Ħarġa 17 ta' Ġunju 2012

www.kullhadd.com

VATILEAKs

Kxif ta’ dokumenti kunfidenzjali mill-Vatikan

Il-Óadd 17 ta’ Ìunju, 2012 Óar©a Nru 988

Prezz ›0.80

Pa©ni 6 u 7

IL-CoRpoRATE VILLAgE

FLoK IT-TLELLIX, TELqA U ÛdINgAR

Il-Corporate Village huwa wie˙ed minn dawk il-pro©etti ta’ GonziPN li t˙abbar f’˙afna pompa u li ©ie varat b’˙afna termini superlattivi u kliem bombastiku, bi preΩentazzjonijiet 3D,

kemm Malta u anki barra minn Malta, u b˙ala pro©ett fuq il-karta sa˙ansitra dda˙˙ al u ˙ a premju fil -kon kors int erna zzjo nali , i l -G old en Bric k Award.

Skont il-pjani ori©inali tal-Gvern, suppost li di©à ntg˙aΩel l-investitur preferut g˙al dan il-pro©ett u di©à ng˙ata bidu g˙ax-xog˙ol tal-bini ta’ dan il-pro©ett.

Imma jekk wie˙ed jag˙ti titwila salImrie˙el, proprju fis-sit fejn kellu jsir dan il-pro©ett, jara biss Ωdingar u telqa.

Ara r-rapport f’pa©na 3

IL-pRobLEMA TAN-NUqqAs TA’ sodod F’MATER dEI

gÓEXIEREN FIL-KURITURI TAL-EMERÌENZA Meta fi Frar li g˙adda l-problema tan-nuqqas ta’ sodod fl-Isptar Mater Dei bdiet timmanifesta ru˙ha iktar mis-soltu, il-Ministru tas-Sa˙˙a, Joe Cassar, kien qal li din kienet problema tax-xitwa, filwaqt li uΩa l-influwenza b˙ala skuΩa g˙all-g˙add ta’ nies li kienu qed jit˙allew fuq stretchers fil-kurituri tal-emer©enza.

IΩda filmati li ttie˙du din il-©img˙a fil-kurituri tal-emer©enza, juru li l-problema tan-nuqqas ta’ sodod Ωgur mhix marbuta max-xitwa u mal-influwenza, b˙alma pprova jag˙ti x’jifhem il-Ministru. Hekk kif ninsabu fuq l-g˙atba tal-ista©un sajfi, g˙exieren ta’ pazjenti xorta qed jispiççaw jistennew f’sodda fil-kurituri, imça˙˙da mid-dinjità tag˙hom.

Minn informazzjoni li g˙andha din il-gazzetta jirriΩulta li lejn in-nofs ta’ din il©img˙a l-qag˙da fil-kurituri kienet wa˙da mwierg˙a, bl-istretchers ippakkjati wie˙ed wara l-ie˙or u bil-qraba tal-pazjenti bilwieqfa g˙al sig˙at s˙a˙ ma©enbhom ming˙ajr ebda post fejn ipo©©u. Kul˙add ˙allata ballata, irrilevanti mill-kundizzjoni tieg˙u.

Skont informazzjoni li ng˙atat fl-a˙˙ar jiem fil-Parlament jirriΩulta li, matul l-2010 u l-2011, it-total ta’ pazjenti li t˙allew jistennew g˙al sodda fil-kurituri talemer©enza kien ta’ 9,164.

02

17.06.2012

A˙barijiet

FoRÇIna gÓal gonzIPn Jekk kien hemm xi ˙add li kien g˙ad fadallu xi dubju ’l fejn ixaqleb il-©urnal The Malta Independent, issa dan id-dubju tista’ tg˙id li tne˙˙a totalment.

L-affinità li teΩisti bejn dan il-©urnal u l-klikka ta’ GonziPN, fil-jiem li g˙addew kompliet to˙ro© fil-bera˙, waqt Ωjara li Lawrence Gonzi g˙amel fl-uffiçini ta’ dan il©urnal.

Din iΩ-Ωjara kienet irrappurtata bi prominenza qawwija mill-istess ©urnal fil-˙ar©a talbiera˙, is-Sibt. F’ritratt li ©ie ppubblikat fl-ewwel faççata, Lawrence Gonzi deher akkumpanjat minn Stephen Calleja, l-editor in chief, u li b˙alissa qieg˙ed ukoll jippreΩenta programm ta’ diskussjoni fuq l-istazzjon talPN, liema programm matulu Calleja dejjem jattakka bla˙rax lill-PL filwaqt li jfa˙˙ar lill-PN.

Ódejhom kien hemm ukoll id-Direttur Mani©erjali ta’ Standard Publications li hija lkumpannija li tippubblika dan il-©urnal, Noel Azzopardi, li apparti li waqt l-elezzjonijiet dejjem ikun fis-sala tal-g˙add tal-voti f’isem il-PN, fil-passat kien ukoll impjegat fid-dipartiment tal -accounts tal-istamperija tal-Partit Nazzjonalista.

Fil-bejta tan-Nazzjonalisti li hemm fil-Malta Independent ma nistg˙ux ninsew lillartikolista u blogger nazzjonalista, Daphne Caruana Galizia, li mhux biss hija kittieba regolari f’dan il-©urnal, iΩda hija mag˙rufa sew g˙all-prepotenza li biha tmur fuq ilpost tax-xog˙ol b˙allikieku huwa tag˙ha, kif ukoll g˙allmod arroganti li bih ©ieli tindirizza l-membri tal-mani©ment li jmexxu l-kumpannija Standard Publications.

Mhuwiex eskluΩ li din it-tip

t’attitudni ta’ Daphne Caruana Galizia, jista’ jkollha l-appo©© tal-parrini politiçi tag˙ha, filwaqt li min imexxi din ilkumpannija dejjem joqg˙od b’seba’ g˙ajnejn ma jmurx ixellef difrejh mag˙ha.

B’dawn it-tip ta’ nies li bihom hija mdawra lkumpannija Standard Publications, mhux ta’ b’xejn li ˙afna jqisu l-©urnal The Malta Independent b˙ala verΩjoni bl-IngliΩ tal-©urnal Nazzjonalista In-Nazzjon.

Il-fatt li dan il-©urnal baqa’ g˙addej minkejja ç-çirkolazzjoni baxxa ˙afna li g˙andu, jikkonferma l-fatt li jista’ jkun li wie˙ed mill-iskopijiet tieg˙u huwa li l-PN ikollu le˙en ie˙or mhux uffiçjali li jservi ta’ forçina g˙alih.

Fil-fatt, meta l-Ìimg˙a Lawrence Gonzi Ωar l-uffiçini ta’ din il-kumpannija, flokkaΩjoni tal-20 anniversarju, ma naqasx li jirringrazzja lil

dan il-©urnal g˙al dak li skont hu huwa “r-rapurta©© fattwali”.

L-affinità bejn il-PN u dan il-©urnal, to˙ro© ukoll millfatt li g˙andha bosta impjegati li qabel kienu mal-PN fosthom l-ex-reporter ta’ Net News, Keith Micallef, li issa qieg˙ed ja˙dem b˙ala reporter ma’ dan il-©urnal.

Kien hemm diversi okkaΩ-

jonijiet fejn filwaqt li lma©©or parti tal-©urnali f’pajjiΩna rrappurtaw stejjer li j˙ammru wiçç l-amministrazzjoni ta’ GonziPN, dan il©urnal dejjem Ωamm pass lura milli jag˙mel dan jew inkella g˙aΩel li jikkummenta biss wara li l-ewwel ikun kiseb irreazzjoni uffiçjali tal-Gvern.

Rebbie˙ tal-Premju Papa Ìwanni XXIII g˙at-Tjubija Owen Gomez Blanco, student ta’ 13-il sena li qieg˙ed fit-tieni sena sekondarja fil-Kulle©© Sant’ Injazju, Skola Sekondarja Subien, Tal-Óandaq, ©ibed l-attenzjoni ta’ kull min jafu fl-iskola g˙allimpenn, altruwiΩmu u sens ta’ responsabbiltà lejn ˙addie˙or, speçjalment lejn wie˙ed mill-˙bieb tal-klassi tieg˙u, Luca Curmi.

Il-˙biberija ma’ Owen g˙amlet bidla kbira fil˙ajja ta’ Luca. L-g˙emejjel poΩittivi u sbie˙ ta’ tjubija lejn Luca huma xhieda qawwija tal-impenn kbir li g˙andu.

Dan kollu beda meta Owen iltaqa’ ma’ Luca.

Luca jag˙mel uΩu minn si©©u tar-roti. Owen, minn jeddu, wera interess u impenn billi staqsa W-Learning Support Assistant ta’ Luca jekk kienx possibbli jkun ta’ g˙ajnuna u sapport g˙al Luca.

Owen mill-ewwel g˙amel ˙bieb ma’ Luca u ftit wara saru ˙bieb kbar. Dan kien I-ewwel sinjal poΩittiv g˙al Luca sabiex titqawwa u tikber l-istima personali tieg˙u. Owen, b˙ala persuna çajtiera u d˙ulija, g˙en sabiex Luca jkun aktar kunfidenti kemm fil-klassi ma’ diversi g˙alliema, kif ukoll mal-bqija tal-˙bieb tal-klassi tieg˙u.

Meta Owen g˙araf il-bΩonnijiet differenti ta’ Luca beda jg˙inu fil-pront.

Owen mar pass aktar ’il quddiem. Minflok jing˙aqad ma’ s˙abu biex jinΩel flimkien malg˙alliem jew g˙alliema tieg˙u sakemm jaslu fuq il-post minn fejn l-istudenti kollha jitilqu g˙ad-

dar, Owen kien ikun minn tal-a˙˙ar li jo˙ro© mill-klassi biex jassisti u jistenna lil Luca filwaqt li kien iwasslu s’isfel nett. Owen mhux biss jg˙inu f’dak li g˙andu bΩonn, imma jara wkoll li Luca ma jkollu l-ebda xkiel fil-mobbiltà tieg˙u kemm fil-bini tal-iskola kif ukoll fl-imkejjen ta’ madwar.

Waqt il-˙in tal-brejk, minflok imur jilg˙ab xi log˙ba ballun ma’ s˙abu, Owen iqatta’ l-˙in kollu tieg˙u ma’ Luca u jg˙inu fejn ikollu bΩonn u b’hekk iΩomm kumpannija lil student li s-soltu kien jibqa’ wa˙du jew ma’ xi g˙alliema jew WLearning Support Assisstant.

Luca kien jipprova jevita ˙afna n˙awi tal-iskola, imma Owen donnu sab mod kif jikkonvinçih u flimkien ma’ Luca kien jasal wasla sal-postijiet li qatt ma kien imur fihom qabel. Ming˙ajr ma jdejjaq lil Luca, Owen qed iwassallu dak kollu li hu poΩittiv fil-˙ajja.

Dan kollu qed jg˙in lil Luca fil-mod ta’ kif i˙ares lejh innifsu u ta’ kif i˙ossu filwaqt li qed ikun aççettat mill-o˙rajn. Barra minn hekk din issitwazzjoni qed t˙alli effett poΩittiv mal-bqija talklassi peress li studenti o˙ra qed jimxu fuq leΩempju tajjeb ta’ Owen.

Owen ser jirçievi l-midalja tad-deheb ming˙and il-President tar-Repubblika b˙ala r-rebbie˙ talPremju Papa Ìwanni XXIII g˙at-Tjubija 2010.

Dan il-premju huwa organizzat mill-Laboratorju tal-Paçi.

Trade Fair Deals

Buy an anyy pack package age dur during ing the ROCS ROCS T Travel ravel Summer T Trade rade F Fair air S Sale... ale...

COMPLIMENTARY OMPLIMENTARY O OVERNIGHT VERNIGHT ST STA STAY AY FOR 2 A AT T THE THE P PLAZA LAZA H HOTEL OTEL and get a C inclusivee of buffet br inclusiv breakfast eakfast eakf ast and buffet dinner!

Call us on 2015 1515 or email travel@rocsgrp.com travel@rocsgrp.com

www.rocsholidays.com w ww.rocsholidays.com

All offers All offers and complimentary complimentary g gifts ifts ar are e subject subject to to a availability, vailability, limit limited ed un until til st stocks ocks last or off offer er is tterminated, erminated, limit limited ed to to one gift gift per room room book ed irrelevant irrelevant of the amount amount spen t, and additionally can be subjec o fur ther terms terms and cconditions. onditions. All All deposits placed placed during the fair are are booked spent, subjectt tto further 100% non-r efundable. All All offers offers are are not e xchangeable ffor or cash. non-refundable. exchangeable

17.06.2012

A˙barijiet

03

“Il-Gvern g˙andu jiddikjara l-intenzjonijiet tieg˙u dwar Corporate Village� – Joseph Muscat

Alan Camilleri jirçievi premju g˙all-proŠett li lanqas beda

Skont l-iskeda li tfasslet mill-Gvern, il-proŠett suppost li beda l-bini tieg˙u kmieni din is-sena

Intefqu flejjes kbar fid-disinn u l-pjanti tal-proŠett Ikompli minn paŠna 1 Fil-fatt wara sejË™a gË™allespressjoni ta’ interess li kienet saret sentejn ilu fil-5 ta’ ĂŒunju, ftit wara li kien tË™abbar dan ilproŠett, sal-lum mhux biss gË™adhom ma ntgË™aâ„Ślux linvestituri gË™al dan il-proŠett, imma s-sejË™a gË™all-proposti gË™adha kif infetË™et fl-10 ta’ Mejju li gË™adda u tagË™laq fit28 ta’ Settembru li Šej, meta lpajjiâ„Ś jista’ jkun fil-qalba ta’ kampanja elettorali.

Skont il-pjani oriŠinali talGvern, is-sej˙a g˙all-proposti kellha ssir fl-a˙˙ar ta’ Jannar tas-sena li g˙addiet u kellha tag˙laq fit-tieni kwart tal-2011, bl-g˙aℌla tal-investitur preferut issir sal-a˙˙ar tal-2011. Ixxog˙ol tal-bini fuq dan ilproŠett kellu jibda fil-bidu ta’ din is-sena.

Dwar dan il-proŠett talCorporate Village kien daqq ˙afna trombi l-eks-Chairman tal-Malta Enterprise, li issa jirriℌulta li mat-tluq tieg˙u minn

din il-kariga f’Mejju li g˙adda, kien g˙adu lanqas biss beda lproçess biex ikunu identifikati l-investituri g˙al dan il-proŠett.

Camilleri kien uâ„Śa Ë™afna kliem superlattiv u bombastiku dwar dan il-proŠett, “proŠett uniku ta’ riŠenerazzjoni urbana fiâ„Ś-â„Śona industrijali talImrieË™el li se tkun ittrasformata fil-premier business district ta’ Maltaâ€?.

Il-Ministru tal-Finanzi, Tonio Fenech, kien sejja˙ lil Corporate Village “ikona arkitettonika� li ˙a jkun ukoll “a leading landmark energyefficient building, capable of capturing the aspirations of a nation, will be at the heart of the Village�.

Aktar kmieni din il-Šimg˙a lMexxej Laburista Joseph Muscat qal li f’sitwazzjoni fejn l-art industrijali f’Malta hija skarsa ma jag˙milx sens li lGvern jie˙u l-art li fuqha se jibni Corporate Village biex jiℌviluppaha g˙all-kiri ta’ uffiçini u showrooms.

“Ma narawx li l-uâ„Śu ta’ art industrijali gË™andha tintuâ„Śa mill-Gvern gË™al skop ta’ spekulazzjoni meta qed jipproponi li Corporate Village jsir uffiçini u jikkompeti mal-privat f’dan il-qasam meta tant hawn

Sal-lum fis-sit tal-proŠett kulma hemm telqa kbira bℌonn art industrijali,� qal Joseph Muscat.

Joseph Muscat qal li l-Gvern g˙andu jiddikjara l-intenzjonijiet tieg˙u dwar Corporate Village.

Sadanittant il-Gvern, mitlub

minn din il-gazzetta jg˙id kemm intefqu fondi pubbliçi sa issa g˙ad-disinn, pjanti, ilmudell, promozzjoni u spejjeℌ o˙ra fuq dan il-proŠett, baqa’ ma tax din l-informazzjoni.

RaŠel jitlef Ë™ajtu f’inçident bi quadbike Tony Grixti ta’ 60 sena, residenti San ĂŒiljan, tilef Ë™ajtu lbieraË™ filgË™odu wara li kien involut f’inçident stradali f’San ĂŒiljan stess. L-inçident se˙˙ gË™allË™abta tal-10.00 ta’ filgË™odu fi Triq Sant’Andrija, meta l-vittma kien qed isuq quadbike tat-tip Kymco li gË™al xi raŠuni Ë™abtet b’impatt qawwi ma’ vettura tat-tip Peugeot 107 misjuqa minn raŠel Ingliâ„Ś ta’ 39 sena.

F’din il-˙abta kienet ukoll involuta t-tielet vettura, ukoll tat-tip Pegueot 107. Din tal-a˙˙ar kienet misjuqa minn mara ta’ 35 sena residenti l-Mosta.

Is-sewwieq tal-quadbike ttie˙ed l-isptar fejn Šie ççertifikat li kien jinsab fil-periklu tal-mewt. B’xorti ˙aℌina dan tilef ˙ajtu ftit tal-˙in wara. L-inkjesta f’dan il-kaℌ qed titmexxa mill-MaŠistrat tal-G˙assa Edwina Grima.

Rome

GET A FREE OVERNIGHT STAY FOR TWO AT THE PLAZA HOTEL WITH ANY PACKAGE BOUGHT DURING THE TRADE FAIR!

â‚Ź229

STARTING FROM

Anywhere / Online

5 STAR

LA GRIFFE LUXURY HOTEL ON VIA NAZIONALE

ROCS Price

2 nights

â‚Ź467

IURP â‚Ź229

3 nights

b

IURP â‚Ź269

/P

5 nights

b

IURP â‚Ź369

/P

/P

5 STAR LA GRIFFE LUXURY HOTEL ON VIA NAZIONALE ,QF RI UHWXUQ ĆŽLJKWV DFFRPPRGDWLRQ 'DLO\ EUHDNIDVW + all taxes & charges Cheaper than online. Cheaper than anywhere.

Call us on 2015 1515 or email travel@rocsgrp.com www.rocsholidays.com

7HUPV DQG FRQGLWLRQV DSSO\ 5DWHV DUH SHU SHUVRQ DQG LQFOXGH UHWXUQ ĆŽLJKWV LQFOXVLYH RI DOO WD[HV FKDUJHV 2ĆŞHUV DUH YDOLG VXEMHFW WR DYDLODELOLW\ DW WKH WLPH RI ERRNLQJ DQG DUH DSSOLFDEOH RQ VSHFLDO GDWHV 3ULFHV PLJKW YDU\ ZLWKRXW QRWLFH )RU D IXOO OLVW RI WKH 52&6 WUDYHO WHUPV DQG FRQGLWLRQV SOHDVH YLVLW WKH ZHE OLQN KWWS ZZZ URFVJUS FRP WUDYHO WHUPV DQG FRQGLWLRQV

04

17.06.2012

A˙barijiet

Il-proÌett tal-Crafts’ VIllage f’ta’ QalI

20 seNa ta’ WegÓDI G˙adu kif ©ie m˙abbar li kien iffirmat ‘Memorandum of Understanding’ bejn ilMalta Industrial Parks u l-GRTU dwar il-Crafts’ Village f’Ta’ Qali.

Il-pro©ett tal-villa©© tal-arti©©janat f’Ta’ Qali jista’ ji©i kkunsidrat b˙ala wie˙ed millaktar eΩempji çari tal-inkompetenza tal-gvernijiet Nazzjonalisti, hekk kif minkejja li ilu ji©i mwieg˙ed g˙oxrin sena s˙a˙, baqa’ qatt ma sar xejn dwaru.

KRISTA CARUANA marret lura fis-snin u rat kif dan il-pro©ett dejjem sab ru˙u filmanifesti elettorali tal-PN iΩda dejjem baqa’ fuq il-karta.

Waslet l-elezzjoni ©enerali Is-Sibt 9 ta’ Ìunju l-GRTU u lMalta Industrial Parks iffirmaw ‘Memorandum of Understanding’ dwar xog˙lijiet infrastrutturali li se jsiru fil-villa©© talarti©©janat f’Ta’Qali.

Dawn ix-xog˙lijiet mistennija jinkludu tindif u wiçç ©did g˙at-toroq ta’ din iΩ-Ωona.

Intqal ukoll li se tkun stabbilita fuq baΩi soda l-poΩizzjoni kuntrattwali ta’ kull arti©©jan li ja˙dem minn dan il-villa©©.

Min-na˙a tieg˙u, il-Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech, iddeskriva dan il-ftehim b˙ala pass importanti li g˙andu jag˙ti ser˙an il-mo˙˙ lillarti©©jani li joperaw f’dan ilvilla©©. L-istess sodisfazzjon esprimieh Vince Farrugia f’isem il-GRTU. IΩda lil hinn mill-kliem sabi˙, u l- artistic impressions mirquma bl-aqwa teknolo©ija, ilfatt jibqa’ li dan il-pro©ett ilu li suppost tlesta bosta snin.

Mhux talli ma sarx u jidher li mhux se jsir kif kien ippjanat, talli kollox jindika li issa dan ilfamuΩ pro©ett ©ie ridott g˙al kisi mill-©did tat-toroq u ftit tindif ’l hemm u ’l hawn. Dan minkejja li l-pjani ori©inali g˙al dan il-pro©ett kienu bil-wisq aktar irraffinati u estensivi.

L-indikazzjoni hija çara li lGvern se jkun qed iwettaq dawn ix-xog˙lijiet biex jipprova jag˙laq ˙alq l-g˙exieren t’arti©©jani li joperaw minn dan il-post u li ilhom aktar minn g˙oxrin sena joperaw minn ambjent diΩastruΩ g˙all-a˙˙ar.

Issa li l-elezzjoni tinsab wara l-bieb, GonziPN ˙aseb biex lil dawn in-nies jipprova jnessihom minn xiex g˙addew fissnin li g˙addew billi jag˙mlilhom it-toroq bit-tarmak.

20 sena ta’ weg˙di

Mejju 1992 – L-ewwel darba li ©ie mwieg˙ed dan il-pro©ett kien f’Mejju tal-1992. L-eksMinistru, George Bonello du Puis, kien qal li t˙ejja pjan biex il-villa©© tal-arti©©janat f’Ta’ Qali jinbidel f’wie˙ed li jkun jixraq lil pajjiΩna.

Il-pjan kellu jwassal biex darba g˙al dejjem titne˙˙a ddehra ta’ telqa li tirrenja f’dan il-post u kellhom jitne˙˙ew ukoll in -nissan huts . Bonello du Puis kien qal li meta Ωar ilvilla©© tal-arti©©janat kien urta ru˙u bit-telqa li kien sab.

Ottubru 1993 – Sena wara, f’Ottubru tal-1993, il-Gvern Nazzjonalista ˙abbar li kien g˙addej bi pjan ta’ Ωvilupp biex jirriorganizza l-villa©© talarti©©janat f’Ta’ Qali.

Lulju 2000 – F’Lulju tas-sena 2000, gvern ie˙or Nazzjonalista approva d-development brief g˙all-pro©ett ta’ Ωvilupp tal-villa©© tal-arti©©janat f’Ta’ Qali. Ìunju 2002 – Francis Zammit Dimech qal li l-pjan tal-Gvern kien li jiΩviluppa l-villa©© talarti©©janat f’Ta’ Qali, f’villa©© Ωg˙ir bi ˙wienet tal-arti©©janat Malti u bi pjazez fejn isir ta˙ri© fl-arti©©janat Malti. Kellu jkun hemm numru ta’ cycle tracks u anke kellhom jinbnew xi ©ibjuni biex jilqg˙u l-ilma sabiex ilvilla©© jinΩamm dejjem nadif.

Jannar 2004 – Il-MEPA ˙ar©et il-permess g˙all-pro©ett taliΩvilupp tal-Crafts’ Village f’Ta’ Qali.

Awwissu 2004 – Edwin Vassallo qal li l-pro©ett talvilla©© tal-arti©©janat f’Ta’ Qali kien se jkun prijorità ewlenija g˙all-Gvern g˙as-sena 2005.

Lulju 2005 – Edwin Vassallo

kien ˙abbar li l-pro©ett talCrafts’ Village kellu jibda matul l-2006.

Lulju 2006 – Jesmond Mugliett kien qal li kien jinsab deçiΩ li l-Ministeru tieg˙u kien se jikkoordina l-˙idma sabiex jin˙ar©u s-sej˙iet g˙all-pro©ett tal-villa©© tal-arti©©janat f’Ta’ Qali u li anke kienet twaqqfet task force mag˙mula minn uffiçjali minn diversi entitajiet sabiex jitlestew dawn it-tenders.

Settembru 2006 – Lawrence Gonzi wieg˙ed li l-pro©ett talvilla©© tal-arti©©janat f’Ta’ Qali kien mistenni jkun mexa sostanzjalment sal-elezzjoni ©enerali tal-2008.

Lulju 2007 – Jesmond Mugliett ˙abbar li l-villa©© tal-arti©©janat kien se jitwaqqa’ u jinbena mill-©did. Kien qal ukoll li t-tenders kienu se jing˙ataw flewwel xhur tal-2008 waqt li kien iddeskriva dan il-pro©ett b˙ala “˙olqa o˙ra minn kullana ta’ weg˙di mwettqa”.

Frar 2008 – Fi tmiem ille©iΩlatura u wara 16-il sena s˙a˙ ta’ weg˙diet, il-pro©ett tal-villa©© tal-arti©©janat baqa’

ma sarx. Fil-manifest elettorali tieg˙u g˙all-elezzjoni tal-2008, il-PN re©a’ wieg˙ed li jekk ikun fil-Gvern kien se jwettaq dan il-pro©ett, liema pro©ett kellu jitlesta fi Ωmien erba’ snin, ji©ifieri sa din is-sena.

Fil-programm elettorali tal-PN ‘Iva, Flimkien Kollox Possibli’, kien intqal hekk dwar dan ilpro©ett: “Issa li tlestew il-konvenji, pjanti, stimi u t-tenders kollha sabiex ikun jista’ jitwettaq ilpro©ett tal-Villa©© tal-Arti©©-

janat f’Ta’ Qali. Dan il-villa©© sejjer jinbena mill-©did f’g˙amla ta’ ra˙al Malti, b’façilitajiet moderni g˙all-parking, çentru tal-informazzjoni, pjazez u landscaping.

Ix-xog˙lijiet tat-toroq u spazji pubbliçi se jkunu ffinanzjati minn fondi mill-Unjoni Ewropea. Huwa mistenni li l-pro©ett kollu, li hu stmat li se jqum mat-€28 miljun se jie˙u madwar erba’ snin sabiex jitlesta.”

Issemma f’diversi ba©its Dan il-pro©ett mhux biss kien imwieg˙ed f’diversi manifesti elettorali tal-PN, iΩda kien issemma wkoll f’diversi ba©its.

Ba©it g˙all-2006 – “…b’mod partikolari ser jo˙ro©u sej˙iet g˙all-involviment tas-settur privat f’public-private partnerships g˙all-bini ta’ Crafts’ Village ©did f’Ta’ Qali…”.

Ba©it g˙all-2007 – “…se nallokaw Lm1.4 miljun, kwaΩi miljun aktar mis-sena li g˙addiet, g˙al titjib tal-postijiet minn fejn ja˙dmu numru kbir ta’ dawk li ja˙dmu g˙al rashom u s-sidien tan-negozji Ωg˙ar. Dawn il-fondi se jwasslu g˙all-iΩvilupp talVilla©© tal-Arti©janat f’Ta’ Qali”.

Ba©it g˙all-2008 – “…Nidejna l-pjan ta’ villa©© ©did tal-arti©©janat f’Ta’ Qali li se jilqa’ fih mat-92 negozju, u li mistennija ji©©eneraw aktar minn 400 impjieg. Dan huwa investiment ta’ madwar 13-il miljun lira (€30.2 miljun) kofinanzjati mill-Unjoni Ewropea”.

Fl-a˙˙ar ˙ames ba©its li saru ma kien issemma assolutament xejn dwar dan il-pro©ett.

17.06.2012

A˙barijiet

05

“Jidher biç-çar li fl-Enemalta jeΩistu diversi çrieki u klikek” – Joe Mizzi Id-deputat Laburista Joe Mizzi talab li ssir investigazzjoni dwar l-a©ir taç-‘Chief Human Resources Officer’ tal-Enemalta, Anthony Bonello. Joe Mizzi tkellem fil-Parlament dwar dan l-uffiçjal u qal li dan huwa lpersuna li qieg˙ed jimmanuvra kollox fi ˙dan il-Korporazzjoni Enemalta.

Joe Mizzi qal li jidher biç-çar li f’din il-Korporazzjoni jeΩistu diversi çrieki u klikek, filwaqt li sa˙aq lir-ra©uni wara l-prezzijiet g˙oljin tad-dawl m’hijiex biss il-prezz taΩ-Ωejt, iΩda hemm ukoll l-ineffiçjenzi kbar fit-

tmexxija ta’ din il-korporazzjoni.

Mizzi qal li l-a©ir ta’ Anthony Bonello g˙andu ji©i investigat g˙ax qed ikun imda˙˙al f’diversi deçiΩjonijiet mhux biss dawk li g˙andhom x’jaqsmu marriΩorsi umani. Ûied jg˙id li dan qieg˙ed ji©ri biex ikun jista’ jaqdi lil nies differenti.

Joe Mizzi kompla jg˙id li lest i©ib provi çari li juru li Bonello mhux qed jimxi sew, hekk kif dan sa˙ansitra qed jg˙id lillmani©ers tal-Enemalta biex jiffirmaw l-“agreements” malajr kemm jista' jkun, g˙ax skont hu, jekk jitla’ Gvern Laburista

Antonello Venditti f’Malta

Nhar il-Ìimg˙a il-kantawtur poplari Taljan Antonello Venditti kien Malta biex i˙abbar il-kunçert li se jtella’ f’Ta’ Qali fl-24 ta’ Awwissu li ©ej. Venditti qal illi l-kunçert li se jag˙ti f’Malta ˙a jkun parti millUnica Tour, bil-band kollha tieg˙u u bl-armar u l-attrezzamenti kollha li jkollu ssoltu waqt il-kunçerti tieg˙u fl-Italja.

“Il-kunçert li se jkolli Malta huwa il-kunçert ta’ ˙ajti”, qal Venditti u Ωied illi fid-diski tieg˙u jag˙ti l-impenn totali tieg˙u u dejjem ja˙seb illi d-diska li jmiss hija daqs li kieku kienet l-ewwel diska tieg˙u. Il-muΩika g˙al Antonello Venditti hija dak li j©eg˙lna n˙ossuna flimkien, u hija l-aqwa espressjoni tas-sentimenti.

G˙al min isejja˙lu ‘maestro’, Venditti qal illi m’huwa maestro ta’ xejn, imma student ta’ dejjem.

Venditti qal ukoll illi kull diska fl-album il-©did tieg˙u Unica, g˙andha punt ta’ riferiment f’diski tal-passat tieg˙u. Semma b˙ala eΩempju s-song tieg˙u Sotto il Segno dei Pesci b˙ala punt ta’ riferiment g˙all-kanzunetta ©dida tieg˙u Non ci sono anime.

Mistoqsi dwar il-fehmiet politiçi tieg˙u, Venditti qal illi l-partiti kemm -il darba ppruvaw jikkapparawh mag˙hom, imma huwa qatt ma kien skjerat mal-ebda partit, u dejjem qal dak li ja˙seb hu.

Venditti sejja˙ lilu nnifsu ‘anarkiku libertarju’. Venditti qal illi huwa Ωgur mhux faxxista, u lanqas tal-Lemin u jekk ix-Xellug jibda jie˙u mil-Lemin, lanqas m’huwa tax-Xellug. Huwa proprju kif tg˙id il-kanzunetta Prendilo Tu Questo Frutto Amaro, “In questa Repubblica non mi somiglia più nessuno”.

Mistoqsi kif l-a˙˙ar darba li kien ta kunçert f’Malta fl-2001, kien fa˙˙ar ˙afna lil Fausto Bertinotti ta’ Rifondazione Comunista u issa qieg˙ed i˙ossu l-aktar viçin ta’ Beppe Grillo, jekk dan hux sinjal taΩ-Ωminijiet, Venditti qal illi l-qofol ta’ kollox huwa li n-nies onesti jridu li jkunu rispettati d-drittijiet u l-li©ijiet. Antonello Venditti semma kif huwa l-iktar persuna li j˙allas taxxa fil-belt ta’ Ruma u g˙amel aççenn g˙as-sehem tal-Mafja u l-Camorra fil-politika Taljana.

Fil-kunçert ta’ Antonello Venditti tal-24 ta’ Awwissu li ©ej, se jie˙u sehem ukoll il-grupp Malti Winter Moods bil-kantant Ivan Grech.

Dan il-kunçert qieg˙ed jittella’ f’Malta minn Stand Out Events li huwa mmexxi minn Antonella Vassallo.

jwaqqfilhom kollox.

Id-deputat Laburista kompla jg˙id li fl-Enemalta minflok min hu nkarigat jipprova jag˙mel ©ustizzja meta jsiru l-in©ustizzji, qed issir 'witch-hunt' biex jaraw min ˙are© l-informazzjoni. Ûied jg˙id li Bonello g˙andu d-dover li jipprote©i lill-˙addiema tal-Enemalta, li fil-ma©©oranza assoluta tag˙hom jag˙mlu xog˙lhom kif suppost kontra l-ftit tal-klikka li qed jie˙du ˙afna flus u qed jitpo©©ew f'poΩizzjonijiet li ftit li xejn jixirqilhom.

Joe Mizzi Ωied jg˙id li s-sur Bonello huwa responsabbli tal˙niΩrijiet li qed isiru fl-Enemalta u g˙andu ji©i investigat ukoll g˙all-a©ir tieg˙u ‘kontra l-konsumatur’.

L-a©ir ta’ Anthony Bonello flEnemalta ilu ˙afna jqajjem dubbji serji. Fost l-o˙rajn, Bonello kien ta promozzjoni lil ku©inuh li kien tpo©©a f’kariga fi grad 5 u kien tah ukoll permess biex imur g˙ax-xog˙ol tliet ijiem fil©img˙a biss u fl-istess waqt jibqa’ jit˙allas il-paga s˙i˙a.

Apparti minn hekk, f’dawn la˙˙ar snin, Bonello allegatament ta g˙add ta’ promozzjonijiet lill-˙addiema fl-uffiççju tieg˙u u dawk li kienu qrib tieg˙u, liema promozzjonijiet

ing˙ataw minn skala 14 g˙al skali 7 u 5 fost l-o˙rajn.

U˙ud mill-promozzjonijiet li allegatament ta Bonello, minkejja li kienu jirrikjedu çertu kwalifiçi, tahom lil nies li ma kinux kwalifikati biΩΩejjed u wara bag˙thom jiksbu l-kwalifika me˙tie©a.

KaΩ ie˙or serju li kien involut fih Anthony Bonello kien dak fejn kien offra s-somma ta’

€23,000 mill-fondi tal-Enemalta lil shop steward tal-General Workers Union, biex jippermetti li jing˙ataw transfers lil çertu persuni, iΩda dan ix-shop steward g˙aΩel li jirrapporta kollox u ˙a wkoll affidavit.

Dwar dan l-a©ir abbuΩiv u skorrett, la l-Ministru Tonio Fenech li hu politikament responsabbli mill-Enemalta u lanqas il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qatt ma ˙adu azzjoni u minflok g˙aΩlu li jag˙lqu g˙ajnejhom.

Anthony Bonello g˙andu salarju ta’ €41,900 fis-sena, u minn mistoqsija parlamentari li kienet saret f’Diçembru tal-2010 mid-Deputat Laburista Evarist Bartolo, kien sar mag˙ruf li Bonello f’temp ta’ tliet snin kien nefaq €11,900 mill-‘credit card’ tal-Korporazzjoni Enemalta.

Apparti s-salarju li g˙andu, Bonello jgawdi wkoll minn diversi perkaççi o˙ra fosthom performance bonus kull sena li jvarja minn 12% g˙al 15%.

Ftit tal-©img˙at ilu, dwar l-a©ir ta’ Anthony Bonello, kien anke tkellem il-Mexxej Laburista Joseph Muscat li kien iddeplora l-fatt li Bonello qieg˙ed allegatament jintimida lill-impjegati tal-Enemalta li g˙andhom fehma Laburista.

06

17.06.2012

Vatileaks

VATILEAKS: X’effetti se jkollhom Il-kaΩ tal-‘Vatileaks’ g˙adu qed jiddomina x-xena internazzjonali anke min˙abba s-sensazzjonaliΩmu li bih qed ji©i rrappurtat il-kontenut li fihom id-dokumenti sigrieti li n˙ar©u mill-Vatikan.

IΩda fil-verità, dan il-kaΩ jista’ j˙alli xi ˙sara fuq il-Vatikan u l-Knisja Kattolika Rumana? U jekk iva, x’tip ta’ detriment jista’ j˙alli?

KRISTA CARUANA tkellmet ma’ PATRI MARK MONTEBELLO, PHILI P BORG u DUN RENÈ CAMILLERI.

Ta˙seb li dak li qed jo˙ro© mid-dokumenti sigrieti huwa ta’ theddida g˙all-Vatikan u aktar u aktar g˙all-Knisja Kattolika Rumana?

Pat ri Mar k Montebel lo: Le, mhux b’mod ©enerali. Ovvjament, bejn id-dokumenti li ˙ar©u di©à u t-theddida ta’ ‘mijiet’ ta’ dokumenti o˙ra (kif stqarret il-gazzetta La Repubblica), hemm lok ta’ imbarazzament serju (b˙alma wara kollox dejjem ji©ri f’sitwazzjonijiet b˙al dawn u b˙alma ©ara madwar id-dinja bil-Wikileaks).

IΩda l-istituzzjoni b˙ala istituzzjoni ma na˙sibx li ti©i affettwata fuq skala kbira jew determinanti. X’effetti jkollu dan kollu fil-kuruturi tal-Vatikan hija ˙a©a li wie˙ed jista’ jispekula fuqha. IΩda ma na˙sibx li mhux se tg˙addab jew tg˙alli

sew lil xi w˙ud li ja˙dmu hemmhekk.

Philip Borg: L-Istat tal-Vatikan mhux demokrazija kif nifhmuha a˙na. Bosta ˙atriet isiru b’nominazjoni u mhux b’elezzjoni.

Sadanittant jeΩistu ‘demokraziji’ li huma biss tal-isem, billi dawk eletti b’g˙aΩla demokratika jassumu rwoli b˙allikieku kienu slaten! Ma nemminx li dak li ˙are© dwar il-Vatikan jista’ jkun ta’ theddida g˙allVatikan b˙ala Stat jew b˙ala Knisja – sakemm ma jirriΩultax li hemm ˙wejje© li jmorru kontra d-drittijiet tal-bniedem.

Jekk illum huma ˙afna dawk li jippuntaw subag˙hom kontra d-duttrina tal-Knisja – taqbel jew ma taqbilx mag˙ha, ma jfissirx li kxif ta’ dokumenti sigrieti jista’ jg˙in biex tinftiehem a˙jar

jew biex tkun a©©ornata.

Dun Renè Camilleri: B˙al ˙afna affarijiet li ©raw fil-passat u li laqtu lill-Knisja mill-qrib u minn ©ewwa, anke dan il-leakage ta’ korrispondenza kunfidenzjali jhedded l-integrità tal-Knisja u jiΩra’ suspetti kbar dwar nies li ja˙dmu f’istituzzjoni hekk importanti u potenti.

Imma iktar milli problema fiha nnifisha, jien naraha iktar b˙ala sintomu ta’ istituzzjoni ta’ Knisja li je˙tie© li tag˙mel b’ur©enza çerti kontijiet mag˙ha nnifisha u mad-dinja madwarha.

L-aller©ija li sikwit naraw f’˙afna ambjenti u anke fost nies tal-Knisja, g˙al dak kollu li jo˙ro© mill-Kurja, mhijiex ©ejja mix-xejn. Irridu nammettu li lKurja Rumana hija wkoll apparat istituzzjonali li, b˙alma ji©ri

f’kull istituzzjoni, jin˙akem minn politika interna li kapaçi ti©©enera kilba g˙all-poter, g˙ira, u gambetti. Jekk dan ma nammettuhx, inkunu wisq sempliçisti u nkunu qed in˙arsu Rumana il-Kurja lejn b˙allikieku kienet it-tieqa ˙elwa mnejn naraw il-Papa jitkellem u jag˙ti l-barka kull nhar ta’ Óadd.

