KullHadd 07.06.2015

www.kullhadd.com

ÓARSA LejN IL-LOGÓBA JUVENTUS VS BARCELONA Il-Óadd 7 ta’ Ìunju, 2015 Óar©a Nru 1,143

Ara pa©na 39 Prezz ›0.80

“FLUSNA RRIDU NÌIBUHOM LURA”

JINTLAQA’ L-QAFAS IL-ÌDID Il- KullÓadd tkellmet malPresident tal-MUT Kevin Bonello, li kellu opinjoni poΩittiva tal-qafas il-©did varat mill-Gvern rigward lim©iba fl-iskejjel.

L-g˙an ta’ dan id-dokument huwa li joffri linji gwida g˙all-istituzzjonijiet edukattivi f’kaΩijiet meta j˙abbtu wiççhom ma’ m©iba ˙aΩina, b˙al bullying, fost listudenti tag˙hom.

Ara pa©na 2

KONTRA L-ÓELA MILL-ÓWIENET Il-Ministru Leo Brincat qal lil din il-gazzetta li rçieva reazzjoni poΩittiva ˙afna meta din il-©img˙a ˙abbar li kien qed i˙ares lejn il-li©i FrançiΩa li tobbliga s-supermarkets jag˙tu l-ikel Ωejjed lill-karità qabel ma dan jiskadi u jintrema.

Sostna li qabel il-Gvern jimxi fuq proposta b˙al din, irid jag˙mel konsultazzjoni wiesg˙a ma’ dawk kollha involuti.

Ara pa©na 4

ÛMIEN GÓAL XOGÓOL IEBES

F’kummenti li ta lil din il-gazzetta lMinistru Konrad Mizzi sostna li l-Gvern qed ja˙dem biex is-sitwazzjoni tal-konkrit f’Mater Dei ti©i rimedjata, u sa˙aq li “flusna rridu n©ibuhom lura.”

Il-Ministru Mizzi appella biex kull min g˙andu xi informazzjoni rigward affarijiet li setg˙u ma sarux kif suppost fil-bini u t-

tlestija tal-isptar, ma joqg˙odx jibΩa’ jersaq ’il quddiem.

L-informazzjoni mhux neçessarjament tkun marbuta mal-konkrit, hekk kif seta’ kien hemm ˙wejje© o˙ra b’rabta mal-isptar li ma sarux kif kellhom isiru.

Rigward l-emenda fil-li©i li tirregola l-impjieg tal-persuni b’diΩabbiltà u li se tkun qed ti©i infurzata g˙all-ewwel darba millGvern preΩenti, il-Kap EΩekuttiv tal-ETC sostna li wasal iΩ-Ωmien g˙al xog˙ol iebes fl-ETC fir-rigward tal-persuni b’diΩabbiltà, u li jinsab fiduçjuΩ li matul din il-le©iΩlatura se jsir dak li ma sarx minn Gvernijiet preçedenti.

Ara pa©na 3

Ara pa©na 5

02 07|06|2015

kullhadd.com

kÓ LOkALI

L-MUT TILqA’ L-LINJI GWIDA DWAR L-IMÌIBA Bonello qalilna wkoll li lMUT t˙oss li l-qafas jirrifletti sew dak li l-unjin kienet qed tg˙id dwar din il-kwistjoni.

Madankollu, huwa sostna li lqafas wa˙du mhux se jkun biΩΩejjed. “Jekk m’a˙niex, issa, se nag˙tu r-riΩorsi lilliskejjel sabiex jattwaw dan ilqafas, se jkollna biss dokument i e ˙ o r m a l - m i j i e t l i ˙ri©na li jintefa’ fuq xkaffa ji©bor it-trab,” wissa Bonello.

LIAM GAUCI liam@kullhadd.com Nhar il-Óamis li g˙adda lMinistru g˙all-Edukazzjoni u x-Xog˙ol Evarist Bartolo nieda dokument bl-isem ta’ Managing Behaviour in Schools Policy, illi huwa msejjes fuq il-Qafas g˙all-Istrate©ija g˙all-Edukazzjoni 2014-2020, kif ukoll il-qafas Rispett G˙al Kul˙add. Sabiex ji©u promossi standards g˙oljin tal-im©iba poΩittiva, din il-politika hija bbaΩati fuq il-prinçipji ta’ rispett sigurtà u r-responsabbiltà.

L-g˙an ta’ dan id-dokument huwa li joffri linji gwida g˙allistituzzjonijiet edukattivi f’kaΩijiet meta j˙abbtu wiççhom ma’ m©iba ˙aΩina, b˙al bullying , fost l-istudenti tag˙hom. Dawn il-linji gwida, però, xorta wa˙da se jag˙tu l-opportunità lill-iskejjel individwali li jindirizzaw dawn il-problemi blaktar mod li jqisu b˙ala adegwat.

Madankollu, l-iskejjel qeg˙din jintalbu biex japplikaw metodi dixxiplinari li ma

Rapporti ta’ m©iba ˙aΩina kwaΩi kuljum

jiddependux esklussivament fuq theddid u kastigi, imma proçessi aktar demokratiçi li jinkludu lill-istudenti nfushom fejn ti©i fformulata filosofija çara li tiddetermina d-drittijiet u responsabbiltajiet tag˙hom.

Qafas li jirrifletti l-opinjoni tal-MUT Dwar dan il-qafas, il-gazzetta

K ul lÓadd tkellmet malPresident tal-MUT Kevin Bonello, illi qal li l-Unjin talG˙alliema ilha snin tg˙id li hemm bΩonn strate©ija nazzjonali soda fejn tid˙ol lim©iba fl-iskejjel, kif ukoll direzzjoni çara lill-iskejjel.

Dwar dan il-qafas, l-MUT anke kellha diversi laqg˙at mal-awtoritajiet u tat il-veduti tag˙ha.

Il-President tal-MUT sostna li l-unjin tirçievi ˙afna rapporti ta’ natura differenti, kwaΩi kuljum . D a w n i r - r a p p o r t i jvarjaw u j i t t r a t t a w ˙ a f n a drabi fuq im©iba vjolenti li studenti jimmanifestaw lejn s˙abhom jew lejn l-edukaturi tag˙hom, harassment , bullying, eçç.

“Fil-ma©©oranza tal-kaΩi dawn ji©u solvuti internament, speçjalment meta ssib ©enituri jikkoperaw. Xi kaΩijiet, p e r ò , i d u m u ˙ a f n a g˙addejjin u ©ieli anke jid˙lu l-A©en z i j a A p p o © © u l -

Pulizija.

Barra minn dan, l-iskejjel huma komunitajiet minnhom infushom u l-im©iba tat-tfal hi affettwata direttament millim©iba tal-adulti li jie˙du ˙siebhom u li jg˙ixu mag˙hom fid-djar u l-komunitajiet tag˙hom,” spjegalna Bonello.

G˙aldaqstant, huwa talfehma li dan il-qafas irid iservi b˙ala g˙odda lill-iskejjel biex jie˙du azzjonijiet f’waqthom u effettivi biex ikunu jistg˙u jg˙inu lit-tfal kollha. Dan g˙ax, fakkar Bonello, l-im©iba ˙aΩina ma taffettwax biss lit-tfal li qed jipperpetrawha, imma anke lill-kumplament tal-istudenti fl-ambjent tal-iskola.

Il-President tal-MUT sa˙aq ukoll dwar l-importanza li lpartijiet involuti fis-settur edukattiv jaraw kif se jiffunzjona dan il-qafas u jirreveduh b’mod regolari. B’mod partikolari, billi issir enfasi akbar fuq ir-rwol tal-©enitur fl-edukazzjoni ta’ wliedu.

Min jixtieq jikkonsulta dan id-dokument jista’ jag˙mel dan fuq: www.goo.gl/3sCbeS

Ritratti: DOI

MUMENTI MIÇ-ÇELEBRAZZJONI TAS-SETTE GIUGNO

LOKALI KÓ

07|06|2015 03

kullhadd.com

“NAPPELLA LIL KULL MIN GÓANDU XI INFORMAZZJONI BIEX JERSAQ ’IL QUDDIEM” kemm ir-rapport ta’ din linkjesta, u anki r-rapport talArup, ©ew ippubblikati b’mod s˙i˙.

X’ji©u ppubblikati baqa’ biss dokumenti o˙ra li g˙adhom qed ji©u a©©ornati qabel ma’ l-Gvern jippreΩenta l-kaΩ tieg˙u lil Skanska, u dan sabiex ma jippre©udikax il-poΩizzjoni tieg˙u. “Kollox se nippubblikaw,” sa˙aq ilMinistru.

RITIANNE AGIUS ritianne@kullhadd.com

Ikkuntattjat minn din ilgazzetta, il-Ministru g˙asSa˙˙a u l-Ener©ija Konrad Mizzi ddeskriva b˙ala “gidba fa˙xija” l-istqarrija ta’ esponenti tal-Partit Nazzjonalista rigward il-˙sieb li bih inbena Mater Dei. Sabiex jippruvaw ji©©ustifikaw il-fatt li l-konkrit talbinja tal-Emer©enza huwa ta’ kwalità inferjuri u jinsab fi stat ta’ deterjorazzjoni avvanzata, dep utati talOppoΩizzjoni b˙al Tonio Fenech qalu li l-isptar ma kienx inbena bil-˙sieb li jiΩdiedu s-sulari fuqu, u huwa g˙alhekk li dan ma jifla˙x g˙al iΩjed piΩ.

Madanakollu l-Ministru Mizzi sa˙aq li d-diΩinn ori©inali tal-isptar sar b’mod li jkun jifla˙ espansjoni vertikali, g˙alhekk l-asserzjoni ta’ Fenech hija wa˙da g˙al kollox Ωbaljata.

Ta’ min wie˙ed jinnota li meta l-Gvern preΩenti ˙abbar li kellu pjanijiet biex jibni Ωew© sulari fuq lEmer©enza, ˙add millOppoΩizzjoni ma ˙are© jikkore©i lill-Gvern u jg˙idlu li hemmhekk ma setax isir, g˙ax l-Emer©enza ma nbnietx b’dak il-˙sieb.

Kien biss meta sar mag˙ruf li hemm id-difetti fil-binja li persuni b˙al Tonio Fenech ˙ar©u jg˙idu li ma kinux sorpriΩi b’din l-a˙bar.

Gvern preΩenti jitlob studju g˙al Ωew© sulari... gvernijiet preçedenti jibnu sptar s˙i˙ ming˙ajr ebda garanziji U allura l-Gvern preΩenti kif sar jaf g˙all-ewwel darba b’din il-problema? Il-Ministru Mizzi spjega li meta l-Gvern ©ie biex iΩid is-sulari, impona kundizzjoni fuq min kien se jag˙mel ix-xog˙ol biex qabel tibda l-espansjoni, isiru t-testijiet fuq ilbini eΩistenti. Kien hawn li g˙all-ewwel darba ˙are© li lkonkrit ma jifla˙x g˙al iktar

Óidma fuq erba’ livelli

Il-Ministru Mizzi jirreferi wkoll g˙all-kwistjoni tal-˙sarat fil-©ibjun li nqalg˙u fl-2011, meta dak iΩ-Ωmien l-FMS aççettat somma flus biex tirran©a l-˙sarat, bil-patt u l-kundizzjoni li Skanska ma jkollhiex iktar x’taqsam ma’ dak li jista’ jinqala’.

Dwar din Gonzi qal li kieku kien hu, ma kienx jaççetta dik il-kundizzjoni. Dan allura qed iwa˙˙al fil-Ministru tas-Sa˙˙a ta’ dak iΩ-Ωmien Joe Cassar u fl-eks Kap EΩekuttiv tal-FMS Brian St John, li llum huwa l-Kap EΩekuttiv tal-midja tal-PN. bini fuqu.

Hawnhekk to˙ro© id-differenza kbira bejn il-Gvern preΩenti u Gvernijiet preçedenti. Filw a q t l i l - G v e r n preΩenti im p o n a k u n d i z zjonijiet ta’ ttestjar sempliçiment biex j i n b n e w Ω e w © sulari, Gvernijiet preçedenti ffirmaw ftehim ma’ Skanska li j˙ollhom m i n n k u l l responsabbiltà wara li jkun tlesta l-bini. Fi kliem ie˙or, Gvernijiet preçedenti kienu lesti jonfqu €600 miljun fuq sptar ming˙ajr garanziji.

Lawrence Gonzi ma waqafx igerfex; iwa˙˙al fl-eks Ministru Joe Cassar Il-Ministru K o n r a d M i z z i aççenna g˙al intervista li saret nhar i l - Ì i m g ˙ a l i g˙adda mill-programm

Xarabank mal-eks Prim Ministru Lawrence Gozi.

Il-Ministru Mizzi qal li matul din l-intervista Dr Gonzi ma waqafx igerferx.

“Jg˙id li l-iffirmar tal-waiver suppost tela’ fil-laqg˙a talkabinett, allura g˙alfejn ma telax? Jg˙id li l-Ministru responsabbli kien jaf biha, meta l-Ministru sar jaf warajh.”

Il-Ministru Mizzi jirreferi wkoll g˙all-kwistjoni tal˙sarat fil-©ibjun li nqalg˙u fl-2011, meta dak iΩ-Ωmien lFMS aççettat somma flus biex tirran©a l-˙sarat, bil-patt u l-kundizzjoni li Skanska ma jkollhiex iktar x’taqsam ma’ dak li jista’ jinqala’.

Dwar din Gonzi qal li kieku kien hu, ma kienx jaççetta dik il-kundizzjoni. Dan allura qed iwa˙˙al fil-Ministru

tas-Sa˙˙a ta’ dak iΩ-Ωmien Joe Cassar u fl-eks Kap EΩekuttiv tal-FMS Brian St John, li llum huwa l-Kap EΩekuttiv tal-midja tal-Partit Nazzjonalista.

Dawra durella biex ma to˙ro©x l-inkjesta Dwar ir-rapport tal-inkjesta mill-Im˙allef Emeritus Philip Sciberras, il-Ministru Mizzi sa˙aq li dan ©ie ppubblikat kollu.

Dan wara l-kjass li qajmet l-OppoΩizzjoni din il-©img˙a fil-Parlament g˙aliex qalet li riedet tara r-rapport s˙i˙ talinkjesta, meta bdiet iddur dawra durella mal-legaliΩmi biex ma t˙allix lill-Gvern jippreΩenta l-informazzjoni li ˙ar©et mill-inkjesta.

Il-Ministru Mizzi sostna li

Mistoqsi dwar il-pass li jmiss, il-Ministru Mizzi spjega li issa l-Gvern qed ja˙dem fuq erba’ livelli differenti.

L-ewwel nett qed ja˙dem mil-lat politiku, fejn qed jitkellem mal-Gvern talIΩvezja peress li Skanka hija kumpanija ÛvediΩa.

Mil-lat ta’ legali lokali, hemm il-pulizija li qed jag˙mlu l-investigazzjonijiet tag˙hom fi kwistjonijiet potenzjalment kriminali b˙al frodi.

Fuq livell soçjo-kummerçjali, l-Gvern qed jikkopera ma’ tim ta’ avukati fejn bdiet il-komunikazzjoni ma’ Skanska dwar din il-problema.

Imbag˙ad fuq livell ie˙or, qed tissokta l-inkjesta talIm˙allef Emeritus Philip Sciberras hekk kif ˙ar©u iktar dokumenti b’evdidenza ©dida.

Appell g˙all-informazzjoni Finalment il-Ministru Mizzi g˙amel appell lil kull min g˙andu xi informazzjoni rigward affarijiet fil-bini u ttlestija tal-isptar Mater Dei li ma sarux kif suppost biex jersaq ’il quddiem, ˙alli b’hekk il-Gvern ikun jista’ jsib tarf ta’ din il-kobbla m˙abbla.

L-informazzjoni, li mhux neçessarjament tkun marbuta mal-konkrit, tista’ tg˙in lillGvern i©ib rimedju g˙at-telf finanzjarju li sofra l-poplu.

“Flusna rridu n©ibuhom lura,” temm jg˙id il-Ministru Konrad Mizzi.

04 07|06|2015

kullhadd.com

KÓ LOKALI

IÛ-ÛEJJED TAS-SUPERMARKETS JISTA’ JMUR GÓALL-KARITÀ Il-Ministru g˙all-Ambjent u lIΩvilupp Sostenibbli Leo Brincat ˙abbar f’Jum lAmbjent li l-Gvern kien qed ja˙dem biex jara Ω-Ωejjed tassupermarkets jistax jibda jmur g˙all-karità.

F’kummenti li l-Ministru ta lil din il-gazzetta huwa qal li flimkien ma’ ministeri o˙rajn di©à beda jara jekk f’Malta tistax tg˙addi li©i, jew jaqbilx li tg˙addi li©i b˙alma ©ara fi Franza, fejn dak li jkollhom Ωejjed is- supermarkets , u li jkun g˙adu tajjeb biex ji©i kkunsmat, ikunu obbligati li jag˙tuh lil dawk filbΩonn.

Reazzjoni poΩittiva immedjata mill-NGOs Huwa qal li g˙alkemm irreazzjoni kienet wa˙da poΩittiva ˙afna mill-ewwel, kemm min-nies fil-midja u ssiti soçjali kif ukoll minn g˙aqdiet b˙al Alleanza Kontra l-Faqar u o˙rajn, huwa qal li t-tir tieg˙u huwa li wara li ti©i mist˙arr©a lprattiçità ta’ din il-proposta f’kuntest lokali, wie˙ed ikun irid i˙ares ukoll lejn illo©istika biex ma jispiççawx g˙and in-nies fil-bΩonn prodotti di©à skaduti.

Il-li©i u l-esperjenza FrançiΩa ser ji©u mg˙arbla wkoll.

Kwistjoni b˙al din g˙andha ti©i trattata ’l fuq mill-politika parti©jana, u jekk il-proçess ji©i deçiΩ li jitmexxa ’l quddiem, g˙andu jkun hemm konsultazzjoni pubblika mill-aktar wiesg˙a Sostna li kif mexa fil-kaΩ tal-pjan dwar l-immani©©ar tal-iskart i˙oss li kwistjoni b˙al din g˙andha ti©i trattata ’l fuq mill-politika parti©jana, u kien deçiΩ li jekk il-proçess

ji©i deçiΩ li jitmexxa ’l quddiem g˙andu jkun hemm konsultazzjoni pubblika millaktar wiesg˙a, fost o˙rajn mal-benefiçjarji nfushom kif ukoll mal-operaturi tal-istess

supermarkets, u l-korpi kostitwiti u NGOs ikkonçernati.

“Bla dubju ta’ xejn, hekk kif l-OppoΩizzjoni kienet involuta fit-t˙ejjija tar-rapport dwar food waste, ser tkun

ikkonsultata dwar kwistjoni b˙al din li huwa vitali li jkollha l-kunsens ta’ kul˙add ˙alli jintla˙aq l-iskop a˙˙ari tag˙ha u tirnexxi,” temm jg˙id il-Ministru Brincat.

‘IL FUQ MINN €1 MILJUN GÓAL 21 PROÌETT

Is-Segretarju Parlamentari Ian Borg ilbiera˙ ˙abbar li se jkunu 21 dawk il-pro©etti mag˙Ωula li se jibbenefikaw minn aktar minn €1 miljun minn fondi Ewropej sabiex jappo©©jaw l-Arti u l-Kultura fis-soçjetà tag˙na.

Is-Segretarju Parlamentari ˙abbar dan waqt li kien qed jindirizza konferenza tala˙barijiet fil-KaΩin Banda San Filep f’ÓaΩ-Ûebbu©, liema kaΩin ukoll se jkun fost il-benefiçjari hekk kif dawn se jikkonvertu wa˙da

mis-swali tag˙hom fi skola tal-muΩika g˙ar-re©jun.

Huwa spjega li dawn ilpro©etti kollha kkwalifikaw wara sej˙a l i s a r e t m i l l Grupp Azzjoni Lokali talMajjistral li tamminstra fondi territorjali skont ir-re©jun ta˙t il-programm Leader.

Effettivament din kienet sej˙a li se t k u n q e d t a r a investiment komplessiv bla preçedent g˙ar-Re©jun talMajjistral, qal Dr Borg.

Is-sej˙a k i e n e t , f i l - f a t t , miftu˙a g˙al soçjetajiet u

g˙aqdiet kif ukoll g˙al dawk l-intrapriΩi privati li huma interessati li jkomplu jkattru l-interess kulturali u artistiku fi ˙dan is-soçjetà tag˙na.

Fuq kollox, din kienet sej˙a wkoll li ppruvat til˙aq ˙afna aspirazzjonijiet tal©enerazzjoni Ωag˙Ωug˙a u dan huwa rifless ukoll finn u m r u t a ’ g ˙ a q d i e t t aΩ Ωg˙aΩag˙ li se jkunu qed juΩaw dawn il-fondi biex itejbu u jifirxu l-˙idma tag˙hom.

Is-Segretarju Parlamentari

Borg fera˙ lil dawk kollha li wrew interess f’din is-sej˙a waqt li awgura l-˙idma ttajba lil dawk kollha li ser ikunu qed jibbenefikaw.

Huwa rringrazzja lil Grupp Azzjoni Lokali tax-xog˙ol li qed jag˙mlu waqt li fakkar li f iΩ - Ω m i e n l i © e j s e j k u n hemm aktar sej˙iet simili mil-programm Leader li ser ikun qed jara wkoll Ωieda flallokazzjoni ta’ fondi.

Pro©etti o˙ra li se jkunu qed jibbenefikaw minn din is-sej˙a jinkludu pro©etti fi

˙dan bosta soçjetajiet, g˙aqdiet u intrapriΩi o˙ra, inkluΩi fis-Si©©iewi, firRabat, fil-Mellie˙a, f’ÓadDingli, fl-Imtarfa u f’Óal G˙arg˙ur.

“Is-sapport lejn dawn lentitajiet kulturali li l-g˙an tag˙hom huwa proprju li jippromovu dawn l-esperjenzi se jkunu appuntu qed jg˙inu biex tkompli titkattar kultura li tkompli tiΩviluppa u tifrex aktar l-identità u l-˙sieb wara kull Grupp Azzjoni Lokali,” temm jg˙id Dr Borg.

LOKALI KÓ

07|06|2015 05

kullhadd.com

IL-KWOTA GÓALL-IMPJIEG TA’ PERSUNI B’DIÛABBILTÀ

“TUL L-AÓÓAR 25 SENA L-GVERNIJIET LI KELLNA QATT MA IMPLIMENTAW U INFURZAW IL-LIÌI” RITIANNE AGIUS ritianne@kullhadd.com Din il-©img˙a fil-Parlament issoktat id-diskussjoni dwar lemenda tal-Att dwar l-Impjiegi ta’ Persuni b’DiΩabbiltà, li permezz tag˙ha min i˙addem se jkun obbligat josserva l-kwota ta’ persuni b’diΩabbiltà li g˙andu jimpjega mieg˙u.

F’din id-diskussjoni ˙a sehem il-Ministru g˙all-Edukazzjoni u x-Xog˙ol Evarist Bartolo, li spjega fid-dettall il-qag˙da talpersuni b’diΩabbiltà f’Malta ming˙ajr ebda parti©janiΩmu, fejn fost o˙rajn aççenna g˙arrealtà kerha ta’ 95% tal-persuni b’diΩabbiltà li huma qieg˙da, u l-effetti negattivi li n-nuqqas ta’ impjieg ikollu fuqhom u fuq qrabathom.

IΩda eΩatt warajh tkellmet idDeputat tal-PN Paula Mifsud Bonnici, li minflok irrikonixxiet in-nuqqasijiet evidenti talGvern preçedenti, ippruvat titfa’ t-tort ta’ dan id-diΩastru fuq il-Korporazzjoni g˙axXog˙ol u t-Ta˙ri© (ETC).

Mifsud Bonnici xe˙tet dubju fuq l-operat ta’ din il-korporazzjoni u staqsiet, fost o˙rajn, jekk l-intervisti mal-persuni b’diΩabbiltà kinux qed isiru sew u jekk l-abbiltajiet ta’ dawn il-persuni kinux qed jitqabblu kif suppost maxxog˙lijiet li ji©u assenjati fihom.

Dwar din il-kwistjoni lgazzetta KullÓadd talbet irreazzjoni tal-Uffiçjal Kap EΩekuttiv tal-ETC Philip Rizzo, li minbarra li kien ilu snin twal fil-bord tal-ETC, g˙andu esperjenza mill-qrib tad-diΩabbiltà.

Problema li ggravat madwar l-Ewropa fl-a˙˙ar 15-il sena Is-Sur Philip Rizzo sostna li firrigward ta’ dubji dwar kemm l-ETC qed twettaq xog˙olha tajjeb f’dak li g˙andu x’jaqsam mal-impjiegi ta’ persuni b’diΩabbiltà, tajjeb wie˙ed jinnota li fl-Ewropa 40 miljun minn 80 miljun persuna b’diΩabbiltà huma bla xog˙ol.

Apparti hekk, tul dawn la˙˙ar 15-il sena kien hemm Ωieda sostanzjali fin-numru ta’ persuni b’diΩabbiltà li ma setg˙ux isibu impjieg bi qlig˙; l-effetti tal-kriΩi finanzjarja li laqtet lill-Ewropa bejn l-2009 u l-2011 kienet tfisser li f’dawk li huma opportunitajiet ta’ xog˙ol l-ag˙ar li marru kienu l-persuni b’diΩabbiltà.

“Minn dawn il-fatti g˙andna indikazzjoni li l-problema ma kinitx f’Malta biss u g˙alhekk Ωgur li mhux ©ejja mill-ETC,” stqarr Rizzo.

“1,400 impjieg g˙al persuni b’diΩabbiltà baqg˙u ma ntuΩawx” Il-Kap EΩekuttiv tal-ETC jispjega kif is-sitwazzjoni Ewropea kienet riflessa wkoll f’pajjiΩna.

G˙alkemm in-numru ta’ persuni b’diΩabbiltà f’impjieg dejjem kien wie˙ed baxx, ˙arsa lejn l-a˙˙ar g˙axar snin li g˙addew turi li, filwaqt li fl2004 kien hemm 1,472 persuna b’diΩabbiltà f’impjieg,

sas-sena 2012 dawn naqsu bi 15% g˙al 1,247.

“Jiena, billi kont ng˙ix barra minn Malta g˙al Ωmien twil, Ωgur ma nistax ng˙id jekk dak kienx it-tort tal-Gvern Malti, tal-ETC jew tal-kriΩi finanzjarja matul dak il-perjodu,” sa˙aq Rizzo.

“Li hu Ωgur huwa li tul la˙˙ar 25 sena l-gvernijiet li kellna qatt ma implimentaw u infurzaw il-li©i li tipprovdi biex kumpaniji, azjendi, li jimpjegaw aktar minn 20 ru˙ irid ikollhom mill-inqas 2% tal˙addiema tag˙hom persuni b’diΩabbiltà.”

Jg˙id g˙alhekk li b’riΩultat ta’ dak in-nuqqas, ammont ta’ madwar 1,400 impjieg g˙al persuni b’diΩabbiltà baqg˙u ma ntuΩawx.

“Wasal iΩ-Ωmien xog˙ol iebes fl-ETC”

g˙al

“A˙na rridu nag˙mlu ˙afna aktar,” sa˙aq Rizzo. “Wasal iΩΩmien g˙al xog˙ol iebes flETC g˙all-benefiççju tal-persuni b’diΩabbiltà f’pajjiΩna.”

Spjega li l-mira tal-ETC hija li ΩΩomm id kull Ωag˙Ωug˙ u Ωag˙Ωug˙a b’diΩabbiltà billi lewwel tiddetermina permezz ta’ assessjar vokazzjonali jekk il-persuna tistax tkun kapaçi, wara li ting˙ata ta˙ri©, li jkollha impjieg normali.

L-ETC trid tara wkoll jekk ilpersuna tkunx te˙tie© g˙ajnuna kontinwa permezz ta’ Ωjarat perjodiçi minn job coaches , jew anke g˙ajnuna og˙la u permanenti fi ˙dan ambjent ta’ xog˙ol li jkun ta˙t superviΩjoni.

“Ikun xi jkun il-punt tat-tluq, l-g˙an tag˙na huwa li nipprovdu ta˙ri© personalizzat fid-dinja tax-xog˙ol biex fuq medda twila ta’ Ωmien inwassluhom f’post fejn ikun inqas me˙tie© l-intervent tal-istaff.”

Il-Fondazzjoni Lino Spiteri; inizjattiva li tiffaçilita limpjieg ta’ persuni b’diΩabbiltà Il-Kap EΩekuttiv sa˙aq li dawn se jkunu jistg˙u jag˙mluh permezz tal-Fondazzjoni Lino Spiteri, li tnediet riçentement u li hija frott ta’ ˙idma kon©unta bejn l-ETC u min i˙addem.

Il-missjoni tal-Fondazzjoni Lino Spiteri hija li tg˙in kemm lil min i˙addem kif ukoll lillimpjegati b’diΩabbiltà biex ittnejn ikunu jistg˙u jibbenefikaw minn suq tax-xog˙ol aktar aççessibbli u aktar divers.

Il-Fondazzjoni g˙andha lg˙an li ssib modi biex bihom tne˙˙i l-barrieri u tkabbar lopportunitajiet ta’ xog˙ol g˙al persuni b’diΩabbiltà. Se tag˙mel dan billi t˙ares lejn u tg˙in fl-introduzzjoni ta’ strate©iji ©odda ta’ xog˙ol u ideat.

Inkarigata minn placing , ta˙ri© u appo©© Is-Sur Rizzo spjega li din ilfondazzjoni se tkun qed ta˙dem fuq diversi livelli sabiex tibdel is-sitwazzjoni fejn jirrigwarda xog˙ol g˙al per-

Philip Rizzo, Uffiçjal Kap EΩekuttiv tal-ETC

L-ETC hija fiduçjuΩa li x-xog˙ol iebes tal-implimentazzjoni tal-li©ijiet ikkonçernati, xog˙ol li ma sarx tul dawn l-a˙˙ar 45 sena, jing˙ata spinta sewwa ’l quddiem tul din il-le©iΩlatura KIF SE JIÌI EMENDAT L-ATT DWAR L-IMPJIEG TA’ PERSUNI B’DIÛABBILTÀ?

– Attwalment dan l-Att jistabbilixxi li kull kumpanija li timpjega iktar minn 20 persuna, irid ikollha kwota ta’ 2% tal-impjegati li jkunu persuni b’diΩabbiltà.

– Permezz tal-emenda, kumpanija li tonqos milli tosserva l-kwota msemmija tintalab mill-ETC biex tag˙mel kontribuzzjoni annwali ta’ €2,400 g˙al kull persuna b’diΩabbiltà li suppost tkun fl-impieg tag˙ha, sa massimu ta’ €10,000.

– Din l-emenda ΩΩid li g˙as-sena 2015, il-kumpanija g˙andha t˙allas l-ekwivalenti ta’ terz ta’ din ilkontribuzzjoni. Matul l-2016 l-ammont tal-kontribuzzjoni g˙andu jiΩdied g˙al Ωew© terzi tal-ammont li g˙andu jit˙allas, filwaqt li matul l-2017 ikun japplika l-ammomt totali tal-kontribuzzjoni.

– Dawn il-kontribuzzjonijiet se jmorru ©o fond nazzjonali g˙all-integrazzjoni ta’ persuni b’diΩabbiltà, biex b’hekk il-Gvern ikun jista’ jinvesti f’dawn il-persuni u jkompli jassistihom biex isibu impjieg ma’ min hu lest li j˙addimhom.

– IΩda t-tibdil mhux se jsir biss f’dan l-Att. Minbarra li jippenalizza lil min ma josservax il-li©i, ilGvern ˙a ˙sieb ukoll li j˙ajjar lill-kumpaniji biex josservaw il-kwota billi jag˙tihom inçentivi fiskali.

Dawn l-inçentivi jinkludu eΩenzjoni mill-˙las tas-sigurtà soçjali, u l-possibbiltà li jing˙ataw sa 25% mill-paga tal-impjegat, sa massimu ta’ €4,500 g˙al kull persuna.

– L-inçentiv fiskali g˙al min josserva l-kwota huwa kwaΩi d-doppju tal-piena g˙al min ma josservahiex. Din il-politika turi li l-Gvern huwa iktar lest li jippremja lil min jikkopera, milli ‘jikkastiga’ lil min ma jikkoperax.

– Apparti dawn l-inizjattivi, matul din is-sena Ωdiedet l-g˙ajnuna g˙al persuni b’diΩabbiltà permezz ta’ sheltered employment u l-Fondazzjoni Lino Spiteri, fost o˙rajn. suni b’diΩabbiltà fis-settur privat.

Il-fondazzjoni se tie˙u ˙sieb il-placing, fejn tassigura d-dritt ta’ persuni b’diΩabbiltà li jkunu inga©©ati fil-post adattat permezz ta’ involviment professjonali min-na˙a talOccupational Therapists tag˙ha. F’dan ir-rigward lesperjenza Ewropea Çentrali turi li huma 20% biss li jkunu je˙tie©u dik li hija mag˙rufa b˙ala reasonable accomodation (tibdil fil-façilitajiet eΩistenti fuq il-post tax-xog˙ol).

Il-fondazzjoni se tkun inkarigata wkoll kemm mit-ta˙ri© ta’ min i˙addem, biex jo˙loq ilkundizzjonijiet me˙tie©a g˙al impjieg ta’ persuni b’diΩabbiltà, kif ukoll mit-ta˙ri© talimpjegati konçernati biex ikun garantit Ωvilupp kontinwu talkapaçità.

Bl-iskop li tiΩdied ir-rilevanza u l-kompetenzi li l-persuni b’diΩabbiltà jie˙du fis-swieq

tax-xog˙ol futuri, il-fondazzjoni se tikkopera ma’ istituzzjonijiet edukattivi og˙la b˙allITS u l-MCAST. It-twassil tal-g˙arfien se jkun ukoll estiΩ g˙all-impjegati ta’ kumpaniji kbar, fejn il-fondazzjoni se twassal lill-istaff kollu l-importanza li jkunu inklussivi u li l-kumpanija tkun disability friendly.

Finalment, il-Fondazzjoni Lino Spiteri se tkun ukoll strumentali biex toffri appo©© billi tipprovdi servizzi ta’ kwalità minn kmieni, kontinwi u bla tfixkil.

L-esperjenza FrançiΩa, fejn ilkwota g˙al kumpaniji li j˙addmu aktar minn 20 ru˙ hija ta’ 6%, hija li l-ispiΩa annwali g˙as-servizzi ta’ appo©© g˙al kull persuna b’diΩabbiltà fl-impjieg tvarja bejn €5,000 u €8,000. Hija ssigurtà ta’ qafas istituzzjonali fit-tul b˙al dan li wasslet biex aktar minn 40 miljun minn

total ta’ 80 miljun persuna b’diΩabbiltà madwar l-Ewropa jsiru produttivi.

Matul l-2014 il-persuni b’diΩabbiltà li sabu xog˙ol Ωdied b’108 Il-Kap EΩekuttiv tal-ETC Philip Rizzo temm jg˙id li huwa Ωgur li llum il-persuni b’diΩabbiltà qeg˙din jing˙ataw aktar widen.

“L-ETC, li hija strumentali biex dan il-widen ikun jista’ jissarraf fil-konkret, hija fiduçjuΩa li x-xog˙ol iebes talimplimentazzjoni tal-li©ijiet ikkonçernati, xog˙ol li ma sarx tul dawn l-a˙˙ar 45 sena, jing˙ata spinta sewwa ’l quddiem tul din il-le©iΩlatura.”

Sostna li din il-fiduçja hija msa˙˙a mill-fatt li tul din la˙˙ar sena (2014), il-persuni b’diΩabbiltà li nstabilhom post fid-dinja tax-xog˙ol Ωdied b’108.

06 07|06|2015

kullhadd.com

kÓ LOkALI

IÛIdU L-INvESTIMENT F’PAjjIÛNA

Il-Ministru g˙all-Finanzi Edward Scicluna ddiskuta l-opportunitajiet g˙al investiment ©did u tkabbir f’Malta mas-Sa Alison Hill, il-Kap EΩekuttiv talArgus, grupp internazzjonali li joffri firxa ta’ prodotti relatati ma’ servizzi assigurattivi u finanzjarji f’numru ta’ swieq. Il-laqg˙a saret waqt Ωjara fluffiççju prinçipali tal-Argus f’Ta’ Xbiex.

