ISSN 2455-1082
Scan this QR code for Krishi Jagran Mobile App
www.krishijagran.com GUJARATI VOLUME 5 ISSUE 08 AUGUST 2018 `50
/krishijagran
@krishijagran
9891405403
¾uzqíkkuLkk rníkfkhe,Ëuþ¼h{kt ÃknkU[ y{khe Happy Independence Day
KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records
{„V¤e W„kzŒk ¾uzqŒku ‚k{u ™ðku …zfkh Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe
Visit us @ Willowood India
ACTOR
www.willowood.com
download the “Willowood Crop Protec on” app from Google play store
fÃkkMk òrMkzTMk {kxu ðÄkhu Mkkhe ÃkMktËøke yux÷u xkufLk
ÃkkfLku LkwfMkkLk Úkíkw yxfkðu
÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe rLkÞtºký fhu
MkeMx{uxef yLku ðhMkkË{kt ðnkðÚke {wõík
rð»k[ Mkqr[
08
f]r»k Mk{k[kh
18
ft…Lke Mk{k[kh hkþeV¤
20
SZL GOF SFZS B[TL hkþeV¤
22
િ િસઝન ફા મગ hkþeV¤
¼khíkLke yøkúýe Ãkkrhðkrhf {krMkf Mkk{rÞf Krishi Jagran - GUJARATI VOLUME 5 ISSUE 08 AUGUST 2018 `50
yu{.Mke.zkur{rLkf þkELke zkur{rLkf yu{.S.ðkMkLk zku.fu.xe.[tze yrsík ðe.ykh [tLÿ {kunLk híLk{tshe n»ko fÃkqh zku.{nuLÿ Ãkk÷ MktsÞfw{kh Vhnk ¾kLk fkŠÚkfk çke.Ãke.
:
rMkrLkÞh ðeÃke (yuMk.ykE)
:
rMkrLkÞh {uLkush (yuMk.ykE) xufrLkf÷ MktÃkkËf {kfuoxªøk nuz {uLkush sLk MktÃkfO MknkÞf MktÃkkËf
: : : : :
yuMkkurMkyux MktÃkkËf (MkkurMkþÞ÷ {erzÞk)
:
rçknkh hkßÞ nuz
:
©eò LkkÞh {kurLkfk {tz÷ Mktøkeíkk MkkuE MktËeÃk fw{kh
ðrhc Ãkºkfkh
:
E{hkLk ¾kLk
Ãkºkfkh (MkkurþÞ÷ {erzÞk)
:
rËÃkf ¼khîks
Ãkºkfkh rMkrLkÞh {uLkush
: :
{kfuoxªøk ykrMkMxLx
:
rð¼wrík LkkhkÞý fu.su.MkhLÞk Mkkhk ¾kLk {u½k þ{ko [wtfe ¼qxeÞk ÃkqLk{ rðïf{ko ®hfe ÃkwLzeh nu{k þ{ko Vkrh™ þu¾ fks÷ [kink™
«Mkkh nuz {uLkush «Mkkh
: :
rLkþktík xktf hknw÷ ®Mknk
ykrMkMxLx {uLkush
:
«þktík þ{ko VwhfkLk fwhuþe íkÁý ®Mkn MkwSík ÃkÃÃkw hkÞ ÃkðLk fw{kh ykh.yuLk.[kiçku yçËwMk Mk{Ë suBMk Úkku{Mk yu[.yuMk.yMk{wrËLk Þkuøkuþ fw{kh LkMke{ ytMkkhe yíkw÷ çkkÚk{ ËuðuLÿ ®Mkn søkËeþ òLkk hrðLÿ òLkk {Lkkus
yufkWLxLx fkÞËkfeÞ Mk÷knfkh
: :
rzÍkE®Lkøk
:
ykurVMk ykrMkMxLx
:
30
in
fkÞofkhe MktÃkkËf
Jo
: :
To
MkBÃkkËf rLkËuþf
Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe
38
‚VuË{kt¾e ™wt r™Þtºký hkþeV¤
44
શેરડીના વેધકો અને hkþeV¤
48
÷k¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u hkþeV¤
60
¾kLkk-¾òLkk hkþeV¤
64
hkþeV¤
Krishi Jagran Kisan Club 9891405403
Printed and Published by: M.C Dominic 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi -110016 Tel: 011-26511845,2, Email: info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, Web: www.krishijagran.com Printed at : Pushpak Press Pvt. Ltd. Shed No. 203, 204, DSIDC Complex indl. Area, Okhla Phase-1 New Delhi-110020 All rights reserved. Copyright @ Krishi Jagran Media Group. Agriculture World is published by Krishi Jagran Media Group. Editor in Chief: MC Dominic
dqy ist 68 Ph: 011-26511845, 26517923 Email: info@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com
04 yku„Mx 2018
Disclaimer: While every care has been taken to ensure accuracy of the information contained in this publications, the publishers are not responsible for any errors or omissions that might have crept into this publications. No part of this publication may be reproduced or kept in a retrieval system, without the express permission of the publishers.
www.krishijagran.com
‚t…kËfeÞ
Lkðe Mkkuøkkík, yu{yuMkÃke MkkÚku. Au
Õ÷k fux÷kf Mk{ÞÚke yu{yuMkÃkeLku ÷E ÔÞkÃkf «{ký{kt [[ko [k÷e hne Au. Mkhfkhu ÃkkuíkkLkwt ð[Lk Ãkqýo fheLku yuf ¼ux MðYÃku ykÃkýk ¾uzqík¼kEykuLke «økrík {kxu íku ykÃkðk{kt ykðu÷ Au. yux÷w s Lknª Ãkhtíkw yu{ Ãký fnuðk{kt ykÔÞwt Au fu 50 xfkLke ð]rØ MkkÚku çkòh{kt hsq fhðk{kt ykðe hnu÷ Au. Ãkhtíkw yk nfefík{kt fux÷e Mkå[kE Au íkuLke ôzkE{kt økÞk íkku íku{k fux÷kuf rðhkuÄk¼kMk Ãký Au. ÄkLkLku çkkË fhíkk Ëk¤ yLku fÃkkMk suðk {kuxk¼køkLkk hkufzeÞk ÃkkfkuLke ®f{ík íku{Lke {ktøk-ÃkwhðXkLkk Mk{efhýku íkÚkk yktíkhhk»xÙeÞ ®f{íkku fhíkk ðÄkhu «¼krðík ÚkkÞ Au. {kxu Mkhfkh ykfktûkkí{f ÷ûÞ rLkÄkorhík fhe þfu Au Ãkhtíkw ÃknkU[ yLku ykÄkh¼qík Mkth[Lkk MkwrðÄkyku{kt yðhkuÄLku ÷eÄu s{eLkLke ®f{íkku Ãkh íkuLke yMkh {ÞkorËík Au. Ãkhtíkw yk yÃkÞkoó Au fkhý fu ®f{íkkuLke økýíkhe ¾uzqíkkuLkk MktøkXLkku îkhk ÔÞkÃkf Ãkzíkh (Mke 2)Úke 50 xfk ðÄkhu LkÚke, su ©e yu{ yuMk Mðk{eLkkÚkLk ynuðk÷{kt ÷¾ðk{kt ykðu÷ Au. íÞkt MkwÄe fu ®f{íkLke ònuhkík Mkhfkhe ¾heËe yLku Mk{ÚkoLk Ãkh ykÄkh hk¾u Au, su{k yíÞkh MkwÄe WýÃk Au. yu{yuMkÃke, fkLkqLke {k¤¾k ðøkh MÚkkÞe Mk{kÄkLk LkÚke fkhý fu íku rððufkÄeLk Au. yk Ãk]c¼qr{{kt yu ykùÞoLke ðkík Au fu Mkhfkh yíÞkh MkwÄe ¾heËíktºkLke MkkÚku ykðíke Lk níke,su yne rLkÄkorhík fhþu fu íku fuðe heíku MkwrLkrùík fhu fu ¾uzqíkkuLku yu{yuMkÃke {¤e òÞ. Ëk¤kuLkk MktçktÄ{kt yLkw¼ð yuf [uíkkðýe fnkLke hsq fhu Au. Wå[ yu{yuMkÃkeLkk ykÄkhu
06 yku„Mx 2018
WíÃkkËLk hsq fÞwO, su çkòhLke ®f{íkkuLku rLkhkþ fhu Au. LkkýkfeÞ ð»ko 2012-2013Úke ÄkLkLkk yu{yuMkÃke{kt MkkiÚke ðÄkhu ð]rØ Au, ßÞkhu íkuLku 15.70 xfk ðÄkhe 1,250 YrÃkÞk «rík ÂõðLx÷ fhe Ëuðk{kt ykÔÞk níkk. òufu, 14 sux÷k ¾heV ÃkkfkuLkk yu{yuMkÃkeLke ònuhkík fhkð{kt ykðe, ÄkLk s yuf{kºk Ãkkf Au suLku Mkhfkh {kuxk ÃkkÞu ¾uzqíkku ÃkkMkuÚke ¼khíkeÞ ¾kã rLkøk{ (yuVMkeykE) íkÚkk yLÞ hkßÞ ¾heË yusÂLMkykuLkk {kæÞ{Úke MkeÄe ¾heËe fhu Au. {kxu, hksLkeríkf heíku yk MkkiÚke {níðÃkqýo Au. s{eLk {kxu ¼kzkLke ÃkzíkhLkku Mk{kðuþ fÞko ðøkh, ÄkLk {kxu ðÄkhku Võík 12 xfk Au yLku Ëk¤ku {kxu ykþhu 5 xfk Au. «þkMkLku ¾uzqíkkuLkk Ëuðk{kt su ELkÃkwx ûkuºk òuzu÷ Au, íku{kt ½xkzku fhðk{kt {ËË fhe LkÚke. ßÞkhu fkuÃkkuohux ûkuºk fu su ELkÃkwx ðu[ký fhu Au, íkuLku ÷k¼ ÃknkU[kzâku Au. yk ÃkrhðíkoLkkuLku æÞkLk{kt hk¾e ÃkkuíkkLkk ¾uzqík¼kEykuLku ÷k¼ ÃknkU[kzðkLke yk ykþkLke MkkÚku f]r»kLkk ûkuºk{kt rðrðÄ Mkq[LkkykuLku ík{khk MkwÄe ÃknkU[kzðk{kt MkV¤ ÚkE þfu Au íku{ s nt{uþk yøkúuMkh hnu, yk Mk˼kðLkk MkkÚku, ík{khe Mkuðk{kt... v V[DP;LP0MlDlGS E{u÷: dominic@krishijagran.com
hindi.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
f] r»k òøkhÛk
yk heíku ykuAk Úkþu sirðf ¾kãkLkLke ®f{ík
yu
Mkku[u{ yLku ytLkoMx yLku Þtøk yu÷yu÷ÃkeLkk yuf yæÞÞLk fhe MkhfkhLku sirðf ¾kã ¾uzqíkkuLku ¾kíkh {kxu 20 xfk ðÄkhu ÃkËkÚkkuoLke ÃkzíkhLku ykuAe fhðk Mkq[Lk ykÃÞw Au. [wfðýe fhðe Ãkzu íkuðe þõÞíkk íku{ýu yæÞÞLk {khVíku fÌkwt níkw fu ðíko{kLk sirðf {wÏÞ fk[k {k÷ VkuMVux yLku ÃkkuxkþLke heíkÚke Wøkkzðk{kt ykðíkk WíÃkkËLkkuLke ®f{ík ðÄkhu Au, suLku fkhý Ëhuf ÔÞÂõík {kxu yk þõÞ ðirïf ®f{íkku{kt ðÄkhku ÚkðkLku ÷eÄu ¾uzqík yk çkLke þfíkw LkÚke fu íkuyku yk ¾heËe fhe þfu íkku íku ðkðuíkhLke {kuMk{{kt ¾kíkhku {kxu 20 xfk ðÄkhu {kxu MkhfkhLku sirðf ¾kã ÃkËkÚkkuoLke Ãkzíkh ykuAe [wfðýe fhðe Ãkze þfu Au.Wãkuøk rLkÞtºkýLku ÷eÄu fhðk {kxu Ãkøk÷k ¼hðk òuEyu. ÞwrhÞkLke ®f{ík ÂMÚkh Au, Ãkhtíkw ELkÃkwx Ãkzíkh yæÞÞLk{kt yk ðkík fnuðk{kt ykðe Au fu ðÄe þfu Au. sirðf ¾kã WíÃkkËLkkuLke ®f{ík ðÄkhu nkuðkLku ÷eÄu ð»ko 2017{kt hðe Ãkkf hkuÃkýeLke {kiMk{{kt íkuLke ÃknkU[ Mk{]Ø ðøko MkwÄe s {ÞkorËík Au. yLku ¾uzqíkku îkhk [wfðýe {kxu zkÞ{kurLkÞ{ VkuMVux Mkk{kLÞ ðøko MkwÄe íkuLku ÃknkU[kzðk {kxu Mkhfkhu {sçkqík Ãkøk÷k ¼hðk òuEyu. (zeyuÃke)Lke ®f{ík ðíko{kLk{kt 20 rf÷kuøkúk{ «ríkøkúk{ 1290 YrÃkÞk çkuøk Au. yæÞÞLk{kt sirðf ¾kíkh WíÃkkËLk {kU½k nkuðkLku ÷eÄu yLkuf søÞk Ãkh WÕ÷u¾ fhðk{kt VkuMVkurhf yurMkz,zeyuÃke yLku yu{ykuÃkeLke ykÔÞku Au. su{kt ykuAe WÃks íkÚkk xufLkku÷kuS, rðrïf ®f{íkku{kt íkuSÚke ðÄkhðk y{urhfe ÃkufuStøk, ÷kuSMxef íkÚkk rðíkhý WÃkhktík ¾uzqíkkuLku zku÷hLke íkw÷Lkk{kt YrÃkÞku ½xðk MkkÚku MÚkkrLkf íkkr÷{{kt ðÄkhu ¾[oLku sðkçkËkh {kLkðk{kt ykðu Ãke.VtzLkk ¾kíkh WíÃkkËfku yLku ÔÞkÃkkheykuLkk Au. yk MkkÚku yu{ Ãký fnuðk{kt ykÔÞw Au fu òu ðu[kýLke Ãkzíkh ðÄe økE Au. sirðf ¾uíke{t Wøkkzðk{kt ykðíkk ¾kã ÃkËkÚkkuoLku f]r»k {tºkk÷ÞLkk {íku yk ¾heV rMkÍLk {kxu òu fkuE ÷uðkLke þYykík fhu íkku íkuLkk ¾eMMkk Ãkh «íÞuf {rnLku ykþhu 1,200 Úke 1,500 YrÃkÞk ¾kíkhkuLke ykð~Þfíkk Wãkuøkku îkhk Ãkqýo fhðk{kt ykðþu.ÞwrhÞkLkk ytËkSík ykð~Þfíkk 158 MkwÄe ðÄkhkLkku çkkus Ãkze þfu Au. ÷k¾ xLk, zeyuÃke {kxu 49.20 ÷k¾ xLk, 20.25 ÷k¾ xLk yu{ykuÃke, 49.73 ÷k¾ xLk yuÃkefu yLku 26.25 ÷k¾ xLk yuMkyuMkÃke Au. òufu ¼khíkeÞ ¾kíkh Mkt½Lkk zkÞhuõxh sLkh÷ Mkíkeþ [tËhLkk {íku ÞwrhÞkLke ®f{ík{kt fkuE VuhVkh fhðk{kt ykðþu Lknª, fkhý fu Mkhfkh îkhk ËhkuLku Lk¬e fhðk{kt ykðu Au. òufu yk ftÃkLkeLku ykÃkðk{kt ykðíke MkçkrMkze{kt ðÄkhku fhðk{kt ykðþu.
08 yku„Mx 2018
malayalam.krishijagran.com
f] r»k òøkhÛk
f]r»k Mk{k[kh
ði¿kkrLkfkuLke yk þkuÄÚke økkiÃkk÷fkuLku {¤þu LkVku
Au
Õ÷k fux÷kf ð»kkuoÚke ykÃkýu òuÞw Au fu f]r»k ði¿kkrLkf y÷øk yLku Lkðk MktþkuÄLk fhðk{kt MkV¤íkk nktMk÷ fhe hÌkk Au. MktþkuÄLk {khVíku íku{ýu yk yLkuf ð¾ík Mkkrçkík fÞwO Au fu fkuE Ãký ðMíkw Ãkh rLkÞtºký {u¤ððwt {w~fu÷ LkÚke. yk Mktòuøkku{kt fuLMkhLku ÷E Ëuþ{kt yLkuf «fkhLkk MktþkuÄLk òhe Au yLku Ëhr{ÞkLk økwshkíkLkk ði¿kkrLkfkuLku íkuLkk Ãkh MkV¤íkkLkwt yuf Ãkøk÷w ykøk¤ ðÄðk{kt ykðe hnu÷ Au. yLku yk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk økwshkíkLkk ði¿kkrLkfkuLku íkuLkk Ãkh MkVíkkLkwt yuf Ãkøk÷w ykøk¤ ðÄe hnu÷ Au. økwshkíkLkk swLkkøkZ{kt f]r»k ÞwrLkðŠMkxe{kt sið xufLkku÷kuS ði¿kkrLkfkuLku fuLMkh fkurþfkyku Ãkh rLkÞtºký {u¤ððk{kt MkV¤íkk nktMk÷ fhðk{kt ykðu÷ Au. ði¿kkrLkfkuyu økkÞ {qºkLkk WÃkÞkuøk fhe
fuLMkh fkur»kfkLku {khðk ÃkkuíkkLkk «Úk{ «ÞkMk{kt MkV¤íkk «kó fhu÷ Au.íku{Lkku Ëkðku fÞkuo níkku fu økki {qºkÚke yrÄfktþ «fkhLkk Mkk{kLÞ fuLMkh suðk {wn, øk¼koþÞ, VuVzku, økwËuo, íð[k yLku MíkLkLkku E÷ks fhe þfu Au. ykÃkýu Mkki òýeyu Aeyu fu fkuE Ãký MktþkuÄLk yux÷w Mkh¤ LkÚke nkuíkw yLku íku{k Mk{Þ Ãký ÷køku Au. yuðk MktþkuÄLk{kt Ãký ði¿kkrLkfkuLku ykþhu yuf ð»koLkku Mk{Þ ÷køku Au. MktþkuÄLk ˤ su{kt MknkÞf «kuVuMkh ©Øk ¼è yLku Áfk{®Mkn íkku{h íkÚkk MkkuÄ MkkÚke frðíkk òuþe Mkk{u÷ níkk,yuf ð»koLkk WÃkÞkuøk çkkË Ãkrhýk{ «kó fÞko. ði¿kkrLkfkuyu fÌkwt níkwt fu yk MktþkuÄLk ¾qçk s òu¾{Úke ¼hu÷ níkw fkhý fu y{u MkeÄk s çkkuík÷{kt «kó fuLMkh fkurþfkyku Ãkh WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkw. ¼èu sýkÔÞwt níkwt fu y{u yuf rËðMk{kt fuLMkh fkurþfkykuLke rðþu»k MktÏÞkLku {khðk {kxu ykð~Þf økkÞ {qºkLke Mkxef {kºkk {¤u Au. nðu ÃkAeLkwt Ãkøk÷w íkuLkk ôËhku Ãkh WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. yuf ð¾ík íkuLku ÷E MkV¤íkk {¤u Au. íÞkhçkkË rðrðÄ «fkhLkk fuLMkh {kxu {kir¾÷ økkur¤Þk íkiÞkh fhþu. íkku{hu sýkÔÞwt níkwt fu fe{kuÚkuhuÃke MðMÚÞ fkurþfkykuLku {kh hne Au, ßÞkhu økkÞ {qºk Võík Mkt¢r{ík fkurþfkykuLku {khu Au.
Year 1 2 3 5 10 15
Copy 12 24 36 60 120 180
Rate 600 1200 1800 3000 6000 9000
Discount
Ordinary
Assured Delivery
(in Rs)
Post
Courier/ Speed Post Charges
100 220 500 1000 2400 4000
500 980 1300 2000 3600 5000
950 1900 2700 4400
Ph.: 011-26511485, 26517923, 45503170, Mob.: 09953756433, 09891339440
10 yku„Mx 2018
bengali.krishijagran.com
®Mkøk÷ rMkr÷Lzh zeykE yuÂLsLk
nkE xkufo (3 xLk ûk{íkk)
ÍzÃk 31 rf{e «rík f÷kf
fk{økeheLkk ÷ktçkk f÷kfku {kxu ðkuxh-fq÷Mko rMkMx{
MkwrÃkrhÞh zÙkEðh fLVxo MkkEz-rþ^x økeÞh
yuzezeMke MkkÚku M{kxo nkEzÙkur÷õMk (75 rf{e)
[k÷fLku ðÄw yLkwfq¤ EøkkuoLkkur{f rzÍkELk
ðMkkoxkE÷ 8 +2 fkuLMxLx {uþ xÙkLMkr{þLk
Ãke 17 yu[
x k ú { Mk
u ÍzÃk Äkh
yMk÷e ®Mkøk÷ rMkr÷Lzh xÙuõxh
¾uíkhLkku Mk{úkx
ð
1800 4190136
f]r»k Mk{k[kh
f] r»k òøkhÛk
økwshkík yLku EÍhkE÷Lkk MknÞkuøkÚke ¾uzqíkkuLku {¤þu ÷k¼
E ½ôLke yk Lkðe òíkÚke ¾uzqíkkuLku Úkþu ðÄkhu VkÞËku
ͪ
f ykÃkýk þheh {kxu ¾qçk s WÃkÞkuøke Au. ͪf ykÃkýk þheh{kt ykþhu 200 Ãkku»kf íkíðku íkiÞkh fhðk{kt {ËË fhu Au. íkuLke WýÃkLku ÷eÄu çkk¤fku{kt yLkuf «fkhLke Mk{MÞkLkwt MksoLk ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw íkuLke MkkÚku s yuf Mkkhe ¾çkh yu Au fu suLkk þheh{kt ͪfLke yAík hnu Au,suLkk þheh{kt ͪfLke yAík nkuÞ íkku íkuLkkÚke ®[íkk fhðkLke sYh LkÚke, fkhý fu fkþe rnLËw ÞwrLkðŠMkxeLkk f]r»k rð¿kkLk MktMÚkkLku yuf þkuÄfhe níke Au.MktMÚkk îkhk ½ôLke yuðe «òíkeLku rðfrMkík fhðk{kt ykðu Au su ͪf Mkrník yLkuf Mkwû{ Ãkku»kf íkíðkuLke yAíkLku Ãkqhe fhu Au.
½ôLke yk Lkðe «òíkeLku çkeyu[Þw 31 Lkk{ ykÃkðk{kt ykðu÷ Au. yuðe s heíku íkuLkk ÃkheûkýLke ðkík fhðk{kt ykðu íkku ÃkqðkO[÷Lkk rðrðÄ SÕ÷k Mkrník Mk{økú W¥kh«Ëuþ{kt íkuLkwt Ãkrhûký fhðk{kt ykðu÷ Au, yLku íkuLke fuíkeLku ykuøkMx{kt «Ëuþ Mkhfkh íkhVÚke {tsqhe {¤e þfu Au. ½ô {kxu yk «òrík Ãkh nkðuoMx ÃÕMk ÞkusLkk ytíkøkoík MktMÚkkLk ÂMÚkík Ã÷kLx yuLz suLkuxeõMk rð¼køkLkk «ku.ðe.fu. r{©kyu ð»ko 2004{kt fk{økehe þY fhe níke. yuðe s heíku «ku.r{©Lkk {íku Mkk{kLÞ ½ô{kt ͪfLkwt «{ký 25 Úke 30 ÃkeÃkeyu{ (Ãkkxo Ãkh r{r÷ÞLk) nkuÞ Au, Ãkhtíkw yk Lkðe «òíke{kt ͪfLkwt «{ký 45 Úke 50 ÃkeÃkeÃkeyu{ MkwÄe Au.íku yk ½ôLkk {khVíku ¾uzqíkkuLke ykðfLku Ãký æÞkLk{kt hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. yuðe s heíku yk ½ô {khVíku ¾uzqíkkuLke ykðfLku Ãký æÞkLk{kt hk¾ðk{kt ykðu Au. «ku.r{©yu sýkÔÞwt níkwt fu Ãkheûký Ëhr{ÞkLk ¾uzqíkkuyu yk Lkðe «òríkÚke ykþhu 45 ÂõðLx÷ MkwÄe WÃks yŠsík fhe Au. yLku íkuLku 50 ÂõðLx÷ MkwÄe ÃknkU[kzðk Ãký fk{ [k÷e hne Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu yktíkhhk»xÙeÞ ½ô yLku {fkE yLkwMktÄkLk MktMÚkkLk ({uÂõMkfku)Lkk MknÞkuøkÚke ËuþLkk [kh MktMÚkk{kt ͪf Þwõík Lkðe «òrík Ãkh fk{ [k÷e hÌkwt Au. íku{k Ãktòçk, yLku fhLkk÷Lke «òíke Ãknu÷k òhe ÚkE þfu Au.
