Krishi Jagran Gujarati August 2019

ISSN 2455-1082

www.krishijagran.com

www.krishijagran.com /krishijagran

@krishijagran

9891405403

Scan this QR Code for KJ Portals

KRISHI JAGRAN - GUJARATI VOLUME 6 ISSUE 08 AUGUST 2019 `50

¾uzqíkkuLkk rníkfkhe,Ëuþ¼h{kt ÃknkU[ y{khe

ytSh™e ði¿kkr™f ¾uŒe …æÄŒe

rð»k[ Mkqr[ ¼khíkLke yøkúýe Ãkkrhðkrhf {krMkf Mkk{rÞf Krishi Jagran - GUJARATI VOLUME 6 ISSUE 08 AUGUST 2019 `50

Editor-in-Chief MC Dominic

Digital Media Team Vivek Chand Sujeet Pal Tarun Singh Avdhesh Yadav

Directors Shiny Dominic MG Vasan Head Operations Sanjay Kumar

Circulation Head Abdus Samad

President Marketing Ravindra Kumar Teotia

Sr. Circulation Manager Rahul Singh Prashant Sharma

Editors Dr. Lakshmi Unnithan

Asst. Circulation Manager Furkan Qureshi

Sr. Executive Editors Dr. KT Chandy Technical Editors Dr. Mahendra Pal (Vet. Sci.) V. P. Intl. Business DD Nair (Russia & CIS Countries) 6 Mikluho-Maklaya STR, Moscow, Russia 117198 Mob: +7903729 98 30, Tel: +7499501 99 10 Email: ddnair@krishijagran.com Gavrilova Maria Sr. V.P. Spcl. Initiative Chander Mohan V. P. Strategic Alliance Ratna Manjari Sharan Sr. Manager Special Initiatives Harsh Kapoor

Sr. Circulation Executives Pappu Rai Manoj Kumar Neeraj

f]r»k fkÞo.............................08

Accounts & Production Head Ashok Gupta Accounts Lakshmi Ratheesh

f]r»k Mk{k[kh..........................10

Legal Advisors James P. Thomas H. S. Asmuddin Sporting Staff Devender Singh Promod Singh Jagdish Jana Ravinder Jana

Content Writer Abha Anjali Toppo Anitha Jegadeesan K. Sakthipriya

ft…Lke Mk{k[kh........................20

{¸9>>f>í>o..............................22

Sr. Correspondent Tooba Maher Correspondent Vivek Rai Manisha Sharma Kishan Agarwal Sippu Kumar Pronami Chetia Deputy General Manager K J Saranya Sr. Marketing Managers Megha Sharma Afsana Malik Dhanya M.T. Marketing Managers Saritha Reghu Chunki Bhutia Fareen Sheikh Jasmin Marketing Executive Shalini Madhvi Singh Head Pre-Press Yogesh Kumar Sr. Graphic Designer Atul Batham Graphic Designer Nasim Ansari Digital Media Head Nishant Kr. Taak

Printed and Published by: M. C. Dominic 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi 110016.

Tel: 011-26511845, 26517923 Mobile: +91-9654193353 Web: krishijagran.com Printed at : Pushpak Press Pvt. Ltd. Shed No. 203, 204, DSIDC Complex indl. Area, Okhla Phase-1 New Delhi-110020 All rights reserved.

Copyright @ Krishi Jagran Media Group.

Disclaimer: While every care has been taken to ensure accuracy of the information contained in this publications, the publishers are not responsible for any errors or omissions that might have crept into this publications.

No part of this publication may be reproduced or kept in a retrieval system, without the express permission of the publishers.

ytSh™e ði¿kkr™f ¾uŒe …æÄ.o Œ.e .......... 24

ðh‚kËe ðne sŒk …kýe™k ¼q„¼os¤ rh[kso Úke ÚkŒk VkÞËk..........28

નાગલી (રાગી) નું વા યમાં મહ વ અને તેનું મુ યવધન..........................30

ÄkLk{kt ÷køkíkk {wÏÞ fex yLku íkuLkwt Mk{kÄkLk...44

fÃkkMk{kt fexfkuLkwt rLkÞtºkýu ................56 Total Page 68 Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk 04 sw÷kR, 2019

www.krishijagran.com

‚t…kËfeÞ

¾uzqíkkuLkk r{ºk fexfkuLkk fexLkkþf Ëw~{Lk

¾u

zqík Ãkkf{kt fkuE Ãký «fkhLkk fexfLku òuðu Au íkku íku íkuLkku Lkkþ fhðk {kxu rðrðÄ «fkhLkk Atxfkð fhðkLke þYykík fhu Au, suÚke fexfkuÚke íkuLkk ÃkkfLku çk[kðe þfkÞ [u. yuðwt LkÚke fu ¾uzqík fexLkkþfeLkk R÷ks {kxu yk ÃkØrík AuÕ÷k fux÷kf ð»kkuoÚke yÃkLkkðe hÌkk Au, Ãkhtíkw íku ¾uzqíkku îkhk ËkÞfkykuÚke yÃkLkkððk{kt ykðe hÌkk Au. yk ¾uzqíkku îkhk Wå[ fûkkLkk fexLkkþfku yLku Ãkku»kf íkíðkuLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. sÞkhu fux÷kf rðfrMkík íkÚkk rðfkMkþe÷ ËuþkuLke íkw÷Lkk{kt MkkiÚke ykuAwt Au. yk WÃkhktík MkwhûkkLkku yuf {kuxku rnMMkku Au. yuf ynuðk÷ «{kýu ¼khík 2022 MkwÄe [eLkLku ÃkkA¤ hk¾e rðïLkku MkkiÚke ðÄkhu ðMíke Ähkðíkku Ëuþ çkLke sþu yLku sux÷k ÍzÃkÚke þnuhefhý ÚkE hÌkwt Au, Ëuþ{kt ¼kusLkLke s\rhÞkíkkuLku Ãkqýo fhðk {kxu ykuAe s{eLk{kt ðÄkhu WíÃkkËLkLke ykð~Þfíkk hnuþu. yk çkkçkík Ãký Ëuþ{kt yuf {kuxku Ãkzfkh Au.

¾uzqíkÚke ÷E Wãkuøk yLku Mkhfkh ík{k{ ¾kã fkhkuçkkhLku ÷økíkk ÃkzfkhLku æÞkLk{kt ÷E hÌkk Au yLku ½xe hnu÷k s¤Míkkðh, s{eLk ûkhý yLku WíÃkkËfíkk suðk {wÆkLkk Wfu÷ {kxu Lk¬h «ÞkMk fhðkLkk hnuþu. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ykÃkýk Ëuþ{kt ¾heV rMkÍLk{kt ÄkLk, {fkR, MkkuÞkçkeLk yLku fÃkkMkLkk ÃkkfLkwt WíÃkkËLk ÚkkÞ Au. yk ÃkkfkuLku fexfku íkÚkk hkuøkÚke çk[kððk {kxu fexLkkþfkuÚke íkuLku çk[kððkLke nt{uþk sYh çkLke hnu Au. ¾kMkðkík yu Au fu ßÞkhu Ãký yk fexLkkþfkuÚke ÃkkfLku Mkwhrûkík hk¾u Au íÞkhu {kxe{kt ÃknkUåÞk çkkË {kxeLke WÃks ûk{íkk ykuAe fhe þfu Au.yk Mktòuøkku{kt ¾uzqíkku íkuLkku WÃkÞkuøk rð[kheLku fhðkLke sYh Au. yk {kxu yk ytf{kt ¾uzqík¼kR Ãkkf{kt fexLkkþfLkku WÃkÞkuøk fuðe heíku fhu, íku ytøku yðøkík fhkððk{kt ykðu÷ Au. òu ðkík fuLÿeÞ çksuxLke fheyu íkku Lkkýkt «ÄkLk rLk{o÷k Mkeíkkh{Lku {kuËe MkhfkhLkk çkeò fkÞofk¤Lkk «Úk{ çksux 5 sw÷kRLkk hkus ÷kufMk¼k{kt hsq fÞwO. fuLÿeÞ çksux 2019-2020 hsq fhíke ð¾íku Lkkýkt «ÄkLk Mkeíkkh{u MÃkü fÞwO níkwt fu {kuËe MkhfkhLkwt æÞkLk økk{, økheçkku yLku ¾uzqíkku Au. fuLÿeÞ çksux{kt su ÞkusLkk ÷køkw fhðkLke ðkík fhe Au íku ¾uzqíkku {kxu fux÷wt yMkhfkhf hnuþu íku ykøkk{e Mk{Þ s çkíkkðþu. ËuþLkk ¾uzqíkku ËuðkÚke ÃkhuþkLk Au yLku íku{Lkk Éý{kt rËLk «rík rËLk ðÄkhku ÚkE hÌkku Au. ¾uzqík çkuLfku yLku MkknwfkhkuLkwt Ëuðwt [wfðe þfkÞ Lkne íÞkhu yk ÃkhuþkLkeÚke ykí{níÞk fhe hÌkk Au. rfMkkLk ¢urzx fkzo Ãkh ÷køke hnu÷k ÔÞks ËhLku ÷E Ãký çksux{kt yLkuf {kuxe ònuhkík fhíkk níkk, Ãkhtíkw yk{ òuðk yÚkðk Mkkt¼¤ðk {¤u Au. {kuËe MkhfkhLkk çksux{kt økk{, økheçk, ¾uzqík yLku LkkLkk ÔÞkÃkkheyku {kxu {wÏÞ ð[Lk ykÃku÷ Au. – Shku çksux ¾uíke Ãkh ¼kh ykÃkðk{kt ykðþu, ykøkk{e 5 ð»ko{kt 10 nòh Lkðk ¾uzqík WíÃkkËf MktøkXLkkuLkwt rLk{koý fhðk{kt ykðþu, LkkLkk ËwfkLkËkhkuLku ÃkuLþLk ykÃkðk{kt ykðþu, yk MkkÚku 59 r{rLkx{kt ík{k{ ËwfkLkËkhkuLku ÷kuLk ykÃkðkLke ÞkusLkk Au. íkuLkku ÷k¼ 3 fhkuz fhíkk ðÄkhu LkkLkk ËwfkLkËkhkuLku {¤e þfþu yLku ËkuZ fhkuz fhíkk ykuAku fkhkuçkkhðk¤k ËuþLkk ºký fhkuz LkkLkk fkhkuçkkh {kxu «ÄkLk{tºke f{oÞkuøke {kLkÄLk ÃkuLþLk ÷k¼ ÞkusLkk ÷kððk{kt ykðþu. ykþk Au fu ykøkk{e Mk{Þ{kt fuLÿ yLku hkßÞ Mkhfkh ftEf yuðk Ãkøk÷k ¼hþu fu suÚke Ãkeyu{ {kuËe ð»ko 2022 MkwÄe fuLÿ yLku hkßÞ Mkhfkhku fux÷kf yuðk fkhøkh Ãkøk÷k ¼hþu, yk MkkÚku ¾uzqíkkuLke ykðf Ãký çk{ýe fhLkkhe yuøkúefÕ[h zÙe{ «kusuõx Au suLku Mkkfkh fhe þfkþu, ¾uzqíkkuLkk SðLk{kt ¾wþnk÷e ykðþu. yk ík{k{ çkkçkík MkkÚku ËuþLkk ík{k{ ¾uzqík¼kR ËuþLkk {wÏÞ «ðkn MkkÚku òuzkR Mkþõík çkLku íkuðe y{khe fk{Lkk Au….. v V[DP;LP0MlDlGS E{u÷: dominic@krishijagran.com

9075022258

f]r»k fkÞo

www.krishijagran.com

ykuøkMx {rnLkkLkk f]r»k yLku çkkøkkÞíke fkÞo ÄkLk

rføkúk ÞwrhÞkLku 1000 ÷e.Ãkkýe{kt r{r©ík fhe Atxfkð fhku.

Ÿ rçkLk çkkMk{íke [ku¾k {kxu hkuÃkýeLkk 25-30

rËðMk çkkË, ðÄkhu WÃksðk¤e «òríkÞku{kt «rík nuõxh 30 rføkúk LkkRxÙkusLk íkÚkk MkwøktrÄík «òríkÞku{kt «rík nuõxh 15 rføkúk LkkRxÙkusLkLke xkuÃk zÙu®Mkøk fhku. ykx÷w s «{ký çkeò yLku ytrík{ xkuÃk zÙu®Mkøk hkuÃkýeLkk 50-55 rËðMk çkkË fhku.

{øk-y¤Ë Ÿ ¾uíkh{kt ¾uzký fhe ®LkËýLku Ëqh fhku. Ÿ Ãke¤k {kusuf hkuøkLkk R÷ks {kxu zkR{uÚkkuyux

30 R.Mke. yÚkðk r{ÚkkR÷-yku-rz{uxkLk 25 E.Mke. yuf ÷exh «{kýLku 700-800 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe ykð~Þfíkk «{kýu 1015 rËðMkLkk ytíkhk÷ Ãkh Atxfkð fhku.

Ÿ xkuÃk zÙu®Mkøk fhíke ð¾íku 2-3 Mku{e fhíkk ðÄkhu

nkuÞ.

MkkuÞkçkeLk:

Ÿ ÄkLkLkk íkýk AuËf fexLkk R÷ks {kxu «rík

Ÿ ÃkkfLkk ðkðuíkhLkk 20-25 rËðMk çkkË ¾uzký

nuõxh 20 rføkúk fkçkkuo^ÞwhLk Ëðk, ¾uíkh{kt 45 Mku{e Ãkkýe nkuÞ íÞkhu WÃkÞkuøk fhku yÚkðk õ÷kuhkuÃkkÞheVkuMk 20 E.Mke. 1-5 ÷exh «rík nuõxh ËhÚke 600 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe Atxfkð fhku.

fhe ®LkËýLkku rLkfk÷ fhku. ykð~Þfíkk «{kýu çkeò ¾uzkýLku Ãký ðkðuíkhLkk 40-45 rËðMk çkkË fhku. Ÿ MkkuÞkçkeLk Ãkh Ãke¤k {kusuf rçk{kheLkku ¾kMk

Ÿ ¾uhk hkuøkLkk R÷ks {kxu «rík nuõxh 5 rføkúk

«¼kð Ãkzu Au. {kxu íkuLkk R÷ks {kxu zkR{uÚkkuyux 30 E.Mke.Lkk yuf ÷exh ÃkkýeLkk

ͪf MkÕVux íkÚkk 2-5 rføkúk [qLkku yÚkðk 20 f] r»k òøkhÛk,

, 2019

08

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

f]r»k fkÞo

www.krishijagran.com

«{ký 700-800 ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe «rík nuõxh ËhÚke Atxfkð fhku.

Ÿ -®høký{kt rÚkh{ (3 økúk{) yÚkðk fuÃxLk (3

økúk{) yÚkðk fkçkuoLzkS{ 2 økúk{-rføkúk ËhÚke çkes WÃk[krhík fhe Vku{kuÂÃMkMk ytøk{khe íkÚkk V¤ rðøk÷LkLkku E÷ks fhku.

{økV¤e: Ÿ {økV¤e{kt çkeò ¾uzký MkkÚku 35-40 rËðMk

V¤ðk¤k Ãkkf:

çkkË fhe {kxeLku [zkðku.

Ÿ íkhkRLkk ûkuºkku{kt fuheLkk yktçkk Ãkh økktX

Mkwhs{w¾e:

çkLkkðíkk fezk (økku¤ {ufh) Lkk R÷ks{kxu {kuLkku¢kuxkuVkuMk (0-5 xfk) yÚkðk zkR{uÚkkuyux (0-06 xfk) ËðkLkku Atxfkð fhku.

Ÿ Mkwhs{w¾e{kt ðkðuíkhLkk 15-20 rËðMk çkkË

çkeLk sYhe AkuzLkku rLkfk÷ fhe ÷kELk{kt AkuzLkwt ytíkh 20 Mku{e fhðwt òuEyu.

Ÿ fuheLkk yktçkk Ãkh ÷k÷ híkwyk yLku ~Þk{ðýo

(yuLÚkku<kus) Lke çke{khe Ãkh fkuÃkh ykuÂõMkõ÷kuhkRz (0-3 xfk) ËðkLkku Atxfkð fhku.

Ÿ Ãkkf{kt ðkðuíkhLkk 40-45 rËðMk çkkË çkeò

¾uzký MkkÚku 15-20 Mku{e {kxe [zkðku. çkkshk:-

Ÿ ÷ªçkw ðøkeoÞ V÷ku{kt hMk [wMkLkkhk fezk ykðu

íÞkhu {u÷krÚkÞLk (2 r{÷e «rík ÷exh Ãkkýe) Lkku Atxfkð fhku.

Ÿ çkkshkLkk ðkðuíkhLkk 15 rËðMk çkkË f{òuh

AkuzLku fkZe ÷kELk{kt AkuzLke ykswçkksw{kt çkeò 10-15 Mku{e MkwÄe fhðwt òuEyu.

Ÿ ÃkÃkiÞkLkk Akuz Ãkh Mkwû{ íkíðkuLkk r{©ý (2-5

r{÷e «rík ÷exh Ãkkýe{kt) Vw÷ ykðu íÞkhu WÃkÞkuøk fhku.

«Míkwíke: øktøkkþhý MkiLke

Ÿ çkkshkLkk WA WíÃkkËLkðk¤e «òríkÞku{kt

LkkRxÙkusLkLkk çkkfe yzÄk yux÷u fu «rík nuõxh 40-50 rføkúk «{ký (87-108 rføkúk ÞwrhÞk) Lkk xÙkuÃk zÙu®Mkøk fhku. y¤Ë:- y¤ËLkk ¾uíkh{kt ¾uzký fhe ®LkËýLkku rLkfk÷ fhku. Ÿ yk Mk{Þ y¤Ë{kt WfXk hkuøk,VkRxku^Úkkuhk,

ytøk{khe íkÚkk Akuz çkkuÍ hkuøk ÚkkÞ Au. 2-5 r{÷e «rík ÷exh ËhÚke zkRfkuVku÷ yLku 1-7 r{÷e «rík ÷exh ËhÚke zkR{uÚkkuyuxLkk Akuz Ãkh Auxfkð fhku. çkkøkkÞíke fkÞo þkf¼kS Ÿ fkuçkeLke ÃkqMkk þhË, ÃkqMkk nkRrçkúz-2 «òíkeLke

LkMkohe íkiÞkh fhku. Ÿ yøkuíke økksh suðk ÃkqMkk ð]rü «òríkLkk

ðkðuíkh «kht¼ fhku. Ÿ fÆw ðøkeoÞ þkf¼kS{kt {[kLk çkLkkðe íkuLkk Ãkh

ðu÷ [zkððkÚke WÃks{kt ðÄkhku Úkþu yLku MðMÚk V¤ çkLkþu. f] r»k òøkhÛk,

, 2019

09

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

fuLÿeÞ çksux-2019 {kt ¾uzqíkku, ÔÞkÃkkheyku yLku {rn÷kyku {kxu ònuhkíkku «Úk{ {rn÷k Lkkýkt «ÄkLk íkhefu rLk{o÷k ËuþLkeMkeíkkh{Lku 5{e sw÷kELkk hkus fuLÿeÞ çksux hsq fhkuz fhíkk ðÄkhu LkkLkk ËwfkLkËkhkuLku {¤e þfþu.

fÞwO. yk MktÃkqýo çksux{kt {rn÷k, ¾uzqíkku yLku ÔÞkÃkkheyku {kxu {kuËe Mkhfkhu y÷økÚke ònuhkík fhe Au. Lkkýkt «ÄkLku sýkÔÞwt níkwt fu {rn÷kykuLkk rðfkMk ðøkh ËuþLkku rðfkMk þõÞ LkÚke. Lkkýkt «ÄkLku ònuhkík fhe níke fu sLkÄLk ¾kíkkÄkhf {rn÷kykuLku 5,000 YrÃkÞk ykuðhzÙk^xLke MkwrðÄk ykÃkðk{kt ykðþu. {rn÷kyku {kxu y÷økÚke 1 ÷k¾ YrÃkÞkLke {wÿk ÷kuLkLke ÔÞðMÚkk Ãký fhðk{kt ykðþu.

Ÿ yk ð»ko 3 xÙer÷ÞLk zku÷h yÚkoÔÞðMÚkk nþu,

y{Lku LkkøkrhfkuLkk ÃkwÁ»kkÚko Ãkh rðïkMk Au. Ÿ økk{, økheçk yLku ¾uzqík MkhfkhLkk Ëhuf

fkÞo¢{kuLkwt fuLÿ ®çkËw Au. Ÿ {fkLk ¼kzk Ãkh ykÃkðk-÷uðkLku ÷økíkku

fkÞËku MkwÄkhðk{kt ykðþu.

Lkkýkt «ÄkLku ònuhkík fhe níke fu f]r»k yðMkth[Lkk{kt nðu hkufkýLku ðÄkhðk{kt ykðþu. 10 nòh Lkðk ¾uzqík WíÃkkËf Mkt½ çkLkþu, Ëk¤Lke çkkçkík{kt Ëuþ ykí{rLk¼oh çke hÌkku Au. y{khku ÷ûÞ ykÞkík Ãkh ykuAku ¾[o fhðkLkku Au. yk MkkÚku zuheLkk fk{kuLku Ãký ðÄkhðk{kt ykðþu. yÒkËkíkk nðu WòoËkíkk Ãký çkLke hÌkk Au. ¾uzqíkkuLku íku{Lkk ÃkkfLke ÞkuøÞ ®f{ík ykÃkðkLkku y{khku ÷ûÞktf Au.

