Ελληνισμός 2022/02

MAGYARORSZÁGI GÖRÖGÖK ORSZÁGOS ÖNKORMÁNYZATA 1054 Budapest, Vécsey u. 5.

Ελληνισμός Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας • Μάρτιος – Απρίλιος 2022/2

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821

Επίσκεψη στο Φέχηρβαρτσουργκο

Από δεξιά προς αριστερά στη φωτογραφία : Αγιανίδης Παντέλης, Αγιανίδης Βαγγέλης, Τσαμασιώτης Γιάννης (δάσκαλος), Πούρου Ελευθερία, Οικονόμου Ειρήνη, Ευστρατιάδου Παναγιώτα, Τατσόπουλου-Κακατάκη Ευθυμία, Σιούλα Βαγγελιώ, Ζήση Κλεονίκη, Οικονόμου Ελένη, Τσάνγκος Γιάννης, Τσάνγκου Ελένη

Το Παλατι του Φέχηρβαρτσουργκο όπως είναι σήμερα

Ξενάγηση στο Μεγάλο Πάρκο

Oλα ξεκίνησαν από μια ιδέα του Αργύρη Ηργή δασκάλου του Ελληνικού Σχολείου «Μανώλης Γλέζος» και έγιναν πραγματικότητα χάρη στη σημαντική βοήθεια του Ελληνικού Ινστιτούτου και του νέου Διευθυντή Σπύρου Μπ.Αγκάρντι. Που επιμελήθηκε την ενοικίαση λεωφορείου και την οργάνωση από κοινού με την αγαπητή σε όλους μας πάντα ακμαία και δυναμική κα Σοφία Ακριτίδου, την επίσκεψη, το Σάββατο 30 Απριλίου, στο Παλάτι του Φέχηρβαρτσουργκο. (απέχει περίπου 60 χλμ από την Βουδαπέστη). Εκεί όπου φιλοξενήθηκαν συνολικά 366 Ελληνόπουλα του Εμφυλίου. Στους χώρους του Παλατιού, ενός επιβλητικού κτιρίου που λειτουργεί στις μέρες μας ως πε-

2

Συνομιλώντας και νοσταλγώντας

Ξενάγηση στην βιβλιοθήκη

ντάστερο πολυτελές ξενοδοχείο μας ξενάγησε η κα Ανγκέλικα Κάροϊ απόγονος της φημισμένης αριστοκρατικής οικογένειας, στην οποία ανήκε το Παλάτι του Φέχηρβαρτσούργκο. Ζωντανές παραμένουν ακόμα οι μνήμες με ανάμεικτα συναισθήματα, μεγάλη η συγκίνηση, για τους ηλικιωμένους συμπατριώτες μας, που βρέθηκαν ξανά στα γνωστά μέρη των παιδικών τους χρόνων εκεί όπου τους δόθηκε η ευκαιρία να πάνε σχολείο, να μορφωθούν και να βιώσουν την αγάπη και την φροντίδα της φιλόξενης Ουγγαρίας. Παρών στην συνάντηση και ο Πρόεδρος του ¨Συλλόγου¨ Βασίλης Χαχόπουλος. (α.οικ)

Tο μήνυμα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου προς τον Απόδημο Ελληνισμό για την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου Αγαπητοί μου συμπατριώτες, Ελληνίδες και Έλληνες του εξωτερικού, To 2021 γιορτάσαμε με πανηγυρικό τρόπο τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση και την αφετηρία της δημιουργίας του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Χάρη στις εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν σε όλον τον κόσμο, με τη συμμετοχή του απόδημου ελληνισμού, το οικουμενικό μήνυμα της Επανάστασης έλαμψε παντού και στάθηκε αφορμή για την ενθύμηση του εθνικού παρελθόντος και τον στοχασμό για το κοινό μας μέλλον. Η επιρροή των Ελλήνων της διασποράς στην επίτευξη της απελευθέρωσης του ελληνικού έθνους από τη μακρόχρονη τυραννία του οθωμανικού ζυγού υπήρξε καθοριστική. Η συνάντηση των νεωτερικών ιδεών του Διαφωτισμού και της επαναστατικής ορμής οδήγησε στην Ελληνική Παλιγγενεσία, ως ιδανικό εθνικής απελευθέρωσης και κυριαρχίας. Ενάντια στον συσχετισμό της δύναμης και στις βεβαιότητες της εποχής, ο ελληνισμός αναζήτησε, σχεδίασε και εκπλήρωσε το δικό του πεπρωμένο. Η Ομογένεια «κυοφόρησε» σε μεγάλο βαθμό την Επανάσταση του 1821. Εμβληματικές μορφές του πνεύματος, όπως ο Ρήγας Φεραίος και ο Αδαμάντιος Κοραής, αφύπνισαν και συνένωσαν με τις ιδέες και το παράδειγμά τους τις δυνάμεις ενός υπόδουλου λαού. Οικονομικά δραστήριοι απόδημοι Έλληνες, όπως οι Ξάνθος, Σκουφάς και Τσακάλωφ, με την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας και με σύνθημα το «ελευθερία ή θάνατος», συνεισέφεραν όχι μόνο στην υλική διάσταση του Αγώνα, αλλά και στην εμπέδωση ενός κοινού, εθνικού οράματος και προσανατολισμού. Σε Ευρώπη και Αμερική, φιλέλληνες εξέδιδαν έντυπα, έγραφαν άρθρα, λογοτεχνούσαν, ζωγράφιζαν, διακινούσαν ιδέες για ελευθερία, μιλούσαν στα Κοινοβούλια και στην κοινή γνώμη των χωρών τους για τη σκλαβωμένη γη, κοιτίδα του αρχαίου ελληνικού, αλλά και του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Υπόδουλος λαός, Εκκλησία, Ομογένεια και φιλέλληνες συναντήθηκαν στην ύψιστη στιγμή για το Έθνος, ύψωσαν ανάστημα έναντι ενός υπέρτερου εχθρού και αξιώθηκαν μια λαμπρή θέση στην Ιστορία. Επιδόθηκαν σε έναν ιερό αγώνα που σφραγίστηκε από μικρές και μεγάλες νίκες, από μικρές και μεγάλες θυσίες, από πράξεις ηρωισμού και αυταπάρνησης, από στιγμές ανυπέρβλητου μεγαλείου, όπως αυτές στο Ζάλογγο, στο Κούγκι, στο Μεσολόγγι. Ο ένδοξος αγώνας των Ελλήνων συνιστά τη διαρκή υπόμνηση της αξίας της ενότητας και της σύμπνοιας του έθνους μας, η οποία ξεπερνά τα σύνορά μας και εκτείνεται στη διαχρονία. Η υπεράσπιση της εθνικής κληρονομιάς και κυριαρχίας, των αξιών της Δημοκρατίας και του σεβασμού προς τον άνθρωπο, η προάσπιση του Κράτους Δικαίου, η ειρηνική συνύπαρξη των λαών, η από κοινού επιδίωξη της προόδου, της συνεργασίας και της αλληλεγγύης είναι τα σύγχρονα προτάγματα που οφείλουμε να υπηρετήσουμε, αυτά για τα οποία ως Έλληνες καλούμαστε να δώσουμε τον δικό μας ιερό αγώνα. Σήμερα, η σκέψη όλων μας είναι στην δοκιμαζόμενη ελληνική ομογένεια της Ουκρανίας, που υφίσταται τα δεινά του πολέμου. Άμαχοι, γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, έχουν

Κατερίνα Σακελλαροπούλου εγκλωβιστεί σε πεδία συγκρούσεων, απειλούνται οι ζωές τους, ενώ βλέπουν τον τόπο τους και τις περιουσίες τους να πλήττονται από την πολεμική συμφορά, σκοτώνονται. Οι ομογενείς μας δείχνουν θάρρος ψυχής, που αντλούν από την αγάπη για τον τόπο τους, προσβλέποντας στον όσο το δυνατόν ταχύτερο τερματισμό του πολέμου και την έναρξη μιας νέας ζωής, μέσα από τις στάχτες της καταστροφής. Εύχομαι, πολύ σύντομα, ο εφιάλτης που βιώνουν να αποτελέσει παρελθόν και να συνεχίσουν την ιστορική τους παρουσία στις πατρογονικές τους εστίες στην Ουκρανία. Στην Οδησσό, όπου ωρίμασε η σκέψη του απελευθερωτικού αγώνα και η Φιλική Εταιρεία άναψε το φυτίλι της Επανάστασης, στην ηρωική Μαριούπολη, όπου δημιουργήθηκε και διέπρεψε μια μικρή Ελλάδα της Αζοφικής. Η ελληνική Πολιτεία είναι στο πλευρό τους. Αγαπητοί μου συμπατριώτες, Η φετινή επέτειος του 1821, και το ελπιδοφόρο μήνυμα του Ευαγγελισμού, ας επισφραγίσει την ενότητα του οικουμενικού ελληνισμού και ας τον εμπνεύσει στην προσπάθειά του για την προάσπιση και εδραίωση των αξιών του ανθρωπισμού και της ελευθερίας ως απάντηση σε κάθε μορφή βίας. Χρόνια πολλά σε κάθε απόδημη ελληνική οικογένεια, σε όλες και όλους! Η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου (Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)

3

4

5

6

7

Γιορτάζοντας τα 201 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση Και φέτος οι Έλληνες της Ουγγαρίας γιόρτασαν στη Βουδαπέστη την επέτειο της 25ης Μαρτίου της διπλής μας Εθνικής Εορτής, της Επανάστασης του 1821 και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.Μετά την πρωϊνή δοξολογία στο παρεκκλήσιο της οδού Váci,ακολούθησε η καθιερωμένη κατάθεση στεφάνων στο Ελληνο-Κυπριακό Μνημείο στην Πλατεία Πέτοφι, μπροστά από την ιστορική Ελληνική Εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το παρόν έδωσαν ο εκπρόσωπος της Εκκλησίας μας, Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Απαμείας κ.Παϊσιος, η Πρόξενος της Ελλάδας στην Ουγγαρία κα Δέσποινα Τζανακάκη ενώ την Κυπριακή Πρεσβεία εκπροσώπησε η κα Χριστίνα Τσαρούχα, εκτός από τον Πρόεδρο της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ.Κωνσταντίνο Χριστοδούλου την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους : Ο Δήμαρχος του Χωριού Μπελογιάννης κ.Κώστας Παπαλέξης, ο Εκπρόσωπος των Ελλήνων στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο κ.Αθανάσιος Σιανός (με τους συνεργάτες του: κα Μάρθα Πο-

Ζωή Θώμου και Ειρήνη Μποζόνα

λιτίδου, κ.Βασίλη Σιδηρόπουλο και κ.Σπύρο Μπ.Αγκάρντι), η Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης κα Ειρήνη Μποζόνα και η Αντιπρόεδρος κα Ζωή Θώμου, η Διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου κα Αθηνά Χατζοπούλου, η υποδιευθύντρια του Σχολείου «Μανώλης Γλέζος» κα Εντιτ Βένγκρινιακ, οι Πρόεδροι των Αυτοδιοικήσεων: της Ερζιμπετβάρος κ.Νίκος Προδρομίδης, του Μπούνταορς Σπύρος Μπ.Αγκάρντι, του 3ου Διαμερίσματος-Όμπουντα κ.Λάζαρος Δημόπουλος, της Γιόζεφβαρος κ.Πέτρος Λένκεϊ καθώς και ο Πρόεδρος του Ελληνο-ουγγρικού επιχειρηματικού συμβουλίου κ.Γιώργος Κουκουμτζής. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν

Χρήστος Χατζηγιάννης, Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, Χρήστος Τσουκαλάς

και τα μέλη του ΔΣ της ΑΕΟΥ-που δεν αναφέρονται ανωτέρωμε αλφαβητική σειρά η κα Μίρκα Κίσγιοζεφνι, ο κ.Ιωάννης Μουμουλίδης, ο κ.Χρήστος Τσουκαλάς και ο κ.Χρήστος Χατζηγιάννης. Η Αντιπρόεδρος του ¨Συλλόγου¨ Σύλβια Σέκουλα, ο επιχειρηματίας Χρήστος Κασνακίδης, ο πρ.Δήμαρχος του Μπελογιάννης κ.Κώστας Ριζογιάννης κ.α. Τελετάρχης της εκδήλωσης για άλλη μια φορά ο κ.Κώστας Νάκος, διευθύνοντας με εξαιρετική επιτυχία. Ανήμερα του εορτασμού τις απογευματινές ώρες υπήρξαν καταθέσεις στεφάνων και στις τιμητικές πλάκες που βρίσκονται στο κτιριακό συγκρότημα που διέμεναν ο επικεφαλής της Ελληνικής Έδρας στο Πανεπιστήμιο ELTE, Καθηγητής Κάλμαν Σάμπο και ο συγγραφέας Δημήτρης Χατζής. Την πρωτοβουλία της εκδήλωσης που διοργανώθηκε με επιτυχία είχε η Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης του 13ου Διαμερίσματος κα Ελευθερία Θωμαϊδου και η Αντιπρόεδρος Βάργκα Γιόζεφνι. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ.Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, ο Εκπρόσωπος των Ελλήνων στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο κ. Αθανάσιος Σιανός, ο Αντιδήμαρχος του 13ου Διαμερίσματος κ.Γκεργκέι Τσίγκα και άλλοι επίσημοι. Στις 2 Απριλίου 2022 το απόγευμα πραγματοποιήθηκε η κεντρική εκδήλωση του εορτασμού της 25ης Μαρτίου στο Πολιτιστικό Κέντρο «Rádnoti Miklós», η οποία οργανώθηκε με επιτυχία από την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης και την Αυτοδιοίκηση του 13ου Διαμερίσματος.

