Harga 16 ta' Settembru, 2012

www.kullhadd.com

IL-KARDINAL CARLO M. MARTINI

“Il-Knisja tinsab 200 sena lura” Il-Óadd 16 ta’ Settembru, 2012 Óar©a Nru 1,001

Prezz ›0.80

Ara Pa©na 4

il-lAQgÓA tAl-KumitAt reÌjonAli tAl-Who F’mAltA

gonzi jAPPoÌÌjA blA riÛerVi doKument FAVur ‘Abort sigur’

F’diskors li g˙amel waqt il-laqg˙a tat-62 sessjoni tal-Kumitat Re©jonali tal-G˙aqda Dinjija tas-Sa˙˙a (il-WHO) li saret aktar kmieni din il-©img˙a, Lawrence Gonzi ta l-appovazzjoni tieg˙u g˙addokument tal-WHO, Health 2020, li jinkludi sej˙a

favur “abort sigur li jnaqqas tqaliet li ma jkunux ippjanati u l-imwiet u l-morbidità mill-abort”.

Lawrence Gonzi u l-magna tal-propaganda ta’ GonziPN fta˙ru kemm fel˙u dwar “iç-çertifikati” mog˙tija lilhom mill-G˙aqda Dinjija tas-Sa˙˙a,

imma naqsu li jirreferu g˙al dan id-dokument li jag˙mel appell favur abort sigur, liema dokument ©ie approvat ukoll minn Lawrence Gonzi.

l-AmbulAnzi tAr-rAÇAnÇ Fil-mAter dei

Albert Fenech jAÓsel idejh bÓAl PilAtu Il-Profs Albert Fenech, super candidate tal-Partit Nazzjonalista, ˙asel idejh mill-problema tal-ambulanzi tarraçanç fl-Isptar Mater Dei, u minflok qed jag˙milha talapolo©ista ta’ GonziPN u tal-Ministru Joe Cassar.

F’intervista li ta lis-Sunday Times (12.08.2012) Albert Fenech kien qal illi se jo˙ro© b˙ala kandidat mal-Partit Nazzjonalista fl-a˙jar interess tal-pajjiΩ, u biex jag˙ti xhieda ta’ integrità, lealtà, deçenza, unur u onestà fil-politika.

Kien qal ukoll illi minkejja li se jimpenja ru˙u fil-politika b˙ala kandidat Nazzjonalista, xorta wa˙da kien se jibqa’ j©ib ix-xog˙ol tieg˙u ta’ kardjologu u l-pazjent qabel limpenn politiku tieg˙u.

Imma meta ©ie mistoqsi minn din il-gazzetta dwar is-sitwazzjoni prekarja tal-ambulanzi fl-Isptar Mater Dei, Albert Fenech qag˙ad idur mal-lewΩa u beda jappolo©izza g˙allGvern.

Il-Profs Albert Fenech ma kellu xejn xi jg˙id dwar dak li ©ie rrappurtat fil-medja, li ˙afna drabi l-pazjenti u l-infermiera qeg˙din ikunu kostretti li juΩaw il-cable ties biex iΩommu l-partijiet tal-ambulanza milli jaqg˙u biççiet u li mhux l-ewwel darba xi partijiet mill-ambulanza spiççaw jaqg˙u fuq il-pazjenti u fuq l-istaff mediku li jkun qed jakkumpanjahom.

• Tkompli f’pa©na 2

• Tkompli f’pa©na 3

02

16.09.2012

A˙barijiet

Il-livell tad-dejn pro©ettat g˙all-2014 di©à nqabeΩ fl-2012 Il-livell tad-dejn fl-ewwel Ωew© kwarti tal-2012 qabeΩ il-miri tal-Gvern li kellu g˙as-sena 2014. Id-dejn illum qabeΩ l-€4860 miljun, mira li kellha tintla˙aq fl-2014.

Dan qalu l-Kelliem Ewlieni g˙allFinanzi, Karmenu Vella, waqt konferenza tal-a˙barijiet dwar il-qasam tal-finanzi u l-ekonomija.

Huwa qal li l-qag˙da finanzjarja ta’ pajjiΩna sejra mill-˙aΩin g˙all-ag˙ar u fil-fatt il-pajjiΩ baqa’ ta˙t il-proçedura ta’ Defiçit Eççessiv, bqajna bl-istess downgrade A3 u prospetti negattivi u kompla jiΩdied id-dejn.

Dwar id-defiçit, il-mira kienet ta’ 2.3% tal-PDG. Kien mistenni li ddefiçit jitla’ g˙al €154 miljun g˙assena 2012. Id-defiçit sa nofs is-sena 2012 di©à rdoppja g˙al €333 miljun.

Dan huwa wie˙ed mir-rekords il-kbar ta’ falliment ta’ GonziPN. Biex jil˙aq il-miri, il-Gvern irid ikollu surplus ta’ €180 miljun, qal Karmenu Vella.

Karmenu Vella qal li l-ekonomisti huma m˙assbin li l-Gvern mhux se jil˙aq il-mira ta’ 2.3% u lanqas se jil˙aq it-3%. Fl-2010, il- cashflow talGvern kien simili g˙al tal-lum, u ddefiçit spiçça 3.7% tal-PDG. Vella Ωied jg˙id li jispera li dan it-tbassir talekonomisti ma jse˙˙x fir-realtà.

Rigward il-mira tad-dejn g˙al din issena, din kellha tkun 69% tal-PDG. Skont l-a˙˙ar çifri, illum id-dejn la˙aq il-75% tal-PDG. Kieku kellna ng˙oddu djun o˙ra nitilg˙u g˙al 86%.

Karmenu Vella qal li l-biçça l-kbira tad-dejn sar ta˙t Lawrence Gonzi u minn €3 biljun dejn fl-2004 tela’ g˙al €5 biljun u jkun irdoppja bid-dejn kollu jekk jiΩdiedu tal-entitajiet.

Huwa staqsa jekk il-Gvern g˙andux pjan kif se j˙allas dan id-dejn. Dan

taΩ-Ωejt, ming˙ajr valur miΩjud.

Il-Gvern g˙andu jiddikjara r-realtà kollha tas-sitwazzjoni finanzjarja – Edward Scicluna

speçjalment bil-log˙ob li qed isir bilfinanzi fejn il- future revenues qed ida˙˙alhom issa u l-future payments qed i˙allihom g˙al iktar tard.

B’hekk jidher çar li fil-qasam talfinanzi, pajjiΩna sejjer mill-˙aΩin g˙allag˙ar.

Rata ta’ inflazzjoni fost l-og˙la fl-UE – Charles Mangion Il-Kelliem Ewlieni g˙all-IΩvilupp Ekonomiku, Charles Mangion, qal li l©id ekonomiku jitkejjel b’kemm qed jin˙ass mill-familji u b’kemm is-settur privat qieg˙ed jinvesti.

Sa˙aq li Malta g˙andha rata ta’ inflazzjoni li hi fost l-aktar g˙olja, ferm ikbar mill-medja fl-Unjoni Ewropea.

Charles Mangion qal li Ω-Ωieda filprezzijiet qed tolqot l-aktar affarijiet essenzjali, fosthom prodotti tal-ikel u

servizzi tas-sa˙˙a.

Fejn jid˙lu l-prezzijiet tal-fjuwil, filwaqt li Ω-Ωieda fl-UE kienet ta’ 23%, ilprezzijiet tal-fjuwil f’Malta Ωdiedu b’rata akbar.

Dan qed iwassal biex il-konsum talfamilji qed ikompli nieΩel, hekk kif flewwel sitt xhur ta’ din sena kellna linqas konsum fl-Unjoni Ewropea. Flis-tess waqt, l-investiment mis-settur privat naqas bi 12-il miljun ewro.

Sa˙aq li bejn l-2008 u l-2011, l-investiment mis-settur privat naqas bi 300 miljun ewro, biex issa niΩel g˙al 13% tal-Prodott Domestiku Gross, ferm anqas mill-medja fl-UE. Innota l-aspetti poΩittivi fl-esportazzjoni, fosthom fejn jid˙lu s-servizzi finanzjarji, qasam li rridu ninvestu iktar fih biex ikompli jikber.

IΩda sa˙aq li meta wie˙ed i˙ares lejn id-dettall tal-istatistika jinnota li ttkabbir qed jirriΩulta mir- re-exports

Min-na˙a tieg˙u, l-Ewroparlamentari Laburista, il-Professur Edward Scicluna, sa˙aq li l-Gvern ta’ GonziPN g˙andu jinΩamm responsabbli biex qabel l-elezzjoni jiddikjara r-realtà kollha tas-sitwazzjoni tal-finanzi talpajjiΩ ming˙ajr manuvri u ˙abi.

Bl-istess mod, sostna li huwa se jkun qed iΩomm lill-Kummissjoni Ewropea responsabbli biex din tara, kif inhu ddmir tag˙ha, u fuq kollox tippubblika l-istampa reali tal-finanzi tal-pajjiΩ, bid-djun, defiçits u ˙lasijiet pendenti kollha.

Dan huwa me˙tie© g˙aliex mhux aççettabbli li nkomplu b’sistema fejn il-Gvern qed ja˙bi r-realtà billi kompla jkun l-uniku pajjiΩ li juΩa sistema ta’ cash flow, li permezz tag˙ha l-Gvern ja˙bi ˙lasijiet u nfiq li jkunu g˙adhom pendenti.

Fakkar kif il-kriΩi tal-ewro kienet konsegwenza ta’ ˙abi f’pajjiΩi b˙allGreçja, Spanja, Çipru u l-Irlanda. IlPartit Laburista jkun irresponsabbli jekk meta qed jara d-dejn tal-pajjiΩ dejjem tiela’ u mhux qed ikun stabbilizzat, u meta jaf li l-Gvern qed iΩomm mo˙bija kontijiet pendenti kbar, jibqa’ b’fommu sieket u ma jitkellimx dwar din is-sistwazzjoni inkwetanti ˙afna.

Scicluna sa˙aq li l-passat uriena kif figuri proviΩorji li kienu ppubblikati mill-Gvern, spiççaw biex ©ew riveduti mill-Unjoni Ewropea u r-riΩultat finali kien wie˙ed ta’ sitwazzjoni ˙afna aktar ag˙ar u serja minn dik li pprova jpin©i l-Gvern ta’ GonziPN.

Albert Fenech jiddefedni lil Joe Cassar • Tkompli minn pa©na 1 Lanqas dwar il-fatt li çerti ambulanzi g˙andhom is-sirena u l-arja kkundizzjonata ma jiffunzjonawx, ma kellu x’jikkumenta l-Professur Albert Fenech.

G˙all-mistoqsijiet ta’ din il-gazzetta dwar l-istat prekarju tal-ambulanzi tal-Isptar Mater Dei fejn huwa ja˙dem, Albert Fenech stqarr biss illi huwa kien imsiefer u ma jafx bla˙˙ar Ωviluppi, però segwa dak li qal id-Dipartiment tas-Sa˙˙a u jemmen li saru spezzjonijiet u li l-ambulanzi huma skont l-istandards mitluba, b˙alma qal id-Dipartiment.

Albert Fenech irrimarka mal-gazzetta KullÓadd illi “ma jistax jimmagina li dDipartiment tas-Sa˙˙a jg˙id affarijiet li mhumiex minnhom,” u li huwa mhuwiex mid˙la tal-operat tal-ambulanzi, g˙alhekk ma jistax jag˙ti opinjoni personali.

Fl-elezzjoni ©enerali li jmiss Albert Fenech se jkun kandidat Nazzjonalista fuq is-sitt u l-g˙axar distrett.

16.09.2012

A˙barijiet

03

AMBULANZI RAÇANÇ MIXTRIJA BÓALA KARAVANS

Inxtraw ₏4000 u qed jiŠu jiswew ₏400 kuljum Id-Dipartiment tas-Sa˙˙a qieg˙ed jikri ambulanzi tarraçanç li Šew imwarrba minn s ptarijiet Ewropej. Dawn qeg˙din jiŠu jiswew lill-Gvern ₏400 meta nxtraw mill-kuntrattur b˙ala karavans g˙al ₏4000₏5000, u li biex iŠibhom Malta u jag˙mlilhom il-manutenzjoni neçessarja, il-prezz jitla’ sa massimu ta’ ₏10,000.

U˙ud minn dawn l-ambulanzi qeg˙din jaqg˙u biççiet u lanqas g˙andhom arja kkundizzjonata u s-sirena tag˙hom ma ta˙dimx.

Dawn l-ambulanzi li jinxtraw b˙ala karavans, qeg˙din jinkrew mill-kuntrattur lidDipartiment tas-Sa˙˙a g˙al ₏150 kuljum g˙al kull ambulanza. Din l-ispiℌa mbag˙ad titla’ sa ₏400 kuljum g˙al kull ambulanza. Dan g˙aliex ixxufiera u l-porters tal-Mater Dei, fuq direttiva tal-unjin tag˙hom, qeg˙din jirrifjutaw li ja˙dmu b’ambulanzi tal-kiri min˙abba l-istat ˙aℌin li jinsabu fih.

Min˙abba f’hekk il-Gvern qieg˙ed ikollu j˙allas g˙al xufiera u porters tal-privat u lispiℌa totali g˙al kull ambulanza qieg˙da tispiçça titla’ sa ₏400 kull ambulanza.

Persuni mid˙la ta’ dan is-settur stqarru li fil-verità l-Gvern iktar jaqbillu jikri l-ambulanzi minflok jixtrihom Šodda, iℌda biex il-Gvern imur minn fuq, lambulanzi mikrija jridu jkunu ta’ kwalità g˙olja, u mhux b˙al dawk li qed jintuℌaw b˙alissa.

L-istat ta’ dawn l-ambulanzi, flimkien ma’ dawk tal-Gvern li qeg˙din litteralment jaqg˙u biççiet, huwa tant gravi li

dawn il-persuni qalulna biex nitolbu li ma jkollniex xi emerŠenza u niŠu bℌonn ambulanza. Fil-fatt, dawn lambulanzi jinxtraw millEwropa wara li jkunu twarrbu mill-isptarijiet ta’ barra.

Skont informazzjoni li g˙andha din il-gazzetta jirriℌulta li dawn l-ambulanzi proprjament jinbieg˙u biex ikunu uℌati b˙ala karavans, u mhux ambulanzi, u g˙alhekk il-prezz tag˙hom huwa baxx ˙afna.

Attwalment dawn qed jinbieg˙u g˙al madwar ₏4,000 jew ₏5,000 kull wa˙da, u biex wie˙ed iŠibhom Malta u jag˙mlilhom il-manutenzjoni neçessarja l-prezz jitla’ sa massimu ta’ ₏10,000.

Minkejja li l-Ministeru tasSa˙˙a qed isostni li l-ambulanzi mikrija huma konformi mal-istandards mitluba fis-sej˙a g˙all-offerti, fil-verità dan ma jirriℌultax li huwa l-kaℌ.

Skont il-kuntratt li ng˙ata, ilkumpannija kellha tforni lillGvern b’ℌewŠ ambulanzi

kuljum g˙all-Mater Dei, iℌda jekk il-Gvern jitob iℌjed ambulanzi, dawn iridu jkunu dejjem disponibbli.

Biex din il-kundizzjoni tiŠi infurzata, il-Gvern g˙andu dritt li jimponi piena ta’ ₏200 fissieg˙a fuq il-kuntrattur jekk dan ma jfornix l-ambulanzi ℌejda meta jkun hemm bℌonnhom. Peress li l-ambulanzi talGvern jinsabu fi stat diℌastruℌ u dejjem bil-˙sara, il-kuntrattur qed ikollu jikri dejjem iℌjed ambulanzi lill-Gvern.

F’din is-sitwazzjoni l-kuntrattur qed jispiçça jikri ambulanzi li ma jkunux konformi malistandards sabiex ma je˙ilx din il-piena.

Direct orders g˙al xufiera, porters, u issa anki infermiera Peress li x-xufiera u l-porters, fuq direttiva tal-UÓM, qed jirrifjutaw li ja˙dmu b’ambulanzi tal-kiri min˙abba li dawn mhumiex ta’ kwalità g˙olja, ilMinisteru tas-Sa˙˙a ˙areŠ

Gonzi japprova dokument favur abbort sigur • Tkompli minn paŠna 1 Fid-diskors inawgurali tiegË™u, Lawrence Gonzi qal illi “Malta endorses the Health 2020 policy documentâ€?. Dan id-dokument li Šie approvat mill-Gvern ta’ Lawrence Gonzi bla riâ„Śerva, fil-paragrafu 170 tiegË™u, f’paŠna 40, jinkludi bË™ala ‘soluzzjonijiet li jaË™dmu’ (‘solutions that work’) “laççess gË™all-edukazzjoni sesswali, servizzi tal-ippjanar tal-familja u abort sigur li jnaqqsu nnumru ta’ tqaliet mhux ippjanati u l-mortalitĂ u l-morbiditĂ mill-abort mingË™ajr ma tkun affettwata r-rata tal-fertilitĂ â€? (“access to sexuality education, family planning services and safe abortion reduces the number of unintended pregnancies and mortality and morbidity from abortion without influencing the fertility rateâ€?).

Id-Direttur tal-WHO Europe, Zsuzsanna Jakab, qal illi biex il-Health 2020 tkun suççess jeË™tieŠ li huma jilË™qu lil prim ministri u mexxejja fl-ogË™la livelli tal-gvernijiet. Ms Jakab ikkonfermat illi lPrim Ministru Gonzi appoŠŠja (“had been broadly supportiveâ€?) l-gË™anijiet tad-dokument Health 2020.

direct order lill-kumpannija li qed tikri l-ambulanzi lill-Gvern biex din tipprovdi wkoll ixxufiera u l-porters. Jirriℌulta li ˙afna minn dawn ix-xufiera u l-porters m’g˙andhomx lesperjenza u t-ta˙riŠ neçessarju biex joperaw ambulanza u jimmaniŠŠjaw il-pazjenti, bilkonsegwenza li qed jin˙olqu perikli ℌejda.

Iktar minn hekk, wara direttiva tal-MUMN, l-infermiera talEmerŠenza wkoll kienu qed jirrifjutaw li jirkbu f’ambulanzi mikrija u dawk li jkunu misjuqa u assistiti mix-xufiera u lporters tal-privat.

Din is-sitwazzjoni kienet qed twassal g˙al diℌgwid intern hekk kif ix-xufiera tal-Mater Dei kien qed ikollhom jag˙mlu l-vjaŠŠi tal-emerŠenza huma biss.

Sabiex il-Gvern jipprova jsib tarf ta’ din il-problema, jidher li kien ˙areŠ direct order ukoll g˙all-infermiera.

Dan hekk kif l-ambulanza taç-Çentru tas-Sa˙˙a tal-Mosta kienet qed tkun akkumpanjata minn infermiera li tinkera ming˙and il-privat. Allegatament, fil-Mater Dei Šieli tintuℌa infermiera li tinsab imla˙˙qa u li mhijiex marbuta bid-direttiva tal-unjin.

Madankollu, iktar kmieni din il-Šimg˙a d-direttiva tal-unjin lill-infermiera Šiet irtirata.

G˙al kull ambulanza l-Gvern issa qed i˙allas iktar minn ₏400 kuljum Ftit kalkoli juru kif din is-sitwazzjoni issa ˙arbet g˙al kollox minn idejn il-Ministru tasSa˙˙a, hekk kif dan qed ikun kostrett i˙allas mijiet ta’ ewro kuljum iktar mill-prezz miftiehem oriŠinarjament. Dan g˙aliex, filwaqt li l-ambulanza wa˙edha tinkera g˙al madwar ₏150 kuljum, il-Gvern issa jrid i˙allas ukoll g˙ax-xufiera u lporters tal-privat.

Din il-gazzetta tinsab infurmata li x-xufiera u l-porters jit˙allsu mill-kuntrattur bir-rata ta’ ₏5.25 kull sieg˙a. Dan ifisser li g˙all-istaff ta’ kull ambulanza li ta˙dem 24 sieg˙a, ilGvern qed i˙allas minimu ta’ ₏250 kuljum. Jekk dan lammont jing˙add mal-kirja talambulanza, allura wie˙ed isib li attwalment il-Gvern qed

i˙allas iktar minn ₏400 kuljum g˙al kull ambulanza li jikri.

Fl-Isptar Mater Dei l-Gvern jikri dejjem ℌewŠ ambulanzi, allura qed i˙allas dejjem rata minima ta’ ₏800 kuljum. Dan lammont jiℌdied meta jkollu bℌonn jikri ambulanzi ℌejda, jew inkella meta jkollu bℌonn jikri wkoll l-infermiera, b˙alma kien qed jag˙mel fiç-Çentru tas-Sa˙˙a tal-Mosta. Óa l-kuntratt g˙all-kiri tal-ambulanzi meta kien g˙adu fil-˙abs Il-kumpannija li ng˙atat ilkuntratt g˙all-kiri ta’ dawn lambulanzi hija l-Frontline Ambulance Service (FAS); g˙aqda ta’ kumpanniji differenti b’numru ta’ sidien.

Jirriℌulta li wie˙ed minn dawn is-sidien huwa ekspriŠunier li ˙areŠ mill-˙abs is-sena li g˙addiet wara li skonta sentenza marbuta ma’ qtil. Il-kuntratt g˙all-ambulanzi ng˙ata lil din il-kumpannija meta din il-persuna kienet g˙adha qed tiskonta s-sentenza.

Madankollu, la isem din ilpersuna u lanqas il-kumpannija tag˙ha Medistar ma jidhru fil-kuntratt li sar mal-Gvern.

Dan peress li l-Medistar ing˙aqdet ma’ kumpanniji o˙ra ta˙t l-isem FAS. Iktar minn hekk, g˙an-nom ta’ dan l-ekspriŠunier jidher qarib tieg˙u, filwaqt li b˙ala shareholder jidher gwardjan tal˙abs li ja˙dem fl-Isptar Monte Carmeli, fejn dan il-priŠunier skonta parti mis-sentenza tieg˙u.

Minn informazzjoni li g˙andha din il-gazzetta jirriℌulta wkoll li jeℌisti konflitt ta’ interess f’dik li hija manutenzjoni tal-ambulanzi. Dan hekk kif ilmekkanik tal-Gvern li jsewwi l-ambulanzi tal-Gvern qieg˙ed ukoll isewwi l-ambulanzi talkiri fil-garaxx privat tieg˙u.

Minn informazzjoni li g˙andha din il-gazzetta jirriℌulta li xi drabi dawn it-tiswijiet fuq lambulanzi tal-kiri qed isiru filgaraxx tal-Isptar Mater Dei, u anki waqt il-˙inijiet tax-xog˙ol tal-imsemmi mekkanik, speçjalment meta ambulanza tinqalalha ˙sara urŠenti u jkollha bℌonn attenzjoni immedjata biex tkun tista’ topera.

e m o R â‚Ź239

UNBE UNBEA ATABLE OFFER UNBEATABLE OF THE WEEK ST ARTING FR OM STARTING FROM

5 ST S TAR L A GRIFFE L UXURY UXUR Y HO TEL ON VIA N AZIONALE STAR LA LUXURY HOTEL NAZIONALE 5HWXUQ ĆŽLJKWV RQ $LUPDOWD DFFRPPRGDWLRQ 5HWXUQ ĆŽLJKWV RQ $LUPDOWD DFFRPPRGDWLRQ GDLO\ EXĆŞHW EUHDNIDVW + all taxes taxes & charges charges GDLO\ EXĆŞHW EUHDNIDVW + Cheaper than online. Cheaper than an ywhere. anywhere.

A VAILABLE F OR ANY WEEKEND IN O CTOBER AVAILABLE FOR OCTOBER

SEE OUR WEB SITE FOR DET DETAIL AILS! WEBSITE DETAILS!

Call us on 2015 1515 Call us on 2015 1515 or email tra vel@rocsgrp.com travel@rocsgrp.com w ww.rocsholidays.com www.rocsholidays.com

7HUPV DQG FRQGLWLRQV DSSO\ 5DW RQGLWLRQV DSSO\ 5DWHV DUH SHU SHUVRQ DQG LQFOXGH UHWXUQ ĆŽLJKWV LQFOXVLY HV DUH SHU SHUVRQ DQG LQFOXGH UHWXUQ ĆŽLJKWV LQFOXVLYH RI WZR QLJKW DFFRPRGDWLRQ GDLO\ EXĆŞHW EUHDNIDVW DQG DOO WD[ RPRGDWLRQ GDLO\ EXĆŞHW EUHDNIDVW DQG DOO WD[HV FKDUJHV 2ĆŞHUV DUH YDOLG VXEMHFW W HV FKDUJHV 2ĆŞHUV DUH YDOLG VXEMHFW WR DYDLODELOLW\ DW WKH WLPH RI YDLODELOLW\ DW WKH WLPH RI ERRNLQJ DQG DUH DSSOLFDEOH RQ VSHFLDO GDW ERRNLQJ DQG DUH DSSOLFDEOH RQ VSHFLDO GDWHV 3ULFHV PLJKW YDU\ ZLWKRXW QRWLFH ) \ ZLWKRXW QRWLFH )RU D IXOO OLVW RI WKH 52&6 WUDYHO W HO WHUPV DQG FRQGLWLRQV SOHDVH YLVLW WKH ZHE OLQN KWWS Z RQGLWLRQV SOHDVH YLVLW WKH ZHE OLQN KWWS ZZZ URFVJUS FRP WUDYHO WHUPV DQG FRQGLWLRQV

04

16.09.2012

A˙barijiet

G˙alfejn il-Knisja waqg˙et “mitejn sena lura”?

Ftit ©img˙at ilu miet il-Kardinal Carlo Maria Martini fl-età ta’ 85 sena. Qabel ma miet, Martini ta intervista li fiha stqarr li l-Knisja kienet tinsab mitejn sena lura. Huwa identifika tliet strumenti ewlenin kontra dik li huwa jiddeskrivi b˙ala “l-g˙eja tal-Knisja”, fosthom li l-Knisja tirrikonoxxi l-iΩbalji tal-passat biex tag˙mel bidla radikali li g˙andha tibda mill-Papa u mill-Isqfijiet.

Martini esprima wkoll id-dubju dwar kemm in-nies g˙adha tag˙ti kas il-pariri tal-Knisja fuq materji sesswali, u jekk fuq dan is-su©©ett il-Knisja kinitx saret biss su©©ett tajjeb g˙all-karikaturi fil-mezzi tax-xandir. Fil-fatt, snin ilu Martini kien qajjem kontroversja meta stqarr li l-kontraçettivi huma aççettabbli f’kaΩijiet partikolari.

Fl-intervista ta’ qabel mewtu, Martini spjega wkoll kif il-Knisja kienet qieg˙da titlef il-©enerazzjoni Ωag˙Ωug˙a. Huwa semma l-insistenza tal-Knisja fuq l-indissolubbiltà taΩ-Ωwie©, u ©ab eΩempju ta’ omm li ti©i abbandunata minn Ωew©ha u ssib im˙abba ma’ ra©el ie˙or, li jie˙u ˙sieb lilha u lil uliedha. “Jekk issir diskriminazzjoni ma’ din il-familja, il-Knisja ma tkunx qed taqta’ barra lill-omm biss, iΩda anki lil uliedha.”

Il-Kardinal Martini, li minn dejjem kien vuçi progressiva fil-Vatikan, kien wie˙ed mis-suççessuri prospettivi tal-Papa Ìwanni Pawlu II, iΩda eventwalment kien intg˙aΩel il-Kardinal Ratzinger, illum il-Papa Benedittu XVI. G˙all-kuntrarju ta’ Martini, Ratzinger huwa l-eroj tal-konservattivi, tant li ©ie deskritt b˙ala “ir-Rotteweiler t’Alla” b’rabta mal-poΩizzjoni iebsa tieg˙u fuq kwistjonijiet teolo©içi.

Dwar id-diskors ta’ Martini RITIANNE AGIUS talbet l-opinjoni ta’ PATRI ÌWANN XERRI, Dumnikan li jmexxi skola tat-teolo©ija fil-BraΩil u li kien iltaqa’ personalment mal-Kardinal Martini, kif ukoll ta’ patri Duminkan ie˙or, MARK MONTEBELLO, li b˙al Martini huwa vuçi progressiva fil-Knisja Kattolika ta’ Malta. Martini kien patri ÌiΩwita.

“Nies b˙al Martini jist˙oqqilhom iktar smig˙ fil-Knisja”

“Martini kien bniedem li jaf jisma’ bla ma ji©©udika” Patri Ìwann Xerri

Patri Mark Montebello Fis-sewwa, Martini ma qal xejn ta’ barra minn hawn li m’ilhomx jg˙idu g˙al ˙afna snin diversi Kattoliçi o˙rajn madwar id-dinja. Li hemm straordinarju fil-kaΩ ta’ Martini hu li kien qed jg˙idhom kardinal. Minn hawn ji©i s-siwi, mhux biss tal-a˙˙ar intervista tieg˙u, imma wkoll ta’ diversi stqarrijiet li g˙amel flimg˙oddi, kemm bil-kitba kif ukoll bil-fomm.

G˙alkemm g˙andha l-˙ila li tidher kemxejn qawwija g˙al min mhux mid˙la taddiskussjonijiet diversi li g˙addejjin fil-Knisja Kattolika, l-a˙˙ar intervista tieg˙u lanqas ma hi daqstant radikali, g˙all-anqas f’relazzjoni ma’ poΩizzjonijiet li jipproponu Kattoliçi o˙rajn ta’ çertu kalibru.

L-aktar nervitura ˙ajja li jmiss hija l-kwistjoni taç-çentraliΩmu amministrattiv fl-istruttura ekkleΩjastika. Minkejja l-fatt li din g˙andha konsegwenzi wisg˙in u profondi (inkluΩ fl-oqsma lo˙ra li semma Martini stess fl-intervista), din il-kwistjoni ilha ti©i diskussa fil-Knisja Kattolika g˙al mill-anqas seklu u nofs, jekk mhux aktar.

Sinjifikanti wkoll, speçjalment g˙al Ωmienna, hija r-referenza ta’ Martini g˙al reviΩjoni serja tal-viΩjoni tal-Knisja Kattolika f’dak li jirrigwarda s-sesswalità, kwistjonijiet ta’ ©eneru u l-©isem tal-bniedem (inkluΩ kwistjonijiet bijoetiçi, omosesswalità, Ωwie©, kontraçezzjoni, saçerdozju tan-nisa, abbuΩ klerikali ta’ minorenni u lbqija).

Din ir-referenza mhijiex iΩolata minn ˙afna u ˙afna il˙na o˙rajn fil-KattoliçiΩmu madwar id-dinja kollha, il˙na li fil-biçça l-kbira tag˙hom il-Vatikan hu sfortunatament trux g˙alihom. Dan minkejja l-fatt li kwistjonijiet b˙al dawn issa la˙qu proporzjonijiet disperanti.

Bla dubju, nies b˙al Martini jist˙oqqilhom aktar smig˙ filKnisja.

AVVIÛ L-Avukat Toni Abela, f’isem il-Kumitat g˙all-Memorja ta’ Dom Mintoff, qieg˙ed jistieden lil dawk l-artisti kollha li huma interessati li jippreΩentaw disinn g˙all-Monument li ser isir mill-Partit Laburista biex ifakkar lil Dom Mintoff biex jattendu g˙al-laqg˙a li ser issir fl-24 ta’ Settembru fis-7.15pm fiç-Çentru Nazzjonali Laburista, il-Óamrun.

Il-Kardinal Carlo Martini ma kienx, u mhux sew, li ji©i uΩat b˙ala xi ‘mexxej ta’ oppoΩizzjoni’ g˙all-Papa Benedittu XVI jew Ìanni Pawlu II, li kien ˙atru Arçisqof ta’ Milan. Wisq u wisq anqas g˙andu jitqies b˙ala xi ˙add kontra l-Knisja!

Kulma qal, g˙amel u kiteb ˙are© minn qieg˙ l-im˙abba kbira li kellu g˙all-Knisja ˙ajja: dik imsej˙a ‘il-Poplu t’Alla’ fil-Konçilju Vatikan itTieni, u mhux dik ‘tar-riti u ilbies litur©iku pompuΩ, tal-apparat burokratiku li jiΩdied’.

G˙alija, aktar minn kemm hi lura jew le lKnisja, jolqotni fil-la˙am il-˙aj dan il-kliem tieg˙u: “Il-Knisja hi g˙ajjiena…Il-kultura tag˙na xja˙et…Il-©id qed jo˙noqna…Fejn qeg˙din fostna l-eroj li jistg˙u jnebb˙una?

B˙alma kienu Romero u l-martri ÌiΩwiti ta’ El Salvador. Nies li huma ˙ielsa u li huma aktar qrib il-proxxmu, il-fqar.”

U dan ma’ jg˙oddx biss g˙all-Knisja, imma anki, fost o˙rajn, g˙ax-xelluq u g˙all-movimenti populari u tal-baΩi. Din il-kultura omnipreΩenti kapitalista qed to˙noqilna l-ispirtu.

Martini ˙adha kontra l-biΩa’ u l-g˙aΩΩ ta’ min jiddeçiedi dejjem ‘bejn ir-rigi’ u skont ‘regoli ©enerali kwaΩi matematiçi’.

Dan huwa rah fil-Knisja, imma qieg˙ed ukoll fis-soluzzjonijiet ekonomiçi u fil-partiti. Martini fehem sew li l-problemi mhumiex biss individwali, imma anki strutturali, g˙alhekk ˙afna drabi talab, b˙alma g˙amlu o˙rajn b˙allArcisqof Helder Camera, u b˙alma wettqu mistiçi b˙al San Frangisk u San Duminku, tibdil fl-istrutturi tal-Knisja: minn barra g˙al ©ewwa u minn isfel g˙al fuq.

Martini kien bniedem li jaf jisma’ bla ma ji©©udika; g˙alhekk dejjem fittex id-djologu, speçjalment ma’ ©urnalisti, intelletwali, il-Lhud, ma’ min ma jemminx.

Ma kienx xi wie˙ed f’xi trunçiera jiddefendi lill-Knisja minn xi assedju. Sfortunatament ˙afna jg˙ixu t-twemmin tag˙hom hekk (ittwemmin sar biΩa’, theddid, stress), u g˙alhekk f’isem id-difiΩa t’Alla jissuspettaw, huma ˙orox u anki vjolenti ma’ min ma jemminx b˙alhom (jew fihom!?).

Ja˙sbu li r-reli©jon tag˙hom u Alla huma tant dg˙ajfa li jiddependu kompletament fuqhom.

“Ma tista’ tistenna ebda djalogu, ˙niena, jew bidla minn min jg˙ix hekk,” qalilna ˙abib tag˙na kardinal anzjan xi xahar ilu, waqt li kien jiekol mag˙na l-kunvent wara l-Quddiesa tal-Óadd.

Martini ma kienx hekk; kien mimli tama, fiduçja, kompassjoni, umiltà. BiΩejjed tara kif g˙ex il-marda tieg˙u u ˙ejja ru˙u g˙all-mewt b’mod naturali. Mhux ta’ b’xejn kien rikonoxxut b’tant g˙oΩΩa b˙ala mexxej spirit-

wali.

Jien kont iltqajt ma’ Martini f’Ìerusalemm xi snin ilu. Kont fuq Ωjara waqt il-Ìimg˙a l-Kbira biex insa˙˙u pro©ett ta’ solidarjetà mal-poplu Palestinjan li kellna mal-ÌiΩwiti ta’ Ìerusalemm. Mort f’isem il-gvern ©enerali tadDumnikani.

Kont ospitat fl-istess komunità ÌiΩwita fejn kien jg˙ix hu wara li rtira minn Milan. Kien jistudja l-Bibbja bl-istess umiltà u entuΩjaΩmu ta’ Ωag˙Ωug˙ waqt li jg˙ix b˙all-o˙rajn fil-komunità.

Meta Ωort il-famuΩa skola Bibblika tadDumnikani f’Ìerusalemm, urewni l-iskrivanija tieg˙u bil-kotba tar-riçerki li kien qed jag˙mel u tkellimt mal-g˙alliema Dumnikani li kien jikkonsulta dwar id-dedikazzjoni tieg˙u.

F’wa˙da mil-konverΩazzjonijiet li kellna, Martini staqsiena x’konna qed nag˙mlu.

Qag˙ad jismag˙na fl-akbar skiet u rispett.

Staqsiena ˙afna dwar il-qag˙da tal-poplu Palestinjan u ˙ass g˙at-tbatija tag˙hom, imma ma kienx fil-paçi mal-militanza tag˙na favur il˙elsien tal-Palestina.

Spiçça jg˙idilna xi ˙a©a b˙alma qal fl-2004 waqt simpoΩju dwar id-djalogu bejn irreli©jonijiet: “L-Insara li jΩuru Ìerusalemm g˙andhom jissospendu l-©udizzju tag˙hom fuq is-sitwazzjoni politika t’hemmhekk, u sempliçiment jitolbu g˙aΩ-Ωew© na˙at. Il-konflitt bejn lIΩrael u l-Palestina tant sar ikkumplikat u ta’ w©ig˙, li anki espert ikollu biçça xog˙ol biex jag˙mel sens minnu.”

Minkejja l-opinjonijiet diver©enti, xorta tana lbarka tieg˙u b’g˙oΩΩa. G˙alkemm tnikkitt dwar il-poΩizzjoni tieg˙u, ˙assejt li kont iltqajt ma’ bniedem onest u sinçier bil-limitazzjoniet kollha tieg˙u, ebda superman…sempliçiment bniedem t’Alla!

06

16.09.2012

Storja

FRANS U Ç-ÇINTORIN Jekk kien hemm xi ˙a©a li hija assoçjata mad-dehra tal-Perit Mintoff, Ωgur li kien iççintorin bil-bokkla kbira, li kien aççessorju li kien jag˙mel id-dehra tieg˙u wa˙da ikonika.

Wie˙ed minn dawn iç-çintorini li kien jilbes Mintoff, illum il-©urnata huwa proprjetà ta’ FRANCIS MASSA, li f’Ωg˙oΩitu kien membru attiv fi ˙dan il-Partit Laburista u kien wie˙ed mill-hekk imsej˙a ‘dixxipli’ ta’ Mintoff.

Tkellmet mieg˙u KRISTA CARUANA.

L-ewwel snin ta’ Frans fil-PL Frans Massa minn ÓaΩ-Ûabbar illum il-©urnata jg˙odd it-88 sena. G˙all-età kbira tieg˙u, Frans g˙adu Ωvelt ˙afna u lmemorja tieg˙u g˙adha çara daqs il-kristall. Frans kien wie˙ed miΩ-Ωg˙aΩag˙ attivisti Laburisti tal-bidu nett u kien wie˙ed minn dawk li dejjem imxew wara l-passi tal-Perit Mintoff.

Sirt naf dwar Frans meta rajt ritratt tieg˙u me˙ud xi snin ilu u fih kien jidher liebes çintorin bil-bokkla kbira li fuqha g˙andha mnaqqax il-kliem ‘Malta l-Ewwel u Qabel Kollox’, il-famuΩa fraΩi assoçjata malPerit Mintoff. Qabditni kurΩità

kbira biex insir naf aktar dwaru, sakemm fl-a˙˙ar irnexxieli nikkuntattjah u ltqajt mieg˙u.

Ma bsartx li dak iç-çintorin kien biss qatra Ωg˙ira f’oçean kbir ta’ memorji li g˙andu marbuta mal-Partit Laburista u lPerit Dom Mintoff. Mill-ewwel indunajt li Frans kellu ˙afna memorji kkuluriti hekk kif meta kien Ωag˙Ωug˙ kien attivist talPartit Laburista u wie˙ed minn dawk li dejjem kien ikun biswit il-Perit Mintoff.

Qalli li fl-1939 kien da˙al ja˙dem it-Tarzna u kien proprju minn hemm ©ew li fih nibtet im˙abba kbira lejn il-Partit Laburista. B˙ala ˙addiem Ωag˙Ωug˙ ta’ spiss kien jintasab m’o˙rajn jiddiskuti l-politika u

anke l-politiçi ta’ dak iΩ-Ωmien.

“Lil Mintoff kont ilni nafu sa mill-1945 min˙abba li kien jikkontesta f’isem il-Partit Laburista fuq ÓaΩ-Ûabbar, li kien jag˙mel parti mat-tieni distrett.

G˙alkemm kont ninteressa ru˙i fil-politika, sa dak iΩ-Ωmien ma kontx attiv,” sostna Frans.