Is-Sa Hill kienet akkumpanjata mill-Kap EΩekuttiv tal-Argus Insurance Agencies Ltd, Dr Vanessa Borg, u eΩekuttivi o˙ra mill-Argus Group. IlMinistru kellu wkoll l-opportunità li jiltaqa’ mat-tletin impjegat tal-kumpanija, kif ukoll grupp ta’ Ωg˙aΩag˙ li jappo©©jaw lil din il-kumpanija permezz

tal-iskema tax-Sheltered Employment Training sponsorjata mill-ETC. Il-Ministru Scicluna fa˙˙ar l-industrija tal-assigurazzjoni g˙all-kontribut tag˙ha g˙all-ekonomija nazzjonali, mhux biss permezz tal-˙olqien ta’ opportunitajiet ta’ impjieg, iΩda wkoll grazzi g˙all-esportazzjoni tas-servizzi tag˙ha.

Is-Sa Hill qalet li, hekk kif il-firxa ta’ prodotti offruti mill-Argus tkompli tespandi, il-Grupp qed jing˙ata l-kura©© biex ikompli jinvesti f’Malta, b’mod partikolari fis-settur tal-penzjonijiet privati. B˙alissa, il-ferg˙a lokali tal-Argus tipprovdi firxa wiesg˙a ta’ servizzi ta’ assigurazzjoni.

SETTUR IMPORTANTI GÓAL MALTA

Ilbiera˙ il-Ministru g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis ippreΩenta ç-çertifikati lil g˙axar membri tal-klabb li temmew it-ta˙ri© fil-pilota©© ta’ ajruplani tat-tip microlight . Waqt din lokkaΩjoni, Zammit Lewis innota kif fi Frar li g˙adda pajjiΩna ççelebra pass ewlieni fl-avjazzjoni, il-100 sena talavjazzjoni f’Malta. F’din l-okkaΩjoni kien imfakkar kif ajruplan marittimu tat-tip Folder-Type 135 tar mill-Port ilKbir g˙all-ewwel darba biex kiteb pa©na importanti l-istorja tal-avjazzjoni lokali.

“Dan iç-çentinarju,” sostna l-Ministru g˙at-TuriΩmu, “kien okkaΩjoni g˙alina biex nirriflettu fuq il-kisbiet varji li wasslu g˙all-iΩvilupp notevoli tal-avjazzjoni Maltija, u biex napprezzaw limportanza kbira ta’ dan is-settur illum.” Huwa sostna wkoll li, matul dawn iç-çelebrazzjonijiet, sar aktar konxju li minkejja l-konnotazzjonijiet kummerçjali assoçjati mal-avjazzjoni llum, g˙ad hemm ˙afna li g˙alihom itajru l-ajruplani hija sempliçiment kwistjoni ta’ passjoni.

“Huwa interessanti li wie˙ed jinnota li l-klassi microlight ta’ ajruplani qed tiΩdied kemm fil-popolarità, kif ukoll is-sofistikazzjoni,” sostna l-Ministru g˙at-TuriΩmu.

“It-titjir qabel kien esklussivament g˙as-sinjuri u l-privile©jati. Madankollu, il-popolarità dejjem tiΩdied tal-micro-

lights, ippermetta li nies minn kull settur tal-˙ajja jissodisfaw il-˙olma tag˙hom u jgawdu l-esperjenza eΩileranti tat-titjir. B’mod sinifikattiv, g˙allindustrija tal-avjazzjoni tag˙na, it-titjir tal-microlights huwa wkoll opportunità g˙al piloti kummerçjali prospettivi biex jiksbu firxa ta’ esperjenza aktar minn dik offruta mill-korsijiet ta’ ta˙ri© regolari.”

Radar ©did fil-Fawwara Nhar il-Ìimg˙a li g˙adda, il-Ministru g˙at-TuriΩmu Ωar pro©ett ie˙or marbut mal-avjazzjoni, ji©fieri l-inawgurazzjoni uffiçjali ta’ radar ©did fil-Fawwara, ilMinistru g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis fa˙˙ar il-˙idma g˙aqlija li l-Malta Air Traffic Services (MATS) qed t˙ejji fejn jid˙lu pro©etti kapitali. Il-Ministru g˙at-TuriΩmu rrefera li matul din issena din il-kumpanija bniet ir-radar ©did fil-Fawwara, pro©ett li jammonta g˙al €2.5 miljuni.

Ix-xog˙lijiet ta’ kostruzzjoni fuq ittieni radar li huwa stazzjonat filFawwara ©ie kkummissjonat f’Awwissu 2013, wara sensiela ta’ diskussjonijiet dwar il-post preferut g˙al dan.

F’Diçembru tal-2014, il-kostruzzjoni, inkluΩ il-koppla tal-antenna, kienu kompluti, iΩda t-testijiet u ç-çertifikazzjoni ˙adu ˙ames xhur o˙ra biex illum qed iniedu dan ir-radar fil-Fawwara,

tenna l-Ministru g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis.

Il-MATS impenjat ru˙ha li tag˙Ωel issit tal-Fawwara biex jippermettu ra©©i ta’ azzjoni simili g˙al dak provdut mirradar stazzjonat f’Óad-Dingli li jokkupa l-og˙la punt f’Malta. L-g˙an prinçipali tar-radar tal-Fawwara huwa me˙tie© g˙al skopijiet en route, ji©ifieri, g˙assorveljanza ta’ ajruplani li jtiru fiΩ-Ωona tal-ajru Maltija ming˙ajr inΩul f’pajjiΩna.

Il-MATS ˙adet ˙sieb li tag˙mel uΩu massimu ta’ dan ir-radar. Min˙abba lpost strate©iku tieg˙u fil-Fawwara, irradar se jkun jista’ jservi b˙ala back-up tar-radar f’Óal Far meta dan ikun ta˙t manutenzjoni.

L-ikkummissjonar ta’ dawn iΩ-Ωew© radars, fisser il-Ministru g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis, se jippermetti lMATS biex tistabbilixxi Ωieda ta’ sorveljanza. Barra minn hekk, il-MATS se tkun qed t˙addan l-istandards tal-ICAO kif ukoll tal-Eurocontrol g˙al skopijiet tal-avjazzjoni çivili kkonçernati.

Riçerka u innovazzjoni Il-kumpanija g˙andha numru ta’ pro©etti kbar o˙ra li f’dan il-mument qed ji©u mfassla u l-pjan hu li ji©u implimentati fuq perjodu qasir u medju. Il-MATS qed tie˙u sehem ukoll fi pro©etti ta’ riçerka u innovazzjoni ffinanzjati mill-Unjoni Ewropea flimkien

ma’ fornituri o˙ra li jirrigwardjaw isservizzi ta’ navigazzjoni bl-ajru. Pro©etti b˙al dawn huma mmirati biex jg˙inu lill-MATS iΩommu mas-servizzi moderni tan-navigazzjoni bl-ajru u l-iΩviluppi teknolo©içi fis-settur, sa˙aq il-Ministru g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis.

L-industrija tas-servizzi ta’ navigazzjoni bl-ajru huwa regolat bl-a˙jar mod, speçjalment b’regoli Ewropej. Dawn illi©ijiet g˙addejjin b’tibdil kontinwu bilg˙an li l-industrija dejjem tkun aktar sigura u effiçjenti. Apparti dan, ilMinistru g˙at-TuriΩmu sostna li l-MATS kompliet bil-˙idma kontinwa differenti b˙al pro©etti ©odda tal-ATM (Air Traffic Management) System Upgrade u lVoice Communications System kif ukoll l-a©©ornament tal-©enerazzjoni ta’ ener©ija awΩiljari li huma kruçjali g˙allg˙ajxien tal-istess kumpanija.

Fix-xhur li ©ejjin se jkun komplut ixxog˙ol kollu fuq il-workshops il-©odda g˙as-sezzjoni teknika. G˙all-ewwel darba g˙as-sena 2013, grazzi taxxog˙ol li qed isir mill-˙addiema, ilMATS ˙allset lill-Gvern dividend ta’ nofs miljun ewro. Il-kumpanija qieg˙da tag˙mel sforzi o˙ra biex tibbaΩa lg˙ajxien tag˙ha fuq id-d˙ul li ti©©enera ming˙ajr il-˙tie©a ta’ g˙ajnuna millGvern, tant li fis-sena 2014 irre©istrat profitt nett qabel it-taxxa ta’ €5.2miljuni, kompla jg˙id il-Ministru g˙atTuriΩmu Edward Zammit Lewis.

LOKALI KÓ

07|06|2015 07

kullhadd.com

Ritratt: Elisa Von Brockdorff

“QALBI TÓABBAT DIN IL-MUÛIKA, KUNTENTA LI SIBT POSTI FIL-KULTURA MALTIJA”

Yvette Buhagiar bniet reputazzjoni tajba ˙afna b˙ala kantanta u g˙annejja ta’ stoffa.

Imma, wie˙ed irid japprezza wkoll it-talenti tag˙ha filqasam taΩ-Ωfin flamenco u fiddrama, kif tixhed din l-intervista esklussiva. Dawn l-esperjenzi kollha wasslu lil din ilpersuna biex tkun parti essenzjali minn dan il-muΩajk tant çentrali fil-kultura Maltija.

Tfulitha u l-im˙abba g˙allarti performattiva Il-formazzjoni tag˙ha kienet imΩewqa minn ˙afna esperjenzi relatati mal-arti performattiva. Madankollu kien hemm u˙ud li ©raw b’kumbinazzjoni u o˙rajn li fittxithom hi personalment. “Sa mill-età ta’ 7 snin kont involuta fil-kant meta ng˙aqadt mal-kor tat-tfal tal-parroçça. Imbag˙ad ma naqasx is-sehem tieg˙i fil-kor tat-tfal tal-iskola. Fiç-çentru tal-Museum kont tg˙allimt ilkitarra folkloristika u dderi©ejt plays muΩikali wkoll. Fl-età ta’ erbatax-il sena kont iddebbuttajt b˙ala solista bil-kanzunetta Memories me˙uda millmusical popolari Cats .

Imbag˙ad bdejt nidderi©i kor tat-tfal li kien ila˙˙aq mal-40 ru˙ bejn kitarristi u kantanti.

Aktar tard fl-età ta’ 19-il sena ffurmajt grupp ta’ kitarristi biex janimaw il-quddies talÓadd filg˙odu fil-kappella medjevali ta’ San Girgor, iΩÛejtun. Kien f’dan iΩ-Ωmien li bdejt nit˙arreg fil-kant klassiku ma’ Antoinette Miggiani u Miriam Cauchi,” spjegat b’reqqa Buhagiar.

Esperjenza ta’ tag˙lim f’diversi pajjiΩi Wara dawn l-avvenimenti

kollha, ftit wara, Buhagiar inkitbet g˙al kors tad-drama mal-Malta Drama Centre fejn qattg˙et ˙ames snin ta’ formazzjoni teatrali. Hawnhekk hija ˙admet ma’ bosta artisti bravi b˙al Karmenu Aquilina, Paul Portelli, Marcel Theuma, Mario Azzopardi, kif ukoll Albert Marshall. Kien hawnhekk li hi bdiet tit˙ajjar g˙aΩΩfin flamenco u g˙alhekk emigrat lejn Sevilla fejn iltaqg˙et ma’ Concha Varga, Juan de kis Reyes u Çikka Grima fost ˙afna artisti bravi fid-dinja tal- flamenco .

“F’Sevilla t˙arri©t fiΩ-Ωfin u kant tal- flamenco . Wara Sevilla mort Edinburgu, lIskozja, fejn komplejt insegwi l-kant, iΩ-Ωfin u d-drama f’korsijiet diversi. Wara din l-odissea tieg˙i ltqajt ma’ g˙annejja u kitarristi Maltin bil-˙sieb li na˙dem xog˙ol mag˙hom u bdejt nin©ibed lejn l-g˙ana filg˙oli u d-daqq kumpless talkitarra Maltija. Dan l-interess ˙adni fl-G˙anafest meta ltqajt ma’ Noel D’Amato li tani ççans li nie˙u sehem f’dan ilqasam,” qalet Buhagiar.

Talent fil-vuçi Ta’ min isemmi li Buhagiar tkanta diversi forom ta’ g˙ana u g˙alhekk dan ifisser li hi g˙andha t-talent ta’ vuçi versatili ˙afna g˙all-g˙ana. Filfatt, meta mistoqsija fuq kif addattat g˙al dawn l-istili differenti, Buhagiar fissret li lvuçi hi mekkaniΩmu sinjur ˙afna, speçjalment jekk tit˙addem f’©eneri differenti.

“Nemmen li kull esperjenza li kelli g˙enet biex il-vuçi tieg˙i tg˙allmet taddatta g˙al stili differenti ta’ kant u g˙ana,” sostniet Buhagiar.

Illum din il-persuna hija

meqjusa b˙ala wa˙da millartisti l-aktar imfittxija flG˙anafest u dan kollu wasal minn bosta kollaborazzjonijiet li kollha kienu memorabbli.

Kien hawnhekk li semmiet b’mod partikolari l-g˙ana filg˙oli ta’ Mikiel l-IΩgej filÌonna tal-Argotti waqt lG˙anafest; g˙ana ta’ botta u risposta ma’ Joe Grech ta’ Ra˙al Ìdid fil-Buskett waqt lImnarja; kif ukoll programm ta’ fuΩjoni ta’ g˙ana, rap, flamenco fi sfond ta’ folklor Malti ma’ Joe ta’ Ra˙al Ìdid u l-grupp rebbie˙ fl-g˙anja talpoplu kulturali.

Im˙abba kbira Fid-dawl ta’ dan kollu, Buhagiar issa hija mag˙rufa b˙ala wa˙da mill-g˙annejja moderni tant li g˙afset il-karriera muΩikali tag˙ha fuq lg˙ana. X’kienet ir-ra©uni?

“Dan ©ara g˙ax sibt rwol interessanti u importanti filqasam tal-g˙ana Malti. Qalbi t˙abbat din il-muΩika u kuntenta li sibt posti fil-qasam ta’ dan l-element essenzjali filkultura Maltija. Nemmen li ssehem tieg˙i jag˙ti kuluri ©odda lil dan il-qasam meta tikkonsidra l-esperjenzi u tteknika li qed in©orr mieg˙i,” sostniet b’determinazzjoni din il-kantanta brava.

Influwenzi interessanti Influwenzi interessanti li semmiet Buhagiar kienu n-nannu tag˙ha bl-isem ta’ Ìor© miΩÛejtun li kien ikellimha ˙afna fuq l-g˙ana, ommha li hi segwaçi tal-g˙ana, kif ukoll ilku©in ta’ ommha bl-isem ta’ Fredu l-Indjan li hu g˙annej innifsu. “It-trobbija tieg˙i kienet imdawra ma’ dak kollu

li jag˙milna Maltin, ir-razzett tan-nannu, il-kamra tal-fniek ta’ missieri, in-noli fuq ilqieg˙a, l-ewwel rummiena flewwel sajjetta, il-˙rejjef, il˙obΩ biΩ-Ωejt fil-fardal tannanna Çikka, il-pulpetti talartikli tan-nanna TereΩ u t-tut li jtebba’ ma’ xatt il-ba˙ar,” qalet Buhagair.

Apparti minn hekk, din hija wkoll miΩΩew©a ’l-muΩiçist Joe Grech li huwa direttament marbut mal-g˙ana. Grech huwa g˙annej mill-aqwa u hu wkoll mag˙ruf minn bosta g˙all-˙sieb a©li tieg˙u, tant li kapaçi jinse© g˙axar strofi t’g˙ana ming˙ajr qalba jew strofa muΩikali biex l-g˙annej ikollu çans ja˙seb. Grech huwa mfittex ˙afna wkoll mittfal g˙ax huwa kapaçi jg˙annihielhom fuq su©©ett li jag˙tuh dak il-˙in. “It-tfal tg˙idx kemm tinteressahom din it-tip ta’ interazzjoni malg˙annej. Permezz ta’ Joe, illum jien nifhem aktar kemm hi kumplessa u sinjura lg˙ana Maltija. Jien u Joe g˙andna bosta xog˙lijiet li ˙loqna flimkien. Qed nistennew li jkollna l-opportunità li naqsmu dan ix-xog˙ol malpubbliku,” Ωvelat Buhagiar.

“Il-folk g˙andu j˙abbat ilpolz tal-poplu” “Irridu nieqfu npo©©u dak li hu Malti f’niçça. Il-folk Malti hu l-poplu Malti allura jien nemmen li l-folk g˙andu j˙abbat il-polz tal-poplu u ninqalg˙u minn dak li hu antik bla ma nitiflu l-identità tag˙na. Minflok, g˙andu jkun hemm post u ˙in g˙allg˙annejja tal-lum biex jag˙mlu esperimenti tag˙hom flimkien ma’ artisti o˙ra,” qalet b’konvinzjoni Buhagiar.

Fil-fatt, ˙afna mill-g˙annejja huma nies tal-familja u maljum qeg˙din ja˙dmu g˙all˙obΩa ta’ kuljum. G˙aldaqstant ftit jibqa’ ˙in u ener©ija biex wie˙ed jo˙loq affarijiet ©odda. Biex ma nsemmux li l˙las ta’ xog˙ol ©did huwa miΩeru u ma jag˙ti ebda inçentiv.

Meta mistoqsija fuq l-affarijiet li g˙andha ppreparata g˙all-G˙anafest tal-©img˙a ddie˙la, Buhagiar Ωvelat li din is-sena se tg˙anni fatt ori©inarjment miktub minn Joe Grech ta’ Ra˙al Ìdid, li ssemma f’din l-intervista, kif ukoll se tkun qed ta˙dem mal-Ensamble ta’ Eric Plumpton, liema okkaΩjoni se tkun l-ewwel darba g˙alija g˙ax se tg˙anni ma’ dawn ilkitarristi tant bravi. Kien hawnhekk li hi tenniet u ˙e©©et lill-poplu Malti u G˙awdxi biex jattendi bi ˙©aru g˙al dan l-G˙anafest liema attività tag˙milna verament Maltin fil-veru sens talkelma.

L-G˙anafest, li mill-©did se jsir fil-©onna pittoreski talArgotti, il-Furjana, huwa mera tal-passat, il-preΩent, u anke lfutur ta’ pajjiΩna, grazzi g˙allbosta kanzunetti li jirriflettu listorja sinjura u l-qag˙da soçjali Maltija llum, g˙all-inqas g˙al min verament japprezza l-muΩika tag˙na. Dan il-festival huwa organizzat millKunsill Malti g˙all-Arti blappo©© tal-Ministeru tal-Ìustizzja, Kultura u Gvern Lokali, CHOGM Malta 2015, fost o˙rajn. Dan se jittella’ bejn it12 u l-14 ta’ Ìunju fil-Ìonna tal-Argotti, il-Furjana u s-serata tibda fis-7pm. Iktar tag˙rif jista’ jinkiseb permezz tas-sit elettroniku www.maltafolkmusicfestival.org.

08 07|06|2015

kullhadd.com

KÓ lOKali

Trade MalTa lTd TaÓTar Kap eÛeKuTTiv Trade Malta Ltd, li hija s˙ubija pubblika-privata bejn il-Gvern Malti u lKamra tal-Kummerç, lIntrapriΩa u l-Industrija ta’ Malta, ˙atret lil Anton Buttigieg b˙ala l-Kap EΩekuttiv tag˙ha wara proçess ta’ sej˙a pubblika.

Stabbilit f’Diçembru li g˙adda u b˙alissa bbaΩata f’Tignè Point f’Tas-Sliema, Trade Malta hija a©enzija eΩekuttiva ddedikata g˙allappo©© tan-negozji Maltin biex jil˙qu swieq barranin bi prodotti u servizzi tag˙hom.

B˙ala l-Kap EΩekuttiv, isSur Buttigieg se jmexxi littim eΩekuttiv biex jg˙in innegozji Maltin ibbaΩati fisswieq barranin. Huwa se jirrapporta lill-bord tad-diretturi ta’ Trade Malta mmexxi minn David G. Curmi b˙ala

chairman, flimkien mal-Prof.

John Mamo, Tonio Casapinta, Frank V. Farrugia, Stephen Sultana, Paula Calamatta u Andrew Imre Gatesy.

Trade Malta, li bdiet topera mix-xahar li g˙adda, ing˙atat ir-responsabbiltà li tikkordina u tirreklama lmissjonijiet kummerçjali li jkunu de˙lin u ˙er©in, tappo©©ja laqg˙at kummerçjali bilaterali, u tirriçerka opportunitajiet tas-suq, fost servizzi o˙ra.

Il-missjoni tag˙ha tinkludi dik li tiggwida lin-negozji biex jesploraw mudelli varji li jinkludu franchising , kif ukoll jg˙inuhom jiffurmaw pakketti b’servizzi speçjalizzati li jolqtu a˙jar lis-swieq internazzjonali u jappo©©awhom biex jilliçen-

zjaw in-negozji u l-marki tag˙hom.

Is-Sur Buttigieg ing˙aqad ma’ Trade Malta wara ˙idma li wettaq f’Business Leaders Malta, il-kumpanija tasservizzi g˙an-negozji, fejn kien Direttur talOperazzjonijiet.

Preçedenetement, huwa kien Business Administration and Development Manager ma’ Panta Lesco, Konsulent Amministrattiv mad-ditta tarriçerki tas-suq u ta˙ri© MISCO, kif ukoll Ekonomista mal-Bank Çentrali ta’ Malta.

Huwa ggradwa malUniversità ta’ Malta b’Baççellerat fil-Kummerç fl2000 qabel ma g˙amel Masters fl-Ekonomija Internazzjonali u l-Ìestjoni minn SDA Bocconi, l-iskola tan-negozju bbaΩata f’Milan.

ÛONQOr Fil-Mira L-g˙aqda non-governattiva Front Óarsien ODZ ilbiera˙ ˙abbret li se torganizza protesta pubblika fil-Belt Valletta nhar is-Sibt 20 ta’ Ìunju.

It-tema tal-protesta nazzjonali se tkun Save Ûonqor, u dan minkejja li sal-lum g˙ad m’hemm xejn definit dwar is-sit tal-università Amerikana.

Tant hu hekk li l-Gvern qed jag˙mel eΩerçizzju ta’ konsultazzjoni pubblika biex jevalwa s-siti disponibbli kollha g˙al dan ilpro©ett li g˙andu l-g˙an li jirri©enera n-Nofsinhar ta’ Malta.

Il-Prim Ministru, fil-fatt, sostna li l-Gvern lest jikkunsidra kull sit alternattiv, u huwa dispost ukoll li jifrex l-università fuq iktar minn sit wie˙ed, imbasta dawn ikunu fin-na˙a t’isfel ta’ Malta.

L-g˙aqda qalet li f’din il-protesta se titlob lill-©vern isegwi l-pjan lokali u jiΩgura li Ω-Ωona kollha taΩ-Ûonqor tkun parti minn park nazzjonali fejn l-ebda Ωvilupp ma jista’ jsir, u l-g˙ajxien talbdiewa ji©i m˙ares.

Front Óarsien ODZ sostniet li l-protesta hi wa˙da taç-çittadini u se tkun wa˙da mhux parti©jana u miftu˙a g˙all-parteçipazzjoni ta’ nies minn kull qasam tal-˙ajja u twemmin politiku.

L-g˙aqda qalet li l-protesta qed ti©i organizzata miç-çittadini li waqfu dan il-front u mhux mill-partiti politiçi.

Fil-protesta tal-PN nhar il-Óadd li g˙adda, din l-g˙aqda g˙aΩlet li ma tipparteçipax. Carmel Cacopardo, li huwa wkoll membru ta’ din l-g˙aqda, ming˙ajr tidwir mal-lewΩa, il-©img˙a l-o˙ra qal li mhux se jattendi g˙all-protesta tal-PN g˙ax huwa ma jipprotestax ma’ min huwa ipokrita.

iBBullJar FuQ iX-XOGÓOl uKOll Id-Deputat Laburista Dr Etienne Grech fakkar li l-ibbulljar ma jsirx biss fl-iskola, iΩda anke fuq il-post tax-xog˙ol.

Fi stqarrija ma˙ru©a mill-Partit Laburista nhar il-Ìimg˙a, Dr Grech qal li dak li ji©ri fid-dinja tat-tfal, ise˙˙ ukoll f’dik tal-adulti.

“Meta nisimg˙u l-kelma bullying, ˙afna minnha pront ja˙sbu fittfal.” Sostna li probabbilment dan ji©ri riΩultat tal-kampanji qawwija li saru tul is-snin bl-iskop li jqajmu kuxjenza fuq dan il-fenomenu u lkonsegwenzi koroh li jista’ jkollu.

“Madankollu, il-bullying ma jiqafx fil-bit˙a tal-iskola. Dak li ji©ri fiddinja taΩ-Ωg˙ar, sfortunatament ©ieli jsir ukoll fid-dinja tal-adulti. Anke jekk forsi nisimghu inqas dwaru, teΩisti realtà ta’ bullying fuq il-post tax-xog˙ol,” sa˙aq it-Tabib Grech.

Sostna li ˙afna jibΩg˙u jitkellmu dwar dak li jkunu g˙addejjin minnu g˙ax jibΩg˙u li jitilfu xog˙olhom. O˙rajn i˙ossu li se jitwaqqg˙u g˙aΩ-Ωufjett. Jaf ikun hemm min jitkellem iΩda ma jsibx appo©© jew lil min jg˙idlu li qed jag˙mel g˙a©eb mix-xejn. Sa˙aq li dan m’g˙andux ikun aççettabbli.

“Importanti li l-˙addiema jkunu jafu li g˙andhom id-drittijiet. Bilkontra tal-perçezzjoni Ωbaljata li jista’ jkun hawn, pajjiΩna, b˙al ˙afna pajjiΩi o˙ra Ewropej, g˙andu li©ijiet li jindirizzaw dawn is-sitwazzjonijiet u jag˙mlu enfasi partikolari fuq il-fastidju jew l-intimidazzjoni sesswali, u d-diskriminazzjoni abbaΩi ta’ razza jew reli©jon.”

Sa˙aq li fil-fehma tieg˙u l-unjins tal-˙addiema g˙andhom rwol importanti f’dan ir-rigward, biex mhux biss iqajmu kuxjenza dwar libbuljar fost il-˙addiema u min i˙addem, iΩda wkoll li jassistu lill˙addiema jipproçedu legalment jekk is-sitwazzjoni ma tissolviex.

“Li wie˙ed ibaxxi rasu mhijiex is-soluzzjoni,” temm jg˙id id-Deputat Etienne Grech.

LokALI kÓ

07|06|2015 09

kullhadd.com

ATTIVITÀ SUÇÇESS Il-BBQ li ©ie organizzat ilbiera˙ quddiem iç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun kien suççess, b’attendenza kbira tant li limwejjed numeruΩi ©ew ibbukkjati kollha.

Minn kmieni t-triq ta’ quddiem iç-çentru rat atmosfera brijuΩa bid-daqq tad-diski u l-fer˙ ta’ ˙bieb li ltaqg˙u g˙al din l-attività b’risq il-Partit Laburista.

Dawk kollha li attendew kielu mill-ikel varjat ippreparat g˙allokkaΩjoni, filwaqt li segwew il-log˙ba tant mistennija ta’ Juventus versus Barcelona.

IRRAPPURTATA NIEQSA Ruth Attard ta’ 27 sena kienet irrappurtata nieqsa nhar il-Ìimg˙a.

Attard intlem˙et l-a˙˙ar nhar il-Óamis filg˙axija flin˙awi ta’ Wied iΩ-Ûurrieq, u kienet liebsa libsa sewda.

Kull min g˙andu xi informazzjoni dwar din it-tfajla huwa mitlub jag˙mel kuntatt mal-pulizija b’mod kunfidenzjali fuq 2122 4001 jew iΩur l-eqreb g˙assa.

10 07|06|2015

kullhadd.com

TiVi AwArds

MINN

SALVU

CANALE

Liquorish qatt ma kien favorit tieg˙i u qatt mhu ser ikun, ilpreΩentatriçi b’dak il-le˙en li jinfidlek mo˙˙ok nipprova nevitaha. Il-˙afna paroli Ωejda li jing˙ad minn min ikun mistieden aktar tedjanti. IΩda huwa fatt li l-filmati eΩotiçi li naraw isa˙˙ruk! Meta nsib çans narah min˙abba l-filmati li g˙adni kif semmejt.

IΩda Ωgur l-aktar ˙a©a bla sens hija l-ksu˙at Ωejda millparteçipanti; ma nafx g˙alfejn il-pika esa©erata li ma twassal imkien. Hemm tnejn partikolari mqabbdin ma’ xulxin qishom Ωew© tigri tal-Afrika.

Li kieku dawn jag˙lqu ˙alqhom kieku t-telespettaturi jie˙du aktar gost isegwu.

F’ reality shows barranin dan l-istorbju ma tantx narawh, u mhux biex infa˙˙ar produzzjoni barranija u nmaqdar tag˙na. Kull min ilu jaqra dan it-t˙arbix jinduna li qatt ma nmaqdar il-prodott Malti.

G˙adhom Simpatiçi?

Minn mindu din it-teleserje bdiet g˙adda Ωmien mhux ˙aΩin. L-ewwel darba li ntweriet kien daqs 15-il sena ilu. Dak iΩ-Ωmien kienet tixxandar fuq One TV. Ilkitba kienet f’idejn il-mibki Lino Grech, g˙alhekk kellek garanzija ta’ skript li jag˙mel sens. Minn dak iΩ-Ωmien ’l hawn ©raw ˙afna affarijiet; Simpatiçi baqg˙et g˙addejja u ma nafx kemm-il script writer biddlet.

Is-sustanza

m’g˙adhiex tajba daqs talbidu, l-istejjer saru m©ebbdin wisq.

U˙ud mill-atturi g˙adhom l-istess u dawn g˙adhom jg˙idu l-istess affarijiet li kienu jg˙idu meta din is-sensiela bdiet.

Kull meta nsib çans nara xi ftit u jiddispjaçini ng˙id li lebda battuta milli jg˙idu ma tog˙©obni. Vera jien kemxejn stramb u selva©© u ma nid˙akx mal-ewwel iΩda anke meta wliedi jarawh mieg˙i ma jirnexxilhomx jid˙ku. Ólief kçejjen u uffiçini ma jidhrux, daqqa fid-dar u filkçina ta’ Joe u Dora, imbag˙ad xena o˙ra fl-

uffiççju ta’ Joe, ix-xena ta’ warajha tkun fid-dar ta’ Salvu u Lieni u hemm jid˙ol isSupretendent Leonard u jg˙id l-istess linji li ilu jg˙id mittwelid ta’ din is-serje.

Imbg˙ad jidhru l-atturi fluffiçini ta’ Dora u jing˙ad listess diskorsi bis-Sur Tonna tiela’, Mrs Asciak nieΩla u lfattiga taparsi dda˙akna. Ma nafx jien, forsi jista’ jag˙ti lkaΩ li jien mhux ‘simpatiku’ u dawn huma.

Realtà Brian Hansford mhux Jay Leno jew David Letterman

KÓ opINJoNI

iΩda l-programm Realtà, li issa ilu jippreΩenta g˙al diversi snin indara sew u l-prodott tjieb. Brian jitlef is-sens ta’ direzzjoni meta wie˙ed millmistednin jipprova jirkeb fuq l-o˙rajn u jag˙mel il-programm tieg˙u. F’kaΩijiet b˙al dawn ma jafx jikxef snienu u jirribatti li dan il-programm huwa tieg˙u u jmexxih hu.

Din il-©img˙a kellu mistiedna lil Chris Fearne min-na˙a tal-Gvern u lil Jason Azzopardi min-na˙a talOpoΩizzjoni. Chris Fearne jitkellem bis-sens u jaf ipo©©i d-diskors sew, u jekk hemm bΩonn li jrid iwassal messa©© jag˙mlu b’mod sottili. Jason Azzopardi huwa wie˙ed minn dawk il-mistiedna li semmejt fil-bidu.

Jibda jlablab ming˙ajr ma jieqaf u meta jmiss li jitkellem Fearne jibda jinterrompi ming˙ajr ma jieqaf. Nifhem li din hija tattika interna fi ˙dan il-PN g˙ax fejn kienu mistiedna fuq programmi simili jag˙mlu hekk.

Hansford ma Ωammlux ir-riedni sew lil dan Azzopardi, g˙alhekk baqa’ g˙addej jinterrompi bla waqfien. M’ilux fuq Reporter kien hemm mistiedna Konrad Mizzi u Claudette Desire Sellili Pace u din l-istess bdiet tag˙millu lill- Ministru Mizzi, iΩda Salvu Balzan beda jwaqqafha.

It-tattika tal-esponenti tal-PN fuq programmi b˙al dawn issa qieg˙da tindera sew li, jekk ma jilag˙bux itellfu.

Niltaqg˙u d-die˙la. Sa˙˙iet!

AQTAGÓHA KIF sTUrdEJTNI!

Patri Mario Attard

Ilum il-˙ajja hi dik li hi.

Kul˙add fuq xog˙lu. G˙ax kul˙add irid ja˙dem – min mod u min ie˙or.

Il-biçça xog˙ol hi li donnu llum qeg˙din insibuha diffiçli nsibu ˙in g˙al xulxin. Ilpressjonijiet tax-xog˙ol huma li huma. A˙na l-kbar mod, u wliedna mod ie˙or. Ittawwal naqra fid-djarji tag˙hom ˙a tara kemm dawn il-povri tfal g˙andhom x’jag˙mlu! Issa l-iskola, imbag˙ad il-privat, u wara l-futbol jew il-ballet. Ma nafx x’ma nivvintawlhomx biex ikollhom fejn jirrikreaw ru˙hom!

Dawn kollha huma affarijiet tajbin. Affarijiet li jg˙inuhom jinbnew b’mod s˙i˙ b˙ala bnedmin. Biss qeg˙din nitilfu laqwa ˙a©a fil-familji u l-komunitajiet tag˙na: il-komunikazzjoni. Ji©ifieri dik il-kapaçità li nirrakkonta lill-familja tieg˙i, jew lill-persuni li mag˙hom ng˙ix, dak li ng˙addi minnu.

Kemm qeg˙din insibuha bi tqila biex, almenu g˙al ftit ˙in, inne˙˙u dak il-mowbajl jew ittablet minn idejna, naqilg˙u luçu˙ tag˙na minn ma’ dawk liscreens daqs naqra li, mhux biss qeg˙din jixorbu l-kulur ta’ wiççna, imma wkoll jg˙arrqu bl-ikrah il-visti ta’ g˙ajnejna u, minflok, nibdew in˙arsu lejn xulxin u nie˙u gost inqattg˙u ftit ˙in flimkien nirrakkuntaw lesperjenzi tag˙na.

Imma, g˙al xi ra©unijiet, ninqabdu pri©unieri tar-rutina u lprogrammi tag˙na. U x’ji©ri? Ilpressjonijiet tax-xog˙ol ta’ barra huma tant kbar li mal-inqas

konna Ωg˙ar kemm dawk li kienu jie˙du ˙siebna kienu jqumu billejl? Issa biex jaraw jekk g˙andniex s˙an bid-deni, imbag˙ad g˙ax kien ikun waslilna l-˙in tal-pilloli jew ilmistura. L-im˙abba tfisser li tkisser ir-raqda u tmur tara x’g˙andu t-tifel, it-tifla, il-mara, ir-ra©el, l-omm, il-missier u lpersuni li qieg˙da tie˙u ˙sieb!

˙a©a li tkun marret ˙aΩin arana na˙tfu lil xulxin! “Aqtag˙ha kif sturdejnti!” G˙ax darna, minflok li nkunu g˙amilnieha post fejn nie˙du gost nirrikreaw ru˙na ma’ xulxin dawwarnieha f’kamp tal-battalja. Minflok nuru ˙lewwa ma’ xulxin, nifir˙u b’xulxin meta ni©u mixxog˙ol u mill-iskola, arana naqilg˙u l-kwistjonijiet fuq xejn! U, il-˙lewwa li darba kellna g˙al xulxin meta bdejna no˙or©u flimkien malajr tinbidel fi ©lied kbir. Mhux ta’ b’xejn mela li min jg˙addi minn ˙dejn biebna ja˙sibna li qeg˙din fi stat ta’ gwerra. G˙ax hekk inkunu tassew!

Il-Mulej ma ˙alaqniex biex inkunu la klieb tal-©lied, la alsatians u lanqas doberman. IlMulej ˙alaqna biex inkunu bnedmin! Tad-demm u l-la˙am!

Ma ninsa’ qatt omelija li l-Mulej tani din is-sena f’funeral ta’ ra©el li dejjem kien i˙obb jg˙id lil min kien jg˙inu: “Very kind of you!” Sabi˙a din il-fraΩi! Il©entilezza! Kulma trid biex tiksibha hi rieda tajba. Ma trid xejn g˙ajr qalb li t˙obb u tag˙der. Qalb li taf tg˙id ‘iva’ g˙all-im˙abba u r-rispett.

