Sianos Tamás
Σε ιδιαίτερο εγκάρδιο κλίμα πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση (26. 01.) της Κοπής της Βασιλόπιτας της Ελληνικής Πρεσβείας, στην οποία με πρωτοβουλία του νέου Πρέσβεως, κ. Εμμανουήλ Αποστολάκη, προσκλήθηκαν φέτος οι εκπρόσωποι της ελληνικής Ομογένειας στην Ουγγαρία, εκπαιδευτικοί, Έλληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην Ουγγαρία και Ούγγροι φίλοι της Πρεσβείας.Στην εκδήλωση παρέστη και η Επιτετραμμένη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ουγγαρία κα Μερόπη Χριστοφή.
Στο χαιρετισμό του ο νέος Πρέσβυς μετέφερε τις ευχές για
το νέο έτος της ελληνικής πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας στους Έλληνες της Ουγγαρίας, αναδεικνύοντας παράλληλα, το σημαντικό ρόλο της μακροχρόνιας ελληνικής παρουσίας στην Ουγγαρία, η οποία λειτουργεί διαχρονικά ως γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο χωρών και λαών. Ιδιαιτέρως συγκρατήθηκε από τους παριστάμενους η επισήμανση του νέου Πρέσβεως, για την αποδεδειγμένη διαχρονικά δυνατότητα του απανταχού ελληνισμού όταν είναι μονιασμένος να μεγαλουργεί εμπνέοντας όλη την Οικουμένη. Ο κ. Αποστολάκης διαβεβαίωσε, επίσης, όλους τους Έλληνες ότι η Πρεσβεία θα βρίσκεται στο πλευρό τους για οιαδήποτε συνδρομή χρειαστούν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της. Τέλος, υπενθύμισε, εν’ όψει των επικείμενων κοινοβουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα, τη δυνατότητα για πρώτη φορά συμμετοχής της Ομογένειας σε αυτές. Την Κοπή της Βασιλόπιτας ευλόγησε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Απαμείας κ. Παΐσιος. Στην συνέχεια οι παρευρισκόμενοι είχαν την δυνατότητα να συνομιλήσουν με τον νέο Πρέσβυ, καθώς και με στελέχη της Ελληνικής Πρεσβείας.
(α.οικ.)
Idén különösen meghitt légkörben zajlott a Vaszilopita felvágásának ünnepe január 26-án, a Görög Nagykövetségen, amelyre – az új nagykövet, Emmanouil Apostolakis úr kezdeményezésére – ezúttal meghívták a magyarországi görög közösség képviselőit is: pedagógusokat, Magyarországon tevékenykedő görög vállalkozókat és a Nagykövetség magyar barátait. Az ünnepségen részt vett a Ciprusi Köztársaság magyarországi ügyvivője, Meropi Christofi asszony is.
Üdvözlő beszédében az új nagykövet tolmácsolta a görög állami és politikai vezetés újévi jókívánságait a magyarországi görögöknek, rámutatva egyben a görögség sok évszázados magyarországi jelenlétének jelentőségére, amely mindenkor a barátság hídjának szerepét töltötte be és tölti be ma is a két ország és a két nép között. Különösen nagy benyomást tett a megjelentekre, hogy az új nagykövet ki-
emelte a világszerte élő görögségnek azt az, idők során számtalanszor bizonyított, képességét, hogy csak azt kell észben tartanunk, hogy amikor népünk egységes volt, nagy dolgokat vitt véghez, amikből példát merített az egész világ. Apostolakis úr ezen felül biztosította a vendégeket arról, hogy, ha bármilyen segítségre van szükségük, a Nagykövetség, illetékessége határai között, mindig rendelkezésükre fog állni. Végül emlékeztetett arra, hogy a közelgő görögországi parlamenti választásokon első ízben szavazhat a külföldön élő görögség is. A Vaszilopita felvágásánál áldást mondott Apameia címzetes püspöke, főtisztelendő Paisios segédpüspök úr. Ezután a jelenlevőknek alkalmuk nyílt beszélgetni az új nagykövettel és a Nagykövetség többi munkatársával.
Αγαπητοί μου συμπατριώτες, Το 2022 ήταν μια ακόμη χρονιά στην αλληλουχία των κρίσεων που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Η πανδημία υποχώρησε, χάρη στην επιστήμη και την κοινή προσπάθεια, και η κοινωνία επανέρχεται στην κανονικότητα. Με οδύνη για τους συνανθρώπους μας που έφυγαν, αλλά ταυτόχρονα γνώση και ετοιμότητα για το μέλλον και τους κινδύνους που μας επιφυλάσσει.
Την υγειονομική κατάσταση ανάγκης διαδέχθηκε ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο οποίος αναδιατάσσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή εξέφρασε την αμέριστη στήριξή της στον ουκρανικό λαό και συνέβαλε, μαζί με τους εταίρους της, έμπρακτα στην υπεράσπιση των ευρωπαϊκών αξιών. Η παράνομη ρωσική εισβολή δεν παραβιάζει βάναυσα μόνο την κυριαρχία ενός ανεξάρτητου κράτους. Προκαλεί, επίσης, μια γενικευμένη επισιτιστική και ενεργειακή κρίση, η οποία μας πλήττει βαρύτατα, τον δύσκολο χειμώνα που διανύουμε, ιδίως τις ευάλωτες ομάδες, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Σε αυτό το ευμετάβλητο περιβάλλον, η χώρα μας αποτελεί παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας στα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Επιδεικνύοντας αταλάντευτη προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και τον νηφάλιο διάλογο, αλλά και ανυποχώρητη στάση απέναντι σε κάθε αναθεωρητισμό που αμφισβητεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Η πατρίδα μας έχει τη δυνατότητα να αναχθεί σε κόμβο, ενεργειακό και αναπτυξιακό, στην ευρύτερη περιοχή, επενδύοντας στο ταλέντο και την εξωστρέφεια των Ελλήνων. Στον τουρισμό, την εκπαίδευση, τις ψηφιακές υπηρεσίες και την πράσινη μετάβαση, ανακύπτουν μείζονες προκλήσεις για την επόμενη μέρα και την επίδραση της Ελλάδας σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινότητα. Με προτεραιότητα την οικοδόμηση ενός καλύτερου και αποτελεσματικότερου κράτους, τη διασφάλιση της κοινωνικής κινητικότητας, την καταπολέμηση των ανισοτήτων και του δημογραφικού προβλήματος.
Η πρόοδος και η ευημερία μας προϋποθέτουν την εύρυθμη λειτουργία των θεσμών και την εγγύηση των δικαιωμάτων
μας. Ο σεβασμός του κράτους δικαίου είναι θεμελιώδης για την απόλαυση της ελευθερίας και της ισότητας, καθώς και για την ποιότητα του πολιτεύματος. Η εμβάθυνση της δημοκρατίας, η διάκριση των εξουσιών και η προάσπιση του γενικού συμφέροντος θωρακίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στην πολιτική και την αυτονομία της. Η ανάγκη αυτή καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική σε μια περίοδο στην οποία τα ανελεύθερα καθεστώτα κερδίζουν έδαφος, ενώ σε πολλές γωνιές του πλανήτη επικρατούν απολυταρχικές δομές και πρακτικές.
Ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα και απρόβλεπτα. Τα ερωτήματα ηχούν ενίοτε πιο ισχυρά από τις απαντήσεις που διαθέτουμε. Αυτή, όμως, η αβεβαιότητα γεννά μεγάλες ευκαιρίες, αφήνει χώρο στην έμπνευση και τη δημιουργία και συνάμα θεμελιώνει την ευθύνη μας να εμπεδώσουμε και να κληροδοτήσουμε μια πιο δίκαιη και συμπεριληπτική κοινωνία στις επόμενες γενιές.
Συμπατριώτες μου, Οι γιορτινές μέρες δεν είναι μόνο μια αφορμή για απολογισμούς, σχέδια και υποσχέσεις για τη χρονιά που έρχεται. Είναι και μια έντονη υπενθύμιση της σημασίας που έχουν η γενναιοδωρία του συναισθήματος και η ανιδιοτελής φροντίδα των άλλων. Κυρίως εκείνων που έχουμε παραμελήσει και χρειάζονται τη συμπαράστασή μας, ώστε να μην παραμένουν αόρατοι ανάμεσά μας. Οι αλλεπάλληλες κρίσεις των τελευταίων ετών μας δοκίμασαν και μας δίδαξαν ότι η ενότητα και η συνοχή μας συναρτώνται με την αλληλεγγύη και τη βαθιά επίγνωση ότι πέρα από άτομα είμαστε και μέλη του κοινωνικού συνόλου. Ότι ο εαυτός μας εμπεριέχει τους άλλους. Σε αυτή την πεποίθηση στηρίζονται οι ελπίδες και οι προοπτικές μας για το αύριο.
Εύχομαι το 2023 να φέρει σε όλους υγεία και ευτυχία. Η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου
Κατερίνα Σακελλαροπούλου
Με την ευκαιρία της ανάληψης των καθηκόντων του στη Βουδαπέστη ο νέος Πρέσβυς της Ελλάδας στη Βουδαπέστη κ. Εμμανουήλ Αποστολάκης παραχώρησε συνέντευξη στον αρχισυντάκτη του Περιοδικού «Ελληνισμός» Ανδρέα Οικονόμου, την οποία παραθέτουμε:
Πρώτες σας εντυπώσεις μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας ;
Οι πρώτες εντυπώσεις είναι εξαιρετικές. Η Ουγγαρία είναι μία χώρα με σημαντική ιστορία και πλούσιο πολιτιστικό αποτύπωμα, όπως και η πατρίδα μας, με την οποία τη συνδέουν μακροχρόνιοι φιλικοί δεσμοί, που διαχρονικά ενίσχυσε η εδώ ελληνική παρουσία. Σήμερα ο Ελληνισμός της Ουγγαρίας εξακολουθεί να υπηρετεί με υψηλό αίσθημα ευθύνης τον ιστορικό του ρόλο ως γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο χωρών και λαών, και ως δίαυλος προβολής της χώρας μας και του πολιτισμού της στους Ούγγρους φίλους μας. Ήδη είχα την χαρά να γνωρίσω τους περισσότερους από τους θεσμικούς εκπροσώπους του Ελληνισμού της Ουγγαρίας από κοντά. Ιδιαίτερη χαρά μου έδωσε και η γνωριμία μου με τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Απαμείας κ. Παίσιο, ενώ το προσεχές διάστημα προγραμματίζω να μεταβώ στην Αυστρία για να συναντήσω το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αυστρίας και Έξαρχο Ουγγαρίας και Μεσευρώπης κ. Αρσένιο. Είχα,επίσης, την ευκαιρία να διαβάσω το ιστορικό πε-
ριοδικό της Ομογένειας της Ουγγαρίας «Ο Ελληνισμός» και
θα ήθελα κ. Οικονόμου να σας πω ότι ανήκω ήδη στους φανατικούς αναγνώστες σας. Τέλος, είχα την τιμή να γνωρίσω την Πρόεδρο της Ουγγαρίας,κα Katalin Novák, στην οποία επέδωσα τα διαπιστευτήρια μου στις 19 Ιανουαρίου, και να την ευχαριστήσω για την ουγγρική φιλοξενία και αρωγή προς την ελληνική μειονότητα, καθώς και να επιβεβαιώσω, κατά την εγκάρδια συνάντηση μας, τους φιλικούς δεσμούς και την αμοιβαία βούληση Ελλάδας και Ουγγαρίας για ενδυνάμωση της διμερούς συνεργασίας μας. Ανάλογες θετικές εντυπώσεις αποκομίζω και κατά τις συναντήσεις γνωριμίας, στο πλαίσιο των καθηκόντων μου, με έτερους υψηλούς Ούγγρους αξιωματούχους και συναδέλφους στο ουγγρικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Σε ποιες Πρεσβείες έχετε υπηρετήσει ;
Ανέλαβα τα καθήκοντα μου στην Ουγγαρία τον Δεκέμβριο του 2022, μια σημαντική χρονική επέτειο για μένα αφού συμπλήρωσα τριακονταετή υπηρεσία στην ελληνική διπλωματική Υπηρεσία. Παρά όλα αυτά μου φαίνεται σαν να ήταν χθες η πρώτη μου τοποθέτηση στο εξωτερικό στις αρχές της δεκαετίας του 90 στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Στη συνέχεια ανέλαβα τα καθήκοντα του Προξένου στην Κωνσταντινούπολη, ένα ιδιαίτερης σημασίας πόστο για κάθε Έλληνα διπλωμάτη. Μετατέθηκα στη Τουρκία το 1999, χρονιά καταστροφικών σεισμών, που δυστυχώς έπληξαν και στις μέρες μας εκ νέου την Τουρκία, και όπου και τότε, όπως και σήμερα, η Ελλάδα έσπευσε να συνδράμει τη γειτονική μας χώρα. Από εκεί τοποθετήθηκα στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στο ΝΑΤΟ, ένα ακόμη πόστο πολυμερούς διπλωματίας, όπως και η πρώτη τοποθέτηση μου, όπου ανέλαβα τον σημαντικό για την Ελλάδα, φάκελο των Βαλκανικών χωρών. Ήταν μία περίοδος καίριων αλλαγών για την Βορειοατλαντική Συμμαχία, αφού μόνο λίγες ημέρες πριν την ανάληψη των καθηκόντων μου είχε πραγματοποιηθεί η τρομοκρατική επίθεση στου Δίδυμους Πύργους και στο αμερικανικό Πεντάγωνο (9/11). Στη συνέχεια, μετά από μία τετραετία στην Κεντρική Υπηρεσία στην Αθήνα, μου ανετέθη το 2007 η προετοιμασία για το άνοιγμα του νέου Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στην Γκουανγκζού της Νότιας Κίνας (Καντώνα), του οποίου υπήρξα ο πρώτος Γενικός Πρόξενος. Από εκεί μετατέθηκα στην Ιταλία, αρχικά στο Γενικό Προξενείο της Νεάπολης, ως επικεφαλής της ιστορικής αυτής ελληνικής προξενικής Αρχής και στη συνέχεια, μετά την απόφαση της Κυβέρνησης να περιορίσει, λόγω της τότε οικονομικής κρίσης, τον αριθμό των προξενικών Αρχών μας, συμπεριλαμβανομένης της Νεαπόλεως, τοποθετήθηκα στην Πρεσβεία Ρώμης, με καθήκοντα Πολιτικού Συμβούλου. Ακολούθησε η επιστροφή και πάλι στην Ελλάδα, όπου διετέλεσα για μία περίπου πενταετία επικεφαλής της Διεύθυνσης ΟΗΕ και λοιπών Διεθνών Οργανισμών& Διασκέψεων του Υπουργείου Εξωτερικών και στη συνέχεια τοποθετήθηκα Πρέσβυς της Ελλάδος στην Εσθονία το 2019, όπου υπηρέτησα περίπου τρεισήμισι χρόνια, αποκομίζοντας πολύτιμες εμπειρίες. Τέλος, στις 19 Δεκεμβρίου του 2022 ανέλαβα τα νέα μου καθήκοντα στην Ουγγαρία.
Εμμανουήλ Αποστολάκης, Κάταλιν Νόβακ
Ποιες είναι οι προτεραιότητες στις οποίες αποδίδετε ιδιαίτερη σημασία;
Κατάθεση στεφάνου στην Πλατεία των Ηρώων
Βασική αποστολή κάθε Πρέσβεως είναι η ενίσχυση των διμερών σχέσεων και της συνεργασίας με τη χώρα διαπίστευσης. Οι σχέσεις Ελλάδας και Ουγγαρίας είναι απόλυτα εποικοδομητικές, όπως αρμόζει μεταξύ φίλιων χωρών και Συμμάχων. Ωστόσο πάντα υπάρχει περιθώριο ενίσχυσης τους, προς αμοιβαίο όφελος των δύο χωρών. Ενδεικτικά, πέραν από την ενδυνάμωση της οικονομικής, εμπορικής και επιχειρηματικής συνεργασίας, η εντυπωσιακή πρόοδος του ψηφιακού και πράσινου μετασχηματισμού στην Ελλάδα διαμορφώνει γόνιμες συνθήκες συνεργειών, εν μέσω μάλιστα της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης. Ειδικά η ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο προς εξυπηρέτηση όχι μόνο εσωτερικών αναγκών, αλλά και των χωρών των Βαλκανίων και της Αν. Ευρώπης, δύναται αποτελέσει ελκυστική εναλλακτική για την ενεργειακή διασφάλιση της περίκλειστης Ουγγαρίας. Ο τομέας του τουρισμού, με τη χώρα μας να βρίσκεται σταθερά στις πρώτες προτιμήσεις των Ούγγρων τουριστών, παρέχει, επίσης, δυνατότητες περαιτέρω ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας, με ειδική έμφαση στις δυναμικά αναπτυσσόμενες εναλλακτικές μορφές τουρισμού στη χώρα μας.
Και βέβαια ο πολιτισμός, τομέας όπου η χώρα μας παρουσιάζει διαχρονικά υψηλή προστιθέμενη αξία, προσφέρει πάντα δυνατότητες ενδυνάμωσης συνεργειών, ιδίως με χώρες όπως η Ουγγαρία, με την οποία μας συνδέουν μακροχρόνιοι ισχυροί πολιτιστικοί δεσμοί, όπως μαρτυρούν και οι έδρες αρχαίων και νέων ελληνικών σπουδών σε επιφανή πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ουγγαρίας.
Τέλος, για μένα εξόχως σημαντική προτεραιότητα συνιστά η αρωγή της ελληνικής διασποράς, καθώς και των εν γένει δραστηριοποιούμενων στην περιοχή Ελλήνων. Αυτή την αποστολή έρχομαι να την υπηρετήσω με ζήλο και ενθουσιασμό. Η παρουσία στην Ουγγαρία συμπαγούς ελληνικής μειονότητας, με σημαντικό ιστορικό φορτίο, συνιστά για μένα επιπλέον στοιχείο ευθύνης, αλλά και έμπνευσης κατά
την άσκηση των καθηκόντων μου. Είχα την χαρά δύο από τις πρώτες εκδηλώσεις που παρευρέθηκα, μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου στην Ουγγαρία, να συνδέονται με την ομογένεια μας. Η κοπή της Βασιλόπιτας στο ιστορικό χωρίο Μπελογιάννη, και η εκδήλωση απαγγελίας των μαθητών του σχολείου Μανώλης Γλέζος, στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας. Και οι δύο εκδηλώσεις μου προκάλεσαν αισθήματα βαθειάς συγκίνησης, καθώς διαπίστωσα το πάθος του Ελληνισμού της Ουγγαρίας να διατηρήσει τα έθιμα και τις παραδόσεις μας και είδα την προσπάθεια που καταβάλλουν όλοι οι θεσμικοί φορείς της ομογένειας, οι εκπαιδευτικοί, τα παιδιά και οι οικογένειες τους για να διατηρήσουν τη γλώσσα και τους δεσμούς τους με την μητέρα πατρίδα, και να τα παραδώσουν όλα αυτά στις επόμενες γενεές, όπως έπραξαν και οι πρόγονοι τους. Αυτόν τον αγώνα δεσμεύομαι, ο ίδιος και οι άξιοι συνεργάτες μου στην Πρεσβεία, να τον υπηρετήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις.
