Ha!art 45 (1/2014): Numer Czytelniczek i Czytelników by Korporacja Ha!art

Wstęp

W sumie wysłaliście nam 560 opowiadań!

Drogie Czytelniczki, drodzy Czytelnicy!

Z radością obserwowaliśmy, jak na naszą skrzynkę przez cały luty spływają opowiadania (mieliśmy też moment lekkiego przerażenia 28 lutego około godziny 23.00, kiedy to strumień tekstów zmienił się w falę, która – zdawało się – bliska była przeciążenia serwera). W sumie wysłaliście nam 560 opowiadań! Dziękujemy za otwartość i zaufanie! Cały marzec upłynął nam pod znakiem lektury. Emocjom nie było końca.

to wspólna inicjatywa redaktorów i pisarzy związanych z „Ha!artem” –

Śmialiśmy się, dziwiliśmy, drżeliśmy, czytając opisy wbijania noża w plecy,

chcemy nie tylko wyszukiwać nowe talenty literackie, ale także pomagać

wzdychaliśmy po nocach i w tramwajach, niosąc bagaże emocji i tęsk-

początkującym autorkom i autorom rozwijać pisarskie rzemiosło.

not, pijąc kawę i paląc papierosa za papierosem, obrazy z opowiadań

W niniejszym numerze prezentujemy Wam trzydziestu pięciu autorów –

przemykały nam przed oczami podczas beznadziejnych weekendowych

część z nich ma już spory dorobek, pozostali stawiają dopiero pierwsze

popijaw, a potem budziliśmy się i okazywało się, że to był tylko sen…

kroki w świecie literackim. W nieodległej przyszłości planujemy rozwijać

No dobra, nie było aż tak źle.

z nimi współpracę. Ciągle czekamy jednak na kolejnych zainteresowanych,

Konkurs, oprócz dostarczenia mocnych wrażeń redaktorom, miał też

chcących dołączyć do naszego Laboratorium. Interesują nas zarówno

przemyślany cel strategiczny. Chcemy świeżej pisarskiej krwi, wierzy-

klasyczne formy literackie, jak i gatunki nowatorskie, które dopiero czekają

my, że jest Was, piszących niebanalnie, eksperymentalnie, odważnie,

na odkrycie i nazwanie. Laboratorium, ujmując rzecz w skrócie, to forma

inteligentnie, zabawnie, mądrze, gdzieś tam w Polsce wiele i każdy tekst

warsztatów, prowadzonych przez zespół redaktorów, oraz pomoc ze strony

ze skrzynki poczta.literacka@ha.art.pl otwieramy z wypiekami, po cichu

autorytetów literackich. Działamy przede wszystkim w Internecie – efekty

licząc, że być może jest to chwila epokowa, a my, redaktorzy, postaci

naszych prac będzie można na bieżąco czytać na portalu Ha!artu (www.

drugiego planu, właśnie odpalamy w naszych office’ach przełom w historii

ha.art.pl). Planujemy także tradycyjne publikacje w formie papierowej

polskiej literatury. W końcu Ha!art ma zasłużoną reputację wydawnictwa

i elektronicznej.

ze szczęściem do debiutantów. Nie zrozumcie nas źle – nie szukamy

Ale można nas też spotkać na żywo – od stycznia co miesiąc w ramach

drugiego Witkowskiego, drugiej Chutnik czy drugiego Szczerka. Szukamy

Serii czytań organizujemy spotkania, na których nasi autorzy (początku-

postaci zupełnie nowych.

jący i doświadczeni) prezentują teksty, nad którymi aktualnie pracują.

Niniejszy numer to dopiero początek współpracy, liczymy bardzo, że

Informacje o spotkaniach publikujemy z kilkutygodniowym wyprzedze-

pozostaniecie z nami w kontakcie. W przypadku wielu autorów – i to

niem na naszym portalu i profilu facebookowym.

nie tylko tych wyróżnionych – czujemy, że trochę się już przywiązaliśmy

Już wkrótce mamy nadzieję wzbogacić polską literaturę o kilka ważnych

i bardzo jesteśmy ciekawi, jak potoczy się Wasz rozwój.

nazwisk – trzymajcie za nas kciuki!

Publikacja czytelniczego numeru „Ha!artu” to także oficjalna inauguracja nowej inicjatywy Korporacji – Laboratorium debiutu. Laboratorium

Aleksandra Małecka i Michał Sowiński

Podziękowania Ten numer nie powstałby bez pomocy wielu osób, którym chcielibyśmy serdecznie podziękować za pomoc przy czytaniu i selekcjonowaniu nadesłanych tekstów. Dziękujemy Reginie Bogacz, Małgorzacie Klimczuk, Piotrowi Klonowskiemu, Adamowi Ladzińskiemu, Justynie Migacz, Marcinowi Piątkowi, Ewelinie Sasin i Arkadiuszowi Wierzbie. numer czytelników

ha!art 45

Stopka redakcyjna

Spis treści

Wstępniak | Podziękowania

Opowiadania nagrodzone 3...............Adam Miklasz | Arka Tołdiego 6...............Ernest Wit | Między psem a wilkiem 8...............Daniel Orzadowski | Świstki 13...............Katarzyna Gondek | Kim chcesz zostać, kim chcesz odejść Opowiadanie wyróżnione 17...............Anna Kruk | Winda 34...............Maciej Bobula | […] 36...............Metek Swada | Stan wyjątkowy 40...............Michał R. Wiśniewski | Miłość w czasach nienawiści 43...............Grzegorz Kopiec | Walentynki 47...............Aleksander Przybylski | Tiergarten 52...............Konrad Janczura | Ostatni pobór 54...............Przemysław Morawski | Crème brûlée 57...............Łukasz Dynowski | Zrobicz fujarkę 58...............Nelly Paluch Bielańska | Jak buty mojej mamy uciekły z domu 60...............Michał Zantman | Rysunek Komiks w kolorze 18...............Joanna Pawluśkiewicz | Uczłowieczacze 20...............Paweł Chmielewski, Tomasz Łukaszczyk | Komiks o pociągu Poza konkursem 62...............Barbara Kalla | Poeta na pogrzebie 63...............Barbara Kalla, Adam Wiedeman | tłumaczenia wierszy Neeltje Marii Min i Wima Brandsa 64...............Anna Lewoc | Co to jest fanfiction i czym to się je Pięć minut i szesnaście sekund | Krew ma smak metalu | Drabble – cztery pory roku 69...............Richard A. Antonius | AQA – AWENTURION QANARYJSKI ANTONIUSA 71...............Hirano Keiichiro | Dziwne zdarzenie 73...............Zoran Ferić | Blues dla dziewczyny z czerwonymi krostami 75...............Milenko Jergović | Smętek 80...............Michał Curanda | Miasto śmierci 84...............Zbigniew Rokita | Kibole ole ole ole 86...............Maciek Bielawski | Dr Misio 88...............Paweł Mizgalewicz | Abiogeneza 89...............Juliusz Łyskawa | Najważniejsze słowo na świecie 92...............Karina Bonowicz | Józef Czechowicz – Pigmalion z Lublina 95...............Sabina Misiarz-Filipek | Kobieta, która nie będzie zbawioną 98...............Bartosz Marzec | Trzy wierszyki cyfrowe + 100...............Bartłomiej Woźniak | Pięć tematów, których początkujący powinni unikać

redakcja@ha.art.pl ISSN 1641-7453 Nakład 1200 WYDAWCA: Korporacja Ha!art pl. Szczepański 3a 31-011 Kraków www.ha.art.pl REDAKCJA Piotr Marecki — redaktor naczelny piotr.marecki@ha.art.pl Łukasz Podgórni — sekretarz lukasz.podgorni@ha.art.pl FUNDACJA KORPORACJA HA!ART Fundatorzy ha!art 45

Piotr Marecki, Jan Sowa Rada Małgorzata Mleczko, Patrycja Musiał, Jan Sowa (Przewodniczący) Zarząd Grzegorz Jankowicz (Wiceprezes) Piotr Marecki (Prezes) REDAKCJA WYDAWNICTWA ||Katarzyna Bazarnik i Zenon Fajfer ∆ liberatura|| ||Daniel Cichy ∆ linia muzyczna|| ||Iga Gańczarczyk ∆ linia teatralna|| ||Grzegorz Jankowicz ∆ linia krytyczna, proza obca|| ||Piotr Marecki ∆ seria prozatorska, poetycka, literatura non-fiction|| ||Kuba Mikurda ∆ linia filmowa||

||Przemysław Pluciński ∆ teoria i praktyka|| ||Jan Sowa ∆ linia radykalna, teoria i praktyka|| ||Ewa Małgorzata Tatar ∆ linia wizualna|| REDAKTORZY NUMERU Michał Sowiński, Bartłomiej Woźniak REDAKCJA NUMERU KOREKTA Adam Ladziński, Aleksandra Małecka PROJEKT GRAFICZNY Janota DRUK PW Stabil ul. Nabielaka 16 31-410 Kraków

numer czytelników

Arka Tołdiego

Adam Miklasz

Nostalgia za latami dziewięćdziesiątymi trochę nam się już przejada, w końcu to my wydaliśmy książkę Dziewięćdziesiąte. Krajobraz zastany na apokaliptycznych resztkach dziewięćdziesiątych, dziewięćdziesiąte zahibernowane, łypiące niechętnie na lata -naste to jednak zupełnie inna sprawa.

Adam Miklasz

Tołdi, jego spotkałem pierwszego. W autobusie, na straszliwym kacu, bo przecież po powrocie z emigry człowiek musi nadrobić stracony czas. Tak, to ten Tołdi, typ, który nosił nam sprzęt na koncerty i w nagrodę dawaliśmy mu browary, a on cieszył się jak mariany na skokach w Zakopcu. Kurduplowaty, lekko oszołomiony życiem, jakby tyle lat po wyjściu z łona matki wciąż zastanawiał się, co jest grane, o co chodzi; ten z ławeczki, od tanich browarków, co w konkursach hafciarskich za małolata nagrody szałowe zgarniał. Jego matka robiła w warzywniaku, nóg nie goliła, a i z pachą była równie konsekwentna, Pani Krzaczasta, Pani Buszowa, „Barbra”. No i wtedy, w autobusie, na straszliwym kacu, to widzę go i nie widzę,

Z początku nie chciał mówić, rozejrzał się z niepokojem po współpasa-

widzieć raczej nie chcę, słuchawy w uszy, lampion w okno, pamiętam

żerach, tam studencik w sweterku i brylach, które dostał po Cybulskim,

przecież, że był kiedyś strasznym świrem, a świrów na kacu, ocierają-

żul walący na dziesięć metrów i starszawa, wachlująca się portfelem,

cym się o lękowca, to trzeba koniecznie unikać. Wypatrzył mnie jednak

zdecydowanie z obecności walącego niezadowolona. Otworzył więc wrota

i wtedy przekonałem się, że świrem to on może kiedyś był, ale teraz to

do wiedzy, którą posiadają tylko nieliczni, wąskie grono ludzi na świecie,

prawdziwy świr wagi ciężkiej, mistrz świata kategorii wszechświrów,

w tym, nieoczekiwanie, kurier z osiedla Astronautów. Amerykańce nas

heavyświr! Miał taki ładny plecaczek i kask rowerowy – po jakiego grzy-

trują i ogólnie jakiś niewidzialny rząd światowy, wstrzykują do żarcia

ba w autobusie kask rowerowy? Może chłopina siwulce ukrywał? To

i picia cholerną chemię, która zabija – powoli, ale zabija. Znowu mrug-

wydawało mi się możliwe, przecież osiwiał chyba w wieku lat piętnastu,

nął i poinformował o groźbie przebiegunowania, bo chytry plan polega

z wiekiem ludzie w dziwne kompleksy uderzają – ale nie! Okazało się,

na tym, żeby pozbyć się problemu przeludnienia i stworzyć cywilizację

że w tym autobusie to pracował. Nakłamał w firmie kurierskiej, że ma

nowej ery, złożoną z najlepszych, najpiękniejszych i najmądrzejszych.

skuter, a w efekcie autobusami goni – Hermes z osiedla Astronautów,

On może się nie załapać. Te wszystkie Obamy, Putiny i King-Kongi –

szybkonogi posłaniec bogów.

to ostatnie oznacza pewnie przywódcę Chin Ludowych – zmienią oś

Radzi – mrugając, mruga – radząc, bo tików się chłopina dorobił, pewnie

Ziemi tak, że nas wszystkich zaleje, tymczasem ta szajka, wywołując

dalej pije browary za złoty osiemdziesiąt i masturbuje się pod prysznicem,

sztucznie kryzys światowy, nazbierała już wystarczających środków,

zjazd na kafle bankowo! Na kaca polecił sok pomarańczowy, bo podob-

aby pobudować bunkry i przetrwać ulewę. Wiadomo przecież, że na tak,

no najmniej trujący. Trują podobno wszystko – soki, jedzenie, nawet

powiedzmy szczerze, gigantyczne i ambitne przedsięwzięcie mogą się

wodę chlorują, nie mówiąc o deszczach, bo one wszystkie są kwaśne,

zdobyć poważni ludzie w pięknych garniturach, a nie nawiedzeni brodacze

spuszczają nam jakąś chemię na głowę, żeby wybić najsłabszych. Kto?

w białych piżamach z kałachami pod pachą. Kiedy spytałem, dlaczego

numer czytelników

ha!art 45

Adam Miklasz

Arka Tołdiego

więc nas trują, skoro i tak zaleją – popatrzył na mnie krzywo, a w tym spoj-

hobby” spanie, jedzenie, browar na ławce. On by się nie zamienił, jemu

rzeniu dojrzałem bezkresną pogardę. Podobno te tajne bunkry rozsiane

tak się podoba. Czy czegoś mu brakuje? Przyznał się – trochę chciałby

są po całym świecie, według jego wiedzy jeden jest nawet w okolicach

mieć dziewczynę. Trochę, bo nie wie, czy nie zniszczyłaby mu harmonii

Sieradza. Tołdi miał ogromną ochotę to sprawdzić, wyżalił się, że nie

życiowej.

uskładał niestety na pekaesa, po czym dyskretnie spytał o dwa złote.

Podpowiadam, radzę, że jakby zrzucił cycka, to byłoby mu łatwiej.

Piękna, dwukolorowa moneta była kluczem do kolejnych sensacyjnych

Twierdzi, że nie o to idzie, nie w cycku problem. Przekonuje mnie, że przez

informacji, których bohaterem był Doktor Green – człowiek, który odkrył

ostatnie dziesięć lat dorosłego życia spotkał się z jedną. I chyba nie ma

ten spisek i postanowił zbudować antycywilizację. W której on, kurier

farta w miłości. Każdy bidoniarz zwala to na farta. Pierwsza była taka

z Astronautów, będzie pełnił odpowiedzialne funkcje. Wachlująca się nie

bardziej ambitna artystycznie, chyba tylko wizerunek artysty, ewentual-

wytrzymała i grzecznie upomniała walącego żula, ten wulgarnie odpowie-

nie te wilkołaki, obżerające się padliną na spaślakowych bohomazach,

dział, wspominając coś o niemytej kurwie, tymczasem Tołdi wychwalał

przekonały ją do cycolina. Może spodziewała się namiętnych dyskusji

pod niebiosa Doktora Greena, z którego prywatnej strony internetowej

o istocie sztuki przy winie i nastrojowej muzie? Wzięła go ponoć na film

można dowiedzieć się, że biedaczyna ukrywa się, myli tropy, gubi ślad,

Woody’ego Allena. Spaślak pamiętał z tego filmu niewiele, głównie to,

żyje w ciągłym zagrożeniu, co gorsza – zorganizowano już kilka zama-

że Scarlett Johansson przelizała się z Penélope Cruz.

chów na jego cenne życie! Rzecz wydała mi się zagadkowa, spytałem

Sądzi, że całkiem fajne dupy, choć wolałby Cruz, bo Scarlett zbyt ame-

wreszcie – licząc po cichu na odpowiedź – w jaki sposób członkowie

rykańska, choć z łóżka by nie wygonił. Uśmiechnąłem się, wyobraziłem

antycywilizacji kontaktują się z Greenem, czy mają jakieś tajne konta?

sobie, jak Spaślak, po kilkusekundowej walce na biusty wygania Scarlett

Podobno mają, choć głównym źródłem informacji jest fanpejdż doktora

Johansson z łóżka. O tym lizaniu napomknął artystycznej koleżance

na fejsbuku. Bywa, że sam Green nawet osobiście odpowiada.

z randki, która spytała go o wrażenia. Potem jakoś nie chciała się spotkać.