X’ta˙seb dwar ir-rwol li qed tilg˙ab il-medja f’dan il-kaΩ?

Patri Mark Montebello: Il-medja qieg˙da tirrapporta, b˙al dejjem, u xxandar bil-mod dak li tirçievi. Ter©a’ u tg˙id, il-medja Taljana g˙andha ˙abta, f’sitwazzjonijiet b˙al dawn, li tikxef daqskemm tostor (u hekk iΩΩid l-interess).

IΩda l-fus tal-kwistjoni mhijiex il-medja. Il-fus hu g˙ala nsterqu

dawn id-dokumenti u x’inhu l˙sieb ta’ min qieg˙ed ixandarhom. Jista’ jkun li jrid jew iridu jag˙mlu xi tip ta’ ˙sara lill-istituzzjoni tal-Papa jew anki lil xi nies madwaru.

S’issa ma jidhirx li hemm affarijiet ta’ natura hekk sensittiva li tista’ t˙amme© b’mod irreparabbli lill-Papa. IΩda lintenzjoni donnha dik hi. Minna˙a l-o˙ra, wara li toqg˙od bilqieg˙da, dawn l-affarijiet g˙andhom il-˙ila li aktar isa˙˙u jew ji©bdu simpatija lejn min ikun it-tarka tag˙hom, u hekk l-iskop ewlieni ta’ dannu ma jkunx intla˙aq.

Philip Borg: Illum saret drawwa li l-medja tifra˙ li ssib x’tikxef dwar kull min jinsab f’xi awtorità. Hu dmir tag˙ha li ssegwi u tinforma u, fejn me˙tie©, tinvestiga. Jien inqis

Il-Papa Benedittu XVI f’Malta. Ritratt me˙ud minn Wenzu Mintoff

17.06.2012

AnaliΩi

07

fuq il-Knisja Kattolika Rumana? il-medja b˙ala r-raba’ pilastru f’kull pajjiΩ demokratiku, flimkien malparlament, gvern u ©udikatura.

Wisq nibΩa’ li b˙all-kaΩi ta’ leaks o˙ra, il-medja tintuΩa biex iddg˙ajjef il-pilastri l-o˙ra. F’kaΩi b˙al dawn is-sentiment ta’ sensazzjonaliΩmu jin˙ass iktar qawwi missens ta’ dmir favur informazzjoni.

BiΩΩejjed tisma’ jew taqra kif jitkellmu çerti ©urnalisti li mhumiex mid˙la tal-affarijiet tal-Knisja u jippretendu li jifhmu f’kollox!

Dun Renè Camilleri: Jien nista’ ma naqbilx fil-prinçipju mal-awtur talktieb li ppubblika din il-korrispondenza. Imma jibqa’ l-fatt li hu ©urnalista, u b’okkaΩjoni b˙al din f’idejh sinçerament ma nafx kellux g˙aΩla o˙ra g˙ajr li jo˙ro©hom.

Ovvja li l-Knisja hija istituzzjoni importanti u fl-g˙oli, u allura se tkun dejjem fil-mira, anke min˙abba l-fatt li hija istituzzjoni li g˙andha storja hekk twila, li flistorja tag˙ha g˙andha wkoll tant intriççi tajbin u inqas tajbin massoçjetà u mal-politika, u li fil-missjoni tag˙ha tikkonçerna r-reli©jon li hi ˙a©a hekk intima u hekk pubblika fl-istess ˙in.

Iktar ma l-Knisja tipprova tag˙ti imma©ni tag˙ha nnifisha b˙ala mag˙luqa u sigrieta, hija ovvja li iktar se jkun hemm sensazzjonaliΩmu meta tinkixef xi ˙a©a. Jidhirli, la qed tistaqsini dwar il-medja Taljana, li sezzjoni tal-medja meta setg˙et tkun sensazzjonali dwar Berlusconi, g˙amlet minn kollox biex tkun. Il-Knisja mhijiex me˙lusa minn attakki simili, meta ji©i ç-çans.

Ta˙seb li dan il-kaΩ jista’ jkollu xi tip t’impatt fuq il-Knisja f’Malta?

Jekk iva, b’liema mod?

Patri Mark Montebello: Jiddependi jekk xi dokumenti mikxufa jkunu jirriggwardaw lil Malta. S’issa ma jidhirx li hemm, iΩda x’g˙ad jo˙ro© ma jistax jing˙ad.

Nifhem jien li Malta u l-Vatikan jikkorrispondu ma’ xulxin fuq baΩi regolari, u g˙alhekk xi dokumenti x’jinkixfu jkun hemm. IΩda wie˙ed irid iΩomm f’mo˙˙u li min qieg˙ed jikxef l-informazzjoni jista’ ma jkollu ebda interess fi knisja lokali çkejkna u t’importanza minuri, u g˙aldaqstant ma jkunux jinteressawh dokumenti li jmissu lilha.

Philip Borg: Ma na˙sibx li se jkollu wisq impatt fuq il-Knisja lokali – min jemminha llum se jibqa’ jemminha, min ma jafdahiex s’issa, mhi se tnaqqaslu jew iΩΩidlu xejn.

Na˙seb li g˙adna ma nafux niddistingwu bejn knisja b˙ala servizz siewi fil-komunità u knisja ©erarkika bil-Kurja u l-istrutturi tag˙ha.

Ir-riΩultat tar-referendum dwar iddivorzju di©à wera fejn tinsab ilKnisja lokali fil-kwadru tal-mentalità lokali.

Dun Renè Camilleri: Impatt dirett fuq il-Knisja f’Malta ma narax li jista’ jkollu. Imma gwaj jekk a˙na hawn Malta nag˙lqu g˙ajnejna quddiem dan kollu qisu mhu ji©ri xejn.

Anke fil-Kurja tag˙na g˙ad hemm ˙abi sistematiku u nuqqas ta’ trasparenza li façli jwasslu g˙al intriççi u kompromessi li l-Knisja jmessu ilha li ˙elset minnhom.

Illum it-trasparenza hija obbligu.

Dan mhux qed ng˙idu biss g˙all-

Il-butler tal-Papa Benedittu XVI Paolo Gabriele – bilqieghda fejn ix-xufier – qieg˙ed ikun akkuΩat li seraq dokumenti kunfidenzjali

Knisja; g˙aliex imqabbla malpartiti politiçi tag˙na l-Knisja inqas ferm g˙andha minnhom g˙al xiex tist˙i.

Imma dan ma jistax ikun ra©unament li b’xi mod ji©©ustifika l-metodi talKnisja. Il-Knisja, b˙ala istituzzjoni hi wkoll, g˙andha tkun profetika fis-sens li tag˙ti xhieda hi qabel kul˙add ta’ x’inhi verament trasparenza.

Wara dak kollu li qed ikun Ωvelat minn dawn id-dokumenti, kif ta˙seb li l-Knisja Kattolika Rumana g˙andha timxi minn issa ’l quddiem?

Patri Mark Montebello: Ilktieb ta’ Gianluigi Nuzzi, Sua Santità, li beda din l-istorja kollha, jittratta su©©ett li nkiteb ˙afna dwaru, g˙alkemm xi w˙ud ˙asbu li kien miet u ndifen. Fil-fatt, jidher li kien biss raqad.

Dan is-su©©ett, li jorbot mal-finanzi tal-Vatikan u lproblemi kbar li kien hemm dwarhom fi tmiem is-snin sebg˙in, hu delikat u kumpless. IΩda Nuzzi, b˙al bosta ©urnalisti investigattivi o˙rajn, speçjalment Taljani, donnu jipprova jag˙mel minnu storja akbar milli hemm billi jpo©©i kollox f’kuntest ta’ komplotti, intriççi, spjuna©©i u ˙wejje© b˙al dawn. Dan lil xi w˙ud kapaçi jimpressjonahom.

IΩda wisq nibΩa’ li kittieba u investigaturi serji jie˙du dan kollu b’kawtela kbira. Fl-

a˙˙ar mill-a˙˙ar, l-istorja kollha tista’ ma ΩΩommx ilma.

Infatti, il-Vatikan aktar inkwieta fuq kif ˙ar©u d-dokumenti kkwotati milli l-kontenut tag˙hom. Hu x’inhu, xi ftit mit-tajn li jintefa’ dejjem kapaçi je˙el.

Phili p Borg: Hu minnu li eΩempji ˙Ωiena jdg˙ajfu dak li tipprietka, imma ˙add ma jista’ jinnega l-element uman f’kulma jsir minn min hu flawtorità, inkluΩ il-Vatikan.

G˙al dawk li jemmnu, issagru ma jsirx profan min˙abba x-xandir ta’ dokumenti sigrieti, u viçiversa.

Jekk xejn, dan il-kaΩ se jinstiga iktar segretezza, g˙alkemm il-Knisja, b˙al kull organizzazzjoni o˙ra, tie˙u lispunt biex tikkore©i fejn

hemm bΩonn.

Dun Renè Camilleri: Xi sentejn ilu l-Papa Benedittu kien ˙are© dokument li kien ta’ importanza epokali fejn prattikament il-Knisja kienet qed tikkommetti ru˙ha li tkun sottomessa g˙al kwalunkwe regoli aççettati fejn tid˙ol trasparenza u onestà fiskali.

Mill-kliem irridu ng˙addu g˙all-fatti. Jien jidhirli li sa minn Ωmien il-Papa Pawlu VI, di©à kien qed isir diskors dwar riforma serja tal-Kurja Rumana. Kien sar tibdil, imma riforma ta’ vera ma jidhirlix li saret. Jekk issa ma jkunx hemm min jie˙u lokkaΩjoni u jipprova jaqbad il-barri minn qrunu, allura din ir-riforma ma ssir qatt.

Imma hemm bΩonnha, g˙al-

kemm nistqarr li mhix façli.

Sintendi, il-fatt li l-Kurja Rumana tibqa’ ma tinbidilx jibqa’ jag˙mel lill-istess Kurja, imma sfortunatament lillKnisja kollha kemm hi, iktar vulnerabbli. Dan hu n-negattiv. Il-poΩittiv, li rridu nirrikonoxxuh ukoll, hu li lKnisja mhijiex il-Kurja, la dik Rumana u lanqas dik talFurjana.

Il-Knisja, intriççi u mhumiex, tibqa’ realtà li fil-˙ajja ta’ ˙afna nies u anke fid-dinja in©enerali, g˙amlet u tibqa’ tag˙mel ˙afna ©id u tajjeb g˙al dak li tirrappreΩenta u twassal meta twassal il-kelma t’Alla u lil Ìesù Kristu b˙ala feddej tal-umanità. Dak li qed ji©ri f’Ruma b˙alissa, dan kollu jista’ jçajpru, imma diffiçli ˙afna biex jikkançellah.

Se ssir serata ta’ divertiment organizzata mill-˙bieb tal-kandidat u membru parlamentari Laburista l-Avukat Jose Herrera.

Se ssir fuq is-sur ta Sant Andrija triq Melita Valletta.

Prezz €5 li jinkludi starter u main course. Trasport inkluΩ fil-prezz.

Nhar il-Ìimg˙a 29 ta’ Ìunju (festa pubblika) fis-7.30pm.

Min irid il-biljetti jistghu jinxtraw mill-uffiçini ta’ Jose Herrera li qeg˙din l-Belt Valletta u l-Óamrun.

G˙al aktar informazzjoni wie˙ed jista jçempel 79336340, 79485978.

DJ Residenti Alex Grech.

08

17.06.2012

Lokali

Id f’Id – Soçjetà Ìusta Il-Ìimg˙a l-1 ta’ Ìunju, il-PL organizza konferenza bit-tema ‘Id f’Id – Soçjetà Ìusta’. Matul din il-konferenza l-Mexxej Laburista Joseph Muscat ˙abbar numru ta’ proposti li l-g˙an tag˙hom huwa li tin˙oloq soçjetà aktar ©usta.

F’din il-konferenza pparteçipaw numru ta’ kelliema li lkoll esprimew il-˙sibijiet tag˙hom dwar dan is-su©©ett.

KRISTA CARUANA tag˙ti ˙arsa lejn il-kontribut li taw dawn il-kelliema waqt din il-konferenza.

“Hemm bΩonn ta’ politika ‘mill-anzjani g˙all-anzjani’” – Dr Marvin Formosa Wie˙ed mill-kelliema f’din il-konferenza kien il-©erontologu Dr Marvin Formosa li tkellem dwar lanzjani f’pajjiΩna, settur tas-soçjetà li huwa suxxettibbli g˙all-eskluΩjoni soçjali u anke l-faqar fost problemi o˙ra. Dr Formosa qal li fl-erbg˙in sena li ©ejjin, l-ammont ta’ persuni f’pajjiΩna li se jkollhom ’il fuq minn 65 sena, se jitla’ g˙al 28.2% Ûied jg˙id li f’pajjiΩna numru sostanzjali t’anzjani qed jg˙ixu f’riskju ta’ faqar materjali li qed iwassalhom biex ji©u eskluΩi soçjalment.

Sa˙aq li dan qieg˙ed ise˙˙ min˙abba li pajjiΩna waqa’ lura biex jattwa t-tliet pilastri li fuqhom hija msejsa l-inkluΩjoni soçjali, ji©ifieri: lopportunitajiet g˙all-impjiegi u xog˙ol volontarju, il-parteçipazzjoni s˙i˙a fis-soçjetà u l-˙ajja indipendenti grazzi g˙all-akkomodazzjoni xierqa u kura fit-tul.

Marvin Formosa qal li minkejja li f’pajjiΩna teΩisti l-politika soçjali, però din la hija sostenibbli u lanqas etikament ©usta. G˙alhekk, sostna Formosa, wasal iΩ-Ωmien li l-politika f’dan il-qasam tibda ssir “mill-anzjani g˙all-anzjani”. Ûied jg˙id li mhux biΩΩejjed li ng˙ollu l-life expectancy’ iΩda rridu ng˙ollu wkoll il-livell tal-g˙ajxien tal-anzjani tag˙na. Iç-çifri juru li lperçentwali tal-anzjani fid-dinja taxxog˙ol jew fil-volontarjat f’pajjiΩna g˙adhom baxxi ˙afna meta mqabbla ma’ pajjiΩi o˙ra Ewropej. G˙andna wkoll peçentwal baxx t’anzjani li komplew jistudjaw jew jit˙arr©u f’xi istituzzjoni edukattiva.

Biex l-anzjani jg˙ixu ˙ajja indipendenti, je˙tie© li jkollna pjan t’azzjoni dwar age-friendly societies, aktar djalogu u politika kontra d-diskriminazzjoni tal-età u iΩjed riΩorsi umani fis-servizzi tal-komunità.

Rigward il-kura fit-tul, Dr Formosa tkellem fost l-o˙rajn dwar ir-residenti ta’ San Vinçenz De Paule u kkwota statistika tal-2005 li turi li f’dan lisptar, g˙al aktar minn sitt sig˙at kuljum, l-anzjani ma jkunu qed jag˙mlu xejn. Tkellem ukoll dwar labbuΩ fuq l-anzjani li wkoll hija problema serja ˙afna f’pajjiΩna.

“Ne˙tie©u politika soçjali li tkun kredibbli u sensibbli” – Dr Andrew Azzopardi Dr Andrew Azzopardi tkellem dwar il-bΩonn li meta l-politiçi jfasslu l-politika tag˙hom, ipo©©u lill-individwu fiç-çentru.

Sa˙aq li soçjetà b’sa˙˙itha hija dik li ssib bilanç bejn is-suq u l-welfare state. Ûied jg˙id li l-politika ekonomika u dik soçjali trid tintise© flimkien biex jin˙oloq il-©id u biex ikun hemm Ωvilupp sostenibbli u ti©i assigurata l-ekwità.

Dr Azzopardi tkellem dwar il-kunçett ta’ s˙ubija sabiex jintla˙qu l-aspirazzjonijiet tas-soçjetà. Dan jistà jinkiseb permezz ta’ bosta fatturi li jinkludu d-drittijiet ugwali, servizzi soçjali ta’ kwalità, attenzjoni lil gruppi vulnerabbli, azzjoni biex titne˙˙a l-istigma, politika fiskali sostenibbli u parteçipazzjoni attiva, fost l-o˙rajn.

Sostna li ne˙tie©u politika soçjali li tkun kredibbli u sensibbli u dan jistà jse˙˙ biss jekk nippromovu l-koeΩjoni soçjali, liΩvilupp sostenibbli tal-komunitajiet, ir-responsabbiltà reçiproka, il-kura©© li jkun hemm riforma fejn me˙tie©, l-infurzar talli©ijiet, u l-clampdown tal-abbuΩi, fost ˙afna o˙rajn. Ûied jg˙id li l-partiti politiçi g˙andhom jinvolvu aktar mill-qrib lill-pubbliku mhux biss fil-faΩi ta’ konsultazzjoni, imma flaspetti kollha tal-implimentazzjoni tal-politika. B’hekk biss il-politiçi jkunu jistg˙u verament jil˙qu l-aspirazzjonijiet tan-nies.

Dr Azzopardi qal li politika soçjali tajba hija dik li jkollha impatt kollettiv u li tiffoka fuq individwi u gruppi Ωvanta©©jati u li ta©evola l-mobbiltà soçjali. Tkellem ukoll dwar l-importanza tal-NGOs li qeg˙din hemm biex iwasslu l-vuçi ta’ dawk li huma Ωvanta©©jati u li g˙alhekk g˙andhom jing˙ataw aktar riΩorsi u spazju biex il-˙idma tag˙hom tkun aktar effettiva.

“Me˙tie© pjan ˙olistiku biex tittejjeb il-˙ajja tal-persuni b’diΩabblità” – Manuel Darmanin Manuel Darmanin mill-A©enzija Sapport tkellem dwar ilpersuni b’diΩabbiltà li fi kliemu huma l-akbar sezzjoni t’individwi li huma vulnerabbli. Sa˙aq li, aktar ma jg˙addi Ωmien, l-g˙ajnuna g˙al din il-faxxa ta’ nies qed tkompli tonqos, min˙abba li qed jittie˙du miΩuri t’awsterità fejn ilfinanzi tad-dipartimenti li jmissu mal-oqsma li jirrigwardaw dawn l-individwi qed jitnaqqsu drastikament.

Darmanin tkellem dwar l-importanza li jitne˙˙ew l-ostakli li jfixklu lil dawn in-nies u fl-istess waqt g˙andu jkollna attitudni poΩittiva lejn dawn il-persuni. Ûied jg˙id li g˙ad hemm ˙afna nuqqasijiet fejn tid˙ol laççessibbiltà g˙all-persuni b’diΩabbiltà u dan qed iwassal biex dawn il-persuni jkunu kostretti biex jibqg˙u maqfula ©o darhom. Sa˙aq li biex inkunu inklussivi, je˙tie© li noffru g˙aΩla anke lill-persuna b’diΩabbiltà g˙ax dawn g˙andhom gosti u bΩonnijiet differenti.

Qal ukoll li biex soçjetà tkun inklussiva verament, je˙tie©

li nimbarkaw fuq pjan t’azzjoni li jibda mill-qasam taledukazzjoni g˙ax l-edukazzjoni g˙andha tkun il-baΩi g˙all-opportunitajiet g˙al kull individwu. L-edukazzjoni g˙andha tkun ibbaΩata fuq l-ugwaljanza, il-parteçipazzjoni, l-aççessibbiltà u l-inkluΩjoni.

Prijorità o˙ra, qal Darmanin, g˙andha tkun dik li nbiddlu l-mentalità antika fil-mod ta’ kif g˙andna n˙arsu lejn dawn in-nies. G˙aldaqstant je˙tie© li ninkludu lil dawn il-persuni f’kull attività soçjali u kulturali. Dan apparti l-˙tie©a li jsir investiment qawwi biex ikollna aktar nies im˙arr©in biex joffru servizz lil dawn il-persuni.

Finalment, sostna Manuel Darmanin, je˙tie© li tin˙oloq awtorità li sservi t’g˙odda g˙al dawn l-individwi u dawk li ja˙dmu fil-qasam tag˙hom u g˙andu jitfassal pjan t’azzjoni biex ti©i indirizzata b’mod ˙olistiku l-problema tal-listi ta’ stennija g˙aç-çentri ta’ matul il-jum, l-iskejjel speçjali u rresidenzi.

“Tfal li jitrabbew fil-faqar g˙andu jkollhom iç-çans jo˙or©u minn daç-çirku” – Profs Angela Abela Il-Profs Angela Abela ffukat fuq dawk il-familji fil-bΩonn li qed irabbu t-tfal.

Sa˙qet dwar il-˙tie©a li jsir investiment fit-tfal sabiex b’hekk ikun Ωgurat li tfal li trabbew fil-faqar ikollhom çans jo˙or©u minn dan iç-çirku.

Skont l-istatistika tal-NSO tal-2010, jirriΩulta li f’pajjiΩna hawn 20% tat-tfal ta˙t it-18-il sena li jinsabu f’riskju ta’ faqar.

Profs Abela kkwotat studju li identifika x’jista’ jsir biex titnaqqas din ilproblema. L-istudju jipproponi li

g˙andha ting˙ata prijorità lil dawk ilfamilji li huma foqra, li g˙andhom livell baxx t’edukazzjoni, li g˙andhom ©enituri bi problemi mentali, fejn hemm persuni b’diΩabbiltà, u familji li g˙andhom adoloxxenti bi problemi.

Tkellmet ukoll dwar il-fatt li sservizzi t’g˙ajnuna li g˙andhom ji©u offruti lil familji vulnerabbli, g˙andhom jaqdu wkoll funzjoni ta’ prevenzjoni.

Semmiet ukoll it-twaqqif ta’ Family Resource Centres’(FRCs ) li jservu ta’

one stop-shop biex joffru pariri u appo©© lil familji vulnerabbli. Dawn iç-çentri jistg˙u jservu wkoll biex jag˙rfu sa minn kmieni l-problemi sabiex b’hekk ikunu jistg˙u ji©u indirizzati malajr.

Profs Abela sa˙qet ukoll dwar il˙tie©a li tissa˙˙a˙ il-kollaborazzjoni bejn il-familja u l-iskola, u anke lbΩonn li t-tfal u Ω-Ωg˙aΩag˙ ikunu edukati dwar su©©etti varji, fosthom ir-relazzjonijiet familjari u s-sa˙˙a sesswali.

17.06.2012

AnaliΩi

09

minn Silvio Gonzi

Ministri juΩaw l-a˙barijiet tal-PBS g˙all-kampanja personali tag˙hom Aktar ma toqrob l-elezzjoni ©enerali, qed tkompli tikber ilpreΩenza tal-ministri u segretarji parlamentari Nazzjonalisti filbullettini tal-a˙barijiet tal-PBS. Mhux talli ma jitilfux okkaΩjoni biex jidhru f’attivitajiet bla ebda valur ta’ a˙bar, iΩda qed jag˙mlu dan ukoll biex jag˙tu spinta lill-kampanji personali tag˙hom fid-distretti li jikkontestaw.

L-attivitajiet tal-Ministru George Pullicino, li Natalino Fenech ippermetta li jidhru filbullettini tal-a˙barijiet tieg˙u fi tmiem il-©img˙a li g˙addiet, kienu eΩempju klassiku ta’ pro-

paganda parti©©jana fid-distretti fejn jikkontesta Pullicino.

Fil-bullettin tas-Sibt ©abu lillMinistru Pullicino jippoΩa ma’ grupp ta’ voluntiera mill-Par-

roçça Stella Maris ta’ Tas-Sliema waqt li qed isir restawr fuq ilkwadru titulari tal-Knisja Parrokkjali. Pullicino kien preΩenti biss g˙aliex id-dipartiment li

Tal-PBS Ωbilançjati anke fl-a˙barijiet ta’ barra Min imexxi t-Taqsima tal-A˙barijiet tal-PBS lanqas kien kapaçi jeg˙leb il-passjoni politika tieg˙u u jittratta l-a˙barijiet internazzjonali b’mod imparzjali u bilançjat, ming˙ajr l-ebda laqta politika.

Lejn il-bidu ta’ Mejju kellna lelezzjoni presidenzjali fi Franza u g˙al din l-elezzjoni, li kienet inçerta sal-a˙˙ar, tal-PBS sa˙ansitra bag˙tu ©urnalista Pari©i biex jitwasslu rapporti dettaljati dwar x’kien qed ji©ri fl-a˙˙ar jiem tal-kampanja elettorali.

Ma naqsux intervisti ma’ esponenti Nazzjonalisti, fosthom malMembru Parlamentari Ewropew Simon Busuttil. IΩda, b’g˙a©eb tal-g˙e©ubijiet, hekk kif reba˙ ilMexxej Soçjalista FrançiΩ, Francois Hollande, tal-PBS waqg˙u fil-muta u f’daqqa wa˙da qisu Franza sparixxiet minn fuq ilmappa tad-dinja.

Kull min kien qed isegwi liΩviluppi politiçi fi Franza, kompla jirrapporta b’interess kbir la˙˙ar ©img˙at tal-kampanja elettorali g˙all-elezzjoni tal-Assemblea LegiΩlattiva FrançiΩa g˙aliex minn din l-elezzjoni jiddependi x’appo©© se jkollu l-President

Hollande biex ikun jista’ jwettaq ir-riformi progressivi li wieg˙ed lill-poplu FrançiΩ.

Kull indikazzjoni wriet li kien hemm possibbiltà kbira li rreb˙a li kisbu s-Soçjalisti FrançiΩi fl-elezzjoni presidenzjali kienet se tirrepeti ru˙ha fl-elezzjoni g˙all-Assemblea Le©iΩlattiva.

G˙all-PBS allura, l-elezzjoni fi Franza ma baqg˙etx importanti u bdiet tindifen jew sa˙ansitra ma tissemma xejn fil-bullettini tal-a˙barijiet.

Ir-riΩultati tal-ewwel faΩi tal-

elezzjoni le©iΩlattiva tal-Óadd li g˙adda, li kkonfermaw ix-xaqliba tal-poplu FrançiΩ lejn il-forzi tax-xellug, ma ng˙ataw l-ebda importanza fl-a˙barijiet tal-PBS u litteralment indifnu qalb a˙barijiet o˙ra. Hekk jistmawha lilludjenza tat-televiΩjoni Maltija lklikka li qed tmexxi l-PBS. Iwasslu a˙barijiet Ωbilançjati anke mill-qasam internazzjonali ma jmurx ikun hemm xi Malti li jimpressjona ru˙u li l-forzi taxxellug qed jer©g˙u isibu saqajhom f’kull rokna tal-Ewropa!

Pierre Portelli jirreklama l-attivitajiet tal-Partit tieg˙u Pierre Portelli qed jimxi bil-punt u l-virgola malfamuΩi ‘Linji Gwida’ li g˙adu kemm nieda sie˙bu Anton Attard, li b˙al Portelli sa ftit ilu kien impjegat tal-PN! Lanqas sta˙a jag˙mel reklam bla ˙las biex jag˙ti palata lill-kompetizzjoni redikola ‘Kun prim ministru g˙al ©urnata’. Portelli g˙amel dan bil-g˙an li jipprova jqajjem ftit interess f’din il-kompetizzjoni ftit ©ranet biss qabel jag˙lqu l-applikazzjonijiet

g˙aliex sa nhar it-Tnejn li g˙adda l-PN kien g˙adu rçieva biss 1,100 applikazzjoni meta kien qed jistenna ferm aktar eluf minn hekk.

Meta ta pubblicità lil din l-attività parti©©jana fi programm fuq ix-xandir nazzjonali, Pierre Portelli kien qed juΩa x-xandir tal-Istat biex jag˙ti pubbliçità lil inizjattiva parti©©jana. G˙al darb’o˙ra, ilLinji Gwida dwar l-obbligu tal-imparzjalità ©ew injorati u abbuΩati waqt il-programm TVAM.

jaqa’ ta˙tu sellef scaffolding lil din il-Knisja biex isir ir-restawr.

Li Natalino Fenech jippermetti ministru jinqeda bix-xandir nazzjonali m˙allas minn flus ilpoplu g˙al propaganda personali ta’ din ix-xorta hija xhieda ta’ f’liema livell baxx ta’ ©urnaliΩmu rnexxielu jniΩΩel lit-taqsima tal-a˙barijiet tal-PBS. U g˙ax dan ma kienx biΩΩejjed, komplew bil-propaganda personali g˙al George Pullicino l-g˙ada l-Óadd meta huwa kien preΩenti g˙all-inawgurazzjoni ta’ ©nien f’lokalità o˙ra tad-distrett tieg˙u, San Ìwann.

Tal-PBS ma fel˙ux ma jin-

qdewx b’din l-attività biex jag˙mlu l-propaganda u sa˙anistra rrappurtaw lill-Ministru Pullicino jg˙id li kienu ntuΩaw tlett elef metru ta’ art biex sar il-©nien!

Jidher sew li Natalino Fenech u l-klikka li ˙atfet f’idejha xxandir nazzjonali, di©à difnu lLinji Gwida dwar l-Obbligu talImparzjalità li nedew huma stess.

Mhux talli mhux qed ikunu imparzjali meta jittrattaw kontroversji bejn il-partiti, talli qed juΩaw l-istazzjon nazzjonali g˙all-propaganda personali talklikka ta’ Gonzi PN.

L-iΩbilanç kontra l-PL mifrux fuq il-programmi kollha tal-PBS Il-fatti dwar l-iΩbilanç li l-Partit Laburista qed isofri fuq ix-xandir talIstat komplew ji©u kkonfermati fil-Parlament mit-twe©iba parlamentari li l-Prim Ministru Gonzi kien kostrett li jag˙ti lidDeputat Laburista Gino Cauchi. It-twe©iba mog˙tija tikkonferma dak li ilna ng˙idu minn din ilpa©na li l-iΩbilanç kontra l-Partit Laburista issa huwa mifrux fuq l-iskeda kollha tal-Public Broadcasting Services, minn sbie˙ iljum bil-programm TVAM sal-programmi kollha tal-a˙barijiet u ©rajjiet kurrenti, u anke fi programmi ta’ interess g˙al sezzjonijiet tal-poplu Malti b˙alma huwa l-programm Sellili ta’ Claudette Pace, il-‘kwaΩi’ kandidata tal-Partit Nazzjonalista g˙all-elezzjoni ©enerali.

Mit-twe©iba parlamentari ˙are© li skont il-monitora©© li tag˙mel l-Awtorità tax-Xandir, bejn Ottubru li g˙adda u Mejju ta’ din is-sena, il-Partit Nazzjonalista kien mistieden jibg˙at 149 rappreΩentant tieg˙u fil-programmi tal-PBS Dissett, Bondi+, Xarabank, TVAM, .EU u Sellili.

Min-na˙a l-o˙ra, il-Partit Laburista kellu biss 110 stedina. Lag˙ar Ωbilanç twettaq fil-programm tal-eks-President tal-Kumitat Amministrattiv tal-Partit Nazzjonalista, Pierre Portelli, li stieden 86 kelliem g˙all-Partit Nazzjonalista kontra l-53 kelliem Laburista.

G˙ax ming˙alihom iridu jbellg˙uha lil xi ˙add li jippreΩentaw programmi bilançjati fuq ix-xandir tal-Istat, id-diri©enti talkumpannija Where’s Everybody? ˙ar©u jikkritikaw lill-Awtorità tax-Xandir g˙all-istatistika li g˙addiet lill-Prim Ministru u qalu li din l-istatistika kienet difettuΩa. Qisu li tal-Where’s Everybody? g˙andhom xi monopolju fuq il-verità! Imma l-Awtorità taxXandir mill-ewwel irribattiet li dak li ©ie ppreΩentat filParlament b˙ala twe©iba parlamentari hija l-verità sagrosanta.

Dawn il-fatti li ˙ar©u mill-Parlament, flimkien mal-informazzjoni l-o˙ra li ng˙atat dwar kemm ©ew intervistati ministri Nazzjonalisti fil-bullettini tal-a˙barijiet meta mqabbla mal-kummenti me˙uda ming˙and kelliema Laburisti, juru f’liema stat talbiki ©abu fih lix-xandir nazzjonali l-klikka tal-poter ta’ GonziPN. Din il-klikka ˙atfet lill-PBS ta˙t idejha, imlietu bl-akbar numru possibbli ta’ partitarji Nazzjonalisti u rrendietu xejn anqas minn stazzjon parti©©jan tal-Partit Nazzjonalista.

Meta wie˙ed jara li kienet l-Awtorità tax-Xandir stess li g˙addiet lill-Parlament dawn iç-çifri tal-monitora©© li g˙amlet hija stess, bir-ra©un jistaqsi x’kienet qed tag˙mel l-Awtorità meta f’dawn l-a˙˙ar disa’ xhur meta kienet qed tara dan l-iΩbilanç sfaççat g˙addej il-˙in kollu, minn x˙in jisba˙ sa ma jidlam, fuq l-istazzjon nazzjonali.

10

17.06.2012

Intervista

“Intba˙t li b˙ala tabib nista’ nfejjaq aktar permezz tal-politika”

– Godfrey Farrugia

Dr GODFREY FARRUGIA huwa missier u tabib tal-familja li twieled, g˙ex u ˙adem l-aktar f’ÓaΩ Ûebbu©. Il-formazzjoni Ωag˙Ωug˙a tieg˙u ˙adha kemm fl-iskejjel tal-Gvern u kemm f’tal-ÌiΩwiti, iΩda wkoll mill-g˙aqdiet tal-volontarjat, b’mod partikolari l- iscouts, ilmuΩew u l-kaΩin tal-banda. Dr Farrugia jg˙id li l-inkura©©iment u l-g˙ajnuna eΩemplari li tawh missieru David u ommu Rina, g˙enuh biex isir dak li hu llum.

Minbarra l-˙idma tieg˙u fil-qasam mediku, fil-passat Farrugia kien involut fil-politika fuq livell lokali b˙ala sindku indipendenti ta’ ÓaΩ-Ûebbu©. Illum Farrugia se jkun qed jikkontesta l-elezzjoni ©enerali b˙ala kandidat Laburista. RITIANNE AGIUS tkellmet ma’ Farrugia dwar il-professjoni tieg˙u u d-deçiΩjoni li jikkontesta l-elezzjoni mal-Partit Laburista.

Wie˙ed mill-pijuniera tal-Kulle©© Malti tat-Tobba tal-Familja IΩ-Ωew© ˙uti, li huma iΩg˙ar minni, it-tnejn huma tobba.

Jien na˙seb li kien it-tabib talfamilja tag˙na, Dr Mario Tua, illum mejjet, li rnexxielu j˙ajjarna b’g˙emilu biex ilkoll kemm a˙na naqbdu din it-triq.

Fil-fehma tieg˙i, il-professjoni medika hi xjenza li sservi u teduka, hija vokazzjoni li tag˙ti lilek innifsek lil ˙addie˙or.

Illum il-©urnata persuna tissejja˙ b’sa˙˙itha mhux biss g˙ax tkun nieqsa minn kull xorta ta’ mard, iΩda g˙ax tkun fi stat tajjeb minn kull aspett, sew dak fiΩiku, mentali u soçjali.

B’hekk biss bniedem jista’ jkun komplut u f’armonija mieg˙u nnifsu. G˙alhekk xog˙li laqqani ma’ diversi nies: dawk kbar u Ωg˙ar, sinjuri jew fqar, bravi jew mhumiex, u kull xorta ta’ mard jew kundizzjonijiet o˙ra. Li ssir taf familji s˙a˙ u tarahom jafdaw sa˙˙ithom fik, li hija l-aqwa investiment ta’ ˙ajjithom, din hija xi ˙a©a li tqawwik.

Il-fiduçja, l-g˙erf u l-kapaçità li tikkomunika l-g˙arfien tieg˙ek b’mod etiku huma ttliet ingredjenti ewlenin li jibnuk f’din il-professjoni.

Fil-fatt f’dan il-qasam jien kont wie˙ed mill-pijuniera li waqqaft il-Kulle©© Malti tatTobba tal-Familja, u aktar tard speçjalizzajt biex inkun g˙alliem. G˙alhekk illum il©urnata jien ng˙allem il-prattika lill-istudenti fir-raba’ sena tal-kors tal-mediçina u tobba o˙ra li jixtiequ jispeçjalizzaw f’ dan il-qasam billi ji©u fil-klinika tieg˙i u mag˙hom naqsam din l-esperjenza.

F’kelma wa˙da jien kont wie˙ed minn dawk li fil-bidu nett introduçejt il-kunçett talispeçjalizzazzjoni b˙ala tabib tal-familja. llum meta n˙ares lura u nara minn fejn tlaqt 29 sena ilu, b˙ala tabib in˙ossni ferm sodisfatt li kelli x-xorti li nag˙ti parti minn ˙ajti lill-pazjenti u l-familji tag˙hom.

Jag˙ti sehem qawwi fil-festa ta’ ÓaΩ-Ûebbu© Jien nemmen ˙afna fil-kultura u t-talenti versatili tal-bniedem.

Il-parabbola tat-talenti ma nsejtha qatt. Jien fuq kollox kburi li jien Malti u dak kollu li jiddentifikana b˙ala nazzjon, nemmen fih bis-s˙i˙.

G˙alhekk il-festi tradizzjonali

nqishom b˙ala vetrina tal-mod kif il-poplu Malti hu msawwar: poplu ferrie˙i, devot, bieΩel u anki artistiku.

Xi drabi tennejt fil-pubbliku li jien prodott tal-festi, u dan ng˙idu b’©ie˙. Fuq kollox kien missieri David li introduçini g˙all-festi ta’ ÓaΩ-Ûebbu© u g˙eni nifhem is-sehem bla qies tag˙hom fil-˙ajja komunitarja.

Meta tqis kif id-diversi g˙aqdiet volontarji mxerrdin ma’ Malta Ωammew ˙aj kull aspett tal-˙ajja soçjoreli©juΩa u kulturali, ming˙ajr ma trid ikollok tag˙tihom mertu. Hu ssens ta’ identità, is-sens li tappartieni f’g˙aqda, il-volontarjat u s-sens çiviku li jiddistingwihom.

Illum il-©urnata jien President Onorarju ta’ Ωew© soçjetajiet bandistiçi, iΩda fuq kollox nokkupa wkoll il-karigi ta’ President tal-G˙aqda Nazzjonali tal-Armar tal-Festi fit-Toroq, li jien kont fundatur tag˙ha, u s-Segretarju tal-G˙aqda Piroteknika Maltija. Bla dubju, lakbar interess tieg˙i hu llog˙ob tan-nar, li l-artistrija talimg˙allmin tan-nar po©©iet lillMaltin fl-og˙la livelli fil-kamp internazzjonali.

IΩda jkolli nistqarr li n˙obb ukoll naqra u nikteb, u g˙aldaqstant ˙rigt jew tajt sehmi f’diversi pubblikazzjonijiet b’temi marbuta ma’ ©rajja u kultura.

Interessat fl-oqsma tal-mediçina, tal-kultura u tal-kunsilli lokali L-aktar oqsma li jinteressawni fil-˙ajja ta’ kuljum, bla dubju ta’ xejn, huma l-kamp mediku u l-kultura g˙ax dawk huma ˙ajti. Però, l-aspetti varji tattmexxija ta’ gvern lokali, ji©ifieri l-kunsill lokali, jinteressawni wkoll, g˙ax wara kollox jien kont sindku indipendenti ta’ ÓaΩ-Ûebbu© bejn l-1993 u s-sena 2000.

Ta˙dem kemm ta˙dem f’ dawn it-tliet aspetti tal-˙ajja, dejjem hemm xi ttejjeb, iΩda jien tal-fehma li f’dawn l-a˙˙ar snin ma komplejniex nimxu fuq l-istess ritmu u direzzjoni, u g˙aldaqstant il-poplu Malti ©ie mça˙˙ad minn dak li vera jist˙oqqlu.

Meta n˙ares lejn is-sistema u s-servizz tas-sa˙˙a, b’mod partikolari s-sa˙˙a primarja pubblika, ninnota li din ma baqg˙etx tevolvi u tikkonsolida ru˙ha pass pass ma’ dik sekondarja u terzjarja, u g˙alhekk tista’ tg˙id li falliet.

Il-falliment tag˙ha g˙andu

Mumenti ta’ mistrie˙. Godfrey u Marlene wara ©urnata xog˙ol konsegwenzi li jidhru anke fuq is-servizzi sekondarji. Min˙abba f’hekk il-pazjent illum tilef id-dinjità tieg˙u.

Il-kultura, flimkien mal-lingwa u r-razza, huma t-tliet parametri ewlenin li jiddistingwu nazzjon minn ie˙or.

G˙alhekk dak kollu li jkabbar l-identità Maltija g˙andu jing˙ata mhux biss promozzjoni, iΩda sostenn reali biex lorrizzonti tieg˙u jitkabbru.

