Krishi Jagran Punjabi Magazine January 2017

Page 1

feqPh ikroD n?Zw-J/-;h-

fe;kBK dh fjsekoh, d/P Go ’u gj[zu ;kvh

www.krishijagran.com

ISSN 2455-1112

;kb 19 ^ nze 1 ^ iBtoh 2017 ^ o[gJ/ 35

+91 9891 405 403

22 n

ANNIVERSARY

y/sh ftu n"osK dh tXdh Gkrhdkoh




www.krishijagran.com

sseok n?Zw.J/.;h. feqPh ikroD

sseok

Gkos dh gqw[Zy gfotkoe wkf;e gZfsqek

o"kZ 19 vad 1 tuojh 2017 #i;s 35

ekoiekoh ;zgkde

vkH e/HNhH uzvh oftzdo s/tfsnk nfiE thHnkoH

seBheh ;zgkde

vkH phH;hH fp;tk;

wkoehfNzr w[yh

;zi/ e[wko

fpiB; j?v n?;HJ/HghH

i/H ;kp{

iBob w?B/io iB;zgoe

cojk ykB

;jkfJe ;zgkde

o{ph i?B

;'Pb whvhnk w[yh

nfBe/s f;Bjk

;hBhno g~soeko

fJwokB ykB

g~soeko

ftfgB fwPok ;who fstkoh

;hBhno w?B/io

e/Hi/H ;oB:k

w?B/io

;kok ykBk w/xk Powk w[ez[dB BkfJo

wkoehfNzr ;jkfJe

nc;kBk wfbe uz[eh G{Nhnk g{Bw ftPteowk fozeh g[zvho ;'Bhnk wjkiB fPckbh wjkiB bePwh gKv/ j/wk Powk fgqnzek wzvktohnk

gq;ko gqpzXe

fBPKs Nk~e okj[b f;zx npd[; ;wd

;jkfJe gqpzXe

gqPKs Powk c[oekB e[o?Ph w'fjs nze{ :kdt ezuB f;zx efoPwk b/joh gqhsh u"jkB nkfJPk ykB g~g{ okJ/ gtB e[wko gtB nkir/ Bo/Ado P/oskN/ fPteKs T[gkfXnkJ/ nkoHn?BH u"p/ feqPB fpjkoh ni/ e[wko jowBgqhs f;zx ezr fdB/P dwkEhnk i;ftzdo f;zx fY~b'A

nekT{AN; ekƒBh ;bkjeko

b/BNkBk IfjohbkgB .........................48

eμgBh ;wkuko .........................10

fJ-ckofwˆr ..........................52

s&l ikswn .........................20

Kwxw Kjwnw ..........................56

s&l bwgtwn .........................36

y/b irs ..........................58

fJzNoftT{ .........................44

ਰਾਜਨੀਤੀ ..........................60

fJzNoftT{ .........................46

ਿਫਲਮ ..........................62

Krishi Jagran Kisan Club

T[fds fw~sb e/HphH fJzdok n?uH n;w[dhB

fvIkJhfBzr

:'r/P e[wko fteow f;zx

d|soh ;jkfJe

d/t/Ado f;zx irdhP ikBk oftzdo ikBk okiht

laiknd] çdk'kd] eqnzd ,oa Lokeh ,e-lh- Mksfefud ,e-,-lh- Ñf"k tkxj.k % 60@9 rhljk ry] ;wlqQ ljk; ekfdZV] utnhd xzhu ikdZ eSVªks LVs”ku] ubZ fnYyh&110016 ds }kjk ,p-Vh- ehfM;k izsl ch 2] lsDVj&63] uks,Mk&201301] ftyk&xkSrecq) uxj ¼;w-ih-½ *lokZf/kd lqjf{kr U;k; {ks= fnYyhA bl if=dk esa çdkf'kr ys[k ,oa fopkj ys[kdksa ds futh gSaA çdk'kd@laiknd blds fy, mRrjnk;h ugha gSaA

dqy ist 68 Ph. : 011-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com Web : www.krishijagran.com

04

y/sh ;wkuko ..........................08

oin

n?wH;hH v'wfBe PkfJBh fJwkB[tb n?wHihH tk;B

To J

;zgkde fBd/Pe

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

9891405403 Subscribe

KRISHI JAGRAN MAGAZINE

Hindi, Punjabi, Gujarati, Marathi, Kannada, Bengali, Telugu,Assamese, Odia, Tamil, Malayalam & English

Nishant Taak 9953756433, 9891889588

SOUTH ZONE KERALA OFFICE Ramachandra Towers, Behind Ghss, Pattom, Thiruvananthapuram - 4 Mob: 9891 899 064 E: ajith@krishijagran.com EAST ZONE ASSAM OFFICE 65, Japorigog Bikrampr, Dispur-781005, Guwahati Mob: 9891 956 956 Email: upasana@krishijagran.com


Pesh s[jkv/ jZEK ’u s[;hA ;kv/ T[sgkdK d/ fgZS/ dh Pesh j'

j'Avk gkto gq'veN; ftPtk; eodh j? fe ;kvh gSkD s[jkv/ Bkb j?. s[jkv/ ;[gB/ ;kƒ e[M tZyok T[sgkd pDkT[D bJh gq/fos eod/ jB i' s[jkv/ ihtB ftu PeshPkbh pdbkU fbnk ;eD. b'eK dh ;jkfJsk eoBk ns/ ekoi g{o/ eoBk.


;zgkdeh

fe

fvIhNb fe;kB pDB bJh ukjhdhnK B/ j'o ;j{bsK ;kB, fi; T[~s/ d/P dh nkofEe ;fEsh ekch j? <

fBoGo eodh j? ns/ fi; d/ okjhA d/P dh iBsk dk fYZv Godk j?, ;oeko T[; d/ fjZs bJh ;'u sK ekch e[M ojh j?. fJ; ;w/A id'A d/P ftu fvIhNb Gkos ƒ pVktk fdZsk ik fojk j?, nfij/ ’u ;oeko d/P d/ fe;kB GkJhuko/ ƒ ekch wjZssk d/ ojh j?. Jh^wzvh, Jh^gP{jkN g'oNb, feqPh ftfrnkB e/AdoK ƒ fJe gb/Nckow ’s/ i'fVnk ikDk, thvhU ekBcozf;zr ns/ fe;kBK ƒ y/sh dh fInkdk ikDekoh d/D bJh nkBbkJhB g'oNb nkfd.

fpbe[b BjhA, g'oNb, n?g fJj ;G uhIK sK fe;kBK ƒ ikDekoh d/D bJh pDk fdZshnK rJhnK jB. j[D T[BQK d/ ;kjwD/ ;G s'A tZvh w[Peb j? fgzvK ftu fJzNoB?~N eB?eNhftNh ns/ fJBQK ;kfonK d/ ftP/ ’u ikro{esk dh. ;oeko tb'A P[o{ ehsh rJh fJj w[fjzw f;oc n?bkBK se ;hws j?. fJ; d/ bJh Bk sK IwhBh gZXo ’s/ ;oeko dh e'Jh Nhw ezw eo ojh j? ns/ Bk jh ;oeko dk y/sh wzsokbk dk gq;ko ftGkr e[M yk; ekoBkwk eo fojk j?.

jkbKfe fe;kB tZvh frDsh ftu ;wkNo c'N dk th fJ;s/wkb eo oj/ jB. gqkJht/N ;?eNo dhnK eJh ezgBhnK th fe;kBK ƒ fvIhNb pDkT[D ftu nfjw G{fwek fBGk ojh j?. yk;eo o;kfJD, ckow wPhBoh s'A fJbktk e[M j'o ezgBhnK , i' n?;hnK n?gbhe/PBK pDk ojhnK jB fi; Bkb fe;kBK wzvh ehwsK, w";w nXkos ikDekoh, c;b ’u j'D tkbhnK fpwkohnK ns/ T[BQK d/ fJbki dh ikDekoh j[zdh j?. fJ;/ d/ Bkb fe;kB nkgDh c;b th t/u ;ed/ jB go fJj ;G ;j{bsK fJe s?n ;hwk ’u jB. e'Jh fe;/ oki se ;hws j? sK e'Jh b'VhAd/ T[goeD Bk j'D ekoB. ;tkb fJj T[mdk j? eh fJj ;kohnK ;j{bsK fJe fe;kB ƒ fvIhNb pDkT[D bJh

fvIhNb Gkos dk gquko fgzvK dhnK rbhnK dh pikJ/ PfjoK ftu fInkdk t/yD ƒ fwb/rk fiE/ gfjbK s'A jh b'e fJ; d/ pko/ ikDd/ jB. fJ; dh ;jh b'V j? fgzv ftu fi; d/ bJh ;oeko tb'A P[o{ ehshnK ;j{bsK fpbe[b th ekch BjhA jB. fJ; d/ bJh ;oeko ƒ ;G s'A gfjbK b'V j? fgzv ftu fJzNoB?~N ;j{bs dh ns/ i' ;G s'A nfjw j? T[j j? fJ; dh ikro{esk. id'A fe;kB ƒ b'VhAdhnK ;j{bsK fwbDrhnK sd jh T[j fvIhNb fe;kB pD ;e/rk. y/sh ftGkr ƒ nkgD/ ;hws dkfJo/ s'A pkjo nk e/ e[M j'o edw u[ZeD/ g?Dr/ sd/ fvIhNb Gkos ns/ fvIhNb fe;kB dk ;[gBk g{oh soQK ;zGt j' ;e/rk. n?~wH;hH v'wfBe Email : dominic@krishijagran.com

22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com

info@krishijagran.com, editor@krishijagran.com, advt@krishijagran.com, circulation@krishijagran.com

06

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017



y/sh ;wkuko

100 fdBK ’u fsnko j't/rh nojo dh BthA fe;w

n

egkj dhnK ehwsK ’u ewh nkT[D dh ;zGktBk

ojo dh c;b ’u fi; soQK phs/ fdBK ftu ewh nkJh j? T[; s'A Bk f;oc y/sh ftfrnkBe pbfe y[d Gkos ;oeko th go/PkB j? go j[D dbjB nB[;zXkB ;z;EkB (nkJhnkJhghnko) ekBg[o d/ y/sh ftfrnkBeK d[nkok fsnko 5 soQK dhnK BthnK nojo dhnK fe;wK f;oc 100 fdBK ftu fsnko j' ikDrhnK. ftfrnkBeK dk wzBDk j? fe fJ; ;kb nojo d/ T[sgkdB ftu ewh BjhA nkt/rh ns/ fJ; BthA fe;w ƒ g?dk eoB ftu fInkdk fwjBs BjhA eoBh gt/rh. nkJhnkJhghnko ;z;EkB fe;kBK ƒ nojo dh BthnK fe;wK dh fpikJh d/ pko/ th ikDekoh w[jZJhnk eokJ/rk.

B'

Npzdh s'A pknd wzvhnK ftu egkj dh nkwd fgSb/ ;kb dh s[bBk ’u 25 s'A 30 gqshPs xZN j' ojh j?. jkbKfe j[D fe;kB u?~e okjhA G[rskB b? oj/ jB, nfij/ ’u nrb/ fdBK ftu d?fBe nkwd tXD dk nB[wkB j?. fi; d/ ubd/ ehwsK ftu th ewh nkT[D dh ;zGktBk j?. fJ; ;w/A egkj dh ehws 38,500 s'A 39,200 o[gJ/ gqsh e?Avh (fJe e?Avh 356 feb') uZb oj/ jB ns/ fJBQK ehwsK ftu 1,000 s'A 1,500 o[gJ/ e?Avh dh ewh nk ;edh j?.

e/b/ B/ fdB/P ƒ ehsk wkbkwkb

fp

jko d/ w[IZcog[o fIbQ/ d/ wZSjh fgzv d/ fJiokfJbh seBhe Bkb fsnko e/b/ dh fe;w ih^9 dh y/sh eoe/ fdB/P gqsh J/eV 3H50 bZy o[gJ/ dh nkwdB ewk oj/ jB. yk;hns fJj j? fe c;b f;oc 9 wjhfBnK ftu fsnko j' iKdh j? fJ;bJh fJ; dk BK rq?Av^9 ofynk frnk j?. rq?Av^9 fe;w dh 30 J/eV ’u j'Jh y/sh fJbke/ ftu fyZu dk e/Ado pfDnk j'fJnk j?.

u"bK dh ehws, S'j/rh n;wkB

fe;kB fdB/P e[wko dh wzBhJ/ sK fJ; fe;w d/ e/b/ dh y/sh Bkb fe;kBK ƒ gqsh J/eV xZN'^xZN YkJh bZy o[gJ/ nkwdB j[zdh j?. jkbKfe, fJe J/eV ftu e/b/ brk e/ T[j y[d ;kY/ fszB bZy o[gJ/ ewk u[Ze/ jB.

fB

o:kseK dh wzr tXD Bkb iBtoh s'A pknd pk;wsh M'B/ d/ Bkb jh u"bK dhnK ehwsK ftu s/Ih nkT[D dk nB[wkB j?. JhokB d/ Bkb jh j'oBK d/PK dh u"bK dh nk:ks wzr tX/rh, idfe ukb{ ;hIB ’u pk;wsh u"bK dh g?dktko ’u 25 s'A 30 ch;dh dh ewh nkT[D dk nzdkIk j?. Jhoke, :wB, ;hohnk ns/ Noeh ’u okiBhse fto'X dk n;o u"bK d/ fBo:ks T[~s/ fgnk j?. nfij/ ’u nrb/ wjhB/ fiZE/ u"bK dhnK ehwsK ftu s/Ih nkJ/rh, T[E/ M'B/ dhnK ehwsK ftu th tkXk j'D dk nB[wkB j?. 08

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017



eμgBh ;wkuko

fe;kBK bJh todkB j? phe/Nh ewKvo ns/ o/vhnb

Gk

osh dh gqw[Zy NkfJo ezgBh phe/Nh brGr 29 ;kb gfjbK y/sh T[geoDK ftu fJ;s/wkb j'D tkb/ NkfJo pDkT[D P[o{ j'Jh. fJ; ;w/A fJj ezgBh :{og, e?B/vk, J/Phnk, nwohek d/ fInkdkso d/PK ftu ezw eo ojh j?. d[BhnK Go ftu 7000 s'A fInkdk nkdwh fJ; ezgBh ftu ezw eo oj/ jB. fJ; s'A fJbktk phe/Nh dhnK uko ;pf;voh ezgBhnK jB. phe/Nh ftPt gZXoh r[ D tZ s k tkb/ T[ s gkd pDkT[Adh j?. y/sh T[geoDK s'A b? e/ nzso^okPNoh y/vK ftu fJ;s/wkb ehshnK ikD tkbhnK rZvhnK d/ NkfJo, fJj ezgBh pDkT[Adh j?. fJ; ftu d[gjhnk, uko gjhnk ns/ fInkdk NkfJoK tkbhnK rZvhnK Pkwb jB. fJ; Gkosh ezgBh dh nkgD/ d/P dh wkofeN ftu pj[s uzrh ;k\ j?. yk;eo y/sh T[geoDK dh NkfJo wkofeN ftu. phe/Nh d/ d' NkfJo fe;kBk bJh pV/ jh yk; jB. o/vhnb ns/ ewKvo. o/vhnb dh rZb eohJ/ sK fJ; NkfJo ƒ rqk;b?Av torhnK EktK ’s/ fJ;s/wkb eoB bJh pDkfJnk frnk j?. fJ; NkfJo d/ fBowkD ftu BkJhb'N g'bh;No p?bN dk fJ;s/wkb ehsk fnrk j?, i' NkfJo ƒ wip{sh gqdkB eodk j?. fJ; Bkb NkfJo dh ;?bc bkJhc ns/ ekoi ;woZEk tX iKdh j?. i/ ewKvo dh rZb eohJ/ sK fJ; NkfJo dhnK

1 2 3 5 10 15

10

12 24 36 60 120 180

420 840 1260 2100 4200 6300

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

40 140 260 600 1700 3300

r[ZvhnK ƒ \k; sohe/ Bkb fvIkfJB ehsk frnk j?. fJj NkfJo fuZeV ns/ fi; fwZNh ftu y/sh dk ezw d/ ;w/A NkfJo X;d/ jB, nfijhnK EktK ’s/ ezw eoB ftu ;woZE j?. fJ; Bkb No?eNo T[~s/ th fInkdk I'o BjhA g?Adk. fe;kBK se gj[zuD bJh ezgBh ;ko/ y/sh w/fbnK ftu fjZ;k b?D d/ Bkb fe;kBK d/ ftueko ekBcoz;K dk nk:'iB ehsk j?. phe/Nh B/ d' w[Zy y/sh gqdoPBhnK fe;kB g[D/ ns/ r[zN{o ftu fjZ;k fbnk. d'jK y/sh w/fbnK ftu ezgBh d/ ;Nkb T[~s/ fe;kBK dh fi; soQK Bkb GhV i[Nh, T[j t/yD bkfJe ;h. phe/Nh dh Nhw B/ fe;kBK ƒ uz r / NkfJoK d/ ftP/ ftu ikDekoh fdZsh. d'jK w/fbnK ftu fe;kBK B/ o/vhnb ns/ ewKvo NkfJok ƒ g;zd ehsk. ezgBh fJ; s'A fJbktk nkgD/ rkjeK ƒ T[ s gkd d/ D d/ Bkb^Bkb uzrhnK ;j{bsK th fdzdh j?. i/ fo;ou dh rZb eohJ/ sK ftPt gZXo dh fJ; ezgBh dh Nhw dk T[d/P fJjh j? fe fe;kBK ƒ fInkdk bkG ns/ pus j't/. fJ; d/ bJh ezgBh tb'A fe;kBK ƒ NkfJo d/ Bkb tozNh ns/ ;oft; th fdZsh iKdh j?. fo;ou ns/ ftek; d/ wkwb/ ftu phe/Nh ed/ th e'Jh nDrfjbh BjhA tosdh. ftPt gZXoh fo;ou ns/ ftek; e/Ado j?. fiE/ wkfjoK dh Nhw ezw eodh j?. eJh NhwK IwhBh gZXo ’s/ fe;kBK Bkb fwbdhnK jB. ezgBh d/ fJe gqshfBXh dZ;d/ jB fe ezgBh dk w[Zy T[d/P fe;kBK ƒ uzrh r[dtZsk tkb/ T[sgkd w[jZJhnk eokT[Dk j?.