Αναμνηστική φωτογραφία στο Ελληνο-Κυπριακό Μνημείο στην Πλατεία Πέτοφι

8

Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ.Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, η Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Βουδαπέστης κα Ειρήνη Μποζόνα Στην επίσημη ομιλία του ο Πρέσβυς της Ελλάδας στη Βουδαπέστη κ Ευθύμιος Παντζόπουλος ανέφερε : «Πέρυσι γιορτάσαμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, που οδήγησε στη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Χάρη στις εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν σε όλον τον κόσμο, με τη συμμετοχή του απόδημου ελληνισμού, το οικουμενικό μήνυμα της Επανάστασης έλαμψε παντού και στάθηκε αφορμή για την ενθύμηση του εθνικού παρελθόντος και τον στοχασμό για το κοινό μέλλον μας». Αναφέρθηκε επίσης στην επιρροή των Ελλήνων της διασποράς στην απελευθέρωση του έθνους μας, η οποία υπήρξε καθοριστική όπως του Ρήγα Φεραίου, του Κοραή, του Ξάνθου, του Σκουφά, του Τσακάλωφ και τόσων ακόμη που έδωσαν όλο τους το είναι για την επίτευξη του μεγαλειώδους αυτού σκοπού. Σημαντικότατη και η συμβολή των Φιλελλήνων, υπογράμμισε μ.α. ο κ.Παντζόπουλος, «οι οποίοι, σε Ευρώπη και Αμερική, εξέδιδαν έντυπα, έγραφαν άρθρα και λογοτεχνικά έργα, ζωγράφιζαν, διακινούσαν ιδέες για την ελευθερία και μιλούσαν στον κόσμο και τα Κοινοβούλια για τη σκλαβωμένη γη, την Ελλάδα, την κοιτίδα του αρχαίου αλλά και του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Μεταξύ των φιλελλήνων περιλαμβάνονται και Ούγγροι, αρκετοί από τους οποίους έδωσαν τη ζωή τους για να υπερασπισθούν την πατρίδα μας. Τους είμαστε ευγνώμονες για πάντα. Ας μην ξεχνάμε ότι, εμπνευσμένοι και από την Ελληνική Επανάσταση, ξεσηκώθηκαν το 1848 για να αποτινάξουν τον ξένο ζυγό, πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος». «Σήμερα η σκέψη όλων είναι στον δοκιμαζόμενο λαό της γειτονικής προς την Ουγγαρία Ουκρανίας, στον οποίο συγκαταλέγονται οι ομογενείς μας στη Μαριούπολη, πόλη που έχει υποστεί μεγάλες καταστροφές. Στην Ουκρανία βρίσκεται και μια πόλη-σύμβολο για την Ελληνική Επανάσταση: η Οδησσός, η οποία υπήρξε η έδρα της Φιλικής Εταιρείας, που άναψε το φυτίλι της Επανάστασης. Ευχή και ελπίδα όλου του κόσμου είναι να τελειώσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα ο πόλεμος αυτός και να επικρατήσει ειρήνη», τόνισε ο Έλληνας Πρέσβυς. Ο κ.Ευθύμιος Παντζόπουλος δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη μαρτυρική Κύπρο επισημαίνοντας ό,τι «ευχόμαστε να τερματιστεί η σχεδόν 50ετής τουρκική κατοχή του βόρειου τμήματος, η οποία συνεχίζεται κατά παράβαση κάθε αρχής και έννοιας του διεθνούς δικαίου και των Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ». Ο φετινός εορτασμός της εθνικής μας επετείου είχε ιδιαίτερη σημασία και «μια ξεχωριστή νεανική νότα» αφού έλαβε «σάρκα και οστά» η υλοποίηση του εμπεριστατωμένου προγράμματος του Προέδρου της ΑΕΟΥ κ.Κωνσταντίνου Χριστοδούλου –με την σύμφωνη γνώμη του ΔΣ- για την οικονομική υποστήριξη των νέων ταλέντων, για τα Ελληνόπουλα της

Αναμνηστική φωτογραφία στη τιμητική πλακέτα για τον Δημήτρη Χατζή

Ουγγαρίας που διαπρέπουν σε διάφορους τομείς: της εκπαίδευσης, της μουσικής, του αθλητισμού κ.α. Ο Πρόεδρος της ΑΕΟΥ απένειμε τους επαίνους των φετινών έξι υποτροφιών στους εξής νέους μας για τις άριστες επιδόσεις τους : Αχιλλέα Δεσύπρη (μουσική - πιάνο),Αριστοτέλη Κιατίπη (αθλητισμό-ποδόσφαιρο),Νικόλαος Κιζάκης (αθλητισμό – επιτραπέζιο τένις), Πάρη Λακάκη (αθλητισμό-ποδόσφαιρο),Χρήστο Πλέτσερ (μουσική -μουσική), Ελενα Σπίνου (άριστες μορφωτικές επιδόσεις). Στις επόμενες σελίδες του Περιοδικού μας δημοσιεύουμε αναλυτικές πληροφορίες και ενημερωτικά στοιχεία για τους βραβευθέντες. Στο εορταστικό πρόγραμμα έλαβαν μέρος οι μαθητές των Ελληνικών Σχολείων «Νίκος Μπελογιάννης» και «Μανώλης Γλέζος», οι μουσικοί : Γιώργος Κολλάτος, Γιάννης Ράπτης, Γιώργος Αντωνόπουλος, Νικόλας Ματζουράκης, Αλέκος Στεφόπουλος, Γιάννης Σερταρίδης, ενώ τραγούδησαν : η Κλειώ Μυτιληναίου, η Αθηνά Παπαδημητρίου, η Γιαννούλα Στεφανίδου, η Αφροδίτη Ράδη και η Σοφία Γιοβαντζή. Έλαβαν μέρος επίσης οι χορωδίες : Καρυάτιδες, Ρωμιοσύνη , τα χορευτικά σύνολα : Ελληνισμός, Ήλιος, Σύλλογος Μπελογιάννης, Πύργος, Τριαντάφυλλα, Ελευθερία. Υπεύθυνη προγράμματος : Ηλέκτρα Αγκάρντι – Ντάμτσιου. Χορηγοί του προγράμματος της εκδήλωσης μας για την εθνική επέτειο ήταν οι Αυτοδιοικήσεις Ελλήνων 13ου και 15ου Διαμερίσματος, η Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση Κοινότητας Μπελογιάννη καθώς και οι ελληνικές οργανώσεις της πόλης του Szeged. Θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης ότι για την βοήθεια των προσφύγων από την Ουκρανία συγκεντρώθηκαν 176.500 φορίνια από τα οποία αγοράσθηκαν τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης που μεταφέρθηκαν στις 13 Απριλίου στις εγκαταστάσεις της Πανουγγρικής Αυτοδιοίκησης Ουκρανίας. Ανδρέας Οικονόμου

Οι βραβευθέντες από αριστερά προς τα δεξιά στη φωτογραφία : Πάρις Λακάκης, Αριστοτέλης Κιατίπης, Νικόλαος Κιζάκης, Αχιλλέας Δεσύπρης, Χρήστος Πλέτσερ, Ελενα Σπίνου με τον Πρόεδρο της ΑΕΟΥ Κωνσταντίνο Χριστοδούλου

9

A magyarországi görög közösség idén is megünnepelte az 1821. március 25-i nemzeti ünnepét A megemlékező est a Fővárosi Görög Önkormányzat szervezésében április 2-án a RAM Művelődési Házban valósult meg a XIII. kerületi Görög Önkormányzat támogatásával. További támogatók voltak a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata, a XV. kerületi Görög Önkormányzat, a Beloiannisz község Görög Nemzetiségi Önkormányzata, és a Szegedi Görög Önkormányzat.

Bozonasz Irini, a Fővárosi Görög Önkormányzat elnöke üdvözölte a megjelenteket és megnyitotta a rendezvényt. Ünnepi beszédet mondott Efthimios Pantzopoulos, a Görög Köztársaság magyarországi nagykövete, majd Paisios Larentzakis, a Kons-

Az ünnepi ellőadás közben

Bozonasz Irini és Hartyányi Jaroszlava

tantinápolyi Patriarchátus magyarországi püspöke üdvözölte a közönséget.

Végezetül megható beszédet mondott Hartyányi Jaroszlava a Fővárosi Ukrán Önkormányzat elnöke az ukrajnai görögök és az ukrán menekültek helyzetéről.

Az ünnepi műsorban részt vettek a Nikosz Beloiannisz Altalános Iskola tanulói, a Manolisz Glezosz Görög Iskola tanulói, az erre az alkalomra összeált zenekar Kollatos Jorgosz vezetésével, a Kariatidák és a Romiosyni kórusok, Cleo Mitilinaiou, Papadimitriu Athina, Stefanidu Jannula, Radisz Afrodité és Giovatsi Sofia szólisták, az Ellinizmos, Helidonaki, Belioanniszi Syllogosz, Pir-

Efthimios Pantzopoulos

10

Cleo Mitilinaiou, Stefanidu Jannula, Papadimitriu Athina

A görög nemzeti ünnep fináléja a RAM Központban

gosz, Triandafila és Eletheria táncegyüttesek. Az ünnepi műsor szerkesztője és rendezője Ntamtsiou-Agárdi Elektra volt.

A műsort követő mulatságon a zenét Tzeremes Ilias és görögországi zenész társai szolgáltatták.

Nagy örömünkre szolgált, hogy ebben az évben nagy számmal szerepeltek fiatalok az ünnepi műsorban, és szintén nagyon sok fiatal nézte meg az ünnepi műsort és mulatott együtt hajnalig.

Az ukrán menekültek megsegítésére adománygyűjtést szerveztünk, aminek eredményeképpen 176.500 forint pénzadomány gyűlt össze, amelyből tartós élelmiszert vásároltunk és 2022. április 13-án elszállítottunk az Ukrán Országos Önkormányzat telephelyére.

Hristodoulou Konstantinos, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnöke átadta az okleveket a „fiatal

görög tehetségek támogatása” díjban részesülteknek: Desypris Achilleasnak – kiemelkedő zenei tevékenységéért, Kiatipisz Arisztotelisznak-kiemelkedő sportteljesítményéért, Kizakisz Nikolaosznak – kiemelkedő sportteljesítményéért, Lakakisz Parisznak - kiemelkedő sportteljesítményéért, Pletser Hrisztosznak – kiemelkedő zenei tevékenységéért.

Spinou Helénának – kiemelkedő tanulmányi eredményeiért.

Szöveg és kép: Fővárosi Görög Önkormányzat

A Belioanniszi Syllogosz táncegyüttes műsora

11

Fiatal görög tehetségek díjátadó Hristodoulou Konstandinos a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának elnöke átadta az okleveket a „fiatal görög tehetségek támogatása” díjban részesülteknek:

Desypris Achilleasnak – kiemelkedő zenei tevékenységéért

Kiatipisz Arisztotelisznak-kiemelkedő sportteljesítményéért 2006. 04. 15-én született, második generációs görög szülők legkisebb gyermekeként. A sport iránti tehetsége már három éves korától láthatóvá vált. Öt éves korától úszni, majd focizni is elkezdett. Az óvodát és az iskolát is a beloianniszi Nikosz Beloiannisz Általános Iskolában járta. Nyolc éves korára nagy dilemmát okozott szüleinek a sportok közti választás, de a labdarúgás utáni nagyobb vonzalom pontot tett a kérdésre.

Labdarúgó pályafutását 2011ben az AEK Beloiannisz korosztályos utánpótlás csapatában kezdte. Itt öt évig játszott, majd 2016-ban átigazolt a magasabb osztályban lévő Iváncsa SK korosztályos utánpótlás csapatához. Innen 2019-ben meghívást kapott a Budapest Honvéd FC – Magyar Futball Akadémia korosztályos csapatához próbajátékra. A játék jól sikerült, és 2019 szeptembere óta az akadémia korosztályos labdarúgó csapatát erősíti. Tavalyelőtt (2020-ban) meghívót kapott az U15 korosztályos labdarúgó válogatottba.

Jelenleg az akadémia kollégiumában lakik, és a BMSZC Egressy Gábor Két Tanítási Nyelvű Technikum 10/H osztályába jár, és a MFA U16-os csapatát erősíti.

12

Kizakisz Nikolaosznak – kiemelkedő sportteljesítményéért

Sportág: asztalitenisz A szekszárdi YORGOS SE igazolt versenyzője, Szekszárd város első saját nevelésű válogatott asztaliteniszezője és Tolna Megye első fiú Magyar Bajnoka.

18-szoros korosztályos Magyar Válogatott (serdülő Héraklész kerettag) 5-szörös korosztályos «újonc Magyar Bajnok» (2016-2017-2018-2019 2020).

Sokszoros országos bajnok.

Serdülő (S15) magyar ranglista 2. helyezettje Ifjúsági (I18) magyar ranglista 12. helyezettje A legjobbak között: Kétszeres Országos (A kategória) Asztalitenisz Diákolimpiai Bajnok. (2018 és 2019) és egy 2.helyezés 2020.

Eurominichamp’s (France) (Mini-Európa Bajnokság)-(U11es korosztály 12.és 17.helyezés (2017-2018) és (U12-es korosztály) 2019-ben 10. helyezés.

2019-ben és 2021-ben a MOL tehetségtámogatásban részesült.

Lakakisz Parisznak – kiemelkedő sportteljesítményéért

Parisz karrierje három évesen kezdődött, már akkor igazolt játékos volt. Beloianniszban játszott akkor, öt évesen került Székesfehérvárra a Főnix-Gold FC-hez majd rá egy évre Budapestre a Mészöly Focisuli SEhez, ahol már izgalmas bajnoki, hazai és külföldi tornák sokaságán vett részt. Számtalan egyéni trófeát gyűjtött be. Kiemelkedő tehetsége révén a debreceni Olasz Focisuli kölcsönkérte egy olaszországi nemzetközi tornára, ekkor 8 éves volt. Ezt követően a Fehérvár FC-ben (Videoton) három évig erősítette a fehérváriakat. Tavaly nyáron két egyesület is megkereste Pariszt: az MTK Budapest és a Győri ETO. Végül is az ETO-hoz került. Parisz 11 évesen (tavaly júliusban) beköltözött az akadémiára. Az akadémiákra nem jellemző, hogy ilyen korú gyerekeket vesznek fel. Parisz hihetetlen erős mentális ereje lenyűgöz mindenkit, mellette persze a tehetsége is. Ő mindig is egy korosztállyal feljebb edzett és játszott is. Jelenleg több klub is érdeklődik utána. Az egyik legemlékezetesebb torna, amin részt vett, a Fehérvár színeiben történt. Komárnoban volt a nemzetközi kvalifikációs verseny egy ausztriai nemzetközi versenyhez. Az első két helyezett automatikusan kijutott. Az elődöntőbe Parisz betalált szabadrúgás góljával jutottak be, majd meg is nyerték a tornát. A torna legjobb játékosának különdíját a több száz gyerek közül Parisz kapta.

13

Pletser Hrisztosznak – kiemelkedő zenei tevékenységéért

nia Nemzeti Filmszínház dísztermében. 2019-től élek Budapesten, jelenleg Senior Financial Accountant-ként dolgozok. Szabadidőmben zenélek, fotózok és hétvégén fellépésekre járok.

Számomra a görög zene és a tánc jelenti a szabadságot!

A görög ritmus ereje éltet! A színpadon élek, ott tudok kiteljesedni.

Köszönöm a lehetőséget a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának, hogy a görög kultúrában tett munkásságomat másokkal is megismertethettem és hogy elismerésként 2022.04.02-án az oklevelet átvehettem!”

Spinou Helénának – kiemelkedő tanulmányi eredményeiért

„Számomra a görög zene és a tánc jelenti a szabadságot.

Beloianniszban nőttem fel, itt jártam óvodába, általános iskolába, itt hatott rám az a görög mentalitás, ami az életem meghatározó részéve vált. 2002ben, 8 évesen kezdtem el zenével foglalkozni, ekkor kezdtem el gitározni és buzukizni. Gyerekkoromban mindig beálltam zenélni a saját gitárommal apukámhoz, amikor ő gyakorolt a buzukiján. 2005 áprilisában a Pyrgos Görög Néptánc­csoporttal Karditsa-ba mentünk táncfesztiválra fellépni, itt kaptam meg az első buzukimat, ami pont a születésnapom napjára esett. A saját buzukimmal ott léptem először színpadra, a táncos fellépés után eljátszottam egy számot – a Pou einai ta hronia-t – a buzukimmal, amit a görög közönség énekelt. Ez volt az a pont az életemben, amikor tudtam, hogy én mindig is szeretni fogok színpadon szerepelni. 2005 őszétől – 17 éve – tartok rendszeresen görög táncházat Pécsett a Pyrgos zenekarral.

