KullHadd 11.09.2022

Tkompli f’paġna 3 EKS DONALDJIFTĦILHAAMERIKANAMBAXXATURF’MALTAKONTRATRUMP Rapport f’paġna 11

L-istħarriġ tal-Ewrobarometru, li l-Kummissjoni Ewropea wettqet bejn Ġunju u Lulju li għaddew, jikkonferma kif, minkejja l-pandemija, f’pajjiżna xorta hawn livell qawwi ta’ ottimiżmu u fiduċja.

EWROBAROMETRU

Il-Pulizija, bl-assistenza tas-Servizzi ta’ Deten­zjoni, ilbieraħ issoktaw b’rejds marbutin mal-immigranti irregolari li jkunu qed jgħixu fostna. Wara li anke fl-aħħar ġimgħat saru diversi spezzjo nijiet f’Malta u f’Għawdex, kmieni lbi eraħ filgħodu twettqu rejds f’Buġibba u f’San Pawl il-Baħar fejn fejn ġew miż mumin 23 persuna mill-Ghana, mill-Mali u min-Niġerja li se jkunu qed jiġu ripa trijati.

IMMIGRANTIARRESTATIIRREGOLARI

Ħarġa Nru 1,522 Prezz €1Il-Ħadd, 11 ta’ Settembru, 2022

It-tmexxija ta’ Robert Abela bl-ogħla persentaġġ ta’ appoġġ fost il-poplu Malti u Għawdxi … kważi d-doppju tal-medja fl-UE u anke tal-livell fi żmien l-aħħar Gvern Nazzjonalista

Ritratt: DEGIORGIOGARETH

Rapport f’paġni 10 u 11

Jumejn wara t-tmiem ta’ 70 sena renju minn ommu, ir-Reġina Eliżabetta II, li mietet nhar il-Ħamis fl-għomor ta’ 96 sena, Karlu III (lemin) ilbieraħ ġie pproklamat uffiċjalment ir-Re tar-Renju Unit. Bħal għada ġimgħa se jkun qed isir il-funeral tar-Reġina, l-aħħar monarka f’pajjiżna li wkoll kienet tqisu bħala darha.

Tkompli f’paġna 4

LIVELLL-AQWATA’ FIDUĊJA

Il-livell ta’ fiduċja preżenti fil-Gvern, immexxi mill-Prim Ministru Robert Abela (lemin), hu l-aqwa wieħed qatt osservat mindu f’pajjiżna beda jsir l-Ewrobarometru.

Fil-fatt, dan l-istħarriġ jindika li 63% tal-poplu tagħna jafda fil-Gvern Laburista, kontra rata ta’ 34% fil-bqija tal-Unjoni Ewropea. Qabel il-bidla fl-amministrazzjoni fl-2013, il-fiduċja fil-Gvern Malti wkoll kienet tlaħħaq biss l-34%.

IR-RE KARLU UFFIĊJALMENTIPPROKLAMATIII

St. Anne Pharmacy, 24, Misraħ Sant’Elena, Birkirkara — 27441913

St. Catherine Pharmacy, Plot 3, Triq il-Qadi, Iż-Żejtun — 21678039

11.09.202202NUMRI IMPORTANTI MEZZI SOĊJALI SIT REKLAMARDISINNKUNTATTINDIRIZZELETTRONIKUPOSTALIĠENERALITAL-PAĠNIUDISTRIBUZZJONI STAMPATEDITUR KullĦadd email: editorial@kullhadd.com tel: (+356) 2568 www.one.com.mt2570tel:(+356)25682570 mob:(+356) 7943 4722 email: sales@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570 mob:(+356) 7943 4722 email: ronald.vassallo@partitlaburista.org Miller Newsprint Ltd. KullĦadd One Complex, A 28B, Industial Estate Il-Marsa MRS www.facebook.com/kullhadd3000 KIMBERLY CEFAI KIMBERLY CEFAI RONALD VASSALLO Emerġenza Covid 19 - 111 Is-Servizzi kollha ta’ Emerġenza – 112 Il-Pulizija ta’ Malta – 2122 4001-9 Id-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili – 2393 0000 Il-Gwardjani Lokali – 2132 0202 L-Isptar ta’ Malta – 2545 0000 L-Isptar ta’ Għawdex – 2156 1600 Servizz Veterinarju ta’ Emerġenza – 5004 3888 Servizz ta’ Direttorju Telefoniku – 1182 DETTALJI IT-TEMPIt-TnejnGĦAL-LUM 3031°C°C 3030°C°C2323°C°C 2423°C°CUV 7 UV 7 UV 6UV 7 Il-Ħamis L-ErbgħaIs-Sibt

L-Ogħla Temperatura: 32°C

Verdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus, Bormla — 21824720

It-Temp: Xemxi

Ir-Riħ: Ħafif għal moderat mill-Majjistral li jsir moderat Il-Viżibilità: Tajba

Il-Baħar: Ħafif li jsir ħafif għal moderat

Joyce’s Pharmacy, Vjal it-8 ta’ Settembru, Ix-Xagħra — 21561486

L-Indiċi UV: 8

The Cross Pharmacy, 859, Triq il-Kbira San Ġużepp, Il-Ħamrun — 21227682

Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Franġisk Farrugia, Ħaż-Żebbuġ — 21462068

Castle Pharmacy, 2, Misraħ l-Indipendenza, Ir-Rabat — 21556970

L-Inqas Temperatura: 24°C

Rotunda Pharmacy, 7, Triq il-Kungress Ewkaristiku, Il-Mosta — 21411197

Is-Sitwazzjoni Ġenerali: Arja ta’ pressjoni għolja qed tiksi l-Punent u ċ-ċentru tal-Mediterran

Maddalena Pharmacy, Shop 2, Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri, Santa Luċija — 21677037

Polymer Żabbar Pharmacy, 30 Triq tal-Ħofra, Ħaż-Żabbar — 21676263

L-Imbatt: Ftit li xejn

Brown’s Pharmacy, 92-94, Triq il-Mensija, San Ġwann — 21373275 Brown’s Pharmacy, Level 0, 135, Central Business Centre, Spinola Bay, San Ġiljan — 21333886 Mrabat Pharmacy, Triq l-Imrabat, Tas-Sliema — 21313535

Smiths St. Albert Pharmacy, Triq l-Oratorju, Ħal Għargħur — 21413402

Għawdex

Servizz ta’ tobba fiċ-Ċentri tas-Saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-Ċentri tas-Saħħa tal-Mosta, ta’ Raħal Ġdid u tal-Furjana jiftħu għall-emerġenzi 24 siegħa, sebat ijiem fil-ġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-Ċentru tas-Saħħa tal-Gżira jiftaħ għallemerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm. Ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-Ċentru tas-Saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta tal-identità ma jiġux moqdija.

Remedies Pharmacy, 111, Triq George Borg Olivier, Il-Mellieħa — 21523462

Salus Pharmacy, 21, Misraħ ir-Repubblika, Iż-Żurrieq — 21680761

Lantern Pharmacy, Misraħ il-Kebbies, Santa Venera — 21444648

St. Anthony Pharmacy, 18, Triq il-Kbira, Ir-Rabat — 21454187

It-Temperatura tal-Baħar: 29°C

Royal Pharmacy, 271, Triq ir-Repubblika, Il-Belt Valletta — 21252396

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD 30°C 23°CUV 7 It-Tlieta 30°C 23°CUV 6 Il-Ġimgħa

L-ispiżeriji huma miftuħin bejn id-9:00 a.m. u 12:00 p.m. u bejn l-4:00 p.m. u s-7:00 p.m.

Waqt l-operazzjoni li twettqet kmieni lbieraħ filgħodu f’San Pawl il-Baħar

A-R-RATINGISSOSTNITA’LILMALTA

jsiru fl-2024 u fl-2025.

L-esperti barranin jirri markaw li r-riżultat elettorali mistenni jwassal għal effettivi tà b’saħħitha tal-politika li biha jitmexxa l-pajjiż. Fil-fatt, huma jistennew li l-Gvern ikompli jkun riformista, mhux l-inqas fit-tmexxija tal-finanzi pubbliċi u l-pjan ta’ reżiljenza u rkupru. Minbarra hekk, huma jemmnu li l-Gvern se jirnexxilu jikkon trolla l-inflazzjoni bla wisq in toppi.F’rimarki li għamel fil-midja soċjali, il-Prim Ministru Robert Abela qal li, minkejja l-isfidi in ternazzjonali, l-S&P Global Rat ings huma ċari fit-twemmin tagħhom li l-prospetti tat-tkab bir għal Malta huma b’saħħit hom, u li fuq il-bażi tar-riżultati miksubin f’pajjiżna s’issa, ilGvern se jwettaq aktar riformi u jimmaniġġja tajjeb il-qagħda tal-għoli tal-ħajja.

S&P jilqgħu wkoll b’sodis fazzjon id-deċiżjoni pożittiva tal-FATF dwar Malta.

issa b’mod immedjat jibda l-proċess ħalli dawn jiġu deportati lejn pajjiżi oħrajn.

FREEPHONE GĦAL AKTAR INFORMAZZJONI 153

Waqt li jinnotaw li, minkejja li fl-immedjat id-deċizjoni talGvern li jipproteġi lill-familji u lin-negozji miż-żieda fil-prezz tal-enerġija se twassal għal spiża akbar, l-esperti barranin jemmnu li l-politika fiskali ta’ pajjiżna se tibqa’ prudenti u li d-defiċit se jonqos fis-snin li ġejjin.Ir-rapport tal-aġenzija jindi ka li t-tkabbir ekonomiku f’pajjiżna se jissokta b’qawwa, speċjalment fid-dawl ta’ inves timent u proġetti li mistennija

Dawn l-operazzjonijiet spissi huma parti minn sensiela ta’ inizjattivi maħsubin biex jiġġieldu l-immigrazzjoni irregolari fi strateġija mibnija fuq il-prevenzjoni, ir-ritorn u r-rilokazzjoni.

TISSOKTA L-ĦIDMA KONTRA

Matul dawn it-tfittxijiet, il-Pulizija arrestaw lil dawk li nstab li kienu qed jgħixu bla dokumen tazzjoni neċessarja, skaduta jew irregolari, biex

Matul il-ġurnata, Ċentri għall-Anzjanità Attiva joffru opportunitajiet lil persuni ikbar fl-età biex jibqgħu attivi fiżikament, mentalment u soċjalment. Ċentri li huma sors ta’ tagħlim tul il-ħajja.

ĊEMPEL

S&P

Dwar ir-raġuni ewlenija li wasslet lill-esperti tal-S&P Global Ratings biex jieħdu din id-deċizjoni, huma stess jispje gaw li, minkejja l-impatt im medjat tal-gwerra fl-Ukrajna, jistennew li t-tkabbir fostna jibqa’ b’saħħtu, sostnut minn irkupru gradwali fit-turiżmu.

Hu tenna li, flimkien, nist għu nibnu prosperità ġdida.

L-aġenzija internazzjonali ta’ kreditu S&P Global Ratings ik konfermat rating ta’ A- bi pros petti stabbli għal pajjiżna. Dan jibqa’ l-aqwa livell ta’ klassifi kazzjoni li din l-aġenzija tat lil pajjiżna fl-aħħar 10 snin.

Tkompli minn paġna 1

Stqarrija mid-Dipartiment tal-Informazzjoni qalet li inizjattivi simili jibagħtu messaġġ ċar li wieħed irid josserva l-liġijiet tal-pajjiż, inkluż filmod kif wieħed għandu jidħol f’pajjiżna.

11.09.2022 03 servizz gov

Lejl u nhar, qatt m’inti waħdek.

Is-servizz tan-Night Shelter joffri kenn għal matul il-lejl lill-anzjani li jgħixu waħedhom, jew li għal raġunijiet diversi jħossuhom insiguri f’darhom. Dawn mifruxin kemm f’Malta u kemm f’Għawdex.

L-IMMIGRAZZJONI IRREGOLARI

L-ispezzjonijiet saru fit-toroq, fuq waqfiet talkarozzi tal-linja, kif ukoll f’residenzi fejn instab li jgħixu diversi persuni barranin, u l-pulizija analizzat jekk, fost oħrajn, kinux fil-pussess ta’ dokumenti validi biex jgħixu f’pajjiżna.

fiduċja tal-Maltin u l-Għawdxin fl-istituzzjonijiet ukoll jid

grazzjoni u Integrazzjoni, b’allokazzjoni ta’ €52.3 miljun.Dan il-fond jipprovdi assistenza lill-istati mem bri Ewropej biex jilqgħu għall-influss tal-immigranti, fost oħrajn bl-għo ti ta’ faċilitajiet ta’ ażil, it-tisħiħ ta’ solidarjetà bejn l-istat membri u l-ħolqien ta’ aktar mekkaniżmi biex il-pajjiżi l-aktar milqutin ikollhom ap poġġ mingħand pajjiżi inqas affett wati.

Minbarra hekk, kien hemm 47% ta’ dawk intervistati li qed jistennew li s-sitwazzjoni ekonomika ta’ pajjiżna se titjieb fis-sena li ġejja. Huma biss 16% tal-familji fl-UE li esprimew l-ist ess sentiment dwar l-ekonomija ta’ pajjiżhom.Filwaqt li fl-2012 kien hemm terz

sib kontra medja ta’ 9% fl-UE.

Studenti u żgħażagħ se jkollhom l-opportunità li jibbenefikaw minn fondi biex itejbu l-ħiliet akkademiċi tagħhom b’opportunitajiet diversi jew inkella jingħataw għajnuna biex jiftħu n-negozju tagħhom.

11.09.202204

Bħalissa f’pajjiżna hawn ftit li xejn biża’ fost il-familji dwar il-qgħad, li jinsab fl-inqas livell rekord. Fil-fatt, kienu biss 4% li wrew xi forma ta’ tħas

75% JARAW TMEXXIJA TAJBA F’MALTA

Tkompli minn paġna 1

Għaldaqstant, dan il-programm ta’ fondi Ewropej se joffri aktar ap poġġ lil pajjiżna biex ikompli jind irizza l-isfida tal-immigrazzjoni irregolari. Issa hu mistenni li, fiż-żmien li ġej, ilKummissjoni Ewropea tapprova aktar program

her li hu f’livelli rekord u jirrifletti so disfazzjon bil-mod kif ġiet immaniġġa ta l-pandemija u l-istabbiltà li nżammet fil-prezzijiet tal-enerġija, fost l-oħrajn. Rapporti l-ġimgħa l-oħra, ibbaża ti fuq studju approssimattiv, urew kif il-familji Maltin u Għawdxin qegħdin jiffrankaw mill-inqas €1,700 fis-sena, bis-saħħa tal-interventi tal-Gvern li jżomm stabbli l-prezzijiet tal-enerġija, il-fuel u l-gass.

Ir-riżultati tal-Ewrobarometru jik konfermaw kemm hawn sens ta’ fi duċja fost il-familji f’pajjiżna. Minkejja l-isfidi li ġejjin minn żviluppi internazz jonali, kif ukoll l-impatt tal-pandemija, il-qagħda finanzjarja tal-familji tagħna tidher aħjar minn dik tal-familji mad warIl-livelll-Ewropa.ta’

L-akbar pakkett innegozjat għal pajjiżna t-tbassirminkejjatal-PNliMaltakienetsessofriqtugħ

Issa l-ewwel programm approvat din il-ġim għa minn Brussell hu dak tal-Fond għall-Ażil, Mi

Dan hu l-akbar pakkett ta’ fondi Ewropej li qatt

tal-familji inkwetati fuq l-ekonomija, illum dan il-proporzjon waqa’ għal 10%, minkejja l-kriżi internazzjonali attwa li. 10 snin ilu wkoll kien hemm kważi kwart taċ-ċittadini intervistati li wrew it-tħassib tagħhom fuq id-dejn nazz jonali. Dan issa niżel għal 9%.

Fl-istess stħarriġ, 88% tal-Maltin u l-Għawdxin qalu li huma kuntenti bil-miżuri li ħa l-Gvern biex jikkumbat ti l-pandemija tal-COVID-19, seba’ dar biet iżjed minn dawk li qalu bil-maqlub. B’kuntrast, fl-Unjoni Ewropea kien hemm 56% tal-popli li qalu li huma kuntenti, waqt li 37% mhumiex sodis fatti bil-miżuri meħudin mill-Gverniji et rispettivi Sadanittant,tagħhom.75%minn dawk interv istati f’pajjiżna sostnew li jemmnu li l-affarijiet jinsabu mexjin fid-direzzjo ni t-tajba, b’kuntrast mar-rata med ja ta’ 40% madwar il-pajjiżi Ewropej li jemmnuIl-proporzjonl-istess. ta’ dawk li jaħsbu li pajjiżna qed jitmexxa bl-aħjar mod hu l-ikbar wieħed li qatt ġie osservat lo kalment u saħansitra d-doppju ta’ dak li kien hemm fi tmiem l-2012, l-aħħar sena sħiħa taħt il-Gvern Nazzjonalista ta’ Lawrence Gonzi.

B’rabta mas-sitwazzjoni ekonomika f’pajjiżna, 79% tal-Maltin u l-Għawdx in jemmnu li din hi tajba, minkejja kull diffikultà bla preċedent li d-dinja ffaċċjat bil-COVID-19 u issa bil-gwer ra fl-Ukrajna. Fl-UE huma biss medja ta’ 34% tal-popolazzjonijiet li stqarrew l-istessL-ottimiħaġa.żmu ekonomiku li hawn f’pajjiżna hu kważi l-istess li kien hawn fl-2019 qabel intlaqatna mill-pandemi ja globali.Waqtli, skont l-Oppożizzjoni Nazzjo nalista ta’ Bernard Grech, il-familji f’pajjiżna għaddejjin minn sitwazzjoni finanzjarja mwiegħra, l-Ewrobaromet ru jindika li 86% tal-familji fil-veri tà ddikjaraw li l-qagħda tal-finanzi tagħhom hi tajba u 83% jemmnu li l-qa sam tal-impjiegi sejjer tajjeb.

mi operattivi, fosthom dawk li permezz tagħhom nistgħu nibdew inwettqu proġetti edukattivi, am bjentali, infrastrutturali u tas-saħħa, fost oħrajn.

L-għaqdiet f’pajjiżna se jerġgħu jkollhom opportunità jibbenefikaw minn skemi ta’ għajnuna, bħalma se jkollhom in-negozji bi skemi mmirati speċifikament għalihom biex jiddi versifikaw, ikomplu jikbru u jinvestu fl-operat tagħhom.

APPROVAT L-EWWEL PROGRAMM OPERATTIV

Il-Kummissjoni Ewropea approvat l-ewwel pro gramm operattiv mill-pakkett ta’ fondi Ewropej (2021-2027) li pajjiżna għandu għad-dispożizz joni tiegħu, wara li sentejn ilu l-Prim Ministru Robert Abela nnegozja u kiseb €2.25 biljun, l-ak bar pakkett li qatt ħadet Malta. Minn hemm beda proċess ta’ taħditiet mal-Kummissjoni Ewropea kif pajjiżna se jonfoq dawn il-fondi. Fil-fatt, fl-aħħar xhur, il-Gvern kien għaddej b’negozjati kontinwi mal-Kummissjoni Ewropea dwar kif pajjiżna se jinvesti dawn il-fondi per mezz ta’ programmi differenti. Ġew diskussi l-proġetti li se jitwettqu u li se jkomplu jbiddlu wiċċ pajjiżna, waqt li jtejbu iżjed ħajjet iċ-ċittadini Maltin u Għawdxin.

Il-kamra tal-aħbarijiet ta’ ONE ind ikat kif ċifri uffiċjali komplew juru l-ef fettività tal-miżuri li introduċa l-Gvern, immexxi minn Robert Abela, u li, per mezz tagħhom, Malta llum għandha l-orħos kontijiet tal-enerġija u l-inqas rata ta’ inflazzjoni fl-UE kollha kemm hi.Il-flus

attwali f’pajjiżna hi wkoll għalkollox differ enti minn dak li qed jgħixu l-famil ji fil-bqija tal-istati membri Ewropej. Analiżi li għamlet il-KullĦadd ġimgħa ilu wriet il-qagħda diżastruża li għadd ta’ pajjiżi qegħdin jiffaċċjaw kawża tal-kriżi tal-enerġija b’riżultat tal-gw erra fl-Ukrajna, li kompliet tgħakkes lill-kontinent wara wkoll sentejn u nofs tal-agħar pandemija fid-dinja.

approvazzjoni mill-Kummissjoni Ewropea fuq ittmien programmi operattivi, il-pajjiż jibda juża l-fondi biex itejjeb il-kwalità tal-ħajja tal-poplu Malti u F’LuljuGħawdxi.tal-2020, wara wieħed mill-itwal sum mits tal-UE, il-mexxejja Ewropej kienu qablu fuq ftehim ta’ €1.074 triljun għall-baġit Ewropew sa ħames snin oħra.