380 700 1000 1500 2500 3000


Mob.: 9727760130, 8195800220

“IwhB pbtkB sK fe;kB XBtkB”

jo c;b bJh nfs T[g:'rh

fe;kBK dh ;/tk ’u jw/Pk fsnko ykd dk ftPkb Gzvko T[gbpX

fe;kBK bJh jo soQK dh


eμgBh ;wkuko

e';kfwb vhn?c Bkb tXkT[ g?dktko

;[

fwb e?wheb y/sh o;kfJDK dh w'Yh fBowksk ezgBh j?. ezgBh fe;kBK ƒ nfij/ T[sgkd T[gbpX eok ojh j?, fi; Bkb T[BQK dhnK c;bK ftu uzrk tkXk j[zdk j?. fJ;/ ezgBh dk e';kfwb vhn?c (80 gqshPs vpfbT{ vhih ;bco ykd) okjhA ihok, ;oQ'A, S'b/ ns/ eDe dh g?dktko tXkJh ik ;edh j?. fJj T[sgkd IwhB ;[Xko ’u pj[s ekoro j?. ezgBh d/ ohIBb w?B/io oftzdo gtko d;d/ jB fe fe;kB tho d{;o/ o;kfJDK d/ Bkb e';kfwb vhn?c dk gq:'r eo ;ed/ jB. oftzdo efjzd/ jB fe e';kfwb nZi g"fdnK dh b'V pD frnk j?. fe;kB tho e';kfwb d/ fJ;s/wkb Bkb g"fdnK ’u g'Pe sZsK dh xkN ƒ d{o eo

;ed/ jB. fJj vpfbT{ vhih ckow[b/PB ’s/ nXkos j?. fJjh fJewkso nfijk ;bco j?, fi; ƒ fpikJh s'A pknd :[ohJ/ ns/ o/s d/ Bkb fwbk e/ c;b ftu gq:'r ehsk ik ;edk j?. fe;kB 3^6 feb' gqsh J/eV e; ' kfwb vhnc ? dk fJ;sw / kb eo ;ed/ jB. oftd z o gtko d;d/ jB fe Tj [ fe;kBK ƒ ikroe { eoB bJh fe;kB rP ' mhnK dk nk:i ' B th eod/ jB sKfe fe;kB fJ; Ts [ kgd sA' Gogo { bkG b? ;eD.

feqFh ikroD

/I

t fyZuo k b fd T[gj

fe;kB ekov

fdb T[gj fyZut/I ko

feqFh ikroD @fe;kB ekov# s'I gkU fJe bZy dk d[oxNBk phwk ns/ Gkoh S{N Bkb eJh j'o fJBkw u[D' nkgDk ekov Important Kisan Card Important Farmer Card Very Important Kisan Card Very Important Farmer Card Very Very Important Kisan Card Very Very Important Farmer Card

(IKC) (IFC) (VIKC) (VIFC) (VVIKC) (VVIFC)

Very Very Important Farmer Card yodjp ;sr ibdh vkgs

S{N

nk fojk j?

NAME : ADD : : ID ISSUE :

fJe bZy dk d[oxNBk phwk feqFh T[sgkdK s/ S{N feqFh T[geoDK s/ S{N feqFh ftGkr ftu gqrshFhb fe;kBK d/ BK ns/ s;tho 22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170

12

Email : info@krishijagran.com

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com



eμgBh ;wkuko

e'mkoh d/ T[sgkd ;G ’s/ Gkoh

gk

Jhg fBowkD ftu e'mkoh ezgBh dk Bkw gqw[Zy j?. ezgBh dh wzBhJ/ sK fJ; d/ ghth;h gkJhgK dk e'Jh w[ekpbk BjhA j?. e'mkoh ezgBh nkgDh uzrh r[DtZsk tkb/ T[sgkdK d/ ekoB jh ikDh iKdh j?. fJ; d/ T[sgkdK dh wzr g{o/ Gkos ftu ofjzdh j?. e'mkoh ezgBh ghth;h s'A fJbktk j'o T[geoD fit/A gbk;fNe J/no fobhI t?fbT{, n?b:{whBhnw J/no fobhI t?fbT{, tkZb u/e t?fbT{, pNocbkJh t?fbT{ pDkT[Adh j?. ezgBh j?v owkeKs r'b/ B/ dZf;nk fe fJj ezgBh fe;kBK dhnK ;kohnK b'VK ƒ fXnkB ftu oyd/ j'J/ nkgD/ T[sgkd pDkT[Adh j? feT[Afe fpBK f;zikJh d/ fe;kB fBjZEk j' iKdk j?, n?;h ;fEsh ’u i/eo ;jh f;zikJh T[geoD fwbD sK rZb pDdh j?.

i?fte T[sgkd dk ftebg pfDnk pkfJUfcN

tZ

Xdh npkdh d/ dpkn ekoB nBki g{osh eoBk fJe u[D"sh pD frnk j?, fi; d/ bJh fe;kB i?fte y/sh eoB tZb nkeqfPs j' oj/ jB. ;oeko th i?fte y/sh eoB T[~s/ I'o d/ ojh j?. fJ;/ f;bf;b/ ’u pkfJUfcN ezgBh n?;/ i?fte T[sgkd pDk ojh j? i' Bk f;oc y/sh T[sgkdesk ƒ tXk oj/ jB pbfe c;bK ƒ o'rw[es th eo oj/ jB. g[D/ fe;kB w/b/ ftu ezgBh B/ eJh T[sgkd gqdofPs ehs/ fit/A ;fNwfou, pkfJU^15 ez;zNq/fNv, ;kfJb j?bE fJzj?A;w?AN N?eB'bkih, fJzNeN nkfd.

14

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

dwdko c/oh o'Nkt/No

rZ

b id'A T[sgkd dh wip{sh dh j[zdh j? sK fe;kB ;G s'A gfjbK T[; dh r[DtZsk ƒ goydk j?. wIp{s ns/ r[DtZsk Gog{o T[sgkd fJe fe;kB bJh pj[s noE oydh j?. fJ; d/ bJh n?wHghH gq'vePB fbwfNv fe;kBK dh fJ; Io{os ƒ g{ok eo ojh j?. fJj ezgBh No?eNo ns/ w'No gkoN; pDkT[Adh j? go jkb ’u jh y/sh d/ y/so ftu ezgBh B/ nkX[fBe seBhe tkbk o'Nkt/No fe;kBK bJh Gkosh pIko ’u g/P ehsk j?. fJ; o'Nkt/No ƒ fe;kBK B/ 35 n?uHghH s'A 60 n?uHghH se d/ No?eNo ’s/ n;kBh Bkb ubkfJnk ik ;edk j?. ezgBh fJ; o'Nkt/No ƒ c/oh pqKv Bkw Bkb t/u ojh j?. ;g?Pb ;Nhb d[nkok pDkJ/ rJ/ pb/vK d/ ekoB fJj n;kBh Bkb IwhB ƒ T[gikT{ pDkT[Adk j?. phs/ fdBhA fJ; ezgBh B/ d/P dh ;G s'A tZvh y/sh gqdoPBh ftu fjZ;k fbnk. fiE/ fe;kBK s'A uzrk fo;g"A; fwfbnk.

ezgBh d/ ;/bI w?B/io pkpkih ppB v[zpo/ B/ dZf;nk fe ;kv/ T[sgkd c;bK dh ;[oZfynk s/ T[sgkdesk d'jK bJh T[g:[es jB. fe;kBK ftueko ;kv/ T[sgkd b'efgqn jB. pkfJUfcN ezgBh d/ T[sgkd g{o/ Gkos ftu T[gbpX jB.

Given Below Are The Email Ids For The Punjabi Language To Send Articles, News, Press Releases And Feedbacks.

punjabi@krishijagran.com editor@krishijagran.com



eμgBh ;wkuko

feq;Nb B/ bKu ehsk pkft;fNB dk Nhth ewoPhnb

y/

sh o;kfJD y/so dh w'Yh ezgBh feq;Nb B/ pkft;fNB bKu ehsk ;h. fi; ƒ fInkdk s'A fInkdk fe;kBK se gj[zukT[D bJh ezgBh B/ nkgDk Nhth ewoPhnb (Nhth;h) bKu ehsk. fj; Nhth ewoPhnb dk w[Zy ;zd/P ofynk frnk j? i/eo fe;kB nkgDh c;b ƒ jok^Gok oyDk ukj[zd/ jB sK pkft;fNB T[BQK bJh pj[s Io{oh j?. fJj wPj{oh pj[s jh gqGktPkbh Yzr Bkb ehsh. 10, 20 ns/ 30 ;?ezv dh ntXh ’u pDkfJnk frnk j?. fJ; ƒ w[Zy u?BbK—nki se, fJzvhnk Nhth, J/phgh wKMk, ih 24 Nk;, vhvh ;qj;kdqh, Nhth 1, ;kePh Nhth, gpfbe

Nhth ns/ JhNhth s/br{ ’s/ nkB^J/no ehsk frnk. fJ; w"e/ s/ ezgBh d/ n?wvh nze[o nrotkb B/ fejk, n;hA fJ; Nhth fJPfsjko ƒ bKu eoe/ y[P jK. fJ; Bkb feq;Nb j'o th fInkdk fe;kBK se gj[zu/rk, fi; dk f;ZXk bkG fe;kBK ƒ fwb/rk. ezgBh d/ ;hBhno tkJh; gq?Ihv?AN wkoehfNzr ;hHn?;H P[ebk B/ fejk fe pkft;fNB fe;kBK dk Go';/:'r T[sgkd j?. fJ; Nhth ewoPhnb d/ IohJ/ fInkdk s'A fInkdk fe;kB fJ; T[sgkd dk fJ;s/wkb eoe/ uzrk T[sgkdB b? ;eDr/ fJjh ;kvk Nhuk j?.

dwB fe;kBK bJh j? dwdko pfbT{ ;N?bhnB Bkb eo' nkX[fBe y/sh o fe;kB fJjh ukj[zdk j?

j

fe id'A T[j c;b brkJ/ sK T[; dk T[sgkdB th fInkdk j't/. fe;kBK dk fJjh ;[gBk ;keko eoB bJh nzsookPNoh ezgBh g/BfPpkU tKr gqkH fbH B/ dwB Bkwe T[sgkd Gkosh fe;kBK bJh T[gbpX eokfJnk j?.

eoBkNe d/ ohIBb w?B/io T[w/P g[ikoh ns/ wjKokPNo d/ ohIBb w?B/io nwo fPs'b/ B/ df;nk fe ezgBh d/ ;ko/ T[sgkd i?fte jB, fiBQK d/ T[g:'r Bkb fe;kBK ƒ uzrk T[sgkdB j' fojk j?. ezgBh e'b i?fte ehNBkPe, T[~bh BkPe T[gbpX jB. ezgBh d/ gqw[Zy T[sgkd pkfJU^R303, dwB A47, APPOLLO, i/B 001 nkfd jB.

16

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

y/

sh T[d:'r ftu Pkwb tZvhnK ezgBhnK ftu'A fJe pfbT{;Nb d/ BK Bkb wPj{o ezgBh y/sh ;go/no ns/ rqhB jkT{; dh ;gbkJh eod/ jB. ezgBh fe;kBK bJh yk; s"o s/ ehNBkPe fSVekU, eNkJh ns/ y/sh y/so ’u gq:'r j'D tkb/ jo soQK d/ T[geoDK dk T[sgkdB ftnkge o/Ai ftu eodh j?. ezgBh d/ vkfJo?eNo goftzdo f;zx B/ dZf;nk fe ezgBh rqhB jkT{;, g'bh jkT{;, P/v B/N jkT{;, fto'Xh ehN B?B wekB nkfd dk fBowkD eodh j?. ezgBh fe;kBK dhnK b'VK ƒ fXnkB ’u oyd/ j'J/ tkip ehws ’s/ T[geoD T[gbpX eokT[Adh j?.


eμgBh ;wkuko

Bho fJohr/PB Bkb tj/rk Bho c'B x[wkU No?eNo gqkgs eo'

gk

Dh d/ xZNd/ b/tb ekoB f;zikJh eoBk fJe u[D"sh pDdk ik fojk j?. nfijh ;fEsh ’u eJh ezgBhnK f;zikJh d/ n?;/ T[geoD ftef;s eo ojhnK jB fi; Bkb xZN gkDh Bkb th f;zikJh j' ;edh j?. Bho fJohr/PB ezgBh th fJ;/ bVh ’u wjZstg{oB ezw eo ojh j?. g[D/ d/ fe;kB w/b/ ftu Bho fJohr/PB ezgBh B/ nkgD/ eJh T[sgkd bKu ehs/, fi; ƒ t/yD bJh fe;kBK dk ji{w T[wV fgnk. ezgBh d/ ;/bI fJzihBhno ;shP gkfNb B/ dZf;nk fe n;hA jo soQK d/ nfs^nkX[fBe f;zikJh T[geoDK dk fBowkD eod/ jK. n;hA ghth;h gkJhgK s'A b? e/ ;go/no se dk fBowkD eod/ jK, i' T[~u r[DtZsk tkb/ jB. fiBQK d/ oy^oykt ftu fInkdk you eoB dh b'V BjhA g?Adh. fJBQK ftP/PsktK ekoB ;kv/ T[sgkdK dh g{o/ d/P ftu pj[s wzr j?. ;kv/ T[sgkdK s'A fe;kB g{oh soQK ;zs[PN jB.

fe

;kB j[D No?eNo s/ j'o y/sh T[geoDK ƒ xo p? f mnK yohd^t/ u ;ed/ jB. ih jK, yohd^|o'\s dk fJj ezw y/shpkVh n?g okjhA ;zGt j't/rk. fe;kBK ƒ fJ; d/ bJh ;wkoN c'B ’u y/shpkVh Bkwe n?g ƒ vkT{Bb'v eoBk j't/rk. T[; wro'A T[j fJ; n?g dk bkG b? ;eDr/. y/shpkVh n?g r[Zrb gb/n ;N'o ’s/ th T[gbpX j?. fJ; n?g d[nkok fe;kB fe;/ th No?eNo iK y/sh T[geoD ƒ xo p?fmnK g;zd eo ;edk j? ns/ yohd ;edk j?. fJjh BjhA, i/eo fe;kB nkgDh fe;/ uhI ƒ t/uDk th ukj/ sK fJ; n?g okjhA T[j wdd b? ;edk j?. fJ; n?g okjhA yohd^|o'\s dk ezw e[M jh fwzNK ftu n;kBh Bkb j' ikJ/rk. fe;kBK ƒ pIkoK s/ J/iz;hnK d/ uZeo BjhA eZND g?Dr/ fJ;/ bJh jh fJ; n?g ƒ bKu ehsk frnk j?.

“T[~u r[Dtsk, fInkdk g?dktko”

;{oi jzrkwk

;{oi s/bk

;{oi r'gkb

;{oi pqjwk

;{oi wNo

;{oi rqhB gob

(SCMH-1401)

(SCMH-1402)

(SCTH-1451)

(SCTH-1452)

(SM-1801)

(SM-1802)

;{oi todkB

;[oi eohBk

(SCMH-1403)

(SCMH-1404)

;{oi ukjs (SCTH-1453)

;{oi p;zs pjko ;{oi ;gBk (SCM-561)

(SCM-562)

;{oi feqPBk

;{oi no;h

(SCM-563)

(SCM-564)

;{oi Sgkek

;{oi nr/sh

(SCM-565)

(SCM-571)

;{oi eBe ;{oi r'bvB gob (SCM-567)

(SCM-569)

;{oi M[wyk

;{oi g/Av{bk

(SCM-572)

(SCM-570)

;{oi ghbk ;'Bk (SCM-568)

;{oi eq'g;kfJzf;I fbfwfNv, r[ioks f surajcropsciences

+91 076210 00448

Website : www.surajcropsciences.com

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

17


eμgBh ;wkuko

gkDh pukT[Dk j'fJnk n;kB T[sgkdK dh r[DtZsk s'A jw/Pk bkG fwb/rk

v

kbfcB gkJhg; nZi okPNoh ns/ nzso okPNoh gZXo ’s/ ikfDnk gSkfDnk BK j?. y/sh d/ ezwK ftu nkgD/ T[sgkdK n?uvhghJh gkJhg;, vfog f;zikJh gkJhg;, ;go/n gkJhg; ns/ gkJhg fcfNzr d/ wkfXnw Bkb fe;kBK dofwnkB nkgDh gSkD pDkJh j?. g[D/ d/ fe;kB w/b/ ftu vkbfcB g"bh gbk;N gqkH fbH ezgBh d/ vkfJo?eNo ;?b/P fbzpf;nk B/ df;nk fe ;kvk Nhuk fe;kBK sZe r[DtZsk Gog{o T[sgkd gj[zukDk j? fi; Bkb fe;kBK dk ftPtk; ;kv/ ’s/ pfDnk oj/. T[BQK B/ fejk fe ezgBh dh ;EkgBk ;zB 1998 ftu okie'N ’u j'Jh ;h. nZi vkbfcB g"bh gbk;N fbwfNv d/ T[sgkd dk gq:'r eoe/ eJh fe;kB bkG b? oj/ jB. vkbfcB g"bh gbk;N d/ ;ko/ T[sgkd nkJhn?;U tkb/ jB. ;kv/ T[sgkdK dh w[Zy yk;hns izr o'Xh ns/ jbek tIB j? fi; d/ ekoB nZi n;hA fe;kBK ftueko nkgDh gSkD ;Ekgs ehsh j?. ;kv/ vkbfcB g"bh gbk;N gqkH fbH ’u rfjB y'i wro'A jh ;kv/ T[sgkdK ƒ pIko ftu T[gbpX eokT[Ad/ jK. vkbfcB g"bh gbk;N ’u ;kv/ Bkb wkfjoK dh g{oh Nhw j? i' brksko fo;ou d/ sfjs vkbfcB g"bh gbk;N d/ T[sgkdK ƒ p/jso pDkT[D bJh :sBPhb j?. fe;kBK Bkb n;hA tkndk eod/ jK fe ;kv/ ;ko/ T[sgkdK dh r[DtZsk s'A fe;kBK ƒ jw/PK bkG fwb/rk.

gk

Dh dh ewh d/ ekoB nZi d/ d"o ftu gkDh pukT[Dk pj[s Io{oh j' frnk j?. gkDh fpBK ihtB n;zGt j?, fJ;bJh gkDh pukT[D bJh eJh soQK dhnK soehpK nIwkJhnK ik ojhnK jB. fJ;/ f;bf;b/ ’u g[D/ d/ fe;kB w/b/ ftu n?wph fJzv;NqhI fbwfNv ezgBh B/ gkDh pukT[D bJh tZyok Bw{Bk g/P ehsk. ezgBh d/ vkfJo?eNo weozd nZgbtko B/ df;nk fe “;kvh ezgBh B/ gkDh dh ewh ƒ g{ok eoB dk phVk u[Zfenk j?. c;bK dh f;zikJh bJh n;hA ekch ezw ehsk j?. n;hA n?;/ fszB b/no tkb/ gbk;fNe dk fBowkD eod/ jK i' ;kbK pZXh uZbdk j? ns/ T[; ftu fJe pz{d gkDh dk th fo;kt BjhA j[zdk. fe;kB ;kv/ T[sgkd okjhA tZv/ s'A tZv/ sbkp dk fBowkD eo ;ed/ jB fi; Bkb g{o/ ;kb gkDh fJeZmk ehsk ik ;edk j?. fe;kB fe;/ th o{g ftu fJ; dk gq:'r eo ;edk j?[

Go';/:'r y/sh T[sgkdK d/ fBowksk L e/JhUn?b ftu fJj ezgBh tZv/ g?wkB/ ’s/ ezw eo ojh j?. ezgBh d/ ;hBhno gqpzXe nkfds: Powk B/ ezgBh d/ y/sh T[sgkdK d/ ftP/ ’u ikDekoh fdZsh fe ;kv/ e'b 3 n?ugh s'A b? e/ 130 n?ugh se d/ y/sh T[sgkd jB.

fe

ob';eo fJziB nkfJb fbwfNv (e/JhUn?b) dh P[o{nks nIkdh s'A gfjbK ;zB 1946 ftu j'Jh ;h. Ud'A s'A fJj ezgBh eJh y/soK ’u d/P ƒ nkgDhnK ;/tktK d/ ojh j?. fJ; ftu yk; s"o s/ y/sh d/ y/so

18

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

fJBQK T[sgkdK ftu fJziB, tkNo gzg;?~N ns/ gkto fNZbo gqw[Zy T[sgkd jB. fJ; s'A fJbktk No?eNo, n?ro' fJzv;Nqhnb, gzg;?~N, wohB ns/ fJzv;Nqhnb ’u 25 s'A fInkdk ngbhe/PB jB. fJ; ezgBh dh Gkosh y/sh pIko ftu brGr 15 gqshPs dh fjZ;/dkoh j?. ;qh Powk dZ;d/ jB fe ezgBh d/ ;ko/ T[sgkd nkJhn?;U d[nkok gqwkDs j[zd/ jB. fe;kBK d/ ftueko fJ; ezgBh dh b'efgqnsk Ud'A d/yD ƒ fwbh id'A fJe y/sh gqdoPBh ftu fe;kBK B/ ekch ikDekoh jk;b ehsh. pj[s S/sh fJj ezgBh nkgDk fJe j'o BtK y/sh T[sgkd bKu eoB ik ojh j?.