Pécs lett a második otthonom, a táncházasok végigkísérték az utamat, az életemet, ahogy felnövök a színpadon. 2008-ban lettem a Kodály Zoltán Gimnázium és Zeneiskola diákja, ahol vegyeskarba jártam és klasszikus gitárt tanultam. 2009-ben kiemelt arany minősítést kaptam a Sztárpalánta tehetségkutató versenyen. 2009-ben a budapesti középiskolák tehetségkutató versenyén megkaptam a „Tehetségek tehetsége” címet. 2010ben kezdtem el tanítani a Pyrgos görög tánccsoport felnőtt csoportját. 2010 novemberében, a Fejér Megyei Amatőr Néptáncegyüttesek II. Minősítő Fesztiválján kiemelt arany minősítést kaptunk az én koreografált táncaimmal. 2012-ben készítettem el a Pyrgos zenekar első lemezét, amit a saját szobámban rögzítettünk és kevertünk ki. 2013-2018 között a Budapesti Műszaki Egyetemre jártam, ahol Műszaki menedzserként diplomáztam le, jelenleg levelező szakon a számvitel mester szakot végzem. Az évek során több 100 fellépésen vagyok túl, zenéltem Görögországban hajón, tengerparton egy tavernában, megtanultam zenei alapokat készíteni. Több díjat kaptam és kaptunk az együttessel, de ezek közül is a legkiemelkedőbb, hogy 2018 decemberében államilag elismert hagyományőrző munkánkért a Nemzetiségi Díj kitüntetést vehettük át a Pyrgos-szal az Urá-

14

Spinou Heléna, iskolánk tanulója tehetségével, szorgalmával kiemelkedik kortársai közül. Általános iskola hatodik osztálya óta a Manolis Glezos iskola tanulója. Minden pénteken 300 km-t tett meg vonattal egy vidéki városból oda-vissza azért, hogy görög nyelvtudását fejlessze. A tanórákról csak a legritkább esetekben maradt távol, szorgalmasan megoldott minden házi feladatot, és minden iskolai rendezvényen tevékenyen részt vett, tudásával, tehetségével emelve az iskolai rendezvények színvonalát. Az itt töltött hat tanév alatt rengeteget fejlődött a görög nyelvtudása, annak ellenére, hogy nem görög anyanyelvi környezetben nőtt fel. Édesanyja magyar, édesapja görög, aki Görögországban él, vele Heléna csak az iskolai szünetekben találkozik. Tudását nemcsak iskolai rendezvényeken, hanem versenyeken, vizsgákon is kamatoztatta. Pl. a bukaresti nemzetközi görög nyelvi olimpián 2018-ban második helyezést ért el A2-es kategóriában. Az elmúlt évek alatt sikeres érettségit tett újgörög nyelvből előbb közép, majd emelt szinten, illetve az évek folyamán B1-es, B2-es és C1-es Ellinomatheia görög állami nyelvvizsgabizonyítványt is szerzett.

Ευαγγελία Τσαρούχα

100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ „TΟ ΦΩΣ ΠΟΥ ΚΑΙΕΙ” ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΑΡΝΑΛΗ

Πρόλογο: H θάλασσα Mέρος πρώτο: O μονόλογος του Mώμου Mέρος δεύτερο: Iντερμέδιο Mέρος τρίτο: Aριστέα και Mαϊμού Eπίλογο: O Oδηγητής και το Tραγούδι του λαού.

Kosztasz Varnalisz „ A fény amely éget” című poémáját, amely a görög irodalom egyik remekműve, 1922-ben adja ki Alexandriában. Tíz év múlva megjelenik a mű átdolgozott kiadása, amelyben új vonás, hogy a három egységből álló kompozíció első része próza. Szabó Kálmán 1973-ban lefordította az egész poémát, de csak részletek jelentek meg antológiákban.

Αποσπάσματα από το έργο.

Részletek a műből.

Η θάλασσα Να σ’ αγναντεύω, θάλασσα, να μη χορταίνω, απ΄το βουνό ψηλά στρωτήν και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω απ΄τα μαλάματά σου τα πολλά.

A tenger Csodás tenger, csak néznélek, sosem tudnék betelni a büszke szirtfokon határtalan kékségeddel, csak dúskálnék ezernyi szépséged kincseiben, gazdagon.

Το πρώτο μέρος “Ο μονόλογος του Μώμου” είναι πεζογράφημα. - Mómosz monológja.

Κώστας Βάρναλης

„Ποιητή, σ’ είδαμε πάντα στο πλευρό του λαού μας με σκέψη και με πράξη. Ο λόγος σου σπαθί, νυστέρι και φωτιά που φωτάει, και φως που καίει...” Γιάννης Ρίτσος: Στον Κώστα Βάρναλη Ο Κώστας Βάρναλης (14 Φεβρουαρίου 1884-16 Δεκεμβρίου 1974) είναι ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λογοτέχνες, ο όποιος έγραψε ποιήματα, αφηγηματικά έργα, κριτική και έχει μεταφράσει σημαντικά αρχαία έργα. Το καλοκαίρι του 1921 έγραψε στην Αίγινα το συνθετικό ποίημα Το Φως που Καίει, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1922 στην Αλεξάνδρεια από το περιοδικό “Γράμματα”. Το έργο αυτό του Βάρναλη θεωρείται ένα από το καλύτερό του, το οποίο έχει σηματοδοτήσει και την λογοτεχνική του στροφή καθώς είχε προσχωρήσει στην Αριστερά, κι αυτό αποδεικνύεται και στα έργα του . Το έργο αυτό διακρίνεται για τον αγωνιστικό παλμό του και το κοινωνικό περιεχόμενο των ιδεών του. Το έργο επανεκδόθηκε το 1933 από τις εκδόσεις Εστία, “ξαναπλασμένη” έκδοση, καθώς την αποκαλεί ο ίδιος.

Tο Φως που Kαίει είναι μεγάλο συνθετικό έργο και αποτελείται από τα εξής μέρη:

Τα πρόσωπα του μονόλογου: Προμηθέας Ιησούς Μώμος Η Μάνα Γης Ένα Αηδόνι

Szereplők: Prométheusz Jézus Mómosz A Földanya Egy Csalogány

Ανοιξιάτικο απο μεσήμερο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ (απάνου από τον Καύκασο) Ω! Ωώ!.. Τί μέγα βάρος σήμερα βουλιάζει τον ουρανό! Ανάλαμπος και κρύος του ηλιού ο δίσκος, σαν από ξερό πηλό, θαρρείς, όπου και να ’ναι, θα πέσει απάνου στ’ αντικρινά τα βράχια και θα γίνει θρούψαλα… Με φτάνει από μακριά ένα κλάμα σφαγερό. Ποιός να ’ναι; Κατά σένα, όπου και να ’σαι, άγνωστε αδερφέ, δε μ’ αφήνουνε τα καρφιά μου να στραφώ. Λιγάκι σα σαλέψω, με δαγκάνουν αγριεμένα σαν τα φίδια, που τα πατάει κανείς την ώρα, που κοιμούνται. Όμως απάνου από τις άβυσσες και δώθε από τα μάκρη σε νιώθουνε πολύ ζεστά, κατάσαρκα, οι πληγές μου… ΙΗΣΟΥΣ (απάνου από το Γολγοθά) Τί γλυκά, που γλαρώνανε τα μάτια μου γεμάτα αστραφτερό σκοτάδι! Τί γλυκά, που βυθούσανε τα κόκαλα κι οι σάρκες μου μέσα στην απεραντοσύνη της Ανυπαρξίας, όπου λιώνανε σαν τ’ αλάτι μέσα στο νερό.Κι όπως αδειάζανε στάλα τη στάλα οι φλέβες κι η καρδιά μου, ένιωθα την ψυχή μου όλο και πιότερο να λαφραίνει και να την παίρνουνε σα φτερά οι ψηλότεροι ουρανοί!Ανάμεσα Θανάτου και Ζωής, πέρ’ από

15

τη Γης και πέρ’ από τον Ήλιο, καρφιά, λοχίσματα, φτυσίματα, βλαστήμιες δε φτάνανε την ψυχή μου, που έφευγε και δε γυρνούσε. Όλα γινόντανε ίσκιος και πνοή γύρω από τον ίσκιο μου και τη στερνή πνοή μου!..Ποιά τώρα με ξυπνάει φωνή κι από ποιό λαρύγγι βραχνό και ραγισμένο; Πούθε βρίσκει τόση δύναμη να ξαναδένει την ψυχή μου με το σώμα και να με ξαναφέρνει πίσω στη Φθορά και στον Πόνο; ….

PROMÉTHEUSZ (a Kaukázus csúcsán) Ó, Jaj! Micsoda roppant súly nehezedik ma az égboltra! A nap korongja fénytelen és hideg, mintha kiszikkadt agyagból lenne, s úgy tűnik, bármely pillanatban a szemközti sziklára zuhan, és ízzé-porrá zúzódik… Vérfagyasztó zokogás hallatszik mes�sziről. Vajon kinek a hangja lehet? Bárhol is vagy, ismeretlen testvérem, nem engedik meg a szegeim, hogy feléd fordítsam arcom. Mihelyt egy kicsit is megmozdulok, oly vadul marnak belém, mint a kígyók, ha az álmok óráiban tapos rájuk az ember.

S mégis, a szakadékok felett, itt a messzeségben is nagyon forrón, egész testemben éreznek téged sebeim…

JÉZUS (A golgotai keresztfán) Mily édes érzés, hogy tágra nyílt szemem villámló sötétséggel telt el! Mily édes érzés, hogy csontjaim és tagjaim a Nemlét végtelenségébe merültek, s elolvadtak, akár a só a vízben! S mint cseppenként ürültek ki az ereim és a szívem, egyre kön�nyebbnek éreztem a lelkemet, szinte szárnyára kapta a tündöklő mennybolt! Halál és Élet között, túl a Földön és túl a Napon, nem értek lelkem nyomába már a szegek, a dárdák szúrásai, a köpködések és a gyalázkodások, messze tűnt és nem fordult többé vissza. Minden árnyékká és leheletté vált árnyékom körül és utolsó leheletem nyomán!.. És most mégis micsoda érdes, rekedt torok hangja szólongat? Honnan vesz annyi erőt, hogy újra összekösse a lelkemet a testemmel, s újra visszahozzon a pusztulás és Fájdalom világában? …….

Δεύτερο μέρος: Ιντερμέδιο – Közjáték Όλα σκεπάζονται ξαφνικά μ’ ένα χαμηλό σκοτάδι, που σέρνεται σύρριζα πάνου στη γης κι όλο ζυγώνει. Κάπου κάπου αστράφτει ο ουρανός πολύ μακριά και πολύ χαμηλά δίχως να βροντά. Λίγο λίγο ο άνεμος φουντώνει και περνώντας από πλαγιές και φαράγγια κάνει τα κλαριά να βογκούνε. Κάποτε σιωπά. Και τότες το χάσμα της σιωπής, που ανοίγεται ανάμεσα στα βογκητά του ανέμου, το γεμίζουνε κάποια σιγανά μοιρολόγια του Παλιού Καιρού.

Egyszerre minden sűrű sötétségbe borul, amely a föld felett viharosan támadt.

Időnként, nagyon messziről és nagyon alacsonyan egy-egy villám cikázik át az égbolton, anélkül, hogy dörögne.

Egyre erősödik a szél, végigszáguld a síkságon és a hegyek fölött, meg-megzörgetve a fák ágait. Majd hirtelen elhallgat.

S ekkor a csönd szakadékát, amely a szél zúgásában nyílt meg, betöltik a régi idők panaszos siratódalai.

Η μάνα του Χριστού

16

Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει (είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει) σαν και τ’ άλλα σου αδέρφια να σ’ είχα γεννήσει κι από δόξες αλάργα κι αλάργ’ από μίση! Ένα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι... και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι... νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδι, το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι. Κι’ άμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι, με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι, (άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι ν΄ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέδρον αγέρι. Κ’ αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη, η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει, ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει. Κι ο κατόχρονος θάνατος θά φτανε μέλι και πολλή φύτρα θά φηνες τέκνα κι αγγόνια καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι, τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει. Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια, για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει... Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια, λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια. Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιέ μου καλέ μου, Άνοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις. Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιε μου, δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου! Καθώς κλαίει, σαν της πέρνουν το τέκνο, η δαμάλα, ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια. Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα: τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα. Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας νά μπεις! Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!) δεν ηξέραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου! Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη... Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη κι όσο ο γήλιος να πέσει και νά ρθει το δείλι, το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι. Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα, σα ρωτήσανε: «Ποιος ο Χριστός;» τί πες «Νά με»! Αχ! δεν ξέρει, τί λέει το πικρό μου το στόμα! Τριάντα χρόνια παιδί μου, δε σ’ έμαθ’ ακόμα!

KRISZTUS ANYJA

Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι, ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες! Η χαρά της γιορτής όλο πιότερο αξαίνει και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει.

Napfény-rótta kövön pálmafák üde ága.

Oly illatos az út, oly ékesek a kertek! Ünnep öröme zsong, messze hangzik a lárma, egyre messzebb zsibong, szélzúgás veszi szárnyra.

Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα, των αλλώνε τα μίση καιρό τηνε θρέφαν κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα, νά που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα!

Hullámzó népteger, más akarat keverte örömöd árjába, titkon, a gyűlölséget, s gonosz indulatod csúfos bosszúra lesve ártatlan áldozat rút vesztét követelte.

Mennyire kívántam, hogy olyan légy (ki érti hiú köd-álmait egy nyomorult anyának?), mint a többi fiam, ki éveit úgy éli, hogy nem kér a hírből és a harc sem igézi!

Várna, mint jó urát, egy pirostéglás kunyhó, hűs kút az udvaron, lugas alján borostyán, amint leszáll az est, s az olajfa aranyló ága köszöntene, a szelíden elomló.

Fehér volna arcot, s szakállad fehér volna, ruhád ráncaiból friss fűréspor szitálna.

Szerszámostul jönnél, és cédrusként susogva szerelmes hitvesed bújna erős karodba. Állnál csak, és a ház árnyékoddal betelne, széles árnyékoddal, ki Miatyánk s Urunk vagy.

Közben hites társad, vizet öntve kezedre, várva-várt vacsorád eléd tenné sietne.

Százéves szemedet édes álomra zárva szépszámú gyermeked és unokád siratna, lenne mindnek elég szőleje, földje, nyája, a műhelyed titkára hű utódod vigyázna…

Lejjebb húzom kendőm, hogy szemem eltakarja.

Minek is ezután a két szememmel látnom?

Csalogány dalától hangos a kertek alja, távolból orromat citromillat csiklandja… Életed tavaszán hagysz el, méhem gyümölcse, életem tavasza, s vissza már sose térhetsz.

Halovány szépséged kihunyt, szívem gyümölcse.

Szólj, lásd, hajam tépem, lelkem drága gyümölcse! Így bődül a tehén, ha borját űzi messze, én is sikoltozom, s nincs magva már a szónak.

Fordítsd felém fejed, hadd nézzek a szemedbe!

Lásd, csupa vér anyád egykor oly édes keble!

Miért is volt gondod fényes bevonulásra, jaj, Jeruzsálembe? (Nem voltál sose császár.)

Hiába harsogott a sokaság, „hozsánna!”, azt sem tudta, kinek szegődik a nyomába.

Ott állt ellenséged, dühödt átkot mormolva…

Csellel lázította a mit sem sejtő népet…

S mint leszállt az est a golgotai dombra, ellenség és barát már kereszted ácsolta.

Miért hagytad magad elfogni? Miért szóltál, amint megkérdezték, „Jézus vagy?”, így, „Te mondád”?

Jaj, ostoba szavak! Hogy is tudnád, mit mondtál?

Harminc éve anyád…, mégsem tudom, ki voltál.

