Krishi Jagran Gujrati Magazine November 2016

ISSN 2455-1082

¾uzqíkkuLkk rníkfkhe,Ëuþ¼h{kt ÃknkU[ y{khe

www.krishijagran.com

xk{uxkLkk Ãkkf{kt Akuz Mkthûký yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík AkuzLkwt Mkthûký: MkkÚku {¤e çk[kðeyu y{qÕÞ ÄhkunhLku ૂ ધ ંુ ઉ પાદન અને ભારત ગાય-ભસના વં ય વની હોિમયોપેથી ારા સારવાર

´ÉºÉÇ 3 +ÅH 11 ™ðuBçkh 2016 `#5qv

+91 9891 405 403

yuÃkku÷ku sÞkt fk{ ykMkkLk íÞkt

{Vík

xkÞh Mkwhûkk rð{ku xku÷-£e V{o xkÞMko 1800 212 7070

çku yuÃkku÷ku xkÞhLke MkkÚku yuf økúes økLk {Vík.

lJØI;}lR

www.krishijagran.com

lJØI;}lR ¼khíkLke yøkúýe Ãkkrhðkrhf {krMkf Mkk{rÞf Gujarati | Year 3 | Issue 11 | November 2016 | Rs. 35/-

MktÃkkËf rLkËuoþf fkÞofkhe MktÃkkËf

íkfLkefe MktÃkkËf {kfuoxªøk nuz rçkÍLkuMk nuz yuMk.yu.Ãke {nk«çktÄf sLk MktÃkfo MknkÞf MktÃkkËf MkkurþÞ÷ {erzÞk nuz ðrhc Ãkºkfkh ðrhc «çktÄf {uLkush

{kfuoxªøk ykrMkMxLx

«çktÄf «Mkkh

ykrMkMxLx {uLkush

yufkWLxLxMk fkLkqLke Mk÷knfkh rMkrLkÞh rzÍkELkh fkÞko÷Þ MknkÞf

04

yu{.Mke. zkur{rLkf þkELke E{kLkwð÷ yu{.S.ðkMkLk zku.fu.xe.[tze hrðLÿ íkuðríkÞk yrsík ðe.ykh zku.çke.Mke.rçkMkðkMk MktsÞ fw{kh su.Mkkçkw Vhnk ¾kLk Áçke siLk yrLkfuík ®Mknk E{hkLk ¾kLk fu.su.MkhLÞk Mkkhk ¾kLk {u½k þ{ko {wfwLËLk LkkÞh yVMkkLkk {r÷f [qtfe ¼qxeÞk ÃkqLk{ rðïf{ko ®hfe ÃkwLzeh MkkurLkÞk {nksLk þuVk÷e {nksLk ÷û{e Ãkktzu nu{k þ{ko rLkþktík xktf hknw÷ ®Mkn yçËw÷ Mk{Ë «þktík þ{ko VhfkLk fwhuþe {kurník ytfq ÞkËð ft[Lk ®Mkn frh~{k ÷unhe «erík [kinký ykÞþk ¾kLk ÃkÃÃkw hkÞ ÃkðLk fw{kh ÃkðLk yksøku LkhuLÿ þuhíkkxu rþðfktík WÃkkæÞkÞ ykh.yuLk.[kiçku f]»ý rçknkhe ysÞfw{kh nh{Lk«eík ®Mkn ftøk rËLkuþ Ë{krÚkÞk WrËík r{¥k÷ fu.çke.ELÿk yu[.yMk{wÆeLk Þkuøku»k fw{kh rð¢{ ®Mkn ËuðuLÿ ®Mkn søkËe»k òLkk hrðLÿ òLkk hkSð

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

f]r»k Mk{k[kh.......08

Ãkþw Mkkhðkh....51

ft…Lke Mk{k[kh.....11

¼rð»ÞV¤.......58

{¸9>>f>í>...........24

¼rð»ÞV¤.......60

hkuøk Mkthûký........26

¾u÷.................62

Akuzt Mkthûký.........30

hksLkerík..........64

ૂ ધ ંુ ઉ પાદન ..........................40

rVÕ{e ËwrLkÞk......66

rLkÞtºký............47

Subscribe

Krishi Jagran Ãkkf WíÃkkËLk.......49

Magazine Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu, Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English

Nishant Taak

9953756433, 9891889588 laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e- lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

dqy ist 68 Ph. : 011-26511845, 26517923 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com

To Join Krishi Jagran Kisan Club

9891405403 Kerala Office Ramachandra Towers, Behind GHSS,Pattom, Thiruvananthapuram - 4

MktÃkkËfeÞ 21 (1996-2016)

ykðfLku çk{ýe fhðk {kxu sYhe Ãkøk÷k

¼

khík Mkhfkh îkhk ¾uzqíkku {kxu hsq fhðk{kt ykðu÷ rðrðÄ ÞkusLkk suðe fu MkkuE÷ nuÕÚk fkzo, Ãkkf rð{k ÞkusLkk, ®Mk[kE ÞkusLkk, fXku¤Lkk ÷½w¥k{ Mk{ÚkoLk {qÕÞ ðøkuhu íku{Lke ykðfLku çk{ýe fhðk{kt MknkÞf íkku Au Ãkhtíkw Ãkqýo MðYÃk{kt íku Mkûk{ LkÚke.ykðfLku çk{ýe fhðk {kxu yLkuf «fkhLkk ÃkkMkk Ãkh rð[kh fhðkLke ykð~Þfíkk Au. yíÞkh MkwÄe ðíko{kLk Mk{Þ{kt òhe yLkuf ÞkusLkkykuLku Ãkqýo MðYÃk{kt s{eLke Míkh Ãkh ÷køkw fhe þfkE LkÚke. yk {kxu ÞwØMíkh Ãkh Mkhfkhe yLku rçkLkMkhfkhe {þeLkheLku fk{ Ãkh ÷økkððkLke sYh Au.

ßÞkt Mkw Ä e {w Ï Þ ÃkkfLke WíÃkkËfíkk ðÄkhðk {kxuLkku «&™ Au íkku Lkðe xufLkku÷kuS, Lkðk Mktfh rçkÞkhý ðøkuhuLke ykð~Þfíkk Ãkh ¼kh ykÃkðkLke sYh Au íkku Lkðe íkfrLkfe, Lkðe Mktfh rçkÞkhý ðøkuhuLke ykð~Þfíkk Ãkh ¼kh ykÃkðku òuEyu. Rðï¼h{kt su yr¼Þktrºkfe íkfrLkfe îkhk rçkÞkhý íkiÞkh fhðk{kt ykðu Au íÞkhu ¼khík{kt yk íkfrLkfe Ãkh fkuE ¾kMk rLkýoÞ ÷E þfkÞku LkÚke, íkuLku ÷eÄu yk ÃkkfkuLke

WíÃkkËfíkk ÍzÃk¼uh ðÄe þfe LkÚke. f]r»k ykøkíkku L ke ÃkzíkhLku Ãký yk íkfLkefe yÃkLkkðeLku ykuAk fhe þfkÞ Au, fkhý fu yk «fkhLkk rçkÞkhýku{kt fexfku íkÚkk hkuøkku Mkk{u ÷zðkLke ûk{íkk nkuðk MkkÚku íku{kt s{eLk, íkkÃk{kLk, ÃkkýeLke rðþ{ ÃkrhÂMÚkrík{kt Ãký Wøkkze þfkÞ Au. ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðk {kxu rðrðÄ f]r»k s¤ðkÞw ûkuºkku{kt y÷øk-y÷øk ÃkkfkuLku Wøkkzðk ÷kEMkLMk ykÃkðw òuEyu yLku íku «{kýu íku ûkuºkku{kt ¾uíke xufLkku÷kuSLku ðÄkhðe òuEyu. ¾uzqíkkuLke ykðfLku çk{ýe fhðk{kt ykiãkurLkfe ÃkkfLku Ãký W¥kusLk ykÃkðwt òuEyu. MkkÚku xufLkku÷kuS yuf{ku Mkíkík rLkfkMk íkf íkÃkkMkíkk hnu íku sYhe Au. f]r»k MkkÚku Mktf¤kÞu÷ yLÞ MknkÞf ykðfLkk Mkú k u í k su ð k fu Ãkþw à kk÷Lk, {íMÞWíÃkkËLk, {þY{ WíÃkkËLk, {hÄk Ãkk÷Lk, Mkwðh WAuh ðøkuhu ÔÞðMkkÞkuLku rLkfkMk ykÄkrhík çkLkkððku òuEyu, suÚke ÷kufkuLku yk «fkhLkk ÔÞðMkkÞkuLku ðÄkhðk {kxu W¥kusLk {¤u. v V[DP;LP0MlDlGS Email: dominic@krishijagran.com

21 Years. 12 Languages. 21 States. 22 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

06

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

Ãkkðh ík{khk nkÚk{kt ! ík{u s Ãkkðh Aku y{khk WíÃkkËLk ÃkkA¤Lke

nkuLzk Ãkkðh «kuzõxTMk ¾kíku y{u yuðwt {kLke Aeyu fu ík{khe EåAkLku ÷eÄu y{u WÃkÂMÚkrík Ähkðe Aeyu. ík{khk SðLkLku þÂõíkþk¤e heíku r¼Òk çkLkkððk ík{khk Mð¡k y{Lku WíÃkkËLkkuLkk rLk{koý {kxu «uhýk ykÃke hÌkk Au... "÷kufkuLku {ËË fheLku WíÃkkËLkku Ãkqýo ÚkkÞ Au".

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

AíkeMkøkZLku {éÞku yuøkúefÕ[h ÷ezhrþÃk ÃkwhMfkh {kA÷e rçks ykÞkík Lknª Ãkhtíkw {wÏÞ rLkfkMkfíkko hkßÞ çkLÞw AíkeMkøkZ

{

kA÷e rçksLke ykÞkík fhíkk hkßÞ AríkMkøkZ nðu ykÞkíkfíkko hkßÞ Lknª Ãkhtíkw rLkfkMkfíkko hkßÞ çkLke hÌkw Au. {kA÷e rçks WíÃkkËLk yLku {kA÷eÃkk÷LkLkk ûkuºk{kt hkßÞyu ½ýe {kuxe WÃk÷ÂçÄ nktMk÷ fhe Au. yk {kxu hkßÞLku Lkðe rËÕne{kt ykÞkursík yuøkúefÕ[h ÷ezhþeÃk{kt MkL{krLkík fhðk{kt ykðu÷.

«Ëu þ Lkk f] r »k «ÄkLk rçkú s {ku n Lk yøkú ð k÷Lku W¥kh«Ëu þ Lkk hkßÞÃkk÷ hk{ LkkEf, nrhÞkýkLkk hkßÞÃkk÷ fókLk®Mkn Mkku÷tfe yLku hkßÞMk¼kLkk WÃkkæÞûk Ãke.su.fwrhÞLk îkhk MktÞwõík MðYÃk{kt yuLkkÞík fhðk{kt ykðu÷. ©e yøkúðk÷u yk «Mktøku sýkÔÞw níkwt fu ÃkwhMfkh ðkMíkð{kt A¥keMkøkZLkk ÷k¾ku ¾uzqíkkuLke {nuLkíkLkwt MkL{kLk Au. íku{ýu sýkÔÞw níkwt fu AíkeMkøkZu {kA÷e rçkÞkhý íku{ýu sýkÔÞw níkwt fu AíkeMkøkZ{kt {íMÞ Ãkk÷LkLkk ûkuºk{kt WíÃkkËLkLkk ûkuºk{kt WÕ÷u¾LkeÞ MkV¤íkk «kó fhe Au yLku nðu íku rçkÞkhýLke ykÞkík fheLku çkeò hkßÞkuLku hkßÞ økXLkLkk Mk{Þu 25 fhkuz {íMÞ rçks WíÃkkËLk fhe 22{kt rçkÞkhýLke rLkfkMk fhu Au. yk ík{k{ çkkçkíkLkku ©uÞ Ãký MÚkkLk Ãkh níkw. íÞkhu íku ðíko{kLk Mk{Þ{kt 149 fhkuz fhíkk ðÄkhu {íMÞ çkes WíÃkkËLk fhe hkßÞ 6 êk ¢{ Ãkh Au. {nuLkíkw {kA÷eÃkk÷f ¾uzqíkkuLku s sðku òuEyu.

E-Lkk{ ytíkøkoík {¤u Au 90 ÷k¾ YrÃkÞk

{t

rzÞkuLke ÂMÚkríkLku ðÄkhu {sçkqík çkLkkððk {kxu Mkhfkh Mkíkík Ãkøk÷k ¼he hne Au. fuLÿeÞ f]r»k yLku ¾uzqík fÕÞký «ÄkLk hkÄk{kunLk ®Mknu sýkÔÞw níkwt fu ËuþLke 271 f]r»k {trzÞku{kt MðAíkk yr¼ÞkLk [÷kððk{kt ykðu. yk WÃkhktík MðåAíkk fkÞo ÞkusLkk íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au, su ytíkøkoík 08

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

yk rLkýoÞ ÷uðk{kt ykðu÷ Au fu E-Lkk{ Mfe{ ytíkøkoík ÔÞÚko ÃkËkÚko ÔÞðMÚkkLke MÚkkÃkLkk {kxu «íÞuf {tzeykuLku 10 ÷k¾ YrÃkÞk WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykðþu. yk MkkÚku f]r»k, Mknfkhe yLku ¾uzqík fÕÞký rð¼køk îkhk ÔÞðMÚkk ^÷uøkrþÃk Mfe{ ykhfuðeðkE ytíkøkoík rðrÄ yuf xfk [ku¬Mk yLku íkh÷ ÔÞÚko ÃkËkÚko ÔÞðMÚkk

¾[o fhðk{kt ykðþu. yk ÞkusLkkÚke {tzeyku{kt ¾uzqíkkuLku MkeÄku VkÞËku {¤þu. yk ÞkusLkk {tze{kt çkkfe hnu÷k þkf¼kS yLku V¤kuLkk yÃkrþükuLku æÞkLk{kt hk¾eLku çkLkkðu÷ Au. yk ÔÞÚko ÃkËkÚkkuoÚke fBÃkkuMx íkiÞkh fhðk{kt ykðþu, su ytíkøkoík 583 {trzÞku{kt ðuMx {uLkus{uLx Ã÷kLx MÚkkrÃkík fhþu.

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

yu{yuMkÃke ËhÚke {økV¤e ¾heËþu Mkhfkh

fu

Lÿ Mkhfkh økw s hkíkÚke LÞw L k¥k{ Mk{Úko L k {q Õ Þ (yu{yuMkÃke) Ãkh {økV¤eLke ¾heËe fhþu. f]r»k {tºkk÷ÞLkk {íku fuLÿ MkhfkhLku hkßÞ íkhVÚke {økV¤e yu{yuMkÃke Ãkh ¾heËe {kxu yuf Ãkºk {éÞku níkku,íÞkkhçkkË fuLÿ Mkhfkhu hkßÞ{kt {økV¤e ¾heËeLke ÞkusLkk çkLkkðe Au.

yuðwt fnuðk{kt ykðu Au fu LkkVuz yLku yuMkyuVyuMke MkkÚku {¤eLku hkßÞ{kt {økV¤eLke yu{yuMkÃke Ãkh ¾heËe fhþu. ¾heV {kfuoxªøk MkeÍLk 2016-17 {kxu {økV¤eLke yu{yuMkÃke YrÃkÞk 4,220 «rík ÂõðLx÷ Au, ßÞkhu WíÃkkËf {trzÞk{kt {økV¤eLke ®f{ík yu{yuMkÃkeÚke Lke[u økÞk Au. nðu òuðkLkwt Au fu Mkhfkh yk Lkerík õÞkt MkwÄe yMkh fhu Au.

½

½ôLkk çkVh Mxkuf{kt ½xkzku fhþu Mkhfkh

ôLke ®f{íkku{kt ykðu÷ íkuS yxfkððk {kxu Mkhfkh ½ôLkk çkVh Mxkuf{kt ½xkzku fhþu. ¾kã yLku økúknf çkkçkíkkuLkk «ÄkLk hk{rð÷kMk ÃkkMkðkLku sýkÔÞw níkwt fu ¾wÕ÷k çkòh{kt ðu[ký ÞkusLkk ytíkøkoík ½ôLkku ÃkwhðXku çkòh{kt ðÄkhðk {kxu fuLÿ Mkhfkh [ku¬Mk çkkçkíkLkk MðYÃk{kt ½WLkk çkVh Mxkuf{kt ½xkzku fhþu.

yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu «{kýeík rnMkkçkÚke 1 yur«÷ 2017 hkus 74.60 ÷k¾ xLk ½ôLkku çkVh Mxkuf nkuðku òuEyu, ßÞkhu fuLÿeÞ Ãkq÷{kt 1 ykuõxkuçkh{kt 216.57 ÷k¾ xLk ½ôLkku Mktøkún WÃk÷çÄ Au. økík ð»ko Ãknu÷e ykuõxkuçkh 2015{kt ½ô 324.50 ÷k¾ xLk ½ôLkku sÚÚkku Au. ¾ktzLke ®f{ík ÂMÚkh çkLke Au yk{ Aíkk fuLÿ Mkhfkh Mkíkík ¾ktzLke ®f{ík Ãkh Lksh hk¾e hne Au.

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

09

f]r»k Mk{k[kh

www.krishijagran.com

«ÄkLk{tºke f]r»k ®Mk[kE ÞkusLkkLkku «Úk{ nóku òhe ¼khíkeLku ykÃÞku níkku. yk {níðfkt û ke ÃkrhÞku s Lkk

«

ÄkLk{tºke f]r»k ®Mk[kE ÞkusLkk ytíkøkoík Ëuþ{kt ®Mk[kE ÃkrhÞkusLkkLku Mk{ÞçkØ haiku Ãkqýo fhðk {kxu fu L ÿeÞ Lkkýkt «ÄkLk yÁý

sux÷eyu LkkçkkzoLkk {kæÞ{Úke «ËkLk fhðk{kt ykðíke hf{Lkku «Úk{ nóku YrÃkÞk 1500 fhkuzLke hf{Lkku [uf fuLÿeÞ s¤ MktþkÄLk «ÄkLk ©e W{k

ytíkøkoík 80 nòh YrÃkÞkLke ÃkzíkhÚke 2019 MkwÄe{kt 99 ÃkrhÞkusLkkykuLku Ãkqýo fhðk{kt ykðþu. yk {kxu yk ð»ko YrÃkÞk 20 nskh fhkuz YrÃkÞkLke hf{ ykÃkðk{kt ykðþu . Mkr{ríkLkk yæÞûk rçkú s {ku n Lk yøkúðk÷u sýkÔÞw níkwt fu yk ÞkusLkkLkk {kæÞ{Úke ykþhu Mkðk çku fhkuz ðÄkhkLke s{eLkLku ®Mk[kELke MkwrðÄk {¤þu. Íku{ýu yk ÃkrhÞku s Lkk{kt 60 xfk ÃkrhÞku s Lkk Ëw»fk¤økúMík rðMíkkhku{kt Au. íku{ýu sýkÔÞw níkwt fu ÞkusLkk ytíkøkoík ÷ktçkk Mk{ÞÚke yÄwhe hnu÷e ÃkrhÞkusLkkykuLku Mk{hÞMkh Ãkqýo fhíkk ykøkk{e ºký ð»ko sux÷ku Mk{Þ ÷køkþu.

Þkirøkf ¾uíkeÚke WíÃkkËLk ðÄþu: hkÄk{kunLk

Ãk

kf WíÃkkËLk ðÄkhðk {kxu Mkhfkh nðu ykæÞkÂí{f çkkçkíkLku Ãký æÞkLk{kt ÷uðk íkiÞkhe fhe hne Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu Mkhfkh Ãkkf WíÃkkËLk ðÄkhðk {kxu ¾uzqíkkuLku «kuíMkkrník fhe hne Au. yk ¢{Lku ykøk¤ ðÄkhíkk Mkhfkh nðu ÃkhtÃkhkøkík f]r»k rðfkMk ÞkusLkk (ÃkefuðeðkE)Lke {ËË ÷uþu.

yk ytøku f]r»k «ÄkLk hkÄk{kunLku ðÄkhðk {kxu Mkhfkh Þkirøkf ¾uíkeLku W¥kusLk ykÃkþu. íku{ýu yu çkkçkík ÄkŠ{f sýkÔÞw níkwt fu Ëuþ{kt f]r»k WíÃkkËLkLku MktMÚkkLk çkúÌkkfw{khe íkhVÚke ykÞkursík yuf fkÞo¢{{kt yk {krníke ykÃke níke. ÃkhtÃkhkøkík sirðf ¾uíke Ãkh ykÞkursík fkÞo¢{Lku MktçkkurÄík fhíkk íku{ýu sýkÔÞw níkwt fu Mkfkhkí{f rð[khkuLkku «kf]ríkf yLku ÃkþwÄLk Ãkh ÔÞkÃkf «{ký{kt yMkh ÚkkÞ Au. fux÷kf ÷kufku rðïkMk fhíkk LkÚke Ãkhtíkw íku{kt ði¿kkrLkf Mkå[kE Au. y{u Þkurøkf ¾uíke {kxu yk rð[khLku Mk{ÚkoLk ykÃke hÌkk Aeyu. hkÄk{kunLk ®Mknu sýkÔÞw níkwt fu «f]rík ykÃkýk {øksLku þÂõíkLku ðkt[u u yLku rð[khkuLke þÂõíkLku f]r»kLkk ûkuºk{kt «¼kðe WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. f]r»k «ÄkLku sýkÔÞw níkwt fu yk Mkt˼o{kt ¼khík yLku rðËuþku{kt MktþkuÄLk fkÞo fhðk{kt ykðe hÌkk Au.

10

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

ુ ભ ચ લાના ને ગ ં અને વાલીયા તા કામા ં દવસની ઉજવણી કરવામા ં આવી

ૃ

િષ િવ ાન ક

ચાસવડ

ે

ારા

વાલીયા તા કુાના ં સાબર યા અને

ને ગ ં તા કુાના ં ચીકલોટા ગામે

ે

દવસની ઉજવણી કરવામા ં આવી હતી બાયફ કવીક ચાસવડ ારા ચા ુ વષૅમા ં આપવામા ં આવલ ે ા િનદશનોમા સોયાબીનની નવી

ત એન આર સી

ૂ તના િનદશનો ખે તોને આપવા

૩૭

આ યા હતા તેમા ં સાબર યા અને ચીકલોટા ગામનો પણ સમાવશ ે થાય ૂ તનો ખે તોને અને

છે . આ નવી

નવી ખેતી પ તી વીશે

ૂ ુ ે વ ુ ખે તો વ ન આ

ે

ણકાર

ુ પહોચે એ માટ ધી

દવસની ઉજવણી કરવામા ં

આવી હતી. આ કાય મમા ં સ ય અને જમીન િવ ાનના િવષય િન ણાત ં લલીતભાઇ પાટ લ નવી

ૂ ારા ખે તોને સોયાબીનની

ત એન આર સી ૩૭ ની ખેતી

પ ધતી વીશે તેમજ રોગ અને

વાત

માટના

તેની

કવા

પગલા

લેવા

િવ તારથી માહ તી આપી, સાથે સાથે

ૂ ખે તોને ખેતર

1 2 3 5 10 15

િનદશનો આ યા

12 24 36 60 120 180

420 840 1260 2100 4200 6300

ૂ ુ તેની વે ાનીકો અને ખે તોએ સાથે ખેતરોની લાકાત લીધી, આ ૂ ત વીશન ે ા ખે તોએ ફ ડબેકમા ં જણા

ુક આ

ત શ ગોની

બેઠક વધાર છે તેથી તે ુ ઉ પાદન પણ વધાર છે , અને તેની રોગ અને

વાત

ૂ જણા િતકારક શ ત વધાર છે એ ુ ખે તોએ

હ .ુ સાથે બાગાયાતના િવષય િન ણાત ં દવે ભાઇ મોદ એ પણ બાગાયતી પાકોની માહ તી આપી હતી અને જણા

ુ ક લોની

ખેતી તેમજ ફળ પાકોમાથ ં ી સા ુ ઉ પાદન કઇ ર તે મળે તેની

ં ારા બહનો હૃ િવ ાનના િવષય િન ણાત

માહ તી આપી હતી .

માટ ચાલતી તાલીમો,

ુ ધમાથ ં ી બનતી બનાવટો, તેમજ

બાળકોમા ં ુ પોષણ માટના િવિવધ પગલા લેવાની સમજણ આપી હતી, િવ તરણ િશ ણના િવષય િન ણાત ં હષદભાઇ વસાવા ારા કવીકમા ં ચાલતી

ુ ાલનન ,રોગ િવિવધ ખેતી પાકોની, પ પ

વાત િનયં ણ અને

હૃ િવ ાનની તાલીમો ,િનદશનો, અને

ૂ િવ તરણ કામગીર વીશે માહ તી આપી અને સવ ખે તભાઇ અને બહનોનો આભાર મા યો.

40 140 260 600 1700 3300

380 700 1000 1500 2500 3000

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

11

ુ

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

ftÃkLkeLkku Ëkðku, ÂMfÃkh ÃkkMkuÚke {¤u ðÄkhu

®Mk

[kE{kt xufLkku÷kuSLku W¥kusLk ykÃkðk {kxu f]r»k ®Mk[kE WíÃkkËLkkuLkwt rLk{koý fhíke yøkúýe ftÃkLke ÂMfÃkh ÃkkEÃMk ytøku Mkki fkuE Ãkrhr[ík Au. ÂMfÃkh ®Mk[kE{kt WÃkÞkuøke çkLkíke ÃkkEÃMkLkwt rLk{koý fhðk WÃkhktík íkuLke ykÞkík Ãký fhu Au. ftÃkLke ®Mk[kE{kt WÃkÞkuøke ÃkkEÃMk MkkÚku Ã÷®çkøk yLku rVxªøk ÃkkEÃMk Ãký çkLkkðu Au. ÂMfÃkhLke rðþu»kíkk yu Au fu íku WíÃkkËLkkuLkwt rLk{koý fhu Au. íku MkkÚku ftÃkLke WíÃkkËLkkuLke økwýð¥kk yLku MktþkuÄLk Ãkh ¾kMk æÞkLk ykÃku Au.

íkksuíkh{kt s yuf f]r»k {u¤k{kt yk ftÃkLkeyu ¼køk ÷eÄku níkku íÞkhu ftÃkLkeLkk «kËurþf «çktÄf ¼sLk ®Mknu sýkÔÞwt níkwt fu ÂMfÃkh Mk{økú æÞkLk ¾uzqíkkuLke Mk{MÞkykuLku Mk{SLku íkuLku Ëqh fhðk Ãkh ykÃke hnu÷ Au, fkhý fu ¾uzqíkku òu økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk Lknª {¤u íkku íku{Lku ðÄkhu {w~fu÷e Ãkzþu. y{u «ÞíLk fhe hÌkk Aeyu fu ¾uzqíkkuLku yuðk WíÃkkËLkku ykÃkðk{kt ykðu su ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe [k÷u yLku ¾uzqíkkuLku ðÄkhu VkÞËku ÚkkÞ. yk «Mktøku ¾uzqíkkuLku WíÃkkËLkLkk rð»kÞ{kt òýfkhe ykÃkðk{kt ykðe níke.

