Ha!art 40 4/2012: Numer radykalny

numer radykalny Wstęp

Spis treści (Panie przodem) / Contents (Ladies first):

Tym razem nie zrobiliśmy numeru tematycznego czy poświęconego określonej dziedzinie. Zamiast tego postanowiliśmy zaprosić kilku autorów o odpowiednio ha!wangardowym usposobieniu i radykalnej poetyce, oferując im przestrzeń pisma na utwór o całkowicie dowolnym charakterze (jedynym ograniczeniem były rozmiary). W rezultacie powstał radykalnie nieopisany „Ha!art” zbierający autorów z różnych stron świata: od okolic Nowego Jorku (Michael Joyce & Carolyn Guyer), Nowego Jorku i Kioto (Shinsuke Takasaki), Tajpej i Paryża (Hsia Yu), Tajwanu i Krakowa (Wei-Yun Lin-Górecka), Wielkiej Brytanii i Wiednia (Peter Waugh), aż po Góry Świętokrzyskie (Radosław Nowakowski), Warszawę (Robert Szczerbowski), z wycieczką na półwysep bałkański (Bojan Meserko) i krótkim postojem w podkrakowskich Krzeszowicach (Katarzyna Bazarnik & Zenon Fajfer). Towarzyszyła nam bezinteresowna radość tworzenia rzeczy być może nikomu niepotrzebnej.

Introduction This time we haven’t prepared an issue focusing on a specific subject or discipline (as is usually the case wih Ha!art). Instead we decided to invite several authors of sufficiently ha!vant-guarde inclinations and radical styles and offer them some space to create work of any kind (the only limitation being the size of up to ten pages). In effect we have come up with a radically indefinable issue, collecting artists from all over the world, ranging from New York and its environs (Michael Joyce & Carolyn Guyer), through New York and Kyoto (Shinsuke Takasaki), Taipei and Paris (Hsia Yu), Taiwan and Krakow (Wei-Yun Lin-Górecka), the UK and Vienna (Peter Waugh), up to the Saint Cross Mountains [Góry Świętokrzyskie] (Radek Nowakowski), Warsaw (Robert Szczerbowski), with an excursion into the Balkans [Slovenia] (Bojan Meserko) rounded up with a brief stop in Krzeszowice near Krakow (Katarzyna Bazarnik & Zenon Fajfer). We all have been accompanied by gratuitous joy of creating gratuitous pieces, not absolutely indispensable to some.

Hsia Yu

Wybór wierszy / Selected Poems przekł. Wei-Yun Lin-Górecka Wei-Yun Lin-Górecka

Rozdroża / Crossroads Kaja Nowak – Pytanie / Question Carolyn Guyer / Michael Joyce

Dłużej niż w rok / More Than A Year przekł. Katarzyna Bazarnik Shinsuke Takasaki

Wybór wierszy / Selected Poems, przekł. Katarzyna Bazarnik i Katarzyna Sonnenberg Peter Waugh

Spektrum na szarym i spektrum / Spectrum on grey and spectrum Bojan Meserko

69, a ty o tym pojęcia nie masz / 69; a ti o tem pojma nimaŠ przekł. Grażyna Łyżwa Robert Szczerbowski

Wszystkie strony świata / All Corners of the World Radosław Nowakowski

Koncert chromatyczny na pianino (partytura powieści) / A Chromatic Concerto for the Piano (a score of a novel)

pomysłodawcy i redaktorzy numeru/idea and coordination of the issue Zenon Fajfer Ars poetica II Katarzyna Bazarnik +& Zenon FajfeR

wydawca

+ Iga Gańczarczyk: linia teatralna

Korporacja Ha!art + pl. Szczepański 3a +

+ Grzegorz Jankowicz: linia krytyczna,

31-011 Kraków + www.ha.art.pl

proza obca

REDAKCJA

+ Piotr Marecki: seria prozatorska, poetycka,

Piotr Marecki: redaktor naczelny

literatura non-fiction

+ piotr.marecki(at.)ha.art.pl

+ Kuba Mikurda: linia filmowa

Łukasz Podgórni: sekretarz

+ Przemysław Pluciński: teoria i praktyka

+ lukasz.podgorni(at.)ha.art.pl

+ Jan Sowa: linia radykalna, teoria i praktyka

Fundacja Korporacja Ha!art

+ Ewa Małgorzata Tatar: linia wizualna

+ Fundatorzy: Piotr Marecki, Jan Sowa

korekta:

+ Rada: Małgorzata Mleczko, Patrycja Musiał,

aniela pilarska i zespół

Jan Sowa (Przewodniczący)

PROJEKT GRAFICZNY

+ Zarząd: Grzegorz Jankowicz (Wiceprezes),

ktrzn jnt (na podstawie

Piotr Marecki (Prezes)

DRUK

REDAKCJA WYDAWNICTWA

PW Stabil ul. Nabielaka 16, 31-410 Kraków

+ Katarzyna Bazarnik i Zenon Fajfer: liberatura

Redakcja(at.)ha.art.pl

+ Daniel Cichy: linia muzyczna

+ ISSN 1641-7453 + Nakład: 1200

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

BIO KATARZYNA BAZARNIK is a co-author of liberature books: a triple-volume Oka-leczenie (Mute-I-Late, prototype edition 2000, 1st ed. 2009) and (O)patrzenie (Ga(u)ze, 2003) written jointly with her husband, Zenon Fajfer; the former being the first book described as liberature; the latter initiating Liberatura, an imprint of Ha!art, which she has co-edited with Fafer, too. Their other joint projects include Sonnet of Sonnets (2012) published in the USA as the fruit of the workshop run at Mills College, Oakland; and Liberature Reading Room (since 2002, now located in Małopolska Garden of Arts in Kraków.) She is also a Joyce scholar, lecturer at the Institute of English Philology of the Jagiellonian University in Krakow, and translator. She has edited or co-edited several volumes of essays, including Wokol Jamesa Joyce’a (Around James Joyce, 1998), Od Joyce’a do liberatury (From Joyce to Liberature, 2002), James Joyce and After. Writer and Time (2010) and is the author of Joyce and Liberature (Litteraria Pragensia, 2011). She has presented her theoretical work on liberature as a new literary genre integrating the verbal content with the material shape of the book across the world (in the UK, the USA, Ireland, France, Japan, and Taiwain). Her translation of B.S Johnson’s novels The Unfortunates was awarded at the Wrocław Good Book Fair in 2008.

ZENON FAJFER is a Polish poet, and theatre artist. His creative works and theoretical essays triggered off liberature (1999), i.e. literature that unites word and the material book into an integral whole. He also developed his own poetic from called the emanational poem.

He has published a triple-volume Oka-leczenie (Mute-I-Late, prototype edition 2000, 1st ed. 2009), (O)patrzenie (Ga(u)ze, 2003), and Sonnet of Sonnets (2012) published in the USA as the fruit of the workshop run at Mills College, Oakland, written jointly with his wife Katarzyna Bazarnik, and individual works: a bottle-book Spogladając Przez Ozonową Dziurę (But Eyeing Like Ozone Whole, 2004) and a bilingual poetry volume dwadzieścia jeden liter/ten letters (trans. K. Bazarnik, 2010), combining the printed and electronic texts and Liberature or Total Literature. Collected Essays 1999-2009 (2010). In 2011 he and Katarzyna Bazarnik carried out a poetic action Liberty Poem in several cities all over the world (New York, Philadelphia, Chicago, Oakland, Taipei and Tokyo). He is also the author and director of three plays Madam Eva, Ave Madam (1992), Finnegans Make after the thoughts, words and deeds of James Joyce (1996) and Pieta (2006-2012). He has presented his work widely in Poland and abroad, including the UK, the USA, Ireland, France, Italy, Japan, and Taiwain.

CAROLYN GUYER Among the early wave of hypertext fiction writers, Carolyn Guyer is the author of Quibbling, published by Eastgate in 1992. Among her other hypertexts are a collaborative fiction, Izme Pass, with co-authors Martha Petry and Michael Joyce; Lasting Image with co-author Michael Joyce, published by Eastgate on the web, Fall 1999; and Sister Stories, with co-authors Rosemary Joyce and Michael Joyce, published by NYU Press Online, Fall 2000. Guyer came to hypertext as a mixed-media visual artist, and in recent years has turned to textiles as her medium. Her day job is director of web development at Vassar College in Poughkeepsie, New York.

MICHAEL JOYCE Called by The New York Times “the granddaddy of hypertext fictions” in the early 1990’s, Michael Joyce’s hypertext novel afternoon, a story, or popołudnie, pewna historia, was translated by Radosław Nowakowski and Mariusz Pisarski and published by Ha!art in 2011, followed by the chapbook Michael Joyce: polski pisarz in 2012. His most recent print novel, Disappearance, was published by Steerage Press in October 2012, with two novels, Going the Distance (SUNY Excelsior editions), the first appearance in print of his 1994 online ebook; and Foucault, in Winter, in the Linnaeus Garden (Starcherone) to follow in successive years. His poetry and translations have appeared in various journals in the United States and a book-length sequence of poems, Paris Views, was published by BlazeVOX in early 2012. His collaborative multimedia work includes text for paintings and video by Alexandra Grant including Lost Hills Hokku (2009) and The Ladder Series, (2007) text for her one-woman show at the Museum of Contemporary Art (MOCA), Los Angeles.

With the Venezuelan video artist Anita Pantin, Canadian composer Bruce Pennycook, and choreographer José Bustamante, he wrote the libretto for Canzoni di morte „ a trial mix,” 2004. Another text, „Joyce in Berlin,” a Hörspiel (voice play) for Osmotic Minds: Berlin Alexanderplatz 5.0, an augmented reality fiction by Stefan Schemat, Hilmar Schmundt, Michael Joyce, and Isabella Bordoni won Honorable Mention at Ars Electronica, 1999. He is Professor of English and Media Studies at Vassar College.

WEI-YUN LIN-GÓRECKA, a Taiwan-born poet, writer, translator, mother, wife and theatre critic; a graduate of theatre studies at Brunel University in London. Having seen a Polish theatre poster and read Bruno Schulz (in English), she decided to go to Poland to learn Polish. She writes in Chinese, English and Polish. In 2011 she published a tri-lingual poetry volume Wiersze przeciętne. He poems have appeared in Ha!art. She translated Andrzej Sapkowski’s The Last Wish and Sword of Destiny and Schulz’s The Cinnamon Shops and Sanatorium Under the Sign of the Hourglass (the former published as The Street of Crocodiles was selected the book of December 2012 by a prestigious Taiwanese Eslite Bookstore). She has also translated Różewicz, Ficowski, Szymborska.

BOJAN MESERKO is a Slovenian writer, poet, translator and editor, whose works has been classified as science-fiction or fantasy; he has also been called the Slovenian Beckett. His work is characterised by formal explorations, which makes it akin to liberature, which the author himself admits. He has published, among others, a trilogy Sanjališče (1995),

Sanjalnica (2000), Senjalca (2004), Samomorilčev poslovilni roman (2005), a palimpsestnovel Pošast (2006), and a sort of a novel-in-the-box 69; A ti o tem pojma nimaš (2006), and Ploskanje s stopali (2009).

KAJA NOWAK — debut RADOSŁAW NOWAKOWSKI – a were-to-be architect, drummer playing music of flying fish (mainly in the band called Osjan), translator, writer non-describing the world, designer of books and some other things, craftsman, and lover of all kinds of knowledge, author of over twenty self-made books, including Treatise on Pageography, The Elephant’s Tail, Hasa Rapasa, the cycles: Non-description of the World, Sabina’s Secret Chronicle, and a ten-meter-long The Sienkiewicza Street in Kielce. His books have been displayed at exhibitions in Europe, the USA, Korea and Israel, and are in special collections of the Nationals Library in Warsaw, libraries of University of Łódź and University of Poznań, and several other Polish libraries, as well as in the University of Stanford Library, Wexford Arts Centre, the School of the Art Institute of Chicago (Flaxman Library), The New York Public Library, the British Library, Canadian Centre for Architecture in Montreal, Copenhagen Kunstindustrimuseum, and the Museum of Bookart in Łódź, Polandi. He also authored a hypertextual novel Koniec świata według Emeryka (The End of the World according to Emeryk; Korporacja Ha!art, Kraków 2005). He lives ina village near the Łysogóry mountain range, where he and his wife run Liberatorium publishing house (www.liberatorium.com).

ROBERT SZCZERBOWSKi is a Polish writer and artist. Initially he was deeply involved in postmodernist fiction and concrete literature to gradually depart from language and incorporate visual means into his works. His art is predominantly ruled by the principle of simulation. Kompozycje (Compositions) is his earliest collection consisting of parabolic and surrealist short stories, each of which corresponds to a musical form (fugue, cantata, prelude, etc.). His multi-stylistic Księga żywota (The Book of Life), omitting the name of the author, suggests that it is a collective work, written by all writers of all times.

His next book, akin to a dictionary, is stripped even of a title, constituting as if a kind of self-writing created without an intervention of an individual author. In its later editions it is even divorced from the medium of paper, presented as an electronic hypertext. His last publication Retrospektywa na koniec Czasu (Retrospective at the End of Time) is an illustrated catalogue of a fictional exhibition of 40 exhibits. Later it served as a basis for an actual exhibition. Both his literary and visual work has a markedly conceptual character and can be seen as a series of reflections on the significance of writing and the book. He is currently preparing Antologia, a series of pieces testifying to his literary development, to be published in Liberatura imprint.