Ÿ ËkuZ fhkuz YrÃkÞk fhíkk ykuAk fkhkuçkkh fhLkkhk

ËuþLkk ºký fhkuz Aqxf fkhkuçkkheÞku {kxu «ÄkLk{tºke f{oÞkuøke {kLkÄLk ÃkuLþLk ÷k¼ ÞkusLkk hsq fhðk{kt ykðþu. Ÿ sLkÄLk ¾kíkkÄkhf {rn÷kykuLku 5,000

YrÃkÞkLkku ykuðhzÙk^x MkwrðÄk ykÃkðk{kt ykðþu. Ÿ {rn÷kyku {kxu y÷økÚke 1 ÷k¾ YrÃkÞkLke

çksuxLke fux÷ef {níðLke çkkçkík-:

{wÿk ÷kuLkLke ÔÞðMÚkk fhðk{kt ykðþu.

Ÿ -yuøkúefÕ[h RL£kMxÙõ[h{kt hkufký

ðÄkhðk{kt ykðþu. Ÿ 10 nhks Lkðk rfMkkLk WíÃkkËf Mkt½

çkLkkððk{kt ykðþu. Ÿ zuhe fkÞkuoLku ðÄkhðk{kt ykðþu. Ÿ LkkLkk ËwfkLkËkhkuLku ÃkuLþLk ykÃkðk{kt ykðþu,

MkkÚku 59 r{rLkx{kt s ík{k{ ËwfkLkËkhkuLku ÷kuLk ykÃkðkLke ÞkusLkk Au. íkuLkku ÷k¼ 3 f] r»k òøkhÛk,

, 2019

10

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

Web : www.vnrnusery.in Join us on

170

: www.facebook.com/vnrnursery Email : info@vnrnursery.in

rðþu»kíkk:

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

fuhe {nkuíMkð{kt 500 fhíkk ðÄkhu fuheLke òíkkuÚke rËÕne nkxLke Mkòðx ÚkE ºk

ý rËðMkeÞ 31{kt fuhe {nkuíMkðLkwt ykÞkusLk 5 Úke 7 sw÷kE MkwÄe rËÕneLkk sLkfÃkwhe ÂMÚkík rËÕne nkx{kt fhðk{kt ykÔÞwt. Ëhuf ð»ko yk fuhe {nkuíMkðLkwt ykÞkusLk ÃkÞoxLk rð¼køk {khVíku fhðk{kt ykðu Au.

yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu yk 31{kt fuhe {nkuíMkð{kt ËuþLkk y÷øk-y÷øk hkßÞku{ktÚke ykðu÷k 500 fhíkk ðÄkhu fuhe òíkkuLkk «ËþoLke fhðk{kt ykðe níke. yk fuhe {nkuíMkð{kt nòhku fuhe «u{eyku ykÔÞk

fuhe {nkuíMkðLkwt W˽kxLk rËÕneLkk LkkÞçk {wÏÞ{tºke {Lke»k rMkMkkurËÞkyu fÞwO níkwt. yk Ëhr{ÞkLk WÃk{wÏÞ{tºke {Lke»k rMkMkkurËÞkyu sýkÔÞtw níktw fu rËÕne ÃkÞxoLk rð¼køk yfu yðuku {[ t A,u ßÞkt Ëþ u ¼hLkk fhue WíÃkkËf fhueykLuke rðrðÄ òíkkLuktw «ËþLoke «íÞfu ð»ko fhu A.u

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

níkk yLku íku{Lku y÷øk-y÷øk òíkLke fuheLke {ò {kýe níke. ÷kufku{kt fuhe «íÞu rðþu»k ÷økkð yLku «u{ òuðk {éÞku. fuhe {nkuíMkð{kt ßÞkhu fuhe ytøku [[ko þY ÚkE íkku «ËþoLke{kt [[ko ½ýe økh{ ÚkE níke.

12

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

f]r»k Mk{k[kh

Ñf”k lekpkj

hindi.krishijagran.com www.krishijagran.com

yx÷ Mkku÷h VkuxkuðkuÕxuRf ®Mk[kR ÃktÃk ÞkusLkk W Òkík heíku fuíke fheLku V¤ WíÃkkËLk íkÚkk WíÃkkËfíkk{kt ð]rØ {kxu ËuþLkk yÒkËkíkkyku ÃkkMku WÒkík òíkLkk rçkÞkhý, hkMkkÞrýf ¾kíkh, fexLkkþf Ëðk íkÚkk ®Mk[kR {kxu ÃkkýeLke Mk{wr[ík ÔÞðMÚkk MkkÚku ÞkuøÞ Mk{Þ Ãkh f]r»k fkÞo fhðk {kxu ykÄwrLkf f]r»k Þtºkku nkuðk ½ýk sYhe Au. ykÄwrLkf f]r»k ÞtºkkuÚke f]r»k rðfkMk ËhLku økrík {¤u Au. íku{ s ¾uzqíkkuLke ykŠÚkf ÂMÚkríkLku {sçkqíke Ãký {¤u Au. yksLkk Mk{Þ{kt ÞkuøÞ heíku ¾uzký, ðkðuíkh ,®Mk[kR, fkÃkýe, {zkE íkÚkk Mktøkún ðøkuhu fkÞkuo ykÄwrLkf f]r»k ÞtºkkuLke {ËËÚke s þõÞ Au. yk Mktòuøkku{kt fuLÿ yLku hkßÞ Mkhfkh Mk{Þ-Mk{Þ Ãkh y÷øk-y÷øk Mkku÷h ÃktÃkLkk «fkh yLku ûk{íkk

ÞkusLkk ytíkøkoík ËuþLkk fuzqíkkuLku íku{Lke fuxuøkhe «{kýu MkçkrMkze WÃk÷çÄ fhkðu Au, su ykÄwrLkf f]r»k ÞtºkLku ¾heËðk {kxu yMk{Úko Au. yk fze{kt W¥kh«Ëuþ íkÚkk fuLÿ Mkhfkh ¾uzqíkkuLku Mkkih WòoÚke Mkt[kr÷ík Mkku÷h ÃktÃk Ãkh MkçkrMkze ykÃke hne Au. yk ÞkusLkkLkku ÷k¼ ¾uzqíkkuLku ðnu÷k íku Ãknu÷kLkk Äkuhýu {¤e hÌkku Au. yx÷ Mkku÷h VkuxkuðkuÕxuRf ®Mk[kR ÃktÃk ÞkusLkk

fuLÿ yLku hkßÞ Mkhfkh yx÷ Mkku÷h VkuxkuðkuÂÕxf ®Mk[kR ÃktÃk ÞkusLkk ytíkøkoík ÃktÃkLku {kxu ÃktÃkLke ûk{íkk «{kýu LkkýkfeÞ MknkÞíkk ykÃku Au, çkkfe hf{ ¾uzqíkkuyu s{k fhkððkLke hnuþu. hkßÞ Mkhfkh fuLÿ Mkhfkh îkhk fw÷ yLkwËkLk ¾uzqíkLkku rnMMkku Mkku÷h ÃktÃkLke rLkÄkorhík ®f{ík îkhk yLkwËkLk yLkwËkLk

2 yu[.Ãke.ze.Mke.MkVuox

124420

55989

31105

87094

37326

2 yu[.Ãke.yu.Mke.MkVuox

124420

55989

31105

87094

37326

3 yu[.Ãke.ze.Mke.Mkçk{ŠMkçk÷

188600

84870

47150

132020

56580

3 yu[.Ãke.yu.Mke Mkçk{ŠMkçk÷

184554

83049

46139

129188

55366

5 yu[.Ãke.yu.Mke. Mkçk{ŠMkçk÷

243590

48718

48718

97436

146154

ÞkusLkkLke þhíkku Ÿ ÞkusLkkLkku ÷k¼ {u¤ððk {kxu 8 {e sw÷kE, 2019Lkk hkus sLkÃkËLkk ÷ûÞ ykÃkqŠík MkwÄe çkuLf zÙk^x WÃk f]r»k rLkËuþf fkÞko÷Þ{kt s{k fhkððkLke hnuþu. Ÿ ¾uzqíkLkk rnMMkkLkk çkuLf zÙk^x 08{e sw÷kR 2019 yÚkðk yøkkWLke íkkhe¾Lkk nkuðk òuEyu. Ÿ ¾uzqíkkuyu íku{Lkk rnMMkkLke hf{ çkuLf zÙk^x MkkÚku f]r»k rð¼køkLku Ãkkuxo÷ www.upagripardarshi.gov.in Ãkh LkkUÄýe fhðkLke hnuþu. f] r»k òøkhÛk,

, 2019

14

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

MkkðÄkLke : økkuÕzLk, MkwÃkh økkuÕzLkLkk Lkk{Úke r{÷kðx fhðk{kt ykðu÷ MkeíkkV¤Lkk rçkÞkhý yLku AkuzLkwt ðu[ký fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. yk r{÷kðxÚke MkkðÄkLk hnku. ykurhsLk÷ Akuz Võík NMK-1(økkuÕzLk) Au, {kxu Lkk{ òuRLku s AkuzLke ¾heËe fhku.

hrðLÿ fMkÃkxu : 09881426974, «ðeý fMkÃkxu : 09850228053, {uLkush : 07774097757

{w.Ãkku.økkuh{k÷u, íkk.çkkþeo, rs.Mkku÷kÃkqh ({nkhk»xÙ)

{ÄwðLk Vk{o yuLz LkMkohe

¼khíkLke MkkiÚke {kuxe MkeíkkV¤ LkMkohe

{ÄwðLk Vk{o yLku LkMkohe{kt MkeíkkV¤Lke 42 òíkLkwt zu{ku yLku AkuzLke WÃk÷çÄíkk

yæÞûk, yr¾÷ ¼khíkeÞ MkeíkkV¤ {nkMkt½ (MkeíkkV¤ rðfkMk yLku MktþkuÄLk MktMÚkk)

zku. LkðLkkÚk {Õnkhe fMkÃkxu

Lkk rLk{koíkk

(økkuÕzLk)

fuLÿ MkhfkhLkku ÃkwhMfkh «kó yLku rðï{kt òrýíke çkLku÷e ¼khíkLkk 13 hkßÞ MkkÚku ykr£fk yLku y{urhfk{kt MkV¤ heíku ¾uíke Ähkðíke MkeíkkV¤Lke òrík....

þuhze, ÿkûk, Ëkz{ Lke ¾uíke {kxu yuf Mkkhku ÃkÞkoÞ..

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

AíkeMkøkZ, ÄkLk çkkË LkkrhÞu÷Lke ¾uíke {kxu çkLkþu {þnwh

Äk

LkLke ¾uíke {kxu òýeíkk AíkeMkøkZ{kt økík fux÷kf ð»kkuoÚke LkkrhÞu¤Lke ¾uíke ÍzÃkÚke ðÄe hne Au. hkßÞ{kt ¾uzqíkkuLku «íÞuf ð»ko yuf ÷k¾ Akuz ðeLkk {qÕÞu ykÃkðk{kt ykðe hÌkk Au. ð»ko 1987 {kt s fkUzkøkk{ rsÕ÷kLkk fkuÃkçkuzk{kt LkkrhÞu¤ rðfkMk çkkuzoLke þYykík fhðk{kt ykðe níke. yk Mk{Þu AíkeMkøkZ{kt 1 nòh 413 nuõxh{kt LkkrhÞu¤ Ãkh rhMk[o fhðk MkkÚku ¾uzqíkkuLku LkkrhÞu¤Lke ¾uíke fhðk òøk]ík fhðk{kt ykðe hÌkk Au.LkMkoheÚke 12 «òríkLkk LkkrhÞu¤Lkk Akuz MkkÚku yne nkRrçkúz Akuz Ãký íkiÞkh fhðk{kt ykðe hÌkk Au. yk Akuz [kh Úke A ð»ko{kt s íkiÞkh ÚkE òÞ Au. yuf AkuzÚke 3000V¤ íkiÞkh ÚkkÞ Au.

¾uíke fhðk MkkÚku ÷kufkuLku íkuLke ¾uíke «íÞu òøk]ík fhðkLkku Au. LkkrhÞu¤ rðfkMk çkkuzo 2002 Úke yíÞkh MkwÄe 16 ÷k¾ AkuzLke ðnu[ýe fhe Au. AíkeMkøkZ{kt MkkiÚke ðÄkhu LkkrhÞu¤Lkwt WíÃkkËLk fkUzkøkktð, ½{íkhe, fkuhçkk, fktfuh rsÕ÷k{kt ÚkkÞ Au. yk WÃkhktík hkßÞLkk çkeòÃkwh yLku LkkhkÞýÃkw÷ rsÕ÷k{kt Ãký LkkrhÞu¤Lke ¾uíke ÚkE hne Au. yneLkk fux÷kf rðMíkkh{kt ¾uzqík LkkrhÞu¤ yLkkLkkMk, LkkrhÞu¤, fkuVe, LkkrhÞu¤ fk÷e r{[o suðk hkufzeÞk Ãkkf WíÃkkËLk fhðkLkk fkÞo MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Au. yne Ãký fuh¤Lke {kVf LkkrhÞu¤Lke ¾uíkeLku W¥kusLk ykÃkðk{kt ykðe hÌkwt Au.

òu LkkrhÞu¤Lke {køk V¤Lke {køkLke ðkík fhðk{kt ykðu íkku yne íkuLkku ½ýkuçkÄku ðÃkhkþ ÚkE hÌkku Au. LkkrhÞu¤ rðfkMk çkkuzoLkku {wÏÞ WÆuþ LkkrhÞu¤Lkk nkRrçkúz

Mðkøkík økw÷kçkLkk Vw÷ku Wøkkzâk Au. íkku yne økw÷kçkLkk yLkuf «fkhLke òíkku òuðk {¤u Au, Ãkhtíkw Ãkku÷e nkWMk{kt «Úk{ ð¾ík z[ Vw÷kuLke ¾uíke ÚkE hne Au.¾kMk ðkík yu Au fu nðu yk økw÷kçkLkk Vw÷ku MktÃkqýoÃkýu ykðe økÞk Au. hksMÚkkLkLkk f]r»k yrÄfkhe ËuðuLÿ ®Mkn hkXkuhLkk {íku hksMÚkkLkLkk {uðkz{kt «Úk{ ð¾ík yk z[ økwçkk÷Lke ¾uíke ÚkE hne Au, yk Akuz Ãkh ð»ko{kt çkkh {rnLkk Vw÷ ykðu Au. yk Akuz 90 rËðMkLke Mk¾ík {nuLkík çkkË íkiÞkh ÚkkÞ Au. Ãkku÷e nkWMk rLk{koý Ãkh ykþhu 34 ÷k¾ YrÃkÞk Ãkzíkh ykðe Au. rð¼køku 23 ÷k¾ 68 nòh YrÃkÞkLke yLkwËkLk Ãký ¾uíke nuíkw ykÃke Au. íku{Lke ¾uíke fw÷ Ãkkt[ ð»ko MkwÄe [k÷þu. ßÞkhu yk ¾uíkeLku yuf ð»ko ÃkqÁt Úkþu íÞkhu ¾uzqíkkuLku ËirLkf Mkkzk ºký nòh Vw÷ {¤þu. «rík Vw÷ Ëh 5 YrÃkÞk Au íku yuf ð»ko{kt 24 ÷k¾ YrÃkÞkLke Mkh¤íkkÚke ykðf Úkþu. òu Vw÷Lku 28 rzøkúe íkkÃk{kLk {¤u íkku yuf Akuz Ãkh ð»ko{kt 35 Ãkw÷ r¾÷u Au. yLÞíkk íku{kt ½xkzku ykðu Au. økh{eLke {kuMk{{kt 25 Úke 30 Vw÷ r¾÷ðkLke Mkt¼kðLkk hnu Au.

{uðkzLke ÃkÚÚkhðk¤e s{eLk Ãkh Wøke hÌkk Au z[ økw÷kçk

økw

÷kçkLkk Vw÷ yLkuf «fkhLke ðuhkÞxe Ähkðu Au. nðu økw÷kçkLkk yk Vw÷ hksMÚkkLkLkk {uðkz{kt ÃkÚkhk¤ s{eLk Ãkh Wøke hÌkk Au.yneLke ÃkÚkhe÷e s{eLk Ãkh ÷k÷, Ãke¤k, yLku MkVuË htøkLkk z[ hkuÍLke MkwøktÄ Vu÷kE hne Au. y{w{Lk yk økw÷kçkLke òíkLku çknwíkkÞík {nkhk»xÙLkk Ãkwýu yLku økkuðk{kt Au, Ãkhtíkw íkuLke ¾uíke nðu hksMÚkkLkLkk ¾uzqíkku þõÞ fhe çkíkkðe Au. ¾uzqíkkuyu f] r»k òøkhÛk,

, 2019

16

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

f]r»k WÃkfhý, ÷kðku ÃkrhðíkoLk

s{oLk xufLkef÷ ¼khíkeÞ ¾uíkhLkk ¾uzký{kt rLk»ýkík

Ãkkðh xe÷h

rðþu»kíkk

Þwhku-ðe yuÂLsLk ðux yuh rVÕxh WæðkoÄh ô[kE Mkt¼k¤ Mk{kÞkusLk MkkEz-ðu nuLz÷ yuzsMx{uLx £Lx r÷^xªøk nuLz÷ xÙkLMkÃkkuhuþLk rðÕnMk {kuxe fkÞofkhe ÃknkU¤kE yLku ôzkE hkuçkMx økeÞh çkkuõMk yu{.yu[- 710 WÃkhktíkLke rðþu»kíkk Ãkexeyku (Ãkkðh-xuf-ykuV) £Lx ÷kEx ykuxku nuLz÷ yuzsMx{uLx

Ãkkðh xe÷h

Ãkkðh xe÷h

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

ðkhkýMkeLkk çkw÷ux {h[k ¾kze Ëuþku{kt ðÄkhþu ¼kusLkLkku MðkË

¾k

ze Ëuþku{kt ÞwÃkeLke çkLkkhMke Mkkze, ÷økzk fuhe yLku ÷kfzkÚke çkLku÷k h{fzkLke ½ýe {køk Au. nðu íku{k çkw÷ux {h[kLkk Lkk{Lkku Ãký Mk{kðuþ ÚkE hÌkku Au. ðkMíkð{kt ðkhkýMkeLkk ði¿kkrLkfkuyu ¾kze ËuþkuLkk ÷kufkuLke ÃkMktËøke «{kýu íke¾k ÷k÷ {h[k rðfrMkík fÞko Au. yk {h[kLku ði¿kkrLkfkuyu fkþe yk¼k Lkk{ ykÃÞwt Au. ykfh{kt íku yufË{ rÃkMxku÷Lke økku¤e suðk Ëu¾kÞ Au. íku «MktMfhý yLku Mktøkún {kxu ðÄkhu Mkkhk Au.

yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ¼khíkeÞ þkf¼kS MktþkuÄLk MktMÚkkLkk ði¿kkrLkfkuyu ÷e÷k {h[kLke Lkðe «òríkLku rðfrMkík fhe Au. ÷k÷ yLku ÷e÷k htøkLkk {h[kLke yk òíkLke ÷tçkkR 5 Úke 6 MkuLxe{exh yLku {kuxkR 1-8 MkuLxe{exh MkwÄe Au. íku{k økwh[k, MkzLk yLku Ãke¤e fezeyku ÷køkðkLke Mk{MÞk hnuíke LkÚke. íku Mkk{kLÞ íkkÃk{kLk{kt Ãký Mkwhrûkík hnu Au. fkþe yk¼k{kt fuÃMkkRr÷Lk ÃkÞkoó «{ký{kt íke¾kÃkýw Ähkðu Au. Mkk{kLÞ {h[k{kt fuÃMkkRr÷Lk 0-5 Úke 0.8 Mfu÷ MkwÄe

nkuÞ Au. sÞkhu yLÞ «òríkÞku{kt íku 1-06 MkwÄe òuðk {¤u Au. s¤ðkÞw ÃkrhðíkoLk yux÷u fu ykuAk yÚkðk ðÄkhu íkkÃk{kLk{kt Ãký íku{kt Z¤ðkLke ûk{íkk hnu Au. WíÃkkËLk Ãký Mkk{kLÞÚke ðÄkhu «rík nuõxh 150 ÂõðLx÷ Au. hkuÃkýeLkk 50 rËðMk çkkË íku{kt «Úk{ ÷ýýe fhðk{kt ykðu Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu íku fkþe yk¼k {h[kLke òík ytíkøkoík nkRrçkúz {h[kLke òík nkuíke LkÚke. fuLÿLke MkuLxÙ÷ ðuhkÞxe rh÷eÍ fr{xe íkhVÚke {tsqhe {¤ðk MkkÚku ykEykEðeykhLkk ði¿kkrLkf çkes íkiÞkh fhðk{kt ÔÞMík Au. yk ð»koLkk ytík ¼køk MkwÄe{kt fuzqíkkuLku çkes rðíkrhík fhðkLke Mkt¼kðLkk Au, økðoLke ðkík Au fu ði¿kkrLkfkuyu yk Lkðe òíkkuLku rðfrMkík fhe Au. nðu ÷k÷ {h[k yLku þkf¼kSLke Lkðe òíkkuLku rðfrMkík fhðk{kt ykðe hne Au. ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðk{kt ykðþu. yk {kxu íku{ýu Shku çksux ¾uíkeLku yÃkLkkððkLke ðkík fhe níke.