Uraziłem Tołdiego, bo wybuchnąłem mu śmiechem w twarz, zarechotał

Kasztan był od początku bardziej aktywny – wiadomo, zwęszył, cwa-

też studencina w szalu i brylach po Cybulskim, który podsłuchiwał, Tołdi

niak, że z Zachodu przyjechałem, więc muszę mieć przy sobie trochę

zgłupiał, nie zrozumiał mojej reakcji, więc mu tłumaczę, że ten jego Bond

waluty. Momentalnie strzelił mnie na pięćdziesiąt złotych – odda podobno

niby ukrywa się przez Mosadem, robi w wała CIA, a Specnaz z KGB co

w czwartek, bo na przelew czeka. Myślę, że prędzej będzie wylew, niż

chwilę gubi trop, wbrew całej światowej władzy tworzy antycywilizację,

przelew. Mówi z dumą, że przez ostatnie osiem lat przepracował łącznie

a lista jej członków znajduje się na ogólnodostępnym portalu społecz-

pięć miesięcy i zewsząd go wypierdalali. Ma jednak bogate doświadcze-

nościowym? Spytałem, czy nie widzi w tym lekkiej ściemy, bo przecież,

nie zawodowe, tylko – jak twierdzi – prześladuje go pech oraz zasrany

w takim przypadku, rząd światowy o nich wszystkich wie! Tołdi jednak

socjalizm, który opanował ten kraj. Jak tyrał na skupie makulatury – robił

nie dał się pokonać w tej szermierce słownej, odpowiedział zgrabnie, jego

żuli na wadze. Połapali się, poleciał. Jak kroił warzywa w hiszpańskim

riposta przejdzie do historii logiki – stwierdził, po chwili zadumy, że nie.

bufecie – puszczał klientom jakąś niemiecką kapelę o nazwie Panzer-

Nie wiedzą, bo to jest tajne stowarzyszenie. Na tym skończyło się

mensch i wpierdalał dla zgrywu zbyt dużo jalapeño. Poleciał. Jak sprzątał

nasze spotkanie, musiał wysiąść i doręczyć do szpitala jakieś leki. Dał

w ZOO i czyścił małpie gówna, to chciał tylko sprawdzić, ciekawy był,

mi jednak pretekst, żebym przeszedł się, po dziesięciu latach emigracji,

czy gibony lubią gorzałę. Lubią, tak jak my. Poleciał. Jest wielbicielem

na ośkę, glebę lat dziecinnych.

wolnego rynku, dopytywał sporo o Zachód, słuchał z przejęciem. Uważa,

Na naszej starej ławeczce było ich dwóch. Wiedziałem, zbliżając się

że nasz kraj to banda nieudaczników i nierobów. Opijając zasiłek dla

do ośki, że nie spotkam całej gromadki ze starych, dobrych czasów. Mi-

bezrobotnych, twierdził, że nasze państwo traktowane jest jak dojna

nęło tyle lat – większość z nich wyjechała pewnie za granicę, niektórzy

krowa, z której każdy chce jedynie wyssać tyle mleka, ile się da. Zero

może, dzięki głowie, dupie albo plecom, wyrwali się z czeluści wielkiej

myślenia republikańskiego. Egoizm powszechny.

płyty. Czułem jednak, że ktoś musiał przegrać, zostać, przyłazić i – co

Szamając matczyne pierogi, podcierając się jej papierem toaletowym,

tu kryć – niespodzianki nie było. Gdybym miał postawić jakiś hajs na

myjąc pachy jej mydłem, myśli o tysiącach zapomóg, zasiłków, dotacji,

tych dwu – wygrałbym niewiele, jeśli ktoś w ogóle chciałby się założyć.

które niszczą ten kraj, zabijają samodzielność, kreatywność i indywidua-

Po lewej: długowłosy grubas w czarnej, metalowej koszulce, nalany

lizm jednostek, skazując je na zlewanie się w bezbarwną masę niepełno-

i rumiany na ryju, spocony jak rzeźnik po świniobiciu, nasz stary perku-

sprawnego życiowo bydła. Dając łapówkę lekarzowi, który wypisuje mu

sista, Spaślak we własnej osobie! Obok – co też było jak najbardziej do

na lewo niezdolność do pracy, dzięki czemu stara się o rentę, myśli o tym,

przewidzenia – ta łysawa mendoza, cinkciarz z mlekiem starej wyssany,

że gdyby podatki były niższe, to ludzie mieliby więcej kasy do wydania.

nasz sprzętowiec, człowiek o mongoloidalnych rysach – Kasztan, ten, co

Powstałoby więcej firm, pojawiłoby się więcej miejsc pracy. Mędrkuje,

dziesięcioro rodzeństwa ma, Dżekson Ten, Kelly Family.

siedząc na dupie i jarając fajki podpierdzielone ojcu.

Co u Spaślaka? Jakieś zmiany po długiej rozłące? Nie. Utył jeszcze

Przespacerowaliśmy się po ośce. Parku już nie ma. Dupnęli cztery apar-

trochę, cyc skoczył. Tyle pewnie można powiedzieć o jego ostatnich

tamentowce. Takie ładne, amerykańskie, nowobogaccy z niezłym sianem

kilku latach. Wali browarki, głównie z Kasztanem.

tam wbili, ale chyba niewielu, bo dużo mieszkań pustych, więc się pierdo-

Oczywiście maluje te swoje pełne mroku obrazy, teraz przerzucił się

lony diweloper przeliczył troszkę. Odgrodzili się od całego osiedlowego

na grafikę komputerową, opchnie kilka grafik na rok, zarabia jakieś trzy,

tałatajstwa murem na trzy metry, przed wjazdem solid-dziadzio w czerni,

cztery, pięć stów rocznie, mówi, że ma problemy z autopromocją i – jak

man in black, nie wpuszcza nieproszonych, ludzi z gorszej strony muru.

mniemam – trafia w sedno. Kocha starego Beksińskiego, który jest dla

Plebsu. Dziadostwa. Biedoty. Jeszcze zakłócą wizualnie posiłek. Swoimi

niego prawdziwym drogowskazem i inspiracją twórczą. Beksiński jednak

smutnymi, biednymi twarzami spieprzą celebrę testowania wołowiny po

jakoś zarabiał na chleb.

burgundzku. Do kogo? Do nikogo? To wypad stąd.

Chyba nie sadził browarów za złoty czterdzieści dziewięć na ławce.

Nic go historia o zakopanych przy brzózce skarbach nie rajcuje, a tam

Z Kasztanem. Starzy Spaślaka jednak jakoś przędą, ciągle więc wierzą,

przecież każdy z nas pierwsze mleczaki schował, znaczki pocztowe jakieś

że synalek jest cholernie uzdolniony, i rzucą mu od czasu do czasu bank-

były, kapsle z flagami, scyzoryk. Gówno, przepadło. Na naszych mlecza-

notem, który momentalnie przepulta. Dalej wymienia w ankiecie „moje

kach, na naszych kapslach z flagami siadła teraz tłustą dupą elegancka

ha!art 45

numer czytelników

Arka Tołdiego

Adam Miklasz

buda solid-dziadzia, przy naszym trzepaku rozepchała się łokciami brama

Potem, niestety, został zastrzelony i wypadł z obiegu.

wjazdowa do gigantycznego garażu. Nie będzie jak w filmie Fandango, nie

I właśnie wtedy, wprost nad bunkier, dotarł do nas rzeczony Wesoły

odkopiemy tego wspólnie po latach, nie obalimy szampana, wzruszając

Gwałciciel, który wcale nie był wesoły, minę miał taką, jak aktor z serialu

się gówniarskimi relikwiami. Ładne tam natomiast fury stoją za tym mu-

wenezuelskiego w momencie, gdy koza zesrała mu się na marmurową

rem, za tym magicznym przejściem, tajemną bramą między wczesnymi

posadzkę hacjendy. Ktoś podpieprzył mu słoiki z bunkra, te same, które

dziewięćdziesiątymi a dwudziestym pierwszym wiekiem. Widać, że ci,

regularnie podpieprzał matce z piwnicy.

co na mieszkaniach siedli, to brygada z konkretnymi portfelami. Mur

Był zrozpaczony, z jego wiedzy wynikało bowiem, że nadchodzą kwaśne

granicą między dekadami: za bramą raju motoryzacyjnie haj technologia,

deszcze. Dobrotliwy Spaślak zasugerował, aby zadzwonić na policję. Mniej

opływowe kształty, stonowane kolory fur, błysk, styl i sznyt, wychodzisz

dobrotliwy Kasztan pociągnął wątek, twierdząc, że należy bezzwłocznie

za mur i nagle podróż w kapsule czasu, wajcha wstecz!

zgłosić zaginięcie ośmiu słoików kiszonych, trzech słoików z grzybkami

Duże fiaty, poldki, matizy, uno, brakuje lasek w rajstopach w tygrysi

w zalewie octowej i wtedy pojawi się na osiedlu Astronautów ekipa,

deseń, brakuje tylko gnojków w kurtkach bejsbolowych, które były wtedy

złożona z największych specjalistów, będą sprawdzać odciski palców,

bardzo modne, ale tylko u nas, bo widzieliśmy je w serialach amery-

a dwudziestu gliniarzy, na okrągło, na trzy zmiany, będzie przeczesywać

kańskich z lat siedemdziesiątych, sprzed dwudziestu lat, i myśleliśmy,

teren. Kiedy dodał, że wezwie wóz transmisyjny Telewizji Polskiej oraz

że to jest właśnie amerykański nowoczesny styl. Placu zabaw nie ma,

prezydenta miasta w celu ogłoszenia żałoby narodowej, zrozumieliśmy,

parking powiększyli, beton wylali. Zresztą, nie ma dla kogo placu zabaw

że nie mówi do końca poważnie. Tołdi pożegnał się, oznajmiwszy, że

hodować – na dzielni pusto, babina z dziadziem posiedzą na ławeczce,

został zmuszony do ostateczności i zaraz podwędzi matce zaskórniaki

paru chłopów z przyczajki winiucho obali, ale generalnie atmosfera jak

ze skarbonki, potem zakupy w Biedrze. Ja również się pożegnałem.

po eksplozji atomowej.

Postanowiłem się przespacerować i nieco ochłonąć. Popołudnie na

Zwiedziliśmy wreszcie bunkier, ten poniemiecki, co fryce sobie w czasie

ośce mogę podsumować tak, jak puentowało się bzdurne wypracowanie

wojny lotnisko zrobili. Straszyli nas rodzice tym bunkrem, każdy miał inną

szkolne na polskim o wycieczce do Częstochowy: „Jak widać, pierwsza

bajerę. Mnie mówili, że tam Buka jest, ta z muminów, Spaślakowi o diable

wizyta na dzielni dostarczyła mi naprawdę sporo wrażeń”.

z czarnym ogonem wspominali, jego starszyzna to zawsze taką głębię

Rozpadało się mocno, waliło kroplami wielkości jajek. Niemowlaka. Na-

duchową miała. Tołdiemu o Rambo Bobensie mówili, w sumie jego stary

wet szluga mi zmoczyło. Może to te kwaśne deszcze? Co dalej z biednym

miał swego czasu wypożyczalnie kaset wideo. A Kasztanowi? Zdaje się,

Tołdim? Pewnie siedzi w tym swoim bunkrze, może nawet otworzył już

że w konkret, coś o gwałceniu i to chyba małych dzieci było – w sumie

pierwszy słoik z modrą kapustą i zajada się, myśląc o nowym świecie,

u niego to zawsze patologią pachniało. W środku faktycznie spory dół,

już po katastrofie. Poczeka pewnie te kilka dni, potem wyjdzie na po-

sztychówa, piękna półeczka, a na niej przetwory domowe w słoikach!

wierzchnię – być może zagada pierwszego napotkanego jakimś tajnym,

Piękne sobie gniazdko uwił nasz Tołdi, to tu przetrwa katastrofę!

szyfrowanym hasłem, które ustalili wcześniej z Doktorem Greenem.

Zapalamy papierosa, Kasztan opowiada o Tołdim, podobno, zanim

A tu sąsiad z psem, Spaślong z Kasztanem na ławeczce, Glut w kiosku,

doczłapał się stanowiska kuriera, próbował kariery aktorskiej. Przygrywał

matka w warzywniaku. To może wstrząsnąć jego światopoglądem, może

w jakichś Wu-piętnaście, Pamiętnikach z Urlopu, tam, gdzie biorą łebków bez

poczuć się oszukany. Ech, żeby tylko krzywdy sobie nie zrobił…

aktorskiego sznytu – taka łapanka, jak za Niemca: „Chono tu, chcesz grać

A z drugiej strony… Gdyby to wszystko okazało się prawdą? Próbuję

w filmie, graj, będziesz za alfonsa, ryj pasuje, dostaniesz stówę! ”. Trochę

wyobrazić sobie zalążek nowego, lepszego świata – antycywilizacja

żulerni tam przygrywa, aktorów mniej znanych, łebków z długami i sporo

złożona z samych Tołdich i tołdiopodobnych! Arka doktora Greena, dzięki

gówniarstwa. Ci są najgorsi, szczególnie panienki, co myślą, że się ce-

której ocaleją jedynie największe psychole i łajzy na świecie!

lebrytkami stały – potem noszą się po szkołach, bazarach i osiedlach

Tylko co dalej, quo vadis, cywilizacjo nowej ery – skoro taki Tołdi, na

jak gwiazdy. One są słabe, bo próbują grać, dramatyzują – lepsza jest ta

którego członku będzie opierać się przyszłość ludzkości, nawet gołej

żulerka, bo taki zazwyczaj gra złodzieja, alimenciarza albo złomiarza, więc

panienki na żywo nie widział, przy każdym otarciu w tramwaju nieomal

jest wiarygodny. Po prostu szkoła Stanisławskiego – tylko na odwrót!

mdleje z wrażenia… Chyba nie pociągną, przegrają… Choć, tak naprawdę,

Tołdi swego czasu załapał się na większą rolę, Wesołego Gwałciciela

rewolucjonistami zmieniającymi bieg historii, były zawsze świry, z których

grał, pół osiedla zapamiętało tę jedyną, dlatego sławetną, kwestię mó-

śmiali się tacy jak ja. Może by jednak wrócić do bunkra?

wioną: „Panowie, może wyjdziemy, prostytutki patrzą”.

Adam Miklasz, trzydziestojednoletni mieszkaniec Nowej Huty, obecnie krążący między Cieszynem, Warszawą i podkarpackim Dynowem w poszukiwaniu roboty, sensu i pieniędzy – jak dotąd bezskutecznie. Wydał dwie powieści, Polska Szkoła Boksu i Ostatni Mecz, poszukuje wydawcy trzeciej. Interesuje się historią i kulturą państw Europy Środkowej i byłej Jugosławii, piłką nożną i hokejem, czyta literaturę, głównie drugiej kategorii. Pisze, ogląda mecze, podróżuje po zadupiach i gra na zakładach bukmacherskich. numer czytelników

ha!art 45

Między psem a wilkiem Kiedy się obudziła, jego już nie było. Był szary, zimowy świt.Odepchnęła od siebie jego piżamę. Ciągle kładzie ją na poduszce, kiedy się ubiera. Jakby nie mógł tej swojej piżamy położyć gdzie indziej, dalej od niej. Potem i tak ona musi przerzucać ją na krzesło, kiedy chowa pościel do tapczanu.