Dakinhar qablu wkoll fuq fond ieħor ta’ €750 biljun bil-għan li jistimula lill-pajjiżi membri wara l-effetti tal-imxija u li pajjiżna gawda wkoll sew minnhom.Il-ftehim milħuq għall-baġit kien deskritt bħala rebħa storika għall-Ewropa li riedet tfendi fis-sit wazzjoni iebsa li laqtet lil ċerti pajjiżi waqt il-pan demija u l-fatt li b’riżultat ta’ BREXIT, pajjiż kbir bħar-Renju Unit ma baqax jikkontribwixxi flus

TA’ PAJJIŻNA MILL-BAĠIT ĠDID EWROPEW

ħa pajjiżna kemm ilu membru sħiħ, id-doppju ta’ dak li kien irnexxielu jġib l-Eks Prim Ministru Law rence Gonzi għall-programm ta’ fondi preċeden ti għas-snin 2014-2020, anke jekk l-ekonomija Maltija kibret drastikament mill-bidla amminis trattiva disa’ snin ilu.

KWAŻI D-DOPPJU TAL-LIVELL FL-UE

Minn dan l-istħarriġ ħareġ ukoll li huma ċ-ċittadini tar-Repubblika Ċeka li l-iżjed li jridu jaħdmu biex ilaħħqu mal-kontijiet tal-enerġija annwali tagħhom, li qed jiswewhom l-ekwival enti ta’ xahrejn sħaħ tal-paga minima.

L-istess ċifri uffiċjali, li kiseb ONE News, juru li bħalissa familja f’Malta tonfoq 7% mid-dħul tagħha f’kontiji et tad-dawl, fuel u gass. Madankollu, mingħajr l-għajnuna tal-Gvern, din iċ-ċifra kienet titla’ għal 13%, total ta’ €4,100, mid-dħul tagħha.

L-istatistika uffiċjali turi kif, grazzi għall-għaqal tal-Gvern, l-ekonomija lokali kibret kważi darba u nofs iżjed minn kull tbassir diġà pożittiv ħafna li kien sar mill-Kummissjoni Ewropea u l-Bank Ċentrali ta’ Malta fl-ewwel tliet xhur tal-2022

F’Lulju li għadda, aġenziji ta’ kreditu internazzjonali, bħal Fitch u DBRS Morningstar, taw l-aħjar ratings ta’ A u A+ lillekonomija Maltija, bl-esperti tagħhom jinnutaw ir-reżiljenza qawwija li issa qed twassal għal irkupru sinifikanti mill-pandemija. L-istess ġie nnutat mill-Kummissjoni Ewropea li tenniet kif pajjiżna se jkollu t-tieni l-akbar tkabbir ekonomiku fl-UE, grazzi għaddeċiżjonijiet u għat-twettiq ta’ pjan mifrux li saħansitra evita mal-100,000 sensja u salva eluf ta’ negozji milli jagħlqu.Tbassir aktar ottimist sar dan l-aħħar mill-esperti tal-Bank Ċentrali ta’ Malta li bassru li, minkejja kollox, l-ekonomija tagħna se tikber b’aktar minn 5% din issena, filwaqt li s-sena dieħla t-tkabbir ikun 4.5% u fl-2024 kważi 4%. Statistika uffiċjali tixhed kif, fl-ewwel tliet xhur ta’ din is-sena, l-ekonomija fil-fatt diġà kibret kważi darba u nofs ir-rata mbassra preċedentement mill-Bank Ċentrali.

Dan ħareġ minn statistika ppubb likata mill-Konfederazzjoni tas-Sħab Soċjali tal-Ewropa, li tixhed kif dan hu l-każ f’16-il pajjiż Ewropew wara li l-prezz tal-enerġija żdied bi 38% meta mqabbel mas-sena li għaddiet.

Kif indikaw ċifri ppubblikati filħarġa tagħna l-ġimgħa l-oħra, pajjiż na ilu jgawdi mill-orħos prezzijiet tal-elettriku fl-UE għal dawn l-aħħar snin wara li fl-2014 traħħsu l-kontiji et għall-familji b’25% u sena wara l-istess għan-negoz ji, b’riżultat tad-deċiżjoni politika minn Gvern ġdid Laburista li jibda jippro duċi l-elettriku nazzjonali permezz tal-gass flok bilHeavy Fuel Oil (HFO).

Is-sitwazzjonifl-arja.

…

Din il-ġimgħa wkoll ħareġ kif filmaġġoranza tal-pajjiżi tal-UE l-ispiża medja ta’ sena biex il-familji jsaħħnu djarhom u jixegħlu d-dawl b’mod nor mali issa qabżet il-paga ta’ xahar ta’ ħaddiem b’paga minima.

F’Malta, il-Prim Ministru wiegħed li, bl-għaqal u bid-deċiżjonijiet it-tajbin mill-Gvern, il-poplu jista’ jkompli jsib l-ispalla li sab s’issa fl-aħħar sentejn u nofs biex ħadd ma jaqa’ lura. F’in tervista li saritlu fl-aħħar jiem, hu qal kif quddiem l-isfidi internazzjonali, il-Gvern se jibqa’ miexi fuq tliet prin ċipji: l-għaqal, ir-responsabbiltà u s-sostenibbiltà“Jiengħalija l-irkupru hu l-iktar as pett kruċjali fil-mument. Li settur set tur, naraw li qegħdin fil-livelli ta’ qabel il-pandemija jew qribhom, anke jekk id-dinja għaddejja minn taqlib. L-irku

Is-Segretarju Parlamentari għall-Fondi Ewro pej Chris Bonett laqa’ b’sodisfazzjon l-approvaz zjoni tal-ewwel programm mill-Kummissjoni Ewropea nhar

pru b’saħħtu li qed naraw, ma jfissirx li ma nibqgħux Gvern bil-għaqal fil-mod kif namministraw il-fondi. Imma jfis ser li nkunu b’saħħitna biżżejjed biex nindirizzaw il-prijoritajiet,” tenna Dr Abela.Waqt żjara fostna fl-aħħar taxxahar li għadda, Paschal Donohoe, Ministru għall-Finanzi Irlandiż u President tal-Eurogroup, ukoll faħħar il-kisbiet u t-tmexxija governattiva lokali meta tenna kliem ta’ tifħir għal Malta u l-mod kif qed jirnexxilha tirkupra b’rata tajba ħafna, minkejja l-isfidi internazzjonali. Hu rrimarka li, wara l-pandemija, l-eko nomija Maltija rkuprat b’saħħa, waqt li r-rata talqgħad hi l-inqas fl-istorja. Il-President tal-Eurogroup ukoll innota s-sostenn tal-Gvern quddiem l-isfidi kurrenti u l-mod kif Malta qed tippjana bl-għaqal talGvern li tonfoq mat-€300 miljun f’għotjiet Ewropej.

Esponentibiljun.ewlenin Nazzjonalisti, fosthom ilkandidat għall-Parlament Ewropew Peter Agius, li jiddeskrivi lilu nnifsu espert fuq il-politika Ewro pea, bassru li l-Gvern Laburista kien mistenni jsofri qtugħ ta’ madwar €190 miljun mis-somma preċedenti.Minkejjadan, grazzi għall-ħidma sfiqa u t-trat tattivi mmexxija mill-Prim Ministru Abela, Malta mhux biss ma sofrietx telf, iżda rdoppjat il-pak kett allokat lil Malta.

iffrankati f’Malta huma ekwivalenti għal paga medja ta’ xahar li, skont l-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istatis

Dan u anke l-progress kbir li kellha Malta flaħħar disa’ snin kienu qed jindikaw il-probabbiltà li pajjiżna jikseb inqas fondi mill-baġit preċedenti allokat fi Frar 2013 taħt l-aħħar amministrazzjoni Nazzjonalista. Dakinhar dan kien jammonta għal €1.12-il

tika (NSO), din is-sena tlaħħaq l-€1,706, inkella żewġ pagi addizzjonali ta’ per suna fuq il-paga minima.

“Bl-allokazzjonil-Erbgħa.ta’€2.25 biljun, id-doppju talammont disponnibli mill-programm 2014-2020, kellna d-dover li nwettqu xogħol importanti biex infasslu ideat ċari ta’ fejn u kif se nwettqu proġetti għan-nies b’dawn il-fondi,” tenna Dr Bonett, waqt li saħaq li issa jħares ’il quddiem biex, fil-ġimgħat li ġejjin, la jkollna ċ-ċertifikat ta’

Fl-aħħar jiem, dan il-pajjiż esperjen za protesti qawwijin b’appelli lill-Gvern biex jintervjeni u jagħmel xi ħaġa ħalli jikkontrolla l-prezz tal-enerġija.

Sadanittant, fl-Estonja u fil-Greċja, ħaddiema bil-paga medja jridu jaħd mu 54 jum biex iħallsu l-kont tad-dawl tagħhom ta’ sena. Fl-Olanda, il-ħad diema bil-paga minima jridu jaħdmu

fil-kaxxa tal-UE.

11.09.2022 05

Dan mhux biss wassal biex mat-€80 miljun kull sena jibqgħu għand iċ-ċit tadini u n-negozji, iżda pajjiżna wkoll beda jif franka drastikament mittniġġis

aktar minn xahar u nofs biex iħallsu l-kont tad-dawl tagħhom li jkopri 12-il xahar.F’pajjiżi bħall-Ġermanja u Fran za, il-ħaddiema bil-paga medja jridu jaħdmu aktar minn xahar biex iħallsu l-kont tad-dawl tagħhom ta’ sena.

KONSULTAZZJONI PUBBLIKA FL-ISTRATEĠIJA

Il-Ministru Caruana u s-Segretarju Parlamentari Ellul (lemin) jindirizzaw lill-imsieħba soċjali fIl-laqgħa tal-MCESD

11.09.202206

poġġew għad-diskussjoni l-pri joritajiet tal-industrija, tal-un jins u tas-soċjetà ċivili.

Laqgħa ta’ konsultazzjoni bejn il-Gvern u l-imsieħba soċjali bi tħejjija għall-preżentazzjoni tal-Baġit ix-xahar id-dieħel tindika iżjed prosperità u serħan il-moħħ għal kulħadd fl-2023

“Filwaqt li l-pajjiżi Ewropej imtlew bid-dejn, b’figuri li anke jaqbżu l-100% tal-Prodott Gross Domestiku (PGD) tagħhom, f’pajjiżna din il-figura għadha taħt is-60%. Minkejja l-għa jnuna kollha li ta u għadu qed jagħti dan il-Gvern, il-finanzi ta’ pajjiżna għadhom b’saħħithom u jifilħu għall-isfidi li għandna quddiemna,” tenna l-Ministru

Caruana.Huqal ukoll li l-Gvern qed jara li d-dejn nazzjonali ta’ pajjiżna jinżamm f’dawn il-liv elli anke fix-xhur li ġejjin, waqt li insista li, minkejja dan, ilBaġit li ġej xorta se jerġa’ jkun ieħor bla taxxi jew piżijiet ġod da.Il-Ministru

MINGĦAJR TAXXI ĠODDA U B’IŻJED GĦAJNUNA

Din l-istrateġija tiffoka fuq tmien għanijiet, li huma arja nadifa, il-kwalità tal-ibliet u l-irħula tagħna, skart min imu, riżorsi tal-ilma sostenibbli, ibħra nodfa, riżorsi tal-art reżiljenti, bijodiver sità b’saħħitha u l-mixja lejn ekonomija ekoloġika.Waqtlikienet qed tindirizza t-tnedija tal-konsultazzjoni pubblika, il-Minist ru responsabbli Miriam Dalli spjegat li din mhix strateġija tal-Gvern biss. “Din hi strateġija ta’ nazzjon, fejn tispjega d-drittijiet u d-dmirijiet ta’ kulħadd –tal-individwi, il-lokalitajiet, is-settur pubbliku, l-organizzazzjonijiet volontar ji u s-settur privat – biex flimkien nind irizzaw l-isfidi ambjentali ewlenin talpreżent, ħalli fit-30 sena li ġejjin, aħna u t-tfal tagħna nkunu nistgħu ngawdu

Il-Ministeru għall-Ambjent, l-Enerġija u l-Intrapriża, flimkien mal-Awtorità għall-Ambjent u r-Riżorsi (ERA), nedew konsultazzjoni pubblika fuq l-Istrateġi ja Nazzjonali għall-Ambjent 2050, li hi l-ewwel tat-tip tagħha. Din tiddefinixxi l-għanijiet ewlenin għall-azzjonijiet futuri tal-pajjiż, pjani ta’ politika u in vestimenti għal kwalità ta’ ħajja aħjar, ambjent aktar b’saħħtu u sostenibbli, u ekonomija climate-neutral.

Id-dokument ta’ konsultazzjoni talNSE u dettalji oħrajn relatati jinstabu fuq is-sit tal-ERA (https://era.org.mt/ nse2050/). Suġġerimenti u/jew kum menti jintlaqgħu permezz ta’ email fuq nse@era.org.mt sal-Ġimgħa 21 ta’ Ot tubru 2022.

ĠDIDA NAZZJONALI GĦALL-AMBJENT SAL-2050

Hi kompliet li l-Gvern qed jaħdem biex jilħaq il-miri tal-istrateġija, inkluż bl-investiment fid-dekarbonizzazzjoni, bi skemi ta’ bosta miljuni għal sistemi ġodda ta’ enerġija rinnovabbli u inċen

Il-Ministru Caruana spje ga li l-pandemija tal-COVID-19 u sussegwentement il-gwer ra ir-Russjabejn u l-Ukrajna was slu għal xokk ekono miku kbir fuq id-dinja, speċjal ment il-kontinent Ewropew.

L-ERA fasslet din l-istrateġija wara proċess estensiv ta’ konsultazzjoni ma’ aktar minn 60 entità interessata, in klużi dawk li jfasslu l-politika, l-akka demiċi, is-settur privat u s-settur volo ntarju.Kevin Mercieca, Aġent Kap Eżekut tiv tal-ERA, qal li l-Awtorità se tkun qed tiffoka fuq l-implimentazzjoni ta’ din l-istrateġija. “L-istrateġija tindirizza l-elementi ewlenin wara l-isfidi amb jentali nazzjonali tagħna, billi timbotta għat-tkabbir ekonomiku sostenibbli, fil waqt li turi dak li jista’ jsir biex tiffaċilita t-tranżizzjoni ekoloġika meħtieġa per mezz ta’ firxa ta’ miżuri effettivi.”

Minkejja ċ-ċirkostanzi u l-pressjoni internazzjona li kkawżata primarjament mill-gwerra fl-Ukrajna, il-Min istru għall-Finanzi Clyde Carua na mhu jara l-ebda lok li jiżdie du t-taxxi fil-pajjiż, iżda minflok il-poplu u n-negozji se jibqgħu jirċievu kull għajnuna possibb li biex ikomplu jirkupraw wara sentejn u nofs ta’ pandemija tal-COVID-19 u jimxu lejn pros peritàWaqtakbar.likien qed jindiriz za lill-imsieħba soċjali fi ħdan il-Kunsill Malti għall-Iżvilupp Ekonomiku u Soċjali (MCESD) din il-ġimgħa, Caruana ħabbar ukoll li ż-żieda għall-għoli talħajja lill-ħaddiema u lill-pen sjonanti, li tiġi kwantifika ta bil-mekkaniżmu maqbul tal-Cost Of Living Adjustment (COLA), se tlaħħaq bejn €9 u €10 fil-ġimgħa.Bitħejjija għall-Baġit 2023, li jrid jiġi ppreżentat ix-xahar iddieħel, il-Ministru għall-Finanzi u x-Xogħol u s-Segretarju Par

il-Ministru.L-Istrateġija Nazzjonali għall-Ambjent 2050 ġejja mill-“Wellbeing First Vision for Malta’s Environment 2050”, addotta ta f’Novembru tal-2020, u tittraduċi din il-viżjoni f’għanijiet strateġiċi u speċifiċi għat-30 sena li ġejjin.

lamentari għad-Djalogu Soċjali Andy Ellul iltaqgħu mal-im sieħba soċjali, li, min-naħa tagħhom, ippreżentaw il-ħsibi jiet u l-proposti tagħhom lillGvern għas-sena li ġejja. Dawn

Caruana tenna li dan jagħti serħan il-moħħ kemm liċ-ċittadini kif ukoll fuq lill-komunità kummerċjali ta’ pajjiżna. Minbarra hekk, ilBaġit għas-sena d-dieħla wkoll, bħal ta’ qablu, se jerġa’ jkun wieħed soċjali biex f’dawn iż-żminijiet diffiċli ħadd ma jaqa’ lura.

Rigward l-isfidi fil-prezzijiet tal-en erġija, tibqa’f’dantezzab’għaqalil-GvernCaruanail-Ministruqallidanqedjimxiuċ-ċerliqedjagħtiil-qasamsehemmfix-xhur

liQalġejjin.lifi żmien il-pan demija, permezz tal-għa jnuna kbira li offra l-Gvern – speċjalment il-COVID Wage Supplement – pajjiżna kien

stil ta’ ħajja aktar b’saħħtu u sostenibb li,” qalet Dalli, waqt li ħeġġet lil kulħadd biex jagħti sehmu fil-konsultazzjoni, għax “l-istrateġija hi waħda li tappartje ni lilna llkoll u flimkien nistgħu nagħtu futur aktar sostenibbli lil pajjiżna.”

tivi għal vetturi elettriċi u binjiet effiċ jenti.“Aktar kmieni din is-sena ħabbar na l-akbar investiment pubbliku li qatt sar f’Malta f’ġonna pubbliċi u spazji ħodor oħrajn fil-lokalitajiet tagħna. Qed nintroduċu wkoll aktar miżuri biex jit naqqas l-iskart fil-miżbliet u biex dan jerġa’ jintuża u jiġi riċiklat. L-ippjanar tal-proġett Ecohive waste-to-energy jinsab fi stadju avvanzat ukoll,” spjegat

Tħabbar ukoll li l-kumpens għall-għoli tal-ħajja fil-Baġit għas-sena d-dieħla se jkun ta’ bejn €9 u €10 fil-ġimgħa, iżda Caruana fakkar li, kieku l-Gvern ma ħax id-deċiżjonijiet li ħa fi żmien il-pandemija u anke issa fi żmien ta’ gwerra fil-Lvant tal-Ewropa, il-kumpens kien ikollu jkun ta’ €25, piż li ħadd mill-intrapriżi ma kien ikun jif laħ iħallas bħala kumpens.

11.09.2022 07

dak bl-aktar suq tax-xogħol b’saħħtu fost il-pajjiżi kollha Ewropej.Bl-istess mod, waqt dan il-perjodu ta’ sfida, il-Gvern se jibqa’ jgħin u jieħu deċiżjonijiet fl-aqwa interess taċ-ċittadini u tal-pajjiż fejn jidħlu l-prez zijiet tal-enerġija, differenti mill-piżijiet esaġerati li stati oħrajn fl-UE għadhom qed jim ponu fuq il-popli tagħhom, es perjenza simili għal dik li kien impona l-aħħar Gvern Nazzjon alista meta ffaċċjat bi kriżi ferm iżgħar minn dik tal-lum.

Il-Ministru għall-Finanzi kompla jispjega dwar dak li hu mistenni mill-Baġit għas-se na d-dieħla. Hu qal li l-isfidi ta’ bħalissa fl-Ewropa, mil-lat ekonomiku, huma akbar minn dawk ta’ żmien il-pandemi ja, għax malli l-pajjiżi kienu għadhom ħerġin mill-isfidi talCOVID-19, faqqgħet il-gwerra flUkrajna.Min-naħa tiegħu, is-Segre tarju Parlamentari respons abbli mid-Djalogu Soċjali Andy Ellul qal li minkejja li bħalissa d-dinja għaddejja minn diver si sfidi, il-Gvern se jibqa’ jgħin permezz ta’ diversi miżuri “ħalli nkomplu niggarantixxu l-imp jiegi għall-Maltin u l-Għawdx in. Irridu nibqgħu nkomplu nimirħu f’niċeċ ġodda bħalma diġà qed nagħmlu fit-turiżmu, fl-industrija tal-films u fl-av jazzjoni, fost l-oħrajn, biex inkomplu nkabbru l-ekonomija Maltija.” Is-Segretarju Parlamentari fi ħdan l-Uffiċċju tal-Prim Min istru saħaq li l-laqgħa mal-im sieħba soċjali hi importanti, għax, waqt li dawn iwasslu l-proposti settorjali tagħhom, fl-aħħar mill-aħħar is-soċjetà se tkun qed tibbenefika b’mod ħolistiku.F’danir-rigward, hu qal li fix-xhur li ġejjin se tiskatta di skussjoni oħra mal-imsieħba soċjali biex titwettaq wegħda elettorali oħra, dik li l-MCESD jinbidel f’awtorità u b’hekk il-funzjoni tiegħu tkompli tis saħħaħ.

Dan seħħ partikolarment għax il-Gvern immexxi millPrim Ministru Robert Abela ħa miżuri biex żamm il-prezzijiet tal-enerġija u tal-fuel stabbli u b’hekk laqa’ għall-piż taż-żidiet qawwija fil-prezzijiet tal-en erġija.B’hekk, il-familji Maltin u Għawdxin qed jiffrankaw mill-inqas €1,700 fis-sena f’kon tijiet tad-dawl, gass, u fuels, kif żvelat il-ġimgħa li għaddiet.

Il-Malta Pride, li tasal fi tmiem ha llum bl-aħħar attività filPort il-Kbir, laħqet il-qofol tagħha bil-marċ tradizzjona li fil-Belt Valletta fejn għalih kien preżenti wkoll il-Prim Ministru Robert Abela. Matul din il-ġimgħa li għaddiet ġew organizzati diversi attivitajiet fl-okkażjoni tal-Malta Pride, in kluż għall-ewwel darba l-Gozo Pride fir-Rabat, Għawdex, bl-is kop ukoll li f’pajjiżna jkun hawn aktar għarfien dwar persuni LGBTIQ+, anke jekk Malta diġà hi l-aktar pajjiż fid-dinja li toffri drittijiet lil din il-komunità.

