‬ ‫بسیار‪ .‬من (هستم) داریوش‪ ،‬شاه بزرگ‪ ،‬شاه شاهان‪ ،‬شاه کشورهای‬ ‫با ملت‌های بسیار‪ ،‬شاه این سرزمین بزرگ دور دست پهناور‪ ،‬پسر‬

‫‪92‬‬

‫«ویشتاسب» هخامنشی»‪ .‬متن هر دو کتیبه یکی است‪ ،‬فقط در‬ ‫کتیبه خش��ایار شاه به جای داریوش‪ ،‬خشایار شاه آمده و به جای‬ ‫ویشتاس��ب‪ ،‬داریوش و عب��ارت‪hyahmaoistahbag a( (:‬‬ ‫‪)nam‬به معنی‪« :‬که بزرگ‌ترین خدایان است»‬ ‫گنج‌نامه‪ ،‬کهن‌ترین س��ند مکتوب تمدن ایرانی شامل دو سنگ‬ ‫نبش��ته به خط میخی بازمانده از دوران هخامنشی‪ ،‬است‪ .‬سنگ‬ ‫نبشته‌های باس��تانی گنج‌نامه در مسیر یکی از شعبات اصلی راه‬ ‫ش��اهی قرار داشته که در عهد هخامنش��یان‪ ،‬هگمتانه پایتخت‬

‫تابستانی شاهان هخامنشی را از سویی به غرب و جنوب کشور و‬ ‫از سویی دیگر به بابل و مرکز بین‌النهرین مرتبط می‌‌ساخت و از‬ ‫راه‌های پر رفت و آمد و امن دوران باستان محسوب می‌‌شد‪ .‬این‬ ‫راه به جهت ختم به بابل راه مقدس هم محسوب شده و به همین‬ ‫علت این مکان محل مناس��بی بود تا شاهان هخامنش با ایجاد‬ ‫سنگ نگاشته مجد و عظمت خود و نیاکان‌شان را به ره‌گذران و‬ ‫آیندگان گوش‌زد نمایند‪.‬‬ ‫دو دس��تور ش��اهی نقر ش��ده در این مکان‪ ،‬یکی سنگ نبشته‬ ‫داری��وش کبی��ر (‌‪ 486-۵٢١‬پی��ش از میالد) و دیگ��ری کتیبه‬ ‫خشایارش��اه (‌‪ ۴٨۶-465‬پیش از میالد) در س��مت راس��ت آن و‬ ‫کمی پایین‌تر از کتیبه نخست قرار دارد‪ .‬کتیبه‌های مذکور به سه‬ ‫زبان پارس��ی باس��تان‪ ،‬عیالمی و بابلی هر کدام در‌‪ ٢٠‬سطر و از‬ ‫چپ به راست و به خط میخی کنده شده‌اند‪ .‬بلندی حروف میخی‬ ‫بین شش تا هفت سانتی‌متر است‪ .‬متن کتیبه‌ها مشابه یک‌دیگر‬ ‫هس��تند‪ .‬جز آن که در یکی نام داریوش و در دیگری نام خشایار‬ ‫شاه آمده است و هر دو متضمن ستایش اهورامزدا و معرفی اصل‬ ‫و نسب شاهان است‪.‬‬ ‫محل کتیبه‌ها جای‌گاهی بس��یار دل‌پذیر و خوش آب و هواست‬ ‫و مناظری چش��م نواز دارد‪ .‬کتبیه‌های گنج‌نامه در اواس��ط قرن‬ ‫نوزده��م میالدی توس��ط «اوژن فالندن»‪ ،‬نق��اش و جهان‌گرد‬ ‫فرانس��وی و «پاسکال کست»‪ ،‬مورد بررسی و گرته برداری قرار‬ ‫گرفت‪ .‬سپس سر «هنری راولینسن» انگلیسی توانست با استفاده‬

‫از سنگ نبشته‌های مزبور‪ ،‬به رمزگشایی خط میخی پارسی باستان‬ ‫اقدام کند که کلیدی برای مطالعه خطوط میخی‪ ،‬ایالمی و بابلی‬ ‫ش��د‪ .‬از قراین بر می‌آید که این کتیبه‌ها از قدیم مورد توجه مردم‬ ‫این دیار بوده و هر یک برداشت‌هایی از آن داشته‌اند‪ .‬قدیمی‌ترین‬ ‫خب��ر موجود‪ ،‬گزارش «ابن فقیه همدان��ی» تاریخ‌نگار به‌نام قرن‬ ‫س��وم هجری‪ ،‬مولف کتاب «اخبار البلدان» اس��ت‪ .‬می‌نویس��د‪:‬‬ ‫«نیز در همدان صخره‌ای اس��ت بزرگ‪ ،‬در جایی به نام «بنابر» از‬ ‫«دارنبه��ان» در دامنه‌ی کوه که در آن صخره‪ ،‬دو طاق مربع حفر‬ ‫ش��ده است به طول دو قامت در سطحی پهن‪ .‬در‬ ‫هر تاق سه لوحه‌ی طولی کنده شده و هر لوحه را‬ ‫بیست سطر کتیبه است و این نوع کتیبه را کشته‬ ‫نامند»‪ .‬در ادامه برای اقنای خود از فهم مطالب آن‪،‬‬ ‫به روایتی از «اسکندر مقدونی» استناد می‌جوید و‬ ‫می‌نویس��د‪« :‬گویند اس��کندر از همدان بگذشت‪،‬‬ ‫چون این صخره را بدید فرمود تا آن را بخوانند»‪.‬‬ ‫آن‌گاه به گفتاری درباره راست‌گویی و دروغ‌گویی‬ ‫می‌پردازد که نتیجه خواندن آن کتیبه است‪.‬‬ ‫گنج‌نامه‪ ،‬خاص و ع��ام کتیبه‌های موجود در این‬ ‫دره را به این نام می‌شناسند‪ .‬این کتیبه‌ها از دیرباز‬ ‫نام‌های گوناگونی به خود گرفته‌اند‪ :‬از جمله نبشت‬ ‫خدایان‪ ،‬دادمهان‪ ،‬دادبهان‪ ،‬جنگ نامه و گنج‌نامه‬ ‫که دو نام اخیر در سده‌های اخیر بیش‌تر مصطلح‬ ‫ب��وده اس��ت‪ .‬در خصوص وجه تس��میه گنج‌نامه‬ ‫می‌توان گفت که گنج‌نامه در زبان پارسی به معنای‬ ‫حکایت و داستان گنج است و عموم را تصور بر این بوده است که‬ ‫راز یک گنج نهان در این کتیبه‌ها مکتوب است‪.‬‬ ‫این افسانه به لحاظی واقعیت یافت‪ .‬بدین سان که کتیبه‌ها داستان‬ ‫ثروت‌های نهفته را در قلمرو تاریخ باز گفته‌اند و کلیدی به کاشف‬ ‫«هنری راوینلس��ن» داد که به وس��یله آن توانست سنگ نبشته‬ ‫داریوش بزرگ را در بیستون بخواند و به این طریق گنج‌های نهفته‬ ‫بسیاری از تاریخ گذشته را آشکار سازد‪ .‬با توجه به موقعیت سنگ‬ ‫نبشته و با کمی تعمق در ساخت واژه‌های «تبنابر» و «دارنبهان»‪،‬‬ ‫که نامجایی ریشه پهلوی دارند و با استعانت از زبان کردی می‌توان‬ ‫چنی��ن نتیجه گرفت‪ .‬بنابراین به معنی «آبش��ار راه میان بر» و «‬ ‫آبشار میانه‌ی راه» است‪ .‬این نامجای نشان دهنده‌ی اشتهار این راه‬ ‫باستانی بوده است و همان‌طور که ابن فقیه همدانی و ابن شادی‬ ‫اس��د آبادی ضبط کرده‌اند‪ ،‬این دره را «دره‌ی آبش��ار راه میان‌بر»‬ ‫می‌نامیدند و اکنون به آن «آبشار گنج‌نامه» می‌گویند‪.‬‬ ‫بنابر این معنی «داربنهان»‪ ،‬دارایی در نهان‪ ،‬مخفی‌گاه ثروت‪ ،‬گن‬ ‫خانه و … است‪ .‬آبشار گنج‌نامه با دوازده متر ارتفاع در همدان کنار‬ ‫کتیبه‌های گنج‌نامه قرار دارد‪ .‬این آبشار دارای آب دایمی است و در‬ ‫زمستان‌ها نیز در جریان است‪ .‬متوسط آب این آبشار دویست لیتر‬ ‫در ثانیه است که از دره زیبای عباس‌آباد و گنج‌نامه می‌گذرد‪ .‬سنگ‬ ‫نبشته‌های گنج‌نامه همدان در تاریخ‌‪ ١٣١۵/١٠/١۵‬در فهرست آثار‬ ‫ملی ایران به ثبت رسیده و به عنوان کهن‌ترین سند مکتوب تمدن‬ ‫ایرانی شناخته می‌شود‪.‬‬

‫مجله جاماندگان‪ -‬مستان مسیر ترسیم کردند‪ -‬قسمت ‪38‬‬

‫همینکه هستکم است‬

‫شراره سعیدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫گفتیم که در روز ‪ 23‬بهمن ‪ 57‬صادق قطب‌زاده با حکم مهندس‬ ‫بازرگان‪ ،‬رییس دولت موقت به عنوان سرپرس��ت رادیو تلویزیون‬ ‫ملی ایران انتخاب شد‪.‬‬ ‫قطب‌زاده از همان ابتدا‪ ،‬س��یبل نیروه��ای رقیب و حتا دولتی بود‬ ‫که وی را بر این منسب گمارده بود‪ .‬برای بازشناخت وی می‌توان‬ ‫ب��ه مصاحبه‌ای از او با روزنامه کیهان اش��اره کرد‪ .‬با توجه به این‬ ‫مصاحبه که در دو برنامه ارایه خواهد ش��د‪ .‬می‌توان مس��یر نگاه و‬ ‫میزان پیروی او را از آقای خمینی حدس زد‪ ،‬اما آن‌چه باز هم ناپیدا‬ ‫می‌ماند چرایی سرنوشت‌اش است‪.‬‬ ‫متن مصاحبه قطب‌زاده با روزنامه کیهان به شرح زیر است‪:‬‬ ‫کیهان‪ :‬با ش�ناختی که از ش�ما داریم احتمال تصدی‬ ‫دیگری برای‌تان وجود داش�ت جز سرپرس�تی رادیو‬ ‫تلویزیون مملکت‪ .‬چه ش�د که به این سمت منصوب‬ ‫شدید؟‬ ‫به علت این‌که این‌جا بیان انقالب‌اس�لامی اس��ت و از این جهت‬ ‫امام‌خمینی اهمیت خاصی برای آن قائل است و من به امر شخص‬ ‫ایش��ان و خواست آقای نخس��ت‌وزیر تقبل کردم که برای مدت‬ ‫محدودی در این‌جا باشم تا انشااله مملکت به حال عادی بازگردد‪.‬‬ ‫فکر می‌کنید این مدت چقدر طول بکشد؟‬ ‫تا وقتی که وضع به گونه‌ای ش��ود که قدرت به دولت دایم منتقل‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫فکر می‌کنید برای تصدی چنین شغلی خواست و امر‬ ‫کافی‌ست؟‬ ‫در ش��رایط فعلی آن‌چه مسلم است و بیش از هر چیز اهمیت دارد‬ ‫شاخه ایدیولوژی اسالم به عنوان ایدیولوژی پابرهنه‌ها و توده مردم‬ ‫اس��ت و این که بتوان یک س��ازمان را با هم‌کاری عناصر صالح‬ ‫تجدید بنا کرد‪.‬‬ ‫بر این اساس ممکن نیست با تقسیم مشاغل آن هم‬ ‫بدین‌گونه در برابر ما تنها پابرهنه‌ها بمانند؟ برای مثال‬ ‫فک�ر نمی‌کنید وزیر اقتصادی که تنها بر این اس�اس‬ ‫انتخاب شود مملکت را به طرف نادرستی سوق خواهد‬ ‫داد؟‬ ‫ای��ن تفاوت اساس��ی دارد‪ .‬اقتصاد کار کاملن تکنیکی اس��ت‪ .‬در‬ ‫این‌جا باید جهت ایدیولوژی پابرهنه‌ها باشد و این بیان قطعن باید‬ ‫ش��ناخت ایدیولوژی اسالمی داشته باشد‪ .‬از این گذشته من سابقه‬ ‫روزنامه‌نگاری دارم‪.‬‬ ‫جدن؟‬ ‫بله من سابقه تحقیق دارم و سابقه مبارزه‪ .‬ولی یک نکته هم مهم‬ ‫است و آن این‌که اگر فقط تخصص مطرح باشد قاعدتن بعد از ‪25‬‬ ‫س��ال مبارزه با این رژیم من باید هیچ تخصصی نداشته باشم جز‬ ‫مبارزه با رژی��م‪ ،‬به این ترتیب باید مرا مثلن به وزارت مخالفت با‬ ‫رژیم منصوب کنند‪.‬‬ ‫بر اساس اصول دمکراسی آیا فکر نمی‌کنید که رییس‬ ‫چنین سازمانی باید با توجه به عوامل مختلف انتخابی‬ ‫باشد نه انتصابی؟‬ ‫اگر اصل را بر دموکراس��ی بگذاریم آن‌هم دموکراس��ی در سطح‬ ‫جامعه نمایندگان منتخب مردم باید تعیین کنند و دولتی که منتخب‬

‫این نمایندگان است نماینده مجموع جامعه است و به نام مجموع‬ ‫جامعه بعضی از مسولیت‌ها را تعیین می‌کند و هم‌چنین استراتژی‬ ‫کلی را که جامعه باید بر اساس آن حرکت کند مشخص می‌کند‪.‬‬ ‫مقامات کلیدی نمی‌توانند تنها ناشی از نیاز مطلق آن عده اشخاص‬ ‫باش��ند که در آن سازمان کار می‌کنند‪ .‬بلکه نیاز کل جامعه بر نیاز‬ ‫آن عده ارجح است‪.‬‬ ‫می‌توانی�د بگویی�د نی�از کل جامعه ما در ح�ال حاضر‬ ‫چیست؟‬ ‫نی��از کل جامعه ما از لحاظ وس��ایل ارتباطی قبل از هر چیز بیان‬ ‫ی است که انقالب کرده‌اند و بیان ایدیولوژیک این‬ ‫خواس��ت مردم ‌‬ ‫انقالب و پناه دادن به کس��انی که واقع��ن انقالب کرده‌اند‪ .‬یعنی‬ ‫پابرهنه‌ها‪ .‬به همه چیز از این چارچوب توجه می‌ش��ود‪ .‬به همین‬ ‫دلیل اس��ت که نمی‌توان گف��ت مثلن کارمن��دان وزارت خارجه‬ ‫خودش��ان وزیرشان را انتخاب کنند‪ ،‬زیرا واقعیت این است که این‬ ‫افراد کم‌تر به منافع پابرهنه‌ها توجه دارند‪.‬‬ ‫نیاز کل جامعه براس�اس چه ش�رایطی و توس�ط چه‬ ‫کسانی تعیین می‌شود؟‬ ‫توس��ط جامعه و رهبری آن‪ .‬بدیهی اس��ت که هی��چ کجای دنیا‬ ‫همه مردم یک حرف را نمی‌زنند ولی همیشه اکثریت قاطع برای‬ ‫مجموع جامعه تعیین‌کننده است‪.‬‬ ‫آیا نباید مردم در معرض ایدیولوژی‌های گوناگون قرار‬ ‫گیرند و خود انتخاب کنند؟‬ ‫ما البرات��وار ایدیولوژی‌های گوناگون نیس��تیم ولی در عین حال‬ ‫صاحبان ایدیولوژی‌های مختلف حق دارند و می‌توانند حرف خود‬ ‫را بزنند‪.‬‬ ‫از چه طریق؟‬ ‫از طرق نشریات‌شان‪.‬‬ ‫حرف‌تان بدین معنی است که صاحبان ایدیولوژی‌های‬ ‫مختلف نمی‌توانند از طریق این سازمان ملی حرف‌شان‬ ‫را بزنند؟‬ ‫بله‪ .‬چون اگر قرار باشد به این صورت عمل کنیم تمام گروه‌های‬ ‫خلق‌الساعه می‌توانند با نظریات مختلف به وجود آیند‪ ،‬طبیعی است‬ ‫ک��ه بخواهند در آن صورت حرف‌ش��ان را ه��م بزنند‪ .‬در حالی‌که‬ ‫امکانات اکثریت باید در خدمت نظر اکثریت باش��د‪ .‬ولی بدانید که‬ ‫اگر ایدیولوژی واقعن پای‌گاه مردمی‌داش��ته باشد مردم خودشان‬ ‫امکان عرضه آن را تامین خواهند کرد‪.‬‬ ‫م�ا از حزب‌ه�ا و س�ازمان‌های خلق‌الس�اعه ح�رف‬ ‫نمی‌زنی�م‪ ،‬م�ا از گروه‌های�ی صحبت می‌کنی�م که در‬ ‫س�ال‌های گذش�ته در مب�ارزه علیه رژیم ش�اه فعال‬ ‫بوده‌اند و می‌پرسیم حق آن‌ها چگونه ادا می‌شود؟‬ ‫حق‪ ،‬اداشدن‌اش وظیفه کسانی است که صاحب حق هستند‪ .‬تعداد‬ ‫کس��ان مورد نظر شما چقدر اس��ت؟ هنوز معلوم نیست‪ .‬انتخابات‬ ‫آینده تعداد آن‌ها را روشن می‌کند و براساس آن حق آن‌ها ملحوظ‬ ‫خواه��د بود‪ .‬اما در این دوران مش��خص یکی دو ماهه هیچ‌کس‬ ‫روی زمین نیس��ت که بتواند شرافت‌مندانه ادعا کند که جو غالب‬ ‫اسالمی نبوده است‪.‬‬ ‫آیا می‌توان از دولتی که منتخب این جو است انتقاد کرد؟‬ ‫البته ما هنوز ش��روع نکرده‌ایم‪ .‬ب��ه مردم می‌گوییم که بیایند و‬

‫انتقاد کنند‪.‬‬ ‫می‌گویند که به گروه‌ه�ای مختلف در رادیو تلویزیون‬ ‫میدان داده نمی‌شود؟‬ ‫این‌طور نیست‪ .‬جو غالب مذهبی است و لذا همین که هست کم‬ ‫است‪ .‬یعنی به نسبت واقعیت جامعه آن‌چه که در رادیو است خیلی‬ ‫کم‌تر از آن اس��ت که در جامعه وجود دارد‪ .‬برای این‌که ما نسبت‬ ‫به بعضی برنامه‌های غیرمذهبی اعتراضات شدید داشته‌ایم‪ .‬البته ما‬ ‫در عین حال مخالف نبودیم و تا آن‌جا که توانستیم درطول این دو‬ ‫سه روزی که من این‌جا هستم کوشیدیم نقطه نظرهای گوناگون‬ ‫را پخش کنیم ولی آن‌چه در ش��رایط فعلی برای ما اهمیت بسیار‬ ‫زیاد دارد مملکت است‪ .‬ما قبل از این‌که درباره گروه‌ها و دسته‌جات‬ ‫مختلف صحبت کنیم به مملک��ت می‌پردازیم‪ .‬البته ما در ابتدای‬ ‫کار از همه این گروه‌ها یک اعالمیه راجع به نقطه نظرهای‌ش��ان‬ ‫خواندیم ولی از دیروز تصمیم گرفتیم که از هیچ گروهی نخوانیم‪.‬‬ ‫چه این گروه نهضت آزادی باشد چه جبهه ملی و چه سایر گروه‌ها‬ ‫چون از هر کدام بخوانیم آن دیگری می‌آید و می‌گوید نس��بت به‬ ‫ما اجحاف شده است‪.‬‬ ‫این شامل سازمان مجاهدین خلق ایران هم که دارای‬ ‫ایدیولوژی اسالمی است می‌شود؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫به جای اخبار هم�ه این گروه‌ها پس اخبار که و چه را‬ ‫می‌خوانید؟‬ ‫پیام‌های امام خمینی‪ ،‬مشکالت دولت و اخبار ستاد فرمان‌دهی‪.‬‬ ‫ش�ما می‌گویید چون س�خن‌گوی حداکثر هستید کل‬ ‫جامعه باید از ش�ما تبعیت کنند‪ .‬این آیا ش�بیه همان‬ ‫حرف‌هایی نیست که گردانندگان سیستم‌های توتالیتر‬ ‫می‌زنند؟‬ ‫ش��ما زود این مصاحبه را کردید برای این‌که هنوز نمی‌دانید ما در‬ ‫آینده چه خواهیم کرد‪.‬‬ ‫صحب�ت از رای‌گی�ری کردید و از اعتق�اد به اکثریت‪،‬‬ ‫این کاملن درس�ت اس�ت که اعتقاد فلسفی اکثریت‬ ‫م�ردم ما و در نتیجه ایدیولوژی آن‌ها اسلام اس�ت‪،‬‬ ‫ام�ا می‌دانید که در رای‌گیری مردم به ایدیولوژی رای‬ ‫نمی‌دهند‪ .‬بلکه آن‌ها به برنامه اقتصادی و سیاسی رای‬ ‫می‌دهند‪ .‬به این ترتیب آیا گروه‌های ش�ناخته شده و‬ ‫فعال اجتماعی می‌توانند برای طرح و تبلیغ برنامه‌های‬ ‫خود از تلویزیون استفاده کنند؟‬ ‫در حال حاضر نه برنامه مطرح اس��ت نه پالت‌فورم سیاسی‪ .‬االن‬ ‫فقط حفظ مملکت مهم اس��ت‪ .‬بعد وقتی ما ش��روع کردیم همه‬ ‫می‌توانند حرف بزنند‪ .‬آن گروه‌ها هم می‌توانند در حد معقول حرف‬ ‫بزنند‪ .‬اما در حال حاضر ممکن است ما ‪ 15‬تمایل مارکسیستی‪4 ،‬‬ ‫تمایل اسالمی‪ 12 ،‬تمایل ملی‌گرایانه مختلف داشته باشیم‪ .‬به این‬ ‫صورت یک خرده مسخره خواهد شد‪ ،‬ما هنوز برنامه‌ای نداریم‪.‬‬ ‫امروز گروهی به کیهان آمده بودند و می‌گفتند تلویزیون‬ ‫در انحصار مذهبیون است و نسبت به گروه‌های دیگر‬ ‫در آن سانسور وجود دارد؟‬ ‫این‌طور نیس��ت‪ .‬متاسفانه یا خوش‌بختانه سانسور در این‌جا برقرار‬ ‫نشده‪ ،‬چون هنوز کسی مطلب سیاسی طرح نکرده است‪ .‬بیش‌تر‬ ‫یک روند مشخصی بوده است در جهت آگاه کردن مردم در مورد‬ ‫وضع حس��اس کنونی‪ .‬در همین حال این را باید بگویم من از این‬ ‫تحصن‌های ‪ 200‬نفری و این تلفن‌های حساب شده بی‌معنا هیچ‬ ‫واهمه‌ای ندارم و به این نوع افکار ساختن کاملن آشنا هستم‪.‬‬

‫‪93‬‬

‫دایره‌ی شکسته‬

‫لب‌خند برآغازی دوباره‬

‫در پی تعطیلی برنامه پارازیت‬

‫کامبیزحسینی‬ ‫چرا صندلی‬ ‫را پرتکرد؟‬ ‫آن چ�ه در پ�ی می‌خوانید نام�ه وارده‌ای از یکی‬ ‫از ش�نوندگان رادیو کوچه است که پیشتر نیز از‬ ‫همی�ن فرد نامه‌ای دیگر در کوچه منتش�ر ش�ده‬ ‫ب�ود‪ .‬بدیهی اس�ت رادیو کوچه ب�ه دلیل رعایت‬ ‫اصول کاری مانند گذش�ته تاکی�د دارد که آماده‬ ‫درج هر پاسخ و یا نظری در این مورد است‪.‬‬

‫مه‌شب‌تاجیک‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫زندگی مشترک در کشور ما شکل متفاوتی از مابقی کشورها دارد‪.‬‬ ‫صد البته که آداب و آیین و رس��وم در کشورهای مختلف متفاوت‬ ‫اس��ت و هر جا قوانین خاص و مربوط به خود را دارد‪ .‬اما در کشور‬ ‫ما قضیه ازدواج گاهی تبدیل به یک مس��ئله‌ی مضحک می‌شود‪.‬‬ ‫مس��ئله‌ای که یک پیوند و با هم بودن مشترک را تبدیل به یک‬ ‫کارزار می‌کند‪ ،‬از ابتدا تا انتها‪ .‬غرض از نوش��تن این متن به هیچ‬ ‫عنوان‪ ،‬توهین به آداب و رس��وم و باورها نیست‪ .‬فقط شاید کمی‬ ‫تامل که بتوانیم با رفتارهایی ساده‌تر و به دور از پیچیدگی‌های گاه‬ ‫مغرضانه یک جریان مش��ترک با زیربناهایی مستحکم‌تر بسازیم‪.‬‬ ‫و اگر هم به فرض این زیربنا را به اش��تباه س��اختیم برای دوباره‬ ‫بازساخت آن مجبور نباشیم تا یک بنای عظیم را تخریب کنیم که‬ ‫ضریب تخریب چنان باال باشد که تا سال‌ها تاوانش را بپردازیم و‬ ‫به طور مداوم به روزهای هدر رفته‌ی عمر خود بیفزاییم‪.‬‬ ‫زندگی مشترک در اصل چه تعریفی دارد؟‬ ‫به نظر می‌رسد‪ ،‬زمانی که دو فرد‪ ،‬احساس کردند‪ ،‬عالیق و سالیق‬ ‫و ویژگی‌های مشترکی در زندگی‌‌ش��ان وجود دارد و پارامترهایی‬ ‫که می‌توانند‪ ،‬در کنار یک‌دیگر یک زیس��ت مسالمت‌آمیز داشته‬ ‫باش��ند‪ ،‬می‌توانند یک زندگی مشترک تش��کیل بدهند‪ .‬و به طور‬ ‫لزوم این زندگی مشترک دلیل خاصی برایش تعریف نشده است‬ ‫که تا مادامی که دو نفر زنده هستند ادامه پیدا کند‪ ،‬به ضرب و زور‬ ‫و گذشتن از بسیاری از ایده‌آل‌های زندگی فردی‪ .‬گاهی دو نفر در‬ ‫سن بیست سالگی به نکات مشترکی می‌رسند و یکی از آن‌ها در‬ ‫سن سی سالگی تغییرات عمده‌ای می‌کند‪ ،‬به طور مثال دو نفر با‬ ‫باورهای مذهبی با یک‌دیگر وارد زندگی مشترک می‌شوند‪ ،‬در طی‬ ‫ده سال آینده‪ ،‬افکار یکی از آن‌ها به جهات دیگری میل می‌کند‪،‬‬ ‫تا جایی که به یک المذهب تبدیل می‌ش��ود‪ .‬حاال این مسئله به‬ ‫طور حتم دلیلی برای جدایی آن‌ها نیس��ت‪ ،‬زیرا زمانی با تمام این‬ ‫تغیی��رات‪ ،‬ارزش‌های و فاکتورهای دیگری در زندگی‌ش��ان وجود‬ ‫دارد‪ ،‬که این مس��ئله هیچ تخلخلی در اصل زندگی اشتراکی‌شان‬ ‫به‌وجود نیاورده و مس��المت‌آمیز ادام��ه می‌دهند‪ .‬اما گاهی دقیقن‬ ‫برعکس این مس��ئله اتفاق می‌افتد و ه��ر دو طرف افکار دیگری‬ ‫برای‌شان مهم و تاثیرگذار است‪ ،‬پس بنابراین با مشقت یک‌دیگر‬ ‫را به هزار و یک دلیل تحمل می‌کنند و از هم جدا نمی‌شوند‪ .‬زیرا‬ ‫جدایی تابویی اس��ت که در ذهن بس��یاری از افراد جا افتاده است‪.‬‬

