ΧΟΛΙΚΟ ΕΣΟ 2015-16
[1]
Η ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΟΜΑΓΑ ΜΑΘΗΣΔ: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
ΜΑΝΩΛΑΚΑΚΗ ΜΑΝΩΛΑΚΑΚΗ ΜΕΡΣΑΡΑΚΗ ΜΑΡΗ ΧΝΑΡΗ ΣΡΤΠΙΔΑΚΗ ΣΖΕΔΑΚΗ ΠΑΝΟΤ ΣΑΘΟΡΑΚΗ ΚΟΤΣΕΛΗ ΑΛΟΤΣΡΟΤ ΣΑΜΑΣΟΤΛΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΣΡΙΟΤ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΤ ΕΧΟΤ ΠΑΝΣΕΡΗ ΜΑΤΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΠΑΣΟΤΡΑΚΗ ΛΑΜΑΙ ΚΟΤΓΙΟΤΜΣΖΗ ΜΑΚΡΤΠΟΔΗ ΜΑΝΙΑ
ΕΛΕΝΗ ΔΕΠΟΙΝΑ ΜΑΡΙΑ ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΗ ΕΤΕΒΙΑ ΑΡΙΑ ΓΙΟΤΛΗ ΑΘΗΝΑ ΜΑΡΙΑ ΕΜΜΑΝΟΤΕΛΑ ΕΛΙΑΝΣΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΕΛΕΑΝΑ ΧΡΤΑΝΘΗ ΕΙΡΗΝΗ ΝΙΚΟΛΕΣΑ ΜΑΡΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ ΕΛΙ ΕΜΜΑΝΟΤΕΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΓΙΑΝΝΗ
ΤΠΔΤΘΤΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΣΔ: ΚΟΡΑΚΑΚΖ ΔΛΔΝΖ ΣΔΦΑΝΗΓΖ ΝΗΚΟ ΓΔΩΡΓΟΤΛΑΚΖ ΓΗΩΡΓΟ
[2]
Α5 Α5 Α5 Α5 Α7 Α7 Α7 Α7 Α7 Α7 Α7 Α7 A6 Α6 A6 A6 Β2 Β2 Β2 Β2 Β2 Β2
1. ΚΑΛΙΔΡΓΗΣΙΚΔ ΣΔΥΝΙΚΔ ΦΤΣΩΝ ΠΡΟ ΦΤΣΔΤΗ ΣΟΝ ΥΟΛΙΚΟ ΚΗΠΟ. 1.1 ΓΙΑΔΜΙ Σν γηαζεκί ή φπσο αιιηψο ιέγεηαη ίαζκνο θαιιηεξγείηαη γηα ηα άλζε ηνπ πνπ πεξηέρνπλ έλα εθιεθηήο πνηφηεηαο αηζέξην έιαην ην «γηαζηκέιαην» πνπ ρξεζηκνπνηείηαη επξχηαηα ζηελ αξσκαηνπνηία. Ζ αθξηβήο ρψξα ηεο θαηαγσγήο ηνπ δελ είλαη γλσζηή. Πηζαλφ λα είλαη ηζαγελέο ησλ λνηίσλ Ηκαιάτσλ θαη κάιηζηα ζηνπο πξφπνδεο ηνπο, γηαηί απφ ακλεκφλεπησλ ρξφλσλ ηα άλζε ηνπ ρξεζηκνπνηνχληαλ ζηελ Ηλδία ηφζν ζηηο ζξεζθεπηηθέο ηειεηέο, φζν θαη ζηνλ αξσκαηηζκφ δηαθφξσλ αινηθψλ. Οη θπξηφηεξεο ρψξεο φπνπ θαιιηεξγείηαη ην γηαζεκί είλαη ην Μαξφθν θαη ε Αίγππηνο θαη ζε κηθξή θιίκαθα ε Γαιιία θαη ε Ηηαιία.
Ταξινόμηζη – πεπιγπαθή ηος θςηού Σν γηαζεκί αλήθεη ζηελ νηθνγέλεηα ησλ ειαησδψλ (Oleraceae) θαη ην γέλνο Jasminum grandiflorum (γηαζεκί ην κεγαλζέο). Δίλαη ζάκλνο θιηκαηψδεο κε θιαδηά (βιαζηνχο) πνπ απνθιίλνπλ πξνο ηα θάησ, γσληψδε θαη ζρεδφλ ιεία. Έρεη θχιια αληίζεηα ζχλζεηα κε 5-7 θπιιάξηα, πνπ είλαη ειιεηςνεηδή-ζηξνγγπιά ή σνεηδή. Σα άλζε ηνπ είλαη επνζκφηαηα εζσηεξηθψο άζπξα θαη εμσηεξηθψο ειαθξψο θνθθηλσπά. Ζ θαιχηεξε πνηθηιία γηα ηελ Διιάδα είλαη ην Υηψηηθν γηαζεκί. Δθηφο απφ ην παξαπάλσ είδνο ππάξρνπλ θαη άιια ιηγφηεξν γλσζηά.
[3]
Κλίμα και έδαθορ. Σν γηαζεκί επδνθηκεί ζε πεξηνρέο κε ήπην θαη ζεξκφ θιίκα ζηηο νπνίεο ε ζεξκνθξαζία δελ πέθηεη θάησ απφ ην κεδέλ. Αλ θαη ην ππφγεην ηκήκα ηνπ (ξίδα) θαζψο θαη ε μπινπνηεκέλνη βιαζηνί αληέρνπλ ζε ζεξκνθξαζίεο - 5°C, νη ηξπθεξνί βιαζηνί παζαίλνπλ δεκηέο θη φηαλ αθφκα ε ζεξκνθξαζία πιεζηάδεη ην κεδέλ. Μεγάιεο επίζεο δεκηέο παζαίλεη ην γηαζεκί απφ ηνπο παγεηνχο ηελ άλνημε. Έηζη ε εθινγή ηεο θαηάιιειεο πεξηνρήο φπνπ ζα θαιιηεξγεζεί ην γηαζεκί πξέπεη λα γίλεη κε πνιχ πξνζνρή γηαηί αιιηψο ε θαιιηέξγεηα ηνπ είλαη επηζθαιήο θαη αζχκθνξνο. αλ θαηάιιειεο πεξηνρέο ηεο παηξίδαο καο ζεσξνχληαη πνιιέο λεζησηηθέο θαζψο θαη παξαζαιάζζηεο ηεο Ννηηνδπηηθήο Πεινπνλλήζνπ θαη ηεο Υαιθηδηθήο. Σν γηαζεκί κπνξεί λα θαιιηεξγεζεί θαη ζε ιίγν ςπρξέο πεξηνρέο φπσο γίλεηαη ζηε Γαιιία κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ηα θπηά ζα ζθεπάδνληαη κε ρψκα ηνλ ρεηκψλα ψζηε λα πξνθπιάζζνληαη απφ ην θξχν. Σελ άλνημε ην ρψκα απηφ απνκαθξχλεηαη. Πάλησο ζηηο ςπρξέο πεξηνρέο ε θαιιηέξγεηα ηνπ γηαζεκηνχ έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηε κείσζε ηεο παξαγσγήο ινπινπδηψλ αιιά θαη ηελ ππνβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ αηζέξηνπ ειαίνπ. Ωο πξνο ηα εδάθε ην γηαζεκί κπνξεί λα θαιιηεξγεζεί ζ’ νπνηνλδήπνηε ηχπν (εθηφο απφ ηα αξγηιηθά βαξηά ή ακκψδε πνιχ ειαθξά). Σα πην θαηάιιεια φκσο είλαη ηα κέζεο ζπζηάζεσο δηαπεξαηά επεηδή ην γηαζεκί είλαη πνηηζηηθή θαιιηέξγεηα ηα ρσξάθηα πξέπεη λα πνηίδνληαη θαιά.
