BOEREN, BURGERS EN BUITENLUI
OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 9 EN 10 SEPTEMBER 2017
M
et de kreet ‘Boeren, burgers en buitenlui’ verbond de stadsomroeper de mensen binnen en buiten de stads- muren van Nijmegen met elkaar: de stadsbewoners, de plattelandsbewoners en de mensen met een rond trekkend bestaan. Zij onderhielden economische en culturele relaties met elkaar. Het raadhuis, waaggebouw, molens, tuinderscomplexen, stadsboerderijen en buitenhuizen zijn hiervan het bewijs. Het thema van de Open Monumentendag dit jaar verbindt uiteenlopende historische perioden met het heden. Hoe zag het leven op de stadsboerderij in Nijmegen er vroeger uit en zijn er nu nog steeds stadsboerderijen? Maar ook hoeden, petten, baretten en mutsen, waar zijn de hoofddeksels in het straatbeeld gebleven? In het avondprogramma op dinsdag 5 september hoort u er alles over. Op 9 en 10 september zijn weer veel Nijmeegse monumenten te bezoeken en kunt u meedoen aan tal van activiteiten. Bezoek een buitenplaats of voormalig schippersinternaat en weeshuis. Ga met een gids op pad naar stadsboerderijen of het voormalige dorp Hees in het Schependom. In Nijmegen Noord komt u alles te weten over Lentse Tuinders ‘warmoezeniers’ en het Lentseveer en de Waalkade in Nijmegen. Op landgoederen Doornik en Grootstal maakt u kennis met de geschiedenis en toekomst van een landgoed. Voor kinderen is er van alles te doen. Maal zelf je graan op een Romeinse handmolen en bak je broodje, maak je eigen boter of appelsap. En, wat doet een archeoloog en hoe ziet de kamer van de burgemeester eruit? Ontdek het zelf! Dus boeren, burgers en buitenlui, kom naar de Nijmeegse Open Monumentendag!
Ben van Hees, wethouder cultuurhistorie
INHOUD MONUMENTEN CENTRUM pagina 3 MONUMENTEN WEST pagina 9 MONUMENTEN MIDDEN/ZUID pagina 10 MONUMENTEN OOST pagina 13 MONUMENTEN NOORD pagina 19 ACTIVITEITEN pagina 22 PLATTEGROND NIJMEGEN pagina 23 PROGRAMMA KINDERACTIVITEITEN pagina 24 PLATTEGROND CENTRUM pagina 25 INFORMATIE EN COLOFON achterzijde
Gecursiveerde namen bij de monumenten op pagina 3 t/m 20 zijn de architect en/of bouwmeester.
CENTRUM
BOEREN, BURGERS EN BUITENLUI
42
STEVENSTOREN St. Stevenskerkhof 63 za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Bij het bombardement van Nijmegen in februari 1944 is de torenspits in de kerk gevallen. Een enorme betonconstructie in de toren verraadt de naoorlogse herbouw. Ca. 1250-1300 romano gotisch. Gisbert Schairt van Bommel/ Peter Gerrit Verspeck. Herbouw 1950-1952.
43 41
STEVENSKERK
St. Stevenskerkhof 62 za 10.30-17 uur | zo 12-17 uur Za en zo rondleiding ‘Rijke stinkerds in de Stevenskerk’ om 14, 15 en 16 uur
Aan dit icoon van Nijmegen is eeuwenlang gebouwd. In de grafkelder bevindt zich het prachtige grafmonument van Catharina van Bourbon, een adellijke dame die na haar dood een groot deel van haar fortuin aan de kerk naliet. Ca. 1250-1568, laatromaans, gotisch en laatgotisch. 1948-1969 restauratie.
VM. LATIJNSE SCHOOL St. Stevenskerkhof 2 za 12-16 uur Doorlopend rondleidingen
Deze laatmiddeleeuwse jongensschool hoorde bij de Stevenskerk. De voorgevel is rijkversierd met het stadswapen en 12 (nieuwe) apostelbeelden. 1544-1545, Herman van Herengrave. Laatgotisch/renaissance.
MEER INFORMATIE |3
CENTRUM 44
CHIRURGIJNSKAMER St. Stevenskerkhof 58 zo 12-17 uur Alleen toegankelijk met rondleiding (max. 15 pers.). Elk half uur rondleidingen van Het Gilde. Benodigde kaarten ter plaatse afhalen om 12 uur. Op = op!
VM. WEESHUIS & DE HESSENBERG
45
Gebroeders van Limburgplein 1 za 11-17 uur | zo 11-17 uur Alleen toegankelijk met rondleiding (max. 15 pers.). Doorlopend rondleidingen in het pand en de omgeving De Hessenberg.
Vermoedelijk is de oudste kern van dit pand uit ongeveer 1400, toen als klooster gebouwd. In 1639 kreeg het de functie van ‘ArmeKinder-Huis’. Lange tijd waren er veel wezen in de stad, zij moesten worden opgevangen. Dit gebeurde door de Protestantse burgers en hier op de Hessenberg later door de Katholieke burgers. De kamer boven de kerkboog werd ook wel Snijkamer genoemd: het Chirurgijnsgilde oefende hier op lijken van ‘vreemdelingen’ die in het gasthuis overleden waren. 1606, Thomas Singendock.
RONDLEIDING
STADSBOERDERIJEN Za 11 u excursie (max 15 pers.) ‘Stadsboerderijen centrum’ door Klaas Bouwer, langs diverse vm. stadsboerderijen (ca. 1 uur). Vooraf reserveren verplicht bij startpunt: Huis v.d. Nijmeegse Geschiedenis: (024) 329 36 99.
4 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
46
ST. JACOBSKAPEL Glashuis 4 za 11-17 uur | zo 13-17 uur
De middeleeuwse kapel hoorde waarschijnlijk bij het St. Jacobsgasthuis, bedoeld voor pelgrims. In de 17e eeuw is er een aantal jaren een luxe glasblazerij in de kapel gevestigd, vandaar de straatnaam Glashuis. 1438 Stichting St. Jacobsgasthuis. 1965 Restauratie J.G. Deur.
47
KRONENBURGEROF KRUITTOREN Parkweg 99 zo 11-17 uur
Deze toren werd rond 1425 gebouwd als onderdeel van de verdedigingswerken rond de stad. Vroeger werd hier munitiekruit opgeslagen, vandaar de bijnaam ‘Kruittoren’. Nadat rond 1875 de vestingwerken werden gesloopt, werd de toren als element opgenomen in een nieuw stadspark.
ST. JACOBSTOREN
49
Parkweg 5 zo 13-17 uur
De St. Jacobstoren in het Kronenburgerpark vormt samen met de Kronenburgertoren, de Roomsche Voet en een deel van de oude walmuur een deel van het voormalige verdedigingswerk. Het zijn nu prachtige decorstukken in het park.
