JAARBOEK 2015-2016 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
BACHELOR IN DE LANDSCHAPS- EN TUINARCHITECTUUR BACHELOR NA BACHELOR IN DE LANDSCHAPSONTWIKKELING
HOGESCHOOL GENT School of Arts - KASK ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Omslagfoto: Parc Jean Jacques Rousseau, Ermenonville (Frankrijk) Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Hogeschool Gent Š 2016 v.u.: Hogeschool Gent - School of Arts - KASK Jozef Kluyskensstraat 2 - 9000 Gent Tel: 09/243.36.00
JAARBOEK 2015-2016 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
BACHELOR IN DE LANDSCHAPS- EN TUINARCHITECTUUR BACHELOR NA BACHELOR IN DE LANDSCHAPSONTWIKKELING
HOGESCHOOL GENT School of Arts - KASK ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
INTRO 7
TEAM
9
WOORD VOORAF: JAARBOEK 2015-2016 Rik De Vis
13
STUDIENAMIDDAG ERFGOED & ONTWERP Rik De Vis
17
INTERNATIONALISERING IN DE OPLEIDING LANDSCHAPSARCHITECTUUR 2015-2016 Harlind Libbrecht
SELECTIE 2015-2016 21 1STE JAAR - TUIN Tuin Wagenweg [22]
-Pippa De Kinder -Aaron De Leeuw -----------------------------------------------------
Tuin Groenstraat [26]
-Jonas Wieleman -Bert Monsaert -Pippa De Kinder -----------------------------------------------------
Tuin Poverstraat [34]
-Aaron Platteeuw -Inaki Heymans -David Dufour -----------------------------------------------------
Tuin Queneau [42]
-Inaki Heymans, Sven De Buyser, Maxim Vallons, Babette Audenaert -Pippa De kinder, Wout Fieu, Marie Geldof, Joppe Dehandschutter -----------------------------------------------------
Perspectieftekenen [56]
-Arno Heyerick -Louise Lefebvre ----------------------------------------------------
Handtekenen [58]
-Leo van Damme -Suzan De Grande -Wout Fieu -Marie Geldof ----------------------------------------------------
Internationalisering: studiereis Engeland [63] 59 2DE JAAR - OPENBAAR Victoria Regiapark [70]
-Willem Miseur -Roy Damen -Dries Pattyn -Lennerd Sonneville -Mayke Belmans -Roy Damen -----------------------------------------------------
Stedelijk Ontwikkelingsproject ‘ECOWIJK GANTOIS’( [76]
-Klaas Van der Elst, Eveline Vekemans -Harm Pauwels, Dries Pattyn -----------------------------------------------------
111 3DE JAAR - STAGE & EINDWERK Bachelorproef - Gemeentepark Ijsenbroek [112]
-Kenneth Van der Taelen -Sander Wallays -Tijl De Meulemeester -Elias Declerck
Internationalisering: studiereis Barcelona [137] 139 BANABA - LANDSCHAP Geopark in de Vlaamse Ardennen [140] -Karel Bloeyaert, Nona De Baerdemaeker, Guillaume Vanden Avenne, Robin Vandenberghe, Stijn Vyncke -----------------------------------------------------
The Akamas landscape: between science and myth [146]
-Niels de Couvreur, Tobias van der Els, Joren Jodts, Maarten Dox -----------------------------------------------------
Energielandschap 2.0 [154]
-Robin Vangheluwe, Niels De Couvreur, Jo Vandormael
Reinaertpark [82]
-Vito Timmerman, Joep Van Amelsvoort, Dries Pattyn, Harm Pauwels -----------------------------------------------------
Waarneming, abstractie en creativiteit [88]
-Wolf Compernolle -----------------------------------------------------
Wooninbreiding Poekestraat [92]
-Tieme Coppens, Sonja De Weert -----------------------------------------------------
Seasonal gardens [96]
-Charlotte Herregods, Sharon Deneef, Lukas Perdu, Pieter Reynaert, Joep van Amelsvoort, Harald Scheldeman -----------------------------------------------------
Internationalisering: studiereis Frankrijk-Duitsland-Italië [103]
161 GEPROCLAMEERDEN 165 ONDERZOEK EN DIENSTVERLENING 167
PWO-PROJECT KIDS – KINDEREN IN STEDELIJKE RUIMTES: ONTWIKKELING VAN EEN SOCIAAL EN RUIMTELIJK ONDERZOEKS- EN REFLECTIEKADER Ruben Joye, Pieter Foré, Liza Lauwers
169
-Pippa De Kinder -----------------------------------------------------
VADEMECUM ‘ONTWERPEN VAN DUURZAME GROENE RUIMTEN’ Sylvie Van Damme, Pieter Foré
-Cedric Rasschaert -Pippa De Kinder -Jens De Groote
171 COLOFON
Bouwkundig tekenen [52]
Vormleer en Modelbouw [54]
intro | 5
TEAM
DE TEMMERMAN Wim (Decaan School of Arts KASK) OPLEIDINGSCOÖRDINATOR DELARUE Stefanie (BLTA & BaL) VAKGROEPVOORZITTER DE PAUW Jan (vakgroep Architectonisch Ontwerp) LECTOREN BAELE Dirk CARRIJN Johan DE COCK Nele DELARUE Stefanie DEPESTEL Bart DESCHEPPER Luc DE TEMMERMAN Wim DE VIS Rik FORE Pieter ISSELEE Johan JOYE Ruben LIBBRECHT Harlind MENDONCK Greet POULLIER Caroline VANBROEKHOVEN Ivan VAN DAMME Sylvie VAN RYCKEGHEM Steve BETROKKEN BIJ ONDERZOEK 2015-2016 FORE Pieter (PWO Kids, Vademecum Ontwerp) JOYE Ruben (PWO Kids) LAUWERS Liza (PWO Kids) VAN DAMME Sylvie (Vademecum Ontwerp)
intro | 7
WOORD VOORAF: JAARBOEK 2015-2016
Rik De Vis
“Si hortum in bibliotheca habes, nihil deerit” – Als je een tuin en een bibliotheek hebt, heb je alles wat je nodig hebt. Marcus Tullius Cicero (106-43 v. Chr.)
Een fascinerende* opleiding van landschaps- en tuinarchitecten (* met als synoniemen: betoverend, boeiend, aantrekkelijk, avontuurlijk, opwindend, meeslepend) Op 1 september 2016 is onze opleiding Bachelor in de Landschaps-en tuinarchitectuur 60 jaar! Op 1 september 1956 werd in de Tuinbouwschool van Melle gestart met een driejarige graduaatsopleiding. Vandaag zijn wij met de opleiding uitgegroeid tot een vitale en herkenbare discipline in het Vlaamse (onderwijs)landschap. De School of Arts is sinds september 2011 onze thuishaven en creatieve biotoop. Meer dan 1800 studenten hebben wij een landschapsen tuinarchitecturale vorming gegeven en dit met steeds evoluerende pedagogische en didactische inzichten en methodieken. De wisselende uitdagingen van onze wereld zijn wij niet uit de weg gegaan. De dialoog tussen natuur en cultuur, tussen kunst en wetenschap en de passie om te streven naar schoonheid is nog steeds het kompas in de ontwerpopgaven voor onze jonge studenten.
▼ [bezoek tuin Mien Ruys 13/05/2016, Oostkerke (BE)]
intro | 9
Tientallen docenten hebben hun onderwijswerk en de specifieke leerlijnen van de opleiding steeds geactualiseerd en afgestemd op de Vlaamse en Europese leefruimte. Daarbij kreeg ook de maatschappelijke dienstverlening en het projectmatig onderzoek vorm en werd in de groei van de basisopleiding ook een Bachelor na Bachelor in de Landschapsontwikkeling opgericht. Ook op vlak van tewerkstelling scoort onze professionele bachelor zeer goed. Volgens recente cijfergegevens van de VDAB hebben alle afgestudeerden van 2014-2015 binnen het jaar hun werkplek op de arbeidsmarkt ingenomen. Er staat geen vervaldatum op de zestigjarige opleiding want bij de start van het nieuwe academiejaar hebben meer dan 110 jonge studenten gekozen voor onze fascinerende opleiding van landschaps- en tuinarchitectuur. Vandaag en voor de volle 21ste eeuw wordt onze samenleving geconfronteerd met verschillende grote uitdagingen waaronder globalisering, bevolkingsgroei, klimaatverandering, mobiliteits- en energievraagstukken. Deze uitdagingen hebben allemaal minstens één aspect gemeen: ze komen samen in de ruimte, het landschap rondom ons. Het stroomlijnen aan de hand van ruimtelijke ordening pur sang – de verdeling van de beschikbare ruimte onder alle partijen die er aanspraak op maken – lukt niet meer. Dit betekent dat
▲ [arboretum Kalmthout 16/10/2015 (BE)] ▼ [bezoek tuin Joos Van Tieghem 2/10/2015, Beveren-Leie (BE)]
10 | intro
er meer dan ooit dient ingezet te worden op creatieve, duurzame en robuuste oplossingen. Om deze ambitie te implementeren zullen wij de ruimtelijke projecten van de toekomst op basis van waarden moeten beoordelen (o.a. ruimtelijke kwaliteit, klimaatgezond, identiteit en authenticiteit, robuustheid, welvaart, rechtvaardigheid, sociale cohesie). Vanuit onze onderwijsvisie en -missie kunnen wij samen, docenten en studenten, met het realisatiegericht werken met icoonprojecten of experimenten, onze zoektocht naar nieuwe oplossingen voor de ruimtelijke uitdagingen enthousiast bemoedigen. Onze huidige studenten zullen de kracht moeten hebben om voor Vlaanderen en
Europa sterke ontwerpen te bedenken. Om zo de verbeelding waar te maken om onze planeet mooier en leefbaarder te maken! Rik De Vis Tot slot een filosofische gedachte van Marcus Tullius Cicero (106-43 v. Chr.): “Si hortum in bibliotheca habes, nihil deerit” – Als je een tuin en een bibliotheek hebt, heb je alles wat je nodig hebt.
▼ [bezoek aan Enamebos 17/03/2016, Ename (BE)] ▼▼ [ontwerpworkshop met Arnoud van der Wal 6/11/2015, Gent (BE)]
◄ [bezoek tuin André Van Wassenhove 9/10/2015, Tielt (BE)] ▼ [bezoek boomkwekerij Ebben 4/11/2015, Cuijk (NL)]
▲ [bezoek tuin Joos Van Tieghem 2/10/2015, Beveren-Leie (BE)] ► [bezoek tuin Chris Gyselen 2/10/2015, Oedelem (BE)] ▼ [werken Kreken Van Saleghem 5/11/2015, Sint-Gillis-Waas (BE)]
intro | 11
STUDIENAMIDDAG ERFGOED & ONTWERP
tekst: Rik De Vis
Op vrijdag 29 april 2016 organiseerde de opleiding Landschaps- en Tuinarchitectuur van de Hogeschool Gent een studienamiddag met als thema: ‘Het Groene Erfgoed in Vlaanderen – de toekomst van het verleden in het ontwerp’. Deze studiedagnamiddag heeft de intentie om het actuele ontwerp te plaatsen binnen private en openbare tuinen, parken en specifieke landschappen met een erfgoedwaarde. We stellen hierbij de vraag hoe architectuur kan ontstaan en opgroeien uit zowel het zichtbare als het onzichtbare verleden. De lezingen richten zich tot ontwerpers, beheerders, deskundigen en betrokkenen bij historische tuinen en parken in Vlaanderen. We nemen de inleiding op de lezingen (door Rik De Vis) graag op in dit jaarboek.