[4]
Πολλαπλαζιαζμόρ Σν γηαζεκί πνιιαπιαζηάδεηε κε ηνπο εμήο ηξφπνπο: Α. Μνζρεχκαηα. Απηά είλαη ηκήκαηα εηεζίσλ βιαζηψλ πνπ έρνπλ κήθνο 30 πεξίπνπ εθαηνζηά. Ζ θχηεπζε γίλεηαη ζε άκκν ή κείγκα άκκνπ θαη θνπξηάο (1:1) ζε απνζηάζεηο 10:10 εθαηνζηά πεξίπνπ. Ωο πξνο ηελ επνρή θπηεχζεσο ε θαιχηεξε είλαη ελσξίο ην θζηλφπσξν (επηέκβξην) ή αξγά ηελ άλνημε (Μάξηην-Απξίιην), φηαλ θπηεχνληαη ζην χπαηζξν, ελψ φιν ην ρξφλν φηαλ θπηεχνληαη ζε ζεξκνθήπηα κε ειεγρφκελε ζεξκνθξαζία. Σν πνζνζηφ επηηπρίαο είλαη κηθξφ γη’ απηφ ν θαιχηεξνο ηξφπνο είλαη κε πδξνλέθσζε πνπ γίλεηαη ζε εηδηθά ζεξκνθήπηα. Ο ρξφλνο πνπ απαηηείηαη γηα ξηδνβνιία ζην χπαηζξν είλαη 3-4 κήλεο ελψ ζην απιφ ζεξκνθήπην 2-3 κήλεο θαη ζηελ πδξνλέθσζε 1,5-2 κήλεο. Β. Με θαηαβνιάδεο. Σν πνζνζηφ ξηδνβνιίαο κε ηηο θαηαβνιάδεο είλαη κεγάιν (80-90%). Ο ηξφπνο φκσο απηφο παξνπζηάδεη δπζθνιίεο, γηαηί δελ βξίζθνληαη εχθνια βιαζηνί κε κεγάιν κήθνο πνπ λα γίλνληαη θαηαβνιάδεο. Ζ θαιχηεξε επνρή γηα ηε θχηεπζε ησλ θαηαβνιάδσλ είλαη ην ηέινο ηνπ ρεηκψλα κε αξρέο αλνίμεσο (Φεβξνπάξηνο- Μάξηηνο). ε ιίγεο πεξηπηψζεηο ην γηαζεκί πνιιαπιαζηάδεηαη κε εκβνιηαζκφ. αλ ππνθείκελα ρξεζηκνπνηνχληαη άγξηα είδε πνπ αληέρνπλ ζην θξχν, ελψ εκβφιηα απφ απηά πνπ παξάγνπλ θαιφ αηζέξην έιαην. Ο εκβνιηαζκφο γίλεηαη λσξίο ην θζηλφπσξν θαη αξγά ηελ άλνημε κε ελνθζαικηζκφ.
[5]
Εποσή και ηπόπορ θςηεύζεωρ Σα έξξηδα κνζρεχκαηα θπηεχνληαη ζην ρσξάθη θζηλφπσξν (Ννέκβξηνο) ή ηελ άλνημε (Φεβξνπάξην – Μάξηην). Ζ θχηεπζε γίλεηαη ζε γξακκέο θαη κέζα ζε κηθξνχο ιάθθνπο. Οη απνζηάζεηο είλαη κεηαμχ ησλ γξακκψλ είλαη 1,5 – 2 κ. θαη ζηηο γξακκέο 1-1,5 κ. Έηζη ν αξηζκφο ησλ θπηψλ ζην ζηξέκκα είλαη πεξίπνπ 500.
Διάπκεια καλλιέπγειαρ Σν γηαζεκί φηαλ θαιιηεξγείηαη ζε θαιέο ζπλζήθεο δηαηεξείηαη 15-20 ρξφληα ζην ίδην ρσξάθη. Ζ παξαγσγή ησλ ινπινπδηψλ αξρίδεη απφ ηνλ πξψην ρξφλν ηεο θχηεπζεο. Δίλαη φκσο πνιχ κηθξή. Ζ πιήξεο παξαγσγή αξρίδεη απφ ην ηξίην ρξφλν. Καλλιεπγηηικέρ θπονηίδερ Απφ ηηο ζπνπδαηφηεξεο εξγαζίεο είλαη ε πξνεηνηκαζία ηνπ ρσξαθηνχ πνπ πξέπεη λα είλαη κε επηκέιεηα ψζηε λα ηζνπεδσζεί θαη λα απαιιαγεί απφ ηη ξίδεο ησλ άιισλ ζάκλσλ ή δέληξσλ. Πξηλ απφ ηε θχηεπζε γίλεηαη έλα βαζχ φξγσκα θαη δηζθνζβάξληζκα. νβαξή επίζεο εξγαζία είλαη ε θαηαπνιέκεζε ησλ δηδαλίσλ πνπ γίλεηαη κε θξέδα ή κε δηδαληνθηφλα. Άιιεο εξγαζίεο είλαη ε ιίπαλζε, ην πφηηζκα θαη ην θιάδεκα. Γηα ηελ ιίπαλζε ρξεζηκνπνηνχκε 30-40 θηιά θσζθνξηθήο ακκσλίαο θαη 10 θηιά θάιη πνπ ηα ξίρλνπκε ζην ρσξάθη θάζε θζηλφπσξν (Ννέκβξην). Σν πφηηζκα πξέπεη λα γίλεηαη ζε θαλνληθά δηαζηήκαηα (10 – 15 εκέξεο) κε θαλνληθή πνζφηεηα λεξνχ. Σν θιάδεκα είλαη απαξαίηεην λα γίλεηαη θάζε [6]
ρξφλν ψζηε λα δηαηεξνχληαη ηα θπηά ζε θαιά θαηάζηαζε θαη λα αλζνθνξνχλ. Τπάξρνπλ δηάθνξα ζπζηήκαηα θιαδεχκαηνο, ην πην εχρξεζην είλαη ην κηθηφ, θαηά ην νπνίν αθήλνληαη θιαδηά ηφζν ζηε βάζε ησλ θπηψλ φζν θαη ζηα αλψηεξα ηκήκαηα απηνχ. Με ηνλ ηξφπν απηφ απμάλεη ε παξαγσγή ινπινπδηψλ. Ζ θαιχηεξε επνρή θιαδεχκαηνο είλαη ε άλνημε (Μάξηηνο) νπφηε έρνπλ ζρεδφλ πεξάζεη νη θίλδπλνη απφ ηνπο παγεηνχο.