Γονατισμένη παράμερα κλαίει με τα γαλανά της μάτια η Μαγδαληνή χωρίς να την ακούει ή να τηνε βλέπει κανείς. Τα χρυσά της τα μαλλιά σέρνονται καταγής και το πορφυρό της ιμάτιο πέφτοντας απ’ το δεξιό τον ώμο τhς φανερώνει —λαχτάρα και καημός!— τη μισή πλάτη κι ολάκερο το στήθος. Και σπαράζει πιο πολύ παρ’ όσο, νια κι αμαρτωλή, σπάραζε μέσα στην αγκάλη του έπαρχου.

gődik, sokkal jobban, mint valaha ifjan és bűnösen, a centurio karjaiban.

Η Μαγδαληνή Κανείς (και πλήθη και σοφοί και μαθητάδες και γονιοί) δεν ξάνοιγε το σπαραγμό στα θάματά σου πίσω κι αν πρόσμενες το λυτρωμό σου από την άδικη θανή, γώ μονάχα το ’νιωσα, που ήμουνα λάσπη και κοινή, πόσο Χριστέ ’σουν άνθρωπος! Κι εγώ θα σ’ αναστήσω!

Magdaléna Senki (se tanítvány, se nép, se bölcs, sem apád, sem anyád) nem sejtette, miként vergődsz, csodák közt, mit se várva, csak a végső szabadulást, az igaztalan kin-halált. Én éreztem csak, Krisztusom, emberségedben a magányt, s én keltelek új életre, a sárlelkű parázna!

Μέρος τρίτο Τα μοιρολόγια σωπάσανε και τίποτα δεν απομένει. Τα πήρεν όλα ο άνεμος και το σκοτάδι· ο άνεμος, που φυσομανάει λυσσασμένα, και το σκοτάδι, που πήχτωσε σαν πίσσα. Η Γης ολάκερη μίκρυνε, μαζεύτηκε — λίγα μέτρα, ένα τάφος. Είναι ο Τάφος, που θα κλείσει για πάντα μέσα του τα περασμένα, θεούς κι ανθρώπους.

Elhallgatott a gyászos ének, és semmi sem maradt belőle.

Fölkapta szél és a sötétség, a szél, amely őrjöngve fúj, és a szurokszén sötétség.

Az egész föld egyre kisebb lett, összezsugorodott, akkorára, mint egy sírhalom.

Ez a Sir zárja majd magába mindazt, amely elmúlt: isteneket és embereket….

Επίλογος ...Άξαφνα μια πολύβοη αντάρα από νεανικές φωνές περιζώνει ολούθε τη γης. Κι ένας φωτεινός κύκλος αρχίζει να χαράζει ολόγυρα στον ορίζοντα εκεί, που δένεται ο ουρανός με τα βουνά και με τη θάλασσα. Ανάμεσα σ’ αυτές τις φωνές, που ζυγώνουνε ρυθμικά, ξεχωρίζει μπροστά μια πιο βαριά, πιο δυνατή, που σκεπάζει όλες τις άλλες. ...Váratalnul fiatalos hangok zajos felhője veszi körül a földet, s egy fényes kör rajzolódik ki a horizonton, ahol az ég a hegyekkel és a tengerrel ölelkezik.

Az ütemesen közeledő hangok közül kiválik egy, sokkal mélyebb, sokkal erősebb a többinél, amelyek elhalkulnak.

Ο Οδηγητής

A Vezér

Δεν είμ’ εγώ σπορά της Τύχης, Nem kósza Vaksors volt

teremtőm, ο πλαστουργός της νιας ζωής.

Hogy sarjasszak új életet. Εγώ ’μαι τέκνο της Ανάγκης A szükségszerűség a nemzőm, κι ώριμο τέκνο της Οργής….

A Népharag szült engemet...

Egy félreeső helyen térdre borulva zokog a tengerkék szemű Magdaléna, anélkül, hogy bárki látná, vagy hallaná. Aranyló hajával a földet söpri, bíborköntöse a bal válláról lehullva látni engedi – vágy és gyötrelem! - fél vállát és egész keblét. S ver-

17

50 χρόνια από το θάνατο του Μάρκου Βαμβακάρη

Ράδη Αφροδίτη

Ορέστης Μύλλερ, Ιορδανίδης Λεωνίδας, Γιώργος Κολλάτος

Τραντάχθηκαν οι τοίχοι του Εθνικού Θεάτρου από τα ασταμάτητα χειροκροτήματα Στις 23 Μαρτίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ ΠΑΡΟΥΣΙΑ/ ΣH, η Ομάδα Αμφιθέατρο παρουσίασε την παράσταση «Κάθε βράδυ θα σε περιμένω» για τα 50 χρόνια από το θάνατο του Μάρκου Βαμβακάρη. Το ρεμπέτικο τραγούδι «συστήθηκε» για πρώτη φορά στο ουγγρικό κοινό. Ήταν πράγματι μια παράσταση που σημείωσε τεράστια επιτυχία στο κατάμεστο θέατρο. Μια υπέροχη μουσική εμπειρία που ανεβάζει ακόμα πιό ψηλά την Ελληνική Κοινότητά μας. Ήταν μεγάλη τιμή για μάς ότι ανάμεσα στο κοινό ήταν και ο Θεόδωρος Τερζόπουλος, ένας από τους μεγαλύτερους επαγγελματικά αναγνωρισμένους σκηνοθέτες στην Ελλάδα, ο οποίος επαίνεσε την παράσταση με θερμά λόγια. Τα συγχαρητήριά μας στους ερμηνευτές, στους μουσικούς, στους σολίστ, στους χορευτές και στα παιδιά. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Γιώργο Κολλάτο, το μουσικό διευθυντή και διοργανωτή της βραδιάς, στη χορευτική ομάδα του Μπελο-

γιάννη, από την οποία είδαμε έναν συγκινητικό χορό, στη δασκάλα χορού τους, την κα Miranda Fülöpné Kipru, για τον τρόπο με τον οποίο «ονειρεύτηκε» την χορογραφία και δίδαξε το χορό. Ευχαριστούμε τον Αλέκο Στεφόπουλο για τους χορούς και την οργάνωση. Εκφράζουμε την μεγάλη μας εκτίμηση, και ένα τεράστιο ευχαριστώ στον Γιάννη Ράπτη, που έπαιξε τον ρόλο του Μάρκου Βαμβακάρη με απόλυτο σεβασμό, ταπεινότητα και ενσυναίσθηση. Θερμά συγχαρητήρια στον μικρό Αχιλλέα Δεσύπρη - συριανός και ο ίδιος στη καταγωγή - που ενσάρκωσε τον πατριώτη του, Βαμβακάρη, στη παιδική του ηλικία, με πολύ μεγάλη προσέγγιση και επιτυχία. Τέλος, ευχαριστούμε τις ελληνικές αυτοδιοικήσεις για την συμβολή και την υποστήριξή τους στην παράσταση. Η Ομάδα Αμφιθέατρo συνεχίζει τις εργασίες της και σύντομα θα παρουσιάσει ένα νέο έργο στο κοινό.

Το χορευτικό συγκρότημα του Πολιτιστικού Συλλόγου του Χωριού Μπελογιάννης εν δράσει...

18

ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ

Markos Vamvakaris halálának 50. évfordulója

Markos Tsoukalas, Alekos Stefopoulos, Alexandros Csernai

Jelenet az előadásból

Szűnni nem akaró vastaps zengte be a Nemzeti Színház falait!

2022. március 23-án a JELEN/LÉT Fesztivál keretén belül az Amfitheatro Színház által megrendezésre került „Várni foglak minden este” című előadás Markos Vamvakaris halálának 50. évfordulója alkalmából.

Magyarországon a rembetiko zenei stílus először mutatkozott be. Fergeteges, telt házas siker volt! Jó hangulatú, csodálatos zenei élményben volt része a közösségünknek.

Fotios Kollatos rendező átveszi a díjat Csasztván Andrástól

Achilleas Desypris és Giannis Raptis

El szeretnénk mondani, hogy hatalmas megtiszteltetés volt számunkra, hogy Görögország egyik legnagyobb, szakmailag elismert rendezője, Theodoros Therzopoulos is a nézők sorai között ült. Az előadás végén szakmailag, érdemben a legelismerőbb szavakkal illette meg a darabot.

Gratulálunk és nagy köszönetet szeretnénk mondani a fellépő művészeknek, zenészeknek, szólistáknak, táncosoknak, gyerekeknek.

Külön köszönetet szeretnénk mondani Kollatos Jorgosnak, zenei rendezőnek és szervezőnek. A belioianniszi táncsoportnak, akiktől megható táncot láthattunk. Tánctanáruknak, Miranda Kiprunak, aki a koreográfiát megálmodta és a táncot betanította. Köszönet Alekos Stefopoulosnak a táncokért és szervezésért. Nem utolsó sorban hatalmas köszönet és elismerés Raptis Giannisnak, aki az előadásban Markos Vamvakaris szerepét a legnagyobb tisztelettel, alázattal és átéléssel vitte végig a darabban. Külön gratuláció a szíroszi Desypris Achilleasnak, aki színészi tehetségével és jelenlétével emelte az előadás színvonalát. Köszönjük a görög önkormányzatoknak, hogy hozzájárultak és támogatták az előadást.

Az Amfitheatro Színház folytatja munkáját és hamarosan egy új darabbal áll a közönség elé.

AMFITHEATRO

19

Η Κύπρος περιμένει με αισιοδοξία την νέα καλοκαιρινή περίοδο Το περίπτερο της Κύπρου στην τουριστική έκθεση της Βουδαπέστης

Δώρος Γεωργιάδης

Παρά την ουκρανική κρίση, ο στόχος της Κύπρου δεν μπορεί να είναι άλλος από το να προσελκύσει κατά την διάρκεια της φετινής καλοκαιρινή χρονιάς περισσότερους τουρίστες από ότι το 2021, μας ανέφερε στην συνάντηση και την ευχάριστη συνομιλία που είχαμε μαζί του, ο κ.Δώρος Γεωργιάδης, υπεύθυνος για τις Αγορές Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης του Υφυπουργείου Τουρισμού της Κύπρου. Πρόκειται για έναν εφικτό στόχο τόνισε μεταξύ άλλων ο κ.Γεωργιάδης στο Τουριστικό Περίπτερο της Κύπρου, όπου η χώρα του συμμετείχε στην τουριστική έκθεση Expo της Βουδαπέστης που διοργανώθηκε στην ουγγρική πρωτεύουσα από 3 έως 6 Μαρτίου. Ο ίδιος εκτιμά ότι η απώλεια των τουριστικών αφίξεων από την Ρωσία και την Ουκρανία που όπως υπολογίζονταν ανέρχονταν σε περίπου 800χιλ. τουριστών αναμένεται να αντισταθμιστεί λόγω του αυξημένου ενδιαφέροντος από το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ και άλλους προορισμούς με τους οποίους υπάρχει αυξημένη ζήτηση. Ο κ. Γεωργιάδης ανασκόπησε την κατάσταση προβάλλοντας τις θέσεις και τις απόψεις του τουριστικού επιτελείου της Κύπρου, λαμβάνοντας υπ’ όψη την ανατροπή που επήλθε Aτς Βικτώρια, Σλένγλ Ιλντικο,Τσαρούχα Χριστίνα

20

στους σχεδιασμούς που επέφερε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι συνεπακόλουθες οικονομικές κυρώσεις, της Δύσης, με το κλείσιμο του εναέριου χώρου της ΕΕ προς τη Ρωσία, αλλά και την μεγάλη διολίσθηση του ρουβλιού. Οι ελπίδες των εμπλεκομένων επαφίενται στις εντατικές προσπάθειες που εξελίσσονται ήδη εκ μέρους των αρμόδιων υπουργείων και του υφυπουργείου Τουρισμού, για εξεύρεση εναλλακτικών αγορών, με σκοπό να αναπληρωθεί το κενό που θα αφήσουν οι Ρώσοι τουρίστες. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας πριν την πανδημική κρίση οι αφίξεις τουριστών από την Ρωσία προς την Κύπρο είχαν κυμανθεί το 2018 στις 752.267 και το 2019 στις 782 χιλιάδες και από την Ουκρανία στις 69,600 το 2018 και στις 95,000 το 2019. Οι τουριστικές αφίξεις με βάση τα στοιχεία από την Ουκρανία και τη Ρωσία συνολικά έφεραν περίπου 600.000 αφίξεις πέρσι (από το σύνολο των 1,94 εκατ.). Η κατάσταση που προέκυψε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι μια σημαντική απώλεια και σύμφωνα με τους ειδικούς αναμένεται κατά πάσα πιθανότητα να επηρεάσει την ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου. Ωστόσο, η γενική άποψη που επικρατεί είναι ότι «στην Κύπρο τουλάχιστον για φέτος θα πρέπει να ξεχάσουμε τον τουρισμό από τη Ρωσία διότι ακόμη και αν τελειώσει ο πόλεμος θα είναι δύσκολο για τους περισσότερους Ρώσους να ταξιδέψουν λόγω της ισοτιμίας του ρουβλιού, ίσως και των περιοριστικών μέτρων στις πτήσεις και στις συναλλαγές που θα θέσει η ρωσική κυβέρνηση». Όσον αφορά την ευρωπαϊκή αγορά ο κ.Γεωργιάδης εξέφρασε την άποψη ότι «υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον και μεγάλη επιθυμία από τους πολίτες να ταξιδέψουν και να πάνε διακοπές, που δεν αναμένεται να προκύψει οποιοδήποτε πρόβλημα». Εξάλλου, όπως ανέφερε, «η Κύπρος αποτελεί έναν ασφαλή προορισμό, ενώ είναι και μακριά από την εμπόλεμη περιοχή». Ανδρέας Οικονόμου

Παρουσίαση του νέου βιβλίου του Στέργιου Μπαμπανάση :

«ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ» Το νέο βιβλίο του Στέργιου Μπαμπανάση πραγματεύεται σε θεωρητικό και παγκόσμιο επίπεδο επίκαιρα θέματα της κοινωνικής προόδου, των ουτοπιών, των οραμάτων και της εφαρμογής τους, τις μακρόχρονες ροπές εξέλιξης των κοινωνιών και του παγκοσμίου συστήματος τον 20ο αιώνα και τις προβλέψεις για τον 21ο αιώνα. Με βάση την ανάλυση διακρίνει δύο αντιφατικές ροπές εξέλιξης. Από την μια μεριά τις προοδευτικές ροπές δυναμικής ανάπτυξης της επιστήμης, της τεχνολογίας, της οικονομίας και της αύξησης του πλούτου, της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης με την μείωση του χρόνου εργασίας, την βελτίωση της υγιεινής, της διατροφής και της κατανάλωσης, την αλφαβητισμού, του προσδόκιμου ζωής και της δημιουργίας του κοινωνικού κράτους. Από την άλλη μεριά υπάρχουν οι αρνητικές ροπές : οι υπέρμετρες ανισότητες εισοδημάτων, πλούτου και ευκαιριών σε εθνικό παγκόσμιο επίπεδο, η εκτεταμένη φτώχεια, η αδυναμία του μισού πληθυσμού του πλανήτη να καλύψει τις βασικές ανάγκες του, οι οικονομικές κρίσεις και οι πόλεμοι, η ρύπανση του περιβάλλοντος, η αύξηση της θερμοκρασία με κίνδυνο την υπερθέρμανση του Πλανήτη, η υπέρβαση της βιοϊκανότητας της Γής, αύξηση του κινδύνου μείωσης της βιοποικιλότητας και κατάρρευσης του οικοσυστήματος, οι συχνές φυσικές καταστροφές και πανδημίες. Η ανθρωπότητα έχει φτάσει σε ένα σταυροδρόμι με το δίλλημα να επιλέξει ή το δρόμο που οδηγεί στην καταστροφή του περιβάλλοντος και του πολιτισμού με συγκρούσεις, με πολέμους και με εξαθλίωση του πληθυ-