Il-ġimgħa ta’ ċelebrazzjoni jiet tal-Pride f’Malta għal din is-sena nfetħet uffiċjal ment nhar it-2 ta’ Settembru, mis-Segretarju Parlamentari għar-Riformi u l-Ugwaljanza Rebecca Buttigieg u l-Presi dent tal-Fondazzjoni Allied Rainbows Communities (A.R.C) ClaytonB’diskorsMercieca.ta’kuraġġ, f’isem il-Gvern, is-Segretarju Parla mentari tenniet: “Waqt li diġà sar ħafna xogħol biex tassew is-soċjetà tagħna tkun ugwali u għal kullħadd, irridu nibqgħu b’saqajna mal-art biex issuċċess li nkiseb ma jintilifx.”

Parlamentari Rebecca Butt

Il-Malta Pride hi appuntment ta’ kull sena li tiġi biex tfakkar lil kulħadd li kull persuna jistħoqqilha tkun inkluża u milqugħa fis-soċjetà, waqt li l-ebda individwu m’għandu jitħalla barra minħabba karat teristiċi personali meqjusin in qasMatulkomuni.is-snin Malta kienet ikkonfrontata b’impatt kemm morali kif ukoll legali li bdew iħallu piż kbir fuq il-famil ji tagħna u l-komunitajiet li jagħmlu parti minnhom.

Ritratti: DEGIORGIOGARETH

Kif kien mistenni, għaċ-ċe lebrazzjoni tal-bieraħ fil-Pride March fil-Belt Valletta attendew diversi membri fil-komunità LGBTIQ+, membri tal-organiz zazzjonijiet mhux governattivi u saħansitra l-Prim Minist ru. Flimkien imxew fit-toroq tal-kapitali biex jiċċelebraw dan il-jum tant importanti.

ĊELEBRAZZJONIJIET KBAR GĦALL-

11.09.202208

Hu għalhekk li fl-aħħar 10 snin, permezz tal-Gvernijiet Laburisti, liġijiet speċifiċi ġew skrutinizzati u emendati biex jirriflettu aktar inklużjoni u ugwaljanza fis-soċjetà tagħna.

formi u l-Ugwaljanza saħqet fuq l-importanza li tibqa’ ssir ħidma favur aktar drittijiet ċivili biex kull persuna tkun inkluża fis-soċjetà. Il-Gvern hu kommess li mhux biss jikkon solida dak li nkiseb, imma li jiġu introdotti aktar drittijiet ċivili filwaqt li jissaħħu dawk li diġà nkisbu.“Flimkien qegħdin nibnu soċjetà aktar ugwali, soċjetà li tħobb u tixraq lil uliedna. L-ugwaljanza mhijiex tolleran za. Mhix kwistjoni li sempliċi ment naċċetta li persuna hi differenti minni. Irridu nħadd nu t-twemmin ta’ komunità ugwali – bla preġudizzju, bla diskriminazzjoni, bla mibegħ da. Dak hu r-rispett reċiproku. Li nħallu lil kulħadd jagħmel l-għazliet liberi għal ħajtu, li niċċelebraw familji ġodda,” qa

Waqt il-konferenza ġenerali annwali tal-Unit għall-Or jentazzjoni Sesswali, Iden tità tal- Ġeneru, Espressjoni tal-Ġeneru u Karatteristiċi Sesswali (SOGIGESC) fi ħdan id-Direttorat tad-Drittijiet tal-Bniedem, is-Segretarju Parlamentari għar-Riformi u l-Ugwaljanza Rebecca Butti gieg laqgħet il-pubblikazzjoni tar-rapport annwali relatat mal-implimentazzjoni tal-Is trateġija ta’ Ugwaljanza LGBTIQ.Ir-rapport annwali, li ġie ppreżentat, isem mi diversi oqsma oħrajn li s-SOGIGESC Unit ħadmu bis-sħiħ biex ikun hemm aktar ugwaljanza fis-soċjetà. Fost il-ħidma li saret, ir-rapport jelenka inizjattivi biex tint laħaq l-ugwaljanza fl-isports

Bħall-bieraħ ġimgħa, kien hemm ħafna li qabdu t-triq għal Għawdex biex imorru jiċċelebraw il-Pride hemmhekk għall-ewwel darba, indipen dentement mill-Pride March tal-bieraħ li jseħħ fuq bażi an nwaliB’kollaborazzjonif’Malta. mal-Ministeru għal Għawdex, isSegretarjat għar-Riformi u l-Ugwaljanza u għaq diet mhux governatti vi, dan l-avveniment kien wieħed ta’ suċċess u kien xhieda tal-mixja lejn l-ugwaljanza fill-gżejjer Maltin. Id f’id flimkien, il-grupp LGBTQI+ Gozo, is-Segretarju

Wara Ministru Robert Abela

Wara li ntemm il-Pride March, l-attivitajiet issoktaw b’kunċert organizzat mill-fon dazzjoni A.R.C fi Pjazza Trito ni, b’divertiment minn uċuħ famużi fil-komunità, inkluż ir-rebbieħ tal-X Factor Malta Ryan Hili u The Clintess.

igieg, il-Ministru għal Għaw dex Clint Camilleri flimkien ma’ bosta mxew bil-bandiera li tirrappreżenta lill-komunità LGBTIQ+ waqt li ċċelebraw l-imħabba universali fil-gżira Għawdxija.

l-akbar attività lbieraħ fil-Belt, l-avveniment annwali jasal fi tmiemu llum fil-Port il-Kbir … stennija għallGħall-2023 Malta rebħet id-dritt li Ewropejċ-ċelebrazzjonijiettorganizzalikullsenajattirawelufta’viżitaturi Il-Pride March 2022 tal-bieraħ filgħaxija fil-Belt fejn attenda wkoll il-Prim

Għal din l-okkażjoni, is-Seg retarju Parlamentari għar-Ri

u fis-settur tal-edukazzjoni, kif ukoll il-ħidma li saret biex jissaħħaħ is-servizz mogħti mill-Gender Wellbeing Clinic.

Sadanittant, illum issir l-aħ ħar attività organizzata għal dawn il-jiem tal-Pride. Bosta dgħajjes tradizzjonali se jkunu mżejnin bil-kuluri li jissim bolizzaw il-komunità LGBTIQ+, waqt li jduru mal-Port il-Kbir b’mużika u divertiment, in kluża wirja mill-kantant famuż tas-snin 80 u 90 Davey Stuart.

SUPPORTLINE 1777 11.09.2022 09

LGBTIQ+.Kullsena dawn iċ-ċelebraz zjonijiet jattiraw eluf ta’ persu ni minn madwar id-dinja.

Il-marċ ta’ ġimgħa ilu f’Għawdex, fejn kien qed jiġi organizzat għall-ewwel darba

let Buttigieg.

L-offerta minn pajjiżna ppre żentata fl-2020 waqt il-Laqgħa Ġenerali Annwali tal-Assoċjazz joni Ewropea tal-Organizzaturi tal-Pride kienet dik magħżula, ċertifikat tal-ħidma li l-Gvern Malti wettaq fil-kisbiet ta’ drit tijiet għal din il-komunità u llum aħna rikonoxxuti bħala l-aqwaIt-temafid-dinja.tal-avveniment Ew ropew organizzat f’pajjiżna se tkun #EqualityFromTheHeart u se jkun mifrux fuq għaxart ijiem ta’ konferenzi, avveni menti u laqgħat soċjali b’ap poġġ għall-komunità LGBTIQ+.

MALTA PRIDE

Euro Pride li pajjiżna se jospita sena oħra

Wara llum, l-istennija l-kbira se tkun għaċ-ċelebrazzjonijiet Ewropej tal-Euro Pride li se jiġu organizzati għall-ewwel darba f’pajjiżna s-sena d-dieħla.

Dan wara li sentejn ilu Malta rebħet il-kompetizzjoni kontra Rotterdam u Belfast, u fl-2023 se tospita dan l-akbar avveni ment Ewropew għall-persuni

qanqal mewġa ta’ tributi mad war il-globu, b’bini storiku u monumenti fl-Ewropa, l-Amer ka u l-Afrika mixgħulin fil-kulu ri aħmar, abjad u blu tar-Renju Unit.Ilbieraħ, sa minn kmieni fil għodu, eluf ta’ persuni bdew jinġabru quddiem il-palazzi rja li biex jagħtu ġieħ lir-Reġina u lir-Re.Fost

UFFIĊJALI

monwealth madwar id-dinja,” qal ir-Re Sussegwentement,l-ġdid. mill-Gal larija tad-Dikjarazzjoni tħabbar li l-kuruna issa għaddiet għand Karlu bħala eredi tar-Reġina “ta’ memorji mbierka u glor jużi”.Fuq barra tal-istess Palazz, l-eqdem wieħed fir-Renju Unit wara li ġie kkummissjonat mir-

tiġi moqrija fl-ibliet ta’ Londra, Edinburgh, Cardiff u Belfast, li jirrappreżentaw ir-Renju Unit, u ngħataw is-saluti b’tiri tal-ka nuni f’Hyde Park u mit-Torri ta’ Londra.Fit-tieni parti, iċ-ċerimonja mxiet għas-Sala tat-Tron, fejn ir-Re Karlu III ta l-ewwel dis kors proprju tiegħu fil-kariga.

l-oħrajn, ħdejn il-Kastell remot ta’ Balmoral fl-Iskozja, fejn kienet qiegħda toqgħod ir-Reġina qabel mietet ilĦamis, inġabar kju ta’ iżjed minn 500 metru biex ipoġġu l-fjuri mal-kanċell tiegħu.

Il-proklamazzjoni ġiet iffir mata minn membri tal-Acces sion Council, fosthom minn mart ir-Re, Camilla, minn ibnu William, li issa sar hu l-Prinċep ta’ Wales u eredi għat-tron, u mill-Prim Ministru Ingliż, fost oħrajn.Il-President tal-istess kun sill, Lord Penny Mordaunt, ordnat biex il-proklamazzjoni

Il-mewt tagħha skattat pja ni elaborati diġà mħejjijin għal jiem ta’ luttu nazzjonali u fu neral statali. Ilbieraħ filgħa xija tħabbret id-data uffiċjali għall-aħħar tislima li se tingħa ta lir-Reġina, it-Tnejn 19 ta’ Settembru, bil-ġurnata tkun id dikjarata festa nazzjonali (bank holiday).Fl-ewwel parti taċ-ċerimon ja lbieraħ inqrat it-tħabbira tal-mewt tar-Reġina Eliżabet ta II u sussegwentement saret il-proklamazzjoni li, biha, ilPrinċep Charles Philip Arthur George sar ir-Re Karlu III.

Il-funeral tar-“Reġina tal-Qlub” Eliżabetta II, l-aħħar monarka f’Malta, se jsir nhar it-Tnejn 19 ta’ Settembru ELIŻABETTA II (21/4/1926 – 8/92022): Tifkiriet mill-ħajja tal-persuna li damet tirrenja 70 sena mill-età ta’ 26 sena sa mewtha l-Ħamis li għadda ta’ 96 sena Ir-Re Karlu III jiffirma l-proklama, akkumpanjat minn martu Camilla u ibnu William

Ir-Re Karlu III wiegħed li jimxi fuq il-passi ta’ ommu, irReġina Eliżabetta II, li mietet nhar il-Ħamis li għadda fl-għo mor ta’ 96 sena wara 70 sena fuq it-tron, inkluż bħala l-aħħar monarka ta’ pajjiżna sakemm sirna Repubblika fl-1974.

il-wirt kbir u d-dmirijiet u r-responsabbiltajiet kbar tasSovranità li issa għaddew fuqi. Waqt li nieħu dawn ir-respon sabbiltajiet, se nagħmel ħilti biex insegwi l-eżempju li jaspi ra li tlajt fih biex immexxi kosti tuzzjonalment u naħdem favur paċi, armonija u prosperità fa vur in-nies ta’ dawn il-gżejjer u l-pajjiżi u t-territorji tal-Com

Hu mhux biss Re u Kap tal-Istat tar-Renju Unit, imma wkoll ta’ 14-il stat jew reġjun ieħor, fost hom l-Awstralja, il-Kanada, ilĠamajka, New Zealand u Papua NewDikGuinea.tal-bieraħ kienet l-ew wel waħda li xxandret b’mod sħiħ u dirett fuq it-televixin, waqt li għall-maġġoranza talBrittaniċi kienet ukoll l-ewwel avveniment tax-xorta tiegħu li qatt segwew, ladarba r-Reġi na Eliżabetta II kienet l-unika monarka li kienu jafu. Karlu III innifsu kien għad għandu biss tliet snin meta ommu inkurunata fl-1952. IPPROKLAMAT B’MOD R-RE TAR-RENJU UNIT

“Jien konxju sew ta’ dan

Karlu III ġie pproklamat uffiċ jalment Re tar-Renju Unit il bieraħ fil-Palazz ta’ St James f’Londra, f’ċerimonja skont il-protokolli rjali, li għaliha at tendew bosta kbarat, fosthom membri mill-familja rjali, ilPrim Ministru l-ġdid Ingliż Liz Truss, sitt eks Prim Ministri, membri tal-House of Commons u l-Arċisqfijiet ta’ Canterbury u ta’ York, fost oħrajn.

Karlu III sar il-41 fil-linja mo narkika li għandha l-oriġini tagħha għar-Re Normann Wil liam il-Konkwistatur fl-1606.

ġiet

11.09.202210 KARLU III

Re Henry VIII mal-500 sena ilu, u bnadi oħrajn beda jidwi l-kant ta’ “God Save The King” mill-fo lol miġburin biex isegwu diret tament iċ-ċerimonja, li tirrif letti t-tħabbira tradizzjonali ta’ mijiet ta’ Il-mewtsnin.tar-Reġina wkoll

L-Eks Ambaxxatur, li għandu 80 sena, qal li fi żmienu f’Malta hu kien jirċievi dokumenti sigrieti mis-Central Intelligence Agency (CIA) kuljum, iżda kien ikun jista’ jarahom biss maq ful fl-uffiċċju tiegħu fl-Ambaxxata f’Ħ’Attard u informazzjoni sensittiva fuq hard drive kienet tinqafelMorinfis-safe.assenjat

Anthony Gioia, li serva fostna bejn l-2001 u l-2004, jispjega l-proċedura f’każ ta’ dokumenti sigrieti u kif mhux aċċettabbli li l-Eks President tħalla joħroġ fajls simili mill-White House

mid-dokumenti top secret li nstabu fir-residenza ta’ Trump

SE TIĠI

Presidenzjali ssoktat flaħħar jiem hekk kif l-imħallef, li qiegħda tisma’ l-każ kontra Trump, approvat it-talba ta’ dan tal-aħħar biex jitqabbad “special master” (avu kat indipendenti) biex jiddeċiedi jekk id-doku menti humiex koperti b’xi privileġġ, fost oħra jn, xi ħaġa li se tkompli ttawwal il-proċess. Skont Gioia, ir-riskju għall-Istati Uniti talAmerka u l-alleati tagħha kkawżat minn din l-imġiba imprudenti u bla preċedent, hu ovvju. Fil-kitba tiegħu, hu jgħid li, fl-opinjoni tiegħu, Trump qatt m’għandu jerġa’ jkollu aċċess għal din it-tip ta’ informazzjoni, f’ġieħ is-sigurtà Amerikana. Iddikjara wkoll li dan il-kumment mhux wieħed partiġjan, billi hu wkoll Repub blikan, imma wieħed għall-ġid ta’ pajjiżu u d-dinja ħielsa.

Mifruxa fuq madwar 1,500 metru kwadru, Villa Guarda mangia għandha 18-il kamra, ġnien kbir u stalel, eżempju klassiku ta’ dar tas-sajf tas-Seklu 18. Fil-bidu tas-Seklu 20, il-villa għaddiet għand il-familja ta’ Augustus Bartolo, li kellu konnessjonijiet qawwija mal-Gvern Ingliż. Fl-1949 din inxtrat minn Joseph Schembri, negozjant u Deputat Laburista. Dan ukoll kien favur l-Ingliżi u ħabib ta’ Lord Gerald Strickland, li waqqaf il-Partit Anglo-Malti fl-1921 u ftit wara l-Partit Kosti tuzzjonali flimkien mal-istess Augustus Bartolo.

F’ATTRAZZJONIRRESTAWRATAUNIKA

L-Eks Ambaxxatur ta deskrizzjoni tal-proċe duri li kien jgħaddi minnhom hu waqt it-ter minu tiegħu bħala rappreżentant ta’ pajjiżu f’Malta biex jingħata clearance ‘top-secret’ u aktar importanti mir-responsabbiltajiet marb utin ma’ persuna li jkollha dan il-clearance.

Gioia jispjega li qatt ma kien permess li jinħareġ xi materjal sigriet ’il barra mill-ambax xata, mhux l-inqas fir-residenza tiegħu u lan qas meta rriżenja mill-kariga tiegħu f’Diċem bru tal-2004. “Għalhekk hu inkonċepibbli li l-President Trump ħa informazzjoni kklassi fikata top-secret miegħu mill-White House u żammha fid-dar tiegħu mingħajr ebda protez zjoni tas-sigurtà u setgħu kienu disponibbli għall-istaff fl-istess residenza tiegħu,” itemm jgħid l-Eks Ambaxxatur għal Malta.

11.09.2022 11

JIFTĦILHA KONTRA TRUMP

Villa Guardamangia, ir-residenza magħrufa l-aktar għax ser viet bħala l-unika dar permanenti ’l barra mir-Renju Unit li qatt kellha l-Prinċipessa Eliżabetta, bejn l-1949 u l-1951 sakemm beda r-renju tagħha sena wara, bħalissa għaddejja minn proġett kbir ta’ restawr. Il-proprjetà, li kienet fi stat kbir ta’ abbandun, inxtrat mill-Gvern Malti fl-2020 bħala parti mill-patrimonju storiku ta’ pajjiżna u ladarba jitlestew ix-xogħlijiet vasti meħtieġa, għandha sservi ta’ “mużew” uni ku f’pajjiżna ddedikat lir-Reġina Eliżabetta II. Il-Prinċep Philip, li kien qed iservi bħala uffiċjal tal-qaw wiet navali f’Malta, u l-Prinċipessa Eliżabetta żżewġu fl-1947 u bdew jgħixu fil-villa b’mod intermittenti sentejn wara fejn qattgħu dawk li r-Reġina ddeskriviet iżjed tard bħala l-isbaħ żminijiet ta’ ħajjithom mingħajr il-piż tad-dmirijiet uffiċjali li waqgħu fuqha mal-mewt ta’ missierha r-Re Ġorġ VI.

Hi wkoll kienet tirreferi għall-villa bħala “home” u l-koppja rjali baqgħet tirreferi għall-waqfa tagħhom f’Malta b’termini nostalġiċi, għalhekk il-proprjetà tirrappreżenta r-relazzjoni mill-qrib bejn il-Gran Brittanja u Malta fl-aħħar 200 sena u hi mimlija valur kulturali u storiku.

Skont Robert Hornyold Strickland, in-neputi ta’ Mabel Strickland, bint l-Eks Prim Ministru Malti, ir-Reġina Eliżabetta kienet talbet lil zitu biex tikrilha Villa Parisio f’Ħal Lija, qabel ġiet irrakkomandata Villa Guardamangia. F’ittra ppubblika ta fuq it-Times tal-bieraħ, Strickland jgħid li zitu m’aċċettatx l-offerta rjali peress li hi kienet tgħix hemm.

IL-VILLA TAR-REĠINA

Bħala ambaxxatur, qal li kien jirċievi kul jum dik li tissejjaħ il-Presidential Daily Brief, iġġenerata mis-CIA, li kienet tingħata wkoll kuljum lill-President Amerikan mid-Diret tur tas-CIA. Ma’ dan kien jirċievi wkoll doku ment imsejjaħ CIA Presidential Briefer, li jko pri l-kwistjonijiet kritiċi top-secret kollha li l-Amerka tkun qed tiffaċċja.

L-Eks Ambaxxatur Amerikan għal pajjiżna An thony H. Gioia (inset) din il-ġimgħa ħareġ pub blikament jikkummenta dwar fajls sigrieti li nstabu fir-residenza privata tal-Eks President Amerikan Donald Trump u li dwarhom qed jiġi investigat.F’korrispondenza intitolata “Tafdawx lil Trump b’dokumenti top secret”, Gioia, li kien intgħażel mill-President George W. Bush biex iservi f’Malta bejn l-2001 u l-2004, qal li ma ji stax jifhem kif Trump wasal biex joħroġ dawn id-dokumenti mill-White House meta hemm protokolli speċifiċi u rigorużi biex dawn ma jkunu mkien qrib il-pubbliku.