Hartelijk welkom op onze studienamiddag. Geachte decaan, Collega’s vakgenoten en studenten, In onze opleidingen binnen de vakgroep ‘Architectonisch Ontwerp’ van de School of Arts – is in het leerproces bewust gekozen om ook een focus op ‘erfgoed’ te plaatsen en dit zowel in een Vlaamse, Europese als Mondiale context. De brandende actualiteit met wat op dit moment gebeurt met ‘werelderfgoed’ dwingt mij als docent tot enige kritische reflectie bij de aanvang van deze studienamiddag. Wij zijn toch een levende biotoop van docenten, kunstenaars, architecten en studenten die met beide voeten in de wereld staan? Wie, zoals in oorlogen, alles verliest, kan zichzelf kwijtraken. Maar wil je volken en naties echt in het hart treffen, dan is hun erfgoed een dankbare prooi. Joris Kilas, kunsthistoricus en archeoloog gaf de volgende bedenking naar aanleiding van een propagandafilm van IS, waarin onvervangbare objecten in het museum van Mosoel en een stadspoort met mokers en drilboren werden vernietigd. Het Iconoclasme is terug. (vernietigen van iconen) De Beeldenstorm van 1566 in onze contreien was hiervan een van de bekendste uitingen. Calvinisten vernielden toen beelden in katholieke kerken en kloosters. Eigenlijk verschillen wij dus niet veel van het kalifaat, waar afbeeldingen van mensen en dieren als afgoderij en heidendom gelden. Waarom worden wij dan kwaad over deze vernielingen? Omdat wij hebben leren kijken naar het ‘roemrijke verleden’ door er niet ’letterlijk’ naar terug te grijpen in tegenstelling met wat IS doet. IS eert het vergane glorieuze islamitische verleden- niet door goede dingen te benadrukken – zoals de gouden eeuw – denk maar aan het Alhambra en het Generalife
▼ [auteur van het boek: Steven Heyde]
intro | 13
van het Abbasidisch kalifaat 749- 1258) toen kunst, architectuur, tuinarchitectuur en literatuur bloeiden- maar grijpt terug naar de primitieve en gewelddadige gewoonten van de middeleeuwen en de zestiende-eeuwse Beeldenstorm. Blijkbaar lijkt het erfkwaad – de vernieling van erfgoed herontdekt? Vandaar zijn pleidooi om dringend meer ‘internationale samenwerking’ om waardevol erfgoed de bescherming te bieden die het verdient en het maatschappelijk nut van erfgoedbescherming in de context van conflicten zelfs als academische discipline te erkennen. Vandaag houden wij het bij onze eigen vakdiscipline: ‘Het Groene Erfgoed in Vlaanderen – de toekomst van het verleden in het ontwerp’. Wij richten ons in het bijzonder tot ontwerpers, beheerders, deskundigen en betrokkenen bij historische tuinen en parken in Vlaanderen. Bij het werken aan historische tuinen, parken en landschappen heeft de landschapsarchitect niet alleen te maken met de vele tijdslagen die een ontwerp hebben veranderd in wat het nu is – ook andere disciplines spreken zich uit over de waarde en waardevolle elementen die er in voorkomen. Dat leidt tot soms starre voorschriften die objecten geen goed doen. Een tuin of park is wezenlijk anders vanwege de veranderlijkheid, de broosheid en het verval door het werken met levend materiaal. De Amsterdamse hoogleraar Erik De Jong vat de tuin op als een ‘opera aperta’ een open kunstwerk waaraan opeenvolgende generaties telkens opnieuw betekenis moeten geven. Sommigen, waaronder Hoogleraar Cultuurhistorie Eric Luiten, onderscheiden typen ontwerpers bij het ontwerpen met groen historisch erfgoed. (nl: de taxonoom, de antiquair, de biograaf, de opportunist) De taxonoom bekijkt de tuin vooral in relatie tot andere historische tuinen en landschappen, waarbij de uniciteit de waarde bepaalt. Hierbij kan de vraag gesteld worden hoe wordt omgegaan met tuinen die geen monumentale status hebben, maar die wel van belang zijn voor de opbouw van een historisch overzicht? De antiquair koestert de tuin als object uit een bepaalde stijlperiode. Hij richt zich op reconstructie: teruggrijpen naar een moment in de tijd en het streven naar een kunsthistorische volkomenheid. (harde restauratie) 14 | intro
Voor de biograaf is elke fase uit het leven van de tuin waardevol. Hij bepleit het in stand houden van de huidige situatie, door consolidatie en waarbij het uitrafelen en tonen van de verschillende tijdlagen het uitgangspunt is. Tot slot de opportunist, hij kiest de geschiktste historische informatie, waarbij deze informatie niet dragend is, maar een bijdrage levert aan de nieuwe ruimtelijke compositie. Kern van de ontwerpoplossing is het toevoegen van een nieuwe laag, waarmee de ontwerper nadrukkelijk zijn eigen stempel drukt. Dit laatste is misschien wel de enige denkbare rol voor een ontwerper. Moeten wij als ontwerpende discipline niet zoeken naar een zinvolle samenhang en waar nodig een nieuwe esthetiek, die historisch groen weer van nu maakt, en tegelijk de geschiedenis respecteert? Daarbij dient de historische waardestelling een meer afgewogen en duidelijke rol in het ontwerpproces te krijgen. Historisch onderzoek, waardoor de landschapsarchitect goed geïnformeerd kan ontwerpen is noodzakelijk. De ontwerper moet kunnen beargumenteren waarom de waardestelling soms is gevolgd, maar op andere momenten niet. Hij moet duidelijk kunnen maken waarom gekozen is voor toevoeging van een nieuw element of nieuwe laag om ontbrekende verbanden aan te brengen om het hedendaagse publiek aan te spreken. De ontwerper moet dit doen in een dialoog met de architectuurhistoricus, andere deskundigen en het publiek. Onze gastsprekers zullen de verschillende stappen in het ontwerpproces onder de loep nemen. DE MAATSCHAPPELIJKE WAARDE EN BETEKENIS VAN DE OPENBARE TOEGANKELIJKHEID VAN MONUMENTEN De maatschappelijke waarde en betekenis van de openbare toegankelijkheid van monumenten zou behandeld worden door de algemeen directeur van HERITA vzw Mevr. Kristl Strubbe. Ik moet haar jammer genoeg verontschuldigen wegens ziekte, maar zij beloofde haar spreekbeurt in het volgende academiejaar te brengen. Wij wensen haar een stevig herstel toe en danken haar voor de medewerking van deze studiedag. HET BELANG VAN ONDERZOEK NAAR DE GESCHIEDENIS VAN HET GROENE ERFGOED Landschapsarchitect Steven Heyde illustreert de rijkdom aan informatie die aan
het licht is gekomen tijdens de analyse van historische kastelen en parken in de zuidelijke Westhoek. Steven is oud student en onderzoeker voor het project ‘De Ieperboog: van herinnering naar visie en auteur van het boek‘ Kasteeldomeinen 1795 -2015 Historische tuinen en parken in de zuiderlijke Westhoek’. Steven behandelt: ‘Het belang van onderzoek naar de geschiedenis van het groene erfgoed’. HEDENDAAGSE LANDSCHAPSARCHITECTUUR MET RESPECT VOOR DE HISTORISCHE CONTEXT is de leidraad van zijn verhaal. Landschapsarchitect Andy Malengier is tevens oud student en heeft als jonge ontwerper reeds vlug een stevige reputatie opgebouwd met zijn herinrichtingen van dorpskernen en begraafplaatsen. Zijn oprechte zoektocht naar schoonheid en echtheid gaat hand in hand zoals hemelse muziek en spiritualiteit samengaan. Andy gaat frontaal in tegen de banaliteit en de verminkte woonomgevingen en landschappen. ‘Hedendaagse landschapsarchitectuur met respect voor de historische context’ is de leidraad van zijn verhaal. Wij hebben nu een korte koffiepauze waarbij u de gelegenheid heeft om de bekroonde inzendingen van de Prijs van de provincie Oost-Vlaanderen voor Architectuur 2015 te bekijken. De thematiek was: Herbestemming van historisch erfgoed. Een zestal projecten werden weerhouden onder andere: •
Omgeving van de oude spinnerij De Porre tot wijkpark in Gentbrugge.
•
De transformatie van een 18de -eeuwse pastoriedomein in Moorsel
•
Een voormalige buurtcinemazaal is herbestemd tot opnamestudio en woning te Merelbeke.
•
Een voormalige steenkapperij wordt een cluster van woonentiteiten in Gentbrugge.
•
Van industriegebouw tot lofts en kantoorruimte in Gent.
•
Een maison de maître: een 19de eeuws herenhuis in het hart van Gent.
°Het boek Kasteeldomeinen is te koop. °Ook het jaarboek van onze opleiding kan aangekocht worden.
REALISATIES UIT DE ONTWERPPRAKTIJK Voor ‘Realisaties uit de ontwerppraktijk’ hebben wij mogen beroep doen op een eminente landschapsarchitect met een indrukwekkende staat van verdienste in het vakgebied zowel als ontwerper, docent en publicist. Hij was o.a. ook lid dagelijks Bestuur Internationale Raad voor Monumenten en Landschappen ICOMOS Vlaanderen. Paul Deroose behoort tot de kleine groep landschapsarchitecten die de zienswijze hebben doen ingang vinden dat een groene aanleg even goed nood heeft aan een sturend concept en een architectuur als dat dit voor een gebouw nodig is. Naast openbare parken, bedrijventerreinen, omgevingsaanleg bij woonwijken, ziekenhuizen, kantoren, musea, sportcentra heeft hij zich ook gaandeweg gespecialiseerd in de restauratie van formele, historische tuinen. HISTORISCHE DREVEN EN WEGBEPLANTINGEN IN VLAANDEREN Als kers op de taart hebben wij nu een specialisten- duo. Thomas Van Driessche en Paul Van den Bremt zijn beiden erfgoedonderzoekers aan het Agentschap Onroerend Erfgoed. Zij zijn tevens de auteurs van het boek ‘Methodologie voor het beheer van historische tuinen en parken in Vlaanderen’. In hun voordracht behandelen zij: ‘Historische dreven en wegbeplantingen in Vlaanderen’. Ik dank oprecht alle sprekers en ook u allen was een schitterend en leergierig publiek. Dank aan de communicatie- en infrastructuurdienst van onze School of Arts, dank aan mijn collega’s en in het bijzonder aan Luc voor de vlotte organisatie. In het mapje tref je ook een beoordelingsformulier aan welke je kan deponeren bij het buitengaan. Volgend academiejaar vieren wij 60 jaar Landschaps- en tuinarchitectuuronderwijs met o.a. een tentoonstelling met werken van al onze oud-studenten. Tot slot nodigen wij u graag uit op een receptie aangeboden door de opleiding, de vakgroep en de School of Arts.
intro | 15
INTERNATIONALISERING IN DE OPLEIDING LANDSCHAPSARCHITECTUUR 2015-2016 Harlind Libbrecht
Studenten Landschapsontwikkeling grote winnaars van ontwerpwedstrijd van LE:NOTRE Institute
Het gerenommeerde LE:NOTRE Institute organiseerde eind 2015 een internationale wedstrijd voor studenten getiteld ‘The Akamas Landscapes Between Science and Myth’. Maar liefst 164 teams uit 37 landen registreerden zich voor deelname. Uiteindelijk werden 24 dossiers ingediend vanuit 13 landen. De studenten van de bachelor na bachelor landschapsontwikkeling kaapten zowel de eerste als de derde prijs weg in de wedstrijd en gingen ook nog eens met een eervolle vermelding van de jury lopen. De eerste prijs was voor het team van Niels de Couvreur, Tobias van der Els, Joren Jodts en Maarten Dox. De derde prijs ging naar Guillaume Vanden Avenne, Thomas Dreesen, Gus van Hoeck en Robin Vangheluwe. Tot slot was er lof en een eervolle vermelding van de jury voor de originele benadering van het project in het voorstel van Fleur Vergote, Nona De Baerdemaecker, Rinus Vanderlinden en Pepijn Verbeeck. De winnende teams mochten hun project gaan voorstellen aan een grote groep van internationale professionals en stakeholders tijdens het LE:NOTRE landscape forum van 16 tot 20 maart 2016 in Paphos, Cyprus. Uitgewerkte projecten, zie verderop vanaf pagina 146.