Il-qalb mhux g˙alhekk ©iet ma˙luqa, ji©ifieri biex t˙obb?

Issa l-im˙abba g˙andha ˙afna modi kif ti©i mfissra. Forsi dan hu l-iΩball tas-soçjetà postmoderna li qeg˙din ng˙ixu fiha: illimitajna wisq l-im˙abba g˙allpassjoni. Importanti kemm hi importanti l-passjoni mhijiex kollox! L-ewwel nett, l-im˙abba hija s-sagrifiççju. L-g˙otja g˙al min t˙obb. Ma rridux naqraw ençiklopediji s˙a˙ biex nifhmu dan il-˙sieb. Tiftakru meta

Dan it-tip ta’ m˙abba-sagrifiççju g˙andu ftila biex il-fjamma tieg˙u tissokta taqbad. Din ilfjamma tissejja˙ paçenzja. La˙wa, il-paçenzja ti©i biΩΩmien! Bl-esperjenzi! Biddg˙ufijiet ta’ kemm-il darba nkunu tlifnieha jew ˙allejniehom iqabbΩuhielna!

BiΩΩejjed it-tfal itellg˙uhomlok u jo˙or©ulek xi Ωew© kelmiet ibsin. Kemm jiddispjaçik li tkun fajjarthom! G˙ax int m’intix hekk. Ma jimpurtax! Ma waqg˙etx id-dinja! Hemm ilkelma ‘a˙firli’, qrara u, darb’o˙ra, meta l-wire ikun se jaqbeΩ, dur lejn il-Mulej u g˙idlu: Mulej, nag˙tik ir-rabja li g˙andi b˙alissa u ag˙tini l-paçi tieg˙ek. Itlob u taqla’! Iva ˙bieb! Daqshekk façli!

U bil˙aqq, jekk ikun hemm ittfal Ωg˙ar fin-nofs ara kif tirran©a u sib ma min t˙allihom minn Ωmien g˙al Ωmien. Óa tie˙du ftit ˙in ta’ mistrie˙ b˙ala koppja.

Ibqa’ miexi fit-triq tal-paçenzja. U meta tkun se taqbiΩlek ftakar fil-kelma ta’ Ìor©, lG˙annej tal-Mulej: Kelma ˙elwa u edukata tiffrankalek battikata!

opinjoni KÓ

07|06|2015 11

kullhadd.com

irregolaritajiet finanzjarji fil-Kunsill loKali ta’ Óal lija

Mario Fava President tas-Sezzjoni Kunsilliera tal-PL

Kunsilli loKali

email: keaneo@onvol.net

Jidher li minkejja kull twissija, l-Amministrazzjoni tal-Kunsill ta’ Óal Lija, tul l-a˙˙ar sena ftit jew xejn tat kas li tirregolarizza l-poΩizzjoni tal-Kunsill.

Lejn l-a˙˙ar tas-sena li g˙addiet sar awditjar interim f’dan il-Kunsill min˙abba li kien hemm bidla fis-segretarju eΩekuttiv fejn l-a©ent segretarju li kien hemm, Gabriella Aguis, waqfet topera f’din ilkariga u kompliet isservi b˙ala Segretarju EΩekuttiv fil-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta. Tajjeb wie˙ed ifakkar li din in˙atret b˙ala a©ent segretarju proprju fis-7 ta’ Marzu 2013, ji©ifieri jumejn qabel l-elezzjoni ©enerali u l-elezzjoni tal-istess Kunsill Lokali, u li damet Ωmien pjuttost twil iΩΩomm din il-kariga minkejja bosta nuqqasijiet ripetuti u sa˙ansitra proçess ta’ ˙atra ta’ segretarju eΩekuttiv ©did u li kellha ti©i kançellata u tin˙are© mill©did Qabel xejn, tajjeb insemmu kif dan il-Kunsill g˙amel kwaΩi sena ming˙ajr polza talassigurazzjoni. Dan ifisser li lKunsill Lokali ma kienx kopert minn polza li, fl-eventwalità li jinqala’ xi ˙a©a lil terzi, ikun hemm x’jag˙mel tajjeb g˙al dan. Din kienet responsabbiltà tal-a©ent segretarju eΩekuttiv iΩda, g˙al xi ra©uni, minkejja l-importanza ta’ ˙a©a b˙al din, din jew ma ndunatx li skadiet il-polza li kellhom jew inkella ma ˙aditx il-passi me˙tie©a biex tkun im©edda.

Hi x’inhi r-ra©uni, dan kien nuqqs tag˙ha u niskanta kif ma ttie˙du l-ebda passi filkonfront tag˙na fuq nuqqas gravi b˙al dan.

Intant, fl-ittra tal-awdituri, hemm indikat diversi nuqqasijiet li l-Kunsill naqas li jirrimedja minkejja li fi w˙ud minnhom anke kien imwissi dwarhom mis-sena preçedenti.

Fost dawn insibu kif: • Il-Kunsill naqas milli jkollu re©istru g˙all-assi fissi tieg˙u. La dan mhux isir, lanqas qed jittie˙du l-miΩuri biex ikun hemm rekords b˙al deskrizzjoni tal-assi, data ta’ meta nxtraw, ming˙and min ixtraw, numru tal-fattura, lispiΩa tieg˙u, il-mod kif isir id-dipprezzament tieg˙u u fejn hu allokat. Kollha dettalji me˙tie©a u importanti li jassiguraw li dak mixtri jibqa’ g˙and il-Kunsill.

• Ma kienx qed isir depoΩitu fil-frekwenza rikjesta • Differenzi bejn idd˙ul tal-Kunsill mis-sistema tal-infurzar lokali • Il-Kunsill m’g˙andux kopji tal-kontijiet tal-Kumitat Kon©unt ta’ B’Kara • Il-Kunsill naqas li jikkalkula d-d˙ul supplimentari mid-Dipartiment tal-Gvern Lokali dwar ammonti dovuti lill-Wasteserv • Il-Kunsill f’kaΩi naqas li jitlob kwotazzjonijiet g˙al çertu xiri ta’ prodotti jew servizzi • Ma kinux qed ji©u ffirmati l-iskedi tal-pagamenti meta ji©u approvati • Ma kinitx titniΩΩel linformazzjoni baΩika fuq liskeda tal-pagamenti

• Ma ©ewx segwiti dejjem il-proçeduri rikjesti filproçess ta’ ˙ru© ta’ kuntratti • Ma nstabu l-ebda pagamenti g˙al polza talassigurazzjoni li jfisser li lKunsill ma kienx inxurjat kif rikjest Accruals skorretti u • g˙adhom mhux ikkore©uti • Il-Kunsill ma talabx dikjarazzjoni ming˙and ilkredituri tieg˙u kif rikjest midDipartiment • Differenza bejn wie˙ed mill-kredituri talKunsill u l-Kunsill ta’ €4,527 • Kontra dak mitlub mir-regolamenti finanzjarji talkunsilli lokali, il-Kunsill naqas li j˙ejji r-rapporti finanzjarji g˙all-perjodu • Ma kienx hemm rendikont korret tal-fluss talflus tal-Kunsill • Ma kienx hemm lemendi me˙tie©a g˙arrendikonti mhux awditjati meta dawn ©ew approvati • Is-s˙ubija tal-Majjistral Action Group ma kinitx g˙adha m˙allsa • Il-Kunsill ma kellux l10% bilanç rikjest mill-allokazzjoni finanzjarja • Ma nΩammux id-dati tal-iskadenza ta’ ˙ames ©img˙at bejn seduta u o˙ra • L-ittra g˙allmani©ment preçednti, skont ir-rekords mill-minuti talKunsill, jidher li qatt ma ©iet diskussa jew mi©juba g˙allattenzjoni tal-kunsilliera • Mistoqs©ba u tnaqqis f’multi f’dan ir-rigward midDiparitment • Dewmien fid-depoΩitu tal-flus li jkollu l-Kunsill mid-d˙ul tieg˙u. Dan jista’ jwassal biex id-d˙ul ma jid˙olx fil-perjodu li suppost kellu jidda˙˙al fih. Dan minkejja li r-regolamenti jistipulaw li d-depoΩiti jridu jsiru tal-inqas darbtjen fil-©img˙a • L-istess ˙a©a ©ara meta l-Kunsill kellu d˙ul talLES u d-Dipartiment tal-Artijiet • Ma ssirx rikonçiljazzjoni frekwenti tal-payroll talKunsill Lokali tant li l-awdituri rrimarkaw ukoll dwar dan • Ma ©ewx sodisfatti lkriterji tal- petty cash u ma hemmx dokumenti me˙tie©a biex jissapportjaw çertu nfiq li sar • Kien hemm tal-inqas tliet çirkostanzi fejn il-Kunsill ma mexiex mal-proçedutri rikjesti fejn jid˙lu kwotazzjonijiet • Kien hemm tal-inqas çirkostanza wa˙da fejn lammont tal-kwotazzjoni ©ie maqbuΩ. Tali irregolarità wasslet biex inkisret regola

finanzjarja o˙ra fejn il-Kunsill irid i˙alli erba’ xhur qabel jer©a’ jixtri b’ordni diretta ming˙and l-istess kuntrattur • Kuntratti mhux datati.

Dan nuqqas gravi ˙afna g˙ax jista’ jag˙ti lok g˙al abbuΩ • Ma nstabx fajl ta’ kuntratt tal-mani©er tal-kuntratti tal-Kunsill. Fejn sta˙ba?

Telaq jimxi? F’dan ir-rigward l-awdituri jag˙mluha çara li ssegretarju eΩkeutitv huwa responsabbli biex jara li ddokumenti tal-Kunsill jinΩammu f’post sigur u li l-ebda dokument m’g˙andu jit˙alla jo˙rog mill-uffiçini tal-Kunsill Lokali • Nuqqasijiet fejn jid˙lu tenders u kuntratti. KaΩ fejn ilkuntrattur tal- patching ippreΩenta l-garanzija tal-offerta tieg˙u ©img˙a wara li ffirma l-ittra ta’ aççettazzjoni.

Kuntratt tad-dwal fi Ìnien ilMirakli fejn il-Kunsill naqas li jitlob garanzija bankarja fiddokument. Hawn ukoll lawdituri jitfg˙u it-tort fuq issegretarju eΩekuttiv fejn jg˙idu li hija responsabbiltà tieg˙u li jara (f’dan il-kaΩ tara) li t-tenders kollha g˙andu jkollhom garazijna bankarja ta’ 5% talvalur tal-kuntratt u li din trid tiskadi sa mhux qabel 60 ©urnata wara d-data li jintemm il-kuntratt. Imma©inaw kif dan jista’ jsir jekk ma jkunx hemm data fuq çerti kuntratti!

• Lista li fuqha jkun hemm imniΩΩla kuntratturi li tefg˙u l-offerta tag˙hom g˙al xi pro©ett ma kinitx immarkata b’mod li ma jkunux jistg˙u jiΩdiedu iktar ismijiet ta˙t dawk li tefg˙u l-offerta tag˙hom. Dan jista’ jag˙ti lok li jitniΩΩlu ismijiet o˙rajn wara li tkun g˙alqet id-data li fiha wie˙ed seta’ jitfa’ l-offerta tieg˙u • Imkien fil-minuti talKunsill tal-perjodu li awditjaw l-awdituri m’hemm referenza li l-Kunsill b’xi mod approva lkuntratti mog˙tija. Dan minkejja li kien hemm rapport talbord tal-g˙aΩla. Irid ikun ilKunsill li japprova dawn ilkuntratti u mhux il-bord talg˙aΩla. Nuqqas ie˙or serju.

Dan ifisser ukoll li l-minuti talKunsill ma kienux qed jittie˙du tajjeb g˙al kull deçiΩjoni li trid tkun imniΩΩla.

Dan ma jidher imkien fil-perjodu msemmi. L-awdituri jg˙idu çar u tond li mhux aççettabli li l-Kunsill ja˙tar terzi persuni biex jag˙mlu xxog˙ol amministrattiv g˙alih jew f’ismu. Hawn ta’ min wie˙ed jistaqsi kif u fuq liema baΩi ©iet mag˙Ωula t-terza persuna? Hawn ta’ min wie˙ed jistaqsi jekk il-˙atra ta’ dan ilbord ©ietx approvata millKunsill. Jekk anke ir-remunerazzjoni tieg˙u ©ietx approvata mill-Kunsill.

L-awdituri jag˙mluha çara li dan ixxog˙ol g˙andu jsir biss missegretarju eΩekuttiv.

• Minkejja dan, l-A©ent Segretarju EΩekuttiv, minkejja li ˙ar©et sej˙a g˙al polza ta’ assigurazzjoni, ma sabitx çans biex tressaq l-offerti quddiem il-Kunsill. Dan ifisser dak li g˙edt qabel, li l-Kunsill g˙amel kwaΩi sena bla polza tal-assigurazzjoni. L-awdituri jag˙mlu referenza g˙as-sez-

zjonijiet 35 u 36 tarRegolamenti Finanzjarji talKunsilli Lokali li jistipulaw blaktar mod çar li s-segretarju eΩekuttiv huwa responsabbli biex jassigura s-sigurtà tal-assi tal-kunsill, l-impjegati u li jinxurja lill-kunsill kontra kull danni li dan jista’ jsofri. L-istess nuqqas iwassal biex flevantwalità li jkun hemm inçident jew claim lejn il-kunsill lokali, il-kunsill irid jara kif se jag˙mel tajjeb g˙al dan innuqqas serju.

• L-awdituri ©ibdu lattenzjoni wkoll fuq kuntratti li skadew u xorta wa˙da lKunsill baqa’ jag˙mel uΩu minnhom. Dan minkejja twissijiet mid-Dipartiment b’diversi memos li ˙ar©u apposta, b’mod partikolari fejn jid˙lu dwal tat-toroq.

• Il-Kunsill lanqas g˙andu kuntratt g˙all-kiri talpost minn fejn jopera.

G˙aldaqstant m’hemmx terminu jew Ωmien ta’ meta qed issir il-kirja u lanqas l-ammont dovut minkejja li qed isir ˙las ta’ €700 fix-xahar Kienu elenkati wkoll diversi differenzi bejn il-kontijiet talKunsill, statements u nominal ledgers fejn tid˙ol informazzjoni tal-ammonti fiskali, fosthom anke çekijiet antiki ˙afna li jmorru lura sa tliet snin u li ma ttie˙du l-ebda passi biex dawn ji©u mne˙˙ija mir-rendikont tar-rikonçiljazzjoni mal-bank. Il-Kunsill g˙andu l-obbligu li jinvestiga x’kienu dawn iç-çekkijiet u jie˙u l-passi kollha me˙tie©a.

Dawn in-nuqqasijiet ukoll kienu evidenti f’ittra g˙allmani©ment o˙ra preçedenti. Ìie stabbilit ukoll li bilançi li l-Kunsill g˙andu jag˙ti ilhom pendenti iktar minn sena u ma ttie˙det l-ebda azzjoni dwarhom.

Kemm hu façli tkun segretarju eΩekuttiv hekk; tqabbad nies li g˙andek kunfidenza fihom sabiex jag˙mlu xxog˙ol li suppost tag˙mel int, jidhru huma li qed jie˙du ddeçiΩjoni g˙alik sabiex inti tidher li m’intix involut filproçess u tibqa ‘tfu˙’, u sa˙ansitra t˙allashom millfondi tal-Kunsill.

X’kien l-interess biex fejn jid˙lu çertu tenders dawn jin˙ar©u u ji©u a©©udikati mitterza persuna, iΩda tenders o˙rajn baqg˙u skaduti u lanqas in˙ar©u tenders g˙alihom?

Intessanti l-fatt li dawn innuqqasijiet ˙ar©u wkoll firrapport finanzjarju tal-kontijiet tal-Kunsill li elenkaw diversi minn dawn in-nuqqasijiet.

Jidher çar li dawn innuqqasijiet setg˙u ©ew evitati kieku x-xog˙ol amministrattiv sar b’mod rigoruΩ u b’iktar attenzjoni. Mhux aççettabli pereΩempju li segertarju eΩekuttiv ma j©ibhiex g˙allattenzjoni tal-kunsilliera li lkunsill m’g˙andux polza talassigurazzjoni, jew li jkollok kuntratti mhux datati jew inkella li jsir ˙las ta’ kiri fejn m’hemmx kuntratti li jikkorrispondu mal-˙las li jkun qed isir.

Nistenna li xi ˙add jerfa’ rresponsabbiltà u jwiegeb g˙al dan kollu.

12 07|06|2015

kullhadd.com

kÓ OpiNjONi

MOViMENT MALTi FiS-SETTE GiUGNiO

Josef Azzopardi Deputat Segretarju FÛL

Tmiem il-Gwerra l-Kbira (19141919) ©ab fer˙ kbir madwar iddinja, iΩda mhux l-istess f’Malta. Fl-Ewwel Gwerra Dinjija Malta marret tajjeb u, g˙alkemm fi Ωmien ta’ gwerra, Ωiedet il-qlig˙ ekonomiku. Dan se˙˙ g˙ax ix-xog˙ol madwar il-portijiet Ωdied ˙afna peress li l-bastimenti tal-IngliΩi u l-Alleati kienu jid˙lu jissewwew fitTarzna. Il-bastimenti militari u dawk tal-merkanzija kienu jieqfu Malta fi triqthom lejn il-battalji. Dan ©ab ˙idma kbira filmadwar tal-portijiet b’xog˙ol g˙all-barklori, ˙wienet taxxorb, u dawk kollha li kienu jaqilg˙u l-g˙ajxien tag˙hom mix-xatt.

Fil-˙dax ta’ filg˙odu, fil-˙dax tax-xahar u fil-˙dax-il xahar (11 ta’ Novembru) tal-1918 ©iet im˙abbra l-a˙bar tal-waqfien mill-gwerra. G˙all-poplu Malti dan kien ifisser il-bidu talinkwiet u l-bidu tal-battalja kontra t-tmexxija IngliΩa f’Malta. Minkejja li l-Maltin kellhom diversi lmenti, dawn lilmenti kienu kollha mmirati lejn il-kolanizzaturi.

Wara l-gwerra kellek il-klassi tal-politiçi Maltin li dejjem kienet qed ti©©ieled biex ikollna Kunsill tal-Gvern dejjem a˙jar, riedet aktar setg˙a f’idejn il-Maltin. Fil-jum tas-Sette Giugno, l-Assemblea Nazzjonali kienet mag˙quda u kienet g˙adha kif g˙addiet mozzjoni

biex l-Gvern IngliΩ jag˙ti sehem fit-tmexxija tal-pajjiΩ lillistess Maltin.

L-ikel kien skars u l-©u˙ beda jin˙ass mill-poplu Malti. Il-fqir bata l-©u˙, però s-sinjur, minkejja li kellu l-flus, ma setax jixtri ©aladarba kien hawn innuqqas tal-ikel. Bosta bastimenti merkantili li kienu mg˙obbija bl-ikel u li kienu ©ejjin lejn Malta, g˙erqu blattakki tas-sottomarini ÌermaniΩi.

L-IngliΩi ppruvaw jikkontrollaw l-ammont ta’ ikel li wie˙ed jista’ jiekol. G˙alhekk huma bdew jirrazzjonaw l-ikel.

Kien hawn nuqqas ta’ dqiq u lGvern ordna biex fit-ta˙lita talg˙a©ina tal-˙obΩ tit˙allat ukoll il-patata. In-nuqqas ta’ ikel kien ©ej mill-fatt li d-dinja kienet g˙addejja minn gwerra, u allura kien hemm t˙arbit tas-sistema normali tal-produzzjoni tal-ikel.

Kien hawn min kien kuntent li kien hawn in-nuqqas ta’ ikel f’Malta! L-importaturi sabu xxoqqa f’moxta u g˙ollew ilprezzijiet la d-domanda g˙allaffarijiet baΩiçi b˙all-˙obΩ kienet kbira. Jidher li sa˙ansitra xi importaturi kienu apposta ja˙bu l-ikel biex il-prezz jibqa’ g˙oli.

Ix-xog˙ol fit-Tarzna naqas sew wara l-gwerra, hekk kif ma baqg˙ux jid˙lu daqstant bastimenti daqs Ωmien il-gwerra. In-

nuqqas ta’ xog˙ol wassal biex il-Gvern IngliΩ jibda jag˙ti ssensji. Hawnhekk tajjeb li wie˙ed iΩomm f’mo˙˙u li meta ra©el jing˙ata s-sensja allura mieg˙u tbati l-familja tieg˙u li f’dak iΩ-Ωmien normalment kienu jkunu familji numeruΩi u kienet g˙adha mhux in-norma li n-nisa ja˙dmu.

Min˙abba l-gwerra l-IngliΩi kienu nefqu bosta flejjes. Wara l-gwerra riedu mill-©did isa˙˙u l-finanzi tag˙hom. G˙alhekk ilGvernatur Matheun introduça taxxi ©odda biex jag˙mel tajjeb g˙an-nuqqas tal-finanzi. It-taxxi fuq il-proprjetà u t-taxxa tassuççessjoni affettwaw direttament lis-sinjuri u lill-kleru li kellhom l-artijiet. L-ironija kienet li l-poplu, g˙ax imxewwex, kien qed igerger u jipprotesta, meta fil-fatt din ittaxxa kienet g˙al dawk li laktar huma sinjuri u mhux fuq il-foqra. Il-poplu kien t˙alla injorant biex b’hekk ikun jista’ jitmexxa kif il-mexxejja lokali u ekkleΩjastiçi riedu.

Fil-25 ta’ Frar 1919, iltaqg˙et l-Assemblea Nazzjonali mmexxija minn Dr Filippo Sciberras. Din l-Assemblea ©abret fiha rappreΩentanti minn kull belt u ra˙al u flimkien kienu jiddiskutu l-futur tattmexxija ta’ Malta. Fl-istess jum bosta Maltin da˙˙lu l-belt jipprotestaw min˙abba li l-Gvern IngliΩ ried jikkommemora lwaqfien mill-gwerra. LAssemblea Nazzjonali kienet iddeçidiet li ma ti˙ux sehem f’dawn il-festi.

Tensjoni o˙ra ©iet mill-università hekk kif studenti tal-li©i kellhom inkwiet mal-professuri tal-università hekk kif kien qed isir xi tibdil fil-kors.

Meta dawn is-sitwazzjonijiet ing˙aqdu flimkien allura lpoplu, minkejja li kien diviΩ flg˙anijiet, il-mira ta’ kul˙add kienet wa˙da: il-Gvernatur.

Meta bdew l-irvellijiet kul˙add sab ra©uni valida biex jid˙ol jipprotesta. Min mar g˙ax bil©u˙, min g˙ax tilef ix-xog˙ol, min g˙ax l-ikel skars jew g˙oli, min g˙ax ma qabilx mat-tibdil fil-kors fl-università, min g˙ax ried sehem fit-tmexxija talKunsill tal-Gvern, u bosta ra©unijiet o˙ra li meta dawn ixxrariet tg˙aqqadhom flimkien jifformaw ˙u©©ie©a ta’ rabja.

Nhar is-7 ta’ Ìunju 1919 fil-

Belt Valletta kien hemm folol kbar ta’ nies li l-pulizija ma setg˙etx tikkontrolla. IlGvernatur ma kienx Malta, u ll-A©ent Gvernatur ordna biex suldati IngliΩi ji©u jg˙inu biex jikkontrollaw il-folol.

Is-sitwazzjoni bdiet ta˙rab minn idejn is-suldati u balla talazzarin ©iet sparata lejn Manwel Attard minn tas-Sliema li kien g˙adu Ωag˙Ωug˙ u kien qed jaqsam Triq il-Fran kontra r-regoli li ng˙ataw. L-istess destin kiefer laqat lil ÌuΩeppi Bajada mix-Xag˙ra, G˙awdex.

L-istamperija tad-Daily Malta Chronicle ©iet attakkata peress li din kienet tappo©©a l-IngliΩi f’Malta. Quddiemha kien hemm ˙afna materjal jaqbad b˙al karti u njam. Jidher li mill-istamperija bdiet ˙ier©a ri˙a ta’ gass u luffiçjal IngliΩ ordna lis-suldati biex jisparaw ˙alli jferrxu lillfolla tal-Maltin. Balla minnhom laqtet lil Wenzu Dyer millBirgu u minkejja li ntlaqat huwa kompla jimxi sakemm waqa’ mejjet quddiem il-Main Guard.

L-a˙bar tal-imwiet tas-Sette Giugno ©riet ma’ Malta kollha u l-g˙ada l-Maltin da˙lu b’aktar sa˙˙a. Il-Maltin taw xebg˙a kbira lil suldat IngliΩ li kien marid bit-tuberikoloΩi u miet lisptar xi xahar wara. Karmenu Abela, missier, spiçça mejjet b’daqqa ta’ bajunetta ©o Ωaqqu hekk kif ipprova j©ib lil ibnu mill-folla. L-inkwiet baqa’ g˙addej u b’kollox dawn lavvenimenti ˙allew sitta mejtin u madwar ˙amsin feruti, Maltin.

Fil-©rajja tas-Sette Giugno naraw il-poplu Malti b˙ala moviment li minkejja d-diversi ideat u ˙sibijiet, fl-a˙˙ar milla˙˙ar kien mag˙qud fil-©lieda kontra l-barrani. Is-sagrifiççju ta’ missirijietna ma jistax ikun minsi g˙ax il-libertà u l-valuri li writna ©ej minnhom. Illum irrealtà hija ˙afna differenti minn dak li g˙exu missirijietna, iΩda l-isfidi hemm jibqg˙u.

Id-determinazzjoni ta’ dan ilmoviment, biex jibqa’ miexi ’l quddiem, huma b’sa˙˙ithom ˙afna. Il-©lieda g˙all-valuri progressivi u liberali hija realtà u rridu nibqg˙u nissieltu b’mod paçifiku lill-ideat konservattivi, u lil dawk l-ideat li flok imexxuna ’l quddiem b˙ala poplu, ixekkluna mill-progress.

EDITORJAL KÓ

07|06|2015 13

kullhadd.com

www.kullhadd.com INDIRIZZ POSTALI ÌURNALISTI REKLAmI ImPAÌNAR U DISINN

Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717 Ritianne Agius ritianne@kullhadd.com, Liam Gauci liam@kullhadd.com, u Glen Falzon glen@kullhadd.com 2090 1410/13 Alan Saliba sales@kullhadd.com 2090 1520 Leanne Grech editorial@kullhadd.com 2090 1411

EDITORJAL

KODIÇI TA’ SILENZJU Ebda politiku li huwa onest m’g˙andu g˙alfejn jibΩa’ minn kodiçi ta’ etika. Kemm jekk ikun ma jispiçça qatt, b˙alma huwa dak li g˙andhom il-parlamentari IngliΩi, u kemm jekk ikun qasir, b˙alma dejjem kien dak ta’ pajjiΩna, ma g˙andu jbeΩΩa’ lil min huwa onest. Dan qieg˙ed jing˙ad fir-rigward talkodiçi ta’ etika li ©ie adottat riçentament.

Il-kwistjoni kollha mhix jekk ikollokx kodiçi ta’ etika, iΩda li meta jinkiser ikun implimentat.

Jag˙mel x’jag˙mel dan il-Gvern dejjem ser ikun ikkritikat. Li kieku l-kodiçi ta’ etika baqa’ kif kien, il-kritika x’aktarx kienet tkun li dan quddiem il-Gvern ma g˙amel xejn biex ja©©ornah.

Konna antiçipajna, li hekk kif isir mag˙ruf il-kodiçi ta’ etika l©did u li g˙adu kif sar mag˙ruf, ser isiru l-paraguni ma’ dak ta’ qabel u er˙ilhom joqog˙du jnaqqu f’kull punt u virgola.

Il-kritika li saret hija fil-parti lkbira kontra l-fatt li l-Prim Ministru g˙andu d-diskrezzjoni li, f’kaΩijiet eççezzjonali biss, jista’ jippermetti li xi ministru jew segretarju parlamentari li jkompli jeΩerçita l-professjoni tieg˙u ta˙t kundizzjonijiet li jippermettilu l-Prim Ministru, flinteress nazzjonali. Fuq din leççezzjoni jista’ jkun hemm ˙afna xi tg˙id, kemm favur u anke kontra. Dan b˙al f’kull ˙a©a o˙ra.

A˙na nemmnu li a˙jar ikun hemm trasparenza jekk dan ji©ri milli dak li jkun jinqabad fil-fatt u jkun ta’ imbarrazzament g˙al kul˙add, kif fil-fatt ©ara flimg˙oddi. A˙jar milli jkun hemm sitwazzjoni fejn, dak li jkun jinqabad li g˙adu jipprattika l-professjoni tieg˙u bil-mo˙bi u xorta wa˙da jibqa’ ma jsir xejn. Niftakru l-kaΩ tan-Nutar Tony Abela meta, biex sirna nafu li kien g˙adu jattendi luffiççju professjonali tieg˙u, kellhom ikunu l-©urnalisti li jmorru wara l-bieb tieg˙u, jew, jekk ma tridx, anke jçemplu biex jag˙mlu appuntament biex ikellmuh. Dakinhar, bil-kodiçi ta’ etika li assolutament ma kienx jippermetti xejn minn dan kollu, xorta wa˙da ma sar xejn. Kollox baqa’ g˙addej qisu ma ©ara xejn.

Ministri u segretarji tal-Gvern lie˙or li kienu g˙adhom jattendu l-Università jg˙allmu lill-istudenti kien hemm ˙emel. Dawn baqg˙u g˙addejjin jg˙allmu lUniversità sal-lum u lanqas ma na˙sbu li dan jag˙mluh ming˙ajr ˙las. Kienet prattika li baqet g˙addejja, g˙ax hekk jidher li kien xieraq biex ma jintilifx it-talent akkademiku tag˙hom. La dakinhar u lanqas

illum ma jing˙ad xejn.

Ministri li kienu jattendu fluffiççju professjonali tag˙hom “biex jaraw lill-kostitwenti” tag˙hom kien hawn kemm trid.

X’kienu jaraw aktar ˙add ma jista’ jg˙id g˙ax, wara kollox, kienu jkunu mag˙luqin bejn erba’ ˙itan. Ma hija xejn ˙a©a tajba, iΩda kienu ˙wejje© li kienu ji©ru u ˙add ma seta’ jmerihom. Ji©ifieri, kien hemm kaΩijiet li l-kodiçi ta’ etika kien aktar ikun osservat fil-‘ksur’ tieg˙u milli fl-osservanza, iΩda qatt ma kien ji©ri xejn.

Saret kritika wkoll li minn issa ’l quddiem l-assi tal-mara u tattfal ta’ minsitri u segretarji parlamentari mhux ser jibqg˙u jkunu aktar dikjarati. Li ma jing˙adx hu li din il-parti ta’ kodiçi ta’ etika kienet qieg˙da tkun abbuΩata g˙al skopijiet mhux

wisq fl-interess tal-poplu, iΩda flinteress politiku parti©jan. Laktar kaΩ klassiku kien dak li ©ara lill-Ministru George Vella meta l-Partit Nazzjonalsita kien gideb dwar proprjetà li kellha lmara tieg˙u ©ejja minn wirt.

Kienu akkuΩawh li ma ddikjarahiex. Ûbaljaw doppjament. Ûbaljaw g˙ax qabdu ma’ wie˙ed mill-aktar politiçi onesti u Ωbaljaw g˙ax gidbu dwaru, tant li l-Qorti sabithom ˙atja ta’ malafama u kkundannathom i˙allsu somma flus. O˙ro© ilg˙a©eb, ˙add ma ˙are© jikkundanna dan l-abbuΩ. Jekk ni©u g˙all-proprjetà tal-ulied x’kienu jiddikjaraw dalwaqt nisimg˙u bih.

Meta fl-1994 ©ie ppubblikat ilkodici ta’ etika mill-amministrazzjoni Nazzjonalsita, ˙add ma staqsa g˙ax dan sar seba’ snin

wara li dik l-amministrazzjoni ma kienet g˙amlet xejn. G˙al seba’ snin s˙a˙ ma kienx hemm kodiçi ta’ etika ˙lief g˙al wie˙ed ta’ erba’ linji li jinsab fil-li©i.

Dakinhar ˙add ma staqsa g˙aliex dan il-kodiçi ta’ etika ma kienx im˙abbar pubblikament.

Dakinhar kien da˙al fis-se˙˙ u ˙add ma kien jaf.

Kieku kellna nag˙mlu lista talpolitiçi li kissru l-kodiçi ta’ etika ma jkollniex linka biΩΩejjed biex nag˙mlu dan. Tonio Fenech kien inqabad jirçievi rigali minn safar fuq jets privati biex jassisti log˙ba futbol, sa arlo©© tal-lira, biex ma nsemmux lill-a˙wa Montebello, u qisu qatt ma ©ara xejn. Anzi, minflok ma ddefendew il-kodiçi, iddefendew lilu.

Issa li sirna nafu li ©ie ma˙tur chairman ta’ xi kumitat talfinanzi tal-Commonwealth, a˙na nawgurawlu, iΩda l-aktar li nawguraw lill-Commonwealth!

G˙alhekk, kodiçi ta’ etika jag˙mel sens. IΩda l-aktar li jag˙mel sens mhux kemm huwa twil jew jag˙laq kull toqba, iΩda li meta jinkiser ikun implimentat. Sa issa l-uniçi riΩenji li smajna bihom dejjem ©ew min-na˙a ta’ amministrazzjonijiet Laburisti, kemm ta˙t kodiçi u kemm jekk ta˙t ie˙or. Ta˙t amministrazzjonijiet Nazzjonalisti lanqas b’nofs riΩenja ma smajna, a˙seb u ara b’wa˙da s˙i˙a.

14 07|06|2015

kullhadd.com

IL-PAGUN TA’ KEMMUNA Sur Editur, Min jaf kemm ˙olqot tbissim fuq fomm it-telespetatturi meta fuq it-televiΩjoni xxandret la˙bar li l-pagun ta’ wie˙ed mill-ftit residenti fuq Kemmuna nstab ˙aj wara erbat ijiem mitluf. Fil-filmat deher ukoll xi ftit dak li w˙ud jistg˙u jsej˙ulu d-diΩolazzjoni ta’ din il-gΩira, fejn ftit li xejn hemm bini, toroq mag˙mula, si©ar u nies. Però, Kemmuna mhux dejjem kienet daqshekk diΩolata, g˙ax meta fis-seklu lie˙or u ta’ qablu fil-gΩejjer tag˙na kien hawn popolazzjoni numeruΩa u ftit kien hawn qlieg˙, fuq Kemmuna kienu jg˙ixu bosta familji

b’g˙add mhux Ωg˙ir ta’ wlied, u dawn kien jirnexxilhom jg˙ixu minn dak li jag˙ti rraba’ u mis-sajd miΩ-Ωew©t i©nub tal-fliegu.

IΩda fl-g˙abex taç-çivilità, minn dak li hemm fi ftit kotba fuq in-numiΩmatika, jidher li kien hemm komunità Ωviluppata, tant li kienu nstabu g˙add ta’ muniti qodma ferm fuq Kemmuna. Ir-ra©uni lg˙ala fl-img˙oddi mbieg˙ed grupp ta’ nies kien jista’ jg˙ix b’çerta sigurtà fuq Kemmuna, hija dovuta g˙all-fatt li din ilgΩira, filwaqt li fiha medda art u ba˙ar tal-madwar li kienu jfornu çertu ikel, ma kinitx kbira wisq u g˙alhekk numru mhux kbir ta’ g˙assiesa seta’

j˙arisha minn xi ˙bit millba˙ar minn na˙a jew o˙ra peress li x-xtut kienu jintla˙qu malajr, u b’hekk li ma kinux i˙allu minn jissorprendihom.

Kemmuna Ωg˙ira, imma g˙andha ©rajja. G˙andha faxxinu g˙al min i˙obb ilkwiet u jrid, ming˙ajr ma jitbieg˙ed, jaqta’ ftit millge©wi©ija tal-˙ajja mg˙a©©la tal-lum. Óasra li l-ftit infrastrutturi li hemm ma jinΩammux tajjeb. Tg˙id il-wires tad-dawl tal-Enemalta fejn çedew l-arbli ©ew mibdula tul dawn is-sentejn minn meta kont hemm la˙˙ar?

Naqra b’interess dak li s-sinjorina tal-FÛL tikteb dwar issu©©ett iΩda nixtieq nosserva: San Ìor© Preca kien itenni li n-natura ma’ tafx tg˙id biΩΩejjed. Anke l-iskulari talekonomija jaqblu ma’ din listqarrija li x-xewqat tal-bniedem huma infiniti waqt li dak li hu veru essenzjali jew bΩonn hu limitat. M’ilux, f’g˙add ta’ pajjiΩi bdew jesperimentaw biex jag˙mlu trapjanti ta’ ©uf ©o nisa li jkunu twieldu ming˙ajru jew li tag˙hom ikun marad. Dan sabiex ikunu jistg˙u jnisslu u jwelldu tarbija.