L-attiviΩmu tieg˙u fi ˙dan ilPartit Laburista beda fl-1947 meta Pawlu Mangion, li kien l-id ix-xellugija ta’ Dom Mintoff, kien waqqaf il-Young Labour League. Din kienet g˙aqda indipendenti mill-Partit Laburista, iΩda fiha bdew jissie˙bu Ωg˙aΩag˙ b’ideali Soçjalisti u segwaçi ta’ Duminku Mintoff, li dak iΩ-Ωmien kien g˙adu ma la˙aqx mexxej tal-Partit.

16.09.2012

Politika

“B˙ala g˙aqda konna nippubblikaw il-gazzetta Ideal jew L-Ideal min˙abba li kienet kemm bil-Malti kif ukoll bl-IngliΩ. Dom Mitoff u Turu Colombo kienu tawna donazzjoni sabiex stajna nibdew din il-gazzetta,” kompla jg˙id Frans.

L-editur ta’ din il-gazzetta kien Pawlu Mangion, filwaqt li l-artikolisti kienu l-membri Ωg˙aΩag˙ tal-Young Labour League, fosthom Danny Cremona, Turu Scerri u Frans innifsu, li wkoll kien jag˙ti daqqa t’id.

Frans irrakkontali x’©ara waqt l-ikla tal-1 ta’ Mejju tal1948, fil-festa ta’ Jum il-Óaddiem, meta Ω-Ωg˙aΩag˙ talYoung Labour League ddeçidew li jmorru jiççelebraw din il-festa permezz ta’ ikla f’San Pawl il-Ba˙ar.

PreΩenti g˙al din l-ikla kien hemm ukoll Dom Mintoff.

IΩda ˙add minnhom ma kien basar li din l-ikla kienet se tispiçça fiç-çentru ta’ kontroversja kbira u sa˙anistra diskussa fil-Parlament. Ìara li waqt din l-ikla, iΩ-Ωg˙aΩag˙ kienu qabdu jkantaw l-innu The Red Flag li kien l-innu tal-Partit Laburista IngliΩ.

“Kienu akkuΩawna li konna qed inkantaw innu Komunista meta dan kien l-innu tal-Partit Laburista IngliΩ. Niftakar li dwar dan l-imniefa˙ innu, lIsqof Gonzi kien bag˙at g˙al Boffa (li dak iΩ-Ωmien kien Mexxej tal-Partit) u, min-na˙a tieg˙u, Boffa kien bag˙at g˙al Mintoff.

Mintoff kien ça˙ad bilqawwa kollha li dak kien innu tal-Komunisti u din içça˙da sa˙ansitra kellu jag˙milha anke fil-Parlament,” sa˙aq Frans.

Frans kompla jg˙idli li dak iΩ-Ωmien kien hemm oppoΩizzjoni qawwija g˙al din lg˙aqda mhux biss min-na˙a tal-Partit Nazzjonalista iΩda anke mill-Knisja. Dan g˙aliex dejjem kien hemm l-g˙ajdut li din l-g˙aqda kienet qed twassal messa©© favur ilKomuniΩmu meta dan ma kienx minnu.

xoljiet.

“Jien isse˙ibt fl-EΩekuttiv Nazzjonali tal-PL flimkien ma’ bosta Ωg˙aΩag˙ o˙ra, fosthom Danny Cremona, Ìor© Agius, Joe Attard Kingswell, u aktar tard da˙lu wkoll Gerry Zammit u Paul Mamo. Attard Kingswell kien segretarju talEΩekuttiv u Leli Tabone kien president, filwaqt li jien kont assistent kaxxier,” sa˙aq Frans.

Kompla jg˙idli kif lEΩekuttiv Nazzjonali kien jiltaqa’ f’Ωew© kmamar li kienu fi Strada Stretta fil-Belt Valletta u l-laqg˙a kienet issir darba f’©img˙a. Aktar tard sabu uffiçini ©odda fi Triq Santa Luçija fil-Belt fejn kienu jqattg˙u ©ranet s˙a˙ ja˙dmu fuq materjal politiku li kien jintuΩa fl-attivitajiet tal-Partit Laburista.

L-Isplitt bejn Boffa u Mintoff

Mintoff fost l-aqwa oraturi

Frans qalli li hu u Ω-Ωg˙aΩag˙ s˙abu kellhom anke sehem attiv fil-famuΩa Splitt bejn Boffa u Mintoff.

“B˙ala Ωg˙aΩag˙ a˙na konna qrib ˙afna ta’ Mintoff u ta’ spiss konna nkunu mieg˙u.

L-ideat tieg˙u kienu progressivi ˙afna u g˙alina kienu jappellaw ˙afna. Speçjalment il-viΩjoni li kellu g˙all-politika barranija ta’ pajjiΩna.

Na˙seb li kien min˙abba f’hekk li a˙na konna appo©©jajnieh meta kien hemm lIsplitt bejnu u bejn Boffa, li fl-età kien ˙afna akbar minna.

Niftakar mill-grupp taΩΩg˙aΩag˙ kienu biss çertu Forace u Farrugia li kienu ˙ar©u jappo©©jaw lil Boffa.

Mill-bqija konna kollha wara Mintoff,” kompla jg˙id Frans.

Frans qalli li ta’ spiss kien jattendi g˙as-seduti parlamentari fejn ˙afna drabi kien joqg˙od jisma’ mill-Istrangers Gallery.

“Darba, qrib il-bidu tas-snin ˙amsin, niftakar li kont akkumpanjajt lill-Perit filParlament fejn kellu jag˙mel diskors. Dak iΩ-Ωmien, membru parlamentari kien jing˙ata g˙oxrin minuta çans biex jitkellem, iΩda dakinhar Mintoff kien g˙amel diskors ta’ tmien sig˙at s˙a˙.

Niftakar li kull g˙oxrin minuta, membri parlamentari differenti (inkluΩ dawk Nazzjonalisti) bdew iressqu mozzjoni biex Mintoff jing˙ata estensjoni biex ikompli jitkellem. Fil-fatt kien dam jitkellem tmien sig˙at s˙a˙,” qalli bid-da˙ka Frans.

Dakinhar stess, wara li Mintoff temm id-diskors tieg˙u, Frans kien sema’ xi ˙a©a li baqg˙et f’mo˙˙u sallum il-©urnata.

“Niftakar li wara li ˙ri©na mill-Parlament, wara li kien spiçça jitkellem Mintoff, jien u tnejn o˙ra konna mixjin wara Nerik Mizzi li f’dak iΩ-Ωmien

Frans fl-EΩekuttiv Nazzjonali Wara l-Isplitt se˙˙ew diversi tibdiliet. Fost l-o˙rajn, isSegretarju u l-President talg˙aqda taΩ-Ωg˙aΩag˙, Pawlu Mangion u Turu Scerri emigraw lejn l-Ingilterra u min˙abba f’hekk l-g˙aqda

07

Francis Massa (bil-pipa) jidher bilwieqfa, fuq ix-xellug tal-Perit Mintoff. Fir-ritratt jidhru wkoll, fost l-o˙rajn, Danny Cremona, Ìor© Agius u Jerry Zammit

kien il-Kap tal-PN u smajtu jg˙id ‘Li kieku g˙adni Ωg˙ir, warajh nimxi jien’. Din il-fraΩi baqg˙et ittimbrata ©o mo˙˙i u dan l-episodju qed nirrakkontah g˙all-ewwel darba,” qalli Frans.

Diskors ie˙or ta’ Mintoff li baqa’ ttimbrat f’mo˙˙ Frans kien dak li g˙amel flUniversità l-Antika tal-Belt Valletta.

“Darba Mintoff kien mistieden mill-istudenti Universitarji biex jag˙ti lecture bittema ‘Kristu u l-Óaddiem’.

Akkumpanjajnieh jien u Danny Cremona. Waqt li konna sejrin fil-karozza li kienet misjuqa minn Pawlu Gafà, Mintoff staqsiena g˙andniex xi ftit karti vojta u Danny kien tah xi Ωew© karti.

Mintoff twiehom puliti u po©©iehom fil-but tal-qmis.

Meta wasalna, u ©ie biex jitkellem, quddiem sala professuri, letturi u membri talKleru, Mintoff ˙are© il-karti li kellu fil-but, biex jag˙mel tabirru˙u li kien se jaqra diskors im˙ejji, iΩda minflok kien g˙amel diskors impromptu li sal-lum il-©urnata g˙adni nqisu b˙ala wie˙ed mill-aqwa diskorsi li qatt g˙amel. Tant kien tkellem tajjeb li s-sala riedet taqa’ biççapçip u kul˙add qam bilwieqfa, inkluΩ il-membri talKleru.

Ippruvaw joqtluh Episodju interessanti li rrakkuntali Frans u li ng˙id id-dritt a kontx smajt fuqu, se˙˙ fl-1950 f’Ra˙al Ìdid meta kien sar attentat ta’ qtil fuq il-Perit Mintoff.

Frans qalli li ra©el armat b’sikkina kien ipprova jattakka lil Dom Mintoff u, fi kliemu, li kieku ma kienx çertu Victor Meli li da˙al bejniethom, kieku min jaf x’kien ji©ri. Meli, fil-fatt, kien safa ferut serjament, iΩda kien irnexxielu jsalva mill-mewt.

Frans fl-Ingilterra

Frans qalli li kien emigra lIngilterra b˙alma kienu g˙amlu qablu Pawlu Mangion u Turu Scerri.

“Anke fl-Ingilterra bqajna na˙dmu favur il-viΩjoni ta’ Mintoff, tant li konna waqqafna l-Maltese Movement UK. Din ma kinitx ferg˙a talPartit imma konna waqqafnieha bl-appo©© ta’ Mintoff.

Fl-Ingilterra konna assoçjati wkoll mal-Movement for Colonial Freedom, l-AntiApartheid Movement u lCampaign for Nuclear Disarmament. Xog˙olna kien li nag˙mlu pressjoni fuq ilParlament IngliΩ biex Malta ting˙ata l-Indipendenza,” kompla jg˙idli Frans.

Irrakkuntali wkoll x’©ara darba fost l-o˙rajn meta Mintoff kien l-Ingilterra.

“Darba Mintoff kien tela’ Londra g˙al xi laqg˙at u niftakar li filg˙axija kien stedinna biex nakkumpanjawh itteatru. Joe Camilleri, li dak iΩΩmien kien is-segretarju privat tieg˙u, kien mar jaqta’ l-biljetti, iΩda ©ara li l-mani©er g˙araf lil Mintoff u kien da˙˙alna bilqieg˙da fir-Royal Gallery fejn tpo©©i r-Re©ina,” qalli Frans bi tbissima kbira fuq wiççu.

Iç-çintorin bil-bokkla kbira Fl-a˙˙ar id-diskors tag˙na waqa’ fuq il-famuΩ çintorin bil-bokkla kbira. Staqsejtu jirrakkontali kif spiçça g˙andu.

“Meta kont g˙adni lIngilterra, darba minnhom kont inΩilt Malta g˙al btala u waqt din il-btala kont iltqajt ma’ Mintoff u dakinhar kien liebes çintorin b’bokkla kbira b˙as-soltu.

U jien biex niççajta kont g˙edtlu, ‘X’bokkla g˙andek Perit!’ u niftakar kien taptapli fuq dahri u qalli ‘Lilek mhux dan nag˙tik, g˙andi ie˙or g˙alik. Ejja g˙alih nhar itTlieta Óal-Tarxien’.

Niftakar kont mort g˙andu kif qalli u kien tani dan iççintorin li fuq il-bokkla tieg˙u g˙andu mnaqqax il-kliem ‘Malta l-Ewwel u Qabel Kollox’.

Dan iç-çintorin issa ilu g˙andi ˙amsa u tletin sena u huwa g˙al qalbi ˙afna, mhux biss g˙ax ifakkarni fil-Perit Mintoff, imma j©ibli memorji tal-˙idma kollha li wettaqt f’Ωg˙oΩiti b’risq il-Partit Laburista,” temm jg˙idli Frans Massa.

08

16.09.2012

A˙barijiet

“InÓobb dak lI nagÓmel b’passjonI u b’dedIkazzjonI kbIra” Justyne Caruana Dr JUSTYNE CARUANA hija omm ta’ Ωew©t itfal, avukat tal-familja u membru parlamentari. L-ewwel darba li ©iet eletta fil-Parlament kien fl-2003, u dak iΩ-Ωmien kienet l-iΩg˙ar membru. Attwalment tokkupa l-kariga ta’ Kelliema Laburista g˙all-Familji, Tfal u Persuni b’DiΩabbiltà.

RITIANNE AGIUS tkellmet ma’ Justyne Caruana dwar dak li tiltaqa’ mieg˙u fil-professjoni tag˙ha b˙ala avukat tal-familja, l-esperjenzi sbie˙ u koroh li kellha fil-politika, kif ukoll dwar l-appell li l-Moviment Laburista g˙andu g˙all-familji Maltin u G˙awdxin.

Tiltaqa’ ma’ çirkostanzi delikati u ta’ tbatija Justyne Caruana g˙andha 37 sena, miΩΩew©a lil Silvio u omm ta’ Ωew©t ittfal: Josephine ta’ erba’ snin u nofs u Jean ta’ sena u tmin xhur. Ilha tipprattika l-professjoni ta’ avukat g˙al dawn la˙˙ar 12-il sena u ilha fil-Parlament mill-2003.

Fil-familja kienet tifla wa˙edha u allura dejjem trabbiet f’˙afna attenzjoni, però minghajr fsied u f’dixxiplina kbira.

B˙ala passatempi t˙obb ˙afna l-qari u l-ba˙ar, iΩda sfortunatament ma tantx g˙ad fadlilha Ωmien tgawdih.

Dwar il-professjoni tag˙ha, Caruana tg˙id li x-xog˙ol ta’ avukat ilaqqg˙ek ma’ ˙afna çirkostanzi delikati u ta’ tbatija, u l-kaΩijiet tal-familja mbag˙ad ikunu mimlija emozzjonijiet im˙allta.

“L-ewwel dmir huwa li tipprova ssalva Ω-Ωwie©, u jekk le, tipprova wkoll iΩΩomm relazzjoni paçifika bejn il-partijiet billi tipprova tnaqqas il-konflitti u tipprova twassalhom g˙al ftehim bonarju biex tirregola l-affarijiet ta’ bejniethom, speçjalment g˙al dak li jirrigwarda t-tfal. G˙aliex fejn jid˙lu t-tfal linteress tag˙hom jirba˙ u jiddetermina kull çirkostanza o˙ra,” tispjega Caruana.

Hija ssostni li hija sfortuna li t-tfal ma jing˙atawx l-opportunità li jesprimu xxewqat tag˙hom, u li g˙andna nuqqas ta’ servizz u strutturi. “Finalment, jekk il-partijiet ma jiftehmux, tibda battalja legali fil-Qrati u jekk il-partijiet ma jkunux maturi, tista’ ssir ˙afna ˙sara irreparabbli lit-tfal.”

Il-politika tag˙tha l-opportunità biex tag˙mel differenza Dwar il-fatt li kkontestat l-elezzjoni fl2003 ta’ età Ωg˙ira, Caruana tg˙id li dejjem kienet involuta fil-politika: “Ìejja minn familji li nqumu u norqdu bilpolitika, u allura kien proçess naturali li jien nikkontesta l-elezzjoni.”

Tant hu hekk li meta ˙ar©et g˙allpolitika ˙add ma ˙adha b’sorpriΩa, u kienet ©iet eletta mill-ewwel.

Apparti dan, Caruana temmen li lkarattru u l-personalità tag˙ha g˙enuha ˙afna g˙al dan ix-xog˙ol, g˙aliex g˙aliha l-politika hija mezz ta’ kif tg˙in lin-nies u ttejjeb il-kwalità tal-˙ajja tag˙hom.

“Qatt ma kont it-tip li nibqa’ passiva quddiem dak kollu li n˙oss li huwa in©ust u li mhux sewwa, u allura filpolitika nsib din l-opportunità biex nipprova nbiddel l-affarijiet u forsi nag˙mel id-differenza. Jien in˙obb dak li nag˙mel, u nag˙mlu b’passjoni u b’dedikazzjoni kbira.”

Mistoqsija dwar l-esperjenzi li kellha, Caruana tie˙u l-opportunità sabiex tir-

Justyne man-nannu tag˙ha u ma’ missierha f’laqg˙a ma’ Joseph Muscat ringrazzja lil Dr George Vella li g˙allimha ˙afna u laqqag˙ha ma’ ˙afna nies waqt id-diversi delegazzjonijiet li kienu flimkien. “Fl-ewwel delegazzjoni tal-Assemblea Parlamentari talMediterran kien innominani b˙ala chairperson ta’ kumitat, u f’din l-ewwel laqg˙a spiççajt niççerja jien.

Minn hemm ˙adt rwol attiv ˙afna filPAM, u nikkontribwixxi anki fit- task forces li hemm. It-task force dwar lugwaljanza saret fuq inizjattiva tieg˙i, ta˙t il-gwida tal-Ambaxxatur Zarb, u ˙ejjejt diversi rapporti wkoll.”

Fost o˙rajn, tiftakar ukoll meta attendiet g˙all-kungress tal-PES flimkien ma’ Dr Alfred Sant u Dr Vella, fejn spiççajt f’laqg˙at ma’ personalitajiet b˙al Jacques Delors, Romano Prodi, Socrates, Segoline Royal, u Martin Schultz.

B˙alissa g˙adha kif temmet it-terminu tag˙ha b˙ala rappreΩentant re©jonali g˙all-Mediterran u l-Ingilterra tas-sezzjoni tan-nisa fi ˙dan is-CPA. Is-sena li g˙addiet mexxiet ukoll il-laqg˙a talIsteering Committee kompost mir-regjuni kollha tad-dinja.

Ma tinsa qatt it-trawma tal-vot dwar il-BWSC fil-Parlament Mistoqsija jekk hemmx mument partikolari li se tibqa’ tiftakar, Caruana tg˙id li qatt ma tinsa l-vot tal-BWSC, meta membri tan-na˙a tal-Gvern gidbu fuqha u qalu li kienet ivvutat kontra lmozzjoni tal-OppoΩizzjoni, meta fil-fatt ivvutat favur kif instema’ fuq it-tape bliktar mod çar.

“Qatt ma mma©inajt li biex jintreba˙ vot fil-Parlament, il-PN kien ser jasal biex jag˙mel xi ˙a©a b˙al din. L-iktar li

we©©ajt, però, kien g˙all-fatt li jien kont fil-bidu tat-tqala tieg˙i. Óadt xokk kbir u r-reazzjoni inizjali tieg˙i kienet li nirribella g˙al dak li kien qed ji©ri. Ma stajtx nemmen. Ftit wara kont rajt iddemm u peress li di©à kelli korriment iktar bΩajt,” tirrakkonta Caruana.

“Kont qed nibΩa’ mmur nag˙mel ultra -sound, u waqt li kont qed nifta˙ qalbi dwar dan mal-Profs Zammit, kien hemm membru tan-na˙a tal-Gvern li kien offrieli li jmur i©ib portable machine biex naraw hux kollox sew biex inserra˙ rasi. Rasi serra˙tha biss meta tawni lil ibni f’idejja. Ma nista’ ninsa qatt din it-trawma.”

Gvern Laburista jiffoka fuq l-abbiltà, u mhux id-diΩabbiltà Dwar l-oqsma li hija inkarigata minnhom, Caruana tg˙id li dawn huwa oqsma sensittivi ˙afna u jolqtu l-la˙am il-˙aj. G˙alkemm nisimg˙u ˙afna diskors fuq il-familja, il-qag˙da talfamilji tag˙na llum hija prekarja ˙afna, u dan qed jaffettwa l-istabbiltà ta’ din l-istituzz-joni.”

“Prijorità ewlenija ser tkun li nag˙tu nifs lill-familji tag˙na biex ikunu jistg˙u jg˙ixu deçentement.

Irridu ninkora©ixxu l-bini tal-familja biex ikollna iktar tfal u ng˙inu lill-familji tag˙na j©orru r-responsabbiltà tat-trobbija tat-tfal b’mod seren u f’ambitu ta’ kwalità ta’ ˙ajja tajba.”

Caruana ssostni li ma rridux familji talewwel u tat-tieni kategorija, jew tfal li b’xi mod jinqatg˙u lura jew ji©u diskriminati. “Irridu nindirizzaw il-faqar fost it-tfal u l-eskluΩjoni biex ikollna edukazz-joni inklussiva u ta’ kwalità li tag˙ti futur lil uliedna.”

Gvern Laburista jiffoka fuq l-abbiltà u mhux id-diΩabbiltà, u jserra˙ ras il-©enituri ta’ persuni b’diΩabbiltà li wliedhom ser ikollhom il-futur tag˙hom assigurat, billi se jkollhom tistenniehom sistema ta’ kura u residenza fil-komunità.

Dan flimkien ma’ strumenti legali o˙ra b˙as- social trusts , eΩenzjonijiet mittaxxa u twettiq ta’ politika li tiffavorixxi l-inkluΩjoni tal-persuni b’diΩabbiltà fiddinja tax-xog˙ol u f’kull aspett tal-˙ajja.

Joseph Muscat huwa tal-poplu u tan-nies Mistoqsija x’ta˙seb dwar il-Moviment Laburista u l-Mexxej tieg˙u, Caruana tg˙id li Muscat kien katalist biex kul˙add jer©a’ j˙ossu komdu fi ˙dan ilPartit, li eventwalment evolva f’moviment li qed jilqa’ lil dawk kollha li huma ta’ rieda tajba.

“B˙ala Ωag˙Ωug˙ li ˙adem f’diversi strutturi tal-Partit u kellu diversi rwoli, kien kapaçi jag˙raf il-kwalitajiet ta’ diversi persuni biex ˙oloq tim li wasal f’punt ottimali g˙at-tfassil ta’ politika effettiva li ser tippermettilna nag˙tu sser˙an tal-mo˙˙ jekk il-poplu jafdana bit-tmexxija ta’ pajjiΩna.”

Caruana tissokta tg˙id li b˙ala Ωag˙Ωug˙, missier ta’ familja, iben il˙addiem, professjonist, persuna li g˙andu ˙afna ener©ija, ideat u viΩjoni, Muscat huwa l-iktar persuna ideali biex imexxi dan il-pajjiz.

“Fuq kollox Joseph huwa Joseph talpoplu u tan-nies, u dan il-fattur kien determinanti biex iktar nies jin©ibdu lejh u jiddeciedu li jsegwuh, u li fl-elezzjoni ©enerali li jmiss ser jafdawlu ttmexxija ta’ pajjiΩna biex uliedna jkollhom futur a˙jar u kif jixirqilhom.”

16.09.2012

A˙barijiet

09

GRADWATI BLA XOGÓOL Tkompli tippersisti l-problema tal-gradwati li, wara li jtemmu l-istudji tag˙hom flUniversità ta’ Malta, qed jibqg˙u ming˙ajr impjieg.

Studenti li fix-xhur li g˙addew iggradwaw fil-kors tal-Applied Biomedical Science flUniversità ta’ Malta, t˙allew bla xog˙ol minkejja li meta kienu qed jag˙mlu l-kors, kienu ©ew imwieg˙da li, ladarba jiggradwaw, kienu se jidda˙˙lu ja˙dmu fl-Isptar Mater Dei. Dan il-kors huwa wie˙ed mill-aktar korsijiet intensivi li toffri l-Fakultà tax-Xjenza tasSa˙˙a fl-Università ta’ Malta, liema kors huwa twil erba’ snin u jinvolvi wkoll prattika li ssir fl-Isptar Mater Dei. Din is-sena, minn dan il-kors, iggradwaw disa’ studenti li sal-lum il-©urnata g˙adhom ma jafux x’ser ji©ri minnhom, minkejja li temmew l-istudji tag˙hom b’suççess. Ìenituri ta’ dawn l-istudenti li tkellmu mag˙na qalu li jinsabu inkwetati ˙afna bissitwazzjoni ta’ wliedhom g˙ax ma jistg˙ux jifhmu kif il-weg˙da li kienet saritilhom issa taret mar-ri˙.

JirriΩulta li f’Awwissu kellhom jo˙or©u lapplikazzjonijiet biex dawn il-gradwati jkunu jistg˙u japplikaw g˙al impjieg f’Mater Dei, iΩda dawn l-applikazzjonijiet baqg˙u ma ˙ar©ux.

Meta staqsew g˙ala dawn l-applikazzjonijiet baqg˙u ma ˙ar©ux, dawn il-gradwati

kienu mg˙arrfa li dan ©ara min˙abba li kien hemm nuqqas ta’ finanzi u g˙alhekk il-Gvern ma seta’ joffrilhom l-ebda opportunità ta’ xog˙ol fl-Isptar Mater Dei. Il-©enituri ta’ dawn iΩ-Ωg˙aΩag˙ esprimew ukoll id-diΩappunt tag˙hom g˙all-fatt li minkejja s-sagrifiççji kbar li g˙amlu wliedhom fl-erba’ snin li g˙addew, sal-lum g˙adhom ma jafux x’ser ji©ri mill-futur tag˙hom.

Mill-banda l-o˙ra, studenti li gradwaw f’korsijiet o˙ra tal-Health Sciences, irnexxielhom isibu mpjieg relatat ma’ dak li studjaw.

F’eΩerçizzju li kienet g˙amlet din ilgazzetta xi xhur ilu kien ˙are© li l-problema tan-nuqqas ta’ xog˙ol fost il-gradwati hija mifruxa ˙afna u qed tolqot gradwati f’oqsma differenti.

Dan ˙afna drabi qieg˙ed iwassal lil diversi gradwati biex jaççettaw kwalunkwe impjieg anke jekk ikunu over qualified . Fil-fatt, ˙afna gradwati qed jispiççaw ja˙dmu b˙ala skrivani u receptionists min˙abba li mhux qed isibu impjieg adattat g˙alihom.

U˙ud minn dawn il-gradwati qed jispiççaw jaqilg˙u paga li hija ftit aktar millpaga minima nazzjonali. O˙rajn li kienu qeg˙din jirre©istraw mal-ETC, intbag˙tu biex jag˙mlu kors ta’ skrivani, minkejja li dan ix-xog˙ol bl-ebda mod mhu relatat mal-istudji li g˙amlu.

IL-GveRn IÓADDem InfeRmIeRA mInGÓAjR peRmess TAX-XOGÓOL Il-Gvern qed jikser il-li©i tal-impjiegi meta j˙addem g˙exieren ta’ infermiera barranin ming˙ajr il-permess tax-xog˙ol neçessarju. Attwalment dan qed ji©ri peress li l-permess ta’ dawn l-infermiera, li suppost ji©©edded kull sena, issa skada u ma re©ax ©ie m©edded. Madankollu, dawn l-infermiera qed ikomplu ja˙dmu ming˙ajr il-permess tax-xog˙ol peress li l-kuntratt tax-xog˙ol tag˙hom g˙adu ma skadiex.

Minn informazzjoni li g˙andha din il-gazzetta jirriΩulta li dawn il-permessi tax-xog˙ol ilhom skaduti iktar minn tliet ©img˙at, u dan qed jo˙loq problemi g˙al dawk il-˙addiema li g˙andhom bΩonn permess validu biex ikunu jistg˙u japplikaw g˙all-viΩa u jibbenefikaw minn çerti benefiççji. Din il-gazzetta tinsab infurmata li l-ma©©oranza ta’ dawn l-infermiera huma mill-Pakistan.

Intant, is-sena li g˙addiet din il-gazzetta kienet irrappurtat kif il-Gvern kien qed i˙allas g˙all-permess tax-xog˙ol ta’ dawn l-infermiera u anki g˙at-ti©did tieg˙u. Peress li dawn l-infermiera ©ejjin minn pajjiΩi terzi, l-applikazzjoni g˙all-permess tax-xog˙ol tiswa €150, kif ukoll €80 o˙ra li jridu jit˙allsu mal˙ru© tal-permess. It-ti©did ta’ dan il-permess ukoll jiswa €80, liema somma suppost trid tit˙allas kull sena g˙al kull infermier.

Fil-jiem li g˙addew din il-gazzetta rçeviet diversi lmenti dwar ix-xog˙ol ta’ malajr li sar minn Transport Malta fuq Triq Belt il-ÓaΩna fil-Marsa. F’Jannar li g˙adda, Transport Malta kienet wa˙˙let tabella f’din it-triq biex tinforma lill-pubbliku li din it-triq kienet se ting˙ata wiçç ©did min˙abba li kienet miΩg˙uda bil-˙ofor.

IΩda ritratti li qed nippubblikaw jixhdu li minkejja li parti minn din it-triq re©g˙et ing˙atat it-tarmak, partijiet o˙ra t˙allew kif kienu – miΩg˙uda bil-˙ofor.

Ir-ritratti jixhdu wkoll li x-xog˙ol li sar kien ta’ malajr, tant li anke l-linji bojod saru bl-addoçç, sa˙ansitra baqg˙u g˙addejjin minn ©ol-˙ofor u anke minn fuq il˙axix ˙aΩin.

Ir-ritratti me˙uda minn qarrej ta’ din il-gazzetta juru wkoll l-istat ta’ telqa li teΩisti f’din it-triq. Jispikka wkoll ˙ajt li minkejja li kellu jinbena mill-©did, g˙al xi ra©uni t˙alla nofs le˙ja u min˙abba f’hekk jista’ jkun ta’ periklu kbir g˙as-sewwieqa li jg˙addu minn din it-triq. Ûgur l-istat li tinsab fih din it-triq ftit li xejn tag˙ti impressjoni tajba ta’ pajjiΩna mal-barranin, l-aktar ma’ dawk li ji©u jΩuruna permezz tal-katamaran u li ˙afna minnhom ikunu kostretti li jg˙addu minnha.

10

16.09.2012

Kunsilli

id F’id MaÇ-Çittadin

Mill-Ìdid Ûejt iÛ-Ûejtun Mario Fava email keaneo@onvol.net

Il-Kunsill Lokali taΩ-Ûejtun se jerga’ jtella’ l-attività kulturali annwali Ûejt iΩ-Ûejtun li matul is-snin kibret kemm fid-daqs tag˙ha kif ukoll fil-popolarità mal-pubbliku.

IΩ-Ûejtun huwa mag˙ruf b˙ala ‘Città Beland’, isem li ©ie moghti mill-Granmastru Ferdinand von Hompesch fl1797, fejn Beland (Bylandt) kien kunjom ommu.

Il-kelma ‘Ûejtun’ Ωviluppat mill-kelma Semitika ‘Zaytun’ li tfisser Ωebbu©a. Is-seng˙a u lkultivazzjoni taΩ-Ωebbu© f’dan il-lokal tmur lura sas-seba’ seklu.

Minkejja li g˙ad fadal ©imag˙tejn o˙ra, it-t˙ejjijiet g˙addejjin fl-aqwa taghhom blinvolviment ta’ diversi g˙aqdiet fl-istess lokal li, minkejja li ©ejjin minn oqsma differenti, Ωgur li x-xog˙ol tag˙hom flimkien se jwassal biex iΩÛwieten tassew i˙ossuhom kburin b’dak li kapaçi jtellg˙u.

Din is-sena l-attività ser issir fi tmiem il-©img˙a tas-Sibt 29 u l-Óadd 30 ta’ Settembru. Ûmien li jag˙ti bidu g˙allg˙asir taΩ-Ωejt taΩ-Ωebbu© li g˙andu l-ori©ini tieg˙u proprju f’dan ir-ra˙al.

B˙al kull sena, l-attività tibda bil-famuΩ bandu li ji©i segwit minn defilè ta’ bdiewa bl-ingenji tradizzjonali tag˙hom u l-karettuni mimlijin Ωebbu© biex ji©i mag˙sur.

Dan jg˙addi mit-toroq prinçipali tar-ra˙al u se jkun akkumpanjat minn daqq u Ωfin tradizzjonali Malti li permezz tieg˙u tkun qed issir iççelebrazzjoni ‘tal-˙sad’.

Matul it-toroq ewlenin se jkun hemm esebizzjonijiet ta’ g˙odod tradizzjonali tar-raba’, prodotti agrikoli, nies bi lbies

Il-wirjiet tradizzjonali ma jonqsux fl-attività Ûejt iΩ-Ûejtun

tradizzjonali mimli kuluri, postijiet minn fejn issib x’tiekol, muΩika varja li tolqot il-gosti ta’ kul˙add, ftajjar tradizzjonali Maltin, inbejjed differenti u l-famuΩa ˙obΩa Maltija mxappa fiΩ-Ωejt li jkun g˙adu kemm ing˙asar.

Se jkun hemm ukoll prodotti friski li tista’ tixtri, mag˙mulin miΩ-Ωejt u Ω-Ωebbu© u prodotti o˙ra. Se jkun hemm ukoll spjegazzjoni ta’ kif iΩ-Ωebbu© ji©i kkultivat u anki informazzjoni dwar iΩ-Ωejt innifsu.

Il-Óadd filg˙odu se jkun hemm it-tberik taΩ-Ωwiemel, g˙o©iela, gidjiet u pets tat-tfal.

Dan isir wara li t-tfal li g˙amlu

l-ewwel tqarbina din is-sena i˙awlu si©ra taΩ-Ωebbu© kull wie˙ed.

Ta’ interess ©enerali huma lpostijiet li se jkunu miftu˙in g˙all-pubbliku tul dawn iljumejn ta’ festa. Fost dawn insibu: l-G˙aqda MuΩikali Beland, l-G˙aqda Banda Ûejtun, il-Kappella tas-Sinjura, ilKappella ta’ Santa Marija, IlKnisja Parrokjali, il-Kappella ta’ Sant’An©, il-Kappella tasSalvatur, l-Istitut Ìesù Nazzarenu, il-Kappella ta’ San Girgor, il-Kappella tal-Ispirtu s-Santu, iç-Çentru tal-Arti u lArti©©janat, il-Juventutis Domus, Circolo Sta Katarina,

it-Teatru Pandora, l-Oratorju u l-kannierji.

Minkejja li dan l-avventiment g˙al darb’o˙ra ser ja˙bat manNotte Bianca, wie˙ed m’g˙andux jitlef din l-opportunità unika li jer©a’ jg˙ix Ωminijiet missirijietna u jduq ukoll ilbenna li l-bdiewa ta’ dan irra˙al kapaçi joffru.

Nappella lil kul˙add biex jiddedika ftit mill-˙in liberu u bil-preΩenza tieg˙u mhux biss juri l-apprezzament g˙axxoghol kbir li qed isir biex tittella’ din l-attività, izda wkoll ikun parti minnha billi jipparteçipa b’mod ˙aj f’dak li jkun g˙addej.

Kunsilli lokali mitluba ji©bru multi li qatt ma t˙allsu Óafna jinsabu m˙assba dwar it-talba li dDipartiment tal-Gvern Lokali g˙amel lejn tmien ix-xahar t’Awwissu lill-kunsilli lokali dwar multi pendenti li g˙adhom mhux mi©bura mit-tribunali tal-kumitati kon©unti.

Qabel jie˙u miΩura b˙al din, idDipartiment imissu kkonsulta mar-rappreΩentanti tal-kunsilli lokali u mhux jiddetta dak li jidhirlu hu.

Anki min˙abba l-fatt li l-kunsilli lokali ˙adu diversi miΩuri biex ji©bru l-ammonti dovuti lilhom. Il-fatt li hemm valur kbir ta’ multi mhux mi©bura, Ωgur li mhux tort talkunsilli lokali, iΩda tas-sistema kif ©iet im˙addma, xi ˙a©a li l-kunsilli lokali ma kellhom l-ebda kontroll fuqha.

Il-fatt li l-provvedimenti li hemm fl-audit-

ed accounts ma sarx uΩu minnhom, wassal biex fuq il-kotba tal-kunsilli lokali g˙ad hemm jidhru ammonti konsiderevoli ta’ flus li fil-fatt g˙ad iridu jin©abru.

Biex t˙addmet is-sistema ta’ infurzar lokali kien hemm g˙add ta’ kunsilli li spiççaw ˙ar©u iktar flus milli da˙˙lu.

G˙alhekk, qabel jitfa’ iktar responsabbiltajiet fuq il-kunsilli, id-Dipartiment kellu lewwel jid˙ol f’diskussjonijiet malAssoçjazzjoni Kunsilli Lokali u mhux, b˙as-soltu, kollox jintefa’ fuq il-kunsilli lokali ming˙ajr ma jing˙ataw l-g˙odda me˙tie©a biex ja˙dmu.

Jista’ xi ˙add jispjegali kif il-kunsilli lokali se jag˙mlu dak li ma rnexxilhiex tag˙mel Transport Malta (TM), meta din g˙andha l-mezzi kollha biex tag˙mel dan,

filwaqt li l-kunsilli m’g˙andhom l-ebda mezzi?

G˙aliex TM xorta wa˙da ©eddet il-liçenzji ta’ dawk il-vetturi li kellhom multi pendenti xi j˙allsu?

Kellha g˙odda b˙al dik f’idejha li ma ©ietx uΩatha u issa qed nippretendu li lkunsilli jag˙mlu dan ix-xog˙ol huma g˙ax sempliçiment xi ˙add fettilu jibg˙at memo lill-kunsilli lokali kollha!

Bir-ra©un li wie˙ed jit˙asseb meta jara dan kollu g˙aliex issa g˙andna konferma kemm, g˙al dan il-Gvern, il-kunsilli lokali huma biss estensjoni tal-burokrazija tieg˙u stess u kif dawn g˙all-Gvern qeg˙din hemm biss biex jintefa’ fuqhom piΩ li lentijajiet tieg˙u ma kinux kapaçi j©orru.

Suççess g˙all-g˙aqdiet fis-Swieqi Tul tmiem il-©img˙a li g˙addiet bqajt impressjonat bix-xog˙ol kbir li, flimkien mal-Kunsill, wettqu l-g˙aqdiet volontarji fisSwieqi. Tul il-Ìimg˙a u l-Óadd li g˙adda ©ie organizzat Jum isSwieqi.

Kienu tlett ijiem ta’ attivitajiet g˙al kull età. Kien hemm bands li appellaw l-aktar g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙; kien hemm kunçert minn Christine Casolani, Christabelle u Kurt Calleja li ©ibed lejh tfal u nies mhux daqstant kbar fl-età u kien hemm ukoll serata muΩikali pprovduta mill-band ta’ Spiteri Lucas li attirat familji s˙a˙. Is-Sibt filg˙odu kien hemm ukoll nofstanhar attivitajiet sportivi fejn ˙adu sehem iktar minn 150 ru˙.

Il-˙sieb tal-Kunsill Lokali kien li kemm jista’ jkun i˙alli f’idejn l-

g˙aqdiet tal-lokal biex jorganizzaw dan kollu u nista’ ng˙id li dawk kollha li taw sehemhom g˙andhom g˙ax i˙ossuhom kburin bir-riΩultat miksub, anki jekk din kienet l-ewwel esperjenza ta’ dan it-tip.

Irrid nuri l-apprezament tieg˙i u ta’ s˙abi l-kunsillieri, b’mod partikolari lit-tim tal-futbol tas-Swieqi u l-g˙aqda ZAK (TalIbra©©). Çertament li din kienet l-ewwel imma Ωgur mhux l-a˙˙ar okkaΩjoni fejn l-g˙aqdiet tal-lokal ˙admu flimkien g˙all-©id tarresidenti tag˙na.

Kien eΩempju çar li meta jitwarrbu l-piki u l-politika parti©©jana tassew ikun il-lokal u r-residenti tieg˙u l-aktar li jgawdu. Grazzi u prosit mill-©did!

16.09.2012

AnaliΩi

Rajt ma rajtx, smajt ma smajtx

11

minn Invictus

kien meta Michael Mifsud ©ie m©ieg˙el jaqra d-dikjarazzjoni tal-fair play bl-IngliΩ, qisu a˙na m’g˙andniex l-ilsien nazzjonali tag˙na.

Il-magna Nazzjonalista

L-eççellenza Joseph Calleja It-tenur Joseph Calleja huwa fenomenu kbir g˙al Malta u g˙ad-dinja. Huwa ikona nazzjonali, is-simbolu tal-eççellenza f’pajjiΩna. Huwa fil-veru sens talkelma eççezzjonali, aktar u aktar g˙ax ©ej minn Malta, pajjiΩ Ωg˙ir b’limitazzjonijiet kbar u xorta rnexxielu jeg˙leb kull ostaklu u jil˙aq l-og˙la livelli fid-dinja.