▼ [de locatie voor het astropark waarvoor het detailontwerp diende gemaakt te worden]
intro | 17
LE:NOTRE Landscape Forum Cyprus 2016 INTERNATIONAL STUDENT COMPETITION The Akamas Landscape Between Science and Myth 1. GENERAL PRESENTATION This International Student Competition is part of the 5th Landscape Forum of the LE:NOTRE Institute. This event will be hosted by the Neapolis University in Paphos, Cyprus from 16th - 20th of March 2016. The forum will focus on the north-western region of Cyprus including the periurban landscape of Paphos and the natural areas of the Akamas peninsula. As referred to in the European Landscape Convention, the forum will reflect on landscapes that might be considered outstanding as well as everyday or degraded landscapes. Both exist in the project area creating a unique set of challenges and potentials.
2. COMPETITION ORGANIZING COMMITTEE Neapolis University of Pafos, Cyprus: Dr. Julia Georgi, Ass. Professor, Head of the Department Architecture, Land and Environment Local experts: Ing. Antonia Theodosiou, Architect & Environmental Engineer, Director of the Akamas Peninsula Project Ing. Ioannis Koutsolambros, Board Member of Pafos 2017 LE:NOTRE Institute: Dr.-Ing. Ellen Fetzer 3. AIM OF THE COMPETITION The LE:NOTRE International Student Competition aims to support integrated and holistic landscape approaches through multidisciplinary student teams elaborating planning and design proposals at various scales. This competition is implemented in close relation to the ‘Akamas Action Plan for Sustainable Development of the Peninsula’ developed
by the Akamas Peninsula Project (A. Theodosiou). 4. JURY MEMBERS • Professor Teresa Andresen, University of Porto, (PT) • Werner Rolf, landscape planner, TU Munich, (DE) • Jamie Liversedge, landscape architect, London, (UK) • Professor Vera Tangari, Federal University of Rio de Janeiro, (Brazil) • Dr. Andreas Christou, Forester-Environmentalist, Department of Forests, Head of Forest Management Office, (CY) • Dr. Kyriakos Themistocleous, architect, Board Member of Technical Chamber of Cyprus, (CY)
▼ [de studenten tijdens het terreinbezoek]
18 | intro
▲ [studenten landschapsontwikkeling nemen prijs in ontvangst] ► [conferentie]
Tussen 25 en 29/11/2015 werd een verkennend bezoek gebracht aan het studiegebied. Er waren studenten aanwezig van de internationale Master in Landschapsarchitectuur van de Anhalt University in Bernburg, studenten van de Ecole Supérieure de Versailles, studenten Landschapsontwikkeling van het KASK (Hogeschool Gent), en lokale studenten van de Neapolis University of Pafos. Er waren inleidende lezingen voor studenten en een groot publiek door Richard Stiles (University of Applied Sciences, Vienna en Le Notre Institute), en door mijzelf, Harlind Libbrecht (KASK, Hogent en Le Notre Institute).
▲ [op de foto de rural werkgroep met o.a. Bert De Jonghe en Arthur De Maeyer]
intro | 19
1BLTA - TUIN 42 TUIN QUENEAU
(DESTELBERGEN)
(DILBEEK)
(FLOBECQ)
Jonas Wieleman, Bert Monsaert, Pippa De Kinder
Aaron Platteeuw, Inaki Heymans, David Dufour
Inaki Heymans, Sven De Buyser, Maxim Vallons, Babette Audenaert
In rijen te leggen keien uit porfier 160 x 100 x 110 mm
9.597 9.578
9.615 2 1
9.765
10.00
9.955
9.945
Pippa De Kinder
V.P.10.00
62
51 7
2
2
32
18
45
32 10
7
13
75
0
Platines uit zandsteen 160 x 100 x 55 mm
9.075
P
247
P
313
8.975
460
P
30
63 1 INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS ENGEGRONDPLAN LAND P
(bolvorm)
Lijngoot 15 cm
15
1948
Oregon Pine steunpaal 150 x 150 x 3000 mm Plantvak in Buxus sempervirens
16
112
Plantvak in Buxus sempervirens (bolvorm)
9.275
INPLANTINGSPLAN 1/1000
821
0 37
Betonnen muurconstructie
Prunus serrulata
Prunus serrulata
83
186
4
28
12
105114 438
20
1 25
6
307
65
45
168
25
23
0
50
433
178
5°
50
15
19
23
0 150
51
177
4
8
0
90°
Jozef Kluyskensstraat
15
Oregon Pine draagbalk 150 x 150 x 4000 mm
450
3
27 3
Plantvak in Cotoneaster dammeri
Oregon Pine oplegbalk 80 x 180 x 3000 mm
1782
4
3
746
DETAIL BETONNEN MUURCONSTRUCTIE
33
19 Voetpad
9.56
2790
7 19 625
439
2
7
17
749
360
15
2 1
2 1
17
25
Betonboordsteen 15 cm
0
252
Gebakken straatsteen 230 x 50 x 80 mm
307
A'
A
8
17
9.245
Leo van Damme, Suzan De Grande, Wout Fieu, Marie Geldof
Arno Heyerick, Louise LefeDETAIL DOORSNEDE B-B' bvre
Lijngoot 15 cm
164 23
In rijen te leggen keien uit porfier 160 x 100 x 110 mm
P
420
17
91
P
In rijen te leggen keien 160 x 100 x 110 mm Staatlaag in zandcement 4 cm Fundering in gestabiliseerd zand 12 cm Gewapende funderingsbeton Ongeroerde aarde
Gebakken straatsteen
6
9.870
sempervirens
6
13 B
33
5
2
5 280 9.475 Plantvak in Buxus
B'
3 2 1
14
3
25
45
1
514
15
°
23
1
29
9.975
6
64
0
135
Gebakken straatsteen uit rode klei 230 x 50 x 80 mm
200 9.495
1%
DETAIL LEGPATROON
283
13
Blauwehardsteentegel 300 x 300 x 50 mm
Plantvak in Buxus sempervirens (bolvorm)
Hoofdingang Kask
17
76
9.615
9.765 9.815
9.945
34
36
23
12
85
2
10
76
1
21
8
10
9.955 161
240
160
188
9.795
0
773
80
202
1510
Cedric Rasschaert, Pippa De Kinder, Jens De Groote
9.65
385
Pippa De kinder, Wout Fieu, Marie Geldof, Joppe Dehandschutter
9.615 9.578 9.56
8.975
9.65
AANZICHT 1
9.515
58 HANDTEKENEN
9.815
Blauwe hardsteenbloktrede 5730 x 360 x 165 mm Mortelbed 2 cm Lijngoot 15 cm
112
9.795
56 3 PERSPECTIEFTEKENEN 12
31
9.870 9.515 9.495
54 VORMLEER EN MODELBOUW
12
(FLOBECQ)
52 BOUWKUNDIG TEKENEN
DETAIL DOORSNEDE A-A'
9.275
9.56
AANZICHT 2
48 TUIN QUENEAU
Gebakken straatsteen 230 x 50 x 80 mm In rijen te leggen keien 160 x 100 x 110 mm Staatlaag in zandcement 4 cm Fundering in gestabiliseerd zand 12 cm Ongeroerde aarde
8 11
Pippa De Kinder, Aaron De Leeuw
34 TUIN POVERSTRAAT
12 4
(LIERDE)
26 TUIN GROENSTRAAT
16,5
22 TUIN WAGENWEG
P
P
Schaal: 1/150
Opmerkingen: fundering tot op vorstvrije diepte en bouwvaste grond
Datum: 26 mei 2016
330
technische informatie - zie bijgevoegde bundel rechterzijde op schaal 1/30
Opmeting en uittekenen van de bestaande toestand van het inkomplein Hogent Campus Bijloke
4514
HOGESCHOOL GENT - Campus Bijloke Fac.: SCHOOL OF ARTS
SITUERINGSPLAN
Opleiding: Landschaps- en Tuinarchitectuur 2015 - 2016
UITVOERINGS- EN MEETTECHNIEKEN 2
Opdrachtnr.:
Bouwkundige tekening
04
Pippa De Kinder
1BLTA 2
1blta | 21
ONTWERPEN 1 + DIGITALE VISUALISATIETECHNIEKEN 2
OPDRACHTGEVER: academisch LOCATIE: Lierde OPPERVLAKTE: 12,04 are PERIODE: september 2015 - november 2015 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Een jong gezin wil zijn tuin zo inrichten dat het een wezenlijk onderdeel wordt van het wooncomplex. Het tuinontwerp zal het buitenleven bevorderen. Naast ruimte voor kinderen verwachten de opdrachtgevers een gezellig terras, een doordachte plaats voor een tuinberging, compost, een creatieve oplossing voor passie voor bloemen, groenten en fruit. In de tuin dient ook een plaats voor het parkeren van de auto voorzien te worden. Studenten worden voor de eerste opdracht geconfronteerd met het thema ‘de omsloten tuin’ en de relatie architectuur – tuin. De buitenruimte wordt ontworpen
als een verlengde van de woning waarin verschillende functies worden ondergebracht. Ze worden op een gepaste manier met elkaar worden verbonden of van elkaar gescheiden. Ruimte-ervaring, schaal, verhoudingen, maat, ritme zijn essentieel. De organisatie en de voorstellingswijze van de verschillende ruimtes en groenvormen vormen de grootste uitdaging.
TUIN WAGENWEG
Begeleiding ‘ontwerpen 1’: Caroline Poullier, Nele De Cock, Bart Depestel, Johan Carrijn Begeleiding ‘digitale visualisatietechnieken 2’: Johan Isselée
Pippa De Kinder
â–ş[grondplan en profiel schaal 1/250] â–ź[grondplan en profiel schaal 1/250]
24 | 1blta
5m
10m
Aaron De Leeuw
0
1blta | 25
ONTWERPEN 1 + DIGITALE VISUALISATIETECHNIEKEN 2
OPDRACHTGEVER: academisch LOCATIE: Destelbergen OPPERVLAKTE: +/- 57,9 are PERIODE: november 2015 - december 2015 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------In de tweede opdracht staat ook dit academiejaar het goed leren observeren, inventariseren en analyseren van de context centraal. Bijgevolg functioneert de site-inventaris en –analyse als een essentieel werktuig waarmee de student de meest geschikte oplossing voor de gegeven site kan uitwerken. Naast de rol van een opdrachtgever die een culturele inhoud geeft aan een opdracht en dus aan een ontwerp, is een terreinbezoek een essentiële manier om “het DNA” van de plek en zijn omgeving te kennen. Er wordt hierbij een algemene werkmethode in vijf stappen toegepast: • •
Inventarisatie van de Bestaande Ruimtelijke Structuur (BRS). Analyse van de contextuele aspecten (de opdrachtgever, de gebruiker(s), de ligging, de architectuur, het budget,…) en BRS.
• • •
Programma opstellen. Structuurplan en Gewenste Ruimtelijke Structuur (GRS)., Ontwerp uittekenen. Vertaling van het programma op het terrein, waarbij men rekening zal houden met alle gegevens, mogelijkheden en beperkingen
Elk tuinontwerp moet een specifieke vorm krijgen aangepast aan de eigen vereisten van de site in kwestie. Zodoende moet het hoofddoel van de inventarisatie en analyse bestaan in het ontdekken van de “sleutels” of “aanwijzingen” op de site; die moeten de ontwerper tonen hoe hij in zijn ontwerpvoorstel optimaal gebruik kan maken van de positieve aspecten van de context waarbij hij tegelijkertijd de negatieve aspecten kan uitsluiten of tot een minimum beperken.