¾uzqíkku {kxu ¾kMk ykEMkhLkk çku MkwÃkh

y

kEMkhLku fkuý òýíkw LkÚke. {sçkqík yLku Ë{Ëkh xÙuõxMkoLke {ËËÚke ÃkkuíkkLke yuf ¾kMk yku¤¾ çkLkkðLkkh ftÃkLkeyu ¾uzqíkkuLke ðå[u ÃkkuíkkLke ¾kMk yku¤¾ çkLkkðe Au. yuf ¼ÔÞ f]r»k fkÞo¢{{kt ykEMkh íkhÚke sLkh÷ {uLkush yrLk÷ rçkËkýe yLku zuÃÞwxe {uLkush {kfuoxªøk «ðeý sux÷eyu ÃkkuíkkLkk Lkðk 12

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

MkwÃkh ykÞMkh 380 ykh ÷kELk yLku ykEMkh 333 MkwÃkh Ã÷Mk hsq fhíkk ¾uzqíkkuLke MkkÚku yk xÙuõxMkoLke rðþu»kíkkLku hsq fhðk{kt ykðe níke. «ðeý sux÷eyu sýkÔÞw níkwt fu ykEMkh 380 ykh ÷kELkLku ykÄwrLkf hkuxkðuxh xufLkef îkhk çkLkkððk{kt ykðu÷ Au, suLkkÚke yk xÙuõxh {w~fu÷ fkÞo{kt Ãký

yMkhfkhf çkLku Au. yk WÃkhktík ykEMkh 333 MkwÃk÷ Ã÷MkLku 6 MkwÃkh MkkÚku hsq fhðk{kt ykðu÷ Au. Ãkkðh{kt Mkw à kh yu x ÷u fu 36 yu[.Ãke. ©uýe, xkÞh{kt MkwÃkh (13 6 çkkE 28)Lkk {kuxk xkÞh, çkúu®føk{kt MkwÃkh (MkwÃkh çkúuõMk), røkÞh{kt MkwÃkh (nuðe zâwxe røkÞh çkkuõMk), çk[ík yLku MxkE÷{kt MkwÃkh (#ÄýLkku ykuAku ðÃkhkþ yLku ykf»kof rzÍkELk){kt WÃk÷çÄ Au. ©e sux÷eyu yk rðþu»k ¾wçkeykuLku ÷eÄu ¾uzqíkkuLku yk xÙuõxh hsq fhðk «Mktøku çkqf fhðk fÌkw níkwt. ykEMkhu ¾u z q í kku L ke ðå[u Ãkku í kkLke ¾kMk yku¤¾ çkLkkðe Au. yk ftÃkLke Ãkh ¾uzqíkkuLkku rðïkMk hsq ÚkÞku Au, suLke {ËËÚke yk ft à kLke Ãkku í kkLkk økúknfkuLkk rðïkMk Ãkh Wíkhe Au yLku íkuLke økwýð¥kkÞwõík WíÃkkËLk hsq fhe hne Au.

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

ÃkþwykuLkwt MðkMÚÞ yu÷uÂBçkf ykÃku MkkÚk

Ãk

þw Ãkk÷fLkkuLku ÃkkuíkkLkk fhíkk ÃkkuíkkLkk ÃkþwykuLkk ykhkuøÞLku ÷E r[tíkk hnuíke nkuÞ Au fkhý fu ÃkþwykuLkk {kæÞ{Úke s íku{Lke ykSrðfk [k÷íke hnu Au. ÃkþwykuLku sku ÞkuøÞ Mk{Þ Ëðk yLkku Ãkkurüf yknkh ykÃkðk{kt ykðu íkku íku{Lkk {kxu MðkMÚÞsLkf hnu Au. ÃkþwÃkk÷fkuLke ík{k{ ÃkhuþkLkeLkwt Mk{kÄkLk hsq fhe hne Au yurþÞkLke yøkúýe Vk{koMÞwxef÷ ftÃkLke yu÷uÂBçkf. Òu yk ftÃkLkeLkk ÃkþwÃkk÷Lk rzrðÍLkLke ðkík fheyu íkku yk Ãkþwyku MkkÚku MktçktrÄík «íÞuf WíÃkkËLk ¾uzqíkkuLku WÃk÷çÄ fhkðu Au. íku{k {wÏÞ WíÃkkËLkku{kt yuMfk÷ økkuÕz, yuÕðkEx-yu{, r{LÚkku÷ çkku÷Mk þfkuoVkuh÷,

ÃkkuhkLk WÃkhktík yLÞ WíÃkkËLkkuLke {kuxe huLs Au. ftÃkLkeLkk hk»xÙeÞ ðu[ký «çktÄf hksuþ fw{kh þ{koyu sýkÔÞw níkwt fu yk ftÃkLke rðï¼h{kt 75 fhíkk ðÄkhu Ëuþku{kt fkÞo fhe hne Au. ftÃkLkeLkku æÞuÞ ÃkkuíkkLkk økúknfkuLku ÞkuøÞ yLku yMkhfkhf WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkððkLkku Au. ©e þ{koyu sýkÔÞw níkwt fu íku{Lke yuf xe{ nt{uþk ¾uzqíkkuLku òøk]ík fhðk fkÞohík Au, su økúk{eý Míkh Ãkh fkÞo fhu Au. ftÃkLke fkurþ»k fhe hne Au fu fkuE Ãký heíku ÃkþwÃkk÷fkuLku Mkkhk WíÃkkËLkku {khVíku ÷k¼ ÃknkU[kzðk{kt ykðu.

MkkuLkkr÷fk ykExeyu÷ îkhk rLkfkMk{kt 70 xfk ð]rØ LkkUÄkE

Ëu

þLke yøkúýe xÙuõxh ftÃkLke MkkuLkk÷efk xÙuõxh Võík «kËurþf çkòh{kt s Lknª Ãkhtíkw yktíkhhk»xÙeÞ çkòh{kt Ãký Mkíkík ð]rØ fhe hne Au. ð»ko 2016{kt ftÃkLkeyu ykuõxkuçkh {rnLkk{kt 70 xfk rLkfkMk ð]rØ LkkUÄkððk MkkÚku 1248 xÙuõxh rLkfkMk fhðk MkkÚku ð»ko 2015{kt ftÃkLkeyu 735 xÙuõxhLke rLkfkMk fhe níke.

MkkuLkkr÷fk ykExeyu÷Lkku rðfkMk Ëh «íÞuf ð»ko ðÄkhu Mkkhku nkuÞ Au. MkkuLkkr÷fkLkk yuõMkÃkxo rzðeÍLku økík Mkkík {rnLkkLke yðÄe{kt ftÃkLkeyu fw÷ 7056 xÙuõxhLke rLkfkMk fhe Au, ßÞkhu økík ð»ko yk yðÄe{kt yk yktfzku 5939 hÌkku Au.

ftÃkLkeyu «ËþoLke ytøku ftÃkLkeLkk «çktÄ rLkËuoþf ËeÃkf r{¥k÷u sýkÔÞw níkwt fu yk 14

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

ð]rØ nktMk÷ fhðk MkkuLkkr÷fk {kxu økðoLke ðkík Au. yk yðrÄ{kt y{u rðïLkk {ku x k¼køkLkk rðfrMkík xÙuõxh çkòhku{kt ÃkkuíkkLke MkV¤ WÃk÷çÄíkk Ähkðe Aeyu. yLkuf Ëuþku{kt f]r»kûkuºk{kt {þeLkefhýLku yÃkLkkððk Mkq[Lk òuðk {¤e hÌkk Au, y{Lku MktÃkqýo rðïkMk Au fu ykøkk{e Mk{Þ{kt rLkfkMk çkòh{kt ðÄkhu íkuS ykðþu. ¼khíkLkk fkuE yLÞ xÙuõxh rLkfkMkfíkko ftÃkLkeLke íkw÷Lkk{kt MkkuLkkr÷fk MkkiÚke ðÄkhu yu [ .Ãke.xÙ u õ xh su ð k fu 110 yu[Ãke yLku 120 yu[Ãke ðirïf økúknfku {kxu hsq fhu Au. y{khe ftÃkLke yÕSrhÞk, LkuÃkk¤ yLku BÞkLk{kh su ð k Ëu þ ku { kt {kfu o x ÷ezhLke MkkÚku ykr£fk{kt Ãký «Úk{ MÚkkLku Au.

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

xTÙuõxhLke hknLku fhu Mkh¤ zÙkEðku÷

ßÞ

khu ðkík ÞkuøÞ økrík yLku [k÷Lke nkuÞ íÞkhu Mkki «Úk{ yuf s rð[kh ykðu Au fu MkkiÚke ©u»X ÕÞwrçkúf fÞw Au, suLkk WÃkÞkuøkÚke sfo-£e xÙkðu®÷øk fhe þfkÞ Au. yk ðkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku s{oLkeLke ftÃkLke zÙkEðku÷u íkksuíkh{kt s nrhÞkýkLkk rnMkkh{kt ykÞkursík f]r»k «ËþoLke yu õ MkÃkku { kt ¼køk ÷eÄku yLku ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLke òýfkhe ykÃke níke. yk ftÃkLke {wÏÞíðu ÕÞwrçkúfux MkkÚku økúeMk WíÃkkËLk íkÚkk íkuLke MkkÚku Mktf¤kÞu÷ yLÞ Mkuðkyku Ëuþku{kt WÃk÷çÄ fhkðe hnu÷ Au. ¼khík{kt ftÃkLkeLkk «kËurþf nuz økwhSík ®Mkn

MkuLkeyu sýkÔÞw níkwt fu yk ftÃkLke ¼khík{kt ÃkkuíkkLke çku {níðLkk {kfuox Ãkh æÞkLk fuLÿeík fhe hne Au, su{kt {wÏÞíðu zÙkEðku÷ LÞw÷kEV xçkkuo yLku zÙkEðku÷ «kE{xuõMk Au. ¼khík{kt yk WíÃkkËLk {rnLÿk, xkVu, yuMfkuxTMko yLku Mðhks suðe ftÃkLkeykuLkk xÙuõxh{kt {wÏÞ Au. ©u MkuLkeyu zÙkEðku÷

LÞw÷kEV {wÏÞíðu ðkrýßÞ ðknLkku yLku «kE{xuõMk ¾uíke{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu÷ xÙuõxMko {kxu WÃkÞkuøke Au. ftÃkLkeLkku ÷ûÞ ¼khíkeÞ ¾uzqíkkuLku yk «fkhLkk WíÃkkËLkku WÃk÷çÄ fhkððkLkku Au, suLkk {khVíku íkuyku xÙuõxhLku ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au.

Mku÷VkuLk {kuxh Mxkxoh

(mADki[l an[ a[s.a[m.a[s.mirft[ mi[Tr cil&/b>F YE jS[. ji[ piN) ai[C& YE jiy ti[ mi[Tr aipi[ aip b>F YE jS[. ji[ mi[Tr ai[vr li[D Yiy ti[ mi[Tr aipi[ aip b>F YE jS[. hiE-vi[ÃT[j an[ li[-vi[ÃT[j Y) mi[Tr n[ s&rxi. ai[Ti[ mi[Dmi> jyir[ pivr fr) aiv[ Ryir[ mi[Tr aip m[L[ cil& YE jS[. yi[³y smy[ aip m[L[ mi[Tr cil& krvi (v(vF TiEmr mi[D rh[li C[. as[.a[m.a[s. Wiri mi[Tr cil& kyi< pC) a[Àp)yr pN ji[E Skiy C[. tmim p\kirni mi[Tr ATiTr tYi mi[Trn[ an&k&L. a[ºD^i[ED a[¼l)k[Sn Wiri (ny>#iN an[ d[Kr[K. Y\) f[z an[ s)>gl f[z miT[ an&k&L. rðíkhfLkwt MkhLkk{wt : {uMkMk ELxuf ykuxku{uþLk çke-32, fuþð Ãkkfo MkkuMkkÞxe, rÃkhk{Lk hkuz, ytf÷uïh, rsÕ÷ku- ¼Y[- 393 001. økwshkík

1/4, ðUøkk{uzw, Ehkuz hkuz, ÃkuÁLËwhkE-638 052. Ehkuz

04294 226300, +91 8122069990

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

15

ft…Lke Mk{k[kh

{sçkqíke MkkÚku MðhksLkwt nkEzÙkur÷f xÙuõxh xÙkÞ÷h

¾u

íke{kt WÃkÞku ø k{kt ykðíkk WÃkfhý Mkkhk nku Þ íkku ¾uzqíkkuLku fkuE s {w~fu÷e Ãkzíke LkÚke fu ÃkAe íku{Lku fkuE ÃkhuþkLkeLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzíkku LkÚke. yu çkkçkík MkíÞ Au fu ¾uzqíkku ¾uíke{kt LkðeLk xufLkku÷kuS yÃkLkkðu Au, Ãkhtíkw íkuLke MkkÚku ykÄwrLkf xufLkefðk¤k f]r»k MkkÄLkkuLkku Ãký WÃkÞkuøk fhu íku ¾qçk s sYhe Au. yk s fkhý Úke Mðhks ykuxku{kuxeÔMk r÷r{xuz ¾uzqíkkuLku ÃkkðhVq÷ yLku yíÞkÄw r Lkf xu f LkefÚke Mkßs nkEzÙ k u r ÷f xufLkefðk¤k xÙuõxh xÙkÞ÷h hsq fhe hnu÷ Au. ftÃkLkeLkk rçkÍLkuMk nuz yÁý yhkuhkyu sýkÔÞwt níkwt fu yuMkyuyu÷ Mðhks çkúkLz Lkk{Úke xúkÞ÷h {kfuox{kt ¾uzqíkku {kxu WÃk÷çÄ Au. MkkiÚke rðþu»k çkkçkík yu Au fu yk xÙkÞ÷hLku ¾kMk heíku rzÍkELk fhðk{kt ykðu÷ Au. yk «Úk{ yuðk xÙkÞ÷h Au, suLke çkúuf xÙuõxhLke çkúuõMk MkkÚku ÷køku Au. yk xÙkÞ÷h ¼khík Mkhfkh îkhk {kLÞíkk «kó Au. ©e yhkuhkyu yLkwhkuÄ íkuLke ¾kMk rzÍkE®Lkøk ¾uzqíkkuLku ¾qçk s ÃkMktË ykðe Au, su 6 {kuz÷{kt WÃk÷çÄ Au. yk ®Mkøk÷ yuõMku÷ Ône÷{kt 10 yLku 12 Vqx{kt WÃk÷çÄ Au yLku zçk÷ yuõMku÷

®Mk[kE ÃkBÃk ûkuºk{kt rf÷kuoMfh Au rðïkMkÃkkºk

Ëu

þLke yøkúýe ftÃkLke rf÷kuoMfh ÃkBÃMk ¾qçk s Ãkrh[eík Lkk{ Au. yk yu ftÃkLke Au suýu ykÍkËe yøkkWÚke Ëuþ{kt ÃkkuíkkLke Mkuðkyku ykÃkðkLke þYykík fhe níke. rf÷kuoMfh yLkuf ûkuºk{kt ÔÞkÃkkh fhe hnu÷ Au, su{kt ®Mk[kE ÃkBÃkÚke ÷E Mkkih Qòo ykÄkrhík WíÃkkËLk çkLkkððk{kt «{w¾ Au. íkksuíkh{kt s rnMkkh{kt yuf f]r»k «ËþoLke{kt ftÃkLkeLkk MknkÞf «çktÄf ykufkh ËuMkkEyu sýkÔÞw níkwt fu yk Mk{Þ ÞkuøÞ íkfLkefLkku WÃkÞkuøk fhðku íku ¾uzqíkku {kxu sYhe Au yLku íku yksu ¾uíke{kt MkkiÚke {kuxe sYrhÞkík çkLke økÞu÷ Au

íku{ýu sýkÔÞw níkwt fu rf÷kuoMfh ÃkBÃMk Ãký ¾uzqíkkuLke sYrhÞkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku íku{Lku ykÄwrLkf íkfLkefÚke Mkßs ®Mk[kE ÃkBÃk WÃk÷çÄ fhkðe hnu÷ 16

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

www.krishijagran.com

MkkÚku 12 Vqx 4 Ôn÷{kt WÃk÷çÄ Au.yk xÙkÞ÷h ºký MkkEzÚke ¤wÕ÷u Au, suLkkÚke Mkk{kLku Wíkkhðk{kt fkuE s {w~fu÷e Ãkzíke LkÚke. 11 xLkÚke 22 xLk MkwÄe ðsLk yk xÙkÞ÷h WXkðe þfu Au,íkuLkku SðLkfk¤ ÷ktçkku Au.

Au.rf÷kuoMfh Ãkkýe ÃktÃkLke MkkÚku ðkÕð, zkEzÙku xçkkoELk yLku {kuçkkE÷ ÃkBÃk fLxÙku÷ Ãký WÃk÷çÄ fhkðe hnu÷ Au. ©e ËuMkkEyu sýkÔÞwt níkw fu yk «ËþoLke{kt ½ýk ¾uzqíkkuLku íku{Lkk WíÃkkËLkkuLkk rð»kÞ{kt skýfkhe {u¤ðu÷ Au..

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

¾uzqíkkuLke ÃkMktËøke fkuMkkðux VŠxMk ýe ftÃkLke f]r»k hMkkÞý f] ftr»kÃkLkeûkuºkLkeMkÕVhyøkúr{ÕMk r÷r{xuzu ¾uzqíkku{kt yuf rðïkMkÃkqýo MÚkkLk nktMk÷ fhu÷ Au. ¼khíkeÞ {q¤Lke yk çknwhk»xÙeÞ ftÃkLke 80 fhíkk ðÄkhu Ëuþ{kt ¾uzqíkkuLke ÃkMktË çkLke [wfe Au. yk ftÃkLke zçÕÞwxeS yLku yuMk.Mke. xufLkef{kt rðï{kt «rMkØ Au. yksu ¼khík ð»ko{kt MkÕVh r{ÕMk rðMík]ík Lkuxðfo MkkÚku fkÞo fhe hnu÷ Au. ftÃkLkeLkk WíÃkkËLkkuLke ðkík fheyu íkku íkuLkk ík{k{ WíÃkkËLkku ÃkÞkoðhý r{ºk Au. íkksuíkh{kt s rnMkkhLke yuf{kºk {kuxe f]r»k «ËþoLke{kt ¼køk ÷uðk ykðu÷ MkÕVh r{ÕMkLkk rMkLkeÞh MkuÕMk yuõÍeõÞwxeð rË÷çkkøk ®Mknu sýkÔÞw níkwt fu zçÕÞwxe.S.Úke çkLku÷ yk yuf{kºk yuðwt WíÃkkË Au, su{kt zçÕÞw.S. MðYÃk{kt 90 xfk MkÕVh Ähkðu Au. íku{ýu sýkÔÞw níkwt fu fkuMkkðuxh VŠxMk yuf{kºk yuðw ¾kíkh Au, sulk WÃkÞkuøk rçkÞkhý MkkÚku íÞkhçkkË Ãký fhe þfkÞ Au. yk WíÃkkËLkLkk WÃkÞkuøk MkkÚku òuzkÞu÷ rðfkMk ÚkkÞ Au yLku Akuz îkhk {kxe{kt Ãký

Ãkku»kf íkíð yðþkur»kík fhe ÷uðk{kt ykðu Au. íkuLkkÚke Akuz {sçkqík yLku nÞkuo ¼Þkuo hnu Au. yux÷w s Lknª íkuLkkÚke ðÄkhu WíÃkkËLk Ãký {¤u Au. yux÷w s Lknª yk WíÃkkËLkLkku WÃkÞkuøk fhðkÚke s{e{{kt MkwÄkhku ÚkkÞ Au. fkuMkkðux VŠxMkLku ík{k{ Ãkkf{kt WÃkÞkuøk fhe

þfkÞ Au. ©e ®Mknu sýkÔÞw níkwt fu yuf s{eLk Ãkku»kf íkíðLkk MðYÃk{kt yk WíÃkkËLk ¾uzqíkkuLke «Úk{ ÃkMktËøke Au. y{u ¾uzqík ¼kEykuLku ð[Lk ykÃke Aeyu fu y{u nt{uþk íku{Lku yk «fkhLkk W¥k{ økwýð¥kkðk¤k WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkðíkk hnuþwt.

økúeÔÍ Ãkkðh ykÄwrLkf Ãkkðh WÃkfhýku{kt ÷kufr«Þ çkúkLz

Au

Õ÷k 50 ð»koÚke Ëuþ{kt ÃkkuíkkLke Mkuðkyku ykÃke hnu÷e yøkúýe ftÃkLke økúeÔMk fkuxLk r÷r{xuz {ku¾hkLkwt MÚkkLk Ähkðu Au. yk ftÃkLke ÃkkuíkkLke ¾kMk yLku ykÄwrLkf WÃkfhýðk¤k Ãkkðh WÃkfhýku {kxu òýeíke Au. íkksuíkh{kt s yuf «ËþoLke{kt ftÃkLke íkhVÚke ¼køk ÷E hnu÷ ftÃkLkeLkk yrÄfkhe MkwrLk÷ MkkÄu sýkÔÞw níkwt fu ftÃkLke Ëuþ{kt ÃkkuíkkLkk økúknfkuLke sYrhÞkíkkuLku Ãkqhe fhe hne Au yLku ðirïf çkòh{kt Ãký ftÃkLke ÃkkuíkkLke yuf ¾kMk yku¤¾ Ähkðu Au. økúeÔMk Ãkkðh çkúkLz Lkk{Lke ftÃkLke ÃkkuíkkLkk Ãkkðh WíÃkkËLk ¼khíkeÞ çkòh{kt økúknfkuLku WÃk÷çÄ fhkðe hnu÷ Au. ftÃkLkeLkwt 18

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

{wÏÞ WíÃkkËLk økúeÔMk Ãkkðh suLkMkux Au, su y÷øk-y÷øk {kuzuÕMk{kt WÃk÷çÄ Au. yk suLkMkux ÔÞkðMkkrÞf WÃkÞkuøk {kxu xfkW Au, su{kt 2.5 fuðeyuÚke 500 fuðeyu MkwÄe suLkMkux WÃk÷çÄ Au. ©e MkktÄLkk {íku y{khk økúknf s y{khku rðïkMk Au, {kxu y{u íku{Lke ykþk Ãkh ¾hk Wíkhðk {kxu «ríkçkØ Aeyu. yk fkhýÚke s y{u økúknfkuLku Mkkhe xufLkku÷kuSÞwõík WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkðe hÌkk Aeyu.

ft…Lke Mk{k[kh

www.krishijagran.com

ÃkþwÃkk÷fkuLke WB{eËku Ãkh ÞkuøÞ Au rðçkuof

Ãk

þwÃkk÷f ¾uzqíkkuLke f{kýeLkku yuf {níðLkku ¼køk Au. ¾uíke yLku ÃkþwÃkk÷Lk {khVíku ¾uzqíkku ÃkkuíkkLke hkusøkkhe [÷kðu Au. íkuyku ÃkþwÃkk÷Lk íkku fhu s Au Ãkhtíkw íku{Lke Mkk{u MkkiÚke {kuxe Mk{MÞk ÃkþwykuLke Ëu¾¼k÷ fhðkLke Au. íkuykuLku Mkíkík zh ÷køku Au fu íkuyku fuðe heíku ÃkþwykuLkk MðkMÚÞLke ÞkuøÞ ò¤ðýe fhe ËwÄ WíÃkkËLk fhe þfu.

f]r»k {u¤k{kt ¼køk ÷uðk {kxu ykðu÷ Ãkþwyku {kxu Ëðk çkLkkðíke rðïLke yøkúýe ftÃkLke rðçkuofLkk ðrhc ÔÞðMkkÞ yrÄfkhe ÃkðLk fw{kh økwókyu sýkÔÞw níkwt fu rðçkuof ÃkþwÃkk÷LkLkk ûkuºk{kt 24 fhíkk ðÄkhu Ëuþku{kt ÃkkuíkkLke Mkuðkyku ykÃke hnu÷ Au. ¼khíkeÞ ÃkþwÃkk÷fkuLku ftÃkLke íku{Lke sYrhÞkík «{kýu WíÃkkËLk WÃk÷çÄ fhkðe hnu÷ Au. Ãkþwyku{kt Mkk{kLÞ heíku rðrðÄ «fkhLke rçk{kheyku òuðk {¤u Au, íku{k fuÂÕMkÞ{Lke Ãký yAík òuðk ¤u Au. su ftÃkLkeLkk rðrðÄ WíÃkkËLkku {khVíku sYrhÞkíkkuLku Ãkqýo fhðk{kt ykðu Au. {kA÷eÃkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, {hÄkÃkk÷Lk ðøkuhu {kxu sYhe ík{k{ Ëðkyku yLku sYhe WíÃkkËLkku rðçkuof WÃk÷çÄ fhkðe hnu÷ Au., ©e økwókyu sýkÔÞw níkwt fu rLk»ýkíkkuLke xe{ nt{uþk økk{zkyku{kt ¾uzqíkkuLku yk ûkuºk{kt MktçktrÄík {krníke ykÃke hne Au. Mk{Þktíkhu ¾uzqíkku yLku ÃkþwÃkk÷fkuyu fÞk Ãkøk÷k ¼hðk òuEyu íku ytøku íku{Lku òøk]ík fheLku ykð~Þf òýfkhe ykÃkðe òuEyu. rðçkuof yk ÷ûÞ ÷ELku [k÷e hnu÷ Au fu ¾uzqíkku ÃkþwÃkk÷Lk{kt ðÄkhu ÷k¼ ÷E þfu yLku ðÄkhu ûkuºk{kt yÃkLkkððk{kt ykðíke ykÄwrLkf xufrLkfLkk rð»kÞ{kt òøk]ík hnu.

«&™ y{khk sðkçk ík{khk, yÃkkðe þfu Au ½ýkçkÄk ELkk{ku Mkku{kýe MkezTMk «&™ku¥khe Mkk{kLÞ ¿kkLk yLku f]r»k òøkhý Ãkh ykÄkrhík «&™ 1.Shk{kt MkwøktÄ fkuLku ÷eÄu ykðu Au ?

1.õÞwr{Lkku÷ 2.ykur÷ÞkuhursLk 2. s{eLk{kt ¼usLkwt «{ký fkuLkk îkhk {kÃkðk{kt ykðu Au ?

1. nkEøkúku{exhÚke 2.Ãkkuxku{exhÚke 3. yV÷kxkuÂõMkLk Lkk{Lkk hMkkÞý fÞk «fkhLkk Ãkkf{kt nkuÞ A u?

1.hsfku 2k.{økV¤e

3. yurÚkLkku÷

4.fuÃMkerMkf yurMkz

3k.xuÂLþÞku{exhÚke

4.huLk økusÚke

3k.çkkshe

4.{fkE

Mkq[Lkk: ðkt[fku ÃkkuíkkLkk sðkçk 15 rËðMkLke ytËh E-mail:ruby@krishijagran.com {kuf÷e þfu Au. 9999142633 whatsapp yÚkðk SMS fhe þfu Au. Mkk[k sðkçk {kuf÷Lkkh «Úk{ ºký ¾uzqík¼kEykuLku ¢{þ: 3,2 yLku 1 nòh MkwÄeLkk nkErçkúz rçkÞkhý ELkk{ MðYÃk{kt Mkku{kýe MkezTMk íkhVÚke ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku ykøkk{e ytf{kt íku{Lkk Lkk{ Ãký «fkrþík fhðk{kt ykðþu. ¾uzqík¼kE sðkçkLke MkkÚku ÃkkuíkkLkwt Lkk{, MkhLkk{w yLku {kuçkkE÷ Lktçkh [ku¬Mk ÷¾eLku {kuf÷ðk. sðkçk {kuf÷Lkkh{kt f]r»k rðãkÚkeo yLku {rn÷k ¾uzqíkku Ãký ¼køk ÷E þfu Au.