Ernest Wit

Zawsze pierwsza słyszy alarm w jego komórce. Kretyńska, denerwują-

Wyjmuje pranie z pralki i rozwiesza na rozkładanej suszarce, którą stawia

ca melodyjka, której głośność stopniowo rośnie. On nigdy nie wyłącza

blisko kaloryfera.

alarmu od razu, zawsze upływa kilkanaście sekund, zanim się wreszcie

Wysiłek fizyczny odpręża ją i podnieca. Dostaje rumieńców, krew szyb-

przebudzi i ten okropny dźwięk uciszy. Ma zdrowy, mocny sen. Serce jej

ciej krąży. Nie myśli o czasie, zapomina, że czas istnieje i płynie.

bije ze zdenerwowania, jest cała rozdygotana, ale nie zmienia pozycji. Leży

Dobrze, że go nie ma. Tak jest lepiej. Jego pomoc jest nic niewarta. Nie

odwrócona do niego tyłem i udaje, że śpi. On wstaje i idzie do łazienki.

lubi sobót, kiedy on nie ma nic pilnego do roboty poza domem i bierze

Przez cienką ścianę słyszy odgłos oddawanego przez niego moczu.

się do sprzątania razem z nią. Więcej przeszkadza, niż pomaga. Tylko

On spuszcza wodę, myje się i goli. Wraca do sypialni, rzuca piżamę na

plącze się pod nogami. Trzeba po nim poprawiać. Jak siedzi i nic nie

poduszkę koło jej głowy, ubiera się. Wychodzi do kuchni zjeść śniadanie.

robi, to też jej działa na nerwy.

Kiedy zamyka za sobą drzwi, ona próbuje znowu zasnąć. Słyszy z kuchni

Jego obecność ją drażni. Z każdym tygodniem jego obecność coraz

radio. Jak zwykle nastawia za głośno. Wyszczekiwane podniesionym

bardziej ją drażni…

głosem niepotrzebne informacje. Zirytowana naciąga na głowę kołdrę,

Po sprzątaniu robi zakupy. Musi obrócić ze sprawunkami trzy razy, bo

zakrywa uszy.

by się z wszystkim nie zabrała za jednym zamachem, a on nie może jej

Stara się uspokoić, odpłynąć. Zanurza się w półśnie, przez który docho-

zostawić samochodu, gdyż dojeżdża do pracy. Najpierw kupuje chleb,

dzi do niej stuknięcie drzwi i zgrzyt zamka. Wyszedł z domu. Odprężająca

masło, śmietanę, ser, mięso i wędliny. Kiedy dokłada dwa plastikowe

świadomość, że jego nie ma, jest tylko cisza.

pojemniki surówki, jedna torba robi się pełna. W drugiej są ziemniaki,

Przekręca się na brzuch, szeroko rozkłada ręce i nogi, zajmuje całe

owoce i mąka. Więcej nie da rady.

łóżko. Czuje ulgę. Zapada w sen.

Na dworze siąpi deszcz. Zima jest ciepła, ale mokra, więc ona musi

Kiedy zmienia pozycję, niechcący wtula głowę w jego piżamę. Jest to

włożyć na głowę czapkę, żeby nie zmoknąć. Ręce ma zajęte, nie może

jak dotknięcie twarzą mokrej szmaty. Wzdryga się i odrzuca piżamę na

trzymać parasola. Poci się w tej cholernej czapce, taszcząc torby. Będzie

krzesło. Góra trafia, spodnie spadają na podłogę.

miała brzydkie włosy.

Nie ma ochoty podnosić się z łóżka, by po nie sięgnąć. Niech leżą na

Proszek do prania się skończył. Kupuje go za drugim obrotem, dwu-

podłodze. W końcu to ona pierze jego rzeczy – on by się nie skalał. Nie

kilowe opakowanie, bo się bardziej opłaca niż w małym pudełku. Prócz

umie obsługiwać pralki. Dziad, debil.

tego płyn zmiękczający i odplamiacz, duże, plastikowe butle. I przy okazji

Chce dalej spać, ale nie może. Przypominają jej się czasy, kiedy sypiała

mleczko do mycia zlewu i płyn do mycia okien. Do tego jeszcze parę

tak długo, jak chciała. Była sama i była młoda.

drobiazgów: mydło, pasta do zębów, dezodorant, szampon, krem dla

Je śniadanie, a potem zmywa talerze, szklanki, noże, widelce i łyżeczki.

siebie, balsam po goleniu dla niego. On nawet nie zauważył, że już tak

Swoje i jego. Jego zostały jeszcze po kolacji. Czy on nie może umyć po

mało mu zostało.

sobie naczyń? Uwija się niecierpliwie, żeby jak najszybciej mieć to za

Przy następnym goleniu będzie ją pytał, czy jest balsam. Ona musi

sobą. Wypuszcza z rąk śliską szklankę. Niezdarność, której dawniej nie

o takich rzeczach pamiętać i wszystko za niego robić, jakby był małym

znała. Trzęsą jej się ręce.

dzieckiem. Gdyby chociaż był jej dzieckiem. Ale on nie jest jej dzieckiem.

W zeszłym tygodniu w podobny sposób wyszczerbiła filiżankę; tym

Jest duży i obcy.

razem nic się nie stało, szklanka ocalała. Przesuwa kran, by sięgnąć ręką

Od dawna nie byli ze sobą blisko. Śpią w jednym łóżku, ale nawet się

po talerz, a wtedy strumień pada na wklęsłość łyżeczki leżącej na dnie

nie przytulają. On się odwraca i od razu zasypia. Wiecznie zmęczony.

zlewu i woda pryska na boki. Wściekła wyciąga łyżeczkę spod strumienia.

Dupek, śmieć. Po co jej ktoś taki? Żeby przynosił pieniądze? To już

Czy łyżeczki nie mogą chociaż raz leżeć wypukłą stroną do góry? Durne,

lepiej, żeby umarł. Dostałaby po nim rentę i kupiła psa.

martwe przedmioty ze swoją tępą, bezmyślną złośliwością.

Na końcu poszła po rybę wędzoną, wodę i piwo. Ryba nie była ciężka, ale

Otwiera okna, żeby przewietrzyć mieszkanie. Wkłada brudną bieliznę

woda i piwo tak. Dwie półtoralitrowe butelki gazowanej wody mineralnej

do pralki i nastawia program. Pralka zaczyna prać, a ona zabiera się do

i dwie półlitrowe butelki piwa. Puszki byłyby lżejsze, ale on nie lubi piwa

sprzątania. Zmiata miotłą koty z podłogi, następnie ściera kurze z mebli

z puszki, woli z butelki. Najlepsze ryby sprzedają w rybnym kawał drogi

i odkurza dywany. Potem myje umywalkę, wannę, muszlę klozetową

stąd, napoje bierze z najbliższego sklepiku, żeby nie dźwigać.

i czyści krany w łazience. Przeciera podłogi na mokro i podlewa kwiaty.

Prawie zapomniała: jeszcze bułkę tartą.

ha!art 45

numer czytelników

Między psem a wilkiem

Ernst Wit

Po powrocie przygotowuje obiad. Obiera i płucze ziemniaki, myje i rozbija tłuczkiem mięso. Soli, przyprawia papryką i posypuje ziołami.

Rozbełtuje jajko i wysypuje bułkę tartą na talerz, do panierki. Wstawia ziemniaki na gaz. On będzie za pół godziny. Patrzy w okno. Brudna, ponura zima. Wczesna szarówka. Godzina między psem a wilkiem. Łzy ciekną jej po twarzy. Jak długo jeszcze? Po co? Drań, pieprzony drań. Nalewa olej na patelnię i zapala gaz. Czeka, aż patelnia się rozgrzeje. Macza kotlety w jajku, obtacza w bułce tartej i kładzie na patelni. Kotlety skwierczą. On lubi zaraz po przyjściu z pracy usiąść do obiadu. Idzie się wysikać, myje ręce i natychmiast by jadł. Co najmniej dwa kotlety, czasem trzy. Góra ziemniaków tłuczonych z masłem i śmietaną. Jedno piwo wypija do obiadu, drugie pije po jedzeniu rozwalony na sofie przed telewizorem, kiedy ogląda pstrokate głupstwa. Oby zdechł. Gdyby miał wypadek w pracy albo gdzieś po drodze i zginął na miejscu. Nic lepszego nie mogłoby jej spotkać. Rozpaczałaby, gdyby ją o tym nieszczęściu poinformowano. Przykładnie płakałaby na pogrzebie, przywdziała żałobę jak należy i obnosiła się z cierpiętniczą miną, ukrywając swoje szczęście, jak ci, którzy wygrywają na loterii. Jaka była na to szansa? Słyszy, jak drzwi się otwierają. Jednak wrócił. Wrócił szczęśliwie. Tylu umiera codziennie, tylu ginie w wypadkach, tylko nie on. Poczuła drżenie rąk i gwałtowne bicie serca. On wszedł do łazienki. Słyszała strumień spadającego moczu. Spuścił wodę i odkręcił kran, by umyć ręce. Wzięła nóż ze stołu, duży, ostry, do cięcia mięsa. On wyszedł z łazienki i zajrzał do kuchni. – Cześć. Jak minął dzień? – zapytał. – Dobrze – odpowiedziała, wkładając nóż do zlewu. – A tobie? – W porządku. Stare nudy. – Weź sobie piwo z lodówki i siadaj. Kotlety usmażone, zaraz nakładam ziemniaki. – Jestem głodny jak pies. – Jak wilk. Chciałeś powiedzieć: jak wilk.

* W wielu nadesłanych opowiadaniach ktoś chwytał za nóż. Ale w żadnym tak przekonująco! Co tu gadać, wczuliśmy się.

Ernest Wit, ukończywszy studia filologiczne w Warszawie, przeniósł się do małego miasteczka, gdzie pracuje jako tłumacz i nauczyciel języka angielskiego. W wolnych chwilach pisze opowiadania i wiersze haiku, których spora część w języku angielskim została opublikowana w anglojęzycznych czasopismach i antologiach. Kilka z jego prac otrzymało nawet nagrody w międzynarodowych konkursach. numer czytelników

ha!art 45

Świstki

Narrator toczy walkę o przeżycie z bezlitośnie wykorzystującym imigrantów brytyjskim kapitalizmem. „Świstki”, które powstają podczas krótkich chwil między wstaniem z łóżka, a wyjściem do pracy, są jedyną przestrzenią wolności. Świetny przykład tego, że pisanie może wiele zmienić.

Daniel Orzadowski

Na głównej stacji kolejowej w Bournemouth sprzątaczem jest niepełnosprawny. Nie potrafię mu się nie przyglądać, kiedy czekam na pociąg do Poole, gdzie w fabryce też sprzątam. Zaraz po nim poznać, że jest ułomny, ale daje radę wyjmować pełne worki ze śmietnika i zakładać puste. Jest ułomny, a zamiata nie gorzej niż ja. Widuję go co dzień, stał się nieunikniony jak pewne myśli. Jasne, uciekliśmy na Wyspę przed długami i żeby dzieci miały lepiej, więc z początku były emocje, głównie strach, masa nieprzewidzianych kłopotów, no ale to jednak była zagranica, nowość, młodość i nie było jak wybrzydzać, bo gdzie z wyspy można dalej uciekać? Na tratwę? To, z czym spotkaliśmy się na początku, było przerażające. Przeminęło, tak różne od naszego życia teraz, kiedy mamy już to dofinansowanie mieszkania z councilu i te benefity. Różnica doprawdy zbyt wielka, dlatego wiem, że należy to rozpamiętywać.

Tamtego jakby nie ma, są zakupy, pełne reklamówki, chłopakom do

Teraz robota za sprzątacza wydaje się tylko idiotyczna, już się nie boję, że

lanczboksów batoniki i owoce, i jogurty, i kanapki, i to z chudą szynką,

braknie na jedzenie. Potrzeba było trzech funtów. Funt za paczkę maka-

bo inaczej przynoszą do domu paseczki tłuszczu.

ronu, funt za ser mascarpone, funt za śmietanę – jedzenie na cały dzień

Czasem ich się pytam, czy pamiętają jak było w starym domku, jak

dla dwojga dorosłych plus dwójki dzieci. Nie: śniadanie, obiad i kolacja,

mieszkaliśmy wszyscy w jednym pokoju, ale młodszy prawie tego nie

tylko jedzenie na cały dzień. Jeden i ten sam smak, który rósł w ustach.

pamięta. To przecież dobrze. Zabierałem ich czasem na spacer do Que-

W końcu nikt z nas nie jadł bez potrzeby… A teraz mają swój pokój, a nie

ens Parku. Od Charminster Road do Queens Parku nie jest daleko, ale

kąt wygrodzony jak psom, za granice którego zabawkom nie wolno się

w pewnym momencie wchodzi się w uliczki, które są całkowicie różne od

było walać, bo jak się nadepnie w takim stanie zabawkę, to w końcu

reszty dzielnicy. Domki otoczone ogródkami, w których mieszka czasem

człowiek wybucha: „Kurwa mać, mam już tego dosyć! Mówiłem wam,

tylko jedna rodzina. Zastanawiałem się, obserwując chłopaków, czy

że wszyscy się musimy tu jakoś zmieścić, trzymajcie te zabawki tam,

uda mi się kiedykolwiek zapewnić im takie życie, taki dom – po prostu

w tym kącie”. A teraz w nowym mieszkaniu, w tym nowym, wspaniałym

miejsce, w którym się żyje. I w to nie wierzyłem albo miałem nadzieję,

mieszkaniu, gdzie łazienki nie trzeba z nikim dzielić i gdzie jest pokój,

że w końcu, po latach, jakoś – może… Że będzie się odkładać pieniądze

gdzie są pokoje! I dla nich, i dla nas…

i że w końcu się uda.

Jakiś rok temu rozmawiałem z nią o tym. Siedzieliśmy w nowym pokoju,

I udało się. Przeprowadziliśmy się w końcu na Queen’s Park Avenue!

to nawet nie był pierwszy wieczór po przeprowadzce, nie. Tamten dzień był

Podczas spacerów oglądałem tylko te domy, które w całości do kogoś

porąbany, ówczesny landlord skasował mnie za drzwi wejściowe, że niby

należały! Jezu, tylko dwadzieścia minut drogi stamtąd przez cały czas było

je uszkodziłem, jak wynosiliśmy pralkę. Bo to o pralkę poszło. Wspólna

przecież mieszkanie, które w końcu udało się wynająć. Dogadaliśmy się

się zepsuła i landlord powiedział, że mamy korzystać z pralni na rogu, ale

z właścicielką, pokazałem jej wydruki z konta, że oboje mamy pracę i że

to kosztowało drogo. Powiedział, że nie zrobi przez to obniżki czynszu.

musimy się szybko przeprowadzić, i ta wspaniała kobieta, też matka,

To kupiliśmy pralkę za swoje. Ale jeśli chcemy jej używać na wyłączność,

Angielka, się zgodziła. To mieszkanie cały czas tam było! Ale my byliśmy

to mamy ją sobie wstawić do pokoju, jeśli jest ją jak podłączyć. Na to

gdzie indziej.

mówię mu, żeby i on się dołożył i obciążył innych lokatorów i wtedy to

A pieniądze, które były potrzebne do przeprowadzki, dałoby się uzbierać

może być pralka wspólna – wyjdzie ich to jak za dwa tygodnie prania

i pół roku wcześniej. Ale ja tylko wchodziłem do tej klitki i patrzyłem na

w pralni. Ale nie, nic się nie będzie dokładać i że albo se wniosę pralkę

to wszystko, po robocie, pod wieczór, i że jutro znowu do pracy, po to

do pokoju, albo on ją wyrzuci, bo ja nie mogę trzymać swoich rzeczy we

tylko, żeby nie było gorzej, a w najlepszym wypadku ciągle tak samo.

wspólnej kuchni. Powiedziałem mu, że mam tego dość i że się wypro-

Ona mnie wtedy widziała i pytała się: „To czego ty chcesz?”, a jak nie

wadzamy. Nie sprzeciwił się, tylko dał termin do końca tygodnia, a ja nie

odpowiadałem, to dopytywała: „A czego ty właściwie ode mnie chcesz?”.

miałem na oku żadnego innego mieszkania. Nie mieliśmy też pieniędzy

Wtedy miałem dość. Boże, co za durne pytania! Jak można w ogóle chcieć

na depozyt, a jakby jeszcze trzeba było opłacić pośrednictwo agencji

czegokolwiek od kogoś, z kim się żyje dzień po dniu.

nieruchomości, to wykroczyłoby to zupełnie poza nasze możliwości. Nic

Toteż nie odpowiadałem. Świat się jakby składał z rzeczy, których nie

podobnego już się nie dzieje.

chciałem oglądać. Nie miałem odwagi jej tłumaczyć, wolałem kłaść się

ha!art 45

numer czytelników

Świstki

Daniel Orzadowski

na tym łóżku, które bez sensu zajmowało większość pokoju. Lubiłem,

ze sterczącymi masztami. Mewy. Woda. Refleksy słońca na wodzie.

kiedy wszyscy w końcu zasypiali i było całkiem cicho. Nie było widać

Niebo. To by był bunt, szczyt kiczu, iść nad zatokę, żeby mnie przez to

pokoju, tylko ich, jak śpią. Czułem, że jednak są bezpieczni i nie chodzą

zwolnili i żeby o tym napisać. Tyle, że kiedy ja bym o tym czytał, już nie

głodni. I że ona też pewnie wolałaby coś normalniejszego, ale zamiast

miałbym po co jeździć pociągiem. Idealne teraz. Gdybym jeszcze zdążył

tego dzielnie walczy, bardzo ciężko pracuje. Kiedy spała, umiałem na nią

opisać drogę na stację kolejową, zanim rzeczywiście wyjdę z domu. To

patrzeć z czułością, bo jej też przecież przyszedł w udziale ten sam dzień.

by było doskonałe.

