Krishi Jagran Bengali June 2017

Page 1

L«¢o S¡NlZ Krishi Jagran-Bengali

Year 2

Issue 6

June 2017 Rs. 35/-

L«oL®cl j‰m¡®bÑ, Bjl¡ R¢s®u ®N¡V¡ ®c®n www.krishijagran.com

WB

+91 9891 405 403

®hh£ LZ °h‘¡¢eL fÜ¢a®a Asql Q¡o




04

Evph, ¢p®ej¡ l¡æ¡Ol, ®Mm¡ l¡S¢e¢a l¡¢ngm, p¡üÉ A®ˆl ®Mm¡ q¡l¡®e¡ ¢ce Me¡l hQe ¢h®no pwh¡c

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com



L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com



L«¢o®rœ

08

এ °h ফসল

। :

? আউশ

, ,

,

,

,

,

সব

। আউশ

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o®rœ

খড় – । বছর

09

, চট ও ও

পচন হয় । এই সব হয় । এই ৩– ২ – ২ ও

,

,

·

ও ও

, একই

। এ

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

। এর

! । www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o®rœ

10

®f¡L¡ ¢Qe¤e S¡

S¡h®f¡L¡ B

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o®rœ

11

সফল

pw

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


12

L«¢o®rœ

X : f¢l®a¡o i–¡Q¡kÑ

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


Subscribe KRISHI JAGRAN & AGRICULTURE WORLD Magazine India's Largest circulated Agri Rural family magazine recognized by Limca Book of Records. The only magazine published in 12 languages, reaching 22 to states through 23 editions. The Magazine is having a combined readership of nearly one crore. Subscribe and enter to this exclusive group. Published in English, Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Odia, Tamil & Malayalam.

Single Copy ‐ Rs.35/‐ Year

For Online subscription of Krishi Jagran and Agriculture World. http:// subscription. krishijagran.com/

Bank Account Details: Federal bank Limited,Hauzkhas Main Market, New Delhi-16 Account No. 19800200000836 IFSC- FDRL0001980 Paytm No.-9654193353

Rate (Rs.)

Three Years Five Years Ten Years Life (15 years)

420/840/1,260/2,100/4,200/6,300/-

Year

Rate (Rs.)

One Year Two Years Three Years Five Years Ten Years Life (15 years)

840/1,680/2,520/4,200/8,400/12,600/-

One Year

380/700/1,000/1,500/2,500/3,000/-

800/1,500/2,200/3,600/7,000/10,000/-


14

L«¢o fËhå

ফসল

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o fËhå

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

15

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o fËhå

16

ফলন ['০০০ টন]

p¡m ২০০০-০১

৩৫.৩

৮৮.৩

২০১০-১১

৮৮.৬

৩৫২.৩

২০১২-১৩

১০৫.৬

৪১৬.৮

২০১৩-১৪

১২৮.৭

৫২২.৪

১০.০৪ ৪.৪৩ ২.৪০ ১.৩৪ ৮১.৯৭ ৩৭৫.৬৭ ০.১৪ ১৭.৬৭ ২.৭৩ ১৯৭.৮৯ ৭.৩৭ Source : Value added products of maize [ Quality protein maize & baby corn] by Asha Kawatra & Salil Sehgal, 2007. Nat. Conf. on “Double maize production” organized by IFFICO Foundation, ICAR,DMR & IFFCL, New Delhi, May 8 & 9 , 2007

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com



18

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

L«¢o fËhå

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o fËhå

19

ফলন:

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o fËhå

20

°h¶∙¡¢eL fÜ¢a®a Asql X¡m Q¡o f¡bÑ c¡p, X: ¢hj¡e ®c, pSu q¡S¡l£ Hhw X: jeªÈu cJ

¢n¢nð£­N¡œ£u M¡cÉnpÉ…¢ml j­dÉ Asql HL¢V AeÉaj E¢áS ­f¡Ë¢V­e pjܪ f¡ËQ£eaj Se¢fuË X¡pnpÉz1951 p¡­m ¢hMÉ¡a ¢h‘¡e£ hÉ¡¢imi i¡lah­oÑ Hl °h¢QœÉ mrÉ L­lC ¢pÜ¡­¿¹ H­p¢R­me i¡lahoÑC Asq­ll B¢c Evf¢šÙÛ¡eez k¢cJ Evf¢šÙÛ¡e ¢e­u ¢h¢iæ ja¡ja B­R,ab¡¢f 1980 p¡­m ¢h‘¡e£ iÉ¡e X¡l jÉ¡­pe àÉbÑq£e i¡­h a¡l ¢pÜ¡­¿ ¹h­m¢R­me i¡lahoÑC Asq­ll f¡Ëb¢jL Evf¢šÙÛ¡e Hhw B¢éL¡ Efjq¡­cn qm ¢àa£u Evf¢šÙÛ¡ezf¢ªbh£l f¡Ëu pjÙ ¹Eo∙ Hhw e¡­a¡n£­a¡o∙ A’­mC Hl Q¡o q­u b¡­Lz f¡hÑaÉ ¢œfl¤¡l EfS¡a£ Aw­nl SeN­el L¡­R Asq­ll ö¢V phS£ ¢qp¡­h ¢h­no pj¡cªaz haÑj¡­e Ae¤fS¡a£l ­m¡­L­cl L¡­RJ phS£ ¢qp¡­h Asq­ll ö¢Vl fQËme h¢ªÜ f¡­μRzX¡m ¢qp¡­h i¡lah­oÑl ph l¡­SÉC ¢L¿ ¥¹Hl Lcl B­Rz zaäm¥ S¡a£u gp­ml f¢lfl§L ­f¡Ë¢Ve ­kje m¡C¢pe J ¢jb£J¢ee Bjl¡ Asql ­b­L ­f­u b¡¢Lz¢œfl¤¡l A¢dL¡wn ­m¡LSeC B¢jo­i¡S£ a¡C f¡Ëe£S ­f¡Ë¢V­el ¢eiÑln£ma¡ A­eL ­hn£z¢L¿ ¥¹ j¡b¡¢fR¥ fË¡e£S ­fË¡¢V­el SeÉ ­k MlQ a¡ ¢L¿¹¥ E¢áS ­fË¡¢V­el a¥me¡u A­eL ­hn£z pjÙ Û¢LR¥ ¢h­hQe¡u ­cM¡ k¡­μR k¢c Bjl¡ aä¥m S¡a£u M¡cÉn­pÉl p­‰ X¡mS¡a£u M¡cÉn­pÉl ¢jm­e ­L¡e M¡cÉ °al£ L¢l a¡l °S¢hL jm§É A­eL ­hn£z phS£ ¢qp¡­h Asq­ll L¡Qy¡ ö¢V­a AeÉ¡eÉ jV­ll a¥me¡u 10 …e ­hn£ gÉ¡V , 5 …e ­hn£ M¡cÉfË¡e ¢iV¡¢je - H J 3 …e ­hn£ M¡cÉfË¡e ¢iV¡¢je ¢p p­‰ ¢h¢iæ d¡a ¥A­eL ­hn£ b¡­Lz