20

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

yMk÷e VxeoMkLke yku¤¾, heÃk Ãk¥keLkwt rLkþkLk

fkuMkkðux

VxeoMk Võík xeoMk s ðux V Mk÷e k k M u k f %y 90 ¾kíkh Au MkÕVh

Võík : 3-6 rf÷ku/yufh Mkkhe økwýð¥kk, ðÄkhu WÃks yLku ðÄkhu ykðf {u¤ðku

yksu s VxeoMk ¾kíkh ÷kðku MkÕVh r{ÕMk r÷r{xuz, {wtçkE

ft…Lke Mk{k[kh

MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷ çkLÞw xÙuõxh ykuV Þh 2017

rð

ïLke yøkúýe xÙuõxh ftÃkLke MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷ yktíkhhk»xÙeÞ çkòhLke MkkÚku ¼khík{kt Ãký ÃkkuíkkLke yku¤¾ çkLkkðe [wfe Au. yk ftÃkLke ÃkkuíkkLke {sçkqíke yLku økwýð¥kkÞwõík xÙuõxh {kxu òýeíke Au. íkksuíkh{kt s ftÃkLkeyu Exk÷eLkk çkku÷kuøLkk{kt EykEyu{yu 2016{kt ¼køk ÷eÄku níkku, su{kt fuMk ykEyu[ Lkwt «ËþoLk fhðk{kt ykðu÷. «ËþoLk Ëhr{ÞkLk MkeyuLkyu[ ELzMxÙeÞ÷Lku xÙuõxh ykuV Ä Þh 2017 r¾íkkçk {éÞku níkku.

yk r¾íkkçkLku {kxu 4 ©uýe{kt ftÃkLkeLkk xÙuõxMkoLke ÃkMktËøke fhðk{kt ykðe, su{kt xÙuõxh ykuV Ä Þh, çkuMx Þwrxr÷xe, çkuMx MÃku~Þ÷kEÍuþLk íku{ s çkuMx rzÍkELk {wÏÞ Au. MkeyuLkyu[

22

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

www.krishijagran.com ELzMxÙeÞ÷u ºký fuxuøkhe{kt yk r¾íkkçk {u¤ÔÞku níkku. yk {kxu ÞwhkuÃkLke òýeíke f]r»k Mk{k[kh ÃkrºkfkykuLkk ÃkºkfkhkuLku ßÞwhe{kt çkuMkkzðk{kt ykÔÞk níkk. fu M k ykEyu [ rMkheÍLku yku à x{ 300 Mkeðeyu õ Mk xÙ u õ xhLku {kxeLke Mk½Lkíkk ykuAe fhðk íku{ s #ÄýLkk ðÃkhkþLku yku A ku fhe fkÞo û k{íkkLku ðÄkhðk {kxu çkLkkððk{kt ykðu÷ Au. yk xÙuõxhLku yuMkeyu[Lkk ykurMxÙÞk ÂMÚkík ðu÷uLxeLk Ã÷kLx{kt LÞw rV[h íku{ s n¤ðk íkÚkk ¾kMk rzÍkELk MkkÚku íkiÞkh fhkð{kt ykðu÷ Au. íku økúknfkuLke sYrhÞkíkku «{kýu 250 Úke 300 nkuMkoÃkkðh{kt Au. íku ðuMx Þwrxr÷xe ©uýe{kt LÞw nku÷uLz yuøkúefÕ[hLkku r¾íkkçk {u¤ðu÷ Au. yk xÙuõxhLku Exk÷eLkk suMke ÂMÚkík Ã÷kLx{kt íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. yk xÙuõxhLkk ÔÞðMkkÞ fhLkkh {kxu ¾qçk s MkkÁ Au. ftÃkLkeyu ÃkkuíkkLkk økúknfkuLku yLkwYÃk s íkuLkwt rLk{koý fÞwo Au. yk «ËþoLke{kt 40 fhíkk ðÄkhu ËuþkuLkk 1,900 fhíkk ðÄkhu ftÃkLkeykuyu ¼køk ÷eÄku níkku, su{kt 50,000 fhíkk ðÄkhu f]r»k {þeLkhe íkÚkk yLÞ WÃkfhýku L ku «ËŠþík fhðk{kt ykðu÷.

{¸9>>f>í>

www.krishijagran.com

MktMÚkk MktÃkqýo heíku ¾uzqíkkuLku Mk{ŠÃkík - zku. yuMk.ze.Mkkðtík

Mk

k{kLÞ heíku økk{{kt hnuíke ÔÞÂõíkykuLke ykSrðfk ¾uíkeðkze Ãkh ykÄkrhík nkuÞ Au yLku f]r»kûkuºk{kt {kuxk ÃkkÞk Ãkh ¼khík{kt çkkøkðkLke nkuÞ Au. ËþLkk yLkuf yuðk {wÏÞ hkßÞ Au ßÞkt {kuxk Míkh Ãkh V¤, þkf¼kSLke ¾uíkeðkze fhðk{kt ykðu Au.ÿkûkLke ¾uíke Ãký {kuxkÃkkÞu ÚkE hne Au. íkuLkku WÃkÞkuøk MÚkkrLkf WÃkÞkuøk MkkÚku ðkrýßÞ MðYÃk{kt Ãký ÚkkÞ Au. ykEMkeyuykh-hk»xÙeÞ ÿkûk MktþkuÄLk fuLÿ ËuþLke yuf yuðe MktMÚkk Au, su ÿkûkLke ¾uíke Ãký {kuxkÃkkÞu fhðk{kt ykðe hnu÷ Au. íkuLkku WÃkÞkuøk MÚkkrLkf WÃkÞkuøkLke MkkÚku ðkrýßÞ MðYÃk{kt Ãký fhðk{kt ykðu Au. íkksuíkh{kt s f]r»k òøkhýu MktMÚkkLkk zkÞhuõxh zku.yuMk.ze.Mkkðtík MkkÚku [[ko fhe, su MktMÚkkLk ¾uzqíkkuLke MkkÚku {¤e fkÞo fhe hnu÷ Au. íku{Lke MkkÚkuLke ðkík[eíkLkk «Míkwík Au fux÷kf ytþku:

hk»xÙeÞ ÿkûk MktþkuÄLk MktMÚkkLkk rð»kÞ{kt rðMík]ík {krníke ykÃkk u? hk»xÙeÞ ÿkûk MktþkuÄLk fuLÿLke þYykík ¾uzqíkkuLkk ÷k¼ {kxu zku.yuMk.ze rþ¾k{ýeLke ykøkuðkLke nuX¤ 19 ð»ko yøkkW ð»ko 1997{kt ÚkE níke. ¼khík{kt ÿkûkLkwt WíÃkkËLk ykþhu 85 xfk 24

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

rnMMkku {nkhk»xÙ{kt nkuÞ Au. íku Mk{Þu zku.rþ¾k{ýeLku s MktMÚkkLkk zkÞhuõxh çkLÞk. zku.Mkkðtíku sýkÔÞwt níkwt fu MktMÚkkLkwt {wÏÞ fkÞo ÿkûk Ãkh MktþkuÄLk fhðkLkwt Au. rðrðÄ MktþkuÄLkLku ykÄkhu y{Lku òýðk {éÞw níkwt fu ÿkûk{kt rçk{kheykuLku yxfkððk {kxu [ku¬Mk fkÞo, Mk{Þ Ãkh fex «çktÄLk yLku Lkðe «òíkeÞkLke þkuÄ fhu Au. ¼khík{kt ÿkûkLkku ÔÞðMkkÞ fuðku Au ? yuðwt òuðk{kt ykðu Au fu ¼khík{kt ÿkûkLke ¾uíkeLku ÷E ÿkûk ÔÞðMkkÞ ¾qçk s Mkkhku Au. yk ûkuºk{kt ¾uzqík ÍzÃk¼uh ¾uíke fhu Au. {nkhk»xÙ yuf{kºk yuðw hkßÞ Au ßÞkt Ëuþ{kt ÿkûk WíÃkkËLk ÷øk¼øk 85 xfk WíÃkkËLk nkuÞ Au. yLÞ hkßÞku{kt fýkoxf yLku {eÍkuh{Lkwt Lkk{ Ãký Mkk{u÷ Au. ¼khík{kt íkuLkku WÃkÞkuøk {uðk MðYÃk{kt ðÄkhu Au. ßÞkhu yLÞ Ëuþku{kt ÃkkfLkk MðYÃk{kt s WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. çkeò Ëuþku{kt íkuLkku WÃkÞkuøk {qÕÞ ðÄoLk fheLku ykÕfkunku÷ yLku ðkELk MðYÃk{kt ðÄkhu Au, ßÞkhu ¼khík{kt íkuLkk ðkELkLkk MðYÃk{kt WÃkÞkuøk 1-2 xfk Au. ¼khík{kt ÿkûkLke MkkiÚke Mkkhe skík fE Au ? ¼khík{kt ÿkûkLke ¾uíke{kt çku ð¾ík «]®Lkøk (AxkE) ÚkkÞ

{¸9>>f>í>

Au. íkuLke ¾uíke fhíkk ¾uzqíkku çku ð¾ík «q®Lkøk fheLku Ãkkf çku ð¾ík ÷u Au. yk{ íkku ¾uzqíkLku yLkuf òíkku ÷økkðu Au. ¼khík{kt ÚkkBÃkMkLk Mkez÷uMk ðuhkÞxe ¾uzqíkku ðå[u ½ýe ÷kufr«Þ Au. yk òík ÿkûk ykfkh{kt ÷ktçke nkuÞ Au, suLkku ðÃkhkþ ¼khík{kt ðÄkhu Au. ÿkûkLke ¾uíkeLku ðÄkhu rðfrMkík fhðk {kxu ík{u þwt Lkðwt fhe hÌkk Aku ?

MktMÚkk ¾uíkeðkze fhLkkh ÷kufkuLku {kxu Mk{ŠÃkík Au. MktMÚkkLkk ði¿kkrLkfku nt{uþk ÿkûkLke ¾uíke fhðk {kxuLke Mkuðk {kxu íkiÞkh hnu Au. yíÞkhu MktMÚkk ËuþLkk çkeò hkßÞku{kt Ãký ÿkûkLke¾uíkeLku W¥kusLk ykÃkðk «ÞíLk fhu Au. su{ fu {÷uhfkux÷k yLku ¼xªzk suðk hkßÞku{kt yøkkWÚke ÿkûkLke ¾uíke Úkíke níke Ãkhtíkw nðu Úkíke LkÚke. y{u yuðk hkßÞku{kt fkurþ»k fhe hÌkk Aeyu fu íÞkt Vhe ð¾ík ÿkûkLke ¾uíke fhe þfkÞ. Yk MkkÚku y{u yLÞ hkßÞku suðk fu rn{k[÷ yLku çktøkk¤{kt Ãký íkuLke ¾uíke fhðkLke þYykík fhðk {kxu Mkíkík fkÞo fhe hÌkk Aeyu. ÿkûkLke rLkfkMk õÞkt õÞk fhðk{kt ykðu Au ? òu y{u ÿkûkLke rLkfkMkLke ðkík fheyu íkku ð»ko 1990 Úke

www.krishijagran.com

¼khíku ÿkûkLke rLkfkMkLke þYykík fhe Au. ¼khíkeÞ ÿkûkLke rðËuþ{kt ½ýe Mkkhe {køk Au yLku «íÞuf ð»ko yk yktfzku Mkíkík ðÄe hÌkku Au. rðËuþku{kt íkuLkku WÃkÞkuøk yLku ykÕfkunku÷ çkLkkððk {kxu WÃkÞkuøk{kt ÷uðk{kt ykðu Au. yíÞkh MkwÄe{kt rLkfkMkLkk yktfzk YrÃkÞk 1500 fhkuz níke, Ãkhtíkw «íÞuf ð»ko ykþhu 8 xfk ð]rØ MkkÚku y{u 3000 fhkuz fhíkk ðÄkhu YrÃkÞk fkhkuçkkh fhe hÌkk Au. ¾uzqíkkuLku þwt MktËuþ ykÃkðk {køkku Aku ? ¾uzqíkkuLku nwt fnuðk {køkw Awt fu yk ûkuºk{kt ¾uzqíkku {kxu f{kýe yLku Wãkuøk MkknrMkfíkk {kxu Mkkhe íkf Au. ¾uzqík ÿkûk WíÃkkËLk MkkÚku ÃkkuíkkLkk ÔÞðMkkÞ Ãký fhe þfu Au. ðkELkhe MðYÃk{kt Mkwfk {uðk MðYÃk{kt yÚkðk ËðkLkk MðYÃk{kt Ãký íkuLkku ÔÞðMkkÞ fheLku ykðf ðÄkhe þfkÞ Au E{hkLk ¾kLk ðrhc Ãkºkfkh,f]r»k òøkhý, Lkðe rËÕne {kuçkkE÷- 9582957538 E{u÷- imran@krishijagran.com

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

25

hkuøk Mkthûký

xk{uxkLkk Ãkkf{kt Akuz Mkthûký xk

{uxk yuf çknw Ãkkirüf yLku ykŠÚkf ÿrüÚke {níðLkku Ãkkf Au. LkMkohe{kt rçkÞkhý ðkðuíkhÚke ÷E Ãkkf Ãkkfu íku yðMÚkk MkwÄe xk{uxk{kt fkuE s fexfku yLku hkuøkLkku «fkuÃk ÚkkÞ Au. yk Mk{Þ{kt rLkÞtºký {kxu ÞkuøÞ WÃkkÞ fhðk{kt Lk ykðu íkku ½ýe ð¾ík Mk{økú Ãkkf Lkkþ Ãkk{e þfu Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLku ½ýwçkÄw ykŠÚkf LkwfMkkLk ÚkE þfu Au, òu ¾uzqík Akuz MkthûkýLke ÃkØríkykuLku ÞkuøÞ Mk{Þu yÃkLkkðu íkku xk{uxkLkk ÃkkfÚke Úkíke ykðf{kt ½ýku ðÄkhku ÚkE þfu Au.

xk{uxkLke LkMkohe{kt Akuz Mkwhûkk rçkÞkhýLkku WÃk[kh rçkÞkhýLkk ðkðuíkh yøkkW 2 økúk{ fuÃxLk yÚkðk ÚkkÞh{ yÚkðk fkçkoLkzkrs{ «rík rf÷kuøkúk{ rçkÞkhýLkk rnMkkçkÚke WÃk[kh fhku. ¼qr{ WÃk[kh · Mkki «Úk{ LkMkoheLkk MÚk¤Lku Mkkhe ®Mk[kE îkhk ôzkýÃkqðof ¾uzký fhe íkzfk{kt s{eLk{kt hnu÷ fex yLku Vqøk íkÚkk Mkqºkf]r{ (rLk{uxkuz) Lkkþ Ãkk{e þfu Au. · LkMkohe{kt {wÏÞíðu ykËoøk÷Lk (z®BÃkøk ykuV)Úke çk[kð {kxu s{eLk{kt ykþhu 15-20 Mku.{e.ô[e Mkez çkuz íkiÞkh fhu suÚke s¤ rLkfkMkLke ÞkuøÞ ÔÞðMÚkk fhe þfu. · Mkqºkf]r{ (rLk{uxkuz) økúMík ûkuºkku{kt Mkqºkf]r{ «ríkhkuÄe òíkkuLku ÷økkðku yLku 8-10 økúk{ fkçkkuo^ÞwhkLk 3S «rík ðøko {exhLkk ËhÚke LkMkoheLke {kxe{kt {¤u Au. ytfqhý çkkË LkMkohe{kt Atxfkð · LkMkohe{kt rçkÞkhýku suðk fu ytfqhý nkuÞ fuÃxLk 0.2 xfk (2 økúk{ Ëðk «íke r÷xh Ãkkýe)Lkk r{©ýÚke õÞkhkykuLkku WÃk[kh fhu. · ytfqhýLkk 15 rËðMk çkkË zkEr{ÚkkuEx 30 E.Mke. 1 r{.÷e. «rík r÷xh yLku {uLfkusuçk 2 økúk{ «rík r÷xh ËðkykuLkk r{©ý LkMkohe{kt Atxfkð fhku. ¾uíkh{kt Akuz hkuÃký ßÞkhu LkMkohe{kt Akuz 4-5 MkóknLkku nkuÞ Au íku Mk{Þu íkuLke íkiÞkhe ¾uíkh{kt hkuÃký fhu Au. hkuÃký fhíkk Ãknu÷k AkuzLkk {q¤Lku fkçkoLkzkrs{ 1 r{.÷e «rík r÷xh r{©ýÚke WÃk[kheík fhku.

Akuz hkuÃkýe WÃkhktík Ãkkf Mkwhûkk fex rLkÞtºký xk{uxkLkk Ãkkf{kt ÷køkíkk {wÏÞ fex yLku íkuLkk rLkÞtºký yk «fkh Au- hMk [qMkíkk fex suðk fu MkVuË {k¾e, ÃkýoSðe, ÷e÷k íki÷k yLku yurVz: yk fex ÃkktËzkLkk Lke[uLkk ¼køkLku ÷køku Au. íku fex ÃkktËzk yLku fw{¤k ¼køkkuLku fkuhe ¾kÞ Au. íkuLku ÷eÄu ÃkktËzk{kt {kÚkkçktËe ÚkE òÞ Au yLku ÃkkfLke ð]rØLku yMkh ÚkkÞ Au. rLkÞtºký zkEr{Úkkuyux 0.2 r{.÷e «rík ÷exh yÚkðk {kuLkkufkuVkuMk 36 yuMk.yu÷. yÚkðk {u÷krÚkÞkLk 50 EMke 1 r{.÷e «rík ÷exh yÚkðk 26

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

www.krishijagran.com

hkuøk Mkthûký

www.krishijagran.com

yuMkeVux 75 yuMk.Ãke. 0.5 økúk{ «rík ÷exh Ãkkýe «{kýÚke Atxfkð fhku. ºký Mkókn çkkË Vhe íkuLkwt ÃkwLkhkðíkoLk MkkÚku yuf fexLkkþeLku çku ð¾ík WÃkÞkuøk{kt Lk ÷ku. ÷eV {kELkh yk fexLkk «fkuÃkÚke AkuzLkk ÃkktËzkLkk WÃkhLkk ¼køk Ãkh ykze ríkhAe MkwhtøkLkw{k ÄkrhÞk Ëu¾kÞ Au. rLkÞtºký : WÃkhkuõík {krníke «{kýu V¤AuËf (£wx çkkuhh) {u÷krÚkÞkLk 50 E.Mke 1 r{.÷e «rík ÷exhLkk 15 rËðMkLkk ytíkhÚke Atxfkð fhku. fxwyk fex (fx ð{o) {x{u÷ htøkLke yk røkzkh hkºkeLkk Mk{Þu rLkf¤u Au, AkuzLku s{eLkLke MkÃkkxeÚke fkÃku Au yLku rËðMku s{eLk{kt AwÃkkE òÞ Au. rLkÞtºký: fkçkorh÷ 5 xfk WMx 25 rf÷ku «rík nuõxhLkk rnMkkçkÚke ¼whfkð fhku. hkuøk rLkÞtºký rð»kkýw hkuøk ÷eV f÷o- yk hkuøk xk{uxkLkk ÃkkfLku yuf Mkk{kLÞ hkuøk nkuÞ Au, su rð»kkýw îkhk Vu÷kÞ Au. yk hkuøkLku ÷eÄu AkuzLkk ÃkktËzk Mktfku[kÞ Au yLku Akuz Wøkkzðk{kt ykðu Au yLku Akuz Ãkh WÍhzk Ãkze òÞ Au.

rLkÞtºký rçkÞkhýLkk ðkðu í kh yøkkW 2 økú k { {u f ku s u ç k yÚkðk fkçkoLkzkrÍ{ «rík rf÷kuøkúk{ rçkÞkhýÚke WÃk[kheík fhðkLkk Mktòuøkku{kt 2 økúk{{kt hkusuçk «rík r÷xh ÃkkýeLkk r{©ý MkkÚku Atxfkð fhku. ykð~ÞfíkkLkk Mktòuøkku{kt 15 rËðMk çkkË ÃkwLkhkðíkoLk fhku. Íw÷Mkk yÚkðk ç÷kEx yk hkuøk{kt ÃkktËzk Ãkh ¼qhk htøkLkk økku¤ yLku yrLkÞr{ík ykfkhLkk Äççkk çkLku Au, suLku fkhýu ÃkktËzk ¾he Ãkzu Au. rLkÞtºký

{kusuf- yk xk{uxkLkku MkkiÚke ½kíkf hkuøk Au. íku ík{k{ yuf rð»kkýw hkuøk Au. íku{kt ÃkktËzk {kuxk yLku ykfkh çkøkzu÷ku hnu Au yLku AkuzLke ð]rØLku yxfkðu Au.

2 økúk{ {uLfkusuçk «rík ÷exh Ãkkýe{kt r{r©ík fhe hkuøkLkk ÷ûkýLku Ëu¾kÞ íÞkhu Atxfkð fhku.

rLkÞtºký

AktAÞk (ÃkkWzhe r{ÕzÞw)

rð»kkýw srLkík hkuøkkuLkk «Mkkh fexfku îkhk ÚkkÞ Au. {kxu yk hkuøkLkk rLkÞtºký {kxu WÃkh Ëþkoððk{kt ykðu÷ fexLkkþfkuLku 15 rËðMkLkk ytíkhu Atxfkð fhðk òuEyu.

ÃkktËzk Ãkh MkVuË [qýeo Äççkk Ëu¾kÞ Au. hkuøkøkúMík ÃkktËzk yLku V¤kuLkk ðÄkhku yxfkðu Au, íku hkuøkøkúMík ÃkktËzk yLku V¤kuLke ð]rØ yxfe òÞ Au yLku hkuøk økúMík ÃkktËzk Ãke¤k Ãkze òÞ Au.

fku÷hhkux-szøk÷Lk

rLkÞtºký

yk hkuøkLkk «fkuÃkÚke Akuz s{eLkLke MkÃkkxe ÃkhÚke Mkwfkðk ÷køku Au yLku Lke[u íkhV Z¤ðk ÷køku Au.

fuhkÚkuLk yu÷.Mke yÚkðk xÙkEzu{kVo 1.2 r{÷e «rík r÷xh rnMkkçkÚke 10-12 rËðMkLkk ytíkhÚke Atxfkð fhðku òuEyu. sz økktX Mkqºkf]r{ yk yuf ¼qr{ srLkík Mk{MÞk Au. Mkqºkf]r{ økúMík ûkuºkku{kt xk{uxkLkk ÃkkfLkk ðkðuíkhÚke AkuzLkk {qz{kt {kuxe-{kuxe økktX çkLke òÞ Au. suÚke {q¤ Vq÷e òÞ Au, suLku fkhýu íkuyku s{eLkÚke Ãkku»ký íkíð yLku ¼us Lknª ÷uðk{kt ykðu. suLkk V¤MðYÃk Ãkkf Ãke¤k Ãkze {whÍkE òÞ Au. rLkÞtºký Mkqºkf]r{ ûkuºkku{kt xk{uxkLkk ÃkkfLke MkkÚku nòh ({uheøkkuÕz)Lkk ytíkhkþMÞ yLku fkçkorLkf ¾kíkhLkku WÃkÞkuøk fhku. yk MkkÚku Mkqºkf]r{ «ríkhkuÄe òík suðk yuMk.120, yuMk 12, rnMkkh ÷r÷ík fýkoxf nkErçkúz, yuMk.yu÷.152 yLku Lku{kuxuõMk ðøkuhu Wøkkzðe òuEyu. yk WÃkhktík Ãkkf hkuÃký fhíkk Ãknu÷k ¾uíkh{kt fkçkkuo^ÞwhkuLk 3 S økúuLÞwÕMk 20-25 rf÷ku «rík nuõxh rnMkkçkÚke ykðu Au.

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

27

hkuøk Mkthûký

www.krishijagran.com ¾he Ãkzu Au. suÚke WíÃkkËLk{kt ¼khu ½xkzku ÚkkÞ Au. E÷ks rçkÞkhýLkk fkçkoLkzkS{ Vqøk LkkþfLkk WÃk[krhík fhku. yk rçk{khe 0.1 xfk fkçkoLkzkÍe{, 0.1 xfk çkuLkkur{÷, 0.2 xfk {ufkusuçk{ktÚke fkuE yufLkk 15 rËðMkLkk ytíkhu Atxfkð 4-5 ð¾ík fhe þfkÞ Au. {h[kLkk ø÷krLk hkuøk

{h[k{kt Akuz-MkthûkýLkk WÃkÞkuøk {h[kLkk Ãkkf{kt rÚkúÃMk yLku yurVz ÃkkfÚke hMk [wMke nkLke ÃknkU[kzu Au. yk Ãkkf{kt zu®BÃkøk ykuV LkeV fMko, V¤ Mkzðk yLku zkE çkufLkku «fkuÃk ðÄkhu Au. rçk{khe yLku E÷ks zu®BÃkøk ykuV: yk rçk{khe {h[kLkk LkMkohe{kt ÃkerÚkÞ{ yVurLkzhux{ {Úkk hkEòuõxkurLkÞk MkkuLkuLkkE Lkk{ VqøkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. rçk{kheLku ÷eÄu Wøkíkk rçks Mkze òÞ Au yÚkðk Lkðòík Akuz økúrMkík nkuÞ Au.økúrMkík AkuzLkk íkýkLkku ykÄkh Ãkh ðÄkhu Mktfku[kE òÞ Au, íkÚkk Auðxu Akuz fh{kE òÞ Au.s{eLk{kt yÃkÞkoó s¤ rLkfkMkLke ÂMÚkrík{kt rçk{khe ðÄkhu Mkr¢Þ nkuÞ Au. E÷ks rçk{khe {wÏÞíðu s{eLkLke srLkík Au, {kxu LkMkoheLke s{eLk MkMÞ yðþu»kkuLku Mk¤økkðeLku Lkkþ fhðku.rçkÞkhýLkk ðkðuíkhLkk 1015 rËðMk çkkË r{©ýÚke LkMkoheLke s{eLkLkwt ®Mk[Lk fhu.