L-Eks Ambaxxatur jgħid li din l-informazz joni hi disponibbli biss lil dawk li għandhom l-ogħla awtorizzazzjoni tas-sigurtà u tista’ tkun aċċessata biss fi kmamar magħżulin li jkollhom sigurtà tal-ogħla livell. Jgħid ukoll li fi tmiem kull ġurnata fl-uffiċċju tiegħu bħala Ambaxxatur għal Malta, gwardjan tas-sigurtà mill-Qawwa Navali kien jispezzjona l-uffiċċ ju biex jiżgura li ma jkun baqa’ ebda mater jal klassifikat f’dan l-uffiċċju u li l-hard drive tas-server tal-emails ikklassifikati fi tmiem kull ġurnata tissakkar b’mod sigur f’safe.

fl-Ambaxxata kien ukoll jidħol jispezzjona l-kamra warajh kull darba biex jara li ma jkun tħalla xejn warajh. Il-fajls sigrieti nstabu fil-pussess ta’ Trump fost 15-il kaxxa ta’ dokumenti, li huma protetti fil-liġi, fir-residenza tiegħu Mar-a-Lago, f’Palm Beach, Florida, wara li nħareġ mandat għal tfittxijiet mill-Federal Bureau of Investigation (FBI) fil-preżenza ta’ wieħed mill-avukati talEks President, li spiċċa mill-kariga f’Jannar tal2021.Il-kontroversja

Gioia jgħid li ħafna minn din l-informazzjoni tkun ipprovduta minn sorsi sigrieti tas-CIA, b’riskji serji fuq ħajjithom fil-qadi ta’ dmiri jiethom. “Għalhekk hi ovvja l-importanza li din l-informazzjoni u s-sorsi jinżammu sigrieti,” tenna Gioia.

Parti

Minn meta ġiet fdata f’idejn Heritage Malta, bdew jinkix fu pitturi mal-ħitan bi preparazzjoni għar-restawr u qed issir riċerka estensiva fuq il-binja u qed jitneħħew tunnellati ta’ materjal ħażin, waqt li saru s-surveys kollha meħtieġa biex joħorġu sejħiet għax-xogħlijiet maġġuri li għandhom isiru s-sena d-dieħla. Qiegħda ssir ukoll riċerka dwar dawk kollha li okkupaw il-binja matul is-snin.

Stħarriġ li kien sar fl-Istati Uniti tal-Amerka fl-2017 wera li sitta minn kull għaxra ma kell homx fiduċja fit-tmexxija tal-President Trump, waqt li fl-2020 persentaġġ qawwi wkoll (68%) ma kinux qed jemmnu d-dikjarazzjonijiet tiegħu dwar il-pandemija tal-COVID-19.

EKS AMBAXXATUR F’MALTA

Matul Lulju u Awwissu tajna mill-ġdid neutering vouchers, kif ukoll ippubblikajna avviż legali ġdid, LN 187/2022. Dan l-avviż legali jżid regolamenti li jirrigwardaw il-projbizzjoni tat-tmigħ sfurzat tal-għasa far u l-projbizzjoni tat-trobbija tal-annimali f’Malta għall-pil. Dan il-proċess mhux in-nor ma li jkun ipprattikat f’Malta iżda xorta waħda huwa ferm importanti li din il-projbizz joni isseħħ sabiex niżguraw li nipproteġu dawn l-annimali. Dan l-avviż legali ġie milqugħ tajjeb ħafna anke fuq livell Ewropew. Fejn jidħol il-ħar sien tal-annimali komplejna ninvestu f’Cattery ġdida u dog section ġewwa l-Għammieri. Ingħataw fondi varji min-naħa

11.09.202212

Telefown: +356 2201 6000

tal-Ministeru bħal Animal Welfare Fund, Adopt a Pet Al lowance, Adoption Scheme, LC care u Neutering Campaign. Biss biss ngħidu li l-baġit allo kat għad-Direttorat għall-Ħar sien tal-Annimali mill-2020 żdied 67% biex illum għandna €1.2 miljun Attendejtallokati.diversi laqgħat barra minn xtutna, fejn rajna fost ħafna elementi li ġew di skussi għat-titjib fis-setturi agrikoli u tas-sajd, kif il-Kum missjoni Ewropea għalqet il-proċedura ta’ ksur li fetħet kontra pajjiżna fuq il-kontroll tal-industrija tat-tonn.

Fiera li kienet ta’ suċċess u li serviet ta’ vetrina għall-pro dott lokali, fejn fl-istess ħin

L Awtorità tax Xandir qed tilqa’ applikazzjonijiet għall post ta’

Nedejna skemi differenti sa biex nagħtu għajnuna lis-set turi kollha li jaqgħu taħt ir-re sponsabbiltà tal-Ministeru. Fosthom €200,000 immirati lejn il-katina tal-ikel tal-majjal; €700,000 għas-sajjieda tagħna minħabba ż-żieda tal-prezziji et tal-fuel. Bħala Gvern tajna kelma li se nibqgħu ninvestu bis-sħiħ sabiex nassiguraw li l-ekonomija ta’ pajjiżna tibqa’ waħdaKisbab’saħħitha.importanti fil-qa

iffukajna li nagħtu esperjenza moderna b’enfasi akbar fuq l-aspett edukattiv, ir-riċer ka u l-innovazzjoni fl-oqsma tal-agrikoltura u s-sajd. Waqt din il-Fiera nedejna d-diskuss jonijiet dwar l-Istrateġija Naz zjonali għall-Ħarsien tal-Anni mali u issa qed naħdmu sabiex infasslu d-dokument finali.

L applikanti għandhom jibagħtu l applikazzjoni tagħhom flimkien ma’ CV dettaljata:

Transmission Site Custodian

Applikazzjonijiet li jaslu tard, ma jiġux ikkunsidratiPermesstal Jobs Plus 475/2022

Dan huwa biss ftit mix-xog ħol li għamel il-Ministeru tiegħi f’dawn l-aħħar xhur u jien inwiegħed li dejjem ser inkun disponibbli sabiex nipprovdi appoġġ kontinwu lis-settur agrikolu u tas-sajd Malti u BħalissaGħawdxi.qedinwettqu ħaf na xogħol speċjalment fejn jidħol il-ħarsien tal-annima li. Qegħdin naħdmu sabiex jiġi implimentat tibdil fil-liġi tal-qbiela privata. Emenda li tintroduċi tibdil fil-kundizz jonijiet tal-kiri tar-raba’. Li nassiguraw l-ogħla livell għall-prodotti Maltin huwa

sam tas-sajd kienet il-wasla tal-bastiment tal-Europe an Fisheries Control Agency magħruf bħala Lundy Senti nel. Matul dawn l-aħħar xhur il-bastiment kien qed jagħmel spezzjonijiet fuq il-bastimen ti tas-sajd fil-baħar Mediter ran, u fuq iċ-ċimi tal-lampuki. Dan sar possibbli bil-ħidma li wettaqna barra minn xtutna u l-insistenza tal-Gvern biex ikollna moniteraġġ b’saħħtu li jħares il-liġijiet tas-sajd.

wieħed mill-għanijiet prinċi pali ta’ dan il-Ministeru, u dan nistgħu nagħmluh biss billi naħdmu sabiex naddattaw issuq għall-bżonnijiet tal-kon sumatur. Ix-xogħol f’dan l-aspett miexi ġmielu u qegħ din inħarsu ’l quddiem lejn it-twettiq tal-viżjoni tagħna sabiex din il-katina ta’ ħidma tkompli ssaħħaħ is-sosten nibbiltà ta’ dawn is-setturi fil waqt li tagħti dak li l-ħaddiem jistħoqqlu.

Ministru ANTON

Dan sar possibbli bil-ħidma li wettaqna barra minn xtutna u ikollnatal-Gvernl-insistenzabiexmoniteraġġb’saħħtulijħaresil-liġijiettas-sajd

SITTREFALOXHUR MINISTERJALI

Sejħa għall Applikazzjonijiet

Awtorità tax Xandir 7, Triq Mile End, il Ħamrun ĦMR 1719, Malta.

Deskrizzjoni dettaljata tal impjieg tinsab fuq is sit elettroniku tal Awtorità tax Xandir: http://www.ba.org.mt

L Awtorità tax Xandir hija korp kostituzzjonali li tirregola, tilliċenzja u tissorvelja s servizzi kollha tar Radju u t Televiżjoni li joriġinaw mill Gżejjer Maltin.

• sa mhux aktar tard min nhar it Tlieta 20 ta’ Settembru 2022.

• fuq administration.ba@ba.org.mt

F’dawn l-aħħar sitt xhur il-Ministeru li għal darb’oħra ġejt mogħti r-responsabbiltà tiegħu, ħadem bla waqfien sa biex ikomplu jissaħħu s-settu ri tal-biedja, is-sajd u d-dritti jietKiental-annimali.ta’unurgħalija li ned ejt l-ewwel Fiera Agrikola Naz zjonali li saret f’Mejju ta’ din is-sena u li għaliha attendew aktar minn 33,000 persuna.

Ma jistax ikun hemm ħad diem mingħajr min iħaddem, iżda bl-istess mod ma jistax ikun hemm min iħaddem jekk ma jkunx hemm ħaddiem.

CAPPING FUQ L-GĦOLI TAL-ĦAJJA

Membru Parlamentari

7. Bħala Gvern Laburista jrid jibqa jaħdem bla heda biex il-ħolma Maltija tissarraf f’op portunità għal kulħadd.

Din hija responsabilità ta’ kull wieħed u waħda minna – il-ħiliet li kull Malti jikseb illum għandhom ikunu ħiliet miksuba għax-xogħlijiet ta’ għada.Nemmen ħafna fil-kapaċità ta’ wliedna u għalhekk irridu nagħtu l-opportunitajiet lil hom biex jimirħu ’l quddiem.

Min-naħa l-oħra, wasal na fix-xahar ta’ Settembru u dan ikun ifisser li nibdew

inħejju għall-ħidma u l-es perjenza edukattiva hekk kif l-iskejjel tagħna daqt jiftħu l-bibien tagħhom għal sena skolastika ġdida. Nemmen li l-edukazzjoni biss tista’ twas sal biex pajjiż ikun jista’ jilqa’ tajjeb għall-isfidi li għandu quddiemu. Irridu lil pajjiżna jkun kalamita għas-suċċess u għaldaqstant irridu ninvestu f’kulħadd permezz tal-eduka zzjoni biex inwasslu lil niesna f’xogħlijiet ġodda u ta’ suċċess.

bl-ammont ta’ spejjeż u nasal biex nifhem ukoll għaliex iri du l-ftehim u nasal ukoll biex nibda nagħti widen għat-tal ba tagħhom, però bil-patt u l-kundizzjoni li l-prezzijiet ma jogħlewx aktar. Għal perjodu ta’ ħames snin.

L-irwol tal-politiku hu li jaħdem bla heda biex iġib il-bidla u dan biex iservi u jkun ta’ ġid għan-nies. Dan hu l-irwol li kull deputat parlam entari għandu jkollu biex iġib lil pajjiżu u lil niesu l-ewwel u qabel kollox. Dan iżda ma ji stax iseħħ jekk mhux b’rieda ġenwina u kollettiva. Prinċip ju fundamentali hu dak li ssir ġustizzja ma’ min qed ibati xi forma ta’ diskriminazzjoni. Il-Partit Laburista fil-Gvern sa min dejjem ħadem bis-sħiħ biex jissewwew għadd ta’ in ġustizzji u nuqqasijiet u hekk se jibqa’ jagħmel. Sar ħafna u għad fadal ħafna xi jsir. Pajjiż na minkejja l-isfidi li jħabbat

AMANDA SPITERI GRECH

10. Irridu niżguraw li l-mod ta’ kif qed ninterpretaw u nix tarru r-riżultati ta’ wliedna humiex bil-marki biss. Nis taqsi jekk il-ħiliet hux nagħtu kashomIl-mixjabiżżejjed.edukattiva ta’ kull tifel u tifla għandha tkun espe rjenza individwali. L-għallie ma huma l-mezz li jibbilanċ jaw il-ġustizzja soċjali. Dan ma jintlaħaqx bl-isforzi tal-edu katuri biss iżda kulħadd irid jiġbed ħabel wieħed. Il-ġen ituri, l-edukaturi, is-soċjetà u l-komunità għandhom re sponsabilità kollettiva.

11.09.2022 13

L-attitudni tagħna lejn l-is kola hi importanti, l-istuden ti, l-għalliema u l-ġenituri għandhom rwol importanti ħafna dwar dan.

Allura jridu jżommu baxxa ż-żieda tal-għoli tal-ħajja u jgħolluIl-ħaddieml-prezzijiet?għandu bżonn min jiddefendih. Bħala Gvern qed nagħmlu dak kollu li hu possibbli. Il-Ministru tal-Fi nanzi diġà ħabbar li minkejja s-sitwazzjoni internazzjon ali, se jkollna Baġit soċjali u mingħajr taxxi. Il-Gvern se jibqa’ jerfa’ l-piż taż-żidiet internazzjonali fil-prezziji et tal-enerġija u l-fuels. Dan qed nagħmluh għaliex aħna

Min iħaddem ma jistax jiġbed biss lejh. Wara kollox, biex salvajna ħafna kumpaniji fi żmien ta’ pandemija kulħadd għamel sagrifiċċju. L-ewwel u qabel kulħadd kienu l-ħaddi ema stess li għamlu sagrifiċċ ju. Ħafna mill-ħaddiema raw tnaqqis fil-paga tagħhom u għaddew biss b’dak li ħallas il-Gvern. Ħafna minn dawk li jħaddmu taw biss lill-ħaddiema tagħhom dak li tahom il-Gvern biex jagħmel tajjeb għall-pagi tal-ħaddiema tagħhom. Miljuni kbar biex salvajna mal-100,000 impjieg fuq sentejn.

L-MIXJA EDUKATTIVA

wiċċu magħhom ta’ kuljum wera li hu pajjiż reżiljenti u b’saħħtu. Forsi qajla konna nemmnu li din il-gżira ċkejkna tista’ tagħmel ħoss daqshekk kbir meta tqabbel mas-sit wazzjonijiet li qed jiġru lil hinn minnIs-sitwazzjonixtutna.

L-għażliet tal-lum se jaf fettwaw lill-ġenerazzjonijiet ta’ għada u għalhekk l-edu kazzjoni ser minnuabilitàta’diskriminazzjonimeħtieġajingħataplitaġġati.humatkunkmieniopportunitajietgħalduhumagħall-kompetizzjonitippreparanaglobali.Ġbartpuntilinemmenlil-pilastrita’dakligħanjsejjesil-miġjaedukattiva:1.Edukazzjonita’kwalitàkulltifelutiflaubl-istessgħalkulħadd.2.Tiġiindirizzataminnċertamġibalitista’ta’sfidagħalquddiem.3.Jitħarsut-tfallib’ximodvulnerabbliużvan4.L-Istatgħandujkomjiżguralikullstudentqedl-għoddakollhaumhuxqedissirbejnminjisjewjiflaħiħallasuminle.5.Kulħaddjerfa’r-responsta’daklihumistenni–Ġenituri,studenti,

ir-risposta tkun iva, allura ta’ min jibda jitkellem magħhom. Għaliex kif jista’ jkun li jkollok ftehim li jkun tajjeb għal naħa waħdaMinnbiss?dak li qrajt donnhom qed jippretendu li jorbtu lillGvern u lill-imsieħba soċjali l-oħra biex ikun hemm kontroll fuq iż-żidiet għall-għoli talħajja iżda ma kkommettewx ruħhom li ma jgħollux il-prez zijiet għal waqt it-tul talftehim li jridu. Fid-dinja ma tistax tiġbed dejjem lejk.

globali hija delikata ħafna u nemmen li d-djalogu huwa l-mezz ewlie ni biex naraw xaqq ta’ tama u jkollna direzzjoni ’l quddi em. Aħna, bħala pajjiż irridu nkunu l-vuċi tagħna nfus na u ħadd aktar. Ngħiduha kif inhi, minkejja li l-Ewropa ħarġet għadd ta’ sanzjonijiet fil-konfront tar-Russja, qajla sar progress, anzi l-Ewropa qed iġġor piżijiet akbar. Id-di rezzjoni ’l quddiem għandha tkun id-djalogu. Irridu naraw li l-Ewropa żżomm bilanċ in telliġenti biex jinstab tarf għal din il-gwerra li qed tħalli ħafna nies ibatu. Fil-laqgħa li kelli din il-ġimgħa mal-Membri Parla mentari membri fl-Organiz zazzjoni tas-Sigurtà u Koop erazzjoni fl-Ewropa (OSCE PA) iddiskutejna fit-tul il-qagħda attwali u l-ħidma għal djalogu akbar bejn iż-żewġ naħat.

edukaturi fost oħrajn.

Minn dak li qalu, iridu jagħtu

8. Irridu nisimgħu aktar lill-istudenti u nisimgħu l-is fidi li jsibu ma’ wiċċhom u nieħdu azzjoni.

Irridu niffukaw fuq ix-xog ħlijiet, l-ekonomija u l-familji tagħna biex jimxu ’l quddiem.

Min iħaddem lest jidħol fi ftehim biex ma jgħollix il-prez zijiet għall-ħames snin li ġejjin?Jekk għal dik il-mistoqsija,

Il-mekkaniżmu tal-COLA kien maqbul bejn l-imsieħba soċjali kollha, inkluż l-għaqda ta’ min iħaddem. Min iħad dem qatt ma kellu oġġez zjoni għall-COLA sakemm kienet mhux aktar minn €2 fil-ġimgħa. Għaliex issa skont dan il-mekkaniżmu, iż-żieda għall-għoli tal-ħajja tista’ titla’ għal bejn €9 jew €10 iridu jinjo raw dan il-mekkaniżmu u min flok isir ftehim biex fuq medda ta’ ħames snin ma jkunx hemm żieda ta’ aktar minn €6.

teknoloġika. Għalhekk irridu nkomplu nrawmu kultura li tħeġġeġ it-tagħlim, kemm dak formali u anki dak informali. Edukazzjoni tissejjes mid-dar u tibqa’ titkattar fil-formazz joni ta’ Irriduwliedna.nkunu lkoll involu ti fil-ħidma għas-suċċess ta’ dan il-pajjiż u dan jinkiseb biss b’edukazzjoni tajba.

Irridu nagħmlu l-investi ment xieraq għal Malta biex tkun attraenti fl-edukazzjoni, fil-manifattura, fit-trasport, fix-xjenza u fl-informazzjoni

GLENN

l-impressjoni li din il-proposta hija favur il-ħaddiem mhux fa vur buthom. Fil-fatt, qalu li jekk tingħata COLA (kemm tingħata żieda għall-għoli tal-ħajja) ta’ €10 fil-ġimgħa se tħalli impatt negattiv fuq il-kumpaniji. Tant hu hekk li jridu jagħmlu ftehim mal-Gvern biex ikun hemm rata stabbilita ta’ kemm jista’ jingħata għajnuna l-ħaddiem għal perjodu ta’ ħames snin!

nemmnu li għandna ngħinu. Nemmnu u mmexxu bħala Gvern Soċjalista fejn il-ħolqien ta’ ġid jinqasam b’ġustizzja. Minn din it-tip ta’ politi ka qed igawdu wkoll dawk li jħaddmu. Bħala Gvern nagħm lu minn kollox biex niddefendu lil min iħaddem, għaliex biex nieħdu ħsieb il-ħaddiema, ir ridu nieħdu ħsieb lil min iħad dem. Però min iħaddem ukoll irid jagħti sehmu. Wara kollox, dawk li huma f’dan is-settur, f’kull problema li jkun hemm fil-pajjiż, tarahom ġejjin iħabb tu l-bieb tal-Gvern, u l-Gvern dejjem fetaħ il-bieb u ħareġ l-id tal-ħbiberija. Hekk jibqa’ jagħmel Gvern li jġib lill-pajjiż l-ewwel u qabel kollox. Jieħu ħsieb is-setturi kollha, mad anakollu, irid iżomm bilanċ u ma jistax jerħi l-miżien jegħleb lejn naħa waħda biss.

Dak li qed jgħidu dawk miġbu ra f’din l-għaqda jridu li filħames snin li ġejjin l-allowance għall-għoli tal-ħajja m’għandux jaqbeż is-€6 fil-ġimgħa.

Nifhem li jkollhom ħafna spejjeż u li jridu jissalvagward jaw il-kumpaniji tagħhom

9. Irridu nistudjaw birreqqa l-ħsus tal-istudenti għax huma qed jgħaddu mill-esper jenza edukattiva.

Fil-jiem li għaddew qrajt li l-għaqda ta’ min iħaddem trid li jkun hemm capping (ammont stabbilit ta’ kemm tista’ tingħa ta għoli tal-ħajja) fuq kemm tingħata żieda għall-għoli talħajja għall-ħames snin li ġejjin.

Il-kunċett tal-ġustizzja soċ jali hu kumpless, iżda ladarba jitħaddem tajjeb joħloq bilanċ importanti għal uliedna per mezz tal-mixja edukattiva.

Membru Parlamentari BEDINGFIELD

IL-ĠUSTIZZJA SOĊJALI U

6. Irridu li t-tfal tagħna jibqgħu jistudjaw.

Ġrajja oħra marbuta ma’ dan il-Jum insibuha fil-perjodu tal-ħakma Franċiża. Il-Kavallieri tkeċċew minn Malta mill-Franċiżi Repubblikani taħt il-Ġen eral Napuljun Bonaparti fl-1798, u ftit xhur wara l-Maltin irvellaw kontra l-ħakma Franċiża. Il-Maltin talbu l-għajnuna lill-Ingliżi u dawn, flimkien mal-al leati tagħhom il-Portugiżi u n-Naplitani, laqgħu din it-talba. Il-Franċiżi spiċċaw assedjati fil-Belt, fil-Furjana u fil-Kottonera u ċedew ftit wara, fl-4

Jean Parisot de Valette kellu influwenza ewleni ja fir-rebħa kontra l-Ottomani u kellu impatt għax ġabar flimkien lir-rejiet tal-Ewropa f’alleanza kontra l-Ottomani, li qabel l-Assedju ta’ Malta kienu jidhru li huma forza li ma tistax tingħeleb.