Lkkýkt «ÄkLku íku{Lkk çksux ¼k»ký{kt sýkÔÞwt níkwt fu ÃkkÞ÷kux ykÄkhu [k÷e hnu÷k Shku çksux ¾uíkeLku ËuþLkk yLÞ ¼køkku{kt Ãký ÷køkw fhðk fkÞo fhðk{kt ykðþu.yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ðíko{kLk Mk{Þ{kt Shku çksux f]r»k {wÏÞíðu íkkr{÷Lkkzw{kt yÃkLkkððk{kt ykðe hne Au.Shku çksux Vk‹{økLkku yÚko ÃkhtÃkhkøkík ¾uíke yLku íkuLkk {q¤ ÃkØríkLku yÃkLkkððk{kt ykðe hÌkk Au. Shku çksux ¾uíke{kt fexLkkþf, hkMkkÞrýf ¾kíkh, nkRrçkúz rçkÞkhý suðk fkuE Ãký ykÄwrLkf WÃkÞkuøk fhðkLkku LkÚke nkuíkku. Shku çksux Vk‹{økLku MktÃkqýoÃkýu «kf]ríkf MktþkÄLkku MkkÚku fhðk{kt ykðu Au. yk ¾uíkeLkku WÆuþ ¾uzqíkkuLku ËuðkLkk çkkus{ktÚke çknkh fkZðkLkku Au, ßÞkt íku{Lku ykí{rLk¼oh çkLkkððkLkku Au. yLkuf hkßÞku{kt {kU½k çkes, yLku ËwøkO{ çkòhkuLku ÷eÄu f]r»k Ãkzíkh ðÄkhðkÚke ¾uzqíkkuLku fsoLkku çkkus ykðe økÞku Au.

Shku çksux Vk‹{økLke {ËËÚke ¾uzqíkkuLke ykðf çk{ýe fhþu Mkhfkh

{ku

Ëe Mkhfkh-2 yu íku{Lkk fkÞofk¤Lkwt «Úk{ çksux økík 5{e sw÷kRLkk hkus hsq fÞwO Au. çksux hsq fhíke ð¾íku Lkkýkt «ÄkLk rLk{o÷k Mkeíkkh{Lku sýkÔÞwt níkwt fu fuLÿ MkhfkhLkku {wÏÞ fuLÿ ®çkËw økkt{, økheçk yLku ¾uzqík Au. çksux ¼k»ký{kt Mkeíkkh{Lku sýkÔÞwt níkwt fu yÒkËkíkkLku WòoËkíkk çkLkkððk{kt ykðþu.

Shku çksux ¾uíkeÚke ¾uzqíkku ÃkkuíkkLkk îkhk íkiÞkh ykðu Au yLku íku [eòuLkku WÃkÞkuøk fhu Au. íku{kt hkMkkÞrýf ¾kíkhLke sYrhÞkík LkÚke nkuíke. yk xufLkefLke {ËËÚke Wøkkzðk{k tykðíkk Ãkkf ykhkuøÞ {kxu ÷k¼ËkÞf nkuÞ Au. ¾kãkLk, økkÞ yLku ¼UMkLkk Aký, økki{wºk, [ýkLkwt çkuMkLk, økku¤, {kxe yLku ÃkkýeÚke íkiÞkh Au. Shku çksux ¾uíke{kt rtMk[kR yLku {zkRLkwt fkÞo ðu÷Lkk {kæÞ{Úke fhðk{kt ykðu Au.

yk MkkÚku s íku{ýu sýkÔÞwt níkwt fu Mkhfkh íkhVÚke ¾uzqíkkuLkk SðLkLku Mkh¤ fhðk {kxu fk{ fhðk{kt ykðþu. rLk{o÷kyu çksux ¼k»ký{kt sýkÔÞwt níkwt fu ðkMíkð{kt ¼khík íkku økk{zk{kt ðMku÷ku Au. {kxu íÞkLkk SðLk Míkh{kt MkwÄkhku ÷kððk {kxu þõÞ yux÷k «ÞíLk fhðk{kt ykðþu. yk {kxu f] r»k òøkhÛk,

, 2019

18

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

ft…Lke Mk{k[kh

™k{: …xu÷ Sø™uþ¼kE h{ý¼kE „k{: hk{…whk, Œk. Œ÷kuË, rs. ‚kt. fkt. {kuƒkE÷ ™t: 9427075260 fw÷ s{e™: 15 yufh ðkðuŒh: {„V¤e, ƒxkfk ¾uzqŒ™ku yr¼«kÞ {kÁ ™k{ …xu÷ Sø™uþ¼kE h{ý¼kE. nwt hk{…whk „k{™ku ðŒ™e Awt. {khk ¾uŒh{kt nwt {„V¤e y™u …Ae ƒxkfk™wt ðkðuŒh fÁt Awt. {„V¤e™k ðkðuŒh™k ÷eÄu {™u ƒxkfk™k ðkðuŒh ËhBÞk™ Vw„™wt «{ký ¾wƒ skuðk {¤Œwt nŒwt. yufðkh Œku {ut {khk yuf ¾uŒh{kt Vw„™k fkhýu ðkðuŒhs fhðk™wt ƒtÄ fhe ËeÄwt. su{kt ‚VuË Vq„ y™u fk¤e Vq„™wt «{ký yrŒþÞ nŒwt. suÚke {ut Œu ¾uŒh{kt {„V¤e™wt ðkðuŒhs ƒtÄ fhe ËeÄwt nŒwt. …ý {™u sÞkhu PlantbiotiX (ÍkÞxuõ‚) ft…™e™k «kuzõx‚ rðþu {krnŒe {¤e Œku {™u þÁykŒ{kt rðïk‚ ™ ykÔÞku. Œu{ AŒkt {ut yk yurhÞk™k rVÕz ykuVe‚h skuzu {w÷kfkŒ fhe. y™u Œu{ýu {khk ¾uŒh{kt yuf zu{ku fÞkuo, su{kt ‚VuË Vq„ y™u fk¤e Vq„™k r™Þtºký {kxu™e «kuzõx‚ ðk…he y™u Œu{kt {™u {„V¤e{kt ‚kÁt …rhýk{ {éÞwt. Œu skuE™u {ut ÁrƒxÙku÷ su ‚VuË Vq„ …h y™u hkRÍkufuh su fk¤e Vq„ ™u r™Þtºký fhu Au Œu™ku W…Þku„ {khk …qýo ¾uŒh{kt fÞkuo y™u su ¾uŒh{kt Vq„™ku yrŒþÞ «kuç÷u{ nŒku Œu{kt …ý fÞkuo Œku Œu{kt ‚t…qýo heŒu Vq„™ku ™kþ ÚkR „Þku. yksu …ý nwt Œu ¾uŒh{kt ƒxkfk y™u {„V¤e ƒÒku …kf ÷W Aw. {™u ƒÒku Vq„ …h r™Þtºký {éÞwt y™u ‚khk rhÍÕx {¤Œk {ut ÁrƒxÙku÷™ku W…Þku„ M«u{kt …ý fÞkuo su™kÚke {„V¤e{kt ykðŒe f] r»k òøkhÛk,

, 2019

x…fe™ku hku„ …ý yxfkE „Þku. yksu nwt ƒÄks …kf{kt PlantbiotiX ft…™e™k sÁheÞkŒ «{kýu «kuzõx‚ ðk…Át Aw. yksu ƒxkfk™k ðkðuŒh{kt …ý {ut yk ƒÄe «kuzõx‚ ðk…he Au y™u ykuAk ¾[uo ‚khk{kt ‚kÁt Wí…kË™ {u¤ðwt Aw. ŒuÚkes nwt {khk ƒeò ¾uzqŒr{ºkku™u fnuðk {k„w Aw fu Œ{u …ý Ã÷ktxƒkÞkurxõ‚™k «kuzõx‚ ðk…hku y™u Œ{u …ý ykuAk ¾[uo ‚kÁt Wí…kË™ {u¤ðku Œuðe ¼÷k{ý fÁt Aw.

To send Articles, News, Press Releases and Feedbacks in Gujarati

20

Gujarati

gujarati@krishijagran.com

Editor

editor@krishijagran.com

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

લાટ ં બાયો ટ સ વતી વતં તા દવસની ુ હા દક ભકામનાઓ

લાટ ં બાયો ટ સના

ૂ મ વ આધા રત અનોખા

િવક ઉ પાદનો

ઉ મ ઉ પાદન અને માટ ના વા ય ની દખરખ માટ

લાટ ં બાય ટ સનાં ઉ પાદનો ારા, અમે ર ૂ કર એ છ એ પાકની વ ુ સાર િવક ુ રુ ા તેમજ િવકાસ- ૃ અને માટ ની તં ુ ર તીમાં ધારા માટના માઈ ોબ ( ૂ મ વ) આધા રત ઉ પાદનો. અમારા રુ ત અને પયાવરણ અ ુ ુ ળ િવક ુ ૂ વન તરમાં પણ ધાર લાવે છે . ઉ પાદનો પાકની ઉપજ વધારવાની સાથે ખે તોના

િષમા ં લાવો ાિંત, ૃ

િવક ઉ પાદનો ારા

{¸9>>f>í>

www.krishijagran.com

f]r»k hMkkÞý rðïMíkh Ãkh «rMkØ yuøkúku-fur{f÷ ftÃkLke çkLkkððk íkhV yøkúuMkh- Mkwhuþ huœe

Ëu

þ{kt yLkuf yuðe yuøkúkufur{f÷ ftÃkLkeyku ykðu÷e Au fu su ¾uíke{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkk WíÃkkËLkku íkiÞkh fhu Au. f]r»k hMkkÞý yuõMkÃkkuxTMko «k.r÷r{xuz ftÃkLke Ãký yk «fkhLke yuf ftÃkLke Au.,su rðïMíkhLke MkwrðÄkyku MkkÚku yuøkúkufur{f÷ WíÃkkËf íkhefu MÚkkrÃkík ÚkÞu÷e Au. økík AuÕ÷k fux÷kf ð»kkuoÚke yk ftÃkLkeLke MkeyuSykh 17 xfk fhíkk ðÄkhu Au.

Au, su ÷øk¼øk 5 ËkÞfkÚke ¼khíkeÞ ¾uzqíkku ðå[u fk{ fhe hÌkk Aeyu.ykøkk{e 2 ð»ko{kt y{u y{khe Mðýo sÞtíke {Lkkðe hÌkk Aeyu. yk{khe ftÃkLke Mk{økú ¼khík{kt Mkkhe WÃkÂMÚkrík Au. ðíko{kLk Mk{Þ{kt y{khe 8 rðrLk{koý yuf{ Au yLku xqtf Mk{Þ{kt y{u økwshkík{kt Lkðk ÞwrLkxLke þYykík fhþwt, suLke ykþhu 38,000 xLk WíÃkkËLk ûk{íkk nþu. yk rðrLk{koý yuf{ îkhk y{u y{khk ÔÞkÃkkfLku ðirïfMíkh Ãkh rðMíkkh fhþwt. yk WÃkhktík y{u rðïMíkheÞ fkÞkuo {kxu {wtçkE{kt y{khk fkÞko÷Þ ¾ku÷þwt. Yk MkeÍLk{kt y{u ÄkLk{kt çkeÃkeyu[ íkÚkk fÃkkMk{kt MkVuË {k¾eÚke çk[ðk {kxu WíÃkkËLkku hsq fhðk {kxu ¼khík{kt s¤ðkÞw ÃkrhðíkoLk ÚkkÞ Au yLku {kuxk¼køku [ku{kMkk{kt Ãký rð÷tçk ÚkkÞ Au, yk ð¾íku Ãký Ëuþ{kt [ku{kMkw ykþhu yuf Mkókn {kuzw Au. [ku{kMkk{kt rð÷tçk ÚkðkLku ÷eÄu Ãkkfku{kt fex yLku hkuøk ÚkE òÞ Au yLku ¾uzqíkku yk ÂMÚkrík{kt sirðf yLku ysirðf ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhðk ÷køku Au. yk ÂMÚkrík{kt Ãkkf MkwhûkkLku æÞkLk{kt hk¾e AkuzLke MkkÚku WÃks ûk{íkk

íkuLke yLkuf Mkkhe rðrLk{koý yuf{ Au, suLku Ãkrhýk{ MðYÃk yk yuøkúkufur{f÷ WíÃkkËf íkhefu yøkúýe Au.f]r»k hMkkÞý yuõMkÃkkuxTMko «k.r÷r{xuz ftÃkLke, yuøkúkufur{f÷ ftÃkLkeyku{kt ykøk¤Lkwt ¼rð»Þ fuðwt Au íku ytøku òýfkhe {u¤ððk {kxu f]r»k òøkhýLkk ðrhc Ãkºkfkh íkqçkk {nhu f]r»k hMkkÞý yuõMkÃkkuxo «k.r÷r{xuz ftÃkLkeLkk {kfuoxªøk yuLz MkuÕMk «urMkzuLx Mkwhuþ huœe MkkÚku ðkík[eík fhe.

«Míkwík Au íku{Lke MkkÚkuLke ðkík[eíkLkk fux÷kf ytþku: 1.f]r»k hMkkÞýLke þYykík fuðe heíku fhe Au, íku Mk{Þ ík{khe ÃkkMku þwt ÞkusLkk níke? sðkçk: f]r»k hMkkÞý MkkiÚke sqhe MktMÚkk ÃkifeLke yuf f] r»k òøkhÛk,

, 2019

22

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

{¸9>>f>í>

www.krishijagran.com

Ãkh Ãký æÞkLk ykÃkðwt sYhe çkLku Au.{kxu økt¼ehíkkÚke yÕøkk yuLkSo Lkk{Lke MÃkuLkLke ftÃkLke MkkÚku sið-WíÃkkËLk xufLkku÷kuS Ãkh fk{ fhe hÌkk Aeyu yLku «ríkfq¤ ÃkrhÂMÚkrík{kt Ãký ðÄkhu WíÃkkËLk ykÃke þfu Au. y{u Ãkku»ký ykÄkrhík WíÃkkËLkkuLku Ãký hsq fhþwt, su yíÞrÄf yLkwfq¤ Au yLku íkuLkk îkhk {kxe{kt yÃkÔÞÞÚke çk[kðe þfkÞ Au. y{u Mkn {kfuoxªøk yLku çke2çke økXçktÄLkkuLkk Mkt˼o{kt rðrðÄ yLÞ ftÃkLkeyku MkkÚku òuzkÞu÷ Au. ¼khík{kt y{khk fkuhku{tz÷ RLxhLkuþLk÷ Mkrník çku ¾kíkh ftÃkLke MkkÚku MkkÁt òuzký Au. yk WÃkhktík y{u MktfÕÃkLkk Lkk{Úke y{khk ÃkkuíkkLkk rhxu÷ ykWx÷ux Ãký þY fÞko Au, su ¾uzqíkkuLku yuLkxwyuLk Mk{kÄkLk «ËkLk fhLkkh yLÞ ËwfkLkkuÚke y÷øk Au.

4. ík{u ík{khk økúknfkuLku Mktíkwü fhðk{kt fux÷k MkV¤ ÚkÞk Aku sðkçk: y{khk WíÃkkËLkkuLke {køk ¼khíkeÞ ¾uzqíkku ðå[u Mkkhe ÃknkU[ Ähkðe Aeyu, yk WÃkhktík y{khk WíÃkkËLkkuLke {køk rðïMíkh Ãkh Ãký Au. fkhý fu y{u økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLkku îkhk y{khe Mkuðk ykÃke hÌkk Aeyu. y{khe ÃkkMku ¾uzqíkku MkwÄe ÃknkU[ðk {kxu ykþhu 1000 fhíkk ðÄkhu ykWx÷ux{kt WÃk÷çÄ Au. 5.ík{khku hku÷ {kuz÷ fÞku Au, suLkk Ãkh ík{u Lksh hk¾ku Aku? sðkçk: ¼khík{kt yuðe yLkuf ftÃkLke Au suLku ðirïf çkòh{kt ÃkkuíkkLke yuf y÷øk yku¤¾ íkiÞkh fhe Au. ykEze Wãkuøk{kt su{ RLVkurMkMk, rð«ku yÚkðk ykuxku{kurxÔMk Au.íku{ýu ðirïf çkòh{kt ¼khíkLku yuf y÷øk yku¤¾ ykÃke Au.

2. f]»ks þwt Au? sðkçk: f]»ks y{khe çkúkLzLkwt Lkk{ Au, su ¾uzqíkkuLke {ËË {kxu fk{ fhu Au. íku ¾uzqíkku {kxu økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkððk yLku MkuðkLkwt «ríkf Au.

6. yktíkhhk»xÙeÞ Míkh Ãkh f]r»k hMkkÞýLku rðMíkkhðk {kxu ÃkkuíkkLke fR ÞkusLkk Ähkðu Au?

3. f]r»k hMkkÞýLkku ÷ûÞktf þwt Au sðkçk: y{khe ftÃkLke f]r»k hMkkÞýLkLkwt {kuxw ÷ûÞ Au. y{u ykøkk{e Ãkkt[ ð»kkuo{kt y{khe ftÃkLkeLku ÷øk¼øk 3 økýk ðÄkhðk RåAeyu Aeyu. y{u rðïMíkh Ãkh MkkiÚke «rMkØ f]r»k-hMkkÞý yLku f]r»k ftÃkLke íkiÞkh fhðk {køke Aeyu. ðíko{kLk Mk{Þ{kt y{u yk {kxu ¼khík{kt yku¤¾ Ähkðe Aeyu yLku nðu y{u ðirïf çkòh{kt y{khe {sçkqík ÂMÚkrík fhðk {køke Aeyu. y{khwt Mk{økú ÷ûÞ MÚkkLkeÞ Míkh yLku ðirïf Míkh Ãkh fk{ fhðk Ãkh ykÄkrhík Au.

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

sðkçk: y{u yktíkhhk»xÙeÞ çkòh{kt y{khe çkúkLz ÔÞðMkkÞLku rðfrMkík fhðk {kxu rLkfkMk Ãkh ðÄkhu æÞkLk fuLÿeík fhe hÌkk Aeyu. suLkk {kxu {wtçkE nçk Au, yk çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾e y{u yk {rnLkk{kt y{khk fkÞko÷ÞLkwt W˽kxLk fhþwt. rððuf fw{kh hkÞ, f]r»k òøkhý {kuçkkR÷ Lktçkh:- 9891443388

23

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

ytSh™e ði¿kkr™f ¾uŒe …æÄŒe

www.krishijagran.com

ytSh™e ði¿kkr™f ¾uŒe …æÄŒe r™fwts fu. sku»ke y™u n‚{w¾ yu™. ÷uWyk ƒk„kÞŒ {nkrðÄk÷Þ, ‚hËkh¢]r»k™„h ËktŒeðkzk f]r»k Þwr™ð‚eoxe, s„wËý- 384460 Mo. No :- 9726923906, E-mail :- joshinikunj42@gmail.com

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

24

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

ytSh™e ði¿kkr™f ¾uŒe …æÄŒe

www.krishijagran.com

yt

Sh yu ‚k{kLÞ heŒu ‚kiÚke sw™ku y™u òýeŒku V¤ …kf Au. Œu™ku WÕ÷u¾ …whkýku{kt …ý skuðk {¤u Au. …kihkrýf ‚{ÞÚke ytSh™k Íkz y™u Œu™k V¤™ku W…Þku„ rðrðÄ heŒu ¾kuhkf y™u Ëðk Œhefu ÚkŒku ykÔÞku Au, ¼khŒ{kt ytSh™wt ðkðuŒh ÷„¼„ 400 nuõxh sux÷k rðMŒkh{kt ÚkkÞ Au. su{kÚke 300 nuõxh™ku rðMŒkh {nkhkü{kt Au. ßÞkhu Úkkuzkuf rðMŒkh fýkoxf, …tòƒ, rƒnkh y™u W¥kh ¼khŒ{kt Au. „wshkŒ{kt sw™k„Z, ¾uzk y™u ðzkuËhk™k AwxkAðkÞk rðMŒkhku{kt ytSh™w ðkðuŒh ÚkkÞ Au.

ytSh™ku ‚{kðuþ ûkw… «fkh™e ð™M…rŒ{kt ÚkkÞ Au. Œu 6 Úke 8 {exh sux÷e ô[kR Äkhý fhu Au. Œu™w Úkz ‚VuË ht„™e Ak÷ Ähkðu Au. Œu™k …k™ ‚w„trÄŒ ŒÚkk 15-25 ‚u{e ÷ktƒk y™u 10-20 ‚u{e …nku¤k nkuÞ Au. Œu™w V¤ ‚tÞwõŒ «fkh™w ŒÚkk 3-5 ‚u{e ÷ktƒw y™u ÷e÷k ht„™w nkuÞ Au. V¤ …kfŒe ð¾Œu òtƒ÷e yÚkðk ¼whk ht„™w ƒ™u Au. W…Þku„ ytSh™k V¤™ku W…Þku„ {wÏGŒðu £uþ y™u ‚wfÔÞk …Ae ¾kðk{kt ÚkkÞ Au. Œu™k V¤{ktÚke fuLze,[x™e y™u ò{ ƒ™kððk{kt ykðu Au. [k{ze ™u ÷„Œk hku„ku™k W…[kh {kxu Œu™ku W…Þku„ ÚkkÞ Au. Œu™k …k™™ku W…Þku„ sXh y™u yktŒhzk™u ÷„Œk hku„ku™e ‚khðkh {kxu …ý ÚkkÞ Au. ykƒkunðk ytSh yu ‚{rþŒku»ý ykƒkunðk™ku V¤…kf Au. Œu þeÞk¤k{kt 0°C Úke …ý ™e[w Œk…{k™ ‚n™ fhe þfu Au. …htŒw ™k™e ðÞ™k Akuz™u Œu Ëhr{Þk™ ðÄkhu ™wfþk™ ÚkkÞ Au. ytSh™k …kf™u 1521 °C sux÷w Œk…{k™ ‚kiÚke ðÄkhu {kVf ykðu Au. ykƒkunðk V¤™k „wýÄ{kuo suðk fu, ykfkh, ‚kRÍ y™u õðku÷exe W…h ‚kiÚke ðÄkhu y‚h fhu Au.