V¤ ¾he Ãkzðk (£wx hkux) yk rçk{khe fku÷uxkuxÙkEf{ fÃMkefkE Lkk{Lke VqøkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. hkuøkkuLkk ÷ûký Ãkkfu÷k V¤ku Ãkh MÃkü Ëu¾kE ykðu Au. þYykíkLkk Mk{Þ{kt V¤ku Ãkh økku¤ fk¤k rfLkkheLkk Äççkk Ëu¾kÞ Au. Äehu Äehu yk Äççkk ðÄíkk òÞ Au yLku V¤ku Ãkh Vqøk Ëu¾kE ykðu Au. hkuøkøkúMík V¤ ¾hðk ÷køku Au yÚkðk Mkzu Au, íkuLku ÷eÄu WÃks yLku økwýð¥kk{kt ½xkzku ÚkkÞ Au. E÷ks yk rçk{khe Ãký rçkÞkhý srLkík Au, {kxu ðkðuíkh {kxu MðkMÚk V¤kuLkk rçkÞkhýLku fkçkoLkzkS{ Lkk{Lke VqøkLkkþfÚke WÃk[kheík fhe ðkðuíkh fhðwt. íkk{ú VqøkLkkþf suðk fkuÃkh ykuõMke õ÷kuhkEz (0.250.5 xfk) r{©ý MkkÚku Vq÷ ykÔÞk çkkË 15-15 rËðMkLkk ytíkhk÷Úke Atxfkð fhðku òuEyu. çkuLkkr{÷ (0.10 xfk) r{©ýLkk AtxfkðÚke rçk{kheLku yxfkðe þfkÞ Au. ÃkktËzk Ãkh Äççkk (÷eV MÃkkux) yk rçk{khe MkfkuoMÃkkuçkk fuÃMkefe Lkk{Lke VqøkÚke ÚkkÞ Au yLku yk hkuøkÚke økúMík AkuzLkk ÃkktËzk Ãkh økku¤ yÚkðk yrLkÞr{ík ykfkhLkk nrh{kneLk Äççkk çkLke òÞ Au. yíÞkrÄf økúrMkík ÃkktËzk V¤ ÃkkfðkÚke

28

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

yk rçk{khe VTÞwsurhÞ{ yuLkwy{ Lkk{Lke VwøkLku ÷eÄu ÚkkÞ Au. yk VqøkLkk «fkuÃkÚke Akuz {whÍkE òÞ Au yÚkðk LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au. ÃkktËzk Ãke¤k Ãkze òÞ Au yLku Äe{u Äe{u MkwfkELku ¾he Ãkzu Au. yk Vqøk ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe s{eLk{kt Sðeík hnu Au. E÷ks yk rçk{kheLkk Vu÷kðíkk Vqøk ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe s{eLk{kt Srðík hnu Au. yk heíku rçk{kheLkk E÷ks s{eLk WÃk[kh yLku hkuøk«ríkhkuÄe òíkkuLkk «ÞkuøkLke Mkt¼kðLkk Au. 0.1 xfk çkkuzkuo r{©ý yÚkðk fkuÃkh ykuÂõMk õ÷kuhkEzLkk r{©ýÚke s{eLkLkk WÃk[kh fhe rçk{kheLkk E÷ks fhe þfkÞ Au. «{w¾ fex yLku yxfkð rÚkúÃMk (M¢kuxkurÚkúÃMk zkuhMkur÷Mk) yk fexLkk rLkBV yLku ðÞMf çkÒku ÃkktËzk, Vq÷ku yLku fku{¤ þk¾k{ktÚke hMk [wMku Au. íkuLku ÷eÄu ÃkktËzk Mktfku[kE òÞ Au yLku Akuz ðÄðkLkwt yxfe òÞ Au. rÚkúÃMkLkk yk¢{ýÚke 20-40 MkwÄe WíÃkkËLk{kt ½xkzku ÚkE þfu Au. {kËk rÚkúÃMk ÃkktËzkLke rþhkyku Ãkh 4080 #zk ykÃku Au.10-20 rËðMk{kt ÃkkuíkkLkk SðLk [¢ Ãkqhk fhu Au. E÷ks yk E÷ks {kxu ykuÂõMkrz{uxkuLk r{ÚkkE÷ 300-400 yu{.yu÷ «rík yufh E{ezkõ÷kurhr«z 40-50 yu{.yu÷ «rík yufh r{©ý çkLkkðeLku Atxfkð fhðku òuEyu. {kExTMk {kExTMk AkuzLkk Lke[÷k Ãk¤Úke hMk [wMke LkwfMkkLk ÃknkU[kzu Au. yk fkhýÚke Akuz f{òuh ÚkE òÞ Au yLku ð]rØ yxfe òÞ Au. E÷ks {kExTMkLkk E÷ks {kxu ErÚkLkku÷ 50 E.MkeLke 800 r{.÷e yÚkðk zkEfkuVku÷ 1.85 E.Mke. yuf r÷xh Ëðk 600 ÷exh Ãkkýe{kt r{©ý çkLkkðeLku Atxfkð fhðku òuEyu.

{ËLk÷k÷ {u½ðk÷, zku. «tþkík òBçkw÷fh yLku, zku.h{uþ çkkçkw Akuz hkuøk ÔÞkrÄfe rð¿kkLk rð¼køk, hksMÚkkLk f]r»k ÞwrLkðŠMkxe, yLku f]r»k MktþkuÄLk fuLÿ çkkuhðx Vk{o çkktMkðkzk {nkhkýk «íkkÃk f]r»k yLku xufLkku÷kuS ÞwrLkðŠMkxe, WËÞÃkwh (hksMÚkkLk)

Akuzt Mkthûký

www.krishijagran.com

yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík AkuzLkwt Mkthûký: MkkÚku {¤e çk[kðeyu y{qÕÞ ÄhkunhLku

y

kÄwrLkf rðï{kt yki»krÄÞ yLku MkwøktÄeík AkuzLkwt ðÄe hÌkwt Au. yk AkuzLkk yíÞkrÄf ËkunLkLku ÷eÄu íkuLkwt Mkthûký fhðwt yksu MkkiÚke {kuxku Ãkzfkh Au. MkthûkýLke ykð~Þfíkk rþíkku»ý ûkuºkku{kt MkkiÚke ðÄkhu Au, ßÞkt ykLkwðktrþf rðrðÄíkk ðÄkhu Au íkÚkk yLkuf «òríkLkwt yÂMíkíð òu¾{{kt Au. ¼khík s Lknª Ãkhtíkw Mk{økú rðï{kt yki»krÄÞ yLku MkwøktÄe AkuzLkk MktfxøkúMík AkuzLkk íkkr÷fk{kt MkkiÚke WÃkh Au. ÃkhMÃkhLkk rníkLku æÞkLk{kt hk¾eLku yLÞ Ëuþku MkkÚku yk AkuzLkk rðrLk{Þ fkÞo¢{ íkÚkk Ãkkf MkwÄkhLke ykÄwrLkf rðrÄyku îkhk Wå[ økwýð¥kkðk¤e «òríkÞkLkwt yÂMÚkíð òu¾{{kt Au. ÃkhMÃkh rníkLku æÞkLk{kt hk¾íkk yLÞ ËuþkuLke MkkÚku yk AkuzLkku rðrLkÞ{ fkÞo¢{ yLku Ãkkf MkwÄkhLke ykÄwrLkf rðrÄ îkhk Wå[ økwýð¥kkðk¤e Lkðe «òrík rðfrMkík fhðk fkÞo¢{Lke yk rËþk{ktt

30

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

{níðÃkqýo Ãkøk÷w Au. yk rËþk{kt ykøk¤Lkwt Ãkøk÷w ËuþLkk ¾uzqíkku{kt òøk]rík W¼e fhe íku{Lku yk AkuzLke ¾uíke {kxu «kuíMkknLk ykÃkðk {kxu ÷k¼ËkÞe ÞkusLkk çkLkkððkLkk hnuþu. nðu Mk{Þ ykðe økÞku Au fu yk ûkuºk{kt ÔÞðMkkrÞfku, WíÃkkËfku, WãkuøkÃkrík, ÔÞkÃkkheyku íkÚkk çknw{qÕÞ «kf]ríkf MktÃkËkLkk yLÞ ¾LkfkuLku MkkðÄkLk ÚkE sðw òuEyu yLku ÞkË hk¾ðw òuEyu fu ¼rð»Þ{kt yk AkuzÚke Mkíkík yki»krÄÞ yLku MkwøktÄeík WíÃkkËLk «kó fhíkk hnuðw íÞkhu s þõÞ çkLku Au fu ßÞkhu Mkthûký Ãkh ÞkuøÞ æÞkLk ykÃkðk{kt ykðu íkÚkk Mkthûký fkÞo¢{Lkk WíÃkkËLk fkÞo¢{ yr¼Òk rnMMkku çkLkðþu. yk{ íkku yki»krÄÞ ðLkMÃkríkLkku WÃkÞkuøk {kLkð òríkLke WíÃkr¥kLke MkkÚku þY ÚkÞu÷ Au. Ãkhtíkw yiríknkrMkf «{kýkuLke ÿrüyu ¼khík{kt yki»krÄÞ íkÚkk

Akuzt Mkthûký

www.krishijagran.com sze-çkwèeLkk WÃkÞkuøkLkk yk ¿kkLk yuf ÃkuZeÚke çkeS ÃkuZe{kt nMíkktíkrhík ÚkÞu÷ Au, Ãkhtíkw {kLkð {MíkfLke {ÞkoËkLku ÷eÄu yLkuf yíÞtík {níðLke yki»krÄÞ yLku íkuLkk WÃkÞkuøkLkwt ¿kkLk ÷wó ÚkÞu÷.

EríknkMk{kt yLkuf yuðk SðLkËkÞe yki»krÄÞkuLkwt rððhý {¤u Au, su yksu ÷wó ÚkE økÞu÷ Au. yÚkðk íkku íkuLkwt ¿kkLk {kLkðeLku LkÚke. yki»krÄÞ ¿kkLk nMíkktíkhýLke økwÁ-rþ»Þ yÚkðk rÃkíkk-Ãkqºk ÃkhtÃkhkLke økt¼eh WýÃkLkku ynuMkkMk [hf yLku Mkw©wíkLku yksÚke 2200-2700 ð»ko yøkkW ÚkE økÞu÷ Au yLku fËk[ yk rð[kh fhe íkuLku ÷kuf fÕÞký {kxu ykÄwrLkf r[rfíMkkþk†Lke rLk{ hk¾e. íku{ýu ykþhu 1200 yki»krÄÞ Akuz fhu÷ Au yLku íkuLke rðrþü WÃkÞkuøkLku «Úk{ ð¾ík «ýk÷eçkØ heíku r÷rÃkçkØ fhu÷ Au. [hfu Mk{Mík AkuzLke rçk{kheykuLku ykÄkhu 50 íkÚkk Mkw©wíku 38 ðøkkuo{kt ðnu[kÞu÷ Au. Mkku¤ðe yLku 17{e þíkkçËeÚke yk Akuz Ãkh rðËuþe íkÚkk ¼khíkeÞ ði¿kkrLkfku îkhk yLkwMktÄkLk yLku {níðÃkqýo «fkþLk fhðk{kt ykðu÷, su{kt 1877{kt Þw.Mke. Ë¥k îkhk {uzefk ykuV rnLËwò íkÚkk 1889-91{kt zu{kuf íkÚkk íku{Lkk MknÞkuøkeyku îkhk Vkh{kfku økúkrVÞk EÂLzfk {wÏÞ Au. yk WÃkhktík 18{e íkÚkk 20{e MkËe{kt LkkLkk {kuxk yLkuf ÃkwMíkfku yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík Akuz íkÚkk íkuLkk WÃkÞkuøk Ãkh AÃkkE [wfe Au. {kuxk¼køkLke ykÄwrLkf ÃkwMíkfku íkÚkk MkkrníÞ 18{e þíkkçËeLke fux÷kf [ku¬Mk ÃkwMíkfkuLke Mkk{økúe Au. íkÚkk fux÷kf MktþkuÄLkfíkkoyu AkuzLku hkMkkÞrýf yLku r¢Þkfkhf íkíðku Ãkh Ãký MktþkuÄLk fÞwO Au. yLkuf AkuzLkk MkUfzku ð»koÚke WÃkÞkuøk fhðk ykÄwrLkf ði¿kkrLkf fMkkuxe Ãkh ¾hk Wíkhíkk òuðk {¤u Au. íkuLkk Ãkrhýk{ MðYÃku ykþhu 3000 AkuzLku íku{Lkk yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík økwýku {kxu yku¤¾ðk{kt ykðu Au. yksu ËuþLkk yLkuf ði¿kkrLkfku yLku ykiãkurøkf MktMÚkkyku yk Akuz Ãkh MktþkuÄLk fhe hÌkk Au. yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík AkuzLkk WÃkÞkuøkLkk EríknkMk{kt MÃkü Au fu Ãkqðofk÷{kt rçk{kheykuLkk WÃk[khLkku yuf{kºk MkkÄLk Akuz Au yLku íku{Lku «kf]ríkf MðYÃk{kt yfo yÚkðk [qýoLkk MðYÃk{kt fwx-ÃkeMk fhe WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðíkku. ði¿kkrLkf ¿kkLk ðÄðkÚke yíÞkh MkwÄe íkuLke r¢Þkþe÷ íkíðkuLku yku¤¾ðk yLku rLkfk÷ ytøku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au.

MkwøktrÄík AkuzLkk WÃkÞkuøkLkku EríknkMk ykþhu 7000 ð»ko sqLkku Au. þkherhf {w~fu÷e yLku rçk{kheyku{kt sze-çkwèe íkÚkk íku{ktÚke çkLku÷ WíÃkkËLkkuLkk WÃkÞkuøk «Úk{ r÷r¾ík «{ký ÉøðuË{kt Ãkq 67, ÞswðuoË íkÚkk yÚkoðuË (4500 2500 E.Ãkq){kt ¢{þ: 81 yLku 290, [hf Mktrníkk (700 E.Ãkq){kt 1100 íkÚkk Mkw©wík Mktrníkk (200 EÃkq){kt 1270 AkuzLkk yki»krÄÞ økwý yLku «ÞkuøkLkwt ðýoLk fhðk{kt ykðu÷ Au. yk yki»krÄÞ AkuzLkk «Þkuøk ykÞwðuoË{kt yíÞkh Mkw Ä e òu ð k {¤u Au . yk WÃkhkt í k Ãkq h kýku , WÃkrLk»kËku,{nk¼khík yLku hk{kÞý suðk økútÚkku{kt íkuLkku «ÞkuøkLkk yLkuf «{ký {¤u÷ Au. íkuLkkÚke yLkuf AkuzLkk økwý íku yux÷k «¼kðþk¤e níkk fu ÷kufku yk AkuzLke Ãkqò fhu Au. íkw÷Mke yLku ÃkeÃk¤k íkuLkk Mkþõík WËknhý Au. fk÷ktíkh{kt nòhku ð»ko MkwÄe

yk r¢Þkþe÷ íkíðkuLku Mkt~÷ur»kík MðYÃk{kt çkLkkðeLku Ãký WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. AkuzLkk ðÄkhkLkk Sð-stíkwyku íkÚkk yfkçkorLkf ÃkËkÚkkuoLkk WÃkÞkuøk{kt ÷kðeLku ÍzÃk¼uh íkÚkk yMkhfkhf

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

31

Akuzt Mkthûký

www.krishijagran.com ík{k{ søÞkyu Akuz WÃk÷çÄ Au ½hkuÚke ÷E ¾uíkeðkze, {køkkuo, Lknuhku, Lkk¤kykuLkk rfLkkhk íkÚkk støk÷ku{kt òuðk {¤u Au. ßÞktÚke íku{Lku fk[k {k÷ MðYÃk{kt yufºk fhe MÚkkrLkÞ ðiÄ Ëðk yLku MkwøktrÄík çkLkkðíke ftÃkLkeyku îkhk rðrðÄ WíÃkkËLk çkLkkððk{kt WÃkÞkuøk fhðk{kt ykðu Au. Mkk{kLÞ heíku y÷øk-y÷øk MÚkkLk Ãkh rðrðÄ «fkhLkk Akuz òuðk {¤u Au. ÷un yLku ÷œk¾ suðk Xtzk rðMíkkhku{kt rMkÞkr[Lk ø÷urþÞh suðk çkVeo÷k ûkuºkku íkÚkk hksMÚkkLkLkk Mkwfk rðMíkkhku íkÚkk ËrûkýLkk Mk{wÿe íkxku nh søÞk Au. ¼khíkLkk rðrðÄ ûkuºkku{kt òuðk {¤íkk fux÷kf {níðLkk Akuz yk «fkhu Au. Ãkrù{e rn{k÷Þ

heíku yu÷kuÃkuÚkeLkku sL{ ÚkÞku yLku yksu yk çkku÷çkk÷k Au. yu÷kuÃkurÚkfLkku sL{ ÚkÞku yLku yksu íkuLke çkku÷çkk÷k Au. yu÷kuÃkurÚkf Ëðkyku fu ßÞkt yuf çkksw íkeðú yMkhfkhf nkuÞ Au íÞkhu çkeSçkksw íkuLke ½kíkf yMkh Ãký nkuÞ Au. yuf Mk{Þ yuðku níkku fu ßÞkt yu÷kuÃkurÚkf Ëðkyku Võík ©e{tík yLku rþrûkík ÷kufkuLke «kÚkr{fíkk çkLke hnuíke níke. Ëðkyku {kut½e nkuðkLku ÷eÄu Mkk{kLÞ ÷kufku íku ¾heËe þfíkk Lk níkk. yu÷kuÃkurÚkf ËðkykuLke yk yMkh Ãkh MktþkuÄLk ÚkÞw yLku yuðe {krníke {¤e fu yu÷kuÃkurÚkf Ëðkyku þheh Ãkh rðÃkheík yMkh Ãkzu Au, íkuLku ÷eÄu Mkthûký, økwýLk yLku Mktíkwr÷ík «Þkuøk ¾qçk s sYhe Au.

þeíkku»ý þw»f ûkuºk (2500 {e.Mku ðÄkhu ô[kE) yk ûkuºk{kt òuðk {¤íkk ykþhu 20 Akuz yk «fkhLkk AuøktËLkk, yíkeMkLke çku «òrík, ðíMk Lkk¼, híkLkòuík, xÙuøkLk, rfh{k÷k, Shk,fuMkh, Mkku{÷íkk, Ãkw»fh {q¤, Ëh{k, ¾whkMkkLke ysðkÞLk, ËkWçkuhLke çku «òríkÞkt,«kE{w÷k, çkwhktMk yLku ½kMk Au. þeíkku»ý ûkuºk (1800 Úke 2500 {e.) þeíkku»ý ûkuºk{kt òuðk {¤íkk yLkuf Akuz WÃkhktík ynª ykþhu 50 Akuz òuðk {¤u Au. yk ûkuºkLkk {wÏÞ Akuz yk «fkhLkk Auíkkuþ, Ãkíkeþ, [kuhk, yuxÙkuÃkk, rfh{k÷k Ãkw»fh {q¤, MkVuË [{u÷e,

25 ð»ko Ãkqhk ÚkðkLkk «Mktøku-25 ð»ko 25 ÷k¾ MkÇÞÃkË ÞkusLkk

f]r»k òøkhý Ãkrhðkh MkkÚku òuzkððk {kxu MkkuLkuhe yðMkh ¼khíkLkk ¾uzqíkkuLkku ÃkkuíkkLkku yðks "f]r»k òøkhý" {krMkf Mkk{rÞf ÃkkuíkkLkk 25 ð»ko Ãkqýo ÚkðkLkk «Mktøku ðkt[fku {kxu hsq fhu Au yuf MkkuLkuhe yðMkh. fux÷kf Mkh¤ «&™kuLkk sðkçk ykÃkku yLku òuzkE òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLke MkkÚku. [k÷ku òýeyu yk ¾kMk yðMkh rðþu-

1. fkuMkkðux VŠxMk fE ftÃkLkeLkwt WíÃkkËLk Au ?

1. rðçkuof 2. ykÞþh 3. MkÕVh r{ÕMk r÷r{xuz

4. EVfku

þwt ðkt[þku- f]r»k òøkhý yuf økúk{eý Ãkkrhðkhef Mkk{rÞf Au, su{kt ík{u f]r»k Mk{k[kh, ftÃkLke Mk{k[kh, Lkðk ©uc fûkkLkk rçkÞkhýkuLke òýfkhe, rðrðÄ fexLkkþf, rðrðÄ ÃkkfkuLke Mkk{krÞf òýfkhe, WãkrLkfe, {Ä{k¾e Ãkk÷Lk, ÃkþwÃkk÷Lk, ÔÞðMkkrÞf òýfkhe, {w÷kfkík, «økríkþe÷ ¾uzqíkku yLku Mkþõík {rn÷kykuLke WÃk÷ÂçÄ, MðkMÚÞ, Lkðk WíÃkkËLkku, rVÕ{e ¿kkLk, hksLkerík, ¾kLkk-¾òLkk ðøkuhu LkðeLk òýfkheLkku íku{k Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. fuðe heíku òuzkþku- Mkk{rÞf{kt «íÞuf {rnLku yk rð»kÞku Ãkh ykÄkrhík yuf (1) «&™ «fkrþík fhðk{kt ykðþu. íku «&™Lkku íku ytf{kt s sðkçk hnu÷ku nþu, su ík{khu þkuÄeLku {uMkus fhðkLkku hnuþu. «Úk{ 100 Mkk[k sðkçk ykÃkLkkh ðkt[fkuLku yuf ð»koLkwt MkÇÞÃkË, ykøk¤Lkk 100-200 ðkt[fkuLku A {rnLkk yLku 3 {rnLkkLkwt MkÇÞÃkË {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. yk MkkÚku 10,000 ðkt[fkuLku yuf {rnLkk {kxuLkwt Mkk{rÞf {Vík ykÃkðk{kt ykðþu. WXkðku VkuLk, ykÃkku yuf Mkh¤ «&™Lkku sðkçk yLku çkLke òð f]r»k òøkhý ÃkrhðkhLkk MkÇÞ.

f]r»k òøkhý MkkÚku òuzkðk yLku MkÇÞ çkLkðk {kxu MktÃkfo fhku- yçËw÷ Mk{Ë 9891889588,«þktík þ{ko 9891263263

21 Years. 12 Languages. 21 States. 22 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

32

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

Akuzt Mkthûký

www.krishijagran.com ¼qr{yktð÷k, {Ä rÃkÃk÷k, r[ºkf, fhts {ËLkV÷, {Sc, heXk, ¾w ç kf÷kt , yfhfhk, hksÃkkXk, «&™Ãkýeo , hkMkt L kk, MknËuðe,rLkøkoLze yïøktÄk, ½kíkfe ðøkuhu. økktøkuÞ ûkuºk yk ûkuºk{kt yLkuf Akuz òuðk {¤u Au. íku{kt fux÷kf yk «fkhLkk Au- yÂøLk{LÚk, yÃkk{køko røk÷kuÞ, yïøktÄk, fki[, f[Lkkh, fuíkfe, øktLò, økwøøk÷, çknuzk økku¾Á, çk÷k, hkEyu ffhkuËkyu s÷çkúne, Mkíkkðhe, ¼ktøk,nheíkfe, çku÷ økwzn÷, Lke{, ÃkeÃk÷, ÃkkuËeLkk, {fkuÞ, ykf, çkçkw÷, MkwËþoLk, ík÷ ðøkuhu. Ãkqðeo rn{k÷Þ yLku W¥kh-Ãkqðeo

sxk{ktMke, Mkk÷{ Ãktò, ûkeh fkfku÷e, fwxfe, r[÷økkuò, ðLkffze, MkVuË {qMk¤e, fk¤e sze, {qhk, fMíkwhe Ãkºk, r[hkÞíkk, h¾k÷, ðLk ysðkÞLk, støk÷e zwtøk¤e, ðLkkVþk, MkwøktÄçkk÷k ðøkuhu.

WÃk-ykÿo ûkuºk (650 Úke 1800 {e.)

ËuþLkk W¥kh ÃkqðoLkk Mkkík hkßÞkuLke {wÏÞ yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík ðLkMÃkríkLkwt Lkk{ yk «fkhu Au. fÃkqh, r[hkÞíkk, hðk÷, ËkÁnrhÿk, sxk{ktMke huðLË[eLke, Mk«øktÄk, çkLkffze, Ãkíkeþ, ysowLk, nhz, çknuzk, yMkLk, fÃkqh fkfze, çkktMk,fki[ {fkuÞ, ¢kuxLk, ÃkkÃkS, fçkkçk [eLke, fw÷LsLk fzw, nÕËeMk, {{ehk, ÷ªçkw, MkwøktÄeçkk÷k ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.

Þeíkku»ý ûkuºk{kt òuðk {¤íkk fux÷kf Akuz WÃkhktík ynª {níðÃkqýo Akuz yk «fkhLkk Au- WÃk{køko, çk[, yVMkLíkeLk, MkMkðkE, ðLk ík{kfw,Äíkqhk, ËkÁnrhÿk, ¼ktøk, {tzqf Ãkýeo, MkwøktÄ çkkMík]f, ðu÷{wfwLË, fk¤e {qMk÷e, VÃkÁ, ¼huMk, Mkk÷{ r{©e, ÉrØ, çkwrØ, fÃkqh f[he, çkúkBne ¼uË, ÃkkuËkLke, MkÚkhk, çk@Ëtíke,ÃkÈ{f, çkkËk{, ¾w{kLke, ¼u¾÷, rðËkheftË,Ëkrz{, MkÃkoøktÄk, çkwÕøkurhÞLk økw÷kçk, yk{Õfe, økxfkhe, fxkfze, ËwøÄe, {{ehe ðøkuhu.

yk ûkuºk{kt {wÏÞ Akuz yk «fkhLkk Au- øksoLk MkkøkkULk, yMkLk, yswoLk, nhz, çknuzk, yhk÷w yLkuf çkktMk «òríkÞk, rÃkÃk¤e, fÃkqh ð]ûk, yËhf, ðLk nrhÿk, ðLkÞ E÷kÞ[e, ÃkkLk, yþkuf, yktçkzk yBçkknÕËe, Mkíkkðh, s÷çkúne, MkVuË {Þkh, Eïh, {q¤, rÃkÃkwÕ÷fk, Ãkwhnk,AíkðLk, Lke{, fr÷nkhe {h[k, ¾Mk, ÃkwLkLkoðk ðøkuhu.

WÃk-W»ý fxeçktÄe ûkuºk (650 Úke ykuAe ô[kE)

Ãkqðeo½kx ûkuºk

WÃk-ykËoûkuºk{kt òuðk {¤íkk fux÷kf Akuz WÃkhktík ynª 100 fhíkk Ãký ðÄkhu {níðLkk Akuz òuðk {¤u Au. íku{ktÚke fux÷kf yk «fkhLkk Au: fMíkwhe ¼ªze, økwtò, yríkçk÷k ¾uh ðkMkk, fÃkqh ð]ûk, íkusÃkºk, ¼rxLzw, ELÿÞý, E{ehe fuW, ðÁý, s{k÷½kuxk, f]»ý Mkkrhçkk, {w÷nXe, økt¼eh, Lkkøkçk÷k, n÷ku, f{e÷k,[ktøkuhe

yk ûkuºkLkk {wÏÞ Akuz yk «fkhu Au- fk÷{u½, ÃkwLkLkðko, s÷çkúne, yuhtzk, røk÷kuÞ, økwB[e, Mðýoûkehe, MkËkçknkh, ÷Mký, ÷e{zku, íku÷, {k¾ý Ãkx÷fkunzk, rMkLkfkuLkk, çkk÷kËrhz, «&™Ãkýeo, yïøktÄk, rÃkÃk¤e, íkw÷Mke, xkuh, çktËk, LkkLkk zkuzk, fqx, çkúÓf{÷, fMíkwheÃkºk, ÷kuÄhk,støk÷e zwtøk¤e, çkLËk, íkusçk÷

Ãkrù{e ½kx yLku {k÷kçkkh ûkuºk

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

33

STAFF REQUIRED KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS Krishi Jagran, World's Largest Circulated Multilingual Agri Rural Family Magazine with 12 Languages (11 Indian & 1 Global), 21 States, 2 Portals – 10 Million combined readership ( Krishi Jagran Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Telugu, Bengali, Assamese, Tamil, Odia, Malayalam & Agriculture World) .

Staff Required for all State Capitals Marketing Team  

Trainee Executives (120) Marketing Executives (60)



Marketing Managers (21)



General Manager (4)

The person should be graduate, smart, well mannered with excellent communication skills in respective vernacular languages and English. For 2nd and 3rd positions experience in the same field is must.