Min-na˙a l-o˙ra jien nemmen fil-vera devoluzzjoni tal-poter u li dan il-prinçipju g˙andu jissa˙˙a˙ ferm aktar permezz tal-kunsill lokali. Nemmen ukoll li dawn ma g˙andhomx iservu ta’ paraventu g˙allgvern çentrali jew ji©u ridotti g˙al entitajiet li ma jrendux. Ilgwida tal-kunsillieri g˙andu dejjem ikun is-sens çiviku.

Ma jemminx li qeg˙din ng˙ixu f’soçjetà ©usta Illum jien g˙andi 52 sena u minkejja l-età, l-ispirtu Ωag˙Ωug˙ fija dejjem baqa’ ˙aj, g˙aliex jien hekk mag˙©un.

Biex ng˙id il-verità, illum jien wasalt f’punt f’˙ajti fejn bosta mill-g˙anijiet li kelli l˙aqthom, u g˙alkemm il-kamp politiku

dejjem interessani u anki ˙dimt fih u g˙alih, qatt ma bsart li se nispiçça fuq din il-pjattaforma.

Is-sie˙ba tieg˙i, id-Dentista Marlene Farrugia, hija membru parlamentari, u jien dejjem kont ta’ sostenn minn wara lkwinti biex flimkien inservu lin-nazzjon Malti.

PreçiΩament meta kont ikkonvinçejt ru˙i li qatt mhu ser nid˙ol fix-xena politika, qamu çirkostanzi fil-pajjiΩ li bihom Ωgur ma kontx ng˙ix mieg˙i nniffsi li kieku bqajt nirrifjuta li nag˙mel il-parti tieg˙i sabiex pajjiΩna jer©a’ jqum fuq saqajh, kemm mil-lat demokratiku, kif ukoll mil-lat soçjali, kulturali u ekonomiku.

Ma nistax ng˙id li Dr Joseph Muscat ma ©eriex warajja sabiex nikkontesta, iΩda hemm tliet fatturi li kkonvinçewni aktar u aktar biex inkun parti mit-tim tieg˙u.

L-ewwel u qabel kollox intba˙t li b˙ala tabib nista’ nfejjaq aktar permezz tal-politika g˙aqlija u ˙anina, g˙ax ˙afna mill-mard li niltaqg˙u mieg˙u huwa dak soçjali, u dan ma tistax tfejqu bil-kelma t-tajba jew bil-mediçina biss, imma wkoll b’rieda politika.

Jien nemmen li ç-çentru tal-

politika hu l-bniedem, u meta l-politiku jitlef dan il-kunçett, jinsa dak kollu li suppost g˙andu ja˙dem g˙alih.

Dan, Dr Joseph Muscat jemmnu u j˙addnu bis-s˙i˙ u mhux biss, iΩda qed i˙addan politika li tilqa’ kull fehma u wessa’ l-orizzonti tal-Partit Laburista f’moviment li l-g˙an ewlieni tieg˙u huwa d-dinjità ta’ kull Malti u G˙awdxi.

Min-na˙a l-o˙ra meta wie˙ed jevalwa l-mod kif il-Gvern tal©urnata qed imexxi pajjiΩna, ninnota li dan hu gvern li tilef ir-rotta, li g˙amel snin jitlajja u ma mexxiex skont kif inhu mistenni u da˙˙al lil pajjiΩna fl-inçertezza, tnawwar f’˙idmietu u falla fi tliet pilastri ewlenin: ix-xog˙ol, is-sa˙˙a u l-edukazzjoni, biex ma nsemmix ukoll l-isparpaljar u nnuqqas ta’ ˙ila fit-t˙addim ta’ flus il-poplu. Ilum il-©urnata ma tistax tg˙id li qed ng˙ixu f’soçjetà ©usta.

Jien perswaΩ li dik l-armonija neçessarja u dak il-bilanç ©ust biex pajjiΩna jasal g˙al dak li vera jist˙oqqlu, ji©ifieri li jkun çentru ta’ eççellenza, jista’ jag˙tih biss it-tim tal-Partit Laburista mmexxi tant tajjeb minn Dr Joseph Muscat.

17.06.2012

Kumment

Rajt ma rajtx, smajt ma smajtx o˙ra minn din il-©img˙a, fejn ˙addiem tad-De La Rue ©ie mkeççi mix-xog˙ol g˙ax instab li seraq stoçç gloj li jiswa madwar €50. Evviva r-Repubblika tal-banana.

One way ticket g˙al Kabul

Sinjali ta’ dekadenza Li tal-familja Fenech Adami trabbew g˙ad-dell talBaΩilika Santa Liena u g˙andhom g˙al qalbhom ilKnisja u kulma jmur mag˙ha, huwa fatt mag˙ruf.

Imma li s-Sur Michael Fenech Adami, is-Sindku ta’ Birkirkara qieg˙ed jisponsorja studenti tat-teolo©ija, ftit li xejn kien hawn min jaf bih.

Ma nafx jekk saritx sej˙a g˙all-applikazzjonijiet g˙al dan l-isponsorship u inqas u inqas ma nafx x’g˙andu x’jaqsam il-kors tat-teolo©ija mal-amministrazzjoni talKunsill Lokali ta’ Birkirkara, sakemm m’hemmx il˙sieb li mill-fewdu tal-Fenech Adamijiet f’Birkirkara ti©i mwaqqfa xi repubblika teokratika.

Is-Sur Fenech Adami b˙al donnu g˙andu ˙abta jag˙mel li jfettillu. It-tnaqqis tat-taxxa mill-onorarja tas-sindku u l-kunsillieri ta’ Birkirkara mhuwiex isir kif suppost bir-rata stabbilita. Mentri is-Sur Sindku Fenech Adami, skont ma kien irrappurtat fit-Times, ma jridx irodd lura madwar €5,000 li jinsabu filpussess tieg˙u imma li huma dovuti lill-Kunsill.

Is-Sur Michael qieg˙ed isostni, b’sens ta’ diplomazija liema b˙ala, li huwa m’g˙andu xejn inqas minn Franco Debono li ˙a €7,000 ta’ xejn g˙ax ma kienx qieg˙ed jid˙ol Kastilja g˙ax-xog˙ol tieg˙u b˙ala assistent parlamentari min˙abba Galea Curmi, u l-flus xorta Ωammhom.

Insomma, is-sinjali kollha qeg˙din hemm, ta’ dekadenza li qieg˙da tiekol minn ©ewwa lil GonziPN u dan kollu qieg˙ed ise˙˙ propju fil-kuntest ta’ a˙bar

B˙alissa Lawrence Gonzi qisu l-an©lu tal-festa proverbjali, bil-musmar fil-warrani u xorta jkollu jid˙ak kemm jifla˙ g˙al g˙ajn in-nies. Xi darba g˙ad nirreçtaw il-litanija s˙iha ta’ insulti kbar li g˙amillu Franco Debono, u mhux musmar wie˙ed da˙˙allu lil Gonzi, imma anki mija.

Sadanittant Gonzi jkollu joqg˙od la x-xitan irid hekk, u jie˙u paçenzja bi Franco Debono b˙allparabbola tal-Iben il-Prodigu. Issa ˙allik li hawn min isostni, u sintendi naqbel mieg˙u, li hekk kif jit˙abbar ir-writ tal-elezzjoni, lil Franco Debono n-Nazzjonalisti g˙ad jisparawh minn ©o kanun u jaqtg˙ulu one way ticket g˙al Kabul u fil-PN ma tantx se jkun hemm min jimmissjah ˙afna.

Pierino

Is-Sur Pierino Portelli qieg˙ed ikun ka©un li jibdieli l©urnata minn sbie˙ Alla fuq nota ˙aΩina. Min˙abba fih spiççajt qisni mara ˙obla, fejn taf x’taqlig˙ kbir talistonku qieg˙ed iqabbadni kull filg˙odu!

Dal-kampjun tal-giddieb, li jimmalafama lil dak li jkun, imbag˙ad m’g˙andux il-kirjanza lanqas jag˙mel

11

minn Invictus

l-içken tentattiv li jissustanzja l-malafama tieg˙u filQorti, kontinwament jitfa’ l-inbekkati li l-OppoΩizzjoni Laburista ressqet il-mozzjonijiet tag˙ha kontra Karm Mifsud Bonnici u Richard Cachia Caruana wara li Franco Debono tkellem bil-mod kif tkellem dwar dawn iΩ-Ωew© sinjuri.

Ming˙ajr ma nid˙ol fil-mertu ta’ dawn l-allegazzjonijiet ta’ Pierino Portelli li anki rrepeta fl-edizzjoni ta’ TVAM il-Óamis li g˙adda fil-preΩenza tal-Mexxej Laburista Joseph Muscat u tal-kandelabru, insieh Ωmienu Portelli meta kien qaΩΩes lil kul˙add meta ming˙ajr l-içken skrupli kien ipprova jimmanipula lillPerit Mintoff meta kien qieg˙ed jispjega l-pjanti talpro©ett tal-Kottonera Waterfront imwa˙˙lin man-na˙a ta’ ©ewwa tal-Bieb tal-Palazz.

G˙al min isofri min-nuqqas ta’ rqad Min huwa ddisturbat fl-irqad, m’g˙andux g˙alfejn ja˙seb f’soluzzjonijiet ikkumplikati, ta’ pilloli g˙allirqad, li b˙al kull pilloli o˙rajn g˙andhom il-problemi tas-side effects. Kull m’g˙andek tag˙mel issegwi lkummentarji tal-log˙ob tal-futbol bil-Malti fuq it-TVM. Vera soluzzjoni g˙al kull problemi ta’ nuqqas ta’ rqad, gravi kemm jistg˙u jkunu gravi.

Ikolli nammetti li xejn mhuwa façli li tikkumenta partiti tal-futbol minn ©o studio flok fil-grawnd, kbar kemm huma kbar il-headphones li ta’ TVM pprovdew lil dawn il-kummentaturi. Imma fejn taf x’dijarea ta’ kliem li jibda ˙iere© minn fommhom u ç-çuçati li jibdew jing˙adu minn dawn il-kummentaturi, li impossibbli li ma jeΩistix xi ˙a©a a˙jar fis-suq Malti.

Il-kulminu tal-fesseriji ntla˙aq proprju nhar ilÌimg˙a waqt il-partita l-Ukraina u Franza, li biex tg˙axxaqha kellha ti©i interrotta g˙al xi nofs sieg˙a min˙abba d-dulluvju ta’ xita li bdiet tag˙mel.

Fil-bidu tal-partita, mad-daqq tal-inijiet nazzjonali, ma stajtx nemmen lil widnejja meta wie˙ed mill-kummentaturi qal li l-innu nazzjonali tal-Ukraina josanna lill-Unjoni Sovjetika u jag˙ti ©ie˙ lil Lenin. Patri, tfilju, spirtu s-santu. Dan bilfors li ©ab dan it-tag˙rif minn fuq xi ençiklopedija li wiret ming˙and in-nanna li kienet xratha biex iΩΩejjen is-salott, g˙ax l-Unjoni Sovjetika ilha ma nafx kemm-il sena li sfaxxat u wara l-waqg˙a tal-KomuniΩmu ma tantx fadal fil-pajjiΩi talLvant tal-Ewropa li g˙adhom jaraw wisq ˙elu lil Lenin.

Óarsa lejn il-©img˙a li g˙addiet Turist anzjan jitlef ˙ajtu waqt li kien qed jog˙dos Ulrich Gustav Hollerbach ta’ 61 sena tilef ˙ajtu nhar l-Erbg˙a filg˙odu wara li sab ru˙u f’diffikultà meta kien qed jog˙dos.

Hollerbach, li huwa ÌermaniΩ, kien qed jog˙dos biç-çilindri tal-gass filbajja tax-Xwejni ©ewwa G˙awdex, meta l-bug˙addasa s˙abu indunaw li kien ©ralu xi ˙a©a. Minkejja li ng˙ata l-ewwel g˙ajnuna, it-turist ©ie ççertifikat mejjet fuq il-post ftit tal-˙in wara.

L-inkjesta tmexxiet mill-Ma©istrat Paul Coppini. Din kienet is-sitt fatalità ta’ din is-sena fil-bajjiet ta’ madw a r M a l t a u G˙awdex, bil-vittmi jkunu kollha barranin.

Tmien snin ˙abs fuq traffikar ta’ droga Michael Portelli ta’ 29 sena we˙el tmien snin ˙abs wara li ammetta li kien qed ibig˙ id-droga biex ikun j i s t a ’ j a g ˙ m e l tajjeb g˙all-abbuΩ tieg˙u, peress li huwa wkoll vittma tal-vizzju tad-droga.

Portelli nqabad mill-pulizija fejn skola fil-Óamrun waqt li kien filpussess ta’ tmien pakketti eroina u sitt biççiet raΩa tal-kannabis.

Il-Qorti nnutat li l-akkuΩat kien di©à xellef difrejh mal-li©i fuq diversi kaΩijiet o˙ra, u g˙alhekk ikkundannatu g˙al sitt snin ˙abs fuq traffikar ta’ droga flimkien ma’ sentejn o˙ra pe-

ress li di©à kellu sentenza ta’ ˙abs sospiΩa. Huwa kien ukoll ordnat i˙allas is-somma ta’ €4,000.

Appell biex jing˙ata d-demm Il-Bank tad-Demm g˙amel appell biex dawk li jistg˙u jag˙tu d-demm jag˙mlu dan mill-iΩjed fis possibbli peress li din il-©img˙a ma kienx hemm demm disponibbli fl-isptar.

Meta dan ji©ri xi operazzjonijiet jistg˙u ji©u kkançellati u, jekk ise˙˙ xi inçident, tista’ tin˙oloq problema serja.

Kull min huwa f’kundizzjoni ta’ sa˙˙a tajba jista’ jag˙ti d-demm kuljum bejn it-8.00 ta’ filg˙odu u s6.00 ta’ filg˙axija, inkluΩ Ódud u festi.

Wie˙ed g˙andu dejjem jie˙u mieg˙u l-karta tal-identità.

Il-GWU tibbojkottja festin tal-Kummissarju G˙oli IngliΩ Il-General Workers Union din il©img˙a bbojkottjat festin li sar millKummisarju G˙oli I n g l i Ω L o u i s e Stanton. F’ittra li l-GWU bag˙tet lil Stanton, intqal li l-unjin ma kinitx se tattendi g˙all-festin b˙ala protesta g˙all-mod li bih kienu qed ji©u ttrattati l-˙addiema Maltin u l-unjin. Lunjin Ωiedet tg˙id li sal-lum kienu g˙adhom ma ttie˙du l-ebda passi biex ti©i rimedjata s-sitwazzjoni. Ftit tal-©img˙at ilu l-unjin akkuΩat lillKummisarjat IngliΩ li kien qed jikser il-li©ijiet tal-impjieg bil-mod selettiv li

bih kien qed ikeççi l-˙addiema.

Jinqata’ d-dawl f’˙afna r˙ula madwar Malta u G˙awdex Nhar il-Óamis filg˙odu diversi r˙ula f’Malta u G˙awdex spiççaw bla dawl kawΩa ta’ ˙sara f’boiler fil-power station ta’ Delimara.

L-ir˙ula milquta kienu Óal Far, iΩÛurrieq, il-Qrendi, il-Gudja, iΩ-Ûejtun, Wied il-G˙ajn, ix-Xg˙ajra, ÓaΩ-Ûabbar, il-Fgura, Óal Tarxien, Santa Luçija, il-Birgu, l-Imsida, San Ìwann, il-Qawra, San Pawl il-Ba˙ar, iΩ-Ûebbieg˙, il-Mellie˙a, l-Im©arr u G˙awdex kollu.

12

17.06.2012

Kumment

Na˙dmu g˙al soçjetà ©usta Charles Mangion Kelliem Ewlieni tal-PL g˙all-Ekonomija u s-Servizzi Finanzjari

Jekk il-politika ekonomika g˙andha tkun il-mutur li jo˙loq il-©id f’pajjiΩna, il-politika soçjali g˙andha tkun il-boxxla li tg˙inna no˙olqu soçjetà ©usta fejn dawk l-aktar fil-bΩonn isibu s-sostenn ta’ min jifla˙ l-aktar.

Huwa f’dan il-kuntest li rridu nifhmu u nimplimentaw ilweg˙diet li l-Mexxej Laburista, Joseph Muscat, g˙amel f’dawn la˙˙ar jiem g˙al meta l-Partit Laburista jkun fil-gvern, jekk din tkun ir-rieda tal-poplu Malti.

Sikwit niltaqa’ ma’ familji li qed jie˙du ˙sieb ulied jew qraba li g˙andhom bΩonnijiet speçjali. Dejjem timpressjonani l-im˙abba bla limitu li dawn ilfamilji juru lejn dawk li jkunu qed jie˙du ˙sieb.

Jimpressjonani daqstant ie˙or l-inkwiet li jkollhom dawn il©enituri g˙all-futur ta’ wliedhom, l-aktar meta ji©u neqsin huma.

Huwa fatt li di©à jeΩistu çertu façilitajiet li huma pprovduti sew mill-Gvern kif ukoll minn organizzazzjoniet privati talvolontarjat. IΩda huwa daqstant ie˙or fatt li dawn il-façilitajiet mhumiex ila˙˙qu mad-domanda li hemm g˙al servizz li jiggarantixxi g˙ajxien diçenti filkomunità g˙al dawk bi bΩonnijiet speçjali li ma jkollhomx min

jie˙u ˙siebhom.

Il-Partit Laburista issa qieg˙ed iwieg˙ed li dawn il-façilitajiet ser ikunu garantiti g˙al kull min ikun je˙tie©hom. Dan i©ib ser˙an il-mo˙˙ g˙al bosta ©enituri li llum jinkwetaw fuq il-futur ta’ xi persuna bi bΩonni-jiet speçjali li jkunu qeg˙din jie˙du ˙sieb u li ma jkunux jistg˙u jie˙du ˙sieb tag˙hom infushom meta jisfg˙u wa˙edhom.

Il-weg˙da tal-Partit Laburista tmur aktar ’il bog˙od minn hekk, g˙aliex a˙na rridu li dawn il-persuni jing˙ataw iççans li jg˙ixu ˙ajja kemm jista’ jkun indipendenti anki meta l©enituri tag˙hom ikunu g˙adhom ˙ajjin.

Naturalment dan jitlob riΩorsi umani u finanzjarji kbar, iΩda b˙al dejjem, il-Partit Laburista jrid ikun protagonista kif dejjem kien fl-istorja tieg˙u biex ida˙˙al miΩuri soçjali ©odda li jistag˙naw it-tessut soçjali ta’ pajjiΩna.

Irridu na˙dmu mal-organizzazzjonijiet tal-volontarjat li tant qed jag˙mlu ©id fis-soçjetà tag˙na. Dawn jifhmu ˙afna aktar minn kull politiku jew uffiçjal taç-Çivil fuq x’je˙tie© biex ng˙inu lil dawk li je˙tie©u g˙ajnuna fis-soçjetà tag˙na.

G˙andna eΩempji sbie˙ tad-

Dar tal-Providenza, tal-Caritas, tal-Inspire, tal-Hospice Movement u ta’ organizzazzjoniet o˙ra li tant qed jag˙mlu ©id f’pajjiΩna.

Irridu li l-Knisja Maltija tkun sie˙ba mag˙na wkoll f’dan ilpro©ett ta’ fejda g˙as-soçjetà tag˙na.

Il-Knisja dejjem kienet protagonista fis-servizzi soçjali li jing˙ataw lil dawk li g˙andhom bΩonnijiet partikolari fis-soçjetà tag˙na.

Il-Gvern jista’ jag˙mel ˙afna billi jipprovdi l-infrastruttura fiΩika u finanzjarja g˙al kull pro©ett ta’ fejda. It-tmexxija operattiva g˙andha tibqa’ f’idejn dawk li huma l-aktar kwalifikati biex jag˙mlu dan ix-xog˙ol b’mod effettiv u b’riΩultati tan©ibbli.

Irridu nevitaw li nistituzzjonalizzaw lill-anzjani u lil dawk bi bΩonnijiet speçjali u minflok irriduhom jibqg˙u parti millkomunità fejn iqattg˙u l-a˙jar Ωmien f’˙ajjithom.

Biex nag˙mlu dan irid ikollna pjan fit-tul li j˙ares lejn l-aspetti kollha tal-isfidi soçjali li pajjiΩna g˙andu quddiem g˙al dawn lg˙oxrin sena li ©ejjin.

Hemm bΩonn kampanja edukattiva biex nissensibbilizzaw lopinjoni pubblika fuq il-bΩonn li dawk li huma dg˙ajfin fis-soç-

jetà tag˙na j˙ossuhom in-tegrati fis-soçjetà tag˙na.

Irridu ni©©ieldu l-pre©udizzji u nsawru valuri ta’ solidarjetà soçjali jekk veru rridu nkunu soçjetà ©usta.

Quddiemna g˙andna futur interessanti bi pro©etti li qed ikunu m˙abbra mill-Partit Laburista biex is-soçjetà tag˙na tistag˙na mhux biss ekonomikament, iΩda wkoll soçjalment.

Irridu nibdew djalogu ma’ kull min g˙andu interess fil-problemi soçjali li qed in˙abbtu wiççna mag˙hom f’pajjiΩna: ©enituri ta’ wlied bi bΩonnijiet speçjali, g˙aqdiet volontarji, il-Knisja, professjonisti fil-kamp soçjali, ekonomisti, kif ukoll uffiçjali pubbliçi u politiçi.

Fil-©img˙at li ©ejjin il-Mexxej Laburista Joseph Muscat ser i˙abbar inizjattivi ©odda li g˙andhom jag˙tu fiduçja ©dida lill-poplu tag˙na g˙al futur li ser ikun ˙afna a˙ajr min dak li qed in©arrbu llum.

Il-boxxla li turina t-triq ’il quddiem ser tibqa’ dik ta’ politika soçjali li ma t˙alli lil ˙add barra, u li tiΩgura li fis-snin li ©ejjin inkomplu nibnu soçjetà aktar ©usta fejn ix-xog˙ol tal-˙afna jg˙in ukoll lil dawk li je˙tie©u g˙ajnuna speçjali.

joni fuqna, in-nies tan-na˙a t’isfel biex ippatihielna g˙ax dawn l-in˙awi huma filma©©oranza kbira tag˙hom ta’ twemmin Laburista.

Minflok ma j©ib l-ewwel interessi tal-pajjiΩ u jfassal pjanijiet u pro©etti biex jisfrutta l-©miel naturali ta’ dawn l-in˙awi, jibΩa’ g˙al u jag˙mel attrazzjoni turistika mill-gzuz ta’ bini, knejjes, siti u monumenti storiçi li g˙andna, bil-kontra jag˙mel ˙iltu kollha biex dak li jni©©eΩ jiΩirg˙u fostna. Jekk wie˙ed jasal ftit sax-Xatt ta’ Bormla u wara jibqa’ sejjer sal-bajja tal-Irnella, jara b’g˙ajnejh f’liema stat tal-biki, GonziPN irriduça l-Kottonera.

Il-politika ta’ ritaljazzjoni, politika ta’ tpattija kollettiva kontra n-nies tas-South g˙as-sempliçi ra©uni li huma ta’ tendenzi Laburisti, la˙qet l-aqwa tag˙ha fl-anadament doluruΩ tal-famuΩ pro©ett tal-Baçir Nru 1 li l-Gvern ta’ Fenech Adami kien wieg˙ed lin-nies tal-Kottonera fil-kampanja elettorali imbieg˙da tal-1992.

Minn dik l-elezzjoni ’l hawn ©ew, waslu u g˙addew l-elezzjonijiet tal-1992, l-1998, l-2003, u l-2008 u dan il-pro©ett dejjem baqa’ ji©i mperreç minn-Nazzjonalisti b˙ala lixka g˙all-voti.

Imma dejjem baqa’ fuq il-karta u fl-imma©inazzjoni tal-varji EFA u GonziPN. Wara l-elezzjoni tal2008, GonziPN u Austin Gatt, varaw versjoni limitata u mqasqsa tal-pro©ett u suppost li kellu jitlesta snin ilu.

IΩda llum, dawk kollha li jΩuru Bormla, jaraw xeni ta’ devastazzjoni li jixbhu sewwa liΩ-Ωoni talgwerra. Ix-xju˙ li jiftakru l-bumbardamenti mill-ajru talLuftwaffe, jg˙idulek li ilhom ma jaraw lil Bormla devastata u mkissra, minn dak iΩ-Ωmien.

Il-konsegwenzi tal-politika ta’ tpattija kollettiva fuq in-nies tasSouth, di©à swew qares lillBormliΩi, li huma l-iΩjed milquta mid-devastazzjoni li kka©unaw it-traskura©ni, l-ineffiçjenza u labbandun ta’ GonziPN. In-negozji qed jift˙u g˙an-

numru, residenti ikorru ta’ spiss u sa˙ansitra kellna tra©edji li spiççaw fi mwiet ta’ anzjani li tfixklu u waqg˙u f’dawk ir-rovini kka©unati mill-bniedem u mhux minn terremot.

G˙alhekk, il-votanti tal-in˙awi tag˙na ser jag˙tu r-risposta li tixraqlu lil GonziPN. Jekk list˙arri© tal-opinjoni pubblika, kollha kemm huma qed jindikaw li GonziPN tilef il-kunsens u lkredibbiltà f’kull rokna u f’kull distrett ta’ Malta u G˙awdex, din it-telfa tie˙u proporzjonijiet immensi fl-in˙awi tag˙na.

Il-votanti ser juru lil GonziPN li huma mhumiex çwieç kif kien ikklassifikahom il-Ministru favorit tieg˙u Tonio Fenech u ladarba ˙add minna mhu çuç anke dawk fiΩ-Ωoni tag˙na li dari kienu mxaqilbin lejn il-PN, indunaw li GonziPN ma jag˙milx distinzjoni bejn in-nies tanNofsinhar li huma Laburisti u dawk li huma Nazzjonalisti.

Il-politika ta’ tpattija tinΩel fuq ras kul˙add. Jekk Bormla inbidlet f’Ωona devastata qed ibati kul˙add. Jekk il-bajja tal-Kalkara ser ti©i mni©©Ωa bit-Tank Cleaning Farm, din ser titni©©eΩ g˙al kul˙add. Jekk il-˙wienet u n-negoziji jinsabu agunija, qed ifallu kemm il-proprjetarji Nazzjonalisti u kemm s˙abhom Laburisti.

Proprju g˙alhekk il-politika ta’ ritaljazzjoni li feta˙ GonziPN fuq in-Nofsinhar ta’ Malta ser tirriΩulta f’boomerang li ddur u tolqtu fejn iwe©©a’, ji©ifieri, fil-kaxxi tal-voti. Ebda viΩta fil-kçejjen, ebda appell falz u qarrieqi, ebda talba g˙all-ma˙fra u weg˙da li darba o˙ra mhux ser jimxi mag˙na hekk, mhux ser ikunu biΩΩejjed biex jibdlu l-fehma tannies tal-in˙awi tag˙na. Dawn ilhom li ddeçidew li GonziPN huwa l-avversarju qalil tag˙hom u jekk huwa rritalja kontrihom u kontra l-ambjent tag˙hom g˙aliex ma jappo©©jawhx fl-elezzjoni li ©ejja, ser jirreçiprokaw dak li g˙al diversi snin g˙amel lilhom.

Jixirqilhom a˙jar

Sylvio Parnis Kelliem g˙al Ûvilupp Sostenibbli finNofsinhar ta’ Malta

Kull min qed jg˙ix f’Malta, partikolarment in-nies tan-na˙a t’isfel, u g˙andu wkoll g˙ajnejh f’wiççu, jara l-istat tal-biki li jinsab fih dan ir-re©jun.

F’25 sena s˙a˙ u twal ebda Gvern Nazzjonalista qatt ma g˙amel pro©ett importanti intiΩ biex itejjeb l-ambjent u l-˙ajja tan-nies tal-in˙awi tag˙na.

Anzi, bil-kuntrarju, gvernijiet tal-PN dejjem uΩaw dan ir-re©jun b˙ala sit g˙ar-rimi tal-iskart.

Kien il-Gvern ta’ Fenech Adami li beda t-triq tar-rovina tanNofsinhar meta fl-1988 xekkel issbu˙ija tal-bajja imprezzabbli u r-ra˙al pittoresk ta’ Marsaxlokk billi bena hemm il-power station.

Mhux kuntent b’dan l-isfre©ju f’wiçç bajja li sa˙ansitra lKarta©iniΩi u r-Rumani kienu jqisuha b˙ala ©awhra naturali imprezzabbli, kull gvern tal-PN li ©ie wara kompla bil-politika ta’ tkasbir ambjentali.

Kull pro©ett li seta’ jirvina lambjent ©ie assenjat g˙all-in˙awi tag˙na. Sija jekk kienu rziezet tal-˙ut, sija jekk huwa rrimi tad-drena©© fil-ba˙ar, sija jekk hija estenzjoni tal- power station li ser ta˙dem bl-ag˙ar tip ta’ Ωejt ma˙ruq, sija jekk huwa limpjant tal-WasteServ.

U biex ippo©©ilna ç-çirasa fuq il-kejk ser ikompli jirvina l-unika bajja ramlija fil-Kottonera meta ta kuntratt ta’ 30 sena g˙at-t˙addim tat-Tank Cleaning Farm filKalkara.

G˙al dawk li jqumu biex ifendu wa˙da favur GonziPN billi jirrimarkaw li kien huwa li tana l-pro©ett ta’ Smart City, ng˙idulu li lilna ma tana xejn.

Dan il-pro©ett marru tajjeb bih l-ispekulaturi barranin g˙aliex minflok fabbriki tal-IT li jimpjegaw iΩjed minn 5000 ru˙, hemm biss appartamenti, ˙wienet, lukandi li ©ew mibnija fuq art pubblika li GonziPN ta b’xejn lill-barranin biex suppost jo˙olqu industriji tal-IT u minflok ˙olqu biss bini biex ibig˙uh bilbelli liri.

U hawn forsi nsibu xi difensur ie˙or ta’ GonziPN li jinterrompina u jistaqsina: “Allura inti qed tg˙id li f’25 sena s˙a˙ tal-PN qatt ma g˙amlu xejn g˙anNofsinhar? U jekk tg˙idilna li rrisposta hija iva, tista’ tg˙idilna g˙aliex?”

Ir-risposta hija façli biex taqta’.

U ssir iktar façli meta wie˙ed jiftakar fl-ispirtu li jimmotiva lil ta’ GonziPN. Kien l-eks-Ministru Nazzjonalist John Dalli, illum Kummissarju tal-UE fi Brussell, li ddeskriva pubblikament lil GonziPN b˙ala prattikant tas-sistema skifuΩa tal-firda u huwa ma qag˙adx lura biex jintitolaha b˙ala l-verΩjoni Maltija talApartheid.

John Dalli sofra fuq ©ildu din il-politika li tifred lill-poplu f’Ωew© kasti separati. Hemm il-kasta privile©©jata li ta˙kem u tiddomina u li allura g˙aliha hemm kull opportunità li tistag˙na u tg˙ix fil-lussu, b˙al speçi tal-Brahmins ta’ Malta.

U hemm ukoll il-bqija tal-poplu, dawk li GonziPN iqis b˙ala avversarji tieg˙u u g˙alhekk huma l-kasta tal-untouchables.

Dan huwa GonziPN, jifred lil kul˙add f’dawn iΩ-Ωew© kategoriji. Dawk li jappo©©jawh fedelment u allura ˙aqqhom kull premju, kull kuntratt, kull konsulenza, kull impie©, kull ˙atra ta’ presti©ju u kull mezz biex isiru miljunarji.

U dawk li ma jarawx g˙ajn m’g˙ajn mieg˙u, u anke jekk jinzertaw Nazzjonalisti, xorta wa˙da ser isibu ru˙hom fil-gwaj, fid-deΩolazzjoni, u ji©u diskriminati bi wliedhom b’kollox.

Ladarba fhemna kif ja˙dem mo˙˙ GonziPN u li l-politika tieg˙u hija wa˙da mibnija fuq id-diskriminazzjoni, malajr ser insibu r-risposta g˙aliex huwa jittratta lin-nies tan-Nofsinhar ta’ Malta b’dan il-mod orribbli u g˙aliex kull pro©ett li ˙add ma jrid wara biebu, huwa jix˙tu f’ dawn l-in˙awi.

Din il-politika skifuΩa ta’ GonziPN hija forma ta’ ritaljazz-

17.06.2012

Editorjal

13

www.kullhadd.com Kull˙add, A28B, Industrial Estate, il-Marsa, MRS3000 Editur: 2568 2270 editur@kullhadd.com | Reklami: 2568 2278 sales@kullhadd.com | Accounts: 2090 1518 accounts@kullhadd.com Distribuzzjoni: 2090 1517 | Email ©enerali: editorial@kullhadd.com | Twitter: http://twitter.com/#!/KullHadd

Demokrazija Made in Malta a˙jar minn dak li qieg˙ed isir attwalment. U jekk wara kollox id-demokrazija f’dan ilpajjiΩ hijiex tit˙addem biss g˙al ftit muniti darba kull ˙ames snin, inkella hijiex tit˙addem matul il-˙ames snin kollha.

Fis-snin li g˙addew iddemokrazija f’pajjiΩna ©iet imda˙˙ma minn dan il-Gvern b’mod mill-aktar çiniku, fejn g˙andek il-parafernalja u listrutturi demokratiçi kollha formali imma©inabbli, imma fir-realtà g˙andek dittatura virtwali g˙al ˙ames snin.

Fejn it-trejdunjins kif appena juru ftit snienhom, millewwel ji©u mxejna g˙ax ji©u akkuΩati li qeg˙din jag˙mlu ˙sara l-pajjiΩ.

Il-medja li mhijiex formalment skjerata mal-linja talpartiti, fejn ma tkunx injorata ti©i mxekkla milli titkellem kif t˙oss bil-˙afna libelli li jsiru, li mbag˙ad jinqatg˙u Alla jaf meta.

Il-pressure groups f’dan ilpajjiΩ, huma dawk li huma, jag˙tu ftit kulur g˙addemokrazija Made in Malta, imma fula f’qamar i©ibuha Ωew© u n-nies ifittxuhom biss meta s-saram i˙abbat malbieb tad-dar tag˙hom.

Huma verament ftit dawk li jaggregaw irwie˙hom fi pressure groups bl-interess kollettiv f’mo˙˙hom u minn sens purament ta’ altruwiΩmu lejn ˙addie˙or, lejn is-soçjetà kollha kemm hi.

Imbag˙ad f’dan il-pajjiΩ jit˙addmu wkoll sistemi ta’ mind control, tal-˙asil talim˙u˙ b’xandir tal-Istat, li fi kliem id-Deputat Nazzjonalista Franco Debono huwa f’sitwazzjoni ag˙ar minn kif kien fis-snin tmenin.

G˙andna bid-dikjarar minn fomm deputat tal-Gvern mhux tal-OppoΩizzjoni li f’Malta mhux demokrazija hawn imma oligarkija – flok is-sehem ta’ kull çittadin permezz tar-rappreΩentanti tieg˙u fit-tmexxija tal-pajjiΩ (demokrazija), g˙andna l˙akma tal-ftit fuq il-˙afna.

Il-Gvern ta’ GonziPN g˙ax ©ab terz ta’ kwota aktar millPartit Laburista fl-elezzjoni ©enerali li g˙addiet, differenza ta’ terz ta’ kwota, li wara kollox inxtrat bil-pjaçiri u blabbuΩ ta’ poter ta’ gvern caretaker, matul dawn l-a˙˙ar erba’ snin u nofs mexxa b’mod despotiku billi rrombla minn fuq kul˙add u ma ta kas ˙add, daqslikieku fl-

a˙˙ar elezzjoni akkwista xi reb˙a plebixxitarja.

Tonio Fenech tant kien u g˙adu insensittiv dwar ilkwistjoni taΩ-Ωieda esa©erata fit-tariffi tad-dawl u l-ilma, illi fi tmiem il-©img˙a li g˙addiet wasal biex qal illi Malta tinsab f’riçessjoni min˙abba lEnemalta, g˙ax din ma re©g˙etx g˙olliet it-tariffi taddawl u l-ilma kif kien imissiha g˙amlet.

Matul l-a˙˙ar erba’ snin u nofs ta’ GonziPN ˙addmu ssistema fejn ˙asbu li bilmanipulazzjoni, bl-ispinn, bilqerq u l-ingann, kien se jkun biΩΩejjed biex isoddu r-rabja tan-nies illi bir-ra©un kienu infurjati, li g˙alihom kien biss loqma ta’ Ωieda ta’ €1.16ç g˙all-g˙oli tal-˙ajja, u g˙allklikka ta’ GonziPN iΩ-Ωieda kienet il-˙niΩrija ta’ €600 fil©img˙a, li wara tnaqqset g˙all-€500 fil-©img˙a.

G˙amlu erba’ snin u nofs ma jag˙tux kas in-nies, je˙duhom foregranted u ma jisimg˙ux il-karba ta’ dawk li ˙assew il-we©g˙a tal-kwalità tal-˙ajja tag˙hom li marret lura flok ’il quddiem.

Issa g˙ax qorbot l-elezzjoni ©enerali ta’ Gonzi qeg˙din i˙abbtu kemm jifil˙u l-bibien

tan-nies, iridu jid˙lu fil-kçina tag˙na mill-ventilatur, iridu jag˙mlu widnejhom mal-art.

G˙ax issa ©ew bΩonn il-vot tan-nies. Ara n-nies meta kellha bΩonnhom lil ta’ GonziPN, ma kontx issibhom b’nemes.

Issa li nfeta˙ bera˙ is-suq tal-voti, anki dak li huwa tieg˙ek bi dritt ji©i ppreΩentat b˙ala pjaçir, bit-tama li inti tibqg˙alhom obbligat.

Minkejja li weg˙du li se tidda˙˙al il-meritokrazija f’pajjiΩna, il-weg˙da fantastika li l-og˙la poΩizzjonijiet filkorporazzjonijiet u l-bordijiet tal-Gvern jimtlew wara sej˙a g˙al applikazzjonijiet, il-pajjiΩ baqa’ g˙addej bl-istess maΩma bl-istess ftit tuΩΩani li jiffurmaw il-klikka GonziPN li baqg˙u j˙alltu u jaqsmu bejniethom, tant li llum hawn Nazzjonalisti li jilmentaw li jekk ma tkunx parti minn din il-klikka, mhux biΩΩejjed li tkun Nazzjonalist, g˙ax illum hawn Nazzjonalisti tas-Serje A u Nazzjonalisti tas-Serje B. Maç-çafçifa tal-ba˙ar fuq ilplajja u ta˙t il-˙edla ta’ xemx tiΩre©, ma tkunx daqqa ˙aΩina jekk nirriflettu ftit dwar dan kollu.

“

“

Dan huwa Ωgur la˙˙ar sajf ta’ qabel l-elezzjoni ©enerali u sa çertu punt jista’ ma jkunx b˙all-erbat isjuf ta’ qablu. G˙ax g˙alkemm GonziPN jista’ ma jammettix dan, il-pajjiΩ di©à jinsab f’kampanja elettorali.

Madankollu, min g˙omru u Ωmienu jit˙abat u jirsisti biex jg˙ajjex lill-familja tieg˙u kemm jista’ jkun sew, min irid jara kif se jkampa marresponsabbiltajiet tal-˙ajja, bir-ra©un ˙a jfittex li jistrie˙ u jirrilassa kif jista’ mit-ta˙bit tal-˙ajja, ˙a jgawdi l-vaganzi mat-tfal jekk g˙adu jrabbi. U forsi f’dan iΩ-Ωmien partikolari, qajla jkollu mo˙˙ jisma’ d-damdim tat-tnabar tal-partiti politiçi.

Madankollu, qatt daqs illum u iktar minn qatt qabel g˙andna nuΩaw dan ilmument ta’ waqfien mir-rutina iebsa tas-soltu biex, barra li nistrie˙u, nieqfu wkoll biex nirriflettu dwar l-istat attwali tal-pajjiΩ.

Jekk hux qieg˙ed isir laqwa u l-a˙jar minn dawk li qeg˙din imexxuh. Jekk dawk li qeg˙din joffru biex imexxu l-pajjiΩ minflok, humiex f’qag˙da li jag˙mlu aqwa u

Jum Dinji g˙all-Óarsien Kontra l-AbbuΩ fuq l-Anzjani Lydia Abela Segretarja tal-EΩekuttiv Nazzjonali PL

Nhar il-Ìimg˙a 15 ta’ Ìunju ©ie ççelebrat il-Jum Dinji g˙all-˙arsien kontra l-abbuΩ fuq l-anzjani. L-anzjani, b˙attfal, huma persuni vulnerabbli ˙afna, persuni li min˙abba letà u l-kundizzjoni tag˙hom, jitilfu l-indipendenza tag˙hom.