Asql X¡m n®oÉl f¢l¢Q¢a

A s ql N¡R¢V M¡s ¡ , B w¢n L M¡s ¡ J Rs¡­e¡ üi ¡­hl q­u b¡­L zN¡­Rl L ¡ä ¢V L ¡ùm ,¢a e f¡a ¡kš ¤² (V¡ÊC g ¢m ­uV) H hw ­k±¢NL fËL «¢ a lzA s ql N¡­Rl j§m ¢n L s j¡¢Vl A ­eL Ni £­l fË­ hn L ­l b¡­L , p¡d¡lea H L hoÑS £h£ N¡­Rl E μQa ¡ 0.05 ¢jV¡l ­b­L 2.50 ¢jV¡l fkÑÉ ¿¹ q­u b¡­L ¢L ¿ ¹ hý¥h oÑS £h£ A s ql N¡­Rl E μQa ¡ 2.50 ¢jV¡l ­b­L 4 .0 ¢jV¡l fkÑÉ ¿ ¹ q­a f ¡­l k¢cJ N¡R¢V H L hoÑS £h£ e¡ hý¥h oÑS £h£ a ¡ ¢eiÑl L ­l B jl¡ ¢L i ¡­h H l hÉhq¡l L l¢R a ¡l E f lzQ¡o L l¡ A s ql A hn É h£l¦v ­n ËZ £l N¡R, üÒf ­ju¡c£ A s ql S ¡a hoÑS £¢h h£l¦v ¢qp¡­h NZÉ L l¡ quz A s ql Q¡­ol pju fËb j A hÙ Û¡ u N¡­Rl h¡s A ­eL V¡ L j b¡L ­m J N¡­Rl 4 bÑ -10j f hÑp ¢¾c ­b­L n ¡M¡ NS ¡uz z A s ql N¡­Rl L ¢Q n¡M¡l L ¡­ä l Ef l ¢n l¡l eÉ¡u ­L ¡e¡L «¢ a ­cM¡u H hw pr ­l¡­j Y¡L ¡ b¡­L z A s q­ll fdË¡ e ¢nL s ­hn n š ² , L ¡ù¡m , S ¡a ­i ­c 30-90 ­p;¢j; f kÑ¿ ¹m ð¡ qu z f ¡nÑÄ ¢n L s 60-90 ­p:¢j: H m ¡L ¡ fkÑ¿ ¹R s ¡­a f ¡­lz ¢n L ­s l A hc¨Ñ ­N¡m¡L ¡l H hw q¡mL ¡ ­N¡m¡f £ lP H l qu , p¡d¡lea … μR A hÙ ¡Ûu f Ëd ¡e j§­ m l E f l A hÙ ¡Ûe L ­lzf ¡a ¡ ¢a e g m L k¤š ², f r m z f œ c­ä l ­N¡s¡u pwk¢¤š ²Ù Ûm ­g ¡m ¡ ­cM¡uz f œ g m ­L l lP q¡mL ¡ ­b­L N¡t phS ¤z f פf ¢heÉ¡p A ¢eua , f ¤×f cä ­R¡V zf ¤×f j¾S l£l E f l p¡d¡lea cC¤¢ V g m ¥ H L pw­N g ­¥V z cf¤­ ¤l l ¢c­L ka g m¥ g ­¥V ¢hL ¡­m a a V¡ g ­¥V e¡zg ¥m S ¡a ­i ­c ¢h¢i æ lw H l q­u b¡­L ,­kje q¡m L ¡ qm¤c ,N¡t qm ¤c ,L jm ¡,m ¡m B h¡l L M­e¡ qm¤­ cl Ef l m ¡m m ¡m ­R¡f zg¥m ­cM­a A ­eL V¡ fËS ¡f ¢a l ja ,B L ¡l -2,4 -2,9 ­p,¢j, f¤w ­L n l - 10¢V (9+ 1) ö ¢V p¡dlea 4 - 10 ­p,¢j mð¡ q­u b¡­L ,f ¢Ëa ¢V ö ¢V ¢h¢i æ lw H l q­u b¡­L ,­kje q¡m L ¡ phS ¤ ,N¡t phS ¤, h¡c¡j£ ,B h¡l L M­e¡ ph­¤S l E f l h¡c¡j£ ­R¡fzö ¢Vl ­no f¡Ë¿ ¹f ¡M£l ­W¡­yV l ja h¡L y¡ ­cM¡u H hw ­b¡L ¡u ­b¡L ¡u A hÙ Û¡ e L ­lz­jOm ¡ B hq¡J u¡ H hw hª¢ øl ¢c­e g ¥m g ¥V ­m ö ¢V L j b¡­L A bÑ¡ v g ¥­ m l f l¡N pw­k¡N hÉqa quz f Ë¢ a ¢V ö ¢V­a 2 -8 ¢V h£S b¡­L , h£­S l lw S ¡a ­i ­c ¢h¢i æ qu,­kje p¡c¡,q¡m L ¡ h¡c¡j£, N¡t h¡c¡j£,j¡M­el ja ,A bh¡ a ¡j¡­V m¡m /L ¡m L M­e¡ h£­S l Ef l ¢h¢i æ lw H l ­R¡f b¡L ­a ­cM¡ k¡uz

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o fËhå

21

S¢jS¢j°al£ ¯al£ : Asql Q¡­ol SeÉ j¡¢V Ni£li¡­h L¢oÑa qJu¡ fË­u¡Se, L¿¹¥ j¡¢V ­hn£ T¥lT¥­l L­l °al£l clL¡l ­eC L¡le j¡¢Vl j­dÉ h¡u ¤Qm¡Q­ml hÉ¡O¡a q­m N¡­Rl j­§m AhÙÛ¡eL¡l£ ¢j­b¡S£¢h hÉ¡L­V¢lu¡…¢m jš¤² h¡ul¤ Ai¡­h h¡ul¤ e¡C­V¡Ê­Se­L j¡¢V­a BhÜ Ll­a f¡­l e¡,g­m ­f¡oL E¢á­cl f¢¤ø J h¢ªÜ hÉ¡qa quza¡C Asql Q¡­ol SeÉ j¡¢V BmN¡ l¡M¡ BhnÉLzHlfl jC ¢c­u S¢j­L pjam L­l Hhw Sm¢eL¡n£ J Sm­p­Ql p¢hd¡l SeÉ pjÙ ¹S¢j­L pl¦ pl¦ Bm ¢c­u pj¡e pj¡e M­ä ¢hiš² Ll¡l fl Sm­pQ/Sm¢eL¡n£ e¡¢m…¢m °al£ Ll­a q­hza­h f¡q¡¢s Y¡­m M¢¤f L­lJ Q¡o Ll¡ quz j§m p¡l p¡l fËf­Ë ®u¡N jm§ u¡N: :