TUIN GROENSTRAAT
Begeleiding ‘ontwerpen 1’: Depestel Bart, Carrijn Johan, De Cock Nele, Poullier Caroline Begeleiding ‘digitale visualisatietechnieken 2’: Johan Isselée
Jonas Wieleman
â–ź[grondplan en profiel schaal 1/250]
28 | 1blta
0
5m
10m
1blta | 29
Bert Monsaert
â–ź[grondplan en profiel schaal 1/250 (opwerking in pastelkrijt)]
30 | 1blta
0
5m
10m
1blta | 31
32 | 1blta
Jonas Wieleman
Mathijs Vandamme
Pippa De Kinder
ONTWERPEN 1
OPDRACHTGEVER: academisch LOCATIE: Dilbeek OPPERVLAKTE: +/- 20 are PERIODE: februari 2016 - maart 2016 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Dat er niet alleen in de Vlaamse Ardennen sterke hellingen zijn, konden de studenten best vaststellen op een terrein in Dilbeek. Een oudere woning met een intact gelaten eenvoudige voorgevel maar met een architecturaal geslaagde verbouwing achteraan, samen met een sterk naar boven hellend terrein, was dit keer de uitdaging. Het grootste probleem stelde zich door de vraag naar een trapveldje van 25 m lang met een maximum helling van 3% en dat op een terrein van gemiddeld 6% helling. De studenten ontdekten al gauw dat door deze ingreep hoogteverschillen zouden ontstaan die dienden te worden opgelost door taluds, trappen, keerelementen of een combinatie hiervan. En dat is nu net de bedoeling van deze opdracht. Ook voor de inplanting van een moestuin, liefst ook met een beperkte helling, en bijhorende
serre, dienden goed doordachte denkpistes te worden doorlopen. Eens te meer kwam tot uiting dat ons beroep heel wat technisch inzicht en ruimtelijk denken nodig heeft om een groene plek te creëren. Die groene ‘ruimte’ moet niet alleen aangenaam zijn om in te vertoeven maar moet ook functioneel en comfortabel blijven ondanks de sterke hellingen. De eerste wens wordt meestal probleemloos ingevuld door het gebruik van verschillende groenvormen en kleurrijke borders, de tweede eis is vooral een kwestie van een goed inzicht te krijgen van de mogelijkheden en beperkingen van het terrein. Mooi om zien altijd hoe de meeste studenten, hoe beperkt ze ook nog maar zijn in ervaring en kennis, toch weer originele ideeën op papier zetten.
TUIN POVERSTRAAT: ONTWERP VAN EEN TUIN MET HOOGTEVERSCHILLEN
Begeleiding ‘ontwerpen 1’: Carrijn Johan, De Cock Nele, Depestel Bart, Poullier Caroline
Aaron Platteeuw
â–¼[grondplan en profiel schaal 1/250]
36 | 1blta
0
5m
10m
1blta | 37
Inaki Heymans
â–¼[grondplan en profiel schaal 1/250]
38 | 1blta
0
5m
10m
1blta | 39
David Dufour
â–¼[grondplan en profiel schaal 1/250]
40 | 1blta
0
5m
10m
1blta | 41
ONTWERPEN 1
OPDRACHTGEVER: academisch LOCATIE: Flobecq OPPERVLAKTE: +/- 60 are PERIODE: april 2015 - mei 2016 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Het Pays des Collines wordt net als in de Vlaamse Ardennen gekenmerkt door een sterk geaccidenteerd reliëf met vele glooiende heuvels. De heuveltoppen zijn nog grotendeels bebost gebleven. De vele beekvalleien daartussen bestaan voornamelijk uit akkerland en weiden, die omzoomd worden met hagen, heggen en knotwilgen. Dit bocagelandschap is typisch voor de streek. Het Pays des Collines heeft een uitgesproken landelijk karakter met veel rust en open ruimte.
De eigenaar vroeg advies voor de omliggende groenzone bij een nieuw gebouwde woning. Hij wil zijn woning graag integreren in het landschap, rekening houdend met de landschappelijke waarden van het Pays des Collines. Het ontwerp zal gebaseerd zijn op de principes van de ‘Arts and Crafts’ stijl met o.a. een kleine waterpartij bij het terras.
TUIN QUENEAU
De Cock Nele, Carrijn Johan, Depestel Bart, Poullier Caroline
Inaki Heymans - Sven De Buyser - Maxim Vallons - Babette Audenaert â–ź [grondplan schaal 1/300]
44 | 1blta
0
6m
12m
1blta | 45
46 | 1blta
0
5m
25m
Inaki Heymans - Sven De Buyser - Maxim Vallons - Babette Audenaert
1blta | 47
48 | 1blta
Pippa De kinder - Wout Fieu - Marie Geldof - Joppe Dehandschutter
â–¼ [grondplan schaal 1/300]
0
6m
12m
1blta | 49
50 | 1blta
0
5m
25m
Pippa De kinder - Wout Fieu - Marie Geldof - Joppe Dehandschutter
1blta | 51
Begeleiding: Ivan Vanbroekhoven
1 1
▼ [aanzicht 2 - schaal 1/300] 9.597 9.578 9.597 9.578
1
9.597 9.578
9.615 9.615
2 1 2 1
AANZICHT 2 AANZICHT 2
9.615
2 1
90° 90°
13 13 5° 5°
90°
330 330 Prunus serrulata
330
821821 16 16
P P
P
16
0
313313
15 cm PrunusLijngoot serrulata
P P
P
2790 2790
2 23 20 20 0 0 13 5° 20
15 15
15
247
P
Prunus serrulata
2790
6
17
15 15 15
460460
GRONDPLAN
247 247 P
Oregon Pine15steunpaal Lijngoot cm 150 x 150 x 3000 mm Plantvak in Lijngoot 15 cm Buxus sempervirens (bolvorm) 9.275
821
7
32
23 23 2 2
17 17 32 32 6 6 7 7
18 18 2 2 2
25 25
1 GRONDPLAN 4514 GRONDPLAN
P P
313
1782
75
307307
9.075
460 30 30
112
37 0
(bolvorm)
25
1 25
112112
23 37 37 23 23 0 0 0 0 0
25 25 4 1 1
19
18
1782 1782
19 19 4 4
439
23 23 0 150 0 150
160160
10
19 7 177
186186 23 0 150
307
18.975 1 4514
9.075 9.075
9.56
Oregon Pine steunpaal 150 x 150 x 3000 mm Plantvak in Oregon Pine steunpaal Buxus sempervirens 150 x 150 x 3000 mm Plantvak (bolvorm)in 9.275 Buxus sempervirens (bolvorm) 9.275
83
186
15 15 3 3 3
Prunus Platines uit zandsteen 160 x 100serrulata x 55 mm
Betonnen muurconstructie 105114 1948 Platines uit zandsteen 160 x 100 x 55 mm 1948 Plantvak in Buxus sempervirens 438 (bolvorm) P Prunus serrulata 8.975 P Platines uit zandsteen 160 x 100 x 55 mm 1948 8.975
9.56 9.56
Plantvak in Cotoneaster dammeri
83 83
15
45
19 19 7 7
439439
625625 177177 625
746746
85 45 45 32 10 10 32 160 32 385 385385
80
0
12
85 85
80 80
12 12 0 0 188 188188
202202 202
6514 4 514 514
17 17 7 7
2 1 2 1
252252
17 7 2 1
252
746
105114 150 Betonnen muurconstructie 50 Betonnen muurconstructie 105114 Plantvak in Oregon Pine draagbalk Buxus sempervirens 438 Plantvak 150 x 150 x 4000 mm (bolvorm)in Buxus sempervirens 438 Prunus serrulata
2 1
5
0 Oregon Pine oplegbalk 80 x 180 x53000 0 mm
Oregon Pine draagbalk 150 x 150 x 4000 mm Oregon Pine draagbalk 150 x 150 x 4000 mm
2 1
A'
4514
52 | 1blta
2 1
15 0 15 0
Plantvak in Cotoneaster Plantvak dammeriin Cotoneaster dammeri
2
12
50
Gebakken straatsteen
8
433
50 50
Betonboordsteen 15 cm
2 2
A' 164 23
Gebakken straatsteen Betonboordsteen 15 cm
6
A
Gebakken straatsteen
Oregon Pine oplegbalk 80 x 180 x 3000 mm Oregon Pine oplegbalk 80 x 180 x 3000 mm
8
P
A'
Plantvak in Buxus sempervirens (bolvorm)
8
P 168 P
A
9.615
Betonboordsteen 15 cm
0
450
9.65
17
450 450 433 433
420
Lijngoot 15 cm
9.615 9.578 9.56 9.615 9.615
Plantvak in Buxus sempervirens (bolvorm) Plantvak in Buxus sempervirens (bolvorm)
33 0 0 17 17
178 178 168 2 168 1 12 178
65
4
P
28
P P
B
A
sempervirens
6
65 65
4 4 28 28 51
Voetpad
4 51 3351
749
B'
13
4 4 33 33
Voetpad
3
27 Voetpad
6 45
P
749 749
B
45
5
3 19 73 73 2 2
6 6 45 45
9.245 P 360 P P P
2
In rijen te leggen keien uit porfier 160 x 100 x 110 mm In rijen te leggen keien uit porfier 160 x 100 x 110 mm
In rijen te leggen keien uit porfier 160 x 100 x 110 mm
17
9.975 B
164 23 3 164 21 23
14
3
3 2 1
B'
6 6 13 13
15
°
1
7
17
8 17 8 7 1
8
360
0
5 135
23
283 213
45 45
1
42 14 2
Hoofdingang Kask B'
13
Blauwehardsteentegel 300 x 300 x 50 mm 1
5
1
29
3 3 19 19
91
P
76
1
1
7 7 17 17
9.870
9.245 9.245 360
23 3 23 3
9.765 9.815 9.765 9.815
9.765 25 9.815 9.945 5 25 280 5 9.475 Plantvak in Buxus 280 sempervirens 9.475 Plantvak in Buxus 420 sempervirens 15 cm 2Lijngoot 55 420 Lijngoot 15 cm 280 9.475 Plantvak in Buxus
283 9.975 9.975
9.65 9.65 9.65
8.975
9.815
Hoofdingang Kask
V.P.10.00 283
8.975 8.975
9.615 9.578 9.615 9.56 9.578 9.56
9.765
9.945 9.945
Hoofdingang Kask
9.65 9.65
6 6 33 33
773
15 15
64 64
1510
21
91 9.495 91
9.945 9.945
V.P.10.00 1 AANZICHT
0 0 13 13
76 76
1 1 21 21
773