‫‪94‬‬

‫با شعار سراس��ر پوچی با لباس سپید رفتن و با همان که مصداق‬ ‫کفن است برگشتن شروع شده است و کماکان ادامه دارد‪ .‬این‌گونه‬ ‫می‌شود که افراد به ورطه‌ی ریاکاری می‌افتند و شروع به بازی‌های‬ ‫دردناکی می‌کنند‪ ،‬که گاهی مانند گردابی س��هم‌گین می‌شود که‬ ‫افراد زیادی را به داخل خود می‌کش��د‪ .‬مانن��د یک خانواده‌ای که‬ ‫بنیان‌ش��ان از پای بست ویران است‪ .‬پدر‪ ،‬مادر و فرزندان مفلوکی‬ ‫ک��ه در این خانواده‌ها به دنیا آمدند‪ .‬مس��ئله‌ی دیگر برای ادامه‌ی‬ ‫یک زندگی مشترک اش��تباه‪ ،‬این مسئله است که ازدواج مصداق‬ ‫یک آیین قبیله‌ای اس��ت‪ ،‬یعنی پیوندها در ایران به گونه‌ای است‬ ‫ک��ه دو قبیله با یک‌دیگر پیوند می‌خورن��د‪ ،‬بنابراین گاهی که دو‬ ‫ش��خص‪ ،‬در زیر یک سقف مشترک دوام نمی‌آورند‪ ،‬در واقع برای‬ ‫نداشتن این زندگی مشترک می‌باید که حلقه‌های دو خانواده را از‬ ‫یک‌دیگر بگس��لند‪ ،‬و دو خانواده مانن��د دو قبیله در دو جبهه قرار‬ ‫گرفته و شمش��یر را برای یک‌دیگ��ر از روی می‌بندند‪ .‬بنابراین باز‬ ‫هم به سادگی نمی‌توان یک زندگی مشترک را ترک گفت‪ ،‬چون‬ ‫پدر‪ ،‬مادر‪ ،‬خاله‪ ،‬عمه و دایی نیز در این زندگی دخیل هستند‪ .‬قلب‬ ‫بیمار پدر‪ ،‬روح آزرده‌‌‌ی مادر و آبروی خانوادگی تا سال‌ها دو فرد را‬ ‫که هیچ نقطه‌ی اشتراکی به جز سوهان کشیدن به روح یک‌دیگر‬ ‫برای‌شان باقی نمانده کنار هم نگه می‌دارد‪ .‬مسئله‌ی بعد این است‬ ‫ک��ه ما یاد نگرفته‌ایم و ب��ه عبارت به‌تر در فرهنگ ما چنین جای‬ ‫نیفتاده است‪ ،‬که دو شخص در زمانی که حس می‌کنند که باید در‬ ‫کنار هم باشند‪ ،‬ازدواج کنند و زندگی مشترکی داشته باشند‪ ،‬زمانی‬ ‫که دیگر نمی‌ش��ود‪ ،‬دیدگاه‌ها تغییر می‌کن��د و هزار و یک عامل‬ ‫به‌وجود می‌آید که ادامه‌ی زندگی مشترک را ناممکن می‌سازد‪ ،‬جدا‬ ‫ش��وند‪ .‬جدایی زهر کشنده‌ای نیست که به حلق دو طرف ریخته‬ ‫ش��ود‪ ،‬فقط گسس��ت حلقه‌های ارتباطی است که ممکن است از‬ ‫نوعی گسسته‌شود و با شکل دیگری از ارتباط تعریف شود‪ .‬مثلن‬ ‫می‌تواند ارتباطی دوستانه باشد‪ ،‬بین دو نفر که تنها نتوانستند‪ ،‬زیر‬ ‫یک سقف مشترک بمانند‪ .‬به طور لزوم دو فرد که از یک‌دیگر جدا‬ ‫می‌ش��وند‪ ،‬دشمن هم نیستند‪ .‬بلکه فقط نتوانستند‪ ،‬اشتباه کردند‪،‬‬ ‫و نش��ده اس��ت‪ .‬جدایی و زندگی نکردن و ادامه ندادن بخشی از‬ ‫زندگی اس��ت‪ ،‬بخش مهمی که نمی‌توان نادیده‌اش انگاشت‪ ،‬باید‬ ‫یاد بگیریم و این فرهنگ را داشته باشیم که با جدایی زندگی‌ها به‬ ‫پایان نمی‌رسد‪ ،‬سخت است‪ ،‬ضربه زده می‌شود ولی زندگی جریان‬ ‫دارد‪ ،‬و ادامه پیدا می‌کند‪.‬‬

‫آرش آتش‌زاد ‪ /‬نامه وارده ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫این روزها کس��انی که اهل رسانه باشند کم‌تر پیش می‌آید‬ ‫ک��ه خبرهای جس��ته و گریخت��ه را از «ص��دای آمریکا»‬ ‫پی‌گی��ری نکنند‪ .‬اخراج‌ها و دعوت به کارها‪ .‬آمد و ش��د‌ها‬ ‫و البی‌ه��ا و ح��دس و گمان‌هایی ک��ه در مورد روش‌های‬ ‫مدیریت��ی آقای عس��گرد‪ ،‬مدیر فعلی ص��دای آمریکا زده‬ ‫می‌ش��ود هم��ه موضوعاتی اس��ت که اطراف این رس��انه‬ ‫وزارت امور خارجه آمریکا چرخ می‌زند‌‪.‬‬ ‫اما نکته ظریف ماجرا این‌جا است که اگرچه از بیرون همه‬ ‫ای��ن اخراج‌ه��ا و دعوت‌ها و رخ‌داد‌ها از ی��ک منظرارزیابی‬ ‫می‌شود اما از درون جنسی به طور کامل متفاوت دارد‪.‬‬ ‫آخری��ن گفته‌ها و ش��نیده‌ها بر می‌گردد به نوش��ته صفحه‬ ‫فیس بوکی برنامه «پارازیت» که در آن نوش��ته شده است‪:‬‬ ‫«دوستان پارازیت چند هفته آینده برنامه نخواهد داشت‪ ،‬از‬ ‫طری��ق همین صفحه تاریخ دقیق بازگش��ت پارازیت رو به‬ ‫اطالعتون می‌رسونیم؛ تا به زودی»‬ ‫این نوشته باعث بسیاری از نظرها شد و البته گمانه‌زنی‌ها‪.‬‬ ‫به هر روی بر روی صفحه‌ای با نزدیک به هفت صد هزار‬ ‫عضو از عدم پخش این برنامه ذکر شده است‪.‬‬ ‫گروهی اش��اره کردند که چون در آخری��ن برنامه پارازیت‬ ‫نس��بت به رفتار پلی��س آمریکا اعتراضی مط��رح بوده این‬ ‫برنام��ه متوقف ش��ده‪ .‬برخی نیز این توقف را در راس��تای‬ ‫سیاس��ت فعلی حذف برخی عوامل این رس��انه نظیر احمد‬ ‫باطب��ی و کوروش صحتی و یا توقف موقت هم‌کاری خانم‬ ‫بختیار دانستند‪ .‬گروهی دیگر نیز این حرکت را یک برنامه‬ ‫از پیش‌تعیین‌ش��ده از سوی دست‌اندر‌کاران پارازیت قلمداد‬ ‫کردند که برای ارزیابی میزان محبوبیت و هم چنین امتیاز‬ ‫باالتری برای افزایش بودجه آن و راهی ش��دن به استودیو‬ ‫نیویورک رقم زیده شده است‪.‬‬ ‫ام��ا در حقیق��ت‪ ،‬جریان کمی به نظر می‌رس��د با تمامی این‬ ‫موارد متفاوت است‪ .‬به حتم نزدیک به دو هفته قبل دوستانی‬ ‫ک��ه در تحریریه صدای آمریکا بوده‌اند خود مانند دوربین‌های‬ ‫امنیتی ش��اهد پرت شدن یک صندلی به وسیله آقای کامبیز‬ ‫حسینی به سوی دیگر اعضای تیم تهیه‌کننده پارازیت بوده‌اند‪.‬‬ ‫این پرت‌ش��دن صندلی اگر در دوربین‌های امنیت مس��تقر در‬ ‫تحریریه صدای آمریکا دارای میکروفن هم باش��د بی‌ش��ک‬

‫صدای «فحش ناموس��ی» این مجری برنامه پارازیت که به‬ ‫خانم هم‌کارش داده را نیز ضبط کرده است‪.‬‬ ‫در واقع قضیه آقای حس��ینی و پارازی��ت و تعطیلی آن به‬ ‫هیچ وجه نزدیکی و قرابتی با نحوه برخورد با آقای باطبی‬ ‫و صحتی و س��ایر کسانی که در پروسه حذف قرار گرفتند‬ ‫ندارد و عال‌رغم این که برخی دوس��تان سعی در ایجاد این‬ ‫تصور دارند که در راستای سیاست برخورد با برخی نیروها‬ ‫در صدای آمریکا آقای حسینی هم حذف شده است سخت‬ ‫در اشتباه هستند‪.‬‬ ‫آق��ای حس��ینی از طری��ق بخش پرس��نلی به دلی��ل رفتار‬ ‫خشونت‌آمیز‪ ،‬پرت کردن صندلی و فحاشی در محل تحریریه‬ ‫از محل کار اخراج شده است‪ .‬به گفته برخی افراد که از نزدیک‬ ‫با ایشان س��ر و کار داشته‌اند‪ .‬فحاشی و عصبانیت بخشی از‬ ‫روش کاری ایشان است و این برای اولین بار نیست که چنین‬ ‫رخ‌دادی را هم‌کاران وی شاهد هستند‪ .‬اما این برای اولین بار‬ ‫است که وی مورد توبیخ قرار می‌گیرد‪.‬‬ ‫آقای حس��ینی از طریق بخش پرس��نلی ب��ه دلیل رفتار‬ ‫خش��ونت‌آمیز‪ ،‬پرت ک��ردن صندلی و فحاش��ی در محل‬ ‫تحریریه از محل کار اخراج شده است‬ ‫س��ابقه این درگیری نیز بر می‌گردد به تنش‌هایی پیش‌تر‬ ‫بین سامان اربابی به عنوان تهیه‌کننده این برنامه و کامبیز‬ ‫حسینی به عنوان نویسنده و مجری برنامه که در دو هفته‬ ‫گذش��ته به اوج خود رس��یده است و به سایر هم‌کارانی که‬ ‫پیش‌تر به پارازیت دعوت ش��ده بودند نیز کش��یده شده در‬ ‫این پرت کردن صندلی به نظر می‌رس��د یکی از هم کاران‬ ‫زن آقای حسینی از فحاشی رکیک بی‌بهره نبوده است‪.‬‬ ‫آقای عس��گرد نیز پس از تعطیل��ی پارازیت در صدد به راه‬ ‫کردن پارازیتی با اجرای آرش س��بحانی بوده است که این‬ ‫برنام��ه بنابر اطالعات رس��یده حتا ضبط هم ش��ده اما به‬ ‫تهدید آقای حس��ینی به لحاظ شکایت از صدای آمریکا و‬ ‫شخص آقای عسگرد برنامه ضبط شده پخش نشده است‪.‬‬ ‫در واق��ع این جنجال به این ترتی��ب به بحران‌هایی که از‬ ‫صدای آمریکا ش��نیده می‌ش��ود دامن زده است‪ ،‬به نوعی‬ ‫که خبرهایی از گوش��ه و کنار شنیده می‌شود حاکی از آن‬ ‫اس��ت‪ ،‬تیمی که پیش‌تر به هم‌راهی خانم «امی کتز» که‬ ‫یک آمریکایی یهودی‌تبار اداره‌کننده بخش فارسی صدای‬ ‫آمریکا بوده اس��ت با رای‌زنی‌های مختلف س��عی دارند به‬ ‫مدیریت بخش فارس��ی یعنی «بی‌بی‌جی» اثبات کنند که‬ ‫تیم ایرانی امکان اداره این رس��انه وزارت خارجه را ندارد و‬ ‫آن‌ها مجدد آماده کار مدیریتی هستند‪ .‬الزم به اشاره است‬ ‫این تیم گروهی اس��ت که ارتباط نزدیک با آقای سجادی‬ ‫سردبیر پیشین دارد‪.‬‬ ‫ص��دای آمری��کا در ماه‌ه��ای اخیر ب��ه اش��کال مختلف‬ ‫دچ��ار بحران‌های مدیریتی بوده اس��ت‪ .‬ح��ذف برخی از‬ ‫کارشناس��ان که مدتی طوالنی در برنامه‌ها حضور داشتند‪.‬‬ ‫برخ��ی برنامه‌س��ازان فعال سیاس��ی و هم‌چنین مجری‌ها‬ ‫و بازگردان��دن برخ��ی‪ ،‬در همین مدت ب��ه نظر گروهی از‬ ‫کسانی که مسایل صدای آمریکا را دنبال می‌کنند نشان از‬ ‫بحران حاکم در آن دارد‪.‬‬ ‫درنهایت به نظر می‌رس��د آقای حس��ینی باید به دوهزار و‬ ‫ش��ش‌صد و دوازده کامنتی که پای آخرین پس��ت بر روی‬ ‫صفحه ‪ ۷۷۰‬هزار نفری پارازیت گذاش��ته شده است پاسخ‬ ‫بدهند که به راستی چرا پارازیت تعطیل شد‪‌.‬‬

‫پس‌نشینی تند‬

‫قاتلینبالفطره‬

‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫دیروز س��ال‌گرد پیداش��دن جس��د «محمد جعفرپوینده» یکی‬ ‫از قربانی��ان قتل‌های سیاس��ی و عقیدتی ب��ود که به قتل‌های‬ ‫زنجی��ره‌ای مش��هور ش��د‪ .‬در جریان ای��ن س��ری قتل‌ها‪ ،‬به‬ ‫ادع��ای حکومت فقط چه��ار قربان��ی به نام‌ه��ای «داریوش‌‬ ‫فروهر» و همس��ر او «پروانه‌اس��کندری»‪« ،‬محمد مختاری»‬ ‫و «محم��د جعفرپوینده» وجود داش��ت‪ .‬بعدها البته به وس��یله‬ ‫ش��ماری از منتق��دان حکومت و روزنامه‌ن��گاران و کنش‌گران‬ ‫اصالح‌طلب نام‌های دیگری نیز افش��ا ش��د که در س��ال‌های‬ ‫پس از انقالب‌اس�لامی به وسیله‌ی عوامل نظام به قتل رسیده‬ ‫بودند‪ .‬هم‌چنین به تدریج آش��کار شد که این پروژه در مواردی‬ ‫نی��ز هم‌چون قصد ب��ه دره افکندن اتوبوس حامل ش��ماری از‬ ‫نویسندگان‪ ،‬ناکام بوده است‪.‬‬ ‫درس��ت است که آمریت‪ ،‬فرمان‌دهی و برنامه‌ریزی برای انجام‬ ‫این قتل‌ها به طور رس��می بر گردن ش��ماری از افراد حکومت‬ ‫انداخته شد اما آیا چنین رفتاری تنها برآمده از نگاه و ایدئولوژی‬ ‫جمعی محدود در درون نظام بود؟ نس��بت شهروندان جامعه‌ای‬ ‫به نام ایران در این میان چه بوده و هس��ت؟ س��ال ‪ 1373‬و در‬ ‫روزهایی که خبر به قتل رس��یدن مهندس «حس��ین‌ برازنده»‬ ‫در ش��هر «مشهد» و در میان روش��ن‌فکران و منتقدان پیچیده‬ ‫بود و هنوز چرایی و چگونگی آن به درس��تی آشکار نشده بود‪،‬‬ ‫گرچه که بیش‌تر افراد با دیده نفرت به چنین برخوردی با یک‬ ‫دگراندیش می‌نگریستند اما از سویی دیگر جسته و گریخته خود‬ ‫آن مرحوم را نیز در رغم‌زدن سرنوش��تش بی‌تاثیر نمی‌دانستند‪.‬‬ ‫آن‌ها بر این باور بودند که «برازنده» در نقد نگاه دینی رایج در‬ ‫جامعه و تفس��یر تازه‌ای از دین‪ ،‬مذهب و کتب‌آسمانی تندروی‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬حقیقت تلخ ماجرا این است که «حسین‌برازنده»‬ ‫از مدت‌ها پیش در ذهن آنان نیز تکفیر شده بود‪.‬‬ ‫اگر دایره‌ی این نگاه را به تمامی افراد جامعه‌ی ایرانی گسترش‬ ‫دهیم با حقیقتی تلخ روبه‌رو می‌ش��ویم که ش��اید پذیرفتن آن‬ ‫برای‌مان سخت باشد‪ ،‬اما اگر با خودمان صادق باشیم به وجود‬ ‫آن گواهی می‌دهیم‪ .‬ما ایرانیان از دیرباز و در اذهان‌مان دست‬ ‫به قتل کسانی زده‌ایم که با نوع نگاه و نگرش ما به هستی در‬

‫تض��اد بوده‌اند و به قول معروف اگرچه بر زبان نرانده‌ایم اما اگر‬ ‫کس��ی آن‌ها را حذف می‌کرد هم چندان ناخش��نود نمی‌شدیم‪.‬‬ ‫البته و صدالبته که این رفتار همیش��ه این‌قدر خشن نبوده است‬ ‫ام��ا در نس��بت‌های مختلف تا جایی پیش رفت��ه که زندگی را‬ ‫ب��ر اقلیت‌های فکری‪ ،‬جنس��ی‪ ،‬قومی و مذهبی س��خت کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬نمی‌دانم آی��ا در ایران تجربه‌ی زندگ��ی به عنوان یک‬ ‫اقلیت فکری‪ ،‬قومی و یا مذهبی را در میان اکثریت ناهم‌خوان‬ ‫داشته‌اید یا نه اما در بیش‌تر موارد شرایط غیرقابل تحمل بوده‬ ‫و هس��ت‪ .‬کودک که بودم در «مش��هد» و پیش از انقالب در‬ ‫محله‌م��ان خانواده‌ای «بهایی» زندگی می‌کردند که از هر نظر‬ ‫انس��ان‌های شریف و درست‌کاری بودند اما برخورد همسایگان‬ ‫با آن‌ها در اکثر موارد فاجعه‌آمیز بود‪ .‬این رفتارها کار را به جایی‬ ‫رس��اند که آن خانواده با وجود داشتن عالیق و دل‌بستگی‌ها و‬ ‫خاطرات بسیار به آن محل‪ ،‬مجبور به ترک آن‌جا شدند‪.‬‬ ‫چنین نگاهی پس از انقالب تش��دید ش��د و جنبه‌های عمومی‬ ‫آن ش��دت گرفت و آش��کارا بر زبان آمد‪ .‬جمعی��ت ده‌ها هزار‬ ‫نفره به خود اجازه می‌دادند تا در خیابان‌ها آزادانه ش��عار بدهند‬ ‫که «مرگ بر کمونیس��ت که می‌گه خدا نیس��ت»‪ .‬انسان‌ها به‬ ‫روشنی خواستار مرگ کس��انی می‌شدند که از نظر اعتقادی و‬ ‫ایدئولوژیکی با آنان هم‌عقیده نبودند‪.‬‬ ‫دای��ره‌ی این تفکر فقط به مذهب و ایدئولوژی محدود نبوده و‬ ‫نمی‌ش��ود‪ .‬مردم جامعه‌ی ما از مردن یک فرد معتاد ناراحت که‬ ‫نمی‌ش��وند هیچ‪ ،‬برخی خوش‌حالی خود را نیز پنهان نمی‌کنند‪.‬‬ ‫با تاس��ف فراوان باید پذیرفت که هنوز نگاه اکثریت توده‌ها در‬ ‫ایران به روس��پیان‪ ،‬دگرباش��ان و دگراندیشان نگاهی یک‌سان‬ ‫و حذفی اس��ت‪ .‬عموم ایرانیان ممکن اس��ت که خود دست به‬ ‫کش��تار آنانی که شیوه‌ زندگی و رفتار اجتماعی و فردی‌شان را‬ ‫نمی‌پس��ندند نزنند‪ ،‬اما از ش��نیدن خبر مرگ آن��ان نیز دل‌خور‬ ‫نخواهند ش��د‪ .‬ش��اید روزی و ب��ه مدد قانون و نی��روی قهریه‬ ‫بت��وان از وقوع قتل‌ه��ای فیزیکی اقلیت‌های فکری‪ ،‬جنس��ی‬ ‫و ی��ا مذهب��ی در ایران جلوگیری به عمل آورد اما خش��کاندن‬ ‫ریش��ه‌های عمیق این تنفر در اندیش��ه‌ی ما ایرانیان به راحتی‬ ‫امکان‌پذیر نیست‪.‬‬

‫‪95‬‬

‫پرونده‌ای برای دین‪ -‬قسمت پنجم‪ -‬جای‌گاه دین‬

‫نگاهی به اما ‌م زاده‌های ایران‬

‫علی فرح‌بخش‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫از بحث مرقد افراد برجسته‌ی دین اسالم در ایران که بگذریم‪ ،‬به‬ ‫فهرس��ت بلند باالیی از امام‌زاده‌ها بر‌می‌خوریم‪ .‬طی خبر‌هایی که‬ ‫چندی پیش پیرامون تعداد امام‌زاده‌ها در ایران از سوی خبرگزاری‌ها‬ ‫اعالم و بحث‌های جنجال‌انگیزی بر‌پا شد‪ ،‬این یادداشت را به بحث‬ ‫پیرامون جای‌گاه امام‌زاده‌ها در ایران اختصاص می‌دهیم‪.‬‬ ‫چندی پیش خبری جنجال‌برانگیز‪ ،‬از وجود یک امام‌زاده‌ی س��یار‬ ‫در ش��هر اراک گسترش یافت که مردم در اطراف آن تجمع کرده‬ ‫و دخیل می‌بستند‪.‬‬ ‫ای��ن خبر به ش��بکه‌های ماهواره‌ای خ��ارج از ایران نیز رس��ید و‬ ‫دس��تاویزی ش��د برای مخالفان و طرح این موض��وع که عده‌ای‬ ‫س��ودجو‪ ،‬از دیانت مردم نس��بت به‬ ‫نوادگان پیش��وایان مذهب��ی خود‪،‬‬ ‫س��ودجویی می‌کنند و از این طریق‬ ‫به گس��ترش ش��یعه و اس��تفاده‌ی‬ ‫سودجویانه از آن می‌پردازند و دولت‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران را مسبب‬ ‫این امر دانستند‪.‬‬ ‫بس��یاری از وبالگ‌نویس��ان هم به‬ ‫گس��ترش ای��ن خبر کم��ک و این‬ ‫پدیده را محکوم کردند‪.‬‬ ‫در این بین گروهی به روش��ن‌گری‬ ‫پرداخت��ه و توضیح دادند که‪ :‬ضریح‬ ‫مزبور مربوط به امام‌زاده عبداله ابن‬ ‫علی ابن قاس��م ابن زی��د ابن امام‬ ‫حس��ن مجتبی‪ ،‬واقع در روس��تای‬ ‫فارسیجان اراک است‪ .‬آن‌چه که در‬ ‫تصویر (منظور عکس منتش��ر شده‬ ‫است) دیده می‌شود‪ ،‬مربوط به زمانی‬ ‫است که این ضریح از محل ساخت‬ ‫خود واقع در شهرستان اراک بر روی یک کامیونت بارگیری شده تا‬ ‫به سمت مکان مورد نظر یعنی روستای فارسیجان حمل شود و در‬ ‫امام‌زاده‌ی مربوطه نصب گردد‪ .‬پس در نتیجه این تصویر مربوط به‬ ‫یک امام‌زاده‌ی سیار نبوده و مردم‪ ،‬به دلیل اعتقادات مذهبی خود‪،‬‬ ‫آن را متبرک می‌دانستند‪.‬‬ ‫از بحث این ضریح س��یار که بگذریم‪ ،‬این پرس��ش در ذهن پدید‬ ‫می‌آید که علت رش��د تصاعدی تعداد امام‌زاده‌ه��ا در ایران از چه‬ ‫خاست‌گاهی برآمده و علت آن چیست؟‬ ‫ابت��دا نگاه��ی می‌اندازیم به رش��د تصاع��دی تع��داد امام‌زاده‌ها‪.‬‬ ‫سخن‌گوی سازمان اوقاف و امور خیریه می‌گوید‪ ،‬تعداد امام‌زاده‌ها‬ ‫در س��ال ‪ ۹۰‬نس��بت به تعداد امام‌زاده‌ها در سال نخست انقالب‪،‬‬ ‫تو‌گو با روزنامه شرق‪،‬‬ ‫هفت برابر شده است‪ .‬حسن‌ربیعی‪ ،‬در گف ‌‬ ‫تعداد امام‌زاده‌های رسمی و مورد تایید سازمان اوقاف و امور خیریه‬ ‫را نزدیک به ‪ ۱۱‬هزار اعالم کرد‪ .‬به ادعای س��خن‌گوی س��ازمان‬ ‫اوقاف و امور خیریه‪ ،‬تمام این امام‌زاده‌ها‪ ،‬فرزندان و نوادگان خاندان‬ ‫پیامبر اسالم هستند و در سال ‪ ۸۹‬بیش از صد میلیون نفر زیارت‬

‫‪96‬‬

‫ن ربیعی هم‌چنین‬ ‫کننده به این امام‌زاده‌ها مراجعه کرده‌اند‪ .‬حس�� ‌‬ ‫گفته‪ ،‬از بین ‪ ۱۲۴‬هزار پیامبر‪ ،‬مقبره ‪ ۳۳‬پیامبر در ایران است‪.‬‬ ‫اما چگونه ممکن اس��ت که طی حدود س��ی س��ال از تاس��یس‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران‪ ،‬ای��ن مقدار امام‌زاده در سرتاس��ر ایران‬ ‫کشف و شناسایی شده باشند‪ ،‬آن هم پس از گذشت مدتی مدید از‬ ‫درگذشت بزرگان دین؟‬ ‫گاه این رش��د تصاعدی امام‌زاده‌ها در ایران به یک رقابت شباهت‬ ‫پیدا می‌کند‪ .‬برای نمونه به خبری که در رس��انه‌ها در ارد‌یبهشت‬ ‫‪ 1390‬منتشر شد نگاهی می‌اندازیم‪:‬‬ ‫«به گفته سیف‌اله‌س��هرابی مدیر کل اوقاف و امو‌ر خیریه استان‬ ‫مازندران‪ ،‬با شناسایی ‪ ۳۲‬امام‌زاده‌ی جدید‪ ،‬تعداد امام‌زاده‌های این‬

‫استان به ‪ ۱۰۶۲‬رس��یده است‪ .‬سهرابی در گفت‌وگو با خبرگزاری‬ ‫مهر گفته اس��ت که مازندران‪ ،‬هم اکن��ون از نظر تعداد امام‌زاده‌ها‬ ‫در کشور در جای‌گاه دوم قرار دارد‪ .‬از نظر تعداد امام‌زاده‌ها‪ ،‬استان‬ ‫گیالن در ایران جای‌گاه اول را دارد‪.‬‬ ‫برای یافتن پاس��خی به پرس��ش ابتدایی مطرح شده در خصوص‬ ‫خاس��ت‌گاه امام‌زاده‌ها‪ ،‬به بخش‌هایی از کتاب ریشه‌های تاریخی‬ ‫امثال و حکم‪ ،‬نوش��ته‌ی مهدی‌پرتوی‌آملی نگاهی می‌اندازیم که‬ ‫نظری چند س��ویه است (برای حفظ حقوق نویسنده‪ ،‬ویرایشی در‬ ‫متن و کلمات صورت نداده‌ام)‪:‬‬ ‫«پس از آن‌که ایرانیان به شرف دیانت اسالم مشرف شدند نسبت‬ ‫به س�لاله پیغمبر (ص) و آل علی (ع) عالقه و ارادت خاصی پیدا‬ ‫کردند‪ .‬عشق و عالقه‌ی ایرانیان‪ ،‬قطع نظر از جنبه دیانت و اعتقاد‬ ‫مذهب��ی‪ ،‬مبتنی بر دو اص��ل و دو علت دیگر نیز ب��ود‪ .‬که یکی‬ ‫موضوع مظلومیت آل علی (ع) و غصب حق مسلم آن‌ها از طرف‬ ‫خاندان بنی‌امیه و بنی‌عباس بوده اس��ت و دیگری موضوع قرابت‬