L) f§hÑhaÑ£ gp-m A¢dL jœ‡œu °Shpœl hÉhq©a q-m Asql S¢j­a ­hn£ °Shp¡­ll fË­u¡Se ­eC,AeÉb¡u L¡¢e fË¢a 1 -1:5 Ve °Shp¡l hÉhq¡l Ll¡ clL¡lz M) -no Q¡­ol pju Efkš¤² f¢lj¡e l¡p¡u¢eL p¡l j¡¢Vl pw­N i¡mi¡­h j¢n­u ¢c­a q­hz M¡¢lg jlö­j Q¡­ol SeÉ j¡¢V­a L¡¢Z f¢Ëa e¡C­V¡Ê­SeO¢Va CE¢lu¡ p¡l - 12 -15 ­L¢S gpgl¡p O¢Va Hp Hp ¢f - 50 - 60­L¢S Hhw fV¡nO¢Va Hj J ¢f -0 - 4 ­L¢S Hhw l¢h jlö­j Q¡­ol SeÉ CE¢lu¡, Hp Hp ¢f, Hhw Hj J ¢f p¡l kb¡œ²­j 4 - 6­L¢S,35-40­L¢S Hhw 9 - 12 ­L¢S q¡­l hÉhq¡l Ll¡ fË­u¡Sez N) -k jœ¢V-a -Nœsœ / ¢nLs fQœ -lœ-Nl mrZ -cMœ kœu -pC jœ¢V-a L-uL hRl Asql Q¡o e¡ Ll¡C h¡’e£uz ­eq¡a Q¡o Ll­a q­m j¡¢V ­n¡de Ll¡ E¢Qvz O) AÇmk jœ¢V-a Asql Qœo Ll-a jœ¢Vl AÇm-aØl fl£rœ Llœl fl fš -uœSe£u Qæe fš -uœ-Nl jœdÉ-j AÇmaÆ e¡n Ll¡ clL¡lzHC ¢ho­u E­õM Ll¡ f­Ëu¡Se,l¡­SÉl j¡¢Vl AÇma Æf¡Ëu ¢f,HCQ - 4,5 - 5,6 fl£r¡u ­cM¡ ­N­R ­pC ­r­œ ­qƒl fË¢a 200­L¢S Qe¥ f­Ëu¡N Ll­m Evf¡ce f¡Ëu A­eLV¡C h¢ªÜ f¡uza­h S¢j 2/1 h¡l LoeÑ Ll¡l fl lpkš¤² j¡¢V­a h£S hf­el HL ­b­L ­cs j¡p B­N Eš² f¢lj¡e Qe¥ f­Ëu¡N L­l i¡mi¡­h j¡¢V­a ¢j¢n­u ¢c­a q­h AeÉb¡u ¢hfl£a gmJ q­a f¡­lz h£­Sl q¡l: h£­Sl q¡l p¡dlea B­eL…¢m ¢ho­ul Efl ¢eiÑl L­l,­kje ­L¡e jlö­j hfe Ll¡ q­h, ¢R¢V­u hfe e¡¢L p¡¢l­a hfe, HLL gpm e¡¢L ¢jnË gpm/p¡b£ gpm, Hhw S¡­al ¢h¢iæ °h¢n­ùl EflJ h£­Sl q¡l ¢eiÑl L­lza¡R¡s¡J p¡¢l ­b­L p¡¢ll cl§­alÆ SeÉ h£­Sl q¡l ¢h¢iæ q­a f¡­lz

h£S­n¡de ®n¡de : h£S ­h¡e¡l HL pç¡q B­NC h£S­n¡de Ll¡ E¢QvzKod j¡¢M­u h£S L­uL¢ce ­l­M ­cJu¡ q­m h£S h£Sh¡¢qa ­l¡NS£h¡e ¤dwÆp quzf¢Ëa ­L¢S h£S ­n¡d­el SeÉ 3 N¡Ëj 75% jÉ¡e­L¡­Sh (X¡C­be Hj - 45) h¡ L¡lhÉä¡¢Sj 50% WP hÉhq¡l Ll¡ E¢Qvz ¢j­b¡S£h£ hÉ¡L­V¢lu¡ AbÑ¡v l¡C­S¡¢hu¡j Hl ¢jnË­e ­n¡de Ll¡l SeÉ h£S ­h¡e¡l AhÉh¢qa B­N fË¢a ­L¢S h£­Sl SeÉ 35-40 NË¡j Eš² L¡mQ¡­ll ¢jn­Ëe ¢h­no fÜ¢a­a ­jn¡­a q­h

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


22

L«¢o fËhå

h£S h£Shf­el hf®elpju pju :: ¢h¢iæ S¡a­i­c M¡¢lg jlö­j Asql Q¡­ol Efk¤š² pju ¢ejÀl¦f - Sm¢c S¡­al SeÉ hf­el

Efkš¤² pju - 7-15 C S­¥el j­dÉ j¡T¡¢l S¡­al SeÉ hf­el Efk¤š² pju -16-30 ­n S­¥el j­dÉ e¡¢h S¡­al SeÉ hf­el Efk¤š² pju - 1-15 C Sm¥¡C Hl j­dÉ l¢h jlö­j Asql Q¡­ol Efk¤š² pju - ­p­ÃVðl-A­ƒ¡hl j¡p S­¥j ¢jn Ëgpm ¢qp¡­h Asql Q¡­ol Efk¤š² pju - H¢fmË - ­j j¡p h£S hf­el cl§a Æ: HLL gpm ¢qp¡­h p¡¢l­a h£S hfe Ll¡ q­m Sm¢c S¡­al SeÉ hf­el Efk¤š² c§laÆ - 30 ­p¢j 10 ­p¢j j¡T¡¢l S¡­al SeÉ hf­el Efk¤š² c§laÆ - 60 ­p¢j 20 ­p¢j e¡¢h S¡­al SeÉ hf­el Efk¤š² c§laÆ - 75-90 ­p¢j 20 ­p¢j l¢h jlö­j Asql Q¡­ol Efk¤š² c§laÆ 30 ­p¢j 10 - 15 ­p¢j S¥­j ¢jnË gpm ¢qp¡­h Asql Q¡­ol Efk¤š² c§laÆ - 200 p¢j 100 ­p¢j p¡b£ gpm : p¡b£ gpm qp¡­h Asql Q¡­ol Efkš¤² cl§a Æ- p¡b£ gp­ml Efl ¢eiÑl L­lz Asql X¡­ml A¿¹lhaÑ£u h¡ p¡b£ gp­m üÒf ­ju¡¢c X¡m J °am h£­Sl f¡n¡f¡n£ Bcy¡, qmc¤ ¢ej ÀEμQa¡l jpm¡ S¡a£u gpm J Ll¡ ­k­a f¡­l, ­kje Asql + ­p¡u¡¢he (1:2) Asql + h¡c¡j (1:2) Asql + j‰¤ (1:1) Asql + ­Yln (1:1) Asql + qmc¤ (1:1)

š² S¡a ¢ehÑ¡Qe : f¡nÄÑ n¡M¡ j§mL¡­äl p­‰ ¢h¢iæ ­L¡­e AhÙÛ¡e L­l, ­L¡­el f¢lj¡­fl Efl ¢eiÑl L­l S¡a Efk¤J

…¢m 3 i¡­N ¢hiš² ­kje 1) M¡s¡ S¡a- n¡M¡…¢m jm§L¡­äl p­‰ 30-40 ­L¡­e AhÙÛ¡e L­l 2) Bw¢nL M¡s¡ S¡a - n¡M¡…¢m jm§L¡­äl p­‰ 40-50 ­L¡­e AhÙÛ¡e L­l 3) Rs¡­e¡ üi¡­hl S¡a -n¡M¡…¢m jm§L¡­äl p­‰ 60-70 ­L¡­e AhÙÛ¡e L­lz HC S¡a ­i­cl Efl ¢eiÑl L­l-N¡R ­l¡f­el c§laÆ Hhw ¢jnË gp­m Hl …l¦aÆz e¡¢h S¡­al Asql N¡­Rl ­N¡s¡l L¡­äl hÉ¡p 5-10 ­p:¢j Asq­ll S£heL¡­ml ­ju¡­cl Efl ¢eiÑl L­l 3 lL­jl S¡a h¡ fËL¡­ll Asql ­cM¡ k¡u, ­kje Sm¢c S¡a­ju¡cL¡m 90 ­b­L 130¢ce j¡T¡¢l S¡a -­ju¡cL¡m 130 ­b­L 160¢ce e¡h£ S¡a- ­ju¡cL¡m 160 ­b­L 230¢ce