12 yku„Mx 2018
ÍhkE÷ ¾uíke{kt Lkðk «Þkuøk yLku xufLkku÷kuSLkk WÃkÞkuøkLku ÷eÄu Mk{økú rðï{kt ÃkkuíkkLke {sçkqík {kLkðk{kt ykðu Au. ¾uíke{kt ykÄwrLkf WÃkÞkuøk yLku ¾uzqíkkuLkk ÷k¼ ÃknkU[kzðk {kxu rðrðÄ «fkhLkk «ÞkMk fhu Au. yuðe s heíku ¼khík{kt ðíko{kLk rËðMkku{kt EÍhkÞ÷{kt ÚkE hnu÷e ¾uíke ¾qçk s «Mktþk fhðk{kt ykðu Au. yuðe s heíku ¼khík{kt Ãký yk rËðMkku{kt EÍhkÞ÷{kt ÚkE hnu÷e ¾uíke ½ýe «MktþLkeÞ Au. Mkhfkh f]r»kLkk ûkuºkLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu EÍhkÞ÷ yøkkWÚke s ¾uíkeLku ÷E «Mktþk fhðk{kt ykðu Au. Mkhfkh f]r»k ûkuºkLku ðÄkhðk {kxu EÍhkÞ÷Úke yøkkW s yLkuf «fkhLke Mk{sqíke fhðk{kt ykðu÷ Au. økwshkík{kt {ÏwÞ{ºtke rðsÞ ÁÃkkýe yk rËðMkku Ëhr{ÞkLk rðËþ u «ðkMk{kt ÞÁ u þ÷{{kt Au yLku íku hkßÞ{kt fr]»k Mkrník yLÞ [esðMík{ w kt Ãký MknÞkøuk EåAu A.u ík{ u ýu EÍhkÞ÷Lke MkkÚku MknÞkøuk ðÄkhðk {kxu ÃkkíukkLke [kh «kÚkr{fíkkykLukku WÕ÷¾ u fhu A.u {ÏwÞ{ºtkeyu sýkÔÞtw níktw fu EÍhkÞ÷ Võík ¾íuke{kt s Lknª Ãkhítkw fxu÷kf yLÞ ûkºukk{ u kt Ãký ½ýk ykøk¤ ðÄe hÌkk Au yLku EÍhkÞ÷Lkk MknÞkøuk {khVíku f]r»kûkuºk, s¤ Mktfx, yktíkrhf Mkwhûkk yLku LkðkLu{»ukLku{sçkíqke {¤e A.u ÁÃkkýeyu sýkÔÞwt níkwt fu s¤ MktfxLkku Mkk{Lkku fhðk {kxu ºkýMíkheÞ Mk{kÄkLk WÃk÷çÄ Au,su{kt EÍhkÞ÷Lkk yLkw¼ð WÃkÞkuøke Mkkrçkík ÚkE þfu Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu òu EÍhkÞ÷Úke økwshkíkLke íkw÷Lkk fhðk{kt ykðu íkku ykÃkýu ¾qçk s Mkkhe ÂMÚkrík{kt Au. yneLke íkw÷Lkk{kt økwshkík{kt ðhMkkËLkwt «{ký ½ýw ðÄkhu Au.Lk{oËk LkËeLkk MðYÃk{kt ykÃkýe ÃkkMku {kuxk s¤ MktþkÄLkku Au. ykÃkýe ÃkkMku 1,600 rf÷ku{exh ÷ktçke Mk{wÿ íkx Ãký Au.{wÏÞ{tºkeyu sýkÔÞwt níkwt fu ÃkkýeLkk ÃkwLk:í[¢ý fhðk {kxu EÍhkÞ÷ «þtMkkÃkkºk Au. «íÞuf {w~fu÷eÚke çku xfk yÃkrþü s¤Lkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au, yuðe s heíku EÍhkÞ÷ yÃkrþü s¤Lkku 100 xfk ÃkwLk:WÃkÞkuøk fhu Au.
www.krishijagran.com
sirðf ‚{kÄk™ su xfkW f]r»k™k {kæÞ{Úke {kxe y™u …kf™k MðkMÚÞ ™e Ëu¾hu¾ fhu Au. f]r»k ûkuºk{kt yuf ™ðe sirðf ¢ktrŒ
Sirðf rLkÞtºký ÁrçkxÙku÷ ({kÞ¢kurçkÞ÷ fLMkkuxÞkLkwt r{©ý) su rðr¼Òk {kxe yLku …k™™u ÷k„Œk hku„kuÚke …kf™wt hûký fhu. hkRÍkufuh (xÙkEfkuz{ko rðrhze ykÄkrhŒ) {kxes™eŒ hku„kuÚke …kf™wt hûký fhu. ƒðu-fƒo (rƒÔnurhÞk ƒr‚Þk™k 5% W .P.) Wå[ ûk{Œk ÄhkðŒw sirðf fex™kþf ðxuo-fƒo (ðxeo‚er÷Þ{ ÷ufk™e 1.15% W .P.) Wå[ ûk{Œk ÄhkðŒw sirðf fexLkkþf {uxk-fçko ({uxkhkneSÞ{ yurLkMkkuÂÃ÷ 1.15% W .P.) Wå[ ûk{Œk ÄhkðŒw sirðf fex™kþf sirðf …ku»kf Cq{„úku (…kf™wt þÂfŒð½of) fq÷ku y™u £¤ku™e ‚tÏÞk ðÄkhe W…s{kt ð]rØ ¢ku…{ux (…eS…eykh) Akuz™kt rðfk‚™u ðÄkhŒk ÷k¼fkhf hkEÍkuƒuõxurhyk™w tr{©ý …e'hkEÍ (VkuMVh‚™u yku„k¤™kh ‚wû{ Sðkýwt) VkuMVux™e W…÷çÄŒk ðÄkhe …kf™u ‚{]Ø ƒ™kðu
{kurð'fu (…kuxkþ yufrºkŒ (nuhVuh) fhŒk Sðkýwyku) …kuxkþ™k Sðkýwyku™e „rŒrðrÄ ðÄkhe W…s{kt ð]rØ RrL¢÷ yÕxÙk - …kf™e ð]rØ ŒÚkk Wí…kË™ ðÄkh™kh sirðf Wfu÷ (rzÙ… {kt W…Þku„e) £wxy… - …kf™e ð]rØ Œu{s V¤™e „wýð¥kk ðÄkhŒk ™u™ku xuõ™ku÷kuS ykÄkrhŒ VkuBÞwo÷uþ™ yuõ‚Ã÷kuhh ø÷kuhe (ður‚fâw÷h yƒwoMfq÷h {kEfkuhkEÍk) {q¤™k rðfk‚ y™u Vu÷k ð™u „rŒ yk…e Akuz™e ð]rØ Íz…e ƒ™kðu (rzÙ… {kt W…Þku„e) yuõ‚Ã÷kuhh ({kEfkuhkEÍ÷ fkuL‚kurxoyk) yuõ‚Ã÷kuhh Ã÷‚ ({kEfkuhkEÍ÷ fkuL‚kurxoyk ð]rØ «{kux‚o y™u fwËhŒe ¾™esku ‚kÚku) ErL¢÷ - …kf™e ð]rØ ŒÚkk W…s ðÄkh™kh sirðf Wí…kË™ s{e™ MðkMÚÞ ƒe…e-100 (ƒkÞku …ku÷e{h) ¾kŒh™e ûk{Œk ðÄkh™kh Wí…kË™ ðu÷kuõ‚ (rzft…kuMxet„ ƒuõxurhÞk) sirðf ðk™M…rŒf ¾kŒh ŒiÞkh fh™khk Sðkýwyku
òÞxuõMk çkkÞkuxuf «k.r÷, 702-çke, Ãkku÷krhMk, {hku÷ {hkuþe hkuz Ãkh, {hku÷,ytÄuhe (Ãkq),{wtçkE-400 059
f]r»k Mk{k[kh
f] r»k òøkhÛk
«ÄkLk{tºkeyu þuhzeLkk ¾uzqíkku MkkÚku {w÷kfkík fhe
«
ÄkLk{tºke LkhuLÿ {kuËe Lkðe rËÕne{kt ÷kuf fÕÞký {køko Ãkh ÂMÚkík ÃkkuíkkLkk ykðkMk Ãkh 140 fhíkk ðÄkhu þuhzeLkk ¾uzqíkkuLkk yuf Mk{qn MkkÚku {w÷kfkík fhe yLku íku{Lke MkkÚku ðkík[eík fhe. «ÄkLk{tºkeLku {¤ðk ykðLkkhk ¾uzqíkku W¥kh«Ëuþ, W¥khk¾tz, Ãktòçk, {nkhk»xÙ, yLku fýkoxf{ktÚke ykÔÞk níkk. «ÄkLk{tºkeyu ònuhkík fhe níke fu ¾heV {kuMk{ 2018-19Lke yrÄMkqr[ík Ãkkfku {kxu fuLÿeÞ {tºke{tz¤ ÃkkuíkkLke ykøkk{e çkuXf{kt ÃkzíkhÚke 150 xfk LÞwLk¥k{ Mk{ÚkoLk {qÕÞLku ÷køkw fhðk {tsqhe ykÃke Au. íku{ýu yu{ Ãký sýkÔÞwt níkwt fu ð»ko 2018-19Lke Mkwøkh rMkÍLk {kxu þuhzeLke ÞkuøÞ yLku hkufz {qÕÞ (yuVykhÃke)Lke Ãký ònuhkík fhðk{kt ykðþu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu {qÕÞ ð»ko 2017-18Lkk {qÕÞ fhíkk ðÄkhu nþu. íku{ýu ¾uzqíkku {kxu «kuíMkknLk hf{ Ãký ykÃkðk{kt ykðþu. suLkwt þuhzeÚke ðMkq÷e 9.5 xfk fhíkk ðÄkhu nþu. «ÄkLk{tºkeyu ¾uzqíkkuLku þuhzeLkk ¾uzqíkkuLku çkkfeLke hf{Lke [wfðýe {kxu rðrðÄ Ãkkfku ytøku òýfkhe ykÃke níke. «ÄkLk{tºkeyu sýkÔÞwt níkwt fu AuÕ÷k Mkkík Úke ËMk rËðMk{kt 4000 fhkuz YrÃkÞk fhíkk ðÄkhu hf{ ¾uzqíkkuLke çkkfe Au íkuLke [wfðýe fhðk{kt ykðe Au, su Mkhfkhu ÷køkw fhu÷e Lkeríkøkík WÃkkÞkuLkwt Ãkrhýk{ Au. «ÄkLk{tºkeyu ¾uzqíkkuLku ykïkMkLk ykÃÞw níkwt fu þuhzeLke çkkfeLke [wfðýe fhLkkhe hkßÞ Mkhfkhku «¼kðe Ãkøk÷k ¼hðk ykøkún fÞkuo Au. «ÄkLk{tºkeyu ¾uzqíkkuLku ®M«f÷h yLku zÙeÃk
14 yku„Mx 2018
®Mk[kE, LkðeLkík{ f]r»k xufLkku÷kuS íkÚkk Mkkih ÃktÃkLkku WÃkÞkuøk fhðk «kuíMkkrník fÞko. íku{ýu ¾uzqíkku ÃkkMku ¾uíkh{kt Wòo Mkúkuíkku yLku ðÄkhkLke ykðf {kxu Mkku÷h ÃkuLk÷ MÚkkrÃkík fhðkLkku ykøkúkn fÞkuo. íku{ýu ÃkkfkuLke økwýð¥kk{kt MkwÄkhku fhðk {kxu ¼kh ykÃÞku níkku. «ÄkLk{tºkeyu ¾uzqíkkuLku 2022 MkwÄe hMkkÞýef ¾kíkhLkk WÃkÞkuøk{kt 10 xfkLkk fkÃk {wfðkLkku ÷ûÞktf Lk¬e fÞoku Au. ¾uzqíkku MkkÚku ðkík[eík fhíkk «ÄkLk{tºkeyu 21,000 fhkuz YrÃkÞk çkkfe hf{Lke [wfðýe {kxu Mkt½»ko fhe hnu÷k þuhze ¾uzqíkkuLkku çkkus ykuAku fhðk {kxu ð»ko 2014-15 yLku 2015-16{kt fuLÿ Mkhfkh {kxu fhðk{kt ykðu÷k nMíkûkuÃkkuLku ÞkË fÞko. yk [wfðýe Mkwøkh r{÷ku {khVíku fuzqíkkuLku fhðk MkwrLkrùík fhðk{kt ykðu÷. ¾uzqíkkuyu «ÄkLk{tºkeLkku yk¼kh ÔÞõík fÞkuo níkku yLku íkksuíkh{kt s fuLÿ Mkhfkh îkhk ¼hðk{kt ykðu÷k rðrðÄ Ãkøk÷kLke «Mktþk fhe, su{k Mkwøkh Ãkh ykÞkík sfkík{kt 50 xfkÚke 100 xfk ð]Øe yLku ¾uzqíkkuLku [wfðýe {kxu Mkwøkh r{÷kuLkk «ËþoLk ykÄkrhík yLkwËkLk MðYÃk{kt 5.50 YrÃkÞk «rík ÂõðLx÷ {kxu Ëh¾kMík fhkð{kt ykðe Au. yk hf{ 1540 fhkuz YrÃkÞk ÚkE sþu. «ÄkLk{tºkeyu Mkwøkh Wãkuøk{kt ÂMÚkhíkk «ËkLk fhðk {kxu r˽ofk÷eLk Mk{kÄkLk MðYÃk{kt ÃkuxÙku÷{kt EÚkuLkku÷Lkk 10 xfk r{©ý {kxu MkhfkhLkk ÿüefkuýLku rðMíkkhÚke {krníke ykÃke níke.
hindi.krishijagran.com
f]r»k Mk{k[kh
f] r»k òøkhÛk
Mkhfkh îkhk EÚkuLkku÷Lkk {qÕÞ{kt ð]rØ fhðkLkku rLkýoÞ «þtMkkÃkkºk: Mkwøkh Wãkuøk
fu
Lÿ Mkhfkh îkhk EÚkuLkku÷Lke ®f{ík{kt ðÄkhku fhðkLkk rLkýoÞLkwt EÂLzÞLk Mkwøkh r{ÕMk yuMkkurMkyuþLk îkhk Mðkøkík fhðk{kt ykÔÞwt Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu Mkhfkhu EÚkuLkku÷{kt ykþhu ºký YrÃkÞk «rík ÷exh ð]Øe fhe Au,suLku Ãkøk÷u ykøkk{e 1 rzMkuBçkh,2018Úke EÚkuLkku÷Lkw {qÕÞ 43.70 YrÃkÞk ÚkE sþu. yk Ëhr{ÞkLk 5 xfk ç÷u®zøk Ãkh ykþhu 160 ÷exh EÚkuLkku÷Lke ykð~Þfíkk hnuþu. suÚke EÚkuLkku÷Lkk WíÃkkËfkuyu ykøkk{e Mkwøkh MkºkÚke 480 fhkuz YrÃkÞkLkku ðÄkhkLkku ÷k¼ ÃknkU[þu.
EM{kLkk {nkrLkËuoþf yrçkLkkþ þ{koLkk {íku ¼khík Mkhfkh ÃkkMku EÚkuLkku÷Lkk rLk{koý {kxu «Úk{ ð¾ík yLkuf Ãkøk÷k WXkððk{kt ykÔÞk Au. çke ©uýeLkk {ku÷kMkusÚke çkLkkðLkkh EÚkuLkku÷Lkk {qÕÞ{kt 4 YrÃkÞk «rík ÷exhLke ð]rØ fhðk{kt ykðe Au.yk heíku EÚkuLkku÷Lkk WíÃkkËLkÚke ðíko{kLk Mkºk{kt yuftËhu MkwøkhLkw rLk{koý ÚkE þfíkw LkÚke, suLku Ãkøk÷u EÚkuLkku÷Lkk Mkhfkh íkhVÚke yk yuõMk r{÷ {qÕÞ{kt ð]rØ ykð~Þf níke. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu yk rLkýoÞÚke ykøkk{e Mk{Þ{kt þuhze WíÃkkËfLkk Mk{Þ{kt Mktíkw÷Lk çkLkkðe hk¾ðk{kt Mkh¤íkk hnuþ. yk þuhzeLkk ¾uzqíkku yLku Wãkuøkku çkÒkuLku ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe ÷k¼ Ãknku[kzðkÚke ½ýk Mkkkh Ãkrhýk{ku {¤þu.
16 yku„Mx 2018
sirðf WíÃkkËLkLkk ðu[ký {kxu Lkðk rLkÞ{ku {kxu nðu Lkðk rLkÞ{ku Ëuþ{kt÷køkwsiÚkðkrðfsEWíÃkkËLkku hÌkk Au. MkwhûkkLkk ÄkuhýkuLku æÞkLk{kt hk¾e yk rLkÞ{ku ÷køkw fhðk{kt ykÔÞk Au. Ëuþ{kt nðu sirðf WíÃkkËLkku {kxu «{kýLk ÷uðk ykð~Þf çkLke hÌkk Au. yk rLkÞ{ ¼khíkeÞ ¾kã Mkwhûkk yLku {kLkf «krÄfhýLke Lkðe yrÄMkq[LkkLkk yuf sw÷kEÚke y{÷e çkLÞk çkkË ÷køkw ÚkE økÞu÷ Au. yíÞkh MkwÄe yk rLkÞ{ Võík rLkfkMk Ãkh sirðf WíÃkkËLkku Ãkh ÷køkw Úkíkk níkk. yuVyuMkyuMkyuykELke yrÄMkq[Lkk{kt fnuðk{kt ykÔÞw Au fu ¼khíkLkk hksÃkºk{kt «fkrþík ¾kã Mkwhûkk yLku {kLkf (sirðf WíÃkkËLk) rLkÞ{Lk,2017 {íku 1,sw÷kEÚke fkuE WíÃkkËLkLku sirðf heíku ðu[ký fhðk {kxu LkuþLk÷ «kuøkúk{ Vkuh sirðf «kuzõþLkLkk rËþk-rLkËuoþLk ytíkøkoík {kLÞíkk «kó MktMÚkk yÚkðk ÃkkxeorMkÃkuxhe økuhLxe rMkMx{Úke «{ký-Ãkºk ÷uðkLkwt hnuþu,su {kxu íkiÞkh WíÃkkËLkLkk ðu[ký {kxu 30 MkÃxuBçkh,2018 MkwÄe Mxefh [MÃkk fhðkLke yLkw{íke ykÃkðk{kt ykðe Au. yk MkkÚku WíÃkkËLkkuLke «kuMku®Mkøkðk¤k yuf{ku {kxu yu nðu {níðLkwt Au fu 30{e MkÃxuBçkh MkwÄe sirðf VqzLkwt ÷kEMkLMk ÷uðk{kt ykðu. rLkÞ{Lke òu ðkík fhðk{kt ykðu íkku íku{k çku Mk{qn çkLkkððk{kt ykÔÞk Au, LkkLkk ¾uzqíkLkk rLkÞ{ku ytíknoík Aqx ykÃkðk{kt ykðu Au. yk Mktòuøkku{kt ¾uzqíkku fu su{Lke ðkŠ»kf ykðf 12 ÷k¾ YrÃkÞk yÚkðk ykuAe Au íku{Lku yk rLkÞ{ ÷køkw fhðk{kt ykðþu Lknª yLku íkuyku MkeÄk s íku{Lkk WíÃkkËLk økúknfkuLku ðu[e þfþu. Ëuþ{kt sirðf ¾uíkeLkk çkòhku yLku ¾uzqíkkuLke {kuxe MktÏÞk Au. ¾uzqíkkuLke ðkík fhðk{kt ykðu íkku Ëuþ{kt «{krýf sirðf ¾uíke fhLkkhk ¾uzqíkkuLke MktÏÞk 8.35 ÷k¾ Au. Ëuþ{kt sirðf ¾uíkeLkk ûkuºk Ãký {kuxw Au, íkuLke fuíke 14.90 ÷k¾ nuõxh ûkuºk{kt ÚkkÞ Au. yuðe s heíku 300 fhkuz ÷k¾ Au, sirðf f]r»k WíÃkkËLkLkwt MktøkXeík çkòh Au.
malayalam.krishijagran.com
f] r»k òøkhÛk
f]r»k Mk{k[kh
yk Ãknu÷Úke {¤þu ¾kíkhûkuºkLku yuf Lkðe WzkLk
Lke
rík ykÞkuøk yLku SyuLkyuVMkeyu ¾kíkh MkçkrMkze Mkt[k÷Lk{kt ç÷kuf[uLk xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk fhðk {kxu yuf ykþÞ (yuMkykuykE) Ãkh nMíkkûkh fÞko. yuMkykuykELkk {íku, çkÒku yuf{ xufLkku÷kuSLkk WÃkÞkuøk fhðk «wV ykuV fkuLMkuÃx (ÃkeykuMke) ykðuËLkLku ÷køkw fhðkLke rËþk{kt fk{ fhþu.
yk «ÞkuøkÚke su Ãkrhýk{ rLkf¤u íku{k Lkerík ykÞkuøku MkçkrMkzeíktºkLku {sçkqík fhðk{kt Lkeríkøkík ¼÷k{ýku yLku fkÞkuoLku ÷køkw fhðk{kt MknkÞíkk {¤þu. suLku ÷eÄu íkuLku ðÄkhu ÃkkhËŠþíkk yLku rhMkkð «ríkhûkk {¤e sþu. ¾kíkh rðíkhý xufLkku÷kuSLku fwþ¤ çkLkkððkLkk WÆuþÚke yðhkuÄ ûkuºk{kt ç÷kuf[uLk xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðþu. yuMkykuykE ytíkøkoík çkÒku Ãkºk MktÞwõík yLkwMktÄkLk, ðkík[eík, ¿kkLkLkwt ykËkLk-«ËkLk fhþu. Mku{eLkkhLkwt ykÞkusLk fhþu yLku ÃkkuíkkLkk Lkuxðfo{kt rþûký «Mkkrhík fhþu. ¾kíkh ûkuºk{kt ç÷kuf[uLk xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk Mkhfkhu ¾kíkh rðíkhý «ýk÷e{kt økwýð¥kk ÷kððk yLku íkuLkk rhMkkð-Mkçkqík «ýk÷e çkLkkððk{kt Mkûk{ çkLkkðþu. íku MkhfkhLku ¾kíkh rðrLk{koý ftÃkLkeLku 3-4 {rnLkkÚke 3-4 Mkókn MkwÄe MkçkrMkze ykÃkðkLkk Mk{ÞLke yðrÄLku ykuAe fhðk yLkw{rík Ãký ykÃkþu.