Ir-riżultat tar-rebħa ta’ Malta kienet l-għaqda kbira ta’ forzi kontra l-Ottomani fil-Battalja ta’ anto sitt snin wara. Tant kienet kbira l-gratitudni tal-Ewropa għad-difiża erojka tal-Kavallieri li ngħa taw il-flus li ppermettew lil La Valette jibni belt tifikata – il-Belt Valletta.

In-nobbli Franċiż u Gran Mastru tal-Kavallieri

Din il-ġimgħa pajjiżna fakkar Jum il-Vitorja, fl-ok każjoni tal-100 sena mindu ġiet iddikjarata l-eww el festa nazzjonali ta’ ġensna, b’tifkira tar-rebħiet fl-Assedju l-Kbir u fit-Tieni Gwerra Dinjija, b’mod partikolari, għalkemm hi wkoll festa reliġjuża li tiġi ċċelebrata f’diversi nħawi, bħall-Isla, in-Naxxar u l-Mellieħa f’Malta, u x-Xagħra f’Għawdex.

Għal din l-okkażjoni ġew organizzati numru ta’ attivitajiet mill-Istat quddiem il-monument fi Triq ir-Repubblika, il-Belt, u fil-Knisja ta’ San Lawrenz u fi Pjazza Vitorja fil-Birgu, flimkien mar-regatta tra dizzjonali fil-Port il-Kbir, fost oħrajn.

Jum il-Vitorja, li jfakkar, fost oħrajn, il-ġrajja ta’ żewġ assedji li saru fuq il-gżejjer Maltin, kien jiġi mfakkar għal żmien twil bħala l-uniku Jum Nazz jonali ta’ Malta qabel ħadna l-Indipendenza 58 sena ilu.Minħabba li qabel it-Tieni Gwerra Dinjija l-ilsien Taljan kellu influwenza kbira fuq il-poplu Malti, l-ak tar dawk li kienu meqjusa bħala tal-klassi għolja u wkoll il-professjonisti, Jum il-Vitorja kien magħruf ukoll bħala l-Otto Settembre.

L-ewwel ġrajja marbuta ma’ dan il-jum hi r-rebħa tal-Kavallieri tal-Ordni ta’ San Ġwann u l-Maltin fuq l-invażuri Ottomani fl-Assedju l-Kbir tal-1565. Dan l-assedju beda f’Mejju u spiċċa f’Settembru ta’ dik is-sena stess. Kunflitt li hu meqjus bħala wieħed mill-eqqel li qatt seħħew fl-istorja tad-dinja.

Tant hu hekk, li l-magħruf ħassieb u kittieb Franċiż François-Marie Arouet, magħruf aħjar bħa la Voltaire, dak iż-żmien kien qal li “m’hawn xejn tar magħruf mill-Assedju ta’ Malta”.

Dan l-episodju li għadda minnu pajjiżna huwa l-aktar wieħed popolari fl-istorja u ħafna jassoċjaw il-Festa tal-Vitorja miegħu.

11.09.202214

IT-TIFKIRA TAL-VITORJA

u min jerfgħalha ġieħha. Appellat biex lil ilsienna ngħożżuh u nistqarruh b’wiċċna minn quddiem.

Il-monument tlesta mill-magħruf Antonio Sci ortino fl-1926 u inawgurat fit-8 ta’ Mejju tal-1927. Quddiem dan il-monument kien indaqq ukoll l-Innu Malti għall-ewwel darba fil-beraħ.

toriosa (il-Belt Il-monumentRebbieħa).jinsabfil-pjazza prinċipali u hu wieħed mill-aktar monumenti antiki li hawn f’Mal ta. Dan kien sar mill-Università tal-Birgu fl-1705 fi żmien il-Gran Mastru Spanjol Ramon Rabasa de Perellós y Bl-għotiRocafull.uffiċjali tal-Indipendenza fl-1964, il-21 ta’ Settembru, kienet saret il-Jum Nazzjonali ta’ Malta, anke jekk jingħad li l-Prim Ministru George Borg Olivier kien xtaq li l-ġurnata uffiċjali li Malta tkun indipendenti tkun it-8 ta’ Settembru. Madanakollu, l-approvazzjoni tal-Gran Brittanja tal-għoti tal-In dipendenza waslet tard.

Sadanittant, fl-ewwel ċerimonja organizzata din il-ġimgħa fil-Belt, tqiegħdu bukketti tal-fju ri mill-ogħla awtoritajiet fil-pajjiż, inkluż il-Prim Ministru Robert Abela, l-Ispeaker Anġlu Farrugia u l-Prim Imħallef Mark Chetcuti, fost oħrajn.

tal-Kavallierixejnkittiebbħaakewlenikbir,f’alleanzakienul-għaqdaLepl-gratitudningħaforhuwajassoċjawinsibuhatkeċċewil-ĠenwaraIl-Maltinmal-allaqgħufil-Belt,fl-4ta’

Il-monument quddiem il-Qorti fil-Belt, li jiċċele bra r-rebħa tal-assedju, ġie kkummissjonat wara li l-Assemblea Leġiżlattiva ressqet mozzjoni minn Dr Albert Magri fl-1922 u bi qbil ġenerali, sar kumitat u tnieda konkors għall-aħjar abbozz.

Monument ieħor tar-rebħa fuq l-Imperu Otto man jinsab fil-Birgu, il-belt li flimkien ma’ dawk li jiffurmaw il-Kottonera, għandha konnessjoni qaw wija mal-ġrajja, tant li hi magħrufa bħala Città Vit

11.09.2022 15

Settembru 1800.

Camilleri appellat lill-awtoritajiet tal-pajjiż biex il-ġenerazzjonijiet futuri jitrabbew bħala Maltin li jħobbu lil ilsien pajjiżhom u jitkellmu bih. Osservat li, grazzi għall-mexxejja tiegħu tul is-snin, pajjiżna għamel kisbiet kbar, fosthom l-Indipendenza, ir-Re pubblika, u l-Ħelsien.

TAL-VITORJA FIĊ-ĊENTINARJU TAGĦHA

It-tielet u l-aħħar ġrajja hija assedju ieħor li għadda lil Malta u lill-Maltin minn kalvarju fit-Tieni Gwerra Dinjija. L-attakk fuq Malta beda f’Ġunju tal1940 u beda riesaq lejn tmiemu f’Settembru tal-1943 meta l-Italja ċediet u daret mal-Alleati. Kien proprju fl-ibħra Maltin li vapuri militari Taljani ġew u ċedew.

Dan seħħ fit-8 ta’ Settembru tal-1943.

Il-qofol taċ-ċelebrazzjonijiet tat-8 ta’ Settem bru ntlaħaq fl-1921 meta l-ewwel Gvern Malti b’effett tal-kostituzzjoni tal-ewwel “Self-Govern ment”, stabbilixxa l-ġurnata bħala l-Jum Nazzjon ali, b’rikonoxximent tas-sagrifiċċji u l-qlubija talMaltin, li flimkien mal-Kavallieri ħelsu lill-gżejjer tagħna mill-Assedju tat-Torok.

Hija qalet li, fl-aħħar snin, pajjiżna u l-bqija tad-dinja għaddew minn assedju ieħor: dak tal-pan demija tal-COVID-19. Qalet li, kif kienet magħqu da f’dak il-perjodu, Malta dehret kbira f’għajnejn id-dinja. Hi semmiet ukoll il-gwerra fl-Ukrajna u rreferiet għall-prinċipju tan-newtralità, waqt li sostniet il-messaġġ ta’ pajjiżna favur il-paċi.

Fis-serata kommemorattiva, għamlet ukoll dis kors tal-okkażjoni l-Eks Deputata Maria Camilleri li semmiet iż-żewġ assedji li sawru n-nazzjon Malti u wrew il-qlubija tal-poplu Malti. Għamlet referen za għal-lingwa Maltija li, fakkret, sabet min jifdiha

Kien fl-1971 li l-Prim Ministru Laburista Dom Mintoff reġa’ stabbilixxa t-8 ta’ Settembru bħala Jum Nazzjonali. Wara, pajjiżna spiċċa b’aktar bidliet li fl-aħħar mill-aħħar irriżultaw b’ħamest ijiem im portanti bħala ġranet ta’ festi nazzjonali.

L-Erbgħa ngħata s-salut nazzjonali u saret spez zjoni tal-Gwardja tal-Unur mill-President tar-Re pubblika George Vella fi Pjazza Vitorja fil-Birgu qa bel il-quddiesa pontifikali, immexxija mill-Arċisqof Charles Jude Scicluna, fil-Knisja Knisja Matriċi, Konventwali u Kolleġjata ta’ San Lawrenz, il-Birgu, fil-preżenza tal-President u l-Prim Ministru, fost oħrajn.L-għada l-Ħamis, nhar il-festa stess, il-President poġġa kuruna tal-fjuri f’ħoġor il-Monument tal-Vi torja fil-Belt biex intemmu ċ-ċerimonji uffiċjali. Waranofsinhar ġiet organizzata r-regatta tradizz jonali fil-Port il-Kbir.

Għad-dieħla!

SegretarjuNazzjonalital-Eżekuttivtal-PL

U t-tajba hi li din il-kamra faħħret il-politika li għaddej biha l-Gvern, f’din is-sitwazzjoni li għaddejja minnha l-Ewropa kollha, minflok mar għal politika ta’ awsterità. Kif kienu għamlu huma f’sitwazzjoni li kienet ferm inqas gravi minn tal-pandemija u gwerra fl-istess ħin.

Li tkun provdut l-enerġija minn pipe line ewlieni fiha vantaġġi sinifikanti par tikolarment fl-effiċjenza tad-distribuzz joni tal-enerġija minn pajjiż għall-ieħor. Madanakollu, id-dipendenza fuq sors wieħed ta’ distribuzzjoni kapaċi tkun ta’ problema meta l-affarijiet ma jkunux favorevoli bħas-sitwazzjoni ta’ taqlib li qed nesperjenzaw bħalissa. L-Ewropa qed tinkwieta dwar l-ammont ta’ prov vista ta’ enerġija jista’ jkollha nieqsa fix-xitwa. Ix-xitwa kiefra fl-Ewropa ta’ Fuq toffri sfidi diġà meta l-provvista ma tkunx skarsa jew interrotta, aħseb u ara issa li jista’ jkun hemm theddida ta’ nuqqas fil-provvista mill-grid ewlie ni Ewropew. Għaldaqstant, ma nistgħux ma nirrikonoxxux u ninnotaw kemm il-metodu ta’ provvista ta’ enerġija li neżerċitaw f’pajjiżna, hu wieħed tassew tajjeb. Nirrealizzaw u nikkonfermaw dan kollu meta tara li l-preokkupazz joni ta’ skarsezza ta’ provvista f’pajjiżna mhix ta’ inkwiet daqskemm hija fil-kon tinent. U dan grazzi għall-Gvern La burista li għaraf l-importanza ta’ energy mix bejn l-interconnector u l-powersta tion tal-LNG, liema sors jasal f’pajjiżna permezz tal-baħar u mhux permezz talgrid kontinentali li huwa tant mhedded bħalissa.Madanakollu, il-prezz tal-enerġi ja li sploda ’l fuq fl-Ewropa ma jfissirx li ma jaffettwaniex, partikolarment l-enerġija li nixtru permezz tal-inter connector. Huwa għalhekk li l-Gvern ħa d-deċiżjoni b’saħħitha li jissussidja

Rajna li t-tkabbir ekonomiku fit-tieni kwart ta’ din is-sena, kien ta’ kważi 9%. Dan kien l-akbar tkabbir ekonomiku fost is-27 stat membru tal-Unjoni Ewropea. Kienet il-Kamra għan-Negozji Żgħar u Medji stess li nnotat li t-tkabbir ekono miku qiegħed iseħħ b’riżultat tal-miżuri li qiegħed jieħu l-Gvern f’dan iż-żmien ta’ sfidi internazzjonali bla preċedent. Hi faħħret il-politika li għaddej biha l-Gvern f’dan il-mument, minflok ir rikorra għall-politika ta’ awsterità. Din hi t-triq ’il quddiem, deċiżjonijiet li jit tieħdu f’waqthom u b’responsabbiltà f’konsultazzjoni sħiħa mal-istakehold ers kollha, deċiżjonijiet li jnisslu pożit tività u wens lill-poplu partikolarment lil dawk li jifilħu l-inqas.

Progress li jfaħħruh ukoll dawk li tal-anqas qed jaraw il-ħidma tagħti l-frott u f’dan il-każ ma kinux mgħammdin. Bħall-Kamra għan-Negozji li laqgħet b’sodisfazzjon l-aħħar riżultati pożittivi dwar pajjiżna, it-tkabbir ekonomiku fit-tieni kwart ta’ din is-sena, li kien ta’ kważi 90%. U li kien l-akbar tkabbir ekonomiku fost is-27 pajjiż tal-Unjoni Ewropea. Irrikonoxxiet li huwa mertu talGvern li ssussidja l-enerġija u l-fuel u qalet li din kienet iċ-ċavetta li t-tkabbir ekonomiku kompla jikber. U qalet ukoll li l-għajnuna li ta l-Gvern matul il-pandemija, wasslet biex pajjiżna kompla bittkabbir ekonomiku.

CATHERINE FENECH

Ħadd mhu jinnega li l-prezzijiet tasservizzi u tal-prodotti mhumiex jogħlew f’pajjiżna bħal kull parti oħra fid-dinja imma ma nistgħux ma nirrikonoxxux il-ħidma li qed issir mill-Gvern sabiex il-kumpens liċ-ċittadin għall-għoli talħajja jkun tanġibbli u reali kif fil-fatt hu mħabbar diġà mill-Ministru għall-Fi nanzi. Fl-opinjoni tiegħi jrid ikun hemm ukoll rieda tajba u ġenwina mis-set tur tan-negozji (kif nemmen li hemm mill-maġġoranza assoluta tan-negozji f’pajjiżna) sabiex jimxu id f’id mal-Gvern biex niggarantixxu wkoll l-inqas livell ta’ abbużi fejn jidħlu prezzijiet għolja u li dawn il-prezzijiet għolja jkunu tassew jirriflettu ir-realtà. B’hekk nibqgħu nig garantixxu tkabbir ekonomiku f’pajjiż na li jgawdi minnu kulħadd.

Rajna li t-tkabbir ekonomiku fit-tieni kwart ta’ din is-sena, kien ta’ kważi 9%.

U skont l-għaref li kiteb l-editorjal, parti minn dan huwa tort tal-Gvern tagħna għaliex ġab lil pajjiżna fi kriżi. Jien ma nafx min ikun qed jikteb dan it-tħarbix, taħt liema influwenza jkun, qanneċ. Mela għandek lil kulħadd ifaħħar lil pajjiżna għall-mod kif ħareġ bl-unuri mill-pandemija, u skont l-intelliġenza ta’ qurdiena li jikteb l-editorjal tagħhom, din mhix xi ħaġa li niċċelebraw.

F’dinja hekk imqallba li qed tipprova toħroġ mill-effetti katastrofiċi u bla preċedent tal-pandemija u fl-istess ħin tipprova tilqa’ għall-isfida li qed iġib miegħu l-kunflitt bejn ir-Russ ja u l-Ukranja, il-popli partikolarment fl-Ewropa huma mħassba mhux ftit għar-rati ta’ inflazzjoni li qed jogħlew bis-sekondi u li qed jaffettwaw il-prez zijiet tal-prodotti u s-servizzi inġenerali minn ħobża u pakkett ħalib sal-prezzi jiet tal-kontijiet tad-dawl, ilma, gass u fuel. Dawn tal-aħħar affettwaw bil-bos ta lill-popli Ewropej b’mod partikolari hekk kif il-gvernijiet Ewropej kellhom jgħollu l-kontijiet tal-enerġija u tal-fuel b’mod aggressiv sabiex jilqgħu għal kriżi li qed jaffaċċjaw f’dan is-settur hekk kif l-Ewropa pjuttost tistrieħ fuq l-enerġija importata mir-Russja u l–provvisti talikel bħall-qmugħ mill-Ukranja.

Dan qed jiġi rifless ukoll fil-prezzijiet tal-fuel, fejn pajjiżna baqgħu stabbli grazzi għall-intervent tal-Gvern, hekk kif fl-Ewropa l-prezzijiet tal-fuel għolew b’livelli katastrofiċi. Il-Gvern ħaseb ukoll sabiex jissussidja l-prezzijiet għol ja fil-qmugħ u fl-ikel tal-bhejjem sabiex jiggarantixxi l-provvista u l-produzzjoni tal-prodotti tal-ikel lokali.

SurSkontEditur,l-editorjal

11.09.202216

Dan kien l-akbar tkabbir ekonomiku fost is-27 stat membruEwropeatal-Unjoni

tal-gazzetta tagħhom, f’pajjiżna ma sar għandna xejn biex nifirħu u biex niċċelebraw, Sur Editur. U kif ngħidlek dejjem, dak li għandhom f’darhom, iridu jitfgħuh fuq ilpoplu kollu. Bejta ta’ msieken li huma!

U skont editorjal ieħor ċelebri tal-gazzetta tagħhom, Gvern Laburista dejjem xekkel lill-Università. Qegħdin kif Alla jridhom dawn ta! Jien qrajt li l-Gvern tagħna f’dawn l-aħħar disa’ snin kważi rdoppja l-flus li jagħti lill-Università fil-Baġit. Minn xi €50 miljun għal xi €90 miljun. Apparti l-flus li dawn jiġu allokati millFondi tal-Unjoni Ewropea, li huma wkoll miljuni. Fejn qed ixekkel lill-Università l-Gvern tagħna? Taf x’qed ixekkel? Il-paroli fil-vojt u l-mibegħda li għandhom għal kulma jagħmel il-Gvern tagħna żgur! U għall-progress li sar taħt il-Labour.

U ma tifraħx meta taqra li l-aħħar statistika turi li Malta hija t-tieni l-iżjed pajjiż fost l-Unjoni li fih in-nies igawdu l-aktar snin ta’ ħajja fi stat tajjeb ta’ saħħa? Imma dawn ma jiswewx għal min kiteb l-editorjal tal-gazzetta tagħhom.

Lanqas ma għandna niċċelebraw li pajjiżna għandu rekord taliktar rata baxxa ta’ nies qiegħda. U lanqas ma għandna niċċelebraw li taħt il-Gvern tagħna, Baġit wara ieħor kien bla taxxi, bħalma se jkun il-Baġit li jmiss, Sur Editur.

Imbagħad jiġi l-Kap tagħhom u l-Viċi Kap miegħu, u jgħidu li l-festi tal-Indipendenza se jsiru bit-tema “Kwalità tal-ħajja li tixirqilna”. Aħjar jaraw il-kwalità ta’ politika li qed iħaddnu, dawn u l-għaqdiet forċina tagħhom. Politika partiġjana u politika maħmuġa. Għax trid tkun maħmuġ, Sur Editur, biex tibqa’ tinsisti li titfa’ l-ħmieġ tiegħek fuq ħaddieħor.

Il-Viċi tagħhom, Alex il-Perici Calascione qal li din is-sena l-messaġġ tal-PeNe għat-taparsi festi tal-Indipendenza se jiffoka fuq ċelebrazzjonijiet li jiffukaw fuq l-aspirazzjonijiet tal-Maltin u l-Għawdxin. L-akbar aspirazzjoni tal-poplu hija li jkollu oppożizzjoni sura ta’ nies. Oppożizzjoni li sitwazzjoni li qed tħossha Ewropa sħiħa ma tgħidx li hija tort tal-Gvern tagħna.

Oppożizzjoni li ma tibqax ħaġa waħda mal-ftit brim tal-istonku li bejniethom jiffurmaw il-grupp li jsejjaħ lilu nnifsu Repubblika u l-oħrajn li jaħsbu li huma l-krema tas-soċjetà, dawk tal-Occupy Justice.It-Tlieta filgħaxija dawn ingħaqdu mal-establishment talPartit Nazzjonalista id f’id, koxxa ma’ koxxa, biex jipprotestaw. Il-kantaliena tas-soltu meta jkun hemm il-partit tagħhom floppożizzjoni. U min kien hemm magħhom, Sur Editur!

Manuel id-Delia tal-Arriva u dak li sa fejn naf jien kien qed iħossu mhedded f’Malta u kellu jsiefer, qal. Aktar u aktar brim fl-istonku.

dan l-għoli fil-prezzjijiet sabiex iżomm il-kontijiet tal-enerġija f’pajjiżna stab bli u b’hekk it-tkabbir ekonomiku jibqa’ jikber u jirpilja, għall-kuntrarju ta’ dak li qed jiġri fil-kumplament tal-Ewropa.

POLITIKA TA’ POŻITTIVITÀ U WENS

11.09.2022 17

Idħol fis-sit www.partitlaburista.org/membership jew ċempel fuq in-numru 5160 2034 (it-telefonata tiswa €10).