Ποιο είναι το μήνυμα που θα στέλνατε στους Έλληνες τους Ουγγαρίας;
Αυτό που είχα την ευκαιρία νατους πω και κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης κοπής της Βασιλόπιτας στην Πρεσβεία της Ελλάδας, ότι όλοι μαζί, ενωμένοι, μπορούμε να καταφέρουμε πολλά, φτάνει να μη λησμονούμε ότι όποτε ο λαός μας υπήρξε ενωμένος μεγαλούργησε και ενέπνευσε όλη την οικουμένη. Ας θυμόμαστε τους στίχους του εθνικού μας ποιητή «Πάντα η νίκη, αν ενωθήτε, Πάντα εσάς θ’ ακολουθή.»
Εκ μέρους των αναγνωστών του Περιοδικού «Ελληνισμός» και της Ελληνικής Κοινότητάς μας, Σας ευχόμαστε καλή διαμονή και κάθε επιτυχία στο έργο σας. Ανδρέας Οικονόμου
– Melyek az első benyomásai itteni hivatalba lépése óta?
– Első benyomásaim kitűnőek. Magyarország, hazánkhoz hasonlóan, jelentős történelemmel és gazdag kultúrával rendelkező ország, mellyel régi baráti kapcsolatok fűznek össze bennünket, és ezeket a századok során a görögök itteni jelenléte is erősítette. Ma a magyarországi görögség továbbra is felelőssége teljes tudatában tölti be történelmi szerepét, mint a barátság hídja a két ország és nép között, továbbá mint országunk és a görög kultúra népszerűsítője magyar barátaink körében. Örömteli módon máris alkalmam volt személyesen megismerkedni a magyarországi görögség intézményeinek legtöbb vezetőjével. Külön öröm volt számomra megismerni Paisziosz főtisztelendő urat, Apameia püspökét, a közeljövőben pedig Ausztriába tervezek utazni, hogy meglátogassam őeminenciáját, Arszeniosz metropolitát, Magyarország és Közép-Európa Exarcháját. Alkalmam volt olvasni a magyarországi görög közösség nagymúltú lapját, az „Ellinismos”-t is, és meg kell mondanom, Oikonomou úr, hogy máris buzgó olvasójuk lettem. Végül, abban a megtiszteltetésben volt részem, hogy megismerhettem Magyarország köztársasági elnökét, Novák Katalin asszonyt, akinek január 19-én adtam át megbízólevelemet, egyben köszönetet mondhattam neki a magyar részről a görög kisebbség iránt megnyilvánuló vendégszeretetért és támogatásért. Szívélyes légkörben lefolyt találkozónkon ismét megerősítettem a két ország közötti baráti szálakat és Görögország Magyarországéval egyező szándékát a kétoldalú együttműködés fokozására. Hasonlóan pozitív benyomásokat szereztem azon, feladatkörömbe tartozó, ismerkedő találkozóim során, melyekre más, magas rangú magyar tisztségviselőkkel és a magyar Külgazdasági és Külügyminisztériumban dolgozó kollégákkal került sor.
– Korábban mely követségeken szolgált?
– Magyarországon 2022 decemberében kezdtem meg szolgálatomat, amely számomra egy jelentős évforduló volt, mivel éppen harminc esztendővel korábban léptem a görög diplomáciai szolgálat kötelékébe. A kilencvenes évek elején történt, mégis úgy érzem, mintha csak tegnap lett volna, hogy kiküldtek első külföldi posztomra, New Yorkba, Görögország Állandó ENSZ-képviseletére. Ezt követően Konstantinápolyban lettem konzul - ez a poszt minden görög diplomata számára különleges jelentőséggel bír. Törökországba 1999-ben helyeztek át, amely ott katasztrofális földrengések éve volt, olyanoké, mint amelyek sajnos napjainkban ismét lesújtottak Törökországra – és Görögország akkor, ahogy most is, szomszédunk segítségére sietett. Onnan Görögország Állandó NATO-képviseletére helyeztek, egy, első szolgálati helyemhez hasonló, multilaterális diplomáciai posztra, ahol a balkáni országok Görögország szempontjából fontos területét kaptam. Kritikus változások időszaka volt ez az Északatlanti Szövetség számára, hiszen hivatalba lépésem előtt alig néhány nappal következett be az Ikertornyok és az amerikai Pentagon elleni terrortámadás (9/11). A továbbiakban, miután négy évig a Külügyminisztérium Központi Apparátusában dolgoztam, 2007-ben megbíztak a dél-kínai Kuangcsou-i (Kanton) Görög Konzulátus megnyitásának előkészítésével, ahol aztán a konzuli posztot is én töltöttem be elsőnek. Onnan Olaszországba helyeztek, ahol eleinte a nagy történelmi múltú Nápolyi Görög Főkonzulátust vezettem, később pedig – miután az akkori gazdasági válság miatt a kormány a konzuli képviseletek számának csökkentéséről döntött, ami a Nápolyi Főkonzulátust is érintette – a római Görög Nagykövetségre kerültem, mint politikai tanácsadó. Ezután ismét Görögország következett, ahol kb. öt évig a Külügyminisztérium ENSZ és Egyéb Nemzetközi Szervezetek és Konferenciák Főosztályát vezettem. 2019-ben Görögország észtországi nagykövetévé neveztek ki. Ott kb. három és
fél évet szolgáltam, értékes tapasztalatokra téve szert. Végül, 2022 december 19-én megkezdtem a munkát legújabb szolgálati helyemen, Magyarországon.
– Melyek azok a prioritások, amelyeknek különös jelentőséget tulajdonít?
– Minden nagykövet elsődleges küldetése a kétoldalú kapcsolatok és az együttműködés erősítése a fogadó országgal. Görögország és Magyarország kapcsolatai teljes mértékben konstruktívak, ahogy az baráti, szövetséges országokhoz illik. Mindazonáltal mindig van lehetőség további erősítésükre, ami kölcsönös előnyökkel jár mindkét ország számára. Csak egy példa: a gazdasági, kereskedelmi és vállalkozói együttműködésen túlmenően Görögországnak a digitális és a zöld átállásban elért látványos eredményei termékeny talajt hoznak létre az együttműködéshez ezeken a területeken is, különös tekintettel a mai energiaválságra. Konkrétan, az, hogy Görögország energiaelosztó csomóponttá válik, amely nemcsak a belső igényeket képes kiszolgálni, de a Balkán és Közép-Európa igényeit is, vonzó alternatívát jelenthet a tengerparttal nem rendelkező Magyarország energiabiztonsága szempontjából. A turizmus is, lévén, hogy Görögország folyamatosan az élen szerepel a magyar utazók kedvenc úticéljai között, további lehetőségeket kínála kétoldalú együttműködésre, különös tekintettel a turizmus országunkban dinamikusan fejlődő alternatív formáira.
És persze a kultúra területe, ahol országunk korszakokon átívelően magas hozzáadott értéket tud felmutatni, szintén mindig számos lehetőséget nyújt a szinergiák erősítésére, különösen olyan országokkal, mint Magyarország, amellyel régi, szoros kulturális kapcsolatok fűznek össze bennünket, amint ezt, többek között, jeles magyar felsőoktatási intézményekben működő ó- ill. újgörög tanszékek léte is tanúsítja.
Végül, számomra rendkívül fontos prioritás a görög diaszpóra, és általában, a térségben tevékenykedő görögök támogatása. Ezt a feladatot nagy buzgalommal és lelkesedéssel fogom végezni. Az, hogy Magyarországon jelentős történelmi múltra visszatekintő, összetartó görög közösség él, még nagyobb felelősséget ró rám, de egyben ösztönzést is jelent a munkámhoz. Örömömre szolgált, hogy magyarországi hivatalba lépésem után első programjaim közül kettő: a Vaszilopita-ünnepség a történelmi Beloiannisz faluban és a Manolisz Glezosz Iskola tanulóinak szavalóversenye a Görög Nyelv Napja alkalmából itteni közösségünkkel volt kapcsolatos. Mindkét rendezvény mély meghatottsággal töltött el, mert megbizonyosodhattam róla, milyen elszántan őrzi szokásainkat és hagyományainkat a magyarországi görögség, és láttam, mekkora erőfeszítéseket tesznek a közösségi intézmények, a pedagógusok, a gyerekek és a családok is annak érdekében, hogy megőrizzék a nyelvet és kapcsolataikat az óhazával, és át is adják ezeket a következő nemzedékeknek, ahogy azt elődeik is tették. Ígérem, hogy e törekvést jómagam és kiváló munkatársaim a Nagykövetségen minden erőnkkel támogatni fogjuk.
– Milyen üzenetet fogalmazna meg a magyarországi görögök felé?
– Azt, amit a követségi Vaszilopita-ünnepségen is alkalmam volt elmondani: hogy együtt, egységben sok mindent elérhetünk, csak azt kell észben tartanunk, hogy amikor népünk egységes volt, nagy dolgokat vitt véghez, melyekből példát merített az egész világ. Emlékezzünk nemzeti költőnk szavaira: „A diadal, ha összefogtok/Mindig nyomotokban jár.”
– Az Ellinizmosz magazin és a görög közösség nevében sikeres munkát és kellemes itt-tartózkodást kívánunk önnek! Andreas Oikonomou
Εκ μέρους της Ελληνικής Κοινότητας μας στην Ουγγαρία είμαστε στην ευχάριστη θέση να φιλοξενούμε στο Περιοδικό «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» με μεγάλη χαρά και υπερηφάνεια τον Αθανάσιο Σιανό, ο οποίος για το έτος 2022 τιμήθηκε με το Βραβείο Εθνικοτήτων, το οποίο ως γνωστόν θεσμοθετείται από την Γραμματεία του Υφυπουργείου για τις Εκκλησιαστικές και τις Εθνοτικές Σχέσεις, που ανήκει στο Γραφείο του Πρωθυπουργού. Ο
Αθανάσιος Σιανός διετέλεσε Εκπρόσωπος των
Ελλήνων στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο για την περίοδο (2018-2022) και τιμήθηκε για την εδώ και δεκαετίες άριστη δουλειά του στους κόλπους της
Ελληνικής Κοινότητας μας, κέρδισε δε, την υψηλότερη αναγνώριση που υπάρχει στην Ουγγαρία
στο χώρο των εθνικοτήτων. Διετέλεσε για πολλά
Πρώτος αριστερά στη φωτογραφία ο Αθανάσιος Σιανός
χρόνια Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης της πόλης του Μπούνταορς και συνάμα Σύμβουλος Μειονοτήτων στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο. Όπως μου ανέφερε στην ευχάριστη και φιλική συζήτηση που είχαμε σε μια ωραία καφετερία του Budaörs στα 81 του έτη ο κ.Θανάσης αισθάνεται ολοκληρωμένος τόσο από επαγγελματικής απόψεως όσο και από την δραστήρια ενασχόληση του – σε όλα τα επίπεδα – με τα κοινά της ελληνικής παροικίας μας. Ο ίδιος με γνώμονα την πολυετή του πείρα τόσο στον χώρο της Αυτοδιοίκησης όσο και στον επιχειρηματικό τομέα στέλνει το δικό του ξεκάθαρο μήνυμα επικεντρώνοντας και υπογραμμίζοντας ότι : «ο ρόλος του κάθε μειονοτικού εκπροσώπου στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο πρέπει να είναι σε κοινή γραμμή με την κάθε κεντρική Αυτοδιοίκηση αποφασίζοντας και προωθώντας από κοινού, μετά τις απαραίτητες διαβουλεύσεις, τα σχέδια και τα προγραμματικά πλάνα στην Επιτροπή Μειονοτήτων του Κοινοβουλίου».
Όπως ο ίδιος επισημαίνει : «Εμείς οι Έλληνες της Ουγγαρίας απαριθμούμε περί τα 5.000 άτομα…Αυτό που εγώ θέλω να τονίσω, το μήνυμα μου είναι, ότι όλοι μαζί πρέπει να είμαστε ενωμένοι. Μόνο ενωμένοι θα προχωρήσουμε μπροστά και θα αναδείξουμε τον Ελληνισμό στην Ουγγαρία, δουλεύοντας από κοινού για την προώθηση των ελληνικών παραδόσεων και των πολιτιστικών μας αξιών». Ο αγαπητός Θανάσης αναφέρθηκε διεξοδικά στη ζωή του, στα δύσκολα παιδικά του χρόνια, στην άφιξη του στη Βουδαπέστη και στην μεγάλη αγάπη και φροντίδα που έλαβε από την φιλόξενη Ουγγαρία εκφράζοντας την μεγάλη του ευγνωμοσύνη. Ο Αθανάσιος Σιανός γεννήθηκε το 1942 στο Μακροχώρι του Νομού Καστορίας. Όπως εξιστορεί : «Ήρθα στην Ουγγαρία μαζί με άλλα παιδιά το 1948 την εποχή του Εμφυλίου Πολέμου. Στους διάφορους παιδικούς σταθμούς μαζί με άλλα ελληνόπουλα, μάθαμε τα ουγγρικά και πήγαμε στο Δημοτικό. Μετά το απολυτήριο του Λυκείου εισήχθηκα στο Τμήμα Εμπορίου της Ανωτέρας Εμπορικής και Ξενοδοχειακής Σχολής Βουδαπέστης (σήμερα πρόκειται για το Τμήμα Εμπορικών Ξενοδοχειακών Σπουδών της Ανωτέρας Εμπορικής Σχολής Βουδαπέστης) από όπου πήρα πτυχίο το 1966».
Πλούσια και αξιόλογη η επιχειρηματική αντζέτα του συνομιλητή μας: «Οι εταιρείες στις οποίες απασχολήθηκα και οι αντίστοιχες θέσεις που κατέλαβα : 1968 – 72 στην Επιχείρηση Χονδρικής Πώλησης Ψιλικών και Πλεκτών Ειδών Βουδαπέστης. Υπεύθυνος πωλήσεων : 1972-1983 στην Επιχείρηση Λιανικής Πώλησης Ειδών Νεωτερισμού της Πρωτευούσης ως Διευθυντής Καταστήματος και, μετά τον ανασχηματισμό της Εμπορικής Επιχείρησης Arany Pok (Xρυσή Αράχνη) προϊστάμενος του Τμήματος Διοίκησης Δικτύου και Πωλήσεων. Μετά το 1983 και έως την ιδιωτικοποίηση της τα τέλη του
1991,διετέλεσα διευθυντής της Κοινής Επιχείρησης Aranypok - Konzumex (Οίκος Μόδας Fontana) με κύριο τομέα ευθύνης την διασφάλιση της επιτυχούς πορείας της επιχείρησης. Πρώτος εισήγαγα στην Ουγγαρία μεταξύ άλλων τα προϊόντα των Οίκων Samsonite και Guy Laroche. H εταιρεία ήταν κερδοφόρος καθ’ όλα τα χρόνια της διεύθυνσης μου. Από το 1992 ήμουν κατ’ ανάθεση διευθυντής της Politrade E.Π.Ε.»¨.
Αναφερόμενος στο πλούσιο και αξιόλογο έργο του κατά την τετραετή θητεία του ως Εκπρόσωπος των Ελλήνων στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο τονίζει την άριστη συνεργασία με τις ελληνικές αυτοδιοικήσεις, την προώθηση των ελληνο-ουγγρικών πολιτιστικών σχέσεων με την διοργάνωση υψηλού επιπέδου εκδηλώσεων καθώς και την εποικοδομητική συνεργασία με το Χωριό Μπελογιάννης και το εκεί Δημοτικό Σχολείο «Νίκος Μπελογιάννης». Ως άριστες χαρακτηρίζει ο Αθανάσιος Σιανός τις σχέσεις με την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και τις διπλωματικές αρχές τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου.
Ο Αθανάσιος Σιανός δηλώνει περήφανος για τις δικές του πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις σε ότι αφορά την προώθηση του θέματος της ουγγρικής βοήθειας προς τους πληγέντες
από τις φονικές πυρκαγιές στο Μάτι, καθώς επίσης και για
την συμβολή του στο θέμα της ουγγρικής βοήθειας για την αποκατάσταση των ζημιών στα παρεκκλήσια της Λέσβου. Θεωρεί ουσιαστικής σημασίας κατά την διάρκεια της θητείας του τις προσπάθειες για διευθέτηση του ζητήματος της Ελληνικής Έδρας στο Πανεπιστήμιο Eötvös Loránd. Ο ίδιος αναφέρεται με ικανοποίηση στην αρκετά καλή συνεργασία
που είχε με τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα τόσο με το Σχολείο «Μανώλης Γλέζος» στη Βουδαπέστη όσο και το Δημοτικό Σχολείο «Νίκος Μπελογιάννης»
Mε την ολοκλήρωση της θητείας του ως Εκπροσώπου στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο την Άνοιξη του ‘22 και μετά ένα σχετικό διάλειμμα συνεχίζει τις δραστηριότητες του στον χώρο της Αυτοδιοίκησης ως Πρόεδρος του Συλλόγου «Ελλάς» με στόχο να στηρίξει και στο εξής θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού, αθλητισμού, ενισχύοντας και υποστηρίζοντας τις δραστηριότητες της νέας γενιάς μοιράζοντας μαζί τους τις εμπειρίες τόσων και τόσων χρόνων…
Τέλος θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε ότι στην πανηγυρική εκδήλωση της απονομής των επαίνων στους βραβευθέντες των 13ων αναγνωρισμένων μειονοτήτων στην Ουγγαρία, που πραγματοποιήθηκε στο Βουλγαρικό Οίκο Πολιτισμού (16 Δεκεμβρίου 2022), τα βραβεία απένειμαν από κοινού: Ο κ.Miklós Soltész αρμόδιος Υφυπουργός για τις Εκκλησιαστικές και τις Εθνοτικές Σχέσεις στο Γραφείο του Πρωθυπουργού και ο κ. Attila Fülöp Υφυπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Κοινωνικής Πρόνοιας. Ανδρέας Οικονόμου
Η Πρεσβεία της Ελλάδας στη Βουδαπέστη θα ήθελε να σας υπενθυμίσει τη δυνατότητα άσκησης του εκλογικού δικαιώματος για τους Έλληνες που διαβιούν εκτός της Ελληνικής Επικράτειας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο 4648/2019, καθώς και ότι η Πρεσβεία είναι στη διάθεση παντός ενδιαφερόμενου προκειμένου να τον διευκολύνει στη συμπλήρωση της αίτησης εγγραφής στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή μέσω της πύλης Δημόσιας Διοίκησης (apodimoi.gov.gr) αλλά και μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου Εσωτερικών ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ: Απαραίτητη προϋπόθεση για την εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ψηφοφόρων εξωτερικού είναι οι εκλογείς να συγκεντρώνουν σωρευτικά τα παρακάτω κριτήρια:
• να έχουν διαμείνει συνολικά δύο (2) έτη εντός της Ελληνικής Επικράτειας κατά το χρονικό διάστημα των τελευταίων τριάντα πέντε (35) ετών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης εγγραφής,
• να έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος. Ως «φορολογική δήλωση» νοείται η υποβολή στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (Έντυπο Ε1), αναλυτικής δήλωσης εισοδημάτων από μίσθωση ακινήτων (Έντυπο Ε2), κατάστασης οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα (Έντυπο Ε 3) ή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Έντυπο Ε9), όπως κάθε φορά ισχύουν. Εξαρτώμενα μέλη των οικογενειών εξαιρούνται του περιορισμού της υποβολής φορολογικής δήλωσης εφόσον: α) δεν έχουν συμπληρώσει τα τριάντα (30) έτη και β) έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση συγγενείς α΄ βαθμού κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος. ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ: Ο εκλογέας μπορεί να εγγραφεί στους ει-
Görögország budapesti Nagykövetsége felhívja szíves figyelmüket arra, hogy a 4648/2019 sz. törvény értelmében a Görögország határain kívül élő görögök is élhetnek szavazati jogukkal, továbbá arra is, hogy a Nagykövetség minden érdekelt rendelkezésére áll, amennyiben segítségre lenne szüksége a regisztrációs kérelem kitöltéséhez a Közigazgatási Ügyfélkapun (apodimoi.gov.gr) vagy a görög Külügyminisztérium weboldalán át elérhető speciális alkalmazás igénybevételével.