200 200 1 9.495 29 9.495 Gebakken straatsteen uit91rode klei 9.870 230 x 50 x 80 2mm 200 9.870
9.795
AANZICHT 1 10.00 9.945 9.955 AANZICHT 1
9.795 9.955 9.795240 161 9.955 2 240 161 0 1 76 02 Blauwehardsteentegel 1 300 x 300 x 50 mm 76 9.795 Blauwehardsteentegel 300 x 300 x 50 mm 9.955 135 240 161 ° 135 02 °1 76
▼ [grondplan - schaal 1/300]773
Gebakken straatsteen uit rode klei 230 x 50 x 80 mm Gebakken straatsteen 8 uit rode klei 2301x050 x 80 mm
9.955 9.955
V.P.10.00
1510 1510
8 10 8 0 1
10.00 10.00
9.795 9.795
9.765 9.765 9.815 9.815
30
9.870 9.5159.870 9.495 9.515 9.495
9.515
9.275
9.56
AANZICHT 2
▼ [aanzicht 1 - schaal 1/300]
9.870 9.515 9.495 9.515 9.515
9.275 9.275
9.56 9.56
75 75
Pippa De Kinder
BOUWKUNDIG TEKENEN
Blauwe hardsteenbloktrede 5730 x 360 x 165 mm Mortelbed 2 cm Lijngoot 15 cm
8 12 4 11
DETAIL DOORSNEDE A-A' 34 16,5
▼ [detail doorsnede B-B’ - schaal 1/30]
3 2
In rijen te leggen keien uit1%porfier 160 x 100 x 110 36mm
1
In rijen te leggen keien 160 x 100 x 110 mm Staatlaag in zandcement 4 cm Fundering in gestabiliseerd zand 12 cm Gewapende funderingsbeton Ongeroerde aarde
5730 x 360 x 165 mm Mortelbed 2 cm Lijngoot 15 cm
16,5
▼ Blauwe [detail legpatroon - schaal 1/30] hardsteenbloktrede
Gebakken s In rijen te le Staatlaag in Fundering in Ongeroerde
34
3 DETAIL36DOORSNEDE B-B' 2 1
In rijen te leggen keien 160 x 100 x 110 mm Staatlaag in zandcement 4 cm Fundering in gestabiliseerd zand 12 cm Gewapende funderingsbeton Ongeroerde aarde
1%
12
Blauwe ha 573 Mo L
31
112
51
25 62 DETAIL DOORSNEDE B-B'
25 307
62
DETAIL BETONNEN MUURCONSTRUCTIE 31
5
112
51
mm 15 78 6
DETAIL DOORSNEDE A-A'
Gebakken straatsteen 230 x 50 x 80 mm In rijen te leggen keien 160 x 100 x 110 mm Staatlaag in zandcement 4 cm Fundering in gestabiliseerd zand 12 cm Ongeroerde aarde
12
mm
▼ [detail doorsnede A-A’ - schaal 1/30]
307
Gebakken straatsteen 230 x 50 x 80 mm
1blta | 53
Cedric Rasschaert 54 | 1blta
VORMLEER EN MODELBOUW
Begeleiding: Ivan Vanbroekhoven
â&#x2013;² [rijk <-> arm]
Begeleiding: Ivan Vanbroekhoven
Pippa De Kinder
VORMLEER EN MODELBOUW
Jens De Groote
▲ [jager <-> prooi]
▲ [realiteit <-> fantasie]
Arno Heyerick 56 | 1blta
PERSPECTIEFTEKENEN
Begeleiding: Bart Depestel
Begeleiding: Bart Depestel
Louise Lefebvre
PERSPECTIEFTEKENEN
1blta | 57
Leo van Damme 58 | 1blta
HANDTEKENEN Begeleiding: Caroline Poullier
Begeleiding: Caroline Poullier
Suzan De Grande
HANDTEKENEN
1blta | 59
Wout Fieu 60 | 1blta
HANDTEKENEN Begeleiding: Caroline Poullier
Begeleiding: Caroline Poullier
Marie Geldof
HANDTEKENEN
1blta | 61
62 | 1blta
INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS ENGELAND
16 mei - 19 mei 2016 Begeleiders: Johan Carrijn Nele De Cock Bart Depestel Johan Isselée Caroline Poullier Ivan Vanbroekhoven
▼[Rousham Gardens, Rousham (ENG)]
▲[Blenheim Palace, Woodstock (ENG)]
1blta | 63
▲[Broughton Grange, Broughton (ENG)] ◄▲[Wisley Garden, Wisley (ENG)] ◄[St Catherine’s College, Oxford (ENG)]
▲[Oxford Botanical Garden, Oxford (ENG)] ◄[Broughton Castle, Broughton (ENG)] ▼[Broughton Grange, Broughton (ENG)]
64 | 1blta
▲[Ditchley Park, Enstone (ENG)]
▲[Ditchley Park, Enstone (ENG)]
▲[Broughton Castle, Broughton (ENG)] 1blta | 65
▲[Ditchley Park, Enstone (ENG)] ►[Oxford Botanical Garden, Oxford (ENG)] ▼[Broughton Grange, Broughton (ENG)]
◄ [Rousham Gardens, Rousham (ENG)] ▼ [Broughton Grange, Broughton (ENG)]
66 | 1blta
â&#x2013;¼[Rousham Gardens, Rousham (ENG)]
1blta | 67
2BLTA - PUBLIEKE RUIMTE 70 VICTORIA REGIAPARK (GENTBRUGGE)
Willem Miseur, Roy Damen, Dries Pattyn, Lennerd Sonneville, Mayke Belmans, Roy Damen
92 WOONINBREIDING POEKESTRAAT (LOTENHULLE)
Tieme Coppens, Sonja De Weert
76 STEDELIJK ONTWIKKELINGSPROJECT ‘ECOWIJK GANTOISE’ (GENTBRUGGE)
Klaas Van der Elst, Eveline Vekemans, Harm Pauwels, Dries Pattyn
96 SEASONAL GARDENS (MAINAU, DE)
Charlotte Herregods, Sharon Deneef, Lukas Perdu, Pieter Reynaert, Joep van Amelsvoort, Harald Scheldeman
82 REINAERTPARK
88 CREATIEVE OPDRACHT
(DESTELBERGEN)
(N.V.T.)
Vito Timmerman, Joep Van Amelsvoort, Dries Pattyn, Harm Pauwels
Wolf Compernolle, studenten 2BLTA
103 INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS FRANKRIJKDUITSLAND-ITALIË
2blta | 69
ONTWERPEN 2
OPDRACHTGEVERS: Academisch LOCATIE: Gentbrugge OPPERVLAKTE: 2,4ha PERIODE: oktober 2015 - november 2015 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Het Victoria Regiapark wordt een buurtpark bij het wooninbreidingsproject Den Draad. Het park van 2,4 hectare zal ervoor zorgen dat de woonwijk met een 90 tal nieuwe woningen, appartementen en bedrijven een zeer groen karakter krijgt. Op de site bevond zich destijds de plantenkwekerij van Louis Van Houtte, de plant- en boomdeskundige uit de 19de eeuw. De bewaard gebleven markante bomen uit zijn arboretum krijgen hun verdiende plaats in het ontwerp van het park. Het wordt een aangename verblijfsplek voor jong en oud. Kinderen moeten er op een natuurlijke manier kunnen spelen. Er is ruimte voor diver-
se verblijf- en recreatie functies. Ecologie en duurzaamheid worden vertaald in ruimtelijke principes. Zo dient er ruimte te zijn voor het bufferen van water en is de groeninrichting gericht op een zelfredzaam beheer. Een globale landschappelijke visie over de verdere ontwikkeling van het Victoria Regiapark en omgeving is van cruciaal belang in het volledige project. Centrale vraagstuk is â&#x20AC;&#x153;hoe kan het buurtpark ruimtelijk en maatschappelijk een centrale plek vormen in de 19de eeuwse stadsgordel?â&#x20AC;?.
VICTORIA REGIAPARK
Begeleiding ‘ontwerpen 2’: Luc Deschepper, Harlind Libbrecht en Steve Van Ryckeghem Begeleiding ‘digitale visualisatietechnieken 3’: Johan Isselée
72 | 2blta
Willem Miseur
Roy Damen 2blta | 73
Lennerd Sonneville
Dries Pattyn
Roy Damen
Mayke Belmans
ONTWERPEN 2
OPDRACHTGEVERS: Ecowijk cvba IN SAMENWERKING MET: Stedelijk Ontwikkelingsbedrijf Gent LOCATIE: Gentbrugge OPPERVLAKTE: 5 ha PERIODE: november 2015 - december 2015 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Met de sloop van het Ottenstadion, de vroegere thuisbasis van voetbalclub AA Gent, en de herlokalisering van de tennis-, wielrenners-, hockey- en atletiekclub zal in de dicht bebouwde stadsrand een terrein van 5 hectare vrijkomen voor de bouw van een nieuwe woonwijk, met name de Ecowijk Gantoise. In de kern van de wijk wordt een nieuw park gecreĂŤerd voor de toekomstige bewoners en de wijk Gentbrugge. Als centrale ambitie voor dit project geldt een streven naar een uiterst duurzame ecowijk binnen de stedelijke context van Gentbrugge. Duurzaamheid wordt ruimer gezien dan energieefficiĂŤntie. Het sociaal en economisch aspect van duurzaamheid is evengoed belangrijk voor beide partners. Het sociaal aspect komt naar voren binnen een uitvoerig consultatieproces waarbij de stad, omwonenden en toekomstige eigenaars allen worden gehoord. Parallel met dit publiek traject, zal het projectteam een
reeks thematisch workshops organiseren waar bouwexperts, specifieke stadsdiensten en het design team samenkomen en het eerste verkavelingsconcept evalueren. De opdracht omvat een ontwerp voor de open ruimte tussen de voorgestelde bouwvolumes van verkavelingsconcept 1.0 en de afwerking van de paden en wegen doorheen de wijk. Er wordt rekening gehouden met de ambities van de de opdrachtgevende partner en de stad Gent. Evengoed wordt er gerefereerd naar de huidige context. De opgemaakte ontwerpen zullen zich uitspreken over circulatie, zonering, inplanting en vegetatietypes. De ontwerpen spelen in op het stedelijk karakter van de wijk en zullen daarom een gebruiks- en onderhoudsvriendelijke oplossing voorstellen die een meerwaarde vormen voor mens en natuur.