SHINSUKE TAKASAKI is a Japanese poet and performer, who was born in Kyoto, Japan, studied English and liberal arts, currently resides in Brooklyn, New York. He enjoys reading and biking in the city, and walking in the park, likes cooking and crafting, enjoys playing classical piano music. His work expands across various languages: from Japanese into English, from the verbal to the visual, combining visual arts, collage and poetry.

PETER WAUGH is a British sound poet, and performer, who has lived in Vienna since 1981, where he works as a freelance translator and teacher of English Language and Creative Writing. Lecturer at the University of Applied Arts in Vienna. Co-founder of Labyrinth, the Association of English-Language Poets in Vienna, and “subdream, the Vienna Journal of English Language Poetry,” and co-founder, with Sergei Birjukov and Philip Meersman, of the experimental sound poetry performance group Dastrugistenda (2005). He has initiated and organised many individual and collective poetry readings, e.g., with Labyrinth and the music groups Dunkler Sand (with Bruno Pisek), Yarrunga Dreams (with Michael Scharf), the Karl Sayer Jazz Sextet and the Ja! Kollektiv (with Philip Meersman), as well as with the literary reading group Erste Wiener Lesetheater. He also started and runs the first regular open-mic in Vienna. In his work he attempts to transgress the boundaries of poetic language, his experimentation stretching between articulated speech and pure sounds, music, dance and theatre; he also gives solo presentations and poetry dialogues in several languages (English, German, Arabic). He has been published in the chapbooks Horizon Firelight (2000) and Haiku Butterfly Death Dream (2002), and magazines, anthologies and on poetry websites in the UK, the U.S.A., Austria, Slovakia, Macedonia, Romania, Russia, France, Argentina, Israel, Estonia, Belgium, India and Croatia.

HSIA YU is a Taiwanese poet, essayist and playwright, acclaimed as one of the most interesting poetic voices of contemporary Taiwan. She lives in Taipei and Paris. Her poetry has drawn critics’ attention by her surprising, individual perspective on the man-woman relationships, but her poetry is especially powerful in her creative exploration of language: using everyday, colloquial speech, refreshing and renewing clichés and banalities, creating her own ideograms and introducing “image-signs” (schematic pictures of animals, plants and objects) drawing on the poetics of ‘yi’ermidisuo’ (the name of a self-invented language group). She has published poetic volumes in which the shape of the book and typography constitute additional means of expression, which makes her akin to liberature; these include Fusion Kitsch (in Chinese and English, 2001), Pink Noise (2007), This Zebra and That Zebra (2011). The poems presented in this issue of Ha!art come from her most recent volume 60 Poems (2011).

BIO KATARZYNA BAZARNIK — współautorka książek liberackich i teoretyk liberatury, tłumaczka, badaczka twórczości Jamesa Joyce’a, adiunkt w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wspólnie z Zenonem Fajferem opublikowała trójksiąg Oka-leczenie (20002009) — pierwszą książkę określaną mianem liberatury oraz (O)patrzenie (2003), inicjujące liberacką serię wydawniczą, którą oboje redagują od 2003 r. w Korporacji Ha!art. Również z Z. Fajferem opublikowała w USA tomik Sonnet of Sonnets (2012), będący pokłosiem warsztatów liberatury przeprowadzonych w Kalifornii. Współzałożycielka krakowskiej Czytelni Liberatury (od 2002, obecnie w Małopolskim Ogrodzie Sztuki). Autorka monografii Joyce and Liberature (2011), redaktorka bądź współredaktorka tomów Wokół Jamesa Joyce’a (1998), Od Joyce’a do liberatury (2002), James Joyce and After. Writer and Time (2010) oraz monograficznych numerów „Literatury na Świecie” poświęconych twórczości Joyce’a (2004) i B.S. Johnsona (2008). Przełożona przez nią powieść B.S. Johnsona Nieszczęśni otrzymała wyróżnienie na Targach Książki we Wrocławiu (2008). Swoimi publikacjami, przekładami i wystąpieniami wprowadziła zagadnienie liberatury na forum międzynarodowe (Wielka Brytania, Irlandia, Francja, Japonia, Tajwan, USA).

ZENON FAJFER — poeta, twórca teatralny. Swoimi utworami i tekstami teoretycznymi zainicjował nurt liberatury (1999), czyli literatury łączącej słowo z materią książki, wypracował też odrębną poetykę nazwaną wierszem emanacyjnym. Wraz z Katarzyną Bazarnik wydał trójksiąg Oka-leczenie (2000-2009) i (O)patrzenie (2003), oraz tomik Sonnet of Sonnets (USA, 2012) będący pokłosiem warsztatów liberatury przeprowadzonych w Mills College w Kalifornii. Ponadto autor poematu w butelce Spoglądając przez ozonową dziurę (2004), multimedialnego tomu wierszy dwadzieścia jeden liter / ten letters (2010), zbioru esejów Liberatura czyli literatura totalna / Liberature or Total Literature (2010). W 2011 roku wspólnie z K. Bazarnik przeprowadził akcję poetycką Liberty Poem w kilku miastach USA i Azji (Nowy Jork, Filadelfia, Chicago, Oakland, Tajpej, Tokio). Jest także autorem i reżyserem trzech sztuk teatralnych: Madam Eva, Ave Madam (1992), Finnegans Make do myśli słów i uczynków Jamesa Joyce’a (1996) oraz Pieta (2006-2012). Poza Polską swoją twórczość prezentował m.in. w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Francji, Włoszech, USA, na Tajwanie i w Japonii.

CAROLYN GUYER — należąca do wczesnej fali autorów hipertekstów, jest autorką Quibbling, (Eastgate, 1992), współautorką wspólnie z Michaelem Joyce’em i Marthą Petry, hipertekstowej prozy Izme Pass oraz Lasting Image z samym M. Joyce’em, utworu opublikowanego w sieci przez wydawnictwo Eastgate (1999), a z Rosemary Joyce i Michaelem Joyce’em Sister Stories (New York University Press on-line, 2000). Artystyczna droga Guyer wiodła od twórczości w mediach mieszanych, poprzez hipertekst aż do wykorzystania tkanin. Na co dzień jest dyrektorem ds. sieci w Vassar College, w Poughkeepsie, w stanie Nowy Jork.

MICHAEL JOYCE — określony przez The New York Times „dziadkiem literatury hipertekstowej”, jest autorem pierwszej powieści w tym gatunku. Jego afternoon, a story, czyli popołudnie, pewna historia przełozone przez Radosława Nowakowskiego i Mariusza Pisarskiego, ukazała się w wydawnictwie Ha!art w 2012 r.; towarzyszyła jej publikacja Michael Joyce: polski pisarz w formie tzw. „chapbooka”. Jego najnowsze utwory to: powieść Disappearance (Steerage Press, 2012); Going the Distance (SUNY Excelsior editions)nowa, drukowana wersja powieści na e-booka z 1994 r. oraz Foucault, in Winter, in the Linnaeus Garden (Starcherone) . Jego poezje i przekłady drukowano w wielu amerykańskich pismach; w 2012 BlazeVOX opublikowało zbiór jego wierszy pt. Paris Views. Joyce współpracował również z wieloma artystami działającymi w różnych mediach i dziedzinach sztuki: jest autorem tekstów do obrazów i video Alexandry Grant w Lost Hills Hokku (2009) i The Ladder Series (2007) oraz dla jednoosobowego przedstawienia w Museum of Modern Art w Los Angeles.

Z wenezuelską artystką wideoartu Anitą Pantin, kanadyjskim kompozytorem Bruce’em Pennycook i choreografem José Bustamantem stworzyli operę Canzoni di morte „a trial mix” (2004), do której Joyce napisał libretto. Pracuje jako profesor anglistyki i mediów w Vassar College, USA. WEI-YUN LIN-GÓRECKA — urodzona w Tajpej (Tajwan), poetka, pisarka, tłumaczka, matka, żona i krytyk teatralny. Absolwentka teatrologii Brunel University w Londynie. Po zobaczeniu pewnego polskiego plakatu teatralnego oraz przeczytaniu książki Brunona Schulza (po angielsku), zdecydowała przyjechać do Polski uczyć się języka polskiego. Pisze po chińsku, angielsku i polsku. W 2011 ukazał się jej trójjęczny tom Wierszy przeciętnych.

Publikowała również w czasopiśmie „Ha!art” nr 30 (2010, Kraków). Tłumaczyła na chiński książki Ostatnie życzenie i Miecz przeznaczenia Andrzeja Sapkowskiego dla tajwańskiego wydawnictwa oraz Sklepy cynamonowe i Sanatorium pod klepsydrą Brunona Schulza (te pierwsze, opublikowane pod tytułem Ulica krokodyli, zostały uznane za książkę grudnia 2012 przez prestiżową sieć Eslite Bookstore). Przekładała na chiński także Różewicza, Ficowskiego, Szymborską.

BOJAN MESERKO — słoweński pisarz, poeta, tłumacz i wydawca, tworzący w nurcie fantasy i science-fiction, choć nazywany bywa również słoweńskim Beckettem. Jego twórczość charakteryzująca się poszukiwaniami formalnymi jest bliska liberaturze, co deklaruje sam autor. Opublikował m.in. trylogię powieściową Sanjališče (1995), Sanjalnica (2000), Senjalca (2004), Samomorilčev poslovilni roman (2005), powieść-palimpsest Pošast (2006) w formie książki-w-pudełku 69; A ti o tem pojma nimaš (2006) i Ploskanje s stopali (2009).

KAJA NOWAK — debiut RADOSŁAW NOWAKOWSKI — niedoszły architekt, bębniarz grający muzykę fruwającej ryby (głównie w zespole Osjan), tłumacz, pisarz nieopisujący świat, projektant książek i innych rzeczy też, majsterkowicz, miłośnik wiedzy wszelakiej, autor dwudziestu kilku własnoręcznie wykonanych książek, m.in. Traktatu Kartkograficznego, Ogona Słonia, Hasa Rapasa oraz cykli Nieopisanie świata i Tajna Kronika Sabiny oraz 10 metrowej Ulicy Sienkiewicza w Kielcach. Jego książki były prezentowane na wystawach w całej Europie, USA, Korei i Izraelu, znajdują się w zbiorach specjalnych Biblioteki Narodowej w Warszawie, Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego, Biblioteki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i kilku innych bibliotek polskich oraz Biblioteki Uniwersytetu Stanford, Wexford Arts Centre, The School of the Art Institute of Chicago (Flaxman Library), The New York Public Library, The British Library, Canadian Centre for Architecture w Montrealu, Kunstindustrimuseum w Kopenhadze i w Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi. Jest również autorem powieści hipertekstowej Koniec świata według Emeryka (Korporacja Ha!art, Kraków 2005). Mieszka na wsi pod Łysogórami, gdzie razem z żoną prowadzi wydawnictwo Liberatorium (www. liberatorium.com) ROBERT SZCZERBOWSKI — polski pisarz i artysta. W pierwszej fazie swojej działalności intensywnie angażował się w nurt prozy postmodernistycznej i literatury konkretnej. Stopniowo jednak odchodził od sfery języka, w coraz większym stopniu włączając do swoich utworów środki plastyczne. Twórczość Szczerbowskiego podporządkowana jest niemal w całości zasadzie symulacji. Kompozycje to zbiór najwcześniejszych utworów autora, na który składają się krótkie opowiadania o różnej, często parabolicznej i surrealistycznej treści, połączone wspólną zasadą formalną: każde z nich kompozycyjnie odpowiada jakiejś formie muzycznej (fuga, kantata, preludium itp.). Wielostylistyczna Księga żywota, wydana z pominięciem nazwiska autora, sugeruje czytelnikowi, że jest dziełem zbiorowym i że została napisana przez wszystkich pisarzy wszech czasów. Z kolei następna książka, o cechach zbliżonych do słownika i pozbawiona nawet tytułu, jest jakby samopisem, powstałym bez udziału autora osobowego. W późniejszych wydaniach odrywa się nawet od papierowego nośnika i przybiera postać elektronicznego hipertekstu. Ostatnia z publikacji Szczerbowskiego, Retrospektywa na koniec Czasu, to ilustrowany katalog fikcyjnej wystawy 40 obiektów. Na jego podstawie odtworzono potem realną ekspozycję. Zarówno jego twórczość tzw. literacka jak i plastyczna ma charakter konceptualny i można ją postrzegać jako ciąg refleksji o znaczeniu pisma i księgi. Obecnie dla serii Liberatura przygotowuje Antologię, cykl utworów ukazujących logiczną drogę jego literackiego rozwoju.

SHINSUKE TAKASAKI — japoński poeta i performer, urodzony w Kioto, studiował anglistykę i sztuki wyzwolone, obecnie mieszka w nowojorskim Brooklynie. Lubi czytanie i jazdę rowerem po mieście, spacery po parku, gotowanie i rękodzieło oraz granie muzyki klasycznej na fortepianie. Tworzy utwory na pograniczu języków — po japońsku i po angielsku, oraz na styku sztuk wizualnych, kolażu i poezji.