48
ROOMSCHE VOET Parkweg 65 zo 13-17 uur
Het rondeel De Roomsche Voet in het Kronenburgerpark vormt samen met de Kronenburgertoren, de St. Jacobstoren en een deel van de oude walmuur een restant van de rond 1875 gesloopte 15e en 16e eeuwse omwalling van de stad.
140
SYNAGOGE
Nonnenstraat 19 zo 10-17 uur
De synagoge uit 1756 is het eerste officiële gebedshuis voor de Joodse Nijmegenaren. Achter de raampjes in de kelderverdieping bevindt zich de mikwe, het rituele bad. Sinds een aantal jaren is het gebouw weer in gebruik als synagoge. 1756 en 1872, School P. van der Kemp.
|5
CENTRUM
142
141
BESIENDERSHUIS
Steenstraat 26 za 13-17 uur | zo 11-17 uur Expositie ‘Besiendershuis & rivier de Waal’, over het leven rondom de Waal nu én in het verleden. Za en zo 13-16 uur, spannende verhalen over smokkelaars en smokkelwaar in stad en regio, door vertelkring ‘Het vijfde seizoen’.
Het Besiendershuis uit 1525 was oorspronkelijk het voorname woonhuis ‘Op d’n Kolven’. Dit huis zou eens bewoond zijn door een ‘besiender’, iemand die tolgelden vorderde van passerende schepen. Opmerkelijk is de ’hangkamer’, het vertrek hangt aan het plafond en is met een open trap verbonden aan de benedenruimte.
CELLENBROEDERENHUIS
St. Anthoniusplaats 9 za 11-16.30 uur Doorlopend korte rondleidingen. Op aanvraag is langere rondleiding met uitgebreide historische uitleg mogelijk.
Het L-vormige Cellenbroederenhuis is een restant van het Heilige Geesthospitaal en dateert uit de 15e eeuw. In 1632 vestigen de Cellenbroeders (zij woonden in kleine cellen) hier een ‘dolhuis’ ter verzorging van geesteszieken. Een tweetal kamertjes waarin zij werden opgesloten met de eerste dwangbuis van Nederland is hier nog te zien.
143
HUIZE BETHLEHEM
St. Anthoniusplaats 10 za 12-15 uur Alleen toegankelijk met rondleiding (max 15 pers.). Architect Paul van Hontem geeft rondleidingen en uitleg over de geschiedenis, architectuur en verbouwingen van het pand. Rondleidingen om 12 , 13, 14 en 15 uur. Benodigde kaarten ter plaatse verkrijgbaar vanaf 11.30 uur. Op = op!
Achter een groot 19e eeuws smeed ijzeren hekwerk ligt Huize Bethlehem. De geschiedenis van dit pand gaat terug tot de late middeleeuwen, alleen aan de grondvorm van het pand is dit nog te zien. Architect Charles Estourgie verbouwde het in 1927 van een royaal 18e eeuws herenhuis tot klooster. Thans hospice.
6 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
144
ST. NICOLAASKAPEL
146
Valkhoftrappen 1 za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Deze kapel is één van de vroegste bouw werken in Nederland en uniek door haar zestienhoekige vorm. Het interieur is al even indrukwekkend met rondbogen, zuilen en prachtige muurschilderingen. Nicolaaskapel ca. 1030, romaans. Ca 1900 restauratie J.J. Weve. 1953-1958. restauratie J.G. Deur.
’T HOOGSTRAATJE
Hoogstraat 3 za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Achter de 19e eeuwse gevel gaat een middeleeuws stadskasteel schuil. In de 14e eeuw was dit het huis van Johan Moliart, edelman en adviseur van de Hertog van Gelre. Er zijn nog de resten te zien van een middeleeuwse zaal.
147
STADHUIS
145
VALKHOFBUNKER
Lange Baan 2 za 10-17 uur | zo 10-17 uur
De Valkhofbunker is door de Duitse bezetter in 1943 gebouwd ter ver dediging van de Waalbrug tegen de geallieerden. Het is een zogeheten mitrailleurbunker met plaats voor twee mitrailleurs. Tijdens Market Garden is op en rond het Valkhof zwaar gevochten.
Korte Nieuwstraat 6 za 11-17 uur | zo 11-17 uur Alleen toegankelijk met rondleiding. Za en zo elk heel uur rondleidingen vanaf 12 uur, laatste start om 16 uur. Benodigde kaarten zijn verkrijgbaar bij receptie vanaf 11 uur.
De burgers van Nijmegen konden door de luiken in de voorgevel de zittingen en uitspraken van de schepenen (soort wethouders) in de schepenhal volgen. Ook voor de buitenlui in de schependommen van Nijmegen, Ooij, Hees, Neerbosch en Hatert werd hier recht gesproken. 1554-1555 vroegrenaissance, Herman van Herengrave.
|7
CENTRUM 148
MARIËNBURGKAPEL/HUIS VAN DE NIJMEEGSE GESCHIEDENIS
Mariënburg 26 za 11-17 uur | zo 12-17 uur Doorlopend toelichting over de geschiedenis van het pand. Expositie ‘Stadsboeren in Nijmegen’. Zo lezing om 14 uur i.s.m. de Radboud Universiteit over ‘Boeren, burgers en buitenlui’.
240
STADSSCHOUWBURG
Keizer Karelplein 32h za 11-17 uur | zo 11-17 uur Alleen toegankelijk met rond leiding. Za en zo rondleiding om 11, 12.30, 14 en 15.30 uur. Vooraf reserveren is verplicht via www.stadsschouwburgende vereeniging.nl.
De verdieping in deze middeleeuwse kapel was bedoeld voor de nonnen van het, aanvankelijk buiten de stadsmuur, nabij gelegen klooster. Zo konden zij de mis bijwonen, terwijl de ‘gewone’ gelovigen (burgers) beneden een plaatsje hadden. Thans Huis van de Nijmeegse geschiedenis. 1431, gotiek.
PETRUS 149 CANISIUSKERK Molenstraat 37 za 13-17 uur | zo 13-17 uur Doorlopend informatie over het pand. Presentatie over de vestiging van de eerste jezuïet in Nijmegen in 1616.
Vanuit de rijk versierde galerij openen drie deuren naar een groot vierkant middenschip, beiden naoorlogs. Het dwarsschip en het priesterkoor zijn de overgebleven delen van de 19e eeuwse kerk die hier vóór het bombardement van februari 1944 stond. 1894-1896 N. Molenaar / 1958-1960 A. Siebers & W. van Dael. Neogotisch en Delftse school.
8 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
De trapezium vormige foyer ligt als een venster op de stad. Ruwe materialen als baksteen en beton worden gecombineerd met materialen met een zachtere uitstraling zoals marmeren vloeren, glaspuien en stuc wanden. 1959-1961, G.H.M. Holt en B. Bijvoet, ‘Brutalisme’.