I w końcu, gdy znaleźliśmy się w tym pokoju, w pokoju, który był tylko

Powiedział: „Niech się stanie światłość”. I stała się światłość.

dla nas, jaki byłem szczęśliwy! Szczęście we mnie rosło i rosło. Tym razem

Napisał: „Pójdę Bennett Road” i poszedł Bennett Road. „Obok Malmes-

chciałem jej odpowiedzieć nawet niepytany, ale nie umiałem nadążyć,

bury Park Primary School, gdzie w tym czasie można spotkać chłopaków”.

tak to szczęście rosło, gdzie bym nie spojrzał: na ściany, na miękką

I oni są tam przecież. „I to dla nich muszę, tak właśnie, muszę iść do fabryki

wykładzinę, na lampę pod sufitem. Powiedziałem jej tylko: „Popatrz, od

i dzięki temu całe to pisanie jest zbędne, bo i tak pójdę do fabryki”. I idę.

półtorej roku nie mogliśmy być razem w pokoju, do którego nikt by nie zapukał. Zobacz, nareszcie!”. To było jak inny rodzaj dźwięku, jakbym wcześniej był drewniany i suchy, a nagle stał się dźwięczny jak metal. To rozlegało się po całym tym pokoju. I tego też już nie ma. Gdzie jest? Męczy mnie to.

Jak piszę o tym, co nam się przytrafiło, to wiem, że to jest zbędne. Nikogo to nie obchodzi. Nikogo z ludzi, których jakoś spotykam. Jasne, między Polakami pytamy się nawzajem ile już tu jesteś, jak jest, a jak ktoś jest nowy, to jak sobie radzi. I tym nowym, jak któryś opowiadał, że pokój, który wynajmuje, jest ciasny i meble są tandetne i że 70 funtów na tydzień

Niczego mi się nie chce relacjonować. Ja chcę mieć co wziąć do pociągu.

za coś takiego, to z początku mówiłem, jak myśmy żyli, i to z dziećmi.

Słowa na papierze, moje. O tej fabryce, co do niej jadę. Żeby to nie była

Chwaliłem się zwyczajnie. Czymś takim. Ja się rzeczywiście cieszyłem,

tylko fabryka. Żeby to miało jakiś sens, te godziny, ten czas w fabryce.

że myśmy dali sobie radę. Zdałem sobie w końcu sprawę, że robię z siebie

Muszę tylko chodzić i zamiatać plastikowe odpadki, i wymieniać worki

durnia. A jednak to przyszło pierwsze, gdy zacząłem pisać. Chwytliwa,

na śmieci. I ja pilnie chodzę. Bo te odpadki… Trzeba czasu, żeby się ich

łzawa i przerażająca historia. Opowiastka wprost z fali nowej polskiej

nazbierało. A nie mogę stać bezczynnie z miotłą, bo ta Angielka, Jackie,

emigracji. No przecież na to się czeka, tylu nas się tutaj zjechało i tyle już

ona tylko takich wypatruje. Nie ruszasz się tak, jakbyś miał coś pilnego

tu siedzimy, że i pewnie jakaś kultura rozwinęła się między nami. Trzeba

do zrobienia, nawet, jeśli akurat wszystko jest ładnie pozamiatane, to

jej oddać głos. To jest moja powinność jako pisarza.

ona cię woła. Jeszcze żeby ona normalnie wołała. Ale w tym tumulcie

To jest moja szansa, żeby zostać pisarzem. I nie będę musiał już więcej

maszyn trzeba się drzeć, a i tak prawie zawsze bezskutecznie. Raczej

robić w fabryce. I chłopaki będą widzieli, że mają tatę pisarza, a nie tatę

chodzi o przypadek. Mam nadzieję, że to jest przypadek, chociaż bardziej

zamiatacza. Jedynie tyle. Niczego więcej po pisaniu nie oczekuję. Polscy

to już przypomina odruch – ja odwracam głowę w kierunku alejki pod

fabryczni emigranci nigdy by tego nie przeczytali. Może ewentualnie ko-

biurem szefa zmiany.

biety. Ale kto inny by to jeszcze mógł czytać… Cały czas mam pewność,

Zerkam, czy ona mnie nie woła, żeby nie musiała zbyt długo na mnie

że ta książka już jest. Chodzi tylko o to, że jest w przyszłości. No, czas

patrzeć, żeby nie zaczęła się zastanawiać, czy aby nie jestem jej na

minie i będzie. Ja idiotą. W końcu, w tym pokoju, za którego drzwiami

zmianie zbędny. Jestem tego pewien! W fabryce, gdzie produkuje się

nie słychać co chwilę kogoś we wspólnej kuchni, w tym cichym pokoju,

dziesiątki tysięcy opakowań, zamiatać podłogę przez osiem godzin…

kiedy nareszcie zacząłem pisać, dokonałem tego odkrycia. Więc pisać, to

Fabryka pracuje całą dobę, a nie ma nocnych zmian dla cleanerów, więc

nie tyle, co zamieniać wspomnienia w zdania, skoro wydają się ku temu

to oczywiste, że sobie bez tego radzą. A przecież pracuję już tak dwa

odpowiednie? Przestałem przez to dudnić w maszynę spontanicznie.

miesiące.

Cóż, teraz naciskam klawisze i patrzę na zegar ścienny. Jeszcze dwa-

I to jest dobre. Agencja pracy tymczasowej już nawet przestała do mnie

dzieścia minut, zanim będę musiał wyjść na pociąg.

dzwonić. Po prostu, mam pracę, nie muszę się już codziennie dowiadywać,

Ta kartka nadaje się do kosza, ale tego w naszej domowej kuchni, nie na

czy dziś robię, czy nie. Ona to wie. Wie, że ma nade mną władzę. Więc

stacji. To by były emocje! Ona by to mogła przeczytać! „To ty taki przybity

kiedy odnajduję ją wzrokiem, ona mi daje znak ręką, kiwa na mnie jak na

chodzisz, przez coś takiego? Weź już zajmij się normalnym życiem, nami…

psa, chociaż może bardziej jak na służbę, dwoma palcami. I ja idę bardzo

a ja ci kupiłam tę maszynę, bo myślałam, że opiszesz w końcu naszą

szybko do niej. Idę tak, że łatwo poznać, że to nie jest normalne tempo.

historię. To mogłeś przynajmniej mnie odciążyć trochę, jak masz tyle

Jeszcze nie biegnę… Wyciągam z uszu zatyczki, żeby móc usłyszeć,

czasu. Poodkurzałbyś!” Ja już w nią nie wierzę, w tę „historię”. To znaczy

co ona będzie do mnie mówić. „Are you all right?” Ale co ona może mieć

pamiętam ją, te wszystkie chwile, noszę je w sobie, pielęgnuję. Jak to się

na myśli? Że co? Czy dobrze się czuje, bo jakoś źle pracuję, czy co, czy to

działo, to nie było przestrzeni na zbędne ruchy – na układanie historii.

jest akurat to bezsensowne angielskie pytanie, na które oni nie oczekują

I jedyna historia, jaka istnieje, istnieje w miejscu, które myśmy powinni

odpowiedzi, najwyżej: „Am fine, you?”.

święcić. Mam nadzieję, że święcimy, bo coraz mniej rozmawiamy z sobą…

A ja tej szmaty nienawidzę i jeśli rzeczywiście czuje się dobrze, to

Ta powieść kobieca… Może zresztą powinienem się zdecydować na

przecież dlatego, że się kłaniam jej w pas… Będę to czytał w pociągu.

jakąkolwiek formę, którą dam radę doprowadzić do końca. Wszystko

A w fabryce to stanie się naprawdę. Zaraz muszę wychodzić na pociąg.

inne jest tylko stratą czasu, już lepiej by było rzeczywiście poodkurzać.

Ta kartka może skończy w worku na śmieci na stacji w Poole. To, że

Taka czy inna forma, bo jak nie, to: „Daniel, could you please make sure,

o tym wiem już teraz, robi coś z momentem, kiedy tak to będę czytał

that today, after your shift, everything going to be nice and tidy here?”.

w pociągu.

„I will do my best Jackie!”

Zabierze mnie ten pociąg w okolice fabryki. Można by wysiąść i pójść nad zatokę w Poole. No i być tam, patrzeć na nią. I jakbym tak zrobił, to by było normalne. Właściwie, to by było coś. O tym by się świetnie pisało. To by był taki banał, że hej, zatoka. Statki

numer czytelników

Wczoraj, w pociągu, kiedy rozkładałem przed sobą swoje zapiski, zauważyłem, że przygląda mi się starszy pan, Anglik. Patrzył dokładnie na moje kartki, po których było łatwo poznać, że to maszynopis. Ubrany był

ha!art 45

Daniel Orzadowski

Świstki

bardzo schludnie, starannie. Uśmiechnął się i kiwnął do mnie głową, dał

w fabryce osiem godzin, to coś takiego, można powiedzieć – realnego,

mi znak, że widzi, co tam mam.

na co mogę się zdecydować albo nie, jest mi niezbędne. Są także inne

On, taki stary już, ale jego uśmiech dodawał otuchy. Kiedy się tak

odkrycia. Zwykle w połowie dniówki muszę wywieźć kubły, te duże, na

uśmiechał, wydawał się szczęśliwy. Odwróciłem się i zająłem się po-

kółkach. Na zewnątrz mechanizm, taki jak w śmieciarkach, podnosi je,

prawianiem tekstu. Nawet nie pomyślałem, żeby się do niego odezwać.

żeby zawartość wysypała się do kontenera. W tym czasie nad fabryką

Teraz trochę żałuję, ale jednocześnie nie żałuję.

krążą gołębie. Przyglądam się im, żeby wiedzieć, czy to wciąż te same.

On dawał znać, że dobrze, że piszę, a nie robię coś innego.

Myślę wtedy o dziadku. Hodował gołębie. Specjalnie przeciągam te chwile

Tak to odebrałem. Wesolutki byłem przez to w fabryce. I teraz też o nim

na zewnątrz fabryki. Szczególnie często przypomina mi się, jak razem

myślę. Ale to już nieprzyjemne uczucie. Potrzeba akceptacji – banał.

łapaliśmy motyle. Na siatki zrobione z kawałku druta i rajstop babci. Właściwie codziennie teraz o tym myślę, gdy jestem na zewnątrz. Teraz

Na stacji kolejowej w Poole worki na śmieci zakłada się na samą metalową obręcz. Nie ma koszy, widać co jest w środku. Wychodzę na peron, drę na strzępy kartki, które w pociągu uznałem za źle napisane, i wrzucam do worka. Później, po pracy, przyglądam się, czy wymieniono worki, czy to może wciąż ten sam. Widać w nim opakowania po sandwiczach, kubki po kawie, gdzieś pomiędzy tym mogą być moje próby. W czasie, kiedy ja sprzątałem w fabryce, leżały sobie w worku, tyle rożnych ludzi coś wrzuciło, nie widziałem ich, tak, jak nikogo nie widzę w pokoju, kiedy piszę. Bardzo lubię patrzeć na ten worek. Nic wtedy nie myślę, jedynie patrzę i widzę. Lubię być na dworcu nocą, po pracy. Wątpię, żeby w innych okolicznościach ten dworzec mógł mi się podobać, ale po wyjściu z fabryki to jest bardzo dobre miejsce. Noc, minął dzień, naturalnie, worek się zapełnił. Ktoś go będzie musiał opróżnić i nawet nie pomyśli, że tam są jakieś zapiski. A i ja, kiedy je pisałem, to przecież nie z tą myślą, żeby je wrzucić do kosza. To zawsze ma być coś, po czym zaraz poznam, że warto było dotykać klawiszy maszyny do pisania. Coś, co inaczej by nie powstało. Kosz to jest moje upokorzenie, przezroczysty worek, wszystko widać. Co ja chciałem niby napisać, co takiego? Jakieś równiuśkie akapity, wszystko jedno, byleby wyglądało jak w książkach. Ale żeby coś takiego? Więc do kosza. I to wszystko jest wspaniałe. To wszystko się układa tak, że przynajmniej ja umiem w tym odnaleźć znaczenie. Przecież sprzątacz na stacji w Bournemouth wcale nie musiałby być ułomny. A worki na stacji w Poole nie musiałyby być przezroczyste, tylko czarne, jak te w fabryce. A w fabryce mogłem być pakowaczem – kwestia telefonu. Agencji pracy tymczasowej odmawia się tylko raz. Mogłem więc stać przy maszynie i pakować setki plastikowych pojemników. I jak tu wtedy nadać znaczenie plastikowemu workowi? A tak, on sobie czeka na mnie, codziennie. Gdy przychodzi pora na pisanie, doskonale

oglądam wszystko, co jest w fabryce z nadzieją, że wyłapię coś dla siebie. To pomaga mi machać miotłą, i to bardzo. W gorącu i trzaskach fabryki zamiatanie, tak jak ja to robię, takie szczere ruchy, to bardzo angażujące zajęcie. Bo bez wykazywania metodycznej pilności w zamiataniu cała ta reszta nie byłaby możliwa. Zamiast patrzeć na wszystko po swojemu, patrzyłbym tylko, czy Jackie patrzy na mnie. Jeśli w tej fabryce ktoś potrafił przetrwać, to dzięki temu, jak w niej potrafi patrzeć. Przynajmniej ja to tak widzę. To nie jakiś osobisty, desperacki kalejdoskop, to jednak fabryka opakowań plastikowych. Ważne, żeby ten plastik też widzieć. Więc ja, gdy tylko zauważę, że w którejś maszynie elementy, upadają na ziemię, ruszam, nie czekając aż znajdą się nad pasem transmisyjnym, upadają na ziemię, ruszam. Na miejscu przysiad, miotła płasko, tuż przy ziemi, przez szczeliny w obudowie wydobywam dla siebie jakże potrzebny mi plastik. To nie jest wszystko. Te opakowania nie mogą tak leżeć w alejce. Alejki muszą być drożne dla techników. Oni programują maszyny przez cały czas. To jest taka gra, to moje sprzątanie. Więc prędko biegnę po czarne worki, żeby upakować w nie upadłe, zdobyte opakowania. Żeby technicy nie musieli po nich chodzić. Pośliźnie się któryś, nieszczęście gotowe! Powinienem wydostawać upadłe opakowania podczas awarii, kiedy można otworzyć korpus maszyny. Tak chyba nawet zalecają przepisy. Tak chyba by było nawet szybciej. Ale co miałbym ze sobą począć, będąc w fabryce, oczekując na awarię! Wtedy mógłbym nareszcie się do czegoś przydać. A tak, jestem pozornie potrzebny przez cały czas, nikt nie może mieć wątpliwości. Ja nie muszę mieć wątpliwości, mogę mieć te swoje zajęcia. Cały czas jestem zajęty, zazwyczaj sprzątaniem. Jackie, robiąc swój obchód, już mnie nie woła! Prawie nikt nigdy mnie nie woła, co za wolność! I to w takim miejscu.

wiem, że tych kartek nie będę upychał do szuflady, tylko tam czeka na nie worek. Cieszy mnie to, że na stacji mogę odnaleźć ten worek.