PETER WAUGH — brytyjski poeta soniczny i performer, od 1981 mieszkający w Wiedniu, gdzie pracuje jako tłumacz i wykładowca j. angielskiego i Creative Writing na Universität für angewandte Kunst. Współzałożyciel „Labyrinth”, grupy anglojęzycznych poetów mieszkających w Wiedniu; również współzałożyciel i redaktor pisma „subdream. The Vienna Journal of English Language Poetry”; także wraz z Sergejem Birjukowem i Philipem Meersmanem założyciel eksperymentalnego zespołu performerów i poetów dźwiękowych „Dastrugistenda” (2005); inicjator i organizator licznych indywidualnych i grupowych prezentacji poezji, np. grupy „Labyrinth”, Dunkler Sand (z Bruno Piskiem), Yarrunga Dreams (z Michaelem Scharfem), Ja! Kollektiv (z Philipem Meersmanen), Sekstetem Jazzowym Karla Sayera czy Erste Wiener Lesetheater. Zainicjował i prowadzi pierwszy regularny wiedeński „open mike”. W swojej twórczości przekracza granice języka poetyckiego, eksperymentując na pograniczu mowy artykułowanej i czystych dźwięków, muzyki, tańca i teatru, sięgając od improwizacji w solowych prezentacjach abstrakcyjnej poezji dźwiękowej po dialogowanie w różnych językach (angielskim, niemieckim, arabskim). Publikował w chapbookach Horizon Firelight (2000) i Haiku Butterfly Death Dream (2002) oraz czasopismach, antologiach i portalach poetyckich w Wielkiej Brytanii, USA, Austrii, Słowacji, Macedonii, Rosji, Francji, Argentynie, Izraelu, Estonii, Belgii, Indiach i na Chorwacji.

HSIA YU — tajwańska poetka, eseistka i autorka sztuk teatralnych, okrzyknięta jedną z najciekawszych współczesnych głosów poetyckich na Tajwanie. Mieszka w Tajpej i Paryżu.

Uwagę krytyki zwróciła zaskakująca, indywidualna perspektywa, z której opisuje relacje między kobietą a mężczyzną, jednak wyjątkowa siła jej poezji leży w języku, który poetka twórczo eksploruje, sięgając po język codzienności, odświeżając i wywracając na nice wytarte frazesy, a nawet tworząc nowe, własne ideogramy i wprowadzając „znaki obrazkowe” (schematyczne postacie zwierząt, roślin i przedmiotów), odwołując się do poetyki grupy ‘yi’ermidisuo’. Opublikowała tomiki poezji, w których kształt i typografia książki odgrywają rolę dodatkowego środka wyrazu, co czyni ją pokrewną liberaturze, m.in Fusion Kitsch (po chińsku i angielsku, 2001), Pink Noise (2007), This Zebra i That Zebra (2011) a ostatnio nowy tomik 60 wierszy (2011), z którego pochodzą utwory publikowane w polskim przekładzie w magazynie Ha!art nr 40.

Bojan Meserko

69; a ty o tym pojęcia nie masz

Przełożyła Grażyna Łyżwa

Prezentowany tu fragment pochodzi z powieści 69; a ti o tem pojma nimaš, słoweńskiego pisarza Bojana Meserko, która ukazała się w nakładzie 150 egzemplarzy, w tym 20 bibliofilskich, ręcznie numerowanych i sygnowanych przez autora, oraz 30 z samym podpisem autora. W istocie Meserko napisał i wydrukował pierwotnie 70 kartek, a następnie drogą losowania wybrał i wyeliminował z każdego egzemplarza po jednej. Ostatecznie powieść zawiera 69 luźnych, nienumerowanych kartek, na których część tekstu odwrócona jest do góry nogami, z czego można wywnioskować, że można ją układać na wiele różnych sposobów. Kartki można dowolnie mieszać i obracać, a każdy kolejny czytelnik może je przetasować od nowa i przeczytać swoją własną wersję tej książki. Wysyłając egzemplarz powieści do kolejnych czytelników, autor za każdym razem miesza strony, więc każdy otrzymuje od niego inną kombinację kartek – dla każdego jedyną w swoim rodzaju. W podobny sposób został dokonany wybór czterech kart do 40. numeru Ha!artu – każda z kartek została wylosowana przez inną osobę.

Wszystko się od czegoś zaczyna. Alfabet się zaczyna od A. I tu już od razu wpadamy w tarapaty. Mówię tarapaty z tego prostego powodu, że nie znajduję odpowiedniego wyrazu, a poza tym słowo to jest mi miłe. A ma również charakterystyczne pierwotne brzmienie. Zauważyłem, że większość słów zawiera literę A. Czyli wszystkie słowa, i tym samym również wszystkie historie, zawierają literę A. I tu jest nieuchronna kolejność. I wszystko się może obracać i kręcić we wszystkie strony, tak jak litera A. Można również otrzymać nowe znaczenia

A jak słowa i zdania. Inne zmienione, znaczeniowo inne, dające się ułożyć, dające się podzielić, ułożone na nowo, zawsze jednakowo, nigdy tak samo … Zmienione dające się zmieniać stany, które nie miały być tym, czym się wydają. Tylko … Jednak nie, mogłoby być coś więcej. Lecz nie jest dokładnie tak. Jak dla kogo. Niestety. Ale teraz jest to, co jest. Będę to rozwijał dalej i na pewno zauważę jakieś niedociągnięcie w tym swoim wywodzie.

I nie poprawię go ani nie usunę. Nie usunę go! Niech zostanie, niech zostaną.

Przykro mi. Kłamię! W żadnym razie! Pocieszam się. Próbuję coś powiedzieć, ale może to będzie zrozumiałe tylko dla mnie. Jeśli nawet! Cóż poradzę. Tak musi być. Ale pozwólcie, że powrócę do tego, co było moim zamysłem.

Mogę się gramolić, turlać, tarzać i miotać, ile tylko chcę, po wszystkich swoich mózgowych plantacjach i robić jakieś wygibasy myślowe, i tak się nic nie zmieni. Nic nie będzie lepiej. Wszystko zostanie tak samo i mogę również bez problemu powiedzieć, że i to samo. Bez problemu. Dlaczego miałbym stwarzać problem. Z powodu problemu. Z powodu tego nieistotnego słowa, które nie daje żadnego innego wyboru, jeśli nie ma z przodu lub z tyłu zaprzeczenia. I to miałby być błąd. Nie wyrażam na to zgody. W jakichś innych i odmiennych czasach może jeszcze zezwoliłbym. Ale dziś nie. Dziś coś jest inaczej. Kto wie, czego oczekuję. Ale dlatego jestem teraz tutaj, żeby się doczekać. Czekam i czekam. Wreszcie się doczekam. Zapytuję się o to tylko dlatego, żeby sobie skrócić czas i żeby się przy tym zabawić. O tak, zabawa to jest naprawdę coś.

Lubię się bawić. Sprawia mi to niezmierną przyjemność. Śmieję się głośno, a to niejednemu przeszkadza. Ale nie potrafię inaczej. To wypływa gdzieś z głębi mnie. Jak krzyk, który w ostatnim momencie zmienia się w huczny śmiech.

Musiałem użyć słowa huczny! Podoba mi się. Łaskocze mnie w podniebienie.

Wydaje mi się, że jest to po prostu przyjazne słowo i nie pojawia się nawet cień podejrzenia, że mogłoby być w jakikolwiek sposób złe.

Czasami ukradkiem odżywało w mojej pamięci i wywoływało lekki niepokój.

A zależało też od tego, w jakim byłem humorze. Och, jakże jestem uzależniony od tych swoich niektórych nastrojów. Czasami myślę, że powinienem być jak zwierzęta, które się nie śmieją, które nie płaczą … Co też mówię? O czym mówię? A cóż ja o tym wiem? Przecież jeszcze nigdy nie byłem w ich skórze, nawet nie potrafię się w nie wczuć. Dobrze, tutaj się przynajmniej trochę powstrzymałem. Poprawiłem się, poprawiłem swój obraz własny i także swój wizerunek zewnętrzny. Czegoś takiego na pewno nie powiedziałbym głośno.

A nawet jeśli powiedziałbym … A nawet jeśli! Dlaczego nie mógłbym tak właśnie myśleć? Czy to zbrodnia? Czy to jest większa zbrodnia niż inne, kiedy naprawdę gdzieś ktoś ginie, albo się mu zdarza coś innego, o wiele gorszego niż to, że ja gdzieś tam rozmyślam o tym, że nie chciałbym pokazywać uczuć. Żadnych uczuć. Żadnego bólu, ani radości albo smutku. Nie. Nie mogę na to wyrazić zgody. Mogę sobie tylko wyobrazić wszystkich tych purytańskich mówców, którzy napominają, a z drugiej strony komuś innemu wyrządzają wielokrotnie większą krzywdę. Obłuda. Przepraszam sam siebie. Dosyć mam tego. To będę musiał dokładnie przemyśleć i wyjaśnić samemu sobie. Na pewno.

Nigdy nie zapomnę brzydkiego, brudnego psa … i teraz oszukam sam siebie, bo będę musiał wypowiedzieć coś, co nie jest prawdą i tylko dowodzi, że ten frazes wcale się nie sprawdza tak dobrze, jak się wielu wydaje, kiedy używają go dla wzmocnienia jakichś swoich twierdzeń czy opowieści, a mianowicie nie mogę sobie przypomnieć, jakiej rasy był ten pies, chociaż akurat uważam się za znawcę, więc nie pamiętam rasy, więc go zapomniałem, a wtedy bez wątpienia ją znałem, mógłby być jakikolwiek pies większego gatunku, czarny, z oklapniętymi uszami, długim ogonem i pyskiem, krótką sierścią i smutnym spojrzeniem, który nagle pojawił się przede mną, spojrzał na mnie i jakoś przyjaźnie zaszczekał, tak, przyjaźnie mnie obszczekał, potem zaczął machać ogonem i potem wydawało mi się, że ma zamiar polizać mi rękę, ale gwałtownym ruchem podniosłem ją na wysokość piersi, ponieważ w podświadomości odezwał mi się sygnał ostrzegawczy, że a nuż chce mnie ugryźć, ale nie, to był taki przyjazny pies, który szedł za mną, parę minut, i zrobiło mi się wstyd, ponieważ inni na chodniku patrzyli na mnie z niechęcią, ponieważ omijali go szerokim łukiem i myśleli, że jest mój.

I potem ledwo dotrwałem do pierwszego przystanku autobusowego i wsiadłem do pierwszego autobusu, który przyjechał. Pies został.

Nie potrafię powiedzieć, jak się czułem, kiedy patrzyłem na to coś przed sobą i się dziwiłem, że jest ciągle takie samo. I to już widziałem i to już znałem. A teraz tutaj. Zupełnie niepotrzebnie się zatrzymałem i patrzyłem na to.

Jakbym tego nie znał. Ale prawdopodobnie chodziło o coś innego, co nie było dla mnie jeszcze jasne. Albo się zapatrzyłem tylko dlatego, żeby się zastanowić nad czymś innym, i to nie miało żadnego związku z tym, o czym rozmyślałem.

I rzeczywiście tak było. Moje myśli w ogóle nie krążyły wokół tego przede mną.

Ani trochę, nie było nawet najmniejszego podobieństwa czy pobudki, która mogłaby być przyczyną. Było coś zupełnie innego i odmiennego. To po prostu tam było, a ja przed tym. Po prostu jeden przedmiot przed drugim. Ile razy już mi się to zdarzyło? Ile razy? Nie potrafiłbym powiedzieć. Tak samo też nie, jak taki stan rozpoznałbym u innych. Ile razy już mi się zdarzyło, że byłem obecny tylko cieleśnie? A wszystko inne było nieobecne. Czy były wcześniejsze oznaki? Żadnych nie zauważyłem! A potem znika również przedmiot. Jest tylko jeszcze świadomość i jakieś pobieżne wrażenie, że coś było, a już nie ma, nawet wspomnienia, a mógłbym sobie przypomnieć, gdybym mógł sobie przypomnieć, co chcę sobie przypomnieć. Tylko to i nic więcej. Tylko.