‫و هم‌بستگی از لحاظ ش��هربانو دختر یزدگرد سوم آخرین پادشاه‬ ‫ن علی (ع) و مادر امام سجاد‬ ‫ساس��انی که وی را همسر حس��ین‌ب ‌‬ ‫می‌دانند (ش��ریعتی ازدواج حس��ین‌بن‌علی (ع) با شهربانو را قوین‬ ‫تکذیب می‌کند – ر‪.‬ک‪ .‬تشیع علوی و تشیع صفوی‪ ،‬ص ‪).113‬‬ ‫ب��ه همین جهات و عل��ل‪ ،‬هر جا که ف��ردی از اعقاب ائمه هدی‬ ‫(ع) بدرود زندگی می‌گفت‪ ،‬قبرش مزار شیعیان می‌شد و بر باالی‬ ‫مدفنش بقعه و بارگاه مجللی بر پا می‌کردند‪.‬‬ ‫چون حکوم��ت و فرمان‌روایی به ایلخانان مغول رس��ید‪ ،‬به گفته‬ ‫خواجه رش��یدالدین فضل‌اله‪ ،‬غازان خان به دوازده امام و س��ادات‬ ‫علوی تعلق خاطر پیدا کرده بود‪.‬‬ ‫ش��ادروان عباس اقبال آش��تیانی در کتاب نفیس تاریخ مغول‪ ،‬در‬ ‫رابطه با احترام غازان به س��ادات‬ ‫علوی و اهل علم چنین می‌نویسد‪:‬‬ ‫«ب��ه اندازه‌ای در احت��رام به مقام‬ ‫منتسبین به خاندان رسول و اهل‬ ‫علم کوشید‪ ،‬که در عهد او عمال‬ ‫دیوانی در فرمان‌های دولتی گاهی‬ ‫اسامی س��ادات را بر اسم ایلخان‬ ‫و ش��اه‌زادگان مقدم می‌نوشتند‪».‬‬ ‫چون س��لطان محمد اولجایتو به‬ ‫مذهب تشیع تعلق خاطر پیدا کرد‬ ‫و از اولجایتو به خدابنده تغییر نام‬ ‫داد‪ ،‬قدر و مقام س��ادات هاشمی‬ ‫بیش‌ت��ر از پیش‌تر قرب و منزلت‬ ‫پیدا کرد‪ .‬س��لطان محمد‪ ،‬س��که‬ ‫ب��ه نام دوازده امام زد و مقابر آنان‬ ‫ملج��ا و پناه‌گاه مغول‌ه��ای تازه‬ ‫مس��لمان گردید‪ .‬از طرف دیگر‪:‬‬ ‫«فرمود که داغی بس��اختند و نام‬ ‫ابوبکر بر س��ر داغ نقش کردند و‬ ‫موالی سنت و جماعت را فرمود که‬ ‫داغ بر پیشانی نهادند‪ ».‬و هم‌چنین تا آن اندازه به سادات اعتقاد و‬ ‫ایمان پیدا کرده بود که‪« :‬کاسه آش را به دست می‌گرفت تا قبلن‬ ‫سیدی بیاشامد‪».‬اگر موضوع تعصب و عالقه آنان به همین جا ختم‬ ‫می‌شد جای بحث و تامل نبود ولی متاسفانه کار به جایی کشید که‬ ‫می‌گویند از طرف یکی از حکم‌رانان مغول‪ ،‬فرمان صادر شد که به‬ ‫جز مقابر پزشکان و بقاع سادات علوی که دسته‌ی اول طبیب جسم‬ ‫و طبقه‌ی دوم شفادهنده‌ی دل و جان هستند‪ ،‬سایر بقاع و مقابر را‬ ‫با خاک یک‌س��ان کنند‪ ،‬زیرا به زعم و عقیده‌ی آن‌ها‪ ،‬تنها این دو‬ ‫دسته هستند که با نقش خود بر دل‌ها حکومت می‌کنند و مقابر آنان‬ ‫را می‌توان مزار و ملجا قرار داد‪ .‬بدیهی اس��ت اگر این فرمان اجرا‬ ‫می‌ش��د‪ ،‬مقابر کلیه‌ی فضال و دانش‌مندان و مفاخر علمی و ادبی‬ ‫ایران که از آن دو دسته خارج بوده‌اند‪ ،‬ویران می‌گردید و از مدفن‬ ‫آن‌ها اثری باقی نمی‌ماند‪ .‬کما این‌که امروز نیز به همان درد مبتال‬ ‫هستیم و مقابر غالب بزرگان ما معلوم و مکشوف نیست‪.‬‬ ‫ایرانیان زیرک و هوش‌مند که تاب تحمل چنین مصیبتی را نداشتند‬

‫و هرگز حاضر نبودند ک��ه مقابر فضال و دانش‌مندان را در مقابل‬ ‫دیدگان‌شان ویران کنند‪ ،‬در مقام چاره و عالج برآمدند و مآلن به‬ ‫این نتیجه رسیدند که چون مغوالن نسبت به سادات علوی بیش‬ ‫از حد و اندازه عالقه و ایمان دارند‪ ،‬مصلحت زمان در این اس��ت‬ ‫ک��ه به منظور اغفال حکام مغ��ول و جلوگیری از نهیب و خرابی‪،‬‬ ‫موقتن برای مفاخر متوفای خود‪ ،‬شجره‌نامه‌های مجهول درست‬ ‫کنن��د و با انتس��اب آن‌ها به یکی از ائمه طاهری��ن (ع) و با توجه‬ ‫به اس��م کوچک‌شان‪ ،‬آن‌ها را فی‌المثل امام‌زاده محمد یا امام‌زاده‬ ‫قاس��م یا ام��ام‌زاده عبداله و جز این‌ها بنامند تا اگر روزی دس��ت‬ ‫روزگار بر قدرت مطلقه عمال و حکام مغول قلم بطالن کش��ید‪،‬‬ ‫شجره‌نامه‌های اصلی و واقعی بزرگان خویش را بر سر جای‌شان‬ ‫گذارند و ش��جره‌نامه‌های مجع��ول را از روی مقابر امام‌زاده‌های‬ ‫مصلحت��ی بردارند‪ .‬ولی با نهایت تاس��ف‪ ،‬ط��ول مدت حکومت‬ ‫مغوالن مجال تحقق چنین آرزویی را نداد و آن دسته از ایرانیانی‬ ‫که به حقیقت مطلب واقف بودند همگی مردند و اسامی و انساب‬ ‫واقع��ی این امام‌زاده‌های مصلحت��ی در دل خاک مدفون گردید‪.‬‬ ‫خاص��ه این‌که امیر تیمور گورکانی و اعقابش هم که بعد از ایلغار‬ ‫مغوالن بر سر ایرانیان فرود آمده‌اند نسبت به سادات علوی عالقه‬ ‫و احترام خاصی مبذول می‌داشتند‪.‬‬ ‫غرض از تمهید مقدمه باال این است که غالب امام‌زاده‌های فعلی‬ ‫در ای��ران مزار بزرگان و دانش‌مندان ایرانی اس��ت و بر هر ایرانی‬ ‫پاک‌نژاد و پاک‌نهاد فرض موکد است که از کلیه عوامل و امکانات‬ ‫موجود برای کشف هویت اصلی صاحبان این بقاع و مقابر استفاده‬ ‫کند تا متدرجن صحیح از سقم و مجعول از غیر مجعول تفکیک‬ ‫و شناخته شود‪.‬‬ ‫راس��ت اس��ت که بعضی از این امام‌زاده‌ها به ویژه آن عده که در‬ ‫روستاهای دور دست و شکاف کوه‌ها و اعماق جنگل‌ها وجود دارند‬ ‫و پای هیچ عربی در ازمنه قدیمه به آن‌جاها نرسیده است‪ ،‬مولود‬ ‫مطامع بعضی شیادان است که برای تحصیل مال و ثروت با اظهار‬ ‫خواب‌ها و رویا‌های دروغین به مقام مقدس سیادت و سالله‬ ‫پیغمبر اکرم (ص) اهانت و اسائه ادب ورزیده‌اند‪ ،‬به قسمی که‬ ‫بعضی‌ها گمان برده‌اند که تمام امام‌زاده‌ها احیانن از این دسته‬ ‫و طبقه هس��تند‪ ،‬ولیکن به ضرس قاطع باید بدانیم که تعداد‬ ‫این گونه مقابر مصلحتی زیاد نیس��ت و اکثریت بقاع و مقابر‬ ‫را س��ادات جلیل‌القدر هاش��می و فضال و دانش‌مندان ایرانی‬ ‫تش��کیل می‌دهند‪ .‬به طور کلی باید دانست که امام‌زاده‌های‬ ‫فعلی ایران از چند دسته خارج نیستند‪:‬‬ ‫دس��ته اول واقعن س��ادات اصیل و ش��ریفی هس��تند که‬ ‫س��ال‌های متمادی مرجع تقلید و ارش��اد و استشارت بودند‬ ‫و پس از آن‌که دعوت حق را لبیک گفته‌اند‪ ،‬بر مدفن آن‌ها‬ ‫بقعه و بارگاه باشکوه و مجلل بنا نهاده‌اند‪ .‬مانند شاه‌چراغ در‬ ‫شیراز و حضرت عبدالعظیم در شهر ری و آستانه در گیالن‬ ‫و ج��ز این‌ها که در صحت نس��بت و اصالت آن‌ها کوچک‌ترین‬ ‫تردید و تاملی وجود ندارد‪.‬‬ ‫دس��ته دوم هم��ان ب��زرگان و دانش‌مندان ایرانی هس��تند که‬ ‫ش��جره‌نامه‌های واقعی آن‌ها به علل و جهاتی که اش��اره شد از‬ ‫میان رفته‪ ،‬صاحبان اصلی این گونه مقابر هنوز معلوم و مشخص‬ ‫نشده‌اند‪.‬‬ ‫دس��ته س��وم مولود مطامع و خواب‌نما شدن‌های دروغین فالن‬ ‫ش��یاد و یا فالن خاله زنک هستند که اگر این‌گونه مقابر را حفر‬ ‫و نبش کنند اثری از جس��د و اس��تخوان پوسیده دیده نمی‌شود‪.‬‬ ‫به قول حاج سیاح‪« :‬به یک خواب جعلی یک آدم فریب‪ ،‬قبری‬ ‫یا س��نگی را امام‌زاده نامیده‪ ،‬معبد و ملجا‪ ،‬بلکه قاضی‌الحاجات‬

‫ساخته‌اند‪».‬‬ ‫چگونه ممکن است که طی حدود سی سال از تاسیس جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران‪ ،‬ای��ن مقدار امام‌زاده در سرتاس��ر ایران کش��ف‬ ‫و شناس��ایی ش��ده باشند‪ ،‬آن هم پس از گذش��ت مدتی مدید از‬ ‫درگذشت بزرگان دین؟‬ ‫دس��ته چهارم مقابری است که صاحبان‌شان نه سید هستند و نه‬ ‫دانش‌مند و نه مولود مطامع و خواب‌نما شدن‌های دروغین‪ ،‬بلکه‬ ‫این مقابر به س��ران و فرمان‌دهان عرب در زمان خلفای بنی‌امیه‬ ‫و بنی‌عباس تعلق دارد که برای فتح طبرس��تان و تعقیب علویان‬

‫آمده و به دست مردم آن‌جا کشته و مدفون شدند و عوام‌الناس به‬ ‫اش��تباه آن‌ها را زیارت می‌کنند‪« :‬مثلن در کجور مازنداران قبری‬ ‫اس��ت که از مصقله که در زمان معاویه به طبرستان حمله برده‪،‬‬ ‫مدت دو سال با فرخان بزرگ‪ ،‬در زد و گیر بود و حرب‌ها کرد و در‬ ‫آخر به کجور آمده‪ ،‬ولی مردم آن‌جا و اهالی رویان در آن مقام او‬ ‫را بکشتند و گور او هنوز بر سر راه نهاده است‪ .‬عوام‌الناس به تقلید‬ ‫و جهل زیارت می‌کنند که این از جمله صحابه رسول (ص) است‬ ‫و آن دروغ اس��ت‪ ».‬نظایر این‌گونه مقابر به سران و فرمان‌دهان‬ ‫متج��اوز عرب‪ ،‬که مردم به اش��تباه زیارت می‌کنن��د در مناطق‬ ‫شمالی ایران کم نیس��ت و اسامی آن‌ها بعضن در کتب تاریخی‬ ‫ضبط ش��ده که پژوهش‌گران می‌توانن��د به کتاب‌های مربوط به‬

‫گی�لان و مازندران مراجعه نماین��د‪ .‬هم‌چنین در تاریخ اجتماعی‬ ‫ایران (ج ‪ ،2‬ص ‪ )55‬نقل ش��ده که قبر «قتیبه‌بن‌مس��لم‌باهلی»‬ ‫س��ردار خون‌خوار عرب را در خراسان و ماورا‌النهر‪ ،‬ایرانیان ساده‬ ‫لوح زیارت می‌کنند و حاجت می‌طلبند‪.‬‬ ‫عده‌ای از ارباب تحقیق و اطالع‪ ،‬دسته پنجمی هم قایل هستند‬ ‫و بعضی از این مقابر مصلحتی را گنجینه دفاین و ذخایر می‌دانند‬ ‫که متمکنین و ثروت‌مندان هر عصر و زمانی بر باالی آن‌ها بقعه‬ ‫و بارگاه می‌س��اختند و به نام یکی از ای��ن امام‌زاده‌ها نام‌گذاری‬ ‫می‌کردند تا از دست‌برد سارقین و گزند زورمندان زمان و تعدیات‬ ‫و تجاوزات حکام خود مختار مصون و محفوظ بمانند‪ .‬بنای‬ ‫ای��ن گونه دفاین به صورت گنب��د و امام‌زاده موقعی انجام‬ ‫می‌گرفت که آن شهر و آبادی از طرف حاکم همسایه و یا‬ ‫زورمندی دیگر از مناطق مجاور مورد حمله قرار می‌گرفت‬ ‫و ساکنان شهر مجبور به فرار می‌شدند و با بار و بنه‌ای به‬ ‫قدر مقدور از خانه و دیارشان مهاجرت می‌کردند‪ .‬در چنین‬ ‫مواقع‪ ،‬افراد متمول و ثروت‌مند که نقدینه زیادی از احجار‬ ‫کریمه داش��ته‌اند‪ ،‬آن جواه��رات گران‌بها را در زیر گنبد به‬ ‫ش��کل و هیت باال دفن می‌کردند تا اگر روزی به ش��هر و‬ ‫دیار خود بازگشته باشند‪ ،‬بدان دست یابند‪ .‬ولی چون غالبن‬ ‫این مهاجرت س��ال‌های متمادی طول می‌کشید و صاحب‬ ‫گن��ج و دفینه در دیار غرب��ت می‌مرد؛ لذا این گنبد‌ها یعنی‬ ‫امام‌زاده‌های مصلحتی و مجعول باقی می‌ماند‪ .‬در حالی که‬ ‫کسی نمی‌دانست که در زیر این گنبد‪ ،‬کسی مدفون نیست‪ ،‬مگر‬ ‫سیم و زر و احجار کریمه‪ .‬اتفاقن حفر و کشف بعضی از این‌گونه‬ ‫مقابر در خرابه‌ها و ویرانه‌های بالد طبرستان تایید این تشخیص‬ ‫و ادعا را نیز مسلم داشته است‪».‬‬ ‫با ذکر این گزارش به نظر می‌رسد که نخست‪ ،‬خود اهل دین نیز‬ ‫به همه‌ی امام‌زاده‌ها به عنوان منس��وبان ائمه باور ندارند و دوم‬ ‫آن‌که تشخیص درس��ت صحت یک امام‌زاده کاری بس دشوار‬ ‫و گاهی عبث اس��ت‪ .‬هس��تند بس��یاری که به زیارت امام‌زاده‌ها‬ ‫رفته‪ ،‬دخیل می‌بندند و پول در ضریح آن می‌اندازند و نیز هستند‬ ‫کسانی که از کنار یک امام‌زاده هم عبور نمی‌کنند و به آن باوری‬ ‫ندارند و پول‌شان را خرج کارهای دیگر می‌کنند‪.‬‬

‫‪97‬‬

‫دایره‌ی شکسته‪ -‬برای نسرین ستوده که عزم و ارداه را معنا می‌کند‬

‫آن‌که در بند است‬ ‫مه‌شب‌تاجیک‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫هرگونه رفتار خشونت‌آمیز فیزیکی‪ ،‬روانی و یا اقتصادی که بر انسان‬ ‫اعمال گردد خواه ناخواه باعث آس��یب دیدن او می‌ش��ود‪ .‬خشونت بر‬ ‫انسان‌ها آن‌قدرها ربطی به پای‌گاه طبقاتی و موقعیت اجتماعی آنان‬ ‫ندارد‪ .‬اگرچه آسیب‌های ناشی از خشونت در کشورهای دیکتاتوری با‬ ‫اعمال زورهای بی‌منطق و بدون دلیل تا س��ال‌ها انس��ان‌ها را از یک‬ ‫زندگی عادی محروم می‌کند و این س��نگین‌تر است‪ .‬انسان‌هایی که‬ ‫تنها دلیل دربند بودن‌ش��ان‪ ،‬تالش برای تعریف دموکراسی است‪ ،‬که‬ ‫به سادگی و در سایه قوانین آن نتوان به هر بی‌گناهی انگی زده و او‬ ‫را از زندگی محروم کرد‪.‬‬ ‫همه‌ی مشکالت «نسرین ستوده» از زمانی شروع شد که این وکیل‬ ‫آگاه و انسان‌دوست تنها به وظیفه‌ی وکالت خود عمل کرد و به دفاع‬ ‫از موکالنش پرداخت‪ ،‬موکالنی که فارغ از عقیده و مرام‌شان به دفاع‬ ‫از آن��ان می‌پرداخت‪ .‬بعد از چندین بار تهدیدهای مکرر و احضارهای‬ ‫ش��فاهی و تلفن‌های نابهنگام‪ ،‬در هشتم ش��هریور ماه بعد از تفتیش‬ ‫خان��ه‌اش و جس��ت‌وجو در میان جای جای زندگی ش��خصی خود و‬ ‫خانواده‌اش‪ ،‬برگه‌ی احضاریه را به دستش سپردند‪« .‬نسرین ستوده»‬ ‫در جریان انتخابات ‪ ،1388‬به هم‌راه بس��یاری از فعاالن جنبش زنان‪،‬‬ ‫«هم‌گرایی جنبش زنان برای طرح مطالبات در انتخابات» را ش��کل‬ ‫داده و در مبارزات انتخاباتی تالش کردند تا مطالبات زنان را در سطح‬ ‫عمومی و با کاندیداها‪ ،‬مطرح سازند‪ .‬پس از انتخابات نیز وی تعهدش‬ ‫را به حقوق برابر و حق انتخاب هم وطنانش با هم‌راهی و هم‌گامی با‬ ‫هم‌گرایی سبز جنبش زنان نشان داد‪« .‬نسرین ستوده» تنها یک وکیل‬

‫مس��وول و متعهد به کار وکالت‌اش بوده که سال‌های سال با تالش‬ ‫خس��تگی‌ناپذیر خود به دفاع از موکلین‌اش پرداخته است‌‪ .‬هیچ‌کس‪،‬‬ ‫هی��چ‌گاه‪ ،‬و در هیچ‌کجای دنیا تصور نمی‌ک��رد که روزی یک وکیل‬ ‫متعهد و سرشناس چون او که همیشه قدم‌هایش برای احیای حقوق‬ ‫مردم کشورش بوده چنین دربند کشیده شود و از ابتدایی‌ترین حقوقش‬ ‫نیز محروم ش��ود‪ .‬وقتی سرگذشت نسرین س��توده را در این روزهای‬ ‫بازداش��ت به دقت مرور کنیم واقعن به درس��تی نمی‌توان فهمید که‬ ‫گناه‌اش چیس��ت؟ و ب��ه چه جرمی به تحمل این حبس س��نگین و‬ ‫محرومیت از بودن با فرزندانش محکوم ش��ده است‪ .‬او در واقع هیچ‬ ‫جرمی به جز انجام وظایف قانونی‌اش در قبال موکالن‌اش انجام نداده‬ ‫است و به دلیل همین از جان گذشتن‌ها و ایفای وظیفه وکالت‌اش بوده‬ ‫که وقتی روز سیزدهم شهریورماه هم‌راه با وکیل‌اش‪« ،‬نسیم غنوی»‬ ‫به دادسرای اوین مراجعه کردند‪ ،‬او را نگه داشتند و به وکیل‌اش گفتند‬ ‫که آن‌جا را ترک کند‪ ،‬بدون این‌که بگویند قرار بازداشتی برای نسرین‬ ‫س��توده صادر خواهد شد یا نه‪ .‬اما وقتی زمان به نیمه‌های شب رسید‬ ‫دیگر همه می‌دانستند که نسرین ستوده را فعلن باز نخواهد گذاشت‪.‬‬ ‫به این ترتیب با بازداش��ت او فش��ار بر فعالین وارد فاز جدیدی شد تا‬ ‫وکالی دیگر حساب کار خود را بکنند‪ .‬روزهای سخت نسرین ستوده‬ ‫با گذراندن در س��لول انفرادی آغاز شد‌‪ .‬هنوز چند روز از بازداشت این‬ ‫وکیل سرش��ناس حقوق زنان و حقوق بشر نگذشته بود که موجی از‬ ‫اعتراض‌های بین‌المللی به بازداشت‌اش شروع شد اما هیچ‌کدام از این‬ ‫اعتراضات نتوانست سیس��تم قضایی را وادار به آزادی نسرین ستوده‬ ‫و تجدید نظر در برخورد با وی کند‪ .‬اما حرکات س��رین س��توده بعد‬

‫از دس��تگیری و محکومیت س��نگینی که برایش صادر شد این بود‬ ‫که س��کوت نکرد و سکوت نکرد‪ .‬در برابر همه از بی‌عدالتی‌هایی که‬ ‫به موکالنش شده بود س��خن گفت‌‪ .‬او وکیلی بی‌گناه است که تنها‬ ‫جرمش دفاع از موکلین و کودکان زیر هیجده سالی بود که به اعدام‬ ‫محکوم ش��ده بودند‪ .‬دلیل بازداش��ت او به هیچ وجه مشخص نبود و‬ ‫کسی برای بازداشت وکیل باسابقه و انسان‌دوستی که تنها دغدغه‌ی‬ ‫فکری‌اش حمایت از حقوق انسان‌ها بود‪ ،‬توضیحی نداد‪ .‬او گذشته از‬ ‫قبول وکالت فعاالن جنبش زنان‪ ،‬تاکنون پرونده‌ی بسیاری از فعاالن‬ ‫سیاس��ی و نیز پرونده‌های کودک آزاری و اعدام کودکان زیر هیجده‬ ‫سال را هم تقبل کرده‪ ،‬و نیز وکالت برخی از افرادی که پس از حوادث‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 88‬به اعدام محکوم شدند را برعهده‬ ‫گرفته اس��ت‪ .‬هم‌اکنون او دوران محکومیتش را می‌گذراند‪ ،‬به دور از‬ ‫دو فرزند نوجوان و خردس��الش که نیازمند آغوش او هستند‪ .‬نسرین‬ ‫س��توده اما این مقاومت خستگی‌ناپذیر و عزم و اراده‌ی آهنین خود را‬ ‫در مطالبات بر حقش بارها بر صورت کس��انی که او را بی‌گناه بر بند‬ ‫کشیدند‪ ،‬کوبید‪ .‬او اعتراض می‌کند‪ ،‬به هر حرف زور و ناحقی که بر او‬ ‫روا می‌دارند‪ ،‬واکنش نشان می‌دهد‪ ،‬ندیدن و دوری از فرزندانش را بر‬ ‫خود روا می‌دارد‪ ،‬اما به حرف‌های بی‌پایه و بنیان می‌شورد‪ ،‬به انفرادی‬ ‫می‌رود‪ ،‬اعتصاب غذا می‌کند اما نامه می‌نویس��د و تند و محکم تمام‬ ‫بی‌عدالتی‌ها را محکوم می‌کند‪ .‬نس��رین ستوده زن بزرگی است که‬ ‫در س��طرها و کلمات نمی‌گنجد‪ ،‬ای کاش روزی برسد‪ ،‬که سکوت‪،‬‬ ‫نباشد‪ ،‬در قبال مادری که ندیدن فرزندانش و دوری از آن‌ها را به جان‬ ‫می‌خرد‪ ،‬تا مادری دیگر بر دار رفتن نوجوانش را نبیند‪.‬‬

‫گفت‌وگو با رضا خندان همسر ستوده‬

‫حقوق بشر هیچ حد و مرزی به‌نام زندان نمی‌شناسد‬

‫بابک اجاللی ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫نس��رین ستوده‪ ،‬وکیل دادگستری که از ‪ ۱۳‬شهریور ‪ ۱۳۸۹‬در بازداشت به‌سر می‌برد‪ ،‬در دادگاه انقالب‬ ‫به جرم «اقدام علیه امنیت ملی‪ ،‬تبانی و تبلیغ علیه نظام و عضویت در کانون مدافعان حقوق بشر» به‬ ‫تحمل ‪ 6‬سال حبس تعزیری و ‪ 10‬سال محرومیت از وکالت محکوم شده است‪.‬‬ ‫در خصوص وضعیت آخرین وضعیت خانم ستوده گفت‌وگویی با رضا خندان همسر وی صورت گرفته‬ ‫است که متن آن در پی می‌آید‪:‬‬ ‫لطفن از آخرین وضعیت خانم ستوده اگر اطالعی دارید بفرمایید؟‬ ‫ایش��ان نزدیک به ‪ 16‬ماه است که در بازداشت است و هم اکنون در بند عمومی زندان اوین به هم‌راه‬ ‫عده‌ای از زنان سیاسی دوران حکم ‪ 6‬سال حبس‌اش را سپری می‌کند‪ .‬وضع روحی خوبی دارد‪ .‬دل‌تنگ‬ ‫بچه‌ها و خصوصن مادر بیمارش هست که ممنوع‌المالقات شده است‪.‬‬ ‫آخرین تماس��ی که با وی داش��تید کی و چگونه بود و در این تماس وضعیت روحی و جسمی ایشان را‬ ‫چگونه ارزیابی کردید؟ آخرین تماس تلفنی مربوط به ‪ 8‬ماه پیش بود‪ .‬که حال عمومی خوبی داشت و از‬ ‫آن تاریخ به بعد تلفن‌هایش قطع شده است‪.‬‬ ‫آیا خانواده شما طی روزهای اخیر اقدام قانونی را در جهت رسیدگی به وضعیت ایشان انجام داده‌اند‌؟‬ ‫قاعدتن وکالیش باید پی‌گیر اقدامات قانونی باشند ولی هر کدام به نوعی بازداشت احضار و یا تهدید‬ ‫شده‌اند‪ .‬خانواده هیچ راهی برای پیگیری حقوقی ندارد و کسی هم پاسخ‌گو نیست‪.‬‬ ‫آخرین مالقاتی که بانو ستوده با فرزندان خود انجام داده کی وچگونه بوده و مدت محرومیت وی از این‬ ‫مالقات‌ها چند ماه به طول انجامید؟ دو روز بعد از عید غدیر در محل دادسرای اوین مالقات حضوری‬

‫‪98‬‬

‫داشتیم که پس از بیش از ‪ 4‬ماه این مالقات انجام شد‪ .‬یعنی بچه‌ها بیش از ‪ 4‬ماه نتوانسته بودند مادرشان‬ ‫را از نزدیک ببینند‪ .‬در واقع مالقات حضوری ما خصوصن بچه‌ها از زمان بازداشت همسرم تاکنون هیچ‬ ‫وق��ت طبق روال و قاعده و قانون نبوده اس��ت‪ .‬به طوری که مجموع مالق��ات آن‌ها در طول ‪ 9‬ماه اول‬ ‫بازداشت همسرم جمعن به یک ساعت نمی‌رسید‪ .‬در تمام تعطیالت عید نوروز و روزهای پس از آن یعنی‬ ‫تا ‪ 19‬فروردین حتا از مالقات کابینی هم جلوگیری کردند‪.‬‬ ‫چه درخواستی از مقامات قضایی و مسئولین حکومت در رابطه با پرونده و وضعیت ایشان دارید؟ آزادی‬ ‫بی قید و ش��رط همسرم و عذرخواهی مس��ولین و پرداخت غرامت بابت فشار روحی فوق‌العاده سنگین‬ ‫بخصوص بر کودکان خردسال‪.‬‬ ‫آخرین پیگیری‌هایی که برای پرونده ایشان از طریق مراجع قانونی انجام دادید چه بوده است و ایا جوابی‬ ‫در باره این پیگیریها دریافت کرده‌اید؟ در خواست مرخصی کرده‌ایم و کسی در این مورد پاسخ‌گو نیست‬ ‫و پی‌گیری بال اثر است‪.‬‬ ‫در پایان اگر حرفی یا نکته‌ای دارید که نیاز به اطالع‌رسانی دارد بفرمایید؟ حقوق جهانی بشر هیچ حد و‬ ‫مرزی به نام زندان نمی‌شناسد‪ .‬این حقوق شامل حال تمامی افراد بازداشت شده و زندانی نیز می‌باشد‪.‬‬ ‫ حق زندگی و برخورداری از احترام به حیثیت فردی ‪ -‬حق احترام به شان انسانی ‪ -‬حق آزادی اندیشه‬‫ حق برخورداری از اجرای عادالنه‌ی قانون ‪ -‬حق شکوفایی فردی ‪ -‬حق احترام به زندگی خانوادگی ‪ -‬و‬‫‪ . . .‬از مسولین قضایی انتظار داریم در برخورد با زندانیان و خانواده‌هایشان مطابق قانون رفتار کنند‪ .‬این‬ ‫که یک زندانی به صرف داش��تن اتهام سیاسی و به زعم آنها امنیتی از حقوق اولیه محروم باشد رفتاری‬ ‫مغایر با قوانین داخلی و بین‌المللی است‪.‬‬