Illum huwa meqjus fost l-aqwa tenuri tad-dinja, imfittex u akklamat ma’ kullimkien. Apparti li jag˙milna kburin li hu wie˙ed minna bl-g˙eruq tieg˙u minn ©o fostna, Joseph Calleja jservi ta’ ikona, ta’ role model g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ speçjalment, jg˙inna ng˙ollu l-moral tag˙na biex neg˙lbu l-kumplessi ta’ inferjorità li jag˙mlu bina b˙ala poplu g˙al tant snin ma˙kum minn ©nus barranin.

Jekk wie˙ed minn fostna kien kapaçi jil˙aq livelli ta’ eççellenza dinjija, apparti t-talent naturali, bl-istess ˙e©©a, dedikazzjoni, dixxiplina, stamina u ˙ila, anki Maltin o˙ra b˙alu jistg˙u jag˙mluha.

l-interess tag˙na f’Joseph Calleja, kienet unika u irrepetibbli, mill-banda l-o˙ra s-silenzju jtarrax ming˙ajr ebda kummentarju bejn numru u ie˙or kien dak li l-IngliΩi jg˙idulu bad television.

Umiljazzjoni U la l-kliem ©ie fuq it-trasmissjonijiet televiΩivi diretti, ma kienx biΩΩejjed nhar it-Tlieta li biex naraw it-tim nazzjonali Malti tal-futbol jilg˙ab kontra t-tim nazzjonali Taljan, kellna naqilbulu fuq ir-Rai 1 u nisimg˙u lassurditajiet li ntqalu dwar Malta u t-tim tag˙ha millkummentaturi Taljani.

L-istazzjon nazzjonali Malti naqas milli jxandar din illog˙ba, meta nimma©ina li ma kinitx tinvolvi xi spiΩa enormi kieku ddeçieda li jxandarha.

Imma l-umiljazzjonijiet ma waqfux hawn. G˙al xi ra©uni inspjegabbli l-Innu Malti ndaqqet biçça Ωg˙ira biss minnu. Imma l-aktar ˙a©a li ma fla˙tx g˙aliha

Il-magna tal-propaganda ta’ GonziPN ta˙dem blisteam tag˙ha stess u tant hi maqtug˙a mir-realtà li kapaçi to˙loq xenarji surreali. Hu mill-affari tal-kirjiet u s- service charge mg˙ola s-smewwiet li kienu imposti fi Ωmien li Alan Camilleri kien chairman talMalta Enterprise. Ûidiet esa©erati li kienu wasslu biex is-CEO ta’ kumpanniji internazzjonali li g˙andhom fabbriki f’Malta jesprimu t-t˙assib serju tag˙hom dwar kemm dawn iΩ-Ωidiet kienu se j˙alluhom aktar kompetittivi fis-swieq internazzjonali.

Ftit tal-jiem ilu t˙abbar b’˙afna pompoΩità illi ©ie ffirmat ftehim bejn il-Kamra tal-Kummerç u l-Malta Enterprise biex dawn il-kirjiet u s- service charge jkunu riveduti ’l isfel. Din l-a˙bar ing˙atat mill-medja Nazzjonalista b˙allikieku kienet qisha saret xi konkwista kbira.

Li ma qalitx il-propaganda Nazzjonalista illi permezz ta’ dan il-ftehim kulma ©ara kien li, bit-tluq ta’ Alan Camilleri, setg˙et tissewwa xi ftit mill-˙sara li dan ˙alla warajh.

Pudini a la Alan U la qeg˙din fuq is-su©©ett, minkejja n-nefqa ta’ €4 miljun u fuqhom li g˙amel is-Sur Camilleri fl-uffiçini tal-Malta Enterprise fl-Isptar St Lukes, ˙afna minnhom b’direct order, mal-maltempata ta’ b˙al g˙ada ˙mistax, dawn l-uffiçini sfaw mg˙arrqa minn gliegel ta’ ilmijiet li da˙lu mil-livell tat-triq.

Jaf jag˙milhom il-pudini s-Sur Alan!

Il-BBC Proms 2012 Il-wirja brillanti li Joseph Calleja ta fil-British Proms 2012 sa˙˙ret l-eluf kbar fir-Royal Albert Hall u f’Hyde Park u l-miljuni kbar li segwew din il-mixja tassew impressjonanti permezz tat-televiΩjoni. Óaqqhom prosit il-PBS li qamu g˙all-okkaΩjoni u rnexxielhom ixandru dan il-kunçert b’mod dirett fuq TVM1 u jumejn wara fuq TVM2. Imma sfortunatament g˙al çuçata xorta wa˙da fottewha din it-trasmissjoni. Lebda kummentarju la bil-Malti u lanqas bl-IngliΩ li jispjega eΩattament x’kien qieg˙ed ji©ri, liema bçejjeç muΩikali kienu qeg˙din jindaqqu, l-istorja tal-BBC Proms, l-atmosfera fir-Royal Albert Hall u f’Hyde Park.

G˙alkemm it-trasmissjoni minnha nnifisha, min˙abba

Óarsa lejn il-©img˙a li g˙addiet Ûew© Ωg˙aΩag˙ imutu f’çirkostanzi suspettuΩi

Ìuvni jitlef ˙ajtu wara inçident tat-traffiku Fernando Schembri ta’ 22 sena tilef ˙ajtu wara li nhar il-Óamis kien involut f’inçident tat-traffiku. Linçident se˙˙ g˙all-˙abta tas-1.00 ta’ waranofsinhar fi Triq G˙ajn Tuffie˙a, limiti taΩ-Ûebbieg˙. Schembri kien qed isuq vettura tat-tip Rover fid-direzzjoni talIm©arr meta g˙al xi ra©uni tilef il-kontroll u ˙abat ©o ˙ajt ta’ residenza privata. L-organi ta’ Schembri ng˙ataw b˙ala donazzjoni g˙al min g˙andu bΩonnhom. Kirsty Vassallo ta’ 19-il sena, li hija lg˙arusa ta’ Schembri u li kienet passi©©iera fil-vettura, g˙adha tinsab f’qag˙da kritika.

Shanice Muscat (ritratt) ta’ 14-il sena minn San Pawl ilBa˙ar tilfet ˙ajjitha nhar il-Ìimg˙a wara li sofriet minn attakk tal-qalb. L-inçident se˙˙ g˙all-˙abta tal4.30 ta’ filg˙axija, meta t-tfajla kienet tinsab fuq bejt ta’ residenza privata ©ewwa l-Qawra. Hija ttie˙det l-Isptar Mater Dei fejn ©iet iççertifikata mejta. Il-Pulizija g˙adha g˙addejja bl-investigazzjonijiet tag˙ha dwar dan il-kaΩ.

Intant, iktar tard matul il-jum tal-Ìimg˙a ra©el ta’ 30 sena minn Ra©el Ìdid ukoll idda˙˙al l-isptar f’qag˙da kritika, u iktar tard tilef ˙ajtu. Jidher li rra©el kien f’residenza privata fi Triq Kordin ©ewwa Ra˙al Ìdid meta ©ie bΩonn l-assistenza medika.

F’dan il-kaΩ ukoll il-Pulizija g˙adha g˙addejja blinvestigazzjonijiet.

Jidda˙˙lu Malta 79 immigrant irregolari Nhar it-Tlieta l-Forzi Armati ta’ Malta salvaw 79

immigrant irregolari, li fosthom kien hemm 20 mara u Ωew© adoloxxenti. L-immigranti ntlem˙u mill-ajru meta kienu madwar 35 mil nawtiku min-Nofsinhar ta’ Malta, iΩda rrifjutaw l-assistenza tal-FAM g˙ax riedu jkomplu bil-vja©©.

Madankollu, iktar tard id-dinghy li fuqu kienu limmigranti beda jag˙mel l-ilma, u g˙alhekk l-immigranti ttellg˙u fuq patrol boat tal-FAM u dda˙˙lu filBaΩi Marittma f’Xatt it-Tiben g˙all-˙abta tal-10.00 ta’ billejl.

Iktar minn sena ˙abs wara li seraq €25 Mario Campolo, Taljan, kien ikkundanat g˙al 13-il xahar ˙abs wara li nstab ˙ati li seraq il-flus minn ©o basket ta’ mara waqt li din kienet qieg˙da ©o kappella f’Óal Tarxien. G˙alkemm il-flus misruqa kienu jammontaw biss g˙al €25, Campolo kien jinsab fuq probation wara li kien di©à nstab ˙ati ta’ reati o˙rajn. Fis-sentenza tieg˙u, il-Ma©istrat stqarr li ma kienx se jittollera lil dawk li jkunu ng˙ataw çans biex jirriformaw ru˙hom iΩda ma ˙aduhx.

Hold-ups minn ˙wienet tal-lottu Nhar l-Erbg˙a Ωew©t i˙wienet tal-lottu f’lokalitajiet separati ©ew misruqa waqt hold-up. L-ewwel kaΩ se˙˙ filg˙odu f’banka tal-lottu fl-Imsida, filwaqt li ttieni kaΩ se˙˙ iktar tard matul il-©urnata f’Santa Luçija. Is-serqa saret minn Ωew© persuni mg˙ammda u armati, iΩda b’xorti tajba ˙add ma we©©a’. IlPulizija qed tinvestiga dawn il-hold-ups.

12

16.09.2012

Kumment

Wara aktar minn 40 sena

Dr An©lu Farrugia Deputat Mexxej tal-PL g˙all-Affarijiet tal-Parlament www.anglufarrugia.org

Nistqarr li, b˙all-ma©©oranza assoluta ta’ ˙uti Maltin u G˙awdxin, il-©img˙a li taf ilbidu tag˙ha nhar id-19 t’Awwissu ma kinitx ©img˙a façli. It-telfa tal-Perit Mintoff kien xokk kbir, ukoll jekk ma kinitx g˙al kollox sorpriΩa meta tikkunsidra l-kundizzjoni ta’ sa˙˙tu fl-a˙˙ar xhur.

Il-persuna fiΩika tal-Perit m’g˙adhiex mag˙na. IΩda lPerit ˙alla warajh wirt dejjiemi fost il-poplu Malti u G˙awdxi, u speçjalment fost il-klassi tal-˙addiema li g˙aliha kien strumentali biex ˙ari©na minn Ωminijiet diffiçli u wiΩinha g˙al livelli ta’ ˙ajja diçenti.

Il-©ustizzja soçjali kien prinçipju li l-Perit dejjem mexxa ’l quddiem. U alla˙ares ma kienx hekk. Ejja ma ninsewx is-sitwazzjoni mwierg˙a li sab ma’ wiççu Gvern Laburista ©did fl-1971.

Din il-©img˙a kienet wa˙da ta’ riflessjoni, g˙ax jekk ma tiqafx ftit u tirrifletti meta jmut missier ta’ pajjiΩ, meta trid tirrifletti?

Riflessjonijiet b˙al x’kienu likbar sfidi g˙al Mintoff lura fl-1971 u kif jikkomparaw mag˙hom l-isfidi li g˙andna quddiemna llum u wkoll lisfidi li jiffaççja gvern ©did Laburista, jekk il-poplu jafdana bit-tmexxija tal-pajjiΩ, huma bla dubju konsiderevoli kemm fin-numru kif ukoll fil-portata tag˙hom.

JeΩisti dan ix-xebh?

Il-qg˙ad kien wie˙ed millproblemi kbar illi sab ma’ wiççu Mintoff wara r-reb˙a storika tal-1971. L-ekonomija Maltija kienet kwaΩi ineΩistenti u ˙afna nies kienu dipendenti fuq is-servizzi g˙ax-xog˙ol, filwaqt li ˙afna nies kienu bla xog˙ol, tant li bosta minn ˙utna Maltin u G˙awdxin kellhom jemigraw.

Anzi kien hemm min ˙all-

suh biex emigra dakinhar, g˙aliex li temigra kienet soluzzjoni g˙at-tnaqqis talqg˙ad.

Illum, minkejja l-fta˙ir ta’ GonziPN, qed ninnotaw problemi kbar fid-dinja taxxog˙ol. Illum in-numru ta’ nies qieg˙da jla˙˙haq aktar minn 6,600 u dejjem tiela’.

Perçentwal konsiderevoli ta’ dawk li ja˙dmu bi qlig˙, g˙andhom xog˙ol prekarju.

EΩempji çari huma impjiegi b’kuntratti li ji©©eddu kull xahar, xog˙ol part-time b˙ala impjieg ewlieni, postijiet taxxog˙ol b’inqas mill-paga minima, u impjiegi b’kundizzjonijiet o˙ra prekarji.

L-isfida g˙al gvern ©did Laburista ser tkun kif se no˙olqu aktar xog˙ol ta’ kwalità li permezz tieg˙u nkabbru l-kejk nazzjonali sabiex b’hekk kul˙add igawdi.

KawΩa ta’ dan ix-xog˙ol prekarju, l-ammont ta’ nies li qed jg˙ixu l-faqar reali jew huma fil-periklu ta’ faqar fil©urnata tal-lum sploda, tant li minn statistika li g˙andna jirriΩulta li aktar minn 20% talpoplu qed jg˙ix il-faqar jew qieg˙ed f’riskju ta’ faqar.

Sitwazzjoni allarmanti u simili b˙al dik li ffaççja Mintoff u l-Gvern tieg˙u 40 sena ilu, fejn eluf ta’ nies kienu bla sold u kienu jittallbu fit-toroq ming˙ajr g˙axja ta’ lejla.

Illum, li tittallab huwa kontra l-li©i, imma qed ner©g˙u naraw tallaba fit-toroq. Irrealtà hi li l-faqar qed jer©a’ jg˙olli rasu, filwaqt li eluf ta’ nies o˙ra jbatu fis-skiet.

Il-Gvern ma jridx jaççetta din il-pjaga soçjali g˙ax mo˙˙u biss biex ideffes rasu fir-ramel u jiç˙ad bil-qawwi dan il-fatt u jipprova jirredikola l-eΩistenza tieg˙u.

Bil-kontra ta’ dan, il-Partit

Laburista qieg˙ed viçin ilpoplu, i˙oss il-we©g˙at tieg˙u u se jag˙mel minn kollox biex iwieΩen lil dawk fil-bΩonn, hekk kif Mintoff g˙amel fis-sebg˙inijiet.

Wie˙ed mill-akbar pro©etti li l-Perit Mintoff jibqa’ mag˙ruf g˙alihom huwa lbini tas-servizzi soçjali kollha li g˙andna llum – dak li nsej˙ulu l-welfare state.

Kien pro©ett li ˙a Ω-Ωmien imma litteralment qata’ lfaqar minn dawn il-gΩejjer, g˙ax g˙en lil kull min kien fil-bΩonn: anzjani, romol, nies qieg˙da, nies bi bΩonnijiet speçjali u o˙rajn.

G˙al Mintoff dan kien ilvera tag˙lim tan-Nazzarenu; tag˙lim li kien determinat li jsegwi.

Forsi min hu maqtug˙ mirrealtà u mo˙˙u biss biex jaqta’ Ω-Ωigarelli, jasal biex jg˙id illi dawn is-servizzi soçjali kollha ©ew imtejba matul iΩ-Ωmien.

Biss jien nistaqsi: min qieg˙ed jirçievi dawn isservizzi soçjali qieg˙ed ila˙˙aq mal-˙ajja g˙olja li ffaççjati biha llum? Jew sa˙ansitra hawn il-faqar konsegwenza t’hekk?

Il-pensjonanti, ir-romol u min qieg˙ed fuq is-servizzi soçjali jinsabu f’poΩizzjoni li jg˙ixu ˙ajja diçenti? Il-Partit Laburista fil-gvern jinsab iddeterminat li jer©a’ jag˙ti lura d-dinjità lil min hu filbΩonn.

In-nisa wkoll jafu ˙afna lil Duminku Mintoff. Il-Perit kien strumentali biex is-sess femminili ji©i elevat g˙al-livell tal-ir©iel, speçjalment fiddinja tax-xog˙ol.

Wie˙ed ta’ min ifakkar li qabel ma Mintoff u l-Gvern tieg˙u kienu fit-tmexxija ta’ dan il-pajjiΩ, ra©el u mara li jag˙mlu l-istess xog˙ol kienu m˙allsin differenti, bin-nisa

m˙allsin anqas sempliçiment min˙abba li kienu nisa.

Mintoff qered din l-in©ustizzja darba g˙al dejjem.

Illum il-©urnata, il-kisbiet talmara huma dokumentati, imma sfortunatament id-dinja tax-xog˙ol hawn Malta tirrappreΩenta sfida li l-mara g˙ada ma reb˙itx.

BiΩΩejjed in˙arsu lejn l-istatistika g˙as-sena 2011, fejn insibu li Malta bi 43% g˙andha l-anqas perçentwali ta’ nisa li huma involuti fiddinja tax-xog˙ol – kwaΩi 20% ta˙t il-medja tal-pajjiΩi membri fl-Unjoni Ewropea.

Il-Mexxej tal-Partit, Joseph Muscat, kemm-il darba ttratta dan is-su©©ett. Il-PL g˙andu ˙afna g˙al qalbu l-progress tal-mara fid-dinja tax-xog˙ol u huwa kommess illi l-parteçipazzjoni tal-mara tiΩdied, kemm in©enerali, kif ukoll f’postijiet mani©erjali ta’ strutturi pubbliçi u privati.

Similarità o˙ra hija n-nixfa ta’ fondi li Mintoff sab fl-1971 u dik preΩenti. Bla dubju, issitwazzjoni preΩenti hija ferm aktar gravi fejn, wara 25 sena ta’ Ωbilanç ekonomiku minn gvernijiet suççessivi Nazzjonalisti, id-dejn talpajjiΩ kwaΩi la˙aq il-˙ames biljuni ewro fl-ewwel kwart ta’ din is-sena – Ωieda xokkanti ta’ 10% fuq is-sena ta’ qabel.

Din hija prova çara kif ilpolitika ta’ taxxi u prezzijiet g˙oljin ta’ bΩonnijiet baΩiçi li GonziPN g˙abba lill-familji u pensjonanti ma servew g˙al xejn ˙lief biex ida˙˙lu lpajjiΩ f’riçessjoni. Il-Partit Laburista u l-Mexxej tag˙na ilu jis˙aq illi s-soluzzjoni tinsab fi tkabbir ekonomiku.

U did-darba wkoll iΩ-Ωmien se jag˙tina ra©un, kif ta ra©un lill-Perit Mintoff u lgvernijiet tieg˙u tas-sebg˙inijiet.

L-ispiΩjar milli jkollu jag˙tik Joe Farrugia Kandidat Laburista

Óafna mill-esponenti ewlenin tal-Partit Nazzjonalista, kif ukoll ˙afna mid-deputati Nazzjonalisti, jippuntaw subag˙hom lejn Franco Debono, Jeffrey Pullicino Orlandu u Jesmond Mugliett meta jikkummentaw fuq il©lied u l-problemi interni fi ˙dan il-partit tag˙hom li issa ilhom g˙addejjin Ωmien twil sew.

Hemm o˙rajn, iΩda, li ma jiddejqu xejn jippuntaw subag˙hom lejn il-Prim Ministru Lawrence Gonzi li huwa wkoll il-kap tal-istess partit. Fost dawn hemm leks-Ministru Nazzjonalista, Michael Falzon, li qal çar u tond dan l-a˙˙ar li Lawrence Gonzi m’g˙andux stoffa ta’ mexxej.

Jiena konvint li Lawrence Gonzi huwa l-ka©un ewlieni tal-problemi li qieg˙ed i˙abbat wiççu mag˙hom ilpartit li suppost imexxi, imma li skont deputati Nazzjonalisti huwa mmexxi

minn Richard Cachia Caruana u Austin Gatt.

Raguni ewlenija g˙ala jien konvint minn dan hija li Lawrence Gonzi huwa bniedem li ma jiddejjaq xejn jinsulenta l-intelli©enza ta’ ˙addie˙or.

Lawrence Gonzi huwa bniedem li donnu verament jemmen li l-ma©©oranza talMaltin u l-G˙awdxin huma b˙a˙an. Lawrence Gonzi huwa bniedem li donnu verament jemmen li l-ma©©oranza tal-Maltin u l-G˙awdxin g˙andhom me-morja qasira.

Lawrence Gonzi huwa bniedem li donnu verament jemmen li jista’ jid˙aq b’kul˙add il-˙in kollu.

G˙aliex qieg˙ed ng˙id dan?

Dan l-a˙˙ar g˙al darb’o˙ra ma ridx nemmen lil widnejja meta smajt lil Lawrence Gonzi jg˙id li l-Mexxej Laburista Joseph Muscat qieg˙ed iwieg˙ed kollox lil kul˙add.

Ma stajtx ma nitbissimx u

nistaqsi: imma dan l-istess bniedem li wieg˙ed lil eluf ta’ ˙addiema (fosthom il˙addiema tal-Air Malta, tattarznari, tat-trasport pubbliku, tal-kumpannija Go, u o˙rajn) li x-xog˙ol tag˙hom kien garantit, u li setg˙u jserr˙u rashom li bih prim ministru l-impjieg tag˙hom qatt ma kien se jkun f’xi periklu?

Dan l-istess bniedem li lejlet l-a˙˙ar elezzjoni ©enerali qalilna li se jnaqqas ittaxxa g˙al kul˙add?

Dan l-istess bniedem li lejlet l-a˙˙ar elezzjoni ©enerali weg˙idna li se jag˙mel riforma radikali fil-MEPA biex eventwalment kulma sar kien li Ωdiedu t-tariffi?

Dan l-istess bniedem li weg˙idna li kien se jirran©a kull rokna tal-Port il-Kbir u eventwalment kulma g˙amel kien pont tal-˙adid li jag˙ti g˙al fuq il-breakwater?

Dan l-istess bniedem li weg˙idna li se jag˙mel il-

Whistleblower Act u ˙alla lli©i fuq l-ixkaffa g˙al snin twal?

M’hemmx g˙alfejn ng˙id li jekk nibqa’ sejjer b’din illitanija ma nispiçça qatt.

Imma jien m’iniex Lawrence Gonzi. Jien ma nqisx ilma©©oranza tal-Maltin u lG˙awdxin b˙ala b˙a˙an.

Jien ma nemminx li lma©©oranza tal-Maltin u lG˙awdxin g˙andhom memorja qasira. G˙all-kuntrarju ta’ Lawrence Gonzi, jien nirrispetta l-intelli©enza ta’ kul˙add. Jien konvint li lma©©oranza tal-Maltin u lG˙awdxin jiftakru sew x’kienu mwieg˙da minn Lawrence Gonzi qabel la˙˙ar elezzjoni.

G˙alhekk konvint li meta jisimg˙u lil Lawrence Gonzi jg˙id li Joseph Muscat qieg˙ed iwieg˙ed kollox lil kul˙add, il-ma©©oranza talMaltin u l-G˙awdxin jiftakru fil-qawl Malti li jg˙id li lispiΩjar milli jkollu jag˙tik.

16.09.2012

Editorjal

13

www.kullhadd.com Kull˙add, A28B, Industrial Estate, il-Marsa, MRS3000 Editur: 2568 2270 editur@kullhadd.com | Reklami: 2568 2278 sales@kullhadd.com | Accounts: 2090 1518 accounts@kullhadd.com Distribuzzjoni: 2090 1517 | Email ©enerali: editorial@kullhadd.com | Twitter: http://twitter.com/#!/KullHadd

Camouflage minn fuq jippretendi jista’ jitg˙atta u jin˙eba ta˙t il-mantar ta’ valuri li mhumiex negozjabbli.

Mantar li d-drapp tieg˙u sa ftit taΩΩmien ilu kien jins©u b’çerta ˙ila lProfessur Peter Serracino Inglott li minn meta dan ˙alla din id-dinja, min qieg˙ed jipprova jaqdi r-rwol tieg˙u fil-PN qieg˙ed ifalli miΩerabbilment g˙ax spiçça jaqa’ fil-platitudnijiet vojta u superfiçjali.

Jibqa’ l-fatt li waqt li f’dawn l-a˙˙ar 25 sena f’Malta kien hawn predominju kwaΩi assolut ta’ gvernijiet Nazzjonalisti, qatt daqs dawn iΩΩminijiet ma kellek familji li sabuha diffiçli jikkumbattu mal-isfidi tal-˙ajja, familji li min˙abba f’hekk spiççaw jisfaxxaw u jitkissru.

Kienu gvernijiet Nazzjonalisti li b˙ala ‘valuri nonnegozjabbli’ tag˙hom ippromovew il-materjaliΩmu u lkonsumiΩmu sfrenat, soçjetà li tiddejjen kemm tifla˙, fejn tonfoq kulma jkollok u anki dak li ma jkollokx anki jekk il-paga ma twassalx sal-a˙˙ar tax-xahar u twassal biss sat-tielet ©img˙a.

Kienu gvernijiet Nazzjonalisti li wa˙˙lu l-maΩΩra tad-dejn ma saqajn tant u tant Ωg˙aΩag˙, biex dan kollu jkollhom biçça saqaf fuq rashom u li se jkunu xja˙u meta ji©u biex jifdu lpiΩ tad-dejn li kellhom jid˙lu g˙alih.

Kienu gvernijiet Nazzjonalisti li

˙addmu sistema ta’ amministrazzjoni fil-pajjiΩ li mhijiex ibbaΩata fuq kemm taf, imma fuq min taf, fejn jekk issib lil min jaqilg˙ek tvinçi, jekk le ikollok tintefa’ tistenna fil-kju mal-bqija.

Sistema korrotta li tag˙mel id-differenza fil-˙ajja tan-nies mhux biss f’affarijiet materjali b˙al xog˙ol, promozzjonijiet, eçç., imma anki fi kwistjonijiet ta’ ˙ajja jew mewt b˙attrattament tal-mard tal-kançer, fejn skont il-Professur Stephen Brinat lind˙il politiku jista’ jiddetermina min g˙andu jie˙u t-trattament qabel min, u min g˙andu jintbag˙at id-dar jistenna meta jmissu.

Imbag˙ad g˙andu l-wiçç Lawrence Gonzi jitkellem dwar valuri inaljenabbli quddiem barranin li ma jistg˙ux imeruh.

Fid-diskors tieg˙u f’Firenze g˙amel riferiment ukoll g˙all-˙arsien tal-©id komuni fil-kuntest ta’ valuri komuni baΩiçi li m’g˙andhom qatt jinbieg˙u g˙all-voti.

Issa jekk qatt kien hawn ministri, segretarji parlamentari u prim ministru li spikka fihom sens qawwi ta’ egoiΩmu, li ˙asbu fihom infushom, li t˙anΩru u ffuxnaw fl-istess Ωmien li pprietkaw is-sagrifiççju u l-issikkar taç-çintorin lill-poplu, dan bla dubju kien il-Gvern ta’ GonziPN. Lawrence Gonzi kien prim ministru li ppresieda fuq gvern li ma ried

ebda xkiel ta’ regoli dwar il-finanzjament tal-partiti, biex Ωgur ma jkollu xejn xi jxekklu f’sistema ta’ finanzjament illeçtu li tag˙lef lilha nnifisha minn fuq il-kontribuzzjonijiet u lhekk imsej˙a donazzjonijiet li joffru dawk li jmaxtru fuq il-kuntratti pubbliçi, bil-cost over runs b’kollox.

Gonzi kien qalilna biex ma ni©©udikawhx fuq dak li jg˙id imma fuq dak li jag˙mel, u l-poplu Malti hekk be˙siebu jag˙mel fl-elezzjoni ©enerali li jmiss propju g˙ax hemm ba˙ar jaqsam bejn il-paroli u l-fatti ta’ GonziPN. Gvern li tassew jemmen f’valuri li mhumiex g˙all-bejg˙ ma kienx ja˙mi minn wara dahar il-poplu Ωieda indiçenti ta’ €600-€500 fil-©img˙a li lministri u s-segretarji parlamentari taw lil xulxin fl-istess Ωmien meta kien qieg˙ed jintalab ˙afna sagrifiççju mill-plebej ta’ dina l-art li ng˙ataw miΩera ta’ nofs lira fil-©img˙a g˙allg˙oli tal-˙ajja.

Il-Gvern ta’ GonziPN qieg˙ed juΩa l-valuri inaljenabbli b˙ala camouflage biex jostor l-indiçenzi kbar li g˙amlet din l-amministrazzjoni. Mhux ta’ b’xejn Lawrence Gonzi mar jirreçpa dwar dawn il-valuri quddiem udjenza barranija u ma jissugrax jag˙mel l-istess quddiem udjenza Maltija.

“

“

Meta l-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien qieg˙ed jindirizza laqg˙a tal-Bureau tal-Grupp tal-Partit Popolari Ewropew f’Firenze l-©img˙a li g˙addiet, ˙are© b’dikjarazzjoni li ma titwemminx. Insista li l-valuri g˙andhom dejjem ji©u qabel il-voti.

“Qeg˙din ng˙ixu f’era fejn il-valuri ©ew imnaqqra, fejn ir-relattiviΩmu qieg˙ed jiddomina fis-soçjetà tag˙na u fejn anki t-tifsira tal-valuri komuni baΩiçi ˙afna drabi qieg˙da titqieg˙ed fid-dubju,” qal Dr Gonzi f’dan ilmeeting tad-Demokristjani Ewropej.

Huwa u jg˙id dan, Lawrence Gonzi ried jimplika, speçjalment ma’ min ma jafux biΩΩejjed b˙all-barranin li kien qieg˙ed jindirizza f’Firenze, li lPartit Nazzjonalista g˙andu xi axxendent morali, li jokkupa l-moral high ground, li l-Partit tieg˙u ma jipprostitwix ru˙u g˙all-voti u jibqa’ jΩomm ma’ çerti valuri inaljenabbli jkunu xi jkunu l-konsegwenzi f’termini ta’ voti.

Fid-diskors inawgurali tieg˙u meta la˙aq Kap tal-PN fl-2004, Gonzi kellu wkoll l-isfaççata©ni jg˙id illi Alla huwa man-Nazzjonalisti, b˙alma jg˙id l-innu tal-PN. Tabil˙aqq l-arroganza u l-prepotenza ta’ GonziPN hija bla limitu biex dan il-partit li huwa l-kwintessenza tal-˙aΩen fil-poter b˙alma jsostni proprju wie˙ed mid-deputati tieg˙u,

L-idea tieg˙ek tg˙odd Stefan Zrinzo Azzopardi President tal-PL stefan.zrinzo@partitlaburista.org segwi fuq twitter @stefanzrinzo

Il-˙sieb wara l-Kungress talPartit Laburista huwa li niltaqg˙u biex nisimg˙u l-ideat tieg˙ek g˙aliex nemmnu li lidea tieg˙ek tg˙odd. Biex inwettqu politika li dejjem tpo©©i lin-nies fiç-çentru tag˙ha, jekk irridu nag˙mlu g˙aΩliet bi prijoritajiet tajba, jekk nemmnu li l-g˙aΩliet li jsiru minn min qed imexxi ikunu isiru fl-a˙jar interess talpoplu tag˙na, irridu nwettqu politika li tag˙ti spazju s˙i˙ biex jitwasslu aktar ideat.

Il-bini ta’ moviment ©did madwar il-Partit Laburista biddel g˙al kollox il-mod kif je˙tie© li nwettqu l-politika.

G˙azilna li mmorru lil hinn mill-konfini tal-partiti talbiera˙. G˙aΩilna li nift˙u lbibien bera˙ biex dawk kollha li jaqblu mal-viΩjoni li qed nipproponu, mat-triq ’il quddiem li rridu nfasslu, jing˙aqdu mag˙na f’moviment biex in©eddu dan il-pajjiΩ.

Moviment li qed jinbena madwar il-Partit Laburista g˙andu viΩjoni li tg˙aqqdu flimkien. Dawn kollha li qed jing˙aqdu f’dan il-moviment g˙andhom l-g˙an li nag˙tu futur a˙jar lil pajjiΩna. Nies li ©ejjin minn oqsma differenti li

g˙andhom passat differenti.

Nies ta’ etajiet differenti, li g˙andhom xog˙lijiet differenti, li fil-passat seta’ kellhom opinjonijiet politiçi differenti iΩda llum qed isibu l-ideat tag˙hom jikkonver©u fil-viΩjoni li qed nipproponu g˙al pajjiΩna.

Kien g˙alhekk je˙tie© li nfasslu mudell ©did li fih inlaqqg˙u lil dawk kollha li qed i˙addnu l-viΩjoni tag˙na biex mag˙hom niddiskutu lidea tag˙hom kif nil˙qu lg˙anijiet ta’ dan il-moviment.

Nag˙Ωlu liema g˙andhom ikunu l-prijoritajiet tat-tmexxija ©dida f’pajjiΩna. Kif se naççertaw li l-prijoritajiet li nag˙Ωlu jkunu jirrapreΩentaw l-aspirazzjonijiet tal-poplu tag˙na.

Matul dawn il-©img˙at ta’ t˙e˙˙ija g˙all-Kungress talPartit, kellna l-opportunità li niltaqg˙u ma’ ˙afna membri tal-Partit li kellmuna dwar diversi sitwazzjonijiet u ressqu l-veduti tag˙hom dwar dawk li g˙andna nag˙tuh prijorità f’dak li nfasslu g˙al pajjiΩna.

Kien proçess mill-aktar interessanti li se jitkompla fil-jiem tal-Kungress. Proçess li bih nisimg˙u l-esperjenzi u l-ideat dwar kif se nfasslu sett ta’ linji

gwida li fuqhom nibnu programm elettorali li ji©i ppreΩentat lill-poplu tag˙na fl-elezzjoniji ©enerali li jmiss.

Il-proçess li qed inwettqu permezz ta’ dan il-Kungress huwa ma˙sub biex dawk kollha li qed i˙addnu l-viΩjoni li tg˙aqqad dan il-moviment, ikollhom l-opportunità li huma wkoll ikunu parti mittfassil ta’ dak li se nipproponu lill-poplu meta nitolbu l-fiduçja tal-poplu biex immexxu lillpajjiΩ.

Il-poplu ma jistax ikun ’il bog˙od mill-politika. Irridu naççertaw li l-poplu ikun parteçipi bl-aktar mod pos-sibbli fl-g˙aΩliet li nag˙mlu g˙al pajjiΩna. Ma nistg˙ux naççettaw distakk bejn il-politika u lpoplu g˙aliex il-politika g˙andha tkun g˙all-poplu u mag˙mula bl-a˙jar mod possibbli biex tag˙ti l-a˙jar lillpoplu.

G˙alhekk huwa me˙tie© li nisimg˙u aktar lill-poplu u flimkien nag˙mlu l-g˙aΩliet laktar xierqa.

F’dan il-Kungress se nkunu qeg˙din inwettqu parti minn dan il-proçess. Proçess li bih nisimg˙u aktar ideat, aktar esperjenzi, aktar veduti tan-

nies. Biex nag˙mlu l-a˙jar g˙aΩliet irridu naççertaw li nisimg˙u dejjem aktar u nag˙tu l-valur li jixraq lil dak li jintqal lilna.

Dan huwa l-˙sieb wara lKungress li beda jiltaqa’ nhar il-Ìimg˙a. Kungress li se jissokta llum permezz ta’ diskussjoni f’G˙awdex dwar il-Futur t’G˙awdex.

Matul il-Kungress se niddiskutu l-qasam tas-sa˙˙a, ilqasam tax-xog˙ol, it-tmexxija ekonomika, il-futur tal-familji, drittijiet çivili u ugwaljanza, ledukazzjoni, l-ambjent, il-futur taΩ-Ωg˙azag˙ u kwalità ta’ ˙ajja a˙jar g˙all-anzjani.

Flimkien ma’ dawn se niddiskutu wkoll kif gvern t’g˙ada jista’ jkun gvern eqreb iç-çittadin, se naraw kif nibnu soçjetà ©usta.

Dan il-Kungress huwa ma˙sub biex il-membri talPartit Laburista jag˙tu l-ideat tag˙hom. Matul dan ilKungress se nag˙mlu g˙aΩliet.

B˙ala membru inti g˙andek id-dritt li tkun parti minn dawn l-g˙aΩliet li se nag˙mlu.

G˙andek id-dritt li ti©i u tg˙idilna l-idea tieg˙ek.

Nemmnu li l-idea tieg˙ek tg˙odd.

14

16.09.2012

Ittri

It-turiΩmu f’Marsaskala

Il-klijent

Sur Editur,

Sur Editur,

Ftit ©ranet ilu, il-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala g˙o©bu jΩomm konferenza tal-a˙barijiet u li g˙aliha stieden lillMinistru tat-TuriΩmu Mario Demarco.

Naturalment kienet opportunità tajba g˙all-Ministru li jie˙u vanta©© mog˙ti lilu mill-Kunsill ta’ Marsaskala biex jifta˙ar fuq kemm sejjer tajjeb it-turiΩmu u fuq irrekords tat-turisti li Ωaru Malta ta˙t ilGvern tieg˙u u cjoè dak ta’ GonziPN. Biex inkun qed ng˙id kollox, ftit ing˙atat prominenza din il-konferenza stampa. Ma dehret imkien ˙lief fuq il-PBS u fuq l-istazzjon tal-PN, in-NET. Ma niskantax. Oppotunità b˙al din Ωgur li ma kinux se j˙alluha ta˙rab minn idejhom.

Li ma nistax nifhem, u b˙ali ˙afna o˙rajn li ng˙ixu fin-na˙a t’isfel ta’ Malta, hija r-ra©uni g˙aliex il-Kunsill ta’ Marsaskala kellu proprju jistieden lillMinistru Mario Demarco biex jag˙mel din il-konferenza tal-a˙barijiet fuq itturiΩmu, proprju f’post fejn it-turiΩmu huwa ineΩistenti.

Fta˙ar kemm fta˙ar il-Ministru dwar issuççessi tieg˙u fit-turiΩmu, Ωgur li ma seta’ jlissen l-ebda kelma dwar in-numru ta’ turisti li ©ew f’Marsaskala jew f’xi post ie˙or fin-na˙a t’Isfel ta’ Malta.

Beda jsemmi ˙afna çifri u fta˙ir, iΩda li ma qalx hu li minn dan it-turiΩmu kollu, in-na˙a t’isfel ta’ Malta, partikolarment Marsaskala, ma gawda assolutament xejn minnu.

U la ma gawda xejn minn dan ir-rekord ta’ turiΩmu, la Marsaskala u lanqas illokalitajiet tal-in˙awi, x’kienet ir-ra©uni proprja g˙all-istedina tal-Kunsill lillMinistru tat-TuriΩmu?

Kif jg˙idu l-IngliΩi, ‘the mind boggles’. Óawwadni ha nifhmek. Li kieku stiednu wkoll g˙all-bilanç lil Dr Gavin Gulia b˙ala l-kelliem ewlieni tal-OppoΩizzjoni g˙at-turiΩmu biex jirribatti l-fta˙ir talMinistru, forsi kont nasal biex nifhem, imma li jkun mistieden il-Ministru tatTuriΩmu wa˙du ming˙ajr oppoΩizzjoni f’lokalità fejn it-turiΩmu huwa ba˙˙, la jien u lanqas ˙add mir-residenti ma nistg˙u nifhmu.

Dr Gavin Gulia nzerta jaf sew il-lokalità ta’ Wied il-G˙ajn u g˙alhekk nemmen li ma kienx se joqg˙od kwiet g˙al dan ilfta˙ir tal-Ministru.

Jidher sew li l-affarijiet tbiddlu radikalment u mat-tmexxija tal-Arriva Ωgur li l-klijent ma jitqiesx kif g˙andu jkun.

Minn kif jidher li qed isir, numru ta’ sewwieqa qed jonqsu milli jag˙mlu lvja©© tag˙hom. Dan wara li konna mweg˙din li minn fuq l-istej©is inkunu nafu x’˙in ikunu se jaslu lkarozzi. IΩda issa mhux talli ma tkunx taf x’˙in ©ejjin, talli tibqa’ tistenna g˙alxejn.

Nhar it-Tnejn 13 ta’ Awwissu kelli g˙aliex nuΩa t-trasport pubbliku biex immur l-ajruport. Minn Triq Mannarino f’Birkirkara, is-servizz suppost jg˙addi kull xi nofs sieg˙a. Kont fuq l-istej© fis-6.55pm u domt nistenna bla ma g˙addiet xi wa˙da minn dawn l-imberkin karozzi sat-7.50pm.

Er©ajt lura d-dar u çempilt lill-Arriva.

Kellmitni xbejba li ˙adet is-suppost rapport. Meta tlabtha biex inkun mg˙arraf g˙aliex ma g˙addiet l-ebda karozza, qaltli li hi ma setg˙etx tg˙idli u tatni indirizz elettroniku tal-Arriva u aççertatni li jwe©buni huma.