Czy to by coś zmieniło, gdybym wtedy zrobił trochę inaczej, gdybym posłuchał którejś rady, którą wybrałem jako jeszcze i tak najlepszą ze wszystkich innych, odrzuconych przeze mnie, kiedy ostrożnie wypytywałem i udawałem, że to nic poważnego, że to jest tylko ciekawość, którą chcę zaspokoić. Nie jestem pewien. Możliwe, że potem w rezultacie sprawy obrałyby jakiś niespodziewany obrót, którego nie mógłbym sobie nawet wyobrazić i byłbym tak zaskoczony, że nie potrafiłbym nawet właściwie zareagować. A tak zostało mi pytanie, które mnie potem nurtowało jeszcze parę godzin i się nad nim głowiłem i biedziłem i nie doszedłem do żadnego sensownego wniosku. To gdybanie jest tak samo sporne, jak szukanie opinii u zbyt wielu osób. Po prostu jest za dużo poglądów na tę samą sprawę, na ten sam problem, najczęściej doradzano mi na podstawie doświadczeń kogoś, kto podobno już to przeżył i w określony sposób postąpił w podobnej sytuacji … ale tylko podobnej. Co to znaczy? Że była tylko podobna, że nie było tych samych warunków, że byli w to wmieszani inni ludzie z innymi cechami i w rezultacie reakcjami. W żadnym razie nie było odpowiednich warunków, żebym którąkolwiek radę przyjął całkowicie jako właściwą i być może nawet wszechogarniającą…

Wierzę, że nie była z miasta. Pochodziła z okolicy, okolicznej wioski czy wsi, może z jakiegoś mniejszego miasteczka, możliwe, że pracowała w mieście i dojeżdżała do pracy. A w środy i poniedziałki miała swoje … żeby na kilka godzin odpocząć od domu, od męża, dzieci, psa … Na pewno ma psa. Większość ludzi mieszkających poza miastem ma psa. Psy i koty. Koty, żeby łapały gryzonie, psy, żeby pilnowały domu, żeby szczekaniem ostrzegały przed ewentualnymi przybyszami. Jej pies i kot na pewno żyją w zgodzie, nie prześladują się i nie są wrogami. Ona na pewno ma wszystko ułożone tak, że nie ma żadnych konfliktów, nawet najmniejszego podejrzenia … chciałem powiedzieć kłótni lub konfliktów.

Również mnie dała jasno do zrozumienia, na które pytania będzie odpowiadała, tak że rozmawialiśmy, kiedy sobie rozmawialiśmy, i nie wypytaliśmy się o jakieś sytuacje i okoliczności … lubiłem to, również jej podobały się podobne rzeczy, ona lubiła robić to, co również mnie odpowiadało … wszystko funkcjonowało harmonijnie. Aż do tego stopnia, że niejednokrotnie stawiałem sobie pytanie, czy byłoby tak również, gdybyśmy żyli razem. Żadnych kłótni, nieprzyjemnych słów, podniesionych głosów, okazywania niezadowolenia z tego czy innego powodu … idealna para w idealnym związku.

Uwielbiam proste przypuszczenia. Są naprawdę coś warte. Wszystko, co istotne jest proste, jeśli nie już na samym początku, to na swoim końcu; przez koniec rozumiem przede wszystkim, kiedy się coś urzeczywistnia albo się staje użyteczne i wtedy pada któryś z tych wyświechtanych frazesów, ależ to jest proste, albo coś podobnego. W większości przypadków powinno być prosto. Jasne jest, że sam patrzę w ten sposób i widzę, ale co z innymi. Oni mi mącą w głowie. Wielu lubi komplikować. Podejrzewam, że jest to sposób na wypełnienie sobie życia.

A w rzeczywistości jest prosto. Mniej więcej tak jak przekręcenie albo włączenie kontaktu, żeby się gdzieś coś wydarzyło. Choćby zupełna głupota. Tego jest najwięcej, najprawdopodobniej dlatego, że jest to podstawowy punkt wyjścia dla wszystkiego i wszystkich. To mi co prawda aż tak bardzo nie przeszkadza, ponieważ mam co do tego jasność, jednak próbuję pojąć, dlaczego muszę coś robić, żeby zadowolić kogoś lub coś wokół siebie. To mi się ciągle od nowa pojawia i ciągle od nowa stawiam to sobie jako twierdzenie lub jako pytanie.

I do dziś jeszcze nie odkryłem, nie znalazłem odpowiedniego zestawu słów, które mógłbym ułożyć w odpowiednie zdanie, które potem zadowoliłyby mnie i mógłbym beztrosko kontynuować to, co było moim zamysłem.

A nie zawsze tak było. Ja przynajmniej pamiętam inne czasy. Co prawda nie jestem Bóg wie jak długo na tym świecie, ale jednak dość długo, by móc powiedzieć, że mam już jakąś tam pamięć, która sięga w pewną minioną czasową odległość, nazywaną przeszłością. I wraz z tym także doświadczenie, które zdobyłem w tych minionych czasach. Tyle jest spraw, które się zawsze dadzą przyrównać z przeszłością, ze sprawami z niej pochodzącymi, które są przydatne, bez wątpienia.

Doświadczenie zdobywa się wprost proporcjonalnie do przeszłości. Każde nowe też nie znaczy, że jest rzeczywiście nowe. Może jest tylko dla mnie, nieznającego nikogo, komu by się to już przydarzyło i mógłby mi w jakikolwiek sposób to swoje doświadczenie przekazać. I wtedy mógłbym po prostu mówić o już znanym i jednocześnie też wiedziałbym, jak postąpić właściwie. W odwrotnym przypadku natomiast doświadczenie zawsze i za każdym razem przynosi konsekwencje, z powodu których się je później pamięta. A nieraz mogą być fatalne. O paru osobistych opowiem. Co prawda całkiem zwyczajnych i w ogóle niestrasznych, fatalnych czy stresujących. Po prostu doświadczenia, które przeżyłem i które mogłyby nie być tak pełne napięcia, gdyby mi ktoś wcześniej coś takiego opisał albo opowiedział, że się mu zdarzyło; jemu albo komuś z jego bliskich. Środa jest dla mnie jakimś najdziwniejszym dniem tygodnia. W przeciwieństwie do większości, dla której takim dniem jest poniedziałek, a tłumaczą to sobotą i niedzielą, kiedy się nie pracuje i większość sobie pozwala na odpoczynek lub jakieś inne osobiste sprawy, i potem właśnie poniedziałek jest dla nich jakoś tak nieprzyjemny i niepotrzebny, że obwiniają go o koniec przyjemności, bo przecież się zaczął nowy tydzień, nowe obowiązki w pracy, znów trzeba iść do ludzi, z którymi łączy cię tylko praca i których w innych okolicznościach może nawet byś nigdy nie poznał i prawdopodobnie nie utrzymywał z nimi kontaktów. Dla mnie poniedziałek jest zupełnie zwyczajnym dniem, który przychodzi po niedzieli, i po prostu trzeba robić to, co się tego dnia robi. Ale środa, to jest coś szczególnego.

Dzień w środku tygodnia, który, przynajmniej dla mnie, jest jakoś najdłuższy. Jakby coś bardzo powoli przechodziło w coś innego. A jednocześnie tego dnia doznaję też jakichś pomylonych i szalonych uczuć, mam straszne wahania nastroju. Potrafię być w dobrym humorze, ale też i w wyjątkowo złym, że aż warczę na ludzi wokół, czy na to zasługują czy nie. Próbowałem znaleźć przyczynę tego, ale nigdy nie odkryłem niczego mądrego i logicznego. Jeszcze najbliższe prawdy wydawało mi się to, że chodzi o przełom zwiastujący koniec tygodnia.

A od psa mimo wszystko jeszcze długo nie mogłem oderwać myśli. Wydaje mi się, że jeszcze po dziś dzień się tak samo obwiniam, że czegoś nie postanowiłem czy też nie przedsięwziąłem. Tak jakby to było wczoraj, widzę jego oczy, jak nieszczęśliwie patrzą na mnie, wskakującego do autobusu i potem patrzącego nań przez tylną szybę. Przez jakiś czas jeszcze udawało mu się biec za autobusem, ale potem uliczny ruch stawał się dla niego coraz większą i większą przeszkodą, coraz bardziej zostawał w tyle, dopóki zupełnie nie straciłem go z oczu. Wtedy odetchnąłem. Ale w ciągu kilku następnych godzin zakradł się do moich myśli i po prostu nie chciał ich opuścić. I tak pozostał i od czasu do czasu ukazywał mi się w jakichś drażliwych sytuacjach. Bez wątpienia wyrządziłem mu krzywdę.

Jego oczy stały się jakimś znakiem rozpoznawczym krzywdy. Czasami to spojrzenie zauważałem u kogoś spośród przyjaciół lub przyjaciółek i pytałem siebie, jaka krzywda ich spotkała. Czy ja ją spowodowałem? Było tam spojrzenie psa.

Oskarżające, wyrządziłeś mi krzywdę, rozpoznałem cię jako swego idealnego pana i to nie było tylko jednostronne, wysyłałeś do mnie podobne sygnały, że pasujemy do siebie. Tak, psy mają te pewne wewnętrzne zmysły. Naprawdę jest mi żal. Po dziś dzień. Ale nie mogę niczego zmienić. Tak, niczego.

I w każdym razie to nie było jeszcze wszystko. Wręcz czułem, że musi się jeszcze niejedno wydarzyć. Zdarzenia same się zapowiadały. Rozpoznawać to uczyłem się latami. A najtrudniej było rozpoznać rozpoznawanie. Czyli mieć wiedzę, że to jest to właściwe, w tym przypadku, że nadchodzą zdarzenia, których nie sposób uniknąć. Jeszcze po dziś dzień mam niemało problemów z określeniem, czy są to dobre czy złe zdarzenia. Najczęściej jest akurat zupełnie odwrotnie niż to, co sam przeczuwam i jakie wyciągam wnioski, i jestem pewien, że jest to jedyna możliwość. Potem, kiedy już to zauważyłem, grałem w taką grę, że stawiałem twierdzenie i sam sobie mówiłem, że teraz muszę być przygotowany na coś całkowicie odwrotnego. Zazwyczaj to się nie udawało, to znaczy było znów na odwrót, z tą różnicą, że to, co uważałem za pierwsze, wyznaczałem jako drugie i odwrotnie, a potem myślałem tylko o drugim pierwszym, a zdarzyło się pierwsze pierwsze. Po wielu porażkach częściowo się poddałem, myśląc sobie, najważniejsze, że wiem, że się coś zdarzy, a niech już sobie będzie cokolwiek. I byłem jakoś przygotowany na obie możliwości.

Jednak za każdym razem miałem jakąś nadzieję, że uda mi się zgadnąć. Ale to się zdarzało rzadko kiedy, jak już wspomniałem. Niestety. Albo na szczęście!

Czy kiedykolwiek zmieniałem swoje decyzje? Może? Ale z pewnością wiedziałem, dlaczego i czemu. Robię to również dzisiaj i będę to robił również jutro. Nie uważam, że to źle. Ani że komuś szkodzę. Moje decyzje mógłbym nawet porównać z falowaniem. Z falami. Rzecznymi? Którymi rzecznymi?

W jakich warunkach! W czasie burz i ulew, jesiennych deszczów, w czasie wiosennego topnienia śniegów? Jest wiele rodzajów fal. Fal morskich?

Otwartego morza, morza w zatoce … w czasie, kiedy fale są prute przez łodzie albo tankowce, statki pasażerskie? Tyle jest tych fal! Tyle tego jest.

A moje decyzje, co z nimi. Są tylko ludzkie, mogę je porównywać z innymi, i nie potrzebuję żadnych fal, wystarczy, że się rozejrzę po ludziach w okolicy, posłucham różnych mówców w telewizji czy w radiu, przeczytam książkę, posłucham przyjaciół i przyjaciółek, przechodniów, przekupek, sprzedawców, kupujących w supermarketach i w megamarketach. I znajduję model.

I znajduję pocieszenie, że się w niczym nie odróżniam, że funkcjonuję dokładnie według modelu, w którym dorastałem i który mnie otacza. Niczym się nie różnię pod tym względem. A chciałbym. Pragnienie jest, ale nie ma umiejętności czy też jedynie przyrodzonego daru.

Ciężko jest się tak głowić. Wcale nie jest przyjemnie. Czyli w ogóle nie jest przyjemnie, jeśli jest ciężko. To oczywiste. I na odwrót. Całkiem przyjemnie jest, gdy idzie z łatwością czy lekko. Jednak wszystko w ten sam sposób i za wszystko zabieram się w mniej więcej podobny sposób, tak że właściwie utraciłem już wyczucie do jakichś tego typu sądów. Używam słów jako znaków i nic więcej. Żadnych ładunków emocjonalnych, żadnego kontrolowania. Nic takiego tak czy inaczej. Pozostały znaki jako słowa i słowa jako znaki; musiałem uzupełnić to stwierdzenie, ponieważ wcześniej było niepełne. Już nie raz się złapałem na tym, że się pojawia u mnie pragnienie jakichś uczuć, ale już dawno temu zdecydowałem, że tego akurat nie będę zanadto pokazywał, ewentualnie dostosuję do odpowiedniej chwili. Tak, o to się naprawdę staram.

Takie zachowanie mógłbym właściwie nazwać grą. Ktoś inny przystosowaniem.

Ale jestem do tego zmuszony. Każde przesadne pokazywanie uczuć, choćby nie wiem jak szczerych, jest przejawem słabości, w ten sposób mógłbym być właściwie nazwany człowiekiem słabym. Tak mówią, i sam to zauważam, że tak też jest w rzeczywistości. Na szczęście potrafię nad sobą panować. Nie wiem tylko, do jakiego stopnia i jak długo.