Ma nistg˙ux ma nirrikonoxxux ix-xog˙ol siewi li jag˙mlu dawk il-persuni li jie˙du ˙sieb il-bΩonnijiet talanzjani b’tant dedikazzjoni, iΩda sfortunatament ˙afna anzjani illum qed jispiççaw vittmi ta’ abbuΩ.

L-abbuΩ fuq l-anzjani jista’ jkun dirett, b˙al abbuΩ fiΩiku jew inkella psikolo©iku. LabbuΩ fuq l-anzjani jista’ jkun ukoll indirett billi l-anzjani ma jing˙atawx l-g˙ajnuna u l-kura me˙tie©a minn dawk il-persuni li suppost qed jie˙du ˙siebhom.

L-iΩviluppi u l-benefiççji li a˙na ngawdu llum huma dovuti g˙all-˙idma ta’ min illum huwa anzjan. F’Malta,

b˙al fil-bqija tad-dinja, ilpoplu qed jg˙ix aktar u allura, anke f’Malta, in-numru tal-anzjani qieg˙ed dejjem jiΩdied u g˙alhekk numru ta’ pazjenti li jkollhom bΩonn il-kura huma anzjani.

Sfortunatament, il-Gvern ta’ GonziPN qieg˙ed iwarrab fil©enb il-˙ti©ijiet tal-anzjani tag˙na billi dg˙ajjef il-kura primarja. Kemm nisimg˙u b’anzjani li g˙amlu sig˙at twal jistennew fl-outpatients l-isptar!

Il-waiting lists g˙all-operazzjonijiet g˙adhom hemm u lwaiting list tal-anzjani li jridu jidda˙˙lu fid-djar tal-anzjani min˙abba li tilfu l-indipendenza tag˙hom u g˙andhom bΩonn lil min jikkurahom, dejjem titwal.

Dan huwa wkoll abbuΩ fuq l-anzjani tag˙na. Kull persuna, g˙andha kemm g˙andha età, g˙andu jkollha l-opportunità li tg˙ix ˙ajja dinjituΩa, fejn ikollha r-rispett u l-appo©© kollu me˙tie©.

Huwa f’dan l-ispirtu li l-Partit Laburista jemmen li s-settur tal-anzjani g˙andu jing˙ata limportanza s˙i˙a li te˙tie©lu – fil-kura tas-sa˙˙a, is-servizzi soçjali, it-tag˙lim tal-adulti, ilvolontarjat, l-akkomodazzjoni, is-servizzi tal-IT u t-trasport.

L-anzjani tag˙na jistennew titjib fis-servizz nazzjonali tassa˙˙a u li jidda˙˙lu servizzi ©odda g˙al persuni anzjani, biex kemm jista’ jkun jibqg˙u jg˙ixu fi djarhom.

Il-mira tal-Partit Laburista hija li traΩΩan kwalunkwe forma ta’ abbuΩ fuq l-anzjani tag˙na. Huwa fatt li llum lanzjani huma eskluΩi mis-soçjetà u g˙alhekk iqum il-bΩonn li jittie˙du miΩuri biex l-anzjani jkunu wkoll kontributuri fl-iΩvilupp tas-soçjetà tag˙na u tal-pajjiΩ.

Il-Gvern je˙tie© li jag˙mel miΩuri sabiex il-pajjiΩ ikollu ekonomija b’sa˙˙itha, li ji©©enera x-xog˙ol, u li jiggarantixxi kwalità ta’ hajja a˙jar anke g˙all-anzjani.

Il-Partit Laburista huwa kommess li ja˙dem f’dan ilqasam biex jippromovi ssa˙˙a tal-anzjani u j˙ares ilbΩonnijiet tag˙hom.

Il-Partit Laburista j˙ares lejn l-età anzjana b˙ala sfida, u mhux b˙ala problema. Dan jista’ jsir billi nkunu aktar proattivi u na˙sbu g˙all-bΩonnijiet futuri tag˙na meta wie˙ed ikun g˙adu f’sa˙˙tu.

Il-Partit Laburista huwa kommesss li jtejjeb l-opportunitajiet g˙all-anzjani tag˙ha biex l-anzjani tag˙na jg˙ixu ˙ajja indipendenti u jkollhom kwalità ta’ ˙ajja a˙jar milli jgawdu illum.

Fl-a˙har nett nie˙u l-opportunità biex insellem lill-missirijiet kollha li jrabbu lil uliedhom b’g˙oΩΩa u impenn, u nawguralhom jum mill-isba˙.

Il-missirijiet g˙andhom rwol importanti fil-familja u fil-˙ajja ta’ wliedhom u g˙alhekk jixirqilhom rikonoxximent, illum b’mod speçjali f’Jum ilMissier.

14

17.06.2012

Kumment

Xog˙ol tal-apprentistat Sur Editur, B’referenza g˙all-artiklu li deher fil-©urnal KullÓadd nhar il-Óadd 3 ta’ Ìunju, ilKorporazzjoni tax-Xog˙ol u Ta˙ri©, (l-ETC) u lMCAST i˙ossu li g˙andhom jirrispondu g˙allallegazzjonijiet li saru fil-konfront tag˙hom.

L-apprentist li g˙alih jag˙mel riferenza l-artiklu, da˙al fl-iskema tal-apprentistat f’Lulju tal2010. Wie˙ed ikun jista’ jibda ma’ employer permezz ta’ din l-iskema mill-bidu ta’ Lulju.

Fil-5 ta’ Lulju dan l-apprentist, flimkien ma’ missieru, ©ie l-ETC biex jinfurmana li l-employer li kien sab hu stess ma kienx qed i˙arr©u skont kif kien mistenni. Waqt din il-laqg˙a kien sar qbil li l-apprentist ma jibqax jattendi f’dan ilpost tax-xog˙ol. Minnufih l-ETC bdiet tassistih biex isib employer ie˙or. Id-dettalji tieg˙u intbag˙tu lil erba’ employers.

Fit-30 ta’ Awwissu 2010 dan l-apprentist beda ma’ employer ie˙or li kien sab hu stess. Fl-14 ta’ Settembru uffiçjal tal-ETC g˙amel laqg˙a ma’ dan l-employer u l-apprentist biex ji©i maqbul it-ta˙ri© li l-apprentist kien ser jing˙ata, kif ukoll ji©u spjegati l-kundizzjonijiet tal-apprentistat.

Fis-6 ta’ Ottubru 2010 l-apprentist flimkien ma’ missieru re©a’ mar l-ETC biex jinfurmahom li ma kienx ser jibqa’ ma’ dan l-employer g˙aliex ma kienx jifla˙ i˙allsu.

L-ETC minnufih re©g˙et bdiet tassisti lil dan lapprentist sabiex jinstablu employer ie˙or. Iddettalji tieg˙u re©g˙u g˙al darba o˙ra ntbaghtu lil erba’ employers fejn intg˙aΩel minn wie˙ed minnhom u beda ja˙dem mieg˙u fis-9 ta’ Novembru 2010. Dan l-employer huwa familjari sew mal-kundizzjonijiet tal-apprentistat g˙ax filpassat kellu, u g˙ad g˙andu, apprentisti impjegati mieg˙u. Fl-20 ta’ Diçembru 2010, l-apprentist ©ie mitlub jattendi laqg˙a l-ETC peress li kien qed jilmenta li, skont hu, ma kienx qed jing˙ata ta˙ri© relatat mal-istudji tieg˙u.

Huwa ma kienx attenda g˙al din il-laqg˙a u meta uffiçjal tal-ETC kien çempillu, l-apprentist qal li kien nesa u talab li jag˙mel laqg˙a o˙ra wara li jg˙addu l-festi tal-Milied u l-Ewwel tasSena. Din il-laqg˙a saret fis-7 ta’ Jannar 2011 filpreΩenza ta’ missier l-apprentist.

Matul il-laqg˙a l-missier beda jilmenta li ibnu ma kienx qed ji©i m˙arre© fuq il-post taxxog˙ol u kien qed ji©i sfruttat. Matul id-diskursata l-missier kontinwament beda jikkritika liskema tal-apprentistat. L-uffiçjal tal-ETC informa ’l-apprentist u lil missieru li, jekk huma jaqblu, kien lest li jkellem lil dan l-employer.

L-g˙aΩla l-o˙ra kienet li l-apprentist jieqaf minn ma’ dak l- employer . L-apprentist u missieru wrew ix-xewqa li l-iben ma jibqax jattendi f’dak il-post tax-xog˙ol u hu stess kellu javΩa l-employer. Minnufih l-ETC bag˙tet id-dettalji ta’ dan l-apprentist lil employer ie˙or.

Fil-11 ta’ Jannar 2011 l-uffiçjal tal-ETC staqsa lill- employer meta kienet l-a˙˙ar ©urnata ta’ xog˙ol tal-apprentist. IΩda ©ara li l-employer ma kienx infurmat li l-apprentist kellu l-intenzjoni li jieqaf u informa lill-ETC li dan kien g˙adu impjegat mieg˙u. L -employer qal lill-ETC li lapprentist qatt ma kellmu fuq l-ebda problema.

L-ETC tkellmet mal-apprentist biex tistabbilixxi x’kien ©ara. L-apprentist informa lill-ETC li kien jinsab kuntent fuq il-post tax-xog˙ol g˙aliex iddiskuta l-problema mal-employer. L-uffiçjal tal-ETC ikkuntattja lill-employer mill-©did u dan ikkonferma li çertu affarijiet kienu ©ew diskussi bejnu u bejn l-apprentist.

Dan kien ikkonfermat ukoll waqt laqg˙a fuq il-post tax-xog˙ol bejn l-uffiçjal tal-ETC, lemployer u l-apprentist. Matul din il-laqg˙a lapprentist u l-employer iddikjaraw li l-affarijiet

kienu sejrin tajjeb.

Erbat ijiem wara li saret din il-laqg˙a, lapprentist ikkuntatja l-ETC fejn spjega li ma kienx kuntent fuq il-post tax-xog˙ol u ma kienx lest li jiffirma l-kuntratt tal-apprentistat min˙abba li x-xog˙ol li kien qed jag˙mel, skont hu, ma kienx relatat mal-istudji tieg˙u.

Meta ©ie mistoqsi g˙aliex ma kienx spjega dan kollu waqt il-laqg˙a ta’ ftit ©ranet qabel, lapprentist qal li ma ˙assux komdu jitkellem dwar dan. L-uffiçjal tal-ETC çempel lill-employer u dan ikkonferma li kien jaf li l-apprentist irriΩenja mix-xog˙ol u li r-ra©uni li kien tah kienet min˙abba l-fatt li ma kienx kuntent bilpaga li qed ting˙atalu.

Tajjeb jing˙ad li l-paga li kien qed jing˙ata dan l-apprentist kienet skont dak li kien intitolat g˙alih b˙ala apprentist.

L-ETC baqg˙et f’kuntatt kontinwu mal-apprentist biex tg˙inu jsib employer ie˙or. L-apprentist ing˙ata dettalji ta’ disa’ kumpanniji li seta’ jikkuntattja g˙all- isponsorship . Madankollu huwa g˙aΩel li ma jikkuntattjax il-parti l-kbira ta’ dawn l-employers u b’hekk baqa’ ming˙ajr sponsor.

L-apprentistat ta’ dan l-individwu ©ie tterminat fit-3 ta’ Awwissu 2011 min˙abba li kien inqabeΩ il-perijodu ta’ kemm wie˙ed jista’ jag˙mel ming˙ajr employer fl-iskema tal-apprentistat.

Sadanittant, l-MCAST u l-ETC jixtiequ jiççaraw li, kuntrarjament g˙all-impressjoni li qed ting˙ata f’dan ir-rapport, l-esperjenza ta’ ˙afna studenti fl-apprentistat hija wa˙da poΩittiva ˙afna u li toffrilhom ta˙ri© kruçjali li ma jistax jinkiseb fil-klassi jew bil-kotba.

L-MCAST u l-ETC iΩommu kuntatt regolari mal-employers li joffru l-apprentistat, biex jiΩguraw li t-ta˙ri© li jkun qed jing˙ata waqt lapprentistat ikun ta’ livell g˙oli, u relatat malkors li jkunu qed jag˙mlu fl-MCAST. Barra minn hekk, meta l-istudenti jkunu filklassi, il-letturi jitkellmu mag˙hom biex jg˙inuhom jifhmu a˙jar dak li jkunu qed jipprattikaw fuq il-postijiet tal-apprentistat, u biex ilprestazzjoni tag˙hom waqt l-apprentistat tkompli titjieb.

Is-suççess tal-apprentistat jidher biç-çar fi studju li sar fost dawk kollha li g˙amlu apprentistat f’dawn l-a˙˙ar erba’ snin, u li permezz tieg˙u sar mag˙ruf li aktar minn 75% ta’ dawk kollha li temmew apprentistat b’suççess sabu impjieg fi Ωmien tliet xhur minn meta lestew ilkors. 68% ©ew impjegati fl-istess kumpannija fejn g˙amlu l-apprentistat.

Fl-a˙˙ar nett, l-MCAST u l-ETC g˙addejjin b’˙idma biex il-livell ta’ ta˙ri© mog˙ti waqt lapprentistat ikompli jitjieb. Fil-fatt, beda proçess biex l-apprentistat marbut ma’ korsijiet partikolari tal-MCAST ji©i mfassal minn qabel, fejn lemployer jing˙ata lista ta’ esperjenzi li l-istudent irid jag˙mel waqt l-apprentistat.

Din il-lista sservi ta’ sillabu speçifiku g˙allapprentistat, u li permezz tag˙ha l-MCAST u lETC jiΩguraw li l-istudent ikun qed jie˙u lesperjenza prattika kollha me˙tie©a.

Fl-a˙˙ar tal-apprentistat imbag˙ad, l-istudent ji©i eΩaminat fuq dik l-esperjenza li jkun kiseb, u b’hekk il-˙in imqatta’ fl-apprentistat ji©i rikonoxxut u akkreditat daqslikieku kien xog˙ol li sar fil-klassi jew fil-workshops tal-Kulle©©.

Din l-inizjattiva qed issir b˙ala parti mill-impenn tal-MCAST u l-ETC li jkompli jitejjeb il-livell ta’ kwalità tal-livelli kollha ta’ tag˙lim tieg˙u fit-tliet snin li ©ejjin.

CLAUDIO FARRUGIA, CEO, EMPLOYMENT & TRAINING CORPORATION

Bajjiet u emissjonijiet Sur Editur, Nirreferi g˙all-artiklu li deher fil-gazzetta KullÓadd nhar il-Óadd 3 ta’ Ìunju ta˙t it-titlu ‘Ix-Xg˙ajra u x-Xlendi, l-ag˙ar bajjiet g˙allg˙awn fil-pajjiΩ’. Dan l-artiklu jag˙mel referenza g˙as-seminar organizzat mill-Fondazzjoni Ideat u d-dikjarazzjoni ta’ Dr Jason Bonnici fejn sostna li, “Malta falliet it-test tal-emissjonijiet tas-sulphur dioxide”.

L-Awtorità ta’ Malta dwar l-Ambjent u lIppjanar tixtieq tiççara diversi punti li mhumiex korretti.

Fir-rigward tal-livelli ambjentali tas-sulphur dioxide, Malta tinsab fi ˙dan il-limiti stabbiliti fl-Anness XI tad-Direttiva 2008/50/EC. F’Malta, il-limitu eççessiv ta’ 350 ug/m3 tal-valur limitat kull sieg˙a huwa ta˙t il-limitu permessibbli ta’

24 darba g˙al kull sena kalendarja, kif ukoll illimitu eççessiv ta’ 125 ug/m3 tal-valur limitat ta’ kuljum huwa ta˙t il-limitu permessibbli ta’ 3 darbiet g˙al kull sena kalendarja.

Rigward it-total tal-emissjonijiet nazzjonali, Malta kisbet il-limitu ta’ 9Gg, li kien stipulat matul in-negozjati li Malta kella mal-Unjoni Ewropea qabel ma’ da˙let membru s˙i˙.

Attwalment, fl-2010, Malta rrappurtat l-emissjonijiet totali ta˙t dan il-limitu. Din l-informazzjoni tinsab disponibbli g˙all-pubbliku fuq is-sit http://cdr.eionet.europa.eu/mt/eu/nec/envtzorg/AnnexIV_Reporting_templates_NEW21_12 _11.xls PETER GINGELL, MANAGER TAL-KOMUNIKAZZJONI, MEPA

MINN FUQ IL-WHITEBOARD Toni Friggieri

L-ist˙arri© dwar ir-riformi Wara li l-©img˙a l-o˙ra ©ibt fil-qosor il-punti prinçipali li ˙ar©u mill-ist˙arri© dwar l-implimentazzjoni tal-a˙˙ar riformi fil-qasam tal-edukazzjoni, liema st˙arri© ©ie kkumissjonat mil-Malta Union of Teachers, illum nag˙mel ftit kummenti dwar dawn ir-riΩultati.

Huwa sinjfikanti li ma©©oranza qawwija (69%) ta’ dawk li ˙adu se˙em f’dan l-ist˙arri© jaqblu mas-sistema talkulle©©i u g˙alhekk il-punti negattivi li ˙ar©u minn dan list˙arri© ma jistax jitqies b˙ala riΩultat tal-fatt li min g˙amel dawn ir-rimarki negattivi huwa kontra s-sistema.

Allura wie˙ed jista’ jg˙id li l-akbar problema hija l-implimentazzjoni tar-riformi, kif ukoll il-fatt li l-ma©©oranza assoluta tal-g˙alliema (89%) isostnu li huma ma kinux ikkonsultati kif mixtieq qabel ma ©ew introdotti r-riformi.

G˙alkemm min-na˙a tad-Direttorati tal-Edukazzjoni mhux darba u tnejn in˙ar©u figuri biex juru kemm saru laqg˙at mal-g˙alliema, eçç.

IΩda dawn iç-çifri ma jbiddlux dak li stqarrew lg˙alliema, g˙ax kif deher minn riΩultat g˙al mistqosija dwar dan, hemm 90% ta’ dawk li ˙adu sehem fl-ist˙arri© li qed jg˙idu li d-deçiΩjonijiet kienu ttie˙du qabel ma huma ©ew ikkonsultati; billi tiddiskuti wara li tkun g˙amilta fatta ma tistax tg˙id li qed tikkonsulta.

Problema kbira o˙ra hija dik tan-numru ta’ riformi li liskejjel qed ji©u mitluba jimplimentaw. Óadd ma jista’ jiç˙ad li f’dawn l-a˙˙ar snin sar taqlib kontinwu. Huwa veru li fil-qasam tal-edukazzjoni, b˙al f’˙afna oqsma, wie˙ed irid i©edded u ji©©edded g˙ax inkella jaqa’ lura.

IΩda kull tibdil, kull riforma trid iΩ-Ωmien tag˙ha biex ti©i implimentata… Ωmien ta’ konsultazzjoni, ta’ preparamenti tar-riΩorsi me˙tie©a u fuq kollox ta˙ri© biΩΩejjed biex min ikun se jimplimenta t-tibdil, ir-riforma, ikun tassew ippreparat. IΩda kif jixhed sewwa dak li ˙are© millist˙arri©, ma ng˙atax dan iΩ-Ωmien, tant li 89% qalu li kienu qed isiru ˙afna riformi fl-istess Ωmien.

U allura l-g˙alliema qed i˙ossu dawn ir-riformi b˙ala piΩ kbir, tant li 89% qed jg˙idu li huma je˙tie©u aktar g˙ajnuna mis-superjuri tag˙hom biex ikunu jistg˙u jimplimentaw dawn ir-riformi.

U l-g˙alliema jinsabu f’din is-sitwazzjoni billi huma ma ©ewx ippreparati sewwa g˙al u˙ud minn dawn ir-riformi, fosthom dik tat-ta˙lit ta’ tfal ta’ abbilitajiet different fl-istess klassi. Infatti, 70% tal-g˙alliema ddikjaraw li j˙ossu li ma kinux im˙arr©a biΩΩejjed biex jg˙allmu din il-kwalità ta’ klassijiet .

U hawn to˙ro© problema o˙ra: g˙ax dak li qed jg˙idu lg˙alliema jidher li ma jaqbilx mal-perçezzjoni li g˙andhom dawk li jmexxu.

Tant li anke l-istess Profs Mark Borg u Dr Joseph Giordmaina stqarru li mill-ist˙arri© jidher çar li hemm qasma bejn dak li ja˙sbu l-amministraturi u dak li qeg˙din jimplimentaw ir-riformi fl-iskejjel. Sa˙ansitra perçentwal ©mielu ta’ g˙alliema sostnew li ma jaqblux ma’ dawk li jg˙idu li l-g˙alliema kienu ppreparati sewwa g˙al dawn ir-riformi.

U dan huwa inkwetanti ˙afna. G˙aliex jekk min jimplimenta r-riformi qed isostni hu stess li mhux im˙ejji biΩΩejjed biex jimplimenta dawk it-tibdiliet, li l-awtoritajiet i˙ossu li huma me˙tie©a biex ir-riformi li qed ji©u proposti jirnexxu, Ωgur li ma jistax ikun hemm suççess.

It-tmexxija Jidher li dawk li jmexxu l-iskejjel, sa çertu punt, huma aktar kuntenti bis-sitwazzjoni billi dawn qalu (77% minnhom) li l-prinçipal tal-kulle©© tag˙hom kien stumentali biex jg˙in biex ikun hemm kollaborazzjoni bejn l-iskejjel u jsa˙˙a˙ in-networking, filwaqt li 71% sostnew li lprinçipal tal-kulle©© tag˙hom jag˙tihom l-appo©© me˙tie©.

IΩda mbag˙ad xejn ma huma kuntenti bil-mod kif qeg˙din ja˙dmu, g˙ax il-ma©©oranza assoluta tag˙hom (94%) insistew li x-xog˙ol tag˙hom huwa ddominat minn xog˙ol klerikali (paperwork). U Ωgur li jekk irridu l-iskejjel jirnexxu, ma jistax ikollna lil min imexxi l-iskejjel jiddedika l-ma©©oranza tal-©urnata tieg˙u fuq xog˙ol li ma g˙andu xejn x’jaqsam direttament mat-tag˙lim, minflok ma jiddedika ˙inu g˙al dak li g˙andu x’jaqsam mal-kurriklu, ma’ dak li attwalment ji©ri fil-klassi, konsultazzjoni u g˙ajnuna mal-g˙alliema.

17.06.2012

Kumment

15

Trid tkun prim ministru ta’ ©urnata?

Jg˙id Tieg˙u PATRI MARIO ATTARD OFM CAP

Sur Editur

Kemm timlieli lil qalbi Il-kitba n˙obbha.

Tog˙©obni. Wara dawk il-karattri li flimkien jiffurmaw ilsien, hemm minsu©a g˙add ta’ ˙sibijiet, emozzjonijiet, esperjenzi.

Kull kitba tostor ˙ajja ta’ bniedem.

Univers ta’ realtà!

Dinja o˙ra!

G˙all-ewwel li da˙al il-mowbajl ma ridtux. Intba˙t kemm ˙anaqli llibertà. Fil-bidu tant kont narah jistona fuq çoqqa ta’ Patri jew libsa ta’ soru! Fakkartuni f’fatt li g˙adu sallum i©ibli tbissima fuq fommi. Mela, fis-sena 2000 kelli konferenza ekumenika f’Thiva, belt pittoreska fil-Greçja. L-isem tal-monasteru tassorijiet li konna noqog˙du fih kien Is-Salib Imqaddes. Alla jbierek! L-istess isem tal-kunvent tal-Furjana li fih kont qieg˙ed ng˙ix dak iΩ-Ωmien!

Il-mawra tieg˙i fil-Greçja ma ninsieha qatt. Fuq ilHovercraft minn Syros g˙all-port ta’ Piraeus f’Ateni, kont iltqajt ma’ ˙abiba tal-qalb tas-sie˙ba tal-eks-Prim Ministru Grieg, Andreas Papandreu. Niftakar li tul id-diskursata twila li kelli mag˙ha n-nies ta’ madwarna l-˙in kollu bdew jit˙addtu fuq il-mowbajl!

IΩda l-isba˙ sorpriΩa ˙adtha meta f’dan il-Monasteru tasSorijiet Ortodossi rajt lil Swor Olimpia, matnazza matnazza, iççempel u tit˙addet bil-mowbajl! Kemm rajtha stramba li soru, imkeffna minn rasha sa saqajha f’libsa sewda dlam, tit˙addet b’mowbajl tassew gustuΩ. Qisha xi mani©er! Filverità hekk kienet tafux. Qaluli li kienet responsabbli millbini ta’ dan il-monasteru tal-˙olm li kien jonqsu l-a˙˙ar tentufiet biex jitlesta.

L-istorja nqalbet meta fl-2002 sirt djaknu. Il-mowbajl kelli issa nda˙˙lu bilfors. G˙ax il-bΩonn ji©i qabel ix-xewqa individwali tieg˙i. Wara kollox mhux biex naqdi ©ejt imsejja˙?

U min sejja˙li jekk mhux l-akbar Qaddej, Ìesù Kristu Sidi?

Issa mmur fejn immur kul˙add isibni.

Ma g˙andix iΩjed skuΩa li m’iniex qieg˙ed il-kunvent!

Barra minn hekk, biex jirnexxili nikkuntattja çertu persuni mhux fuq il-mowbajl irrid nil˙aqhom? Il-bΩonn tag˙hom u tieg˙i ©ag˙alni naddatta ru˙i bil-qajla l-qajla. U kull darba li dak li jkun kien içempilli jew jibg˙atli messa©©, kelli nibla’ l-kritika li ˙ri©t minn ˙alqi kontra l-mowbajl u bdejt ng˙id: Imnalla g˙andi l-mowbajl g˙aliex kont nispiçça iΩolat fuq gΩira! Wa˙di mal-gremxul!

Il-mowbajl huwa mezz ta’ komunikazzjoni mill-aktar utli.

Bih stajt nara kemm kien façli daqs tazza ilma li nikkomunika ma’ persuni li ilni ma niltaqa’ mag˙hom wiçç imb wiçç is-snin. G˙al daqshekk? Óa nibag˙tilhom messa©© ˙a nara kif jinsabu! Ara ftit! B’naqra sett tat-telefown, li tant kemm hu Ωg˙ir li nista’ nda˙˙lu fil-but taç-çoqqa, nista’ nit˙addet u nikkomunika ma’ kul˙add!

U˙ud ja˙sbu li l-Mulej antikwat. Li donnu mhux hu li jag˙ti l-g˙erf u l-fehma biex it-teknolo©ija titkattar fostna ˙alli tressaqna iΩjed lejn xulxin. U jekk huwa hu l-perçimes ta’ dan l-g˙aqal teknolo©iku, tg˙id mhux sejjer iΩomm lura milli jfejjaq lil uliedu permezz tal-messa©©i li jibag˙tilhom?

Alla tag˙na veru modern u progressiv! Mhux b˙ax-xitan.

Dak dejjem jikkopja lil Alla g˙ax qatt mhu ori©inali f’dak li jwettaq!

Biex titg˙allem tg˙um, trid taqbeΩ il-ba˙ar. U hekk ©rali jien. QbiΩt fl-oçean tal-uΩu tas-servizz telefoniku-di©itali.

Niftakar li l-ewwel messa©© spiritwali li bg˙att lil persuna, tg˙idx kemm kien taha kura©©. X˙in bg˙attu, mill-ewwel irçevejt l-apprezzament tal-persuna involuta.

BiΩ-Ωmien il-Mulej nibbet fija l-grazzja li nΩomm lista limitata ta’ nies biex nibag˙tilhom il-messa©© ta’ kuljum, filwaqt li huma mbag˙ad jg˙adduh lill-o˙rajn. Il-fatt li ma tantx niçievi twe©ibiet lura, ma jfissirx li bil-messa©©i spiritwali lMulej ma jkunx qieg˙ed jibni l-persuni.

Xi minn daqqiet nirçievi çertu messa©©i li j˙e©©uni biex nissokta dan ix-xog˙ol importanti ta’ evan©elizzazzjoni. Dan l-a˙˙ar persuna qaltli f’messa©©: Kemm timlieli qalbi bilmessa©©i li tibg˙atli! Grazzi Mulej! Dan xog˙ol idejk! Il-glorja hi tieg˙ek!

Int ukoll tista’ timla qalb l-o˙rajn billi tibg˙at messa©© mimli bl-im˙abba ta’ Ìesù. Tg˙idx “G˙ax ma nafx kif jo˙duni?” Mhux l-ewwel darba li l-messa©© li bg˙att kienet il-kelma li l-persuna l-o˙ra kellha bΩonn tirçievi. G˙alhekk kura©©! Fejjaq int ukoll qalb l-o˙rajn bil-mowbajl tieg˙ek!

Kieku xi ˙add jistaqsini jew jitlobni nkun prim ministru g˙al ©urnata, ma nkunx! U g˙aliex?

L-ewwel nett g˙ax filqag˙da preΩenti anki l-Prim Ministru j˙ossu li hu prim ministru ta’ ©urnata u allura ma nkunx irrid inservi ta’ forçina.

It-tieni, g˙ax ma n˙ossx li g˙andi nkun fil-mira ta’ dawk li suppost huma ˙biebi, li filfatt ikunu ilhom içaqalquni biex nag˙mel xi ˙a©a u jien nibqa’ gallarija.

It-tielet, g˙ax ma n˙obbx no˙lom b’viΩjonijiet li s’issa

qajla mmaterjalizzaw.

Ir-raba’, g˙ax nobg˙od noqg˙od fuq it-trepied ta’ xog˙ol, sa˙˙a u edukazzjoni, meta n-nies qed tesperjenza lmaqlub.

Il-˙ames, g˙ax ma rridx lanqas lin-nies li toqg˙od iççapçapli fit-toroq, u mbag˙ad fid-djar u fil-komunità tag˙hom jitkaΩaw b’dak kollu li qed isir.

Is-sitta, g˙ax ma no˙lomx li nlissen ‘inservi’ u minflok ‘nisserva’.

Kif jien qieg˙ed tajjeb. Ωraben kbar jew Ωg˙ar iwe©©g˙uni u dejjem tg˙allimt li l-˙obΩ g˙andi n˙allih lil min jaf jieklu.

Il-verità hi li, illum, lanqas min jaf jiekol il-˙obΩ ma fadal! Min g˙ax jibΩa’ mizzokkor u min g˙ax jippreferi l-galletti u l-crackers.

Mela kif jg˙idu: nippreferi li n˙alli jiekol il-bakkaljaw lil min xarrbu!

IΩda min jaf? Forsi kieku flok prim ministru kelli lofferta li nie˙u l-kariga ta’ ministru… kont naççettaha.

Mhux g˙al jum wie˙ed.

G˙all-ftit xhur li fadal ta’ din l-amministrazzjoni.

U g˙ax naf li hemm post vakant!

C. SAMMUT, BIRKIRKARA

TVMaduma Sur Editur, In-nanniet tag˙na laqqmu lillPN ‘tal-Maduma’. Dan g˙arra©uni li l-arma tal-PN hi kwadra, forma ta’ maduma.

Nhar il-Óadd 27 ta’ Mejju, matul l-a˙barijiet ta’ TVM, (jew a˙jar TVMaduma) tat-8 ta’ filg˙axija, qalulna x’qal ilPrim Ministru u Kap tal-PN waqt il-Kunsill Ìenerali tal-istess Partit li sar il-Óadd filg˙odu fl-istess ©urnata. Ìabu lill-Kap Nazzjonalista jitkellem dirett g˙al ˙in twil.

EΩatt wara qalulna x’qal ilMexxej Laburista fil-laqg˙a politika li kellu wkoll il-Óadd 27 ta’ Mejju filg˙odu, fil-Kalkara. Jien stennejt li l-Kamra tal-A˙barijiet ta’ TVM ser isemmg˙una wkoll direttament diskors li kien qal il-Mexxej Laburista.

IΩda mort Ωmerç g˙all-a˙˙ar g˙ax TVM ma ©ab l-ebda diskors dirett tal-Mexxej Laburista kif g˙amel mal-Kap Nazzjonalista.

Hawnhekk irrid nistaqsi lillKap tal-Kamra tal-A˙barijiet ta’ TVM: min kien li ˙a d-deçiΩjoni li waqt l-a˙barijiet i©ib lill-Kap tal-PN jitkellem dirett?

Insaqsi wkoll lill-Kap talKamra tal-A˙barijiet: min kien li ˙a d-deçiΩjoni li fl-istess a˙barijiet ma j©ibx lil-Mexxej

Laburista jitkellem dirett?

Dawn iΩ-Ωew© deçiΩjonijiet min ˙adhom? Il-Kap tal-Kamra tal-A˙barijiet ta’ TVM, min kiteb ir-rapporti jew min ©ibed il-filmati taΩ-Ωew© attivitajiet?

X’garanzija g˙andi li ddeçiΩjonijiet ittie˙du minn xi ˙add li ja˙dem TVM u mhux minn xi ˙add barra minn TVM g˙ax hekk kien jaqbel g˙allPN? Ma jidhirlux il-Kap talKamra tal-A˙barijiet ta’ TVM li dak li sar kien ta’ diskriminazzjoni fejn g˙andu x’jaqsam il-Mexxej tal-OppoΩizzjoni Parlamentari Laburista?

L-Awtorità tax-Xandir g˙andha d-dmir li tara li x-xandir tal-Istat ikun ©ust u li ma ssirx diskriminazzjoni mal-Mexxej tal-OppoΩizzjoni Parlamentari.

B˙ala semmieg˙ regolari talistazzjonijiet televiΩivi tal-Istat, xbajt nara diskriminazzjoni sfaççata fl-a˙barijiet u fi programmi o˙ra kontra l-OppoΩizzjoni Parlamentari.

Sinçerament ma nistax nifhem kif l-Awtorità tax-Xandir t˙alli abbuΩi sfaççati fix-xandir jibqu g˙addejjin qisu ma ©ara xejn. Ma nistax nifhem kif ilmembri li jiffurmaw l-Awtorità tax-Xandir ˙add minhom ma jinteba˙ b’abbuΩi b˙al dawn. Óadd minnhom ma jitniffes ftit biex pajjiΩ li suppost hu membru tal-Unjoni Ewropea

jkollu xandir nazzjonali li jirrispetta l-intelli©enza tas-semmieg˙a tieg˙u?

Jidher çar li l-Awtorità taxXandir mhux qed issegwi dak li qed jing˙ad matul l-a˙barijiet ta’ TVM. G˙ax kieku Ωgur li ma jkunx hemm diskriminazzjoni kontra l-OppoΩizzjoni Parlamentari.

B˙ala membru tesserat filPartit Laburista nitlob u nesi©i li l-Partit g˙andu jara u jie˙u kull pass anke bil-Qorti biex ikun çert li l-istazzjonijiet kollha tal-komunikazzjoni tal-Istat ikunu aktar ©usti fl-a˙barijiet lejn l-OppoΩizzjoni Parlamentari. Jidher çar ˙afna li billi kultant il-Partit Laburista jipprotesta mal-Awtorità taxXandir hu kollu g˙alxejn.

G˙ax l-iΩbilanç kontra l-PL hemm baqa’... anzi Ωdied!

Fil-fehma soda tieg˙i l-fatti juru çar li kien Ωball kbir minna˙a tal-PL li ma ˙ax il-kaΩijiet ta’ Ωbilanc kontrih fix-xandir nazzjonali sa mil-1988 il-Qrati.

In-Nazzjonalisti jafu tajjeb li x-xandir pubbliku hu wie˙ed mill-forzi politiçi li g˙andhom, fejn l-istess xandir ilu jinfluwenza politikament favur ilpolitika tal-PN g˙al ˙afna snin. ÓADDIEM REPUBBLIKAN, RAÓAL ÌDID

EgoiΩmu u injoranza grassa Sur Editur, Minkejja li jsiru l-avviΩi biex ˙add ma jpejjep jew isiru lbarbeques, xorta çerti nies ji©u jaqg˙u u jqumu minn kul˙add.

Qieg˙ed ng˙id g˙al dawk li jiffrekwentaw il- playing field ta’ G˙ar Lapsi, isSi©©iewi. Inzertajt ˙add darba lit-tfal u bqajt iddiΩgustat. Il-vili hi illi mhux talli g˙amlu l- barbeque , talli ˙arqu n-nar fuq wie˙ed mill-bankijiet tal©ebel. Tal-mist˙ija. Possibbli ma jersaqx xi pulizija meta jkun hemm xi attività?

G˙al ©ie˙na, ftit metri ’l bog˙od hemm g˙assa, imma dejjem mag˙luqa.

T. BONANNO, IÛ-ÛURRIEQ

Il-bank tal-©ebel ma˙ruq biç-charcoal

16

17.06.2012

Ta’ Barra

“Wie˙ed irid jara l-istampa s˙i˙a biex jifhem x’qed ji©ri fis-Sirja” – l-eks-Ambaxxatur George Saliba

Ma’ min rajtek xebbahtek

Id-diplomatiku GEORGE SALIBA, li fil-passat serva b˙ala ambaxxatur fi Tripli, jispjega fid-dettal fiex jikkonsisti l-konflitt fis-Sirja u r-ra©unijiet li g˙alihom in-NATO mhux qed tintervieni b˙alma g˙amlet filLibja.

Huma ˙afna dawk li jistaqsu:

“G˙aliex fis-Sirja ma da˙litx inNATO u tajru lill-President Assad?” Nibda biex ng˙id li dan mhuwiex ir-rwol tanNATO, g˙ax din l-organizzazzjoni militari ma kellha ebda mandat mill-Ìnus Mag˙quda biex tag˙mel dak li g˙amlet fil-Libja.

Apparti minn dan is-Sirja hija ferm iktar ikkumplikata milLibja, u iktar minn hekk fisSirja m’hemmx iΩ-Ωejt li hemm il-Libja.

Il-problemi g˙al min jid˙ol fis-Sirja huma ta’ Ωew© kwalitajiet. L-ewwel nett hemm ilkwistjoni tal-intern. Ir-re©im preΩenti, ji©ifieri dak ta’ Bashir al Assad, huwa mag˙mul minn ˙afna minoranzi, l-ikbar grupp rappreΩentat fil-poter huwa dak li ©ej mill-Alawiti, li huma nies li jipprattikaw tip ta’ IΩlam li huwa meqjus qrib tas-Sh’iti, filwaqt li s-Sirja g˙andha ma©©oranza Sunnita.

Din id-differenza bejn Sunni u Shi’a hija qasma kbira flIΩlam, qisek qed tg˙id Kattoliçi u Protestanti, u dan biex wie˙ed jifhem. Hija qasma li ©iet mill-mewt ta’ Mo˙ammed li ma ˙alliex eredi biex imexxi l-IΩlam. Imma din storja o˙ra.

BiΩΩejjed wie˙ed ikun jaf li lma©©oranza kbira tal-G˙arab huma Sunniti, filwaqt li l-ikbar stat Shi’ita huwa l-Iran. Huwa importanti biex wie˙ed jifhem il-kumplikazzjoni tal-kriΩi Sirjana.

Billi l-Alawiti ta’ Assad huma fil-minoranza fost il-poplu Sirjan, sabiex iΩommu l-poter kellhom bilfors jag˙mlu ˙afna alleanzi ma’ minoranzi o˙ra fis-Sirja b˙alma huma lKristjani, li fil-ma©©oranza tag˙hom jappo©©jaw lil Assad g˙aliex huwa jirrappreΩenta stat lajk. Il-biΩa’ tag˙hom hija xi re©im fundamentalista IΩlamiku.

Hemm gruppi o˙ra minoritarji li jappo©©jaw lil Assad. Din li jkollok tribù minoritarju li ja˙kem pajjiΩ G˙arbi kienet xi ˙a©a mifruxa sew. Hekk kienu Gaddafi u Saddam Hussein, li t-tnejn ©ejjin minn gruppi minoritarji, u li allura sabiex jibqg˙u fil-poter bilfors kell-

hom jag˙mlu alleanzi u kompromessi.

Min ikun parti minn minoranza jaqbillu hekk, milli jaqa’ f’idejn tribù li jkun l-ikbar wie˙ed u li allura ma jkollux bΩonn li jag˙mel tant kompromessi u alleanzi. G˙alhekk internament fis-Sirja Assad g˙andu çertu appo©©.