‫زن ایرانی‬

‫آتوسا‪ ،‬شاعر و جنگ‌جوی ایران قدیم‬

‫سایه کوثری‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫اگر «آتوسا»‪ ،‬زنی از عصر هخامنشی را برجسته‌ترین زن در تاریخ‬ ‫قدیم ایران بخوانیم‪ ،‬پر بی‌راه نگفته‌ایم‪.‬‬ ‫آتوس��ا (‪ ۵۵۰‬تا ‪ ۴۷۵‬پیش از میالد مسیح) دختر کوروش بزرگ و‬ ‫همس��ر دوتن از پادشاهان هخامنشی کمبوجیه و داریوش یکم و‬ ‫مادر خشایار شاه بوده است‪.‬‬ ‫کوروش بزرگ نخس��تین پادشاه هخامنشیان‪ ،‬فرزند شاه‌زاده‌ای از‬ ‫خاندان ماد‪ ،‬ماندانا و شاه کمبوجیه است‪.‬‬ ‫می‌گویند‪ :‬آس��تیاگ پادشاه سرزمین‬ ‫ماد ش��بی در خواب دید از دخترش‬ ‫ماندانا درختی تناور خواهد رویید که‬ ‫بر همه کشورها سایه می‌افکند‪.‬‬ ‫بامداد فردا آس��تیاگ با همنشینانش‬ ‫به گفت‌وگو نشس��ت و از خواب خود‬ ‫سخن گفت‪ .‬آنان به او گفتند دخترش‬ ‫دارای کودکی خواهد شد که همه‌شان‬ ‫را برکنار می‌کند‪ .‬از این رو آس��تیاگ‬ ‫دخترش را به شاهی که بر سرزمینی‬ ‫کوچک از پارس فرمان‌روایی می‌کرد‬ ‫به همسری داد و ماندانا به سرزمین‬ ‫پارسیان رفت‪ .‬ماندانا پس از زایمان به‬ ‫تنهایی کودک را پرورش داد‪.‬‬ ‫ک��وروش در جوانی با دختری به نام‬ ‫کاساندان که فرزند فرنس پسر یکی‬ ‫از بزرگان پارس بود پیوند زناش��ویی‬ ‫بس��ت‪ .‬از آن ازدواج فرزندی به دنیا‬ ‫آمد به نام آتوسا‪.‬‬ ‫آتوس��ا در لغ��ت ب��ه معن��ای‬ ‫«خوش‌ان��دام»‪ ،‬هم‌چنین به معنای‬ ‫«قدرت و توان‌مندی» نیز است‪.‬‬ ‫در کتاب‌ها آمده اس��ت که کمبوجیه‬ ‫پس��ر کوروش عاشق خواهر خود آتوسا شده و مغ‌های زرتشتی را‬ ‫جمع کرد و از آن‌ها خواست که این ازدواج را برای او قانونی کنند‪.‬‬ ‫چند س��ال بعد پس از درگذشت کمبوجیه در راه بازگشت از مصر‪،‬‬ ‫داریوش یکم با آتوس��ا ازدواج می‌کند‪ .‬این ازدواج چند دلیل داشته‬ ‫‌است‪:‬‬ ‫اول این‌که ازدواج با آتوسا که از سالله هخامنشی بود حکومت او‬ ‫را قانونی جلوه می‌داد‪ .‬هم‌چنین آتوسا باهوش‪ ،‬با‌فرهنگ‪ ،‬با‌قدرت و‬ ‫تفکر سیاسی بود و در موقع لزوم کمک خوبی برای داریوش شاه‬ ‫به حساب می‌آمد‪.‬‬ ‫از سویی از آن‌جا که آتوسا زنی جاه‌طلب و قدرت‌طلب بود از طریق‬ ‫این وصلت می‌توانست به آرزوهای خود جامه عمل بپوشاند‪.‬‬ ‫هرودوت‪ ،‬تاریخ شناس معروف می‌گوید آتوسا از قدرت فوق‌العاده‌ای‬ ‫برخوردار بود و در دوره جنگ با یونان که به توصیه او انجام شده‬ ‫بود‪ ،‬داریوش یکم همواره از نصیحت‌های او بهره می‌جست‪ .‬او حتا‬ ‫عالقه‌مند بود که در میدان کارزار نیز شوهرش را هم‌راهی کند‪ .‬به‬ ‫خاطر خرد و اندیش��ه نیکویش داریوش با او در مسایل مملکتی و‬

‫سرنوشت‌ساز مشورت می‌کرد و نیز به او اعتماد کامل داشت‌‪ .‬اگر‬ ‫داریوش به منطقه‌ای لش��کر می‌کشید شورای سلطنت برای اداره‬ ‫امور کشور تشکیل می‌شد و رییس و مافوق همه در راس شورای‬ ‫سلطنت شهربانو آتوسا بود‪.‬‬ ‫آتوس��ا از داریوش شاه دارای چهار فرزند شد‪ ،‬که بزرگ‌ترین آن‌ها‬ ‫خشایار شاه بود‪ .‬اما به جز این توانایی‌ها‪ ،‬آتوسا بانویی زیبا‪ ،‬شاعر و‬ ‫ادیب بود و به نوجوانان پارسی درس ادبیات پارسی می‌داد‪.‬‬ ‫آش��یلوس نمایش‌نامه‌نویس قرن پنجم پیش از میالد در یکی از‬

‫آتوس��ا آن‌قدر بر شوهر خود نفوذ داشت که توانست خشایار شاه را‬ ‫پس از داریوش به س��لطنت برساند‪ .‬در زمان سلطنت خشایار شاه‬ ‫آتوسا به عنوان مادر پادشاه در امور دولت دخالت می‌کرد‪.‬‬ ‫از زمان مرگ آتوس��ا هیچ اطالعی در دست نیست‪ .‬تنها می‌دانیم‬ ‫تا زمانی که خش��ایار از جنگ یونان برمی‌گردد زنده بود‌ه اس��ت‪.‬‬ ‫هرودت اعتقاد دارد که او در زمان حکومت خشایار شاه‪ ،‬زنده بوده‬ ‫اس��ت و احتمالن آرام‌گاه او در کنار آرام‌گاه داریوش کبیر در نقش‬ ‫رستم قرار دارد‪.‬‬

‫نمایش‌نامه‌ه��ای خود تحت عنوان «ایرانی��ان» که اختصاص به‬ ‫جنگ خشایار شاه با یونانیان دارد از آتوسا به عنوان بانوی بانوان یاد‬ ‫می‌کند‪ .‬می‌توان گفت که در نمایش‌نامه آشیلوس پس از خشایار‪،‬‬ ‫آتوسا بیش‌ترین نقش را بازی می‌کند‪.‬‬ ‫هم‌چنین آتوس��ا‪ ،‬یکی از ش��خصیت‌های کلیدی در شاه‌کار گور‬ ‫وی��دال‪ ،‬یعنی کتاب «آفرینش» اس��ت‪ .‬اعتبار این کتاب در بحث‬ ‫درباره چگونگی به سلطنت رسیدن داریوش بزرگ است‪.‬‬ ‫هرودوت در مورد زندگی سیاس��ی وی می‌گوید‪« :‬آتوسا از قدرت‬ ‫فوق‌الع��اده‌ای برخوردار بود و عالقه‌مند بود ک��ه در میدان کارزار‬ ‫نیز ش��وهرش را هم‌راهی کند‪ .‬وی هم��واره یاور فکری داریوش‬ ‫بزرگ بوده و چندین نبرد بزرگ را شخصن فرمان‌دهی کرده یا با‬ ‫نقشه‌های جنگی او انجام گرفته است‪».‬‬ ‫فرزند آتوسا و داریوش یکم‪ ،‬خشایار شاه بوده است‪ .‬اما از آن‌جا که‬ ‫آتوس��ا همس��ر اول داریوش یکم نبود‪ ،‬و داریوش از همسر اولش‬ ‫دارای پسرانی بود که همگی از خشایارشاه بزرگ‌تر بودند‪ ،‬مطابق‬ ‫قانون س��لطنت پسر بزرگ شاه پس از او به سلطنت می‌رسید‪ .‬اما‬

‫آتوس��ا دارای مهر ویژه و جای‌گاه بارعام مانند داریوش بزرگ بوده‬ ‫اس��ت‪ ،‬پس از آناهیتا او دومین کسی بود که لقب «بانو» که یک‬ ‫عن��وان مذهبی بود‪ ،‬گرفت‪ .‬زی��را این‌چنین لقبی کم‌تر به ملکه‌ها‬ ‫داده می‌شد‪.‬‬ ‫خشایار شاه در تخت جمشید که به دستور پدرش داریوش ساخته‬ ‫ش��ده بود قصرهای دیگری بنا کرد که بر عظمت و شکوه این اثر‬ ‫باس��تانی افزود‪ .‬کتیبه‌ای نیز در ارمنستان از خود به جای گذاشت‪.‬‬ ‫همی��ن طور کتیبه معروف به سنگ‌نبش��ته‌های گنج‌نامه بر روی‬ ‫ک��وه الوند در همدان‪ ،‬نی��ز در کنار کتیبه داریوش ب��زرگ از وی‬ ‫برج��ای مانده اس��ت که متن آن عبارت اس��ت از‪« :‬خدای بزرگ‬ ‫اس��ت اهورامزدا‪ ،‬بزرگ‌ترین خدایان است که این زمین را آفرید‪،‬‬ ‫که آن آس��مان را آفرید‪ ،‬که مردم را آفرید‪ ،‬که برای مردم ش��ادی‬ ‫آفرید‪ ،‬که خشایارشاه را شاه کرد‪ ،‬یگانه از میان شاهان بسیار‪ ،‬یگانه‬ ‫فرمان‌روا از میان فرمان‌روایان بی‌شمار‪ .‬من خشایارشاه‪ ،‬شاه بزرگ‪،‬‬ ‫شاهشاهان‪ ،‬شاه کش��ورهای دارای ملل بسیار‪ ،‬شاه این سرزمین‬ ‫بزرگ دوردست پهناور‪ ،‬پسر داریوش شاه هخامنشی‪».‬‬

‫‪99‬‬

‫زخم‬

‫دختران ‪ ۱۲‬ساله هم وارد بازار سکس ایران شدند‬

‫افشان برزگر‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫بس��تگی دارد در کجای دنیا زندگی کنید‪ .‬مجازات انجام این کار‬ ‫در بعضی کش��ورها مرگ است و سنگ‌سار و در برخی دیگر حتی‬ ‫قرارداد می‌نویس��ند و قانون کار حمایت می‌کند‪ .‬اما آن‌چه مس��لم‬ ‫است‪ ،‬روشی است برای اعمال خشونت علیه زنان‪.‬‬ ‫هرچند در بسیاری از کشورها‪ ،‬قانونی است‪ ،‬اما خانواده‌ها دل خوشی‬ ‫از آن ندارند و نب��ود آن را آرزو دارند‪ .‬اکثر دولت‌ها‬ ‫نیز در ظاهر هم که شده به دنبال کنترل شیوع این‬ ‫حرفه که گاهی نیز به عنوان «قدیمی‌ترین حرفه‬ ‫دنیا» نیز شناخته می‌شود‪ ،‬برنامه‌ریزی می‌کنند که‬ ‫به نظر می‌رسد‪ ،‬برنامه‌های سیاست‌مداران نیز راه‬ ‫به جایی نبرده است‪.‬‬ ‫روسپی‌گری‪ ،‬تن‌فروشی یا فحشا‪ ،‬آمیزش جنسی‬ ‫در قبال درآمد اس��ت‪ .‬ش��غلی که در ابتدایی‌ترین‬ ‫تمدن جهان نیز وجود داشته و در برهه‌ای از تاریخ‪،‬‬ ‫فاحشه‌ها در فرانسه جزو اقشار فرهیخته محسوب‬ ‫می‌شدند‪.‬‬ ‫اما در دنیای امروز اکثر زنان و دخترانی که پا در این‬ ‫عرصه می‌گذارند‪ ،‬با انتخاب و رغبت خود دست به‬ ‫ای��ن کار نزده‌ان��د‪ ،‬چراکه بس��یاری از ای��ن افراد‪،‬‬ ‫قربانیان خشونت‌های جسمی نیز هستند و از سوی‬ ‫مشتریان مورد ضرب و شتم نیز قرار می‌گیرند‪.‬‬ ‫روسپی‌ها به شدت مستعد ابتال به انواع بیماری‌های‬ ‫جسمی و روحی هستند‪ ،‬به طوری که قریب به اتفاق آن‌ها معتاد‬ ‫به مواد مخدر و دچار افسردگی و استرس هستند‪ .‬امراضی هم‌چون‬ ‫ایدز و هپاتیت و بیماری‌های آمیزشی نیز به دلیل استفاده نکردن از‬ ‫کاندوم در رابطه‌ها‪ ،‬بیماری شایع در بین این افراد است‪.‬‬ ‫اکثر تن‌فروش��ان‪ ،‬زنان و دختران فقیری هستند که از کشورهای‬ ‫جهان سوم به کش��ورهای صنعتی و پیش‌رفته قاچاق می‌شوند و‬ ‫سود سرشاری را به جیب باندها و مافیای قاچاق می‌ریزند‪ .‬قاچاقی‬ ‫که از آن با نام برده‌داری جنسی و برده‌داری سفید نیز یاد می‌کنند‪.‬‬ ‫سازمان ملل‪ 27 ،‬میلیون مورد قاچاق انسان در را جهان تایید کرده‬ ‫است که ‪ 56‬درصد از این افراد از آسیا و مخصوصن‬ ‫چین و ‪ 10‬درصد از کش��ورهای آمریکای التین و‬ ‫‪ 9‬درصد هم از کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا‬ ‫قاچاق شده‌اند‪.‬‬ ‫‪ 70‬درص��د زنان��ی ک��ه توس��ط قاچاق‌چی��ان به‬ ‫کش��ورهای صنعتی قاچاق می‌شوند‪ ،‬وارد صنعت‬ ‫س��کس می‌ش��وند و به عنوان برده جنسی مورد‬ ‫اس��تفاده قرار می‌گیرند‪ .‬درآمد این تجارت در دنیا‬ ‫‪ 42‬میلیارد دالر اس��ت که بر اساس اعالم سازمان‬ ‫مل��ل متحد ‪ 50‬درصد این درآمد به باندهای فعال‬ ‫در آمریکا تعلق می‌گیرد‪.‬‬ ‫هم‌چنین زنان تایلندی و فیلیپینی به ژاپن و زنان‬ ‫سریالنکایی و پاکستانی به عربستان و کشورهای‬ ‫حاشیه خلیج فارس و زنان اکراینی و اروپای شرقی‬ ‫به غرب و امارات متحده قاچاق می‌شوند که نیمی‬

‫‪100‬‬

‫از این قربانیان زیر ‪ 18‬سال سن دارند‪.‬‬ ‫دو کشور مکزیک و اسراییل هم مرکز اصلی ترانزیت موقت انسان‬ ‫هستند‪ ،‬به طوری که قربانیان از طریق این کشورها به کشورهای‬ ‫مقصد فرستاده می‌شوند‪.‬‬ ‫روسپی‌ها که با وعده ازدواج‪ ،‬کار مناسب و یا اقامت در کشورهای‬ ‫پیش‌رفته تطمیع می‌ش��وند‪ ،‬تالش زیادی برای رهایی از چنگال‬

‫قاچاق‌چیان نمی‌کنند‪ ،‬چرا که در صورت انجام هر اقدامی با انواع‬ ‫تهدیدات روبه‌رو خواهند ش��د‪ ،‬بنابراین مجبورند برای مدت‌های‬ ‫مدید در اختیار باندها باشند‪.‬‬ ‫همچنین این زنان مجبورند س��فته‌هایی با ارقام سنگین در اختیار‬ ‫کارفرمای��ان خود ق��رار دهند که این امر مانع از آن می‌ش��ود که‬ ‫روس��پیان بتوانند به راحتی از منجالبی که در ان گرفتار ش��ده‌اند‪،‬‬ ‫فرار کنند‪.‬‬ ‫هم‌چنین اغلب زنان روس��پی‪ ،‬قبل از این‌که به کشورهای مقصد‬ ‫منتقل شوند‪ ،‬آموزش روسپی‌گری دیده و پس از رسیدن به کشور‬

‫مورد نظر به آپارتمان‌ها و کلوب‌های شبانه منتقل‌شده و کار خود را‬ ‫آغاز می‌کنند و گاهی اوقات مجبورند که روزانه به ‪ 12‬مرد سرویس‬ ‫بدهند‪.‬‬ ‫با این حال که همه دولت‌ها می‌دانند که زنان در شبکه‌های مخوفی‬ ‫گرفتارند و هر روز مورد خشونت جسمی و جنسی قرار می‌گیرند‪ ،‬باز‬ ‫هم اقدامات جدی در راستای جلوگیری از گرفتار شدن انسان‌های‬ ‫جدید انجام نمی‌دهند‪ ،‬به طوری که آمریکا‬ ‫به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده روسپی در‬ ‫دنیا‪ ،‬به ازای هر ‪ 800‬قربانی قاچاق انسان‪،‬‬ ‫تنها یک نف��ر را در دادگاه محکوم می‌کند‬ ‫و نوع محکومیت نیز بس��یار سبک بوده و‬ ‫محکومان پس از خروج از زندان دوباره به‬ ‫این تجارت روی می‌آورند‪.‬‬ ‫دولت‌های بعضی از کش��ورها نیز خود به‬ ‫صورت مستقیم وارد صنعت سکس شده‌اند‬ ‫و از آن درآمد کسب می‌کنند‪ ،‬به طوری که‬ ‫در تایلند روس��پی‌گری در ‪ 50‬درصد موارد‬ ‫جنبه دولتی دارد‪.‬‬ ‫هم‌چنین تندیس��ی هم در هلند به افتخار‬ ‫روسپیان جهان ساخته ش��د‌ه است که بر‬ ‫روی این تندیس حک شده‪« :‬به کارگران‬ ‫جنسی سراسر جهان احترام بگذارید‪».‬‬ ‫در کش��ورهای نیوزیلند‪ ،‬سوییس‪ ،‬استرالیا‪،‬‬ ‫آرژانتین‪ ،‬بلژیک‪ ،‬برزیل‪ ،‬کانادا‪ ،‬اتریش‪ ،‬کاستاریکا‪ ،‬دانمارک‪ ،‬آلمان‪،‬‬ ‫ترکیه‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬یونان و هلند روسپی‌گری آزاد و تحت پوشش قوانین‬ ‫ویژ‌ه است‪ .‬در انگلستان نیز روسپی‌گری آزاد است‪ ،‬اما تبلیغ آن در‬ ‫اماکن عمومی غیرقانونی محسوب می‌شود‪ .‬در آمریکا هم به غیر از‬ ‫یک ایالت‪ ،‬روسپی‌گری ممنوع است‪.‬‬ ‫هرچند کشیش��ان نیز به عنوان رهبران مذهبی‪ ،‬روس��پی‌گری را‬ ‫«شیطان اجباری» معرفی کردند‪ ،‬گناهی که احتمال بروز گناهان‬ ‫دیگر هم‌چون تجاوز و دزدی را کاهش می‌دهد و با داشتن مضرات‬ ‫گوناگون‪ ،‬بی‌فایده هم نیس��ت‪ ،‬اما جامعه س��نتی ایران هیچ روی‬ ‫خوش��ی به این موضوع نش��ان ن��داده و‬ ‫هم‌چنان تابو محسوب می‌شود‪.‬‬ ‫تاری��خ روس��پی‌گری در ای��ران ب��ه زمان‬ ‫هخامنش��ایان بازمی‌گردد‪ .‬حت��ا در دوران‬ ‫صفویان‪ ،‬محله‌ای به نام محله «لختی‌ها»‬ ‫وجود داشت که محل سکونت زنان روسپی‬ ‫محسوب می‌شد‪ .‬هرچند که پس از انقالب‪،‬‬ ‫بساط زنان خیابانی به ظاهر از سطح شهرها‬ ‫برچیده شد‪ ،‬اما روسپی‌گری و تجارت‌های‬ ‫وابس��ته ب��ه آن در ایران ام��روز هم رونق‬ ‫فراوانی دارد‪.‬‬ ‫در ای��ران هی��چ آم��ار رس��می درب��اره‬ ‫روسپی‌گری اعالم نشده‪ ،‬اما آمارهای ارایه‬ ‫شده از سوی کارشناسان و آسیب‌شناسان‬ ‫بسیار تکان‌دهنده است‪ .‬بر این اساس سن‬

‫روسپی‌گری در ایران به زیر ‪ 12‬سال رسیده است و کارشناسان‬ ‫نس��بت به روند افزایش قاچ��اق دختران ایرانی به کش��ورهای‬ ‫همسایه به خصوص امارات و پاکستان هشدار داده‌اند‪.‬‬ ‫براس��اس تازه‌ترین تحقیقاتی که کارشناس��ان انج��ام داده‌اند‪،‬‬ ‫دخترانی با س��ن کم‌تر و تحصیالت باالتر از گذشته وارد بازار‬ ‫کار جنسی می‌شوند‪ .‬دیگر مانند گذشته روسپیان‪ ،‬افراد مهاجر‬ ‫نیس��تند‪ ،‬بلکه هر روسپی در ش��هر خود‪ ،‬اقدام به کسب درآمد‬ ‫می‌کند‪.‬‬ ‫هم‌چنی��ن نتایج تحقیق مورد نظر نش��ان می‌دهد که برعکس‬ ‫گذشته که روسپی‌گری بین دختران مجرد مرسوم بود‪ ،‬اکنون در‬ ‫بین زنان متاهل شایع شده و به شدت نیز رو به گسترش است‪.‬‬ ‫البته علت‌های ارایه شده از س��وی کارشناسان درباره افزایش‬ ‫آمار روسپی‌گری در ایران با یک‌دیگر متفاوت است‪ ،‬به طوری‬ ‫که س��عید مدنی تحلیل‌گر مس��ایل اجتماعی معتقد اس��ت که‬ ‫در چند س��ال گذش��ته دخترکان ‪ 15‬تا ‪ 20‬س��اله‌ای که دیگر‬ ‫بی‌سواد نیستند‪ ،‬نیازهای اولیه زندگی‌شان را با شغل اول تامین‬ ‫می‌کنند و تنها برای از بین بردن نابرابری‌های طبقاتی و تجربه‬ ‫برخ��ورداری از امکانات دختران طبقه مرفه دس��ت به این کار‬ ‫می‌زنند و وارد بازار کار جنسی می‌زنند‪.‬‬ ‫اما بسیاری دیگر از جامعه‌شناسان معتقدند که عوامل اقتصادی‬ ‫و فقر‪ ،‬مهم‌ترین دلیلی اس��ت که باعث می‌شود زنان وارد این‬ ‫عرصه شوند‪ .‬در کنار این موضوع تخریب نهاد خانواده‪ ،‬افزایش‬ ‫آم��ار طالق و اعتیاد‪ ،‬ب��ی‌کاری‪ ،‬ازدواج‌های اجب��اری‪ ،‬ناتوانی‬ ‫جنسی مردان و س��رد مزاجی زنان‪ ،‬شیوع حس انتقام‌گیری از‬ ‫جامعه و افزایش خش��ونت‌های خانوادگی از دیگر علل افزایش‬ ‫تن‌فروشی در ایران ذکر شده است‪.‬‬ ‫نتایج تحقیقات بر روی ‪ 120‬دختر فراری که ناچار به تن‌فروشی‬ ‫ش��ده‌اند نشان داده اس��ت که ‪ 53‬درصد آن‌ها دارای پدر معتاد‬ ‫بوده و ‪ 47‬درصد مورد آزار فیزیکی قرار گرفته‌اند‪ .‬هم‌چنین ‪53‬‬ ‫درصد پ��دران و ‪ 63‬درصد مادران این دختران بی‌س��واد و ‪20‬‬ ‫درصد نیز فرزندان طالق بوده‌اند‪.‬‬ ‫کارشناسان با اس��تناد به واقعیت‌های جامعه معتقدند که زنان‬ ‫روس��پی فداییان جامعه هس��تند و این جامعه است که آن‌ها را‬ ‫به این منجالب هدایت و در آن گرفتار کرده اس��ت‪ .‬این افراد‬ ‫هم در چش��م جامعه بد هستند و هم از دید سیاست‌مداران دور‬ ‫مانده‌اند و هیچ انگاشته می‌شوند‪ ،‬چرا که این افراد جزو معدود‬ ‫گروه‌های آسیب‌دیده هستند که با توجه به جمعیت‌شان‪ ،‬دولت‬ ‫تقریبن هیچ اقدام حمایتی از آن‌ها انجام نمی‌دهد‪.‬‬ ‫در حال حاضر تنها متولی س��امان‌دهی زنان خیابانی در کشور‬ ‫سازمان بهزیستی است که تنها ‪ 21‬مرکز بازپروری زنان آسیب‬ ‫دیده در سراسر کشور دایر کرده است که به دالیل مختلف نیز‬ ‫زنان و دختران آسیب‌دیده از مراجعه به آن خودداری می‌کنند‪.‬‬ ‫اما آن‌چه مس��لم است‪ ،‬این است که هیچ زنی مایل نیست که‬ ‫وارد چرخه روسپی‌گری شود‪ ،‬بنابریان باید حساب زنان روسپی‬ ‫کامل��ن را از س��ایر گناه‌کاران و خاطیان جدا ک��رد‪ ،‬زیرا انگیزه‬ ‫آن‌ها ارضای امیال ش��هوانی خود نیس��ت و به ناچار وارد این‬ ‫عرصه شده‌اند‪.‬‬ ‫پ��س اصول انس��انی و اخالقی حکم می‌کند‪ ،‬ب��رای درمان و‬ ‫برگرداندن این زنان به جامعه باید با دید باز اقدام کرد‪ ،‬چراکه با‬ ‫ادامه روند فعلی و ندیده گرفتن این زنان در جامعه‪ ،‬باید منتظر‬ ‫افزایش فساد‪ ،‬دختران فراری و عدم پای‌بندی مردان به کانون‬ ‫خانواده که افزایش طالق را با خود به هم‌راه دارد‪ ،‬باشیم‪.‬‬