Σςλλογή – απόδοζη Ζ ζπιινγή είλαη ε πην δαπαλεξή δνπιεηά γηαηί ρξεηάδνληαη πνιιά εκεξνκίζζηα. Πξέπεη λα αξρίδεη πνιχ λσξίο ην πξσί (4 π.κ.) θαη λα ζηακαηά ζηηο 10 π.κ.. Ζ ζπιινγή είλαη εχθνιή θαη κπνξεί λα γίλεη κε γπλαίθεο, παηδηά ή θαη ειηθησκέλνπο. Κάζε εξγάηεο κπνξεί λα καδέςεη ηελ εκέξα 2-4 θηιά ινπινχδηα πνπ ηα βάδεη κέζα ζε θαιάζηα. Έλα θηιφ πεξηέρεη 10.000 πεξίπνπ ινπινχδηα. Ζ ζπιινγή αξρίδεη ζηα κέζα Ηνπλίνπ θαη δηαξθεί κέρξη ηνλ Οθηψβξην ή θαη Ννέκβξην.
[7]
1.2 ΚΤΛΑΚΙ θπιάθη είλαη πνιπεηέο θπηφ. Σν χςνο ηνπ θηάλεη ηα 20 κε 120 εθαηνζηά, έρεη καθξφζηελα ζθνχξα πξάζηλα θχιια πνπ ην κήθνο ηνπο θηάλεη έσο 5 εθαηνζηά θαη επδνθηκεί ζε ρψξεο κε κεζνγεηαθφ θιίκα. Σν φλνκα ηνπ νθείιεηαη ζηα άλζε ηνπ, πνπ φηαλ πηέδνληαη αλνίγνπλ θαη ζρεκαηίδνπλ έλα ζρήκα, ην νπνίν νκνηάδεη κε ηα ζαγφληα ελφο ζθχινπ.
Καλλιέπγεια Σν ζθπιάθη θαιιηεξγείηαη κέζσ ηνπ ζπφξνπ. πέξλεηαη είηε ζηηο αξρέο ηνπ θζηλνπψξνπ, είηε ζηηο αξρέο ηεο άλνημεο. Γηα λ' αλαπηπρζεί ρξεηάδεηαη άθζνλν ήιην, θαιά ζηξαγγηδφκελν θαη δνπιεκέλν έδαθνο. Μεξηθέο πνηθηιίεο ηνπ κπνξνχλ λα επδνθηκήζνπλ αθφκε θαη ζε γιάζηξεο.
Ανθοθοπία Αλζνθνξεί θπξίσο θαηά ηε ζεξκή πεξίνδν, απφ ηηο αξρέο ηεο άλνημεο έσο ην ηέινο ηνπ θζηλνπψξνπ. Οη ρακειέο πνηθηιίεο αλζίδνπλ ζε 10 πεξίπνπ εβδνκάδεο θαη ζε 20 κε 24 εβδνκάδεο νη ςειέο πνηθηιίεο. Σα άλζε ηνπ είλαη κεγάια θαη έρνπλ πνιιέο απνρξψζεηο φπσο θφθθηλν, πνξηνθαιί, θίηξηλν θαη άζπξν. Δπίζεο, ζρεκαηίδνπλ ηαμηαλζίεο ηχπνπ «ζηάρεηο» επάθξηα, επάλσ ζηνπο επηκήθεηο δσεξνχο βιαζηνχο ηνπ.
Πολλαπλαζιαζμόρ Ο πνιιαπιαζηαζκφο ηνπ πξαγκαηνπνηείηαη ζε ζπνξεία θαη κεηαθπηεχεηαη φηαλ ηα λεαξά θπηάξηα θζάζνπλ ην χςνο ησλ 10 εθαηνζηψλ θαη απνθηήζνπλ 3 κε 4 θχιια. Μπνξεί ν πνιιαπιαζηαζκφο
[8]
ηνπο λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη κε κνζρεχκαηα, φκσο, απηφ είλαη δπλαηφ κνλάρα ζε ζπγθεθξηκέλεο πνηθηιίεο.
Χπηζιμόηηηα Σν ζθπιάθη είλαη έλα θπηφ κε θαιισπηζηηθή αμία. Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο ζηελ θεπνηερλία γηα θχηεπζε παξηεξηψλ, γηα ηε δεκηνπξγία αλζηζκέλσλ λεζίδσλ ζε ζπζηάδεο ή θαηά ζεηξά κέζα ζε ριννηάπεηεο ή γηα θχηεπζε γιαζηξψλ θαη δαξληηληεξψλ. Δπίζεο ρξεζηκνπνηείηαη ζε βξαρφθεπνπο θαη νη ρακειέο πνηθηιίεο ηνπ δεκηνπξγνχλ φκνξθεο κπνξληνχξεο.
[9]
1.3 ΒΙΟΛΔ Έλα ινπινχδη πνπ φινη καο ην γλσξίδνπκε, κε επράξηζην άξσκα θαη νλνκάδεηαη θαη καηηφια ή καληηά.Σν θαινθαίξη ρξεηάδεηαη αξθεηή πγξαζία. Τπάξρνπλ 4 θαηεγνξίεο βηνιέηαο πνπ αλζίδνπλ ζε θαζεκηά απφ ηηο επνρέο ηνπ ρξφλνπ.