It-tieni kumplikazzjoni hija dik ta’ barra mis-Sirja. Assad ©ej minn tip ta’ IΩlam li huwa meqjus parti mix-Shi’a u allura g˙andu is-sapport tal-Iran. Filfatt ma’ din il-koalizzjoni wie˙ed jista’ jΩid lill-Hezbollah fil-Lebanon u lill-Hamas filPalestina, g˙alkemm dawn tala˙˙ar huma fil-ma©©oranza Sunniti.

G˙al ragunijiet differenti lAmerika u l-IΩrael iridu jnaqqsu s-sa˙˙a tal-Iran. Dan g˙aliex ma jridux lill-Iran u allura lix-Shi’a jissa˙˙u, u g˙aliex jibΩg˙u li tikber l-influwenza tal-Iran li tista’ taffetwa l-interessi taΩ-Ωejt Amerikani.

Wie˙ed irid iΩomm quddiem g˙ajnejh li l-bjar kbar taΩ-Ωejt fis-Sawdi Arabja qeg˙din finna˙a tal-Lvant tal-pajjiΩ fejn ilma©©oranza tan-nies huma Shi’a.

Mela hemm iΩ-Ωejt. Hemm ukoll il-militar. Il-bazi tas-seba’ flotta Amerikana qieg˙da lBa˙rejn, pajjiΩ ta’ ma©©oranza Shi’ita, imma mmexxi minn familji Sunnita. G˙alhekk ilprotesti ©usti fil-Ba˙rejn g˙al tibdil twaqqfu ˙esrem.

Is-Sawdi Arabja bag˙tet ilkarrijiet armati u dawn kinsu lill-oppoΩizzjoni. U fejn kienu l-Amerikani u l-Ewropej f’dan kollu? Kienu gallerija, insew id-drittijiet tal-bniedem u ddemokrazija. Jekk id-drittijiet tal-bniedem huma importanti fis-Sirja, daqshekk ie˙or huma ta’ importanza fil-Ba˙rejn.

Il-problema l-o˙ra g˙all-

Amerikani hija l-Iraq, linvaΩjoni tal-Iraq u t-tne˙˙ija ta’ Saddam tfisser li llum isShi’a, b˙ala l-ikbar parti millpoplu Iraqqin ˙adu l-poter f’idejhom u l-Amerika qed tibΩa’ minn xi alleanza bejn lIraq u l-Iran.

G˙alkemm wie˙ed irid jg˙id li fl-istorja dawn qatt ma kienu tant ˙bieb. Però, l-alleanza bejn dawn iΩ-Ωew© pajjiΩi kbar tista’ tfisser periklu g˙allprovvista taΩ-Ωejt u iktar u iktar g˙as-sigurtà tal-IΩrael.

Wie˙ed bilfors irid jara din listampa sabiex jifhem x’qed isir fis-Sirja. M’hemmx dubju li Assad huwa dittatur, li jrid jibqa’ fil-poter akkost ta’ kollox. Huwa wkoll minnu li fisSirja m’hemmx osservanza taddrittijiet tal-bniedem.

Però, fil-Golf G˙arbi kollu, inkluΩ il-Qatar, dawn id-drittijiet ma jeΩistu mkien, ˙lief filKuwajt. Qed insemmi l-Qatar g˙aliex dawn qed jilag˙buha ta’ paladini ta’ dawn id-drittijiet, meta ma jafux xi jfissru.

Min˙abba dan kollu na˙seb li l-konflitt fis-Sirja se jkun wie˙ed twil. Ma na˙sibx li Assad ser içedi. L-Iran ˙a jibqa’ jg˙inu biex jeg˙leb kull sanzjonijiet. Ir-Russja u ç-Çina wara li raw dak li ©ara fil-Libja bir-riΩoluzzjoni tal-Ìnus Mag˙quda, ma tantx huma lesti li jag˙tu l-libertà lill-Kunsill tasSigurtà.

Sakemm Assad iΩomm ilma©©oranza tal-armata warajh, ftit jista’ jitwarrab, u ng˙id li fil-verità, soluzzjoni ma tantx nista’ nara. Hemm wisq interessi fis-Sirja li jridu lil Assad jibqa’. Min-na˙a l-o˙ra g˙alkemm hemm interssi sabiex jitwarrab Assad, dawn mhumiex tant kbar b˙alma kienu fil-kaΩ tal-Libja.

Nistennew u naraw.

17.06.2012

Ta’ Barra

17

Jeskala t-terrur fis-Sirja Il-©lied fis-Sirja ilu g˙addej sa minn Marzu tal-2011. Sena u tliet xhur wara li beda dan l-©lied di©à ˙alla eluf ta’ nies innoçenti mejta, filwaqt li eluf o˙ra sfaw arrestati.

Sfortunatament, l-indikazzjonijiet juru li dan il-massakru, kulma jmur qieg˙ed ikompli jeskala.

KRISTA CARUANA tag˙ti ˙arsa lejn kif Ωvol©iet is-sitwazzjoni tra©ika fis-Sirja f’dawn l-a˙˙ar xhur.

Il-bidu tal-protesti L-inkwiet fis-Sirja beda f’Marzu tal-2011, meta l-poplu Sirjan ˙are© fit-toroq jipprotesta kontra t-tmexxija tal-Gvern Sirjan.

Il-protesti bdew fil-belt ta’ Deraa li tinsab fin-Nofsinhar tal-pajjiΩ, wara li grupp ta’ çittadini Sirjani talbu g˙all˙elsien t’erbatax-il tifel u tifla li kienu miΩmuma arrestati u kienu qed ji©u ttorturati wara li nqabdu jiktbu slogans ma’ ˙ajt tal-iskola tag˙hom kontra r-re©im Sirjan u favur iddemokrazija u l-˙elsien.

Nhar it-18 ta’ Marzu, eluf ta’ persuni mmarçjaw fit-toroq bi protesta, iΩda l-forzi tas-sigurtà fet˙u n-nar fuqhom u qatlu erba’ persuni. It-tixrid taddemm kompla l-g˙ada, meta listess forzi tas-sigurtà fet˙u nnar fuq xi persuni çivili li kienu qed jattendu g˙allfunerali tal-persuni li kienu nqatlu fil-©urnata ta’ qabel.

Dakinhar inqatlet persuna o˙ra.

F’temp ta’ ftit jiem, il-konflitti mdemmija f’Deraa ©ew f’sitwazzjoni inkontrollabbli. Il-

forzi tas-sigurtà komplew jift˙u n-nar fuq persuni innoçenti u g˙exieren ta’ persuni spiççaw maqtula, u˙ud minnhom waqt li kienu f’darhom stess.

Il-protesti spiççaw biex infirxu fi bliet u r˙ula o˙ra madwar il-pajjiΩ kollu fosthom, f’Baniyas, Homs, Hama u anke fil-konfini ta’ Damasku. Il-forzi tas-sigurtà komplew jassedjaw in˙awi differenti u joqtlu n-nies li skont huma kienu terroristi. Sa nofs Mejju 2011, l-ammont ta’ nies li kienu tilfu ˙ajjithom f’dan il©lied kien di©à la˙aq l-elf ru˙.

Talba g˙all-˙elsien Il-protesti komplew g˙addejjin xhur s˙a˙ u g˙adhom g˙addejjin sal-lum il-©urnata. Matul dawn il-protesti, il-poplu Sirjan qed jitlob g˙ad-demokrazija u g˙al aktar ˙elsien, xi ˙a©a li fis-Sirja ma teΩistix, anke min˙abba li dan il-pajjiΩ huwa wie˙ed mill-aktar pajjiΩi ripressi li hemm fid-dinja G˙arbija.

Il-poplu Sirjan qed jitlob g˙ar-riΩenja tal-President Bas-

har al-Assad li, minkejja lappelli tal-poplu, s’issa g˙adu mwa˙˙al mas-si©©u tal-poter u qed jirrifjuta li jirriΩenja minkejja li wieg˙ed diversi riformi.

Minkejja dan, bosta opinjonisti huma tal-fehma li ladarba l-qtil tal-innoçenti se jkompli g˙addej, il-weg˙diet li g˙amel Assad ftit li xejn se jittie˙du bis-serjetà.

Massakru ta’ tfal innoçenti Skont rapport riçenti tal-Ìnus Mag˙quda, ˙are© li fil-preΩent fost l-ag˙ar milquta mill-massakru fis-Sirja hemm eluf ta’ tfal innoçenti.

Ir-rapport jakkuΩa lill-Gvern Sirjan li qed juΩa armi b’sa˙˙ithom ˙afna f’Ωoni residenzjali.

Il-Ìnus Mag˙quda qalet ukoll li t-truppi Sirjani qed jittorturaw ˙afna tfal u w˙ud minnhom sa˙ansitra qed jintuΩaw b˙ala tarka g˙at-tankijiet tal-gwerra biex jissalvagwardjaw lill-forzi tas-sigurtà.

Ir-rapport li t˙ejja minn rappreΩentanta speçjali tal-Ìnus

Maqg˙uda, qal li ˙afna tfal jinsabu miΩmuma u qed ji©u litteralment imbiççra fil-massakri li qed isiru. Ir-rappreΩentanta tal-Ìnus Mag˙quda, Ωiedet tg˙id li x-xeni li rat quddiem g˙ajnejha fis-Sirja kienu orribbli u qalet li qatt qabel ma kienet rat tfal immassakrati b’dak il-mod.

Intant, il-Ìnus Mag˙quda qed tikkritika wkoll lillOppoΩizzjoni li mhi qed tag˙mel xejn biex tipprevieni t-tortura li qed jg˙addu minnha kuljum eluf ta’ tfal innoçenti.

Altru minn hekk, il-milizja tal-OppoΩizzjoni qed idda˙˙al mag˙ha ammont kbir ta’ tfal biex ji©©ieldu fuq quddiem nett f’isimha, kontra l-armata tal-Gvern.

Tfal li rrakkuntaw l-esperjenza tag˙hom mal-mibg˙uta speçjali tal-Ìnus Mag˙quda fis-Sirja, qalu li ©ew me˙uda mill-forzi militari waqt li kienu f’darhom stess u ©ew sfurzati jservu ta’ tarka biex jissalvagwardjaw lis-suldati millattakki.

Tfal o˙ra rrakkuntaw kif

kienu msawta, abbuΩati u anke ttorturati permezz ta’ xokkijiet elettriçi u anke ma˙ruqa bis-sigaretti, fost lo˙rajn, waqt l-interrogazzjonijiet li sarulhom.

Futur imçajpar B˙alissa fis-Sirja hemm grupp t’osservaturi mill-Ìnus Mag˙quda li l-missjoni tag˙hom tifforma parti minn pjan ta’ paçi g˙as-Sirja li kien imfassal mill-mibg˙ut tal-Lega G˙arbija tal-Ìnus Maqg˙uda, Kofi Annan.

Minkejja li qed isiru bosta tentattivi diplomatiçi internazzjonali, it-tixrid ta’ demm f’dan il-pajjiΩ g˙adu g˙addej u mhux eskluΩ li l-Gvern t’Assad qed jippjana attakki o˙ra madwar il-pajjiΩ.

Kulma jmur is-sitwazzjoni f’dan il-pajjiΩ qed tkompli tiggrava, hekk kif mhux biss qed jiΩdiedu n-nies maqtula, iΩda eluf o˙ra jinsabu maqbuda f’Ωoni differenti u ma jistg˙ux ja˙arbu u g˙alhekk il-probabbiltà hija li dawn jistg˙u jinqatlu minn ˙in g˙all-ie˙or.

24

17.06.2012

Ir-Ru˙ u l-Ìisem

L-IVF Dr Chris Fearne Speçjalista tat-tfal

F’dawn il-©img˙at qed tissemma ˙afna lfraΩi IVF fil-gazzetti u l-medja Maltija.

Imma xi tfisser eΩatti l-IVF u x’tinvolvi?

L-IVF jew in vitro fertilisation, tirreferi g˙al dak il-proçess illi bih ovum (jew bajda tal-mara) tkun iffertilizata minn sperma (jew Ωerrieg˙a tar-ra©el) f’ambjent barra l-©isem. Dan iwassal biex jin˙oloq embrijon li mbag˙ad jitpo©©a ©ol-utru talmara biex jikber u eventwalment jiΩviluppa f’tarbija.

L-IVF allura huwa proçess illi bih tista’ tin˙oloq ˙ajja ©dida. Dan il-proçess jintuΩa f’dawk il-koppji li jkunu jixtiequ wild imma g˙al ra©uni jew o˙ra ma jkunx possibbli li dan isir b’mod naturali. Ìeneralment, qabel ma koppja tasal g˙all-IVF, tkun g˙addiet minn numru ta’ testijiet u proçeduri biex l-ewwel isiru lisforzi kollha ˙alli l-mara tinqabad tqila b’mod naturali u biex it-tobba jsiru jafu lkawΩa tal-infertilità.

G˙alhekk l-IVF mhix xi ˙a©a li bilfors issir f’kull kaΩ ta’ infertilità Fil-fatt jeΩistu kliniçi illi jg˙inu koppji li g˙andhom diffikultà biex ikollhom it-tfal, ˙alli fejn hu possibbli t-tqala tibda b’mod naturali.

Madankollu bejn 5% u 8% tal-koppji li jixtiequ tarbija jibqg˙u ming˙ajr tqala u jistg˙u jkunu kandidati g˙all-IVF. L-ewwel tarbija li twieldet bl-IVF (jew kif kienet mag˙rufa fil-medja – l-ewwel test-tube baby ) kienet Louise Brown li twieldet fl-1978. It-tabib li ˙a ˙siebha u li Ωviluppa din ix-xjenza, Dr Robert Edwards, ing˙ata l-Premju Nobel g˙allMedicina sentejn ilu fl-2010. Mil-1978 ’l hawn twieldu g˙exieren ta’ eluf ta’ trabi bl-IVF. L-in vitro fertilisation mhix ming˙ajr kontroversji. L-ewwel kontroversja tirrigwardja n-numru ta’ bajdiet li ji©u ffertilizati.

Peress illi mhux kull bajda li ti©i ffertilizata twassal g˙al tqala u tarbija, it-tobba xi minn daqqiet jag˙Ωlu li jpo©©u aktar minn embrijon wie˙ed fl-utru tal-mara. Jekk

jitpo©©ew tlieta jew erbg˙a, dan jista’ jwassal biex l-omm twelled triplets jew quadruplets.

Dan jista’ j©ib mieg˙u problemi g˙at-tfal li f’dawn il-kaΩijiet jistg˙u jitwieldu b’piΩ Ωg˙ir. G˙alhekk f’˙afna kaΩijiet ikun g˙aqli li jitpo©©ew mhux aktar minn Ωew© embrijoni f’kull omm.

Il-kontroversja l-o˙ra hija dwar l-embryo freezing. Din tfisser illi jekk ikun hemm bajdiet Ωejda, dawn jistg˙u ji©u ffertilizati u l-embrijoni jintrefg˙u biex jintuΩaw drabi o˙ra. Metodu biex tevita din il-kontroverzja ming˙ajr ta’ ta˙li bajdiet Ωejda huwa li tiffriΩa l-bajdiet mhux fertilizzati.

Din tissejja˙ oocyte vitrification.

Il-Van©elu tal-lum il-Óadd Illum se nkomplu nicçelebraw il-Ódud ordinarji jew kif insej˙ulhom ta’ matul is-Sena. A˙na konna bdejna s-Sena Ordinarja wara l-Festi tat-Twelid tal-Mulej, waqafna meta bdejn iΩ-Ωmien tar-Randan u l-G˙id ilKbir. It-tema tal-lum se tg˙inna na˙sbu fuq is-saltna ta’ Alla, is-saltna ta’ m˙abba, li hija d-destinazzjoni tag˙na li nimxu wara Ìesù l-feddej tag˙na.

Il-Lhud kienu ja˙sbu li kien se jintbag˙at il-Messija biex iwaqqaf saltna fuq l-art biex je˙lishom mill˙akiema li kienu ja˙kmuhom u ja˙qruhom. Insibu diversi siltiet fil-Bibbja kemm fl-Antik kif ukoll filÌdid Testament. Insibu fil-bidu dal-Atti tal-Appostli meta Ìesù ltaqg˙a mad-dixxipli qabel ma mar g˙and il-Missier, lid-dixxipli jistaqsuh: “Mulej, hu dan iΩΩmien li fih int se ter©a’ twaqqaf is-Saltna ta’ IΩrael?”

(Atti 1.,6) A˙na wkoll na˙sbu b’dan il-mod, u na˙sbu li a˙na nistg˙u ng˙idu lil Alla kif g˙andu jwaqqaf issaltna tieg˙u. U kemm nippretendu li Alla g˙andu jag˙tina jew jag˙mel dak li tlabnieh malajr, anzi issa! Ìesù llum jg˙idilna li s-saltna ta’ Alla hija b˙al Ωerrieg˙a Ωg˙ira li l-bidwi jiΩra’ fil-˙amrija. Il-bidwi ma jarax iΩ-Ωerrieg˙a mg˙ottija bil-˙amrija, imma jemmen li jekk jie˙u ˙siebha din tnibbet, tikber u ssir si©ra kbira, u t-tajr tal-ajru jistrie˙u u jbejtu fil-frieg˙i tag˙ha. Is-si©ra li tag˙tih ˙afna frott lill-bidwi. Ìesù jsemmi l-qam˙a li l-bidwi jix˙et fl-art, issir barma, imbag˙ad sbula, imbag˙ad issir qam˙ mimli fis-sbula. Il-bidwi matul il-©img˙at jie˙u ˙siebha, issaqiha u jnaqqiha u meta jasal il-bidwi ja˙sad u ji©bor il-frott. Ìesù jg˙idilna li s-Saltna ta’ Alla, tibda bil-mod, bil ftit il-ftit, imma tikber ˙afna u tag˙mel ˙afna frott, b’risq il-bnedmin kollha li jaççettawha. Is-saltna ta’ Alla mhux xi superpotenza tad-dinja, imma hija s-saltna ta’ m˙abba li ti©bor fiha lill-bnedmin, lil dawk li jimxu wara Alla li ˙alaqna, Alla li salvana, Alla li jimliena bl-im˙abba tieg˙u!

Imma a˙na rridu na˙dmu, b˙all-bidwi, irridu niΩirrig˙u l-kelma f’qalb l-o˙rajn, nie˙du ˙siebhom u n˙obbuhom b˙alna nfusna. Kull wie˙ed minna a˙na msej˙in biex inwasslu l-a˙bar it-tajba lill-o˙rajn.

Din hija l-missjoni li Alla sej˙ilna biex a˙na nwassluh lill-o˙rajn!

San Pawl fit-Tieni Lezzjoni j˙e©©i©na biex a˙na b’fidi qawwija nemmnu li wara din il-˙ajja fuq l-art, a˙na niltaqg˙u mal-Mulej Alla tag˙na, biex nibqg˙u mieg˙u g˙al dejjem. L-Appostlu jg˙idilna b’mod çar li a˙na wara din il-˙ajja, se niltaqg˙u ma’ Sidna Ìesù Kristu biex ‘nie˙du skont it-tajjeb u l-˙aΩin li nkunu g˙amilna meta konna g˙andna ˙ajjin fuq din l-art’.

A˙na nitkellmu fuq l-im˙abba ta’ Alla, g˙ax Alla huwa m˙abba, imma je˙tie© niftakru li Alla huwa l©ustizzja, li jippremja lit-tajjeb u jikkastiga l-˙aΩin.

Alla jag˙der id-dg˙ufija tag˙na l-bnedmin, u dejjem lest biex ja˙frilna u jg˙inna nqumu mill-waqg˙at tag˙na. Hu jag˙tina l-g˙ajnuna tieg˙u biex a˙na na˙dmu fl-g˙alqa tieg˙u, biex bil-˙idma tag˙na nag˙mlu ˙afna frott u l-frott tag˙na jibqa’.

San Pawl, fit-Tieni Lezzjoni, j˙e©©i©na biex ‘a˙na nfittxu li nog˙o©bu lil Alla, sew jekk nibqg˙u f’din id-dinja u sew jekk imutu’. L-Appostlu tal-©nus kien jag˙mel kollox biex jog˙©ob lil Alla. Anke a˙na rridu, b’dak li ng˙idu u b’dak li nag˙mlu, nog˙o©bu lil Alla l-˙allieq tag˙na, il-Missier li tana lil ibnu l-

Ma’ dawn il-kontroversji kemm imbag˙ad o©©ezzjonijiet morali u teolo©içi mill-Knisja Kattolika.

F’Malta s-servizz tal-IVF ilu jing˙ata millprivat g˙al numru ta’ snin. Wie˙ed irid jg˙id illi dan is-servizz kellu suççess konsiderevoli u li t-tobba u professjonisti li wettquh f’Malta Ωammew mal-etika ©enerali li tirregola l-attività tat-tobba.

Madankollu tin˙ass il-˙tie©a ta’ regolamentazzjoni speçifika dwar l-IVF illi tippermetti wkoll illi l-Gvern jibda jipprovdi dan is-servizz. Meta dan isir, il-Gvern jag˙mel tajjeb illi ja˙dem id f’id ma’ min g˙al dawn l-a˙˙ar 20 sena pprovda sservizz tal-IVF f’Malta.

minn

ajk lajk

wa˙dieni Ìesù Alla u bniedm li bil-passjoni, il-mewt u l-qawmien tieg˙u mill-mewt, ©ejna salvati mid-dnub u ©ejna mog˙tijin lil Alla ru˙ il-qodos li jimliena bil-grazzja tieg˙u .

Fl-Ewwel Lezzjon mill-Ktieb tal-Profeta EΩekjel, nisimg˙u lill-Mulej jg˙idilna li hu jaqta’ tarf mill-frieg˙i g˙olja tas-si©ra taç-çedru u jxettilha fuq muntanja g˙olja u ssir si©ra kbira. Alla jg˙idilna li hu ‘lil si©ra g˙olja jçekkina u si©ra Ωg˙ira jkabbarha; lis-si©ra niexfa j˙addarha, imma lis-si©ra ˙adra jnixxifha.’

X’kuntrast, g˙ax Alla j˙obb lill-bniedem umli, imma li jbarri lis-supperv. G˙ax Alla j˙addan lill-bniedem ˙erqan g˙all-kelma, imma jobΩoq lill-bniedem biered.

Alla anke fi Ωmien il-Profeta baqa’ fidil mal-patt li kien g˙amel mal-bniediem, minkejja li s-Sultan Sedekija kien kiser il-patt ta’ Alla u ˙adha kontra Alla.

Mela ejja nfa˙˙ru lill-Mulej u ng˙annu lill-ismu lg˙oli, inxandru filg˙odu t-tjieba tieg˙u u ng˙idu lil kul˙add li ©ust hu l-Mulej, il-blata tieg˙i, u ebda qerq ma jinsab fih. Ejja nfa˙˙ru lill-Mulej u hekk a˙na nid˙lu fis-saltna ta’ m˙abba tieg˙u.

17.06.2012

Mill-Misra˙

19

GO tkompli tag˙ti l-appo©© tag˙ha lil Caritas Il-Kap EΩekuttiv ta’ GO, David Kay, Ωar iç-Çentru Terapewtiku San Blas ta’ Caritas Malta li jinsab fil-limiti ta’ ÓaΩ-Ûebbu© fejn huwa akkwista g˙arfien prattiku tal-˙idma li titwettaq minn Caritas mmirata lejn irriabilitazzjoni ta’ persuni bilvizzju tad-droga. G˙al dawn la˙˙ar ˙mistax-il sena, GO dejjem tat l-appo©© s˙i˙ tag˙ha lil Caritas permezz ta’ ftehim bejn iΩ-Ωew© entitajiet.

Il-kumpannija offriet, kemmil darba, appo©© u g˙ajnuna finanzjarja lil pro©etti ta’ Caritas ffukati fuq titjib filkwalità ta’ ˙ajja g˙al persuni soçjalment Ωvanta©©jati filkomunità.

F’San Blas, is-Sur Kay iltaqa’ ma’ kapijiet u impjegati talCaritas, voluntiera, terapisti responsabbli mill-istadji kollha tal-programmi intensivi ta’ riabilitazzjoni, kif wkoll ma’ residenti li b˙alissa g˙addejjin minn programmi ta’ riabilitazzjoni fiç-çentru.

Il-programmi huma ma˙suba biex jappo©©jaw persuni li g˙andhom problemi relatati

fost o˙rajn.

Waqt li kien qed jitkellem dwar l-appo©© kontinwu ta’ GO lil Caritas, David Kay qal: “A˙na tassew kburin li qed ning˙aqdu ma’ Caritas u ng˙inu fil-˙idma kontinwa tag˙ha biex tag˙ti g˙ajnuna lill-fqar u l-˙olqien ta’ mezzi sabiex jing˙elbu problemi soçjali in©enerali.

Barra minn hekk, GO minn

mal-vizzju tad-droga u jg˙inuhom biex jiddefinixxu lidentità u r-rwol tag˙hom fissoçjetà. Fl-istess ˙in, il-programmi jag˙tu lir-residenti lorjentazzjoni me˙tie©a biex ikunu jistg˙u jintegraw ru˙hom mill-©did fil-komunità.

Caritas Malta hija l-akbar organizzazzjoni lokali impenjata li tipprovdi firxa wiesg˙a ta’ trattamenti li jg˙inu sabiex

dejjem kellha rwol attiv billi tag˙ti fondi g˙all-implimentazzjoni ta’ programmi terapewtiçi f’San Blas organizzati millCaritas. Dawn il-programmi huma mmirati lejn vittmi ta’ abbuΩ mid-droga u jg˙inuhom iΩommu ’l bog˙od mid-droga u biex ikunu jistg˙u jeg˙lbu darba g˙al dejjem it-theddida tad-dipendenza tag˙hom fuq id-droga.”

jintg˙elbu diversi problemi soçjali. Caritas Malta ta˙dem ma’ individwi soçjalment Ωvanta©©ati, inkluΩi dawk li huma fqar jew fir-riskju talfaqar, persuni milqutin minn problemi ta’ natura soçjali, psikolo©içi u emozzjonali, vittmi tad-droga, nies anzjani, dawk bi problemi tal-alko˙ol u l-log˙ob tal-azzard, vittmi ta’ uΩura, nies romol u separati,

Uffiçjali g˙olja tal-Grupp Finanzjarju ROCS bi premijiet sbie˙ waqt il-fiera Banif iΩuru Malta

Re©a’ wasal dak iΩ-Ωmien tassena meta l-Fiera ta’ Malta flMFCC tifta˙ il-bibien g˙al pubbliku Malti. L-offerti fantastiçi ta’ ROCS Group ˙a jkunu disponibbli g˙al kull min iΩur l-istand waqt il-fiera, bi premji liema b˙alhom!

Min iΩur l- istand ta’ ROCS bejn l-Erbg˙a 27 ta’ Ìunju u lÓadd 8 ta’ Lulju l-MFCC ta’ Qali jid˙ol fiç-çans li jirba˙ wie˙ed minn tnax-il Android Tablet ta’ g˙axar pulzieri ©entilment mog˙tija minn The Notebook Centre ta’ San Ìwann.

Sabiex tirba˙ dan il-premju, kulma g˙andek tag˙mel huwa li tipprova xortik permezz ta’ ballun tal-basketball firring ipprovdut fuq l- istand tag˙na.

Dik il-persuna fortunata li jirnexxilha tag˙mel l-akbar numru ta’ punti kuljum, ˙a tirba˙ Android Tablet assolutament b’xejn! Façli le? Impressjona lil ta’ madwarek u irba˙ Android Tablet.

Barra minn hekk, tista’ tibbenifika wkoll minn offerti inkredibbli ta’ ROCS Group li ©ew mag˙mulin apposta g˙al dan l-avveniment annwali.

Fil-fatt, meta tag˙mel appuntament ma’ ROCS group, jew meta taghmel depoΩitu ma’ ROCS Travel, jew ukoll meta tixtri fwie˙a ta’ Perfumes &

More, il-klijent ˙a jirçievi ballun tal -basketball ta’ ROCS Group assolutament b’xejn.

Rachel Vella, Direttur ta’ ROCS Group, stqarret: “Sena wara sena, ROCS Group dejjem tag˙mel l-almu tag˙ha biex toffri l-a˙jar prezzijiet u servizz li hemm fis-suq Malti.

Na˙seb li din is-sena rnexxielna naqbΩu rekord tas-snin ta’

qabel b’offerti u premji li ma jitwemmnux! Ejjew Ωuruna flistand tag˙na bejn is-27 ta’ Ìunju u t-8 ta’ Lulju biex taraw b’g˙ajnejkhom dawn l-offerti!”

Apparti minn din l-opportunità fantastika, bosta rigali u premjiet ser jintreb˙u tul il©ranet tal-MFCC Malta Trade Fair 2012.

Nhar l-4 u 5 ta’ Ìunju, Dra Teresa Roque dal Fabbro u Dr Jorge Tomé, il-Viçi President u l-Kap EΩekttiv ta’ Banif – SGPS, SA rispettivament, Ωaru l-Banif Bank (Malta) plc g˙all-ewwel darba minn mindu ng˙ataw karigi ©odda fi ˙dan il-Grupp Finanzjarju Banif fit-23 ta’ Marzu 2012.

Il-Kumitat EΩekuttiv tal-Banif Bank (Malta) immexxi mis-Sur Joaquim F. Silva Pinto, Kap EΩekuttiv tal-Bank, iltaqa’ mal-uffiçjali g˙olja fi ˙dan il-Grupp fl-uffiçini li l-bank g˙andu fil-GΩira.

Il-Banif Bank (Malta) plc beda l-operat tieg˙u f’Malta fl-2008.

Dan il-pro©ett kien meqjus b˙ala wie˙ed ta’ importanza kbira g˙all-Grupp min˙abba li kien l-ewwel bank li, bl-g˙ajnuna ta’ investituri prominenti Maltin, ©ie mfassal mill-pedamenti.

Din is-sena ta˙bat il-˙ames sena mill-bidu tal-operat ta’ Banif f’Malta u matul dan il-perijodu l-Bank kiber b’ritmu mg˙a©©el u llum qed jopera minn disa’ ferg˙at f’Malta u G˙awdex u joffri firxa wiesg˙a ta’ servizzi mmirati biex jaqdu l-bΩonnijiet tal-klijenti personali kif ukoll il-komunità tan-negozju.

Tul din iΩ-Ωjara qasira, Dra Roque dal Fabbro u Dr Tomé ltaqg˙u mal-Bord tad-Diretturi tal-Banif Bank, mal-Kumitat EΩekuttiv u mal-mani©ment tal-Bank biex jiddiskutu l-operat u lpjanijiet li l-Bank g˙andu g˙all-futur. Il-Viçi President u l-Kap EΩekuttiv iltaqg˙u wkoll mal-impjegati tal-Bank li ja˙dmu fluffiçini u fil-ferg˙at tal-Bank u kellhom kliem ta’ tif˙ir g˙axxog˙ol siewi li twettaq mit-tim kollu sabiex Banif Bank illum igawdi stima kbira fis-settur finanzjarju Malti. Saru wkoll sensiela ta’ laqg˙at ma’ entitajiet prominenti fil-qasam finanzjarju lokali.

Dra Teresa Roque dal Fabbro hija bint il-Comendador Horácio da Silva Roque, il-fundatur tal- Grupp Banif. Hija ng˙atat il-kariga ta’ Viçi President tal-Kunsill Amministrattiv ta’ Banif – SGPS, SA, liema kariga ilha tokkupa sa mill-15 ta’ April 2012. Dra Teresa Roque dal Fabbro hija wkoll membru tal-Bord ta’ numru ta’ kumpanniji fi ˙dan il-Grupp.

Qabel ma ng˙aqad ma’ Banif – SGPS, SA b˙ala Membru talBord tad-Diretturi u Kap EΩekuttiv, Dr Jorge Tomé kien Membru tal-Bord tad-Diretturi ta’ Caixa Geral de Depósitos f’Lisbona, ilPortugall. Dr Tomé ©ie ma˙tur ukoll Membru tal-Bord tadDiretturi ta’ Banif Bank (Malta) plc.

20

17.06.2012

Kun Af

ÌRAJJIET MINN HAWN U MINN HEMM

Malta ma˙kuma mill-pesta Fl-img˙oddi, ˙afna mard kien ikun fatali u kien jeqred eluf ta’ nies madwar id-dinja. Ilka©un tal-imwiet kien ikun innuqqas ta’ mediçina biex jitfejjaq çertu mard. Illum, bissa˙˙a tal-G˙aqda Dinjija tasSa˙˙a (WHO), jekk ikun hawn xi pandemija ta’ xi influwenza jew mard ie˙or, din malajr tie˙u azzjoni biex il-marda ma tinfirixx.

Wa˙da mill-iktar pandemiji kiefra li wasslet g˙al miljuni ta’ mwiet, kienet l-influwenza Spanjola fl-Ewwel Gwerra.

Dinjija. G˙all-bidu tas-seklu dsatax kienet tfaççat marda o˙ra kiefra u qerrieda fi gΩiritna li qatlet eluf ta’ Maltin. Din kienet il-pesta tal-1813.

Marda qattiela Min˙abba f’hekk l-ekonomija ta’ pajjiΩna marret il-ba˙ar.

Malta ©iet iΩolata kompletament g˙ax ftit li xejn kienu lbastimenti tal-kummerç li jit˙allew jid˙lu fil-Port il-Kbir.

Bejn l-1806 u l-1813, il-gΩira ta’ Malta kienet g˙addejja minn perijodu ta’ kummerç tajjeb ˙afna. Kien Ωmien leconimic boom tas-Sistema Kontinentali ta’ Napuljun Bonaparti. Imma ©ara li ©ara – waqaf kollox ˙esrem.

F’Marzu tal-1813 faqqg˙et f’Malta l-epidemija tal-pesta ftit xhur qabel il-wasla talGvernatur Maitland. Kienet marda li tittie˙ed u tinfirex malajr u toqtlok fi ftit jiem. Óadd ma kien jaf minn fejn kienet ©ejja. Bdew imutu nies bil-mijiet. Kull ra˙al f’Malta kien imbeΩΩa’. Biex din ilmarda ma tinfirixx, kienu jittie˙du ˙afna prekawzjonijiet.

Il-muniti kienu jinxte˙tu fil˙all qabel ma jg˙addu minn id g˙all-o˙ra. Il-˙axix tal-ikel kien jin˙asel u l-ebda drapp minn ta’ ˙addie˙or ma kien jintlibes. Illum kul˙add jaf li lpesta ti©i minn gidma ta’ berg˙ud infettat li ji©i minn fuq il-©rieden.

Il-marda tal-pesta hija mag˙rufa wkoll b˙ala l-Mewt isSewda. Fl-1675, din il-marda wkoll kienet tfaççat fil-gΩejjer Maltin u qatlet mad-9,000 ru˙ fi Ωmien sena. Minn dak iΩΩmien sakemm re©g˙et tfaççat fl-1813, ftit li xejn kien jeΩisti

Saviour Mamo

tag˙rif fuq din il-marda.

Kif ori©inat Il-pesta f’Malta x’aktarx waslet minn Lixandra, l-E©ittu.

Kienu da˙lu Ωew© brigantini IngliΩi (bastiment tal-qlug˙ b’Ωew© arbli) ‘Nelly’ u ‘San ‘Nikola’ flimkien ma’ felukka (dg˙ajsa tal-qlug˙ b’arblu wie˙ed) ‘Bella Maria’.

Dawn kienu ©ew minn portijiet infettati. Fil-fatt, huma u ©ejjin lejn Malta, is-‘San Nikola’ tilef Ωew© ba˙˙ara bilmarda tal-pesta u l-kaptan talistess brigantin miet jumejn wara li da˙al il-Port.

Skont il-Board of Health lewwel kaΩ ta’ vittmi Maltin bil-pesta kien fil-5 ta’ Mejju.

Din kienet it-tifla ta’ Salvatore Bor©, skarpan mill-Belt Valletta li kien xtara xi drappijiet minn fuq il-brigantin. Ftit wara kienet mietet il-mara ta’ dan l-iskarpan.

Is-sintomi ta’ din il-marda kienu w©ig˙ ta’ ras bit-taqlig˙ u deni g˙oli. It-tabib kien g˙arraf lit-tabib prinçipali talGvern bis-sintomi ta’ qabel ilmewt. Wara li saret l-awtopsja fuq il-katavri, kien uffiçjalment mag˙ruf li t-tnejn mietu bilmarda qerrieda tal-pesta.

Salvatore Borg kien marad ftit wara u miet ukoll. Kien ˙are© avviΩ li l-pesta tinsab f’Malta ftit jiem wara li da˙lu dawk it-tliet bastimenti.

Kwarantina Minkejja li kienu jo˙or©u avviΩi biex kul˙add, jekk jista’ jkun, jibqa’ iΩolat u ma jmurx fi r˙ula o˙ra, kienu xorta wa˙da jabbuΩaw. Ìunju, Lulju u Awwissu kienu l-iktar xhur li mietu vittmi tal-pesta. F’kull ra˙al kienu jmutu bil-mijiet. Wa˙da mill˙afna restrizzjonijiet biex ilmarda ma tkomplix tinfirex kienet li l-portijiet jing˙alqu g˙all-kummerç.

Min kien jimrad kien jittie˙ed mill-ewwel Forti Manoel. Il-Belt Valletta ©iet maqsuma fi tmien distretti bil-barrikati. Kul˙add ried jinqafel f’daru ˙lief f’kaΩ ta’ bΩonn, b˙al ng˙idu a˙na t-tobba jew qassisin (li bla ˙sieb ta’ xejn kienu j©orru mag˙hom il-

Il-karru li kien jintuΩa biex i©orr il-vittma tal-pesta lejn il-qabar. Dan l-uniku wie˙ed u jinsab fil-MuΩew ta’ ÓaΩ-Ûabbar. mikrobu tal-pesta).

In-nies tal-Furjana tista’ tg˙id inqerdu g˙al kollox. Kienu jo˙or©u l-˙absin biex i©orru u jidfnu il-mejtin. Dawn ukoll ©ew infettati u mietu kwaΩi kollha. Kellhom jin©iebu sa˙ansitra o˙rajn minn Sqallija.

Meta ©ie l-Gvernatur Sir Thomas Maitland, fit-13 ta’ Ottubru 1813, kien ˙arrax ilpieni g˙al minn jabbuΩa u jo˙ro© barra ming˙ajr permess. L-iktar g˙al minn imur minn ra˙al g˙al ie˙or.

Meta sar jaf li Óal Qormi hemm il-pesta, kien ordna li jinbena ˙ajt madwar dan irra˙al u g˙amel g˙assiesa biex ˙add ma jo˙ro©.

F’Jannar tal-1814 il-pesta tfaççat G˙awdex fejn qatlet mal-200 ru˙. Fi Frar tal-1814 il-marda tal-pesta bdiet tbatti (grazzi g˙all-iΩolament) u beda ©ej kollox g˙an-normal.

Il-˙wienet bdew jift˙u g˙allpubbliku. F’Settembru tal1814, il-Gvernatur Maitland kien avΩa lill-pajjiΩi ©irien biex i˙allu l-bastimenti Maltin jid˙lu fil-portijiet tag˙hom.

Konsegwenzi L-epidemija tal-pesta f’Malta qatlet 4,486 minn popolazzjoni ta’ 116,000 ru˙ jew 4% tal-popolazzjoni kollha. Irriskju kien baqa’ jidwi fil-gΩej-

Qassis iqarben mara marida bil-pesta tal-1813 qabel tmut.

(Pittura li tinsab fil-muΩew tal-Fine Arts jer Maltin. Fil-fatt, bejn l-1819 u l-1841, kienu da˙lu 12-il bastiment li kellhom infezzjoni tal-pesta. Però, dawn kollha kienu ji©u kkontrollati biex il-pesta ma tinfirixx.

Il-kummerç kien dam ˙afna ma rpilja min˙abba din ilmarda. Ix-xog˙ol fir-raba’ kien waqaf ©mielu g˙ax ˙add ma kien jabbuΩa jo˙ro© u jmur ja˙dem ir-raba’ min˙abba xi gidma ta’ xi berg˙ud.

Kienu nbnew ˙afna çimiterji

u kappelli fl-ir˙ula ddedikati lil Santu Rokku, patrun ta’ kontra l-pesta. Sqallija kienet ne˙˙iet ir-restrizzjonijiet kontra l-bastimenti Maltin fl-1815, imma pajjiΩi o˙ra ne˙˙ew din ir-restrizzjoni ta’ kwarantina fl-1820.

B˙ala radd ta’ ˙ajr, li Malta ˙elset minn din l-epidemija, fid-29 ta’ Jannar 1814 kien inΩamm jum ta’ talb u tkanta it-Te Deum fil-Katidral ta’ San Ìwann.