‫تو‌گو با رادیو کوچه‪:‬‬ ‫اباذر نوری‌زاد» در گف ‌‬

‫فرصت‌طلب‌ها گزینشی عمل کردند‬ ‫اردوان روزبه ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫درس��ت چند روز پیش بود که با انتش��ار ی��ک فیلم برای روی‬ ‫«یوتی��وب» از محمد نوری‌زاد این موضوع مطرح ش��د که این‬ ‫فیلم در واقع چه هدفی را دنبال می‌کند‪ .‬فیلم تهیه‌ش��ده که از‬ ‫آقای نوری‌زاد بود به صحنه‌های باز سازی شده‌ای می‌پرداخت‬ ‫که گوینده روی فیلم با انتقاد از وی سعی در تداعی این داشت‬ ‫که پشت صحنه‌ای برای اعتراض‌های وی وجود دارد‪.‬‬ ‫آق��ای نوری‌زاد تاکنون با نوش��تن نامه‌های��ی انتقادی به رهبر‬ ‫جمهوری اس�لامی از زن��دان و خ��ارج از آن حاکمیت را مورد‬ ‫س��وال و توبیخ قرار داده است‪ .‬اما انتشار این فیلم با این تاکید‬ ‫که صحنه‌هایی در زندان و یا بیرون گرفته است هدف‌مند بوده‬ ‫موجب بهت و حیرت بسیاری شد‪.‬‬ ‫در صحنه‌های��ی از فیل��م در بخش پایان��ی تصویرهایی هم از‬ ‫«اب��اذر نوری‌زاد» فرزن��د محمد نوری‌زاد پخش می‌ش��ود که‬ ‫پخش این صحنه‌ها و انتش��ار این فیلم باعث ش��د رادیو کوچه‬ ‫به س��راغ فرزند این مستند‌س��از منتقد برود و از او بخواهد در‬ ‫مورد صحت این فیلم و موضوع آن توضیح دهد‪ .‬اباذر نوری‌زاد‬ ‫طی صحبتی اش��اره کرد که اص��ل فیلم‌ها صحت دارد اما این‬ ‫فیلم‌ها برای تهیه یک روایت آماده ش��ده است که به هنوز به‬ ‫صورت خام بوده و توس��ط نیروهای امنیتی از منزل‌شان خارج‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫انتش��ار این گزارش به نظر می‌رس��د موجب پاس��خ روشنی به‬ ‫برخی گمانه‌زنی‌ها و ابهام��ات در مورد این صحنه‌ها که آقای‬ ‫نوری‌زاد در آن بود‪ ،‬ش��د‪ .‬اما به طور معمول سایت‌های وابسته‬ ‫ب��ه دولت و حاکمیت به صورت گزینش��ی فقط دس��ت به نقل‬ ‫بخشی از این خبر زده‌اند‪.‬‬ ‫ای��ن حرکت موجب اعتراض وی ش��د که با همین هدف رادیو‬ ‫کوچه دوباره به سراغ اباذر نوری‌زاد رفت و از او خواست توضیح‬ ‫روشن‌تری در مورد تهیه این فیلم بدهد‪.‬‬ ‫این مستند‌س��از نیز با اش��اره ب��ه این که برخی از رس��انه‌های‬ ‫داخلی هدف‌مند از بخش��ی از خبر به��ره برده‌اند تاکید کرد که‬ ‫«این فیلم محرمانه برای رهبر ایران تهیه ش��ده بوده اس��ت و‬ ‫نه س��فارش خارج��ی» آقای نوری‌زاد هم‌چنی��ن با اعتراض به‬ ‫نحوه اطالع‌رسانی غیر‌ش��فاف در این خصوص از سوی برخی‬ ‫از رسانه اش��اره داشت که وی از اجرای این پروژه مطلع نبوده‬ ‫اس��ت و وقتی به ایران بازگشته فقط برای کمک به پدر وی را‬ ‫هم‌راهی کرده است‪.‬‬ ‫الزم به توضیع اس��ت محمد نوری‌زاد پیش‌تر خود اشاره کرده‬ ‫بود که تعدادی از فیلم‌های تهیه شده وی توسط ماموران بدون‬ ‫هماهنگی به س��رقت رفته اس��ت‪ .‬این فیلم‌ها بخشی از محل‬ ‫فیلم‌برداری و بخشی از منزل وی خارج شده است‪.‬‬ ‫اباذر نوری‌زاد خود در این مورد توضیح می‌دهد‪:‬‬ ‫چند روز پیش که از رادیو کوچه تماس گرفتند در مورد صحت‬ ‫این فیلم‌ها پرس��یدند و این‌که آیا این صحنه‌ها واقعن در زندان‬ ‫اوین اس��ت؟ گفتم‪ :‬نه خیر این بخشی از پروژه‌ای بوده که من‬ ‫کمک کردم و ساخته شده است‪ .‬جزییات دیگری از من پرسیده‬ ‫نش��د‪ .‬همان‌طور که در خود ویدئو نیز گزینش��ی عمل کردند‪،‬‬

‫بخش��ی از صحبت‌های من را برداشتند و ادعا می‌کنند که این‬ ‫کار از قبل برنامه‌ریزی شده است‪.‬‬ ‫وقتی به ایران رفتم پدرم زندان بود و خبر نداشتم که ایشان قرار‬ ‫اس��ت آزاد شود‪ .‬مدت بلیط من سه هفته بود‪ .‬من ماندگار شدم‬ ‫و ایشان نیز آزاد ش��دند و گفتند طرحی دارند تا از تجارب‌شان‬ ‫که در زندان داش��ته‌اند فیلمی برای آقای خامنه‌ای بسازند‪ ،‬من‬ ‫هم استقبال کردم‪ .‬کار را شروع کردیم ضمن این‌که هیچ فیلم‪،‬‬ ‫عکس و خبری نیز از این کار بیرون ندادیم برای این‌که اس��م‬ ‫کار هم «محرمانه برای رهبر» بود‪ .‬نویس��نده‪ ،‬کارگردان و تنها‬ ‫بازی‌گر هم خود ایشان بودند‪ .‬کسانی که کار تلویزیون و سینما‬ ‫انجام دادند می‌دانند حتا اگر کارگردان‪ ،‬بازی‌گر هم باشد به نفر‬ ‫دیگری برای پش��ت دوربین نیاز دارد تا مسایل را کنترل کند‪.‬‬ ‫م��ن هم در همان حد در کنار ایش��ان بودم و هیچ برنامه‌ریزی‬ ‫قبلی وجود نداش��ته است و این حرفی اس��ت که در دهن من‬ ‫گذاشته شده است‪.‬‬

‫‪101‬‬

‫خانواده روحانی منتقد دولت جمهوری اسالمی‪:‬‬

‫رهبر ایران مسوول وضعیت است‬ ‫بابک اجاللی ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫سید‌حسین کاظمینی بروجردی‪ ،‬روحانی منتقد دولت جمهوری‬ ‫اس�لامی اس��ت‪ ،‬که در بند ‪ 350‬زندان اوین در حال گذراندن‬ ‫شش��مین س��ال از دوران محکومیت ‪ 11‬س��اله خود می‌باشد‪.‬‬ ‫در خص��وص آخرین وضعیت وی با روی��ا عراقی معاون آقای‬ ‫بروجردی مصاحبه‌ای صورت گرفته است‪.‬‬ ‫متن این مصاحبه در پی آمده است‪:‬‬ ‫لطفن از آخرین وضعیت زندانی بیمارآقای کاظمینی بروجردی‬ ‫اگراطالعی دارید بفرمایید؟‬ ‫وضعیت آقای بروجردی بسیار بحرانی است و در حال حاضر از‬ ‫بیماری‌های بسیارجدی رنج می‌برند‪ .‬ایشان در طول دورانی که‬ ‫در زندان هس��تند بر اثر شکنجه به بیماری‌های بسیاری مبتال‬ ‫ش��ده‌اند از جمله بیماری‌های قلبی‪ ،‬ریوی ‪،‬کلیوی‪ ،‬پارکینسون‬ ‫و از دس��ت دادن‪ 90‬درصد بینایی یکی از چش��م‌هایش‪ .‬همان‬ ‫ط��ور که در بیانیه دیده‌بان حقوق بش��ر هم آمده‪ ،‬به‌دنبال عدم‬ ‫درمان بیماری قلبی آیت‌اله بروجردی‪ ،‬ایش��ان دچار تجمع آب‬ ‫در ریه نیز ش��ده است‪ .‬هم‌چنین در پی دفع سنگ‪ ،‬کلیه ایشان‬ ‫در وضعیت بدتری قرار گرفته است‪.‬‬ ‫آخرین تماس��ی که با وی داش��تید کی و چگونه بود و در این‬ ‫تماس وضعیت ایشان را چگونه ارزیابی کردید؟‬ ‫آخرین خبری که از ایش��ان دردس��ت اس��ت‪ ،‬اقدام غیرانسانی‬ ‫مام��وران امنیتی برای ترور ایش��ان توس��ط یک��ی از زندانیان‬ ‫اعدامی بوده اس��ت که خوش‌بختانه با هم‌کاری سایر زندانیان‬ ‫ناکام ماند؛ ولی یکی از قاتلین خطرناک برای به قتل رس��اندن‬ ‫آقای بروجردی هم س��لولی ایشان شده است و این نگرانی ما‬ ‫رانسبت به وضعیت ایشان چند برابر نموده است‪ .‬هم‌چنین بعد‬ ‫از صدور بیانیه‌های بسیار و ابراز نگرانی از سالمتی این زندانی‬ ‫عقیدتی‌‪ ،‬ایش��ان را تحت تدابیر ش��دید امنیتی و با دست‌بند و‬

‫‪102‬‬

‫پابند به بیمارس��تان م��درس منتقل کردند ولی ب��از هم اجازه‬ ‫ندادند که اقدامات درمانی الزم در بیمارستان برای نجات جان‬ ‫آقای بروجردی صورت گیرد و تنها یک سی‌تی‌اس��کن از کلیه‬ ‫ایشان کردند و ایشان را به زندان بازگرداندند‪.‬‬ ‫آیا خانواده آقای بروجردی طی روزهای اخیر اقدام قانونی را در‬ ‫جهت رسیدگی به وضعیت ایشان انجام داده‌اند؟‬ ‫خانواده ایش��ان بارها به دادگاه وی��ژه روحانیت مراجعه نموده و‬ ‫خواس��تار پاسخ‌گویی مسوولین نسبت به اتفاق اخیر و رسیدگی‬ ‫به وضعیت ایش��ان گردیده‌اند‪ .‬هم‌چنین خواستار انتقال ایشان‬ ‫به بیمارس��تانی مجهز جهت مداوا هستند ولی متاسفانه تاکنون‬ ‫هیچ پاس��خ روشنی دریافت نشده اس��ت‌‪ .‬آن‌ها حتا از رساندن‬ ‫دارو ب��ه یک زندانی بیمار ممانع��ت به‌عمل می‌آورند که کاری‬ ‫کاملن غیر‌انس��انی و خالف ع��رف قانونی به‌حس��اب می‌آید‪.‬‬ ‫خان��واده ایش��ان هم‌چنان طی گزارش��ی که در رس��انه‌ها نیز‬ ‫منتش��ر ش��د‪ ،‬رهبر ایران و مقامات قضایی را مسوول مستقیم‬ ‫این فجایع می‌دانند‪ .‬ایش��ان درحال گذراندن شش��مین سال از‬ ‫دوران محکومیت ‪ 11‬س��اله خود می‌باشد؛ حکمی که اتهامات‬ ‫آن هرگز منتش��ر نش��د‪ .‬وی در این س��ال‌ها از داشتن وکیل و‬ ‫پزش��ک مس��تقل محروم بوده اس��ت و با وجود وضعیت بسیار‬ ‫وخیم جسمی‪ ،‬حتا یک ساعت مرخصی درمانی نداشته است‪.‬‬ ‫پاس��خ مقامات قضایی به درخواست ش��ما در رابطه با وضعیت‬ ‫آقای بروجردی چه بوده و پی‌گیری شما به کجا رسیده است؟‬ ‫همان‌ط��ور که قبلن اش��اره کردم‪ ،‬مقام��ات قضایی از هرگونه‬ ‫پاس��خ‌گویی امتن��اع ورزیده‌اند و پی‌گیری‌ه��ا تا‌کنون به جایی‬ ‫نرسیده است‪.‬‬ ‫چ��ه درخواس��تی از مقام��ات قضایی و مس��وولین در رابطه با‬ ‫پرونده و وضعیت ایشان دارید؟‬

‫آقای بروجردی باید هر چه زودتر به بیمارستان مجهز در خارج‬ ‫از زندان برای مداوا انتقال داده ش��وند و در برابر افکار عمومی‬ ‫توضیح روشنی در مورد ادامه بازداشت ایشان ارایه شود‪.‬‬ ‫در پای��ان اگرحرف��ی یا نکته‌ای دارید که نیاز به اطالع‌رس��انی‬ ‫دارد بفرمایید؟‬ ‫در گزارشی که اخیرن تحت عنوان «موارد نقض حقوق بشر در‬ ‫برخورد حکومت والیت فقیه با دستگیرش��دگان و زندانیان‪ ،‬به‬ ‫درخواس��ت آقای کاظمینی بروجردی و بر اساس گزارش‌های‬ ‫ارسالی و مشاهدات مستقیم ایشان از درون زندان های مختلف‬ ‫ایران گردآوری و منتش��ر ش��ده اس��ت»‪ ،‬این حکومت ناقض‬ ‫حقوق بش��ر اس��ت ‪ .‬طبق فراخوانی که آقای بروجردی چندی‬ ‫قب��ل به جامعه جهانی و تمامی وکالی بین‌المللی مدافع حقوق‬ ‫بش��ر داده‌اند‪ ،‬از ایش��ان خواس��ته‌اند که گزارش محرومیت از‬ ‫حقوق قانونی و شکنجه‌های وارده بر زندانیان را که درخفقان و‬ ‫بایکوت خبری محصور شده را به اطالع رسانه‌های آزاد جهان‬ ‫برس��انند و از طریق نهادهای عالی قضایی و مجامع بین‌المللی‬ ‫به وی‍ژه س��ازمان ملل متحد‪ ،‬ش��کواییه‌های زندانیان را به‌طور‬ ‫رس��می پیگیری نمایند‪ .‬آقای بروج��ردی معتقد به جدایی دین‬ ‫از حکومت هس��تند و خواس��تار آزادی بیان‪ ،‬اندیشه و قلم‪ ،‬رفع‬ ‫هرگونه تبعیض جنس��یتی و نژادی و صلح بین ادیان می‌باشند‪.‬‬ ‫آقای بروجردی که خواس��تار توقف فوری اجرای احکام فقهی‬ ‫خش��ن و غیر‌انس��انی هم‌چون اعدام‪ ،‬سنگ‌س��ار و قطع اعضا‬ ‫هس��تند‪ ،‬طی نامه‌ای ب��ه خانم هیالری کلینتون خاطرنش��ان‬ ‫کردند‪ ،‬برگزاری یک رفراندوم آزاد تحت نظارت س��ازمان‌های‬ ‫بین‌المللی برای تعیین ن��وع حکومت‪ ،‬یک ضرورت انکار‌ناپذیر‬ ‫است‪ .‬آقای بروجردی هم‌چنین طی نامه‌ای از زندان خطاب به‬ ‫ش��رکت‌کنندگان در کنفرانس برلین‪ ،‬هش��داری جدی در مورد‬ ‫وضعی��ت بحرانی ایران دادند و خواس��تار اتح��اد همگان برای‬ ‫نجات مردم نجیب ایران شده‌اند‪.‬‬

‫دایره‌‌ی شکسته‬

‫گره‌‌هایی کوچک اما باز نشدنی‬

‫مه‌‌شب‌‌تاجیک‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫از در که وارد شد‪ ،‬طبق معمول انگار وارد یک کارزار شده است‪،‬‬ ‫لباس‌‌های روی مبل‪ ،‬جوراب‌‌های گلوله شده‪ ،‬لیوان‌‌های چایی و‬ ‫قهوه‌‌ی نیم‌‌خورده‪ ،‬همه جا پر بود و هیچ خبری از موجود زنده‌‌ای‬ ‫نبود‪ ،‬شیشه‌ی عطر کنار یک یادداشت‪ ،‬روی میز تلویزیون بود‪.‬‬ ‫نزدیک‌تر رفت‪ ،‬در یادداشت همسرش نوشته بود که با دوستانش‬ ‫بیرون رفته ولی برای ش��ام برمی‌‌گردد و یک دنیا او را دوس��ت‬ ‫دارد‪ .‬یادداش��ت را به گوش��ه‌‌ای پرت کرد‪ .‬امروز ش��نبه بود و او‬ ‫تمام پنج‌ش��نبه و جمعه را به تمیزی و مرتب‌‌کاری خانه مشغول‬ ‫بود‪ .‬این رفتارها برایش غیرقابل تحمل شده بود‪ .‬همسرش مرد‬ ‫خوبی بود‪ ،‬مهربان بود و به او احترام می‌گذاش��ت‪ ،‬و او را دوست‬ ‫داشت‪ .‬نمی‌‌توانست‪ ،‬به راحتی برای همه توضیح بدهد‪ ،‬که دیگر‬ ‫نمی‌‌تواند‪ ،‬با ش��لخته‌‌ترین آدم دنیا زیر یک س��قف زندگی کند‪،‬‬ ‫چون جوانی‪ ،‬ش��ادابی‪ ،‬کمر و دس��ت‌‌هایش را دوس��ت داشت و‬ ‫نمی‌‌توانس��ت‪ ،‬دایم به مرتب کردن خانه‌‌ای بپردازد‪ ،‬که به قول‬ ‫قدیمی‌‌ها در عرض نیم ساعت به‌وسیله‌‌ی همسرش به یک بازار‬ ‫ش��ام تمام و عیار تبدیل می‌‌ش��د‪ .‬هیچ‌‌کس ولی به سادگی جدا‬ ‫ش��دن او را نمی‌‌پذیرد و همه با تمام توان او را تشویق به تحمل‬ ‫می‌‌کنند‪ ،‬تا ش��اید یک روز بتواند این اخالق بد را در همس��رش‬ ‫تغییر دهد‪ .‬زندگی او هر روز یک قدم به فنا نزدیک‌‌تر می‌‌شود‪.‬‬ ‫با همسرش که وارد مبل‌‌فروشی شدند‪ ،‬غم عالم به دلش نشست‪،‬‬ ‫هرک��س دیگری جای او بود‪ ،‬االن خوش‌ح��ال و خندان هم‌راه‬ ‫همسرش وارد مبل‌فروش��ی می‌‌شد‪ ،‬تا یک دست مبل نو و زیبا‬ ‫برای منزل‌ش��ان انتخاب کنند و با ش��ادی و خن��ده‪ ،‬یا الاقل با‬ ‫مش��ورت‪ ،‬با توجه به بقیه‌‌ی دکوراس��یون سعی کنند مبل جدید‬ ‫را هماهنگ بخرند‪ .‬اما غم عالم به دل او نشس��ته بود‪ ،‬مبل‌‌های‬ ‫قدیم��ی کهنه ش��ده بودند و پایه‌‌ی یکی از آن‌ه��ا بر اثر بپر بپر‬ ‫بچه‌‌ها شکسته بود‪ ،‬و اال او هرگز حاضر نمی‌‌شد‪ ،‬مبل‌‌ها را عوض‬ ‫کند‪ ،‬و دردس��ری تازه برای خودش بتراش��د‪ ،‬که تا مدت‌‌ها او را‬

‫از خواب و خوراک بیاندازد‪ .‬همس��رش مرد مهربان و خوبی بود‪،‬‬ ‫ول��ی دهن‌‌بین‌‌ترین آدم دنیا بود‪ .‬و می‌‌دانس��ت‪ ،‬که هر مبلی که‬ ‫انتخاب کنند و سفارش دهند‪ ،‬از امروز که روز خرید است تا یک‬ ‫ماه دیگر باید به اطالع عموم فامیل برس��د‪ ،‬از همه نظرخواهی‬ ‫شود‪ ،‬اگر تنها یک یا دو نفر راجع به مبل نظری منفی می‌‌دادند‪،‬‬ ‫که به طور مثال گران اس��ت‪ ،‬یا جنس بنجلی است‪ ،‬روزگارشان‬ ‫تا یک‌‌ماه س��یاه بود‪ ،‬بعد از دعوای مفصلی که با مبل فروش به‬ ‫راه می‌‌انداخت‪ ،‬تا یک‌ماه هر روز که از س��رکار برمی‌‌گش��ت‪ ،‬تا‬ ‫موقع خواب غر م��ی‌‌زد‪ ،‬که عجله کردند‪ ،‬بی‌‌دقتی کردند‪ ،‬و باید‬ ‫وقت بیش‌تری می‌‌گذاشتند تا بتوانند‪ ،‬مبل به‌تری انتخاب کنند و‬ ‫این‌که هم‌کارش منحصربه فردترین مبل دنیا را به دوزار خریده‬ ‫اس��ت‪ .‬و این روند ادامه پیدا می‌‌کند تا وس��یله‌‌ی جدیدی بخرند‬ ‫و دس��ت از سر قبلی برداشته و به س��راغ وسیله‌‌ی جدید بروند‪.‬‬ ‫بیست سال بود که سر این موضوع با ناخرسندی زندگی را کنار‬ ‫همسرش ادامه می‌‌داد‪.‬‬ ‫از در که وارد ش��د‪ ،‬جیغ زنش بلند شد‪ ،‬صبر کن صبر کن‪ ،‬زنش‬ ‫ب��ا یک یورش اس��تراتژیک خود را به او رس��اند و دمپایی‌‌هایی‬ ‫جلوی پایش گذاشت‪ ،‬در صورتی‌‌که او بعد از سیزده سال زندگی‬ ‫مشترک‪ ،‬می‌دانست‪ ،‬که هرگز اجازه ندارد که با جوراب وارد خانه‬ ‫ن لباس‌شویی انداخته‬ ‫ش��ود و جوراب‌‌ها هرگز‪ ،‬نباید داخل ماشی ‌‬ ‫ش��ود‪ .‬او باید خودش تمام جوراب‌‌ها را با دس��ت بش��وید‪ .‬ابایی‬ ‫نداشت‪ ،‬تمام جوراب‌های اهل خانه را می‌‌شست‪ ،‬اگر که هر روز‬ ‫که وارد می‌‌شد‪ ،‬به جای جیغ همسرش‪ ،‬صدای سالم و خوش‌‌آمد‬ ‫او را می‌‌شنید‪ ،‬همسرش‪ ،‬از نظر دیگر مردان‪ ،‬یک زن ایده‌‌آل بود‪،‬‬ ‫او همیش��ه با خانه‌‌ای مرتب‪ ،‬غذای خوش‌مزه‪ ،‬بچه‌‌هایی تمیز و‬ ‫منظم س��روکار داشت‪ ،‬همس��رش او و فرزندان‌شان را عاشقانه‬ ‫دوس��ت داشت‪ ،‬اما در خانه‌‌اش��ان افسردگی موج می‌‌زد‪ ،‬چون نه‬ ‫حرفی بود‪ ،‬نه ش��ادی و نه خنده‌‌ای‪ ،‬بچه‌‌ها برای در امان ماندن‬ ‫از دست مادر که آن‌ها را سرتا پا آب نکشد‪ ،‬داخل اتاق‌‌های‌شان‬

‫می‌‌ماندند‪ ،‬و او هم هرگز با زنش حرفی به جز تمیزی و شلختگی‬ ‫و کثیفی رد و بدل نمی‌‌کرد‪ .‬زن مهربان و کدبانوی او خانواده را‬ ‫دچار افس��ردگی مزمن کرده بود‪ .‬اگر تصمیم درستی نمی‌‌گرفت‬ ‫تا سال‌‌ها بعد‪ ،‬بچه‌‌هایی بیمار را تحویل اجتماع می‌‌داد‪ ،‬که هرگز‬ ‫شادی کردن را بلد نبودند‪.‬‬ ‫برای تشکیل یک زندگی مشترک‪ ،‬فاکتورهایی اساسی تاثیرگذار‬ ‫هستند‪ ،‬به طور مثال اعتیاد‪ ،‬بدبینی‪ ،‬فحاشی یا حتا مشکالتی در‬ ‫رده‌‌های پایین‌‌تر هم چارچوب یک خانواده را دچار مشکل خواهد‬ ‫کرد‪ ،‬اما گاهی مشکالتی در زندگی وجود دارد که هرگز در فکر‬ ‫کس��ی نمی‌‌گنجد که می‌‌تواند‪ ،‬خانواده را از هم بپاشد و موجبات‬ ‫ناخرس��ندی و ناخشنودی را فراهم سازد‪ ،‬این مشکالت گاهی از‬ ‫دید اطرافیان ش��خص بسیار جزیی هستند و تحمل تنها چاره‌‌ی‬ ‫آن است‪ .‬ش��اید گاهی حتا اطرافیان به این مشکالت بخندند و‬ ‫طرف شاکی را به لوس بودن متهم کنند و یا با این جمله مواجه‬ ‫ش��ود که ای بابا‪ ،‬بیا برو زندگی و بدبختی مردم را ببین و آن‌قدر‬ ‫غر بیخودی نزن‪ .‬ولی در واقع این مش��کالت در ظاهر کوچک‪،‬‬ ‫هستند که دردهای پنهان عظیمی برای ادامه ندادن یک زندگی‬ ‫در خود دارند‪ ،‬مثلن زنی که همیش��ه مجبور اس��ت‪ ،‬جوراب‌‌های‬ ‫گلوله ش��ده‌‌ی همسرش را از این طرف و آن طرف جمع کند‪ ،‬یا‬ ‫مردی که با زنی به شدت مصرف‌‌گرا مواجه است‪ .‬این مسایل در‬ ‫ظاهر به نظر خیلی از ما بی‌‌اهمیت هستند‪ ،‬و از هم پاشیدن یک‬ ‫زندگی به این دالیل واهی و بی‌‌مورد است‪ ،‬اما هرگز با خود فکر‬ ‫کرده‌‌ایم و یا به زن و یا مردی اندیش��یده‌‌ایم که این مش��کالت‬ ‫در ظاهر بی‌‌اهمیت و کوچک‪ ،‬او را دچار چه فرسایش��ی می‌‌کند؟‬ ‫واقعن راه حل این مشکالت پنهانی‪ ،‬که همه هم در مقابل‌‌شان‬ ‫شخص را ترغیب به صبر می‌‌کنند‪ ،‬چه مسئله‌ای جز صبر است‪،‬‬ ‫مش��کلی که در یک زندگی ده‌‌س��اله بارها و بارها مطرح شده‪ ،‬با‬ ‫مهربان��ی‪ ،‬بحث و دعوا به میان کش��یده ش��د ولی هیچ تغییری‬ ‫حاصل نشده؟ راه حل چیست؟ چه کار باید کرد؟‬

‫‪103‬‬

‫لو‌هفتم‬ ‫پاپاراتزی – قسمت چه ‌‬

‫حامد بهداد‪ :‬با مونیکا بلوچی تفاهم ندارم‬ ‫بهنام‪ /‬رادیو کوچه‬

‫فوتبالیستی که همه زندگی‌شو داد تا‬ ‫یک زندگی بسازه‬ ‫«عماد متعب» بازیکن باش‌گاه «االهلی» و‬ ‫تیم ملی مصر تمام درآمد چند س��ال اخیر‬ ‫خ��ود از بازی در می��دان فوتبال را صرف‬ ‫هزینه مراسم ازدواج خود با دختر شایسته‬ ‫س��ال ‪ 2011‬مصر کرده است‪ .‬عماد در‬ ‫مراسم ازدواج خود با «یارا نعوم» بیش‬ ‫از ‪ 932‬هزار دالر هزینه کرده اس��ت و‬ ‫برخی گزارش‌ها حاکی اس��ت این مبلغ معادل تمام درآمد‬ ‫این بازیکن از بازی در ب‌اش‌گاه االهلی اس��ت‪« .‬عمرو دیاب» خواننده مش��هور مصری برای‬ ‫شرکت در مراسم ازدواج این بازیکن مصری و ترانه‌سرایی چند دقیقه‌ای حدود ‪ 50‬هزار دالر‬ ‫دریافت کرده است‪.‬‬ ‫لباس عروس��ی یارا نعوم بیش از ‪ 50‬هزار دالر ارزش داش��ته و هزینه گمرک آن ‪ 333‬هزار و‬ ‫‪ 300‬دالر بوده است‪ .‬بازیکن تیم ملی مصر هم‌چنین برای گذراندن ماه عسل با همسر خود‬ ‫در یکی از کشورهای جنوب شرق آسیا بیش از ‪ 40‬هزار دالر هزینه کرد‪ .‬این بازیکن پیش‌تر‬ ‫یک آپارتمان بزرگ به ارزش ‪ 667‬هزار دالر برای یارا خریده بود‪.‬‬