Πεπιγπαθή Δίλαη κνλνεηή ή πνιπεηή πνψδε θπηά ή ζπάληα κηθξνί ζάκλνη. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο δελ έρνπλ βιαζηφ ή είλαη απνμπισκέλνο ζηε βάζε. Σα θχιια είλαη ζπλήζσο απιά, έρνπλ πάληα παξάθπιια θαη αλαπηχζζνληαη θαη' ελαιιαγή ζηα είδε κε βιαζηφ ή είλαη παξάξξηδα ζηα είδε ρσξίο βιαζηφ. Σα άλζε θχνληαη κνλαρηθά ζε ςεινχο πνδίζθνπο θαη είλαη ζπλήζσο κσβ, κπιε, άζπξα, θίηξηλα θαη βαζπθφθθηλα. Έρνπλ πέληε πέηαια, εθ ησλ νπνίσλ ηα ηέζζεξα δηαηάζζνληαη ζε δχν αλφκνηα δεχγε, ελψ ην πέκπην πξφζζην θαη θαηψηεξν είλαη δηακνξθσκέλν ζηε βάζε ηνπ ζε ζαθθνεηδή αηρκεξή πξνζβνιή ζηελ νπνία εηζρσξνχλ δχν λεθηαξηνγφλεο απνθπάδεο ησλ δχν πξφζζησλ ζηεκφλσλ. Αξθεηέο απφ ηηο βηνιέηεο έρνπλ δχν ηχπνπο άλζεσλ, έλαλ γφληκν θαη έλαλ ζηείξν. Σα ρεηκεξηλά ή αλνημηάηηθα άλζε είλαη θαληαρηεξά, κε κεγάια σξαία πέηαια, θαη είλαη ζπλήζσο ζηείξα. Σα ζεξηλά άλζε είλαη κηθξνζθνπηθά κε δπζδηάθξηηα ή θαζφινπ πέηαια, ηειείσο θιεηζηά θαη απηνγνληκνπνηνχκελα. Σα γφληκα άλζε εμαζθαιίδνπλ ηελ αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ. Φχνληαη ζπλήζσο ζε ιηβάδηα ή πγξά δάζε. Γεληθά αλαπηχζζνληαη θαιχηεξα ζηελ πγξαζία θαη ηε ζθηά.
[10]
Χπήζειρ Οη βηνιέηεο θαιιηεξγνχληαη θπξίσο σο θαιισπηζηηθά θπηά ζε θήπνπο ελψ είλαη ηδαληθέο γηα γιάζηξεο, δαξληηληέξεο θαη ηνπνζέηεζε ζε βάδα κε λεξφ. Απφ ηα άλζε θαη ηα θχιια ηνπο παξαιακβάλεηαη αηζέξην έιαην πνπ πεξηέρεη ιηπαξά νμέα κε ραιαξσηηθέο, αληηθιεγκνλψδεηο, θαη θαηαπξαυληηθέο ηδηφηεηεο. Σν αηζέξην έιαην ηεο βηνιέηαο είλαη θαηάιιειν γηα επαίζζεηα δέξκαηα θαη γηα ηελ εμάιεηςε θειίδσλ θαη ιεθέδσλ. Οη βηνιέηεο ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ αξσκαηνπνηία ιφγσ ηνπ ηδηαίηεξα έληνλνπ αξψκαηφο ηνπο. Δπίζεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ζηνιηζκφ ζε δηάθνξεο ηειεηέο θνηλσληθνχ ραξαθηήξα. Απφ ην ρξψκα ζπγθεθξηκέλσλ πνηθηιηψλ εηπκνινγείηαη θαη ε ιέμε βηνιεηί πνπ ζεκαίλεη ην αλνηρηφ κσβ ρξψκα.
[11]
1.4 ΦΤΣΟΦΡΑΥΣΗ Πεπιγπαθή Οη θσηνθξάρηεο εδψ θαη πνιιά ρξφληα ζηελ βφξεηα Δπξψπε έρνπλ ζρεδφλ αληηθαηαζηήζεη ηνπο θξάρηεο απφ ηνχβιν θαη ηζηκέλην. Μπνξνχλ λα γίλνπλ αξθεηά ςεινί θαη ππθλνί ψζηε λα δείρλνπλ ηα φξηα ηνπ νηθνπέδνπ καο. Σν πην ζπνπδαίν, φκσο, είλαη πσο είλαη έλαο δσληαλφο θξάρηεο πνπ απειεπζεξψλεη νμπγφλν ζην πεξηβάιινλ θαη θάλεη ηνλ θήπν καο λα δείρλεη πην πξάζηλνο. πλήζσο δηαιέγνπκε θπηά θσλνθφξα, ζακλψδε, αιιά θαη αλαξξηρψκελα. Μεξηθά απφ απηά είλαη:
* Ζ αγγελική είλαη αεηζαιήο θαη πιαηχθπιινο ζάκλνο κε πξάζηλα γπαιηζηεξά θχιια. Αλαπηχζζεηαη γξήγνξα θαη αλζίδεη ηελ άλνημε. Βγάδεη κπξσδάηα άζπξα κηθξά ινπινπδάθηα. Φπηεχεηαη ε κία δίπια ζηελ άιιε ζε απφζηαζε πεξίπνπ 0,70 εθ. Σελ θπηεχνπκε φιν ην ρξφλν εθηφο απφ ηνπο πνιχ δεζηνχο θαινθαηξηλνχο κήλεο.
*Ο ελαίαγνορ είλαη αεηζαιήο πιαηχθπιινο ζάκλνο κε γθξηδνπξάζηλν θχιισκα. Έρεη γξήγνξε αλάπηπμε θαη είλαη ην πην θαηάιιειν θπηφ γηα παξαζαιάζζηα κέξε, θαζψο αληέρεη ζε κεγάιε εδαθηθή αιαηφηεηα. Γε ξίρλεη ηα θχιια ηνπ ην ρεηκψλα. Φπηεχεηαη ην έλα δίπια ζην άιιν ζε απφζηαζε 0,50 - 0,70 εθ. Αλζίδεη ην θζηλφπσξν θαη ζα ζαο αληακείςεη κε ην γιπθφ άξσκα ησλ κηθξνζθνπηθψλ ινπινπδηψλ ηνπ.