Στέργιος Μπαμπανάσης

σμού ή το δρόμο που οδηγεί στη γενίκευση της ευημερία με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δημιουργεί ο τεράστιος συσσωρευόμενος υλικός, πνευματικός και θεσμικός πλούτος, οι νέες επιστημονικές γνώσεις και τεχνολογίες. Η αντιμετώπιση των παλιών και νέων οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με τον τρόπο που δημιουργήθηκαν. Χρειαζόμαστε νέα οράματα, νέα αναπτυξιακά μοντέλα και στρατηγικές, νέο τρόπο ζωής. Ο συγγραφέας του βιβλίου επιλέγει τον αισιόδοξο δεύτερο δρόμο προτείνοντας ως όραμα του 21ου αιώνα την δημιουργία μιας βιώσιμης κοινωνίας της ευημερίας, με μεταρρυθμίσεις και ειρηνικά μέσα. Οι προτεινόμενες κύριες κατευθύνσεις της ανάπτυξης είναι ο μετασχηματισμός, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και ο εξανθρωπισμός των κοινωνιών του παγκοσμίου συστήματος. Διατυπώνονται συγκεκριμένες προτάσεις για τις προϋποθέσεις και μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την υλοποίηση του οράματος. Η στρατηγική του εξανθρωπισμού των κοινωνιών και του παγκοσμίου συστήματος έχει υιοθετηθεί από τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών. Αποβλέπει στην οικοδόμηση ενός κόσμου με βάση την ισότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς πολέμους και βία, με σεβασμό στο περιβάλλον, με βιωσιμότητα και ευημερία. Η σύλληψη αυτή συμπίπτει με τις κατευθύνσεις της σοσιαλδημοκρατίας, των πράσινων κινημάτων, του χριστιανισμού και με την γνώμη διαφόρων επιστημονικών ιδρυμάτων που θεωρούν εφικτή την δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου. Το νέο βιβλίο του κ.Μπαμπανάση κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Παπαζήση», σελίδες 732 και παρουσιάστηκε στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 20 Μαρτίου 2022. Ανδρέας Οικονόμου

21

Αγκάρντι : «Υπομονή, κατανόηση και αγάπη είναι αυτά που μας χρειάζονται» Συνέντευξη με τον Διευθυντή του Ελληνικού Ινστιτούτου Σπύρο Μπ.Αγκάρντι Από την 1η Απρίλιου 2022 ασκεί πλέον τα καθήκοντά του για τα επόμενα πέντε χρόνια ο νέος Διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Σπύρος Μπέντεγκουζ Αγκάρντι μετά την πρόσφατη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας που προέκυψε σύμφωνα με τις προβλεπόμενες δημοκρατικές διαδικασίες και την ψηφοφορία που ακολούθησε. Απαντώντας στις ερωτήσεις του «Ελληνισμού» έδωσε απαντήσεις στα ζητήματα που αφορούν στα μελλοντικά σχέδια και στις προτεραιότητες του Ινστιτούτου Ποιές είναι οι προτεραιότητες και τα σχέδια σας για την επόμενη πενταετία (2022-2027) ; Θεωρώ πολύ σημαντικά τα καθήκοντα του Ελληνικού Ινστιτούτου, από την μία πλευρά θα πρέπει να κατορθώσουμε να παρουσιάσουμε ευρέως στο ουγγρικό κοινό τον ελληνικό πολιτισμό, τις παραδόσεις μας και την ιστορία μας. Κύριο θέμα αποτελεί και η γνωστοποίηση στους Ούγγρους φίλους μας «άγνωστων ζητημάτων» -κατά τα κοινώς λεγόμενα- όπως αυτά της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικρασιατικής Καταστροφής. Από την άλλη πλευρά αφορά επίσης τον Ελληνισμό της Ουγγαρίας και αποτελεί χρέος μας η έρευνα της ιστορίας μας στην φιλόξενη Ουγγαρία, αλλά και των συνθηκών που οδήγησαν στον εθνικό σπαραγμό και στον Εμφύλιο Πόλεμο με συνέπεια την πολιτική προσφυγιά στο ανατολικό μπλοκ. Πρέπει να επεξεργαστούν τα ντοκουμέντα στο Ουγγρικό Εθνικό Αρχείο που έχουν σχέση με την πολιτική προσφυγιά.. Τα περισσότερα απ’ αυτά παραμένουν άθικτα από τους ερευνητές του θέματος.. Θα συνεχίσουμε επίσης την μελέτη και του αρχείου του Συλλόγου Πολιτικών Προσφυγών, Στόχος μας είναι να έχουμε άριστή συνεργασία από κοινού με τους ιστορικούς που ασχολούνται με το θέμα της πολιτικής προσφυγιάς. Άλλο βασικό θέμα είναι η φροντίδα της μνήμης των νεκρών μας. Γι’ αυτό το σκοπό θα ήθελα να δημιουργηθεί το διαδικτυακό «Πάνθεον» του Ελληνισμού της Ουγγαρίας. Θα δυναμώσουμε και την εκδοτική μας δράση, θέλω να παρουσιάσουμε όσο περισσότερες ιστορικές μελέτες όπως επίσης και λογοτεχνικά έργα. Ως γνωστόν το Ινστιτούτο έχει αναλάβει την διδασκαλία των Ελληνικών για ενήλικους κάτι που θέλουμε να συνεχιστεί και στο μέλλον εμπλουτίζοντας τις δραστηριότητες μας και στην διδασκαλία ελληνικής μουσικής (μπουζούκι, λαϊκά όργανα κλπ.). Εφόσον υπάρξει δυνατότητα θα οργανωθούν και φροντιστήρια ελληνικών παραδοσιακών χωρών για τα παιδιά τέταρτης γενιάς. Σημαντικό θα ήταν επίσης και η τακτοποίηση της βιβλιοθήκης της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας. Υπάρχουν αρκετά σχέδια σε σχέση και με το χωριό Μπελογιάννης. Μετά 72 χρόνια από την ίδρυσή του είναι αναγκαίο να έχει το χωριό ένα μουσείο ή μόνιμη συλλογή της τοπικής ιστορίας του. Στα σχέδια υπάρχει το σενάριο να συμπτυχθούν το Πολιτιστικό Κέντρο και η Βιβλιοθήκη «Νίκος Μπελογιάννης» στις δραστηριότητες του Ελληνικού Ινστιτούτου με αυτόν τον τρόπο και τα πολιτιστικά θέματα του χωριού Μπελογιάννης θα περάσουν στο Ινστιτούτο. Σε ποιούς τομείς επιθυμείτε να έχετε στενότερη συνεργασία με την Ελλάδα ;

22

“Αλλαγή φρουράς“στο Ελληνικό Ινστιτούτο

Είναι απαραίτητο να έχουμε επαφή με τα ιστορικά αρχεία της Ελλάδος και με τους Έλληνες ιστορικούς, οι οποίοι μελετάνε τα θέματα του Ελληνισμού της πολιτικής προσφυγιάς ή των Απόδημων Ελλήνων της εποχής του 17ου-19ου αιώνων. Επειδή στην Ουγγαρία δεν λειτουργεί ελληνικό κρατικό ίδρυμα όπως ήταν πριν το Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού, αυτό το κενό πρέπει εμείς να το συμπληρώσουμε. Για να πετύχουμε το σκοπό μας, θέλουμε όμως και την βοήθεια της Πατρίδας. Περιμένουμε να μας βοηθήσει η Ελληνική Πρεσβεία, ώστε εύκολα να βρούμε τις επαφές με τους κατάλληλους οργανισμούς που μπορούν να είναι συνεργάτες στο έργο μας. Πως βλέπετε την συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας ; Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας ως ανώτερο όργανο του Ινστιτούτου, πρέπει να φροντίζει για τις συνθήκες, ώστε να είναι κατάλληλες για την σοβαρή μας δουλειά. Αυτή τη στιγμή το Ινστιτούτο δεν έχει γραφείο, εργαζόμαστε στην βιβλιοθήκη της ΑΕ Ουγγαρίας. Πρέπει λοιπόν να αποπερατωθεί με σωστό προγραμματισμό και σωστά σχέδια όσο πιο γρήγορα γίνεται ο Οίκος του Ελληνισμού, όπου ευελπιστούμε να υπάρξουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε να στεγασθεί στους χώρους του το Ελληνικό Ινστιτούτο. Εχετε διατελέσει μέχρι σήμερα σε διάφορα μειονοτικά πόστα. Με βάση τις εμπειρίες σας τι είναι αυτό που αποτελεί το μυστικό της επιτυχίας για το μέλλον του Ελληνισμού στην Ουγγαρία ; Είναι δικαίωμα όλων μας να σκεφτόμαστε για τον κόσμο με το δικό μας πιστεύω και πρέπει να δείξουμε περισσότερη υπομονή προς τους άλλους συμπατριώτες μας. Οι περισσότεροι Έλληνες που ζούν σήμερα στην Ουγγαρία κατάγονται από προσφυγικές οικογένειες, εμείς όμως πρέπει να εξυπηρετούμε όλους τους Έλληνες της Ουγγαρίας, ακόμα και αυτούς που έχουν έρθει τα τελευταία χρόνια με εργασιακούς ή επιχειρηματικούς σκοπούς. Υπομονή, κατανόηση και αγάπη είναι αυτά που μας χρειάζονται. Σας ευχαριστώ για την συνέντευξη, εκ μέρους των αναγνωστών του Περιοδικού ¨Ελληνισμός¨ και της Κοινότητας μας σας ευχόμαστε καλή επιτυχία στο έργο σας. Και εγώ σας ευχαριστώ. Να είστε καλά Ανδρέας Οικονόμου

Παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Νάκη Σκορδίλη με τίτλο : «ΝΟΣΤΟΣ»

Ο Νάκης Σκορδίλης με την θυγατέρα του Φλώρα

Κώστας Νάκος

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Ουγγαρίας στην λογοτεχνική βραδιά του «Ελληνικού Σαλονιού» που πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη (13.04) υπό την αιγίδα της Κυπριακής Πρεσβείας παρουσίασε την νέα «ποιητική συλλογή» του Νάκη Σκορδίλη με τίτλο «ΝΟΣΤΟΣ». Την εκδήλωση την οποία προλόγησε η Επιτετραμμένη της Πρεσβείας της Κύπρου κα Μερόπη Χριστοφή έγινε αναφορά και στα κύρια χαρακτηριστικά της ποίησης Σκορδίλη που δεν θα μπορούσαν να είναι άλλα από τον νόστο και την μουσική. Στο έργο του ποιητή αναφέρθηκε επίσης και η αποχωρούσα διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Αθήνα Χατζοπούλου, που όπως έγινε γνωστό παραμένει συμβουλάτορας του νέου διευθυντή, Σπύρου Μπ. Αγκάρντι, τον οποίο επ’ ευκαιρία παρουσίασε στους προσκεκλημένους της εκδήλωσης. Κατά την διάρκεια της παρουσίασης διαβάστηκαν επιλεκτικά ποιήματα του Νάκη Σκορδίλη από την γνωστή και αγαπητή σε όλη την Ελληνική Κοινότητα της Ουγγαρίας, συντάκτρια του βιβλίου Καθηγήτρια κα Ευαγγελία Τσαρουχα και τον Επί-

κουρο Καθηγητή του ΕLTE Κώστα Νάκο που όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «από τα ποίηματα του Νάκη αισθανόναστε να απηχεί ο πικρός νόστος στα νεανικά του μέρη της Κύπρου, εκεί όπου αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία της Κύπρου ο δάσκαλος πατέρας του και ο μουσικός εκ μητρός παππούς του» Πρέπει να αισθανόμαστε τυχεροί όσοι είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά τον Νάκη Σκορδίλη. Η ελληνική κοινότητα της Ουγγαρίας είχε την ευκαιρία να διαβάσει μερικά έργα του στα περιοδικά της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας «Καφενείο» και «Ελληνισμός», στην ανθολογία «Σκέψου τις ρίζες», κείμενα Ελλήνων λογοτεχνών του 20ου αιώνα καθώς και να ακούσει έργα του από την ελληνική εκπομπή της Ουγγρικής Ραδιοφωνίας. Έτσι λοιπόν η νέα ποιητική συλλογή του Νάκη Σκορδίλη, προσφέρεται στους λάτρεις της νεοελληνικής λογοτεχνίας παρουσιάζοντας μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της σύγχρονης ελληνικής και κυπριακής ποίησης. Αξίζουν πράγματι συγχαρητήρια για την πετυχημένη εκδήλωση που διοργανώθηκε στην Κυπριακή Πρεσβεία της Βουδαπέστης τόσο στην Επιτετραμμένη της Πρεσβείας της Κύπρου κα Μερόπη Χριστοφή, που άνοιξε διάπλατα τις πύλες της πρεσβείας καλοδεχούμενη Ελληνες και Κύπριους της Ουγγαρίας, όσο και στις συνεργάτιδές της κυρίες Χριστίνα Τσαρούχα και Βικτώρια Ατς για την υποδοχή και την «ξενάγηση» στα μυστικά της κυπριακής κουζίνας. (α.οικ) Από αριστερά στη φωτογραφία : Αθηνά Χατζοπούλου, Νάκης Σκορδίλης, Ευαγγελία Τσαρούχα, Κώστας Νάκος, Μερόπη Χριστοφή

Από αριστερά στη φωτογραφία :Χριστίνα Τσαρούχα, πάτερ Παϊσιος, Κώστας Νάκος, Βικτώρια Ατς, Σπύρος Μπ..Αγκάρντι

23

Πρόγραμμα Εράσμους+ του σχολείου μας Πριν λίγες μέρες ολοκληρώθηκε για το σχολείο μας το πρόγραμμα κινητικότητας 2021-1-HU01-KA122-SCH-000014244 που έγινε στα πλαίσια του προγράμματος Εράσμους+ μετά από επιτυχημένο διαγωνισμό που υποβάλλαμε στο ίδρυμα Tempus τον περασμένο χρόνο. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε το διάστημα 10-19 Απριλίου 2022 με δύο παράλληλες ροές, μαθητών και εκπαιδευτικών, που επιμορφώθηκαν πάνω στις Καινοτόμες Μαθησιακές Τεχνολογίες από την επιστημονική ένωση SAPLLe που εδρεύει στα Τρίκαλα, στην κεντρική Ελλάδα. Το πλούσιο πρόγραμμα περιλάμβανε καθημερινά μαθήματα στο 5ο Γυμνάσιο Τρικάλων όπου γινόταν η επιμόρφωση αλλά και περιηγήσεις στα γύρω αξιοθέατα. Τα παιδιά έφτιαξαν τον δικό τους τουριστικό οδηγό για την πόλη των

Παλιά πόλη - συνοικία Βαρούση

Τρίκαλα - Μουσείο Τσιτσάνη

Τρικάλων με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και τρισδιάστατης κάμερας με την οποία φωτογράφησαν τα ενδιαφέροντα σημεία της πόλης. Παράλληλα έμαθαν να προγραμματίζουν κάποια παιχνίδια, να φτιάχνουν τη δική τους ιστοσελίδα και να χρησιμοποιούν ψηφιακές εφαρμογές για την επεξεργασία βίντεο. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών επικεντρώθηκε στη μέθοδο της ανεστραμμένης τάξης, με τη δημιουργία διδακτικών σεναρίων για τη διδασκαλία των ελληνικών ως δεύτερης/ξένης γλώσσας, στην επεξεργασία βίντεο με παράλληλη δημιουργία και ενσωμάτωση κουίζ σε πραγματικό χρόνο και τέλος στη δημιουργία blog με στόχο την προώθηση της ομαδο-συνεργατικής μάθησης.