Owijam się w bezimienność, ale nie w bezcielesność. Nierzadko wydaje mi się, że jeszcze tylko to mi zostało. I w żadnym razie nie jest tak, żebym się czuł lepiej. Bezpieczniej na pewno, ale nie lepiej. Wszystko zostaje, chociaż unikam nazywania i nazw. Bezpieczniej! Bezpieczniej? Niech będzie, tak zdecydowałem i ta decyzja działa … pozytywnie. Czy kiedyś wcześniej powiedziałem coś innego? W takim razie pomyliłem się. Na pewno i nie rozmyślnie. Przynajmniej nie tym razem. Chociaż się już pomyliłem umyślnie. Umyślnie i celowo. Moje pomyłki były celowe. Mógłbym zresztą pogrzebać we wspomnieniach i wrócić do przeszłości, żeby policzyć celowe i umyślne pomyłki, ale się obawiam, że z powodu jednych lub drugich będę miał wyrzuty sumienia. Zdaję sobie sprawę, że musiałbym wówczas określić również, czy wynikały z chciwości, ze złośliwości, czy były nieszkodliwe, życzliwe czy coś innego. Tak, po prostu boję się spojrzeć gdzieś w jakąś przeszłość. Gdybym mógł zobaczyć tylko to, co chcę, a tak pokaże się również to, czego bym nie chciał. Nie będę grzebał w przeszłości, przynajmniej nie w tej, która jest dość odległa. Wraz z oddaleniem zwiększają się możliwości, że byłoby również coś takiego, co mnie dotknęło, zaszkodziło mi … parę tygodni w zupełności wystarczy.

Czasem nachodziła mnie myśl, że potrzebowałbym pomocy. Rozpaczliwie tego pragnąłem. Po prostu nagle mnie chwytało. Ale nie żebym jej rzeczywiście potrzebował. Po prostu nachodziła mnie myśl, żeby komuś powiedzieć, że potrzebuję pomocy, jakiejkolwiek pomocy. A nie miałem pojęcia, jaka miałaby być ta pomoc. Czemu bym jej potrzebował. Jak mógłbym ją dostać. Czy wystarczyłoby, gdybym otworzył okno lub drzwi i zaczął krzyczeć, potrzebuję pomocy.

Być może innym dobrym sposobem mogłoby być, żebym wyszedłbym na dwór, zatrzymywał ludzi i mówił im, że potrzebuję pomocy. Nie zatrzymywałbym się, tylko przechodząc obok, ot tak, mimochodem rzucałbym im, potrzebuję pomocy, i dalej do następnego. Mógłbym tak obejść całe miasto i wszystkim ogłosić, że potrzebuję pomocy. Większość udałaby, że nie słyszy. Może kogoś zainteresowałbym samym sposobem proszenia o pomoc. Znalazłby się może ktoś, kto poszedłby za mną i spytał, czego potrzebuję. Nie wierzę w to. Ale nie dowiem się tego, po prostu, bo nie wierzę w to. W co? W pomoc? Prawdopodobnie. Nie ma pomocy dla pojedynczego człowieka. Jest dla wielkich idei, znanych ludzi, nierozpoznawalności. Dla pojedynczego człowieka jej nie ma. Może się mylę. Ale nie zrealizuję tej myśli. Przecież i tak skazana jest na porażkę. Prawdopodobnie.

Carolyn Guyer & Michael Joyce

Ha!art nr 40/2012 Kraków

MORE THAN A YEAR/ /DŁUŻEJ NIŻ W ROK przekład Katarzyna Bazarnik

>>More Than A Year<< / >>Dłużej niż w rok<< opis materiałów i technik / październik 2012 pieczątka obrotowa, ręcznie wycięte stemple, tusz olejowy, fabrycznie tkane płótno jedwabne, płótno jedwabne barwione ręcznie techniką shibori, ręcznie barwione płótno bawełniane, nici bawełniane, nici metaliczne, wstążka artystyczna, podłoże: kartki w formacie kwadratu o boku 6 cali (ok. 15 cm) ze starego płótna PODZIĘKOWANIA DLA: Laury Foster Nicholson za wstążki artystyczne laurafosternicholson.blogspot.com Glennis Dolce za ręcznie barwione płótno shiborigirl.wordpress.com przekład Katarzyna Bazarnik

1 POCZĄTEK TAKI POCZĄTEK RELACJI O TYM CO BYŚMY BYLI NIE DOKŁADNIE TUTAJ WYSZYLI TAK DO TWARZY GDYBYŚMY SAMI

2 A POTEM MOŻNA STENOGRAFOWAĆ TAMTE MOMENTY JASNE ŚWIATŁO JAK ŁAŃCUSZEK

3 TEJ SEKWENCJI ZGUBIONY TROP PRZEMIENI SIĘ LEW W BARANKA W BŁOTNĄ PORĘ

4 PRZEBIŚNIEGÓW POTEM ŻONKILI POTEM KOLEJNO ROZWIJAJĄ SIĘ TU I POD NAMI

5 TO MÓGŁBY BYĆ HIATUS WIOSNĄ PRZEWLEKANIEM ROZWIĄZYWANIE NIE DO TWARZY

6 TU WYDŁUŻENIE ŚWIATŁA SKRĘT SŁOWIKA ŚPIEW SIADA KUKUŁKA KWITNĄCA ŁĄKA

7 TO CZYSTY ŻAR BEZ WĄTPIENIA KURZEM NAGIEJ JEZDNI DRŻĄCY I W ODDALENIU

8 OMAL DOSTOJNE TO SIERPNIOWE NIE WIĘCEJ OD PODMUCHU ŻARU CO NAS OSŁABI

9 NAJ PRAWDZIWE LATO DOJRZAŁE GRUSZA JABŁKO OBFICIE WŚRÓD JEGO LISTOWIA TERAZ WYSYCHA

10 AKT RÓWNOWAGI SŁYNNY BŁĘKIT BLASK ŚPIEWAŁ POETA A TERAZ JUŻ POSZARZAŁ

11 ZACZYNA JEDEN

PATRZY LUSTRO

LUB KOﾅイZY TO I RUSZA DALEJ

12 DOZEINE DECEM DWANAŚCIE LUB DZIESIĘĆ TAKI INNUMERABILIS NOWOŚĆ WSTAJE ŚWIT Z CIENIA Z SZAREGO TŁA

— TEN ENT'RACT E I TEN MIESIĄC POŚRÓD RESZTY I JAKBY ODDECH

CAROLYN GUYER NOTATKI O KALENDARZU (MORE THAN A YEAR? / DŁUŻEJ NIŻ W ROK?)

12 MARCA Zaczęło się od spóźnionego prezentu gwiazdkowego dla Michaela.

Kiedy dotarł, zdążyłam się już rozmyślić i zdecydować, że był zbyt głupi, żeby mu go podarować. To była pieczątka z ruchomym alfabetem i cyframi, jak w takich starych datownikach, których używano kiedyś w biurach. Pierwotnie myślałam, że będzie miał z tego niezłą zabawę, a może nawet posłuży mu to do stworzenia wiersza albo książki. Ale kiedy w styczniu przesyłka wreszcie dotarła, straciłam do tego serce i powiedziałam mu, że to nie wypaliło i że wkładam ją do >>pudełka z prezentami<<, gdzie wkładamy takie rzeczy, a potem wyciągamy, kiedy potrzebny jest prezent, a nie mamy czasu iść po niego specjalnie do sklepu. Ale jemu prawie od razu się to bardzo spodobało i powiedział: >>Hej, moglibyśmy za jej pomocą zrobić razem jakąś książkę!<< Niesamowite! Natychmiast pochłonął mnie ten jego pomysł.

Na początku Michael myślał, że pieczątka ma 12 ruchomych kręgów, więc zaproponował, żeby to był kalendarz z wierszami na każdy miesiąc. W każdym wersie byłoby 12 spacji, zasadniczo odpowiadających szerokości pieczątki i tworzących blok wiersza. Później uświadomiliśmy sobie, że tych obrotowych dysków jest 13 (no jasne, przecież zawierały alfabet), więc Michael zapalił się do pomysłu, żeby użyć dodatkowego miesiąca gdzieś pomiędzy, tego >>entr`acte<<, jak to jest w tym wierszu (a właściwie, >>ent`racte,<< co zostawił właśnie w takiej formie, jak sądzę, pewnie dlatego że musiałby odbić ten tekst na innym kawałku płótna, a jemu podobał się ten, którego użył, z powodu tej fajnej, pionowej plamy - ale dla mnie te różne >>błę1

dy<< w tak drukowanych wierszach po prostu odzwierciedlają surowy, ręczny charakter całości, na tamtym etapie jeszcze nie do końca wiadomy, ale już zasugerowany przez wybór tego konkretnego podłoża).

Zaczął od pisania wierszy o długości 13 spacji w każdym wersie, a ja zabrałam się do głębokich przemyśleń. Z czego powinien być zrobiony ten kalendarz: z papieru czy płótna, a może z jakiegoś innego materiału? Jaką formę powinien przyjąć? Zszytą, harmonijkową, w pudełku, itd. itd. itd.?? Zdecydowaliśmy się na kalendarz, który mógł tak naprawdę mieć dowolny format. Czy zatem powinien być intymnym, małym, podręcznym przedmiotem, czy raczej czymś do powieszenia na ścianie? Wydrukowane za pomocą pieczątki słowa nie będą przecież bardzo duże w czytaniu, więc intymny format wydawał się najlepszy. Gdyby jednak była to harmonijka, to można by ją albo trzymać w ręce, albo powiesić na ścianie.

Wreszcie, po wielu długich (zbyt długich) wahaniach, zdecydowałam, że użyjemy resztek starych, niewykorzystanych płócien malarskich, które miałam u siebie w studio. Nasza pieczątka nie odbijała się mocno i wyraźnie na tym podłożu, ale płótno miało fantastyczną fakturę, było zwarte i każda ze stron miała swój charakter - była prawie osobnym przedmiotem. Pocięłam je na trzynaście kwadratów o boku długości 6 cali, pozaginałam je w czworo, bo pomyślałam, że krzyż byłby świetnym motywem przewodnim dla kalendarza (cztery pory roku, cztery strony świata, itd.). Potem Michael miał odbić wiersze, gdzie chciał, na każdym kwadracie, ignorując te zagięcia dzielące je na czworo. Już prawie by tak zrobił, ale to pozaginanie miało jednak wpływ na rozmieszczenie wierszy, no i jeszcze dochodziło do tego ograniczenie formatu do sześciocalowego kwadratu. Drukowanie pieczątką było dla niego frustrujące, częściowo z powodu konieczności ustawiania każdej litery i spacji w każdym wierszu. Tak naprawdę to był skład ręczny. Ale uwielbiam wygląd tych wierszy, jaki uzyskały 2

w efekcie takiegodruku. Myślę, że Michael też.

W międzyczasie dużo zastanawiałam się nad czasem i przestrzenią, kalendarzami, porami roku, wszystkimi takimi rzeczami. Jakich symboli zawsze używano. Jak sprawić, żeby płótno było w tym bardziej widoczne, a nie przytłaczało już i tak prawie wyblakłej obecności wierszy. Jak sprawić, żeby każdy z trzynastu kawałków zachował swój charakter, ale był też związany z innymi.

Zaczęłam robić te notatki 12 marca, po wykonaniu pierwszych czterech miesięcy tego płóciennego kalendarza (musiałam zacząć w styczniu, bo jak inaczej?). Okazało się to dla mnie sporym wyzwaniem.

Zastanawiałam się nad tyloma możliwościami wykorzystania podłoża dla połączenia go z wierszami i z ideami czasu i przestrzeni, że w gruncie rzeczy sprowadza się to do ciągłego redukowania podczas prac redakcyjnych, ale i do nadbudowywania. Częściowo moja praca polega na zastanawianiu się, jak ten utwór funkcjonuje jako całość, jakimi rytmami się rządzi i jakie kontrapunkty się w nim pojawiają.

Ciągle zastanawiam się nad zszyciem wszystkich 13 części w jeden długi pasek, tak żeby składały się w książkę jak harmonijka, albo który można by powiesić na ścianie jak baner (miałby prawie dwa metry długości); ale też czasami wyobrażam je sobie niepołączone, ale ułożone w luźnym pliku, który można by dowolnie przekładać, tak jak się chce, albo nie przekładać. To radykalnie zmieniłoby, jak poszczególne karty wyglądają wobec siebie. Prawdopodobnie trzeba by wzmocnić powtarzające się motywy. Jednak najważniejsze, że udaje mi się odnaleźć w tym własną drogę, strona po stronie, jak to się mówi wśród artystów - pozwalać tym stronom >>mówić<< do mnie.

Taka ciekawostka na marginesie. Któregoś dnia zauważyłam, że Michael powiesił w studio kartkę urodzinową, którą zrobiłam dla niego i dołączyłam do prezentów - taki długi, składany w harmonijkę kawałek płótna z 65 namalowanymi wzdłuż kropkami (na jego 65 urodziny).

3

Całkiem o tym zapomniałam, a teraz znów pracuję nad taką samą rzeczą.

Pewnie to tak naprawdę nie jest wcale bardzo zaskakujące, ale wciąż mnie zaskakuje, gdy mi się to przydarza. A myślałam, że wracam do bardzo długiej harmonijkowej książki, którą zrobiłam kiedyś w latach osiemdziesiątych z własnoręcznie czerpanego papieru. Nieźle, nie?