Operazzjonijiet li saru, fost l-

o˙rajn, fl-Arabja Sawdita, fitTurkija u, b’iΩjed suççess, fi gΩira fil-ba˙ar Baltiku li tag˙mel mal-IΩvezja.

Naturalment dawn l-operazzjonijiet fihom riskju u jsiru bi spejjeΩ mhux Ωg˙ar. Toqg˙od tqis li w˙ud lesti li jirriskjaw sa˙˙ithom u ˙ajjithom biex ikollhom l-opportunità remota li jnisslu u jwelldu meta hawn tant miljuni ta’ trabi li ji©u abortiti u tant o˙rajn qeg˙din f’istituzzjonijiet b˙al orfanatrofji.

Tg˙id biex kul˙add ikun ugwali, g˙ada pitg˙ada, ser ikun hemm xi r©iel li wkoll jippretendu li l-istat i˙allas biex ikollhom trapjant ta’ ©uf

“Tfig˙ ta’ tajn.” “La ma waqax f’g˙oxrin sena mhux se jaqa’ issa.” Dawn kienu l-kummenti li g˙amel Simon Busuttil dwar il-bini tal-emer©enza, kummenti li g˙andhom i˙assbu lil kul˙add, speçjalment ta’ dawk li ja˙dmu fl-Emer©enza fl-Isptar Mater Dei. Ovvjament kien xog˙ol ta’ kafkaf u xi ˙add g˙andu jerfa’ r-responsabbiltà kollha ta’ dak li ©ara.

Ma jistax ikun li ˙a©a b˙al din

tibqa’ g˙addejja mar-ri˙ qisu ma ©ara xejn. Dan hu l-istate of the art li tant fta˙ru bih tal-PN? Dan hu l-famuΩ sptar li tant daqqew trumbetti bih, sptar bilperiklu. Min hu responsabbli jrid iqum u jg˙id li hu.

F’Novembru li g˙adda beda lbini fuq dan l-isptar, u kellu jkun il-PL fil-Gvern li jinduna bil-periklu u jiddeçiedi li jag˙mel xi ˙a©a dwar dan.

Mela tista’ tg˙id meta kien ˙a jaqa’? Lanqas li kellu limitu ta’ ˙in. Il-kummenti ta’ Simon

Sur Editur,

Busuttil çertament jindikaw x’tip ta’ persuna hu. Bniedem li ma jimpurtahx min-nies, persuna egoista u mo˙˙u biss filpoter u mhux fil-benessri talpoplu.

Grazzi g˙all-Partit Laburista lperiklu se jispiçça imma, li kien g˙al Simon Busuttil, jibqa’ kif inhu g˙ax, la ma waqax f’g˙oxrin sena, mhux se jaqa’ issa!

Kemm verament l-iskandlu enormi tal-konkos dg˙ajjef li sar ta˙t Gvern Nazzjonalista fil-bini tal-Isptar Mater Dei kompla ©ab lil SimonBusuttilPN b’dahru mal-˙ajt ˙are© fil-programm li sar nhar it-Tnejn 25 ta’ Mejju 2015 fuq l-istazzjon televiΩiv nazzjonali.

Il-Ministru Dell Nazzjonalista Claudette Buttigieg kellha bilfors, u g˙al diversi drabi, to˙loq konfuΩjoni fl-argumenti tag˙ha b’devjazzjoni, tg˙awwi© ta’ fatti u stqarrijiet b’nofs verità, biex forsi tfixkel u tipprova twaqqaf lill-Ministru tas-Sa˙˙a Konrad Mizzi milli jkompli jag˙ti aktar tag˙rif skandaluΩ dwar konkos difettuΩ, kif ukoll dwar skandlu ie˙or li hu mag˙ruf g˙alih il-Partit Negattiv (PN) u li ser iqum miljuni ta’ ewro lill-poplu.

Filwaqt li l-kelliema Nazzjonalista qalet li kien attakk personali meta l-Ministru tas-Sa˙˙a semma b’ismu lil Brian St John talFondazzjoni g˙as-Servizzi Mediçi li ˙adet ˙sieb il-bini ta’ Mater Dei, l-istess kelliema bdiet issemmi isem il-mara tal-Ministru Konrad Mizzi, imma dan g˙aliha ma kienx attakk personali.

Ter©a’, filwaqt li Brian St John g˙andu x’jaqsam dirett mal-kaΩ, ilmara tal-Ministru ma g˙andha x’taqsam xejn mal-kaΩ tal-iskandlu tal-konkos fil-bini ta’ Mater Dei. Barra minn hekk, il-Ministru Dell Nazzjonalista bdiet issostni li g˙ax Brian St John sakkar dokument ©o sejf m’g˙amel xejn ˙aΩin. Allura g˙ala ma informa lil ˙add min-na˙a tal-Gvern b’dan id-dokument? G˙ala kellha tkun kumbinazzjoni li jinstab dan iddokument li qed i˙ammar mhux biss wiçç GonzPN iΩda wkoll wiçç SimonBusuttilPN? B˙an-Nazzjonalisti, Claudette Buttigieg ˙ar©et bl-argument li lMinistru Laburista g˙andu jistaqsi lil John Dalli dwar il-konkos dg˙ajjef li hu, skont hi, konsulent tal-Gvern Laburista. Minn talanqas ©urnata qabel, John Dalli ˙are© stqarrija fejn qal li hu kien konsulent tal-Gvern Laburista g˙al ftit xhur u g˙ax-xog˙ol li g˙amel ma t˙allasx. Jien qrajt din l-istqarrija iΩda, ˙a©a talg˙e©ubijiet, il-Ministru Dell Nazzjonalista jew ma qratx jew injorat din l-istqarrija g˙ax hekk qablilha politikament. Jew hija ineffiçjenti politikament?. Claudette Buttigieg qalet g˙al aktar minn darba li John Dalli hu konsulent tal-Gvern Laburista, tant li fla˙˙ar il-preΩentatur tal-programm Saviour Balzan qalilha li John Dalli kien konsulent g˙al ftit u m’g˙adux konsulent. U kellha tibla’ dak li ppruvat tbellg˙alna politikament li kien bog˙od millverità.

Biex in-Nazzjonalisti stess g˙aw©u l-fatti fuq eks-Ministru Nazzjonalista biex politikament u moralment ikissru huma veru negattivi u distruttivi. Min jaf mela kieku l-avversarju politiku tag˙hom kien xi Laburist x’jippruvaw jag˙mlulu?! KaΩ tipiku hu dak li kienu g˙amlu lil Freddie Portelli li kien Ministru Laburista g˙ad-Djar fil-Gvern ta’ Alfred Sant.

Jekk, skont in-Nazzjonalisti, Gvern Laburista g˙andu jistaqsi dwar il-konkos difettuΩ lil John Dalli g˙ax g˙al ftit xhur kien konsulent tal-Gvern Laburista bla ˙las, mela kemm aktar u aktar Gvern Laburista g˙andu jistaqsi lill-membri tal-Kabinett Nazzjonalista ta’ dak iΩ-Ωmien biex ikollu twe©ibiet konvinçenti mill-Kabinett Nazzjonalista ta’ dakinhar li ta˙tu ©ara skandlu ie˙or gwapp u li ser jiswa lill-poplu balla flus?

Filwaqt li Claudette Buttigieg qalet g˙al diversi drabi li l-PN m’g˙andu l-ebda diffikultà li l-Gvern jie˙u l-passi li hemm bΩonn, fl-istess waqt in-Nazzjonalisti qed jo˙or©u bi stqarrijiet foloz u bla sugu biex jippruvaw jitfg˙u dubji fuq l-inkjesta u biex forsi jippruvaw inaqqsu l-impatt negattiv u distruttiv li dan l-iskandlu prim ©ustament ˙alla fuq SimonBusuttilPN. Però, Claudette Buttigieg ma setg˙etx tiç˙ad dak li qal kelliem tal-kumpanija barranija internazzjonali Arup dwar dak li sabet wara li g˙amlet testijiet tal-konkos li sar ta˙t il-Gvern tal-partit korrot u ineffiçjenti li tieg˙u hi parti. Waqt il-programm semg˙et dak li kellu xi jg˙id dan il-kelliem u, tal-anqas, Claudette Buttigieg irrealizzat li s-sewwa ma tistax tibqa’ tmerih.

U hawn ter©a’ to˙ro© l-ipokresija li hi l-aqwa arma politika tanNazzjonalisti. Parir nag˙tihom: a˙jar jiççekkjaw il-konkos li g˙andhom id-Dar Çentrali g˙ax jistg˙u jintradmu wa˙da sew.

Imbag˙ad ikun ferm diffiçli biex SimonBusuttilPN iqum fuq saqajh sal-elezzjoni li ©ejja!

VALERIE BORG, BL-EMAIL

PINNA ÓAJJA, RAÓAL ÌDID

biex ikunu jistg˙u jippruvaw iweldu?

Forsi niftakru biç-çajta goffa repetuta li smajna ftit ilu dwar ra©el li kellu tqala, biex wara ˙ar©et li ried jg˙addi n-nies biΩ-Ωmien. Ming˙ajr baΩi morali soda s-soçjetà ma tistax ma timxix ma’ kull ri˙ differenti li jonfo˙. Çerti li©ijiet jag˙mlu ugwali dak li mhuwiex u miskin iç-çittaadin ikollu j˙allas. Óasra akbar tkun li bl-iskuΩa li qed jin©abru flus g˙ar-riçerka dawn imorru g˙al skopijiet oskuri.

FUND RAISER, WIED IL-GÓAJN

L-EMERÌENZA F’MATER DEI Sur Editur,

IÇÇEKKJAw IL-KoNKos TAD-DAR ÇENTRALI

J. BONETT BALZAN, IL-BALLUTA

TRAPJANT TA’ ÌUF F’RAÌEL

Sur Editur,

KÓ ITTRI

ITTRI KÓ

07|06|2015 15

kullhadd.com

KIF QATT NISTGÓU NIPPRETENDU AÓJAR? Snin ilu ˙adt id-deçiΩjoni li ma narax programmi ta’ diskussjoni, speçjalment dawk dwar il-politika, fejn ikun hemm mistiedna iktar minn Ωew© persuni. Ter©a’ u tg˙id, kwaΩi anke tnejn narahom Ωejda.

Dan mhux g˙ax ma n˙obbx l-argumenti, anzi, nistqarr li lili argumenti intelli©enti jinΩluli g˙asel. IΩda sfortunatament dawn tal-a˙˙ar ma tantx ikolli l-opportunità li nara minnhom fuq it-televiΩjoni Maltija, speçjalment fejn ikun hemm iktar minn Ωew© persuni jiddiskutu. Ìaladarba Peppi Azzopardi jirreklama l-programm Xarabank b˙ala l-iktar wie˙ed segwit, nista’ n©ib eΩempju bih.

Id-drabi li nipprova nara dan ilprogramm ikun se j˙ossni ˙aΩin. Mela ssib xi erbg˙a, ©ieli anke sitta min-nies fuq il-panel, kollha bir-rag˙wa ma’

X’MA QALX BUSUTTIL?

Sur Editur, Ftit tal-©ranet ilu Simon Busuttil mar ikellem lill-istudenti flUniversità ta’ Malta. Dan kellimhom fuq l-università l-©dida li se tinbena fiΩ-Ûonqor. Li ma qallhomx huwa li anke min qed imexxi l-Università ta’ Malta b˙alissa, ir-rettur Juanito Camilleri, g˙andu bini fl-ODZ. Juanito hu dak il-bniedem li, kull meta reb˙u l-elezzjoni l-PN, kien itella’ l-bandiera nazzjonalista tperper fuq il-bejt, u kien ukoll ekskandidat fuq it-tmien distrett.

Biex infakkarkom ftit, snin ilu kontu ˙ri©tu storja fuq din ilgazzetta fuq dan il-bniedem, li donnu ma jista’ g˙alih ˙add.

Dan, barra li hu r-rettur talUniversità, huwa wkoll part-time bidwi f’razzett mibni fuq art ODZ, fejn fih jag˙sar l-g˙eneb li jkabbar hu stess fl-g˙elieqi tieg˙u fis-Si©©iewi. Possibbli Simon ma jafx b’dan? Kul˙add nesa?

Jien Laburist li ma ninsiex, mo˙˙i tajjeb u l-passat ma ninsieh qatt.

IMWEÌÌA’, BL-EMAIL

˙alqhom, lesti jqattg˙u lil xulxin.

Fl-istess waqt li tara lil dawn jitqatlu, g˙andek dawk lg˙exieren fl-udjenza li jg˙ajtu u jibbujaw meta xi argument ma jdoqqilhomx, ming˙ajr ma jag˙tu çans lil dak li jkun jispiçça. Tist˙ajlek qieg˙ed ilkolossew fi Ωmien ir-Rumani tal-qedem.

Iç-çirasa fuq il-kejk tkun ilpreΩentatur innifsu. Meta lil xi ˙add intelli©enti fl-a˙˙ar jag˙tuh mikrofonu u jibda jispjega punt importanti, dan ikun imwaqqaf ˙esrem mill-preΩentatur li bl-iktar mod arroganti jg˙idlu: “Fil-qosor”. Dan wara li jkun ˙alla g˙addej it-tg˙ajjir u d-diskors banali g˙al xi sag˙tejn s˙a˙.

Issa l-Parlament beda jixxandar ukoll b’mod televiΩiv, u g˙alhekk iddeçidejt li noqg˙od insegwih. Kienet wa˙da mill-

ag˙ar deçiΩjonijiet li qatt ˙adt.

Rajt id-deputati Parlamentari li f’˙akka t’g˙ajn stenb˙u minn telqa u diΩinteress assolut, g˙al a©itazzjoni u g˙ajjat ma jieqaf xejn li jfixkel lil min ikun qed jitkellem u lill-poplu li qed

jisma’. Din ©rat fost o˙rajn lillMinistru Konrad Mizzi, li kellu bilfors jg˙olli le˙nu biex jinstema’ fuq l-g˙ajjat talOppoΩizzjoni li, g˙ax ma qablilhiex, ma bdietx t˙allih jitkellem.

Rajt lid-Deputati Nazzjonalisti g˙al iktar minn darba jkunu arroganti fil-konfront talIspeaker, u kull meta jidhrilhom li mhux qed iΩomm mag˙hom, iqumu jippuppaw sidirhom u jiddettawlu x’g˙andu jag˙mel. Sa˙ansitra insinwaw li qed ikun parzjali.

Allura meta rajt dawn l-affarijiet kollha irrealizzajt li kont qed nippretendi wisq li çikku lpoplu j©ib ru˙u ta’ nies fuq itteleviΩjoni nazzjonali, meta jekk dan i˙ares lejn il-membri tal-Parlament nazzjonali g˙alleΩempju, jarahom qed i©ibu ru˙hom qishom qeg˙din fissakra ©o xi kaΩin.

Hekk issa x-xandiriet Parlamentari kelli nΩidhom mal-lista ta’ programmi li ma nifla˙x nara.

IDDIÛGUSTAT, IL-MOSTA

16 07|06|2015

kullhadd.com

kÓ TA’ BArrA

JIBQGÓU MA JIFTEHMUX M adankollu, iΩ - Ω m ie n qie g ˙e d jag˙fas g˙all-Greçja. Sinjal çar li jesponi d-dg˙ufija tal-finanzji Griegi kienet it-talba tal-Gvern ta’ dan ilpajjiΩ biex jg˙aqqad l-erba’ pagam e nti, li ke llu j ag ˙m e l lill- F ond M one tarj u I nte rnaz z j onali m atul Ìunju, f’pagament wie˙ed kbir fla˙˙ar tax-xahar.

Dan il-pagament, li se jkun ta’ madwar €1.6 biljun, jidher li kien pospost bit-tama li l-Griegi jirnexxilhom jinnegozjaw ftehim a˙jar mal-kredituri tag˙hom sakemm ji©u biex i˙allsu lill-IMF.

LIAM GAUCI liam@kullhadd.com

Id-deçiΩjoni tal-Greçja li tirrifjuta la˙˙ar proposti g˙ar-riformi fiskali tal-kredituri internazzjonali tag˙ha fissru li s-€7.2 biljun f’self li kellhom jing˙ataw lil dan il-pajjiΩ re©g˙u ma g˙addewx f’idejn il-Gvern Grieg.

Dan il-fatt jista’ jkollu konsegwenzi gravi hekk kif il-Greçja issa qieg˙da fix-xifer ta’ kollass ekonomiku li jista’ jkollu effetti negattivi tul iΩ-Ûona Ewro kollu.

Kmieni din il-©img˙a kien hemm tama kbira li jintla˙aq ftehim bejn ilGreçja u l-kredituri internazzjonali tag˙ha, ji©ifieri l-pajjiΩi taΩ-Ûona Ewro, il-Bank Çe ntrali Ewrop e w (ECB) u l- F ond M one tarj u Internazzjonali (IMF). Dan g˙ax kien mag˙ruf li l-Greçja ma kellhiex ˙afna spazju fejn timmanuvra min˙abba lfatt li l-fondi g˙ad-dispoΩizzjoni talGvern Grieg kienu waslu fl-a˙˙ar.

SorpriΩa Kienu bosta l-osservaturi fis-swieq internazzjonali li n˙asdu m iddeçiΩjoni ta’ Tsipras. Dan hekk kif kien mag˙ruf li r-riΩorsi finanzjarji tal-Greçja issa qeg˙din fi stat estrem, bil-fondi mistennijin li jservu biss sala˙˙ar ta’ dan ix-xahar.

L-impressjoni tar-rieda tal-Griegi li jaslu g˙al ftehim din il-©img˙a kienet imsa˙˙a mill-kummenti ta’ Tsipras inniffsu, li sat-Tnejn li g˙adda kien taffa bil-bosta r-retorika aggressiva tradizzjonali tieg˙u u minflok beda jsostni li Ω-Ωew© na˙at kienu qrib ta’ qbil.

Xi jmiss?

Madankollu, jidher li l-Prim Ministru tal-Greçja sab ru˙u ta˙t pressjoni kbira min-na˙a tas-sezzjoni radikali tal-partit tieg˙u li ©eg˙luh jer©a’ jie˙u poΩizzjoni iebsa fil-konfront tal-kredituri internazzjonali.

B’hekk, minkejja d-diversi laqg˙at li g˙amel mal-mexxejja ta’ pajjiΩi membri taΩ-Ûona Ewro, kif ukoll uffiçjali g˙olja tal-Unjoni Ewropea, is-sitwazzjoni baqg˙et sta©nata.

IΩ-Ωmien qed jag˙fas Wara dan il-kollass fin-negozjati, ilPrim Ministru Grieg ittimbra l-ftehim imressaq mill-kredituri b˙ala assurd

u ˙e©©i©hom joffrulu proposti aktar realistiçi qabel ma jkun tard wisq.

Huwa esprima wkoll id-diΩappunt tieg˙u li l-kredituri allegatament injoraw dokument bi proposti anqas radikali mg˙oddi lilhom mill-Gvern Grieg nhar it-Tlieta li g˙adda.

Id-deçiΩjoni tal-Griegi li jirrifjutaw il-proposti tal-kredituri ttie˙det hekk kif huwa mifhum li l-proposti qabΩu numru ta’ ‘linji ˙omor’ li Tsipras mhux lest li jaqsam . F ost dawn hemm tnaqqis fl-infiq tal-Gvern filpenzjonijiet, Ωieda fit-tassazzjoni marbuta mal-konsum tal-elettriku u tnaqqis sostanzjali fin-numru ta’ ˙addiema fis-settur pubbliku.

Wara xhur ta’ negozjati, jidher çar li xi ˙add se jkollu jçedi u jag˙mel kompromessi kbar. Fl-istat attwali j idhe r li dan il- p ass se j kollha tag˙mlu l-Greçja g˙ax hija g˙andha f e rm aktar x ’ title f m ill- kre dituri tag˙ha jekk il-ftehim ma jsirx.

Jekk Tsipras jiddeçiedi li mhuwiex lest li jie˙u din id-deçiΩjoni, huwa ma˙sub li l-Gvern immexxi minnu se jkollu jg˙ajjat elezzjoni ©enerali o˙ra.

D an g ˙ax il- m andat e le ttorali li ng˙ata f’Jannar li g˙adda kien biex il-politika ta’ awsterità imposta millkredituri internazzjonali tintemm u mhux ti©i m©edda.

Madankollu, Tsipras irid joqg˙od attent meta jg˙ajjat din l-elezzjoni.

Jekk huwa jag˙mel dan fl-a˙˙ar ta’ Ìunju, il-Greçja tista’ ssib ru˙ha ming˙ajr Gvern u flus g˙al diversi jiem. Sitwazzjoni ta’ din ix-xorta tista’ tag˙mel ˙sara tremenda lill-Greçja u twassal g˙al default ekonomiku, kif ukoll il-˙ru© ta’ dan il-pajjiΩ miΩÛona Ewro.

LEJN FTEHIM GLOBALI biex inaqqsu l-emissjonijiet tag˙hom b’medja ta’ 5%, iΩda pajjiΩi sottoΩviluppati ma ng˙ataw l-ebda mira u t˙allew ikomplu jΩidu l-emissjonijiet.

Bejn l-2007 u l-2009 l-pajjiΩi re©g˙u ltaqg˙u, u g˙all-ewwel darba kien hemm qbil, anke fuq pajjiΩi li qed jiΩviluppaw b’rata mg˙a©©la b˙aç-Çina, biex jag˙mlu limitu fuq lemissjonijiet.

Madankollu, il-qbil ma kienx wie˙ed legali li jorbot, u kien forsi g˙alhekk li l-qbil intla˙aq, anke jekk fl-a˙˙ar konferenza ta’ Kopen˙agen is-sitwazzjoni kienet idde©enerat.

Mill-banda l-o˙ra, g˙alkemm il-qbil tal-1997 kien jorbot, ma kienx appo©©jat minn pajjiΩi kbar b˙allAmerika, u g˙alhekk qatt ma kien segwit, u l-pajjiΩi li ma la˙qux il-miri tag˙hom qatt ma ©ew issanzjonati.

RITIANNE AGIUS ritianne@kullhadd.com

Hekk kif b˙alissa fil-Ìermanja g˙addejja l-konferenza tanNazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil filKlima, qed iqumu dubji dwar kemm f’Diçembru li ©ej se jkun jista’ jintla˙aq ftehim li jorbot lill-pajjiΩi kollha biex inaqqsu l-emissjonijiet tag˙hom kemm suppost.

Il-mira hija li t-temperatura ma tog˙liex ’il fuq minn 2°C iktar millivelli ta’ qabel l-industrijalizzazzjoni, iΩda w˙ud qed jikkunsidraw din il-mira b˙ala wa˙da ambizzjuΩa wisq.

Dan g˙ax jekk il-pajjiΩi jibqg˙u g˙addejjin bl-emissjonijiet li g˙andhom b˙alissa, iΩ-Ωieda tkun ta’ xejn inqas minn 5°C u g˙alhekk, biex jinΩlu ta˙t 2°C se jkun hemm bΩonn ta’ miΩuri drastiçi u ibsin li mhux biss jaffettwaw l-ekonomiji tal-pajjiΩi sottoΩviluppati, iΩda wkoll jirrikjedu li l-pajjiΩi Ωviluppati jda˙˙lu jdejhom fil-but biex jg˙inu lil pajjiΩi ifqar jinvestu f’teknolo©ija nadifa.

Temperatura li baqg˙et tog˙la F’Diçembru huwa mistenni li ssir ilkonferenza f’Pari©i li se t˙oll u torbot kif il-komunità globali se tkun qe d tim x i f uq it- tibdil f il- klim a.

F’diskors iktar dirett, se nkunu nafu meta d-dinja se jkollha tiffaççja lkatastrofi ambjentali li ©©ib mag˙ha t-tibdil fil-klima, skont iddeçiΩjonijiet li jittie˙du mill-190 pajjiΩ li se jiltaqg˙u.

Ix-xjentisti qed iwissu li jekk l-

X’nistg˙u nistennew mill-konferenza ta’ Pari©i?

emissjonijiet jibqg˙u jiΩdiedu, naqbΩu l-limitu u t-tis˙in globali jsir katastrofiku u irriversibbli. Il-limitu huwa ta’ 2°C og˙la mil-livelli ta’ qabel l-industrijalizzazzjoni, u kien g˙alhekk li din il-mira ntg˙aΩlet min-Nazzjonijiet Uniti.

In-negozjati fuq it-tibdil tal-klima ilhom g˙addejjin iktar minn 20 sena.

G˙alkemm fl-a˙˙ar snin kien hemm min ta l-impressjoni li t-tis˙in globali kien waqaf, dan mhux minnu.

Filwaqt li huwa veru li wara l-1998 it-temperatura bdiet tog˙la b’rata inqas mg˙a©©la mit-30 sena preçe-

denti, din xorta wa˙da kompliet titla’. Fl-a˙˙ar sentejn ir-rata re©g˙et qabdet tg˙a©©el, iΩda r-ra©uni g˙al din iΩ-Ωieda g˙adha mhix evidenti.

Snin twal ta’ stennija Sabiex jintla˙aq xi tip ta’ qbil fuq dan is-su©©ett dejjem ikun hemm snin ta’ stennija.

Il-qbil li hemm b˙alissa bejn ilpajjiΩi madwar id-dinja kien beda fl1992 u tlesta fl-1997. Dan il-ftehim, mag˙ruf b˙ala l-Protokoll Kyoto, po©©a miri fuq il-pajjiΩi Ωviluppati

Lil hinn mill-mira ta’ 2°C , hemm di©à pajjiΩi li kkommettew ru˙hom fuq çertu miri. L-Unjoni Ewropea se tnaqqas l-emissjonijiet tag˙ha b’40%, l-Istati Uniti se jnaqqsu l-emissjonijiet b’26%, filwaqt li ç-Çina se tikkommetti ru˙ha li til˙aq l-og˙la livelli tal-emissjonijiet tag˙ha sal-2030.

Il-pajjiΩi l-fqar qed jistennew li lpajjiΩi Ωviluppati jag˙tuhom il-fondi sabiex huma wkoll ji©u konformi ma’ livelli aççettabbli ta’ emissjonijiet. Madankollu, il-pajjiΩi l-kbar ma tantx huma lesti li jo˙or©u l-flus wa˙edhom minn fondi pubbliçi, u qed jippretendu li jsibu l-appo©© talBank Dinji u l-privat.

TA’ bARRA KÓ

07|06|2015 17

kullhadd.com

MINN MADWAR ID-DINJA REFERENDUM IEÓOR?

KONFERMA

Il-kap ta’ Scottish National Party u First Minister tal-Iskozja, Nicola Sturgeon, ˙abbret b’mod uffiçjali li deçiΩjoni tar-Renju Unit li to˙ro© mill-Unjoni Ewropea tista’ twassal g˙al referendum ie˙or g˙all-indipendenza min-na˙a tal-IskoççiΩi.

Hija qalet dan hekk kif il-Prim Ministru Brittaniku David Cameron ˙ejja lproçess legali biex fl-2017 pajjiΩu jiddeçiedi jibqax fl-Unjoni jew le.

Fil-fehma ta’ Sturgeon, jekk il-ma©©oranza tal-IskoççiΩi jivvutaw favur iss˙ubija, pajjiΩha ma jistax ji©i m©ieg˙el li jabbanduna l-Unjoni u g˙aldaqstant lIskozja jkollha tie˙u passi serji biex dan ma jse˙˙x.

F’laqg˙a tal-Organization of the Petroleum Exporting Countries (OPEC) li saret nhar il-Ìimg˙a li g˙adda kien deçiΩ li l-membri ta’ din l-organizzazzjoni jΩommu mal-kwota attwali ta’ produzzjoni taΩ-Ωejt. Dan sar minkejja sinjali fis-swieq li qeg˙din jindikaw li l-prezz internazzjonali taΩ-Ωejt se jer©a’ jaqbad in-niΩla.

Huwa ma˙sub li d-deçiΩjoni tal-OPEC ittie˙det biex il-pajjiΩi mhux affiljati mag˙ha jkomplu ji©u mbuttati ’l barra minn dan is-suq hekk kif bosta minnhom g˙andhom spejjeΩ ta’ produzzjoni ferm og˙la milli g˙andhom ilmembri ta’ din l-organizzazzjoni.

TWISSIJA OÓRA

RITALJAZZJONI

Kmieni din il-©img˙a l-President Ukrain Petro Poroshenko re©a’ wissa’ dwar ilpossibbiltà li fis-sajf li ©ej ikun hemm invaΩjoni militari ta’ pajjiΩu min-na˙a tarRussja. L-a˙˙ar twissija tieg˙u saret fil-Parlament Ukrain fejn qal li l-pajjiΩ irid jipprepara ru˙u b’mod ur©enti g˙all-gwerra.

L-appell tieg˙u sar hekk kif il-©lied fil-Lvant tal-pajjiΩ Ωdied bil-bosta wara li kien irrappurtat li ammont kbir ta’ armi u vetturi militari qasmu l-fruntiera bejn l-Ukraina u r-Russja. G˙aldaqstant, id-destin tal-ftehim ta’ waqfien mill-©lied ta’ Frar li g˙adda jidher li qieg˙ed fil-periklu.

It-tensjonijiet bejn l-IΩrael u l-Palestina re©g˙u kienu fl-a˙barijiet hekk kif din tal-ewwel ibbumbardjat diversi siti li jinsabu fl-Istrixxa ta’ GaΩa. Skont l-awtoritajiet IΩraeljani, dawn l-attakki saru b˙ala ritaljazzjoni g˙al attakki li se˙˙ew nhar l-Erbg˙a li g˙adda fuq l-ibliet ta’ Ashkelon u Netivot.

Madankollu, din id-darba l-attakk ma sarx mill-Óamas imma minn gruppi aktar radikali mag˙rufin b˙ala l-Omar Brigades. L-attakk tal-Erbg˙a kien t-tieni wie˙ed fuq l-IΩrael f’temp ta’ ©img˙a hekk kif ftit tal-jiem qabel il-grupp blisem ta’ Islamic Jihad spara rockets qrib Ashdod.

FTEHIM FIL-PERIKLU

TRAÌEDJA FIX-XMARA YANGTZE

L-Istati Uniti, Franza, il-Ìermanja, ir-Renju Unit, ir-Russja u ç-Çina komplew innegozjati mal-Iran dwar il-programm ta’ Ωvilupp nukleari ta’ dawn tal-a˙˙ar.

Fit-2 ta’ April li g˙adda, dawn il-pajjiΩi ftiehmu fuq qafas li kien mistenni jwassal g˙al konçessjonijiet min-na˙a tal-Iranjani li kellhom iwittu t-triq g˙al tnaqqis fis-sanzjonijiet ekonomiçi fuq pajjiΩhom.

Madankollu, fil-jiem li g˙addew l-Iranjani baqg˙u jirreΩistu l-possibbiltà li investigaturi internazzjonali jing˙ataw aççess g˙al siti militari u o˙rajn li, skont huma, m’g˙andhomx x’jaqsmu mal-programm ta’ arrikiment tal-uranju, sitwazzjoni li tista’ twassal g˙all-kollass tal-ftehim ta’ April.

Dg˙ajsa b’456 persuna abbord g˙erqet f’maltempata meta kienet fi triqitha minn Nanjing g˙al Chongqing, fiç-Çina. Sa nhar il-Ìimg˙a kien ikkonfermat li lma©©orparti ta’ dawn il-persuni tilfu ˙ajjithom f’dan l-inçident hekk kif ©ew salvati biss 14 minnhom, b’mijiet o˙rajn jinstabu mejta fl-ilmijiet tax-Xmara Yangtze.

Il-Gvern ÇiniΩ wieg˙ed li jag˙mel investigazzjonijiet fil-fond dwar dan l-inçident wara li bosta mill-familjari tal-passi©©iera u l-ekwipa©© akkuΩaw lill-awtoritajiet b’nuqqas ta’ ˙e©©a fl-operazzjonijiet ta’ salvata©©. Id-dg˙ajsa inkwistjoni, idDongfangzhixing, di©à kienet fil-mira ta’ investigazzjoni relatati ma’ nuqqas ta’ sigurtà fl-2013.

18 07|06|2015

kullhadd.com

kÓ personalitÀ

Jikklassifika fit-tielet post bÓala Chef Junior gÓal Malta raMona portelli tintervista lil GABRIEL CARUANA

www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com

Ftit ©img˙at ilu l-preΩentatur tar-radju u ˙abib antik tieg˙i, Arthur, ikkuntattjani sabiex jinfurmani b’personalità interessanti li nzerta huwa ku©inuh u li dan l-a˙˙ar g˙amel ©ie˙ g˙al Malta fil-linja tattisjir barra minn xtutna. Qed nirreferi g˙all-kok Gabriel Caruana.

G˙amilt kuntatt mieg˙u u mal-ewwel aççetta li jag˙mel din l-intervista. Gabriel g˙andu tnejn u g˙oxrin sena, joqg˙od l-Isla u ja˙dem b˙ala kok f’wa˙da mil-lukandi ta’ ˙ames stilel li g˙andna f’Malta. Il-kçina hija parti minn ˙ajtu, u huma ftit l-affarijiet li jie˙du post din il-passjoni tant g˙al qalbu. Però, ma jeskludix li j˙obb il-futbol u j˙obb ukoll jaqra ˙afna, ovvjament kotba tal-ikel.

Gabriel jiddeskrivi lilu nnifsu b˙ala persuna tal-punt, però wkoll persuna determinata ˙afna. “Fil-˙ajja, g˙alija personali, m’hemm xejn li ma tistax tag˙mel. Nemmen ˙afna bil-kliem: bix-xejn ma ji©i xejn. Karriera g˙alija ma tfissirx xog˙ol biss, iΩda xi ˙a©a li n˙ares lejha b˙ala professjoni. Nemmen li b˙ala tag˙lim, g˙alkemm Malta g˙andha ˙afna koki tajbin, xorta jibqa’ l-fatt li huwa importanti li nsiefer kemm nista’. F’dawn l-a˙˙ar tliet snin kelli l-esperjenza u ˙dimt f’Le Champignon Saouvage, Cheltenham; Le Gavroche, Londra; u The Latymer, Londra. Kienu esperjenzi kbar g˙alija, fejn ˙dimt ˙inijiet twal ta˙t pressjoni, però t-tag˙lim li tiggwadanja huwa infinit.

Huwa ta’ privile©© g˙alija li na˙dem ma’ nies li j˙arsu lejn kçina kif in˙ares lejha jien u, aktar minn hekk, tkun qed titg˙allem affarijiet ©odda.

Nag˙mel fiç-çert li nsiefer darba f’sena, dejjem meta jkun posssibbli, f’ristoranti b˙al dawn,” beda jg˙idli Gabriel.

Beda minn kors tal-ITS Mistoqsi kemm ilu b’din ilpassjoni g˙all-ikel u kif hu j˙ares lejn l-ikel, Gabriel we©ibni: “Kelli sittax-il sena meta d˙alt fl-ewwel kçina f’lukanda ta’ ˙ames stilel.

Kien parti minn kors li kont qed nattendi l-ITS u d˙alt b˙ala apprentist. Kienet esperjenza kbira li na˙dem f’lukanda ta’ ˙ames stilel. Il-bidu ma kienx façli, imma kelli ta˙ri© tajjeb ˙afna ming˙and koki tajba u, grazzi g˙alihom, kelli baΩi tajba biex nibni l-pedament tajjeb tal-kçina,” sostna Gabriel.

Kompla jg˙idli: “Ovvjament, wara din l-esperjenza kont sifirt u mort f’ristoranti fejn komplejt na˙dem fuq dak li n˙obb nag˙mel. Il-passjoni li g˙andi lejn il-kçina hija kbira, tant li ssagrifikajt ˙afna affarijiet li Ωag˙Ωug˙ normali jag˙mel. Però, kif semmejt iktar qabel, bix-xejn ma ji©i xejn. Huwa issa ç-çans li na˙dem g˙al dak li vera n˙obb. In˙ares lejn l-ikel b˙ala importanza g˙an-nies kollha. L-ikel li n˙obb insajjar jiena huwa l-ikel li n-nies i˙obbu jieklu. Huwa irrelevanti li titfa seba’ affarijiet ©o platt meta n-nies i˙obbu tnejn

minnhom biss. Fl-a˙˙ar milla˙˙ar l-ikel qieg˙ed hemm biex jittiekel u nemmen ˙afna li l-ikel sempliçi dejjem kien fost il-favorit, speçjalment malMaltin. Huwa g˙alhekk li trid taddatta g˙as-suq li g˙andek u, fl-a˙˙ar u mhux l-inqas, innies xi jridu!” stqarr Gabriel.