ELŐFELTÉTELEK: A külföldi lakos szavazópolgár a külföldi lakosok választói névjegyzékbe csaka következő feltételek együttes megléte esetén vehető fel:
• ha a regisztrációs kérelem benyújtását megelőző 35 év folyamán összesen legalább 2 (kettő) évet töltött el a görög állam területén.
• ha a folyó évben vagy az előző adóévben adóbevallást nyújtott be Görögországban.
„Adóbevallás”-ként a következő dokumentumok fogadthatók el (ezek közül értelemszerűen azok, amelyek az adózóra vonatkoznak): az Állami Bevételek Független Hatóságához benyújtott személyi jövedelemadó-bevallás (E1-es nyomtatvány), ingatlan bérbeadásából származó jövedelem részletes bevallására szolgáló nyomtatvány (E2-es nyomtatvány), vállalkozási tevékenységgel kapcsolatos pénzügyi adatokat tartalmazó beszámoló (E3-as nyomtatvány) ill. ingatlanok adatainak bevallására szolgáló nyomtatvány (E9-es nyomtatvány).
Eltartott családtagok mentesülnek az adóbevallás benyújtása alól, amennyiben
a) még nem töltötték be 30. (harmincadik) életévüket és
b) 1. fokú rokonaik a folyó vagy a múlt adóévben benyújtottak adóbevallást.
δικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού οποτεδήποτε και για χρονικό διάστημα οκτώ ( 8 ) ετών από την ημερομηνία αποδοχής της αίτησης. Ο εκλογέας οποτεδήποτε μπορεί να μεταβάλλει τα προσωπικά στοιχεία του, να αναστέλλει την εγγραφή του για ορισμένο χρονικό διάστημα και να ακυρώνει την εγγραφή του στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού.
Σημειώνεται ότι για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος στις Εθνικές Εκλογές του 2023, είναι απαραίτητο οι εκλογείς να έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού δώδεκα (12) ημέρες πριν από την προκήρυξη των εκλογών. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη σύσταση των εκλογικών τμημάτων είναι ο αριθμός των εκλογέων να μην είναι μικρότερος των 40 ατόμων.
Εγγραφές ή μεταβολές αιτήσεων που λαμβάνουν χώρα σε χρονικό διάστημα μικρότερο των δώδεκα (12) ημερών πριν από την προκήρυξη των εκλογών, θα καταχωρίζονται στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού μετά τη διενέργεια των εκλογών. Αναλόγως, οι αναστολές και οι διαγραφές αιτήσεων που λαμβάνουν χώρα σε χρονικό διάστημα μικρότερο των τριών (3) ημερών πριν από την προκήρυξη των εκλογών, καταχωρίζονται στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού μετά τη διενέργεια των εκλογών.
Οι εκλογείς, εφόσον αδυνατούν οι ίδιοι να συμπληρώσουν και να υποβάλλουν την ηλεκτρονική αίτηση εγγραφής, μεταβολής και αναστολής ή διαγραφής εκλογέα, έχουν τη δυνατότητα να απευθύνονται στις αρμόδιες προξενικές αρχές της χώρας. Με αυτοπρόσωπη παρουσία, το ΑΦΜ τους και με την αρωγή διαπιστευμένου υπαλλήλου των προξενικών αρχών συμπληρώνουν και υποβάλλουν την αίτηση τους στην εφαρμογή.
HATÁRIDŐ: A választópolgár a külföldi lakosok választói névjegyzékére regisztrációs kérelme elfogadásától számított 8 (nyolc) éven belül bármikor feliratkozhat. A választópolgár személyi adatait bármikor módosíthatja, regisztrációs bejegyzését a külföldi lakosok választói névjegyzékében határozott időtartamra felfüggesztheti vagy érvénytelenítheti.
Felhívjuk a figyelmet arra, hogy a 2023-as országos parlamenti választásokon való részvételhez elengedhetetlen, hogy a választópolgárok legalább 12 (tizenkettő) nappal a választások kiírása előtt regisztráltassák magukat a külföldi lakosok választói névjegyzékébe. A szavazóhelyiségek felállításának nélkülözhetetlen előfeltétele, hogy a regisztrált választópolgárok száma legalább 40 (negyven) fő legyen.
Azon kérelmek regisztrálása ill. módosítása, amelyek kevesebb, mint 12 (tizenkettő) nappal a választások kiírása előtt kerülnek benyújtásra, a választások lebonyolítása után lesznek bejegyezve a külföldi lakosok választói névjegyzékébe. Hasonlóképpen, kérelmek felfüggesztése vagy törlése, amennyiben ezeket kevesebb, mint 3 (három) nappal a választások kiírása előtt kezdeményezik, a választások lebonyolítása után lesznek bejegyezve a külföldi lakosok választói névjegyzékébe.
Azok a választópolgárok, akik nem tudják személyesen kitölteni és benyújtani az elektronikus úton kitöltendő ill. benyújtandó regisztrációs, módosítási vagy felfüggesztési kérelmet, segítségért a lakhelyük szerint illetékes görög konzuli szervhez fordulhatnak.
Ez esetben személyesen, görög adóazonosító számukkal, kell megjelenniük a képviseleten, ahol a konzuli szerv kijelölt munkatársa segíteni fog nekik kérelmük kitöltésében és a számítógépes alkalmazáson keresztül történő beküldésében.
Κι όταν δεν πεθαίνει ο ένας
για τον άλλον
είμαστε κιόλας νεκροί
Ο Τάσος Λειβαδίτης, γεννήθηκε και πέθανε στην Αθήνα (20 Απριλίου 1922- 30 Οκτωβρίου1988),
είναι ένας από τους σημαντικότερους ποιητές
της μεταπολεμικής γενειάς.
Από τον καιρό της Κατοχής εργαζόταν σε διάφορες εφημερίδες ως δημοσιογράφος ,και το 1943 υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Νέων Ελλήνων Λογοτεχνών.
Κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών γεγονότων μαζί με άλλους ΕΠΟΝίτες οργάνωνε εράνους και διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Για τη δράση αυτή είχε συλληφθεί και εξοριστεί. Ελευθερώθηκε μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, που υπογράφτηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1945. Στον καιρό του Εμφυλίου πολέμου, το 1948, συλλαμβάνεται και εξορίζεται στον Μούδρο. Μεταφέρθηκε μετά από ένα χρόνο στη Μακρόνησο και από κει στον Αϊ-Στράτη και τέλος στις φυλακές Χατζηκώστα στην Αθήνα, απ’ όπου αφέθηκε ελεύθερος το 1951. Ως ποιητής ο Τάσος Λειβαδίτης εμφανίσθηκε το 1946 στο περιοδικό “Ελεύθερα Γράμματα”. Εξέδωσε την πρώτη ποιητική σύνθεσή του το 1952 «Μάχη στην άκρη της νύχτας» το 1952. ( Αθήνα, Κέδρος). Εργάσθηκε και ως κριτικός ποίησης στην εφημερίδα “Αυγή” και το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης» όπου δημοσίευσε πολιτικά και κριτικά δοκίμια. Στίχοι του μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Λοΐζο, τον Γιώργο Τσαγκάρη και τον Μιχάλη Γρηγορίου. Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία 1953 για τη συλλογή του «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου»), με το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων 1957 για τη συλλογή του «Συμφωνία αρ.Ι»),με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης 1976 για τη συλλογή «Βιολί για μονόχειρα»),με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης 1979 για το «Εγχειρίδιο ευθανασίας»). Ο σύζυγός μου, Κάλμαν Σαμπό, γνώρισε τον Λειβαδίτη στον Εκδοτικό Οίκο Κέδρος μέσω του Γιάννη Ρίτσου, όταν εκδόθηκε το βιβλίο του Λειβαδίτη «Ποίηση (1952-1963)». Αθήνα, Κέδρος, 1965. Από τον τόμο αυτόν στην δεκαετία του ΄70 μετέφρασε την «Συμφωνία αρ.Ι». και την “Καντάτα για τρεις δισεκατομμύριες φωνές”, έδωσε στον φίλο μας Άρπαντ Παπ να μεταφράσει, με τη βοήθειά μου, την «25η ραψωδία της Οδύσσειας» και το έργο «Οι τελευταίοι» που είχε εκδοθεί το 1966, ( επίσης Κέδρος). Αυτά τα τέσσερα έργα του ποιητή με τον επίλογο του Κάλμαν Σαμπό εκδόθηκαν σε 2200 αντίτυπα στη σειρά Σύγχρονη Βιβλιοθήκη του Εκδοτικού Οίκου Ευρώπη, στη Βουδαπέστη,το 1980. (Taszosz Livaditisz: Kantáta Hárommilliárd Hangra, Modern Könyvtár,Európa Könyvkiadó, 1980.)
Κατωτέρω παραθέτω τους μονολόγους του ανθρώπου με το κασκέτο από την “Καντάτα” και στις δύο γλώσσες.
ΚΑΝΤΑΤΑ ΠΡΌΣΩΠΑ
ΠΟΙΗΤΗΣ: σκυμένος στο τραπέζι μιας κάμαρας
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΑΣΚΕΤΟ: ψηλός, βλογιοκομένος άντρας. Περνάει συχνά απ’ αυτό το δρόμο, πάντα κατά το ηλιοβασίλεμα — και κανείς δεν ξέρει από που έρχεται, ούτε που πάει. Μόνο τα παιδιά που παίζουν, μόλις τον δουν, σταματάνε το παιχνίδι και τον τριγυρίζουν. Εκείνος χαμογελάει. Κάθεται ύστερα σ’ ένα σκαλοπάτι κι αρχίζει κάθε φορά κι απόνα ωραίο παραμύθι. Και τα μάτια των παιδιών, μεγάλα κι ερωτηματικά μέσα στο βράδι, τον κοιτάζουν. Σήμερα θα τους πει μια Ιστορία παλιά όσο κι ο κόσμος. “Α, ναι — συχνά του αρέσει να μιλάει σε ύφος βιβλικό.
ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΠΕΡΑΣΤΙΚΟΙ : αυτός που σφύριζε την Παλόμα, ο άλλος που νόμιζε πώς ήτανε σοφός, ένας με μάτια πυρετικά, αυτός που βγήκε απ’ το καπηλιό. Ο πιο τρομερός απ’ όλους, ο γέρος με την κρεατοελιά, ένας αγνωστικιστής, αυτός με την κουρασμένη μνήμη, κάποιος που μας έμοιαζε πολύ — άπειροι τύποι σαν την άμμο της θάλασσας και σαν τ’ άστρα τ’ ουρανού. Και σαν τα σκιρτήματα της ψυχής άπειροι.
ΧΟΡΟΣ : Γυναίκες, δεξιά, μαζεμένες σε μια ξώπορτα κουβεντιάζουν τα δικά τους
Αριστερά, άντρες, πλάι στη σκαλωσιά μιας οικοδομής, λένε ένα τραχύ, δυνατό τραγούδι. Αλήθεια, που τόμαθαν; Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΑΣΚΕΤΟ
Την πρώτη φορά που μιλάει ο άνθρωπος με το κασκέτο λέει τα ακόλουθα:
1.Και τις μέρες εκείνες οι άντρες με τις καμπαρντίνες και χαμηλωμένες ρεπούμπλικες πήραν το έγγραφο της διαταγής
2. Και πήγαν να τον συλλάβουν.
3. Ήταν δε αυτός άνθρωπος φτωχός, επιγραφοποιός στο επάγγελμα.
4. Κι είχεν απαρνηθεί τη μητέρα του και τα εργαλεία του, 5. κι ότι πιο άγιο και βαθύ έχει ο άνθρωπος σε τούτον τον κόσμο.
6. Και μάζευε, έλεγε η διαταγή, κρυφά τους μεροκαματιάρηδες και τους χερομάχους,
7. και τους μιλούσε για την ελπίδα και το μέλλον- κι άλλες τέτοιες βλασφημίες.
8. Κι οι ταπεινοί χαμογέλαγαν, κι οι τυφλοί σκιρτούσαν, κι οι φτωχοί πλούτιζαν από φιλία.
9. Οι διψασμένοι βρίσκαν έν’ αυλάκι νερό. Κι οι κυνηγημένοι μιά πόρτα.
10. Κι οι απελπισμένοι γύριζαν τώρα τραγουδώντας μέσα στη νύχτα
11. έναν παράξενο σκοπό.
12. Που ενώ μιλούσε για βάσανα, ξαλάφρωνε όλο της ψυχής σου το βάρος.
13. Και την άλλη μέρα, ώρα λύχνου, οι άντρες με τις χαμηλωμένες ρεπούμπλικες, (για να μη φαίνονται τα τυφλά τους μάτια), χτύπησαν τη μικρή ξύλινη πόρτα, δυτικά της πόλης, κοντά στα παλιά βυρσοδεψεία.
14. Κι αυτός άνοιξε. Και τον ερώτησαν: Πως λέγεσαι; Κι εκείνος απάντησε.
λίγο.
15. Και τ’ όνομά του ήταν μεγάλο, σαν οποιοδήποτε ανθρώπινο όνομα.
Ευαγγελία Τσαρούχα ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ
16. Και την πρώτη νύχτα μπήκε μες στο κελί ένας άνθρωπος
που ‘χε χάσει το πρόσωπό του, κι ακούμπησε το φανάρι που κρατούσε κάτω στο πάτωμα.
17. Κι ο ίσκιος του μεγάλωσε πάνω στον τοίχο
18. Και τον ερώτησε: πού έχεις κρυμμένα τα όπλα;
19. Κι εκείνος, κανείς δεν ξέρει αν από σύμπτωση, ή ίσως για ν’ απαντήσει,
20. έβαλε το χέρι πάνω στην καρδιά του.
21. Και τότε τον χτύπησε. Ύστερα μπήκε άλλος άνθρωπος
που ‘χε χάσει το πρόσωπό του και τον χτύπησε κι αυτός.
22. Κι οι άνθρωποι που ‘χαν χάσει το πρόσωπό τους ήταν πολλοί.
23. Και ξημέρωσε . Και βράδιασε.
24. Ημέρες σαράντα.
25 Κι ήρθαν στιγμές που φοβήθηκε πως θα χάσει το λογικό του.
26. Και τον έσωσε μια μικρή αράχνη στη γωνιά, που την έβλεπε ακούραστη κι υπομονετική να υφαίνει τον ιστό της.
27. Και κάθε μέρα τής τον χάλαγαν με τις μπότες τους μπαίνοντας.
28. Κι εκείνη τον ξανάρχιζε κάθε μέρα. Και της τον χάλαγαν πάλι. Και τ’ άρχιζε ξανά.
29. Εις τους αιώνας των αιώνων Τη δεύτερη φορά που μιλάει ο άνθρωπος με το κασκέτο λέει τα ακόλουθα:
30. Και κάθε μέρα διάφορα πρόσωπα άνοιγαν το μικρό παράθυρο του κελιού του και κοίταζαν μέσα.
31. Και τα μάτια τους ήταν πέτρινα.
32. Μα ήρθαν στιγμές που κι αυτά τα πέτρινα μάτια τους, παρηγόρησαν τη μεγάλη ανθρώπινη μοναξιά του.
33. Και κάθε νύχτα μπαίναν κι ακουμπούσαν το φανάρι κάτω στο πάτωμα.
34. Και τον χτυπούσαν.
35. Κι ο ίσκιος τους πάλευε πάνω στο ταβάνι, σαν ένας νικημένος που χτυπιέται και κλαίει.
36. Και τον αφήναν ύστερα μονάχο, με τη σιωπή και το αίμα του που έτρεχε.
37. Και μακριά ακουγόταν να σφυρίζουν τα τραίνα, με αυτό τον απέραντο ήχο που προσκαλεί στη ζωή.
38. Ίσως και να ‘χασε το θάρρος του τότε. Ίσως και να ‘κλαψε. Ίσως και να ‘πεσε σε ακόμα πιο μεγάλο αμάρτημα:
39. Και να υπερηφανεύτηκε.
40. Και τη δέκατη τρίτη νύχτα άκουσε κάποιον να βογκάει στο διπλανό κελί.
41. Κι ένιωσε θλίψη ανείπωτη, ότι δεν μπορούσε να τον βοηθήσει.
42. Άρχισε, λοιπόν, να σέρνεται σιγά-σιγά προς το μέρος του τοίχου.
43. Και πολλές φορές, στο μεγάλο αυτόν δρόμο της γης, λιποθύμησε.
44. Κι όταν έφτασε, τέλος, σήκωσε το ανήμπορο χέρι του κι άρχισε να χτυπάει τον τοίχο.
45. Όπως, αιώνες τώρα, συνηθούν μέσα στη ερημιά τους οι τρελλοί κι οι φυλακισμένοι.
46. Και μονομιάς το βογγητό έπαψε. Κι ένα σπασμένο χτύπημα ακούστηκε στον τοίχο του άλλου κελιού.
47. Προς δόξαν του ανθρώπου.
Την τρίτη φορά που μιλάει ο άνθρωπος με το κασκέτο λέει τα ακόλουθα:
48. Και με συνοδεία μεγάλης φρουράς τον οδήγησαν στο Δικαστήριο.
49. Ήταν δε η φρουρά αμούστακα, φτωχά παιδιά που αισχρολογούσαν και βρίζανε.
50. Για να ξεχάσουν πως κάποτε τα φώναζαν: της πλύστρας ο γιός.
51. Κι εκείνα κρυβόντουσαν πίσω απ’ τα ξεζεμένα κάρα, ή στις γκρεμισμένες αποθήκες, και κλαίγαν ώρα πολλή.
52. Κι ήταν στιγμές που μισούσαν τη μάνα τους.
53. Κι ήταν πάλι στιγμές που πέφταν με δάκρυα στα χέρια της μάνας τους που μύριζαν σαπούνι και ξένο φαΐ.