WEST
BOEREN, BURGERS EN BUITENLUI
243
DE WITTE MOLEN
Looimolenweg 15 za 10-17 uur Demonstratie en uitleg van molenaars over het proces van graan tot meel naar brood. Brood bakken in hout gestookte oven. Winkel is open.
241
VAN ’T LINDENHOUTMUSEUM
Scherpenkampweg 58 zo 11-17 uur Nieuwe exposities ‘Wat de pot schaft’ over 150 jaar eet geschiedenis op Neerbosch en ‘Kleren maken het kind’.
Van ’t Lindenhout nam zijn eerste wezen op in de oude binnenstad, maar al spoedig was dit huis te klein. Aan de rand van Nijmegen bij Neerbosch bouwde hij de eerste weeshuizen. De wezen werden daarmee buitenlui.
242
BEGRAAFPLAATS DORPSSTRAAT
Deze molen uit 1760 is de oudste van de twee nog bestaande windmolens in Nijmegen en is nog steeds in gebruik. De molenaars die het graan maalden voor de bakkers en de burgers in de stad, werden gezien als buitenlui.
Dorpsstraat 110 za 11-15 uur Doorlopend rondleidingen
Het kerkhof bij het witte kerkje sloot in 1890 zijn poorten, omdat er sinds de opening van de Algemene Begraaf plaats aan de Graafseweg in 1881 geen overledenen meer ter aarde waren besteld. Er zijn nog 30 grafstenen aanwezig.
RONDLEIDING
HEES & SCHEPENDOM Za en zo Excursie om 12 en 14 uur ‘Hees en Schependom’ door Gilde Nijmegen (max 20 pers.) langs diverse panden in deze wijken (ca 1 uur). Start- en eindpunt bij Zwembad West, Planetenstraat 65. |9
MIDDEN/ZUID 245
BOEREN, BURGERS E
THIEMELOODS
Leemptstraat 34 za 12-17 uur | zo 12-17 uur Doorlopend rondleidingen. Lezingen, zie www.thiemeloods.nl.
De loods is een van de weinige industriële loodsen die nog herinnert aan de tijd dat er bijna 100 produktie bedrijven waren in de wijk Bottendaal. De Thiemeloods is gebouwd in 1905 als houtopslagplaats voor een houthandel. Later werd de loods papieropslagplaats bij de tegenover gelegen drukkerij Thieme. 1905.
244
TITUS BRANDSMA GEDACHTENISKERK
Keizer Karelplein 19 za 10-16 uur zo 12-16 uur Zondag kamermuziek door ensemble ‘Sint Agatha’
Bijzonder aan het interieur zijn de schilderingen van Joep Nicolas in het koor en het beroemde Apostelraam van Jan Toorop. Deze voormalige St. Josephkerk is één van de weinige neoromaanse kerken in Nijmegen. Nu is hier het Titus Brandsma Memorial centrum gevestigd. 1908-1909, B.J. Claase. Neoromaans.
10 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
246
GALERIE DE NATRIS
Van Dulckenstraat 20 za 11-17 uur Doorlopend rondleidingen. Theaterworkshops van theatergroep ‘Op Hoop van Zegen’ om 11.30 en 15.30 uur (ca 30 min.) voor max 15 pers. Aanmelden t/m 8 september via elmarvanderee@gmail.com.
Voormalige smederij van J. Hoekstra & Zoon uit het begin van de 20e eeuw. Hier werden o.a. kachels, haarden en fornuizen geassembleerd, gerepareerd en verkocht. Het achterhuis was bedrijfsruimte. De smederij is bewoonbaar gemaakt met handhaving van de karakteristieke elementen zoals smidsvuur en werkbanken. Nu ook galerie.
EN BUITENLUI
247
DE TWEELING
Groenestraat 210 za 11-17 uur
249
Jonkheer Rutgers van Rozenburg, vader van de tweeling Agnes en Reineira, schonk na hun geboorte geld voor een ‘goede Christelijke school’: de Agnes en Reiniera Fröbelschool. Invloeden van baksteekexpressionisme. 1920, FJG. Vingerhoets en C.N. Hoogterp.
BYZANTIJNSE KAPEL
Dobbelmannweg 3 za 10-17 uur | zo 13-17 uur Gezang uit Griekenland, Balkan, Rusland en Roemenië
In 1911 bouwde architect A.A.J. Margry aan de Dobbelmannweg een zusterklooster en school in neogotische stijl. Hier komt in 1937 een kapel bij, ontworpen door C. Pouderoyen in een compleet andere stijl.
248
H. ANTONIUS VAN PADUA / ST. ANNAKERK Groenestraat 229 za 11-17 uur Doorlopend uitleg over de geschiedenis van het pand, met foto’s en kaarten. De toren en het kerkhof zijn ook geopend.
Het interieur van deze kerk is bont en kleurrijk, typisch voor de neogotiek. De glasin-loodramen in het koor zijn van het Roermonds atelier Frans Nicolas en zonen. 1909-1910. A.A.J. Margry.
340
MARANATHAKERK
Steenbokstraat 86 za 11-17 uur Diverse activiteiten i.s.m. groenschool Helicon VMBO
In de wijk de Hazenkamp staat dit prachtige voorbeeld van modernistische kerkbouw. Architect Ingwersen werkte in een vernieuwende stijl en liet zich hierbij inspireren door de internationaal beroemde architect Le Corbusier. 1962-1963. | 11
MIDDEN/ZUID 341
ARCHEOLOGISCH DEPOT NIJMEGEN
Nieuwe Dukenburgseweg 21 zo 11-17 uur Archeologen geven uitleg over hun werk, een restaurator en een specialist op het gebied van botten van dieren. Wat doen zij met hun vondsten? Nieuwe technieken komen aan bod, zoals het inmeten van sporen op de opgraving en het gebruik van 3D techniek. Elk heel uur rondleidingen, laatste start om 16 uur.
In het archeologisch depot Nijmegen worden archeologische vondsten schoongemaakt, onderzocht, gerestaureerd en opgeslagen.
343
342
LANDGOED GROOTSTAL
St. Jacobsweg 13 za 13.30-17.00 uur | zo 13.30-17.00 uur Za opening OMD door wethouder Van Hees om 11 uur (openbaar). Verder alleen toe gankelijk met rondleiding (max 20 pers.). Za en zo om 13.30, 14.30 en 15.30 uur rondwandeling met IVN-gids langs: landhuis, kruidentuin, ecologische bloementuin, moestuin, voedselbosje en dassenburcht (ca 1,5 uur). Vooraf reserveren verplicht via www.eventbrite.nl (zoek Landgoed Grootstal).
Landgoed op de grens van Nijmegen en Malden, landerijen en historisch landschap. Bijzondere architectuur: neorenaissance Landhuis, Paviljoen en LandgoedLAB. Aandacht voor duurzaamheid: voedselketen en bodemleven, expo Ring van Arcadië en aquarellen van Jolanda Schouten.