Trainee need not be graduate but must have keen interest for a career in marketing.

resume to : response@krishijagran.com

Editorial Staff  

Journalist (21) Reporters (42)

 

Translator (12) Editorial Staff (12)

To strengthen our editorial team we are looking for fresh talents. The candidate should be graduate from a renowned university and should have flare to write.

Knowledge of different Languages will be an added advantage.

Freelance Journalist: We welcome journalists who want to contribute to our publication as well as portal. The remuneration will be attractive. resume to : editor@krishijagran.com

rLk{ýqf fhðkLke Au rsÕ÷kMíkhu {uLkush, yuÂõÍõÞwxeðLke rLk{ýqf fhðkLke Au f]r»k òøkhý rðïLkwt MkkiÚke ÷kufr«Þ, MkkiÚke ðÄkhu ½hku{kt ðt[kíkw f]r»k Ãkkrhðkrhf Mkk{krÞf rnLËe, økwshkík,Ãktòçke, {hkXe, fÒkz, íku÷økw, çktøkk÷e, yMkk{e ¼k»kk{kt WÃk÷çÄ Au yLku yk ð»kuo íkr{÷, WrzÞk yLku {÷Þk÷{{kt Ãký çkòh{kt WÃk÷çÄ çkLkþu. y{kÁt Mkk{rÞf 61{kt ð»ko{kt «ðuþ fhu÷ Au yLku «íÞuf {rnLku 8 ÷k¾ fhíkk ðÄkhu ½hku{kt ÃknkU[u Au. f]r»k òøkhý Mkk{rÞfLku «økríkþe÷ ¾uzqíkku MkwÄe ÷E sðk {kxu rsÕ÷kMíkhu {uLkush, yuÂõÍõÞwxeðLke ykð~Þfíkk Au. rzMxÙeõx {kfuoxªøk yuÂõÍõÞwxeð: (þiûkrýf ÞkuøÞíkk/yLkw¼ð (3-5 ð»ko) yhSfíkko ykuAk{kt ykuAw yLkwMLkkíkfLke ÃkËðe Ähkðíkk nkuðk òuEyu yLku f]r»k{kt ¾kMk fheLku rçkÞkhý, fexLkkþf, ¾kã yLku f]r»k WÃkfhýku ðøkuhuLkk {kfuoxªøkLkku ykuAk{kt ykuAku 3 Úke 5 ð»koLkku yLkw¼ð Ähkðíkk nkuðk òuEyu. yhSfíkko «økríkþe÷ ¾uzqíkku MkkÚku òuzkÞu÷ nkuðk òuEyu íku{ s íku{Lkk ytøku òýfkhe Ähkðíkk nkuðk òuEyu. ðuíkLk yLku yLÞ Ãkufus ykþhu yuf ÷k¾ YrÃkÞk «rík ð»ko hnuþu.

MÚkkrLkf {kfuoxªøk yuÂõÍõÞwxeð: (þiûkrýf ÞkuøÞíkk yLku yLkw¼ð) yhSfíkko MÚkkrLkf ¾uzqíkku MkkÚku ðkík[eík fhðk Mkûk{ nkuðk òuEyu. ÷kufku MkwÄe ÃkkuíkkLkk rð[kh ÃknkU[kzðkLke f÷k{kt {krnh nkuÞ. ykuAk{kt ykuAwt Äkuhý-10 ÃkkMk. yLkw¼ð ykuAku nkuÞ Ãký òu fk{ fhðkLke ÿZ EåAk þÂõík nkuÞ íkku ík{u yhS fhe þfku Aku. ykf»kof ðuíkLk. ík{khe yhse E-{u÷ fhku. resume to : circulation@krishijagran.com

KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com

Akuzt Mkthûký

www.krishijagran.com

ðøkuhu.

MkkÚku {¤e çk[kðku yk y{qÕÞ ÄhkunhLku ¼khík yuf f]r»k «ÄkLk Ëuþ Au yLku íkuLkku yuf {níðLkku rnMMkku støk÷ku Au. ßÞkt yLkuf «fkhLkk yki»krÄÞ yLku MkwøktÄeík Akuz òuðk {¤u Au. yk Akuz {kLkðíkkLke {qÕÞðkLk Ähkunh Au. yLkuf fkhýkuÚke yk ÄhkunhLku ðíko{kLk Mk{Þ{kt WÃkÞkuøk fhíkk ¼rð»Þ {kxu Mkwhrûkík hk¾ðe ¾qçk s sYhe Au. ¼khík{kt yk ûkuºkku, rðþu»k heíku rn{k÷ÞûkuºkLke «kf]ríkf yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík ðLkMÃkríkLkk yÂMíkíð yLkuf sið yLku ysið çkkçkíkkuLku ÷eÄu òu¾{{kt Au. AuÕ÷k fux÷k ËkÞfkyku{kt ðíko{kLk{kt WÃk÷çÄ s{eLk íkÚkk «kf]ríkf MktþkÄLkku Ãkh {kLkð srLkík Ëçkký ðæÞk Au. íkuLkkÚke yk ûkuºkkuLke yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík ðLkMÃkrík{kt ½xkzku ÚkÞku Au. ¼khíkLke huz zuxkçkwf{kt «fkrþík 427 «òríkyku Ãkife 214 rn{k[÷ûkuºk{kt Au. ÃkrhÂMÚkrík{kt ÃkrhðíkoLk yLku yki»krÄÞ WÆuuþku {kxuLkk Akuz Mkíkík nkuËLkÚke fux÷ef støk÷e yki»krÄÞ «òríkÞkLkwt yÂMíkíð òu¾{{kt ykðe økÞw Au, suLkwt Mkthûký yLku økwýLk fhðk {kxu íkkífkr÷f Ãkøk÷k ¼hðk sYhe çkLke økÞk Au. yk AkuzLku Mkwhrûkík hk¾ðk {kxu çku heík Au. yuf, íkuLku «kf]ríkf MÚkkLk Ãkh s V¤-Vq÷ ykÃkðk{kt ykðu yLku çkesw íkuLku íÞktÚke rçkÞkhý yLku yLÞ «sLkf ¼køkku MðYÃk{kt nxkðeLku fkuE yuðk MÚkkLk Ãkh Mkthrûkík fhðk{kt ykðu fu ßÞkt ÃkwLkÁíÃkkLk ûk{íkk Ãký çkLke hnu.

Mð-MÚkkLku Mkthûký ík{k{ «fkhLkk AkuzLke «kf]ríkf «kró MÚkkLkkuLku æÞkLk{kt hk¾e íkuLku íku ßøÞkyu V¤-Vq÷ íkÚkk ¼kðe W˼ð íkÚkk yLÞ yLkuf

36

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

«k[÷ku L ku ykÄkhu ¼khíkLku 12 Mkt ¼ kÔÞ seð {t z ÷ku (çkkÞkuMVeÞh){kt ytíkrh{ ÁxÚke ðnu[ðk{kt ykðu÷ Au. yk ík{k{ «fkh yk «{kýu Au : (1){iMkwh ÃkXkh- ðeLkkz Lke÷økehe (fýkoxf, fuh÷, íkkr{÷Lkkzw, (2) {ÒkkhLke ¾kze (íkkr{÷Lkkzw) (3) rMkBÃk÷eÃkk÷ yLku siíkÃkwhLke Ãknkze ðLk ûkuºk (ykurhMMkk) (4) ytz{kLkLkk W¥khe ÿeÃk íkÚkk shðk ykËeðkMke Mkwhrûkík MÚk¤ (5) MkwLËh ðLk (Ãkrù{ çktøkk¤) (6) fkLnk hk»xÙeÞ Ãkkfo (Vq÷ ½kxe yLku fuËkh LkkÚk (W¥kh«Ëuþ) (8) LktËkËuðe Mkwhrûkík ûkuºk (W¥kh«Ëuþ) (9) fkøk [uLzk òutøkk hk»xÙeÞ Ãkkfo (rMk¬e{) (10) ÷k÷e [kuÃkze (yÁýk[÷«Ëuþ) (11) Lkk{zkVk (yÁýk[÷«Ëuþ) (12) íkqhk rhÍ ({u½k÷Þ). Íku{ktÚke Lke÷økehe, Lkk{Vkzk íkÚkk íkqhrhs Sð {tz÷ku{kt AkuzLke yku¤¾Lkk MkðuoûkýLkk fkÞo ÚkE økÞk Au yLku íku ûkuºk rðrðÄ «òríkykuLke MkwhûkkLke ònuhkík fhu÷ Au. yk WÃkhktík fuËkhLkkÚk ®Ãkzkhe, {Òkkh, LktËkËuðe íkÚkk ytzk{kLk ûkuºk{kt Mkðuoûký fhe ËMíkkðus íkiÞkh fhðkLkwt fkÞo [k÷e hÌkwt Au. yLÞ ûkuºkku{kt Mkðuoûký ÚkðkLkwt nsw çkkfe Au.

Akuzt Mkthûký

www.krishijagran.com

yk AkuzLkk Mð-MÚkkLkLku yLÞ heíku ¾uzqíkku íkÚkk Mkhfkhe íkÚkk rçkLk-Mkhfkhe MktøkXLkkuLkk «ûkuºkku{kt ðÄíkk nçko÷ çkøke[k íkÚkk «ûkuºk SLk çkuLf Au. su{kt ¾uzqíkku yÚkðk fkuE Ãký MktMÚkk ÃkkuíkkLke ¾uíke{kt yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík AkuzLke rðrðÄíkkLku ò¤ðe hk¾e þfu Au. ykŠÚkf MðYÃkÚke WÃkÞkuøke Akuz íkÚkk íkuLkk ðLÞ MktçktrÄík ykLkwðktrþf rð»k{íkkLku Mkwhrûkík hk¾ðk {kxu yuf Mkkhe rðrÄ Au. yk ûkuºkku íkÚkk «ûkuºkku{kt yk AkuzLke «kf]ríkf rðfkMk «r¢Þk Ãký Ãkqýo ÚkE þfþu yLku yk «r¢ÞkLkk Ãkrhýk{ MðYÃku ykð~ÞfíkkLkk Mk{Þu ykLkwðktrþf rð»k{íkk yufºk fhðk{kt MkwrðÄk Úkþu. yk «fkhLku «kó rðrþü AkuzLkk Ãkkf MkwÄkh MktçktrÄík ¼kðe fkÞo¢{ku{kt Ãký WÃkÞkuøke çkLkþu. çkrn-MÚkkLk Mkthûký ßÞkhu AkuzLku íku{Lkk rçkÞkhý yÚkðk yLÞ fkuE «sLkf yðÞðLkk MðYÃk{kt WøkkzðkLkk «kf]ríkf MÚkkLkÚke nxkððk{kt ykðu íkku yLÞ f]rºk{ ÞkuøÞ ðkíkkðhý{kt rçkLkytfqhý ûk{íkk Mkthrûkík fhðk{kt ykðu Au, su íkuLku çkrn-MÚkkLk (yuõMk Mkexw) Mkthûký fnuðk{kt ykðu Au. hk»xÙeÞ Akuz MktþkuÄLk çÞwhku, ÃkqMkk, fuBÃkMk, Lkðe rËÕne{kt ð»ko 1997{kt yk «fkhLkk yuf Akuz SLk çkuLfLke MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðu÷ su{kt rðrðÄ «òríkykuLke ykþhu 10 ÷k¾ rçkÞkhý Lk{qLkkLku Mkthrûkík fhðkLke ûk{íkk Au. yk yLkwMktÄkLkfíkkoyku yLku «sLkfku îkhk ËuþLkk rðrðÄ ¼køkku{ktÚke yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík AkuzLkk rçkÞkhýku íkÚkk «sLkf ytøkkuLkk Mktøkún fheLku íkuLku ¼rð»ÞLkk «Þkuøk {kxu Mkwhrûkík hk¾ðk{kt ykðu Au. íku{kt yuðk Akuz Ãkh rðþu»k æÞkLk hk¾ðk{kt ykðu Au, su{Lke MktÏÞk ykuAe Au yLku su{Lku ÷wó ÚkðkLke Mkt¼kðLkk

ðÄkhu Au. yLÞ AkuzLke {kVf yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík Akuz{kt Ãký fux÷kf yuðk «fkhLkk Akuz Au, su{Lkwt ÃkwLk:rLk{koý rçkÞkhýku îkhk fhðk{kt ykðíkw LkÚke. íku{Lkwt ÃkwLk:WíÃkkËLk íku{Lkk {q¤Lkk Mkfhku, {q¤Lkk Mkfhku, {q¤ íkÚkk yLÞ yðÞðku îkhk ÚkkÞ Au. íku{Lkwt Mkthûký yk SLk çkuLf{kt Mkt¼ð LkÚke. yk «fkhLkk ÃkwLk:WíÃkkËLk Mkk{økúeLku Mkthrûkík fhðk {kxu ÃkkËÃk Wíkf MktðÄoLk íkÚkk ¢kuÞk«eshðuþLk rðrÄLkku «Þkuøk fhðk{kt ykðu Au. ÃkkËÃk Wíkf MktðÄoLk rðrÄ{kt AkuzLku ðkÞðeÞ çkkøkku su{ fu ÃkktËzk, íkýk ðøkuhu{kt AkuzkuLke ÃkwLkÁíÃkkËLk Mkk{økúeLku íkh÷ LkkExÙkusLk (s{Lkk «kf]ríkf íkkÃk{kLk-196 rzøkúe MkuÂÕMkÞMk nkuuÞ Au){kt zwçkkuzeLku yÚkðk íku{Lke ðk»Ãk{kt hk¾ðk{kt ykðu Au. yk rðÄeykuLkku WÃkÞkuøk ËuþLke yLkuf MktMÚkkyku{kt fhðk{kt ykðu Au, su{kt hk»xÙeÞ ÃkkËÃk ykLkwðktrþf MktþkÄLk çÞwhkuLkwt Lkk{ {wÏÞ Au MkthûkýLke yLÞ rðrÄ · yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík AkuzLkk Mkthûký yLku økwýLk {kxu SLk çkuLfku{kt «òríkÞkuLkk MkthûkýLke MkkÚku LkeBLk WÃkkÞ Ãký fhðe òuEyu. · y÷øk-y÷øk «fkhLke s{eLk íkÚkk s¤ðkÞw{kt yk AkuzLke y÷øk-y÷øk Wt[kEðk¤k ûkuºkku{kt {kuxkÃkkÞu ¾uíke fhðe òuEyu. · ík{k{ hkßÞku îkhk hkßÞkuLke støk÷e, «òríkÞk íÞkLkk ¾u í khku { kt Wøkkzðk, íÞkLkk ¾u z q í kku , MLkkLkef ði Ä íkÚkk yki»krÄÞþk¤kykuLku íku{Lku ¾uíke fhðk {kxu «kuíMkkrník fhðe òuEyu. ·

xe.ðe. yLku yLÞ Mkt[kh {kæÞ{ku îkhk yk MktÃkËkLkk

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

37

Akuzt Mkthûký

www.krishijagran.com «fkþLk økúk{eý sLkíkkLkk MðkMÚÞ rðfkMk{kt íku yuf ¾qçk s {níðÃkqýo ÞkuøkËkLk Au. yk ûkuºk{kt yíÞkh MkwÄe ¾qçk s ykuAw fkÞo ÚkE þfu Au. rn{k[÷ «Ëuþ, W¥khk¾tz, ykurzMkk ðøkuhu hkßÞkuLkk yki»krÄÞ yLku MkwøktrÄík AkuzLkk «fkþLk WÃk÷çÄ Au. çkkfe hkßÞkuLku Ãký yk fkÞo ÍzÃk¼uh fhðk òuEyu. «fkþLkLkk fkÞo{kt MkkiÚke {níðÃkqýo rLkýoÞ ¼k»kkLke ÃkMktËøke Au. yk AkuzÚke ðkMíkrðf ÷k¼ íÞkhu s ÚkE þfu fu ßÞkhu «fkþLk íÞkLke «kËurþf ¼k»kk{kt Mkr[ºk MðYÃk{kt nkuÞ. yksu yLkuf ði¿kkrLkf yLku ðiÄ yk «fkhu Au, suyku ð»kkuoÚke Akuz yLku íku{ktÚke «kó Ëðkyku Ãkh fkÞo fhe AkuzLke yku¤¾ fhðkLke yûk{íkk Ähkðu Au. yk WÃkhktík nsw Ãký yLkuf AkuzLkk MÚkkLkeÞ WÃkÞkuøkLke òýfkhe íÞkLkk MÚkkLkef ðiÄ yLku nfe{ku ÃkkMku nkuÞ Au. yk ytøku Võík MkhfkhLke s sðkçkËkhe hnu í ke LkÚke. ykÃkýu Mkki ËuþðkMkeykuyu Ãký íkuLku çk[kððk {kxuLke sðkçkËkhe Ähkðe Aeyu, fkhý fu ykÃkýu íku{ s ykÃkýe ykøkk{e ÃkuZe {kxu yk ík{k{ çkkçkík fk{ ykðþu.

Ëku n LkÚke WíÃkkrËík ¾u í khku L ke òýfkhe ykÃke Mkt h ûký ykð~Þfíkkyku {kxu íku {kxu òøk]ík fhðk òuEyu. · rçkLkWÃkÞkuøk hnu÷ s{eLk, hu÷ðu, Mkzfku, LkËeyku, Lkk¤k íkÚkk Lknuhku ðøkuhuLkk rfLkkhk yLÞ AkuzLke MkkÚku yk AkuzLkk hkuÃký Ãký fhðk òuEyu yLku íkuLkk Ãkh íkÚkk çktsh ¼qr{ Ãkh Akuz WøkkzðkLkk Mkt¼kðLkk íkÃkkMkðe òuEyu. ·

AkuzLke yíÞkrÄf ÃkkýeLke WÃk÷çÄíkkLku yxfkððw

òuEyu. Akuz ÍzÃk¼uh yøkkWLke MktÏÞk{kt ykðe þfu. yk {kxu ykðrÄf «{ký fw÷ «{ký 50-60 xfk fhíkk ðÄkhu nkuðk òuEyu Lknª. · Mkt¼rðík MktfxøkúMík AkuzLkk ûkuºkkuLke yku¤¾ fhe íku ûkuºkku{kt MkÄLk MktÏÞkðk¤k fux÷kf ûkuºk{kt ËkunLk MktÃkqýo heíku çktÄ fhðwt òuEyu. yk Wãkuøk{kt yk ûkuºkLkk MktfxøkúMík AkuzLkk ËkunLkÃkqýo MðYÃkLku yxfkððk {kxu Mkthûký yLku økwýLk fhðkLke sYh Au. · sið xufLkku÷kuS yLku SLk MÚkkýktíkhý suðe ykÄwrLkf ði¿kkrLkf rðrÄyku îkhk ykÄwrLkf ði¿kkrLkf rðrÄyku îkhk AkuzLke Wå[ WíÃkkËLk yLku W¥k{ økwýð¥kkðk¤e «òríkÞk íkiÞkh fhðe òuEyu. · AkuzLkk yuf yÚkðk çku rðrþü ¼køkkuLkk WÃkÞkuøk {kxu MktÃkqýo Ãkýu AkuzLku W¾kzðk òuEyu Lknª. yk Mkðo Mðef]ík Au fu «f]rík ÃkkuíkkLke heíku MktÃkqýo Au. {kxu ßÞkhu {kLkð SðLkLke WíÃkr¥k íku{Lke MkkÚku ykMkÃkkMk s íku{Lkk SðLk ÔÞðMÚkkÃkLk MkkÚku Mktf¤kÞu÷ Mk{økú ðMíkwyku «f]rík{kt Ãký WÃk÷çÄ Au. yki»krÄÞ ytøku yuðku rðïkMk Au fu {kLkðeLku ÷økíke rçk{kheLkk WÃk[kh {kxuLke Ëðkyku Ãký ykMkÃkkMk nkuÞ Au. {kxu yk Mkt˼o{kt MÚkkLkeÞ AkuzLke yku¤¾ yLku íkuLkk WÃkÞkuøkLkwt {níð ¾qçk s {níðLkwt Au. yk {kxu Ëuþ{kt hkßÞðkh íkÚkk SÕ÷kðkh yki»krÄÞ AkuzLke WÃk÷çÄíkk yLku WÃkÞkuøk Ãkh 38

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

zku.ykh.fu.®Mkn f]r»k rð¿kkLk fuLÿ, nku÷e ¢kuMk, fuLkhe rn÷ hkuz, nòheçkkøk 825301 E{u÷ rksingh.icar@gmail.com {kuçkkE÷- 9939690109

ËqÄ WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

ૂ ધ ંુ ઉ પાદન અને ભારત

ભા

રત એક

દશના

ૃિષ ધાન દશ છે

૭૦%

લોકો

ુ ાલન અધા રત પોતા ુ ં પ પ

ખેતી

યા ં

અને

વન િનવાહ કર

ુ ાલન અને ૂ ધ સાથે સકંળાયેલ પ પ

છે . આ

યવસાય એ દશમા ં ગર બી અને જમીનની

અછતથી

એકમા

પીડાતા

લોકો

માટ

વવાનો

ોત બની ર ો છે . સાથે સાથે

ઘણાબધા લોકો આમા ં આ િુનક તા નીકોનો

સહારો લેતા, આ યવસાય ને યાપા રક ધોરણે

લઇ, વ ુ ને વ ુ ઉ પાદન થક કમાણી કર

ર ા છે .

ુ ય વે ભર રુ મા ામા ં

વીટામીન અને િમનરલ હોય છે 40

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

અ ય

ોત

ોટ ન,

આપના

ુ ધમા ં રહલ

ોટ ન એ

ોટ ન ુ ત ખોરાક કરતા શર ર માટ

વ ુ અસરકારક હોય છે . ૂ ધમા ં ફટ સો

િવટામીન A, D, E, K આવલ ે ા છે

ઉપયોગી છે .

ુ વ ા ની ણ

ટએ

ુ લ બ

ુ જ બ

ે ટ અને

વ ુ મા ામા ં ક સીયમ પણ ુ ધમા ં થી જ મળ

ુ બાનાવે છે . હાડકાઓને મજ ત

રહ છે

આ બધા ફાયદા અને દશની હમણાન ં ી

પ ર થિત જોતા ુ ધનો વ ુ ને વ ુ મા ામા ં

સામે લડવા માટ જડ

ૂ ધ એ શ ત (Energy) નો ભર રુ

ુ ધમા ં

ઉપયોગી નીવડ છે .

ઉપયોગ એ દશમા ં

ૂ ધ ંુ ઉ પાદન શા માટ છે .

શર રને કાય મ અને નીરોગી રાખવામા ં

ુ પોષણ (Malnutrition) ુ ી સમાન બની શક છે .

ભારતમાં ૂ ધ ંુ ઉ પાદન ભારતમા ં

ભેસને

ૂ ધ ઉ પાદન માટ ગાય અને

પાળવામા ં

આવે

છે .

આવા

ËqÄ WíÃkkËLk

www.krishijagran.com કડો એ બી

દશો ની

ૂધ

ય ત દઠ

ઉ પાદનની સરખામણી મા ં વ ુ જ છે . ુ પ પાલકોની થિત

ૂ ધ ુ ં ઉ પાદન એ દશના

આટ ું બ ું

ૂ ુ ાલકો), સહકાર ખે તો (પ પ

અને સરકારના સ હયારા

બ

ૂ ધમડંળ ઓ

યાસો થક શ

ુ છે . પરં ુ આટ ું બ ું ૂ ધ ઉ પાદન હોવા

છતા ં પણ

માક ટગ

ૂ ધ અને

ૂ ધની બનાવટો ના

ે મા ં અસરકારકતા ના હોવાના

ૂ ધ ઉ પાદન કરનાર અને

પ રણામે આ

ૂ કહવાતા જગતના તાત એવા ખે તને યો ય

ભાવ મળતા નથી.

તેમની

થિત

ના પ રણામ

પાયમાલ

ુ ાલકોનો પ પ

ુ ાલન પ પ

થાય એ માટ

ૂ ધ અને

બને

કરવા

છે

વ પે અને

માટનો

અ ભગમ નીરાશાજનક બને છે . આ બ ું ના

માક ટગ

ૂ ધની બનાવટો ના

ે મા ં અને તેમના િનકાસમા ં યો ય

દશામા ં પગલા લેવામા ં આવે એ અ યત ં જ ર

છે . બોવાઈન(Bovines) વગ ના

ુલ

ાણીઓની

સં યા ૩૦૦ િમ લયન (૧૯૦.૯ િમ લયન ગાય

ૂ ધના માક ટગ

ે માં અસર કરતા પ રબળો

ૂ ધ ુ ં હાઈ નીક પ ર થિત મા ં ઉ પાદન

મા ં ના કરા ું હોવાને લીધે જ િવદશોમા ં ૂ ધ અને ૂ ધની બનાવટોની િનકાસ ઓછ થાય છે અને ભેસની સં યા ઓછ હોવા છતા ં પણ ુ લ ૂ ધના ઉ પાદન મા ં તેમનો ફાળો ૬૦% ટલો છે . વષ આજ કારણ એ આ ે મા ં અવરોધ આપ ું અને ૧૦૮.૭ િમ લયન ભેસ)

૨૦૧૫ ના

ત

ટલી છે .

ુ ી મા ં િવ ધ

ું

ુલ

ઉ પાદન ૭૮૯ િમ લયન ટન નોધા ું છે .

ૂધ

ના

સામે એકલા ભારતમા ં જ ૧૪૬.૩ િમ લયન ટન

એટલે ક િવ

છે . િવ ના બી

પાછળ રહ

ુ ં ૧૮.૫%

ટ ું ઉ પાદન થાય

દશો આ હરણફાળ મા ં બ ુ ય છે . આપણે યા ં ય ત દઠ

(Per Capita) ૂ ધ

ુ ં ઉ પાદન ૩૨૨

ામ છે

ઇ ડયન ઇ ટ ટ ટુ ઓફ મેડ કલ ર સચ

ુ બ ય ત દઠ (ICMR) ના કહવા જ જ રયાત કરતા ઓ

છે , છતા ં પણ આ

ુ ય પ રબળ છે .

યો ય પગલા લઇ

ુ ાલકોએ ના માટ પ પ

ુ વ ા સભર ૂ ધ ઉ પાદન ણ

કરવા તરફ આગળ વધ ું પડશ.ે પરં ુ

ુ ાલકો આ હમણાની પ ર થિત જોતા પ પ

કાર ુ ં ૂ ધ ઉ પાદન કરવા માટ સ મ પણ ુ ય કારણો છે ;

નથી ના ૧.

ૂધ

ભારતમા ં સરરાશ પ ુ દ ઠ ુ ં

ઉ પાદન બી

િવકિસત અને િવકાસશીલ દશો

ની સરખામણીમા ં લગભગ ૨૦ થી ૬૦

ઓ ં છે .

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

ટ ુ

41

ËqÄ WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

ુ ાલકો ૨. પ પ

ુ ની સં યા દઠ પ ઓ

ુ જ ઓછ હોય છે . થી ઓછા પ ઓ ુ માટ બ

િુવધા બનાવવી

િમ ક પલર ક અ ય

ખચાળ બને છે .

ૂ ૩. અહ ના ખે તો પાસે ઓછ જમીન

હોવાના લીધે રૂો પડવો

રૂતા

માણ મા ં ઘાસચારો

ુ કલ બની રહ.

ૂ ધ ુ ં હાઈ નીક

ુ ાલકો મા ં ૪. પ પ

પ ર થિત મા ં ઉ પાદન કરવા માટ ુ ં પાયાના ાન(Knowledge) નો અભાવ.