13 MARCA Dzisiaj pracuję nad majem i coraz bardziej podoba mi się język wizualny, jaki zaczyna się powtarzać w tej pracy. >>Język<< w takim bardziej nieformalnym znaczeniu, jako zbiór symboli, prawie ideogramów, powtarzających się i połączonych na rozmaite sposoby, by znaczyć różne rzeczy. Czasem także jako rodzaj ilustracji do jakiegoś fragmentu wiersza, ale nie zawsze. Tak naprawdę nie przeszkadza mi pomysł ilustrowania wierszy, kiedy to już ma miejsce, bo chodzi tu o powtórzenie albo poszerzenie tej samej myśli w innym języku, co właściwie nie różni się aż tak bardzo od tego wielojęzycznego pisania, które Michael uprawia od lat. Czy też od tego typu rzeczy, które jego studenci wymyślają na zajęciach z przekładu.

4

Coraz więcej ludzi chce się włączyć Raz Przestrzeń zostawiona przez kogoś wyprowadzającego się zostanie zajęta przez kogoś się wprowadzającego a przestrzeń zostawiona przez tego innego kogoś motywuje do dalszego przeprowadzania się itp., itd. jeśli nie kochasz kogoś to ktoś inny cię nie kocha takie różne fuckable i różne unfuckable wedle Goethego wszystkie stworzenia zawierają w sobie wszystkie stworzenia wszystkie stworzenia są związane ze wszystkimi stworzeniami dialektyka wszystkich stworzeń wszyscy razem niszczą się i odradzają my wszyscy i wszystkie stworzenia w ten sposób od nowa w ten sposób podniecają się Dwa

Trzy

Kiedy się nie kocha te rzeczy są tak nieważne Przestrzeń zostawiona przez kogoś wyprowadzającego się nawet się nie chce opisywać ich nieważności Kiedy się nie kocha te rzeczy są tak nieważne po prostu miasto które trzeba mijać zostanie zajęta przez kogoś się wprowadzającego pociąg zatrzymuje się wsiadający wsiadają nawet nie chce się opisywać ich nieważności wysiadający wysiadają ja i siedzący obok a przestrzeń zostawiona przez tego innego kogoś trzymamy się nieruchomo on zauważy że po prostu miasto które trzeba mijać jego nieważność zależy ode mnie motywuje do dalszego przeprowadzania się itp., itd. potem nic nie zostanie zapamiętane a nawet jeśli pociąg zatrzymuje się wsiadający wsiadają to nic z tego nawet zaprzeczanie to za dużo jeśli nie kochasz kogoś to ktoś inny cię nie kocha w jakiejś godzinie w jakimś kwadransie spotkaliśmy się no i co wysiadający wysiadają ja i siedzący obok my teraz sprawiamy tylko że my w przyszłości takie różne fuckable jesteśmy jeszcze nieważniejsi trzymamy się nieruchomo on zauważy że wcale nieważni i różne unfuckable jego nieważność zależy ode mnie wedle Goethego wszystkie stworzenia zawierają w sobie wszystkie stworzenia potem nic nie zostanie zapamiętane a nawet jeśli wszystkie stworzenia są związane ze wszystkimi stworzeniami to nic z tego nawet zaprzeczanie dialektyka wszystkich stworzeń to za dużo wszyscy razem niszczą się i odradzają w jakiejś godzinie w jakimś kwadransie spotkaliśmy się no i co my wszyscy i wszystkie stworzenia my teraz sprawiamy tylko że my w przyszłości w ten sposób od nowa w ten sposób jesteśmy jeszcze nieważniejsi podniecają się wcalenieważni

Spis treści

Coraz więcej ludzi chce się włączyć Codziennie chce się wypełnienia no i co Może przyłączymy się do partii komunistycznej Maszynka do mięsa Jesteś psem jestem twoją suką Wszystko jest o tym To jest tamto Mariy Juana Wszyscy mówią że nie chcą Jeszcze jest tyle czasu Stranger than promise

Na fotografiach zdjęcia okładek tomiku 60 poems Hsia Yu wydrapanych przez czytelników.

Zdjęcia pochodzą ze strony:

The photos present covers of Hsia Yu’s 60 poems scratched off by readers. available at:

http://www.flickr.com/photos/poetry-sixty-hsiayu/

Hsia Yu Wiersze

z chińskiego przełożyła Wei-Yun Lin-Górecka

Stranger than promise

Winda mówi piętnaste piętro pytam o tak czy już piętnaste spiker programu telewizyjnego mówi dziękujemy za oglądanie do widzenia odpowiadam o tak czy już czas na do widzenia elektroniczne drzwi mówią do następnego razu mówię tak następnym razem na pewno przyjdę znowu naprawdę chcę przyjść tu jeszcze raz bankomat wypluwa pieniądze mówi proszę schować w bezpiecznym miejscu mówię tak obiecuję na pewno schowam na pewno schowam w bezpiecznym miejscu

Codziennie chce się wypełnienia no i co

W tej epoce wszyscy muszą udzielać wywiadów wytłumaczyć się co się stało że stali się takimi i coraz więcej coraz mocniej się stają nie znając zawczasu pytań żeby za wszelką cenę zbliżać się do prawdy wilgotne ubranie przyklei się do wilgotnego ciała i wilgotnej twarzy nikt nie jest w stanie zapamiętać nie jest w stanie opisać nie jest w stanie dowieść czy to zagęszczenie czy rozcieńczenie jedna twarz z milionów jeden wyraz wystarczy żeby obecność była nie dość płynna i dodając parę cytatów z filmu wystarczy na jąkanie się przez całe życie: „nie chcę odnajdywać siebie chcę pozostać enigmą czasem nosić dziki ból” proponując wymienić pamiętniki i wilgotne ubranie i wilgotne ciała

Może przyłączmy się do partii komunistycznej

Coś jak odpadek coś w tym rodzaju coś jak „nie możemy nic z tym zrobić” spowodowane przez przygnębienie przez niezadowolenie nudzisz się ze mną powiedział nie powiedziałam poza tym kocham cię kocham cię poza tym naprawdę tłuściochu może przyłączmy się do partii komunistycznej w ten sposób możemy czuć się o zmierzchu jakbyśmy byli za granicą ale ta epoka minęła ale ta epoka przyjdzie znowu jesteśmy okaleczeni przez epokę wszyscy łagodnie się namawiają jednocześnie wynajdując dla siebie torturę potem wszyscy troszczą się i oceniają się jeszcze bardziej nudzisz się ze mną powiedział ależ skąd powiedziałam tylko jeszcze bardziej będę cię kochać tłuściochu jaki tłuścioch takie niezadowolenie takie coś jak odpadek a może przyłączmy się do nudystów wtedy nikt nie będzie się czuł pokawałkowany

Jeszcze jest tyle czasu

Na podłodze leży zegarek szkiełko się zepsuło czas wypłynie popłynie do twoich kostek popłynie do twoich ud twoich bioder twoich ramion twojej szyi twoich uszu twojego nosa twój czas to mój czas mój czas to twój czas

Wszyscy mówią że nie chcą

Ktoś kiedyś nam powiedział że smutek mija że to głupia sprawa wszystko zostanie zapomniane tak się nie stało powiedziałam mu że kiedy czuje się smutny albo kiedy potrzebuje mnie można zawsze dzwonić ale do tej pory tak się nie stało wszędzie prywatny smutek próbowałam ich pocieszać też zapytałam czy chcą iść do kościoła na darmowy obiad wszyscy mówią że nie chcą

Maszynka do mięsa

Cały czas słyszę dźwięki gigantycznej maszynki do mięsa różne kawałki mięsa bez przerwy wrzucane i mielone to ostateczna sugestia wymazania granic wszystkich stworzeń tak jak celnicy pytają grzecznie czy coś do oclenia mam tylko jedną myśl w głowie dla tych urzędników powinnam pomóc im wypełnić jak najszybciej wszystkie wnioski żeby jak najszybciej mogli skończyć pracę i wrócić do domu w ten sposób jakby blisko śmierci kocham kocham kocham kocham mówię kocham kocham kocham kocham kocham kocham życie migocze jak budujący film z wieloma scenami seksu pomiędzy

Mariy Juana

Mamy już lirykę można tym się nie przejmować pozostały nam tylko akcje które są po to żeby się zajmować naprawdę kocham cię jeszcze bardziej niż kiedyś jeszcze bardziej nie chcę cię zapomnieć wciąż mogę dla ciebie w każdej chwili oszaleć w każdej chwili mogę się dla ciebie okaleczać obok lombardu stoi kaplica bóstwa ziemi wszystko można zastawić wszystkie życzenia mogą się spełnić wieczorem znowu razem przepieprzymy czas albo paliłam za mało albo jesteście zbyt trzeźwi oczywiście być może wiersz jest za słaby albo po prostu to miasto na to za małe

Jesteś psem jestem twoją suką

Bogowie są wszędzie a z modlitw nic nie wynika najbardziej zajebisty jest pies pies nie chce odnajdywać siebie pies odnajduje jedzenie a potem sukę powącha ją i pomacha ogonem przetłumaczę za niego: super jestem psem jesteś moją suką

Wszystko jest o tym

Wiosną sierść wypada mu mocniej niż mnie tak nienawidzę metafor jak można jeszcze bardziej marnować czas pytam zerknął na mnie: co to za pytanie ty klecho

To jest tamto

Ono nauczyło cię jednej rzeczy: kiedy senność spływa dni wypełniają się same

PYTANIE PYTA? NIE. WIE.

Kaja Nowak Pytanie — copyright © Kaja Nowak, Ha!art nr 40/2012, Kraków

pozostaĹ&#x201A;o

NaciĹ&#x203A;nij i poczekaj

0 sekund

Radosław Nowakowski

konCerT CHroMaTYCZnY na PIanIno [partytura powieści]

Pierwsza oktawa: instrument Są rówieśnikami. On i pianino. Lepiej użyć zaimka, niż rzeczownika pianista, albowiem on nie jest pianistą. Czasami można będzie użyć formy on-i-pianino. Ciekawiej będzie bez spójnika: on-pianino. Najciekawiej byłoby: PianinON lub PianON. Nie ma jednak pewności co do tego, czy taka forma byłaby uzasadniona. Pod koniec – może tak. Na początku – na pewno nie.

Co do ich rówieśnictwa nie ma pewności, ale tak może być – nie pamięta mieszkania bez pianina, a z opowieści rodziców wie, że instrumentu nie było w domu przed jego urodzenieAm. Jeśli więc nawet jest trochę starszy, to nie ma to znaczenia. W tym wieku różnica roku lub dwóch lat przestaje być różnicą.

Są w wieku, kiedy namiętności i żądze słabną na tyle, że nie mącą już umysłu, a czasu i sił zostało jeszcze wystarczająco dużo, by cieszyć się tym niezmąconym umysłem spokojnie kontemplując stary ogród.

Stan zdrowia dobry. Och, wiadomo, politura już tak nie błyszczy. Tu i ówdzie odrapania, jakieś plamki i liszaje, raczej nieistotne. Klawisze trochę nierówne, nie są ani olśniewająco białe, ani wytarte i pożółkłe; nierówności wcale nie przeszkadzają w grze, sprawiają, że klawiatura połyskuje i mieni się niczym lekko pomarszczona powierzchnia stawu. I to delikatne skrzypienie wywołane tarciem niezidentyfikowanych elementów mechanizmu, kiedy naciska klawisze lekko i dosyć powoli... Ostatnio trochę zaniemogło dis w siódmej oktawie; najpierw gra, potem nie gra, dławi się. Może inne klawisze też zaczną się dławić. Zostanie tylko ten tajemniczy szmer i głuchy stukot. Klekot starych kości.

Brzmi donośnie. Trochę nie stroi. Nie grał wiele lat. Instrument rozstraja się zarówno od grania jak i od niegrania. Trochę to niestrojenie przeszkadza, ale niewiele – nigdy nie miał dobrego słuchu. Zanotował numer telefonu do stroiciela, ale nie zadzwonił.

Może nieco się nastroi od samego grania. Czasami tak bywa. Pewniejsze jednak jest to, że będzie się coraz bardziej rozstrajać. Trzeba zrobić z tego powolnego rozstrajania się wartość. Wielką metaforę przemijania. Koncert entropiczny.

Kiedyś chciał mieć fortepian. Teraz chyba już nie chce. To pianino wystarczy. Jest duże. Czarne. Proste. Bez rzeźbionych ozdób. Z bardzo oszczędnymi profilami, raczej kanciastymi. Tylko nogi podpierające klawiaturę są lekko esowato wygięte, a klapa zaokrąglona. Przednia płyta dawno temu zamieniona w wielką niebieską przestrzeń... Nie ma drugiego takiego pianina.

Mógłby mieć klawesyn. Bardzo lubi klawesyn. Kiedyś miał pianino elektryczne Fendera. Krótko. Bardzo tanio je kupił, równie tanio odsprzedał. Myślał, że nie będzie mi potrzebne. Trochę teraz żałuje... Na żałowanie też szkoda czasu i sił. Fender nie był w dobrym stanie. Nie wiadomo czy by dożył do tego momentu, kiedy on znowu zaczął grać.

Zastanawia się, co by było, gdyby klawiatura pianina nie była klawiaturą ABHCCisD, lecz QWERTY. Albo gdyby klawiatura komputera była ABHCCisD. Szkoda czy nie szkoda czasu i sił na zastanawianie się?