bengali.krishijagran.com
ðÃkhkþÚke ÷E WíÃkkËLk MkwÄe ík{k{ søÞkyu ¾kíkhLkk ûkuºk{kt yLkuf rhMkkð níkku. yLku yk ûkuºk{kt SyuLkyuVMke ç÷kuf[uLk xufLkku÷kuSLkku WÃkÞkuøk ykÃkýLku ðkMíkrðf Mk{ÞLku ykÄkhu ¾kíkhLkk yktËku÷LkLke Ëu¾hu¾ fhðk íkÚkk rhMkkðLku yxfkððk{kt {ËË fhþu. yk xufLkku÷kuSLku fwþ¤ çkLkkðe ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLk{kt ðÄkhku fhþu. Lkerík ykÞkuøkLkk MkeEyku yr{íkk¼ fktíku fÌkw níkwtfu MktûkuÃk{kt xufLkku÷kuS Ëuþ{kt rðfkMkþe÷ ¼qr{fk ¼sðþu. ç÷kuf[uLk xufLkku÷kuS MkçkrMkzeLku MktÃkqýo «ýk÷e{kt økwýð¥k ÷kðþu,su ytíkøkoík Mkhfkh rðrðÄ ¾kíkh ftÃkLkeykuLku ykþhu 70,000 fhkuz YrÃkÞkLke MkçkrMkze ykÃku Au. «r¢Þk{kt Mkk{u÷ yusÂLMkyku LkkufheLkk ÃkkuíkkLkk rnMMkkÚke Ãkrhr[ík Au yLku yk «fkhu íku rMkMx{{kt «{kýefhýLke fkuE ykð~Þfíkk LkÚke. yk «ýk÷eLku ÃkkhËŠþíkk yLku økrík ÷kðþu.¾uzqík yk «r¢ÞkLkk AuðxLkk ÷k¼kÚkeo nþu.
yku„Mx 2018 17
ft…Lke Mk{k[kh
f] r»k òøkhÛk
fku÷fkíkk{kt ykÞkursík ÚkÞw yu[ykEyu÷Lkk rz÷Mko Mk{ex yLkuf {wÏÞ ÷kufku yLku ze÷Mkuo rnMMkku ÷eÄku níkku. íkuLkku WÆuþ níkku yu[ykEyu÷ îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðe hnu÷k WíÃkkËLkkuLkk rðMíkhý yLku MkV¤íkkyku ytøku òýfkhe ykÃkðk {kxu hk¾ðk{kt ykðu÷ níke. yuðe s heíku fkÞo¢{{kt {wÏÞ yríkrÚk íkhefu zku.yuMk.Ãke.{kunLíke (rLkËuþf {kfuoxªøk yæÞûk yLku {uLkuStøk rzhuõxh ðÄkhkLkku nðk÷ku) WÃk÷çÄ níkk, su{Lku fkÞo¢{{kt íÞkt WÃk÷çÄ ÷kufku yLkuf «fkhLke òýfkhe WÃk÷çÄ fhkðu Au. yuðe s heíku yu[ykEyu÷ ytøku ðkík fheyu íkku yk yuf hMkkÞý yLku ÃkuxÙku hMkkÞý rð¼køk, hMkkÞý íkÚkk ¾kíkh {tºkk÷Þ, ¼khík MkhfkhLkk yuf Wã{ Au. íkuLke MÚkkÃkLkk ð»ko {k[o,1954{kt ¼khík Mkhfkh îkhk þY fhðk{kt ykðu÷k hk»xÙeÞ {÷urhÞk WL{q÷Lk fkÞo¢{Lku zezexeLke ykÃkqŠík fhðkLkk WÆu~ÞÚke fhðk{kt ykðe níke. ðíko{kLk r»k «ÄkLk Ëuþ ¼khík{kt ¾uzqíkkuLku ík{k{ Mk{Þ{kt ftÃkLke f]r»k hMkkÞýku çkeÞkhýLkk fkÞo íkhVÚke Mkûk{ çkLkkððkLke {wrn{ yk fhðk{kt ykðe hne Au íkÚkk íkksuíkh{kt s rËðMkku{kt ¼kh ykÃku Au.yk ð¾íku ¾uzqíkku fkuE òýfkhe ðøkh ÃkkuíkkLke ykðf{kt ðÄkhku Úkðk {kxu ¾kíkhLkk fkhkuçkkhLke þYykík fhðk{kt ykðe Au, suÚke yuf s MÚkkhLk Ãkh f]r»k Mk{wËkÞ Ãký ík{k{ MkV¤ ÚkE þfu÷ LkÚke. ¾uzqíkku {kxu MktÃkqýo ykð~Þfíkkyku Ãkqýo fhe þfu Au. yu[ykEyu÷u òýfkhe nkuðe ykð~Þf Au suLkk {kxu MktÃkqýo òýfkhe nkuÞ íku ykð~Þf Au,suLkk {khVíku íkuyku yíÞkh MkwÄe 5 Úke 15 xufLkku÷kuS WíÃkkËLkkuLku ÃkkuíkkLkk WíÃkkËLk «kuVkE÷{kt ð]rØ fhðk{kt ykðf ð]rØ MkkÚku WÒkík ¾uíke{kt MkV¤íkk nktMk÷ fhu. yk{ òu ¾uzqík {kxu òýfkheLke ðkík fheyu ykðu÷ Au. yu[.ykE.yu÷ zezexeLkk rðfÕÃkLkk íkku ¾uíke MkkÚku Mktf¤kÞu÷e yuðe ½ýeçkÄe [esðMíkw rðfkMk Ãkh Ãký æÞkLk ykÃkðk{kt ykðe hnu÷ Au. Au, suLke òýfkhe ¾uzqíkkuyu {u¤ððe ykð~Þf Au. íku{kÚke fux÷ef {níðLkk Au ¾kíkh, ÃkkýeLkk WÃkÞkuøk, hkMkkÞrýf WÃkÞkuøk, ðøkuhu yLkuf To send Articles, [es Au. News, Press Releases and
f]
yuðe s heíku yk ík{k{{kt {wÏÞ Ãkkf Au Ãkkf{kt Úkíkk hMkkÞrýf WÃkÞkuøk. ¾uzqíkkuLkuu hkMkkÞrýf WÃkÞkuøk ytøku òøk]fíkk {kxu rnLËwMíkkLk ELMkuõxMkkEzTMk r÷r{xuz (yu[ykEyu÷) Ãký Ãknu÷ fhe hne Au. yu[ykEyu÷ îkhk fku÷fkíkk{kt yuf ze÷Mko {exªøkLkwt ykÞkusLk fÞwO níkwt. íku{k ftÃkLkeLkk
18 yku„Mx 2018
Feedbacks in Gujarati Gujarati gujarati@krishijagran.com Editor
editor@krishijagran.com
www.krishijagran.com
ft…Lke Mk{k[kh
f] r»k òøkhÛk
yËk{k EÂLzÞkLkk yk Lkðk WíÃkkËLkkuÚke ¾uzqíkkuLku {¤þu ÷k¼
y
Ëk{k EÂLzÞk f]r»k ûkuºkLke yuf òýeíke ftÃkLke Au. yËk{kLkwt {kLkðw Au fu ¾uzqíkkuLke Mkuðk s yk ftÃkLkeLke ¾he Ãkqò Au. yk f]r»k ûkuºkLke yuf yøkúýe ftÃkLke Au, suLkwt rðï{kt suLkurhf{kt «Úk{ yLku ¼khík{kt çkesw MÚkkLk Au. yk ftÃkLke Lkðk WíÃkkËLkkuLke þkuÄ{kt Ãkqýo rðïkMk Ähkðu Au. yk ftÃkLke ¼khík{kt «íÞuf ð»ko ºký Úke [kh Lkðk WíÃkkËLkku hsq fhu Au. suÚke ¾uzqíkkuLkk Ãkkfku{kt fexfku yLku yLÞ fkhýkuÚke Úkíkk LkwfMkkLkLku yxfkðe þfkÞ. íkksuíkh{kt s ftÃkLkeyu rLk{hkuz Lkk{Lke Ëðk çkòh{kt hsq fhe Au, su ÃkkWzhe r{ÕzÞw Lkk{Lke Vwøk {kxu yuf {e®xøkLkwt ykÞkusLk fÞwO. su{kt ftÃkLkeLkk 100 fhíkk ðÄkhu rðíkhfkuyu ¼køk ÷eÄku Au. ftÃkLkeLkk LkuþLk÷ nuz, MkuÕMk yuLz {kfuoxªøk yuMk.çke.ðe.ykh çkk÷kS «MkkËu MkkiLku MktçkkurÄík fÞko níkk. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu yk ftÃkLke MkeÄk s ¾uzqíkku MkkÚku òuzkELku íku{Lkk rník {kxu fk{ fhe hne Au.
ftÃkLkeLkku WÆuþ «íÞûk heíku ¾uzqíkkuLku ÷k¼ ÃknkU[kzðkLkku Au. yk Ëhr{ÞkLk ftÃkLkeyu çku Lkðk WíÃkkËLk çkkhkòEz yLku Mkk{eh hsq fÞko. çkkhkòEz WíÃkkËLk Ãkkfku{kt ÷køkíke ík{k{ «fkhLke MkwtrzÞk {kxu Au. íkuLkwt «{ký Ãkkfku «{kýu y÷øk-y÷øk Au. yk yuf ¾kMk WíÃkkËLk Au. su ¾uzqíkku {kxu yuf ðhËkLk Au. íku{k Ãkkfku{kt ÷køkLkkhe rðrðÄ «fkhLke ík{k{ Mkwtze yLku EÕ÷eÞkuLkk E÷ks fhe þfkÞ Au. ftÃkLkeLkk MkuÕMk
yLku {kfuoxªøk nuz h{uþ huœeyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLkeyu yk Lkðe WíÃkkËLk ¾uzqíkkuLke sYrhÞkíkkuLku òuELku hsq fhðk{kt ykðu÷ Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLku ÷k¼ {¤þu. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke yuf Lkðk {wfk{Lku MÃkþo fhe hne Au. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke 2022 MkwÄe ÷øk¼øk MkkiÚke ðÄkhu WíÃkkËLkkuLku çkòh{k hsq fhþu. ÃkkuíkkLkk 22 sux÷k WíÃkkËLk çkòh{kt hsq fhþu. yk «Mktøku ftÃkLkeLkk òuLk÷ {uLkush rËLkuþ íÞkøkeyu MkkiLkwt yr¼LktËLk fÞwO yLku sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke fE-fE Ãkkur÷Mke ytíkøkoík fk{ fhe hne Au. íÞkhçkkË íku{ýu W¥kh«Ëuþ{kt ftÃkLkeLke WÃk÷ÂçÄÞkuLkk rð»kÞ{kt rðMíkkhÚke {krníke ykÃke níke. rËLkuþ íÞkøkeyu sýkÔÞwt níkwt fu ftÃkLke W¥kh «Ëuþ{kt yuf Lkðe ô[kELku MÃkþeo hne Au. íku{ýu ík{k{ rðíkhf çktÄwykuLkku yk¼kh ÔÞõík fÞkuo níkku yLku MkL{krLkík fÞko níkk. ftÃkLkeLkk hesLk÷ {uLkush Lkðkçk ®Mkn Ãktðkhu Ãkrù{e W¥kh«Ëuþ{kt ÃkkfkuLke ÂMÚkrík yLku yËk{k fE heíku fk{ fhu Au íku ytøku rðMíkkh Ãkqðof {krníke ykÃke níke. yk «Mktøku íku{ýu ík{k{ rð¢uíkk çktÄwykuLku ÃkwhMfkh ykÃkeLku MkL{krLkík fÞko níkk. yrLk÷ økkiz,zuð÷Ãk{uLx {uLkushu çkkhkòEz yLku Mk{ehLkk rð»kÞ{kt rðMík]ík {krníke ykÃke níke yLku sýkÔÞwt níkwt fu yËk{kyu yk çkÒku Lkðk WíÃkkËLk ¾uzqíkku {kxu fkuE heíku ðhËkLkÚke f{ LkÚke. yk ¾uzqíkkuLkk VkÞËku ÃknkU[kzðk yLku ðÄkhu Ãkkf WíÃkkËLk {¤þu.
hindi.krishijagran.com
yku„Mx 2018 19
f] r»k òøkhÛk
SZL GOF SFZS B[TL
;]GL,EF. V[ ,L,L DZRLDF\ SZL GOF SFZS B[TL 0F"P V[RPV[OP 58[,4 5|MP V[PVF.P DSJF6F4 0F"P V[;PV[;P D;FI[ AFUFIT 5M,L8[SGLS4 GJ;FZL S'lQF I]lGJl;"8L4 5ZLIF HL<,Mo J,;F0
GFDo
58[, ;]GL,EF. ;]Z[XEF.
UFDo
B[Z,FJ 4 58[, O/LIF4
TF,]SMo
5FZ0L HL<,Mo J,;F0
DMAF., G\AZo
)*Z**)(_)!
N]
lGIFDF\ EFZT DZRFGF pt5FNG DF\ p5IMU SZJFDF\ VG[ lGSF; s! ,FB 8Gf SZJFDF\ 5|YD K[P N[XDF\ D;F,F 5FSMDF\ DZRFGM OF/M ## 8SF VG[ lGSF;DF\ $) 8SF l;\C OF/M K[P EFZTDF\ *P$) ,FB C[S8Z NZ”JQF"[ !#P_$ ,FBYL HIFZ[ U]HZFTDF\ ,L,F DZRF $#___ C[S8Z C[9/DF\YL &*)$_ 8G DZRF pt5FNG YFI K[P U]HZFT DM8F EFU[ ,L,F DZRFG]\ pt5FNG YFI K[P U]HZFTDF\ XFSEFHLGF ,L,F DZRF #P#_ ,FB 8G 5[NF YFI K[P EFZT B[TL 5|WFG N[X K[P 5Z\T] N[XDF\ B[TL 1F[+[ B[0]TMGL pNFXLGTF JWL ZCL K[P N[XDF\ J:TLGF 5|DF6DF\ B[TL pt5FNG B]AH VMK] K[ VG[ T[DF\ 56 HM B[TLGM lJ:TFZ E8TM ZC[TM VFJGFZF lNJ;M B[TL pt5FNGM DF8[ S5ZF ;FlAT Y. XS[ T[D K[P B[TL KM0JF 5FK/GF D]bI 5lZAM/M HM.V[ TM B[0]TMGF B[TLGF BR"GL ;ZBFD6L V[ VMK] pt5FNG VG[ VMK] J/TZ TYF 5FS lGQO/ HTF lJDF ZFXLGM VEFJ ZMUM VG[ HLJFTMGF p5N=J 4 JZ;FNGL VlGIlDTTF4 JFTFJZ6LI O[ZOFZ p5ZF\T VFlY"S V;DFGTF T[DH VFW]lGS 8[SGM,MH YL VHF6 CMJFYL RL,F RF,] B[TYL :JlGE"Z ZC[ K[P T[VM T[DGF B[TZDF\ )_ ;[PDLP 2 #_ ;[PDLP DZRFG]\ V\TZ ZFBL JFJ[TZ SZ[ K[P T[DG]\ VMK] V\TZ ZFBJF 5FK/G]\ SFZ6 V[J]\ K[ S[ T[VM 5|YD ALHL VG[ +LHL JL6L DF\ EFJ JWFZ[ D/TM CMJFYL T[VM KM0GL ;\bIF JWFZ[ ZFB[ K[P T[VM HDLG T{IFZL SZTL JBT[ KF6LI]\ BFTZ T[DH 5FIFDF\ 0LV[5L GFB[ K[P tIFZ 5KL ,F.G SF-L ,F.GDF\ 85SGL ,F.G UM9JL DZRFG]\ JFJ[TZ SZ[ K[P 20 yku„Mx 2018
malayalam.krishijagran.com
Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe
5FS HFT JQF” WZ]GL TFZLB O[Z ZM56LGL TFZLB 5|YD ,^F6L
f] r»k òøkhÛk
DZRL .U,v!5! sZF;L ;L0;f Z_!&v!* $ VMS8MdAZ # GJ[dAZ ! O[A|]VFZL
T[VM DZRF\ JFjIF 5KL V[S4 A[ JFZ lG\NFD6 T[DH A/N J0[ VF\TZ B[0 SZ[ K[P T[VM R];LIF 5|SFZGL NJF DF\ :5LGM;[0 s8[=;Zf 4ZLhg8 VG[ 5|MO[GMOM; SZ[ K[P T[DH .I/ DF8[ SMZFHG VG[ ;FI5Z ´5|MO[GMOM; NJFGM p5IMU SZ[ K[P VF DZRFGL JL6L $5 lNJ;DF\ RF,]\ Y. HFI K[P VF DZRFGL HFTGL BF;LITV[ K[ S[ DZRFGL JL6L (v!_ lNJ; DF\ T{IFZ Y. HFI K[P T[VM BFTZDF\ JM8Z ;]<I]A, !*v$$v_ 4 _v5Zv#$4 !)v!)v!) I]ZLIF VG[ 5M8FXGM p5IMU SZ[ K[P VF ;F, EFJ VF;DFG[ ZC[TF ;]GL,EF. B]AH B]XB]XF, K[P VFD ;]GL,EF. DZRFGL B[TL SZL VF AFUFITGF lJ:TFZDF\ V[S ;FZ] pNFCZ^F 5]Z] 5F0[ K[P VFD DZRFGL B[TL SZJFYL 3ZDF\ 5{;F H bengali.krishijagran.com
S], ,^F6L pt5FNG ;Z[ZFX EFJ S], Z]5LIF NJFGM BR"4 BFTZ4 D\H]ZL RMbBM GOM
* 5Z__ lSPU|FP Z) Z]5LIF lSPU|FP !5_(__ #5__ !!5(__
GF B}8[ VG[ NZ !_ lNJ; JL6T[DGF SM. 56 HFTG]\ N[J] 56 GYL YT]\P VF DZRLGL B[TL VFW]GLS I]UDF\ B]A H OFINFSFZS K[P
yku„Mx 2018 21
િ િસઝન ફા મગ
f] r»k òøkhÛk
િ િસઝન ફા મગ (ચો સઇપુવક ખેતી પ તી)
ી પંકજ. આર ચૌધરી , ીમતી િવશાખા. ડી. ચૌધરી , ડો. જનક .આર પટેલ સરદારકૃિષનગર દાંતીવાડા કૃિષ યુિનવસ ટી ૩૮૫-૫૦૬ વતમાન સમયમાં ખેતરની જ રીયાતને યાનમાં લીધા િસવાય આપવામાં આવતા િપયત/ખાતર/ જં તુનાશક નંદામણ વગેરેની એક સરખી કૃિષ ઉ પાદન સા ગી આપવાના કારણે પ રબળની ઉ પાદ તા ઘટી રહી છે . વધુમાં પયાવરણને નોધપા નુકશાન થયું છે , િ િસઝન ફા મગનો મુ ય ઉ પાદક (પાણી,ખાતર, કીટકનાશક વગેરે)નાં ઉપયોગમાં ઘટાડો કરી વધુ ઉ પાદન મેળવાનું છે . િ િસઝન ફા મગ િવકાસ માપની તાં ી તામાં નવીન સમાવેશ સુધારો કરી ે ે યવ થાપનને તે એક નવીન ઓળખ આપે છે . જે માં કો યુટ ગ સાથે ઈલોક ોનીકનો સાથે સમ વય કરવામાં આવે છે . િ િસઝન ફા મગ સામ ય રીતે િ ી શન ફા મગ, સાઈટ પેશીફીક ફા મગ બદલતા દરે તાં ીકતા , માટ ામ ગ, થાિનકના ચો કસ ેિ ય યવ થા અને પેશીયલી વેરીએબલર ફા મગ એમ િવિવધ નામે ઓળખાય છે . િ િસઝન ફા મગનાં હેતુઓ : (૧) ઉ પાદન કાય મતા વધારવી 22 yku„Mx 2018
(૨) પેદાશની ગુણવતા સુધારવી (૩) સાધન સામ ીનો વધુ કાય મ ઉપયોગ (૪) ાકૃિતક સંશાધનોનું ડી ેડેસન ઘટાડવું (૫) ઉ બચાવ /સંર ણ (૬) જમીન અને પાણીનું સંર ણ િ િસઝન ફા મગનાં મૂળભૂત ઘટકો : (૧) િવિવધતાને સમજવી અને માપન. (૨) ખેતરમાં ચો કસ થાિનક િવિવધતાની પ રિ થિત ને યાનમાં રાખી તેને જ રી ઇનપુટસ સામ ીનું યવ થાપન. (૩) થાિનક ચો કસ પ ધિતની કાય મતા અને કાયદ તાનું માપન. િ િસઝન ફા મગનાં ગુ ચાવી પ ણ ત વો : (૧) માિહતી : પાકની વાવણીથી કાપણી સુધીની દરેક અવ થા માણે સમયસર અને ચો કસ માિહતીની આવ કતા છે . (૨) તાં ી તા : વતમાન તાં ીકતા નવીન જે વી malayalam.krishijagran.com
િ િસઝન ફા મગ
કે સંગડક( કો યુટર) જે વી આકડાની ગોઠવણી અને યવ થાપન માટે વધુ અસરકારક છે . (૩) યવ થા : ઉપલ ધ માિહતી અને તાં ી તાનો સમ વય કરવો. િ િસઝન ફા મગ માટે તાં ી તા (૧) કો યુટર : િ િસઝન ફા મગ માટે ખાસ જ રી અને ઉપયોગી કો યુટર છે જે ના વારા અસ ય આંકડાકીય માિહતીનું ખુબજ ઓછા સમયમાં પુથા ણ કરી જ રી દશાસૂચન કરવામાં મદદ પ થાય છે . (૨) લોબલ પોિઝિશન ગ િસ ટમ ( પીએસ): આ તાં ી તા વડે કૃિષ ઉ પાદનમાં પાકનો િવિવધ અવ થાઓએ પૃ વીની િ થિતની માિહતી મેળવી શકાય છે . જે નાથી િ િસઝન ફા મગમાં કાયપ ધિત અંગે માગદશન મળે છે . (૩) ઓ ાફી ઇ ફોમશન િસ ટમ ( આઈએસ) : તે સુ યવિ થત રીતે સંગણક(કો યુટર) હાડવેર /સો ટવેર અને જમીનના bengali.krishijagran.com
ભૌગૌિલક આકડાને એક ીક કરીને માિહતીનું પૃથકરણ કરી ભ તીક રીતે લ ો બનાવી શકે છે ઉપલ ધ માિહતી અને તાં ી તાનો સમ વય કરવો. (૪) સે સર : સે સર વડે ભ તીક ઈમ સ જે વાકે ઉ , કાશ/ વિન/ લોહ ચુંબકીય ગિત અને દબાણનો િતભાવ આપે છે . સે સર િ િસઝન ફા મગમાં ઉપયોગી છે . કારણ કે આ પ ધિત વારા આંકડા એક ીક કરી સંકલન કરવું અને પૃથકરણ કરી યો ય સમયે તેનો ઉપયોગ કરવામાં મદદ કરે છે . (૫) એ લીકેશન કં ોલ : વયં સંચાિલત પ ધિતનો આ એક ભાગ છે . એ લીકેશન કં ોલ વડે મળેલ માિહતીનો ઉપયોગ િ િસઝન ફા મગનાં હેતુને િસ ધ કરવા માટે ઉ પાદન સામ ી યો ય સમયે, યો ય જ થામાં ખેતરમાં યો ય થાને સારી રીતે આપવામાં કરવામાં આવે છે . િ િસઝન ફા મગ પ ધિત: ચો સાઈપુવક વાવેતર : ચો સાઈપુવક વાવેતર /ધ ં રોપણી બાળરોપ (ધ ં) પાકના થાપનમાં yku„Mx 2018 23
િ િસઝન ફા મગ
f] r»k òøkhÛk
અગ યનું પ રબળ છે . જે છોડની સં યા, જુ સો, અને ઉ પાદન મેળવવા માટે જ રી છે . િ િસઝન ફા મગમાં બીજને ચો કસ ડાઈએ દરેક આપી શકાય છે . સામ ય રીતે આપના દેશમાં હાથ વડે બીજનું વાવેતર કરવામાં આવે છે . પરંતુ ઓછા ખચ વાવેતર માટેના ઓ ર વડે બીજનાં ઓછા માણથી પણ છોડની યો ય મ સં યા મેળવવામાં સફળતા મળે છે . ચો સાઈપુવક પોષકત વો આપવા : ખાતર આપવામાં િ િસઝન ફા મગમાં ખાતરની પસંદગી,જ થાનું મૂ યાંકન અને આપવાની તાં ી તા ઉપયોગી છે . અસંતુિલત ખાતર વ થા તથા વધુ પડતા નાઈ ોજન ઉપયોગથી અ ય સુ મ પોષકત વોની ઉણપ થાય છે . અને નાઈ ોજનનો નીતારથી યય થાય છે . આ માટે કેટલાક ઉપકરણો જે વા કે ખાતર આપવા માટે વાવણીઓ- ખેત ઓ ર ,પોષકત વો આપવાનું ન કી કરવા માટે લીફ કલર ચા સ અને લોરોફીલ મીટરનું િ િસઝન ફા મગમાં ઉપયોગ કરવાથી યો ય સમયે યો ય જ થામાં પોષક યવ થા કરી શકાય છે . િપયતમાં િ િસઝન : દવશે દવશે કૃિષ માટે િપયત પાણીની અછત જોવા મળે છે . વતમાન સમયમાં ખેડૂતોને િપયત આપવાનું સમય જમીનમાં ભેજના માણના આધારે ન કી કરી િપયત કરતા હોય છે . જે થી વધુપડતા િપયતથી પાણીનો યય થતો હોય છે . કો યુટર આધા રત સે સર ખેતરની જમીનમાં રહેલ ભેજનું માણ ચો કસાઈ થી ન કી કરે છે . અને તેના આધારે પાણીનો જ થો અને આપવાનો સમય િનદશ કરે છે . વારા અને ટપક િપયત પ ધિતથી િ િસઝન ફા મગ માટે સાચી દશામાં િપયતનું વ થાપન કરી શકાય છે . 24 yku„Mx 2018
રોગ વાત િનય ણમાં ચો કસાઈ : વધતાજતા કૃિષ રસાયણો (જં તુનાશકો) નો કૃિષ ઉ પાદનમાં ઉપયોગ પયાવરણ માટે જોખમી છે . વધુ પડતી જં તુનાશક દવાઓના ઉપયોગથી વાતોમાં િતકારકતા ઉભી થવાનાં નો ઉપિ થત થાય છે . પીએસ અને .આઈ.એસ વડે ાદેિશક લેવલે રોગ વાતની મોનીટર ગ કરી યો ય જં તુનાશક દવા યો યસમયે અને જ થામાં આપવામાં આવે છે . જે થી જં તુનાશક દવાનો યય ઘટાડી તેની કાય મ ઉપયોગ કરી અસરકારક વાતનું િનયં ણ િ િસઝન ફા મગમાં શ ય બને છે . િ િસઝન ફા મગની સમ યાઓ : (ક) શ આત વધુ રોકાણ િ િસઝન ફા મગનું અમલ કરવા માટે સાચા અથમાં જોઈએ તો તેના મતે જ રી ઉપકરણો મ ઘા હોવાથી ખેડૂતે શ આતમાં પૈસાનું વધુ રોકાણ કરવું પડે છે . (ખ) તજ તાની જ રીઆત : િ િસઝન ફા મગ ફ ત યાંિ ક તાં ી તા પર આધા રત નથી તે ાન અને ખેતર પરના મહદ એ ટર ાઈઝને વધારે અનુસરે છે . (ગ) હાઇટેક નેચર : િ િસઝન ફા મગઅ તન તાં ીકતા પર આધા રત છે . ખેત ઓ રો િવિવધ તાં ી તાથી સુશજજ હોવા જ રી છે . લોબલ પોશીસન ગ િસ ટમ વારા ખેતરમાં િવિવધતાને આધારે ઉ પાદક સામ ી આપવાનો દર વયં સંચાિલત રીતે િનયંિ ત થાય છે . (ઘ) નાનાં ખેતરો: આપણા દેશમાં નાનાં અને સીમાંત ખેડૂતો હોવાના જમીનના ટુકડા હોવાથી િ િસઝન ફા મગ અમલમાં મુકવું ાયોિગક ય રીતે અનુકુળ નથી. www.krishijagran.com
160
09981995368
info@vnrnursery.in
MkV[íkk
f] r»k òøkhÛk
ÞwðkykuLkku [nuhku çkLÞk yuÂÕðþ ÞkËð {k Lkðeyu yu{ s fhðwt òuEyu fu su íkuLkw {Lk fnu Au. yux÷u fu òu ík{u yuÂLsLkÞh çkLkðk {køkku Aku íkku ík{khu rçk÷fw÷ «{krýfíkkÚke yuÂLsLkeÞh çkLkðk {kxuLke {tSh nktMk÷ fhðk fk{ fhðwt òuEyu, Ãkhtíkw õÞkhuf õÞkhuf yuðw Ãký çkLku Au fu ykÃkýLku ftE s Mk{s{kt ykðíkw LkÚke fu ¼rð»Þ{kt þwt fhðwt òuEyu yLku þwt Lk fhðw òuEyu Ãkhtíkw íku{ Aíkk furhÞh{kt yuf yuðku {køko {¤e òÞ Au fu íku {køko Ãkh [k÷ðkÚke ykÃkýe {tSh nktMk÷ ÚkE òÞ Au.