17.06.2012

Personalità

21

Ma riditx tidher quddiem udjenza

Ramona Portelli www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com

Óafna drabi, problema tal-˙ajja taf tifta˙ bibien u opportunitajiet ©odda fil-˙ajja ta’ persuna.

Hekk ©ralha l-persontalità li intervistajt illum, Roberta Briffa. Fil-fatt, Roberta qatt ma bassret li ser tispiçça fuq it-televiΩjoni jew it-teatru tirreçta quddiem udjenza s˙i˙a. Kellha tkun diffikultà tal-˙ajja u l-inkora©©iment ta’ ˙abiba tag˙ha, li ressquha lejn din it-triq li llum tant t˙obb.

Roberta g˙andha 37 sena, toqg˙od iΩ-Ûurrieq u hija omm ta’ tifel ta’ disa’ snin.

Ta˙dem b˙ala g˙alliema taddrama mal-Gvern. Issostni li d-drama te˙dilha ˙afna minn ˙ajjitha, g˙alkemm meta ssib iç-çans t˙obb tpin©i, tmur ilba˙ar u anke xi passi©©ata.

Tikkunsidra lilha nnifisha b˙ala persuna nervuΩa, imma tipprova ΩΩomm kalma, g˙alkemm kif qaltli hi stess, xorta tkun qed titbaqbaq minn ©ewwa.

“M’iniex it-tip ta’ persuna li ser nimxi mal-kurrent. Jekk ikun hemm xi g˙axra o˙ra kontra dak li nkun qed ng˙id jiena, xorta nibqa’ nemmen flopinjoni tieg˙i, g˙alkemm ilkumplament ma jkunux qed jaqblu mieg˙i.

Ma n˙obbx in˙alli affarijiet pendenti wkoll,” bdiet tg˙idli dwarha Roberta.

Qatt mhu tard wisq Il-©ibda u ˙ajra lejn id-drama m’iliex li tfaççat fuq Roberta.

Bdiet tinteressa ru˙ha fiha u anke tkun parti mid-drama meta kellha tletin sena.

Qabel, Roberta kellha daqsxejn idea differenti tag˙ha nnifisha. G˙aliha iΩda qatt mhu tard wisq.

“Fi Ωmien l-iskola, kont nintg˙aΩel biex nie˙u sehem f’xi drama. Il-©enituri tieg˙i min-na˙a l-o˙ra ma tantx kienu j˙e©©uni wisq, g˙ax aktar xtaqu jarawni ffukata fuq tag˙lim akkademiku.

Li ©ara kien li kont g˙addejja minn Ωmien ˙aΩin ˙afna, u ˙abiba tieg˙i ˙e©©itni nibda nattendi g˙al korsijiet ta’ drama therapy. Din l-istess ˙abiba kienet temmen li jien m’iniex dik il-kwieta li ma titkellem kwaΩi ma’ ˙add u dejjem g˙ajnejja lejn l-art.

Wara l-ewwel lezzjoni malBronk, ©ejt avviçinata biex na˙dem parti mal-attriçi Maryrose Mallia. Bla ebda dubju, din kienet spinta kbira g˙alija, speçjalment meta kont g˙adni friska g˙addejja minn Ωmien ˙aΩin,” irrakkuntatli Roberta.

Issostni li minn dak li tg˙allmet mid-drama bdiet tag˙milha man-nies u fuq kollox tg˙allmet tesprimi lilha nnifisha a˙jar. T˙oss li skopriet dinja ©dida. Mhux hekk biss, talli bid-da˙ka fuq fommha qaltli li rrealizzat li bid-drama wkoll bdiet tpaçpaç aktar!

Qabel ma kienet bdiet titg˙allem tirreçta, Roberta kienet da˙litha f’mo˙˙ha li ma tirreçtax quddiem udjenza.

Roberta waqt wa˙da mill-performances tag˙ha

Kienet kuntenta jekk biddrama tibda’ t˙ossha tajba hi stess, u to˙ro© mill-qoxra li kienet trabbiet fiha, milli biex tidher quddiem ˙addie˙or.

Mhux hekk biss, imma sa˙ansitra, illum il-©urnata, spiççat tg˙allem id-drama hi stess. G˙all-ewwel bdiet ta˙dem b˙ala g˙alliema fi klassi, wara kienet marret ta˙dem b˙ala g˙alliema ma’ tfal neqsin mis-smig˙, u mbag˙ad tant ˙abbet iddrama li applikat biex tg˙allem id-drama, u issa ilha sentejn ta˙dem id-drama unit.

“Jekk temmen fik innifsek, tasal tag˙mel kollox, bla ma tkun taf kif. Ti©i naturali,” kompliet tg˙idli Roberta.

Xi ˙a©a ’l bog˙od middrama, sirt naf li Roberta ma tantx t˙obb il-façendi tad-dar, speçjalment it-tindif, anzi lkelma eΩatta hija ‘tobg˙od’.

“Ifhem, ikolli nnaddaf, irrid jew ma rridx, imma m’iniex xi wa˙da ffittata. Forsi xi ftit fortunata g˙ax g˙andi z-zija tieg˙i li tg˙inni ˙afna filfaçendi, g˙alkemm mhux b’mod regolari,” tbissmet tg˙idli Roberta.

Filg˙axija tkun fl-a˙jar tag˙ha Dan l-a˙˙ar Roberta skopriet fiha nnifisha talent ©did – li tag˙mel theatrical make-up.

Kien proprju fil-halloween li ddeçidiet li tpin©i dragun fuq wiççha. G˙aliha ma kien xejn ta’ barra minn hawn, imma mid-dehra g˙amel impatt kbir ma’ kull min raha.

“Ma g˙amilt l-ebda korsijiet, ©iet naturali fuqi. In˙obb ˙afna l-uçu˙. Il-wiçç narah b˙ala kanvas,” kompliet tg˙idli Roberta.

Fatt kurjuz dwar Roberta hu

li hi persuna ta’ filg˙axija, g˙ax filg˙odu ssibha bi tqila biex tqum. G˙all-kuntrarju, filg˙axija ma tkunx trid torqod.

B’kurΩità staqsejtha kif taddatta ˙ajjitha g˙al dan l-istil ta’ ˙ajja. “Minn dejjem kont hekk, anke meta kont iΩg˙ar.

Kont anke nistudja filg˙axija g˙all-kwiet. Matul xi ˙ar©a ta’ filg˙axija nkun mimlija ener©ija. Anke, pereΩempju, wara xi performance nkun qed noqmos biex immur xi mkien mal-bqija tal-kast.”

Finalment Roberta g˙addiet messa©© lill-qarrejja talgazzetta KullÓadd: “Óadd m’g˙andu jaqta’ qalbu mill˙ajja. Jekk ikun hemm xi tama g˙al xi ambizzjoni titlifhiex u tag˙tix kas ta’ min ikun qed ifixklek. Ibqa’ ppersisti, g˙ax qatt mhu tard wisq fil-˙ajja,” temmet tg˙idli Roberta.

22

Le©©er

17.06.2012

KurΩitajiet

Mi©bura minn Charles B. Spiteri

G˙adam misterjuΩ fil-qabar ta’ gangster maqtul G˙adam mhux identifikat instab f’qabar ta’ gangster Taljan, li nfeta˙ mill-pulizija biex jippruvaw isolvu misteru ta’ 29 sena ilu.

Enrico De Pedis, kap ta’ gang mag˙ruf b˙ala Banda della Magliana, kellu 38 sena meta nqatel minn membri ˙bieb tieg˙u wara li ma tahomx aktar xog˙ol.

Id-ditektivs kienu qed jinvestigaw l-g˙ejbien ta’ Emanuela Orlandi, li fl-1983 kellha 15-il sena. Huma jemmnu li De Pedis kien marbut mal-˙tif tag˙ha – u l-©isem ta’ din ilbint ˙addiem fil-Vatikan ma nstab qatt.

Dan l-a˙˙ar, id-Djoçesi ta’ Ruma, fuq ordnijiet tal-Vatikan, tat permess lill-investigaturi biex jift˙u l-qabar fil-BaΩilika ta’ Sant’Apollinare, qrib Pjazza Navona, fiç-çentru tal-kapitali.

Il-knisja kienet çirkundata mill-pulizija biex ma j˙allux nies jersqu qrib ˙afna, hekk kif il-˙addiema waslu biex jift˙u lqabar, akkumpanjati millavukati, li rrappreΩentaw lillfamilja De Pedis u lill-armla tieg˙u.

Tim ta’ xjenzjati forensiçi, lebsin il-©agagi u l-maskri, kienu qed jag˙tu daqqa t’id hekk kif infeta˙ il-qabar, b’sorsi jg˙idu li “ri˙a tinten u qawwija mliet l-arja tal-kripta”.

Barra n©abru ˙afna nies, flimkien ma’ saçerdoti millkulle©© qrib. Uffiçjali qalu li l©isem ta’ De Pedis tant kien ippreservat sew li ntg˙araf mid-ditektivs u kien g˙adu liebes libsa blu skura u ingravata sewda. Il-katavru tieg˙u kien fl-a˙˙ar minn tliet twiebet, u t-tim forensiku g˙ollielu idu biex seta’ jie˙u lmarki tas-swaba’, li taw riΩultat

FUQ: L-iskavar fil-qabar ta’ De Pedis; LEMIN: Missier Orlandi bil-poster ta’ bintu poΩittiv, g˙ax qablu.

F’tifkira li tibqa’ biΩarra, ixxena kixfet misterju ie˙or hekk kif instabet kaxxa bl-g˙adam fl-istess qabar, li l-uffiçjali qalu li ma kinux ta’ De Pedis.

G˙alhekk ittie˙du g˙al eΩaminazzjoni. Óafna stg˙a©bu, u qalu li ma jafux x’kien li uffiçjali tal-Knisja ppermettew li De Pedis jindifen fil-kripta ta’ Sant’Apollinare, meta dawn kienu jafu bilpassat kriminali tieg˙u.

IΩda dak iΩ-Ωmien kien intqal li l-permess g˙ad-dfin ing˙ata min˙abba li De Pedis nidem waqt li kien il-˙abs, u g˙amel ukoll ˙afna xog˙ol b’riΩq ilkarità u ta g˙otjiet kbar ta’ flus lill-Knisja Kattolika.

De Pedis, li hu midfun f’qabar ta’ £12,000 (14981 ewro), g˙andu ismu spellut bid-djamanti. Hu ndifen f’din il-knisja wara li fl-1990 inqatel b’tiri ta’ armi tan-nar fil-Campo

De’ Fiori, li hu destinazzjoni popolari ferm mat-turisti.

Hu u l-gang tieg˙u kkontrollaw is-suq tad-droga f’Ruma, u xnig˙at persistenti jsostnu li kien liberu jwettaq li jrid min˙abba r-rabtiet li kellu malpulizija u l-a©enti tas-Servizz Sigriet Taljan.

L-g˙ejbien ta’ Orlandi kien qisu nis©a minn thriller ta’ Dan Brown, b’niskata minn The Godfather mitfug˙a g˙al tog˙ma a˙jar.

Tnax-il sena ilu, kienet instabet ras ta’ mewt f’konfessjonarju ta’ knisja Rumana, wara li xi ˙add ta ˙jiel lill-pulizija li setg˙et kienet ta’ Orlandi. Sar l-ist˙arri©, iΩda rriΩulta finnegattiv.

Fl-2008, Sabrina Minardi, li fiΩ-Ωmien tal-g˙ejbien ta’ Orlandi kienet is-sie˙ba ta’ De Pedis, kienet stqarret b’mod sensazzjonali li l-Monsinjur Amerikan u issa mejjet, Paul

Marcinkus, il-kap kontroversjali tal-Bank tal-Vatikan, kien wara l-˙tif.

Fil-bidu tas-snin tmenin, Monsinjur Marcinkus uΩa ssetg˙a tieg˙u biex ja˙rab milli jkun interrogat mill-Pulizija, wara li kien akkuΩat li wassal g˙all-falliment tal-Banco Ambrosiano, li fih, il-Vatikan kien investa bil-kbir.

Il-waqg˙a tal-Bank kienet marbuta wkoll mal-qtil ta’ Roberto Calvi, imlaqqam ‘ilbankier ta’ Alla’ min˙abba lkonnessjoni tal-Vatikan. Ìisem Calvi kien instab imdendel ta˙t il-pont Blackfriers f’Londra, f’Ìunju 1982.

Bwietu kienu mimlijin flus u ©ebel, u g˙all-bidu tqies b˙ala suwiçidju, g˙alkemm il-Pulizija dejjem emmnet li nqatel millMafja, wara operazzjoni ta’ ˙asil ta’ flus.

Fl-istess Ωmien li Minardi g˙amlet l-istqarrija tag˙ha, xi

˙add misterjuΩ kien çempel waqt programm televiΩiv Taljan, li kien jittratta nies mitlufa, u qal li t-ta˙bila tal-˙tif ta’ Orlandi tista’ tkun solvuta jekk jinfeta˙ il-qabar ta’ De Pedis.

Wara l-istqarrijiet ta’ Minardi, il-Vatikan ˙a pass mhux tassoltu: tkellem pubblikament u qal li ma kienx minnu dak li ntqal fuq Monsinjur Marcinkus, li miet f’Arizona erba’ snin ilu.

Pietro, ˙u Emanuela Orlandi, li fil-passat akkuΩa lill-Vatikan li ma jridx jikkoopera malPulizija u l-Prosekuturi, kien fil-post u qal: “Jien qatt ma stennejt li l-fdalijiet ta’ o˙ti jinstabu f’dan it-tebut.

Personalment niddubita wkoll li l-gang Magliana kellu x’jaqsam mal-g˙ejbien ta’ o˙ti.

In-nies li awtorizzaw il-˙tif tag˙ha kienu o˙rajn. Kif jista’ xi ˙add jispjega s-silenzju millistituzzjonijiet g˙al 29 sena s˙a˙?”

Jitne˙˙a kliem tal-Pulizija min˙abba r-razziΩmu!

Ara tassew li d-dinja miexja lura! Il-Pulizija tat-Taqsima tatTeknolo©ija tal-Informatika flIngilterra ©ew ordnati ma jibqg˙ux juΩaw il-kelma blacklist, aktarx min˙abba l-implikazzjonijiet razzisti tag˙ha!

Min-na˙a tag˙ha l-Federazzjoni tal-Pulizija kkundannat din il-mossa u ddeskrivietha b˙ala “˙ela ta’ ˙in” u “irrelevanti”.

It-terminu whitelist – lista ta’ kuntatti ta’ min joqg˙od fuqhom – ukoll ©iet iççensura- Il-membri tal-pulizija fit-Taqsima ta. tat-Teknolo©ija tal-Informatika F’ittra elettronika, Brian Dou- qed iqisu din il-bidla b˙ala ˙ela glas, Kap tas-Servizzi tas-Sigurtà ta’ ˙in g˙alihom kiteb: “Il-Bord tal-Informazzjoni qed i˙ossu skomdu bit-terminolo©ija uΩata whitelist (u jien na˙seb li blacklist ukoll).

Kelliem g˙al Scotland Yard qal li din il-bidla ma kinitx wa˙da ta’ policy iΩda biex il-kliem uΩat ikun aktar approprjat.

John Tully, Deputat Kap tal-Federazzjoni tal-Pulizija, tanbar li din il-bidla hi “irrelevanti”. Ûied li l-bniedem jirreferi g˙al numru ta’ affarijiet b’isem partikulari. Allura, staqsa, jekk tag˙milx differenza jekk mal-isem mog˙ti jkun hemm kulur. Hu tal-fehma li rrazziΩmu kien wara din id-deçiΩjoni.

17.06.2012

Kultura

25

Festa Bdiewa f’Burmarrad 2012 Ir-Ra˙al ta’ Burmarrad g˙andu rabtiet tradizzjonali qawwijin ˙afna mal-agrikoltura, peress li g˙al sekli s˙a˙ il-Burmarradin fil-ma©©oranza tag˙hom kienu bdiewa.

Sabiex jiççelebraw dak l-istil ta’ ˙ajja, darba fis-sena kienu jin©abru b˙ala familja, u jag˙mlu pellegrina©© madwar irra˙al li kien jil˙aq il-qofol tieg˙u fuq iz-zuntier tal-knisja.

Il-Burmarradin kienu jie˙du mag˙hom l-in©enji tal-biedja, l-annimali tag˙hom, anki dawk domestiçi, u xi wçu˙ tar-raba’, li mbag˙ad kienu jitbierku fuq iz-zuntier tal-knisja.

Din it-tradizzjoni ng˙atat lura l-˙ajja fis-sentejn li g˙addew wara tant snin wieqfa. Dissena l-Kumitat Amministrattiv ta’ Burmarrad iddeçieda li g˙al darb’o˙ra jer©a’ jorganizza din l-attività li qieg˙da tittella’ f’dan tmiem il-©img˙a u ti©i fi tmiemha llum b’g˙add ta’ attivitajiet.

F’din il-festa ser jer©a’ jsir ilpellegrina©© u t-tberik talin©enji u l-annimali. Dan ser isir il-Óadd filg˙odu wara li ssir quddiesa fil-Kappella ta’ San Pawl Milqi. Fl-10.30am ser titlaq il-parata bil-muturi tal˙art u in©enji o˙ra tar-raba’ minn ˙dejn il-Villa Rumana ta’ San Pawl Milqi, u ser iduru

dawra qasira mar-ra˙al ta’ Burmarrad. Kul˙add huwa mistieden li jattendi u j©ib lin©enji u l-g˙odod agrikoli tieg˙u. Wara jsir it-tberik talingenji u l-annimali fuq iz-zuntier tal-parroçça.

Dan mhux kollox. F’din ilfesta ser ikun hemm ˙afna attivitajiet tradizzjonali g˙addejjin, b˙all-fiera tradizzjonali, bejg˙ ta’ ikel Malti, dawriet b’xejn bil-karozzin madwar irra˙al, esibizzjonijiet militari u tal-arti©©janat u korsijiet qosra ta’ kif wie˙ed g˙andu jduq iΩΩejt taΩ-Ωebbu©a.

G˙all-ewwel darba f’Burmarrad, f’din l-attività ser

jie˙du sehem il-Malta Rabbit Club fejn ser i©ibu numru ta’ fniek tal-wiri li mhux komuni li wie˙ed jara. Dawn ser ikunu armati matul dalg˙odu wkoll.

Il-Kumitat Amministrattiv jixtieq jie˙u l-opportunità biex javΩa li t-traffiku li ©ej mit-Triq ta’ Burmarrad fid-direzzjoni ta’ San Pawl il-Ba˙ar, ser jg˙addi mit-triq ta’ ta˙t il-knisja u g˙aldaqstant qed jitlob li kul˙add isegwi l-istruzzjonijiet talPulizija.

G˙al aktar informazzjoni lpubbliku mistieden içempel 9945 7484, 7961 8257 jew 2158 5888.

MALTA GOVERNMENT STOCKS _______

Investiment Sod

_______

ru ta’ ta’ € 120,000,000 filfil-Malta Government Stocks – B’Rata ta’ ta’ Mg ax Fissa (su ett g al dritt li ji died lammont l li g andu jin abar b’ b’massimu ta’ ta’ € 60,000,000)

&

Stocks tal-Gvern ta’ Malta b’Rata ta’ Mg ax Fissa L- Accountant General i abbar li l-prezz g al kull Stock tal-Gvern ta’ Malta b’Rata ta’ Mg ax Fissa offruti g as-sottoskrizzjoni lill-membri tal-pubbliku ie stabbilit kif ej: (i) 3.75% MGS (I (Ir-Raba’ Raba’ ru ) Li jimmatura flfl-2017 bilbil-prezz ta’ ta’ € 102.00 b’ YTM ta’ ta’ 3.324% (li j ib rendiment ta’ ta’ rata annwali ekwivalenti g al 3.352%), u (ii) 4.3% MGS (It-Tieni ru ) - Fungibility Issue Li jimmatura fl-2022 bil-prezz ta’ € 100.25 b’ YTM ta’ 4.268% (li j ib rendiment ta’ rata annwali ekwivalenti g al 4.314%), u

San Ìor© f’Óal Qormi Il-Festa f’©ie˙ San Ìor© ser tibda g˙ada t-Tnejn fejn isir il-˙ru© tal-istatwa, il-mer˙ba tal-Qriema Ìor©jani lejn ilpadrun tibqa’ sejra l-©img˙a kollha u til˙aq il-qofol tag˙ha bil-purçissjoni f’nhar il-festa, il-Óadd 24 ta’ Ìunju.

San Ìor©, is-suldat qalbieni u l-Prinçep tal-Martri, rebbie˙ fuq il-˙aΩen, huwa ta’ xhieda g˙alina lkoll, biex b˙alu neg˙lbu dak kollu li jfixkilna.

Il-Qriema Ìor©jani sa milleqdem Ωminijiet g˙aΩlu lil San Ìor© b˙ala l-padrun u missier artna u ddeçidew li jiddedikaw tempju maestuΩ, tempju li hu meqjum u miΩmum b’g˙oΩΩa kbira – xhieda tal-im˙abba lejh.

Din is-sena kienet sena g˙aΩiΩa g˙aliex tfakkar b’mod nazzjonali is-sebg˙in anniversarju minn meta ddehra ta’ San Ìor© Rebbie˙ fe©©et fuq il-bandiera Maltija, sfond ta’ xhieda tal-qlubija tal-poplu Malti fi Ωmien ilgwerra.

(iii) 5.1% MGS (L-Ewwel ru ) – Li jimmatura fl- 2029 bil-prezz ta’ € 101.00 b’ YTM ta’ 5.012% (li j ib rendiment ta’ rata annwali ekwivalenti g al 5.075%), jew (iv) F’ammonti mit-tliet Stocks imsemmija hawn fuq, b’valur nominali flimkien ta’ € 120,000,000 L-applikazzjonijiet jift u tunju, 2012 fitt-Tnejn itit-18 ta’ ta’ fit-8.30a.m. u jag lqu filfilinijiet u dd-dati dati kif hawn ta t, jew aktar kmieni fidfid-diskrezzjoni taltal-Accountant General: General: •filfil-5.00 p.m. taltal-Erbg Erbg a 20 ta’ ta’ unju, 2012 g allall-applikazzjonijiet minn xi applikant wie ed u/jew applikanti flimkien li ma je edux € 100,000 kull persuna, u • f’nofsinhar tal tal- img a 22 ta’ ta’ b’irkant

unju, 2012 g allall-applikazzjonijiet li jkunu mag mulin f’ f’offerti

IlIl-formoli taltal-applikazzjoni jistg u jinkisbu minn u ji u depo itati g and ilil-Membri kollha taltalBor a ta’ ta’ Malta u Provdituri o ra awtorizzati ta’ ta’ Servizzi ta’ ta’ Investiment, fidfid-dati msemmija. IlIlProspett u l-formoli taltal-applikazzjoni jistg u jitni lu wkoll minn fuq ilil-website tattat-Te or www.treasury.gov.mt. www.treasury.gov.mt. LL-offerti fuq ilil-formoli preskritti jintefg u filfil-Kaxxa taltal-Offerti, tt-Te or, jew jintbag tu fuq fax 2596 7210, 7210, jew permezz ta’ ta’ e-mail flfl-indirizzi ndikati fuq ilil-formoli taltalapplikazzjoni. applikazzjoni.

(Il-valur tal-investiment jista’ jitla’ jew jin el sa meta jimmatura) ! " # $ % %%# %" ! # %

26

17.06.2012

Big Screen

MIÇ-ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

PROMETHEUS (3D)

Teknikament avvanzat

Fuq pjaneta tat-terrur

Ridley Scott (illum i©ib it-titlu ta’ Sir), ©ibed l-attenzjoni talkritiçi proprju fl-ewwel film tieg˙u b˙ala direttur, The Duellists (1977).

Fis-snin ta’ wara kompla sa˙˙a˙ ir-reputazzjoni tieg˙u b’films ta’ kalibru b˙al Blade Runner (1982), illum meqjus b˙ala kult, Thelma And Louise (1991) u Gladiator (2000).

Imma l-ammirazzjoni lejh kienet dovuta l-aktar g˙al Alien (1979), film li j˙allat ilbiΩa’ u t-twerwir max-xjenza fittizja. Issa, tlieta u tletin sena wara, Scott idderie©a Prometheus li jag˙ti ˙jiel x’©ara qabel fuq il-pjaneta fejn Ωvolgiet parti kbira minn Alien, il-post fejn sta˙ba l-misteru talorigini tal-umanità.

Infatti, Prometheus li hu bit3D, jixbah ˙afna lil Alien, però bit-teknika tal-g˙a©eb ta’ Avatar . Waqt li fl-effetti speçjali viΩwali Prometheus bil-wisq jissupera lil Alien, fl-atmosfera morbida, eçitament u n-narrattiva, il-film tal-1979 hu ˙afna aktar impenjattiv.

Prometheus (l-isem jirreferi g˙all-wie˙ed mit-Titani Griegi tal-mitolo©ija li jisfida l-allat) hu l-isem tal-vettura spazjali li fuqha hemm tim ta’ xjentisti u esploraturi li imbarkaw fuq

Atturi Ewlenin: Noomi Rapace, Michael Fasbender, Logan Marshall-Green, Guy Pearce, Charlize Theron.

Direttur: Ridley Scott. Óin: 124 min.

Distributur 20TH CENTURY FOX. Ma˙ru© mill-KRS. Çert. 16 vja©© fis-sena 2089, fil-fond talispazju, biex jippruvaw isibu twe©ibiet g˙al ˙afna mistoqsijiet profondi dwar kif ori©inat il-˙ajja umana.

Fost dawn hemm Ωew© xjentisti ta’ mo˙˙ brillanti, Shaw (Rapace,i l-protagonista tattrilo©ija Millenium – The Girl With The Dragon Tattoo, eçç.) u Holloway (Marshall-Green) li qed imexxu din l-espedizzjoni mmotivati minn kuntrasti diversi.

Shaw temmen fl-eΩistenza ta’ kreaturi intelli©enti, diversi u anki superjuri g˙all-umani li kapaçi jag˙tu tifsiriet spiritwali, waqt li Holloway hu l-oppost tag˙ha u dubjuΩ sewwa. Li hemm jistenniehom hu Ωgur biΩa’ u twerwir f’dinja tassew tal-©enn.

Wara esplorazzjoni kemxejn twila fuq din il-pjaneta, lumani jiltaqg˙u ma’ wie˙ed perikoluΩ ta’ çivilazzjoni diversa, aktar suprem, b’xi poteri fuqu ta’ elementi qawwija li, f’le˙˙a ta’ berqa, kapaçi j©ibu fix-xejn lill-©isem uman.

Kompetizzjoni Empire Cinema

Aktar tard, l-aljeni/mostri li ˙akmu lill-ekwipa©© tanNostromo fix-xog˙ol ta’ qabel, ikomplu j˙arbtu lil dan it-tim ta’ xjentisti.

Prometheus, li viΩwalment hu

spettakolari bil-bosta g˙al film tax-xjenza fittizja, jaqleb lejn la˙˙ar tieg˙u f’wie˙ed tal-biΩa’ u l-qtajja, bl-eΩistenza talumanità tkun tinsab fix-xifer.

L-AQWA GÓAXAR FILMS bejn is-6 u l-10 ta’ April 2012

Mistoqsija g˙al din il-kompetizzjoni: Min hu d-direttur tal-film PROMETHEUS? Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ONE Complex, A28B, Industrial Estate, il-Marsa.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a l-o˙ra: IVAN MANGION, 37 William Baker Str., il-Gudja GDJ 1344.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

THE DICTATOR MEN IN BLACK 3 MARVEL AVENGERS ASSEMBLE DARK SHADOWS THE LUCKY ONE BEAUTY AND THE BEAST A MONSTER IN PARIS BATTLESHIP THE CABIN IN THE WOODS THIS MEANS WAR

17.06.2012

Big Screen

27

FurjuΩ

SAFe

Azzjoni spissa u spettakolari Atturi Ewlenin: Jason Statham, Catherine Chan, Robert John Burke, Chris Sarandon, Anson Mount, James Hong.

Direttur: BoazYakin. Óin: 94 min.

Distributur: MOMENTUM FILMS. Ma˙ru© mill-KRS. Çert. 14

Fil-film Transporter 2 (2005), Jason Statham, l-attur abbinat ma’ azzjoni tremenda jkun ix-xufier/protettur ta’ tifel ta’ sitt snin u jqajjem infern s˙i˙ meta ççkejken ikun ma˙tuf.

Fix-xog˙ol riçenti tieg˙u, Safe, g˙andna xenarju simili – din id-darba j˙oss, meta jkun f’mument mill-ag˙ar ta’ ˙ajtu u jkun qed jikkontempla suwiçidju, li g˙andu jipprote©i bil-mezzi kollha tieg˙u possibbli, il-˙ajja ta’ tifla ÇiniΩa waqt li xi kriminali jkunu qed ji©ru warajha.

Mei (Chan), tifla ÇiniΩa ta’ tnax-il sena, waqt li tkun qieg˙da tin˙eba fi stazzjon ta’ ta˙t l-art tal-ferrovija fi New York, ti©bed l-attenzjoni ta’ Luke Wright (Statham), eksa©ent tal-pulizija u ©ellied tal-boxing li issa jinsab fallut u b’moral mill-aktar baxx.

Hu jkun imfittex mill-Mafja Russa talli rrifjuta li jitlef ©lieda boxing. L-istess Russi u membri avversarji tat-Triad (ilMafja ÇiniΩa) qed ifittxu lil din it-tifla.

Malajr, f’Ωew© flashbacks relevanti ˙afna g˙all-istorja, insiru nafu li Mei hija ©enju fil-matematika u kapaçi ΩΩomm f’mo˙˙ha kwantità ta’ numri. Barra dawn il-kriminali, anki diversi membri korrotti tal-pulizija ta’ New York iridu lil din il-persuna ta’ don speçjali g˙ax taf b’numru sigriet ta’ kaxxaforti li fiha kemxa ©mielha.

B˙as-soltu, Luke, b’kull xorta ta’ azzjoni, arti marzjali u sparar, jid˙ol g˙al din it-tfajla u f’lejl wie˙ed iqajjem gwerra ta’ bniedem wa˙du kontra dawn il-marmalja.

Id-direttur, Boaz Yakin, kien ˙siebu biss li jiffoka speçjalment fuq l-azzjoni Ωejda li sikwit tin˙ass superfiçjali u kultant eççessiva g˙all-a˙˙ar.

Ir-relazzjoni bejn it-tifla u l-protettur tag˙ha hi wa˙da qasira u anki bierda; li kieku din Ωviluppat aktar b’mod ©entili Safe kien ikun film ˙afna a˙jar u sodisfaçenti. Ta’ min jinnota li l-attur prinçipali fil-bidu jsofri ˙afna, kemm swat u

daqqiet u anki nuqqas ta’ finanzi u ©u˙ meta jkollu jorqod fi kwartieri ma’ dawk ta’ bla kenn, sakemm f’salt wie˙ed kollox jinbidel meta hu, permezz ta’ din it-

tifla makakka u ta’ ftit kliem, jiddeçiedi li jag˙mel xi ˙a©a iΩjed nobbli f’˙ajtu.

Dawk li j˙obbu azzjoni furjuΩa u spissa se jie˙du gost sewwa.

troll hunter

Film tassew frisk u divertenti Atturi Ewlenin: Otto Jesperen, Glenn Erland Tosterud, Johanna Morck, Thomas Alf Larsen, Urmilla Berg Domaal.

Direttur: Andre Ovredal. Óin: 103 min.

Distributur: MOMENTUM FILMS. Ma˙ru© mill-KRS. Çert. 12

Troll Hunter hu film Norve©iΩ bis-sottotitoli li jimita b’mod tassew in©enjuΩ u superjuri films Amerikani ta’ xe˙ta dokumentarista, li jag˙tu l-impressjoni li l-avvenimenti li juru se˙˙ew veru, b˙al The Blair Witch Project, Cloverfield, eçç.

Il-mod meraviljuΩ kif dan il-film hu msawwar, b’sitwazzjonijiet verament umoristiçi u fl-istess ˙in sempliçi u li g˙andu l-kura©© li jg˙addi passata friska u sorprendenti bih inniffsu, jag˙mluh xog˙ol tassew uniku u divertenti li j©ib fix-xejn lil o˙rajn li rajna b˙alu qabel.

Is-su©©ett tal-film hu dwar tfittxija intensa fil-muntanji inaççessibbli, fil-fjords pittoreski u fil-wesg˙at ta’ art miksija sil© tan-Norve©ja g˙all-kreaturi le©©endarji tal-folklor Norve©iΩ, it-Trolls.

Min ra l-film Song Of Norway (1970), dwar il-kompoΩitur Norve©iΩ Edvard Grieg, g˙andu jiftakar sekwenza animata dwar dawn l-esseri. Jekk wie˙ed jelimina l-istil tieg˙u ta’ dokumentarju çinema veritè, din il-produzzjoni aktar tersaq qrib films o˙ra dwar tfittxija ta’ kreaturi mitiçi (li ma jeΩitux) b˙al The Abominable Snowman (1958) u o˙rajn.

Il-qofol u s-sucççess enormi li dan il-film kellu f’pajjiΩu hu dovut l-aktar g˙all-karattru implakabbli ta’ Hans (Jespersen), ra©el misterjuΩ, eroj b’a©enda mill-aktar sigrieta fuqu, qisu xi karattru/esploratur li ˙are© mill-kotba ta’ Allan Quatermain.

Grupp ta’ studenti, b’wie˙ed minnhom kontinwament jiffilmja bilkamera, qeg˙din jinvestigaw il-qtil ta’ xi orsijiet. Thomas (Tosterud) u Johanna (Morck) b’kurΩità kbira fuqhom jibdew jissuspettaw f’ra©el ta’ g˙alih wa˙du b’Land Rover li minnu ˙ier©a ri˙a tinten.

Meta jibdew isusu warajh mal-kampanja kollha u anki jsegwuh fi vja©©i fuq gΩejjer imbieg˙da, ©o foresta jisimug˙ jg˙ajjat “Troll!”

Hawn jippruvaw jag˙mlu ˙bieb mieg˙u, iΩda g˙all-bidu juri ru˙u merfug˙ sewwa minnhom.

Meta, wara ˙afna battikati, jirnexxilhom jakkwistaw il-fiduçja tieg˙u, jaççetta li je˙odhom fuq missjoni sigrieta biex jeliminaw lil dawn il-kreaturi mitiçi biex ma jkomplux jag˙mlu ˙sara ekolo©ika lill-pajjiΩ, basta dejjem jobdu l-istruzzjonijiet li jag˙tihom ming˙ajr tlaqliq. Minn hawn ’il quddiem l-avventuri li jg˙addu minnhom jkunu tal-biΩa’, però wkoll b’sitwazzjonijiet tassew tat-tbissim u anki divertenti.

Troll Hunter hu xog˙ol li jissorprendi, bi ftit sekwenzi ta’ kummiedja fina u klassika, fejn anki jissemma l-espert ta’ dan il-©eneru, Michael Moore (tad-dokumentarji ta’ suççess internazzjonali b˙al Bowling For Columbine u Fahrenheit 9/11) u speçjalment meta tit˙allat ir-reli©jon vis-à-vis it-temperament ta’ dawn il-mostri ©ganteski. L-andament ta’ dan il-film, li ˙add m’g˙andu jitlef, hu wie˙ed mill-aktar pjaçevoli b’ingredjenti tassew uniçi.

EΩileranti

28

17.06.2012

TeleviΩjoni

Illum TLIELAQ TAL-MUTURI, GP TAL-INGILTERRA, Italia 1, 14.00 Andrea Dovizioso jer©a’ jipprova jag˙mel l-almu tieg˙u biex jitla’ fuq il-podju wara li ©img˙atejn ilu kiseb it-tielet post fi Spanja.

Fuq dan iç-çirkwit is-sewwieq Taljan kellu Ωew© reb˙iet infila fla˙˙ar sentejn.

EUROTWENTY-12, ONE, 20.10 Dan il-programm sportiv jid˙ol fit-tieni ©img˙a tieg˙u hekk kif ilbattalja g˙ar-rebbie˙ tal-Euro 2012 tkompli ssir aktar akkanita.

Clinton Buhagiar u Pamela Schmebri jΩommukom a©©ornati b’dak kollu li jkun g˙addej f’din il-kompetizzjoni Ewropea. Euro - Twenty 12, jixxandar kuljum wara l-a˙barijiet tas-7.30pm, biex dak li jkun jinforma ru˙u aktar dwar din il-kompetizzjoni.

06.30 06.45 07.20 08.00 09.35 11.00 11.45 12.45 13.30 13.40 17.30 17.35 18.30 19.30 20.10 20.45 21.30 23.15 23.45

ONE NEWS Pink Panther (R) OnDRoad (R) Folji Aroma Kitchen (R) Country Jamboree Teleshopping Malta fuq Kanvas ONE NEWS Maratona Ìesu fil-Proxxmu ONE NEWS Fresh & Funky (R) Diskors Joseph Muscat attività politika One News EuroTwenty-12 Mad-daqqa t’g˙ajn Maratona Ìesu fil-Proxxmu ONE NEWS Diskors Joseph Muscat attività politika

07.00 08.00 08.30 09.30 10.30 12.00 13.00 14.00 14.05 14.20 15.00 15:05 15.35 16.30 17.00 18.00 18:10 18.40 19.30 19.45 20.30 21.30

NET News Analizi tal-Ahbar (r) Newsroom (r) Teleshopping Ucuh Teleshopping Simpatici (r) NET News Teleshopping Wheelspin (r) NET News Teleshopping Djalogu Analizi tal-Ahbar (r) Sport Extra NET News Flusek (r) Forcina - Festa Madonna tal-Gilju, l-Imqabba Minn Varsavja sa Kiev NET News Forcina NET News

07.00 08.00 08.30 09.00 09.50 11.30 12.00 12.05 14.00 14.05 15.00 15.30 16.00 16.10 16.40 17.15 18.00 18.10 19.15 20.00 20.40 23.15

L-G˙odwa t-Tajba Wirt Arti u Kultura Madwarna Il-Quddiesa tal-Óadd Malta u lil hinn minnha Óadd G˙alik L-a˙barijiet Ikompli Óadd G˙alik L-a˙barijiet Ikompli Óadd G˙alik Gadgets (r) TVM Shop L-a˙barijiet TVM Shop Mixage (r) Venere (r) L-A˙barijiet Keeping up Appearances Leli ta’ ÓaΩ-Ûg˙ir A˙barijiet - Sports Kontrattakk L-a˙barijiet

Cuori Rubati Terza Pagina Cartoon Magic - Battle dance McBride - Omicidio di classe Film: La Nave dei Sogni Tg2 giorno Tg 2 motori - Meteo 2 Dribblin Europei TF: Il commissario Herzog Film: Il volto della morte Due uomini e mezzo Film: Disegno di un omicidio TF: Il Clown Tg 2 TF: NCIS Los Angeles TF: Ringer Tg2 notizie Sorgente di vita

06:00 07:10 08.05 09.35 11.15 11.40 12.00 12.25 12:55 13:25 14:00 14:30 15.00 15.05 15.30 17.05 18.55 20:00 20.45

Fuori orario. Cose (mai) viste TF: Wind at my back Film: Catene Film: I due compari Tgr Mediterraneo Tgr Regioneuropa Tg 3 TeleCamere Prima della prima Il Capitale di Philippe Daverio Tg Regione In 1/2 h Tg 3 GeoMagazine Film: Poveri milionari Film: K-Pax Meteo - Tg 3 - Tg Regione Stadio Europa Film: Pane, amore e gelosia Tg 3

MAD-DAQQA T'GÓAJN, ONE, 20.45 Fl-in˙awi ta’ Wied il-G˙asel f’Burmarrad se nag˙tu ˙arsa millqrib lejn il-prodotti li jkollna mit-ti©ie©, il-bajd u l-la˙am frisk li nsibu fil-kçina tag˙na. L-avventura f’qieg˙ il-ba˙ar tkompli.

Fejn se je˙odna Emi bil-kamera tieg˙u ta’ qieg˙ il-ba˙ar? Minn Burmarrad se nag˙tu daqqa t’G˙ajn lejn is-si©ar tal-frott li nistg˙u nkabbru fil-©onna tag˙na u mill-Mellie˙a se nsajjru lAççola bi tlett riçetti interessanti.