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

25

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

ytSh™e ði¿kkr™f ¾uŒe …æÄŒe

www.krishijagran.com

sÁrhÞkŒ nkuÞ Au. Akuz™e …kýe™e sÁrhÞkŒ …h {wÏÞíðu s{e™™ku «fkh, ¼us„únýþrõŒ, Akuz™e W{h suðk …rhƒ¤ku y‚h fhu Au. ¾kŒh ÔÞðMÚkk ytSh™k Ëhuf …wÏŒ ûkw…™u 500:400:400 „úk{ ™kRxÙkus™:VkuMVh‚:…kuxkþ yk…ðk™e ¼÷k{ý fhðk{kt ykðu÷e Au.

s{e™ : ytSh™u {kxeðk¤e y™u fkt…™e s{e™ ðÄkhu {kVf ykðu Au. ðÄkhk™k …kýe™e ÞkuøÞ r™fk÷ ÔÞðMÚkk ŒÚkk s{e™{kt …whŒku ¼us ytSh™e ¾uŒe {kxu VkÞËkfkhf Au. ðÄkhu ûkkhðk¤e s{e™ …kf™u ™wfþk™ …nku[kzu Au.

hku„ : ytSh{kt ‚k{kLÞ heŒu Úkz™ku ‚zku, …k™ W…h ¼w¾hk zk½ suðk hku„ku ‚{kLÞ heŒu skuðk {¤u Au. su Vw„™kþf Ëðk™k AtxfkðÚke r™ÞtrºkŒ fhe þfkÞ Au. SðkŒ : ytSh{kt Úkz™u fkuhe ¾k™khe RÞ¤ y™u V¤{k¾e ‚kiÚke ðÄkhu ™wfþk™ …nku[kzu Au. yk W…hktŒ …ûkeyku …ý fux÷ef ðkh V¤™u ™wfþk™ …nku[kzu Au.

òŒku : fkƒw÷, ƒúkW™ Œwfeo, Œwfeo‚ ðkRx ð„uhu suðe òŒku {wÏÞíðu ¼khŒ{kt ðkððk{kt ykðu Au. ‚tðÄo™ : ytSh™wt ‚tðÄo™ ƒes y™u fxfkÚke fhðk{kt ykðu Au.

V¤ WŒkhðk : ytSh{k V¤ WŒkhðk™e þÁykŒ {k[oÚke ÚkR òÞ Au. …htŒw ƒÄk s V¤ku yuf ‚kÚku …kfŒk ™Úke ŒuÚke V¤ WŒkhðk™e «r¢Þk {u Úke sw™ ‚wÄe [k÷u Au. V¤ …kfŒe ð¾Œu òtƒ÷e yÚkðk ¼whk ht„™w ƒ™u Au.

y) ƒes V¤{ktÚke ƒes fkZe, ‚kV fhe™u ‚wfðe , fkuÚk¤e yÚkðk fwtzk{kt ¾kŒh y™u {kxe{k r{ûk hku…ýe fhðk{kt ykðu Au.

Wí…kË™ : ytSh™k ™k yuf ûkw… …hÚke 150-250 sux÷k V¤ yuf r‚Í™{kt WŒhu Au. su ƒòh{k 100 Úke 200 Ár…Þk «rŒ rf÷ku™k ¼kðu ðu[kÞ Au.

ƒ) fxfkÚke ‚tðÄo™ yk {kxu fkufku…ex, ‚utÿeÞ ¾kŒh y™u {kxe™u r{ûk fhe™u Úku÷e{k ¼hðk{k ykðu Au. ytSh™k 15-20 ‚u{e ™k fxfk fhðk y™u Œu™e ™e[u™k ¼k„u ºkkt‚ku fk… {wfe ŒÚkk ykR.ƒe.yu. 1000 …e.…e.yu{. y™u Vw„™kþf ™e {kðsŒ yk…e ŒiÞkh fhu÷ {erzÞk{kt hku…ðk. yuftËhu fxfkÚke ‚tðÄo™ fhðw ðÄw rnŒkðn Au.

{wÕÞ ðÄo™ : ‚k{kLÞ heŒu ytSh™k V¤ ‚eÄk ¾kðk™k W…Þku„{k s ÷uðk{k ykðu Au. yk W…hktŒ, Œu™k V¤{ktÚke fuLze y™u ò{ ƒ™kððk{kt ykðu Au. MºkkuŒ Ÿ

hku…ýe™w ytŒh y™u …æÄrŒ

hk»xÙeÞ ƒk„kÞŒ r™„{ (yktfzkfeÞ {krnŒe) (2019)

‚ki«Úk{ [ku{k‚k{k 8-8 {exh™k ytŒhu 60 ‚u{e x 60 ‚u{e x 60 ‚u{e ™k ¾kzk fhðk. Œu{kt {kxe, AkýeÞw ¾kŒh y™u 100 „úk{ ‚w…h VkuMVux …whðwt. Œu{k ƒeßÚke yÚkðk fxfkÚke ŒiÞkh fhu÷k hku…k™e ðkðýe fhðe. r…ÞŒ Vw÷ y™u V¤ ykððk™k ‚{Þu Ëh 45 rËð‚u …kýe™e sÁrhÞkŒ nkuÞ Au. W™k¤k™k ‚{Þ{k …kf™u …kýe™e ðÄkhu f] r»k òøkhÛk,

, 2019

26

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

ðh‚kËe ðne sŒk …kýe™k

www.krishijagran.com

ðh‚kËe ðne sŒk …kýe™k ¼q„¼os¤ rh[kso Úke ÚkŒk VkÞËk ©e hrð yu fkArzÞk, ©e. ¼hŒ¼kR fu …xu÷, zkì. h{uþ¼kE yu …xu÷ rð»kÞ r™»ýkŒ, f]r»k rð¿kk™ fuLÿ, „ý…Œ Þwr™ðr‚orx, {nu‚kýk

ð

h‚kËe …kýe™k {kºk 10 xfk s fwËhŒe heŒu ¼q„¼o s¤{kt W{uhkÞ Au. [ku{k‚k Ëhr{Þk™ Ëhuf ¾uzqŒ sku …kuŒk™ku yuf fwðku rh[kso fhu Œku yk„k{e rþÞk¤w r‚Í™™k ðÄkhk™k 3 Úke 4 ðe½k{kt ½ô yÚkðk …kýe™e sYrhÞkŒðk¤k …kf ÷E þfu. Ÿ

Ÿ

Ÿ

s{e™™k W…h™k MŒh{ktÚke ûkkhku Ëqh ÚkŒkt s{e™™e „wýð¥kk ‚wÄhu Au. Ÿ

Ÿ

s{e™™e ‚…kxe ™e[u™ku ¼q„¼o {kæÞ{ …kýe™k ‚t„ún {kxu {VŒ{kt {¤u Au

Ÿ

¼q„¼o {kæÞ{Úke fhu÷ s¤‚t„ún {ktÚke ƒk»…e¼ð™Úke …kýe™ku ÔÞÞ ÚkŒku ™Úke. ßÞkhu {kuxk zu{ku ™e ‚…kxe …hÚke …kýe™wt ƒk»…e¼ð™ îkhk ¾qƒ s ÔÞÞ ÚkkÞ Au , 2019

¼q„¼o{kt ‚t„ún fhu÷k …kýe™e sirðf þwØŒk ðÄw nkuÞ Au

¼q„¼o s¤{kt ðh‚kË™k …kýe W{uhkŒk …kýe™e „wýð¥kk ‚wÄhu Au y™u r…ÞŒ rðMŒkh™e s{e™ ƒ„zŒe yxfu Au

f] r»k òøkhÛk,

s{e™™e ‚…kxe …hÚke rh[kso fhŒk

¼q„¼o s¤‚t„ún Úke ®f{Œe s{e™ hkufkŒe ™Úke ðMŒe™u yLÞ søÞkyu ¾‚uzðk™e sYrhÞkŒ hnuŒe ™Úke Œu{s yLÞ fkuE ‚k{krsf ykzy‚h WKðŒe ™Úke

28

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

ðh‚kËe ðne sŒk …kýe™k

www.krishijagran.com

Ÿ

¼q„¼o {kæÞ{™wt Œk…{k™ yuf‚h¾wt hnu Au

Ÿ

ðkuf¤k yÚkðk ™Ëeyku{kt ðnuŒku …kýe™ku

Ÿ

¼q„¼o s¤ ™k MŒh Ÿ[k ykððkÚke {kuxk ð]ûkku ™ku rðfk‚ Úkþu y™u Œu …Þkoðhý™u ‚wÄkhþu

Ÿ

{kuxk zu{ku {kxu y{wf MÚk¤ku s …‚tË fhe þfkÞ ßÞkhu ¼q„¼o s¤ he[kso „{u Œu MÚk¤u fhe þfkÞ Au

Ÿ

¼q„¼os¤ he[kso Úke s{e™ ™e[u ƒu‚Œe yxfu Au ykÚke ËrhÞkfktXk™k þnuhku „k{zkyku ËrhÞk{kt „hfkð ÚkŒk yxfkðe þfkÞ Au

Ÿ

…kýe™k MŒh ô[k ykððkÚke Œu™u …t… fhðk{kt ð…hkŒe Qòo{kt ½xkzku fhe þfkÞ Au

sÚÚkku ykuAku ÚkðkÚke s{e™™wt Äkuðký yxfþu y™u …wh nku™khŒ™e þfâŒk ykuAe fhe þfkÞ Au Ÿ

{kuxk zu{ku ŒqxðkÚke …qh-nku™khŒ ™e þfâŒkyku hnu Au ßÞkhu f]rºk{ rh[kso Úke …qh™ku sÚÚkku ½xkze þfkÞ Au

Ÿ

rh[kso Úke ¼q„¼o s¤MŒh ô[k ykððkÚke ËrhÞk™e ¾khk‚ yk„¤ ðÄŒe yxfu Au

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

29

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

નાગલી (રાગી) નું વા યમાં મહ વ

નાગલી (રાગી) નું વા યમાં મહ વ અને તેનું મુ યવધન . કે. કંટારીયા, વી. આર. ભીમાણી, આર. એન. વઘાસીયા અને ડો. વી. એમ. ઠુ મર નવસારી કૃિષ યુિનવસ ટી, નવસારી- ૩૯૬૪૫૦ (ગુજરાત)

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

30

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

નાગલી (રાગી) નું વા યમાં મહ વ

હ

કા ધા ય પાકોએ સૌથી જૂ ના અને ણીતા પરંપરાગત ખોરાક તરીકે ચિલત છે . આ પાકોમા િવિવધ ધા ય પાકો જે વા કે બાજરી, જુ વાર, બાવટો,

નાગલીનું વા યમાં મહ વ અને તેમને લગતા ફાયદાઓ

ફો સટેલ બાજરી (કાંગ), િલટલ બાજરી (સામો), કોડો

ફાઇબર જે વા ત વો પુ કળ મા ામાં હોવાથી બાળકો તેમજ માતાઓ માટે અમુ ય છે . વળી તેમાં ફેટ ઓછુ હોવાથી પાચનમાં હલકો છે .

૧. બાવટામાં કે શીયમ, આયન, ોટીન અને

બાજરી (કોદરી), સામો (મોરૈયો) નો સમાવેશ થાય છે . આ ધા ય પાકો શુ ક ઝોનમાં તેમજ સીમાંત ઉ પાદકતા વાળી જમીન માં સારી રીતે ઉછરે છે . હ કા ધા ય પાકો ટૂંકા સીઝન કારણે અન ય છે . ફંગર િમલેટ, રાગી અથવા બાવટો અથવા નાગલી તરીકે ઓળખાઈ છે . તેનું વૈ ાિનક નામ એલુસીન કોરાકાના છે . તે એિશયા તેમજ આ કાના િવિવધ દેશોમાં યાપકપણે ઉગાડવામાં આવતી એક મહ વપૂણ પાક છે . નાગલી મૂળ પમાં ઇથોિપયાના ઉ ચ દેશોમાં જોવા મળે છે , જે ને ભારત દેશમાં કોઈ ચાર હ ર વરસ પહેલાં લા યું હતું. નાગલી ઊચાઈ ધરાવતા દેશોમાં અનુકૂળતા સાધવામાં સમથ વન પિત છે . તે થાિનક ભાષાઓમાં અલગ અલગ નામ ધરાવે છે .

૨. તે ઘઉની જે મ લુટેન ધરાવતુ નથી, માટે લુટેનની એલ થી પીડાતા લોકો બાવતો આરોગી શકે છે . બાવટામાં ી ટોફેન એમીનોએસીડ અને રેસા (ફાઇબર) છે , જે ના કારણે વજનનું િનયં ણ કરે છે . ૩. બાવટો કે શીયમથી ભરપુર હોવાથી હાડકાનો િવકાસ તેમજ હાડકા મજબુત કરે છે , તેથી તે બાળકો તેમજ વૃિ ધ માટે ફાયદા કારક છે . બાવટામાં લેસીથીન, મીથીઓનીન અને ીઓનીન એમીનો એસીડ, જે શરીરમાં વધારાની ચરબી જમા થવા દેતા નથી. આયનથી ભરપુર હોવાના કારણે બાવટો એનેમીયાથી પણ ર ણ આપે છે .

ભારતમાં નાગલી સામા ય રીતે રાગી (ક નડ અને તેલુગુ) મંડુઆ / મંગળ (િહ દી), કો ા (િહમાચલ દેશ), મં ડયા (ઉ ડયા), તૈદાલુ (તેલંગણા દેશમાં), કેઝવારાગુ (તિમલ) અને બાવટો, નાગલી (ગુજરાતમા)ં વગેરે શ દ વારા બોલાવવામાં આવે છે .

૪. રાગી કુપોષણ, ડીજનરે ટવ રોગો અને અકાળે વૃ ધ વ અટકાવવામા મદદ કરી શકે છે . રાગી લડ ેશર,યકૃત િવકાર, અ થમાં અને દય નબળાઇ ધરાવતા યિ તઓ માટે ફાયદાકારક સાિબત થયેલ છે . રાગી અ યંત પૌિ ક અનાજ છે અને સા આરો ય ળવવા માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે .

િહમાલયના ૨,૩૦૦ મીટર સુધીની ચાઈ ધરાવતા દેશોમાં નાગલી ઉગાડવામાં આવે છે . ભારતમાં ઘ , ચોખા, મકાઈ, જુ વાર અને બાજરા પછી હલકા ધા ય પાકોનું ઉ પાદન છ ઠા મે છે . ભારતમાં, રાગીનું મોટે ભાગે કણાટકમાં વધારે વાવેતર થાય છે . અને આં દેશ, તિમલનાડુ, ઓ ડશા, મહારા , ગુજરાત અને ગોવામાં મયા દત હદ સુધી વપરાય છે . ગુજરાત રા યના દિ ણ ભાગમાં ડાંગ, વલસાડ, નવસારી, તાપી તેમ જ સુરત િજ લાના આ દવાસીઓ નાગલીની ખેતી કરી, તેનો ખોરાક તરીકે ઉપયોગ કરે છે . ગુજરાતમાં નાગલી પાકનું કુલ ઉ પાદન ૧૫,૦૧૩ મે ક ટન અને ૧૯,૨૩૫ હે ટર વાવેતર વષ ૨૦૧૫-૧૬ થયું હતું. જે માં ડાંગ લામાં સૌથી વધારે નાગલી પાકનું વાવેતર ૧૪,૩૦૦ હે ટર અને ઉ પાદન ૧૧,૭૫૫ મે ક ટન વષ ૨૦૧૫-૧૬ થાય છે .

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

૫. નાગલીનો વપરાશ કુદરતી રીતે શાંત રહેવામાં મદદ કરે છે . તે ચંતા, ડ ેશન અને અિન ાની િ થિતઓમાં ફાયદાકારક છે . તે migraines માટે પણ ઉપયોગી છે . દૂધ ઉ પાદનની અભાવની િ થિતમાં માતાને દૂધ આપવા માટે ીન રાગીની પણ ભલામણ કરવામાં આવે છે . ૬. રાગીમાં રહેલા ફાયટોકેિમક સ પાચન યાને ધીમી કરવામાં મદદ કરે છે . અને ડાયાિબટીસની િ થિતમાં લોહીના ખાંડના તરને િનયંિ ત કરવામાં મદદ કરે છે . એવું ણવા મ યું છે કે રાગીના આધા રત આહાર ડાયાિબટીસમાં મદદ કરે છે કારણ કે તેમાં ચોખા અને ઘ કરતાં વધુ ફાયબર હોય છે .

31

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

નાગલી (રાગી) નું વા યમાં મહ વ

રાગી, ચોખા અને ઘ જે વા પાકોમાં રહેલા િવિવધ પોષક ત વોના માણ વ ચે તફાવત:પોષક ત વો

ચોખા

ઘ

રાગી

૭.૯

૧૧.૬

૭.૭

૭૬

૭૧

૭૨.૬

૩૬૨

૩૪૬

૩૩૬

૨.૭

૨.૦

૧.૫

૧.૦

૨.૦

૩.૬

૩૩

૩૦

૩૪૫

૦.૨

૨.૫

૩.૯

થાયેમીન (મીલી ામ)

૦.૪૧

૦.૪૧

૦.૪૨

રીબો લેવીન (મીલી ામ)

૦.૦૪

૦.૧૦

૦.૧૯

ોટીન ( ામ) કાબ હાઈ ેટ ( ામ) એન

(કીલોકેલેરી)

લોખંડ (મીલી ામ)

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

32

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

નાગલી (રાગી) નું વા યમાં મહ વ

રાગી જે વા હલકા ધા ય પાકમાં કેિ શયમ, લોખંડ, થાયેમીન, રીબો લેવીન અને રેસાનું માણ ચોખા અને ઘ જે વા ધા ય પાક કરતા વધારે હોઈ છે . તથા ોટીન, કાબ હાઈ ેટ, ફેટ અને એન પણ સારા માણમાં હોઈ છે . જે ની માિહતી ઉપર કો કમાં આપેલી છે .

રાગીનુ મુ યવધન અને િવિવધ બનાવટો:૦

૧. રાગી મા ટ:- ે ાયરમાં ૬૦ સે. તાપમાને સુકવી, તેનો પાવડર બનાવીને રાગી મા ટ બનાવી શકાય છે , જે પોષક ત વોથી ભરપુર અને પાચનમાં સરળ છે . આ રાગી મા ટ નાના બાળકો ને દુધમા તેમજ ગભવતી મિહલાઓને આપી શકાય છે .

હ કા ધા ય પાકોનુ મુ યવધન અને ોસેિસગ વારા પો ટ હાવ ટ લોસીસ અટકાવી શકાય છે , ખેડુતો

૨. રાગીની રાબ:- રાગી ના લોટ ને એક

તેમજ ઉધોગકારકોને આ થક વળતર વધુ મળે છે . જે થી ા ય તરે સામા ક અને આ થક ધોરણો સુધારી શકાય છે . આ ઉપરાંત પેદાશોની ગુણવ ા અને સં હશિ તમાં વધારો થાય છે . પેદાશો વધુ પોષણ મ, વા દ અને

વાસણ મા થોડુ ઘી નાખી ધીમા તાપે શેકી લો. પછી તેમા ગોળ નુ પાણી નાખી રાબ જે ટલી ડાઇ થાય યા સુધી ઉકાળો. ૩. રાગી ની ગોળપાપડી:- રાગી ના લોટ ને એક

આકષક બને છે . આ ઉ યોગ થકી રોજગારની તકો વધે છે તેમજ તેના િનકાસથી િવદેશી હુ ં ડંયામણ પણ કમાઇ શકાય છે . હલકા ધા ય પાકોમાંથી બાવટોના (નાગલી,

ડા વાસણ મા ઘી નાખી ધીમા તાપે શેકી લો. હવે તેમા સેકેલો અને વાટેલો ગુંદર, બદામ ની કતરણ,

રાગી) ઘણા બધા ફાયદા હોવા છતા, તેનો રો જં દા

એલચી પાવડર તથા યફળ પાવડર નાખી બરાબર મી શ કરો. હવે ગેસ પરથી નીચે ઉતારી ગોળ ઉમેરો. મી ણ ગરમ હોવાથી ગોળ ઓગળી જશે. તરત જ થાળી મા ઢાળી, ચોસલા પાડી લો.