A¾¹lha£Ñ A¿¹ haÑ£ f¢lQk¡Ñ f¢lQkÑ¡: : h£S ­h¡e¡l 18-24 ¢c­el j­dÉ S¡a Ae¤k¡u£ fË¢a p¡¢l­a Abh¡ fË¢a hNÑ ¢jV¡­l fË­u¡Se£u pwMÉ¡l Q¡l¡ ­l­M Oe Q¡l¡ …¢m ¢LR¢¥V f¡am¡ Ll¡ fË­u¡Seza­h ­pC ­r­œ phm Q¡l¡ …¢m e¡ a¥­m c§hÑm Q¡l¡…¢m a¥m ¡C h¡’e£uz HC pju p¡¢l …¢ml j¡­Tl S¡uN¡u q¡mL¡ ¢e¢s ¢c­u BN¡R¡ cje Ll¡ E¢QvzM¡¢lg jlö­j BN¡R¡l h¡s ­h¢n b¡­L h­m 40-45 ¢c­el j­dÉ ¢àa£uh¡l BN¡R¡ cje fË­u¡Sez¢àa£uh¡l BN¡R¡ cj­el pju N¡­Rl ­N¡s¡u j¡¢V a­¥m ¢c­m N¡­Rl h¢ªÜ /h¡s i¡m quz ¢jn/Ëp ¡b£ gpm ¢qp¡­h Asql Q¡o Ll­m, A¿¹lhaÑ£ f¢lQkÑ¡l ¢h­no fË­u¡Se qu e¡z BN¡R¡l f¡ËL E›¡e cj­el SeÉ ­f¢ä¢jb¡m£e @ 0.75 ¢j¢m/¢mV¡l S­m …­m, h£S hf­el 2-3 ¢ce fl ­ØfË Ll­m BN¡R¡l fË­L¡f ­hn L­j k¡uz25 Hhw 50 ¢ce A¿¹l ¢el¡Z£ p¡­b f­l E›¡e BN¡R¡l SeÉ 1 ¢j¢m/¢mV¡l Cj¡¢Sb¡¢fl ­Øf Ëi ¡m L¡kÑL l ­cM¡ k¡uzi¡m gm­el m­rÉ N¡R m¡N¡­e¡l 35 J 55 ¢ce A¿l¹ ¢X.H.¢f. J ­h¡le kb¡œ²­j 2.0 J 0.2 % q¡­l ­Øf ËL l¡ ­k­a f¡­l, a¡R¡s¡J He.H.H @ 40 ¢f¢fHj Hhw pÉ¡¢mp¡C¢LLÓ AÉ¡¢pX @ 50 N¡Ëj 500 ¢mV¡l S­m ¢j¢n­u 1 ­qƒl S¢j­a ­Øf ËL l¡ ­k­a f¡­l Abh¡ X.H.¢f. 2%, Hj.J.¢f 1% J 40 ¢f¢fHj He.H.H HLp¡­b ¢j¢n­u N¡­R g¥m Bp¡l B­N ­ØfË Ll­m A¿¹a 20% gme hª¢Ü f¡Ju¡l pñhe¡ b¡­Lz ­Lee¡ Ef¢lEš² ­r­œ N¡­Rl gm¥ Tl¡ A­eLV¡C Lj¡­e¡ k¡u Hhw gm¥ HL p¡­b Bp¡l fhËe a¡ mrÉ Ll¡ k¡uz

Sm­pQ Sm ®pQ :

p¡d¡lea hª¢ø ¢eiÑl gpm ¢qp¡­hC Hl Q¡o q­u b¡­Lz ab¡¢f HCV¡ hm¡ ­k­aC f¡­l ­p­Ql SeÉ Efk¤š ² pju N¡­Rl g¥m B p¡ Hhw ö¢V dl¡l pju, ­Lee¡ HC pjuC qm S­ml SeÉ N¡­Rl pwLVju cn¡z g¥m Bp¡l fl Abh¡ ö¢Vl f¢lfe¤Ña ¡l pju Sm­pQ Ll­m N¡­Rl h¢ªÜ q­mJ gme L­j k¡Ju¡l pñhe¡ ­hn£ b¡­Lz j­e l¡M­a q­h Sm c¡s¡­e¡ AhÙÛ¡ Asql N¡­Rl EfS¥š ² eu B h¡l Q¡l¡ AhÙÛ¡u Sm­pQ L¡l­m N¡­Rl h¢ªÜ kaV¡ qu gme aaV¡ qu e¡z

®l¡N JJ L£Vfa‰ ­l¡N L£Vfa‰: : j¡l¦L¡ Asq­ll HL¢V …l¦aÆf §e Ñ L£Vz f¡a¡ J g¥­ml HLp¡­b fË­j¡cp­eÈme EfâhL¡l£ L£­Vl Bœ²jZ C¢‰az HV¡ 50-60% gme L¢j­u ¢c­a f¡­l k¢c HC L£­Vl fË¡b¢jL fkÑ¡­u ¢eu¿»e e¡ Ll¡ quz Aˆ¥­ll fË¡lñ Hhw fËb j f¤­×f ¡cNj­el pju c¤¢V C­ä¡„¡L¡hÑ ­Øf Ë@ 1 ¢j¢m/¢m¢Vl S­m …­m HL pç¡q A¿­¹l , ¢eu¿e» Ll¡ k¡uzj¡l¦L¡l Bœ²jZ …lal ­cM¡ ¢c­m HL pç¡q A¿l¹h ¢aÑ ­LÓ¡l¡eVÊ¡¢e¢m­f¡l @ 1.5 j¢m/¢mV¡l Abh¡ Hj¡­j¢ƒe ­h­¾S¡­uV @ 2 N¡Ëj /¢m¢Vl S­m …­m ­Øf ËL l­m âa¨ f¢Ëa L¡l f¡h¡ k¡uz ­N¡l¡ fQy¡ HL¢V Rœ¡L à¡l¡ ¢OVa ­l¡N (¢gEk¡¢lBj A¢„­×f ¡l¡j), k¡l S£h¡e §A pj­u j¡¢V­a E¢ác dwÆp ¡h­n­o ­h­Q yb ¡­Lz ­N¡l¡ fyQ ¡ Bœ²¡¿¹ N¡R a¥­m SÆ¡¢m­u ­gm¡ Hhw pç¡­q HLV¡ hÉhd¡­e L¡lhÉä¡¢Sj J jÉ¡e­L¡­Sh h¡ ­q„¡­L¡e¡Sm 2 N¡Ëj /¢m¢Vl S­m …­m ­Øf Ë ¢LRV¥¡ f¢Ëa L¡l f¡h¡ k¡uz

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o fËhå œ²¢jL pwMÉ

i¨¢j fËL¡l

1 Aed§ÑÆ L¡­S hÉhq¡l ¢Vm¡ S¢j 2 Aed§ÑÆ L¡­S hÉhq¡l pjam S¢j 3 L«¢o-q¢VÑ j¡T¡¢l S¢j (pjam) 4

h¡N¡e (eae¥ l¡h¡l h¡N¡e, aa¥ h¡N¡e h¡ Bj J ­mh ¤gmh¡¢NQ¡­a p¡¢b gpm ¢q­p­h

Efk¤š² Asql S¡a mð¡ pjuL¡m/jlýj fLË¡l S¡a (ph¢S fËL¡l) - BRG - ¢‡flœ ² ¹œe£u fš Lœl jdÉ f¡Ël¢ñL S¡a (h£S fLË¡l) UPAS-120 Al-201 VL-Arhar-1 A¢a¢lš² fË¡l¢ñL S¡a (h£S fËL¡l) AL-1849 PUSA-992 Selections mð¡ pjuL¡m/jlýj fLË¡l S¡a -jdÉ f¡Ël¢ñL S¡a (h£S fLË¡l) -A¢a¢lš² fË¡l¢ñL S¡a (h£S fËL¡l)

23 h£S hfe pju j¡­QÑl h¡ H¢fmË ­no jdÉ Se¥ ­b­L ­no Sm¥¡C ­no Sm¥¡C ­b­L ­no BNø S¡­al Efl ¢eiÑl L­l

gpm ®a¡m¡ ­a¡m¡ Hhw Hhw j¡s¡C j¡s¡C :: Asql ­b¡m¡l Efk¤š² pju qm kMe S¢jl 75-80 % ö¢V ö¢L­u h¡c¡j£ hZÑ d¡le