‫آنجلینا جولی به خاطر‬ ‫قرطی‌بازی الغر نمی‌کند‬ ‫«آنجلینا جولی» بازی‌گر‪ ،‬کارگردان و سفیر صلح سازمان‬ ‫ملل‪ ،‬که چندی پیش رسانه‌ها به دلیل الغری مفرط وی‬ ‫ابراز نگرانی کرده بودند از بیانیه آنجی در این خصوص خبر‬ ‫دادند‪.‬‬ ‫آنجی در یک بیانیه اعالم کرد‪« :‬نخوردن من به دلیل الغری‬ ‫و وزن کم‌ک��ردن و خوش‌هیکل بودن نیس��ت‪ ،‬من نمی‌خورم‬ ‫چون آدم‌های زیادی در سراس��ر دنیا هس��تند که از خوردن غذا‬ ‫محرومند‪ ».‬این در حالی اس��ت ک��ه وی در چند وقت اخیر به جز‬ ‫کارگردانی فیلم «سرزمین خون و عسل»‪ ،‬سفرهای متعددی را به کشورهای محروم داشته و‬ ‫تمام مدت در تالش برای کمک به این افراد است‪.‬‬ ‫از سویی دیگر «برد پیت» به شدت از این مسئله که آنجی بیش از پیش توان خود را بر روی‬ ‫مسایل سازمان ملل می‌گذارد و به خود اهمیتی نمی‌دهد ابراز نگرانی و ناخشنودی کرده است‪.‬‬ ‫برد گفت‪« :‬آنجی به شدت الغر شده و نمی‌توان این مسئله را کتمان کرد و نگران نبود‪».‬‬ ‫از سویی دیگر برخی گمانه‌زنی‌ها از آمدن بچ ‌ه هفتم به جمع خانوادگی آن‌ها خبر می‌دهد‪.‬‬ ‫آنجی در این خصوص به رسانه‌ها گفت‪« :‬این فکری است که برد در سر من انداخته و من فکر‬ ‫می‌کنم شاید در آینده این اتفاق بیفتد‪ .‬دیگر ازدواج مهم نیست‪ .‬برای من و برد خانواده مهم‬ ‫است که ما آن را از نوع شادش داریم‪ .‬برد در این مورد فکر کردن به من خیلی کمک می‌کند‪».‬‬ ‫اما در جواب آن‌هایی که از احتمال جدا شدن این دو از هم خبر می‌دادند‪ ،‬گفت‪« :‬برد عشق من‬ ‫در زندگی است‪ .‬شاید به‌تر است‪.‬‬

‫‪104‬‬

‫حامد بهداد‪ :‬با مونیکا بلوچی تفاهم ندارم‬ ‫«حامد بهداد» که در روز‌های قبل به ترکیه سفر کرده بود‪ ،‬در شهر استامبول دیداری‬ ‫ی با «رمان پوالنس��کی» و «مونیکا بلوچی» داش��ت‌‪ ،‬اما پس از تست زبان‬ ‫رس��م ‌‬ ‫ی قصه توسط این کارگردان سرشناس حامد بهداد از‬ ‫(ایتالیا‌یی و فرانسه) و طرح کل ‌‬ ‫هم‌کاری با این پروژه پرهیز و اس��تامبول را به مقصد تورنتو کانادا ترک کرد‪ .‬حامد‬ ‫بهداد در پاس��خ در خصوص عدم هم‌کاری با رمان پوالنسکی گفت‪« :‬متاسفانه با‬ ‫تمام عالقه‌ای که به سینمای اروپا دارم نتوانستم به دلیل مغایرت با شئونات اجتماعی‬ ‫ایران در این فیلم حضور داشته باشم‌‪ ».‬گفتنی است این فیلم محصول مشترک ایتالیا‬ ‫و فرانسه است و به زودی فیلم‌برداری آن آغاز خواهد شد‌‪.‬‬

‫سارا لیل‪ :‬آشتون کاچر وقتی زن داشت بهتر بود‬ ‫ی مور» در مصاحبه‌ای عنوان‬ ‫«س��ارا لیل» دوست‌دختر «آشتون کاچر»‪ ،‬همسر پیشین «دم ‌‬ ‫کرد که عشق‌بازی‌های آشتون زندگیش را خراب کرده است‪ .‬این در حالی است که سارا در‬ ‫این مصاحبه عنوان کرده بود‪« :‬زمانی که من و آش��تون در س��ن‌دیگو با هم سکس داشتیم‬ ‫نمی‌دانستم که او زن دارد و دمی همسر اوست‪ .‬چون آشتون همیشه تنها بود و تا روزی که‬ ‫خودش به من گفت که از همسرش جدا شده نمی‌دانستم که متاهل است‪ ».‬اما سارا هم‌اکنون‬ ‫از کرده خود پش��یمان است‪ .‬او اعالم کرد به هیچ‌وجه نمی‌خواهد این رابطه را ادامه دهد‪ .‬او‬ ‫هم‌چنین تاکید کرد‪« :‬شاید هر زن دیگر جای من بود چند ماه پیش هم همین کار را می‌کرد‪.‬‬ ‫من نمی‌خواستم که زندگی دمی خراب شود اما حاال می‌بینم که خودم هم به وضع دمی دچار‬ ‫شدم‪ .‬البته فکر می‌کنم که االن وضعیت هردوی ما به‌تر از گذشته است‪».‬‬

‫یازدهم دسامبر‬

‫بیستم آذر‬ ‫‪ 1792‬میالدی‪ -‬محاکمه «لویی ش��انزدهم»‪ ،‬پادشاه فرانسه‬ ‫در مجلس کنوانسیون که به دادگاه تبدیل شده بود‌‪ ،‬آغاز شد‪.‬‬ ‫در دوران لویی شانزدهم اصالحات اقتصادی آغاز شد ومهم‌ترین‬ ‫واقعه دوران او انقالب کبیر فرانس��ه اس��ت‪ .‬پس از قدرت‌گیری‬ ‫گروه‌ه��ای چپ‪ ،‬توطئ��ه چینی دربار ب��رای بازپس‌گیری قدرت‬ ‫مطلقه آغاز شد‪ .‬پس از انقالب‪ ،‬لویی به هم‌راه خانوا ‌ده‌اش سعی‬ ‫در فرار از فرانسه داشت اما او را به پاریس برگرداندند و متهم به‬ ‫خیانت ش��د سرانجام در ژانویه سال بعد‪ ،‬در پاریس گردن پادشاه‬ ‫با گیوتین زده شد ‪.‬‬ ‫‪ 1946‬میالدی‪« -‬صندوق کودکان ملل متحد» (‪United‬‬ ‫‪ )Nations Children’s Fund‬ب��ا ن��ام اختص��اری‬ ‫«یونیس��ف» (‪ )UNICEF‬ب��ه توصی��ه ش��ورای اقتصادی و‬ ‫اجتماعی ملل متحد و تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد‬ ‫ایجاد شد‪.‬‬ ‫این صندوق به منظور فراهم‌کردن غذا و خدمات بهداشتی برای‬ ‫کودکان در کشورهایی که در اثر جنگ جهانی دوم تخریب شده‬ ‫بودند‪ ،‬ایجاد شد‪ .‬فعالیت‌های یونیسف در جهت ارایه کمک‌های‬ ‫الزم و حمایت از کودکان کشورهای در حال توسعه است‪.‬‬ ‫‪ 1972‬میالدی‪« -‬آپولو ‪ )Apollo 17( »17‬یازدهمین س��فر از‬ ‫ماموریت‌های آپولو و شش��مین و آخرین سفر انسان به کره ماه‬ ‫بود که در چنی��ن روزی از مرکز فضایی «کندی» در فلوریدا به‬ ‫فضا پرتاب شد‪.‬‬ ‫طبق گفته ناسا سفر بعدی به ماه‪ ،‬برای ‪ ۲۰۲۰‬برنامه‌ریزی شده‬ ‫اس��ت‪« .‬پروژه فضایی آپولو» یکی از پروژه‌های فضایی ناسا در‬ ‫زمان مس��ابقه فضایی میان ش��وروی و آمریکا بود که کوشش‬ ‫می‌کرد تا اولین انس��ان را بر روی س��طح کره م��اه فرود بیاورد‪.‬‬ ‫در ش��ش پروژه پ��رواز فضایی آپولو دوازده نف��ر فضانورد‪ ،‬اولین‬ ‫انسان‌هایی بودند که روی کره ماه قدم زدند‪.‬‬ ‫‪ 1994‬میلادی‪ -‬چچ��ن یکی از جمهوری‌ه��ای خودمختار‬ ‫روسیه اس��ت و اولین جنگ جمهوری چچن آغاز شد‪ .‬نیروهای‬ ‫روس��ی برای جلوگیری از انتزاع چچن وارد یک جنگ دو س��اله‬ ‫از چنین روزی ش��دند‪ .‬در سال ‪ 1996‬با تضعیف روحیه گسترده‬ ‫نیروهای روس��ی‪ ،‬بوریس یلتسین رییس جمهوری وقت روسیه‬ ‫پس از اعالم آتش‌بس‪ ،‬یک پیمان صلح را نیز امض‌ا کرد‪.‬‬ ‫به دنبال خواسته‌های استقالل‌طلبی چچن‌ها‪« ،‬جوهر دودایف»‬ ‫(‪ )Dzhokhar Dudayev‬ژنرال س��ابق ش��وروی در سال‬ ‫‪ 1991‬می�لادی اس��تقالل جمهوری چچن را اع�لام کرده بود‪.‬‬ ‫در چنی��ن روزی روس‌ها تصور می‌کردند با ورود نیروهای ارتش‬ ‫روسیه چچن‌ها تسلیم می‌شوند اما جنگ آغاز شد و مدت ‪ 20‬ماه‬ ‫از س��ال ‪ 1994‬تا ‪ 1996‬ادامه داش��ت و با ناکامی روسیه خاتمه‬ ‫یافت‪.‬‬ ‫‪ 1357‬خورش�یدی‪ -‬هم‌زم��ان با تظاه��رات مردمی بر ضد‬ ‫حکومت پهلوی در چنین روزی یک افس��ر‪ ،‬دو درجه‌دار و چهار‬ ‫س��رباز مس��لح‪ ،‬به ناهارخوری افسران ارش��د پادگان لویزان در‬ ‫ش��رق تهران حمله کردند و بیش از هفتاد نفر از افس��ران ارشد‬ ‫و درجه‏داران حکومت پهلوی را کشتند‪.‬‬

‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1911‬میالدی‪« -‬نجیب محفوظ» نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس‬ ‫مص��ری و برنده‌ی جایزه نوبل ادبیات‪ ،‬در یکی از محالت قاهره‬ ‫به‌نام «جمیلیه»‌‪ ،‬به دنیا آمد‪« .‬بچه‌های محله ما» یکی از به‌ترین‬ ‫آثار او است که به‌خاطر کفرگویی ناشی از تصویر‌کنایی او از خدا‬ ‫که مخالف عقاید ادیان ابراهیمی یهودیت‪ ،‬مسیحیت و اسالم بود‬ ‫در مصر س��ال‌ها ممنوع بود‪ .‬به خاطر حمایت فراوان او از پیمان‬ ‫صلح «انور س��ادات» با اس��راییل در «کمپ دیوید»‪ ،‬کتاب‌های‬ ‫او در بس��یاری از کش��ورهای عربی ممنوع بود‪ .‬این ممنوعیت با‬ ‫گرفتن جایزه نوبل برداشته شد‪.‬‬ ‫‪ 1941‬میالدی‪ -‬آلمان و ایتالیا به آمریکا اعالم جنگ کردند‪.‬‬ ‫روزولت در س��خن‌رانی در کنگ��ره‪ ،‬از آلمان و ایتالیا به عنوان دو‬ ‫امپریالیس��ت و دو دولتی که می‌خواهند جهان را برده خود کنند‪،‬‬ ‫نام برده بود‪ .‬روزولت با محاسبه دقیق و با هدف ابرقدرت کردن‬ ‫آمریکا و پشت‌سر گذاردن رکود اقتصادی طوالنی‌اش وارد جنگ‬ ‫جهانی دوم شده بود‪.‬‬ ‫‪ 2003‬میلادی‪ -‬امروز به عنوان «روز جهانی کوهس��تان»‬ ‫نام‌گذاری ش��ده اس��ت‪ .‬این روز فرصتی اس��ت تا دوس��ت‌داران‬ ‫کوهستان گام‌هایی در جهت حفظ محیط‌های کوهستانی بردارند‪.‬‬ ‫«فائو»(‪ )FAO‬از س��وی س��ازمان ملل‪ ،‬نهاد مسوول اعالم و‬ ‫پی‌گیری برنامه‌های این روز است‪.‬‬

‫دوازدهم دسامبر‬

‫بیست‌ویکم آذر‬ ‫‪ 1901‬میلادی‪ -‬برای اولین بار در تاریخ ارتباطات‪ ،‬در چنین‬ ‫روزی از طریق امواج رادیویى و بدون استفاده از سیم رابط‪ ،‬پیامی‬ ‫از منطقه‏ای در ایتالیا به نقطه‏ای دیگر مخابره شد‪.‬‬ ‫«گولیلمو مارکون��ی» (‪ )Guglielmo Marconi‬مهندس‬ ‫برق ایتالیایی توانس��ت فرضیه امواج رادیویی را اثبات کند‪ .‬اولین‬ ‫سیگنال‌های امواج رادیویی در اقیانوس اطلس را به «سنت جونز‪،‬‬ ‫نیوفوندلند» (‪ )St John’s, Newfoundland‬مخابره کرد‪.‬‬ ‫‪ 1915‬میالدی‪« -‬فرانس��یس آلبرت س��یناترا» (‪Francis‬‬ ‫‪ )Albert Sinatra‬ی��ا «فرانک س��یناترا» خواننده و بازی‌گر‬ ‫آمریکایی زاده ش��د‪ .‬س��یناترا به عنوان موفق‌ترین خواننده تک‬ ‫خوان اواسط دهه ‪ 1940‬ش��ناخته شد‪ .‬در آغاز فعالیت هنری به‬ ‫خواندن ترانه در تاترهای آماتوری و گروه‌های کوچک موسیقی‬ ‫روی آورد‪.‬‬ ‫وی دوره‌ی موس��یقی خوی��ش را با «ه��ری جیمز» (‪Harry‬‬ ‫‪ )James‬و «تامی دورس��ی» (‪ )Tommy Dorsey‬شروع‬ ‫کرد و در سال ‪ 1939‬به عنوان خواننده به استخدام گروه کوچک‬ ‫ه��ری جیمز نوازنده ترمپت در‌آمد‪ .‬که کنس��رت‌های زیادی را با‬ ‫یک‌دیگر اجرا کردند‪ ،‬پس از آن هری جیمز با تامی دورسی آشنا‬ ‫شد تا این‌که بتدریج سیناترا گروه را ترک کرد‪ .‬ترانه «راه من»‬ ‫(‪ )My Way‬او چندین بار جایزه گرفت و بسیاری سیناترا را با‬ ‫این ترانه می‌شناختند‪.‬‬ ‫سا ل ‪ 1942‬او اولین فیلم خود را با نام «باالتر و باالتر» (‪Hig h‬‬ ‫‪ )er and Higher‬ب��ازی ک��رد و در اجرای کنس��رت‌هایش‬

‫ترانه‌هایی از جمله ترانه همی��ن فیلم را می‌خواند‪ .‬وی هم‌چنین‬ ‫در ‪ 1954‬جایزه اسکار به‌ترین بازی‌گر نقش مکمل مرد را به خود‬ ‫اختصاص داد‪ .‬سیناترا در سال ‪ 1955‬پس از بازی در چند فیلم با‬ ‫هنرپیشه‌های مطرح هالیوود هم‌چون «مارلون براندو» آشنا شد‪.‬‬ ‫‪ 1324‬خورش��یدی‪ -‬دولت فرقه دموک��رات آذربایجان‪ ،‬در تبریز‬ ‫تشکیل شد‪ .‬حکومت ملی آذربایجان یک حکومت مورد پشتیبانی‬ ‫ش��وروی بود که در منطقه‌ی آذربایجان ایران به پایتختی تبریز‬ ‫توس��ط فرقه دمکرات آذربایج��ان به رهبری جعفر پیش��ه‌وری‬ ‫تشکیل شد‪.‬‬ ‫در جری��ان جنگ جهان��ی دوم و با حضور نیروه��ای انگلیس و‬ ‫ش��وروی در ایران در زمان نخس��ت وزیری «محسن صدر» در‬ ‫نقاط مختلف ایران اغتشاش��اتی بروز کرد‪ .‬سید جعفر پیشه‏وری‬ ‫نماینده اول تبریز پس از رد ش��دن اعتبارنامه‏اش در مجلس‪ ،‬به‬ ‫آذربایج��ان رفت و بیانیه‏ای صادر ک��رد که در آن‪ ،‬خود مختاری‬ ‫آذربایجان و زبان ترکی جزو اصول وی در آذربایجان قید ش��ده‬ ‫ب��ود‪ .‬وی در تبریز فرقه دموکرات را تاس��یس ک��رد‪ ،‬حزب توده‬ ‫آذربایج��ان به فرقه دموکرات ملحق ش��د و این دو با هم اعالن‬ ‫خود مختاری کردند‪ .‬پس از خروج ارتش شوروی با حرکت ارتش‬ ‫به س��مت تبریز در دس��امبر ‪ ،1946‬کابینه حکومت به ش��وروی‬ ‫متواری شد عوامل گروه پیشه‌وری در آذربایجان کشته و دستگیر‬ ‫شدند و یا به خارج از کشور فرار کردند‪.‬‬ ‫‪ 1304‬خورش�یدی‪« -‬احم��د ش��املو» ش��اعر‪ ،‬نویس��نده‪،‬‬ ‫فرهنگ‌نویس‪ ،‬روزنامه‌نگار‪ ،‬پژوهش‌گر‪ ،‬مترجم ایرانی در تهران‬ ‫متولد شد‪ .‬او از موسسان و دبیران کانون نویسندگان ایران در قبل‬ ‫و بعد از انقالب بود‪ .‬در جوانی ش��عرهای خود را با تخلص «الف‪.‬‬ ‫بامداد» و «الف‪.‬صبح» منتش��ر می‌کرد‪ .‬از آن‌جایی که شعرهای‬ ‫آزادی‌خواهانه و ضد اس��تبدادی‪ ،‬می‌سرود «شاعر آزادی ایران»‬ ‫لقب گرفت‪.‬‬ ‫پس از مالقات با نیما یوش��یج در ‪ 1326‬تحت تاثیر او به شعر نو‬ ‫روی آورد‪ .‬شاملو عالوه بر شعر‪ ،‬فعالیت‌های مطبوعاتی‪ ،‬کارهای‬ ‫تحقی��ق و ترجم��ه‌ی شناخته‌ش��ده‌ای دارد‪ .‬مجموع��ه‌ی کتاب‬ ‫«کوچه» او بزرگ‌ترین اثر پژوهشی در خصوص فرهنگ عامه‌ی‬ ‫مردم ایران است‪.‬‬ ‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1911‬میالدی‪« -‬جورج پنجم» پادشاه انگلستان در این روز‬ ‫خود را امپراتور هندوس��تان اعالم کرد و دس��تور داد که پایتخت‬ ‫هندوستان انگلستان از «کلکته» به «دهلی» منتقل شود که پس‬ ‫از آبادانی و ساخت عمارات دولتی به «دهلی‌نو» تغییر نام داد‪.‬‬ ‫‪ 1963‬می�لادی‪ -‬ام��روز روز اس��تقالل و هم‌چنی��ن جمهوری‬ ‫ش��دن کشور «کنیا» از انگلستان اس��ت که در شرق آفریقا و در‬ ‫همسایگی کشورهای اتیوپی‪ ،‬سودان‪ ،‬اوگاندا و تانزانیا واقع شده‬ ‫اس��ت‪ .‬نام این کش��ور از کوه «کنیا» گرفته شده که از کوه‏های‬ ‫مرتفع شرق آفریقا است‪ .‬پایتخت کنیا «نایروبی» نام دارد‪.‬‬ ‫‪ 1304‬خورش�یدی‪ -‬احمد‌ش��اه‌‪ ،‬آخرین ش��اه قاجار به‌طور‬ ‫رس��می از قدرت خلع ش��د و رضا‌خان قدرت را دردست گرفت‌‪.‬‬ ‫‪ 12‬دسامبر سال ‪ 1925‬میالدی (‪ 1304‬خورشیدی و در آن سال‬ ‫مصادف با ‪ 22‬آذرماه) مجلس موسسان طی یک هفته چهار اصل‬ ‫از اصول متمم قانون اساسی را تغییر داد که براساس آن‪ ،‬حکومت‬ ‫قاجارها پایان یافت و س��لطنت به «رضاخان میرپنج» که در این‬ ‫موقع نخست‌وزیر بود‪ ،‬منتقل شد‌‪.‬‬ ‫دو روز بعد رضا‌خان در مجلس شورا حاضر شد و سوگند وفاداری‬ ‫به قانون اساسی یاد کرد‪.‬‬

‫‪105‬‬

‫سیزدهم دسامبر‬

‫بیست‌ودوم آذر‬ ‫‪ 1937‬میالدی‪ -‬س��ربازان ارتش ژاپن وارد شهر «نانجینگ»‬ ‫یا «نانکینگ» در مرکز چین ش��دند‪ .‬پس از شش هفت ‌ه از اشغال‬ ‫این ش��هر‪ ،‬دس��ت به کش��تار زدند‪ .‬طبق منابع تاریخی در این‬ ‫دوره س��ربازان ارتش س��لطنتی ژاپن صدها هزار نف��ر از اهالی‬ ‫ش��هر را کش��ته و هزاران زن را مورد تجاوز جنس��ی قرار دادند‪.‬‬ ‫جنبه‌های گوناگون این کشتار از سوی تجدیدنظرطلبان تاریخی‬ ‫و ناسیونالیست‌های ژاپنی زیر سوال رفت ‌ه است و این افراد کشتار‬ ‫را اغراق‌شده یا به‌کلی ساختگی برای اهداف تبلیغاتی می‌دانند‪.‬‬ ‫درس��ال ‪ 1931‬میالدی با موافق��ت هیروهیت��و‌‪ ،‬امپراتور ژاپن‪،‬‬ ‫گروه��ی از ژنرال‌ه��ای ملی‌گ��رای افراطی در توکی��و به قدرت‬ ‫رسیدند‪ .‬آن‌ها منطقه منچوری را تصرف کرده و آن را به عنوان‬ ‫یک کش��ور تحت قیمومت ژاپن درآورن��د‪ .‬از آن پس نیروهای‬ ‫ارتش ژاپن به شمال چین پیش‌روی کردند‪ .‬در ژوییه سال ‪1937‬‬ ‫میالدی ژاپنی‌ها از یک حادثه در پل مارکوپولو در نزدیکی شهر‬ ‫پکن بهانه‌ای ساختند تا دست به یک هجوم ناگهانی و گسترده‬ ‫برای اشغال سراسر خاک چین بزنند‪.‬‬ ‫‪ 19811‬میلادی‪ -‬ژنرال «ووزچیک یاروزلس��کی» (‪W o‬‬ ‫‪ )jciech Jaruzelski‬در لهستان کودتای نظامی اعالم کرد‪.‬‬ ‫در فوری��ه س��ال ‪ 1980‬کارگران کارگاه‌های کشتی‌س��ازی بندر‬ ‫«گدانسک» تحت هدایت «لخ والسا» (‪ )Lech Wałęsa‬یک‬ ‫کارگر برق‌کار دس��ت به اعتصاب زدند و اعتصاب‌ها در سراس��ر‬ ‫لهس��تان گس��ترش یافتند‪ .‬رهبر حزب کمونیست استعفا داد‪ .‬در‬ ‫نوامبر س��ال ‪ 1980‬میالدی دولت لهس��تان اتحادیه هم‌بستگی‬ ‫به ریاست لخ والس��ا را به رسمیت شناخت‪ .‬و ژنرال «ووزچیک‬ ‫یاروزلس��کی» قدرت رادر این کشور در دست گرفت و وضعیت‬ ‫فوق‌الع��اده اعالم کرد‪ .‬ب��ه دنبال آن اعض��ای اتحادیه کارگری‬ ‫دستگیر شدند و اتحادیه آزاد هم‌بستگی منحل شد‪.‬‬ ‫‪ 2003‬میالدی‪« -‬صدام حس��ین تکریتی» پس سقوط بغداد‬ ‫ناپدید شد و سرانجام در چنین روز دری ناحیه «الدوار» در جنوب‬ ‫تکریت و در حفره‌ای در یک خانه روس��تایی دس��تگیر شد‪ .‬وی‬ ‫یک تفنگ‪ ،‬ی��ک تپانچه‪ ،‬مقداری ش��وکالت و ‪ 750‬هزار دالر‬ ‫با خود داش��ت‪ .‬برای نش��ان دادن صدام ‪ 25‬میلیون دالر پاداش‬ ‫تعیی��ن کرده بودند که همین پاداش باعث لو رفتن او ش��ده بود‪.‬‬ ‫تعیین پاداش نقدی هم‌چنین باعث لو رفتن دو پسر صدام در ماه‬ ‫ژوئیه ‪ 2003‬شده بود که هردو کشته شدند‪ .‬صدام حسین (رییس‬ ‫جمهوری پیشین عراق) بعدن محاکمه و اعدام شد‪.‬‬ ‫‪ 1367‬خورشیدی‪ -‬س��ید «غالم‌رضا سعیدی»‪ ،‬پژوهش‌گر‬ ‫علوم اسالمی‌‪ ،‬نویسنده‌‪ ،‬مترجم و روزنامه‌نگار ایرانی درگذشت‪.‬‬ ‫وی پ��س از تحصیالت دوره مکتب‌خانه‪ ،‬در مدرس��ه ش��وکتیه‬ ‫بیرجند تحصیالتش را به پایان رسانید و بعدها در همان مدرسه‬ ‫ب��ه تدریس پرداخت‪ .‬از جمله فعالیت‌های دیگر آقای س��عیدی‌‪،‬‬ ‫ه��م‌کاری با مطبوعات‪ ،‬ترجمه و ن��گارش مقاالت و کتاب‌های‬ ‫متعدد بود‪.‬‬ ‫غالم‌رضا س��عیدی طی س��فرهای بس��یاری که به پاکستان و‬ ‫هندوستان داش��ت تحت تاثیر افکار و اندیشه‏های عالمه اقبال‬ ‫الهوری قرار گرفت و تعدادی از آثار این اندیش‌مند اس�لامی را‬ ‫به فارسی ترجمه کرد‪ .‬وی آثاری را در زمینه‏های تالیف و ترجمه‬

‫‪106‬‬

‫به جای گذاش��ته که «زندگانی عماریاس��ر»‪« ،‬ف��رد و اجتماع»‪،‬‬ ‫«برنامه‏های انقالب اس�لامی» و «ترجمه اقبال‏شناسی» از آن‬ ‫جمله‏اند‪.‬‬ ‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 1048‬میالدی‌‪« -‬ابوریحان محمد بیرونی» دانش‌مند بزرگ‬ ‫ایرانی‪ ،‬در ش��هر غزنه (افغانس��تان امروز) درگذش��ت‪ .‬او در نیمه‬ ‫س��پتامبر س��ال ‪ 973‬می�لادی در منطقه خوارزم ک��ه در قلمرو‬ ‫سامانیان بود به دنیا آمده بود‪.‬‬ ‫‪ 1301‬خورش�یدی‌‪ -‬ایران دارای نخس��تین قانون استخدام‬ ‫ش��د‪ .‬این قانون ک��ه از همان زمان به بعد باره��ا به عنوان‌های‬ ‫«استعماری»‪ ،‬تحمیلی‪« ،‬زیان آور» و … مورد انتقاد قرار گرفته‬ ‫ویژه موسسات دولتی بود و به‌رغم ادامه انتقادها و به‌وجود آوردن‬ ‫یک طبقه «پش��ت میز نشین»‪ ،‬یک بوروکراس��ی پیچیده و در‬ ‫بعضی ادوار فس��اد اداری پای��ه قوانین بع��دی و از جمله قانون‬ ‫استخدام سال ‪ 1345‬خورشیدی قرار گرفته است‪.‬‬