Ktibt lill-Arriva u l-g˙ada rçevejt ittra elettronika li taqra: Nixtieq ninfurmak li grazzi tal-informazzjoni li pprovdejtilna, a˙na nkunu nistg˙u ng˙addu rrapport fuq ir-rotta X3 lid-Depot Manager g˙all-investigazzjoni, sabiex tkun tista’ tittie˙ed azzjoni.

Nistiednek ter©a’ tikkuntattjana f’kaΩ li jkollok aktar domandi jew b’email jew permezz tal-linja telefonika fuq +356 21222000.

We©ibt billi ktibtilhom: Grazzi tattwe©iba iΩda, b˙ala klijent, li jinteressani hu li nkun naf g˙aliex ma g˙addewx karozzi. Suppost li fil-˙in li domt nistenna, g˙addew tnejn. Ktibt lilkom, g˙ax Ms Marika qaltli li jekk irrid xi spjegazzjoni, niktbilkom. Hi kienet di©à ˙aditli r-rapport.

G˙alhekk nistenna ra©uni, g˙ax din mhix l-ewwel darba li l-karozzi ma jag˙mlux il-vja©©i.

Minn dakinhar, u sewwasew fl-20 ta’ Awwissu kitbuli u qaluli: “Nitolbok biex tikkonfermalna eΩatt il-˙in li kont qieg˙ed tistenna minn fuq il-bus stop ‘Mannarino’ min˙abba li skont irriçerki, f’dak il-˙in li bg˙attilna g˙addew Ωew© karozzi kemm fis-6.55

Meta smajt li kienet se tinΩamm din ilkonferenza stampa u li g˙aliha kien se jkun mistieden il-Ministru Demarco, ˙sibt li l-Kunsill kien se jie˙u l-opportunità biex jilmenta bil-qawwa kollha kif itturiΩmu spiçça g˙al kollox minn Marsaskala. Ósibt li l-Kunsill kien se jitlob spjegazzjoni jew kien se jinsisti mal-Ministru biex jer©a’ jinkludi lil Marsaskala b˙ala ‘Ωona turistika’ b˙alma kienet qabel.

G˙edt li l-Kunsill kien se japprofitta ru˙u miΩ-Ωjara tal-Ministru tat-TuriΩmu biex jie˙du ftit passi ’l bog˙od mis-sede tal-Kunsill fejn kienet qed tinΩamm din il-konferenza stampa u jurih f’liema stat qieg˙da l-eks-Jerma Palace Hotel.

Lukanda ta’ erba’ stilel li kienet tospita 700 turist, minn wa˙da li kienet tkun mimlija bit-turisti s-sena kollha, issa spiççat f’Ωona Ωdingata, mitluqa, ta’ periklu u qed isservi b˙ala post g˙all©rieden u g˙all-abbuΩi.

Kif kien qal tajjeb ˙afna l-Mexxej tal-PL, Dr Joseph Muscat, l-g˙eluq tal-Jerma Palace Hotel kienet daqqa ta’ ˙arta kbira lit-turiΩmu fin-na˙a t’isfel ta’ Malta, partikolarment g˙al Marsaskala.

Staqsi lil tal-˙wienet u tar-ristoranti kemm gawdew mit-turiΩmu. Staqsihom

kemm kienet kbira d-daqqa ta’ ˙arta li qalg˙u meta g˙alqet l-unika lukanda f’Marsaskala, il-Jerma Palace Hotel. U g˙alhekk Ωgur li jekk il-Ministru kellu jkun mistieden xi mkien, biex jifta˙ar dwar ir-rekords fit-turiΩmu, Ωgur li ma kellux ikun f’Marsaskala. Ósibt ukoll li kien ©ie mistieden millKunsill Lokali ta’ Marsaskala biex jara b’g˙ajnejh id-diΩastru tal-Mag˙luq, riserva naturali meqjusa u protetta midDirettivi tal-EU b˙ala sit ‘Natura 2000’ u li jinsab fi stat ta’ qerda.

G˙edt forsi l-protesta tat-tfal tal-iskola St Thomas Moore ta’ Marsaskala, li jkolli nammetti u dan ng˙idu b’mist˙ija, taw lezzjoni lil min kellu d-dmir li jipprotesta fil-bera˙ dwar l-istat diΩastruΩ talMag˙luq, kienet se ting˙ata widen.

IΩda xejn minn dan kollu. U g˙alhekk il-mistoqsijiet tar-residenti x’©ie mistieden jag˙mel il-Ministru tat-TuriΩmu f’Marsaskala, u x’kienet proprju r-ra©uni jew ra©unijiet g˙all-istedina tieg˙u hija fuq fomm kul˙add.

Kultant ji©ru affarijiet li mhux façli tifhimhom.

F. MERCIECA, MARSASKALA

MILL-FORUM ÛGÓAÛAGÓ LABURISTI

Il-wirt li ˙alla warajh il-Perit Demelsa Grech

Ng˙iduha kif inhi, meta wie˙ed isemmi l-isem ‘Perit’, malajr jag˙raf g˙al min ikun qieg˙ed jirreferi – il-Perit Dom Mintoff!

Dom Mintoff kien bin familja tal˙addiema, li g˙ex fi Ωmienijiet fejn f’Malta ma kien hawn xejn. Kien Ωmien li min˙abba l-effett li ˙alliet it-Tieni Gwerra Dinija f’Malta, il-familji Maltin kienu qeg˙din f’sitwazzjoni ta’ gu˙, faqar, mard, tbatija u nuqqas ta’ xog˙ol.

B’konsegwenza ta’ hekk, ftit familji kien jag˙tu importanza lill-edukazzjoni tag˙hom jew ta’ wliedhom.

Dan jixhdu l-fatt li f’dak iΩ-Ωmien leduka z z j o n i p r i m a r j a , k i f u k o l l d i k sekondarja, ma kinux obbligatorji. Filfatt, kien hawn ˙afna tfal li kienu di©à bdew ja˙dmu jew jg˙inu fin-negozju talfamilja sabiex imantnu lil familthom.

Ftit nies kienu kapaçi j˙allsu g˙alledukazzjoni ta’ wliedhom sabiex dawn

ikunu jistg˙u jkomplu javvanzaw fil˙ajja tag˙hom.

G˙aldaqstant, il-Perit ˙a ˙sieb li jibdel din il-mentalità tan-nies. B’hekk kellu lappo©© mill-klassi l-baxxa g˙ax kien dejjem jitkellem favur iΩ-Ωg˙ir u favur ilvulnerabbli tas-soçjetà, ming˙ajr ma jçekken il-˙ajja ta’ dawk li kellhom ilflus f’pajjiΩna.

Però, illum il-©urnata, ˙afna tfaljiet u ©uvintur tal-©enerazzjoni tieg˙i, ma jiftakrux lill-Perit Dom Mintoff b˙ala lPrim Ministru ta’ Malta u t-tibdiliet li wettaq fil-gvern.

Dan g˙aliex il-©enerazzjoni tag˙na telg˙et f’ambjent fejn il-familji di©à kienu qeg˙din igawdu minn servizzi soçjali b˙al sa˙˙a b’xejn, children’s allowance , edukazzjoni b’xejn, sistema ta’ housing, pensjonijiet, fost servizzi soçjali o˙ra.

Dawn is-servizzi kollha g˙adhom jit-

gawdew minn kull wie˙ed u wa˙da minna sal-©urnata tal-lum. Dan g˙aliex qeg˙din jg˙inu lill-familji bi d˙ul baxx ikampaw mal-˙ti©ijiet tal-˙ajja, sabiex jg˙ixu ˙ajja diçenti u jag˙tu l-a˙jar futur lil uliedhom.

Fil-fatt, bis-sa˙˙a tal-Perit Dom Mintoff, ˙afna çittadini ng˙ataw dar fejn joqog˙du, xog˙ol lin-nisa Maltin li xtaqu jkomplu ja˙dmu, edukazzjoni millkindergarten sal-università, id-dritt li jibdew jivvotaw minn 18-il sena u l-paga minima.

F’kelma wa˙da, l-eks-Mexxej tal-Partit Laburista, permezz tal-im˙abba li kellu lejn il-˙addiem, induna li jekk ma jag˙tix l-g˙odda neçessarja lil dawn iççittadini, il-familji Maltin ma setg˙ux jibnu pedament sod li bih ikunu jistg˙u jg˙ollu l-livell ta’ g˙ajxien tag˙hom u jsiru familji tal-klassi medja.

Dan ifisser li ˙adem ukoll biex il-

16.09.2012

Ittri

m’g˙andu ra©un qatt

15

Grazzi lill-Mission Fund Sur Editur, Nixtieq nirringrazzja lill-Mission Fund tad-donazzjoni ta’ €1,500 li rçevejt dan l-a˙˙ar. Din hi g˙ajnuna kbira g˙ax-xog˙ol tag˙na hawnhekk li jikkonsisti fix-xog˙ol pastorali, viΩti lill-anzjani u lillmorda u t-tqassim tal-ikel lill-fqar li ji©u d-dar tag˙na.

Nixtieq in˙ajjar lil min jaqra din l-ittra biex ikomplu jg˙inu lillMission Fund fix-xog˙ol kbir u sabi˙ li qed tag˙mel billi tibg˙at bolol uΩati u donazzjonijiet.

Dawn id-donazzjonijiet jistg˙u jintbag˙tu online jew permezz ta’ direct bank transfer lil wie˙ed minn dawn il-kontijiet: HSBC (Account No: 061 197 448 050), BOV (Account No: 163 007 980 19), APS (Account No: 200 008 207 62) or BANIF (Account No: 000 879 631 01). Tista’ ssib iktar informazzjoni fis-sit elettroniku: www.missionfund.org.mt Grazzi g˙al darb’o˙ra u niΩgura lil kul˙add li se nkompli niftakar fil-bosta benefatturi tal-Mission Fund, ˙ajjin u mejtin, fit-talb u fil-quddies tag˙na ta’ kuljum.

u kemm fis-7.30pm.

Jag˙tik li tid˙aq. Ji©ifieri çempilt dak il-˙in bilmowbajl minn fuq l-istej© stess u appena r©ajt wasalt id-dar. Óaduli l-ilment dak il-˙in u wara sebat ijiem, meta l-biçça tkun raqdet, in˙olmot u ntesiet, jippruvaw ji©u jg˙iduli bil-pulit li kont rieqed fil-qamar, g˙ax il-karozzi wettqu s-servizz u jien ma ntba˙tx! Tarax!

Dan hu t-tip ta’ servizz li trid toffri din ilkumpannija barranija, li qed turina fid-dieher li lkarozzi huma ftit a˙jar, iΩda s-servizz tat-tielet dinja? Servizz fejn il-klijent kwaΩi kwaΩi ji©i

mg˙ajjar li ma jafx x’qal u jie˙u t-taparsi ra©uni sebat ijiem wara! Tg˙id kieku ma kienx minnu li r-rotta ma saritx, kont se noqg˙od inçempel bilmowbajl u na˙li telefonata o˙ra mid-dar?

Jiddispjaçini li l-Customer Care tal-Arriva wrieni li hu biss paraventu g˙all-˙addiema tal-kumpannija. Din mhix serjetà u ma hemm l-ebda konsonanza ma’ dak li weg˙idna l-kelliem tal-Ministeru tal-Gvern.

SR MARIE LOUISE GRECH CMT, IL-POLONJA

CHARLES B. SPITERI, BIRKIRKARA

L-edukazzjoni f’pajjiΩna Sur Editur, Jista’ xi ˙add jifta˙ sew g˙ajnejn il-poplu u jfiehmu dak li qed ji©ri tabil˙aqq. Il-Mument ta’ nhar il-Óadd ˙are© ixandar li s-sistema edukattiva din is-sena telg˙et Ωew© gradi, mid-disa’ g˙asseba’ post.

Tg˙idx kemm fra˙t g˙al din l-a˙bar, iΩda meta ˙arist sew lejn it-tabella tal-istess gazzetta rajt mod ie˙or. Hu minnu li b˙ala klassifika ninsabu fisseba’ post, iΩda tajjeb naraw li qabilna hemm dawn il-pajjiΩi: l-IΩvizzera, il-Finlandja, Singapore, il-Qatar, il-Bel©ju, il-Kanada, Barbados, l-IΩlanda, l-Irlanda, il-Libanu, New Zealand, l-IΩvezja, lOlanda, u l-Malasja. Imbag˙ad ninsabu a˙na malAwstralja, mal-Emirati G˙arab Mag˙quda, manNorve©ja u mad-Danimarka.

Mela kieku kull pajjiΩ jie˙u post individwali, pajjiΩna jaf jinsab fil-15 jew id-19-il post. U bilfta˙ir kollu li jsir fl-edukazzjoni, ma nafx kif ninsabu nkarkru wara çerti pajjiΩi, g˙ax bil-propa-

˙addiema jkollhom paga xierqa u kundizzjonijiet tajbin.

IΩ-Ωmien li g˙amel fil-politika jixhed kemm Mintoff kien persuna avant-gardista li ried jibdel il-modi trad izzjonali li kie nu md orrijin bihom il-Maltin u l-G˙awdxin g˙al modi iktar ©odda u moderni li kienu jixirqu lil pajjiΩ li ma ried l-ebda rbit mill-˙akma barranija.

G˙aldaqstant, g˙araf li biex Malta ti bda m ixj a f it-t riq tal-pro gress , tissa˙˙a˙ id-demokrazija u jikber liΩvilupp, Malta ried ikollha l-istat tag˙ha b˙ala nazzjon biex tibda din il-mixja.

Dan sar meta il-Partit Laburista permezz ta’ Dom Mintoff wettaq wa˙da mill-aqwa kisbiet nazzjonali li jista’ jkollu pajjiΩ fl-istorja politika tieg˙u.

Dik li fil-31 ta’ Marzu 1979 niΩlet g˙all-a˙˙ar darba l-bandiera IngliΩa

Il-˙mie© tal-klieb fil-Fgura Sur Editur, ganda li smajt u qrajt kont nemmen li a˙na lkrema tal-kremiet u se nkunu fl-istess livell talIΩvizzera.

Il-˙asra hi wa˙da – tant ‘forsi’ mexjin ’il quddiem fl-edukazzjoni u t-tag˙lim, u tant qed jing˙alqu l-opportunitajiet g˙al min itemm listudju postsekondarju u jfittex li jsib xog˙ol f’pajjiΩna.

Jistg˙u l-awtoritajiet ikkonçernati jg˙iduli kemm-il çitazzjoni ng˙atat lil dawk li ma ji©brux il-˙mie© tal-kelb tag˙hom? Qieg˙ed ng˙id dan g˙ax fil-Fgura, minkejja li l-Kunsill Lokali wa˙˙al bosta tabelli u po©©a laned apposta g˙all-˙mie© tal-klieb, xorta hemm min qieg˙ed ji©i jaqa’ u jqum u ma jnaddafx fejn ikun ˙amme© il-kelb.

Il-bankina fi Triq il-Kitba, ˙dejn il-bieb prinçipali tal-iskola primarja, hi tal-mist˙ija. Possibbli ˙add ma jinqabad jikser il-li©i? Nispera li dan l-ilment ma jaqax fuq widnejn torox.

P. DARMANIN, TA’ GIORNI

DUBBIENA, IL-FGURA

u ttellg˙et dik Maltija biex b’hekk kiseb il-kontroll s˙i˙ tat-territorju Malti ming˙ajr l-ebda nd˙il ta’ ˙add.

U fuq kollox Malta tkun imexxija mill-Maltin stess.

Bla d ub ju ta ’ x ejn , l - ek s- P ri m Ministru ta’ Malta jist˙oqqlu monument li jag˙ti gie˙ lil dan il-bniedem kbir li bidel lil Malta, qajjimha fuq saqajha u po©©ieha fuq il-mappa tad-dinja.

Però, dan il-monument qatt ma tista’ tqabblu mal-momument li kull wie˙ed u wa˙da minna g˙andu, jew g˙a nd ha , ©o fih, je w fi ha . D an g˙a lie x bis- s a˙˙ a tal - Per i t k ul l wie˙ed u wa˙da minna bena monument ta’ suççess fl-edukazzjoni u tta˙ri© biex ikompli javvanza ’l quddiem. Dan huwa l-istess wirt li kull Ωa g˙Ωu g˙ u Ωa g ˙Ωu g ˙a w i ret ming˙and il-Perit Mintoff.

16

16.09.2012

Ta’ Barra

Aspettattivi ©odda g˙all-futur Is-Somalja huwa pajjiΩ li g˙al diversi snin ©ie deskritt b˙ala stat fallut.

KwaΩi g˙oxrin sena ta’ gwerra çivili ©abu lil dan il-pajjiΩ g˙arkupptejh, bilvjolenza u l-©u˙ ikunu l-ordnijiet tal-©urnata.

Din l-instabbiltà affettwat pajjiΩi o˙ra madwar id-dinja, b’mod speçjali dawk l-eqreb tas-Somalja. F’Malta wkoll rajna l-effetti ta’ din il-gwerra, hekk kif eluf ta’ immigranti mis-Somalja sabu kenn fi gΩiritna huma u ja˙arbu minn pajjiΩhom.

Matul l-a˙˙ar jiem l-awtoritajiet Somali ffirmaw kostituzzjoni ©dida, sitwazzjoni li ©iet meqjusa b˙ala wa˙da promettenti. Ftit wara ©ie elett president li huwa wiçç ©did fil-politika; g˙aΩla li qed ti©i deskritta b’mod poΩittiv mill-mexxejja tal-Punent.

F’dan is-servizz RITIANNE AGIUS tag˙ti ˙arsa lejn dak li qed ise˙˙ fisSomalja u lejn l-aspettattivi g˙all-futur ta’ dan il-pajjiΩ.

Kostituzzjoni li hija “a˙jar minn dik Amerikana” Ftit tal-jiem ilu l-Assemblea Nazzjonali tas-Somalja, li hija mag˙mula minn 825 membru li huma lkoll figuri prominenti, iffirmat din il-Kostituzzjoni waqt mument simboliku. Forsi fattur importanti f’din ilKostituzzjoni huwa li din fet˙et il-biebien biex ikunu jistg˙u jse˙˙u bidliet politiçi importanti.

Din il-Kostituzzjoni ilha tin˙ema snin twal, b’kontribut mis-Somali stess u anki millbarranin. Il-qbil fuq ilKostituzzjoni kien intla˙aq xi Ωmien ilu bejn l-og˙la awtoritajiet tal-pajjiΩ: il-President, ilPrim Ministru, l-Ispeaker tal-

Parlament, Ωew© Presidenti re©jonali u l-Mexxej ta’ Milizja tas-Sufi.

Ban-Ki Moon, is-Segretarju Ìenerali tal-Ìnus Mag˙quda, fa˙˙ar il-Kostituzzjoni l-©dida u ddeskrivieha b˙ala kisba storika. Dan hekk kif din ilKostituzzjoni hija ambizzjuΩa g˙all-a˙˙ar u twieg˙ed ˙afna affarijiet. L-Organizzazzjoni Internazzjonali g˙all-IΩvilupp tal-Li©i sa˙ansitra qalet li lKostituzzjoni l-©dida tiggarantixxi iktar drittijiet fundamentali mill-Kostituzzjoni Amerikana.

Fiex tikkonsisti eΩattament din il-Kostituzzjoni?

Skont din il-Kostituzzjoni, iç-çittadini kollha, irrelevanti mis-

sess, reli©jon, klassi ekonomika jew soçjali, opinjoni politika, tribù, diΩabbiltà, xog˙ol, twelid, jew djalett, g˙andhom l-istess drittijiet u obbligi quddiem il-li©i. Il-Kostituzzjoni tispeçifika li ç-çittadini kollha g˙andhom dritt g˙al edukazzjoni b’xejn sal-livell sekondarju, u li t-tfal ma jistg˙ux jintuΩaw f’konflitt armat.

Il-Kostituzzjoni tabolixxi wkoll iç-çirkonçiΩjoni tal-bniet, li hija prattika mifruxa masSomalja kollha. Din iççirkonçiΩjoni, li hija parti millkultura ta’ çerti pajjiΩi Afrikani, to˙loq skumdità u w©ig˙ linnisa tul ˙ajjithom. Minn studju li g˙amel il-Ministeru tas-Sa˙˙a jirriΩulta li 96% tan-nisa kienet saritilhom çirkonçiΩjoni.

Fil-Kostituzzjoni l-©dida, irreli©jon Musulmana re©g˙et ©iet iddikjarata b˙ala l-unika reli©jon tal-istat, u l-ebda reli©jon o˙ra ma tista’ ti©i mxerrda fil-pajjiΩ. Madankollu, jidher li l-individwu jibqa’ liberu li j˙addan reli©jon differenti fuq livell personali.

Il-Kummissjoni ssejja˙ ukoll g˙at-twaqqif ta’ Kummissjoni g˙all-Verità u r-Rikonçiljazzjoni. L-impunità kienet wa˙da mill-ikbar problemi tas-Somalja matul il-gwerra çivili, g˙alhekk din il-Kummissjoni g˙andha liskop li ©©ieg˙el in-nies tikkonfronta l-passat u taççetta rresponsabbiltà g˙all-vjolenza, il-korruzzjoni u l-problemi lo˙ra li ˙akmu lis-Somalja fla˙˙ar g˙oxrin sena. B’hekk is-

Çelebrazzjonijiet meta ©ie elett il-President Mohamud

Somali forsi jkunu jistg˙u jsibu mezz kif jg˙ixu flimkien b’mod li jkun produttiv minflok distruttiv.

Il-Kostituzzjoni tg˙id ukoll li t-tilwim territorjali g˙andu ji©i solvut b’mod paçifiku. Din tag˙ti tama g˙all-era ©dida ta’ paçi bejn is-Somalja u l-©irien tieg˙u, hekk kif dan il-pajjiΩ ilu snin s˙a˙ fi gwerra mal-Kenja u l-Etjopja fuq territorji li fihom jg˙ixu s-Somali. Il-Kostituzzjoni l-©dida tg˙id ukoll li s-Somalja se jkollu sistema federali, madankollu g˙ad irid ji©i deçiΩ kif se jitqassam il-poter u rriΩorsi bejn ir-re©juni.

L-aspetti problematiçi talKostituzzjoni l-©dida L-ikbar ostaklu g˙all-implimentazzjoni ta’ din il-Kostituzzjoni huwa l-fatt li ˙afna partijiet mis-Somalja mhumiex ta˙t ilkontroll tal-gvern. G˙alkemm is-sigurtà qed titjieb f’çertu postijiet, is-Somalja iktar jista’ ji©i kkunsidrat b˙ala grupp ta’ stati Ωg˙ar li ja˙dmu b’mod parzjalment awtonomu millgvern.

Il-grupp militanti IΩlamiku alShabab, li allegatament g˙andu rabtiet mal-Al Qaeda, g˙adu qed jattakka l-belt ta’ Mogadishu u postijiet o˙ra li m’g˙adhomx ta˙t il-kontroll ta’ dan il-grupp. Dan wara li ssena li g˙addiet dan il-grupp tkeçça minn Mogadishu mittruppi tal-Unjoni Afrikana u minn forzi favur il-gvern.

Id-deçiΩjoni dwar id-distribuzzjoni tal-poter u r-riΩorsi probabbilment li se tkompli ΩΩid l-attakki tal-al-Shabab u gruppi o˙ra. Jekk dan ji©ri, ilproçess ta’ transazzjoni li g˙alih kien investit ˙afna ˙in u flus, sempliçiment jinbidel f’tip ta’ konflitt differenti minflok ma jintemm.

Fazzjoni o˙ra li probabbilment mhux se tkun qed tilqa’ tajjeb din il-Kostituzzjoni hija lkomunità kbira ta’ Somaliland.

Din il-komunità nqatg˙et g˙aliha lura fl-1991, iΩda mhix rikonoxxuta b˙ala stat indipendenti. Madankollu, il-Kostituzzjoni l-©dida tag˙milha çara li

16.09.2012

Ta’ Barra

tas-Somalja

SOLUZZJONIJIET TA’ TIFDIL

EMMEN: IBDA FADDAL BIEX TIKSEB SUĊĊESS FIL-FUTUR

tapplika wkoll g˙al dawk li jg˙ixu fis-Somaliland, hekk kif tg˙aqqadhom ta˙t “l-g˙aqda u s-sovranità tar-Repubblika Federali tasSomalja”.

Il-˙atra tal-President Hassan Sheikh Mohamud Hassan Sheikh Mohamud g˙andu 56 sena u twieled fir-re©jun ta’ Hiran ©ot-tribù tal-Hawiye. G˙al numru ta’ snin kien attivist çiviku li ˙adem g˙al diversi organizzazzjonijiet nazzjonali u internazzjonali favur l-iΩvilupp u l-paçi.

Studja l-In©inerija fis-Somalja u anki fl-Indja, u fl-1999 waqqaf lUniversità ta’ Simad u kien irRettur tag˙ha g˙al g˙axar snin s˙a˙.

Matul il-gwerra çivili baqa’ fisSomalja, g˙all-kuntrarju ta’ ˙afna akkademiçi o˙ra, u kien ja˙dem b˙ala konsulent ma’ gruppi mhux governattivi favur il-paçi, u g˙andu rabtiet mal-al-Islah, il-fazzjoni tal-Fratellanza Musulmana tas-Somalja.

Il-Partit g˙all-IΩvilupp u l-Paçi waqfu biss fl-2011, u f’Awwissu li g˙adda ©ie elett b˙ala membru parlamentari.

Il-˙atra tieg˙u b˙ala president jidher li ntlaqg˙et tajjeb millmexxejja tal-Punent, li ma kellhomx daqstant fiduçja fil-predeçessur tieg˙u Sheikh Sharif Sheikh Ahmed.

Mohamud intg˙aΩel mill-grupp ta’ membri parlamentari li kienu g˙adhom kif ©ew eletti, b’190 vot. Il-predeçessur tieg˙u, li ©ab biss 79 vot, aççetta r-riΩultat u sa˙ansitra stqarr li din kienet l-ewwel elezzjoni ©usta u ˙ielsa f’dawn l-a˙˙ar 42 sena.

“Inwieg˙ed li s-Somalja ter©a’ tikseb il-post tag˙ha fil-komunità dinjija mil-lum, u biex dan isir irridu niΩguraw li nimxu ’l quddiem,” stqarr Mohamud fid-diskors li g˙amel eΩatt kif ©ie elett president.

Mhux kollox ward u Ωahar g˙allPresident il-©did Wara li g˙al dawn l-a˙˙ar ˙ames snin is-Somalja kien minn ta’ fuq nett fil-lista tal-istati falluti, ilPresident Mohamud g˙andu biçça xog˙ol iebsa sew biex jg˙aqqad il-pajjiΩ li g˙al g˙oxrin sena kien

imfarrak bi gwerra çivili.

Wara li twaqqa’ l-President Siad Barre fl-1991, it-tribujiet, il-militanti IΩlamiçi u l-pajjiΩi ©irien spiççaw jitqatlu bejniethom g˙allkontroll tas-Somalja.

Il-fatt li Mohamud huwa wiçç ©did fil-politika jista’ jitqies b˙ala vanta©©, iΩda min-na˙a l-o˙ra g˙andu wkoll l-iΩvanta©©i tieg˙u.

Dan g˙aliex, g˙alkemm mhuwiex assoçjat mal-vjolenza u lkorruzzjoni tal-passat u g˙alhekk qed jitqies b˙ala nifs ©did, fl-istess waqt in-nuqqas ta’ esperjenza politika tag˙milhielu diffiçli biex ji©©ieled l-iktar problema immedjata; çjoè dik tal-politikanti antiki li tilfu l-elezzjoni.

G˙alkemm ma ©ewx eletti, dawn g˙andhom baΩi ta’ poter li jistg˙u potenzjalment isiru vjolenti u, barra minn hekk, g˙andhom esperjenza fil-manipulazzjoni.

G˙alkemm ma ©iex elett millpoplu, Mohamud jidher li g˙andu appo©© çivili qawwi. Fil-fatt, fiddiskors tar-reb˙a tieg˙u, Mohamud appella lill-poplu biex ja˙dem mieg˙u ˙alli flimkien jer©g˙u jibnu l-pajjiΩ.

Vanta©© g˙al Mohamud kien ukoll il-fatt li ©ie elett fi Ωmien pjuttost ta’ ottimiΩmu ©ewwa Mogadishu, fejn is-sena li g˙addiet tkeççew l-al-Shabib u attwalment g˙addej proçess intensiv ta’ rikostruzzjoni.

Madankollu, jibqa’ l-fatt li g˙al issa Mohamud huwa president talisem biss. Lanqas jista’ jeΩerçita kontroll fuq il-belt kapitali ming˙ajr l-g˙ajnuna militari tattruppi tal-Unjoni Afrikana u lg˙ajnuna finanzjarja u umanitarja tal-Ìnus Mag˙quda u pajjiΩi o˙ra, speçjalment dawk tal-Punent.

G˙alkemm din l-g˙ajnuna barranija hija neçessarja, probabbilment se tkun qed to˙loq ostaklu ie˙or g˙at-tmexxija ta’ Mohamud.

Dan g˙aliex, minbarra li ja˙dem biex jipprova jikkuntenta t-tribujiet differenti u r-re©juni tasSomalja, Mohamud issa jrid jipprova jikkuntenta lill-qawwiet barranin.

L-Amerika di©à qed tipprova til˙aq qbil fuq xiri ta’ Ωejt misSomalja, u mhux eskluΩ li flimkien ma’ pajjiΩi o˙ra tipprova tidderie©i l-futur politiku u ekonomiku tas-Somalja.

IL-BANK IDEALI GĦAT-TIFDIL KOLLU TIEGĦEK Tifdil permezz ta’ kontribuzzjonijiet żgħar regolari li jagħtik imgħax tajjeb jgħinek tikseb ħafna suċċessi fil-ħajja.

Banif Bank joffrilek il-prodotti ta’ tifdil ideali għall-ħtiġijiet kollha tiegħek.

Banif Bank (Malta) plc huwa liċenzjat mill-MFSA biex joffri servizzi bankarji, skont it-termini tal-Att dwar il-Kummerċ Bankarju tal-1994 u huwa membru tal-Iskema ta’ Kumpens lid-Depożitant stabbilita skont ir-Regoli tad-‘Depositor Compensation Scheme’ 2003.

Reġistrat f’Malta C41030 - 203, Level 2, Rue D’Argens, Gżira, GŻR 1368, Malta.

mit2260 1000 Ċemplilna www.banif.com.mt 08:00 sat-20:00

17

18

16.09.2012

Mill-Misra˙

Attivitajiet fil-Fgura matul il-jum tal-lum Il-Kunsill Lokali tal-Fgura, bil-kollaborazzjoni tal-MEPA u bilparteçipazzjoni tal-Atleta Olimpika Diane Borg, ser ikun qed jorganizza Car Free Day, nhar il-Óadd 16 ta’ Settembru, mis7.30am sas-1.00pm fi Triq Hompesch. Din l-attività hija marbuta mal-©img˙a Ewropea ddedikata g˙all-mobbiltà.

Matul din l-attività ser ji©u organizzati bosta attivitajiet sportivi fosthom 1.5km fun run, 60m sprint, 200m bike sprint, football target shoot out, tug of war, arti marzjali, break dance, basketball u volleyball.

Dan se jkun çans uniku peress li t-toroq li ta’ kuljum l-attività tag˙hom tkun ikkaratterizzata mit-traffiku, f’dan il-perijodu se jkunu qed jintuΩaw g˙all-eΩerçizzju rikreattiv.

Pitturi fuq il-˙itan

GO b’©est ta’ apprezzament wara l-qtug˙ tas-servizz tal-mowbajl GO tinforma lill-klijenti li lkumpannija ser tag˙mel ©est ta’ apprezzament lill-klijenti kollha tal-mowbajl wara lqtug˙ fis-servizz tan-netwerk tal-mowbajl li se˙˙ fis-6 ta’ Settembru. B˙ala riΩultat ta’ dan, il-klijenti kollha GO Pay As You GO u Pay Monthly ser jing˙ataw 100 SMS b’xejn.

G˙all-klijenti GO Pay As You GO, l-SMSs b’xejn ser ikunu validi lejn in-numri kollha GO mobile u jistg˙u jintuΩaw matul tmiem il-Ìimg˙a tad-29 u t-30 ta’ Settembru.

Il-klijenti GO Pay Monthly fuq tariffi Unlimited, permezz ta’ dan il-©est, ser igawdu minn 100 SMS b’xejn validi lejn kwalunkwe netwerk

lokali, filwaqt li l-SMSs b’xejn g˙all-abbonati fuq tariffi o˙ra Pay Monthly ser ikunu validi lejn numri GO mobile biss.

Il-klijenti kollha Pay Monthly ser ikunu jistg˙u jibbenefikaw mill-SMSs b’xejn tag˙hom matul ix-xahar ta’ Ottubru li ©ej.

In-netwerk tal-mowbajl ta’ GO kien affettwat il-©img˙a li g˙addiet minn qtug˙ fisservizz li ©ie g˙an-normal sa kmieni waranofsinhar tal-istess jum. G˙all-interruzzjoni fisservizz, GO g˙amlet apolo©ija mal-klijenti g˙all-inkonvenjenza li ©iet ikkawΩata.

Waqt li kien qed jitkellem dwar il-©est ta’ apprezzament,

Markus Golder, iç-Chief Commercial Officer ta’ GO, qal: “A˙na rridu nie˙du din lopportunità biex nag˙mlu tajjeb ma’ dawk kollha milquta mill-qtug˙ fis-servizz tal-mowbajl, g˙all-inkonvenjenza li esperjenzaw matul il-perijodu ta’ qtug˙. Dan kollu jkompli jenfasizza l-impenn ta’ GO lejn il-klijenti tag˙ha.”

A˙na tassew napprezzaw lappo©© tal-klijenti tag˙na tul il-perijodu diffiçli tal-©img˙a li g˙addiet.

Il-©est ta’ apprezzament tag˙na huwa espressjoni ta’ ringrazzjament lill-klijenti kollha tag˙na milquta mill-qtug˙ fis-servizz tal-mowbajl,” huwa qal.

Tnedija ta’ kors ©did dwar L-Ebrajk Modern Id-Dipartiment tal-Istudji Orjentali, fil-Fakultà tal-Arti tal-Università ta’ Malta ilu g˙al dawn l-a˙˙ar tnax-il sena joffri korsijiet f’numru ta’ lingwi Orjentali, b˙all-G˙arbi, l-Ebrajk Klassiku, l-Aramajk, u ç-ÇiniΩ.

Dan id-Dipartiment issa g˙andu l-pjaçir kbir i˙abbar it-tnedija ta’ kors ©did fl-lingwa o˙ra, dik tal-Ebrajk Modern.

Mid-9 ta’ Ottubru, id-Dipartiment tal-Istudji Orjentali se jkun qed joffri kors ta’ filg˙axija fl-Ebrajk Modern. Se ssir sessjoni darba fil©img˙a kull nhar ta’ Tlieta mill-5 sas-7 ta’ filg˙axija fuq il-kampus tal-Università. Il-kors jispiçça f’Mejju tal-2013.

Il-kors fl-Ebrajk Modern se jintroduçi lillistudenti tal-Università u lill-membri tal-pubbliku ©enerali g˙al kunçetti baΩiçi fl-Ebrajk IΩraelit, b’enfasi speçjali fuq l-aspetti funzjonali, b’mod speçjali dawk konversazzjonali, ta’ din il-lingwa.

L-applikanti m’g˙andhomx g˙alfejn ikollhom xi g˙arfien minn qabel tal-Ebrajk Modern, u ma jin˙tie©u l-ebda prerekwiΩiti.

Dawk interessati huma mitluba jibag˙tu lapplikazzjoni tag˙hom sal-24 ta’ Settembru.

L-applikazzjonijiet jinsabu fuq: www.um.edu.mt/registrar/public Dan il-kors huwa offrut bla ˙las.

Jispikkaw il-murali li ser isiru fi Triq Hompesch kantuniera ma’ Triq is-Sur minn bosta artisti distinti bil-kollaborazzjoni ta’ studenti tal-arti. Dan il-pro©ett jinkorpora l-˙itan kollha tas-siti mhux mibnija f’Wesg˙at il-Kunsill tal-Ewropa u g˙andu l-g˙an li jibdel dawn il-˙itan xejn attraenti f’xog˙lijiet tal-arti. L-ewwel faΩi tal-pro©ett ser titnieda f’dan il-jum.

Il-Kunsill stieden numru ta’ artisti mag˙rufa biex jipparteçipaw f’dan il-pro©ett. Fost dawn insemmu lil Raymond Pitre, Joe Mallia, Rupert Cefai, Twanny Darmanin, Raymond Darmanin, Joe Barbara u Anthony DeGiovanni, li lkoll g˙andhom esperjenza ta’ xog˙ol artistiku fil-kobor.

B’kollox, madwar g˙oxrin artist ser jie˙du sehem f’din il-faΩi tal-pro©ett. Kull artist se jkun qed ipitter fuq l-istess ˙ajt lespressjoni individwali tieg˙u ta’ forom umani ta’ daqs naturali. biex flimkien jiffurmaw xog˙ol kollaborattiv li jillustra nnies tal-Fgura fid-diversità tag˙hom.

Dawn l-attivitajiet ser ikunu kollha miftu˙in g˙all-pubbliku ming˙ajr ebda ˙las.

Stazzjon ©did tal-muΩika

Mil-lum ONE Productions se tkun qieg˙da ΩΩid l-istazzjon ©did KISS u li se jxandar fuq il-pjattaforma di©itali DAB+. Dan l-istazzjon se jkun qieg˙ed ixandar muΩika biss g˙al 24 sieg˙a, sebat ijiem fil-©img˙a.

Mistoqsi g˙aliex il-˙tie©a ta’ stazzjon ©did meta fi ˙dan ilkumpannija tieg˙u g˙andu fost l-iktar stazzjonijiet partikolari, içChairman ta’ ONE qal li KISS huwa differenti g˙al kollox minn dak li di©à jeΩisti. Jason Micallef qal li KISS huwa differenti millistazzjonijiet l-o˙rajn kollha, inkluΩ ONE Radio.

KISS huwa stazzjon esklussiv g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ imma mhux biss.

KISS huwa ma˙sub u ddedikat g˙al dawk kollha li jippreferu jisimg˙u muΩika biss 24/7 fid-djar, fil-karozza, fl-uffiççju jew fuq il-post tax-xog˙ol tag˙hom ming˙ajr il-bΩonn ta’ preΩentaturi, DJs, jew programmi o˙rajn ta’ diskussjoni, inkluΩ dawk politiçi.

G˙alhekk is-slogan KISS WE PLAY JUST MUSIC. L-unika waqtiet fejn il-muΩika tieqaf fuq KISS se jkunu l-a©©ornamenti ta’ a˙barijiet, it-temp u l-isports ta’ tliet minuti kollox kull sieg˙a bejn is-07.00 u s-19.00.

Mill-bqija KISS huwa garanzija tajba g˙al dawk il-˙afna Ωg˙aΩag˙ li jsegwu l-muΩika tal-lum, iΩda anke dik mill-passat, b’mod speçjali g˙al dawk li g˙adhom jg˙oΩΩu il-klassiçi tas-snin 70, 80, u 90,” qal Micallef li tkellem fuq is-sabi˙ tad-DAB+.

16.09.2012

Mill-Misra˙

19

Mintoff: Il-bniedem u l-istorja Mintoff: Il-bniedem u l-istorja huwa volum ©did b’©abra ta’ 26 studju u analiΩi mill-aspett soçjolo©iku, antropolo©iku, politiku, ekonomiku u storiku tal-figura tal-Perit Dom Mintoff fil-politika Maltija.

Dan il-volum ta’ 500 pa©na se jkun g˙all-bejg˙ fil-©img˙at li ©ejjin u jinkludi diskorsi u kitbiet tal-Perit Mintoff tul ilkarriera politika tieg˙u.

Il-volum huwa illustrat b’ritratti mill-˙ajja pubblika u privata ta’ Mintoff, ˙afna minnhom inediti, me˙udin minn kollezzjonijiet privati u arkivji uffiçjali f’Malta u firRenju Unit.

Dan il-volum huwa l-ewwel wie˙ed li se jipprovdi firxa wiesg˙a ta’ analiΩi u studji li se jift˙u t-triq g˙all-esplorazzjoni tal-˙ajja, il-personalità, il˙idmiet u l-˙sibijiet tal-Perit Dom Mintoff. Editjat minn Mario Cutajar, l-istudji talawturi differenti, Maltin u barranin, li se jkunu qed jidhru f’dan il-volum, joffru stedina interdixxiplinarja g˙al riflessjonijiet o˙rajn.