54. Τα μεγάλα φθαρμένα τους χέρια σα μικρές εκκλησίες που ερειπώθηκαν.
55. Κι ούτε παπάς πια τις λειτουργεί, κι ούτε πιστός με βάγια πηγαίνει.
56. Και κατεβαίνει ο ίδιος ο Θεός και κλαίει
57. μέσα στα χέρια τους.
58. Κι οι δικαστές, μόλις εκείνος μπήκε, σκύψαν και κάτι μίλησαν μεταξύ τους.
59. Και τον ρώτησαν: Είσαστε πολλοί;
60. Κι αυτός, κανείς δεν ξέρει αν από σύμπτωση, ή ίσως για ν΄απαντήσει, έδειξε έξω απ’ το παράθυρο,
61. το πλήθος.
62. Κι οι δικαστές φώναξαν: τι χρείαν έχομεν άλλων μαρτύρων;
63. Και θυμήθηκαν, τότε, πως τούτος ο λόγος είχε, κάποτε, πριν πολλά χρόνια, ξαναειπωθεί.
64. Και τους πήρε φόβος μεγάλος.
Την τέταρτη φορά που μιλάει ο άνθρωπος με το κασκέτο λέει τα ακόλουθα:
65. Και οι μέρες πέρασαν γρήγορα. Κι ήρθε το τελευταίο
απόγευμα που ο φτωχός επιγραφοποιός θα ζούσε πάνω στη γη.
66. Κι ακούμπησε στο μικρό, καγκελόφραχτο παράθυρο του κελιού και κοίταξε κάτω την πολιτεία.
67. Κι ύστερα κοίταξε ψηλά, που άρχιζαν να ανάβουν τ’ άστρα ένα-ένα.
68. Και τότες μια απέραντη γαλήνη τον έλουσε, σα να ‘σβησαν όλες μονομιάς οι αγωνίες, που χρόνια τώρα τον βασάνιζαν.
69. Κι ένοιωσε μέσα του τον ίδιο γλυκό λυγμό, όπως όταν ήταν παιδί, και κάποιος του άπλωνε εγκάρδια το χέρι του, ή του’λεγε μιά παρήγορη λέξη
70. Και ψιθύρισε σιγανά: σύντροφοι.
71. Και τον οδήγησαν, μαζί με άλλους δύο συντρόφους του, σ’ ένα μικρό λόφο, λίγο πιό έξω απ’ την πόλη.
72. Πίσω από το παλιό, ερειπωμένο νοσοκομείο.
73. Κι ότι ξημέρωνε.
74. Κι ο αξιωματικός του αποσπάσματος. όπως είναι αρχαίο συνήθειο, πήγε και στάθηκε μπροστά στον ακρινό σύντροφο και τον ρώτησε:
75. Ποια είναι η τελευταία σου επιθυμία;
76. Κι εκείνος ζήτησε να καπνίσει. Και του’ δωσαν.
77. Κι ο αξιωματικός πήγε και στάθηκε στο δεύτερο σύντροφο. Και τον ερώτησε κι αυτόν.
78. Κι εκείνος ζήτησε μια πέτρα μεγάλη.
79. Κι ο αξιωματικός, περίεργος, διέταξε να τη φέρουν. Κι απομακρύνθηκε λίγο.
80. Τότε αυτός πήρε την πέτρα που ζήτησε και την ακούμπησε κάτου, στο χώμα, ανάμεσα στους δύο άλλους συντρόφους του. Κι ανέβηκε πάνω.
81. Γιατί ήταν κοντός.
82. Κι ο τρίτος σύντροφος δε ζήτησε τίποτα.
83. Κι ήτανε άνοιξη.
84. Για ν’ αληθέψει ο λόγος, που γυρίζοντας στα τρίστρατα, λέγαν κείνοι οι παλιοί τραγουδιστές, με τα μακριά τους γένια να ανεμίζουνε σαν άρπες:
85. Ακόμα τούτ’ την άνοιξη, ραγιάδες, ραγιάδες....
86. Κι ο επικεφαλής πήγε και στάθηκε πλάι στο απόσπασμα. Κι έδωσε το παράγγελμα:
87. Επί σκοπόν!
88. Οι τρεις σύντροφοι, τότε, γύρισαν και κοιτάχτηκαν μια στιγμή.
89. Κι ύστερα στρέψαν πάλι τα μάτια τους μπροστά, κοιτάζοντας πάνω από τα κράνη του αποσπάσματος, μακριά, 90. το μέλλον.
91. Πυρ!
92. Κι ήταν η ώρα που κάθε μέρα βγαίνει ο ολόλαμπρος ήλιος.
93. Κι αρχίζει η ζωή. Την τελευταία φορά που μιλάει ο άνθρωπος με το κασκέτο λέει τα ακόλουθα:
94. Και δεν πέρασαν μέρες πολλές κι οι άντρες με τις χαμηλωμένες ρεπούμπλικες, (για να μη φαίνονται τα τυφλά τους μάτια), πήραν καινούρια διαταγή.
95. Και χτύπησαν την μικρή σιδερένια πόρτα, στο κέντρο της πόλης, πίσω από την αγορά.
96. Εκεί που ο αέρας μυρίζει ολόγυρα ψαρίλα και χαλασμένα φρούτα.
97. Κι ολημερίς πηγαινόρχονται άνθρωποι φτωχοί κι αγοράζουν χόρτα, ύποπτης ποιότητας κρέατα, και φτηνά, της δραχμής, κεριά για τους νεκρούς τους.
98. Κι αυτούς που ζήσαν χρόνια μες στη δυστυχία και την
ταπείνωση, κι όταν κάποτε ξαφνικά τους απλώσεις το χέρι, εκείνοι χαμογελάνε φοβισμένα, κι αποτραβιούνται. 99. Εκεί που οι διάφοροι έμποροι βγαίνουν στις πόρτες των μαγαζιών και κοιτάζουν το δρόμο σαν κάτι να ψάχνουν. Κι ύστερα μπαίνουν κι ανακατεύουν με τα χέρια το εμπόρευμά
τους σαν κάτι να ψάχνουν. Κι ανοίγουν μετά τα βιβλία τους με τους λογαριασμούς και τα συρτάρια με τις εισπράξεις κι αρχίζουν πάλι να ψάχνουν.
100. Μα όστις απωλέσει την ψυχήν αυτού, με τι θέλει την αντικαταστήσει;
101. Και το βράδυ γυρίζουν σπίτι τους κι αγγίζουν τις γυναίκες τους με χέρια βαρειά - που συνεχίζουν να ψάχνουν.
102. Κι εκείνος, μαρμαράς το επάγγελμα, σηκώθηκε κι άνοιξε. Και τον ερώτησαν: πως λέγεσαι; Κι αυτός τους απάντησε.
103. Κι οι άντρες με τις ρεπούμπλικες ταράχτηκαν μόλις άκουσαν τ’ όνομά του.
104. Κι αναρωτιόντουσαν μεταξύ τους: τι συμβαίνει λοιπόν; μην τάχα αναστήθηκε;
105. Κι ύστερα γέλασαν, πως τάχα δε γίνονται στον αιώνα μας θαύματα - ένα γέλιο αβέβαιο.
106. Και τ’ όνομά του ήταν μεγάλο σαν οποιοδήποτε ανθρώπινο όνομα.
Taszosz Livaditisz a háború utáni költőnemzedék kiemelkedő alakja. 1945-ben tűnt fel verseivel rangos folyóiratok hasábjain. Részt vett a görög nemzeti Ellenállásban, és 1943-ban alapító tagja volt a Fiatal Görög Irodalmárok Egyesületének. 1948-52 között különböző koncentrációs táborokban volt. Az 1953-as varsói VIT-en I. díjat nyert a „Fúj a szél a világ keresztútjain” című poémája, amely ismertté tette költészetét. Az 1956-67-es költői pályájának második nagy korszakából négy poémája magyarul is megjelent az Európa Könyvkiadó Modern Könyvtár sorozatában, 1980-ban, Szabó Kálmán válogatásában. Részletek következnek a kötet címadó poémájából, emléket állítva a nagy költőnek, aki tavaly töltötte volna be születésének 100. évfordulóját (1922-1988).
KANTÁTA HÁROMMILLIÁRD HANGRA
2. S elindultak, hogy tömlöcbe vessék.
3. Ő pedig szegény címfestő volt.
4. És elhagyta az ő anyját és az ő szerszámait,
5. s mindazt , ami szent és sérthetetlen az ember számára ezen a világon.
6. És titokban maga köré gyűjté – ezzel vádolták – a napszámosokat és a bérmunkásokat,
7. és folyton folyvást a reményről és a jövőről szólott hozzájuk istenkáromló szavakkal.
8. És a megalázottak arca mosolyra derült, a vakok ujjongva pattantak fel, és a szegények a barátságban kincsre leltek.
9. A szomjúhozók tiszta forrásra találtak, és az üldözöttek tárt kapura.
10. És a reményüket vesztettek éjjelente egy
11. különös új dalt dúdolva tértek meg hajlékukba.
SZEREPLŐK:
KÖLTŐ: a szobában az asztalra hajolva ír. Látszik azonban, hogy ma az ihlet makacsul ellenszegül. Ledobja a töltőtollat, és kimegy az erkélyre, hogy kiszellőztesse a fejét.
A SILTESSAPKÁS EMBER: magas himlőhelyes férfi. Gyakran megy végig ezen az utcán, mindig alkonyatkor, és senki sem tudja, honnan jön és hová igyekszik. Csak a gyerekek veszik körül, akik, mihelyt meglátják, abbahagyják a játékot. Ő meg rájuk mosolyog. Azután leül az egyik lépcsőre, és egy-egy szép mesébe fog. A gyerekek rászegezik nagy, kérdőjelekkel teli szemüket a szürkületben. Ma este egy nagyon régi, a világgal egyidős történetet fog elmondani nekik. Különben gyakorta szeret biblikusan beszélni.
KÜLÖNFÉLE JÁRÓKELŐK: az egyik, aki a La Palomát fütyörészi; másik, aki bölcsnek hitte magát; egy égő szemű ember; a kocsmából jövő; a félelmetes; az anyajegyes arcú öregember; egy agnoszticista; az emlékeibe belefáradt; valaki, aki nagyon hasonlít ránk – annyi típus, amennyi a homokszemcse a tengerparton, vagy csillag az égen. Vagy ahányféle a lélek rezdülése.
KÓRUS: jobb oldalt a nők egy ház kapujához gyűlve beszélgetnek a szokásos dolgokról; baloldalt a férfiak egy építkezés állványzatánál énekelnek, daluk nyers és erőt sugárzó. Vajon kitől tanulhattak?
1. És azokban a napokban a ballonkabátos, kalapjukat mélyen a szemükbe húzó férfiak kézhez kapták a parancsot.
12. S mialatt a szenvedésekről beszélt nekik megszabadítá lelküket minden tehertől.
13. És másnap, lámpagyújtás idején, a kalapjukat mélyen a szemükbe húzó férfiak ( hogy senki se lássa az ő vakságukat) bekopogtattak a kicsiny faajtón a város nyugati részén, a régi tímárműhelyek közelében.
14. És ő kinyitotta nekik. S megkérdezték: Ki vagy? És ő válaszolt nekik.
15. És az ő neve hatalmas volt, mint minden emberi név.
16. És az első éjjelen belépett a cellába egy ember, aki elveszítette vala arcát, és a padlóra helyezte a mécsest.
17. S árnyéka eltakarta a falat.
18. És megkérdezte : hová rejtetted el a fegyvereket?
19. Ő pedig, senki se tudja, önkénytelenül-e, vagy így akarván válaszolni,
20. a szívére tette a kezét.
21. Akkor amaz ütlegelni kezdte. Azután belépett egy másik ember, aki szintén elveszítette vala arcát, és az is ütlegelni kezdte.
22. És azok az emberek, akik elveszítették arcukat, nagyon sokan valának.
23. És hajnalodott. És beesteledett.
24. Negyven napon át.
25. És eljött az idő, amikor attól félt, hogy bele fog zavarodni.
26. És felfigyelt akkor egy kicsiny pókra a sarokban, amely fáradhatatlanul és türelmesen szövögette hálóját,
27. pedig amazok naponta széttaposták csizmájukkal.
28. És a pók újra kezdte mindennap szőni az ő hálóját. És ők újra széttaposták. És ő újra kezdte.
29. Örökkön örökké.
30. És mindennap mások és mások nyitották rá a cella ajtajának kisablakát, és bámulták őt.
31. És az ő szemeik kőből valának.
32. Eljött azonban az idő, amikor ezek a kőszemek vigaszt hoztak az ő nagy emberi egyedülvalóságára.
33. És minden éjjel beléptek hozzá, és a padlóra helyezték a mécsest.
34. És egyre csak ütlegelték.
35. És az ő árnyékuk a falon úgy vergődött, mint akit legyőztek és az ő vereségüket siratta.
36. És egyedül hagyták akkor a csönddel és vérének hullásával.
37. És messziről behallatszott a vonatok sípolása, amelynek határtalan visszhangja az életet hirdette.
38. Talán cserben hagyta ekkor a bátorság. Talán még könynyekre is fakadt. Talán még nagyobb bűnre vetemedett akkor:
39. és úrrá lett rajta a büszkeség.
40. És a tizenharmadik éjszakán észrevette, hogy valaki a szomszéd cellában feljajdul.
41. És kimondhatatlan szomorúság fogta el, hogy nem segíthet rajta.
42. És lassan-lassan kúszni kezdett akkor a fa felé.
43. És a föld emez irdatlan ösvényén sokszor ájulás környékezte.
44. S amikor végül odaért, felemelte legyöngült kezét, és megkocogtatta a falat,
45. amint évszázadok óta teszik ezt végtelen magányukban a bolondok és a tömlöcben sínylődök.
46. És azon nyomban megszűnt a jajgatás. S halk kopogás hallatszott akkor a fal túlsó oldaláról,
47. Dicsőítvén az embert.
48. És erős őrizet kíséretében a bíróságra vitték.
49. És pelyhes állú legényekből állt a kíséret, akik szégyentelenül viselkedtek, és szidalmakkal illették,
50. hogy elfeledjék, miképp csúfolták egykor őket is: „íme, a mosónő fia!” ,
51. és hogyan bújtak akkor szégyenükben a leszerszámozott gebe mögé vagy a romos kamrákba, és sírdogáltak órák hosszat,
52. s hogy volt idő, amidőn könnyes szemmel kulcsolták át őket azok az anyai kezek, amelyek szappan és idegen konyhán főzött étel szagát árasztották,
54. azok az ormótlan, kérges kezek, amelyek a hulló vakolatú kápolnákhoz hasonlatosak,
55. ahová nem jár misézni már a pap, amelyeket már nem keresnek fel a hívek pálmaággal,
56. csak az Isten száll le a magasból, csak ő sír,
57. azok között a kezek között. (szünet)
58. És a bírák, amidőn belépett, lehajtották a fejüket, s valamit suttogtak egymás közt.
59. Majd megkérdezték: Hányan vagytok?
60. Ő pedig, senki se tudja, önkénytelenül-e, vagy így akarván válaszolni, kimutatott az ablakon
61. a sokaságra.
62. És akkor így kiáltottak fel a bírák: Mi szükségünk van még bizonyságra?
63. És eszükbe jutott akkor, hogy régen, sok-sok évvel ezelőtt elhangzanak már ezek a szavak.
64. És nagy félelem fogta őket.
65. És gyorsan teltek-múltak a napok. És eljött az utolsó délután a szegény címfestő számára ezen a földön.
66. És odatámaszkodott akkor a cella kicsiny, rácsos ablakához, és utolsó pillantást vetett a városra.
67. És azután feltekintett az égre, látván, hogyan gyulladnak ki egyenként a csillagok.
68. És akkor nagy nyugalom szállta meg, mintha egyszerre szűnt volna meg minden szorongás, amely évek óta gyötörte őt.
69. S úgy érezte, hogy elcsuklik, mint amikor még kisgyerek
volt, s valaki szeretettel nyújtotta felé a kezét, vagy vigasztaló szóval közelített hozzá.
70. És halkan suttogta: elvtársak.
71. És kivezették őt, két elvtársával együtt egy dombra,
72. egy régi, romos kórház mögé.
73. Hajnalodott.
74. S az osztag vezénylő tisztje, ősi szokás szerint, odalépett a szélén álló elvtárshoz, és megkérdezte:
75. Mi az utolsó kívánságod?
76. S ő egy cigarettát kért, hogy elszívhassa. És adtak neki.
77. S a tiszt most odalépett a második elvtárshoz. Éa őt is megkérdezte.
78. S ő egy nagy követ kért.
79. És a tiszt, kíváncsi lévén, megparancsolta, hogy hozzanak neki. Ő maga egy kissé távolabb állt.
80. Akkor amaz megfogta a követ, lerakta a földre a két elvtárs közé. És fellépett rá,
81. mivel alacsony termetű volt.
82. S a harmadik elvtárs nem kért semmit.
83. Tavaszodott,
84. hogy beteljesüljön az az egykori jövendölés, amelyet a keresztutakon daloltak a hajdani idők énekesei, s amelyet, akár a hárfa hangját, szárnyakra vettek a szelek:
85. „Még ezen a tavaszon, ó ráják, ó ráják...”
86. És a vezénylő tiszt odalépett a kivégző osztaghoz. És Kiadta a parancsot.
87. Célozz!
88. Akkor a három elvtárs egy pillanatra egymáshoz nézett.
89. Azután újra visszafordultak, messze előretekintve a katonák sisakja fölött,
90. a jövőbe.
91. Tűz!
92. És mindennap ebben az órában kel s sugárosztó nap, 93. s kezdődik az élet.
94. És nem telt bele sok nap, és a kalapjukat mélyen a szemükbe húzó férfiak, (hogy senki se lássa az ő vakságukat ) új parancsot kaptak.
95. És bekopogtattak a kicsiny faajtón a város közepén a piactér mögött,
96. ott, ahol mindig sülthal- és romlott gyümölcsszagú a levegő, 97. s egész nap szegény emberek járnak-kelnek és vásárolnak zöldséget, gyenge minőségű húst, és olcsó, egydrachmás gyertyát halottaiknak,
98. akik sok-sok évet töltenek szerencsétlenül és megalázottan, s ha valaki váratlanul kezét nyújtá feléjük, ijedten mosolyodtak el, és félrehúzódtak.
99. Ott, ahol különféle kereskedők lépnek ki üzletük ajtaján s néznek körül, mintha valamit keresnének. S utána bemennek, összekeverik áruikat, mintha valamit keresnének. S azután kinyitják üzleti könyveiket, és a bevételt rejtő fiókjaikat, mintha valamit keresnének.
100. Ám, aki elveszejté lelkét, mivel akarná pótolni azt?
101. És esténként házukba térnek, és nagy ormótlan kezükkel megérintik az ő hites társukat az ágyban, mintha újra valamit keresnének.
102. És ő , akiért jöttek, a szegény kőfaragó, felkelt, és ajtót nyitott nekik. S megkérdezték: Ki vagy? És ő válaszolt nekik.