eμgBh ;wkuko

;'Bkfbek No?eNo d/ tXd/ edw

d/

P dh shih ;G s'A tZvh No?eNo fBowksk ezgBh ;'Bkfbek fJzNoB?PBb No?eNoI fbwfNv ftek; dh okj T[~s/ s/Ih Bkb nZr/ tX ojh j?. 20 n?ugh s'A b? e/ 120 n?ugh se dh P/qDh ’u seBhe d/ fbjkI s'A No?eNoK dh tXhnk o/Ai g/P eoB tkbh ezgBh xo/b{ ns/ nzso^okPNoh pIkoK ftu ftnkge fts;ko :'iBktK d/ Bkb gqw[Zy No?eNo pqKv pDB tb tX ojh j?. pIko fjZ;/dkoh ’u 50 ch;dh d/ tkX/ Bkb ezgBh fgSb/ 4 ;kbK d"okB Gkosh No?eNo pIko ftu nkgDh fjZ;/dkoh tXk e/ 12 ch;dh eoB ftu ;cb ojh j?. ezgBh jfonkDk ns/ fjwkub gqd/P ftu wPj{o No?eNo pqKv jB idfe izw{^ePwho, gzikp, SZsh;rVQ, Mkoyzv, gZSwh pzrkb, wjkokPNo, r[ioks, oki;EkB, n;kw ns/ T[Vh;k ftu 3 gqw[Zy No?eNo pqKvK ftu'A fJe j?. ;'Bkfbek fJzNoB?PBb No?eNoI fbwfNv d/ ekoiekoh

fBd/Pe owB fwZsb B/ fejk, “;kv/ rkje e/Adfos BIohJ/ ekoB ;kvk fXnkB fe;kBK ƒ jw/Pk jh nfij/ fJB't/fNt ;fbT{PBI$T[sgkd T[gbpX eokT[D ik fojk j? i' T[BQK dh y/sh T[sgkdesk ftu tkXk eoB ftu wddrko ;kps j'D. d/P dhnK 3 gqw[Zy No?eNo fBowksk ezgBhnK ftu Pkwb j'Dk ;kv/ bJh pj[s wkD dh rZb j?.”

fSmlw imrc B/ pBk:k s&l ikswn

SRI

SRImqI suKimMdr kOr ipMf tOhrw, izlHw pitAwlw dI ie`k s&l ikswn AOrq hY ijs ny KyqIbwVI iv`c Awpxw nW pYdw kIqw hY[ KyqI nUM AwDuink FMg nwl krn dy leI suKimMdr kOr ny ie`k nY~t hwaUs bxwieAw Aqy aus iv`c iSmlw imrc dI s&l kwSq krky AOrqW qy kI sgoN mrdW nUM vI socx leI mjbUr Aqy hYrwn kr id`qw hY[ ikRSI ivigAwn kyNdr pitAwlw dy mu`KI fw. jsivMdr isMG dI rihnumweI hyT aus ny v`K v`K KyqI dy KyqrW ijvyN fyArI, KuMbW dI kwSq, pOlI Aqy nY~t hwaUs iv`c sbzIAW dI kwSq krn iv`c isKlweIAW lYNdy hoey Awpxy KyqIbwVI dy s&r nUM pUrI qrW nwl kwmXwbI dy nwl SurU kIqw Aqy A`j aus nUM AwpxI kIqI imhnq au~qy bhuq mwx huMdw hY jdoN auh ipMf dIAW hor dUjIAW AOrqW leI ie`k imswl bxdI hY[ ies pUrI qrW nwl qknIkI KyqIbwVI dy AwDuink FMg v`joN nY~t hwaUs iv`c sbzIAW Bwv iSmlw imrc dI kwSq krn leI suKimMdr kOr ny ikRSI ivigAwn kyNdr qoN suc`jI isKlweI leI Aqy ies kMm nUM krn leI ihMmq jutweI Aqy A`j suKimMdr kOr AwpxI KyqI nUM pUrI

20

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

qrW nwl imhnq Aqy lgn nwl kr rhI hY Aqy pUrI qrW ies KyqI dy DMdy iv`c kwmXwb AOrq vjoN lokW iv`c ivcrdI hY[ KyqI dy nwl nwl KyqI shwiek DMdy vjoN suKimMdr kOr dy kol 15-20 pSU vI hn ijnW dw du`D vyc auh AwpxI Awmdn iv`c hor vDyry vwDw krdI hY[ suKimMdr kOr dy ies ivl`Kx KuyqI auprwly nUM dyKdy hoey pMjwb KyqIbwVI XUnIvristI luiDAwxw v`loN auhnUM bIbI jwgIr kOr mYmorIAl purskwr nwl vI nvwijAw jw cukw hY[ suKimMdr kOr dw ieh idRV ierwdw hY ik auh KyqIbwVI iv`c hor lMmIAW pulwgW putygI Aqy dUjIAW AorqW leI ie`k pRyrnw bxky ivcrygI[



s&l au~dmI

Acwr nUM bxw:k vpwr

SRI

mqI rxjIq kOr pqnI s. jsbIr isMG ipMf T`TgVH, izlw qrnqwrn ny ikRSI ivigAwn kyNdr AimRqsr qoN gRih ivigAwn ivBwg dy SImqI suKivMdrbIr kOr ig`l dI dyKryK iv`c GrylU auqpwd Bwv Acwr, c`txIAW, jUs, jYm, mur`by Awid bxwaux sMbMDI ie`k h&qy dw isKlweI kors krky vpwrk p`Dr au~qy GrylU auqpwd bxwA ky vycx dw kMm SurU kIqw hoieAw hY[

iehnW dy nwl iehnw dy pqI s. jsbIr isMG iehnW dw pUrw swQ idMdy hn[ ieh mOsmI sbzIAW Aqy PlW nUM mMfI iv`coN KrId ky Awp iehnW qoN v`K v`K GrylU vrqoN iv`c Awaux vwly auqpwd bxwauNdI hY[ auhnW auqpwdW dI pRosYisMg Aqy pYikMg krky auhnW auqpwdW nUM vyc ky cMgw coKw lwB kmwA rhI

hY[ iehnW duAwrw bxwey auqpwd Aksr lokW duAwrw bhuq psMd kIqy jWdy hn[ ies dw mu`K kwrn ieh hY ik iehnW duAwrw bxwey auqpwd mnu`KI ishq leI hwnIkwrk nhIN sgoN bhuq lwBdwiek huMdy hn[ hux ies ny Awpxy kMm nUM vDwauNdy hoey Sihd dI ivkrI krnI vI SurU kr id`qI hY Aqy vDyry pYsw kmwA rhI hY[ Awpxy auqpwdW nUM vycx leI ieh izAwdwqr ikRSI ivigAwn kyNdrW duAwrw lgwey jWdy ikswn myilAW Aqy izlyH iv`c l`gx vwly hor keI qrW dy srkwrI Aqy ZYrsrkwrI myilAW Aqy KyqIbwVI ivBwg dy ikswn kYNpW iv`c Awpxy auqpwdW dI pRdrSnI lgwauNdI hY ij`Qy iehnW duAwrw iqAwr kIqy GrylU auqpwd bVy vDIAw mu`l au~qy iv`k jWdy hn[ iehnw ny Awpxy kMm nUM vDwauNdy hoey Awpxy nwl kuJ hor AorqW nUM vI ruzgwr id`qw hY Aqy auhnW nUM vI vDIAw Awmdn pRdwn kr rhI hY[ Awpxy ies SlwGwXog kMm dy krky ies nUM pMjwb dy v`K v`K izilAW dy v`K v`K ivBwgW v`loN keI snmwn vI hwsl ho cuky hn[ rxjIq kOr hor dUjIAW AorqW leI ie`k imswl dw kMm kr rhI hY Aqy Awpxy ies kMm nUM vpwrk p`Dr qy krky Awpxy pYrW au~qy KVI hY[

fe;kBK dk fwZso j? nB[e{b g?Bb

j[

D s[;hA nkgDh w'No ukb{ eoe/ feXo/ th p/fceo j' e/ x[zw ;ed/ j'. j[D w'No ƒ ukb{ eoB ns/ pzd eoB dk MziN ysw. s[;hA ;'u oj/ j't'r/ fe fJj eh rZb j'Jh` go fJj ;Zu j?. nB[e{b n?ro' nkN'w/PB ezgBh B/ fJe nfijk w'No ;NkNo g?Bb pDkfJnk j? i' Bk f;oc w'No ƒ ;NkoN eo/rk pbfe w'No dh d/yGkb th eo/rk. ezgBh d/ ;/bI w?B/io neP/ ykou/ B/ feqPh ikroD ƒ dZf;nk fe n;hA fJj' fijk g?Bb ftef;s ehsk j? i' w'No dh g{oh soQK d/yGkb eo/rk. fe;kB tho fJ; w'No okjhA nkgD/ y/sK dh f;zikJh n;kBh Bkb eo ;ed/ jB feT[Afe fJ; 22

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

g?Bb d[nkok tko^tko w'No ƒ ukb{ iK pzd eoB dk MziN BjhA ofjzdk. i/ fe;/ ekoB gkDh xZN j' iKdk j? iK e'Jh j'o ;wZf;nk j[zdh j? sK w'No nkgD/ nkg pzd j' ikJ/rh ns/ fJj g?Bb y[d ;wZf;nk dk gsk brkJ/rk. ;wZf;nk mhe j[zd/ jh w'No nkgD/ nkg ;NkoN j' ikJ/rh.



eμgBh ;wkuko

;kv/ T[sgkdK dh ikDekoh n?g T[~s/ th T[gbpX L fdbhg SstkBh

nk

X[fBe y/sh ’u nZi ebQ fe;kB ns/ y/sh T[sgkd fteo/sk BthA seBhe ns/ y/sh ftu BthA y'i ƒ ikDB pko/ T[s;[e ofjzdk j?. fe;kB dh T[s;[esk ƒ t/yd/ j'J/ gbKNpkfJUfNe; ezgBh Bt/A y/sh T[sgkdK d/ fBowkD ftu i[N rJh j?. gbKNpkfJUfNe; ezgBh wjkokPNo, wZX gqd/P, r[ioks ns/ SZsh;rVQ okiK ftu ezw eo ojh j?. wZX gqd/P d/ ohIBb w?B/io fdbhg SstkBh B/ dZf;nk fe fBofws ezgBh B/ nkgDh ;'u “p/jso seBhe s'A p/jso d[Bhnk” ƒ nXko wzBd/ j'J/, y/sh y/so ftu ezw P[o{ ehsk j?. n;hA Gkos d/ fe;kBK ƒ ftPt gZXo ’s/ T[~sw e[nkfbNh d/ T[sgkd T[gbpX eokT[D dk Nhuk ofynk j?. ezgBh B/ fszB torK ’u nkgD/ T[sgkd fdZs/ jB L 1H i?fte ezNo'b, fi; ftu jB c;bK ƒ o'rK s'A pukT[D tkb/ gq'veN;, 2H i?fte g'PD—fi; ftu jB c;bK ƒ tXkT[D tkb/ gq'veN;, 3H fwZNh f;js—fi;

;kv/ T[sgkd Bkb fe;kB ;zs[PN L o'jB ;'Aveo

fi

; soQK ;kƒ szdo[;s ofjD bJh G'iB s/ j'o g'Pe gdkoEK dh b'V j[zdh j? mhe T[;/ soQK c;bK s/ g"fdnK ƒ szdo[;s oyD bJh gkDh, ykd s'A fJbktk j'o fBT{NqhJ/AN; dh b'V j[zdh j?. ihn?w

ftu jB fwZNh dh f;js ;[XkoB tkb/ gq'veN; fit/A ezg';N pDkT[D tkb/ ihtkDz{ T[sgkd ezgBh B/ Bt/A IwkB/ dh seBhe dk ;kE b?Ad/ j'J/ ;pIhnK, cb, c[Zb ns/ c;bK dh T[~Bs y/sh ekoiwkbk ns/ ;{\w iht nXkos T[sgkdK ƒ ;wMD bJh ;wkoN c'B bJh pj[s uzrh ikDekoh Bkb Gog{o n?AvokfJv n?g bKu ehsk j? i' r[Zrb gb/n ;N'o ’s/ w[|s ftu T[gbpX j?, fi; ƒ e'Jh th fe;kB iK vhbo f;oc 3MB vkNk you e/ vkT{Bb'v eo ;edk j? ns/ ;G s'A uzrh rZb fJ; ƒ fJe tko vkT{Bb'v eoB wro'A fco s'A vkN/ dh b'V BjhA g?Adh. fJ; n?g ’u ezgBh B/ bkGdkfJe ihtkDz{ ns/ czr; T[sgkdK dh ns/ ftfGzB c;bK dhnK ft;fsqs ikDekohnK fdZshnK j'JhnK jB. pkfJU;kJhvI gqkH fbH ezgBh th i?fte T[sgkd fBowkD dh fJe gqf;ZX ezgBh j?. fJj ezgBh c;bK bJh eJh soQK d/ T[sgkd pDkT[Adh j?. ezgBh d/ wkoehfNzr nc;o o'jB ;'Aveo B/ dZf;nk fe ;kv/ T[sgkd jo soQK d/ wkBeK ’s/ yo/ jB. fJBQK d/ gq:'r Bkb c;b T[sgkdB 40 gqshPs tX iKdk j?. c;bK bJh eJh soQK d/ T[sgkd n;hA pDkT[Ad/ jK fi; ƒ fe;kB pj[s g;zd eod/ jB. jkbhA se ;kv/ T[sgkd ftu fe;/ soQK dh e'Jh fPekfJs BjhA nkJh j?. ;kv/ T[sgkdK s'A fe;kB g{oh soQK ;zs[PN jB.

marketmirchi.com dk beF rkjeK Bkb f;ZXk ;zgoe      

24

fpBK fe;/ ftu’bhJ/ d/ f;ZX/ p}ko ftu nkgD/ ckow T[sgkd_;/tktK fgzvK ftu fe;/ ezw dh w[cs n?vtoNkfJ}w?IN bJh ;zgoe eo'- www.marketmirchi.com fgzv ns/ Ffjoh p}ko ~ i'VD tkbh nB{mh t?p;kfJN i/ s[;hI T[sgkdK_;/tktK ~ rqkwhDK ~ t/u oj/ j' sK marketmirchi.com ftu Ffjoh eVh d/ sfjs ofi;No eo'. i/ s[;hI y/sh T[sgkdK, rqkwhD T[sgkdK dh fteoh eo oj/ j' sK rqkwhB eVh d/ sfjs ofi;No eo'. gziheoD d/ pknd s[;hI nkgDh n?vtoNkfJ}w?IN fteoh, o'}rko ns/ dkfyb/ bJh w[cs g';N eo f;ZX/ nkgD/ rkjeK se gj[zu ;ed/ j'. s[;hI nkgD/ rkjeK ~ rqkwhB, g;zd, pkjoh g;zd ns/ T[jBK ~ f;ZX/ c'B eo ;ed/ j'. ftu’bhnK ofjs rqkwhB wkoehfNzr nkXkfos

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017


eμgBh ;wkuko

fe;kBK dh T[whd ’s/ \o/ T[so/ rq'N/e T[sgkd

e[

dos B/ ;kƒ jw/Pk f;ykfJnk j? fe ftek; fe;/ bJh fJzsIko BjhA eodk. r'qN/e dh ;EkgBk s'A pknd ;kvk gfjbk Nhuk fe;kBK ƒ r[DtZsk Gog{o T[sgkd T[gbpX eokT[Dk j?. fJj rZb r'qN/e ezgBh d/ vkfJo?eNo ;zi/ gkNhdko s/ j/wzs nkoe';/ B/ ;KM/ o{g ’u ejh. T[BQK B/ dZf;nk fe r'qN/e ezgBh dh P[o{nsk ;zB 2007 ftu j'Jh ;h go fJ; ƒ n;hA 2010 ftu rq'N/e y/sh ftfrnkB ns/ nB[;zXkB gqkJht/N fbwfNv d/ BK s'A P[o{ ehsk. n;hA ezgBh dh P[o{nks fJe S'N/ g"d/ tKr ehsh fi; ƒ phiD d/ Bkb^Bkb pV/ fgnko s/ fwjBs Bkb f;zfink. fJjh g"dk nZi fe;kBK d/ ftPtk; d/ gkDh Bkb f;zi e/ fInkdk tZvk j' frnk j?. ;kvh g{oh Nhw fe;kBK ƒ uzrh ;/tk ns/ T[sgkd T[gbpX eokT[D ftu :sBPhb j?. nZi fe;kBK dk ;kv/ T[sgkdK T[~s/ nN{N Go';k j? fi; d/ ekoB n;hA nZi g{o/ Gkos d/ fe;kBK dhnK T[whdK ’s/ \o/ T[so/

jK. ;kv/ ;ko/ T[sgkd i?fte ns/ nkJhn?;U 9001 wkBe d[nkok gqwkDs jB. T[BQK B/ dZf;nk fe ;kv/ T[sgkd fszB Pq/DhnK nkor?fBe fvthIB, wkJheq'fpnb fvthIB, gbKN fBT{Nqhn?AN d/ o{g ftu pIko ’u T[gbpX j?. ;kvk Nhuk j? fe GftZy ftu fe;kBK bJh n;hA nkgD/ T[sgkdK d/ wkfXnw Bkb uzrh ;/tk d/D bJh jw/PK fsnko ojKr/. ;kvh ezgBh ƒ eJh y/sh w/fbnK ’u ;BwkB fwb/ jB. ;kvh ezgBh ƒ feqf;b o/fNzr th jk;b j?. fJjh BjhA n;hA fo;ou d/ wkfXnw Bkb fe;kBK ƒ rfjB y'i eoe/ fInkdk uzr/ T[sgkd d/D bJh :sBPhb jK.

n?vtK; seBkb'ih Bkb y/sh y/so ’u nkX[fBeoB

r[ioks d/ ;G s'A tZv/ BKro (gbkT{) fBowksk ;B Pk oKN X r bp T[g

jkfJvq'fbe foto;/pb 2 n?wHphH BKro (gbkT{) Rec. 45-75 HP No?eNoI

jkfJvq'fbe foto;/pb

gN/b n?ro' fJzv;NqhI gN/b ;/bI J/iz;h

3 n?wHphH BKro (gbkT{) Rec. 45-70 HP No?eNoI

T[sgkde L ;qh T[fwnk pqKv foto;/pb gbkT{ pKeB/o ^ 363 621, fIbQk w'oph (r[ioks) Gkos

jkfJvq'fbe foto;/pb

n?wHphH BKro (2 pkNw)

jkfJvq'fbe foto;/pb n?wHphH BKro (3 pkNw)

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

25


eμgBh ;wkuko

ng'b' B/ fiZfsnk fe;kBK dk fdb

n

g'b' NkfJoI fgSb/ 44 ;kbK s'A fe;kBK dk ;kE fdzdh ojh j?. ftPt ftu brGr 26 s'A fInkdk d/PK ’u ezw eo ojh j?. ng'b' NkfJoI fe;kBK se fInkdk s'A fInkdk gj[zukT[D bJh y/sh gqdoPBhnK ftu fjZ;k b?Adh j?. jkb ’u jh fJe j'o y/sh gqdoPBh ftu fjZ;k fbnk. ng'b' NkfJoI d/ nfXekohnK s'A fe;kBK B/ nkgD/ y/sh ’u gq:'r j'D tkb/ NkfJoK d/ ftP/ ’u ikDekoh bJh. ng'b/ B/ y/sh NkfJoK ftu ckowfezr, n?cn?e;, feqPe r'bv ns/ feqPe gqhwhnw w[Zy pqKv jB. fe;kB y/sh gqdoPBh ’u ng'b' B/ nkgD/ ;ko/ NkfJoK dk gqdoPB fe;kBK ;kjwD/ ehsk. fJ; w"e/ ’s/ ezgBh d/ T[~u nfXekoh th w"i{d ;B.

fJ;/ d"okB fe;kBK bJh fJe bZeh vqk gqsh:'rsk dk th nk:'iB ehsk frnk. fJ; gqsh:'rsk ftu fe;kBK tb'A bZeh vqk e{gB ƒ Gotk e/ T[BQK ƒ fcb^nZg eotkfJnk frnk. gqdoPBh d/ shi/ fdB bZeh vqk e{gB eZfYnk frnk fi; ftu T[~u nfXekohnK dh w"i{drh ftu d' jfonkDk ns/ wZX gqd/P d/ fe;kBK B/ fJj bZeh vqk fiZfsnk. fJ; vqk s'A pknd i/s{ fe;kBK B/ nkgDh woIh Bkb e'Jh th fJe No?eNo u[fDnk. ezgBh d/ nfXekohnK B/ fJ; w"e/ s/ df;nk fe ezgBh dk T[d/P fe;kBK ƒ gq's;kjB d/Dk j? ns/ fJ; d/ bJh ezgBh fe;kBK bJh ;w/A^;w/A s/ :'iBktK P[o{ eodh ofjzdh j?. fe;kB gqdoPBh ’u ng'b' d/ ;Nkb T[~s/ fe;kBK B/ ekch ikDekoh gqkgs ehsh.