[12]
*Σν πςξάπι είλαη αεηζαιήο ζάκλνο κε θαηαπξάζηλα γπαιηζηεξά κηθξά θπιιαξάθηα. Φπηεχεηαη πεξίπνπ 30-40 εθ, ην έλα δίπια ζην άιιν επεηδή έρεη αξγή αλάπηπμε. Φπηεχεηαη απφ ην θζηλφπσξν κέρξη θαη ηνλ Ηνχλην.
*Ζ πικποδάθνη είλαη αεηζαιήο πιαηχθπιινο ζάκλνο, θαηαπξάζηλνο φιν ην ρξφλν. Φηηάρλεη θαηαπξάζηλν, θνπλησηφ θαη ινπινπδηαζκέλν γηα πνιινχο κήλεο θξάρηε. Αλζίδεη ηελ άλνημε θαη ηα ρξσκαηηζηά ινπινχδηα ηνπ (ξνδ, θνχμηα, ιεπθά, θίηξηλα, ζσκψλ) θξαηάλε κέρξη ην θζηλφπσξν. Φπηεχεηαη ην έλα δίπια ζην άιιν ζε απφζηαζε πεξίπνπ 0,70 κ.
[13]
Επιμέλεια: Διέλα Μαλσιαθάθε Γέζπνηλα Μαλσιαθάθε Ησάλλα Μαξή Μαξία Μεξηαξάθε
[14]
Δηθφλεο απφ ηελ θχηεπζε ηεο απιήο ηνπ ΓΔΛ Γαδίνπ.
[15]
2.
ΚΟΜΠΟΣΟΠΟΙΗΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΤΠΟΛΟΙΠΩΝ ΓΙΑ ΥΡΗΗ Ω ΛΙΠΑΜΑ ΣΟΝ ΥΟΛΙΚΟ ΚΗΠΟ
Τπάξρεη κηα δηαδηθαζία ε νπνία είλαη αθφκα πην εχθνιε θαη απιή απφ ηελ αλαθχθισζε, ε θνκπνζηνπνίεζε. Δίλαη ε πην νηθνλνκηθή, νηθνινγηθή θαη θηιηθή πξνο ηελ θχζε δηαδηθαζία. Κάζε ζπίηη παξάγεη πεξίπνπ 50-70 θηιά απνξξίκκαηα θνπδίλαο θαη 50-100 θηιά θήπνπ. Απηά ηα απνξξίκκαηα νλνκάδνληαη νξγαληθά απφβιεηα θαη κπνξνχκε λα ηα κεηαηξέςνπκε ζε θνκπφζη ην νπνίν είλαη πεγή νηθνλνκίαο. Σα νξγαληθά απφβιεηα κπνξνχλ λα κεηαηξαπνχλ ζε δηάθνξνπο κηθξννξγαληζκνχο. Δλψ βάδνληαο ηα απνξξίκκαηα ζε ζαθνχιεο θαη ζηνπο θάδνπο απνξξηκκάησλ δελ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί απηή ε δηαδηθαζία κε απνηέιεζκα ην θφζηνο γηα ηελ κεηαθνξά θαη ηελ πγεηνλνκηθή ηαθή λα είλαη κεγάιν. Πην πάλσ αλαθεξζήθακε ζην θνκπφζη, ηη είλαη απηφ; Σν κομπόζη είλαη ην απνηέιεζκα ηεο αλαθχθισζεο ησλ νξγαληθψλ πιψλ, έρεη ζθνχξν θαθέ ρξψκα. Μπνξεί λα γίλεη ηξνθή γηα ηα θπηά, δειαδή ιίπαζκα, δηφηη πεξηέρεη δσληαλνχο νξγαληζκνχο. Σν θνκπφζη κπνξεί λα αληηθαηαζηαζεί απφ ην ιίπαζκα γηαηί ζπγθεληξψλεη νξγαληθέο χιεο πνπ βνεζάλε ηελ γε λα επαλαθέξεη ηηο ηδηφηεηεο πνπ έρεη ράζεη..
Σα νξγαληθά ππφινηπα πνπ κπνξνχλ λα γίλνπλ θνκπφζη είλαη ηα εμήο: ηα νξγαληθά πνπ έρνπλ άδσην (πξάζηλα) θαη ηα νξγαληθά πνπ έρνπλ άλζξαθα (θαθέ). Σα νξγαληθά πνπ έρνπλ άδσην: Φξνχηα, ρνξηαξηθά θαη ιαραληθά, σκά ή βξαζκέλα. Τπνιείκκαηα απφ ζαιάηεο θαιά ζηξαγγηζκέλεο. [16]
Καηαθάζηα ηνπ θαθέ θαη ζαθνπιάθηα ηζαγηνχ. Φξεζθνθνκκέλν γθαδφλ θαη αγξηφρνξηα. Υισξά θιαδέκαηα κε πξάζηλα θχιια θαη ρισξά θπηά. Φξέζθηα θνπξηά. Σξίρεο, θηεξά, ηξίρσκα δψσλ. Σα νξγαληθά πνπ έρνπλ άλζξαθα: Ξεξά θιαδέκαηα κε θαθέ θχιια. Ξεξακέλν γθαδφλ θαη αγξηφρνξηα. Άρπξα θαη ζαλφ. Φινχδεο θνξκψλ. ηειέρε θαιακπνθηνχ. ηάρηε κε επεμεξγαζκέλσλ μχισλ. Φινχδηα απφ ακχγδαια, θαξχδηα, βειαλίδηα θαη θνπληνχθηα. Οξγαληθά ιηπάζκαηα.
Όκσο ππάξρνπλ θαη νξγαληθά πνπ δελ κπνξνχλ λα θνκπνζηνπνηεζνχλ, κεξηθά απφ απηά είλαη: Φινχδεο απφ εζπεξηδνεηδή. Μαγεηξεπηά θαγεηά. Εσηθά ππνιείκκαηα. Κφθαια. Γαιαθηνθνκηθά. Λάδηα, ιίπε θαη γεληθφηεξα ιηπαξέο νπζίεο. [17]
Μέηαιια θαη πιαζηηθφ. Υνληξά θνκκάηηα μχινπ. πφξνπο δηδαλίσλ. Άξξσζηα θπηά.