Il-kompetizzjoni Global Chef South Europe Dan l-a˙˙ar Gabriel ˙a sehem f’kompetizzjoni tal-kokijiet blisem Global Chef Junior. Ilkompetizzjoni saret fil-Bosnja, Sarajevo.

Gabriel kien mag˙Ωul biex jirrappreΩenta lil Malta mill-Malta Chef Society.

Kif sostna hu stess, mhux biΩΩejjed li kok ikun jaf isajjar biss, iΩda jrid ja˙dem tajjeb, ikun nadif u jaf x’qed jag˙mel.

Kollox ma’ kollox, Gabriel kellu l-privile©© li jirrappreΩenta lil Malta b˙ala Chef Junior. B’hekk ˙allejt f’idejh

sabiex jelabora aktar dwar din l-esperjenza unika. “Din hija kompetizzjoni globali li ssir madwar id-dinja. L-ewwel faΩi tag˙ha hija kompetizzjoni lokali li kull kok Malti jista’ jid˙ol g˙aliha, u li minnha jintg˙aΩlu Senior Chef u Junior Chef. Hija kompetizzjoni fejn trid issajjar ˙ut b˙ala l-ewwel platt, vitella b˙ala lplatt prinçipali, u te u çikkulata b˙ala deΩerta. Huma tliet sig˙at li ˙aduli xhur nittrenja g˙alihom g˙ax huwa ta˙ri© li j©ieg˙elek tag˙ti prestazzjoni tajba. Ìejt mag˙Ωul biex nirrappreΩenta lil Malta b˙ala Junior Chef, u b˙ala Senior Chef kien hemm Paul Bajada.

Kienet ©urnata importanti g˙alija u g˙al Paul, li minnha bdejna nippreparaw biex nirrappreΩentaw lil Malta. Kienet esperjenza sabi˙a ˙afna fejn Malta spiççat it-tielet post b˙ala Junior u t-tielet post ukoll b˙ala Senior. Huma ftit

punti Ωg˙ar li jkun hemm differenza, però huma dawn li jg˙allmuk biex tkun a˙jar filfutur. Il-pajjiΩi li kien hemm jikkompetu ma’ Malta huma lItalja, il-Portugall, Çipru, isSlovenja, is-Slovakkja, ilGreçja u t-Turkija,” sostna mieg˙i Gabriel.

Kompetizzjoni li to˙loq tensjoni Fi kliemu stess, dan it-tip ta’ kompetizzjoni to˙loq ˙afna tensjoni fuq il-kompetituri kollha. Gabriel ukoll ˙assha din it-tensjoni. “It-tensjoni hija kbira, kemm g˙all-kompetizzjoni nnifisha, kif ukoll g˙allpreparamenti. Mhux lakemm tg˙id kompetizzjoni biss.

Hemm ˙afna preparamenti li trid tag˙mel, fosthom avvenimenti li trid torganizza, ta˙ri© intensiv ta’ ©img˙at twal, u tfitxija g˙al sponsors .

Wa˙dek mhux possibbli li

timxi f’kompetizzjonijiet b˙al dawn. Trid ta˙dem b˙ala tim u tmexxi b˙ala tim.”

B’kurΩità staqsejtu kif i˙ares i˙ossu li b˙ala kok ikollu ja˙dem weekends s˙a˙ meta ˙addie˙or ikun qed jiddeverti jew jirrillassa. “Hija xi ˙a©a li da˙let fir-rutina ta’ ˙ajti b˙ala kok. is-Sibtijiet u l-Ódud huma ©ranet b˙alma huma l-o˙rajn, u a˙na, b˙ala koki, u ˙afna xog˙lijiet o˙ra, jitlob minna li na˙dmu weekends . Óafna minn s˙abi huma koki u g˙aldaqstant huwa fil-©ranet ta’ matul il-©img˙a li no˙or©u, fejn, kif di©à semmejtlek, din hija xi ˙a©a li drajt u li ma tantx g˙adha ddejjaqni.”

Staqsejt lil Gabriel ja˙sibx li l-poplu Malti japprezzax l-ikel li jkun hemm fuq il-platt quddiemu, minn dak li josserva madwaru. Fil-fatt, Gabriel kien pront we©ibni li ninsabu mixjin ’il quddiem, però fadal ˙afna xi jsir. “Il-mentalità hija wa˙da li ilha fuqna s-snin, u ma tistax tne˙˙iha f’˙ames snin, u qed ng˙id dan g˙ax jiena Malti wkoll, g˙alhekk nifhem il-Maltin xi jkunu qed ifittxu. Però, huwa tajjeb ukoll li professjoni ta’ kok, kemm b˙ala poplu Malti, kif ukoll a˙na, tajjeb li nag˙tuha limportanza tag˙ha biex filfutur il-Maltin japprezzaw aktar l-isforz li jsir fil-kçejjen tag˙na,” stqarr Gabriel.

Ladarba g˙addiet din il-kompetizzjoni presti©©juΩa, ma stajtx ma nistaqsihx x’qed jaspira li jag˙mel aktar f’˙ajtu f’dak li jirrigwarda t-tisjir. Sostna li huwa bniedem li j˙obb jippjana ˙afna. “Forsi huwa Ωball, però dak huwa jien. Fejn tid˙ol kçina, ovvjament, nixtieq li nibqa’ na˙dem b’sa˙˙ti kollha u nsiefer barra. Il-kompetizzjonijiet huma xi ˙a©a li jag˙tuni pjaçir u, sakemm ikolli çans, nibqa’ nag˙milhom. Il-mira prinçipali tieg˙i tibqa’ li eventwalment nie˙u li g˙andi nie˙u minn pajjiΩi kbar u li nitg˙allem kemm nista’, u li dejjem naqsam l-g˙arfien tieg˙i ma’ ˙addie˙or. In˙oss li huwa dak li jkabbar il-livell g˙al pajjiΩna.”

Fl-a˙˙ar nett Gabriel xtaq jirringrazzja lill-familja tieg˙u tas-sapport kontinwu li dejjem jag˙tuh, lil s˙abu, lil-kok talpost fejn ja˙dem g˙all-g˙ajnuna u l-fiduçja li g˙andu fih, u lill-Malta Chef Society tal-fiduçja li wkoll urew fih.

CONVERTIBLES

‘Convertible’ huwa terminu uΩat g˙al stil ta’ karozza bis-saqaf jinfeta˙; li façilment tista tinbidel minn wa˙da miftu˙a g˙al wa˙da mag˙luqa; li tvarja skont l-g˙amla tal-mudell u d-ditta. Il- convertibles evolvew mill-eqdem phaeton, vettura kompletament miftu˙a ming˙ajr ˙©ie© fil-©nub li jista’ jkun kellha xi panewijiet tad-drapp jew xi materjal ie˙or li jinqalg˙u biex tkun protetta mill-elementi.

Storikament, saqaf li jintewa kien jit˙addem billi jkollu frame tal-˙adid miksi bid-drapp, li jixbah ˙afna lil karella miftu˙a ta’ Ωmien l-img˙oddi, sakemm evolva g˙al-lum. MaΩ-Ωmien beda jidda˙˙al saqaf li seta’ jinqala’ s˙i˙ iΩda ma tantx kiseb popolarità. Wie˙ed irid jifhem li saqaf ta’ dan it-tip ikun ferm ikbar u trid çerta spazju fejn terfg˙u jekk tag˙Ωel li to˙ro© dawra bil-karozza ming˙ajr saqaf. Daqstant ie˙or, dan ikollu çerta piΩ u trid xi g˙ajnuna biex i©©orru. Dan ˙oloq alternattiva li pprovdiet iΩjed sigurezza kif ukoll protezzjoni g˙all-elementi peress li ma kienx ikun tad-drapp. Hekk kif it-teknolo©ija evolviet, in˙oloq ir-retractable hard top, saqaf iebes li jinqasam minn 2 sa 5 biççiet li jintewa b’diversi metodi ©olbagoll tal-istess karozza. IΩjed ma g˙adda Ωmien, dan it-tip ta’ soqfa Ωdiedu fil-popolarità. Il-materjal tag˙hom jista’ jvarja minn ˙adid, plastik jew aluminju.

Karozzi semi-convertible li kienu mag˙rufa anke b˙ala cabrio coach, kellom saqaf tad-drapp li jintewa iΩda lframes tal-bibien kienu jibqg˙u hemm s˙a˙ daqslikieku saqaf komuni.

Landaulet huwa t-terminu ta’ karozza convertible li kellha l-gabina kompleta-

Spider

ment mag˙luqa u jinfeta˙ wara bis-saqaf tad-drapp fil-ma©©oranza tag˙hom u kellhom il-˙©ie© mad-dawra kollha.

Il-ma©©oranza tal-convertibles huma b’Ωew© bibien, bi ftit minnhom ikunu b’erba’ bibien.

Termini differenti uΩati Insibu bosta termini g˙al karozzi convertible: fl-Ingilterra kienu jintuΩaw it-termini all weather tourer u drophead coupe, filwaqt li t-terminu convertible kien ferm iΩjed popolari fl-Amerika.

Termini komuni o˙rajn kienu cabriolet, cabrio, soft top, drop top, rag top, spider u spyder. Storikament, spider kienet tip ta’ karozza b’Ωew© seats ming˙ajr intenzjoni ta’ saqaf, b˙al Porsche 550 Spyder, li g˙aldaqstant ma tissejja˙x convertible.

Saqaf tad-drapp li jintewa Is-saqaf tad-drapp li jintewa kien jistrie˙ fuq frame tal-˙adid li kien ikollu wkoll saffi biex inaqqsu l-istorbju ta’ barra, kif ukoll xi biççiet o˙ra tad-drapp li jg˙attu l- frame minn ta˙t. IΩjed riçenti beda anke jkollhom mekkaniΩmu elettroniku jew bil-hydraulic biex jitella’ u jitniΩΩel issaqaf. Biex din il-parti ti©i mag˙luqa sew, ting˙alaq b’lukketti bl-idejn jew b’mod awtomatiku. Meta s-saqaf ikun mitwi, jkun jissejja˙ ‘stack’.

Vanta©©i u Ωvanta©©i B˙al kull ˙a©a o˙ra, li jkollok saqaf convertible fih bosta vanta©©i u Ωvanta©©i.

Fost il-vanta©©i nsibu li g˙andek viΩib-

Detachable hard top

Landaulet

biltà a˙jar mad-dawra kollha tal-karozza, ventilazzjoni ikbar, façilitazzjoni biex tid˙ol u to˙ro© fil-karozza, abbiltà biex i©©orr o©©etti kbar li ma joqog˙dulekx f’karozza normali min˙abba s-saqaf, u iΩjed pjaçir fissewqan. Min-na˙a l-o˙ra, g˙andek bosta Ωvanta©©i. Fost dawn insibu li g˙andek inqas sigurtà meta l-karozza tkun ipparkjata, kif ukoll g˙as-sa˙˙a ta’ min qed isuq, saqaf li jista’ jiddeterjora ferm iΩjed malajr, problemi fl-art jekk tinΩamm g˙al Ωmien twil bis-saqaf mikxuf, piΩ Ωejjed min˙abba l-istruttura tas-saqaf, seat ta’ wara iΩg˙ar min˙abba l-ispazju li jie˙u s-saqaf, inqas viΩibbiltà mill-˙©ie©a ta’ wara meta s-saqaf ikun imtella’ g˙ax it-tieqa hija ferm iΩg˙ar, struttura tal-karozza inqas b’sa˙˙ita g˙ax is-saqaf huwa mikxuf allura jrid isir iΩjed sapport fixchassis , tnaqqis qawwi ta’ aerodinamiçità, Ωieda fl-istorbju tar-ri˙, inqas spazju fil-bagoll, eçç.

Karatteristiçi varji JeΩistu bosta karatteristiçi f’karozzi li huma convertible. Fost o˙rajn jeΩisti ittonneau cover . Dan mhu xejn g˙ajr biçça inçirata li titpo©©a fuq il-karozzi fil-parti l-miftu˙a u jkun hemm biçça vojta fejn jirkeb il-passi©©ier. Dan sabiex il-karozza ti©i protetta mill-elementi meta tkun qed tinstaq bis-saqaf mikxuf.

It-twieqi, li fil-ma©©oranza tag˙hom ma jkunux jitilg˙u u jinΩlu iΩda jitpo©©ew biss, jistg˙u jkunu mtellg˙a u mniΩΩla b˙al ta’ karozza komuni. Il-

˙©ie©a ta’ wara ©eneralment tkun talperspex. IΩjed riçenti, f’karozzi b’saqaf convertible li huwa hard-top bdew ji©u mg˙ammra bi ˙©ie©a fuq wara.

Xi mudelli o˙rajn, beda jsirilhom windblocker li hija sempliçiment biçça perspex, ˙©ie©a jew xi materjal ie˙or li jimblokka r-ri˙ milli jid˙ol f’wiçç dawk li rekbin fis-seat ta’ wara.

Is-sa˙˙a u s-sigurtà dejjem qed jing˙ataw iΩjed prijorità fi kwalunkwe karozza. Biex il-karozzi convertibles jiΩdidilhom dan, ©ew mg˙ammra b’sistema ta’ s˙ana elettrika fil-˙©ie©a ta’ wara biex tittejjeb il-viΩibbiltà, çinturini tas-sigurtà iΩjed b’sa˙˙ithom, pilastri ta’ materjal iΩjed b’sa˙˙tu, airbags faççata u fil-©nub tal-passi©©ieri, kostruzzjoni ta’ ga©©a tas-sigurtà – struttura g˙amla ta’ nag˙la ta’ Ωiemel madwar il-post talpassiggieri kif ukoll struttura speçjali f’kaΩ li tinqaleb il-karozza.

Barra dan kollu, insibu bosta varjazzjonijiet f’dawk li huma mudelli differenti. Biss, minkejja dan, xorta jibqa’ lfatt li huma ftit il-karozzi li ˙ar©u b’erba’ bibien. Il-popolarità ta’ dan baqg˙et dejjem f’karozzi ta’ Ωew© bibien.

Minkejja kollox, huma diversi t-tipi differenti ta’ karozzi convertible li ©ew ivvintati. Dawn jinkludu dawk ilkarozzi li ma jkollhom ˙sieb ta’ ebda saqaf; dawk il-karozzi li jkollhom issaqaf kollu jinqala’; karozzi b’saqaf taddrapp li jintewa, sew tad-drapp jew ta’ materjal iebes b’saqaf iebes; kif ukoll dawk il-karozzi b’nofs saqaf jinkixef jew parti mis-saqaf jinkixef. EΩempji ta’ dawn jidhru fir-ritratti hawn isfel.

Retractable hard top

Semi-convertible

20 07|06|2015

kullhadd.com

KÓ KAROZZI

KIA GÓALL-FINALI TAL-FUTSAL INTERNAZZJONALI MATUL IT-TAZZA TAD-DINJA 2014 FIL-BRAÛIL • 19-il tim, minn 19-il pajjiΩ ser ikunu qed jie˙du sehem fil-finali internazzjonali tal-futsal waqt it-Tazza tad-Dinja talFIFA • 8,328 tim u 41,194 plejers ikkompetew biex jikkwalifikaw fir-rawnds tattournament tal-futsal Champ in the Arena.

• Kia hija s-sie˙ba uffiçjali tal-FIFA sal-2022 Filwaqt li bosta ammiraturi madwar iddinja qed i˙ejju g˙at-Tazza tad-Dinja filBraΩil dan ix-xahar, Kia qed tipprepara biex tilqa’ l-finali tad-dinja tag˙ha, li huwa tournament tal-futsal, li ser jittella’ matul dan l-avveniment internazzjonali. Óerqana g˙all-bidu tal-akbar festival talfutbol dinji, 8,238 tim u 41,194 plejer amateur minn 19-il pajjiΩ madwar id-dinja, ˙adu sehem fir-rawnds preliminari ta’ dan il-kuntest tal-Kia, Champ into the Arena. Ittournaments i n t e r n a z z j o n a l i b i e x j i © u mag˙Ωula l-finalisti saru f’Mejju Waqt li r-rebbie˙a minn kull tournament nazzjonali kienu kkonfermati, l-aqwa 19-il tim minn madwar id-dinja kienu mistiedna biex jilag˙bu l-futsal finali tad-dinja tag˙hom fil-BraΩil matul il-perjodu tatTazza tad-Dinja. Il-finali internazzjonali talfutsal ser ikun qed isir f’Salvador. Il-final-

isti ser ikollhom l-opportunità jaraw partita mit-Tazza tad-Dinja – çans uniku f’˙ajjithom.

Il-futsal ori©ina fin-Nofsinhar tal-Amerika matul l-1930 u hija partita futbol ta’ verΩjoni internazzjonali five-a-side li ©©orr mag˙ha r-regoli tal-FIFA. It-tims jikkonsistu f’sitt plejers u, apparti r-ritmu mg˙a©©el tal-log˙ba u sostituzzjonijiet bla limitu, kull half-time tal-log˙ba jkun g˙oxrin minuta.

Dan l-isport huwa popolari fost miljuni ta’ nies minn madwar id-dinja.

Il-Viçi President ta’ Kia mill- marketing group g˙all-pajjiΩi barranin, Soon-Nam Lee ikkumenta: “Il-Kia ilha ta˙dem mal-FIFA g˙al numru ta’ snin b˙ala sie˙ba uffiçjali, taqsam valuri, impenn u viΩjoni, sabiex tkun tista’ tippromovi u tiΩviluppa ‘log˙ba sabi˙a’. L-impjegati ta’ Kia minn madwar id-dinja huma appassjonati fuq il-futbol u, bit-Tazza tad-Dinja issa mag˙na, din kienet opportunità kbira sabiex ting˙aqad malammiraturi tal-futbol minn kull rokna taddinja.”

Kia ilha sie˙ba awtomobilistika uffiçjali tal-FIFA mill-2007, sussegwentament estendiet il-ftehim ta’ sponsorship sal-2022.

KIA hija wkoll Eurotop Partner tal-EUFA (Union of European Football Associations) sal-2017.

TOYOTA TAQBAD IR-RIÇERKA TAL-FUEL CELL GÓAL LIVELL NANO-PRACTICE

Meta ti©i g˙as-sigurtà tal-aqwa prestazzjoni mit-teknolo©ija hydrogen fuel cell, l-iskrutinju ta’ Toyota qed ifittex ming˙ajr livelli ta’ preçedent b’sistema ©dida ta’ monitora©© li juru lpartiçelli Ωg˙ar ˙afna.

L-enfasi ta’ din ir-riçerka huwa l-mod kif il-platinum fil- fuel stack cell , jiddajfu matul iΩΩmien. Dawn il-bidliet fil-livell prattiku, g˙andhom impatt fuq il-prestazzjoni tal-metall li jΩomm ir-reazzjoni kimika bejn il-fjuwil idro©enu u ossi©nu airborn biex jo˙loq l-elettriku li finalment i˙addem il-magna talvettura.

Id-dettall jista’ jkun Ωg˙ir, iΩda billi tassigura l-aqwa prestazzjoni u tkun tista’ ssib fejn u g˙aliex issir din id-deterjorazzjoni, huma kwistjonijiet importanti g˙ax b’hekk Toyota tkabbar il- fuel cell vehicle programme . Kif t˙abbar ftit ©img˙at ilu, Toyota tinsab filproçess li ©©ib Miriai, l-ewwel vettura produttiva bil-hydrogen fuel cell fis-suq, u dan il-mudell ©did mistenni jasal fit-toroq Ewropej aktar tard din is-sena.

Ir-rarità u l-ispejjeΩ kbar talplatinum b˙ala materjal mhux ma˙dum ikabbar il-valur ta’ din ir-riçerka.

S’issa kien biss possibbli li l-

partiçelli tal-platinum ji©u osservati biss f’postijiet fissi – qabel u wara r-reazzjoni li tikkawΩa din l-istess deterjorazzjoni.

Kemm ilha ta˙dem mal-Japan Fine Ceramic Center, Toyota pproduçiet teknika ta’ osservazzjoni ©dida fejn kampjuni tattestijiet kienu jitpo©©ew f’simulazzjoni eΩatta tal-ambjent u lkundizzjonijiet fi fuel cell stack.

Flimkien ma’ metodu ©did kif ji©i applikat vulta©© fuq il-kampjun fil-mikroskopju ta’ traΩmissjoni elettronika, dan jippermetti biex il-proçess ta’ deterjorazzjoni ji©i osservat fil-˙in reali, flistadji kollha tal-©enerazzjoni elettrika.

L-intelli©enza miksuba tg˙in lil Toyota biex tifhem a˙jar u tindirizza kwistjonijiet li jikkawΩaw deterjorazzjoni u lkaratteristiçi tal-materjal karbonju uΩat b˙ala trasportatur tal-platinum fil-katalist. Dan jg˙in fl-iΩvilupp ta’ ©enerazzjoni ©dida ta’ fuel cell stacks iΩjed effiçjenti u durabbli.

G˙al iΩjed informazzjoni fuq Toyota u l-line up ta’ Toyota, wie˙ed g˙andu jΩur ix-showroom ta’ Michael Debono Limited, fi Triq l-Imdina, ÓaΩÛebbug; iΩur il-pa©na ta’ Facebook; jew içempel 2269 4000.

KAROZZI KÓ

07|06|2015 21

kullhadd.com

IL-PASSAT IL-ÌDID HUWA L-KAROZZA TAS-SENA GÓALL-2015

Il-karozza tas-sena hija Volkswagen, il-Passat il-©did li huwa ppreΩentant kull sena mill-©urija internazzjonali talkarozza tas-sena. Ir-rebbie˙ t˙abbar waranofsinhar qabel il-wirja internazzjonali talkarozza f’Ìeneva. Óidma sfiqa F’kummenti li ta waqt din isserata, il-Kap EΩekuttiv talV o l k s w a g e n Aktiengesellschaft, il-Professur Martin Winterkorn, sostna li ttim tieg˙u jinsab kburi immens b’din il-kisba.

Huwa Ωied jg˙id li permezz ta’ dan il-Passat il-©did, it-tim tieg©u re©a’ g˙al darb’o˙ra g˙amel suççess fl-iΩvilupp ta’ karozza bi standards g˙olja f’termini ta’ klassi, teknolo©ija u kwalità. “Dan l-unur huwa wie˙ed tremend u jikkonferma x-xog˙ol fejjiedi tal-in©iniera, disinjaturi u t-tim kollu tag˙na,” sostna Winterkorn. Ìurija indipendenti Dan il-Passat il-©did juri li dditta Volkswagen kapaçi tipprovdi prodotti tal-og˙la kwalità b˙ala twe©iba g˙all-isfidi preΩenti.

Apparti minn hekk, membru fi ˙dan il-Bord tal-Immani©©jar g˙ad-Ditta tal-Volkswagen, Heinz-Jakon Neusser, irçieva dan il-premju g˙al dan ilmudell ferm sabi˙ fejn esprima s-sodisfazzjon tieg˙u. “Dan ilpremju g˙andu sinifikat qawwi u speçjali g˙alina min˙abba lfatt li huwa ppremjat minn grupp ta’ ©urnalisti indipendenti. Aktar minn hekk, dan lunur huwa mag˙ruf mal-klijenti tag˙na min˙abba l-presti©ju tieg˙u,” fisser Neusser.

Popolari mill-1964 Dan l-imsemmi unur, li huwa wie˙ed mill-eqdem u l-aktar famuΩi fl-Ewropa, ilu jonora karozzi u mudelli ©odda flindustrija tal-karozzi kull sena

mis-sena 1964. Il-©urija, li tikkonsisti minn 58 ©urnalist Ewropej tal-karozzi minn 22 pajjiΩ differenti, kienu nnominaw seba’ kandidati fit-triq lejn il-final.

Fix-xhur li kien imiss, dawn il-karozzi mag˙Ωula b˙ala kandidati g˙all-final g˙addew minn ittestjar rigoruΩ, tqabbil u evalwazzjonijiet ibbaΩati fuq kriterji varji, fosthom lekonomija tal-magna, ilkumdità, is-sigurtà, il-karatteristiçi tas-sewqan, il-funzjonalità, id-disinn u l-progress tekniku.

340 punt Fit-52 edizzjoni ta’ din il-kompetizzjoni tradizzjonali, ilPassat il-©did irnexxielu jeg˙leb l-isfida tas-sitt kandidati l-o˙ra b’mod konvinçenti

fil-final u dan permezz ta’ 340 punti li ng˙ata lilu minn din il©urija li di©à ssemmiet. Ûew© mudelli talVolkswagen di©à kienu rçevew dan il-premju fil-passat riçenti fosthom il-Poli fl-2010 u l-Gold fl-2013. B’Ωieda malGolden Steeting Wheel 2014 u l-Auto Trophy 2014, l-og˙la unur tal-karozza tas-sena kien segwit minn unuri o˙ra, kemm lokali kif ukoll minn barra lpajjiΩ.

Mudell ta’ suççess Dan il-mudell ©did tal-Passat, f’kull verΩjoni tieg˙u huwa wie˙ed mill-aktar mudelli midclass ta’ suççess fid-dinja kif ukoll b’1.1 miljun unitajiet fl2014 jikkonferma wie˙ed millog˙la volume series talVolkswagen madwar id-dinja

kollha.

Issa, fit-tmien ©enerazzjoni tieg˙u, dan il-best-seller jidher li huwa wie˙ed mill-aktar karozzi innovattivi tat-tip tieg˙u. Permezz tal-metodi avvanzati ta’ in©inerija, kien possibbli l-introduzzjoni ta’ disinn aktar dinamiku fejn inkluΩi mieg˙u kien hemm lower body, wheelbase itwal, u tyres akbar. Minkejja li t-tul tad-dimensjonijiet interni baqa’ l-istess u ma nbidilx, il-Passat il-©did xorta wa˙da Ωviluppa u kiber b’mod sostanzjali.

L-a©˙ar teknolo©iji Fl-istess ˙in, teknolo©iji l-aktar avvanzati kienu miΩjuda ma’ dan kollu. Dawn jinkludu sistemi b˙al Active Info Display; tag˙mir totalment di©itali; head-up display estiΩa kif

ukoll sistemi b˙al app-based rear seat entertainment g˙attablets; front assist b’city emergency braking u monitora©© g˙al min ikun mixi fit-triq, flimkien ma’ global firsts fosthom l-emergency assist fejn ilvettura tieqaf mill-ewwel f’kaΩ ta’ emer©enza; trailer assist liema g˙ajnuna hija bΩonjuΩa meta wie˙ed qed jimmanuva ma’ trailer; kif ukoll traffic jam assist li jg˙in meta jkun hemm it-traffiku.

Dan il-Passat il-©did huwa disponibbli b’g˙axar magni petrol u diΩil b’injezzjoni diretta turbocharged li jwasslu g˙al power range minn 88kW/120PS sa 206 kW/280 PS u dan fost karatteristiçi o˙rajn innovattivi li Ωgur jag˙mel lesperjenza tas-sewqan g˙al kull sewwieq wa˙da indimentikabbli.

22 07|06|2015

kullhadd.com

kÓ kAROZZI

IL-PRODUZZJONI TA’ CITROEN C3 FL-IMPJANT TA’ POISSY TLAÓÓAQ IN-NOFS MILJUN!

Is-Citroen C3 hija suççess li dejjem qed jikber, bil-bejg˙ tag˙ha madwar id-dinja jla˙˙aq 3.5 miljuni minn meta ©ie mniedi l-ewwel mudell fl-2002.

Baqg˙et iΩΩomm appell permanenti bid-dehra unika tag˙ha flimkien ma’ karatteristiki notevoli. L-impjant ta’ Poissy, li beda jag˙mel is-C3 fl-2009, huwa kburi li qed jiççelebra l500,000 karozza f’din il-linja ta’ produzzjoni. Dan il-mudell ilu j©orr it-tabella Origine France Garantie sa mill-2013.

Is-Citroen C3, bid-dehra unika tag˙ha, tag˙mila unika: l-espressjoni ©entili tal-forma g˙at-tond tinΩel tajjeb b’sensazzjoni deçiΩament dinamika.

Hija ddisinnjata b’intelli©enza: wa˙da mill-iΩjed karozzi kumpatti fl-istil tag˙hom, bi 3.94 metri twila u 1.71 metru wiesg˙a, b’ turning radius ta’

10.2 metri, li tag˙milha ideali g˙al kundizzjonijiet tas-sewqan f’Ωoni urbani. Minkejja l-qies Ωg˙ir tag˙ha, is-C3 tispikka flispazju intern u l-bagoll b’kapaçità ta’ 300 litru li huwa wie˙ed mill-ikbar f’din il-kategorija ta’ karozzi. Ìewwa tas-C3 huwa modern u komdu, touchsreen ta’ seba’ pulzieri ©did fjamant fis-suq li joffri karatteristiki ta’ ©id u ta’ uΩu: – Touch-operated nagivation ©dida, li juru mapep perspettiva, limitu ta’ veloçità, ˙in ta’ vja©©ar g˙al kundizzjonijiet traffikuΩi u l-kapaçità li jag˙Ωel l-a˙jar rotta ekonomika; – Media function li tinkludi radju, audio streaming u connections ta’ apparat mobbli; – Funzjoni handsfree bil-bluetooth g˙aç-çellulari, aççess g˙al-lista ta’ kuntatti, u

mmani©©jar ta’ Ωew© telefonati fl-istess ˙in; – Aççess g˙all-parametri talvettura.

Il-post tal-passi©©ieri huwa ddisinjat bi ˙sieb, b’windscreen Zenith, progress teknolo©iku li jΩid il-viΩibbiltà fuq barra bi 80° biex joffri iΩjed pjaçir u sensazzjoni ta’ libertà.

Il-kompetenza rinomata ta’ Citroen fil-kumdità tal-vettura, li toffri lir-rikkieba rikba ˙elwa, komda u kwieta.

B’bilanç risponsiv u roadholding eççellenti u g˙aΩla kbira ta’ magni effiçjenti, is-C3 hija komda kemm fit-toroq talir˙ula u bliet u anke fit-toroq wiesa’.

Il-forzi tas-sa˙˙a jla˙˙qu marregoli futuri tal-Euro6: Emissjonijiet CO 2 li jvarjaw minn 97g sa 107g kull kilometru b’magni petrol PureTech kif ukoll 79g sa 90g kull kilomeru b’magni BlueHDi diΩil.

Is-Citroen C3 hija disponibbli f’g˙aΩla kbira ta’ konfigurazzjonijiet: – Erba’ verΩjonijiet ta’ petrol, li huma; PureTech 68 manual , PureTech 82 manual, PureTech 82 S&S ETG automatic u PureTech 110 S&S manual u Ωew© verΩjonijiet diΩil, li huma; BlueHDi 75 manual, BlueHDi 100 S&S manual. L-ebda minn dawn il-verΩjonijiet ma j©orru piena ekolo©ika ta˙t il-miΩuri inçentivi-distintivi tal-Gvern FrançiΩ; – Tliet livelli ta’ laqtiet; attrazzjoni, kumdità u esklussività; – Disa’ kuluri esterni, li huma; abjad banquise , abjad perla, blu belle-île, blu kulur il-linka, blu virtuwali, griΩ lewn l-aluminju, griΩ lewn il-kelb ilba˙ar, karma, iswed perla, u a˙mar ruby; – Edizzjoni speçjali Feel, b’teknolo©ija eççezzjonali u kontenut karatteristiku.

KUN AF KÓ

07|06|2015 23

kullhadd.com

KITBA TA’ SAVIOUR MAMO

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

JOSEF STALIN (1878-1953) Josef Stalin kien dittatur tal-Unjoni Sovjetika (USSR) mill-1923 sal-1953. Dan id-dittatur kien biddel ir-Russja minn çiviltà trankwilla g˙al çiviltà ta’ terrur f’ambjent militari. Tant hu hekk li miljuni ta’ çittadini kienu wettqu suwiçidju g˙ax ma’ fel˙ux iktar b’dan ir-renju annimalesk li kien imexxi. Ta’ Ωag˙Ωug˙ iddeffes fil-politika rivoluzzjonarja u f’attivitajiet kriminali. Meta l-mexxej talBolxeviki (partit komunista Russu) Vladimir Lenin (1870-1924) miet, Stalin b’xi mod sar il-mexxej il©did. Kien ˙eles minn kull avversarju li kellu filpartit, u ˙a f’idejh il-proprjetà ta’ kull çittadin li ja˙dem l-art u jrabbi annimali. Fit-Tieni Gwerra Dinjija (1935-1945) Stalin kien issie˙eb mal-Istati Uniti u l-Gran Brittanja, Imma wara l-gwerra qajjem tensjoni kbira mal-Amerika mag˙rufa a˙jar b˙al ‘il-Gwerra Bierda’.

Il-bidu ta’ ˙ajtu u familtu Stalin twieled b˙ala Josef Vissiarovich Djugashvili fit-18 ta’ Diçembru 1878, jew skont il-kalendarju antik ta’ Julian, fis-6 ta’ Diçembru 1878 (g˙alkemm Stalin jg˙id li twieled fil-21 ta’ Diçembru 1879) filbelt Ωg˙ira ta’ Gori f’Geor©ja, li kienet saret parti mill-Imperu Russu. Stalin kien imlaqqam ‘il-bniedem tal-azzar’. Trabba fil-faqar; missieru kien skarpan u sakranazz li kien isawwat lill-ibnu Josef, u ommu kienet ˙assiela. Meta kien g˙adu Ωg˙ir marad bil-marda tal-©idri r-ri˙ li ˙allietlu sfre©ju f’wiççu tul ˙ajtu kollha. Kien reba˙ borza ta’ studju biex jistudja fis-seminarju tal-Knisja Ortodossa Ìeor©jana f’Tblisi. Fis-seminarju Stalin kien jaqra, bil-mo˙bi, il-kotba tal-filosofu Karl Marks. Kien interessat fil-moviment revoluzzjonarju kontra l-monarkija Russa. Fl-1899, Stalin tkeçça mis-seminarju g˙ax falla l-eΩamijiet u g˙ax kien ixerred propaganda Marxista.

Minn hawn, Stalin qabad it-triq tal-politika u beda jxewwex u jorganizza dimostrazzjonijiet u strajks. Kien biddel ismu g˙al ‘Koba’ u ng˙aqad mal-ferg˙a militari Marxista tal-Bolxeviki. Kien involut f’˙afna attivitajiet kriminali, kif ukoll serq ta’ banek biex jg˙in lill-partit li kien i˙addan. Bejn l-1902 u l-1913 ©ie arrestat diversi drabi u kkalzrat il-˙abs. Kien ukoll eΩiljat lejn is-Siberja.

Fl-1906 Stalin kien iΩΩewwe© lil Ekaterina ‘Kato’ Svanidze (1885-1907) li kienet ˙ajjata, u minnha kellu iben li semmew Yakov (1907-1943). Yakov miet fil-Ìermanja fit-Tieni Gwerra meta nqabad pru©unier. Ekaterina mietet bit-tifojde meta Yakov kien g˙adu tarbija. Fl-1918, Stalin iΩΩewwe© lil Nadezhda ‘Nadya’ Alliluyeva (1901-1932) li kienet bint rivoluzzjonarju Russu. Minn Nadya, Stalin kellu Ωew©t itfal. Nadya kienet ikkommiet suwiçidju meta kellha 30 sena.

Stalin il-mexxej Fl-1912, meta Lenin kien fl-eΩilju fl-IΩvizzera, Stalin kien sar parti integrali fil-partit Bolsxevik. Fl-1922, twaqqfet l-Unjoni Sovjetika b’Lenin b˙ala l-kap.

Stalin sar is-segretarju ©enerali fil-Kumitat Çentrali tal-Partit Komunista. Meta Lenin miet fl-1924, Stalin ˙a s-setg˙a kollha f’idejh. Sar id-dittatur talUnjoni Sovjetika.

Fi pjan ta’ ˙ames snin, Stalin ried li jbiddel is-soçjetà kwieta fir-Russja g˙al industija u forza militari.

Kull ˙addiem li ma kienx jikkopera mal-ordnijiet ta’ Stalin kien jinqatel jew ji©i eΩiljat. Fil-fatt, kienu miljuni li nqatlu g˙ax irrifjutaw l-ordnijiet. Stalin kien imexxi b’terrur kbir. Kien imdawwar b’˙afna spiji u pulizija pajΩana u kull min jazzarda jg˙olli rasu u jlissen xi ˙a©a kontra t-tmexxija ta’ Stalin, kien ji©i ffuçillat jew mibg˙ut f’kamp tax-xog˙ol sfurzat (Gulag system). Stalin kien ˙oloq imperu ta’ twerwir. Numru ta’ pjazez u toroq ©ew imsemmija g˙alih. Saru ˙afna monumenti u statwi bilfigura tieg˙u biex jimpressjonaw u juru l-popolarità ta’ Stalin. Biddel il-kotba kollha tal-istorja tarRussja u ddomina kull mezz tax-xandir.