GrylU auqpwdK dh ;jkokDh hoieAw qW aus dw ies kMm iv`c auqSwh v`Ddw igAw Aqy ies kMm nUM hor imhnq Aqy lgn nwl krdy hoey gurdIp kOr ny Awpxy ies kMm nUM hor vDwA ilAw Aqy cMgw pYsw kmwaux l`gI[ ausdw ieh kMm ieMnw v`D igAw ik ausnUM ies kMm pRqI hor bl Aqy qwkq dyx leI pMjwb KyqIbwVI XUnIvristI luiDAwxw v`loN ausnUM sMn 2014 iv`c ie`k aud`mI AOrq dw snmwn pRwpq hoieAw Aqy ies dy nwl nwl sMn 2015 iv`c ausnUM AweI. sI. ey. Awr. id`lI qoN vI ie`k ivSyS snmwn nwl invwijAw igAw[

SRI

mqI gurdIp kOr ipMf Alhorw klW, nwBw izlHw pitAwlw dI ie`k suGV suAwxI hY[ gurdIp kOr ny izlw pitAwlw dy ikRSI ivigAwn kyNdr v`loN sMn 2008 iv`c fw. guraupdyS kOr dI ingrwnI iv`c GrylU auqpwd bxwaux dw ie`k h&qy dw isKlweI kors kIqw[ ies auprMq aus ny leI hoeI isKlweI dy ADwr qy GrylU auqpwd bxwA ky vycxy SurU kIqy Aqy jdoN ies kMm iv`c ausnUM lwB hoxw SurU

26

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

gurdIp kOr leI ieh snmwn bhuq hI mwx vwlI gl hY[ gurdIp kOr nUM ij`Qy ieMny ivSyS snmwn imlx l`gy qW ies sB nUM dyKdy hoey KyqIbwVI ivBwg pitAwlw ny auhnW nUM ie`k AwqmW ikswn h`t clwaux dI iejwzq id`qI Aqy A`j ies ikswn h`t iv`c gurdIp kOr Awpxy swry GrylU auqpwdW nUM ie`Qy vyc rhI hY Aqy gwhk ausdy sB GrylU auqpwdW nUM bVw hI KuS ho ky KrIddy Aqy iesqymwl krdy hn[ hux gurdIp kOr ny Awpxy kMm iv`c hor vwDw kr ilAw hY Aqy du`D Aqy du`D qoN iqAwr pdwrQ vI ausny ies Awqmw ikswn h`t iv`c vycxy SurU kr id`qy hn[ ies qoN ielwvw su`ky mswilAW Awid nUM pIs ky Aqy vycky vI auh AwpxI Awmdn iv`c inrMqr vwDw kr rhI hY Aqy hor dUjIAW AorqW leI ie`k imswl bxky ivcr rhI hY[



eμgBh ;wkuko

e[p'Nk No?eNo ’u j? dw

d[

BhnK ’u nkgDh tZyoh gSkD pDkT[D tkbh ikgkBh ezgBh e[p'Nk B/ Gkosh fe;kBK dk th fdb fiZfsnk j?. e[p'Nk e'b PeshPkbh No?eNoK dh tZvh o/Ai j?. e[p'Nk d/ w[Zy No?eNoK ftu 21 n?uHghH s'A b? e/ 55 n?uHghH d/ No?eNo jB. e[p'Nk B/ fe;kBK ’u nkgD/ dwdko No?eNoK dk gqdoPB ehsk. fJ; ezgBh d/ w[Zy wkvb A211N, L3408, L 4508, MU5501 ns/ B2420 w[Zy No?eNo jB. fe;kBK B/ MU5501 d/ ftP/ ’u ekch ikDekoh fJeZmh ehsh. fJj No?eNo e[p'Nk dh 55 n?uHghH P/qDh ’u p/jsohB No?eNo j?. 4 tkbt f;;Nw, vpb ebZu, fInkdk Gko u[ZeD dh ;woZEk d/ Bkb fJj No?eNo ftu n?vi;N/pb cozN n?e;b Bkb b?; j?. e-CDIS fJziB d/ ekoB JhAXB dh puB j[zdh j?. fJj fJziB Bk sK fInkdk ezgB g?dk eodk j? ns/ Bk jh fInkdk nktkI. e[p'Nk No?eNoK dh fJjh yk; rZb j? fe i' fe;kB fJ; ƒ b?Adk j? T[j jw/Pk ckfJd/ ’u ofjzdk j?.

tkNow?B j? fiZE/, gkDh j? UE/

T[A

I sK jo S'Nk tZvk fe;kB y/sh dk ezw eodk j? ns/ y/sK ƒ f;ziD bJh e'Jh Bk e'Jh ;kXB Io{o oydk j?. w'No gzg;?~N, w'B'pbke ns/ ;pwo;hpb tor/ ;kXB sK nkw j' rJ/ jB, fi; ƒ yohdDk fe;/ th fe;kB bJh tZvh rZb BjhA ofj rJh. eJh ezgBhnK d/ ftueko tkNow?B ezgBh n?;h ezgBh j? i' w'No gzg pDkT[Adh j?. ezgBh d/ ;/bI w?B/io P?b/Ado B/ dZf;nk fe “tkNow?B ezgBh d/ T[sgkdK T[~s/ b'eK dk ftPtk; j? feT[Afe ezgBh dk fJj T[d/P j? fe rkje ;kv/ T[sgkd s'A g{oh soQK ;zs[PN j'D.” ezgBh nkgD/ fJ;/ T[d/P ƒ g{ok eoB ftu bZrh j'Jh j?. T[BQK B/ nZr/ fejk fe ;kv/ w'B'pbke ns/ ;pow;hpb xZN t'bN/I ’u th pj[s tXhnk ubd/ jB ns/ ekch vz{xkJh s'A th gkDh ƒ n;kBh Bkb u[Ze b?Ad/ jB.

;[doPB BK jh ekch j?

;'

bo g?Bb pDkT[D ftu ;[doPB ;"o Pesh gqkH fbH th nkgDh fJe tZyoh gSkD oydh j?. fJ; ezgBh ƒ Gkos ;oeko tb'A p?;N ;oft; B?Ntoe ns/ ;G s'A fInkdk fteoh eoB bJh ;BwkfBnk ik u[Zek j?. ;[doPB ;"o ezgBh fgSb/ 26 ;kbK s'A fJ; y/so ’u ;/tk gqdkB eo ojh j?. ezgBh nkgD/ T[sgkdK dh T[~u r[DtZsk d/ ekoB rkjeK dofwnkB b'efgqn j?. ezgBh d/ ;hBhno wkoehfNzr ;'gkB gkfNb B/ fejk fe ;kvk ;'bo g?Bb 100 s'A 500 ;hNo gkDh ƒ 60 s'A 70 fvroh ;?b;hn; se row eo ;edk j?. T[BQK B/ nZr/ fejk fe fJj ;kvk p/f;e wkvb j?, fi; ftu rbk; e'N/v gb/NK bZrhnK j'JhnK jB. fJj pj[s fInkdk row gkDh ƒ th ;fjB eo ;edk j?. fJ; d/ oy^oykt T[~s/ fJe o[fgnk th you eoB dh b'V BjhA g?Adh. ezgBh w[Zy o{g Bkb n"ozrkpkd wjkokPNo dh j?. fJj ezgBh g{o/ Gkos ftu ezw eodh j?. ezgBh d/ 500 s'A fInkdk vhbo ezgBh ƒ tXkT[D ftu nfjw G{fwek fBGk oj/ jB.

28

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017



eμgBh ;wkuko

;

fe;kB ftu No?eNo ezgBhnK dk fojk p'bpkbk

kb 2016 ftdk j' frnk ns/ Bt/A ;kb dh P[o{nks j' u[Zeh j?. ;?AeV/ y/sh w/b/ fJ; ;kb nk:'fis ehs/ rJ/. fJBQK w/fenK ftu ;G s'A yk; fojk d/P dk ;G s'A tZvk y/sh w/bk ‘fe;kB’ fi; ftu 500 s'A fInkdk ezgBhnK ns/ 1,50,000 s'A fInkdk fe;kBK B/ fjZ;k fbnk. No?eNo ezgBhnK B/ fJ; w/b/ ftu fe;kBK ƒ nkgD/ tZb nkeqfPs ehsk. fJ; ;kb dhnK w[Zy Gkrhdko ezgBhnK L

;

;kw/^fd:{i ckjo dk BtK dwdko No?eNo

kw/^fd:{i ckjo ;z;ko gqf;ZX fJNbh d/ n?;vhn?c ro[Zg dh ezgBh j?. fJ; ezgBh d/ w?B/fizr vkfJo?eNo wko;Zb' g/;q'B/Bh B/ nkgD/ Bt/A No?eNo 3042 Jh ƒ bKu ehsk. fJj No?eNo Gkosh y/sh pIko d/ nB[o{g pDkfJnk frnk j?. ezgBh d/ nfXekoh ;fuB J/ x'ogkV/ B/ dZf;nk, fJ; No?eNo ƒ Gkosh fe;kBK dh b'V nB[;ko fvIkfJB ehsk frnk j?. 42 n?ugh d/ fJ; No?eNo ftu PeshPkbh fJziB j? fi; d/ ekoB No?eNo fe;/ th nt;Ek ftu ezw eoB d/ ;woZE j?. fJ; No?eNo ftu vkfJckqw ebZu j?. fJ; s'A fJbktk s/b:[es fv;e po/e j?, fi; Bkb nk;kBh Bkb No?eNo ƒ eto ehsk ik ;edk j?. fJ; d/ n?e;b ƒ g{oh soQK ;hb ehsk j'fJnk j?, fi; ekoB p/jos ;[oZfynk fwbdh j?. ;G s'A yk; rZb j? fJ; P/qDh ftu gfjbh tko tkofBzr nbkow ƒ Pkwb ehsk frnk j?. ;fuB dZ;d/

b

jB, gkto ;N/nfozr d/ Bkb fJ; ftu No?eNo 1250 feb'rqkw se tIB u[ZeD d/ ;woZE j?. fJj No?eNo Gkosh fe;kBK bJh T[~sw j? ns/ T[BQK d/ piN ftu j?. fJ; s'A fJbktk ;kw/^fd:{i ckjo dhnK d' j'o ;hohI n?rq'w?e; ;hohI ns/ n?rq';e; ;hohI th j?, fi; ftu No?eNo d/ eJh w[Zy wkvb jB.

ikB vhno j? fiZE/ \[Pjkb fe;kB UE/

rGr 170 ;kbK s'A fInkdk g[okDk fJfsjk; oyD tkbh ezgBh ikB vhno nZi d[BhnK Go d/ fe;kBK ƒ soZeh tZb fbik ojh j?. ikB vhno y/sh y/so dh Bk f;oc fJe ezgBh j? pbfe fJj fe;kBK bJh wkor doPe d/ s"o ’s/ th ezw eodh j?. ikB vhno J/Phnk, BkoE nwohek, ncohek, fwvb Jh;N, ;?ANob ns/ ;kT{E nwohek d/ brGr 60 s'A fInkdk ezgBhnK ftu ezw eo ojh j?. Gkosh fe;kBK ƒ fJj ezgBh ftPt gZXoh No?eNo T[gbpX eokT[D d/ Bkb^Bkb T[BQK ƒ uzrh ;oft; th e/ ojh j?. fi; y/sh gqdoPBh ftu ikB vhno dk ;Nkb j[zdk j?, fe;kB y[d jh ikB vhno d/ No?eNo d/ ftP/ ’u ikDekoh gqkgs eoB ub/ iKd/ jB. ikB vhno d/ No?eNo t/uD d/ Bkb^Bkb fe;kBK ƒ Nq/fBzr th fdzdk j?. ikB vhno e'b 35 n?ugh s'A b? e/ 75 n?ugh se d/ No?eNo jB. ;G s'A yk; rZb ezgBh fe;kBK ƒ ckJhB?A; dh ;j{bs th fdzdh j?. fJjh ekoB j? fe fe;kB ikB vhno No?eNo tZb fInkdk nkeqfPs j[zd/ jB. fJ; bJh jw/Pk ikB vhno efjzdk j? fe ikB vhno wsbp d' edw nZr/. jkb ftu jh y/sh w/b/ ftu ikB vhno ƒ fe;kBK s'A ekch uzr/ chvp?e fwb/.

30

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017


eμgBh ;wkuko

dwdko fBT{ jkb?Av 9010 fe;kBK bJh

;h

n? B n? u fJz v ;Nq h nb y/sh T[geoD yk;eo No?eNo fBowksk d/ o{g ftZu nzsookPNoh pIko ftZu ftPt bhvo j?. nkgD/ No?eNo d/ ;z;ko gqf;ZX pqKv Bkw fBT{ jkb?Av d/ Bkb fJj ezgBh Gkosh fe;kBK dofwnkB ezgBh B/ uzrh gSkD pDk bJh j?. fe;kB w/b/ ’u fBT{ jkb?Av d/ ;Nkb T[~s/ ekch GhV t/yD ƒ fwbh. No?eNoK d/ eJh wkvb fe;kBK ;kjwD/ g/ P ehs/ . fJBQ K No? e NoK dh r[ D tZ s k ns/ seBhe d/ ftP/ ’u fe;kBK B/ ft;sko ;fjs ikDekoh bJh. fBT{ jkb?Av 9010 wkvb fe;kBK ƒ ekch g;zd nkfJnk. fJj 90 n?ugh Pq/Dh dk No?eNo j?, fi; ftu 4 ;bzvo d/ Bkb gktoc[Zb fJziB j?. fJ; No?eNo ftu 12 r/no foto; ns/ 12 r/no ckotov jB. fJ; s'A fJbktk 2000 s'A 2500 feb' se tIB u[ZeD d/ ;woZE j?. fJj No?eNo fJ; s'A fJbktk j'o th eJh y{phnK Bkb b?; j?.

;'

;'Bkfbek L xZN you ’u fInkdk ewkJh

Bkfbek Gkos dh wzBh^ gqwzBh No?eNo fBowksk ezgBh j?. Gkos ftu jh BjhA pbfe nz s ookPNoh pIko ftu th fJ; ezgBh B/ nkgDh fJe yk; gSkD pDkJh j?. ;'Bkfbek e'b 20 n?uHghH s'A 110 n? u HghH d/ No? e No T[gbpX jB. fJ; ezgBh dh 1,50,000 s'A fInkdk No?eNo pDkT[D dh ;woZEk j?. d{;o/ d/PK ftu th fJj ezgBh tZvh frDsh ’u No?eNo n?e;g'oN eodh j?. ;'Bkfbek fe;kBK se gj[zuD bJh y/sh gqdoPBhnK ftu brksko fjZ;k b?Adh j?. fe;kB gqdoPBh ’u ezgBh B/ nkgD/ No?eNo dh o/Ai ƒ gqdofPs ehsk. fJ; y/sh w/b/ ftu vhnkJh^750, vhnkJh^745 d/ ftP/ ’u fe;kBK B/ ikDekoh gqkgs ehsh. ezgBh d/ gqshfBXh B/ dZf;nk fe ezgBh dk fXnkB fJ; ;w/A nzsookPNoh ns/ Gkosh d'jK pIkoK T[~s/ j?.

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

31


eμgBh ;wkuko

;w/A dh pus eodk r[DtZsk ’u \o/ nkN'w?fNe ;hv vfoZb :zso ;feZgo gkJhg;

g[

D/ d/ fe;kB w/b/ ftu pbd/t n?ro' fJzihBhnfozr ezgBh B/ nkN'w?fNe ;hv vfoZb :zsoK dh bVh g/P ehsh. ezgBh d/ ;/bI w?B/io fwT{o okpok B/ feqPh ikroD Nhw ƒ dZf;nk fe “n;hA jo soQK d/ nkN'w?fNe ;hv vfoZb dk fBowkD eod/ jK i' S'N/^tZv/ ;ko/ fe;kBK bJh bkGdkfJe jB. fJ; ;hv vfoZb d/ gq:'r Bkb phi dh fpikJh ftu xZN ;wK brdk j? ns/ y/sK ftu fJe' fijh fpikJh j' iKdh j?.” T[BQK B/ fejk fe fJ; vfoZb Bkb vz{xh tkjh j' iKdh j? fi; d/ ekoB phi n;kBh Bkb vz{xh fwZNh j/m ub/ iKd/ jB ns/ T[BQK dh gz[roD dh ;woZEk tZX iKdh j?. fe;kBK d/ piN ftu nkT[D tkb/ fJ; nkN'w?fNe ;hv vfoZb d/ oy^oykt ftu th xZN you nkT[Adk j?. nkN'w?fNe ;hv vfoZb dh g{o/ Gkos ftu wzr j?. fJ; dh T[g:'rsk ƒ t/yd/ j'J/ fe;kB fJ; ƒ pj[s g;zd eo oj/ jB.”