૫. સસ ં ાધનો િવકસાવવા માટ યો ય

ુ નો અભાવ. ડ

વૈક પક ઉપાય ૂધ

ઉપરના બધા પ રબળો જોતા ભારતને ે ે વ ુ

ચાઈએ લઇ જ ું અગ

લાગશે પરં ુ વક ૈ પક ઉપાય તર ક પ ુ દ ઠ ૂ ધ ઉ પાદન વધારવા માટ પાયાના

ુ િંશક તર ક આ લાભ આ વ

મેળવી શકાય છે

ુ ારા મારફતે ધ

ધીમી છે પરં ુ માણમા ં

સ તી અને કાયમી છે .

છે ,

યન

મા ં

ુ ય બે બાબતો

ુ ી પસદ યો ય પ ન ં ગી કરવી જ ર છે .

મક ભેસની પસદ ં ગી તેના ૂ ધ આપવાના

પેઢ મા ં

સાર ઓલાદ જોઈતી હોય તો સારા પાડાની

પસદ ં ગી

કરવી જોઈએ. આમ પસદં ગી ની સાથે ાં

કાર અને

ાં

ાણી જોડ

જનન કર છે એ પણ એટ ું જ મહ વ ુ ં છે .

ુ ી પસદ આમ પ ન ં ગી અને

જનન િસ ટમ

બન ં ે ના સય ં ોજન ને સવ ં ધન યોજના તર ક 42

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

ુ ા વીય(S e m e n ) પ ન

નો ઉપયોગ કર

ુ ાલકો પોતાના સરરાશ પ ઓ ુ ું પ પ

સરકાર

૨. જનન િસ ટમ (Mating system)

સાથે તે

આવી સવ ં ધન યોજનાથી તૈયાર થયેલા નર

ઉ પાદન અનેક ઘ ું વધાર શક છે .

ુ ી પસદ ં ગી (Selection) ૧. પ ન

આધાર કર શકાય અને જો બી

ઓળખવામા ં આવે છે .

અને

સહકાર

યાસોથી સત ં િત પર

ડર ઓના

ૂધ

માટ

સં ુ ત

ણ (Progeny Testing)

અને વશ ં ાવલી પસદ ં ગી (Pedigree Selection)

ના આધાર સાર

તના, દશી અને પોતાની

આવનાર સત ં િત મા ં અનેકઘ ું

ૂ ધ વધારવા

સ મ એવા નર અને તેમ ુ ં વીય(Semen)

ઉ પાદન અને

સં હણ

ૂ ધ ડર ઓની પેટા

શાખાઓમા ં કરવામા ં આવલ ે

છે .

મ

ક

ૂ ધસાગર ડર ની પેટા શાખા એવી DURDA મા ં

મહસાણી

ું

તની ભેસ માટ નર અને તેમ ુ ં

વીય(Semen)

ુ ં સં હણ કરલ છે

તેમના

ુ ાલકો ના પ ુ િવ તાર ના પ પ

માટ ઉપયોગમા ં લે છે તો આવા

ુ ારણા ધ કારના

ËqÄ WíÃkkËLk

www.krishijagran.com ડર ઓના પ ુ િવકાસના કાય મોમા ં ભાગ લઇ તેમને સહયોગ આપી પ ુ

ુ ારણા થક ધ

વ ુ મા મા ં ૂ ધ ઉ પાદન મેળવી શકાય છે . આ તો શ ુ આત છે .

મ

મઆ

ે મા ં

લોકો પોતાનો ઉ સાહ દાખવી, વૈ ાિનક

અ ભગમ સાથે આને યાપા રક ધોરણે લઇ, વ ુ ને વ ુ િશ

ત અને પારં પ રક લોકો

એકબી નો સહયોગ લઇ આ દશામા ં આગળ

વધશે તો ભારત ને

ૂધ

ે

મા ં અનેર

ચાઈઓ સર કરતા વ ુ સમય ન હ લાગે.

*ડો. જગદ શ ડ . ચૌધર , ડો. ડ . પી. પાડ ં , ડો. . પી. ુ તા, ડો. બી એમ. પિત, ડો. . એ. પરમાર પ ુ જનીનક ય શા અને સવ ં ધન િવભાગ ુ ાલન મહાિવ ાલય પ ુ ચ ક સા અને પ પ સરદાર ૃિષનગર- ૩૮૫ ૫૦૬ *મો.ન.- ૮૦૦૦૫૦૫૭૧૭; *ઈમેલ- jagdish૫૭૧૭@gmail.com

ykf»k{of ELkk

f]r»k òøkhý

rfMkkLk fkzo

ykf ELkk{»kof

f]r»k òøkhý "rfMkkLk fkzo" Úke {u¤ðku yuf ÷k¾ MkwÄeLkku yfM{kík ðe{ku yLku ¼khu Aqx MkkÚku yLÞ ½ýk ELkk{ku ÃkMktË fhku ÃkkuíkkLkwt fkzo Important Kisan Card (IKC) Important Farmer Card (IFC) Very Important Kisan Card (VIKC) Very Important Farmer Card (VIFC) Very Very Important Kisan Card (VVIKC) Very Very Important Farmer Card (VVIFC)

Very Very Important Farmer Card

S{N

tf Mk{Þ{kt ykðe hÌkwt Au yodjp ;srxqvkgs

NAME : ADD : : ID ISSUE :

· 1 ÷k¾Lkku yfM{kík rð{ku · f]r»k WíÃkkËLkku Ãkh Aqx · f]r»k WÃkfhýku Ãkh Aqx · f]r»k rð¼køk{kt «økríkþe÷ ¾uzqíkkuLkk Lkk{ yLku íkMðeh 21 Years. 12 Languages. 21 States. 22 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

43

fexLkkþf fex

www.krishijagran.com

ે થીઓસાય લમ ે હાઈ ોજન ઓ ઝાલટ – એક ન ંુ ક ટનાશક

પા

ક ઉ પાદન ઉપર િવપ રત અસર કરતા િવિવધ પ રબળો પૈક વાત એક મહ વ ંુ િવક ગ ુ છે . ખેતીમાં આ િનકરણ થતાં િવવધ પાકોમાં વાતના ો વ ુ જ ટલ બનતા ગયા છે . વાતને ુ શમાં રાખવા માટ િવક, કષણ, ભૌિતક, યાિં ક, રાસાય ણક િવગે ર પ ધિતઓ ઉપલ ધ છે . આવી અલગ અલગ પ ધિતઓમાં આપણા ભારત વા ખેતી ધાન દશમાં ખેતી પાકો ંુ વ ુ ઉ પાદન મેળવવા ૂ ક ટનાશી/રસાય ણક દવાઓ ઉપર વ ુ આધાર રાખતા થયા છે . વાતોના િનયં ણ માટ આ ખે તો રાસાય ણક દવાઓની િવશાળ ેણી બ રમાં ઉપલ ધ થયેલ છે . પરં ુ જો એક ૂથની ક ટનાશકનો સતત ઉપયોગ કરવામાં આવે તો ક ટકોમાં તે ક ટનાશક સામે ર ણ માટ િતકારક શ ત કળવાય છે . આથી તેના ઉકલ માટ વૈ ાિનકો ુ દા ુ દા ભૈિતક તેમજ રાસાય ણક બધ ં ારણ ધરાવતી ક ટનાશકની ુ શોધ કરતા રહ છે . માં ક ટકોને મારવા માટ અલગ કારના ણધમ રહલ હોય છે . તા તરમાં આવી ુ ના જ એક ક ટનાશક થીઓસાય લેમ હાઈ ોજન ઓ ઝાલેટ બ રમાં ઉપલ ધ થયેલ છે . ં ારણ (C7H16ClN3O2S2)ની ક ટનાશક (કારટપ હાઈ ો લોરાઈડ) ુ થની જ છે પરં ુ રાસાય ણક બધ સરખામણીમાં તફાવત હોઈ માણમાં ઓછ મા ામાં વ ુ અસર ધરાવતી હોય છે .

44

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

fexLkkþf fex

www.krishijagran.com કરવાથી સારા પર ણામો મળે લ છે . પરં ુ વષ ૨૦૧ ૫થી આ ક ટનાશકનો લાભ આપણા ભારતના ૂ ખે તોને પણ મળતો થયો છે . પીઆઈ ઈ ડ ઝ લીમીટડ ારા આ ક ટનાશક વાઈ ટ (Vibrant) ુ લ (દાણાદાર) વ પે ના નામે ૪ ટકા ે અ આપણા દશમા ં ઉપલ ધ બનાવી છે .

થીઓસાય લેમ હાઈ ોજન ઓ ઝાલેટ (Thiocyclam Hydogen Oxalate) દવા સે ડોઝ લીમીટડ નામની લેબોરટર મા ં સને ૧૯૬૯ મા ં વીટઝલે ડમા ં તૈયાર કરવામા ં આવલ ે છે . શ આતમા ં આ ક ટનાશક વીટઝલે ડ, નાઈઝીર યા, અમેર કા, ીલકંા, પાન અને બી કટલાક ં િવકિસત દશોમા ં ઈવીસે ટ અને ટમીના નામે ૫૦ એસસી અને ૫૦ એસપી વ પે ઉપલ ધ હતી આ ક ટનાશક નાઈઝીર યામા ં ઓઈલપામના પાનકોર યાના ઈયળ, કોશટ ે ો અને ુ તના િનયં ણ માટ ૪૦૦ લીટર પાણીમા ં ૧.૧૭ ક. ા. દવા ભેળવી ૨.૩ હ ટરમા ં છટ ં કાવ

આ ક ટનાશક રસાયણ નેર શટો સીન ુ થ ુ ં છે . આ નેર શટો સીન દર યાઈ ૃિમ અથવા ુ ીનેર શ હ ોપોડા અને અળિસયા ં વા ક ુ ીનેર શ ેવીશીરા માથ ં ી અલગ પાડલ છે . આ ૃ દર યાઈ િમના સપ ં કમા ં આવતા માસ ં ાહાર ુ જ ં ઓ/ ક ટકો તરત જ મર જતા જોઈ તેમાથ ં ી ૃ એક મેડ કલ ડૉ ટર આ દર યાઈ િમમા ં રહલો ુ દરતી જ ં ન ુ ાશક પદાથને અલગ તાર યો અને ુ ાશક ણવા મ ું ક આ પદાથ સાચે જ જ ં ન ુ ધમ ધરાવે છે . આ ક ટનાશક શોષક અને ણ ુ ધમને આધાર છોડની પશદન કારના ણ ૂ ીયા દર દરક ભાગમા ં સરણ પામે છે . સ કારની વાતોમા ં આ દવા છોડના રસ પે અને ચાવીને ખાનાર વાતના શર રમા ં ખોરાક પે વશ ે ે છે . વાતના ં િનકો ટિનક એસીટાઇલકોલાઇન સવ ં દ ે કો ક બે ચેતાકોષો વ ચે ચેતા સરણ માટ ઉ ે ત કર છે અને તેમની સાથે સપ ં ક કર છે . આ ઉપરાત ં આ ક ટનાશક દવા ચેતાકોષમા ં અવરોધક તર ક પણ કામ કર છે આવલ ે ાહક ોટ ન સાથે જોડાય છે . આથી ઉ ે ત થય ે ેલા આયનો પાછા પોતાની જ યા પર ગોઠવાતા નથી અને સતત ઉ ે ત રહ છે . ુ ને એકની એક પ યા કરવા પ રણામે ના ઓ માટ સદ ં શો આ યા કર છે . આથી િવપ રત આ ક ટનાશક દવાથી ચેતાકોષોમા ં ઉ પન થ ુ એસીટાઇલકોલાઇન તેના યક એસીટાઇલકોલાઇનએ ટરઝ ારા િન ય થ ુ નથી. ના પ રણામે ચેતાતં મા ં ધીર ધીર િન તા આવે છે અને આ ક ટનાશકની અસર વાળ વાતો ૃ ુ પામે છે . થીઓસાય લેમ હાઈ ોજન ઓ ઝાલેટ શોષક તથા પશદન કારની ક ટનાશક છે સરળતાથી રોમપ (લેપીડો ટરા) અને ઢાલપ

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

45

fexLkkþf fex

www.krishijagran.com એસપીના પમા ં સારા પર ણામો આપે છે . આ ક ટનાશકનો ઉપયોગ ડાગ ં રની ફરરોપણીના ૧૫૨૫ દવસ પછ અને સીધી રોપણીમા ં ૨૦-૩૦ દવસ પછ કંૂ ને અથવા રતી ક ખાતર સાથે ભેળવીને આપી શકાય છે . પરં ુ ડાગ ં રના ખેતરમા ં જો રૂતો ભેજ અથવા ૩-૪ સમી પાણી ુ ી ભરલ રહ તો આ ક ટનાશકની અઠવાડ યા ધ ુ ા ં આ ક ટનાશક અસરકારકતા સાર મળે છે . વ મ ૧૨.૫ ક. ા./હ ટર માણે ઉપયોગમા ં લેવી

(કોલીયો ટરા) ણ ે ીની વાતો સામે ુ ાં આ અસરકારક જોવા મળે લ છે . વ મ ક ટનાશકનો ડાગ ં ર, મકાઈ, શર ે ડ , બટાકા, લ ,ુ ુ ાબ વા મહ વના સફરજન, ુ ગ ં ળ અને લ પાકોમા ં આવતી વાતો વી ક ગાભમારાની ઈયળ, પાનવાળનાર ઈયળ, શર ે ડ ના વધ ે કો, ી સ, તડતળ યા, સફદમાખી, મોલો, કોલોરાડો પોટટો બીટલ, પાન કોર ું વગેરના િનયં ણ માટ ઉપયોગી છે . નાઈઝીર યામા ં આ ક ટનાશક ટમીના ૫૦ ના નામથી મળે છે અને તેનો ઉપયોગ ઓઈલપામમા ં જોવા મળતા પાન કોર યાના િનયં ણ માટ કરવામા ં આવે છે . ભારત દશમા ં (પં બમા)ં લેવામા ં આવલ ે અખતરાના ં પ રણામો પરથી ણવા મળે લ છે ક ડાગ ં રમા ં જોવા મળતી ગાભમારાની ઈયળ તથા પાનવાળનાર ઈયળ સામે આ ક ટનાશક ૫૦

જોઈએ અને બ રમા ં ૧ ક. ા તથા ૫ ક. ાના પેક ગમા ં ઉપલ ધ છે . ડાગ ં ર વા પાકોમા ં આ ક ટનાશકનો છટ ં કાવ કાપણી કયાના ીસ દવસ પહલા કરવો થી ુ મા ં આ ક ટનાશકના તેમાથ ં ી બનતી ચીજવ ઓ કોઈ અવશષ ે ો આવવાનો ભય રહ નહ અને મ ુ ય અને ાણીઓ ુ ં વા થય જળવાય રહ. આ ક ટનાશક સ તન ાણીઓ અને મધમાખી માટ માણમા ં ઓછ ઝેર જણાયેલ છે . પરં ુ તે જળચર ૂ ાણીઓ (માછલી) અને પ ીઓ માટ ઝેર મા મ પડલ છે તેથી જળચર ાણીઓ અને પ ીઓને આ ક ટનાશકથી ર ણ મળે તે યાનમા ં રાખી ઉપયોગ ુ બ કરવો. આ ક ટનાશકનો ભલામણ જ તે પાકમા ં ઉપયોગ કરવો જોઈએ અને દવાના પેક ગ ૂ ક ખાસ પાલન ૂ નાઓ ુ ં ચોકસાઈ વ પરની ચ ૂ જ કર ુ જોઈએ. થી કર ને આ દવાનો આપણે બ લાબ ં ા સમય માટ ઉપયોગ કર શક એ.

ક ટકશા

46

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

ડૉ. સી. બી. ધોબી અને ડૉ. પી. ક. બોરડ િવભાગ, બ.ં અ. ૃિષ મહાિવ ાલય, ં આણદ ં ૃિષ િુનવિસટ , આણદ

rLkÞtºký

તે

www.krishijagran.com

તલની માથા બાધ ં નાર ઈયળ અને તે ંુ સક ં લત યવ થાપન

લી બયાન ં ા પાકોમા ં તલ મહ વ ુ ં થાન ધરાવે છે . ભારત ુ ં ૨૨.૩ ટકા ુ રાતમા ં થાય છે . તલનો જ

ઉ પાદન

ટ ું ુ ય વે

તેના બીજમાથ ં ી તેલ કાઢ િવિવધ ઉપયોગ થાય છે . તલ ુ ં તેલ ઔેષિધય

ુ ધમ ધરાવછ ે ે અને ણ

તેનો

ાસની

ઉપયોગ

ખનાર ં ોગચાળા

તથા

પાચન યા

બનાવવામા ં

થાય

વરસાદવાળા

િવ તારમા ં

િપયતની

સગવડ

બીમાર ,

છે .

પાક

સરળ

સામા ય

ચોમાસામા ં

ધરાવતા

અને

િવ તારમા ં

ઉનાળામા ં પણ લઇ શકાય છે .તલમામ ં ાથા બાધ ં નાર

ઈયળ,

પાનકથીર ,

િૂ ત ું

પાનખાનારઢાલપ

તલની

ગાઠ ં યા

ઉપ વજોવા મળે છે . આ

વાતોનો

વાતો પૈક માથા ુ ય

બાધ ં નાર ઈયળ તલની

વાત છે અને

ુ ાં વ જ ુ ોવા મળે છે . તેનો ઉપ વ ચોમા ુ ઋ મ આ

વાતની માદા

દ છોડના

ભાગો પરએકલ- દોકલ ડા

લીલા રં ગનીઈયળ નીકળે છે . આ ઈયળઉપર ૂ ાકાળા કાળા ટપકા ં હોય છે . ઈયળશર ર ઉપર ંક વાળધરાવે છે . આવીઈયળ ૧૧- ૧૬ દવસ પાકમા ં

ૂ મળા

ું - ૫ કૂ છે . ડા ૪

પાન

ઈયળ

કુસાન કરતી રહ છે અને યારબાદ

બનાવલ ે કોથળા વા ભાગમા ં કોશટ ે ામા ં પાત ં ર પામે

છે .

૪-

ૂ થતા ં તેમાથ ણ ં ી દા ં બહાર આવે

છે . દાક ં થાઈ

રં ગનાઅને

તેની

પાખ ં ોલાલાશપડતા ં પીળારં ગની હોય છે . ઈયળશ આતમા ં

િવકાસ

પામતાછોડના

ૂ ટોચનાં મળા પાનને એકબી

સાથે જોડ તેમા ં

ૂ વ ચે રહ ને પાન ખાય છે . આથી ખે તો આ વાતનેતલની

માથા

બાધ ં નાર

ઈયળનાનામથી

ઓળખે

અવ થાએ આ

વાત કળ તથા

છે .

પાકની

લ

લ ખાય છે .

ં ૈઢાબ ં ેસતા ં નથી, કુસાન પામેલા લમાબ

આવા

થીછોડની ુદ

ડાળ નો

તેટલો

ભાગ

ુ દ અવ થાઓ

કોશેટો

તલની માથા બાધ ં નાર ઈયળથી થ ંુ

લ

ુ ુ તકોશટ ે ાઅવ થા

આ

૭ દવસમા ં

તલની માથા બાધ ં નાર ઈયળની

ડા

ુ ી ધ

ુ ત ઈયળોપાનને વાળ ને સફદ તાત ં ણાથી

માખી,

ુ ં , લીલા તડતડ યા ં અને ક ટક વી

દવસમાસ ં ેવન થયા પછ તેમાથ ં ીપીળાશ પડતા ં

બૈઢાં

ુ કસાન

ું

ૂ ંખ

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

47

rLkÞtºký

www.krishijagran.com

બૈઢાવ ં ગરનોખાલી જોવા મળે છે . આ વાત છોડની પાછલી અવ થાએ બૈઢામ ં ાં ં ી દાણા ખાઈ કા ું પાડ તેમાથ

ય છે

અથવા- કવનાલફોસ કલોરપાયર ફોસ

૨૫ઈસી૨૦ ૨૦

દવસે છટ ં કાવ કરવો.

આ

¨ આ વાતના ં

કહવામા ં છે . જોક પાન અનેબૈઢાઅ ં વ થાની સરખામણી-એ લઅવ થાએ થ ું કુસાન ઉ પાદન ઉપરન ધપા

અસર કર છે . આ

વાત પાનમા ં ૧૦-૭૦ ટકા,

લની

કળ / લમા ં ૩૪-૬૨ ટકા અને બૈઢામ ં ાં ુ ી ધ

૧૦-૪૪ ટકા

કુસાન કર છે , આનાથી

ડાતથા

ઇયળના ં

ેકોન,

ઈર બોરસ,

પર વી ાયકો ામા,

કોટશીયાઅનેએ થોકોર સ, જયારપરભ ી-દાળ યા, ાયસોપા અને કરો ળયા જોવા મળતા ં હોય છે . આ

ુ દરતી િનયં કો પોતા ુ ં કામ કરતા હોય છે . થીરાસાય ણક ક ટનાશકોનોછટ ં કાવ કરતી વખતે આવા

પર વી

અને

પરભ ી

ુ ી ુ ં ઉ પાદન ઘટ છે . ૭૨ ટકા ધ

આડઅસર ન થાય તેની કાળ

સક ં લત યવ થાપન

¨ તલમા ં વાતનોઉપ વ ચા ુ

¨ ખેતરમા ં આ

થતા જ વળે લા ં પાન અને તેમા ં સત ં ાયેલ ઈયળ સહ ત એક કર બ ેનોનાશ કરવો. ¨ પાકના વાવત ે ર પછ યા ં

યા ં શ

ખેતરમા ં

હોય

કાશપ જર

ગોઠવવાથી દાન ં ી વધતી વ તી અટકાવી શકાય છે . ¨ કઠોળ

અને

ધા ય

પાકો

સાથે

તરપાક લેવાથીઆ વાતનો ઉપ વ ઓછો રહ છે . ¨ ઉપ વની બેસીયાના નામની

શ આતમાબ ં ીવર ે યા ગનો પાવડર ૪૦

ામઅથવાલ બોળ નામ જનો

કૂો ૫૦૦

ામ (૫% અક) ૧૦ લટર પાણીમા ં ભેળવી છટ ં કાવ

કરવો.

આવા

ક ટનાશકોના ં

છટ ં કાવ સાજ ં ના સમયે થાય અને ભેજમય વાતાવરણ હોય તો અસરકારકતા સાર મેળવી શકાય. ¨ ડાયકલોરવોસ૭૬ઈસી૭ 48

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

િમ. લ.

િમ. લ.૧૦

લટરપાણીમાઉ ં મેર વાવત ે ર બાદ ૩૦, ૪૫અને ૬૦

ૂ અને ખનો િવકાસ પણઅટકાવે છે . આથી વાતને બૈઢાં કોર ખાનાર ઈયળ પણ

ઈસી૨૦

િમ. લ.અથવા

ક ટકો

ઉપર

રાખવી હતાવહ છે .

લ અવ થાએ મધમાખીની આવન-

વન તપાસી ક ટનાશકોનો વપરાશ કરવો જોઈએ.

Ãkkf WíÃkkËLk લીલી ઈયળ

www.krishijagran.com ફરોમોન પ

શ ગ કોર ખાનાર ઈયળ ુ ુ સાન

ુ ે વરના પાક ઉ પાદનમાં ઉદભવતા ો અને તે ુ િનરકરણ

ભા

દરવા માસના સમયગાળા દરમીયાન

ુ ુ રનો પાક લ જરાતમા ં મોટા ભાગના િવ તારમાં વે

અવ થાએ હોય છે . આ સમયગાળા દરમીયાન ખાતર, પાણી, િનદણ િનયં ણ તથા રોગવાતને લઈને ઘણા ો ખે ુ તોને ઝ ંુ વતા હોય છે . નીચે દશાવેલ અગ યના ો અને તેના ુ રમાં થતા ુ સાનને અટકાવી સાર એવી આવક મેળવી િનરાકરણની કાળ રાખવામાં આવેતો વે

શકાય છે . :

ુ રમાં બાયો ફટ લાઈઝરનો ઉપયોગ શા વે

માટ કરવો ? જવાબ:

ુ જ ઓછ જ ર યાત રહ છે . બ ·

ુ ર વ ે મા ં રાઈઝો બયમ ક ચરનો પટ

આપી વાવત ે ર કરવાથી નાઈ ોજન ખાતરની

તેમાથીનાઈ ોજન ત વ પણ મળ રહ છે .

ુ રમાં િપયત વે

ાર આપ ુ હતાવહ રહ

છે ? જવાબ: ભાદરવા માસમા ં તાપ-ગરમી વધાર

હોવાથી પાણીની ખચ રહ છે તથા પાકમા ં લુ જ ુ ર છે . અવ થા હોવાથી િપયત આપ ુ બ ુ રના પાકમાં રાસાયણીક ખાતર કટ ુ પ : વે આપ ંુ ? જવાબ: ુ ર · વ ે ના પાકને એક હ ટર ૨૫ કલો નાઈ ોજન અને ૫૦ કલો ફો ફરસ મળ રહ તે ુ બ રાસાય ણક ખાતરો આપવા. જ ·

જો ડ .એ.પી. ખાતર આપવા ુ હોય તો હ ટર

૧૧૦ કલો ડ .એ.પી. ખાતરની જ ર યાત રહ છે . ુ ર વ ે નો પાક કઠોળ વગનો હોવાથી નાઈ ોજનની

થી

રુ યાનો રુક ડોઝ આપવોનહ .

બચત થાય છે . :

પાયાના ખાતરમા ં ડ .એ.પી. આપેલ હોય તો

ુ રમાં વે

:

િનદણ

િનયં ણ

માટ

કઈ

િનદામણનાશક દવા વાપરવી ? ુ ર વ ે ના પાકમા ં પ ડમેથાલીન દવા ૧.૦

જવાબ:

ં વાથી ક. ા/હ. વાવણી બાદ તરતજ છાટ િનદણ ુ િનયં ણ સાર :

ર તે થઈ શક છે .

ુ રમાં પાન નાના રહ છે , શ ગ બેસતી વે

નથી, તે િવષે મા હતી આપી તેને કવી ર તે અટકાવી શકાય તેનો ઉપાય જણાવો ? ુ ર જવાબ: આ રોગ વ ે નો વં ઓળખાય છે .

વનો રોગના નામે

ના િનયં ણના પગલા નીચે

ુ બ છે . જ · ·

ુ ર વ ે નો બડધા પાક લેવો નહ . આગળના વષના છોડ જો શઢ ે ાપાળા પર ક

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

49

Ãkkf WíÃkkËLk

www.krishijagran.com

ખેતરમા ં રહ ગયેલ હોય તો તેને ુ ર કરવા.

દવા ૫ િમ. લ. અગાઉ જણાવલ ે કોઈ પણ એક દવા સાથે ભેળવી છટ ં કાવ કરવાથી સા ુ એ ુ

ે ર કર ું ત ુ ં વાવત

·

રોગ િતકારક

·

શ ુ આતમા ં રોગી ઠ છોડ દખાય તો તેને

ઉપાડ નાશ કરવો. ·

પાકની ફરબદલી કરવી.

·

જો પાન કથીર નો ઉપ વ હોય તો કથીર ના

િનયં ણ માટ

ોપરગાઈડ ૫૭% ઈ.સી.૧૦

િમ. લ.. અથવા પાઈરોમેસીફન ૨૪૦ એસ.સી.