Fl-1939, lejlet it-Tieni Gwerra Dinjija, Josef Stalin u d-dittatur ÌermaniΩ Adolf Hitler(1889-1945) iffirmaw trattat ta’ nonaggressjoni (˙biberija) bejniethom. Stalin kien ˙a partijiet mill-Polonja u rRumanija, kif ukoll ˙a l-istati Baltiçi tal-Estonja, ilLatvja u l-Litwanja, u invada l-Finlandja. F’Ìunju tal-1942, il-ÌermaniΩi kisru l-ftehim bejn in-NaΩi u s-Sovjetiçi u invadew l-Unjoni Sovjetika. Stalin kien injora t-twissija tal-Amerikani u l-IngliΩi kif ukoll tal-a©enti sigrieti tieg˙u, li hu (Stalin) ma kienx ippreparat biΩΩejjed g˙al gwerra). Meta lÌermaniΩi waslu bil-belt kapitali ta’ Moska, Stalin baqa’ hemm u ddefenda kemm fela˙ biex l’ebda parti ma taqa’ f’idejn l-g˙adu. Il-battalja, imsej˙a The Battle of Stalingrad, bdiet f’Awwissu 1942 u damet sejra sa Frar 1943, sakemm l-Armata lÓamra keççiet lill-ÌermaniΩi u ˙argithom mirRussja.

L-a˙˙ar movimenti ta’ Stalin Minkejja l-età avvanzata li kellu, ir-renju ta’ Stalin baqa’ sal-a˙˙ar g˙addej bil-qtil, eΩilji u kampijiet tax-xog˙ol sfurzat. Kabbar il-KomuniΩmu fil-Lvant tal-Ewropa. Fl-1949 da˙˙al lis-Sovjetiçi fl-era nukleari meta (bi prova) sploda bomba atomika. Fl1950 ta lill-mexxej Komunista tal-Korea ta’ Fuq Kim Il-Sung (1912-1994) il-permess biex jinvadi lKorea ta’ Isfel li kellha l-appo©© tal-Amerikani.

Kien il-bidu tal-gwerra fil-Korea.

Stalin miet fil-5 ta’ Marzu 1953, fl-età ta’ 74 sena, b’attakk f’qalbu. Il-katavru kien tpo©©a filmusulew ta’ Lenin f’Moska, fil-Pjazza l-Óamra. Fl1961 inqala’ u ttie˙ed ˙dejn il-˙ajt tal-Kremlin b˙ala parti minn proçess ta’ Stalinazzjoni mmexxija mis-segwaçi tieg˙u Nikita Khruschev (18941971) Noti o˙rajn: – Huwa stmat li iktar minn 20 miljun ru˙ mietu ta˙t ir-renju ta’ Stalin.

– Stalin kien jivvja©©a biss jew bil-karozza jew bilferrovija. Ivvja©©a darba bl-ajruplan fl-1943 g˙al konferenza f’Tehran.

24 07|06|2015

kullhadd.com

kÓ kAleJdoskopJu

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI “Meta ma jkollokx twe©iba tajba, is-skiet hu deheb.”

Muhammad Ali

JiddispJAÇih gÓAl kulmA gÓAmel

ÌrAw bÓAl-lum 1527:

Il-Papa Klement VII jçedi lill-armati tal-Imperatur Karlu V.

1912: L-armata tal-Istati Unita tipprova l-ewwel machine gun armat fuq ajruplan.

1919:

Is-Sette Giugno. Erbg˙a min-nies jinqatlu fi rvell f’Malta.

1929: Ratifikat it-Trattat Lateran, li ©ab fl-eΩistenza lill-Belt talVatikan b˙ala stat sovran.

1930: In-New York Times taqbel li tikteb il-kelma ‘Negro’, b’‘N’ kapitali.

1936 Il-gangster Charles ‘Lucky’ Luciano jinstab ˙ati fuq 62 kap ta’ akkuΩa fuq prostituzzjoni m©ieg˙la.

1939: Ìor© VI u EliΩabetta jsiru l-ewwel re u re©ina tal-Ingilterra li Ωaru l-Amerika.

1944: Il-vapur Danae, li waqt it-Tieni Gwerra Dinjija kien qed i©orr 350 Lhudi u 250 parti©©jan, ji©i mg˙arraq ming˙ajr ˙add ma salva qrib ix-xatt ta’ Santorini.

1948: Il-Komunisti ja˙tfu ç-Çekoslovakkja. Il-President Bernes jirriΩenja.

1955: Eisenhower, l-ewwel President li jidher fuq it-televiΩjoni bil-kulur.

1965: Il-Qorti Suprema tal-Istati Uniti tag˙ti d-deçiΩjoni tag˙ha, fejn illegalizzat l-uΩu tal-kontraçezzjoni bejn il-koppji miΩΩew©a.

1965: Il-korporazzjoni Sony tintroduçi l-video tape recorder tag˙ha g˙ad-djar, bil-prezz ta’ €903.

Bodybuilder li mmudella lilu nnifsu fuq l-Incredible Hulk lag˙ab ma’ ˙ajtu billi injetta f’idejh Ωejt u alko˙ol, b’mod li kien wasal fi stat li jaqtg˙ulu jdejh.

Romario Dos Santos Alves ta’ 25 sena, missier ta’ tifel, uΩa din it-ta˙lita letali biex ikabbar il-muskoli ta’ jdejh ( biceps ) g˙al 25 pulzier u issa qed jiffaççja bosta problemi serji tal˙ajja.

Romario, li kien bodyguard, qal li b’dak li ©ralu beda ji©©ennen u pprova joqtol lilu

nnifsu meta martu kellha di©à sitt xhur tqala. Issa, it-tfal fejn joqg˙od, Caldas Novas filBraΩil, jibΩg˙u minnu u jirreferu g˙alih b˙ala l-‘bestja’ u l-‘mostru’.

Hu rrakkonta li jiftakar littabib jg˙idlu li jaf jispiçça jaqtg˙ulu jdejh it-tnejn, g˙ax il-muskoli bbisulu daqs il©ebel. G˙alhekk irid li juri lil nies o˙ra l-periklu li ffaççja.

Kien iffissa fil-muskoli wara li kien jara lill- bodybuilders jit˙arr©u, u kienu huma li introduçewh g˙as- synthol .

IΩda tant beda jittaqqab li spiçça juΩa labar tat-titqib li juΩaw fuq il-barrin.

Fl-a˙˙ar, martu qaltlu li jekk jibqa’ juΩa s-synthol, titilqu. U waqaf…meta kien tard wisq.

Illum il-©urnata mhux kul˙add jie˙u gost jarah, iΩda l-fer˙ tieg˙u jkun meta t-tfal jersqu lejh u jg˙idulu li qisu The Incredible Hulk.

Dan min˙abba li x-xewqa ori©inali tieg˙u kienet li jkun jixbah lil dak il-karattru! Issa jrid ikompli biex ikun bodybuilder professjonali.

AttAkkAtA u midfunA minn ors

1967: Il-Gwerra ta’ Sitt Ijiem. Is-suldati IΩraeljani jid˙lu Ìerusalemm. Ja˙tfu l-Wailing Wall, Ìeriko u Betlem.

1972:

Il-Kancillier ÌermaniΩ Willy Brandt iΩur l-IΩrael.

1977: 500 miljun ru˙ segwew il-Ìublew tal-Fidda tar-Re©ina EliΩabetta II, li xxandar direttament fuq it-televiΩjoni.

1981: Ajruplani IΩraeljani jeqirdu l-façilità li allegatament kienet tipproduçi l-plutonju fl-Iraq.

1982: Priscilla Presley tifta˙ Graceland g˙all-pubbliku. Il-kamra tal-banju fejn Elvis Presley miet ˙ames snin qabel baqg˙et mag˙luqa u ˙add ma seta’ jid˙ol fiha.

1982: Il-President Amerikan Ronald Reagen jiltaqa’ mal-Papa Ìwanni Pawlu II u mar-Re©ina EliΩabetta t-Tieni.

1988:

L-aluminju jikkontamina l-provvista tal-ilma f’Cornwall.

1989: G˙al sekonda wa˙da biss, is-sieg˙a, tlieta u g˙oxrin minuta u 45 sekonda b’mod di©itali kien jaqra: 01:23:45, 6 (xahar), 7 (jum), 89 (sena).

1990: Il-kantant Michael Jackson jidda˙˙al l-isptar ibati minn u©ig˙ f’sidru.

1990: Il-President tal-Afrika t’Isfel, F.W. de Klerk, ine˙˙i l-istat ta’ emer©enza, li kien ilu fis-se˙˙ g˙al erba’ snin.

2006: Il-Parlament IngliΩ jag˙laq temporanjament wara l-allert tal-anthrax.

2012: Fdalijiet arkeolo©içi tal-Curtain Theatre, fejn in˙admu numru ta’ plays ta’ Shakespeare, jinstabu ta˙t ˙anut tax-xorb f’Londra.

2014: Maria Sharapova tirba˙ il-French Open women’s tennis singles.

Mara Russa ndifnet ˙ajja minn ors li apparentement ried jerfag˙ha g˙all-ikla li kien imissu jiekol. Dan g˙amlu wara li attakkaha u ferieha gravi.

Natalya Pasternak ta’ 55 sena, omm ta’ Ωew©t itfal, ˙elsitha mill-mewt mirakoloΩament wara li ˙abibha rnexxielu ja˙rab millforesta qrib Tynda fir-re©jun ta’ Amur u jag˙ti l-allarm.

L-ors, li ˙aseb li lil Natalya kien qatilha u mhux ferieha

gravi, difinha parzjalment ta˙t il-weraq – naturalment bil˙sieb li jer©a’ jirritorna u jikolha. IΩda wara li ©iet salvata, il-mara, li ta˙dem b˙ala pustiera, qed tissielet g˙al ˙ajjitha fi sptar qrib.

Ritratt tal-biΩa’ li ttie˙ed minn fotografu tal-pulizija juri lil Natalya ta˙t il-weraq, fejn difinha l-ors. Dirg˙ajha mi©rufin u bid-demm huma viΩibbli wkoll fir-ritratt.

Natalya u s-sie˙eb tag˙ha kienu fil-foresta fil-Lvant tar-

Russja, flimkien ma’ kelb.

F’salt wie˙ed resaq l-ors. Ilkelb beda jinba˙ g˙ax g˙araf il-periklu, iΩda kien tard wisq, g˙ax hi u l-kelb, in˙atfu millannimal selva©©.

Meta n-nies tas-salvata©© waslu fil-post, kien irrappurtat li l-ors ipprova jattakkahom ukoll. Min˙abba f’hekk, il˙addiema ma kellhomx g˙aΩla o˙ra g˙ajr li jisparaw u joqtlu lill-ors ferm aggressiv, li kien ors femminil ta’ erba’ snin.

MADwARNA kÓ

kullhadd.com

07|06|2015 25

CARDINAL HEALTH TIÌBOR €4,856.90 GÓAL PUTTINU

Wara open day organizzata mill-kumpanija Cardinal Health Malta, nhar il-Óadd 3 ta’ Mejju, il-˙addiema ta’ din il-kumpanija u l-qraba tag˙hom flimkien ma’ w˙ud mill-fornituri tal-kumpanija rnexxielhom ji©bru s-somma sabi˙a ta’ € 4,856.90 b’risq Puttinu Cares.

Attrazzjoni prinçipali waqt din l-attività kienet il-parteçipazzjoni tal-Korp tal-Pulizija, li ©entilment taw kontribut g˙al din il-kawΩa ©usta.

Filwaqt li s-sezzjoni taΩΩwiemel ipprovdiet horseriding g˙at-tfal u anke g˙alladulti, is-sezzjoni tal-klieb tat dimostrazzjonijiet talabbiltajiet tal-klieb li huma m˙arr©a biex jg˙inu lillmembri tal-Korp fil-qadi ta’ dmirijiethom.

Attivitajiet u attrazzjonijiet o˙ra li ©ew organizzati g˙ad-divertiment tat-tfal, b˙al face painting u bouncing castle kienu popolari ˙afna, filwaqt li t- table soccer tournament u t- tour talfabbrika organizzat g˙alladulti kienu ukoll ta’ suççess. Permezz ta’ dan ittour g˙all-ewwel darba lqraba tal-˙addiema kellhom l-opportunità li jduru malimpjant u jaraw eΩattament kif isir ix-xog˙ol.

Cardinal Health Inc. hija kumpanija ta’ $91 biljun li tipprovdi servizzi fil-qasam tas-sa˙˙a u timmanifattura prodotti mediçi u kirur©içi, fosthom ingwanti, ilbies kirur©iku u prodotti g˙al ©estjoni ta’ fluwidi. Il-ferg˙a f’Malta, illi timmanifattura bottijiet tal-plastik g˙al ©estjoni ta’ fluwidi waqt interventi ki rur©ici, ilha topera mill-1995 u b˙alissa timpjega mal-mitt ˙addiem.

Il-kumpanija f’Malta hija fost ˙afna ferg˙at o˙ra madwar id-dinja illi b’kollox jimpjegaw madwar 34,000 ru˙.

Aktar informazzjoni dwar ilkumpanija tista’ tinkiseb minn fuq www.cardinalhealth.com u @CardinalHealth fuq Twitter.

26 07|06|2015

kullhadd.com

KÓ MAdWARNA

ÇELEBRAZZJONI TA’ ANNIVERSARJI MUÛIKALI FL-IMQABBA Skont it-tradizzjoni, il-kultura muΩikali flImqabba tmur lura diversi sekli.

Madankollu, l-ewwel tag˙lim muΩikali organizzat f’dan ir-ra˙al ©ie introdott mis-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju fi Ωmien il-gwerra meta l-istess Soçjetà bdiet t˙ejji sabiex twaqqaf banda fi ˙danha. Fil-fatt, nhar id-19 ta’ Awwissu 1944, il-KaΩin tal-Ìilju bidel ismu b’mod uffiçjali u sar mag˙ruf b˙ala The Lily Band Club. Dan wassal biex il-Banda Madonna tal-Ìilju tag˙mel l-ewwel dehra pubblika tag˙ha nhar id-9 ta’ Diçembru 1945.

Din is-sena ta˙bat g˙eluq is-70 anniversarju mit-twaqqif tal-ewwel banda Mqabbija u g˙alhekk ma setax jonqos li ji©u m˙ejjija festi speçjali f’ dan ir-ra˙al biex l-anniversarju jibqa’ mfakkar kif inhu xieraq. Il-qofol taç-çelebrazzjonijiet fejn jid˙ol l-anniversarju tal-banda ser ikun ming˙ajr dubju lkunçert vokali u strumentali tal-festa mill-Banda Madonna tal-Ìilju, nhar itTlieta 16 ta’ Ìunju 2015, fit-8.30pm filpjazza ewlenija tal-Imqabba. Dan ilkunçert ser ikun ta˙t il-patroçinju distint tal-E.T. il-President tar-Repubblika Marie-Louise Coleiro Preca.

G˙all-okkaΩjoni ta’ din is-sena ser ikun hemm programm differenti minn tas-

soltu li perswaΩi li ser jintlaqa’ tajjeb minn kul˙add. Ser jinkludi muΩika millfilms, muΩika klassika u xi kanzunetti.

Is-Surmast Direttur tal-Banda Madonna tal-Ìilju, il-Mro Andrew Calleja, ˙a ˙sieb jikkomponi silta muΩikali f’˙ames movimenti b’dedika g˙al ˙utna Maltin li ˙adu sehem fl-Assedju l-Kbir tal-1565, li din is-sena qeg˙din infakkru l-450 sena tieg˙u. Din is-silta ser tkun animata millkast Story of an Island Show – Montekristo Estate, u narrata mis-Sur

Michael Sciortino.

Il-programm ser ikun imΩewwaq ukoll b’tag˙rif multiviΩiv b’rabta mal-anniversarji li qeg˙din infakkru u kif ukoll dwar is-siltiet li ser ji©u esegwiti. IlKummissjoni Radju fi ˙dan is-Soçjetà kienet inkarigata minn dawn il-features, filwaqt li l-arkivista nazzjonali u partitarju s-Sur Charles Farrugia ˙a ˙sieb irriçerka storika. Tajjeb li wie˙ed jg˙id li, apparti l-anniversarju tal-Banda, isSoçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju

qieg˙da tfakkar ukoll l-20 sena millinawgurazzjoni tal-plançier artistiku tag˙ha, mag˙ruf b˙ala ‘Il-Meravilja’ u kif ukoll il-bandalora artistika. Dawn izΩew© opri artistiçi ser ikunu jistg˙u ji©u ammirati fil-©miel kollu tag˙hom waqt dan il-kunçert.

Diversi talent ser ikun qieg˙ed jipparteçipa waqt dan il-kunçert speçjali.

Dawn huma l-Imqabbin Chrystal Bugeja u Danika Cutajar u o˙rajn ta’ dixxendenza Mqabbija diretta u partitarji tasSoçjetà Muzikali Madonna tal-Ìilju li huma Federica Falzon, Marisa D’Amato u, esklussivament mir-Renju Unit, il-kantanta Kerry Ingram li wkoll g˙andha dixxendenza Mqabbija u tgawdi popolarità kbira f’pajjiΩha.

Ming˙ajr ebda dubju, dawk kollha li huma dilettanti tal-muΩika m’g˙andhomx jitilfu dan il-kunçert. Ser ikun hemm ˙afna biex wie˙ed jie˙u gost. IsSoçjetà ser tipprovdi si©©ijiet biex dak li jkun isegwi bil-kumdità. Dawk kollha li jixtiequ jirriservaw post jistg˙u jçemplu 9946 3468. Is-sehem tal-Banda Madonna tal-Ìilju tul il-©img˙a tal-festa jissokta waqt il-març tant popolari tal-a˙˙ar tridu, nhar il-Ìimg˙a 19 ta’ Ìunju, u lmarç tradizzjonali ta’ nofsinhar f’jum ilfesta, il-Óadd 21 ta’ Ìunju.

IL-ÓAJJA MÛEWQA TAN-NANNU KARM MATERJAL GOFF MITFUGÓ F’SIT TA’ NATURA 2000

Minn Maria Saliba, l-awtriçi

L-Indjani tal-Amerika ta’ fuq jemmnu li l-bniedem ma jmut qatt; jibqa’ jg˙ix fi wliedu u fi wlied uliedu. Fir-rumanzett tieg˙u, Il-Óarsa ta’ RuΩann , Francis Ebejer jis˙aq fuq wirt missirijietna u kif RuΩann tinsab f’kull wie˙ed u wa˙da

minna l-Maltin; ulied ta’ art wa˙da. Naqbel ma’ din ilfilosofija, speçjalment meta na˙seb f’dak kollu li tani nannuwi li, g˙alkemm ilu nieqes g˙al bosta snin, in˙ossu g˙adu ˙aj ©o fija u g˙adu jinsab fostna fil-familja.

Kienet proprju din il-preΩenza tan-nannu Karm li g˙adni n˙ossu jg˙ix mag˙na sal-lum, li ˙e©©itni nikteb ktieb dwaru; bijografija maqsuma f’anedotti minn ©rajjiet tul ˙ajtu kollha.

Il-ktieb jibda bit-twelid diffiçli tieg˙u u jkompli bil-praspar, mhux biss ta’ tfulitu iΩda tul ˙ajtu kollha u jtemm b’mewtu fl-età venerabbli ta’ disg˙in sena. In-nannu kellu ˙abta jaqsam lil kul˙add bid-da˙k u jΩewwaq ir-rakkonti tieg˙u wkoll. Ma naqasx li jsemmi lkarriera tieg˙u, li minn sempliçi ©ardinar apprentist, la˙aq kuratur tal-Argotti fil-Furjana u kien anke jg˙allem il-botanika u l-botanika medika lill-istudenti universitarji. Karmenu kellu ˙ajja mΩewqa; tfulitu firra˙al ta’ Óal Tarxien, Ωg˙oΩitu fil-Furjana; imbag˙ad karriera, Ωwie©, missier, iΩ-Ωmien ikrah

tal-gwerra, nannu, buΩnannu u rakkonti li ma jispiççaw qatt.

In-nannu g˙ex ˙ajtu jferra˙ u jg˙in lin-nies. Il-fjuri, il-pjanti u l-aktar il-flora Maltija kienu kollha g˙al qalbu wisq. Lg˙ors tieg˙u kien li jkun f’xi ©nien jew fl-arja ta’ barra, imdawwar bin-nies, jirrakkonta storja wara l-o˙ra b’˙abta wa˙danija li ji©bdek lejh u jda˙˙kek anke bil-mod kif kien jirrakkonta; ©ieli jesa©era jew jivvinta wkoll! Fil-ktieb hemm bosta praspar minn tieg˙u li g˙amel anke meta kien anzjan. Hemm ukoll xi kitbiet tieg˙u, g˙ax il-kitba kienet ukoll g˙al qalbu ˙afna.

Dan il-ktieb Ωgur li se j©ib tbissima u nostal©ija lil ˙afna nies u jibqa’ j˙alli lil nannuwi ˙aj fostna l-Maltin. Dan huwa l-ewwel ktieb tieg˙u u n˙ossni kburija li nista’ naqsam lillg˙aΩiΩ nannuwi, is-Sur Carmelo Penza, ma’ kul˙add.

Min jaf kemm hawn min jixtieq li kellu x-xorti li kelli jien, u kellu nannu b˙al tieg˙i; ra©el b’valuri sodi, imsawwar b’˙afna virtujiet u ra©el ta’ veru...

Óafna materjal goff ©ie mitfug˙ f’sit ta’ Natura 2000 fil-Park talMajjistral minn persuna jew persuni mhux mag˙rufa, u nstab waqt rondi ta’ sorveljanza mill-gwardjani tal-Park. Dan il-materjal ©ie mitfug˙ minn fuq ix-xag˙ri g˙al isfel ©ol-irdum u jikkonsisti f’˙afna materjal differenti fosthom kompjuters, saqqijiet u ˙adid.

Il-Park qed jistudja l-a˙jar possibbilità kif dan il-materjal goff jista’ jitne˙˙a minn ©ol-irdum. Il-persuna jew persuni involuti f’dan latt irresponsabbli u illegali kellu jag˙mel jew jag˙mlu uΩu minn vettura sabiex iwassal il-materjal sax-xifer tal-irdum u jitfg˙u g˙al isfel.

Il-Park tal-Majjistral jikkundanna dan l-att ta’ vandaliΩmu u qed jitlob l-g˙ajnuna tal-pubbliku sabiex jinqabad minn tefa’ dan liskart goff. Kull min g˙andu xi tag˙rif fuq dan il-kaΩ jista’ jikkuntatja lill-Park fuq 2152 1291 jew jibg˙at email lil info@majjistral.org, anke billi jibqa’ anonimu u kull informazzjoni tibqa’ kunfidenzjali.

FESTI ÇÇELEBRATI LLUM

Madonna ta’ Fatima – G’Man©a

Marija Annunzjata – Óal Tarxien

Corpus Christi – ir-Rabat Malta

San ÌuΩepp – Óal G˙axaq

Corpus Christi – l-G˙asri G˙awdex

Skeda kÓ

06.30 07.00 07.15 08.00 08.30 10.00 11.10 11.30 12.30 12.40 12.55 13.30 17.30 17.40 19.30 20.10 23.30

07|06|2015 27

kullhadd.com

One News Snajja’ Maltin (R) Pink Panther (R) Flimkien ma’ Nancy (R) Paperscan Aroma Kitchen (R) Identità (R) Cibus One News Telebejg˙ On D Road Maratona Ìbir ta’ Fondi b’Risq ilPartit Laburista One News Maratona Ìbir ta’ Fondi b’Risq ilPartit Laburista One News Maratona Ìbir ta’ Fondi b’Risq ilPartit Laburista One News

07.00 08.00 09.00 10.00 10.45 11.45 12.30 14.00 14.05 15.30 16.30 17.00 18.00 18.05 18.45 19.30 19.45 20.10 20.40 21.40 21.45 23.15

Net News Gateway To Miss World (R) G˙alkul˙add Quddiesa mis-Santwarju talMadonna Ta’ Pinu Il-Óadd fi Sqallija L-Istandard Telebejg˙ Net News Telebejg˙ Iswed Fuq l-Abjad (R) Sport Extra Wheelspin (R) Net News What’s For Dinner News Feed Net News News Feed Flusek (R) Vittmi Net News Replay Net News

06.00 07.30 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 15.00 15.05 18.00 18.15 18.45 18.50 19.45 20.00 20.45 22.10 22.15 22.45 23.10

A˙barijiet The Legend Madwarna Xjenzarti Gadgets Househunt Malta u lil hinn minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óbieb u G˙edewwa A˙barijiet G˙awdex Illum Paq Paq on Test Nivestigaw x’Qed nieklu DOT EU A˙barijiet Britain’s Got Talent A˙barijiet Tertuqa 35 A˙barijiet Malta u lil hinn minnha

06.00 07.00 08.30 09.00 09.45 10.15 11.15 12.15 12.45 13.15 13.45 15.45 17.00 18.00 18.30 19.00 19.30 20.30

06.00 07.55 07.59 08.50 10.10 10.40 12.00 13.00 13.40 14.00 16.20

06.00 07.40 09.30 11.20 12.15 13.10 14.05 15.00 15.55 16.50 17.45

07.00 Once Upon A Time In Wonderland 07.51 Piccoli Sporchi Segreti 08.30 Heartland La Mandria Ritrovata 09.15 La Nave Dei Sogni Viaggio 10.45 Amore Tra I Fiordi Sogno Di Mezza Estate 12.10 La Nostra Amica Robbie 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Tg 2 Motori 13.45 Sereno Variabile Estate 14.30 Delitti In Paradiso 16.30 Squadra Speciale Lipsia 17.16 Padre, Madre, Figlia 18.00 Tg2 L.I.S. 18.05 Regata Storica Di Venezia 18.50 Squadra Speciale Cobra 11 19.42 Corruzione 20.30 Tg2 20.30 21.00 Lol :-) 21.15 Hawaii Five-0 22.00 C.S.I. 22.50 Pole Position – Gara

07.10 Teatro L’Arte Della Commedia 08.13 Per Il Ciclo ‘Sabato, Domenica E Lunedì…Con Eduardo’ 09.15 Sceneggiato Peppino Girella 09.57 Per Il Ciclo ‘Sabato, Domenica E Lunedì…Con Eduardo’ 10.25 Community – L’Altra Italia 11.00 Figu 11.05 Ritratti Stanlio e Ollio 12.00 Tg3 12.25 Radici L’Altra Faccia Dell’Immigrazione 13.25 Geo Magazine 2015 14.00 Tg 14.30 In 1/2 Ora 15.05 Film: Amori E Ripicche 16.35 Film: Incinta O Quasi 18.00 Kilimangiaro Magazine 19.00 Tg3 20.00 Blob 20.10 Che Tempo Che Fa 21.45 Report 23.25 Tg3

06.10 06.25 07.00 07.45 08.05 08.13 08.38 09.00 11.00

15.00 18.10 18.30 19.00 21.30 23.55

Media Shopping Til Death Mike & Molly I I Puffi Titti E Silvestro Scooby Doo Show Dragons. I Cavalieri Di Berk Lupin, Nome In Codice Tarantola Campionato Mondiale Superbike 2015 (I1-I2) Fuori Giri – Sbk Campionato Mondiale Superbike 2015 (I1-I2) Studio Aperto Campionato Mondiale Superbike 2015 (I1-I2) The Phantom Tom E Jerry Studio Aperto Jurassic Park Il Mondo Perduto Jurassic Park

07.00 07.30 07.50 10.00 11.15 11.40 13.30 14.00 14.40 16.15 20.00 20.30

06.00 06.25 06.45 07.05 07.30 07.50 08.15 10.15 12.15 13.00 13.45 14.30 14.45 15.15 16.00 16.45 17.30 20.10 21.00 21.45 22.40

Green Balloon Club Me Too! Garth and Bev Green Balloon Club Me Too! Garth and Bev Doctors EastEnders Hotel Secrets With Richard E Grant The Weakest Link Doctor Who Doctor Who Confidential Big School Hotel Secrets With Richard E Grant The Weakest Link Doctor Who Frankie Little Dorrit Stella Silent Witness Crime and Punishment

06.00 07.00 08.00 09.00 11.00 12.00 13.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

Roadtrip With G. Garvin Chopped The Big Eat The Kitchen Barefoot Contessa Guy’s Big Bite Diners Drive-Ins and Dives Chopped Siba’s Table Roadtrip With G. Garvin Kitchen Casino Farm Kings Girl Eats World To Be Announced Diners Drive-Ins and Dives

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.55 10.50 11.40 12.35 13.30 14.25 15.20 16.15 17.10 18.05 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

How Do They Do It? Misfit Garage Fast n’ Loud MythBusters Extreme Engineering What Happened Next?

The Carbonaro Effect Storage Hunters Auction Huntersl Flip Men For the Love of Cars Wheeler Dealers Treehouse Masters Tanked Airplane Repo World’s Toughest Jobs Dual Survival Running Wild With Bear Grylls Bear Grylls: Breaking Point Naked and Afraid

07.05 07.55 08.20 08.45 09.15 09.40 10.00 10.25 10.55 11.20 11.45 12.10 12.35 13.00 13.20 13.45 14.40 15.25 15.55 16.20 17.30 18.00 18.25 18.50 19.15

Omnibus TG La7 Omnibus L’Aria Che Tira Gustibus L’Uomo Di Laramie Tg La7 Tg La7 Cronache 4 Donne E Un Funerale Josephine, Ange Gardien Tg La7 Il Meglio Del Paese Delle Meraviglie 21.10 A Gillian Per Il Suo Compleanno 23.00 Albert Nobbs

06.00 07.00 07.30 08.00 11.00 12.00 14.00 19.00 20.00 21.00 22.00 22.30

Blinging Up Baby E! News Style Star Keeping Up With the Kardashians E! News Keeping Up With the Kardashians Rich Kids of Beverly Hills E! News Keeping Up With the Kardashians Rich Kids of Beverly Hills Style Star New Money. I’m Very Good at Spending My Husband’s Money 23.00 E! News

06.00 07.55 09.55 11.50 13.50 15.20 16.50 18.40 20.20 22.00

Comes A Horseman How To Succeed In Business...

The Program The French Lieutenant’s Woman Supernova Miracle Beach Six Degrees Of Seperation Speechless Welcome To L.A. The Little Girl Who Lives Down The Lane 23.30 The Kitchen Toto

08.30 09.00 10.30 11.00 13.00 14.55 15.00 17.30 18.00 18.15 18.45 19.15 20.45 21.15 21.45

Game, Set and Mats The French Open Tennis Sports Insiders FIA World Touring Car Championship Criterium du Dauphine Cycling Game, Set and Mats The French Open Tennis Game, Set and Mats WATTS FIM World Superbike Series Motorcycle Raci Criterium du Dauphine Cycling Hour Record Attempt Cycling Game, Set and Mats Sports Insiders FIFA Women's World Cup Football

12.10 12.40 13.25 13.45

20.40 21.00 23.00 23.15

18.45 19.57 20.00 20.40 21.10 21.11 23.30

20.05 21.00 21.55 22.50 23.45

06.00 07.00 08.00 09.00 10.00 11.00 12.00 12.30 14.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

Bubble Guppies PAW Patrol Winx Club The Fairly OddParents Sanjay and Craig Kung Fu Panda The Legend of Korra Teenage Mutant Ninja Turtles T.U.F.F. Puppy Winx Club iCarly Sam & Cat Victorious Big Time Rush Marvin Marvin SpongeBob SquarePants The Penguins of Madagascar The Fairly OddParents iCarly Big Time Rush SpongeBob SquarePants Teenage Mutant Ninja Turtles The Penguins of Madagascar Sanjay and Craig The Thundermans

Globe Trekker The War of 1812 Trail Salvage Dawgs Ultimate Braai Master Piha Rescue Extreme Houseboats Extreme Vacation Homes House Hunters International World’s Greatest Motorcycle Rides Baggage Battles Building Alaska Salvage Dawgs Baggage Battles Dangerous Grounds.New Territory Mysteries at the Castle Mysteries at the Museum World’s Greatest Motorcycle Rides

06.00 06.25 10.55 11.50 12.45 13.40 14.35 15.30 16.25 17.20 18.15 19.10 20.05 21.00 21.55 22.50 23.45

Euronews A˙barijiet Xjenzarti Quddiesa tal-Óadd Vatican Magazine Sensilhena Luxdesign Harbour Life Househunt Gadgets Final Champions League (R) Il Mio Canto è la Mia Preghiera Dwarna Personaggi Xjenzarti G˙awdex illum Luxdesign A˙barijiet g˙al Persuni b’Nuqqas ta’ Smig˙ Madwarna Kontrattakk A˙barijiet Sportivi A˙barijiet bl-IngliΩ

06.00 06.30 07.05 08.00 08.20 09.05 09.55 10.30 10.55 11.50 12.00 12.10 12.20 13.30 14.00 15.00 16.55 18.50 20.00 20.35 21.20 23.12 23.15

Parlamento Punto Europa Il Pianeta Di Ghiaccio Overland 15 Tg 1 Passaggio A Nord-Ovest Dreams Road 2012 Malesia Qb. All’Estero Quanto Basta Kyoto A Sua Immagine Santa Messa A Sua Immagine Recita Angelus A Sua Immagine Linea Verde Telegiornale Italia Da Stimare L’Arena Replay Speciale Domenica In Reazione A Catena Telegiornale Techetechetè Film: Notte Prima Degli Esami Tg1 60 Secondi Speciale Tg1

Prima Pagina Tg5 Traffico Tg5 Le Frontiere Dello Spirito Ciak Junior Documentari Melaverde – Editing Tg5 L’Arca Di Noè Furore Il Vento Della Speranza Extreme Makeover Home Edition Italia Caduta Libera Tg5 Prima Pagina Tg5 Paperissima Sprint – Domenica Riassunto Il Segreto X X-Style Motori

07.15 07.35 08.05 08.35 09.10 10.00 10.50 11.30 12.00 13.55 15.02 17.02 18.55 19.35 20.30 21.15 23.57

Tg4 Night News Televendita Media Shopping5 Casa Vianello Magnifica Italia Oltre Il Limite Santa Messa Le Storie Di Viaggio A… Tg4 Walker Texas Ranger Colombo Alta Società Il Pistolero Tg4 The Mentalist Tempesta D’Amore 9 The Peacemaker 2001. Odissea Nello Spazio

Toddlers & Tiaras Cake Boss Little People Big World Outrageous 911 Iyanla Fix My Life My Big Fat Fabulous Life Best Chef Worst Chef Your Style in His Hands Return to Amish Too Ugly For Love?

Something Borrowed Something New Bride by Design Curvy Brides Botched Up Brides Alaskan Women Looking for Love Outrageous Births: Tales From the Crib

07.15 07.40 08.05 08.30 09.00 09.25 09.50 10.40 11.35 12.00 12.25 12.50 13.15 13.45 14.10 14.35 15.25 16.15 17.05 18.00 18.55 19.45 20.10 20.35 21.00

Hawaii Life Spice of Life With Bal Arneson Giada at Home Kitchen Cousins Cousins on Call Color Splash Million Dollar Rooms Extreme Homes Keasha’s Perfect Dress Giada at Home Healthy Appetite With Ellie Krieger The High Low Project Color Splash Cousins on Call House Hunters Rehab Addict Hawaii Life Caribbean Life Extreme Homes Down Under Extreme Homes Million Dollar Rooms Color Splash Platinum Weddings Rehab Addict Buy Like a Mega Millionaire

Swamp Brothers Treehouse Masters Jurassica River Monsters Biggest & Baddest Wildest Islands Untamed China with Nigel Marven Night Dark Days in Monkey City Mutant Planet Wild Iberia Best Bites Tanked River Monsters Jurassica Snake Crusader with Bruce George Gator Boys

06.00 09.00 10.00 12.00 15.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

Teleshopping Mantracker American Pickers Storage Wars Pawn Stars Alaska Off-Road Warriors Swamp People Search for the Lost Giants Counting Car Storage Wars Pawn Stars

ONE NIGHT STAND it-Tlieta fid-21.30

28 07|06|2015

kullhadd.com

KÓ ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

MIÇ-ÇINEMA THE GOOD LIE

KOMMOVENTI

IT-TFAL ORFNI TAL-GWERRA FIS-SUDAN Atturi Ewlenin: Reese Witherspoon, Arnold Oceng, Ger Duany, Emmanuel Jal, Kuoth Wiel, Corey Stoll Direttur: Philippe Falardeau Distributur: E-One Films Ma˙ru© minn KRS Releasing Il-gwerra çivili u brutali li bdiet fis-Sudan fl-1983, l-aktar min˙abba r-reli©jon, ˙alliet eluf ta’ tfal orfni li bdew jissej˙u The Lost Boys. Fil-bidu ta’ The Good Lie naraw kif villa©© Ωg˙ir fin-Nofsinhar ta’ dan il-pajjiΩ ikun attakkat minn suldati tat-Tramuntana tasSudan.