L­l Hhw n¡l£lhª¢šJ f¢lf‚a¡u Q­m B­p ,­L¡e ­L¡e ¢h­np†l j­a g¥m ­g¡V¡l 42 ¢ce f­l h£­Sl Sm£u i¡­Nl f¢lj¡e 20-24 % aMe Asql ­b¡m¡l Efkš¤² pjuz Asql ­a¡m¡l Efkš¤² pj­u c¡ Abh¡ ­q­yp¡l p¡q¡­kÉ N¡­Rl ­N¡s¡ ­L­V gpm O­l a¨m­a q­h Hhw ­N¡R¡ ­N¡R¡ L­l ­hy­d Efl¢cL L­l j¡s¡C Hl S¡uN¡u i¡m L­l ö¢L­u ¢e­a q­h, ö¢L­u k¡Ju¡l fl HLV¡ m¡¢W Abh¡ j¡s¡C k­¿l» p¡q¡­kÉ h£S R¡¢s­u ¢e­a q­h z Bh¡l LMeJ kMe AfaËm¥ ¢eSü n¢ËjL b¡­L aMe q¡­aC öL­e¡ ö¢V am¨¡ qu z gme gme :: pjÙ¹ lLj °S¢hL Hhw A°S¢hL Ap¢hd¡…¢m ¢eu¿»­e l¡M­a f¡l­m L¡¢e f¢Ëa gme f¡Ëu 250 ­L¢S ­b­L 500 ­L¢S Ah¢d f¡Ju¡ pñhz mð¡ pjuL¡m/jlýj fËL¡l S¡a (ph¢S fËL¡l) gme N­l N¡R fË¢a 2.5-3 ­L¢S f¡Ju¡ k¡uz mð¡ pjuL¡m/jlýj fLË¡l S¡­a (ph¢S fËL¡l) BRG ¢p¢lS iœm -cMœ -N-Rz jdÉ fš œl¢ñL (h£S fËL¡l)S¡­al j­dÉ ¢h­nÔo­e ­cM¡ k¡u A¿¹ax c¤¢V S¡­al (AL-201 Hhw VL Arhar-1) -q“l fš ¢a gme kb¡œ²­j 1881 ­L¢S J 1816 ­L¢S k¡ ¢œf¤l¡l Ns gm­el ­b­LJ 166.43 Hhw 157.22 na¡wn ­hn£z A¢a¢lš² fË¡l¢ñL S¡­a (h£S fËL¡l) AL-1849 Hhw PUSA-992 i¡m gm f¡Ju¡ ­N­Rz

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o fËhå

24

L«¢o J L«o®Ll ®ph¡u j¡¢Vl ü¡ÙÛÉ L¡XÑ f¢lk¡Se¡ (Soil Health Card)

®N±aj ®O¡o p¤¤ÙÛ j¡¢Vl ®k pjÙ¹ L¡kÑ pÇf¡ce L®l b¡®L E¢ác L®¥ml hª¢Ül j¡dÉ®j (Medium of plant growth) E¢ác L®¥ml M¡cÉ Ef¡c¡e pj§ql i¡ä¡l Smd¡le J pUμ¡me j¡¢Vl j®dÉ NÉ¡®pl i¡lp¡jÉ hS¡u l¡M¡ n¢š²l ¢eu¿»e - °Shfc¡®bÑl pUμu , l¦f¡¿¹lZ CaÉ¡¢c f¢lnË¥aLlZ J M¡cÉ Ef¡c¡e plhl¡®ql ¢eu¿»e j¡¢Vl ü¡ÙÛÉ L¡XÑ k¡Se¡ (Soil Health Card (SHC) Scheme) j¡¢Vl ü¡ÙÛÉ L¡XÑ f¢l®k¡Se¡ j¡ee£u fËd¡ej¿»£l nË£ e®l¾cÊ ®j¡c£S£ fËh¢aaÑ L«oL LmÉ¡e¡bÑ HL¢V ¢h®no l¡ø£u f¢lLÒfe¡ k¡ 2015 ®ghË¥u¡l£ ®b®L öl¦ q®u®Rz HC f¢lLÒfe¡ Ae¤k¡u£ plL¡l fËaÉL Q¡o£L ¢eMlQ¡u a¡l S¢jl j¡¢V fl£r¡l ¢i¢ša j¡¢Vl …e¡hm£, EhÑla¡l f¢lj¡f J npÉ Ae¤k¡u£ p¡®ll f¢lj¡f h¢eaÑ "j¡¢Vl ü¡ÙÛÉ L¡XÑ (SHC)" ®ch¡l f¢lLÒfe¡ ¢e®uR k¡ A®eL¡wn pgm q®u®Rz

j¡¢Vl ü¡ÙÛÉ (Soil Health Card) j¡¢Vl ü¡ÙÛÉ hm®a j¡¢Vl c£OÑL¡m£e L¡kÑpj§q pÇf¡ce L¢lh¡l p¡jÑbÉ®L ®h¡T¡u - k¡ S£hSNv®L ®hy®Q b¡L®a p¡q¡kÉ Ll®h, npÉ Evf¡c®el pq¡uL q®h, p¡j¢NËL f¢lhn ab¡ j¡¢V, h¡u¤ J S®ml ü¡i¡¢hL J pqS¡a °h¢nøÉj§mL …e J °h¢nøÉ®L hS¡u l¡M®h J E¢ác, fË¡e£L¨m®L ab¡ j¡eh ü¡ÙÛÉ®L hS¡u l¡M®a p¡q¡kÉ Ll®hz

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

j¡¢Vl ü¡ÙÛÉ L¡XÑ (SHC) f¢l®k¡Se¡l ¢h¢nø °h¢nøÉpj§q ¢eMlQ¡u j¡¢V fl£r¡ (Free of cost) i¡la plL¡l HC f¢l®k¡Se¡l j¡dÉ®j 14 ®L¡¢V L«oL®L 2017 p¡®ml j®dÉ SHC ®fË¡N¡®jl BJa¡u Be¡l mrÉ ¢e®u®R HC f¢lLÒfe¡ f¤®l¡ ®cn S¥®s Qm®h L«oL®Ll¡ S¢jl ej¤e¡l i±N¢mL AhÙÛ¡e (Ar¡wn J â¡¢Oj¡wn) h¢eaÑ "j¡¢Vl ü¡ÙÛÉ L¡XÑ" 12¢V ¢h®no ®i±a, ®i±a - l¡p¡u¢eL J l¡p¡u¢eL ab¡ EhÑla¡l ¢e®cnÑL …e¡hm£l f¢lj¡f ¢e®cÑn Ll®h j¡¢Vl ej¤e¡l k 12¢V ¢e¢cø …e¡hm£ j¡¢V fl£r¡N¡l fl£¢ra q®u b¡®L ®p…¢m q®m¡ kb¡œ²j PH (j¡¢Vl l¡p¡u¢eL ¢h¢œ²u¡), EC, °S¢hL L¡hÑe, pqSmiÉ - e¡C®VÊ¡®Se, gpgl¡p, fV¡¢pu¡j, NåL, cÙ¹¡, jÉ¡‰¡¢eS, ®m¡q¡ j¡¢Vl ü¡ÙÛÉ L¡XÑ j¡¢Vl pwn¡d®el Ef¡u, j¡¢Va npÉ Ae¤k¡u£ hÉhq¡kÑÉ ¢e¢cø p¡l J p¡®ll f¢lj¡e ¢e¢cø b¡L®h www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o fËhå