103. És a kalapjukat mélyen a szemükbe húzó férfiak megrettentek, amint meghallották az ő nevét.
104. És kérdék egymást: mi történhetett? Csak nem támadott fel halottaiból?
105. S azután felnevettek, hogy nem történhet efféle csoda a mi századunkban, ámde nevetésükbe félelem vegyült. (Rövid szünet)
106. És az ő neve hatalmas volt, mint minden emberi név.
Καθώς κυλάει ο χρόνος, αποχαιρετάμε τους τελευταίους μιας γενιάς που φεύγει. Είναι οι παππούδες και πατέρες που έζησαν στο πετσί τους τις πιο ταραγμένες περιόδους της Ιστορίας μας, τον πόλεμο, την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τη δικτατορία. Είχαν πολλές ιστορίες να μας πουν, οι οποίες έμοιαζαν ενίοτε με εφιαλτικό παραμύθι. Δεν είχε ιδιαίτερη σημασία από ποια πλευρά τα έζησαν, το πέρασμα του χρόνου τούς είχε κάνει να διηγούνται δύσκολες καταστάσεις με μεγάλη ψυχραιμία, αποστασιοποιημένα. Κάποια από τα παιδιά μας ήταν αρκετά τυχερά να ακούσουν αυτές τις ιστορίες από πρώτο χέρι και να τους ζήσουν αρκετά, ώστε να τους αγγίξουν όσα εκείνοι βίωσαν.
Επειδή είχαν ζήσει τη χώρα να πλησιάζει πολλές φορές κο -
ντά στην άβυσσο, τους ένωνε η αγωνία για το πού μπορεί να οδηγήσει τον τόπο ο κακός μας εαυτός. Η Ιστορία δεν ήταν ένα βιβλίο ή ένα μάθημα γι’ αυτούς. Ηταν μια πολύ ζωντανή εμπειρία, που τους έμαθε πολλά. Τους τρόμαζαν το εμφύλιο μίσος και τα πολιτικά πάθη όταν ξέφευγαν. Ηξεραν καλά πού μπορούν να καταλήξουν.
Τους τρόμαζαν το εμφύλιο μίσος και τα πολιτικά πάθη όταν ξέφευγαν. Ηξεραν καλά πού μπορούν να καταλήξουν. Κάποιοι ταλαιπωρήθηκαν πολύ. Κάποιοι ξανάχτισαν τη χώρα από τα ερείπια του Εμφυλίου με πολλή δουλειά και κόπο. Οι περισσότεροι είχαν πολύ αυξημένη αίσθηση καθήκοντος και μέτρου, απέφευγαν την επίδειξη και έκαναν καλά τη δουλειά τους.
Είχα την τύχη να μεγαλώσω και κατόπιν να γνωρίσω αρκετούς σημαντικούς, ανώνυμους και γνωστούς, ανθρώπους από αυτήν τη γενιά που γεννήθηκε πριν από τον Πόλεμο. Με εντυπωσίαζε πάντοτε το πώς μπορεί να είχαν ξεκινήσει από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες, αλλά στο τέλος είχαν κοινές αγωνίες και απόψεις. Οταν τους έλεγα ότι «ζήλευα» που είχαν ζήσει τόσο κοσμοϊστορικά γεγονότα, μου απαντούσαν: «Πρόσεχε τι επιθυμείς, καλά είμαστε τώρα». Ενας από αυτούς μου απάντησε με τα λόγια του Γιώργου Σεφέρη: «Παλιέ μου φίλε συλλογίσου, σιγὰ-σιγὰ θὰ συνηθίσεις, ἡ νοσταλγία σου ἔχει πλάσει, μιὰ χώρα ἀνύπαρχτη μὲ νόμους, ἔξω ἀπ᾿ τὴ γῆς κι ἀπ᾿ τοὺς ἀνθρώπους», θέλοντας ίσως να μου υπενθυμίσει ότι δεν ήταν μια γενιά που δεν έκανε λάθη και δεν άφησε αμαρτίες, απλά έζησε και έδωσε πολλά. Οταν περνάγαμε δύσκολα τα τελευταία χρόνια, ήταν ένα κάποιο αποκούμπι να ξέρεις πάντως ότι μπορείς να πας να τους δεις και να ζητήσεις τη γνώμη τους. Και συγκρατώ πάντα μια στιγμή απότομης «ενηλικίωσης», όταν σε μια στιγμή που όλα έμοιαζαν πολύ σκοτεινά, επισκέφθηκα έναν έμπειρο και σοφό άνθρωπο αυτής της ιστορικής γενιάς και τον ρώτησα: «Και τώρα τι κάνουμε;». «Δεν ξέρω, παιδί μου», μου απάντησε, «ήλθε η σειρά σας»…
(εφημ.«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», 11.12.’22. με την άδεια του αρθρογράφου. Ο Αλέξης Παπαχελάς είναι ο διευθυντής της «Καθημερινής»)
ΦΩΤΟ : Φραντσέσκα Γιαϊτζόγλου-Watkinson
Αλέξης Παπαχελάς
Παλιέ μου φίλε τι γυρεύεις;
χρόνια ξενιτεμένος ήρθες
με εικόνες που έχεις αναθρέψει
κάτω από ξένους ουρανούς
μακριά απ’ τον τόπο το δικό σου
Γυρεύω τον παλιό μου κήπο·
τα δέντρα μου έρχονται ως τη μέση
κι οι λόφοι μοιάζουν με πεζούλια
κι όμως σαν ήμουνα παιδί
έπαιζα πάνω στο χορτάρι
κάτω από τους μεγάλους ίσκιους
κι έτρεχα πάνω σε πλαγιές
ώρα πολλή λαχανιασμένος
Παλιέ μου φίλε ξεκουράσου
σιγά σιγά θα συνηθίσεις·
θ’ ανηφορίσουμε μαζί
στα γνώριμά σου μονοπάτια
θα ξαποστάσουμε μαζί
κάτω απ’ το θόλο των πλατάνων
σιγά σιγά θα `ρθούν κοντά σου
το περιβόλι κι οι πλαγιές σου
Γυρεύω το παλιό μου σπίτι
με τ’ αψηλά τα παραθύρια
σκοτεινιασμένα απ’ τον κισσό
γυρεύω την αρχαία κολόνα
που κοίταζε ο θαλασσινός.
Πώς θες να μπω σ’ αυτή τη στάνη;
οι στέγες μου έρχονται ως τους ώμους
κι όσο μακριά και να κοιτάξω
βλέπω γονατιστούς ανθρώπους
λες κάνουνε την προσευχή τους
Παλιέ μου φίλε δε μ’ ακούς;
σιγά σιγά θα συνηθίσεις
το σπίτι σου είναι αυτό που βλέπεις
κι αυτή την πόρτα θα χτυπήσουν
σε λίγο οι φίλοι κι οι δικοί σου
γλυκά να σε καλωσορίσουν
Γιατί είναι απόμακρη η φωνή σου;
σήκωσε λίγο το κεφάλι
να καταλάβω τι μου λες
όσο μιλάς τ’ ανάστημά σου
ολοένα πάει και λιγοστεύει
λες και βυθίζεται στο χώμα
Παλιέ μου φίλε συλλογίσου
σιγά σιγά θα συνηθίσεις
η νοσταλγία σου έχει πλάσει
μια χώρα ανύπαρκτη με νόμους
έξω απ’ τη γης κι απ’ τους ανθρώπους
Πια δεν ακούω τσιμουδιά
βούλιαξε κι ο στερνός μου φίλος
παράξενο πώς χαμηλώνουν
όλα τριγύρω κάθε τόσο
εδώ διαβαίνουν και θερίζουν
χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα
Αθήνα, Ανοιξη ‘38
Γιώργος Σεφέρης Ο γυρισμός του ξενιτεμένου
Το 1938 ο Γιώργος Σεφέρης επιστρέφει στην Αθήνα από την Κορυτσά, όπου είχε διοριστεί Πρόξενος της Ελλάδας το 1936. Ο ποιητής γυρίζοντας στην πατρίδα του βρίσκει το δικτατορικό καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά (1936-1941) καλά εδραιωμένο και βιώνει με απογοήτευση, όχι μόνο το καθεστώς ανελευθερίας που έχει επιβληθεί, αλλά και την τοποθέτησή του στη Διεύθυνση Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου, την οποία ως κυβερνητικός υπάλληλος δεν μπορεί να αρνηθεί. Ο ποιητής είναι υποχρεωμένος να εργαστεί για τη στρατιωτική κυβέρνηση κι αυτό του δημιουργεί δυσφορία και δυσκολία στο να αποδεχτεί το νέο του ρόλο.
Η κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, η προσωπική απογοήτευση του ποιητή, καθώς και η απειλή του πολέμου που δεσπόζει στην Ευρώπη -το Μάρτη του 1938 η Γερμανία θα προσαρτήσει την Αυστρία- βρίσκουν την έκφρασή τους σ’ αυτό το εξαιρετικό ποίημα, όπου ο Σεφέρης εκφράζει όλη του την πικρή διάθεση και την αδυναμία του να συμβιβαστεί με τις αλλαγές που έχουν επέλθει στον τόπο του.
Το ποίημα δίνεται ως διάλογος ανάμεσα στον ξενιτεμένο που επιστρέφει και σ’ ένα φίλο του, που φαίνεται να γνωρίζει πάρα πολύ καλά τις σκέψεις και τα συναισθήματα του ξενιτεμένου. Ο ποιητής δημιουργεί εδώ δύο προσωπεία, δύο διαφορετικές εκφάνσεις του εαυτού του, για να παρουσιάσει εναργέστερα τα αντικρουόμενα συναισθήματά του. Η επιθυμία του ξενιτεμένου να επιστρέψει στην πατρίδα του, στρέφεται περισσότερο προς την πατρίδα όπως τη γνώριζε προτού φύγει. Ο ξενιτεμένος προσδοκούσε να βρει τα πράγματα όπως ακριβώς τα είχε αφήσει, αλλά αυτό δεν είναι δυνατό, γιατί οι αλλαγές που έχουν επέλθει τόσο στην πατρίδα του όσο και στον ίδιο είναι πλέον ανέκκλητες.
Το ποίημα ξεκινά με τη διαπίστωση πως ο ξενιτεμένος στα χρόνια που απουσίαζε έχει διαμορφώσει τις σκέψεις και τις προσδοκίες του στα πλαίσια μιας άλλης χώρας, μακριά από τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούσαν στην πατρίδα του. Επομένως, οι προσδοκίες του αυτές δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα της χώρας του και δεν μπορούν
να υλοποιηθούν. Η διαπίστωση αυτή γίνεται από το φίλο του ξενιτεμένου, ο οποίος τον προειδοποιεί από την αρχή κιόλας πως ό,τι σχεδίαζε και σκεφτόταν όσο βρισκόταν μακριά από την Ελλάδα, βασίστηκε σε δεδομένα που δεν ισχύουν πια. Η κατάσταση στην πατρίδα έχει αλλάξει ριζικά.
Ο ξενιτεμένος έχοντας πάντοτε την επιθυμία του νόστου, την επιθυμία της επιστροφής στην πατρίδα του, δεν είχε λάβει υπόψη του τις αλλαγές που πιθανόν να είχαν συμβεί στα χρόνια της απουσίας του, γεγονός που σημαίνει πως τώρα που κα΄τορθωσε να επιστρέψει, θα πρέπει να συμηθίσει τις νέες συνθήκες και σταδιακά θα μπορέσει να βρει και πάλι στην πατρίδα του κάποια απο τα στοιχεία που αγαπούσε τα χρόνια που ζούσε και μεγάλωνε εδώ.
Ο φίλος του επιμένειι να τον παροτρύνει να συμβιβαστεί με την νέα πραγματικότητα, καθώς είτε το θέλει είτε όχι, πλέον η πατρίδα του είναι αυτή. Μια χώρα στην οποία οι άνθρωποι έχουν υποταχθεί και δεν τολμούν να σηκώσουν το κεφάλι τους,όμοια με πρόβατα που οδηγούνται στη σφαγή, όμοια με άβουλα πλάσματα που δέχονται κάθε περιορισμό και κάθε διαταγή υποταγής που τους δίνεται.
Ολα γύρω του χαμηλώνουν, όλοι γύρω του υποτάσσονται, έρμαια μιας άλογης βίας. Κάθε τόσο περνούν και θερίζουν χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα, σχολιάζει ο ξενιτεμένος, διαπιστώνοντας την κυριαρχία μιας δύναμης που βασίζεται στη φονική βία για να κρατήσει τους πολίτες υποταγμένους. Η αναφορά στα δρεπανηφόρα άρματα μπορεί βέβαια να γίνει αντιληπτή, όχι μόνο ως φονική ενέργεια, αλλά και ως θερισμός, ως αποψίλωση της αγωνιστικής διάθεσης και της αξιοπρέπειας των ανθρώπων, οι οποίοι έχουν υποταχτεί άνευ όρων σε μία μη δημοκρατική κυβέρνηση.
Η ανάλυση του ποιήματος «Ο γυρισμός του ξενιτεμένου» έγινε απο τον Κωσνταντίνο Μάντη και βρίσκεται στο διαδικτυακό του μπλοκ Latis Tor. (Δημοσίευση με την άδεια του κ.Μάντη) Επιμέλεια : Π.Νεστορίου ,Ιανουάριος 2023
A szegedi székhelyű Nemzetiségi Szövetség Raoul Wallenberg-díjban részesült, amelynek ünnepélyes átadójára 2023. január 17-én került. A Szövetségnek aktív tagjai a Szegedi Görög Nemzetiségi Önkormányzat és a Csongrád Megyei Görögök Kulturális Egyesülete.
A díj meghirdetésével a Raoul Wallenberg-díj Bíráló Bizottság azon személyek, szervezetek áldozatos munkáját, emberi, közösségi magatartását kívánja elismerni, akik/amelyek tevékenységükkel a helyi, térségi és országos közéletben példát mutatnak a hátrányos helyzetben élők, a diszkriminációt elszenvedők érdekében.
A Nemzetiségi Szövetség egy olyan 17 tagszervezetet tömörítő többnemzetiségű ernyőszervezet, amely heti szinten szervez és koordinál táncházakat, kiállításokat, író-olvasótalálkozókat, alkotó- és művészeti esteket, közösségi foglalkozásokat, de akár fesztiválokat és táborokat is. A tevékenységével megtestesíti azt, ami szegedi modellnek nevezhető: nagyobb hatékonyság összefogással, a civil erőforrások kiak-
názása, adminisztrációs terhek átvállalása a közhasznú célok könnyebb megvalósításáért.
Az ukrajnai háborúra az elsők között reagált azzal, hogy felajánlotta az infrastruktúráját és erőforrásait a menekülők megsegítése érdekében. Önkéntesek sokaságával közösen gyűjtött és osztott adományokat, keresett szálláshelyeket és orvosokat, közvetített a menekültek és az állami, önkormányzati szervek között.
A Nemzetiségi Szövetség a kisebbségi és többségi társadalom harmonikus együttélése érdekében végzett áldozatos munkájának elismeréseként vehette át a díjat, amelyet a közösségekért, kisebbségekért fáradozók, a bajba jutottakkal szolidaritást vállalók elismerésének tekinti.
A Nemzetiségi Szövetség elnöke: Dr. Karol Biernacki, a Szegedi Lengyel Nemzetiségi Önkormányzat elnöke, a Lengyel Köztársaság tiszteletbeli szegedi konzulja. Korábbi elnöke: Dr. Halasi Barbara
Alexandros Pouros
Το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης εγκαινίασε
στις 28 Οκτωβρίου 2022 την κορυφαία της δεκαετίας
έκθεση EL GRECO. Δεν διοργανώθηκε τυχαία, μιάς και το
Μουσείο διαθέτει μια απο τις σημαντικότερες συλλογές
ισπανικών έργων ζωγραφικής στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και έξι πίνακες του Ελ Γκρέκο. Εως τις 19
Φερουαρίου 2023 μπορούσαμε να απολαύσουμε μια πλήρη ανασκόπηση των σημαντικών σταθμών στο μακρύ ταξίδι αναζητήσεων αυτού του πνευματικού ασκητή της ζωγραφικής τέχνης.
Γεννήθηκε το 1541 στο χωριό Φόδελε, 30 χιλιόμετρα μακριά απο το Ηράκλειο. Απέναντι απο το σπίτι του όπου πιστεύεται ότι γεννήθηκε στην άκρη του χωριού, υπάρχει ως σήμερα η βυζαντινή βασιλική της Παναγίας.Εκεί ο Δομήνικος στη παιδική του ηλικία συνάντησε τους αγιογράφους της εκκλησίας και δέχτηκε τα πρώτα ερεθίσματα της τέχνης εικόνων και των χρωμάτων. Ετσι κι αλλιώς ο τόπος ήταν μια όαση με έντονα χρώματα όπως το χρυσό του ήλιου, την ώχρα των θερισμένων χωραφιών,έτρεξε ανάμεσα στις πορτοκαλιές και λεμονιές,τις ροδιές, τις ελιές, τα πλατάνια και τα κυπαρίσσια που ως σήμερα υπάρχουν , ενώ οι άνθρωποι εκεί σε υποδέχονται με χαρά,αν τολμίσεις να φτάσεις σ’αυτήν την ξεχασμένη γωνιά της Κρήτης.Οταν η οικογένεια του εγκατασταθεί στο ενετοκρατούμενο Ηράκλειο, θα αναμειχθεί στις συντεχνίες καλλιτεχνών, θα σπουδάσει τη βυζαντική αγιογραφία των εικόνων και θα εξοικειωθεί με τη δυτική τέχνη, το φρέσκο του αναγεννησιακού στυλ. Τα χρώματα του Φόδελε δεν θα τα λησμονήσει ποτέ.
Το 1567 θα ταξιδέψει στην Ιταλία στο κέντρο της αναγεννησιακής ζωγραφικής τέχνης την Βενετία. Για τρία χρόνια μαθητεύει στα εργαστήρια των καθιερωμένων ζωγράφων, σπουδαίων δασκάλων Τιντορέττο, Τιτσιάνο, Βερονέζε και Μπασάνο υιοθετώντας στοιχεία του μανιερισμού. Απο τον Τιτσιάνο μαθαίνει την διαχείριση των χρωμάτων, τη δραματουργία και την έκφραση της κίνησης του σώματος. Ο Βερονέζε χαρακτηρίζεται απο την λαμπρότητα και λυρικότητα ανοιχτόχρωμων ειδικών χρωμάτων στην αναπαράσταση διακοσμητικών πτυχών στο πλούσιο σε λεπτομέρειες εντυπωσιακό περιβάλλον των θεμάτων του, που θα θεσπίσει και ο νεαρός ξένος . Ο Μπασάνο του δίδαξε τα σχέδια σύνθεσης. Απο τον Τιντορέττο θα μάθει την διαίρεση της σύνθεσης σε ενότητες και την χρήση δραματουργικών χρωμάτων. Αυτό θα αποτελέσει απο τα πιο σημαντικά στοιχεία του μελλοντικού
κορυφαίου έργου του, καθώς θα τολμήσει αργότερα μόνο αυτός στην ζωγραφική τέχνη, να αναπαραστήσει αριστοτεχνικά επουράνιες με επίγειες απεικονίσεις και την σύνδεση μεταξύ τους.