;

feZgo fbwfNv wzBh^gqwzBh ezgBh j? fJ; ezgBh dk w[Zy d|so pzrkb ftu j?. fit/A fe n;hA gfjbK jh dZ; u[Ze/ jK fe ezgBh w[Zy s"o ’s/ gkto, ghth;h gkJhg ns/ y/soh ftu gq:'r j'D tkb/ gkJhg pDkT[Adh j?. ;feZgo B/ fe;kBK ;kjwD/ y/sh ftu gq:'r j'D tkb/ gkJhgK ƒ gqdofPs ehsk. ezgBh d/ gqshfBXh B/ dZf;nk fe fe;kBK bJh fJj gkJhg nkX[fBe seBhe Bkb pDkJ/ rJ/ jB. fiBQK ƒ nzso okPNoh r[DtZsk wkBeK T[~s/ pDkfJnk frnk j?. T[BQK B/ dZf;nk fJj T[sgkd rqkwhD fJbkfenK ftu gq:'r bJh jh jB. fJ; s'A fJbktk ;hghth;h, :{ghth;h, n?;vpfbT{nko ns/ p'o/t/b gkJhg w[Zy T[sgkd jB. ;feZgo fbwfNv d/P Go ftu ezw eo ojh j?. fJ; s'A fJbktk d{;o/ d/PK ftu th ;feZgo fJBQK gkJhgK dk fBo:ks eodh j?.

gkDh dh oZfyne, ek;sk fJohr/PB

ek

;sk fJohr/PB d/ y/so ftu wzBh^gqwzBh ezgBh j?. ezgBh d/ ;hBhno J/ohnk ;/bI w?B/io okj[b fuNfB; dZ;d/ jB fe fJ; ezgBh dh P[o{nks 1990 ’u j'Jh. ezgBh wkJheo' fJohr/PB, y/sh ns/ fpbfvzr wNhohnb ftu gq:'r j'D tkb/ gkJhg pDkT[Adh j?. y/sh ftu gq:'r j'D tkb/ gkJhgK ftu n?uvhgh, nkoghth;h gkJhg, ekbw gkJhg, p'ot?~b e/f;zr gkJhg, n?uvhghJh gkJhg ns/ ;ePB gkJhg w[Zy jB, i' ezgBh tb'A pDkJ/ iKd/ jB. uzrh r[DtZsk d/ wkwb/ ftu ezgBh ƒ eJh tko ;BwkfBs th ehsk frnk j?. okj[b dZ;d/ jB fe r[DtZsk d/ wkwb/ ftu ezgBh

32

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

e'Jh nDrfjbh BjhA eodh. T[BQK B/ dZf;nk fe ezgBh dk T[d/P fe;kBK ƒ jkJh e[nkbNh f;zikJh bJh T[sgkd T[gbpX eokT[Dk j?. ek;sk d/ fJohr/PB T[sgkd fe;kBK ftu ekch b'efgqn jB.





ikMnUM

s&l bwgtwn

krmjIq kOr iknUM dI rwxI bwgbwnI dy nwl nwl fyArI Aqy m`CI pwlx dw DMdw vI krdy hn Aqy AwpxI Awmdn iv`c coKw vwDw krdy hn[ iehnw dy kol lgBg 5 gwvW Aqy 5 m`JW hn ijnW qoN ieh AwpxI GrylU vrqoN leI du`D dI pYdwvwr krdy hn[ m`CI pwlx dy DMdy qoN vI ieh cMgw munw&w pRwpq krdy hn[ iehnw ny AwpxIAW KyqI ijxsW nUM vycx leI Awpxy izlyH iv`c ie`k AwpxI mMfI vI bxweI hoeI hY[ krmjIq kOr dwnyvwlIAw nUM Awpxy bwgbwnI Aqy KyqIbwVI dy Kyqr iv`c ipMf, ijlwH, rwj p`DrI hI nhIN sgoN rwStrI Aqy AMqrwStrI p`Dr dy mwn snmwn vI hwsl ho cuky hn[

SRI

mqI krmjIq kOr dwnyvwlIAw pqnI s.

jsbIr isMG dwnyvwlIAw ipMf dwnyvwlw stkosI, qihsIl Abohr, izlw &wizlkw ny bwgtwnI dy Kyqr iv`c v`fw nwmxw K~itAw hY[ krmjIq kOr dwnyvwlIAw dI aumr 54 swl hY Aqy ikswnI dy Kyqr iv`c iehnw nUM lgBg 35 swlW dw qzrbw hY[ iehnw dy kol lgBg 60 eykV zmIn hY ijs iv`coN iehnw ny 20 eykV zmIn au~qy iknUM dw bwg lgwieAw hoieAw hY Aqy bwkI zmIn au~qy kuJ hor &ldwr bUty ijvyN AwlU buKwrw, AwVU, gBU goSw, nwK, jwmun, kylw Awid lgwey hoey hn[ &slW dI gl krIey qW krmjIq kOr dwnyvwlIAw kxk Jony qoN ielwvw kpwh, mOsmI sbzIAW, ipAwz, l`sx, pSUAW dw cwrw Awid vI bIjdy hn[ ies qoN ielwvw ieh Awpxy bwg iv`c vrqx leI pnIrI vI Awp hI iqAwr krdy hn[ ij`QoN q`k KyqI shwiek DMidAW dI gl hY krmjIq kOr dwnyvwlIAw

ikMnUM dy byihswb auqpwdn iv`c ivSv irkwrf bxwaux leI iehnW nUM iknMU kueIn (iknUM dI rwxI) dw iKqwb hwsl ho cukw hY[ ies qoN ielwvw bwgbwnI Aqy KyqIbwVI iv`c vI iehnW nUM AnykW hI rwStrI purskwr iml cuky hn[ ie`k s&l AOrq bwgbwn dw iKqwb vI isr& iehnw dI hI JolI iv`c ipAw hY[ krmjIq kOr dwnyvwlIAw keI srkwrI Aqy ZYrsrkwrI sMsQwvW dy srgrm mYNbr hn ijvyN pMjwb KyqIbwVI XUnIvristI luiDAwxw dy pRbMDkI borf dy mYNbr, pMjwb KyqIbwVI XUnIvristI luiDAwxw dy ikswn klb dy jIvn kwl mYNbr, pMjwb AYgro, pMjwb srkwr dw bwgbwnI ivkws ivBwg, mMfI borf, sihkwrI sBwvW, iknUM auqpwdk sMsQw Abohr dy mYNbr, pMjwb KyqIbwVI XUnIvristI luiDAwxw dy ikswn slwhkwr kmytI dy mYNbr Awid[ krmjIq kOr dwnyvwlIAw bwgbwnI Aqy KyqIbwVI pRqI pUrI qrW jwgrUk hn[ krmjIq kOr dwnyvwlIAw dy pqI s. jsbIr isMG dwnyvwlIAw vI iehnw dy kMm iv`c iehnw dw pUrw swQ idMdy hn[

;kv/ ;go/noI fe;kBK d/ piN ftu L Xow/P GbkBh

nk

X[fBe ;w/A ’u f;zikJh eoB dk sohek ns/ ;o{g jh pdbdk ik fojk j?. nfij/ ’u eJh ezgBhnK f;zikJh d/ nfs^nkX[fBe :zso ftef;s eo ojhnK jB. fJBQK ;kfonK ftueko nkZbwkfJNh n?rq'N?e gqkJht/N fbwfNv ezgBh fi; dk d{;ok BK nkbkg n?Av fwbkg th j?, B/ nkgD/ nfs^nkX[fBe :zsoK ƒ g[D/ d/ fe;kB w/b/ ftu gqdofPs ehsk, fi; ƒ t/yD bJh fe;kBK dk sKsk bZfrnk fojk. ezgBh B/ w/b/ ftu ;go/no dh tZvh bVh g/P ehsh, fi; ftu fJb?eNqkfBe ns/ BkB^fJb/eNqkfBe ;go/noI yk; fyZu dk e/Ado oj/. feqPh ikroD Nhw Bkb rZbpks eod/ j'J/ ezgBh d/ wkoehfNzr j?v gqw'd e[wko w'fonk B/

36

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

dZf;nk fe fJ; w/b/ ftu n;hA ;go/noI dh fJe tZvh o/Ai g/P ehsh j?. fJ; eVh ftu ezgBh d/ vkfJo?eNo Xow/P GbkBh B/ dZ f ;nk fe ;kvh ez g Bh fJb? e Nq ' f Be; ns/ BkB^fJb?eN'qfBe; d'jK soQK d/ ;go/noI pDkT[Adh j?. ;kv/ T[sgkd ƒ fe;kB pj[s g;zd eo oj/ jB feT[Afe ;kv/ T[sgkd j'o ezgBhnK d/ w[ekpb/ ;;s/ jB ns/ fJBQK d/ oy^oykt ftu th xZN you nkT[Adk j?.



eμgBh ;wkuko S'N/ No?eNo pDkfJnk. nkyoeko nZi ;kvk ;[gBk Gkosh fe;kBK ƒ fJj tkjB T[gbpX eokT[Dk Bkb ;Zu j' frnk j?. ;kvk fJj No?eNo pkrtkBh, c[ZbK, cbK dh y/sh eoB tkb/ fe;kBK bJh ckfJd/wzd f;ZX j' fojk j?.

gktob?Av No?eNo eJh y{phnK Bkb b?;

g

ktob?Av feqPh No?eNo tkjB gqkJht/N fbwfNv (PATVPL) B/ fe;kBK bJh S'N/ No?eNo dh y'i ehsh j?. ezgBh d/ ;z;Ekge BokfJD ghH BkfJe B/ fejk fe w/ok fJe ;[gBk ;h fe Gkos d/ fe;kBK bJh e[M BtK ehsk ikJ/ ns/ fJ;/ ƒ jh fXnkB ftu oZy e/ n;hA rfjB y'i wro'A

gktob?Av d/ ;z;Ekge B/ dZf;nk fe ;kv/ fJ; No?eNo dk ;N/nfozr jh fJ; ƒ yk; pDkT[Adk j?. fJ; No?eNo ƒ y/sh Bkb i[V/ eJh ezwK ftu tofsnk ik ;edk j?. gktob?Av No?eNo ƒ i[skJh, BdhBBkPe fBek;h eoBk, fe;/ ;wkB ƒ fJe EK s'A d{ih EK fbikDk, ;w[zdo ezY/ rPs eoBk, tkfBeh d/ ezw ftu, ehNBkPe iK c[jkok f;zikJh ftu gq:'r ehsk ik ;edk j?. ;kvk fJj No?eNo w/e fJzB fJzvhnk d/ sfjs n;hA jo seBhe dk nfXn?B ns/ fo;ou eoB wro'A jh fJ; ƒ pIko ftu T[gbpX ehsk j?. ;kv/ fJ; No?eNo ’u n;hA vhIb Bkb uZbD tkb/ fJziB dk gq:'r ehsk j?, fi; Bkb fe;kBK dk JhAXB ftu th xZN you j't/rk ns/ ezw fInkdk j't/rk. ;kv/ fJ; No?eNo ’u eJh y{phnK d/ ekoB fe;kBK ƒ eJh ckfJd/ fwb ;ed/ jB.

fdt:k okts ^ T[sokyzv dh wPo{w au~dmI

fd

t:k B/ ;wkie ezwK ftu rq?i{J/PB eoB wro'A eJh n?BihU Bkb ezw ehsk. T[; s'A pknd ;wki d/ ewI'o torK d/ ftek; bJh fdt:k B/ wPo{w dh y/sh okjhA nkihftek gq'rokw dh P[o{nks ehsh. wPo{w dh y/sh ƒ p/jso Yzr Bkb eoB bJh fdt:k B/ eJh EK N/qfBzr bJh. Nq/fBzr s'A pknd T[BQK B/ wPo{w dh y/sh nozG eo fdZsh ns/ T[BQK ƒ ;cbsk th gqkgs j'Jh. T[sokyzv d/ gjkVh fJbkfenK s'A gbkfJB o'eD bJh T[BQK B/ gjkVh fJbkfenK ftu wPo{w T[rkT[Dh P[o{ eo fdZsh ns/ T[BQK dh fJj e'fPP ;cb th ojh. wPo{w dh y/sh s'A T[BQK ƒ ekch bkG fwfbnk ns/ T[BQK Bkb eJh b'e i[V/. nZi fdt:k dh brGr 50 :{fBNK brksko ezw eo ojhnK jB. 2017 ftu T[BQK dk w[Zy Nhuk 50 :{fBNK s'A 500 :{fBNK dk j?, fi; Bkb fInkdk b'e No/Av j' ;eD.

joe f;zx okts tb'A ;BwkfBs th ehsk frnk.

fdt:k ƒ T[BQK d/ fJ; ezw bJh T[sokyzv d/ w[Zy wzsoh johP okts, ;kpek pkrtkBh wzsoh

T[j T[sokyzv dhnK jh BjhA pbfe g{o/ d/P dhnK n"osK bJh fe;/ fw;kb s'A xZN BjhA.

38

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017


s&l au~dmI

nfXnkgek pBh s&l au~dmI

t

foQnK gfjbK Gkos ftu n"osK dh ;fEsh pj[s fInkdk \okp ;h. n"osK ƒ f;oc xo d/ ezw eoB dh fJikIs ;h. go fi; n"os B/ fJ; ;'u ƒ pdfbnk, T[j bZyK n"osK bJh fJe nkdoP pD rJh. pkrgs fBtk;h Bhbw fsnkrh ;kb 2000 ftu nfXnkgek d/ o{g ftu f;Zfynk d/ y/so Bkb i[Vh. pugB s'A jh rohpK bJh e[M tZyok eoB dh fJZSk Bkb ;kb 2002 ’u B"eoh s'A n;shck d/ fdZsk. T[BQK B/ nkgD/ T[~s/ Go';k eoe/ ezw eoBk P[o{ ehsk ns/ nZi T[BQK d/ fdykJ/ o;s/ ’s/ brGr 5000 s'A th fInkdk n"osK uZb ojhnK jB. T[BQK B/ bZSwh iB efbnkD ;/tk ;z;EkB dh BhAj oZyh ns/ nZi fJ; ;z;EkB d/ IohJ/ eJh n"osK B/ nkgDh fIzdrh pdbh j?. T[BQK B/ nk; gk; ftu'A brGr 300 s'A fInkdk ;t? ;jkfJsk ;w{j pDkJ/ jB i' pkeh n"osK ƒ th nksw fBoGo pDkT[D dh Nq/fBzr fdzdh j?. nZiebQ brGr ;kohnK n"osK nuko, w[oZpk, skIh ;pIh ns/ S'NhnK^w'NhnK

uhIK dk T[sgkdB eoe/ nkofEe o{g Bkb ;zgzB j' rJhnK jB. Bhbw ƒ T[BQK d/ fJ; ezw bJh ;oeko tb'A eJh n?tkov fwb uZ[e/ jB. Bhbw y/sh wzsokb/ ftu w?Apo jB. fJ; d/ Bkb fIbQk gZXo ’s/ wfjbk ;PesheoD dh th w?Apo jB. nZi Bhbw eJh n"osK bJh gq/oBk dk ;o's pD e/ T[~Goh jB.

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

39


s&l au~dmI

&ulkwrI klw B{ pDk:k ruzgwr

SRI

mqI BuipMdr kOr ipMf jwlw izlHw pitAwlw dI ie`k s&l AOrq hY ijsny pMjwb dI Swn Aqy pMjwbI siBAwcwr dI sBqoN kImqI vsqU Bwv &ulkwrI bxwaux iv`c Awpxy Awp nUM smr`Q bxwieAw Aqy A`j auh Awpxy ies SONk nUM mu`K ik`qy v`joN kr rhI hY[ sMn 2007 iv`c ikRSI ivigAwn kyNdr pitAwlw dy gRih ivigAwn ivBwg dy fw. guraupdyS kOr dI rihnumweI hyT slweI kFweI Aqy &ulkwrI bxwaux dI ies klw sMbMDI ie`k h&qy dI tRyinMg lY ky ruzgwr dy v`joN ies kMm nUM SurU kIqw[ BuipMdr kOr nUM aus dy &ulkwrI dI

klw nUM vDIAw FMg nwl nypry cwVHn dy sdkw pMjwb KyqIbwVI XUnIvristI luiDAwxw duAwrw ie`k s&l au~dmI AOrq dw snmwn vI pRdwn kIqw igAw[ A`j BuipMdr kOr dy ies kMm iv`c aus dy nwl nwl ipMf dIAW hor keI AOrqW vI iehI kMm kr rhIAW hn Aqy cMgI Awmdn pRwpq kr rhIAW hn[ Awpxy Awp nUM ies ik`qy dy nwl joV ky BuipMdr kOr ny hor dUjIAW keI AOrqW nUM vI ruzgwr id`qw hY[ aus dIAW bxweIAW &ulkwrIAW dI lokW iv`c BwrI mMg huMdI hY Aqy hux siQqI ieh hY ik aus dI bxweI &ulkwrI ivdySW iv`c vI ByjI jwx l`gI hY Aqy bhuq izAwdw psMd kIqI jwx l`gI hY[ aus ny Awpxy nwl kuJ hor AOrqW nUM imlw ky AorqW dw ie`k svYshwieqw smUh vI bxwieAw hY ijs krky aus nUM nwbwrf v`loN iv`qI shwieqw vI imlI Aqy keI hor ienwm Aqy snmwn vI iml rhy hn[ BuipMdr kOr ny Awpxy ies kMm leI bhuq imhnq kIqI hY Aqy ausdI kIqI imhnq pUrI qrW nwl Awpxw coKw rMg id`Kw rhI hY Aqy nw isr& ausdy ipMf dIAW AOrqW sgoN pUry pitAwly Aqy pMjwb dIAW AOrqW nUM aus au~qy mwx hY[

25 ;kb g{o/ j'D s/- 25 ;kb 25 bZy w?Ipo :'iBk

feqFh ikroD

gfotko Bkb i[VD dk ;[fBjok w”ek Gkos d/ fe;kBK dh nkgDh nktk} @feqFh ikroD# wkf;e gZfsqek nkgD/ 25 ;kb g{o/ j'D s/ gkmeK bJh fbnkJh j? ;[Bfjok w”ek. e[M nk;kB ;tkbK d/ itkp fdU ns/ i[V ikU feqFh ikroD gfotko Bkb. nkU ikDd/ jK fJ; w”e/ d/ pko/-

gqPB ^ No?eNo 3042 Jh fe; ezgBh B/ bKu ehsk j? < ;'Bkfbek

wfjzdok

;kw/ d"i ckjo

fJBQK ftu'A e'Jh BjhA

eh gV'L feqFh ikroD fJe rqkwhB gfotkfoe gZfsqek j? fi; ftu s[jk~ feqFh ;wkuko, ezgBh ;wkuko, Bt/I T[BZs phi dh ikDekoh, fGzB fGzB ehNBkFe, c;bK dh ;w/I ;w/I s/ ikDekoh, pkrpkBh, wZX{ wZyh gkbB, gF{ gkbB, feZs/ pko/ ikDekohnK, fJzNoftT{, gqrshFhb fe;kBK ns/ wfjbktK dhnK T[gbpXhnK, ;/js, Bt/I T[sgkd, fcbwh frnkB, okiBhsh, ykDk-yikBk nkfd ikDekohnK fJ; ftu Fkfwb jB. fet/I i[VhJ/- gZfsqek ftu jo wjhB/ fJjBK ftfFnK s/ nkXkfos fJe ;tkb gqekfFs ehsk ikJ/rk. T[; ;tkb dk itkp T[;/ nze ftu j't/rk fi;~ bZGe/ s[;hI ;k~ w?;/i G/iDk j't/rk. gfjb/ 100 ;jh itkp d/D tkb/ gkmeK ~ fJe ;kb dh w?IpofFg, nrb/ 100-200 gkmeK ~ 6 wjhB/ iK 3 wjhB/ dh w?IpofFg coh fdZsh ikJ/rh. Bkb jh 10,000 gkmeK ~ fJe wjhB/ dh gZfsqek w[cs fdZsh ikJ/rh. u[e' c'B, fdU fJe nk;kB ;tkb dk itkp ns/ pD ikU feqFh ikroD gfotko d/ w?Ipo.

feqFh ikroD Bkb i[VD ns/ w?Ipo pBD bJh ;zgoe eo'- npd[; ;wd 9891889588, gqFKs Fowk 9891263263

22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 2 Portals & 10 Million combined readership