Πξέπεη λα ππάξρεη ζσζηή αλαινγία ζηα πιηθά ηνπ θνκπφζη γηα θαιχηεξε πνηφηεηα, φζν πην θαιή είλαη ε αλαινγία ηφζν θαιχηεξε ε ιηπαληηθή ηθαλφηεηα ηνπ θνκπφζη. Ζ ζσζηή αλαινγία ησλ πιηθψλ απηψλ είλαη 1 κέξνο πξάζηλα πιηθά πξνο 3 κέξε θαθέ πιηθψλ. Γηα λα γίλεη ε θνκπνζηνπνίεζε πξέπεη λα έρνπκε ηνλ απαξαίηεην εμνπιηζκφ. Υξεηαδφκαζηε έλαλ θάδν θνκπνζηνπνίζεο, ππάξρνπλ 2 είδε, έλα γηα ηνλ θήπν θη έλα γηα ην κπαιθφλη επίζεο ν έλαο είλαη πην κηθξφο ελψ ν άιινο έρεη δηπιάζην φγθν αιιά φρη κέγεζνο. Βέβαηα γηα λα θάλνπκε αθφκε θαιχηεξε αλαθχθισζε κπνξνχκε λα θηηάμνπκε κφλνη καο ηνλ θάδν θνκπνζηνπνηεζεο. Κάπνηα αθφκα πιηθά πνπ ρξεηαδφκαζηε είλαη ιίγν ρψκα θήπνπ θαη ιίγνπο γαηνζθψιεθεο θαη ηέινο έλα καθξχ μχιν γηα αλαθάηεκα.
Σν θνκπφζη είλαη πάξα πνιχ θηιηθφ πξνο ην πεξηβάιινλ. Σα πιενλεθηήκαηα ηνπ είλαη ηα εμήο: Δπλνεί ηελ αλάπηπμε ησλ ιαραληθψλ θαη ησλ ξηδψλ. Βειηηψλεη ην ξπζκφ απνξξφθεζεο ησλ ζξεπηηθψλ ζηνηρείσλ. Βειηηψλεη ηελ απνξξνθεηηθφηεηα ηνπ εδάθνπο. Βειηηψλεη ηελ δπλαηφηεηα ζπγθξάηεζεο ηεο πγξαζίαο ηνπ εδάθνπο. Πεξηνξίδεη ηελ εκθάληζε αζζελεηψλ.
Μεξηθά tips γηα θαιχηεξν απνηέιεζκα:
[18]
Γελ μεθηλάκε πνηέ ηελ δηαδηθαζία ηεο θνκπνζηνπνίεζεο φηαλ θάλεη θξχν γηαηί ηελ εκπνδίδεη. Ζ ζεξκνθξαζία ζην θάδν πξέπεη λα είλαη ζηνπο 70 βαζκνχο ηνπιάρηζηνλ. Αλ απμεζεί ζεκαίλεη φηη νη νξγαληζκνί έρνπλ δξαζηεξηνπνηεζεί. Γηα λα δψζεη έλα εμαίξεην απνηέιεζκα, δειαδή θπηηθφ ιίπαζκα , ν θάδνο επηηξέπεη ηελ ζπιινγή πγξνχ θνκπφζη ζηηο θαηάιιειεο αλαινγίεο.
Επιμέλεια: αινχζηξνπ Μαξία θνπηέιε Αζελά ηαζνξάθε Γηνχιε ηακαηνχιε Δκκαλνπέια
[19]
3. ΑΠΟΤΝΙΑ 3.1 Δξέλιξη αποςνιού ηε ρεκεία ζαπνχλη νλνκάδεηαη ην άιαο ελφο ιηπαξνχ νμένο, θνξεζκέλνπ ή αθφξεζηνπ, πνπ ζπλίζηαηαη απφ αιπζίδα ηνπιάρηζηνλ νθηψ αηφκσλ άλζξαθα κε κηα βάζε ή θαη κείγκα ηέηνησλ αιάησλ. Σν ζαπνχλη ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα ην πιχζηκν, ην αηνκηθφ κπάλην θαη ηνλ θαζαξηζκφ. απνχληα ρξεζηκνπνηνχληαη επίζεο ζε θισζηνυθαληνπξγηθά εξγνζηάζηα λεκαηνπξγίαο ελψ είλαη θαη ζεκαληηθά ζπζηαηηθά ησλ ιηπαληηθψλ. Σα ιίπε θαη ηα έιαηα, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη σο πξψηε χιε παξαζθεπήο, απνηεινχληαη απφ ηξηγιπθεξίδηα (ηξία κφξηα ιηπαξψλ νμέσλ πνπ ζπλδένληαη κε έλα κφξην γιπθεξίλεο). Σν αιθαιηθφ δηάιπκα, πνπ ζπρλά απνθαιείηαη "αιπζίβα", αληηδξά κε ηα ηξηγιπθεξίδηα ζε κηα αληίδξαζε ε νπνία είλαη γλσζηή σο ζαπσλνπνίεζε. Ζ γιπθεξίλε απειεπζεξψλεηαη είηε σο ππφιεηκκα είηε θαηά ηελ έθπιπζε ηνπ πξντφληνο θαη είλαη δπλαηφ λα αλαθηεζεί σο ηδηαίηεξα ρξήζηκν παξαπξντφλ αλάινγα κε ηε ρξεζηκνπνηνχκελε δηαδηθαζία. Σα ζαπνχληα απνηεινχλ βαζηθά ζπζηαηηθά ησλ εκίξξεπζησλ ιηπαληηθψλ (γξάζα), ηα νπνία είλαη ζπλήζσο γαιαθηψκαηα ζαπψλσλ αζβεζηίνπ ή ιηζίνπ θαη ηα νξπθηειαίσλ θαη ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο ζε κεραλνινγηθέο εθαξκνγέο. Πνιιά ζαπνχληα άιισλ κεηάιισλ έρνπλ επίζεο επξείεο εθαξκνγέο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ εθείλσλ απφ αινπκίλην, λάηξην, θαη κείγκαηα απφ απηά. Απηά ηα ζαπνχληα ρξεζηκνπνηνχληαη επίζεο σο ζπκππθλσηηθά κέζα γηα λα απμάλνπλ ην ημψδεο ησλ ειαίσλ. ηελ αξραηφηεηα, ηα ιηπαληηθά θαηαζθεπάδνληαλ κε αλάκημε αζβέζηνπ κε ειαηφιαδν. 