������������������������������������������ ������������������������������������������ ������������������������������������������ ������������������������������������������
Wstępne rozpoznanie estetyki szumów:
od kubizmu do glitch artu Urszula Pawlicka
1 J. Luty, John Cage. Filozofia W 1913 roku Luigi Russolo w The Art of Noises stwierdza: Musimy wyrwać się 1 muzycznego przypadku, z zaklętego kręgu dźwięków i podbić nieskończone królestwo hałasu . W 1921 roku Wrocław 2011, s. 86. Arnold Schönberg z kolei w Composition with Twelve Tones głosi emancypację 2 Tamże, s. 64. dysonansu, czyli zlikwidowanie tradycyjnej harmonii na rzecz braku rozwiązań 3 2 Tamże, s. 77. i uczucia dezorientacji . Jego uczeń, John Cage, w 1937 roku w Future of Music: 4 S. Ballard, Information, Noise, Credo także postanawia walczyć o hałas, być po stronie słabszych, gdyż Gdzieet. al., [w:] Error. Glitch, Noise kolwiek jesteśmy, to co słyszymy, to w większości hałas. Kiedy go ignorujemy, 3 and Jam in New Media Cultuprzeszkadza nam. Kiedy się w niego wsłuchamy, odkrywamy, że jest fascynujący . res, edited by M. Nunes, New Awangarda XX wieku zwróciła uwagę na hałas jako pełnowartościowy składnik York-London, 2011, s. 60. rzeczywistości. Odrzuciła tym samym przeciwstawienie konsonansu i dysonansu, opierające się na uwielbieniu pierwszego i odrzuceniu drugiego, gdyż jak akcentował Cage – opozycyjność ta wynika z przyzwyczajenia, stąd wystarczy zasymilować się z hałasem, aby uczynić z niego piękno. Frenetyczna dynamiczność miast, warkot samochodów, aeroplanów, postęp elektroniczny, stukot motorów, zakłócenia na pasmach transmisyjnych, trzeszczenie radia, przerywanie linii telefonicznej, śnieg na ekranie telewizora, zepsuty hardware, zawieszenie komputera, zarysowana płyta CD, błędy software’u, przerywane łącze internetowe – od końca XIX wieku do dziś podstawowym elementem naszego życia jest kakofonia, rozumiana jako hałas i szum. Zakłócenia pojawiają się tam, gdzie jest przepływ informacji, ta z kolei występuje wszędzie tam, gdzie są urządzenia technologiczne. Technologia nie może istnieć bez ruchu, a bez ruchu nie ma informacji4 – każdy ruch z kolei nieodzownie łączy się z szumem. Wskazany łańcuch zależności pokazuje, że proces komunikacyjny – będący ruchem – wiąże się z zakłóceniami. Skoro szumy są nieuniknione czas na ich emancypację i naturalizację.
жжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжжж ж W 1948 roku w Matematycznej teorii komunikacji Claude Shannon wprowadził
kategorię szumu, rozumianą jako składnik procesu komunikacyjnego, przebiegającego w sposób następujący: źródło informacji → nadawca → sygnał (narażony na zakłócenia) →odbiorca → przeznaczenie. W tym sensie szum jest niepożądany przez odbiorcę komunikatu i może mieć rodzaj techniczny bądź semantyczny: Techniczny związany jest z otoczeniem