5ο Γυμνάσιο Τρικάλων - ολοκλήρωση προγράμματος, απονομή διπλωμάτων

24

Μαντείο Δωδώνης

Θερμή υποδοχή μας επιφύλαξε η διευθύντρια του σχολείου κ. Φανή Σμιξιώτη, αλλά και τα υπόλοιπα μέλη της επιστημονικής ένωσης που οργάνωσαν άψογα όλες τις μέρες παραμονής μας στην Ελλάδα. Τα Τρίκαλα, όπως μας παρουσίασε ο υπεύθυνος τύπου του Δήμου κατά την επίσκεψή μας στο Δημαρχείο, είναι μια «έξυπνη» πόλη, η πρώτη με ασύρματο δίκτυο στην Ελλάδα, «έξυπνο παρκάρισμα», μια εφαρμογή που σου λέει πού υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις στάθμευσης στην πόλη, συμμετοχή στο ευρωπαϊκό πιλοτικό πρόγραμμα για τα λεωφορεία χωρίς οδηγό, γραμμή εξυπηρέτησης πολιτών και πολλές άλλες δράσεις. Η πόλη διαθέτει 50.000 ποδήλατα τα οποία χρησιμοποιούν καθημερινά για τις μετακινήσεις τους οι κάτοικοι και αρκετές γέφυρες με καλαίσθητη δεντροφύτευση κατά μήκος του ποταμού Ληθαίου, ενώ ο Μύλος των Ξωτικών είναι το μεγαλύτερο θεματικό πάρκο της χώρας με επισκέψεις που ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας επισκεφτήκαμε τη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης όπου μας έκανε μια πολύ όμορφη ξενάγηση η Τζένη Ρώσσιου, το καλοδιατηρημένο

Η κα Πάρτιτς με την Διευθύντρια του Γυμνασίου κα Φανή Σμιξιώτη

Τζαμί και τα Δίδυμα Λουτρά, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο Μουζάκι, το ΕΠΑΛ Καλαμπάκας και το ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας όπου παρακολουθήσαμε τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιούν μετρήσεις στους αθλητές με τη χρήση της τεχνολογίας. Τέλος, στο πλαίσιο της επαφής με τον ελληνικό πολιτισμό, και με πρώτιστο στόχο τη συλλογή και αξιοποίηση υλικού από τους μαθητές και εκπαιδευτικούς για την ολοκλήρωση της κατάρτισης με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών, επισκεφτήκαμε όλα τα πανέμορφα αξιοθέατα της ευρύτερης περιοχής όπως τα Μετέωρα, το Μέτσοβο, το Μαντείο της Δωδώνης, την Νικόπολη, το Μουσείο της Πρέβεζας, το Νεκρομαντείο του Αχέροντα, την πόλη της Λευκάδας, την Πάργα, το γεφύρι της Άρτας, τα Ιωάννινα, την Ελάτη, τη βυζαντινή εκκλησία Πόρτα Παναγιά, τα τοξωτά γεφύρια του αγίου Βησσαρίωνα και της Παλαιοκαρυάς. Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στην ομάδα SAPPLe για την άψογη οργάνωση του προγράμματος και ευελπιστούμε στη συνέχεια της συνεργασίας μας και στο μέλλον. Σταυρούλα Αυγουροπούλου

Μονολίθι Πρέβεζας

25

Iskolánk Erasmus+ programja

Csoportkép a program teljesítése után

Néhány nappal ezelőtt ért véget iskolánk Erasmus+ 2021-1-HU01-KA122-SCH-000014244 görögországi mobilitási programja, melyet a Tempus Alapítványhoz benyújtott nyertes pályázatunknak köszönhetően tudtunk megvalósítani. A programra 2022. április 10-19. között került sor Görögországban, Trikalában. A résztvevő diákok és tanárok egymással párhuzamosan vettek részt a képzésben, melyet a közép-görögországi Trikalában működő SAPLLe Tudományos Egyesület tartott „Innovatív tanulási technológiák” témában.

A mindennapos tanórák mellett – melyeket a trikalai 5. számú gimnáziumban tartottak számunkra –, a gazdag program részét képezte a város és a környék látnivalóinak megtekintése is.

A gyerekek egy 3D-s fényképezőgéppel lefényképezték a város nevezetességeit és digitális eszközökkel saját turisztikai kala-

A SAPLLe szervezet trénere Hara Rousoulioti, a Manolis Glezos iskola igazgatóhelyettese Stavroula Avgouropoulou, Trikala alpolgármestere Efi Leventi, a Manolis Glezos iskola igazgatója Kakukné dr. Partics Krisztina

uzt készítettek Trikala városáról. Emellett játékot programoztak, saját weboldalt készítettek és videót szerkesztettek. A tanárok képzésének fókuszában a „fordított osztály”- módszer állt, ehhez a résztvevők a görög mint második/idegen nyelv tanításánál használható tanítási forgatókönyveket alkottak, videóba ágyazott kvízeket szerkesztettek, továbbá a kooperatív tanulás elősegítése érdekében egy blogot is létrehoztak.

Az iskola igazgatónője, Fani Smixioti asszony, valamint a tudományos egyesület többi tagja szívélyesen fogadtak minket és kiváló programokat szerveztek nekünk görögországi tartózkodásunk minden napjára. Trikala – ahogyan azt az önkormányzat sajtóreferense a városházán tett látogatásunk során elmondta nekünk –, “intelligens” város, mely az első vezeték nélküli internethálózattal büszkélkedhet Görögországban. Emellett kiépített egy “intelligens parkolási” rendszert, amely megmondja, hol vannak szabad parkolóhelyek a városban. Trikala részt

26

A képzésen részt vevő tanárokkal

vett az uniós „Vezető nélküli busz” kísérleti projektben, az önkormányzati 24 órás internetes ügyfélszolgálatot működtet, és sok egyéb újítást vezetett be. A város 50 000 kerékpárral rendelkezik, amelyeket a lakosok naponta használnak, a Lethaion folyó mentén pedig több híd található elegáns faültetvényekkel. Érdekes látványosság a Manók malma, mely karácsonykor az ország legnagyobb tematikus parkjává alakul, és amelyet a téli ünnepi időszakban több mint egymillióan látogatnak meg.

A trikalai tartózkodásunk során ellátogattunk a Városi Könyvtárba, ahol Jenny Russiou érdekes idegenvezetést tartott nekünk, megtekintettük a jó állapotban lévő mecsetet és az iker törökfürdőt, a Mouzaki Környezeti Oktatási Központot, a Kalambakai Szakközépiskolát és a Thesszáliai Egyetem Testnevelési Karát. Itt megnéztük és ki is próbáltuk, hogyan végeznek hightech eszközökkel méréseket a sportolókon.

Végül a diákok és tanárok több kirándulás keretében ellátogattunk a régió legszebb látványosságaihoz azzal a céllal, hogy közelebbi kapcsolatba kerüljünk a tájegység kultúrájával és anyagot gyűjtsünk, melyet felhasználtunk az innovatív technológiák használatával kapcsolatos képzés teljesítéséhez. A 12 nap alatt ellátogattunk a varázslatos Meteorákhoz, jártunk az epiruszi Metsovoban, a dodoni jósdában, megnéztük a prevezai ókori római várost, Nikopolist, és a hozzá tartozó múzeumot.

Jártunk az acheroni nekromandioban (halottas jósdában), Lefkada városában, Pargában, az Arta folyó történelmi hídjánál és Ioanninában. Trikala közelében busszal ellátogattunk Elatiba, a Porta Panagia bizánci templomba, és felsétáltunk az Agios Vissarion és Paleokarya íves kőhídjaira. Nagy köszönettel tartozunk az SAPPLe csapatának a program kiváló megszervezéséért, és reméljük, hogy a jövőben is folytathatjuk az együttműködést.

Stavroula Avgouropoulou

Megalo Meteoro

Εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα 70 χρόνια από την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ πραγματοποίησε μια λιτή εκδήλωση τιμής και μνήμης παρουσία μελών και στελεχών του Κόμματος, στην έδρα της στον Περισσό καθώς συμπληρώθηκαν εβδομήντα χρόνια από την εκτέλεση, στις 30 Μάρτη 1952, «του ήρωα κομμουνιστή Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του Ηλία Αργυριάδη, Νίκο Καλούμενο και Δημήτρη Μπάτση». Ένα κόκκινο γαρίφαλο Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στον προαύλιο χώρο του κτηρίου, μπροστά στο μνημείο για τον Ν. Μπελογιάννη, έργο του Μέμου Μακρή, το όποιο βρισκόταν στη Βουδαπέστη, στην οδό Μπελογιάννη 17, «αλλά αποκαθηλώθηκε από την ουγγρική κυβέρνηση μετά τις ανατροπές. Με τη φροντίδα των συντρόφων της Ουγγαρίας περιφρουρήθηκε, μεταφέρθηκε και παραδόθηκε στην ΚΕ του ΚΚΕ, κοσμώντας πλέον την έδρα της». Εκ μέρους της Κεντρικής Επιτροπής κατέθεσε λουλούδια στο Μνημείο ο γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας και μίλησε ο Κώστας Σκολαρίκος, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Ιστορίας, ενώ ακόμα όλοι οι παρευρισκόμενοι άφησαν από ένα κόκκινο γαρίφαλο. «Με τη θυσία του, ο Νίκος Μπελογιάννης έγινε σύμβολο της ανάγκης διαφύλαξης της αυτοτέλειας και της ανυποχώρητης επαναστατικής πάλης του Κόμματος σε όλες τις συνθήκες. Γι’ αυτό και στο πρόσωπό του τιμάμε τη θυσία όλων των κομμουνιστών, όλων των αλύγιστων της ταξικής πάλης. Εξάλλου, όπως σημείωσε ο ίδιος «Η περίπτωσή μου δεν είναι μοναδική. Είναι πολλές, πάρα πολλές», τόνισε στην ομιλία του ο κ. Σκολαρίκος. Μετά την κατάθεση λουλουδιών από τον γραμματέα του ΚΚΕ, όλοι οι παρευρισκόμενοι άφησαν από ένα κόκκινο γαρίφαλο στο Μνημείο. (πηγή : in.gr)

Το ιστορικό Μνημείο προς τιμή του Νίκου Μπελογιάννη στο Χωριό Μπελογιάννης

Εκδήλωση στο Πολιτιστικό Κέντρο Εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα 70 χρόνια από την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη πραγματοποιήθηκε στις 9 Απριλίου το απόγευμα στο Πολιτιστικό Κέντρο του Χωριού Μπελογιάννης. Στην εκδήλωση που διοργανώθηκε από την Λέσχη Φίλων ΚΚΕ εκφώνησε ομιλία το μέλος του ΠΓ Θοδωρής Χιώτης. Ακολούθησε συναυλία με τους Μανόλη Ανδρουλάκη , Κώστα Τριανταφυλίδη, Πολυξένη Καράκογλου. Στο πρόγραμμα πήρε μέρος η παιδική χορωδία και το μουσικό συγκρότημα του Χωριού Μπελογιάννης.Οι παρευρισκόμενοι κατέθεσαν λουλούδια στο Μνημείο του Νίκου Μπελογιάννη στην κεντρική πλατεία του χωριού. (α.οικ)

27

74 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΙΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΩΝ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΗΝ Λ.Δ.ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ Αρχές του 1948, η προσωρινή κυβέρνηση του Βουνού (ΠΔΚ) αποφασίζει να ξεβγάλει τα μικρά παιδιά από τις απειλούμενες, εμπόλεμες περιοχές του Εμφυλίου μέχρι να καλυτερεύσουν, να σιάξουν τα πράγματα...Τα παιδιά αυτά προέρχονται κυρίως από τις Βόρειες περιοχές της Ελλάδας: Ηπειρος, Μακεδονία, Ανατολική Θράκη (ΕΒΡΟ) αλλά ακόμα και από την Θεσσαλία όπως και την Ρούμελη. Η Ελλάδα κραυγάζει : Σώστε τα παιδιά μας! Τα παιδιά αυτά συνοδεύονται από έμπειρους αντάρτες, ενήλικες κοπέλες αλλά και από γυναίκες (μάνες) της κάθε περιοχής. Σχεδόν όλα τους είναι θύματα του φρικτώδη εμφυλίου σπαραγμού. Οι μητέρες λογαριάζουν πόσα παιδιά θα στείλουν ¨έξω¨ για να φτάσει το ψωμί στο σπίτι. Π.χ η μητέρα Σβάρνα, από το Δίστρατο Κονίτσης, στέλνει έξω και τα έξι παιδιά της. Το μικρότερο είναι μωρό ακόμα, τον άντρα της τον σκότωσαν μέσα στο χωράφι. Το 1977 όταν η μητέρα αυτή έρχεται επίσκεψη στη Βουδαπέστη ρωτάει : «Η Ειρήνη γιατί δεν έρχεται να με δει ; Σε έχει ξεχάσει της λένε, επειδή μικρή την έδιωξες. Τι να έκανα, δεν είχα ούτε ψωμί να τα δώσω να φάνε». Σημείωση : την Άνοιξη το 1948 από αυτό το χωριό, 1η δόση : 90 άτομα, 2η δόση : άλλα 70 πήραν το δρόμο της ξενιτιάς. Ούτε για δείγμα δεν έμεινε παιδί σ’ αυτό το χωριό. Την ίδια μοίρα είχαν -κι’ άλλα- δεκάδες χωριά της Βορείου Ελλάδας όπως : Δενδροχώρι, Μακροχώρι, Νεστόριο, Λευκή, Τρίλοφο, Μονόπυλο Καστοριάς, Κεράσοβο, Πλικάτι, Φούρκα, Χιονιάδες, Βούρμπιανη, Πωγωνίσκος, Χιονιάδες Ιωαννίνων, Άγιος Γερμανός, Ψαράδες, Λεμός, Αντάρτικο, Μικρολίμνη, Σφήκα, Οξιά, Παύλος Μελάς, Σκοπός, Βατοχώρι Φλωρίνης αλλά και Φουστάνη, Θηρόπετρα, Νότια, Φιλότας και Δωροθέα Νομού Πέλλας κ.α. Τα παιδιά που ξεφεύγουν με τρομαγμένα πρόσωπα τα ξεπροβοδούν παπούδες και γιαγιάδες με μαύρα δάκρυα που θα βγούν έξω από το χωριό να αποχαιρετίσουν. Μερικές μάνες συνοδεύουν τα παιδιά τους ως τα σύνορα.Φωνές, τσιρίγματα,κλάματα,τραβήγματα μέσα στην αναμπουμπούλα. Αυτές οι ταραγμένες ψυχές όχι μόνο ψωμί δεν χορτάσανε αλλά ούτε την αγκαλιά της μάνας δεν χαρίκανε καλά – καλά.Πρώτος τόπος υποδοχής είναι οι γειτονικές χώρες : Αλβανία, Γιουγκοσλαβία και Βουλγαρία, οι οποίες λάβανε τεράστιο μέρος στη μεταβίβαση των κατακουρασμένων παιδιών, να φτάσουν στον προορισμό τους. Μέσα στα μάτια τους καθρευτίζεται η