3.2 ΙΣΟΡΙΑ • Ππώιμη ιζηοπία Οη πξψηεο θαηαγξαθέο ζηνηρείσλ γηα ηελ παξαγσγή πιηθψλ πνπ κνηάδνπλ κε ζαπνχλη ρξνλνινγνχληαη γχξσ ζην 2.800 π.Υ. ζηελ αξραία Βαβπιψλα. Έλαο ηχπνο γηα ζαπνχλη πνπ απνηειείηαη απφ λεξφ, αιθάιηα, θαη έιαην θάζηαο βξέζεθε "γξακκέλε" ζε πήιηλν δίζθν ζηε [20]
Βαβπιψλα γχξσ ζην 2.200 π.Υ. Ο πάππξνο Ebers (Αίγππηνο, 1.550 π.Υ.) δείρλεη φηη νη αξραίνη Αηγχπηηνη ινχδνληαλ ηαθηηθά θαη ζπλδχαδαλ έιαηα δσηθά θαη θπηηθά κε αιθαιηθά άιαηα γηα λα δεκηνπξγήζνπλ θάηη πνπ έκνηαδε κε ζαπνχλη. Αηγππηηαθά έγγξαθα αλαθέξνπλ φηη νπζία παξφκνηα κε ζαπνχλη ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ επεμεξγαζία καιιηνχ γηα χθαλζε. Ζ ιαηηληθή ιέμε γηα ην ζαπνχλη - sapo - εκθαλίδεηαη γηα πξψηε θνξά ζην ζχγγξακκα Naturalis Historia ηνπ Πιίληνπ ηνπ Πξεζβχηεξνπ, ζην νπνίν αλαθέξεηαη ε παξαζθεπή ηνπ απφ δσηθφ ιίπνο θαη ζηάρηε αιιά σο ρξήζε ηνπ αλαθέξεηαη ε αινηθή γηα ηα καιιηά, κε κάιινλ ππνηηκεηηθφ ζρφιην πσο ρξεζηκνπνηείηαη πεξηζζφηεξν απφ ηνπο άλδξεο θαη ιηγφηεξν απφ ηηο γπλαίθεο ζηνπο Γεξκαλνχο θαη ηνπο Γαιάηεο. O Εψζηκνο ν Παλνπνιίηεο πεξηγξάθεη ηφζν ην ζαπνχλη φζν θαη ηελ παξαζθεπή ηνπ. Ο Γαιήληνο πεξηγξάθεη ηελ παξαζθεπή ζαπνπληνχ κε ηε ρξήζε αιπζίβαο θαη αλαθέξεη πσο ρξεζηκνπνηείηαη ζην πιχζηκν γηα λα παξαζχξεη ηηο αθαζαξζίεο ηφζν απφ ην ζψκα φζν θαη απφ ηα ξνχρα. χκθσλα κε ηνλ Γαιελφ, θαιχηεξα ζαπνχληα ήηαλ ηα Γεξκαληθά, κε ηα Γαιαηηθά λα αθνινπζνχλ. Μεζαίωναρ - Αναγέννηζη. Οη ζαπσλνπνηνί ζηε Νάπνιε είραλ δεκηνπξγήζεη ζπληερλία θαηά ηα ηέιε ηνπ 6νπ αηψλα, ελψ θαηά ηνλ 8ν αηψλα ε ζαπσλνπνηία ήηαλ πνιχ γλσζηή ηφζν ζηελ Ηηαιία φζν θαη ζηελ Ηζπαλία. Σα θαπηηνπιάξηα (δηαηάγκαηα) ησλ Μεξνβηγγείσλ De Villis, πεξί ην 800 κ.Υ., αλαθέξνπλ ην ζαπνχλη σο έλα απφ ηα πξντφληα πνπ πξέπεη λα θαηαγξάθνπλ νη εθπξφζσπνη ηεο βαζηιηθήο πεξηνπζίαο. Ζ ζαπσλνπνηία αλαθέξεηαη ηφζν σο "γπλαηθεία εξγαζία" αιιά θαη σο ελαζρφιεζε "ηθαλψλ ηερληηψλ" ζηνπο νπνίνπο εληάζζνληαλ νη μπινπξγνί, νη θηίζηεο θαη νη αξηνπνηνί. ηελ Γαιιία θαηά ην δεχηεξν ήκηζπ ηνπ 15νπ αηψλα ε εκηβηνκεραληθή ζαπσλνπνηία είρε ζπγθεληξσζεί ζε νξηζκέλα θέληξα ηεο Πξνβεγθίαο, φπσο ε Σνπιφλ, ε Ηέξ θαη ε Μαζαιιία, απφ ηα νπνία εθνδηαδφηαλ φιε ε ρψξα. Ζ παξαγσγή, κάιηζηα, ηεο Μαζζαιίαο, ζε δχν εξγνζηάζηα, έηεηλε λα εθηνπίζεη φια ηα ππφινηπα θέληξα. ηελ Αγγιία ε παξαγσγή ζαπνπληνχ γηλφηαλ ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ζην Λνλδίλν. Απφ ηνλ 16ν αηψλα θαη χζηεξα άξρηζαλ λα παξάγνληαη ζηελ Δπξψπε πην εθιεπηπζκέλα ζαπνχληα, κε ρξήζε θπηηθψλ ειαίσλ θαη φρη δσηθψλ ιηπψλ. Πνιιά απφ απηά παξάγνληαη αθφκε θαη ζήκεξα, είηε απφ βηνκεραλίεο είηε απφ νηθνηέρλεο.