VM WOONATELIER TED FELEN
Zwanenveld 3202 zo 11-17 uur De tuin is toegankelijk, het voorhuis is van de buitenkant te bekijken (niet van binnen). Schriftelijke toelichting over de geschiedenis van het pand.
Deze boerderij behoort tot een van de 20 echt oude behuizingen van Dukenburg. Deze pachtboerderij van de heren van Dukenburg stamt uit 1802. In 1971 streek de bekende kunstenaar Ted Felen hier neer, bekend van o.a. grafisch werk en prachtig glas-in-lood (o.a. in de St. Jacobskapel). Zelf noemde hij zijn woonatelier zijn ‘paradijs’.
12 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
OOST 344
BOEREN, BURGERS EN BUITENLUI
HOLLANDSCH-DUITSCH GEMAAL
Ubbergseweg 5 za 11-16 uur Doorlopend rondleidingen in en rondom het pand over de werking van het gemaal. Doorlopend filmbeelden.
Samen met het Deichverband Kleve is het gemaal in 1933 gebouwd om de Ooijpolder droog te houden. De machinehal met schroefpompen gaat schuil achter een sober bakstenen gebouw met zadeldak. Het is van de bekende Delftse School architect M.J. Granpré Molière, i.s.m. ingenieur R. Verloren van Themaat. De dienstwoning werd in 1942 gebouwd.
346
EVANGELISCHLUTHERSE KERK
Prins Hendrikstraat 79 za 11-16 uur
345
CONCERTGEBOUW DE VEREENIGING
Keizer Karelplein 2d za 11-17 uur | zo 11-17 uur Alleen toegankelijk met rondleidingen. Za en zo rond leidingen om 11, 13 en 15 uur. Vooraf reserveren is verplicht via www.stadsschouwburgendevereeniging.nl.
Dit concertgebouw is gebouwd naar een ontwerp van de Nijmeegse architect Oscar Leeuw. De zuilen in de hal zijn bekleed met bladgoud, de monumentale trap wordt koningstrap genoemd. Hier ging destijds de gegoede burgerij, die de villa’s en herenhuizen aan de singels bewoonde, naar soirees en concerten. 1914-1915, O. Leeuw i.s.m. H. Leeuw jr. Rationalisme.
Toen het kerkje in 1896 gebouwd werd had het nog een geheel ander aanzicht. Zo werd in 1929 een torentje op de kerk gebouwd dat ruimte moest bieden aan de luidklokken van de oude Lutherse kerk. Het in de kerk aanwezige orgel is het oudste van Nijmegen. In 1756 werd het gebouwd door de Nijmeegse orgelbouwer Matthijs van Deventer. Ca 1896, toren 1929, D. Semmelink.
| 13
OOST 348
VM WINKEL/WOONHUIS DE GRUYTER
Mariaplein 6 za 11-17 uur | zo 11-17 uur
Prachtige winkelwoning uit 1919 in opdracht van de kruideniersfirma P. de Gruyter & zn. door W.G. Welsing, destijds de huisarchitect van De Gruyter. Het winkelpand heeft bijzondere art deco invloeden. Handelsmerk was de gevelbekleding van blauw geglazuurde tegels. De burgers die hun intrek namen in de aangrenzende herenhuizen deden hier hun dagelijkse boodschappen.
347
MARIA GEBOORTEKERK
Berg en Dalseweg 40-42 za 11-16 uur | zo 12-16 uur Doorlopend rondleidingen
Deze kerk van de Maastrichtse architecten Kaijser, heeft een interieur met bijzondere elementen zoals het marmeren hoogaltaar met koperen overhuiving van de Nijmeegse edelsmeden de gebroeders Arens. 1900-1924, J. Kaijser sr en J. Kaijser. Neogotisch.
349
GELDERS ARCHEOLOGISCH CENTRUM G.M. KAM
Museum Kamstraat 45 zo 11-17 uur
MEER INFORMATIE
14 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
Speciaal voor de archeologische collectie van G.M. Kam ontwierp architect Oscar Leeuw dit museumgebouw. Het museuminterieur is grotendeels bewaard gebleven, met een granieten trap, klassieke zuilen en terrazzovloeren met zwarte bandversieringen. 19191921, O. Leeuw. Historiserend, expressionisme en art deco.
442
440
WOONCOMPLEX DE STERRESCHANS
Ubbergseveldweg 117 za 13.30-16.30 uur Alleen toegankelijk met rondleiding (max 8 pers.). Doorlopend rondleidingen met aandacht voor de huidige functie van het pand. Korte lezing over de geschiedenis van het pand om 14 en 15 uur in het restaurant (ca. half uur).
Oorspronkelijk gebouwd als internaat voor de Christelijke kweekschool De Klokkenberg. Vanaf 1969 bood het monumentale pand jarenlang onderdak aan schipperskinderen. Recent intern verbouwd tot luxe woonzorgappartementen. 1926 H.A. Pothoven.
R.K. BEGRAAFPLAATS DAALSEWEG
Daalseweg 110 za 11-17 uur | zo 11-17 uur Rondleidingen om 13 en 14 uur, start bij de grote toegangspoort.
Stadsarchitect J.J. Weve ontwierp deze ommuurde begraafplaats in de vorm van een padenkruis. Aan de hoofdpaden staan grafmonumenten van belangrijke Nijmeegse families als Dreesmann, Terwindt en Dobbelmann en van plaatselijke kunstenaars als C.A.P. Ivens, H. en O. Leeuw en J.J. Weve zelf. 1885, J.J. Weve. Neogotiek.
443
H. ANTONIUS VAN PADUAKERK
Groesbeekseweg 96 za 11-17 uur
441
BEGRAAFPLAATS STENENKRUISSTRAAT
Prins Bernhardstraat 16 za 11-17 uur Doorlopend rondleidingen
Deze eerste begraafplaats buiten de stadspoorten kende oorspronkelijk een protestants, katholiek en Joods deel. Bekende Nijmegenaren zoals Quack, Noorduyn en In de Betouw zijn hier begraven. 1810-1811.
Deze kerk, die dit jaar honderd jaar bestaat, is eigenlijk niet helemaal af. De voor gevel aan de Groesbeekseweg had een toren moeten krijgen. Deze is er nooit gekomen en in 1923 is de gegevel aangepast. Binnen is een prachtig stervormig koepelgewelf te zien. De kleurrijke glas-Âin-loodramen zijn van de kunstenaar Piet Gerrits. 1915, J. Margry. Neogotisch.
| 15
OOST 444
STADSLANDGOED LIMOS & SNIJDERSKAZERNE
Molenveldlaan 180 zo 11-17 uur De tuin en hal zijn geopend. Rondleiding om 14 uur op het voormalig kazerneterrein Limos. Start bij ingang Snijderskazerne Gelderselaan.