વનમાં ખોરક તરીકે ઘણો ઓછો ઉપયોગ થાય છે . તેનુ મુ યવધન અને ોસેિસગ કરી િવવધ વાનગી બનાવી શકાય છે .

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

ડા

34

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

નાગલી (રાગી) નું વા યમાં મહ વ

૪. રાગી અને કેળાની પેનકેક:- ગોળ અને ખાંડ

રાગીમાંથી બનતી અ ય બનાવટો જે વી કે મોટી ડબલ રોટી, પૂરી, બી કીટ, ઢોસા અને અપમા બને છે .

લઇ તેને હુ ંફાળા દુધ મા ઓગાળો. હવે રાગી નો લોટ,

રાગીમાંથી મુ ી બનાવવામાં આવે છે , જે માટે રાગીનો

ઘ નો લોટ અને ચોખાનો લોટ એક સરખા માણ મા લઇ મી સ કરો. તથા કેળા ને છુ ં દી ને રાખો. હવે ગોળ અને ખાંડ ઓગળી ય એટલે તેમા ધીમે ધીમે લોટ નુ િમ ણ ઉમેરો. રેડી શકાય તેવી ડાઇ (pourable consistency) થાય એ માણે ખી તૈયાર કરવુ. હવે ખીરામા કેળાનો છુ ં દો અને એલચી પાવડર નાખી મી સ કરો. તવા ને ગરમ કરી ખીરા ને પાથરો. બ ને બાજુ ઘી નાખી ગુલાબી શેકી લો.

લોટ લઇ પાણીમાં ઉકાળવામાં આવે છે . ઘ ટ થઇ

ઉપરાંત નાગલીમાંથી મ દરા પણ બનાવવામાં આવે છે . ગુજરાત રા યમાં ડાંગ અને વલસાડ િજ લાઓમાં નાગલી ઉગાડતા આ દવાસી ખેડૂતો લોટમાંથી રોટલા બનાવી ખાય છે . આ ઉપરાંત અહ ની મિહલાઓ મંડળી બનાવી ગૃહ-ઉ ોગ તરીકે નાગલીની પાપડી, િબ કીટ વગેરે તૈયાર કરી તેનું વેચાણ કરે છે .

લોટ, ઝીણા સમારેલા ડુંગળી, ટામેટા, મરચા તથા

નાગલીનો પાક તૈયાર થઇ

અને મીઠું નાખી બરાબર મી સ કરો. હવે

કારના કીટકો કે દાંઓ હુ મલા કરતાં જોવા મળતાં

તવા ને ગરમ કરી ખીરા ને પાથરો. બ ને બાજુ ઘી/તેલ નાખી ધીમા તાપે ગુલાબી શેકી લો.

, 2019

ય એટલે તેનો સં હ

બેહદ સુરિ ત હોય છે . નાગલીના દાણા પર કોઇ

તેમા પાણી ઉમેરી સરળ (smooth)ખી તૈયાર કરો.

f] r»k òøkhÛk,

ય છે , તો એને ગોળ આકૃિત કરી ઘી

લગાવીને સાંબાર (સંભાર) સાથે ખાવામાં આવે છે . આ

૫. રાગી ચીલા/પુડા:- એક વાસણમા રાગી નો

ધાણા,

યારે પાણી

નથી. આ ગુણને કારણે િનધન ખેડૂતો માટે નાગલીનો પાક એક ખૂબ જ સારો િવક પ માનવામાં આવે છે .

35

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe

www.krishijagran.com

f…k‚{kt …k™, Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe ™ðe SðkŒku „w

shkŒ hksÞ{kt ykþhu h… ÷k¾ nufxh rðMŒkh{kt f…k‚™wt ðkðuŒh ÚkkÞ Au. ‚k{kLÞ heŒu f…k‚™k …kf{kt 130 fu ŒuÚke ðÄw SðkŒku …kf™e swËe swËe yðMÚkkyu ™wfþk™ fhu Au. Œu …ife „wshkŒ{kt hkßÞ{kt h0 sux÷e SðkŒku f…k‚™k …kf™u ™wfþk™ fhŒe ™kutÄkÞu÷ Au. f…k‚™k …kf{kt þYykŒ™e yðMÚkk ËhBÞk™ {wÏÞíðu [q‚eÞk «fkh™e SðkŒku suðe fu {ku÷ku{þe, ŒzŒzeÞk, ÚkúeÂ, ‚VuË{k¾e, hkŒk [q‚eÞk, f…k‚™k Y…÷k, ÷k÷ fÚkehe y™u {e÷eƒ„ ™ku W…ÿoð skuðk {¤u Au. …kf{kt …k™ ¾kE™u ™wfþk™ fhŒe SðkŒku{kt …k™ ðk¤™khe EÞ¤, ½kuzeÞk EÞ¤ y™u ÷~fhe EÞ¤™ku ‚{kðuþ ÚkkÞ Au.

yk W…hktŒ …kf{kt f¤e, Vw÷ y™u Íetzðk ƒu‚Œe ð¾Œu fkƒhe EÞ¤, ÷e÷e EÞ¤ y™u „w÷kƒe EÞ¤ îkhk ™wfþk™ ÚkkÞ Au. yk W…hktŒ ƒË÷kŒk ðkŒkðhýeÞ …heƒ¤ku Œu{s ¾uŒe …æÄrŒ{kt VuhVkh™k ÷eÄu f…k‚{kt …k™ y™u Vq÷™u ™wfþk™ fhŒk ‚VuË y™u fk¤w [kt[ðw, Vq÷™u ™wfþk™ fhŒk Zk÷eÞk (V÷kðh ƒex÷), Stzðk™wt ‚wtZeÞw y™u V÷e ƒex÷™ku W…ÿð …ý skuðk {¤u Au. yk{ …kf™e swËe swËe yðMÚkkyu f…k‚{kt h0 Úke 70 xfk sux÷wt SðkŒku Ækhk ™wfþk™ ÚkkÞ Au. f] r»k òøkhÛk,

, 2019

36

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe

1. fk¤wt [kt[ðwt (…k™™wt [kt[ðwt) yku¤¾ : …wÏŒ fexf fk¤wt, ™k™e „ku¤ Ëze suðwt y™u Zkr÷Þk «fkh™wt nkuÞ Au. EÞ¤ 6 Úke 7 {e.{e. ÷ktƒe, 2 Úke 3 {e.{e. òze, ‚VuË y™u …ku[k þheh ðk¤e nkuÞ Au. …wÏŒ [kt[ðwt …k™™u ¾kŒk skuE þfkÞ …htŒw Œu™e EÞ¤ku s{e™{kt hnuðk™e xuð ðk¤e nkuÞ Au, ŒuÚke yk SðkŒ™u Aq…ku Ëw~{™ …ý funðk{kt ykðu Au ™wf‚k™ : f…k‚™k …kf{kt yk [kt[ðwt …k™ fkuŒhe™u ™wf‚k™ fhu Au. …wÏŒ ðnu÷e ‚ðkh fu {kuze ‚ktsu ðÄw skuðk {¤u Au. …wÏŒ fexf™u yzfŒk s{e™ …h …ze {he „Þk™ku Zkut„ fhu Au, Œu{s ykswƒksw™k ‚zŒk f[hk{kt ¼hkE hnu Au. EÞ¤ku s{e™{kt ‚zŒk f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

‚uLÿeÞ …ËkÚko y™u {q¤™u ¾kÞ ™wf‚k™ fhu Au, ŒuÚke yk SðkŒ™u Aq…ku Ëw~{™ …ý funðk{kt ykðu Au. su ¾uŒh{kt fk[wt ‚uLÿeÞ ¾kŒh ™k¾u÷wt nkuÞ íÞkt W…ÿð ðÄkhu skuðk {¤u Au. Sð™[¢ : {kËk [kt[ðwt …k™™e xku[™k ¼k„u #zk {qfe …k™™e ƒ™u Äkh™u [efýk …ËkÚkoÚke [kuxkze Ëu Au. #zk ykAk …e¤k, [¤fŒk, ÷tƒ„ku¤ nkuÞ Au. #zk™e yðMÚkk 4-6 rËð‚™e nkuÞ Au. #zk{ktÚke ™ef¤u÷ EÞ¤ku s{e™{kt hne rðfk‚ …k{u Au. …rh…õð EÞ¤ 6 Úke 7 {e.{e. ÷ktƒe, 2 Úke 3 {e.{e. òze, ‚VuË, …ku[e, ¼hkðËkh, ðktfe ð¤u÷e nkuÞ Au. EÞ¤ yðMÚkk 20 Úke 40 rËð‚™e nkuÞ Au. …wÏŒ EÞ¤ s{e™{kt 5

37

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe

Úke 6 ‚u{e Ÿzu fkuþuxk{kt VuhðkÞ Au. fkuþuxk yðMÚkk 2 Úke 5 rËð‚™e nkuÞ Au. …wÏŒ [kt[ðwt 7 {e.{e. ÷ktƒw, 4 {e.{e. òËw, fk¤k ht„™wt, …kA¤™ku ¼k„ Ëze suðku, yk„¤ [kt[ suðwt {w¾kt„ nkuÞ Au. [kt[ðwt 15 Úke 40 rËð‚ Sðu Au. yuf …uZe yuf Úke ƒu {rn™k™e nkuÞ Au. …wÏŒ [kt[ðk rþÞk¤k y™u W™k¤k ËhBÞk™ ‚w»kwó yðMÚkk{kt hnu Au. W…ÿð™ku ‚{Þ : sw÷kE-yku„ü {rn™k{kt, ÷ktƒk ‚{Þ ‚wÄe ðh‚kËe ðkŒkðhý y™u ‚qÞo «fkþ ykuAku hnu, íÞkhu Œu™ku W…ÿð skuðk {¤u Au. fk¤wt [kt[ðwt (…k™™wt [kt[ðwt) ™wt ‚tfr÷Œ ÔÞðMÚkk…™. Ÿ fk[wt ‚uLÿeÞ ¾kŒh ðk…hðwt ™rn, ‚zu÷ „¤ŒeÞwt

¾kŒh ðk…hðwt. Ÿ …wÏŒ [kt[ðk™u {khðk {kxu õðe™k÷Vku‚ 1.5 xfk

¼qfe yÚkðk Vu™ðk÷hux 0.4 xfk ¼qfe «rŒ nuõxh 25 rf„úk «{kýu f…k‚™k …kf …h Aktxðe. yk Ëðk þuZk…k¤k …h …ý Aktxðe. Ÿ ¼qfeY… Ëðk yk SðkŒ ‚k{u ðÄw y‚hfkhf

sýkÞu÷ Au. Œu{ AŒkt «ðkne/ÿkÔÞY… õðe™k÷Vku‚ 20 {e.÷e. Ëðk yÚkðk yu‚eVux 20 Úke 25 „úk{ Ëðk 15 r÷xh …kýe{kt ¼u¤ðe f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

Atxfkð fhðku. Ÿ f…k‚™k Úkz …k‚u õ÷kuhku…kÞheVku‚ 15 r÷xh

…kýe{kt 25 {e.÷e. Ëðk™wt ÿkðý huzðwt, suÚke EÞ¤ku™ku ™kþ ÚkkÞ. Ÿ f…k‚™k ¾uŒh VhŒu ‚kuÞkƒe™, {„ fu yzË™e ƒu

nkh ðkððkÚke yk SðkŒ Œu™u ¾kðk {kxu «Úk{ …‚tË fhŒk, f…k‚™u Œu™k ™wf‚k™Úke {nËytþu ƒ[kðe þfkÞ Au. Ÿ yk SðkŒ™k …wÏŒ™u 'hkuƒh VT÷kÞ' ™k{™e

…hSðe …hSðefhý fhe ™kþ fhu Au. 2. Stzðk™wt ‚wtrZÞw sMy yku¤¾ : yk SðkŒ ©e÷tfk{ktÚke ¼khŒ{kt «ðuþe Au. y÷„ y÷„ 50 Úke …ý ðÄw sux÷k Þs{k™ …kf Ähkðu Au. ‚™u 2000 ™e ‚k÷{kt yk SðkŒ™e yku¤¾ký fhðk{kt ykðe. yk fexf ytËksu 6 Úke 8 {e.{e. sux÷wt ÷ktƒw nkuÞ Au. {kËk fexf ™h fhŒk 1 Úke 2 {e.{e. sux÷wt ðÄw ÷ktƒw nkuÞ Au. …wÏŒ™ku ht„, ¼q¾hkÚke ‚VuË …zŒku y™u {kÚkk™k ¼k„u …e¤ku ht„ skuðk {¤u Au, su™k ÷eÄu yk ‚wtrZÞwt ([kt[ðwt) yLÞ [kt[ðkÚke y÷„ …zu Au. …wÏŒ™e yk„¤™k ¼k„u ‚wtZ suðku ykfkh nkuÞ Au. su þheh™k yzÄk ¼k„ ƒhkƒh nkuÞ Au. þheh™ku …kA¤™ku ¼k„ „ku¤-

38

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

®

lksekuh ds cht yxkvks ekykeky gks tkvks!

Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe

www.krishijagran.com

Ÿ f…k‚™k Úkz …k‚u õ÷kuhku…kÞheVku‚ 10 r÷xh

…kýe{kt 25 {e.÷e. Ëðk™wt ÿkðý huzðwt, suÚke EÞ¤ku™ku ™kþ ÚkkÞ. Ÿ ¼qfeY… Ëðk yk SðkŒ ‚k{u ðÄw y‚hfkhf

sýkÞu÷ Au. Œu{ AŒkt «ðkne/ÿkÔÞY… õðe™k÷Vku‚ 25 R‚e 20 {e.÷e., ze.ze.ðe.…e. 76 R‚e 15 {e.÷e., ELzkufÍkfkƒo 15.8 R‚e 2 Úke 3 {e.÷e., «kuVu™kuVku‚ 50 R‚e 10 Úke 15 {e.÷e., ÚkkÞkuzefkƒo 75 ðu…k 7 „úk{ Ëðk …ife fkuE yuf Ëðk 15 r÷xh …kýe{kt ¼u¤ðe Atxfkð fhðku. Ÿ yk ‚wtrZÞwt skuðk {¤u íÞkhu …Þkoðhý {kxu ‚÷k{Œ

[…xku nkuÞ Au. ™wf‚k™ : …wÏŒ fexf …k™™e ‚…kxe …h ™wf‚k™ fhu Au. sÞkhu EÞ¤ s{e™{kt ™e[u hne™u {q¤ ¾kÞ™u ™wf‚k™ fhu Au. …wÏŒ fexf …k™™e rf™khe …h ™wf‚k™ fhu Au. su {wÏÞíðu ™ðk Akuz …h ™wf‚k™ fhŒk skuðk {¤u Au. Sð™[¢ : …wÏŒ {kËk Úkz™e ƒksw{kt s{e™{kt 600 sux÷k #zk {wfu Au. yuf yXðkrzÞk{kt #zk {ktÚke EÞ¤ ƒ™e òÞ Au. EÞ¤ yðMÚkk 60 Úke 70 rËð‚™e nkuÞ Au y™u íÞkh …Ae EÞ¤ s{e™{kt {kxe™k …ku…zk{kt …kuŒk™ku fkuþuxku ƒ™kðu Au. 10 Úke 12 rËð‚™e ytËh …wÏŒ yðMÚkk …qýo fhu Au. W…ÿð™ku ‚{Þ : nwVk¤k rþÞk¤k{kt yk SðkŒ™ku Äe{ku AŒkt yuf‚h¾ku W…ÿð skuðk {¤u Au.

nkuÞ Œuðe stŒw™kþf Ëðkyku suðe fu çÞwðuheÞk ƒk‚eÞk™k 80 „úk{ «rŒ 15 r÷xh …kýe{kt ¼u¤ðe Atxfkð fhðku.

3. f…k‚™k fwËfwËeÞk (V÷e ƒex÷) yku¤¾ : …wÏŒ fexf ¼q¾hk ht„™k y™u 2.6 {e.{e. ÷ktƒk y™u Œu{™e þheh™e ‚…kxe [¤fŒk ¼q¾hk yÚkðk fk¤k ht„™e nkuÞ Au. EÞ¤ ™k™e y™u ‚VuË …zŒk {u÷k ht„™e nkuÞ Au. yk fexf™k …kA¤™k …„ {kuxk nkuÞ Au, suÚke ‚nus yzfŒk Œu ™k™k ™k™k fwËfk ÷„kðu Au, ŒuÚke Œu™u fwËfwËeÞk Œhefu yku¤¾kÞ Au. ™wf‚k™ : V÷e ƒex÷™ku W…ÿð þkf¼kS, fXku¤ ð„o™k …kfku{kt, Vq÷ …kfku{kt y™u ‚wþku¼eŒ Akuz Œu{s Íkz{kt …ý skuðk {¤u Au. {q¤k, [ku¤e, {fkE, ‚wÞo{w¾e, ƒxkxk, fkuƒe, ®™Ëk{ýku rð„uhu yk

Stzðk™k ‚wtrZÞk™wt ‚tfr÷Œ ÔÞðMÚkk…™. Ÿ fk[wt ‚uLÿeÞ ¾kŒh ðk…hðwt ™rn, ‚zu÷ „¤ŒeÞwt

¾kŒh ðk…hðwt. Ÿ …wÏŒ [kt[ðk™ku W…ÿð ykuAku sýkÞ íÞkhu Œu{™ku

ðeýe™u ™kþ fhðku. Ÿ ÷etƒku¤e™ku ¾ku¤ 500 fe„úk «rŒ nuõxh «{kýu

™k¾ðku. Ÿ …wÏŒ [kt[ðk™u {khðk {kxu õðe™k÷Vku‚ 1.5 xfk

¼qfe yÚkðk Vu™ðk÷hux 0.4 xfk ¼qfe «rŒ nuõxhu 25 rf„úk «{kýu f…k‚™k …kf …h Aktxðe. yk Ëðk þuZk…k¤k …h …ý Aktxðe. f] r»k òøkhÛk,

, 2019

40

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe

www.krishijagran.com

Ÿ ®™Ëk{ý™ku ™kþ fhðku suÚke EÞ¤ku™u ¾kuhkf ™

{¤Œk ðMŒe{kºkk{kt ½xkzku ÚkkÞ Au. þfâ nkuÞ Œku {kuzwt ðkðuŒh fhðwt su™kÚke „h{ ðkŒkðhý Akuz™u …wÏŒ fexf™k ™wf‚k™Úke hûký fhe þfu Au. Ÿ …kf™e VhŒu {q¤k(huzeþ) yÚkðk hkE suðk …kf™wt

ðkðuŒh fhðkÚke yk SðkŒ™k …wÏŒ fexfku Œu …kf ŒhV ykf»kkoÞ ¾kuhkf Œhefu W…Þku„ fhu Au y™u ‚nu÷kÞÚke Œu™wt r™Þtºký fhe þfkÞ Au …heýk{u {wÏÞ …kf{kt Œu{™wt ™wf‚k™ ykuAw skuðk {¤u Au. Ÿ …e¤k [efýk xÙu… (Þu÷ku Mxefe xÙu…) 20 «rŒ

nufxh {wsƒ ÷„kððk. Ÿ «Úk{ ðh‚kË ÚkÞk ƒkË 5 Úke 7 rËð‚ hkºke™k

SðkŒ™k Þs{k™ …kfku Au. …wÏŒ fexf fw{¤k …k™, Vq÷, f¤eyku …h ðÄw skuðk {¤u Au. yk SðkŒ …k™ …h fkýk …kze ™wf‚k™ fhu Au, su™k ÷eÄu …k™ ‚wfkE òÞ Au y™u ¾he …zu Au. Akuz™e ð]ræÄ YtÄkÞ òÞ Au. ™ðk W„u÷k Akuz™k …k™ …h ðÄw ™wf‚k™ skuðk {¤u Au. Vq÷ yðMÚkkyu yk SðkŒ Vq÷™e …ktËzeyku y™u …hk„hs ¾kÞ Au, su™k ÷eÄu Vq÷ ¾he …zu Au. yk SðkŒ™e EÞ¤ku s{e™{kt hnu Au y™u MVwhý ÚkÞu÷k ƒes y™u Akuz™k fw{¤k {w¤ ¾kÞ Au.

‚{Þu {ÞkorËŒ ‚{Þ {kxu «fkþ ®…sh™ku W…Þku„ fhðkÚke swËe swËe SðkŒku™k VwËk Œu{s Zk÷eÞk ykfr»koŒ ÚkR Œu™ku ™kþ ÚkkÞ Au. Ÿ ÷etƒku¤e™k {ets™wt 5 xfk «ðkne r{©ý yÚkðk

÷etƒku¤e™wt Œu÷ (1500 …e.…e.yu{.) 50 {e.÷e./10 ÷exh «{kýu sYheÞkŒ {wsƒ Aktxðwt. Ÿ Œkífkr÷f r™Þtºký {kxu 10 ÷exh …kýe{kt

zkÞõ÷kuhkuðku‚ 15 Úke 20 {e.÷e., fkƒkohe÷ 40 „úk{., «kuVu™kuVku‚ 10 {e.÷e. yÚkðk õðe™k÷Vku‚ 20 {e.÷e., …ife fkuE yuf Ëðk™ku Atxfkð fhðku.