STEDELIJK ONTWIKKELINGSPROJECT ECOWIJK GANTOISE
Luc Deschepper, Harlind Libbrecht en Steve Van Ryckeghem
78 | 2blta
Klaas Van der Elst - Eveline Vekemans
80 | 2blta
Harm Pauwels - Dries Pattyn
ONTWERPEN 2
OPDRACHTGEVER: academisch LOCATIE: Kerkham, Destelbergen OPPERVLAKTE: +/- 8 ha PERIODE: februari 2016 - april 2016 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De percelen waarop zich het huidige Reinaertpark bevindt, stonden in de eerste helft van de 19e eeuw vermeld op een primitieve kadasterlegger als “bois d’agrément” (lustbos), “jardin” (tuin) en “bois” (bos). Op 4 oktober 1967 overleed de heer Van Acker. Na een reeks moeilijke onderhandelingen met het gemeentebestuur verkochten de erfgenamen het goed aan de gemeente Destelbergen op 1 juli 1975. Voor de aankoop van het domein betaalde de gemeente ruim € 325.000. Bij K.B. van 3 juni 1977 ontving de gemeente echter een betoelaging van € 136.000. Hieraan was een duidelijke voorwaarde verbonden: het park moest de bestemming krijgen van openbare groene ruimte voor passieve recreatie. De opdracht: LANDSCHAPSSTRUCTUUR • Historisch: gedetailleerde analyse historische foto’s • Hedendaags METHODE • wandelen • kijken • schetsen/fotograferen
• •
filmen: scenografie noteren (in A5 notitieboekje zonder lijnen)
PRINCIPES • omgaan met exoten: ruggengraat van de historische parken >visie • renovatie: afgetakelde parken (ong. 150 jaar oud) >visie http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/methodologie-voor-het-beheer-van-historischetuinen-en-parken-in-vlaanderen • evolutie weergeven NIEUWE FUNCTIES Uitbreiding kasteel met publieke functies: De nieuwbouw omvat: • Een “front-office”: een centraal onthaal voor o.c.m.w., gemeentediensten, politie • Loketten burgerzaken, omgevingszaken, sociale zaken • Raadszaal voor gemeenteraadszittingen • Technische lokalen als toiletten, c.v. installatie, bergingen, keuken personeel
REINAERTPARK
Harlind Libbrecht, Luc Deschepper en Steve Van Ryckeghem
84 | 2blta
Vito Timmerman - Joep Van Amelsvoort - Dries Pattyn - Harm Pauwels
â&#x2013;ź [grondplan schaal 1/600]
2blta | 85
86 | 2blta
Vito Timmerman - Joep Van Amelsvoort - Dries Pattyn - Harm Pauwels
2blta | 87
ONTWERPEN 2
OPDRACHTGEVER: academisch LOCATIE: n.v.t. OPPERVLAKTE: n.v.t. PERIODE: april 2016 - mei 2016 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Deze opdracht omvat geen ontwerpopgave voor een concrete situatie maar vormt een training voor belangrijke vaardigheden waarover een landschaps- en tuinarchitect dient te beschikken. Het gaat om waarneming, abstractie van het hetgeen waargenomen werd en dit als creatieve inspiratie voor een nieuw ontwerp. Binnen de directe leefomgeving van de student dient hij of zij op zoek te gaan naar een sprekend beeld. Geen objectief beeld maar iets wat bij een eerste indruk weinig bijzonder is maar dat bij nader toezien toch aangrijpend in beeld kan gebracht worden. Door eliminatie van de context en alle vooroordeel blijft een boeiend beeld over. Dit beeld of object wordt beschreven naar bekende vormgevingsprincipes en â&#x20AC;&#x201C;
middelen maar vooral naar de indruk die het nalaat. Deze beschrijving wordt dan aangewend om een nieuw beeld of object te ontwerpen zonder achtergrond van concreetheid. Dit kan buiten de context van deze opdracht verder leiden tot een aanwendbaar object of gebruik. De resultaten leidden tot de ervaring dat andere ogen een andere blik werpen op de werkelijkheid en dat creativiteit aangeleerd en gevoed kan worden door persoonlijke vrijheid van kijken. (achtergrondfoto: Wolf Compernolle)
WAARNEMING, ABSTRACTIE EN CREATIVITEIT
Luc Deschepper, Harlind Libbrecht en Steve Van Ryckeghem
90 | 2blta
studenten 2BLTA
2blta | 91
studenten 2BLTA
ATELIER STADS- EN LANDSCHAPSPLANNING
OPDRACHTGEVER: academisch LOCATIE: Lotenhulle (Aalter) OPPERVLAKTE: +/- 8 ha PERIODE: februari 2016 - mei 2016 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------De projectzone is gelegen in Lotenhulle nabij de grens met Poeke, beiden deelgemeenten van Aalter. Poeke en Lotenhulle worden in het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan beschouwd als twee afzonderlijke woonkernen, waartussen een specifieke relatie bestaat onder de vorm van het kasteelpark van Poeke. Dit kasteelpark zorgt enerzijds voor een ruimtelijke scheiding tussen de twee kernen, maar creëert anderzijds een ruimtelijk aaneengesloten geheel dat zich onderscheidt van de omliggende open ruimte. Het projectgebied werd in het gewestplan ingekleurd als woonuitbreidingsgebied, en wordt begrensd door volgende straten: • O: Lomolenstraat • W: Poekestraat • Z: Kasteelstraat Gezien ruimte een schaars goed is, springt Vlaanderen hiermee zorgvuldig en duurzaam om. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen schuift dan ook specifieke woondichtheden naar voor bij het ontwikkelen van nieuwe woonomgevingen. In het stedelijk gebied bedraagt dit 25 woningen per hectare, voor kernen van het buitengebied - zoals hier het geval - wordt 15 woningen per hectare als minimum gehanteerd. Het projectgebied in deze oefening bedraagt ongeveer 8ha. Voor het bereiken van de sociale huisvestingsnorm dient minstens 25% uit sociale woningen te bestaan.
Bij de uitwerking van dit project dienen de randvoorwaarden opgelegd in het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS Aalter) opgevolgd te worden, en verwerkt in jullie ontwikkelingsvisie: […] In de toekomst kan dit woonuitbreidingsgebied gedeeltelijk ontwikkeld worden, met respect voor de natuurlijke en landschappelijke kwaliteiten ervan. Structuurbepalende en identiteitsbepalende elementen dienen maximaal behouden te blijven (voetwegen, oude trambedding) en belangrijke zichten (o.m. vanuit de Kasteelstraat en de Lomolenstraat) dienen open gehouden te worden. Het groen moet substantieel zijn en mag niet herleid worden tot restgroen. De relatie tussen het gebied en de omgeving is hierbij essentieel. De ontwikkeling van het gebied moet passen binnen een globaal inrichtingsplan of stedenbouwkundig ontwerp. […] (Grontmij Belgroma (2003). Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Aalter. p.122) […] Hierbij moet rekening gehouden worden met de landschappelijke waarde van het binnengebied, en de mogelijke ruimtelijke verbinding die kan gelegd worden met het kasteelpark van Poeke. […] (Grontmij Belgroma (2003). Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Aalter. p.161)
WOONINBREIDING POEKESTRAAT
Rik De Vis, Harlind Libbrecht, Steve Van Ryckeghem
Tieme Coppens - Sonja De Weert 94 | 2blta
â&#x2013;ź [analyse - infrastructuur en groenstructuren]
2blta | 95
INTERNATIONAAL PROJECT
OPDRACHTGEVER: academisch LOCATIE: Mainau, Duitsland OPPERVLAKTE: ongekend PERIODE: 12-15 oktober 2015 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Het ontwerpen van tuinen op het bloemeneiland Mainau in de Bodensee in Duitsland, een plek met een naam als een klok, is voor studenten een hele eer. Als het resultaat van een ontwerpwedstrijd de uitvoering van de eigen tuin is, dan is de motivering van de jonge ontwerpers des te groter. In internationale teams van Duitse (Technische universiteit, Nürtingen) en Belgische studenten (KASK, Hogent, Gent) worden ontwerpen gerealiseerd binnen het thema ‘achter hoge kasteelmuren ridderorden en barokke glorie/ glans’. De studenten werken in het palmenhaus, de verbouwde orangerie op het eiland. De bezoekers kunnen de studenten bevragen want het palmenhaus blijft open tijdens de ontwerpworkshop. De resultaten van twee dagen intensief wer-
ken worden door een internationale jury beoordeeld. Er zijn vijf winnende groepen waarvan de tuin wordt uitgevoerd. ‘Seasonal Gardens – very secret The Seasonal Gardens present, for the fourteenth time in succession, the end results of prize-winning garden designs by landscape architecture students. Students from the University of Economics and Environment in Nürtingen-Geislingen and from the University College Ghent in Belgium designed and helped to build the five gardens for this year’s theme “Secret Gardens”. They drew their inspiration from medieval and baroque pleasure gardens.’
SEASONAL GARDENS
Harlind Libbrecht
▼[1st Secret Gardeners Daniela Burghardt und Charlotte Herregods]
▼[2nd You think you have secrets, but you don‘t Sharon Deneef und Amanda Schmidt]
▼[3rd The secret Garden Lukas Perdu und Pieter Reynaert]
98 | 2blta
▼[4th Mystery of your mind Tamara Kunkel und Joep van Amelsvoort]
▼[5th Growing Trust Evelyn Dufner und Harald Scheldeman]
De Deelnemers: A Secret Gardeners Daniela Burghardt und Charlotte Herregods B Modern Landscaping Sebastian Dages und Vito Timmermann C Longing for Rest Stefanie Dittrich und Eveline Vekemans D Growing Trust Evelyn Dufner und Harald Scheldeman E The secret in between Fabian Guggolz und Dries Pattyn F Secret in us Lara Heinisch und Nicolas Rombaut G Mystery of your mind Tamara Kunkel und Joep van Amelsvoort H Secrets in the Mirror Katharina Mairle und Joost van Malderen I You think you have secrets, but you don‘t Sharon Deneef und Amanda Schmidt J Secret entrance Victor Vlerick und Steven Zeise K The secret Garden Lukas Perdu und Pieter Reynaert De Jury: • Prof. Karl H.C. Ludwig (HfWU Nürtingen-Geislingen) • Prof. Harlind Libbrecht (HoGent) • Ingo Schwehr (VGL Baden-Württemberg) • Dieter Grau (Atelier Dreiseitl) • Lisa Böhnke (Mainau GmbH) • Matthias Wagner (Mainau GmbH) • Julia Sutter (Mainau GmbH) • Julian Kurz (Tutor HfWU Nürtingen) • Nina Busse (Mainau GmbH) • Katharina Griesbaum (Mainau GmbH, Protokoll)
2blta | 99
100 | 2blta
2blta | 101
102 | 2blta
INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS FRANKRIJKDUITSLAND-ITALIË
DER ZEIT IHRE KUNST, DER KUNST IHRE FREIHEIT. DE BAROK- EN DE LANDSCHAPSTUINEN VAN MIDDEN EUROPA. 9 mei - 20 mei 2016 Begeleiders: Rik De Vis Ruben Joye
▲ [Cathédrale Notre-Dame de Reims, Reims (FR)] ►[Vaux-le-Vicomte, Melun (FR)]
▲[Parc Jean-Jacques-Rousseau, Ermenonville (FR)]
2blta | 103
◄ [schetsoefening Schlossgarten Heidelberg, Heidelberg (DE)] ▼ [Schlossgarten Schwetzingen, Schwetzingen (DE)]
▲[Schlossgarten Heidelberg, Heidelberg (DE)] ►[Schloss Schwetzingen, Schwetzingen (DE)] ▼[Schloss Schwetzingen, Schwetzingen (DE)]
▼[Riemer park, Munchen (DE)]
▼[Riemer park, Munchen (DE)]
104 | 2blta
2blta | 105
▲[Palazzo Giardino Giusti, Verona (IT)] ◄▲[Schlosspark Nymphenburg, Munchen (DE)] ◄[Schlosspark Nymphenburg, Munchen (DE)]
▲[Schlosspark Nymphenburg, Munchen (DE)] ◄[Burano, Venetië (IT)] ▼[Burano, Venetië (IT)]
106 | 2blta
Dries Pattyn
â&#x2013;ź[geschetst reisverslag, Dries Pattyn]
2blta | 107
◄ [Villa Barbarigo, Galzignano (IT)] ▼ [Isola Bella, Lago Maggiore (IT)]