Przed nim siedem oktaw i osiemdziesiąt pięć klawiszy.

Druga oktawa: dźwięki Mówią, że chromatyka obejmuje wszystkie dźwięki. Oczywiście, że to nieprawda, trudno jednak zarzucać komukolwiek kłamstwo – to tylko uproszczenie, zapewne konieczne, by móc grać. I żyć.

Po pierwsze: na lewo od SIEDMIU OKTAW jest wiele oktaw niższych, a na prawo wiele oktaw wyższych – ktoś musiałby mieć okropnie długie ręce i słuch nietoperza, żeby z nich skorzystać.

Po drugie: każda z tych siedmiu oktaw ma identyczną budowę, taką samą strukturę – wystarczyłaby zatem tylko jedna, albo dwie, po jednej dla każdej ręki.... lecz jakże by to ograniczyło radość z przebierania palcami, nie mówiąc o wielce spekulatywnej metaforze świata, wręcz modelu jasno i klarownie pokazującym, że różne jego poziomy mają taka samą, lub przynajmniej bardzo podobną strukturę.

Po trzecie: proszę wyobrazić sobie, że klawiatura jest jedną oktawą, a ta oktawa nie jest podzielona na półtony, lecz na dużo mniejsze cząstki tonów. Czy wtedy klawisze były różnych kolorów? Kolorowe klawisze – to chyba niewyobrażalne.

Dobrze. Niech będzie, że chromatyka obejmuje wszystkie dźwięki. Jeśli tak, to obejmuje także wszystkie możliwe układy dźwięków. Wszystkie skale. Oczywiście składające się z półtonów i całych tonów – pomijamy tu fakt rozstrojenia tego pianina.

Przypomina to sytuację rzeźbiarza, który staje przez bryłą kamienia i wie, że w niej zawarte są wszystkie możliwe kształty – wystarczy tylko odkuć to, co niepotrzebne.

Rzeźbiarz może jednak znaleźć się równie dobrze w innej sytuacji. Oto staje przed pustką. Może ją wypełnić dowolnym kształtem. Nie odejmując, lecz dodając.

Umieszcza w pustce grudkę gliny i dokleja do niej następną.

Zatem może zacząć od dwunastu dźwięków w siedmiu oktawach, czyli używać wszystkich osiemdziesięciu pięciu klawiszy. W najrozmaitszych konfiguracjach jeśli chodzi o kolejność, tempo, rytm, sposób naciskania... A potem będzie odejmował.

Bez jednego dźwięku. Bez dwóch. Bez trzech. I tak dalej. Albo w zakresie jednej oktawy, albo w zakresie całej klawiatury – to nie jest zbyt istotne, bo i tak doprowadzi do sytuacji bez-dwunastu-dźwięków czyli bez osiemdziesięciu-pięciu-klawiszy. „Po drodze” napotka wszystkie pentatoniki, heksatoniki, wszystkie dury i mole, wszystkie kombinacje messiaenowskie, wszystkie pasaże we wszystkich przewrotach, wszystkie serie, wszystkie .....

Może też zacząć od zera dźwięków w siedmiu oktawach, czyli nie używać żadnego z osiemdziesięciu pięciu klawiszy. W najrozmaitszych konfiguracjach jeśli chodzi o kolejność, tempo, rytm, sposób naciskania... A potem będzie dodawał. Jeden dźwięk.

Dwa. Trzy. I tak dalej. Albo w zakresie oktawy, albo w zakresie całej klawiatury – to nie jest zbyt istotne, bo i tak doprowadzi do wiadomo jakiej sytuacji.

Co wybiera?

Trzecia oktawa: dyscyplina – konstrukcja – architektonika – logika Logicznie byłoby ćwiczyć po kolei. Oddać się w ręce dyscypliny, przemyślanej konstrukcji i klarownej architektoniki.

Najpierw wszystkie dźwięki. W odległości prymy, potem sekundy, tercji, kwarty, aż do oktawy. Dalej może też. W odległości nony, decymy, undecymy, aż do dwóch oktaw. Uwzględniając oczywiście interwały zmniejszone i zwiększone. Zbieżnie i rozbieżnie. W różnych tempach i gęstościach. Ćwierćnutami, ósemkami, szesnastkami i tak dalej. Triolami, kwintolami, septymolami też. Równolegle i naprzemiennie: prawa szesnastkami – lewa ósemkami, prawa triolami – lewa kwintolami. Na przykład. W rozmaitych wariantach. Te warianty też dałoby się usystematyzować. Choćby po to, żeby któregoś nie ominąć. Żeby wiedzieć co grać i nie zadawać wiecznie tego głupiego pytania: co by tu zagrać?

Nielogicznie byłoby ćwiczyć na wyrywki. Oddać się w ręce chaosu.

Na przykład: jednego dnia grać tylko bez pierwszego i czwartego dźwięku, drugiego dnia grać wszystkie, trzeciego wszystkie bez ostatniego, czwartego rano wszystkie a wieczorem tylko ósmy, piąty i dziewiąty. Za każdym razem siadając do pianina zadawać to głupie i fundamentalne pytanie: co by tu zagrać? Należałoby też odpowiedzieć na inne pytanie: czy mieszać skale? czy pozwolić, żeby lewa ręka miała do dyspozycji inny materiał dźwiękowy niż prawa? I na dodatek zmieniać te skale co oktawę. A dlaczego nie w połowie oktawy?

Zdecydowanie najlepiej ćwiczyć w sposób mieszany, logiczno-nielogiczny. Oddać się w ręce żelaznej niekonsekwencji. Raz ćwiczyć rzetelnie, po kolei, by nagle przeskoczyć do jakiejś pentatoniki motywując to tym, że smakuje ona jak właśnie zjedzony kawałek czekolady. Raz odrzucać rutynę, raz zanurzać się w niej jak w chłodnej wodzie w upalny dzień.

Za układem mieszanym przemawiałoby także to, że ciągle nie znajduje korelacji między dźwiękami mowy ludzkiej, a dźwiękami mowy pianinowej. Tu kilkadziesiąt fonemów, tam tylko dwanaście – i nijak do siebie nie pasują.

Przecież nie muszą. Wcale nie muszą.

A jakiej korelacji szuka?

Jeśli odejmuje pierwszy dźwięk w oktawie, to odejmuje też pierwszą literę w każdym kolejnym słowie, czy może co dwunastą licząc lub nie licząc spacji? Gdyby odejmował trzy początkowe dźwięki oktawy, to wówczas z tekstu zniknęłyby prawie wszystkie spójniki, zaimki i przedimki. Mielibyśmy wtedy do czynienia ze zjawiskiem rzeszotowienia tekstu, czyli werboporozą prowadzącą do całkowitego bełkotu, podczas gdy sonoporoza niekoniecznie prowadziłaby do kakafonii. akieś nne orelacje?

K ążka s ada s z s dmiu c ści. K da c ść z d nastu r działów. K dy r dział z . ... ?

Czwarta oktawa: sens Tyle wysiłku, tyle czasu, tyle energii, żeby stworzyć przedmioty, narzędzia, urządzenia, maszyny, instrumenty, całą tę skomplikowaną, wielowarstwową cywilizację i przy jej pomocy oddać się działaniu (czyli znowu tracić czas i energię) nieomalże doskonale niepotrzebnemu.

Słowo nieomalże, chociaż brzmi ładnie, należy zastąpić słowem pozornie. Nie brzmi tak ładnie, ale jest nieporównanie właściwsze, trafniejsze. Albowiem nie istnieją rzeczy niepotrzebne. Coś może być uważane za niepotrzebne, lub to coś może udawać, że jest niepotrzebne, lub też może mieć takie przeświadczenie, lecz przeświadczenie to coś zupełnie innego niż stwierdzenie. Po pierwsze dlatego, że niepotrzebność też jest potrzebna. Po drugie dlatego, że zawsze znajdzie się ktoś lub coś, komu, lub czemu, ta rzecz, to działanie, to zjawisko, ten proces... będą potrzebne, choćby na chwilę, ale jednak.

Potrzebność bywa często utożsamiana z sensem. Jeśli coś jest potrzebne, to znaczy, że ma sens. Od razu też zajmowanie się tym staje się działaniem sensownym.

Potrzebność nie jest jednak tożsama z sensownością. Rzeczy i sprawy bezsensowne też bywają potrzebne.

Bywa, że sens rozumie się jako znaczenie.

Bywa, że sens zrównuje się z celem. Działanie celowe uważa się za sensowne – działanie nie prowadzące do żadnego celu uważa się za bezsensowne.

Bywa też, że powątpiewa się w celowość jakiegokolwiek działania.

Bywa też, że powątpiewa się w bezcelowość każdego działania.

Bywają tacy i tacy.

Ci pierwsi nawet się nie zdziwią: gra, to niech sobie gra.

Ci drudzy będą się zadręczać: po co gra? Jeśli nie ma zamiaru występować publicznie, jeśli niczego nie komponuje, jeśli nie planuje rewolucji w sztuce, jeśli nie odlicza minut, godzin i dni jakie mu pozostały, to co się kryje za tym przebieraniem palcami po klawiaturze?

Jeśli kiedyś próbował opisać świat i mu się nie udało, jeśli potem próbował orysować świat i mu się nie udało, to czyżby teraz chciał ograć świat? Przecież też mu się nie uda..... Ach, ale jeśli nie uda mu się po raz trzeci, to wtedy.....

To wtedy wszystko będzie dobrze. Zaś jeśli zdąży zagrać wszystkie skale, to wtedy nastąpi koniec świata. Czy on zdaje sobie z tego sprawę? Czy on wie co rozpoczął?

Piąta oktawa: ćwiczenie To tylko ćwiczenie.

Och, to nawet nie jest ćwiczenie. To zaledwie przebieranie palcami. Jego palce uczą się żwawo biegać. Na boki. Czy to nie dziwne, że nie ma klawiatury, która umożliwiałaby palcom bieganie w przód i w tył?

Co ćwiczy?

Niczego nie ćwiczy. Nie przygotowuje koncertu. Nie planuje publicznego występu.

Najchętniej gra, kiedy nikogo nie ma w domu – to co dla niego jest radością i uniesieniem, dla innych może być męczarnią. Nie gra mu w głowie jakaś nowa niesłychana muzyka. To dziwne. Po co w takim razie wymyślił system?

Wymyślił czy odkrył?

Raczej odkrył. Dla siebie. Bo to nie była tajemnica. To jest pewna oczywistość, z której może nie wszyscy zdają sobie sprawę. Każdy tę oczywistość musi odkryć dla siebie. Ćwiczy. Znacznie ważniejsze od tego CO ćwiczy jest to JAK ćwiczy. Oczywiście to co ćwiczy też jest ważne, ale znacznie mniej. Najważniejsze jest to, że nie ćwiczy żadnych kompozycji, żadnych gotowych utworów, ani cudzych, ani nawet swoich. Ćwiczy materiał muzyczny, dźwięki. Układa je w pewnej kolejności. I tyle. Czasami uda mu się ułożyć jakąś melodię, ale z reguły nie potrafi jej powtórzyć, bo palce biegną już gdzie indziej i nie może za nimi nadążyć. Niczego nie zapisuje i nie nagrywa.

Niczego nie stara się zapamiętać. Po prostu wyprowadza ręce na spacer.

Zabawna różnica.

Przebieramy palcami po klawiaturze QWERTY. Z czarnego pudła komputera wyskakują na ekran jakieś literki. Jakiekolwiek i w dowolnej kolejności. Mówią, że bełkot, grafomaństwo....

Przebieramy palcami po klawiaturze ABHCCisD. Z czarnego pudła pianina wydobywają się jakieś dźwięki. Jakiekolwiek. W dowolnej kolejności. Mówią, że to muzyka.

Zawsze muzyka. Jakakolwiek, ale muzyka. Nigdy bełkot.

szósta oktawa: czas Najpierw: muszę zagrać wszystkie skale we wszystkich układach.

Potem: wcale nie muszę – mogę – mogę czy nie mogę? przecież nie zdążę, czasu nie starczy; nie chodzi też o to, żeby je tylko zagrać – chodzi o to, żeby te odkrywane skale pograć, żeby się nimi nacieszyć, tak jak cieszę się kiedy chodzę po ogrodzie i odkrywam nowe układy liści, inne splątania gałęzi...

Następnie: chciałbym.

Wreszcie: zagram tyle, ile zdołam.

Przecież ja tylko ot tak sobie gram. Ja tylko przechadzam się po klawiaturze, tak jak idę z domu do strumienia zwanego Czarną Wodą, najpierw przez tunel drzew, a potem przez otwartą przestrzeń świetlistej łąki.

Czasu coraz mniej.

No i co z tego? Przecież wiadomo, że nie zagram WSZYSTKIEGO. Czy jest to jakiś powód do rozpaczy? To nie jest nawet powód, by każdy dzień zamknąć w gorsecie sztywnego, niezmiennego rozkładu zajęć.

Kiedy ćwiczyć?

Kiedy się da. Kiedy przyjdzie ochota.

Ile ćwiczyć?

Ile się da. Dopóki palce będą biegać z radością i bez przymusu.

To wcale nie jest sposób na dożywocie. Ani na dogorywanie. Ani na wieczność. Czas grania jest innym czasem.