Sð™[¢ : …wÏŒ fexf s{e™{kt Úkz™e ƒksw{kt #zk {wfu Au. #zk yðMÚkk ƒu yXðkrzÞk™e nkuÞ Au. #zk{ktÚke ™ef¤Œe EÞ¤ s{e™{kt Ÿze WŒhe™u fw{¤k {w¤ ¾kðk™wt [k÷w fhu Au. rþÞk¤k{kt sÞkhu Œk…{k™ Xtzw ÚkkÞ Au, íÞkhu Œu™e ‚w»kwó yðMÚkk [k÷w ÚkkÞ Au y™u Vhe W™k¤k{kt Œk…{k™ „h{ ÚkŒk Œu™e ‚w»kwó yðMÚkk{ktÚke ƒnkh ykðu Au. EÞ¤ ‚w»kwó yðMÚkk{ktÚke ƒnkh ykðŒk fkuþuxku ƒ™kðu Au y™u Œu{kÚke …wÏŒ fexf ƒ™e y™u Akuz …h ™wf‚k™ [k÷w fhu Au. yk{ yk¾wt Sð™[¢ 45 Úke 60 rËð‚{kt …qýo fhu Au. W…ÿð™ku ‚{Þ : yk SðkŒ f…k‚™e Vq÷ yðMÚkk sw™ Úke yku„ü {rn™k ËhBÞk™ skuðk {¤u Au. f…k‚™k fwËfwËeÞk (V÷e ƒex÷)™wt ‚tfr÷Œ ÔÞðMÚkk…™. Ÿ ¾uŒh Œu{s ‚uZk …k¤k [kuϾk hk¾ðk Œu{s …kf

…qhku ÚkÞk ƒkË ƒÄk yðþu»kku ðeýe Œu™ku ™kþ fhðku. f] r»k òøkhÛk,

, 2019

41

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

Vq÷ y™u Stzðk™u ™wf‚k™ fhŒe

www.krishijagran.com

…k‚u ƒu fk¤k x…fk y™u Œu ¼k„ …h ‚VuË rf™khe skuðk {¤u Au. …„ …h …e¤e Yðktxe ykðu÷e nkuÞ Au. ™wf‚k™ : …wÏŒ fexf Vq÷ Œu{s ¾e÷Œe f¤e{kt ™wf‚k™ fhŒk skuðk {¤u Au, su™k ÷eÄu Stzðk ƒtÄkŒk ™Úke. yk fexf ‚k{kLÞ heŒu Vq÷™e …hk„hs ¾kÞ™u ™wf‚k™ fhu Au. yk fexf™e EÞ¤ yðMÚkk s{e™{kt hnu Au su s{e™{kt hnu÷ ‚urLÿÞ …ËkÚko …h ™¼u Au. yk SðkŒ f…k‚ W…hktŒ Œwðuh, {„, het„ý, ¼etzk Œu{s „w÷kƒ™k …kf{kt …ý ™wf‚k™ fhu Au. W…ÿð™ku ‚{Þ : f…k‚™k …kf{kt yku„ü‚ÃxuBƒh {rn™k{kt sÞkhu Vq÷ yðMÚkk nkuÞ íÞkhu …wÏŒ fexf™wt ™wf‚k™ skuðk {¤u Au. Vq÷™k Zkt÷eÞk (VT÷kðh ƒex÷)™wt ‚tfr÷Œ ÔÞðMÚkk…™. Ÿ …wÏŒ Zkr÷Þk™ku nkÚkÚke ðeýe™u ™kþ fhðku. Ÿ ‚t…qýo fkunðkÞu÷ Ëuþe ¾kŒh™ku s W…Þku„ fhðku.

4. Vq÷™k Zkt÷eÞk (VT÷kðh ƒex÷) yku¤¾ : yk SðkŒ ¼khŒ{kt ‚ki«Úk{ ðkh 1910{kt {æÞ «Ëuþ™k RLËkuh ¾kŒu skuðk {¤e nŒe. …wÏŒ fexf 7 Úke 15 {e.{e. ÷ktƒk y™u 5 Úke 7 {e.{e. …nku¤k y™u ytzkfkh nkuÞ Au su™k …h ÷k÷ y™u fk¤k r™þk™ ykðu÷k nkuÞ Au. {kÚkk™k ¼k„

Ÿ W…ÿrðŒ rðMŒkh{kt ¼etzk, Œwðuh, {„ suðk …kf™u

yktŒh…kf Œhefu ÷uŒk xk¤ðwt skuEyu Ÿ ðÄw W…ÿð sýkÞ Œku õ÷kuhku…kÞheVku‚ 20 R‚e

20 {e.÷e. yÚkðk {ku™ku¢kuxkuVku‚ 36 yu‚.yu÷ 15 {e.÷e. yÚkðk zkÞõ÷kuhkuðku‚ 76 R‚e 15 {e.÷e. yÚkðk õðe™k÷Vku‚ 25 R‚e 20 {e.÷e. Ëðk «rŒ 15 r÷xh …kýe{kt ¼u¤ðe Atxfkð fhðku.

zku. ze. yu{. suXðk, ©e yu{. yu. fhfh, ©e fu. yu. [wzk‚{k y™u ©e yu. ðe. f[kux sirðf r™Þtºký «Þku„þk¤k, fexfþkMºk rð¼k„, sw™k„Z f]r»k Þwr™ðr‚oxe, sw™k„Z f] r»k òøkhÛk,

, 2019

42

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

ÄkLk{kt ÷køkíkk {wÏÞ fex yLku íkuLkwt Mk{kÄkLk

/kku ÷køkíkk eas yxus okysyLkuizeíkuq[ dhV ÄkLk{kt {wÏÞ fex Lkwt kMk{kÄkLk ,oa mudk lek/kku Mkkih¼ ËkMk RÂLËhk økktÄe f]r»k ÞwrLkðŠMkxe hkÞÃkwh, AíkeMkøkZ, ÃkeLk-492012 R{u÷: sourabhdas15038@gmail.com {kuçkkR÷: 7587133590

,,

ÄkLkLkk Ãkkf{kt hkuøkkuLkku rðMíkkh íkkÃk{kLk yLku yLÞ s¤ðkÞw MktçktrÄík fkhýku Ãkh ykÄkh hnu Au yLku yk MkkÚku MkMÞ-r¢ÞkLku Ãký yMkh fhu Au. ÄkLkLkk {wÏÞ hkuøkkuLku íkuLkk fkhýkuLku ykÄkhu ºký ¼køkku{kt rð¼kSík fhðk{kt ykðu Au:- 1 fðfeÞ hkuøk (Vtøk÷), 2. Sðkýw hkuøk (çkuõxurhÞk), 3 ðkÞhMk hkuøk (ðkÞhMk)

,,

¼k

hík Ëuþ f]r»k «ÄkLk Ëuþ Au. ßÞkt 70 xfk sLkMktÏÞkLke ykSrðfk f]r»k Ãkh ykÄkrhík Au. yne ðhMkkË{kt ½ýe yMk{kLkíkk òuðk {¤u Au yLku {kuxk¼køkLke ¾uíke ðhMkkË ykÄkrhík Au. ¾heV {kuMk{{kt ÄkLkLk ¾uíke {wÏÞíðu nkuÞ Au, suLkk Ãkh ¾uzqíkkuLke ykSrðfkLkku yuf {kuxku ykÄkh hnu÷ku Au.¼khík{kt ÄkLkLke 450 ÷k¾ nuõxh{kt ¾uíke ÚkkÞ Au. íku{k ®Mkr[ík ÄkLkLkwt «{ký Võík 49.60 xfk Au. ¾uzqíkku {kU½k çkes, ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhe ÄkLkLke ¾uíke fhu Au, yk Mktòuøkku{kt ÞkuøÞ Mkt[k÷Lk Lk nkuðkÚke fex yLku f] r»k òøkhÛk,

, 2019

hkuøkkuÚke ½ýw LkwfMkkLk ÚkkÞ Au. {kxu ÞkuøÞ Mk{Þ Ãkh íkuLkwt Mkt[k÷Lk fhe LkwfMkkLkÚke çk[e þfkÞ Au. ÄkLk{kt ÷køkLkkhk {wÏÞ fexfku Ãkh [[ko yLku íkuLkwt Mk{kÄkLk:1. íkýk AuËf fexf:íkýk AuËf fexLke {wÏÞ yku¤¾ íkuLke Ãkkt¾ Ãkh fk¤k xÃkfk ÃkhÚke fhðk{kt ykðu Au yLku íkýk AuËfLkku «fkuÃk sw÷kRÚke LkðuBçkh {rnLkk{kt òuðk {¤u Au. íkýk AuËf fex {æÞ fr÷fkykuLkk ÃkktËzk{kt AuË fhe ytËh

44

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

ÄkLk{kt ÷køkíkk {wÏÞ fex yLku íkuLkwt Mk{kÄkLk

½wMke òÞ Au yLku ytËh s ¼khu LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au. AkuzLke ð]ØeLke yðMÚkk{kt «fkuÃkLku ÷eÄu íkuLke f¤eÞku MkwfkR MkVuË ÚkE òÞ Au yLku Ëkýk çkLkíkk LkÚke:-

MkÕVux Ähkðíkk [qLkk (100 økúk{ 50 økúk{) «íke Lkk¤eLkk ËhÚke 15-20 ÷e.Ãkkýe{kt r{©ýLkku Atxfkð fhku. Akuz hkuÃkýeLkk Mk{Þ AkuzLke WÃkhe ¼køkLkk ÃkktËzkLku Úkkuzk «{ký{kt hkuÃkkR fhku, suÚke $zkLkku Lkkþ ÚkE òÞ Au.

rLkÞtºkýLkk WÃkkÞ:1) hkMkkÞrýf rðrÄ fkuhxÙuÃknkRzÙkuõ÷kuhkRz 50 xfk yu{.yuMk.Ãke 1000 økúk{ «rík nuõxh rnMkkçkÚke Atxfkð fhku.

ÄkLk{kt {wÏÞ fex yLku íkuLkku R÷ks

2) ¼kiríkf rðrÄÚke íkýk AuËfLkk «fkuÃkLku rLkÞtºký fhe þfkÞ Au, su{kt ÷kRx xÙu®Ãkøk ÞtºkLkku WÃkÞkuøk fhe íkýk AuËfLkk «fkuÃkÚke çk[e þfkÞ Au.

2. ÃkktËzk ÷Ãkux fexf:ÃkktËzk ÷Ãkx fex ÄkLkLkk ÃkktËzkLku íkuLke ÷kðkoÚke ÃkktËzkLku ðk¤e ÷u Au yLku íkuLkkÚke AkuzLkwt ¼kusLk çkLkkðu yLku rðfkMk hkufu Au. {kËk fex ÄkLkLkk ÃkktËzkLku rþhkyku

3) ÃkkfLke fkÃkýe s{eLkLke MkÃkkxeÚke fhðe òuEyu yLku XwXkLku yufrºkík fhe Mk¤økkðe Ëuðk òuEyu. ͪf

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

45

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

ÄkLk{kt ÷køkíkk {wÏÞ fex yLku íkuLkwt Mk{kÄkLk

ÃkkMku Mk{qn{kt $zk ykÃku Au. yk $zkÚke A-ykX rËðMk{kt MkqtrzÞku çknkh rLkf¤u Au. íku MkqtrzÞ Ãknu÷k {w÷kÞ{ ÃkktËzkLku ykhkuøku Au yLku çkkË{kt ÷khÚke huþ{e Äkøkk çkLkkðe ÃkktËzkLke rfLkkhÚke ðk¤e Ëu Au íku{ s ytË s ytËh fkuhe ¾kÞ Au. rLkÞtºkýLku ÷økíkk WÃkkÞ:-

rLkÞtºkýLkk WÃkkÞ:1) rLktËýLku rLkÞtrºkík fhðw òuEyu. 2) Akuz hkuÃkýe fhíkk Ãknu÷k AkuzLke WÃkhLkk ¼køk{kt fkÃk-fwÃk fhe Ëuðe òuEyu.

1) zkÞ{uÚkkuyux ËðkLkk yuf r{÷e «rík ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe Atxfkð fhðku.

2) ÃkktËzk ÷Ãkuxe fexLkku «fkuÃk ÷kRx xÙu®Ãkøk Þtºk WÃkÞkuøkÚke Ãký rLkÞtºký fhe þfkÞ Au. 3. øktÄeçkøk fex:-

3) òu ÃkkfLkk 10 xfk fhíkk ðÄkhu LkwfMkkLk ÚkE hÌkwt nkuÞ íkku nkRòufkuMko Lkk{Lke Ëðk 1250 r{÷e «rík nuõxh ËhÚke WÃkÞkuøk fhku.

øktÄeçkøk fexLkku «fkuÃk ÄkLkLke çkkr÷ÞkuLku fkZðkLkk Mk{Þu Ëu¾kÞ Au.ðÞMf ÷Bçkk, Ãkík÷k yLku ÷e÷k ¼qhk htøkLkk fexf nkuÞ Au. yk fexLke yku¤¾ fexÚke ykðíke ËwøkOÄÚke Ãký fhe þfkÞ Au. íkuLke ðÞMf yLku rþþw ËwrÄÞk ËkýkLku [wMkeLku nkLke ÃknkU[kzu Au. suLku ÷eÄu Ëkýk Ãkh ¼qhk htøkLkk Äççkk çkLke òÞ Au.

4. {knw fex:yk fex çku «fkhLkk nkuÞ Au,÷e÷k {knw yLku ¼qhk {knw. ¼qhk ÄkLkLkk Ãkkf {kxu ðÄkhu LkwfMkkLkfkhf yÃkurûkík nhk {knwt.

rLkÞtºkýLkk WÃkkÞ:- ÃkkfLkk hkuÃkýe çkkË rLkÞr{ík rLkhûký fhu Au. r{ÚkkR÷ ÃkuhkrÚkÞkLk Lkk{Lke Ëðk çkòh{kt ÃkkWzh MðYÃk{kt Vkur÷zku÷ Lkk{Úke Mkh¤íkkÚke W÷çÄ Au. íkuLkku WÃkÞkuøk 25 rf÷ku «rík nuõxhÚke Atxfkð fhðku òuEyu.

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

-÷e÷k {knwLke yku¤¾ Mkh¤íkkÚke ÚkE òÞ Au. íkuLkk þheh Ãkh ÷e÷k htøk yLku fk¤k htøkLkk Äççkk nkuÞ

46

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

ÄkLk{kt ÷køkíkk {wÏÞ fex yLku íkuLkwt Mk{kÄkLk

Au. yLku íku AkuzLkku hMk [wMku Au suÚke Akuz Ãke¤ku Ãkze òÞ Au.

rLkÞtºký {kxu WÃkkÞ:1) R{kuõ÷ku«ez 200 yuMk.yu÷Lkk 125 r{÷e «rík nuõxh ËhÚke.

-¼qhk {knw ÄkLkLkk AkuzLke Lke[uLkk ¼køk{kt òuðk {¤u Au. íku nkrLkfkhf nkuÞ Au, yLku AkuzLkk {q¤{kÚke hMk [wMku Au. suÚke Akuz MkwfkR òÞ Au.

2) {kuLkku¢kuxkuVkuMk 1080 Atxfkð fhku.

4. økúkMk nkuÃkh fex:økúkMk nkuÃkhLku rnLËe{kt rnœk fnu Au. íkuLke yku¤¾ 40-50 r{{e ÷ktçke nkuÞ Au. þheh Ãkh fk¤e ºký Äkh Ëu¾kÞ Au. yLku yk fexfkuLkku WÃkÞkuøk ykuøkMxÚke MkÃxuBçkh {rnLkk{kt òuðk {¤u Au. íku ÄkLkLke çkk÷eÞkuLku fkÃke Lkkt¾u Au, suÚke ÄkLk MkwfkR ¾he Ãkzu Au. rLkÞtºkýLkk WÃkkÞ:1) ¾uíkh{kt Ãkkýe ¼hðwt òuEyu,suÚke xez yLku yLÞ stíkwLkk $zk ¾ík{ ÚkE òÞ.

2) {uzLku økk¤ðkLke íku{ s MkVkR fhðkÚke Ãký xeœkLkk $zkLkku Lkkþ Úkíkku LkÚke.

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

47

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

શેરડીના વેધકો અને

શેરડીના વેધકો અને તેનું િનયં ણ ી રાહુ લ કે. પટેલ, ડૉ. એસ. આર. પટેલ અને ી ડી. જે . ભાદાણી કીટકશા િવભાગ, ન. મ. કૃિષ મહાિવ ાલય, નવસારી કૃિષ યુિનવ સટી, નવસારી – ૩૯૬૪૫૦

શે

રડી એ મહ વનો રોકડીયો પાક છે . આ પાક આ થક, સામા ક તેમજ સહકારી વૃિતઓમાં આગવું થાન ધરાવે છે . આપણા દેશમાં ખેતી આધારીત કાપડ ઉ ોગ પછી બી મે ખાંડ ઉ ોગની ગણ ી થાય છે . શેરડીના પાકમાં બસો જે ટલી વાતો ન ધાયેલી છે જે નો ઉપ વ રોપણીથી કાપણી સુધી વ ા ઓછા માણમાં જોવા મળે છે . આ વાતોના ઉપ વને કાબુમાં લેવામાં ન આવે તો શેરડી ઉગાડતા ખેડૂતોને આ થક રીતે ઘ ં નુકશાન થઈ શકે છે .

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

શેરડીના વેધકો સાંઠામાં દાખલ થઈ નુકશાન કરતા હોવાથી છોડ પર છાંટવામાં આવતી જં તુનાશક દવાઓ તેને કાબુમાં લેવા માટે પૂરતી અસરકારક નીવડતી નથી. આ ઉપરાંત શેરડીનો પાક ચો તેમજ વાહી જં તુનાશક દવા છાંટવામાં મુ કેલી પડતી હોવાથી શેરડીની વાતોનું સંકિલત િનયં ણ કરવામાં આવે તે વધુ ઈ છનીય અને પોષણ મ છે . ૧) ટોચ વેધક ઇયળ : પૂણ િવકસીત ઇયળ પીળાશ પડતા સફેદ રંગની ૨૨ થી ૨૫ મી.મી. લાંબી હોય છે . પુ ત કીટક

48

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

શેરડીના વેધકો અને

ઇયળ ૨૦ થી ૨૫ મી.મી. લાંબી હોય છે .પુ ત કટકો કાશ તરફ આકષાય છે . ઇયળ જમીનથી ઉપર નીકલીને પીળામાં દાખલ થઈ ગભ કોરી ખાય છે , જે થી ગાભમારો તૈયાર થાય છે . આ ગાભમારો સહેલાઈથી ખચાઈ જઈ એમાથી દુગધ મારે છે .આ વાતનો ઉપ વ પાકના શ આતના ચાર મહીનામાં જોવા મળે છે . ૩) સાંઠા વેધક : ઇયળ હલકા ભૂરા રંગની તથા એના શરીર ઉપર પ ટીઓ જોવા મળે છે . પૂણ િવકિસત ઇયળ ૨૫ થી ૩૦ મી.મી.લાંબી હોય છે . દાની અ પાંખો હલકા પીળા રંગની હોય છે તથા પ વપાંખો સફેદ રંગની હોય છે . ડામાંથી નીકળેલી ઇયળ ૭ થી ૮ દવસ સુધી રહે છે યારબાદ તે આંતરગાઠમાં કા ં પડી અંદર દાખલ થઈ અંદરનો ભાગ કોરી ખાય છે જે થી “ડેડ હાટ” ઉ પ ન થાય છે . ૪) આંતરગાંઠ વેધક : પૂણ િવકિસત ઇયળ ૩૦ થી ૩૫ મી.મી.લાંબી હોય છે . ડામાથી નીકળતી ઇયળ થમ વલય અથવા તો આવરક પણતલનીઅંદરની બાજુ માં પોચા ભાગને ખાય છે . યારબાદ ઇયળ છોડના ટોચના ભાગમાં દાખલ થઈ કોરણ કરે છે . ઉપ વીત આંતરગાઠોની લંબાઈ અને ડાઈમાં ઘટાડો જોવા મળે છે

સફેદ રંગનું હોય છે , તથા માદા કીટકના ઉદર દેશના છે ડે નારંગી રંગનાવાળનો ગુ છો જોવા મળતો હોય છે . ડામાંથી નીકળેલી ઇયળ પાનની મ યનસમાં કોરાણ કરી સાઠામાં દાખલ થાય છે . સાઠામાં નીચેની ભાગમાં કોરાણ થતાં વલય મેખલા સુકાઈ ય છે . જે ને “ડેડ હાટ" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે .પાકની પાછલી અવ થામાં આ વાતના ઉપ વથી સાઠાંના ભાગમાથી પીળા ટી નીકળે છે જે ને શેરડીના “કુંજડા” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે . ૨) ડૂંખ વેધક ઇયળ : ઇયળ હલકા સફેદ રંગની હોય છે તેના શરીર ઉપર ંબુડીયા રંગની પાંચ પ ટીયો જોવા મળે છે . પૂણ િવકિસત