445
BEGRAAFPLAATS RUSTOORD
Postweg 60 za 11-16 uur | zo 11-16 uur Doorlopend informatie over de begraafplaats. Er is een monumentenroute verkrijgbaar, start bij de aula. Koffie/thee is (gratis) verkrijgbaar.
Dit voormalige kazerneterrein, bekend als de Limos, is inmiddels ontwikkeld tot een stadslandgoed met woningen, maar kent ook andere functies. Op het terrein zijn nog vele sporen te vinden van de oude bestemming zoals de monumentale kazernegebouwen. In het bosgebied zijn sporen te zien van verdwenen bebouwing. 1905 en 1906 neo renaissance, 1911 rationalisme.
Een imposant poortgebouw, met daarboven een fronton met vazen, vormt de toegang tot de protestantse begraafplaats. Het gebouw is verdeeld in drie gescheiden ruimtes; oorspronkelijk vormde de middelste de doorgang voor de lijkkoets, aan de rechterzijde was de aula en links de woning voor de opzichter van de begraafplaats. 1895, W. Maurits en A. Wijers (poortgebouw) / fa. Zocher (aanleg), neoclassicistisch.
446
JOODSE BEGRAAFPLAATS
Kwakkenbergweg 1 zo 11-17 uur
MEER INFORMATIE
16 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
De begraafplaats heeft de vorm van een trapezium en is geheel ommuurd. Aan de voorkant van de begraafplaats is rechts een beheerderswoning en links een aula. Deze laatste twee werden ontworpen door Oscar Leeuw, evenals de ommuring. Rond 1900, Oscar Leeuw.
447
DOMINICUSKERK
Prof. Molkenboerstraat 7 za 11-17 uur
De voorganger van deze kerk stond in de Broerstraat, maar werd in 1951 gesloopt. In de kerk zijn de kerkboog met zeven beelden van Jac. Maris en de glas-in-loodramen van E. Laudy de blikvangers. Delftse School, C. Th. Nix.
449
VILLA OUD MARIĂ‹NBOOM
Groesbeekseweg 424 za 14-17 uur | zo 11-17 uur
Deze villa werd vermoedelijk in 1822 gebouwd in opdracht van Baronesse van Neukirchen-Nievenheim. Bij een verbouwing in 1875 krijgt het pand een neoklassieke uitstraling. Ook het interieur heeft veel klassieke elementen. Thans begrafenis- en uitvaartcentrum.
448
HUIZE HEYENDAAL
Geert Grooteplein Noord 9 za 11-17 uur Alleen toegankelijk met rondleiding (max 15 pers.). Doorlopend rondleidingen in en rondom het pand. Laatste start om 16 uur.
De succesvolle margarinefabrikant Frans Jurgens liet dit landhuis met riante voortuin bouwen. Zowel het exterieur als het interieur stralen veel pracht uit, die de status van deze rijke industrieel moest verbeelden. Binnen plafondschilderingen, schoorsteenstukken en een glas-in-loodvenster met de familie in middeleeuwse klederdracht. 1912-1913, Charles Estourgie, neo renaissance.
540
PROEFTUIN RADBOUD UNIVERSITEIT
Toernooiveld 11 za 12-16 uur Het kassencomplex, het wortellab en de proefvelden zijn te bezichtigen. Door lopend rondleidingen en informatie.
De vernieuwde Proeftuin bestaat uit een modern kassencomplex, uitgestrekte proefvelden en het unieke Phytotron om wortelontwikkeling onder de grond te bestuderen zonder deze te verstoren. Daarmee is de Proeftuin een faciliteit voor modern plantkundig en ecologisch onderzoek van de Radboud Universiteit. | 17
OOST 541
HORTUS NIJMEGEN
d’Almarasweg 22d za 11-17 uur | za 11-17 uur Botanische Tuin is geopend. Theetuin en terras is beperkt geopend. Za en zo rondleiding in Botanische Tuin om 11 uur. Vooraf aanmelden via contact@hortus-nijmegen.nl.
Bij de ingang ligt een rotsheuvel opgebouwd uit rotsblokken uit de Ardennen, in de jaren ’70 aangelegd door biologen van de Radboud Universiteit om onderzoek te doen naar rotsplanten in het Alpen gebied. Nu zijn de Botanische tuin en Theetuin een plek voor natuurliefhebbers.
543
NEBO
Sionsweg 2 za 11-17 uur | zo 11-17 uur Alleen toegankelijk met rondleiding. Elk half uur rondleidingen. Laatste start om 16 uur.
Indrukwekkend kloostercomplex geïnspireerd op de romaanse bouwstijl van Italië, te herkennen aan de ronde bogen in natuursteen en de tegeltjes onder de dakrand. De verhalende mozaïeken en muurschilderingen in de kerk zijn van Piet Gerrits. 19261928. J. Stuyt.
542
CHALET BRAKKESTEIN
Driehuizerweg 285 zo 11-17 uur Elk heel uur korte lezing met diapresentatie over de geschiedenis van het pand.
Op het 17e eeuws landgoed staat de blokvormige witgepleisterde villa waar ooit Victor Jurgens woonde. Het chalet is een goed en vrij gaaf voorbeeld in ex- en interieur van een villa in een van het neoclassicisme afgeleide stijl.
18 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
NOORD
BOEREN, BURGERS EN BUITENLUI
545
544
DORPSSCHUUR LENT
Oosterhoutsedijk 29 za 11-17 uur | zo 11-17 uur Foto expositie ‘Lentse Tuinders, burgers en waterlanders’. Za en zo om 14 uur presentatie ‘Het Lentseveer en de Waalkade te Nijmegen’, de ontmoetingsplaats van boeren, burgers en buitenlui, door René van Hoften.
Deze werkschuur, gebouwd door de voormalige dorpspolder Lent, werd gebruikt voor het haventje bij het veerpunt. In 2001 gerenoveerd door het Polderdistrict Overbetuwe. Nu is de Dorpsschuur Lent een cultureel centrum, beheerd door de Stichting Lent 800. 1875.
WARMOES HISTORISCHE TUINDERIJ LENT
Griftdijk Noord 11 za 11-16 uur | zo 11-16 uur Za Plukdag, pluk zelf fruit of bloemen. Zo Ambachtenmarkt met o.a. een smid, vlechters (wilgen tenen), wolspinner en een touwvlechter. Za en zo zijn er in de boomgaard drankjes verkrijgbaar, waaronder appelsap van eigen bodem.
In deze Historische Tuinderij wordt groente en fruit geteeld zoals de ‘warmoezeniers’ vroeger ook deden. In de iconische hoogstamboomgaard zijn unieke rassen van fruit bomen te vinden. In het museum zijn o.a. werktuigen te vinden van de voormalige Lentse warmoezeniers.