‫چهاردهم دسامبر‬

‫بیست‌وسوم آذر‬

‫‪ 1916‬میلادی‪« -‬ش��رلی ه��اردی جکس��ن» (‪Shirley‬‬ ‫‪ )Jackson‬نویسنده آمریکایی در سانفرانسیکو زاده شد‪.‬‬ ‫او را با داستان کوتاه «التاری» می‌شناسند که برای اولین بار در‬ ‫مجله نیویورکر به چاپ رسید و از مشهورترین داستان‌های کوتاه‬ ‫قرن بیستم است‪ .‬انتشار «التاری» که امروزه در دبیرستان‌های‬ ‫آمری��کا تدریس می‌ش��ود‪ ،‬در آن زم��ان موج��ی از اعتراض را‬ ‫برانگیخت و نویس��نده‌ی آن به س��یاه‌نمایی متهم ش��د‪ .‬شرلی‬ ‫جکس��ون در داس��تان‌هایش به عادت‌ها و س��نت‌های دست‌وپا‬ ‫‌گیر و نقش بازدارنده‌ی این س��نت‌ها در روابط اجتماعی انسان‌ها‬ ‫اش��اره می‌کند‪.‬وی در زمان حیاتش از نویسندگان پرطرف‌دار بود‬ ‫و آثارش مورد اس��تقبال قرار می‌گرفت‪ .‬از این نویسنده تنها یک‬ ‫کتاب با نام «شکار جادوگران» به فارسی ترجمه شده است‪.‬‬ ‫‪ 1962‬میالدی‪ -‬برای نخس��تین بار انسان توانست به کمک‬ ‫س��فینه فضایی «مارینر ‪ »2‬با س��یاره زهره ارتب��اط برقرار کند‌‪.‬‬ ‫این کاوش‌گر نخس��تین فضاپیم��ای موفق برنامه مارینر ناس��ا‬ ‫محس��وب می‌ش��ود‪ .‬کاوش‌های ایاالت متحده درباره‌ی سیاره‬ ‫زهره با کاوش‌گر «مارینر ‪ »1‬دوباره با شکس��ت روبه‌رو ش��د‪ .‬تا‬ ‫این‌که «مارینر ‪ »2‬توانست به موفقیت برسد و از فاصله ‪34933‬‬ ‫کیلومتری سطح زهره عبور کند‪.‬‬ ‫‪ 1981‬میلادی‪ -‬اس��راییل ارتفاع��ات «ج��والن» را که در‬ ‫جریان جنگ ‪ 1967‬از س��وریه تصرف ک��رده بود به خاک خود‬ ‫ضمیمه کرد‪.‬بلندی‌های جوالن فالت و منطقه‌ای کوهستانی در‬ ‫ت که از دیدگاه‬ ‫جنوبی‌ترین بخش کوهس��تان ش��رقی لبنان اس ‌‬ ‫راهبردی اهمیت باالیی دارد‬ ‫‪ 2008‬میالدی‪ -‬حادثه پرتاب کفش به س��مت «جورج دبلیو‬ ‫بوش» رییس جمهوری وقت ای��االت متحده در یک کنفرانس‬ ‫خب��ری در بغداد رخ داد که توجه بس��یاری از سیاس��ت‌مداران و‬ ‫رسانه‌ها را برانگیخت‪.‬‬ ‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫بیست‌وس��وم آذر «جورج واشینگتن» نخستین رییس جمهوری‬ ‫آمریکا در ‪ 67‬سالگی در گذشت‪.‬‬

‫پانزده دسامبر‬

‫بیست‌وچهارم آذر‬

‫‪ 1256‬میلادی‪ -‬نیروهای هالکوخان ایلخ��ان مغولی‪ ،‬نوه‬ ‫چنگی��ز و برادر قوبیالی قاآن (خان بزرگ و حکم‌ران چین) وارد‬ ‫دژ «الموت» ش��دند‪ .‬این دژ از پای‌گاه‌های مهم اسماعیلیه بود‪.‬‬ ‫اس��ماعیلیه در آن زمان در نقاط مختلف ای��ران به خصوص در‬ ‫خراس��ان دارای دژهای بس��یاری بودند‪ .‬قلعه الموت در کوه‌های‬ ‫البرز و منطقه رودبار س��اخته ش��ده است‪« .‬حسن صباح» که در‬ ‫مصر به اس��ماعیلیه گرویده بود‪،‬دژ الم��وت را تصاحب کرد و به‬ ‫ایجاد گروه فداییان از روستاییان محل پرداخت‪.‬‬ ‫پس از ترور خواجه نظام‌الملک و چند تن از قدرت‌مداران وقت به‬ ‫دست گروه ضربت اسماعیلیه معروف به «فداییان»‪ ،‬هالکو خان‬ ‫به سمت آنان حمله کرد‪.‬‬ ‫‪ 1840‬میلادی‪ -‬با روی کار آمدن ناپلئون س��وم یک هیت‬ ‫از فرانس��ه به سنت هلن رفتند و خاکس��تر بقایای جسد ناپلئون‬ ‫بناپارت را به فرانسه منتقل کردند‪ .‬طی مراسمی با‌شکوه ناپلئون‬ ‫در بن��ای «انوالید» (‪ )Les Invalides‬که آرام‌گاه بس��یاری از‬ ‫سربازان و افسران فرانسوی بود به خاک سپرده شد‪.‬‬ ‫وی نخستین امپراتور فرانس��ه بود و در سال ‪ 1815‬در «واترلو»‬ ‫واقع در بلژیک امروز از نیروهای متش��کل از چند قدرت اروپایی‬ ‫که بر ضد او تشکیل شده بود شکست خورد و به جزیره «سنت‬ ‫هل��ن» در اقیانوس اطلس تبعید ش��د و در همان‌جا درگذش��ت‪.‬‬ ‫پس از گذش��ت س��ال‌ها‪ ،‬هنگام انتقال استخوان‌های ناپلئون به‬ ‫فرانسهاز او استقبال فراوانی شد‪.‬‬ ‫‪1853‬میلادی‪« -‬گئورگ فریدری��ش گروتفند» (‪Georg‬‬ ‫‪ )Friedrich Grotefend‬باستان‌شناس آلمانی درگذشت‪.‬‬ ‫گروتفند نخستین کسی است که برخی از واژگان به خط میخی‬ ‫را رمزگش��ایی کرد‪ .‬او دو ن��گاره که جهان‌گرد آلمانی از روی دو‬ ‫سنگ‌نبشته کوچک در تخت جمشید از داریوش بزرگ و پسرش‬ ‫خشایارشا برداش��ته بود را بررسی کرد و در سال ‪ 1802‬توانست‬ ‫برخی از واژگان این خط را بخواند‪.‬‬ ‫‪ 1917‬میالدی‪ -‬بلش��ویک‌های روس که پس از انقالب ماه‬ ‫اکتبر حکومت را به دس��ت گرفته بودند قرارداد ترک مخاصمه با‬ ‫امپراتوری‌ه��ای آلمان و اتریش را امض��ا کردند و به این ترتیب‬ ‫روسیه از جنگ جهانی اول خارج شد‪.‬‬ ‫پ��س از به قدرت رس��یدن بلش��ویک‌ها در روس��یه‪ ،‬لنین رهبر‬ ‫کمونیس��ت‌های بلش��ویک به آلمان و اتریش پیشنهاد صلح داد‬ ‫ت��ا بتواند به تحکیم قدرت خود در روس��یه بپ��ردازد‪ .‬آلمان‌ها و‬ ‫اتریشی‌ها لنین را به رسمیت نمی‌شناختند و به این پیشنهاد لنین‬ ‫توجه نشان ندادند‪.‬‬ ‫روس‌ه��ا مایل به ادامه جنگ ب��ا امپراتوری‌های آلمان و اتریش‬ ‫بودند‌‪ ،‬تا بتوانند سرزمین‌های از دست رفته در آغاز جنگ جهانی‬ ‫اول را دوباره تصرف کنند‪ .‬بنابراین‌‪ ،‬لنین به آلمان‌ها و اتریشی‌ها‬ ‫پیشنهاد ترک مخاصمه داد‪.‬‬ ‫برخی از روی‌دادهای دیگر‬ ‫‪ 37‬میالدی‪« -‬ن��رون» (‪Tiberio Claudio Nerone‬‬ ‫‪ )Domiziano Cesare‬پنجمی��ن و آخری��ن امپراتور روم‬ ‫به‌دنی��ا آمد‪ .‬مردی دیوانه خو و س��رکش بود و م��ادر خود را به‬ ‫قتل رساند‪.‬‬

‫ناقوس تبعید‪ -‬نتیجه‌گیری‬

‫مقایسه‌ای کلی میان‬ ‫ادبیات خارج و داخل ایران‬ ‫پیمان عابدی‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫در مقایس��ه‌ای کل��ی میان ادبیات خ��ارج و داخل ایران باید‬ ‫گفت که ادبیات تبعید کمابیش در حال رش��د اس��ت اما این‬ ‫تکامل رو به خود و محدود و به غابت خود کفاس��ت‪ .‬ادبیات‬ ‫تبعید یک دایره‌ی بس��ته اس��ت و در این دایره‪ ،‬سیاست در‬ ‫مرکز قرار دارد‪.‬‬ ‫در م��ورد ادبی��ات مهاجرت اما این‌طور نیس��ت و این طیف‬ ‫در ابتدا بس��یار محدود اما اکنون به ش��کلی تصاعدی و روز‬ ‫افزون‪ ،‬گس��ترده و بالنده می‌شود‪ .‬یعنی ادبیات مهاجرت کم‬ ‫کم دارد از شکل حاشیه‌ای بودن به زمینه اصلی متن ادبیات‬ ‫خود را می‌رساند‪ .‬نویس��ندگان مهاجر ایرانی هنگامی که به‬ ‫موض��وع تبعید پرداخته‌اند اغلب این موض��وع را در مفاهیم‬ ‫درد‪ ،‬بحران و پرس��ش روایت کرده‌اند و انسان تبعیدی را در‬ ‫غال��ب موجودی پر درد و پر بح��ران‪ .‬اما ادبیات داخل ایران‬ ‫وقتی که به موضوع تبعید رو کرده اس��ت‪ ،‬یا از انس��ان‌های‬ ‫چند ش��خصیتی س��خن گفته و یا از انسان‌های ویران و گم‬ ‫کرده راه‪.‬‬ ‫ادبی��ات مهاجرت ایران به بحران رابط��ه‌ی دو جنس زن و‬ ‫مرد بسیار توجه کرده و به زعم برخی منتقدان زبان اروتیک‬ ‫را تبدی��ل به یکی از محورهای اصلی خود کرده اس��ت‪ .‬در‬ ‫ادبیات زنانه‌ی مهاجرت و تبعید‪ ،‬میل به تجدد‪ ،‬رهایی تن و‬ ‫تفسیر احساسات زنانه به عریانی دیده می‌شود‪.‬‬ ‫در س��ال‌های مهاجرت زنان ایرانی خیل��ی زودتر از مردان‪،‬‬ ‫خ��ود را با ش��رایط اجتماع��ی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی کش��ور‬ ‫میزبان ش��ان‪ ،‬به‌ویژه کشورهای غربی تطبیق دادند و خیلی‬ ‫زود حقوق نادیده ش��ده و پایمال ش��ده‌ی خود را شناختند و‬ ‫آنان که دس��ت به قلم داش��تند‪ ،‬از این فضای آزاد به خوبی‬ ‫اس��تفاده کردند تا برای اولین بار به‌طور وسیع و چشم‌گیری‬ ‫از ناگفته‌های خود بگویند‪.‬‬ ‫در این‌ج��ا نمی‌خواهم وارد ارزش‌گذاری‌های هنری بش��وم‪،‬‬ ‫منظورم میزان باالی خلق آثار ادبی توسط مردان و زنان در‬ ‫خارج از ایران اس��ت که من آن در را مرحله‌ی دوم و س��وم‬ ‫ادبیات مهاجرت ق��رار دادم‪ .‬هنگامی که آثار خالقه‌ی ادبی‬ ‫کم‌کم از حالت سرخوردگی و یا شعارهای سیاسی دور شدند‪،‬‬ ‫بعد سیاسی آثار شکلی عمومی و نوعی حقوق بشری – ازلی‬ ‫به خود گرفت‪.‬‬ ‫حال آن‌که داستان‌های زنان داخل کشور به دو شاخه تقسیم‬ ‫می‌شود‪ :‬یک شاخه مانند نویسندگان زن مهاجر رو به سوی‬ ‫رهایی و تجدد دارد و ش��اخه‌ی دیگر به نوعی اخالق‌گرایی‬ ‫ضد غرب‌زدگی گرایش دارد‪.‬‬ ‫بخ��ش عمده‌ای از رمان‌ه��ای نویس��ندگان ایرانی خارج از‬ ‫کش��ور‪ ،‬رمان‌های به لحاظ کیفی مدرنیس��تی هس��تند که‬ ‫در مقابل فرهنگ س��نتی ایران می‌ایس��تند و از این لحاظ با‬

‫نمونه‌های مش��ابه خود که در داخل کشور نوشته می‌شوند‬ ‫ش��باهت‌هایی نیز دارن��د‪ .‬این ش��باهت در دو جهت عمده‬ ‫نمایان اس��ت‪ :‬تکرارهای طولی در ش��خصیت‌های داستان‬ ‫و تکرارهای عرضی در آن‌ها‪.‬‬ ‫تکرارهای طولی به این معنی که در این داس��تان‌ها فضای‬ ‫تراژیکی که اغلب کل داس��تان را دربرمی‌گیرد برخواسته از‬ ‫سنگینی بار تکرار تاریخی است که ما بر دوش می‌کشیم و‬ ‫ما قربانی تاریخی هستیم که بر دوش داریم‪ .‬تکرار عرضی‬ ‫بدین معنی ک��ه ویژگی‌های متفاوت ش��خصیت‌های یک‬ ‫رمان ن��ه به دلیل تفاوت ذاتی ش��خصیت‌های آن بلکه به‬ ‫دلی��ل موقعیت متفاوتی اس��ت که در آن به س��ر می‌برند و‬ ‫نقش‌های گوناگونی که این شخصیت‌ها برحسب جبر زمانه‬ ‫ایفا می‌کنند‪.‬‬ ‫در پای��ان باید گفت کارهای ادب��ی در مهاجرت به ویژه در‬ ‫سال‌های اخیر از سطح بسیار باال و قابل توجهی برخوردارند‪.‬‬

‫نسل‌های جوان‌تر که زبان کشور میزبان ر‌احتی به‌تر از زبان‬ ‫مادری می‌شناس��ند با چم و خم‌های زبان ادبی خیلی خوب‬ ‫آش��نا ش��ده‌اند و آثار قابل مالحظه و درخور ستایش��ی ارایه‬ ‫می‌کنند‪.‬‬ ‫اما دورنمای ادبیات مهاجرت‌‪ ،‬کاملن مجزا از دورنمای کلیت‬ ‫ادبیات پارسی نیست‪ .‬آن‌چه که از ادبیات پارسی‪ ،‬چه مهاجر‬ ‫و چه غیر مهاجر ترجمه شد‌ه‪ ،‬بسیار جزیی و حاشیه‌ای است‪.‬‬ ‫یک��ی از کارها و کارکردهای ش��اعران و نویس��ندگان مهاجر‬ ‫می‌تواند همین باش��د‪ ،‬از یک س��و ترجمه و شناساندن ادبیات‬ ‫سترگ پارسی به جهانیان و خلق آثاری که خود‌به‌خود نتیجه‌ی‬ ‫بهره‌گیری از گنجینه‌ای اس��ت به نام ادبیات کالسیک پارسی‬ ‫و از س��وی دیگر تدوام و رش��د دایمی در ایجاد آثاری نوین به‬ ‫شکلی که گویای حقیقت و واقعیت زندگی و تجربیات آن‌ها در‬ ‫مهاجرت باشد و ترجمه و شناساندن این گونه‌ی ادبی به عنوان‬ ‫ادبیات مدرن ایران‪.‬‬

‫‪107‬‬

‫پس‌نشینی تند‬

‫تکــــرارتنــها‬

‫اکبر ترشیزاد‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫توی یکی از اتاق‌های واح��د آپارتمانی کنار ما زندگی می‌کرد‪.‬‬ ‫اتاقش چسبیده بود به اتاق من‪ ،‬برای همین هم بود که بیش‌تر‬ ‫اوقات که به خانه برمی‌گش��ت می‌توانس��تم به آس��انی صدای‬ ‫موس��یقی و یا حرف زدنش با موبایل را بشنوم‪ .‬اولین بار جلوی‬ ‫آسانس��ور دیدمش‪ ،‬در آسانسور داشت بس��ته می‌شد که گفت‬ ‫‪ wait ،wait‬آسانس��ور را نگه داشتم و سوار شد‪ .‬به قیافه‌اش‬ ‫می‌خورد که «میانماری» یا «ویتنامی» باشد‪.‬‬ ‫کلن فکر نمی‌کنم ‪ 150‬سانتی بیش‌تر قدش بود‪ .‬با کفش‌های‬ ‫پاشنه بلندی که پوشیده بود هم قدش به سختی به زیر سینه‌ی‬ ‫من می‌رسید‪.‬‬ ‫آن‌ق��در صورتش را آرای��ش کرده بود که چش��م‌هایش بنفش‬ ‫بنفش ش��ده بودند اما همه‌ی این‌ها چنان با بی‌سلیقگی انجام‬ ‫ش��ده بود که چهره‌اش بیش‌تر مسخره ش��ده بود تا جذاب‪ .‬در‬ ‫آسانسور که باز شد با وجود آن‌که به در نزدیک‌تر بودم ایستادم‬ ‫تا او زودتر خارج ش��ود‪ .‬تردید کرد ام��ا وقتی به او گفتم‪The‬‬ ‫‪ ، ladies first‬چنان ذوق زده ش��د ک��ه به پهنای صورتش‬ ‫لب‌خند زد‪ .‬انگار نخس��تین بار بود که کس��ی این‌قدر محترمانه‬ ‫با او برخورد می‌کرد‪.‬‬ ‫یک هفته پس از آن بود که بار دیگر با او در آسانسور هم مسیر‬ ‫ش��دم‪ .‬داشت به خانه برمی‌گشت‪ .‬وارد آسانسور که شدم چنان‬ ‫بوی تند عطری به بینی‌ام خورد که ناخودآگاه برگشتم و چشمم‬

‫‪108‬‬

‫به او خورد که به یک گوشه از آسانسور تکیه داده بود‪ .‬چشمم‬ ‫که در چش��مانش افتاد س�لام کرد‪ .‬طبقه‌ی چهارم نفر سومی‬ ‫که در آسانس��ور بود پیاده ش��د و من و او تنها ش��دیم‪ .‬از من‬ ‫پرسید اهل کجا هستم‪ ،‬جواب که دادم من از او پرسیدم این‌جا‬ ‫چ��ه می‌کند و او گفت کار و بعد طوری س��رش را به س��مت‬ ‫دکمه‌های آسانس��ور چرخاند که به من بفهماند که نمی‌خواهد‬ ‫توضیح بیش‌تری بدهد‪ .‬کار فقط کار‪.‬‬ ‫آن ش��ب حدود نیمه‌های ش��ب بود و طبق معمول بی‌خوابی‬ ‫به س��راغم آمده بود‪ .‬به قصد رس��توران روب��ه‌روی مجتمع از‬ ‫آپارتم��ان بیرون آمدم تا چایی بخورم و س��یگاری بکش��م‪ .‬از‬ ‫آسانس��ور که بیرون آم��دم او را دیدم که از آسانس��ور کناری‬ ‫من خارج شد‪.‬‬ ‫دام��ن جین کوتاهی پوش��یده بود با یک تاپ س��فید که دور‬ ‫یقه‌اش گل‌های کوچک آبی رنگ داش��ت‪ .‬اولین باری بود که‬ ‫به نظرم زیبا می‌آمد‪ .‬برگشت و لب‌خندی زد‪ .‬جلوی در مجتمع‬ ‫یک تاکس��ی مدل باال و تر و تمیز با شیش��ه‌های دودی رنگ‬ ‫منتظ��رش بود‪ .‬یک نفر از داخل ماش��ین در عقب تاکس��ی را‬ ‫برایش باز کرد‪ ،‬یک مرد عرب درش��ت هیکل و چاق که بیش‬ ‫از نیمی از صندلی عقب را گرفته بود‪ .‬مرد دشداش��ه‌ی سفید و‬ ‫تمیزی بر تن داشت و چفیه صورتی رنگ چهارخانه‌ای بر سر‪.‬‬ ‫دخترک که کنارش نشس��ت‪ ،‬مرد عرب دستش را دور شانه‌ی‬ ‫او حلقه کرد و در تاکسی را بست‪.‬‬

‫نمی‌دان��م چقدری طول کش��ید اما حداقل دو س��اعتی بود که‬ ‫توی رستوران نشسته بودم‪ .‬آتش سیگارم را که خاموش کردم‬ ‫یک تاکسی جلوی رستوران نگه داشت‪ .‬در که باز شد دخترک‬ ‫آرام از آن پیاده ش��د‪ .‬در حالی‌که عض�لات صورتش را از درد‬ ‫در هم می‌کش��ید‪ ،‬به سختی پایش را از ماشین بیرون گذاشت‬ ‫و در را بس��ت‪ .‬قدم‌ه��ای کوتاهی برمی‌داش��ت و ب��ا هر قدم‬ ‫دندان‌هایش را روی هم فش��ار می‌داد‪ .‬نگاهش خالی بود انگار‬ ‫که هیچ‌کس را نمی‌دید‪ .‬سیگاری خرید و برگشت‪ .‬حتا زحمت‬ ‫پس گرفت��ن بقیه‌ی پولش را هم به خود ن��داد‪ .‬بی‌اختیار بلند‬ ‫شدم و پشت‌سرش به سمت مجتمع رفتم‪ .‬دکمه‌ی آسانسور را‬ ‫که زد به دیوار تکیه داد‪.‬‬ ‫آش��کارا نمی‌توانس��ت روی پایش بایستد‪ .‬در که باز شد تا آمد‬ ‫به س��مت آسانسور برود تلو تلویی خورد که با دست زیر بغلش‬ ‫را گرفتم و کمکش کردم داخل آسانسور بیاید‪ .‬هیچ کدام حرفی‬ ‫نزدی��م‪ ،‬به صورتش هم نگاه نکردم‪ ،‬حتا زیرچش��می‪ .‬به طبقه‌ی‬ ‫خودمان که رسیدیم گفت که احتیاجی به کمک ندارد و به سمت‬ ‫آپارتمانش رفت‪.‬‬ ‫توی اتاقم که نشس��تم به دیوار تکیه دادم‪ .‬صدای بسته شدن در‬ ‫اتاقش را شنیدم‪ .‬چند ثانیه بیش‌تر نگذشته بود که صدای هق‌هق‬ ‫گریه‌اش بلند ش��د‪ .‬اول آرام و بعد بلند و بلندتر‪ .‬کمی که گذشت‬ ‫نمی‌دانم چه بر سرم آمد که من هم بی‌اختیار شروع کردم به گریه‬ ‫کردن‪ ،‬اشک‌هایم صورتم را خیس کرده بودند‪.‬‬

‫خالصه مطبوعات تاجیکستان‪،‬‬

‫سفر ‪ ۸۰۰‬سرباز‬ ‫روس به تاجیکستان‬

‫کیومرث‪ /‬دفتر تاجیکستان‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«امروز نیوز»‬ ‫از س��فر ‪ ۸۰۰‬س��رباز از روس��یه به پای‌گاه نظام��ی ‪ ۲۰۱‬این‬ ‫کشور در تاجیکس��تان خبر داده اس��ت‪ .‬پای‌گاه نظامی روسیه‬ ‫در تاجیکس��تان با هف��ت هزار س��رباز و افس��ر از بزرگ‌ترین‬ ‫پای‌گاه‌های نظامی خارجی این کش��ور محسوب می‌شود‪ .‬ولی‌‬ ‫یاور فرمان‌ده پای‌گاه نظامی روسیه در تاجیکستان گفته است‪،‬‬ ‫س��فر این گروه سربازان به بد شدن روابط تاجیکستان و روسیه‬ ‫در یک ماه آخر ربط ندارد‪ .‬به گفته او این‌ها س��ربازانی هستند‬ ‫که طبق قرارداد راضی شده‌اند که مهلت خدمت نظامی خود را‬ ‫خارج از کشورشان انجام بدهند‪.‬‬ ‫«آزادگان»‬ ‫با توجه به این‌که در تاجیکس��تان کارگاه‌ه��ا از کار بازمانده‌اند‬ ‫و م��ردم از ب��ی برقی رن��ج می‌کش��ند و مهاجرت ب��ه آرمان‬ ‫جوانان تاجیک تبدیل ش��ده است‪ ،‬از صاحب‌نظران پرسیده که‬ ‫«تاجی��کان با چه افتخار بکنن��د؟» «محی‌الدین کبیری» رهبر‬ ‫حزب نهضت اس�لامی گفته است «مش��خص‌ترین صفتی که‬ ‫تاجیکس��تان می‌تواند از ش��هروندانش فخر کن��د این با صبر و‬ ‫تحمل بودن تاجیکان است‪« ».‬رحمت‌اله ظاهراف» رهبر حزب‬ ‫سوس��یال دمکرات تاجیکستان گفته اس��ت تاجیکان بیش‌تر با‬ ‫نیاکان خود افتخار می‌کنند‪ ،‬اما از شرایط کنونی خود نمی‌توانند‬ ‫افتخار داش��ته باشند‪ .‬وی افزوده است‪« :‬باعث افتخار است که‬ ‫این وطن را داریم‪ ،‬ولی‌ آن را خار کردیم‪».‬‬ ‫«نجات»‬ ‫در ی��ک مطلب خود گرانی نرخ مواد س��وخت در تاجیکس��تان‬ ‫را به بررس��ی گرفته اس��ت‪ .‬خدمات ضد انحصاری تاجیکستان‬ ‫گفت��ه که در حال حاضر نرخ یک لیتر بنزین ‪ ۷‬س��امانی و ‪۵۰‬‬ ‫دی��رم معادل ی��ک و نیم دالر آمرکای اس��ت‪ .‬مقامات افزایش‬ ‫قمت سوزش��واری در کش��ور را به قطع فعالی��ت راه‌آهن میان‬ ‫ازبکس��تان و جنوب تاجیکس��تان ربط داده‌اند‪ .‬تاجیکستان هر‬ ‫س��ال برای تامین احتیاجاتش تا نیم میلیون تن مواد س��وخت‬ ‫وارد می‌کند‪ .‬نش��ریه «نجات» می‌نویسد «تامین کننده اساسی‬ ‫بازار مواد س��وخت تاجیکستان روسیه محسوب شده حدود ‪۹۰‬‬ ‫درصد این بازار را نیز تحت نظرات دارد‪».‬‬ ‫«فرژ»‬ ‫گفت‌وگ��وی را ب��ا آوازخوان محب��وب تاجیکان در آغاز س��ال‬ ‫های نودم قرن گذش��ته «س��بحان س��عید» نش��ر کرده که به‬ ‫علت مریضی در یک ده س��اله آخر روی صحنه نه آمده است‪.‬‬ ‫آقای «س��عید» در این صحبت خود از آن شکوه کرده است که‬ ‫تلویزیون‌های کشور نیز از نمایش نوارهای ودیوی ترانه‌هایش‬ ‫خودداری ورزیده‌اند‪ .‬این آوازخ��وان تاجیک هم‌چنین از دوران‬ ‫جنگ شهروندی تاجیکستان یادآوری کرده است که قماندان‌ها‬ ‫با هنرمندان برخورد مناس��ب نداش��تند‪ .‬در آخ��ر گفت‌وگویش‬ ‫«س��بحان سعید» گفته اس��ت از این که چند سال پیش دست‬ ‫به مواد مخدر زد‪ ،‬پش��یمان اس��ت و حاال تالش می‌کند که با‬ ‫ترانه‌های خود دیگران را از این راه بازدارد‪.‬‬