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

49

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

www.krishijagran.com

શેરડીના વેધકો અને

Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ

૫) મૂળ વેધક : આ વાતની પૂણ િવકિસત ઇયળ ૩૦ મી.મી. લાંબી હોય છે તથા એનું માથું બદામી રંગનું હોય છે . પુ ત કીટક આછા બદામી રંગનું હોય છે . આ કીટકની ઇયલો પાકનો જમીનમાં દટાયેલા ભાગને કોરી ખાય છે . પરંતુ મૂળને કોઈ તનું નુકસાન કરતી નથી, પરંતુ આ વાત નો ઉપ વ મૂળની જ યાએ થતો હોવાથી તેને મૂલવેધક કેહવામાં આવે છે . શેરડીના વેધકોનુ સંકિલત યવ થાપન Ÿ શેરડીના ખેતરમાં પાણી ભરાઈ રહેવુ જોઈએ નહી. Ÿ શેરડીનો એકથી વધુ બડઘા પાક લેવો નહી. Ÿ વાત મુકત િબયારણ પસંદ કરવું. Ÿ શેરડીના ખેતરમાં કાશ પંજર તથા ફેરોમોન ેપ ગોઠવીને વાતની મોજણી કરવી. Ÿ શેરડીના ટોચ વેધક, ડૂંખ વેધક, સાંઠાનો વેધક અને આંતરગાંઠના વેધકના ડાના સમૂહો એકઠા કરી નાશ કરવો અથવા વાંસમાંથી બનાવેલા બુ ટરમાં મૂકવા જે થી ડાના પર વીને બચાવી શકાય. Ÿ આ ઉપરાંત ઉપ વવાળા છોડનો ઈયળ સિહત નાશ કરવો. Ÿ જૈ િવક િનયં ણ યોગશાળા, નવસારી કૃિષ યુિનવિસટી, નવસારી ખાતે વેધકોના ડાના પર વી ાયકો ામાનો હાલ યાપારી ધોરણે ઉછે ર થાય છે . આ ાઈકોકાડમાંથી નીકળતી માદા ભમરી વેધકોના ડાંમાં પોતાનું ડુ મુકી વેધકોના ડાંનો નાશ કરે છે . Ÿ એક ાઈકોકાડના આઠ ભાગ કરી દરેક ભાગને ૧પ×૧પ મીટરના અંતરે પાનની નીચેની બાજુ એ ાયકોકાડનો ભાગ ખુ લો રહે તે રીતે ટેપલ કરવા. Ÿ હેકટર દીઠ ર થી ૩ ાયકોકાડની જ રીયાત રહેશે. Ÿ દર ૧પ દવસના અંતરે ાયકોકાડ છોડતા રહેવું. Ÿ ાયકોકાડને હવાની અવરજવર થઈ શકે તેવી

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

Ÿ

Ÿ

50

વાંસની ટોપલી અથવા અ ય એવા સાધનમાં વહન કરવું. ાયકોકાડ પર દશાવેલ તારીખ સુધીમાં કે તે પહેલા ઉપયોગ કરી પર ઓ છોડી દેવા. ાયકોકાડને સવાર અથવા સાંજના સમયે ખેતરમાં છોડવા. ાયકોકાડને સીધો સૂય કાશ ન લાગે તે રીતે ડા જમીન તરફ રહે તેમ પાન પર ટેપલ કરવા. ાયકો ામા છોડવાના અઠવા ડયા પહેલા અને છોડયાના અઠવા ડયા બાદ ખેતરમાં જં તુનાશક દવાનો ઉપયોગ ટાળવો. રાસાયિણક જં તુનાશક દવાનો ઉપયોગ કરવાની જ રીયાત જણાય તો નીચે દશાવેલ પૈકી કોઈપણ એક જં તુનાશક દવાનો ઉપયોગ કરવો. કાબ ફયુરાન ૩ ટકા દાણાદાર દવા હેકટરે ૩૩ ક. ા. માણે રોપણી બાદ એક મિહને અને યારબાદ પાળા ચઢાવતી વખતે જમીનમાં આપવી. અથવા ફોરેટ ૧૦ ટકા દાણાદાર દવા હેકટરે ૧૦ ક. ા. માણે રોપણી બાદ ૩૦, ૯૦ અને ૧પ૦ દવસે જમીનમાં આપવી. વાહી વ પે છાંટવાની દવાઓ કાબારીલ પ૦ ટકા વેટેબલ પાવડર ૪૦ ામ ને ૧૦ લીટર પાણીમાં ભેળવી રોપણી બાદ જ રીયાત મુજબ છં ટકાવ કરવો.

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

÷k¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u

www.krishijagran.com

÷k¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u ™k{ zku. fu. yu{. fkhuÚkk, ‚n «k½Þk…f y™u …h{kh ÷¾™ yu‚. ƒk„kÞŒ rð¼k„, f]r»k {nkrðãk÷Þ , sw™k„Z f]r»k Þwr™. sw™k„Z . {ku. 9376604157

÷k

¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u ™k{fËk[ ykðwt ™k{ ‚kt¼¤e™u Œ{ku™u y[hs Úkþu fu yk þwt fnuðk {kt„u Au . r{ºkku nwt ƒeswt fE fnuðk {kt„Œku ™Úke. VõŒ Œ{khk ¾uŒkh™k ‚uZk …k¤u ð]ûkku ™wt ðkðuŒh fhe y™u su ykðf ÚkkÞ Œu Œ{khe ÷kzfe Ëefhe™k ™k{u fhðk™e Au. ðÄw rð„Œðkh sýkðwt Œku yk…ýk ‚{ks{kt sÞkhu …wºke™ku sL{ ÚkkÞAu.

íÞkhu yk…ýu Œu™u …wºk sux÷wt {níð yk…Œk ™Úke . yu™u ¼ýkððk {kxu fu ÷ø™ «‚t„u skuÞu Œux÷ku ¾[o fhŒk y[fkÞu Aeyu. yÚkðk swËk swËk ƒk™k ƒŒkðŒk nkuEyu Aeyu fu Akufhe™u ¼ýkððkÚke þwt VkÞËku, yu Œku n{ýkt ‚k‚hu sŒe hnuþu yÚkðk Œu™u fheÞkðkh{kt skuÞu Œux÷wt yk…e þfŒk ™Úke. …htŒw …wºke™k ‚khk f] r»k òøkhÛk,

, 2019

rþûký {kxu, Œu{™k ‚khk «‚t„u …i‚k™u ÷eÄu sku fkuE fk{ yxfŒwt nkuÞ Œku sÞkhu yk…ýk fwxwtƒ{kt ƒuƒe™ku sL{ ÚkkÞ íÞkhu …wºke™k …Ã…k ƒesku fkuÞ r™Þoý ™ ÷u y™u VõŒ …kuŒk™k ¾uŒh™k ‚uZu …k¤u …kuŒk™e ÷kzfe {kxu ð]ûkku™wt ðkðuŒuh fhu Œku su{ su{ Œu{™e …wºke™e W{h ðÄþu Œu{ Íkz™e …ý W{h ðÄŒe sþu yktX Ëþ ð»ko …Ae yk…ýe ÷kzfe™u ƒnkh„k{ ¼ýðk {kuf÷ðk™e nþu íÞkhu Œ{khe …k‚u Ve™k …i‚k ™rn nkuÞ Œku Œ{khk ¾uŒh™k ‚uZu su y„kW …wºke™k sL{ ‚{Þu su ð]ûkku™wt ðkðuŒh fhu÷ nŒwt. Œu™e fk…ýe fhe, ðu[ký fhe yk…ýe …wºke™k rþûký {kxu ƒeò …k‚u nkÚk ÷tƒkððku …zþu ™rn yÚkðk yu™u ¼ýŒk WXkze ÷uðe …zþu ™rn. VheÚke

52

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

÷k¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u

www.krishijagran.com

…ý Œu™wt V¤ yux÷wt ÷k¼ËkÞf Au fu Œu™e fÕ…™k fhðe ¾wƒs {w~fu÷ Au. Œku yíÞkhu ¾uzqŒ¼kEyku [ku{k‚k™e ‚eÍ™ [k÷w Au . ‚uZu …k¤u ð]ûkku™wt ðkðuŒh fhðk™e þÁykŒ fhe ËÞku. yk ð]ûkku suðk fu ‚k„, ‚e‚{, yzwO‚ku, ™e÷„ehe , {÷urþÞ™ ÷e{zku, [tË™ ð„uhu yk W…hktŒ V¤kW ð]ûkku suðk fu yk{¤k, ƒkuh, ‚h„ðku, ¾khuf, hkðýk, ð„uh™k hku…k yíÞkhu Ëhuf Œk÷wfk{kt ykðu÷ st„÷ ¾kŒk™e ™‚ohe{kt rð™k {wÕÞu yÚkðk yufkË ƒu Yr…Þk™k xkuf™ ¼kðu ðu[ký [k÷w Au. yk Œku ðkŒ ÚkE …kuŒk™e ÷kzfe {kxu, …htŒw ¾uzqŒ¼kEyku yk…u …ý ykÚkeof heŒu ‚æÄh Úkðwt nkuÞŒku y™u ykð™kh rËð‚ku{kt ykÚkeof {w~fu÷e™ku ‚k{™ku ™ fhðku nkuÞ Œku Œ{khe …k‚u sux÷e s{e™ Au. Œu™k [kuÚkk ¼k„™e s{e™{kt ykðk ð]ûkku ðkðe òð. su Œ{kuyu ykð™kh …uZe {kxu ƒutf{kt rVf‚ rz…kuÍex {wfu÷ Au Œu{ ‚{sðwt. yk…ý™u ¾ƒh Au fu yk…ýu „{u Œux÷e W…s ykðu÷ nkuÞ ykX Ë‚ ð»ko …Ae sÞkhu Œu™u ‚k‚hu ð¤kððk™ku «‚t„ ykðþu íÞkhu fËk[ Œ{khe …k‚u Œu™k ÷ø™ fhðk™k …i‚k ™rn nkuÞŒku VheÚke Œ{khk ¾uŒh™k ‚uZk …k¤u y„kW ðkðuŒh fhu÷k ð]ûkku™e fk…ýe fhe ðu[ký fhe Œ{khe ÷kzfe™ku ÷ø™™ku yð‚h ‚khe heŒu Wsðe þõ‚ku. sku ykðk ð]ûkku™wt ‚uZu …k¤u ðkðuŒh y„kW ™ fhu÷ nkuÞ Œku Œ{khu r{÷fŒ ðu[ðk™ku yÚkðk ƒeò …k‚uÚke ÔÞksu …i‚k ÷uðk™ku ‚{Þ ykðŒ. ðkŒ ¾wƒs ™k™e Au f] r»k òøkhÛk,

, 2019

53

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

÷k¾uýe ðkz {khe ÷kzfe™u

www.krishijagran.com

Œku …ý ð»ko …qÁt ÚkkÞ Au íÞkhu yk…ýe …k‚u fE ƒ[Œwt ™Úke. …htŒw Œ{™u y„kW ‚{òÔÞk «{kýu Œ{khe s{e™{kt ykðk ð]ûkku ðkðu÷ nþu Œku …kt[ Ë‚ fu …[e‚ ð»ko …Ae yufe ‚kÚku yk ð]ûkku™wt ðu[ký fhe™u Œ{khk ½h™ku fkuE …ý ‚k{krsf «‚t„ Wfu÷e þfþku yÚkðk Œ{khk ƒk¤fku™k rþûký {kxu Œ{khu ƒeò …k‚u nkÚk ÷tƒkðku …zþu ™ne. ð]ûkku rðþu ½ýk ƒÄk „wý „k™ „ðkÞ Au. …htŒw ƒku÷ðkðk¤k yuf …ý Íkz™wt ðkðuŒh fhŒk ™Úke. Œku ykð™kh rËð‚ku{kt Œ{khe …uZe™u ƒ[kððe nþu, …Þkoðhý ™u ‚wÄkhðwt nþu Œku ‚uZu …k¤u yÚkðk yk…™k ¾uŒh{kt ykðk ð]ûkku™wt ðkðuŒh yð~Þ fhsku. fkhýfu ¾uŒh{kt su …kfku™wt yk…ýu ðkðuŒh fheyu Aeyu yu{kt sux÷wt ð¤Œh {¤Œwt ™Úke yu™k fhŒk y™uf „ýwt ð¤Œh yk ð]ûkku™e ¾uŒe yk…uAu. ‚uZu …k¤u ðkðu÷ òtƒwzk(hkðýk) …ý …kt[ ‚kŒ ð»ko …Ae yufkË Íkz …kt[ Ë‚ nòh yk…þu. y™u yk…ý™u ð»kkuo ‚wÄe yuf 𾌙wt ðkðuŒh ykðf yk…þu ‚uZu …k¤u ðkðu÷

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

ð]ûkku Œ{khe …k‚u ™Úke …kýe {kt„Œk fu ™Úke ¾kŒh {kt„Œk, AŒkt …ý xkZku AkÞku yk…uAu . y™u ðÄkhk™k …i‚k …ý yk…uAu. Œku ðÄkhu yk…™u ™ fnuŒk yksÚke s Úkkuzk ½ýk ð]ûkku yk…ýk ¾uŒkh™k ‚uZk …k¤u yÚkðk ¾uŒh{kt …ý ðkðuŒh fhe ykð™kh …uZe {kxu ykÚkeof ¢ktrŒ™kt {tzký fheyu. sku sku yk rð[kh VõŒ rð[kh s ™ hnu yu™ku y{÷ fhþku. Œku s Œu™wt V¤ {¤þu. yk…ýk Äkr{of „útÚkku{kt …ý ð]ûkku™wt ¾wƒs {níð {k™ð òŒ {kxu ðýoðu÷ Au. su yk ~÷kuf …hÚke ‚{S sþku “””: Ëþ fq… ‚{ku ðk…e, Ëþ ðk…e ‚{ku nË , Ëþ nË ‚{ku …wºk, Ë‚ …wºk ‚{ku nw{ “({kíMG…whý, ) yÚkkoŒ “ Ë‚ fwðk ‚{k™ yuf ðkð Au, Ëþ ðkð ‚{k™ yuf Œ¤kð, Ëþ Œ¤kð ‚{k™ yuf …wºk Au, Ë‚ …wºk ‚{k™ yuf ðúwûk” “ ð]ûkku ðkðuŒh™e ðÄw {krnŒe {kxu yð~Þ ‚t…fo fhku zku. fu. yu{. fkhuÚkk, ‚n «k½Þk…f, ƒk„kÞŒ rð¼k„, f]r»k {nkrðãk÷Þ , sw™k„Z f]r»k Þwr™. sw™k„Z . {ku. 9376604157

54

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

-

Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 23 States, 9 Portals – 12 Million combined readership (Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, English (Agriculture World), Tamil, Odia and Malayalam)

Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)

STAFF REQUIRED

FF ED TA IR S U EQ R

krishi jagran

KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Staff Required for all State Capitals

Marketing Team

Marketing Managers (21) General Managers (4)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same eld is must.

Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing. If you think you are the right person.

Journalists (21) Reporters (42)

Editorial Staff

Translators (12) Editorial Staff (12)

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have are to write. Knowledge of different Indian Languages will be an added advantage.

Freelance Journalists: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive.

...... ...... ............ ...... ............ ..... ...... ...... ..... .....

Staff Required Regional Managers and Executives Regional Circulation Manager: (Education – Graduate / Experience – 3-5 years) Applicant must be graduate having an experience of min. 3-5 years in sales of agriculture inputs, seeds, pesticides, fertilizer and agri machinery. Applicant should have a good communication skill and should be friendly with progressive farmers.

Salary is negotiable for enthusiastic candidates who are willing to work.

Regional Circulation Executive (Education – 10th pass / Experience – Not required) Applicant should have a good communication skills and a convincing nature to disseminate the knowledge among farmers. Qualication must be 10th pass. If you are not experienced and willing to work then you are on the right platform.

Come and grab the opportunity and make your dreams come true. Salary is negotiable for enthusiastic candidates who are willing to work.

To Apply -

Email: jobs@krishijagran.com

fÃkkMk{kt fexfkuLkwt rLkÞtºký

www.krishijagran.com

fÃkkMk{kt fexfkuLkwt rLkÞtºký Mkwr{ík MkiLke, LkhuLÿ, hkuníkkMk fw{kh yLku yçkeh zu fex rð¼køk, [kiÄhe [hý ®Mkn, nrhÞkýk f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, rnMkkh, nrhÞkýk, {]Ëk rð¿kkLk yLku f]r»k hMkkÞý rð¿kkLk rð¼køk, [kiÄhe [hý ®Mkn, nrhÞkýk f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, rnMkkh, nrhÞkýk 2

*Email id: narenderhisar@gmail.com

,,

fÃkkMk yuf hkufzeÞku Ãkkf Au. fÃkkMkLku ÔÞðMkkrÞf heíku MkVuË MkkuLkwt Ãký fnuðk{kt ykðu Au. fÃkkMkLkk Akuz çknwðŠ»kÞ, ÍkzeLkw{k ð]ûk suðk Au.suLke ÷tçkkR 2-7 Vwx nkuÞ Au. Vw÷, MkVuË yÚkðk nÕfk Ãke¤k htøkLkk nkuÞ Au. fÃkkMkLkk ÃkkfLkwt MkkÁt WíÃkkËLk {u¤ððk fk¤e {kxeLke ykð~Þfíkk hnu Au. ¼khík{kt økwshkík yLku {nkhk»xÙ çkkË fÃkkMk MkkiÚke ðÄkhu ¾uíke íku÷tøkkLkk{kt ÚkkÞ Au. ¼khík{kt fÃkkMkLke ¾uíke ykþhu ykþhu 5 r{r÷ÞLk ¾uzqíkkuLku «íÞûk yLku Ãkhkuûk heíku ykSrðfk «ËkLk fhu Au. íku{ s 40 Úke 50 ÷k¾ ÷kufku íkuLkk ÔÞkÃkkh yÚkðk «MktMfhý{kt fkÞohík Au.

,,

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

56

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

fÃkkMk{kt fexfkuLkwt rLkÞtºký

www.krishijagran.com

f

ÃkkMkLke ¾uíke ¼khíkLkku MkkiÚke {níðLkku huMkk yLku hkufzeÞk Ãkkf Ãkife yuf Au yLku ËuþLke ykiãkurøkf íkÚkk f]r»k yÚkoÔÞðMÚkk{kt yuf {wÏÞ ¼qr{fk ¼sðu Au. fÃkkMkLke ¾uíke ÷øk¼øk Mk{økú rðï{kt Wøkkzu Au. íkÚkk ðMºk WãkuøkLku ÃkkÞkøkík fk[k {k÷ «ËkLk fhu Au. ¼khík{kt fÃkkMkLke ¾uíke ykþhu 6 r{r÷ÞLk ¾uzqíkkuLku «íÞûk heíku ykSrðfk «ËkLk fhu Au yLku 40 Úke 50 ÷k¾ ÷kuøkku íkuLkku ÔÞkÃkkh yÚkðk «MktMfhý{kt fkÞohík Au. ÔÞkðMkkrÞf heíku fÃkkMkLke ¾uíkeLku MkVuË MkkuLkkLkk MðYÃk{kt òýðk{kt ykðu Au. Ëuþ{kt ÔÞkÃkf Míkh Ãkh fÃkkMk WíÃkkËLkLke ykð~Þfíkk Au. fkhý fu fÃkkMkLkwt {níð yk fkÞkuoÚke ÷økkðe þfkÞ Au, íkuLku fÃkzk çkLku Au. íkuLkwt íku÷ rLkf¤u Au yLku íkuLkk rðLkku÷k ðøkh huþkLkku Ãkþw yknkh{kt ÔÞkÃkf heíku WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. ÷ktçkk huþkðk¤k fÃkkMkLku Mkðkuo¥k{ {kLkðk{kt ykðu Au, suLke ÷tçkkR 5 MkuLxe{exh íkuLku Wå[ fkuxeLke ðMíkwyku{kt Mkk{u÷ ÚkkÞ Au. {æÞ huþkðk¤k fÃkkMk suLke ÷tçkkR 3.5 Úke 5 MkuLxe{exh nkuÞ Au, íkuLku r{r©ík fÃkkMk fhu Au. ºkeò «fkhLkk fÃkkMk LkkLkk huþkðk¤k Au.suLke ÷tçkkR 3.5 MkuLxe{exh nkuÞ Au. fÃkkMkLkwt ðkðuíkhLkku WÃkÞwõík Mk{Þ yur«÷Lkk rîíkeÞ Ãk¾ðkzÚke {uLkk «Úk{ Mkókn MkwÄe Au.

Ãke¤k Ãke¤k Ãkzu Au, V¤Mð\Ãk yk ÃkktËzk rfLkkhkÚke Lke[uLke íkhV {kuze ÷køku Au. rLkÞtºký 1. Ãkh¼ûke fex ¢kRMkkuÃkk 10 nòh «rík rð½kLkk ËhÚke LkkLkk yLku ykð~Þfíkk Ãkzu Au, Ãkh¼ûkeLkk V¤ yðMÚkk{kt ykðu Au,su Vw÷ yðMÚkk{kt ÃkwLk: Ëþkoðu÷ Au. rLkÞtºký 1. fex hkuÄe çkefkLkuhe Lkh{k, {Á rðfkMk, ykh yuMk-875 Wøkkzðk{kt ykðíke òíkku Wøkkzðk{kt ykðu Au.

2. 8 Úke 12 Þ÷ku Mxefe xÙuÃk «rík rð½kLkk ËhÚke Ãkkf{kt fexLkk Mkr¢Þ fk÷{kt ÷økkðu.