૧૦ િમ. લ. ૧૦ લટર પાણીમા ં ભેળવી છટ ં કાવ

કરવો.

ુ રના પાકમાં ઈયળથી થતા વે અટકાવવા ુ ઉપાય લેવા ? :

જવાબ: લીલી ઈયળથી થ ુ

માટ

ુ સાનને

ુ સાન અટકાવવા

િનયં ણ થશ.ે :

ખેતરમાં કવી ર તે ઓળખવા અને તેમને કવી ુ ં ાખી શકાય? ર તે કા માર જવાબ: આ પાકના

આવે છે . તેનોવ ુ ઉપ વ હોય તો ડ .ડ .વી.પી.

ુ ય રોગોમા ં

કુારાનો અને

ટર લીટ મોઝેઈકનો સમાવશ ે થાય છે . આ રોગ

પાકની કોઈપણ અવ થામા જોવા મળે છે . છોડ અચાનક આખેઆખો કુાય ય છે અને તેના

થડને ચીરવામા ં આવે તો તેની જલવાહ ની ઘર ે ા

ક થાઈ રં ગની જોવા મળે છે . આ રોગના

િનયં ણમાટ ઉનાળામા ં ડ ખેડ કરવી.

ુ

વનાલફોસ ૨૫ ઈ.સી. ૨૦િમ. લ. અથવા

ઈ ડો ઝાકાબ ૧૫.૮ ઈ.સી. ૫ િમ. લ. ૧૦ લીટર ુ ાં પાણીમા ં ભેળવીછટ ં કાવ કરવાથી ઈયળો કા મ

ુ રમાં કયા કયા રોગો આવે છે ? તેમને વે

ુ વકાલીયા, રમેશ સરવૈયા, ફા

દશના રાઠોડ, ડૉ. આર. એમ. પટલ

એઆઇએનપી ઓન એ ીક ચરલ ઓિનથોલો આણદ ં ૃિષ િુનવસ ટ , આણદ ં

Wå[ økwýð¥kk, ðÄkhu WíÃkkËLk

Mkwhs ntøkk{k

Mkwhs íkuò

Mkwhs økkuÃkk÷

Mkwhs çkúÓk

(SCMH-1401)

(SCMH-1402)

(SCTH-1451)

(SCTH-1452)

Mkwhs ðhËkLk Mkwhs fheLkk (SCMH-1403)

(SCMH-1404)

Mkwhs [kník

Mkwhs ðxkýk Mkwhs økúeLk Ãk÷o (SM-1801)

(SM-1802)

(SCTH-1453)

Mkwhs ðMktík çknkh Mkwhs MkÃkLkk (SCM-561)

(SCM-562)

Mkwhs f]»ýk

Mkwhs y¤Mke

(SCM-563)

(SCM-564)

Mkwhs AÃkkfk

MkwÃkh yøkuíke

(SCM-565)

(SCM-571)

Mkwhs fLkf Mkwhs økkuÕzLk Ãk÷o (SCM-567)

(SCM-569)

Mkwhs ÍwB¾k

Mkwhs ÃkuLzw÷k

(SCM-572)

(SCM-570)

Mkwhs Ãke¤k MkkuLkk (SCM-568)

50

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

Mkwhs ¢kuÃkMkkÞÂLMkMk r÷r{xuz, økwshkík f surajcropsciences

+91 076210 00448

Website : www.surajcropsciences.com

Ãkþw Mkkhðkh

www.krishijagran.com

ે ગાય-ભસના વં ય વની હોિમયોપથી ારા સારવાર

ગા કાયમી

યો તથા ભસોમા ં વં ય વ બે

કારના

હોય છે . અ પકાલીન વં ય વ અને વં ય વ.

સામા ય ર તે જનન અવયવોની ખામી ક િવ ૃિતઓ અને ડવા હની

ુ તથા ગભાશયના અ ક

કારના દદ ને કારણે

કાયમી વં ય વ ઉ ભવે છે . આ ઉપરાત ં ,

અસામા ય િવયાણ ક િવયાણમા ં

થવાથી

જનન

ુ કલીઓ ઉભી

ગોને જો કોઈ ગભ ં ીર ઈ

પહ ચી હોય તો પણ તેને લઈને આવી સમ યા

ઉ ભવી શક છે . કાયમી વં ય વ બ ુ ઓછા ુ મા ં જોવા મળે છે . ખ ંુ જોતા ં તો પ ઓ

અ પકાલીન વં ય વ જ

ૂ બ

કારણક ઘણી મોટ સં યામા ં

કુશાનકારક છે

ાણીઓ આનાથી

પીડાતા હોય છે અને તેમને યો ય સમયે યો ય

સારવાર ન મળવાથી કાયમી વં ય વમા ં પ રણમે

છે . વળ એ

ાણી બધ ં ાશે ક સગભા થશે એવી

આશામા ં ને આશામા ં મ હનાઓ અને વષ િવતી

ય છે , છતા ં ાણી બધ ં ા ું નથી. આથી બ ચાન ં ી ૂ ધ ઉ પાદનમા ં અને ખોરાક મા ં સં યામા,ં

ુ ાલકને આિથક ર તે ઘ ું બ ું કુસાન સહન પ પ

કર ું

પડ

છે .

ગભધારણ ુ ં

અ પકાલીન

વં ય વમા ં

માણ ઘ ું ઓ ં જોવા મળે છે .

ુ ી શાર રક તથા અ રૂતા પોષણના લીધે પ ન

ૃ ધ યો ય ન થવાથી પણ

ગભાશયની

ગભધારણ થ ું નથી. કાયમી

વં ય વના

ક સામા ં

ડાશય

જરાપણ કાયરત હો ું નથી. તેમજ ગભાશયની ૃ ધ પણ અટક

ગયેલ હોય છે .

જનન

તઃ ાવો ુ ં ઉ પાદન હમ ં ેશા માટ બધ ં થઇ

છે . કટલીક વાર ઉભય લગી

વધી

ય

તઃ ાવો ુ ં માણ

ય છે . આવા વં ય વમા ં ગભધારણ થ ું જ

નથી. યાર અ પકાલીન વં ય વમા ં

ડાશયની

કામગીર મા ં અવરોધ ક કોઈ કારણોસર તેમા ં ુ ં પડતા ં પણ વાર શતઃ ઘટાડો થાય છે . બીજ

લાગે છે . ગભાશયની

જોવા મળે છે .

ૃ ધમા ં પણ

જનન

શતઃ ઘટાડો

ત ાવો ુ ં ઉ પાદન

અિનયિમત અને તે ુ ં િનયમન યો ય થ ું નથી.

ુ ને યો ય સમયે સારવાર આવા વં ય વમા ં પ ઓ

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

51

Ãkþw Mkkhðkh

www.krishijagran.com

કરવાથી ગભધારણ કરાવી શકાય છે . સામા ય

ર તે

આવા

છે .

યાર

ક સાઓમા ં આપણે

એલોપેથી

ચ ક સા પ ધિતથી સારવાર કરતા હોઈએ છ એ. ૂ માટ આિથક ર તે બ ૂ જ ખચાળ નીવડ ખે તો માણમા ં

હોિમયોપેથીક

ઘણા

હોિમયોપેથીક દવા

આથી

ઓછા

ચ ક સા

ખચની

પ ધિત

હોય

છે .

ું ાળ હોય છે . ૂમ અ વ

ભ પર કૂતાવત જ શોષાય

ય છે અને

તરત જ અસર કર છે . આ દવા ુ ં માણ પણ ઘ ું

ઓ ં હોય છે તથા અ યત ં

યાશીલ હોય છે . આ

દવાની કોઈ આડ અસર થતી નથી. તેમજ આ

દવા અ ય દવા સાથે આપવાથી કોઈ િવપર ત

અસર થતી નથી.

સામા ય કાર ંુ વં ય વ કટલીક વાર માદા, નરને

નથી.

ને

યાર બેસી

હણ કરવા દ ું

ં ૂ ું ાણી કહવાય છે . નર ઠકવા આવે ય અથવા તોફાન કર. આવી

સમ યા ખાસ કર ને પાડ -વાછરડ ઓમા ં વધાર

જોવા મળે છે .

ુ મા ં આવી યાર મોટા પ ઓ

પ ર થિત ઓછ જોવા મળે છે . આવા ક સાઓમા ં

સેપીઆ-૨૦૦ (Sepia) ઔષધ એ રામબાણ છે . આ

દવા આપવાથી માદા માનિસક ર તે નરને

વીકારવા માડ ં છે અને તોફાન કરતી નથી. આ

દવાની અસર ગભાશય પર થાય છે . આ દવા

ુ ા ં ૧૦ લો મોટા પ મ

૪ લો

ુ મા ં ુ સ અને નાના પ ઓ

ુ સ દવસમા ં એકવાર એમ સાત દવસ

ુ ી આ યા બાદ દર અઠવા ડયે એક ડોઝ (૧૦ ધ

લો

ુ સ) ચાર વખત આપવાથી તેમા ં

જોવા મળે છે .

ુ ારો ધ

ૃ થમ અવ થામાં ણ ંુ મરણ ( E a r l y Embryonic Death) આવી પ ર થિતમા ં પ ુ વત ે રમા ં આવે છે

પણ ગભધારણ થયા બાદ એકથી દોઢ માસમા ં

ગભ ુ ં

ૃ ુ થાય છે અને ગભ શોષાય

ગભપાત થઇ

બાબત

ય છે ક

ય છે . ગભ ુ ં કદ ના ુ ં હોઈ આવી

યાનમા ં

આવતી

નથી.

આવા

ક સાઓમાકાઉલોફાયલમ-૩૦ (Caulophyllum)

દવાનો ઉપયોગ કરવો હતાવહ છે . આ દવા 52

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

વન પિતમાથ ં ી

તૈયાર

થાય

છે .

આ

દવા

ગભાશયની નબળાઈ ૂ ર કર છે . આ દવાના ૧૦ લો

ુ સ અઠવા ડયે એક ડોઝ એમ આઠ

અઠવા ડયા

ુ સુ ી આપવી. િવ રુ નામ ઓ લ ધ

૩૦ (Viburnum Opulus) અને સેપીઆ-૨૦૦

(Sepia) પણ આપી શકાય છે . િવ રુ નામ

ુ સ-૩૦ દવા દર અઠવા ડયે એક ડોઝ (૧૦ ઓ લ લો

ુ સ)

એમ

ણ

આપવાથી પ ર થિતમા ં

સેપીઆ-૨૦૦

દવા

અઠવા ડયા

ુ ી ધ

ુ ારો જોવા મળે છે . ધ

રોજના

૧૦

દવસમા ં એક વાર એમ સાત દવસ

લો

ુસ

ુ ી આપવી ધ

અને પછ અઠવા ડયે એક વાર એમ ચાર થી છ

ુ ી આપવી. અલે સ ફર નોસા-૩૦ અઠવા ડયા ધ

(Aletris Farinosa) દવા

ુ મા ં વારં વાર પ ઓ

ગભપાત થતા હોય તથા ગભાશય બહાર

આવવાની તકલીફ

થતી હોય અને ગભાશય ુ ં

ે ર ત રક હલનચલન ન થ ું હોય તથા વત

આવે યાર ર ત ુ ત ઘટ

ાવ બહાર પડતો હોય

ુ ે દવસમા ં બે વાર ૧૦-૧૦ લો તેવા પ ન

એમ

ણ અઠવા ડયા

ુસ

ુ ી આપવાથી ગભધારણ ધ

Ãkþw Mkkhðkh

www.krishijagran.com ૩૦ (Pulsatilla) દવાથી

ડાશય પર ઘણી સાર

અસર થાય છે અને તેની કાય મતા પણ

ુ ાર ધ

ુ સ એમ

છે . દર અઠવા ડયે એક વાર ૧૦ લો

ુ ી આપવી. પ સેટ લા-૩૦ ધ

ચાર અઠવા ડયા

પ ુ વત ે ર

(Pulsatilla) દવા

ં ૂ ું આવ ું હોય,

બ ુ પ ટ ચ ન બતાવ ું હોય યાર રોજ દવસમા ં બે વખત ૧૦-૧૦ લો ુ સ આપવાથી

પ ુ વત ે રના ચ ો બતાવવામા ં

ુ ારો જોવા ધ

મળે છે . ઋ હુ નતા (Anestorus) ગાયો-ભસો િવયાણ બાદ ૬૦ થી ૯૦

દવસમા ં

વત ે રમા ં

આવવા

માડ ં

છે .

આ

સમયગાળા બાદ વત ે રમા ં ન આવે તો વત ે ર ન

આવવાની સમ યા (ઋ હુ નતા) છે એમ કહ

શકાય. ઋ હુ નતાથી

ાણીને સગભા થવામા ં

િવલબ ં થાય છે તથા બે િવયાણ વ ચેનો

સમયગાળો લબ ં ાય છે . િવયાણ પછ સાત થી

થાય છે . ઉપરો ત દવા ચા ુ હોય યાર વચમા ં ુ ીનમ-૬ (Folliculinum) દવાના લ

રોજના ફોલી

ુ સ ણ દવસ આપવા હતાવહ છે .

૧૦ લો

ં ૂ ંુ ગરમી (Subestrous) આવા

કારણ

તઃ ાવોની અિનયિમતતા,

અકાય મતા અને અસમતોલન છે . આવી

ુ સદં તર વત તકલીફમા ં પ ઓ ે રમા ં નથી આવતા

ક કટલીક વાર

ે રમા ં હોય છે . ભસોમા ં આ ગ ં ૂ ા વત

પ ર થિત ુ ં માણ સિવશષ ે જોવા મળે છે . આવી

તકલીફમા ં બધા જ

કરાવી

કારના લેબોરટર પ ર ણ

હોમ ન( તઃ ાવો)ની

સારવાર

આપવાથી ફાયદો થાય છે પરં ુ એ મ ઘી પડ છે . યવ થત િનદાન વગર હોમ ન( તઃ ાવો)ની

સારવાર આપવાથી કટલીક વાર ઈલાજ થવાને

બદલે

કુશાન થાય છે . આવા

ક સાઓમા ં

હોિમયોપેથીક દવાની સારવારથી કોઈ આડઅસર

વગર સારા પ રણામો મળ શક છે . સેપીઆ-૨૦૦

(Sepia) દવા અઠવા ડયે એક વાર ૧૦ લો

એમ

ણ અઠવા ડયા

વત ે રમા ં ન આવે તો ડાશય ક ગભાશયની કોઈ િવ ૃિત હોઈ શક છે . આયોડમ-૩૦ (Iodum) દવા ુ ના પ ઓ

ડાશય

ૂ નાના કદના અને બ

ુ મા ં રોજ ૧૦ સકંોચાયેલા હોય એવા ં પ ઓ

કારના અ પકાલીન વં ય વ ુ ં ુ ય

જનન

ય અને પ ુ જો

આઠ માસનો ગાળો નીકળ

ુસ

ુ ી આપવી. પ સેટ લાધ

લો

ુ ી ધ

ુ સ દવસમા ં એક વાર એમ ૧૦ દવસ આપવા.

કલકર આ

કલકર આ કાબ નીકા-૨૦૦, ને મ

ને મ

રૂ-૨૦૦ ની િમ

કાબ નીકા-૬,

દવાના

રૂ-૩૦ અને લો

ુસ

બનાવી અઠવા ડયે બે દવસ ૧૦-૧૦ ગોળ ના બે

ડોઝ દિનક આપવા. બાક ના પાચ ં દવસ ખાલી

રાખવા આમ એક માસ

ુ ી આ દવા આપવી. ધ

પછ ધીમે ધીમે માણ ઓ ં કર .ું ટૂ મય

ડાશય (Cystic ovary)

વાછરડ ઓ કરતા ં વત ે રાઉ ગાયોમા ં આ

તકલીફ વ ુ જોવા મળે છે . આવી તકલીફથી

પીડાતા પ ુ વારવાર અિનયિમત ર તે વત ે રમા ં

આ યા કર છે .

શર રની

એક

ડાશયની કરતા ં

ટૂ મયતા એ

વ ુ

ાણી

તઃ ાવોની

ુ ાને લીધે ઉ ભવતી બીમાર છે અને અસમ લ

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

53

Ãkþw Mkkhðkh

www.krishijagran.com

ુ ં ય વ તથા ઉઠાલાની સમ યાઓ માટ એક પ વ

કારણ પ છે .મોટા ભાગની તઃ ાવને લગતી િવ ૃિતઓ વાતાવરણના ફરફારને લીધે ઉ પ

થાય છે .

તઃ ાવી દોષોને લીધે ઉ પ થતી જનનની િવ ૃિતઓમા ં ટૂ મય ડાશય

ઉપરાત ં િનરં તર ઉ

વારં વાર ઉથલા,

ખામીઓ તથા

છે . આવી

ઋ કુાળ, ઋ કુાળ અભાવ,

ડમોચન અને ફલીકરણની

ૃ ક ગભાનાશનો સમાવશ ે થાય ણ

તઃ ાવી દોષોને લીધે અસં ય

ાણીઓ વં ય વથી પીડાતા હોય છે . એપીસ

મેલીફ કા-૩૦ (Apis Mellifica) આ દવાથી ટૂ (સી ટ)માન ં ા

ના ુ ં થઇ

વાહ

ુ ં શોષણ થઇ સી ટ

ય છે . ૧૦-૧૦ લો

ુ સ દવસમા ં બે

વાર એક અઠવા ડ ું આપવાથી પ રણામ સારા

ુ ુ ં વત મળે છે . પ ઓ ે રચ અિનયિમત હોય અને

પ ુ જ રયાત કરતા ં વ ુ ગરમીના લ ણો

દશાવ ું હોય

રુ સ પર

યાર

(Murex Purpurera) દવાના ૧૦

રુ આ-૩૦ લો

ુસ ુ ી ધ

દવસમા ં એક વાર એમ

ણ અઠવા ડયા

ગરમીના લ ાણો યો ય

માણમા ં બતાવે છે .

આપવાથી પ ુ ુ ં વત ે રચ િનયિમત થાય છે અને યાર

ડાશય પર સી ટની સં યા વ ુ હોય

ુ ા ં કોલોસી થીસ-૩૦ એવા લ ણો હોય તેવા ં પ મ

(Colocynthis) દવાના ૧૦-૧૦

લો

દવસમા ં બે વાર એમ એક અઠવા ડયા

આપવા.

ુ ાં પ મ

ટૂ મય

ડાશય

ુસ ુ ી ધ

સાથે

ૂ ાશયના ભાગે ચેપ હોય અને પેશાબ ભેગો

કરવામા ં આવે તો ત ળયે લાલ રં ગ દખાતો હોય

તેવા ક સામા ં લાટ ના-૩૦ (Plantina) દવાના

૧૦-૧૦

લો

ુ સ દવસમા ં

ણ વાર પાચ ં ુ ારો ધ

ુ ી આપવાથી પ ર થિતમા ં ધ

દવસ

ુ મા ં જોવા મળે છે . પ ઓ

ટૂ મય

ડાશયના

ક સામા ં પેલેડ યમ-૬ (Paladium) દવાનો પણ

ઉપયોગ

કર

શકાય

છે .

રોજના

૧૦-૧૦

ુ સ દવસમા ં બે વાર એમ સાત દવસ

લો

ુ ી આપવી. ઉફોર નમ-૬ (Oopherinum) દવા ધ ડાશયના કોષોમાથ ં ી બનાવવામા ં આવે છે

ટૂ મય

ડાશયની ક સામા ં

ૂ જ અસરકારક બ

ટૂ મય

ડાશયની સાથે યોિનના રોગો દશાવતા

રહ છે . રો ડ ોન-૩૦ (Rhododendrom) દવા પણ ુ મા ં ઉપયોગ કરવો હતાવહ છે . ઉપરો ત પ ઓ

બન ં ે દવાના ૧૦ લો

સાત

દવસ

ુ ી ધ

ુ સ દવસમા ં બે વાર એમ

આપવા.

(Pulsatilla) દવાની અસર

પ સેટ લા-૩૦

ડાશયના કોષોની

પેશી પર થાય છે . આથી ડાશયના કોષોને તં ુ ર ત બનાવે છે . આ દવાના રોજના ૧૦ ુ સ પાચ ં દવસ આપવા જોઈએ.

લો

પીળા મસા ંુ સાત ય (Persistent Corpus Luteum) સામા ય ર તે પીળો મસો સગભાવ થાના

ગાળા દર યાન જ કાયમ રહ છે . પરં ુ

ારક

ગભાવ થાની ગેરહાજર મા ં પીળો મસો લાબ ં ા

સમય

ુ ી કાય કરવા ુ ં ચા ુ રાખે છે . આ ધ

પ ર થિત

સમ યાઓ વી ક ગભાશયાત ં ઃ તર શોથ તથા પ ુ મય ગભાશય 54

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

ગભાશયની

Ãkþw Mkkhðkh

www.krishijagran.com

અને અ ય સમ યાઓ

ૃ ીત ગભ, વી ક મ ણ

ુ ગભ તથા જલો દત ગભાશય િવગેરમા ં મમી ત

ુ મા ં લાબ જોવા મળે છે . આવા પ ઓ ં ા સમય

પાચ ં દવસ

ય છે અને

યામા ં મદદ

વ થ થાય છે અને ગભધારણ માટ યો ય બને છે .

ગભાશયમા ં દાહ થતો હોવાથી પ ુ વારવાર

પેશાબ કર છે અને જો પેશાબ એકઠો કરવામા ં

આવે તો ત ળયા લાલ દખાય છે . આવા લ ણોમા ં

આ દવાના ૧૦ લો

ુ સ દવસમા ં એક વાર

ુ ી આપવા. સેપીઆધ ૨૦૦ (Sepia) દવા ગભાશયની તં ુ ર તી માટની એમ એક અઠવા ડયા

આપવાથી ગભાશય ુ ં કાય

િનયિમત થાય છે . આ દવાના ૧૦ લો દવસમા ં એક વાર એમ પાચ ં

દવસ

ુસ ુ ી ધ

ુ ના ગભાશયમાથ આપવા. પ ઓ ં ી સફદ રં ગનો ાવ ( ડ ચા ) થતો હોય તેમજ યોિનનો ભાગ

સો યેલો (વ ઈનાટ સ) હોય તેવા લ ણોમા ં ક કર આ ફો ફો રકા-૩૦ (Calcarea Phosphorica)

રાખી બી

હોય તેવા લ ણોમા ં પ સેટ લા-૩૦ (Pulsatilla)

ુ -૬ (Thuja) દવાનો ઉપયોગ પણ પીળા

થાય છે . લાટ ના-૩૦ (Platina) દવાથી ગભાશય

ણ દવસ

ાવ આવતો

ુ સ દવસમા ં એક વાર એમ

ુ ઃગભધારણની ન

દવાના ૧૦ લો

વો

દવા ઉપયોગી છે . દર અઠવા ડયે એક વાર ૧૦

ુ ી આપવાથી પીળો મસો શોષાઈ ધ

ખાસ દવા છે .

મ

ુ ી ધ

ુ ીનમ-૬ ઋ હુ નતા જોવા મળે છે . ફોલીક લ

દવાના ૧૦ લો

ગભાશયમાથ ં ી ચીકણો

ુ સ દવસમા ં એક વાર એમ

ુ ી આ યા પછ એક દવસ ુ ં ધ ણ દવસ દવા આપવી.

તર

યાર

ુ સ એમ ચાર અઠવા ડયા

લો

ુ ી આપવી. ધ

મસાના સાત ય દર યાન કરવો અસરકારક છે .

આ દવાના ૧૦-૧૦ લો

ુ સ દવસમા ં બે વાર

ુ ી આપી શકાય. એમ સાત દવસ ધ ઉથલા મારવા (Repeat Breeder) પ ુ કોઈપણ

તના િવિશ ટ લ ણ વગર

ગભધારણ કર ુ નથી અને વારવાર ગરમીમા ં

આવે છે

ને આપણે ઉથલા મારવાની સમ યા

તર ક ઓળખીયે છ એ. જ મ ત ખામીથી ક

અગાઉના િવયાણ બાદ ગભાશયમા ં વ ુ પડતા બગાડથી બન ં ે બા ુ ની ન લકાઓ બધ ં થઇ ગઈ

હોય તેવા

નવરો વારં વાર ઉથલા માર છે અને

કાયમી વં ય વથી પીડાય છે .

િનયત સમયમા ં

માદા

ડપ ડમાથ ં ી

ડ ( ીબીજ)

ુ ં ન પડ તો પણ

નવર ઉથલા માર છે . વાં ુ વળ ગયે ,ું

બહાર વ ુ ઉપસે ,ું

ુ ટ ઉલટ લ

ઉપસે ું

ધરાવતા માદા

દર વ ુ ઉપસે ું ક

ગભાશય

ુ / કમળ ખ

નવરો ઉથલા માર છે . સેપીઆ-

૨૦૦ (Sepia) દવા

ડાશય અને ગભાશય ુ ં કાય

િનયિમત કર છે . આ દવાના ૧૦

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

લો

ુસ

55

Ãkþw Mkkhðkh

www.krishijagran.com

ુ ી ધ ુ ા યોિન માગમાથ ં ી પ ુ આપવા જોઈએ. પ ન અઠવા ડયે એક વાર એમ

િમિ ત

ણ અઠવા ડયા

ાવ આવતો હોય તો પ સેટ લા-૩૦

ુ સ અઠવા ડયામા ં

(Pulsatilla) દવાના ૧૦ લો

એક વાર એમ

ુ ી આપવા. ધ

ણ અઠવા ડયા

ક કર આ ફો ફો રકા-૩૦ (Calcarea Phosphorica) ુ વત ે રના પ ઓ માટ

દવા પહલા ં અને બી

અસરકારક છે . આ દવાના ૧૦

અઠવા ડયે એક વાર એમ

લો

ણ અઠવા ડયા

ુસ ુ ી ધ

આપવા. આયોડમ-૩૦ (Iodum) દવા સામા ય ડાશય ના ુ ં અને સકંોચાયેલી

ર તે

થિતમા ં

હોય તેવા ં લ ણોમા ં ઉપયોગી છે . આ દવાના ૧૦ ુ સ અઠવા ડયે એક વાર એમ

લો

ુ ી ધ

અઠવા ડયા

(Oophorinum) દવા

આપવા.

ણ

ઉફોર નમ-૬

ડાશયના કોષોમાથ ં ી

હોિમયોપેથી પ ધિતથી બનાવલ ે છે . આ દવા ુ સ પાચ ં દવસ

ુ ી આપી ધ

ુ સ દવસમા ં એક વાર એમ

ણ દવસ

ુ સ બે વખત એમ

ણ દવસ

રોજના ૧૦ લો

શકાય. લો

લાટ ના-૨૦૦

ુ ી આપવી. મર ધ

૧૦-૧૦ લો

ુ ી આપવી. ધ

દવા

રોજના

૧૦

ુ સ-૨૦૦ દવા દવસમા ં અ

યો ય સારવારની સાથસ ે ાથે સાર માવજત,

સમતોલ આહાર, શાર રક અને

બીજદાન તથા વહલી તક ગભધારણ તપાસ ૂ જ આવ યક છે . આમ, હોિમયોપેથીક બ

દવાનો પ ુ ચ ક સામા ં જ ર

ઉપયોગ યો ય

સમ વય અને સય ં ોજન સાથે કરવામા ં આવે તો ેિ ય ક ાએ તેના

ૂ જ સારા અને ફળદાયી બ

પ રણામો મળ શક તેમ છે .

ડૉ. સજ ં ય સી. પરમાર, ડૉ. એ. ડૉ. ક. ક. હ ડયા અને ડૉ.