MEER INFORMATIE | 19
NOORD 547
LANDGOED DOORNIK
Doornik 1, Bemmel za 13-17 uur | zo 13-17 uur Neem een kijkje in en rondom het landgoed en de zalmrokerij. Rondleidingen (max 20 pers.) over de geschiedenis en de huidige functie van het landgoed om 13, 14.30 en 16 uur. Benodigde kaarten zijn ter plaatse verkrijgbaar vanaf 12.30 uur. Er is ter plaatse ook gerookte zalm verkrijgbaar. Programma i.s.m. cultureel festival de Oversteek met o.a. muziek, dans en theater aan de oevers van de Waal. Programma zie www.festivaldeoversteek.nl
546
BUITENPLAATS OOSTERHOUT
Waaldijk 49 za 11-13 uur | zo 11-13 uur Alleen toegankelijk met rondleiding in de tuin (max 15 pers.). Za en zo rondleidingen om 11 en 13 uur met korte inleiding over de gebouwen en geschiedenis van de buitenplaats. Start rondleiding bij de poort Oude Groenestraat 1. Kaarten vooraf reserveren verplicht via het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis (024-329 36 99). Parkeren op parkeerterrein van het Medisch Centrum aan de Van Boetzelaerstraat.
De voorlopers van dit landgoed werden telkens door overstromingen weggevaagd. De huidige buitenplaats uit 1850 ligt daarom iets verder van het water. Baron Van Boetzelaar liet de buitenplaats opnieuw inrichten, met onder meer een sterrenbos waarvan de acht lanen uitlopen op een zandheuvel die altijd als vluchtplaats voor het water had gediend.
20 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
Verscholen tussen oude en nieuwe bosschages, midden in het park Lingezegen, ligt dit eeuwen oude landgoed. Meermalen verwoest door oorlogsgeweld of door de rivier, wordt er nu gebouwd aan een nieuwe toekomst. Met het nieuwe bos en de Doornikse natuurakkers is het landgoed een rustpunt voor natuurliefhebbers. Ook bekend vanwege de zalmrokerij waar het procedé van “koud roken” is verfijnd.
Iedereen kan tekenen!
7 - 10 september 2017
THE BIG DRAW NIJMEGEN Van donderdag 7 tot en met zondag 10 september komt het internationale tekenfestival The Big Draw weer naar Nijmegen. Dit betekent dat er 4 dagen lang talloze verassende teken evenementen in de stad georganiseerd worden. Je kunt niet alleen kijken maar ook meedoen! In 2000 startte de stichting The Campaign for Drawing in Londen met een nieuw evenement; The Big Draw . The Big Draw is een internationaal tekenevenement dat jaarlijks in vele grote steden over de hele wereld wordt georganiseerd. Vorig jaar won The Big Draw Nijmegen de International award voor het beste Big Draw festival wereldwijd. LIVING LINES is dit jaar het wereldwijde thema van de The Big Draw. In dit kader zullen er op talloze plekken in de stad teken activiteiten worden georganiseerd. Kunstenaars zullen hun kunsten vertonen en er komt een ramenroute waarbij ruiten van winkels, openbare gebouwen en horecagelegenheden worden voorzien van tekenkunst. Of wat dacht je van enorme rollen papier die uitgerold worden door de straten en door iedereen betekend mogen worden. Meer informatie over het programma vindt u in de festivalkrant van The Big Draw Nijmegen 2017. Heeft u geen papieren versie kijk dan op de website www.thebigdrawnijmegen.nl of op Facebookpagina Thebigdrawnijmegen voor de programmering en andere details. Ook dit jaar weer georganiseerd door kunstpodium Expoplu.
thebigdrawnijmegen.nl Facebook pagina: Thebigdrawnijmegen
Nijmegen
Illustratie: Krista Burger Vormgeving: Haakje Sluiten Design
ACTIVITEITEN 9 & 10 SEPTEMBER 2017 DINSDAG 5 SEPTEMBER: AVONDPROGRAMMA ‘BOEREN, BURGERS, BUITENLUI’ Hoe zag het leven op de stadsboerderij in Nijmegen er vroeger uit? Zijn er nog boerderijen in de stad? Klaas Bouwer vertelt over de geschiedenis van Stadsboerderijen in Nijmegen. Tegenwoordig zie je bijna geen hoofddeksel meer op straat. Hoeden, petten, baretten, mutsen, waar zijn ze gebleven? René van Hoften vertelt u alles over hoofddeksels in het Nijmeegse straatbeeld in de afgelopen 3 eeuwen. Dinsdag 5 september vanaf 19.30 uur vindt de aftrap plaats van de Open Monumentendag Nijmegen met een avondprogramma in het Huis van de Nijmeegse geschiedenis. De expositie Stadsboeren in Nijmegen is van 5 t/m 10 september te zien.
ZATERDAG 9 SEPTEMBER Vanaf 10.00 uur: • Witte Molen: demo & brood bakken (23) • Byzantijnse Kapel: muziek (29) 11.00 uur: • Hortus Nijmegen: (51) • Stadsboerderijen, start bij (18) Vanaf 11.00 uur: • Weeshuis/Hessenberg: (5) • Cellenbroederenhuis: (12) • Mariënburgkapel: expo (18) • Stadsschouwburg: (20) • Begraafplaats Dorpsstr: (22) • Galerie de Natris: (26) • Antonius van Paduakerk: (28) • Hollandsch-Duitsch gemaal: en film (34) • De Vereeniging: (35) • Maria Geboortekerk: (37)
• Begraafplaats Stenenkruisstr: (41) • Huize Heyendaal: (48) • Nebo: (53) • Dorpsschuur Lent: expo (54) • Historische Tuinderij Lent: plukdag (55) • Buitenplaats Oosterhout: (56) 11.30 uur: • Galerie de Natris: theaterworkshop (26) 12.00 uur: • Hees & Schependom, start Planetenstraat 65 Vanaf 12.00 uur: • Vm. Latijnse School: (3) • Huize Bethlehem: (13) • Stadhuis: (17) • Proeftuin Radboud Universiteit: (50) • Thiemeloods: (25)
Vanaf 13.00 uur: • Besiendershuis: expo en smokkel verhalen (11) • Begraafplaats Daalseweg: (42) • Landgoed Doornik: (57) Vanaf 13.30 uur: • Landgoed Grootstal: (32) • De Sterreschans: (40) 14.00 uur: • De Sterreschans: lezing (40) • Dorpsschuur Lent: lezing (54) • Hees & Schependom, start Planetenstraat 65 Vanaf 14.00 uur: • Stevenskerk: (1) 15.00 uur: • De Sterreschans: lezing (40) 15.30 uur: • Galerie de Natris: theaterworkshop (26)
12.00 uur: • Titus Brandsma Gedachteniskerk: muziek (24) • Hees & Schependom, start Planetenstraat 65 Vanaf 12.00 uur: • Chirurgijnskamer: (4) • Stadhuis: (17) • Mariënburgkapel: expo (18) • Thiemeloods: (25) • Maria Geboortekerk: (37) Vanaf 13.00 uur: • Besiendershuis: expo en smokkel verhalen (11) • Byzantijnse Kapel: muziek (29) • Landgoed Grootstal: (32) • Begraafplaats Daalseweg: (42)
• Landgoed Doornik: (57) 14.00 uur: • Mariënburgkapel: lezing (18) • Stadslandgoed Limos: (44) • Dorpsschuur Lent: lezing (54) • Hees & Schependom, start Planetenstraat 65 Vanaf 14.00 uur: • Stevenskerk: (1)
ZONDAG 10 SEPTEMBER 11.00 uur: • Hortus Nijmegen: (51) Vanaf 11.00 uur: • Weeshuis/Hessenberg: (5) • Besiendershuis: expo (11) • Stadsschouwburg: (20) • Van ’t Lindenhoutmuseum: expo (21) • Archeologisch depot: en uitleg (31) • De Vereeniging: (35) • Chalet Brakkestein: lezing (52) • Nebo: (53) • Dorpsschuur Lent: expo (54) • Historische Tuinderij Lent: ambachtenmarkt (55) • Buitenplaats Oosterhout: (56)
22 | OPEN MONUMENTENDAG NIJMEGEN 2017
Uitleg over de activiteiten met alle tijden vindt u in de beschrijving van monumenten. = rondleiding
PROGRAMMA KINDERACTIVITEITEN Ook dit jaar bieden wij een zeer gevarieerd kinderprogramma voor het hele gezin! 16 ‘T HOOGSTRAATJE
Za en zo 11-17 uur: Kies een spannend (voorlees)verhaal over de persoon die ooit in ‘t Hoogstraatje heeft gewoond en ontdek hoe het er toen uit zag. Ook kleurplaten aanwezig. 17 STADHUIS
Za en zo 14 uur: Hoe ziet de kamer van de burgemeester eruit? In de rondleiding speciaal voor kinderen kun je een kijkje nemen. Aanmelden bij de receptie.