Παιδιά από το χωριό Οξιά (1950)

28

φρίκη του Εμφυλίου. Οι καταυλισμοί, οι στρατώνες νοσοκομεία των γειτονικών χωρών γεμίσανε γυναικόπαιδα και τραυματίες του Δ.Σ.Ε. Τα μέσα συγκοινωνίας είναι ακόμα σε άθλιες μεταπολεμικές καταστάσεις. Πολλές φορές με μεγάλες δυσκολίες και «πρωτόγονα» μεταφορικά μέσα ταξιδεύουν τα παιδιά μέχρι να φτάσουν Γράφει ο Τάκης Χριστοδουλάκης στον προορισμό τους. Αυτά τα εξαντλημένα παιδιά με τα κουρελιασμένα ρούχα και τα τρύπια παπούτσια τους στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν στις καλύτερες βίλες και τα αρχοντικά παλάτια της φιλόξενης Λ.Δ. Ουγγαρίας. Παράλληλα μια σημαντική μερίδα των ταλαιπωρημένων θυμάτων του Εμφυλίου ακολουθεί θαλάσσια διαδρομή από τα λιμάνια της Αλβανίας μέσα σε κάτι παλιά φορτηγά, σαπιοκάραβα μέχρι να φτάσουν στις ακτές της Πολωνίας. Αρκετοί «ταξιδιώτες» δεν άντεξαν τις ταλαιπωρίες σ’ αυτές τις άθλιες καταστάσεις, κυρώς γέροι, άρρωστοι, τραυματίες, πολύ μικρά παιδιά και έκλεισαν τα μάτια τους για πάντα στα αμπάρια των πλοίων αυτών. Η Μεσόγειος Θάλασσα έγινε τάφος - κοιμητήρι για πολλούς συμπατριώτες μας. Άραγε, πόσες οικογένειες έχουν διαλυθεί ή καταστραφεί, πόσα σπίτια έχουν καεί ή έχουν κλείσει εντελώς εκείνη την εποχή ; Άραγε, ποιός ξέρει τι κρύβουν μέσα τους αυτές οι παιδικές ψυχές μέχρι σήμερα ακόμα. Οι έκαστες ξενόδουλες κυβερνήσεις της Ελλάδας μέρα-νύχτα διαδίδουν συκοφαντίες στα ΜΜΕ για παιδομάζωμα, για στρατόπεδα συγκέντρωσης με συρματοπλέγματα, για συσσίτια κλπ. Την αλήθεια όμως την ξέρουν οι αυτόπτες μάρτυρες, οι οποίοι έζησαν τις περιπέτειες από κοντά. «ΣΩΘΗΚΑΜΕ ΑΠΟ ΣΙΓΟΥΡΟ ΘΑΝΑΤΟ, ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΦΕΡΑΝ ΕΔΩ», λέει η Ελευθερία Τσεφερίδη (το γένος Βανόπουλου) από το χωριό Σφήκα Νομού Φλωρίνης. Απρίλης 2022 Τάκης Χριστοδουλάκης

Παιδιά από το Πλικάτι στο Μπάλατονλελε (1949-1950)

Παιδιά από το χωριό Φουστάνι στο Μπάλατοναλμαντι(1949-1950)

Παιδιά από το Μονόπυλο στο Μπάλατονκενεσε (1951)

Παιδιά από τοχωριό Οξιά στο Μπάλατον σαμπατι (1950)

Παιδιά από το χωριό Τρίγωνο στο Τίσαντομπ (1949)

Ιατρικός έλεγχος

29

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΦΥΓΑΝ ΠΙΚΡΑΜΜΕΝΟΙ…. ΜΕΡΟΣ 1 1.Αγιανίδης Παντελής από το χωριό Θηριόπετρα Νομού Πέλλας. Ήταν τρία αδέρφια. «Ο υποσιτισμός μας, αποτελούσε πρόβλημα. Τότε μας έγραψε η μητέρα μας στον κατάλογο εκείνων των παιδιών που θα πήγαιναν στις λαϊκές δημοκρατίες. Από το χωριό μας παρουσιάστηκαν περίπου 50 παιδιά. Η πορεία ήταν μεγάλη. Τα μικρότερα αδέρφια μου ήταν καθισμένα στην ράχη ενός μουλαριού, εγώ ήμουν μόνο 8 χρονών και περπάτησα 20 χιλιόμετρα έως το Μοναστήρι της Βόρειας Μακεδονίας. Εκεί περιμέναμε περίπου ένα μήνα. Από εκεί, μέσα σε βαγόνια που προορίζονταν για αγελάδες, μας πήγαν στην Ουγγαρία αφού ταξιδέψαμε τρία μερόνυχτα. Πρώτος μας σταθμός ήταν το στρατόπεδο ¨Μátyás¨.Ήμασταν ξυπόλητοι, γεμάτοι ψείρες…Το πανελόνι που φορούσα, θυμάμαι το είχε ράψει η μητέρα μου από μπατανία (κουβέρτα με σχήμα καρέ).Με κορόϊδευαν μάλιστα γι’αυτό».

9 Απρίλη 2022 2.Ακριτίδου Σοφία από το χωριό Θηριόπετρα Νομού Πέλλας.

«Zούσαμε εξαιρετικά σε ταπεινές συνθήκες. Ο πατέρας μου μετά την Συμφωνία της Βάρκιζας (12 Φλεβάρη 1945 ) έπρεπε να διαφύγει από την χώρα. Η μητέρα μου έμενε μόνη της με τέσσερα παιδιά.Ο πατέρας ειδοποιεί την μητέρα να φυγαδέψει τα παιδιά...Στο γειτονικό χωριό, στη Νότια, κατέγραφαν ποιός ήθελε να φύγει.Δηλωθήκαμε στον πατέρα της Μαρίκας Θωμαϊδου, στον μπάρμπα Γιάννη. Ημασταν 49 παιδιά από την Θηριόπετρα. Ο πατέρας μας πέθανε το 1949. Η μητέρα μας έμεινε στο σπίτι να μεσολαβήσει στη συντήρηση, την εστίαση των αναταρτών. Το 1954 συναντηθήκαμε με την μητέρα μας όταν ήρθε από την Τσεχοσλοβακία. Τότε πληροφορηθήκαμε ότι το σπίτι μας καταστράφηκε από βόμβα. Η μητέρα μας έμεινε εν ζωή, γιατί είχε βγεί έξω να ταϊσει τις κότες.Αν μέναμε στα σπίτια μας πιθανό σήμερα να μην επιζούσε κανείς από εμάς».

10 Απρίλη 2022 3.Φιλιππίδου (Πάσχου) Ελευθερία από το Νεστόριο Καστοριάς. Η οικογένεια του πατέρα της θεωρούνταν εύπορη στο Νεστόριο.Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας ο πατέρας της έγκρινε, στους αντάρτες να κρίψουν τα όπλα στο σπίτι τους. Ο παππούς της είχε καλές σχέσεις με τους βασιλόφρωνους, κι’ όταν μαθεύτηκε το μυστικό...για τα όπλα...ο παππούς της (ο ίδιος) το ανέφερε, τον γιό του. Ο πατέρας καταφεύγει στα βουνά. «Στο σπίτι ζούσαμε με φόβο.Αντιμετωπίζαμε πολλά δεινά στο χωριό, όπου ήταν πολλοί δεξιόφρονοι.Ένα θείο μου τον αποκεφαλίσανε (στο χωριό) για να δούν όλοι τι παθαίνει εκείνος που συνεργάζεται με τους κομμουνιστές. Το φθινόπωρο του ’47 ή ΄48, ο πατέρας μαθαίνοντας ότι ο μικρός αδερφός μου πέθανε, ήρθε στο σπίτι. Τα παρακρατικά όργαναν -δε και καλά- ήθελαν να πιάσουν τον πατέρα της.Την μητέρα της την πήραν σε κονωνική εργασία (αγγαρία) και μετά μαζί της μας κλείσανε σε ένα κελί, από όπου καταφέραμε να δραπετεύσουμε». Η μητέρα της έπρεπε να φύγει από το χωριό για να σωθεί.Μια μέρα με μια μαντίλα την έδεσε στο κορμί της και με μιά τσάπα (για τα μαύρα μάτια) ξεκίνησε για τα αλβανικά σύνορα.Σε ένα σημείο του Αλιάκμονα άρπαξε την κόρη της και την πέρασε κολυμπώντας στην άλλη ακτή του ποταμού.Η Ελευθερία όμως έπαθε πνευμονία. Στην Αλβανία κατέληξε σε σανατόριο όπου πέρασε έξι μήνες εκεί. «Από την Αλβανία φύγαμε με καράβι.Που πηγαίναμε δεν ήξερα, την ημέρα ταξιδεύαμε στο αμπάρι του πλοίου,και μόνο τη νύχτα μπο-

30

ρούσαμε να ανεβαίνουμε στο κατάστρωμα, όπου έβλεπα μερικές φορές να ρίχνουν πτώματα στη θάλασσα.Πως βρέθηκα στην Ουγγαρία; Δεν θυμάμαι πιά. Θυμάμαι μόνο οτι ο πρώτος σταθμός ήταν το Μπάλατονζαμάρντι. Εκεί μάθαμε ότι ο πατέρας μου σκοτώθηκε στις τελευταίες μάχες του Γράμμου με τα κυβερνητικά στρατεύματα».

10 Απρίλη 2022 4.Τσαρουχά Ευαγγελία, χωριό Θραψίμι Νομού Καρδίτσας. «Οι Τσαρουχαίοι ήταν μεγάλη Οικογένεια. Από τα 12 αδέρφια του πατέρα μου μόνο έξι έμειναν στη ζωή. Από αυτά άντρας μόνο ο πατέρας μου ήταν. Το σπίτι μας το είχαν βομβαρδίσει – τα κυβερνητικά στρατεύματα- τον καιρό του Εμφυλίου. Όταν πιάσαν τον μπάρμπα Μήτσο μαζί με άλλους συγχωριανούς, τους κρέμασαν μπροστά στα μάτια των χωριανών.Γι’ αυτό εγκαλείψαμε το χωριό εμείς τα παιδιά μαζί με τις γυναίκες και καβάλα στα μουλάρια φτάσαμε -με την προστασία ων ανταρτών- στον Όλυμπο». «Εκεί πολλοί είχαν πεθάνει από το κρύο. Έπρεπε να χορεύουμε να μην παγώσουμε. Δεν θυμάμαι πως επιστρέψαμε στο χωριο.Ακόμα μία από τις φρικτές περιπτώσεις ήταν, όταν βλέπαμε (τα παρακρατικά όργανα) να χτυπάνε και με μαχαίρι να πληγώνουν την πλάτη του πατέρα μου». «Αργότερα, οι στρατιώτες για να διασκεδάσουν μου χύναν νερό από το λαγήνι. Υστερα από αυτά τα βασανιστήρια πήραμε το δρόμο και φτάσαμε στο Γράμμο.Εκεί μόνο την νύχτα πορευόμασταν, την μέρα κρύβομασταν να μην μας δούν τα ανιχνευτικά αεροπλάνα, οι γαλατάδες. Τον Ιούνιο του ΄49 έτυχε να κρυφτούμε σε μια μεγάλη σπηλιά με τον μπάρμπα Θανάση και άλλα πέντε ανήλικα παιδιά μας. ‘Οταν έσκασε για έκτη φορά η βόμβα δίπλα μας, εμάς τα παιδιά μας πέταξε έξω από την σπηλιά, ενώ τον θείο μου τον πλάκωσαν τα λιθάρια». «Συνεχίσαμε το δρόμο προς τα σύνορα της Αλβανίας κι’ από εκεί με φορτηγά μας πήγανε στο Ελ – Μπασάν. Μιά μέρα σταθήκαμε σε μια μεγάλη ουρά, όπου θα μας μετρούσαν...Εκεί μας χωρίσανε από τα τρία μικρά αδέρφια, τα οποία τελικά βρεθήκανε στην Λ.Δ.Γερμανίας. Εμάς μας βάλανε σε φορτηγά πλοία αλλά εμείς βγαίναμε κρυφά στο κατάστρωμα, γιατί στο αμπάρι βρωμούσε ο τόπος. Ετσι έτυχε να πέσω στη θάλασσα μαζί με άλλα παιδιά...Το πλοίο, μας έβγαλε στην Πολωνία και από εκεί με τρένο φτάσαμε στη Βουδαπέστη όπου αμέσως μας πήγαν στα μπάνια (λουτρά). Το πως βρέθηκα σε σανατόριο στην παραλία ης Μπάλατον, δεν ξέρω».

11 Απρίλης 2022 Στο τέλος αυτών των τεσσάρων βιογραφικών υλικών παρακαλώ να σημειωθούν τα παρακάτω : ΠΗΓΗ : «Προσφυγικές ιστορίες» Szegedi görög fűzetek 2020: έργο, ιδιαίτερα εξαιρετική, εκλεκτή δουλειά που πρόσφερε το Γραφείο Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας του Διαμερίσματος Ν.CSONGRÁD με την διεύθυνση του Αλέξανδρου Πούρου. Μόνο μια έκκληση, μάλλον πρόταση θα ήθελα να προτείνω, εάν είναι δυνατόν – δίχως υποχρέωση- να συνεχίσουν αυτήν την άξια δραστηριότητα τους, ώσπου υπάρχουν ακόμα υφιστάμενοι, αυτόπτες μάρτυρες του εμφυλίου σπαραγμού. Γιατί ; Γιατί είναι απαραίτητα αναγκαίο να μάθει ο Ελληνισμός όλου του κόσμου, ότι τα ξεριζωμένα παιδιά του εμφυλίου σπαραγμού δεν ήταν «αρπαγή» των παιδιών, από τους αντάρτες, ούτε παιδομάζωμα, από τους αντάρτες του ΔΣΕ, αλλά μόνο παιδοσώσιμο. Απρίλης 2022 Τάκης Χριστοδουλάκης