40

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017


s&l ikswn

s&l ikswn vIrpwl kOr

SI

mqI vIrpwl kOr ipMf qrswlw izlHw SI mukqsr swihb dI s&l ikswn hY[ AwpxI lgBg 20 eykV zmIn au~qy ieh Awp KyqIbwVI krdI hY Aqy mu`K &slW ijvyN kxk, Jonw Aqy nrmW Awid dI pYdwvwr krdI hY[ ies qoN ielwvw ies dw ie`k iknUM dw bwg vI hY[ vIrpwl kOr ny AwpxI KyqIbwVI iv`c shwieqw leI kuJ mjdUr vI r`Ky hoey hn jo smyN smyN KyqIbwVI ivc vIrpwl dI mdd krdy hn pr vIrpwl kOr izAwdwqr Awpxy KyqI kwimAW koloN kMm krvwaux dI bjwey Awp KyqI nUM smW idMdI hY Aqy ie`k s&l ikswn AOrq v`joN lokW iv`c ivcrdI hY[ ie`k pVHI ilKI AOrq hox sdkw ies nUM KyqI dy hr qknIkI kMm nUM is`Kx Aqy krn leI izAwdw smW nhIN l`gdw[ AwpxI KyqIbwVI nUM hor qknIkI Aqy vDIAw FMg nwl krn leI vIrpwl kOr ny Awpxy KyqW iv`c vrqx leI hr qrW dI KyqI mSInrI vI r`KI hoeI hY[ pRdUiSq ho rhy vwqwvrx nUM bcwaux Aqy DrqI hyTly pwxI dy if`gdy p`Dr nUM au~cw cu`kx leI vIrpwl kOr hmySW XqnSIl rihMdI hY[ AwpxIAW KyqI ijxSW dy suc`jy mMfIkrn leI vI vIrpwl kOr dI vDIAw XojnwbMdI huMdI hY[ ie`k AOrq hox dy nwqy vIrpwl kOr Awpxy pUry pirvwr leI vI pUrw smW kF lYNdI hY ijs nwl ausdI KyqIbwVI Aqy pirvwr dovyN hI bhuq sucwrU rUp nwl vDIAw c`l rhy hn[ vIrpwl kOr ie`k dlyr suBwA dI AOrq hY Aqy pUry

izlHy iv`c aus dI bhuq hI pRBwvSwlI S^sIAq lokW swhmxy bxI hoeI hY[ kmzor Aqy mrdW duAwrw fwrIAW DmkweIAW AorqW leI vIrpwl kOr ie`k aumId dI ikrn v`joN sB nUM SkqI pRdwn krdI hY

;tkb ;kv/ itkp s[jkv/, fdbtk ;ed/ jB Y/o'A fJBkw

;'wkBh ;hvI gqPB'soh

nkw frnkB s/ feqPh ikroD ’s/ nXkos gqPB rohp dk cb fe; ƒ fejk iKdk j? < p/o

nzp

e/bk

;ko/

okPNoh nzr{o nB[;zXkB e/Ado feZE/ j? < Bkf;e

g[D/

e'jbkg[o

nfjwdkpkd

Bhbh eqKsh fe; ƒ efjzd/ jB < w[orh gkbB

wZSh gkbB

pZsy gkbB

o/Pw gkbB

fBo/dP— gkme nkgD/ T[so 15 fdBK d/ nzdo Email:ruby@krishijagran.com ’s/ G/i ;ed/ jB, 9999142633 whatsapp iK SMS eo ;ed/ jB. ;jh T[so G/iD tkb/ gfjb/ fszB fe;kB thoK ƒ eqwtko 3, 2, ns/ 1 jIko se d/ jkJhfpqv phi fJBkw d/ o{g ftu ;'wkBh ;hvI tb'A fdZs/ ikDr/, Bkb jh nrb/ nze ftu T[BQK dk BK Skfgnk ikJ/rk. fe;kB tho T[so d/ Bkb nkgDk BK, gsk ns/ w'pkfJb Bzpo Io{o G/iD. T[so G/iD tkfbnK ftu y/sh ftfdnkoEh s/ fJ;sqh fe;kB th Pkwb j' ;ed/ jB.

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

41


eμgBh ;wkuko

w;kb/ B/ ehsk wkbkwkb M eoB dk iIpk j't/ sK fJB;kB vodk BjhA. gZSwh pzrkb d/ p'rJh fgzv dh nbhw[Bh;k B/ th e[M nfijk jh eo ftykfJnk. T[BQK B/ n?wphJ/ eoB wro'A w;kbk T[d:'r ftu jZE nIwkfJnk. fe;ws B/ T[BQK dk ;kE fdZsk ns/ T[BQK dk tgko uZb fgnk. gfjbK T[BQK B/ nkgD/ Gok Bkb y/sh T[geoD pDkT[D d/ ezw ftu jZE nIwkfJnk go T[BQK dk wB ;[szso tgko eoB bJh eodk ;h. T[j d;dh j? fe P[o{ s'A jh w/ok tZyok fpIB; eoB dk wB ;h, nkgDh fJ;/ fJZSk ƒ g{oh eoB bJh nkgDhnK 4 G?DK—Bkfiwk yks{B, B{o Bjkp p/rw, B{o B/; p/rw, nco{ik yks{B Bkb w;kbk T[d:'r ;Ekgs ehsk. Gok d/ Bkb T[BQK B/ 7 ;kb ezw ehsk ns/ Gok ƒ ih^s'V fwjBs eofdnK t/y T[j ekch gqGkts j'Jh. T[BK s'A gq/oBk b?Ad/ j'J/ nbhw[Bh;k B/ nkgDk nuko s/ w;kb/ dk tgko P[o{ ehsk. T[j nkgDhnK G?DK d/ ;fj:'r Bkb jo soQK d/ w;kfbnK d/ fBowkD s'A b? e/ g?e/fizr ns/ fvIkJhfBzr se eodh j?. nbhw[Bh;k pzrkb gqKs dh gfjbh n?;h bVeh j? fi; B/ ;[szso o{g Bkb nkgDk T[d:'r ;Ekgs ehsk j?. T[j efjzdh j? fe wjhB/ ftu brGr fszB bZy se dk w;kbk

fte iKdk j?. nkgD/ g?oK s/ yVQh j' e/ T[j j'oBK e[VhnK ƒ gq/fos eo ojh j?.

okipkbk dh ;cb ejkDh

e

fjzd/ jB i/ e[M eoB dk j"A;bk wB ftu j't/ sK e'Jh th o[ektN fJB;kB ƒ o'e BjhA ;edh. fJB;kB ukj/ sK tZvh s'A tZvh o[ektN ƒ 42

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

th gko eo ;edk j?. jfonkDk d/ eoBkb fIbQ/ d/ fgzv r'rVh dh okipkbk th n?;h jh n"os j? i' nkgD/ dw T[~s/ fJe ;cb wfjbk fpIB;w?B d/ o{g ftu T[Goh j?. okipkbk B/ d' ;kb gfjbk eoBkb s'A wPo{w dh y/sh eoB dh N/qfBzr bJh ;h fi; s'A pknd T[BQK B/ wPo{w T[sgkdB eoBk P[o{ ehsk. T[j dZ;dh j? fe T[BQK dh d/yo/y ftu 500 ;w{j ezw eod/ jB. fJe ;w{j ftu 12 s'A 15 n"osK j[zdhnK jB i' wPo{w dk tgko eodhnK jB. fi; d/ ekoB T[j 15^20 jIko wjhBk ewk b?AdhnK jB. okipkbk efjzdh j? fe n"osK bJh wkoehfNzr eoBk pj[s jh w[Peb ezw j[zdk j?. n;hA J/Bh fwjBs Bkb wPo{w g?dk eod/ jK, T[; dk nuko pDkT[Ad/ jK go ;kƒ T[; dh ;jh ehws BjhA fwbdh. T[j d;dh j? ;oeko s'A T[whd eodh j? fe ;oeko n"osK bJh ;jh wkoehfNzr dk fJzsIkw eo/ fi; Bkb ;kv/ torhnK n"osK ƒ nkgD/ T[sgkd t/uD ftu n;kBh j' ;e/.



fJzNoftT{

fJ

nkX[fBe j[zd/ ik oj/ jB Gkosh fe;kB L wko;?~b' g/o;o'B/Bh

e fe;kB y/s ’u ;\s fwjBs eodk j? ns/ T[j jw/Pk uzrh c;b ukjz[dk j?. T[; d/ bJh fe;kB ƒ fezBh th fwjBs eoBh gJ/ sK eodk j? fJ; bJh fe;kB jw/Pk y/sh d/ Bt/A sohfenK dk fJ;s/wkb eodk nkfJnk j?. y/sh eoB d/ sohfenK ns/ seBheK ’u jw/PK pdbkt j[zd/ nkJ/ jB. gfjbK eoB bJh tkjh s/ fpikJh tor/ ezwK bJh y/sK ftu jZE Bkb uZbD tkb/ :zsoK dk fJ;s/wkb jz[dk ;h. j[D seBheh pdbkt d/ ekoB No?eNo tor/ PeshPkbh :zsoK dk fJ;s/wkb j[zdk j?. No?eNo fe;kB dh fIzdrh dk nfjw fjZ;k pD u[Zfenk j?. fJ;/ ekoB fe;kBK d/ ezw n;kB j' rJ/ jB. brGr 89 ;kbK s'A Go';/:'r seBhe tkb/ No?eNo T[gbpX eok e/ fe;kBK dh fIzdrh ƒ j'o uzrk pDk ojh j?, ;kw/^fd:{i ckjo fJzvhnk gqkJht/N fbwfNv. ;kw/^fd:{i ckjo fJNbh dh ezgBh j?, fi; d/ gqpzX fBd/Pe wko;?~b' gq;'B/Bh B/ feqPh ikroD Bkb \k; rzbpks ’u ezgBh dhnK ftPt gZXoh rshftXhnK d/ ftP/ ’u df;nk fe fe; soQK fJj ezgBh fe;kBK ƒ nkX[fBesk Bkb i'V ojh j?^ ;kw/^fd:{i ckjo fe; y/so ’u ezw eo ojh j?< ;kw/^fd:{i ckjo ;z;ko gqf;ZX n?;vhn?c ezgBh j?. fJj fJe tZvk ro[Zg j?. ;kv/ e'b j[bhw?B, fd:{i ckjo ns/ bzp'ofrBh tor/ tZv/ ftPt gZXoh pqKv j? ns/ n;hA ftPt gZXoh No?eNo fBowksk d/ o{g ftu ezw eo oj/ jK. Gkos ftu ;kw/^fd:{i ckjo dh w"i{drh fej' fijh j? < fit/A fe w?A gfjbK fIeo ehsk fe ;kw/^fd:{i ckjo ftPt gZXoh ezgBh j? jkbhA n;hA d[Bhnk d/ 18 s'A fInkdk d/PK ftu ezw eo oj/ jK. fiE'A se Gkos ftu w"i{drh dk ;tkb j? sK Gkos d/ wjKokPNo,

44

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

skfwbBkv{, wZX gqd/P ns/ r[ioks ftu n;hA uzr/ gZXo ’s/ ezw eo oj/ jK. fJ; s'A fJbktk n;hA oki;EkB, T[~so gqd/P, gzikp, jfonkDk d/ Bkb j'o gqKsK T[~s/ th c'e; eoKr/. Gkos ’u n;hA ;kw/^fd:{i ckjo ƒ gqw'N eo oj/ jK. s[jkv/ e'b fe; Pq/Dh d/ No?eNo jB < ;kv/ e'b Gkosh fe;kBK dh b'V d/ nB[;ko 35, 40, 42 n?uHghH d/ No?eNo jB. fJ; s'A fJbktk 45 n?uHghH Pq/Dh d/ No?eNo n;hA pj[s S/sh bKu eoB tkb/ jK. Bkb jh n;hA nzsookPNoh pIko dh b'V d/ nB[;ko 80 n?uHghH se d/ No?eNo dk fBowkD eod/ jK, fi; ƒ d{i/ d/PK ftu fBo:ks ehsk iKdk j?.


n;hA 20 ns/ 25 n?uHghH No?eNo ;/rw?AN ’u th ikD dh fsnkoh eo oj/ jK. T[sgkdK dh r[DtZsk d/ pko/ ’u dZ;' < i/eo No?eNo dh r[DtZsk d/ pko/ ’u rZb eohJ/ sK ;ko/ No?eNo nzso^okPNoh r[DtZsk wkBeK ’s/ pDkJ/ iKd/ jB. ;kv/ T[sgkdK ƒ Gkosh pIko d/ Bkb^Bkb nzso^okPNoh pIko ftu th ;bkfjnk frnk j?. d{ihnK ezgBhnK d/ No?eNoK d/ w[ekpb/ ;kv/ No?eNo PeshPkbh jB ns/ fe;kB 25 gqshPs se JhAXB puk ;ed/ jB. nwoheB ns/ :{o'ghnB pIko ’u s[jkvh ;fEsh fej' fijh j? < :{og ns/ ;kT{E ncohek ftu n;hA fJe gqw[Zy ezgBh d/ o{g ’u ezw eo oj/ jK. ;kT{E nwohek ftu th n;hA ezw eo oj/ jK. BkoE nwohek ftu fInkdkso T[E'A dh ;EkJh ezgBh fBT{ jkb?Av ns/ ikB vhno dh wkoehN uzrh pDh j'Jh j? go n;hA T[E/ s/Ih Bkb ezw eo oj/ jK. :{og ns/ nwohek dh wkoehN ’u 80 n?uHghH d/ No?eNo dh wkoehN fInkdk j?. fiZE'A se Gkosh wkoehN dk ;tkb j? sK 80 n?uHghH Pq/Dh d/ No?eNo fJZE/ xZN jB idfe fJ; s'A xZN Pq/Dh d/ No?eNoK dh wkofeN fJZE/ uzrh j?. Gkos ’u nkgD/ B?Ntoe ƒ tXkT[D bJh s[;hA eh eo oj/ j' < jkbhA Gkos ’u ;kv/ 100 s'A fInkdk vhboK dk

B?Ntoe j?. fi; ƒ n;hA nkT[D tkb/ e[M ;kbK ftu brGr 50 gqshPs se tXk fdnKr/. fJ; d/ bJh ;kw/^fd:{i ckjo dh Nhw s/Ih Bkb ezw eo ojh j?. n;hA g{o/ d/P ftu nkgDk B?Ntoe tXkT[D dh fsnkoh ftu jK. eh Gkos ftu s[jkvh T[sgkdB :{fBN j? < ih jK, skfwbBkv{ oki ftu okBhg/N ’u ;kvh T[sgkdB :{fBN j?, fi; ftu No?eNo dh g{oh w?fBT{c?eufozr ehsh iKdh j?. fJj gbKN ftPt gZXoh seBheK Bkb b?; j?. Gkosh fe;kBK d/ Bkb ezgBh dk skbw/b fej' fijk j? < Gkosh fe;kB ekch ;wMdko jB ns/ T[j s/Ih Bkb nkX[fBesk ƒ ngDkT[Ad/ ik oj/ jB. w?ƒ brdk j? fe Gkosh fe;kB nkX[fBe jz[d/ ik oj/ jB. T[j ;wMd/ jB fe fejVh seBhe T[BQK bJh uzrh j?, fco T[j T[;/ T[sgkd ƒ yohdd/ jB.

fJwokB ykB ;hBhno gZsoeko feqPh ikroD, BthA fdZbh w'pkfJb L 9582957538 Jhw/b L imran@krishijagran.com n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

45


fJzNoftT{

w[

BthnK seBheK dk fJ;s/wkb eoe/ bkG b? ;ed/ jB fe;kB L nZgbtko

PebK Gkt/A bZy nkT[D go i/eo fJB;kB e[M uzrk eoB dh mkD b?Adk j? sK T[; ƒ g{ok eoe/ jh dw b?Adk j?. Gkt/A T[; ƒ fe;/ th w[Peb ’u'A r[IoBk gt/, fwjBs eoe/ nkgDh wzfIb ƒ gqkgs eo b?Adk j?. T[; ƒ j'o th uzrk brdk j? id'A nkgDh wzIb gqkgs eoe/ d{finK ƒ th T[BQK dh wzIb gqkgs eoB bJh ;jh wkor doPB eodk j?. fJzi jh ;\s fwjBs Bkb nkgDh wzIb gqkgs eoe/ j[D fe;kBK ƒ T[BQK dh wzIb se gj[zukD ftu ;jkfJsk eo oj/ jB. n?wph fJzv;NqhI d/ gqpzX fBd/Pe weozd nZgbtko e[M nfijk jh eo oj/ jB. T[BQK B/ feqPh ikroD Bkb yk; rZbpks ’u fe;kBK ƒ nkgDh ezgBh dhnK rshftXhnK d/ ftP/ ’u dZf;nk. g/P j? T[BK dh ejkDh, T[BQK dh I[pkBh L w?A ;G s'A gfjbK efjDk ukj[zdk jK fe fe;/ th P[o{nks d/ fgZS/ fJe Nhuk j[zdk j?. mhe T[;/ soQK n?wph dh P[o{nks d/ fgZS/ th fJe Nhuk fojk j?. ezgBh dh P[o{nks ;kb 1994 ’u weozd nZgbtko ns/ foze{ nZgbtko okjhA ehsh rJh. fJ; ezgBh d/ BK d/ fgZS/ th fJe ejkDh j?. efjzd/ jB xo d/ tZv/

46

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

;kv/ o'b^wkvb j[zd/ jB. w/o/ fgsk n?wph nZgbtko th w/o/ bJh o'b^wkvb ;B. T[BQK d/ BK ’s/ ezgBh dk BK n?wph fJzv;NqhI oZfynk frnk. w?A s[jkƒ dZ;Dk ukjKrk fe jo/e P[o{nks ftu E'VQk ;zxoP jz[dk j?, fi; dk y[d jh ;kjwDk eoBk fgnk. go nZi n;hA fJe ;cb eko'pkoh d/ o{g ftu ezw eo oj/ jK. ;kvh ezgBh dk w[Zy T[sgkd gKv bkJhBo j?, fi; ƒ sbkpK ftu wZSh gkbB bJh fJ;s/wkb ehsk iKdk j? sKfe gkDh dh popkdh Bk j't/. fJ; s'A fJbktk gkDh ƒ fJeZmk eoB d/ Bkb^Bkb fJ; s'A wZShnK ƒ th bkG fwbdk j?. fJ; T[sgkd dh r[DtZsk T[~s/ jh n;hA fJ; dk pqKv BK ib;zu? ofynk j?. w?A, s[jkƒ dZ;Dk ukj[zdk jK fe n;hA f;oc ns/ f;oc r[DtZsk T[~s/ jh fXnkB fdzd/ jK. jK, id'A n;hA r[DtZsk fB:zsqD dh rZb eod/ jK sK w?ƒ brdk j? fJj ;G g[okDhnK rZbK j' rJhnK jB. j[D ;kƒ e[nkfbNh n?Po'o?A; :kBh r[DtZsk d/ Go';/ dh rZb eoBh ukjhdh j?, skfe T[g:'r eoB tkb/ fJ; T[sgkd dk bzw/ ;w/A se bkG b? ;eD. n;hA 50 s'A fInkdk d/PK ftu gKv bkJhBo ƒ fBo:ks eod/ jK. fJ; ƒ rkjeK dh b'V


d/ fj;kp Bkb pDkfJnk iKdk j?. ;kvk fXnkB f;oc T[sgkd d/ fBowkD d/ ;w/A r[DtZsk T[~s/ jh BjhA j[zdk pbfe n;hA T[sgkd ƒ fJ; soQK pDkT[Ad/ jK fe fe;kB fJ;s/wkb s'A pknd th ;zs[PN ofjD. n;kBh Bkb T[j fJ; ƒ fJ;s/wkb eo ;eD. fJ; d/ Bkb jh n;hA fe;kBK dk wkor doPB th eod/ jK. fJ; d/ bJh ;kvh Nhw IwhBh gZXo ’s/ ezw eo ojh j?. fJ; s'A fJbktk fe;kBK bJh n;hA ekb ;?ANo th ubkfJnk j'fJnk j?, fi; ekoB n;hA fe;kBK ƒ ikDekoh T[gbpX eokT[Ad/ jK. fJj ;G n;hA fe;kBK dh y[Pjkbh bJh eo oj/ jK. fiZE'A se ;kv/ B?Ntoe dk ;tkb j? sK n;hA Gkso d/ d' okiK oki;EkB ns/ wjKokPNo ftu ezw eo oj/ jK. jo/e fIbQ/ dh sfj;hb ftu ;kv/ n?wph fwZso jB, i' fe;kBK ƒ brksko fJ; T[sgkd dk gq:'r eoB dh P[o{nks s'A b? e/ nyho se ikDekoh d/Ad/ jB. T[E/ jh n;hA p?AeK d/ Bkb th NkJh^nZg ehsk j'fJnk j?. fJ; d/ bJh p?Ae nkgD/ rkjeK ƒ eoIk th w[jZJhnk eokT[Ad/ jB. w?A efjzdk ukjz[dk jK fe

fe;kBK ƒ BthA seBhe d/ T[sgkd fJ;s/wkb eoB/ ukjhd/ jB skfe T[j bzw/ ;w/A se T[; T[sgkd dk bkG b? ;eD. i/ fe;kB uzrh seBhe tkb// T[sgkdK dk fJ;s/wkb eo/rk sK jh uzrk bkG b? ;e/rk.