Ο Τιτσιάνο θα προτρέψει τον Δομήνικο, αφού ήδη κατέχει γνώσεις του μανιερισμού, αυτού του τυπικού αναγεννησιακού στυλ της Βενετσιάνικης σχολής, να δοκιμάσει τη τύχη του στην Ρώμη.Υπήρχε εκεί ζήτηση για πίνακες για να γεμίσουν τις πολλές τεράστιες εκκλησίες και «παλάτσι» που χτίζονταν εκείνη την εποχή.Η Βενετία των δασκάλων του δεν του άφινε περιθώριο να διακριθεί. Στην Αιώνια Πόλη θα είχε νέες ευκαιρίες για να πραγματοιήσει τα όνειρα του.Οταν μετά δύο χρόνια παραμονής στο Παλάτσιο Φαρνέζε καταθέσει αίτηση για να γίνει μέλος της συντεχνίας ζωγράφων του Αγίου Λουκά, θα δηλώσει τ’ όνομα Domenico Greco. Αλλωστε τον αποκαλούν ήδη El Greco (Ο ‘Ελληνας) , καθώς δυσκολεύονται να προφέρουν το ελληνικό όνομά του.
Στη Ρώμη, όπως κι άλλοι διακεκριμένοι ζωγράφοι, ήρθε αντιμέτωπος με τον σκληρό ανταγωνισμό που επικρατούσε
την εποχή εκείνη, την ίδια στιγμή που δέσποζε η παρουσία του Τιτσιάνο κι εξακολουθούσε να ασκεί επίδραση το έργο του Μιχαήλ Άγγελου, 6 χρόνια μετά το θάνατο του. Η σχέση τού Γκρέκο με το έργο του τελευταίου παραμένει αμφιλεγόμενη.Σύμφωνα με μία ανεκδοτολογική αναφορά που δεν επιβεβαιώνεται, πρότεινε στον πάπα Πίο Ε’ να φιλοτεχνήσει πάνω στη Δευτέρα Παρουσία του, έργο με το οποίο είχε διακοσμήσει την Καπέλα Σιξτίνα. Όταν αργότερα του ζητήθηκε να εκφέρει την άποψή του για αυτόν, απάντησε πως τον θεωρούσε καλό άνθρωπο, που όμως δεν γνώριζε να ζωγραφίζει.
Η παρατήρηση του αυτή θεωρήθηκε βλασφημία και επιτάχυνε την απόφαση του να εγκαταλήψει τη Ρώμη και σε συνδυασμό με τις γνωριμίες του στον κύκλο των Ισπανών ευγενώντ ης Ρώμης να εγκατασταθεί στην Ισπανία.
Αφήνει την Ιταλία,εχοντας αποκτήσει μεγάλη αυτοπεποίθηση για το έργο του. Μια σειρά απο προσωπογραφίες και έργα όπως «Η εκδίωξη των εμπόρων απο τον Ναό» αποτελούν τη δική του εκδοχή,καθώς απομακρύνεται απο τα «ροδαλά πρόσωπα» και «τροφαντά σώματα» των συναδέλφων του. Ο Χριστός στο κέντρο της σύνθεσης, οργισμένος με το μαστίγιο διώχνει τους κολασμένους εμπόρους απο τον ναό της Ιερουσαλήμ, «τον οίκο του πατρός μου». Χρώματα έντονα, το κυανό χρώμα επερισχύει προσδίδοντας δυναμική κίνηση και ορμητικότητα.Οι μορφές των εμπόρων κρημνίζονται σαν σε άβυσσο αριστερά και δεξιά.Εντυπωσιακή και η απεικόνιση τριών γυναικών με αποκαλυπτικότατο ένδυμα ,
έντονο αισθησιασμό, αποτυπώνοντας την έννοια της αμαρτίας.Διακρίνονται από παθητικότητα, στατικότητα ή «συγκρατημένη κίνηση» καταδεικνύοντας έμμεσα ο καλλιτέχνης την περιορισμένη θέση της γυναίκας από το κοινωνικό γίγνεσθαι. Οι προσωπογραφίες των Τιτσιάνο, Μιχαήλ Άγγελου, Κλόβιο και Ραφαήλ που φιλοτέχνησε στην γωνία, έχουν ερμηνευτεί ως επιθυμία του ν’αποδώσει φόρο τιμής σε αυτούς, αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό την αξία τους.
Αρχικά εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη (1576) και τον επόμενοχρόνο στο Τολέδο, πόλη που αποτελούσε τότε θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της Ισπανίας, με περίπου 62.000 κατοίκους. Εκεί δημιούργησε ορισμένα από τα πιο γνωστά έργα της ώριμης περιόδου του γνωρίζοντας επιτέλους τη καθιέρωση ως μεγάλος καλλιτέχνης . Ζωγραφίζει σπουδαίους πίνακες εμπνευσμένους από θρησκευτικά θέματα και καταφέρνει να συνδυάσει μοναδικά τον ισπανικό μανιερισμό με τη βυζαντινή ζωγραφική. Απο τα πρώτα εργα του «Ο διαμελισμός των ιματίων του Χριστού», θα προκαλέσει πολλές συζητήσεις θετικές και αρνητικές.Υμνους και αμφισβήτηση μαζί. Ο πίνακας εκτίθεται μόνιμα στο Θυσαυροφυλάκιο του καθεδρικού Ναού του Τολέδο. Αν σταθείς απέναντι στον πίνακα νιώθεις μια πνευματική ανάταση και το μυστήριο που πλανάται ανάμεσα στα πρόσωπα του πίνακα συγκλονίζει.
Σε έναν ημισκότεινο χώρο που επάνω στο φόντο προβάλουν ορισμένα αραιά σύννεφα κτίζει την σύνθεσή του. Ένας όχλος με απειλητικά πρόσωπα, φυσιογνωμίες, πολίτες και ένστολοι στρατιώτες περιπαίζουν, υβρίζουν, χλευάζουν, έναν άνθρωπο, έναν αθώο,στο κέντρο του πίνακα. Είναι ο «Αίρων τας αμαρτίας του κόσμου», ο Ιησούς. Το βλέμμα του στραμμένο δεξιά υψωμένο προς τον ουρανό, τα μάτια μεγάλα, φωτεινά, εκστατικά λάμπουν από συγκίνηση, ατενίζουν το φως, που έρχεται από ψηλά, από έναν τόπο εκτός χώρου του πίνακα, το φως περιλούζει το πρόσωπό του, όλο το σώμα του, όλο το ιμάτιό του, σε λαμπερές ανταύγειες μέσα στα σκοτεινά βλέμματα του όχλου. Τα μαλλιά του ελεύθερα πέφτουν επάνω στους ώμους του, το στόμα του μισάνοιχτο, σαν κάτι να ψιθυρίζει, ίσως το «άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».
Το ιμάτιο του Ιησού πλούσιο σε μεγάλες πτυχές, εικονίζοντας την βιαιότητα και την ταραχή της σκηνής, οι κόκκινες αποχρώσεις κυριαρχούν σε όλη την εκφραστικότητα. Αυτό που βγαίνει σαν αίσθηση φωτός είναι ένα κατακόκκινο φως, ένα μυστηριακό κόκκινο, μοναδικό, ένα χρώμα αίματος, χρώμα θυσίας, που το φωτίζουν μόνο οι λάμψεις του υπερβατικού φωτός, ενός φωτός που έρχεται από το υπερπέραν, αλλά και από το φως που πηγάζει από το ίδιο το σώμα του Ιησού. Ένα φως παράξενο, απροσδιόριστο, άκτιστο, θείο, ένα φως που μόνο ο Ελ Γκρέκο μπορούσε να αποδώσει με τόση δύναμη,
με τόση ένταση και λαμπρότητα. Κάτω αριστερά ζωγραφίζει τρεις τραγικές φιγούρες.Την Παναγία μαυροφορεμένη και τον Ιωάννη με την πλάτη να την παρηγορεί, και η γυναίκα πίσω της, παρατηρούν τον ανθρωπο που ετοιμάζει τον σταυρό του μαρτυρίου. Ο μόνος που μας κοιτάζει είναι ο ιππότης με την μεταλική πανοπλία, ίσως είναι ο ίδιος ο Θεοτοκόπουλος.
Στο Τολέδο η καλλιτεχνική του παραγωγή έφτασε στην κορύφωση της. Διακόσμησε με πίνακες τον ναό του Αγίου Δομήνικου, το ανάκτορο του Εσκοριάλ και τον επισκοπικό καθεδρικό του Τολέδου.Σπουδαία έργα του είναι η «Ανάληψη της Θεοτόκου», «Η Αγία Τριάδα», «Η Ανάσταση του Σωτήρος»,,»Το μαρτύριο του Χριστού», «Ο Λαοκόων», «Η Πεντηκοστή», οι προσωπογραφίες των φίλων του λόγιων του Τολέδο.Ζωγραφίζει εξπρεσιονιστικά το λατρεμένο του Τολέδο πνιγμένο στα σύννεφα. Στους πίνακες αυτούς εμφανίζονται οι μακρόστενες, οστεϊκές φιγούρες χριστιανικής ασκητικής, εσκεμμένη παραμόρφωσηστα πρόσωπα των αγγέλων και των χερουβείμ. Ενας δραματικός κόσμος αισθήσεων και πνευματισμού. Το φόντο του είναι μια «μυστικιστική εναέρια ομίχλη». Για την εκκλησία του Αγίου Θωμά θα ετοιμάσει ως ιερό τέμπλο Η «Ταφή του Κόμη του Οργκάθ»(1586-88)είναι ένας από τους λαμπρότερους πίνακες που υπάρχουν στην Ισπανία. « Οι ξένοι έρχονται να τον δουν γεμάτοι θαυμασμό και οι κάτοικοι της πόλης δεν κουράζονται ποτέ να τον θαυμάζουν γιατί ανακαλύπτουν πάντοτε σ’ αυτόν καινούργια πράγματα, αφού εδώ απεικονίζονται πολλοί σημαντικοί άνθρωποι του καιρού μας ζωγραφισμένοι εκ του φυσικού». Τα υμνητικά αυτά λόγια γράφονται το 1612, δυο χρόνια πριν από τον θάνατο του ζωγράφου, από τον Francisco de Pisa στην Περιγραφή της αυτοκρατορικής πόλεως του Τολέδο. Αλλά και στους αιώνες που ακολούθησαν, όταν ο δημιουργός είχε περιπέσει στην αφάνεια, ο επιβλητικός πίνακας της Ταφής δεν έπαψε να θαυμάζεται ως ένα από τα αριστουργήματα της ιστορίας της τέχνης. Το έργο βρίσκεται ακόμη και σήμερα στην εκκλησία του Αγίου Θωμά, που ήταν και η ενορία του ζωγράφου, και αποτελεί απόλυτο προορισμό και προσκύνημα για τους λάτρεις της τέχνης.
Ο Ελ Γκρέκο απομακρύνεται απο τον ρεαλισμό, οι φιλοσοφικές του αναζητήσεις συνδέονται με νεοπλατωνικές ιδέες, καθιερώνει μία δική του αισθητική που θα χαρακτηριστεί πολύ εκκεντρική. Η νέα μπαρόκ τεχνοτροπία που θα εμφανιστεί θα εκτοπίσει τον μανιερισμό του 16ου αιώνα. Το έργο του δεν θα βρεί μιμητές. Για περισσότερο απο τέσσερεις αιώνες θα ξεχαστεί εντελώς. Μετά το θάνατό του, εκτός από τον γιο του, δεν υπήρξαν συνεχιστές του έργου του και σταδιακά περιέπεσε στη λήθη. Ο ιδιόρρυθμος τρόπος με τον οποίο ζωγράφιζε αποδόθηκε από κάποιους σε υποτιθέμενα προβλήματα όρασης, ενώ η εκκεντρικότητά του έκανε άλλους να
μιλήσουν ακόμα και για διανοητική διαταραχή. Θα χρειαστεί
να φτάσουμε στην αυγή του
20ού αι. και στην άνθιση του εξπρεσιονισμού για να πάρει
τη θέση που του αξίζει στην
ιστορία της τέχνης ο ζωγράφος
που υπέγραφε τα έργα του με
τη φράση: Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ο Κρης εποίει.
Το Τολέδο, όπου επί τριάντα
επτά χρόνια –ακριβώς τη μισή
του ζωή– ο Ελ Γκρέκο έζησε, απέκτησε ένα παιδί, διηύθυνε ένα δραστήριο εργαστήριο, δούλεψε ασταμάτητα και, εν
τέλει, πέθανε, τον εθέσπισε
και τον ανέδειξε σε μια από
τις μεγαλύτερες μορφές της ευρωπαϊκής εικαστικής τέχνης.
Μόλις αρχές του 1900 με την άνθιση του εξπρεσιονισμού, ο Ισπανός ιστορικός τέχνης Manuel Bartolomé Cossío, με έναν αναλυτικό κατάλογο έρ -
Αυτοπροσωπογραφία του Ελ Γκρέκο
γων του θα επαναφέρει τον Ελ Γκρέκο στην επικαιρότητα. Το ίδιο και οι Julius Mayer-Grefe και RogerFryθα τον ανακαλύψουν στο ταξίδι τους στο Τολέδο τον τοποθετούν σε έξεχουσα θέση στην ιστορία της τέχνης. Στην Ισπανία, εκπρόσωποι του ιμπρεσιονισμού και του συμβολισμού, ανανέωσαν το ενδιαφέρον για το έργο τού Γκρέκο, το οποίο ερμήνευσαν ως προδρομικό εκείνου τού Βελάσκεθ.Ο Πωλ Σεζάν, πρόδρομος
του κυβισμού, υπήρξε ένας από τους πρώτους καλλιτέχνες που υιοθέτησε κοινά στοιχεία με τον Θεοτοκόπουλο, όπως η επιμήκυνση των μορφών,τον ακολούθησαν και οι Εντουαρντ Μανε και Εντγκαρτ Ντεγκά. Το έργο του Πάμπλο Πικάσο χαρακτηρίζεται επίσης από αρκετές αναφορές στον Γκρέκο, τον «πατέρα του» στη ζωγραφική όπως ο ίδιος τόνιζε.Επίδραση από τον Γκρέκο δέχθηκε επίσης ο Τζάκσον Πόλοκ (1912-56), ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, κυρίως στα πρώιμα έργα του.Η προσωπικότητα και το έργο του ενέπνευσαν επίσης φυσιογνωμίες της λογοτεχνίας. Ο ποιητής Ράινερ Μαρία Ρίλκε ήρθε σ’ επαφή με το έργο του στη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Ισπανία το 1912, ενώ τα ποιήματά του Himmelfahrt Mariae I-II θεωρούνται βασισμένα στην Άμωμη Σύλληψη (1607-13, Μουσείο Σάντα Κρουθ) του Γκρέκο. Ο Καζαντζάκης, στο αυτοβιογραφικό του έργο Αναφορά στον Γκρέκο, επίσης εξέφρασε με το δικό του τρόπο το θαυμασμό που έτρεφε για το έργο του. Το 2014 ανακηρύχθηκε έτος Ελ Γκρέκο στην Ισπανία και την Ελλάδα. Εγιναν αφιερώματα και εκθέσεις. Εφτά χρόνια ο διευθυντής του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης László Baán με την ομάδα του δούλεψαν σκληρά με την καθοδήγιση της επιμελήτριας της έκθεσης την Ισπανίδα Dr Leticia Ruiz Gómez, διευθύντρια των Βασιλικών Συλλογών του Patrimonio Nacional της Ισπανίας να φέρουν στην Βουδαπέστη 70 πρωτότυπους πίνακες του, προερχόμενους από διάσημες συλλογές ανά τον κόσμο (μεταξύ των οποίων τα Μουσεία του Λούβρου και της Μαδρίτης, οι Εθνικές Πινακοθήκες Λονδίνου και Ουάσιγκτον) το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης, με τη μνημειώδη έκθεσή του που άνοιξε τον Οκτώβριο για το κοινό, αναδεικνύει το εξαιρετικά πολυσήμαντο έργο του ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ, σε μία χρονολογική περιήγηση απ’ το 1541 έως και το 1614, εκθέτοντας την πολυπλοκότητα των μορφών του και την εκπληκτική υφολογική του ανάπτυξη.
Επιμέλεια :Π.Νεστορίου, Ιανουάριος 2023
Az El Greco kiállítás egy órás tárlatvezetésén vehetett részt januárban két alkalommal közösségünk harminc tagja a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának szervezésében.
A krétai születésű világhírű festőművész műveit a Szépművészeti Múzeumban 2023. február 19-ig tekinthették meg az érdeklődők.
A tárlatvezető bemutatta a művész életének főbb állomásait, a résztvevők megtudhatták kik voltak hatással festészetére.
El Greco fantasztikus művészetére hatással voltak gyökerei, azaz az ortodox ikonfestészet, ahonnan mély, jellegzetes színeit merítette (vörös, sötétkék, arany), valamint Itália reneszánsz festészete, ahol szintén több évet eltöltött. Tiziano mellett megtanulta a perspektivikus ábrázolást és a fények használatát. Igazi önmagát azonban Spanyolországban találta meg, ahol előbb Madridban élt, majd Toledoban telepedett le és alapí-
tott családot. Ekkorra alakultak ki igazi stílusjegyei. Elhagyta a térábrázolást, és a figurákra helyezte a hangsúlyt, amelyeknek kifejező tekintete, részletes, olykor elcsavarodó testábrázolása és az erős színek lettek a művész védjegyei.
A több, mint ötven kiállított mű a világ minden részéről érkezett a múzeumba 7 év szervező és gyűjtőmunka eredményeként. El Greco művészete megelőzte a korát, műveiből sugárzik az érzelem, minden alakja csupa elevenség, élet, mély lelkiség jellemzi műveit.
Könyvtárunk állománya a II. Kerületi Görög Nemzetiségi Önkormányzat jóvoltából a közelmúltban görög nyelvű művekkel gyarapodott; nagy részük szépirodalom, leginkább díjazott, illetve az irodalmi lapok által jó kritikát kapott mű. A görög nyelvtanuláshoz hasznos könnyített olvasmányokat, illetve nyelvkönyveket is találunk köztük.
Szépirodalom
Alexandris Thanasis Ez az éjszaka marad (Αυτή η νύχτα μένει) című könyve alapján készült Nikos Panagiotopoulos azonos című filmjének forgatókönyve, amit színdarabként is sikerrel játszottak Görögország-szerte. Az önéletrajzi ihletésű, pár évtizeddel ezelőtt játszódó mű a vidéki Görögország éjszakai életét mutatja be sok humorral fűszerezve.
Sok jó kritikát kapott megjelenése után Maro Douka legújabb könyve, a Βárcsak lenne egy trombitám (Να είχα, λέει, μια τρομπέτα). A regényben, ahogy már megszokhattuk, a főhősök többnyire olyan élettel, vágyakkal teli nők, akik nem tűrik az igazságtalanságot és a patriarchális rendet némileg megtörni szeretnék.