25

p¤¤ÙÛ dl¡ - ph¤S dl¡

A N IN ITIA TIV E FRO M :

JA LPA IG U R I V IV EK A N A N D A ED U CA TIO N SO CIETY REG IO N A L CO U N CIL FO R PG S CERTIFICA TIO N SYSTEM SO CIETY REG D . N O .: S/IL/9336 PG S REG D . N O .: PG SI/E(W B)‐1625

CO N TA CT U S A T: REG D . O FF.: 15A , H A RE STREET, 1 ST FLO O R, K O LK A TA – 700 001, W EST BEN G A L CELL N O S.: + 91 9831035713 / 9831587280 PH O N E: 033 – 4600 5295 EM A IL ID : prakritifarm s.organic@ gm ail.com W EBSITE: w w w .prakritifarm s.in

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com www.krishijagran.com| |hindi.krishijagran.com hindi.krishijagran.com


26

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

L«¢o fËhå

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com



28

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

L«¢o fËhå

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L«¢o fËhå

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

29

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L« ¢ o hÉ¢š²aÆ

30

L«oL Hhw pqL¡l p®eÈme (IFFCO)

IF

Aïc£f cš Smf¡C…¢s

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


L« ¢ o hÉ¢š²aÆ

31

:

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


HC l¡SÉ

32

f¢ÕQjh¡wm¡u Q¡o S¢jl M¡Se¡ j¤MÉj¿»£ j¤L¥h :

®p¡

p

a

N

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


HC l¡SÉ

33 Ešlh®‰ L«¢o-h¡¢eSÉ ¢nÒf p®Çjme BN¡j£ 18-19 ®j ¢n¢m…¢s®a L«¢o- h¡¢eSÉ ¢nÒf p®Çjme Bu¡Se L®l®R l¡SÉ z j§MÉj¿»£ jja¡ h®¾c¡f¡cÉ¡u ¢e®cÑn ¢nÒf, L«¢o, L«¢o ¢hfe®e, jvp, fË¡e£ pÇfc Eæue J M¡cÉ fËL«u¡LlZ cçl Bjm¡®cl EŸÉ¡N HC pÇjme B®u¡Se L®l®RzpÇjme Ešlh‰l Q¡l j¿»£ q¡S£l b¡L®mJ b¡L®Re e¡ ¢nÒf J AbÑ j¿»£ A¢ja ¢jœ z j§ma Ešlh‰ Evf¡¢ca mˆ¡, VjÉ¡V¡ Be¡lp, i¨–¡ pwlrZl hÉ¡hÙÛ¡ Eæa Ll¡l mrÉ HC pÇjme Bm¡Qe¡ q®h z

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com




36

HC l¡SÉ

E

®c

f¡Ve¡u ea¥e ANÑ¡¢eL g¡¢jw ®p¾V¡l

®

L¾cÊ£u L«¢o j¿»£ l¡d¡®j¡qe ¢pwq-Hl ¢h®no E®cÉ¡N f¡Ve¡u ®L¾cÊ£u plL¡®ll Ad£®e ea¥e HL¢V °Sh L«¢o ®L¾cÊ fË¢aù£a qmz l¡øÊ£u °Sh L«¢o fËL®Òfl Ad£®e ehj B’¢mL fË¢aù¡e,

N

“L

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


HC ®cn

37

®S®e¢VLÉ¡¢m j¢Xg¡®uX p¢lo¡l pÇj¢a pÇj¢a HMe f¢l®hn j¿®»Ll R¡sf®œl SeÉ A®fr¡ Ll®R Hhw HLj¡œ p¢lo¡l ®r®œC HC GM h£S hÉhq¡l Ll¡ k¡®h z k¢cJ p¤¤fË£j ®L¡®VÑ HMe HC GM h£S ¢e®u öe¡¢e h¡L£ , f¢l®hn j¿»£ A¢em ®ci h®m®Re ¢a¢e HC Cp¤É®a p¤¤¢fËj ®L¡VÑl l¡u Hl A®fr¡ Ll®he z ¢h¢iæ fË¢ah¡c£ ®N¡ù£ kje "ü®cn£ S¡NlZ j’'" HC p¢j¢al ¢hl¡¢da¡ Ll®Re z

aeÈu LjÑL¡l LmL¡a¡

M¡cÉ npÉl hÉ¡fL Ewf¡ce hª¢Ü i

¡l®al M¡cÉ n®pÉl Evf¡ce hÉ¡fL i¡®h hª¢Ü ®f®u®R HC hR®l z Q¡m, X¡m, Nj, ®b®L öl¦ L®l Aæ¡eÉ ¢eaÉ hÉ¡hq¡l ®k¡NÉ n®pÉl Evf¡ce q¡l ®h®sR HC L«¢oh®oÑ z ®j±pj Ga¥®a f¢lj¡e ja hª¢øf¡a J plL¡®ll ¢h¢iæ E®cÉ¡N J ¢ea£ fËeuZ HC Evf¡ce q¡l hª¢Ül L¡lZ z ¢Xf¡VÑ®j¾V Ag H¢NËL¡mQ¡l , ®L¡-Af¡®lne AÉ¡ä g¡lj¡pÑ J®um®gu¡l Hl a¡¢mL¡ Ae¤u¡u£ 201617 Hl a«a£u Nee¡u ®cM¡ k¡®μR d¡e Evfæ q®u®R 109.15 ¢j¢mue Ve, Nj 97.89 ¢j¢mue Ve, aä¥m S¡¢au npÉ 88.39 ¢j¢mVe Ve , X¡mnpÉ 22.40 ¢j¢mue Ve z i¡l®al HC hR®l 273.38 ¢j¢mue Ve M¡cÉ npÉ Evfæ qu®R k¡ f§hÑhaÑ£ hR®ll ®b®L 3.15 na¡wn ®hn£ z

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


h¢q ¢hnÄ

38

®hË¢úV

আম A

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


39

Coromandel

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


40

N

HPM -Hl ®fË¡X¡ƒ m’