3. Ãkh¼ûke fex fkhtRMkkuÃkk 12 nòh «rík rð½kLkk ËhÚke LkkLkk yLku ykð~Þfíkk ÃkzðkÚke Ãkh¼ûkeLku Vw÷ yðMÚkk{kt ÃkwLk: ÃkwLkhkðíkoLk fhku.

fÃkkMkLkk ÃkkfLku yk{ íkku ½ýk Mkkhk fex nkLke ÃknkU[kzu Au. Ãkhtíkw su fex ykŠÚkf ÿrüÚke ðÄkhu {níð Au. íku ytøku rðMík]ík òýfkhe yk «fkhu Au. su{ fu-

4. yrÄf «fkuÃk nkuðk xÙkRòuVkMk 40 E.Mke. 2.50 r{÷e{exh «rík ÷exh yÚkðk Rr{zkõ÷kur«z 17.80 yuMk yu÷, 0.3 r{÷e÷exh «rík ÷exh yÚkðk r{ÚkkR÷ rz{uxkuLk 25 E.Mke. zkRVuLÚkqhkLk 50 zçÕÞw Ãke, 2 økúk{ «rík ÷exh ÃkkýeLkk ËhÚke fkuE yuf fexLkkþe Atxfkð fhku.

1.÷e÷k íkez: ðÞMfku Ãkkík¤k þhehðk¤k ykþhu 1 r{÷e ÷ktçkk Ãke¤k ¼qhk htøkLkk nkuÞ Au, Lkh Ãkt¾neLk su {kËk ÷ktçkk Mk{Þ Mktfhu Ík÷hLkwhk Ãkt¾ðk¤k nkuÞ Au. ÃkktËzkLke Lke[u Mkíkn Ãkh rþhkyku ÃkkMku çkuMke hMk Mkq[e nkLke ÃknkU[u Au, suLkkÚke ÃkktËzkLkk rfLkkhk Ãkh Mkk{kLÞ

3. økw÷kçk Mkwtze- fexLkk ðÞMf øknuhk ¼qhk htøkLkk ykþhu 10 r{{e ÷tçkk nkuÞ Au íkÚkk EÕ÷e yðMÚkk{kt {x{u÷u Ãke¤k htøkLkk nkuÞ Au,su çkkË{kt økw÷kçke htøkLke nkuÞ Au, Ãkqýo rðfrMkík RÕ÷e ykþhu 15 r{÷e ÷ktçke nkuÞ Au. økw÷kçke MkwtzeLkk LkwfMkkLkLke yku¤¾ yÃkuûkkf]ík fXeLk nkuÞ Au, økw÷kçke MkwtzeLku LkwfMkkLkLke yku¤¾ yÃkuûkkf]ík fxeLk nkuÞ Au, fkhý fu Vu÷kÞu÷ ¼køkkuLke f] r»k òøkhÛk,

, 2019

57

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

fÃkkMk{kt fexfkuLkwt rLkÞtºký

www.krishijagran.com

ytËh AqÃkkR yLku «fkþÚke hnuLkkh LkwfMkkLk fhu Au. íku{ Aíkkt òu fr÷Þk Vw÷ yLku xªzkuLku xkfe òuEyu íkku LkkLke yðMÚkkLke ÷xu «kÃÞ ®MkøkkuLkk ¼køkLke WÃkh rnMMkk{kt {¤u Au.

4.{e÷eçkøk- yk fexLkk {w¾ktøk hMk [wMkðk{kt ykðu Au. fex yLkwfq÷ ÃkrhÂMÚkrík{kt ¼qr{Úke rLkf¤e ¾uíkeLke ykswçkkswLkk ®LkËý Ãkh Mkthûký ÷u Au. ¾uíke{kt ðÄkhu «fkuÃk nkuðkÚke òý ÚkkÞ Au. fexLkk rLkBV yÚkðk ¢kð÷Mko yÚkðk ÔÞMf çku ÃkktËzk, zkt¾¤e, f¤eÞku, Vw÷ku, xnrLkÞku yLku xªzkuÚke hMk [qMkku. fexLkk ðÄkhu «fkuÃkÚke ÃkktËzk Ãke¤k ÚkE ¾he Ãkzu Au.íkýk Mkwfðe rMkfwz fhe þfkÞ Au yLku fk¤k ÚkE òÞ Au yLku Vw÷ zkt¾¤e Mkwfðe ¾he òÞ Au.

rLkÞtºký 1. yuðk ík{k{ Vw÷ suLke Ãkt¾zeÞk WÃkhÚke r[Ãkfu÷ nkuÞ íkku íkuLku nkÚkÚke íkkuze íkuLke ytËh WÃk÷çÄ økw÷kçke MkwtrzÞkLku Lkkþ fhe þfkÞAu. yk «r¢Þk Mkókn{kt ykuAk{kt ykuAe yuf ykð~Þf fhku.

rLkÞtºký:

2. 5 Vuhku{kuLk xÙuÃk «rík nuõxh Lkh ÃkíktøkkuLku Lkkþ fhíkk níkw ÷økkÞku.

Ÿ Ãkkf [¢Lku yÃkLkkðe yuf s ¾uíkh{kt Mkíkík

fÃkkMkLkku Ãkkf Lk ÷ku.

ðÄkhu «fkuÃk nkuðk Lke[u r÷r¾ík hMkkÞýku MkkRÃkh{urÚkúLk 10 E.Mke. 1.0 r{÷e ÷exh «rík ÷exh yÚkðk MkkRÃkh{urÚkúLk 25 R.Mke. 0.4 r{÷e÷exh «íke ÷exh ÃkkýeLkku ËhÚke fkuE yuf fexLkkþeLkku Atxfkð fhku.

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

Ÿ {e÷eçkøkLkk R÷ks nuíkw rfzeykuLkwt rLkÞtºký

fhðwt s\he Au. fkhý fu {e÷eçkøk rfzeykuLke MknkÞíkkÚke yuf ¾uíkhÚke çkeò ¾uíkh{kt «ðuþ fhu Au. yk {kxu ¾uíkhLke [khuçkksw yðhkuÄfLkku ½uhku íkiÞkh fhku yLku õÞwLkk÷VkuMk zMxLkku WÃkÞkuøk fhku. rfzeLkk ËhLkku Lkkþ fhku. ¾uíkh{kt yMkhøkúMík ÃkkfkuLkk yðþu»kkuLku yufrºkík fhe Mk¤økkðe Ëku yLku ¾uíkhLke [kh çkksw ®LkËýLkku Lkkþ fhku.

58

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

fÃkkMk{kt fexfkuLkwt rLkÞtºký

www.krishijagran.com

Ÿ -{e÷eçkøk fÃkkMkLke MkktXeÞku{kt hnu Au, {kxu

4.Ãkh¼ûke fex ¢kRMkkuÃkk 12 nòh «rík rð½k ËhÚke Akuzku. ykð~Þfíkk ÃkzðkLke ÂMÚkrík{kt Ãkh¼ûkeLku Vw÷ yðMÚkk{kt ÃkwLk:Akuzku.

íkuLku Vuçkúwykhe fhíkk Ãknu÷k Mk¤økkðe Ëuðk òuEyu, MkktXeÞkuLkku ¾uíkh{kt Zøk÷ku fhðku òuEyu Lknª. ÃkkfLke [kh çkksw çkkshk yLku sðkhLke çku fíkkhku{kt ðkðuíkh fhku, Ãkhtíkw ÃkkfLke ÃkkMku økðkh, ®¼zkLkwt ðkðuíkh Lk fhþku.

5. ðÄkhu «fkuÃkLke ÂMÚkrík{kt Lke[u Ëþkoðu÷ hMkkÞýku {kuLkku¢kuxkuVkuMk 36 yuMk yu÷, 2.0 r{÷e÷exh «rík ÷exh yÚkðk VuLkðu÷hux 20 R.Mke. 1.0 r{÷e÷exh «rík ÷exh Ãkkýe ËhÚke fkuE yuf fexLkkþeLkku Atxfkð fhku.

5. r[íkfçkhe Mkwtze- «khtr¼f heíku íkýk yLku þk¾kLkk çkkfeLkk ¼køk{kt «ðuþ fhe íkuLku ¾kRLku Lkkþ fhu Au, íkuLkkÚke fexøkúrMkík yk ¼køk MkwfkR òÞ Au. ÷xÚke «¼krðík fr¤ÞkuLke Ãkkt¾ze Ãke¤e ÚkE yuf çkeòÚke Ëqh Úkíke sýkÞ Au. suðk Akuzku Ãkh f¤eÞku, Vw÷ yLku ®xzk íkiÞkh ÚkðkLke þ\ykík ÚkkÞ Au íkuLkk Ãkh yk¢{ý fhe òÞ Au.

6. y{urhfLk Mkwtze- fexLkk ðÞMf {æÞ{ ykfkhLkk ¼qhk Ãke¤k htøkLkk nkuÞ Au, RÕ÷e yðMÚkk þYykík{kt ÷e÷k htøkLke nkuÞ Au, Ãkqýo rðfrMkík RÕ÷e 40-45 r{.{e ÷ktçke nkuÞ Au. Akuz{kt MkªøkLkku ¼køk WÃk÷çÄ Lk nkuÞ íÞkhu ÃkktËzkLku ¾ELku yLku økku¤-økku¤ AuË fhe LkwfMkkLk fhu Au. Vw÷ yLku xªzkuLke ytËh LkwfMkkLk fhe Ãkhík Vhe {¤ ÃkËkÚko V¤Lkk ¼køkkuLke çknkh rLkf¤íkk Ëu¾kÞ Au. fexLkk Mkr¢Þ fk¤ Mkk{kLÞ heíku {æÞ ykuøkMxÚke {æÞ ykuõxkuçkh Ãkhtíkw rðþu»k ÃkrhÂMÚkrík{kt fexLkk yk¢{ý ykøk¤ ÃkkA¤ ÚkE þfu Au.

rLkÞtºký 1. Ãkkf{kt fex økúrMkík íkýk yLku þk¾kLkk çkkfeLkk ¼køkkuLku íkkuzeLku íkuLku Mk¤økkhe Lkkþ fhðk òuEyu. 2. 5 Úke 10 Vuhu{kuLk xÙuÃk (®÷øk ykf»kof) «rík nuõxh Lkøk ÃkíktøkkuLkk Ãk¥kk yLku íkuLkku Lkkþ fhðk nuíkw ÷økkðku.

rLkÞtºký Ÿ «fkþ Ãkkþ (÷kRx xÙuÃk) Lkk MkwÞo yMík ÚkÞkLkk

3.ÃkhSðe xÙkRfkuøkúk{k 40 nòh «rík rð½kLkk ËhÚke MkktsLkk Mk{Þ Ãkkf{kt Akuzku. yk «r¢Þk ykuAk{kt ykuAk 3 ð¾ík (7 rËðMkLkk ytíkhu) [ku¬MkÃkýu fhðwt òuEyu. f] r»k òøkhÛk,

, 2019

çku f÷kf çkkË yLku MkwÞkuoËÞLkk çku f÷kf yøkkW Mk¤økkðe Akuz ÃkíktøkkuLku ykfŠ»kík fhe Lkkþ fhe þfu Au.

59

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

fÃkkMk{kt fexfkuLkwt rLkÞtºký

www.krishijagran.com

Ÿ -ÃkhSðe xÙkRfkuøkúk{k 40 Úke 50 nòh «rík

yk ÷x AkuzLkk ÃkktËzk ¾RLku ò÷eLkw{k çkLkkðu Au, íku õÞkhuf õÞkhuf AkuzLkk ÃkktËzk hrník fhe ykÃku Au.

rðÄk ËhÚke Vuhku{kuLk xÙuÃkLke ytËh ð]Ø yLku Ãkkf{kt $zk Ëu¾kÞ ÃkAe s Akuzku.

rLkÞtºký

Ÿ -Ãkh¼ûke ¢kRMkkuÃkk 10 Úke 12 nòh rð½k

Ÿ

ËhÚke Ãkkf{kt ÃkktËzk Ãkh $zk ykÃkðk Akuzku. Ÿ LÞwÂõ÷Þh Ãkkur÷nkRzÙkurMkMk ðkÞhMk

(yuLkÃkeðe) Lkk 0.75 r{÷e ÷exh (yu÷E) «rík ÷exh ÃkkýeLkk ËhÚke Atxfkð fhku. Ÿ

Ÿ «kiZ fex (Ãkíktøkku) Lkk Vuhku{kuLk xÙuÃk Mkíkík Ãkfze

þfkÞ Au, {kxu 10 xÙuÃk «rík nuõxh ËhÚke ¾uíkh{kt ÷økkððwt òuEyu.

÷ªçkzk Þwõík Ëðk (300 ÃkeÃkeyu{) 5.0 r{÷e÷exh «rík ÷exh ÃkkýeLkk ËhÚke Atxfkð fhku.

Ÿ ðÄkhu «fkuÃk ÚkðkLkk Mktòuøkku{kt Lke[u Ëþkoðu÷

hMkkÞýku ÚkkÞkurzfkçko 75 yuMk Ãke, 1.75 økúk{ «rík ÷exh yÚkðk õ÷kuhÃkkRrhVkMk 20 RMke, 5 r{÷e÷exh «rík ÷exh yÚkðk õ÷kuhÃkkRrhVkMk 20 R.Mke. 5 r{÷e÷exh «rík ÷exh yÚkðk õÞwLkk÷VkuMk 25 RMke, 2 r{÷e÷exh «rík ÷exh ÃkkýeLkk ËhÚke yuf fexLkkþeLkku Atxfkð fhku.

Ÿ ðÄkhu «fkuÃk nkuðkÚke rLkBLkr÷r¾ík hMkkÞýku

õÞwLkk÷VkuMk 25 R.Mke., 2.0 r{÷e{exh «rík ÷exh yÚkðk {u÷krÚkÞkuLk 50 R.Mke., 2.0 r{÷e÷exh «rík ÷exh ÃkkýeLkk ËhÚke fkuE yuf fexLkkþe Atxfkð fhku.

7.ík{kfw ÷x- yk ÷x çknw s nkrLkfkhf fex Au.

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

yk fex $zkLkk Mk{qn fu su ÃkktËzkLkk Lke[uðk¤e MkÃkkxe Ãkh nkuÞ Au. íkuLku yufXk fhe Lkkþ fhðk òuEyu. ÷xkuLke nkÚkÚke yufXk fhðk Lkü fhðk òuEyu.

60

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

‚VuË{kt¾e ™wt r™Þtºký

www.krishijagran.com

þuhze™e ‚VuË{kt¾e ™wt r™Þtºký þu

hze yu {níð™ku hkufzeÞku …kf Au. yk …kf ykrÚkof, ‚k{krsf Œu{s ‚nfkhe «ð]r¥kyku{kt yk„ðwt MÚkk™ Ähkðu Au. þuhze™k …kf{kt ƒ‚ku sux÷e SðkŒku ™kutÄkÞu÷e Au su™ku W…ÿð hku…ýe Úke fk…ýe ‚wÄe ð¥kk ykuAk «{ký{kt skuðk {¤u Au. yk SðkŒku™k W…ÿð™u fkƒw{kt ÷uðk{kt ™ ykðu Œku þuhze W„kzŒk ¾uzqŒku™u ykrÚkof heŒu ½ýwt ™wfþk™ ÚkE þfu Au.

Ÿ (y) þuhze™kt …k™ …h ‚VuË{kt¾eÚke ÚkÞu÷wt

™wfþk™ Ÿ (ƒ) ‚VuË{kt¾e™wt …wÏŒ fexf Ÿ (f) ‚VuË{kt¾e™ku ÃÞw…uheÞk

þuhze ™e ‚VuË{kt¾e y÷uÞwhku÷kuƒ‚ ƒuhkuzuL‚e‚ yku¤¾: Ÿ ƒå[k rV¬k…e¤k ht„™kt ÷tƒ„ku¤ ykfkh™k

þuhze™k ðuÄfku ‚ktXk{kt Ëk¾÷ ÚkE ™wfþk™ fhŒk nkuðkÚke Akuz …h Aktxðk{kt ykðŒe stŒw™kþf Ëðkyku Œu™u fkƒw{kt ÷uðk {kxu …qhŒe y‚hfkhf ™eðzŒe ™Úke. yk W…hktŒ þuhze™ku …kf ô[ku Œu{s «ðkne stŒw™kþf Ëðk Aktxðk{kt {w~fu÷e …zŒe nkuðkÚke þuhze™e SðkŒku™wt ‚tfr÷Œ r™Þtºký fhðk{kt ykðu Œu ðÄw RåA™eÞ y™u …ku»kýûk{ Au. f] r»k òøkhÛk,

, 2019

[…xk nkuÞ y™u Œu™e VhŒu {eý suðkt …ËkÚko™e ‚VuË rf™khe skuðk {¤u Au. Ÿ fkuþuxk ÷tƒ „ku¤kfkh, […xk Œu{s VhŒu y™u

W…h™e ƒkswyu {eý ŒktŒýkÚke AðkÞu÷k nkuÞ Au. Ÿ …wÏŒ fexf fË{kt ™k™wt, þheh …e¤k ht„™wt y™u

…t¾ {u÷k ‚VuË ht„™e nkuÞ Au.

62

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

‚VuË{kt¾e ™wt r™Þtºký

www.krishijagran.com

™wfþk™: Ÿ #zk{ktÚke ™ef¤u÷k ƒå[kt þYykŒ{kt …ý …h Vhu

Au …htŒw Úkkuzk ‚{Þ{kt yuf søÞkyu rMÚkh ÚkR …k™ …h yuf søÞkyu [kutxe h‚ [q‚u Au. Ÿ ™wfþk™ …k{u÷ …k™ ƒå[kt ŒÚkk fkuþuxkÚke

AðkÞu÷wt skuðk {¤u Au. Ÿ yk fexf™k þheh{ktÚke {Ä suðku [efýku …ËkÚko

Íhu Au su …k™…h …zŒk Œu™k …h fk¤e Vq„ rðfk‚ …k{u Au. suÚke ðÄw W…ÿððk¤k ¾uŒh{kt þuhze™k …k™ fk¤k …ze „Þu÷k M…ü skuE þfkÞ Au. r™Þtºký ÔÞðMÚkk…™: Ÿ su ¾uŒh{kt …kýe ¼hkE hnuŒwt nkuÞ Œu ¾uŒh

þuhze™e hku…ýe {kxu …‚tË fhðwt ™ne ŒÚkk su ¾uŒh{kt …kýe ¼hkE hnuŒwt nkuÞ íÞkt …kýe™k r™fk÷™e …whŒe ÔÞðMÚkk fhðe. Ÿ ûkkheÞ y™u ¼krM{f s{e™ ‚VuË {k¾e™k ð]ræÄ

y™u rðfk‚ {kxu sðkƒËkh nkuðkÚke ykðe s{e™{kt þuhze™e hku…ýe fhðe ™ne. Ÿ þuhze™ku ƒzT½k …kf ÷uðku ™ne. Ÿ ™kExÙkus™ y™u

VkuMVkuh‚ÞwõŒ ¾kŒhku™ku ¼÷k{ý {wsƒ ‚«{ký‚h s W…Þku„ fhðku.

Ÿ {kËk fexf™u ‚kuÞ suðwt

Ÿ þuhze™e ‚VuË{kt¾e W…h

…kŒ¤wt ytzr™ûku…f nkuÞ Au Œu™k ðzu Œu þuhze™k xku[™k …ý …h nkhƒtÄ {÷kE ht„™kt #zk {wfu Au. su Úkkuzk ‚{Þ …Ae fk¤kþ …zŒku [¤fŒku ht„ Äkhý fhu Au.

‚uhuLSÞ{ …kh‚u‚xku‚{ ™k{™k …h¼ûke Ëkr¤Þk fexfku y‚hfkhf sýkÞk Au. yk …h¼ûke™e EÞ¤ y™u …wÏŒ fexf ‚VuË{kt¾e™e Œ{k{ yðMÚkkyku™wt ¼ûký fhu Au.

Ÿ #zk fË{kt ‚wû{ y™u þtfw ykfkh™k nkuÞ Au.

Ÿ yk W…hktŒ yuLfk‚eoÞk R‚kfe y™u yuLfk‚eoÞk

Sð™¢{:

{u¢kuÃxuhk ™k{™k …hSðe fexfku ‚VuË{k¾e™k fkuþuxkyku™wt …hSðefhý fhŒkt ™kuÄkÞkt Au.

Ÿ #zk yðMÚkk 8-10 rËð‚™e nkuÞ Au. Ÿ ƒå[k yðMÚkk 25 Úke 30 rËð‚™e nkuÞ Au.

[kinký heLfefw{khe ‚e., zkì. yr¼»kuf þwõ÷k y™u zkì. S S hkËrzÞk …eyu[ze (yu„úe÷.yuLxku{ku÷kuS), ‚e™eÞh yufuhku÷kuSMx y™u «kæÞk…f y™u ðzk fexfþkMºkrð¼k„, ™. {. f]r»k {nkrðãk÷Þ, ™. f]. Þw., ™ð‚khe

Ÿ fkuþuxku …k™ …h ƒ™kðu Au. fkuþuxku yðMÚkk 10

Úke 11 rËð‚™e nkuÞ Au. Ÿ …wÏŒ 1 Úke 2 rËð‚ Sðu Au.

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

63

f] r»k òøkhÛk,

, 2019

Publised on 25th & Posted on 27th & 28th at NDPSO in Advance Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893 Postal Reg. No. DL-SW-01/4181/17-19