A kisázsiai katasztrófa emlékeit idézi fel a Gkiak (Γκιακ) Dimosthenis Papamarkos többszörösen díjazott könyve. A regényben szó szerint és közvetett értelemben egyaránt megjelenik a könyv címéül választott szó, a vér, ami az erőszakkal, az üldöztetéssel együtt jár. Az író szerint a háború, a menekülés traumája, annak emléke nemzedékről nemzedékre öröklődik.
Kostas Akrivos Andromachi (Ανδρωμάχη) című műve főhőse Hektor felesége, a hitvesi szeretet jelképe, aki a családját a trójai háborúban vesztette el. A háború végén Andromakhé Neoptolemosz zsákmánya lett, majd az ő halála után Hektor testvéréhez, Helenoszhoz ment feleségül. Andromakhé újra és újra átéli a legszörnyűbb csapásokat, amiket egy nő, feleség és anya átélhet, de mégis óriási lelkierővel tovább tud lépni az életben. A több irodalmi díjat is nyert író 5 görög nyelvű regénye elérhető könyvtárunkban.
2022-ben az Olvasó ( O anagnostis, www.oanagnostis.gr”) című lap szavazása alapján az év regénye díjat nyerte el Panagiotis Chatzimoniadis új könyve, az Agrafa hava (Το χιόνι των Αγράφων), ami 1947 februárjában a polgárháború idejében játszódik és 37 nap eseményeit beszéli el. A megrázó történetek vérrel, könnyekkel teli légkörben játszódnak.
Andreas Nikolakopoulos nemrég megjelent kötete, az Örökség elfogadása (Αποδοχή κληρονομιάς) 16 elbeszélést tartalmaz, hősei a XX. századi görög vidéki élet mindennapjait élik. Α történetekben gyakran a valóság és a fantázia keveredése figyelhető meg.
A 130 éve született Nikos Kazantzakis egyetlen kiadatlan műve, a Nehézségek (Ο Ανήφορος) 1946-ban íródott, akkor, amikor Kazantzakis elhagyva szülőföldjét, Angliába költözött. Valószínűleg külföldön szerette volna kiadni regényét, ami végül mégiscsak a szülőföldjén, a halála után 65 évvel valósult meg. A regény főhőse Kosmas, aki az élet értelmét keresve, a háború után 20 évvel visszatér szülőföldjére a holokausztot túlélő zsidó feleségével.
Ioanna Karystiani két könyve is a polcokra került a napokban. A Kisbetűk (Ψιλά γράμματα) főhőse a mindig árnyékban lévő, sosem az élen menetelő Michalis Tsioulis, akinek a történetét 1972 és 2005 közt követhetjük nyomon. A Menyasszonyok
(Νύφες) megindító történet. 1922-ben mintegy 700 nő hagyja el Görögországot egy óceánjáró harmadosztályán utazva, hogy Amerikában menjen férjhez, kiutat találva a szegénységből. A könyv alapján film is készült, ami szintén megtalálható könyvtárunkban.
Könnyített olvasmányok
Középfokon beszélőknek (B1-B2 szint) Ntora Papaioannou: Görög mitológia című művének két kötetét (Ελληνική μυθολογία. Οι Θεοί és Ελληνική μυθολογία. Τρωικός πόλεμος. Οδύσσεια) ajánljuk, melyben angol, német és francia szószedet is található. Szintén B1-B2 szintű könnyített olvasmány Papadiamantis, az újgörög prózairodalom kiemelkedő alakja A gyilkos asszony (Η φόνισσα: Διασκευασμένο από την Μαργαρίτα Ιωαννίδου για την διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας) című műve. A megrázó kisregényben a főhős alig pár napos, betegen született unokája fölött virrasztva rádöbben arra, hogy nőnek lenni sorscsapás. Végiggondolva az életét, csak a bánat és a nők nehéz sorsa jut az eszébe, és ez vezeti szörnyű tetteinek sorához.
B2-C1 szintű Pinelopi Delta: Első emlékek (Πρώτες αναμνήσεις: Διασκευασμένο από τη Μαργαρίτα Ιωαννίδου για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας) című műve, melyben gyermekkori emlékeit olvashatjuk az 1875-1889 időszakról, benne az alexandriai görög közösségről, ami abban az időben virágkorát élte.
A jól ismert ΚΛΙΚ sorozat — kamaszoknak, felnőtteknek szóló — kezdő A1-es szintű kötetét a sorozat további része mellett a Nyelvstúdióban találjuk, csakúgy, mint a szintén kezdő nyelvtanulóknak készült Mondd görögül (Πες το ελληνικά) című könyvet. Az Ötből öt (5 στα 5) című, kétkötetes tankönyv pedig felsőfokú nyelvvizsgára készülőknek ajánlott.
Pancsosz Alexandra
Το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2022 παρουσιάστηκε η χριστουγεννιάτικη θεατρική παράσταση του Σχολείου Ελληνικών «Μανώλης Γλέζος» στο Πολιτιστικό Κέντρο Aranytíz
Οι εκπαιδευτικοί του σχολείου για άλλη μια φορά μεταμορφώθηκαν, μασκαρεύτηκαν, φόρεσαν τη χριστουγεννιάτικη διάθεση, εξοπλίστηκαν με πολύ χιούμορ και έγιναν για λίγο παιδιά για να χαρίσουν στους μαθητές τους στιγμές γέλιου και χαράς μέσα από την πολύ αγαπημένη σε όλους «Φρικαντέλα», του Ευγένιου Τριβιζά. Λίγα λόγια για την υπόθεση:
Η μάγισσα Φρικαντέλα μισεί τα κάλαντα και όλες τις λέξεις
που έχουν μέσα τους τις συλλαβές «κα-λα»… Έτσι, όταν έρχονται τα παιδιά της γειτονιάς να της ψάλλουν τα κάλαντα, νευριάζει, εξαγριώνεται και τα μεταμορφώνει σε μια σειρά από ζώα με την ελπίδα ότι αυτά θα πάψουν να λένε τα κά-
λαντα… Αλλά για κακή της τύχη, τα παιδιά συνεχίζουν να τραγουδούν ακόμη και όταν γίνονται γάτες, βατράχια, κατσικάκια και άλλα ευφάνταστα! Τότε, η μάγισσα αποφασίζει να κλέψει τις φωνές τους και τις κρύβει στο σκοτεινό της κάστρο Τα παιδιά, όμως, δεν το βάζουν κάτω! Διασχίζουν το τρομακτικό δάσος και μπαίνουν κρυφά στο κάστρο. Ψάχνουν σε όλα τα δωμάτια και τελικά παίρνουν πίσω τις φωνές τους πιάνοντας τη μάγισσα Φρικαντέλα κυριολεκτικά στον ύπνο! Όταν αυτή
ξυπνάει , αναγκάζεται να ακούσει τα κάλαντα από διάφορες περιοχές της Ελλάδας , προκειμένου να πάρει πίσω το ραβδί της. Τότε, λοιπόν, συνειδητοποιεί σταδιακά, καθώς τα ακούει για πρώτη φορά, πως τελικά… της αρέσουν τα κάλαντα! Η παράσταση κλείνει με τη συμφιλίωση όλων και την υπόσχεση να της λένε τα παιδιά τα κάλαντα κάθε χρόνο!
Η προσέλευση των μαθητών και κηδεμόνων ήταν αξιοσημείωτη και όλοι έφυγαν με χαμόγελα, αφού η κακιά μάγισσα αγάπησε τα κάλαντα και μας έκανε όλους να θυμηθούμε πόσο σημαντικό είναι να μην αφήνουμε να κλέβουν τις φωνές μας, αλλά και πως αν ακούμε πραγματικά και έχουμε τα αυτιά μας και τα μάτια μας ανοιχτά μπορούμε να βρούμε την ομορφιά …
Στο τέλος της εκδήλωσης ψάλλαμε όλοι μαζί τα κάλαντα και ο αϊ-Βασίλης μοίρασε σε όλα τα παιδιά σοκολάτες και φωτογραφήθηκε μαζί τους.
Άμπρα Κατάμπρα, λοιπόν:
ευτυχείς να γίνετε πανευτυχείς
και το 2023
στην αγάπη αφειδείς!!!
Έλλη Σιαπανίδου, φιλόλογος
Για άλλη μια χρονιά, το σχολείο μας γιόρτασε την παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας με τη διοργάνωση του -καθιερωμένου πλέον- Διαγωνισμού Απαγγελίας για μαθητές όλων των τάξεων. Φέτος, για πρώτη φορά, η εκδήλωσή μας φιλοξενήθηκε στο ιστορικό κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης Széchényi, γεγονός που πρόσθεσε ιδιαίτερη αίγλη στον διαγωνισμό. Μέσα απ’ τους 57 μαθητές που έλαβαν μέρος, οι στίχοι του Ρίτσου, του Σολωμού, του Βρεττάκου, του Ελύτη,
του Ρώτα κ.α. πλημμύρισαν τον όμορφο χώρο της βιβλιοθήκης και μας ταξίδεψαν στις διαχρονικές αξίες της ειρήνης και της ελευθερίας, έννοιες που αποτέλεσαν τη θεματική του 7ου διαγωνισμού.
Μικροί και μεγάλοι, έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, με αρκετές απαγγελίες να ξεχωρίζουν για το υψηλό επίπεδό τους. Στο τέλος ακολούθησε η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και οι βραβεύσεις των συμμετεχόντων.
Με την παρουσία τους τίμησαν την εκδήλωση και έκαναν τις εναρκτήριες ομιλίες, ο Διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης κ. Rózsa Dávid, ο Πρέσβης της Ελλάδος στην Ουγγαρία κ. Μανώλης Αποστολάκης και ο Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας κ. Κωνσταντίνος Χριστοδούλου. Παρόντες ήταν και οι καθηγητές του Τμήματος Νεοελληνικής Γλώσσας του Πανεπιστημίου ELTE κ. Solti Dóra και κ. Κώστας Νάκος που εκτέλεσαν χρέη κριτικής επιτροπής, κατά την παράδοση.
Η εξασφάλιση του χώρου δεν θα μπορούσε να είχε γίνει χωρίς τη συνδρομή της συναδέλφου Αλεξάνδρας Πάντσος, ενώ η εκδήλωση καλύφθηκε από το συνεργείο της ουγγρικής τηλεόρασης. Στο σύντομο μουσικό διάλειμμα, ακούστηκαν ελληνικά τραγούδια με την Έντιτ Βένγκρινιακ στο τραγούδι υπό τη συνοδεία πιάνου.
Συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά και σε όσους συνέβαλλαν στην άψογη οργάνωση της εκδήλωσης!
Ζελέϊ Ζωή, Τσίμπορα Βίκτωρ
Βούλα Αυγουροπούλου
φωτό : Μαρία Πιλτικάκη, ∆έσποινα Κακατσάκη, Ελλη Σιαπανίδου, Βούλα Αυγουροπούλου, Αντιγόνη ∆ημάση
αριστερά στην φωτό : Σάμπο Γιάννης, Μπάριτς Βασιλεία, Χόρβατ Αλέξανδρος, Τσούγκουρ Βερόνικα,Μούχα Σάμπο Αλεξ
αριστερά στη φωτό : Βένγκρινιακ Εντιτ, αδερφές Ιορδανίδου: Αθηνά, Αγγελική, Ελίνα, Ράπτης Αλέξης και Πάντσος Αλεξάνδρα
αριστερά στη φωτό : Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, Βούλα Αυγουροπούλου, Εμμανουήλ Αποστολάκης, Πάντσος Αλεξάνδρα, Χόρβατ Ίστβαν
Ντάβιντ
Fejlesztések, beruházások
Pályázati hírek:
Beruházási pályázaton a 2022-es tanévben összesen 3.886.282 Ft-ot nyertünk, melyből az óvoda udvarának gumiburkolatát, illetve az iskola egy részének padláshőszigetelése készült el.
Köszönjük Magyarország Kormányának a támogatásukat.
Nagy örömünkre szolgált, hogy a községi önkormányzat által szervezett tornacsarnok építésének projektje szeptemberre elkészült, melyet tanulóink birtokba vehettek a 2022-es tanévtől. A testnevelés órák már nemcsak az iskolaudvaron, hanem korszerű tornateremben zajlanak.
A szülői munkaközösségtől az iskolások biciklitárolókat, jutalomkönyveket, az óvodások két padot, illetve öt futóbiciklit, játékokat karácsonyra, homokozójátékokat kaptak, valamint a decemberi kreatívfoglalkozások alapanyagait. Ezúton köszönjük a szülői munkaközösség aktív részvételét és segítségeit. Parlamenti látogatáson vettek részt a felsős tanulóink, melyet egy belvárosi séta követett, és ezt követően egy gyrost fogyaszthattak. Köszönet KoraniszLaokratisznak a szervezésért, és a meghívásért..A Művelődési Ház támogatásával felsős tanulóink ellátogathattak az El Greco Múzeumba. A Beloiannisz Közoktatásért Közalapítvány jutalomkönyveket, illetve az óvodások részére fejlesztőjátékokat vásároltak. Köszönet érte. 2022 nyarán iskolánk 30 tanulója, illetve 4 pedagógusa Görögország egy mesés szigetén Krétán táborozhatott. Ellátogattunk Rethymno és Chania városába, ahol megnéztük a híres nevezetességeket: apiacteret, a kikötőt, az óvárost. Ellá -
togattunk a híres Knosszoszi-palotához, ahol tanulóink valós környezetben is átélték a görög mitológia egyik leghíresebb meséjét és a Minószi civilizáció alapjait. Népismereti mozzanat volt számunkra a Melidoniszi-barlang megható története, és megrendítő látványvolt az ottlévő sírhely. A kulturális élmények mellett szórakoztunk is Preveli Beach, Bali és Skaleta tengerpartján, illetve Kournas-tó vízén. A táborban rendeztünk versenyeket, játékokat is, amelyek szorosan kapcsolódtak Kréta városaihoz, történelméhez és hagyományaihoz. A tábort támogatta a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata és elnöke, valamint Magyarország Kormánya, ezúton is köszönjük a támogatásukat.
Alternatív fűtési megoldásként, és kiegészítve a gázfűtést, a megnövekedett gázárak miatt, a pénzügyi bizottság javaslatára, iskola költségvetéséből 14 db hűtő-fűtő klímát szereltünk be az iskola épületébe, 9 darab fűtő-hűtő klímát az óvoda épületébe.
Programjainkat, rendezvényeinket meg tudtuk tartani 2022ben. A gyerekek lelkesen vettek részt az iskolai programokon, versenyeken, melyek az alábbiak voltak: Magyar kultúra napja, Vaszilopita ünnepség iskolai és község ünnepei, Iskolai farsang, Füstös csütörtök, Görög-magyar nemzeti ünnepek, akadályverseny, házi versenyek, Anyák napi ünnepségek, Ballagás, tanévzáró ünnep, Mese világnapja, magyar diák sportnap, zene és állatok világnapja, Egészséghét, Mikulás buli, Karácsonyi ünnepség, kreatív délután, könyvtári rendezvények.
Gyereknap alkalmából az Állatkertbe látogattunk a gyerekekkel. Igyekeztünk színes, változatos programokat rendezni tanulóink számára a 2022-es évben is.
Dimanovszka Mahi
Καλεσμένοι του σχολείου Ν.Μπελογιάννης, γιορτάσαμε εκπαιδευτικοί και μαθητές την Τσικνοπέμπτη στις 23 Φεβρουαρίου στο χωριό με πολλές νοστιμιές, χορό και πέταγμα χαρταετού.
Ευχαριστούμε τη διεύθυνση του σχολείου Μπελογιάννης, τους εκπαιδευτικούς και όλους όσους βοήθησαν για να αισθανθούμε ωραία και να περάσουμε καλά αυτή τη μέρα!
Καλή Σαρακοστή!
Το Σάββατο 25 Φεβρουαρίου πραγματοποίηθηκε στην έδρα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ουγγαρίας (ΣΥΛΛΟΓΟΣ) -στην οδό Μπάρος -η αποκριάτικη εκδήλωση του Ελληνικού Σχολείου «Μανώλης Γλέζος» με την συμμετοχή των μαθητών
και των δασκάλων τους. Στην χαρούμενη και ευχάριστη εκδήλωση παραβρέθηκαν και πολλοί γονείς που συνόδεψαν τα παιδιά τους.Στο πλούσιο πρόγραμμα που ακολούθησε οι μαθητές έπαιξαν διάφορα πρωτότυπα και έξυπνα παιγχίδια παρουσιάζοντας και το Γαϊτανάκι. Συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία... καλές απόκριες σε όλες και όλους!
(α.οικ)
Η Ελληνική Κινηματογραφική Λέσχη - στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του Ελληνικού Ινστιτούτου Ουγγαρίας - ξεκίνησε τη νέα χρονιά στις 27 Ιανουαρίου με την προβολή της ελληνο-ισπανικής ταινία «EL GRECO». Το γεγονός δεν θα πρέπει
να θεωρείται τυχαίο αφού η Βουδαπέστη «φλέγονταν» στην κυριολεξία λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος της Έκθεσης με έργα του «Ελ Γκρέκο» που φιλοξένησε το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης και η οποία είχε διαρκέσει μέχρι τις 19 Φεβρουαρίου. Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (Ελ Γκρέκο) διεθνούς φήμης ελληνο-ισπανός ζωγράφος του 16ου αιώνα γεννήθηκε στην Κρήτη, σπούδασε και εργάστηκε στην Ιταλία και τελικά εγκαταστάθηκε στην Ισπανία, όπου έζησε και μεγαλούργησε μέχρι τον θάνατό του.
Έχουν γυρισθεί αρκετές ταινίες για τη ζωή του παρουσιάζοντας τόσο τις “ανατροπές”, όσο και τον γεμάτο δραματικά γεγονότα βίο του, αναδεικνύοντας ωστόσο την τέχνη του που αναμφισβήτητα άφησε εποχή. Η τελευταία για αυτόν ταινία παρουσιάσθηκε το 2007, σκηνοθετήθηκε από τον Γιάννη Σμαραγδή, σε σενάριο Δημήτρη Σιατόπουλου, ενώ την μουσική έγραψε ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και πρωταγωνίστησε ο Nick Ashdon. Πριν από την προβολή, η Αθηνά Χατζοπούλου
Αθηνά Χατζοποπούλου, Viktor Dudás
πού είναι και επικεφαλής της Λέσχης με τον ειδικό κριτικό κινηματογράφου Viktor Dudás αναφέρθηκαν στο ιστορικό της ταινίας. Μετά την προβολή ακολούθησε - ως συνήθως - φιλική συζήτηση με τους θεατές. (α.οικ)
Η Αθανασία Λαμπροπούλου γεννήθηκε 13 Οκτωβρίου 1940
στο χωριό Παλιούρι του νομού Έβρου Ελλάδας.
Το 1948 μαζί με άλλα παιδιά των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, για να γλιτώσουν από τους βομβαρδισμούς και τις διώξεις του αστικού κράτους, πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς, τον δρόμο του ξεριζωμού για τις σοσιαλιστικές χώρες.