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


p¡r¡vL¡l

41

¢p¢L­j °S¢hL Q¡o m¡iSeL : ¢LlZ L¥j¡l Na 13C H¢fËm 2017 ¢p¢Lj fË­c­nl NɾVL nq­ll ".¢Q¿¹eih­e" IFFCO aœ-cl hœ¢oÑL Ae¤ù¡e EcÚk¡fe L­l¢R­m¡z L«¢oS¡Nl­Zl fr ­b­L B¢j ­pC Ae¤ù¡­el Awn ¢e­u¢Rm¡jz­pM¡­eC ­cM¡ qm ¢p¢Lj l¡­SÉl L«¢o cç­ll A¢a¢lš² ¢e­cÑnL nË£ ¢LlZ L¥j¡l fËd¡­el p¡­b z Ešl fË­c­nl Q¡ef¤­ll Q¾cÊ­nl BS¡c L«¢o ¢hnÄ¢hcÉmu ­b­L ¢a¢e jª¢šL¡ ¢hR¡­e soil science pÀ¡a­Lšl ¢XNË£ f¡ez 1981 ­a ¢p¢Lj plL¡­l fËu¤¢š¢hc (Livelihood J Enviroment ¢hi¡N ) ¢hi¡N q­u L¡­R ­k¡N ­cez [flhaÑ L¡­m ¢a¢e "sikkim Organic Mission" Hl cœ¢uaØfœe haÑjœ-e ¢a¢e ¢p¢Lj plLœ-ll L«¢o ¢hi¡N A¢a¢lš² ¢e­cÑnL (Additional Director) ¢qp¡­h c¡¢uaÆ f¡me Ll­Rez a¡l p¡r¡vL¡l B¢j ¢e­u­Rm¡jz ¢a¢e Bj¡u pq­k¡¢Na¡ L­l­Rez Bj¡l fË¢a¢V fË­nÀl ¢a¢e kb¡kb Ešl ­cez fËnÀ : ¢p¢Lj Organic ­ØVV ¢qp¡­h haÑj¡e J i¢hov H L«¢ol SeÉ ¢L f¢lLÒfe¡ ¢e­u­Re ? Ešl : Bjl¡ Input addlocent program Hl j¡dÉ­j Input Magement, miror managment, marketing Hä producer management Hl L¡S öl¦ L­l¢Rz Bj¡­cl 77 q¡S¡l ­qƒl L«¢o S¢j HMe organic Q¡o q­μRz Mission organic and value chain Hl BJa¡u 3/4 ¢V gpm ­L Bjl¡ export Ll¡l f¢lLÒfe¡ Qm­R ­p…¢m q­m¡ c¡l¦¢Q¢e,qm¤c,Bc¡ CaÉ¡¢cz fËnÀ : PMFBY ¢e­u Bfe¡­cl l¡­SÉ ¢L Qm­R? Ešl : fËd¡e j¿»£ gpm h£j¡ ­k¡Se¡ ¢e­u Bjl¡ M¤h â¨a L¡S Ll¢Rz"I want to see all farmar sl are included" c¤¢V ­Sm¡­a Bjl¡ KCC j¡dÉ­j 80% L«oL­L Hl BJa¡u ¢e­u Bp­a ­f­l¢Rz 2018 p¡­ml j­dÉ Bjl¡ 100% L¡S pÇf¨ZÑ Ll­a f¡l­h¡ HC mr ­l­M¢Rz fËnÀ : haÑj¡­e Bj¡­cl l¡­SÉl ""L«oL pwN"" …­m¡ ¢L L¡S Ll­R Hhw Bfe¡l ¢L f¢lLÒfe¡ ? Ešl : Bjl¡ farmers produce organic °au¡l£ Ll¢RzHhw H­cl SeÉ fËQ¡l J fË¢nrZ Hl hÉhÙÛ¡ Bjl¡ L­l¢R ? fËnÀ : ¢p¢Lj organic H convert qJu¡l fl Bfe¡l l¡­SÉl j§m gpm …­m¡l Evf¡c­e ¢L ­L¡­e¡ fËi¡h f­s­R ? Ešl : qÉy¡ z Bj¡­cl i¨–¡, d¡e, Bc¡l Evf¡c­e ¢LR¥V¡ fËi¡h fs­mJ Bjl¡ haÑj¡­e ­p…­m¡ L¡¢V­u EW­a ­f­l¢Rz j­e q­μR, ¢p¢L­jl HC Mission pgm q­hz nË£ Ajl­SÉ¡¢a l¡u ¢X¢p L¥Q¢hq¡l, f¢ÕQjh‰

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


42

J N®hoZ¡

p

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


J N®hoZ¡

43

(Fritz Haber)

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


44

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com




MAP


District Coordinator X: f¢la¡o i–¡Q¡kÑ L«¢o S¡NlZ (h¡wm¡)

Ph.9051915839 e-mail : paritosh@krishijagran.com

Aïc£f cš

Coochbehar

AjlSÉ¡¢a l¡u

A¢e¢¾ca¡ e¾c£

aeÈu LjÑL¡l



50

Evph J pwú«¢a

উৎসব L

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


¢p®ej¡

51

®

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


52

l¡æ¡Ol

:

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


l¡S¢e¢a

53

l¡øÊf¢a ®L q®he ?

25 ­n S¥m¡C 2017 a¡¢l­M haÑj¡e é¡®¾pl l¡øÊf¢a f®c BBN¡j£ l¡øÊf¢a fËeh j¤MÉ¡‹Ñ£l l¡øÊf¢a f­c ­ju¡c

al¦Z a¥LÑ£

­no q­μRz Hlfl i¡la¡l l¡øÊf¢a f­c ­L hp­he a¡ ¢e­u ­S¡lSÒfe¡ ¢c¢õ J ­cn S¥­sz l¡øÊf¢a f­c ¢ehÑ¡Q­el SeÉ hý …l¦aÆf§ZÑ e¡j E­W Bp­R ­c­nl ¢h¢iæ Awn ­b­Lz ¢hNa L«¢oj¿»£ J ­œ²a¡ p¤¤lr¡ j¿»£ nlc f¡Ju¡l Hl e¡j ­kje E­W Bp­R ­ajeC Efl¡øÊf¢a q¡¢jc Bep¡l£l e¡jJ A­e­L …l¦aÆf§ZÑ i¡h­Rez ­c­nl l¡S°e¢aL ­fËr¡f­V c¤C …l¦aÆf§ZÑ hÉ¢š² j¤lm£ j­e¡ql ­k¡n£ J m¡mL«o∙ Bch¡e£J l¡øÊf¢a f­cl AeÉaj c¡¢hc¡l z a­h A­eL ¢hQrZ l¡S°e¢aL hÉ¢š²C j­e Ll­Re HC l¡øÊf¢a ¢ehÑ¡Q­el j¡dÉ­j ¢h ­S ¢f BN¡j£ ¢c­e i¡lah¡p£­L h¡aÑ¡ ¢c­a Q¡C­R J a¡­cl ja-C H­r­œ …l¦aÆ f¡­h EšlfË­cn ¢ehÑ¡Q­e ¢hf¤m Su m¡­il SeÉzjq¡e ­ef¢mu¡­el f­s HC fËbj é¡­¾pl ­ejS¡ ­qÃV¥m¡ ­LJ A­e­L j­e Ll­Re HCl¡øÊf¢a f­c ¢ehÑ¡¢Qa q­me 39 hR­ll al¦Z f­cl ­k¡NÉ c¡¢hc¡l L¡le ¢a¢e j¢qm¡ JHj¡e¤­um j¡LÑe ¢k¢e a¡l fË¢aࢾc j¡¢le-­mc¢ma pjfËc¡­ul a¡C, a¡­L l¡øÊf¢a f­c­fe ­L q¡l¡­me ¢hf¤m ­i¡­V J 66% ­i¡V ¢ehÑ¡Qe Ll¡l SeÉ ­Qø¡ Ll­h ­L­¾cÊl­f­u é¡­¾pl jpe­c Bp£e q­me Na 8C ­jz n¡pLcmz aeÈu LjÑL¡l aeÈu LjÑL¡l www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017


54

®Mm¡

i¡la Bh¡l f¡¢LÙ¹¡e®L q¡l¡®h ” ®p±li

BN¡j£ 4W¡ S¥e HSh¡ØV­e BC ¢p ¢p B Q¡¢Çfu¡¾p VÊ¢g öl¦ q­μR i¡la

f¡¢LÙ¹¡e jÉ¡Q ¢c­u k¡ ¢e­u HM¢e ¢œ²­LV jqm Eš¡mz f§hÑae i¡la£u A¢de¡uL ­p±li N¡‰¥m£l i¢hoÉvh¡e£ " ¢hl¡V ­L¡qm£l i¡la Bh¡l f¡¢LÙ¹¡e ­L q¡l¡­h, Jl¡ M¤h i¡­m¡ g­jÑ " HC fËp­‰ E­õM­k¡NÉ , 50 Ji¡l J ¢V 20 ­a 11 h¡l ­cM¡ q­u­R HC c¤C fË¢a­hn£ ­c­nl Hhw i¡la a¡l j­dÉ 11 h¡l C ¢hSu£ q­u­Rz aeÈu LjÑL¡l