fJwokB ykB ;hBhno gZsoeko feqPh ikroD, BthA fdZbh w'pkfJb L 9582957538 Jhw/b L imran@krishijagran.com

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

47


b/BNkBk IfjohbkgB

gP{nK ftu b/BNkBk IfjohbkgB

b/

BNkBk fJe S'Nh c[ZbK tkbh MkVh j[zdh j?. fi; dh NfjDh iK vzvh T[~s/ S'N/^S'N/ r[ZfSnK ftu ozr^fpozr/ c[Zb br/ j[zd/ jB ns/ fJ; T[~s/ brD tkb/ jo/ cb gZeD wro'A r{VQ/ ozr d/ j' iKd/ jB. fJ; g" d / iK MkVh ’u Nq k JhNofgB (Triterpene) Bkwe o;kfJD fwbdk j?, fi; ƒ ykD Bkb gP{nK ftu Ifjohbk n;o j' iKdk j?. b'VhAdh wksok ftu fJ;dk ;/tB eoB Bkb fJ; ftu fwbD tkbk o;kfJD gP{ ;oho ftu dkyb j' e/ S/sh jh Ifjo ftu pdb iKdk j? ns/ gP{ dh w"s j' iKdh j?. fJ; MkVh dhnK gZshnK ftu xZN wksok ’u IfjohbkgB j[zdk j? go fJ; T[~s/ brD tkb/ jo/ cbK ftu fInkdk wksok ftu Ifjo j[zdk j?. uwVh d/ g"d/ d/ ;zgoe ftu nkT[D s/ ;oho T[~s/ ykfoP, y[ibh s/ ibB j'D brdh j?. b/BNkBk g"d/ dh pBktNL b/BNkBk Gkoh ns/ w'Nh NfjDhnK tkbh MkVh j?, fi; dh T[ukJh brGr 2^4 c[ZN j[zdh j?. fJj g"dk fyZu Gog{o fdykJh d/D d/ Bkb bkb, ghb/ s/ ;c?d ozr dk nkgDh EK s/ gfogZesk nB[;ko fdykJh d/Adk j?. fJj g"dk w[Zy o{g ’u ;w[zdoh ezfYnK s/ T{PD ezfNpzXh fJbkfenK ftu fwbdk j?. o'r rq;s j'D tkb/ gP{L rT{, wZM, G/v s/ pZeoh fJ; g"d/ s'A ghVs j[zd/ jB. fJj g"dk wB[ZyK bJh Ifjohbk BjhA j[zdk id'A se fe fJ; d/ cb Bk ykX/ ikD. b/BNkBk dh Ifjo d/ bZSDL b/BNkBk dh Ifjo fszB uhIK T[~s/ gqrN j[zdh j?— 

b/BNkBk dh fe;w 48

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2016

wksok

;{oi dh o"PBh dh shtosk

bZSD L 

sDkn s/ G[Zy ftu ewh.

epI s/ tko^tko fgPkp nkT[Dk.

ghbhnk (nZy, wz{j s/ r[gs nzr ’u ghbkgB)

nZyK s'A brksko gkDh trDk.

fujo/ ns/ g?oK T[~s/ ;'i.

fInkdk ghVs gP{ ftu E'VQ/ ;w/A bJh ekbh pdp{dko d;sK.

d' fdBK s'A fszB jcfsnK d/ ftueko o'r dh shposk nB[;ko w"s.

rT{ tzP ’u b/BNkBk dh Ifjo d/ bZSD L rT{ tzP ’u b/BNkBk dh Ifjo b/BNkBk dh fe;w, T[; dh wksok s/ ;{oi dh o"PBh d/ b/tb T[~s/ fBoGo eodh j?. fJe tko fJ; o'r d/ bZSD gqrN j'D wro'A 24 xzfNnK pknd w[V tko^tko fdykJh d/Ad/ jB.



b/BNkBk IfjohbkgB Ifjo sA' ghVs gP{ jm / fby/ bZSD do;kTA[dk jL? 

;{oi dh o"PBh Bkb uwVh fInkdk ;zt/dBPhb j' iKdh j?.

BZe^wz{j dh uwVh T[~s/ ns/ nZyK s/ w;{fVnK ftu ghbkgB iK ghb/ XZp/ g? iKd/ jB.

b/BNkBk d/ ;/tB wro'A rT{ tzP dh uwVh T[~s/ Skb/ j' iKd/ jB.

E{EBh Bw, ;[Zih j'Jh fi; T[~s/ dod tkb/ c'V/ s/ uwVh woh fijh brdh j?.

ezBK T[~s/ ;'i j'Dk.

nZyK bkb s/ gkDh trDk.

ihG d/ T[gobh nKsfoe ;sj T[~s/ Skb/ j' iKd/ jB.

y[ZbQ/ SkfbnK^c'fVnK T[~s/ wZyhnK wzvokT[AdhnK jB s/ ihtkDz{ jwbk eoe/ uwVh ƒ gqGkts eod/ fdzd/ jB.

fBdkB L 

fJ; fpwkoh dk fBdkB gP{ d/ nk; gk; b/BNkBk dh pj[bsk s/ B?dkfBe bZSD fit/A ghbhJ/ d/ nXko ’s/ ehsk iKdk j?.

rT{ tzP, G/v, wZM s/ frzBh fgZr ’u b/BNkBk dh Ifjo ghbhnkpZX c'N' ;?A;hNkJhi/PB ns/ ;how rb{NkfwB, nke;/b'J/;hfNe, NK;J/whB/N feqnk d/ b/tb ’u T[Skb tor/ bZSD t/y/ iKd/ jB. b/BNkBk dh Ifjo dk ;G s'A fInkdk n;o bhto s/ r[ofdnK ftu t/fynk iKdk j?.

 

fjg/fNe s/ ohBb i?AEhb nke;hv?AN feqnk b/BNkBk dh Ifjo d/ d"okB tXh j'Jh t/yh iKdh j?.

’s/ oZyD dk fJzsIkw ehsk ikDk ukjhdk j? feT[Afe gP{ ;{oi dhnK feoBK d/ gqsh ;zt/dBPhB j[zdk j?. 

gP{ ’u o'r dk S/sh fBdkB j'D s/ feqnkswe e'fJbk y[nkT[Dk ukjhdk j? sKfe Ifjo ƒ ntP'fPs eo ;e/.

gP{ ƒ jo ;w/A ;kc gkDh^G'iB fdZsk ikDk ukjhdk j?.

gP{ d/ ;oho ƒ gkDh dh ewh s'A pukT[D bJh Bwe dk x'b wz{j ns/ BZe okjhA fdZsk ikDk ukjhdk j?.

gqsh i?fte dtkJhnK s/ n?ANh^fJzcbkw?AN dk T[g:'r ehsk ikDk ukjhdk j?.

g';N wkoNw bZSD L 

ghbhnk j'D s/ fNP{nK T[~s/ ghb/ XZp/ g? iKd/ jB.

tZvh nzsVh ftu Y/o ;kok ;[Zek, ;ys fwT{e; fwbdk j?.

rkb pb?vo ;[Zi iKdk j?.

o{wB ’u ;[Zek s/ g"d/ dk nDgfunk gdkoE fwbdk j?.

fJbki L fJ; fpwkoh dk PZe j'D s/ BIdheh gP{ fue;se Bkb ;zgoe eoBk ukjhdk j?. ;w/A f;o ;jh ns/ s[ozs fJbki Bk j'D dh ;fEsh ftu gP{ dh fJ; g"d/ ƒ ykD s'A pknd fJe jcs/ d/ nzdo jh w"s j' iKdh j?. 

fJ; g"d/ d/ Ifjo dk e'Jh th gqfs^ftP T[gbpX BjhA j?. ! bZSDK d/ nXko s/ fJbki ehsk iKdk j?.

gP{nK ƒ EK s'A d{o fbikDk ukjhdk j? fiE/ T[; g"d/ dh pj[bsk j't/.

fJ; fpwkoh s'A ghVs gP{ ƒ jo ;w/A SKdko EK 50

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2016

vkH ;[dhg ;'bzeh ;jkfJe gq'c?;o (t/NBoh wkJheq'pkfJUb'ih) t/NBoh :{Bhtof;Nh No/fBzr s/ fo;ou e/Ado, f;o'jh vkH ;zfXnk w'otkb ;jkfJe gq'c?;o (t/NBoh ftfBeb w?vh;B) gP{ fues;k ekbi, BtkfBnk, T[d/g[o



fJ-ckofwˆr

w'pkfJb, fJzNoB?~N ns/ fe;kB

nZ

I jo y/so ftu b'e Y[ethA ns/ gqwkDe ikDekoh ukjz[d/ jB. ;{uBk ns/ ;zuko seBkb'ih (o/vhU, N?bhftIB, w'pkfJb c'B, ezfgT{No, fJzNoB?~N) ;w/A d/ w[skpe ;jh ikDekoh gqdkB eoB ftu ;jkJh j[zd/ jB ns/ fJ; Bkb n;hA jo gqeko dh ikDekoh dk nkdkB^gqdkB eo ;ed/ jK. Gkt/A e'Jh th y/so j't/ nkX[fBe seBkb'ih B/ jo y/so ftu nkgD/ g?o g;ko bJ/ jB. nkX[fBe seBkb'ih ;dek n;hA f;oc ikDekoh gqkgs jh BjhA eo ;ed/ ;r'A T[; ƒ nkgD/ ukj[D tkfbnK Bkb ;KMk th eo ;ed/ jK. ;{uBk ns/ ;zuko seBkb'ih 21thA ;dh ftu noE ftt;Ek dh BhAj ns/ ;wkfie gfotosB dk gqw[Zy ekoB j't/rh. nZi fJ; seBhe dh tos'A jo y/so ftu ehsh ik ojh j?—wB'oziB, okiBhfse, Xkofwe nkfd ns/ j[D Io{os j? fe fe;kB th fJ; seBhe dk tZX s'A tZX bkG T[mkT[D. nkX[fBe seBheK ;kohnK jZdK gko eo ojhnK jB, fJ; bJh fe;kBh Bkb i[V/ b'eK ƒ th fJ; dk Gog{o bkjk b?Dk ukjhdk j?. y/sh y/so ftu ;{uBk ns/ ;zuko seBkb'ih nkgDh fJe nfjw G{fwek fBGkT[Adh j?. y/shpkVh y'i ns/ gq;ko ;/tktK ftu ;{uBk ns/ ;zuko seBkb'ih Gkosh fe;kB bJh ekch bkj/tzd f;ZX j' ojh j?. y/sh ftu nkJhHNhH (fJBckow/PB N?eBkb'ih) okjhA fe;kB tZy tZy

y/soK pko/ ikDekoh gqkgs eo ;edk j?. fJ; dh tos'A Bkb fe;kB y/sh, y/sh ;jkfJe Xzd/ (wZSh gkbD, gP{ gkbD, wZyh gkbD nkfd) c;b T[sgkdB, gq';?f;zr, wzvheoB, y/sh fBt/P nkfd pko/ ikDekoh gqkgs eo ;edk j?. fJ; Bkb fe;kBh b'N{ gqftosh tkb/ b[N/fonK jZE'A j'D tkbh b[ZN ƒ th mZb gt/rh. o/vhU ns/ N?bhftIB okjhA fe;kB j[D sZe y/sh s/ y/sh y/so ;pzXh ikDekoh gqkgs eo fojk j? go 21thA ;dh ftu b'V j? fe fe;kB nkX[fBe seBkb'ih—w'pkfJb c'B ns/ fJzNoB?~N ƒ th tos/. ezfgT{No d/ Bkb i/ n;hA fJzNoB?~N dh rZb eohJ/ sK ;z;ko ftu e'Jh nfijk eko'pko BjhA i' fJzNoB?~N dh rb'pb gj[zu s'A pkjo j't/. fe;kBK ns/ y/sh^wkfjoK ftueko fJzNoB?~N fJe frnkB dh w[dok d/ o{g ftu ezw eodk j?. fJ; wzst ƒ g{ok eoB bJh ns/ fe;kBK ƒ nkX[fBe seBkb'ih Bkb i'VB bJh tZy^tZy n?gbhe/PBI pDkJhnK rJhnK jB—w'pkfJb c'B (fe;kB ;[ftXk n?gl n?w fe;kB ns/ fe;kB ekb ;?ANo) ns/ fJzNoB?~N (tZy^tZy t?~p g'oNb) sK i' fe;kB fJjBK seBheK dk bkG b? ;eD.

52

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017



w'pkfJb c'B L fe;kB ekb ;?ANo ^ fe;kB y/sh ns/ ;jkfJe XzfdnK ;pzXh w[PebK ns/ j'o ikDekoh bJh you ofjs N?bhc'B Bzpo L 1551 (phHn?;Hn?BHn?bH b?AvbkJhB c'B s'A) iK 1800^180^1551 (fe;/ th b?AvbkJhB iK w'pkfJb c'B s'A) jcs/ d/ fe;/ th fdB ;t/o/ 6 ti/ s'A oks 10 ti/ sZe ikDekoh b? ;edk j?.

fe;kB ;[ftXk n?g L fe;kB nkgD/ w'pkfJb c'B T[go fJ; n?g ƒ vkT{Bb'v eoe/ tZy tZy y/soK (phi, ehNBkPe$ykdK d/ fteo/sktK, T[jBK dh T[gbpZXsk, y/sh wPhBoh fBowksktK$fteo/sktK, w";w dh ikDekoh, y/sh ;pzXh ;kfjs, wzvhnK d/ Gkn nkfd) pko/ ;zg{oB ikDekoh gqkgs eo ;edk j?. w'pkfJb c'B ^ n?w fe;kB L wJh 2014 ftu NhHnkoHJ/HnkJhH (N?bhekw o?r{b/Noh nEkoNh nkc fJzvhnk) d/ nzeV/ nB[;ko fdjksh y/soK ftu e[b 38 d/ brGr w'pkfJb c'B eB?ePB jB, gozs{ fJjBK ftu fJzNoB?~N dh ;/tk xZN j?. n?w fe;kB ;/tk Bkb fe;kB ƒ T[;d/ y/so ns/ fJbke/ nB[;ko y/sh ns/ y/sh Bkb ;pzXs y/soK ;pzXh ikDekoh fdZsh ik ;edh j?. j[D fe;kB :{Hn?;Hn?;HvhH seBhe dh tos'A eoe/ nkgD/ y/so ns/ c;bK ;pzXh ftP/P ikDekoh nkgD/ w'pkfJb c'B okjhA fJzNoB?~N s'A gqkgs eo ;ed/ jB (Gkt/A w'pkfJb s/ fJzNoB?~N dh ;[ftXk T[gbpX Bk j't/). fJ; ;[ftXk ƒ doi eotkT[D bJh fe;kB http://mkisan.gov.in/wbreg.aspn s/ login eo ;ed/ jB iK KISSAN USSD dk ;zd/P 51969 ’s/ G/i ;ed/ jB.

54

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

fJzNoB?~N L y/shpkVh d/ ftek; d/ ;fj:'r ftu fJzNoB?~N fJe wjZstg{oB seBkb'ih d/ o{g ftu T[~Go e/ ;kjwD/ nkT[Adk j? ns/ fJ; dh ;jkfJsk Bkb fJe nkw fe;kB dk d{;o/ fe;kB s'A ns/ y/sh^wkfjoK ftubh d{oh dk gkVk xZNdk j?. ckowo g'oNb (www.farmer.gov.in)—fJj t?~p g'oNb yk; s"o s/ fe;kB bJh pDkfJnk frnk j?. fJ; g'oNb T[go fe;kB nkgD/ fgzv, pbke, fIbQ/ pko/ jo gqeko dh y/sh ;pzXh ikDekoh gqkgs eo ;edk j?. fJ; g'oNb T[go fe;kB tZy^tZy ;ehwK (nkoHe/HthHnkJhH, B?PBb j'oNhebuo fwPB, B?PBb c{v ;feT[foNh fwPB, nkswk), phi, ehNBkPe$ykdK d/ fteo/sktK, T[jBK dh T[gbpXsk, y/sh wPhBoh fBowksktK$fteo/sktK, w";w dh ikDekoh, y/sh ;pzXh ;kfjs, y/sh phwk nkfd pko/ ;zg{oB ikDekoh gqkgs eo ;edk j?. fJ; s'A fJbktk j'o t?~p g'oNb, fit/A L www.agripb.gov.in, www.pau.edu, www.agricoop.nic.in, www.nhm.nic.in, www.dacnet.nic.in, www.agmarknet.nic.in, www.imd.gov.in, http://www.icar.org.in, www.mandiboard.nic.in, www.http://dswcpunjab.gov.in nkfd s'A th ikDekoh gqkgs eo ;ed/ jB. nzro/Ih ftu fJe ejkts j? fe "Tomorrow is too late" Gkt “eZbQ sZe pj[s d/o j' ikt/rh”. fJ; bJh Io{os j? fe fe;kB nZi fJjBK BthnK seBheK ƒ ngDkt/ ns/ fJjBK dh tos'A Bkb ;cb fe;kB pD ;e/. nwBdhg e/Pt g'qi?eN vkfJo?eNo, nkswk, cohde'N w'HL 081467^55422 Jh^w/b L adatma.faridkot@gmail.com



Kwxw Kjwnw

bZ

bZSk go"Amk

Sk go"Amk, eDe d/ nkN/ iK w?d/ Bkb pD/ j'J/ gosdko go"Am/ jB, i' T[~so Gkos ftu pj[s jh b'efgqn jB. fJj go"Am/ e/ob d/ wkbkpko fJbke/ ftu th wPj{o jB ns/ e/obk go'Nk iK wkbkpko go'Nk d/ BK Bkb ikD/ iKd/ jB. fJj t/D ftu pj[s jh ;[zdo ns/ ykD ftu ;[nkdh j[zd/ jB. 2 b'eK bJh bZSk go"Amk pDkT[D dh g{opbh fsnkoh ftu 25 fwzN, gekT[D ftu 20 fwzN dk ;wK bZrdk j?. ;wZroh L fJe eZg nkNk s/ nZXk eZg w?dk, nkNk r[zBD bJh jbek row gkDh, fJe uwu s/b iK fxT[ s/ P?b' cokJh eoB bJh s/b, Bwe ;tkd nB[;ko ftXh L fJe goks ftu fJe eZg w?dk, fJe uwu s/b ns/ Bwe bU. ;kfonK ƒ uzrh soQK fwbk bU ns/ E'VQk^E'VQk row gkDh gk e/ r[zB bU. nkNk o'NhnK d/ nkN/ tKr Bow j'Dk ukjhdk j?. T[; d/ T[go nZXk uwu s/b gkU ns/ nkN/ dh pkjobh gos s/b Bkb fueBh eo bU. T[[; ƒ fJe ;kc wbwb d/ eZgV/ iK fJe Ekbh Bkb YZe bU ns/ 25 fwzN se fgnk ofjD fdU. nkN/ ƒ 4 pokpo fjZf;nK ftu tzv bU ns/ jo/e fjZ;/ dk fJe^fJe g/Vk pDk bU. j[D fJe g/Vk bU ns/ T[; ƒ jE/bhnK ftueko jbek^jbek dpk e/ T[; dh b'Jh pDkU. fJe S'Nh gb/N ftu nZXk eZg ;[Zek nkNk 56