íku{ýu yuÂÕðþ ÞkËð Lkk{Úke Þwxâwçk Ãkh ÃkkuíkkLke yuf [u÷Lk þY fhe. íkuLkk Ãkh ÞwðkLkku MkkÚku Mktf¤kÞu÷ fux÷kf rðrzÞku çkLkkððkLke þYykík fhe. íku{Lkk rðrzÞkuLku Þwxâwçk Ãkh ¾qçk s «Mktþk ÚkE. yk çku ð»ko Ëhr{ÞkLk yuÂÕðþu ËuþðkMkeyku ðå[u ¾qçk s ÷kufr«Þíkk nktMk÷ fhe ÷eÄe. íku{Lkk yuf-yuf rðrzÞku Ãkh 1 f÷kfLke ytËh ÷k¾ku ÞwÍh ÚkE síkk níkk.
yuÂÕðþLkk {íku íkuyku ðÄkhu ykøk¤Lkwt rð[khíkk LkÚke Ãkhtíkw ÞwxâwçkLke MkkÚku fk{ fhðk{kt íku{Lku {ò yksLkk Mk{Þ{kt ÞwðkLkkuÚke ÷E ð]Øku MkwÄe ykððk ÷køke yLku íkuyku «íÞuf {rnLku yk {kæÞ{Úke ÞwxâwçkLkk rËðkLkk Au. yk yuf yuðw Ã÷uxVku{o Au ßÞkt 1 ÷k¾ MkwÄe f{kýe fhe ÷u Au. íku{Lkk {íku ßÞkhu ykÃkýk Ãkife fkuE xu÷uLxLku Ëþkoðe þfu Au. yuÂÕðþ íku{ýu Þwxâwçk {kxu rðrzÞku çkLkkððkLke þYykík fhe ÞkËð ÞwxâwçkLkwt yuf yuðwt s Ãkrhr[ík Lkk{ Au,su ËuþLkk íÞkhu ½ýe Lkfkhkí{f xeÃÃkýeykuLkku Mkk{Lkku fhðku ÷k¾ku ÞwðkLkkuLkk ÓËÞ{kt ÃkkuíkkLkwt MÚkkLk Ähkðu Au. yk Ãkzíkku níkku.Ãkhtíkw íku{Lkk Ãkrhðkh íkhVÚke íku{Lku ½ýku ÞwðkLkLku ÃkkuíkkLke fku÷usLkk yÇÞkMk Ëhr{ÞkLk s ftEf Mknfkh {¤ðk ÷køÞku. suLku ÷eÄu yuÂÕðþLku MkV¤íkk y÷øk fhe AwxðkLke ík{Òkk níke. {¤ðk ÷køke. ðíko{kLk Mk{Þ{kt yuðe s Au fu VuLMk nrhÞkýkLkk ðShkçkkË MkkÚku Mktf¤kÞu÷ yuÂÕðþ yuÂÕðþ ÞkËðLkk rðrzÞku Þwxâwçk Ãkh ykððk{kt «ríkûkk fhu Au. yuÂÕðþLke yk MkV¤íkk ÃkkA¤ íku{Lkk ÞkËðu ÞwxâwçkLku s yLÞ f÷kfkhkuÚke «urhík ÚkE ÃkkuíkkLke Þwxâwçk MkVhLke þYykík fhe. ð»ko 2016{kt {kíkk rÃkíkkLkwt ½ýwçkÄw ÞkuøkËkLk Au. 26 yku„Mx 2018
www.krishijagran.com
Lkwt ) x hík ¼k k ÃkuxuL 398 {kº 185 kh f u y ktçkh ¾kí L h Mxh MkÕV s r (h VxeoMk
;O/ N}WGF W\WF DF8[
f] r»k òøkhÛk
;O/ N}WGF W\WF DF8[ V5GFJJF H[JL J{7FlGS RFJLVM HM 5X]5F,S J{7FlGS -AYL ZLTM V5GFJL 5X]5F,G SZ[ TM Zv# U6]\ N}W pt5FNG JWFZL XS[ K[P YM0LS RFJLVM GLR[ VF5[, K[PH[ 5X]5F,S V5GFJL XS[ K[P 5X];\JW"G o ;\SZ UFIMDF\ 5_v&ZP5_ 8SF H[8,]\ H lJN[XL ,MCLG]\ 5|DF6 ZFBJ]\P Z! lNJ;GF V\TZF/[ UFIqE[\;DF\ UZDLGF lRgCMG[ SF/HL5}J"S lGCF/L4 O/FJL N[J]\P ;\SZ JM0SLVM VG[ E[\;GL JM0SLVM !(vZ$ DCLG[ VG[ Z9v## DlCG[ O/FJL N[JLP UFIqE[\; UZDLDF\ VFjIF AFN !Zv !( S,FSDF\ S'l+D ALHNFG SZFJL N[J]\P UFIqE[\; lJIFIF AFNGF (_v!__ lNJ;DF\ O/FJL N[JL H[YL A[ lJIF6 JrR[GM UF/M 38F0L XSFI
28 yku„Mx 2018
O/FjIFGF $5v&_ lNJ; AFN
UE" lGNFG 5ZL1F6 SZFJL N[J]\P BMZFSLI jIJ:YF o GJHFT JFKZ0F\q 5F0F\G[ lJIFIFAFNJ !v!qZ S,FSDF\ BL~ 5LJ0FJL N[J]\P # lNJ; ;TT BL~ 5LJ0FJJ]\ T[DH VMKFDF\ VMKF ! DlCGF ;]WL lNJ;DF\ # JBT N}W 5FJ]\P ,L,MRFZM 5}ZTM VF5JM H[DF\ S9M/JU"GM ,L,MRFZM 56 CMI ;FY[ ;}SM RFZM 56 VF5JMP N}W pt5FNGGF 5_ @ 5|DF6[ NF6 VF5J\\ ;FY[ XZLZ lGEFJ DF8[ !vZ lS,M NF6 JWFZFG]\ VF5J]\P ,L,FRFZFGF pt5FNG DF8[ pL\R] pt5FNG VF5TL J[ZFI8LG]\ lAIFZ6 JF5ZJ]\P 3F;RFZFGF pt5FNG DF8[ ;DTM, O8L",F.hZ JF5ZL KFl6I\] BFTZ GF\BJ\]P malayalam.krishijagran.com
;O/ N}WGF W\WF DF8[
lADFZ HFGJZGL 5]ZTL NJF q ;FZJFZ
5X] :JF:YI o lADFZ HFGJZG[ T\N]Z:T HFGJZYL V,U AF\WJF\P R[5LZMUYL D'T HFGJZG[ jIJl:YT BF0FDF\ lGSF, SZL 5]ZJMP 5X] ZC[9F6DF\ AFCI 5ZM5HLJLGF lGI\+6 DF8[ IMuI H\T]GFXS NJF JF5ZJLP JFKZ0F\ q 5F0FDF\ SZDLIFGL NJF ;DI;Z 5FJJLP
SZJLP ;FY[ JFZ\JFZ pY,F DFZTF\ VG[ UZDLDF\ G VFJTF\ lJU[Z[ HFGJZMGL J[8ZGZL 0MS8Z 5F;[ ;DI;Z NJF q ;FZJFZ SZFJJLP ;DI;Z R[5LZMUM H[JF S[ U/;]\-M4 UF\9LIM TFJ4 BZJFvDM\JF;F lJU[Z[ ZMUMGL ;FD[ Z;LSZ6 SZFJJ]\P 5X]jIJ:YF VG[ DFJHT o HFGJZMG[ RMbB] VG[ TFH] 5F6L ;DI;Z 5FJ]\P pGF/FDF\ lNJ;DF\ $ JBT VG[ lXIF/FDF\ # JBT 5F6L 5FJ]\ HM.V[P ;\SZ UFIMDF\ VMKFDF\ VMK\\ &_ lNJ;GM J;]SFJJFGM ;DI ZFBJMP\ JFKZ0F\G[ ! DlCGFGL p\DZGL V\NZ lX\U0F 0FDL N[JZFJJF\P GZ JFKZ0FG[ ! YL Z JQF"GL V\NZ B;LSZ6 SZFJL N[J]\P ;BT pGF/FDF\ E[\;MG[ 5F6LGM O]JFZFGL ;FZJFZ VF5JLP 5X] ZC[9F6 VFH]AFH] hF0 JFJJF\P N}W NMCG o NMCG NZdIFG HFGJZMGL 5]\K0L AF\WL N[JLP NMCG 5C[,F\ NMCGFZGF CFY ;FA]YL WM. N[JF\P NMCJFGL HuIF ;FO4 :JrK4 N]U"\W ZlCT4 W}DF0F ZlCT CMJL HM.V[P :JrK N}W pt5FNG DF8[ N}WGF JF;6M :JrK VG[ BF; SZLG[ N}WGF H JF;6M H[JF S[ 0LhF.G SZ[,F CMJF HM.V[P NMCG 5C[,F\ VG[ NMCIF AFN AFJ,]\ :JrK 5F6;FO SZL :JrK S50F\YL4 5F6L ;FO SZL N[J\] HM.V[P VFBF CFYYL NMCJFGL 8[J 5F0JL HM.V[ GlC S[ V\U]\9FYL P NMCG ;DI;Z SZJ]\ HM.V[P
ડો. એચ.એ.પટે લ, ડો. જ.ેકે .પટે લ, ડો. કે . જ.ે અ કુ યા અને ડો. એચ.બી.પટે લ સરદારકૃ િષનગર દાંતીવાડા કૃ િષ યુિનવસ ટી, સરદારકૃ િષનગર bengali.krishijagran.com
yku„Mx 2018 29
Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe
f] r»k òøkhÛk
f…k‚{kt …k™, Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe ™ðe SðkŒku „w
shkŒ hksÞ{kt ykþhu h… ÷k¾ nufxh rðMŒkh{kt f…k‚™wt ðkðuŒh ÚkkÞ Au. ‚k{kLÞ heŒu f…k‚™k …kf{kt 130 fu ŒuÚke ðÄw SðkŒku …kf™e swËe swËe yðMÚkkyu ™wfþk™ fhu Au. Œu …ife „wshkŒ{kt hkßÞ{kt h0 sux÷e SðkŒku f…k‚™k …kf™u ™wfþk™ fhŒe ™kutÄkÞu÷ Au. f…k‚™k …kf{kt þYykŒ™e yðMÚkk ËhBÞk™ {wÏÞíðu [q‚eÞk «fkh™e SðkŒku suðe fu {ku÷ku{þe, ŒzŒzeÞk, ÚkúeÂ, ‚VuË{k¾e, hkŒk [q‚eÞk, f…k‚™k Y…÷k, ÷k÷ fÚkehe y™u {e÷eƒ„ ™ku W…ÿoð skuðk {¤u Au. …kf{kt …k™ ¾kE™u ™wfþk™ fhŒe SðkŒku{kt …k™ ðk¤™khe EÞ¤, ½kuzeÞk EÞ¤ y™u ÷~fhe EÞ¤™ku ‚{kðuþ ÚkkÞ Au.
yk W…hktŒ …kf{kt f¤e, Vw÷ y™u Íetzðk ƒu‚Œe ð¾Œu fkƒhe EÞ¤, ÷e÷e EÞ¤ y™u „w÷kƒe EÞ¤ îkhk ™wfþk™ ÚkkÞ Au. yk W…hktŒ ƒË÷kŒk ðkŒkðhýeÞ …heƒ¤ku Œu{s ¾uŒe …æÄrŒ{kt VuhVkh™k ÷eÄu f…k‚{kt …k™ y™u Vq÷™u ™wfþk™ fhŒk ‚VuË y™u fk¤w [kt[ðw, Vq÷™u ™wfþk™ fhŒk Zk÷eÞk (V÷kðh ƒex÷), Stzðk™wt ‚wtZeÞw y™u V÷e ƒex÷™ku W…ÿð …ý skuðk {¤u Au. yk{ …kf™e swËe swËe yðMÚkkyu f…k‚{kt h0 Úke 70 xfk sux÷wt SðkŒku Ækhk ™wfþk™ ÚkkÞ Au. 30 yku„Mx 2018
hindi.krishijagran.com
Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe
1. fk¤wt [kt[ðwt (…k™™wt [kt[ðwt) yku¤¾ : …wÏŒ fexf fk¤wt, ™k™e „ku¤ Ëze suðwt y™u Zkr÷Þk «fkh™wt nkuÞ Au. EÞ¤ 6 Úke 7 {e.{e. ÷ktƒe, 2 Úke 3 {e.{e. òze, ‚VuË y™u …ku[k þheh ðk¤e nkuÞ Au. …wÏŒ [kt[ðwt …k™™u ¾kŒk skuE þfkÞ …htŒw Œu™e EÞ¤ku s{e™{kt hnuðk™e xuð ðk¤e nkuÞ Au, ŒuÚke yk SðkŒ™u Aq…ku Ëw~{™ …ý funðk{kt ykðu Au ™wf‚k™ : f…k‚™k …kf{kt yk [kt[ðwt …k™ fkuŒhe™u ™wf‚k™ fhu Au. …wÏŒ ðnu÷e ‚ðkh fu {kuze ‚ktsu ðÄw skuðk {¤u Au. …wÏŒ fexf™u yzfŒk s{e™ …h …ze {he „Þk™ku Zkut„ fhu Au, Œu{s ykswƒksw™k ‚zŒk f[hk{kt ¼hkE hnu Au. EÞ¤ku s{e™{kt ‚zŒk malayalam.krishijagran.com
‚uLÿeÞ …ËkÚko y™u {q¤™u ¾kÞ ™wf‚k™ fhu Au, ŒuÚke yk SðkŒ™u Aq…ku Ëw~{™ …ý funðk{kt ykðu Au. su ¾uŒh{kt fk[wt ‚uLÿeÞ ¾kŒh ™k¾u÷wt nkuÞ íÞkt W…ÿð ðÄkhu skuðk {¤u Au. Sð™[¢ : {kËk [kt[ðwt …k™™e xku[™k ¼k„u #zk {qfe …k™™e ƒ™u Äkh™u [efýk …ËkÚkoÚke [kuxkze Ëu Au. #zk ykAk …e¤k, [¤fŒk, ÷tƒ„ku¤ nkuÞ Au. #zk™e yðMÚkk 4-6 rËð‚™e nkuÞ Au. #zk{ktÚke ™ef¤u÷ EÞ¤ku s{e™{kt hne rðfk‚ …k{u Au. …rh…õð EÞ¤ 6 Úke 7 {e.{e. ÷ktƒe, 2 Úke 3 {e.{e. òze, ‚VuË, …ku[e, ¼hkðËkh, ðktfe ð¤u÷e nkuÞ Au. EÞ¤ yðMÚkk 20 Úke 40 rËð‚™e nkuÞ Au. …wÏŒ EÞ¤ s{e™{kt 5 yku„Mx 2018 31
Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe
f] r»k òøkhÛk
Úke 6 ‚u{e Ÿzu fkuþuxk{kt VuhðkÞ Au. fkuþuxk yðMÚkk 2 Úke 5 rËð‚™e nkuÞ Au. …wÏŒ [kt[ðwt 7 {e.{e. ÷ktƒw, 4 {e.{e. òËw, fk¤k ht„™wt, …kA¤™ku ¼k„ Ëze suðku, yk„¤ [kt[ suðwt {w¾kt„ nkuÞ Au. [kt[ðwt 15 Úke 40 rËð‚ Sðu Au. yuf …uZe yuf Úke ƒu {rn™k™e nkuÞ Au. …wÏŒ [kt[ðk rþÞk¤k y™u W™k¤k ËhBÞk™ ‚w»kwó yðMÚkk{kt hnu Au. W…ÿð™ku ‚{Þ : sw÷kE-yku„ü {rn™k{kt, ÷ktƒk ‚{Þ ‚wÄe ðh‚kËe ðkŒkðhý y™u ‚qÞo «fkþ ykuAku hnu, íÞkhu Œu™ku W…ÿð skuðk {¤u Au. fk¤wt [kt[ðwt (…k™™wt [kt[ðwt) ™wt ‚tfr÷Œ ÔÞðMÚkk…™. fk[wt ‚uLÿeÞ ¾kŒh ðk…hðwt ™rn, ‚zu÷ „¤ŒeÞwt
¾kŒh ðk…hðwt. …wÏŒ [kt[ðk™u {khðk {kxu õðe™k÷Vku‚ 1.5 xfk
¼qfe yÚkðk Vu™ðk÷hux 0.4 xfk ¼qfe «rŒ nuõxh 25 rf„úk «{kýu f…k‚™k …kf …h Aktxðe. yk Ëðk þuZk…k¤k …h …ý Aktxðe. ¼qfeY… Ëðk yk SðkŒ ‚k{u ðÄw y‚hfkhf
sýkÞu÷ Au. Œu{ AŒkt «ðkne/ÿkÔÞY… õðe™k÷Vku‚ 20 {e.÷e. Ëðk yÚkðk yu‚eVux 20 Úke 25 „úk{ Ëðk 15 r÷xh …kýe{kt ¼u¤ðe Atxfkð fhðku. 32 yku„Mx 2018
f…k‚™k Úkz …k‚u õ÷kuhku…kÞheVku‚ 15 r÷xh
…kýe{kt 25 {e.÷e. Ëðk™wt ÿkðý huzðwt, suÚke EÞ¤ku™ku ™kþ ÚkkÞ. f…k‚™k ¾uŒh VhŒu ‚kuÞkƒe™, {„ fu yzË™e ƒu
nkh ðkððkÚke yk SðkŒ Œu™u ¾kðk {kxu «Úk{ …‚tË fhŒk, f…k‚™u Œu™k ™wf‚k™Úke {nËytþu ƒ[kðe þfkÞ Au. yk SðkŒ™k …wÏŒ™u 'hkuƒh VT÷kÞ' ™k{™e
…hSðe …hSðefhý fhe ™kþ fhu Au. 2. Stzðk™wt ‚wtrZÞw sMy yku¤¾ : yk SðkŒ ©e÷tfk{ktÚke ¼khŒ{kt «ðuþe Au. y÷„ y÷„ 50 Úke …ý ðÄw sux÷k Þs{k™ …kf Ähkðu Au. ‚™u 2000 ™e ‚k÷{kt yk SðkŒ™e yku¤¾ký fhðk{kt ykðe. yk fexf ytËksu 6 Úke 8 {e.{e. sux÷wt ÷ktƒw nkuÞ Au. {kËk fexf ™h fhŒk 1 Úke 2 {e.{e. sux÷wt ðÄw ÷ktƒw nkuÞ Au. …wÏŒ™ku ht„, ¼q¾hkÚke ‚VuË …zŒku y™u {kÚkk™k ¼k„u …e¤ku ht„ skuðk {¤u Au, su™k ÷eÄu yk ‚wtrZÞwt ([kt[ðwt) yLÞ [kt[ðkÚke y÷„ …zu Au. …wÏŒ™e yk„¤™k ¼k„u ‚wtZ suðku ykfkh nkuÞ Au. su þheh™k yzÄk ¼k„ ƒhkƒh nkuÞ Au. þheh™ku …kA¤™ku ¼k„ „ku¤[…xku nkuÞ Au. bengali.krishijagran.com
Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe
…kýe{kt 25 {e.÷e. Ëðk™wt ÿkðý huzðwt, suÚke EÞ¤ku™ku ™kþ ÚkkÞ. ¼qfeY… Ëðk yk SðkŒ ‚k{u ðÄw y‚hfkhf
sýkÞu÷ Au. Œu{ AŒkt «ðkne/ÿkÔÞY… õðe™k÷Vku‚ 25 R‚e 20 {e.÷e., ze.ze.ðe.…e. 76 R‚e 15 {e.÷e., ELzkufÍkfkƒo 15.8 R‚e 2 Úke 3 {e.÷e., «kuVu™kuVku‚ 50 R‚e 10 Úke 15 {e.÷e., ÚkkÞkuzefkƒo 75 ðu…k 7 „úk{ Ëðk …ife fkuE yuf Ëðk 15 r÷xh …kýe{kt ¼u¤ðe Atxfkð fhðku. yk ‚wtrZÞwt skuðk {¤u íÞkhu …Þkoðhý {kxu ‚÷k{Œ
™wf‚k™ : …wÏŒ fexf …k™™e ‚…kxe …h ™wf‚k™ fhu Au. sÞkhu EÞ¤ s{e™{kt ™e[u hne™u {q¤ ¾kÞ™u ™wf‚k™ fhu Au. …wÏŒ fexf …k™™e rf™khe …h ™wf‚k™ fhu Au. su {wÏÞíðu ™ðk Akuz …h ™wf‚k™ fhŒk skuðk {¤u Au. Sð™[¢ : …wÏŒ {kËk Úkz™e ƒksw{kt s{e™{kt 600 sux÷k #zk {wfu Au. yuf yXðkrzÞk{kt #zk {ktÚke EÞ¤ ƒ™e òÞ Au. EÞ¤ yðMÚkk 60 Úke 70 rËð‚™e nkuÞ Au y™u íÞkh …Ae EÞ¤ s{e™{kt {kxe™k …ku…zk{kt …kuŒk™ku fkuþuxku ƒ™kðu Au. 10 Úke 12 rËð‚™e ytËh …wÏŒ yðMÚkk …qýo fhu Au. W…ÿð™ku ‚{Þ : nwVk¤k rþÞk¤k{kt yk SðkŒ™ku Äe{ku AŒkt yuf‚h¾ku W…ÿð skuðk {¤u Au. Stzðk™k ‚wtrZÞk™wt ‚tfr÷Œ ÔÞðMÚkk…™.