▲[Villa medicea di Castello, Firenze (IT)] ◄[zicht vanaf Torre Guinigi, Lucca (IT)] ▼[Giardini Botanici Villa Taranto, Lago Maggiore (IT)]
2blta | 109
â&#x2013;ź[groepsfoto vanuit de Giardino Bardini, Firenze (IT)]
3BLTA - STAGE & BACHELORPROEF 112 BACHELORPROEF - GEMEENTEPARK IJSENBROEK (MERELBEKE)
120 BACHELORPROEF - GEMEENTEPARK IJSENBROEK (MERELBEKE)
Kenneth Van der Taelen
Sander Wallays
126 BACHELORPROEF - GEMEENTEPARK IJSENBROEK (MERELBEKE)
130 BACHELORPROEF - GEMEENTEPARK IJSENBROEK (MERELBEKE)
Tijl De Meulemeester
Elias Declerck
137 INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS BARCELONA
3blta | 111
BACHELORPROEF
OPDRACHTGEVER: academisch LOCATIE: Merelbeke OPPERVLAKTE: +/- 15 ha PERIODE: februari 2016 - juni 2016 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------De bachelorproef als geïntegreerde projectstudie vormt het sluitstuk van de opleiding. De finaliteit behelst een architectonisch ontwerp van een landschapsproject / publieke ruimte op meso en/of macro niveau. Het leerproces verloopt in drie fazen nl.: de verkenningsfase, de fase van het verdiepen/focussen en de reflexiefase, waarbij de student zowel in teamverband als individueel wordt uitgenodigd om dynamisch en interactief te handelen in het atelier- gebeuren. De student kan alle verworven kennis en attitudes geïntegreerd toepassen in een procesmatige ontwerpmethodiek om een duurzaam, ruimtelijk en architecturaal concept
te ontwikkelen. Daarbij dient de student de startcompetentie ontwikkeld te hebben om een professioneel dossier uit te werken dat aan de gangbare Europese normen van het vakgebied Landschaps- en Tuinarchitectuur voldoet. Een belangrijke uitdaging naast de werkorganisatie bestaat hierin dat de student de grote hoeveelheid aan informatie moet leren te ‘ assimileren ‘ en te leren ‘ hoe’ daarmee efficiënt aan de slag te gaan. ( cfr. de werkcolleges , beleidsvisies, digitale informatiedragers, kaartmateriaal, terreinanalyses , referentieprojecten, flankerende lessen enz.…)
BACHELORPROEF GEMEENTEPARK IJSENBROEK
Rik De Vis, Harlind Libbrecht, Luc Deschepper
A
A’
D
D’
E
E’
Kenneth Van der Taelen
F
▼ [masterplan, schaal 1/2000]
0
20m
100m
C
B C’
B’
F’
C
C’
B
B’
F
3blta | 115
116 | 3blta
Kenneth Van der Taelen
3blta | 117
118 | 3blta
Kenneth Van der Taelen
3blta | 119
Sander Wallays 120 | 3blta
â&#x2013;¼ [masterplan, schaal 1/2000]
0
20m
100m
3blta | 121
122 | 3blta
Sander Wallays
3blta | 123
124 | 3blta
Sander Wallays
3blta | 125
Tijl De Meulemeester
â&#x2013;¼ [masterplan, schaal 1/2000]
0
20m
100m
3blta | 127
128 | 3blta
Tijl De Meulemeester
3blta | 129
Elias Declerck 130 | 3blta
â&#x2013;¼ [masterplan, schaal 1/2000]
0
20m
100m
3blta | 131
132 | 3blta
Elias Declerck
3blta | 133
134 | 3blta
Elias Declerck
3blta | 135
136 | 3blta
INTERNATIONALISERING: STUDIEREIS BARCELONA
14 maart 2016 - 18 maart 2016 Begeleiders: Harlind Libbrecht Dirk Baele Jan De Pauw
▼[Botanical garden, Barcelona (ES)]
▲[Metro, Barcelona (ES)]
▲[Groepsfoto, Barcelona (ES)]
▲[Palacio, Barcelona (ES)]
3blta | 137
Opbrakel
BANABA LANDSCHAPSONTWIKKELING Brakelbos + 135m
140 Muziekberg + 148m GEOPARK IN DE VLAAMSE ARDENNEN
Flobecq Bois + 126m
(VLAAMSE ARDENNEN) Ronse
Mobiliteit macro Nona De Baerdemaeker, Guillaume Vanden Karel Bloeyaert,
Avenne, Robin Vandenberghe, Stijn Vyncke
Beheer
146 THE AKAMAS LANDSCAPE: BETWEEN SCIENCE AND MYTH (CYPRUS)
Niels de Couvreur, Tobias van der Els, Joren Jodts, Maarten Dox
BWK-Kaart
154 ENERGIELANDSCHAP 2.0 Mobiliteit meso (Eeklo)
Robin Vangheluwe, Niels De Couvreur, Jo Vandormael
Fietsknooppunten + oude tramlijn
BRON: www.fietsnet.be
Georoute
BaL | 139
PROJECTEN LANDSCHAPSONTWERP I
IN SAMENWERKING MET: n.v.t. LOCATIE: Vlaamse Ardennen OPPERVLAKTE: nvt PERIODE: september 2015 - november 2015 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------HET CONCEPT GEOPARK: Een geopark is een kwaliteitslabel voor landschappen waarin drie hoofddoelstellingen worden beoogd: landschapsbescherming, duurzame regionale ontwikkeling en geo-educatie. Geoparken bevorderen regionale identiteit, creëren een groter bewustzijn voor lokale landschapsbeschermingsthema’s door geo-educatie en spelen een rol als raamwerk voor regionale duurzame ontwikkeling. De student bestudeert een voorbeeld van een bestaand geopark, analyseert de daar behandelde thema’s, en onderzoekt wat de mogelijke aanknopingspunten zijn met de Vlaamse Ardennnen. DE VLAAMSE ARDENNEN ALS CASE: Het studiegebied van de Vlaamse Ardennen vormt geologisch de noordrand van het continent in het Tertiair. Er wordt onderzocht welke landschappen een illustratie kunnen
vormen voor het ontstaansverhaal van ons landschap. Onder leiding van geoloog Dr. Marie Christine Van Maercke- Gottigny werd het studiegebied bezocht en de geologie ter plaatse verklaard. UNESCO WERELDERFGOED: Geoparken zijn een succesverhaal omdat de politieke wereld de erkenning van geoparken als UNESCO-Werelderfgoed met open armen ontvangt. Dit is nog niet zeer bekend in Vlaanderen, maar de studie in samenwerking met de lokale stakeholders kan een opening betekenen in de visie van de lokale politici.
GEOPARK IN DE VLAAMSE ARDENNEN
Harlind Libbrecht
K. Bloeyaert - N. De Baerdemaeker - G. Vanden Avenne - R. Vandenberghe - S. Vyncke 142 | BaL
Geologische situering Oudenaarde
Sint - MariaHorebeke Sint - KnornelisHorebeke
Zegelsem
Burreken Schorrisse Perimeter 1
Perimeter 3
Nederbrakel
Perimeter 2 Opbrakel
Muziekberg + 148m
Brakelbos + 135m
Flobecq Bois + 126m
Ronse
Mobiliteit macro
Mobiliteit meso
Fietsknooppunten + oude tramlijn
Hoogteprofiel
DEELCONCEPT: Versterken van de beekvalleien valleien zichtbaarder maken in het landschap beleving langs het water gebruik maken van de bestaande structuren bronbossen
Beheer
DEELCONCEPT: Relatie Burreken en Gemeenten economische voordelen voor de omliggende dorpen
biologisch zeer waardevol
BWK-Kaart
complex biologisch waardevol biologisch waardevol biologisch minder waardevol
DEELCONCEPT: Lokale betrokkenheid Hotels in de buurt Boerderijen verkopen lokale producten Landbouwers staan in voor het beheer burreken
Partners BaL | 143 BRON: www.fietsnet.be
K. Bloeyaert - N. De Baerdemaeker - G. Vanden Avenne - R. Vandenberghe - S. Vyncke
Georoute
Graften
144 | BaL
Studenten: Karel Bloeyaert . Nona De Baerdemaeker . Guillaume Vanden Av
BRON: www.fietsnet.be
BaL | 145
venne . Robin Vandenberghe . Stijn Vyncke . Docent: H. Libbrecht . Landschapsontwerp I . Academiejaar 2015-20
PROJECTEN LANDSCHAPSONTWERP I
OPDRACHTGEVERS: LE:NOTRE Institute LOCATIE: Cyprus LENGTE: 7 km PERIODE: november 2015 - januari 2016 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------De opdracht kadert in het LE:NOTRE International Student Competition. Zeven multidisciplinaire studententeams ontwikkelen via geĂŻntegreerde en holistische landschapsconcepten, planning en ontwerpvoorstellen op diverse schaalniveaus. Het projectgebied ligt in de Akamas peninsula, het meest westelijke puntje van het eiland van Cyprus. Door voornamelijk zijn topografie is dit schiereiland nagenoeg gefragmenteerd gebleven en zeer dun bevolkt. De ecologische waarde van het gebied is groot met diverse bossen, inheemse bijzondere soorten, etc. Na decennia gebruik door het Britse leger als oefengebied is het vandaag beschermd als Natura 2000 gebied. Het schiereiland is sterk geassocieerd met zeer prominente figuren van de Griekse mythologie. Het ongerepte landschap vormt een zwaar contrast met de zones voor massa toerisme gelocaliseerd rond Paphos. De zone is dan ook een gevoelige transitiezone tussen intensieve toeristische zones en natuurgebieden. Algemeen is Cyprus toeristisch ontwikkeld langsheen zijn kust met een sterke economische ontwikkeling in deze gebieden. In contrast staat het hinterland waar tot op de dag van vandaag een transitie doorgaat van een zeer rurale tot een moderne levensstijl die in zijn verschijningsvorm nog ongedefinieerd en onzeker is. Het voorgestelde plangebied is een transect startende aan de kustlijn, langsheen de Avakas Gorge tot aan de Pano and Kato Arodes Villages ongeveer 500m boven zeespiegel. De studenten dienen de natuurlijke, culturele en sociaaleconomische
lagen van het landschap (en zijn gebruikers), en de ruimtelijke en esthetische kwaliteiten van het gebied te verkennen. Een landschapsconcept dient te worden ontwikkeld rond de hoofdthemaâ&#x20AC;&#x2122;s duurzaam toerisme en cultureel erfgoed. Aansluitend wordt er mee nagedacht over o.a. duurzame landschapsontwikkeling, duurzame mobiliteit, groene infrastructuur. De gedetailleerde ontwerpoefening bestaat uit het ontwerpen van een amateur astronomie-park, waar de zone ten westen van Kato Arodes dorp uitermate geschikt is. Zeven studententeams hebben zich 8 weken lang gebogen over het landschap van de Akamas peninsula en gezocht naar duurzame landschapsconcepten voor de ruimte streek en de twee dorpen. De studenten van de bachelor na bachelor landschapsontwikkeling kaapten zowel de eerste als de derde prijs weg in de wedstrijd en gingen ook nog eens met een eervolle vermelding van de jury lopen. De eerste prijs was voor het team van Niels de Couvreur, Tobias van der Els, Joren Jodts en Maarten Dox. De derde prijs ging naar Guillaume Vanden Avenne, Thomas Dreesen, Gus van Hoeck en Robin Vangheluwe. Tot slot was er lof en een eervolle vermelding van de jury voor de originele benadering van het project in het voorstel van Fleur Vergote, Nona De Baerdemaecker, Rinus Vanderlinden en Pepijn Verbeeck.
THE AKAMAS LANDSCAPE: BETWEEN SCIENCE AND MYTH
Pieter Foré, Harlind Libbrecht
148 | BaL
Niels de Couvreur - Tobias van der Els - Joren Jodts - Maarten Dox
BaL | 149
150 | BaL
Niels de Couvreur - Tobias van der Els - Joren Jodts - Maarten Dox
BaL | 151
152 | BaL
Niels de Couvreur - Tobias van der Els - Joren Jodts - Maarten Dox
BaL | 153
PROJECTEN LANDSCHAPSONTWERP II
OPDRACHTGEVER: Stad Eeklo en Energielandschap Oost-Vlaanderen IN SAMENWERKING MET: Ecopower LOCATIE: Stad Eeklo PERIODE: februari 2016 - juni 2016 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Dit project gaat op zoek naar mogelijkheden om de ambitie van Eeklo om ‘energiehoofdstad van Vlaanderen’ te worden, te combineren met een versterking van de landschappelijke identiteit en diversiteit in de regio. De opdracht bestaat erin aan de hand van ontwerpend onderzoek landschappelijke strategieën te ontwikkelen die de energietransitie in Eeklo kunnen ondersteunen. De ruimtelijke concepten, ontwerp‐ en inrichtingsvoorstellen dienen op een eenvoudige, duidelijke en beeldende manier te worden gepresenteerd zodat ze kunnen dienen als input voor de geplande energiecafés.