Na stacji w Poole, do przezroczystego worka na śmieci, wrzucam kartki

Zaczynam wszystko sobie układać, właśnie tak, żeby mnie cieszyło.

papieru, teraz już świadomie sentymentalnie. Obłaskawiam to swoje

Maszyny wytwarzają taki tumult, że bez zatyczek nie da się usłyszeć

bóstwo coraz bardziej. Zresztą, zrozumiałem, tak się to powinno robić.

niczego poza hukiem najbliższej maszyny. Pomiędzy dźwiękami, które

Właśnie o to chodzi, jagnię ofiarne musi być dorodne! Dzielić się reszt-

wydają, robią się przerwy. Co innego słychać w zależności od tego, gdzie

kami. Czymś, czego się nie chce. To musi sprowadzić biedę! A także

się przystanie. Są miejsca, w których sekwencje uderzeń wytłaczarek

ciułaczy charakter, zatwardzenia, pogardę dla siebie i strach przed innymi.

przypominają słowa:

W słowie jest jednak wieczna wolność. Umyka to, gdy się czyta własne,

„Show-me-love-to-day / show-me / show-me

całe zdania, a potem się je poprawia.

show-me-love-to-day / show-me / show-me / show-me-love”.

Wybacz, o worku przezroczysty, że te kartki nie są białe. Bo i o czym

Odchodzę dalej, zaciekawiony, kiedy przestanę to słyszeć. Dźwięki, które

tu pisać. Mam co jeść, gdzie spać.

nie przypominają słów, dają jeszcze więcej możliwości. Można nucić pod

Bo mam tę pracę. Jak dawno nie żyłem bez stresu, czy telefon z agencji

nie melodie. Można je nucić pod nosem, nikt się nie zorientuje, w takim

zadzwoni, czy ja mam pracę, czy nie albo czy raptem nie wyślą do jakie-

hałasie to niemożliwe. Staram się znaleźć jak najwięcej takich specjalnych

goś innego gównianego miejsca, do jakiejś pralni, gdzie trzeba wrzucać

miejsc. Odpadki z maszyn są wrzucane do młynów, które przerabiają

prześcieradła z domu starców do wielkiej jak winda maszyny do prania,

to na plastikowy granulat. Granulki wpadają do wielkich brezentowych

gdzie robota będzie, to jest zapowiedziane, tylko przez trzy dni z rzędu.

worków i przez to, że stale trą o siebie, powstaje elektryczność statyczna.

A co, jeśli potem nic. Nic przez tydzień. Nic przez dziesięć dni. I znów

Specjalnie dotykam worków, kiedy mam ochotę, żeby mnie kopnęło. Kiedy

roznoszenie CV, właściwie wciąż tego samego, tylko od góry pojawiła się

o tym piszę, to wydaje mi się głupie, nawet smutne, ale jeśli trzeba spędzić

nowa pozycja. Dowód, że pracowało się przez ostatni miesiąc, że to nie

ha!art 45

numer czytelników

Daniel Orzadowski

Świstki

z lenistwa czy odmowy pracy chodzi się po mieście z tym CV. I w końcu

Pakuje się je, żeby tir w końcu mógł ruszyć z zaopatrzeniem do tych

przypomina sobie człowiek nawet o tej myjni ręcznej u hindusa, gdzie

wszystkich ASDA, TESCO, Mark& i tak dalej… Tak mija rok.

on płaci do ręki dwa i pół funta na godzinę. W końcu lepsze to, niż nic.

W którąś niedzielę poszliśmy do polskiej restauracji. Jest tam wtedy

Więc im się nie odmawia – agencji – gdy dzwonią z jakąkolwiek pracą.

bufet, jedzenie na wagę. Na głównej sali złączono stoły w jeden długi

W Bournemouth latem organizowany jest pokaz akrobacji lotniczych.

ciąg. To musiało być po mszy w parafii polskiej. Przy tym jednym stole

Zjeżdża na to tłum ludzi. Dzwoni agencja (agencje chętnie zatrudniają

rozpoznawałem facetów, z którymi pracowałem w tych różnych fabry-

Polki. Łatwiej się im wtedy dogadać z Polakami w Anglii):

kach. Był to jedyny raz, gdy poruszył mnie ich widok. Polska emigracja

– Słuchaj, czy dalej szukasz pracy?

zarobkowa w Anglii, ta kasta, do której należę, to bydło pędzone od jednej

– Tak, tak.

fabryki do kolejnej, gdzie jeszcze nie zaoszczędzono na odpowiednie

– Właśnie podpisaliśmy umowę z Urzędem Miasta, będziemy potrze-

maszyny. Z tych wszystkich fabryk nie trzeba robić książki, takie same

bowali dodatkowych ludzi… (Boże! Urząd Miasta! Nareszcie ktoś mnie

są w Polsce. Tylko funt to funt, a złoty to złoty. Working class hero is

docenił!)

something to be, nie trzeba pisać o tym książki.

– Tak, tak, mam odpowiednie kwalifikacje, w Polsce pracowałem między

Kiedy w końcu dostanę kontrakt, kiedy przestanę się bać na jeszcze

innymi jako pracownik biurowy, więc w biurze świetnie…

dłużej, odkryję i to, o czym powinna być książka.

– Na dniach rozpocznie się ten pokaz lotniczy. Urząd potrzebuje dodatkowego personelu do czyszczenia toi toi. Zanim zaczniesz tę pracę, musiałbyś odbyć szkolenie czterodniowe, czyli do końca tego tygodnia. My ci za nie zapłacimy. Chodzi tylko o to, żebyś się określił, czy się decydujesz, żebym była pewna, że nie weźmiesz kasy za szkolenie, a potem zrezygnujesz z pracy. Bez tego szkolenia nie możemy nikogo im od nas wysłać, więc to musi być pewna osoba. Więc jak, decydujesz się? – A ile tam płacą? – Minimum, ale pracy będzie tyle, że spokojnie możesz liczyć na nadgodziny… Istnieje pewna granica dni, po której, gdy oni nie dzwonią, można iść do roboty następnego dnia bez wcześniejszego potwierdzenia. I kiedy trwa to kilka miesięcy, z człowieka schodzi ten strach przed bezrobociem. Brzydotę wewnętrzną odsłania to, co w końcu chce się nazywać nadzieją. Oni nie dzwonią przez trzy miesiące i chce się iść prosić o kontrakt. Gdyby mi dali kontrakt, nie musiałbym tak jęczeć na tych kartkach przed samym wyjściem do roboty. Nabrałbym otuchy, najpewniej przestałbym pisać. Wystarczy, żebym zrobił sobie dwa, trzy dni przerwy. Jeśli nagle mnie zwolnią, to ta fabryka będzie kolejnym miejscem bez znaczenia, w którym się zahaczyłem na miesiąc czy dwa. Nie ma różnicy między miejscami, w których mnie już nie ma. To jest doświadczenie kolektywne, te wędrówki Polaków od jednego Industrial Center do kolejnego. Dwa miesiące przed Bożym Narodzeniem i drukarnia w Ferndown otrzymuje ogrom zamówień na przeróżne, jak się je nazywa, materiały promocyjne. W skrócie, bo kto by się w ogóle chciał nad tym zastanawiać. Ale to trzeba najpierw poskładać. To nie wygląda tak od razu, dajmy na to, Święty Mikołaj z kartonu, reklama czegoś tam, według zamówienia – 6000 sztuk. To jest obliczone, w jakim czasie te 6000 Świętych Mikołajów ma być poskładanych. Ile sekund na jedną sztukę. W grupie składających musi być ktoś z najgorszym czasem. Superwajzor podchodzi do niego i go o tym informuje. Dla takiej osoby jest to jednoznaczne, zbyt wolno,

Taki mądry się zaczynam robić na tych swoich karteczkach, taki żałosny, taki podstępny. Och, przestałem pisać ze strachu i dla samego siebie siedzącego w pociągu, na godzinę przed ośmioma godzinami w fabryce… Wyrzucanie karteczek do przeźroczystego worka na śmieci im dłużej trwa, tym bardziej dociera do mnie, że to jest strata czasu. Że to donikąd nie prowadzi. Że nie takie zdania chcę czytać w pociągu, oj nie. Że te kartki były mi potrzebne dokładnie po to, żeby nie myśleć w samej tylko głowie tego, co na kartce nabierze znaczenia. Zamiast tego zza czystych okien pociągu przedostawać się powinien widok – słupki milowe wzdłuż torowiska, które sygnalizują, że oto zbliżam się do fabryki, której będę nienawidził i w której będę się lękał, że mnie wymienią na kogoś nowego i że siebie unurzanego w tym lęku będę nienawidził najmocniej. Ten ton mi się zaczyna zużywać. Ile można kpić z samego siebie. Można sobie tak dodawać otuchy, ale to się robi w milczeniu. Jak większość tego, co każą robić. Jezu, kombinacji tych zdań jest tak wiele… Te zdania są takie stare… W każdej z tych fabryk jest człowiek, który ci powie: „Och, pracuję tutaj od dwudziestu trzech lat, zacząłem zaraz po szkole…”, to będzie Anglik, bo emigracja jest za młoda jeszcze na takie wyznania. Ale już mnie nie cieszy, że to Anglik, bo i mnie mogą przyjść w udziale te lata. Och, elementarne odkrycia, jakże ja się nudzę. Dobra, poddaję się, będę pisał dobre rzeczy do czytania w pociągu. Będę je czytać z miną poważną i ze skupieniem: „Tak, odkrywam tutaj istotną sytuację egzystencjalną” – tak chcę sobie myśleć w pociągu. Zacznę tak myśleć, to będzie przełom. Tylko muszę przestać szydzić i z tego. To się da zrobić, nie takie nastawienia ulatują z wnętrza. Nim się spostrzegę, stanę się w myśleniu dystyngowany. Ta wewnętrzna robota już się odbywa, nawet teraz, gdy to piszę. Szczerze tego pragnę. Przestanę pisać o sobie, stworzę bohaterów. Tak robią duzi pisarze, czas dorosnąć wystrachany robolu. Obiecuję…

jutro agencja przyśle nowego Polaka. I przez to każdy stara się nie być najwolniejszym. Po chwili najwolniejszy może być kto inny. Informuje się

Najmniejsza cząstka czasu, moment, po którym widzi się kogoś jak ona.

go o jego czasie, i tylko o tym, łagodnie i chłodno. Więc i ten przyspiesza.

Stałem i patrzyłem.

W ten sposób wszyscy robią szybko. Przed samymi świętami, gdy

Przydzielono ją do maszyny na końcu hali, tam, gdzie jest łatwej, na

promocja już jest załatwiona, wzrastają zamówienia na żarcie i prezenty.

początek. Ile rzeczy nagle zaczęło mi ją zasłaniać. Podchodziłem aż

Odpowiednie fabryki zamawiają w agencji dodatkowych Słowian. Fa-

do miejsc, z których znów ją było widać. Patrzyłem, a potem szukałem

bryka jajek panierowanych w Shaftesbury. Fabryka w Poole, gdzie kraja

czegoś, co dałoby się podnieść z ziemi i wrzucić do kosza. Chodziłem

się drób. Tam to są sekundy, kura jest w całości, seria ruchów i są gotowe

do dystrybutora z wodą, żeby patrzeć na nią.

porcje. Ludzie po przeciwnych stronach pasa transmisyjnego znają swoją

Widziałem, jak ona musi powtarzać te same ruchy, cały czas to samo.

kolej, jeden odcina skrzydła, drugi nogi i tak dalej. Zmiana trwa dwanaście

Bez przerwy powtarzała tę samą sekwencję ruchów.

godzin, ale tam płacą siedem funtów na godzinę. Na Dzień Matki angole

Była wewnątrz odzieży roboczej, bo wszyscy nosimy takie same ubra-

dają swoim rodzicielkom chryzantemy, to jest robota w szklarniach w New

nia.

Milton. Stamtąd pochodzą chryzantemy w supermarketach całej Anglii.

Ona jest dowodem, że nikt z nas nie zasłużył, żeby obsługiwać tę

Ile jest tych matek, ile jest wtedy nadgodzin!

fabrykę.

numer czytelników

ha!art 45

Daniel Orzadowski

Świstki

Jeśli nie jestem zdolny do takiej myśli podczas zakupów w super-

nocek. Mają tego cleanera z kontraktem, to mnie kazali zostać w domu.

markecie, w autobusie, na ulicy, to z tych samych powodów, dla których

Dadzą mi znać, czy cokolwiek się z tym zmieni”. Już teraz powinienem

potrzeba być wewnątrz kościoła, aby zezwolić sobie przekazać znak

wybiec z domu, na nic nie czekać, pędzić do innych agencji, roznosić CV

pokoju nieznanym ludziom dookoła…

po centrach handlowych, wszędzie, wszędzie, wszędzie… Co ze mnie

Nigdy nie zwierzę się jej z tej myśli. Ani nikomu innemu. Przyszła do

za facet, co ze mnie w ogóle za facet… Zamiast to robić, wolę pisać na

fabryki, bo potrzebuje jakichś pieniędzy, niczego nie trzeba tu tłuma-

maszynie… Ale znów nie mam o czym. I co teraz napiszę? Że jutro będę

czyć, dorabiać sensu. Idioci dorabiają sens takim miejscom, to staje

miał wolne. Cieszę się! To jest właśnie życie, cały ten czas, kiedy nikt

się oczywiste. Jej uroda jest nie do pogodzenia z fabryką, nawzajem się

mnie do niczego nie będzie zmuszał. Ale ja się nie będę cieszyć, nie, nie.

wykluczają, więc chcę na nią patrzeć.

Nienawidzę już tej Anglii, tego łażenia z prośbą o pracę, pierdolcie

Żadnej „myśli” z tej kartki nie będzie, gdy będę na nią patrzeć. Będę

się już! Ile razy mam zaczynać to samo! To jest pojebane, jakieś, kurwa,

tylko na nią patrzeć.

małe odcinki, równoległe, cienkie, kurwa, znowu będę sam na tej ulicy, będę szedł taki pusty, obok tych sklepów, stacji benzynowych, dworca,

Zadzwonił telefon, na wyświetlaczu zobaczyłem tylko „South West”, zaraz strach, uderzenie, serce mi zaczęło walić. Ten mój głos, okropny, mój własny: „Yes, heloł”, z tą nadzieją, że może to nic ważnego. Ale nie. Mam zostać w domu. To było chwilę temu. Robiłem sobie w kuchni jedzenie na lunch break. A teraz podszedłem do tej maszyny. I to piszę. I będę pisał, bo w głowie układałem dzisiejszą rozmowę z Jackie. Chciałem prosić ją o kontrakt. Układałem sobie w głowie, po angielsku, co jej powiedzieć. Idealnie, stałem w kuchni i układałem moje przemówienie. A teraz zostanę w domu. „Nie jesteś w pracy? Co się stało?”. „Z agencji zadzwonili. Stracili zamówienia w fabryce i część maszyn będzie stała. Nie tylko ja

wszystkiego tego, miasta, jako nikt. „Nie, nie robię już w żadnej fabryce, tak sobie chodzę po tym mieście”. Znowu pójdę sobie usiąść na plaży. Jaki ja pojebany jestem. Jaki ze mnie idiota. Po co mi to? Może lepiej wyjść? Może akurat znajdę jakąś lepszą pracę? Przecież to bez znaczenia. Bez znaczenia. I to jest zdanie lepsze niż wszystkie inne. Bez znaczenia. I to nie jest kłamstwo, to jest prawda. I ta strona będzie wyglądała tylko gorzej im dłużej nad nią będę stał. Mogę to teraz wyśmiać, ale później, drugi raz, to się już nie uda. Moje karteluszki, one właśnie wszystkie były na potem. Każdy dzień był lepszy od poprzedniego, ale nie ma kolejnego dnia z tej serii.

zostałem w domu. Podobno tylko kontraktowi przychodzą i ma nie być

Daniel Orzadowski, trzydziestojednolatek z Siemianowic Śląskich, wykształcenie średnie. W razie pytań o cokolwiek podaje adres e-mailowy: orzadowski@gmail.com. ha!art 45

numer czytelników

Hejt na korpo zawsze spoko, jednak to nie jest zwykły hejt na korpo. Doceniamy interesująco potraktowany motyw ciąży, nieoczekiwaną puentę, momentami niezły flow. Podoba nam się połączenie szczerości disa z zadumą nad sobą i życiem. Kto nie hejtował i nie rozpaczał, niech pierwszy rzuci kamieniem!