Η Αθανασία φιλοξενήθηκε στην σοσιαλιστική Ουγγαρία, της οποία θεωρούσε δεύτερη πατρίδα της. Εκεί μεγάλωσε σε ένα φιλόξενο περιβάλλον, σπούδασε, εργάστηκε ως δασκάλα, νηπιαγωγός, καθώς και βιβλιοθηκάριος σε πνευματικό κέντρο στην πόλη Ταταμπάνια.
Με την οικογένεια της, αριστερά -πρώτη στη σειρά στον παιδικό σταθμό DEG με τον πατέρας της Κώστα Πατσιώρα , την μάνα της Λαμπρινή και τα δύο μικρότερα αδέρφια της.
Το 1957 εργάστηκε με αυταπάρνηση και αγάπη προκειμένου να συσπειρώσει την νέα γενιά, τα παιδιά των πολιτικών προσφύγων που ζούσαν στην Ουγγαρία, μέσα από την Ελληνική κοινότητα με την αμέριστη υποστήριξη του Ουγγρικού κράτος.
Με το ανήσυχο πνεύμα που την διέκρινε αγωνίστηκε για την διάδοση της Ελληνικής παράδοσης, τα ήθη και έθιμα στα ελληνόπουλα που ζούσαν και γεννήθηκαν στην Ουγγαρία, διοργανώνοντας πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Εκεί γνώρισε τον σύντροφο της Δημήτρη Λαμπρόπουλο που παντρεύτηκαν και απέκτησαν τα δύο τους πολυαγαπημένα τους παιδιά, τον Παναγιώτη και τον Κωνσταντίνο.
Το 1986 η Αθανασίας Λαμπροπούλου επαναπατρίστηκε
στην Ελλάδα μετά του συζύγου της και ολόκληρης της οικογενείας της. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός μέχρι την σύνταξή της και τα τελευταία χρόνια της ζωής της ασχολήθηκε με μεταφράσεις ποιητών και συγγραφέων της Ουγγαρίας.
Η Αθανασία με τον σύζυγό της ∆ημήτρη
Απεβίωσε στις 04.06.2021 στο χωριό Μακρύγιαλο Πιερίας, όπου και έζησε τα τελευταία 25 χρόνια της ζωής της.
Georgopulosz Hrisztosz 1937-ben született Görögországban a Kastoria megyei Makrohoriban.
Nehéz gyermekkora volt. Édesanyját korán elvesztette. A görög polgárháború idején, tizenegy évesen, menekültként került Magyarországra testvéreivel együtt. A hőgyészi majd fehérvárcsurgói gyermekotthonokban éltek.
Középiskolai tanulmányait Szegeden végezte, erősáramú technikus lett. Tanulmányai befejezése után édesapja családjával élt Budapesten. Gyártástervezőként dolgozott a budapesti Akkumulátorgyárban, egészen nyugdíjazásáig.
Népszerű, közösségi ember volt, sokan szerették.
A gyár természetjáró szakosztályának túravezetője volt, többnapos túrákat, kirándulásokat szervezett.
Kiváló sakkozóként a Budapesti Sakkszövetségnek is aktív tagja volt. Az Akkumulátor gyár csapatát vezette évtizedeken keresztül. Az, hogy ez a csapat a gyár megszűnése után huszonnégy évvel, a mai napig létezik és versenyez szintén az ő áldozatos munkájának eredménye.
A rendszerváltás után megalakuló nemzetiségi önkormányzati munkában is részt vett. A XIII. kerületi Görög Önkormányzatnak négy évig képviselője majd nyolc éven át elnöke volt. Két gyermek édesapja volt. Első házasságából lánya született, Krisztina, a második házasságából fia, Alexandrosz.
Nyugdíjas éveiben sok időt töltött a család nyaralójában, ott gondozta a kertet, az unokáival játszott, strandolt, kirándult. Feleségével ötvenhárom évig éltek boldog házasságban. Testvéreivel és azok családjaival mindig jó kapcsolatot ápolt egészen haláláig.
Szép családot hagyott hátra: két gyermeket, öt unokát, öt dédunokát. Nagyon szerette őket, sok időt töltött velük. Dédunokáival betegsége miatt már kevesebbet…
Öt évig tartó hosszú betegség után nyolcvanöt éves korában elhunyt.
Gyászolja családja, barátai, és mindenki aki szerette Őt. Jó ember volt, soha senkit nem bántott. Fájó szívvel búcsúzunk, szívünkben örökké élni fogsz!
Nyugodj békében!
Η Μαρουκίδου Τριάδα του Γεωργίου και της Αθανασίας γεννήθηκε στις 27 Απριλίου του 1939 στο χωριό Αμπελάκια, Νομού Έβρου κοντά στο Τριεθνές Ελλάδας – Τουρκίας – Βουλγαρίας.
Ο πατέρας της, σκοτώθηκε νωρίς πολεμώντας κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου 1946-1949 ως αντάρτης. Η μητέρα έμεινε μόνη της με τα 3 παιδιά : τον Δημήτρη, την Τριαδα και την Βασιλικη και παρέμεινε στην Ελλαδα για να βοηθήσει τους αντάρτες. Τα παιδιά μεταφέρθηκαν στην Βουλγαρια, όπου η Τριάδα με την αδερφή της Βασιλική έμειναν το διάστημα 1948-50. Ο αδερφός τους Δημήτρης έμεινε για περισσότερο διάστημα μέχρι να τελειώσει το σχολείο και να πάρει την ειδικότητα του ηλεκτρολόγου. Ο Δημήτρης αργότερα εντάχθηκε στην οικογένεια που ήταν ήδη στην Ουγγαρία. Η Τριάδα και η αδερφή της, Βασιλική φτάσανε στην Ουγγαρία στα τέλη του 1950 και έμεναν στο Lipótmező, εκεί όπου φιλοξενήθηκαν και άλλα ελληνόπουλα. Το χριστουγεννιάτικο
δώρο που πήραν την χρονιά εκείνη ήταν μισό μήλο και μια καραμελίτσα, szaloncukor.
Αργότερα την πήρανε στον παιδικό σταθμό Balatonszabadi και εν συνεχεία στο Dég. Μετα απο χρόνια χάρη στην δραση του Ερυθρού Σταυρού οι αδερφές βρέθηκαν με την μητέρα τους Αθανασία, η οποία ήταν ανάδοχη μητέρα μεγαλύτερων αγοριών.
Η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο χωριό Μπελογιαννη οπου οι αδερφές της τελείωσαν το Δημοτικό. Η Τριάδα ήταν άριστη μαθήτρια. Συνέχισε τις σπουδές της στη Βουδαπεστη με αλλες δυο συμμαθήτριες της, επειδή όμως ο θετός της πατέρας δεν επέτρεψε να συνεχίσει τις σπουδές της αναγκάσθηκε να ακολουθήσει το επάγγελμα της μοδίστρας. Εργάστηκε στο εργοστάσιο ¨Május 1 Ruhagyár¨. Εκει ήταν διακεκριμένη αθλήτρια της ομάδας βόλεϊ του εργοστασίου. Κατά την διάρκεια της παραμονής της στο Dohánygyár ήταν μέλος του χορευτικού συλλόγου του ¨Magyarországi Nemzetiségek Központi Táncegyüttes¨ υπό την διεύθυνση του Kricskovics Antal και αργότερα μέλος του χορευτικού συλλόγου ¨Μπελογιάννη¨ και του Ελληνικού Πολιτιστικού Συλλόγου.
Το 1963 γνωρισε τον ουγγρο László Pokorny με τον οποίο και παντρεύτηκε το 1966 μετακομίζοντας στο Budaörs όπου
και ζήσανε μαζί μια ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή για 56 χρόνια.
Το 1972 γεννηθηκε η πρώτη της κόρη η οποια εζησε μονο για 2 ωρες εξαιτιας ιατρικού λάθους. Η δεύτερη κόρη της Ηλέκτρα Βασιλική γεννήήθηκε το 1975.
Εργάστηκε στην μεγάλη εταιρεία ¨Hungarotex¨ μέχρι να βγεί στη σύνταξη.
Η μητέρα, η αδερφή και ο θείος της Τριάδας πέθαναν στην Ουγγαρία, τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας επαναπατρίστηκαν στην Ελλαδα. Το 1982 κατέστη δυνατό να επιστρέψει ξανα στην πατρίδα και να δει από κοντά τους συγγενείς της. Στη συνέχεια είχε την ευκαιρία να ξαναεπισκεφθεί αρκετές φορές την Ελλάδα.
Η γέννηση του εγγονού της Νικολα το 2010 έφερε μεγάλη ευτυχία στην ζωή της.
Το τελευταίο διάστημα από το 2022 και μετά η υγεία της χειροτέρευε μέρα με την μέρα και δυστυχώς, η καρδιά της δεν άντεξε άλλο. Εφυγε απο την ζωη στις 23 Ιανουαριου 2023.
Αιωνία της η μνήμη
Δεv θα σε ξεχάσουμε ποτέ !
Ηλέκτρα Βασιλική Πόκορνυ
Vidinopulosz Dimitrisz 1938. október 26 án született észak-nyugati görögországi Pszaradesz faluban, Teodora és Joszif gyermekeként testvérei: Janisz, Eleftéria, Efgénia, akik szintén Magyarországra kerültek. A legidősebb testvére, Krisztoszia Görögországban maradt.
Magyarországon először Fehérvárcsurgóra, majd Balatonalmádiba, gyermekotthonba került. Az otthonból az Eötvös utcába majd a Kőbányai Dohánygyár szállójára. Elvégezte a Cipőipari Szakmunkásképzőt, majd a Duna Cipőgyárban helyezkedett el több társával együtt. 1963-ban munkahelyet váltott és a Mátraplast Szövetkezetben helyezkedett el gépbeállítóként, nyugdíjas koráig.
1964-ben feleségével, Farkasinszki Erzsébettel a Szövetkezeti üdülőben, Balatonfüreden ismerkedett meg. 1969-ben házasságot kötött. 53 évig élt boldog házasságban. Ikerlányai 1971 ben születtek, Dóra és Andrea. 1978-ban meglátogatta feleségével és lányaival Lemosban élő családját.
2022 szeptemberében hasnyálmirigygyulladással kórházba került. Betegségét legyengült állapotban nem tudta legyőzni. 2023 január 10-én elhunyt. Gyászolja szerető családja felesége és lányai.
Soha nem feledünk. Nyugodj békében drága édesapánk!
Η Ελληνική Κοινότητα μας στη Βουδαπέστη γιόρτασε και φέτος
την 80η επέτειο από την ίδρυση της ΕΠΟΝ-23 Φεβρουαρίου
1943.Την εκδήλωση οργάνωσε η Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης
Ελλήνων του 13ου Διαμερίσματος Βουδαπέστης Ελευθερία
Θωμαϊδου σε συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης. Στην εκδήλωση απηύθυναν ομιλίες η Αντιπρόεδρος του 13ου Διαμερίσματος Παρασκευούλα Βάργκα και ο δάσκαλος του Δημοτικού Σχολείου «Νίκος Μπελογιάννης» Γιώργος Γιάνναρης. Όλοι όσοι βρέθηκαν το Σάββατο 25 Φεβρουαρίου το μεσημέρι στο Πολιτιστικό Κέντρο Νέων της οδού Ντάγκαϊ είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα πλούσιο πολιτιστικό πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχαν η χορωδία «Καρυάτιδες» και το χορευτικό συγκρότημα «Χελιδονάκι», ενώ ποίημα απήγγειλε ο μαθητής Αχιλλέας Δεσύπρης. Στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα που ακολούθησε το συγκρότημα «Μύθος», έπαιξε ελληνική μουσική, ενώ τραγούδησε η Σοφία Γιοβατζή. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκτός από το Εκπρόσωπο της Ελληνικής Εθνικότητας στο Ουγγρικό Κοινοβούλιο Λαοκράτη Κοράνη, η Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης Ειρήνη Μποζόνα, ενώ την Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας λόγω ασθένειας του Προέδρου εκπροσώπησε ο αντιπρόσωπος Χρήστος Τσουκαλάς.
Παρασκευούλα Βάργκα, Ελευθερία Θωμαϊδου
Η φετινή εκδήλωση είχε ξεχωριστή σημασία αφού τιμήθηκαν οι ηλικιωμένοι συμπατριώτες μας Χρήστος Σγούρτης, Σπύρος Κανακαρίδης, Αθανάσιος Καποδίστριας, Αποστόλης Κουφάκης, Γιάννης Τσαμασότης και Αθανάσιος Καραπαντσίδης για την προσφορά τους και τους ηρωϊκούς τους αγώνες στις τάξεις της ΕΠΟΝ. Τους ευχόμαστε θερμά συγχαρητήρια.
(α.οικ)
Από αριστερά στη φωτογραφία Λαοκράτης Κοράνης, Αθανάσιος Καποδίστριας, Αποστόλης Κουφάκης, Γιάννης Τσαμασότης, Σπύρος Κανακαρίδης
Αχιλλέας ∆εσύπρης
Καρυάτιδες
Με αφορμή των 40 χρόνων (1982-2022) από την συμφωνία των κυβερνήσεων Ελλάδας-Ουγγαρίας για τον ελεύθερο επαναπατρισμό των Ελλήνων από την Ουγγαρία, οργανώνει την προβολή της ταινίας του Λευτέρη Ξανθόπουλου,(για πρώτη φορά την νέα πλήρη εκδοχή της, εμπλουτισμένη με ζωντανές συνεντεύξεις πολλών κατοίκων του χωριού).
Δραματική ταινία με στοιχεία ντοκιμαντέρ, παραγωγής 1986. Σκηνοθεσία: Λευτέρης Ξανθόπουλος. Σενάριο: Λευτέρης Ξανθόπουλος, Θανάσης Σκρούμπελος, Γιώργος Μπράμος. Διεύθυνση φωτογραφίας: Ανδρέας Σινάνος. Μουσική: Ελένη Καραΐνδρου.
Παίζουν: Αθηνά Παπαδημητρίου, Peter Trokan, οι κάτοικοι του χωριού Μπελογιάννης.
Γυρισμένη το 1986 στο ελληνικό χωριό Μπελογιάννης, η ταινία καταγράφει τη ζωή των κατοίκων του – Έλληνες
πολιτικοί πρόσφυγες, πρώην μέλη του Δημοκρατικού Στρατού, που εγκαταστάθηκαν εκεί το 1950. Την εποχή που γυριζόταν η ταινία, οι περίπου 1.800 κάτοικοι και τα παιδιά τους επέστρεφαν κατά ομάδες στην Ελλάδα, έπειτα από 35 ολόκληρα χρόνια αναγκαστικής προσφυγιάς που ήταν συνέπεια του εμφυλίου πολέμου. Πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας είναι οι ίδιοι οι κάτοικοι του ελληνικού χωριού στην Ουγγαρία.
Η ταινία απέσπασε τα Βραβεία Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη και Καλύτερης Μουσικής στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1986, Ειδική Μνεία Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο 1986, καθώς και Διάκριση ποιότητας ταινίας στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας ΥΠΠΟ το 1987.
Η προβολή θα γίνει στο χωριό Μπελογιάννης, 24.03.2023, ώρα 18:00, στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου. Είσοδος ελευθέρα.
Θα προλογίσει ο Πρόεδρος της Α.Ε.ΟΥ Χριστοδούλου Κωνσταντίνος και θα μιλήσει για την ταινία ο Καρακάσης Παντελής,κριτικός κινηματογράφου και συνεργάτης του σκηνοθέτη στην ταινία.
Χορηγοί: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας και Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Βουδαπέστης
Από αριστερά στη φωτό: Ανδρέας Λεχούδης, Αθηνά Παπαδημητρίου, Γιάννης Κουνέλας,Γιάννης Βλάχος και Νίκος Σερταρίδης
A Nikosz Beloiannisz Művelődési Ház és Könyvtár szervezésében, Magyarország és Görögország kormánya között született, a magyarországi görögök szabad hazatelepedéséről szóló megállapodás 40. évfordulója (1982-2022) alkalmából vetíti le Leftherisz Xanthopoulosz filmjét (első alkalommal kerül vetítésre az eredeti, vágatlan változat) sok, a Beloianniszban élő személlyel készült interjúval gazdagítva.
évnyi kényszer tartózkodást követően települt vissza Görögországba. A főszereplők maguk a magyarországi Beloiannisz falu lakói voltak.
A film megkapta a debütáló rendező és a legjobb zenei díját az 1986-os Thesszaloniki Filmfesztiválon, az 1986-os Locarnói Filmfesztiválon a zsűri különdíját, valamint 1987-ben a Kulturális és Sportügyi Minisztérium Kiváló Minőségű Film díját.
Καλή
Filmdráma dokumentumfilm elemekkel.
Rendező: Leftheris Xanthopoulos. Forgatókönyv: LeftherisXanthopoulos, Thanasis Skroumbelos, Georgios Bramos. Operatőr: Andreas Sinanos. Zene: Eleni Karaindrou.
Szereplők: Athina Papadimitriou, Trokán Péter, Beloiannisz falu lakói.
Az 1986-ban, a Beloianniszban forgatott film az ott lakók –görög politikai menekültek, a Demokrata Hadsereg egykori tagjai – életét dokumentálja, akik 1950-ben telepedtek lea községben. A nyolcvanas években a falu lakosságának többsége 35
A vetítés helyszíne és időpontja: Nikosz Beloiannisz Művelődési Ház. 2023. 03. 24-én, 18 óra
A belépés díjtalan Minden érdeklődőt szeretettel várunk!
Bevezető beszédet mond Hristodoulou Konstantinos, a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának Elnöke és Karakasis Pantelis, a film rendezőjének munkatársa, filmkritikus.
Támogatók: Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata –Fővárosi Görög Önkormányzat
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας
Υπεύθυνος Έκδοσης: Χριστοδούλου Κωνσταντίνος
Αρχισυντάκτης: Οικονόμου Ανδρέας
Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Πήτερ Ολντερ Συντακτική Επιτροπή : Αυγουροπούλου Βούλα, Πάντσιου Αλεξάνδρα, Τσαρουχά Χριστίνα
Ρ επορτάζ νεολαίας: Σπύρος Σ. Κλείτσας
Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5.
Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277
e-mail: ellinismos@hotmail.com
Τυπογραφείο: Virtuóz Kiadó és Nyomdaipari Kft.
ISSN: 1786-0989
φωτογραφίες : Μαρία Καραγιώργη
A lap megjelenését támogatta a:
ELLINIZMOSZ
Az MGOÖ kiadványa
Kiadó: az MGOÖ Testülete
Felelős kiadó: Hristodoulou Konstantinos
Főszerkesztő: Οikonomou Andreas
Grafika: www.kornetas.hu
Szerkesztőségi bizottság: Avgouropoulou Voula, Pancsosz Alexandra, Tsaroucha Christina
Ifjúsági rovat: ifj. Klicasz Szpirosz
1054 Budapest, Vécsey u. 5.
Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275
e-mail: ellinismos@hotmail.com
Fax: 06-1-302 7277
Nyomda: Virtuóz Kiadó és Nyomdaipari Kft.
ISSN: 1786-0989
Fotók: Karajorgis Maria