Il-ktieb hu ma˙ru© mill-SKS, id-dar tal-pubblikazzjonijiet talPartit Laburista, bl-intenzjoni li tinfeta˙ diskussjoni dwar min kien Mintoff, kif jista’ ji©i mifhum mill-perspettiva ta’

dixxiplini akkademiçi u intellettwali differenti, u x’relevanza jista’ jibqa’ jkollu g˙all-©enerazzjonijiet kurrenti u futuri ta’ Maltin u G˙awdxin.

Fi kliem ie˙or, il-˙sieb talSKS mhuwiex li jfittex li jibni xi kult jew viΩjoni monolitika ta’ Mintoff iΩda, bil-maqlub, li joffri l-possibbiltà li l-qarrej imur lil hinn mill-parti©©janiΩmu u jibda j˙ares lejn il-figura u l-personalità ta’ Mintoff b’viΩjoni kemm jista’ jkun o©©ettiva.

L-iskop ewlieni ta’ Mintoff: Ilbniedem u l-istorja mhuwiex li joffri l-a˙˙ar kelma dwar issu©©ett. Bil-maqlub, irid li jistimula u jqanqal kull tip ta’ qarrej sabiex jevita ©udizzji passjonali jew mg˙a©©la dwar Mintoff u jibda jiskoprih filkuntest tal-kundizzjonijiet materjali li g˙amluh possibbli u tal-limitazzjonijiet li fihom Mintoff ta s-sehem politiku, soçjali, ekonomiku u kulturali tieg˙u.

Ming˙ajr ma rridu, il-figura ikonografika u monumentali ta’ Mintoff i©©eg˙ilna nirriflettu fuq il-kisbiet, is-sura u l-©ejjieni ta’ pajjiΩna.

Mintoff hu sinonimu g˙allesperjenza soçjali u politika tal-poplu Malti tal-a˙˙ar nofs tas-seklu g˙oxrin; aktar ma

nag˙rfu lilu u dak li kien u g˙adu jirrappreΩenta, aktar nag˙rfu lilna nfusna: min a˙na, min konna u min nistg˙u nkunu.

G˙alkemm illum dan lg˙arfien aktarx g˙adu fil-bidu tieg˙u, kull pass f’din id-direzzjoni g˙andu bil-mod il-mod jibda jifforma stampa çara li fiha nkunu nistg˙u nil˙mu l-

identità u l-personalità tag˙na nfusna.

Mintoff: Il-bniedem u l-istorja huwa ddisinjat minn Alan Piscopo u Ishmael Borg. Il-kitbiet kollha huma ma˙suba g˙al udjenza wiesg˙a.

Sabiex il-pubbliku jkun moqdi a˙jar, l-SKS qieg˙da toffri prezz pre-pubblication ta’ €15 biss li g˙al dawk li jixtru l-

edizzjoni paper back flok ilprezz normali ta’ €20, u prezz pre-publication ta’ €20 g˙al dawk li jixtru l-edizzjoni hard back flok il-prezz normali ta’ €30.

Dawk li jixtiequ jibbukkjaw kopja ta’ dan il-ktieb jistg˙u jag˙mlu dan mill-Uffiççju talSKS fiç-Çentru Nazzjonali Laburista, il-Óamrun.

Aroma Mattina fuq ONE Aroma Mattina ser ikun produzzjoni indipendenti b˙al Aroma Kitchen , imxandar kuljum bejn 10.30am u nofsinhar, mit-Tnejn sal-Ìimg˙a fuq ONE. Il-preΩentaturi sejrin ikunu Pauline Agius u Manuel Xuereb.

Dan il-programm se jkollu studio esklussiv u ultra modern, b’ideat friski u innovattivi. B’hekk, dan se jkun programm li ji©bed udjenzi aktar vasti, imma xorta jattira nisa tad-dar u klijenti prospettivi.

Il-kontenut tal-programm ser jinkludi: quizzes u kompetizzjonijiet mat-telespettaturi bit-telefown, entertainment, moda, dekorazzjonijiet ta’ kejkijiet, u rkejjen ta’ ikel favur is-sa˙˙a, intervisti ma’ personalitajiet, kompetizzjonijiet tal-ikel minn mistednin fuq il-programm, filmati fuq safar, informazzjoni kulturali, fitness , a˙barijiet minn Dive.com u ˙afna aktar.

Rokna interessanti sejra tkun lappartament li ser ji©i ddisinjat u ddekorat b’ soft furnishings, g˙amara, kçina, u kmamar tassodda, eçç.

It-tim tal-produzzjoni qieg˙ed jistieden lil dawk il-qarrejja tag˙na li jinteressahom it-tiΩjin tal-kejkijiet biex jibag˙tu email lil info@aceline.tv biex ikunu jistg˙u jibag˙tulhom ir-regolamenti ta’ kompetizzjoni li sejra ssir waqt il-programm Aroma Mattina kull nhar ta’ Óamis.

Ag˙mel kuntatt ma’ Aceline jekk tixtieq tipparteçipa fil-kompetizzjoni tal-cake decorating li sejra ssir darba fil-©img˙a live waqt il-programm Aroma Mattina.

Ladarba jintg˙aΩlu l-parteçipanti kollha, dawn ji©u msej˙a g˙al laqg˙a mad-diretturi biex jiddiskutu l-kompetizzjoni u r-regoli f’aktar dettall. Jing˙ataw ukoll lista biex jaraw l-ingredjenti u g˙odod li ser ji©u pprovduti dakinhar tal-kompetizzjoni, kif ukoll il-premjijiet li sejrin jintreb˙u.

Kun żgur li takkwista kopja ta' dan il-volum u gawdi minn

Pre-Publication Price Hard Back €30 - Pre-Publication Price €20 Paper Back €20 - Pre-Publication Price €15 Isem Indirizz

Tel. No. Email

Ibghat Ċekk lil SKS - Ċentru Nazzjonali Laburista, Ħamrun Tinbagħat riċevuta u tiġi ikkuntattjat biex tiġbor il-ktieb.

20

16.09.2012

Kun Af

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM Saviour Mamo

IL-ÌUÓ

Tfal madwar id-dinja kollha li qeg˙din ibatu ©u˙ kbir kbir, tant li ftit li xejn nisimg˙u li xi pajjiΩ miet bil-©u˙. Però, skont l-a©enzija tal-Ìnus Mag˙quda tal-World Food Programme (Tele SUR) fil-11 ta’ Jannar 2012 qalet li kull sitt sekondi tmut tarbija bil-©u˙.

Tul l-istorja l-popolazzjoni taddinja g˙addiet minn perijodi ta’ nuqqas kbir ta’ ikel. Dan min˙abba l-gwerer, l-epidemiji b˙all-pesta, nixfiet, g˙arg˙ar u maltempati. Ftit wara t-Tieni Gwerra Dinjija sar progress

Dan ifisser li mas-sitt miljun tarbija tmut bil-©u˙ kull sena.

Hu stmat li mal-1,023 miljun ru˙ ibatu minn nuqqas ta’ ikel. Óasra li miljuni ta’ miljuni ta’ flus qeg˙din jispiççaw jinteqfu fuq armamenti u lussu Ωejjed minn pajjiΩi sinjuri.

Kemm tirreΩisti l-©u˙?

G˙all-˙ames sena konsekuttiva Imniedi mis-Segretarjat Internazzjonali tal-Partit Laburista

Imexxi l-kors is-Segretarju Internazzjonali

bil-kontribut ta’ bosta eksambaxaturi u eksdiplomatiçi ta’ Malta.

Il-kors jibda it-9 ta’ Ottubru 2012, u jkun kull nhar ta’ Tlieta !" # Fl-Audio Visual Hall - Çentru Nazzjonali Laburista, l-Óamrun. $ % *

&

'

( ,

)

*

+

-

L-applikazzjonijiet. jin©abru mill-kumitat tal-lokal tieg˙ek / 0 ()*0 ' jew mis-Segretarjat taç-Çentru Nazzjonali Laburista, l-Óamrun.

1

-

23 4

!"

Data tal-g˙eluq 28 ta’ Settembru, 2012

Hemm ˙afna fatturi li jaffettwaw kemm bniedem g˙andu l-˙ila jΩomm ˙aj ming˙ajr ma jiekol u jixrob.

Bniedem imut iktar malajr bil-g˙atx milli bil-©u˙. It-tul ta’ Ωmien jiddependi fuq il-kwalità ta’ ikel li jkun ikkonsma la˙˙ar u kemm xorob; u l-ambjent fejn qieg˙ed – jekk huwiex fid-deΩert ta˙t il-qilla tax-xemx, jew fil-bard, filba˙ar jew rilassat mimdud fuq sodda ming˙ajr ma jit˙abat.

Jiddependi wkoll kemm ilbniedem ikun fiΩikament b’sa˙˙tu, kemm ikollu ener©ija, kemm ikollu xa˙am u metaboliΩmu u kemm ikollu Ωmien.

Fattur ie˙or hu kemm jag˙mel awrina spiss jew kemm jitlef g˙araq. Dawn huma kollha affarijiet li wie˙ed g˙andu jara qabel jg˙id kemm bniedem iΩomm bil-©u˙ u bilg˙atx. Jekk nie˙du kalkolu, bniedem idum bil-©u˙ sebat ijiem u bil-g˙atx ma jdumx iktar minn jumejn ˙aj. Iktar u iktar jekk imiss l-ilma miela˙ ma’ xufftejh.

Min-na˙a l-o˙ra, bniedem jirnexxilu jg˙ix mat-12-il ©urnata jekk jixrob l-ilma biss.

Dejjem jiddependi kemm ikun b’sa˙˙tu. Jista’ jg˙ix anki sa

tliet ©img˙at u iktar jekk ikollu ˙afna xa˙am u ma jkun marad qatt.

Hemm kaΩijiet ta’ min ma jikolx u ma jixrobx min˙abba li jkun iltaqa’ ma’ xi inçident u hemm o˙rajn li jsumu b˙ala protesta jew g˙al ra©unijiet reli©juΩi. Is-sawm jissemma fitTestment il-Qadim u t-Testment il-Ìdid.

L-ilma l-aktar bΩonjuΩ X’ji©rilu l-©isem min˙abba nuqqas ta’ ilma? Dehydration.

Il-©isem tal-bniedem hu kompost minn 60% ilma. Il-mo˙˙ biss fih 80% ilma. Ftit nuqqas ta’ ilma fil-©isem jaffettwa ssa˙˙a. Is-sintomi tad-dehydration huma nuqqas ta’ konçentrament, u©ig˙ fir-ras, telqa u ng˙as, ©ilda xotta, u©ig˙ fil©ogi u fl-g˙ajnejn u taqlib flistonku u dijarea.

Meta l-bniedem i˙oss wie˙ed minn dawn l-effetti, jista jkun li jkun qieg˙ed ibati minn nuqqas ta’ ilma.

Qatt tajt kas kemm tixrob kuljum? A˙jar tixrob tazza ilma Ωejda kuljum milli inqas.

Importanti li wie˙ed g˙andu jixrob mhux meta jaqbdu lg˙atx biss, imma ta’ sikwit matul il-©urnata.

Importanti wkoll li l-awrina tkun çara. Jekk tkun safranija, jista’ jkun effett ta’ nuqqas ta’ ilma fil-©isem. Persuna g˙andha tikkonsma Ωew© litri ilma kuljum u aktar jekk tag˙mel xi eΩerçizzji. Wie˙ed irid joqg˙od attent mill-kafè, juices u luminati g˙ax fihom ˙afna zokkor. Dan jista’ jkun ta’ ˙sara g˙al ©isimna. Ta’ min

jg˙id li l-Amerikani jikkunsmaw mal-50 biljun flixkun ilma fis-sena paragun mal-200 biljun flixkun ikkunsmati fiddinja.

Fatti kurjuΩi Skont rapport tal-BBC, f’Ottubru tas-sena 2006, ra©el ÌappuniΩ g˙ex 24 ©urnata filksie˙ ming˙ajr ikel u xorb.

Dan kien ma’ s˙abu fil-kampanja u waqa’ u storda. Kien ©ie f’sensih wara tliet ©img˙at, fejn sab ru˙u mimdud fil˙axix. It-temperatura ta’ ©ismu niΩlet g˙al 71° Fahrenheit (iktar minn 27° ta˙t in-normal) u qalbu naqqset mit-ta˙bit. Ittobba qalu li kien raqad b˙alma jorqdu l-annimali fixxitwa – hibernation.

James Scott issemma fl-a˙barijiet tad-dinja kollha meta fl1992 f’Nepal dam bil-©u˙ g˙al 43 ©urnata. Scott ipprattika dixxiplina ta’ kemm g˙andu jirreΩisti u jistaporti l-ksie˙ u l©u˙. Scott kien ©ie ordnat mittobba biex iwaqqaf din issawma g˙ax kien f’xifer ilmewt.

Fit-8 ta’ Mejju 1932, Mahatma Gandhi kien g˙amel strajk tal©u˙ b˙ala protesta kontra lawtoritajiet IngliΩi fl-Indja.

Din il-protesta damet 21 ©urnata.

• L-Asja, l-Afrika u l-Amerika Latina huma l-iktar pajjiΩi li jbatu l-©u˙.

• G˙all-prezz kemm tqum missila wa˙da, wie˙ed jista’ jitma’ kuljum skola ta’ tfal g˙al ˙ames snin s˙a˙.

16.09.2012

Personalità

21

“Wara l-kamera jsostni l-g˙ajxien, quddiem il-kamera ma jrendix”

Ramona Portelli www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com

L-intervista tal-lum se tkun ma’ Henry Zammit Cordina.

Sirt nafu waqt xi okkaΩjonijiet li nkunu mistednin g˙alihom relatati mal-medja lokali. Ìieli segwejtu wkoll fuq xi dramm lokali. Filfatt, min ma jafux mill-qrib jafu b˙ala attur, u min hu mid˙la tax-xandir iqisu aktar b˙ala cameraman.

Ommu hija Josephine Zammit Cordina, li hija wa˙da mill-atturi stabbiliti ta’ Malta, filwaqt li missieru kien ja˙dem malAwtorità taxXandir.

Il-˙ajra sabiex Henry ja˙dem ukoll fil-medja lokali ©iet naturali. “Imma na˙seb li l-ewwel kuntatt ma’ dan il-qasam ©ie meta kelli xi seba’ snin. Kont ˙adt sehem b˙ala extr a f’episodju IngliΩ tal-BBC li kien qed jin©ibed f’Malta.

Iz-ziju Joe, li kien attur ie˙or mag˙ruf li ˙alliena ftit tas-snin ilu, kien jie˙u ˙sieb a©enzija tal-atturi u extras. Kien strumentali biex fija jikber l-interess. Kont inkun affaxxinat b’dak li kont nara g˙addej quddiem u wara l-kameras,” beda jg˙idli Henry fl-introduzzjoni ta’ din l-intervista mieg˙u.

Henry g˙adu kif g˙alaq 54 sena f’Ìunju li g˙adda.

MiΩΩewwe© lil Anna, u g˙andhom Ωew© subien. Huwa millÓamrun, imma joqg˙od Fleurde-Lys. Peress li xog˙lu huwa fil-qasam tal-medja, Henry isostni li ma tantx i˙allilu spazju g˙all-passatempi, iΩda j˙obb ˙afna d-drama.

Jiddeskrivi lilu nnifsu b˙ala paçenzjuΩ u kwiet, imma li taqbiΩlu wkoll meta jkun ilu jissaporti. Komplejt nitkellem mieg˙u dwar il-bidu tal-karriera tieg˙u fil-medja. Fil-fatt infurmani li fil-bidu l-kuntatt mal-medja kien f’diversi partijiet Ωg˙ar fid-drama.

“Meta kelli xi g˙oxrin sena bdejt ninteressa ru˙i wkoll filfilming. Bdejt b’çine-kamera u eventwalment komplejt fuq ilvideo. L-esperjenza g˙enitni biex ftit ftit nibda na˙dem ukoll fi programmi televiΩivi u g˙adni hekk sal-lum.”

G˙al dawn l-a˙˙ar 35 sena Henry kien ja˙dem f’bank lokali. Kif qalli hu stess, fejn qabel il- filming u l- editing kienu jsiru wara x-xog˙ol bankarju, issa dan huwa xxog˙ol ewlieni tieg˙u.

Nitkellem ma’ Henry dwar sfortuna fejn jid˙ol sports f’˙ajtu. Dan g˙aliex sirt naf li kien jilg˙ab kemm il-basketball u anke ten-pin bowling, iΩda fit-tnejn li huma safa’ mwe©©a’ u g˙alhekk kellu jieqaf. Óallejt f’idejh sabiex jirrakkuntali eΩatt kif se˙˙ew dawn il-waqfiet g˙al g˙arrieda.

“G˙alkemm il-futbol jog˙©obni, il-log˙ba tieg˙i kienet ilbasketball. Kont bdejt nilg˙ab ma’ tim SlimiΩ. F’mo˙˙i dejjem kien iberren li l-Óamrun g˙andu jkollhom tim tal -basketball . L-istess ˙sieb kellu wkoll George Portelli, ÓamruniΩ li j˙obb din il-log˙ba, u flimkien konna l-fundaturi ta˙t il-kappa tal-klabb tal-Óamrun Liberty.

Kont il-captain tat-tim, segretarju tal-kumitat u delegat filkunsill tal-Basketball Association.

Bdejna mit-tielet diviΩjoni, fejn kont ©ejt runnerup tal-aqwa player tal-ista©un tal-assoçjazzjoni, sakemm wara xi snin konna wkoll champions ta’ Malta.

Fl-1982 kont ser niΩΩewwe© u kien diffiçli g˙alija li nattendi tta˙ri© fuq baΩi regolari.

G˙alkemm bdejt nilg˙ab ma’ Sta Venera li kienu fit-tielet diviΩjoni, kellhom tournament u fl-ewwel log˙ba xi ˙add mittim oppost ried jeliminani millog˙ba. Qlajt daqqa intenzjonata fl-irkoppa, u dik kienet fissret g˙alija t-tmiem fil- basketball. Spiççajt g˙amilt Ωew© operazzjonijiet fl-irkoppa u ’l quddiem ikolli nag˙mel o˙ra.

Wara xi snin bdejt nilg˙ab itten-pin bowling mat-tim tal-

bank. Ukoll darba kont fit-tim li ˙adna ç- championship ta’ Malta. Imma darba minnhom waqt li kont ser nitfa’ l-boçça, ˙adt skoss qawwi ©o dahri.

Min˙abba li kont di©à bdejt nag˙mel ˙afna filming, ma stajtx naffordja li jkolli aktar injuries u g˙alhekk kelli nieqaf mill-isports g˙al kollox.

L-ironija hi li anke fil-filming tbati bl-injuries. Min jag˙mel ˙afna ˙in bil-kamera fuq spalltu, jaf fuqiex qed nitkellem,” spjegali bl-akbar serjetà fuqu. Óafna ja˙sbu li beda jirreçta ta’ età kbira G˙alkemm ˙afna g˙andhom idea li Henry beda jirreçta ta’ età kbira, mhux il-kaΩ, g˙ax filfatt beda jirreçta meta kellu xi g˙axar snin. “Niftakar l-ewwel dehra fuq it-televiΩjoni kienet fil-programm G˙ajnuna f’waqtha u wara fuq Studio g˙atTfal. Kelli partijiet Ωg˙ar ukoll f’Çens Perpetwu, Il-Kbir u aktar tard Kristu fl-Isbarra.

Kelli partijiet o˙ra ’l hemm u ’l hawn b˙al Delitti f’Malta , Undercover, Angli, It-tfal ji©u bil-Vapuri u o˙rajn, imma na˙seb in-nies baqg˙u jiftakruni ˙afna b˙ala l-qassis tal˙abs f’ Santa Monika u min˙abba li din kienet ftit tas-snin ilu biss, ˙afna ja˙sbu li bdejt ta’ età kbira. Óafna ijsemmuli ukoll La Farfalla li kellha udjenza qawwija ˙afna. Il-partijiet tieg˙i f’dawn l-a˙˙ar tnejn li semmejt wassluni darbtejn biex inkun nominat fit-TV Awards,” kompla jg˙idli Henry.

Mhux hekk biss, talli Henry ilu g˙al dawn l-a˙˙ar 47 sena jie˙u sehem b˙ala extra f’diversi films li n˙admu hawn Malta.

B˙ala speaking parts f’films simili s’issa kellu darbtejn.

Mitlub jirrakkontali xi ©rajja unika li ©ratlu waqt xi filming, dlonk Henry malajr ftakar fi ©rajja li seta’ kellha konsegwenzi serji ˙afna. “Hemm ftit mhux ˙aΩin, iΩda li niftakar sewwa kienet waqt xena minn The Count of Monte Cristo (mhux il-film iΩda s-serje tat-TV Taljana/FrançiΩa).

Tifla Ωg˙ira kienet ser tintlaqat minn karozzella u kont pront Ωammejtha minn daqqa tajba ta’ Ωiemel ©ej fid-direzzjoni tag˙ha.” Ûar disa’ darbiet l-Awstralja Ommu, Josephine Zammit Cordina, mag˙rufa b˙ala l-aktar preΩentattrici li Ωaret lAwstralja fuq xog˙ol konness mal-medja. Imma©inajt li Henry l-istess.

Fil-fatt ikkonfermali li s’issa Ωar l-Awstralja disa’ darbiet. Lewwel darba tieg˙u li mar lAwstralja kienet meta kien dam sitt xhur ja˙dem fl-uffiççji rappreΩentattivi li l-bank kellu hemm stess.

“Mort ukoll tliet darbiet mattim ta’ Tista’ Tkun Int u ˙ames darbiet mal-©enituri. Iltqajt ma’ ˙afna nies hemm u nista’ nirrakkonta ˙afna esperjenzi, imma g˙alija l-aktar li jimpressjonani huwa kemm ilMaltin Awstraljani jilqg˙u lil ommi meta ΩΩur dan il-pajjiΩ meraviljuΩ. G˙andhom rispett kbir lejha u japprezzaw ixxog˙ol li tag˙mel g˙alihom,” sostna mieg˙i sodisfatt immens Henry.

B’mod ©enerali, ridt inkun naf xi jdejjaq fil-˙ajja lil Henry. Filpront infurmani li jdejquh nies faççola u li jg˙idu minn wara dahru. Idejqu wkoll id-dag˙a u kliem baxx, l-intolleranza u dawk in-nies li jsuqu bil-mod fuq in-na˙a ta’ barra tat-triq.

“Nobg˙od ukoll it-tipjip, u qatt ma kelli grazzja massigaretti. Anzi, meta xi ˙add ipejjep ˙dejja ma nkun komdu xejn.”

Kif qalli hu stess, matul ˙ajtu ppjana ˙afna affarijiet, imma mhux dejjem ©ew kif ried hu.

“Minn çkuniti kelli l-˙ajra li nsir tabib. L-iskola ˙adt is-su©©etti tax-xjenza min˙abba f’hekk.

Wara li spiççajt l-iskola, re©a’ bdieli u kont qed nit˙ajjar na˙dem fix-xandir. Minflok spiççajt bankier.

Ix-xandir d˙alt fih xorta wa˙da. Però, g˙alkemm ma sirtx tabib, g˙amiltha ˙afna drabi ta’ tabib fid-drama,” qalli bi tbissima Henry.

SkuΩi mhux aççettabli fid-dinja tad-drama lokali Min˙abba l-fatt li ja˙dem kemm quddiem u anke wara tal-kamera, staqsejt lil Henry jekk g˙andux xi preferenza.

Fil-fatt qalli li diffiçli g˙alih biex jg˙id, g˙ax it-tnejn jag˙tuh sodisfazzjon. Jifridhom biss mill-aspett finanzjarju!

“Wara l-kamera huwa dak li jsostni l-g˙ajxien tieg˙i u talfamilja. Quddiem il-kamera ma jrendix. Na˙seb li l-ma©©oranza tal-atturi kollha jg˙idu l-istess.

Ir-reçtar i˙obbu jag˙mluh g˙ax tkun il-passjoni tag˙hom.

Imma flus, lokalment, ftit li xejn jie˙du. Li niddejjaq hu li hawn min jiddeçiedi li jtella’ xi drama ming˙ajr ma jkollhom finanzi. Jag˙tuk parti ming˙ajr ma jsemmu ˙las u tibqa’ b’xejn, g˙ax jew jg˙idulek li ma marrux tajjeb finanzjarjament jew xi skuΩa o˙ra.

Ninnota li qed jing˙ataw partijiet lil uçu˙ ©odda. Dan tajjeb, imma ˙afna drabi dan qed isir mhux biex jag˙tu çans lil nies ©odda, imma bl-iskuΩa talexposure fuq it-televiΩjoni ming˙ajr ma j˙allsuhom. U min hu stabbilit jing˙ata l©enb, appuntu min˙abba l˙las.

Biex ma nsemmix ukoll auditions g˙al xi drama ©dida u trid bilfors t˙allas g˙all- audition.

G˙alija dan hu inaççettabbli,” sa˙aq mieg˙i Henry.

Fl-a˙˙ar nett Henry g˙adda messa©© speçjali lill-qarrejja talgazzetta KullÓadd. “Qatt ma jista’ jsir paragun bejn dak li nag˙mlu a˙na l-Maltin fuq itteleviΩjoni ma’ dak tal-barranin.

Il-finanzi huma dejjem il-fattur ewlieni li jag˙mlu d-differenza bejnietna. Jien ng˙id li kapaçi daqshom.

Djar tal-produzzjoni lokali saru tajbin ˙afna u joffru servizzi professjonali. Is-sapport tag˙kom li tag˙tu lil produzzjonijiet Maltin huwa ta’ inkora©©iment kbir g˙alina li na˙dmu f’dan il-qasam. Komplu segwu l-programmi Maltin,” temm jg˙id Henry.

22

16.09.2012

Ir-Ru˙ u l-Ìisem

Importanti li na˙slu snienna Dr Kenneth Spiteri Dentist kspiteri@maltanet.net

Ir-rutina hija importanti ˙afna g˙at-tfal g˙aliex ittihom sens ta’ dixxiplina u ta’ sigurtà. Huwa essenzjali fit-trobbija tattfal illi l-©enituri jg˙allmu t-tfal tag˙hom kif g˙andhom jie˙du ˙sieb lillhom infushom.

It-tfal i˙obbu jikkupjaw ir-rutina tal©enituri u g˙allhekk huwa mportanti illi l-©enituri jkunu ta’ eΩempju tajjeb g˙attfal tag˙hom billi jkunu huma stess li jΩommu i©ene personali tal-og˙la livell.

L-i©ene personali hija mportanti g˙aliex ˙afna mard jista’ jinqered billi ma n˙allux il-mikrobi jinxterdu minn persuna g˙al o˙ra. L-i©ene orali hija importanti ˙afna u trid tifforma parti mir-rutina tal-i©ene personali ta’ kuljum.

Qabel ma mmorru norqdu (tfal u adulti), huwa importanti ˙afna illi na˙slu snienna. Bil-lejl ˙alqna ma jiffurmax bΩieq u g˙alhekk jekk ikun hemm fdalijiet ta’ zokkor jew açidu fuq is-snien, dawn jibqg˙u jag˙mlu ˙sara lis-snien tul is-sig˙at kollha li nkunu reqdin.

Kif inqumu filg˙odu (qabel ma mmorru l-iskola jew g˙ax-xog˙ol), huwa importanti illi ssir rutina ta’ kuljum li na˙slu snienna. Peress illi waqt li nkunu reqdin il-˙alq mhux ser jifforma bΩieq, kif inqumu, ˙alqna jkun xott u g˙alhekk meta na˙slu snienna nkunu qeg˙din ine˙˙u l-plakka li tkun ifformat waqt li nkunu reqdin.

Meta na˙slu snienna, irridu nuΩaw xkupilja tajba li tkun tista’ til˙aq kull parti tas-snien. L-ixkupilja trid tinbidel mill-anqas kull tlett xhur g˙aliex ma tibqax tnaddaf tajjeb meta ix-xag˙ar jitilfu l-poΩizzjoni tag˙hom.

Huwa mportanti li noqog˙du attenti g˙all-ikel li nieklu u li nag˙tu lit-tfal tag˙na. Ma rridux nag˙tu ˙elu jew soft

drinks g˙all-iskola. Dawn kollha jag˙mlu ˙sara lis-snien.

Tajjeb li nifhmu aktar fid-dettall ilproçess ta’ ta˙sir tas-snien. Çerti mikrobi fil-plakka jistg˙u jiffermentaw il-karboidrati li jinstabu fl-ikel (fosthom il-glukoΩju u z-zokkor). Dawn il-karboidrati jispiççaw f’açidu li jwaqqa’ l-pH (pondus hydrogeni, ji©ifieri l-kejl tal-açidità skont is-sa˙˙a tal-idro©enu) tal-plakka.

Il-pH fil-˙alq jibqa’ baxx g˙al madwar 30-60 minuta. Il-bΩieq (saliva) iservi b˙ala lqug˙ (buffer) billi jinnewtralizza l-açidu u jer©a’ j©ib il-pH newtrali.

Bir-ru˙ u bil-©isem

Jekk il-pH fil-˙alq jibqa’ baxx g˙al tul ta’ Ωmien, is-snien, f’ambjent açiduΩ, jibdew jitilfu l-kalçju u l-enamel jinΩa’ mill-minerali (jiddemineralizza ru˙u).

Il-pH fil-˙alq jista’ jibqa’ baxx jekk wie˙ed jiekol karboidrati regolarment, ng˙idu a˙na, kull sieg˙a jiekol çikkulata.

Mhijiex il-kwantità ta’ zokkor, imma rregolarità taz-zokkor li jittie˙ed, u li jΩomm il-˙alq b’pH baxx il-˙in kollu, li l-aktar jikkawΩa ˙sara fis-snien.

G˙alhekk is-sigriet g˙al snien sbie˙ u b’sa˙˙ithom huwa li ta˙silhom tal-inqas darbtejn kuljum.

minn

Patri Mario Attard

Ne˙˙ili u wa˙˙alli ...

Fra˙t u iΩΩejt ˙ajr bil-bosta lill-Mulej li tani l-grazzja li ner©a’ lura g˙ax-xog˙ol f’Mater Dei. Lill-morda n˙obbhom ˙afna g˙aliex jiena issa wie˙ed minnhom!

Mela Ωgur li n˙obb lilek u lill-familja tieg˙ek sie˙bi meta tkunu m˙abbta bilmard!

Nhar il-Óadd 2 ta’ Settembru kien imissni nqaddes il-quddiesa tas-seba’ ta’ filg˙odu. B˙alma soltu nag˙mel qabel kull omelija li nipprietka, bdejt nitlob lill-Ispirtu s-Santu.

U jekk ma nitlobx lil Alla biex jurini hu x’g˙andi x’ng˙id, kif se nippoppa sidri u naqbad nit˙addet fuqu? L-ewwel irrid inkun nafu! BiΩΩejjed saret ˙sara minn pampaluni li g˙amlu lilhom infushom qaddisin!

Insomma. Qag˙adt g˙all-parir g˙aqli ta’ sie˙bi Edward Spiteri u tlabt lir-Ru˙ il-Qodos! Dan tg˙idx kemm fera˙ x’˙in sejja˙tlu g˙aliex dlonk ˙akimli mo˙˙i tant li bqajt imbellah jiena stess b’dak li beda ˙iere© minn fommi! Ma xtaqtx nieqaf nipprietka!

Il-van©elu ta’ Ωew©t i˙dud ilu kien jit˙addet dwar dak li hemm f’qalb ilbniedem. Ìesù jsemmi l-grass tal-˙aΩen li hemm fil-qalb umana. “G˙ax hu minn ©ewwa, mill-qalb tal-bniedem, li jo˙or©u l-˙sibijiet ˙Ωiena, Ωina, serq, qtil, adulterju, reg˙ba, ˙aΩen, qerq, libertina©©, g˙ejra, malafama, suppervja u bluha”.

Biex ikompli jg˙axxaqha, l-Img˙allem issokta: “Dal-˙aΩen kollu minn ©ewwa jo˙ro© u jtabba’ lill-bniedem” (Mark 7: 21-23).

Ridt l-art tiblag˙ni meta qrajt dan kollu. Ómart. Bdejt ilaqlaq. L-g˙araq xaqq

g˙alija. U mhux bilfors ˙bieb jekk dan il-˙aΩen jinsab f’qalbi? F’qalb Patri Mario il-Kapuççin!

U mhux g˙alhekk ng˙idlek g˙aΩiΩ ˙ija, g˙aΩiΩa o˙ti, jien min jien biex lilek inwaqqfek milli titqarben meta naf li dan il-˙aΩen ng˙um fih jien? Imma g˙andi dritt ng˙idlek: “Ag˙mel b˙ali u mur g˙and il-kirurgu!”

Kirurgu g˙edt? Issa a˙jar! U ng˙idx jekk hux a˙jar! Jiena naf x’ji©ifieri attakk tal-qalb g˙aliex g˙addejt minnu. Dak u©ig˙! Qisu b˙al meta jitfg˙ulek xi kantun tad-disa’ fuq sidrek. Kif t˙ossu dak il-povru sider? Imxaqqaq u jrid jinfaqa’ bl-u©ig˙.

G˙idli ftit hawnx qlub li spiritwalment huma mimlija xa˙am u kolosterol! Mela li na˙seb ˙aΩin fuq xi ˙add, li niΩni g˙al kull mara u ra©el li jaraw g˙ajnejja, li rrid nisraq kulma nara, li noqtol bi lsieni u azzjoniti, li rrid naqlibha lil Ωew©i u lil marti, li nrekken il-flus anki jekk fl-

a˙˙ar isiruli bebbux, li mo˙˙ni jippjana kif se jkisser lil dak jew lill-ie˙or, li nara kif se nqarraq basta nerdg˙a minn fuq dak jew l-ie˙or, li ng˙ix ˙ajja laxka, li ng˙ir g˙al kull min jurini im˙abba, li ntebba’ l-fama ta’ ˙addie˙or, li lili kelma ta’ ©id ma tg˙idilix g˙ax numbrak jew li nkisser familja g˙ax rajt dublett jew qalziet li jog˙©buni, m’humiex ˙xuna qerrieda f’qalbi!

Dawn m’humiex blood clots li jo˙duni g˙and ix-xjaten f’qasir il-g˙omor b’la˙mi u xa˙mi?

Qalbi suppost qieg˙dha tippompja ddemm, ji©ifieri l-im˙abba ta’ Alla fija.

Suppost qieg˙dha tirçivieha din lim˙abba u tag˙tiha lil ˙addie˙or b’©eneroΩità.

“B’xejn ˙adtu, b’xejn ag˙tu” (Mt 10:8).

Mhux hekk qalli biex nag˙mel lImg˙allem? Imma, sfortunatament, ilblood clots li g˙andi neff˙uli qalbi tant li g˙odda se tinfaqa’. Qalbi tal-la˙am

˙abib mhux tal-azzar!

Sa mmur g˙and il-kirurgu biex bissagrament tal-qrar jifta˙li l-vini mill-©did.

Irridu jne˙˙ili l-blood clots tal-˙sibijiet ˙Ωiena, taΩ-Ωina, tas-serq, tal-qtil, taladulterju, tar-rebg˙a, tal-˙aΩen, tal-qerq, tal-libertina©©, tal-g˙ejra, tal-malafama, tas-suppervja, u tal-bluha.

Barra minhekk, dan il-kirurgu g˙aref se jsa˙˙a˙li l-arterji ta’ qalbi bil-mollol “tal-im˙abba, l-hena, is-sliem, is-sabar, il-˙niena, it-tjieba, il-fidi, il-˙lewwa, irraΩan” (Gal 5, 22-23). U jekk l-istil ta’ ˙ajja li nibda ng˙ix ikun imsejjes fuqhom liema blood clot tal-˙aΩen se ter©a’ titrabba fil-vini ta’ ru˙i?

Tridx almenu kull xahar, inqerru qrara tajba ˙alli l-kirurgu jne˙˙ilna l-blood clots tal-˙aΩen u jsa˙˙ilna qlubna bilmollol li g˙andi kemm semmejtlek?

Bil˙aqq, dan il-kirurgu speçjali jag˙tik mhux jo˙odlok! Dott ne˙˙ili u wa˙˙alli…

16.09.2012

MuΩika

23

Jinstabu t-tapes tal-ewwel band ta’ Ringo Starr Krista Caruana

Skoperta interessanti g˙al dawk kollha li j˙obbu jew forsi jiftakru l-muΩika tal-bidu tas-sittinijiet. Dan hekk kif instabu xi diski li kien irrekordja Rory Storm u lgrupp tieg˙u The Hurricanes, li kien lewwel grupp muΩikali li daqq mieg˙u lmuΩiçista ta’ The Beatles, Ringo Starr.

Dawn id-diski nstabu wara aktar minn ˙amsin sena hekk kif kienu ©ew irrekordjati f’Marzu tal-1960, ji©ifieri sentejn qabel Ringo Starr kien ©ie avviçinat minn Brian Epstein biex jing˙aqad mal-grupp The Beatles.

Dan il-grupp kien popolari ˙afna f’Liverpool fl-Ingilterra iΩda qatt ma rnexxielu jag˙mel suççessi mondjali.

It-tapes instabu fil-kantina ta’ o˙t Rory Storm u issa ©ie deçiΩ li se jkunu qed jin˙ar©u f’album fil-©img˙at li ©ejjin.

Ringo Starr kien ing˙aqad ma’ dan ilgrupp fl-1959 meta kien g˙ad kellu biss 18-il sena, iΩda din l-esperjenza kienet biss farka mis-suççess kbir li kien kiseb aktar tard fil-karriera muΩikali tieg˙u meta kien ing˙aqad ma’ The Beatles.

Il-grupp Rory Storm and the Hurricanes kien ˙are© biss ftit singles , u wa˙da minnhom kienet produzzjoni ta’

Brian Epstein fl-1964, iΩda qatt ma rnexxielha tid˙ol fil-klassifika tal-aqwa diski.

Il-kantant prinçipali ta’ dan il-grupp kien Alan Caldwell li kien miet fl-1972 fletà ta’ 34 sena.

Fost il-kanzunetti li mistennija jkunu

inkluΩi f’dan l-album hemm xi diski li kienu ©ew irrekordjati fil-Jive Hive Club fi Crosby, fit-Tramuntana ta’ Liverpool, u kanzunetta o˙ra li kienet irrekordjata fi Stormsville, il-post li fiha kienu jdoqqu bosta gruppi muΩikali ta’ dak iΩ-Ωmien fosthom ukoll The Beatles.

Esebizzjoni dwar David Bowie Se tittella’ esebizzjoni affaxxinanti dwar ilkarriera muΩikali kkulurita tal-kantant IngliΩ David Bowie fil-Victoria & Albert Hall f’Londra.

L-esebizzjoni, li mistennija tifta˙ f’Marzu li ©ej, se tkun qed tinkludi materjal esklussiv marbut ma’ dan il-kantant, fosthom lirika tal-kanzunetti miktuba blidejn, kostumi li kien jilbes, kif ukoll listrumenti li kien idoqq.

L-g˙an ta’ din l-esebizzjoni huwa li tirrappreΩenta lil David Bowie b˙ala ikona kulturali u artist innovattiv fix-xena muΩikali Ewropea.

F’din l-esebizzjoni se jkunu qed ji©u esebiti mas-sittin kostum differenti li jinkludu l-kostum ori©inali ta’ Ziggy Stardust tal-1972 u anke l-kostumi li kienu jilbsu ΩΩeffiena tieg˙u.

Se jkun esebit ukoll il-kowt li kien iddisinjat g˙alih minn Bowie u Alexander McQueen u li kien libes biex jie˙u r-ritratt tal-qoxra tal-album li kien ˙are© fl-1997.

Se jkunu wkoll esebiti diversi ritratti tieg˙u li w˙ud minnhom qatt ma dehru fil-pubbliku.

Id-direttur tal-Victoria & Albert Hall f’Londra qal li David Bowie huwa ikona li g˙adu relevanti sal-lum il-©urnata g˙ax kellu stil partikolari u ori©inali fejn tid˙ol il-muΩika u anke d-dehra tieg˙u.

IΩid jg˙id li l-istil tal-˙wejje© li kien jilbes kien anke t’ispirazzjoni g˙al artisti u

disinjaturi kbar madwar id-dinja kollha.

L-esebizzjoni se tinkludi wkoll materjal relatat mal-bidu tal-karriera muΩikali ta’ Bowie meta l-kantant kien g˙adu juΩa ismu propja ji©ifieri David Robert Jones.