Kim chcesz zostać, kim chcesz odejść Katarzyna Gondek | redakcja: Katarzyna Szczerba

Kiedy byłam mała, Ojciec powtarzał mi co dzień, że mogę być każdym, kim zechcę. Każdym. Że mam się nie bać marzyć, że nie wolno mi się z pragnieniami hamować, bo mogę być każdym. Ale ja go chyba zupełnie źle rozumiałam, bo byłam przekonana, że mogę stać się wszystkimi ludźmi na świecie. Nie byłam pewna, czy wszystkimi naraz, czy jakoś tak po kolei, ale wierzyłam święcie, że mogę spokojnie stać się poranną baletnicą, wieczorowym strażakiem, nocną ładną panią, porannym przystojniakiem. I co? I nie mogę? Jak to tak, po latach starań, mogłoby się zdarzyć? Całe dorastanie zajęły mi starania o pozycję potencjalnie każdego. Tu kursy, tam pozalekcyjne zajęcia, jakieś sporty, rysowanie na pokaz, śpiewanie na ocenę, przebieranki na miniwybiegu. Jak to tak? I teraz co? Jakiś konkret niemierzalnie nudny? Nie, nie, nie. Nie, nie, nie. Prawda? Wuj mówi, że mam przyjść, że mam się nie bać, nie martwić, coś się dla

tysięcy dodatkowych wejść (kotka pewnie więcej). Każde zwierzę to po-

mnie znajdzie, już jego w tym głowa. Praca czeka, wystarczy, że przyjdę

tencjał kliknięcia, więc do zwierzęcego działu trzeba zatrudnić nowych

na czas. Na „już”. – Coś się znajdzie dziecko, coś się zawsze znajduje –

szaraczków, testowo kogoś dostażować, zobaczyć co będzie. Dać kolu-

mówi Wuj, kręcąc złotym sygnetem wokół palca.

mienkę gdzieś na boczku, kolorową. No i jestem. U Wuja w redakcji. Wuj

Tego, że kręci, mogę się tylko domyślać, bo rozmowa toczy się przez

trze świeżo zmniejszonym sygnecikiem po odchudzonych paluszkach.

telefon, ale znam Wuja na tyle, żeby wiedzieć, że kręci, kiedy jest podeks-

Oprowadza mnie, przedstawia pracownikom. Muszę przyznać, że panuje

cytowany. Zaprasza mnie do siebie na dwudzieste trzecie piętro (hasło:

tu pełna kultura i wszyscy miło udają, że nie będą wytykać mnie palcami

„coś się znajdzie”) na czternastą już dziś. Make-up robię w windzie,

za bycie z rodziny. Kawa jest za darmo, jedzenie można kupić w kiosku

dwie kreski, po jednej na oko, tuszowanie, po trzy machnięcia na rząd

i w maszynie z batonami, a kiedy jest się naprawdę głodnym, zamawia

rzęs i jakaś szminka, nieprzesadnie mocna. Zrobione. Jestem gotowa.

się spaghetti na dowozie. Pełen luksus, komfort i wygoda.

Metro – krótka drzemka (zawsze zasypiam, kiedy jestem zestresowana

– Za oknami – mówi Wuj – masz wszystko. Całą stolicę. – I wylicza,

czymś, co mnie w gruncie rzeczy nie za bardzo obchodzi). Bieg między

że tu bank, tam jakieś korpo, obok inne gazety, hotel dla delegacyjnych.

szklanymi biurowcami. Szybkie przewietrzenie pod pachami, bo po biegu

– Taka panuje tu skala. Nieźle, nie?

jest mi trochę nieświeżo. Chuchnięcie (zapach z ust poprawiamy owo-

Mówię jakieś „łał”, dodaję też „och”, płaszcząc się prawie bez żenady.

cowym dropsem). Ziewnięcie i wejście.

Przy okazji dyskretnie komplementuję szczupłość Wuja, bo schudł

Budynek, do którego wchodzę, jest zrobiony z gładkiego szkła, więc

solidnie (przy małej pomocy skalpela). Wuj się rumieni, dziękuje, gła-

nabieram powietrza i wyobrażam sobie, że wchodzę do akwarium, ale

dząc się po płaskim brzuchu, ale myśli już o czymś innym, ma do mnie

na szczęście mam na karku jakieś takie małe, ładne skrzela. Wpływy.

interes. Oficjalnie potwierdza, że mam tę pracę, chwali się jeszcze chwilę

Grube ryby. Gładkie ciałka blond syren za kontuarami. Wielkie pieniądze,

swoimi dorodnymi zarobkami, sekretarkami, pięterkami zatrudnionych

władza. Głupoty. Wchodzę przez drzwi obrotowe, mijając niedogolonego

szaraczków, aż wreszcie, niby od niechcenia, pyta, jak tam Tata. O Tatę

ochroniarza w paradnym pseudomundurze.

Wuj był zawsze trochę zazdrosny, bo Wuj robi w szmatławcach, a Tata

Ochroniarz o zapachu „brutal deluxe” rozwiewa wszelkie złudzenia.

ma profesurę zwyczajną i robi za Oceanem.

Smrodek perfum z kiosku Ruchu. Żółte paluchy od powalająco mocnych

– Na Zachodzie bez zmian – odpowiadam, siląc się na dowcip, i próbuję

fajeczek. Już się tu czuję swobodnie. Niby blichtr, niby Zachodzik pełną

wypytać o stawkę, godziny pracy.

parą, lśniąca cywilizacja, a jednak jesteśmy u siebie.

Wuj mówi, że mam się nie martwić, że nie będę stratna.

Zostaję zatrudniona do rubryki „Zwierzęta”, bo tu się akurat Wujowi

– A czemu ty jesteś taka bladziutka?

dział będzie poszerzał. W słupkach, statystykach, czy jakichś innych

Nie będę mu mówiła, że wymiotowałam i zaraz znowu wymiotować

badaniach fokusowych wyszło, że fotografia pieska to nawet trzydzieści

będę. Nie powiem mu, który to miesiąc, bo ani on, ani ojcowska profesor-

numer czytelników

ha!art 45

Kim chcesz zostać, kim chcesz odejść

Daniel Orzadowski

ska mość nie wiedzą, że zaszłam. Nie powiem też z kim, bo nie wiem – i to

Jeśli pobędę tu wystarczająco długo, wytrzymam presję i warunki czaso-

nie przez rozwiązłość, tylko przez to, że od kilku miesięcy nic się na tym

we, to dostanę rubrykę dotyczącą celebryckich operacji plastycznych – bo

polu u mnie nie wydarza. Wygląda na to, że coś mi się poczęło zupełnie

to jest prestiż, na który trzeba sobie zasłużyć. Wuj pyta, co ja na to.

niepokalanie. Nie ma o czym mówić. Bo jak mówić o czymś, czego nie

A ja na to, że chętnie, co Wuja skłania do zacierania rączek i lubieżnie

da się ani wyjaśnić, ani sensownie ułożyć w ciąg przyczyn i skutków.

rozmarzonego uśmiechu. Kiedy był otyły, takie gesty wyglądały dużo natu-

Myślałam, że pewnie znowu tyję albo mam jakąś chorobę czy urojenie,

ralniej. U szczupłego podobna komunikacja niewerbalna zupełnie się nie

ale ginekolog wysmarowała mnie od środka i na zewnątrz żelem, pojeź-

sprawdza. Najwyraźniej jeszcze nie nauczył się nowego ciała, ale może to

dziła narzędziem i pokazała malucha.

dobrze, bo sądząc po tym, jak patrzy na automacik z batonem, długo mu

– Bardzo ładna ciąża się nam tu rozwija – powiedziała ginekolog

się waga nie utrzyma. Wuj się oblizuje. Wuj jest zadowolony.

i zapytała, czy wiem kto jest ojcem. A ja na to, że nikt, że samo się zro-

Dlaczego? Co go tak uradowało?

biło, i od razu rzuciłam żart typu „gdybym ja to pamiętała…”, żeby mnie

Wuj mnie kradnie. Kradnie mnie swojemu starszemu bratu. Już widzi

nie umieściła na jakimś białym oddziale z łagodną muzyką, pigułkami

minę brata profesora, kiedy przy jakiejś Wigilii pochlebnie się o mnie Wuj

z okienka i stadkiem kotów hodowanych na podwórzu ku pokrzepieniu

wypowie. Rzuci, że mam niezłe pióro do takiej roboty. Już się raduje na

skołatanych mózgów.

potencjalny widok Ojca, gniotącego się w sobie, kurczącego się ze wściekło-

O kotach też mogę pisać. O kotach sławnych, należących do ludzi

ści. Ojca, w którym wzbiera żółć cierpka. Ojca publicznie wybuchającego.

znanych lub bogatych. O kotach powypadkowych, skatowanych przez

Pieklącego się do czerwoności. Blednącego do cna. Ojca na skraju zawału.

jakiegoś gówniarza. W najlepszym wypadku o gówniarzu, który skatował

Ojca na szpitalnym łóżku. Ojca, na którego Wuj patrzy niewinnym okiem

puchatego kotka należącego do sławnej i bogatej osoby (która płacze,

i mówi, że chciał przecież tylko pomóc biednej bratanicy. Potem Wujowi –

co zobrazujemy stosowną fotografią). Chyba że cud się zdarzy i sławny,

zacierającemu palce, prowadzącemu mnie do biurka – blednie trochę to

bogaty człowiek sam skatuje swojego kota, to wtedy mam pisać na bank.

zapalczywe liczko, bo przypomina sobie, że

Ale najpierw, zanim zacznę serfować po jutubie w poszukiwaniu naj-

Ojciec jest człowiekiem bezwzględnie opanowanym. Może się zdarzyć,

słodszych i najstraszniejszych wydarzeń okołozwierzęcych, mam usiąść

że wytrzyma wujowe nadymanie. Wyczuje, że moja praca w brukowcu

przy biurku w kącie i w pół godziny przygotować soczystą kolumienkę

to tylko chwilowy wybryk. Już Wuj widzi, jak Ojciec, szukając tematu do

o pimpach.– Co to są pimpy? – pytam Wuja.

kpiny, pyta mnie, o czym to na przykład pisałam dla Wuja, na co ja mówię,

– Gugluj – odpowiada.

że zostałam zaangażowana do tematów natury naukowej.

– Masz jeszcze tylko dwadzieścia dziewięć minut, więc pora się wykazać.

To rozbawia Ojca, który prosi o konkrety. Chętnie odpowiadam, że na

Prędko przeszukuję filmy, memy, grafiki. Piszę. Kasuję.

początku kariery dziennikarskiej zajmowałam się zoologią, konkretnie

Piszę od nowa.

kynologią, i szczegółowo, choć z pewną kpiną, mówię o swoim pierwszym

Miotam się po Wordzie. Nie mam czasu na nudności, więc oddycham

artykule, który właśnie teraz muszę przecież napisać, żeby było za co

głębiej niż wypada w towarzystwie. Nie pora na użalanie się, zastanawianie

dostać pracę. Żeby było jak wyżywić siebie i niepokalane potomstwo,

nad swoim życiem ani nad życiem poczętym w niewyjaśnionych okolicz-

a potem żeby było co Ojcu opowiedzieć – jeśli nie dostanie zawału, tylko

nościach. Z kim? Nie wiadomo – a raczej wiadomo, że z nikim.

zechce wyśmiać moją karierę dziennikarską, o której przecież zawsze

Seks? Kobiety? Mężczyźni? Kiedyś mnie to obchodziło, próbowałam

tak bardzo marzyłam. Bo jeśli ktoś chce być każdym po trochu, to jakich

każdego możliwego układu, ale teraz można mnie spokojnie wykluczyć

innych marzeń mu potrzeba?

z jakiejkolwiek seksualnej klasyfikacji, bo niczego nie uprawiam w tym zakresie. Nie pamiętam już, jak to się wszystko robi, bo mi się znudziło. Znudziło mi się ostatecznie. Widzę kogoś, kto by się nadał, robię te pierwsze kroki pełne niezręczności, a potem – kiedy zaczyna się ocieranie, kiedy na policzkach robi się ciepło, czerwonawo, oddech robi się słyszalny i padają

Pies jej się nie śmiał, więc go (psa) już na stół piszczącego kładzie babie w kitlu, a ta mu (psu) pod skórkę drżącą pakuje iglisko. Nie, nie będzie usypiania. Będą godziny pod narkozą, przelew na kilka tysięcy, kilka cięć, kilkadziesiąt szwów, odrobina botoksu. Wyraz pyska psa poprawia się na

sugestie udania się w postronne miejsce – ziewam. Ziewam zwyczaj-

zadowolony. Pies śmieje się, kiedy je, kiedy się go głaszcze, pies śmieje

nie. Powstrzymać się nie mogę. Patrzę, ziewając, na łaszące się do mnie

się, kiedy wydala i kiedy woda cieknie mu z pyska przy chłeptaniu (ma tę

stworzenie i – niezależnie od urody czy pociągliwości – mówię, że lecę, bo

czynność teraz utrudnioną, przez łukowo wznoszące nastawienie warg).

muszę lecieć. Mam coś do załatwienia. Nawet nie chce mi się wymyślać,

Pies nie umie pić przez rurkę, więc na okres rekonwalescencji jest mu prze-

co takiego jest w tej chwili ważniejsze od seksu. Bo nic nie jest. Tylko seks okazuje się być jakoś idiotycznie niewart uwagi. To całe zasapanie, przepocenie, wysiłek i następujące po nim niezręczności. Nuda. I chciałoby się powiedzieć, że wracam potem do domu i robię coś podniosłego, myślę nad swoim życiem, podejmuję jakieś decyzje, snuję

znaczana pańcia zapasowa, opiekunka do spraw sączenia psu zupki, wody, dawkowania leków, wyprowadzania na skwerek i trzymania za opadający ogonek, żeby się nie ufajdał, bo to przecież wstyd i smród nieludzki. Ponieważ pies jest psem, a nie suką, niebawem, w promocyjnej cenie, czeka go

plany albo piszę powieść czy piosenkę, coś dla ludzi, sztukę tworzę. Ale

też poprawa urody samczego przyrodzenia, a potem się pomyśli, czy coś by

nie. Ja się od razu zabieram do leżenia na plecach, oglądania telewizji,

jeszcze gdzieś doszyć albo odpruć. „Szkoda, szkoda że nie można czegoś

seriali online, reality show non stop mega full wypas, co daje mi wytchnienie

na próbę zastosować, żeby zobaczyć, jak się sprawdzi na focie” – żali się

choćby od samej siebie, której nic się nie chce (nic a nic, do jasnej cholery,

właścicielka, a weterynarka plastyczna zwana dogpimperką wskazuje na

i tyle). No, ale potem przychodzą rachunki i znów trzeba kupić pożywienie, więc się idzie do Wuja pracującego w tabloidach. Wuj pyta, czy na pewno chcę się podjąć takiego zajęcia. To przecież niskie loty. A ja mówię, że mnie nawet fascynują te wszystkie programy o zmianach. O operacjach, po których każdy może zostać tym, kim zechce. Dosłownie każdym. Wuj na to, że jeśli umiem pisać jak człowiek (a nie jak Ojciec), to mogę choćby za chwilę siadać do biurka i robić materiał. ha!art 45

możliwość korzystania z różnorodnych kuracji botoksowych. „Botoksik się zużyje i będzie można spróbować innego wariantu”. Rynek puchnie odkąd operacje i rekonwalescencja przeprowadzane są zupełnie bezboleśnie. Rynek rośnie, a świat staje się piękniejszy niż kiedykolwiek. – Nie. Tak nie możesz o tym napisać. Jaki dałabyś tu nagłówek? – mówi mi Wuj. – Pies jej się nie śmiał, więc poszedł pod igłę – proponuję.

numer czytelników

Kim chcesz zostać, kim chcesz odejść

Daniel Orzadowski

– Nie no…

się do sali, w której liczba biurek jest wzrokiem ogarnialna i policzalna.

Gdyby nie był za długi, to byłby dobry. Ludzie pomyślą, że się nie śmiał,

Piszę o diamentowych kolczykach ze świętej pamięci psa, szczero-

więc go uśpiła, a celebrytce nie wolno psa usypiać. Ale tekst zły. Zły

złotej konstrukcji wzbogaconej o diament powstały w wyniku kremacji

jak pies.

zwierzęcia i o modnych ostatnio przeszczepach międzygatunkowych.