nkuÞ Œuðe stŒw™kþf Ëðkyku suðe fu çÞwðuheÞk ƒk‚eÞk™k 80 „úk{ «rŒ 15 r÷xh …kýe{kt ¼u¤ðe Atxfkð fhðku. 3. f…k‚™k fwËfwËeÞk (V÷e ƒex÷) yku¤¾ : …wÏŒ fexf ¼q¾hk ht„™k y™u 2.6 {e.{e. ÷ktƒk y™u Œu{™e þheh™e ‚…kxe [¤fŒk ¼q¾hk yÚkðk fk¤k ht„™e nkuÞ Au. EÞ¤ ™k™e y™u ‚VuË …zŒk {u÷k ht„™e nkuÞ Au. yk fexf™k …kA¤™k …„ {kuxk nkuÞ Au, suÚke ‚nus yzfŒk Œu ™k™k ™k™k fwËfk ÷„kðu Au, ŒuÚke Œu™u fwËfwËeÞk Œhefu yku¤¾kÞ Au. ™wf‚k™ : V÷e ƒex÷™ku W…ÿð þkf¼kS, fXku¤ ð„o™k …kfku{kt, Vq÷ …kfku{kt y™u ‚wþku¼eŒ Akuz Œu{s Íkz{kt …ý skuðk {¤u Au. {q¤k, [ku¤e, {fkE, ‚wÞo{w¾e, ƒxkxk, fkuƒe, ®™Ëk{ýku rð„uhu yk SðkŒ™k Þs{k™ …kfku Au. …wÏŒ fexf fw{¤k …k™,
fk[wt ‚uLÿeÞ ¾kŒh ðk…hðwt ™rn, ‚zu÷ „¤ŒeÞwt
¾kŒh ðk…hðwt. …wÏŒ [kt[ðk™ku W…ÿð ykuAku sýkÞ íÞkhu Œu{™ku
ðeýe™u ™kþ fhðku. ÷etƒku¤e™ku ¾ku¤ 500 fe„úk «rŒ nuõxh «{kýu
™k¾ðku. …wÏŒ [kt[ðk™u {khðk {kxu õðe™k÷Vku‚ 1.5 xfk
¼qfe yÚkðk Vu™ðk÷hux 0.4 xfk ¼qfe «rŒ nuõxhu 25 rf„úk «{kýu f…k‚™k …kf …h Aktxðe. yk Ëðk þuZk…k¤k …h …ý Aktxðe. f…k‚™k Úkz …k‚u õ÷kuhku…kÞheVku‚ 10 r÷xh www.krishijagran.com
yku„Mx 2018 33
FOR THE BENEFIT OF FARMERS, KRISHI JAGRAN GLOBAL M.C. Dominic
+91-9654 193 353
Shiny Dominic
A Limca Book of Records Holder
dominic@krishijagran.com
ISO 9001, 14001 & 18001 Certified Company
+91-7838 776 057
shiny@krishijagran.com
M.G. Vasan
+91-9313 301 029
sanjay@krishijagran.com
D.D. Nair
+91-7903 729 9830
ddnair@krishijagran.com
Gavrilova Maria
+91-7927 305 8626
maria@krishijagran.com
Chander Mohan
+91-9891 334 429
Ratna M. Sharan
+91-9891 956 956
ratna@krishijagran.com
Harsh Kapoor
+91-9891 724 466
harsh@krishijagran.com
ISSN Registered Media
cmohan@krishijagran.com
ALL INDIA EDITORIAL - editor@krishijagran.com K.T. Chandy
+91-8543 005 209
Ajith Kumar V.R.
+91-9891 899 064
ajith@krishijagran.com
Nishikant Bhalerao +91-9891 443 388
nishikant@krishijagran.com
Dr. Mahendra Pal
ktchandy@krishijagran.com
+91-9426 085 328
FAREEN SHEIKH 9891550086 fareen@krishijagran.com
mahendra@krishijagran.com
Suresh Muthukulam +91-7356 914 141
suresh@krishijagran.com
Tanmoy Karmakar
tanmay@krishijagran.com
+91-7980 543 168
Malur Vijee
+91-9448 015 099
malurvijee@krishijagran.com
Shanmugam
+91-9313 301 029
shanmugam@krishijagran.com
Balaswamy
+91-9182 674 010
balaswamy@krishijagran.com
Karthika
+91-7356 603 963
karthika@krishijagran.com
Imran Khan
+91-9582 957 538
imran@krishijagran.com
Vibhuti Narayan
+91-9891 828 266
vibhuti@krishijagran.com
Sandip Kumar
+91-9931 838 846
sandip@krishijagran.com
Pradeepta Dutta
+91-7809 587 774
pradeepta@krishijagran.com
KAJAL CHAUHAN 9999743660 kajal@krishijagran.com
RINKI PUNDIR 9999147833 rinki@krishijagran.com
SOCIAL MEDIADr. Sangeeta Soi
+91-9891 123 722
Monika Mandal
+91-9891 755 566
sangeeta@krishijagran.com monika@krishijagran.com
Deepak Bhardwaj
+91-9999 142 633
deepak@krishijagran.com
Sreeja S. Nair
+91-7356 603 963
sreeja@krishijagran.com
Aniket Sinha
+91-9313 301 029
aniket@krishijagran.com
Jimmy
+91-9999 142 633
jimmy@krishijagran.com
Usha Ramesh
+91-9891 660 044
usha@krishijagran.com
SARA KHAN 9953720233 sara@krishijagran.com
MARKETING - advt@krishijagran.com Sanjay kumar
+91-9313 301 029
MEGHA SHARMA 9891668292 megha@krishijagran.com
sanjay@krishijagran.com
Farha Khan
+91-9891 724 495
farha@krishijagran.com
K.J. Saranya
+91-9811 758 683
saranya@krishijagran.com
FAREEN SHEIKH 9891550086 fareen@krishijagran.com
PRE-PRESS- prepress@krishijagran.com Yogesh Kumar
+91-9891 668 636
yogesh@krishijagran.com
Atul Batham
+91-9891 006 635
atul@krishijagran.com
Nasim Ansari
+91-9891 886 622
nasim@krishijagran.com
LEGAL OFFICERS James P. Thomas +011-2651 1848
info@krishijagran.com
H. ASUMUDDIN
info@krishijagran.com
+011-2651 7923
ACCOUNTS- accounts@krishijagran.com Abdus Samad +91-9891 889 588
samad@krishijagran.com
MALUR VIJEE 9448015099 malurvijee@krishijagran.com
KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records DHANYA M.T. 8606104550 dhanya@krishijagran.com
CIRCULATION- circulation@krishijagran.com Nishant Taak
+91-9953 756 433
Rahul Singh
+91-9891 339 440
rahul@krishijagran.com
Prashant Sharma +91-9891 263 263
prashant@krishijagran.com
nishant@krishijagran.com
Pawan Kumar
+91-9891 311 166
pawan@krishijagran.com
Pappu Ray
+91-8447 527 367
pappu@krishijagran.com
Furkan Qureshi
+91-9891 223 340
furkan@krishijagran.com
Tarun Thakur
+91-9891 883 231
tarun@krishijagran.com
Sujit Pal
+91-9891 899 197
sujit@krishijagran.com
23 Years. 12 Languages.
Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170
KAVALI SHIVAPRASAD 9866624025
shiva@krishijagran.com
ANTONY STEPHEN 7708181202 antony@krishijagran.com
22 States. 23 Editions. 4 Por tals & 12 Million combined readership
Email : info@krishijagran.com
Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com, bengali.krishijagran.com
info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com
Facebook Followers - 5 lakh Plus, WhatsApp Members - 5 Thousand Plus
info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com
HEAD OFFICE: 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market Near Green Park, Metro Station, New Delhi-110016 Mob. 9313301029 I Email: info@krishijagran.com www.krishijagran.com
Kerala: A5, Elankom Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O. Thiruvanathapuram - 695010 Phone 0417-4059009 Email: malayalam@krishijagran.com
West Bengal: 3rd Floor, 19, N.S. Road, Kolkata - 700001 Mob. 9674853530 Email: bengali@krishijagran.com
Karnataka: 1st Floor, 33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore -560094, Mob. 9448015099 Email: kannada@krishijagran.com
Bihar: Kesri Sadan, 4th Floor, Near Bank of India, Jamal Road, Patna-800001, Mob. 9891667686 Email: hindi@krishijagran.com
REACHING WORLDWIDE To Reach Rural India-Advertise in
KRISHI JAGRAN and Global through
AGRICULTURE WORLD & www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com Regional Ofď&#x20AC; ces Kerala CHUNKI BHUTIA 9891655888 chunki@krishijagran.com
SANDIP KUMAR 9931838846 sandip@krishijagran.com
Hema Sharma 9891311155 hema@krishijagran.com
Suresh M.
+91-9446 306 909
suresh @krishijagran.com
Dhanya MT
+91-8606 104 150
dhanya@krishijagran.com
Saritha Reghu
+91-7012 057 316
saritha@krishijagran.com
Remya C.N
+91-9447 780 702
remyacn@krishijagran.com
K.B Bainda
+91-9995 219 529
kbbainda@krishijagran.com
Asha
+91-9447 741 677
Saritha N.R.
+91-8606 388 668
ashas@krishijagran.comh sarithanr@krishijagran.com
Irfan Ebrahim Sait
+91-7403 377 786
Sreeja S Nair
+91-7907 536 665
sreeja@krishijagran.com
irfan@krishijagran.com
Karthika B.P
+91-9497 208 564
karthika@krishijagran.com
Bijimol V
+91-8921 733 498
bijimolv@krishijagran.com
Arun T
+91-9495 825 965
arun@krishijagran.com
Vijay Kumar
+91-9448 015 099
malurvijee@krishijagran.com
P S Geetha
+91-9845 927 597
pgeetha@krishijagran.com
Sowmya
+91-7019 434 005
sowmyasundar@krishijagran.com
Karnataka
West Bengal
POONAM BISWAKARMA 8447527318 poonam@krishijagran.com TANMOY KARMAKAR 7980543168 tanmay@krishijagran.com
Runa Nath
+91-9474 582 417
runa@krishijagran.com
Amarjyoty Roy
+91-9126 011 848
amarjyoti@krishijagran.com
Tanmay Karnakar
+91-7278 461 876
tanmay@krishijagran.com
Joytydey
+91-9804 747 956
jyoty@krishijagran.com
Abhishek C.
+91-8981 036 910
abhishek@krishijagran.com
Pradip Paul
+91-9088 912 729
pradip@krishijagran.com
Sushmita Kundu
+91-7044 602 828
sushmita@krishijagran.com
+91-9962 980 412
shanmughom@krishijagran.com
Tamil Nadu Shanmugam
PRADEEPTA DUTTA 7809587774 pradeepta@krishijagran.com
Antony
+91-7708 181 202
antony@krishijagran.com
Saranya KJ
+91-9811 758 683
saranya@krishijagran.com
Aslam R. Khan
+91-9847 332 274
aslam@krishijagran.com
Sandip Kumar
+91-9891 667 686
sandip@krishijagran.com
Prashant Kumar T.
+91-7903 922 851
prashantthakur@krishijagran.com
Bihar
JANARDHANA YAMMALA RAO 9908899065 yammala@krishijagran.com
M. VENKATASWARA RAO 9246621302 venkataswar@krishijagran.com
Maharashtra
KJ READER PROFILE
Nishikant Bhalerao
+91-9891 443 388
nishikant@krishijagran.com
Bibhishan Manik Rao
+91-9891 729 800
bibhishan@krishijagran.com
Milind Kadam
+91-9891 614 614
milind@krishijagran.com
Andhra Pradesh & Telangana Shiva Prasad K.
+91-9866 624 025
kavali@krishijagran.com
Balaswamy
+91-9912 975 753
balaswamy@krishijagran.com
Raghu
+91-9949 505 776
raghu@krishijagran.com
Janardhana Y. Rao +91-9908 899 065
yammala@krishijagran.com
M. Venkataswara Rao +91-9246 621 302
venkataswar@krishijagran.com
Odisha Pradeepta K. Dutta +91-9838 103 885 Sanjay Behera
+91-9938 103 885
pradeepta@krishijagran.com odia@krishijagran.com
Supporting Rabindra Jana
+91-9891 334 425
Devendra Singh
+91-9891 339 310 devendra@krishijagran.com
rabindra@krishijagran.com
Jagdish Jana
+91-9999 141 933
jagdish@krishijagran.com
S.Gopakumar
+91-9387 931 495
sgopa@krishijagran.com
Manoj Kumar
+91-8588 998 437
manoj@krishijagran.com
Pulak Kar
+91- 9007 457 638
pulak@krishijagran.com
circulation@krishijagran.com, jobs@krishijagran.com Telangana: No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad -500027, Mob. 9866624025 Email: telugu@krishijagran.com
Odisha: KVK- Khordha (ICAR), Kausalyaganga Bhubaneswar- 751002, Odisha, Mob. 9938103885 Email: odia@krishijagran.com
Tamil Nadu: Subadarasan's Tharanis Orchid, 654-E, Central Studio, Trichy Road, Singanallur, Coimbatore 641005, Tamil Nadu, Mob. +91 9811758683 Email: tamil@krishijagran.com
Assam: ATMS, 6, Shadabor Avenue, 7th Bye lane, Mother Teresa Road, Guwahati - 781021, Mob: 9101353580 Email : assamese@krishijagran.com, www.krishijagran.com
Maharashtra: L 9, Runwal Platinum, Ramnagar Colony, NDA Road, Bavdhan, Pune-411021 Mob: 9891443388, Email : marathi@krishijagran.com, www.krishijagran.com Gujarat: Gunjan H. Patel, Ahmedabad, Gujarat Mob.: 9824317557, 7574809614, Email : gujarati@krishijagran.com, www.krishijagran.com
Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe
f] r»k òøkhÛk ®™Ëk{ý™ku ™kþ fhðku suÚke EÞ¤ku™u ¾kuhkf ™
{¤Œk ðMŒe{kºkk{kt ½xkzku ÚkkÞ Au. þfâ nkuÞ Œku {kuzwt ðkðuŒh fhðwt su™kÚke „h{ ðkŒkðhý Akuz™u …wÏŒ fexf™k ™wf‚k™Úke hûký fhe þfu Au. …kf™e VhŒu {q¤k(huzeþ) yÚkðk hkE suðk …kf™wt
ðkðuŒh fhðkÚke yk SðkŒ™k …wÏŒ fexfku Œu …kf ŒhV ykf»kkoÞ ¾kuhkf Œhefu W…Þku„ fhu Au y™u ‚nu÷kÞÚke Œu™wt r™Þtºký fhe þfkÞ Au …heýk{u {wÏÞ …kf{kt Œu{™wt ™wf‚k™ ykuAw skuðk {¤u Au. …e¤k [efýk xÙu… (Þu÷ku Mxefe xÙu…) 20 «rŒ
nufxh {wsƒ ÷„kððk. «Úk{ ðh‚kË ÚkÞk ƒkË 5 Úke 7 rËð‚ hkºke™k
Vq÷, f¤eyku …h ðÄw skuðk {¤u Au. yk SðkŒ …k™ …h fkýk …kze ™wf‚k™ fhu Au, su™k ÷eÄu …k™ ‚wfkE òÞ Au y™u ¾he …zu Au. Akuz™e ð]ræÄ YtÄkÞ òÞ Au. ™ðk W„u÷k Akuz™k …k™ …h ðÄw ™wf‚k™ skuðk {¤u Au. Vq÷ yðMÚkkyu yk SðkŒ Vq÷™e …ktËzeyku y™u …hk„hs ¾kÞ Au, su™k ÷eÄu Vq÷ ¾he …zu Au. yk SðkŒ™e EÞ¤ku s{e™{kt hnu Au y™u MVwhý ÚkÞu÷k ƒes y™u Akuz™k fw{¤k {w¤ ¾kÞ Au. Sð™[¢ : …wÏŒ fexf s{e™{kt Úkz™e ƒksw{kt #zk {wfu Au. #zk yðMÚkk ƒu yXðkrzÞk™e nkuÞ Au. #zk{ktÚke ™ef¤Œe EÞ¤ s{e™{kt Ÿze WŒhe™u fw{¤k {w¤ ¾kðk™wt [k÷w fhu Au. rþÞk¤k{kt sÞkhu Œk…{k™ Xtzw ÚkkÞ Au, íÞkhu Œu™e ‚w»kwó yðMÚkk [k÷w ÚkkÞ Au y™u Vhe W™k¤k{kt Œk…{k™ „h{ ÚkŒk Œu™e ‚w»kwó yðMÚkk{ktÚke ƒnkh ykðu Au. EÞ¤ ‚w»kwó yðMÚkk{ktÚke ƒnkh ykðŒk fkuþuxku ƒ™kðu Au y™u Œu{kÚke …wÏŒ fexf ƒ™e y™u Akuz …h ™wf‚k™ [k÷w fhu Au. yk{ yk¾wt Sð™[¢ 45 Úke 60 rËð‚{kt …qýo fhu Au.
‚{Þu {ÞkorËŒ ‚{Þ {kxu «fkþ ®…sh™ku W…Þku„ fhðkÚke swËe swËe SðkŒku™k VwËk Œu{s Zk÷eÞk ykfr»koŒ ÚkR Œu™ku ™kþ ÚkkÞ Au. ÷etƒku¤e™k {ets™wt 5 xfk «ðkne r{©ý yÚkðk
÷etƒku¤e™wt Œu÷ (1500 …e.…e.yu{.) 50 {e.÷e./10 ÷exh «{kýu sYheÞkŒ {wsƒ Aktxðwt. Œkífkr÷f r™Þtºký {kxu 10 ÷exh …kýe{kt
zkÞõ÷kuhkuðku‚ 15 Úke 20 {e.÷e., fkƒkohe÷ 40 „úk{., «kuVu™kuVku‚ 10 {e.÷e. yÚkðk õðe™k÷Vku‚ 20 {e.÷e., …ife fkuE yuf Ëðk™ku Atxfkð fhðku.
W…ÿð™ku ‚{Þ : yk SðkŒ f…k‚™e Vq÷ yðMÚkk sw™ Úke yku„ü {rn™k ËhBÞk™ skuðk {¤u Au. f…k‚™k fwËfwËeÞk (V÷e ƒex÷)™wt ‚tfr÷Œ ÔÞðMÚkk…™. ¾uŒh Œu{s ‚uZk …k¤k [kuϾk hk¾ðk Œu{s …kf
…qhku ÚkÞk ƒkË ƒÄk yðþu»kku ðeýe Œu™ku ™kþ fhðku. 36 yku„Mx 2018
hindi.krishijagran.com
Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe
…k‚u ƒu fk¤k x…fk y™u Œu ¼k„ …h ‚VuË rf™khe skuðk {¤u Au. …„ …h …e¤e Yðktxe ykðu÷e nkuÞ Au. ™wf‚k™ : …wÏŒ fexf Vq÷ Œu{s ¾e÷Œe f¤e{kt ™wf‚k™ fhŒk skuðk {¤u Au, su™k ÷eÄu Stzðk ƒtÄkŒk ™Úke. yk fexf ‚k{kLÞ heŒu Vq÷™e …hk„hs ¾kÞ™u ™wf‚k™ fhu Au. yk fexf™e EÞ¤ yðMÚkk s{e™{kt hnu Au su s{e™{kt hnu÷ ‚urLÿÞ …ËkÚko …h ™¼u Au. yk SðkŒ f…k‚ W…hktŒ Œwðuh, {„, het„ý, ¼etzk Œu{s „w÷kƒ™k …kf{kt …ý ™wf‚k™ fhu Au. W…ÿð™ku ‚{Þ : f…k‚™k …kf{kt yku„ü‚ÃxuBƒh {rn™k{kt sÞkhu Vq÷ yðMÚkk nkuÞ íÞkhu …wÏŒ fexf™wt ™wf‚k™ skuðk {¤u Au. Vq÷™k Zkt÷eÞk (VT÷kðh ƒex÷)™wt ‚tfr÷Œ ÔÞðMÚkk…™. …wÏŒ Zkr÷Þk™ku nkÚkÚke ðeýe™u ™kþ fhðku. ‚t…qýo fkunðkÞu÷ Ëuþe ¾kŒh™ku s W…Þku„ fhðku.