[21]
Σύγσπονη εποσή Μέρξη ηελ επνρή ηεο βηνκεραληθήο επαλάζηαζεο ε ζαπσλνπνηία ήηαλ θιάδνο ζρεηηθά κηθξήο θιίκαθαο θαη ηα παξαγφκελα ζαπνχληα ήηαλ "ζθιεξά". Σν 1.789 φκσο, ν Άληξηνπ Πίαξο (Andrew Pears) παξαζθεχαζε ζην Λνλδίλν έλα ζρεδφλ δηάθαλν ζαπνχλη, ελψ ν γακπξφο ηνπ Σφκαο Μπάξαη (Thomas J. Barratt) ίδξπζε ην 1862 εξγνζηάζην ζαπνπληψλ ζην Άηιγνπεξζ (Isleworth). Αθνινχζεζαλ θαη άιινη θαηαζθεπαζηέο ηφζν ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην φζν θαη ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο θαη πηνζεηήζεθαλ λέεο πξαθηηθέο πξνψζεζεο ηνπ πξντφληνο, φπσο ηνπ Μπέληδακηλ Μπάκπηη (Benjamin T. Babbitt) πνπ δηέλεηκε δσξεάλ δείγκαηα ησλ ζαπνπληψλ ηνπ. Οη αδειθνί Οπίιηακ θαη Σδέηκο Λέβεξ δεκηνχξγεζαλ ην 1886 κηα κηθξή βηνκεραλία ζαπνπληψλ κε ηελ επσλπκία "Lever Brothers", ε νπνία ππάξρεη θαη ζήκεξα - απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο θαηαζθεπαζηέο ηνπ ρψξνπ - ππφ ηελ επσλπκία "Unilever". Ζ εηαηξεία απηή ππήξμε πξσηνπφξνο σο πξνο ηελ αλάιεςε κεγάισλ εθζηξαηεηψλ δηαθήκηζεο θαη πξνψζεζεο ησλ πξντφλησλ ηεο. Με ην ρξφλν ηα ζαπνχληα εμειίρηεθαλ απνθηψληαο ρξψκα θαη αξσκαηίζηεθαλ (κεξηθέο θνξέο κε πνιχ έληνλα αξψκαηα), ελψ θπθινθνξνχλ ζήκεξα θαη ππφ κνξθή πγξνχ (πγξφ ζαπνχλη) ηελ Διιάδα δξαζηεξηνπνηνχληαη θαη ζήκεξα αξθεηέο εηαηξείεο παξαγσγήο ζαπνπληψλ φπσο ε Διατδα ζηε Λάξηζα απφ ην 1913 θαζψο θαη άιινη (Παπνπηζάλεο, Γ. Μαιηθνχηεο - "Αξθάδη" θηι.) ελψ κηα απφ ηηο πιένλ γλσζηέο ζηελ επνρή ηεο εηαηξεία ήηαλ ε "Αιεπνπδέιεο", ηδηνθηεζία ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ πνηεηή Οδπζζέα Διχηε. Γιαδικαζία παπαζκεςήρ ζαποςνιού βήμα –βήμα… 1Ο ΒΖΜΑ
[22]
2Ο ΒΖΜΑ
3Ο ΒΖΜΑ
4Ο ΒΖΜΑ
Επιμέλεια ΥΝΑΡΖ ΜΑΡΗΑ ΣΡΤΠΗΓΑΚΖ ΔΛΔΝΖ ΣΕΔΓΑΚΖ ΔΤΔΒΗΑ ΠΑΝΟΤ ΑΡΗΑ
[23]
4. ΜΔΣΡΗΗ ΥΡΟΝΟΤ ΑΠΟΙΚΟΓΟΜΗΗ ΥΑΡΣΙΟΤ Οη καζεηέο κέηξεζαλ ηνλ ρξφλν πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηελ δηάζπαζε ηνπ ραξηηνχ. ηα πεηξάκαηα ηνπνζέηεζαλ ραξηί κέζα ζε πιαζηηθή ζαθνχια, ζε πιαζηηθφ δνρείν, ζε γπάιηλν δνρείν θαη ζε δνρείν αινπκηλίνπ θαη ζχγθξηλαλ ηνλ ρξφλν πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηελ δηάζπαζε ηνπ ραξηηνχ αθνχ ην ηνπνζέηεζαλ καδί κε ηελ παξαπάλσ ζπζθεπαζία ζην έδαθνο.
[24]
ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ
Α. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ τισ 12/2/16 η περιβαλλοντική ομάδα πραγματοποίηςε επίςκεψη ςτο ΚΠΕ Βάμου. Οι παρακάτω φωτογραφίεσ είναι από δράςεισ που ζγιναν ςτα πλαίςια τησ επίςκεψησ αυτήσ.
[25]
τισ 13/2/16 η περιβαλλοντική ομάδα πραγματοποίηςε επίςκεψη ςτη Διαδημοτική Επιχείρηςη Ανακφκλωςησ -Κομποςτοποίηςησ Χανίων . Οι παρακάτω φωτογραφίεσ είναι από την επίςκεψη αυτή.
[26]
«Η περιβαλλοντική μασ ομάδα»
[27]
ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ειίδα 1: Φσηνγξαθία ειίδα 2: Ζ πεξηβαιινληηθή νκάδα ειίδα 3: 1.Καιηεξγεηηθέο ηερληθέο θπηψλ πξνο θχηεπζε ζηνλ ζρνιηθφ θήπν. ειίδεο 3-7: 1.1 Γηαζεκί ειίδεο 8-9: 1.2 θπιάθη ειίδεο 10-11: 1.3 Βηφιεο ειίδεο 12-14: 1.4 Φπηνθξάθηεο ειίδα 15: Φσηνγξαθίεο απφ ηελ θχηεπζε ηνπ ζρνιηθνχ θήπνπ ειίδεο 16-19: 2. Κνκπνζηνπνίεζε νξγαληθψλ ππνινίπσλ γηα ρξήζε σο ιίπαζκα ζηνλ ζρνιηθφ θήπν ελίδα 20: 3. αποφνια ελίδα 20 : 3.1 Εξζλιξη του απουνιοφ ελίδεσ 20-23 : 3.2 Ιςτορία ελίδα 24: 4. Μελζτη ρυθμοφ αποικοδόμηςησ υλικϊν ελίδεσ 25-26 : Παράρτημα -Περιβαλλοντική εκδρομή ελίδα 27: Η περιβαλλοντική μασ ομάδα ειίδα 28: Πεξηερφκελα ειίδα 29: Γηεχζπλζε ζην δηαδίθηπν κε ηηο δξάζεηο ησλ καζεηψλ θαη πεγέο.
[28]
Βίληεν κε ηηο δξάζεηο ησλ καζεηψλ έρεη αλαξηεζεί ζηε δηεχζπλζε: https://youtu.be/clsvtlnXxPs
Οη πεγέο είλαη ζηηο παξαθάησ δηεπζχλζεηο: http://aksioperierga.blogspot.gr/2012/08/blog-post_5.html https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B9%CE%B1%CF% 83%CE%B5%CE%BC%CE%AF https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BA%CF%85%CE% BB%CE%AC%CE%BA%CE%B9 http://www.gardenguide.gr/%CF%83%CE%BA%CF%85%CE%B B%CE%AC%CE%BA%CE%B9-antirrhinum-majus/ https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BF%CE% BB%CE%AD%CF%84%CE%B1 http://www.kalliergo.gr/kalliergies-odigies/blog-kalliergo/11450violeta-viola-anthi-diakosmitika-fyta-vorina-simeia-spiti.html http://kipostexni.blogspot.gr/2012/07/blog-post_20.html πιηθφ Κ.Π.Δ Βάκνπ http://kpevamou.blogspot.gr/
Η ηελική επεξεπγαζία έγινε από ηην Ελ. Κοπακάκη
[29]