‫گزارش روز تاجیکستان‪،‬‬

‫اعتصاب غذای عضو اتحاد‬

‫نیروهای مخالفین پیشین تاجیک‬ ‫کیومرث‪ /‬دفتر تاجیکستان‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫نزدیکان «صدر‌الدین تاشیف» عضو اتحاد نیروهای مخالفین پیشین‬ ‫تاجیک که در زندان به سر می‌برد‪ ،‬وضع صحت او را وخیم ارزیابی‬ ‫می‌کنند‪ .‬آن‌ها می‌گویند‪ ،‬در پی اعتصاب غذای فش��ار خون آقای‬ ‫«تاشیف» پایین رفته وی به کمک طبیبان نیاز دارد‪« .‬صدر‌الدین‬ ‫تاشیف» معروف با تخلص «قاری صدر‌الدین» به نشان اعتراض‬ ‫از اجرای قانون عفو که شامل سابق مخالفان حکومت تاجیکستان‬ ‫غذا زد‪‌.‬این عضو نیروهای مخالفین‬ ‫نشده است‪ ،‬دست به اعتصاب ‌‌‬ ‫پیش��ین تاجیک می‌گوید‪ ،‬باید بر اساس قانون عفو تاجیکستان از‬ ‫ی تا هنوز حکم آزادی او صادر نشده است‪ .‬در‬ ‫زندان رها می‌شد‪ ،‬ول ‌‬ ‫ی که به گفته او زمان اجرای قانون عفو که در رابطه به جشن‬ ‫حال ‌‬ ‫استقالل تاجیکستان اعالن شده بود‪ ،‬به پایان رسید‪.‬‬ ‫‌گذش��ته از ای��ن بنا بر اطالع ریاس��ت محبس‌ه��ای وزارت ادلیه‬ ‫تاجیکستان با خواهش کمیته حقوق بشر سازمان ملل پرونده شش‬ ‫محبوس از جمله «صدر‌الدین تاشیف» مورد بازبینی قرار داده شد‪.‬‬ ‫و از این شش نفر تنها سه تن آن‌ها به آزادی برآمده‌اند که در میان‬ ‫آن‌ها برادر همس��ر سرهنگ شورش‌گر «محمود خدایبیردی‌یف»‬ ‫نیز بوده است‪« .‬صدرالدین تاشیف» ملقب به «قاری صدر‌الدین»‬ ‫در دوران جنگ داخلی تاجیکس��تان یکی از فرماندهان نیروهای‬ ‫مخالفین محسوب می‌ش��د‪ .‬وی پس از امضای سازش‌نامه صلح‬ ‫ی ملکی مش��غول بود اما در س��ال ‪ ۲۰۰۱‬با‬ ‫ی��ک مدت ب��ه زندگ ‌‬ ‫جرم گروگان‌گیری و تروریس��م به ‪ ۲۵‬سال زندان محکوم شد‪ .‬تا‬ ‫ی «صدرالدین‬ ‫کنون ‪ ۱۰‬س��ال حکمش را پس سر کرده است‪ ،‬ول ‌‬ ‫تاش��یف» در این مدت بارها از نادرس��تی این حک��م به مقامات‬ ‫ش��کایت کرده کرده بود‪ .‬صدرالدین تاشیف اکنون با ارسال یک‬ ‫نامه به عنوان رییس جمهوری تاجیکس��تان‪ ،‬دادستانی کل‪ ،‬وزیر‬ ‫ادلیه‪ ،‬رییس پالمان‪ ،‬کمیته حقوق بشر سازمان ملل‪ ،‬سازمان عفو‬ ‫بین‌الملل و رسانه‌های داخلی و خارجی خواستار رسیدگی به قضیه‬ ‫خود شده اس��ت‪ .‬این در حالی است که «بزرگمهر روشن» وکیل‬ ‫مداف��ع «صدرالدین تاش��یف» می‌گوید پ��س از آن که نفر تحت‬ ‫حمایه‌اش به اعتصاب غذای دست زد‪ ،‬امکان دیدار و گفت‌وگو با او‬ ‫مشکل‌تر شده است‪ .‬آقای روشن می‌گوید همه نهادهای حکومت‬ ‫تاجیکستان سندهای ضروری برای رهایی «صدرالدین تاشیف» را‬ ‫ی این اسناد در دادستانی کل درمانده است‪.‬‬ ‫آماده کرده‌اند‪ ،‬ول ‌‬

‫گزارش روز تاجیکستان‪،‬‬

‫افزایش میزان فساد مالی‬ ‫در تاجیکستان‬

‫کیومرث‪ /‬دفتر تاجیکستان‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫سازمان «شفافیت بین‌المللی» در گزارش تازه خود تاجیکستان را‬ ‫دو زینه باالتر‪ ،‬در جای ‪ ۱۵۲‬قرار داده است‪ .‬تاجیکستان را در این‬ ‫قطار از کشورهای شوروی پیشین «اوکراین» هم‌راهی می‌کند‪.‬‬ ‫شفافیت بین‌المللی مس��تقل نبودن دادگاه‌ها‪ ،‬کندی روند اجرایی‬ ‫قوانین و در دست یک گروه بودن قدرت در تاجیکستان را از عوامل‬ ‫اصلی گس��ترش فس��اد مالی در این کش��ور فقیر آسیای مرکزی‬ ‫خوانده اس��ت‪ .‬مقام‌های تاجیک بارها چنین نتیجه‌گیری سازمان‬ ‫«شفافیت» در مورد فساد مالی در تاجیکستان را رد کرده و گفته‌اند‬ ‫که فساد در تاجیکس��تان به آن حد نیست که سازمان «شفافیت‬ ‫ی «سهراب شریف‌اف» رهبر مرکز‬ ‫بین‌المللی» اعالن می‌کند‪ .‬ول ‌‬ ‫تحقیقات اس��تراتژیک نزد ریاست جمهوری تاجیکستان می‌گوید‬ ‫ی به امنیت ملی باقی‬ ‫فس��اد مالی هم‌چنان یکی از خطرهای اصل ‌‬ ‫می‌ماند‪ .‬وی می‌گوید پژوهش‌ها حاکی از آن است که فساد مالی‬ ‫در تاجیکستان به یک عادت و یا فرهنگ تبدیل شده است‪ .‬این در‬ ‫ی است که ساکنان تاجیکستان هم می‌گویند‪ ،‬در همه نهادهای‬ ‫حال ‌‬ ‫رسمی تاجیکستان برای اجرای کاری حتمن مبلغ طلب می‌کنند که‬ ‫بیان‌گر در باتالق فساد غوتیدن آن‌هاست‪ .‬این ساکنان می‌گویند‬ ‫حتا هنگام سفر به زیارت خانه کعبه نیز مجبور می‌شوند پول اضافی‬ ‫بپردارزند‪ .‬سال جاری مقامات انتظامی تاجیکستان رییس امور دین‬ ‫ی بازداشت کردند که‬ ‫والیت «ختالن» در جنوب کش��ور را در حال ‌‬ ‫از زایران حج طلب مبلغ اضافی کرده بود‪ .‬دادگاه این مسوول امور‬ ‫دین را به جرم دس��ت داشتن در فس��اد مالی گنه‌کار دانست و به‬ ‫سپاردن ‪ ۱۰‬هزار دالر آمریکایی حکم کرد‪.‬‬ ‫خود آژانس مبارزه با فساد مالی تاجیکستان هم هر سال از افزایش‬ ‫میزان فس��اد مالی در کش��ور اطالع می‌دهد‪ .‬این آژانس می‌گوید‬ ‫موارد بیش‌تر رشوت‌خواری در نهادهای مربوط به وزارت تندرستی‬ ‫و آموزش و پرورش ثبت شده‌اند‪ .‬این است که هم وزارت آموزش و‬ ‫ی دو سال آخر به عنوان‬ ‫پرورش و هم وزارت صحت تاجیکستان ط ‌‬ ‫نهادهای فسادزده این کشور اعالن می‌شوند‪.‬‬ ‫ی از افزایش میزان فساد در تاجیکستان گزارش می‌شود‬ ‫اما در حال ‌‬ ‫که مبارزه با فس��اد چند سال به این سو در صدر برنامه‌های دولت‬ ‫قرار دارد و هم‌چنین به این منظور به اضافه نهادهای دیگر آژانس‬ ‫مبارزه با فساد نیز تاسیس شده و عمل می‌کند‪.‬‬

‫در افغانستان رخ داد؛‬

‫محافظ یک مقام دولتی افغان به تجاوز متهم شد‬ ‫آرین ‪ /‬دفتر کابل ‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫یک مرد در شمال افغانستان ادعا دارد که محافظ والی سرپل با‬ ‫زور وارد منزل وی شده و بر خانم‌اش تجاوز جنسی کرده است‪.‬‬ ‫این مرد که عین‌الدین نام دارد‪ ،‬از رییس جمهوری کرزی خواهان‬ ‫رسیدگی به این قضیه شد و گفت باید این فرد اعدام شود‪.‬‬ ‫هم‌چنان شماری از باشندگان محل نیز تایید می‌کنند که محافظ‬ ‫این مقام دولتی بر خانم این مرد تجاوز کرده است‪.‬‬

‫ساکنان محلی ادعا دارند که فرد متجاوز بر عالوه این که محافظ‬ ‫ارشد والی سرپل می‌باشد‪ ،‬شوهر دخترش نیز می‌باشد‪.‬‬ ‫اما سید‌انور والی سرپل گفت فرد متجاوز بازداشت و قضیه تحت‬ ‫بررسی قرار دارد‪.‬‬ ‫وی داشتن ارتباط خانوادگی با فرد متجاوز را رد کرد‪.‬‬ ‫این در حالی است که هفته گذشته نیز در والیت بغالن در شمال‬ ‫شرق افغانستان یک دختر مورد تجاوز جنسی قرار گرفته بود‪.‬‬

‫‪109‬‬

‫خالصه مطبوعات تاجیکستان‪،‬‬

‫زبکستان نگذاشت تا‬ ‫واگن‌های ایران به‬ ‫تاجیکستانبرسند‬

‫کیومرث‪ /‬دفتر تاجیکستان‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫«آزادگان»‬ ‫این نشریه می‌گوید‪ ،‬دولت ازبکستان اجازه نداد‪ ،‬تا واگن‌های حامل‬ ‫مال و کاالی ایران وارد تاجیکستان بشوند‪ .‬ده‌ها شرکت ایرانی که‬ ‫برای نمایش محصوالت خود در تاجیکس��تان کاالهای‌شان را از‬ ‫طریق راه‌آهن می‌آوردند‪ ،‬در مرز ازبکستان درمانده‌اند‪.‬‬ ‫«عباس بیانی» مسوول امور اقتصاد سفارت ایران در تاجیکستان‬ ‫گفته است‪ ،‬ازبکستان بدون کدام علتی تا هنوز واگن‌های تاجران‬ ‫ایرانی را در قلمروش بازداشته است‪« .‬ما به سفارت ایران در تاشکند‬ ‫در تماس شدیم‪ ،‬تا اصل قضیه را بفهمیم‪ .‬مقام‌های ازبک می‌گویند‬ ‫این بارها مش��کل دارند اما مشخص نمی‌گویند که مشکل کدام‬ ‫ی است که قرار بود هفته‬ ‫است» گفته است آقای بیانی‪ .‬این در حال ‌‬ ‫گذشته در پایتخت تاجیکستان نمایش‌گاه محصوالت شرکت‌های‬ ‫ایرانی برگزار گردد‪ .‬طول چهار روز ساکنان تاجیکستان برای دیدن‬ ‫و خری��داری محصوالت ش��رکت‌های ایرانی به محل نمایش‌گاه‬ ‫ی هم‌چنان ناامید برگشتند‪ .‬زیرا آن‌ها در محل نمایش‌گاه‬ ‫آمدند‪ ،‬ول ‌‬ ‫تنها غرفه‌های خالی را دریافتند و تمام‪.‬‬ ‫«فرژ»‬ ‫این نشریه از سفر عضو پارلمان تاجیکستان «محمد‌علی وطن‌اف»‬ ‫به روس��یه خبر داده اس��ت‪ .‬نشریه می‌نویس��د‪ ،‬آقای «وطن‌اف»‬ ‫در طول س��فر خود که تا ‪ ۱۱‬دس��امبر ادامه خواهد کرد با جریان‬ ‫تحقی��ق قتل یک مهاج��ر تاجیک در «پترزبورگ» آش��نا خواهد‬ ‫ش��د‪ .‬سخن‌گوی پارلمان تاجیکستان به نشریه «فرژ» گفته است‬ ‫«محمد‌علی وطن‌اف» از نام کل وکالن پارلمان در روس��یه قرار‬ ‫دارد و پس از بازگشتش به تاجیکستان در نزد اعضا پارلمان گزارش‬ ‫خواهد داد‪ .‬قتل «بختیار رسول اف» یک مهاجر تاجیک در روسیه‬ ‫واکنش‌های مختلف را در کش��ور به وج��ود آورد‪ .‬از جمله رییس‬ ‫پارلمان تاجیکس��تان از مقامات روسیه خواس��ت تا عامالن قتل‬ ‫این مهاجر تاجیک را آش��کار و مجازات بکنند‪ .‬وزارت امور خارجه‬ ‫تاجیکستان هم سفیر روسیه در این کشور را احضار و تقاضا کرد‪،‬‬ ‫تا به بدگویی تاجیکان در مطبوعات آن کشور خاتمه داده شود‪ .‬با‬ ‫این حال این برای نخس��تین بار است که یک عضو پارلمان و آن‬ ‫هم از حزب حاکم برای تحقیق قضیه قتل یک مهاجر تاجیک به‬ ‫روسیه می‌رود‪.‬‬ ‫«امروز نیوز»‬ ‫بنا به نوش��ته این نش��ریه مقامات روس��یه گفته‌اند که مهاجران‬ ‫تاجیک قبل از س��فر خود به «مس��کو» اجازه بود و باش و کار را‬ ‫در تاجیکستان دریافت خواهند کرد‪ .‬خدمات مهاجرت تاجیکستان‬ ‫می‌گوید این تصمیم برای آس��ان کردن مش��کل مهاجران کاری‬ ‫ی که «جنبش مهاجران‬ ‫تاجیک در روسیه گرفته شده است‪ .‬در حال ‌‬ ‫تاجیک در روس��یه» باور دارد که این ط��رح یک نوع منبع درآمد‬ ‫برای مسووالن خدمات مهاجرت تاجیکستان خواهد شد‪ .‬مهاجران‬ ‫تاجیک برابر رسیدن به روسیه برای بود و باش و کار اجازه دریافت‬ ‫کرده و به بودجه این کشور مالیات پرداخت می‌کردند‪ .‬اکنون این‬ ‫کار را قبل از سفرشان به روسیه در تاجیکستان انجام خواهند داد‪.‬‬

‫‪110‬‬

‫گزارش روز تاجیکستان‪،‬‬

‫جنبش طالبان‪ ،‬تاجیکستان را تهدید نمی‌کند؟‬

‫‌کیومرث‪ /‬دفتر تاجیکستان‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫‌مقام‌های تاجیک بر خالف نگرانی‌های دولت «روسیه» گفتند که‬ ‫جنبش «طالبان» پس از خروج نیروهای ناتو از افغانستان در سال‬ ‫‪ ۲۰۱۴‬به امنیت کشورهای آسیا مرکزی و از آن جمله تاجیکستان‬ ‫تهدید نخواهد کرد‪.‬‬ ‫‌جانب روس��یه بارها به تهدید جنبش طالبان به تاجیکستان تاکید‬ ‫کرده خواستار مستقر نمودن نیروهای مرزبانش در مرز تاجیکستان‬ ‫ی «سهراب شریف‌اف» رهبر مرکز مطالعات‬ ‫و افغانستان شده بود‪ .‬ول ‌‬ ‫استراتژیک نزد ریاست جمهوری تاجیکستان گفت‪ ،‬حتا در صورت‬ ‫به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان خطر جدی امنیت کشورهای‬ ‫آسیا مرکزی را نه از خارج بلکه از داخل این کشورها تهدید می‌کند‪.‬‬ ‫‌منظور آقای «شریف‌اف» از این گفته‌ها فعالیت سازمان‌های مخفی‬ ‫اسالمی در کشورهای آس��یا مرکزی بود که گروه‌های مربوط به‬ ‫«جنبش اس�لامی ازبکس��تان» و «جماعت انصار‌ال��ه» از جمله‬ ‫ی بیان می‌ش��وند که تاجیکستان‬ ‫آن‌هاس��ت‪ .‬این حرف‌ها در حال ‌‬ ‫در یک س��ال گذش��ته به گروه‌های مختلف مربوط به «جماعت‬ ‫انصار‌اله» و جنبش اسالمی ازبکستان در شمال و شرق این کشور‬ ‫دس��ت و پنج نرم کرده است‪ .‬پیکار نیروهای انتضامی تاجیکستان‬ ‫با اعضا «جماعت انصار‌اله» س��ال گذش��ته در پی قتل ‪ ۲۸‬سرباز‬ ‫وزارت دفاع این کشور و نخستین حمله انتحاری در شهر «خجند»‬ ‫آغاز یافته و با قتل «مال عبداله» رهبر بخش تاجیکستانی جماعت‬ ‫انصار‌اله به پایان رس��ید‪‌.‬گذشته از این جنبش اسالمی ازبکستان‬ ‫اخرن تلفات در صف جنگ‌جویان خود را هم نش��ر کرد که س��ال‬ ‫‪ ۲۰۱۰‬مالدی در عملیات مختلف کش��ته ش��ده‌اند‪ .‬این سازمان‬ ‫تندرو اس�لامی در سایت رسمی خود عکس و شرح حال بیش از‬

‫‪ ۸۰‬جنگ‌جو را نش��ر کرده و می‌گوید که ‪ ۱۰‬تن آن‌ها شهروندان‬ ‫ی در این وب سایت هست‬ ‫تاجیکستانند‪‌.‬از جمله عکس یک جوان ‌‬ ‫که در دست س�لاح دارد و اورا «حسین» از شهر «قورغان‌تیپه»‪،‬‬ ‫جنوب تاجیکستان‪ ،‬نوشته‌اند‪ .‬جنبش اسالمی ازبکستان می‌گوید‪،‬‬ ‫«حس��ین» از جمله محافظان «طاهر یولداش» رهبر پیشین این‬ ‫حرکت بوده است و تقاضای والدانش برای بازگشت به تاجیکستان‬ ‫را رد کرده و بعدن در عملیاتی در پاکستان کشته شده است‪.‬‬ ‫جنبش اس�لامی ازبکستان را در س��ال‌های نودم قرن گذشته‬ ‫مخالفن اس�لامی دولت «اس�لام کریم‌اف» رییس جمهوری‬ ‫ازبکس��تان تش��کل داده‌اند‪ .‬ای��ن گروه تح��ت اطاعت «جمعه‬ ‫نمنگانی» در س��ال‌های جنگ شهروندی تاجیکستان از جانب‬ ‫مخالفان این کش��ور می‌جنگید و امید داش��ت که در عوض در‬ ‫تاجیکس��تان پایگاهی برای مبارزه بر ضد دولت ازبکس��تان به‬ ‫دس��ت خواهد آورد‪ .‬اما اتحاد نیروهای مخالفین پیشین تاجیک‬ ‫پس از امضای س��ازش‌نامه صلح با دولت تحت فشار مقامات‬ ‫تاجیکس��تان از حمایت اعضا جنبش اس�لامی ازبکستان دست‬ ‫برداش��ت و ای��ن جنبش ناچ��ار در س��ال ‪ ۲۰۰۱‬مالدی خاک‬ ‫تاجیکستان را ترک کرد و به افغانستان رفت‪.‬‬ ‫ی از صاحبنظ��ران تاجیک ک��ه از اصل این قضی��ه آگاهند‪،‬‬ ‫‌برخ�� ‌‬ ‫می‌گویند که حتا یک گروه از رزمندگان تاجیک که ش��رایط صلح‬ ‫در ای��ن کش��وررا نپذیرفته بودند‪ ،‬هم‌راه با اعضا جنبش اس�لامی‬ ‫ازبکستان به آن س��وی دریای «آمو» به افغانستان پناه بردند‪ .‬اما‬ ‫آن‌ها دیگر نتوانستند از این مجرا بیرون آیند‪.‬‬ ‫با اشاره به این دولت تاجیکستان می‌گوید این گروه که حتا در سر‬ ‫انتقام نیز می‌پرورد‪ ،‬خطربار از جنبش طالبان خواهد بود‪.‬‬

‫گزارش روز تاجیکستان‪ -‬نورالدین تورجانزاده‪:‬‬

‫ما برادران ایرانی را برادران اسالمی خود می‌دانیم‬

‫کیومرث‪ /‬دفتر تاجیکستان‪ /‬رادیو کوچه‬ ‫نورالدین تورجانزاده معروف به «ایشان نورالدین» از روحانیان سرشناس‬ ‫تاجیک که از صحبت با رس��انه‌ها خودداری می‌نمود‪ ،‬این بار به بیانیه‬ ‫«شورا علمای مرکز اسالمی تاجیکستان» با بیانیه‌ای پاسخ گفت‪ .‬آقای‬ ‫تورجانزاده در این بیانیه خود هم‌چنین برادران و هوادارانش را به آرامش‬ ‫دعوت کرده و گفته اس��ت که در این لحظه‌های حس��اس به اغوای‬ ‫ی از اداره‌های دولتی تاجیکس��تان داده نشوند‪ .‬او در این اظهارات‬ ‫بعض ‌‬ ‫خود دعوای شورا علمای تاجیکستان را که خانواده تورجانزاده‌ها را برای‬ ‫یادآوری از روز کش��ته ش��دن «حسین‌ابن علی» به شیعه‌گرایی متهم‬ ‫کرده بود اغوا نامد‪« .‬ایشان نورالدین» می‌گوید او هرگز پیرو شیعه نبود و‬ ‫نیست هم‌چنان که هرگز پیرو «سلفیه» یک جریان تازه پیدای مذهب‬ ‫اهل سنت در تاجیکستان نبود و نمی‌شود‪ .‬این روحانی سرشناس تاجیک‬ ‫با اشاره به بحث برخاسته میان ش��ورا علما و خانواده آن‌ها از دوستان‬ ‫و ش��اگردان‪ ،‬برادران و مردانش دعوت کرده اس��ت که وحدت آرامش‬ ‫و امنیت کش��ور را هم‌چون «مردمک چشم» احتیاط کنند‪ .‬وی اظهار‬ ‫امیدواری کرده اس��ت که رییس جمهوری تاجیکستان این مشکل را‬ ‫بررسی کرده و «موی را از خمیر جدا» خواهد کرد‪.‬‬ ‫ی افراد منفعت‌دار اداره‌های حکومتی در این اغوا دس��ت‬ ‫از آن‌که بعض ‌‬ ‫داش��تند‪ ،‬آن معنای آن را ندارد که جن��اب رییس جمهوری از این کار‬ ‫خبر دارند‪ ،‬گفته اس��ت ایش��ان نورالدین‪ .‬وی در این بیانیه خود اظهار‬

‫تاسف کرده است که پس از صحبتش پیرامون تاریخ کشته شدن حسین‬ ‫نبیره پیامبر اسالم علمای کش��ور اغوا برپا کرده‌اند‪« .‬ایشان نورالدین»‬ ‫می‌گوید «خصوصن نشر شدن بیانیه از یک‌دیگر فرق کننده از نام شورا‬ ‫علما در یک روز و مجبور نمودن تمام امام‌های مس��اجد کشور برای به‬ ‫نمازگزاران قرائت کردن این بیانیه‌ها سپارشی بودن این عمل اغواگرانه‬ ‫ی که به قول «ایشان نورالدین» یادآوری آن‌ها‬ ‫را تایید می‌کند‪ ».‬در حال ‌‬ ‫ی به روز‌های ماتم و عزاداری شیه‌ها ندارد‪.‬‬ ‫از حسین‌ابن علی هیچ ارتباط ‌‬ ‫گذشته از این به گفته او «حسین فقط امام شیه‌ها نیست‪ .‬محبت حسین‬ ‫در دل تمام مس��لمانان به خاطر آن اس��ت که پیامبر خدا او را دوس��ت‬ ‫می‌داش��ت‪« ».‬عالوه به این مجلس ما از سینه زنی و از راه‌پیمای خالی‬ ‫ی دهم ماه محرم بلکه در روز جمع ششم‬ ‫بود‪ .‬آن را ما نه در روز خاص‪ ،‬یعن ‌‬ ‫ماه محرم ذکر کردیم» آمده اس��ت در اظهارات‪ .‬ایش��ان نورالدین گفته‬ ‫است‪« :‬پیروان مذهب ش��یعه از جمله برادران ایرانی را برادران اسالمی‬ ‫خود می‌دانیم و با احکام مذهبی آن‌ها کاری نداریم و این همه به خاطر‬ ‫وحدت صفوف مسلمانان اس��ت‪ ».‬این در حالی‌ست که بحث برخاسته‬ ‫میان شورا علما و خانواده روحانیان «تورجانزاده»‌ها قرار است تا به دادگاه‬ ‫و همین طور به دفتر ریاست جمهوری تاجیکستان هم کشانده شود‪ .‬هفته‬ ‫گذشته شورا علمای مرکز اسالمی تاجیکستان از خانواده روحانیان شناخته‬ ‫تورجانزاده‌ها برای یادآوری از روز کشته شدن حسین نبیره پیامبر اسالم‬ ‫انتقاد کرد و آن‌ها را به تفرقه‌اندازی و تغییر مذهب متهم نمود‪.‬‬

Following the closure of ‘’Parazit’’,

Why did Kambiz Hosseini throw the chair? this is necessary to inform that Radio koocheh has received some letters from the author of this letter before. In addition, It is koocheh policy to publish all the comments about this article Arash Atashzad’s article / mailed to Radio Koocheh These days, those who are interested in the news media, follow quite closely news about the “Voice of America”. The layoffs, the job offers, the lobbies and Mr.Asgard’s ( the current director of the Voice of America, Persian Section) management, are all issues surrounding VOA. But the subtle point is that, although all the layoffs, job offers and events are assessed from the outside people’s perspective, what happens inside is completely different. at was last heard or written was on the Facebook page of ”Parazit”. It said: “Dear Friends, Parazit will not be produced for a few next weeks. We will be announcing here when exactly Parazit will be back on.

See you soon.”

This brought up a lot of comments and speculations. Nevertheless, it is on a Facebook page with nearly seven hundred thousand members that the news about this broadcast program was anounced.

A group of people noted that because in the last program of Parazit they protested about the behavior of American police, the program was stopped. Some other found that this was the result of the same current policy that led to the layoff of people such as Ahmad Batebi, Kourosh Sehati and temporary cessation of Ms. Bakhtiar. Another group thought that it was a manipulation on behalf of a group of other Parasit stakeholders to evaluate the popularity of Parazit so they can ask for a higher budget for the New York studio.

But in fact, it seems that things are a little different. I am sure that nearly two weeks ago, friends who have been present at the Voice of America editorial, as well as

111

the security control cameras have been witnessing a thrown flying chair by Mr. Kambiz Hosseini to the producer team members of Parazit . The security cameras in the editorial, would undoubtedly have recorded the swearing words of this presentator of Parazit along with the flying chair to his female colleague, if they had a voice recorder.

In fact, the case of Mr. Hosseini, Parazit and its closure is in no even close connection with the way Mr. Batebi, Mr. Sehati and others who were laidoff, have been dealt with. The friends who are trying to create the idea that Mr. Hosseini has also been laidoff according to the line of policy of the Voice of America, are making a big mistake.

Mr. Hosseini has been dismissed by the personnel department because of violent behavior, throwing chairs and vilification in the editorial. According to some people who have worked closely with him, slander and anger is part of his manners and this is not the first time that his colleagues have witnessed such scenes. But this is the first time he is being reprimanded for.

There have been records of such conflicts and tensions between Saman Arbabi, the producer of Parazit, and Kambiz Hosseini as the writer of the program. In the past two weeks, these conflicts have reached its climax and reached other colleagues invited to Parazit. In the flying chair case, it seems that one of the female colleagues of Mr. Hosseini has been insulted vulgarly.

Mr. Asgard has apparently been thinking of implementing Arash Sohhani in Parazit instead of Hosseini and even a program has been recorded and produced but according to information recieved, Mr. Hosseini threatened to sue Voice of America and Mr. Asgard, so the recorded program has not broadcast.

In fact, this controversial news has increased in a way the different crisis in the VOA that we have been witnessing to the point that news heard from here and there talk about a team that were working with Ms. Amy Keith, an American jew controlling Persian section of the Voice of America, is trying to prove to management of the Persian section BBG that the Iranian team is not able to manage this media of the Foreign Ministry and they are able of this managerial work.

The Voice of America, Persion section has been stuggling with different forms of management crisis in recent months.

Eliminating experts who were present in programs for a long time, eliminating producers who are political activists, layoff of some presentators and recall of some others, in the same period, is a sign of crisis inside Voice of America according to those who follow Voice of America.

Nonetheless, it seems that Mr. Hosseini should answer the 2,612 comments that people have made underneath the last post of the 770 thousand member Parazit Facebook Page, explaining in fact why exactly Parazit is over.

Koocheh Magazine: Koocheh Magazine includes a brief story of the best and the most eye-catcher articles which have been published in Koocheh Radio Website.

It is released on the first and fifteenth of every mouth.

Concessionaire: Koocheh Cultural Fund Chief Editor: Ardavan Roozbeh News Editor: Behnam F Magazine Coordinator: Azi F Designing: Graphic Section of Koocheh Fund Direct Contact with Chief Editor: editor@koochehmail.com For having constant subscription send your E-mail address to contact@koochehmail.com Please visit our website: www.radiokoocheh.com