ENERGIELANDSCHAP 2.0
Pieter ForĂŠ, Harlind Libbrecht en Sylvie Van Damme
156 | BaL
Robin Vangheluwe - Niels De Couvreur - Jo Vandormael
â&#x2013;ź [overzicht projectzone Balgerhoeke]
▼ [basisconcepten]
▼ [buurtpark ‘t Balgerhoekske]
BaL | 157
Robin Vangheluwe - Niels De Couvreur - Jo Vandormael 158 | BaL
▼ [toekomstvisie landbouw]
▼ [toekomstvisie Noordpark]
▼ [trias energetica]
▼ [buurtpark ‘t Balgerhoekske]
BaL | 159
GEPROCLAMEERDEN
Afgestudeerden academiejaar 2015-2016
Bachelor in de Landschaps- en Tuinarchitectuur
Baetens Dries Beernaert Rowan Bossant Louis Buyck Geraard Callens Thibaut Carpentier Laurens Claeys Benjamin Cochuyt Abel Coens Siegfried Coppens Tieme De Boeck Richard De Jongh Klaas De Jonghe Bert De Kesel Florian De Maeyer Arthur De Meulemeester Tijl De Porre Lieve Debaenst Bruno Declerck Elias Dedeyne Bram Denaeghel Pieter Deruyck Arno Desmidt Diego Devisscher Robbe Focquet Inge Haudenhuyse Jelle Houtekeete Julien
Kiekens Jakob Lathouwers Joren Lecompte Sophie Lissens Maxim Marcoen Geoffrey Michiels Glenn Moonen AngĂŠlique Moyson Lisa Platteau Timo Poppe Jolan Provijn Jeroen Quintelier Loran Smet Sara Steurs Koen Thibau Ivo Van Brandt Aude Van den Breen Mara Van der Taelen Kenneth Vandekerkhove Marie-Laura Vanderhaeghe Vital Vanleke Caroline Verbauwhede Michiel Vercauteren Femke Vereecke Laurens Vermeulen Jana Verraes Pierre â&#x2013;ź [groepsfoto door Clara Hanssens en Aljocha Hamerlynck]
geproclameerden | 161
GEPROCLAMEERDEN
Afgestudeerden academiejaar 2015-2016
Bachelor na Bachelor in de Landschapsontwikkeling
Adriaen Stijn Aneca Matias Bloeyaert Karel Carael Sander Clerckx Jonathan De Baerdemaeker Nona De Couvreur Niels Dox Maarten Dreesen Thomas Duerinckx Elien Fredrick Jens Jodts Joren Nachtergaele Jonathan Pieters Gilles
Pieters Natascha Rogiers Cedric Van Der Elst Tobias Van Hoeck Gus Vandenberghe Robin Vanderlinden Rinus Vandormael Jo Vangheluwe Robin Verbeeck Pepijn Vercaemst Kjell Vergote Fleur Verstraete Arno Vyncke Stijn Waeles Kenjiro â&#x2013;ź [groepsfoto door Clara Hanssens en Aljocha Hamerlynck]
geproclameerden | 163
ONDERZOEK EN DIENSTVERLENING 167 PWO-PROJECT KIDS – KINDEREN IN STEDELIJKE RUIMTES: ONTWIKKELING VAN EEN SOCIAAL EN RUIMTELIJK ONDERZOEKS- EN REFLECTIEKADER
169 VADEMECUM ONTWERPEN Sylvie Van Damme, Pieter Foré
Ruben Joye, Pieter Foré, Liza Lauwers
BaL | 165
Ruben Joye Pieter Foré Liza Lauwers
Opdrachtgever: HoGent Opdrachthouder: vakgroep Sociaal werk (Sven De Visscher, Greet De Brauwere, Griet Verschelden en Hari Sacré) en vakgroep Architectonisch ontwerp (Pieter Foré, Ruben Joye en Liza Lauwers) Termijn: september 2013 – augustus 2016 Status: afgerond ▼ [KIDS-GIDS]
KIDS-gids KIDS-gids
voor iedereen ieners in deze ing te komen. voor iedereen aar vraagt een ieners in deze ennen. ing te komen.
PWO-PROJECT KIDS – KINDEREN IN STEDELIJKE RUIMTES: ONTWIKKELING VAN EEN SOCIAAL EN RUIMTELIJK ONDERZOEKSEN REFLECTIEKADER
delijkheid van ader en wil op e stad staat in
anning. m het stedelijk als een ethisch
anning.
n beheer van
rmee gepaard en praktijk in n beheer van me oplossingen rmee gepaard rmaties ervan, en praktijk in middel spelen me oplossingen
rmaties ervan, middel spelen
Samen Samen met kinderen met kinderen en tieners en tieners de staddevan stad morgen van morgen plannen plannen
rken: kijken en m het stedelijk n presenteren. als een ethisch
Met het mogelijk maken van praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek beoogt de Hogeschool permanent de kwaliteit van de bacheloropleidingen te verhogen. De nauwe samenwerking met het werkveld en de doorstroom van de onderzoeksresultaten naar het onderwijs staan dan ook voorop. Zo kreeg tijdens academiejaar 2013-2014 de projectweek invulling vanuit het onderzoeksproject en betekende het ook meteen de start voor studenten van het tweede bachelorjaar Landschaps- en Tuinarchitectuur van een zes weken durend ontwerpatelier waarbij werd vormgegegeven aan de buitenruimte voor een kindvriendelijke ecowijk in ‘Nieuw Gentbrugge’. De resultaten van die ontwerpoefening werden binnen het opleidingsonderdeel ‘Digitale Visualisatietechnieken 4’ uitgewerkt tot interactieve 3D-modellen. Vervolgens werden deze modellen het afgelopen academiejaar gebruikt om binnen een 3D-C.A.V.E. (Computer Assisted Virtual Environment) de dialoog met jongeren aan te gaan en samen met hen na te denken over wat een ‘kind- en jeugdvriendelijke wijk van toekomst’ voor hen betekent. Het voorbije academiejaar werd verder ook hard gewerkt aan het tot stand brengen van de eindpublicatie. Deze ‘KIDS-GIDS‘ combineert sociale, pedagogische en ruimtelijke inzichten in een innovatief denk- en doekader en wil op die manier bijdragen tot een interdisciplinaire kijk op en aanpak van kindvriendelijkheid. Een kindvriendelijke stad staat in deze gids voor een stad die kinderen en tieners betrekt in het nadenken over en uitwerken van de stad en stedelijkheid van morgen. In aanvulling op het fysieke boek werkten we ook een website uit (www.kids-gids.be) waar een reeks praktische tools werden verzameld om zelf aan de slag te gaan met kinderen en jongeren binnen verschillende contexten van planning en ontwerp.
aar vraagt een ader en wil op ennen. e stad staat in
delijkheid van en jongeren in in de context ng en stedelijke en jongeren in rken: kijken en in de context n presenteren. ng en stedelijke
Het PWO-onderzoeksproject ‘KIDS’ is een interdisciplinair onderzoeksproject waarbij onze vakgroep ‘Architectonisch ontwerp’ sinds september 2013 samenwerkt met de vakgroep ‘Sociaal werk’ (campus Schoonmeersen).
kikidds-gi d s s-gids
▼ [3D-C.A.V.E.]
Samen met kinderen en tieners Samen metvan kinderen tieners de stad morgenenPLANNEN de stad van morgen PLANNEN Hari Sacré, Jolijn De Haene, Liza Lauwers, Sven De Visscher, Pieter Foré, Greet De Brauwere, Ruben Joye,Jolijn GrietDe Verschelden Hari Sacré, Haene, Liza Lauwers, Sven De Visscher, Pieter Foré, Greet De Brauwere, Ruben Joye, Griet Verschelden
intro | 167
VADEMECUM ONTWERPEN
Sylvie Van Damme Pieter Foré
Opdrachtgever: Agentschap voor Natuur en Bos Opdrachthouder: Hogeschool Gent - School of Arts Termijn: 1 april 2015 – 31 maart 2017 Status: in uitvoering
▼ [beelden: Bas Smets, Andy Malengier, Fixatief en Groendienst Gent]
Spatie, de Onderzoekseenheid Landschapsarchitectuur werkt momenteel in samenwerking met ontwerpbureau Fris in het Landschap en het kenniscentrum Tuin+, verbonden aan de opleiding Landschaps- en tuinarchitectuur van de Erasmushogeschool Brussel aan het Vademecum Ontwerpen van Groene Ruimten. Het boek past in een reeks van vademecums die in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos zijn ontwikkeld. Ze kaderen in de beheervisie Harmonisch Park- en Groenbeheer, kortweg HPG. Tot nu toe lag in de Vademecums de nadruk op aspecten van aanleg en beheer van groene ruimten. Dit Vademecum voegt daar een nieuwe kijk vanuit ontwerpen aan toe. Het Vademecum Ontwerpen van Groene Ruimten neemt je vanuit een duurzame ambitie mee naar het kruispunt tussen groen, ecologie en ruimtelijk ontwerp. Het biedt op een begrijpelijke en gebruiksvriendelijke manier handvatten voor het ontwerpen van groene ruimten. De aandacht gaat daarbij naar het verbreden en verdiepen van de kennis en expertise, maar ook naar de praktische toepassing en inzetbaarheid ervan in het kader van concrete projecten. Voor beginners kan het een eerste inwijding zijn in de boeiende wereld van het ontwerp van groene ruimten. Zo kunnen studenten landschapsarchitectuur, architectuur, stedenbouw en groenmanagement met behulp van dit vademecum de groene ruimten van de toekomst duurzaam leren ontwerpen. Daarnaast biedt het ook een overzichtelijk en praktisch inzetbaar toetsingskader voor verschillende doelgroepen die op diverse manieren in aanraking komen met groene ruimte-projecten. Zowel overheden en hun diensten, ontwerp- en studiebureaus of verenigingen worden aangesproken. En tenslotte poogt het ook voor gevorderden een overzicht te bieden van de veelheid aan literatuur en praktische kennis die op dit ogenblik over dit thema voorhanden is. Aan ontwerpers biedt het bijkomende expertise over groene ruimten, hun beheer en het instrumentarium om ze te ontwikkelen en te handhaven. Voor groenbeheerders, ecologen en andere projectpartners geeft het inzicht in ontwerpen als hefboom voor de ontwikkeling van groene ruimten en de manieren waarop dit interageert met inrichting en beheer. Voor opdrachtgevers en projectleiders biedt het inspiratie over de meerwaarde van ontwerpen voor de ontwikkeling van groene ruimten. Het boek wordt verwacht in september 2017.
intro | 169
COLOFON JAARBOEK 2015-2016 Bachelor in de Landschaps- en Tuinarchitectuur Bachelor na bachelor in de Landschapsontwikkeling UITGAVE: Hogeschool Gent, School of Arts KASK REDACTIE: Ruben Joye Nele De Cock VORMGEVING: Ruben Joye BEELDVERANTWOORDING: Clara Hanssens en Aljocha Hamerlynck: 161, 163 Nele De Cock: 9, 10(1, 3, 4), 11(1-5), 23, 26, 34, 42, 54(6), 66(1-4) Depestel Bart: 7(2), Luc Deschepper: 13, 15(1-3) Rik De Vis: 105 Johan Isselée: 7(4), 63(1-2), 64(1-5), 64(1-3), 66(5), 67 Ruben Joye: omslagfoto, 7(3), 103(1-3), 104(1-7), 106(1-6), 108(1-5), 109, 167 Le:Notre: 17, 18, 19, 146-147 Ivan Vanbroekhoven: 7(1), 54, 55(1-2) Tijs Van Steenberghe: 167 Sander Wallays: 137(1,4) Google Maps: 112-113 DRUK: PMR De Nobele, Gent OPLAGE: 200 exemplaren Gent, november 2016
colofon | 171