Il-film malajr jiffoka fuq tlieta minn dawn l-orfni fejn l-attakk fuq il-villa©© tag˙hom jeqred lil darhom kif ukoll i˙alli lill©enituri tag˙hom vittmi. Irra©el kien iç-Chief tal-post u wliedu Manere u Theo, b’dan tal-a˙˙ar issa b˙ala l-kap, imexxu grupp ta’ tfal orfni, fosthom o˙thom Abital lejn na˙at aktar fis-sigur. Imma, dik li ˙asbu li se tkun xi passi©©ata qasira, fir-realtà tinzerta vja©© mimli perikli f’postijiet ostili ta’ madwar elf mil.

Kwazi mejtin bil-g˙atx u bil©u˙, bi ˙wejji©hom imqattg˙in, huma jaslu fil-kamp tarrefu©jati ta’ Kakuma, fil-Kenja, b’mijiet ta’ tfal ma˙rubin. IΩ-

Óin: 110 min. Çert. 12A Ωew© a˙wa jag˙mlu ˙bieb ma’ Jeremiah, tifel ta’ fidi qawwija, u Paul li g˙andu l-kapaçità li jirreΩisti dak li n-natura fl-a˙rax tag˙ha taf tag˙ti.

Tlettax-il sena wara, issa adulti Ωg˙aΩag˙, ikollhom lopportunità li jitilqu mill-kamp u jmorru jg˙ixu f’Kansas City, Missouri, fejn Carrie Davis (Witherspoon), li ta˙dem fla©enzija ta’ dawk li jfittxu xxog˙ol billi tag˙ti l-pariri, tiltaqa’ mag˙hom u tipprova tg˙inhom biex jidraw mill-a˙jar li jistg˙u, biex jer©g˙u jibnu l˙ajja mfarrka tag˙hom. F’dan il-pajjiΩ modern l-isfidi tag˙hom se jkunu bil-wisq diffiçli meta lanqas l-içken idea ta’ swiççijiet tal-elettriku jew telefown m’g˙andhom.

The Good Lie hu xog˙ol kommoventi sewwa li g˙andu jinvolvi mill-qalb lil dak li jkun, b’waqtiet sentimentali però sinçier fl-iΩvilupp tieg˙u. Latturi Arnold Oceng, Ger Duany, Emmanuel Jal u fiddebutt tag˙ha Kuoth Wiel,

huma kollha ta’ dixxendenza SudaniΩa. Xi w˙ud minnhom kienu tfal f’din il-gwerra u g˙exu tassew fl-avvenimenti ta’

ksur il-qalb li narawhom filbidu. Il-gidba t-tajba tat-titlu wie˙ed jinduna xi tfisser proprju lejn il-final.

THE AGE OF ADELINE

FANTASIJA

VJAÌÌ FANTASTIKU/ROMANTIKU MATUL IÛ-ÛMIEN Atturi Ewlenin: Blake Lively, Michiel Huisman, Harrison Ford, Kathy Baker, Ellen Burstyn Direttur: Lee Toland Kriger Distributur: Entertainment Films Ma˙ru© minn KRS Releasing

Óin: 113 min.

Il-films romantiçi b’tema ta’ fantasija b˙al dawk tassopranaturali jew vja©©ar lura jew ’il quddiem fiΩ-Ωmien, hu ©eneru ie˙or ta’ çinema popolari. Sa mill-1933, f’Berkeley Square, Ωag˙Ωug˙ Amerikan isib ru˙u f’Londra tas-seklu tmintax fejn isir i˙obb wa˙da aristokratika u anke jkollu jaddatta l-istil ta’ ˙ajtu g˙aΩ-Ωmien li jkun fih.

Somewhere In Time (1980) u Kate & Leopold (2002) ukoll jiffittjaw f’din il-kategorija. F’films riçenti b˙al Youth Without Youth (2007) u The Curious Case Of Benjamin Button (2008), limmortalità tispikka f’kuntest mhux tal-biΩa’. The Age Of Adaline, produzzjoni lussuΩa b’andament interessanti, bi storja romantika ©entili u rΩina, jixbah b’xi mod lixxog˙lijiet li di©à aççennejt.

F’dan il-film, vja©© uniku li jie˙u g˙exieren ta’ snin jiΩvol©i bi ˙jiel ta’ fantasija u b’destin improbabbli. Adaline Bowman (Lively) twieldet filbidu tas-seklu tmintax u qatt ma ˙olmot li se tara s-seklu ta’ wara. Tra©edja kerha meta hi jkollha 29 sena u mument ma©iku inspjegabbli

mhux biss isalvaha millmewt, iΩda jag˙tiha d-don li ma tixjie˙ qatt. Minkejja dan, ˙ajjitha ma tkunx daqshekk feliçi meta l-FBI jfittxuha g˙all-identità vera tag˙ha.

B’hekk ikollha ta˙rab, kull tant Ωmien, minn post g˙allie˙or.

Din il-mara simpatika, eleganti u lventa tesperjenza lim˙abba u l-˙ajja matul Ωew© gwerer mondjali li ttrasformaw lid-dinja, u fis-snin twal ta’ wara. Is-sigriet tag˙ha tafu biss it-tifla tag˙ha, Flemming (Burstyn), li issa qed tixjie˙.

Meta tiltaqa’ ma’ Ellis Jones (Huisman), Ωag˙Ωug˙ filantropiku, kariΩmatiku u affaxxinanti, kontra qalbha, taqbad mieg˙u. Is-sigriet tag˙ha se jkun f’periklu kbir li jinkixef meta tmur tqatta’ ©img˙a mal-©enituri tieg˙u, William u Kathy (Ford u Baker). Minhabba f’hekk issa se jkollha tie˙u l-akbar deçiΩjoni iebsa ta’ ˙ajjitha.

The Age Of Adeline jippreΩentalna avventura li ssa˙˙ar u storja ta’ m˙abba ming˙ajr limiti ta’ Ωmien. Din hi produzzjoni verament ta’ sfond romantiku ©enjali, hi tassew unika bi stil poetiku

Çert.12A

fil-veru sens tal-kelma. Filfinal to˙ro© fil-berah it-tema li meta l-im˙abba vera u ©enwina tid˙ol ’il ©ewwa u li hi bΩonjuΩa mal-medda taΩΩmien, Adeline b˙allle©©enda The Wandering Jew

tirrealizza li wie˙ed jiddejjaq ji©©erra u fl-a˙˙ar hemm bΩonn li jmut. Dan il-vja©© osservat b’tant ˙ila matul iΩΩmien jaqa’ fil-kategorija ta’ realiΩmu ma©iku. G˙al dawk kollha ta’ rieda tajba!

ÇINEMA KÓ

07|06|2015 29

kullhadd.com

SAN ANDREAS (3D)

SPETTAKOLARI

TERREMOTI QAWWIJA JÓARBTU LIL CALIFORNIA Atturi Ewlenin: Dwayne Johnson, Carla Gugino, Alexandria Daddario, Paul Giamatti, Ioan Gruffudd, Archie Panjabi Direttur: Brad Peyton.

Distributur: Warner Bros/New Line Cinema Ma˙ru© minn KRS Releasing California hu forsi l-aktar stat suxxettibbli g˙at-terremoti flIstati Uniti. Matul medda twila ta’ madwar 810 mil, mhux ’il bog˙od mill-kosta Paçifika, minn qrib Los Angeles sa San Francisco jinsab l-infami San Andreas Fault, b˙al wied fond li jg˙addi minn ˙dejn lg˙adira (ba˙ar mag˙luq) San Andreas, fejn l-art hi dg˙ajfa u fiha jse˙˙u sikwit diversi terremoti fuq skala Ωg˙ira.

Meta fl-1906 g˙amel it-terremot qawwi li witta lill-belt ta’ San Francisco (fittxu l-film brillanti San Francisco tal1936), ix-xjentisti skoprew lestensjoni s˙i˙a ta’ dan iddifett ©eolo©iku. Sa minn snin ilu, is-siΩmologi qed ibassru li, f’xi parti ta’ dan ir-re©jun irid jag˙mel terremot ta’ sa˙˙a tremenda fil-futur riçenti.

Il-produtturi ta’ Hollywood ˙adu inkonsiderazzjoni din itteorija u ppreΩentaw il-film tad-diΩastri, San Andreas li, flandament kumpless tieg˙u, bl-istra©i tremenda li fih i©ib

Óin: 114 min. Çert. 12A

lil dawk il-produzzjonijiet taddiΩastri li kienu tant invoga fis-snin sebg˙in, b˙ala log˙ob tat-tfal. Chief Ray Gaines (Johnson) hu pilota ta’ ˙elikopter tas-salvata©© f’Los Angeles. Huwa jinsab mifrud minn martu, Emma (Gugino) u anke minn mat-tifla, Blake (Daddario).

Waqt li jkun jittajjar fuq ilbelt ta’ Los Angeles ise˙˙ terremot qawwi u martu tinqabad fi skyscraper li se jçedi. It-tifla tag˙hom tinsab f’San Francisco fejn s’issa jidher kollox kwiet. Wara li jsalva lil Emma, Blake tavΩahom li terremot akbar fuq skala ta’ 9 gradi laqat il-belt ta’ San Francisco li tinsab ta˙t paniku inkredibbli.

Ray u martu jitilqu bil˙elikopter biex isibuha u jsalvawha, imma qatt ma jimma©inaw il-˙erba apokaliptika li se jiltaqg˙u mag˙ha, bil-qilla tal-art mheΩΩa u tal-ba˙ar b’mew© qisu muntanji. San Andreas, li hu bit-3D jassaltjalek il-menti

tieg˙ek bid-diΩastri li tara quddiemek kwaΩi l-˙in kollu bi skyscrapers kbar ji©©arrfu qishom tabakk, xita ta’ ©ebel u blat nieΩla fuq il-folol, l-art tinfeta˙ u nirien kbar ife©©u, b’˙elel g˙oljin li jg˙arrqu l-

belt.

Impossibbli wie˙ed jiddeskrivi l-intriççi numeruΩi u perikoluΩi li jse˙˙u matul ilfilm li wkoll i˙alli post biex lattrazzjoni amoruΩa bejn il©enituri mifrudin ter©a’

tkebbes. Dwayne Johnson, illottatur famuΩ, issa ˙alla barra l-laqam tieg˙u The Rock, biex b’ismu veru jikkonçentra fuq karriera serja fil-films fejn dejjem qed jitjieb.

LIVING IN THE AGE OF AIRPLANES

STRUTTIV

VJAÌÌ VIÛWALMENT IMPRESSJONANTI MADWAR ID-DINJA Dokumentarju b’narrazzjoni ta’ Harrison Ford Direttur: Brian J. Terwilliger Distributur: National Geographic Studio Ma˙ru© minn Side Street Films, Eden Cinemas

Óin: 47 min. Çert. U

Jekk qatt kien hemm xi ˙a©a li kellha impatt kbir globali ta’ progress enormi, din Ωgur hi linvenzjoni tal-ajruplan. Living In The Age Of Airplanes hu dokumentarju inçisiv u struttiv fl-istess ˙in dwar kemm iddinja tag˙na, fil-preΩent, saret post fejn l-aççess g˙al kull rokna tag˙ha hu pjuttost façli.

Il-bniedem, fl-eΩistenza tieg˙u ta’ madwar 200,000, sena ftit li xejn ra progess jew titjib fil˙ajja tieg˙u sakemm waslet linvenzjoni tar-rota.

Il-ferroviji kienu mezz komdu ta’ vja©©i fit-tul minn post g˙all-ie˙or mhux daqshekk imbeg˙din, però xorta jie˙du ˙afna ˙in. Anke dawk bil-vapur kienu jie˙du Ω-Ωmien twil tag˙hom. L-ajruplan biddel kollox, imma ˙a Ω-Ωmien tieg˙u wkoll. FilpreΩent, b’ajruplani ta’ ˙effa tremenda f’postijiet remoti b˙all-kontinent iffriΩat talAntartika (South Pole), fejn qed issir riçerka bΩonjuΩa xjentifika, u Tierra Del Fuego, fit-tarf ta’ isfel tal-Ar©entina (it-tarf tad-dinja), jistg˙u jintla˙qu bla xkiel.

Illum, kwaΩi f’kull jum isiru mal-100,000 titjira, jittrasportaw lin-nies u prodotti li jibqg˙u friski, fi ftit sig˙at.

Bill Gates isostni li l-ewwel sit elettroniku globali kien l-ajruplan li hu wkoll meqjuΩ b˙ala l-iΩjed o©©ett qrib ta’ magna taΩ-Ωmien (time machine).

Living In The Age Of Airplanes kien iffilmjat minn madwar 18-il pajjiΩ u fuq ilkontinenti kollha tad-dinja,

waqt li juri l-manjieri differenti kif din l-invenzjoni affettwat g˙all-a˙jar il-˙ajja tag˙na, anke ta’ dawk li qatt ma vvja©©aw bl-ajru.

Dawn jistg˙u wkoll igawdu billi jixtru prodotti ©ejjin minn bnadi diversi u anke millbog˙od. In-narratur tal-film hu

l-attur Harrison Ford, bil-muΩika evokattiva ta’ James Horner, rebbie˙ ta’ Academy Award. Il-fotografija tassew attraenti ta’ lokalitajiet eΩotiçi tesibixxi vividament ilgrandezza tat-titjir ta’ dawn lg˙asafar enormi tal-metall.

Esperjenza rikka u ˙elwa!

L-AQWA ÓAMES FILMS Bejn 27.05.2015 u 31.05.2015

Mad Max: Fury Road Tomorrowland The Avangers: Age Of Ultron San Andreas Paul Blart: Mall Cop 2

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Min hu l-attur li ja˙dem ta’ Chief Ray Gaines f’San Andreas?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙a tal-©img˙a li g˙addiet: ROBERT TESTA. Block 2, Door A, Flat 3, Vjal ir-Ri˙an, S.Ìwann.

30 07|06|2015

kullhadd.com

KÓ AVVIÛI

AVVIÛI KLASSIFIKATI PROPRJETÀ

Plot g˙al uΩu industrijali 66 metru bi 15-il metru b’permess garantit ta’ basement u Ωew© sulari m˙azen tal-ikel. Çempel 7766 6259 jew 2146 6910.

Flat f’Birkirkara, f’Ωona kwieta. Flat bi 3 kmamar tassodda, lest biex tid˙ol fih, bl-g˙amara b’kollox, uΩu ta’ bejt, washroom , terrazzin, gallarija, eçç. Çempel fuq 9974 2354.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malt a . J i n b i e g ˙ u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntr a t t . O f f e r t a speçjali. G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

Casio, Michael Kors, Fossil, E s p r i t , F e stina u Q&Q. Issibilna wkoll arlo©©i ta’ mal-˙ajt, Ωveljarini u selezzjoni ta’ Cuckoo Clocks millBlack Forest. Noffru servizzi rigward tiswija ta’ kull tip ta’ arlo©© kif ukoll nibdlu batteriji, çineg, naqtg˙u kull forma ta’ ˙©ie©a, eçç. G˙al dawk l-arlo©©i tajbin g˙alli l m a , n o f f ru s-servizz ta’ water pressure test waqt li tistennew g˙alih.

N i s p e ç j a l i zzaw ukoll fuq tiswija ta’ grandfather clocks u kull tip ta’ clock. It-tiswija hija bil-garanzija.

G˙al aktar informazzjoni Ω u r i s - s i t : www.expresswatchrepairs.com jew irrikorr u 1 1 0 , T riq il-Kungress E w k a r i s t i k u, il-Mosta. Çempel 2141 7235.

SERVIZZI

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ G˙all-bejg˙: Toyota Avensis ta’ lewn a˙dar. Full extras bit- turbo diesel . Kundizzjoni eççellenti daqs ©dida. 56,000 mil, dejjem i g g a r a x x j a t a . Çempel 7766 6259 jew 2146 6910.

Fjuri friski g ˙ a l l - b e j g ˙ .

Qronfol, Liliu m , S e m p r e Viva, Limonium, Gebra, eçç.

Prezzijiet ta j b i n ˙ a f n a . Çempel 2157 0714 jew 7957 0414.

Sett komplut ta’ car-seat covers ta’ lewn griΩ çar. Inxtraw 6 xhur ilu. P r e z z €3 5 .

Cempel 7930 0261.

Cover tal-karozza g˙ax-xita u ta’ ta˙t tad-drapp.

Kundizzjoni tajba. Prezz €40. Çempel 7930 0261.

G˙andna varjetà kbira ta’ arlo©©i b˙al Tissot, Citizen,

Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙allMatematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn.

Noffru wkoll korsijiet talECDL. Prezz €35 kull module.

Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. Çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur issit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stili ballroom jew LatinAmerikan. Lezzjonijiet taΩΩfin g˙all- beginners u kompetizzjonijiet minn Imperial Q u a l i f i e d Dance Teacher (ISTD) Ibg˙at SMS fuq 7925 3015 jew çempel 2138 6818 sa 12.00pm.

Care and Cure Group Ltd: infermiera m˙arr©a, caring assistants , nannies , nies im˙arr©in biex iΩommu kumpanija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters. Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andna wkoll g˙allkiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds . G˙al aktar informazzjoni çempel fuq dawn innumri: 2137 6946/9947 0178.

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI G˙al kull tip ta’ kisi bil-©ibs, ramel u siment, graffiato , Ωebg˙a, xog˙ol fuq l-antik, xog˙ol fuq il-pond, madum, membrane , dawl u ilma. Çempel fuq 7928 5444.

Tiswija u installazzjoni ta’ estensjonijiet tat-telefowns g˙al kull tip ta’ linji fissi. Çempel fuq 7993 0419.

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Çempel lil Jason fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bil-pont, kisi bil-©ibs u graffiato . Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Çempel fuq 9945 4235 jew 2180 5811.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Óal Qormi, jispeçjalizzaw f’xog˙ol ta’ waterproof membrane, damp proofing u rubberised paint. 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew 9949 3840 jew Ωur is-sit www.wpmalta.com G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallari-

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM, NUMRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

jiet, eçç. Membrane jew liquid membrane. Mela pprote©i l-proprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali blaqwa materjal ISO pool. G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.co m AVVIÛI OÓRA MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards. Apparat ta’ DJ sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. G˙andna ssib ukoll kotba tal-muΩika tat-tag˙lim.

Mur Music Link, 262, Triq Fleur-de-Lys, B’Kara. Çempel 2148 2796.

NIGRET NIGHT CLUB AND RESTAURANT, LABOUR AVE, IR-RABA T, MA LTA. Naççettaw bookings g˙al coffee mornings, lunches u dinner dances u g˙al kull okkaΩjoni. Miftu˙in fil-weekends u cabaret shows minn Odessa Green, Renato u Freddie Portelli. G˙al aktar informazzjoni çemplu 2145 4858/2145 4908/7945 4908.

Inservu wkoll take away .

Tistg˙u ΩΩuru s-sit elettroniku www.nigretnightclub.com

jew www.nigretnc.com AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓ AL L- KA ROZZI: Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru.

Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutchParts ©enwini. es, eçç.

G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax: 2147 0295. Email : alex@agrautoparts.com TALB A LILL -ISP IRTU SSANTU Int li ssolvi l-problemi kollha, dawwal it-toroq kollha tieg˙i biex nikseb dak li ne˙tie©.

Inti li tajtni d-don divin biex na˙fer u ninsa d-deni kollu li jsir kontra tieg˙i, li f’kull mument ta’ ˙ajti tkun ma©enbi. F’din it-talba qasira nixtieq nirringrazzjak ta’ dan kollu, waqt li nikkonferma mill-©did li qatt ma ninfired minnek, anke quddiem lilluΩjonijiet materjali. Nixtieq li nkun mieg˙ek fil-glorja ta’ dejjem. Grazzi g˙all-˙niena tieg˙ek lejja u lejn dawk li ji©u minni.

Din it-talba g˙andha ting˙ad tlett ijiem wara xulxin. Wara tlett ijiem it-talba tkun maqlug˙a, anke jekk g˙all-bidu tidher diffiçli. Ittalba g˙andha tkun ippubblikata mill-ewwel wara li tinqala’ l-grazzja bla ma tissemma x’kienet.

FLAT N IXTIEQ NIKRI f’Bu©ibba, il-Qawra jew San Pawl il-Ba˙ar, g˙at-tlett xhur tas-sajf. Çempel fuq 2149 4023. ÛRAMEÌ NISA GÓAT-TROBBIJA ta’ ©enetika Spanjola.

Produttivi ˙afna. Çempel 2180 9761 wara l-4.00pm jew ibg˙at SMS fuq 7703 6717.

Offerta 1: ©imag˙tejn

€5

Offerta 2: 5 ©img˙at

€10

Offerta 3: 2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at

€15

Offerta 4: 13-il ©img˙a

€30

Offerta 5: 26 ©img˙a

€56

Offerta 6: 52 ©img˙a

€93

ÓLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd, KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun, ÓMR 1717.

avviÛi kÓ

kullhadd.com

avviÛiÌENERaLi Óru© tal-istatwa Is-Sibt 13 ta’ Ìunju – Óru© tal-istatwa 6.15pm – RuΩarju, u wara tlug˙ tal-istatwa fuq il-bankun.

Wara quddiesa solenni minn Dun Ìwann Sammut, u wara l-Innu lill-Madonna.

Buffett Is-Soçjetà Dun Filippu Borgia ser torganizza ikla buffet fillukanda Qawra Palace Hotel, il-Qawra, nhar il-Óadd 14 ta’ Ìunju 2015, g˙all-prezz ta’ €20 li jinkludi wkoll it-trasport.

Nitilqu minn wara l-BaΩilika ta’ Sant’Elena f’12.00pm.

Biljetti ming˙and il-membri tal-Kumitat tas-Soçjetà.

Kul˙add hu mistieden li jing˙aqad mag˙na.

Car wash Il-Grupp tal-ÌiFra tal-Patrijiet Frangiskani Kapuççini ser jorganizza car wash sabiex jin©abru l-fondi me˙tie©a g˙allFondazzjoni Qalb it-Tfal. Din hi entità volontarja li toffri g˙ajnuna psikolo©ika, finanzjarja, materjali u emozzjonali lill-©enituri li wliedhom ikunu rikoverati fl-NPICU (NeoNatal Paediatric Intensive Care Unit) fl-Isptar Mater Dei. Din il- car wash ser issir fil-grawnds tal-Patrijiet Fran©iskani Kapuççini fejn il-kunvent tal-Furjana nhar ilÓadd 14 ta’ Ìunju 2015 bejn it-8.00am u l-4.00pm. L-g˙an hu li jinxtara wheel chair apposta li jkun jista’ jintuΩa minn tfal Ωg˙ar li jkunu twieldu qabel iΩ-Ωmien jew li jkollhom bΩonn ta’ g˙ajnuna speçjali.

BaΩar regolari Il-Mission Fund (VO/0015) ikollha baΩar f’St Joseph, Triq ilÌummar, Birkirkara (bieb ma’ bieb mal-Forn, triq wara lEurosport) kuljum mit-Tnejn sal-Ìimg˙a bejn 09.30am u s1.00pm Ejja u g˙in lil min hu fil-bΩonn.

Serata mtellg˙a mal-G˙aqda VersAg˙tini Se nkunu qed infakkru lill-g˙annej u poeta Frans Baldacchino, il-Budaj.

Din l-attività ser issir nhar il-Ìimg˙a, 19 ta’ Gunju 2015, bejn is:7.15pm u t-8.30pm, fiç-Çentru ta’ Kultura Nazzjonali fir-Razzett tal-MarkiΩ Mallia Tabone Triq Wied il-G˙asel, ilMosta.

D˙ul bla ˙las u kul˙add huwa mistieden. Biex tie˙du sehem, billi taqraw jew titkellmu bid-djalett, eçç., tistg˙u tikkuntattjaw lill-G˙aqda VersAg˙tini fuq: 2766 7001/9922 6186.

G˙al aktar tag˙rif sibuna fuq www.talentmosti.com u lpa©na Facebook razzett tal-markiΩ.

Din l-attività g˙andha l-kollaborazzjoni s˙i˙a tal-Kunsill Skolastiku tal-Iskola Sekondarja Bniet fi ˙dan il-Kulle©© Maria Re©ina Il-març tal-a˙˙ar tridu fl-Imqabba Fl-okkaΩjoni tal-festa tal-Madonna tal-Ìilju 2015, is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba ser ittella’ spettaklu mill-aqwa ta’ briju organizzat, nhar il-Ìimg˙a 19 ta’ Ìunju 2015, waqt il-març ferm popolari tal-a˙˙ar tridu, bissehem tal-ewwel banda Mqabbija, il-Banda Madonna talÌilju ta˙t id-direzzjoni tas-Surmast tag˙ha l-Mro Andrew Calleja.

Ser ikun hemm elementi innovattivi li ser ikomplu jsebb˙u l-atmosfera sinonima ma’ dan il-març, flimkien ma’ features multiviΩivi. Dan l-ispettaklu jibda’ fl-10.00pm filpjazza ewlenija tal-Imqabba, wara l-ispettaklu tan-nar, u jintemm g˙all-˙abta ta’ nofsillejl permezz tat-tlug˙ tradizzjonali tal-istatwa tal-Madonna tal-Ìilju fuq il-pedestall talvara l-kbira, fost devozzjoni u kant ta’ innijiet Marjani.

Aktar çelebrazzjonijiet ori©inali jsegwu fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba, quddiem il-kaΩin tas-Soçjetà, fejn ser ikun hemm spettaklu ie˙or ta’ nar u karti u muΩika. Aktar informazzjoni tinkiseb mis-sit uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju, www.talgilju.com

Danza Del Fuego – The Pyromusical fl-Imqabba Danza del Fuego, hija t-tema mag˙Ωula g˙al spettaklu ta’ nar tal-ajru li l-G˙aqda tan-Nar Madonna tal-Ìilju talImqabba sejra ttella’ fl-okkaΩjoni tal-festa ad unur ilMadonna tal-Ìilju li ser ti©i ççelebrata fl-Imqabba bejn it12 u l-21 ta’ Ìunju li ©ej. Dan l-ispettaklu uniku ser isir nhar is-Sibt 20 ta’ Ìunju, lejlet il-festa, mid-9.30pm ’il quddiem.

Kollox ser ikun sinkronizzat ma’ diversi siltiet b’g˙aΩla partikolari ta’ muΩika permezz ta’ sistema di©itali professjonali. Il-˙arqa tag˙laq bi gran finale. Wara ssegwi wirja kbira ta’ log˙ob tan-nar tal-art ori©inali u mekkanizzat fil- bypass tal-Imqabba. Aktar informazzjoni tinkiseb mis-sit elettroniku uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju www.talgilju.com

32 07|06|2015

kullhadd.com

It-tnejn

IT-TEMP GÓAL-LUM

It-tlieta

l-Erbg˙a

KÓ AlMANAKK

RItRAtt MIll-ANtIK

L-OGÓLA TEMPERATURA: 29°C L-INQAS TEMPERATURA: 19°C INDIÇI UV: 9

HI

26°C

27°C

28°C

SITWAZZJONI ÌENERALI: Firxa ta’ pressjoni g˙olja qed testendi fuq iç-Çentru talMediterran u l-Libja.

LO

19°C

19°C

19°C

UV

08

09

09

Il-Óamis

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt

TEMP: Il-biçça l-kbira xemxi VIÛIBBILTÀ: Tajba RIÓ: Óafif g˙al moderat l-aktar mil-Lvant li jsir mill-Punent g˙al Majjistral BAÓAR: Óafif IMBATT: Ftit li xejn

HI

28°C

28°C

28°C

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 21°C

LO

20°C

20°C

20°C

UV

09

09

09

Il-wasla tal-Cardial Ferrata, fis-sena 1913

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd New British Dispensary, 109/110, Triq San Ìwann, il-Belt Valletta The Cross Pharmacy, 859, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-Óamrun St George’s Pharmacy, 21, Triq il-Kbira, Óal Qormi Mackie’s Pharmacy, Triq L. Casolani, Ta’ Paris, Birkirkara O’Hea Pharmacy, 128, Triq Manoel, il-GΩira Marc Pharmacy, 92, Triq il-Mensija, San Ìwann Remedies Pharmacy, 133, Triq Rudolfu, Tas-Sliema St Michael Pharmacy, Misra˙ tat-Transfigurazzjoni, Óal Lija Sta Margherita Pharmacy, Vjal il-Qalbiena Mostin, Santa Margherita Estate, il-Mosta Parkes Pharmacy, 582, Triq San Pawl, San Pawl il-Ba˙ar Maddalen Pharmacy, Shop 2, Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri, Santa Luçija White Cross Pharmacy, Shop A, Block 1, Fuq San Pawl, Bormla Hompesh Pharmacy 207/2011, Triq Hompesch, il-Fgura Brittania Pharmacy, 5, Triq il-Bajja s-Sabi˙a, BirΩebbu©a Prestige Pharmacy, 16, Triq San ÌuΩepp, Óal Kirkop Santa Marija Pharmacy, 40, Triq l-G˙asfura, ÓaΩ-Ûebbu© Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, ir-Rabat, Malta

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

10.06.1947 Saab jipproduçu l-ewwel karozza tag˙hom

G˙awdex Azzopardi Pharmacy, Triq il-Kapuççini, ir-Rabat, G˙awdex Joyce’s Pharmacy, Vjal it-8 ta’ Settembru, ix-Xag˙ra, G˙awdex

NUMRI REBBIEÓA LOTTU

83 28 80 12 14 42 74 79

SUPER 5

08 07 37 04 25

GRAND LOTTERY

30 00

01 09 00 03 07

12.06.1997 Ir-Re©ina EliΩabetta II ter©a’ tifta˙ il-Globe Theatre

KOmpETIzzJOnI KTIEB KÓ

07|06|2015 33

kullhadd.com

KOmpETIzzJOnI KTIEB KTIEB GÓAT-TFAL

VJOLETTA

Il-kotba bl-istampi (picture books) huma di©à fihom infushom sors ta’ divertiment g˙at-tfal, iΩda meta jkunu intiΩi wkoll biex jg˙inu lit-tfal jiΩviluppaw xi ˙ila jew jitg˙allmu xi ˙a©a ©dida, allura dal-kotba jsiru imprezzabbli.

U liema ©enitur ta’ tfal Ωg˙ar qatt ma t˙abat biex i˙e©©e© lit-tfal jitg˙allmu ma jxarrbux is-sodda billejl?!

Huwa proprju dan li jittratta Vjoletta , il-ktieb bl-istampi ©did ippubblikat minn Merlin Publishers.

Vjoletta ©ie addattat g˙all-Malti minn

Loranne Vella. Ori©inarjament storja minn Spanja, kitba ta’ Abril Calero, niltaqg˙u ma’ tifla li ja˙asra kull lejl tipprova ma tag˙milx ta˙tha waqt li tkun rieqda, imma kull filg˙odu tqum u ssib is-sodda mxarrba.

Vjoletta issa bdiet tikber ftit, allura t˙ossha tist˙i meta ta’ kull filg˙odu l-mamà tonxor il-loΩor fil-©nien biex jinxfu wara l-˙asla, g˙ax t˙oss li kul˙add qed ikun jaf x’g˙amlet Vjoletta. Tipprova minn kollox, iΩda billejl tant tkun rieqda fil-fond u tant tkun qed to˙lom ˙olm sabi˙, illi ma jirnexxilhiex tqum! Sakemm, jum

wie˙ed, tasal in-nanna b’rigal speçjali li forsi jaf isolvi s-sitwazzjoni…

Vjoletta huwa illustrat f’kull pa©na b’illustrazzjonijiet uniçi – dinamiçi u tal-˙olm – tal-artista Katalana Monsurós. Kull pa©na hi mag˙©una b’ta˙lita ta’ kliem u illustrazzjonijiet, u jekk huwa veru li l-g˙ajn l-ewwel ma tiekol, allura dal-ktieb verament se jisraq il-qlub ta’ ˙afna u ˙afna tfal.

It-traduzzjoni g˙all-Malti ta’ Loranne Vella jirnexxilha tittraΩmetti l-©miel u l-poeΩija kollha tal-istorja ori©inali, u twassal din l-istorja lil

udjenza Maltija bil-lingwa nazzjonali tag˙na.

Dan il-ktieb huwa ideali g˙al tfal bejn is7 u d-9 snin, g˙alkemm jista’ wkoll façilment jinqara mill-©enituri jew qraba lil tfal iΩg˙ar minn hekk fl-età. Huwa ktieb ideali g˙al kull ©enitur li jixtieq juΩa l-qari tal-istejjer biex it-tfal jit˙ajru jag˙mlu dak la˙˙ar sforz biex ma jibqg˙ux ixarrbu s-sodda billejl.

Vjoletta jinsab g˙all-bejg˙ mill˙wienet tal-kotba kollha, u bl-internet direttament minn www.merlinpublishers.com

Mistoqsija: Min ittraduça dan il-ktieb g˙all-Malti?

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb VJOLETTA ©entilment ipprovdut minn MERLIN PUBLISHERS. Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 14 ta’ Ìunju.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙a tal-ktieb Il-VENDETTA TA’ ÌUÛEPPI hija:

J.MIFSUD. Flat 10, Scheme 3, Paola Hill, Ra˙al Ìdid.

34 07|06|2015

kullhadd.com

KÓ logÓoB

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 122 123 147 165 199 237 376 533 657 728 747 758 831 845 856 865

B’4 numri 0387 0520 0574 1272 1381 1458 1571 1658 1701 1718 1729 1783 2347 2613 3222 3580 3695 4769 4972 5231 5395 5952 6758 7062 7434 8093 8234 8477 8761 8856 8886 9265

9284 9376 9414 9784 9862 9922

B’5 numri

B’6 numri

01747 13290 16991 18206 20226 27353 32851 40227 57238 57378 57489 58607 60295 67388 78427 79861 80273 81048 82855 88801 94651 95843

146948 311807 455289 729112

Bi 8 numri 40894475 44985402 60911909 95623320

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

Rebbie˙ tal-©img˙a l-o˙ra: ANTHONY AZZOPARDI, 47, Triq San ÌuΩepp, Ra˙al Ìdid, PLA 1028.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Isem:...................................................................................................................................................................

3

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

lOGÓOB kÓ

07|06|2015 35

kullhadd.com

IRBAÓ €25 fI flus

74

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25 L-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

TIslIBA Mimdudin:

Weqfin:

1.

1.

Barra m’g˙andha x’taqsam xejn malkulur! (5) Jistg˙u jkunu mag˙quda (4) Ara 6 Kielu bil-munqar! (6) Jista’ jg˙addi l-ilma minnha (6) Illum juΩaw tissue paper floku (6) Ara 9 Isem (5) Ara 18 Tikki (5) U bl-IngliΩ (3) Óut (4) Xarba alko˙olika (5)

4.

7.

9,16.

10.

12.

16.

18,19.

19.

20.

21.

23.

24.

2,15.

3,11.

5,12W. 6,7.

8.

11.

12.

13.

14.

15.

17,22.

21.

22.

Kompli l-qawl: A˙jar ˙abib fis-suq minn mitt skud fis......(6) Twelidli? (9) G˙asfur (5) Ma niklux? (5) UΩajt widnejja (5) Tag˙mlu b˙as-suldati fil-gwerra (9) Ara 3 Ara 5 Kif issej˙u lil Krista (3) Isir bil-Qorti (6) Ara 2 Ji©i qabel l-G˙id ilKbir (6) Nirfsu fuqha (3) Ara 17

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Mimdudin: 1.

4.

7,9.

10.

12.

18.19.

20.

21.

24.

Ìidek, Ójar, April, Pinnur, Kabina, Erbut, Kerha, Pil, Sesta

Weqfin: 1.

2,11.

3.

5,16.

6,17.

8.

12,23.

13.

14.

15.

21.

22.

Ìardin, Delia, Kap, Jannar, Rurali, Pitirross, Krudil, Bee, Abakus, Strada, Piu, LMI

QED TAGÓRAfHOM? fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f’wiçç wie˙ed.

Qed tag˙rafhom? Ójiel: Ûew© atturi kummidjanti Amerikani.