Fosthom se jkun hemm informazzjoni relatata mal-ewwel suççess muΩikali ta’ Bowie Space Oddity li kienet ˙ar©et fl1969, fl-istess sena meta l-ewwel bniedem niΩel fuq il-qamar.

Bobby Solo se jer©a’ jsir missier G˙andu 67 sena u se jer©a’ jsir missier. Dan huwa l-kantant popolari Bobby Solo. F’intervista li dehret fil-mezzi tax-xandir Taljani, Bobby Solo qal li t-tarbija, li hija tifel, mistennija titwieled lejn l-a˙˙ar ta’ Novembru.

Solo qal li jixtieq li lil ibnu jsemmih Elvis, g˙ar-Re tar-Rock n’Roll, iΩda dwar l-isem g˙adu indeçiΩ. Qal li se j˙alli ddeçiΩjoni f’idejn martu Tracy. Bobby Solo di©à huwa nannu ta’ tmienja u kellu l-ewwel wild tieg˙u fl-età ta’ 23 sena, iΩda jistqarr li ma kienx il-missier ideali g˙ax kien g˙adu immatur ˙afna dak iΩ-Ωmien.

Bobby Solo qal li issa j˙oss li huwa aktar matur u g˙alhekk se jkun qed jag˙ti attenzjoni massima lill-wild ©did li se jkollu. Qal ukoll li tant huwa fer˙an li jixtieq li kieku jista’ jg˙ix sa 150 sena biex ikun jista’ jibqa’ qrib t’ibnu.

Bobby Solo rrakkonta wkoll kif ˙a l-a˙bar li ser jer©a’ jsir missier. Jg˙id li martu, li g˙andha 40 sena, kienet im˙assba li kienet die˙la fil-menopawsa, meta fil-verità kienet qed tistenna tarbija.

Attivitajiet

16.09.2012

25

Attivitajiet marbuta mal-Car Free Day 2012 fil-belt Victoria u Marsalforn

Il-Grupp Kulturali Natività fi ˙dan il-Moviment Kerygma qed jorganizza Ωew© korsijiet fil-bini ta’ presepji fiç-Çentru Kulturali Kerygma fil-Kunvent tad-Dumnikani, ir-Rabat. Dawn il-korsijiet kellhom suççess kbir fil-parteçipazzjoni b’talba kbira g˙al korsijiet o˙rajn. Sar ukoll kors g˙at-tfal bejn is-sitt snin u l-g˙axar snin. Dan kien kors ta’ disa’ ©img˙at, u sar ukoll kors g˙all-adulti u dawk ’il fuq minn ˙dax-il sena. Il-kors tmexxa minn Antoine u Sera Barbara, nies esperti filqasam tal-bini tal-presepju u l-arti tan-natività. Dawk kollha li pparteçipaw ser jesebixxu il-presepju tag˙hom fil-wirja tal-presepji li l-Grupp Kulturali Natività ser jorganizza bejn it-8 u s-16 ta’ Diçembru 2012, fil-Kunvent tal-Patrijiet Dumnikani, ir-Rabat.

Illum Jum Óad-Dingli Il-Kunsill Lokali ta’ ÓadDingli g˙as-sitt sena konsekuttiva ˙ejja diversi attivitajiet sabiex jitfakkar Jum Óad-Dingli.

Dan huwa l-programm g˙allum: 08.00 – Quddiesa quddiem San Pawl tal-Pitkali, ÓadDingli. F’kaΩ ta’ maltemp ilquddiesa ssir fil-Knisja Parrokkjali.

09.30 – Tibda mixja g˙al Tal-Qaws u Wied ÓaΩrun.

Matul il-mixja se jing˙ata tag˙rif interessanti.

19.00 – Parata mid-Dingli Scouts madwar it-toroq ta’ Óad-Dingli. Wara, fis-19.30, ser ikun hemm serata ta’ muΩika u proΩa fil-bit˙a taliskola primarja ta’ ÓadDingli.

Matul is-serata se tie˙u sehem l-G˙aqda MuΩikali Santa Marija flimkien malkantanta Josephine Ebejer Grech. Ser ikun hemm ukoll qari ta’ proΩa akkumpanjat mill-muΩiçist Ernest Caruana. Il-qofol ta’ din l-attività jintla˙aq meta s-Sindku, Ian Borg, jippremja Ìie˙ ÓadDingli lir-resident/a li tkun tat kontribuzzjoni lis-soçjetà.

Jing˙ataw ukoll xi apprezzamenti lil diversi persuni Dinglin g˙ax-xog˙lijiet volontarji tag˙hom f’setturi differenti fid-diversi oqsma talkomunità. Din is-serata se tkun ippreΩentata minn Patrick Vella.

Is-Sindku Ian Borg, f’isem il-Kunsill Lokali ta’ ÓadDingli, jixtieq jirringrazzja lil dawk kollha li qed jg˙inu biex Jum Óad-Dingli jkun wie˙ed ta’ suççess.

Ma jistax jonqos ukoll lapprezzament lejn dawk lentitatjiet g˙as-sehem u lkontribuzzjonijiet li ser jag˙tu g˙al dawn l-attivitajiet.

Il-pubbliku in©enerali huwa m˙e©©e© jattendi u jipparteçipa f’dawn l-attivitajiet li kollha huma ming˙ajr ebda ˙las.

Il-Kumitat taΩ-Ûg˙aΩag˙ tal-Oratorju Don Bosco huwa l-uniku NGO f’G˙awdex li ©ie fdat bl-organizzazzjoni ta’ diversi attivitajiet b’konnessjoni mal-Car Free Day nazzjonali li se ssir illum ilÓadd 16 ta’ Settembru.

Wa˙da mill-attivitajiet ewlenin li se jkunu organizzati din issena hija tour madwar il-Belt Victoria, u ie˙or madwar Marsalforn u l-Qbajjar permezz ta’ Trackless Fun Train.

Id-dawra tar-Rabat titlaq kull sieg˙a minn Triq ir-Repubblika (˙dejn il-Posta) bejn id-9.30am u n-12.30pm. Id-dawra ta’ Marsalforn u l-Qbajjar titlaq kull sieg˙a bejn is-1.30pm u s6.30pm minn Triq Marina Marsalforn.

Attivitajiet o˙rajn fil-Belt Victoria jinkludu street football tournament fi Pjazza Santu Wistin u wirja ta’ ritratti ta’ G˙awdex fl-antik fi Triq Palma. Dawn se jibdew mid-9.00am ’il quddiem.

Ser tkun organizzata photo-treasure hunt bir-roti matul in-nofstanhar ta’ filg˙odu. Dawk li jixtiequ jie˙du sehem g˙andhom jin©abru fi Pjazza Santu Wistin fl-10.00am. Attività o˙ra, immirata l-iktar lejn il-©enerazzjoni Ωag˙Ωug˙a, hija sezzjoni ta’ water games. Din se ssir in-na˙a ta’ fuq ta’ Triq ir-Repubblika fis2.00pm.

L-attivitajiet marbuta mal-Car Free Day 2012 jaslu fi tmiemhom b’varjetà tat-triq li ssir ˙dejn il- promenade fi Triq Marina Marsalforn bejn l-4.30pm u s-6.00pm. Din il-varjetà se tinkludi kant u Ωfin popolari. Kul˙add huwa mistieden jie˙u sehem.

26

16.09.2012

Big Screen

MIÇ-ÇINEMA

jiktbu CARMELO BONNICI u SONNY CACHIA

THE SWEENEY

FURJUÛ

IÌÌIELED IL-VJOLENZA BIL-VJOLENZA

Wa˙da mill-aqwa sensiliet televiΩivi IngliΩi dwar reati u kriminalità kienet dik ta’ nofs is-snin sebg˙in bl-isem ta’ The Sweeney. Il-kjass kbir li ˙olqot din is-sensiela ˙ajjar lill-produtturi li jaddattaw storja, pjuttost vjolenti jisimha Sweeney (1976).

Naturalment, dan ix-xog˙ol niΩel tajjeb mal-udjenzi tarRenju Unit g˙ax sentejn wara ˙are© Sweeney 2. Issa, wara 36 sena re©a’ n˙adem dan il-film b’andament ftit mibdul u ambjentat fit-toroq ta’ Londra tal-preΩent.

Il-motto tal-film huwa li ‘trid ta©ixxi ta’ kriminal biex taqbad kriminal’. IΩ-Ωew© protagonisti pulizija j˙addnu sewwa dan lideal li jafu li jag˙ti r-riΩultati.

IΩda, meta l-affarijiet ji˙raxu jew imorru mhux kif ippjanat, dawn iridu jag˙tu kont ta’ g˙emilhom.

The Sweeney (2012) hi produzzjoni mexxejja sewwa, vjolenti aktar minn dawk ta’ qabilha, b’diversi set-pieces elaborati.

Detective Inspector Jack Regan (Winstone) u l-fidil sie˙bu, George Carter (Drew), jafu sewwa kif jinfurzaw il-li©i b’metodi ˙orox tal-passat ta’

meta l-pulizija kienu tassew iddedikati. Huma jag˙mlu parti minn The Flying Squad – skwadra li taf kif g˙andha topera biex tnaddaf lill-marmalja min-nofs.

Fil-ftu˙ nassistu g˙al serqa elaborata, però Regan u s˙abu malajr jid˙lu fin-nofs ukoll b’mod vjolenti u jtemmu malajr dak li da˙lu g˙alih. Imma ttriqat ta’ Londra g˙adhom

Atturi Ewlenin: Ray Winstone, Ben Drew, Hayley Atwell, Damien Lewis, Steven Mackintosh, Paul Anderson, Alan Ford Direttur: Nick Love Distributur: E-ONE ENTERTAINMENT Ma˙ru© mill-KRS. Çert. 18 mhumiex ‘nodfa’ mill-kriminalità. Regan u Carter, flimkien ma’ pulizjotta mara (Atwell), se jinfiltraw b’mod perikoluΩ u a©itat lil dawn il-gangsters.

The Sweeney huwa thriller

Kompetizzjoni Empire Cinema

eçitanti, mimli azzjoni, li g˙andu stil attraenti, b’foto-grafija skwiΩita, però li jbati mill-editjar. Sekwenza tassew movimentata u ta’ natura spettakolari hija sparatura twila li

tirrendi ru˙ha f’©irja sfrenata bil-karozzi, però mhux daqshekk ta’ sodisfazzjon a˙˙ari.

Min qed ifittex film eçitanti u movimentat, Ωgur li se jsibu f’dan ix-xog˙ol.

L-AQWA GÓAXAR FILMS bejn il-5 u d-9 ta’ Settembru 2012

Mistoqsija g˙al din il-kompetizzjoni: Min hu d-direttur tal-film THE SWEENEY? Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ONE Complex, A28B, Industrial Estate, il-Marsa.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra: DIANA CASSAR, 85 A, Triq Sant’Anna, Marsaskala, MSK 2125.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

STEP UP 4: MIAMI HEAT TED BRAVE THE EXPENDABLES 2 THE BOURNE LEGACY TOTAL RECALL THE DARK KNIGHT RISES DR SEUSS THE LORAX THE DICTATOR DARK SHADOWS

16.09.2012

Big Screen PJAÇEVOLI

A FEW BEST MEN

Tie© pjaçevoli bejn Awstraljana u IngliΩ

Ûag˙Ωug˙ IngliΩ, David (Xavier Samuel) i˙abbar li jkun se jiΩΩewwe© lill-Awstraljana Mia (Laura Brent), li jkun iltaqa’ mag˙ha fuq il-gΩejjer tal-Paçifiku waqt vaganza romantika.

Lura ©ewwa Londra j˙abbar li jkun se jiΩΩewwe© lil Mia fi ftit ©ranet o˙ra fil-Blue Mountains l-Awstralja, fejn jie˙u lit-tlett i˙bieb kbar tieg˙u b˙ala l-best men tat-tie©.

IΩda tul it-triq saç-çerimonja u r-riçeviment tat-tie©, il-˙bieb ta’ David jiltaqg˙u ma’ ˙afna inkwiet u avventuri umoristiçi, b˙al meta jiltaqg˙u ma’ negozjant mi©nun tad-droga (Steve Le Marquand) u nag˙©a Marino kbira, li tkun il-©awhra ta’ missier Mia, is-Senatur Jim (Jonathan Biggins) kif ukoll nassistu g˙al wie˙ed mill-ag˙ar diskorsi tal-okkaΩjoni li jkun kwaΩi kisser iΩ-Ωwie© qabel ma jkun

THE WATCH

L-g˙assiesa tal-lokal Atturi Ewlenin: Ben Stiller, Vince Vaughn, Jonah Hill, Richard Ayoade u Rosemarie DeWitt.

Direttur: Akiva Schaffer Distributur: 20th Century Fox. Ma˙ru© mill-KRS. Çert: 16 Ben Stiller g˙andu l-parti ta’ Evan, il- general manager tal-Costco Supermarket, u allura jrid iΩomm is-serjetà u li huwa tal-affari tieg˙u fuq ixxog˙ol.

G˙alhekk qed narawh differenti mis-soltu fejn nafuh aktar komiku milli serju, però xorta jag˙ti interpretazzjoni tajba.

Evan jiddeçiedi li jifforma neighbourhood watch wara li wie˙ed mill-kollegi tieg˙u ji©i maqtul brutalment fuq il-post tax-xog˙ol.

Vince Vaughn, Jonah Hill, u Richard Ayoyade jing˙aqdu ma’ Ben Stiller, u flimkien jibdew jag˙mlu r-ronda mat-triqat tal-lokal. IΩda ma jdumux wisq biex jindunaw li ta˙t l-art tas-supermarket Costco jkun invaΩat bl-aljeni u issa jkollom biçça xog˙ol iebsa biex jeqirduhom darba g˙al dejjem.

Sakemm naslu sa tmiem il-film, il-erba’ g˙assiesa tal-lokal jg˙addu minn ˙afna mumenti komiçi, tensjoni u anke biΩa’.

Ben Stiller huwa attur popolari ˙afna fejn ˙adem ˙afna films li baqa’ msemmi g˙alihom b˙al There’s Something About Mary (1998) Meet The Parents (2000) Zoolander 2001, Tropic Thunder (2008), u Starsky & Hutch (2004).

Atturi Ewlenin: Laura Brent, Xavier Samuel, Kris Marshall u Olivia Newton John Direttur: Stephen Eliott Distributur: Screen Australia Ma˙ru© mill-KRS. Çert: 12 twettaq.

Ta’ min jinnota illi waqt il-film nisimg˙u ˙afna kanzunetti familjari interpretati minn Olivia Newton John b˙al The Pushbike Song, Day Dream Believer, Brand New Key, Live It Up, Sugar Sugar, Devil Gate Drive, Georgy Girl, I Think I Love You u ˙afna o˙rajn.

MEXXEJ

27

28

16.09.2012

TeleviΩjoni

Illum GAZEBO, ONE, 12.30 Fl-a˙˙ar programm ta’ Gazebo ser niltaqg˙u mal-a˙wa Agius, Claire u Pauline fejn mag˙hom ser naqsmu esperjenzi minn tfulithom kif ukoll kif bdew il-karriera tag˙hom fuq it-TV. Ser nitkellmu wkoll fuq dieti u kemm hu mportanti li nieklu nutrijenti. Jesmond ser jipprepara cocktail bil-kafè, çikkulata u frawli filwaqt li x-chef Joe Vella se jservi penne bil-pesto u l-gambli.

Matul il-©img˙a

07.30 07.45 08.30 08.45 09.00 09.30 10.15 10.30 12.00 12.30 13.30 13.40 14.40 17.30 17.40 18.10 18,35 19.30 20.15 21.00 22.15 23.15

ONE NEWS Country Jamboree One News Uniçi III Lilliput Malta fuq Kanvas Ìawhra Maltija Attività Politika - PL Ûona Sajf Gazebo ONE NEWS Teleshopping Maratona Dar Nazareth ONE NEWS Teleshopping Kudos (R) Q (R) One News Attività Politika - PL (R) Mad-Daqqa t’G˙ajn Amen One News

07.00 07.30 08.30 09.30 10.00 11.00 13.00 14.00 14.05 15.00 15:05 17.00 18.00 18:10 18.40 19.45 20.30 21.30 21.32 23.00 23.30 00.30

NET News Djalogu - Indipendenza 2012 Mister Fisherman (r) Teleshopping Il-Principal Teleshopping Indifest (r) NET News (ikompli) Indifest NET News Don't Stop Me Now (r) Stejjer (r) NET News Flusek (r) Simpatici - the making of NET News Deja Vu NET News (ikompli) Deja Vu NET News Djalogu - Indipendenza 2012 Indipendenza 2012

07.00 08.00 09.00 09.50 10.00 10.30 10.45 11.30 12.00 12.10 13.10 14.00 14.05 15.05 16.00 16.10 16.35 17.05 18.00 18.20 20.00 20.40 23.00

L-G˙odwa t-Tajba G˙anfest Il-Quddiesa tal-Óadd Mela Isma Din Mill-Im˙aΩen tal-Festa (R) Madwarna X’joffri l-kunvent (R) Malta u lil hin Minnha L-a˙barijiet Malta u lil hin Minnha World’s Worst Disasters L-a˙barijiet TVM Shop Battle Castle L-a˙barijiet Fawlty Towers Keeping up Appearances Gladiators of World War II L-A˙barijiet - Madwarna Venere - Nista A˙barijiet - Sports Film: The Green Mile L-A˙barijiet

UOMINI E DONNE (Mit-Tnejn sal-Ìimg˙a, Canale 5, 14.45) Maria De Filippi lura fuq l-iskrins tat-televiΩjoni mit-Tnejn salÌimg˙a bis-17-il edizzjoni tal-programm Uomini e Donne, fejn it-tir tal-programm huwa li jiffurmaw koppji. Din is-sena jidher li se jkun hemm tibdil fil-kontenut tal-programm. It-tim tal-produzzjoni dehrlu li t-“tron” klassiku, ta’ r©iel jew nisa, g˙andu jer©a’ jikseb popolarità u g˙alhekk se jkun hemm “tron” doppju tal-ir©iel li huma Eugenio Colombo u Andrea Offredi, filwaqt li fuq “tron” separat se jkun hemm Diego Ciaramella, li l-edizzjoni tas-sena li g˙addiet kien ˙a sehem fis-sezzjoni Ragazzi e Ragazze. Fl-edizzjoni tal-koppji anzjani ma jonqosx is-sehem ta’ Rosetta, l-anzjana mimlija ˙ajja minkejja l-età avvanzata li g˙andha.

06:00 DA DA DA 06:20 Uno Mattina in Famiglia 08.55 S. Messa presieduta da sua santità Benedetto XVI 11.50 A sua immagine 12.00 Linea Verde Estate 13.30 Tg 1 14.00 Wind Music Awards 2012 16.25 Che tempo fa 16.30 Tg 1 16.35 Una voce per Padre Pio nel mondo 18.00 Il Commissario Rex 18:50 L’Eredita 20:00 TELEGIORNALE - Rai Tg Sport 20.40 Affari Tuoi 21.20 Cesare Mori Tg 1 23.20 Spec Tg 1

EVAN ALMIGHTY (It-Tlieta, Italia 1, 9.10pm)

07.00 10.45 12.00 12.15 15.00 16.00 18.00 18.30 19.00 19.30 20.40 22.15 00.05

13:45 15:00 15:25 15:50 16:15

Kummiedja mill-bidu sal-a˙˙ar bi Steve Carell fil-parti ewlenija.

Lil Carell konna rajnih fil-film Bruce Almighty, fejn fih kien hemm Jim Carrey fil-parti prinçipali. Din id-darba lil Carell narawh li minn ©urnalista televiΩiv Evan Baxter, issa ta g˙allpolitika u jkun elett fil-parlament. Darba minnhom Baxter jitlob lil Alla biex jibdel id-dinja, iΩda Alla jafda lilu din il-biçça xog˙ol. Film li m’g˙andux jintilef, fejn ja˙dem ukoll Morgan Freeman fil-parti ta’ Alla.

CHELSEA vs JUVENTUS (L-Erbg˙a, Canale 5, 20.40) G˙al dawk dilettanti tal-futbol, nhar l-Erbg˙a jistg˙u jag˙mlu appuntament mad-debutt tal-Juventus, fil-kompetizzjoni taçChampions League din is-sena, kontra Chelsea.

THE TUDORS (La 5, il-Ìimg˙a, 21.10) Din hija sensiela fittizja bbaΩata fuq l-istorja IngliΩa, ma˙duma lIrlanda bbaΩata l-aktar fuq ir-renju tar-Re Neriku VIII talIngilterra. Dan kien perijodu mimli ntriççi, fejn ir-Re ma kienux jibbastawh in-nisa, u dejjem irid nisa ©odda u sbie˙. Fil-parti prinçipali ja˙dem Jonathan Rhys Meyers, fil-parti tar-Re fejn narawh jg˙addi minn bosta sitwazzjonijiet inkwetanti, kemm filkamp politiku internazzjonali kif ukoll fil-˙ajja privata tieg˙u.

16:40 17:05 17:30 18:00

Cartoni GP di San Marino Studio Aperto GP di San Marino Fuori giri Film: Wild Wild West Le cose che amo di te Studio Aperto TF: La vita secondo Jim Film: Da ladro a poliziotto TF: CSI - NY Person of Interest Film: Slevin

Kitchen Impossible Divine Design Suggs’ Italian Job Behind the Label State of Style: Spring/Summer Collection Reservations Required Giada’s Weekend Getaways Rachael’s Vacation Super Swank

09:00 GP3 Series Motor Racing 09:30 Live: GP3 Series Motor Racing: Hockenheim: Race 2 [Live] 10:00 Tour de France Cycling 11:00 FIS Summer Grand Prix Ski Jumping 12:00 Live: World Superbike Series Motorcycle Racing: Brno: 1st Leg 13:00 WATTS 13:30 Tour de France Cycling 14:00 Live: Tour de France Cycling: Stage 20: Rambouillet 18:00 Live: FIA World Touring Championships: Round 16: Curitiba 19:00 Live: Auto GP Motor Racing: Brazil: 2nd Race [Live] 20:00 Live: FIA World Touring Championships: Round 16: Curitiba

10:10 11:00 11:25 11:50 12:40 13:30 14:20 14:45 15:10 16:00 16:25 16:50 17:40 18:30 18:55 19:20 20:10

Toddlers and Tiaras Say Yes to the Dress Say Yes to the Dress What Not to Wear Ultimate Cake-Off Cake Boss: Next Great Baker Cake Boss Cake Boss World’s Worst Mum Sister Wives Sister Wives What Not to Wear Driving Me Crazy Ace of Cakes Ace of Cakes Toddlers and Tiaras Rich Bride/Poor Bride

11:10 Anthony Bourdain: No Reservations 12:05 The Mighty Mississippi with Trevor McDonald 12:55 I Shouldn’t Be Alive 13:50 I Shouldn’t Be Alive 14:45 I Shouldn’t Be Alive 15:40 I Shouldn’t Be Alive 16:35 I Shouldn’t Be Alive 17:25 History Cold Case USA 18:20 Secret Service Secrets 19:10 Rugby: The Lifeblood of New Zealand 20:05 Man Made Marvels China 21:00 Extreme Engineering 21:55 The Mighty Mississippi with Trevor McDonald

06:00 06.30 07.00 08.55 09.00 10.00 10.20 11.20 13:00 13.30 13.45 15.40 17.05 17.10 18.00 19.35 20.30 21.05 21.50 23.20 00.30

TF: La complicata vita di Christine TF: Real School Cartoons Lola e Virginia Battle Dance Art Attack Film: Winnie the Pooh Film: La Nave dei Sogni TG 2 GIORNO Tg2 Motori Quelli che aspettano Quelli che TG2 L.I.S. Stadio Sprint 90 Minuto TF: Il Clown Tg2 Notizie NCIS Los Angeles TF: Hawaii Five-O La Domenica Scportiva Tg 2

06:00 PRIMA PAGINA 07:55 Traffico - Tg 5 08.50 Belli dentr Tg coom 09.40 Film: Avviso di chiamata 11.50 Melaverde 13.00 Tg 5 13.40 Belli Dentro 14.10 Film: Rain Man 16.50 Film: Un amore da vicino 18.50 Avanti un altro 20.00 Tg 5 - Meteo Dopo Tg 5 21.15 Film: Sharm el Sheikj 23.15 Film: Ma che colpa abbiamo noi Tg 5

09:10 09:30 10:00 10:10 10:30 11:00 11:10 12:00 12:10 12:30 13:00 13:30 14:00 14:10 14:30 15:00 15:15 15:30 16:00 16:30 17:00 17:10 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:15 20:30 21:00 21:30 22:00 22:10 22:30 23:00 23:10

The Health Show To Be Announced BBC World News World Features Dateline London BBC World News To Be Announced BBC World News World Features Third Eye BBC World News Newsnight BBC World News World Features To Be Announced BBC World News Sport Today Click BBC World News My Country BBC World News To Be Announced BBC World News India Business Report BBC World News Third Eye BBC World News Sport Today Click BBC World News To Be Announced BBC World News World Features My Country BBC World News To Be Announced

06:00 07.05 07.50 09.45 11.10 12.00 12:25 12:55 13:25 14:00 14:15 14.30 16.10 17.40 17.55 19.00 20.00 21.00 23.10

06:45 07:20 08.20 09.30 10.00 11.30 12.00 13.10 14.05 14.10 16.20 18.55 19.35 21.30 23.40 02.05

08:10 08:25 08:40 09:25 09:55 10:25 10:55 11:45 12:30 13:30 14:00 14:30 15:00 17:30 18:20 19:05 20:00 20:30 21:00 21:50

06:00 06:25 06:50 07:15 08:10 09:05 09:35 10:00 10:55 11:50 12:45 13:40 14:10 14:35 15:05 15:30 16:00 16:25 17:20 18:15 19:10

10:50 11:15 11:40 12:05 12:30 12:55 13:20 13:45 14:10 14:40 15:05 15:30 15:55 16:20 16:45 17:10 17:35 18:00 18:25 18:50 19:15 19:40 20:30 20:55 21:20 21:45

T.U.F.F. Puppy SpongeBob SquarePants Power Rangers Samurai The Troop Drake and Josh iCarly SpongeBob SquarePants The Penguins of Madagascar The Penguins of Madagascar The Mighty B The Fairly Odd Parents SpongeBob SquarePants iCarly Big Time Rush True Jackson, VP Supah Ninjas SpongeBob SquarePants Fanboy and Chum Chum Power Rangers Samurai The Fairly Odd Parents The Penguins of Madagascar iCarly 20:05 True Jackson, VP Big Time Rush SpongeBob SquarePants Avatar: The Legend of Aang Avatar: The Legend of Aang

20:05 21:00

07.00 10.00 11.45 13.30 14.05 16.05 18.05 20.00 20.30 21.10 23.35 00.30

Fuori orario TF: Wind at my back Film: Perdutamente tua Film: Avanti c’è posto Agente Pepper TG3 - TG3 Agenda del mondo estate TeleCamere Salute Prima della Prima Passepartout Signori si diventa TG Regione - TG Regione Meteo TG3 Film: Cafè Express Film: La seconda volta non si scorda mai TGR Prix Italia TGR Il Palio di Asti Tg3 - TG Regione Blob - Pronto Elisir Lucarelli racconta - Tg 3 Film: Gomorra

Tg 4 Vita da strega La vita dei mammiferi Il cammino di Padre Pio Santa Messa Tg 4 Pianeta Mare Donavventura Tg 4 Film: Dimmi la verità Film: La tigre è ancora viva: Sandokan alla riscossa Tg 4 Tempesta d’amore Tierra de Lobos Film: Elizabeth Tg 4

Boogie Beebies Charlie and Lola Robin Hood Keeping up Appearances Supernova The Old Guys Great Ormond Street The Inspector Lynley Mysteries London Hospital The Royle Family The Impressions Show with Culshaw and Stephenson ’Allo, ’Allo!

Doctors Elephant Diaries Doctor Who London Hospital Blackadder the Third Twenty Twelve Life on Mars Spooks Inspector Lynley Mysteries

Fifth Gear How Do They Do It? How Do They Do It? American Chopper: Senior vs Junior: Mikey’s Art Opening Mythbusters: Motorcycle Flip Destroyed in Seconds Destroyed in Seconds Extreme Engineering: NASA Swamp Loggers: Put to the Test Dirty Jobs: Tar Rigger Swords: Life on the Line: Trapped Auction Hunters: The Chi-town Showdown Auction Hunters: Top Gun Ton Auction Kings: Vampire Hunting Kit Auction Kings: Hand Cannon/Fabergé Pencil How Sports are Made I Could Do That Mighty Ships: North Star Deadliest Catch: The Aftermath River Monsters: Flesh Ripper Extreme Fishing with Robson Green: The Philippines Hillbilly Handfishin: Chillaxin’ with Jackson Human Body: Ultimate Machine: Strength

Omnibus Ti ci porto io Film: Da grande Tg La7 Film: Piume di struzzo TF: The District TF: L’Ispettore Barnaby Tg La 7 In onda Missione Natura La 7 Doc Omnibus Notte

16.09.2012

TeleviΩjoni

29

minn Sylvana Farrugia

ILLUM RAIN MAN (Canale 5, 2.10pm) Dan il-film tal-1988 jibqa’ wie˙ed mill-aktar films sbie˙ li qatt ˙ar©u minn Hollywood, b’Ωew© artisti li kienu kbar u g˙adhom kbar: Dustin Hoffman u Tom Cruise. Il-film jittratta dwar wie˙ed, Cruise, li jmur fi stat ie˙or fl-Amerika biex jattendi g˙all-funeral ta’ missieru, li ˙alla fortuna warajh. IΩda meta jasal hemmhekk, isir jaf li fil-wirt missieru ˙allielu biss karozza partikolari. U jsir jaf ukoll li kellu ˙uh, li hu qatt ma sema’ bih, u li kellu l-kundizzjoni tal-awtiΩmu, li missieru kien po©©ieh f’istitut bla ma qal lil ˙add.

L-akbar daqqa ta’ ˙arta tasallu meta jsir jaf li l-flus tal-wirt kienu kollha g˙al dan it-tifel b’diΩabbiltà. Film li g˙andu direzzjoni ta’ Harry Levinson.

ELIZABETH (Rete 4, 11.40pm)

THE GREEN MILE (TVM, 8.40pm)

Il-familja Rjali IngliΩa minn dejjem kienet ti©bed attenzjoni fuqha.

Anke din il-©img˙a stess, u fil-©img˙at ta’ qabel, membri prominenti tal-familja IngliΩa kienu fuq mezzi tax-xandir min˙abba ritratti spinti li ©ew ippubblikati. Dan il-film tal-lejla je˙odna lura fiΩ-Ωmien, meta EliΩabetta I ˙adet il-poter, wara li o˙tha Mary mietet. It-tfajla mill-ewwel tibda tiffaççja problemi kbar, u kontra kull parir tibda relazzjoni ma’ Robert Dudley, ra©el miΩΩewwe©.

Sadanittant, l-g˙edewwa tag˙ha jag˙mlu minn kollox biex itemmu r-renju tag˙ha. Fil-partijiet ewlenin ja˙dmu Cate Blanchett, Geoffrey Rush, Christopher Eccleston, Joseph Fiennes, John Gielgud, Richard Attenborough u Kenny Doughty ta˙t id-direzzjoni ta’ Shekhar Kapur.

Wara li fil-jiem li g˙addew t˙abbret il-mewt ta’ Michael Clarke Duncan, TVM se jer©a’ juri dan ilfilm li huwa meqjus minn ˙afna b˙ala kapolavur mill-aqwa, ta˙t id-direzzjoni ta’ Frank Darabont.

Michael Clarke Duncan miet fil-bidu ta’ dan ix-xahar wara li kien ilu madwar xahrejn fl-isptar, kawΩa ta’ attakk tal-qalb. F’dan il-film li n˙adem fl-1999 naraw lil Michael Clarke Duncan fil-parti prinçipali, u mieg˙u ja˙dmu wkoll Tom Hanks, David Morse, Bonnie Hunt u James Cromwell. Listorja hija rrakkontata permezz ta’ flashbacks mill-perspettiva ta’ Paul Edgecomb (Hanks) li huwa uffiçjal fil-˙abs, fis-sezzjoni ta’ dawk li qeg˙din jistennew is-sentenza tal-mewt. Jirrakkonta kif darba minnhom jasal dan il-©gant quddiemhom g˙aliex kien instab ˙ati ta’ stupru u qtil ta’ Ωew©t ibniet.

Minn hawn ’il quddiem mhu se ng˙id xejn aktar, imma ag˙mel appuntament g˙al-lejla ma’ dan ilfilm li huwa twil ftit aktar minn tliet sig˙at, g˙aliex Ωgur li mhux se jiddispjaçik. Il-film fih ukoll waqtiet komiçi, l-aktar permezz ta’ ©urdien Ωg˙ir li mhux qieg˙ed il-˙abs biex jiskonta sentenza, imma g˙ax inzerta twieled hemm.

GÓADA

IT-TLIETA

L-ERBGÓA

17 ta’ SETTEMBRU

18 ta’ SETTEMBRU

19 ta’ SETTEMBRU

DON JUAN DEMARCO (Rete 4, 12.00am)

IN HER SHOES (Canale 5, 23.20pm)

DOUBLE JEOPARDY (Rete 4, 9.10pm)

Film li g˙amel suççess kbir lura fl-1995 fejn naraw lil Johnny Depp, aktar Ωag˙Ωug˙, filparti ta’ John Arnold DeMarco, ©uvni li jda˙˙alha f’rasu li huwa Don Juan, l-aqwa ma˙bub u popolari tad-dinja kollha. Huwa jibda jing˙ata kura psikjatrika, iΩda meta jsir jaf in-nies li ja˙dmu f’din il-klinika, anke dawn jispiççaw imsa˙˙ra minn dan il-©uvni hekk gustuΩ. Ta˙t id-direzzjoni ta’ Jeremy Leven, ja˙dmu wkoll iç-çelebri Marlon Brando, fil-parti tal-psikjatra, u Faye Dunaway.

Kummiedja divertenti fejn naraw lil Cameron Diaz liebsa b’ilbiesi talmoda u bi tkaken lussuΩi. Bla ma trid tibda t˙ajrek tag˙mel b˙alha.

B˙ala o˙t Cameron Diaz, hawnhekk tidher ukoll Toni Collette. Naraw li, bejn l-a˙wa, l-unika ˙a©a komuni li hemm hija l-im˙abba kbira lejn iΩ-Ωraben. Protagonista o˙ra hija l-veterana Shirley MacLaine li kienet bdiet tidher fil-films fl-1955 u llum g˙adha g˙addejja.

Persuna li tkun ©iet akkuΩata bi qtil, u tinstab ˙atja, ma tistax ter©a’ ti©i akkuΩata blistess qtil. Dik hija l-li©i, tal-inqas fl-Istati Uniti fejn huwa bbaΩat dan il-film. Tistaqsi kif jista’ jkun persuna li ti©i akkuΩata bi qtil, ter©a’ ti©i akkuΩata bl-istess qtil. Biex taqta’ l-kurΩità ara dan il-film fejn mara tinstab ˙atja li qatlet lil Ωew©ha, iΩda hi tibqa’ ta˙lef l-innoçenza tag˙ha anke meta ting˙ata l-parole. Ja˙dmu Ashley Judd u Tommy Lee Jones.

THE ASTRONAUT’S WIFE (Iris, 10.45pm) Johnny Depp ma’ Charlize Theron fi thriller ta’ fantaxjenza, fejn astronawta jasal lura minn vja©© mill-ispazju mibdul g˙al kollox.

IL-ÓAMIS

IL-ÌIMGÓA IS-SIBT

20 ta’ SETTEMBRU

21 ta’ SETTEMBRU

22 ta’ SETTEMBRU

THE WORLD IS NOT ENOUGH (Rai 3, 9.05pm)

DANTE’S PEAK, TVM 8.40pm

DIE ANOTHER DAY (Rai 3, 9.00pm)

L-ewwel film ta’ James Bond fl-1962 kien Dr No, b’Sean Connery li, fissnin ta’ wara, da˙lu minfloku erba’ atturi o˙ra. Dan tal-Óamis huwa interpretat minn Pierce Brosnan u b’kollox huwa ˙adem din il-parti erba’ darbiet. F’dan il-film naraw ukoll lil Sophie Marceau b˙ala lmara li Bond irid jipprote©i minn grupp ta’ kriminali. B˙al dejjem naraw sensiela ta’ azzjonijiet li saru sinonimi wisq mas-sensiela ta’ films ta’ James Bond.

Lil Brosnan narawh ukoll f’dan il-film fejn il-forza u l-qawwa tal-elementi naturali juruna x’jafu jag˙mlu.

Brosnan ja˙dem ma’ Linda Hamilton fil-parti ta’ studjuΩ tal-vulkani. Huwa jasal fuq Dante’s Peak biex jistudja lattività siΩmika tal-vulkan. Wara xi ©ranet jinduna li l-vulkan huwa attiv immens, tant li wasal iΩ-Ωmien li jkun hemm eruzzjoni. Hamilton g˙andha l-parti tas-sindku tal-post, li ma temminx it-teorija ta’ Brosnan. Il-periklu g˙aç-çittadini tal-post huwa imminenti u kbir, g˙alhekk tin˙tie© azzjoni.

Film ie˙or ta’ James Bond din il©img˙a, erbg˙in sena wara l-ewwel wie˙ed, fl-2002 kien Pierce Brosnan li interpreta lis-superspija f’ Die Another Day, film li kien differenti ˙afna minn dawk ta’ qabel. F’xena minnhom naraw lil Brosnan b’le˙ja sewda daqsiex. Mieg˙u din id-darba g˙andu lil Halle Berry li permezz tag˙ha ppruvaw jo˙olqu l-istess xena ta’ Ursula Andress ˙ier©a millba˙ar fl-ewwel film. IΩda ma rnexxilhomx.

30

16.09.2012

Log˙ob SOLUZZJONIJIET TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

MIMDUDIN: 1 Marelli, 5 Msarni, 8 Granita, 14 Papas, 15 Turrun, 17 Laskri, 19 Nevew, 20 Tqil, 21 Loki, 23 Lapsi, 25 u 28 Amerikani, 29 u 30 Bandla, 31 Gost, 33 Giljottinati, 39 Rajt, 41 u 42 M˙ares, 43 Paga, 45 Linfa, 46 Ìarar, 47 Tank, 50 Null, 53 u 54 Sapuna, 56 Kines, 58 Aringa, 60 ÛunΩan, 62 Ratal, 64 Fela˙, 67 Tirana, 69 Faddal 70 Saffa, 72 u 73 Mitluf, 75 Minn, 77 Lura, 79 Ombra, 80 Qomos, 82 Rqaq, 84 u 85 Tempji, 87 Axxa, 88 Minjafjarana, 93 Asja, 94 u 95 Óaxixa, 96 Lupu, 98 Baffi, 100 M˙ara, 101 Brim, 105 Nisa, 108 Zalza, 109 Triqat, 110 Maskra, 111 Ta©en, 112 Kullana, 113 Ìmamar, 114 Avjatur.

237 Irba˙ €25 fi flus

Mimdudin

.......

, qawl (7) 1 Kul˙add ji©bed lejn 5 Nies fonqli, fitti, insistenti u ksir il-g˙ajn (6) 8 Diskors fil-vojt, paroli Ωejda, tpeçliq (7) 14 Óares, ru˙, spirtu, fantaΩma (5) 15 Il-kantant popolari li j©ib ismu biss (6) 17 Biçça art twila u lixxa li fuqha l-ajruplan jie˙u l-©irja (6) 19 Wa˙da mill-iskemi (5) 20 Dawn xtieli bil-basla b’g˙add ta’ flieli bojod Ωg˙ar b’ri˙a qawwija pessma imma jtejbu t-tog˙ma tal-ikel(4) 21 Dan suppost posti imma jid˙ol fih kul˙add (4) 23 Dawn huma g˙axqiet jew pjaçiri (5) 25 Spirtu tal-mel˙, diΩinfettant, ja˙raq u jiekol (5) 28 Ilu tajjeb, a˙jar minn ˙afna u ˙aΩin (4) 29 u 30 Wie˙ed mis-sinjali (6) 31 Dan mhuwiex ir-ra©el tat-tikka (4) 33 Din il-kelma twila li ssibha f’25 mimduda (12) 39 Jitilg˙u kemm jitilg˙u, dawn suppost jit˙allsu lura (4) 41 Allura dan ir-ra©el ta’ iva? (3) 42 Ismu ssibu Ωgur g˙and il-kalif (3) 43 Ne˙duh il-˙in kollu, inkella mmutu (4) 45 Naqbad ktieb jew gazzetta g˙al ftit ˙in?