Wat eten ze in die tijd, welke producten zijn beschikbaar en hoe ruikt het? Steek je handen uit de mouwen, trek schort en klompen aan, melk een koe en maak echte Neerbossche boter! 23 DE WITTE MOLEN
Za 10-17 uur: Zelf je graan malen met een Romeinse hand molen! Het meel mag je meenemen. Je kunt ter plaatse broodjes maken, versieren en bakken in houtgestookte oven. De molenaar legt uit hoe de molen werkt.
doen archeologen met hun vondsten? Ontdek het zelf! 34 HOLLANDSCH-DUITSCH
GEMAAL Za 11-16 uur: Wat gebeurt er bij een hevige regenbui in de straat? Met de ‘wateroverlasttafel’ ga je hier zelf mee aan de slag. Doe mee met een korte quiz en maak kans op leuke prijsjes. Ook kleurplaten aanwezig. 37 H. MARIA GEBOORTEKERK
Za 11-16 uur: Kinderspeurtocht.
24 TITUS BRANDSMA
45 BEGRAAFPLAATS
GEDACHTENISKERK
RUSTOORD
Za 10-16 uur en zo 12-16 uur: Kinderspeurtocht.
Za 14-16 uur: Maak je eigen monumentje, kinderactiviteit i.s.m. The Big Draw.
30 MARANATHAKERK
Za en zo 11-16 uur: Ga op pad met de educatieve natuuroute, start bij de aula. Limonade is (gratis) verkrijgbaar.
Za 11-17 uur: Diverse kinderactiviteiten i.s.m. Helicon VMBO.
55 WARMOES HISTORISCHE
21 VAN ‘T LINDENHOUTMUSEUM Zo 11-17 uur: Doe mee met activiteiten bij exposities ‘Wat de pot schaft’ en ‘Kleren maken ‘t Kind’. Ontdek hoe de boerderij, bakkerij, tuinderij en keuken van Neerbosch werkt.
31 ARCHEOLOGISCH DEPOT
18 HUIS VAN DE NIJMEEGSE
GESCHIEDENIS
NIJMEGEN Zo 11-17 uur: Ga aan de slag als stadsarcheoloog! Doe mee met een korte-scherven-workshop, start elk heel uur, de laatste om 16 uur. Wat
TUINDERIJ LENT
Zo 11-16 uur: Ontdek wat een smid, wolspinner en touwvlechter vroeger deed en probeer het zelf ook eens uit. Je kunt ook zelf fruit (o.a. bessen) plukken en je eigen appelsap maken.
| 24
WAALKA
WAAL
DE
WA A
CENTRUM
LBR
10
BU
RA
ER
ST
AA T
16
AT
UR
RAAT
STRAAT
NB
G
R
D
OE
M
T AA
D ER
E
GER
W
AL
AR
D
ST
NO
R
KE
NS
BO
S
T AA
OD
TS
TR
T AA
OL
EN
ST
RA
AT
BL
LF
SEST
18 RIË
KE
HERTOG
AT
MA
EK
TR
IËNB
WEG
ZI
ST
RA
RS
URG
44
19
ER
ST
MARIK
K PAR
19
DE
ENSTRA
ERS BRO
N
13
15
14
KO N
VALKHOF
T AA
HT
BAL
AT
TRA
IJ ST
GU AU
EI
RC
AT
NE
AT
NS
RA
PL
ENE
12 DERSTR
17
TR
T ST
8
9
GRO
SNIJ
GROTE MARKT
TR
RAAT
MAR
HEZELS
4
AA T
HOU
5
KRONENBURGERPARK
AA T
3
ERST
GROTESTRAAT
UV HE EN
2
STIKKE
HE DERS GEBROE BURGVAN LIM PLEIN
7
1
TR
D
RG SSENBE
ID S
ENS TR VLEESH OUW
N ENSTR A AT
RI
EG
AT
i
NZ
GIJ
TRA
GA
ELS
EL
AA T NE
EN
NS
GA
TR
S KW
E HE Z
BE
R PA
LANG
PAP
6
SM
11
STE
NON
UG
LAGE MARKT
M
TUNNELWEG
NA SS AU
CS
E TW
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Stevenskerk Stevenstoren Vm Latijnse School Chirurgijnskamer Vm. Weeshuis & De Hessenberg St. Jacobskapel Kronenburger- of Kruittoren Roomsche Voet St. Jacobstoren Synagoge Besiendershuis Cellenbroederenhuis Huize Bethlehem St. Nicolaaskapel Valkhofbunker ‘t Hoogstraatje Stadhuis Mariënburgkapel/Huis van de Nijmeegse geschiedenis Petrus Canisiuskerk Stadsschouwburg
WEST
21 22 23
SS
ING
EL BERG
36
EN DA
LSEW
EG
Van ’t Lindenhoutmuseum Begraafplaats Dorpsstraat De Witte Molen
ORAN
35
JESIN
GEL
37
MIDDEN / ZUID
Titus Brandsma Gedachteniskerk 25 Thiemeloods 26 Galerie de Natris 27 De Tweeling 28 H. Antonius/St. Annakerk 29 Byzantijnse Kapel 30 Maranathakerk 31 Archeologisch depot Nijmegen 32 Landgoed Grootstal 33 Vm. woonatelier Ted Felen 24
OOST
34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44
Hollandsch-Duitsch gemaal Concertgebouw De Vereeniging Evangelisch-Lutherse kerk Maria Geboortekerk Vm. winkel/woonhuis De Gruyter Gelders Archeologisch Centrum G.M. Kam Wooncomplex De Sterreschans Begraafplaats Stenenkruisstraat R.K. Begraafplaats Daalseweg H. Antonius van Paduakerk Stadslandgoed Limos & Snijderskazerne
AT
8
ISIU
RA
7
AN
ST
6
C ST.