Personalità 1:

Personalità 2:

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Isem: Indirizz:

Nru tat-Telefown: Chris Hemsworth

REBBIEÓA TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA: MONICA BRIFFA, Merigold, 28, Triq Santa Marija, il-Mellie˙a, MLÓ 1335.

Nota: l-ittri rebbie˙a jintbag˙tu fl-a˙˙ar tax-xahar.

Liam Hemsworth

36 07|06|2015

kullhadd.com

KÓ SPORTS

GSSE 2015 IÛLANDA

Ritratti: PAWLU SULTANA

MALTA TAGÓLAQ BI KBIR

Ìurnata storika g˙al Malta fla˙˙ar jum tal-log˙ob g˙allPajjiΩi Ω-Ûg˙ar fl-IΩlanda.

Fl-atletika, Malta rnexxilha tikseb riΩultati ferm poΩittivi hekk kif Kevin Moore kif ukoll Charlotte Wingfield kisbu medalja tad-deheb kull wie˙ed, it-tieni wa˙da personali g˙al Wingfield, u g˙alhekk ir-raba’ wa˙da g˙al Malta f’dawn il-log˙ob. Wingfield da˙let l-ewwel fil-finali tal-200 metru tan-nisa f’˙in ta’ 24.19 sekonda. L-istess g˙amel Moore, ftit qabel, kiseb ˙in tajjeb ta’ 21.54 sekonda filfinali tal-200 metru tal-ir©iel.

Moore di©à kien reba˙ iddeheb fil-final tal-400 metru nhar il-Óamis li g˙adda.

Fil-judo l-medalji tal-bronΩ reb˙uhom Marcon Bezzina filkategorija tan-nisa ta’ ta˙t it63kg, Joanna Camilleri fis57kg filwaqt li Georgi Atanasov fil-kategorija ta’ ta˙t it-73kg tal-ir©iel, Jeremy Saywell fis-66kg kif ukoll Murman Kurcilova fid-90kg.

Fl-g˙awm kien hemm Julian Harding, Matthew Galea, Andrew Chetcuti u Michael Umnov li da˙lu t-tielet firrelay tal-4x100m freestyle biex ˙adu l-bronΩ f’˙in ta’ 3 minuti,

30.59 sekonda. Ir-rekord nazzjonali ©did huwa dak ta’ 51.46 sekonda g˙al Chetcuti fis-sezzjoni tieg˙u. G˙allg˙awwiem Malti, ir-raba’ medalja b’kollox f’dawn illog˙ob.

Fil- basketball , wara telfiet kontra l-IΩlanda u lLussemburgu, it-tim tat-tfajliet g˙eleb lil Monaco biex b’hekk ©ew fit-tielet post tal-klassifika minn erba’ timijiet. Apparti minn hekk, il-medalja talbronΩ mirbu˙a, tpatti g˙addiΩappunt ta’ sentejn ilu filLussemburgu meta l-Maltin kienu spiççaw l-a˙˙ar u

g˙alhekk ma kienu reb˙u xejn.

Fit-tennis il-Maltin irnexxilhom jirb˙u medalja o˙ra talbronΩ, it-tielet wa˙da g˙allMaltin f’dan l-isport. Din iddarba kien Matthew Asciak fis-singles tal-ir©iel li kiseb u reba˙ din il-medalja f’isem pajjiΩna. Asciak kien avvanzi g˙as-semifinali b’Ωew© reb˙iet konvinçenti iΩda l-mixja tieg˙u waqfet kontra Laurent Recunderc ta’ Andorra.

Ilbiera˙ ukoll, Victoria Lucenkova reb˙et il-medalja tal-bronΩ fis-singles tat- table tennis.

L-a˙˙ar ©urnata wkoll ©abet l-ewwel reb˙a tant mistennija g˙al Malta fil- beach volley b’Alison Borg u Gertrude Zarb jeg˙lbu lill-koppja talLussemburgu li b˙alhom kienu g˙adhom bla reb˙a bliskor ta’ 2-1. Fl-ewwel esperjenza fl-isport tal-golf, Malta kisbet medalja tal-fidda filkompetizzjoni tat-timijiet permezz ta’ Daniel Holland, Andrew Borg u JJ Micallef. Ilkompetizzjoni ntreb˙et millIΩlanda li reb˙et id-deheb, Malta t-tieni u reb˙et il-fidda filwaqt li fit-tielet post ©ew ilMonaco.

FOrmula 1kullhadd.com kÓ

tellieQa nru

07|06|2015 37

analiÛi ta’ liam gauCi

07

Numru ta’ dawriet 70

X’tyres se jintuΩaw

Tul tat-tellieqa 305.27km Dawra rekord r. Barrichello 2004

kanaDa Gilles Villeneuve

Rebbie˙ tal-2014 D. ricciardo

Montreal

S.Soft

Soft

Medium

Hard

Inter.

Wet

rai 2 fil-23.00 Óin Ori©inali fit-20.00

temperatura tal-art

temperatura tal-arja

24°c

21°c

ri˙

umdità

18-21km/hr

37%

POle gÓal hamiltOn POÛ.

ISEM IS-SEWWIEQ

TIM

ÓIN

DISTAKK

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

Lewis Hamilton Nico Rosberg Kimi Raikkonen Valtteri Bottas Romain Grosjean Pastor Maldonado Nico Hulkenberg Daniil Kvyat Daniel Ricciardo Sergio Perez

Mercedes Mercedes Ferrari Williams Lotus Lotus Force India Red Bull Red Bull Force India

1:14.393 1:14.702 1:15.014 1:15.102 1:15.194 1:15.329 1:15.614 1:16.079 1:16.114 1:16.338

0.309 0.621 0.709 0.801 0.9367 1.221 1.686 1.721 1.945

lil hinn miÇ-Çirkwit Il-Gran Premju tal-Kanada tal-lum se jag˙ti bidu g˙al faΩi ©dida tal-kampjonat. Dan hekk kif jidhru li se jkunu diversi t-timijiet li ˙a jintroduçu modifikazzjoni fil-magni tag˙hom li jistg˙u jwasslu g˙al çaqlieq fil-klassifika tal-kostrutturi matul it-tlielaq li ©ejjin.

L-ispekul azzjoni dwar dawn liΩviluppi bdiet il-©img˙a l-o˙ra, meta Nick Carter, is-CEO tal-Lotus sostna li l-Mercedes se jkunu qeg˙din juΩaw xi w˙ud mit-tokens tag˙hom biex iΩidu r-rendiment tal-magni fil-Kanada.

Madankollu, id-direttur tekniku talMercedes, Paddy Lowe, din il-©img˙a Ωvela li g˙alissa m’g˙andhom l-ebda intenzjoni li juΩaw dawn it- tokens.

Minflok, it-tim se jkun qieg˙ed jintroduçi power units ©odda fil-Kanada li se jkollhom fihom modifikazzjonijiet li jtejbu l-affidabbil tà tal-magni Mercedes.

Dan huwa biss it-tieni sett ta’ power units li s-sewwieqa tal-Mercedes se jkunu qeg˙din juΩaw mill-massimu ta’ erba’ permessi fl-2015. L-affidabbiltà tal-magni ÌermaniΩi jikkuntrasta mhux ftit mal-problemi li qeg˙din jesperjenzaw ir-Renault bl-akbar vittma jkun Ricciardo, illi di©à wasal g˙alluΩu tar-raba’ magna. Ûieda fir-rendiment?

Il-kummenti ta’ Lowe sabu l-konferma ta’ Charlie Whiting, il-kap taddipartiment tekniku tal-F1 g˙all-FIA. Dan meta huwa ˙abbar, f’direttiva teknika g˙at-timijiet, li kienu biss ilFerrari u l-Honda li g˙amlu uΩu minn dawn it-tokens, tlieta u tnejn rispettivament, fl-a˙˙ar ©imag˙tejn.

Però, dan ma jfissirx li g˙andna nistennew qabΩa fir-rendiment millKanada stess g˙ax it-timijiet jistg˙u jag˙Ωlu li jΩommu l-iΩviluppi filkomma g˙al aktar ’il quddiem flista©un. Dan kien ikkonfermat minn Fernando Alonso li sostna li matul issessjonijiet ta’ prova huwa ma ˙assx xi differenzi kbar fil-vettura tieg˙u f’termini ta’ rendiment.

Ta’ min ifakkar li dan it-tip ta’

Ωviluppi li jtejbu l-affidabbiltà jew jag˙mlu l-magni aktar siguri jistg˙u jsiru ming˙ajr ma ji©u kkonsmati tokens , illi tintuΩaw biss f’kaΩ ta’ Ωieda fir-rendiment tal-magni. Skont in-nota teknika ta’ Whiting, issa lMercedes, Ferrari u Honda g˙ad g˙andhom seba’ tokens g˙ad-dispoΩizzjoni tag˙hom, filwaqt li rRenault g˙ad baqg˙alhom tnax.

Mhux interessati Wara li d-dokument il-©did tat-tender tal-FIA g˙all-forniment tar-roti elimina kull çans ta’ gwerra tat-tyres fuq iççirkwiti tal-Formula 1, issa jidher li din il-kompetizzjoni lanqas ’il bog˙od mit-traççati mhi ser issir.

Bosta osservaturi kienu qeg˙din jistennew li din is-sej˙a, li tkopri s-snin 2017, 2018 u 2019, se twassal g˙al konfront bejn il-Pirelli u l-Michelin g˙all-kuntratt tal-forniment tar-roti.

Madankollu, fil-jiem li g˙addew, Peter Couasnon, id-direttur g˙allmotorsport tal-Michelin, Ωvela li l-

kumpanija FrançiΩa mhix interessata li tipparteçipa f’dan il-proçess ta’ a©©udikazzjoni jekk ma jsirux bidliet fir-regolamenti tekniçi li jag˙mlu rroti tal-F1 aktar simili g˙al dawk uΩati fit-toroq.

B’mod speçifiku, Couasnon irrefera g˙all-bΩonn li jkunu introdotti roti b’rimmijiet ta’ 18-il pulzier, b’kuntrast g˙al dawk ta’ 13 uΩati b˙alissa. Jekk dan ma jse˙˙x, sostna Couasnon, ilMichelin ikunu qeg˙di n jarmu somom kbar f’riçerka u Ωvilupp li ma jwasslu mkien mil-lat kummerçjali.

Il-bidla li semma Couasnon ilha ti©i diskussa. Madankollu, fl-a˙˙ar laqg˙a tal-istrategy group ittie˙det deçiΩjoni li d-daqs tar-rimijiet jibqa’ kif inhu bluni ka bidla ssi r fil-wisa’ tar-roti.

G˙aldaqstant, bosta qeg˙din jag˙mluha fatta li l-Pirelli se jer©˙u jie˙du l-kuntratt biex ifornu r-roti sal2019.

Tim veteran Sadanittant, Manor Marussia ˙adu

diversi passi biex fil-jiem li g˙addew li wrew id-determinazzjoni tag˙hom li jikkonsolidaw posthom fil-Formula 1. Dan sar permezz tal-impjieg ta’ tim tekniku ©did mag˙mul minn Bob Bell, Luca Furbatto u Gianluca Pisanello.

Furbatto, li kien id-disinjatur prinçipali tat-Toro Rosso bejn l-2011 u l2014, se jkun qieg˙ed imexxi d-dipartiment tad-disinn tal-Manor Marussia.

Pisanello, li kellu l-a˙˙ar esperjenza tieg˙u fil-F1 mal-Caterham se jie˙u lr-rwol ta’ Chief Engineer.

Bell, però, huwa l-aktar wie˙ed veteran fost it-tlieta bl-ewwel esperjenza tieg˙u fil-F1 tkun mal-McLaren fl1982. Minn dak iΩ-Ωmien ’l hawn huwa kellu diversi poΩizzjonijiet ta’ tmexxija, kemm tekniçi, kif ukoll amministrattivi bl-a˙˙ar tnejn ikunu mar-Renault u l-Mercedes. Mal-Manor Marussia, Bell se jkollu l-poΩizzjoni ta’ konsulent tekniku hekk kif it-tim beda l-iΩvilupp tax- chassis il-©did g˙all-2016.

Barra minn hekk, it-tim Brittaniku kiseb ukoll is-servizzi ta’ Fabio Leimer b˙ala sewwieq ta’ riserva tag˙hom. Leimer, li g˙andu 26 sena, saq f’diversi kategoriji, bl-akbar suççess tieg˙u jasal fl-2013 meta reba˙ il-kampjonat GP2.

Ritorn tar-Renault F1?

Organizzazzjoni o˙ra li qieg˙da t˙ares lejn il-futur tag˙ha fl-F1 hija rRenault Sport F1. F’laqg˙a li kellu Cyril Abiteboul, il-kap ta’ din iddiviΩjoni, mal-amministraturi tal-F1, huwa ta l-assigurazzjonijiet tieg˙u li rRenault Sport F1 se jirrispettaw il-ftehim ta’ forniment li g˙andhom marRed Bull u t-Toro Rosso sal-2016.

Madankollu, huwa re©a’ ma kkommettiex ru˙u dwar x’se ji©ri wara din id-data u minflok sostna li l-kumpanija se tkun qieg˙da tfittex li jkollha valur miΩjud mill-investiment li qed tag˙mel fil-F1. Jista’ wie˙ed jg˙id li di n hija konferma tar-ri torn tarRenault b˙ala tim kostruttur? IΩ-Ωmien jag˙tina parir.

38 07|06|2015

kullhadd.com

kÓ SPORTS

FIFA

IL-FIFA F’SALIB IT-TOROQ Fi t˙abbira sensazzjonali lPresident tal-FIFA, Sepp Blatter, irriΩenja mill-kariga tal-g˙aqda li tmexxi l-futbol fid-dinja fost skandlu kbir ta’ korruzzjoni li ˙akimha f’dawn l-a˙˙ar jiem. Waqt li ˙abbar it-tluq tieg˙u, l-IΩvizzeru ta’ 79 sena, g˙ajjat kungress straordinarju tal-FIFA mill-aktar fis possibbli biex b’hekk ikun jista’ ji©i elett President ©did minfloku.

dwar il-korruzzjoni fl-istess FIFA. Dan skont rapporti filmidja tal-Istati Uniti.

Din l-a˙bar ©iet ftit sig˙at biss wara li Blatter iddikjara li kien ser jirriΩenja mill-poΩizzjoni tieg˙u ta’ President wara inqas minn ©img˙a li re©a’ ©ie elett f’din il-poΩizzjoni. Il-prosekuturi fl-Istati Uniti bdew l-inkjesta kriminali l-©img˙a l-o˙ra wara li seba’ uffiçjali tal-FIFA ©ew arrestati fl-IΩvezja li kienu parti minn grupp ta’ 14 li ©ew akkuΩati.

Taparsi mandat Il-©img˙a l-o˙ra Blatter re©a’ ©ie elett minkejja li seba’ uffiçjali tal-FIFA ©ew arrestati jumejn qabel il-votazzjoni b˙ala parti minn prosekuzzjoni tal-Istati Uniti mmexxija minn diversi entitajiet tal©ustizzji Amerikana fosthom il-Federal Bural Investigation (FBI). Madankollu, Blatter sostna li wasal g˙al din iddeçiΩjoni min˙abba li l-fatt li l-mandat tieg˙u ma jidhirx li g˙andu l-appo©© ta’ kul˙add, sentiment li Ωgur in˙ass qabel ma ©ew ikkonfermati r-riΩultati presidenzjali.

Rispett ©enwin?

Blatter qal li hu jg˙oΩΩ il-FIFA aktar minn kollox u jixtieq biss ©id g˙al-log˙ba tal-futbol u tal-FIFA. “Óassejt li kelli ner©a’ nikkontesta l-elezzjoni g˙ax nemmen li hekk kien hemm bΩonn g˙all-organizzazzjoni. Dik l-elezzjoni issa

Michel Platini u George Weah favoriti

lesta, iΩda l-isfidi tal-FIFA mhumiex. FIFA g˙andha bΩonn qalg˙a sew minn ta˙t.

G˙alkemm g˙andi mandat mill-membri tal-FIFA biex nibqa’ president in˙oss li m’g˙andix mandat mid-dinja kollha tal-futbol – il-partitarji, il-klabbs, u n-nies li jg˙ixu u j˙obbu l-futbol daqskemm in˙obbuh a˙na fil-FIFA. G˙alhekk iddeçidejt li nçedi l-mandat tieg˙i waqt kungress elettiv straordinarju.

Sa dak iΩ-Ωmien se nibqa’ mmexxi l-FIFA u se niffoka biex ikun hemm riformi fun-

damentali,” qal Blatter.

Il-President tal-UEFA Michel Platini, li talab lil Blatter biex jirriΩenja qabel lelezzjoni qal iddeskriva din id-deçiΩjoni b˙ala wa˙da diffiçli, l-a˙jar wa˙da iΩda kienet id-deçiΩjoni t-tajba.

Sepp Blatter ta˙t investigazzjoni Wara dan kollu, l-eksPresident tal-FIFA Sepp Blatter kien qed ji©i investigat mill-uffiçjali Amerikani b˙ala parti mill-inkjesta tag˙hom

George Weah, l-eksplejer ta’ Milan li kien l-uniku Afrikan li kien nominat li jirba˙ ilPlejer tas-Sena tal-FIFA u fl1995 reba˙ il-Ballon d’Or, qed jissemma bi prominenza li jista’ jkun li jkun l-ewwel president iswed u anke eksplejer famuΩ. L-uniku ˙a©a kontrih hi li hu kien wie˙ed li ˙adem favur Blatter g˙ax qal li Blatter kellu aktar poΩittiv milli negattiv.

IΩda George Weah hu persuna li jgawdi rispett kbir flAfrika kollha u anke fid-dinja tal-futbol sew b˙ala eksplejer kif ukoll b˙ala politiku li qed jipprova jibdel u jirriforma lpajjiΩ tieg˙u, il-Liberja. Filfatt, hu jmexxi l-akbar partit fl-oppoΩizzjoni fil-Liberja u hu senatur, si©©u li reba˙ f’Diçembru li g˙adda meta

g˙eleb lil iben il-president attwali.

Apparti minn hekk, g˙andu 48 sena u fl-2017 hu msemmi li se jikkontesta l-presidenza ta’ pajjiΩu biex jg˙aqqad nazzjon meqrud mill-effetti ta’ gwerra çivili u mill-kriΩi talEbola. Sadanittant, di©à bdew isiru m˙atri u jissemmew diversi personalitajiet o˙ra filfutbol dinji li jistg˙u jie˙du post Blatter fejn l-aktar favorit hu Michel Platin flimkien mal-Princep Ali Bin Al Hussein tal-Ìordan, li kien ilkontestant u r-rivali fl-elezzjoni ma’ Blatter.

Flimkien ma’ Platini u Weah, qed jissemmew diversi ismijiet o˙rajn fosthom Sheikh Ahmad al Fadah al Sabah (membru ©did fil-kumitat b’sa˙˙tu fi ˙dan il-FIFA), Michael van Praag (l-eksChairman ta’ Ajax), Luis Figo (eksplejer ta’ fama mondjali li iΩda m’g˙andux l-esperjenza neçessarja fil-FIFA), Prince Ali Bin Al Hussein (li kien di©à fl-elezzjoni g˙all-president ma’ Blatter), David Ginola (eksplejer li, iΩda, diffiçli biex jirba˙ dan il-post), Alfredo Hawit (il-President il-©did talConcacaf), Sheikh Salmban bin Ebrahim Al Khalifa (Presidenti tal-Asian Football Confederation li jing˙ad li ta appo©© kbir lil Blatter), Jermone Champagne (eksmembru tal-eΩekuttiv talFIFA u diplomatiku FrançiΩ) u Weah innifsu.

PUNTI OÓRA

Raheem Sterling u Martin Skrtel g˙al barra?

Il-futur ta’ Martin Skrtel jinsab inçert ˙afna hekk kif kien offrut kuntratt ©did, huwa sejja˙lu b˙ala wie˙ed inaççettabbli. Dan id-difensur çentrali, li ng˙aqad ma’ Liverpool ming˙and Zenit St Petersburg fl-2007, beda millbidu 48 log˙ba mit-58 li lag˙bu Liverpool l-ista©n li g˙adda u kulma fadallu huwa biss tnax-il xahar fuq ilkuntratt eΩistenti.

Plejer ie˙or li l-futur tieg˙u huwa wkoll fil-bilanç, huwa dak ta’ Raheem Sterling li skont kif kien irrapportat din il-©img˙a jidher li huwa interessat li jing˙aqad mar-rivali eterni ta’ Liverpool, Manchester United. Minkejja li g˙ad ma kienx hemm l-ebda kuntatt formali ma’ dan il-plejer, jing˙ad li lUnited huma interessati ˙afna f’dan ilwinger internazzjonali IngliΩ. Ikunux ikkonfermati jew le dawn ir-rapport, Liverpool iddikjaraw li m’g˙andhom lebda ˙sieb li jbig˙u lil dan il-plejer li xi wie˙ed mir-rivali tag˙hom.

Juventus jiffirmaw lil Paulo Dybala ming˙and Palermo Iç-champions tas-Seria A Juventus iffirmaw lill-attakkant Ar©entin ta’ Palermo Paulo Dybala ming˙and Palermo g˙assomma ta’ €32 miljun, liema somma tista’ titla’ g˙al €40 miljun. Dan il-plejer ta’ 21 sena se jkun qed jing˙aqad ma’ Juventus fuq kuntratt ta’ ˙ames snin wara li ng˙aqad ma’ Palermo ming˙and il-klabb Ar©entin Instituto g˙as-somma ta’ €12 miljun.

Dan l-ista©un mat-tim ta’ Palermo, Dybala rnexxielu jiskurja 13-il gowl u fl-a˙˙ar log˙ba tal-ista©un kontra Fiorentina fil-grawnd ta’ Palermo stess, kien mg˙olli mill-plejers s˙abu b˙ala sinjal ta’ apprezzament. F’kummenti li ta lill-midja wara li t˙abbar dan ittrasferiment, Dybala Ωvela kif ilJuventus kienu l-aktar tim li riduh tant li g˙amlu minn kollox biex jiffirmawh u g˙alhekk id-deçiΩjoni finali tieg˙u kienet wa˙da façli.

Jurgen Klopp se jieqaf g˙al ftit millfutbol Jurgen Klopp sostna li ddeçieda li jieqaf g˙al ftit mill-futbol u dan wara li telaq minn ma’ kowç tat-tim ÌermaniΩ ta’ Borussia Dortmund. Dan il-kowç ta’ 47 sena beda jissemma li jista’ jing˙aqad ma’ Liverpool wara li kien ˙abbar li kien se jitlaq qabel ma’ spiçça l-ista©un li g˙adda.

Fl-intervent tieg˙u, Klopp sostna li wara seba’ snin intensi u emozzjonali ma’ Borussia Dortmund, iddeçieda li tkun idea tajba li jieqaf g˙al ftit qabel ma jie˙u sfida o˙ra ma’ tim ie˙or.

Ori©inarjament, Klopp kien sostna li ma kellux ˙sieb li jie˙u sabbatical u filfatt f’April kien qal li din mhux kwistjoni li hu g˙ejja iΩda dejjem kien jg˙id li meta ma j˙ossux li g˙adu kowç perfett g˙al dan it-tim, jag˙mel spazju g˙al ˙addie˙or u jwarrab.

David Moyes se jibqa’ jmexxi lil Real Sociedad Real Sociedad xejnu kull spekulazzjoni li David Moyes jista’ jitlaq dan il-klabb biex jirritorna l-Ingilterra fis-sajf li ©ej u kkonferma li Moyes se jibqa’ fejn hu.

Apparti minn hekk, dan it-tim Bask sostna wkoll li m’g˙andux ˙sieb li jiffirmaw il-plejer u l-attakkant Danny Ings ta’ Burnley.

Fid-dawl ta’ dan kollu, il-President talistess klabb Jokin Aperribay qal li s-sit uffiçjali ta’ Real Sociedad li Moyes qatt ma ssu©©erixxa jew tkellem fuq il-possibiltà li jrid jirritorna lura l-Ingilterra.

SPORTS kÓ

07|06|2015 39

kullhadd.com

CHAMPIONS LEAGUE

BARÇELLONA CHAMPIONS EWROPEJ GÓALL-ÓAMES DARBA

L-ewwel azzjoni waslet proprju minn Barçellona tant li fir-4 minuta marru fil-vanta©©. Kienet azzjoni tajba min-na˙a tax-xellug fejn il-ballun ©ie g˙and Andres Iniesta li mill-pass tieg˙u lejn Ivan Rakitic fin-nofs tefa’ wara l-gowler Taljan Gianluigi Buffon. Ftit wara, Arturo Vidal resaq viçin li j©ib id-draw iΩda x-xutt tieg˙u mar ferm g˙oli. Fit-13-il minuta Barçellona re©g˙u viçin li jiskurjaw iΩda kienet il-bravura ta’ Buffon li Ωammet lit-tim tieg˙u milli jaqilg˙u t-tieni gowl.

Qabel spiççat l-ewwel taqsima, re©a’ kien Buffon li salva lil Juventus din id-darba hekk kif il-ma©ija ta’ Messi spikkat meta rnexxielu jaqbeΩ g˙add ta’ plejers Juventini iΩda ©ara li ma kellux lil min iqassam bil-ballun jispiçça barra. Din it-

taqsima kienet wa˙da perfetta g˙at-tim Katalan hekk kif kienu fil-kontroll g˙all-ma©©oranza talewwel 45 minuta minkejja li l-Juventus ma ridux içedu l-armi kmieni.

It-tieni taqsima bdiet kif spiççat l-ewwel wa˙da, b’Messi fuq l-attakk li iΩda ©ie mwaqqaf b’mod regolari mid-difensuri tat-tim Taljan. Juventus ippruvaw jag˙fsu g˙al gowl tad- draw meta minn free-kick minn poΩizzjoni interessanti li iΩda lballun tbieg˙ed mid-difensuri Katalani. Il-ballun spiçça f’kontra-attakk ta’ Barçellona iΩda re©a’ kien strumentali Buffon meta salva l-konkluΩjoni ta’ Suarez. Fil-55 minuta, wasal il-gowl tad- draw tal-Juventus. Il- free-kick ta’ Claudio Marchisio, spiçça g˙and Stephan Lichsteiner li qassam lejn

Carlo Tevez bil-konkluΩjoni tieg˙u ti©i salvata iΩda pront kien Alvaro Morata li tefa’ ©ewwa mirrebound. Dan il-fer˙ tal-Juventini, ma damx ˙afna tant li fit-68 minuta l-Katalani re©g˙u marru minn fuq din id-darba minn Suarez li tefa’ ©ewwa f’lasta vojta. It-tim ta’ Allegri prova jag˙mel minn kollox biex i©ib il-gowl tad-draw, iΩda t-tamiet tag˙hom taru kollha mar-ri˙ hekk kif fl-a˙˙ar nett tal-partita kien hemm kontra-attakk ie˙or veloçi mill-Katalani fejn Pedro qassam lejn Neymar u dan tefa’ ©ewwa wara Buffon biex g˙amel l-iskor 3-1 g˙all-Barçellona fost id-dellirju ta’ fer˙ tassappoters Katalani u l-frustazzjoni tas-segwaçi tattim Taljan li g˙al darb’o˙ra l-esperjenza qarsa filfinali ta’ din il-kompetizzjoni g˙alihom kompliet.

JINÛEL IS-SIPARJU TAL-FUTBOL EWROPEW Ilbiera˙ b’mod uffiçjali niΩel is-siparju g˙al dan lista©un tal-futbol Ewropew hekk kif fil-finali taçChampions League t-tim ta’ Barçellona reba˙ lil Juventus bl-iskor ta’ 3-1 fl-Olympic Stadium, f’Berlin il-Ìermanja. Din il-finali, li kienet is-60 wa˙da Ewropea, laqqg˙et Ωew© timijiet li t-tnejn li huma bdew jimmiraw biex jag˙mlu t-tripletta wara li reb˙hu l-Kampjonat u t-Tazza Nazzjonali fl-Italja u fi Spanja rispettivament.

Barçellona, immexxija mill-kowç Luis Enriques, bdew din il-finali tant mistennija b˙ala l-favoriti fuq il-karta u dan ©ej mill-fatt li huma attrezzati b’potenzjal f’kull dipartiment b’mod speçjali fl-attakk li kien kompost minn tliet plejers Sud-Amerikani fosthom lAr©entin Lionel Messi, il-BraΩiljan Neymar u lUrugwajan Luis Suarez. Ta’ min isemmi wkoll li dan l-ista©un, skurjaw xejn inqas minn 120 gowl qabel

il-finali fil-kompetizzjonijiet kollha inkluΩa dik talbiera˙. Apparti minn hekk, din kienet l-a˙˙ar log˙ba g˙al-le©©enda u l- midfielder Spanjol ta’ Barçellona Xavi Hernandez u dan hekk kif fl-ista©un li jmiss se jing˙aqad ma’ Al-Sadd fil-Qatar biex b’hekk se jtemm il-karriera stupenda tieg˙u mat-tim Katalan. Il-fulkru tat-tim Katalan kien bla dubju lAr©entin Messi li dan l-ista©un skurja gowl isba˙ minn ie˙or tant li dan l-ista©un la˙aq il-massimu ta’ gowls skurjati fil-karriera kollha tieg˙u ovvjament ma’ Barçellona.

Minkejja li Barçellona kienu favuriti, Juventus xorta wa˙da qamu g˙all-okkaΩjoni wara li kellhom sta©un formidabbli billi reb˙u r-raba’ Kampjonat konsekuttiv tag˙hom kif ukoll id-dopjetta Taljan, iΩda xorta wa˙da ma kienx biΩΩejjed. Ta’ min isemmi li huma kellhom jg˙addu ming˙ajr is-servizzi

tad-difensur Giorgio Chiellini wara li ma rnexxilux jirkupra minn injury fil-pexxul li sofra nhar l-Erbg˙a li g˙adda waqt it-ta˙ri©. Dan kien ifisser li ma re©ax iltaqa’ mal-internazzjonali Urugwajan Suarez, li kien gidmu waqt partita mill-faΩi tal-gruppi fit-Tazza tadDinja li saret is-sena li g˙addiet fil-BraΩil.

Madankollu, l-istess plejer Suarez, iffaççja lill-eksdifensur ta’ Manchester United Patrice Evra li bejniethom kien hemm inçident ferm ja˙raq meta kien jilag˙bu ma’ Liverpool u Manchester United rispettivament tant li l-Urugwajan instab ˙ati ta’ kummenti razzisti f’Anfield. Juventus reb˙u din il-kompetizzjoni f’Ωew© okkaΩjonijiet (1985, 1996) filwaqt li Barçellona issa reb˙uha ˙ames darbiet (1992, 2006, 2009, 2011, 2015). Meta wie˙ed jara kemm iltaqg˙u kontra xulxin fil-passat, Juventus kienu reb˙u erba’ mill-a˙˙ar tmienja u ©ew darbtejn draw.

40 07|06|2015

kullhadd.com

kÓ lokali

NisimgÓu b’umiltÀ

Helena Dalli Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali, Affarijiet tal-Konsumatur u Libertajiet Çivili

Er©ajna qed nag˙tu bidu g˙al sensiela o˙ra ta’ laqg˙at Gvern li Jisma’. Huma opportunità g˙al kull min irid li ji©i u jitkellem mal-ministri b’mod pubbliku.

Dawn huma laqg˙at fuq livell ©enerali u pubbliku. Però, ix-xog˙ol tag˙na jirrikjedi li nisimg˙u kuljum, mill-ispeçifiku g˙all-©enerali, fil-pubbliku, kif ukoll fil-privat.

Wa˙da mill-funzjonijiet talpolitika hija dik li tisma’, biex imbag˙ad meta tiddeçiedi tkun tista’ tie˙u deçiΩijonijiet infurmati.

Aktar ma tisma’ – lil min hu serju f’dak li jrid jg˙id – aktar tista’ ta˙dem fuq politika li ttejjeb il-˙ajja tan-nies. Meta tisma’ tkun tista’ tid˙ol fiΩΩarbun ta’ min g˙andu l-problema u tipprova tifhem l-esperjenza tieg˙u jew tag˙ha.

Qeg˙din fil-politika biex immexxu l-pajjiΩ ’il quddiem u biex nag˙mlu a˙jar il-˙ajja tannies. Dan isir ferm a˙jar aktar ma nisimg˙u.

Smajna qabel l-elezzjoni. Ilprogramm elettorali kien stqarrija ta’ dak li konna se nkunu qed nimplimentaw jekk ilpoplu jafdana bil-Gvern, wara li d˙alna f’kull settur possibbli u smajna x’kienu l-problemi li je˙tie© ji©u indirizzati.

Fil-politika importanti li tid˙ol bl-attitudni li lest jew lesta titg˙allem. U meta tisma’, titg˙allem. Tifhem aktar. U meta titg˙allem u tifhem tkun f’poΩizzjoni a˙jar biex tag˙ti ssoluzzjonijiet.

Ix-xog˙ol li g˙amilna, g˙amilnieh g˙ax smajna u fhimna x’kien hemm bΩonn isir.

Nag˙ti ftit eΩempji mis-setturi li nie˙u ˙sieb jien. Smajna ddiffikultajiet li jsibu nies li g˙andhom bΩonn çertu mediçini. Rajna kif bi djalogu ma’ kull min g˙andu sehem f’dan il-qasam, inra˙˙su lprezzijiet ta’ çertu mediçini.

Ra˙˙asna g˙exieren ta’ mediçini erba’ darbiet u nibqg˙u nra˙˙su sakemm nistg˙u.

Smajna lil persuni b˙ali u b˙alek, però g˙ax twieldu differenti kienu mça˙˙da minn drittijiet li ngawdu jiena u inti.

Indirizzajna din ukoll g˙ax nemmnu li mhux biss nitkell-

mu fuq kemm g˙andna n˙addnu d-diversità, imma rridu na˙dmu biex bil-fatti kul˙add ikollu d-drittijet u ddinjità li jg˙ix ta’ bniedem ming˙ajr distinzjoni u ming˙ajr diskriminazzjoni kontra ˙add.

Smajna u nisimg˙u kuljum ˙addiema li jkellmuna fuq ilkundizzjonijiet tax-xog˙ol tag˙hom. Ag˙milna regolamenti b’sa˙˙ithom biex jieqfu l-abbuΩi fuq ˙addiema vulnerabbli. Óaddiema li jag˙mlu listess xog˙ol mal-Gvern, imma huma impjegati mal-kuntrattur se jkunu qed jit˙allsu l-istess b˙all-˙addiema tal-Gvern.

Da˙˙alna l- blacklisting biex kumpaniji li jie˙du kuntratti mal-Gvern u ma jag˙tux kundizzjonijiet xierqa lill-

˙addiema tag˙hom, dawn ma jkunux jistg˙u jie˙du xog˙ol aktar ming˙and il-Gvern sakemm idumu blacklisted.

Inkomplu nisimg˙u lill˙addiema, g˙ax dan ma huwiex xog˙ol li jsir darba imma li jibqa’ jsir u ji©©edded kontinwament, g˙ax tibqa’ ssib dak jew dik l-employer li tipprova tabbuΩa mill-˙addiema.

Smajna lis-settur tal-volontarjat. L-akbar problema li jsemmulna huwa l-bΩonn li jkollhom post fejn jiltaqg˙u u minn fejn ja˙dmu. G˙alhekk fta˙na Ωew© NGO hubs wa˙da filBelt Valletta u o˙ra fil-Qawra, u se nkunu qed nift˙u o˙ra dalwaqt. Mhux biΩΩejjed lapprezzament tax-xog˙ol li jag˙mlu dawn l-g˙aqdiet volontarji, konkretament qed nag˙tuhom l-appo©© bil-modi kollha li nistg˙u nag˙mlu dan.

Li tisma’ b’umiltà u tkun lesta li titg˙allem huwa xi ˙a©a li kull persuna li ta˙dem fil-politika g˙andha tag˙mel. A˙na lpolitiçi g˙asafar tal-passa. Illum g˙andna l-poter politiku li nag˙mlu l-affarijiet biex aktar nies ikollhom ˙ajja a˙jar, g˙ada jista’ ma jkollniex lopportunità li nag˙mlu dan.

G˙aldaqstant, importanti li nisimg˙u ˙afna u nifhmu aktar, ˙alli fiΩ-Ωmien li g˙andna nag˙mlu kemm nistg˙u biex meta nispiççaw inkunu ˙allejna pajjiΩ b’sa˙˙tu u nies li g˙andhom livell ta’ g˙ajxien tajjeb.

Li nisimg˙u b’umiltà huwa imperattiv g˙at-twettiq ta’ dan.