4. Vq÷™k Zkt÷eÞk (VT÷kðh ƒex÷) yku¤¾ : yk SðkŒ ¼khŒ{kt ‚ki«Úk{ ðkh 1910{kt {æÞ «Ëuþ™k RLËkuh ¾kŒu skuðk {¤e nŒe. …wÏŒ fexf 7 Úke 15 {e.{e. ÷ktƒk y™u 5 Úke 7 {e.{e. …nku¤k y™u ytzkfkh nkuÞ Au su™k …h ÷k÷ y™u fk¤k r™þk™ ykðu÷k nkuÞ Au. {kÚkk™k ¼k„
W…ÿrðŒ rðMŒkh{kt ¼etzk, Œwðuh, {„ suðk …kf™u
yktŒh…kf Œhefu ÷uŒk xk¤ðwt skuEyu ðÄw W…ÿð sýkÞ Œku õ÷kuhku…kÞheVku‚ 20 R‚e
20 {e.÷e. yÚkðk {ku™ku¢kuxkuVku‚ 36 yu‚.yu÷ 15 {e.÷e. yÚkðk zkÞõ÷kuhkuðku‚ 76 R‚e 15 {e.÷e. yÚkðk õðe™k÷Vku‚ 25 R‚e 20 {e.÷e. Ëðk «rŒ 15 r÷xh …kýe{kt ¼u¤ðe Atxfkð fhðku.
zku. ze. yu{. suXðk, ©e yu{. yu. fhfh, ©e fu. yu. [wzk‚{k y™u ©e yu. ðe. f[kux sirðf r™Þtºký «Þku„þk¤k, fexfþkMºk rð¼k„, sw™k„Z f]r»k Þwr™ðr‚oxe, sw™k„Z malayalam.krishijagran.com
yku„Mx 2018 37
‚VuË{kt¾e ™wt r™Þtºký
f] r»k òøkhÛk
þuhze™e ‚VuË{kt¾e ™wt r™Þtºký þu
hze yu {níð™ku hkufzeÞku …kf Au. yk …kf ykrÚkof, ‚k{krsf Œu{s ‚nfkhe «ð]r¥kyku{kt yk„ðwt MÚkk™ Ähkðu Au. þuhze™k …kf{kt ƒ‚ku sux÷e SðkŒku ™kutÄkÞu÷e Au su™ku W…ÿð hku…ýe Úke fk…ýe ‚wÄe ð¥kk ykuAk «{ký{kt skuðk {¤u Au. yk SðkŒku™k W…ÿð™u fkƒw{kt ÷uðk{kt ™ ykðu Œku þuhze W„kzŒk ¾uzqŒku™u ykrÚkof heŒu ½ýwt ™wfþk™ ÚkE þfu Au.
þuhze™k ðuÄfku ‚ktXk{kt Ëk¾÷ ÚkE ™wfþk™ fhŒk nkuðkÚke Akuz …h Aktxðk{kt ykðŒe stŒw™kþf Ëðkyku Œu™u fkƒw{kt ÷uðk {kxu …qhŒe y‚hfkhf ™eðzŒe ™Úke. yk W…hktŒ þuhze™ku …kf ô[ku Œu{s «ðkne stŒw™kþf Ëðk Akt x ðk{kt {w ~ fu ÷ e …zŒe nku ð kÚke þu h ze™e SðkŒku™wt ‚tfr÷Œ r™Þtºký fhðk{kt ykðu Œu ðÄw RåA™eÞ y™u …ku»kýûk{ Au. 38 yku„Mx 2018
(y) þuhze™kt …k™ …h ‚VuË{kt¾eÚke ÚkÞu÷wt
™wfþk™ (ƒ) ‚VuË{kt¾e™wt …wÏŒ fexf (f) ‚VuË{kt¾e™ku ÃÞw…uheÞk
þuhze ™e ‚VuË{kt¾e y÷uÞwhku÷kuƒ‚ ƒuhkuzuL‚e‚ yku¤¾: ƒå[k rV¬k…e¤k ht„™kt ÷tƒ„ku¤ ykfkh™k […xk
nkuÞ y™u Œu™e VhŒu {eý suðkt …ËkÚko™e ‚VuË rf™khe skuðk {¤u Au. fkuþuxk ÷tƒ „ku¤kfkh, […xk Œu{s VhŒu y™u
W…h™e ƒkswyu {eý ŒktŒýkÚke AðkÞu÷k nkuÞ Au. …wÏŒ fexf fË{kt ™k™wt, þheh …e¤k ht„™wt y™u …t¾
{u÷k ‚VuË ht„™e nkuÞ Au. bengali.krishijagran.com
‚VuË{kt¾e ™wt r™Þtºký
™wfþk™: #zk{ktÚke ™ef¤u÷k ƒå[kt þYykŒ{kt …ý …h Vhu
Au …htŒw Úkkuzk ‚{Þ{kt yuf søÞkyu rMÚkh ÚkR …k™ …h yuf søÞkyu [kutxe h‚ [q‚u Au. ™wfþk™ …k{u÷ …k™ ƒå[kt ŒÚkk fkuþuxkÚke AðkÞu÷wt
skuðk {¤u Au. yk fexf™k þheh{ktÚke {Ä suðku [efýku …ËkÚko Íhu
Au su …k™…h …zŒk Œu™k …h fk¤e Vq„ rðfk‚ …k{u Au. suÚke ðÄw W…ÿððk¤k ¾uŒh{kt þuhze™k …k™ fk¤k …ze „Þu÷k M…ü skuE þfkÞ Au. r™Þtºký ÔÞðMÚkk…™: su ¾uŒh{kt …kýe ¼hkE hnuŒwt nkuÞ Œu ¾uŒh
þuhze™e hku…ýe {kxu …‚tË fhðwt ™ne ŒÚkk su ¾uŒh{kt …kýe ¼hkE hnuŒwt nkuÞ íÞkt …kýe™k r™fk÷™e …whŒe ÔÞðMÚkk fhðe. ûkkheÞ y™u ¼krM{f s{e™ ‚VuË {k¾e™k ð]ræÄ
y™u rðfk‚ {kxu sðkƒËkh nkuðkÚke ykðe s{e™{kt þuhze™e hku…ýe fhðe ™ne. þuhze™ku ƒzT½k …kf ÷uðku ™ne. ™kExÙkus™ y™u
{kËk fexf™u ‚kuÞ suðwt
…kŒ¤wt ytzr™ûku…f nkuÞ Au Œu™k ðzu Œu þuhze™k xku[™k …ý …h nkhƒtÄ {÷kE ht„™kt #zk {wfu Au. su Úkkuzk ‚{Þ …Ae fk¤kþ …zŒku [¤fŒku ht„ Äkhý fhu Au. #zk fË{kt ‚wû{ y™u þtfw ykfkh™k nkuÞ Au.
Sð™¢{: #zk yðMÚkk 8-10 rËð‚™e nkuÞ Au. ƒå[k yðMÚkk 25 Úke 30 rËð‚™e nkuÞ Au. fkuþuxku …k™ …h ƒ™kðu Au. fkuþuxku yðMÚkk 10 Úke
11 rËð‚™e nkuÞ Au. …wÏŒ 1 Úke 2 rËð‚ Sðu Au.
www.krishijagran.com
VkuMVkuh‚ÞwõŒ ¾kŒhku™ku ¼÷k{ý {wsƒ ‚«{ký‚h s W…Þku„ fhðku. þuhze™e ‚VuË{kt¾e W…h
‚uhuLSÞ{ …kh‚u‚xku‚{ ™k{™k …h¼ûke Ëkr¤Þk fexfku y‚hfkhf sýkÞk Au. yk …h¼ûke™e EÞ¤ y™u …wÏŒ fexf ‚VuË{kt¾e™e Œ{k{ yðMÚkkyku™wt ¼ûký fhu Au. yk W…hktŒ yuLfk‚eoÞk R‚kfe y™u yuLfk‚eoÞk
{u¢kuÃxuhk ™k{™k …hSðe fexfku ‚VuË{k¾e™k fkuþuxkyku™wt …hSðefhý fhŒkt ™kuÄkÞkt Au. [kinký heLfefw{khe ‚e., zkì. yr¼»kuf þwõ÷k y™u zkì. S S hkËrzÞk …eyu[ze (yu„úe÷.yuLxku{ku÷kuS), ‚e™eÞh yufuhku÷kuSMx y™u «kæÞk…f y™u ðzk fexfþkMºkrð¼k„, ™. {. f]r»k {nkrðãk÷Þ, ™. f]. Þw., ™ð‚khe
yku„Mx 2018 39
ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku
f] r»k òøkhÛk
ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku ‚ku
«Úk{ ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku ™u ‚{sŒk …nu÷k …ku»kfŒíðku yuxT÷u þw ? Œu yk…ýu ‚{SÞu. fkuR …ý «kýe ™u Ëir™f …kuŒk™k þheh ™e sYrhÞkŒ, Wí…kË™ ( ËwÄ Wí…kË™, {kt‚, ðk¤/Q™, [hƒe) ŒÚkk «s™™ {kxu sYhe …whŒk «{ký {k ¾kuhkf {kÚke {éŒk Œíðku ™u …ku»kfŒíðku fnuðk{k ykðu Au. ‚k{kLÞ heŒu ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku ™ku W…Þku„ Á{e™Lx ( ðk„ku¤Œk «kýeÞku ) {k ÚkkÞ Au, su{k Á{u™, hurxfâw÷{, yku{us{ y™u yuƒku{us{, yk{ 4 ¼k„ {k Ônu[kÞu÷w …ux ykðu÷w nkuÞ Au. {wÏÞíðu, ðk„ku¤Œk «kýe™k «Úk{ …ux Á{u™ {k ƒuõxuheÞk y™u Vw„ ykðu÷k nkuÞ Au su «kýe ™k îkhk ÷eÄu÷ ¾kuhkf ™ku y{wf ¼k„ …k[™ ™e «r¢Þk ™k ‚{Þu ƒuõxuheÞk y™u Vw„ îkhk …kuŒk™k rðfk‚ {k ð…hkÞ Au. su …þw …k÷f {kxu ™wõ‚k™fkhf Au. ŒuÚke yk ™wõ‚k™ ™u hkufðk {kxu “ ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku ” ™ku W…Þku„ þY ÚkÞku. “ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku yux÷u, yuðk …ku»kfŒíðku fu su «kýe ™k Á{u™ {k ykðu÷k ƒuõxuheÞk y™u Vw„ Úke ÚkŒk …k[™ Úke ƒ[e™u, Œu™k
40 yku„Mx 2018
¾kuhkf îkhk ÷eÄu÷k {w¤ MðÁ… {k s ™k™k yktŒhzk {k …nku[e rð½x™ ÚkkÞ.” {wÏÞŒðu, ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku ™k 3 «fkh Au.
fkƒkuonkRzÙuz/Mxk[o
«kuxe™/yu{e™ku yur‚z
Vux/[hƒe
½ýk yuðk ¾kuhkf …ý Au su{k ykðk ƒkÞ…k‚ Úkðk™k „wýÄ{o fwËhŒe heŒu hnu÷k Au, ykðk ¾kuhkf ™k ƒtÄkhý …h ykðhý ykðu÷w nkuÞ Au su ƒuõxuheÞk y™u Vw„ Úke ÚkŒk …k[™ ™e «r¢Þk Äe{e fhe ™k¾u Au. Ëk. Œ. f…k‚ ™w ¾ku¤ su fwËhŒe ƒkÞ…k‚ «kuxe™ Au. ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku ƒ™kððk™e ykuæÞku„ef …æÄrŒyku: ƒkÞ…k‚ fkƒkuonkRzÙuz/ ƒkÞ…k‚ Mxk[o {kxu ™e …æÄrŒyku : 1. ƒkÞ…k‚ Mxk[o …h Vkuh{krÕznkRz h‚kÞý îkhk 2. yu{kur™Þk ðkÞw îkhk xÙexT{utx
hindi.krishijagran.com
ƒkÞ…k‚…ku…ku »kfŒíðku ƒkÞ…k‚ »kfŒíðku
3. Mxk[o …h ‚kuzeÞ{ fkƒkuo™ux ŒÚkk ‚kuzeÞ{ nuõò{uxk VkuMVux ™e «r¢Þk ƒkÞ…k‚ «kuxe™ {kxu ™e …æÄrŒyku: 1. ƒkÞ…k‚ «kuxe™ …h Vkuh{krÕznkRz h‚kÞý îkhk : 100 „úk{ «kuxe™ …h ykþhu 1.2 „úk{ Vkuh{krÕznkRz ðk…hðkÚke «kuxe™ ™e W…he ‚…kxe …h ykðhý ƒ™u Au su ƒuõxuheÞk y™u Vw„ îkhk ÚkŒk …k[™ ™u yxfkððk{k {ËËY… ÚkkÞ Au. 2. ÄkŒw ™k Äxfku îkhk : «kuxe™ÞwõŒ ¾kuhkf …h Zncl¬2 ŒÚkk Znso4 îkhk «r¢Þk fhe ƒkÞ…k‚ Úkðk™ku „wýÄ{o …uËk fhðk{k ykðu Au. 3. „h{e îkhk : yuf ¾k‚ ‚{Þ ŒÚkk r™ÞŒ Œk…{k™ …h «kuxe™ ™u „h{ fhe Œu{k yk „wýÄ{o Wí…™ fhðk{k ykðu Au. Ëk. Œ. {„V¤e ™k ¾ku¤ ™u 150˚C ™k r™ÞŒ Œk…{k™ …h 2 f÷kfu „h{ fhðk{k ykðu Œku Œu™u “ ƒkÞ…k‚ «kuxe™ “ Œhefu W…Þku„ fhe þfkÞ Au. ƒkÞ…k‚ Vux {kxu ™e …æÄrŒyku: Vux ™ku {wÏÞ fk{ þheh {k þrõŒ ™ku ‚t„ún Au. ßÞkhu þheh ™u …whŒk «{ký {k fkƒkuonkRzÙuz malayalam.krishijagran.com
yku„Mx 2018 41
ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku
f] r»k òøkhÛk
™k {¤Œk nkuÞ íÞkhu þheh Vux ™ku W…Þku„ fhe sYrhÞkŒ …whe fhu Au. ŒÚkk rðxk{e™ yu, ze, R, fu ™k ‚t„ún {kxu …ý Vux sYhe Au. ƒkÞ…k‚ Vux ƒ™kððk {kxu Vku{korÕznkRz h‚kÞý ™e xÙexT{utLx ™ku W…Þku„ ÚkkÞ Au. «kÞku„ef heŒu ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku ™k W…Þku„ {k ÚkŒe {ÞkoËkyku: 1. «kýe ™k þheh ™e ‚{Œk 2. «kýe ™e ðÞ 3. «kýe ™k ËwÄ Wí…kË™ ™w ðuŒh 4. «kýe ™w yk™wðtrþf ƒtÄkhý 5. ¼ku„kur÷f …herMÚkŒe 6. þheh {k W…Þku„e Œíðku suðk fu rðxk{e™/{e™hÕ‚ ™w «{ký ƒkÞ…k‚ …ku»kfŒíðku ™k VkÞËkyku: 1. ƒkÞ…k‚ …k»ukfŒíðku ™ku W…Þk„ u yðuk «kýe {kxu fhðk{k ykðu Au su™w ËwÄ Wí…kË™ ¾wƒs ðÄkhu nkuÞ Au su{k, ¾wƒs ƒnku¤k «{ký {k Mxk[o ™w ÷uõxkus ™k Y… {k, «kuxe™ ™w RBÞw™kuø÷kuƒe™ ŒÚkk yur{™ku yur‚z ™k Y… {k y™u Vux ™w Vurx yur‚z ™k Y… {k ÚkkÞ Au. 2. Œku ykðk ËÄw Wí…kËf «kýe {k ÚkŒk Äkðuký ™u …nku[e ð¤ðk ƒkÞ…k‚ …ku»kŒíðku ™ku W…Þku„ ÚkkÞ Au. 3. r™ÞŒ ‚{Þu ðkzufeyku ™k „¼ ú kþÞ ™k rðfk‚ {kx.u 4. ËÄw {k hn÷ u k Vxu ™k xfkðkhe ™u ò¤ðe hk¾ðk.
42 yku„Mx 2018
bengali.krishijagran.com
શેરડીના વેધકો અને
f] r»k òøkhÛk
શેરડીના વેધકો અને તેનું િનયં ણ ી રાહુ લ કે. પટેલ, ડૉ. એસ. આર. પટેલ અને ી ડી. જે . ભાદાણી કીટકશા િવભાગ, ન. મ. કૃિષ મહાિવ ાલય, નવસારી કૃિષ યુિનવ સટી, નવસારી – ૩૯૬૪૫૦
શે
રડી એ મહ વનો રોકડીયો પાક છે . આ પાક આ થક, સામા ક તેમજ સહકારી વૃિતઓમાં આગવું થાન ધરાવે છે . આપણા દેશમાં ખેતી આધારીત કાપડ ઉ ોગ પછી બી મે ખાંડ ઉ ોગની ગણ ી થાય છે . શેરડીના પાકમાં બસો જે ટલી વાતો ન ધાયેલી છે જે નો ઉપ વ રોપણીથી કાપણી સુધી વ ા ઓછા માણમાં જોવા મળે છે . આ વાતોના ઉપ વને કાબુમાં લેવામાં ન આવે તો શેરડી ઉગાડતા ખેડૂતોને આ થક રીતે ઘ ં નુકશાન થઈ શકે છે .
44 yku„Mx 2018
શેરડીના વેધકો સાંઠામાં દાખલ થઈ નુકશાન કરતા હોવાથી છોડ પર છાંટવામાં આવતી જં તુનાશક દવાઓ તેને કાબુમાં લેવા માટે પૂરતી અસરકારક નીવડતી નથી. આ ઉપરાંત શેરડીનો પાક ચો તેમજ વાહી જં તુનાશક દવા છાંટવામાં મુ કેલી પડતી હોવાથી શેરડીની વાતોનું સંકિલત િનયં ણ કરવામાં આવે તે વધુ ઈ છનીય અને પોષણ મ છે . ૧) ટોચ વેધક ઇયળ : પૂણ િવકસીત ઇયળ પીળાશ પડતા સફેદ રંગની ૨૨ થી ૨૫ મી.મી. લાંબી હોય છે . પુ ત કીટક www.krishijagran.com
શેરડીના વેધકો અને
ઇયળ ૨૦ થી ૨૫ મી.મી. લાંબી હોય છે .પુ ત કટકો કાશ તરફ આકષાય છે . ઇયળ જમીનથી ઉપર નીકલીને પીળામાં દાખલ થઈ ગભ કોરી ખાય છે , જે થી ગાભમારો તૈયાર થાય છે . આ ગાભમારો સહેલાઈથી ખચાઈ જઈ એમાથી દુગધ મારે છે .આ વાતનો ઉપ વ પાકના શ આતના ચાર મહીનામાં જોવા મળે છે . ૩) સાંઠા વેધક : ઇયળ હલકા ભૂરા રંગની તથા એના શરીર ઉપર પ ટીઓ જોવા મળે છે . પૂણ િવકિસત ઇયળ ૨૫ થી ૩૦ મી.મી.લાંબી હોય છે . દાની અ પાંખો હલકા પીળા રંગની હોય છે તથા પ વપાંખો સફેદ રંગની હોય છે . ડામાંથી નીકળેલી ઇયળ ૭ થી ૮ દવસ સુધી રહે છે યારબાદ તે આંતરગાઠમાં કા ં પડી અંદર દાખલ થઈ અંદરનો ભાગ કોરી ખાય છે જે થી “ડેડ હાટ” ઉ પ ન થાય છે . ૪) આંતરગાંઠ વેધક : પૂણ િવકિસત ઇયળ ૩૦ થી ૩૫ મી.મી.લાંબી હોય છે . ડામાથી નીકળતી ઇયળ થમ વલય અથવા તો આવરક પણતલનીઅંદરની બાજુ માં પોચા ભાગને ખાય છે . યારબાદ ઇયળ છોડના ટોચના ભાગમાં દાખલ થઈ કોરણ કરે છે . ઉપ વીત આંતરગાઠોની લંબાઈ અને ડાઈમાં ઘટાડો જોવા મળે છે
સફેદ રંગનું હોય છે , તથા માદા કીટકના ઉદર દેશના છે ડે નારંગી રંગનાવાળનો ગુ છો જોવા મળતો હોય છે . ડામાંથી નીકળેલી ઇયળ પાનની મ યનસમાં કોરાણ કરી સાઠામાં દાખલ થાય છે . સાઠામાં નીચેની ભાગમાં કોરાણ થતાં વલય મેખલા સુકાઈ ય છે . જે ને “ડેડ હાટ" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .પાકની પાછલી અવ થામાં આ વાતના ઉપ વથી સાઠાંના ભાગમાથી પીળા ટી નીકળે છે જે ને શેરડીના “કુંજડા” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે . ૨) ડૂંખ વેધક ઇયળ : ઇયળ હલકા સફેદ રંગની હોય છે તેના શરીર ઉપર ંબુડીયા રંગની પાંચ પ ટીયો જોવા મળે છે . પૂણ િવકિસત hindi.krishijagran.com
yku„Mx 2018 45
શેરડીના વેધકો અને
f] r»k òøkhÛk
૫) મૂળ વેધક : આ વાતની પૂણ િવકિસત ઇયળ ૩૦ મી.મી. લાંબી હોય છે તથા એનું માથું બદામી રંગનું હોય છે . પુ ત કીટક આછા બદામી રંગનું હોય છે . આ કીટકની ઇયલો પાકનો જમીનમાં દટાયેલા ભાગને કોરી ખાય છે . પરંતુ મૂળને કોઈ તનું નુકસાન કરતી નથી, પરંતુ આ વાત નો ઉપ વ મૂળની જ યાએ થતો હોવાથી તેને મૂલવેધક કેહવામાં આવે છે . શેરડીના વેધકોનુ સંકિલત યવ થાપન શેરડીના ખેતરમાં પાણી ભરાઈ રહેવુ જોઈએ નહી. શેરડીનો એકથી વધુ બડઘા પાક લેવો નહી. વાત મુકત િબયારણ પસંદ કરવું. શેરડીના ખેતરમાં કાશ પંજર તથા ફેરોમોન ેપ ગોઠવીને વાતની મોજણી કરવી. શેરડીના ટોચ વેધક, ડૂંખ વેધક, સાંઠાનો વેધક અને આંતરગાંઠના વેધકના ડાના સમૂહો એકઠા કરી નાશ કરવો અથવા વાંસમાંથી બનાવેલા બુ ટરમાં મૂકવા જે થી ડાના પર વીને બચાવી શકાય. આ ઉપરાંત ઉપ વવાળા છોડનો ઈયળ સિહત નાશ કરવો. જૈ િવક િનયં ણ યોગશાળા, નવસારી કૃિષ યુિનવિસટી, નવસારી ખાતે વેધકોના ડાના પર વી ાયકો ામાનો હાલ યાપારી ધોરણે ઉછે ર થાય છે . આ ાઈકોકાડમાંથી નીકળતી માદા ભમરી વેધકોના ડાંમાં પોતાનું ડુ મુકી વેધકોના ડાંનો નાશ કરે છે . એક ાઈકોકાડના આઠ ભાગ કરી દરેક ભાગને ૧પ×૧પ મીટરના અંતરે પાનની નીચેની બાજુ એ ાયકોકાડનો ભાગ ખુ લો રહે તે રીતે ટેપલ કરવા. હેકટર દીઠ ર થી ૩ ાયકોકાડની જ રીયાત રહેશે. દર ૧પ દવસના અંતરે ાયકોકાડ છોડતા રહેવું. ાયકોકાડને હવાની અવરજવર થઈ શકે તેવી 46 yku„Mx 2018
વાંસની ટોપલી અથવા અ ય એવા સાધનમાં વહન કરવું. ાયકોકાડ પર દશાવેલ તારીખ સુધીમાં કે તે પહેલા ઉપયોગ કરી પર ઓ છોડી દેવા. ાયકોકાડને સવાર અથવા સાંજના સમયે ખેતરમાં છોડવા. ાયકોકાડને સીધો સૂય કાશ ન લાગે તે રીતે ડા જમીન તરફ રહે તેમ પાન પર ટેપલ કરવા. ાયકો ામા છોડવાના અઠવા ડયા પહેલા અને છોડયાના અઠવા ડયા બાદ ખેતરમાં જં તુનાશક દવાનો ઉપયોગ ટાળવો. રાસાયિણક જં તુનાશક દવાનો ઉપયોગ કરવાની જ રીયાત જણાય તો નીચે દશાવેલ પૈકી કોઈપણ એક જં તુનાશક દવાનો ઉપયોગ કરવો. કાબ ફયુરાન ૩ ટકા દાણાદાર દવા હેકટરે ૩૩ ક. ા. માણે રોપણી બાદ એક મિહને અને યારબાદ પાળા ચઢાવતી વખતે જમીનમાં આપવી. અથવા ફોરેટ ૧૦ ટકા દાણાદાર દવા હેકટરે ૧૦ ક. ા. માણે રોપણી બાદ ૩૦, ૯૦ અને ૧પ૦ દવસે જમીનમાં આપવી. વાહી વ પે છાંટવાની દવાઓ કાબારીલ પ૦ ટકા વેટેબલ પાવડર ૪૦ ામ ને ૧૦ લીટર પાણીમાં ભેળવી રોપણી બાદ જ રીયાત મુજબ છં ટકાવ કરવો.
malayalam.krishijagran.com
÷k¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u
f] r»k òøkhÛk
÷k¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u ™k{ zku. fu. yu{. fkhuÚkk, ‚n «k½Þk…f y™u …h{kh ÷¾™ yu‚. ƒk„kÞŒ rð¼k„, f]r»k {nkrðãk÷Þ , sw™k„Z f]r»k Þwr™. sw™k„Z . {ku. 9376604157
÷k
¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u ™k{fËk[ ykðwt ™k{ ‚kt¼¤e™u Œ{ku™u y[hs Úkþu fu yk þwt fnuðk {kt„u Au . r{ºkku nwt ƒeswt fE fnuðk {kt„Œku ™Úke. VõŒ Œ{khk ¾uŒkh™k ‚uZk …k¤u ð]ûkku ™wt ðkðuŒh fhe y™u su ykðf ÚkkÞ Œu Œ{khe ÷kzfe Ëefhe™k ™k{u fhðk™e Au. ðÄw rð„Œðkh sýkðwt Œku yk…ýk ‚{ks{kt sÞkhu …wºke™ku sL{ ÚkkÞAu.