31

Kωνσταντίνος Κερμανίδης (1925 - 2022) Τον σύντροφο Κωνσταντίνο Κερμανίδη (καπετάν Ουρανός), που «έφυγε» από τη ζωή στις 19 Απριλίου, πλήρης ημερών, αποχαιρέτησε η ΤΕ Δήμου Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ. Η κηδεία του έγινε την Τετάρτη 20 Απρίλη, στις 10 π.μ., στον Ιερό Ναό Αναστάσεως του Κυρίου στα Νέα Κοιμητήρια Θεσσαλονίκης. Ο Κώστας Κερμανίδης γεννήθηκε το 1925 στη Σοβιετική Ενωση στην πόλη Νοβοροσίσκ. Εκεί τελείωσε το δημοτικό σχολείο. Το 1939 εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα με την οικογένειά του και αναγκάστηκε να δουλέψει από πολύ μικρή ηλικία ως λούστρος με τον αδερφό του για να βιοπορίσουν την οικογένειά τους και αργότερα στα χωράφια. Το 1942 οργανώθηκε στην Εθνική Αντίσταση, τον Φλεβάρη του 1943 πέρασε στις γραμμές της ΕΠΟΝ και από τον Οκτώβρη του 1943 βγήκε στο βουνό στα Πιέρια Ορη και εντάχθηκε στις γραμμές του ΕΛΑΣ συμμετέχοντας σε πολλές μάχες. Εγινε μέλος του ΚΚΕ στις 5 Μάη του 1944. Μετά την παράδοση των όπλων κυνηγήθηκε από τις παρακρατικές, τρομοκρατικές οργανώσεις. Τον Απρίλη του 1946 κατατάχτηκε - στα Πιέρια - στις γραμμές του ΔΣΕ και αγωνίστηκε με το ψευδώνυμο «Ουρανός» ως υπολοχαγός και διοικητής λόχου στο 426ο Τάγμα στη 18η Ταξιαρχία. Πολέμησε σε Γράμμο, Βίτσι, Καϊμακτσαλάν, Σινιάτσικο και αλλού. Τραυματίστηκε πέντε φορές βαριά και τρεις φορές ελαφρά. Ο πιο βαρύς τραυματισμός του έγινε στη μάχη της Εδεσσας, όπου με φορείο μεταφέρθηκε σε σπηλαιώδες νοσοκομείο της Αλμωπίας. Για την ανδρεία του βραβεύτηκε με το μετάλλιο Γράμμου, ΕΛΑΣ και Παλιού Αντάρτη. Με τη λήξη του εμφυλίου πολέμου μέσω Αλβανίας πέρασε στην Πολωνία, όπου το 1950 παντρεύτηκε με την Μαρία Καλανταρίδου και απέκτησαν τον Παναγιώτη και την Γεωργία. Το 1951 πήγε στην Ουγγαρία, στην πόλη Οζντ και το 1956 οικογενειακώς εγκαταστάθηκε στη Βουδαπέστη. Εργάστηκε στο εργοστάσιο «CSEPEL MŰVEK» ως βαφέας μηχανών. Το 1975 επαναπατρίστηκε οικογενειακώς στη Θεσσαλονίκη, όπου και εργάστηκε έως τη συνταξιοδότησή του το 1987 σε εργοστάσιο εμφιάλωσης αναψυκτικών. Σε μεγάλη πλέον ηλικία έγραψε το αυτοβιογραφικό του βιβλίο με τίτλο «Oι 1717 μέρες αγώνων στα βουνά της Βορείου Ελλάδας στον ΕΛΑΣ και στον ΔΣΕ». Συνέχισε να αγωνίζεται ως μέλος του Κόμματος μέχρι το τέλος της ζωής του, μέσα από την ΚΟΒ Ανάληψης. Στάθηκε αταλάντευτος ενάντια στον οπορτουνισμό, υπερασπιζόμενος τον επαναστατικό χαρακτήρα του Κόμματος. Το Περιοδικό «Ελληνισμός» απευθύνει τα πιο θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του (πηγή: εφημερίδα Ριζοσπάστης)

32

Sóvári Ferencné (1946. VIII. 15–2022. II. 13.)

Szkenderopulu Elefteria (Szlobi) Szlobi élete nem volt könnyű, sem zökkenőmentes. Mint megannyi honfitársának, az ő élettörténete is hasonló valójában. Sóvári Ferencné (leánykori nevén: Szkenderopulu Elefteria, népszerű nevén Szlobi, Görögország Florina megyében lévő, nagy és legendás történeti múlttal rendelkező Szfika nevű, ma már nem létező faluban született 1946. augusztus 15-én a szülők, Szpiro és Hrisztina második gyermekeként a Görögországban éppen, hogy megindult véres polgárháború kezdeti időszakában, amelyben a szabadságért és a demokráciáért küzdő emberek oldalán mindkét szülője részt vett. A nehéz és súlyos körülmények között megszületett rokonunk gyermekkori neve Elefteria, illetve Szloboda nem hiába a szabadságot és a békességet jelenti. Nővérével, Szevdával együtt nagyon korán félárván maradtak. Édesapjukat 24 éves korában, 1948 nyarán veszítették el a Kasztoria város közelében fekvő hegyekben, a fegyveres harcokban.

Még javában tartott Görögországban 1946-1949 között lezajlott polgárháború, amikor 1948 április végén édesanyuk, a szeretett Ica néni (Mana) egy evakualt gyermekcsoportot vezetve Magyarországra került. Ehhez a gyermekcsoporthoz tartozott nővérével, Szevdával együtt Szlobi is. Azt, hogy hogyan kerültek Magyarországra, sem szóban, sem írásban nem lehetne elmondani. Napokig, hetekig, hónapokig lehetne felsorolni mindazt a viszontagságokat, amin keresztülmentek a szülőhelyeikről elűzött és emigrációba kényszerült, illetve kényszerített gyermekek és felnőttek.

Az új hazában, Magyarországon lehetőséget kaptak, hogy nyugodt környezetben új életet kezdjenek. Több vidéki állami gyermekotthont megjárva, végül is 1951-ben Budapestre a VIII. kerület Kőbányai út 22. szám alatt létesített ún. „Dohánygyári Görög telepre” kerültek Szloboda édesanyjával és nővérével együtt. Itt kezdte el 1953-ban általános iskolai tanulmányait, amelyeket mind görög, mind makedón és magyar nyelven 1960. június 18-án kitűnő eredménnyel fejezett be a Százados úti általános iskolában.

Időközben gyarapodott a család. 1954-ben édesanyja másodszor is férjhez ment, ezúttal Papasz Nikoszhoz, aki úgyszintén részt vett a Görög Demokratikus Hadsereg soraiban. Ebből a házasságból születtek Szevda és Szloboda testvérei: Elena 1955-ben és Vaszilisz 1957-ben.

Szloboda középiskolai tanulmányait 1960-1964 között Budapesten a Fényes Elek Közgazdasági Technikumban folytatta, ahol az érettségi vizsga letételével képesített könyvelőnek, vállalati tervezőnek, ipari középfokú és mezőgazdasági alapfokú statisztikusnak nyilvánították. Tanulni vágyása és szorgalma még tovább űzte, amikor a VIII. kerület Vas utca 11. szám alatt működő gyors- és gépíró iskolát is elvégezte. Tanulmányai mellett időt szakított a sportolásra is: hosszú ideig a Spartacus egyesületben, majd a Budapest kötő egyesületben kézilabdázott.

1965 májusától mint adminisztrátor dolgozott a Fővárosi Patyolat Vállalatnál, később pedig hosszú ideig a Budapest 114.

Postahivatalnál (XII., Krisztina krt. 6-8.) kapott állást.

Szkenderopulu Elefteriát (Szlobi) 1972. március 4-én házas-

ságot kötött Sóvári Ferenccel, akivel hosszú ideig sok örömmel és bánattal közösen oldották meg az előttük álló gondokat. Házasságukból két leányuk született: 1978 decemberében Szilvia, majd 1983 februárjában Krisztina. 1992 szeptemberében a szülők válása után továbbra is állandó és jó kapcsolatot ápoltak. Élete során nagyon sokan (görögök és nem utolsósorban magyarok Sóvári Ferencnét megismerték és őszinte barátsággal fogadták. Nagyon megkedvelték, mert kedves, jószándékú, jóindulatú, jóhiszemű tulajdonságokkal rendelkezett. Ritka egyéniség volt, benne jólelkűség rejtőzött. Ez tulajdonképpen annak tudható, hogy születésétől fogva jószívű, szelíd, nyugodt, higgadt és jóravaló személyiségként indult az ismeretlen világba. Azt a tulajdonságát, hogy szeresse az igazságot és elítélje az igazságtalanságot, tulajdonképpen szüleitől örökölte.

Azonban az élet olyan kegyetlen, hogy senki sem tudja megváltoztatni a sorsát. Sóvári Ferencné hosszantartó betegeskedés után 2022. február 13-án elhunyt. Ezen a napon szomorúság, fájdalom és keserű tehetetlenség töltötte el a családtagok szívét. A hozzájuk legközelebb állót veszítették el. Őt, aki minden tekintetével, szavaival, mozdulataival, egyéniségével, egész valójával beleivódott életükbe, aki nélkül nem tudták elképzelni életüket.

Ezekben a szomorú és fájdalmas percekben búcsúznak tőle gyászló lányai Krisztina és társa Ferenc; Szilvia és férje Csaba; Unokája Klaudia; Volt férje Ferenc; testvére Lena és gyermekei Koszta és Alexandra; unokái Levente és Zoé; menye Melinda; unokatestvére Rina; a távoli Canadából sógora Sztasze és fiai Szpiro, Nikola és családja; sógornője Kati és gyermekei Niki, Szabi és családjaik; legjobb barátnője Mária és családja; unokatestvérei és végül munkatársai és ismerősei.

Egy nehéz, hosszú és változatos életút véget ért, akik ismerték SzkenderopuluElefteriát (Szlobi) – Sóvári Ferencnét, azok tudják, hogy erős élni akarása, életszeretete, vidámsága segítették ahhoz, hogy odaadó feleség, anya és szeretett nagymama legyen.

Minden halandó! Az öröklét csak az anyáknak adatott meg.

Ezért a szeretett és drága Elefteria-Szlobi emléke örökké élni fog mindannyiunkban.

Nyugodjon békében!

Budapest, 2022. 03. 23.

33

Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Εορτάζουμε κι εφέτος για άλλη μια φορά την μεγάλη εορτή του Πάσχα. Την εορτή των εορτών και την πανήγυρη των πανηγύρεων. Την Ανάσταση του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, που είναι το μεγαλύτερο γεγονός της ιστορίας του κόσμου. Αυτό που διαφοροποιεί την πίστη μας από κάθε θρησκεία. Οι θρησκείες του κόσμου έχουν αρχηγούς θνητούς ανθρώπους. Η Εκκλησία μας έχει κεφαλή τον Αναστάντα Θεάνθρωπο Ιησού. Η Ανάσταση του Χριστού είναι η πηγή και η αρχή της νέας, της καινής ζωής και βιώνετε υπαρξιακά και προσωπικά. Όλα στην Εκκλησία μας περιστρέφονται και οριοθετούνται γύρω από την Ανάσταση του Χριστού, όλα είναι σταυροαναστάσιμα. Η Ανάσταση καθορίζει το ετήσιο Πάσχα, σηματοδοτεί το εβδομαδιαίο Πάσχα, που εορτάζομε κάθε Κυριακή, το Πάσχα της Θείας Κοινωνίας και το Πάσχα της ανεσπέρου ημέρας της Βασιλείας Του. Η Ανάσταση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού είναι το μέγιστο γεγονός της πίστεώς μας. Είναι ο θρίαμβος του Χριστού κατά της αμαρτίας και του θανάτου. Είναι η τρανή απόδειξη ότι ο Σαρκωθείς Υιός και Λόγος αληθώς υπάρχει Θεός. Η Ανάσταση του Χριστού είναι το βεβαιότερο γεγονός εξ όσων συνέβησαν στην ιστορία. Είναι το θαύμα του Θεού, το μέγιστο και υπερφυέστατο, που επισφραγίζει όλα τα θαύματα του Ευαγγελίου, που επικυρώνει όλη την ευαγγελική διδαχή, που δικαιώνει τον αγώνα και την μαρτυρία της εν Χριστώ ζωής. Η Ανάσταση του Χριστού είναι το ένδοξο τέρμα όλων των θλίψεων, κάθε πόνου, κάθε σταυρού, αφού ο Χριστός ενίκησε δια του Πάθους και του Σταυρού Του τον θάνατο. Ο Χριστός

Επίσκοπος Απαμείας κ. Παϊσιος

έσωσε τον κόσμο δια της Αναστάσεως. Αναστήθηκε, που σημαίνει ότι η ζωή είναι πιο δυνατή από το θάνατο, το καλό πιο δυνατό από το κακό, το δίκαιο από την αδικία, η χαρά από τη θλίψη, το φως από το σκοτάδι. Με την Ανάσταση του Χριστού όλες οι καλές ελπίδες της ανθρωπότητος είναι δικαιωμένες. Όλα τα προβλήματα, τα δεσμά και τα αδιέξοδα λύνονται, καταργούνται, αφού ο Χριστός επάτησε τον θάνατον και κατήργησε τον διάβολον. Η Ανάσταση του Χριστού είναι ένα συνεχές γεγονός στην Εκκλησία Του, είναι μια αιώνια πραγματικότητα. Αυτή την Ανάσταση η Εκκλησία θεάται και ψάλλει, δι’ αυτής ανανεούται ο κόσμος και ανακαινίζεται διαρκώς. Η εορτή του Πάσχα, ως κατ’ εξοχήν εορτή της χαράς και της αγάπης, βιώνεται μόνο μέσα στην εν Χριστώ ενότητα και αδελφότητα. Γι’ αυτό μας καλεί ο ιερός υμνογράφος να λαμπρύνουμε τα πρόσωπα και τις καρδιές μας, να ασπασθούμε αλλήλους και να ενωθούμε με τον δεσμό της εν Χριστώ αγάπης και κοινωνίας. Η αυτοπαράδοσή μας στην ευμάρεια, που προκαλεί αλογία, στενεύει τον ορίζοντα, όχι μόνο της πίστεως, αλλά και της ανθρωπιάς και της συναντίληψης και μας υποδουλώνει στον εγωκεντρισμό και στη σύγχυση, που αναδίδουν οσμή θανάτου. Όποιος ανοίγει τα φύλλα της καρδιάς του και σηκώνει το βλέμμα και βλέπει τον Αναστάντα Κύριο εμπλουτίζεται με κυματισμούς αγάπης. Ας ζήσουμε την Ανάσταση ως γεγονός και ως δύναμη στην πορεία της ζωής μας. Να γνωρίσουμε ποιος είναι ο Χριστός και η δύναμη της Αναστάσεώς Του. Να γίνουμε τέκνα φωτόμορφα Αναστάσεως, μνημονεύοντες πάντοτε, όπως οι μάρτυρες, «Ἰησοῦν Χριστός ἐγηγερμένον ἐκ νεκρῶν». Επισκόπου Απαμείας κ. Παϊσίου

34

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας Υπεύθυνος Έκδοσης: Χριστοδούλου Κωνσταντίνος Αρχισυντάκτης: Οικονόμου Ανδρέας Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Πήτερ Ολντερ Συντακτική Επιτροπή : Αυγουροπούλου Βούλα, Πάντσιου Αλεξάνδρα, Τσαρουχά Χριστίνα Ρεπορτάζ νεολαίας: Σπύρος Σ. Κλείτσας Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Pannonia Nyomda Kft. ISSN: 1786-0989 φωτογραφίες : Μαρία Καραγιώργη

ELLINIZMOSZ Az MGOÖ kiadványa Kiadó: az MGOÖ Testülete Felelős kiadó: Hristodoulou Konstantinos Főszerkesztő: Οikonomou Andreas Grafika: www.kornetas.hu Szerkesztőségi bizottság: Avgouropoulou Voula, Pancsosz Alexandra, Tsaroucha Christina Ifjúsági rovat: ifj. Klicasz Szpirosz 1054 Budapest, Vécsey u. 5.

Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Pannónia Nyomda Kft. ISSN: 1786-0989 Fotók: Karajorgis Maria

A lap megjelenését támogatta a:

35

Γιορτάζοντας το Πάσχα στον Οίκο του Ελληνισμού

Προετοιμασίες για το μαγείρεμα

Πάσχα στον Οίκο του Ελληνισμού

Χορευτικό συγκρότημα ¨ΧΕΛΙΔΟΝΑΚΙ¨

Τσουγκρίζοντας τα πασχαλινά αυγά

Χορευτικό συγκρότημα “ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ“

Πάσχα η χαρά των παιδιών