T RAA
IK
5
AT
DR
4
RA
EN
3
ST
ST
SH
L
CENTRUM 2
REN
GEL
KEIZER KAREL PLEIN
1
LDE
AL
IN
GE
ECK MA THONSIN
WE
EW
PR
SIN
VAN SCHA
VAN
20
ED
45 46 47 48 49 50 51 52 53
Begraafplaats Rustoord Joodse begraafplaats Dominicuskerk Huize Heyendaal Villa Oud Mariënboom Proeftuin Radboud Universiteit Hortus Nijmegen Chalet Brakkestein Nebo
NOORD Dorpsschuur Lent Warmoes Historische Tuinderij Lent 56 Buitenplaats Oosterhout 57 Landgoed Doornik 54 55
WANDELINGEN
Wandeling Stadsboerderijen, Start bij 18, Mariënburgkapel/ Huis van de Nijmeegse geschiedenis. Meer info op pagina 4.
Wandeling Hees & Schependom. Start bij Zwembad West, Planetenstraat 65. Meer info op pagina 8. | 25
T AA
JK
GR
DE
SE ND ZA
OE
NOORD
OU
OR D LI ZA
EK
EG
K
J
RA
AT
ST SE LT
RA
L
ST
AT
OOS
STE W
L PE
DI
M
ST
IK
GE
UW
STE
OU
SE
ER
NG
OV
LI
U DA
AL
RH TE
SE
TS
DE
IN
WA
WA A
AT RA
L
A LA
25
W VA N HEEMSTRAWEG
UWE
LENT
N3
W AA
VRO
VOSSEN
55
RNIK
S E D I JK
NO
NOORD
57 DOO
EL
GRI F T D I J K
56
BE M
K
S S T R A AT
DIJ
PRINS MAURITSSSIN GEL
AL
S TRAAT
AT
RA NE
ST
PSS TR
DOR
WA
KEIZER HENDRIK V SINGEL
TRAAT
AA T
TSES
TR
DI
RHOU
NS
IF T
S TE
TIO TA
GR
OO
S
PLATTEGROND NIJMEGEN
E
D IJ K
54 IN
DU
ST
W RIE
WE
UR
LB
TS
AN
EG
IJK
JK
OOST
LBR
EW
DI
OUDE D VEUR-LENT
WA A
WEST
WE G
AA
UG
CENTRUM
AN
BAR
36
AT EG
24
EW GI EN
UI
ER
SK
EG W EN
OL
EG
UÏ N EW EG
W
EG
STEINWEG
OOST
N
N AA LT L
OBS JAC SINT SIN
COBSWEG T JA
EG
EG
51 52
LM
ARA
SW
EG
53
PE
ENH OLL EM W OF
SCHEIDI
32
50
VA N
UTS
LAA
EW
HOUTLAAN
NW
T AA SH
TR
S TA L S E L A A N
EL
TS
EG
TOER
SW
49
N
CH
O OT
EG
AA
R
R BU
GR
POSTW
45
EB
DE
G
EG
GS
L MA
WE
LSEW
EE
SE
S T DA
JM
RT
HE N G
NI
VAN APPELTERNWEG
TE HA
48
D’A
EG
31
EW
KAPITTELWEG
NOOIVELD
H
MIDDEN/ ZUID
33
LD
40
EG
BO
HEIJENDAAL
WEG
BR
W
TS
G
HEIJENDAALSEWEG
DE
SE
ER AT
UDSEWE
AT
RAAT
ER
RG
EW
VE
EG
AK
BU
ERBOSC H
EN
LS
EW
EM
NK OR J O
DUK
EG
GROENEWO
KS
OT
MIDDEN/ ZUID 30
LAA N
47
RAAT
28
EE
EG
SL
TW
WEG DO
HU
E NIEUW
DA
25
SE
46
SB
EG UN
44 OE
EW
R
M
G
VAN ‘T SANTSTR A
27 29
SC
WE
39 EN
RG
M
EW
GROENEST
N
RG
N3 BE
EG
S AF
GOFFERT
VA BU
RG
UB
GR
CH
A GR
DUKENBURG
EN
IJK
W
SS AT
R
SE
BO
ST
RA
AT
AT
ER
IE ST
43 ARCHIPELSTRA
RA
ON AN
23
EG
R ST
ST
MF C.
SM
BE
41
ST
38
AL
EW
EN
ET
EN
SY O.
I HU
26
SED
G
OSSA
DA
LS
AN
NN
S
BAR
42
LF
PL
DE
RP
NE
DO
R ST
25
WE
37
35
DRIEHUZER
21
22
YL
SE
CS
ST. ANNA ST
RA
LA
RG
ST
IA
WO
J
ON
R KE
AR
O OY
BE
M
UB
WEST
34
NGS
G WE
| 23
COLOFON
INFORMATIE TIJDENS DE OPEN MONUMENTENDAG Stevenskerk, St. Stevenskerkhof 62 zaterdag van 10.30 -17 uur en zondag van 12-17 uur
MEER INFO www.nijmegen.nl/openmonumentendag www.openmonumentendag.nl www.facebook.com/openmonumentendagnijmegen
Dit is een uitgave van de gemeente Nijmegen, afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling. TEKST EN REDACTIE Monique Zoon, Sarina Wagener en Anne Wevers GRAFISCH ONTWERP Kukel & Kuijpers, Nijmegen DRUK DPN-Rikken Print, Nijmegen FOTO’S Gemeente Nijmegen, Buitenplaats Oosterhout en Regionaal Archief Nijmegen ORGANISATIE Comité Open Monumentendag Nijmegen
Het is mogelijk dat door omstandigheden het programma is aangepast. Informatie hierover bij de informatiepunten en www.nijmegen.nl/openmonumentendag. Het betreden van monumenten en deelname aan activiteiten op de Open Monumentendag gebeurt op eigen risico. De organisatie van de Open Monumentendag en de eigenaren/beheerders van de monumenten zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade. Augustus 2017