íÞkhu yk…ýu Œu™u …wºk sux÷wt {níð yk…Œk ™Úke . yu™u ¼ýkððk {kxu fu ÷ø™ «‚t„u skuÞu Œux÷ku ¾[o fhŒk y[fkÞu Aeyu. yÚkðk swËk swËk ƒk™k ƒŒkðŒk nkuEyu Aeyu fu Akufhe™u ¼ýkððkÚke þwt VkÞËku, yu Œku n{ýkt ‚k‚hu sŒe hnuþu yÚkðk Œu™u fheÞkðkh{kt skuÞu Œux÷wt yk…e þfŒk ™Úke. …htŒw …wºke™k ‚khk 48 yku„Mx 2018
rþûký {kxu, Œu{™k ‚khk «‚t„u …i‚k™u ÷eÄu sku fkuE fk{ yxfŒwt nkuÞ Œku sÞkhu yk…ýk fwxwtƒ{kt ƒuƒe™ku sL{ ÚkkÞ íÞkhu …wºke™k …Ã…k ƒesku fkuÞ r™Þoý ™ ÷u y™u VõŒ …kuŒk™k ¾uŒh™k ‚uZu …k¤u …kuŒk™e ÷kzfe {kxu ð]ûkku™wt ðkðuŒuh fhu Œku su{ su{ Œu{™e …wºke™e W{h ðÄþu Œu{ Íkz™e …ý W{h ðÄŒe sþu yktX Ëþ ð»ko …Ae yk…ýe ÷kzfe™u ƒnkh„k{ ¼ýðk {kuf÷ðk™e nþu íÞkhu Œ{khe …k‚u Ve™k …i‚k ™rn nkuÞ Œku Œ{khk ¾uŒh™k ‚uZu su y„kW …wºke™k sL{ ‚{Þu su ð]ûkku™wt ðkðuŒh fhu÷ nŒwt. Œu™e fk…ýe fhe, ðu[ký fhe yk…ýe …wºke™k rþûký {kxu ƒeò …k‚u nkÚk ÷tƒkððku …zþu ™rn yÚkðk yu™u ¼ýŒk WXkze ÷uðe …zþu ™rn. VheÚke bengali.krishijagran.com
÷k¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u
…ý Œu™wt V¤ yux÷wt ÷k¼ËkÞf Au fu Œu™e fÕ…™k fhðe ¾wƒs {w~fu÷ Au. Œku yíÞkhu ¾uzqŒ¼kEyku [ku{k‚k™e ‚eÍ™ [k÷w Au . ‚uZu …k¤u ð]ûkku™wt ðkðuŒh fhðk™e þÁykŒ fhe ËÞku. yk ð]ûkku suðk fu ‚k„, ‚e‚{, yzwO‚ku, ™e÷„ehe , {÷urþÞ™ ÷e{zku, [tË™ ð„uhu yk W…hktŒ V¤kW ð]ûkku suðk fu yk{¤k, ƒkuh, ‚h„ðku, ¾khuf, hkðýk, ð„uh™k hku…k yíÞkhu Ëhuf Œk÷wfk{kt ykðu÷ st„÷ ¾kŒk™e ™‚ohe{kt rð™k {wÕÞu yÚkðk yufkË ƒu Yr…Þk™k xkuf™ ¼kðu ðu[ký [k÷w Au. yk Œku ðkŒ ÚkE …kuŒk™e ÷kzfe {kxu, …htŒw ¾uzqŒ¼kEyku yk…u …ý ykÚkeof heŒu ‚æÄh Úkðwt nkuÞŒku y™u ykð™kh rËð‚ku{kt ykÚkeof {w~fu÷e™ku ‚k{™ku ™ fhðku nkuÞ Œku Œ{khe …k‚u sux÷e s{e™ Au. Œu™k [kuÚkk ¼k„™e s{e™{kt ykðk ð]ûkku ðkðe òð. su Œ{kuyu ykð™kh …uZe {kxu ƒutf{kt rVf‚ rz…kuÍex {wfu÷ Au Œu{ ‚{sðwt. yk…ý™u ¾ƒh Au fu yk…ýu „{u Œux÷e W…s ykðu÷ nkuÞ ykX Ë‚ ð»ko …Ae sÞkhu Œu™u ‚k‚hu ð¤kððk™ku «‚t„ ykðþu íÞkhu fËk[ Œ{khe …k‚u Œu™k ÷ø™ fhðk™k …i‚k ™rn nkuÞŒku VheÚke Œ{khk ¾uŒh™k ‚uZk …k¤u y„kW ðkðuŒh fhu÷k ð]ûkku™e fk…ýe fhe ðu[ký fhe Œ{khe ÷kzfe™ku ÷ø™™ku yð‚h ‚khe heŒu Wsðe þõ‚ku. sku ykðk ð]ûkku™wt ‚uZu …k¤u ðkðuŒh y„kW ™ fhu÷ nkuÞ Œku Œ{khu r{÷fŒ ðu[ðk™ku yÚkðk ƒeò …k‚uÚke ÔÞksu …i‚k ÷uðk™ku ‚{Þ ykðŒ. ðkŒ ¾wƒs ™k™e Au www.krishijagran.com
yku„Mx 2018 49
÷k¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u
f] r»k òøkhÛk
Œku …ý ð»ko …qÁt ÚkkÞ Au íÞkhu yk…ýe …k‚u fE ƒ[Œwt ™Úke. …htŒw Œ{™u y„kW ‚{òÔÞk «{kýu Œ{khe s{e™{kt ykðk ð]ûkku ðkðu÷ nþu Œku …kt[ Ë‚ fu …[e‚ ð»ko …Ae yufe ‚kÚku yk ð]ûkku™wt ðu[ký fhe™u Œ{khk ½h™ku fkuE …ý ‚k{krsf «‚t„ Wfu÷e þfþku yÚkðk Œ{khk ƒk¤fku™k rþûký {kxu Œ{khu ƒeò …k‚u nkÚk ÷tƒkðku …zþu ™ne. ð]ûkku rðþu ½ýk ƒÄk „wý „k™ „ðkÞ Au. …htŒw ƒku÷ðkðk¤k yuf …ý Íkz™wt ðkðuŒh fhŒk ™Úke. Œku ykð™kh rËð‚ku{kt Œ{khe …uZe™u ƒ[kððe nþu, …Þkoðhý ™u ‚wÄkhðwt nþu Œku ‚uZu …k¤u yÚkðk yk…™k ¾uŒh{kt ykðk ð]ûkku™wt ðkðuŒh yð~Þ fhsku. fkhýfu ¾uŒh{kt su …kfku™wt yk…ýu ðkðuŒh fheyu Aeyu yu{kt sux÷wt ð¤Œh {¤Œwt ™Úke yu™k fhŒk y™uf „ýwt ð¤Œh yk ð]ûkku™e ¾uŒe yk…uAu. ‚uZu …k¤u ðkðu÷ òtƒwzk(hkðýk) …ý …kt[ ‚kŒ ð»ko …Ae yufkË Íkz …kt[ Ë‚ nòh yk…þu. y™u yk…ý™u ð»kkuo ‚wÄe yuf 𾌙wt ðkðuŒh ykðf yk…þu ‚uZu …k¤u ðkðu÷
50 yku„Mx 2018
ð]ûkku Œ{khe …k‚u ™Úke …kýe {kt„Œk fu ™Úke ¾kŒh {kt„Œk, AŒkt …ý xkZku AkÞku yk…uAu . y™u ðÄkhk™k …i‚k …ý yk…uAu. Œku ðÄkhu yk…™u ™ fnuŒk yksÚke s Úkkuzk ½ýk ð]ûkku yk…ýk ¾uŒkh™k ‚uZk …k¤u yÚkðk ¾uŒh{kt …ý ðkðuŒh fhe ykð™kh …uZe {kxu ykÚkeof ¢ktrŒ™kt {tzký fheyu. sku sku yk rð[kh VõŒ rð[kh s ™ hnu yu™ku y{÷ fhþku. Œku s Œu™wt V¤ {¤þu. yk…ýk Äkr{of „útÚkku{kt …ý ð]ûkku™wt ¾wƒs {níð {k™ð òŒ {kxu ðýoðu÷ Au. su yk ~÷kuf …hÚke ‚{S sþku “””: Ëþ fq… ‚{ku ðk…e, Ëþ ðk…e ‚{ku nË , Ëþ nË ‚{ku …wºk, Ë‚ …wºk ‚{ku nw{ “({kíMG…whý, ) yÚkkoŒ “ Ë‚ fwðk ‚{k™ yuf ðkð Au, Ëþ ðkð ‚{k™ yuf Œ¤kð, Ëþ Œ¤kð ‚{k™ yuf …wºk Au, Ë‚ …wºk ‚{k™ yuf ðúwûk” “ ð]ûkku ðkðuŒh™e ðÄw {krnŒe {kxu yð~Þ ‚t…fo fhku zku. fu. yu{. fkhuÚkk, ‚n «k½Þk…f, ƒk„kÞŒ rð¼k„, f]r»k {nkrðãk÷Þ , sw™k„Z f]r»k Þwr™. sw™k„Z . {ku. 9376604157
hindi.krishijagran.com
{„V¤e W„kzŒk ¾uzqŒku
f] r»k òøkhÛk
{„V¤e W„kzŒk ¾uzqŒku ‚k{u ™ðku …zfkh: …e[kur¤Þwt, fk¤k Sðzk y™u …k™™wt [kt[ðwt zku. ze. yu{. suXðk, ©e yu{. yu. fhfh, ©e fu. yu. [wzk‚{k y™u ©e yu. ðe. f[kux sirðf r™Þtºký «Þku„þk¤k, fexfþkMºk rð¼k„, sw™k„Z f]r»k Þwr™ðr‚oxe, sw™k„Z
Ëw
r™Þk¼h{kt {„V¤e™wt ‚kiÚke ðÄw Wí…kË™ fhðk{kt „wshkŒ hkßÞ {ku¾hu Au. „wshkŒ{kt …ý ‚kihk»xÙ rðMŒkh {„V¤e™k {ƒ÷¾ Wí…kË™ {kxu ÏÞkŒe …k{u÷ Au. ðirïf W»ýŒk (Global warming) ™k ÷eÄu …kf …h hku„SðkŒku™k W…ÿð{kt …ý ðÄ-½x skuðk {¤u Au. „kiý SðkŒku yksu {wÏÞ SðkŒku sux÷wt s ™wf‚k™ fhŒe skuðk {¤u Au. {„V¤e W„kzŒk ¾uzqŒku ‚k{u ™ðku …zfkh ‚{k™ …e[kur¤Þwt, fk¤k Sðzk y™u …k™™wt [kt[ðwt yk ºkuýÞ SðkŒku™k yku¤¾, Sð™[¢, ™wf‚k™™e heŒ y™u ‚tfr÷Œ ÔÞðMÚkk…™ rð»ku™e yÚko‚¼h {krnŒe yk ÷u¾{kt ‚k{u÷ Au.
52 yku„Mx 2018
www.krishijagran.com
{„V¤e W„kzŒk ¾uzqŒku
s!f 5LRMl/I]\ (Earwig) (For cula auricularia L.) VM/B o 5LRMl/I]\ h05YL RF,T]\4 5 YL #_ DLPDLP ,F\A]4 XZLZ[ R58]\4 ANFDSF/FX 50TF Z\UG]\ SL8S K[P 5LRMl/IFGL VD]S HFTMDF\ DFYFGF EFU 5Z TYF 5U 5Z 5L/F 58Ÿ8F HMJF D/[ K[P VF HLJFTGF XZLZGF V\T EFU[ V[S HM0 ;BT RLl5IF H[JL ZRGF VFJ[,L CMI K[P H[ T[G[ Z1F6 DF8[ DNN~5 YFI K[P G]S;FG o 5LRMl/I]\ RFJLG[ BFGFZ 5|SFZGL HLJFT K[P VF SL8S ;HLJ VG[ lGHL"J V[D A\gG[ 5|SFZGM BMZFS BFI K[P ;FDFgI ZLT[ VF HLJFT VgI SL8SMGM p5IMU BMZFS TZLS[ SZ[K[P 5Z\T] VD]S JQF"YL VF SL8S DUO/LGF 5FSDF\ G]S;FG SZTF HMJF D/[ K[P H[ HDLGDF\ ZC[,F DUO/LGF S]D/F 0M0JF BF.G[ G]S;FG SZ[ K[P 3ZDF\ ZC[,M BMZFS H[JM S[ DL9F.4 T[, JF/M BMZFS BFJFG]\ 56 5;\N SZ[ K[P HLJGRS| o DFNF SL8S Z_ YL #__ GL ;\bIFDF\ HDLGDF\ ;D]CDF\ .\0F D]S[ K[P .\0F
hindi.krishijagran.com
yku„Mx 2018 53
{„V¤e W„kzŒk ¾uzqŒku
f] r»k òøkhÛk GFBL GFX SZJMP · HDLGDF\ BF0M BMNL V[S 5F+GL V\NZ 5F6L VG[ DFK,LG]\ T[, VYJF 0MUO]0 ZFBL T[G[ HDLGGL ;5F8L AZFAZ ZC[ T[ ZLT[ p5§lJTJF/L HuIF 5Z 5LRMl/IFGM GFX SZJF UM9JJFP · DUO/LGM 5F,M X[F5F/F 5ZYL N]Z SZJMP
T[DHDFNF SL8S Z1F6 5}~\ 5F0[ K[P 5|YD VJ:YF 5}6" YIF AFN;D}CDF\YL ACFZ GLS/[ K[P VF HLJFT ;FDFgI ZLT[ E[HJF/]\ JFTFJZ6 5;\N SZ[ K[P UZDL VG[ N]QSF/GL 5ZLl:YTL NZdIFG 5LRMl/I]\ VgI HuIFV[ :Y/F\TZ SZL HFI K[P lXIF/FDF\ 9\0Z1F6 D[/JJF DF8[ HDLGDF\ & O}8 é\0[ BF0M BMNLG[ ZC[ K[P VF HLJFT JQF" NZdIFG A[ 5[-L 5}6" SZ[ K[P p5ãJGM ;DI o TYF 5]bT DUO/LGF 5FSDF\ X~VFTYLH JWTF VMKF 5|DF6DF\ HMJF D/[ K[P VF HLJFT D]bItJ[ ;FDFgI E[HJF/]\ JFTFJZ6 DFOS VFJ[ K[ VG[ T[GM p5§J 0M0JFGF lJSF; VJ:YF ;DI[ JWFZ[ HMJF D/[ K[P 5LRMl/IFG\] ;\S,LT jIJ:YF5G · X[-F5F/F 5Z pU[,F lG\NFD6MYL YI[, E[HJF/M 0}RM N]Z SZJMP
· h[ZL 5|,MELSF o 3F; VYJF DUO/LGF KM0GF 0]RFDF\ 5F6L4 UM/ VG[ 0FIS,MZMJM;4 S,MZ5FIZLOM;4 :5LGM;F0 DF\YL SM. 56 V[S NJF lDz SZL T[GL h[ZL 5|,MELSF AGFJJLP VF AGFJ[, 5|,MELSFG[ B[TZGF p5§lJT lJ:TFZDF\ YM0F YM0F V\TZ[ -U,LVM SZL VYJF p5§lJT HuIFV[ VF 5|,MELSFGM K\8SFJ SZJMP · B[TZGF p5§lJT lJ:TFZDF\ VF HLJFTGF lGI\+6 DF8[ T VFSFZGL $__ YL 5__ 5|lT C[S8Z D]HA 51FL A[9SM UM9JJFP · 3p\ VYJF H]JFZGF EZ0FDF\ ;]I"D]BLG]\ T[, VG[ S,MZ5FIZLOM; NJF lDz SZL VF h[ZL 5|,MELSFG[ p5§lJT lJ:TFZDF\ K\8SFJ SZJMP · 5|SFX l5\HZ o p5§lJT HuIFV[ ZF+LGF ;DI[ Z YL # S,FS VF HLJFTGF lGI\+6 DF8[ ;O[N ,[d5JF/M 5|SFX l5\HZ UM9JJMP ·
DUO/L JFJTF 5C[,F RF;DF\
V[Z\0LGM
· VF HLJFTGL DMH6L VG[ lGI\+6 DF8[ JT"DFG5+G]\ UM/ E]\U/]\JF/L B[TZDF\ HIF\ JWFZ[ p5§J CMI tIF\ ;F\H[ D]SJ]\ VG[ ;JFZGF ;DI[ E[UF YI[, 5LRMl/IFG[ ;FA]GF 5F6LDF\
BM/ Z5_ lS,M 5|lT C[S8Z VF5JMP · DUO/L NM-YL A[ DlCGFGL YFI V[8,[ S[ 0M0JF A\WFJFGL X~VFT YFI tIFZ[ HDLGDF\ KM0 54 yku„Mx 2018
malayalam.krishijagran.com
{„V¤e W„kzŒk ¾uzqŒku
5F;[ NF6FNFZ H\T]GFXS NJF SFZ5[8 CF.0=MS,MZF.0 $ HL !_ lS,MqC[S8Z[ VYJF SFAM"OI]ZFG # HL !Z lS,MqC[S8Z[ VYJF S,MZM5FIZLOM; !_ HL $ lS,MqC[S8Z 5|DF6[ GFBJLP sZf SF/F HLJ0F (Wire worm) (Horistonotus uhlerii H.) VM/B o .I/ V[S YL NM- .\R ,F\AL4 5L/FX 50TF ,F, VYJF ,F,FX 50TF ANFDL Z\UGL CMI K[P 5]bT SL8S 5v( DLPDLP ,\AF.G]\ SF/F YL E]BZF Z\UG]\ CMI K[P 5]bT SL8S ZF+LGF ;DI NZdIFG 5|SFX TZO VFSQFF"I K[P 5]bT SL8S lNJ; NZdIFG HDLGDF\ lTZF0MDF\ S[ DUO/LGF 5|SF\0DF\ 5FG VYJF WF;GF -U,F GLR[ ;\TF.G[ ZC[ K[P G]S;FG o 5]bT SL8S G]S;FG SZTF GYL4 5Z\T] .I/ VJ:YFH G]S;FG SZ[ K[P VF HLJFTGL .I/ IHDFG 5FSGF D]/4 ALH T[DH W~JFl0IFG[ G]S;FG SZ[
K[P .I/GF G]S;FGYL D}/DF\ WF 50[ K[4 H[YL tIFYL 5FSDF\ ZMU ,FU] 50JFGL ;\EFJGF JWL HFI K[P .I/GF G]S;FGYL KM0 D]ZhF. UI[,M N[BFI K[P DUO/LGF 5FSDF\ VF HLJFT V5lZ5SJ 0M0JFDF\ SF6F 5F0L G]S;FG SZ[ K[P .I/ D}/DF\ G]S;FG SZ[ K[4 H[YL KM/ 5L/M 50LG[ ;]SF. HFI K[P HLJGRS| o DFNF SL8S D[ VG[ H]G DlCGFDF\ IHDFG 5FSGF D]/ 5F;[ HDLGDF\ ZC[,L lTZF0MDF\ Z__ YL $__ GL ;\bIFDF\ .\0F D]S[ K[P .\0F GFGF4 UM/ T[DH ;O[N Z\UGF CMI K[P .\0F VJ:YF 5 YL !_ lNJ;GL ZC[ K[P 5|YD VJ:YFGL .I/ ZP5 DLPDLP ,\AF.GL CMI K[P ALHL VJ:YFGL .I/ $PZ_ DLPDLP ,\AF.GL V[8,[ S[ 5|YD VJ:YFGL .I/ SZTF A[ U6L CMI K[P +LHL VJ:YFGL .I/ (P#5 DLPDLP ,\AF.GL CMI K[P ;\5}6" .I/ VJ:YF Z YL # JQF"GL CMI K[P SMX[8M ;O[N Z\UGF CMI K[ VG[ T[ DF8LGL SMlXSFVMDF\ AG[ K[P p5ãJGM ;DI o .I/ VJ:YF DUO/LGF 5FSDF\ X~VFTYL H VMKF 5|DF6DF\ D/[ K[P VF HLJFT D]bItJ[ ;FDFgI E[HJF/] JFTFJZ6 DFOS VFJ[ K[ VG[ T[GM p5§J X~VFTYL 5FS 5}6" YIF ;]WL HMJF D/[ K[P 0M0JFGF lJSF; VJ:YF ;DI[ JWFZ[ HMJF D/[ K[P SF/F HLJ0FG]\ ;\S,LT jIJ:YF5G · pGF/FDF\ p\0L B[0 SZJL H[YL HDLGDF\ ZC[,F SMX[8MGF ;}I"TF5YL TYF 51FLVM §FZF GFX YFIP
bengali.krishijagran.com
yku„Mx 2018 55
f] r»k òøkhÛk
{„V¤e W„kzŒk ¾uzqŒku
· 5FSGL O[ZAN,L SZJLP · 51FLVM §FZF DM8L ;\bIFDF\ .I/MG]\ E1F6 YFI K[ DF8[ B[TZDF\ 51FLVM DF8[ A[9SGL jIJ:YF SZJLP · X[-F 5F/F 5Z ;0TM SRZM N]Z SZJM VYJF SRZFGF -U,F GLR[ SJLGF,OM; !P5 8SF E]SL~5 NJF EEZFJJL H[YL T[DF\ HLJG U]HFZTF SF/F HLJ0FGM GFX YFIP · DUO/L JFJTF 5C[,F RF;DF\ Z5_ lS,M 5|lT C[S8Z VF5JMP
V[Z\0LGM BM/
· DUO/F NM-YL A[ DlCGFGL YFI V[8,[ S[ 0M0JF A\WFJFGL X~VFT YFI tIFZ[ HFDLGDF\ KM0 5F;[ NF6FNFZ H\T]GFXS NJF SFZ8[5 CF.0=MS,MZF.0 $ HL !_ lS,M q C[S8Z[ VYJF SFAM"OI]ZFG # HL !Z lS,MqC[S8Z[ VYJF S,MZ5FIZLOM; !_ HL $ lS,MqC[S8Z 5|DF6[ GFBJLP s#f 5FGG]\ RF\RJ]\ (Cyrtozemia dispar P.) VM/B o .I/ & YL * DLPDLP ,F\AL4 Z YL # DLPDLP HF0L4 ;O[N4 5MRL4 EZFJNFZ VG[ JF\SL J/[,L CMI K[P 5]bT SL8S -Fl,IF 5|SFZG]\ SF/]\4 GFGL UM/ N0L H[J]\4 5F\BM DHA]T CMI K[P G]S;FG o DUO/LGF 5FSDF\ 5]bT RF\RJ]\ 5FGDF\ SF6F 5F0L G]S;FG SZ[ K[P 5]bT SL8SG[ V0STF HDLG 5Z 50L DZL 56 yku„Mx 2018
UIFGM -M\U SZ[ K[P 5]bT SL8SM VFH] AFH]GF ;0TF SRZFDF\ EZF. ZC[ K[P .I/M HDLGDF\ ;0TF ;[g§LI 5NFY" BFI K[P T[DH .I/M HDLGDF\ ZCLG[ V5lZ5SJ 0M0JFG[ G]S;FG SZ[ K[P HLJG RS| o 5]bT DFNF RF\RJ]\ 5FGGL 8MRGF EFU[ .\0F D}SL 5FGGL AgG[ WFZG[ RLS6F 5NFY"YL RM8F0L N[ K[P .\0F VFKF 5L/F4 R/STF4 ,\AUM/ CMI K[P .\0FGL VJ:YF #v$ lNJ;GL CMI K[P .\0FDF\YL GLS/[, .I/M HDLGDF\ ZCL lJSF; 5FD[ K[P 5lZ5SJ .I/ & YL * DLDL ,F\AL4 Z YL # DLDL HF0L4 .O[N4 5MRL4 EZFJNFZ4 JF\SL J/[,L CMI K[P .I/ VJ:YF Z_ YL $_ lNJ;GL CMI K[P 5]bT .I/ HDLGDF\ 5 YL & ;[DL é\0[ SMX[8M VJ:YFDF\ O[ZJFI K[P SMX[8M VJ:YF Z YL 5 lNJ;GL CMI K[P 5]bT RF\RJ]\ * DLDL ,F\A]4 $ DLDL HF0] SF/F Z\UG]\4 5FK/GM EFU N0L H[JM4 VFU/ RF\R H[J]\ D]BF\U CMI K[P RF\RJ]\ !5 YL $_ lNJ; HLJ[ K[P V[S 5[-L V[S YL A[ DlCGFGL CMI K[P 5]bT RF\RJF lXIF/F VG[ pGF/F NZdIFG ;]QF]%T VJ:YFDF\ ZC[ K[P www.krishijagran.com
f] r»k òøkhÛk
{„V¤e W„kzŒk ¾uzqŒku
p5ãJGM ;DI o RMDF;FDF\ H},F.vVMUQ8 NZdIFG ,F\AF ;DI ;]WL JZ;FNL JFTFJZ6 VG[ ;}I" 5|SFX VMKM ZC[4 tIFZ[ T[GM p5§J HMJF D/[ K[P H[ B[TZDF\ SFR]\ ;[g§LI BFTZ GFB[,]\ CMI tIF p5§J JWFZ[ HMJF D/[ K[P 5FGGF\ RF\RJFG]\ ;\S,LT jIJ:YF5G · SFR]\ ;[g§LI BFTZ JF5ZJ]\ U/TLI]\ BFTZ JF5ZJ]\P
GlC4 ;0[,
· 5]bT RF\RJFG[ DFZJF DF8[ SJLGF,OM; !P5 8SF E}SL VYJF O[GJF,Z[8 _P$ 8SF E}SL 5|lT C[S8Z[ Z5 lSPU|FP 5|DF6[ DUO/LGF 5FS 5Z KF\8JLP ·
E}SL~5 NJF VF HLJFT ;FD[ JW] V;ZSFZS
H6FI[, K[P T[D KTF\ 5|JFCLq§FjI~5 SJLGF,OM; Z_ DL,L NJF VYJF SFAF"ZL, $_ U|FD VYJF V[;LO[8 !5 U|FD NJF !_ l,8Z 5F6LDF\ E[/JL K\8SFJ SZJMP · DUO/LGF Y0 5F;[ S,MZM5FIZLOM; !_ l,8Z 5F6LDF\ Z5 DL,L NJFG]\ §FJ6 Z[0J]\4 H[[YL .I/MGM GFX YFIP · DUO/LGF B[TZ OZT[ ;MIFALG4 DU S[ V0NGL A[ CFZ JFJJFYL VF HLJFT T[G[ BFJF DF8[ 5|YD 5;\N SZTF TYF T[GF 5Z VJFZGJFZ H\T]GFXS NJF KF\8JFYL DUO/LG[ T[GF G]S;FGYL DCNV\X[ ARFJL XSFIP
Yk MkçM¢kEçk fhku rðïLke MkkiÚke ðÄkhu ðt[kíkk Mkk{rÞf f]r»k òøkhý {kxu f]r»k òøkhýLku økwshkíke{kt ðkt[ ¾uíkeðkze, çkkøkkÞíke, {íMÞÃkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÃkkuÕxÙe Mxz Vk‹{øk, {þÁ{ WíÃkkËLk, Vq÷ WíÃkkËLk ELxh ¢ku®Ãkøk, ®Mk[kE ÞkusLkk yLku yLÞ Mkhfkhe ÞkusLkk Mkrník ftÃkLke Mk{k[kh ðøkuhu MkkÚku òuzkÞu÷ Mk{k[khÚke yÃkzux hnuðk {kxu ðkt[íkk hnku f]r»k òøkhý.