ĠEDDED IS-SĦUBIJA TIEGĦEK jew issieħeb bħala membru ġdid fil-familja tal-Partit Laburista. Gawdi minn sħubija valida għal tliet snin għall-prezz ta’ €20 minflok €24.

Min-naħa l-oħra, Paul Hamilton hu l-ewwel progressive deejay u produ cer Malti li beda jdoqq f’Dubai u Abu Dhabi u kien magħżul minn Armin van Buuren, Ruben de Ronde u David Lewis Productions biex idoqq f’wieħed mill-akbar festivals madwar id-dinja, A State of Trance 850, fil-Progressive Are na f’Utrecht, l-Olanda. Bħal CaThY K, hu msieħeb ma’ ħafna djar tad-diski kbar, b’esperjenza ta’ ’l fuq minn 20 sena bħa la deejay/producer u rebbieħ ta’ numru ta’

Għal aktar tagħrif dwar l-ittest jar, wieħed jista’ jżur il-paġna ta’ Checkpoint Malta fuq Facebook.

L-ewwel ittestjar simili seħħ nhar it-Tlieta li għadda, 6 ta’ Settembru, fiċ-Ċentru tal-Volun tieri fil-Belt Valletta, fiċ-ċelebrazz jonijiet ta’ din is sena tal Malta Pride. It tieni sessjoni mistenni ja ssir fil-JAM Project fir-Rabat Għawdex nhar il-Ħamis li ġej, 15 ta’IsSettembru.sessjonijiet tal ittestjar se jkunu mqassmin darba f’xahar nhar ta’ Tlieta fil-Belt Valletta u darba f’xahar nhar ta’ Ħamis fir-Rabat, Għawdex, mill-5:00 p.m. sad-9:00 p.m. u se jkunu bl-appuntament biss. Minħab ba li l postijiet huma limitati, dawk interessati huma mħeġġa biex jibagħtu email minn qabel is sessjoni fl-indirizz elettroniku antonella@checkpoint.mt.Littestjarqedisirminnvoluntieri mħarrġa apposta, fi spaz ji siguri bbażati fil-komunità u r-riżultati jkunu jistgħu jinħarġu wara biss 20 minuta. Fejn ikun meħtieġ, isiru referenzi bi preċe denza għall-GU Clinic.

Tista’ wkoll tagħmel kuntatt ma’ xi membru tal-kumitat tal-lokalità tiegħek.

CaThY K, li hi deejay u producer Maltija, ilha ddoqq għal dawn l-aħħar 17-il sena, filwaqt li tipproduċi l-mużika għal dawn l-aħħar seba’ snin. Hi tvarja l-mużika bejn stil house, tech house, progressive house, melodic techno u afro house, filwaqt li ddoqq f’diversi klabbs u avvenimenti lokali mal-aqwa DJs kemm lokali kif ukoll barranin.

tagħmel il-probabbiltà aktar diffiċli biex tidħol fihomTajjeb

Checkpoint Malta, f’kollaborazzjoni mal GU Clinic, HIV Malta u Sexual Health Malta, bdew jor ganizzaw numru ta’ sessjonijiet offruti mill-komunità biex jittest jaw għall-HIV f’Malta u f’Għaw dex. L ittestjar qed isir b’xejn, b’mod kunfidenzjali u r–riżultat jingħata fl-istess ġurnata.

jingħad ukoll li meta artist jiffirma kun tratt, għax l-album jew id-dis ka tiegħu jkunu ntgħażlu minn dawn it-tip ta’ djar tad-diski, mhix impriża żgħira lanqas, ladar ba dawn tal-aħħar ifittxu u jaċċettaw dejjem l-aqwa talent u kwalità.

Hi wkoll imsieħba ma’ diversi djar oħrajn kbar tad-diski, fosthom Bonzai Progressive, Deepwibe Underground, Soundteller Records, Droid9 u Slc6. Hi wkoll irnexxielha tikklassifika malaqwa 100 top charts globali b’diversi tracks, filwaqt li l-mużika tagħha hi ss apportjata minn diversi DJs u producers kbar mid-dinja kollha.

ISIRU FIL-KOMUNITÀTAL-HIVTESTIJIETB’XEJN

Għal aktar informazzjoni ċempel iċ-Ċentru Nazzjonali Laburista fuq 2124 9900.

Il-mużika tal-artisti lokali CaThY K u Paul Hamilton, li qed jagħmlu isem fis-suq internazzjonali, magħżula minn JOOF Recordings biex toħroġ ix-xahar id-dieħel

Id-Deejays u Producers Maltin CaThY K u Paul Hamilton fl-10 t’Ottubru li ġej se joħorġu Extended Play (EP) ġdida bl-isem ta’ Cybele wara li aktar kmieni din is-sena ffirmat kuntratt ma’ waħda mill-akbar djar tad-diski dinjija, JOOF Recordings ta’ John 00 Fleming.

Fuq: Id-DJs u producers lokali CaThY K u Paul Hamilton

Lemin: L-EP tagħhom imsemmija Cybele li se toħroġ fis-suq ix-xahar id-dieħel minn Joof

Kullunuri.darba li artist jikklassifika fit-Top 100 charts tal-ġeneru, ikun qed iħab batha ma’ kompetizzjoni kbira madwar id-dinja, għall-fatt li jkun hemm miji et ta’ tracks li jiġu ppubblikati, allura

DJs MALTIN SE JOĦORĠU EP MA’ KUMPANIJA GLOBALI

Il-Ħadd li għadda ġibna l-ewwel parti ta’ dan l-artiklu ta’ Joseph Attard Tabone FSA, li daħal fi studju profond biex isib il-verità fuq dak imsejjaħ il-Qabar tal-Mara Ingliża fix-xaqliba ta’ Ħaż-Żebbuġ u sewwasew f’Wied Qirda. Għamel bosta snin ifittex, staqsa u sa siefer biex jaqta’ x-xewqa tiegħu, sakemm fl-aħħar irnexxielu jsib l-informazzjoni li kien ilu jfittex. FilBritish Library sab id-djarju ta’ George Scharf Junior, bin il-ħabib tal-artist Malti tas-seklu 19, Massimo Gauci. Fih sab referenza imprezzabbli li kien ilu jfittex fuq il-Qabar tal-Mara Ingliża, u li kien sar mill-Maġġur Yule. Iżda għal liema raġuni kien ħaffru? Kienu saru skavi u kellhom jaslu antikitajiet f’Malta, iżda minħabba t-toqol għall-vapur, ma tgħabbewx u baqgħu mgħassa fuq ix-xmara Xanthos.

Miż-żewġ rapporti l-Am mirall fehem li l-ispedizzjoni li jmiss għal Xanthos biex jinġarru u jitgħabbew il-kaxxi ta’ skultura antika li tħallew l-art mill-Kaptan Graves, kien jeħtiġilha ħafna aktar riżorsi umani, esperjenza teknika, tagħmir, u vapuri akbar.

kien rappurtat: “not less than 11 men of HMS Monarch were invalid yesterday, their health being entirely ruined from the effects of the fever caught at Xanthos. Of the 90 sufferers on the list at one time (when the fever ranged in its violence) none have fully recovered, and months will probably elapse ere their health (if ever) be fully restored.”

Il-kaxxi kollha li waslu mal-Medea u mal-Monarch inħattew u tgħabbew fuq l-HMS Cambridge għal triqithom lejn l-Ingilterra fejn waslu f’Diċembru 1842. Meta ftit xhur wara l-antikitajiet kienu esibiti fil-British Museum qajmu sensazzjoni kbira fil-pajjiż

11.09.202218

Meta Charles Fellows u l-Kap tan Graves waslu Malta, sew il-Kaptan Graves kif ukoll Fel lows għamlu rapport lill-Viċi Ammirall Sir Edward Owen li kien għadu kemm laħaq Kmandant tal-Flotta fil-Med iterran.

Milqutin bil-malarja

Pireus, il-Port ta’ Ateni. Dan għax numru ta’ uffiċjali u baħrin kienu tant morda bil-malarja li ħaseb li ma kinux sa jaslu Malta ħajjin. Tant hu hekk li żewġ uffiċjali laħqu mietu u dawn ingħataw difna bl-unuri militari f’At eni. Il-Monarch wasal Malta fl-aħħar ta’ Ġunju b’69 kaxxa li kien fihom ħafna biċċiet ta’ skultura minn dak li jissejjaħ in-Nereid Monument u disa’ kaxxi li kien fihom il-freġju (frieze) tal-irħam ta’ monu ment ieħor imsejjaħ il-Har py Tomb, ma’ biċċiet oħra ta’ ċangatura mnaqqxin b’disinji ta’ annimali, li kienu jżejnu l-ħajtIl-kaxxital-belt.kollha li was lu mal-Medea u mal-Mon arch inħattew u tgħabbew fuq l-HMS Cambridge għal triqithom lejn l-Ingilterra

Partijiet mill-oqbra kienu tant kbar u tqal li, waqt li kien Malta, Fellows ġieħ f’ra su jqabbad erba’ ħaddiema tal-ġebel biex meta jaslu fil-

Il-Kaptan tal-HMS Monarch, Samuel Chambers, min flok salpa għal Malta, daħal

Ix-xorti ħażina messet ukoll lil Samuel Chambers, il-Kaptan tal-Monarch, li miet f’Ottubru tal-1843 kon segwenza tal-malarja li kien tniġġes biha.

thos, iżda qabel telaq minn Malta għall-Ingilterra wissa lill-Ammirall biex ix-xogħol ma jsirx fix-xhur sħan. Dan minħabba li l-post kien mim li għadajjar u ilma qiegħed li minnu jitnissel nemus mar radi. Iż-żewġ vapuri waslu fil-post għal nofs Mejju tal1842 u madwar 100 kaxxa ta’ antikitajiet tgħabbew sal-ew wel ġimgħa ta’ Ġunju. Matul dawn il-ftit ġimgħat il-klima laħqet saħnet tant li ħafna mill-membri tal-ekwipaġġ taż-żewġ vapuri qabadhom deni kbir bil-malarja. Il-Me dea wasal Malta fil-15 ta’ Ġun ju 1842.

Erba’ Maltin fl-ispedizzjoni

Għalhekk l-Ammirall ordna li l-vapur tal-fwar HMS Medea jintbagħat Xanthos assistit minn vapur akbar, l-HMS Monarch. Fredrick Warden (1807-69), il-Kaptan tal-HMS Medea, kellu jieħu l-kmand tal-ispedizzjoni assistit millMaġġur Patrick Yule tar-Roy al Engineers, li tqabbad għal din il-biċċa xogħol mill-Gver natur Sir Henry Bouverie.

QABAR BĦALMA HEMM F’LYCIA

Il-Maġġur Yule, li dak iżżmien kien stazzjonat Malta għamel lista tat-tagħmir li kien hemm bżonn. Żewġ brak en (pontoons) inbnew ma lajr mill-ħaddiema tat-Tarz na. Minbarra forġa, paranki, ħbula, tarjoli, twavel, għodda u tagħmir ieħor intgħażlu wkoll 160 ruħ miż-żewġ ekwi paġġi biex dan l-eżerċizzju jkun suċċess. Charles Fellows ma kellux għalfejn imur Xan

Ekwipaġġ ta’ 160 ruħ

Minn CHARLES B. SPITERI

Charles Fellows kien ħal la ħafna fdalijiet warajh li ma setax iġorr kemm għax ma kellux biżżejjed nies, kif ukoll għax dawn kienu jik konsistu f’oqbra f’forma ta’ monumenti mibnijin b’ġebel u bi rħam kbir u tqil. Dawn ir-rovini kienu dehru spjega ti u illustrati fiż-żewġ kotba tiegħu u għalhekk l-awtorita jiet tal-British Museum kienu jafuF’Mejjubihom. tal-1843 ħajruh jipprepara spedizzjoni xjen tifika oħra u għal dan l-iskop saru arranġamenti mal-Am mirall tal-Flotta Ingliża f’Malta biex jagħtuh kull għa jnuna meħtieġa biex il-fdali jiet jinġarru għall-mużew. Fellows malajr aċċetta din l-istedina u fis-27 ta’ Settem bru wasal Malta akkumpan jat minn George Scharf bħala artist, Rohde Hawkins bħala Perit, George Jackson bħala mgħallem u t-Taljan Raffaele Cappelli biex jieħu forom talġibs fil-post minn xi skultura u graffitti ta’ kitba.

fejn waslu f’Diċembru 1842. Meta ftit xhur wara l-antiki tajiet kienu esibiti fil-Brit ish Museum qajmu sensazz joni kbira fil-pajjiż. Minkejja s-suċċess takifjinħassupaġġfostil-konsegwenzital-ispedizzjoni,tal-malarjail-biċċal-kbiratal-ekwitaż-żewġvapuribaqgħuħafnawara.Narawf’artiklulideherfil-MalMailtas-17ta’Marzu1843,

Min kien Patrick Yule?

Hi ħaġa kurjuża kif il-Maġġur Yule ma ħalla l-ebda ħjiel bil-miktub dwar dan il-‘qa bar’, u li ma nsibu xejn dwaru fil-ġurnali lokali. Għalhekk sakemm fetaħ ħalqu Joseph, l-intenzjoni tiegħu kienet għadha mistura wara l-għaj dut popolari tal-Qabar tal-In gliża.Iżda madwar 30 sena ilu, xi ħadd irnexxielu jixxabbat għal ħdejn dan il-qabar u fuq naħa żebagħ b’kulur aħdar u b’ittri kbar il-kelma FAŻULLA, u fuq l-oħra ŻIEMEL. Illum dawn il-kelmiet ma jinqrawx għax iż-żebgħa ntfiet biżżmien, iżda t-tiċpisa għadha tidher.Billi llum dan il-‘qabar’ sar parti mill-istorja ta’ Ħaż-Żeb buġ, tkun ħaġa tajba li jiġi mħares minn kull att vanda lu. Finalment, Joseph jgħid li dak li għamel Charles Fellows 150 sena ilu ma jgħodd xejn għal żminijiet na, iżda dawk li vinita’bis-sbuħijauhomumishjżuruiċ-ċansjkollhomlil-BritMusegħandjarawjitgħaxxqudawnir-rolijinsabu fi tliet swali ħdejn l-ElginImbagħadMarbles.dawk li jin teressaw ruħhom aktar f’dawn il-monumenti jmor ru jarawhom fuq il-post f’Xanthos u fl-ibliet u l-irħu la ta’ madwar, fejn ir-rovini arkeoloġiċi huma ħafna u l-kampanja hi meraviljuża. Dan kollu qiegħed rekord jat f’pubblikazzjoni bl-isem Souvenirs and New Ideas, li jiġbor fih sensiela ta’ rikord ji li jiġu ppublikati darbtejn fis-sena mill-Assoċjazzjoni: Study of Travel in Egypt and the Near East.

Hi ħaġa kurjuża kif il-Maġġur Yule ma ħalla l-ebda ħjiel bil-miktub dwar dan il-‘qabar’, u li ma nsibu xejn dwaru fil-ġurnali lokali. Għalhekk sakemm fetaħ ħalqu Joseph, l-intenzjoni tiegħu kienet għadha mistura wara l-għajdut popolari tal-Qabar tal-Ingliża

Vandaliżmu mas-sit

11.09.2022 19

Laqgħat man-nies

Patrick Yule twieled l-Iskoz ja u bħala żagħżugħ ingaġġa mar-Royal Engineers. Ħa sehem fl-aħħar ġlieda li l-In gliżi kellhom mal-Amerikani fuq il-fruntiera Kanadiża ħdejn in-Niagara Falls bejn l-1811 u l-1814 u hemm inqabad priġunier għal madwar tmien xhur.Serva Malta bejn l-1841 u

Din iċ-ċorma baħrin, artisti u ħaddiema salpaw mal-HMS Medea għal Xanthos fis-16 ta’ Ottubru 1843. Ix-xogħol fl-is pedizzjoni dam sejjer mill-bi du ta’ Novembru sal-aħħar ta’ Marzu 1844. Kwantitajiet kbar ta’ skultura antika u massiva tgħabbew fuq numru ta’ va puri tal-flotta rjali u twasslu Malta mnejn il-biċċa l-kbira ttieħdu l-Ingilterra mill-flag ship HMS Queen.

l-1846 u rtira mis-servizz bħa la Major General fl-1855. F’dik is-sena nsibuh bħala Fellow of the Society of Antiquaries of Scotland u Corresponding Member tal-Agrarian Soci ety of Malta. Fil-bidu ta’ April 1858 iżżewweġ lil Anna Loui sa Best it-tifla ta’ Lord Lyn ford fil-knisja ta’ San Ġorġ fi Pjazza Hanover, Londra. Miet f’Edinburgh fl-1873 u ndifen fil-qabar tal-familja fiċ-ċim iterju ta’ San Andrija fil-belt żgħira ta’ Gullane qrib Edin burgh.

post, jisserraw il-ġebel il-kbir. Dawn kienu Pawlu Micallef, Mattew Borg, Lazzru Pulis, u Filippu Camenzuli.

Meta wasal Malta biex jip prepara din l-ispedizz joni Fellows dam madwar ġimagħtejn jiddiskuti malViċi Ammirall Sir Edward Owen u mal-Kaptan Freder ick Warden tal-Medea biex jara li sew li n-nies kif ukoll it-tagħmir kienu se jservu tajjeb għax-xogħol li kien qiegħed jistenniehom. Iltaqa’ wkoll mal-Maġġur Patrick Yule li kien ta’ għajnuna kbi ra fit-tagħbija tal-kaxxi. Dan ħadhom f’Wied il-Kbir biex jurihom kopja ta’ qabar bħal dawk li ra f’Xanthos. Qalil hom li dan kien ħaffru biex jikkommemora l-biċċa xog ħol tal-ġbir u l-ġarr lejn Mal ta tal-kaxxi mimlijin skultura antika.Danseta’ għamlu fiż-żmien meta wasal lura Malta minn Xanthos, minn Ġunju 1842 sa Settembru 1843. Biex din l-għamla ta’ qabar li bħal ha jeżistu ħafna f’Lycia ġiet skavata, kellu bilfors jintra ma xi intavlar bil-ħbula ma’ wiċċ l-irdum. Dan aktarx in ħadem min-nies tal-Royal Engineers, taħt is-superviż joni tal-Maġġur Patrick Yule. F’nofs il-blata tal-bieb tidher imnaqqxa l-ittra “L,” li talludi għall-post fejn din l-għam la ta’ oqbra tinsab, jiġifieri Lycia, speċjalment fl-inħawi tal-Belt ta’ Mira fejn hemm knisja li fiha San Nikola kien midfun wara li serva ta’ Isqof tal-post fis-seklu 3 W.K.

Kitba ta’ CLIFFORD GALEA

Il-kwadru titulari huwa biċċa xogħol tajba ħafna. Fih naraw il-figura ċentra

Fil-knisja nsibu wkoll żewġ kwadri tajbin li huma magħrufin bħala “tal-eremiti”. Dawn setgħu kienu nġabu minn Napli minn patri Ġjakkinu Vivas li kien waqqaf l-eremitaġġ f’din il-knisja wara li kien ġie minn Napli

Il-fatt li fiha nsibu pittu ra xogħol ta’ Mattia Preti, li kien l-istess pittur li kien ikkummissjonat biex ipitter is-saqaf tal-Knisja Konvent wali ta’ San Ġwann fil-Belt, ikompli juri kemm il-knisja ta’ Santa Venera kienet miż mumaMinntajjeb.ġewwa, il-knisja fiha viżjoni artistika mill-isbaħ fejn naraw arkitettura sabiħa u eleganti. Coleiro jgħid li sfortunatament m’għand

Knisja antika ħafna hija dik li sa ftit ilu kienet il-parroċċa ta’ Santa Venera. Din għand ha storja twila. Din il-knisja tinsab fil-post imsemmi għa liha jiġifieri fil-lokal ta’ Santa Venera. Fuq kitba tal-istori ku Mario Coleiro, ġbarna ftit tagħrif dwar din il-ġawhra artistika li l-pubbliku għadu jista’ jgawdi sal-lum.