(5) 46 Id-debba l-©errejja jekk ma ti˙ux ldin is-sena tie˙u li ©ejja (5) 47 Il-˙oss mill-imnie˙er waqt l-irqad (4) 50 Din karta tal-metall irqiqa ˙afna, tintuΩa biex tippriserva l-ikel (4) 53 u 54 Óafna minnhom qaddisin li sofrew martirju (6) 56 Din frotta tonda u vjola (5) 58 Dan mhuwiex ir-ra©el tal-granita (6) 60 Dar Ωg˙ira f’post b’tieqa fuq il-ba˙ar f’G˙awdex (6) 62 Bil-baga jew bl-ankra, post fejn jorbtu l-bçejjeç Ωg˙ar tal-ba˙ar (5) 64 Dan qisu Ωib©a rqiqa jew boçça mill-iΩg˙ar u mtaqqba (5)

....

.....

67 B’din il-bniedem jintilef f’hena kbira ta’ ispirazzjoni (6) 69 Min ma jifhimx bis-sewwa, jifhem bid(6) 70 Wie˙ed li ma jemmen b’xejn (5) 72 u 73 G˙ada ? (6) 75 Xi ˙add qΩieΩ, ja˙seb li alla ma jista’ g˙alih (4) 77 Ìunju Ìunjett ine˙˙i lu d-dublett, qawl (4) 79 Il-belt kapitali tar-Repubblika Çeka, fejn hemm il-famuΩ Bambin (5) 80 Bwejba, kançell Ωg˙ir (5) 82 T˙alli skoss minnu meta tiekol il-karawett (4) 84 u 85 Din il-˙uta nikluha l-aktar imnixxfa u mmell˙a (6) 87 Rabta malajr tin˙all (4) 88 G˙andu qalbu Ωg˙ira (12) 93 Óa lewn il-˙axix bir-rabja (4) 94 u 95 Wa˙da mill-gabubi (6) 96 Jesklamaha min jitqaΩΩeΩ (4) 98 Dalwaqt nibdew nitg˙attew biha (5) 100 Din tfisser kull xorta ta’ ikel immella˙ (5) 101 Dawn bçejjeç Ωg˙ar ˙afna (4) 105 Óal Balzan, Ó’Attard u Óal(4) 108 Ωg˙ira u n-nies mag˙rufa, qawl (5) 109 Aktar minn barmil wie˙ed (6) 110 Dak kollu li g˙andu x’jaqsam mal-imnie˙er (6) 111 F’xi r˙ula dan huwa mag˙ruf aktar mill-isem u l-kunjom (5) 112 Dan ta’ ©ie˙, ta’ tif˙ir, u glorja (7) 113 g˙alik! X’ra©el fik ˙ej! (6) 114 Tkellmu ˙aΩin, Ωbaljaw bl-ikrah! (7)

......

... ...

.... ....

....

....

....

.......

Weqfin 2 u 3 Dawn ma jimxux maΩ-Ωmien (9) 4 u 6 Dawn jheΩΩu l-art (9) 7 u 9 Dan mag˙mul mil-larin© tal-bakkaljaw (9) 10 u 11 Vapur kbir ˙afna (9) 12 Parata, meta jg˙addi l-març (7) 13 Bi tnejn b˙al dawn il-vapur ma jasalx (7) 16 L-attriçi Watts, ta’ King Kong (5) 18 Ippruvajt nifta˙lu g˙ajnejh, ma tanix (5)

.....

.....

22 26 32 33 34

u 24 Il-membri tal-Kabinett (8) u 27 Wie˙ed miç-çittadini (8) Wie˙ed jew xi˙a©a li ma tiswiex (6) Dan ifisser talent, fakultà, kapaçità (3) ta’ mara tesa’ ˙obΩa u kelma ma tesag˙hiex, qawl (4) 35 Aktar minn nuffata wa˙da (6) 36 fl-ewwel ta’ Jannar hu mfakkar minn kull kampnar, qawl (6) 37 Ulied l-istess ©enituri (4) 38 u 40 G˙a©in twil u rqiq (9) 44 Óu lu mur orqod (4) 48 Biskuttini f’˙alq il(4) 49 L, programm sportiv (8) 51 Bandiera fuq lasta, waqt març (8) 52 Ventilatur ta’ kantina (6) 55 Din tfisser indafa, sanità, sa˙˙a (6) 57 Kontra tlug˙ (4) 59 Kontra r©iel (4) 61 X (4) 63 Lisa ta’ Leonardo (4) 65 Ma ˙alliex g˙addej, jew stabbilixxa (6) 66 ma, x’biΩa’! (4) 68 Óajja , il-˙ajja perfetta (6) 69 Dan l-annimal feroçi suppost li nqatel minn San Ìor© (6) 70 Jekk b’xi salib, b’domna, qawl (4) 71 Ìibed xi wa˙da goffa (6) 74 Mal-˙a©ra t(4) 76 Il-mastrudaxxa biha jillixxa l-injam (4) 78 Daru art u , vojta (5) 79 u 81 Il-poeta G˙awdxi Gor© (6) 82 Din milli jkollha ttik (5) 83 Ix-xbieha ta’ wiçç ta’ Kristu bil-kuruna tax-xewk (7) 86 Infezzjoni tittie˙ed tax-xfar l-g˙ajnejn (7) 89 u 90 Dan jg˙allem u jeduka (8) 91 Kontra qosor (3) 92 Jaqta daqs mus tal(5) 97 Wie˙ed mill-qliel (5) 99 u 100 Xi˙add tal-biΩa’, xewwiexi u naffari (10) 102 Jag˙mel kollox bir, kif g˙andu jkun, b’çerta finezza (5) 103 u 104 Ag˙millu l-wisa’, ˙a jg˙addi u ne˙ilsu minnu (8) 106 u 107 Mhuwiex plural (8)

....

......

.... ........

.... ....

....

......

WEQFIN: 2 Appik, 3 Elsa, 4 Lott, 6 u 7 Sentinella, 9 Rtir, 10 Nana, 11 Tavla, 12 Epilogu, 13 Awwista, 16 Rjali, 18 Karat, 22 La˙ma, 24 u 26 Sajmin, 27 Blast, 32 Sopran, 33 u 34 Gallina, 35 Olanda, 36 IngliΩ, 37 Ajru, 38 u 40 Irrakkmat, 44 Gass, 48 Amar, 49 Spagetti, 51 Gundalla, 52 Xkaffa, 55 Klamar, 57 Er˙a, 59 Nuna, 61 Nord, 63 A˙na, 65 Lellux, 66 Ómir, 68 Armata, 69 Fonqla, 70 Jfiq, 71 Faqqas, 74 Xbin, 76 Imma, 78 Atlas, 79 Omm, 81 Sparixxa, 83 Gallozz, 86 Karmena, 89 Iraqi, 90 u 91 Jifra˙, 92 Narak, 97 Palju, 99 Intom, 100 Mamma, 102 Rignu, 103 u 104 Çarlatana, 106 u 107 Sarvetta.

KUPUN TISLIBA Ibg˙at it-tisliba tieg˙ek lil: Tisliba KullÓadd, A28B, Marsa Industrial Estate, Marsa. MRS 3000

....

.... .....

......

.....

.....

Isem

Indirizz

Tel No: Rebbie˙ ta’ €25: JOYCE SCHEMBRI, 63 “Monreve” Triq Sir Luigi Camilleri, Ta’ Ûwejt, San Ìwann.

SÌN 3181

16.09.2012

Log˙ob

Tisliba bin-numri Bi 3 numri

B’4 numri 0042 0643 0848 1159 1209 1270 1306 1668 1812 2136 2217 2384 2456 2462 2573 2786 4216 5249 5760 6216 6222 6227 6248 6301 6409 6581

086 128 375 405 450 469 604 615 633 661 696 851 904 939 976 988

6755 7021 7486 7615 7718 8007 8852 8930 9030 9744 9955 9961

B’5 numri 00675 00699 03192 05638 08579 12663 14368 23808 24281 28125 38798 61190 62751 64547 67731 68599 68869 70876 72555 82202 90106 91565

B’6 numri 302691 327839 701533 876028

Bi 8 numri 18709927 50246424 89680473 99398592

Po©©i n-numri f’posthom

SUDOKU sponsorjata minn WELLA 7 6 2 7

3

8

9

4 9

5 6

9

KOMPETIZZJONI WELLA KullÓadd, A28B, Marsa Industrial Estate, Marsa, MRS 3000.

1

2 3

4

Irba˙ Shampoo u Conditioner Wella Aqta’ dan il-log˙ob u ibag˙tu lilna

8

1

7

Isem: ..........................................................................................

7

2

1

Indirizz......................................................................................... .....................................................................................................

9

1

8

6

3 4

Rebbie˙a: CATHERINE BORG, “LouBorg” 59 Triq Santa Liberata, Kalkara,

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil KullÓadd, Centro Casalinga, A28B, Marsa Industrial Estate, Marsa. MRS 3000

Isem.......................................................................................................................................

5

Indirizz................................................................................................................................... ................................................................................................................................................

I.D. Card................................................ Tel. .......................................................................

31

32

16.09.2012

AvviΩi

PROPRJETÀ IL-FGURA: Dirett ming˙and issid. Appartament u penthouse, fihom tliet kmamar tas-sodda doppji, tnejn tal-banju eçç. 24 pied b’85 pied. Prezz negozjabbli. Çempel 9902 5973.

IL-ÓAMRUN: Appartament flewwel sular servut bil-lift, tliet kmamar tas-sodda, wa˙da minnhom bl-ensuite, kamra talbanju, open plan bi kçina lesta, bit˙a interna, gallarija.

Prezz €135,000. Garaxx ta’ Ωew© karozzi bid-dawl u lilma. Prezz €20,000. Tpartit kkunsidrat. Çempel 9985 3031 jew 7946 8469.

IL-KAPPARA: Dar fuq u isfel lesta minn kollox bi tlieta tassodda, ensuite u kamra talbanju. Çempel 7925 0164.

MARSALFORN: Appartamenti u maisonettes quddiem il-ba˙ar b’Ωew© kmamar tas-sodda fla˙jar parti ta’ Marsalforn. Çempel lis-sid issa fuq 7956 4428 MARSASKALA: Bellavista, Appartament fl-ewwel sular komplut bl-aqwa g˙amara, aççessorji, arja kundizzjonata u lest minn kollox. Jikkonsisti fi kçina ©dida bl-appliances kollha built-in, tal-ikel u living, li tag˙ti g˙all-gallarija b’veduta, tliet kmamar tas-sodda u kamra tal-istudju. Fih Ωew© kmamar tal-banju lussuΩi, wa˙da minnhom bil-jacuzzi u uΩu talbejt. Prezz g˙al bejg˙ malajr €128,000 (Lm55,000). Dirett ming˙and sid il-proprjetà. Çempel 7944 6692.

IL-MELLIEÓA: Maisonette isfel

bi tliet kmamar tas-sodda, bilbir u garaxx ta’ karozza. Prezz €182,000. Çempel fuq 9811 1966.

IL-MOSTA: Garaxx ©o bit˙a livell mat-triq, lest minn kollox, anke dawl u ilma. Jesa’ karozza kbira. F’88 Triq il-Kost-ituzzjoni. Prezz €30,000. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 9942 0630.

IL-QAWRA: Appartament bi tnejn tas-sodda. Lest minn kollox u finishes lussuΩi, f’area kwieta.

InkluΩ fil-prezz, garaxx ta’ Ωew© karozzi. Prezz €140,000 Çempel g˙al aktar dettalji fuq 7909 7981.

SANTA VENERA: Offerta imbattibbli. Garaxx b’xejn ma’ appartament ta’ kobor enormi 182 metru kwadru, lest minn kollox fuq stil modern. Tlieta tas-sodda doppji, open plan, tnejn tal-banju, washroom u terrazin kbir. Prezz ta’ €94,000 (Lm40,354). Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 7965 9777.

TANAYA’S Dev Ltd: G˙aΩla kbira t’appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. Çempel g˙al aktar informazzjoni 9992 4999. Ming˙ajr a©enti.

IX-XEMXIJA: (Xemxija Heights) Opportunità kwaΩi unika. Plot ta’ madwar 150 metru kwadru (6.3m x 24m) b’veduti talba˙ar u tal-kampanja. Prezz €210,000. Çempel lis-sid 7956 4428. ÓAÛ-ÛABBAR: Maisonette lewwel sular bil-bejt tag˙ha. Fiha kçina, salott, shower u kamra

tas-sodda wa˙da. Prezz €55,900 Çempel 9949 6088. ÓAÛ-ÛEBBUÌ: Dar fuq u isfel, kbira u kantuniera b’erbg˙a tassodda, garaxx ta’ tliet karozzi u ©nien kbir fuq quddiem. Quddiemha green area . Prezz ra©onevoli. Çempel fuq 7922 1577.

GÓALL-KIRI ÓAL GÓAXAQ: Garaxx fit-triq 76 pied bi 15-il pied g˙oli 12-il filata bit˙a fuq wara. Lest minn kollox, inkluΩ dawl, ilma u drena©©. Tajjeb biex jintuΩa g˙al store jew ˙anut Class 4.

Prezz negozjabbli. Çempel 9942 4831 jew 7900 0109.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ Fridge bi tliet bibien, tal-bars.

Imwejjed tondi, u si©©ijiet, sinkijiet tar-restoranti tal- istainless steel, hood extraction bil-mutur u control panel . Çempel g˙al aktar informazzjoni 9811 0401 jew inkella fuq 2766 2800.

Gazzetti antiki Maltin. Imorru lura sal-1958. Il-Óelsien, The Torch u It-Torça. Qeg˙din bound f’sitt kotba ˙oxnin.

Kundizzjoni tajba ˙afna.

Jinbieg˙u bi prezz ir˙is. Mhux ta’ min jitlifhom. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 7922 1577.

Inbieg˙u kull tip t’arlo©©i. Selezzjoni kbira t’arlo©©i tal-idejn Casio u Citizen, kemm di©itali, jew ana logs, varjetà kbira ta’ alarm clo cks , kemm Citizen, Seiko ‘Dugena’ tal-marka Pierre Cardin. Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bil-bat terija, prezzijiet tajbin.

Programm Operattiv I – Politika ta’ Koe!joni 2007-2013 Ninvestu fil-Kompetittività g!al Kwalità ta’ "ajja A!jar

SEJ"A G"AL PROPOSTI TA’ PRO#ETTI Fond Ewropew G$all-I!vilupp Re%jonali L-Awtorità ta’ !estjoni f’Malta g"all-Politika ta’ Koe#joni 2007-2013, id-Divi#joni g"all-Ippjanar u lKoordinazzjoni tal-Prijoritajiet (PPCD) fi "dan l-Uffi$$ju tal-Prim Ministru, jixtieq jg"arraf li qed iniedi sej"a g"all-proposti ta’ pro%etti ta"t l-Assi ta’ Prijorità 6: ‘Ri!enerazzjoni urbana u titjib filkwalità tal-"ajja’.

Settur: Infrastruttura relatata mal-oqsma edukattivi, so$jali u tas-sa""a - Din is-sej"a hija ristretta g"all-interventi minn Entitajiet Pubbli$i. Il-ba%it indikattiv g$al din is-sej$a huwa ta’ &12-il miljun. L-Awtorità ta’ #estjoni tikkunsidra li $$id l-allokazzjoni sabiex tu$a tfaddil irre%istrat ta!t dan l-Assi ta’ Prijorità.

ID-DATA TAL-G"ELUQ TAS-SEJ"A: IT-TNEJN 29 TA’ OTTUBRU 2012 f’NOFSINHAR Applikazzjonijiet jintlaqg$u fl-uffi''ju l-%did tal-PPCD: Triq il-Kukkanja, SVR 1411, Santa Venera Applikanti prospettivi huma mg"arrfa li l-Programm Operattiv I, il-Formola tal-Applikazzjoni u n-Noti Gwida kif ukoll xi informazzjoni o"ra jistg"u jinkisbu mill-pa%na elettronika www.ppcd.gov.mt/calls_all.

SESSJONI TA’ INFORMAZZJONI G"al aktar informazzjoni, applikanti prospettivi huma m"e%%a li jattendu s-Sessjoni ta’ Informazzjoni li se ssir f’Malta nhar il-"amis 27 ta’ Settembru 2012 bejn id-09:00am u 12:00am.

Il-formola ta’ re%istrazzjoni g"as-Sessjoni ta’ Informazzjoni tista’ tinkiseb minn fuq: www.ppcd.gov.mt/calls_all u g"andha tintbag"at fuq registrations.ppcd@gov.mt sa mhux aktar tard minn nofsinhar tat-Tnejn 24 ta’ Settembru 2012. Il-postijiet huma limitati u g"aldaqstant se jkunu riservati skont minn japplika l-ewwel. In-numru ta’ parte$ipanti minn kull organizzazzjoni jista’ jkun ristrett skont il-b#onn.

Dokumenti rispettivi u aktar informazzjoni tista’ tinkiseb minn www.ppcd.gov.mt jew minn info@ppcd.gov.mt.

Programm Operattiv I – Politika’ ta’ Koe#joni 2007-2013 Ninvestu fil-Kompetittivita’ g!al Kwalita’ ta’ "ajja A!jar Reklam parzjalment iffinanzjat mill-Unjoni Ewropea Fond Ewropew G"all-I#vilupp Re%jonali (FE&R) Rata ta’ Kofinanzjament: 85% Fondi UE; 15% Fondi Nazzjonali Ninvestu fil-futur tieg"ek

Nag˙mlu wkoll tiswijiet t’arlo©©i tal-idejn u kif ukoll tal-˙ajt u Grandfather Clocks . Nag˙mlu wkoll testing bil- pressure test machine, sistema ta’ testing g˙al kull tip t’arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma (vacuum test u pressurised test) waqt li qed tistenna g˙alih. Tiswija bil-garanzija - 110 Triq il-Kung ress Ew ka ris tiku, Mosta. Çempel 21 417235 jew 9982 5389.

Injam lest bi prezzijiet ir˙as. Kull tip ta’ chipboard, MDFs, fuljetti ta’ chipboard, melamine, u aktar (varnishes tal-hardener u komuni) u finishing tal- undercoat.

Solid oak, ˙xuna varjata. Çempel 9944 6951.

Kamra tas-sodda antika, miksija b’folja tal-kewba, ta’ Delia. Fiha sodda, Ωew© komodini, gwardarobba, twaletta u gradenza. Çempel 9989 1921.

Kçina kompluta bl-appliances ta’ kulur abjad, b’wiçç tal-ir˙am, Carrara. Kompluta b’mejda u erba’ si©©ijiet. Qies 2.97m b’4.84m u 2.97m. U shape, kundizzjoni tajba ˙afna. Prezz €1,500. Çempel 21 416749 jew 9947 7188.

Kçina kompluta bit- top cupboards, bajda. Frame tal-injam mastizz, bibien u top tal-postform ÌermaniΩ. €800 biss.

Posapiatti antika, tal-kewba €250. Çempel 7960 4990 jew 2137 2212.

Libsa tat-tie© daqs ©dida kompluta b’kollox. Prezz €399. Çempel 21 692182.

Magna li ta˙dem is-suf tad-ditta Empiral, mag˙mula l-Ìappun.

Tista’ ta˙dem ˙wejje©, kutri, xalel eçç. Fiha metru u nofs tul, ting˙alaq u tin©arr façilment.

Prezz €65. Çempel g˙al aktar informazzjoni 7906 5460.

Mejda tal-biskuttin, arlo©© talbozza, mera antika, par vaΩuni.

G˙andna wkoll affarijiet o˙ra Ωg˙ar. Çempelg˙al aktar informazzjoni 21 237597 jew 9922 3541.

Mountain bike tad-ditta Regina, bil-gerijiet g˙all-prezz ta’ €120.

Lombardo freestyle g˙all-prezz ta’ €140. Çempelg˙al aktar informazzjoni 21 800821 jew 9959 7561.

Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet moderati, tpartit aççettat. Ikollna wkoll salotti second hand . Çempel 21 374823 jew inkella 99824139.

Sander, kalibratur, Ωew© piedi wiesa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 7961 7945.

Settijiet tal-pistons tal-magni BMC, 1.5 diesel ©odda. Hepulite u Mahle. Size ta’ pistons STD, +0.30, 040 + 060. Tal-Perkins 4.99 liner u pistons, Perkins 4.236 liners u ta’ magni o˙rajn. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 9986 2598.

Sodda tal-baby f’kundizzjoni perfetta, tinkludi wkoll saqqu ortopediku. Is-sidien hallew Malta. Prezz €100. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 21445871 KAROZZI Mini Cooper 2002 Silver, bi black panoramic sunroof, kundizzjoni tajba. 56,000 mil.

Impurtata mill-Ingilterra. Full extras bis-seats tal-©ilda suwed.

Prezz €8,500 jew l-eqreb offerta. Tpartit mhux aççettat. Çempel lis-sid g˙al aktar informazzjoni fuq 7949 2092.

Peugeot 306XN 1.4 Manual, petrol tal-1995. Sid wie˙ed u dejjem garaxxjata. G˙andha wkoll electric windows, power steering u central lock. Qatt ma kienet involuta f’inçident.

Liçenzja mhux g˙olja.

Kundizzjoni tajba ˙afna. Prezz €1,800. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 7900 6005.

PARTS TAL-KAROZZI Toyota, Honda, Daihatsu, Fun Cargo, Toyota Corsa, Glanza, Starlet, Integra, Civic, Terios, Tercell, Pajero JR, Pajero 2-8, Micra 2001, Polo 1994, Discovery 3 2005, Opel Corsa 2002, Freelander u ˙afna parts o˙ra. Triangle Truck tyres ©odda. Irrikorri g˙and Salvu Cassar G˙awdex. Çempel g˙al fuq 21 556674, 9947 5746 jew 9928 8699.

AGR PARTS GÓALL-KAROZZI Inbieg˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches eçç. Parts ©enwini. Çempel fuq 21 446839 jew 9947 4505. Fax 21470295. Email a.g.r.autoparts@mail.global.net.mt

16.09.2012

Klassifikati SERVIZZI DAR GÓALL-ANZJANI Villa Robinich. Dar g˙all-anzjani b’atmosfera familjari filFgura. Noffru kull g˙ajnuna lill-anzjani u dak kollu li jkollhom bΩonn b’dedikazzjoni kbira minn carers professjonali. Ikel jissajjar mill-kçina tag˙na stess u skont il-bΩonn ta’ kull individwu. Çempel fuq 21 666142 jew 79 666142 jew ibg˙at email fuq robinich@go.net.mt DAR GÓALL-ANZJANI

Medina Home for The Elderly , 106 Labour Ave, irRabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bil-ku mditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nurses u care workers 24 sieg˙a.

Prezzijiet ra©jonevoli li jibdew minn €23 kull persuna. Naççettaw respite u bed ridden. Çempel fuq in-numri 21454908, 21454858 jew inkella 7945 4908.

DIVERTIMENT Nigret Night Club & Restaurant, 11 Labour Ave, Rabat. Nipprovdu g˙al kull tip ta’ funzjoni b˙al coffee mornings, high teas, lunches, dinner dances, hens u bachelors parties . Divertiment live kull nhar ta’ Ìimg˙a ma’ Freddie Portelli u DJ Nando.

Is-Sibt line dancing, country music u kull tip ta’ muΩika mis-snin sittin ma’ DJ Frans Grech. Tista’ tag˙Ωel minn à la carte menu , pasta, pizza, grills u light snacks. Çempel fuq 21454858, 21454908 jew 7945 4908.

INVESTIGAZZJONI PRIVATA Ûwi©ijiet, g˙erusija u relaz-

zjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpanniji jew negozju.

Nag˙tu xhieda fil-Qorti.

Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew www.privateinvestigationmalta.com MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards.

Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ramm, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. Issibilna wkoll kotba tal-muΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262, Fleur-de-Lys Rd. B’kara. Çempel fuq 21482796.

NURSING Care and Cure Group Ltd. Infermiera m˙arr©a, caring assistants, nannies, nies im˙arr©a biex iΩommu kumpannija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters. Servizz ta’ 24 sieg˙a. Nikru wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds . Çempel 21 376946 jew 9947 0178.

PROPRJETÀ Xiri, bejg˙ u tpartit ta’ proprjetà f’kull Ωona ta’ Malta. Bi prezzijiet ra©onevoli. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 9992 4999.

SAÓÓA U SBUÓIJA Beauty Culture Centre f’Santa Venera joffri bosta servizzi marbuta mas-sa˙˙a u sbu˙ija

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM u INDIRIZZ

XOGÓOL TA’ TOILET SEATS

WATERPROOF MEMBRANE

fosthom waxing professjonali, kits tas-sbu˙ija, couches u apparat ie˙or li jinkludu pressotherapy lymphatic u magni biex tirqaq. Inbieg˙u wkoll couches li tista’ ©©orrhom fejn trid, steamers u apparat tassbu˙ija bi prezzijiet tajbin.

Nag˙tu wkoll offerti speçjali lill-istudenti. Staqsi g˙allofferta tax-xahar. Smart cards ji©u aççettati. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 21 440424.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Qormi, jispeçjalizzaw fuq waterproof xog˙ol ta’ membrane, damp proofing u rub be rised paint . 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz. Çempel 21488972, 21438326, 9944 5527 jew 99493840.

Id˙ol fis-sit www.wpMalta.com

TAGÓLIM TAS-SEWQAN

XOGÓOL TA’ ALUMINIUM

Tewmi Group noffru servizz ta’ tag˙lim ta’ karozzi, muturi u mini buses. Kif ukoll kiri ta’ karozzi u taxi service.

Prezzijiet jibdew minn €10. Çempel 9942 2422. jew www.tewmi.com

G˙al kull xog˙ol t’ aluminium shutters, kemm g˙ad-djar jew garaxxijiet. Nag˙mlu bibien g˙all-˙wienet, aperturi, roller shutters, g˙at-twieqi u bibien, roller u ceiling systems.

Issibilna wkoll bibien li jifil˙u n-nar, aluminium b’ thermal insulation biex tnaqqas is-s˙ana fis-sajf u l-kes˙a fix-xitwa, u ma jag˙mlux condensation. Stimi b’xejn. S. Mifsud, A42 Industrial Estate, il-Marsa. G˙al aktar informazzjoni çempel 21 226320, 21 227196 jew 9989 1800. horvin@waldonet.net.mt jew www.horvin.eu

TBATTIL TA’ FOSOS G˙al tbattil ta’ fosos u bjar, tindif u spezzjonijiet ta’ pajpijiet tad-drena©© permezz ta’ çertu cameras, tindif ta’ kanali tax-xita u kif ukoll tbattil u tindif ta’ grease traps çempel 21 651029, 0042 1954 jew 9949 9714.

VRT TESTING Delmus Garage, iΩ-Ûejtun.

Xog˙ol fuq panel beating, spray painting, mechanic, silencers, u jsiru testijiet talVRT. 24 sieg˙a servizz ta’ irmunkar. Biagio Muscat, Triq T. Zahra, iΩ-Ûejtun. Çempel 21 695326, 2789 5875, 7749 2455, 9949 2455 jew 9942 1354.

Nag˙mel xog˙ol ta’ toilet seats ©odda li jkunu maqsuma jew li ma ssibx tixtri b˙alhom.

Mag˙mulin mill-injam tal-pine bil-kuluri li jaqblu u tixtieqhom inti g˙all-kamra talbanju. Kompluti bil- fittings. Çempel issa g˙al aktar dettalji fuq 7967 5053 jew 21 675 053.

TAGÓLIM U KORSIJIET SAÓÓA U SBUÓIJA

XOGÓOL TA’ KISI

TISWIJIET B’esperjenza u fuq il-post tiswija fuq TVs LCDs, plasma, LEDs, microwaves u kull apparat elettroniku ie˙or. Çempel 9944 6918.

33

G˙al kull tip ta’ xoghol ta’ kisi bil-©ibs, frakass u graffiato, fuq il-fil, tibjid, tik˙il, gypsum boards, partitions u coving . Nag˙mel ukoll tqeg˙id ta’ madum tal-˙ajt u tal-art.

Prezzijiet ra©jonevoli. Çempel g˙al stima b’xejn fuq 79960934.

Korsijiet ta’ hairdressing b’Diploma tas-City and Guilds. L-iskola internazzjonali tal-hairdressing qed toffri kors li jwassal g˙al Diploma tas-City and Guilds fil- hairdressing g˙al dawk li g˙adhom jibdew. Hairdressers li g˙andhom esperjenza jistg˙u japplikaw ukoll g˙al dan ilkors. Çempel lil Vanessa fuq 21 440424 jew 7945 9021.

SAÓÓA U SBUÓIJA Korsijiet filg˙odu u filg˙axija f’ Aesthetic Treatments, Body Therapy, Body Massage, Stone Therapy, Electrical Epilation, Diet and Nutrition, SPA Therapy. Kollha jsiru minn g˙alliema kwalifikati u jibdew f’Settembru 2012 f’CIDESCO Accredited School.

Il-post huwa attrezzat b’dak kollu li wie˙ed ikollu bΩonn skont standards internazzjonali. Çempel lil Sharon fuq 21 440424 jew 7945 9032.

PRIVAT TAL-MATEMATIKA

XOGÓOL TAL-ÌEBEL Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Çempel g˙al aktar informazzjoni lil Jason fuq 21 432352 jew 9947 9167.

Privat tal-Matematika ‘O’ Level f’Birkirkara, fiΩ-Ωona ta’ Mater Dei. Gruppi Ωg˙ar, u rati kompetittivi. Ibbukkja issa fuq 9925 1347 jew 21 482 577 wara 2pm.

Offerta 1: ©img˙a wa˙da

- €3.50

Offerta 2: 5 ©img˙at

- €14

Offerta 3: 13-il ©img˙a

- €30

Offerta 4: 26 ©img˙a

- €56

Offerta 5: 52 ©img˙a

- €93

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd, KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, ONE Complex, A28B Marsa Industrial Estate, il-Marsa. MRS 3000

34

16.09.2012

Almanakk

Ritratt mill-antik IT-TEMP GÓALL-GÓADA TWISSIJIET:

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbg˙a

27°C

28 °C

28 °C

19 °C

19°C

19 °C

Xejn

L-OGÓLA TEMPERATURA: 24 °c L-INQAS TEMPERATURA: 18 °c UV INDEX: 7 SITWAZZJONI ÌENERALI: HI Çirkolazzjoni ta’ pressjoni baxxa fuq Sqallija qed tiddg˙ajjef u riesqa g˙al fuq il-Lbiç tal-Ba˙ar Jonju LO TEMP: Imsa˙˙ab b’˙albiet tax-xita lokalment bir-rag˙ad g˙all-ewwel, li jsir ftit jew wisq imsa˙˙ab b’˙albiet tax-xita iΩolati

Il-Óamis

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt

VIÛIBBILTÀ: Tajba iΩda moderata f’xi ˙albiet tax-xita RIÓ: Moderat mill-Punent Majjistru li jsir ftit qawwi u jdur mill-Majjistral aktar tard BAÓAR: Moderat g˙al qawwi IMBATT: Baxx g˙al moderat mill-Majjistral li jdur millPunent

HI

29 °C

28 °C

28°C

LO

19 °C

20°C

20°C

Il-Prim Ministru George Borg Olivier waqt iç-çerimonja tal-g˙oti tal-Indipendenza lil Malta

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 27°c

SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd

SpiΩeriji li jift˙u nhar il-Ìimg˙a

Empire Pharmacy Branch 46, Triq Melita, il-Belt Valletta Brown’s Pharmacy 706, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, Il-Óamrun Brown’s Pharmacy 82, Triq il-Vitorja, Óal Qormi Pharmaplus Triq Ganu, Birkirkara St. Anthony Pharmacy 56, Triq San ÌuΩepp, Tal-Pietà Lourdes Pharmacy Triq in-Naxxar, San Ìwann Victor’s Pharmacy 9, Triq it-Torri, Tas-Sliema Misra˙ Kola Pharmacy Triq il-Pitkali, Ó’Attard Tat-Tar©a Pharmacy Plot No. 2, Triq il-Kostituzzjoni, il-Mosta Qawra Pharmacy, Earl's Court/1, Triq l-Im˙ar, il-Qawra Maddalena Pharmacy Shop 2, Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri, Santa Luçija Kalkara Pharmacy 8, Misra˙ l-Arçisqof Gonzi, il-Kalkara Fgura Pharmacy, Triq il-Koppla, il-Fgura John J. Borg Pharmacy 1, Triq il-Kostituzzjoni, iΩ-Ûejtun Central Pharmacy 6, Triq San ÌuΩepp, Óal Luqa Plaza Pharmacy 86, Triq il-Kbira, ÓaΩ-Ûebbu© Nigret Pharmacy, Triq iΩ-Ûahar, ir-Rabat Abela’s Pharmacy 42, Triq G.P.F. Agius De Soldanis, ir-Rabat, G˙awdex G˙ajnsielem Pharmacy, Pjazza Indipendenza, G˙ajnsielem, G˙awdex

Royal Pharmacy 271, Triq Ir-Repubblika, il-Belt Valletta Cosmed Pharmacy Soccors, Triq Villambrosa, il-Óamrun Drugshop Dispensary Vjal De La Cruz, Óal Qormi St. Paul’s Pharmacy Triq Brared, Birkirkara Regional Pharmacy Triq E.H. Furse, l-Imsida St. Andrew’s Dispensary Triq il-Qasam, Ta’ L-Ibra©©, St. Andrews Chemimart Ltd. Pharmacy 4,5,6, Il-Piazzetta, Triq it-Torri, Tas-Sliema St. Joseph Pharmacy 172, Triq il-Kbira, Óal Lija Medicine Chest Pharmacy, Triq Demitriju Farrugia, Óal G˙arg˙ur Karizia Drugstore 87, Triq George Borg Olivier, il-Mellie˙a Distinction Pharmacy 32, Pjazza Antoine De Paule, Ra˙al Ìdid Victory Pharmacy 32, Triq il-Vitorja, l-Isla Polymer Pharmacy, Triq ix-Xg˙ajra, ÓaΩ-Ûabbar Blossoms Pharmacy N.B. Triq Gurgier, BirΩebbu©a Bronja Pharmacy Sonata, Triq il-Bronja, iΩ-Ûurrieq SpiΩerija Óal-Mula Triq Dun Salv Ciappara, ÓaΩ-Ûebbu© St. Anthony Pharmacy 18, Triq il-Kbira, ir-Rabat Taç-Çawla Pharmacy 7th June 1919 street, ir-Rabat, G˙awdex Nadur Pharmacy, Pjazza it-28 ta’ April 1688, in-Nadur, G˙awdex

Lottu

Super 5

53

77

79

72

42

39

21

11

06

25

Din il-Ìimg˙a mill-Istorja 16.09.1961 – Fl-eqqel tal-kwistjoni politikoreli©juΩa Joe u Yvonne Micallef Stafrace jiΩΩew©u fis-sagristija tal-Knisja ta’ San Pawl irRabat.

18.09.1976 – Il-PL jirba˙ l-elezzjonijiet ©enerali b’51.5% tal-voti.

19.09.1974 – Jit˙abbar li g˙all-ewwel darba se ji©u nga©©ati pulizija nisa fil-Korp tal-Pulizija.

21 ta’ Settembru - Jum l-Indipendenza - Festa Nazzjonali.

21.09.1961 – Twieled Brian Schembri, surmast orkestrali u pjanista.

22 ta’ Settembru, 1965 – Twieled Tony Drago, plejer tas-Snooker.

WEIGHT CHALLENGE FL-IMQABBA Il-Ferg˙a tan-Nisa fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna talÌilju tal-Imqabba ser torganizza serje ta’ sessjonijiet ta’ Weight Loss Challenge. Il-laqg˙a ta’ ntroduzzjoni ser issir nhar l-Erbgha 3 t’Ottubru, filwaqt li s-sezzjonijiet ta˙t issuperviΩjoni ta’ instructor kwalifikat ser isiru kull nhar ta’ Sibt bejn it-3:00pm u l-4:30pm fil-KaΩin tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju, li jinsab fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba.

Bookings isiru fuq 99275037 jew 79539542, filwaqt li aktar dettalji jinkisbu fuq is-sit elettroniku tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju www.talgilju.com.

ATTIVITAJIET MILL-FERGÓA MALTA TAS-SOÇJETÀ INTERNAZZJONALI AL JOLSON

The Jazz Singer Biex jitfakkar il-85 anniversarju mill-wiri tal-ewwel film mitkellem The Jazz Singer li ntwera fis-6 ta’ Ottubru 1927 fi New York, il-Ferg˙a Maltija tas-Soçjetà Internazzjonali Al Jolson ser ittella’ wirja dwar dan l-ewwel film talkies.

Il-wirja tkun miftu˙a l-jum kollu bejn l-Erbg˙a 3 u l-Erbg˙a 10 ta’ Ottubru fl-intrata tal-Kumpless taç-Çinema li jinsab fi Triq ÓaΩ-Ûabbar, il-Fgura. Il-wirja fiha diversi ritratti u tag˙rif u d-d˙ul hu bla ˙las.

Serata Al Jolson Biex tfakkar il-memorja tal-kantant le©©endarju Al Jolson, isSoçjetà Internazzjonali Al Jolson nhar il-Óadd 21 ta’ Ottubru ser torganizza serata fis-sala tar-Royal British Legion li tinsab f’nru 111 Triq Melita, l-belt Valletta.

Is-serata tibda fl-4.45pm u d-d˙ul hu bla ˙las u kul˙add hu mistieden. Matul is-serata jkunu murija fuq liΩar kbir dokumentarji u materjal ie˙or viΩiv dwar Al Jolson.

PROGRAMM VOKALI U STRUMENTALI MILL-BANDA SAN FILEP Filmat tal-1944 mi©jub mill-Imperial War Museum ta’ Londra se jkun wa˙da mill-attrazzjonijiet speçjali waqt il-programm muΩiko-letterarju li se jittella’ nhar is-Sibt 6 t’Ottubru fis7:30pm fil-pjazza ta’ ÓaΩ-Ûebbu© mill-G˙aqda KaΩin Banda San Filep AD1851.

Dan se jsir b˙ala tifkira tal-50 sena mill-mewt ta’ Dun Luret Callus eks-President u Direttur Spiritwali tal-istess G˙aqda.

Fost il-muΩika li se ddoqq il-Banda San Filep ta˙t id-direzzjoni ta’ Mro Richard Bugeja hemm Sword of Honour u Ave Maria, Ωew© kompoΩizzjonijiet ta’ Adeodato Gatt, Salve Regina ta’ Mro Richard Bugeja, Recordare Domine ta’ Pietro Paolo Bugeja, Ave Maria ta’ Giulio Caccini u In Memory of Rev Loreto Callus ta’ Mro Michael Ciantar li se jidderie©i din l-istess kompoΩizzjoni tieg˙u. Jie˙du sehem ukoll is-sopran Joan Mangion, it-tenur Joseph Aquilina u l-kantanta Albertine Abela. Nhar il-Óadd 7 t’Ottubru filg˙odu se ssir rappreΩentazzjoni ˙ajja tal-vjatku mis-St. Philip Pageant Group li tibda mill-pjazza g˙all-˙abta tal-10:15am.

Il-programm tas-Sibt huwa bla ˙las u g˙alih mistieden ilpubbliku. Min se jattendi huwa mitlub ikun bilqeg˙da fis7:15pm.

Sports

16.09.2012

35

DRAG RACING

Joseph Muscat jiltaqa’ mar-rebbie˙a tal-Kampjonat tal-FIA tad-Drag Racing Joseph Muscat iltaqa’ mat-tim tad-Drag Racing, Mr Whippy, li huma r-rebbie˙a tal-kampjonat Ewropew tal-FIA tadDrag Racing.

Joe Carabott, is-sid ta’ Mr Whippy, qal lill-Mexxej Laburista li r-reb˙a kienet possibbli min˙abba teamwork u sagrifiççju minn kull membru ta’ kull team fejn setg˙u jitg˙allmu minn esperjenzi passati ta’ kampjonati o˙rajn internazzjonali.

Ir-rebbie˙a tal-kampjonat Ewropew qalu li jsibu diffikultajiet biex jipparteçipaw f’kampjonati internazzjonali min˙abba nuqqas ta’ fondi.

G˙al dan l-isport sabiex ji©i pprattikat fuq livell professjonali, jirrikjedi li jintefqu ˙afna flus li qed jo˙or©u minn bwiet il-membri tat-tim.