ykøkk{e ytf MkçM¢kEçk fhðk, ònuhkík íkÚkk f]r»k Mk{k[khLku «fkrþík fhðk {kxu Imran: +91 95829 57538 hindi.krishijagran.com
Sara: +91 99537 20233
Rahul +91 9891339440
yku„Mx 2018 57
Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)
FF ED TA IR S U EQ
Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 23 States, 5 Portals – 10 Million combined readership (Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, English (Agriculture World), Tamil, Odia and Malayalam)
R
KRISHI JAGRAN
the pulse of rural india
STAFF REQUIRED
KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Staff Required for all State Capitals
Marketing Team
Marketing Managers (21) General Managers (4)
The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same eld is must. Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are the right person.
Journalists (21) Reporters (42)
Editorial Staff
Translators (12) Editorial Staff (12)
To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have are to write. Knowledge of different Indian Languages will be an added advantage. Freelance Journalists: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive.
...... ...... ............ ...... ............ ..... ...... ...... ..... .....
òuEyu Au
SÕ÷k Míkh {kxu {uLkush, yuõÍeõÞwxeðLke ykð~Þfíkk SÕ÷k {kfuoxªøk {uLkush (þiûkrýf ÞkuøÞíkk- yLkw¼ð (3-5 ð»ko) yhSfíkko ykuAk{kt ykuAk MLkkíkf nkuðk òuEyu yLku f]r»k{kt rðþu»k fheLku rçkÞkhý, fexLkkþf, ¾kãkLk yLku f]r»k WÃkfhýku ðøkuhuLkwt {kfuoxªøkLkku ykuAk{kt ykuAk 3 Úke 5 ð»koLkku yLkw¼ð Ähkðíkku nkuðku òuEyu. yhSfíkko «økríkþe÷ ¾uzqíkku ytøku Mkkhe òýfkhe Ähkðíkk nkuðk òuEyu. ðuíkLk yLku yLÞ Ãkufus ÷øk¼øk yuf ÷k¾ YrÃkÞk «rík ð»ko hnuþu. MÚkkrLkf {kfuoxªøk yuÂõÍõÞwxeð (þiûkrýf ÞkuøÞíkk yLku yLkw¼ð) yhSfíkko MÚkkrLkf ¾uzqíkku MkkÚku ðkík[eík fhðkLke ûk{íkk Ähkðíkku nkuðku òuEyu. ÷kufku MkwÄe ÃkkuíkkLkk rð[khku ÃknkU[kzðkLke f÷k{kt {krnh nkuðk òuEyu. ykuAk{kt ykuAw Äkuhý 10 ÃkkMk ÚkÞu÷ nkuðk òuEyu. yLkw¼ð ykuAku nkuðkLkk Mkttòuøkku{kt ík{u fk{økehe fhðkLke ÿZ EåAk þÂõík Ähkðíkk nkuðk òuEyu. ykf»kof ðuíkLk
To Apply -
Email: jobs@krishijagran.com KRISHI JAGRAN
60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com
HIL (INDIA) LIMITED
f] r»k òøkhÛk
¾kLkk-¾òLkk
{eXk þ¬hÃkkhk çkLkkððkLke rðrÄ þ
¬hÃkkhk yuf yuðw ÔÞtsLk Au,su fkuE Ãký ÔÞÂõík ÃkMktË fhu Au. þ¬hÃkkhk çkLkkððkLke rðrÄ y{u ík{Lku rçk÷fw÷ Mkh¤ þçËku{kt çkLkkðþwt. íkuLku y{u ¾wh{k Ãký fne Aeyu. {eXk þ¬hÃkkhk ¾kðk{kt ¾qçk s MðkrËü Au. {eXk þ¬hÃkkhk çkLkkððkLke rðrÄ ftEf yk «fkhu Au. {eXk þ¬hÃkkhk çkLkkððkLke ðerÄ:-
þ¬hÃkkhk {kxu MkkiÚke Ãknu÷k {uËkLku çkktÄe ÷ku. nðu {uËk{kt rhVkELz íku÷ Lkkt¾ku yLku r{õMk fhe ÷ku. íÞkhçkkË ÃkkýeLke {ËËÚke Úkkuzku Mk¾ík ÷kux çkktÄku. ÷kuxLku 20 r{rLkx MkwÄe çkktÄeLku hk¾e {wfku. nðu ÷kuxLke çku ÷kuE íkiÞkh fhku. yuf ÷kuELku ÷E økku¤ fhku yLku Ãkqhe fhíkk çk{ýk fË{kt ðýku. nðu [kfw ÷ku yLku ÃkqheLku ík{u EåAku íkuðk MðYÃk{kt fkÃkku. Ãkhtíkw íkuLku fkÃkku íÞkhu æÞkLk{kt hk¾ku fu íku ðÄkhu òuzw Lk çkLku. yLÞÚkk þ¬hÃkkhk xuMxe Lknª çkLku. yk heíku çkeS ÷kuELku Ãký ðýe ÷ku yLku fkÃke Lkkt¾ku. íÞkhçkkË fzkE{kt ½e Lkkt¾e íku økh{ fhku. ½e økh{ Úkíkk ykt[ {erzÞ{ fhe Ëku yLku fZkE{kt sux÷k þ¬hÃkkhk ykðu yux÷k Lkkt¾ku. íkuLku Mkkhe heíku ík¤ku. íÞkhçkkË yuf ðkMký{kt íkuLku fkZe ÷ku. nðu yuf ÃkuLk{kt yzÄkfÃk Ãkkýe yLku Mkwøkh Lkkt¾ku yLku íkuLku Mkkhe heíku n÷kðku. ßÞkhu íku [kMkýe íkiÞkh ÚkE òÞ yux÷u íkuLku ík¤u÷k þ¬hÃkkhk Ãkh Lkkt¾ku. yLku íkuLku Ãkfðíkk òðku.ßÞkhu þ¬hÃkkhkLku yzÄk fhíkk [kMkýe þku»ke ÷uþu. nðu ík{khk þ¬hÃkkhk íkiÞkh Au. íkuLku ík{u ËkuZ {rnLkk MkwÄe hk¾e þfku Aku yLku WÃkÞkuøk fhe þfku Aku.
{kuËu-02 fÃk
60 yku„Mx 2018
{eXk þfhÃkkhk çkLkkððkLke rðrÄ : ykð~Þf Mkk{økúe : rhVkELz ykuE÷-yzÄku fÃk ({uËku çkktÄðk) rhVkELz ykuE÷-ík¤ðk {kxu
Mkwøkh-01 fÃk
malayalam.krishijagran.com
J
N A P A
6êe ykð]r¥k
yktíkhhk»xÙeÞ
f]r»k zkhe yuõðkfÕ[h
Vqz «kuMku®Mkøk nkuxeofÕ[h
«ËþoLke
04-06,ykuõxkuçkh rnxuõMk yuÂõÍrçkþLk MkuLxh,niËhkçkkË Þwfu,Exk÷e,EÍhkE÷ yLku LkuÄo÷uoLz{ktÚke hkufkýfkhku, ÂMÃkfMko yLku «ËþoLkfíkkoLke ¾kMk Ãkrh»kË MÃkÄkoí{f çkòh {kxu çkuXf íkÚkk ÔÞwnkí{f rLk{koýLkk rðfÕÃkku MkkÚku MktçktrÄík økúknf íkÚkk Wãkuøk MkkÚku Mktf¤kÞu÷k {níðLkk ÷kufkuLku {¤ðkLke ík{Lku MkwtËh íkf {¤þu. rðrðÄ yktíkhhk»xÙeÞ f]r»k rLk»ýkíkku, íku{ s Lkðk ÞwøkLkk Lkðk ÞwøkLke f]r»k, zuhe, Vqz «kuMku®Mkøk, yuõðkfÕ[h, nkuxeofÕ[h MkkÚku Mktf¤kÞu÷k rðrðÄ rLk»ýkíkku MkkÚku xufLkku÷kuS rðfkMk ytøku [[ko-rð[khýk fhðkLke MkkuLkuhe íkf {¤þu.
fuLkuMk yuÂõÍrçkþLMk ÷uð÷ 3, xeyuVyku rçk®Õzøk: nkExuf yuÂõÍrçkþLk MkuLxh EÍíkLkøkh, {kÄkÃkwh, niËhkçkkË 500 084 íku÷tøkkLkk, ¼khík 040 6522 1616, 040 6522 1717,046522 1818
«ËeÃk ¼tzkhe, yuÂõÍrçkþLMk {uLkush + 91 779 902 8687 «ðeý fw{kh, yuÂõÍrçkþLMk {uLkush +91 964216 6909 «ðuþ ðeLkk {qÕÞu Mkðkhu 10 ðkøÞkÚke 6 ðkøÞk MkwÄe
KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records
¼khík{kt MkkiÚke ðÄkhu «Mkkheík f]r»k ykÄkrhík Ãkkrhðkhef Mkk{rÞf, ËuþLke MkkiÚke ÷kufr«Þ yLku «ríkrcík Mkk{rÞf r÷Bfk çkwf ykuV hufkuzo{kt MÚkkLk ÃkkBÞw Au. ¼khíkLke yuf{kºk Mkk{krÞf su 12 ¼k»kk{kt «fkrþík ÚkkÞ Au, 23 MktMfhýku {khVíku 22 sux÷k hkßÞku{kt ÃknkU[ Ähkðu Au. Mkk{rÞfLkk fw÷ ðkt[fkuLke MktÏÞk yuf fhkuz fhíkk ðÄkhu Au.
KRISHI JAGRAN MOBILE APP
For Online Subscription of Krishi Jagran and Agriculture World
AGRICULTURE WORLD (English) Subscription Tariff Single Copy- `100/Year 1 2 3 5 10 15
Copy 12 24 36 60 120 180
Rate 1200 2400 3600 6000 12000 18000
Discount
MkçM¢kEçk fhku f]r»k òøkhý yLku yuøkúefÕ[h ðÕzo Mkk{rÞf
Ordinary Assured Delivery
(in Rs)
Post
Courier/ Speed Post Charges
200 500 1100 2000 4500 8000
1000 1900 2500 4000 7500 10000
1450 2850 3900 6400
Subscribe
& Join
ytøkúuS,rnLËe, økwshkíke, Ãktòçke,{hkXe, fÒkz, íku÷wøkw, çktøkk¤e, yMk{e, WrzÞk, íkr{÷ íkÚkk {÷Þk÷{ ¼k»kk{kt yuf MkkÚku íku «fkrþík ÚkkÞ Au.
KRISHI JAGRAN Subscription Tariff Single Copy- `50/Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Odia & Tamil
Year 1 2 3 5 10 15
Copy 12 24 36 60 120 180
Rate 600 1200 1800 3000 6000 9000
Discount
Ordinary Assured Delivery
(in Rs)
Post
Courier/ Speed Post Charges
100 220 500 1000 2400 4000
500 980 1300 2000 3600 5000
950 1900 2700 4400
KRISHI JAGRAN Subscription Tariff Single Copy- `35/Malayalam
Year 1 2 3 5 10 15
Copy 12 24 36 60 120 180
Rate 420 840 1260 2100 4200 6300
Discount
Ordinary Assured Delivery
(in Rs)
Post
Courier/ Speed Post Charges
40 140 260 600 1700 3300
380 700 1000 1500 2500 3000
850 1650 2400 3900
Bank Account Details: DSR AGRI MEDIA PRIVATE LIMITED Account No. 007105007788, Bank: ICICI Bank Branch: Green Park, IFSC: ICIC0000071
For assured delivery of the magazine, we request you to opt for Courier/Speed Post delivery op on. krishijagran
@krishijagran
9891405403
krishijagran
f]Ãkk fhe [uf/zeze/ {Lke ykuzoh f]r»k òøkhýLkk Lkk{ Ãkh Lke[u ykÃkðk{kt ykðu÷k MkhLkk{k Ãkh {kuf÷e ykÃkþku:Head Office: 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016 Tel: 011-2651 1845, Email: circulation@krishijagran.com Kerala: A5, Elankom Gardens, Vellayambalam, Sasthamangalam. P.O. Thiruvanathapuram - 695010 Phone 0417-4059009 Email: malayalam@krishijagran.com
Telangana: No. 301, 3rd Floor, R.K Apartments Barkatpura, Hyderabad -500027, Mob. 9866624025 Email: telugu@krishijagran.com West Bengal: 3rd Floor, 19, N.S. Road, Kolkata - 700001 Mob. 9674853530 Email: bengali@krishijagran.com
Karnataka: 1st Floor, 33/3, B M Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar, Main Road, RMV second stage, Bangalore -560094, Mob. 9448015099 Email: kannada@krishijagran.com
Bihar: Kesri Sadan, 4th Floor, Near Bank of India, Jamal Road, Patna-800001, Mob. 9891667686 Email: hindi@krishijagran.com
Tamil Nadu: Subadarasan's Tharanis Orchid, 654-E, Central Studio, Trichy Road, Singanallur, Coimbatore 641005, Tamil Nadu, Mob. +91 9811758683 Email: tamil@krishijagran.com
Odisha: KVK- Khordha (ICAR), Kausalyaganga Bhubaneswar- 751002, Odisha, Mob. 9938103885 Email: odia@krishijagran.com
Assam: ATMS, 6, Shadabor Avenue, 7th Bye lane, Mother Teresa Road, Guwahati - 781021, Mob: 9101353580 Email : assamese@krishijagran.com, www.krishijagran.com Maharashtra: L 9, Runwal Platinum, Ramnagar Colony, NDA Road, Bavdhan, Pune-411021 Mob: 9891443388 Email : marathi@krishijagran.com, www.krishijagran.com Gujarat: Gunjan H. Patel, Ahmedabad, Gujarat Mob.: 9824317557, 7574809614 Email : gujarati@krishijagran.com, www.krishijagran.com
f] r»k òøkhÛk
hkþeV¤
{u»k
{krMkf ¼rð»ÞV¤ sw÷kE 2018
ÞkË hk¾ku yk ð»ko ðiðkrnf SðLk{kt ðÄkhu Mk{Þ yLku Mk{ÃkoýLke ykð~Þfíkk Au. ík{u çkeòLkk ÓËÞ Síkðk{kt fk{Þkçk çkLkþku.
r{ÚkwLk : ík{khk ¾[o{kt ðÄkhku ÚkE þfu Au, {kxu Mkt¼k¤eLku hnuðwt. ykhkuøÞLku ÷E ®[íkk hne þfu Au. yknkhLku ÷E yuftËhu MkkðÄkLke hk¾ðe, íku «íÞu çkuËhfkhe Ëk¾ððe Lknª.
ð]rùf su Wå[ rþûký {kxu rðËuþ sðk {køku Au, íku{ýu {kxu Mkkhku Mk{Þ Au. çkk¤fkuLkk SðLk{kt ykLktË ykðþu.
64 yku„Mx 2018
ð]»k¼
ffo rðãkÚkeo yk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk MkkÁt «ËþoLk fhþu yLku çkk¤fkuLke MktfÕÃk þÂõík{kt ð]rØ Úkþu. ík{u ykhk{Ëun SðLkLkku ykLktË {kýe þfþku,fkhý fu Mk{økú ð»ko ík{khk rð[khLkwt fuLÿ Mkw¾ MkwrðÄk hnuþu.
ÄLkw ½hu÷w SðLk MkkinkËoÃkqýo hnuþu. õÞkhuf-õÞkhuf Úkkuzk rððkË ÚkE þfu Au. òufu yk {rnLkk{kt ík{khu MktÞ{ ò¤ðe hk¾ðkLke sYhe Au.
®Mkn yk hkrþLkk òíkfkuLku fkuE çkkçkík{kt þw¼«Ë hnuþu. ð»koLke þYykík{kt ÷øLkuþ{kt økwÁ [tËLkku Þkuøk òíkfkuLkk ykhkuøÞ{kt MkwÄkhku ykÃkþu.
{fh Ãkkrhðkhef SðLk{kt ¾wþeyku hnu yLku MktçktÄku{kt r{XkMk ðÄþu.òufu ðiðkrnf SðLk{kt fkuE LkkLke {kuxe {w~fu÷e ykðe þfu Au.
MðkMÚÞ «íÞu Mkòøkíkk sYhe Au. ¾kMk fheLku yknkhLkwt æÞkLk hk¾ðwt yLku ðsLk Lk ðÄðk Ëku. ík{u ík{khk SðLkMkkÚke yÚkðk fkE u ÄkŠ{f r¢Þkf÷kÃk Ãkh ¾[ko fhe þfku Ak.u
íkw÷k
fLÞk - ík{khk ÃkrhðkhÚke ík{Lku MktÃkqýo MknÞkuøk {¤þu. ykurVMk MkkÚku Mktf¤kÞu÷k fkuE fk{ {kxu ík{khk ÃkrhðkhÚke Ëqh sðwt Ãkze þfu Au.
fwt¼
yLkuf LkkLke LkkLke Þkºkkyku yLku fux÷ef ÷ktçke Þkºkk Úkþu. çkk¤fku ykLktrËík hnuþu yLku SðLkLke {ò {kýe þfþu.
{eLk
yk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk Úkkuzk ͽzk ÚkE þfu Au, ík{khk SðLkMkkÚkeLkk MðkMÚÞ Ãký Úkkuze çkøkze þfu Au. su ÷kufku «u{-MktçktÄ{kt Au íku{Lku Úkkuzw ðÄkhu æÞkLk ykÃkðkLke sYh Ãkzþu.
ík{u SðLk{kt Ãký þkuxofx ÷økkððkLkku «ÞíLk fhe þfku Aku, Ãkhtíkw íku{ fhðkÚke ík{khu çk[ðw òuEyu. r˽ofk÷eLk Mk{Þ{kt ÞkuøÞ heíku ykøk¤ ðÄðw íku s ÞkuøÞ Au.
bengali.krishijagran.com
Publised on 25th & Posted on 27th & 28th at NDPSO in Advance Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893 Postal Reg. No. DL-SW-01/4181/17-19