. ધામી,

. એ. પટલ

ુ ાલન મહાિવ ાલય, પ ુ ચ ક સા અને પ પ આણદ ં ૃિષ િુનવસ ટ , આણદ ં ટલીફોન: 8000333897

ઇ-મેલ: dr.sanjayparmar@yahoo.in 56

{

Ä{k¾e {ÄLkwt WíÃkkËLk fhðk WÃkhktík f]r»k yLku çkøke[kLke WíÃkkËfíkk{kt ðÄkhku Ãký fhu Au. {ÄwMktËuþ Lkk{Lke ÃkkÞ÷kux ÃkrhÞkusLkkÚke MkVhsLk, Lkkhtøke íkÚkk zwtøk¤e suðk ÃkkfkuLke WíÃkkËfíkk ðÄkhðk{kt MkV¤íkk {¤e Au.yk ÞkusLkkLku ½ýeçkÄe søÞkyu y{÷e çkLkkððkLke ÞkusLkk Au.yºku WÕ÷t¾LkeÞ Au fu f]r»k sið rðrðÄíkk MkB{u÷Lk{kt «ÄkLk{tºke LkhuLÿ {kuËeyu yk {krníke ykÃke níke.ÃkrhÞkusLkkLkk Ãkrhýk{ku «{kýu Ãkhkøkðk¤k ÃkkfLke WíÃkkËfíkk{kt 40 Úke 80 xfk MkwÄeLke ð]rØ LkkUÄkE Au. íkuLkkÚke ¾uzqíkkuLkk ykðf çk{ýe fhðk{kt {ËË {¤þu. {Ä{k¾eLke {níðíkkLke «Mktþk fhíkk «ÄkLk{tºkeyu íkuLkk yÂMÚkíð Ãkh íkku¤kíkk

[eLke f{

તીય વા ય

સેવા ુ ં િનયમન, યો ય ઋ કુાળ િનદાન અને

કરવી

{Ä{k¾e ¾uzqíkkuLke ¾he MkkÚke Au

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

E

ÂLzÞLk Mkwøkh r{ÕMk yuMkkurMkyuþLkyu ð»ko 2017 Lkk Mkwøkh ð»ko WíÃkkËLk ytøku ÃkkuíkkLkk «Úk{ yLkw{kLk òhe fÞwO Au.EM{kLkk {íku yøkkWLkk ð»ko Ëuþ{kt ykþhu 234 ÷k¾ xLk Mkwøkh WíÃkkËLk ÚkE þfu Au, su ð»ko 2016Lkk 251 ÷k¾ xLkLke íkw÷Lkk{kt ½ýw ykuAw Au. òufu yk ð»ko 75 ÷k¾ xLkLkk çkkfe Mxkuf MkkÚku yøkkWLkk ð»ko ykþhu 256 ÷k¾ xLk Mkwøkh MÚkkrLkf çkòh{kt WÃk÷çÄ çkLkþu, su {køkLke íkw÷Lkk{kt ÃkÞkoó Au.

¼rð»ÞV¤

www.krishijagran.com

{krMkf ¼rð»ÞV¤ {u»k

ð]»k¼

fkuE ðkíkLku ÷E WíMkwfíkk hnuþu.

MkkÁ çkku÷eLku Ãký ík{khku «ÞíLk Ãkqýo ÚkE þfu Au. fux÷kf ÷kufku ík{Lku ík{khe MkkÚku òuzðkLkku «ÞíLk fhðkLkku «ÞkMk fhe þfu Au. ík{khk {LkLke ðkík þõÞ ðÄkhu «ÞíLk fhu Au. ík{u su fnuþku ÷kufku íkuLku Mk{økú økt¼ehíkkÚke Ãký Mkkt¼¤þu yLku íkuLku Mkn{ík hnuþu. ¼køkeËkhLke {kLkrMkf ÂMÚkrík çkøkze þfu Au. MxwzLxLku ðÄkhu {nuLkík çkkË MkV¤íkk {¤þu.

ÃkkuíkkLkk{kt òu ÃkrhðíkoLk fhðk {køkíkk nkuÞ íkku yk Mk{Þ ík{khk {kxu W¥k{ Au. furhÞhLke ÿrüyu yk {rnLkku ík{khk {kxu ÞkËøkkh çkLke þfu Au. ykðf {kxu Lkðe íkfku {¤e þfu Au. ykurVMk{kt ík{khk ÔÞðnkh{kt rðLk{úíkk hk¾ku. ÃkrhðkhLke MkkÚku Mkkhk Mk{Þ ÃkMkkh fhðk ðÄkhu ¾[o Úkþu. {kLkrMkf íkýkðLkku ynu M kkMk fhþku . SðLkMkkÚkeLke ¼kðLkkLkwt MkL{kLk fhku.

®Mkn

ffo {øks yLku þkherhf ÿrüyu ÔÞMík hnuþku. {LkLke ðkík {Lk{kt hnuðk Ëuðe. ík{khk fk{Úke ÃkkA¤ nxþku Lknª. ÃkkuíkkLkk ykí{rðïkMkLku ykÄkhu ík{u çkeòÚke y÷øk yku¤¾ çkLkkððk{kt MkV¤ çkLkþku. æÞkLk ÷ûÞ Ãkh hnuþu. MktíkkLkLke WÒkríkÚke ¾wþe Úkþu. fkhkuçkkh{kt Lkðe ÞkusLkk çkLkþu, su ykøk¤ sELku ÷k¼ËkÞf Mkkrçkík Úkþu. SðLkMkkÚke MkkÚku Mk{Þ rðíkkðþku. «u{ MktçktÄ ðÄkhu {Äwh çkLkþu.

íkw÷k

÷u ð z-Ëu ð z yLku çk[íkLke çkkçkík{kt økt¼eh hnku. ¼rð»ÞLke ÞkusLkk Ãkh æÞkLk ykÃkku.

SðLkMkkÚke MkkÚku {ík¼uË ¾ík{ fhðkLkku «ÞíLk fhku. SðLkMkkÚkeLke ¼kðLkk Mk{sðkLkku «ÞíLk fhku. MktíkkLk MktçktrÄík fkuE Mkkhe çkkçkík ík{Lku òýðk {¤e þfu Au. {kíkkrÃkíkkLke {ËË {¤íke hnuþu. ykhkuøÞLku ÷E Úkkuze ®[íkk ÚkE þfu Au. fkÞoûkuºk{kt ðÄkhu {nuLkík fhðe Ãkzþu.

ð]rùf

ડસે બર 2016 r{ÚkwLk

MktÞ{ hk¾ku. su{Lku ík{u Lksh ytËks fhku Aku íku ðMíkw yÚkðk ÂMÚkrík ík{khk {kxu ÷k¼ËkÞf çkLke þfu Au. Mkk{krsf heíku ík{u ½ýk Mkr¢Þ yLku MkV¤ hnuþku. ¼kðLkkí{f ÿrüÚke ík{u ½ýk WíMkkrník hnuþku. Lkðk «u{ MktçktÄLke þYykík fhe þfku Aku. MxwzuLxLku {kxu Ãký Mkkhku Mk{Þ Au. fkuE Lkðw fk{ ÃkkuíkkLke ÞkuøÞíkkLku ykÄkhu Lk fhku íkku íku ÞkuøÞ Au. ¾[o ðÄðkÚke íkýkð ðÄþu.

fLÞk {rnLkkLke þYykík{kt s ÄLkLkku ÷k¼ yLku LkrMkçkLkku MkkÚku {¤e þfu Au . yxfe Ãkzu ÷ k Ãki M kk ykððkLkk Þkuøk Au. ¼kEyku yLku r{ºkkuLkku MknÞkuøkLke yÃkuûkk Lk hk¾ku. ðiðkrnf SðLk ytøku Mkkð[uíke hk¾ðe. SðLk MkkÚke MkkÚku Úkkuzku Mk{Þ rðíkkððku. fux÷kf AqÃkk Ëw~{Lkku ík{khk Ãkh nkðe ÚkE þfu Au. Mk{sËkheÚke fk{ fhðk{kt fkuE s LkwfMkkLk Lknª ÚkkÞ. Mkkð[uíkeÃkqðof hnuðwt.

ÄLk

Ãkku í kkLkk fk{fksLku ÷E økt ¼ ehíkkÃkq ð o f rð[kh fhku . çkeòLke Mk÷kn Ãkh æÞkLk Lk ykÃkþku. Lkðk ÷kufku MkkÚku {w÷kfkík ÚkðkÚke ík{Lku fux÷kf VkÞËk ÚkE þfu Au. Þkºkk Ëhr{ÞkLk yLkuf Lkðe ðkíkku ytøku ík{u ðkfuV Úkþku. rððkË MktçktrÄík [[ko yÚkðk fkuE fk{økehe ÚkE þfu Au. ík{Lku ¾wþnk÷e {¤e þfu Au. fkuE rðÃkheík ®÷økLke ÔÞÂõík MkkÚku ÷ktçke ðkíkku Úkþu.

y[kLkf ÷k¼ ÚkkÞ. òu ÃkiMkkLke sYh nkuÞ íkku fkuE {ËËøkkh Mkh¤íkkÚke {¤e sþu. fux÷kf yuðk ÷kufku MkkÚku Ãký {w÷kfkík Úkþu su ík{khk rð[khkuLku çkË÷ðk{kt {ËËYÃk çkLkþu. ÃkkxoLkh ÃkkMkuÚke MknÞkuøk {¤þu. rçkLksYhe yLku LkkLke LkkLke ðkíkkuLke íkw÷Lkk Lk fhþku. ðkË-rððkËÚke çk[ku. ÃkkxoLkh «íÞuLkku «u{ ðÄkhku. ðkýe Ãkh rLkÞtºký hk¾ku. fkÞoûkuºk{kt Wíkkh – [Zkð ykðe þfu Au.

{fh

fwt¼

{eLk

rð[kheLku fk{ fhku. ík{khk SðLk{kt fkuE çkË÷kð ykðe þfu Au, su ¾qçk s Mkfkhkí{f Au.Lkðk ÷kufku MkkÚku ík{khe r{ºkíkk çkLkðkLkk Þkuøk Au. ík{khk ÔÞÂõíkíð yLku ûk{íkkLkku rðfkMk Úkþu. ík{khe y÷øk yku¤¾ çkLkkððk{kt ík{Lku Mk{ÚkoLk {¤þu. «u{e MkkÚkuLkk MktçktÄku{kt MkwÄkhku Úkþu. ÷ð ÷kEV{kt fux÷kuf çkË÷kð ykððkLkk Þkuøk Au. ykhkuøÞ «íÞuLke fk¤S hk¾ðe.

{kíkk-rÃkíkk MkkÚku MktçktÄku MkwÄhþu. fkuE r{ºkLku ík{khe Mk÷knLku ÷eÄu ½ýku ÷k¼ Úkþu. ík{khu fkuE yuðk rLkýoÞ fhðk Ãkze þfu Au-suLke yMkh çkeò ÷kufku Ãkh ÚkE þfu Au. r{ºkku MkkÚku MktÃkfo{kt hnku. ËkBÃkíÞ SðLk Ãký MkkÁt hnu þ u . ¼ku s Lk MkkðÄkLkeÚke fhku . rððkËÚke çk[ku . ðknLk MkkðÄkLkeÚke [÷kðku. ÃkkxoLkh MkkÚku fux÷eøk økuhMk{s ÚkE þfu Au.

MktíkkLk íkhVÚke {ËË {¤þu. fkhkuçkkh{kt LkrMkçk MknÞkuøkÚke ðÄkhu fk{ Ãkqhk Úkþu. ík{u Mkfkhkí{f hnuþku. MkkuËkçkkSLke ÂMÚkrík{kt Ãký ÂMÚkrík Mkkhe hnuþu. su Ãký fk{ fhþku íku{kt ÷kufkuLkwt Mk{ÚkoLk {¤þu. økwMMkk Ãkh rLkÞtºký hk¾ku. fkuE Ãký rLkýoÞ òuþ{kt ykðeLku Lk ÷uðku. ík{khk {LkLke ðkík fkuELke MkkÚku þuh Lk fhku. «u{-«Mktøk {kxu Mk{Þ ÞkuøÞ LkÚke.

hku{ktMk yLku ÃÞkhLke çkkçkík{kt yk {rnLkku Mkk{kLÞ hnu þ u . ík{khk MktçktÄkuLku Mk{sþu. MktçktÄku MkkÚku òuzkÞu÷ yLkuf çkkçkíkLku ÷E ÏÞk÷ hk¾ðkLkku hnuþu. yxfe Ãkzu÷k fk{ Ãkqhk Úkþu, Mk{Þ yLkwfq¤ Au. MkkðÄkLk hnuðwt. òuþ{kt nkuþ ¾kuðku Lknª. økuhMk{s fu¤ðþku Lknª. Ãkrhðkh{kt rððkËLkk Þkuøk Au. fux÷kf ÷kufku {¤þu, su ík{khk fk{ fkZðk EåAþu. ÷ð ÃkkxoLkh ÃkkMkuÚke ÄLk ÷k¼ Úkþu.

hku[f íkÚÞ

1. yuf yuõxkuÃkMkLke [k{ze f÷kf{kt 177 ð¾ík htøk çkË÷e þfu Au. 58

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

2. fex ¾kíkk [k{kr[zeÞk yuf f÷kf{kt 600 fhíkk ðÄkhu fex ¾kE òÞ Au

¾kLkk-¾ÍkLkk

www.krishijagran.com

Ëk¤ Zkuf¤e

MðkrËü çkuMkLk ÚkuÃk÷k

Ë

k¤ Zkuf¤e økwshkíkLke MkkiÚke ÷kufr«Þ rzþ ÃkifeLke yuf Au.íku{k ÷kux, Ëk¤ yLku r{r©ík fheLku çkLkkððk{kt ykðu Au.

Mkk{økúe- 1 fÃk y¤ËLke Ëk¤, yzÄe {økLke Ëk¤, yzÄe [{[e ykËw, 2-3 ÷e÷k {[ko, yzÄe [{[e ÷Mký, 2 zwtøk¤e Mk{khu÷e, 4 xk{uxk Mk{khu÷k, 1/4 [{[e økh{ {Mkk÷ku, 2 {kuxe [{[e ½e, {eXw yLku ÷k÷ {h[k MðkË «{kýu.

Zkuf¤eLke Mkk{økúe- 1 fÃk ½WLkku ÷kux, 1 xeMÃkwLk ysðkELk, [kuÚkk ¼køkLke [{[e økh{ {Mkk÷ku, yzÄe [{[e çkurMkLk, 2 {kuxk [{[k ½e, {eXw yLku ÷k÷ {h[w ÃkkWzh MðkË «{kýu.

Zkuf¤e çkLkkððkLke rðÄe- ½ôLkk ÷kux yLku çkuMkLkLku Mkkhe heíku r{r©ík fheLku íku{k ík{k{ Mkk{økúeLkwt r{©ý fhku. ÃkkýeLkk Atxfkð ÷kuxLku çkktÄku. íÞkhçkkË íkuLkk LkkLkk ¼køk çkLkkðeLku Ëk¤{kt r{r©ík fhku. Ëk¤ çkLkkððkLke rðrÄ- ík{k{ Ëk¤Lku 2 f÷kf {kxu ò¤ðe hk¾ku íÞkhçkkË MðåA fwfh{kt hk¾eLku 4 fÃk Ãkkýe,n¤Ëh yLku {eXw Lkkt¾ku íku{ s 20 r{Lkex MkwÄe Äe{k íkkÃkÚke Ãkfðku. yuf £kEøkÃkuLk{kt ½e økh{ fhku yLku íku{k zwtøk¤e, ykËw, ÷Mký, ÷e÷k {h[k, Shk yLku hkE Lkkt¾eLku ík¤ku. íÞkhçkkË xk{uxk Lkkt¾ku. çkkfeLke Mkk{økúeLku Ãkkfe hnu÷e Ëk¤{kt Lkkt¾ku. òu Ëk¤ økkZ ÚkE òÞ íkku [ku¬MkÃkýu Ãkkýe Lkk¾ku. íku{kt Zkuf¤eLkkt¾e 15-20 r{rLkx MkwÄe Ãkfðku. yLku økh{køkh{ Mkðo fhku.

60

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

Úku

Ãk÷k økwshkíkLkk MkkiÚke ÷kufr«Þ rzþ Au. økwshkíke ÚkuÃk÷k yLkuf «fkhu çkLke þfu Au. LkkMíkk{kt íkiÞkh ÚkuÃk÷k Au, {uÚke, Ãkk÷f ðøkuhu{ktÚke çkLkkðe þfkÞ Au. çkuMkLk ÚkuÃk÷k yuf nuÕÚke LkkMíkk Au.

Mkk{økúe- 1 fÃk ½ô ÷kux, yzÄk fÃk çkuMkLk, 1-4 fÃk Ëne, 1-1 zwtøk¤e yLku xk{uxk Mk{kheLku, yzÄk fÃk {uÚke r{r©ík fhku. [kuÚkk ¼køkLkk ÷e÷k Äkýk, 1-1 xeMÃkwLk ÷MkýLkwt ÃkuMx, ÷k÷k {h[w ÃkkWzh, yk{[wh ÃkkWzh yLku yk[kh {Mkk÷ku, yzÄk xeMÃkwLk, n¤Ëh ÃkkWzh, {eXw MðkË «{kýu, AkUf {kxu- 1 xuçk÷MÃkqLk ½e, 1-1 xeMÃkqLk Shk, ysðkELk, [kuÚkk ¼køkLke xeMÃkqLk nªøk rðrÄ- ½e økh{ fheLku Mkk{økúe yufrºkík fhku. zwtøk¤e yLku ÷MkýLkk ÃkwMÃk r{r©ík fhku. 1 r{rLkx çkkË xk{uxk yLku {uÚke r{r©ík 2-3 r{rLkx MkwÄe Ãkfðku. ÷e÷k r{r©ík ykt[ Wíkkhku. Xtzwt Úkðk Ëku. Mkkhe Mkk{økúe r{r©ík fhku. ÚkuÃk÷k íku÷ ÷økkðeLku MkUfu.

¾u÷

www.krishijagran.com

nwt rðsuLÿLkku Mkk{Lkku fhðk Mkßs Awt : [ufk

nwt

¼khík{kt íkiÞkh Awt. {u yk ¼khíkeÞ {w¬uçkks ytøku ½ýwt Mkkt¼éÞwt Au. nwt yk {w¬uçkkSLkku Mkçkf rþ¾ðeþ.yk ðkík yøkkWLkk rðï{kt yLku nk÷Lkk ytíkh{nkÿeÃk [uÂBÃkÞLk £ktrMkMk [ufkyu fÌkw t níkw t . yºku WÕ÷u ¾ LkeÞ Au fu ¼khíkLkk Mxkh {w¬uçkks rðsuLÿ ®Mkn ÃkkuíkkLkk ÔÞðMkkrÞf furhÞhLkk MkkiÚke {kuxk MÃkÄofLkku Mkk{Lkku fhþu ßÞkhu zçÕÞwçkeyku MkwÃkh r{rz÷ðux yurþÞk ÃkurMkrVf Mkk{u çk[kððk {kxu íku{Lkku

Mkk{Lkku yøkkWLkk ytíkh{nkÿeÃk [uÂBÃkÞLk £krMkMk [ufk MkkÚku 17{e rzMkuBçkhLkk hkus rËÕneLkk íÞkøkhks MxurzÞ{ MkkÚku Úkþu. íkktÍkrLkÞkLkk 34 ðŠ»kÞ yLkw¼ðe {w¬uçkks [ufkyu 43 «ríkÞkuøkeíkkLkku yLkw¼ð Au, su{kt íku{Lku 17 LkkufykWx Mkrník 32 Sík {u¤ðe Au. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu rðsuLÿ ÔÞðMkkrÞf heíku {w¬uçkkS{kt ÃkËkoÃký çkkË ÃkkuíkkLkk ík{k{ {w f kçk÷k Síku ÷ Au , su { kt Ú ke A {w f kçk÷k íku { Lkk LkkufykWxLkk {khVíku Síku÷ Au. rðsuLÿ ®Mknu sýkÔÞw níkwt fu

zçÕÞw ç keyku îkhk ònu h fhðk{kt ykðu ÷ fku E Ãký «ríkMÃkÄkoLkku Mkk{Lkku fhðk {kxu íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷ Au. {Lku rðïkMk Au fu nwt {khk r¾íkkçkLke hûkk fhe þfeþ, nwt 17{e rzMkuBçkhLkk hkus MÃkÄkoLke hkn òuE hÌkku Awt yLku {Lku ykþk Au fu yk rËðMku EríknkMk h[ðk{kt ykðþu. yºku WÕ÷u¾LkeÞ Au fu 16 ð»koLke fkhrfËeo Ëhr{ÞkLk 300 hkWLzLke íkw÷LkkÚke ÷nu Au, ßÞkhu rðsuLÿyu Võík 27 hkWLzLke íkw÷Lkk{kt h{ðkLkku yLkw¼ð Au.

nwt {u[ rVõMkh LkÚke - yuÂÕðhku ÃkexhMkLk

¼q

íkÃkwðo xuMx ¾u÷kze yuÂÕðhku ÃkexhMkLkLku r¢fux Ërûký ykr£fk (MkeyuMkyu)yu yuðk ykhkuÃkkuLku Lkfkhe ËeÄk Au fu íkuýu økík Mkºk{kt hk»xÙeÞ-xe-20 £uL[kEÍeMk [uÂBÃkÞLk Ëhr{ÞkLk íku{ýu {u[kuLku Lk¬e fhe níke. òunrLkMkçkøko ÂMÚkík nkEðuÕz ÷kuÞLMkLkk 35 ðŠ»kÞ fuÃxLk Ãkh MkeyuMkyu ¼úü[kh rðhkuÄe MktrníkkLku yLkuf «fkhÚke WÕ÷t½Lk fhðkLkku ykhkuÃk ÷økkÔÞku níkku yLku íku{Lku yMÚkkE heíku h{ðkÚke òuzðk rLkÞtrºkík fhu÷ Au. ÃkexhMkLkLkk ðfe÷u rLkðuËLk ykÃkíkk sýkÔÞw níkwt fu yuÂÕðhku fkuE Ãký {u[ rVõMk fÞko LkÚke. íku fkuE Ãký {u[Lku rVõMk fhðk Mkn{ík LkÚke ÚkÞku yÚkðk íkku íku{Lku {u[ rVõMk fhðk ytøku rð[kh fÞkuo LkÚke. íku{ýu sýkÔÞwt níkwt ÃkexhMkLku õÞkhuÞ fkuE {u[ rVõMk fheLku ÷kt[ ÷eÄe Lk níke yÚkðk ELkk{Lkku Mðefkh fÞkuo Lk níkku.

62

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

hksLkerík

www.krishijagran.com

«Úk{ ¼khíkeÞ y{urhfe MkuLkuxh çkLÞk f{÷k

fu

r÷VkuŠLkÞkLke yuxLkeo sLkh÷ f{÷k nurhMk (51) y{urhfe fkUøkúuMk{kt «Úk{ ¼khíkeÞ y{urhfe MkuLkuxh çkLke Au . f{÷kyu ÷ku h u x k Mkkt [ u s Lku ¼khu yt í khÚke nhkðu÷ Au. 56 xfk ÷kufkuyu f{÷kLku yLku 26 xfkyu Mkkt[usLke ÃkMktË fhu÷ Au. f{÷kLku y{urhfe hküTÃkrík íkhVÚke Mk{ÚkoLk nktMk÷ ÚkÞu÷ Au.

hkrn÷ þheVu ¼khíkLku Ä{fe ykÃke

Ãkk

rfMíkkLkLkk yk{eo [eV sLkh÷ hkrn÷ þheVu sýkÔÞw níkwt fu íku{Lkk ÷~fhu ykíktfðkËe Mkk{u {kuxe MkV¤íkk nktMk÷ fhe Au yLku yk heíku ÷zkE {kxu Ãký íkiÞkh Au. òufu þheVu ¼khíkLkwt Lkk{ ÷eÄw Lk níkwt. hkrn÷ þheV LkðuBçkh{kt rLkð]ík Úkðk sE hÌkk Au. íku{Lku yuõMkxuLþLk ÷uðkÚke ELfkh fhe ËeÄku Au. ÃkkrfMíkkLkLkk ykøkk{e yk{eo [eV fkuý nþu íku nsw MkwÄe Lk¬e fhe þfkÞw LkÚke. hkrn÷ Mkw÷u{kLkfe Mkuõxh yu÷ykuMkeÚke rðþu»k Ëqh LkÚke. hkrn÷u MkirLkfku MkkÚku ðkík[eík fheLku ÃkkrfMíkkLkLkk MkiLÞLku fkuE Ãký ÃkzfkhLkku Mkk{Lkku fhðk íkiÞkh hnuðk fÌkwt Au.

64

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

www.ashirvad.com

GUJARAT : 9909155535

rVÕ{e ËwrLkÞk

www.krishijagran.com

÷Ãkux

÷

Ãkux yuf {kuxk þnuhLke yuf økwshkíke ¼k»kkLke nkMÞ rVÕ{ Au. íkuLkwt {kuxk¼køkLkwt þq®xøk ËwçkE, çkuLfkuf, y{ËkðkË, hksfkux yLku Mkwhík{kt ÚkÞw Au. ÷ÃkuxLke fnkLke Úkkuze yLkMkwÍ÷e ÂMÚkríkykuÚke Ãký nkMÞÚke ¼hÃkqh Au, su «u{ yLku Ãkkrhðkhef SðLk{kt nkuÞ Au. rLkrþ»k çkúñ¼è îkhk rLkËuorþík rVÕ{{kt þhË þ{ko, «þktík çkkhkux, fÕÞkýe X¬h, rsøLkuþ {kuËe, ¼Âõík fwçkkðík, Lkeh þ{ko, LkÞLk þwõ÷k yLku fuíkLk Mkkøkh {wÏÞ ¼qr{fk{kt Au. rVÕ{Lkk rLk{koíkk hksuLÿ òu»ke, yÃkqðko òuþe yLku r{íkuLk Ãkxu÷ Au.

yk ðu÷uLxkE Ãkh rfèk çkw[k

ðe

h ÃkðLkÃkwºk rVÕ{Lkk çkuLkh nuX¤ yk rVÕ{ çkLku÷e Au. «u{ hkýk îkhk rLkËuorþík yLku çkknwçk÷e îkhk rLkŠ{ík rVÕ{Lke fÚkk zku. nkŠËf rLkfwts Þk¿krLkf îkhk ÷¾ðk{kt ykðu÷ Au. rVÕ{Lkwt Mktøkeík sÂMxLk Ãkh{kh îkhk ykÃkðk{kt ykðu÷ Au ßÞkhu økeík rLkr¾÷ òu»ke yLku zku.nkŠËf Þk¿krLkf îkhk ÷¾ðk{kt ykðu÷ Au. rVÕ{Lke fÚkk nk÷ íkku ¢q îkhk AqÃkkðeLku hk¾u÷ Au. òuðkLkwt hnuþu fu ykøkk{e ð»koLkk ðu÷uLxkELk zu Ãkh rhr÷s ÚkLkkhe yk rVÕ{Úke ËþofkuLku Mktíkku»k ÚkkÞ Au fu Lknª.

66

f]r»k òøkhý ™ðuBçkh 2016

Publised on 25th & Posted on 27th & 28th of Every Month RNI NO. DELGUJ/2014/54893 Postal Reg. No. DL-SW-1/4181/14-16