Matul il-©img˙a

06:00 06.20 07.05 07.15 08.20 09.05 09.55 10.30 10.55 11.50 12.00 12.20 13.30 14.00 16.30 16.35 18.00 18.50 20.00 20:25

Rai Parlamento - Territori Quark Atlante - Tg 1 Road Italy La casa delle sette donne Easy Driver - Tg 1 La casa del guardaboschi - TG1 L.I.S. Linea Verde Orizzonti Estate A sua Immagine Santa Messa A sua immagine Recita dell’Angelus Linea Verde Estate Telegiornale Non sparate sul pianista Tg 1 Film: Oltre l’oceano TF: Il commissario Rex Reazione a catena TG 1 Euro 2012 Portugall vs Olanda 23.05 Notti Europee 23.15 Euro 2012

06:00 06:30 07:00 10.00 11.20 13.00 13.30 13.45 14.15 16.15 17.40 18.05 19.35 20.30 21.05 21.50 00.05 00.25

LIQUORISH, It-Tnejn, ONE, 20.35 Wara li f’ Liquorish, il-parteçipanti g˙aΩlu lil Edwin b˙ala parteçipant wie˙ed sabiex ikun salvat mill-eliminazzjoni li jmiss, l-avventura tkompli.

IΩda Liquorish, mill-bajja deΩerta li kienu qeg˙din jg˙ixu fiha, i©ieg˙el lil kul˙add jippakkja u b’sorpriΩa je˙odhom joqog˙du ma’ familja Marokkina b’erbat itfal f’vila©© remot.

Ta’ min jinnota li g˙alkemm il-familja mhiex fqira, xorta jg˙ixu ˙ajja baΩika ©o dar sempliçi li tinkludi; g˙alqa miΩrug˙a, razzett bl-annimali, kçina, kmamar tas-sodda u salott fejn tradizzjonalment jospitaw lin-nies!

Wara li qamu g˙and il-familja Marokkina, Liquorish je˙odhom g˙all-avventura estrema fuq iΩ-Ωwiemel. Ìirja biΩΩwiemel tal-galopp ta’ madwar erba’ sig˙at fuq il-bajjiet sbie˙ tal-lokal.... esperjenza unika speçjalment g˙al dawk li qatt ma kellhom iç-çans li jirkbu Ωiemel.

GREY’S ANATOMY, Italia 1, It-Tnejn, 21.10 Ûew© episodji o˙ra minn din is-sensiela ferm popolari maddinja kollha. Fl-ewwel episodju naraw kif Arizona tag˙ti t-tort lil Callie li r-relazzjoni tag˙hom spiççat min˙abba li din tala˙˙ar ma riditx tmur mag˙ha fl-Afrika. Ir-relazzjoni ta’ bejniethom tidher li waslet fit-tmiem. Fit-tieni episodju persuna prominenti mil-Lvant Nofsani jidda˙˙al f’Seattle Grace g˙allkura, imdawwar b’çorma nies tas-sigurtà u dan jo˙loq inkonvenjent kbir.

BEAUTIFUL, Canale 5, mit-Tnejn sal-Ìimg˙a 13.40 Matul din il-©img˙a l-intriççi ta’ din issoap opera jkomplu jikbru. Stephanie tmur tkellem lil Brooke biex tg˙idilha sabiex jer©g˙u jsiru ˙bieb. Amber tipprova minn kollox biex ter©a’ takkwista lil Marcus iΩda kollox jidher ta’ xejn.

Thorne imur iΩur lil Taylor biex ikellimha dwar l-ishma li g˙andha fil-kumpannija, u bejniethom jidher li se jkun hemm xi ˙a©a aktar.

IΩda Taylor aktar tkun mo˙˙ha kif se tie˙u ta˙t idejha rriedni tal-kumpannija Forrester, u b’hekk tiddeçiedi li tibda tmexxi hi min˙abba li kellha ma©©oranza tal-ishma.

ROSAMUNDE PILCHER - UN AMORE QUASI IMPOSSIBILE, Canale 5, Il-Óamis, 16.50 Megan hija soru novizza li tie˙u ˙sieb dar residenzjali ta’ tfal abbandunati. Id-dar qieg˙da fuq proprjetà privata. Il-kuntratt tad-dar se jag˙laq il-proprjetarju jridha lura, iΩda hi tag˙mel minn kollox biex dan ma jse˙˙x.

07.00 Cartoni 10.00 Film: Bailey - Il cane piu ricco del mondo 11.50 Studio Aperto 12.00 GP di Gran Bretagna Silverstone 14.00 GP di Gran Bretagna Silverstone 14.50 Fuori Giri 15.30 GP di Gran Bretagna Silverstone 16.30 Film: Superman IV Tg com 18.30 Studio Aperto 19.00 Bau Boys 19.25 Tgcom - meteo 19.30 Film: Summertime 21.30 Archimede Tg com 00.30 Confessione reporter

Bathtastic!

Color Correction Everybody Nose Feng Shui Living State of Style: 2010 Fall/ Winter Collection 16:15 Bazaar 16:40 Adventure Golf 17:05 Giada’s Weekend Getaways

06:00 08.00 08.50 09.10 12.20 13.00 13.40 16.00 18.00 20.50 20.40 21.30 23.30 02.00

Prima Pagina Tg 5 Le frontiere dello Spirito Film: Guardo, ci penso e nasco Tg com TG Bau & Miao Tg 5 L’Onore e il rispetto Film: Lilly Schonauer - Amore appeso a un filo I Delitti del cuoco Tg 5 Spec Tg 5 Film: Caterina e le sue figlie 3 Film: Il figlio più piccolo Tg 5 notte Film: L’altra faccia di Beverly Hills

14:10 14:35 15:00 15:25 15:50

10:00 Tennis 11:00 Live: World Cup Canoeing: Slalom Event [Live] 12:00 Live: World Superbike Series Motorcycle Racing: 1st Leg [Live] 13:00 Live: World Supersport Championship Series: Misano [Live] 14:15 Live: UCI World Tour Cycling 14:45 Game, Set and Mats 15:00 Live: The French Open Tennis: Men’s Final [Live] 17:30 Game, Set and Mats 17:45 World Superbike Series Motorcycle Racing 18:30 UCI World Tour Cycling 19:00 The French Open Tennis 20:00 Football 20:30 Euro Beach Soccer League Beach Football 21:30 GT Academy 21:45 Motorsports Weekend 22:00 World Superbike Series 10:10 11:00 11:25 11:50 12:40 13:30 14:20 14:45 15:10 16:00 16:50 17:40 18:30 19:20 19:45 20:10 21:00

Toddlers and Tiaras Say Yes to the Dress Say Yes to the Dress What Not to Wear While You Were Out Cake Boss: Next Great Baker Cake Boss Cake Boss Toddlers and Tiaras Sister Wives Lottery Changed My Life World’s Worst Mum Kate Plus 8 Outrageous Kid Parties Outrageous Kid Parties Rich Bride/Poor Bride Lottery Changed My Life

09:30 10:20 11:10 12:05 12:55 13:50

Unsolved History The True Story The Aviators Blue Angels: A Year in the Life Marley Africa Road Trip Rugby: The Lifeblood of New Zealand Quest for Sunken Warships I Shouldn’t Be Alive Toughest Race on Earth with James Cracknell Coldest Race on Earth with James Cracknell The True Story Marley Africa Road Trip

14:45 18:20 19:10 21:00 21:55 22:50

09:10 09:30 10:00 10:10 10:30 11:00 11:10 12:00 12:10 12:30 13:00 13:30 14:00 14:10 14:30 15:00 15:15 15:30 16:00 16:30 17:00 17:10 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:15 20:30 21:00 21:30 22:00 22:10 22:30 23:00 23:10

10:50 11:15 11:40 12:05 12:30 12:55 13:20 13:45 14:10 14:40 15:05 15:30 15:55 16:20 16:45 17:10 17:35 18:00 18:25 18:50 19:15 19:40 20:30 20:55 21:20 21:45

The Health Show To Be Announced BBC World News World Features Dateline London BBC World News To Be Announced BBC World News World Features Third Eye BBC World News Newsnight BBC World News World Features To Be Announced BBC World News Sport Today Click BBC World News My Country BBC World News To Be Announced BBC World News India Business Report BBC World News Third Eye BBC World News Sport Today Click BBC World News To Be Announced BBC World News World Features My Country BBC World News To Be Announced

T.U.F.F. Puppy SpongeBob SquarePants Power Rangers Samurai The Troop Drake and Josh iCarly SpongeBob SquarePants The Penguins of Madagascar The Penguins of Madagascar The Mighty B The Fairly Odd Parents SpongeBob SquarePants iCarly Big Time Rush True Jackson, VP Supah Ninjas SpongeBob SquarePants Fanboy and Chum Chum Power Rangers Samurai The Fairly Odd Parents The Penguins of Madagascar iCarly 20:05 True Jackson, VP Big Time Rush SpongeBob SquarePants Avatar: The Legend of Aang Avatar: The Legend of Aang

06:45 07.00 08.30 08.50 09.25 10.00 11.00 11.30 12.00 13.20 14.00 14.30 16.20 18.55 19.35 21.30

Tg 4 Media shopping Ti racconto un libro Slow Tour Magnifica Italia Santa Messa Pianeta Mare Tg 4 Melaverde Pianeta Mare Donnavventura Film: Quello strano sentimento Film: L’uomo che sapeva troppo Tg 4 Film: Colombo Film: Il senso di Smilla per la neve Tg com 23.55 L’Italia che funziona

08:10 08:25 08:30 08:35 09:05 09:50 11:00 11:55 12:25 12:55 13:40 14:30 16:50 17:55 18:20 18:50 19:40 20:10 21:00 21:50

06:00 06:25 06:50 07:15 08:10 09:05 09:35 10:00 10:55 11:50 12:45 13:40 14:10 14:35 15:30 16:00 16:25 17:20 18:15 19:10 20:05 21:00 21:55 22:50 23:45

Charlie and Lola Poetry Pie Little Human Planet ’Allo, ’Allo!

The Weakest Link Doctor Who Casualty Shark Therapy ’Allo, ’Allo!

The Weakest Link Great Expectations Doctors Doctor Who Doctor Who Confidential ’Allo, ’Allo!

Monarch of the Glen Shark Therapy Desperate Romantics afterlife Hustle

Fifth Gear How Do They Do It? How Does it Work?

American Chopper: Senior vs Junior Mythbusters Destroyed in Seconds Destroyed in Seconds Extreme Engineering: Dallas Cowboys Stadium Swamp Loggers: Split Tracks Dirty Jobs: Dairy Cow Midwife Swords: Life on the Line Auction Hunters: Ton’s Got a Gun Auction Hunters: Strat’d for Cash Dealers Factory Line Factory Line Mighty Ships: USNS Robert E. Peary Deadliest Catch: Turf War River Monsters: Killer Snakehead Extreme Fishing with Robson Green: Alaska Hillbilly Handfishin: Best of When Fish Attack Surviving the Cut: US Marine Recon Rattlesnake Republic Miami Swat

07.00 Omnibus Tg La7 10.00 Ti ci porto io 11.45 Film: Totòtruffa ’62 13.30 Tg La 7 14.10 Missione natura album 16.15 TF: The District 18.00 TF: L’Ispettore Barnaby 20.00 Tg La 7 20.30 In Onda 21:30 TF: The Kennedys 00.000 Tg la7

17.06.2012

TeleviΩjoni

ILLUM PANE, AMORE E GELOSIA (Rai 3, 8.45pm)

29

jikteb LINO CASSAR

IT-TLIETA 19 ta’ ÌUNJU

Wara Pane, Amore e Fantasia, li kellu suççess kbir fl-1953, ˙are© minnufih is-sikwel tieg˙u, blistess karattri tal-ewwel wie˙ed, ewlenin Gina Lollobrigida u Vittorio de Sica. Niftakar li dan ittieni wie˙ed kien aktar le©©er mill-ewwel wie˙ed u feta˙ it-triq g˙al Lollobrigida, li bdew isej˙ulha La Lollo, biex tie˙u t-tron minflok Sophia Loren. Ir-rivalità bejniethom kienet saret tremenda, avolja t-tnejn ma riduhiex. Direzzjoni mill-©did ta’ Luigi Comencini.

THE MAN WHO KNEW TOO MUCH (Rete 4, 4.20pm) F’karriera ta’ nofs seklu, bejn l-1925 u l-1976, lewwel fir-Renju Unit u mbag˙ad f’Hollywood, id-direttur çelebri Alfred Hitchcock ˙adem varjazzjoni s˙i˙a ta’ films, u darba biss irrepeta l-istess ©rajja, l-ewwel wie˙ed The Man Who Knew Too Much fl-1934, u The Man Who Knew Too Much f’Hollywood fl-1956. Filwaqt li l-ewwel wie˙ed kellu ˙in ta’ 75 minuta, it-tieni wie˙ed kellu sag˙tejn u ˙are© bil-kulur, u naturalment kien aktar elaborat. Hawnhekk g˙andna l-©rajja ta’ koppja Amerikana fil-Marokk li kumbinazzjoni ssir taf b’kumplott biex jassassinaw kap ta’ stat, allura ja˙tfulhom lil binhom biex ma jitkellmux. Film mimli tensjoni u b’Doris Day tkanta lfamuΩa Que Sera, Sera li reb˙et l-Oscar. L-atturi l-o˙ra huma James Stewart, Brenda De Banzie, Bernard Miles, Ralph Ruman, Daniel Gelin, Alan Mowbray, Carolyn Jones u Hillary Brooke. IlmuΩika hija kollha kemm hi ta’ Bernard Herrmann li narawh ukoll jidderie©i l-orkestra fla˙˙ar xena tal-film. Arawh.

SMILLA’S SENSE OF SNOW (Rete 4, 9.30pm) Produzzjoni ÌermaniΩa/ÛvediΩa/DaniΩa tal-1997, bil-©rajja me˙uda mir-rumanz ta’ Peter Hoeg dwar mara li titkexkex bil-mewt misterjuΩa ta’ tifel qarib tag˙ha u tiddeçiedi li tinvestiga g˙ax temmen li kien maqtul. Thriller li fih minn kollox, u mimli sorpriΩi, b’interpretazzjoni kbira minn Julia Ormond, imdawra b’artisti o˙ra b˙al Gabriel Byrne, Richard Harris, Robert Loggia, Vanessa Redgrave, Jim Broadbent u Tom Wilkinson, ta˙t id-direzzjoni tad-DaniΩ Bille August.

SUPERMAN IV: THE QUEST FOR PEACE (Italia 1, 4.30pm) F’din l-avventura tal-1987 ir-ra©el tal-azzar jag˙mel tfittxija s˙i˙a g˙al armi nukleari mo˙bija u jirnexxilu jikxef ruxxmata minnhom. B˙assoltu, iΩda, hemm min mo˙˙u biss biex jag˙mel fortuna minn dawk l-armamenti. Mill-©did Chrisopher Reeve b˙ala Superman, flimkien ma’ Gene Hackman, Jackie Cooper, Marc McClure, Jon Cryer, Sam Wanamaker, Mariel Hemingway, Margot Kidder u Jim Broadbent.

REAP THE WILD WIND (Rete 4, 4.05pm) Film blokkbaster tal-1942 ta˙t id-direzzjoni tal-maestro Cecil B. DeMille u bl-artisti Ray Milland, John Wayne, Paulette Goddard, Raymond Massey, Robert Preston, Susan Hayward, Charles Bickford, flimkien ma’ Hedda Hopper li eventwalment irtirat mir-reçtar u saret ©urnalista, tikteb fuq il-˙ajja privata tal-aktar artisti mag˙rufa. Il©rajja te˙odna fi Florida ta’ mitejn sena ilu fejn niltaqg˙u ma’ grupp ta’ g˙addasa li jfittxu dejjem f’dg˙ajjes kbar li kienu g˙erqu. Naturalment il-film huwa ˙afna minnu ffilmjat ta˙t l-ilma, b’xeni mill-aktar spettakolari u mimlijin tensjoni.

L-ERBGÓA 20 ta’ ÌUNJU THE GRADUATE (Rete 4, 4.30pm) Ma nixba’ qatt nikteb fuq dan il-film çelebri li fl-1967 introduça lil Dustin Hoffman u li g˙alih Mike Nichols reba˙ l-Oscar b˙ala l-aqwa direttur. Film li g˙alija jibqa’ perfett f’kull dipartiment, bl-artisti l-o˙ra Anne Bancroft, Katharine Ross, Murray Hamilton, William Daniels u Norman Fell, bil-muΩika u s-songs sbie˙ ta’ Simon u Garfunkel. Jekk qatt ma rajtuh, din id-darba titilfuhx.

IL-ÓAMIS 21 ta’ ÌUNJU LA MOGLIE DEL PRETE (Rete 4, 4.30pm) Hawn Malta konna rajnieh fl-1972 b˙ala The Priest’s Wife bl-aritsti Sophia Loren u Marcello Mastroanni, ta˙t iddirezzjoni ta’ Dino Risi. Ma kellux ©rajja qawwija kif kien mistenni u ma jidhirlix li kien iltaqa’ ma’ problemi ta’ çensura. Hawn Malta rajnieh s˙i˙.

IL-ÌIMGÓA 22 ta’ ÌUNJU OLIVER TWIST (Rete 4, 9.10pm)

GÓADA 18 ta’ ÌUNJU ANCHE GLI ANGELI MANGIANO FAGIOLI (Rete 4, 9.10pm) Hawnhekk Bud Spencer m’g˙andux mieg˙u lil Terence Hill iΩda lil Giuliano Gemma, attur ie˙or popolari fil-film tal-azzjoni. It-tnejn jo˙olqu koppja li tixtieq tg˙in lil nies neqsin mill-bΩonnijiet tal-˙ajja, u jirnexxielhom b’metodi tassew rinfreskanti u divertenti.

Il-grajja popolari tal-awtur IngliΩ Charles Dickens in˙admet kemm-il darba fuq l-iskrin il-kbir, b’din l-a˙˙ar verΩjoni tal-2005 ta˙t id-direzzjoni ta’ Roman Polanski.

Naraw g˙al darb’o˙ra l-faqar spjetat fl-Ingilterra tas-snin tal-1850 u minn xiex kellu jg˙addi tifel orfni li jsib ru˙u f’idejn nies kriminali, hawnhekk interpretati minn Ben Kinglsey, Mark Strong, Harry Eden u Alan Armstrong, bittifel interpretat minn Barney Clark. Film tajjeb ˙afna izda finanzjarjament faqqar lil kulmin ivesta fih.

IS-SIBT 23 ta’ ÌUNJU

UP, CLOSE AND PERSONAL (Canale 5, 21.10)

ON HER MAJESTY’S SECRET SERVICE (Rai 3, 8.40pm)

F’dan il-film drammatiku u romantiku Michelle Pfeiffer ta˙dem il-parti ta’ mara li ©ejja minn pajjiΩ Ωg˙ir u li trid issir ©urnalista televiΩiva.

Robert Redford jid˙ol g˙aliha u jag˙tiha xog˙ol importanti ˙afna, iΩda l-affarijiet g˙aliha malajr jeskalaw, kemm fuq il-lat professjonali u anke dak personali. Film li n˙adem fl-1996 ta˙t iddirezzjoni ta’ Jon Avnet.

Fl-1969 Sean Connery çeda postu b˙ala James Bond u floku da˙al George Lazenby, flimkien mas-sabi˙a Diana Rigg. Direzzjoni elaborata ta’ Peter Hunt li fl-1975 ©ie hawn Malta biex jidderie©i Shout at the Devil. L-artisti lo˙ra jinkludu lil Gabriele Ferzetti, Telly Savalas, bernard Lee, Lois Maxwell, Desmond Llewelyn u Joanna Lumley. L-uniku film li fih James Bond kien miΩΩewwe©.

30

17.06.2012

Log˙ob SOLUZZJONIJIET TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

MIMDUDIN: 1 Effetti, 5 Assala, 8 Gabbana, 14 Briju, 15 Pagani, 17 Naqqar, 19 Russa, 20 Mewt, 21 Loki, 23 Galbu, 25 u 28 Immortali, 29 u 30 Nokawt, 31 Ajma, 33 Sptarsanluqa, 39 Felu, 41 u 42 PreçiΩ, 43 Kudi, 45 Forom, 46 Swiçç, 47 Ûejt, 50 Bews, 53 u 54 Kaless, 56 Tikek, 58 Eletti, 60 La˙˙am, 62 Evita, 64 Mario, 67 Damask, 69 u 70 Kummissarju, 72 u 73 Partat, 75 Vann, 77 Twal, 79 Pjaga, 80 Drink, 82 Smid, 84 u 85 Onorat, 87 Kant, 88 Problematiku, 93 Innu, 94 u 95 Slava©, 96 Moxt, 98 Sgass, 100 u 101 Antikalji, 105 Tewm, 108 Lotta, 109 Kelinu, 110 u 111 Ekwivalenti, 112 Kannoli, 113 Adulti, 114 Apparat.

228 Irba˙ €25 fi flus

WEQFIN:

Mimdudin 1 Ìimg˙a tejn u wa˙da (7) 5 Wa˙da mill-imxappin, miblula (6) 8 Kontra inkluda (7) 14 u 15 Kollezzjonist tal-muniti jew medalji (11) 17 u 19 Talba qasira b’˙erqa kbira (11) 20 Dan huwa labra qasira b’ras wiesg˙a (4) 21 Jag˙tik il-piΩ (4) 23 Nies li g˙adhom jitwieldu (5) 25 Ikkopja jew mexa fuq xi˙add (5) 28 Issibu fl-iskola, tpo©©i fuqu jew issarraf il-flus fih (4) 29 u 30 LewΩ, ©ewΩ, qastan, tin, kemm (6) in˙obbu ’l San 31 Din hija kreattiva f’nofs partit? (4) 33 G˙andhom lil xi˙add mag˙hom (12) 39 Dawrien mar-ritmu tad-daqq (4) 41 u 42 Tiekol tuΩΩana jew Ωew© tuΩΩani minn platt wie˙ed (3) 43 Kontra tmiem (4) 45 Aktar minn super u ekstra speçjali (5) 46 Allura l-iblah ma j˙allashiex? (5) 47 Ordni ta’ xi ras minn kamartu? (4) 50 Ta lura biçça raddiena? (4) 53 u 54 Naturalment sar hekk minn krematorju (6) 56 B˙alissa ftit li xejn jilbsuh (5) 58 Kontra fewwa˙ (6) 60 Qbil jew arran©ament (6) 62 Aktar minn le˙en wie˙ed (5) 64 Insett irqiq li jg˙ix bl-irdig˙ tad-demm (5) 67 Jg˙ix ’il bog˙od g˙alih wa˙du (6) 69 Ìgajta ta’ kollegi jew ˙bieb li ja˙sbuha l-istess (6) 70 Minn mument g˙all-ie˙or (5) 72 u 73 Ir-ra©el tan-nag˙©a, jag˙ti bil-qrun (6) 75 Ksir jew xpakkar, jew anki titlig˙ tassnien (4)

......

77 Din il-marda tax-xag˙ar konna nsej˙ulha falza (4) 79 Ta’ spiss naqraw fuq l-inkwiet Nofsani (5) fil80 KwaΩi l-istess b˙al 47 mimduda (5) 82 Wie˙ed mix-xwieni (5) 84 Queue da˙al fil-Malti (3) 85 Erbg˙a u g˙oxrin sieg˙a (3) 87 G˙adda mill-idejn (4) 88 Óasra, ˙niena, kumpassjoni (12) 93 Karozza mag˙luqa minn kullimkien g˙ax-xog˙ol (4) 94 u 95 Xog˙olhom fuq il-palk (6) 96 Din u xarba m’hawnx a˙jar minnhom (4) 98 Óammret wiççha (5) 100 Titg˙atta biha fis-sodda (5) 101 Ftit passi g˙all-proprjetà li g˙andek? (4) 105 Kumpannija tal-petrol g˙and is-sur Peresso? (4) 108 Jarmawh u jΩarmawh wara l-festa (5) 109 Aktar minn tanbur wie˙ed (6) 110 Xi kap kattiv, li jg˙id hu biss (6) 111 Ir-re©ina tal-ajru (5) 112 Kollu ©ej minn t˙ammi© u infezzjoni tal-arja (7) jonqsu s-sog˙la (6) 113 B˙all114 Din mediçina mo˙bija? (7)

.....

......

Weqfin

.....

(5) 2 Nofsu vojt u nofsu 3 Din titrabba biΩ-Ωmien fl-injam u dejjem tgerrmu (4) 4 A˙˙!, we©©ajtni (4) 6 Xkupilji kbar, tal-art (5) 7 Din il-gazzetta fiha 40 minnhom (5) 9 u 10 Sejf Ωg˙ir (7) li tu©a’ jmur (5) 11 L-ilsien fuq id12 Miksi b’folja tad-deheb (7) 13 Imxi fuqha, mhux fit-triq (7) 16 Darba kienu l-ikbar g˙edewwa tag˙na (5)

.....

18 22 24 26 32 33 35 36 37 40 44 48 49 51 52 55 57 59 63 65 66 68 69 70

Iffastidjat sew (5) L-g˙onq imxaqleb ta’ 56 mimdud (5) Il-kulur g˙al biçça bluΩa? (3) u 27 Kienet is-sink tal-kçina (8) Çensu li kien President (6) u 34 Issibhom l-aktar fil-qorti (7) Ìo fik kultant tismag˙hom igorru (6) Kontra ˙amme© (6) u 38 Mimlija tfal orfni jew imqarba (7) Óarref minn wara u ta’ pjaçir (6) Kemm kien hemm b˙alu fit-tarzna? (4) Ma jistg˙ux jitkellmu (4) Xi g˙a©eb straordinarju (8) Meqjusin b˙ala sbie˙ ˙afna (8) Indafa kbira (6) Jimla s-sigarett (6) kutu, qrunu f’butu (4) u 61 Kbar immensament (8) Kultant jidhru libsin ta’ nag˙a© (4) Maqjel tal-bhejjem (6) L-ifjen trab mill-qam˙a (4) Irxiex ˙afif (6) Libsa ÌappuniΩa (6) u 71 Din xi˙a©a li timbuttak, bla ˙ajra (10) 74 ÓΩuΩ wie˙ed (4) 76 Óadd u Óadd u Óadd (4) 78 Jitilg˙uhom it-tenuri (5) 79 u 81 Tag˙sarha u tarmiha (6) 82 In-Nil, jew il-Po (5) 83 Wie˙ed mill-kumitati (7) 86 Bhima (7) 89 Tibg˙atha bil-posta (5) 90 u 91 Il-flus tal-gvern, ir-riservi tal-istat (6) 92 Tliet piedi (5) 97 Kontra xellug (5) 99 u 100 Tafal mo˙mi, qisu fu˙˙ar (10) 102 Ix-xorb g˙amel tieg˙u fuqu (5) 103 u 104 Pjani kbar biex jinbdew u jitwettqu (8) 106 u 107 Ikel ˙afif ta’ qabel il-pranzu (8)

....

2 Frisk, 3 Eluf, 4 Tapp, 6 u 7 Stimulanti, 9 Ajru, 10 u 11 Barunessa, 12 Ûbaljat, 13 VanituΩ, 16 Gwapp, 18 Qroqq, 22 Korpi 24 u 26 Bramel, 27 KwiΩΩ, 32 Makakk, 33 u 34 Seftura, 35 Rombli, 36 Nissel, 37 Unit, 38 u 40 Aççettati, 44 Dokk, 48 Esse, 49 Oleandru, 51 Tempesta, 52 Stramb, 55 Mazzun, 57 u 59 Eççitata, 61 Óolm, 63 Vara, 65 Rabtin, 66 Opri, 68 Kavall, 69 Kandja, 70 Stim, 71 Redden, 74 u 76 Parodiji, 78 u 79 Lollipop, 81 Kru, 82 Stra˙, 83 Skamplu, 86 Bulibif, 89 Rigal, 90 u 91 Bastun, 92 KriΩi, 97 Xitwa, 99 u 100 Sturdament, 102 Linja, 103 u 104 Ìannikol, 106 u 107 Kappella.

KUPUN TISLIBA Ibg˙at it-tisliba tieg˙ek lil: Tisliba KullÓadd, A28B, Marsa Industrial Estate, Marsa. MRS 3000

Isem

Indirizz

Tel No:

Rebbie˙ ta’ €25: THOMAS TANTI, “Jim Reeves” F/H Kunçizzjoni L.O. Rabat RBT 6607

17.06.2012

Log˙ob

31

Tisliba bin-numri Bi 3 numri

B’4 numri 0255 0375 0523 0693 0882 1422 1688 1944 2344 2467 3552 4188 4312 4727 4979 5037 5362 5711 5827 6158 6171 6542 7032 7053 7126 7460

048 116 236 286 365 501 576 593 689 697 716 773 853 860 862 980

7579 7649 8280 8288 8507 8522 8665 9110 9635 9729 9864 9980

B’5 numri 05458 09055 15718 19277 28592 31587 34719 37870 40328 51572 56858 60350 61300 62704 65597 66208 71226 76297 78286 85328 94241 98572

B’6 numri 053949 132177 582761 722586

Bi 8 numri 02567757 71511156 76678348 97145758

Po©©i n-numri f’posthom

SUDOKU sponsorjata minn WELLA 3

1 3

5

4

6

9

9 7

9

Irba˙ Shampoo u Conditioner Wella Aqta’ dan il-log˙ob u ibag˙tu lilna

1

4 7

6

8

4 7

2

Isem: ..........................................................................................

3

4

KOMPETIZZJONI WELLA KullÓadd, A28B, Marsa Industrial Estate, Marsa, MRS 3000.

7

6

2

1

Indirizz......................................................................................... .....................................................................................................

4 8

7

2

Rebbie˙a: MONICA GALEA, Ûernieq, Triq il-Fortizza, il-Mosta.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil KullÓadd, Centro Casalinga, A28B, Marsa Industrial Estate, Marsa. MRS 3000

Isem.......................................................................................................................................

4

Indirizz................................................................................................................................... ................................................................................................................................................

I.D. Card................................................ Tel. .......................................................................

32

17.06.2012

PROPRJETÀ IL-ÓAMRUN: Appartament lewwel sular servut bil-lift, tliet kmamar tas-sodda wa˙da minnhom bl- ensuite , kamra tal-banju, open plan bi kçina lesta, bit˙a interna, gallarija.

Prezz €135,000. Garaxx ta’ Ωew© karozzi g˙andu d-dawl u l-ilma. Prezz €20,000. Tpartit huwa kkunsidrat. Çempel 9985 3031 jew 7946 8469.

IL-KAPPARA: Dar fuq u isfel lesta minn kollox bi tlieta tassodda, ensuite u kamra talbanju. Çemplu 7925 0164.

IL-MELLIEÓA: Maisonette isfel

AvviΩi bi tliet kmamar tas-sodda bilbir u garaxx ta’ karozza. Prezz €182,000. Çempel lis-sid 9811 1966.

ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. Çempel 9992 4999.

Ming˙ajr a©enti.

SANTA VENERA: Offerta imbattibbli. Garaxx b’xejn ma’ appartament ta’ kobor enormi 182 metru kwadru lest minn kollox fuq stil modern. Tlieta tas-sodda doppji, open plan, tnejn tal-banju, washroom u terrazin kbir. Ag˙©©el biex tag˙Ωel l-a˙jar bi prezz ta’ €94,000 (Lm40,354). Çempel 7965 9777.

ÓAÛ-ÛEBBUÌ: Dar fuq u isfel, kbira u kantuniera b’erbg˙a tassodda, garaxx ta’ tliet karozzi u ©nien kbir fuq quddiem. Quddiemha green area . Prezz ra©onevoli. Çempel 7922 1577.

TANAYA’S Dev Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u

GÓALL-KIRI ÓAL GÓAXAQ: Garaxx fit-triq 76 pied bi 15-il pied g˙oli 12-il filata bit˙a fuq wara. Lest minn kollox, inkluΩ dawl, ilma u drena©©. Tajjeb biex jintuΩa g˙al store jew ˙anut Class 4.

Prezz negozjabbli. Çempel 9942 4831 jew 7900 0109.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ

IL-QAWRA: Appartament bi tnejn tas-sodda. Lest minn kollox u finishes lussuΩi, f’area kwieta. InkluΩ fil-prezz garaxx ta’ Ωew© karozzi. Prezz €140,000 Çempel 7909 7981.

Fridge bi tliet bibien, tal-bars.

Imwejjed tondi, u si©©ijiet, sinkijiet tar-restoranti tal- istainless steel, hood extraction bil-mutur u control panel . Çempel 9811 0401 jew 2766 2800.

Gazzetti antiki Maltin. Imorru lura sal-1958. Il-Óelsien, The Torch u It-Torça. Qeg˙din bound f’sitt kotba ˙oxnin.

Kundizzjoni tajba ˙afna.

Jinbieg˙u bi prezz ir˙is. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 7922 1577.

Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i. Selezz joni kbira ta’ arlo©©i talidejn Casio u Citizen, kemm di©itali, jew ana logs, varjetà kbira ta’ alarm clo cks , kemm Citizen, Seiko ‘Du gena’ talmarka Pierre Car din. Var jetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙d mu kemm bil-˙abel u bil-batterija, prezzijiet tajbin. Nag˙mlu wkoll tiswijiet ta’ arlo©©i tal-idejn u kif ukoll tal-˙ajt u Grandfather Clocks. Nag˙mlu wkoll testing bil- pressure test machine , sistema ta’ testing g˙al kull tip ta’ arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma (vacuum test u pressurised test) waqt li qed tistenna g˙alih. Tis wija bil-garanzija - 110 Triq ilKung ress Ew ka ris tiku, Mos ta. Çempel fuq 21 417235 jew 9982 5389.

Injam lest bi prezzijiet ir˙as.

Kull tip ta’ chipboard, MDFs, fuljetti ta’ chipboard, melamine, u aktar (varnishes tal-hardener u komuni) u finishing tal-undercoat. Solid oak, ˙xuna varjata. Çempel 9944 6951.

Kçina kompluta bl- appliances ta’ kulur abjad, b’wiçç tal-ir˙am, Carrara. Kompluta b’mejda u erba’ si©©ijiet. Qies 2.97m b’4.84m u 2.97m. U shape, kundizzjoni tajba ˙afna. Prezz €1,500. Çempel 21 416749 jew 9947 7188.

Kçina kompluta bit- top cupboards, bajda. Frame tal-injam

mastizz, bibien u top tal-postform ÌermaniΩ. €800 biss.

Posapiatti antika, tal-kewba €250. Çempel 7960 4990 jew 2137 2212.

Magna li ta˙dem is-suf tad-ditta Empiral, mag˙mula l-Ìappun.

Tista’ ta˙dem ˙wejje©, kutri, xalel eçç. Fiha metru u nofs tul, ting˙alaq u tin©arr façilment.

Prezz €65. Çempel g˙al aktar dettalji fuq 7906 5460.

Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet moderati, tpartit aççettat. Ikollna wkoll salotti second hand . Çempel 21 374823 jew 99824139.

Sander, kalibratur, Ωew© piedi wiesa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. Çempel fuq 7961 7945.

Sodda tal-baby f’kundizzjoni perfetta, tinkludi wkoll saqqu ortopediku. Is-sidien hallew Malta. Prezz €100 cemplu 21445871

NIXTRU ANTIKITÀ Nixtru kull tip ta’ antikità, inkluΩ arlo©©i, mirja, figurini, pittura, fidda u bosta affarijiet o˙ra. F’kull kundizzjoni. Prezzijiet tajbin ˙afna. Ólas fil-pront. Çempel 9986 9519, 21 237 597 jew 21 2470128.

PARTS TAL-KAROZZI Toyota, Honda, Daihatsu, Fun Cargo, Toyota Corsa, Glanza, Starlet, Integra, Civic, Terios, Tercell, Pajero JR, Pajero 2-8, Micra 2001, Polo 1994, Discovery 3 2005, Opel Corsa 2002, Freelander u ˙afna parts o˙ra. Triangle Truck tyres ©odda. Irrikorri g˙and Salvu Cassar G˙awdex. Çempel 21 556674, 9947 5746 jew 9928 8699.

AGR PARTS GÓALL-KAROZZI Inbieg˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches eçç. Parts ©enwini. Çempel 21 446839 jew 9947 4505. Fax 21470295.

Inkella tista’ tibg˙at email fuq a.g.r.autoparts@mail.global.net.mt

17.06.2012

Klassifikati SERVIZZI DAR GÓALL-ANZJANI Villa Robinich. Dar g˙all-anzjani b’atmosfera familjari filFgura. Noffru kull g˙ajnuna lill-anzjani u dak kollu li jkollhom bΩonn b’dedikazzjoni kbira minn carers professjonali. Ikel jissajjar mill-kçina tag˙na stess u skont il-bΩonn ta’ kull individwu. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 21 666142 jew 79 666142 jew ibg˙at email fuq robinich@go.net.mt DAR GÓALL-ANZJANI Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bilku mditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nur ses u care wor kers 24 sieg˙a. Prez zi jiet ra©jonevoli li jibdew minn €23 kull persuna. Naç çettaw respite u bed ridden. Çempel fuq in-numri 21454908, 21454858 jew inkella 7945 4908.

DIVERTIMENT Nigret Night Club & Restaurant, 11 Labour Ave, Rabat.

Nipprovdu g˙al kull tip ta’ funzjoni b˙al coffee mornings, high teas, lunches, dinner dances, hens u bachelors parties. Divertiment live kull nhar ta’ Ìimg˙a ma’ Freddie Portelli u DJ Nando. Is-Sibt line dancing, country music u kull tip ta’ muΩika mis-snin sittin ma’ DJ Frans Grech.

Tista’ tag˙Ωel minn à la carte menu , pasta, pizza, grills u light snacks . Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 21454858, 21454908 jew 7945 4908.

INVESTIGAZZJONI PRIVATA Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet

forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivii, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpanniji jew negozju.

Nag˙tu xhieda fil-Qorti.

Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew www.privateinvestigationmalta.com MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards.

Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ramm, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra.

Issibilna wkoll kotba tal-muΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262, Fleur-de-Lys Rd. B’kara. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 21482796.

XOGÓOL TA’ ALUMINIUM G˙al kull xog˙ol ta’ aluminium shutters, kemm g˙ad-djar jew garaxxijiet. Nag˙mlu bibien g˙all-˙wienet, aperturi, roller shutters, g˙at-twieqi u bibien, roller u ceiling systems.

Issibilna wkoll bibien li jifil˙u n-nar, aluminium b’ thermal insulation biex tnaqqas is-s˙ana fis-sajf u l-kes˙a fix-xitwa, u ma jag˙mlux condensation. Stimi b’xejn. S. Mifsud, A42 Industrial Estate, il-Marsa. G˙al aktar informazzjoni çempel 21 226320, 21 227196 jew 9989 1800. horvin@waldonet.net.mt jew www.horvin.eu

XOGÓOL TA’ KISI G˙al kull tip ta’ xoghol ta’ kisi bil-gibs, frakass u graffiato, fuq il-fil, tibjid, tik˙il, gypsum boards, partitions u coving .

Nag˙mel ukoll tqeg˙id ta’ madum tal-˙ajt u tal-art.

Prezzijiet ra©jonevoli. Çempel g˙al stima b’xejn fuq 79960934.

XOGÓOL TAL-ÌEBEL Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Çempel g˙al aktar informazzjoni lil Jason fuq 21 432352 jew 9947 9167.

33

XOGÓOL TA’ TOILET SEATS Nag˙mel xog˙ol ta’ toilet seats ©odda li jkunu maqsuma jew li ma ssibx tixtri b˙alhom.

Mag˙mulin mill-injam tal-pine bil-kuluri li jaqblu u tixtieqhom inti g˙all-kamra talbanju. Kompluti bil- fittings. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 7967 5053 jew 21 675 053.

ÓBIBERIJA Ìuvni ta’ 35 sena jixtieq jiltaqa’ ma’ tfajla tal-istess età g˙al skop serju. Tista tag˙mel kuntatt mieg˙u fuq 9920 6673.

PROPRJETÀ Xiri, bejg˙ u tpartit ta’ proprjetà f’kull Ωona ta’ Malta. Bi prezzijiet ra©onevoli. Çempel 9992 4999.

TAGÓLIM TA’ SEWQAN Tewmi Group noffru servizz ta’ tag˙lim ta’ karozzi, muturi u mini buses. Kif ukoll kiri ta’ karozzi u taxi service.

Prezzijiet jibdew minn €10. Çempel 9942 2422. www.tewmi.com WATERPROOF MEMBRANE WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Qormi, jispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproof membrane, damp proofing u rub be rised paint . 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz. Çempel 21488972, 21438326, 9944 5527 jew 99493840.