– A co tu nie pasuje? – Nie no, wszystko, ale najbardziej, że nie pi-

„Kochał psa tak, że oddał mu płat swojego brzucha na łatę po chuligań-

szesz, że to ona.

skim podpaleniu”. Wuj jest ze mnie dumny.

– A, no prawda. Mogę dodać.

Chwali się mną, poi mnie wieczorami starą łiski, którą ze względu na

– Nie wystarczy dodać, trzeba pisać od nowa. Jak się nie nauczysz, to

ukrywaną ciąż, prędko zwracam w toalecie, i mówi, na czym świat stoi.

się nie zaprzyjaźnimy na długo. I nie napisałaś, że to szoł. Trzeba pisać

Filozofuje. Ufa, że nie wygadam się Ojcu. Sprawdza, jak się jego opo-

takie rzeczy.– Ale to każdy wie.

wieści odbijają w oczach profesorskiej córki. Wuj mówi:

– Trzeba pisać. Napisz jeszcze raz, masz dziesięć minut, potem oddaję

– Ewolucja spełniła się i basta. Na tym etapie cywilizacyjnym mamy

tekst komuś innemu.

już tylko problemy natury korytkowej. Kto do jakiego dorwie się korytka,

Odpicuj psa w Pimp My Dog! Dada już to zrobiła.

jak wiele spożyje, ile z tego strawi, jak jego sierść po tej strawie będzie

Kilka szwów tu i tam i Picz – suczka Dady – uśmiecha się, pozując do zdjęć z gwiazdą. „Operacja była zupełnie bezbolesna” – mówi słynna z programu Pimp My Dog weterynarz gwiazd doktor Bruchaczewska i podkreśla, że psu nie groziło żadne niebezpieczeństwo. „Picz miała mały wypadek, została potrącona przez rowerzystę, i po tym incydencie pojawił się u niej syndrom

wyglądała, czy będzie jadł strawę ciepłą, wystygniętą, z krewetek czy ze świni. Tyle. A z takimi problemami ludzie dostają depresji i umierają na brak problemów prawdziwych, więc my jesteśmy od tego, żeby wywoływać pozorne dramaty i prowadzić ożywione dyskusje na tematy, które są w stanie pobudzić krążenie i chęć korytkowania, ale nie są w stanie zburzyć smakowitego bezpieczeństwa naszych czytelników. Tak jest.

opadającej kufy, co zresztą często zdarza się u czystej krwi buldogów. Dolna

I to jest koniec. Taki był cel cywilizacji. Bezpieczeństwo przyprawione

i górna warga psa sprawiała wrażenie przygnębionej, jakby suka cierpiała

pozorowanymi problemami, które same się rozwiązują. Taki raj. Takie

na depresję, co utrudniało jej pracę przed obiektywem. W operację Picz

piekło. Dwa w jednym. My spełniamy misję utrzymania ludzi przy życiu,

zaangażowano najlepszych anestezjologów, rehabilitantów, opiekunów i dietetyków. Pies czuje się jak nowy i pozdrawia czytelników „Celebrity” szerokim uśmiechem [i tu fotografia zadowolonego z metamorfozy, białozębego buldoga o imieniu Picz, czyli Brzoskwinia]. Doświadczenia związane z operacją były tak budujące, że wzruszeni losem Picz właściciele stacji

pomagamy im cieszyć się brakiem nieszczęść. Bo ludzie teraz tylko udają nieszczęśliwych, a tak naprawdę boją się tylko, że coś im się zepsuje, zniszczy. Tylko to ich trapi, bo reszta jest załatwiona. Nie choruje się zbyt wiele, umiera się bezboleśnie. Tyle. Zastanów się sama. Zrób sobie taki eksperyment. Napisz na tym oto laptopie, swoim własnym, coś wartego sprawy, ważnego, jakiś artykuł o tym, jak strasznie pracuje

OchTV postanowili kontynuować słynne szoł w tegorocznej ramówce. [Te-

się w idiotycznej redakcji brukowca, albo list do matki, która nie żyje,

raz pogrubione:] Zgłoś swojego pupila do Pimp My Dog już dziś. Czekają

albo zwykły pamiętnik.

nagrody i sława. Wyślij zdjęcie psa, opisz jego dolegliwości i nagraj się na

Napisz, a potem zrób sobie kawę, byle bez mleka i cukru. Zrób. Zapisz.

kamerce, opisując losy pupila. Przekonaj nas, że warto wybrać właśnie twojego. Odezwiemy się do tych najlepszych, najciekawszych i najpilniej potrzebujących interwencji zespołu eksperckiego Pimp My Dog. I tyle. Wuj mówi, że tekst wymaga poprawek, ale ogółem – jak na początek – nie jest tragicznie. – Teraz napisz o tej, jak już na psach jesteś, co trzymała trzysta na podwórku. O Violetcie. Bo nasz partner medialny będzie jej robił interwencję. Kamery, sąsiedzkie wypowiedzi, próba nakłonienia do niespodziewanego wywiadu na żywo. Wiesz, w czym rzecz? – Wiem. – To opisz ją sensacyjnie, żeby czytelnicy sami się domyślili, że przydałaby się interwencja. Rozumiesz? Pani Zosia z mięsnego myśli sobie: „Trzeba coś zrobić z tą kobietą, pomóc jej albo ją zamknąć”, po czym idzie po pracy do domu, włącza telewizor, a tu proszę, kamery są już na miejscu, a pani Zosia rozsiada się z herbatką, ciasteczkiem, nogi kładzie na blacie i czuje się jak królowa, bo sama sobie wymarzyła, co jej puszczą. Trzymała ich trzysta. Sto z trzystu było do siebie podobne, bo się wzięły

Potem wypij łyk kawy, a resztę wylej na klawiaturę. Policz do trzech, po czym przewróć laptopa do góry nogami, odepnij baterię, rozkręć go, wyjmij dysk i połóż mokry sprzęt na kaloryferze na następne dwadzieścia cztery godziny. Tyle. Sprawdź, czy to przetrwa. Zobaczysz, jakie żywe emocje (smutek, żal, oczyszczenie, poczucie nowego początku) będą tobą miotać. Zauważysz, co jest ważniejsze: twój sprzęt drogocenny, twoje, że tak powiem, dzieło – czy też emocje, które chciałaś komuś przekazać (zakładając, że udało ci się napisać coś szczerego). Następnego dnia podepnij podzespoły i zobacz, czy twój sprzęt żyje. Jeśli nie żyje, przyjrzyj się żałobie i zastanów nad jej śmiesznością, a potem idź na zakupy po nowszy, fajniejszy model. Jeśli sprzęt żyje, zauważ, że dałaś sobie prezent, zarobiłaś pieniądze, nie wydając ani grosza. Nic się nie zmieniło, ale pojawiły się zyski, zarówno w postaci przeżyć całej tej doby, jak i komputera i tekstu, którego przez jakiś czas nie było, a teraz znowu jest. Tak możesz sama sobie odpowiedzieć na pytanie, po co my to robimy, po co to gówno piszemy. Tyle. Ja uważam, że zabieramy ludziom spokój w małych, nienarażających ich na szwank dawkach, żeby dać im chęć życia albo przynajmniej świadomość, jak wspaniałe jest ich życie, skoro inni mają takie gówniane. Czyli, nawet jeśli teraz napiszemy, jak

z pozostałych dwustu, które od lat zbierała i chowała do klatek, żeby nie

ładnie powiodła się operacja tego psa z programu, to musimy za jakiś

spotkało ich zło. Zło to ludzie. Klatka od człowieka lepsza, bo ręki nie pod-

czas, kochanie, wrócić do tematu i napisać o zakażeniach, powikłaniach

niesie (ręki przecież nie ma), słowa złego nie powie, nie przegoni (wręcz przeciwnie, zatrzyma). A jakby ktoś się tu pojawił z chęcią otwarcie klatek i wypuszczenia bogu ducha winnych zwierzątek, to odbędzie się samobójstwo, choćby i zbiorowe. Znowu zaczynam źle, poprawiam, uczę się, robię się w te klocki lepsza, aż wreszcie jestem tak dobra, że nie trzeba mnie redagować. Przenoszę

numer czytelników

albo o problemach psychicznych. Taka jest nasza misja. Tyle. I ja to biorę, wierzę w te słowa święcie. Przez następnych kilka miesięcy jestem psem Wuja, węszącym za odpowiednio zwrotnymi tematami. Najwięcej piszę o jedzeniu, o korytkowaniu bezpośrednim, bo Wuj widzi, że przybieram na wadze (nie domyślił się jeszcze, że to nie od spożywania), i czuję, że mogę się w temat włączyć, a to przecież kejs, któremu hołdują masy. Przejedzone masy. Masy głodne chudnięcia.– Jesteś kobietą, masz

ha!art 45

Kim chcesz zostać, kim chcesz odejść

Daniel Orzadowski

trochę za dużo w pasie. Dostaniesz jedzenie, to znaczy temat jedzenia.

faktu, że naprawdę bardzo przytyłam, kiepsko wyglądam i nikt się ze

To się nasuwa samo.

mną nie chce bawić w robienie bachorków. Masz, jedz, ty moje kochane

Jedzenie. Zaspokajanie. Po zaspokajaniu: blokowanie potencjalnego

złudzenie bulimiczne. Resztki makaronu same posłusznie wślizgują się

głodu, niepokoju. A potem znów i w koło. Zaniepokojenie towarzyszące

w usta. Na dzisiaj już koniec (mówię po dobie spędzonej przed ekranem).

niezaspokojeniu, zaniepokojenie pojawiające się tuż po zaspokojeniu,

Trzy rozjechane psy, jeden kot po transplantacji policzka, słodki kró-

wyłażące spod ubitej w żołądku masy produktów spożywczych. I ta błoga

lik aktorki z Klanu przechodzący menopauzę. Gościu (bo tak nazywam

chwila niebytu, braku potrzeb. Chwila radości. Pochłanianie. Dla takich

teraz swojego niepokalanie poczętego bachorka) rozpycha się, kopie,

chwil jest jedzenie. Idę po batona i po kawę. Będę kawę brała bez cukru,

nie pozwala spędzić kolejnej nocki w pracy, trzeba go wyspać na leżąco.

bo już baton ma cukier, a przecież piszę o jedzeniu. Gwiazda bulimiczna.

Dziś powiedziałam Wujowi, że mam Gościa, a on, zachwycony, obiecał

Piszę o przejedzeniu się słynnej piosenkarki. Przejadła się. Przytyła.

nie powiedzieć Ojcu. Obiecał też, że jak już urodzę, będę mu codziennie

W ciąży była. Tyle. Tyle o niej wiem, resztę każą mi wymyślić. Pod auto-

blogowała o rozwoju. Słodkie fotki i paskudne fotki (kupa, siku, niewy-

matem spotykam Joleczkę. Joleczka (która każe mówić na siebie „Dżoł”)

spana twarz) i opisy trudów nastoletniego macierzyństwa mam opi-

patrzy mi na korpus, uznając go za zbyt nieatrakcyjny, żeby odpowiedzieć

sywać jako Julia P., samotna matka-nastolatka (mimo, że mam grubo

„cześć”. Omijam Joleczkę, tym samym omijam automat z batonami

powyżej dwudziestki). Skończy się świat zwierząt, zostanę skierowana

i ląduję przy kawie, którą mogę już spokojnie zamówić sobie z cukrem

do prawdziwego życia, jako że sama będę zajmowała się prawdziwym

i mlekiem. Kiedy wracam do biurka, Joleczki nie ma pod batonami, więc

żyjątkiem. Po kilku miesiącach, jeśli będę miała sprawne i empatyczne

wrzucam dwójkę po mniejszy, dietetyczny, zbożowy, żeby aż tak bardzo

pióro, przejmę kolumnę o celebryckich dzieciach. Będę się mogła do nich

nie przekroczyć obiecanej dawki słodyczy równej zeru na dzień. Wracając

dobierać za pomocą swojego bachorka, którego od narodzin mam szkolić

na stanowisko pracy (jakże potrzebnej i wymagającej), oblewam sobie tą

na szpiega. Dbać, by mu się buźka uśmiechała, by pielucha pachniała

kawą but. Na szczęście but mam nieprzemakalny, więc wygląda na to, że

kwiatkiem. Odziewać w modny ciuch i uczyć wydawania przyjemnych

mnie słabo pokarało, a wylewam, bo Joleczka – zarzucając farbowaną

dźwięków. Dzięki temu stanę się powierniczką, dzielną reporterką z lap-

na rześki kasztan grzywą – wystrasza mnie, opuszczając toaletę. Pewnie

topem podłączonym do wózka, z kamerą skierowaną na dziecięcą twarz,

wymiotowała batona. Kupiła, wchłonęła i oddała. Cwana. Pracowita. Robi

wciąż podłączoną do Internetu. Wprowadzę nowe standardy, mówi Wuj.

to, co Wuj kazał zrobić z komputerem. Dla mnie to zbyt dużo zachodu

Nie będziemy nikogo opluwać, tylko słuchać zwierzeń, dodając najwyżej

z tym zwracaniem przed chwilą upolowanej zdobyczy. Ale za to Joleczka,

jedną, może dwie pikantne historie, jakiś szczegół o możliwym zespole

która zajmuje się jakąś księgowością albo czymś podobnym (w każ-

aspergera u tej czy innej dzieciny albo, nie daj boże, downa. A może

dym razie dużo drukuje i chodzi między gabinetami, żądając podpisów),

daj boże downa. A co? Celebrycki down pomoże innym, którzy mają to

ma tyłek, podczas gdy ja mam tak zwaną dupę. Tak mówią o jej, a tak

samo. Tak napiszemy, żeby weszło w modę.Przeszczepiła sobie dziecko

o moim tyle. Żeby mieć tyłek, należy wydalać obustronnie, żeby mieć

ze złymi genami, żeby pokazać nam, światu, co to znaczy poświęcenie.

dupę, należy sporo wchłaniać i tylko nią wydalać. Można by powiedzieć,

Instynkt macierzyński nie zna granic! Magdalena P., redaktorka znane-

że wystarczyłoby tyle nie jeść albo jeść lepsze, ale to też nie kończy się

go pisma lajfstajlowego, przeszła pierwszy w naszym kraju, niezwykle

jakoś przesadnie dobrze. Marta tak ma. Je zdrowo. Ćwiczy. Ogółem

trudny zabieg prenatalnej adopcji, przyjmując płód od czternastoletniej

uprawia wszystko, na co czas i ciało pozwoli. Uprawia nawet grządkę na

nastolatki z problemami narkotykowymi. Zosia z Bielska‑Białej publicznie

parapecie (tak, na czternastym piętrze robi sobie świeże ziółka, do których

dziękuje dziennikarce za ratunek [tu fota]. W najnowszym programie

sikał już niejeden z redakcyjnych kolegów) i co jej z tego, jeśli nikt z nią

OchTV I Wanna Mamma będziemy szukać matek dla przedaborcyjnych

nie chce rozmawiać. Marteczka mówi tylko o marcheweczkach, o tym

dzieci. Dzielne kobiety, zgłaszajcie się do nas, by przyjąć niechcianego

jak je przyrządzić, żeby jej się indeks glikemiczny zgadzał, a kiedy sobie

potomka i ofiarować mu swoje kochające łono! Matki z przypadku: piszcie,

Marteczka je, to jednocześnie rozciąga łydeczki, żeby były smukluśkie.

dzwońcie, możemy wam pomóc! Zapewnimy waszym dzieciom radosną

Tak. Marteczka zdrabnia każde napotkane słowo. Tak, Marteczka ma

przyszłość, sprawimy, że będą mogły stać się kimkolwiek tylko zechcą!