®l¡e¡®ô¡l HLn aj ¢œ² ¢ØVu¡e¡ l¡e¡®ô¡ a¡l HLnaj ®N¡m

¢V Ll®me Q¡¢Çfu¡¾p ¢mN ®L¡u¡VÑ¡l g¡Ce¡m h¡u¡eÑ ¢jE¢eM Hl ¢hl¦®Ü, k¡ ¢Le¡ Q¡¢Çfu¡¾p ¢m®Nl C¢aq¡p ®lLXÑz HC j¡CmØV¡e R¥y®u l¡e¡ô¡ a¡l l¡Ci¡m ®jp£ ®L ¢fR®e ®g®m ¢c®me J ®pC p®‰ ¢lu¡m j¡¢âc ®L Q¡¢Çfu¡¾p ¢mN p¢jg¡Ce¡m ¢e®u ®N®mez aeÈu LjÑL¡l

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


p¡üÉ

p

55

Nl®j aÆ®Ll kaÀ

L¡®m O¤j ®b®L E®W q¡mL¡ ¢VpÉ¥ ¢c®u j¤M q¡a i¡®m¡ L®l j¤®R a¡lfl W¡ä¡ Sm ¢c®u j¤M ®d¡yu¡ E¢Qa z ®l¡c ®hs¡e¡l 20 ¢j. B®N ®l¡c ®b®L aÆL®L hy¡Q¡e¡l SeÉ "Sun Protect" m¡N¡e¡ E¢Qa z a®h H¢V AhnÉC ®L¡e ¢hE¢V¢nu¡e Abh¡ X¡š²¡l Hl fl¡jnÑ ¢e®u hÉ¡hq¡l Ll®he z

®l¡c ®b®L O®l Bp¡l fl LMeC p®‰ p®‰ Sm hÉ¡hq¡l Ll®he e¡ z 10 ¢j. h®p a¡lfl q¡mL¡ L¡fs h¡ ¢VpÉ¥ ¢c®u i¡m¡ L®l j¤®R ¢e®u a¡lfl W¡ä¡ Sm ¢c®u j¤M ®dy¡u¡ E¢Qaz l¡a O¤j¡®a k¡Ju¡l B®N j¤M, q¡a, f¡ -H i¡®m¡ L®l (lotion) m¡N¡®e¡ E¢Qa z a¡q®m A¢a¢lš² Nlj aÆL ®gy®V k¡®h e¡ z

p‰£a¡ l¡u

অশÑ ( Piles )

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


56

A®ˆl Mm¡

Hh¡®ll në RL °a¢l Ll¡ q®u®R L®uL¢V lh£¾cÊ pwN£®al fP¢š² Ahmðe L®l z

në RL

f¡n¡ f¡¢n 1.B¢S .............. ®a¡j¡l Q¢mh , e¡b, pwp¡lL¡S . 1 2.B¢S .............. Ol ¢en£b l¡a , Bph k¢c n§eÉ q¡a. . 00

3............ ¢Qš ¢e¢a eªaÉ ®L ®k e¡Q . . 4.B¢j ®a¡j¡u ka ö¢eu ¢Rmj .......... , a¡l hc®m . . 5.®i®P ®j¡l ..........Q¡¢h ¢e®u k¡¢h ®L Bj¡l . . 6...........Bj¡l, ¢fËu Bj¡l flj de ®q z . .

5 00

00

6

3

12

4

00 00

8

7 00

00

00

10

11

00

13

00

00

15

00 00

14

00

00 00

9

7.Hl ¢iM¡¢l p¡S¡u L£ l‰ ............ L¢lm z . . 8.JN¡, ................ p¡b£, e¢j h¡lwh¡l z

2

9.S¡¢e e¡C N¡ ................ ®a¡j¡l h®m L¡l z . .

4.Hmj ................ cn z am¡u Nm iNÀ al£ . .

Efl ¢eQ -

5.h¡yQ¡e h¡y¢Q, ................ j¢l - hm¡ i¡C deÉ q¢l z . .

1................. B¢c ah n¢š² -. .

6.Bj¡l pLm c¤Ml ................ ®S®Æm ¢chp Nm . .

2.b¡®L ah b¡L a¥C f®s, ................L¡æ¡ L¡yc a¥C . . 7.Bj¡l ................ m¡¢N a¥¢j BpR L®h ®b®L . . 3.B¢j Se öe .............. Ll¢R f¡e . .

8.d¡u ke ................ pLm i¡mh¡®p¡ fËi¥ ®a¡j¡l f¡e . . 9.HC ®k L¡®m¡ j¡¢Vl ................ nÉ¡jm pMl dl¡ - . .

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


l¡¢ngm

j¡¢pL i¢hoÉgm hªoi

57

S¥e 2017 ¢jb¤e

LLÑV

¢pwq

Leɡ

a¥m¡

hª¢ÕQL

de¤

L¥ñ

j£e

jLl

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com


58

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

Me¡l hQe

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

baby corn] by Asha Kawatra & Salil Sehgal, 2007. Nat.



60

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

q¡l¡®e¡ ¢ce

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com



62

¢h®no pwh¡c

¢mjL¡ h¤L AgÚ ®lLXÑ L«¢o S¡NlZ

¢of¢œL¡ L«¢o S¡NlZ ¢mjL¡ h¤L AgÚ ®lLXÑ i¡l®al ph®Qu ®hn£ fËQ¡¢la L«¢o J NË¡j£e f¢œL¡ ¢qp¡®h S¡uN¡ L®l ¢h ¢emMÉ¡azL«p¡l¡®cn HC f¢œL¡l f¡WL pwMÉ¡ fË¡u 1 ®L¡¢Vl ja z 1985 p¡m ¢q¾c£ f¢œL¡ ¢qp¡®h L«¢o S¡Nl®Zl fËL¡ne¡ öl¦ q®u¢Rm z HMe pC f¢œL¡ 23¢V l¡SÉ 12¢V i¡o¡u 22¢V pÇf¡ce fËL¡¢na q®μR z L«¢o S¡NlZ f¢œL¡ ¢h¢iæ Sm¡l j®dÉ p¢WL J k¤¢š² p¡dÉ pjeÄu °al£ L®l c®nl fËaÉ¿¹ NË¡j f¡W®Ll L¡®R ®f±®R k¡®μR z ¢eSü Juh fÑ¡V¡m (www.krishijagran.com) c¤¢V i¡o¡u ¢eu¢ja i¡h Q¡m¤ B®Rz NË¡q®Ll pwMÉ¡ 10 mr Hhw f¡W®Ll pwMÉ¡ Bd®L¡¢Vl J ®hn£ z L«¢o S¡NlZ ®gph¤L ""L«¢o S¡NlZ ¢Lo¡Z LÓ¡h"" M¤hC Se¢fËu z ®pÉ¡p¡m ¢j¢Xu¡l j¡dÉj HC f¢œL¡ e¡e¡¢hd L¡kÑLm¡f ¢h¢iæ S®el L¡®R p¢WL pju f±®R k¡u z Hl ®b®LC L«oL®cl ea¥e fËk¤¢š²l p¡®b f¢lQu OV¡e¡ L«¢o S¡NlZ Aehla L¡S L®l Q®m®R z a¡R¡s¡ L«¢o fËk¤¢š² pÇf®LÑ flØfl ‘¡e Bc¡e fËc¡e ®r®œJ L«¢o S¡NlZ HL¢V n¢š²n¡m£ j¡dÉj z

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com



64

¢h®no pwh¡c

L«¢o S¡NlZ LmL¡a¡

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com



66

¢h®no pwh¡c

A¢gp E®Ü¡de qm

L«¢o S¡NlZ, S¥e 2017

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.