Kien għall-ħabta tal-1550, li nbniet l-ewwel knisja fejn maż-żmien twaqqgħet u reġgħet inbniet. Din li hemm illum bdiet tinbena fl-1659 u tlestiet fl-1688. L-ispejjeż għaliha tħallsu bil-ġbir tannies. Ma’ din il-knisja hemm kunvent tal-patrijiet Kar melitani li tela’ bis-saħħa ta’ Fra Ġjakkin Vivas. Fra Ġjak kin kien eremita ta’ San Ka loġeno, li ġie minn Sqallija flimkien ma’ xi eremiti oħra u ma’ xi nies Maltin li għexu taħt il-ġurisdizzjoni tal-Isqof. Dak iż-żmien, il-knisja kienet tinsab f’post kemxejn imwarrab, imma xorta kienet miżmuma tajjeb ferm. Fatt importani huwa li din il-knis ja qatt ma kienet ipprofonata u dejjem kienet sagramenta li. Dan juri li n-nies li kienu joqogħdu fil-madwar u li kienu jiffrekwentawha kienu jagħmlu minn kollox biex iżommuha tajjeb.

niex informazjoni li tgħidilna min kien l-arkitett li ddis injaha jew li bnieha. Għal hekk, nistgħu biss nattrib wixxu, jew naraw minn min seta’ kien influwenzat, dak li ħażżeż il-pjanti tagħha. Meta wieħed iħares sewwa lejn l-arkitettura fil-knisja, jin nota li fiha ħafna influwenza mill-istil li kien jaħdem bih l-Arkitett Tumas Dingli. Dan jidher l-aktar fil-lavur talgwarniċar tal-friż, u fil-pan ewijiet tal-pilastri. Tumas Dingli min-naħa tiegħu kien influwenzat mix-xogħol ta’ Ġlormu Cassar, u ta’ ibnu Vi torMetaCassar.tqabbel il-pilastri ta’ fejn l-altar maġġur mal-pi lastri li nsibu fil-knisja ta’ Santa Marija ta’ Ħ’Attard, tinduna li dawn huma iden tiċi. Fihom naraw panew fittul kollu tal-pilastru. Meta wieħed iħares lejn is-saqaf u jifli sewwa t-taqsim tiegħu, jinnota ċertu xebh ma’ knejj es oħra li nbnew min Cassar jew Dingli. Għalhekk, nist għu naslu għall-konklużjoni li din il-knisja setgħet kienet jew xogħol ta’ Tumas Ding li jew inkella minn pjanta li żamm bħala mudell ix-xog ħol tiegħu. Ħaġa hija fiċ-ċert: din il-knisja ma tistax titqies bħala kappella li ssib fil-kam panja. Id-daqs tagħha huwa wieħed mhux tas-soltu għal knisja li ma kinitx parroċċa fiż-żmien li nbniet fih.

L-ANTIKAIL-KNISJA TAL-VENDRIŻI

11.09.202220

Il-knisja

Opri tal-arti

Meta tħares lejn il-kwadri u x-xogħol ta’ skultura li ssib fiha tinnota ċerta serjetà u eleganza. Sa mill-bini tagħha tidher li kienet intenzjonata li tkun imżejna kif jixraq u b’xogħol ta’ ċerta kwalità.

Qniepen ġodda

Fil-knisja nsibu wkoll

Il-knisja għandha sett ta’ tmien qniepen, li ħam sa minnhom saru riċente ment fl-2011 u fl-2017. It-tliet qniepen l-antiki kienu saru minn Giuliano Cauchi u Jo seph Abela filwaqt li dawk riċenti saru mid-ditta Pacca rt fi Fl-2011Franza.saru tliet qniepen ġodda li tbierku nhar it-13 ta’ Novembru tal-2011. Saru biex jinbidlu tlieta oħrajn tas-sett l-antik li kienu jew stonati jew kellhom ħsara li ma set għetx tissewwa. Issemmew għal Santa Venera, il-padru na tal-parroċċa, Marija Car mela, għad-devozzjoni lejn il-Karmelu li hemm fil-par roċċa u Georgina, għal San Ġorġ Preca li miet fil-par roċċa ta’ Santa Venera.

Fuq l-isfond naraw figura li qiegħda tipprietka, li x’ak tarx hija Santa Venera stess. Fil-parti ta’ fuq naraw fil-glo rja tal-ġenna lill-Madonna bil-Bambin u lil Sant’Anna li l-festa tagħha tiġi ċċele brata fl-istess ġurnata ma’ dik ta’ Santa Venera, jiġifi eri s-26 ta’ Lulju. L-awtur ta’ dan il-kwadru mhux magħruf b’ċertezza, iżda nsibu xi kit biet li jsemmu lil ċertu Mat tijas bħala l-pittur.

li tal-qaddisa Santa Venera b’idejha l-leminija fuq sidir ha u b’ħarsitha lejn is-se ma. Fejn saqajha naraw il-palma u l-ktieb, it-tnejn simboli marbuta magħha.

Din il-knisja għadha għal qalb il-Vendriżi kollha u għadha tintuża sal-lum.

dan il-kwadru hu l-fatt li dan huwa mpitter dirett fuq l-in jam. Din hija teknika tal-pit tura qadima ħafna, u jista’ jagħti l-każ li dan il-kwadru tpitter f’Napli, u patri Vivas kien ġabu miegħu mill-post oriġinali tiegħu. Nafu li filbelt Taljana ta’ Napli San Ka loġeno jgawdi devozzjoni kbi ra. Fis-sagristija nsibu wkoll kwadri oħra, fosthom dak ta’ Santa Marija, li diġà semme jna, li kien minflok il-kwadru tal-Karmnu li nsibu llum.

Statwi

żewġ kwadri tajbin li huma magħrufin bħala “tal-eremi ti”. Dawn setgħu kienu nġabu minn Napli minn patri Ġjak kinu Vivas li kien waqqaf l-er emitaġġ f’din il-knisja wara li kien ġie minn Napli. F’dawn il-kwadri naraw lil San Anton Abbati, u lil San Pawl, l-ew wel Eremita. Fil-knisja nsibu kwadru ieħor żgħir li juri lil San Ġużepp. Dan huwa xog ħol ieħor ta’ Ġużeppi Cali, u jinsab imdendel fuq il-fon ti tal-magħmudija viċin inniċċa ta’ San Ġużepp.

Iż-żewġ qniepen li saru fl2017 tbierku mill-kappillan tal-parroċċa patri Maurice Abela fis-26 ta’ Novemberu tal-2017 u saru biex jimlew il-vojt li kien hemm fl-iska la mużikali biex issa hemm l-iskala kompluta. Issemmew għal Kristu Rxoxt, li fuqu sserraħ il-fidi tagħna u għal San Elija l-profeta, li hemm devozzjoni lejh mill-Karmel itani. Il-benefattur ta’ dawn l-aħħar żewġ qniepen kien is-Sur Charles Scerri.

Darmanin ħadem

11.09.2022 21

Fis-sagristija nsibu kwad ru importanti li juri lil San Kaloġeno. Dan il-qaddis kien il-protettur tal-eremitaġġ li kien waqqaf patri Vivas. Ikompli jżid l-importanza ta’

Fost l-istatwi li nsibu f’din il-knisja, insibu dik ta’ San Ġużepp, xogħol l-istatwarju famuż Karlu Darmanin. Dan l-istatwarju kien mill-Isla imma kellu l-ħanut tax-xog ħol tiegħu fi Triq il-Kbira San Ġużepp f’Santa Venera. Minn dan il-post, Darmanin ħareġ ħafna mill-aqwa xog ħlijiet tiegħu. Il-vara ta’ San Ġużepp li nsibu f’din il-knisja nħadmet ukoll f’dan il-post fil-1890.Karlu

Insibu wkoll kwadri iżgħar li jesponu lill-Kunċizzjoni, lill-Missier Etern, lill-Ma donna tar-Rużarju, lil San Ġużepp, San Mikiel u id-de pożizzjoni ta’ Kristu. Fil-kun vent hemm ukoll kwadru

ukoll l-istatwa tal-Qalb ta’ Ġesù, kif ukoll iż-żewġ anġli adoraturi mill-isbaħ li jin tramaw fis-Sepulkru. L-istat warju Vendriż Carmelo Galea kien ħadem il-vara ta’ Santa Tereża tal-Bambin Ġesù. Din kienet saret fuq inizjattiva tas-Sur Borda, li kien jgħal lem id-dutrina f’din il-knisja u li kellu devozzjoni kbira lejn din il-qaddisa Karmelitana li hija wkoll duttur tal-Knisja. Insibu wkoll vara sabiħa u qadima ħafna ta’ Marija Ado lorata. Din il-figura tad-Du luri, bilqiegħda, hija devota ħafna. Kien sarilha intervent ta’ restawr għal diversi dra bi. Insibu wkoll Kurċifiss an tik li kellu l-ġogi jiċċaqalqu fi spallejh. Dan kien jintuża fl-antik fil-funzjoni ta’ tliet sigħat matul il-Ġimgħa l-Kbi ra. Wara kien jitniżżel minn fuq is-salib u jitqiegħed fuq sodda ta’ Kristu Mejjet, bl-idejn imniżżlin u paralleli mal-korp, fejn kien issir pel legrinaġġ bih. Statwa oħra hija ta’ Sant’Antnin ta’ Pado va, li x’aktarx kienet inġiebet minn Leċċe fl-Italja.

sabiħ tal-Madonna tal-Karm nu u s-sett pittura tal-Via Sagra l-antika li qabel kienu mdendlin fil-knisja.

Fuq il-kwadru titulari hemm apside forma ta’ nofs tond ċatta, li fiha naraw il-martirju tal-Qaddisa. Dan il-kwadru jingħad li pittru l-famuż Mattia Preti. Meta wieħed iħares lejh mill-eww el jinduna li dan, jekk mhux xogħol ta’ Preti nnifsu, żgur li nħadem mill-iskola tiegħu. Fih naraw il-figuri kollha li Preti kien iħobb idaħħal fi kwadri li jittrattaw xi mar tirju. Fost dawn ninnutaw lill-manigold, tant komuni fil-pittura ta’ Preti. Insibu wkoll l-Imperatur, is-suldat u l-qassis tat-tempju, bil-fig ura t’alla falz f’idejh. Id-data meta tpitter dan il-kwad ru ma nafuhiex b’ċertezza, imma b’naqra sens komun nistgħu naslu qribha jekk mhux perfettament għaliha. Il-knisja kienet lesta mill-bi ni fl-1688 u nafu li l-pittur Mattia Preti miet f’Mal ta fl-1699. Dan ifisser li dan il-kwadru seta’ tpitter f’dawk l-10 snin, bejn l-1688 u l-1699. Dan jagħmel sens, għax jid her li l-knisja kienet miżmu ma tajjeb ħafna u għalhekk tqabbad jaħdem din il-pittu ra wieħed mill-iktar artisti msemmija ta’ dak il-perjodu. Dan dejjem jekk l-attribwizz joni ta’ dan il-kwadru lil Mat tia Preti hi korretta. Fuq l-altari tal-ġnub naraw żewġ kwadri oħra. Wieħed juri lill-Madonna tal-Karm nu, xogħol sabiħ ta’ Ġużep pi Cali li pittru fil-1912. Dan il-kwadru ħa post kwadru ieħor antik li kien idded ikat lil Santa Marija u li llum jinsab fis-sagristija. Fuq l-al tar, faċċata dak tal-Karmnu, naraw il-kwadru ddedikat lil Marija Adolorata jew lil Kurċifis. Dan huwa kwad ru li l-awtur tiegħu mhux magħruf. Imma mit-tempra tiegħu, jidher li min pittru kien ta’ kapaċità kbira.

Mistoqsija xi kemm huwa popolari l-pole fitness hawn Malta, Cherise infurmatni li

L-isports kollu huwa tajjeb u esiġenti f’ħajjitna. Anke jekk ma tipprattikax spiss, al menu dak li jkun jipprattika xi ħaġa ħalli jżomm lilu nnif su Danfit.

rrappreżentaw lil Malta ġew wa Zurich, f’kompetizzjoni organizzata minn Pole Sport Organisation u rnexxielhom jiksbu l-ewwel u t-tieni post rispettivament minn total ta’ ħames kompetituri minn pajjiżi differenti. Ridt inkun naf x’tikkonsisti eżattament din il-kompetizzjoni, x’tir rikjedi u kemm kienet ilha tipprepara għaliha. “Għamilt erba’ xhur nipprepara għal din il-kompetizzjoni fejn kelli noħloq żifna li tinvolvi kom binazzjoni ta’ tricks ta’ saħħa

Kitba ta’ RAMONA PORTELLI

fiżika u flessibbiltà, waqt li trid tkun kapaċi tesebixxi hom mar-ritmu tal-mużika b’mod eleganti. Barra minn hekk, trid iżżomm f’moħħok li għandek performance ta’ tliet minuti u nofs, allura trid tipprattika kif tikkontrolla n-nifs. Nista’ ngħid li tgħal limt ħafna mill-ewwel espe rjenza tiegħi f’kompetizzjoni u ħerqana biex inkompli nit għallem u nerġa’ nitla’ fuq il-palk iżjed b’saħħti u b’iktar kunfidenza.”Ridtinkun naf xi kemm-il

Nista’ ngħid li tgħallimt ħafna mill-ewwel esperjenza tiegħi f’kompetizzjoni u ħerqana biex inkompli nitgħallem u nerġa’ nitla’ fuq il-palk iżjed b’saħħti u b’iktar kunfidenza

CHERISE BUGEJA KISBET L-EWWEL POST BARRA MINN XTUTNA FIL-POLE DANCING

l-aħħar sirt naf b’per suna żagħżugħa li tittren ja l-pole fitness. Forsi huwa sports relattivament ġdid għal hawn Malta, iżda minkejja dan, diġà rnexx ielha tikseb suċċessi barra minn Malta. Qed nirreferi għal Cherise Bugeja.

Taffaċċja stigma għaliex għad hawn assoċjazzjoni kbira maż-żfin fil-klabbs

11.09.202222

Cherise stqarret miegħi li saret taf b’dan l-isport mill-midja soċjali, fejn sko priet li hawn studjo ġewwa Malta li jgħallem dan l-istil ta’ żfin. “Mill-filmati li kont nara affaxxinajt ruħi u ddeċidejt li nipprova l-ewwel lezzjoni tiegħi ma’ Revive Pole Fitness ġewwa Malta. Wara din il-lez zjoni kont naf li ser inqatta’ l-bqija ta’ ħajti nipprattika dan id-delizzju ġdid.”

Proprju fil-bidu ta’ Lulju ta’ din is-sena, Cherise u l-ħabi ba tagħha Anouska Naudi

Skopriet li hawn studjo ġewwa Malta li jgħallem dan l-istil ta’ żfin

darba tittrenja f’ġimgħa, u qaltli li normalmet tittren ja bejn erba’ u ħames dar biet fil-ġimgħa wara l-ħin tax-xogħol, fejn tipprattika kemm pole fitness, kif ukoll crossfit. “Nittrenja l-pole fit ness mid-dar tiegħi stess, kif ukoll inmur għal-lezzjoni jiet ġewwa l-istudjo Revive Pole Fitness. Barra minn hekk, sena ilu bdejt nipprat tika l-crossfit ma’ The Pit, u għalkemm m’ilnix nipprat tika dan l-isport, inħoss li dawn iż-żewġ sports jikkum plimentaw lil xulxin. Filwaqt li l-pole fitness isaħħaħ l-up per body u jgħin fil-flessib biltà, il-crossfit jgħin biex isaħħaħ muskoli f’partijiet differenti tal-ġisem filwaqt li jżid ir-reżistenza li hija essenzjali fiż-żfin,” stqarret miegħi.

Għandha 23 sena u toqgħod Marsaxlokk. Taħdem mal-kumpanija GO p.l.c. bl-irwol ta’ Online Ad vertising & Analytics Special ist. Tipprattika kemm pole fitness kif ukoll crossfit. Bdi et tipprattika l-pole fitness ħames snin u nofs ilu, filwaqt li bdiet il-crossfit madwar sena ilu.

Mistoqsija x’ħajjarha eżat tament tibda l-pole fitness,

11:45 Telebejgħ 12:30 ONE News 12:35 Tentufiet 12:40 Primetime Preview 12:45 Melodija Taljana 13:30 Telebejgħ 14:30 Gawdenz 15:30 ONE News 15:35 Tentufiet 15:45 Primetime Preview

12:35 Tentufiet 12:40 Primetime Preview 12:45 Pink Panther 13:30 Telebejgħ 14:30 Gawdenz 15:30 ONE News 15:35 Tentufiet 15:45 Primetime Preview 16:00 Emilja 17:00 Indigo

Fl-aħħar ta’ din l-interv ista Cherise ħalliet mes saġġ għall-qarrejja ta’ din il-gazzetta. “Inħeġġeġ lil kulħadd biex isib passatemp li jkun verament passjonat fuqu.Dan għaliex jgħinek biex tirrilassa mentalment, fil waqt li jkollok ċans tesprimi lilek innifsek u tesplora l-kapaċitajiet tiegħek. Huwa importanti li ngawdu dan il-mument ta’ konnessjoni magħna nfusna għaliex jgħin biex ibiddel il-mod ta’ kif in ħarsu lejna nfusna, kif ukoll lejn id-dinja ta’ madwarna.”

ERBGĦA

TLIETA13-09

10:45

12-09

11:45

06:30 ONE News 06:45 Ondroad 07:30 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 Primetime Preview 08:00 Quddiesa tal-Jum 08:30 Indigo 10:45 Klassi Għalina 11:45 Telebejgħ 12:30 ONE News 12:35 Tentufiet 12:40 Primetime Preview 12:45 Reboot 13:30 Telebejgħ 14:30 Gawdenz 15:30 ONE News 15:35 Tentufiet 15:45 Primetime Preview 16:00 Emilja 17:00 Indigo 19:15 ONE Sports & Temp

06:30

SKEDA ONE

07:25

07:30

07:50

08.11.202011.09.2022 23

20:20 Tentufiet 20:30 Pjazza 21:30 The Big Step 22:50 Il-Willy 23:30 ONE News ONE News The TravellerLocal ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 Ulied Maltin 08:00 Il-Quddiesa tal-jum 08:33 Mad-Daqqa t’Għajn 09:30 HazZzard 11:20 Telebejgħ 12:30 ONE News 12:35 Dak li Jgħodd 13:30 Mill-Festa 15:30 ONE News 15:35 Mill-Festa 17:20 Flimkien ma’ Nancy 18:20 What’s Cooking 18:50 Country Jamboree

19:20 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10 Ieqaf 20 Minuta 20:30 KIassi Għalina 21:15 The BBQ League 22:20 Flip the Venue 23:30 ONE News

19:20 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10

14-09

06:45

10:20 Melodija Taljana 10:50 Esperti 11:20 Telebejgħ 12:30 ONE News 12:35 Indhouse 13:30 Pirotekniċi 15:30 ONE News 15:35 Ondroad 16:10 News Point

PreviewPrimetime

16:40 Mad-Daqqa t’Għajn 17:30 Eko Djar 18:30 Dak li Jgħodd 19:25 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:15 The Three Tenors 23:30 ONE News 18-09 ĦADD

07:45

PreviewPrimetime 20:20 HazZzard Update 20:30 Tlieta Kontra Tlieta 21:30 Game Over 22:30 Flip the Venue 23:30 ONE News

06:30 ONE News 06:45 Mad-Daqqa t’Għajn 07:30 ONE News

12:30 ONE News 12:35 Tentufiet 12:40 Primetime Preview 12:45 The Local Traveller 13:30 Telebejgħ 14:30 Gawdenz 15:30 ONE News 15:35 Tentufiet 15:45 Primetime Preview 16:00 Emilja

06:30 ONE News 06:45 Country Jamboree 07:30 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 Ulied Maltin 08:00 Il-Quddiesa tal-jum 08:40 Ieqaf 20 Minuta 09:00 Paperscan 10:00 Popcorn

19:15 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10

08:00

17:00 Indigo 19:20 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10 Primetime Preview 20:20 HazZzard Update 20:30 Country Jamboree 21:05 The BBQ League 22:10 Xablott 23:30 ONE News

06:30 ONE News 06:45 Ieqaf Minuta20

16:00 Emilja 17:00 Indigo 19:20 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10 Primetime Preview 20:20 HazZzard Update 20:30 News Point 21:00 Tonight 21:15 The BBQ League 23:30 ONE News 15-09

06:30 ONE News 06:45 Music Legends 07:30 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 Primetime Preview 08:00 Quddiesa tal-jum 08:35 Indigo 11:00 Klassi Għalina 11:45 Telebejgħ 12:30 ONE News

07:45 Tentufiet 07:50 Primetime Preview 08:00 Quddiesa tal-jum 08:30 Indigo 10:40 Klassi Għalina 11:45 Telebejgħ

08:30

07:00 What’s Cooking 07:30 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 Primetime Preview 08:00 Quddiesa tal-Jum 08:30 Indigo 10:45 Klassi Għalina

ĦAMIS

SIBT17-09

ĠIMGĦA

12:35 Tentufiet 12:40 Primetime Preview 12:45 What’s Cooking 13:30 Telebejgħ 14:30 Gawdenz 15:30 ONE News 15:35 Tentufiet 15:45 Primetime Preview 16:00 Emilja 17:00 Indigo

minn meta bdiet tipprattika dan l-isport, ħames snin ilu, rat kambjament kbir fil-men talità tal-popolazzjoni fejn aktar persuni, kemm nisa u rġiel tħajru jipprattikaw dan l-isport. “Għalkemm il-men talità nbidlet, xorta naffaċċ ja stigma għaliex għad hawn assoċjazzjoni kbira maż-żfin fil-klabbs. Però nittama li maż-żmien dan l-isport jiġi iżjed apprezzat u aċċettat għaliex kull min jipprattikah jaf kemm hu sport ta’ sfida li jirrikjedi ħafna saħħa fiżi ka għaliex trid tiżfen kontra l-gravità.”