lat trzydzieści pięć i nie ma ani jednego bachora (pewnie ze strachu przed

Każdym, kim zapragną! I tak mija siedem miesięcy. Na jedzeniu, pisaniu,

tłuszczem, bo może ten bachor podniesie jej indeks glikemiczny). Zresztą

czekaniu co dalej będzie. Wreszcie rodzę przy biurku, jak przykładna

bachora nie ma tu żadna z kobiet. Niektórzy chłopcy mają po domach

pracownica. Wuj przychodzi, na widok noworodka otwiera szampana,

poukrywane kobiety rozrodcze (na palcach jednej ręki policzyłam tych,

polewa i gratuluje. Cesarskie cięcie zrobione nożykiem do papieru było

którzy nie bzykają na boku, i wyszło mi „jeden”, a ten jeden ma przez to

tak sprawne i bezbolesne (mamy tu każdą możliwą pigułkę), tak ładnie

straszną depresję). Przesadzam. Przesadzam. Nie jest tak źle. Zresztą

zagoiło się zlepione z obu stron taśmą klejącą, że nikt nawet nie zauważył.

ja teraz mam w brzuchu bachora i pewnie rozpocznę nową modę. Znaj-

Będzie blizna, to prawda, ale nie na długo. Mam teraz tyle znajomości

dę sposób na to, żeby mnie za bachorka nie usunięto poza społeczny

u tych lekarzy, co szyją psy, że mogę sobie pozwolić na gładki brzuch.

nawias. (Słucham samej siebie i klnę. Kiedyś nie miałam takiego rodzaju

Przy okazji wygładzą mi całe ciało. Jeśli wygładzą porządnie, zamienię się

przepływów myśli paskudnych, kiedyś je lepiej kierowałam i myślałam

w czystą jak kartka papieru skórę bez granic, bez zniekształceń w postaci

o sensach, decyzjach i pragnieniach. Na pewno tak było.)

rąk czy nóg, jakichś nieprzyzwoitych dziur czy przebarwień. Będę gładką,

Piszę, piszę, piszę o żarciu. Klepię w klawiaturę do zmroku, nasycona

niekończącą się możliwością. Codziennie naniosę sobie odpowiednie do

kawą i batonem, a potem nagle robię się głodna jak pies i dzwonię po

nastroju i pragnień kształty, dorysuję oko, usta, dolepię włosy, zmienię

dowóz, nie przerywając redakcji artykułu. Jem. Jem. Jem. Karmię bachor-

karnację odpowiednio szerokim pisakiem.

ka, który sobie dzięki temu rośnie, czymś się właśnie staje. Stawaj się,

O tym marzyłam. By stać się każdym. No i mam. Dziecko też zresztą

czym chcesz, bachorku, stawaj się, czym zapragniesz się stać. Możesz

ma przed sobą sporo możliwości.

nawet stać się złudzeniem, ściemką, próbą ukrycia przed samą sobą Katarzyna Gondek, trzydziestodwuletnia mieszkanka Poznania. Absolwentka filmoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Ukończyła kurs dokumentalny w Szkole Wajdy. Autorka filmów i różnorodnych form literackich. Wyróżniona nagrodą Warto wrocławskiej „Gazety Wyborczej” w 2014 roku w kategorii film. Jej debiutancka powieść Horror Vacui ukazała się jesienią zeszłego roku. ha!art 45

numer czytelników

Winda

Mówi się, że literatura erotyczna (o pornograficznej nie wspominając!) w Polsce kuleje. To opowiadanie udowadnia, że jest inaczej. Historia prosta, ale pełna zmysłowości i fantazji. Rzadko też (niestety!) kobiety dają literacki upust swoim seksualnym fantazjom. Chętnie przyczyniamy się do zmiany tego stanu rzeczy.

Anna Kruk

Ta niezręczna chwila napięcia, zamknięci z nieznajomym w widzie, w czterech blaszanych ścianach. Ta cisza, ten specyficzny rodzaj skrępowania. Tak, że niemal masz ochotę przestać oddychać albo zacząć dziwacznie chichotać, jak jakaś walnięta nastolatka na lekcji biologii. I oto, co się wydarzyło. Jechała windą z nieznajomym, czuła to potworne skrępowanie, które po-

Trzęsącymi się rękoma zaczęła odpalać swojego Samsunga. PIN. PIN?

wodowało w niej ledwie tłumiony śmiech. Jednak tym razem było inaczej,

Zapomniała! Zapadła cisza. Temperatura w windzie powoli zaczęła

nieznajomy nie miał wzroku wbitego w przeciwległą ściankę, nie oglądał

rosnąć. Zdjęła marynarkę, pod którą miała tylko biały, cienki podkoszulek

z niezwykłym zainteresowaniem własnych butów. Zobaczyła brązowe

na skąpych ramiączkach i przez który lekko prześwitywała bielizna. Udała,

oczy śmiejące się do niej nieco figlarnie. Śmiech duszony w gardle znikł,

że tego nie dostrzega. – Będzie ci przeszkadzać, jeżeli ja też się odrobinę

tak jak gdyby nigdy go tam nie było. Sposób, w jaki nieznajomy na nią

rozbiorę? Zaraz ugotuję się w tej koszuli.– Nie, skądże – odpowiedziała

patrzył, niemal dotykając jej wzrokiem, zaraził ją swobodą. Miał trochę

trochę za szybko i zbyt entuzjastycznie, po czym zarumieniła się.

ponad metr osiemdziesiąt, jasnobrązowe włosy, okulary w srebrnych,

Zaczęła myśleć o tym, że może zabraknie im tlenu, że może minąć

delikatnych oprawkach i łagodne, a zarazem męskie, regularne rysy

wiele godzin zanim znajdą ich w tak wielkim wieżowcu, że mogą spaść…

twarzy. Zwróciła uwagę na jego dobrze skrojony garnitur i niebieską

A ona będzie tak siedzieć i wyobrażać to sobie, tuż obok tego bardzo

koszulę w delikatne paseczki, dokładnie taką, jaką sama wybrałaby dla

pociągającego faceta.

swojego faceta, gdyby akurat miała takowego.

– Boję się – wyszeptała.

Ciąg myśli, które przebiegały przez jej głowę, gdy się tak w siebie

– Nic dziwnego, ale wierzę, że wszystko będzie dobrze. Sytuacja dość

wpatrywali, został nagle przerwany. W jednej chwili coś zaczęło rzęzić,

nietypowa i emocje są, ale tak na zdrowy rozum, w historii wind chyba

zamrugało oświetlenie, winda zwolniła. Po chwili zatrzymała się z ok-

jeszcze się nie zdarzyło, żeby jakaś po prostu się urwała.

ropnym, metalicznym trzaskiem i siłą, która oboje wgniotła w podłogę.

– Czyli biorąc pod uwagę rachunek prawdopodobieństwa, coś takiego

Zapadła ciemność. Po kilku niemożliwie długich sekundach, mrugając,

musi się w końcu wydarzyć. My mamy szansę być pierwsi – powiedziaw-

powoli zapaliła się mała czerwona lampka.– Jest pani cała? Nic ci nie

szy to, spojrzała mu w oczy.

jest? Zobaczyła, jak pochyla się nad nią w swoim garniturze, który nie

– Tak, możemy być pierwsi, albo i ostatni.

były już tak nieskazitelny jak przed chwilą. Dotykał jej ramion, przez co

Jakimś sposobem siedział coraz bliżej niej. Czuła zapach jego dezodo-

serce waliło jej jak na spidzie. Była przerażona.

rantu. Spod jasnej bawełny podkoszulka przebijało miłe dla oka męskie

– Boże co się stało? Czy my spadniemy? – wyrzuciła z siebie jednym

ciało, nie przesadnie wyrobione na siłowni, ale też widać, że nie unikające

tchem.

sportu. Zauważył jej spojrzenie.

– Nie, spokojnie, to tylko awaria, proszę, usiądź, wszystko będzie

– Pozwolisz? – zrobił gest sugerujący, że chciałby zostać w samych

dobrze – pomógł jej oprzeć się o ściankę windy.

spodniach.

Kręciło jej się w głowie, ale serce powoli się uspokajało.

Roześmiała się.

Szybkim gestem, niczym na jakimś cholernym filmie, ściągnął z siebie

– Nie będę mogła pozostać ci dłużna.

marynarkę i podłożył jej pod głowę. Rozczuliło ją to totalnie.

Pokręcił z uśmiechem głową.

– Dziękuję – wyszeptała.

– Nie wierzę, że jesteś taką szaloną dziewczyną. Ta twoja doskonale

Uśmiechnął się w odpowiedzi i wrócił do swojej dawnej swobody.

skrojona garsonka. Włosy pod linijkę…

– Michał – wyciągnął prawą dłoń. – Joanna – uścisnęła jego mocną

Wyglądasz mi na bardzo zasadniczą.

i ciepłą dłoń, dokładnie taką, jaką zawsze chciałaby ściskać.

Zdjął koszulkę. Miał piękne brązowe sutki i klatkę piersiową prawie

Przytrzymał ją sekundę dłużej niż powinien. Poczuła powracające

bez włosów. Znów złapał jej wzrok. Miała ochotę zapaść się pod podło-

napięcie, jednak już zupełnie innego rodzaju.

gę windy, ale tym razem wytrzymała jego spojrzenie. Trwało to jedynie

Odwrócił wzrok i usiadł w przeciwległym rogu. – Wygląda na to, że

moment, ale wystarczająco długi.

spędzimy tu jakiś czas – wyciągnął z teczki małą butelkę wody. – Napijesz

– Podobam ci się? – zapytał, zupełnie przestając się krępować.

się? – Tak, dziękuję – powiedziała, biorąc od niego butelkę.

– Masz ładne sutki – nie pozostała mu dłużna.

On spojrzał na komórkę:

Odwrócił się, złapał ją za szyję i pocałował. Rozchyliła usta. Całował ją

– Nie mam zasięgu, a jak u ciebie? Także zerknęła na czarny ekran.

bardzo delikatnie, niemal samymi wargami, ale mocno. Poczuła, że chce

– Wyłączony? – zdziwiła się.

więcej, wysunęła język. Jakby na to czekał. Chwycił ją drugą ręką w pół

numer czytelników

ha!art 45

Anna Kruk

Winda

i już leżała na jego marynarce, a on na niej. Stanął mu i myślała, że zaraz

go językiem. Poczuła pierwsze krople spermy – zbliżał się do końca. Już

dojdzie od jego nacisku. Zaczął ściągać jej podkoszulkę, rozpiął stanik

myślała, że spuści jej się w usta i chciała tego. Wtedy niespodziewanie

i całował piersi, a ona zatopiła dłonie w jego włosy. Spojrzał pytająco,

chwycił ją za włosy i siłą wyciągnął jej go z gardła. Jęknęła i uniosła oczy.

czy może ściągnąć jej spódnicę z całą resztą bielizny.

Ukląkł i delikatnie pchnął ją znów na podłogę windy. Zobaczyła sufit

– Dawaj – szepnęła bez tchu.

i lampy. To była ostatnia świadoma myśl. Później czuła już tylko jego

Jednym ruchem oswobodził ją z resztek ubrania i długimi pociągnię-

ciepły, miękki, wilgotny język, który sunął, krążył i pieścił jej nabrzmiałą

ciami języka zaczął schodzić w dół. Dziękowała opatrzności za wyde-

cipkę. Najpierw niespokojnie i chaotycznie, jakby chciał ją pożreć od

pilowane bikini.

razu całą. Później okrężnymi ruchami skupił się na łechtaczce. Czuła

Językiem wjechał od razu między jej wargi. Zaskoczenie i rozkosz

falę za falą, wiedziała, że zaraz jej mózg i ciało eksplodują. Gdy była już

sprawiły, że krzyknęła.

na granicy, oderwał od niej usta, a przez jej gardło przebiegł jęk prote-

„Jak można, jak można być od razu tak blisko?” – pomyślała. Nie

stu. Wtedy wszedł w nią równie gotowy. Zaczął rytmicznie i mocno ją

chciała, by skończyło się to tak szybko, odepchnęła go więc znacząco,

posuwać. Straciła słuch, wzrok i myśli. Była gdzieś w innym wymiarze.

a sama lekko się uniosła.

Dłonie, dotyk, siła, czerwień, biel, fala przypływu, rozmyty obraz i po-

Czuł, co jest grane. Jeszcze raz popatrzył na nią, a ona rozchyliła

wolny, lekki powrót czucia, drżenie ciała…

usta i oblizała językiem. Wszedł tak, że niemal zaczęła się dusić, ale

Przywalona jego ciężkim ciałem wracała na Ziemię, na podłogę windy.

podobało jej się to. Objęła go wargami i oplotła językiem, później ssała

Wracała świadomość i pierwsza chwila refleksji, że on również doszedł,

sam czubek i złapała go za jądra. Chwilę je popieściła i znów wsunęła

tyle że skończył w niej.

go sobie w gardło. Wiedziała, jak głęboko może to zrobić. Westchnął

Leżeli mokrzy, dyszeli. Przygniatał ją, osiemdziesiąt kilo mocnego,

i złapał się ścianki windy.

męskiego ciała. Czuła, jak traci oddech. I było jej z tym dobrze. Czuła

– O Boże – wyjęczał.

go jeszcze w środku, jak pulsuje i pomału się z niej wysuwa. Jej cipka

A ona pomyślała, że akurat Boga by w to nie mieszała. Złapała go

obkurczała się wokół niego. Zmęczona i zadowolona.

u nasady i znów zanurzyła w usta, jednocześnie głaszcząc i pieszcząc

Zapaliło się światło. Winda ruszyła.

Anna Kruk, urodzona w roku bawoła kryje pod pseudonimem prawie pierwszej młodości bibliotekarkę z wykształcenia i doświadczenia zawodowego. Może zrobi się o niej głośno, może nie, czy to będzie „Winda” do nieba – się okaże. Wbrew pozorom przejawia również zainteresowanie poezją i ma na swoim koncie (niestety nie bankowym) kilka wierszy… i jeszcze trochę opowiadań. Pracuje również nad swoją pierwszą powieścią z widokami na Happy End.

Michał Rzecznik, 29-letni kulturoznawca, prawie filolog ukraiński, scenarzysta i rysownik, organizator warsztatów komiksowych. Członek grupy artystycznej Maszin. Publikował między innymi w „Gazecie Wyborczej”, „The Guardian” i „Le Monde”. Autor rzeczy wielu, w tym albumów (Przygody Powstania Warszawskiego, Generator1000, S/N, Warszawa). Współtwórca Wielkiego Atlasu Ciot Polskich i najwyższego muralu w Warszawie (bo w wolnych chwilach staje się warszawiakiem). Scenarzysta komiksu Maczużni, redaktor zinów „Zsyp” i „Maszin”. Laureat nagrody SUPERHIRO 2013. ha!art 45

numer czytelników

Szczekając na Godota

Michał Rzecznik

Na następnych stronach: Pociąg | Paweł Chmielewski oraz Tomasz Łukaszczyk Tomasz Łukaszczyk, trzydziestodziewięciolatek z Kielc. Absolwent poznańskiego ASP. Na co dzień rzeźbiarz, rysownik, ilustrator, projektant. Wyróżniony przez Unię Europejską na XIV Międzynarodowym Biennale Małej Formy Rzeźbiarskiej w 2003 roku. W tym samym roku zajął I miejsce ex aequo w konkursie Młodych Rzeźbiarzy. Interesuje się malarstwem i rysunkiem, również cyfrowymi, i rzeźbą. Paweł Chmielowski, czterdziestotrzyletni absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, mieszkaniec Kielc. Redaktor naczelny kieleckiego magazynu kulturalnego „Projektor”. Publikował między innymi w Studiach sienkiewiczowskich, „Zeszytach Komiksowych”, Biurze Literackim. Zdobywał nagrody za teksty dramatyczne i fotografie. Autor książek Słowacki w supermarkecie. Szkice o polskim dramacie i Trzech panów przy barze, nie licząc Yorgiego. Opowieść o kieleckim komiksie (w przygotowaniu) oraz scenariuszy powieści obrazkowych. Upotważające Uczłowieczacze | Scenariusz: Xavier De Wol'aj i Siostra Teresa Rosati Xavier De Wol’Aj – studiuje na ASP, członek stowarzyszenia Spirala, zajmuje się oprócz rysowania organizowaniem akcji artystycznych i wystaw. Xavimodo – tylko rysuje komiksy. Siostra Teresa Rosati – nowa postać na krakowskiej scenie komiksu. Amatorka. numer czytelników

ha!art 45

Pociąg

Paweł Chmielewski&Tomasz Łukaszczyk

ha!art 45

numer czytelników

Pociąg

Paweł Chmielewski&Tomasz Łukaszczyk

numer czytelników

ha!art 45

Upotważające Uczłowieczacze