Dr Muscat fera˙ lil Mr Whippy bl-unur li g˙amlu lil pajjiΩna u qal li dan l-isports g˙andu jing˙ata spazju u ddiffikultajiet ta’ min jipprattika dan l-isport g˙andhom jing˙ataw widen.

LOKALI

Se ji©i nawgurat il-Hibs Kids Fan Wara diversi talbiet li kellu Club mill-membri tieg˙u stess fla˙˙ar laqg˙at annwali tal-istess Klabb, il-Hibernians Supporters' Club se jwaqqaf uffiçjalment il-Hibs Kids Fan Club blg˙an li jorganizza attivitajiet immirati purament g˙at-tfal ta' bejn l-4 u l-10 snin.

G˙al dan il-g˙an, nhar is-Sibt 29 ta' Settembru, bejn l-10.00 ta’ filg˙odu u 12.30, se ssir attività g˙at-tfal kollha fi Ìnien Pawlu Boffa (jew kif inhu mag˙ruf a˙jar il-bandli) biex jimmarka it-twaqqif ta’ dan ilKlabb.

F’din l-attività, it-tfal kollha preΩenti se jkollhom organizzat log˙ob speçjali kif ukoll facepainting u ma©ija, fost log˙ob ie˙or. Se tit˙awwel pjanta f’dan il-©nien biex tibqa’ tifkira tattwaqqif ta’ dan il-Klabb.

G˙al xi ˙in waqt din l-attività, se jattendu bosta players ta' Hibernians FC biex jiltaqg˙u mat-tfal li se jissie˙bu f’dan ilklabb u jie˙du ritratti mag˙hom u se jkollhom ˙in biex jistaqsu mistoqsijiet lill-plejers preΩenti.

Din il-laqg˙a mal-plejers se jsir fl-anfiteatru li hemm fl-istess ©nien. Il-Kumitat tasSupporters Klabb qieg˙ed jistieden lill-©enituri kollha biex ji©u mat-tfal tag˙hom u jie˙du sehem fit-twaqqif tal-klabb tag˙hom.

36

16.09.2012

Sports

SERIE A

BUNDESLIGA

Palermo miΩmuma minn Cagliari

Fl-Istadio Renzo Barbera, Palermo u Cagliari qasmu l-punti wara li spiççaw il-konfront tag˙hom bl-iskor ta’ 1-1. B’dan id-draw, Palermo u Cagliari naqsu milli jiksbu reb˙a li ˙admu tant g˙aliha. IΩ-Ωew© timijiet tal-©Ωejjer ta’ Sqallija u Sardenja g˙adhom ma kisbu l-ebda reb˙a sa mill-bidu talista©un fejn b’kollox lag˙bu 3 log˙biet.

AREVALO feta˙ l-iskor g˙al Palermo ˙ames minuti qabel tmiem l-ewwel taqsima billi spara xutt minn ©ewwa lpenalty area. Dan kien l-ewwel gowl ta’ Arevalo fis-Serie A. Kif svol©ew l-affarijiet, deher li Palermo kienu ser jo˙or©u rebbie˙a, imma Cagliari ©abu d-draw fl-a˙˙ar 2 minuti tallog˙ba.

Fit-88 minuta, free-kick ta’ CONTI wasal f’saqajn Pisani li qassam lil Sau u dan skorja b’daqqa ta’ ras. Sau li ddebutta fl-ewwel log˙ba tieg˙u fis-Serie A, g˙andu r-rekord sabi˙ ta’ 41 gowl f’Ωew© sta©uni ma’ timijiet ta’ klassijiet inferjuri mis-Serie A. IΩ-Ωew© timijiet kellhom diversi çansijiet fejn setg˙u jtejbu l-iskor, imma minnhom ma rnexxilu jΩid il-mar©ini taliskor. Palermo kienu Ωvinturati ukoll li kellhom gowl ta’ Donati im˙assar min˙abba offside.

Milan - Atalanta lag˙bu tard.

Bla sorpriΩa ta’ xejn Bayern Munich komplew bi prestazzjoni tajba o˙ra f’Allianz Arena fejn reb˙u kontra Mainz bl-iskor ta’ 31. B. Munich mill-ewwel bdew filvanta©© meta biss wara 2 minuti mill-bidu tal-log˙ba MANDZUKIC irnexxielu jiskorja.

Id-difiΩa ta’ Mainz kienet wisq laxka u kross ta’ Badstuber wasal g˙and SCHWEINSTEIGER façilment u dan b’daqqa ta’ ras millviçin tefa’ lil B. Munich fil-vanta©© fit-13-il minuta.

Kien is-sostitut SZALAI li ta tama lil Mainz meta naqqas il-mar©ini tal-iskor wara li skurja minn penalty fid-59 minuta. Imma B. Munich kif raw lil Mainz qed iqumu fuq tag˙hom re©g˙u g˙afsu fuq l-attakk u wara li ballun ta’ Mandzukic ˙abat mal-lasta, gowl ta’ KROOS issi©illa l-log˙ba fl-a˙˙ar minuta.

"' & & #" &# & " % *

+

.

+

+*

*

%"5 ,&* &+ (5<#5.%"5 (. 5 <(("$"5<#5 ,.- 5 &"* "5 *!5 " %*<(<$3 *<.&7"-5.% .5<##",-5#,<)5&*.","-."!5+ ,.&"-51&((5 "5," "&0"!5#<, + +.

.

+ + *

+ + + * +,

*

+ + * * + ) +* +* + * * + + + -

+

"*!",5 !< /)"*.-5 ) 35 "5 <((" ."!5 #,<)5 .%"5 </*.-5 ;"+ ,.)"*.5 .5 .%"5 5 !)&*&-., .&0"5 /&(!&*$5 .5.%"5 !!,"--5 "(<1 5#,<)5 <*! 35.<5 ,&! 3 5#,<)5 9 %,-5.< 8 %,- 5 *!5#,<)5 %,-5.<5 %,-5 $ &*-.5 5#""5<#56: 5 "*!",&*$5&-5-/ '" .5.<5 5 &! <*!5<#56 "*!",-5-%</(!5 "5+( "!5&*5.%"5+," !!,"--"!5"*0"(<+"5 *!5!"+<-&."!5&*5.%"5 ++,<+,& ." ."*!",5 <25 .5.%"5 5 !)&*&-., .&<*5 /&(!&*$ 5 .5.%"5 !!,"--5 "(<1 5 35*<5( .",5.% *5 % ( + + $& ! %+ . .5 %,-

+", .&<* (5 ,<$, ))"5 545 <%"-&<*5 <(& 358

8 9

,<'" .5+ ,. 7* * "!5 35.%"5 /,<+" *5 *&<*5 /,<+" *5 < & (5 /*!5 < 7* * &*$5, ." 5 :=5 5 /*!- 5 :=5 .&<* (5 /*!-

(. 5 <(("$"5<#5 ,.- 5 &"* "5 *!5 " %*<(<$3 !)&*&-., .&<*5 /&(!&*$ 5 5 &*5 )+/- 5 <,, !&*<5 &(( 5 <( 5 5 98 5 89 5 55 89 5 9 55 ."*!",- ) -. "!/ ).

Borussia Dortmund reb˙u bilkbir ©ewwa darhom bl-iskor sabi˙ ta’ 3-0 kontra Bayer Leverkusen.

G˙al B. Dortmund din kienet reb˙a façli u telg˙u fit-3 post talklassifika u la˙qu r-rekord ta’ 31 log˙ba mhux mitlufa.

B. Dortmund damu kwaΩi nofs sieg˙a sabiex sabu ç-çans ta’ skor.

HUMMELS, minn korner ta’ Schmelzer, feta˙ l-iskor fid-29 minuta minn daqqa ta’ ras.

G˙axar minuti wara, BLASZCZYKOWSKI kompla jΩid il-vanta©© g˙al B. Dortmund wara li tefa’ l-ballun fix-xibka minn kross ta’ Piszczek.

LEWANDOWSKI g˙amilhom tlieta meta skurja tard fit-78 minuta b’daqqa ta’ rass minn free-kick ta’ Reus.

Il-log˙ba bejn Hannover u Werder Bremen kienet wa˙da b’˙afna gowls. Gowl fl-a˙˙ar minuta ta’ HUSZTI tellef lil W. Bremen minn draw.

Fis-6 minuta, Huszti feta˙ l-iskor g˙al Hannover. ANDREASEN ma damx ma jkompli jΩid il-vanta©© g˙al Hannover wara li skurja fl-10 minuta b’daqqa ta’ ras minn kross ta’ Huszti.

Dan kien il-5 gowl ta’ Andreasen tal-ista©un fil-kompetizzjonijiet kollha. G˙al W. Bremen, HUNT naqqas il-mar©ini tal-iskor fis-26 minuta wara li skorja bix-xellug.

It-tama ta’ W.Bremen Ωdiedet malli BRUYNE rnexxielu jikseb iddraw fl-74 minuta, imma gowl ta’ Huszti minn kontra-attakk li wasal fl-a˙˙ar minuta, tellef fer˙a lil W. Bremen.

W. Bremen kellhom 2 gowls im˙assra fit-82 u fit-83 minuta wara li Papastathopoulos inqabad offside u talli kkometta foul rispettivament.

Huszti tkeçça mill-log˙ba fla˙˙ar 2 minuti wara li ©ie muri 2 karti sofor talli neΩa’ l-flokk u talli qabeΩ fost is-supporters.

Monchengladbach tilfu ©ewwa darhom kontra Nurnberg bl-iskor ta’ 2-3 f’log˙ba ferm kumbattuta.

KLOSE feta˙ l-iskor g˙al Nurnberg fis-17-il minuta minn free-kick tal-plejer internazzjonali ÌappuniΩ Kiyotake.

SIMONS kompla jkabbar ilvanta©© g˙al Nurnberg wara li b’daqqa ta’ ras, il-ballun sab ixxibka fil-25 minuta.

JONG naqqas il-mar©ini tal-iskor g˙al ‘Gladbach wara li skurja fil45 minuta. XHAKA ©ab id-draw g˙al ‘Gladbach fit-53 minuta.

Biss, ‘Gladbach ma tantx kellhom çans jifir˙u bid-draw lg˙aliex gowl ta’ Kiyotake Ωew© minuti wara ssi©illa reb˙a lil Nurnberg. Dan kien l-ewwel gowl ta’ Kiyotake minn mindu ssie˙eb

ma’ Nurnberg.

B’din it-tieni reb˙a ta’ Nurn-berg tal-ista©un issa g˙andhom 7 punti minn 3 log˙biet. Minn na˙a l-o˙ra ‘Gladbach jibqg˙u b’4 punti fejn soffrew it-tieni telfa tag˙hom ©ewwa darhom minn 22 log˙ba.

Stuttgart ©abru l-ewwel punt talista©un f’log˙ba ta’ ebda gowls kontra Fortuna Dusseldorf li huma l-unika tim fil-Bundesliga li g˙adhom ma qalg˙u l-ebda gowl.

Stuttgart li riedu jpattu g˙alla˙˙ar tkaxkira li qalg˙u kontra Bayern Munich meta tilfu bl-iskor ta’ 6-1, bdew il-log˙ba tajjeb fejn kellhom çans li jift˙u l-iskor minn ballun b’sa˙˙tu ta’ Tamas Hajnal li l-gowler ta’ Dusseldorf irnexxielu jsalva.

Biss però, minkejja l-bidu tajjeb li kellhom, Stuttgart ma setg˙ux jippenetraw id-difiΩa b’sa˙˙itha ta’ Dusseldorf anke jekk Hajnal kellu çans ie˙or tajjeb fil-31 minuta, imma tefa’ l-ballun barra.

Dusseldorf ukoll kellhom Ωew© çansijiet fejn setg˙u jiskurjaw minn Kruse u Schahin rispettivament.

Schalke reb˙u bl-iskor ta’ 0-2 sabiex ˙allew lil SpVgg Greuther Furth bit-tieni telfa konsekuttiva ©ewwa darhom. DRAXLER feta˙ liskor fit-48 minuta b’gowl impressjonanti b’xutt b’sa˙˙tu millbog˙od. HOLTBY kompla jΩid ilmar©ini tal-iskor b’gowl fl-a˙˙ar Ωew© minuti tal-partita. Schalke g˙adhom s’issa qatt ma tilfu log˙ba minn mindu beda lista©un 2012/13

RIÛULTATI Bayern Munich BDortmund Hannover M’gladbach Stuttgart Greuther Furth

3-1 3-0 3-2 2-3 0-0 0-2

Mainz Bayer Leverkusen Werder Bremen Nurnberg Fortuna Dusseldorf Schalke

KLASSIFIKA BUNDESLIGA B Munich Hannover 96 Schalke B Dortmund FC Nurnberg Eint Frankfurt F Dusseldorf BM’gladbach Wolfsburg W Bremen B Leverkusen G Furth SC Freiburg Mainz FC Augsburg Stuttgart Hamburg Hoffenheim

L 3 3 3 3 3 2 3 3 3 3 3 3 2 3 3 3 2 2

R 3 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0

D 0 1 1 1 1 0 2 1 1 0 0 0 1 1 1 1 0 0

T 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 2 2 1 2 2 2 2 2

F 12 9 7 6 5 6 2 4 1 5 3 1 1 2 1 1 0 1

K 2 4 3 2 3 1 0 4 4 5 5 5 3 5 5 7 3 6

P 9 7 7 7 7 6 5 4 4 3 3 3 1 1 1 1 0 0

16.09.2012

Sports

37

KAMPJONAT PREMIER

Sitta g˙al Arsenal inkluΩ Ωew© awto gowls ARSENAL irre©istraw l-akbar reb˙a tal-©urnata meta g˙elbu li SOUTHAMPTON 6-1. Sa tmiem l-ewwel taqsima kienu di©à 4-1 minn fuq. Huma skurjaw erba’ darbiet u l-plejers ta’ Southampton ikkommettew Ωew© awto gowls minbarra li skurjaw il-gowl tag˙hom.

L-istorja bdiet wara 11-il minuta log˙ob meta l-plejer tas-Saints Jos Hooiveld, ta lvanta©© lil Gunners b’awto gowl. Il-plejer ÌermaniΩ talArsenal, Lukas Podolski fil-31 minuta dirett minn freekick minn barra l-kaxxa rdoppja.

Erba’ minuti wara fil-35 minuta, Yao Gervinho g˙amilhom tlieta biex Ωew© minuti wara Nathaniel Clyne ikkommetta ttieni awto gowl ta’ Southampton biex g˙amel li skor 4-0.

Qabel spiççat it-taqsima, Southampton skurjaw il-gowl ta’ konsolazzjoni fil-45 minuta minn Daniel Fox. It-tim ta’ Arsene Wenger Ωied Ωew© gowls o˙ra fit-tieni taqsima minn Y ao G er vinho fil-71 minuta u ie˙or minn Theo Walcott fit-88 minuta, biex g˙alaq il-partita b’reb˙a kbira ta’ 6-1.

Reb˙a kbira o˙ra ta’ 4-0 ta’ MANCHESTER UNITED fuq WIGAN ATHLETIC. Il-partita bdiet b’˙asda g˙at-tim ta’ Sir Alex Ferguson meta wara sitt minuti log˙ob Hernandez falla penatly. It-tim donnu in˙asad minn dan il-falliment u sa tmiem it-taqsima baqa’ ma skurjax. Madankollu wara lmistrie˙ it-tim qam g˙allokkaΩjoni u skorja erba’ darbiet.

Bdew fil-51 minuta mill-veteran difensur Paul Scholes.

Donnu kellu jkun Scholes biex juri t-triq. Fit-63 minuta

RIÛULTATI Norwich v Arsenal v A Villa v Fulham v Man Utd v QPR v Stoke Cty v Sunderland v

West Ham Southampton Swansea West Brom Wigan Chelsea Man City Liverpool

0-0 6-1 2-0 3-0 4-0 0-0 1-1 1-1

FIXTURES ILLUM 16:00 Reading vs Tottenham

KLASSIFIKA PREMIERSHIP Chelsea Manchester United Arsenal Manchester City Swansea City West BAlbion West Ham United Fulham Everton Stoke City Aston Villa Newcastle United Wigan Athletic Sunderland Norwich City Tottenham Hotspur Liverpool Queens PRangers Reading Southampton

L 4 4 4 4 4 4 4 4 3 4 4 3 4 3 4 3 4 4 2 4

R 3 3 2 2 2 2 2 2 2 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0

D 1 0 2 2 1 1 1 0 0 4 1 1 1 3 3 2 2 2 1 0

T 0 1 0 0 1 1 1 2 1 0 2 1 2 0 1 1 2 2 1 4

F 8 10 8 9 10 6 4 10 4 4 4 3 4 3 2 3 3 2 3 5

K 2 5 1 6 4 4 3 6 3 4 5 4 8 3 7 4 8 9 5 14

DG 6 5 7 3 6 2 1 4 1 0 -1 -1 -4 0 -5 -1 -5 -7 -2 -9

P 10 9 8 8 7 7 7 6 6 4 4 4 4 3 3 2 2 2 1 0

Javier Hernandez patta g˙al penalty li tilef u g˙amilhom 20 biex tliet minuti wara fis-66 minuta Alexander Buttner, ilplejer il-©did tal-United g˙amilhom tlieta u l-plejer il©did l-ie˙or Nick Powe ll g˙amilhom erba’ fit-82 minuta.

Wara dawn il-gowls kollha nsemmu l-partita li bdiet kmieni bejn NORWICH CITY u WEST HAM UNITED li spiççat 0-0. Norwich g˙adhom bla reb˙a wara dan iddraw.

Il-Hammers min-na˙a tag˙hom kienu pjuttost frustrati li ma reb˙ux peress li ˙olqu diversi okkaΩjonijiet ta’ gowls, iΩda sabu lill-gowler avversarju John Ruddy f’burdata millaqwa b’˙afa saves tajbin.

Partita o˙ra li ntemmet ming˙ajr gowls kienet dik bejn QUEEN PARKS RANGERS u CHELSEA. B’dan it-tieni punt tag˙hom QPR irnexxielhom iwaqqfu r-rekord ta’ mija fil-mija tal-avversarji tag˙hom. Wie˙ed jista’ jg˙id li QPR ma serqu xejn minn din il-partita li kienet pjuttost tedjanti.

Tim ie˙or li spiçça draw u forsi t-telf tal-punti jistg˙u jiswewh aktar ’l quddiem huma ç- Champions MANCHESTER CITY li spiççaw ilpartita li kellhom barra minn darhom g˙and STOKE CITY fi draw ta’ 1-1. G˙alkemm isCity jistg˙u ma kienux sodisfatti bir-riΩultat, iΩda çertament il-plejer tag˙-hom li kien qed jag˙mel id-debutt tieg˙u mat-tim Francesco Javi Garcia kien fer˙an peress li kien hu li fil-35 minuta ffranka telfa lit-tim tieg˙u meta kiseb iddraw bil-gowl tieg˙u. Kien Pe ter Cr ouch li po©©a lil Stoke fuq quddiem wara kwarta log˙ob.

FULHAM g˙amlu reb˙a tajba ferm ta’ 3-0 fuq WEST BROM b’Ωew© gowls fl-ewwel taqsima u ie˙or fit-tieni. L-akkwist il-©did tag˙hom ming˙and Man Utd, il-Bulgaru Dimitar Ber-batov skorja darbtejn, lewwel fit-32 minuta u mala˙˙ar suffara tal-ewwel taqsima irdoppja mill-11-il metru.

Fit-tieni taqsima kien Steve Siswell li fit-89 minuta Ωied gowl biex g˙amel li skor finali 3-0.

ASTON VILLA, b’gowl kull taqsima ˙adu t-tliet punti millpartita tag˙hom kontra SWANSEA CITY. Kien Matthew Lawton li feta˙ l-iskor wara 16-il minuta log˙ob, biex fit-tieni taqsima Christian Benteke g˙amilhom 2-0 fit-88 minuta.

Suarez kiseb punt g˙al LIVERPOOL tard fit-tieni taqsima sabiex ça˙˙ad reb˙a lil SUNDERLAND. Rodgers, il-manager ta’ Liverpool, ˙a ftit tar-ru˙ meta Suarez ©ab id-draw g˙al Liverpool, li kienu qeg˙in 1-0 minn ta˙t f’nofs it-tieni taqsima.

Liverpool ilhom 50 sena ma jkollhom bidu tal-ista©un daqsekk fqir. L-iskor infeta˙ b’gowl ta’ Fle tche r g˙al Sunderland fid-29 minuta.

Dan kien it-tielet gowl g˙al Fletcher dan l-ista©un. Il-gowl ©ie skorjat mill-viçin minn kross ta’ Gardner.

MOTOGP

Fiç-çirkwit Misano Marco Simoncelli ©ewwa San Marino, Dani Pedrosa kiseb il-poΩizzjoni pole minn ˙alq Jorge Lorenzo li huwa ukoll, b˙al Pedrosa, qieg˙ed jissielet g˙at-titlu ta’ Champion. Pedrosa g˙eleb lil Lorenzo b’ 0.018 sekonda biss fil-qualifying, bil-˙in totali ta’ minuta u 33.857 sekonda.

Lorenzo, li qieg˙ed fil-quççata tal-klassifika, deher li kien ser jiksbu huwa l-pole meta rnexxielu jil˙aq il-˙in ta’ 1:33.875.

Sfortunatament g˙ali˙, fl-a˙˙ar sekondi prezzjuΩi tat-ti©rija naqas milli jtejjeb il-˙in tieg˙u u dan wasslu sabiex tellfu l-pole.

Crutchlow b˙al Lorenzo kien f’çans tajjeb ukoll li jikseb l-ewwel MotoGP pole tieg˙u f’din il- qualifying, biss din il-possibbiltà sfaxxatlu fix-xejn fl-a˙˙ar ftit minuti. LIngliΩ Crutchlow spiçça t-tielet.

G˙ad-debuttant Rea, din il-qualifying kienet wa˙da posittiva g˙alih fejn ikkwalifika fid-9 post. Huwa qieg˙ed jissostitwixxi lil Casey Stoner g˙al Honda li jinsab qieg˙ed jirkupra wara ntervent fl-g˙aksa.

Is-sewwieqa kollha tal-MotoGP fit-3 kategoriji urew rispett lejn Marco Simoncelli, sewwieq li tilef ˙ajjtu tra©ikament matul itti©rija Gran Prix tal-Malasja billi daru maççirkwit flimkien bir-roti.

Dan iç-çirkwit ©ie msemmi g˙all-memorja tas-sewwieq Taljan b˙ala çirkwit Misano Marco Simoncelli. Simoncelli kien jg˙ix ftit ‘l bog˙od minn dan iç-çirkwit.

Il-punt ta’ sekonda tal-˙in bejn iΩ-Ωew© sewwieqa Spanjoli fil-qualifying tirrifletti filklassifika, fejn Lorenzo qieg˙ed biss 13-il punt quddiem Pedrosa.

Our company AIM Enterprises Ltd wishes to inform that

Mr. Glenn Galdes ID no. 281081M & Mr. Sergio Zammit ID no. 340387M are no longer in our company's employment nor are they in an any other manner connected with our company.

AIM Enterprises Ltd 54, Paola Hill – Paola PLA1706 Tel : 21 802828

38

16.09.2012

Sports

FUTBOL LOKALI

Ritratti: FABIO PACE

Qormi jersQu ViÇin ta’ Quddiem

L-ewwel taqsima bejn Qormi u Sliema kienet wa˙da ferm sabi˙a b’diversi azzjonijiet perikoluΩi, b’Ωew© gowls u anki log˙ob sabi˙ li Ωammew lil partitarji Qriema u SlimiΩi attenti u jie˙du gost.

G˙al Qormi kellna debutt ta’ Zerate li jidher plejer tekniku ferm u b’˙afna grinta. Forsi Sliema kienu xi ftit a˙jar f’din it-taqsima b’Ciantar l-aktar plejer perikoluΩ tag˙hom.

Fit-tieni taqsima l-istorja nbidlet. Kienu Qormi li kkmandaw b’azzjonijiet mibdija minn BelloOsagie u tentattivi ta’ Pisani fejn Ωbalja u wkoll sab quddiemu gowler bravu.

Ironikament kellu jkun Ωball ta’ dan il-gowler Bonello u sie˙bu Mifsud li taw ir-reb˙a lil Qriema bl-iΩball tag˙hom. Madankollu hawn mill-ewwel irid jing˙ad li Qormi ma serqu xejn b’din ir-reb˙a.

Donnhom Sliema, psikolo©ikament wara li sofrew it-tieni gowl battew u tbaxxilhom ilmoral, filwaqt li kellu l-effett oppost fuq l-avversarji biex Ωammew il-vanta©© sat-tmiem biex ˙adu t-tliet punti.

Wara sitt minuti log˙ob, freekick g˙as-Sliema, ballun kklerjat qasir mid-difiΩa ©ie g˙and MIGUEL CIANTAR li kien pront ixxuttja g˙oli g˙an-na˙a opposta bil-ballun jispiçça fix-xibka g˙al skor ta’ 1-0.

Fil-15-il minuta, throw in ta’ Muscat g˙asSliema lejn Ciantar, li b’xutt b’sa˙˙tu ©ieg˙el lil gowler Farrugia ta’ Qormi jippançja biex ibieg˙ed il-periklu.

Fl-24 minuta, freekick ta’ Bartolo g˙al Qormi, ˙are© il-gowler SlimiΩ Bonello biex antiçipa lillattakkanti Qriema billi ppançja b’sa˙˙tu.

Fit-28 minuta, xutt b’sa˙˙tu ta’ Bello-Osagie, li l-gowler Bonello salva b’diffikultà.

Minuta wara Qormi kisbu d-draw. Fid-29 minuta minn azzjoni ta’ korner kklerjat qasir, ballun g˙and VINCENZO PISANI li b’nofs rovexxata tefa’ l-ballun, fejn il-gowler Bonello ma setax jilqa’.

Fis-37 minuta, ˙ar©a tal-gowler Farrugia f’saqajn Ciantar, biex tajjarlu l-ballun li ©ie g˙and

Scerri li xxuttja, iΩda l-ballun kien imblukkat f’korner mid-difiΩa.

Fl-40 minuta, korner ta’ Barbetti g˙as-Sliema u daqqa ta’ ras ta’ Muscat salvata mill-gowler Farrugia b’diffikultà.

Fit-42 minuta, korner ie˙or ta’ Barbetti, fejn re©a’ kien Farrugia li tajjar il-ballun kif seta’ biex il-periklu sfuma.

Fit-tieni taqsima, Qormi kienu a˙jar. Fis-57 minuta, korner ta’ Chetcuti g˙al Qormi, ballun jinΩel quddiem Pisani, li minn ftit passi bog˙od ma laqatx il-ballun.

Fl-64 minuta, Qormi jiksbu l-gowl tar-reb˙a. Ûball ta’ indeçiΩjoni bejn il-gowler Bonello u ddifensur Mifsud, fejn tilfu l-ballun, da˙al ABUBAKAR BELLO-OSAGIE u xe˙et f’xibka vojta biex po©©a lil Qormi minn fuq.

Fil-75 minuta, ˙arba ta’ Pisani g˙al Qormi li qabeΩ lil Muchardi, xxuttja u laqat sieq il-lasta biex il-ballun ©ie kklerjat.

Fis-77 minuta, Bello-Osagie qassam lejn Pisani, dan qabeΩ difensur xxuttja iΩda sab lill-gowler Bonello jsalva mil-qrib.

Fis-86 minuta, xutt ta’ Muchardi, jg˙addi ftit g˙oli.

Fl-94 minuta, waslet azzjoni li Sliema kienu sfortunati li ma kisbux punt biha. Freekick ta’ Barbetti, ballun kklerjat barra l-kaxxa, jixxuttja Bianciardi bil-ballun ji©i kklerjat minn fuq illinja, ballun f’saqajn il-gowler SlimiΩ Bonello li tela’ g˙al korner, iΩda dan ma laqatx il-ballun biex ic-çans intilef.

QORMI: Farrugia, Thackray, Sammut, Bartolo, Pisani, Chetcuti, Bello-Osagie, Bilboa Zerate (Sciberras 81), Spiteri (Grech 72), Bondin, Cassar (Gauci 46). KOWÇ: Stephen Azzopardi.

SLIEMA W: Bonello, Mintoff, Mifsud, Bianciardi, A Muscat, Bartetti, Scerri (B Muscat 60), Muchardi (Ortega 86), Ciantar, Faccini (El Ghajiti 67), Woods. KOWÇ: Alfonso Greco.

SKURJAW: Miguel Ciantar (S) 6 min, Vincenzo Pisani (Q) 29 min, Abubakar Bello-Osagie (Q) 64 min.

PLEJER TAL-LOGÓBA: Abubakar Bello-Osagie, Qormi.

REFEREE: Feodor Zammit.

16.09.2012

Sports

39

FUTBOL LOKALI

Hat-trick ta’ Concecau jag˙ti reb˙a lil Birkirkara L-ewwel taqsima tal-log˙ba bejn B’Kara u Floriana kienet pjuttost bilançjata. Floriana kellhom diversi çansijiet li ma kkonkludewx. B’Kara millbanda l-o˙ra skurjaw u laqtu llasta.

G˙all-Floriana kien hemm diversi su©©erimenti ta’ Verma u attakki ta’ Wasiu, filwaqt li g˙al B’Kara, kienu Da Concecau u Shodiya li kienu perikoluΩi. B’Kara ma serqu xejn g˙ax ma Ωbaljawx f’din ittaqsima b˙alma g˙amlu Floriana.

Fit-tieni taqsim, Floriana re©g˙u ˙ar©u aggressivi, iΩda kienu l-˙arba perikoluΩa u lpreçiΩjoni tal-KalkariΩi speçjalment saqajn Da Concecau, li d-difiΩa FurjaniΩa ma kelliex risposta g˙alihom.

Floriana t˙abtu iΩda ˙lew dak li ˙olqu, u waslu biex ˙ar©u b’idejhom vojta. G˙al B’Kara din kienet reb˙a importanti li tpo©©iehom fittriq it-tajba.

Kien kmieni fl-ewwel taqsima meta nfeta˙ l-iskor minn B’kara meta kross ta’ Mifsud Triganza sab lil J. Da Concecao li da˙al fil-qrib u xe˙et fix-xibka b’kalma kbira ma’ sieq il-lasta.

Fl-20 minuta, il-gowler Gauci g˙amel ˙ar©a tajba fejn ippançja sabiex bieg˙ed ilperiklu mill-lasta KarkariΩa.

Fid-29 minuta, l-eks Cilia minn pass ta’ Verma da˙al wa˙du fejn prova jqabbeΩ minn fuq il-gowler, iΩda dan ma tqarraqx, laqa’ tajjeb u ççans intilef.

Fit-32 minuta, Gauçi re©a’ salva ballun ta’ Darmanin li minn free-kick ta’ Verma pprova jda˙˙lu ©ox-xibka b’daqqa ta’ ras.

Sitt minuti wara, B’Kara kellhom iç-çans li jtejbu l-iskor meta minn korner ta’ Da Concecao, Vukanac b’daqqa ta’ ras stampa l-ballun mal-mimduda, fejn imbag˙ad il-ballun ©ie ikklerjat.

Fid-49 minuta, Gauci salva ballun minn korner ta’ Verma li Brown prova jda˙˙al fix-xibka minn daqqa ta’ ras. Il-ballun re©a’ ©ie f’saqajn il-FurjaniΩi, g˙and Wasiu li xxuttja˙ barra.

Fis-56 minuta wasal it-tieni gowl tal-partita. B’Kara re©g˙u ma ˙afrux u ma Ωbaljawx

TREVOR CILIA TA’ FLORIANA JARA X-XUTT TIEGÓU MILQUGÓ MILL-GOALER TA’ BKARA. sabiex skurjaw. Pass perfett ta’ Sciberras ©ie f’saqajn Da Concecao, li da˙al fil-qrib u xxuttja baxx ma’ sieq il-lasta b’kalma kbira.

Fis-60 minuta, Gauci re©a’ salva ballun ie˙or, fejn Wasiu pprova jiskorja b’daqqa ta’ ras minn kross ta’ Verma.

Fit-73 minuta, Gauci re©a’ salva ballun ie˙or ta’ Wasiu, xutt fil-baxx angolat.

Minuta wara, wasal it-tielet gowl tal-partita. Free-kick millisba˙ ta’ Da Concecao g˙eleb il-barriera u l-gowler Borg, biex

g˙aqqad hat-trick personali li kabbar il-vanta©© g˙al B’Kara.

Fl-84 minuta, Da Concecao g˙amel azzjoni intelli©enti fejn g˙afas filtranti lejn Herrera li ©ie wa˙du, iΩda ra x-xutt tieg˙u mblukkat minn Bor©.

Fid-90 minuta, azzjoni talFurjana, free-kick ta’ Alhino mar ftit barra.

B’ka r a : Ga u ci , Men doz a , Ca r u so, De Ra pa , Fen ech, Sci clu n a ( Mu sca t ‘7 1 ) ,

Vukanac, Sciberras, Shodiya ( McKa y ‘ 8 9 ), Sa r u n a , Her r er a , Da Con ceca o, Mifsud Triganza (Camenzuli ‘46) Floria na : Borg J., Fa rrugia, Br own, Bu©eja , Tre Ma rco, Çilia , Verma (Alhino ‘65), Pa r i s, Bor g C., Da r ma n i n Wasiu.

Referee: Paul Caruana Scor er s: Da Con ceca o ‘1 1 , ‘56, ‘74.

P lej er ta l-log˙ba : Da Concecao

KLASSIFIKA PREMIERSHIP

L-AQWA SKORERS

Klassifika

1.Jhonnattann da Concecau 2 Marcelo Dias 3. Jackson Lima 4. Obinna Obiefule

Birkirkara Valletta Hibernians Qormi Floriana Sliema W. Óamrun S Mosta Rabat A Melita Tarxien R Balzan Y

L 4 3 3 4 4 4 3 3 3 3 3 3

R D 4 0 3 0 3 0 2 0 1 2 1 1 0 3 1 0 0 1 0 1 0 1 0 1

T 0 0 0 2 1 2 0 2 2 2 2 2

F 11 7 10 5 5 5 4 5 3 4 3 4

K 1 1 5 8 6 7 4 6 6 10 5 7

+/10 6 5 -3 -1 -2 0 -1 -3 -6 -2 -3

Pti 12 9 9 6 5 4 3 3 1 1 1 1

B’Kara Hibs Hibs Mosta

4 3 3 3

LOGÓOB GÓAL-LUM U GÓADA GRAWND NAZZJONALI ILLUM 17.00 RABAT AJAX 19.00 MELITA GÓADA 18.00 TARXIEN RAINBOWS 20.00 MOSTA

vs HIBERNIANS vs VALLETTA vs BALZAN YOUTHS vs HAMRUN SPARTANS

40

16.09.2012

A˙barijiet

Il-Óatra ta’ KummIssarju ParlamentarI dwar standards

Kieku ©ie ma˙tur fil-bidu tal-le©iΩlatura, bosta minnhom ilhom li rrukkaw Nhar il-Ìimg˙a li g˙adda, daqstant tard fil-le©iΩlatura, meta jeΩistu dubji dwar jekk ilParlament hux se jer©a’ jiltaqa’ u kemm se jkun jista’ jiffunzjona jekk jer©a’ jiltaqa’, il-Viçi Prim Ministru Tonio Borg ippreΩenta White Paper dwar ‘Il-Parlament Malti – Aktar Awtonomija, Aktar Responsabbiltà’, li tipproponi fost affarijiet o˙ra l-˙atra ta’ Kummissarju Parlamentari dwar Standards.

Gvern li jrid jittie˙ed bis-serjetà dwar kwistjonijiet fundamentali g˙ad-demokrazija b˙alma huma standards ta’ etika, kontabbiltà u trasparenza, imissu g˙amel il-proposti tieg˙u dwar kwistjonijiet b˙al dawn fil-bidu tal-legiΩlatura u mhux fi tmiemha, biex tassew

il-Gvern u l-Parlament jitqieg˙du ta˙t skrutinju u jinΩammu standards g˙oljin ta’ etika.

Iktar u iktar meta fil-pajjiΩ attwalment g˙andek gvern li tilef il-ma©©oranza li kellu filParlament u li biex jibqa’ filwiçç kien kostrett jid˙ol f’negozjati ma’ eksdeputat tieg˙u li ddikjara ru˙u indipendenti min˙abba differenzi fundamentali li nqalg˙u tul l-istess le©iΩlatura.

X’serjetà hi din li tant tard fil©urnata Tonio Borg stenba˙ biex ˙are© bil-proposta li jin˙atar Kummissarju Parlamen-tari dwar Standards li jistg˙u jorbtu parlamenti u gvernijiet futuri u li ma rabtux bl-istess mod il-gvern preΩenti ta’ Lawrence Gonzi u Tonio Borg?!

Fis-snin li g˙addew l-istandards ta’ etika fil-˙ajja pubblika kienu b˙al dawk tat-tliet xadini proverbjali, fejn Gonzi u s˙abu kienu jispiççaw ja©ixxu ta’ prosekuturi, ©urati u m˙allfin fl-istess ˙in, fejn ˙afna drabi spiççaw jiddefendu u j˙okku dahar xulxin.

Din il-White Paper ta’ Tonio Borg mhi xejn ˙lief gimmick o˙ra ta’ GonziPN ma˙suba biex tag˙ti l-impressjoni li hawn Gvern li lest i˙ares listandards fil-˙ajja pubblika xi darba fil-futur, jekk u meta din il-White Paper xi darba ssir li©i, imma mhux g˙all-preΩent.

GonziPN kieku tassew ried i˙ares l-istandards parlamentari, dan kellu Ω-Ωmien kollu tad-dinja biex jag˙mel dan, billi jda˙˙al li©i ta’ din ix-xorta

fil-bidu tal-le©iΩlatura u mhux meta dan il-Gvern dalwaqt idoqqlu nofsillejl. L-istess jg˙odd g˙al-li©i dwar il-Whistle Blower li ilha sentejn quddiem il-Parlament sabiex issir li©i, u l-istess jg˙odd ukoll g˙allkwistjoni tal-finanzjament talpartiti li dwarha kellha ssir White Paper imma li baqg˙et ma ratx id-dawl.

Il-proposta tal-˙atra ta’ Kummissarju Parlamentari dwar Standards saret snin twal ilu mid-Deputat Laburista George Vella, u l-Gvern Nazzjonalista qatt ma t˙arrek dwarha, u stenba˙ issa meta huwa tard wisq u din il-le©iΩlatura daqt tie˙u la˙˙ar nifsijiet tag˙ha.

Imbag˙ad wara kollox façli wie˙ed jifhem g˙alfejn dalGvern ta’ GonziPN fittex li jkol-

lu xkiel mill-inqas fl-eΩerçizzju tal-poter assolut tieg˙u.

Li kieku matul din il-le©iΩlatura kellna Kummissarju Parlamentari dwar Standards kif suppost, il-Grupp Parlamentari Nazzjonalista kien jisfa deçimat u mhux kollox jit˙alla g˙addej g˙al rie˙u qisu qatt ma kien xejn.

Kieku kellna Kummissarju Parlamentari dwar Standards, Tonio Fenech Montebello ilu li rrokka dwar il-vja©© b’xejn blexecutive jet biex jara log˙ba tal-Arsenal fil-kumpannija ta’ Ωew© tycoons, il-kaΩ tas-senserija g˙all-bejg˙ tal-Jerma u xxog˙ol bi pjaçir fir-residenza privata tieg˙u.

Kieku n˙atar Kummissarju Parlamentari dwar Standards erba’ snin u nofs ilu u mhux issa, anki Charlo Bonnici kien jirrokka bis-sitwazzjoni ta’ konflitt ta’ interess li g˙andu min˙abba l-impjieg tieg˙u ma’ wa˙da mill-kumpanniji ta’ Ûaren Vassallo.

Anki David Agius kien jispiçça g˙all-frisk wara li nqabad jikkopja fl-eΩamijiet talUniversità anki meta kien deputat parlamentari, l-ebda Kumm-issarju Parlamentari dwar Standards ma kien se j˙allih jibqa’ jirredikola d-dinjità tal-Paralment bil-preΩenza tieg˙u.

Bl-istess mod kien jirrokka Stephen Spiteri g˙ax ma ppreΩentax ir-rendikont annwali b˙ala deputat parlamentari.

Mhux ta’ b’xejn Tonio Borg ˙olom bil-ftajjar wara raqda daqstant twila.