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

bU. b'Jh ƒ ;[Ze/ nkN/ Bkb bp/V bU ns/ ueb/ T[~s/ oy'. b'Jh ƒ fizBk j' ;e/ UBk r'b ns/ gsbk t/b bU. j[D p[oP iK jZEK Bkb nZXk uwu fxU iK s/b u'gV fdU. fJ; d/ T[go ;[Zek nkNk p[oe fdU. fJe feBko/ s'A brGr 1$3 fJzu u"Vh gZNh nkgDhnK gfjbhnK d' T[ArbhnK ns/ nzr{fmnK Bkb cV' ns/ T[; ƒ T[go u[Ze e/ fgS/ tZb Bz{ w'V/ ns/ fco nZX/ fjZ;/ ƒ nZr/ tb w'V', fi; Bkb feBkoh pkjo tZb oj/. j[D w'Vh j'Jh gZNh ƒ d'jK f;fonK s'A cV e/ T[go tZb u[Ze e/ fJjh gqfefonk d[jokU. w'Vh j'Jh gZNh ƒ d'jK f;fonK s'A cV e/ T[; ƒ M{b/ tKr fjbkU sKfe T[j E'VQh j'o bzph j' ikJ/. j[D fJ; gZNh ƒ uZeb/ T[~s/ oy'. T[; ƒ r'b^r'b x[zwk e/ ;ft; o'b tKr pDkU. fJe o'b bU ns/ ;[Ze/ nkN/ Bkb bg/N e/ uZeb /T[go oy'. fJ; ƒ jbe/ jZEK Bkb t/bd/ j'J/ r'b neko ftu t/b bU. j[D st/ ƒ wXw nZr s/ row eo'. id'A stk row j' ikJ/ sK T[; d/ T[go fJe eZuk go"Amk oy'. id'A ;sj T[~s/ S'N/^S'N/ p[bp[b/ fd;D bZrD sK T[; ƒ T[bNk fdU. d't/A gk;/ 1 uwu s/b brk e/ jbek ;[Bfjo/ G{o/ ozr dk j'D se ;/e'. bZSk go"Amk ;/eD wro'A fJ; ƒ g;zd nB[;ko fxU iK wZyD brk e/ go';'. go"AfmnK ƒ dkb wZyDh, gkbe gBhno iK dw nkb{ eoh Bkb go';'.



y/b irs

;fuB B/ w/o/ Bkb ehsh ;b/fizr ^ w?erqk d[

BhnK d/ ;G s'A p/jsohB wZXw s/I r/AdpkIK ftu'A fJe nk;Nq/bhnb feqeN Nhw d/ ;kpek fyvkoh rb/B w?erqk B/ fJe j?okBrh Gfonk dkntk ehsk j?. T[BQK B/ wjkB Gkosh pZb/pkI ns/ feqeN d/ oZp ej/ ikD tkb/ ;fuB s/Ad[beo T[~s/ rkbQK eZYD dk fJbIkw brkfJnk j?. T[BQK B/ fejk fe ;fuB B/ T[BQK Bkb ;b/fizr ehsh ;h. w?erqk d/ nB[;ko, “fJe nk;Nq/bhnb ƒ jkfonk j'fJnk ns/ X'y/pkI efjD s'A fInkdk tZvk ngwkB BjhA j' ;edk. ;fuB s/Ad[beo B/ w/o/ Bkb ;b/fizr ehsh ;h.” T[j p'b/ d[BhnK dhnK ;kohnK NhwK nfijk eodhnK jB go id'A nk;Nq/bhnkJh eod/ jB sK ypo pD iKdh j?.

T[BQK s'A g[ZS/ ikD s/ T[BQK B/ nk;Nq/bhnkJh fyvkohnK ftu ;G s'A fInkdk ;b/fizr eoB tkb/ fyvkoh d/ s"o s/ w?fET{ j/vB dk BK fbnk. fXnkB:'r j? fe nk;Nq/bhnkJh Nhw ;b/fizr ekoB ekch pdBkw ojh j?. fJj Nhw jw/Pk fto'XhnK d/ fybkc fJ; ƒ jfEnko ti'A fJ;s/wkb eodh j?. wzfBnk ik fojk j? fe nrb/ d"o/ ’s/ th ezrko{ fJ; dk ;jkok b? ;ed/ jB. oth uzdqB nPftB ns/ oftzdo iv/ik dh xkse ;fgZB r/AdpkIh dk ;kjwDk eoBk T[BQK bJh n;kB BjhA j't/rk.

;zfBnk; BjhA fbnk, nokw eo fojk jK ^ tB rkb nkgD/ e'fuzr e?ohno s'A ;zfBnk; b? fbnk j?. T[BQK B/ ;g?fBP o/vhU u?Bb ekv/Bk ;/o s'A fejk fe ;zfBnk; b?Dk ;zGt j? go fJj fBPfus BjhA j?.

w?

Bu?;No :[BkJhfNv d/ ;kpek e'u b[Jh tB rkb dk efjDk j? fe T[BQK B/ ;zfBnk; BjhA fbnk j?. T[j nokw eo oj/ jB. phph;h dh fJe fog'oN w[skpe 65 ;kb d/ tB rkb fgSb/ ;kb wJh ’u :[BkJhfNv ebZp s'A tZy j'D wro'A n?efNt BjhA jB. fJe nypko s'A fwbh ikDekoh nB[;ko tB rkb B/ nkgD/ itkJh dh nukBe j'Jh w"s ekoB 58

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

T[BQK B/ fJ; rZb dk y[bk;k th ehsh j? fe T[BQK B/ fgSb/ wjhB/ ;g?fBP ebZp tkb/f;nk dk e'u pDB s'A fJBeko eo fdZsk ;h. T[BQK B/ fejk fe w?A nkgDk e'fuzr e?ohno ikoh oyKrk iK BjhA, fJj w?ƒ fwbD tkb/ gq;sktK T[~s/ fBoGo eodk j?. T[BQK B/ fejk fe w/o/ ;zfBnk; b?D dh ypo ;Zu BjhA j?. fJ; gb ’u sK fpbe[b BjhA go w?A i{B iK i[bkJh se fJ;d/ pko/ c?;bk btKrk.


STAFF REQUIRED KRISHI JAGRAN GROUP OF PUBLICATIONS

feqPh ikroD d/ w[Zy y/soh ;fj:'rh ;qh fBb/P u"jkB p[ojkBg[o, wZX gqd/P w'HL 9981381386

;qh w'jsZo j[;?B gZSwh pzrkb w'HL 9564803809

;qh r"ot ;e;?Bk ghbhGhs, T[~so gqd/P w'HL 9919270792

;qh d/pkd:[fs f;fedo ewbg[o XbkJh, fsqg[ok w'HL 9862457438

;qh f;XkoE uN'gkfXnkJ/ jktVk, gZSwh pzrkb w'HL 9647408309

;qh e/Pt ;'bB, fjwkub gqd/P w'HL 9816093778

;qh fdB/P Xwshnk b[fXnkDk, gzikp w'HL 9417714390

;qh :Ptzs XkeV fJzd"o, wZX gqd/P w'HL 7415538151

;qh ;shP uzdqk rzrtko co[Zykpkd, T[~so gqd/P w'HL 9515191297

;qh e[zsb uNoih poXwkB ns/ r'b;h, gZSwh pzrkb w'HL 9531779437

;qh G/o{ bkb e[wjko (gqikgsh) e'Nk, oki;EkB w'HL 9413105314

;qh o'fjs e[wko nkrok, T[~so gqd/P w'HL 9557733996

;qh o{gk BokfJD uzgk, SZsh;rVQ w'HL 9009430628

;qh dhge fizdb f;o;k, jfonkDk w'HL 9416077339

Io{os j? fIbQk gZXo s/ w?B/io ns/ n?rIhfeT{fNt dh feqPh ikroD d[BhnK dh ;G s'A b'efgqn, ;G s'A fInkdk xo xo ftu gVQh ikD tkbh y/shpkVh ;zpzXh gfotkfoe gZfsqek fjzdh, gzikph, r[ioksh, wokmh, eBZV, s/br{, pzrkbh, n;kwh, sfwb, T[Vhnk ns/ wfbnkbw GkPktK ftu T[gbpX j?. ;kvh gZfsqek nkgD/ fJZeht/A ;kb ftu dkfyb j' u[eh j? ns/ jo wjhB/ d; bZy xoK ftu gj[zudh j?. feqPh ikroD gZfsqek Bz{ gqrshPhb fe;kBK se b? ikD bJh fIbQk gZXo s/ w?B/io ns/ n?rIhfeT{fNt dh Io{os j?. fIbQk wkoehfNzr nc;o (f;Zfyne :'rsk^siopk 3^5 ;kb) T[whdtko xZN' xZN ;Bkse j't/ ns/ y/sh ftu phi, ehNBkPe, ykd ns/ y/sh d/ T[geoDK nkfd dh wkoehfNzr ftu fszB s'A gzi ;kb dk sIopk oZyd/ j'D. T[whdtko dk gqrshPhb fe;kBK Bkb w/b i'b ns/ ikDekoh j'Dk Io{oh j?. sBykj ns/ j'o g?e/i brGr fJe bZy o[gJ/ ;kbkBk j'Dr/. b'eb wkoehfNzr nfXekoh L (f;Zfyne :'rsk ns/ siopk) T[whdtko b'eb fe;kBK Bkb rZbpks eoB d/ ekfpb j't/. b'eK se nkgD/ ftuko gj[zukT[D dh ebk ftu wkfjo j't/. xZN' xZN d;thA ebk; gk; j't/. sIopk xZN j'D s/ th i/ s[jkv/ ftu ezw eoB dh fdqV fJZSk Pesh j? sK s[;hA ngbkJh eo ;ed/ j'. uzrh sBykj.

feqPh ikroD Bkb i[V bJh ;zgoe eo'. resume to : circulation@krishijagran.com

nkgDk fpB/^gZso Jhw/b eo'L

KRISHI JAGRAN 60/9, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi - 110016 Tel: 011-26511845 / 26517923 / 45503170 Email: info@krishijagran.com, www.krishijagran.com


okiBhsh ;Zsk ’u tkg;h s/ B"itkBK ƒ fwbDr/ 10 bZy o[gJ/ L ;[ypho

gz

ikp d/ T[g^w[Zywzsoh ;[ypho f;zx pkdb B/ fejk fe gzikp d/ gkDh d/ w;b/ T[~s/ d{jok otZJhnk ngBkT[D tkbk noftzd e/iohtkb gzikp dk ;G s'A tZvk d[PwD j? ns/ nkw nkdwh gkoNh s'A gzikp d/ Gb/ dh nk; oZyDk p/^wkfJBk j?. ;[ypho pkdb jbe/ d/ fgzv wzvh o'Vktkbh ftu iB ;Gk ƒ ;zp'fXs eo oj/ ;B. pkdb B/ fejk fe gzikp ftu jo/e B"itkB ƒ B"eoh d/D dh rZb eo oj/ ;kpek w[Zywzsoh e?gNB nwfozdo f;zx B/ nkgDh ;oeko d/ ekoiekb d"okB iBsk dhnK GbkJh ;ehwK ƒ pzd eo fdZsk, idfe ;oekoh B"eohnK T[~s/ eKro; ;oeko B/ eJh ;kbK sZe gkpzdh brk e/ oyh, fi; ekoB gzikp dk B"itkB tor p/o[Irkoh tZb tXdk ubk frnk. pkdb B/ fejk fe ;Zsk ftu tkg;h ’s/ B"itkBK ƒ y/vK tZb nkeqfPs eoB bJh jo/e fgzv ftu fJe ;N/vhnw pDkfJnk ikJ/rk idfe p/xo b'eK ƒ gzukfJsh IwhB T[~s/ wekB pDk e/ fdZs/ ikDr/. T[BQK B/ fejk fe B"itkBK bJh o[Irko d/ w"e/ g?dk eoBk ;oeko dh gfjb j't/rh.

nZr/ BjhA bVKrk, fJj w/oh nk\oh u'D L e?gNB nwfozdo

gz

gzikp ftXkB ;Gk u'DK dh skohy dk n?bkB j' u[Zfenk j?. 4 cotoh ƒ gzikp dh iBsk c?;bk eo/rh fe oki dh ewkB fe; d/ jZE j't/rh. T[~E/ jh nZi e?gNB nwfozdo f;zx B/ fejk fe fJj T[BQK dh nkyoh u'DK jB ns/ nr'A BjhA bVBr/. e?gNB B/ fejk fe n;hA ;oeko pDB ’s/ ;G

60

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017

s'A gfjbK voZrI T[~s/ jwbk eoKr/ ns/ 4 jcfsnK ftu gzikp s'A voZrI dk ysok ysw eo fdnKr/. eKro; B/ gzikp bJh u'D x'PDk gZso ikoh ehsk. d/P d/ ;kpek gqXkB wzsoh wBw'jB f;zx B/ e?gNB nwfozdo f;zx ns/ okfizdo e"o GZmb dh w"i{drh ftu x'PDk gZso ikoh ehsk.



ਿਫਲਮ

w/ok wkjh n?B nko nkJh gq f;ZX gzikph rkfJe jkovh ;zX{ B/

fwT{fIe fJzv;Noh ’u nkgDh gSkD pDkT[D d/ Bkb nkgDh tZyoh jh rkfJeh d/ nzdkI Bkb ;o'fsnK dk fdb fiZs fbnk j?. jkovh ;zX{ fJe tko c/o nkgD/ ukj[D tkfbnK bJh d' ;kb pknd fco s'A tZv/ god/ ’s/ nk oj/ jB, w/ok wkjh n?BnkonkJh d/ Bkb. fJ; fcbw ftu T[BQK d/ ng'fIN owhs e"o BIo nkJ/rh. tZ v / piN dh fJ; fcbw dh fInkdkso P{fNzr pofwzxw ftu j'Jh j?. 22 fdBK d/ pofwzxw d/ P{fNzr PfvT{b s'A pknd fJ; dh 10 fdB Gkos d/ tZy tZy fjZf;nK ftu P{fNzr g{oh ehsh rJh. fcbw dh P{fNzr d/ d"okB :{e/ d/ ;EkBe ebkekoK ƒ fJ; ftu ezw eoB dk w"ek fwfbnk. fcbw dk fBod/PB pofwzxw ftu ofjD tkb/ w[zpJheo r"ot GktdBeo B/ ehsk j?. w/ok wkjh n?BnkonkJh fJe B"itkB P?oh dh

ejkDh j? i' fJe S'N/ fij/ Pfjo ftu ofjzdk j? ns/ nkgDh gqhswk Bkb ftnkj eoBk ukj[zdk j? go e[Vh dh wK nkgDh Xh dk ftnkj fJe n?BnkonkJh Bkb eoBk ukj[zdh j?. fJj ikDB wro'A P?oh nkgDh nrbh gVQkJh g{oh eoB bJh fJzrb?Av d/ pofwzxw okfJb ekbi ubk iKdk j?. T[E/ T[; dh w[bkeks w?Avh Bkb j[zdh j?. T[E/ T[j w?Avh d/ fgnko ftu v[Zp iKdk j? iK BjhA fJj ikDB bJh doPeK ƒ f;BwkxoK ftu ik e/ w{th t/yDh j't/rh. fcbw ftu ndkekok owhs e"o dh fJj gfjbh fcbw j?. T[BQK B/ th nkgDk f;zfrzr e?ohno SZv e/ n?efNzr ftu Skb wkoh j?. fJjh BjhA T[BQK ƒ ;kb 2013 ftu fw; fJzvhnk ;ekNb?Av dk f\skp th fwb u[Zfenk j?. T[j fJe No?Av n?eNo d/ Bkb^Bkb vK;o th jB. fcbw ftu r[ogqhs x[Zrh th fJe wjZstg{oB G{fwek ftu BIo nkT[Dr/. fJj fcbw 10 cotoh ƒ fobhI j't/rh.

c

;oxh

otoh d/ nyhob/ jcs/ ’u fobhI j'D tkbh fcbw ;oxh dk fBod/PB uzB' ewbh :ko dh c/w Bho{ pkitk B/ ehsk j?. fcbw d/ w[Zy feodkoK ftu iZ;h frZb, pZpb okJ/ s/ o[phBk pkitk jB. jkbKfe fcbw dh ejkDh jkb/ se pkjo BjhA nkJh go wfzBnk ik fojk j? fe Bho{ dh fgSbh fcbw dh soKQ fJj fcbw th vokwk nXkos jt ' r / h. Bho{ pkitk fJN z oBN / wA?N pB ? o jm / pDh fJj fcbw 24 cotoh ƒ fobhI jt ' r / h. dy / Dk fJj j? fe doPeK ƒ pB z hQ oy Z D ftu fJj fcbw ;cb jt ' r / h iK BjhA. 62

n?ZwHJ/H;hH feqPh ikroD iBtoh 2017



Krishi Jagran & Agriculture World In A Progressive Farmers, Industry, Professionals & Scientists

China

3

Shanghai

1-3 March, 2017

The 18th China International Agrochemical & Crop Protection Expo 2017 1200 Exhibitors from 20 Countries, 30000 Visitors from 120 Countries Concurrently held with 8th 8th China China International International Fertilizer Fertilizer Show Show 2017 2017

7

Harbin (Ice city) - China, 21-23 April 2017 Dairy & Veterinary tour of China-8 days

International Dairy Expo & Summit China 2017 350 Exhibitors from 24 Countries 15728 Visitors from 36 Countries

Dairy Farm visits & sightseeing of Shanghai, Beijing & Harbin 5

Indonesia 22-24 March 2017

INPALME INPALME International Palm Oil Exhibition Pameran Kelapa Sawit, SDCC, Medan-Indonesia


ssociation With INORBIT Tours welcome to visit Agri Exhibitions Dairy Expos, Seminars Worldwide

Dubai

6

10-12 APRIL 2017 DUBAI INTERNATIONAL CONVENTION AND EXHIBITION CENTRE THE MIDDLE EAST'S LARGEST TRADE EVENT DEDICATED TO AGRIBUSINESS, POULTRY & LIVESTOCK

2

26 Feb - 2 March 2017

5000 Exhibitors - 120 Countries 93, 005 Visitors - 152 Countries

1

Nepal 17th Feb to 19th Feb 2017

Bhrikuti Mandap, Kathmandu, Nepal

4

Thailand March 15-17, 2017

VIV Asia 2017 Bangkok, Thailand

AGRICULTURE

W RLD

For More Details Contact : Mob.: 9654193353, 9891511144, 9891899064, 9891667686 9999142633, 9953756433, 9313301029, 9891724495


PUNJAB : 9878595996



Published on 24th & Posted on 26-27 at NDPSO of Every Month RNI No. DELPUN/1999/06753 Postal Reg. No. DL-SW-1/4176/16-18


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.