Czas grania nie płynie.

Czas grania faluje.

Unosi się i opada.

s iódma oktawa: muzyka Najdziwniejsza z rzeczy – muzyka.

Jeśli to rzecz. A jeśli nie, to co?

Muzyka – co to w ogóle jest?

A co jest muzyką?

Taka oto kombinacja dźwięków: DECH muzyka to czy mowa?

Och, powinno być już bez jedenastu (nie licząc spacji).

Czyli: Najdziwniejsza z rzeczy – muzyka.

Jeśli to rzecz. A jeśli nie, to co?

Muzyka – co to w ogóle jest?

A co jest muzyką?

Taka oto kombinacja dźwięków: DECH muzyka to czy mowa?

o co teraz?

Bez dwunastu. Ósma oktawa: cisza

Shinsuke Takasaki

WIERSZE WYBRANE przekĹ&#x201A;ad i adaptacja: Katarzyna Bazarnik (z angielskiego) Katarzyna Sonnenberg (z japoĹ&#x201E;skiego)

LETTER

OFICJALNE PISMO | WARIACJA

REWOLUCJA TO MUZYKA

内外界の領域から両息が吹いて、小窓からぬるり In-side brows out the ex-in-hale across the territories, a slimy touch through the window, Tu i tam, ponad terytoriami, wy-w-dech, wślizguje się przez nieduże okno と風が吹いて、領を盗る、涼を取る。北方の頭は the territory stolen, a breeze stolen. The north head wiatr, plądruje ziemię, przynosi chłód. Głowa północna

南に向いているが、ずるりと皮を剥けば相手国は facing the south, once peeled off of its skin, the counterparts zwrócona jest na południe, lecz gdy odrzeć go ze skóry, partner にこりと笑って握手を求めた。内向政治の一番の、 give a smile and hands for shake. The gist of anti-diplomacy, uśmiecha się i domaga uścisku dłoni. Najważniejsze w antydyplomacji, 肝心な、要は月がまだ明るい内に、陽が昇る迄の the most, while the moon is still bright, is to root out [confusion] befor to rozkorzenić wszystko, póki księżyc jeszcze jasno świeci, nim słońce 根回しである。月が要であり、つまりそれが腰で the dawn. The moon is the core, therefore it is the waist [sic]. wstanie. Księżyc to sedno, to talia. ある。根は、こねて、子寝て、起き上がる前に張っ The root, kneaded, as the child falls asleep, should be spread Korzeń, ugnieciony, gdy dziecko śpi, trzeba rozłożyć, ておかねばならない。いびきが怒号の合図となっ before he wakes up. Snoring signals a groan zanim wstanie. Chrapanie staje się znakiem wściekłego ryて、無意識との戦いが始まるのだ。システムはシ for battle against the unconsciousness. System is sisku. Zaczyna się walka z nieświadomością. System to sioスター。近親相姦は罪である、というのは全くの ter. The statement ‘incest taboo is a crime’ is out-of-datedness stra. ‘Kazirodztwo to zbrodnia’ brzmi staromodnie,

近代性の時代遅れである。近しい、だから古いの of modernity. Too close, too old. nienowocześnie. Bliskie nadto, więc za stare. である。SYSTERはトリックスターと交われば何 That things go alright if sister is dealt with by a trickster Jakoś to będzie, jeśli macher uchwyci SYSTER. とかなる、なんていうのもそれ自体がトリックな is itself a trick.

To chwyt sam w sobie. のだ。夢を語るな。相槌を打つな。サイコアナリ Do not talk about dream. Do not nod. No psychoanalysis.

Nie rozprawiaj o snach. Nie potakuj. Psychoanaliza zakazana. シスは禁止である。革命は音楽である。 Revolution is music.

Rewolucja to muzyka.

Z japońskiego przełożyła Katarzyna Sonnenberg [Translator`s note: no comment]

NICZEGO NIE WIDZĘ

EYES

CLOSE

Eyes

close

The silence vails.

--preYours breaths reach

my nose.

And I hold…. k ki

hold it. You ….. k ik kissik

OCZY

Oczy

zamknij

Ci

--przeTwoje oddechy sięgają

sza waży.

mego nosa.

Ja trzy masz…. b bu

mam to. Ty ….. b ub buziiub

ZAMKNIJ

PRZYPIS

.1

Kropka. Znak przestankowy, który pojawia się na końcu zdania. Po którym następuje pauza, a po niej zazwyczaj nowe zdanie lub wcięty akapit. Kropka wskazuje, że zdanie zostało zakończone, taka konstrukcja zdania wyraża znaczenie w ten sposób, że zawiera ono jakąś myśl. W zasadzie jedną kropkę stawia się po jednym zdaniu. Wiele kropek niesie z sobą inne znaczenia, sygnalizując echo jakiejś myśli, niekoniecznie z naciskiem na skończoność… Niektórzy mówiąc, podkreślają, że jest właśnie tak, jak mówią, kładąc nacisk na to, co mówią, poprzez dodanie „kropka”, zazwyczaj słowem, do poprzedniego zdania; na przykład: „I to wszystko, co miałem do powiedzenia. Powinien mnie pan słuchać. Nie będę powtarzał, co już powiedziałem. Rozumiesz pan, George (Panie Przecinek)?

Nie mogę się panem więcej zajmować. I już. Koniec. Kropka.” Kropka źle się czuje w towarzystwie innej kropki. Ze względu na przypisywaną jej naturę, zamykającą zdanie, kropka dąży do zakończenia wszystkiego. Innymi słowy, kropka symbolizuje strukturę dominacji, na początku której stoją podmiot, a po nim orzeczenie, dopełnienie i przydawka. Wskazuje na system, w którym podmiot postrzegany jest jako transcendentnie ważny wśród innych elementów. Fizycznie kropka pojawia się jako maleńka obecność drobnego punkciku; najmocniej działa jako mała plamka na białym płótnie.

A to z powodów technologicznych, bowiem jej początki sięgają upuszczonej kropli atramentu. Z natury czarną jak atrament kropkę charakteryzuje mroczny wzrost i takież skłonności. Pragnie wejść w pole widzenia, chce być źrenicą, by widzieć, jak czytelnicy podziwiają jej rycerskość, która kończy każdą sprawę. Ze względu na skłonność do popisywania się, kropki nie cierpi się w poezji, gdzie unika się jej na rzecz aluzyjności. Czasem jednak, w pisarstwie eksperymentalnym, kropka pojawia się w środku zdania, a nawet w środku słowa, na przykład: „Pacjent wycieńcza.jący”, „Posługiwał się angielszczyzną Szekspir.,.a”; Jenny nie ćwiczyła wczoraj na WF-ie, ponieważ miała . bóle.” – „Mówiłem ci przecież, George. Mam dosyć.” (kropka wyraźnie się zdenerwowała) George dłubał w nosie mimo ciągłych połajanek. „Przecież powiedziałem ‘kropka’. Ile razy mam to powtarzać?” „Kropka to kropka”. Kropka wstrzymuje oddech. Jednak George zignorował to 1

ZARYS

Wprowadzenie Ciało – Zarys sytuacji Przegląd Pytanie?

Wątpliwość, refleksja, nuda _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

znudzenie

Uśmiechnijmy się…

Metodologia: mamlanie, faux pas,

1. Myślę więc myślę

2. Ulga podatkowa – dobroczynność, datek, trzymanie równowagi dla bogatych

3. oraz Uzasadnij swój bezsens

Zakres Konkluzja Kadencja Outro Epilog W-ciele Z-ciała Ciało Ciało ← Niedostępne Jak tylko chcesz.

Póki jeszcze żyjesz Świat należy do ciebie

UPON MY WORD

Upon my word, I’D REMOVE THE APOSTROPHIE FROM THE HEAD OF THIS SENTENCE TO PROVE MYSELF. Then, so many of IDs are issued in the echo of descending voice.

Cindy@ 3019@ Borderr2@ --EYE DO NOT HEAR WHICH IS WITCH. <@_@> <@_@> <@_@> <@_@> but LOOK@ME NOT petals of FORGET-ME-YES

EXIT → ← EXIT

The mass sings: The surfing

EX→IT

surface

EX←IT

suffices

IT→EXIT T→EX→T

the sound I

of text-ure.

BLaCk oUT !

EXIT → TEXT T → EX→T TEXTET

“Please ← go ← back ← the ← beginning”

UPON MY WORD | WARIACJA

Klnę się na swoje słowo, USUNĄŁBYM APOSTROFĘ Z NAGŁÓWKA TEGO ZDANIA, ŻEBY TYLKO SPRAWDZIĆ SIĘ.

Lecz wydaje się tak wiele dowodów tożsamości idąc za echem cichnącego głosu.

Cindy@

Upon my word,

3019@

I’D REMOVE THE APOSTROPHIE FROM THE HEAD OF THIS SENTENCE TO PROVE MYSELF.

Borderr2@

Then, so many of IDs are issued in the echo of descending voice.

Cindy@

---

3019@

OTRZY NIE SŁYSZĄ CZY JEST TRZY. Borderr2@ --<@_@> <@_@> <@_@> <@_@> EYE DO NOT HEAR WHICH IS WITCH.

ale OKO@MNIE NIE

<@_@> <@_@> <@_@> <@_@>

płatki NIE-ZA-POMNIJ-NAJKI but LOOK@ME NOT Masa śpiewa:

petals of FORGET-ME-YES

← EXIT

The mass sings:

Surfować

ślizgiem

The surfing

EX→IT

surface

EX←IT

starczy świst

suffices

BLACK OUT!

T→EX→T I

text-ure.

text-tu.

IT→EXIT

the sound of

tego

EXIT →

BLaCk oUT !

EXIT → TEXT T → EX→T TEXTET

“Please ← go ← back ← the ← beginning”

“Proszę ← wrócić ← na ← sam ← początek”

SPIS TREŚCI ◊ Letter ◊ Oficjalne pismo (wariacja na temat „Letter”) ◊ Rewolucja to muzyka ◊ Niczego nie widzę ◊ Oczy

zamknij / Eyes

close

◊ Przypis ◊ Zarys ◊ Upon my word (oryginał) ◊ Wariacja na temat „Upon my word”

spectrum on grey and spectrum two visual performance poems dwa performatywne wiersze wizualne

by / autorstwo

peter waugh ŠPeter Waugh, WiedeĹ&#x201E;, 2006-2012

Sp ect ru m (fo r7 voi ce s) wh wh wh wh wh wh wh ite ite ite ite ite ite ite

re d re d re d re or d an ge re or d an

re d re d re d re d

ge or an ge or an ge or an ge or an

yel lo w yel lo w yel lo

re d re d re d re d

ge or an ge or an ge or an ge or an

w yel lo w yel lo w yel lo w yel lo

gr ee n gr ee n gr ee n er bl ee ue

re d re d re d re d

ge or an ge or an ge or an ge or an

w yel lo w yel lo w yel lo w yel lo

gr ee n gr ee n gr ee n er ee

bl ue bl ue bl in ue di go bl in ue di

re d re d re d re d

ge or an ge or an ge or an ge or an

w yel lo w yel lo w yel lo w yel lo

gr ee n gr ee n gr ee n er ee

bl ue bl ue bl ue bl ue

go in di go in di go in di go in di

vi ole t vi ole t vi ole

ge w n

go t

wh wh wh wh wh wh wh ite ite ite ite ite ite ite vi ole t vi ole t vi

in di go in di go in di go bl in

ole t vi ole t vi ole t vi ole t vi

ue di go bl in ue di go bl in ue di go gr bl in ee ue di n go gr bl in

ole t vi ole t vi ole t vi ole t vi

ee n gr ee n yel gr lo ee w n yel er lo ee w n yel gr

ue di go bl in ue di go bl in ue di go bl in ue di go bl in

ole t vi ole t vi ole t vi ole t vi

or an ge or an ge or an ge re or

w ee yel n lo gr w ee yel n lo gr w ee yel n lo er w ee yel n lo gr

ue di go bl in ue di go bl in ue di go bl in ue di go bl in

ole t vi ole t vi ole t vi ole t vi

d

an ge re or d an ge re or d an ge

lo w yel lo w yel lo w

ee n gr ee n gr ee n

ue di go bl in ue di go bl in ue di go

ole t vi ole t vi ole t

wh wh wh wh wh wh wh ite ite ite ite ite ite ite

Spectrum (for 7 voices)

white>

white>

white>

white>

white>

white>

white>

red red red red red red red red red red red red red red red red red red red red red

orange orange orange orange orange orange orange orange orange orange orange orange orange orange orange orange orange orange

yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow

green green green green green green green green green green green

blue blue blue blue blue blue blue blue blue

indigo indigo indigo indigo indigo indigo

violet violet violet

white>

white>

white>

white>

white>

white>

white>

indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo indigo

violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet violet

red red red

orange orange orange orange orange orange

yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow yellow

green green green green green green green green green green green green

blue blue blue blue blue blue blue blue blue blue blue blue blue blue blue

Ĺ&#x203A;wiata

Robert Szczerbowski

wszystkie strony

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

ZENON FAJFER Ars poetica II

Otw贸r

Otw贸r

Translation: otwór – hole utwór – literary work, composition, piece of art