19:30 ONE News 20:10 PreviewPrimetime 20:20 Tentufiet 20:30 Melodija Taljana 21:15 Piroteknici 23:30 ONE News 16-09

TNEJN

12:30

06:30 ONE News Pink Panther ONE News Tentufiet Primetime Preview Quddiesa tal-Jum Indigo Klassi Għalina Telebejgħ ONE News

06:45

11.09.202224 reċensjoni tal-ktieb Ġemma’ l-kupuni ta’ ħames ġimgħat wara xulxin kif ukoll wieġeb il-mistoqsija marbuta mal-aħbarijiet. Ibgħathom f’daqqa lil: KOMPETIZZJONI €100, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 03 X’inhu l-persentaġġ ta’ nies li jaraw tmexxija tajba f’Malta? Tweġiba: NumruIsem: tat-telefown: Indirizz: Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ONE Complex A 28B, Industrial Estate, il-Marsa MRS 3000, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu SEBA’ KOTBA. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd 18 ta’ Settembru. Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb mill-ONE Complex, il-Marsa, billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u s-13.00, u s-Sibt bejn il-11.00 u l-16.00, festi pubbliċi esklużi. Intant, ir-rebbieħa tal-ktieb FUQ IL-PALK TAL-ĦAJJA hija:

N.FARRUGIA - FGURA

SEBA’ KOTBA

Hemm qattus ieħor fil-familja tal-karattri tal-Merlin li għamel tant suċċess meta ħarġet l-ewwel avventu ra tiegħu – Mustaċċi. Imma għalkemm dan mhuwiex supereroj, xorta superk arattru għax praspar waħdu. Din id-dar ba, fil-ktieb Mustaċċi jivvintahom, vera jivvintahom! Ġietu l-idea brillanti li jiżżerżaq fuq il-lożor minxurin tal-ġara, u biex tgħaxxaq daħlilha wkoll fis-salott biex jaqbad il-ħuta fil-vaska!

Kapt’n Fsied huwiex l-uniku super eroj. Hemm ukoll Akiko, nofsu qattus u nofsu unikornu, li lest jgħin lit-tfal kull meta jkollhom bżonn l-għajnuna: Akiko Qattus unikornu b’missjoni

Mistoqsija: Għal xiex inhuma ideali dawn il-kotba?

zopardi. Hemm ħafna kotba mnejn tagħżel, kull wieħed jolqot l-immag inazzjoni tat-tfal bl-istejjer fantastiċi u divertenti, kitba mexxejja u illustrazz jonijiet vivaċi - ingredjenti rebbieħa li jagħmlu dawn il-kotba tant suċċess mat-tfal.Dawn il-kotba huma ideali biex iħeġġu l-entużjażmu tat-tfal għall-qari.

Kapt’n Fsied u l-kaxxa tal-ikel jagħmel parti mis-sensiela tant popo lari Il-Librerija tiegħi. Din is-sensiela tinkludi l-kotba kollha tal-lupu l-aktar maħbub mit-tfal Maltin, Lupu Lupettu, kif ukoll: Ġojjell id-dragun li jonfoħ l-il ma, Serafin id-denfil, Kukku l-kukku drill kantant u ħafna oħrajn.

Is-sensiela ta’ Lupu Lupettu tiżdied b’żewġ kotba oħra. Lupu Lupettu jiv

Dalwaqt immorru l-iskola. U dalwaqt nerġgħu nibdew inħaffu kemm nifilħu filgħodu biex inlaħħqu. U mhux l-ewwel darba li fil-ġenn ninsew xi ħaġa warajna d-dar. Imma hemm Kapt’n Fsied li jsal vana.Dan Kapt’n Fsied huwa wieħed mill-karattri l-aktar reċenti fil-famil ja tal-Merlin Publishers. Huwa pupu taċ-ċarruta li meta jxomm li xi ħadd għandu bżonn daqqa t’id, hemm arah jilbes qalziet ta’ taħt fuq rasu u jsir su perpupu lest biex isalva s-sitwazzjoni.

Iċ-ċkejknin isegwu l-istampi mimlija kuluri waqt li adult jaqralhom l-istejjer. It-tfal li jkunu bdew jaqraw waħedhom, iżidu fil-kunfidenza għax issa jistgħu jaqraw l-ewwel kotba vera tagħhom.

vjaġġa fiż-żmien iqarreb it-tfal lejn l-istorja. Bis-saħħa ta’ ktieb maġiku, ma’ kull paġna Lupu jivvjaġġa fiż-żmien imma meta jkun irid, idawwar il-paġna biex jitlaq u jaqbeż fi żmien ieħor. Min ma jixtieqx ktieb bħal dan! Minn żmien id-dinosawri, jasal biex jimxi fuq il-qa mar.L-ambjent huwa s-suġġett tat-tieni ktieb tal-Lupu. F’Lupu Lupettu jħobb is-siġar hemm karattru vera kattiv li qed jaqta’ s-siġar tal-foresta bla ħnie na. Lupu Lupettu mhu se tinżillu qatt u qatt li xi ħadd jeqred il-foresta, id-dar ta’ ħafna annimali u tiegħu stess. Għal hekk jerħilha jiskopri min qed jagħmel din il-ħsara u determinat li jwaqqfu. Dan il-ktieb iħaddan il-messaġġ impor tanti li s-siġar kruċjali għall-għajxien tal-bniedem, tema ferm importanti u sensittiva.Masetgħux jonqsu wkoll stejjer tad-dragun favorit mat-tfal, Ġojjell: Ġojjell fir-renju tad-draguni u Ġojjell u l-fatatina tas-silġ. Wasal iż-żmien biex Ġojjel imur fir-renju tad-draguni u hemm jagħmel ħbieb ma’ żewġ draguni oħra, Ħamran u Oriana. Flimkien ir-re għażilhom biex isiru t-tim uffiċjali ta’ salvataġġ tar-renju tad-draguni. Imma l-ewwel kellhom jitgħallmu l-lingwa maġika tad-draguni. U fit-tieni ktieb jiltaqgħu mal-ewwel avventura vera tagħhom – riedu jiskopru min kien qed jibdel lid-draguni fi statwi tas-silġ. TgħidImmiratajirnexxilhom?għall-qarrejja żgħar minn 5 snin ’il fuq, dawn il-kotba kollha huma addattati għall-Malti minn Clare Az

Dawn il-kotba jinsabu għall-bejgħ mill-ħwienet tal-kotba kollha, jew on line direttament minn merlinpublish ers.com.

Kitba ta’ STEPHANIE CACCIATTOLO

Fis-7 ta’ Mejju, Grate nstab ħati bilqtil ta’ Stacey Stanley u Elizabeth Grif fith u fl-1 ta’ Ġunju weħel il-piena kapi tali. Fl-1 ta’ Marzu tal-2019, Grate nstab ħati għall-qtil ta’ Rebekah Leicy u Candice Cunningham, fejn weħel għo mor il-ħabs għall-qtil ta’ Leicy u minn 17-il sena sa għomor il-ħabs għall-qtil ta’ Cunningham. Fil-11 ta’ Settembru tal-istess sena, Grate nstab ħati għallqtil ta’ Lowrey u weħel sentenza oħra ta’ għomor il-ħabs u 16-il sena oħra.

QATTIEL TA’ NISA VULNERABBLI

Shawn Michael Grate hu qattiel tal-massa u stupratur Amerikan. Grate qatel ħames nisa bejn l-2005 u l-2016 f’Ohio, fl-Istati Uniti. F’Settembru tal2016, il-pulizija rċevew telefonata middar ta’ Grate, fejn il-vittma qaltilhom li kienet ilha tlett ijiem maqfula fid-dar tiegħu u li stupraha kemm-il darba. Din it-telefonata wasslet għall-miss joni ta’ salvataġġ tal-vittma u għall-ar rest ta’ Grate. Waqt l-interrogazzjoni, Grate ammetta li hemm il-katavri ta’ żewġ vittmi oħrajn fid-dar tiegħu u li kien qatel tliet nisa oħra.

F’Diċembru tal-2020, Grate appella għas-sentenza tal-piena kapitali iżda t-talba tiegħu ġiet miċħuda. Id-data tal-eżekuzzjoni hi skedata għad-19 ta’ Marzu tal-2025. S’issa għadu mhux magħruf kif ħa ssir peress li l-istat ta’ Ohio m’għadux juża l-injezzjoni letali, minkejja li dan hu l-uniku metodu of frut mill-istat.

Fit-13 ta’ Settembru tal-2016, il-pulizija rċevew telefonata mid-dar ta’ Grate fejn it-tfajla li kellmithom qaltilhom li Grate qafilha fid-dar tiegħu u stupraha kemm-il darba. It-tfajla, li isimha ma xxandarx għall-protezzjoni tagħha, avżat lill-pulizija li Grate kien rieqed iżda kien armat b’taser. Il-pulizija marru salvawha u arrestaw lil Grate, fejn ġie mixli bil-ħtif u stupru tal-vit tma. Waqt li kien arrestat, Grate am metta mal-pulizija li stieden lill-vit tma, li kienet ħabiba tiegħu, għandu u li kienu se jiżżewġu. Il-vittma qalet lill-pulizija li hi kienet qiegħda taqra l-Bibbja xħin Grate qalilha li ma kinitx se titlaq, rabatha u għamel tlett ijiem jistupraha.Waqtl-interrogazzjoni, Grate am metta li fid-dar tiegħu hemm il-kat avri ta’ żewġ nisa, Elizabeth Griffith ta’ 29 sena u Stacey Stanley ta’ 43 sena.

jonijiet inħareġ li Grate kien fil-fatt f’sensih meta wettaq id-delitti u li seta’ jitressaq il-qorti.

Min kien Shawn Grate

11.09.2022 25

Il-ġuri ta’ Grate beda fid-9 ta’ April tal2018 minħabba li l-ewwel riedu jsiru l-evalwazzjonijiet li kien mentalment stabbli biex jidher il-qorti peress li l-avukati tiegħu riduh jiċħad abbażi ta’ saħħa mentali. Jidher ukoll li Grate tkellem saħansitra mal-gazzetti fuq id-delitti li wettaq u mill-evalwazz

Il-ġuri

Meta kellu 11-il sena, l-omm ab bandunat lil uliedha biex marret tgħix ma’ raġel fi stat ieħor u Grate, flimkien ma’ oħtu u ħuh, spiċċaw marru jgħixu ma’ missierhom. Grate attenda r-Riv er Valley High School fejn kien jeċċella fil-baseball, iżda wara ftit kellu jieqaf jilgħab għax kiser idu. Hekk kif kom pla jikber, Grate beda jsir bniedem vjolenti. Fil-fatt, fl-24 ta’ Novembru tal-1994, Grate safa arrestat wara li qabad lill-għarusa li kellu minn għon qha. Hu kompla jikser difrejh mal-liġi f’Ottubru tal-1996 hekk kif daħal f’dar biex jisraq. Ta’ dan l-att kriminali, hu weħel erba’ snin ħabs iżda nħeles wara disa’ xhur biss.

Hu ammetta li qatel ukoll lil Candice Cunningham, tfajla ta’ 29 sena li kien joħroġ magħha, u ħa lill-pulizija fuq il-post fejn kien ħeles mill-katavru tagħha. Grate semmielhom li qatel lil Rebekah Leicy, tfajla ta’ 31 sena li l-mewt tagħha kienet imniżżla bħala kawża ta’ abbuż ta’ droga. L-aħħar vit tma li semma kienet Dana Lowrey ta’ 23 sena. Lowrey kienet ilha rrappur tata nieqsa mill-2005. Il-vittmi kollha kienu vulnerabbli u qatilhom billi fga hom wara li stuprahom.

Fit-13 ta’ tal-2016,Settembruil-pulizija rċevew telefonata mid-dar ta’ Grate fejn it-tfajla li qafilhaqaltilhomkellmithomliGratefid-dartiegħuustuprahakemm-il darba

Shawn Grate jistupra u joqtol ħames nisa

Shawn Grate twieled fit-8 ta’ Awwis su tal-1976 f’Marion, fl-istat ta’ Ohio tal-Istati Uniti. Grate kien tifel kwiet meta kien żgħir u trabba f’ambjent mhux daqshekk sabiħ. Ommu u mis sieru sseparaw meta kien ħa jagħlaq sitt snin. Grate spiċċa biex trabba minn oħtu l-kbira għax l-omm kienet moħħha biex toħroġ tixrob mal-ħbieb u ġieli kienet tagħmel ġranet sħaħ ma tersaqx id-dar.

Il-vittmi mix-xellug għal-lemin - Stacey Stanley, Elizabeth Griffith, Candice Cunningham, Rebekah Leicy u Dana Lowrey

Id-dar ta’ Grate fejn il-pulizija sabu lill-vittma u żewġ katavri

Grate jinsab il-ħabs jistenna l-piena kapitali, li hi skedata għad-19 ta’ Mar zu tal-2025.

Il-ħtif li kixiflu għemilu

Għaqqad skont kemm hu l-valur li hemm fil-kaxxi.

SIB

GĦAQQAD IL-KAXXI

11.09.202226

Eżempju: Jekk f’waħda mill-kaxxi hemm valur ta’ 10, trid tgħaqqad 10 kaxxi żgħar li jridu jkunu jmissu ma’ xulxin u f’forma ta’ kaxxa jew rettanglu. Ilkaxxi kollha jridu jintużaw u kaxxa tista’ tintuża darba biss. In-numru huwa indikazzjoni tat-total ta’ kaxxi żgħar u mhux neċessarjament juri minn fejn għandha tibda l-kaxxa. IL-VALUR

Kull ittra fiha valur, uħud mill-valuri huma diġà mpoġġija. Uża dawn il-ħjilijiet biex issib il-kumplament tal-valuri tal-ittri. 25191371 221610426201482 2317115211593 2418126

11.09.2022 27 451TISLIBA MIMDUDIN: 1.Tisma, 4.Visa, 7,17.Btala, 9,16. Ħallas, 10.Tadama, 12.Ibatti, 19.Sur, 20.Karta, 23.Roti, 24.Abita WEQFIN: 1.Taħsel, 2,5.Salina, 3.Abt, 6.AMA, 8.Tartaruga, 11,18.Ibla, 12,21 mim duda. Isbaħ, 13.Ala, 14.Isaqqi, 15.Grappa, 21.Bir, 22.Ħut SOLUZZJONI TAL-AĦĦAR TISLIBA SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA Irbaħ shampoo u conditioner tad-ditta Wella. Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 K.PACE - RABAT Indirizz:Isem: WEQFIN: 1,11. Zunnarija (8) 2,5. Artab ferm (6) 3,21M Iqaddsu fuqhom (6) 5. Ara 2 6. Ursola Attard Kingswell (1,1,1) 8. Telaq (9) 11. Ara 1 wieqfa 12. Ara 9 13. Ma tidhirx (3) 14. Kunjom (6) 15. Xbieha (6) 17. Itlaq (3) 21. Isem (3) 22. Ara 18 MIMDUDIN: 1. Nitgħattew biha (5) 4. Kompli l-qawl: L-... għandugħajnu,għanduul-ħajtwidintu(4) 7. Nota mużikali (2) 9,12W Ilmaħtu (5) 10. Isir mbierekbl-ilma(6) 12. Belt (6) 16,23. Jidderieġi tal-baħar?l-opri(7) 18,22. Għaqqad bl-Ingliż (5) 19. Isir fil-knejjesfiċ-ċerimonji(3) 20. Lewn (5) 21. Ara 3 23. Ara 16 24. Riħa (5) Bi 3002NUMRI308548834 B’409980254NUMRI10631555 1874 237423411875 500242092830251028713302334436944954515451675375542357086624 8626807673967421757776347751850785648854 8971 90649983 B’512344NUMRI144751537616377 18166 502302480222542238723201434262505265634658741 80084734087514575334784528290494346 98484 B’6733404344487285176NUMRI730414 846781 846786 916302862711 Bi 8 66784456254440582415587612100145NUMRI54877414655534647854665592601951

għaddejjin minn kalvarju glo bali, l-ewwel bil-pandemija tal-COVID-19 u issa bil-gwerra fl-Ukrajna.10snin ilu eżatt, il-PN filGvern iddandan li konna ħerġin minn riċessjoni, avolja xejn in qas minn erba’ snin wara l-kriżi finanzjarja internazzjonali li lil pajjiżna bilkemm girfitu. Kel lu jibla’ kollox sena wara meta l-Unjoni Ewropea tefgħetna taħt il-Proċedura ta’ Defiċit Eċċessiv minħabba r-rebus li ħalla fil-Kaxxa ta’ Malta.

Editorjal

ŻEWĠ EPOKI MBEGĦDIN

Dik kienet is-sitwazzjoni u waqt li Grech u ċ-ċorma li ħolqitu jipprovaw jaddattaw il-kritika li kienu jirċievu dak iż-żmien għal ċirkostanzi kom pletament differenti, illum ilkoll nafu li hemm iżjed minn baħar jaqsam, avolja għadna

11.09.202228

b’iżjed għajnuna soċjali jisten niena wara l-kantuniera.

dak iż-żmien, iżda saħansitra jgħożżu bħala l-aħjar żmien li Malta kienet fih. Inkluż Bernard Grech, immexxi mill-istess klik ka ta’ dawk iż-żminijiet, itenni li kienu “żminijiet tad-deheb”.

M’għaddewx sekli mill-espe rjenza tal-aħħar Gvernijiet Naz zjonalisti. Waqt li eluf jippreferu jħassru mill-memorja t-tbati jiet kollha li ffaċċjaw huma u l-għeżież tagħhom, frott l-agħar deċiżjonijiet u l-inkapaċitajiet ta’ amministrazzjonijiet irres ponsabbli u arroganti, huma żminijiet li jibqgħu mmarkati bħala koroh fl-annali tal-istorja moderna ta’ pajjiżna fejn l-in teressi tal-poplu kienu minsijin għalkollox.Il-Partit Nazzjonalista llum, wara disa’ snin għan-niżla u erba’ Kapijiet differenti, mhux biss jagħlaq għajnejh għal

Sadanittant,abbuż.mill-akbar saliżgħar u l-aktar vulnerabbli fissoċjetà kellhom ifendu għal ra shom fl-agħar kontijiet u kaxxi tal-ittri li kienu litteralment iwerwru. Il-pajjiż tniżżel għar kupptejh f’xifer l-irdum waqt li l-beni kollha tiegħu nbiegħu.

U l-istess bħalma Gvern La burista ma straħx biss fuq ittraħħis tal-kontijiet tad-dawl wara l-2014, bil-qalba għall-gass fil-produzzjoni tal-elettriku flok it-tniġġis tal-Heavy Fuel Oil, li kien għal qalb il-PN, illum Gvern ieħor Laburista għadu qed jgħolli t-tir tiegħu li jtejjeb l-għajxien ta’ kulħadd fil-pajjiż, b’Baġit ieħor mingħajr taxxi u

Kif Gvern Laburista ma straħx biss fuq it-traħħis tal-kontijiet tad-dawl wara l-2014, illum Gvern ieħor Laburista għadu jgħolli l-mira tiegħu li jtejjeb l-għajxien ta’ kulħadd anke f’ċirkostanzi diffiċli

Il-miżuristess. li ħa biex jinbidel sal-lum baqgħu biss kożmetiċi li ma ċaqilqu xejn mill-mentalità li għadha identika għal dik ta’ 10 snin ilu, bl-istess miri oriġinali. Dan huwa ċar f’moħħ kull ċit tadin u kull ċittadina fil-gżejjer Maltin, għajr għal dawk li għad għandhom difrejhom imqabb din mat-tmexxija Nazzjonalista.

Iż-żminijiet jinbidlu u meta dan isir għall-aħjar, għandna ten denza li ninsew dak li nkunu għaddejna minnu qabel. Dan anke fl-isforz mentali li nnessu l-ħażin u naħsbu b’iżjed pożit tività għall-ġejjieni … li hu, wara kollox,Minkejjal-ideali.dan, żgur inżommu f’moħħna wkoll l-għerf ta’ mis sirijietna li għallmuna naħsbu dejjem fil-ħażin, biex it-tajjeb ma jonqos qatt. U l-ħażin ikun mhux meta nwettqu l-ħażin in nifsu, iżda meta minnu ma nit għallmux biex ma nirrepetuhx.

Il-PN infiskat bl-aħbarijiet pożittivi lokali u internazzjona li, waqt li hu għadu qed jiżvina l-ħin kollu, jibqa’ ma jagħrafx li l-problema mhijiex il-pop lu, l-istess wieħed li għal iżjed minn darba laqqmuh “ċuċ” u b’nuqqas ta’ intellett. Il-prob lemi tiegħu jibdew u jispiċċaw fih

Fil-verità, mhux sħabu filpoter li batew dak iż-żmien. Geddumhom kien jogħdos fixxgħir. L-ispejjeż kbar tad-defiċ jenzi tagħhom milli jservu, kif kien dmirhom, għabbewhom fuq dahar il-poplu u n-negozji kollha fil-pajjiż, waqt li żaqqew bi flus il-poplu lil dawk li kienu sforzati jkunu ġenerużi madDar Ċentrali f’sistemi bl-agħar forma ta’

Mhux ta’ b’xejn illum Gvern Laburista, immexxi minn Ro bert Abela, igawdi l-akbar fiduċ ja fl-istorja, id-doppju tal-medja fl-Unjoni Ewropea u tas-“snin tad-deheb”, skont il-Kap attwali Nazzjonalista.Fiċ-ċirkostanzi u dak imbas sar għaż-żmien li ġej, din hi l-is torja ta’ żewġ epoki differenti ħafna destinati li jkomplu jit biegħdu iżjed minn xulxin.

Il-PN illum fl-Oppożizzjoni jitħabat biex isib ir-raġuni kif jattakka lill-Gvern li, minkejja ċ-ċirkostanzi, għandu l-aħjar riżultati tal-inqas qgħad, l-ak bar tkabbir ekonomiku, l-inqas inflazzjoni u l-akbar għajnuna lill-poplu, fost ħafna oħrajn.