Id˙ol fis-sit www.wpMalta.com

Kupun AvviΩi Klassifikati

Offerta 1: ©img˙a wa˙da

- €3.50

Offerta 2: 5 ©img˙at

- €14

Offerta 3: 13-il ©img˙a

- €30

Offerta 4: 26 ©img˙a

- €56

Offerta 5: 52 ©img˙a

- €93

IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM u INDIRIZZ

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd, KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, ONE Complex, A28B Marsa Industrial Estate, il-Marsa. MRS 3000

34

17.06.2012

Almanakk

Ritratt mill-istorja IT-TEMP GÓALL-GÓADA

TWISSIJIET:

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbg˙a

31°C

31 °C

32 °C

20 °C

20°C

20 °C

Xejn

L-OGÓLA TEMPERATURA: 31 °c L-INQAS TEMPERATURA: 20 °c UV INDEX: 10

HI

SITWAZZJONI ÌENERALI: Pressjoni g˙olja se tibqa’ mifruxa minn fuq il- LO Balkani sa fuq il-Punent u ç-çentru tal-Mediterran TEMP: Xemxi

Il-Óamis

VIÛIBBILTÀ: Tajba

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt

RIÓ: Óafif mill-Grigal BAÓAR: Óafif

Dehra tal-Menqa l-Marsa fl-antik

IMBATT: Ftit li xejn

HI

33 °C

31 °C

31 °C

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 23°c

LO

20 °C

22°C

20°C

SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd

KOMMEMORAZZJONI

Empire Pharmacy 77, Triq it-Teatru l-Antik, il-Belt Valletta

Karizia Drugstore 87, Triq George Borg Olivier, il-Mellie˙a

Brown’s Pharmacy 706, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, Il-Óamrun

Sonren Pharmacy Triq iΩ-Ûejtun, Óal Tarxien

Drugshop Dispensary Vjal De La Cruz, Óal Qormi

Alpha Pharmacy ‘Maria Immaculata’, Triq Cospicua k/m Vjal ilKottoner, il-Fgura

Pharmaplus Triq Ganu, Birkirkara

Polymer Pharmacy, Triq ix-Xg˙ajra, ÓaΩ-Ûabbar

Regal Pharmacy 39B, Triq Antonio Bosio, l-Imsida

Martin’s Pharmacy 186, Triq B’Bugia, Birzebbugia

FESTI U NAR

Pembroke Pharmacy 87, Triq Giuseppe Malfeggiani, Pembroke, St. Andrews

St. Andrew’s Pharmacy 25, Triq Dun Pawl, Óal Luqa

Norman’s Pharmacy 133, High Street Tas-Sliema

Menelo Pharmacy Triq it-Tabib Nikola Zammit, is-Si©©iewi

Medica Pharmacy Triq in-Naxxar, Óal Balzan

Santa Marija Pharmacy, Misra˙ Frenç Abela, Óad Dingli

Santa Margherita Pharmacy Vjal il-Qalbiena Mostin, Santa Margherita Estate, il-Mosta

Palm Pharmacy 2, Triq Palma, ir-Rabat, G˙awdex

L-G˙aqda tan-Nar Santa Marija tal-Imqabba se tkun qed ta˙raq murtali tal-beraq pront u murtali tal-kulur, flokkaΩjoni tal-Festa ta’ San Ìwann il-Battista fix-Xewkija, G˙awdex, nhar il-Óadd, 24 ta’ Ìunju mid-9:00pm ‘l quddiem.

Is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija tal-Imqabba qed torganizza BBQ u Pool Party, fit-Torri tal-Qrendi, nhar is-Sibt, 23 ta’ Ìunju mit-8:00pm ‘l quddiem. G˙all- bookings wie˙ed g˙andu javviçina l-membri tal-Kumitat tas-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙.

MISSION FUND

Xag˙ra Pharmacy, 55, Triq il-Knisja, ix-Xag˙ra, G˙awdex

Lottu

14

28

13

65

86

Super 5

32

29

21

05

01

Din il-Ìimg˙a mill-Istorja

Il-Mission Fund (VO/0015) tixtieq tirringrazzja lilManagement ta’ The Point tas-sehem tag˙hom biex ittellg˙at attività nhar il-Ìimg˙a 8 u s-Sibt 9 ta’ Ìunju. Óajr ukoll lil-klienti g˙all-generoΩità li wrew. Is-somma mi©bura ta’ €2,534 ser tmur g˙all-pro©ett ta’ bini ta’ skola fir-ra˙al ta’ Maharo fl-Indja. G˙oxrin voluntiera milMission Fund ser jassistu fil-bini ta’ din l-iskola f’Ottubru u Novembru.

KUNÇERT SINFONIKU MILL-BANDA MNARJA

17.06.1994 – Wara ©irja sfrenata u murija diretta fuq it-televiΩjoni, OJ Simpson ji©i arrestat millpulizija u akkuΩat bil-qtil ta’ martu Nicole Brown u s-sie˙eb tag˙ha Ron Goldman.

19.06.1942 – Twieled Paul McCartney.

19.06.1931 – Issir il-li©i soçjali li tirregola tti©did tal-kiri tal-bini.

21.06.1929 – Il-Kumitat EΩekuttiv tal-PL fuq mozzjoni ta’ ÌuΩe Orlando approvata unanimanent, iddikjara l-Ewwel ta’ Mejju b˙ala Jum ilÓaddiem.

22.06.1971 – JirriΩenja Maurice Dorman minn Gvernatur Ìenerali biex ikun jista’ jin˙atar Ìvernatur Ìenerali Malti.

22.06.1949 – Twieldet l-attriçi Meryl Streep

Tul ix-xhur ta’ Ìunju u Lulju, il-Ministeru g˙al G˙awdex, flimkien mal-familji Masini u Refalo, ser ikunu qed jikkommemoraw il-˙amsin sena mill-mewt tal-Avukat, Politiku, u Fundatur tal-Partit G˙awdxi, Dr Francesco Masini (1894-1962). Dan ser isir permezz ta’ esebizzjoni fil-Banca Giuratale, serata kommemorattiva ©ewwa Triq Francesco Masini fil-Belt Victoria, u quddiesa kommemorattiva fil-Katidral tal-Assunta. L-esebizzjoni sejra tinfeta˙ illum il-Óadd fil-11.00am mill-Ministru g˙al G˙awdex Giovanna Debono.

18.06.1943 – Twieldet Raffaella Carra

Il-Banda Filarmonika Mnarja ser torganizza l-kunçert muΩikali annwali bl-isem ta' ‘Big Band Adventures’ flokkaΩjoni tal-festa ta' San Pietru u San Pawl, nhar it-Tnejn 25 ta' Ìunju fid-9.00pm, fil-pjazzetta Arch. Martin Camilleri, Nadur, G˙awdex. Il-Banda ser tkun ta˙t iddirezzjoni ta’ Mro. Joseph Grech.

Fost il-˙afna kompoΩizzjonijiet li ser jindaqqu mill-Banda Mnarja nsibu: Medleys – Classical Gold, Marches on Parade, Bill Conti’s Famous TV Themes u Antonin’s New World. Il-kuncert jifta˙ b’kompoΩizzjoni Maltija bl-isem ta’ Flamboyant Overture. EΩatt wara tindaqq il-famuΩa Scheherazade ta’ Korsakov. Il-pubbliku preΩenti jkun jista’ jisma wkoll xi siltiet mill-muΩika tal-films Robin Hood – Prince of Thieves, King Arthur u The Rose.

Il-kuncert jintemm b’numru ta’ medleys famuΩi li jinkludu: Whitney Houston – The Greatest Hits u muΩika ming˙and Queen u Genesis - Symphonic Rock. B˙allkuncerti kollha li saru fi ˙dan din il-Banda Filarmonika Mnarja, l-kuncert ta' din is-sena joffri lejla spettakulari lil dawk kollha preΩenti.

Il-pubbliku huwa mistieden li jattendi u d-d˙ul huwa b’xejn.

Sports

17.06.2012

35

RUGBY

Malta tirba˙ kontra d-Danimarka Malta, li kienu minn ta˙t fl-ewwel taqsima tal-log˙ba kontra d-Danimarka, rnexxilhom idawwru l-partita favurihom fejn spiççaw bl-iskor ta’ 24-12 fl-ewwel leg ta’ Dove Men+Care International Series 2012. Il-log˙ba ntlag˙bet fil-grawnd ta’ Victor Tedesco Stadium il©img˙a li g˙addiet.

Viiga Lima kien il-plejer avversarju li skurja serje ta’ tries sabiex tefa’ lid-Danimarka minn fuq fl-ewwel taqsima. Kien Shaun Gilmour li fl-ewwel 15-il minuta tat-tieni taqsima skurja l-ewwel try g˙al Malta. L-iskor ta’ Malta kompla jiΩdied wara li l-winger ta’ Sliema Stompers Von Brockdorff skurja. Bartlett tefa’ lil Malta fil-vanta©© fil-50 minuta tal-log˙ba.

Dylan Frendo g˙amel 2 conversions li Ωiedu sew ilvanta©© g˙al Malta. Paul Parkinson fl-ewwel ˙ar©a tieg˙u, skurja fid-59 minuta fejn Frendo g˙amel conversion.

Malta ssi©illaw il-partita meta Hanrahan ©ie mkeççi talli kkometta foul u d-debuttant Ed Willis skurja 2 minuti qabel tmiem il-log˙ba.

Malta jer©g˙u jiltaqg˙u kontra d-Danimarka fit-2 leg fil-Gladsaxe Stadion fid-29 ta’ Settembru.

Rabat Ajax FC b’attività b’risq il-Hospice Movement

Nhar l-Erbg˙a li ©ej, fis-7pm ©ewwa l-ground ta’ Rabat Ajax FC l-Imtarfa, Rabat Ajax FC, ser jing˙aqdu flimkien ma’ selezzjonijiet ta’ plejers li g˙amlu listorja ta’ Rabat Ajax f’dawn la˙˙ar 30 sena.

Players protagonisti tas-snin 80, 90, u s-snin 2000 ser jing˙aqdu flimkien g˙al tournament ta’ tlett log˙biet f’attivita’ b’risq il-Hospice Movement u b’tifkira ta’ Tony Micallef (idDott).

Carmel Busutill, Manwel Cortis, Silvio Vella (illum kowç ta’ Rabat Ajax) u Roderick Asciak fost numru kbir ta’ players o˙ra, ser ikunu qed jipparteçipaw f’din l-attività.

Id-d˙ul huwa b’xejn u d-data ©iet mag˙Ωula biex ma jkunx hemm log˙ob tal-Euro 2012.

RappreΩentanti tal-Hospice Movement ser ikunu qeg˙din ji©bru d-donazzjonijiet tal-pubbliku preΩenti.

F’attività o˙ra, nhar it-22 ta’ Ìunju, fl-4.30pm, ˙dejn l-isptar San Luqa, il-Klabb tar-Rabat Ajax qed i˙e©©e© lil pubbliku sabiex flimkien mal-klabb jing˙aqad biex issir g˙otja ta’ demm. Fl-istess jum ser issir ukoll il-presentazzjoni ta’ tmiem l-ista©un lill-players u sstaff tekniku ©ewwa l-klabb tar-Rabat Ajax.

36

17.06.2012

Sports

KOMPETIZZJONIJIET

Suççess g˙all-kontin©ent Malti fil-COGI Il-parteçipazzjoni tal-KOM (Kumitat Olimpiku Malti) filLog˙ob tal-GΩejjer g˙aΩΩg˙aΩag˙ kienet l-iktar wa˙da ta’ suççess fost is-sensiela kollha tal-COGI (Comité d'Organisation des Jeux des Iles).

Il-kontingent Malti pparteçipa f’7 dixxiplini sportivi fejn ©ie rappreΩentat minn 41 atleta akkumpanjati minn erbatax-il uffiçjal. L-atleti Maltin ©abu lura mag˙hom 23 medalja.

L-atleti Maltin waslu lura Malta b’ 6 medalji tad-deheb, 7 tal-fidda u 11 tal-bronz. Dan huwa l-frott tal-investiment li lKOM u l-Federazzjoni g˙amlu f’dawn l-atleti f’dawn l-a˙˙ar 4 snin.

Matul dawn l-Olimpijadi, ilKOM idderi©a l-preparamenti g˙all-kowçis taΩ-Ωg˙aΩag˙. IlKOM irçieva s-support talOlympic Solidarity li pprovdew fondi g˙all-pro©etti prosposti g˙aΩ-Ωg˙azag˙.

Il-KOM, flimkien mal-federazzjonijiet nazzjonali, ©ie mog˙ti l-g˙ajnuna tas-Semmelweis University, Budapest li g˙andhom ‘l fuq minn 80 sena esperjenza fil-preparamenti ta’ nies fl-isport fejn il-kowçis Maltin st˙arr©u sabiex jitg˙allmu kif jippreparaw latleti Ωg˙aΩag˙ Maltin g˙al kompetizzjonijiet kbar.

Is-COJI (Comité d'Organis-

ation des Jeux des Iles) jinkludi 23 gΩira li pparteçipaw millinqas f’wahda mill-14-il edizzjoni tal-log˙ob li saru filpajjiΩi li ©ejjin: Corsica (1998), Sqallija (1999), Madeira (2000), Balearics (2001), Sardinia (2002), Azores (2003), Canaries (2004), Crete (2005), Sqallija (2006), Corsica (2007), Guadalupe (2008), Majorca (2009), Azores(2010) u Sqallija (2011).

Fl-2012, Malta ˙adet sehem fil-qasam tal-atletika, il-©innastika, il-judo, l-ibburdjar, lg˙awm, it-table-tennis u t-tennis. L-istilla tal-log˙ob kienet Kirstey Caruana fejn reb˙et 3 midalji tad-deheb u 2 tal-bronz fil-©innastika.

Adreana Zammit fil-©innastika wkoll rebhet 1 tad-deheb u 3 fidda u bronz. Fl-g˙awm Michael Umnov reba˙ deheb u 2 bronz, mentri Amy Micallef kisbet medalja ta-fidda u Julian Hardingkiseb 2 tal-bronz.

Fl-atletika, Luke Farrugia u Nicole Gatt reb˙u medalja fidda kull wie˙ed. It-tfajliet irnexxilhom jirb˙u l-bronz firrelay.

Fil-judo, Francesco reba˙ ilfidda u fit-tennis reb˙u bronz fid-doubles tal-ir©iel u bronz g˙at-tim Malti tat-tennis.

Fl-ibburdjar, Francesca Zammit spiççat fit-8 post minn 20 partiçipant u fit-table tennis, Andrea Portelli spiçça fit-tieni

Andreana Zammit, Kirsty Caruana u Mia Vickery post mill-˙ames grupp ta’ 4 atleti. Portelli kkwalifika g˙al finali però dan ©ie eliminat.

Il-COJI li jmiss ser issir f’Jer-

sey, f’Ìunju tas-sena d-die˙la fejn wara ser ikun hemm lEYOF (European Youth Olympic Festival) f’Utrecht l-

Olanda fl-Lulju 2013. Il-Youth Olympic Games li jmiss ser isiru ©ewwa ç-Çina fl-2014.

MOTO GP

Bautista sorprendentement fil-pole fl-Ingilterra

Is-sewwieq Spanjol Alvaro Bautista sorprendentement ˙a l-pole position g˙all-British MotoGP billi Cal Crutchlow tilef is-sessjoni min˙abba injury.

Is-sewwieq tal-Honda, Bautista rnexxielu jikseb ˙in ta’ 2 minuti u 03.303 sekondi sabiex kiseb l-ewwel pole tal-karriera tieg˙u. Bautista g˙adda lis-sewwieqa kollha fl-a˙˙ar lap fejn saq qisu sajjetta.

Is-sewwieqa l-o˙ra ma setg˙ux itejbu l-˙in tag˙hom biex jil˙qu˙, hekk kif bdiet nieΩla xita qalila fl-a˙˙ar 10 minuti.

Bautista kien iç-champion dinji fl-2006 tal125cc world champion u debutta fil-MotoGP fl2010. Huwa qal li kien ferm sorpriΩ li rnexxielu jikseb il-pole position daqsekk kmieni fil-karriera tieg˙u.

Is-sewwieq tal-Yamaha Cal Crutchlow waqa fil-prattika finali u kellu jittie˙ed l-isptar g˙al kura. Ben Spies tal-Yamaha kien it-tieni l-aktar veloçi fejn g˙eleb lil Casey Stoner u l-leader talKampjonat Jorge Lorenzo.

Valentino Rossi tad-Ducati, champion dinji g˙al 9 darbiet, ser jibda fl-10 post wara li waqa fl-ewwel 20 minuta tas-sessjoni.

Lorenzo ta’ Yamaha u Dani Pedrosa tal-Honda g˙amlu laps veloçi, mentri Barbera ta’ Parmac impressjona sewwa sabiex kien it-tielet l-aktar veloçi.

Ben Spies li spiçça t-tielet fil-prattika finali, g˙adda lil Lorenzo b’0.3 sekondi. Stoner warajh wasal 0.014 sekonda wara l-˙in li kiseb lAmerikan Spies.

Il-posizzjonijiet wara l-Final Qualifying: 1 Alvaro Bautista (Spa) Honda 2:03.303 2 Ben Spies (USA) Yamaha 2:03.409 3 Casey Stoner (Aus) Honda 2:03.423 4 Jorge Lorenzo (Spa) Yamaha 2:03.763 5 Dani Pedrosa (Spa) Honda 2:03.835 6 Hector Barbera (Spa) Ducati 2:03.876 7 Nicky Hayden (USA) Ducati 2:04.162 8 Andrea Dovizioso (Ita) Honda 2:04.304 9 Stefan Bradl (Ger) Honda 2:05.035 10 Valentino Rossi (Ita) Ducati 2:05.416

17.06.2012

Sports

37

L-OLIMPJADI

Londra 2012: Dettalji taç-çerimonja tal-ftu˙ Il-Grawnd Olimpiku se jkun trasformat f’“kampanja IngliΩa” g˙aç-çerimonja tal-ftu˙ talLog˙ob Olimpiku ta’ Londra 2012 fis-27 ta’ Lulju li ©ej.

Di©à t˙abbru dettalji taç-çerimonja tal-Ftu˙ tal-Log˙ob Olimpiku ta’ Londra. G˙axart elef parteçipant voluntier se jg˙inu jo˙olqu xeni mil-kampanja b’xenarju ta’ annimali talirziezet u postijiet mag˙-rufa fil-kampanja IngliΩa.

Ix-xena tal-ftu˙ taç-çerimonja, li se tiswa 27 miljun lira sterlina, se tissemma’ ‘Green and Pleasant’ u hija xog˙ol taddirettur artistiku Danny Boyle.

Boyle qal li dan ix-show se jikkrea stampa tal-IngliΩi b˙ala nazzjon. Huwa jg˙id li l-a˙jar mezz biex tirrakkonta din listorja huwa b’nies reali.

Sa ftit ©ranet ilu di©à saru 157 prova. Boyle jg˙id li huwa impressjonat bid-ded-ikazzjoni tal-voluntiera li hu ja˙seb li huma eΩempju eΩatt tal-ispirtu Olimpiku u jirrappreΩentaw eΩatt dak li hu l-poplu IngliΩ.

Ix-xeni se jkun fihom mog˙dijiet, g˙elieqi, xmajjar b’familji s˙a˙ jag˙mlu l-picnics, nies jipprattikaw l-isport fir-ra˙al jew belt tag˙hom u bdiewa ja˙dmu l-art, annimali ta’ veru tal-irziezet jirg˙u u jduru filkampanja.

Minn dawn l-annimali se jkun hemm 30 nag˙©a, 12-il Ωiemel, tliet baqriet, Ωew© mog˙Ωiet, 10 ti©i©iet, 10 papri, disa’ wiΩΩ u tliet iklieb.

Hu ma˙sub li biljun ru˙ madwar id-dinja se jaraw din iç-çerimonja tal-ftu˙. Boyle, li huwa l-aktar mag˙ruf b˙ala direttur ta’ films kbar rebbie˙a talSlumdog Oscars b˙al Millionaire u Trainspotting, qal li dan ix-show huwa ispirat mid-dramm The Tempest miktub mill-kittieb çelebri Inglis William Shakespeare, u se jkun dwar art li qed tirkupra mittifrik li ji©i wara rivoluzzjoni industrijali.

Iç-çerimonja tal-ftu˙ tas-27 ta’ Lulju se tibda fid-21.12 u se jkun fiha fost affarijiet o˙ra miljun watt tas- sound b’500 speaker, 1100 bozza, 50 tunellata apparat tas-sound, 15,000 il metru kwadru ta’ palk, 12,956 props u 24,570 buttuna tal-kontroll!!

L-akbar qanpiena tad-dinja, li tiΩen 23 tunellata b’qisien ta’ Ωew© metri g˙oli u 3 metri wisg˙a, se ddoqq fil-grawnd fejn se ssir iç-çerimonja biex tibda li spettaklu ispirat minn Shakespeare u li fih se jie˙du sehem 900 tifel u tifla mis-sitt postijiet IngliΩi li se jkun hemm fihom il-kompetizzjonijiet matul l-Olimpjadi.

Fuq il-qanpiena se jkun hemm miktub kwotazzjoni minn The Tempest “Be not afraid, the isle is full of noises”.

Boyle qal li dan il-messa©© huwa propizju g˙ax b’dan ilmod il-komunitajiet kienu javΩaw lil xulxin dwar xi ˙a©a important.

Fil-fatt ikompli Boyle, wara li spiççat l-a˙˙ar gwerra dinjija kienu ndaqqu l-qniepen biex i˙abbru l-paçi u fil-fatt ilLog˙ob Olimpiku f’Londra se jinbeda b’dan is-simbolu talpaçi.

Is-sett se jkun fih ˙axix ta’ veru, si©ra tal-ballut u s˙ab artifiçjali mdendel bil-wajer fuq il-grawnd li se jipproduçi wkoll ix-xita – f’kaΩ li t-temp IngliΩ ma jipproduçix ix-xita naturali!

G˙andu jsir dress rehearsal quddiem 80,000 ru˙ fil-Grawnd Olimpiku dalwaqt.

Lord Sebastian Coe, li huwa ç-chairman tal-Kumitat Organizzattiv - dilettanti Maltin

Sir Paul McCartney, eks-membru tal-grupp popolari IngliΩ The Beatles, se jag˙laq iç-çerimonja tal-ftu˙ tal-Olimpjadi ta’ Londra

tal-atletika Ωgur li jiftakru lil Sebatian Coe ji©ri fl-Olimpjadi g˙all-Gran Brittanja – qal li ssett se jkun wie˙ed mill-akbar li qatt inbnew g˙al xow.

Huwa qal li huwa çert li din se tkun çelebrazzjoni fantastika li se tilqa’ l-10,500 atleta minn madwar id-dinja u huwa Ωgur li se tag˙mel lill-Gran Brittanja kburija.

Iç-çerimonja se tie˙u b’kollox tliet sieg˙at. Ikun hemm sieg˙a ta’ kultura, imbag˙ad ilparata tradizzjonali tal-atleti, imbag˙ad il-mixg˙ela tat-torça olimpika u wirja piroteknika.

Il-parata tal-atleti se tkun

Mudell tas-sett li qed jinbena fil-grawnd fejn se ssir iç-çerimonja immexxija bil-muzika biex il-˙in li tie˙u jkun ikkontrollat.

Biex imbag˙ad l-IngliΩi jag˙lqu ç-çerimonja tal-ftu˙ ta’ Londra 2012 bil-kbir ©ie ikkummissjonat l-eks-Beatle Sir Paul McCartney biex jag˙laq hu.

Meta kien qed jitkellem fuq ilBBC, McCartney ikkonferma li huwa se jag˙laq iç-Çerimonja tal-Ftu˙ tal-Olimpjadi ta’ Londra fis-27 ta’ Lulju li ©ej.

Fil-fatt g˙idut persistent kien ilu minn Jannar g˙addej li Sir

Paul kien se jie˙u sehem f’din iç-çerimonja presti©©juΩa, iΩda issa huwa stess ikkonferma.

Din iç-çerimonja hija intenzjonata li tkun showcase talaqwa tal-pajjiΩ li qed jospita lOlimpjadi. Ftit tal-©ranet ilu lBeatles kienu dikjarati b˙ala laqwa grupp minn meta bdew iç-charts 60 sena ilu.

McCartney qal fuq il-BBC li f’çerti okkaΩjonijiet g˙adu j˙oss in-nervi jag˙mlu bih meta jitla’ fuq il-palk.

17.06.2012

Repubblika Çeka l-ewwel f’Grupp A

Ir-Repubblika Çeka reb˙u kontra l- home team talPolonja bl-iskor ta’ 1-0 b’gowl li wasal fis-72 minuta f’partita li saret f’xita qalila.

L-ewwel kwarta tal-log˙ba kienet iddominata millPolakki li kellhom aktar pussess tal-ballun mit-tim avversarju. Il-Polakki g˙afsu ˙afna fuq it-tattika tal-attakk.

L-ewwel azzjoni saret fis-7 minuta meta Obraniak talPolonja g˙adda tajjeb milllemin u Peter Cech laqa’ tajjeb sabiex il-ballun spiçça corner.

Fl-10 minuta Lewandoski tal-Polonja tilef çans tajjeb fuq il-lemin meta fuq Ωball difensiv tat-tim avversarju tefa’ l-ballun barra.

Fl-20 minuta, azzjoni o˙ra perlikoluΩa tal-Polakki, b’ Boenisch li xxuttja millbog˙od, iΩda Cech tefa’ l-ballun f’corner.

Lejn l-a˙˙ar tal-ewwel taqsima però, il-pa©na nbidlet fejn kienu ç-Çeki li bdew joqorbu lejn il-lasta tal-Polakki, iΩda d-difiΩa Polakka kkontrollat

tajjeb kull periklu.

Fil-fatt, fit-38 minuta Plasil tar-Repubblika Çeka xxuttja, iΩda l-goaler Tyton talPolakki laqa’ bla ebda diffikultà.

IΩ-Ωew© timijiet urew aktar aggressjoni fejn bdew jissieltu g˙all-kull ballun. IlPolonja baqg˙et l-aktar dominanti anke fit-tieni taqsima fejn kienet b’sa˙˙itha kemm fl-attakk u fid-difiΩa.

Iç-Çeki bdew jiddominaw fin-nofs tat-tieni taqsima fejn bdew jokkuppaw iΩ-Ωona viçin il-lasta. Fil-72 minuta, minn kontra attakk taç-Çeki, Baros ˙a l-ballun minn g˙and il-Polakki fejn qassam lil Jiracek li rnexxielu jiskorja f’gol sabi˙. Dan kien it-tieni gowl ta’ Jiracek f’dawn ilkampjonati Ewropej.

Fil-75 minuta, Barros skurja gowl li ©ie m˙assar min˙abba offside. Fl-a˙˙ar minuta tal- extra time lPolonja kienu viçin illi jdawwru l-partita wara li lplejer Çek Kadlec kien attent biΩejjed li kklerja bir-ras il-

ballun minn fuq il-linja xutt ta’ Blaszczykowski, billi Cech ma kienx f’post fil-lasta.

Ir-Repubblika Çeka reb˙et 13-il partita u tilfet biss sitt log˙biet minn 23 log˙ba internazzjonali kontra lPolonja, inkluΩi log˙biet li lag˙bu b˙ala Çekoslovakia.

Is-6 reb˙iet tal-Polonja kontra ç-Çeki ntreb˙u f’dawn la˙˙ar 6 log˙biet f’darhom.

Ir-Repubblika Çeka reb˙et il-Grupp A fejn soffrew telfa kontra r-Russja, kisbu 3 punti meta lag˙bu kontra lGreçja u reb˙u kontra lPolonja.

Iç-Çeki gawdew minn rekord impressjonanti f’dan ilkampjonat Ewropew fejn minn mindu bdew jipparteçipaw f’dan il-kampjonat fl1996 waslu fil-finali li tilfu kontra l-Ìermanja,u dejjem irnexxielhom jikkwalifika g˙al kull finali. Fl-2004 inqalg˙u fis-semi finali ta’ dan il-kampjonat.

L-a˙˙ar darba li dawn iΩΩew© timijiet iltaqg˙u kien fil-grupp ta’ kwalifikazzjoni

tal-World Cup tal-2010. Irreb˙a ta’ 2-1 g˙al Polonja ©ewwa darhom ©iet segwita minn reb˙a tat-tim Çek bliskor ta’ 3-2.

IΩ-Ωew© timijiet però tilfu lopportunità li jipparteçipaw ©ewwa L-Afrika t’Isfel wara li naqqsu milli jikkwalifikaw minn Grupp 3.

Interessanti huwa l-fatt li lPolonja ilha ma tilg˙ab f’fazijiet tan-knockout f’kompetizzjoni ewlenija b˙al din g˙al 26 sena.

Kadl ec, Li mb ersk y, Hubschman, Plasil, Jiracek (84), Kolar, Pilar (87), Baros (90). (84 Frantisek Rajtoral, 87 Jan Rezek, 90 Tomas Pekhart) POLONJA: Tyton, Piszczek, Wasi lewski , Perq uis, Boenisch, Dudka, Polanski (56), Bl asz czy-ko wsk i, Murawski (73), Obrania k (73), Lewandowsk i. (56 Kami l Grosi cki, 73 Adrian Mi erz ejewsk i, 73 P awl Brozek)

REPUBBLIKA ÇEKA: Cech, Gebre Selassi e, Si vok,

Referee: Crai g Thom son (Skozja)

ÛWIEMEL

Seba’ tat-Trott g˙al Jum il-Missier G˙al Jum il-Missier fil-Marsa illum ikun hemm seba’ ti©rijiet tatTrott kollha fuq distanza ta’ 2140 metru. Min˙abba appuntu Jum il-Missier il-programm jibda ftit aktar tard mis-soltu fl-16.00.

L-ewwel ti©rija: Klassi Bronze tibda fl-16.00 .

It-tieni ti©rija: Klassi Copper tibda fl-16.25 It-tielet ti©rija: Klassi Bronze tibda fil-16.50, Ir-raba’ ti©rija: Klassi Silver tibda fil-17.15.

Il-˙ames ti©rija: Klassi Gold tibda fis-17.40.

Is-sitt ti©rija: Klassi Premier tibda fis-18.10.

Is-seba’ ti©rija: Klassi Silver tibda fis-18.35

17.06.2012

Il-Greçja u r-Repubblika Çeka l-ewwel li jikkwalifikaw g˙all-Kwarti tal-Finali Il-biera˙ intemm il-log˙ob minn Grupp A bil-Greçja u rRepubblika Çeka jkunu lewwel Ωew© timijiet li jid˙lu fil-kwarti tal-finali.

Dan ifisser li l-favoriti li jirb˙u l-grupp, ir-Russja u lPolonja li kienu qed jilag˙bu f’darhom, kienu l-ewwel Ωew© timijiet li sfaw eliminati minn dawn il-finali.

Matul l-ewwel taqsima rRussja kellhom ferm aktar mil-log˙ob b’attakki spissi, g˙alkemm mhux daqstant perikoluΩi.

Il-Griegi dehru traskurati fillog˙ob tag˙hom u rari inkwetaw lill-gowler avversarju Malafeev. Kontra kull mistenni u totalment kontra x-xejra tal-log˙ob, il-Griegi marru jistrie˙u fil-vanta©© meta fis47 minuta, ji©ifieri Ωew© minuti fil-˙in miΩjud, l-plejer ta’ esperjenza Grieg Georgios Karagounis qabeΩ fuq Ωball tad-difiΩa Russa, ˙a l-ballun avvanza u po©©a lit-tim tieg˙u fil-vanta©©. Karagounis skorja dak li kellu jkun ilgowl tar-reb˙a Griega u wkoll il-kwalifikazzjoni tat-tim.

Qabel dan il-gowl ir-Russi kienu qed jiddominaw, g˙alkemm ma kellhomx wisq attakki perikoluΩi.

Fit-13-il minuta Kerzhakov kellu xutt sabi˙ minn tarf ilkaxxa intenzjonat g˙ar-rokna ta’ fuq tax-xibka, iΩda g˙adda ftit barra.

Fid-39 minuta Glushakov kellu xutt tajjeb g˙ar-Russja minn tarf il-kaxxa mdawwar f’korner u mill-istess korner Kerzhikov xuttja wkoll minn tarf il-kaxxa bil-ballun jg˙addi

ftit barra.

G˙alkemm kellhom l-istatistika favur tag˙hom f’dawk li huwa pussess (58-42%) u anki kienu aktar attentati lejn illasta avversarja mill-Greçja, xorta l-istatistika l-aktar importanti kienet kontra tag˙hom, peress li spiççaw ittaqsima b’gowl minn ta˙t minkejja li kien g˙al kollox kontra x-xejra tal-log˙ob.

G˙at-tieni taqsima, l-Greçja, b˙alma wie˙ed kien jistenna bdew jiddefendu u joperaw b’kontattakki ˙fief fejn hawn spikka l-attakkant tag˙hom Samaris.

Dan il-plejer kien fost l-a˙jar fil-partita peress li g˙amel ˙afna xog˙ol li bih naqqas ilpressjoni fuq s˙abu tad-difiΩa bil-log˙ob tieg˙u bog˙od millasta Griega.

Fid-59 minuta l-Griegi tilfu çans tajjeb li jirduppjaw meta ˙adu ballun fuq il-linja, imma l-ballun tqassam mhux lillaktar plejer li kien f’qag˙da tajba, Samaris, biex lokkaΩjoni ntilfet. Minn korner eΩatt wara, kien hemm daqqa ta’ ras tajba g˙all-Griegi, li g˙addiet ftit barra.

Fil-61 minuta, Karagounis intwera l-karta s-safra g˙al simulazzjoni, skont ir- referee ta’ fawl fil-kaxxa, biex issa jitlef il-partita li jmiss talkwarti tal-finali min˙abba li kien di©à kellu karta safra.

G˙al din l-azzjoni l-Griegi pprotestaw g˙al penalty.

Fis-70 minuta, freekick ta’ Savelas g˙al Greçja ˙abat mal-lasta. Fl-74 minuta, save tajjeb tal-gowler Grieg Sifakis fuq xutt ta’ Denisov, biex fit83 minuta daqqa ta’ ras tajba

FUQ: It-tim Grieg; ISFEL: It-tim Russu.

ta’ Dzagoev tmur barra g˙al ftit wara kross ta’ Arshavin.

Minkejja dawn l-attakki li tat-tim Grieg, kien hemm ferm aktar attakki min-na˙a tar-Russi, imma dawn qatt ma kienu ta’ xi periklu kbir.

Fil-fatt kien jidher li r-Russi kienu neqsin mill-ideat kif jinfdu d-difiΩa Griega li kienet soda ferm. Il-Griegi ma skurjawx aktar gowls min˙abba li huma ma kienux qed juΩaw ˙afna plejers fil-kontrattakki tag˙hom, ovvjament biex ma jinqabdux bid-difiΩa tag˙hom miftu˙ha. DeçiΩjoni ferm intelli©enti u li swietilhom tajjeb ˙afna.

Biex nikkonkludu nistg˙u ng˙idu li g˙alkemm ir-Russi kienu mistennija li jikkwali-

fikaw u forsi se jkun hemm min jg˙id li kienet sorpriΩa li dawn ma g˙amlux hekk, din il-partita ppruvat li l-a˙jar tim ikkwalifika, peress li l-Griegi minkejja li ma g˙amlu xejn impressjonanti, kienu effiçjenti f’dak kollu li g˙amlu u b’hekk xerqilhom li jikkwalifikaw huma.

RUSSJA: Malafeev, Anyukov (Izm ail ov 81), Be rezutski , Ignashevich, Zhirkov, Shirokov , D enis ov , G lus hakov (Pogrebnyak 72), Dzagoev, Ker zhakov (Pavly uche nko 46), Arshavin. KOWC: Dick Advocaat GREÇJA: Sifakis, Torosidis, P a p a d o p o u l o s ,

Papastathopoulos, Tzavellas, K atsourani s, Maniatis , Salp inidis (Ninis 83 ), K aragouinis (Makos 67 ), Samaras, Gekas (Holebas 64).

KOWÇ: Fernando Santos.

REFEREE: Jonas Eriksson (Ûvezja)

KLASSIFIKA GRUPP A

L

R D T

Pt

Rep. Çeka Greçja Russja Polonja

3 3 3 3

2 1 1 0

0 1 1 2

6 4 4 2

1 1 1 1

40

17.06.2012

A˙barijiet

It-tg˙affi© ta’ Michael Fenech Adami Minn Krista Caruana Il-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara minn dejjem kellu track record ˙aΩin f’dawk li huma finanzi.

Dan it-track record ˙aΩin kien beda meta kien hemm Tonio Fenech sindku ta’ dan il-lokal u li kien ˙alla warajh kunsill lokali mg˙arraq fid-dejn.

Minn dak iΩ-Ωmien ’l hawn, ittmexxija finanzjarja f’dan il-kunsill, ftit li xejn tjiebet u dan ikkonfermah rapport tal-awdituri li sar mill-kumpannija Grant Thorton.

TbaΩwir finanzjarju L-eΩerçizzju ta’ skrutinju li sar mill-Grant Thorton kixef nuqqasijiet kbar fl-immani©©jar tal-finanzi tal-Kunsill b’ma©©oranza Nazzjonalista f’Birkirkara.

Ewlenin fost dawn in-nuqqasijiet, instab li s-Sindku Nazzjonalista, Michael Fenech Adami, matul l-2011, ˙a €5,120 aktar milli suppost. Quddiem din is-sitwazzjoni, l-awdituri

rrakkomandaw li dawn il-flus g˙andhom jing˙ataw lura u sa˙ansitra kkowtaw memo li kienet ma˙ru©a mill-Gvern u li fiha Fenech Adami kien mitlub biex jag˙ti lura dawn il-flus.

IΩda minkejja li kienet in©ibditlu l-attenzjoni dwar dawn il-flus Ωejda li kien ˙a, meta kien mistoqsi jekk hux bi˙siebu jre©©a lura dawn il-flus, Michael Fenech Adami, filwaqt li ammetta li kien ing˙ata parir biex jag˙mel dan, qal li ma kienx bi ˙siebu jre©©a’ dawk il-flus lura, g˙ax skont hu qal li ma kien qed jara l-ebda ra©uni g˙ala g˙andu jag˙mel dan. Ûied jg˙id li hu ma j˙ossx li g˙andu jag˙ti lura dawk il-flus ladarba d-Deputat Nazzjonalista, Franco Debono, kien baqa’ jit˙allas b˙ala assistent parlamentari fl-Uffiçju tal-Prim Ministru.

Michael Fenech Adami, li b˙ala Sindku ta’ Birkirkara jaqla’ aktar minn €17,000 fis-sena, qal li xxog˙ol tal-Kunsill huwa xxog˙ol full time tieg˙u u

g˙alhekk jiddependi totalment fuq id-d˙ul li jaqla’ minnu.

L-Awdituri qalu wkoll li s-sena li g˙addiet, il-Kunsill ta’ Birkirkara qabeΩ il-ba©it tannefqa tieg˙u b’€1.3 miljun. IΩda min-na˙a tieg˙u, Michael Fenech Adami qal biss li ç-çifri tal-awdituri ma kinux korretti.

I©©ustifika wkoll din in-nefqa billi qal li l-lokalità ta’ Birkirkara g˙andha ˙ti©ijiet kbar li j©ibu mag˙hom spejjeΩ enormi u li ˙afna minnhom ma jkunux koperti bil-fondi li jing˙ataw u g˙alhekk, skont hu, ma fiha xejn ˙aΩin li jintefqu aktar flus minn kemm suppost, ladarba dawn ilflus ikunu qed jintuΩaw tajjeb.

Sponsorja kors fit-Teolo©ija Óa©a o˙ra li ©ibdu l-attenzjoni dwarha l-awdituri kienet il-˙las ta’ €2000 lil wie˙ed mill-iskrivani tal-Kunsill ta’ Birkirkara biex dan seta’ jag˙mel kors fit-Teolo©ija.

L-awdituri qalu li jekk kunsill lokali jkun se jisponsorja listudju ta’ xi impjegat, g˙andu

jag˙mel dan g˙al kors li jkollu x’jaqsam max-xog˙ol li jag˙mel fil-Kunsill. Fil-kaΩ ta’ dan l-impjegat, it-Teolo©ija ftit li xejn se tkun qed tg˙inu biex itejjeb il˙idma tieg˙u fi ˙dan il-Kunsill Lokali.

IΩda dwar dan, Fenech Adami qal li l-kunsilli lokali huma inkora©©uti biex jinvestu fl-edukazzjoni tal-impjegati tieg˙u.

Intant, b’rabta mat-tmexxija

xejn g˙aqlija tal-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara, ta˙t is-Sindku Nazzjonalista, Michael Fenech Adami, qed iqumu wkoll diversi domandi dwar kif qed jintefqu lfondi tal-Private Public Partnership li suppost kellhom jintuΩaw biex isiru numru ta’ toroq f’dan il-lokal, u dwar jekk it-toroq li kellhom isiru permezz ta’ dan l-arran©ament sarux kollha.